«Մենք մեր մասին» ամսագիր նվիրված ՀՀ անկախության հռչակման 25-ամյակին: "We about ourselves" magazine. by Pavel Sargsyan

Hanrapetutyan St., 48 Building, Armenia, 0010, Yerevan Tel. (+374 60) 50 10 30 www.tufenkiancarpets.com carpets@tufenkian.am

մ եր մասին

about us

Հրատարակիչ`«Մենք» պետական և ազգային արժեքների հանրահռչակման հիմ նադրամ

Publisher։ "Menq" Foundation for Popularization of State and National Values

Հիմ նադիր և գլխավոր տնօրենի ժ/պ` Պավել Սարգսյան, Համարի թողարկման պատասխանատու` Պավել Սարգսյան,

Founder and Acting Director General։ Pavel Sargsyan, Responsible for the issue։ Pavel Sargsyan.

Խմբագրական խորհուրդ՝ Պավել Սարգսյան, Համո Սուքիասյան, Աստղիկ Ներսիսյան Համակարգող` Անահիտ Ծատուրյան Դիզայներ-էջադրող՝ Արմեն Յոլյան Թարգմանիչ՝ Նունե Մելքոնյան:

Editorial Council: Pavel Sargsyan, Hamo Sukiasyan, Astghik Nersisyan Coordinator: Anahit Tsaturyan Designer and page-proof: Armen Yolyan Translator: Nune Melkonyan.

Լուսանկարները` «Արմենպրես» հայկական լրատվական գործակալություն, «Մենք մեր մասին» ամսագրի արխիվ, ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի արխիվ, ՀՀ պաշտպանության նախարարության արխիվ, ՀՀ Կենտրոնական բանկի արխիվ, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի արխիվ, ՀԱՕԿ արխիվ, IDeA բարեգործական հիմնադրամի արխիվ, Երևանի Կենդանաբանական այգու արխիվ, ՀԱՀ արխիվ, Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանի արխիվ, «ՄեդիաՄաքս» գործակալություն, «Ֆոտոլուր» գործակալություն, PAN Photo, «Հայ զինվոր» պաշտոնաթերթ, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերություն, «Շարմ Հոլդինգ» ընկերություն, Armlur.am, Erit.am, ayb.am, opera.am, Shutterstock.com, Գաֆեսճյան արվեստի կենտրոն, «ԹՈւՄՈ» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոն, «ԱրմԹաբ» ընկերություն, «Հին Երևան» նախագիծ, «Համահայկական բնապահպանական ճակատ» նախաձեռնության արխիվ, «Շանթ» հեռուստաընկերության արխիվ, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվ, «Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիկ նվագախումբ» արխիվ, «Երևան ջազ-ֆեստ» փառատոնի արխիվ, Զավեն Խաչիկյան, Գերման Ավագյան, Մուշեղ Գասպարյան, Մարտին Շահբազյան, Հակոբ Բերբերյան, Արտաշես Մարտիրոսյան, Նարեկ Ալեքսանյան, Անդրանիկ Հայրապետյան, Թորոս Տերտինյան, Նինա Ստոսսինգեր, Վարդան Պետրոսյան, Րաֆֆի Հովհաննիսյանի անձնական արխիվ, Արամ Մանուկյանի անձնական արխիվ, Հարություն Յավուրյանի անձնական արխիվ, Արա Երնջակյանի անձնական արխիվ, Արմեն Նազարյանի անձնական արխիվ, Ժիրայր Դադասյանի անձնական արխիվ, Հարություն Սամուելյանի անձնական արխիվ, Արսեն Ջուլֆալակյանի անձնական արխիվ

Photo: “Armenpress” Armenian news agency, “Menq mer masin” magazine archive, The archive of the Office to the President of RA, The archive of the Ministry of Defence of RA, The archive of the Central Bank of RA, Armenian Genocide Museum & Institute (AGMI) archive, ANOC archive, IDeA foundation, Yerevan Zoo, AUA archive, Russian-Armenian University archive, “MediaMax” agency, “Photolure” agency, PAN Photo, “Hay Zinvor” official newspaper, “Yerevan Productions” CJSC, “Sharm Holding” LLC, Armlur.am, Erit.am, ayb.am, opera.am, Shutterstock.com, Cafesjian Center for the Arts, TUMO Center for Creative Technologies, ArmTab, “Old Yerevan” project, PanArmenian Environmental Front archive, “Shant” TV archive, “Yerevan Perspectives” festival archive, “Armenian National Philharmonic Orchestra” archive, Yerevan Jazz Fest archive, Zaven Khachikyan, German Avagyan, Mushegh Gasparyan, Martin Shahbazyan, Hakob Berberyan, Artashes Martirisyan, Narek Alexanyan, Andranik Hayrapetyan, Toros Tertinyan, Nina Stossinger, Vardan Petrosyan, Raffi Hovhannisyan's private archive, Aram Manukyan's private archive, Harutyun Yavuryan's private archive, Ara Yernjakyan's private archive, Armen Nazaryan's private archive, Zhirayr Dadasyan's private archive, Harutyun Samuelyan private archive, Arsen Julfalakyan's private archive

Լրատվական գործունեություն իրականացնող` «Մենք» պետական և ազգային արժեքների հանրահռչակման հիմնադրամ:

Functioning as a mass medium։ "Menq" Foundation for Popularization of State and National Values

Գրանցված է ՀՀ իրավաբանական անձանց պետական ռեգիստրի կողմից 24.02.2016թ. Վկայականի համար` 03 Ա 1039261, գրանցման համար` 222.160.889261:

Registered by the RA Legal Persons State Register on 24.02.2016 License 03 Ա 1039261 registration No 222.160.889261

«Մենք մեր մասին» ամսագրում տպագրված նյութերի օգտագործումն առանց տնօրինության գրավոր թույլտվության և ամսագրին հղման` արգելվում է։

No publication of ''Menq Mer Masin'' Magazine may be used in any way without prior written permission of the management and without referral to the Magazine.

«Մենք մեր մասին» ամսագրի հատուկ թողարկման տպագրական ծախսերը համաֆինանսավորվել են ՀՀ մշակույթի նախարարության և Երևանի քաղաքապետարանի կողմից: Տպագրվում է «Տպարան» ՍՊԸ-ում. 2204, ՀՀ ք. Աբովյան, Սևանի 6-րդ մ/շ փ., 5վ շ., 21 բն. Հանձնվել է տպագրության` 05.09.2016թ. ամսագրում ընդգրկված է 176 էջ Տպաքանակը` 2.000 օրինակ Ամսագիրը տարածվում է անվճար

The special issue of “Menq Mer Masin” (We about Ourselves) Magazine expenses were co-funded by Ministry of Culture of RA and Municipality of Yerevan. Printed by 'Tparan'' LLC: 2204 RA, Abovyan, 6 Sevan micro district str., building 5, apt. 21 Handed for printing 05.09.2016, the magazine involves 176 pages Circulation։ 2.000 copies; it's free

«Մենք» պետական և ազգային արժեքների հանրահռչակման հիմնադրամ: Իրավաբանական հասցե` ք.Երևան, Արգիշտի փ., 7/4 շ., բն. 35

"Menq" Foundation for Popularization of State and National Values. Legal address։ 7/4 Argishti st. apt. 35, Yerevan

Կայք` www.yeraguyn.com; www.menq.org էլ. փոստ` info@menq.org Գովազդի և համագործակցության համար զանգահարել` հեռ.` (+374 93) 999 390

Site։ www.yeraguyn.com; www.menq.org, e-mail։ info@menq.org Call for adverts and cooperation Tel։ (+374 93) 999 390

1 (25) 2016 4

Սիրելի ընթերցող. «Մենք մեր մասին» ամսագրի հատուկ համարը նվիրված է Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-ամյակին: Անցած տարիների ընթացքում մեր հանրապետությունն ունեցել է բազում ձեռքբերումներ, նաև ցավալի բացթողումներ: Անկախ պետականության վերականգնման քառորդ դարը ևս մեկ առիթ է արժևորելու անցած ժամանակաշրջանի պատմությունը` անհրաժեշտ դասեր քաղելու և պետականության ամրապնդման ուղղությամբ գործուն քայլեր իրականացնելու համար: Ուստի` առաջնային խնդիր է երիտասարդության շրջանում պետականության գաղափարի արմատավորումը, քանզի նրանք մեր վաղվա լուսավոր ապագայի երաշխավորն են: Մեր պարտքն է հաջորդ սերնդին փոխանցել ազատ, անկախ, տնտեսապես զարգացած ու ժողովրդավար պետություն: «Մենք» պետական և ազգային արժեքների հանրահռչակման հիմնադրամի հիմնադիր և գլխավոր տնօրենի ժ/պ, «Մենք մեր մասին» ամսագրի հիմնադիր և տնօրեն Պավել Սարգսյան Dear reader, This special issue of the “Menq” magazine is dedicated to the 25th anniversary of independence of the Republic of Armenia. During these years our country has had a range of achievements, and also regrettable flaws. The quarter of a century of reconstructing independent statehood is just one more opportunity to assess the past history to learn from it and to implement practical measures to foster statehood. Thus it is a matter of priority to entrench this idea among the youth as they are the guarantors of our bright future. It is our responsibility to pass down a free, independent, economically developed and democratic state to our coming generation. Pavel Sargsyan, Founder and Acting Director General of "Menq" Foundation for Popularization of State and National Values and "Menq mer masin" magazine 1 (25) 2016 5

ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆԻ ՓՈԽԱՐԵՆ Ընթերցողի ուշադրությանը ներկայացվող «Մենք մեր մասին» ամսագրի հատուկ` տոնական համարում ներկայացված են Հայաստանի Երրորդ Հանրապետության պատմության կարևորագույն իրադարձությունները` համապատասխան լուսանկարներով: Ընդգծենք, որ ամսագրի սահմանափակ ծավալի պատճառով հնարավոր չէր ներկայացնել բոլոր կարևոր իրադարձությունները (դրանց թիվը շուրջ 800 է): Ուստի` կատարված ընտրությունը որոշ չափով անհատական (սուբյեկտիվ) է: Նշված չեն նաև տարբեր մակարդակներով փոխայցելություններն ու Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործընթացի տարեգրությունը, որոնց մասին տեղեկատվություն է տեղադրված ՀՀ ԱԳՆ և ՀՀ ԳԱԱ ՀՑԹԻ կայքերում: Ամենամյա իրադարձությունների դեպքում հիմնականում նշված է միայն առաջինը («Ոսկե ծիրան», «Արմմոնո» փառատոններ և այլն): Ժամանակագրությունը կազմվել է «Հայաստանի Հանրապետություն», «Ազգ», «Առավոտ», «Երկիր», «Հայ զինվոր» թերթերի, լրատվական կայքերի հրապարակումների, Հայ տպագրության տարեգրքերի, գիտական հրապարակումների հիման վրա: Ծրագրի մտահղացման հեղինակը և լուսանկարների ընտրության կատարողը Պավել Սարգսյանն է, ադմինիստրատիվ աշխատանքները համակարգել է Անահիտ Ծատուրյանը, դիզայներ-էջադրողը Արմեն Յոլյանն է, 1990, 1996-2005, 2011-2013 թվականների իրադարձությունների ժամանակագրությունը կազմել է Համո Սուքիասյանը, 1991-1995, 2006-2010, 2014-2016 թվականներինը` Աստղիկ Ներսիսյանը: «Մենք մեր մասին» ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ, պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Համո Սուքիասյան INSTEAD OF EDITORIAL This special issue of the ''Menq Mer Masin'' Magazine presents our readers the most significant events in the history of the Second Republic of Armenia illustrated with photos. It should be noted that because of the space limits it was impossible to involve all major events (there are about 800). So the selection is to some extend individual (subjective). Mostly the data concerning mutual visits at different levels and chronology of the Armenian Genocide recognition process hasn't been included as information about both topics is available on the websites of the RA MFA and the Armenian Genocide Museum-Institute of the National Academy of Sciences of the RA. In case of regular events only the first in a row has been noted (Golden Apricot, Armmono festivals, etc.). The chronology is compiled on the basis of information websites and publications of The Republic of Armenia, The Azg, The Aravot, The Yerkir, The Hay Zinvor newspapers; the Annals of Armenian Publications, academic publications. The author of the project idea and selection of photos is Pavel Sargsyan; administrative coordinator is Anahit Tsaturyan; designer and page-proof is Armen Yolyan; chronology of 1990, 1996-2005, 2011-2013 events was compiled by Hamo Sukiasyan and of 19911995, 2006-2010, 2014-2016 was compiled by Astghik Nersisyan. Hamo Sukiasyan, Member of the Editorial Council of The Menq Mer Masin Magazine, PhD of History, Docent 1 (25) 2016 6

1990

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, Զավեն Խաչիկյանի, Արամ Մանուկյանի անձնական արխիվի Photos by agency “Armenpress”, Zaven Khachikyan, Aram Manukyan's private archive 1 (25) 2016 7

90 90

Մայիսի 20-ին և հունիսի 3-ին ՀԽՍՀ-ում առաջին անգամ անցկացվեցին այլընտրանքային խորհրդարանական ընտրություններ: On May 20 and June 3, the 1st alternative parliamentary elections were held in the Armenian Soviet Socialist Republic.

On August 4, the President of the Armenian National Movement Levon Ter-Petrosyan was elected the Chairman of the ASSR Supreme Council. Oգոստոսի 4-ին ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի նախագահ ընտրվեց ՀՀՇ վարչության նախագահ Լևոն ՏերՊետրոսյանը: 1 (25) 2016 8

90 90

On August 13, Vazgen Manukyan was elected the President of the ASSR Council of Ministers. Օգոստոսի 13-ին ՀԽՍՀ նախարարների խորհրդի (վարչապետ) նշանակվեց Վազգեն Մանուկյանը:

նախագահ

Oգոստոսի 23-ին ՀԽՍՀ Գերագույն խորհուրդն ընդունեց Հայաստանի անկախության մասին հռչակագիրը, որով սկսվեց Հայաստանի անկախացման գործընթացը: On August 23 the ASSR Supreme Council adopted the declaration of Armenian Independence which paved the process of Armenia's independence. 1 (25) 2016 9

90 90

Օգոստոսի 24-ին ՀՀ Գերագույն խորհուրդն օրենքներ և որոշումներ ընդունեց Հայկական ԽՍՀ-ի վերանվանման, պետական դրոշի, զինանշանի և պետական օրհներգի մասին: Վերականգնվեցին Հայաստանի Առաջին Հանրապետության խորհրդանիշերը: Oգոստոսի 25-ին ՀՀ Գերագույն խորհրդի և կառավարության շենքերի վրա հանդիսավոր պայմաններում բարձրացվեց եռագույն դրոշը: On August 24, Laws and Decisions were adopted by the Supreme Council regarding Armenian SSR rebranding, the national flag, coat of arms and the national anthem. The symbols of the 1st Republic of Armenia were restored. On August 25, the national tricolor flag was raised solemnly on the Supreme Council and Government buildings.

1 (25) 2016 10

1991

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, ՀԱՀ արխիվի, Գերման Ավագյանի, Մուշեղ Գասպարյանի, Մարտին Շահբազյանի, Արամ Մանուկյանի անձնական արխիվի Photos by agency “Armenpress”, AUA archive, German Avagyan, Mushegh Gasparyan, Martin Shahbazyan, Aram Manukyan's private archive 1 (25) 2016 11

91 91

Մարտի 1-ին ՀՀ Գերագույն խորհուրդն ընդունեց «1991 թ. սեպտմբերի 21-ին ՀՀ տարածքում ԽՍՀՄ-ի կազմից դուրս գալու վերաբերյալ հանրաքվե անցկացնելու մասին» որոշում: On March 1, the Supreme Council adopted the following decision: on September 21, 1991 to hold a referendum on the area of the Republic of Armenia on secession from the USSR.

On April 13, the Statue of Vladimir Lenin located in the center of Yerevan was dismantled. Ապրիլ ի 13-ին ապամոնտաժվեց Երևանի կենտրոնում տեղադրված Վլադիմիր Լենինի արձանը:

On April 30-May 7, the “Ring” military operation was carried out in the Shahumyan region, Azerbaijan SSR during which the national hero Tatul Krepyan passed away. Ապրիլ ի 30-ից մայիսի 7-ը Ադրբեջանական ԽՍՀ Շահումյանի շրջանում իրականացվեց «Կոլցո» («Օղակ») ռազմական գործողությունը, որի ժամանակ զոհվեց հետագայում ՀՀ ազգային հերոս Թաթուլ Կրպեյանը: 1 (25) 2016 12

91 91

Հունիսին նշանավոր դիրիժոր Լորիս Ճգնավորյանն ուխտագնացություն կատարեց դեպի Գյումրի, որտեղ հիմնեց Գյումրիի մշակույթի կենտրոնը: In June, prominent Armenian conductor Loris Chgnavoryan made a pilgrimage to Gyumri, where he founded the Cultural Center of Gyumri.

Հուլ իսի 1-ին ՀՀ Գերագույն խորհրդի որոշմամբ, որպես երկրի օրհներգ, ընդունվեց Հայաստանի Առաջին Հանրապետության օրհներգը (տեքստը՝ Միքայել Նալբանդյանի, երաժշտությունը՝ Բարսեղ Կանաչյանի): On June 1, according to the Armenian Supreme Council the anthem of the First Republic of Armenia was adopted as the country's national anthem (text: Mikael Nalbandian, music: Barsegh Kanachyan) 1 (25) 2016 13

91 91

Սեպտեմբերի 2-ին Լեռնային Ղարաբաղի մարզային և Շահումյանի շրջանային խորհուրդների համատեղ նստաշրջանը հռչակեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախությունը: On September 2, a joint session of Nagorno Karabakh regional councils declared the independence of NKR.

Սեպտեմբերի 21-ին Հայաստանի Հանրապետությունում անցկացվեց Անկախության հանրաքվե: Մասնակիցների ավելի քան 99 %-ը կողմ քվեարկեց Հայաստանի անկախությանը: On September 21, , an independence referendum was held in the RA. More than 99% voted for Armenia's independence. 1 (25) 2016 14

91 91

On September 21, American University of Armenia was established as a branch of the University of California. Սեպտեմբերի 21-ին հիմնադրվեց Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանը (ՀԱՀ)՝ որպես Կալիֆորնիայի համալսարանի մասնաճյուղ:

Սեպտեմբերի 22-ին Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը խաղաղ ճանապարհով կարգավորելու առաքելությամբ Ստեփանակերտ այցելեցին Ռուսաստանի և Ղազախստանի նախագահներ Բորիս Ելցինը և Նուրսուլթան Նազարբաևը: Հաջորդ օրը Հյուսիսային Կովկասի Ժելեզնովոդսկ քաղաքում տեղի ունեցան բանակցություններ ՀՀ-ի, ԼՂՀ-ի և Ադրբեջանի ղեկավարների միջև, որի արդյունքում ստորագրված Ժելեզնովոդսկյան համաձայնագիրը հռչակում էր հակամարտությունը կարգավորելու կողմերի պատրաստակամությունը: On September 22, the presidents of Russia Boris Yeltsin and Kazakistan Nursultan Nazarbayev visited Stepanakert with the mission to solve the Karabakh conflict in a peaceful way. Next day negotiations took place between the NKR and RA presidents in the North Caucasus city of Zheleznovodsk. As a result an agreement was signed that declared the willingness of parties to settle the conflict. 1 (25) 2016 15

91 91

Սեպտեմբերի 23-ին Գերագույն խորհուրդը Հայաստանի Հանրապետությունը հռչակեց անկախ պետություն: On September 23, the Armenian Supreme Council proclaimed the RA as an independent state.

Սեպտեմբերի 29-ին նորանկախ Հայաստանի Հանրապետությունում առաջին անգամ տեղի ունեցավ մյուռոնօրհնեքի արարողություն: On September 29 blessing of Muron was first held in the Newly independent Republic of Armenia. 1 (25) 2016 16

91 91

On October 16, the 1st presidential elections were held in Armenia. Levon Ter-Petrosyan was elected the President of RA. Հոկտեմբերի 16-ին Հայաստանում առաջին անգամ անցկացվեցին նախագահական ընտրություններ: ՀՀ Նախագահ ընտրվեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանը:

On October 26, Babken Ararkzyan was elected the Chairman of the Armenian Supreme Council. Հոկտեմբերի 26-ին ՀՀ Գերագույն խորհրդի նախագահ ընտրվեց Բաբկեն Արարքցյանը:

On November 11, the inauguration of the 1st president of RA Levon Ter-Petrosyan was held. Նոյեմբերի 11-ին տեղի ունեցավ ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի երդմնակալության արարողությունը: 1 (25) 2016 17

91 91

Նոյեմբերի 21-ին ՀՀ անկախությունը առաջինը ճանաչեց նորանկախ Լիտվայի Հանրապետությունը: On November 21, the newly independent Republic of Lithuania was the 1st to recognize the independence of the RA.

Նոյեմբերի 22-ին ՀՀ վարչապետի պաշտոնից հրաժարական ներկայացրեց Վազգեն Մանուկյանը: Վարչապետի պաշտոնակատար նշանակվեց ՀՀ փոխնախագահ Գագիկ Հարությունյանը: On November 22, RA Prime Minister Vazgen Sargsyan resigned and Gagik Harutyunyan was appointed Vice Prime Minister.

Դեկտմբերի 8-ին Մինսկի մոտակայքում գտնվող Բելովեժսկ բնակավայրում ԽՍՀՄ-ի հիմնադիր հանդիսացող 4 պետություններից երեքի՝ Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և Բելառուսի ղեկավարները ստորագրեցին համաձայնագիր՝ ԽՍՀՄ-ի գոյությունը դադարեցնելու մասին: On December 8, in Belovezhsk nearby Minsk, 3 USSR states Russia, Ukraine and Belarus signed an agreement on the termination of the USSR's existence.

Դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում անցկացվեց Անկախության հանրաքվե: Բնակչության ավելի քան 99 %-ը կողմ քվեարկեց անկախությանը: On December 10, a referendum on independence was held in Kharabakh and more than 99% of the population voted for independence.

Դեկտմբերի 21-ին Ալմա-Աթայում ստորագրվեց համաձայնագիր, որի համաձայն Հայաստանի, Ադրբեջանի, Բելառուսի, Ղազախստանի, Ղրղզստանի, Մոլդովայի, Տաջիկստանի, Թուրքմենստանի, Ուզբեկստանի, Ուկրաինայի հանրապետությունները և Ռուսաստանի Դաշնությունը հիմնեցին Անկախ պետությունների համագործակցություն (ԱՊՀ) կազմակերպությունը: On December 21, in Almaty an agreement was signed according to which the republics of Armenia, Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Moldova, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Ukraine and the Russian Federation established the Commonwealth of Independent States (CIS).

Դեկտեմբերի 28-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անցկացվեցին Գերագույն խորհրդի պատգամավորների ընտրություններ: On December 28, elections of the deputies of the Supreme Council of NKR were held.

1 (25) 2016 18

1992

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, Մարտին Շահբազյանի, Հակոբ Բերբերյանի, Հարություն Սամուելյանի, Րաֆֆի Հովհաննիսյանի անձնական արխիվի Photos by agency “Armenpress”, Martin Shahbazyan, Hakob Berberyan, Harutyun Samuelyan, Raffi Hovhannisyan's private archive 1 (25) 2016 19

92 92

Հունվարի 6-ին ԼՂՀ Գերագույն խորհուրդը, հաշվի առնելով ԼՂՀ անկախության հանրաքվեի արդյունքները, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը հռչակեց անկախ պետություն: On January 6, NKR Supreme Council, taking into account the results of the independence referendum, proclaimed NKR an independent state.

Հունվարի 7-ին ԱՄՆ-ի և ՀՀ-ի միջև հաստատվեցին դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ փետրվարին Երևանում բացվեց ԱՄՆ-ի դեսպանատունը: Վերջինս Հայաստանում բացված առաջին օտարերկրյա դեսպանությունն էր: On January 7, diplomatic relations were established between the US and the RA, and in February the US Embassy was opened; this was the first foreign embassy in Armenia.

Հունվարի 28-ին ստեղծվեց ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը: Պաշտպանության նախարար նշանակվեց Վազգեն Սարգսյանը: On January 28, the Ministry of Defense was established. Vazgen Sargsyan was appointed Defense Minister.

Հունվարի 30-ին Հայաստանի Հանրապետությունն անդամակցեց Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության խորհրդին (ԵԱՀԽ, հետագայում` Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպություն (ԵԱՀԿ)): On January 30, Armenia joined the Council of European Security and Cooperation.

Փետրվարի 26-ին հայկական զինուժն ազատագրեց Խոջալու քաղաքը: On February 26, the Armenian armed forces liberated the town of Khojaly. 1 (25) 2016 20

92 92

On March 2, Armenia became a full member of the UN. Մարտի

2-ին

Հայաստանը դարձավ Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) լ իիրավ անդամ:

Մարտի 3-ին ՀՀ նախագահը հրամանագիր ստորագրեց «Հայաստան» համահայկական հինադրամի ստեղծման մասին: On March 3, RA president signed a declaration on the establishment of the “Hayastan” All Armenian Fund. 1 (25) 2016 21

92 92

On March 22, the inauguration of the first RA land regiment was held in Nubarashen. Մարտի 22-ին Նուբարաշենում տեղի ունեցավ Հայաստանի Հանրապետության առաջին դեսանտագրոհային գնդի երդման արարողությունը:

Ապրիլ ի 10-ին հրետակոծումից հետո ադրբեջանական կանոնավոր բանակի զորամասերը հարձակվեցին ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանի Մարաղա գյուղի վրա, հրկիզեցին ու ավերեցին այն, կտտանքների ենթարկեցին ու սպանեցին գյուղի 57 բնակչի: On April 10, the units of Azerbaijani regular army invaded the village of Maragha of Martakert region, NKR; they burned and destroyed it, tortured and killed 57 residents of the village.

Մայիսի 7-ին ԻԻՀ նախագահ Ռաֆսանջանիի միջնորդությամբ Թեհրանում տեղի ունեցան բանակցություններ ՀՀ նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Ադրբեջանի նախագահի պաշտոնակատար Յաղուբ Մամեդովի միջև: Բանակցությունների ավարտին երեք նախագահները համատեղ հայտարարություն ստորագրեցին: On May 7, Iranian President Rafsanajni brokered the talks between Armenian President Levon Ter-Petrosyan and Azerbaijani president Yagub Mammadov in Tehran which resulted in a joint agreement signed by the three presidents. 1 (25) 2016 22

92 92

On May 8, due to the brilliant actions of NKR self-defense forces, Shoushi was liberated from the 71 years of occupation. Մայիսի 8-ին ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերի փայլուն գործողության շնորհիվ ադրբեջանական 71-ամյա գերությունից ազատագրվեց Շուշի քաղաքը:

Մայիսի 18-ին ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերն ազատագրեցին Լաչինի շրջանն ու Լաչին քաղաքը (Բերձոր), որի արդյունքում ցամաքային կապ հաստատվեց ՀՀ-ի հետ: Այս ճանապարհն ստացավ «Կյանքի ճանապարհ» անվանումը: On May 18, NKR self-defense forces liberated Lachin. As a result, a land connection was established with RA. This road was called “The Road of Life”. 1 (25) 2016 23

1 (25) 2016 24

92 92

On May 28, the 1st parade was held in the RA. Մայիսի 28-ին նորանկախ Հայաստանի Հանրապետությունում առաջին անգամ զորահանդես անցկացվեց: 1 (25) 2016 25

92 92

Մայիսի 28-ին տեղի ունեցավ անկախ Հայաստանի առաջին նամականիշի շնորհանդեսը: Նույն օրը ՀՀ Նախագահ Լ. ՏերՊետրոսյանը առաջին նամականիշով դրոշմված նամակ ուղարկեց Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա-ին: On May 28, the presentation of the first Armenian stamp took place. On that day Levon Ter-Petrosyan sent the first stamped letter to Catholicos Vazgen I.

On May 28, the newly formed military personnel gave a military oath in Republic Square. Մայիսի 28-ին նոր կազմավորված զորամասերի անձնակազմը Հանրապետության հրապարակում հանդիսավոր պայմաններում զինվորական երդում տվեց: 1 (25) 2016 26

92 92

Հունիսի 2-ին ԼՂՀ Գերագույն խորհուրդը հաստատեց պետական դրոշը, իսկ նոյեմբերի 17-ին՝ երկրի զինանշանն ու օրհներգը: On June 2, the Supreme Council approved the national flag and on November 17, the country coat of arms and anthem.

Հունիսի 25-ին Հայաստանի Հանրապետությունը և Սևծովյան տարածաշրջանի 10 այլ պետություններ հիմնեցին «Սևծովյան տնտեսական համագործակցություն (ՍԾՏՀ)» տարածաշրջանային կազմակերպությունը: On June 25, the RA and 10 other countries of the Black Sea area founded the “Black Sea Economic Cooperation” (BSEC) regional organization.

On July 30, Khosrov Harutunyan was appointed the Prime Minister replacing Gagik Harutunyan. Հուլ իսի 30-ին ՀՀ վարչապետ նշանակվեց Խոսրով Հարությունյանը` փոխարինելով Գագիկ Հարությունյանին: 1 (25) 2016 27

92 92

Օգոստոսի 15-ին ստեղծվեց ԼՂՀ պաշտպանության պետական կոմիտեն՝ Ռոբերտ Քոչարյանի գլխավորությամբ: On August 15, the NKR State Defence Committee was formed, Robert Kocharyan was appointed its head.

Օգոստոսի 16-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Վազգեն Սարգսյանի նախաձեռնությամբ ստեղծվեց «Արծիվմահապարտներ» գումարտակը, որը վճռորոշ դեր ունեցավ Արցախի հյուսիսարևելյան ճակատում ծավալված մարտերում: On August 16, Armenian Defence Minister Vazgen Sargsyan established the “Eagle Suicide” battalion, which played a critical role in the north-eastern battles in Artsakh.

Հոկտեմբերի 14-ին Հայաստանի ֆուտբոլի նորաստեղծ հավաքականը Հրազդան մարզադաշտում անցկացրեց իր առաջին հանդիպումը՝ ընկերական խաղում մրցելով Մոլդովայի հավաքականի հետ (0:0): On October 14, in Hrazdan Stadium Armenian football team held its first meeting in a friendly game against Moldova (0:0). 1 (25) 2016 28

1993

Լուսանկարները՝ ՀՀ կենտրոնական բանկի, ՀԱՕԿ արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, «ՄեդիաՄաքս» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, Հակոբ Բերբերյանի Photos by The Central Bank of RA, ANOC archive, agency “Armenpress”, agency “MediaMax”, “Yerevan Productions” CJSC, Hakob Berberyan 1 (25) 2016 29

93 93

Փետրվարի 12-ին ՀՀ վարչապետ նշանակվեց Հրանտ Բագրատյանը: On February 12, Hrant Bagratyan was appointed Prime Minister.

Փետրվարին Արաքսի ժամանակավոր կամրջով անցավ բենզինատարների առաջին շարասյունը, որն Իրանից բերել էր այդ օրերի հույժ կարևոր ապրանքը՝ վառելանյութ: In February, the first tankers crossed the temporary bridge of Araxes, which brought the most important product of those days: fuel. 1 (25) 2016 30

93 93

Մարտի 25-ին ԼՂՀ պաշտպանության բանակի կողմից սկսվեց և մինչև ապրիլ ի 3-ը շարունակվեց Քել բաջարի (Քարվաճառ) ազատագրման գործողությունը: On March 25, the NKR Defense Army began and continued until April 3 the Kelbajar liberation operation.

Մարտի 27-ին կազմավորվեց ՀՀ Կենտրոնական բանկը, որի նախագահ նշանակվեց Իսահակ Իսահակյանը: On March 27, The Central Bank was established and Isahak Isahakyan was appointed its Chairman.

Ապրիլ ի 28-ին Երևան ժամանեց աշխարհահռչակ դերասանուհի, երգչուհի Շերը (Շերիլ ին Սարգսյանը): On April 28, world-famous actress, singer Cher (Cherilyn Sarkisian) visited Armenia.

On May 16, boxer Nshan Munchyan became the first champion of independent Armenia in World Amateur Boxing Championships in Tamsler city, Finland. Մայիսի 16-ին բռնցքամարտիկ Նշան Մունչյանը Ֆինլանդիայի Տամսլերե քաղաքում դարձավ անկախ Հայաստանի առաջին չեմպիոնը: 1 (25) 2016 31

93 93

Հունիսի 27-ին ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերը երկօրյա մարտերի ընթացքում ազատագրեցին Մարտակերտ քաղաքը, որը 1992 թ. հունիսին բռնազավթվել էր ադրբեջանական զինուժի կողմից: On June 27, after two-day battles NKR armed forces liberate Martakert, which was captured by Azerbaijani forces in June 1992.

Հուլ իսի 22-ից 24-ը տեղի ունեցավ «Երկրապահ կամավորական միության» առաջին համագումարը: ԵԿՄ վարչության նախագահ ընտրվեց Վազգեն Սարգսյանը: July 22-24 the "Volunteer Union" convention was held. Vazgen Sargsyan was elected the Chairman of the “Volunteer Union”.

Հուլ իսի 23-ին ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերն ազատագրեցին Աղդամ քաղաքը: On July 23, NKR defense forces liberated Aghdam.

On August 22, NKR self-defense forces liberated the town of Fizuli. Օգոստոսի 22-ին ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերն ազատագրեցին Ֆիզուլի քաղաքը: 1 (25) 2016 32

93 93

On November 22, the national currency of the RA was put into circulation. On February 21, the first Armenian aluminum coins, 10, 20 and 25 lumas came into circulation and 1, 3, 5, 10 AMD in nominal values. Նոյեմբերի 22-ին շրջանառության մեջ դրվեց Հայաստանի Հանրապետության պետական արժույթը՝ դրամը, որի թողարկման բացառիկ իրավունքը ՀՀ կենտրոնական բանկինն է: 1994 թ. փետրվարի 21-ին Հայաստանի Հանրապետությունում շրջանառության մեջ դրվեցին առաջին շարքի ալյումինե մետաղադրամները՝ 10, 20, 25 լումա և 1, 3, 5, 10 դրամ անվանական արժեքներով: 1 (25) 2016 33

93 93

Ստեղծվեց ՈւՀԱ-ի (КВН) հայկական ասոցիացիան: The KVN (КВН) Armenian association was established.

The "A1 +" TV broadcasts began. Սկսվեց «Ա1+» հեռուստաընկերության եթերային հեռարձակումը:

1 (25) 2016 34

1994

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Շանթ» հեռուստաընկերության արխիվի, Մարտին Շահբազյանի, Հարություն Յավուրյանի անձնական արխիվի Photos by agency “Armenpress”, “Shant” TV archive, Martin Shahbazyan, Harutyun Yavuryan's private archive 1 (25) 2016 35

94 94

Հունվարի 7-ին եռօրյա արյունահեղ մարտերից հետո հայկական զինուժն ազատագրեց ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունեցող Հորադիզ կայարանը: On January 7, after three day bloody battles the armed forces liberated the strategically important Horadiz.

Փետրվարի 12-ից 27-ը Հայաստանի Հանրապետությունն առաջին անգամ առանձին թիմով մասնակցեց Նորվեգիայի Լիլլեհամմեր քաղաքում անցկացվող 17-րդ ձմեռային օլ իմպիական խաղերին: On February 12-27, the first Armenian team participated in the 17th Winter Olympic Games held in Lillehammer, Norway.

Փետրվարի 18-ին ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերն ազատագրեցին Քել բաջարի շրջանի հյուսիսային մասը և Օմարի լեռնանցքը: On February 18, the NKR self-defense forces liberated the northern part of the Kelbajar district and the Omar Pass. 1 (25) 2016 36

94 94

Ապրիլ ի 1-ին Պետական ջազ նվագախումբը վերակազմավորվեց Երգի պետական թատրոնի: On April 1, the State Jazz Band was reorganized into the State Song Theatre.

Մայիսի 12-ից ուժի մեջ մտավ Արցախում անժամկետ հրադադարի մասին համաձայնագիրը: Այն ստորագրել են Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Մ. Մամեդովը` մայիսի 9-ին Բաքվում, ՀՀ պաշտպանության նախարար Ս. Սարգսյանը` մայիսի 10-ին Երևանում և ԼՂՀ պաշտպանության բանակի հրամանատար Ս. Բաբայանը` մայիսի 11-ին Ստեփանակերտում: On May 12 Agreement of indefinite ceasefire in Artsakh entered into force. It was signed by Azerbaijani Defense Minister M. Mamedov in Baku on May 9, RA Defense Minister S. Sarkisian on May 10 in Yerevan and NKR Defense Army Commander S. Babayan on May 11 in Stepanakert.

Since June 21, the broadcasting of "Shant" TV news program began. Հունիսի 21-ից սկսվեց Գյումրիի «Շանթ» հեռուստաընկերության լ րատվական ծառայության հեռարձակումը: 1 (25) 2016 37

94 94

On July 24, According to RA President's decree, the first supreme title of "National Hero” was given To His Holiness Vazgen I. Հուլ իսի 24-ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով մեր նորօրյա պատմության մեջ առաջինը «Հայաստանի Ազգային հերոս» բարձրագույն կոչում շնորհվեց Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա-ին:

On September 27, after the ceasefire in Karabakh, the meeting of Levon Ter -Petrosyan and Aliyev took place in New York for the first time. Սեպտեմբերի 27-ին Լեռնային Ղարաբաղում հրադադարից հետո առաջին անգամ Նյու-Յորքում տեղի ունենեցավ նախագահներ Լ. Տեր-Պետրոսյանի և Հ. Ալիևի հանդիպումը:

On October 14, According to RA President's decree "National Hero of Armenia" was awarded to the academician Viktor Hambardzumyan and the President of AGBU Alex Manoogian. Հոկտեմբերի 14-ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրերով «Հայաստանի Ազգային հերոս» բարձրագույն կոչում շնորհվեց ՀՀ ԳԱԱ պրեզիդենտ, ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանին և Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության ցկյանս նախագահ Ալեք Մանուկյանին: 1 (25) 2016 38

94 94

Հոկտեմբերի 29-ին ՀՀ ժամանեց ՄԱԿ-ի գլ խավոր քարտուղար Բուտրոս Ղալ ին: Նա հանդիպում ներ ունեցավ ՀՀ Նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և ԼՂՀ ՊՊԿ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հետ: On October 29, the UN Secretary-General Boutros-Ghali arrived in Yerevan. He met with Armenian President Levon Ter- Petrosyan and Robert Kocharyan , President of the SDC.

On December 21, the Parliament passed a decision on the NKR presidential administration. NKR President Robert Kocharian was elected president of the SDC by the Parliament. Դեկտեմբերի 21-ին ԼՂՀ խորհրդարանն ընդունեց նախագահական կառավարման մասին որոշում: Խորհրդարանը ԼՂՀ Նախագահ ընտրեց ՊՊԿ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին:

Դեկտեմբերի 28-ին ՀՀ նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հրամանագիր ստորագրեց Հայ հեղափոխական դաշնակցության գործունեությունը դադարեցնելու մասին: On December 28, RA President Levon Ter -Petrosyan signed a decree suspending the activities of the Armenian Revolutionary Federation.

The first radio-model network was established in the Institute of Informatics and Automation Problems of the National Academy of Sciences, which provided access to the Internet. ՀՀ ԳԱԱ ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտում ստեղծվեց Հայաստանում առաջին ռադիոմոդելային ցանցը և «Հայաստան» հիմնադրամի աջակցությամբ պատրաստված վերգետնյա արբանյակային հանգույցի միջոցով ապահովվեց ելք դեպի ինտերնետ: 1 (25) 2016 40

1995

Լուսանկարները՝ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, Մարտին Շահբազյանի Photos by The Armenian Genocide Museum & Institute (AGMI) archive, agency “Armenpress”, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 41

95 95

Ապրիլ ի 3-ին Ամենայն Հայոց կաթողիկոս ընտրվեց Մեծի Տան Կիլ իկիո կաթողիկոս Գարեգին Ա-ն: On April 3, Karekin I, Catholicos of the Great House of Cilicia, was elected Catholicos.

On April 24 the opening ceremony of the Armenian Genocide Museum–Institute took place. Ապրիլ ի 24-ին տեղի ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի բացումը: 1 (25) 2016 42

95 95

Մայիսի 9-ին ԼՂՀ մայրաքաղաք Ստեփանակերտում տեղի ունեցավ առաջին զորահանդեսը, որը նվիրված էր Շուշիի ազատագրման տարեդարձին: On May 9, in NKR capital Stepanakert, the first parade was held, which was dedicated to the liberation of Shushi.

Հունիսի 12-ին ՀՀ կառավարությունը որոշում ընդունեց բարձրագույն կրթության եռաստիճան համակարգի անցնելու մասին: On June 12, the Armenian government made the transition to the three-tier system of higher education.

On June 28, Aram I was elected the Catholicos of the Great House of Cilicia. Հունիսի 28-ին Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս ընտրվեց Արամ Ա-ն: 1 (25) 2016 43

95 95

On July 5, the parliamentary elections and the constitutional referendum were held in Armenia. Հուլ իսի 5-ին ՀՀ-ում տեղի ունեցան խորհրդարանական ընտրություններ և Սահմանադրության հանրաքվե:

Նոյեմբերի 5-ին վերագործարկվեց Հայաստանի ԱԷԿ-ը, որի աշխատանքներն անվտանգության նկատառում ներով դադարեցվել էր 1989 թվականին: On November 5, Armenia NPP, whose work was suspended in 1989 because of security concerns, relaunched.

Նոյեմբերի 7-ին ՀՀ Ազգային ժողովն ընդունեց «ՀՀ վարչատարածքային բաժանման մասին» ՀՀ օրենքը: On November 7, the RA National Assembly adopted "The Law on RA Administrative Division”.

Հայաստանի Հանրապետությունն անդամակցեց IFC-ին (Միջազգային ֆինանսական կորպորացիա): The Republic of Armenia became a member of IFC (International Finance Corporation). 1 (25) 2016 44

1996 Լուսանկարները՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարության արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, Մարտին Շահբազյանի, Արա Երնջակյանի անձնական արխիվի, Արմեն Նազարյանի անձնական արխիվի Photos by The Ministry of Defence of RA, agency “Armenpress”, Martin Shahbazyan, Ara Yernjakyan's private archive, Armen Nazaryan's private archive 1 (25) 2016 45

96 96

Հունվարի 9-ին Մեղրիում տեղի ունեցավ Արաքս գետի վրա կառուցված կամրջի հանդիսավոր բացումը: On January 9, the opening ceremony of the bridge constructed on the Aras River in Meghri took place.

Հունվարի 26-ին Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը ՀՀ Ազգային ժողովին ԵԽ խորհրդարանական վեհաժողովում շնորհեց հատուկ հրավիրյալի կարգավիճակ: On January 26, the Parliamentary Assembly of the Council of Europe granted a special invitation to the RA Assembly of Council.

Փետրվարի 5-ին ձևավորվեց ՀՀ սահմանադրական դատարանը: ՀՀ Նախագահի փետրվարի 5-ի հրամանագրով և ՀՀ ազգային ժողովի փետրվարի 6-ի որոշումներով նշանակվեցին ՍԴ 10 անդամները: Փետրվարի 6-ին ՍԴ նախագահի պաշտոնը ստանձնեց ՀՀ փոխնախագահ Գագիկ Հարությունյանը: Փետրվարի 7-ին տեղի ունեցավ ՀՀ ՍԴ-ի անդրանիկ նիստը: On February 5, the Constitutional Court was established. According to the presidential decree on February 5 and the decisions of the National Assembly on February 6, the 10 members of the Constitutional Court were appointed. On February 6, Vice President Gagik Harutyunyan took the position of the Constitutional Court President. On February 7, the first meeting of the Constitutional Court was held.

Փետրվարի 19-ին ՀՀ կառավարության նիստում նշանակվեցին ՀՀ 10 մարզերի մարզպետները: Նույն օրը ՀՀ Նախագահի հրամանագրով նշանավեց նաև Երևանի քաղաքապետը: On February 19, the government appointed governors of the 10 provinces. The same day according to presidential decree the mayor of Yerevan was appointed.

1 (25) 2016 46

96 96

Մարտի 24-ին «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի աշխատանքներին օժանդակելու նպատակով սկսվեց Ստեփանակերտ-Երևան-Լոս Անջելես ազգային տուրքի փառատոնը (տևել է մինչև մայիսի 27-ը): Հավաքված 5,7 մլն դոլարը կրկնապատկեց ամերիկահայ մեծահարուստ Քըրք Քըրքորյանի «Լինսի» հիմնադրամը: On March 24, with the aim to support the “Hayastan" All-Armenian Fund the National Festival of Stepanakert-Yerevan-Los Angeles began and lasted till May 27. The collected $5.7 million was doubled by the "Lincy" Foundation of Kirk Kerkorian.

1 (25) 2016 47

96 96

On April 20, the Yerevan Chamber Theater organized the first "Miss Armenia" contest. The winner was Karine Khachatryan. Ապրիլ ի 20-ին առաջին անգամ Երևանի Կամերային թատրոնի կողմից կազմակերպվեց «Միսս Հայաստան» մրցույթը: Հաղթող ճանաչվեց Կարինե Խաչատրյանը:

On April 25, the official opening of the Contemporary Experimental Art Centre was held. Ապրիլ ի 25-ին Երևանում տեղի ունեցավ Նորարար փորձառական արվեստի կենտրոնի (ՆՓԱԿ) պաշտոնական բացումը:

On June 1, "Coca -Cola Bottlers Armenia" company started local production of CocaCola. Հունիսի 1-ին «Կոկա-Կոլա Բոթլերս Արմենիա» ընկերության կողմից սկսվեց տեղական Կոկա-կոլայի արտադրությունը: 1 (25) 2016 48

96 96

Հուլ իսի 19-ից օգոստոսի 4-ը Ատլանտայում կայացած օլիմպիական խաղերում հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտիկ Արմեն Նազարյանը նվաճեց օլիմպիական ոսկի: On July 19 - August 4 the Greco-Roman wrestler Armen Nazaryan won Olympic gold medal in Atlanta during the Olympics.

Սեպտեմբերի 15-ից հոկտեմբերի 2-ը Երևանում անցկացվեց շախմատի 32-րդ համաշխարհային օլիմպիադան, որին մասնակցեց տղամարդկանց 127 և կանանց 82 հավաքական: On September 15 – October 2, the 32nd Chess Olympiad was held which was attended by 127 men and 82 women. 1 (25) 2016 49

96 96

Սեպտեմբերի 20-ին ՀՀ Նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հրամանագրերով Վիտյա Այվազյանին, Գեղազնիկ Միքայելյանին, Մոնթե Մելքոնյանին, Ջիվան Աբրահամյանին, Մովսես Գորգիսյանին, Թաթուլ Կրպեյանին և Յուրա Պողոսյանին հետմահու շնորհվեց Հայաստանի Ազգային հերոսի կոչում: On September 20, Armenian President Levon Ter-Petrosyan awarded the posthumous title of Hero of Armenia to Vitia Ayvazyan, Geghaznik Mikaelian, Monte Melkonian, Jivan Abrahamyan, Movses Gorgisyan, Tatul Krpeyan and Yura Poghosyan.

On September 21 a military parade took place in Republic Square, Yerevan commemorating the fifth anniversary of independence. Սեպտեմբերի 21-ին Երևանի Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցավ ՀՀ անկախության 5-ամյակին նվիրված զորահանդես:

Սեպտեմբերի 22-ին ՀՀ-ում երկրորդ անգամ անցկացվեցին նախագահական ընտրություններ: Ընտրություններում երկրորդ տեղը գրաված թեկնածու Վազգեն Մանուկյանի կողմնակիցները, չճանաչելով ընտրությունների պաշտոնական արդյունքներով Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հաղթանակը, սեպտեմբերի 25-ին գրոհեցին Ազգային ժողովի շենքի վրա: Տեղի ունեցան բախումներ ոստիկանության և ցուցարարների միջև: On September 22, the second presidential elections were held. The second top candidate Vazgen Manukyan's supporters, refusing to recognize the official results of the elections of Levon Ter-Petrosyan's victory, on 25 September stormed the National Assembly building. Clashes took place between the police and protesters.

1 (25) 2016 50

96 96

On November 4, Armen Sargsyan replaced Armenia's Prime Minister Hrant Bagratyan. Նոյեմբերի 4-ին ՀՀ վարչապետի պաշտոնում Հրանտ Բագրատյանին փոխարինեց Արմեն Սարգսյանը:

Նոյեմբերի 10-ին ՀՀ-ում տեղի ունեցան տեղական ինքնակառավարման մարմինների առաջին ընտրությունները: On November 10, the first local elections were held in Armenia.

Նոյեմբերի 24-ին ԼՂՀ-ում առաջին անգամ անցկացվեցին նախագահական ընտրություններ: Հանրապետության Նախագահ ընտրվեց Ռոբերտ Քոչարյանը: On November 24, the first presidential elections were held in Nagorno Karabakh. Robert Kocharian was elected President of the Republic.

Դեկտեմբերի 2-ին աշխատանքները սկսեց ԵԱՀԿ Լիսաբոնյան գագաթնաժողովը, որի ընդունած Հռչակագրի համաձայն Լեռնային Ղարաբաղը պետք է ունենար բարձր ինքնավարություն Ադրբեջանի կազմում: ՀՀ նախագահ Լևոն ՏերՊետրոսյանը վետո դրեց փաստաթղթի վրա: On December 2, Lisbon Summit of OSCE began, which adopted the Declaration according to which Nagorno Karabakh should have a high degree of autonomy within Azerbaijan. Armenian President Levon Ter- Petrossian vetoed that document.

Դեկտեմբերի 25-ին բացվեց Երևանի մետրոպոլիտենի «Չարբախ» կայարանը: On December 25, "Charbakh" metro station was opened. 1 (25) 2016 52

1997

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Շարմ Հոլդինգ» ընկերության, Մարտին Շահբազյանի Photos by agency “Armenpress”, “Sharm Holding” LLC, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 53

97 97

On January 1, Armenia's national television program screened "Our Yard" movie at New Year. Հունվարի 1-ին Հայաստանի ազգային հեռուստատեսության ամանօրյա ծրագրի շրջանակներում ցուցադրվեց «Մեր բակը» ֆիլմը:

On March 20, RA Prime Minister Armen Sargsyan was replaced by NKR President Robert Kocharyan. Մարտի 20-ին ՀՀ վարչապետի պաշտոնում Արմեն Սարգսյանին փոխարինեց ԼՂՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը:

Մայիսի 12-ին հիմնվեց «Արձագանք» ռադիոկայանը On May 12, “Echo" radio station was established. 1 (25) 2016 54

97 97

Հուլ իսի 1-ին հիմնվեց «Գրանդ Տոբակո» հայ-կանադական համատեղ ձեռնարկությունը: On July 1, “Grand Tobacco "Armenian-Canadian joint venture was established.

Օգոստոսի 29-ին Մոսկվայում ՀՀ և ՌԴ նախագահներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը և Բորիս Ելցինը ստորագրեցին «Ռուսաստանի Դաշնության և Հայաստանի Հանրապետության միջև բարեկամության, համագործակցության և փոխադարձ օգնության մասին» Մեծ պայմանագիրը և «Հայ-ռուսական համատեղ հռչակագիրը»: On August 29, in Moscow, Armenian and Russian presidents, Levon Ter-Petrosian and Boris Yeltsin signed an agreement on Friendship, Cooperation and Mutual Assistance. 1 (25) 2016 55

97 97

On September 1, early presidential elections were held in the NKR. Arkady Ghukasyan was elected President. Սեպտեմբերի 1-ին ԼՂՀ-ում անցկացվեցին արտահերթ նախագահական ընտրություններ: Հանրապետության Նախագահ ընտրվեց Արկադի Ղուկասյանը:

Նոյեմբերի 1-ին «Հայաստանի Հանրապետություն» պաշտոնաթերթում հրատարակվեց ՀՀ նախագահ Լևոն ՏերՊետրոսյանի «Պատերա՞զ մ, թե՞ խաղաղություն: Լրջանալու պահը» հոդվածը: Այն բուռն քննարկման առիթ հանդիսացավ՝ 1998 թ. փետրվարին հանգեցնելով ՀՀ Նախագահի հրաժարականին: On November 1, the "Republic of Armenia" published Armenian President Levon Ter-Petrosyan's article "War or Peace. Time to get serious". It was the topic of heated discussion in February, 1998, leading to the resignation of the President.

On December 12 the President of Armenia Levon Ter-Petrosyan, awarded the first independent statehoods ("St. Mesrop Mashtots" medal, "Movses Khorenatsi" medal) to several famous figures of culture. Դեկտեմբերի 12-ին Նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը Հայաստանի անկախ պետականության առաջին պարգևները («Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան և «Մովսես Խորենացի» մեդալ) հանձնեց մշակույթի մի շարք անվանի գործիչների:

In December the "ArmenTel" telecommunication company was privatized. The buyer was the Greek company OTE. Դեկտեմբերին սեփականաշնորհվեց «ԱրմենՏել» հեռախոսակապի ընկերությունը: Գնորդը հունական OTE ընկերությունն էր: 1 (25) 2016 56

1998

Լուսանկարները՝ Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանի արխիվի, Մարտին Շահբազյանի Photos by Russian-Armenian Universcity archive, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 57

98 98

Փետրվարի 3-ին ներիշխանական հակասությունների պատճառով հրաժարական ներկայացրեց ՀՀ նախագահ Լևոն ՏերՊետրոսյանը: On February 3, RA President Levon Ter-Petrosyan resigned because of the internal contradictions.

Փետրվարի 9-ից 10-ը ՀՀ ներքին գործերի և ազգային անվտանգության նախարարության մեկուսարանից ազատ արձակվեցին «Դրոյի» գործով դատապարտված ՀՅԴ ճանաչված գործիչներ Հրանտ Մարգարյանը և Վահան Հովհաննիսյանը: On February 9-10, convicts of "Dro" case Hrant Margaryan and Vahan Hovhannisyan were released.

On March 16, President Robert Kocharian and Prime Minister of the former first secretary of the Central Committee of the Communist Party, Karen Demirchyan passed the second round of early presidential elections. On March 30, R. Kocharyan was elected the president of RA. Մարտի 16-ին ՀՀ-ում տեղի ունեցած արտահերթ նախագահական ընտրություններում երկրորդ փուլ անցան վարչապետ Ռոբերտ Քոչարյանը և ՀԿԿ կենտկոմի նախկին առաջին քարտուղար Կարեն Դեմիրճյանը: Մարտի 30-ին ՀՀ Նախագահ ընտրվեց Ռ. Քոչարյանը:

On April 10, Armen Gharibyan was appointed Prime Minister. Ապրիլ ի 10-ին ՀՀ վարչապետ նշանակվեց Արմեն Դարբինյանը: 1 (25) 2016 58

98 98

Հունիսի 15-ին Երևանի կոնյակի գործարանը վաճառվեց ֆրանսիական «Պեռնո Ռիկար» ընկերությանը: On June 15, Yerevan Brandy Factory was sold to French "Pernod Ricard" company.

On June 21, well known American Armenian billionaire, renowned philanthropist Kirk Kerkorian came to Armenia for the first time. Հունիսի 21-ին առաջին անգամ ՀՀ ժամանեց ամերիկահայ հայտնի միլիարդատեր, ճանաչված բարերար Քըրք Քըրքորյանը:

1 (25) 2016 59

98 98

On July 1, the Russian Ministry of General and Professional Education and RA Ministry of Education and Science signed a joint decree on the establishment of the Russian-Armenian (Slavonic) University. Հուլ իսի 1-ին ՌԴ ընդհանուր և մասնագիտական կրթության նախարարությունը և ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը համատեղ հրաման ստորագրեցին Երևանում Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարան հիմնելու մասին:

On August 7, “Armenia" and "Ani" hotel complexes were privatized. Օգոստոսի 7-ին սեփականաշնորհվեցին Երևանի «Արմենիա» և «Անի» հյուրանոցային համալիրները:

In August Armenia's junior team (Tigran Petrosyan, Levon Aronyan, Varoujan Hakobyan, Gabriel Sargsyan) became the champion at the World Junior Chess Olympiad. Օգոստոսին Ստամբուլում անցկացված մինչև 16 տարեկան պատանիների շախմատի համաշխարհային օլիմպիադայի չեմպիոն դարձավ ՀՀ շախմատի հավաքականը (Տիգրան Պետրոսյան, Լևոն Արոնյան, Վարուժան Հակոբյան, Գաբրիել Սարգսյան): 1 (25) 2016 60

98 98

On August 24, the "Armenian Airlines" made its first flight on Airbus A-310 plane from Yerevan "Zvartnots" airport. Օգոստոսի 24-ին առաջին անգամ Երևանի «Զվարթնոց» օդանավակայանից թռիչք իրականացրեց «Հայկական ավիաուղիներ» ընկերությանը պատկանող հայկական անձնակազմով Ա-310 «Էյրբաս» ինքնաթիռը։

Սեպտեմբերի 2-ին տեղի ունեցավ Գորիս-Ստեփանակերտ ավտոմայրուղու բացումը: On September 2, the highway Goris-Stepanakert was inaugurated. 1 (25) 2016 61

98 98

Սեպտեմբերի 25-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 53-րդ նստաշրջանում ունեցած ելույթում ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը միջազգային հանրությանը կոչ արեց ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը՝ նման ողբերգությունների կրկնությունից խուսափելու համար: Դեկտեմբերի 2-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 53-րդ նստաշրջանում միաձայն ընդունվեց ՀՀ-ի նախաձեռնած «Ցեղասպանության կանխարգելման և պատժելիության հռչակագրի ընդունման 50-ամյակի մասին» բանաձևը: On September 25, during his speech at the 53rd session of the UN General Assembly Armenian President Robert Kocharian called on the international community to recognize the Armenian Genocide in order to avoid repetition of such tragedies. On December 2, at the 53rd session, the UN General Assembly unanimously adopted the Resolution on the Fiftieth Anniversary of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide initiated by the RA.

Ջազմեն Լևոն Մալխասյանի նախաձեռնությամբ տեղի ունեցավ երևանյան առաջին միջազգային ջազ փառատոնը: Jazzman Levon Malkhasyan launched the initiatives of the first international jazz festival.

Նոյեմբերի 10-ից 11-ը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները ՀՀ-ին, ԼՂՀ-ին և Ադրբեջանին ներկայացրեցին Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման նոր տարբերակ, որը ստացավ «Ընդհանուր պետություն» բնորոշումը: On November 10-11, the co-chairs of the OSCE Minsk Group introduced a new variant of Karabakh settlement, to NagornoKarabakh and Azerbaijan which received the "common state" definition.

1 (25) 2016 62

1999 Լուսանկարները՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարության արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, Արմենիա հեռուստաընկերության արխիվի, «Ֆոտոլուր» գործակալության, Մարտին Շահբազյանի, Արա Երնջակյանի անձնական արխիվի Photos by The Ministry of Defence of RA, agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, Armenia TV archive, agency “Fotolur”, Martin Shahbazyan, Ara Yernjakyan's private archive 1 (25) 2016 63

99 99

Հունվարի 13-ին եթեր մտավ «Արմենիա» հեռուստաընկերությունը: On January 13, "Armenia" TV Company was launched.

On January 28, "Miss Armenia-98" Gohar Harutyunyan was recognized the winner of beauty contest held in Moscow. Հունվարի 28-ին Մոսկվայում անցկացված «Միսս ԱՊՀ» գեղեցկության մրցույթում հաղթող ճանաչվեց «Միսս Հայաստան–98» Գոհար Հարությունյանը: 1 (25) 2016 64

99 99

On February 25 the monument to Commander Andranik Ozanyan was inaugurated in Malatia-Sebastia district, Yerevan. Փետրվարի 25-ին Երևանի ՄալաթիաՍեբաստիա համայնքում տեղի ունեցավ հայդուկապետ Անդրանիկ Օզանյանի արձանի բացումը:

Մարտի 24-ին Վատիկանի գրադարանի Սիքստինյան սրահում բացվեց «Հայաստան-Հռոմ. 2000 տարվա հարաբերություններ» խորագրով ցուցահանդես` նվիրված Հայաստանում քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն հռչակելու 1700-ամյակին: On March 24, in Sistine Hall of the Vatican Library the “Armenian-Rome 2000 years of Relations” exhibition was opened dedicated to the 1700th anniversary of the proclamation of Christianity as a state religion.

On April 18, St. Mary Church was reopened. Ապրիլ ի 18-ին վերաբացվեց Ամաղուի Նորավանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին:

1 (25) 2016 65

99 99

Ապրիլ ի 23-ին ՆԱՏՕ-ի 50-ամյակի առթիվ Եվրաատլանտյան գործընկերության խորհրդի գագաթնաժողովին մասնակցելու նպատակով Վաշինգտոն ժամանեց ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի գլխավորած պատվիրակությունը: On April 23, Armenian delegation headed by President Robert Kocharian arrived in Washington to participate in the Euro-Atlantic Partnership Council Summit, for the 50th anniversary of the NATO.

On May 30, the parliamentary elections were held in Armenia which were won by the "Unity" bloc headed by Vazgen Sargsyan and Karen Demirchyan. Մայիսի 30-ին ՀՀ-ում անցկացվեցին խորհրդարանական ընտրություններ, որում հաղթանակ տարավ Վազգեն Սարգսյանի և Կարեն Դեմիրճյանի գլխավորած «Միասնություն» դաշինքը:

Հունիսի 10-ին ՀՀ նորընտիր Ազգային ժողովի անդրանիկ նիստում ԱԺ նախագահ ընտրվեց ՀԺԿ առաջնորդ Կարեն Դեմիրճյանը, տեղակալներ` Ալբերտ Բազեյանը (ՀՀԿ) և Ռուբեն Միրոյանը (ՀԺԿ): On June 10, the first session of the newly elected National Assembly selected Karen Demirchyan, leader of People's Party, as Speaker with Albert Bazeyan (RPA) and Ruben Miroyan (APP) as vice chairmen.

Հունիսի 11-ին ՀՀ վարչապետ նշանակվեց պաշտպանության նախարար Վազգեն Սարգսյանը: Հունիսի 15-ին ձևավորվեց ՀՀ կառավարությունը: On June 11, Armenian Defence Minister Vazgen Sargsyan was appointed Prime Minister. The government was formed on 15 June. 1 (25) 2016 66

99 99

Հունիսի 12-ին ՀՀ-ում ներդրվեց եռաստիճան դատական համակարգ: On June 12, the three-tier judicial system was introduced.

Օգոստոսի 28-ից սեպտեմբերի 5-ը անցկացվեցին առաջին համահայկական խաղերը: On August 28-September 5, the first Pan-Armenian Games were held. 1 (25) 2016 67

99 99

Սեպտեմբերի 21-ին ՀՀ անկախության 8-րդ տարեդարձը նշանավորվեց Երևանում անցկացված աննախադեպ զինվորական շքերթով: On September 21, the 8th anniversary of independence was marked by an unprecedented military parade held in Yerevan. 1 (25) 2016 68

99 99

On September 22 the first Armenia-Diaspora Conference began. Սեպտեմբերի 22-ին աշխատանքները սկսեց ՀայաստանՍփյուռք առաջին խորհրդաժողովը:

On September 26, RA delegation led by Armenian Prime Minister Vazgen Sargsyan visited the USA to attend the annual meeting of the managers of the International Monetary Fund and World Bank. V. Sargsyan met with the heads of these organizations, as well as with US Vice President Al Gore. Սեպտեմբերի 26-ին Արժույթի միջազգային հիմնադրամի և Համաշխարհային բանկի կառավարիչների տարեկան ժողովին մասնակցելու նպատակով ԱՄՆ մեկնեց ՀՀ վարչապետ Վազգեն Սարգսյանի գլխավորած պատվիրակությունը: Վ. Սարգսյանը հանդիպումներ ունեցավ նշյալ կառույցների ղեկավարների, ինչպես նաև ԱՄՆ փոխնախագահ Ալբերտ Գորի հետ:

On October 27, in Holy Echmiadzin Garegin Archbishop Nersisyan was elected Catholicos. Հոկտեմբերի 27-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում գումարված ազգային-եկեղեցական ժողովում Ամենայն Հայոց կաթողիկոս ընտրվեց Գարեգին արքեպիսկոպոս Ներսիսյանը: 1 (25) 2016 70

99 99

On October 27, Prime Minister Vazgen Sarkisian, as well as NA Speaker Karen Demirchyan, his deputies Yuri Bakhshyan and Ruben Miroyan, deputies Armenak Armenakyan, Henrik Abrahamyan, Mikayel Kotanyan, Leonard Petrosyan were killed in the explosions in the National Assembly. Հոկտեմբերի 27-ին ՀՀ Ազգային ժողովում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով զոհվեցին վարչապետ Վազգեն Սարգսյանը, ԱԺ նախագահ Կարեն Դեմիրճյանը, նրա տեղակալներ Յուրի Բախշյանն ու Ռուբեն Միրոյանը, պատգամավորներ Արմենակ Արմենակյանը, Հենրիկ Աբրահամյանը, Միքայել Քոթանյանը, Օպերատիվ հարցերի նախարար Լեոնարդ Պետրոսյանը:

1 (25) 2016 71

99 99

Նոյեմբերի 2-ին ՀՀ Ազգային ժողովի արտահերթ նիստում ԱԺ նախագահ ընտրվեց Արմեն Խաչատրյանը, նրա տեղակալներ՝ Տիգրան Թորոսյանը և Գագիկ Ասլանյանը: On November 2, in an extraordinary session of the National Assembly Armen Khachatryan was elected the NA Chairman and Tigran Torosyan and Gagik Aslanyan were elected vice speakers.

On November 3, according to Armenian President Robert Kocharian's decree Vazgen Sargsyan's brother Aram Sargsyan was appointed Prime Minister. Նոյեմբերի 3-ին ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հրամանագրով վարչապետ նշանակվեց Վազգեն Սարգսյանի եղբայր Արամ Սարգսյանը:

Դեկտեմբերի 8-ին Բաթումիում անցկացված Եվրոպայի շախմատի 12-րդ թիմային առաջնությունում առաջին տեղը գրավեց ՀՀ տղամարդկանց հավաքականը՝ Սմբատ Լպուտյան, Լևոն Արոնյան, Արտաշես Մինասյան, Աշոտ Անաստասյան կազմով: On December 8, the men's team including Smbat Lputyan, Levon Aronyan, Artashes Minasyan, Ashot Anastasyan, took first place at the 12th European Team Chess Championship which was held in Batumi.

Դեկտեմբերի 27-ին ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հրամանագրերով հետմահու Հայաստանի Ազգային հերոսի կոչում շնորհվեց Կարեն Դեմիրճյանին և Վազգեն Սարգսյանին: On December 27, RA President Robert Kocharian posthumously awarded the title of “National Hero of Armenia” to Karen Demirchyan and Vazgen Sargsyan. 1 (25) 2016 72

2000

Լուսանկարները՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարության արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, «Ֆոտոլուր» գործակալության, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվի Մարտին Շահբազյանի Photos by The Ministry of Defence of RA, agency “Armenpress”, agency “Fotolur”, “Yerevan Perspectives” festival archive, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 73

00 00

Փետրվարի 20-ին Եռաբլուրում վերահուղարկավորվեց ժողովրդական հերոս Անդրանիկ Օզանյանի աճյունը: On February 20 national hero Andranik's body was reburied.

On April 4, the National Assembly approved the proposal of the Prosecutor General on ANM Board Chairman, MP Vano Siradeghyan's arrest. Prior to that he had fled the RA. Ապրիլ ի 4-ին ՀՀ Ազգային ժողովը բավարարեց գլխավոր դատախազի առաջարկը ՀՀՇ վարչության նախագահ, ԱԺ պատգամավոր Վանո Սիրադեղյանին կալանավորելու վերաբերյալ: Մինչ այդ վերջինս արդեն լքել էր ՀՀ տարածքը:

On May 12, RA President Robert Kocharian appointed the chairman of the RPA board, head of the "Unity" faction Andranik Margaryan Prime Minister. Մայիսի 12-ին ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հրամանագրով վարչապետ նշանակվեց ՀՀԿ խորհրդի նախագահ, ԱԺ «Միասնություն» խմբակցության ղեկավար Անդրանիկ Մարգարյանը: 1 (25) 2016 74

00 00

On May 28, the reburial of the prominent figure of the liberation movement Drastamat Kanayan (Dro) was held in Bash-Aparan heroic memorial area. Մայիսի 28-ին Բաշ-Ապարանի հերոսամարտին նվիրված հուշահամալիրի տարածքում վերահուղարկավորվեց հայ ազատագրական շարժման նշանավոր գործիչ Դրաստամատ Կանայանի (Դրո) աճյունը:

On July 9, renovated Kecharis monastery was reopened in Tsakhkadzor. Հուլ իսի 9-ին Ծաղկաձորում վերաօծվեց վերանորոգված Կեչառիսի վանական համալիրը: 1 (25) 2016 75

00 00

On October 7, after a thorough reconstruction the "Republican" stadium after V. Sargsyan was reopened. Հոկտեմբերի 7-ին հիմնովին վերակառուցումից հետո վերաբացվեց Երևանի Վ. Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» մարզադաշտը:

Armenian-Canadian joint venture "Grand Candy" was founded. Հիմնադրվեց «Գրանդ Քենդի» հայ-կանադական համատեղ ձեռնարկությունը:

Հոկտեմբեր 15-ին Երևանում մեկնարկեց «Քսանմեկի հեռանկարներ»՝ հետագայում ավանդական դարձած երաժշտական միջազգային փառատոնը: 2010 թ. փառատոնը վերանվանվեց «Երևանյան հեռանկարներ»: On October 15, 2000 “Perspectives of XXI” Music Festival started in Yerevan and soon became regular. In 2010 the Festival was renamed “Yerevan Perspectives”.

On November 18, Davitashen bridge of Yerevan was put into operation. Works on the bridge started in 1978 and continued with intervals in the 1990s. Նոյեմբերի 18-ին շահագործման հանձնվեց Երևանի Դավիթաշենի կամուրջը: Կամրջի շինարարական աշխատանքները սկսվել էին դեռևս 1978 թվականին և ընդմիջումներով շարունակվել 1990-ականներին: 1 (25) 2016 76

2001

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Ֆոտոլուր» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Armlur.am»-ի, Մարտին Շահբազյանի Photos by agency “Armenpress”, agency “Fotolur”, “Yerevan Productions” CJSC, Armlur.am, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 77

1 (25) 2016 78

01 01

During 2001 – 2007, through projects "Road", "Housing", "Culture" of benefactor Kirk Kerkorian's Lincy Foundation programs Dilijan tunnel, the second wing of Ashtarak Bridge were built; Yerevan's Republic Square and several streets were renovated; Saralanj highway was built; large-scale housing programs were fulfilled in the earthquake-hit zone; many cultural centers in Yerevan and regions were refurbished. 2001 – 2007 թվականներին ազգային մեծ բարերար Քըրք Քըրքորյանի «Լինսի» հիմնադրամի «ճանապարհաշինություն», «Բնակարանաշինություն», «Մշակույթ» ծրագրերով կառուցվեցին Դիլիջանի թունելը, Աշտարակի կամրջի երկրորդ թևը, բարեկարգվեցին Երևանի Հանրապետության հրապարակն ու փողոցները, կառուցվեցին Սարալանջի մայրուղին, ՀՀ միջպետական նշանակության բոլոր ճանապարհները: Մեծածավալ բնակարանաշինություն իրականացվեց Աղետի գոտում, վերանորոգվեցին Երևանի ու մարզերի բազմաթիվ մշակութային օջախներ:

1 (25) 2016 79

01 01

Հունվարի 25-ին Հայաստանի Հանրապետությունը դարձավ Եվրոպայի խորհրդի լիիրավ անդամ: On January 25 , Armenia became a full member of the Council of Europe.

Փետրվարի 13-ին առաջին անգամ Փարիզի Աստվածամոր տաճարում ելույթ ունեցավ Հովհաննես Չեքիջյանի ղեկավարած պետական ակադեմիական երգչախումբը: On February 13, the State Academic Choir directed by Hovhannes Chekijyan had a concert in Notre Dame de Paris for the first time. 1 (25) 2016 80

01 01

Ապրիլ ի 3-ից 7-ը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների մասնակցությամբ ԱՄՆ Ֆլորիդա նահանգի Քի Վեսթ քաղաքում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման վերաբերյալ բանակցություններ անցկացվեցին Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանի և Հեյդար Ալիևի միջև: Մինչ այդ՝ հունվարի 26-ին և մարտի 4-ից 5-ը, Ֆրանսիայի նախագահ Ժակ Շիրակի միջնորդությամբ երկու նախագահները հանդիպումներ էին ունեցել Փարիզում: Այդ հանդիպումների ընթացքում կայացած համաձայնությունների հիման վրա ձևավորվեց Ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման, այսպես կոչված, «Փարիզյան սկզբունքները»: On April 3-7 talks were held on the Nagorno Karabakh conflict, with the participation of OSCE Minsk Group Co-Chairs, Robert Kocharian and Heydar Aliyev in Key West city, Florida. Prior to that, on January 26 and March 4-5, mediated by French President Jacques Chirac, two presidents met in Paris. Based on the agreements reached during these meetings the so-called “Paris Principles” on Nagorno Karabakh conflict settlement were formulated.

Ապրիլ ի 22-ին հանդիսավորությամբ բացվեց ամերիկահայ գործարար Վահագն Հովնանյանի կողմից Երևանի մերձակայքում կառուցված «Վահագնի» թաղամասը: On April 22, Vahagni Residential Community, built by American businessman of Armenian origin Vahagn Hovnanian near Yerevan was opened. 1 (25) 2016 81

01 01

Մայիսի 9-ից 13-ը ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի մասնակցությամբ Նյու Յորքում տեղի ունեցավ Հայաստանի տնտեսության մեջ ներդրումներին նվիրված միջազգային խորհրդաժողով: On May 9-13, an international conference on investments in Armenia's economy was hosted in New York with the participation of Armenian President Robert Kocharian.

Մայիսի 25-ին Երևանում կայացավ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի մասնակից պետությունների Հավաքական անվտանգության խորհրդի նստաշրջանը, որին մասնակցելու նպատակով ժամանել էին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն, Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը, Ղրղզստանի նախագահ Ասկար Ակաևը, Տաջիկստանի նախագահ Էմոմալի Ռախմոնովը: On May 25, the session of the Collective Security Council of the Collective Security Treaty member states was held in Yerevan. For participation President of the RF Vladimir Putin, President of Belarus Alexander Lukashenko, President of Kazakhstan Nursultan Nazarbayev, President of Kyrgyzstan Askar Akayev, President of Tajikistan Emomali Rakhmonov arrived in Yerevan.

On May 30, “Armenian Card” (ArCa) presentation was held. Մայիսի 30-ին Երևանում կայացավ «Արմենիան քարդ»-ի (ArCa) շնորհանդեսը:

Հուլ իսի 9-ին ՀՀ կառավարության որոշմամբ Հայ առաքելական եկեղեցուն վերադարձվեց հանրապետության տարածքում գտնվող 156 վանք և եկեղեցի: On July 9, due to the government's decree 156 churches were returned to the Armenian Apostolic Church.

On August 5-7 Duduk Festival was held in Yerevan and Gyumri. Օգոստոսի 5-ից 7-ը Գյումրիում և Երևանում անցկացվեց Դուդուկի միջազգային փառատոն:

1 (25) 2016 82

01 01

Սեպտեմբերի 2-ին տոնվեց ԼՂՀ անկախության 10-ամյակը: On September 2, the 10th anniversary of NKR independence was celebrated.

Սեպտեմբերի 21-ին ՀՀ-ում տոնվեց անկախության 10-ամյակը: Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզամշակութային կենտրոնում տեղի ունեցավ անկախության 10-րդ տարելիցին և Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակման 1700-ամյակին նվիրված հանդիսավոր նիստ: On September 21, the 10th anniversary of the RA independence was celebrated. A solemn session took place in Karen Demirchyan Sports and Cultural Center dedicated to the 10th anniversary of independence and the 1700th anniversary of proclamation of Christianity as a state religion.

Սեպտեմբերի 22-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում տեղի ունեցավ մյուռոնօրհնեքի արարողություն: On September 22, a ceremony of blessing of holy Muron was held in Mother See of Holy Etchmiadzin. 1 (25) 2016 83

01 01

On September 22, on the occasion of the 1700th anniversary of Christianity as a state religion, Orthodox Church leader Alexi II visited Yerevan. Սեպտեմբերի 22-ին Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու 1700 ամյակի տոնակատարությունների կապակցությամբ ՀՀ ժամանեց ռուս ուղղափառ եկեղեցու առաջնորդ Ալեքսիյ Բ-ն:

On September 23, the blessing ceremony of the newly built St. Gregory the Illuminator Mother Cathedral was held in Yerevan. Սեպտեմբերի 23-ին Երևանում տեղի ունեցավ նորակառույց Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր եկեղեցու օծման արարողությունը:

1 (25) 2016 84

01 01

On September 25 Pope John Paul II arrived on a three-day visit on the occasion of the celebration of the 1700th anniversary of Christianity as a state religion. This was the first visit of the leader of the Catholic world. Սեպտեմբերի 25-ին Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու 1700 ամյակի տոնակատարությունների կապակցությամբ եռօրյա այցով ՀՀ ժամանեց Հռոմի պապ Հովհաննես Պողոս Բ-ն: Սա կաթոլիկ աշխարհի առաջնորդի առաջին այցն էր Հայաստան:

Հոկտեմբերի 10-ից 19-ը Հայաստանի Հանրապետությունում անցկացվեց մարդահամար: On October 10-19, a census was held in Armenia.

On November 3, on the occasion of the 1700th anniversary of Christianity as a state religion, Constantinople Patriarch Bartholomew I had a three-day visit to Armenia. Նոյեմբերի 3-ին Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու 1700-ամյա հոբելյանի առթիվ եռօրյա այցով ՀՀ ժամանեց Կոստանդնուպոլսի տիեզերական պատրիարք Բարդուղիմեոս Ա-ն:

1 (25) 2016 85

01 01

Նոյեմբերի 23-ից 26-ը Երևանում կայացավ «Արդյունաբերական Հայաստան – 2001» առաջին ազգային ցուցահանդեսը: On November 23-26, the "Industrial Armenia - 2001" first national exhibition was held.

Դեկտեմբերի 4-ին ՀՀ Ազգային ժողովն ընդունեց «Քաղաքացիական ծառայության մասին» ՀՀ օրենքը: On December 4, the National Assembly adopted The Law on civil service.

Դեկտեմբերի 17-ին ՀՀ կառավարության և արգենտինահայ մեծահարուստ Էդուարդո Էռնեկյանին պատկանող «Կորպորացիոն Ամերիկա» ընկերության միջև ստորագրվեց Երևանի Զվարթնոց օդանավակայանը ընկերության կառավարմանը հանձնելու մասին պայմանագիր: On December 17, an agreement was signed between the RA government and Argentinean-Armenian businessman Eduardo Eurnekian's "Corporate America" company on the transfer of Yerevan Zvartnots airport to the management of the Company. 1 (25) 2016 86

2002

Լուսանկարները՝ Արտաշես Մարտիրոսյանի, Shutterstock.com-ի Photos by Artashes Martirisyan, Shutterstock.com 1 (25) 2016 87

02 02

Հունվարի 15-ին ձևավորվեց ՀՀ քաղաքացիական ծառայության խորհուրդը: On January 15 the Civil Service Council was formed.

Փետրվարի 1-ից ՀՀ ողջ տարածքում ներքաղաքային հեռախոսազանգերի րոպեավճար կիրառվեց: On February 1 per minute calls were introduced for stationary telephones throughout the country.

Փետրվարի 15-ին վերաբացվեց Երևանի «Նաիրի» կինոթատրոնը: On February 15, “Nairi" cinema was reopened in Yerevan.

Փետրվարին ստեղծվեց Հայաստանի շախմատի ակադեմիան: In February the Chess Academy of Armenia was founded.

Ապրիլ ի 2-ին ՀՀ հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի որոշմամբ ընդդիմադիր «Ա1+» հեռուստաընկերությունը զրկվեց եթերից: On April 2, at the decision of the National Commission on Television and Radio the opposition "A1 +" TV company was deprived of broadcasting. 1 (25) 2016 88

02 02

Ապրիլ ին կազմակերպվեց ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատը: In April, the Chamber of Commerce was organized.

Հունիսի 16-ից 21-ը Հայաստանում անցկացվեց գրողների առաջին համահայկական խորհրդաժողովը: On June 16-21 the first all-Armenian Writers' Conference was held in Armenia.

On July 29, “Baze” youth camp was first opened in Dilijan. Հուլ իսի 29-ին Դիլիջանում մեկնարկեց «Բազե» առաջին համահայկական երիտասարդական հավաքը: 1 (25) 2016 89

02 02

Օգոստոսի 27-ին 6000 պատվիրակի մասնակցությամբ Երևանում տեղի ունեցավ Հայաստանի համայնքների միության համագումարը: On August 27 the convention of the Union of Communities of Armenia was held in Yerevan with the participation of 6,000 delegates.

Սեպտեմբերի 3-ին Երևանի պետական համալսարանի բակում տեղադրվեց «Մեսրոպ Մաշտոց և Սահակ Պարթև» արձանը (քանդակագործ՝ Արա Սարգսյան): On September 3 the statue of Mesrop Mashtots and Sahak Parthev (sculptor Ara Sargsyan) was installed outside Yerevan State University. 1 (25) 2016 90

02 02

Սեպտեմբերի 21-ին «Մոսկվա» կինոթատրոնում տեղի ունեցավ Ատոմ Էգոյանի «Արարատ» ֆիլմի հայաստանյան պրեմիերան: On September 21 the premiere of Atom Egoyan's film “Ararat” took place in "Moscow" cinema.

Նոյեմբերի 5-ին ՀՀ-ի և ՌԴ-ի միջև ստորագրվեց «Գույք պարտքի դիմաց» ծրագիրը, որով ռուսական կողմին անցան հայաստանյան մի շարք արդյունաբերական ձեռնարկությունների («Մարս», «Երևանի նյութաբանության գիտահետազոտական և արտադրական ձեռնարկություն», «Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների գիտահետազոտական ինստիտուտ», «Երևանի կառավարման ավտոմատացված համակարգերի գիտահետազոտական ինստիտուտ» ՓԲԸ-ների) պետական սեփականության բաժնետոմսերը և Հրազդանի ՋԷԿ-ի գույքը: On November 5 the "Assets for Debt" program was signed between Armenia and Russia under to which government shares of a number of industrial enterprises (“Mars", "Yerevan Materials Research and Production Enterprise", "Research Institute of Mathematical Machines", "Research Institute of Control System") and Hrazdan TPP property were passed to the Russian side.

On December 10 the Republic of Armenia became a member of the World Trade Organization. Դեկտեմբերի 10-ին Հայաստանի Հանրապետությունը դարձավ Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության անդամ: 1 (25) 2016 91

02 02

Դեկտեմբերի 25-ին Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր եկեղեցու հարևանությամբ բացվեց Անդրանիկ Օզանյանի արձանը (քանդակագործ՝ Արա Շիրազ): On December 25 the monument to Andranik (sculptor Ara Shiraz) was erected near St. Gregory the Illuminator Mother Church.

On December 28 Tigran Naghdalyan, President of the Public TV and Radio Council of Armenia was killed. Դեկտեմբերի 28-ին սպանվեց Հայաստանի հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդի նախագահ Տիգրան Նաղդալյանը: 1 (25) 2016 92

2003

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվի, Արտաշես Մարտիրոսյանի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Perspectives” festival archive, Artashes Martirosyan 1 (25) 2016 93

03 03

On February 19 presidential elections were held for the fourth time with 9 candidates running for presidency. President Robert Kocharian and Stepan Demirchyan came to the second round of voting. The second round of elections was on March 5. R. Kocharyan was re-elected as President. Փետրվարի 19-ին ՀՀ-ում չորրորդ անգամ տեղի ունեցան նախագահական ընտրություններ, որին մասնակցեց 9 թեկնածու: Քվեարկության երկրորդ փուլ անցան գործող Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը և ՀԺԿ առաջնորդ Ստեփան Դեմիրճյանը: Մարտի 5-ին ընտրություների երկրորդ փուլում ՀՀ Նախագահ վերընտրվեց Ռ. Քոչարյանը:

Ապրիլ ի 16-ին ՀՀ Սահմանադրական դատարանը, քննարկելով ՀՀ Նախագահի թեկնածու Ստեփան Դեմիրճյանի դիմումը, որոշեց անփոփոխ թողնել ՀՀ Նախագահ ընտրվելու մասին ՀՀ ԿԸՀ-ի որոշումը: Միաժամանակ՝ առաջարկեց մեկ տարվա ընթացքում ՀՀ Նախագահի վստահության հարցով հանրաքվե անցկացնել, ինչը տեղի չունեցավ: On April 16 the Constitutional Court, discussing the presidential candidate Stepan Demirchian's lawsuit, upheld the decision of the CEC on the election of the president. Besides, the proposal to hold a referendum on the issue of confidence to the President was rejected.

On May 1 the statue of famous painter Ivan Aivazovsky (sculptor Ohan Petrosyan) was opened in Yerevan. Մայիսի 1-ին Երևանի կենտրոնում բացվեց հայ անվանի ծովանկարիչ Հովհաննես Այվազովսկու արձանը (քանդակագործ՝ Օհան Պետրոսյան): 1 (25) 2016 94

03 03

Մայիսի 24-ին Երևանի Բաղրամյան փողոցում բացվեց մարշալ Հովհաննես Բաղրամյանի արձանը (քանդակագործ՝ Նորայր Կարղանյան): On May 24 the statue to Marshal Hovhannes Baghramyan (sculptor Norayr Karghanyan) was opened in Baghramyan Street, Yerevan.

Մայիսի 27-ին՝ ավելի քան տասնամյա ընդմիջումից հետո, ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը հրամանագիր ստորագրեց մի շարք արվեստագետների կոչումներ շնորհելու մասին: Պարգևների հանձնումը տեղի ունեցավ հունիսի 21-ին ՀՀ Նախագահի նստավայրում: On May 27, after more than a decade's interval, Armenian President Robert Kocharian signed a decree conferring titles to a number of artists. The awards ceremony took place in the Presidential Palace on 21 June.

On June 11, three parliamentary parties – the RPA, Orinats Yerkir (the Land of Law) and Dashnaktsutyun (Armenian Revolutionary Federation) signed a memorandum on formation of a coalition government. Հունիսի 11-ին երեք խորհրդարանական կուսակցություններ՝ ՀՀԿ-ն, ՕԵԿ-ը և ՀՅԴ-ն, կոալիցիոն կառավարություն ձևավորելու հուշագիր ստորագրեցին: 1 (25) 2016 95

03 03

Հունիսի 24-ին Երևանի Կարապի լճին հարակից տարածքում վերջնականապես բացվեց անվանի կոմպոզիտոր Առնո Բաբաջանյանի արձանը (քանդակագործ՝ Դավիթ Բեջանյան): 2002 թ. սեպտեմբերին տեղադրված արձանը հասարակության լայն խավերի և մտավորականների ճնշման արդյունքում ապամոնտաժվել էր և մասնակի փոփոխությունների ենթարկվել: On June 24 nearby Swan Lake, the statue of renowned composer Arno Babajanyan (sculptor David Bejanyan) was opened. In September 2002, the statue underwent partial changes under the pressure of broad social groups.

Սեպտեմբերի 9-ին ՀՀ Ազգային ժողովը վավերացրեց Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների մասին եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ արձանագրությունը, որով մահապատիժը որպես պատժատեսակ ՀՀ-ում վերացվեց: On 9 September the National Assembly ratified the 6th protocol of the European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms , which abolished the death penalty as a punishment in Armenia

Սեպտեմբերի 15-ից 20-ը Երևանում անցկացվեց «Հայագիտության արդի վիճակը և զարգացման հեռանկարները» խորագրով առաջին միջազգային համաժողովը, որին մասնակցեց արտասահմանյան 25 երկիր ներկայացնող 88 հայագետ: On September 15-20 Yerevan hosted the "Current State and Prospects for the Development of Armenian Studies" International Conference, which was attended by 88 experts from 25 country states.

Սեպտեմբերի 22-ից 24-ը Երևանում անցկացվեց Հայաստան–Սփյուռք տնտեսական առաջին համաժողովը: On September 22-24 the first Armenia-Diaspora economic forum was held in Yerevan. 1 (25) 2016 96

այաստանը երկիր է, որտեղ առողջ ապրելակերպը սեփական ուժերով զարգացնում են բակի հասարակ տղաները: Հենց նրանք են օրինակ ծառայում գալիք սերնդի համար, քանի որ կարողանում են իրականացնել մտքին դրածը՝ ի հեճուկս դժվարությունների և խոչընդոտների: StreetWorkout շարժումն արագորեն զարգանում է ամբողջ աշխարհում: Հայաստանի StreetWorkout-ի ֆեդերացիայի ակտիվ աշխատանքների շնորհիվ անցյալ տարի շարժումը մեծ տարածում ձեռք բերեց Հայաստանում: StreetWorkout-ը երիտասարդների շրջանում դարձավ մոդայիկ, նրա հետևորդների թիվը գերազանցեց 1000-ը: Շարժման անդամները սեփական օրինակով ցույցտվեցին, թե ինչ հաջողությունների կարելի է հասնել` լինելով միասնական, նպատակասլաց: Չէ որ պարապել սկսելու համար անպայման չէ ֆիթնես ակումբում թանկ բաժանորդագրություն ունենալ: Բակային սպորտըհասանելի է բոլորին. շնչիր մաքուր օդ, պարապիր անվճար, լսիր քո սիրելի երաժշտությունը և կատարելագործիր մարմինը, ընդլայնիր ընկերների շրջապատը, կոփիր բնավորությունը, եղիր ուժեղ և համարձակ: 2015-2016 թվականները StreetWorkout շարժման համար հագեցած էին միջոցառումներով: Ֆեդերացիայի, քաղաքային թիմերի առաջնորդների և բոլոր ատլետների միահամուռ

ուժերով անցկացվեց 50-ից ավելի միջոցառում` նվիրված Հայաստանի ամբողջ տարածքով Սթրիթ Վորքաութի և զանգվածային սպորտի զարգացմանն ու առողջ ապրելակերպի քարոզչությանը: Դրանց թվում էին միջազգային փառատոներ, շրջագայություն Հայաստանի տարբեր քաղաքներով, վազք, տարատեսակ մրցումներ, Հայաստանի StreetWorkout-ի առաջնությունը: Ֆեդերացիայի պլաններում Հայաստանում StreetWorkout-ի փիլիսոփայության տարածումն է, մասնագիտացված մարզահրապարակների կառուցումը երկրի տարբեր քաղաքներում և, ի վերջո, առողջ ապրելակերպը նախընտրող երիտասարդներին միմյանց հետ ծանոթացնելը: StreetWorkout Հայաստանյան ֆեդերացիան գործում է սկսած 2013 թվականից: Ֆեդերացիայի գլխավոր նպատակն է զարգացնելով երիտասարության ֆիզիկական և մտաոր ունեակությունները ձևավորել առողջ, ուժեղ և խելացի սերունդ առանց ալկոհոլի և ծխախոտի: StreetWorkout Հայաստանյան ֆեդերացիայի ղեկավարմանխորհրդի նախագահ՝ Ղազար Հակոբյան, StreetWorkout Հայաստանյան ֆեդերացիայի ղեկավար՝ Արթուր Հարությունյան:

03 03

Սեպտեմբերի 25-ից 29-ը Երևանում տեղի ունեցավ «Արմմոնո» միջազգային առաջին փառատոնը: On September 25-29 International Festival “Armmono” took place in Yerevan.

Հոկտեմբերին «Քսանմեկի հեռանկարներ» երաժշտական միջազգային փառատոնի շրջանակներում Երևանում համերգով հանդես եկավ աշխարհահռչակ երաժիշտ Յուրի Բաշմետը: In October world-famous musician Yuri Bashmet performed within the Music Festival “Perspectives of XXI”.

Հոկտեմբերին ՀՀ շախմատի կանանց հավաքականը (Էլինա Դանիելյան, Լիլիթ Մկրտչյան, Նելլի Աղինյան) դարձավ Եվրոպայի շախմատի թիմային առաջնության հաղթող: In October the women's team (Elina Danielyan, Lilit Mkrtchyan, Nelly Aghinyan) won the European Team Chess Championships. 1 (25) 2016 98

2004 Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, PAN Photo-ի, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, geoteam.am, «Հին Երևան» նախագծի, «Համահայկական բնապահպանական ճակատ» նախաձեռնության արխիվի, Մարտին Շահբազյանի Photos by agency “Armenpress”, PAN Photo, “Yerevan Productions” CJSC, geoteam.am, “Old Yerevan” project, Pan-Armenian Environmental Front archive, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 99

04 04

Հունվարի 21-ին Երևանում շահագործումից հանվեց վերջին տրամվայը: On January 21 tram ceased to be a means of transport in Armenia.

Փետրվարի 12-ին Երևանի «Զվարթնոց» օդանավակայանից Կոսովո ճանապարհվեց հայ խաղաղապահների առաջին ջոկատը: On February 12 the first detachment of Armenian peacekeepers traveled to Kosovo from "Zvartnots" airport, Yerevan.

On February 19 President Robert Kocharian appointed Larissa Alaverdyan Human Rights Defender. Փետրվարի 19-ին ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը հրամանագիր ստորագրեց իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանին Մարդու իրավունքների պաշտպան նշանակելու մասին: 1 (25) 2016 100

04 04

On the morning of February 19, Azerbaijani genocidal officer Ramil Safarov hacked to death Armenian officer Gurgen Margaryan in Budapest. Gurgen Margaryan's funeral was held on February 28 in the Pantheon. Փետրվարի 19-ի առավոտյան ադրբեջանցի եղեռնագործ սպա Ռամիլ Սաֆարովի կողմից Բուդապեշտում կացնահարվեց ՀՀ ԶՈՒ լեյտենանտ Գուրգեն Մարգարյանը: Հայ և ադրբեջանցի սպաները Հունգարիայի ազգային պաշտպանական համալսարանում ՆԱՏՕ-ի «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում մասնակցում էին անգլերենի դասընթացների: Գուրգեն Մարգարյանի հուղարկավորությունը տեղի ունեցավ փետրվարի 28-ին Եռաբլուր պանթեոնում:

On the night of April 12-13 the police forcibly dispersed an opposition rally in Mashtots Avenue, Yerevan. Several opposition leaders and protesters were arrested. Ապրիլ ի 12-ի լույս 13-ի գիշերը ՀՀ ոստիկանական ուժերը Երևանի Բաղրամյան պողոտայում ուժով ցրեցին ընդդիմադիր ցուցարարներին: Տեղի ունեցան ընդդիմադիր գործիչների և ցուցարարների ձերբակալություններ: 1 (25) 2016 101

04 04

Ապրիլ ի 26-ին տեղի ունեցավ 21.6 կմ երկարությամբ Որոտան-Արփա թունել-ջրատարի բացման արարողությունը, որի շինարարությունը սկսվել էր 1981 թվականին: Ջրատարը հնարավորություն տվեց Որոտան գետի ջրերը տեղափոխել Սևանա լիճ: On April 26 21.6-km-long Vorotan-Arpa tunnel was opened, whose construction was begun in 1981. Water pipe allowed transfer of the water of the Vorotan River to Lake Sevan.

Մայիսի 27-ին ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը հրամանագրեր ստորագրեց Քըրք Քըրքորյանին և Շառլ Ազնավուրին Հայաստանի Ազգային հերոսի կոչում շնորհելու մասին: On May 27 RA President Robert Kocharian signed a decree conferring the title of “National Hero of Armenia” to Charles Aznavour and Kirk Kerkorian. 1 (25) 2016 102

04 04

On June 30-july 5 "Golden Apricot" international film festival was held in Yerevan. Հունիսի 30-ից հուլ իսի 5-ը Երևանում տեղի ունեցավ «Ոսկե ծիրան»՝ հետագայում ավանդական դարձած միջազգային կինոփառատոնը:

1 (25) 2016 103

04 04

On July 11 the "Cilicia" ship began its voyage from the port of Poti in the Black Sea. Հուլ իսի 11-ին Սև ծովի Փոթի նավահանգստից նավարկությունը սկսեց հայկական «Կիլիկիա» առագաստանավը:

1 (25) 2016 104

04 04

On august 15-22, "One Nation, One Culture" Pan-Armenian Festival was held. Օգոստոսի 15-ից 22-ը ՀՀ-ում անցկացվեց «Մեկ ազգ, մեկ մշակույթ» առաջին համահայկական փառատոնը:

Օգոստոսի 27-ից 29-ը Երևանում անցկացվեց Համահայկական կրթական առաջին համաժողովը: August 27-29 Yerevan hosted the first Forum on Education.

Նոյեմբերի 26-ին տեղի ունեցավ Երևանի քաղաքապետարանի վարչական նոր շենքի բացման հանդիսավոր արարողությունը: On November 26 the new building of Municipality was opened solemnly. 1 (25) 2016 105

04 04

On December 5 Zangezur Copper and Molybdenum Combine was privatized. Դեկտեմբերի 5-ին մասնավորեցվեց պղնձամոլիբդենային կոմբինատը:

On December 16 Vic Darchinyan became world champion by the World Professional Boxing Federation (IBF). Դեկտեմբերի 16-ին Համաշխարհային պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտի ֆեդերացիայի (IBF) վարկածով աշխարհի չեմպիոն դարձավ հայ բռնցքամարտիկ Վախթանգ Դարչինյանը:

Դեկտեմբերի 22-ին Ծաղկաձորում շահագործման հանձնվեց հիմնովին նորոգված ճոպանուղին: On December 22 the completely renovated ropeway began to function in Tsakhadzor. 1 (25) 2016 106

Զանգեզուրի

2005

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, Shutterstock.com-ի. «Ֆոտոլուր»-ի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, Shutterstock.com, Photolure 1 (25) 2016 107

05 05

On March 12 "Miss Armenia 2003", 18-year-old Lusine Tovmasyan became Vice “Miss Europe". This beauty contest was held in Paris. Մարտի 12-ին «Միսս Հայաստան 2003» 18-ամյա Լուսինե Թովմասյանը Փարիզում անցկացված «Միսս Եվրոպա» մրցույթում ճանաչվեց Եվրոպայի երկրորդ գեղեցկուհի:

Ապրիլ ի 20-ից 21-ը Երևանում տեղի ունեցավ «Ծանրագույն հանցանք, ծանրագույն մարտահրավեր» խորագրով միջազգային համաժողով` նվիրված Հայոց ցեղասպանության 90-ամյակին: On April 20-21 an international conference entitled "Ultimate Crime, Ultimate Challenges" was held in Yerevan dedicated to the 90th anniversary of the Armenian Genocide. 1 (25) 2016 108

05 05

On May 6 the new US Embassy building in Yerevan was inaugurated by President Robert Kocharian. Մայիսի 6-ին ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի մասնակցությամբ բացվեց Երևանում ԱՄՆ դեսպանատան նոր շենքը:

Մայիսի 21-ին «Նիգ-Ապարան» հայրենակցական միության նախաձեռնությամբ Արագած լեռան ստորոտում (ԱշտարակԱպարան մայրուղու 20-րդ կիլոմետրին) բացվեց Տառաքարերի պուրակը` նվիրված Հայոց գրերի գյուտի 1600 ամյակին: On May 21 at the initiative of the Patriotic Union "Nig-Aparanthe Alphabet Monument Park was opened dedicated to the 1600th anniversary of the Armenian alphabet" at the foot of Mount Aragats (on the 20th km of Ashtarak-Aparan highway). 1 (25) 2016 109

05 05

On May 28 at the initiative of the Patriotic Union "Nig-Aparan", along the 163 km highway surrounding Mount Aragats, the nationwide event "Unity Dance" took place. Մայիսի 28-ին «Նիգ-Ապարան» հայրենակցական միության նախաձեռնությամբ Արագած լեռը շրջագծող 163 կմ մայրուղիներում տեղի ունեցավ «Միասնության շուրջպար» համազգային միջոցառումը:

1 (25) 2016 110

05 05

Հուլ իսի 1-ից Հայաստանի Հանրապետությունում սկսեց բջջային կապի ծառայություններ մատուցել «ՎիվաՍել» ընկերությունը: From July 1 the company "VivaCell" started providing mobile communication services in the Republic of Armenia.

On September 20 Armenia joined the Asian Development Bank. Սեպտեմբերի 20-ին Հայաստանի Հանրապետությունն անդամակցեց Ասիական զարգացման բանկին:

Նոյեմբերի 27-ին ՀՀ-ում անցկացվեց Սահմանադրությունում փոփոխություններ կատարելու մասին հանրաքվե: Հանրաքվեի մասնակիցների գերակշիռ մասն «այո» ասաց առաջարվող փոփոխություններին: On November 27 a referendum was held on amendments to the Constitution. The majority of participants in the referendum said "yes" to the proposed changes.

On December 10 Arthur Abraham became the World Champion sanctioned by the World Professional Boxing Federation (IBF). Դեկտեմբերի 10-ին Համաշխարհային պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտի ֆեդերացիայի (IBF) վարկածով աշխարհի չեմպիոն դարձավ հայ բռնցքամարտիկ Արթուր Աբրահամը:

1 (25) 2016 111

05 05

On December 14 Armenian President Robert Kocharian attended the opening ceremony of Swan Lake skating rink. Դեկտեմբերի 14-ին ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի մասնակցությամբ բացվեց Երևանի Կարապի լճի սահադաշտը:

Դեկտեմբերին ադրբեջանցիներն ավերեցին Հին Ջուղայի վերջին խաչքարերը: In December the Azeri destroyed the last sculptures in Old Jugha.

Դեկտեմբերի 17-ին Լևոն Արոնյանը նվաճեց ՖԻԴԵ-ի աշխարհի գավաթը: On December 17 Armenian grandmaster Levon Aronian won the FIDE World Cup. 1 (25) 2016 112

2006

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, PAN Photo-ի Photos by agency “Armenpress”, PAN Photo 1 (25) 2016 113

06 06

On March 27 a five-year agreement was signed between the "Millennium Challenges" Corporation and RA Government. Մարտի 27-ին «Հազարամյակի մարտահրավերներ» կորպորացիայի և ՀՀ կառավարության միջև ստորագրվեց հնգամյա համաձայնագիր:

Մայիսի 3-ին անբարենպաստ եղանակի պատճառով վթարի ենթարկվեց Երևանից Սոչի թռչող Airbus A320 ինքնաթիռը, որի հետևանքով զոհվեց 113 մարդ: On May 3, due to adverse weather, Air-bus A320 aircraft crashed flying from Yerevan to Sochi resulting in 113 people dead. 1 (25) 2016 114

06 06

On May 18 and 20 in Athens, Greece at "Eurovision-2006" song contest Andre introduced RA for the first time. Մայիսի 18-ին և 20-ին Հունաստանի մայրաքաղաք Աթենքում անցկացվող «Եվրատեսիլ 2006» երգի մրցույթում Անդրեն ներկայացրեց ՀՀ-ն առաջին անգամ:

Մայիսի 20-ից հունիսի 4-ը Իտալիայի Թուրին քաղաքում անցկացված Շախմատի համաշխարհային 37-րդ օլիմպիադայում ՀՀ շախմատի տղամարդկանց հավաքականը (Լևոն Արոնյան, Վլադիմիր Հակոբյան, Կարեն Ասրյան, Սմբատ Լպուտյան, Գաբրիել Սարգսյան, Արտաշես Մինասյան կազմով) դարձավ օլիմպիական չեմպիոն: May 20 - June 4, in the 37th World Chess Olympiad held in Torino, Italy Armenian men's chess team (Levon Aronyan, Vladimir Hakobyan, Karen Asryan, Smbat Lputyan, Gabriel Sargsyan, Artashes Minasyan) became Olympic champion. 1 (25) 2016 115

06 06

Սեպտեմբերի 29-ին պետական այցով Երևան ժամանեց Ֆրանսիայի նախագահ Ժակ Շիրակը: Սեպտեմբերի 30-ին ՀՀ և Ֆրանսիայի նախագահների մասնակցությամբ Երևանի Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքի հարևանությամբ գտնվող հրապարակն անվանակոչվեց «Ֆրանսիայի հրապարակ», իսկ երեկոյան Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցավ Շառլ Ազնավուրի համերգը: On September 29 French President Jacques Chirac arrived in Yerevan on a state visit. On September 30 the square next to the building of the Opera and Ballet Theatre was named “France Square”. The same evening Charles Aznavour performed a concert in Republic Square.

Դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում անցկացվեց ԼՂՀ առաջին Սահմանադրության նախագծի ընդունման համաժողովրդական հանրաքվե: On December 10, the first nationwide referendum on the adoption of the draft constitution was held in the Nagorno-Karabakh Republic.

Սկսվեցին Արցախի Տիգրանակերտի պեղումները: Excavations in Tigranakert, Artsakh began. 1 (25) 2016 116

2007

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Հայաստանի ազգային ֆիլարմոնիկ նվագախմբի» արխիվի, Մարտին Շահբազյանի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, "Armenian National Philharmonic Orchestra" archive, Martin Shahbazyan 1 (25) 2016 117

07 07

Հունվարի 19-ին Ստամբուլում ահաբեկչության զոհ դարձավ «Ակոս» թերթի խմբագիր Հրանտ Դինքը: On January 19 Hrant Dink, editor of “Agos" newspaper became the victim of terrorism in Istanbul, Turkey.

Մարտի 3-ին Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կայացավ Տիգրան Չուխաջյանի «Արշակ Երկրորդ» օպերայի նոր բեմադրությունը: On March 3 at Al. Spendarian Theater of Opera and Ballet the new staging of "Arshak II" opera by Tigran Chukhajyan was debuted.

On March 19 the first Armenian section of the Iran-Armenia gas pipeline began to operate. Մարտի 19-ին շահագործման հանձնվեց Իրան-Հայաստան գազամուղի առաջին հայկական հատվածը: 1 (25) 2016 118

07 07

Մարտի 29-ին տեղի ունեցավ Վանա լճի Աղթամար կղզու Սուրբ Խաչ եկեղեցու որպես թանգարան բացման արարողությունը: On March 29 the opening ceremony of the Holy Cross Church as a museum was held on Akhtamar Island in Lake Van, Turkey.

Ապրիլ ի 3-ին Երևանի քաղաքապետարանի հետ ճարտարապետական մեկ ամբողջական համալիր կազմող նորակառույց շենքում տեղի ունեցավ Երևան քաղաքի պատմության թանգարանի հիմնական ցուցադրության բացումը: On April 3 the exhibition of Yerevan History Museum was held in the new architectural complex building of Municipality. 1 (25) 2016 119

07 07

Ապրիլ ի 6-ին հայ ծանրամարտիկները փայլուն հաղթանակ տարան Ստրասբուրգում տեղի ունեցած ծանրամարտի Եվրոպայի առաջնությունում ՝ թիմային հաշվարկում զբաղեցնելով առաջին հորիզոնականը: On April 6 the Armenian weightlifters brilliantly won the first place in European Weightlifting Championship held in Strasbourg.

On May 7 Levon Aronian took victory (4:2) over world chess champion Vladimir Kramnik in Yerevan. Մայիսի 7-ին Երևանում Լևոն Արոնյանը 4:2 հաշվով հաղթեց շախմատի աշխարհի չեմպիոն Վլադիմիր Կրամնիկին: 1 (25) 2016 120

07 07

On May 9 military parade dedicated to 15th anniversary of Shushi liberation took place in Stepanakert. Մայիսի 9-ին Ստեփանակերտում տեղի ունեցավ Շուշիի ազատագրման 15 ամյակին նվիրված զորահանդես:

Մայիսի 12-ին ՀՀ-ում անցկացվեցին չորրորդ գումարման Ազգային ժողովի պատգամավորների ընտրություններ: Հունիսի 7-ին ԱԺ նախագահ վերընտրվեց ՀՀԿ փոխնախագահ Տիգրան Թորոսյանը: On May 12 RA National Assembly elections were held for the fourth convocation. On June 7 the parliament re-elected Tigran Torosyan, Vice Chairman of the RPA as NA Speaker.

Հունիսի 6-ին ստորագրվեց Հայաստանի հանրապետական և «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունները քաղաքական կոալիցիայի ստեղծման մասին համաձայնագիր ստորագրեցին: Նորաստեղծ կոալիցիան իր հերթին համագործակցության համաձայնագիր կնքեց ՀՅԴ-ի հետ: On June 6 an agreement was signed by “Armenian Republican” and "Prosperous Armenia" parties on the establishment of a political coalition. 1 (25) 2016 121

07 07

On July 20 Bako Sahakyan was elected President in the NKR elections. Հուլ իսի 20-ին ԼՂՀ-ում անցկացված նախագահական ընտրություններում հանրապետության նախագահ ընտրվեց Բակո Սահակյանը:

On Otober 13 the opening ceremony of “Men” statue was held, which was dedicated to the 70th anniversary of film director Edmond Kesayan, and 35th anniversary of the film “Men”. Հոկտեմբերի 13-ին Երևանի կենտրոնում տեղի ունեցավ «Տղամարդիկ» արձանախմբի բացումը, որը նվիրված էր ռեժիսոր Էդմոնդ Քեոսայանի 70 ամյակին և «Տղամարդիկ» ֆիլմի ստեղծման 35 ամյակին:

Հոկտեմբերի 15-ից 16-ը Հայաստան ժամանցին ՖԻՖԱ-ի նախագահ Յոզեֆ Բլատերը և ՈւԵՖԱ-ի նախագահ Միշել Պլատինին: On October 15-16 FIFA President Joseph Blatter and UEFA President Michel Platini visited Armenia. 1 (25) 2016 122

«Հայ Ամերիկյան Առողջության Կենտրոն» Հիմնադրամ

Կենտրոնում գործում են` ռենտգեն ճառագայթային և ուլտրաձայնային հետազոտման, գինեկոլոգիայի, ուրոլոգիայի, ընտանեկան բժշկության և էնդոկրինոլոգիայի, ոսկրային հյուսվածքի խտության որոշման (դենսիտոմետրիա) բաժանմունքներ, ատամնաբուժարան, մանուալ լիմֆոդրենաժ,

վիրահատարան,

լաբորատորիա,

հոգեբանի ծառայություն

դեմքի անոթների և մաշկի պիգմենտացիաների լազերային բուժում,

համակարգչային շերտագրում (Կ.Տ) և ռենտգեն հետազոտություն,

կոնֆերանս դահլիճ

ՀԱԱ Կենտրոնում ամեն տարի հետազոտվում է շուրջ 35,000 կին, գործունեության 20 տարիների ընթացքում կատարվել է ավելի քան 400,000 հետազոտություն: Կենտրոնն օրական սպասարկում է միջինը 120-150 այցելու: Հասցե` Երևան, Մխիթար Հերացու 5, Հեռ.` +37410 58 35 36, 58 39 35 Էլ. հասցե` info@aawc.am

www.aawc.am

07 07

Հոկտեմբերի 19-ից նոյեմբերի 4-ը անցկացվեց Երևանյան առաջին միջազգային երաժշտական փառատոնը: From October 19 till Novemer 4 the first international music festival was held in Yerevan.

Հոկտեմբերի 29-ին Մադրիդում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները Հայաստանին և Ադրբեջանին ներկայացրեցին Ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման նոր առաջարկ, որը պայմանականորեն ընդունված է անվանել «Մադրիդյան սկզբունքներ»: On October 29 in Madrid, the OSCE Minsk Group Co-Chairs introduced to Armenia and Azerbaijan new proposals on the Karabakh conflict, which are conventionally called "Madrid Principles".

On November 16 North Avenue, the construction of which started in 2001, was solemnly inaugurated. Նոյեմբերի 16-ին մեծ հանդիսավորությամբ շահագործման հանձնվեց Հյուսիսային պողոտան, որի շինարարությունը սկսվել էր 2001 թվականին: 1 (25) 2016 124

2008 Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվի, PAN Photo-ի, Մարտին Շահբազյանի, Ժիրայր Դադասյանի անձնական արխիվի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, “Yerevan Perspectives” festival archive, PAN Photo, Martin Shahbazyan, Zhirayr Dadasyan's private archive 1 (25) 2016 125

08 08

Փետրվարի 19-ին Հովհ. Թումանյանի ծննդյան օրը Հայաստանում սկսեցին նշել որպես «Գիրք նվիրելու օր»: On February 19 on Tumanyan's birthday the "Book Donation Day” was celebrated.

Փետրվարի 19-ին Հայաստանում անցկացված նախագահական 5-րդ ընտրություններում ՀՀ Նախագահ ընտրվեց Սերժ Սարգսյանը: Նրա հիմնական մրցակիցը ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էր: Մարտի 1-ին Երևանում տեղի ունեցան հետընտրական բախումներ, որոնք ավարտվեցին ողբերգական դեպքերով, 20 օրով հայտարարվեց արտակարգ դրություն: On February 19, Serzh Sargsyan was elected Armenian President in the 5th presidential elections in Armenia. His main opponent was the first president of Armenia Levon Ter-Petrosyan. On March 1, post-election clashes occurred that had a tragic ending.

Ապրիլ ի 7-ից 12-ը աշխարհահռչակ լեհ կոմպոզիտոր և դիրիժոր Քշիշտոֆ Պենդերեցկին «XXI-ի հեռանկարներ» երաժշտական փառատոնի հրավերով առաջին անգամ այցելեց Հայաստան: On April 7-12 world famous Polish composer and conductor Krzysztof Penderecki visited Armenia for the first time at invitation of festival "21 Perspectives”.

On April 9 Serzh Sargsyan's inauguration ceremony was held at the National Opera and Ballet Theater. Ապրիլ ի 9-ին Ա. Սպենդիարյանի անվան Օպերային և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքում տեղի ունեցավ Սերժ Սարգսյանի երդմնակալության արարողությունը: 1 (25) 2016 126

08 08

Ապրիլ ի 9-ին Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցավ «Երևան-գունազարդ երկինք» օդագնացության առաջին միջազգային փառատոնի բացումը: On April 9 the opening of the first international aviation festival "Yerevan-colorful Sky" was held in Republic Square.

Մայիսի 25-ից 30-ը Սարդարապատի հերոսամարտի 90-ամյակի առթիվ ՀՀ մայրաքաղաք Երևանում և մարզերում անցկացվեցին տոնական միջոցառումներ՝ համերգներ, ցուցահանդեսներ, գրքերի շնորհանդեսներ, զինվորական շքերթներ և շախմատի երիտասարդական առաջնություն: On May 25-30, on the 90th anniversary of Sardarapat Battle festive events, concerts, exhibitions, book presentations, military parades and youth chess championship were held in Yerevan and in regions. 1 (25) 2016 127

08 08

On August 10-15, International Mime Festival was held15 in Tsakhkadzor. Օգոստոսի 10-ից 15-ը Ծաղկաձորում անցկացվեց Մնջախաղի թատրոնների միջազգային առաջին փառատոնը:

Սեպտեմբերի 6-ին ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով Երևան ժամանեց Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլը` Հայաստան-Թուրքիա ֆուտբոլային խաղը դիտելու նպատակով: On September 6 at RA President Serzh Sargsyan's invitation Turkish President Abdullah Gul visited Yerevan to watch ArmeniaTurkey football match.

On September 21 the new administrative complex of the Ministry of Defence was put into operation. Սեպտեմբերի 21-ին շահագործման հանձնվեց ՀՀ պաշտպանության նախարարության վարչական նոր համալիրը: 1 (25) 2016 128

08 08

Սեպտեմբերի 29-ին Ա. Խաչատրյան համերգասրահում կայացավ հայկական ջազի թագուհի Տաթևիկ Հովհաննիսյանի համերգը: On September 29 the concert of the Armenian Jazz Queen Tatevik Hovhannisyan was held at Aram Khachatryan concert hall.

Սեպտեմբերին Արենի գյուղի մերձակայքում պեղումներ կատարելիս հայ հնագետները հայտնաբերեցին ավելի քան հինգհազարամյա գտածոներ՝ գինեգործական պարագաներ և աշխարհի հնագույն կաշվե կոշիկը: In September Archaeologists discovered more than five thousand items, wine accessories and the world's oldest leather shoe while excavating Areni area. 1 (25) 2016 129

08 08

Հոկտեմբերի 16-ին Արցախում տեղի ունեցավ «Մեծ հարսանիք»՝ 500 զույգ պսակադրվեց Շուշիի Ս. Ղազանչեցոց եկեղեցում, իսկ 200-ը՝ Գանձասարում: On October 16 the "Big Wedding" was held in Artsakh: 500 couples got married at St. Ghazanchetsots Church in Shushi, and 200 in Gandzasar.

Հոկտեմբերի 21-ին «Հայկական ջազ-70» նախագծի շրջանակներում, Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում մենահամերգով հանդես եկավ ջազի գերաստղ Ալ Ջերոն: On October 21, within the framework of "Armenian jazz 70" project, jazz legend Al Jarreau had a concert at the Al. Spendaryan Opera and Ballet National Academic Theatre. 1 (25) 2016 130

08 08

Նոյեմբերի 12-ից 26-ը Գերմանիայի Դրեզեդեն քաղաքում անցկացված Շախմատի համաշխարհային 38-րդ օլիմպիադայում ՀՀ շախմատի տղամարդկանց հավաքականը (Լևոն Արոնյան, Վլադիմիր Հակոբյան, Գաբրիել Սարգսյան, Տիգրան Պետրոսյան, Արտաշես Մինասյան կազմով) դարձավ օլիմպիական կրկնակի չեմպիոն: November 12-26 Armenian men's chess team (Levon Aronyan, Vladimir Hakobyan, Gabriel Sargsyan, Tigran Petrosyan and Artashes Minasyan) became double Olympic champions in the 38th World Chess Olympiad held in Dresden, Germany.

On December 13 a bronze statue of William Saroyan (sculptor David Yerevantsi) was opened in the city center, at the intersection of Mashtots Avenue and Saryan Street. Դեկտեմբերի 13-ին Երևանի կենտրոնում ՝ Մաշտոցի պողոտայի և Մոսկովյան փողոցի խաչմերուկում, բացվեց Վիլյամ Սարոյանի բրոնզաձույլ արձանը (քանդակագործ` Դավիթ Երևանցի):

1 (25) 2016 132

2009 Լուսանկարները՝ ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, Գաֆեսճյան արվեստի կենտրոնի, opera.am, Լիլիան Գալստյանի Photos by The archive of the Office to the President, agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, Cafesjian Center for the Arts, opera.am, Lilian Galstyan 1 (25) 2016 133

09 09

On March 19 the "Kangaroo 2009" math competition was held in Armenia for the first time. Մարտի 19-ին Հայաստանում առաջին մաթեմատիկայի «Կենգուրու 2009» մրցույթը:

անգամ

անցկացվեց

Մայիսի 5-ից 6-ը Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում 18 տարվա ընդմիջումից հետո բեմադրվեց Արամ Խաչատրյանի «Սպարտակ» բալետը: On May 5-6 Aram Khachatryan's "Spartak" ballet was staged after 18 years at the Opera and Ballet Theater. 1 (25) 2016 134

09 09

On May 28 "Armenia" sailboat started its circumnavigation voyage from Valencia. Մայիսի 28-ին Վալենսիայից շուրջերկրյա նավարկությունը սկսեց «Արմենիա» առագաստանավը:

Հուլ իսի 15-ին մեկնարկեց ՀՀ սփյուռքի նախարարության կողմից կազմակերպված «Արի տուն» հայրենասիրական ծրագրի առաջին փուլը: On July 15 the first phase of the patriotic program "Come Home", organized by the Ministry of Diaspora was launched. 1 (25) 2016 135

09 09

Սեպտեմբերի 18-ից 19-ը Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կայացավ Ալ. Սպենդիարյանի «Ալմաստ» օպերայի պրեմիերան: On September 18-19 premiere of Al. Spendiarian's opera “Almast” was at the Opera and Ballet Theatre.

On October 10 foreign ministers of the RA and Turkey signed an agreement on establishment and development of bilateral relations. It did not come to life. Հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխում Հայաստանի և Թուրքիայի արտգործնախարարները ստորագրեցին երկկողմ հարաբերությունների հաստատման և զարգացման մասին արձանագրություններ: Այն կյանքի չկոչվեց:

Հոկտեմբերի 14-ին ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը այցելեց Բուրսա` Թուրքիայի և Հայաստանի ֆուտբոլի հավաքականների պատասխան խաղը դիտելու: On October 14 Armenian President Serzh Sargsyan visited Bursa to watch Turkey-Armenia football match. 1 (25) 2016 136

09 09

On October 17 the first wine festival was held in Areni village of Vayots Dzor province. Հոկտեմբերի 17-ին Վայոց ձորի մարզի Արենի գյուղում առաջին անգամ անցկացվեց Գինու փառատոն:

Հոկտեմբերի 25-ին Ախթալայում առաջին անգամ անցկացվեց Խորովածի փառատոն: On October 25 the first Barbecue Festival was held in Akhtala.

Since November 5 Orange Armenia launched mobile and internet services. Նոյեմբերի 5-ից հեռախոսակապի

Հայաստանում սկսեց շարժական և ինտերնետի ծառայություններ մատուցել «Օրանժ Արմենիան»: 1 (25) 2016 137

Նոյեմբերի 7-ին Երևանում բացվեց «Գաֆեսճյան» արվեստի կենտրոնը: On November 7 the Cafesjian Center was opened in Yerevan. 1 (25) 2016 138

09 09

Sushi menu Special menu for tourists Armenian and georgian cuisine Ideal place for birthdays, wedding parties Romantic atmosphere for dinner Breakfast and lunch in open air For table reservation please call: 041 49 00 00, 043 49 00 01

8 Tsitsernakaberd park, Yerevan, /EL Garden www.el.am

09 09

On November 12 the famous American jazz musician George Benson performed at Demirchyan Sports Complex. Նոյեմբերի 12-ին Երևանի Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում ելույթ ունեցավ ամերիկացի հայտնի ջազմեն Ջորջ Բենսոնը:

On November 27 Armenian weightlifter Nazik Avdalyan won the world champion title in the weightlifting world championships held in Goyane, South Korea. Նոյեմբերի 27-ին Հարավային Կորեայի Գոյանե քաղաքում տեղի ունեցած ծանրամարտի աշխարհի առաջնության ժամանակ հայ ծանրորդուհի Նազիկ Ավդալյանը նվաճեց աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը:

In December at First Lady Rita Sargsyan's initiative "Donate Life" Foundation was created. Դեկտեմբերին ՀՀ առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանի նախաձեռնությամբ Երևանում ստեղծվեց «Նվիրիր կյանք» հիմնադրամը: 1 (25) 2016 140

2010 Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվի, «Ֆոտոլուր»-ի, Անդրանիկ Հայրապետյանի, Թորոս Տերտինյանի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, “Yerevan Perspectives” festival archive, Photolure, Andranik Hayrapetyan, Toros Tertinyan 1 (25) 2016 141

Մարտին Հայաստանում համակարգը:

գործարկվեց

պետական

կառավարման

էլեկտրոնային

10 10

փաստաթղթաշրջանառության

In March the Electronic document management system was launched.

Ապրիլ ի 22-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով կասեցվեց Հայաստան-Թուրքիա երկկողմ հարաբերությունների հաստատման և զարգացման մասին արձանագրությունների վավերացման գործընթացը: On April 22, according to presidential decree, the ratification process of the protocols on establishment and development of bilateral relations between Armenia and Turkey was suspended.

Մայիսի 25-ին Երևանի Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում կայացավ «Deep Purple» ռոք խմբի համերգը: On May 25 Rock band Deep Purple had a concert in K. Demerchyan Sport Complex.

On September 23, London Royal Philharmonic Orchestra had a concert in Yerevan. Սեպտեմբերի 23-ին Երևանում համերգով հանդես եկավ Լոնդոնի թագավորական ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը: 1 (25) 2016 142

10 10

Հունիսի 15-ին Պավել Սարգսյանի նախաձեռնությամբ առաջին անգամ նշվեց ՀՀ դրոշի օրը, որից հետո այդ օրը տոնվում է իբրև ՀՀ պետական խորհրդանշանների օր: 2013 թվականից այն տոնվում է հուլ իսի 5-ին՝ իբրև ՀՀ սահնանադրության և պետական խորհրդանշանների օր: On June 15, at Pavel Sargsyan's initiative, the RA Flag Day was celebrated for the first time. Since then this day was celebrated as the RA State Symbols Day. Since 2013 July 5 has been celebrated as the RA Constitution and State Emblems Day. 1 (25) 2016 143

10 10

Հոկտեմբերի 16-ին տեղի ունեցավ աշխարհի ամենաերկար՝ «ՏաԹևեր» ճոպանուղու բացումը: On October 16 the opening ceremony of the longest ropeway “Wings of Tatev” was held. 1 (25) 2016 144

10 10

On October 26 jazz legend Joe Cocker had a concert in Yerevan. Հոկտեմբերի 26-ին Երևանում համերգով հանդես եկավ ջազի լեգենդ Ջո Քոքերը:

On November 15, Goran Bregovic and his Weddings and Funerals Orchestra had a concert in Yerevan. Նոյեմբերի 15-ին Երևանում համերգով հանդես եկան Գորան Բրեգովիչը և Հարսանեկան ու թաղման նվագախումբը:

On November 20 Vladimir Arzumanyan from Armenia took the first place at Junior Eurovision 2010 song contest held in Minsk, Belarus. Նոյեմբերի 20-ին Բելառուսի մայրաքաղաք Մինսկում անցկացված «Մանկական Եվրատեսիլ 2010» երգի մրցույթում առաջին հորիզոնականը զբաղեցրեց Հայաստանը ներկայացնող Վլադիմիր Արզումանյանը: 1 (25) 2016 145

10 10

On December 3, legendary Spanish tenor Placido Domingo had a concert in Yerevan. Դեկտեմբերի 3-ին Երևանում համերգով հանդես եկավ իսպանացի լեգենդար տենոր Պլաչիդո Դոմինգոն:

On December 23 Italian director Mario Corradi staged Verdi's opera "Aida” at the National Opera and Ballet Theatre. Դեկտեմբերի 23-ին 20-ամյա դադարից հետո Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում տեղի ունեցավ Վերդիի «Աիդա» օպերայի պրեմիերան (բեմադրիչ՝ Մարիո Կորրադի):

1 (25) 2016 146

2011

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, PAN Photo-ի, «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնի, ayb.am, Նինա Ստոսսինգեր Photos by agency “Armenpress”, PAN Photo, Tumo Center for Creative Technologies, ayb.am, Nina Stossinger 1 (25) 2016 147

11 11

On March 6 Alexander Harutyunyan's "Sayat-Nova" opera was staged at the National Academic Theater of Opera and Ballet. Մարտի 6-ին Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում տեղի ունեցավ Ալեքսանդր Հարությունյանի «Սայաթ-Նովա» օպերայի պրեմիերան:

Մայիսի 28-ին Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հռչակման 93-րդ տարեդարձի առթիվ Երևանի Ազատության հրապարակում տեղի ունեցավ «Գոհար» համույթի (խմբավար՝ Սեպուհ Աբգարյան) համերգը: On May 28 "Gohar" ensemble's (conductor Sepuh Abgaryan) concert took place at Liberty Square, Yerevan on the occasion of the 93rd anniversary of the proclamation of the First Republic of Armenia.

Հունիսի 24-ին ՌԴ Կազան քաղաքում եռակողմ հանդիպում տեղի ունեցավ ՀՀ, Ադրբեջանի և ՌԴ նախագահներ Սերժ Սարգսյանի, Դմիտրի Մեդվեդևի և Իլհամ Ալիևի միջև: On June 24 a trilateral meeting was held between the Armenian, Azerbaijani and Russian Presidents Serzh Sargsyan, Dmitry Medvedev and Ilham Aliyev in the Russian city of Kazan.

On July 26 men's chess team (coach Arshak Petrosian, team members Levon Aronian, Sergei Movsesian, Vladimir Akopian, Gabriel Sargissian, Robert Hovhannisyan) became world champion for the first time. Հուլ իսի 26-ին ՀՀ շախմատի տղամարդկանց հավաքականը (մարզիչ` Արշակ Պետրոսյան, թիմի անդամներ` Լևոն Արոնյան, Սերգեյ Մովսիսյան, Վլադիմիր Հակոբյան, Գաբրիել Սարգսյան, Ռոբերտ Հովհաննիսյան) առաջին անգամ հռչակվեց աշխարհի չեմպիոն: 1 (25) 2016 148

11 11

On August 14 "Tumo" Center for Creative Technologies was officially opened in Ajapniak district, Yerevan. Օգոստոսի 14-ին Երևանի Աջափնյակ համայնքում տեղի ունեցավ ստեղծարար տեխնոլոգիաների «Թումո» կենտրոնի բացման պաշտոնական արարողությունը:

On September 15 the inauguration of the new Velodrome (track cycling venue) was held in Yerevan. Սեպտեմբերի 15-ին տեղի ունեցավ հեծանվահրապարակի բացումը:

Երևանի

նոր

Սեպտեմբերի 16-ին բացվեց Երևանի «Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայանի նոր ուղևորային համալիրը: September 16 a new passenger terminal of "Zvartnots" airport was opened. 1 (25) 2016 149

11 11

Հուլ իս-սեպտեմբերին վերականգնվեց ու բարեկարգվեց Սասունցի Դավթի արձանն ու հարակից տարածքը: In July-September 2011 the monument of David of Sasoon and its neighboring area were reconstructed and improved.

On September 20, within the celebration the 20th anniversary of Armenia's independence the new building of Matenadaran was opened. Սեպտեմբերի 20-ին ՀՀ անկախության 20-ամյակին նվիրված տոնակատարությունների շրջանակներում բացվեց Երևանի Մատենադարանի նոր մասնաշենքը: 1 (25) 2016 150

11 11

Սեպտեմբերի 21-ին տոնվեց Հայաստանի Հանրապետության անկախության վերականգնման 20-ամյակը: On September 21 Armenia celebrated the 20th anniversary of restoration of independence.

Հոկտեմբերի 8-ին Երևանում բացվեց «Այբ» դպրոցը: On October 8 "AYB" school was opened in Yerevan.

1 (25) 2016 152

2012

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվի, PAN Photo-ի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, “Yerevan Perspectives” festival archive, PAN Photo 1 (25) 2016 153

12 12

Ապրիլ ի 22-ին Երևանը հռչակվեց գրքի 12-րդ համաշխարհային մայրաքաղաք: On April 22 Yerevan was proclaimed the 12th World Book Capital.

Ապրիլ ի 22-ին Երևանի Ազատության հրապարակում ելույթ ունեցավ իտալացի հռչակավոր տենոր Անդրեա Բոչելին: On April 22 the famous Italian tenor Andrea Bocelli performed in Yerevan's Liberty Square. 1 (25) 2016 154

12 12

On May 9 the 20th anniversary of Shushi liberation was celebrated. Մայիսի

9-ին տոնվեց Շուշիի ազատագրման 20-ամյակը:

On June 4 US Secretary of State Hillary Clinton arrived in Yerevan. Հունիսի 4-ին Երևան ժամանեց ԱՄՆ պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը: 1 (25) 2016 155

12 12

On September 8 the circus building was demolished. Սեպտեմբերի 8-ին վերակառուցման նպատակով պայթեցվեց Երևանի կրկեսի շենքը:

Սեպտեմբերին ՀՀ շախմատի տղամարդկանց հավաքականը (անդամներ՝ Լևոն Արոնյան, Սերգեյ Մովսիսյան, Վլադիմիր Հակոբյան, Գաբրիել Սարգսյան, Տիգրան Պետրոսյան) դարձավ համաշխարհային օլիմպիադայի եռակի չեմպիոն (մարզիչ՝ Արշակ Պետրոսյան): In September the men's chess team (Levon Aronian, Sergei Movsesian, Vladimir Akopian, Gabriel Sargissian and Tigran Petrosian, coach Arshak Petrosian) became the champion of the World Chess Olympiad.

Սեպտեմբերի 13-ին ՀՀ-ում մեկնարկեց «Հյուսիս-հարավ» ավտոմայրուղու շինարարական աշխատանքները: On September 13 the construction of North-South highway was launched.

Նոյեմբերին 09-ին Երևանում համերգով հանդես եկավ Ամստերդամի Թագավորական Կոնցերգեբաու նվագախումբը: On November 9, the Royal Concertgebouworchestra, Amsterdam had a concert in Yerevan. 1 (25) 2016 156

2013 Լուսանկարները՝ ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի արխիվի, «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Երևանյան հեռանկարներ» փառատոնի արխիվի, PAN Photo-ի, «ԱրմԹաբ» ընկերության, Erit.am-ի Photos by The archive of the Office to the President, agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, “Yerevan Perspectives” festival archive, PAN Photo, ArmTab, Erit.am 1 (25) 2016 157

13 13

On February 18 President Serzh Sargsyan was re-elected in the presidential elections in Armenia. The leader of Heritage Party Rafi Hovhannisyan occupied the second place in the race. On February 20 S. Sargsyan and R. Hovhannisyan met at the presidential residence. Փետրվարի 18-ին ՀՀ-ում անցկացված նախագահական ընտրություններում ՀՀ Նախագահ վերընտրվեց Սերժ Սարգսյանը: Ընտրապայքարում երկրորդ տեղը զբաղեցրեց «Ժառանգություն» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը: Փետրվարի 20-ին ՀՀ Նախագահի նստավայրում տեղի ունեցավ Ս. Սարգսյանի և Ր. Հովհաննիսյանի հանդիպումը:

Ապրիլ ի 9-ին տեղի ունեցավ նախագահ Սերժ Սարգսյանի երդման հանդիսավոր արարողությունը: On April 9 Serzh Sargsyan took oath at the inauguration ceremony.

On April 11, Vienna Philharmonic Orchestra had a concert in Yerevan. Ապրիլ ի 11-ին Երևանում համերգով հանդես եկավ Վիեննայի ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը: 1 (25) 2016 158

13 13

On May 8 the new government was formed, headed by Prime Minister Tigran Sargsyan. Մայիսի 8-ին ձևավորվեց ՀՀ կառավարության նոր կազմը՝ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի գլխավորությամբ:

Հունիսի 9-ին Երևանի Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կայացավ աշխարհահռչակ օպերային երգչուհի Մոնսերատ Կաբալյեի համերգը: On June 9 world-famous opera singer Montserrat Caballe had a concert at the National Opera and Ballet Theater. 1 (25) 2016 159

13 13

Հուլ իսին Երևանի բնակիչները բողոքի ցույց անցկացրեցին քաղաքային տրանսպորտի թանկացման քաղաքային իշխանությունների նախաձեռնության դեմ: «Չենք վճարելու 150 դրամ» ակցիան հաջողությամբ պսակվեց (նախատեսվում էր հուլիսի 20-ից բարձրացնել ուղեվարձը): In July Yerevan residents held a protest against the government's initiative to increase the fee of public transport. The protest “We will not pay 150 AMD” proved successful.

Սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում ՌԴ Նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպումից հետո ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց Մաքսային միությանը միանալու և Եվրասիական տնտեսական միության ձևավորման գործընթացում ներգրավվելու ՀՀ-ի ցանկության մասին: On September 3, after a meeting with the Russian President Vladimir Putin in Moscow, Armenian President Serzh Sargsyan announced about Armenia's joining the Customs Union and the desire to be involved in the formation of the Eurasian Economic Union.

On December 6 the first screening of the tablet “Armtab” occurred, which was given to Prime Minister Tigran Sargsyan. Դեկտեմբերի 6-ին առաջին անգամ ցուցադրվեց առաջին հայկական պլանշետը` «Armtab» անվանումով, որը հանձնվեց ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին: 2014 թ. փետրվարի 11-ին տեղի ունեցավ «Armtab»-ի շնորհանդեսը: 1 (25) 2016 160

2014

Լուսանկարները՝ «Արմենպրես» գործակալության, «Երևան Փրոդաքշնս» ընկերության, «Շարմ Հոլդինգ» ընկերության, Erit.am-ի, Արսեն Ջուլֆալակյանի անձնական արխիվի Photos by agency “Armenpress”, “Yerevan Productions” CJSC, “Sharm Holding” LLC, Erit.am, Arsen Julfalakyan's private archive 1 (25) 2016 161

14 14

Փետրվարի 24-ից մարտի 2-ը Ծաղկաձորում անցկացվեցին Համահայկական ձմեռային առաջին խաղերը: On February 24-March 2 the first Pan-Armenian winter games were held in Tsakhkadzor.

Մարտի 9-ին Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալ իրում ֆրանսիացի երգչուհի Պատրիսիա Կասի համերգով ազդարարվեց Հայաստանում ֆրանկոֆոնիայի օրերի մեկնարկը: On March 9 the start of Francophonie Days in Armenia was marked by the concert of French singer Patricia Kaas at the K. Demirchyan Sports and Concert Complex. 1 (25) 2016 162

14 14

Հուլ իսի 28-ից օգոստոսի 3-ը ադրբեջանական բանակը հակամարտ զորքերի շփման գծի տարբեր հատվածներում իրականացրեց հետախուզադիվերսիոն գործողություններ, սակայն արժանի հակահարված ստանալով հետ շպրտվեց ելման դիրքեր: On July 28-August 3 the Azerbaijani army carried out operations in different parts of the line of contact but they were thrown back by the Armenian army.

On June 14, the grand opening of Leningradyan-Isakov highway (Monte Melkonian Avenue) was held. Հունիսի 14-ին տեղի ունեցավ Լենինգրադյան – Իսակով նոր ավտոմայրուղու (Մոնթե Մել քոնյանի պողոտա) հանդիսավոր բացումը:

On September 12 Arsen Julfalakyan and Artur Aleksanyan became world champions in Greco-Roman wrestling world championship held in Tashkent. Սեպտեմբերի 12-ին Տաշքենդում տեղի ունեցած Հունահռոմեական ըմբշամարտի աշխարհի առաջնությունում Արսեն Ջուլֆալակյանը և Արթուր Ալեքսանյանը նվաճեցին աշխարհի չեմպիոնի կոչում:

Հոկտեմբերի 10-ին Մինսկում ստորագրվեց Հայաստանի Հանրապետության` Եվրոպական տնտեսական միությանը միանալու մասին պայմանագիրը: Դեկտեմբերի 4-ին ՀՀ ԱԺ-ն վավերացրեց պայմանագիրը: On October 10 the agreement was signed in Minsk, according to which the Republic of Armenia joined the Eurasian Economic Union. On December 4 the National Assembly ratified the agreement.

On October 11 the opening ceremony of Dilijan international school took place. Հոկտեմբերի 11-ին կայացավ Դիլ իջանի միջազգային դպրոցի բացման հանդիսավոր արարողությունը: 1 (25) 2016 163

14 14

Նոյեմբերի 26-ին Փարիզում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկը համալ րվեց հայկական լավաշով: On November 26 Armenian “lavash” is added to the list of non-material cultural heritage of UNESCO in Paris.

On December 27 animated feature film "Anahit" was released. Դեկտեմբերի 27-ին էկրան բարձրացավ «Անահիտ» հայկական լիամետրաժ անիմացիոն մուլտֆիլմը: 1 (25) 2016 164

2015

Լուսանկարները՝ ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի արխիվի, ,«Արմենպրես» գործակալության, Երևանի Կենդանաբանական այգու, Erit.am-ի, PAN Photo-ի, opera.am-ի, «Երևան ջազ-ֆեստ» փառատոնի Photos by The archive of the Office to the President, “Armenpress” agency, Yerevan Zoo, Erit.am, PAN Photo, opera.am, "Yerevan jazz fest" archive 1 (25) 2016 165

15 15

On January 12 the soldier Valery Permyakov of 102 nd Russian military base, brutally murdered the Avetisyans' family of seven in Gyumri. Հունվարի 12-ին 102-րդ ռուսական ռազմաբազայի ժամկետային զինծառայող Վալերի Պերմյակովի կողմից Գյումրիում դաժանաբար սպանվեց Ավետիսյանների 7 հոգանոց ընտանիքը:

On January 29 Yerevan Komitas museum was opened in the Pantheon area. Հունվարի 29-ին Երևանում Կոմիտասի անվան պանթեոնի տարածքում բացվեց Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտը:

On April 8 Armenian American reality show star Kim Kardashian, her husband, popular singer Kanye West, daughter and sister Khloe arrived in Yerevan. Ապրիլ ի 8-ին Հայաստան ժամանեց ամերիկահայ հեռուստաաստղ Քիմ Քարդաշյանը ամուսնու՝ հայտնի երգիչ Քանյե Ուեսթի, դստեր և քրոջ՝ Քլոյեի հետ: 1 (25) 2016 166

15 15

Ապրիլ ի 12-ին Վատիկանի Սուրբ Պետրոսի տաճարում տեղի ունեցավ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարել իցին նվիրված Սուրբ պատարագ: Հռոմի պապը Գրիգոր Նարեկացուն հռչակեց Տիեզերական եկեղեցու վարդապետ: On April 12 the Holy Mass dedicated to the 100 th anniversary of the Armenian Genocide was held in St. Peter's Basilica in the Vatican. The Pope proclaimed Gregory of Narek the Archimandrite of the Universal Church.

On April 18-29 Tsaghkadzor hosted Men's World Chess Team Championship, which was won by the Chinese team. Ապրիլ ի 18-ից 29-ը Ծաղկաձորում կայացավ Շախմատի աշխարհի տղամարդկանց թիմային առաջնությունը, որում հաղթող ճանաչվեց Չինաստանի հավաքականը: 1 (25) 2016 167

15 15

On April 22-23 the Global Forum "Against the Crime of Genocide" was held in Yerevan. Ապրիլ ի 22-23-ը Երևանում տեղի ունեցավ «Ընդդեմ ցեղասպանության հանցագործության» գլոբալ ֆորումը:

Ապրիլ ի 23-ին Ս. Էջմիածնի Մայր տաճարում տեղի ունեցավ Հայոց ցեղասպանության նահատակների սրբադասման արարողությունը: On April 23 canonization ceremony of the Armenian Genocide victims was held at the Cathedral of Holy Etchmiadzin.

On April 23 System of a Down had a concert in Yerevan entitled “Wake up The Souls”. Ապրիլ ի 23-ին Երևանի Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցավ «System of a Down» խմբի «Արթնացեք հոգիներ» խորագրով համերգը: 1 (25) 2016 168

15 15

Ապրիլ ի 24-ին Ծիծեռնակաբերդում մեկնարկեց Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարել իցին նվիրված հիշատակի միջոցառումը: On April 24 the ceremony dedicated to the 100 th anniversary of the Armenian Genocide took place in Tsitsernakaberd. 1 (25) 2016 169

15 15

Ապրիլ ի 24-ին Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում տեղի ունեցավ համաշխարհային 24/04 սիմֆոնիկ նվագախմբի «Վերածնունդ» խորագրով համերգը: On April 24 the world-known symphonic ensemble 24/04 had a concert entitled “Renaissance” at the National Opera and Ballet Theatre.

Հունիսի 1-ին Երևանում վերաբացվեց հիմ նանորոգված ու արդիականացված Կենդանաբանական այգին: On June 1 modernized Yerevan Zoo was reopened. 1 (25) 2016 170

15 15

On June1 “Armenia” cinema was reopened after 20 years. Հունիսի 1-ին 20-ամյա ընդմիջումից հետո Երևանում վերաբացվեց «Հայաստան» կինոթատրոնը:

Հունիսի 22-ից Երևանում սկսվեցին էլեկտրաէներգիայի սակագնի թանկացման դեմ բողոքի ակցիաներ, որոնք ստացան «Electric Yerevan» անվանումը: On June 22 protests against electricity price increase named “Electric Yerevan” started in Yerevan. 1 (25) 2016 171

15 15

Սեպտեմբերի 17-ից 19-ը տարբեր երկրների երաժիշտների մասնակցությամբ Երևանում անցկացվեց «Yerevan jazz fest 2015» փառատոնը: September 17-19 "Yerevan jazz fest 2015" festival was held with the participation of musicians from different countries.

On December 6 the constitutional referendum was held in Armenia; it resulted in the transition from presidential to parliamentary system of government. Դեկտեմբերի 6-ին Հայաստանի Հանրապետությունում տեղի ունեցավ Սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե, որի արդյունքում ՀՀ-ում նախագահականից անցում կատարվեց խորհրդարանական կառավարման համակարգի: 1 (25) 2016 172

2016 Լուսանկարները՝ ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի արխիվի, ՀԱՕԿ արխիվի, IDeA բարեգործական հիմնադրամի, «Արմենպրես» գործակալության, «Հայ զինվոր» պաշտոնաթերթի, Նարեկ Ալեքսանյանի, Վարդան Պետրոսյանի Photos by The archive of the Office to the President, ANOC archive, IDeA foundation, agency “Armenpress”, “Hay Zinvor” official newspaper, Narek Alexanyan, Vardan Petrosyan 1 (25) 2016 173

16 16

On February 27 famous jazzman Tigran Hamasyan had a charity concert in a neighborhood in Gyumri. Փետրվարի 27-ին Գյումրիի տնակային թաղամասերից մեկում բարեգործական համերգով հանդես եկավ աշխարհահռչակ ջազմեն Տիգրան Համասյանը:

Ապրիլ ի 2-ից 5-ը Ադրբեջանի զինուժը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության նկատմամբ սկսեց լայնածավալ հարձակողական գործողություններ` կիրառելով զինանոցում եղած ռազմական տեխնիկայի գրեթե բոլոր հնարավոր տեսակները: 1994 թ. հետո սա հրադադարի ամենածավալուն խախտում ն էր: Հայկական զինուժը հաջողությամբ կասեցրեց հակառակորդի առաջխաղացումը: On April 2-5 Azerbaijan began a large-scale offensive operation against the armed forces of the Republic of Nagorno Karabakh using an arsenal of nearly all possible types of military equipment. After 1994 this was the most extensive breach of the ceasefire. Armenian armed forces successfully stopped the advance of the enemy.

On April 24 the "Aurora" humanitarian award ceremony was held at the Sport and Concert Complex after Karen Demirchyan. Ապրիլ ի 24-ին Երևանի Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալ իրում տեղի ունեցավ «Ավրորա» մարդասիրական մրցանակի շնորհման արարողությունը: 1 (25) 2016 174

13 16 14 16

On May 25 the monument of Garegin Nzhdeh was placed in the Khachkar park. Մայիսի

25-ին

Երևանի Խաչքարերի պուրակում տեղադրվեց Գարեգին Նժդեհի արձանը:

Հունիսի 24-ին Հայաստան այցելեց Հռոմի սրբազան քահանայապետ Ֆրանցիսկո պապը: On June 24 Pope Francisco visited Armenia .

On July 17 a group of armed men of “Pre-Parliament" movement seized Erebuni police patrol regiment. On July 31 the armed group laid down their arms. Հուլ իսի 17-ին «Հիմ նադիր խորհրդարան» շարժման մի խումբ զինյալ անդամ ներ գրավեցին Էրեբունու ոստիկանության պարեկապահակային գունդը: Հուլ իսի 31-ին զինված խումբը վայր դրեց զենքերը:

1 (25) 2016 175

16 16

On August 5-21 33 Armenian athletes participated in the 31st Summer Olympic Games held in Rio de Janeiro, Brazil. GrecoRoman wrestler Arthur Alexanyan won gold medal and Mihran Harutyunyan and weightlifter Simon Martirosian won silver medals. Օգոստոսի 5-ից 21-ը Բրազիլ իայի Ռիո դե Ժանեյրո քաղաքում տեղի ունեցած Ամառային օլ իմպիական 31-րդ խաղերին Հայաստանը մասնակցեց 33 մարզիկով: Հունահռոմեական ոճի ըմբիշ Արթուր Ալեքսանյանը դարձավ ոսկե, իսկ Միհրան Հարությունյանը և ծանրորդ Սիմոն Մարտիրոսյանը՝ արծաթե մեդալակիրներ:

Սեպտեմբերի 2-ին Լեռնային Ղարաբաղում նշվեց անկախության 25-ամյակը: On September 2, the 25th anniversary of independence was celebrated in Karabakh. 1 (25) 2016 176

å»ï³Ï³Ý »õ ³½·³ÛÇÝ ³ñÅ»ùÝ»ñÇ Ñ³Ýñ³Ñéã³ÏÙ³Ý ÑÇÙ³¹ñ³Ù

«ՄԵՆՔ» ՊԵՏԱԿԱՆ ԵՎ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՐԺԵՔՆԵՐԻ ՀԱՆՐԱՀՌՉԱԿՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ստեղծման աշխատանքները սկսվել են 2010 թվականին: ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԸ ոչ առևտրային կազմակերպություն է, որը հետապնդում է մշակութային, կրթական, գիտական և այլ հանրօգուտ նպատակներ: Հիմնադրամը իրականացնում է պետական խորհրդանշանների հանրահռչակման և քաղաքացիական դաստիարակության միջոցառումներ և ծրագրեր: «Մենք» հիմնադրամի գործունեությունը ներառում է մշակութային, գրական, պատմական, ազգային արժեքների պահպանման և զարգացման ոլորտները: Նշված ուղղություններով պարբերաբար իրականացվում են բազմաբնույթ միջոցառումներ և ծրագրեր: Հիմնադրամի ծրագրերին օժանդակելու համար կարող եք այցելել www.yeraguyn.com էջը և առցանց հանգանակություն կատարել:

Menq Foundation for popularization of state and national values

Work to start “Menq” Foundation for Popularization of State and National Values started back in 2010. The Foundation is a non-profit organization seeking cultural, educational, academic and other targets of public benefit. The Foundation implements events and projects of popularization of state symbols and civic education. The activities of “Menq” Foundation involve areas like culture, literature, history, maintenance and development of national values. Variable programs and projects are regularly implemented in the above mentioned directions. To support the project by the Foundation you may visit its site www.yeraguyn.com and make online contributions.

+37493 999 390 +37455 09 90 13 info@menq.org