Pharm Armenia #3

/3, 2009

1 Èñ³·ñáÕ³Ï³Ý Ñ»ï³ùÝÝáõÃÛáõÝ

èáõµ»Ý гËí»ñ¹Û³Ý гϳé³Ï ³Ù»Ý ÇÝãǪ ³åñ»É ¿ å»ïù

λÝë³³ÏïÇí ѳí»ÉáõÙÝ»ñ

²éáÕç³å³ÑáõÃÛáõÝ Þï³å µ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñ §Þï³å û·ÝáõÃÛáõÝáõÙ¦

2 www.pharmarmenia.com

²Ûë ѳٳñáõÙ §ü³ñÙ ²ñ­Ù»­Ýdz¦ ³Ù­ë³·­ñÇ ÑÇ٭ݳ­¹Çñ ¨ Ññ³­ï³­ñ³­ÏÇã` §Ü³­ï³­ÉÇ ü³ñÙ¦ êäÀ Èñ³ï­í³­Ï³Ý ·áñ­Íáõ­Ý»áõíÛáõÝ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­ÝáÕ` §Ü³­ï³­ÉÇ ü³ñÙ¦ êäÀ ¶ñ³Ýó­í³Í ¿ ÐЭǭñ³­í³­µ³­Ý³­Ï³Ý ³Ý­Ó³Ýó å»­ï³­Ï³Ý é»­·Çëï­ñÇ Ï»Ýï­ñá­Ý³­Ï³Ý Ù³ñÙ­ÝÇ ÏáÕ­ÙÇó 12.12.1998Ã. ìϳ­Û³­Ï³­ÝÇ Ñ³­Ù³ñÁ` 01 ² 043935 ¶ñ³Ýó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñÁ` 271.110.01837 Æ­ñ³­í³­µ³­Ý³­Ï³Ý ѳë­ó»Ý` ºñ¨³Ý, ²­µáí­Û³Ý 42, µÝ. 2, Ñ»é.` (+374 10) 72 06 20, 73 06 20 ÀÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ïÝû­ñ»Ý` ²­ë³­ïáõñ ²­ë³ïñ­Û³Ý г­Ù³­ñÇ Ãá­Õ³ñÏ­Ù³Ý å³­ï.` Èáõ­ëÇ­Ý» ä»ï­ñáë­Û³Ý ¶É˳­íáñ ËÙµ³­·Çñ` Èáõ­ëÇ­Ý» ä»ï­ñáë­Û³Ý ¶»­Õ³ñ­í»ë­ï³­Ï³Ý Õ»­Ï³­í³ñ` øݳ­ñÇ­Ý» ê³ñ·ë­Û³Ý §ü³ñÙ ²ñ­Ù»­Ýdz¦ N3 ³Ùë³·ñÇ ¹Ç½³ÛÝ»ñ³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÝ Çñ³Ï³Ý³óñ»É ¿ ²ñÃáõñ ¨áëÛ³ÝÁ: §ü³ñÙ ²ñ­Ù»­Ýdz¦ ³Ù­ë³·­ñáõÙ ïå³·ñ­í³Í ÝÛáõ­Ã»­ñÇ û·­ï³­·áñ­ÍáõÙÝ ³­é³Ýó ïÝû­ñÇ­ÝáõÃ­Û³Ý ·ñ³­íáñ ÃáõÛÉï­íáõÃ­Û³Ý ³ñ­·»É­íáõÙ ¿: ÐÕáõÙÝ ³Ùë³·ñÇÝ å³ñï³¹Çñ ¿: îå³·ñ­í³Í ÝÛáõ­Ã»­ñÁ Ñ»ï ã»Ý í»­ñ³­¹³ñÓ­íáõÙ: ¶á­í³½­¹³­ÛÇÝ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ µá­í³Ý­¹³­ÏáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ËÙµ³·­ñáõíÛáõ­ÝÁ å³­ï³ë­Ë³­Ý³ï­íáõíÛáõÝ ãÇ ÏñáõÙ: îå³·ñíáõÙ ¿ §¾Éݳñ åñÇÝï¦ êäÀ-áõÙ: 0054 ù. ºñ¨³Ý, ¸³íÇÃ³ß»Ý 1-ÇÝ Ã³Õ³Ù³ë, ß»Ýù 20 гÝÓÝ­í»É ¿ ïå³·­ñáõí۳Ý` 17.02.2009Ã. ²Ù­ë³·­ñáõÙ Áݹ·ñÏ­í³Í ¿ 124 ¿ç îå³­ù³­Ý³­ÏÁ` 1500 û­ñÇ­Ý³Ï ²Ù­ë³·­ñÇ Ù»­Í³­Í³Ë ·Ç­ÝÁ` 1000 ¹ñ³Ù ÊÙµ³·­ñáõÃ­Û³Ý Ñ³ë­ó»Ý` 0065 ù. ºñ¨³Ý, îÇãÇݳÛÇ 3-ñ¹ Ýñµ³Ýóù, 2/2, Ñ»é.` (+374 93) 999 390 ¾É. ϳÛù` www.pharmarmenia.com, www.pharmarmenia.am ¾É. ÷áëï` info@pharmarmenia.com ¶á­í³½­¹Ç ¨ ѳ­Ù³­·áñ­Í³Ï­óáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ½³Ý­·³­Ñ³­ñ»É` (+374 93) 999 390 γ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³­Å³­Ýáñ­¹³·­ñáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ½³Ý­·³­Ñ³­ñ»É §äñ»ë-²ï­ï³­ß»¦ Ñ»é.ª (+374 10) 27 02 22, ý³ùëª (+374 10) 27 82 55

14 ÐÕÇ ÏÝáç ÑÇ·Ç»Ý³Ý ÐÕÇ ÏÝáç ³­éáÕç ϻݭ볭ϻñ­åÇ ³­å³­Ñáí­Ù³Ý ¢ ³­éáÕç »­ñ»­Ë³ áõ­Ý»­Ý³­Éáõ ѳ­Ù³ñ Ï³Ý ÙÇ ù³­ÝÇ ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ ·áñ­ÍáÝ­Ý»ñª ëÝáõÝ­¹Á, ³Ï­ïÇ­íáõí Ûáõ­ÝÁ, ùáõ­ÝÁ ¢ ѳݷÇë­ïÁ:

38

²ëÃÙ³ àÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëíٳ­Ûáí ÑÇ­í³Ý­ ¹³­óáõÃ­Û³Ý ¢ Ù³­Ñ³­óáõÃ­Û³Ý óáõ­ó³­ÝÇß­Ý»ñÝ ³­×áõÙ »Ý...

§ü³ñÙ ²ñ­Ù»­Ýdz¦ N 3 ³Ù­ë³·­ñÇ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕª §ØºÜøê²ÚȦ êäÀ ¶ñ³Ýó­í³Í ¿ ÐЭǭñ³­í³­µ³­Ý³­Ï³Ý ³Ý­Ó³Ýó å»­ï³­Ï³Ý é»­·Çëï­ñÇ Üáñù-سñ³ß î/´ Ù³ñÙ­ÝÇ ÏáÕ­ÙÇó 04.02.2009Ã. ìϳ­Û³­Ï³­ÝÇ Ñ³­Ù³ñÁ` 03² 084095 ¶ñ³Ýó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñÁ` 273.110.05118 îÝû­ñ»Ý` ä³í»É ê³ñ·ëÛ³Ý î³ñ»Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛáõÝ*) §ü³ñÙ ²ñÙ»Ýdz¦ ³Ùë³·ñÇ 2008Ã. ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ²ñï³¹ñ³ÝùÇ, ³åñ³ÝùÝ»ñÇ, ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÇ Çñ³óáõÙÇó ѳëáõÛà (ѳٳ˳éÝ »Ï³Ùáõï) Áݹ³Ù»ÝÁ ³Û¹ ÃíáõÙ »Ï³Ùáõïª - ³Ùë³·ñÇ µ³Å³Ýáñ¹³·ñáõÃÛáõÝÇó - ³Ùë³·ñÇ Ñ³ï³í³×³éÇó - ·áí³½¹Çó ÜíÇñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëݳµ³ÅÝÇ ã³÷Á

²ñï³¹ñ³ÝùÇ, ³åñ³ÝùÝ»ñÇ, ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÇ Çñ³óáõÙÇó ß³ÑáõÛÃ

5242,9 30,0 291,2 4921,7 0 4873,7

*)Ðñ³å³ñ³ÏíáõÙ ¿ “¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ” ÐÐ ûñ»ÝùÇ 12-ñ¹ Ñá¹í³ÍÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ:

2

3

42

¸»Õ»ñÇ åÇï³Ý»ÉÇáõÃÛ³Ý Å³ÙÏ»ïÁ ųÙÏ»ï³Ýó ¹»Õ»ñÝ ³ñ³· ϳ٠¹³Ý­¹³Õ ·áñ­ Íá­ÕáõÃ­Û³Ý ÃáõÛÝ »Ý áã ÙdzÛÝ ÏÇ­ñ³­é»­ÉÇë, ³ÛÉ¢ »ñ­µ»ÙÝ ãû·ï³·áñÍí³Í íǭ׳­ÏáõÙ:

²Ûë ѳٳñáõÙ

47 ºñµ ÑÇí³Ý¹ ¿ ³áõñ³Ý ²áõñ³ÛÇ Ù³ëÇÝ Ù³ñ¹ÇÏ ëÏ»É »Ý Ùï³Í»É áõ µ³ñÓñ³Ó³ÛÝ»É ¹»é¢ë ÙÇÝãùñÇëïáÝ»³Ï³Ý ѳ­ í³ï³ÉÇùÝ»ñáõÙ:

74 гϳóáõóí³Í ¿... ìÇï³ÙÇÝ C

59

سñ¹áõ ÏÛ³ÝùÇ áñ³ÏÝ ¿³å»ë ϳËí³Í ¿ ³ÛÝ ëÝݹ³ÝÛáõûñÇó, áñáÝù å³ñµ»ñ³µ³ñ Áݹáõ­ ÝáõÙ ¿ ¢ áñáÝó ÑÇÙ³Ý íñ³ ϳéáõóíáõÙ ¿ ûñ·³­ ÝǽÙÁ...

68 Ìóæñêèå ñòðàõè Âåçäåñóùèé íàó÷íî-òåõíè÷åñêèé ïðîãðåññ, ëèòåðàòóðà ëþáîãî æàíðà è âêóñà, ñìåëàÿ îäåæäà, ìîäíûå òåíäåíöèè – âñå ýòè íîâøåñòâà íåîáõîäèìûå è íóæíûå ÷åëîâå÷åñòâó èçìåíåíèÿ.

106 Òóðèçì: Åãèïåò 122 Ãîðîñêîï

2009 3

3

²éáÕç³å³ÑáõÃÛáõÝ ²­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç µ³­ñ»­÷á­ËáõÙ­Ý»­ñÇ Íñ³·­ñÇ 2009Ã. ³­é³ç­Ý³­Ñ»ñ­ÃáõíÛáõ­ÝÁ ßï³å ¢ ³Ý­Ñ»­ï³Ó­·»­ÉÇ µáõ­Åû·­ÝáõÃ­Û³Ý ó³Ý­óÇ ½³ñ­·³­óáõÙÝ ¿: Ø߳ϭí³Í Íñ³·­ñÇ å³­ï³ë­Ë³­Ý³­ïáõ­Ý»­ ñÁ íëï³­Ñ»ó­ÝáõÙ »Ý, áñ Ñ»­éáõ ã¿ ³ÛÝ û­ñÁ, »ñµ ßï³å û·­ÝáõíÛáõ­ÝÝ Çë­Ï³­å»ë ³­ñ³· ³ñ­Ó³­·³Ýù­Ù³Ý ͳ­é³­ÛáõíÛáõÝ Ï¹³é­Ý³, ÇÝãÇ ³ñ¹­ ÛáõÝ­ùáõÙ Ïáõ­Ý»­Ý³Ýù »í­ñá­å³­Ï³Ý ã³­÷³­ÝÇß­Ý»­ñÇÝ Ñ³­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý µáõÅë­å³­ë³ñ­ÏáõÙ: ÜÛáõÃÁª гë­ÙÇÏ ²­é³­ù»É­Û³ÝÇ Èáõë³ÝϳñÁª ºÕdz Ü»ñë»ëÛ³ÝÇ

²ñï­ÛáÙ ä»ï­ñáë­Û³­Ý

ºñ¨³­ÝÇ §Þï³­å û·­ÝáõíÛáõݦ äö´À ïÝû­ñ»Ý

Þî²ä ´²­ðº­öà­Êàôحܺð

§Þî²ä ú¶­Üàô­Úàô­Üàôئ ÐЭ ³­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ý³­Ë³­ ñ³­ñáõíÛáõ­ÝÁ Ùß³­Ï»É ¿ ѳ­Ù³­ÉÇñ ÙÇ­çá­ ó³­éáõÙ­Ý»­ñÇ Íñ³­·Çñ, Áëï á­ñÇ` ÷áõÉ ³é ÷áõÉ §Çñ Ù»çùÝ ¿ ßïÏ»­Éáõ¦ áã ÙdzÛÝ 1-03 -Á, ³ÛÉ¢ ½áõ­·³­Ñ»é ½³ñ­·³­Ý³­Éáõ »Ý ÙÛáõë áõÕ­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: г­í»­É»Ýù, áñ á­Éáñ­ïÇ ËݹÇñ­Ý»­ñÁ ÙÇÙ­Û³Ýó ß³Õ­Ï³å­ í³Í, ѳ­×³Ë ݳ¢ Ç­ñ³­ñÇó ³­Í³Ýó­íáÕ »Ý` ÙÇ ËݹñÇ ÉáõÍ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ÉÇ­ÝáõÙ Áݭóóù ï³É ÙÛáõ­ëÇ­Ý: ²Û¹­å»ë, Áݹ­Ñ³­Ýáõñ ³é­Ù³Ùµ µáõÅë­å³­ë³ñÏ­ Ù³Ý á­ñ³­ÏÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý ·»ñËÝ­¹Ç­ñÁ

´áõÅë­å³­ë³ñÏ­Ù³Ý á­ñ³­ÏÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý ·»ñËÝ­¹Ç­ñÁ µÝ³Ï­ ãáõí۳ÝÁ á­ñ³Ï­Û³É µáõÅë­å³­ë³ñÏ­áõÙ ³­å³­Ñáí­»ÉÝ ¿:

4

3

»Ý­Ã³¹­ñáõÙ ¿ å»ï­å³ï­í»­ñÇ ßñ糭ݳϭ Ý»­ñáõÙ µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý ³­Ý³­å³­Ñáí ˳­ íÇÝ á­ñ³Ï­Û³É µáõÅë­å³­ë³ñÏ­Ù³Ý ³­å³­ Ñáí­Ù³Ý Ýáñ Ùá­ï»­óáõÙ­Ý»­ñÇ Ùß³­ÏáõÙ: ¶áñ­Í³­¹Ç­ñÁ ݳ­Ë³­ï»­ëáõÙ ¿ í»­ñ³­Ï³­ éáõ­ó»É, í»­ñ³­½Ç­Ý»É Ù³ñ­½³­ÛÇÝ µáõÅ­ÑÇÙ­ ݳñ­Ï­Ý»­ñÁ, í»­ñ³­å³ï­ñ³ë­ï»É ¹ñ³Ýó µáõ­Å³Ýӭݳ­Ï³½­ÙÁ, Ù»­Í³ó­Ý»É Ù³ñ­½³­ÛÇÝ µáõÅ­Ï»Ýï­ñáÝ­Ý»­ñÇ ¢ ù³­Õ³­ùÇ ³­é³­ç³­ ï³ñ µáõÅ­ÑÇ٭ݳñ­Ï­Ý»­ñÇ ÙÇç¢ Ñ³­Ù³­·áñ­ ͳϭóáõíÛáõ­ÝÁ: Þ³­ñáõ­Ý³Ï­í»­Éáõ ¿ Ñ»ï¨á­ Õ³­Ï³Ý å³Û­ù³­ñÁ Ïá­éáõå­óÇáÝ »ñ¨áõÛíݻ­ñÇ ¹»Ù, ÇÝ­ãÇ Ñ³­Ù³ñ, ǵñ¨ ɳ­í³­·áõÛÝ ÙÇ­çáó, ÏÇ­ñ³é­íáõÙ ¿ ³ß­Ë³­ï³­í³ñ­Ó»­ñÇ µ³ñÓ­ñ³ó­ Ù³Ý ù³­Õ³­ù³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ: ºñ¢³­ÝÇ §Þï³­å û·­ÝáõíÛáõݦ äö´À ïÝû­ñ»Ý ²ñï­ÛáÙ ä»ï­ñáë­Û³­ÝÇ ¹Ç­ï³ñÏ­ ٳٵ` Ç­ñ»Ýó á­Éáñ­ïáõÙ ³Û¹ µ³­ñ»­÷á­ËáõÙ­ Ý»­ñÁ í³­Õáõó ëå³ë­í³Í ¿ÇÝ, ÇÝã-áñ ï»Õª ݳ¨ áõ­ß³­ó³Í: ²­í»­ÉÇÝ, »ñ­Ï³ñ ų­Ù³­Ý³Ï ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ µ³­ó³­Ï³­ÛáõÃ­Û³Ý å³ï­×³­éáí

á­ÉáñïÝ ³ã­ù³­ÃáÕ ¿ ³ñ­í»É: - äñÝ. ­ä»ï­ñáë­Û³Ý, ßï³å ¨ ³Ý­Ñ»­ ï³Ó­·»­ÉÇ µáõ­Å³­Ï³Ý û·­ÝáõÃ­Û³Ý ó³Ý­óÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý Íñ³­·Ç­ñÝ ³­éáÕ­ç³­å³­Ñáõí Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç µ³­ñ»­÷á­ËáõÙ­Ý»­ñÇ ÁÝ­¹³­ Ù»­ÝÁ ÙÇ Ù³ëÝ ¿, ÇÝ­ãá±õ­ »ù ³ÛÝ ³­é³ç­Ý³­ Ñ»ñà ѳ­Ù³­ñáõÙ: - Þï³å û·­ÝáõíÛáõÝÝ ³­éáÕ­ç³­å³­ ÑáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç áխݳ­ß³ñÝ ¿, ¢ µÝ³­Ï³Ý ¿, áñ á­Éáñ­ïÇ §³­éáÕ­ç³ó­Ù³Ý¦ ѳ­Ù³­ï»ùë­ïáõÙ ³ÛÝ ¢ë­ áõ­ß³¹­ñáõí Û³Ý å»ïù ¿ ³ñ­Å³­Ý³­Ý³ñ: Üß»Ù, áñ Ýáñ ϳ­é³­í³­ñáõÃ­Û³Ý Ó­¢³­íá­ñáõ­ÙÇó ³Ý­ÙÇ­ ç³­å»ë Ñ»­ïá ³­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ñ³­ Ù³­Ï³ñ­·Ç ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ µ³­ñ»­÷áË­Ù³Ý ÃÇ­ñ³Ë ÁÝïñ­í»ó ÍÝݹû·­ÝáõíÛáõ­ÝÁ, á­ñÇÝ ½áõ­·³­Ñ»é ùÝݳñÏ­íáõÙ ¿ÇÝ µÝ³­ ·³­í³­éÇ ÙÛáõë ϳñ¢á­ñ³­·áõÛÝ á­Éáñï­ Ý»­ñÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ѳñ­ó»­ñÁ, ³Û¹ Ãíáõ٠ݳ¢ª ßï³å µáõ­Åû·­Ýáõí۳Ý: ÆÝã­å»ë ÍÝÝû·­Ýáõí۳Ý, ³ÛÝ­å»ë ¿É ßï³å û·­

²éáÕç³å³ÑáõÃÛáõÝ ÝáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç µ³­ñ»­÷á­ËáõÙ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ ݳ­Ë³­ñ³­ñáõíÛáõ­ÝÁ Ùï³­¹Çñ ¿ Ù»Í Ý»ñ¹­ñáõÙ­Ý»ñ ϳ­ï³­ñ»É: - à­ñá±Ýù­»Ý ÝÙ³Ý ÃÇ­ñ³­ËÇ ÁÝï­ñáõÃ­Û³Ý ÑÇ٭ݳËÝ­¹Çñ­Ý»­ñÁ: - ì»ñ­Éáõ­Í»­Éáí ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý Ñ³­ Ù³­Ï³ñ­·Ç Ý»ñ­Ï³ íǭ׳­ÏÁ` ³ÏݭѳÛï ¿ ¹³é­ÝáõÙ, áñ á­ñá­ßáõ­ÙÝ ³­é³­í»É ù³Ý 峭ѳÝç­í³Í ¿: ²­é³­çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ Ýß»Ýù, áñ ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ³í­ïá­Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ñÁ ͳۭ ñ³­Ñ»Õ í³ï íǭ׳­ÏáõÙ »Ý, ѳï­Ï³­å»ë` Ù³ñ­½»­ñáõÙ: ¶ñ³Ýó­í³Í 323 ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý ß³­Ñ³­·áñÍ­íáÕ Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ ñÇ Ù»Í Ù³­ëÁ µ³­ñá­Û³­å»ë, ýÇ­½Ç­Ï³­å»ë ٳ߭í³Í ¿, ³í­ïá­å³ñ­ÏÇ Ñ³ß­í»Ïß­éáõÙ Ï³Ý ¹»é¢ë­ ³Ýó­Û³É ¹³­ñÇ 70-³­Ï³Ý­Ý»­ ñÇ Ù»­ù»­Ý³­Ý»ñ, á­ñáÝù, 볭ϳÛÝ, åÇ­ï³­ ÝÇ ã»Ý û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ: ²­ë»Ù, áñ 2005Ã.-Çó Ñ»­ïá ³ñ­ï³¹ñ­í³Í Ù»­ù»­Ý³­ Ý»ñÝ ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ 19-Ý »Ý: âϳñ­Í»ù, û Ù³ñ­½»­ñÇ ³í­ïá­å³ñ­ÏÇ Ù³­ëÇÝ ¿ ÙdzÛÝ Ëáë­ùÁ. ºñ¢³­Ýáõ٠û¢ Ù³ñ­½»­ñÇ Ñ³­Ù»­ Ù³ï Ç­ñ³­íǭ׳ÏÝ ³ÛÉ ¿, 볭ϳÛÝ ãÇ Ï³­ñ»­ ÉÇ ³­ë»É, û µ³ñ­íáù ¿: ´³­óÇ ³Û¹, ÙdzÛÝ Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ñÇ íǭ׳­Ïáí ã¿ ËݹǭñÁ å³Û­ Ù³­Ý³­íáñ­í³Í: ÜáõÛÝ ³Û¹ Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ñÁ ѳ­·»­ó³Í å»ïù ¿ ÉÇ­Ý»Ý Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñáí` ëñïÇ éÇíÙÇ Ï³ñ­·³­íáñ­Ù³Ý ¹»­ýǵ­ñÇÉ­Û³­ïáñ­Ý»­ ñáí, Ãá­ù»­ñÇ ³ñ­Ñ»ë­ï³­Ï³Ý ßÝã³­éáõí۳Ý, ¿­É»Ïï­ñ³ëñ­ï³­·Çñ ¨ ³Ûɪ Ãíáí 27 ³­ÝáõÝ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñáí: ²Ûë å³­ÑÇÝ Ñ³Ý­ ñ³­å»­ïáõíÛáõ­ÝáõÙ ÝÙ³Ý Ù»­ù»­Ý³ ãϳ: ²­é³ÛÅÙ ùÝݳñÏ­íáõÙ »Ý Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ñÇ ¢ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇ Ý»ñÏñ­Ù³Ý ¢ Ý»ñ¹ñ­ Ù³Ý É³í³·áõÛÝ ï³ñ­µ»­ñ³Ï­Ý»­ñÁ, ݳ­Ë³­ ï»ë­íáõÙ ¿ ÝÙ³­Ý³­ïÇå ßáõñç 80 Ù»­ù»­Ý³ Ý»ñÏ­ñ»É г­Û³ë­ï³Ý:

Ïï³ Ã³ñ­Ù³ó­Ý»É µáõ­Å³Ýӭݳ­Ï³½­ÙÁ, Ý»ñ·­ñ³­í»É µÅßϳ­Ï³Ý ѳ­Ù³É­ë³­ñ³­ÝÇ µ³ñÓñ Ïáõñ­ë»­ñÇ áõ­ë³­ÝáÕ­Ý»­ñÇ: Üñ³Ýù ÑÇ­Ù³ ¿É »Ý ·³­ÉÇë, Ù»½ Ùáï ÷áñ­Ó³ßñ­ ç³Ý ³Ýó­ÝáõÙ, ÇÝ­ãÁ í׳­ñá­íÇ ã¿: ò³Ý­Ï³­ ݳ­ÉÇ ¿ ¢ Ý峭ﳭϳ­Ñ³ñ­Ù³ñ, áñ Ýñ³Ýù, ³­ë»Ýù »­ñ»­Ïá­Û³Ý ų­Ù»­ñÇÝ, áõ­ëáõ­ÙÁ ѳ­ Ù³­ï»­Õ»Ý í׳­ñá­íÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ Ñ»ï: ºë ϳñ­ÍáõÙ »Ùª ݳËÁÝïñ»ÉÇ ¿, áñ ϳݭ ãÇ ·Ý³­óáÕÁ ÉÇ­ÝÇ »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹: Þï³å ³ñ­Ó³­·³Ýù­Ù³Ý ËÙµ»­ñáõÙ Ý»ñ·­ñ³í­í³Í µÅÇß­ÏÁ å³ñ­ï³­íáñ ¿ ïÇ­ñ³­å»­ï»É í»­ ñ³­Ï»Ý­¹³­Ý³ó­Ù³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇÝ: ²Û¹­åÇ­ ëáí ÏÉáõÍ­íÇ ÙÇ­çÇÝ µáõ­Å³Ýӭݳ­Ï³½­ÙÇ í»­ñ³­å³ï­ñ³ëï­Ù³Ý ËݹǭñÁ: Ø»ñ ѳ­Ù³­Ï³ñ· »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹ ϳ¹­ ñ»ñ ùÇã »Ý ·³­ÉÇë, µ³Ûó å»ïù ¿ ѳ­ ϳ­é³­ÏÁ ÉÇ­Ý»ñ, á­ñáí­Ñ»ï¢ ßï³å û·­ ÝáõíÛáõ­ÝÁ ÙÇ³Ï Ñ³­Ù³­Ï³ñ·Ý ¿, áñ­ï»Õ µÅÇßÏ-ÑÇ­í³Ý¹ ß÷áõÙÝ ³Ý­ÙÇ­ç³­å»ë ϳ­ Û³­ÝáõÙ ¿ ÑÇ­í³Ý­¹Ç ï³­ÝÁ: Üá­ñ³­í³ñ­ïÁ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ ¿ ëï³­ÝáõÙ ÑÇ­í³Ý­¹Ç íǭ׳­ÏÁ ÷ñÏ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ÇÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ á­ñá­ßáõÙ­Ý»ñ ϳ­Û³ó­Ý»É ³Ý­Ñ»­ï³Ó­·»­ÉÇ ÙÇ­ çá­ó³­éáõÙ­Ý»­ñÇ Ó»é­Ý³ñÏ­Ù³Ý ³­éáõ­Ùáí: ²Û¹ ¹åñá­óÁ, ϳñ­ÍáõÙ »Ù, å»ïù ¿ ³Ýó­ÝÇ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõ­ñÁ: ºí ù³­ÝÇ áñ ų­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ë³ñ­ ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñáí ѳ­Ù³Éñ­í³Í Ù»­ù»­Ý³­ Ý»ñ »Ý Ý»ñ¹ñ­í»­Éáõ, ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý ϳ¹­ñ»­ñÇ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïáõíÛáõÝ ÏÉÇ­ÝÇ: Øï³­¹Çñ »Ýù Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ñÇ í³­ñáñ¹­Ý»­ñÇÝ í»ñ³å³ïñ³ëï»É áñ­å»ë µÅßϳ­Ï³Ý ë³ñ­

Þï³å û·ÝáõÃÛ³Ý µÅÇß­ÏÁ å³ñ­ï³­íáñ ¿ ïÇ­ñ³­å»­ï»É í»­ ñ³­Ï»Ý­¹³­Ý³ó­Ù³Ý ÙÇçáóÝ»ñÇÝ:

ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇ Ñ»ï ³ß­Ë³­ïáÕ í³­ñáñ¹ï»Ë­ÝÇÏ­Ý»ñ: àñ­å»ë­½Ç Ýñ³Ýù ³Ù­µáÕ­ç³­ å»ë ïÇ­ñ³­å»­ï»Ý ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇÝ, 6-8 ß³­µ³Ã­Û³ ¹³­ëÁݭóó­Ý»ñ Ïϳ½­Ù³­ Ï»ñå­í»Ý: - ܳ­Ë³­ñ³­ñáõíÛáõ­ÝÁ Ù»Ï ³ÛÉ Íñ³·­ñáí µáõÅë­å³­ë³ñÏ­Ù³Ý á­ñ³­ÏÁ µ³ñÓ­ñ³ó­Ý»­Éáõ Ýå³­ï³­Ïáí ݳ­Ë³­ï»­ëáõÙ ¿ í»­ñ³­Ï³­éáõ­ ó»É ¨ í»­ñ³­½Ç­Ý»É µáõŭѳë­ï³­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ ñÁ, ³Û¹ Ãíáõ٠ݳ¨ Ù³ñ­½»­ñáõÙ: ²Ý­ßáõßï, ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·áõÙ ·áñ­ÍáÕ »Ý­Ã³­Ï³­Û³Ý­Ý»­ñÇ ß»Ý­ù³­ÛÇÝ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñÁ ¨ë ­µ³­ñ»­É³í­Ù³Ý ϳñÇù áõ­Ý»Ý: - سۭñ³­ù³­Õ³­ùáõÙ ßï³å ¢ ³Ý­ Ñ»­ï³Ó­·»­ÉÇ µáõ­Åû·­ÝáõÃ­Û³Ý ï³ñ­µ»ñ ѳ­Ù³ÛÝù­Ý»­ñáõÙ ï»­Õ³­µ³ßË­í³Í 7 »Ý­Ã³­Ï³­Û³Ý ¿ ·áñ­ÍáõÙ: ¸ñ³Ýù ¹»é¢ë ­ËáñÑñ­¹³­ÛÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ ÁÝïñ­í³Í ï»­ Õ»ñ »Ý, á­ñáÝó 1-03-Çó ½³Ý­·»­ñÁ µ³ßË­ íáõÙ »Ý ï³­ñ³ÍùÝ Áݹ·ñ­ÏáÕ »Ý­Ã³­ ϳ­Û³­ÝÇ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇÝ: Üáñ »Ý­Ã³­Ï³­Û³Ý

- ²ñ¹­Ûáù ³ñ­¹Ç³­Ï³Ý³ó­Ù³Ý ·áñ­ÍÁݭó­ óÁ ݳ­Ë³­ï»­ëá±õÙ­¿ ݳ¨ ϳ¹­ñ³­ÛÇÝ ù³­Õ³­ ù³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý í»­ñ³­Ý³­ÛáõÙ: - ²Ý­å³ï­×³é: Ü³Ë ³­ë»Ù, áñ µ³­ ñ»­÷áË­Ù³Ý ÑÇÙ­ùáõÙ ¹ñí³Í ¿ ßï³­å û·­ÝáõÃ­Û³Ý µáõ­Å³Ýӭݳ­Ï³½­ÙÇ ³ß­Ë³­ ï³­í³ñ­Ó»­ñÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý ݳ­Ë³­å³Û­ Ù³­ÝÁ: 2009-Ç ÑáõÝ­í³­ñÇ 1-Çó ݳ­Ë³­ ï»ë­íáõÙ ¿ ³ÛÝ 40 ѳ­½³­ñÇó ѳëó­Ý»É 90 ѳ­½³­ñÇ, Ñáõ­ÉÇ­ëÇ 1-Çó` 120, ÇëÏ 2010 Ãí³­Ï³­ÝÇó` 150 ѳ­½³ñÇ: ¸³ Ù»½ ÃáõÛÉ

3

5

²éáÕç³å³ÑáõÃÛáõÝ

ÆëÏ ÇÝã í»­ñ³­µ»­ñáõÙ ¿ ³Ýíë­ï³­Ñáõí Û³­ÝÁ, ³­å³ µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý ÙÇ Ñ³ï­í³Í ¹»é ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ϳë­Ï³­Í»É ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïáõí۳­ÝÁ: ²Û­ ëûñ­í³ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ ³­Ù»Ý ÇÝã ³ñ­íáõÙ ¿ Ýí³­½³­·áõÛÝ ß»ÙÝ ³­å³­Ñá­í»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: γݭ㻭ñÇ ÃíÇ ³­×Á ºñ¢³­ÝáõÙ Ùáï 450 ¿, ÇÝãÁ Ëá­ëáõÙ ¿ ³ÛÝ Ù³­ëÇÝ, áñ Ù³ñ­¹ÇÏ ëÏë»É »Ý ³­í»­ÉÇ ß³ï íëï³­Ñ»É Ù»½, ÇëÏ µ³­ñ»­÷á­ËáõÙ­Ý»­ñÇó Ñ»­ïá, íëï³Ñ »Ù, ³Û¹ Ù³­ëÇÝ Ëáëù ãÇ ·Ý³:

Üáñ ѳ­Ù³­Ï³ñ­ ·Á ÃáõÛÉ Ïï³ Ïñ׳­ï»É ϳÝãÇ Å³Ù³Ý³ÏÁ 4 ñá­å»áí: í»ñ­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ ã»Ýù ³­í»­É³ó­ñ»É, á­ñáí­Ñ»ï¢ ºñ¢³­ÝáõÙ Ýáñ ó­Õ³­Ù³­ë»ñ, ÇÝã­å»ë ³­ë»Ýù ØáëÏ­í³­ÛáõÙ, ã»Ý Ó­¢³­ íáñ­í»É, µ³Ûó »­Õ³Í ß»Ý­ù»ñÝ, ³Ý­ßáõßï, µ³­ñ»­Ï³ñ·­Ù³Ý áõ í»­ñ³­½ÇÝ­Ù³Ý Ï³­ñÇù áõ­Ý»Ý: - г­ë³­ñ³­ÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç ßï³å û·­Ýáõí Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç Ýϳï­Ù³Ùµ Ó­¨³­íáñ­í³Í ³Ýíë­ï³­ÑáõíÛáõÝ Ï³ ѳï­Ï³­å»ë ϳݭ㻭 ñÇ áõ­ß³ó­Ù³Ý ³éáõÙáí: ºÝ­Ã³¹ñ­íá±õÙ­ ¿, áñ ϳݭ㻭ñǪ ³Ûë­å»ë Ïáã­í³Í ϳ­é³­í³ñ­Ù³Ý

6

3

ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Á ¨ë ­å»ïù ¿ µ³­ñ»­÷áË­íÇ: - ´Ý³­Ï³­Ý³­µ³ñ, ϳ­åÇ ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ ¢ë ­ å»ïù ¿ í»­ñ³­½Ç­Ý»É: àõ­ëáõ٭ݳ­ëÇñ­ íáõÙ »Ý ï»­Õá­ñáß­Ù³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·»­ñÁ: ä³ï­Ï»­ñ³ó­ñ»ù ¿­É»Ïï­ñá­Ý³­ÛÇÝ Ù»Í ù³ñ­ ﻽, á­ñÇ íñ³ §ûݭɳÛݦ ï»­ë³­Ý»­ÉÇ »Ý ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý Ù»­ù»­Ý³­Ý»­ñÇ »ñ­Ãáõ­ÕÇ­ Ý»­ñÁ: Àݹ á­ñáõÙ` ¹ñ³Ýù ϳ­ñáÕ »Ý ÉÇ­Ý»É ·áõ­Ý³­ÛÇÝ ï³ñ­µ»­ñ³Ý­ß³Ý­Ý»­ñáí` ϳ­Ý³­ãÁ` ϳݭãÇó í»­ñ³­¹³ñ­ÓáÕ, ϳñ­ÙÇ­ñÁ` ¹»å­ùÇ í³Ûñ ·Ý³­óáÕ, ϳ­åáõÛ­ïÁ` ÑÇ­í³Ý­¹³­Ýáó ·Ý³­óáÕ ¨ ³ÛÉÝ: ú­å»­ñ³­ïáñÝ ¿É ÝáõÛÝ Ï³ñ·áí Ïϳ­é³­í³­ñÇ Ï³Ý­ã»­ñÁ: ê³ ÃáõÛÉ Ïï³ ëï»Õ­Í»É û­å»­ñ³­ïÇí Ï»Ýï­ñá­Ý³ó­ í³Í ϳ­é³­í³ñ­Ù³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ·, Ñëï³Ï á­ñá­ß»É ¹»å­ùÇ í³Ûñ ï³­ÝáÕ ³­Ù»­Ý³­Ï³ñ× ¢ ѳñÙ³ñ ׳­Ý³­å³ñ­ÑÁ: ¸³ ݳ¢ ѻ߭ ï³ó­ÝáõÙ ¿ áÕç ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ϳ­é³­í³­ ñáõ­ÙÁ, Ïñ׳­ïáõÙ ¿ ϳݭãÇ Å³­Ù³Ý³ÏÁ. »­Ã» ÑÇ­Ù³ ϳݭãÇ ÙÇ­çÇ­Ý ï­¢á­ÕáõíÛáõ­ÝÁ 14 ñá­å» ¿, ³Û¹ Ýáñ ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Á ÃáõÛÉ Ïï³ Ïñ׳­ï»É ³ÛÝ 4 ñá­å»áí:

- ÆëÏ ÇÝã ϳ­ë»ù ëå³­ë³ñÏ­Ù³Ý á­ñ³­ ÏÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý áõÕ­Õáõí۳ٵ Ù³ñ­½»­ñáõ٠ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í ÙÇ­çá­ó³­éáõÙ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ: - ¶áñ­ÍÇ µ»­ñáõ­Ùáí ï»Õ­Û³Ï »Ù ݳ¢ Ù³ñ­½³­ÛÇÝ ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý íǭ׳­ÏÇ µ³­ñ»­É³í­Ù³Ý ëå³ë­í»­ÉÇù ·áñ­ÍÁݭó­ óÇó: ܳ­Ë³­ï»ë­íáõÙ ¿ Ù³ñ­½»­ñáõÙ ëï»Õ­ Í»É ³­éáխ糭峭ѳ­Ï³Ý Ï»Ýï­ñáÝ­Ý»ñ, ÇÝãÝ ¿É ϳ­å³­Ñá­íÇ ßï³å û·­ÝáõÃ­Û³Ý É³í ϳ­Û³Ý­Ý»­ñÇ Ó­¢³­íá­ñáõ­ÙÁ: ²Û¹ Íñ³­ ·Ç­ñÁ ¹»é¢ë ùݭݳñÏ­íáõÙ ¿: ä³ñ­½³­å»ë ³Ûë­ï»Õ ÙÇ áõ­ñÇß ËݹÇñ ϳ. Ù»ñ »ñÏ­ ñáõÙ µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý Ù»Í Ù³ëÝ ³å­ñáõÙ ¿ ºñ¢³­ÝáõÙ, ³Û¹ ÇëÏ å³ï­×³­éáí áõ­ ß³¹­ñáõíÛáõÝÝ ³Ûë­ï»Õ ¿ ë­¢»é­í³Í, ë³­ ϳÛÝ Ýå³­ï³Ï ϳ ѳ­Ù³­Ñ³ñ­Ã»ó­Ý»É áã ÙdzÛÝ ßï³å û·­Ýáõí۳Ý, ³ÛÉ¢ Ù³ñ­½³­ÛÇÝ ³­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý á­ñ³­ÏÁ Ù³Û­ñ³­ù³­ Õ³­ùÇ Ñ»ï:

سñ¹³ëÇñ³Ï³Ý û·ÝáõÃÛáõÝ

ÐÐ ²éáÕç³å³ÑáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛ³ÝÁ

ÜÛáõÃÁª Èáõ­ëÇ­Ý» ä»ï­ñáë­Û³ÝÇ

Þáõñç 85 ï³­ñÇ ³é³ç, »ñµ üñ»­¹»­ñÇÏ ´³Ý­ïÇÝ­·Ç ¨ â³ñɽ ´»ë­ïÇ ÏáÕ­ÙÇó ѳÛï­Ý³­·áñÍ­í»ó ÇÝ­ëáõ­ÉÇÝÁ, ¨ ÇÝ­ëáõ­Éǭݳ­ÛÇÝ Ã»­ñ³­åÇ³Ý Ý»ñ¹ñ­í»ó µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç, ³ÛÝ ¹³ñ­Ó³í ϻݭ ë³­Ï³Ý ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïáõÃ­Û³Ý ÙÇ­çáó Þ³­ù³­ñ³­ÛÇÝ ¹Ç³­µ»­ïáí ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ: ²ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ÙÇ­ÉÇá­Ý³­íáñ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»ñ ÷ñÏí»­óÇÝ ¹Ç³­µ»­ï³­ÛÇÝ Ïá­Ù³­ÛÇó Ù³­Ñ³­Ý³­Éáõ íï³Ý­·Çó:

Æ

Ý­ëáõ­ÉÇ­ÝÇ ÏÇ­ñ³é­Ù³Ý ³­é³­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ µ³­í³­Ï³Ý ß³ï ¿ÇÝ ËݹÇñ­Ý»­ñÁª ϳå­í³Í ¹»­Õ³­ÙÇ­ çá­óÇ ëï³ó­Ù³Ý, Ý»­ñ³ñÏ­Ù³Ý ï»Ë­ÝÇ­ ϳ­ÛÇ, ã³­÷³­µ³­ÅÇÝ­Ý»­ñÇ ÷á­÷áË­Ù³Ý Ñ»ï: æ.æ.è. سù­É»á­¹Ý Çñª §ÆÝ­ëáõ­ÉÇ­ÝÇ ÏÇ­ñ³­éáõ­ÙÁ ¹Ç³­µ»­ïÇ µáõÅ­Ù³Ý ·áñ­ÍÁÝ­ ó­óáõÙ¦ ·ñùáõÙ ·ñáõÙ ¿. §àñ­å»ë­½Ç ÑÇ­ í³Ý­¹Á ϳ­ñá­Õ³­Ý³ ÇÝùÝ Ç­ñ»Ý íëï³­Ñ»É ë»­÷³­Ï³Ý Ï۳ݭùÁ, ݳ å»ïù ¿ µ³­í³­Ï³­ ݳ­ã³÷ ·Ç­ï»­ÉÇù­Ý»ñ áõ­Ý»­Ý³ ÇÝ­ëáõ­ÉÇ­ÝÇ Ý»­ ñ³ñÏ­Ù³Ý ã³­÷³­µ³Å­ÝÇ ¨ Ó­¨»­ñÇ Ù³­ëÇݦ: 곭ϳÛÝ, ³Û­ëûñ ³ñ­¹»Ý ³Ûë íï³Ý·Ý Çñ ï»­ÕÁ ½Ç­ç»É ¿, ¢ ß³­ù³­ñ³­ÛÇÝ ¹Ç³­µ»­ïáí ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÁ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý ¹³ ³­Ý»É Ýáñª ÇÝ­ëáõ­Éǭݳ­ÛÇÝ ù³ñíñÇç­ Ý»­ñÇ ¢ ·ñÇã-Ý»­ñ³ñ­ÏÇã­Ý»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí: ÆÝ­ ëáõ­Éǭݳ­ÛÇÝ ù³ñíñÇç­Ý»ñÝ áõ ·ñÇã-Ý»­ñ³ñ­ ÏÇã­Ý»­ñÁ, Ç ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ ÇÝ­ëáõ­Éǭݳ­ÛÇÝ ëñí³Ï­Ý»­ñÇ ¨ ³­ë»­Õ³­ÛÇÝ Ý»­ñ³ñ­ÏÇã­Ý»­ñÇ, áõ­Ý»Ý Ý»­ñ³ñÏ­Ù³Ý µ³ñÓñ ×ßïáõíÛáõÝ, ã»Ý ÃáõÛÉ ï³­ÉÇë ÇÝ­ëáõ­ÉÇ­ÝÇ Ïá­ñáõëï: ´³­óÇ ³Û¹, »­Ã» ëñí³­ÏÇ ¹»å­ùáõÙ ÇÝ­ëáõ­ÉÇÝÝ û·­ ï³­·áñÍ­íáõÙ ¿ ³­í»­ÉÇ ù³Ý Ù»Ï ³­ÙÇë, ÇÝ­ ãÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõ٠ϳ­ñáÕ ¿ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­Ý³É ÇÝ­ëáõ­ÉÇ­ÝÇ Ï»Ý­ë³­µ³­Ý³­Ï³Ý ³Ï­ïÇ­íáõí Û³Ý Ýí³­½áõÙ, ³­å³ ù³ñíñÇ­çÇ ¹»å­ùáõÙ ³Ûë íï³Ý­·Á í»­ñ³­ÝáõÙ ¿, ù³­ÝÇ áñ ³ÛÝ áõ­ÝÇ ÏÇ­ñ³é­Ù³Ý ³­í»­ÉÇ ë»Õ٠ų٭ϻï: Æ í»ñ­çá, ù³ñÃñÇçáí ÉÇóù³íáñí³Í ·ñÇãÝ»­ñ³ñ­ÏÇ­ãÁ ϳ­ñÇù ãϳ å³­Ñ»É ë³é­Ý³­ ñ³­ÝáõÙ, Ç ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ ÇÝëáõÉÇÝÇ ëñí³­ÏÇ, ÇÝ­ãÁ ß³ï ϳñ¢áñ ¿ ³ß­Ë³­ïáÕ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ, ³ÛÝ ³Ý­Ó³Ýó ѳ­ Ù³ñ, áí­ù»ñ ѳ­×³Ë »Ý ׳٭÷áñ­¹áõÙ, »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ ¢ ³ÛÝ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ ñÇ Ñ³­Ù³ñ, áí­ù»ñ áõ­Ý»Ý ï»­ëá­Õáõí۳Ý

ËݹÇñ­Ý»ñ: 곭ϳÛÝ, ÇÝ­ëáõ­ÉÇ­ÝÇ Ý»­ñ³ñÏ­Ù³Ý ³Ûë Ýáñ Ù»­Ãá­¹Á ·ñ»­Ã» ÏñÏݳ­ÏÇ Ã³ÝÏ ³ñ­Å», ù³Ý ëñí³Ï­Ý»ñÝ áõ ³­ë»­Õ³­ÛÇÝ Ý»­ñ³ñ­ÏÇã­ Ý»­ñÁ: г߭íÇ ³é­Ý»­Éáí ³Ûë ÷³ë­ïÁ ¨ ³ÛÝ, áñ г­Û³ë­ï³­Ýáõ٠ϳ ßáõñç 7500 ÇÝ­ëáõ­ÉÇ­ ݳ­Ï³Ë ÑÇ­í³Ý¹ª §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ ÁÝ­Ï»­ ñáõíÛáõ­ÝÁª ÑÇ٭ݳ­¹Çñ, ²Ä å³ï·³Ù³íáñ ê³Ù­í»É ²­É»ù­ë³Ý­Û³­ÝÇ Ý³­Ë³­Ó»é­Ýáõí۳ٵ ¹Ç­Ù»ó ÐЭ ²­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ý³­Ë³­ñ³­ ñáõí۳­ÝÁª ³Ûë ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇÝ Ýáñ á­ñ³­ÏÇ ÇÝ­ëáõ­ÉÇÝ­Ý»­ñáí ³­å³­Ñá­í»­Éáõ ³­é³­ç³ñ­Ïáí: ²­é³­ç³ñÏÁ, ³Ý­ßáõßï, áÕ­çáõ­Ý»­ÉÇ ¿ñ ݳ­ ˳­ñ³­ñáõÃ­Û³Ý ÏáÕ­ÙÇó, ù³­ÝÇ áñ ÇÝ­ëáõ­ ÉÇÝ­Ý»­ñÁ §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ¢ ¹³­Ýdz­Ï³Ý §Üá­íá Üáñ­¹ÇëϦ ¹»­Õ³­ ·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ÏáÕ­ÙÇó ѳ­ë³­ ñ³­Ïáõí۳­ÝÁ ïñ³­Ù³¹ñ­í»­Éáõ ¿ÇÝ áñ­å»ë Ù³ñ­¹³­ëÇ­ñ³­Ï³Ý û·­ÝáõíÛáõÝ: 곭ϳÛÝ ù³ñíñÇç­Ý»­ñÇ Ý»ñÏ­ñáõ­ÙÁ ¹»é µ³­í³­ ñ³ñ ã¿ñ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ÏÇ­ñ³­é»­Éáõ ѳ­ Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï »Ý Ñ³­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý Ý»­ñ³ñ­ÏÇã­Ý»ñ ¢ ³­ë»Õ­Ý»ñ, Áݹ áñáõÙª Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ Ý»ñ³ñÏÇãÇ ¢ ³ë»ÕÇ ÁݹѳÝáõñ ·áõÙ³ñÁ ϳ½ÙáõÙ ¿ ßáõñç 65 $: ê³ ¿ñ å³ï­×³­éÁ, áñ ÏñÏÇÝ ê³Ù­ í»É ²­É»ù­ë³Ý­Û³­ÝÇ Ý³­Ë³­Ó»é­Ýáõí۳ٵ §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ êäÀ-Ý ­Ñ³­Ù³­ï»Õ ѳ­ Ù³­Ó³Û­ÝáõÃ­Û³Ý »­Ï³í §Üá­íá Üáñ­¹ÇëϦ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý Ñ»ïª áñ­å»ë Ù³ñ­¹³­ëÇ­ñ³­ Ï³Ý û·­ÝáõíÛáõÝ ÐÐ ­Ý»ñÏ­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³­å³­ ï³ë­Ë³Ý ù³­Ý³­ÏÇ ·ñÇã-Ý»­ñ³ñ­ÏÇã­Ý»ñ ¢ ³­ë»Õ­Ý»ñ: ²Ûë­åÇ­ëáí, §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ Ý»ñÏ­ñ»ó ¢ ÐЭ ²Ý-ÇÝ áñ­ å»ë Ù³ñ­¹³­ëÇ­ñ³­Ï³Ý û·­ÝáõíÛáõÝ ïñ³­ Ù³¹­ñ»ó ¹³­Ýdz­Ï³Ý §Üá­íá Üáñ­¹ÇëϦ ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ³ñ­ï³¹­

ñáõÃ­Û³Ý 1.500.000 $-Ç ·áõ­Ù³­ñ³­ÛÇÝ Í³­í³­Éáí 120.000 Ñ³ï µ³ñÓ­ñá­ñ³Ï ÇÝ­ëáõ­Éǭݳ­ÛÇÝ ù³ñíñÇç, 7200 ÇÝ­ëáõ­ ÉÇ­ÝÇ ·ñÇã-Ý»­ñ³ñ­ÏÇã, 750.000 ·ñÇã Ý»­ ñ³ñ­ÏÇ­ãÇ ³­ë»Õ, á­ñáÝù áõ­Ý»Ý ³­í»­ÉÇ ù³Ý 2.5 ï³ñ­í³ Ùݳ­óáñ­¹³­ÛÇÝ åÇ­ï³­Ý»­ ÉÇáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»ï: ²Ûë ³­Ù»­ÝÁ ÐЭ ²Ü-Ç ÙÇ­çá­óáí ³Ýí­×³ñ å»ïù ¿ ïñ³­Ù³¹ñ­íÇ ÐÐ ­ß³­ù³­ñ³­ÛÇÝ ¹Ç³­µ»­ïáí ÑÇ­í³Ý¹ ù³­ Õ³­ù³­óÇ­Ý»­ñÇÝ: ÆÝã­å»ë Ýß»ó §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ïÝû­ñ»Ý ²­ë³­ïáõñ ²­ë³ïñ­Û³­ÝÁª ÝÙ³Ý Ý³­Ë³­Ó»é­Ýáõí۳ٵ §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝÝ ³­é³­ çÇÝ ³Ý­·³Ù ã¿, áñ ѳݭ¹»ë ¿ ·³­ÉÇëª Ñ³ß­ íÇ ³é­Ý»­Éáí ³ÛÝ ÷³ë­ïÁ, áñ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ ÝÁ ѳݭ¹Ç­ë³­ÝáõÙ ¿ ÐÐ ­¹»­Õá­ñ³Û­ùÇ Ëá­ßáñ Ý»ñÏ­ñá­ÕÁ ¢ ³­í»­ÉÇ ù³Ý 50 µ³ñÓ­ñá­ñ³Ï ¹»­Õá­ñ³Ûù ³ñ­ï³¹­ñáÕ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇ­ãÁ ÐÐ-áõÙ: ä³­ñáÝ ²­ë³ïñ­ Û³­ÝÁ ѳï­Ï³­å»ë ϳñ¨á­ñ»ó ³Ûë ³Ï­ódzݪ Ýß»­Éáí, áñ Ç­ñ»Ýù ã»Ý ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³Ï­í»­Éáõ ÙdzÛÝ ÝíÇ­ñ³ï­íáõí۳ٵ, ³ÛÉ ³Ûë ï³ñ­í³ Áݭóó­ùáõÙ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ ¨ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ Ñ³­ Ù³ñ ϳ½­Ù³­Ï»ñ­å»­Éáõ »Ý µ³½­Ù³­ÃÇí ßÝáñ­ ѳݭ¹»ë­Ý»ñ, ÏáÝ­ý»­ñ³Ýë­Ý»ñ, ë»­Ùǭݳñ­Ý»ñª Ýñ³Ýó ³Ûë Ýáñ á­ñ³­ÏÇ ÇÝ­ëáõ­ÉÇÝ­Ý»­ñÇ ÏÇ­ ñ³é­Ù³Ý ÑÙïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ, ³­é³­í»­ÉáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇ ¨ ³­é³Ýӭݳ­Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ ·Ç­ï³­Ï³Ý ï»­Õ»­Ï³ï­íáõíÛáõÝ ïñ³­Ù³¹­ ñ»­Éáõ: ܳ ѳ­í»­É»ó, áñ ³ÛÝ ¹»å­ùáõÙ, »ñµ Ëáë­ùÁ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ Ï۳ݭùÇÝ ¿ í»­ñ³­µ»­ñáõÙ, å»ïù ¿ ³ñ­íÇ ³­é³­í»­É³­·áõÛ­ÝÁ ¹ñ³ á­ñ³­ÏÁ µ³ñÓ­ñ³ó­Ý»­Éáõ ѳ­Ù³ñ:

3

7

ìÇ׳ϳ·ñáõÃÛáõÝ

êá­ódzÉ-³­éáխ糭峭ѳ­Ï³Ý á­Éáñ­ ïÇ íǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõ­ÝÁ ÙdzÛÝ ãáñ Ãí»ñ áõ ѳ߭í³ñÏ­Ý»ñ ãÇ. ³ÛÝ Ëá­ ëáõÝ û­ñ³­·Çñ ¿ ïíÛ³É Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ ѳï­í³­ÍáõÙ ³å­ñáÕ Ù³ñ¹­Ï³Ýó ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­åÇ, ϻݭó³­ÕÇ, Ï۳ݭùÇ Ýϳï­Ù³Ùµ ¹Çñ­ùá­ñáß­Ù³Ý: ÜÛáõÃÁª гë­ÙÇÏ ²­é³­ù»É­Û³ÝÇ

ú

­ñǭݳ­ã³­÷á­ñ»Ý, ï³ñ­µ»ñ ų­ Ù³­Ý³­Ï³ßñ­ç³Ý­Ý»­ñáõÙ ÙÇ ß³ñù ·áñ­ÍáÝ­Ý»­ñáí å³Û­Ù³­Ý³­íáñ­ í³Í áã ÙdzÛÝ ÷á­÷áË­íáõÙ ¿ ÑÇ­í³Ý­¹³­ óáõÃ­Û³Ý ¹»å­ù»­ñÇ ù³­Ý³­ÏÁ, ³ÛÉ¢ ÑÇ­ í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ï»­ë³Ï­Ý»­ñÁ: Âí»­ñÇ ï³­ñ»·­ñáõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ å³ï­Ù»É ½³­ ݳ­½³Ý ¿­Ïá­É᭷dz­Ï³Ý, µÝ³­Ï³Ý áõ ï»Ë­ ݳ­ÍÇÝ ³­Õ»ï­Ý»­ñÇ, å³­ï»­ñ³½Ù­Ý»­ñÇ, ëá­ ódz­É³­Ï³Ý, ïÝï»­ë³­Ï³Ý ×·Ý³­Å³­Ù»­ñÇ, ¹ñ³Ýó Ñ»­ï¢³Ýù­Ý»­ñÇ ¢ ³ÛÉÝÇ Ù³­ëÇÝ: гï­Ï³Ý­ß³­Ï³Ý ¿ ݳ¢ ³ÛÝ, áñ ÝáõÛÝ ³Û¹ íǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõ­ÝÁ, Ù³­Ý³­í³Ý¹ ÑÇ­

ìǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõ­ ÝÁ ÷³ë­ïáõÙ ¿, áñ Ýí³½»É »Ý Ñá­·»­ Ï³Ý Ë³Ý­·³­ñáõÙ­ Ý»­ñÇ ¹»å­ù»­ñÁ:

8

3

í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëáí, Édzñ­Å»ù ãÇ ³ñ­ï³­óá­ÉáõÙ Ç­ñ³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ, ù³­ÝÇ áñ Ù³ñ¹Ý Çñ ¿áõí۳ٵ ³Ýӭݳ­Ï³Ý ³­éáÕ­ çáõÃ­Û³Ý Ýϳï­Ù³Ùµ µ³­í³­ñ³ñ Ñ»­ï¢á­ Õ³­Ï³­ÝáõíÛáõÝ ãÇ óáõ­ó³­µ»­ñáõÙ: ºí û­ å»ï ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý ËݹÇñ­Ý»­ñÁ µá­Éáñ ų­Ù³­Ý³Ï­Ý»­ñáõÙ Ùßï³­å»ë ³ñ­¹Ç³­Ï³Ý »Ý, 볭ϳÛÝ, Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇ ¹Ç­ï³ñÏ­ ٳٵ, Ù³ñ¹­Ï³Ýó Ù»Í Ù³­ëÁ µÅßÏÇ û·­ Ýáõí۳ÝÝ ¿ ¹Ç­Ùáõ٠ͳۭñ³­Ñ»Õ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¹»å­ù»­ñáõÙ: ´³­í³­Ï³Ý Ñ»­ï³ùñ­ùÇñ ¿ å³ß­ ïá­Ý³­Ï³Ý íǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõ­ÝÁ Ñ»ï­ËáñÑñ­¹³­ÛÇÝ Å³­Ù³­Ý³­Ï³ßñ­ ç³­ÝÇ Ñ³­Ù³ñ: Üß»Ýù, áñ Ãí»ñÝ ³Ù­ ÷á÷­íáõÙ »Ý ÐЭ ²éáÕç³å³ÑáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝáõÙ` µáõŭѳë­ï³­ ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ïñ³­Ù³¹­ñ³Í (³Û­ëÇÝùÝ` ³ÛÝ­ï»Õ ã»Ý ³ñ­ï³­óáÉ­íáõÙ ãµ³­ó³­Ñ³Ûï­ í³Í ÑÇ­í³Ý­¹³­óáõÃ­Û³Ý ¹»å­ù»­ñÁ) ï»­ Õ»­Ï³ï­íáõÃ­Û³Ý ÑÇ­Ù³Ý íñ³: ÐЭ ²ìÌ ëá­ódz­É³­Ï³Ý-Åá­Õáíñ­¹³·­ñ³­Ï³Ý µ³Å­ÝáõÙ ³­Ù»Ý ³­ÙÇë Ç ÙÇ ¿ µ»ñ­íáõÙ ï³­ñ³­÷á­ËÇÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ í»­ñ³­µ»ñ­Û³É íǭ׳­

ϳ·­ñáõíÛáõ­ÝÁ, Áݹ­Ñ³Ý­ñ³ó­íáõÙ »Ý ݳ­ Ëáñ¹ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ å³Û­Ù³­Ý³­Ï³­Ýá­ñ»Ý ³ë­ í³Í óáõ­ó³­ÝÇß­Ý»­ñÁ: ²Ûë­å»ë, µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý Ï۳ݭùáõÙ 1-ÇÝ ³Ý­·³Ù ³Ë­ïá­ñáß­í³Í ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ù³­Ý³­Ïáí 2007Ã. ·ñ³Ýó­í»É ¿ 479.302 ¹»åùª ٻͳѳë³ÏÝ»ñÇ ¢ ¹»é³Ñ³ëÝ»ñÇ ßñç³ÝáõÙ: º­Ã» ѳ­Ù»­ Ù³­ï»­Éáõ ÉÇ­Ý»Ýù 1990Ã. Ñ»ï (688.868 ¹»åù)` ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ÙÇ ß³ñù Ñ»­ï¢áõíÛáõÝ­ Ý»ñ ³­Ý»É. µÝ³Ï­ãáõíÛáõ­ÝÝ ³Ë­ïá­ñáß­Ù³Ý, µÅßÏÙ³Ý ·áñ­ÍÁݭó­óÁ ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ³Ý­ Ù³ï­ã»­ÉÇ Ñ³­Ù³­ñ»É (ãÇ ¹Ç­ÙáõÙ, ãÇ ³Ë­ïá­ ñáß­íáõÙ, ¹»å­ù»ñÝ ¿É ùÇã »Ý ·ñ³Ýó­íáõÙ) ϳ٠×Çßï ѳ­Ï³­é³­ÏÁ` ³­é³­í»É ѳ­×³Ë ¿ ¹Ç­ÙáõÙ µáõŭѳë­ï³­ïáõíÛáõÝ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõÃ­Û³Ý Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: Æݭ㢿, ÝáõÛÝ ³Û¹ ų­Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­ í³­ÍÇ íǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõ­ÝÁ ÷³ë­ïáõÙ ¿, áñ Ýí³½»É »Ý Ñá­·»­Ï³Ý ˳ݭ·³­ñáõÙ­ Ý»­ñÇ ¹»å­ù»­ñÁ (1990-ÇÝ` 7699, 2007

ìÇ׳ϳ·ñáõÃÛáõÝ ÇÝ` 6080 ¹»åù), Ýϳï­í»É ¿ ÝÛ³ñ­ ¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç (1990Ã.` 46668, 2007Ã.` 15283 ¹»åù), Ù³ñ­ëá­Õ³­Ï³Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ (1990Ã.` 78034, 2007Ã.

27326 ¹»åù) ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ýí³­ ½áõÙ: ì»ñ­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ ³­éáÕ­ç³­å³­ ÑáõÃ­Û³Ý µÝ³­·³­í³­éÇ Ñ»­ï¢á­Õ³­Ï³Ý ù³­Õ³­ù³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõ٠ѳ­Ù»­ Ù³­ï³­µ³ñ Ýí³­½»É »Ý ݳ¢ ÑÕÇáõí۳Ý, ÍÝݹ۳Ý, Ñ»ïÍÝݹ­Û³Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÇ (2007Ã.` 14.198) ¹»å­ù»­ñÁ: Øݳ­ó³Í µá­Éáñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ·Íáí ÝÏ³ï­ í»É ¿ ³×: ܳ­Ëáñ¹ ï³ñ­í³ ³Ù­÷á÷ ïí۳ɭ Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³­Ó³ÛÝ` ³ñ­Ó³­Ý³·ñ­í»É »Ý 38665 í³­ñ³­ÏÇã Ù³­Ï³­µáõ­Í³­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ, 8092 Ýá­ñ³­·á­Û³­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ, 4359 ³ñ­Û³Ý ³ñ­Ûáõ­Ý³ë­ï»ÕÍ ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ, 9714 Ý»ñ­½³­ï³­Ï³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ, 41749 ³ñ­Û³Ý ßñ糭ݳ­éáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç, ³Û¹ ÃíáõÙ` 17681 ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ­ñ³­óáõ­Ùáí, 13113 ëñïÇ Ç­ß»­ÙÇÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõí۳Ý, 1984 ëñï³Ù­Ï³­ÝÇ ëáõñ ÇÝ­ý³ñÏ­ïÇ, 33947 ÙÇ­ ½³­ë»­é³­Ï³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­ Ý»ñ ¹»åù»ñ: 1980Ã. ÙÇÝ㢠2007Ã. ÁÝ­Ï³Í Å³­ Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­í³­ÍáõÙ Ýϳï­í»É ¿ ã³­ñá­ ñ³Ï Ýá­ñ³­·á­Û³­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ÑÇ­í³Ý­¹³­ óáõÃ­Û³Ý ³­í»­É³ó­Ù³Ý ÙÇ­ïáõÙ` ·ñ»­Ã» ÏñÏݳ­ÏÇ, ÝáõÛÝåÇëÇ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛ³Ùµ ³í»É³ó»É »Ý ïáõ­µ»ñ­ÏáõÉ­Ûá­½Ç ¹»å­ù»­ñÁ (1980Ã. 723-Ç ¹Ç­Ù³ó 2007-ÇÝ` 1518 ¹»åù): гï­Ï³Ý­ß³­Ï³Ý ¿, áñ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ (ÙÇÝã¢14 ï³­ñ»­Ï³Ý) ³­é³­í»É ß³ï ÑÇ­ í³Ý­¹³­ÝáõÙ »Ý Ñ»Ýó ã³­ñá­ñ³Ï Ýá­ñ³­·á­ Û³­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñáí (56 ¹»åù), »­Ã» 1980Ã. »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ Ùáï ï³­ñ³Í­í³Í ¿ÇÝ Ñá­·»­ Ï³Ý Ë³Ý­·³­ñáõÙ­Ý»­ñÇ ¹»å­ù»­ñÁ` 840, ³Û­ëûñ ³Ûë ÃÇ­íÁ Ýí³­½»É ¿` 73 ¹»åù: 80³­Ï³Ý­Ý»­ñÇÝ Ñ³­×³Ë ·ñ³Ýó­íáÕ ·á­Ý᭠黳­ÛÇ ¹»å­ù»ñ ³Û­ëûñ µá­Éá­ñá­íÇÝ ã»Ý Ýϳï­íáõÙ: سݭϳ­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇ Ù»ç ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ³Ï­ïÇí ÙÝ³É ïáõ­µ»ñ­ÏáõÉ­Ûá­½Ç ¹»å­ù»­ñÁ (2007Ã.` 98 ¹»åù): ØÇ Ñ»­ï³ùñ­ùÇñ ÷³ëï ¢ë, ³ã­ùÇ, ¹ñ³ ѳ­í»É­Û³É ³­å³­ñ³­ïÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ·Íáí ¹»å­ù»ñ ÙÇÝã 2004 Ãí³­ ϳ­ÝÁ »ñ­µ¢¿ ã»Ý ·ñ³Ýó­í»É` ³Û¹ áõÕ­Õáõí Û³Ùµ íǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõÝ ãÇ ï³ñ­í»É, ÇëÏ ³­Ñ³ 2007Ã. ·ñ³Ýó­í»É ¿ ³ñ­¹»Ý 29.680 ¹»åù: ÐÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó Ù³­Ñ³­óáõí Û³Ý ¹»å­ù»ñ ³­é³­í»É ß³ï ·ñ³Ýó­íáõÙ

»Ý ³ñ­Û³Ý ßñ糭ݳ­éáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ áõ­Ý»­óáÕ­Ý»­ñÇ Ùáï` 13504, ³­Ù»­Ý³­ùÇ­ãÁ` ÑÕÇáõí۳Ý, ÍÝݹ³­ µ»­ñáõí۳Ý, Ñ»ïÍÝÝ­¹³­µ»­ñ³­Ï³Ý ßñç³­ ÝÇ` 6: Àëï ³­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ý³­Ë³­ ñ³­ñáõÃ­Û³Ý ³Ù­÷á÷ ï»­Õ»­Ï³ï­íáõí۳Ý` ѳݭñ³­å»­ïáõíÛáõ­ÝáõÙ 2008Ã. ÑáõÝ­í³ñÑáÏ­ï»Ù­µ»ñ ³­ÙÇë­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ ï³­ ñ³­÷á­ËÇÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ³­Ù»­Ý³­ ï³­ñ³Í­í³­ÍÁ í»­ñÇÝ ßÝãáõ­ÕÇ­Ý»­ñÇ ëáõñ í³­ñ³Ï­Ý»ñÝ »Ý (µ³­ó³ñ­Ó³Ï Ãí»­ñáí` 69160 ¹»åù), ÇÝ­ãÁ ݳ­Ëáñ¹ ï³ñ­í³ ÝáõÛÝ Å³­Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­í³­ÍÇ Ñ»ï ѳ­Ù»­Ù³­ï ½·³­ÉÇá­ñ»Ý ³­×»É ¿: î³­ñ³­÷á­ËÇÏ ³­í»­ ÉÇ ù³Ý 20 ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ß³ñ­ùáõÙ ³­é³­í»É ѳ­×³Ë ÑÇ­í³Ý­¹³­óáõíÛáõÝ­Ý»ñ Ï³Ý ëáõñ ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÇ Ù³­ëáí` 4999, á­ñáÝ­óÇó ³­Ù»­Ý³­ß³­ïÁ` 2917 ¹»åù, ãѳë­ï³ï­í³Í ѳ­ñáõ­óÇã­ Ý»­ñáí í³­ñ³Ï­Ý»ñÝ »Ý: ´Ý³Ï­ãáõí۳­ÝÁ ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ³Ë­ï³­Ñ³­ñ»É íÇ­ñáõ­ë³­ ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇï (872 ¹»åù, á­ñÇó 96-Á` Ñ»­å³­ïÇï ´), ßÝã³­é³­Ï³Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ ïáõ­µ»ñ­ÏáõÉ­Ûá½ (929 ¹»åù) ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÁ: سñ­¹áõ Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ ³Ý­µ³­í³­ñ³­ ñáõÃ­Û³Ý íÇ­ñáõ­ëÇ` ØƲì-Ç Ýϳï­Ù³Ùµ ß׳­µ³­Ý³­Ï³Ý Ñ»­ï³­½á­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»­ñÝ ³Ù­÷á÷­í³Í »Ý ÒƲÐ-Ç Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­Ù³Ý ѳݭñ³­å»­ï³­Ï³Ý Ï»Ýï­ ñá­ÝÇ ³Ù­÷á÷ ï»Õ»Ï³·ñ»ñáõÙ: Àݹ­Ñ³­ Ýáõñ ³é­Ù³Ùµ ë»­é³­ï³­ñÇ­ù³­ÛÇÝ ï³ñ­µ»ñ

1980-2007Ã. ÝÏ³ï­ í»É ¿ ã³­ñá­ñ³Ï Ýá­ñ³­·á­Û³­óáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ÑÇ­í³Ý­¹³­ óáõÃ­Û³Ý ³­í»­É³ó­ Ù³Ý ÙÇ­ïáõÙ: ËÙµ»­ñáõÙ 1988-2007ÃÃ. ØƲì í³­ñ³­Ï³­ ÏÇñ ¿ ѳ­Ù³ñ­í»É 538 Ù³ñ¹, á­ñÇó 137-Áª ÏÇÝ, ÒÆ²Ð í³­ñ³­Ï³­ÏÇñ 210 Ù³ñ¹: ²Û¹ ÁÝ­ óó­ùáõÙ Ù³­Ñ³­ó»É ¿ 103 Ù³ñ¹: 2007Ã. ÐÐ ­ù³­Õ³­ù³­óÇ­Ý»­ñÇ ßñç³­ÝáõÙ ³ñ­Ó³­Ý³·ñ­í»É ¿ 109 ØÆ²ì ¹»åù: ì»ñ­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ ³­í»­É³­ó»É ¿ Ñ»­ ï³­½áï­í³Í Ù³ñ¹­Ï³Ýó ÃÇ­íÁ, Ù³ë­Ý³­ íá­ñ³­å»ë ³Ûë ï³ñ­í³ ÑáõÝ­í³ñ-ë»å­ ï»Ù­µ»ñ ³­ÙÇë­Ý»­ñÇÝ Ñ»­ï³­½áï­í»É ¿ 11879 ïÕ³­Ù³ñ¹ ¢ 41673 ÏÇÝ: êïáõ·­ Ù³Ý ÝÙ³Ý Áݭó­ó³­Ï³ñ· »Ý ³Ýó­Ýáõ٠ݳ¢ Ù»Ï ³Ù­ëÇó ³­í»­ÉÇ ³ñ­ï»ñÏ­ñáõÙ ·ïÝí³Í­Ý»­ñÁ: àõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ÙdzÛÝ 23 ÏÇÝ ¢ 72 ïÕ³­ Ù³ñ¹ ¿ ѳ­Ù³ñ­í»É í³­ñ³­Ï³­ÏÇñ: ²­éáÕç ѳ­ë³­ñ³­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»­Ý³­Éáõ ѳ­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ áã ÙdzÛÝ ½³ñ­·³­ ó³Í ų­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó µÅßÏáõíÛáõÝ, ³ÛÉ¢ ³Û¹ ͳ­é³­ÛáõíÛáõ­ÝÁ ·ñ³­·Ç­ïá­ñ»Ý Áݭϳ­ ÉáÕ, ³­éáÕç ³å­ñ»­É³­Ï»ñå í³­ñáÕ Ñ³­ë³­ ñ³­ÏáõíÛáõÝ...

3

9

Èñ³·ñáÕ³Ï³Ý Ñ»ï³ùÝÝáõÃÛáõÝ

²ÝÇÝ ·Çñ³Ý³Éáõ ѳÏáõÙ áõÝÇ, ³ÝÏ³Ë ³ÛÝ µ³ÝÇóª ß³ï ¿ áõïáõÙ, û ùÇã, ¢ ÇÝùÝ Çñ»Ý »½ñ³Ï³óñ»É ¿, û Ù³ñëá­ÕáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³­ ϳñ­·Ç ϳ٠ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­ ݳ­ÏáõÃ­Û³Ý ËݹÇñ­Ý»ñ áõ­ÝÇ: ÜÛáõÃÁª гë­ÙÇÏ ²­é³­ù»É­Û³­ÝÇ

À

Ý­Ï»­ñáõ­ÑÇÝ` ê³­ÃÇÝ, ͳ­Ý᭠óݳÉáí ²ÝÇÇ §¹³ñ­¹Çݦ, Ëáñ­ Ñáõñ¹ ïí»ó û·­ï³­·áñ­Í»É Çñ ·áñ­Í³­Í³Í Ññ³ßù ÝÛáõ­ÃÇó, ³­ÝáõÝÝ ¿É ¹Åí³­ñáõí۳ٵ ÑÇ­ß»ó, ϳñ­Í»ë û` §üÉá­ ñ³-ýáë¦: ²Û¹­å»ë ÙÇ ³­ÙÇë ß³­ñáõ­Ý³Ï û·­ï³­·áñ­Í»­Éáíª ²ÝÇÝ Ñ³ë­Ï³­ó³í, áñ ÙÇçáóÁ µ³­í³­Ï³Ý û·­ÝáõÙ ¿: Êݹñ»ó ÁÝ­Ï»­ñáõ­ÑáõÝ ÏñÏÇÝ Ñ³Û­Ã³Û­Ã»É Ñ³­í»­ Éáõ­ÙÇó: §ÆÝÓ Ñ³­Ù³ñ ëÝݹ³­ÛÇÝ Ñ³­í»­

λݭ볳ϭïÇí ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»ñÁ ɳÛÝ ÏÇ­ñ³­éÙ »Ý ëï³­ó»É ³ÙµáÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ:

10

3

ÉáõÙ­Ý»­ñÇ ·³­Õ³­÷³­ñÁ ß³ï ѳ­çáÕ­í³Í ¿, ϳñ¨áñÝ ³ÛÝ ¿, áñ ¹ñ³Ýó µ³­Õ³¹­ñáõíÛáõÝÝ ³Ýí­ï³Ý· ¿, µáõ­ë³­Ï³Ý ÑÇÙ­ùÇ íñ³, ³­éáÕ­ çáõí۳­ÝÁ íݳ­ë»É ãÇ Ï³­ñáÕ¦,-ѳ­Ùá½­í³Í ¿ ²­ÝÇÝ: Æ­ñ³­Ï³­Ýáõ٠ϻݭ볳ϭïÇí ѳ­í»­ ÉáõÙ­Ý»­ñÁ, Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇ µÝá­ñá߭ٳٵ, ëÝݹ³Ù­Ã»ñ­ùÇ ¨ ¹»­Õ»­ñÇ Ùǭ糭ϳۭùáõÙ ÁÝ­ Ï³Í ³ñ­ï³¹­ñ³Ýù »Ý` ï»Ë­Ýá­É᭷dz­Ï³Ý µ³­í³­Ï³Ý µ³ñ¹ ·áñ­ÍÁݭó­óÇ ³ñ¹­ÛáõÝù: à­ñáß Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»ñ ¿É íëï³­Ñ»ó­ÝáõÙ »Ý, áñ ¹ñ³Ýù ëÝÝ¹Ç å³ñ½ ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»ñ ã»Ý, ù³­ÝÇ áñ å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ϻݭ볳ϭïÇí µ³­Õ³¹­ñ³­ï³ñ­ñ»ñ` íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ, ѳݭ ù³Ý­Ûáõ­Ã»ñ, ëåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»ñ, ѳ­×³Ë ѳ­ Ù³Éñ­íáõÙ »Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ ñáí, µáõÛ­ë»­ñáí ¢ ³ÛÉÝ: ö³ëï ¿ 볭ϳÛÝ ³ÛÝ, áñ ÎÐ-»ñÁ, Ç Ñ»­×áõÏë ¹ñ³Ýó Ù³­ëÇÝ ßñ糭ݳé­íáÕ Ñ³­Ï³­ë³­Ï³Ý Ùïù»­ñÇ ¢ µ³ñÓñ ÇÝù­Ý³ñ­Å»­ùÇ, ɳÛÝ ÏÇ­ñ³­éáõíÛáõÝ »Ý ëï³­ÝáõÙ ³ÙµáÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ: г­

Û³ë­ï³­ÝáõÙ ¢ë ¹­ñ³Ýó Ýϳï­Ù³Ùµ ³é­ ϳ ¿ ͳۭñ³­Ñ»Õ í»­ñ³­µ»ñ­ÙáõÝù: Ø»ñ ³½­ ·³µ­Ý³Ï­ãáõíÛáõ­ÝÁ ·ñ»­Ã» ¹»­Õ³Ïñíí³Í ã¿, ѻ߭ïáõí۳ٵ ¿ ÁÝÏ­ÝáõÙ ³Ûë ϳ٠³ÛÝ ³½­¹»­óáõÃ­Û³Ý ï³Ï ¢ ѳ­×³Ë ³Ý­ï»Õ­Û³Ï ¿ ëå³­éá­Õ³­Ï³Ý ï³ñ­ñ³­Ï³Ý ·Ç­ï»­ÉÇù­ Ý»­ñÇó: Üñ³ ѳ­Ù³ñ ³ÛÝ­ù³Ý ¿É ϳñ¢áñ ã¿ Çñ ÏáÕ­ÙÇó û·­ï³­·áñ­Í³Í ëÝݹÇ, ³­é³­ í»É ¢ë ­¹»­ÕÇ áõ ϻݭ볳ϭïÇí ѳ­í»É­Ù³Ý µ³­Õ³¹­ñáõíÛáõ­ÝÁ, ų٭ϻ­ï³Û­ÝáõíÛáõ­ÝÁ, Ï»ÕÍ­í³Í ϳ٠ãÏ»ÕÍ­í³Í ÉÇ­Ý»­ÉÁ: - âÏ³Ý ÑÇ٭ݳ­íáñ »­ñ³ß­ËÇù­Ý»ñ, áñ ÎÐ-»ñÁ µ³­ó³ñ­Ó³­Ï³­å»ë ³Ýí­ï³Ý· »Ý, ù³­ÝÇ áñ ѳÛï­ÝÇ »Ý µÝ³­Ï³Ý ͳ·­Ù³Ý ѳ­½³­ñ³­íáñ ÝÛáõ­Ã»ñ, á­ñáÝó ³Ý­Ëá­Ñ»Ù ÏÇ­ ñ³­éáõ­ÙÁ ϳ­ñáÕ ¿ Éñçá­ñ»Ý íݳ­ë»É Ù³ñ­¹áõ ³­éáÕ­çáõí۳­ÝÁ: ì»ñ­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ Ñ»­ ï³­½á­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³­Ó³ÛÝ` ÙÇ ß³ñù »ñÏñ­Ý»­ñáõÙ ³ñ­·»É­í»É ¿, û­ñǭݳÏ, ï³ï­ ñ³Ï/ù³ñ­Ëáï µáõÛ­ë»­ñÇ å³­ñáõ­Ý³­Ïáõí Û³Ùµ ÎÐ-»ñÇ ÏÇ­ñ³­éáõ­ÙÁ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù

Èñ³·ñáÕ³Ï³Ý Ñ»ï³ùÝÝáõÃÛáõÝ ûÅï­í³Í »Ý ų­é³Ý­·³­ß»­ÕÇã, ù³Õó­Ï»­Õ³­ ÍÇÝ Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñáí,- Ù³ë­Ý³­íá­ñ³­ å»ë ÝßáõÙ ¿ §¸»­Õ»­ñÇ ¨ µÅßϳ­Ï³Ý ï»Ë­Ýá­ É᭷dz­Ý»­ñÇ ÷áñ­Ó³­·Ç­ï³­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝǦ ÷áËï­Ýû­ñ»Ý ²É­µ»ñï 곭ѳϭ۳­ÝÁ: ÎÐ-»ñÇ Ù³­ëáí Ï»Ýï­ñá­ÝÁ µ³½­Ù³­ÃÇí áõ­ëáõ٭ݳ­ ëÇ­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñ ¿ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­ñ»É, á­ñáÝó ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»­ñÁ ËÇëï ѳ­Ï³­ë³­Ï³Ý »Ýª Ï³Ý ¢° ¹ñ³­Ï³Ý, ¢° µ³­ó³­ë³­Ï³Ý ³ñ­ Ó³­·³Ýù­Ý»ñ: ºí ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýó ßñç³­ ݳ­éáõíÛáõ­ÝÁ, ÇÝã­å»ë ³ß­Ë³ñ­ÑÇ ß³ï »ñÏñ­Ý»­ñáõÙ, Ç­ñ³­í³­Ï³Ý ³­éáõ­Ùáí ϳñ­ ·³­íáñ­í³Í ã¿, ³­å³ ã³­÷³­½³Ýó ¹Åí³ñ ¿, ·ñ»­Ã» ³Ýѭݳñ ¹ñ³Ýó ·ñ³Ýó­Ù³Ý, ÏÉÇ­Ýǭϳ­Ï³Ý ÷áñ­Ó³ñ­ÏáõÙ­Ý»­ñÇ, Ý»ñÏñ­ Ù³Ý ¢ ³ñ­ï³­Ñ³Ý­Ù³Ý ѳ­í³ë­ï³·ñ­Ù³Ý ßñ糭ݳ­éáõÃ­Û³Ý í»­ñ³ÑëÏ­Ù³Ý ·áñ­ÍÁÝ­ ó­óÁ: ÎÐ Ý»ñÏ­ñáÕ Ó»é­Ý»­ñ»ó­Ý»­ñÇ ÃÇ­íÁ Ù»Í ¿, ¢ ù³­ÝÇ áñ ãϳ ëïáõÛ· íǭ׳­Ï³·­ ñáõíÛáõÝ ³Û¹ Ù³­ëáí, ÃÇ­íÁ Ñݳ­ñ³­íáñ ã¿ Ýß»É, 볭ϳÛÝ ÙÇ µ³Ý ³ÏݭѳÛï ¿` ï»­ë³­ ϳ­ÝÇÝ ½·³­ÉÇá­ñ»Ý Ù»­Í³­ó»É ¿, ¹ñ³Ý­óÇó û·ï­íáÕ­Ý»­ñÇ ÃÇ­íÁª ÝáõÛÝ­å»ë: ²ÏݭѳÛï ¿ ݳ¢ ³ÛÝ, áñ ¹ñ³Ýó ³Ýí­ ï³Ý­·áõíÛáõÝÝ áõ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïáõí ÛáõÝÝ ³­å³­Ñá­í»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ³­é³­çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ å»ïù ¿ Ñëï³­Ï»ó­íÇ Ç­ñ³­í³­ Ï³Ý Ï³ñ­·³­íáñ­Ù³Ý ¹³ß­ïÁ: §¸»­Õ»­ñÇ ¢ µÅßϳ­Ï³Ý ï»Ë­Ýá­É᭷dz­Ý»­ñÇ ÷áñ­ Ó³­·Ç­ï³­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝǦ ÷áËï­Ýû­ñ»Ý ²É­µ»ñï 곭ѳϭ۳­ÝÇ ï»­Õ»­Ï³ó­Ù³Ùµ` ÎлñÇ ßñ糭ݳ­éáõÃ­Û³Ý áÕç ·áñ­ÍÁݭó­óÁ Ïϳñ­·³­íáñ­íÇ §¸»­Õ»­ñÇ Ù³­ëÇݦ ÐÐ ­Ýáñ û­ñ»Ý­ùáí, »ñµ ³ÛÝ ÁÝ­¹áõÝ­íÇ: ú­ñ»Ý­ùÇ Ýáñ ݳ­Ë³­·Ç­ÍÁ Ù߳ϭí»É, Éñ³ó­í»É, ϳ­ï³­ñ»­ ɳ­·áñÍ­í»É ¢ Ý»ñ­Ï³­Û³ó­í»É ¿ ß³­Ñ³·ñ­·Çé ·»­ñ³­ï»ë­ãáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ùÝݳñÏ­Ù³­ÝÁ: ܳ­Ë³·­ÍÇ µá­Éáñ Ñá¹­í³Í­Ý»ñÝ áõ ÑÇÙ­ ݳ¹­ñáõÛíݻ­ñÁ ѳ­í³­ë³­ñ³­å»ë ÝíÇñ­ í³Í »Ý û° ¹»­Õ»­ñÇÝ ¢ û ° ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»­ ñÇÝ, ¹ñ³Ýó Ý»ñ­Ùáõ­Íáõ­ÙÁ, ·ñ³Ý­óáõ­ÙÁ, í»­ñ³Ñë­Ïáõ­ÙÁ, ßáõ­Ï³­ÛáõÙ ßñ糭ݳ­éáõí Ûáõ­ÝÁ, ·á­í³½­¹Á ϳñ­·³­íáñ­í»­Éáõ »Ý ³ÛÝ­ å»ë, ÇÝã­å»ë ¹»­Õ»­ñÇ­ÝÁ, ù³ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ¹»­ÕÇ ÝÙ³Ý »Ý ³­Ù»Ý ÇÝ­ãáí: -Æ­ñ³­íáõÝù ãϳ ¹»­Õ³­ïáÙ­ëáí µ³ó­ ÃáÕÝ­íáÕ ¹»­ÕÁ ·á­í³½­¹»É, ÇëÏ ³Û ѳ­ í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÇ Ù³­ëáí ϳ­ñ»­ÉÇ ¿: ²Û¹­å»ë ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÁ Ó»éù »Ý µ»­ñáõÙ §³ñ­ ïáݭ۳ɦ å³Û­Ù³Ý­Ý»ñ ¢ ß³­ñáõ­Ý³­Ï»­ Éáí ³Ý­í»­ñ³Ñë­Ï»­ÉÇá­ñ»Ý ÏÇ­ñ³é­í»É áñ­

å»ë µáõ­Å³­ÙÇ­çáó­Ý»ñ` ã³­å³­óáõó­í³Í ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïáõí۳ٵ, µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý ³Ý­µ³­í³­ñ³ñ ï»­Õ»­Ï³ó­í³­Íáõí۳Ý, ÇÝù­Ý³­µáõÅ­Ù³Ý ³­×Ç, ³Ý­µ³­ñ»­ËÇÕ× ßáõ­Ï³­Û³­í³­ñáõÃ­Û³Ý ¢ ·á­í³½­¹Ç å³Û­ ٳݭݻ­ñáõÙ Éáõñç ëå³é­Ý³­ÉÇù »Ý ³­éáÕ­ 糭峭ѳ­Ï³Ý ¢ ³½­·³­ÛÇÝ ·»­Ýá­ýáÝ­¹Ç ³Ýí­ï³Ý­·áõÃ­Û³Ý ³­éáõÙ­Ý»­ñáí,³­ëáõÙ ¿ ². 곭ѳϭ۳­ÝÁ: ÜÙ³Ý å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ ñÁ Ýϳ­ïáõÙ »Ý, áñ ÎÐ-»ñÝ áõ­Ý»Ý ¹»­ÕÇ Ó¢` ¹»­Õ³­Ñ³­µ»ñ, ¹»­Õ³­å³­ïÇ×­Ý»ñ, û­ß³­ ñ³Ï­Ý»ñ ¢ ³ÛÉÝ, ·á­í³½¹­íáõÙ »Ý áñ­å»ë µáõ­Å³­ÙÇ­çáó, ѻ­µ³ñ ¢ ß³ï ѳ­×³Ë ÏÇ­ñ³é­íáõÙ »Ý áñ­å»ë ¹»Õ: Þáõ­Ï³­ÛáõÙ ¹ñ³Ýó ³­ÝáõÝ­Ý»­ñÁ ѳ­×³Ë ѳ­Ù³­ÑáõÝã »Ý ¹»­Õ»­ñÇÝ (§È³­Ùǭݳ­ñǹ¦ ¹»Õ ¢ §È³­ Ùǭݳ­ñÇݦ ÎÐ): ÎÐ Ý»ñÏ­ñáÕ §ÜÛáõ ì»Ûë¦ ÁÝ­Ï»­ñáõí Û³Ý Ñ³­Û³ë­ï³Ý­Û³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇã ²­ñdz­Ý³ ²­é³­ù»É­Û³­ÝÁ íëï³­Ñ»ó­ÝáõÙ ¿, áñ Ç­ñ»Ýó ³å­ñ³Ý­ù³­ï»­ë³­Ï³­ÝÇÝ ÝÙ³Ý ËݹÇñ­Ý»ñ ãáõ­ÝÇ, á­ñáí­Ñ»ï¢ Ý»ñÏ­ñáõÙ »Ý ØáëÏ­í³­ÛÇó, áñ­ï»Õ ËÙµ³­ù³­Ý³Ï­Ý»­ñáí ³Ýó­ÝáõÙ »Ý ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ѳ­í³ë­ï³·­ñáõ­ ÙÁ, ³­å³ Ýáõۭݳ­Ï³­Ý³ó­Ù³Ý ѳ­í³ë­ï³­

ÎÐ-»­ñÇ ßñç³Ý³éáõÃÛáõÝÁ Ïϳñ­·³­íáñ­íÇ §¸»­Õ»­ñÇ Ù³­ëÇݦ ÐÐ ­Ýáñ û­ñ»Ý­ùáí: ·Çñ ëï³­ÝáõÙ ³Ûë­ï»Õ` ²é¢ïñ³³ñ¹­Ûáõ­ ݳ­µ»­ñ³­Ï³Ý 峭ɳ­ïÇ ÏáÕ­ÙÇó: ú­ñ»Ý­ùÇ Ýáñ ݳ­Ë³­·ÇÍÝ ¿É ³ñ­¹³­ñ³ó­í³Í ¿ ѳ­ Ù³­ñáõÙ, á­ñáí­Ñ»ï¢ ãÇ µ³­ó³­éáõÙ ³Ý­µ³­ ñ»­ËÇÕ× Ý»ñÏ­ñáÕ­Ý»­ñÇ ÏáÕÙÇó ³­Ýá­ñ³Ï, Ï»ÕÍ­í³Í ³ñ­ï³¹­ñ³Ý­ùÇ ßñ糭ݳ­éáõí Û³Ý ¹»å­ù»­ñÁ: 곭ϳÛÝ, ǵñ¢ Ó»é­Ý»­ñ»ó, Ùï³­Ñá·­í³Í ¿, áñ û­ñ»Ý­ùÇ ÏÇ­ñ³­éáõ­ÙÇó Ñ»­ïá Ý»ñÏñ­íáÕ ³­Ù»Ý ËÙµ³­ù³­Ý³­ÏÇ Ñ³­Ù³ñ ÉÇ­ó»Ý­½Ç³ ѳ­Ý»­Éáõ ·áñ­ÍÁݭó­óÁ Ù»­Í³­å»ë ÏËá­ãÁÝ­¹á­ïÇ ·áñ­ÍÇÝ. ÝÙ³Ý ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ ë»ñ­ïÇ­ýǭϳ­óÇ³Ý Ùá­ ï³­íáñ ѳ߭í³ñÏ­Ý»­ñáí ϳ­ñáÕ ¿ ï­¢»É 7-10 ûñ, µ»­éÁ ÙÝáõÙ ¿ Ù³ù­ë³­ï³­ÝÁ, ³­Ù»Ý ûñ­í³ ѳ­Ù³ñ ïáõÛÅ ¿ ·³­ÉÇë:

3

11

Èñ³·ñáÕ³Ï³Ý Ñ»ï³ùÝÝáõÃÛáõÝ

Àëï ²É­µ»ñï 곭ѳϭ۳­ÝÇ` ϻݭ볳ϭ ïÇí ÝÛáõ­Ã»­ñÁ óáõó­í³Í ã»Ý µá­Éáñ Ç­ñ³­íÇ­ ׳ϭݻ­ñÇ Ñ³­Ù³ñ, ¹ñ³Ýù ³­é³Ýӭݳ­Ñ³­ïáõÏ ½·áõ­ßáõí۳ٵ å»ïù ¿ ÏÇ­ñ³­é»Ý ÑÕÇ­Ý»­ñÁ, Ï»­ñ³Ï­ñáÕ Ù³Û­ñ»­ñÁ, ùñá­ÝÇÏ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÁ, ï³­ñ»ó­Ý»ñÝ áõ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ. 㿱 áñ ѳ­í»­ ÉáõÙ­Ý»­ñÇ µ³­Õ³¹­ñ³­ï³ñ­ñ»­ñÇó ß³­ï»­ñÁ ÏÇ­ñ³é­Ù³Ý ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³­ÏáõÙ­Ý»ñ áõ­Ý»Ý, ÇÝã­å»ë û­ñǭݳϪ Ù³ñ­¹³ñ­Ù³­ïÁ (Żݭ ß»­Ý). ³ÛÝ Ñ³­Ï³­óáõó­í³Í ¿ ·»ñ×Ýß­Ù³Ý ¢ ѳ­×³­Ë³ëñ­ïáõÃ­Û³Ý Å³­Ù³­Ý³Ï: ´³­óÇ ³Û¹, Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÁ Ýϳ­ï»É »Ý, áñ ¹»­ Õ»­ñÇ ¢ á­ñá­ß³­ÏÇ ëÝݹ³­ï»­ë³Ï­Ý»­ñÇ Ñ»ï Ùdz­Å³­Ù³­Ý³Ï ÏÇ­ñ³é­Ù³Ý ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõ٠ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý ³­é³­ç³ó­Ý»É ³Ý­ó³Ý­Ï³­ÉÇ ÷á­Ë³½­¹»­óáõíÛáõÝ­Ý»ñ: Àݹ­ ѳ­Ýáõñ ѳ߭í³ñÏ­Ý»­ñáíª ³Û­ëûñ Ãá­Õ³ñÏ­ íáõÙ »Ý 40 ¢ ³­í»­ÉÇ µ³­Õ³¹­ñ³­ï³ñ­ñ»ñ áõ­Ý»­óáÕ ÎÐ-»ñ, á­ñáÝó ÷á­Ë³½­¹»­óáõíÛáõ­ ÝÁ ë³­Ï³í ¿ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇñ­í³Í: ². ²­é³­ù»É­Û³ÝÝ ³Û¹ ³­éáõ­Ùáí ѳ­ ϳ­÷³ë­ï³ñÏ ¿ µ»­ñáõÙ, áñ ïÇ­µ»Ã­Û³Ý

г­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÁ ·³Û­Ã³Ï­ÕÇã »Ý ³­Ýû­ñǭݳ­Ï³Ý ßñ糭ݳ­éáõí۳ٵ ß³­ÑáõÛà ëï³Ý³Éáõ ³éáõÙáí: 12

3

µÅßÏáõÃ­Û³Ý ÑÇÙ­ùÇ ¢ Ñݳ­ ·áõÛÝ µ³­Ý³Ó¢»­ñÇ ÑÇ­Ù³Ý íñ³ Ó­¢³­íáñ­í³Í Ç­ñ»Ýó ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ í³­Õáõó »Ý ³Ý­ ó»É ÏÇ­ñ³é­Ù³Ý ÷áñ­Ó³­ éáõíÛáõ­ÝÁ: Æ­ñ»Ýó ѳ­í»­ ÉáõÙ­Ý»ñÝ ³ñ­ï³¹ñ­íáõÙ »Ý ²ØÜ-áõÙ` ѳ­ïáõÏ µ³ñÓ­ ñ³­Ï³ñ· ï»Ë­Ýá­É᭷dz­Ûáí, ÇÝãÁ ÃáõÛÉ ¿ ï³­ÉÇë ¹»­ Õ³­µáõÛ­ë»­ñÇ Ù»ç ï³­ñ³Ý­ ç³­ï»É ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï Ù³ë­ ÝÇÏ­Ý»­ñÁ, ÇÝã­å»ë, ³­ë»Ýù, Ï»Ýë³ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ׳­Ý³­ å³ñ­Ñáí ³Ý­ç³­ï»É áõñ­óÇ ×ÝßáõÙ Ç­ç»ó­ÝáÕ Ù³ë­ÝÇ­ÏÁ` ÃáÕ­Ý»Éáí ÙdzÛÝ ëï³­Ùáù­ ëÇÝ û·­Ýá­ÕÁ: - г­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÇ »ñ­Ï³­ ñ³ï¨ ÁÝ­¹áõ­Ýáõ­ÙÁ ϳ­ñáÕ ¿ íï³Ý·³íáñ ¹ñë¨áñáõÙÝ»ñ áõݻݳÉ: سë­Ý³­íá­ñ³­å»ë µÝ³­Ï³Ý ϻݭ볭ѳ­ ϳûù­ëÇ­¹³Ýï­Ý»ñÝ Ç­ñ³­Ï³­ÝáõÙ Ëó­ Ý»­Éáí ѳ­Ï³ûù­ëÇ­¹³Ý­ï³­ÛÇÝ å³ßï­å³­ ÝáõÃ­Û³Ý ý»ñ­Ù»Ýï­Ý»­ñÇ ³Ï­ïÇ­íáõíÛáõ­ÝÁ` Ùdz­Å³­Ù³­Ý³Ï ˳˭ïáõÙ »Ý ÝÛáõ­Ã³­÷᭠˳­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý é»³Ï­ódz­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùÁ (µ³ñÓ­ñ³ó­ÝáõÙ ¿ ³ñ­Û³Ý Ù»ç ·ÉÛáõ­Ïá­½Ç å³­ñáõ­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ): гÛï­ÝÇ »Ý ݳ¢ ÎЭ -Ç Ýϳï­Ù³Ùµ ϳ˭۳­ÉáõÃ­Û³Ý ½³ñ­·³ó­ Ù³Ý ¹»å­ù»ñ (ѳï­Ï³­å»ë Ýǭѳ­ñ»ó­ÝáÕ ÎЭ-Ç): ¸ñ³Ýó ÇÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ ÏÇ­ñ³é­Ù³Ý ų­Ù³­Ý³Ï Ù»Í ¿ ݳ¢ ·»ñ­¹»­Õ³­ã³÷­Ù³Ý íï³Ý­·Á áã ÙdzÛÝ ³Ý­µ³­í³­ñ³ñ ï»­Õ»­ ϳó­í³­Íáõí۳Ý, ³ÛÉ¢ ï»ñ­Ùǭݳ­µ³­Ý³­ Ï³Ý ³Ý­Ý»ñ­¹³ß­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý å³ï­×³­éáí,ٳݭñ³­Ù³ë­ÝáõÙ ¿ §¸»­Õ»­ñÇ ¨ µÅßϳ­Ï³Ý ÷áñ­Ó³­·Ç­ï³­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝǦ ÷áËï­Ýû­ ñ»­ÝÁ: ܳ ÑÇ­ß»ó ݳ¢ ÙÇ ¹»åùª ãǭݳ­Ï³Ý §ÚáÝ· ·³Ý·¦ ëÝݹ³­ÛÇÝ Ñ³­í»É­Ù³Ý Ñ»ï ϳå­í³Í. µáõ­ë³­Ï³Ý ͳ·­Ù³Ý ³ñ­ï³¹­ ñ³Ý­ùÁ, ÇÝã­å»ë ·á­í³½¹­íáõÙ ¿ñ, ǵñ¢ µáõ­ÅáõÙ ¿ ÇÙ­åá­ï»Ý­ódzÝ, ³­¹»­Ýá­Ù³Ý ¢ »­Õ³Í ëÇݭû­ïÇÏ ¹»­Õ»­ñÇó ³­í»­ÉÇ ¿­Å³Ý ¿, ³­í»­ÉÇ É³í ¿ ³½­¹áõÙ, ù³Ý §êdz­ÉÇ­ëÁ¦ ¢ ³ÛÉÝ: - Ø»ñ ϳ½­Ù³­Ï»ñ­åáõíÛáõ­ÝÁ ïÝû­ñ»­ÝÇ Ý³­Ë³­Ó»é­Ýáõí۳ٵ ɳ­µá­ñ³­ïá­ñdz áõ­Õ³ñ­ Ï»ó ³Û¹ ÝÛáõ­ÃÁ: ä³ñ½­í»ó, áñ ѳ­í»­ÉáõÙÝ áõ­ÝÇ ãѳۭﳭñ³­ñ³·ñ­í³Í §î³­¹³­É³­ýÇɦ ÝÛáõ­ÃÁ, ÇÝ­ãÁ §êdz­ÉÇ­ëǦ ³½­¹áÕ ÝÛáõÃÝ ¿, ¨ áã û µáõ­Å³­Ï³Ý ¿­ý»Ï­ïÇ ù³­Ý³­Ïáí, ³ÛÉ 1.5

³Ý­·³Ù ³­í»­ÉÇ: ìï³Ý­·³­íáñ ¿ ³ÛÝ­ù³­Ýáí, áñ §î³­¹³­É³­ýÇÉݦ ѳ­Ï³­óáõ­óáõÙ­Ý»ñ áõ­ÝÇ ÝÇï­ñ³ï­Ý»ñ û·­ï³­·áñ­ÍáÕ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ: ä³ñ­ï³­¹Çñ ÷áñ­Ó³ùÝ­ÝáõÃ­Û³Ý ·áñ­ÍÁݭóóÝ ³Û¹­åÇ­ëÇ Ùï³­Ñá­·áõíÛáõÝ­ Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ ¿ ÷³­ñ³­ï»É, µ³­óÇ ³Û¹, ϵ³­ó³­Ñ³Ûï­í»Ý ϳë­Ï³­Í»­ÉÇ ³ñ¹­Ûáõ­ ݳ­í»­ïáõí۳ٵ ¢ ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ íï³Ý­·³­íáñ ÝÛáõ­Ã»­ñÁ: ²É­µ»ñï 곭ѳϭ Û³­ÝÁ Ýϳ­ïáõÙ ¿, áñ ùÇã ã»Ý ¹»å­ù»­ñÁ, »ñµ ÎÐ-»ñÇ Ù»ç ѳݭ¹Ç­åáõÙ »Ý 볭ϳí áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇñ­í³Í µ³­Õ³¹­ñ³­ï³ñ­ñ»ñ: Ø»Í ´ñÇ­ï³­Ýdz­ÛáõÙ Ù³ë­Ý³­íá­ñ³­å»ë ³ñ­·»É­í³Í ¿ ³­ñÇë­ïá­Éá­ËǭݳíÃáõ­Ý»ñ å³­ñáõ­Ý³­ÏáÕ ³­ñÇë­ïá­Éá­Ëdz µáõÛ­ëÁ, áñÝ Áݹ·ñÏ­í³Í ¿ ·ñ»­Ã» µá­Éáñ ãǭݳ­Ï³Ý ÎЭ-»ñÇ Ï³½­ÙáõÙ, ÙÇÝã­¹»é ³ñ­Ó³­Ý³·ñ­ í³Í »Ý ëáõñ »­ñǭϳ­Ù³­ÛÇÝ ³Ý­µ³­í³­ñ³­ ñáõÃ­Û³Ý ¹»å­ù»ñ, á­ñáÝó ÃÇ­íÁ ´»É­·Ç³­ Ûáõ٠ѳ­ë»É ¿ 70-Ç: ²­ñdz­Ý³ ²­é³­ù»É­Û³­ÝÇ Ëáë­ù»­ñáí` ³ÛÝ­ å»ë ã¿, áñ ÎÐ ³ñ­ï³¹­ñáÕ­Ý»­ñÁ §Ù³ï­Ý»­ ñÇ ³­ñ³Ý­ùáí »Ý Ý³­ÛáõÙ¦ ³Û¹ ·áñ­ÍÁÝ­ ó­óÇÝ: ¶Ç­ï³Ï­ó»­Éáí, áñ ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÁ Ñݳ­ñ³­íáñ ¿ Ï³Ë­í³­ÍáõíÛáõÝ ³­é³­ç³ó­ ݻݪ ß³­ñáõ­Ý³Ï ·Ç­ï³­Ï³Ý ³ß­Ë³­ï³Ýù ¿ ï³ñ­íáõÙ` ϳ­ï³­ñ»­É³­·áñ­Í»­Éáõ »­Õ³Í µ³­Ý³Ó¢»­ñÁ: à­ñá­ß³­ÏÇ ï»­ë³­Ï»ï ϳ, û ÎÐ-»ñÁ ϻݭ ë³³­Ñ³­µ»Ï­ãáõÃ­Û³Ý ¹³ñ­å³ë­Ý»ñ ϳ­ñáÕ »Ý ѳݭ¹Ç­ë³­Ý³É, ¨ áñ­å»ë Ëá­ó»­ÉÇ »ñÏñ­Ý»ñ ÝßíáõÙ »Ý ѳï­Ï³­å»ë ½³ñ­·³­óáÕ­Ý»­ñÁ: ö³ë­ïá­ñ»Ý, ÉÇ­Ý»­Éáí Ù»Í »­Ï³­Ùáõï­Ý»­ñÇ ³Õµ­Ûáõñª ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÁ ·³Û­Ã³Ï­ÕÇã »Ý ³­Ýû­ñǭݳ­Ï³Ý ßñ糭ݳ­éáõÃ­Û³Ý ¢ Ï»ÕÍ­ Ù³Ý ×³­Ý³­å³ñ­Ñáí ß³­ÑáõÛíݻñ Ó»éù µ»­ ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ, µ³­ó³é­í³Í ã¿, áñ ϳ­ñáÕ »Ý û·­ï³­·áñÍ­í»É ݳ¢ ϻݭ볳­Ñ³­µ»Ï­ ãáõÃ­Û³Ý Ýå³­ï³­Ïáí: سë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÁ ÝßáõÙ »Ý ݳ¢, áñ ³ñ­ï³¹­ñá­ÕÇ Ñ»ï Ùßï³­Ï³Ý Ï³­åÇ Ó­¢»ñ å»ïù ¿ Ù߳ϭí»Ý, áñ­å»ë­½Ç ëï»ÕÍ­íÇ ïí۳ɭݻ­ñÇ Ûáõ­ñû­ñÇ­Ý³Ï µ³ÝÏ` ѳ­í»­ÉáõÙ­ Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ ûµ­Û»Ï­ïÇí áõ ѳ­í³ë­ïÇ ï»­ Õ»­Ï³ï­íáõÃ­Û³Ý ³­å³­Ñáí­Ù³Ý, ·á­í³½­¹Ç ÑëÏá­Õáõí۳Ý, ÇÝã­å»ë ݳ¢ Ñ»ï­ßáõ­Ï³­Û³­ Ï³Ý ¹Ç­ï³ñÏ­Ù³Ý, ɳ­µá­ñ³­ïáñ Ñ»­ï³­ ½á­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ:

´Ý³Ï³Ý ëÝáõݹ

HIPP ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÁ Ñ»ï¢áõÙ ¿ Çñ Ý߳ݳµ³ÝÇÝ Ý³¢ Ùñ·³ÛÇÝ, µ³Ýç³ñ»­ ջݳÛÇÝ ÑÛáõûñÇ áõ åÛáõñ»Ý»ñÇ ³ñ­ ï³¹ñÙ³Ý Ù»ç: ¸ñ³Ýó å³ïñ³ëïÙ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý ·ñ³í³Ï³ÝÝ»ñÝ »Ýª ó³Ý­ ù³ï³ñ³ÍùÝ»ñÇ ËÇëï ÑëÏáÕáõÃÛáõÝ, ѳëáõÝ Ùñ·»ñÇ ¢ µ³Ýç³ñ»Õ»ÝÇ Ù»Ë³­ ÝÇÏ³Ï³Ý Ñ³í³ùáõÙ, ¿ÏáÉá·Ç³å»ë Ù³­ ùáõñ ó³Ýù³ï³ñ³ÍùÝ»ñ: ´³Ýç³ñ»Õ»­ ÝÁ, Ùñ·»ñÝ ³×áõÙ »Ý ³ñ¹Ûáõݳµ»ñ³Ï³Ý Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇó ¢ Ëáßáñ ïñ³Ýë­ åáñï³ÛÇÝ áõÕÇÝ»ñÇó Ñ»éáõ: ¸ñ³Ýù ³×»óíáõÙ »Ý ³é³Ýó ùÇÙÇ³Ï³Ý ëÇÝû­ ïÇÏ óáÕÇãÝ»ñÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý: HIPP ÑÛáõûñÇ ù³ÕóñáõÃÛáõÝÁ å³Û­

ٳݳíáñí³Í ¿ ÙdzÛÝ Ùñ·»ñÇ áõ µ³Ýç³­ ë³Éáñ, ÙáñÇ, ¹¹áõÙ, í³Õ³Ñ³ë ·³½³ñ, Ȳ첶àôÚÜÀ ´ÜàôÂÚàôÜÆò ñ»Õ»ÝÇ µÝ³Ï³Ý ù³ÕóñáõÃÛ³Ùµ, ¹ñ³Ýù ϳñïáýÇÉ ¢ ³ÛÉÝ) ɳÛÝ ï»ë³Ï³ÝÇ: Ȳ첶àôÚÜÀ ´ÜàôÂÚ²Ü Ð²Ø²ð ã»Ý å³ñáõݳÏáõÙ µÛáõñ»Õ³ß³ù³ñ: HIPP ÑÛáõûñÁ, Ùñ·³ÛÇÝ áõ µ³Ýç³ñ»­ Øñ·»ñÁ »ñ»Ë³ÛÇ ëÝݹ³Ï³ñ·Ç ³Ý­ ջݳÛÇÝ åÛáõñ»Ý»ñÁ ß³ï Ñ³Ù»Õ »Ý ¢ ÷á˳ñÇÝ»ÉÇ Ù³ëÝ »Ý ϳ½ÙáõÙ. ¹ñ³Ýù Ñ»ßïáõÃÛ³Ùµ »Ý Ûáõñ³óíáõÙ »ñ»Ë³ÛÇ íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ, ÙÇÏñáï³ññ»ñÇ ¢ ѳݭ ûñ·³ÝǽÙáõÙ: ù³ÛÇÝ ÝÛáõûñÇ µÝ³Ï³Ý ³ÕµÛáõñ »Ý: ²Ûë HIPP­Ç ÏáÕÙÇó Ùß³Ïí³Í Ù³ÝÏ³Ï³Ý µáÉáñ û·ï³Ï³ñ ÝÛáõûñÁ å³Ñå³ÝíáõÙ ëÝÝ¹Ç Íñ³·ñ»ñÁ ï³ëݳÙÛ³ÏÝ»ñÇ ÁÝ­ »Ý HIPP Ùñ·³ÛÇÝ åÛáõñ»Ý»ñáõÙ. ¹ñ³Ý­ óóùáõÙ Çñ»Ýó ÷³ÛÉáõÝ »Ý ¹ñë¢áñ»É: óáõÙ ãÏ³Ý ÏáÝë»ñí³ÝïÝ»ñ, Ý»ñϳÝÛáõ­ §Ü³ï³ÉÇ ý³ñÙ¦ êäÀ ûñ ¢ ³ñÑ»ëï³Ï³Ý ѳí»ÉáõÙÝ»ñ: гëó»ª ù. ºñ¨³Ý, HIPP ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ ³é³ç³ñÏáõÙ ¿ îÇãÇݳÛÇ 3-ñ¹ Ýñµ³Ýóù, 2/2 ÑÛáõûñÇ (ë³Éáñ, ·³½³ñ, ¹»ÕÓ, ËÝÓáñ, лé./ý³ùëª (+37410) 720620, 744212 ï³ÝÓ, ˳ÕáÕ), Ùñ·³ÛÇÝ áõ µ³Ýç³ñ»Õ»­ ´ÅßÏ³Ï³Ý ËáñÑñ¹³ïíáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ݳÛÇÝ åÛáõñ»Ý»ñÇ (¹»ÕÓ, ÍÇñ³Ý, µ³Ý³Ý, ½³Ý·³Ñ³ñ»Éª (+37491) 484222

ÎáÏï»ÛÉÝ»ñ ÙdzÛÝ Ù»Í³Ñ³ë³ÏÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ: ìÇï³ÙÇݳÛÇÝ ÏáÏï»ÛÉ ´³Õ³¹ñáõÃÛáõÝÁ 1 ßÇß §ØáõÉïÇíÇï³ÙÇݳÛÇÝ ÑÛáõæ HIPP /200ÙÉ/, 1 ÁÙå»ÉÇ Ûá·áõñï,1 µ³Ý³Ý: ä³ïñ³ëïÙ³Ý »Õ³Ý³ÏÁ ÐÛáõÃÁ, Ûá·áõñïÝ áõ µ³Ý³ÝÁ ˳éÝ»É Ñ³ñÇãáí ¢ ÏáÏï»ÛÉÁ å³ïñ³ëï ¿:

ìÇï³ÙÇݳÛÇÝ Ï³ÃݳÛÇÝ ÏáÏï»ÛÉ ´³Õ³¹ñáõÃÛáõÝÁ1 ßÇß HIPP­Ç C íÇï³ÙÇÝáí áñ¢¿ ÑÛáõà /500ÙÉ/, 1/2É Ï³Ã, 1 µ³Ý³Ý, 4 ·¹³É í³ÝÇɳÛÇÝ å³Õå³Õ³Ï: ä³ïñ³ëïÙ³Ý »Õ³Ý³ÏÁ ÐÛáõÃÁ, ϳÃÁ, µ³Ý³ÝÝ áõ å³Õå³Õ³ÏÁ ˳éÝ»É Ñ³ñÇãáí ¢ ÏáÏï»ÛÉÁ å³ïñ³ëï ¿:

3

13

سÛñ ¢ Ù³ÝáõÏ

ÐÕÇ ÏÝáç ³­éáÕç ϻݭ볭ϻñ­åÇ ³­å³­Ñáí­Ù³Ý ¢ ³­éáÕç »­ñ»­Ë³ áõ­Ý»­Ý³­Éáõ ѳ­Ù³ñ Ï³Ý ÙÇ ù³­ÝÇ ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ ·áñ­ÍáÝ­Ý»ñª ëÝáõÝ­¹Á, ³Ï­ïÇ­íáõíÛáõ­ÝÁ, ùáõ­ÝÁ ¢ ѳݷÇë­ ïÁ: ÜÛáõÃÁª سñdzÝݳ гñáõÃÛáõÝÛ³ÝÇ

êÝáõݹ Þ³­ï»­ñÇ Ùáï ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ïÇ­ñ³­ å»­ï»É ³ÛÝ Ï³ñ­ÍÇ­ùÁ, áñ ÇÝã­å»ë ¿É ÑÕÇ ÏÇ­ÝÁ ëÝíÇ, åïáõÕÝ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇó Ïí»ñó­ ÝÇ ³ÛÝ, ÇÝãÝ Ç­ñ»Ý ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿: ²­å³­ ·³ Ùáñ áã Édzñ­Å»ù ëÝáõÝ­¹Á, 볭ϳÛÝ, ϳ­ñáÕ ¿ ѳݭ·»ó­Ý»É íÇÅ­Ù³Ý, ³Ý­Ñ³ë, ÷áùñ ù³­ßáí ϳ٠ï³ñ­µ»ñ ³­ñ³ï­Ý»­ ñáí »­ñ»­Ë³­ÛÇ ÍÝí»­ÉáõÝ: Üá­ñ³Í­ÝÇ ³­éáÕ­ çáõíÛáõ­ÝÁ Ù»­Í³­å»ë ϳ˭í³Í ¿ ÑÕÇ ÏÝáç ëÝݹÇó, ¹ñ³ µ³½­Ù³­½³­ÝáõíÛáõ­ÝÇó ¨ å³ñ­ µ»­ñ³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÇó: Øáñ ù³Õ­ó³Í íǭ׳­ ÏÁ ѳï­Ï³­å»ë µ³­ó³­ë³­µ³ñ ϳ­ñáÕ ¿ ³Ý¹­ñ³­¹³é­Ý³É ÑÕÇáõÃ­Û³Ý »ñÏ­ñáñ¹

ÎÝáç ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý 2-ñ¹ ßñç³­ÝáõÙ ëåÇ­ï³­ Ïáõ­óÇ å³­Ñ³ÝçÝ ³­í»­É³­ÝáõÙ ¿ 50 ïá­Ïá­ëáí: 14

3

ßñç³ÝáõÙ: ÜÙ³Ý å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ ÍÝí³Í »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ ëá­íá­ñ³­µ³ñ ß³ï ÃáõÛÉ »Ý ÉÇ­ÝáõÙ, ѻ߭ïáõí۳ٵ í³­ñ³Ï­íáõÙ »Ý ï³ñ­µ»ñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñáí: 곭ϳÛÝ ãÇ Ï³ñ»ÉÇ Ý³¢ ÑÕÇáõí Û³Ý ëϽµÝ³­íáñ­Ù³Ý Ñ»ï ³Ýó­Ý»É ·»ñë­ Ýáõó­Ù³Ý. ³­é³ï ëÝÝ¹Ç û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ ѳݭ·»ó­ÝáõÙ ¿ Ù³ñ­ëá­Õ³­Ï³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ·»ñ­µ»éÝ­í³­Íáõí۳Ý, áñÝ Çñ Ñ»ñ­ÃÇÝ ¹Åí³­ ñ³ó­ÝáõÙ ¿ ëñïÇ, ëï³­Ùáù­ëÇ, »­ñǭϳ٭ݻ­ñÇ µÝ³­Ï³­ÝáÝ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÁ: ÐÕÇ ÏÝáç ëÝáõÝ­¹Á å»ïù ¿ ÉÇ­ÝÇ Édzñ­ Å»ù` ϳ½Ù­í³Í ëåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»­ñÇ, ׳ñ­ å»­ñÇ, ³Í­Ë³ç­ñ»­ñÇ, çñÇ, ѳݭù³­ÛÇÝ ³­Õ»­ ñÇ ¢ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ µ³­í³­ñ³ñ ù³­Ý³Ï ³­å³­Ñá­íáÕ µ³½­Ù³­½³Ý Ùûñù­Ý»­ñÇó: гï­Ï³­å»ë ϳñ¢áñ ¿ ëåÇ­ï³­Ïáõ­óÇ ¹»­ñÁ, á­ñÁ ½³ñ­·³­óáÕ åïÕÇ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ϳ½­Ù³­íá­ñáÕ ÝÛáõÃÝ ¿: ÎÝáç ûñ­·³­Ýǽ­ Ùáõ٠ѳï­Ï³­å»ë ÑÕÇáõÃ­Û³Ý »ñÏ­ñáñ¹ ßñç³­ÝáõÙ ëåÇ­ï³­Ïáõ­óÇ å³­Ñ³ÝçÝ ³­í»­ ɳ­ÝáõÙ ¿ 50 ïá­Ïá­ëáí: êåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»ñ ³é­Ï³ »Ý ÙëÇ, ÓϳÝ, Éá­µáõ, ѳ­ó³Ù­Ã»ñù­ Ý»ñÇ ¨ Ó³­í³­ñ»­Õ»ÝÇ Ù»ç: Þ³ï ³ñ­Å»­

ù³­íáñ »Ý ϳíݳ­ÛÇÝ ëåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ Ý»­ñ³­é»É ÑÕÇ ÏÝáç ³­Ù»­Ýûñ­Û³ Ï»­ñ³Ï­ñ³­ó³Ý­ÏÇ Ù»ç: ²Í­Ë³ç­ñ»­ñÁ ¢ ׳ñ­å»­ñÁ ѳݭ¹Ç­ë³­ ÝáõÙ »Ý Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ¿­Ý»ñ­·Ç³­ÛÇ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý Ù³­ï³­Ï³­ñ³ñ­Ý»­ñÁ: ²Í­Ë³ç­ ñ»­ñáí ѳ­ñáõëï »Ý Ñ³­óÁ, Ó³­í³­ñÁ, ß³­ ù³­ñÁ, Ù»Õ­ñÁ, Ùñ·»­ñÁ ¨ ѳ­ï³å­ïáõÕ­Ý»­ñÁ: êñ³Ýù ϳñ¢áñ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç, ëñïÇ, ÉÛ³ñ­¹Ç ¢ ³ÛÉ Ý»ñ­ùÇÝ ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ Ï»Ý­ë³­·áñ­Íáõ­ Ý»áõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ: ²Í­Ë³ç­ñ»­ñÇ ã³­ñ³­ß³­ Ñáõ­ÙÁ ϳ­ñáÕ ¿ ѳݭ·»ó­Ý»É ׳ñ­å³­Ï³É­ Ù³Ý: ²Û¹ å³ï­×³­éáí ³ÛÝ ÑÕÇ Ï³­Ý³Ûù, áí­ù»ñ ·Ç­ñ³­Ý³­Éáõ ѳ­ÏáõÙ áõ­Ý»Ý, å»ïù ¿ ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³­Ï»Ý ³Í­Ë³ç­ñ»­ñáí ³­é³ï ëÝÝ¹Ç û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ : Ö³ñ­å»­ñÇó ³­é³­í»É û·­ï³­Ï³ñ »Ý ϳíݳ٭ûñù­Ý»­ñÇ­ÝÁ, á­ñáÝù ѻ߭ïáõí Û³Ùµ Ûáõ­ñ³ó­íáõÙ »Ý ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ÏáÕ­ÙÇó: ´áõ­ë³­Ï³Ý ׳ñ­å»­ñÇó Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ û·­ï³­·áñ­Í»É µáõ­ë³­Ï³Ý ÛáõÕ: àã­Ë³­ñÇ, Ïá­íÇ ¢ Ëá­½Ç ×³ñ­å»­ñÁ ¹Åí³­ñ³­Ù³ñë »Ý, ³Û¹ å³ï­×³­éáí ¹ñ³Ýù ã³ñ­Å» û·­

سÛñ ¢ Ù³ÝáõÏ ï³­·áñ­Í»É ѳï­Ï³­å»ë ÑÕÇáõÃ­Û³Ý »ñÏ­ ñáñ¹ Ï»­ëáõÙ: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ ÏÝáç ûñ­·³­ Ýǽ­ÙÁ ѳ­ïáõÏ å³­Ñ³Ýç­ áõ­ÝÇ Ñ³Ý­ù³­

ùáõÙ å»ïù ¿ ¹ñ³ ù³­Ý³­ÏÁ Ýí³­½»ó­Ý»É: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ßñç³­ÝáõÙ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ËÇëï Ù»­Í³­ÝáõÙ ¿ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ ³ÝÑ­ ñ³­Å»ß­ïáõíÛáõ­ÝÁ: ¸ñ³Ýù ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï

ÛÇÝ ³­Õ»­ñÇ, ѳï­Ï³­å»ë ϳɭóÇáõ­ÙÇ ¢ ýáë­ýá­ñÇ Ýϳï­Ù³Ùµ: ²Ûë ³­Õ»ñÝ ³ÝÑ­ ñ³­Å»ßï »Ý åïÕÇ áëÏ­ñ³­ÛÇÝ Ï³­éáõó­ í³Í­ùÇ Ï³½­ÙáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ¢ Ù»Í ¹»ñ »Ý ϳ­ï³­ñáõÙ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý ·áñÍÁÝóóáõÙ: Ø»­Í³­ÝáõÙ ¿ ݳ¢ »ñ­Ï³­ ÃÇ ³­Õ»­ñÇ Ñ³Ý­¹»å 峭ѳÝç­Á: ì»ñ­çÇÝë å³­ñáõ­Ý³­ÏíáõÙ ¿ ³ñ­Û³Ý ϳñ­ÙÇñ ·Ý¹ÇÏ­ Ý»­ñÇ (¿­ñÇíñá­óÇï­Ý»­ñÇ) Ù»ç ¢ Ù»Í ¹»ñ áõ­ÝÇ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý ·áñ­ÍáõÙ: гݭù³­ÛÇÝ ³­Õ»­ñÇ Ù»Í å³­ñáõ­Ý³­ÏáõíÛáõÝ Ï³ µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»ÝÇ, Ùñ·»­ñÇ, ÙëÇ, ѳ­óÇ, Ñݹϳ­Ó³­í³­ñÇ, ϳíݳ٭ûñù­Ý»­ñÇ Ù»ç: ÐÕÇ ÏÝáç ѳ­Ù³ñ ѳ­ïáõÏ Ýß³­Ý³­ ÏáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ Ï»­ñ³Ï­ñÇ ³­ÕÁ: ¸ñ³ ã³­ ÷Çó ß³ï û·­ï³­·áñ­ÍáõÙ­Ý ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ³­é³­ç³ó­ÝáõÙ ¿ çñÇ Ïáõ­ï³­ÏáõÙ ¢ Ù³ñÙ­ ÝÇ ³Û­ïáõó­í³­ÍáõíÛáõÝ: Êáñ­Ñáõñ¹ ãÇ ïñíáõ٠ݳ¢ ß³ï Ñ»­ÕáõÏ û·­ï³­·áñ­Í»É: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý µÝ³­Ï³­ÝáÝ íǭ׳­ÏáõÙ ÏÇÝ­Ý ³­Ù»Ý ûñ ϳ­ñáÕ ¿ 1 ÉÇïñ Ñ»­ÕáõÏ û·­ï³­ ·áñ­Í»É, ÇëÏ ³Û­ïáõó­í»­Éáõ Ñ³Ï­Ù³Ý ¹»å­

»Ý Ùáñ å³ßï­å³­Ý³­Ï³Ý Ù»­Ë³­Ýǽ٭ݻ­ ñÇ ³Ù­ñ³åݹ­Ù³Ý ¢ åïÕÇ ×Çßï Ó­¢³­ íáñ­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: ìÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ ³Ý­ µ³­í³­ñ³­ñáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ Áݹ­Ñ³­Ýáõñ íǭ׳­ÏÇ í³ï­Ã³­ñ³­óáõÙ ¿ Ýϳï­íáõÙ, ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ Ãáõ­ÉáõíÛáõÝ, ·ñ·éí³­Íáõí ÛáõÝ, ·É˳­ó³í: ²­é³Ý­ÓÇÝ ¹»å­ù»­ñáõÙ á­ñáß íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í³Í 峭ϳ­ëÁ ϳ­ñáÕ ¿ ˳­Ã³­ñ»É åïÕÇ ½³ñ­ ·³­óáõ­ÙÁ ¢ ѳݭ·»ó­Ý»É íÇÅ­Ù³Ý Ï³Ù í³­ Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõí۳Ý: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ×Çßï ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ ã³­÷³­½³Ýó Ù»Í Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý A, C, E, B ËÙµÇ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÁ: A íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ ³Ý­µ³­í³­ñ³ñ ù³­Ý³­ÏÝ ³Ý­µ³­ñ»Ý­å³ëï ¿ ³Ý¹­ñ³­¹³é­ÝáõÙ åïÕÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý íñ³ ¢ ϳ­ñáÕ ¿ ³­é³­ç³ó­Ý»É ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ù³­Ñ³­óáõíÛáõÝ: A íÇ­ï³­ÙÇ­Ýáí ѳ­ñáõëï »Ý ÓÏ³Ý Ûáõ­ÕÁ, ÉÛ³ñ­¹Á, ϳ­ñ³­·Á, ÓíÇ ¹»Õ­Ýáõ­óÁ: ¶³­½³­ñÁ, åá­ÙÇ­¹á­ñÁ, Ù³­ëáõ­ ñÁ, ÍÇ­ñ³­ÝÁ ¢ á­ñáß ³ÛÉ Ùñ·»ñ áõ µ³Ý­ç³­ ñ»­Õ»Ý å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ѳ­ïáõÏ ÝÛáõÃ`

ϳ­ñá­ïÇÝ, á­ñÁ Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ í»­ñ³Í­íáõÙ ¿ A íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ: B ËÙµÇ (B1, B2) íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ å³­Ï³­ëÁ ÍÝݹ³­µ»­ ñáõÃ­Û³Ý Å³­Ù³­Ý³Ï ϳ­ñáÕ ¿ Ãáõ­Éáõí۳Ý

ÐÕÇ ÏÝáç ѳ­ Ù³ñ ѳ­ïáõÏ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ Ï»­ñ³Ï­ñÇ ³­ÕÁ: å³ï­×³é ѳݭ¹Ç­ë³­Ý³É: ²Ûë ËÙµÇ íÇ­ ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ ³é­Ï³ »Ý ë¢ Ñ³­óÇ, ËÙá­ñÇ­ ãÇ, ÙëÇ, ÉÛ³ñ­¹Ç, í³ñ­ë³­ÏÇ ¢ Ñݹϳ­Ó³­ í³­ñÇ Ù»ç: C íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÁ µ³ñÓ­ñ³ó­ÝáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ¹Ç­Ù³¹­ñá­Õ³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ í³­ñ³Ï­Ý»­ñÇ Ñ³Ý­¹»å: C íÇ­ï³­ÙÇ­Ýáí ѳ­ñáõëï »Ý ë¢ Ñ³­Õ³ñ­çÁ, Ù³­ëáõ­ñÁ, ÏÇï­ñá­ÝÁ, ËÝÓá­ñÇ ÃÃí³ß ï»­ë³Ï­Ý»­ñÁ, ݳ­ñÇÝ­çÁ, »­É³­ÏÁ, Ùá­ñÇÝ, ÏÇ­íÇÝ: E íÇ­ ï³­ÙÇ­ÝÇ å³­Ï³­ëÁ ˳˭ïáõÙ ¿ åïÕÇ

3

15

سÛñ ¢ Ù³ÝáõÏ

E íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ å³­Ï³­ëÁ ˳˭ ïáõÙ ¿ åïÕÇ µÝ³­Ï³­ÝáÝ ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ: µÝ³­Ï³­ÝáÝ ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ: ²Ûë íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ Ù»Í ù³­Ý³­Ï »Ý å³­ñáõ­Ý³­Ïáõ٠ϳ­ñ³­·Á, »­·Çå­ï³­óá­ñ»­ÝÁ, ÙßÏÁÝ­ÏáõÛ­½Á, á­Éá­éÁ, ·³­½³­ñÁ, ÙÇ­ëÁ, ϳíݳ٭ûñù­Ý»­ñÁ: ø³­ÝÇ áñ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñáí ѳ­ ñáõëï ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý Ùûñù­Ý»­ñÁ ï³ù »­Õ³­Ý³Ï­Ý»­ñÇÝ »Ý µÝá­ñáß, áõë­ïÇ ·³ñ­ ݳ­ÝÁ ¢ ÓÙé³­ÝÁ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ ³ÝÑ­ñ³­ Å»ßï ã³­÷³­µ³­ÅÇ­ÝÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ëï³­Ý³É µÅßÏÇ ÏáÕ­ÙÇó Ýß³­Ý³Ï­í³Í åá­ÉÇ­íÇ­ï³­ Ùǭݳ­ÛÇÝ ¹ñ³­Å»­Ý»­ñÇ ï»ë­ùáí: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý í³Õ ßñç³­ÝáõÙ ã³ñ­Å» ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³­Ï»É ëÝáõÝ­¹Á: ²ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ å³­Ñ»É ÙdzÛÝ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ëϽµáõÝ­ùÁ` ëÝí»É ѳ­×³­Ë³­ÏÇ ¢ µ³½­Ù³­½³Ý: º­Ã» ³­é³­íáï­Û³Ý ų­Ù»­ñÇÝ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿

16

3

ëñï˳é­Ýáó, ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ݳ­Ë³­×³ßÝ ÁÝ­¹áõ­Ý»É Ñ»Ýó ³Ý­ÏáÕ­ÝáõÙ: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇÝ ³­ÙÇë­Ý»­ñÇÝ Ñ³­×³­Ë³­ÏÇ ÷ëË»­ Éáõ ¹»å­ùáõÙ Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ ëÝí»É ѳ­×³­Ë³­ÏÇ ¨ ÷áùñ ã³­÷³­µ³­ÅÇÝ­Ý»­ñáí: ²­é³­íáï­Û³Ý ëñï˳é­Ýá­óÁ Ù»Õ­Ù»É Ï³Ù ¹³­¹³­ñ»ó­Ý»É »ñ­µ»ÙÝ Ñ³­çáÕ­íáõÙ ¿ ß³ï å³ñ½ »­Õ³­Ý³­Ïáí, ³ÛÝ ¿` ³ñíݳ­Ý³­Éáí ³Ý­ÏáÕ­ÝáõÙ ËÙ»É Ù»Ï µ³­Å³Ï ë³­éÁ çáõñ: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý »ñÏ­ñáñ¹ ßñç³­ÝáõÙ, »ñµ åïÕÇ ³­ñ³· ³­×ÇÝ ½áõ­·Áݭóó Ù»­Í³­ÝáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­ ¹Ç ¨ »­ñǭϳ٭ݻ­ñÇ Í³Ý­ñ³­µ»éÝ­í³­ÍáõíÛáõ­ ÝÁ, ëÝݹ³­Ï³ñ­·Á ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ÷á­Ë»É: ä»ïù ¿ Ï»­ñ³Ï­ñ³­ó³Ý­ÏÇó ѳ­Ý»É ÏÍáõ, ÃÃáõ ׳­ß³­ï»­ë³Ï­Ý»­ñÁ: ¶»­ñ³­¹³­ë»­ÉÇ ¿, áñ ³­åáõñ­Ý»­ñÁ ÉÇ­Ý»Ý µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»­Ý³­ ÛÇÝ, ϳíݳ­ÛÇÝ ¢ Ùñ·³­ÛÇÝ: ØÇ­ëÁ ¢ Óáõ­ ÏÁ ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿ û·­ï³­·áñ­Í»É û­ñÁ Ù»Ï ³Ý­·³Ù` ßá­·»­Ë³­ß³Í ï»ë­ùáí: ²Ûë ßñç³­ Ýáõ٠ѳï­Ï³­å»ë û·­ï³­Ï³ñ »Ý ϳ­ÃÁ, ÃÃí³Í ϳ­ÃÁ (åñáë­ïáÏ­í³­ß³), Ï»­ýÇ­ñÁ, ϳíݳ­ßá­éÁ: ÐÕÇ ÏÇ­ÝÁ å»ïù ¿ ûñ­í³ Ù»ç ëÝíÇ áã 峭ϳë, ù³Ý 4 ³Ý­·³Ù ¢ Ñݳ­ ñ³­íá­ñáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ` ÝáõÛÝ Å³­Ù»­ñÇÝ: ܳ­Ë³­×³­ßÁ å»ïù ¿ ÉÇ­ÝÇ Ñ³­·»­ó³Í ¢ ϳ½­ÙÇ û­ñ³­µ³Å­ÝÇ 30-35 %-Á: ²ÛÝ åÇ­ïÇ

Áݹ·ñ­ÏÇ ï³ù áõ­ï»ëï, µ³Ý­ç³­ñ»­Õ³­Ý³­ ÛÇÝ ³Õ­ó³Ý, ÇÝã­å»ë ݳ¢ ëáõñ×, Ã»Û Ï³Ù Ï³Ã, Óáõ, å³­ÝÇñ, ϳ­ñ³·: Ö³­ßÁ å»ïù ¿ ϳ½Ù­í³Í ÉÇ­ÝÇ 3 ׳­ß³­ï»­ë³­ÏÇó ¢ Ï³½­ÙÇ û­ñ³­µ³Å­ÝÇ 40%-Á: ²­é³­çÇÝ ×³­ß³­ï»­ë³­ ÏÁ ϳ­ñáÕ ¿ ÉÇ­Ý»É ³­åáõñ, »ñÏ­ñáñ­¹Á` ÙÇë ϳ٠ÓáõÏ` µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»­Ý³­ÛÇÝ Ë³­í³ñ­ ïáí, »ñ­ñáñ­¹Á` Ùñ·»ñ, ѳ­ï³å­ïáõÕ­Ý»ñ, ÑÛáõÃ, ÏÇ­ë»É: úñ­í³ ã³­÷³­µ³Å­ÝÇ Ùݳ­ ó³Í 25 %-Á µ³­ÅÇÝ ¿ ÁÝÏ­ÝáõÙ ÁÝíñÇ­ùÇÝ, á­ñÁ ϳ½Ù­íáõÙ ¿ ûâ Ï»­ñ³­Ïáõñ­Ý»­ñÇó (ßǭɳ, ϳíݳ­ßá­é³­ÛÇÝ Ï³Ù µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»­ ݳ­ÛÇÝ ÃËí³Íù­Ý»ñ, ³Õ­ó³Ý­Ý»ñ): ij­ÙÁ 21.00-22.00-ÇÝ ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿ Éñ³­óáõ­óÇã ÁÝ­¹áõ­Ý»É Ï»­ýÇñ, ÏáÙ­åáï ϳ٠³ÛÉ Ã»Ã¢ µ³Ý: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý í»ñ­çÇÝ ³­ÙÇë­Ý»­ñÇÝ Ñ³­ ×³Ë ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ Ëó³­ ÝáõÙ­Ý»ñ: ÜÙ³Ý ¹»å­ù»­ñáõÙ û·­ï³­Ï³ñ ¿ ³­Ýá­ÃÇ íǭ׳­ÏáõÙ û·­ï³­·áñ­Í»É Ùñ·»ñ, ·³­½³­ñáí, µ³­½áõ­Ïáí, ϳ­Õ³Ù­µáí ³Õ­ ó³Ý­Ý»ñ ϳ٠ËÙ»É Ù»Ï µ³­Å³Ï ë»Ý­Û³­Ï³­ ÛÇÝ ç»ñ­Ù³ë­ïǭ׳­ÝÇ çáõñ: ²­é³Ýó µÅßÏÇ ï»­Õ»­ÏáõÃ­Û³Ý Ëáñ­Ñáõñ¹ ãÇ ïñíáõÙ û·­ ï³­·áñ­Í»É Ãáõ­É³ó­ÝáÕ ÙÇ­çáó­Ý»ñ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ϳ­ñáÕ »Ý Ïñ׳­ï»É ³ñ­·³Ý­¹Á: ÐÕÇ ÏÝáç ×Çßï ëÝí»­Éáõ ϳñ­·Á ϳݭ˳ñ­ ·»­ÉáõÙ ¿ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ßñç³­Ýáõ٠ѳ­×³Ë ѳݭ¹Ç­åáÕ ïáù­ëÇ­Ïá½­Ý»­ñÇ íï³Ý­·Á:

سñÙ­ÝÇ ÑÇ­·Ç»­Ý³Ý ÐÕÇáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ ß³ï ϳñ¢áñ ¿ Ñ»ï¢»É á­ñáß ÑÇ­·Ç»­ÝÇÏ Ï³­ÝáÝ­Ý»­ñÇ: ÐÕÇ ÏÝáç ÑÇ­·Ç»­Ý³­ÛÇ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý Ëݹǭ ñÁ Ù³ñÙ­ÝÇ Ù³ù­ñáõíÛáõÝÝ ¿: Âá­ù»­ñÇ Ñ»ï Ùdz­Å³­Ù³­Ý³Ï ٳ߭ÏÁ Ù³ë­Ý³Ï­óáõÙ ¿ ßÝã³­éáõí۳­ÝÁ, ùñïݳñ­ï³¹­ñáõí۳ٵ Ù³ë­Ý³Ï­óáõÙ ¿ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­Ïáõí۳­ ÝÁ` ѻ߭ï³ó­Ý»­Éáí »­ñǭϳ٭ݻ­ñÇ ³ß­Ë³­ ï³Ý­ùÁ, å³ßï­å³­ÝáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ ÑÇ­í³Ý­¹³­·ÇÝ ÙÇÏ­ñáµ­Ý»­ñÇ Ý»ñ­Ã³­÷³Ý­ óáõ­ÙÇó: Þ³ï û·­ï³­Ï³ñ ¿ ï³ù óÝóáõ­ÕÁ: Êáñ­Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ ³­Ù»Ý ûñ áÕç Ù³ñ­ ÙÇ­ÝÁ Éí³­Ý³É ë»Ý­Û³­Ï³­ÛÇÝ ç»ñ­Ù³ë­ïÇ­

سÛñ ¢ Ù³ÝáõÏ ×³­ÝÇ çñáí Ãñçí³Í ɳ­Ã»­ñáí ¢ ëñµí»É Ïáßï ëñµÇ­ãáí: ²Ûë ·áñ­Íá­ÕáõíÛáõÝÝ ³Ù­ ñ³åÝ­¹áõÙ ¿ ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Á, ϳñ­·³­íá­ñáõÙ ³ñ­Ûáõ­Ý³­ï³ñ ³­Ýáíݻ­ ñÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÁ ¢ ßÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ: ÐÕÇ ÏÝáç ѳ­Ù³ñ íï³Ý­·³­íáñ ¿ Éá­Õ³­Ý³É ã³­÷³­½³Ýó ï³ù û­¹áí Éá­·³­ñ³­ÝáõÙ, ÇëÏ 32 ß³­µ³­ÃÇó ³ñ­·»É­íáõÙ ¿ Éá·³Ýù ÁÝ­¹áõ­ Ý»É: òÝóáõ­ÕÁ, 볭ϳÛÝ, ÙÇÝ㢠ÍÝݹ³­µ»­ ñáõíÛáõÝ Ñ³­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ß³ï û·­ï³­Ï³ñ: ²Ý­Ïáխݳ­ÛÇÝ ëåÇ­ï³­Ï»­Õ»ÝÝ ³ÝÑ­ñ³­ Å»ßï ¿ ÷á­Ë»É ³­Ù»Ý ß³­µ³Ã, ÇëÏ ·Ç­ß»­ ñ³½­·»ë­ïÁ` ³­í»­ÉÇ Ñ³­×³Ë: г­ïáõÏ áõ­ß³¹­ñáõíÛáõÝ ¿ 峭ѳݭçáõÙ ÏñÍù³­ ·»Õ­Ó»­ñÇ Ëݳ٭ùÁ: ¸ñ³Ýù å»ïù ¿ ï³ù çñáí ¢ û­×³­éáí Éí³­Ý³É ³­é³­íáï­Û³Ý ¢ »­ñ»­Ïá­Û³Ý, ³Û­Ýáõ­Ñ»ï¢ ãá­ñ³ó­Ý»É Ïáßï ëñµÇ­ãáí` ³Û¹ Áݭóó­ùáõÙ ³ß­Ë³­ï»­Éáí ãíݳ­ë»É åïÏÇ Ýáõñµ ٳ߭ÏÁ: ²ÝÑ­ñ³­ Å»ßï ¿ ݳ¢ áõ­ß³¹­ñáõíÛáõÝ ¹³ñÓ­Ý»É ³ñ­ ï³­ùÇÝ ë»­é³­Ï³Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ Ëݳ٭ùÇÝ: ÐÕÇ ÏÝá­çÁ Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ Ñá­ëáÕ óÝóáõ­Õáí ¢ û­×³­éáí û­ñÁ »ñ­Ïáõ ³Ý­·³Ù Éí³­óáõ٠ϳ­ï³­ñ»É: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ßñç³­ÝáõÙ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ Ù³­ùáõñ û­¹áõÙ ÙÝ³É ûñ­í³ Ù»ç áã 峭ϳë, ù³Ý »­ñ»ù ųÙ: س­ùáõñ û­¹Á ɳ­í³ó­ÝáõÙ ¿ ³ñ­Û³Ý ßñ糭ݳ­éáõíÛáõ­ÝÁ ¢ ßÝã³­éáõí Ûáõ­ÝÁ: ²ÛÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ áã ÙdzÛÝ ÏÝáç ³­éáÕ­çáõí۳Ý, ³ÛÉ¢ »­ñ»­Ë³­ÛÇ ×Çßï ½³ñ­ ·³ó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: Þ³ï û·­ï³­Ï³ñ »Ý ëïí»­ñáõÙ û­¹³­ÛÇÝ Éá­·³Ýù­Ý»­ñÁ: ²ñ¢³­ ÛÇÝ »ñ­Ï³­ñ³ï¢ Éá­·³Ýù­Ý»ñ ûñ­í³ Ù»ç 20 ñá­å»Çó ³­í»É Ëáñ­Ñáõñ¹ ã»Ý ïñíáõÙ: ²ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ Ù³ù­ñáõíÛáõÝ ³­å³­Ñá­ í»É ݳ¢ ï³­ÝÁ, å³ñ­µ»­ñ³­µ³ñ û­¹³­÷á­ Ë»É ë»Ý­Û³Ï­Ý»­ñÁ ¢ Ëá­Ý³í Ù³ù­ñáõíÛáõÝ Ï³½­Ù³­Ï»ñ­å»É: ú­¹Ç ç»ñ­Ù³ë­ïǭ׳­ÝÁ ë»Ý­ Û³­ÏáõÙ ãå»ïù ¿ ·»­ñ³­½³Ý­óÇ 18-200 C, ѳ­Ï³­é³Ï ¹»å­ùáõÙ ÑÕÇ ÏÝáç Ùáï ¹Åí³­ ñ³­ÝáõÙ ¿ ßÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ: ²ÛÝ ë»Ý­Û³­ÏáõÙ, áñ­ï»Õ ÑÕÇ ÏÇÝ Ï³, ËëïÇí ³ñ­·»É­íáõÙ ¿ ÍË»­ÉÁ:

ê»­é³­Ï³Ý Ï۳ݭùÁ ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇÝ »­ñ»ù ³­ÙÇë­Ý»­ ñÇÝ ³­Ùáõ­ëÇÝ­Ý»­ñÁ å»ïù ¿ ë³Ñ­Ù³­Ý³­ ÷³­Ï»Ý ë»­é³­Ï³Ý Ñ³­ñ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ` ѳëó­Ý»­Éáí ¹ñ³Ýù Ýí³­½³­·áõÛ­ÝÇ, ÇëÏ Ñ³­ñ³­µ»­ñáõÃ­Û³Ý Å³­Ù³­Ý³Ï óáõ­ó³­µ»­ñ»Ý ã³­÷³­½³Ýó Ù»Í ½·áõ­ßáõíÛáõÝ: ²Û¹ ų­

Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­í³­ÍáõÙ ³­Ùáõ­ëÇ­ÝÁ å»ïù ¿ Çñ ë»­é³­Ï³Ý ³Ï­ïÇ­íáõÃ­Û³Ý Ù»Í Ù³­ëÁ ÷á­Ë³­ñÇ­ÝÇ ÷³­Õ³ù­ß³Ý­ùáí: ÎÝáç ѳ­Ù³ñ ß³ï û·­ï³­Ï³ñ ¿ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ßñç³­ÝáõÙ å³­Ñ»É §¹³ß­ï³­ ݳ­ÛÇÝ û­ñ³­óáõÛó¦` Ùá­ï³­íá­ñ³­å»ë Ýß»­Éáí ³ÛÝ û­ñ»­ñÁ, »ñµ ÙÇÝã ÑÕÇáõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ñ ¹³ß­ï³Ý ëÏëí»É: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ÏÝáç ûñ­·³­ÝǽÙÝ ³ÛÝ­å»ë ¿ ѳñ­Ù³ñ­í³Í ¹³ß­ ﳭݳ­ÛÇÝ óÇÏ­ÉÇÝ, áñ ³ÛÝ ëÏëí»­Éáõ ų­ Ù³­Ý³­Ï³­ÙÇ­çá­óáõÙ ³ñ­·³Ý¹Ý ³­í»­ÉÇ ½·³­ ÛáõÝ ¿ ¹³é­ÝáõÙ ³ñ­ï³­ùÇÝ ³½­¹³Ï­Ý»­ñÇ Ñ³Ý­¹»å: àõ­Å»Õ, ѳï­Ï³­å»ë ë»­é³­Ï³Ý µÝáõÛ­ÃÇ ·ñ·Çé­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ ³Û¹ û­ñ»­ñÇÝ Ï³­ñáÕ ¿ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­Ý³É ³ñ­Ûáõ­Ý³­Ñá­ëáõí ÛáõÝ Ï³Ù íÇ­ÅáõÙ: ²ÛÝ ¹»å­ùáõÙ, »ñµ ÏÝáç Ùáï ³­é³ç å³­ï³­Ñ»É »Ý ÇÝù­Ý³­Ï³Ù íÇ­ÅáõÙ­Ý»ñ, ³­Ùáõ­ëÇÝ­Ý»­ñÁ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇ »­ñ»­ùÇó ãáñë ³­ÙÇë­Ý»­ñÇÝ å»ïù ¿ ³é­Ñ³­ë³­ñ³Ï Ññ³­Å³ñ­í»Ý ë»­é³­Ï³Ý Ñ³­ñ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó` ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³Ï­ í»­Éáí ÙdzÛÝ ÷³­Õ³ù­ß³Ýù­Ý»­ñáí: ÌÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõ­ÝÇó ÑÇÝ· ß³­µ³Ã ³­é³ç ³­Ùáõ­ëÇÝ­Ý»­ñÁ å»ïù ¿ ¹³­¹³­ñ»ó­ Ý»Ý ë»­é³­Ï³Ý Ñ³­ñ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: г­Ï³­é³Ï ¹»å­ùáõÙ Ù»Í íï³Ý· ϳ, áñ ÏÝáç ë»­é³­Ï³Ý ûñ­·³Ý­Ý»ñ ϳ­ñáÕ »Ý Ý»ñ­Ã³­÷³Ý­ó»É ³Ë­ï³­ÍÇÝ Ù³Ý­ñ¿­ Ý»ñ ¢ ÍÝݹ³­µ»­ñáõÃ­Û³Ý Å³­Ù³­Ý³Ï ϳ٠ѻïÍÝÝ­¹³­µ»­ñáõÃ­Û³Ý ßñç³­ÝáõÙ ³­é³­ ç³ó­Ý»É ÍÝݹ³­ï»Ý¹: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý Ùݳó­Û³É ѳï­í³­ÍáõÙ, »­Ã» µÅßÏÇ ÏáÕ­ÙÇó ãÏ³Ý Ñ³­ïáõÏ Ñ³­Ï³­ óáõ­óáõÙ­Ý»ñ, ë»­é³­Ï³Ý Ñ³­ñ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÁ Ãáõۭɳï­ñ»­ÉÇ »Ý ¢ áñ¢¿ íï³Ý· ã»Ý Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ÝáõÙ:

üÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ͳݭñ³­µ»éÝ­í³­ÍáõíÛáõÝÁ ²­éáÕç ÏÇ­ÝÁ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý µÝ³­Ï³­ÝáÝ Áݭóó­ùáõ٠ϳ­ñáÕ ¿ ß³­ñáõ­Ý³­Ï»É Çñ»Ý µÝá­ñáß ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ³Ï­ïÇ­íáõíÛáõ­ÝÁ: ä³ñ­ï³­¹Çñ ¿ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ³­é³­íáï­Û³Ý Ù³ñ٭ݳ­Ù³ñ­½áõíÛáõ­ÝÁ, ϳ­ñ»­ÉÇ ½µ³Õ­ í»É ݳ¢ ûâ Ù³ñ½³Ó¢»ñáí: 곭ϳÛÝ íï³Ý­·³­íáñ »Ý ³ÛÝ í³ñ­ÅáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù ϳå­í³Í »Ý Ù³ñ­ÙÇ­ÝÁ óÝó»­Éáõ, Ù»Í É³ñ­í³­Íáõí۳Ý, ßÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ å³­ Ñ»­Éáõ Ñ»ï (û­ñǭݳÏ` ó³ï­Ï»ñ): Êáñ­Ñáõñ¹ ãÇ ïñíáÙ Ù³ë­Ý³Ï­ó»É Ù³ñ½³Ï³Ý ˳­ Õ»­ñÇ, á­ñáÝó ų­Ù³­Ý³Ï Ñݳ­ñ³­íáñ »Ý

ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ßñç³­ ÝáõÙ ³ÝÑ­ñ³­ Å»ßï ¿ Ù³­ùáõñ û­¹áõÙ ÙÝ³É ûñ­í³ Ù»ç ³éÝí³½Ý »­ñ»ù ųÙ: ѳñ­í³Í­Ý»ñ, ³Ý­ÏáõÙ­Ý»ñ, Ññáó­Ý»ñ: üÇ­ ½Ç­Ï³­Ï³Ý í³ñ­ÅáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Áݹ­Ñ³­Ýáõñ ï­¢á­ÕáõíÛáõ­ÝÁ ãå»ïù ¿ ·»­ñ³­½³Ý­óÇ 10 ñá­å»Ý: سñ٭ݳ­Ù³ñ­½áõíÛáõ­ÝÇó Ñ»­ïá ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿ Ù³ñ­ÙÇ­ÝÁ ó³­Û»É ï³ù çñáí: üÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý µá­Éáñ í³ñ­ÅáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ å»ïù ¿ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­í»Ý ÙdzÛÝ ÑÕÇáõí Ûáõ­ÝÁ í»­ñ³Ñë­ÏáÕ µÅßÏÇ Ç­ñ³­½»­Ïáõí Û³Ùµ: â³­÷³­íáñ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ¢ Ùï³­íáñ ½µ³Õ­í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ ÑÕÇ ÏÝáç ѳ­Ù³ñ ß³ï ¹ñ³­Ï³Ý Ý»ñ­·áñ­ÍáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ:

øáõÝÁ ÐÕÇ ÏÇ­ÝÁ ß³ï ¿ Ñá·­ÝáõÙ ¢ ³­é³­ í»É ѳ­×³Ë ¿ ùÝÇ å³­Ñ³Ýç ½·áõÙ, ³Û¹ å³ï­×³­éáí Ýñ³ ·Ç­ß»­ñ³­ÛÇÝ ùÝÇ ï­¢á­ ÕáõíÛáõ­ÝÁ å»ïù ¿ ÉÇÝÇ 8 ų­ÙÇó áã å³­ ϳë, µ³­óÇ ³Û¹ ûñ­í³ Ù»ç Ù»Ï Éñ³­óáõ­ óÇã ų٠å»ïù ¿ ѳï­Ï³ó­íÇ å³é­Ï³Í ѳݷë­ïÇÝ: øÝÇó ³­é³ç ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿ û­¹³­÷á­Ë»É ë»Ý­Û³­ÏÁ: ²Ýù­ÝáõÃ­Û³Ý å³ï­ ׳é ϳ­ñáÕ ¿ ÉÇ­Ý»É Í³Ý­ñ³­µ»éÝ­í³Í ³ß­ ˳­ï³Ý­ùÁ, óñÙ û­¹áõÙ ùÇã ų­Ù³­Ý³Ï ³Ýó­Ï³ó­Ý»­ÉÁ, ³­Ý³­éáÕç ëÝáõÝ­¹Á: ²­é³Ýó µÅßÏÇ Ýß³­Ý³Ï­Ù³Ý ãÇ Ï³­ñ»­ÉÇ ÁÝ­¹áõ­Ý»É ùݳ­µ»ñ ÙÇ­çáó­Ý»ñ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ϳ­ ñáÕ »Ý ã³­÷³­½³Ýó µ³­ó³­ë³­µ³ñ ³½­¹»É åïÕÇ íñ³:

¸»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñÁ ÐÕÇáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ å»ïù ¿ µ³­ ó³­é»É ³­é³Ýó µÅßÏÇ Ýß³­Ý³Ï­Ù³Ý ó³Ý­ ϳ­ó³Í ¹»­ÕÇ û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ: äïáõ­ÕÁ ½·³­ÛáõÝ ¿ Ùáñ ÁÝ­¹áõ­Ý³Í ó³Ý­Ï³­ó³Í ¹»­ Õ³­ÙÇ­çá­óÇ Ñ³Ý­¹»å: ¸ñ³Ý­óÇó ѳï­Ï³­ å»ë íݳ­ë³­Ï³ñ »Ý ѳ­Ï³­Ù³Ý­ñ¿­Ý»­ñÁ, ëïñ»å­ïá­óÇ­¹Á, åÇ­ñ³­ÙÇ­¹á­ÝÁ, ÉÛáõ­Ùǭݳ­ ÉÁ, ³­Ý³É­·Ç­ÝÁ:

²É­Ïá­ÑáÉ ¨ ÝÇ­Ïá­ïÇÝ àõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ óáõÛó »Ý

3

17

سÛñ ¢ Ù³ÝáõÏ ïí»É, áñ ÏÝáç ÏáÕ­ÙÇó ³É­Ïá­Ñá­ÉÇ û·­ ï³­·áñ­Íáõ­ÙÇó 10-15 ñá­å» Ñ»­ïá ³ÛÝ Ñ³ÛïÝ­íáõÙ ¿ åïÕÇ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ: ¼³ñ­ ·³­óáÕ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ Ñ³­Ù³ñ ¹³ ß³ï íï³Ý­·³­íáñ ÃáõÛÝ ¿, á­ñÁ ϳ­ñáÕ ¿ ˳­ ó­ñ»É Ýñ³ Ï»Ýï­ñá­Ý³­Ï³Ý ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç Ó­¢³­íá­ñáõ­ÙÁ ¢ Ñ»­ï³­·³­ ÛáõÙ ³Ý¹­ñ³­¹³é­Ý³É »­ñ»­Ë³­ÛÇ Ùï³­íáñ áõ­Ý³­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ íñ³: ²É­Ïá­Ñá­ÉÇ û·­ ï³­·áñ­Íáõ­ÙÇó ϳ­ñáÕ ¿ ³­é³­ç³­Ý³É ݳ¢ ³ñ­·³Ý­¹Ç Ïñ׳­ïáõÙ ¢ íÇ­ÅáõÙ: ÐÕÇ ÏÝáç ѳ­Ù³ñ 峭ϳë íݳ­ë³­Ï³ñ 㿠ݳ¢ ÍË»­ ÉÁ: ÜÇ­Ïá­ïÇ­ÝÁ, ÏÝáç ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇó ³Ýó­ Ý»­Éáí åïÕÇÝ, ϳ­ñáÕ ¿ ˳­Ã³­ñ»É Ýñ³ ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ:

²­ï³Ù­Ý»­ñÇ ËݳÙù ²ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ³­ï³Ù­Ý»­ñÁ Éí³­Ý³É ³­é³­íáï­Û³Ý ¢ ùÝ»­Éáõó ³­é³ç, ÇëÏ ëÝÝ¹Ç û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÇó Ñ»­ïá µ»­ñ³­ÝÇ Ëá­éá­ ãÁ á­Õá­Õ»É çñáí: ÐÕÇ ÏÝáç Ùáï ÷ã³­ó³Í ³­ï³­ÙÇ ³é­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ µ³ñ­

18

3

¹³ó­Ý»É Ñ»ïÍÝÝ­¹³­µ»­ñ³­Ï³Ý Áݭóó­ùÁ ¢ åïÕÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý å³ï­×³é ¹³é­ ݳÉ: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ ³­ï³Ù­Ý»­ ñÇ å³Ñ­å³Ý­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ û·­ï³­·áñ­Í»É µ³­í³­ñ³ñ ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»Ý ¢ Ùñ·»ñ, á­ñáÝù ³­é³­í»É ѳ­·»­ó³Í »Ý ѳݭù³­ÛÇÝ ³­Õ»­ñáí:

г­·áõëï ¨ Ïáß­Ï»­Õ»Ý ²Ûë ѳñ­óÁ ¢ë ­Ñ³­ïáõÏ í»­ñ³­µ»ñ­ ÙáõÝù ¿ 峭ѳݭçáõÙ: г­·áõë­ïÁ å»ïù ¿ ÉÇ­ÝÇ ³­½³ï ¢ ã×ÝßÇ ÏáõñÍùÝ áõ á­ñá­í³Û­ ÝÁ` ѳï­Ï³­å»ë ÑÕÇáõÃ­Û³Ý »ñÏ­ñáñ¹ ÷áõ­ ÉáõÙ: êÏë³Í 5-6-ñ¹­ ³­ÙÇë­Ý»­ñÇóª ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ѳ­ïáõÏ Ó·áÕ ·á­ïÇ Ïñ»É, á­ñÁ å³­ÑáõÙ ¿ á­ñá­í³Û­ÝÇ Ùϳݭݻ­ñÁ ã³­÷³­½³Ýó ɳۭݳ­ óáõ­ÙÇó, û·­ÝáõÙ ¿ åïÕÇ ×Çßï ¹Çñù ·ñ³­ í»­ÉáõÝ ¢ ûâ³ó­ÝáõÙ ¿ ß³ñ­ÅáõÙ­Ý»­ñÁ: ¶Ç­ß»­ñÁ ·á­ïÇÝ å»ïù ¿ ѳ­Ý»É: Îá­ßÇ­ÏÁ ¢ë ­å»ïù ¿ ÉÇ­ÝÇ ³­½³ï ¢ ѳñ­Ù³­ñ³­í»ï, ɳÛÝ, Ùáï 3-4 ëÙ ­µ³ñÓ­ñáõí۳ٵ ÏñáõÝÏ­ Ý»­ñáí: ´³ñÓ­ñ³Ï­ñáõÝÏ Ïá­ßÇÏ­Ý»ñÝ ³­é³­

ç³ó­ÝáõÙ »Ý Ù»ç­ùÇ ¢ á­ñá­í³Û­ÝÇ Ùϳݭ Ý»­ñÇ É³ñ­í³­ÍáõíÛáõÝ, ÇëÏ ã³­÷³­½³Ýó ó³Íñ ÏñáõÝÏ­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý ѳݭ·»ó­Ý»É ѳñ­Ã³­Ã³­Ãáõí۳Ý: ÐÕÇáõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇÝ ÇëÏ Ý߳ݭݻ­ ñÇ ¹»å­ùáõÙ ÏÇ­ÝÁ å»ïù ¿ ¹Ç­ÙÇ Ï³­Ý³­ óÇ ËáñÑñ­¹³ï­íáõÃ­Û³Ý µ³­Å³Ý­ÙáõÝù ¢ ß³­ñáõ­Ý³­ÏÇ å³ñ­µ»­ñ³­µ³ñ ѳ­×³­Ë»É ³ÛÝ­ï»Õ: ¸³ Ïû·­ÝÇ µÅßÏÇÝ ×Çßï á­ñá­ß»É ÑÕÇáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»ï­Ý»­ñÁ ¢ ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ Ï³Ý­Ë³ñ­·»­É»É Ñݳ­ñ³­íáñ ˳˭ïáõÙ­Ý»­ ñÁ: γ­Ý³­óÇ ËáñÑñ­¹³ï­íáõÃ­Û³Ý Å³­Ù³­ Ý³Ï ÑÕÇ ÏÇ­ÝÁ ëï³­ÝáõÙ ¿ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ¢ ÍÝݹ³­µ»­ñáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ï»­Õ»­Ï³ï­íáõíÛáõÝ, á­ñÇ Ç­Ù³­óáõíÛáõ­ÝÁ ½·³­ÉÇá­ñ»Ý ѻ߭ï³ó­ÝáõÙ ¿ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùÁ: ÐÕÇ ÏÇ­ÝÁ å»ïù ¿ ÙÇßï ÑÇ­ßÇ, áñ Çñ ϻݭ볭ϻñ­åÇó ¿ Ù»­Í³­å»ë ϳ˭í³Í ³­å³­·³ Ù³Ý­Ï³Ý ³­éáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ:

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ ³Ý­·³Ù: س·­Ý»-´6-áí ëå³é­Ý³­óáÕ íÇ­ ÅáõÙ­Ý»­ñÇ áõ í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­Ù³Ý ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ ïáõíÛáõ­ÝÁ ÑëÏí»É ¿ áõÉï­ñ³­Ó³Û­Ý³­ÛÇÝ ¢ ϳñ­¹Çá­ïá­Ïá·­ñ³­ýÇÏ ùÝÝáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí: ´á­Éáñ ÑÕÇ­Ý»­ñÇÝ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý 28-33 ß³­µ³Ã ų٭ϻ­ïáõ٠ϳ­ï³ñ­í»É ¿ åïÕÇ ¹Çëï­ñ»ë ѳ­Ù³Ë­ï³­ÝÇ­ßÇ Ï³Ý­ ˳ñ­·»­ÉáõÙ ¹»ù­ë³­Ù»­Ã³­½á­ÝÇ Ý»­ñ³ñ­Ïáõ­ Ùáíª ÁÝ­¹áõÝ­í³Í ëË»­Ù³­Ûáíª 12 Ù·, û­ñÁ »ñ­Ïáõ ³Ý­·³Ù (2 ûñ): ´á­Éáñ ¹»å­ù»­ñÇ Ùáï س·­Ý»-´6-Ç ï³­Ý»­ÉÇáõíÛáõ­ÝÁ »­Õ»É ¿ µ³­í³­ñ³ñ: ºí, Ç ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ µ»­ ï³-ÙÇ­Ù»­ïÇÏ­Ý»­ñÇ, ³ÛÝ­åÇ­ëÇ ÏáÕ٭ݳ­ÏÇ

ز¶­Üº-´6-Æ ú¶­î²­¶àðÌ­Ø²Ü ²ð¸­Úàô­Ü²­ìº­îàô­Úàô­ÜÀ ij­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ٳݭϳ­µ³ñ­Óáõí Û³Ý Ï³ñ¢á­ñ³­·áõÛÝ ËݹÇñ­Ý»­ ñÇó ³­é³­çÇÝ ï»­ÕáõÙ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ³ÝÏ­ñ»­ÉÇáõíÛáõÝÝ ¿:

Ð

ÕÇáõÃ­Û³Ý Áݹ­Ñ³ï­Ù³Ý ëå³é­Ý³­ÉÇùÝ áõ í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ µ³ñÓñ ѳ­×³­Ë³­Ï³­ÝáõíÛáõÝÝ áõ­ÕÇÕ Ñ³­Ù»­Ù³­ï³­Ï³Ý »Ý å»­ñǭݳ­ï³É ÑÇ­í³Ý­ ¹³­óáõÃ­Û³Ý ¨ Ù³­Ñ³­óáõÃ­Û³Ý óáõ­ó³­ÝÇß­ Ý»­ñÇÝ: Ü»ñ­Ï³­ÛáõÙë ٳݭϳ­µ³ñ­Ó³­Ï³Ý ·áñ­ÍÁݭó­óáõÙ Ù»Í Ãíáí ¹»­Õá­ñ³Û­ù³­ÛÇÝ ÙÇ­çáó­Ý»ñ »Ý ÏÇ­ñ³é­íáõÙ ïíÛ³É ³Ë­ï³­ µ³­ÝáõÃ­Û³Ý µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ: ì»ñ­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ µ³­í³­Ï³Ý ɳÛÝ ï³­ñ³­ÍáõÙ ¿ ·ï»É س·­Ý»-´6-Ç ÏÇ­ñ³­éáõ­ÙÁ: ÈÇ­Ý»­ Éáí ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ß³ï ýÇ­½Çá­É᭷dz­Ï³Ý ¨ µÇá­ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ·áñ­ÍÁݭóó­Ý»­ñÇ áõ­ÝÇ­ í»ñ­ë³É ϳñ­·³­íá­ñǭ㪠ٳ·­Ý»­½Çáõ­ÙÁ µ³ñÓ­ ñ³ó­ÝáõÙ ¿ ϳ­ÉÇáõ­ÙÇ Ý»ñµç­ç³­ÛÇÝ Ù³­Ï³ñ­ ¹³­ÏÁ, å³Ñ­å³­Ýáõ٠ѳݷë­ïÇ íǭ׳­ÏÁ, á­ñÇ Ñ»ï¨³Ý­ùáí ·áñ­ÍáõÙ ¿ ݳ¨ Ù³·­Ý»­½Çáõ­ÙÇ Ñ³­Ï³ëíñ»­ë³­ÛÇÝ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ: Ø»ñ Ñ»­ï³­½á­ïáõÃ­Û³Ý Ýå³­ï³ÏÝ ¿ å³ñ­½»É íÇ­ÅáõÙ­Ý»­ñÇ ¢ í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­Ù³Ý Ýå³­ï³­Ïáí س·­Ý»-´6-Ç û·­ï³­·áñÍ­ Ù³Ý ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïáõíÛáõ­ÝÁ µ³½­Ù³å­ ïáõÕ ÑÕÇáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï:

л­ï³­½áï­Ù³Ý ÝÛáõÃÝ áõ Ù»­Ãá¹­Ý»­ñÁ: л­ï³­½áï­í»É ¿ 19-35 ï³­ñ»­Ï³Ý 28 ÑÕÇ, áõÙ ÙÇ­çÇÝ ï³­ñÇ­ùÁ ϳ½­Ù»É ¿ 27.2±0.5, Ýñ³Ý­óÇó 3-Á å³­ï³­ÝÇ ³­é³ç­Ý³­ÍÇÝ ¿ÇÝ, 2-Áª ï³­ñÇ­ù³­íáñ: л­ï³­½áï­íáÕ ËÙµáõÙ ³­é³ç­Ý³Ñ­ÕÇ ³­é³ç­Ý³­ÍÇÝ­Ý»­ñÁ »­Õ»É »Ý 13-Á (46.4%), ÏñÏݳѭÕÇ ³­é³ç­Ý³­ÍÇÝ­Ý»­ ñÁª 6 (21.4%), ÏñÏݳѭÕÇ ÏñÏݳ­ÍÇÝ­Ý»­ ñÁª 9 (32.3%): 28 ÑÕÇ­Ý»­ñÇó 3-Ç (10.7%) Ùáï µ³½­Ù³å­ïáõÕ ÑÕÇáõíÛáõ­ÝÁ »é­Û³­Ïáí ¿ñ: 7-Ç (24.6%) Ùáï µ³½­Ù³åï­Õáõí ÛáõÝÝ ³ñ­ï³­Ù³ñ٭ݳ­ÛÇÝ µ»Õ٭ݳ­íáñ­Ù³Ý ¢ ë³Õ­ÙÇ ï»­Õ³¹ñ­Ù³Ý ³ñ¹­ÛáõÝù ¿ñ: êï³ó­í³Í ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»ñÝ áõ ¹ñ³Ýó ùÝݳñ­Ïáõ­ÙÁ: 20 (71.4%) ÑÕÇÇ Ùáï س·­Ý»-´6áí ëå³é­Ý³­óáÕ íÇÅ­Ù³Ý, ëå³é­Ý³­óáÕ í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõÃ­Û³Ý µáõ­ÅáõÙÝ áõ ϳݭ˳ñ­·»­Éáõ­ÙÁ ëÏëí»É ¿ ³ñ­¹»Ý ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇÝ »­é³Ùë­Û³­ÏáõÙ, ÇëÏ 8 (28.6%) ÑÕÇÇ Ùáïª »ñÏ­ñáñ¹ »­é³Ùë­Û³­ÏáõÙ: س·­Ý»-´6-Á Ýß³­Ý³Ï­í»É ¿ 1 ѳ­µÇó û­ñÁ 3 ³Ý­·³Ù: êå³é­Ý³­óáÕ íÇ­ÅáõÙ­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï ³ÛÝ Ñ³­Ù³Ïó­í»É ¿ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý Ñáñ­Ùá­Ý³É (åñá­ ·»ë­ï»­ñáÝ, ¹Ûáõ­ý³ë­ïáÝ) û­ñ³­ådz­ÛÇ Ñ»ï, ÇëÏ í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙª Ù³·­Ý»­½Ç³É ïá­Ïá­ÉÇ­½Ç Ñ»ï: л­ï³­·³­ÛáõÙ, ÙÇÝ㢠ÑÕÇáõÃ­Û³Ý 37-ñ¹ ­ß³­µ³­ÃÁ, ÑÕÇ­Ý»­ñÁ å³ñ­µ»­ñ³­µ³ñ ëï³­ó»É »Ý س·­Ý»-´6-Ç Ñ³­µÇó û­ñÁ 3

»ñ¢áõÛíݻñ, ÇÝã­åÇ­ëÇù »Ý ѳ­×³­Ë³ëñ­ ïáõíÛáõ­ÝÁ, ëñïË÷á­óÁ, ÷áñ­Ï³­åáõíÛáõ­ ÝÁ ¢ ³ÛÉÝ, ã»Ý ·ñ³Ýó­í»É: л­ï³­½áï­íáÕ ËÙµáõÙ ÙdzÛÝ Ù»Ï ¹»å­ùáõÙ ¿ åïÕ³ç­ñ»­ ñÇ í³­Õ³­Å³Ù ³ñ­ï³­Ñáë­ùÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí ³ñ­Ó³­Ý³·ñ­í»É í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõí Ûáõݪ ÑÕÇáõÃ­Û³Ý 28 ß³­µ³­Ã³­Ï³Ý ų٭ϻ­ ïáõÙ: Øݳ­ó³Í 17 (60.7%) ¹»å­ù»­ñáõ٠ų٭ϻ­ï³­ÛÇÝ ÍÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõ­ÝÁ ï»­ÕÇ ¿ áõ­Ý»­ó»É µÝ³­Ï³Ý ÍÝݹ³­µ»­ñ³­Ï³Ý áõ­ ÕÇ­Ý»­ñáí, ÇëÏ 10 (35.7%) ¹»å­ù»­ñáõÙª åɳ­Ý³­ÛÇÝ Ï³ñ­·áí, Ï»­ë³ñ­Û³Ý ѳï­Ù³Ý ׳­Ý³­å³ñ­Ñáí: ´á­Éáñ Ýá­ñ³­ÍÇÝ­Ý»­ñÁ, Áëï ²µ­·³­ñÇ ë³Ý¹­Õ³­ÏÇ, ·Ý³­Ñ³ï­í»É »Ý 8-9, 9-9 µ³É: γ­Ý³Ûù Ýá­ñ³­ÍÇÝ­Ý»­ñÇ Ñ»ï Ùdz­ëÇÝ µ³­í³­ñ³ñ íǭ׳­ÏáõÙ ¹áõñë »Ý ·ñí»É Ñ»ïÍÝݹ­Û³Ý ßñç³­ÝÇ 5-7-ñ¹­ û­ñÁ: ÐÇÙÝ­í»­Éáí í»­ñá­ÑÇß­Û³É ïí۳ɭݻ­ñÇ íñ³ ¨ ѳ߭íÇ ³é­Ý»­Éáí س·­Ý»-´6-Ç û·­ ï³­·áñÍ­Ù³Ý ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïáõíÛáõ­ÝÁ, ɳí ï³­Ý»­ÉÇáõíÛáõ­ÝÁ ³Ù­µáÕç ÑÕÇáõÃ­Û³Ý ÁÝ­ óó­ùáõÙ, ÏáÕ٭ݳ­ÏÇ ³½­¹»­óáõ­ÃáõÝ­Ý»­ñÇ µ³­ó³­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÁª Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ µ³½­Ù³å­ïáõÕ ÑÕÇáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï íÇ­ÅáõÙ­Ý»­ñÇ, í³­Õ³­Å³Ù ÍÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇ Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­Ù³Ý Ýå³­ï³­Ïáí ÏÇ­ñ³­ é»É س·­Ý»-´6: س·­Ý»-´6-Á ÑÕÇáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ÁÝ­¹áõ­Ý»É 2 ѳµ û­ñÁ 2-3 ³Ý­·³Ù, áõ­ï»­Éáõ Áݭóó­ùáõÙ, »­Ã» µÅÇßÏÝ ³ÛÉ Ï»ñå ãÇ Ýß³­Ý³­Ï»É:

ÜÛáõûñÁ í»ñóí³Í »Ý ÐÐ ²Ü Ùáñ ¢ Ù³ÝÏ³Ý ³éáÕçáõÃÛ³Ý å³Ñå³ÝÙ³Ý ·Çï³Ñ»ï³½áï³Ï³Ý Ï»ÝïñáÝÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ ·Çï³·áñÍÝ³Ï³Ý ÏáÝý»ñ³ÝëÇ 2008Ã.-Ç ï»Õ»Ï³·ñÇó:

3

19

êÝݹ³Ï³ñ· 60 ³Ý­·³Ù, áõ­ï»É ³ñ­Ù³­ïÇù, µáõÛ­ë»ñ, ËÙ»É Ñ³­É»ó­ñ³Í ë³é­ó³­çáõñ... ²ñ¹­Ûáù ­ë³ ³ÛÝ ³­Ù»±ÝÝ ¿ñ, ÇÝã å»ïù ¿ ëá­íá­ñ»É Ç­Ù³ë­ïáõÝ ¹³é­Ý³­Éáõ ѳ­Ù³ñ: öÇ­ÉÇ­ëá­ ÷³Ý ѳݭ¹³ñ­ïá­ñ»Ý å³­ï³ë­Ë³­ÝáõÙ ¿, û ÇÝã áñ µ³Ý ëá­íá­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ Ý³Ë å»ïù ¿ áõ­Ý»­Ý³É ³­éáÕ­çáõíÛáõÝ, ÇëÏ áñ­ å»ë­½Ç »­Õ³ÍÝ ¿É ãÏáñó­Ý»ë, å»ïù ¿ ³­ã³­ Éáõñç ÉÇ­Ý»É Ç­Ù³ë­ïáõ­ÝÇ í³­ñ³Í ÅáõÅ­Ï³É Ï۳ݭùÇÝ: ¸»­åÇ µ»­ñ³Ý ·Ý³­óáÕ ³­Ù»Ý ·¹³­Éáí Ù³ñ­¹Á ßǭݳ­ñ³­ñÇ å»ë Çñ ϳ­éáõÛ­ óÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ÝÛáõ­Ã»ñ ¿ Ý»ñ­Ùáõ­ÍáõÙ, ÙÇÝã­¹»é ³­í»­Éáñ¹ ·¹³­ÉÁ ÷á­ñáõÙ ¿ Ýñ³ ·»­ñ»½­Ù³­ÝÁ: سñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ ¹Ç­Ù³¹­ñá­Õ³­Ï³Ý ѽáñ å³­ß³ñ­Ý»­ñáí »ñ­µ»ÙÝ Ï³­ñá­Õ³­ÝáõÙ ¿ ÷Éáõ½­í»É ³ÛÝ­åÇ­ëÇ ÷áù­ñÇÏ ï³ñ­ñ»­ ñÇ µ³­ó³­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÇó, áñ ³Ýï»­ë³­Ý»­ÉÇ »Ý ³ã­ùÇ Ñ³­Ù³ñ: ¸ñ³­ÝáõÙ Ù»Í ¢ ¿³­Ï³Ý Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý Ù»ñ ³­éáÕç ³å­ñ»­ ɳ­Ï»ñ­åÇ Ù³­ëÇÝ áõ­Ý»­ó³Í ·Ç­ï»­ÉÇù­Ý»­ ñÁ, ëÝáõÝ¹Ý áõ ßñç³­å³­ïáÕ ³ß­Ë³ñ­ÑÇó í»ñó­ñ³Í ³½¹³ÏÝ»ñÁ` ëÃñ»ë, ¹»å­ñ»­ ëdz ¢ ³ÛÉÝ:

ƱÝã­¿ ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Á

²­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½ ²­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Á µÝáõ­Ã³·ñ­íáõÙ ¿ áñ­å»ë ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ, áñ ³­é³­ ç³­ÝáõÙ ¿ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ ãå³­ñáõ­Ý³­ÏáÕ, á­ñ³­Ï³­å»ë áã Édzñ­Å»ù ëÝÝ¹Ç »ñ­Ï³­ñ³ï¢ ÁÝ­¹áõÝ­Ù³Ý Ñ»ï¢³Ý­ ùáí: ÜÛáõÃÁª Èáõ­ëÇ­Ý» гۭñ³­å»ï­Û³­ÝÇ

Æ

­ ³ëïáõÝ­Ý»­ñÇó Ù»­ÏÇ Ùáï áõ­ëáõ­ Ù ó³­Ý»­Éáõ »­Ï³Í ³­ß³­Ï»ñ­ïÁ ëå³­ ëáõÙ ¿ áõ­ëáõó­ãÇ Ñ³­Õáñ­¹³Í ·Ç­ï»­ ÉÇù­Ý»­ñÇÝ: ²Ýó­ÝáõÙ »Ý û­ñ»ñ, Ç­Ù³ë­ïáõ­ÝÁ Ññ³­Ñ³Ý­·áõÙ ¿ ÙÇ­ÙdzÛÝ áõ­ß³¹­ñáõí۳ٵ Ñ»ï¢»É Ç­ñ»Ý ¢ ëá­íá­ñ»É: ¼³ñ­Ù³­ó³Í ³­ß³­Ï»ñ­ïÝ Ç í»ñ­çá ÙÇ ûñ ¹Å·á­ÑáõÙ ¿, û ³­éûñ­Û³ ëá­íá­ñ³­Ï³Ý ·áñ­Íá­ÕáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇó µ³­óÇ Ç­Ù³ë­ïáõ­ÝÁ ëá­íá­ñ»­ÉáõÝ ³ñ­ ų­ÝÇ á­ãÇÝã ãÇ ³­ÝáõÙ, ³­í»­ÉÇÝ` ÁÝíñ»­ÉÇë ݳ ϳ­ñáÕ ¿ Ù»Ï å³­ï³­éÁ ͳ­Ù»É ÙÇÝã¢

20

3

´Åßϳ­·Ç­ï³­Ï³Ý ѳݭñ³­·Ç­ï³­ ñ³Ý­Ý»­ñÇó Ù»­ÏáõÙ ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Á µÝáõ­ ó·ñ­íáõÙ ¿ áñ­å»ë ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ, áñ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý íÇ­ ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ ãå³­ñáõ­Ý³­ÏáÕ, á­ñ³­Ï³­å»ë áã Édzñ­Å»ù ëÝÝ¹Ç »ñ­Ï³­ñ³ï¢ ÁÝ­¹áõÝ­ Ù³Ý Ñ»ï¢³Ý­ùáí: ºñµ µ³­ó³­Ï³­ÛáõÙ ¿ íÇ­ï³­ÙÇÝ C-Ý` ½³ñ­·³­ÝáõÙ ¿ Éݹ³Ëï, B1-Á` µ»­ñÇ-µ»­ñÇ, D-Ý` é³­ËÇï, PP-Ý` å»­ ɳ·­ñ³, A-Ý` ѳí­Ïáõ­ñáõíÛáõÝ: ØÇ ù³­ÝÇ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ Ùdz­Å³­ Ù³­Ý³Ï­Û³ µ³­ó³­Ï³­ÛáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ³­é³­ ç³­ÝáõÙ ¿ åá­Édz­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá½: êÝݹÇó íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ áã ÉñÇí µ³­ó³­Ï³­ÛáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ, á­ñÁ Ýϳï­íáõÙ ¿ ³­í»­ÉÇ Ñ³­ ׳Ë, ½³ñ­·³­ÝáõÙ »Ý ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Ç Ã»Ã¢ Ó­¢»­ñÁ` ÑÇ­åá­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá½­Ý»ñ: ä³ñ½­íáõÙ ¿, áñ áã ¿³­Ï³Ý Ýß³­ ݳ­ÏáõíÛáõÝ ï³­Éáí ³ñ­¹»Ý Ù»½ ѳÛï­ ÝÇ ÷áù­ñÇÏ §÷ñÏÇã­Ý»­ñÇݦ` ûñ­·³­ Ýǽ­ÙÁ íï³Ý­·áõÙ »Ýù ï³­ñ³­ï»­ë³Ï ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇÝ ÁÝ­¹³­é³ç ·Ý³­ ÉáõÝ: úñ­·³­Ýǽ­ÙÇ µÝ³­Ï³­ÝáÝ Ï»Ý­ë³­ ·áñ­Íáõ­Ý»áõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ á­ñá­ß³­ÏÇ ù³­Ý³­Ï, á­ñÇ ÙÇ

Ù³ëÝ ÁÝ­¹áõÝ­íáõÙ ¿ ëÝÝ¹Ç Ñ»ï, ÙÛáõ­ëÁ ëÇݭû½­íáõÙ ¿ ³­ÕÇù­Ý»­ñÇ µ³Ï­ï»­ñdz­ Ý»ñáõÙ: ²Û­ëÇÝùݪ íÇ­ï³­Ùǭݳ­ÛÇÝ ³Ýµ­ ³í³­ñ³­ñáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ϳ­ñáÕ »Ý ÉÇ­Ý»É áã ÙdzÛÝ ³ñ­ï³­ùÇÝ å³ï­×³é­Ý»ñ, ³ÛÉ¢ Ý»ñ­ùÇÝ, »ñµ Ù³ñ­¹Á ËݹÇñ­Ý»ñ áõ­ÝÇ ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ µ³Ï­ï»­ñdz­Ý»­ñÇ Ñ»ï: à­ñáß û­ñǭݳ­ã³­÷áõíÛáõÝ­Ý»ñ Áݹ­Ñ³Ý­ñ³ó­Ý»­ Éáí` ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ³­ë»É, áñ Ù³ñ­¹áõ íÇ­ï³­ Ùǭݳ­ÛÇÝ å³­Ñ³Ý­çÁ Ù»­Í³­ÝáõÙ ¿ ýÇ­½Ç­ ϳ­Ï³Ý ͳÝñ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ, ÑÕÇáõí۳Ý, Ý»ñ­½³­ïÇã ·»Õ­Ó»­ñÇ, í³­ñ³­ÏÇã ÑÇ­í³Ý­ ¹áõÃÛ­áõÝ­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï: ²Û¹ å³ï­×³­ éáí »ñ­µ»ÙÝ Ñ³ñÏ ¿ ÉÇ­ÝáõÙ áã ÙdzÛÝ µÝ³­ ϳÝ, ³ÛÉ¢ ³ñ­Ñ»ë­ï³­Ï³Ý ׳­Ý³­å³ñ­Ñáí Ý»ñ­Ùáõ­Í»É ûñ­·³­Ýǽ٠³Ûë ϳ٠³ÛÝ íÇ­ ï³­ÙÇ­ÝÁ: Àëï 1956-ÇÝ ÁÝ­¹áõ­Ý³Í ¿ Ùdzë­Ý³­Ï³Ý ¹³­ë³­Ï³ñ·­Ù³Ý` íÇ­ï³­ÙÇÝ­ Ý»­ñÁ µ³­Å³Ý­íáõÙ »Ý »ñ­Ïáõ ËÙµÇ` çñ³­ÉáõÛÍ ¨ ׳ñ­å³­ÉáõÛÍ: æñ³­ÉáõÛÍ »Ý C (³ë­Ïáñ­µÇ­ ݳíÃáõ), P (óÇï­ñÇÝ), PP (ÝÇ­Ïá­ïǭݳí Ãáõ), H (µÇá­ïÇÝ), B ËÙµÇ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ ñÁ` B1-Á (³Ý¢ñÇÝ), B2 (éÇ­µáý­É³­íÇÝ), B3 (å³Ý­ïá­ï»­Ý³Ã­Ãáõ), B6 (åÇ­ñÇ­¹ûù­ëÇÝ), B12 (óǭݳ­Ïá­µ³­É³­ÝÇÝ): ú­ñǭݳÏ` íÇ­ ï³­ÙÇÝ B2-Ç µ³­ó³­Ï³­ÛáõíÛáõÝÝ ûñ­·³­ Ýǽ­ÙáõÙ ¹ñë­¢áñ­íáõÙ ¿ ³ã­ù»­ñÇ Ñᷭݳ­ Íáõí۳ٵ, ³Ï­Ý³·Ý­¹Ç µáñ­µáù­Ù³Ùµ, á­ñÁ ѳݭ·»ó­ÝáõÙ ¿ áëåÝ­Û³­ÏÇ Ùó·Ý­Ù³Ý: ìÇï³­ÙÇÝ B2-áí ѳ­ñáõëï »Ý Ï»Ý­¹³­ ݳ­Ï³Ý ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÁ ¢ ËÙá­ñ³ëÝ­Ï»­ ñÁ: ²ÛÝ å³­ñáõ­Ý³­ÏíáõÙ ¿ Ùë»­Õ»­ÝáõÙ, ÓÏÝ»­Õ»­ÝáõÙ ¢ ÓíÇ Ï³­ÃÇ Ù»ç: سñ­¹áõ û­ñ³­Ï³Ý 峭ѳݭçÁ 2-2,5Ù· ¿: ìÇ­ï³­ ÙÇÝ B6-Ç ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Á ѳݭ·»ó­ÝáõÙ ¿ Ù³ñ­¹áõ ٳ߭ÏÇ µáñ­µá­ù³­ÛÇÝ »ñ¢áõÛíݻ­ ñÇ: Ø»Í ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ å³­ñáõ­Ý³­ÏíáõÙ ¿ µñÝÓÇ Ã»­÷áõÙ, ÁÝ­¹³­íáñ µáõÛ­ë»­ñáõÙ, »­ñǭϳ٭ݻ­ñáõÙ, ÉÛ³ñ­¹áõÙ, Ùϳݭݻ­ñáõÙ: سñ­¹áõ û­ñ³­Ï³Ý 峭ѳÝçÝ ¿ 1,5 Ù·: H íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ µ³­ó³­Ï³­ÛáõÃ­Û³Ý Å³­Ù³­Ý³Ï ¢ë ­µáñ­µáù­íáõÙ ¿ ٳ߭ÏÁ, å³­ñáõ­Ý³Ï­íáõÙ ¿ ËÙá­ñ³ëÝ­Ï»­ñáõÙ, ÉÛ³ñ­¹áõÙ, ÓíÇ ¹»Õ­ Ýáõ­óáõÙ, »­ñǭϳ٭ݻ­ñáõÙ, ϳ­ÃáõÙ ¢ µáõ­ ë³­Ï³Ý Ùûñù­Ý»­ñáõÙ: Bc-Ý (ýá­É³Ã­Ãáõ) Êó­ÝáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ³ñ­Ûáõ­Ý³ë­ï»ÕÍ ýáõÝÏ­ódz­Ý»­ñÁ, 볭ϳ­í³ñ­Ûáõ­ÝáõÃ­Û³Ý á­ñáß Ó­¢»­ñÇ µáõÅ­Ù³Ý ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»ï ÙÇ­ çáó ¿: ä³­ñáõ­Ý³Ï­íáõÙ ¿ µá­Éáñ ϻݭ¹³­ÝÇ µçÇç­Ý»­ñáõÙ: سñ­¹áõ û­ñ³­Ï³Ý 峭ѳÝçÝ ¿ 0,1-0,5Ù·: ìÇ­ï³­ÙÇÝ P-Ç ³Ý­µ³­í³­ñ³­

êÝݹ³Ï³ñ· ñáõÃÛ­áõ­ÝÁ µÝáõ­Ã³·ñ­íáõÙ ¿ Ù³­½³­Ýáí Ý»­ñÇ Ã³­÷³Ý­ó»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Ë³Ëï­Ù³Ùµ: ä³­ñáõ­Ý³Ï­íáõÙ ¿ Ù³­ëáõ­ñÇ, óÇï­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõÛ­ë»­ñÇ åïáõÕ­Ý»­ñáõÙ, ë¢ Ñ³­Õ³ñ­çáõÙ: Ö³ñ­å³­ÉáõÛÍ »Ý A, D, E, K ËÙµ»­ñÇ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÁ: D íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ å³­Ï³­ëÇó ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ áëÏ­ñ³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç ¹»­ýáñ­Ù³­ódz, é³­ËÇï, A íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Á µ»­ñáõÙ ¿ ѳí­Ïáõ­ñáõí Û³Ý, ï»­ëá­ÕáõÃ­Û³Ý ³ÝÏ­Ù³Ý: ìÇ­ï³­ÙÇÝ E-Ç ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Ç Å³­Ù³­Ý³Ï ³­é³­ ç³­ÝáõÙ »Ý ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ë»­é³­Ï³Ý ·»Õ­Ó»­ñÇ ³Ë­ï³­µ³­Ý³­Ï³Ý ÷á­÷á­Ëáõí ÛáõÝ­Ý»ñ ¢ ³ñ­ï³¹ñ­íáõÙ »Ý áã Édzñ­Å»ù ë»ñ٭ݳµ­çÇç­Ý»ñ, á­ñáÝù ãݳ­Û³Í µ»ÕÙ­ ݳ­íá­ñáõÙ »Ý Óí³µ­çÇ­çÁ, µ³Ûó ë³Õ­ÙÁ í³Õ ßñç³­ÝáõÙ ¹³­¹³­ñáõÙ ¿ ½³ñ­·³­Ý³É ¢ ÑÕÇáõíÛáõÝÝ Áݹ­Ñ³ï­íáõÙ ¿: úÅï­í³Í ¿ ݳ¢ ѳ­Ï³ûù­ëÇ­¹³Ý­ï³­ÛÇÝ ³ÛÉ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ ûù­ëÇ­¹³­óáõ­ÙÁ ϳݭ˻­Éáõ ѳï­Ïáõí۳ٵ:

ȳۭÝá­ñ»Ý ï³­ñ³Í­í³Í ¿ ϻݭ¹³­Ý³­Ï³Ý ÙëÇ, ϳ­ñ³·Ç, ÓíÇ, ϳ­ÃÇ ¢ Éá­µáõ, µ³Ý­ ç³­ñ»­Õ»ÝÇ, ѳ­óÇ Ù»ç: ìÇ­ï³­ÙÇÝ K-Ý ­Ñ³Ý­¹Ç­ë³­ÝáõÙ ¿ Ù³­ ϳñ¹­Ù³Ý, ѳ­Ï³³ñ­Ûáõ­Ý³­Ñá­ë³­ÛÇÝ Ñ³­ Ù³­Ï³ñ­·Ç 峭ѳ­å³Ý ·áñ­ÍáÝ: ÐÇ­åá­íÇ­ ï³­ÙÇ­Ýá­½Ç Å³­Ù³­Ý³Ï ѳݭ·áõÙ ¿ ³ñ­Û³Ý Ù³­Ï³ñ¹­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ëåÇ­ ï³­Ïáõ­óÇ` åñáÃñÃÙ­µÇ­ÝÇ ëÇݭû­½Ç ÁÝÏ×­Ù³Ý Ñ»ï¢³Ý­ùáí ³ñ­Û³Ý Ù³­Ï³ñ­ ¹»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Ýí³½­Ù³Ý: ²ÛÝ Ù³­ë³Ùµ ëÇÝ­ û½­íáõÙ ¿ ³­ÕÇù­Ý»­ñáõ٠ϳ٠ݻñ­ÙáõÍ­íáõÙ ¿ ëÝݹ³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí: سñ¹áõ ûñ³Ï³Ý 峭ѳÝçÝ ¿ 1-2Ù·:

Æ­Ù³ë­ïáõ­ÝÇ Ëáñ­Ñáõñ­¹Á ìÇ­ï³­Ùǭݳ­ÛÇÝ ³Ý­µ³­í³­ñ³­ñáõí Û³Ý å³ï­×³é­Ý»­ñÁ ï³ñ­µ»ñ »Ý, »ñ­µ»ÙÝ ¹ñ³Ýù áã û ³Ûë ϳ٠³ÛÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõí

ÛáõÝ­Ý»­ñÇ å³ï­×³­éáí »Ý ³Ý­Ñ³Ý·ë­ï³ó­ ÝáõÙ Ù»½, ³ÛÉ¢ Ù»ñ ÁÝ­¹áõ­Ý³Í ͳۭñ³­Ñ»Õ á­ñá­ßáõÙ­Ý»­ñÇ Ñ»ï¢³Ýù­Ý»ñÝ »Ý: ²­é³Ýó µÅßÏÇ Ñ»ï ËáñÑñ­¹³Ï­ó»­Éáõ ÇÝù­Ý³­µáõÅ­ Ù³Ý Ýå³­ï³Ï Ñ»­ï³åÝ­¹áÕ ¹Ç»­ï³­Ý»­ ñÇÝ, µáõÛ­ë»­ñÇó ϳ٠Ùë³Ù­Ã»ñù­Ý»­ñÇó ³Õ­ù³ï ëÝݹ³­Ï³ñ­·ÇÝ ï­¢³­Ï³­Ýá­ñ»Ý ѻ­ÉÁ Éáõ­ÍáõÙ ¿ ÙÇ ù³­ÝÇ Ñ³ñó` Çñ Ñ»ï¢Çó ÃáÕ­Ý»­Éáí Ñ»­ï³­·³­ÛáõÙ ³Ý­ ѳݷë­ïáõÃ­Û³Ý å³ï­×³é ¹³ñ­ÓáÕ ËݹÇñ­Ý»­ñÇ Ñ»­ï³­·ÇÍ: ²­ñÇë­ïá­ï»­ÉÁ, Ó­¢³­Ï»ñ­å»­Éáí ·»­Õ³­·Ç­ïáõÃ­Û³Ý ã³­÷³­ÝÇß­Ý»­ñÁ, »½­ñ³­ ϳó­ñ»ó, áñ §³­Ù»Ý ÇÝã ã³­÷Ç Ù»ç ¿ ·»­Õ»­óÇϦ: Àݭϳ­É»Ýù ³Ûë ÙÇï­ùÁ Ù»ñ ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý ßǭݳ­ñ³­ñáõíÛáõ­ÝÁ ϳ½­Ù³­ Ï»ñ­å»­ÉÇë:

3

21

êÝݹ³Ï³ñ· Ïáõó ãÇ Ïáõ­ï³Ï­íáõÙ, áñ ÓÙé³­ÝÁ ϳ­ñá­ Õ³­Ý³Ý ¹ñ³Ýù û·­ï³­·áñ­Í»É: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ¹ñ³Ýù µá­ÉáñÝ ÁÝÏ­ÝáõÙ »Ý ÝÛáõ­Ã³­ ÷á­Ë³­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç, ù³Û­ù³Û­íáõÙ áõ û·­ï³­·áñÍ­íáõÙ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ³­éáÕç ³ß­ ˳­ï³Ý­ùÇ Ñ³­Ù³ñ: àõ­ñÇß Ñ³ñó ¿, »­Ã» ϳ ë»­½á­Ý³Û­ÝáõÃ­Û³Ý ËݹÇñ, ³Û­ëÇÝùÝ` å»ïù ¿ áõ­ï»É ³ÛÝ, ÇÝã ë»­½á­ÝÇÝ ³­×áõÙ ¿ ùá ï³­ñ³Í­ùáõÙ: Æ í»ñ­çá, Ù»ñ ³½·Ý ³­í³Ý­¹á­ñ»Ý 峭ѳ­Íá­Û³ó­ÝáõÙ, ãá­ñ³ó­ ÝáõÙ ¿ ß³ï Ùñ·»ñ, µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»Ý, á­ñáÝù µá­Éá­ñÁ å»ïù ¿ û·­ï³­·áñ­Í»É: âϳ ÙÇ ËáõÙµ, áñ ÓÙé³­ÝÁ ѳ­ïáõÏ Ï³­ñ¨áñ­íÇ. Ûáõ­ ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ëÝݹ³­ËáõÙµ ϳ­ñ¨áñ ¿ ï³ñ­

ÆÝã­å»ë ëÝí»É

ÓÙé³­ÝÁ

§àñ­å»ë­½Ç ûñ­í³ Áݭóó­ùáõÙ Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ ëﳭݳ Çñ ѳ­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ëÝݹ³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÁ ¢ áñ­å»ë­½Ç ÓÙé³­ÝÁ ѳ­ ëáõ­Ý³­óáÕ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇÝ Ý³ µ³­ñ»­Ñ³­çáÕ ¹Ç­Ù³­Ï³­ÛÇ, å»ïù ¿ áõ­ïÇ ³­éáÕç, ѳ­í³­ë³­ñ³Ïßé­í³Í ëÝáõݹ¦- ³Ûë ϳñ­ ÍÇ­ùÇÝ ¿ ÐЭ²Ü ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý µÅßÏáõÃ­Û³Ý ¢ Ïáõ­ñáñ­ï³­µ³­Ýáõí Û³Ý ¶ÐÆ ¹Ç»­ïá­Éá· ì³ñ­¹³­Ýáõß ä»ï­ñáë­Û³­ÝÁ: ÜÛáõÃÁª ܳ­ñÇ­Ý» Æ­ñÇó­Û³ÝÇ

¸

ñ³ ѳ­Ù³ñ, Áëï Ýñ³, ·á­Ûáõí ÛáõÝ áõ­ÝÇ ëÝݹ³­µáõñ·, á­ñÇ Ù»ç ÙïÝáõÙ »Ý µá­Éáñ 6 ëÝݹ³ËÙ­µ»­ ñÁ` ѳ­ó³­Ñ³ï­Ï»­Õ»Ý ¢ ϳñ­ïá­ýÇÉ, ϳí ݳ٭ûñù, µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»Ý, Ùñ·»ñ, ÙÇë ¢ ÙëÇÝ ÷á­Ë³­ñÇ­ÝáÕ Ùûñù­Ý»ñ, ׳ñ­å»ñ: - سñ¹Á å»ïù ¿ Çñ ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ù³­ ëÇÝ Ñá· ï³­ÝǪ ϳñ¨áñ»Éáí ³­éáÕç ³å­ ñ»­É³­Ï»ñåÝ áõ ³­éáÕç ëá­íá­ñáõÛíݻñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ëÝݹ³­ÛÇÝ: Æ­ñ»Ý ѳñ­·áÕ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­ Ûáõñ Ù³ñ¹ å»ïù ¿ Çñ ëÝݹÇÝ Ýáñ­Ù³É ų­Ù³­ Ý³Ï Ñ³ï­Ï³ó­ÝÇ` ûñ­í³ Áݭóó­ùáõÙ ëÝí»­ Éáí 3-4 ³Ý­·³Ù. ³­é³­íáï­Û³Ý ³Ý­å³Û­Ù³Ý ݳ­Ë³­×³­ßÇ, ó»­ñ»­ÏÁ` ׳­ßÇ, ÇëÏ »­ñ»­Ïá­Û³Ý` ÁÝíñÇ: ÜáõÛ­ÝÇëÏ Ù»Ï ËÝÓáñ áõ­ï»ÉÝ ³ñ­¹»Ý

22

3

ëÝÝ¹Ç ÁÝ­¹áõ­ÝáõÙ ¿: Æ ¹»å, »­Ã» ¹Ç»­ï³ å³­ Ñá­ÕÁ ų­ÙÁ Ù»Ï 5 ËÝÓáñ ¿ áõ­ïáõÙ, ³­å³ ¹³ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ¿, áñ ݳ ų­ÙÁ Ù»Ï Ñ³ó ¿ áõ­ ïáõÙ,-³­ëáõÙ ¿ ì³ñ­¹³­Ýáõß ä»ï­ñáë­Û³­ÝÁ` Áݹ·­Í»­Éáí, áñ ÑÇ­Ù³ ß³ï Ùá­¹³­ÛÇÏ ¿ ¹Ç»­ ï³­Ý»ñ å³­Ñ»­ÉÁ, á­ñÁ Ïïñ³­Ï³­Ý³­å»ë ãÇ Ï³­ñ»­ÉÇ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ËÇëï í³ï »Ý ³½­¹áõÙ ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý íñ³: -¸³ ï³Ý­ ç³Ý­ùÇ ÙÇ Ó¢ ¿, áñ Ù»ñ Åá­Õá­íáõñ­¹Á ß³ï Ù»Í Ñ³­×áõÛ­ùáí, á­·¢á­ñáõí۳ٵ ³­ÝáõÙ ¿: Æñ³Ï³ÝáõÙ å»ïù ¿ ËÇëï Ñ»ï¢»É ë»÷³Ï³Ý ëÝݹ³Ï³ñ·ÇÝ ¢ ѳïϳå»ë ÓÙé³­ÝÁ ãë³Ñٳݳ÷³Ï»É ³ÛÝ, ù³­ÝÇ áñ ³Ù­é³­ÝÁ áã ÙÇ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ëÝݹ³Ý­ÛáõÃ, íÇ­ï³­ÙÇÝ, ׳ñå, ³Í­Ë³­çáõñ, ëåÇ­ï³­

í³ µáÉáñ »­Õ³­Ý³Ï­Ý»­ñÇÝ: ÆëÏ Ã» DZÝã ëÝÝ­¹Çó å»ïù ¿ Ñݳ­ñ³­ íá­ñÇÝë Ó»éÝ­å³Ñ ÙÝ³É Ñ³ñ­óÇÝ ì³ñ­¹³­ Ýáõß ä»ï­ñáë­Û³­ÝÁ ï³­ÉÇë ¿ ëå³­éÇã å³­ ï³ë­Ë³Ý.

- ¸³ ³ÕÝ ¿, ³É­Ïá­Ñá­ÉÁ, ù³Õó­ñ»­Õ»­ÝÁ ¨ ϻݭ¹³­Ý³­Ï³Ý ׳ñ­åÁ: ¸ñ³Ýù ëÝݹ³­ñ³ñ ã»Ý, ³ÛÉ ¹³­ï³ñÏ Ï³­Éá­ñdz­Ý»ñ »Ý: ä»ïù ¿ Ëáõ­ë³­÷»É ݳ¨, ³Ûë­å»ë Ïáã­í³Í` §³­ñ³· ëÝݹÇó¦-Çó, áï­ùÇ íñ³ í³½­í½»­Éáí áõ­ï»­ Éáõó, ³­ñ³· ͳ­Ù»­Éáí ÏáõÉ ï³­Éáõó: ²Û­ëÇÝùÝ` ë³ ³ÛÝ ³­Ù»ÝÝ ¿, ÇÝ­ãÁ µá­Éá­ñÇÝ Ñ³Ûï­ÝÇ ¿, 볭ϳÛÝ áã áù ãÇ Ñ»­ï¨áõÙ ³­éáÕç ëÝݹ³­ ϳñ­·Ç ³Û¹ ϳ­Ýá­ÝÝ»­ñÇÝ: ¸ñ³ ѳ­Ù³ñ ¿É µá­ÉáñÝ ³­ñ³· ÑÇ­í³Ý­¹³­ÝáõÙ »Ý: ÒÙé³ÝÝ Áݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë µá­Éá­ñÇë ù³ßÝ ³­í»­É³­ÝáõÙ ¿, ù³­ÝÇ áñ ëÏëáõÙ »Ýù ³­í»­ÉÇ ùÇã ß³ñÅ­í»É, ¹ñ³Ý ·áõ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ݳ¢ ³ÛÝ, áñ ³ÛÝ­ù³Ý ¿É Ù³ñ½³Ï³Ý ³½· ã»Ýù áõ ã»Ýù ·ÝáõÙ, ³­ë»Ýù` ¹³­ÑáõÏ­Ý»ñ, ãÙáõßÏ­Ý»ñ ùß»­Éáõ: ´³­óÇ ³Û¹, û­ñ»ñÝ ¿É ϳñ­×³­ó»É »Ý, óáõñï ¿, Ù³ñ­¹ÇÏ ïÝÇó ùÇã »Ý ¹áõñë ·³­ÉÇë ¢ ³Ýó­ÝáõÙ »Ý ³­í»­ÉÇ Ûáõ­Õáï` §Ï³ñ­ïá­ýǭɳ­Ù³­Ï³­ñá­Ý³­Ñ³­ó³­ ѳ­ïǭϳ­ÛÇݦ ëÝݹÇ: ¸³ ¿ å³ï­×³­éÁ, áñ Ù³ñ¹­Ï³Ýó ù³ßÝ ³­ñ³­·á­ñ»Ý ëÏëáõÙ ¿ ³­í»­É³­Ý³É, ÇÝãÝ ¿É á­ñáß ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ éÇë­Ï³­ÛÇÝ ¿: êÝÝ¹Ç Ñ»ï ϳå­í³Í ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»ñÝ »Ý` ß³­ù³­ñ³­ÛÇÝ ¹Ç³­µ»­ïÁ, ³­í»­Éáñ¹ ù³­ßÁ, ׳ñ­å³­Ï³­Éáõ­ÙÁ, ëñï³­ Ýá­Ã³­ÛÇÝ ÑÇí³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ÇÝã­å»ë ݳ¢` Ëá­É»ë­ï»­ñÇ­ÝÇ µ³ñÓñ ù³­Ý³­ÏÁ, ÑÇ­åá­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá½­Ý»­ñÁ, ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá½­ Ý»­ñÁ, ³­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÁ ¢ ³ÛÉÝ: г­Û³ë­ï³­ ÝáõÙ Ù³­Ñ³­óáõí۳Ý, ѳ߭ٳݭ¹³­Ùáõí۳Ý, ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý å³ï­×³é­Ý»­ ñÁ Ñ»Ýó í»­ñÁ Ãí³ñÏ­í³Í å³ï­×³é­Ý»ñÝ

êÝݹ³Ï³ñ· »Ý: - ¸ñ³ ѳ­Ù³ñ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ³Ï­ïÇ­íáõí Ûáõ­ÝÁ ó³Ý­Ï³­ó³Í ï³­ñÇ­ùáõÙ ß³ï ϳ­ ñ¨áñ ¿, áñ ³­í»­ÉÇ Ù»Í ï³­ñÇ­ùáõÙ Ù³ñ¹Ý ¿É ¹»Õ ãËÙÇ, ßáõï ãÙ³­Ñ³­Ý³, ãÑÇ­í³Ý­¹³­Ý³, ãѳßÙ­íÇ, Ï۳ݭùÇ á­ñ³­ÏÁ ɳí ÉÇ­ÝÇ,- íëï³­ Ñ»ó­ÝáõÙ ¿ ¹Ç»­ïá­Éá­·Á: г߭íÇ ³é­Ý»­Éáí ³ÛÝ ÷³ë­ïÁ, áñ ÓÙé³­ÝÁ ëÝáõÝ­¹Á µ³­í³­Ï³­ÝÇÝ ùÇã ¿ ¢ ùÇã ϳ­Éá­ñdz­Ï³­Ýáõí۳ٵ, á­ñÁ ãÇ Ï³­ñáÕ ³­å³­Ñá­í»É µá­Éáñ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñÝ áõ ѳݭ ù³­ÛÇÝ ÝÛáõ­Ã»­ñÁ, ³­å³ ·á­Ý» ³Ûë ë»­½á­ÝÇÝ å»ïù ¿ íÇ­ï³­Ùǭݳ­ÛÇÝ, åá­ÉÇ­íÇ­ï³­Ùǭݳ­ ÛÇÝ ÏáÙå­É»ùë­Ý»ñ ËÙ»É, 볭ϳÛÝ ³Ý­ßáõßïª µÅßÏÇ Ýß³­Ý³Ï­Ù³Ùµ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ¹»­ Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñ »Ý: ¸ñ³Ýù ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï »Ý Ç­Ùáõ­ÝÇ­ï»­ïÁ, ¹Ç­Ù³¹­ñá­Õ³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ µ³ñÓ­ñ³ó­Ý»­Éáõ, ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­Ïáõí Ûáõ­ÝÁ, ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÁ ϳñ­ ·³­íá­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: ´³­óÇ ³Û¹, ãå»ïù ¿ ë³­éÁ µ³­Ý»ñ áõ­ï»É, ³ÛÉ ³­í»­ÉÇ ß³ï ï³ù, ïݳ­ÛÇÝ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ å³ï­ñ³ëï­í³Í áõ­ï»ëï­Ý»ñ ÁÝ­¹áõ­Ý»É: ²Ûë ë»­½á­ÝÇÝ ³Ï­

ïÇ­íá­ñ»Ý å»ïù ¿ ëÏë»É û·­ï³­·áñ­Í»É Ù»Õñ, ÷³­Ï³Í ³½Ý­í³­Ùá­ñáõ, ãÇã­Ë³­ÝÇ ¨ ³ÛÉ Ùáõ­ ñ³­µ³­Ý»ñ, á­ñáÝù, ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ã³­÷Ç Ù»ç ³­í»­ ɳó­Ý»É û­ÛÇÝ áõ ËÙ»É, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù µá­ÉáñÝ ¿É Ç­ñ»Ýó Ù»ç ß³­ù³ñ »Ý å³­ñáõ­Ý³­ ÏáõÙ: ºí Áݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë, å»ïù ¿ Ù»Í ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ Ñ»­ÕáõÏ­Ý»ñ û­·ï³­·áñ­Í»É` ûÛ, çáõñ, ³­é³Ýó ß³­ù³­ñÇ ÏáÙ­åáï­Ý»ñ ¢ Ñݳ­ñ³­íá­ñÇÝë Ñ»­éáõ ÙÝ³É ùÇ­Ùdz­Ï³Ý, í»­ñ³Ù­ß³Ï­í³Í ëÝݹÇó: - ÆÝã­ù³Ý Ñݳ­ñ³­íáñ ¿ ùÇã »ñ­ßÇÏ, Ù߳ϭí³Í Ùë³Ù­Ã»ñù, ·³­½³­ÛÇÝ ËÙÇãù­ Ý»ñ ÁÝ­¹áõ­Ý»É: ¸ñ³Ýù óùÝ­í³Í ³­ÕÇ, ß³­ù³­ñÇ ¢ ׳ñ­åÇ ³Õµ­Ûáõñ »Ý: ¸ñ³ ÷á­Ë³­ñ»Ý å»ïù ¿ ï³­ñ³­ï»­ë³Ï Ó»­ ûñ û·­ï³­·áñ­Í»É` Ïó­í³­ïÇ, ½»Û­Ãáõ­ ÝÇ, ó­ÑÇ­ÝÇ, ëá­Û³­ÛÇ, á­ñáÝù ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿, áñ Ù³ñ­¹áõ ëÝݹ³­Ï³ñ­·Ç Ù»ç Ý»­ñ³é­í»Ý ã³­÷³­íáñ ù³­Ý³­Ïáí ¢ Ù»­ÏÁ ÙÛáõ­ëÇÝ Ñ»ñ­ ó­÷á­Ë»­Éáí: Ò»­ÃÁ ¹ñ³­Ï³Ý ¿ ³½­¹áõÙ Ç­Ùáõ­ÝÇ­ï»­ïÇ íñ³: Ðݹϳ­Ó³­í³­ñÇ, ѳ­ ó³­Ñ³­ïÇÏ­Ý»­ñÇ, ÙëÇ Ù»ç ß³ï ϳ óÇÝÏ, á­ñÁ ¢ë ɳí ϳñ­·³­íá­ñáõÙ ¿ Ç­Ùáõ­ÝÇ­ï»­

ïÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÁ,- ³­ëáõÙ ¿ ì³ñ­¹³­Ýáõß ä»ï­ñáë­Û³­ÝÁ` ÑÇ­ß»ó­Ý»­Éáí ݳ¢, áñ Ù³­ ùáõñ û­¹áõÙ ÉÇ­Ý»­ÉÁ ¢ë µ³­ñ»­ñ³ñ ³½­¹»­ óáõíÛáõÝ ¿ ÃáÕ­ÝáõÙ Ù³ñ­¹áõ û ÇÝù­Ý³½­ ·³­óá­Õáõí۳Ý, û ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý íñ³: ÜáõÛ­ÝÁ í»­ñ³­µ»­ñáõÙ ¿ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇÝ: ¸Ç»­ïá­Éá­·Á Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ï³­ÉÇë ß³ï ½µ³Õ­í»É Ýñ³Ýó Ñ»ï, ù³­ÝÇ áñ Ù»­Í»­ ñÇ ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­å³­ÛÇÝ áõ ëÝݹ³­ÛÇÝ µá­ Éáñ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ëá­íá­ñáõÛíݻñÝ ³Ýó­ÝáõÙ »Ý »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇÝ: - º­Õ»ù ³­éáÕç, áñ Ó»ñ »­ñ»­Ë³Ý ¨ë ³­éáÕç ÉÇ­ÝÇ, ëåá­ñïáí ½µ³Õ­í»ù, áñ Ýñ³Ýù ¿É Ó»½ Ñ»ï Ùdz­ëÇÝ ëÇ­ñ»Ý ëåáñ­ïÁ: ²ÛÝ­å»ë ³­ñ»ù, áñ ³­éáÕç ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­åÁ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ ¹³ë­ïdz­ñ³­ÏáõÃ­Û³Ý Ñ»ï ѳ­ ÙÁݭóó ·Ý³, Ýñ³Ýù Ç­Ù³­Ý³Ý, û ÇÝãÝ ¿ ɳí, ÇÝ­ãÁ` í³ï, áñ ë»­ñáõÝ¹Ý ³­éáÕç ÉÇ­ÝÇ,Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ï³­ÉÇë ì³ñ­¹³­Ýáõß ä»ï­ ñáë­Û³­ÝÁ:

3

23

²í³Ý¹³Ï³Ý µÅßÏáõÃÛáõÝ

¸»é¢ë ­Ù»­½³­ÝÇó 6000 ï³­ñÇ ³­é³ç µáõÛ­ë»­ñÇ û·­ï³­Ï³ñ Ñ³ï­ ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ Ù³ñ­¹ÇÏ Ãá­Õ»É »Ý ³ñ­Ó³­Ý³·­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñ ϳ­í» ë³­ÉÇÏ­Ý»­ñÇ ¢ å³­åÇ­ñáõë­Ý»­ ñÇ íñ³: ÜÛáõ­ÃÁ` Èáõ­ëÇ­Ý» гۭñ³­å»ï­Û³­ÝÇ

¸

»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý Ýå³­ï³Ï­Ý»­ñáí µáõÛ­ë»­ñÇ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý ×³­Ý³­ å³ñÑ­Ý»ñ »Ý áõ­Õ»Ý­ß»É ݳ¢ Ñ³Û µÅßϳ­å»­ï»­ñÁ, áí­ù»ñ ׳­Ý³­ã»É »Ý ¹»­ Õ³­µáõÛ­ëÁ, Ç­Ù³­ó»É ¹ñ³Ýó ùÇ­Ùdz­Ï³Ý µ³­Õ³¹­ñáõíÛáõ­ÝÁ ¢ µáõ­ë³­µ³­Ý³­Ï³Ý ³­é³Ýӭݳ­Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: ²Ûë ³Ý­·³Ù Ù»Ýù ÏËá­ë»Ýù ëá­ËÇ ¢ ëËïá­ñÇ µáõ­Å³­Ï³Ý ѳï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó` ϳñ¢á­ñ»­Éáí ¹ñ³Ýó ÏÇ­ñ³­éáõíÛáõ­ÝÁ Ù»ñ ϻݭó³­ÕáõÙ:

Ø»Ï å×»Õ ëËïáñ` ѳ­í»ñÅ »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹ Ùݳ­Éáõ ¹Ç­Ù³ó л­ï³ùñ­ùÇñ ¿, áñ ëá­ËÇ ¢ ëËïá­ ñÇ µáõ­Å³­Ï³Ý ѳï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ ³ñ­Ó³­Ý³·­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñ »Ý ѳݭ¹Ç­åáõÙ ¹»é¢ë 4-5ñ¹ ­¹³­ñ»­ñáõÙ, âǭݳë­ï³­ÝáõÙ: ¸ñ³Ý­óáõÙ Ëáë­íáõÙ ¿ ³Ûë »ñ­Ïáõ µáõÛ­ë»­ ñÇ µáõ­Å³­Ï³Ý ѳï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ: êá­ËÇ Ù»ç Ù»Í ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ ³Í­Ë³ç­ ñ»ñ, ëåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»ñ, ѳݭù³­ÛÇÝ ³­Õ»ñ áõ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ ϳÝ: êËïá­ñÁ ãÇ ½Ç­çáõÙ Çñ ѳ­ñáõëï µ³­Õ³¹­ñáõí۳ٵ: êËïá­ñÇ ëá­ Ëáõ­ÏÇ Ù»ç ¿É Ï³Ý ÙÇÏ­ñá­ï³ñ­ñ»ñ` ³ë­Ïáñ­ µÇ­Ý³Ã­Ãáõ, íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ, åá­Éǭ볭˳­ ñǹ­Ý»ñ: ¸ñ³Ýù ³­ñ³· µ³ñÓ­ñ³ó­ÝáõÙ »Ý Ù³ñ­¹áõ ¹Ç­Ù³¹­ñá­Õ³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ: êá­ËÁ »ñ­Ï³Ù­Û³, ÇëÏ ëËïá­ñÁ µ³½­Ù³Ù­Û³ µáõÛ­ ë»ñ »Ý: ¸ñ³Ýù å³ï­Ï³­ÝáõÙ »Ý ßáõ­ß³­

24

3

ݳ½­·Ç­Ý»­ñÇ ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇÝ: Æ ¹»å, ëËïá­ ñÇÝ ³­é³ë­å»­É³­Ï³Ý ѳï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»ñ »Ý í»­ñ³·ñ­í»É ³ñ¢»É­Û³Ý µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç: ²Ý­·³Ù ïÇ­µ»­ÃÛ³Ý µÅßϳ­ñ³Ý­Ý»­ñáõÙ ëËïá­ñÇÝ ³­é³Ýӭݳ­Ñ³­ïáõÏ ï»Õ ¿ Ñ³ï­ Ï³ó­í»É: îÇ­µ»­ÃÛ³­Ý µÅßÏáõÃ­Û³Ý ·É˳­íáñ ¹»­Õ³­ïáÙ­ëÁ` Í»­ñáõÃ­Û³Ý ¹»Ù å³Û­ù³­ñÇ ·³Õï­ÝÇ­ùÁ, ϳ­åáõÙ ¿ÇÝ µ³­ó³­é³­å»ë ëËïá­ñÇ ·áñ­Í³­ÍáõÃ­Û³Ý Ñ»ï: Àëï ³Û¹ µ³­Õ³¹­ñ³­ïáÙ­ëÇ` 6 ï³­ñÇÝ Ù»Ï ³Ý­·³Ù ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ Ù³ù­ñ»É ׳ñ­å»­ ñÇó ¢ ù³­ñ³­ÛÇÝ Ýëïí³Íù­Ý»­ñÇó, µ³­ñ»­ ɳ­í»É Áݹ­Ñ³­Ýáõñ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­Ïáõí Ûáõ­ÝÁ, Ï³Ý­Ë»É ÇÝ­ý³ñÏï, ÙÇá­Ï³ñ­¹Ç³, ëï»­Ýá­Ï³ñ­¹Ç³, ëÏÉ»­ñá½, ϳíí³Íù, ½³­ ݳ­½³Ý áõ­éáõó­ù³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃÛ­áõÝ­Ý»ñ, í»­ñ³­Ï³Ý·­Ý»É ï»­ëá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ, í»­ñ³ó­Ý»É ·É˳­ó³­íÁ: ¸»­Õ³­ïáÙ­ëÇ Ù³­ëÇÝ ëïáñ¢ ÏËá­ë»Ýù, 볭ϳÛÝ ãÙá­é³­Ý³Ýù, áñ ³­é³­ ç³ñÏ­íáÕ ÙÇ­çáó­Ý»ñÝ ÁÝ­¹áõ­Ý»­Éáõó ³­é³ç ѳñ­Ï³­íáñ ¿ ËáñÑñ­¹³Ï­ó»É µÅßÏÇ Ñ»ï:

îÇ­µ»­Ã³­Ï³Ý ·³Õï­ÝÇ ¹»­Õ³­ïáÙ­ëÁ ȳí Éí³­Ý³É ¢ Ù³ù­ñ»É 350·ñ ëË­ ïáñ, Ù³Ýñ Ïïñ³­ï»É ¢ ÷³Û­ï» ϳ٠׻­Ý³­å³­Ï» ·¹³­Éáí ïñá­ñ»É ³­å³­Ï» ³­Ù³­ÝáõÙ, Ïßé»É ½³Ý·­í³­ÍÇó 200·ñ³­ ÙÇ ã³­÷áí` í»ñó­Ý»­Éáí ѳï­Ï³­å»ë ÑÛáõ­ ÃÁ: ìñ³Ý ³­í»­É³ó­Ý»É 96 ïá­Ïá­ë³­Ýáó ëåÇñï, ÉóÝ»É ¹³ñÓ­Û³É ³­å³­Ï» ³­Ýá­ÃÇ

Ù»ç ¢ ³­Ùáõñ ÷³­Ï³Í å³­Ñ»É ÙáõÃ, ë³­ éÁ ï»Õ 10 ûñ: ²Û­Ýáõ­Ñ»ï¢ ½³Ý·­í³ÍÝ ³Ýó­Ï³ó­Ý»É óݭ½Ç­ýáí, ù³­Ù»É: 2-3 û­ñÇó ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ëÏë»É µáõ­Åáõ­ÙÁ: ä»ïù ¿ ËÙ»É áõ­ï»­Éáõó 20 ñá­å» ³­é³ç, Ù»Ï ù³­ éáñ¹ µ³­Å³Ï ë³­éÁ ϳ­ÃÇ Ñ»ï, ϳ­ÃÇÉ­ Ý»­ñáí` ËÇëï ѻ­Éáí ëïáñ¢ µ»ñíáÕ Ï³ñ·ÇÝ. ³é³çÇÝ ûñÝ ÁݹáõÝ»É 2 ³Ï³Ý ϳÃÇÉ 1-ÇÝ »ñÏáõ ³Ý·³ÙÁ, 3 ϳÃÇÉ, »ññáñ¹ ³Ý·³ÙÁ: ºñÏñáñ¹ ûñí³ÝÇó ëÏë³Í Ù»Ï³Ï³Ý Ï³ÃÇÉ ³í»É³óÝ»É ³Ù»Ý ÁݹáõÝ»ÉÇë ÙÇÝ㢠5-ñ¹ ûñÁ: 6-ñ¹ ûñÇó ëÏë³Í ÝáõÛÝ Ñ»ñóϳÝáõÃÛ³Ùµ å³Ï³ë»óÝ»É ù³Ý³ÏÁ: 11-ñ¹ ûñÁ ËÙ»É 25 ³Ï³Ý ϳÃÇÉ 3 ³Ý·³Ù: ´áõÅ­Ù³Ý »ñÏ­ñáñ¹ Ïáõñ­ëÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ëÏë»É 6 ï³­ ñÇ ³Ýó:

§²­í³Ý­¹³­Ï³Ý µÅÇß­ÏÁ¦ ìÇÉ­Û³Ù ê³­ñá­Û³­ÝÇ ³­ï³­ÙÇ ï³Ï гۭϳ­Ï³Ý Ëá­Ñ³­Ýá­óáõÙ ëá­ËÁ ¢ ëËïá­ñÝ Ç­ñ»Ýó å³ï­í³­íáñ ï»ÕÝ áõ­Ý»Ý: гï­Ï³­å»ë ëËïá­ñÇ ·áñ­Í³­Íáõí۳ٵ ³ã­ùÇ »Ý ÁÝ­Ï»É µÇíÉÇë­óÇ­Ý»­ñÁ: ìÇÉ­Û³Ù ê³­ñá­Û³­ÝÇ ÑÇ­ßá­ÕáõÃ­Û³Ý Ù»ç ٳݭÏáõÃ­Û³Ý µáõÛ­ñÁ ϳå­í³Í ¿ñ ëËïá­ñÇ Ñ»ï: سÛñÝ ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ ³Ý­¹³Ù­Ý»­ñÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇó Ñ»­éáõ å³­Ñ»­Éáõ Ýå³­ï³­Ïáí ³­é³­íáï ϳ­ÝáõË ëËïá­ñáí ѳ­Ù»Ù­í³Í Ï»­ñ³­Ïáõñ­Ý»ñ ¿ñ ëïÇ­åáõÙ áõ­ï»É: ÖÇßï

²í³Ý¹³Ï³Ý µÅßÏáõÃÛáõÝ ¿, ³ñ¹­ÛáõÝ­ùÁ µ³­ó³­éÇÏ ¿ñ, ³­éáÕ­çáõí Ûáõ­ÝÁ` »­ñ³ß­Ë³­íáñ­í³Í, 볭ϳÛÝ å³ñ­µ»­ ñ³­Ï³Ý ·áñ­Í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ ׳­Ï³­ï³·­ñ³­ Ï³Ý Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»­ó³í. ÷áù­ñÇÏ ìÇÉ­Û³­ÙÇÝ Ñ»­é³ó­ñÇÝ ¹åñá­óÇó` ëËïá­ñÇ Ñá­ïÇ å³ï­×³­éáí:

Ø»Ï ½³ñ­ÏÇ` ç³ñ­¹Ç ѳ­½³ñ êá­ËÇ ¢ ëËïá­ñÇ ëáõñ Ñá­ïÁ å³Û­ Ù³­Ý³­íáñ­í³Í ¿ ¹ñ³Ý­óáõÙ ³é­Ï³ ýÇ­ ïá­óÇï­Ý»­ñáí` ³­ÉÇ­óÇ­Ýáí, á­ñáÝù áõ­Ý»Ý ٳݭñ¿³ë­å³Ý ¢ ѳ­Ï³­×Ç×­í³­ÛÇÝ Ñ³ï­ ÏáõíÛáõÝ­Ý»ñ: êá­ËÇ Ù»ç ß³ï ¿ C íÇ­ï³­ ÙÇ­ÝÁ, á­ñÇ û­ñ³­Ï³Ý 峭ѳݭçÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ µ³­í³­ñ³­ñ»É 80-100· ­Ï³­Ý³ã ëáË û·­ ï³­·áñ­Í»­Éáí: êáË Ï³Ù ëËïáñ »ñ­Ï³ñ ͳ­Ù»­Éáí »­ñ³ß­Ë³­íáñ­íáõÙ ¿ µ»­ñ³­ÝÇ Ëá­ éá­ãÇ ³­éáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ, í»­ñ³­ÝáõÙ »Ý Ýñ³­ ÝáõÙ íï³Ý· Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ÝáÕ Ù³Ý­ñ¿­Ý»ñÝ áõ ÉÝ¹Ç µáñ­µá­ù³­ÛÇÝ åñá­ó»ë­Ý»­ñÁ: ²Û¹ ³­éáõ­Ùáí ѳïϳ­å»ë û·­ï³­Ï³ñ ¿ ϳ­ ݳã ëá­ËÁ: êá­ËÇ Ï»Õ¢Ý»­ñÝ û·­ï³­·áñ­Í»É »Ý ·áõ­Ý³Ý­Ûáõà ëﳭݳ­Éáõ Ýå³­ï³­Ïáí: ØÇÝã ³ÛÅÙ ¿É ëá­ËÇ Ï»Õ¢Ý»­ñáí Ý»ñ­ ÏáõÙ »Ý ¼³­ïÇ­ÏÇ Óí»­ñÁ: êá­ËÇ Ï»Õ¢Ç û·­Ýáõí۳ٵ Ù³ñ­¹ÇÏ ÝáõÛ­ÝÇëÏ §·áõ­ß³­ ÏáõíÛáõÝ­Ý»ñ¦ »Ý ³­ñ»É. ϳݭ˳­ï»­ë»É »Ý Ùá­ï³­Éáõï ÓÙé³Ý ËëïáõÃ­Û³Ý ³ë­ïǭ׳­ ÝÁ: ´³Ûó ëñ³Ýù ³Ûë §»ñ­Ïáõ µÅÇßÏ­Ý»­ñǦ ÙÇ³Ï ³ñ­Å³­ÝÇù­Ý»­ñÁ ã¿ÇÝ:

ȳ­ÉÇë »Ù, áñ ³­éáÕç Éǭݻ٠²ñ­óáõÝ­·³­·»Õ­Ó»­ñÁ ɳ­í³­·áõÛÝë ϳ­ ñ»­ÉÇ ¿ Ù³ù­ñ»É ϳ٠Éí³­Ý³É ³ñ­ï³ë­í»­ Éáõ ׳­Ý³­å³ñ­Ñáí: ¸³ ·Ç­ï»Ý µá­Éá­ñÁ: 곭ϳÛÝ áã µá­Éá­ñÁ ·Ç­ï»Ý, û áñ­ù³Ý û·­ï³­Ï³ñ ¿ ëáË Ïïñ³­ïáÕ ¹³­Ý³­ÏÇ ï³Ï å³Û­Ã³Í Ñ»­ÕáõÏ å³ñ­Ïáõ×­Ý»­ñÇ ³ñ­ ï³­½³­ïáõÏÝ ³ã­ù»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ: ¸ñ³Ýù áã ÙdzÛÝ ³ñ­óáõÝù­Ý»­ñÇ û·­Ýáõí۳ٵ Ù³ù­ ñáõÙ »Ý ³ã­ù»­ñÁ, ³ÛÉ¢ ϳݭ˳ñ­·»­ÉÇã Ýå³­ï³Ï áõ­Ý»Ý: ØÇ ù³­ÝÇ å³ñ½ ѳݭ·³­Ù³Ýù­Ý»ñ, ³Û­ Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ѳ߭íÇ ³é­Ý»É ëá­ËÇ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ` Ù³ù­ñ»­Éáõó ³­é³ç ¹³­Ý³­ÏÁ å»ïù ¿ ¹Ý»É ³­Õ³ç­ñÇ Ù»ç, áñ­å»ë­½Ç ÏïñíÇ ëá­ËÇ ëáõñ Ñá­ïÁ, ëá­ËÁ ï³­å³­Ï»­Éáõó ³­é³ç ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ó­Ã³­Ë»É ³É­Ûáõ­ñÇ Ù»ç ¢ ï³­å³­ Ï»­Éáõ Áݭóó­ùáõÙ ÙÇ ÷áùñ ³Õ ³­í»­ ɳó­Ý»É,

Ïïñ³ï³Í ëá­ËÇ Ã³ñ­ÙáõíÛáõ­ÝÁ å³Ñ­å³­Ý»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ѳñ­Ï³­íáñ ¿ ³ÛÝ ï»­Õ³¹­ñ»É ³Õ ³­ñ³Í ³÷­ë»­Ç Ù»ç, ëá­ËÇ ³­í»­Éáñ¹ ÏÍí³Û­ÝáõíÛáõ­ÝÁ Ïí»­ñ³­Ý³, »­Ã» Ïïñ³­ï»ù ¢ ÙÇ ù³­ ÝÇ ñá­å» ÃáÕ­Ý»ù ë³­éÁ çñÇ Ù»ç ϳ٠íñ³Ý »­é³ó­ñ³Í çáõñ ÉóÝ»ù, ëËïá­ñÇ Ñá­ïÁ í»­ñ³ó­Ý»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ³ÛÝ ÙÇ ù³­ÝÇ ûñ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ÃáÕ­Ý»É Ó»­ ÃÇ Ù»ç:

¸»­Õ³­ïáÙ­ë»ñ` ïݳ­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ïáõ­÷Çó ̳­Ýá­Ã³­Ý³­Éáí ³­í³Ý­¹³­Ï³Ý µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç ÏÇ­ñ³é­íáÕ ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇݪ á­ñá­ß»­óÇÝù ³­é³­ç³ñ­Ï»É ѳÛï­ÝÇ ÙÇ ù³­ ÝÇ ¹»­Õ³­ïáÙ­ë»ñ` Ñáõ­ë³­Éáí, áñ ¹ñ³Ýù Ïû·­Ý»Ý Ó»½ ÉÇ­Ý»É ¿É ³­í»­ÉÇ ³­éáÕç ¢ ¹Ç­ Ù³ó­ÏáõÝ:

1.

êá­ËÁ ÉóÝ»É ·Ç­Ýáõ ù³­ó³­ËÇ Ù»ç ¢ ÃáÕ­Ý»É ÙÃáõÃ­Û³Ý Ù»ç, á­ñÇó Ñ»­ïá áõ­ï»É ëï³­Ùáù­ëÇ Ãáõ­Éáõí۳Ý, ëñï˳é­Ýá­óÇ µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ:

2.

êá­ËÁ Ëá­ñá­í»É ¢ áõ­ï»É ` Ãá­ù³­ ÛÇÝ Ëá­Õá­í³Ï­Ý»­ñÇ, ѳ­½Ç ¢ ¹³ßï­é³­ÝÇ Ë³Ý­·³­ñáõÙ­Ý»­ñÇ µáõÅ­Ù³Ý Ýå³­ï³­Ïáí:

3.

êá­ËÝ ³­Õ³É, ù³­Ù»É ¢ Ù½í³Í­ ùÁ ÃáÕ­Ý»É å³ñ½­íÇ: ²Û¹ ÑÛáõ­ÃÇó û­ñÁ »­ñ»ù ³Ý­·³Ù 5-³­Ï³Ý ϳ­ÃÇÉ Ï³­Ã»ó­Ý»É ³­Ï³Ý­çÇ Ù»ç ³­Ï³Ýç­Ý»­ñáõÙ »­Õ³Í Ëßßá­ óÁ µáõ­Å»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: ²Û¹ ÝáõÛÝ Ù½í³Í­ùÁ ϳ­Ã»ó­Ý»É û­¹³­Ëáñ­ßÇÏ­Ý»­ñÇ µáñ­µá­ùáõÙ­ Ý»­ñÁ µáõ­Å»­Éáõ ѳ­Ù³ñ:

4.

º­÷³Í ëá­Ëáí ³­åáõñ áõ­ï»­ÉÇë ß³­ù³­ñ³Ë­ïáí ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ ³ñ­Û³Ý Ù»ç ß³­ù³­ñÇ ù³­Ý³ÏÝ Çç­ÝáõÙ ¿:

5.

²­Ï³Ý­çÇ ó³­íÁ Ùdzݭ·³­ÙÇó ϳÝó­ÝÇ, »­Ã» ÃáõÛÉ ï³­ù³ó­ñ³Í ëá­ËÇ ÑÛáõ­ÃÇ 1-2 ϳ­ÃÇÉ Ï³­Ã»ó­Ý»ù:

6.

²Ý­·Ç­Ý³­ÛÇ ¹»å­ùáõÙ ù»­ñ³Í ëá­ ËÇ, ËÝÓá­ñÇ ¢ Ù»Õ­ñÇ Ñ³­í³­ë³ñ ù³­Ý³­ Ïáõí۳ٵ ˳é­Ýáõñ¹Ý ÁÝ­¹áõ­Ý»ù û­ñ³­Ï³Ý 3-4 ³Ý­·³Ù` Ù»­Ï³­Ï³Ý û­ÛÇ ·¹³É:

7.

êá­ËÝ ³­ÕÇ Ñ»ï Í»­Í»É ¢ ¹Ý»É ó­ñ³­Ë³­Ï³­É³Í í»ñ­ùÇÝ` µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­ Ù³ñ:

8.

20· ëË­ïá­ñÁ Í»­Í»É, íñ³Ý ³­í»­ ɳó­Ý»É 200· ­·Ç­ÝÇ, ѳݭ¹³ñï Ïñ³­ÏÇ íñ³ »­÷»É 5 ñá­å», ù³­Ù»É ¢ ËÙ»É Ãáõ­ ݳ­íáñ­í³­Íáõí۳Ý, ÉÛ³ñ­¹Ç ¢ Ãá­ù³­µáñ­µÇ µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ:

9.

êËïá­ñÁ ×½Ù»É, 5 ϳ­ÃÇÉ Ù½í³Í­ ùÇÝ ³­í»­É³ó­Ý»É 15 ϳ­ÃÇÉ ·³­½³­ñÇ ¢ 15 ϳ­ÃÇÉ ÏÇï­ñá­ÝÇ ÑÛáõÃ, ˳é­Ý»É ¢ û­ñÁ »­ñ»ù ³Ý­·³Ù »­ñ»ù ϳ­ÃÇÉ Ï³­Ã»ó­Ý»É ùóÝóù­Ý»­ñÁ` ·ñÇ­åÇ µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ:

10.

êËïáñÝ ³­Õ³É, ·Ç­Ýáõ ù³­ ó³­Ëáí ¢ Ù»Õ­ñáí ˳é­Ý»É ¢ û­ñÁ »­ñ»ù ³Ý­·³Ù Ù»Ï ×³­ßÇ ·¹³É áõ­ï»É` ³ñ­Û³Ý ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ, Ù³ñ­ëá­ Õ³­Ï³Ý áõ­Õáõ µáñ­µá­ùáõÙ­Ý»­ñÇ µáõÅ­Ù³Ý Ýå³­ï³­Ïáí:

²Û¹ ³ñ­ï³­ëá­íáñ âÇ­åá­ÉÇ­ÝáÝ æ³­ÝÇ èá­¹³­ñÇÝ Çñ §âÇ­åá­ÉÇ­Ýá­ÛÇ ³ñ­ ϳͭݻ­ñÁ¦ ·ñùáõÙ ·É˳­íáñ Ñ»­ñá­ëÇÝ` âÇ­åá­ÉÇ­Ýá­ÛÇÝ í»­ñ³·­ñ»É ¿ ѳï­Ï³­ÝÇß­ Ý»ñ, á­ñáÝù áã ÙdzÛÝ µÝá­ñáß »Ý Ù³ñ­¹áõÝ, ³ÛÉ¢ ëá­ËÇÝ: γñ­ÍáõÙ »Ýùª ëáË áõ­ï»É ¹Åí³­ñ³­óáÕ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ ϳ­ñ»­ ÉÇ ¿ Áݭûñ­ó»É ³Ûë Ñ»­ùdz­ÃÁ ¢ ÙÇ¢ÝáõÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï µ³­ó³ï­ñ»É, û áñ­ù³Ý ³ÝÑ­ ñ³­Å»ßï ¿ ëá­ËÇ ·áñ­Í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ Ñ³ï­ Ï³­å»ë Ëá­Ñ³­Ýá­óáõÙ: 곭ϳÛÝ ãå»ïù ¿ Ùá­é³­Ý³É, áñ û° ëá­ËÁ, û° ëËïá­ñÝ áõ­ Ý»Ý Ñ³­Ï³­óáõ­óáõÙ­Ý»ñ. ¹ñ³Ýó ѳ­×³­Ë³­ ÏÇ ÏÇ­ñ³­éáõ­ÙÁ Ëáñ­Ñáõñ¹ ãÇ ïñíáõÙ ÑÕÇ Ï³­Ý³Ýó ¢ É»­Õ³­ù³­ñ³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñáí ï³­é³­åáÕ­Ý»­ñÇÝ: º­Õ»ù ³­éáÕç:

3

25

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå

úñÇݳϻÉÇ ûñ³Ï³ñ·

سñ¹Ý Çñ ûñ·³ÝǽÙÇ ³é³ÝÓݳѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ µ³ó³Ñ³Ûï»ÉáõÝ ½áõ·ÁÝóó ³ëïÇ׳ݳµ³ñ Ùß³Ï»É ¿ ß³ï áõ ß³ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý ÙÇçáóÝ»ñ... ÜÛáõÃÁª 곭û­ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇ

¸

³­ñ»ñ, ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ñ³­½³­ñ³Ù­Û³Ï­Ý»ñ ³­é³ç ³Û¹ ÙÇ­çá­ó­Ý»ñÝ ³ÛÝ­ù³Ý å³ñ­½áõ­Ý³Ï ¿ÇÝ, áñ Ý»ñ­Ï³­ÛÇë µÅßÏáõÃ­Û³Ý ·»ñÑ­½áñ ½³ñ­·³­óáõÙ­Ý»­ñÇ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ ãÇ Ï³­ñ»­ÉÇ ¹ñ³Ýù ϳݭ ˳ñ­·»­ÉáõÙ ³Ý­í³­Ý»É: ²Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, ³Û­ëûñ ³ß­Ë³ñ­ÑÇ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ ½·³­ÉÇ Ù³ëÁ ·ïÝáõÙ ¿, áñ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ݳ˭ÏÇ­ÝáõÙ ÏÇ­ ñ³é­íáÕ å³ñ­½áõ­Ý³Ï ÙÇ­çáó­Ý»­ñáí å³Û­ ù³­ñ»É ¹»é¢ë­Ç ѳÛï ã»­Ï³Í ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ¹»Ù: ²­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý ÃÇí Ù»Ï ·ñ³­í³­Ï³­ÝÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ų­Ù³­Ý³­Ï³­

سë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÁ Ëáñ­Ñáõñ¹ ã»Ý ï³­ ÉÇë ³­é³­íáï­Û³Ý` ÙÇÝ㢠ų­ÙÁ 12-Á, ݳ­Ë³­×³­ß»É, ëáõñ× Ï³Ù Ã»Û ËÙ»É: 26

3

ÏÇó Ï۳ݭùÇ ÷á­Ãáñ­Ï³­ÑáõÛ½ éÇíÙáõ٠ѳݷë­ï³­í»­ ïáõÃ­Û³Ý áõ Ý»­¹³ß­Ý³­Ïáõí Û³Ý Ï³­é³­í³­ñáõ­ÙÁ, áõë­ïÇ ³­é³ç­Ý³­Ñ»ñà áõ­ß³¹­ñáõí ÛáõÝ å»ïù ¿ ¹³ñÓ­Ý»É û­ñ³­ ϳñ­·ÇÝ: гÛï­ÝÇ ¿, áñ ûñ­ í³ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ų٠ÙÇ Ëáñ­Ñáõñ¹ áõ­ÝÇ, ¢ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ¹ñ³Ýó ë³Ñ­Ù³­Ý³­½³­ïáõÙ­ Ý»­ñÁ Ñݳ­ñ³­íá­ñÇÝë å³Ñ­ å³­Ý»­Éáí, ѳ­í³­ï³­Éáí áõ ÇÝã-áñ Ç­Ù³ëï ·ïÝ»­Éáí` ³­éáÕç ÉÇ­Ý»É: 1. ²÷­ëá­ë»ù ùÝ»É ³­é³­íáï­Û³Ý óñÙ áõ­Õ»­Õáí ÀÝ­¹áõÝ­í³Í ï»­ë³­Ï»ï ¿, á­ñ §³­Ù»­ ݳ­ù³Õóñ¦ ùáõ­ÝÁ §·³­ÉÇë ¿¦ ³­é³­íáï­ Û³Ý Å³­ÙÁ 6-Çó ¢ ï­¢áõÙ ÙÇÝ㢠ų­ÙÁ 13-Á: ²Ûë ϳñ­ÍÇ­ùÇÝ »Ý ß³­ï»ñÝ ³ß­Ë³ñ­ ÑÇ ï³ñ­µ»ñ ͳۭñ»­ñáõÙ, ÙÇÝã ų­Ù³­ ݳ­Ï³­ÏÇó ·Ç­ïáõíÛáõ­ÝÁ å³ñ­½áõÙ ¿, áñ ³­é³­íáï­Û³Ý ų­ÙÁ 6-Çó Ñ»­ïá Ù³ñ­¹áõ ·ÉËáõÙ ÍÝíáõÙ »Ý É³í³·áõÛÝ á­ñá­ßáõÙ­ Ý»ñÝ áõ ³­Ù»­Ý³Ëݹ­ñ³­Ñ³­ñáõÛó ѳñ­ó»­ñÇ Éáõ­ÍáõÙ­Ý»­ñÁ: 2. ØÇ ßï³­å»ù ݳ­Ë³­×³­ß»É سë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÁ Ëáñ­Ñáõñ¹ ã»Ý ï³­ ÉÇë í³Õ ³­é³­íáï­Û³Ý` ÙÇÝ㢠ų­ÙÁ 12-Á, ݳ­Ë³­×³­ß»É, ëáõñ× Ï³Ù Ã»Û ËÙ»É: ²Ûë ų­Ù»­ñÇÝ Ëáñ­Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ ß³ï çáõñ ËÙ»É. Ù³­ùáõñ çáõ­ñÁ Ù³ù­ñáõÙ ¿ ûñ­·³­

ÝǽÙÝ áõ ѳñë­ï³ó­ÝáõÙ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ѳݭù³­ÛÇÝ ÝÛáõ­Ã»­ñáí: 3. ²ß­Ë³­ï»°ù º­Ã» ³ß­Ë³­ïáõÙ »ù Ñëï³Ï ³ß­Ë³­ ﳭų­Ù³­Ý³­Ïáí, ¢ Ó»ñ ɳñ­í³­ÍáõíÛáõ­ ÝÁ ëÏëíáõÙ ¿ ³­é³­íáï­Û³Ý 9-Çó, ³­å³ ³ß­Ë³­ï»ù` ϳñ¢á­ñáõíÛáõÝ ãï³­Éáí Ó»ñ ³­ñ³­ÍÇÝ: ê³ µá­Éá­ñá­íÇÝ ãÇ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ §·áñ­ÍÇÝ Ù³ï­Ý»­ñÇ ³­ñ³Ý­ùáí ݳ­Û»É¦: ä³ñ­½³­å»ë ë³ ½·³ó­ÙáõÝù­Ý»­ñáí ͳݭ ñ³­µ»éÝ­í»­Éáõó Ëáõ­ë³­÷»­Éáõ ÙÇ³Ï Ù»­ Ãá¹Ý ¿: ºñ­µ»ù ÙÇ É³ñ­í»ù ³Ý­Ñ³­çá­Õáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ¢ Ó³­Ëá­ÕáõÙ­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ: ìǭ׳­Ï³·­ñáõíÛáõ­ÝÁ ÷³ë­ïáõÙ ¿, áñ »ñµ Ù³ñ­¹ÇÏ Ëáõ­×³­åÇ »Ý Ù³ïÝ­íáõÙ áõ ³Ý­ ѳݷë­ï³­ÝáõÙ ·áñ­Í»­ñÇ ³­é³­ïáõÃ­Û³Ý áõ ų٭ϻï­Ý»­ñÇ ëÕáõÃ­Û³Ý å³ï­×³­éáí, ³Û¹ ų­Ù³­Ý³Ï Ç­ñ»Ýó Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇó ³­í»­ÉÇ ùÇã »Ý ³ß­Ë³­ïáõÙ: 4. гݷë­ïÇ áã 峭ﳭѳ­Ï³Ý ų٠»­Ïáõ½¢ µá­Éáñ ÑÇ٭ݳñÏ­Ý»­ñáõÙ Áݹ­ÙÇç­Ù³Ý ų­ÙÁ 13-14-Ý­ ¿, 볭ϳÛÝ ³Ûë­ï»Õ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ·Ý³É Ëá­ñ³­Ù³Ý­Ïáõí Û³Ý, ¢ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÝ Áݹ­ÙÇ­ç»É ų­ÙÁ 12:30-ÇÝ, »ñµ ³ñ¢Á µ³­í³­Ï³Ý µ³ñÓñ ¿ »ñÏÝ­ùáõÙ, µ³Ûó ¹»é¢ë ­ãÇ ³Û­ñáõÙ, áõë­ïÇ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ Ï³ ëï³­Ý³É ³ñ¢Ç áã íݳ­ë³­Ï³ñ ù³­Ý³Ï, ÇÝãÝ Ç­Ùáõ­ÝÇ­ï»­ ïÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý µÝ³­Ï³Ý ³­Ù»­Ý³­å³ñ½ áõ Ù³ï­ã»­ÉÇ ï³ñ­µ»­ñ³ÏÝ ¿: ²Ûë ų­ÙÁ Ó·íáõÙ ¿ ÙÇÝã 13:30-Á, ¢ µ³­ó³­éÇÏ ¿ ³ÛÝ­

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå ù³Ýáí, áñ ³ñ¢Ç áñáß³ÏÇ Ñ³ïÏáõÃÛáõÝ­ Ý»ñ ó÷³ÝóáõÙ »Ý ÝáõÛÝÇëÏ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ÝÛ³ñ¹³Ã»É»ñ` ëÝáõóáõÙ ¢ ³Ùñ³óÝáõÙ ¹ñ³Ýù: ²Ûë ųÙÇÝ ÁݹáõÝ³Í ëÝáõÝ¹Ý ³Ù»Ý³¹Ûáõñ³Ù³ñëÝ ¿` ³ÝÏ³Ë ¹ñ³ ϳ­ ÉáñdzϳÝáõÃÛáõÝÇó: ¶³ÕïÝÇùÝ ³ÛÝ ¿, áñ Ù»ñ ûñ·³ÝǽÙÝ ³Ûë ųÙÇÝ ¿ ëÏëáõÙ ³ß˳ï»É Çñ áÕç §Ñ½áñáõÃÛ³Ùµ¦: 5. ´³Ý³Ïó»Éáõ ³Ù»Ý³ÇÙ³ëïáõÝ Å³ÙÁ Þ³ï ·áñͳñ³ñÝ»ñ ·áñͳñùÝ»ñÇ Ï³Û³óÙ³Ý, å³Ûٳݳ·ñ»ñÇ ÏÝùÙ³Ý É³­ í³·áõÛÝ Å³Ù »Ý ѳٳñáõÙ ³é³íáïÛ³Ý 11­12­Ý ÁÝÏ³Í Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³­ ÍÁ: ê³Ï³ÛÝ ÇÝãå»ë å³ñ½íáõÙ ¿, ³Ûë ųÙÇÝ Ù»ñ ëï³ÙáùëáõÙ ·áÛ³­ ÝáõÙ ¿ ëï³Ùáùë³ÑÛáõà ¢ ³é³ç³­ ÝáõÙ ¿ ëÝí»Éáõ å³Ñ³Ýç, ÇëÏ ³Û¹ å³Ñ³ÝçÁ ãµ³í³ñ³ñ»ÉÁ ëÃñ»ë³ÍÇÝ ·áñÍáÝ ¿: гݹÇåáõÙÝ»ñÇ áõ å³Û­ ٳݳ·ñ»ñÇ ÏÝùÙ³Ý ³Ù»Ý³Ýå³­ ï³Ï³Ñ³ñÙ³ñ ųÙÁ ëÏëíáõÙ ¿ ³ÛÝ å³ÑÇó, »ñµ Ù³ñ¹áõ Ï»Ýë³­ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ï³ñ¢áñ ݳ­ ˳å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇó Ù»ÏÁ` ëÝÝ¹Ç ÁݹáõÝáõÙÁ, µ³í³ñ³ñí»É ¿, ³Û¹ Å³Ù³Ý³Ï ³é³í»É ß³ï ³ñÛáõÝ ¿ Ù³ï³Ï³ñ³ñíáõÙ ·ÉËáõÕ»Õ, ÇÝãÇ ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ Ù³ñ¹Ý ³Ï³­ Ù³ÛÇó ³é³í»É ëó÷ áõ ßñç³­ Ñ³Û³ó ¿ ÉÇÝáõÙ: 6. ²ß˳ï»ù ³ÛÝù³Ý, áñù³Ý ϳñáÕ »ù ²ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ Ç¹»³É³­ Ï³Ý Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³ÍÁ ÙÇÝ㢠»ñ»ÏáÛ³Ý 6­Ý ¿, ¹ñ³ÝÇó Ñ»ïá ³ß˳­ ï»É, Ý߳ݳÏáõÙ ¿ í³ïÝ»É ë»÷³­ Ï³Ý ûñ·³ÝǽÙÝ áõ ³ÝÇÙ³ëï Ù³­ ᯐ ³ÛÝ: ijÙÁ 18­Çó Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ áõÕ»ÕÁ Ññ³Å³ñíáõÙ ¿ ëó÷ Ùï³Í»É. Ý³Ë å³Ï³ëáõÙ ¿ áõÕ»ÕÇÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ëÝáõóáÕ ÝÛáõûñÇ áõÅ·ÝáõÃÛáõÝÁ, ³å³ ϳٳó­Ï³Ù³ó ëÏëáõÙ »Ý áõß³¹ñáõí Û³Ý Ï³ñÇùÇ Ù³ëÇÝ §µ³ñÓñ³Ó³Ûݻɦ ßÝãáõÕÇÝ»ñÝ áõ Ãáù»ñÁ: سñ¹Ý ³Ï³­ Ù³ Ó·ïáõÙ ¿ Ù³ùáõñ û¹Ç: ºÃ» ³Ý·³Ù »ñϳñ ½µáëÝ»É ã»ù ϳñáÕ, ϳݷݻù å³ïß·³ÙµáõÙ ¢ áãÝãÇ Ù³ëÇÝ ÙÇ Ùï³­ Í»ù, ѳïϳå»ë` í³ï áõ ³ÝѳçáÕ »ñ¢áõÛÃÝ»ñÇ, ù³ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù û¹Ç Ñ»ï Ïáõï³ÏíáõÙ »Ý áõÕ»ÕÇ Í³Éù»ñáõÙ áõ ÙÇ

ûñ ϳñáÕ »Ý »ñ³½Ç ϳ٠ÙÕÓ³í³ÝçÇ ï»ëùáí §³Ûó»É»É¦:

û¹Ç Ñ»ï ³ñï³ßÝã»ÉÇë ¹áõñë ÙÕ»É ¹ñ³Ýó ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ûñ·³ÝǽÙÇó:

7. Èë»ù ëñïÇ Ó³ÛÝÇÝ ²ëïÇ׳ݳµ³ñ ëÏëáõÙ ¿ ³ÏïÇ­ í³Ý³É ëÇñïÁ: Ü߳ݳÏáõÙ ¿` å»ïù ¿ ³½³ïáõÃÛáõÝ ï³É ½·³óÙáõÝùÝ»­ ñÇÝ áõ ÝíÇñí»É ëÇñ»ÉÇ ½µ³ÕÙáõÝù­ Ý»ñÇÝ: γñáÕ »ù ÑÇᯐ áõ í»ñ³å­ ñ»É ѳ׻ÉÇ å³Ñ»ñ, Ùï³Í»É µ³ñÇ »ñ¢áõÛÃÝ»ñÇ, ÝáõÛÝÇëÏ` Ññ³ßùÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ: ê³ û·ï³Ï³ñ ¿ ëñïÇÝ:

9. êÇñá ųÙÁ ijÙÁ 21­Çó Ñ»ïá Ù³ñ¹áõ ûñ·³Ýǽ­ ÙáõÙ ³ñÃݳÝáõÙ ¿ ë»ñÁ: ä»ïù ¿ ÃáõÛÉ ï³É, áñ ûñ·³ÝǽÙÝ ³åñÇ ³Û¹ ½·³óá­ ÕáõÃÛáõÝÁ: ²ÛÝ ãÇ Ï³ñ»ÉÇ Ë»Õ¹»É ϳ٠㻭 ½áù³óÝ»É: ºÃ» ¹áõù ÙdzÛÝ³Ï »ù, µ³ó»ù Ó»ñ Ñáõß»ñÇ, ãϳ۳ó³Í áõ í³Õáõó Ïáñ³Í ëÇñ³ÛÇÝ å³ïÙáõÃÛáõÝÝ»ñÇ å³ñÏÁ: ²Û¹

ØÇ ÷ÇÉÇëá÷³Û³­ Ï³Ý ï»ëáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` Ù³ñ¹Á »ñµ»ù ãå»ïù ¿ ÑÇ­ ßÇ Çñ»Ý å³ï³Ñ³Í ³Õ»ïÝ»ñÁ, áñù³Ý ¿É ¹³éÝ »Ý ¹ñ³Ýù: Ñáõß»ñÝ Ç ½áñáõ »Ý ³ñï³¹­ ñ»É ÑáñÙáÝÝ»ñ, áñáÝù Ù³ñ¹³­ ëÇñáõÃÛ³Ý áõ µ³ñáõÃÛ³Ý ³ÝÑ­ ñ³Å»ßï µ³Õ³¹ñÇãÝ»ñ »Ý:

8 . Ø Ç Ëáõ ë³÷»ù ³Ý¹ñ³¹³éÝ³É í³ï ÑÇßáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ØÇ ÷ÇÉÇëá÷³Û³Ï³Ý ï»ëáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` Ù³ñ¹Á »ñµ»ù ãå»ïù ¿ ÑÇ­ ßÇ Çñ»Ý å³ï³Ñ³Í ³Õ»ïÝ»ñÁ, áñù³Ý ¿É ¹³éÝ »Ý ¹ñ³Ýù: âÙáé³Ý³É ¹Åµ³Ë­ ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, Ý߳ݳÏáõÙ ¿ ëï»ÕÍ»É ¹ñ³Ýó ÏñÏÝí»Éáõ ѳí³Ý³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ: ÆëÏ Å³ÙÁ 20­Ý ³ÛÝ ³Ýíï³Ý· ųÙÝ ¿, »ñµ ϳñ»ÉÇ ¿ ãÙáé³Ý³É, µ³Ûó Ù³ùáõñ

10. ºñÏÝùÇó ³ëïÕ ¿ ÁÝÏÝáõÙ... ÀÝÏÝáÕ ³ëïÕ»ñ ϳñ»ÉÇ ¿ ï»ëÝ»É Å³ÙÁ 22­Çó ëÏë³Í: ¸ñ³Ýù ïÇ»½»ñùáõ٠ϳï³ñ­ íáÕ Éáõë³ÛÇÝ ·áñÍÁÝóóÝ»ñ »Ý, áñáÝù ³½¹áõÙ »Ý ݳ¢ Ù³ñ¹Ï³­ ÛÇÝ ûñ·³ÝǽÙÇ íñ³: àíù»ñ áõÝ»Ý ëñï³ÝáóÛÇÝ ËݹÇñÝ»ñ, ×ÝßÙ³Ý ï³ï³ÝáõÙÝ»ñ, ³Û¹ å³Ñ»ñÇÝ Çñ»Ýó í³ï »Ý ½·áõÙ: ´³Ûó ݳ¢, ÇÝãå»ë Ù.Ã.³. »·Çåï³Ï³Ý ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇó ¿ í³í»ñ³óí»É, ³Ûë ųÙÇó ëÏëíáõÙ ¿ ûñí³ »ñÏñáñ¹` ·É˳íáñ Ù³ëÁ: ²ÛÝ Ù³ñ¹ÇÏ, áíù»ñ ã»Ý ͳÝñ³µ»éÝáõÙ Çñ»Ýó ³í»Éáñ¹ ɳñí³ÍáõÃÛ³Ùµ, ëïáí, ëݳå³ñÍáõÃÛ³Ùµ, ³Ûë å³Ñ»ñÇó Ç í»ñ ¹³éÝáõÙ »Ý ·áñÍáõÝÛ³ ¢ ³ñÃáõÝ, ëÏëáõÙ »Ý å³Ûù³ñ»É ûñ·³Ýǽ٠ݻñó­ ÷³Ýó³Í íï³Ý·³íáñ Ù³Ýñ¿Ý»ñÇ ¹»Ù »Ýó·Çï³Ïóáñ»Ý: êÏëíáõÙ ¿ ëï»Õͳ­ ·áñÍ»Éáõ, ëï»ÕÍ»Éáõ, ³éáÕç ³åñ»Éáõ ÙÇ Ýáñ ÙÇÏñá÷áõÉ...

3

27

ÐÇí³Ý¹³ÍÇÝ ¿

´çç³­ÛÇÝ Ñ » ­é ³ ­Ë á ë ­ ²

Û­ëûñ µçç³­ÛÇÝ Ñ»é³Ëáë áõݻݳÉÁ áã û ßé³ÛÉáõÃÛáõÝ, ³ÛÉ ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝ ¿: º­Ã» ݳ˭ ÏÇ­ÝáõÙ áÙ³Ýù ³ÛÝ ¹ÇïáõÙ ¿ÇÝ áñå»ë ßé³ÛÉáõÃÛ³Ý óáõóÇã, ³å³ ³Û­ëûñ ß³ñ­ ų­Ï³Ý Ñ»­é³­ËáëÝ ³ÛÝ­ù³Ý ѳ­ë³­Ý»­

ì»ñ­çÇÝ ë»ñÝ­¹Ç Ñ»é³ËáëÝ»ñÇ í³Ñ³Ý³ÏÇ Éáõ­ë³ñ­ Ó³­Ïáõ­ÙÝ Ç ½á­ñáõ ¿ ¹³é­Ý³É ϳ­ï³­ñ³Ï­ ïÇ ³­é³­ç³ó­Ù³Ý å³ï­×³é:

28

3

ÉÇ ¿, áñ Ù³ñ­¹áõ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñÁ Ñ»é³Ëáë áõݻݳÉáí å³Ûٳݳíáñ»ÉÁ Ñݳó³Í å³ïÏ»ñ³óáõÙ ¿: ØÇÝã­¹»é ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ 4-5 ï³­ñÇ ³­é³ç ·á­Ý» г­ Û³ë­ï³­ÝáõÙ Ñ»é³Ëáë³ù³ñ­ïÇ Ñ³­Ù³ñ û­ñ»­ñáí Ñ»ñà ¿ÇÝ Ï³Ý·­ÝáõÙ, ͳÝáõ³ñ»Ï³Ù ÷ÝïñáõÙ Ñ»­é³­Ñ³­Õáñ­¹³Ï­ óáõÃ­Û³Ý á­Éáñ­ïáõÙ... ²Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, ß³ñ­ù³­ÛÇÝ ·áñ­ ͳñ³ñÇÝ ³Ýѭݳñ ¿ å³ï­Ï»­ñ³ó­Ý»É ³­é³Ýó ³Ýӭݳ­Ï³Ý Ñ»­é³­Ëá­ëÇ: ´çç³­ÛÇÝ Ñ»­é³­Ëá­ëÇ Ý³­Ë³­ïÇ­ åÁ ëï»ÕÍ­í»É ¿ ¹»é¢ë 1947 Ãí³­Ï³­ ÝÇÝ Bell Laboratories ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝáõÙ: ÊáõÙµÝ ³­é³­ç³ñ­ÏáõÙ ¿ñ Ùá­µÇÉ Ñ»­é³­ Ëáë­Ý»ñ ÏÇ­ñ³­é»É, ÇÝ­ãÁ Ñ»ï­å³­ï»­ñ³½­

´çç³­ÛÇÝ Ñ»­é³­Ëá­ëÁ, ѳï­Ï³­å»ë í»ñ­çÇÝ 10 ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ, ¹³ñ­Ó»É ¿ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõ­ñÇ ÏÛ³ÝùÇ ³Ý­µ³­Å³­ Ý»­ÉÇ §Ù³ë­ÝÇ­ÏÁ¦: ÜÛáõÃÁª 곭û­ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇ

ÙÛ³Ý ßñç³ÝáõÙ µ³­í³­Ï³Ý ³Ý­Ñ³­í³­Ý³­ Ï³Ý ¿ñ Ù³ï­ã»­ÉÇáõÃ­Û³Ý ï»­ë³ÝÏ­Ûáõ­ÝÇó: 1973 Ãí³­Ï³­ÝÇÝ Motoralla ÁÝ­Ï»­ñáõí Ûáõ­ÝÁ ѳݭñáõí۳ÝÝ áõ ·Ç­ï³­Ï³Ý ³ß­ ˳ñ­ÑÇÝ Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ñ»ó 1.5 ÏÇ­Éá·­ñ³Ù ù³­ßáí ë³ñ­ùÁ, á­ñáí ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ñ Ëá­ë»É ³­é³Ýó ɳ­ñÇ: î³­ñ»ó­ï³­ñÇ ³Ûë ·Ûáõ­ïÁ ϳï³ñ»É³·áñÍí»ó ³ÛÝã³÷, áñ Ù»ñ Ï۳ݭùÇ áõ ·áñ­ÍÇ ³Ý­µ³­Å³Ý Ù³ë­ÝÇ­ÏÁ ¹³ñ­Ó³í µ³½­Ù³­ýáõÝÏ­óÇá­Ý³É ÙÇ ë³ñù, áñÝ Çñ Ù»ç Ý»­ñ³­éáõÙ ¿ ½³Ý­·»­Éáõ, ݳ­ ٳϭݻñ áõ­Õ³ñ­Ï»­Éáõ, Ýϳ­ñ»­Éáõ, ï»­ë³·­ ñ»­Éáõ, Ñ»­éáõë­ï³Ñ³Õáñ¹áõÙ ¹Ç­ï»­Éáõ ¢ ¿­ÉÇ Ñ³­½³ñ áõ ÙÇ ·áñ­Íá­ÕáõíÛáõÝ: à­Ù³Ýó ѳ­Ù³ñ ë»­÷³­Ï³Ý Ñ»­é³­Ëá­ëÇ µ³½­Ù³­ ýáõÝÏ­óÇá­Ý³­ÉáõíÛáõ­ÝÁ Ï۳ݭùÇ Ýå³­

ÐÇí³Ý¹³ÍÇÝ ¿ ï³Ï ¿, ÙÛáõëÝ»ñÝ ¿É, Ó¢³Ï³ÝáõÃÛáõÝÝ»­ ñÇ Ñ»ï¢Çó ãÁÝÏÝ»­ Éáí, µ³í³ñ³ñíáõÙ »Ý ÙdzÛÝ µçç³ÛÇÝÇ Ý³ËÝ³Ï³Ý Ñݳ­ ñ³íáñáõÃÛ³Ùµ` ½³Ý·»É ¢ ½³Ý· ÁÝ­ ¹áõÝ»É` ·áõó» ݳ­ ˳å³ïíáõÃÛáõÝÁ ï³Éáí ë»÷³Ï³Ý ³éáÕçáõÃÛ³ÝÁ, ù³­ ÝÇ áñ µ³½ÙÇóë Ýßí»É áõ ³å³óáõóí»É ¿, áñ µçç³ÛÇÝÝ ³í»­ ÉÇ ³Ýíï³Ý· ¿, »ñµ ùÇã ·áñÍáÕáõÃÛáõÝ­ Ý»ñ ϳï³ñ»Éáõ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ áõÝÇ: ´³Ûó áñ µçç³ÛÇÝÝ Çñ û·ï³·áñÍáõÙáí áñáß³ÏÇ íï³Ý· ¿ å³ñáõݳÏáõÙ, ³ÛÉ¢ë ϳëϳÍÇó í»ñ ¿: лï³ùñùÇñ ¿, áñ µçç³ÛÇÝ Ñ»é³­ ËáëÝ»ñ ³ñï³¹ñáÕ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»­ ñÇ ÏáÕÙÇó Ùßï³å»ë ÇÝã­ÇÝã ÙÇçáóÝ»­ ñáí ϳÝ˳ñ·»ÉíáõÙ »Ý Ñ»é³ËáëÝ»ñÇ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý áõ ³ÏÝѳÛï íï³Ý·Ç í»ñ³µ»ñÛ³É ·Çï³Ñ»ï³½áï³Ï³Ý Ñ»­ ÕÇݳϳíáñ ËÙµ»ñÇ Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝ­ Ý»ñÇ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ññ³å³ñ³ÏáõÙ­ Ý»ñÁ: ²ÝóÛ³É ï³ñÇ ÝáõÛÝÇëÏ Éáõñ»ñ ¿ÇÝ ï³ñ³Íí»É Nokia ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Ïá­ éáõåóÇáÝ ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ: ²Ù»ñÇÏÛ³Ý ÙÇ Ñ»ï³½áïáÕ ËáõÙµ ³Ûë ýÇñÙ³ÛÇó ëï³ó³Í ÙÇÉdzñ¹³íáñ ¹á­ ɳñÝ»ñÇ ¹ÇÙ³ó Ññ³Å³ñí»ó Ññ³å³ñ³Ï»É Çñ ѻﳽ᭠ïáõÃÛ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ: Àݹ­ ѳÝñ³å»ë, Ý»ñϳÛáõÙ ³Ù»­ ݳ߳ï ϳ߳éù ïíáÕ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ Ñ»Ýó µçç³ÛÇÝ ë³ñù³íá­ ñáõÙÝ»ñ ³ñï³¹­ ñáÕÝ»ñÝ »Ý: Üñ³Ýó ϳ߳éùÝ»ñÁ, Áëï ÇÝï»ñÝ»ï³ÛÇÝ ³Õµ­ ÛáõñÝ»ñÇ, ѳëÝáõÙ »Ý ÙÇÝ㢠гٳß˳ñѳÛÇÝ ³éáÕç³å³Ñ³Ï³Ý ϳ½­ ٳϻñåáõÃÛáõÝ, زÎ, γñÙÇñ ʳã...

2005­ÇÝ ãÇÝ³Ï³Ý ³ÝÏ³Ë ÷áñÓ³·Çï³Ï³Ý ËÙµÇ »½ñ³Ï³óáõí ÛáõÝÝ»ñÇ ßÝáñÑÇí ÇÙ³ÝáõÙ »Ýù, áñ µçç³­

´çç³ÛÇÝÇ ³½­ ¹³ÏÝ»ñÁ ÃáõÛÉ ã»Ý ï³ÉÇë, áñ ÷áË­ å³ïí³ëïí³Í ûñ·³ÝÁ ѳñÙ³ñíÇ ûñ·³ÝǽÙÇÝ:

ÛÇÝ Ñ»é³ËáëÝ»ñÇ ×³é³·³ÛÃáõÙÁ Ùdzݭ ß³Ý³Ï íݳëáõÙ ¿ Ù³ñ¹áõ ¸ÜÂ­Ç Ïá¹Á: Üñ³Ýó ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` Ù³ñ¹Ï³­ ÛÇÝ ·»ÝÁ ϳñáÕ ¿ ·áÛ³ï¢»É 200 ï³ñáõó áã ³í»É, ÇëÏ 50­60 ï³ñÇ ³Ýó »ñÏñ³·Ý­ ¹áõÙ ÏÍÝí»Ý ·»Ý»ïÇÏáñ»Ý ³ÝµáõÅ»ÉÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñáí ï³é³åáÕ ³ñ³­ ñ³ÍÝ»ñ: лï³ùñùÇñ ¿ ÇٳݳÉ, áñ µçç³­ ÛÇÝ Ñ»é³ËáëÇ ×³é³·³ÛÃáõÙÇó ³Ù»­ ݳ³Ýíï³Ý· íÇ׳ÏáõÙ ãÍÝí³Í åïáõÕÝ ¿. Ù³Ûñ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñùÇó Ý»ñë ó÷³Ýó»É ³Ûë ׳鳷³ÛÃÝ»ñÁ ã»Ý ϳ­ ñáÕ: öá˳ñ»ÝÁ ¹ñ³Ýù

ÏñÏݳÏÇ »Ý ³½¹áõÙ »ñÏáõÝùÇ íÇ׳­ ÏáõÙ ·ïÝíáÕ ÏÝáç ÙÇ ß³ñù ûñ·³ÝÝ»ñÇ íñ³: ÆëÏ ×³åáÝ³Ï³Ý ÙÇ »ñÇï³ë³ñ¹ ·ÇïݳϳÝÇ Ñ³Ûïݳ·áñÍáõÃÛ³Ý Ñ³­ Ù³Ó³ÛÝ` µçç³ÛÇÝÇ ×³é³·³ÛÃáõÙÝ ³Û­ ɳ÷áËáõÙ ¿ ÉÛ³ñ¹Ç ³ñï³¹ñ³Í É»ÕÇÝ` ¹³ñÓÝ»Éáí ³é³í»É Ãáõݳíáñ áõ íݳ­ ë³Ï³ñ, áõëïÇ ÉÛ³ñ¹­É»Õ³å³ñϳÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ áõÝ»óáÕÝ»ñÁ å»ïù ¿ Ñݳñ³íáñÇÝë Ñ»éáõ ÉÇÝ»Ý Ñ»é³ËáëÇó: ´çç³ÛÇÝÝ»ñÝ Çñ³Ï³Ý ³Õ»ï »Ý Éëá­ ÕáõÃÛáõÝÁ ËóÝáÕ ë³ñù»ñ áõÝ»óáÕÝ»­ ñÇ Ñ³Ù³ñ: лé³ËáëÇ ½³Ý·Ç ÁݹáõÝÙ³Ý å³ÑÇÝ Ó³ÛݳÛÇÝ ³ÉÇùÝ»ñÝ áõ Ù³·ÝÇë³Ï³Ý

3

29

ÐÇí³Ý¹³ÍÇÝ ¿

¹³ßïÝ ³ÛÝ­ù³Ý áõÅ­·ÇÝ »Ý, áñ ¹ñ³Ýù íݳ­ëáõÙ »Ý Éëá­Õ³­Ï³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ·Ý ³Ù­ µáÕ­çáõí۳ٵ` ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ñ³ëó­Ý»­Éáí Édzñ­ Å»ù ËÉáõí۳Ý: ì»ñ­çÇÝ ïí۳ɭݻ­ñáí` 2000 Ãí³­Ï³­ ÝÇÝ ¿ ²­éáխ糭峭ѳ­Ï³Ý ѳ­Ù³ß­Ë³ñ­ ѳ­ÛÇÝ Ï³½­Ù³­Ï»ñ­åáõíÛáõÝÝ áõ­ëáõ٭ݳ­ ëÇ­ñ»É áõ å³ñ­½»É, áñ µçç³­ÛÇÝ Ñ»­é³­Ëá­ëÇ ³½­¹³Ï­Ý»­ñÁ ãáõ­Ý»Ý ù³Õó­Ï»­Õ³­ÍÇÝ Ñ³ï­ ÏáõíÛáõÝ­Ý»ñ: 곭ϳÛÝ ¹ñ³­ÝÇó Ñ»­ïá Ñ»­ é³­Ëáë­Ý»­ñÁ ϳ­ï³­ñ»­É³­·áñÍ­í»É »Ý ¢ ³ÛÅÙ ³ÛÉ ³Ý­Ï³Ë ÷áñ­Ó³­·»ï­Ý»ñ ÝáõÛ­ ÝÇëÏ Ù»­Õ³¹­ñáõÙ »Ý ³Ûë Ñ»­Õǭݳ­Ï³­íáñ ϳ½­Ù³­Ï»ñ­åáõí۳­ÝÁ Éñ³­óáõ­óÇã Ñ»­ï³­ ½á­ïáõíÛáõÝ ã³Ýó­Ï³ó­Ý»­Éáõ Ù»ç: γ­

´çç³ÛÇÝÇ ³é³ç³óñ³Í Ù³·ÝÇë³Ï³Ý ׳­é³­·³ÛíݻñÁ Ýå³ëïáõÙ »Ý Ñáñ­ Ùá­Ý³É ˳˭ïáõÙ­Ý»­ ñÇ ³­é³­ç³ó­Ù³­ÝÁ:

30

3

ݳ­¹³­Ï³Ý ³Ûë ËáõÙ­µÁ å³ñ­½»É ¿, áñ ѳï­Ï³­å»ë Ýáñ Ùá­¹»É­Ý»­ñÁ` Ç­ñ»Ýó ßáõñçÝ ³­é³­ç³ó­ÝáÕ Ù³·­ÝÇ­ë³­Ï³Ý áõ ׳­é³­·³Û­ ó­ÛÇÝ ¹³ß­ïáí ¹³é­ÝáõÙ »Ý ù³Õó­Ï»­ÕÇ ½³ñ­·³ó­Ù³ÝÝ áõ ï³­ñ³Í­Ù³ÝÁ Ýå³ë­ïáÕ Ï³ñ¨áñ ·áñÍáÝ: ÜáõÛÝ ×³­é³­·³Û­Ã³­ÛÇÝÙ³·­ÝÇ­ë³­Ï³Ý ¹³ß­ïÁ ݳ¢ Ñá­·»­Ý»ñ­ ·áñ­ÍáõÝ Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ. ѳï­Ï³­ å»ë ½³Ý­·Ç ÁÝ­¹áõÝ­Ù³Ý å³­ÑÇÝ ¹ñ³Ýù ³ÛÝ­ù³Ý áõÅ­·ÇÝ »Ý, áñ ×Ýß»­Éáí Ù³ñ­¹áõÝ, ³½­¹»­Éáí ³ñ­Ûáõ­Ý³­ï³ñ ³Ýáíݻ­ñÇ íñ³ª Ýí³­½»ó­ÝáõÙ »Ý ³ñ­Û³Ý Ù³­ï³­Ï³­ñ³­ ñáõÙÝ áõ­Õ»­ÕÇÝ: гñ­Ï³­íáñ ¿ Ç­Ù³­Ý³É ݳ¢, áñ ³Ûë ׳­é³­·³ÛíݻñÁ Ýå³ëïáõÙ »Ý Ñáñ­ Ùá­Ý³É ˳˭ïáõÙ­Ý»­ñÇ ³­é³­ç³ó­Ù³­ÝÁ: ¶»­Ý»­ïÇÏ Ïá­¹Ç å»ë ¹ñ³Ýù ³½­¹áõÙ »Ý ݳ¢ Ñáñ­ÙáÝ­Ý»­ñÇ µ³­Õ³¹­ñáõÃ­Û³Ý íñ³, ¢ Ñáñ­ÙáÝ­Ý»­ñÇ áã ³­éáÕç ÉÇ­Ý»­Éáõ ϳ٠ѳ­ ÏáõÙ­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõ٠˳˭ïáõÙ­Ý»ñÝ ³Ý­ Ëáõ­ë³­÷»­ÉÇ »Ý: л­ï³ùñ­ùÇñ ¿, áñ í³ñ³ÏÝ»­ñÇ ¹»å­ ùáõÙ ¢ë ­×³­é³­·³Ûíݻ­ñÝ §û­·ÝáõÙ¦ »Ý. á­ñáß í³ñ³Ï³Ñ³ñáõóÇã µ³Ï­ï»­ñdz­Ý»ñ §µ³ñ­·³­í³­×áõÙ¦ »Ý µçç³­ÛÇÝ Ñ»­é³­Ëá­ëÇ ßÝáñÑÇí: 곭ϳÛÝ ³­í»­ÉÇ íï³Ý­·³­íáñ »Ý

áã û Ñ»­é³­Ëáë­Ý»­ñÁ, ³ÛÉ µçç³­ÛÇÝ Ï³­åÇ Ñ³­Õáñ­¹Çã ³­É»­Ñ³­í³ù­Ý»­ñÁ: ¸ñ³Ýó ù³­ ݳ­Ïáí ¿ å³Û­Ù³­Ý³­íáñ­í³Í µçç³­ÛÇÝ Ï³­ åÇ á­ñ³­ÏÁ. ¹ñ³Ýù ï»­Õ³¹ñ­íáõÙ »Ý ³­Ù»­ Ýáõñ` ù³­Õ³­ùáõÙ, ·Ûáõ­ÕáõÙ, µ³Ó­ñ³­µ»ñÓ ë³­ñ»­ñÇ ·³­·³Ã­Ý»­ñÇÝ: êï³ó­íáõÙ ¿, áñ µçç³­ÛÇ­ÝÇ Ñ³­ë³­Ý»­ÉÇáõí۳­ÝÁ ½áÑ ¿ ·Ýáõ٠ݳ¢ ¿Ïá­É᭷dz­å»ë Ù³­ùáõñ áõ ³Ýí­ï³Ý· ·á­ïáõ٠ѳݷë­ï³­Ý³­Éáõ ·áñ­Íá­ÝÁ: ÆëÏ ¹ñ³Ýó ßáõñ­çÁ åïïíáÕ Ù³·­ÝÇ­ë³­Ï³Ý ¹³ß­ï»­ñÝ Ç­ñáù ·»ñ­É³ñ­í³Í »Ý, íݳ­ë³­ ϳ­ñáõíÛáõ­ÝÁ` áõ­ÕÇÕ 100 ³Ý­·³Ù ³­í»­ÉÇ: ²Ûë­ù³­ÝÇó Ñ»­ïá ϳñ¨áñ ¿ Ç­Ù³­Ý³É, áñ µçç³­ÛÇÝ Ñ»­é³­Ëá­ëÝ ³­é³­í»É íï³Ý­·³­íáñ ¿ ѳ­Ù³­Ï³ñ·­ãÇ, Í˳­Ëá­ïÇ, ëáõñ­×Ç áõ ³É­ Ïá­Ñá­ÉÇ §áõ­Õ»Ï­óáõí۳ٵ¦: ²ÛëåÇëáí ³éϳ »Ý µ³½Ù³ÃÇí ÷³ë­ï»ñ, á­ñáÝù íǭ׳­Ï³·­ñá­ñ»Ý ³­å³­ óáõ­óáõÙ »Ý µçç³­ÛÇÝ Ñ»­é³­Ëá­ëÇ íݳ­ 볭ϳ­ñáõíÛáõ­ÝÁ: ´á­Éáñë ¿É ³­í»­ÉÇ ù³Ý ëó÷ ·Ç­ï³Ï­óáõÙ »Ýù Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõ­ñÇë áõ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ó»­ÕÇÝ ·Ç­ïáõí۳ݭ ÏáÕ­ ÙÇó §å³ñ­ï³¹ñ­í³Í¦ Ù³ñ­ï³Ñ­ñ³­í»­ñÁ, µ³Ûó... ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ýù ·»ñÇ ÉÇÝ»É Ù»½ áõ ³ß­Ë³ñ­ÑÇÝ Ï³­åáÕ Ã³ÝÏ ë³ñùÇÝ:

Êáñ³·Çñ

3

31

ä³ïÙáõÃÛ³Ý ¿ç»ñÇó

ÜÛáõÃÁª سñdzÝݳ гñáõÃÛáõÝÛ³ÝÇ

ÐÇÝ º·ÇåïáëÁ Ñݳ·áõÛÝ µÅßÏáõí Û³Ý ûññ³ÝÝ»ñÇó ¿: êÏë³Í ³é³çÇÝ ¹Ç­ ݳëïdzݻñÇó (Ù.Ã.³.3500­3000Ã.Ã.)` ³Ûëï»Õ ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»ÇÝ §ÏÛ³ÝùÇ ïÝ»ñ¦, áñï»Õ ٳûٳïÇϳÛÇÝ, ³ëï­ Õ³·ÇïáõÃÛ³ÝÁ, ׳ñï³ñ³å»ïáõÃÛ³­ ÝÁ ¢ ³ÛÉ ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ½áõ·³Ñ»é áõëáõÙݳëÇñáõÙ ¿ÇÝ §³ÝÑñ³Å»ßïáõí Û³Ý ³ñí»ëïÁ¦` µÅßÏáõÃÛáõÝÁ: ä³ñëÇó ¢ Ê»Ã³Ï³Ý Ã³·³íáñáõÃÛ³Ý ³ñù³­ Ý»ñÝ Çñ»Ýó ³ñùáõÝÇù ¿ÇÝ Ññ³íÇñáõÙ »·Çåï³óÇ µÅÇßÏÝ»ñÇ: º·Çåï³Ï³Ý ÏñáÝÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` Ù³ñ¹áõ Ñá·ÇÝ Ù³ÑÇó Ñ»ïá í»ñ³¹³é­ ÝáõÙ ¿ Ù³ñÙÇÝ, ÇëÏ Ù³ñÙÇÝÁ ãå³Ñå³Ý­ í»Éáõ ¹»åùáõÙ ³ÛÝ ÙÝáõÙ ¿ ³Ýѳݷñ­ í³Ý: سѳó³ÍÇ Ù³ñÙÝÇó ëϽµáõÙ Ñ»é³óÝáõÙ ¿ÇÝ Ý»ñùÇÝ ûñ·³ÝÝ»ñÁ ¢

º·ÇåïáëáõÙ »Ý ÏñÃí»É ³ÝïÇÏ ³ß˳ñÑÇ ³ÛÝåÇëÇ Ñéã³Ï³íáñ µÅÇßÏÝ»ñ ¢ ÷ÇÉÇëá÷³­ Ý»ñ, ÇÝãåÇëÇù »Ý äÛáõ­ ó·áñ³ëÁ, ÐÇåáÏñ³­ ïÁ ¢ ¶³É»ÝÁ:

32

3

ï»Õ³¹ñáõÙ ¹ñ³Ýù µ³½Ù³½³Ý ï³ñ³­ Ý»ñÇ Ù»ç: ²ÛÝáõÑ»ï¢ Ù³ñÙÇÝÁ ½ÙéëáõÙ ¿ÇÝ` ³ÛÝ å³ï»Éáí ï³ñµ»ñ ˻Żñáí óóËí³Í Ïï³íÝ»ñáí: º·Çåï³óÇÝ»ñÇ ÏÇñ³é³Í Ù»­ Ãá¹Ý»ñÁ Ùßï³å»ë ³ñųݳÝáõÙ ¿ÇÝ ÑáõÛÝ»ñÇ ÑdzóÙáõÝùÇÝ: ÐáÙ»ñáëÁ »·Çåï³óÇÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ·ñáõÙ ¿. §²Ûë ³½·Ç Ù»ç Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÁ µÅÇßÏ ¿ª Ù»ÏÁ ÙÛáõëÇÝ ·»ñ³½³ÝóáÕ¦: º·Çåï³óÇÝ»ñÇÝ ù³ç³Í³Ýáà ¿ÇÝ µ³½Ù³ÃÇí µáõÛë»ñÇ µáõÅ³Ï³Ý Ñ³ï­ ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: гïϳå»ë µ³ñÓñ ¿ÇÝ ·Ý³Ñ³ïíáõÙ ³ñ¢³¹³ñÓ³ÛÇÝ Í³é»ñÇ Ñáï³í»ï ˻ŻñÁ` ËáõÝÏÝ áõ ÙÛáõéáÝÁ: ¸ñ³Ýù ÏÇñ³éíáõÙ ¿ÇÝ ÇÝãå»ë ÍÇë³­ ϳÝ, ³ÛÝå»ë ¿É µáõÅÇã Ýå³ï³ÏÝ»ñáí: Àëï »·Çåï³Ï³Ý å³ïÏ»ñ³óáõÙ­ Ý»ñÇ` ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý å³ï׳éÁ ϳ­ ñáÕ ¿ ÉÇÝ»É ÇÝãå»ë µÝ³Ï³Ý, ³ÛÝå»ë ¿É ·»ñµÝ³Ï³Ý` ϳåí³Í ³ëïí³ÍÝ»ñÇ á·ÇÝ»ñÇ Ï³Ù Ñ³Ý·áõóÛ³ÉÝ»ñÇ Ñá·ÇÝ»­ ñÇ Ñ»ï: ²Û¹ å³ï׳éáí µÅßÏ³Ï³Ý Ñ»­ ï³½áïáõÃÛáõÝÁ ëÏëíáõÙ ¿ñ` å³ñ½»Éáí ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ³é³ç³óÙ³Ý å³ï׳­ éÁ, áñÇó Ñ»ïá ÑÇí³Ý¹Ç Ù³ñÙÝÇó ѳ­ ïáõÏ Ï³Ë³ñ¹³Ï³Ý Ëáëù»ñÇ ÙÇçáóáí Ñ»é³óÝáõÙ ¿ÇÝ ã³ñ á·áõÝ, ³å³ ³Ýó­ ÝáõÙ áñáß³ÏÇ µáõÅÙ³Ý: ´ÅßÏáõÃÛ³Ý ³ñ­

í»ëïÝ Çñ Ù»ç Ý»ñ³éáõÙ ¿ñ µ³½Ù³åÇëÇ ÑÙ³Û³Ï³Ý Ëáëù»ñÇ ÇÙ³óáõÃÛáõÝ: ì»ñ­ çÇÝÝ»ñë ³é³í»É Ñ³×³Ë ÏÇñ³éíáõÙ ¿ÇÝ §³Ýï»ë³Ý»ÉǦ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹»åùáõÙ: º·ÇåïáëáõÙ µÅÇßÏÝ»ñÇ Ñáí³Ý³­ íáñ ¢ Ñݳ·áõÛÝ µÅßÏ³Ï³Ý ï»ùëï»ñÇ Ñ»ÕÇÝ³Ï ¿ñ ѳٳñíáõÙ ÆÙÑáï»åÁ: ²í³Ý¹áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` ³Ûë Ý߳ݳ­ íáñ ׳ñï³ñ³å»ïÁ ¢ µÅÇßÏÝ ³åñ»É ¿ æáë»ñ ÷³ñ³íáÝÇ ³ñùáõÝÇùáõÙ Ù.Ã.³.

28­ñ¹ ¹³ñáõÙ: Üñ³ å³ïíÇÝ Ø»ÙýÇ­ ëáõÙ, »µ»áõÙ ¢ ê³Çëáõ٠ϳéáõóí»É »Ý ï³×³ñÝ»ñ, áñáÝù ѳÛïÝÇ »Ý »Õ»É Çñ»Ýó µÅßÏ³Ï³Ý ¹åñáóÝ»ñáí: ´ÅßÏáõÃÛ³Ý Ñ»ï »Ý ³éÝãíáõÙ ÑÇÙݳ­ ϳÝáõÙ »·Çåï³Ï³Ý »ñ»ù ³ëïí³Íáõí ÛáõÝÝ»ñ` îáïÁ, Æëǹ³Ý ¢ êáËÙ»ïÁ: îáïÁ ѳݹÇë³ÝáõÙ ¿ñ ³ëïí³Í³ÛÇÝ µ³Ý³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ù³ñÙݳíáñáõÙÁ: Àëï ѳí³ï³ÉÇùÝ»ñÇ` ݳ ¿ñ ѳÛïݳ·áñÍ»É ·ÇñÁ, ·ÇïáõÃÛáõÝÁ ¢ ³ñí»ëïÁ: êáíá­ ñ³µ³ñ ݳ å³ïÏ»ñíáõÙ ¿ñ ëñµ³½³Ý ÃéãáõÝ Ñ³Ù³ñíáÕ ÇµÇëÇ (ù³ç³Ñ³í) ·ÉËáí: º·Çåï³óÇÝ»ñÝ áõß³·ñ³í Ñ³ï­ Ï³ÝÇßÝ»ñ ¿ÇÝ í»ñ³·ñáõÙ ³Ûë ÃéãáõÝÇÝ: ¸ñ³ Ù³ëÇÝ ·ñíáõÙ ¿ñ, áñ ǵÇëÁ ·ñ»Ã» »ñµ»ù ãÇ ÑÇí³Ý¹³ÝáõÙ: äÉáõï³ñùáëÁ »·Çåï³óÇÝ»ñÇó ëï³ó³Í ï»Õ»Ïáõí

ä³ïÙáõÃÛ³Ý ¿ç»ñÇó

ÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ ·ñáõÙ ¿, áñ ÓíÇó Ýáñ ¹áõñë »Ï³Í ÇµÇëÁ ÏßéáõÙ ¿ »ñÏáõ ¹ñ³ÑÙ³, ³ÛÝù³Ý, áñù³Ý Ýáñ³ÍÝÇ ëÇñ­ ïÁ: ÆëÏ Ñ³ëáõÝ ÇµÇëÁ, »ñµ ·ÉáõËÁ Ùá­ ï»óÝáõÙ ¿ ÏñÍù³í³Ý¹³ÏÇÝ, ÝÙ³ÝíáõÙ ¿ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ëñïÇ: Øá·»ñÁ ëñµ³½³Ý Éí³óáõÙÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ û·ï³·áñÍáõÙ ¿ÇÝ ³ÛÝ çáõñÁ, áñÇó ËÙ»É ¿ñ ǵÇëÁ` ѳÙá½­ í³Í ÉÇÝ»Éáí, áñ ³ÛÝ Ãáõݳíáñ ã¿: ²Ûë ÃéãÝÇ å³ßï³ÙáõÝùÁ º·ÇåïáëáõÙ Ù»Í Ù³ëë³Û³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ¿ñ í³Û»ÉáõÙ: º·Çå­ ïáëÇ ï³ñµ»ñ í³Ûñ»ñáõ٠ѳÛïݳµ»ñ­ í»É »Ý ǵÇëÇ ÙáõÙdzݻñáí óÕáõÙÝ»ñ: îáïÇÝ ¿ñ í»ñ³·ñíáõÙ µÅßÏ³Ï³Ý ï»ùë­ ï»ñÇ ëï»ÕÍáõÙÁ, áñáÝù ݳ˳ï»ëí³Í ¿ÇÝ ùáõñÙ µÅÇßÏÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ: ´³óÇ ³Ûë, ï³ñµ»ñ ³ëïí³ÍÝ»ñ ѳݹÇë³ÝáõÙ ¿ÇÝ ï³ñµ»ñ ûñ·³ÝÝ»ñÇ ¢ ýáõÝÏódz­ Ý»ñÇ Ñáí³Ý³íáñÝ»ñÁ: ƵÇëÇ ï»ëùáí å³ïÏ»ñíáÕ îáïÁ Ñáí³Ý³íáñáõÙ ¿ñ ÝÛáõó÷á˳ݳÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·Á: Æëǹ³Ý å³ïíáõÙ ¿ñ áñå»ë ׳ϳ­ ï³·ñÇ ¢ ϳ˳ñ¹³Ï³Ý µÅßÏáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳ¹Çñ ³ëïí³ÍáõÑÇ: Æëǹ³ÛÇ ï³­ ׳ñÝ»ñáõÙ ÑÇí³Ý¹Ý»ñÁ »ñ³½áõÙ Çñ»Ýó µáõÅÙ³Ý Ù³ëÇÝ Ýß³ÝÝ»ñ ¿ÇÝ ëï³ÝáõÙ: Ø.Ã.³. 2­ñ¹­1­ÇÝ ¹.¹. ÑéáÙ»³óÇ µÅÇßÏ­ Ý»ñÁ å³ïñ³ëïÙ³Ý µ³ñ¹ »Õ³Ý³Ïáí ¢ µ³Õ³¹ñáõÃÛ³Ùµ ¹»Õ»ñÝ ³Ýí³ÝáõÙ ¿ÇÝ §Çëǹ³Ý»ñ¦: ÐÇÝ º·ÇåïáëáõÙ µÅßϳ­

Ï³Ý ï»ùëï»ñÝ ³Ùñ³·ñí»É »Ý å³åÇ­ ñáõë³ÛÇÝ ·É³Ý³ÏÝ»ñÇ íñ³, áñáÝóÇó Ý»ñϳÛáõÙë ѳÛïÝÇ »Ý ßáõñç ï³ëÁ: ²Ûë ï»ùëï»ñÁ, ÇÝãå»ë ݳ¢ ÑÇÝ Å³Ù³Ý³Ï­ Ý»ñÇ å³ïÙÇãÝ»ñÇ íϳÛáõÃÛáõÝÝ»ñÝ áõ ¹³Ùµ³ñ³ÝÝ»ñÇ å³ï»ñÇÝ ³Ù÷á÷í³Í å³ïÏ»ñÝ»ñÝ ³Ñé»ÉÇ ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝ­ Ý»ñ »Ý ï³ÉÇë Ù»½³ÝÇó ѳ½³ñ³Ù۳ϭ Ý»ñ ³é³ç ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»ó³Í ·Çï³­ Ï³Ý ÙïùÇ, Ù³ëݳíáñ³å»ë µÅßÏ³Ï³Ý ·ÇïáõÃÛ³Ý ï³ñµ»ñ ÏáÕÙ»ñÇ Ù³ëÇÝ: Ø»½ ѳÛïÝÇ ·É³Ý³ÏÝ»ñÇó áõß³·ñ³í »Ý ѳïϳå»ë »ñÏáõëÁ` ¾µ»ñëÇ ¢ êÙÇ­ ïÇ å³åÇñáõëÝ»ñÁ: ¾µ»ñëÇ å³åÇñáõëÁ (Ù.Ã.³.16-ñ¹ ¹³ñ) ·ïÝí»É ¿ 1872Ã. »µ»áõÙ: ²ÛÝ Ï³½Ùí³Í ¿ å³åÇñáõëÇ 108 ûñÃÇÏÇó ¨ áõÝÇ 20.5 Ù»ïñ »ñϳñáõÃÛáõÝ: ²Ýí³Ýí³Í ¿ §¸»Õ»ñ å³ïñ³ëï»Éáõ ·Çñù Ù³ñÙÝÇ µáÉáñ Ù³ë»ñÇ Ñ³Ù³ñ¦: ¾µ»ñëÇ å³åÇñáõëÁ µáí³Ý¹³ÏáõÙ ¿ 900 ¹»Õ³ÙÇçáó` ݳ­ ˳ï»ëí³Í ÝÛáõó÷á˳ݳÏáõÃÛ³Ý, ßÝãáõÕÇÝ»ñÇ, ³Ï³ÝçÇ, ÏáÏáñ¹Ç, ùÃÇ, ³ãù»ñÇ, Ù³ßÏÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ»ñÇ µáõÅ­ Ù³Ý Ñ³Ù³ñ: ²Ûëï»Õ ÑÇß³ï³Ïí³Í »Ý µ³½Ù³ÃÇí µáõÅ³Ï³Ý µáõÛë»ñ, áñáÝó ß³ñùáõÙ »Ý Ù»½ ѳÛïÝÇ ëáËÝ áõ ѳɭ í»Ý (³Éá»): êáËÁ »ñÏñå³·íáõÙ ¿ñ áñ­ å»ë ëñµ³½³Ý µáõÛë: ê³ Ï³åí³Í ¿ñ áã ÙdzÛÝ ëáËÇ µáõÅÇã ѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ

лñá¹áïáëÇ íϳ­ ÛáõÃÛ³Ùµ` ǵÇëǪ ûÏáõ½ ¢ ³Ï³Ù³ ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³­ Ù³ñ ëå³éÝáõÙ ¿ñ ٳѳå³ïÇÅ: Ñ»ï, ³ÛÉ¢ ¹ñ³ ³ñï³ëáíáñ ϳéáõó­ í³ÍùÇ, áñÇ µ³½Ù³ß»ñïáõÃÛáõÝÁ ËáñÑñ­ ¹³ÝßáõÙ ¿ñ ïÇ»½»ñùÇ Ï³éáõóí³ÍùÁ: гÉí»Ç ÑÛáõÃÁ »·Çåï³óÇÝ»ñÝ û·ï³­ ·áñÍáõÙ ¿ÇÝ áã ÙdzÛÝ µáõÅÙ³Ý Ýå³­ ï³Ïáí, ³ÛÉ¢ ٳѳó³ÍÝ»ñÇÝ ½Ùéë»Éáõ ѳٳñ: ²Ûë ϳ٠³ÛÝ ¹»Õ³ÙÇçáóÇ ÏÇñ³­

3

33

ä³ïÙáõÃÛ³Ý ¿ç»ñÇó ¾µ»ñëÇ å³åÇñáõ­ ëáõÙ »Ý ïñí³Í ÇÝѳÉÛ³ódzÛÇ í³­ Õ³·áõÛÝ Ýϳñ³·­ ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: éáõÙÁ ϳËí³Í ¿ñ ï³ñí³ »Õ³Ý³ÏÇó: úñÇݳÏ` ³ãùÇ Ñ³Ù³ñ ÙÇ ¹»Õ³ÙÇçá­ óÁ ËáñÑáõñ¹ ¿ñ ïñíáõÙ û·ï³·áñÍ»É ÙdzÛÝ ÓÙé³ÝÁ, ÇëÏ Ù»Ï ³ÛÉ ÙÇçáóÁ` ÙÛáõë »Õ³Ý³ÏÝ»ñÇÝ: ¸»Õ»ñÇ Ý߳ݳÏÙ³Ý Å³­ Ù³Ý³Ï Ñ³ßíÇ ¿ñ ³éÝíáõ٠ݳ¢ ÑÇí³Ý­ ¹Ç ï³ñÇùÁ: ºÃ» ã³÷³Ñ³ëÇÝ µáõÅáõÙÁ ïñíáõÙ ¿ñ ¹»Õ³Ñ³µÇ ï»ëùáí, ³å³ ÷áùñÇÏ »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ ï³Éáõ ѳٳñ ³ÛÝ ÉáõÍáõÙ ¿ÇÝ Ï³ÃÇ Ù»ç: àõß³·ñ³í ¿, áñ ß³ï ¹»Õ³ïáÙë»ñÇ ÏáÕùÇÝ ³ñ­ í³Í »Ý Ñ»ï³ùñùÇñ ÝßáõÙÝ»ñ` ³Ûë ¹»ÕÁ ɳíÝ ¿ñ, »ë µáõÅí»É »Ù ëñ³Ýáí ¢ ³ÛÉÝ: ¸»Õ»ñÇ µ³Õ³¹ñáõÃÛ³Ý Ù»ç ÙïÝáõÙ ¿ÇÝ µáõÛë»ñ (ϳϳá, å³åÇñáõë, ËáõñÙ³, Ýáõé, ѳÉí», ˳­ ÕáÕ, ëáË), ϻݭ ¹³Ý³Ï³Ý ÙûñùÝ»ñ (Ù»Õñ, ϳÃ), ѳÝù³Ý­ Û á õ à » ñ (ͳñÇñ, »ñϳÃ, ³ñ­ ×Ç×, ϳí, ÍÍáõÙµ): ¾µ»ñëÇ å³­ åÇñáõëáõÙ µ³½­ Ù³ÃÇí ¹»­ Õ³µáõÛë»ñÇ ÏáÕùÇÝ Ñ Ç ß ³ ­ ï ³ Ï ­ íáõÙ ¿ ¸Ç³­ ¹Ç³

34

3

ËáïÁ` Çñ ó³í³½ñÏáÕ ¢ ùݳµ»ñ ѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñáí: ²Ûëå»ë ¿ÇÝ »·Çåï³óÇÝ»ñÝ ³Ýí³Ýáõ٠ѳÛïÝÇ Ù³ñ¹³ËáïÁ (ٳݹñ³·áñ³Ý): ä³ï­ ÙáõÃÛ³Ý Ù»ç ³é³çÇÝ ³Ý·³Ù Ñ»Ýó ¾µ»ñ­ ëÇ å³åÇñáõëáõÙ ¿ ÑÇß³ï³ÏíáõÙ ³Ûë µáõÛëÇ Ù³ëÇÝ, áñÇ ÑÛáõÃÁ »·Çåï³óÇ íÇñ³µáõÛÅÝ»ñÝ û·ï³·áñÍáõÙ ¿ÇÝ ó³­ í³½ñÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: سݹñ³·áñ³ÛÇ ³ñÙ³ïÝ»ñÇó ó³í³½ñÏáÕ ¢ ùݳµ»ñ ÙÇçáóÝ»ñÇ å³ïñ³ëïÙ³Ý ÑÙïáõÃÛáõÝ­ Ý»ñÁ ѻﳷ³ÛáõÙ ÷á˳Ýóí»óÇÝ ÑáõÛ­ Ý»ñÇÝ: ìÇñ³Ñ³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ å³ïñ³ëïíáõÙ ¿ÇÝ ³Ûë Ëáï³µáõÛëáí å³ïñ³ëïí³Í ѳïáõÏ ëåáõÝ·»ñ: سñ¹³ËáïÇ ÙÇçáóáí ³Ý½·³Û³óٳٵ íÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý Ù»Ãá¹Á ß³ñáõݳÏáõÙ ¿ ÑÇÙݳϳÝÁ ÙÝ³É ÙÇÝ㢠ÙÇçݳ¹³ñ: º·Çåï³óÇÝ»ñÇ µáõÅ³Ï³Ý ÷áñ­ Óáõ٠ɳÛÝáñ»Ý ÏÇñ³éíáõÙ ¿ÇÝ Ý³¢ ϻݭ ¹³Ý³Ï³Ý ׳ñå»ñÁ: ²Ûëå»ë, ûñÇݳÏ, Ù³½»ñÇ ³×Ç Ñ³Ù³ñ å³ïñ³ëïíáÕ ùëáõùÝ áõÝ»ñ Ñ»ï¢Û³É µ³Õ³¹ñáõÃÛáõÝÁ` íÇÃÇ ×³ñå, ûÓÇ ÛáõÕ, ÏáÏáñ¹ÇÉáëÇ ÛáõÕ ¢ ·»ï³ÓÇáõ ׳ñå: ¾µ»ñëÇ å³åÇñáõ­ ëÇ µ³ÅÇÝÝ»ñÇó Ù»ÏÝ ³ÙµáÕçáõÃÛ³Ùµ ÝíÇñí³Í ¿ ÏáëÙ»ïÇÏ ÙÇçáóÝ»ñÇÝ: ²Ûë­ ï»Õ ³Ù÷á÷í³Í »Ý ÏÝ×ÇéÝ»ñÁ ѳñûó­ ÝáÕ, ˳ɻñÁ, åÇ·Ù»ÝïÝ»ñÁ í»ñ³óÝáÕ, í³ñë»ñÇ ¢ ÑáÝù»ñÇ Ý»ñÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ

ݳ˳ï»ëí³Í µ³½Ù³åÇëÇ µ³Õ³¹ñ³­ ïáÙë»ñ: º·Çåï³óÇ µÅßÏÇ Ñ³Ù³ñ Ïáë­ Ù»ïáÉá·Ç³ÛÇ ÇÙ³óáõÃÛáõÝÁ å³ñï³¹Çñ ݳ˳å³ÛÙ³Ý ¿ñ: ¾µ»ñëÇ å³åÇñáõëÇ ï»ë³Ï³Ý Ù³­ ëáõÙ ïñí³Í »Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ Í³·Ù³Ý Ù³ëÇÝ å³ïÏ»ñ³óáõÙÝ»ñÁ` µÝ³Ï³Ý (³Ý³éáÕç ëÝáõݹ, ëï³Ùáùë³­ ÛÇÝ Ù³Ï³µáõÛÍÝ»ñ, »Õ³Ý³Ï³ÛÇÝ ·áñ­ ÍáÝÝ»ñ ¢ ³ÛÉÝ) ¢ ·»ñµÝ³Ï³Ý (ûñÇݳÏ` ѳݷáõóÛ³ÉÇ ã³ñ Ñá·ÇÝ Ý»ñËáõÅ»É ¿ ÑÇí³Ý¹Ç Ù³ñÙÝÇ Ù»ç): îñí³Í ¿ Ý»ñ­ ùÇÝ ûñ·³ÝÝ»ñÇ, ëñïÇ, ÑÛáõëí³ÍùÝ»ñÇ, ³ÝáÃÝ»ñÇ Ù³Ýñ³Ù³ëÝ Ýϳñ³·ñáõí ÛáõÝ: Âí³ñÏí³Í »Ý ÑÇí³Ý¹Ç ½ÝÝÙ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ù»Ãá¹Ý»ñÁ` ¹ÇïáõÙ, ßáß³­ ÷áõÙ, ÉëáõÙ: гïáõÏ áõß³¹ñáõÃÛáõÝ ¿ ѳïϳóí³Í µ³½Ù³ÃÇí §Ù»ïáõÝ»­ ñÇݦ` ³ÝáÃÝ»ñÇÝ, áñáÝù Ù³ñÙÇÝÁ ϳ­ åáõÙ ¿ÇÝ Ñá·áõÝ: ºÃ» ÑáõÛÝ µÅÇßÏÝ»ñÁ »ñ³ÏÝ»ñÇ ëÝÙ³Ý ³ÏáõÝù ¿ÇÝ Ñ³Ù³­ ñáõÙ ÉÛ³ñ¹Á, ³å³ »·Çåï³óÇÝ»ñÇ Ï³ñÍÇùáí µáÉáñ ³ÝáÃÝ»ñÁ ͳ·áõÙ ¿ÇÝ ëñïÇó: êÇñïÁ ѳٳñíáõÙ ¿ñ ³ñÛáõݳ­ ï³ñ ³ÝáÃÝ»ñÇ Ï»ÝïñáÝÁ, áñáÝó ÙÇçá­ óáí ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÁ Ý»ñó÷³ÝóáõÙ ¿ñ ûñ·³Ýǽ٠¢ ï³ñ³ÍíáõÙ: º·Çåï³óÇ íÇñ³µáõÛÅÝ»ñÝ û·ï­ íáõÙ ¿ÇÝ ï³ñµ»ñ ·áñÍÇùÝ»ñÇó, ÇÝã­ å»ë ûñÇݳÏ` ù³ñ» ¢ Ù»ï³ÕÛ³ ¹³Ý³Ï­

лï³ùñùÇñ ¿ ÇÙ³Ý³É º·Çåï³óÇÝ»ñÇÝÝ ¿ áõÕ»ÕÇ Ýϳñ³·ñáõÃÛ³Ý, Ù³ñ¹áõ Ù³ñÙÝÇ Ï³½ÙáõÃÛ³Ý ¢ íÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý ·áñÍÁÝóóÇ Ù³ëÇÝ Ù»½ ѳë³Í Ñݳ·áõÛÝ ï»ùëï»ñÇó Ù»­ ÏÁ` êÙÇïÇ å³åÇñáõëÁ (Ù.Ã.³. 16­ñ¹ ¹³ñ): 4.68 Ù»ïñ³Ýáó ·É³Ý³ÏÇ íñ³ ³Ù÷á÷í³Í »Ý ³Ý³ïáÙdzÛÇ ¢ íÇñ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ÑÇÝ »·Çåï³óÇÝ»ñÇ áõëáõÙݳëÇñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ·³Ý·Ç, áõÕ»ÕÇ, å³ñ³ÝáóÇ áÕ»ñÇ, ÏñÍù³í³Ý¹³ÏÇ ¢ áÕݳ߳ñÇ íݳëí³ÍùÝ»ñÇ 48 ¹»åùÇ Ýϳñ³·ñáõÃÛáõÝ ¢ ¹ñ³Ýó µáõÅÙ³Ý Ù»Ãá¹Ý»ñ: ì»ñçÇÝÝ»ñÇóë Ù»ÏÝ ³ÛÝ ¿ñ, áñ ³ñÛáõݳÑáëáÕ í»ñùÇ íñ³ ¹ñíáõÙ ¿ñ óñÙ ÙëÇ Ïïáñ, ³ÛÝáõÑ»ï¢ Ï³ñíáõÙ ¿ÇÝ »½ñ»ñÁ ûÉÇ ¢ ³ë»ÕÇ û·ÝáõÃÛ³Ùµ: Ü»ËáÕ í»ñùÇ íñ³ ÉóÝáõÙ ¿ÇÝ Ñ³óÇ Ï³Ù ÷³ÛïÇ µáñµáë: ´áõÅÙ³Ý ³Ûë Ù»Ãá¹Ý ³é³çÇÝ Ñ³Û³óùÇó ÃíáõÙ ¿ ³Ýïñ³Ù³µ³Ý³Ï³Ý, ë³Ï³ÛÝ »·Çåï³óÇ µÅÇßÏ­ Ý»ñÇÝ ¹»é¢ë ÑÇÝ Å³Ù³Ý³ÏÝ»ñÇó ѳÛïÝÇ ¿ÇÝ µáñµáëÇ Ñ³Ï³Ý»ËÇã Ñ³ï­ ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: Ðݳ·áõÛÝ µÅÇßÏÝ»ñÇ ¿ÙåÇñÇÏ ·Çï»ÉÇùÝ»ñÝ Çñ»Ýó ·Çï³Ï³Ý ³å³óáõÛóÝ »Ý ·ïÝáõÙ ÙdzÛÝ Ñ³½³ñ³ÙÛ³ÏÝ»ñ Ñ»ïá: 20­ñ¹ ¹³ñÇ 20­³Ï³Ý Ã.Ã. ³Ý·ÉdzóÇ Ù³Ýñ¿³µ³Ý ²É»ùë³Ý¹ñ üÉ»ÙÇÝ·Á µáñµáëÇó ëï³ÝáõÙ ¿ å»­ ÝÇóÇÉÇÝÁ` áõÅ»Õ Ù³Ýñ¿³ëå³Ý ѳïÏáõÃÛ³Ùµ ѳϳµÇáïÇÏÁ: 1945 Ãí³Ï³­ ÝÇó ³ÛÝ É³ÛÝ ßñç³Ý³éáõÃÛ³Ý Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ, ÇëÏ üÉ»ÙÇÝ·Ý Çñ ѳÛïݳ·áñÍáõí Û³Ý Ñ³Ù³ñ ³ñųݳÝáõÙ ¿ Üáµ»ÉÛ³Ý Ùñó³Ý³ÏÇ:

ä³ïÙáõÃÛ³Ý ¿ç»ñÇó Ý»ñ, Ýßï³ñ­Ý»ñ, ³ù­ó³Ý­Ý»ñ, ³­Í»­ÉÇ­Ý»ñ: Üñ³Ýù ³ÛÝ­åÇ­ëÇ µ³ñ¹ íÇ­ñ³­Ñ³­ïáõí ÛáõÝ­Ý»ñ ¿ÇÝ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­ÝáõÙ, ÇÝã­å»ë û­ñǭݳÏ` í»ñ­çáõÛíݻ­ñÇ ³Ý­¹³­Ù³­Ñ³­ïáõÙ, áխݳ­ß³­ñÇ íÇ­ñ³­Ñ³­ïáõíÛáõÝ­Ý»ñ, ϳ­ï³­ ñ³Ï­ïÇ Ñ»­é³­óáõÙ: Îáïñ­í³Íù­Ý»­ñÇ µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ û·­ ï³­·áñÍ­íáõÙ ¿ÇÝ ÍÕá­ï» µ»­Ï³­Ï³É­Ý»ñ ¢ Ïáßï íÇ­ñ³­Ï³­å»ñ: ì»ñ­çÇÝ­Ý»­ñÇë Ïáß­ ïáõíÛáõÝÝ ³­å³­Ñá­íáõÙ ¿ÇÝ Ïï³í­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù ÁÝÏÕ­ÙáõÙ ¿ÇÝ ³­É»­µ³ëï­ñÇ Ï³Ù ³Ù­ ñ³ó­ÝáÕ Ñ³­ïáõÏ Ë»­Å»­ñÇ Ù»ç: Êáñ­Ñáõñ¹­ Ý»ñ »Ý ïñíáõ٠ݳ¢ ï³ñ­µ»ñ Ëá­ó»­ñÇ Ñ»­ï³­½áï­Ù³Ý ¢ µáõÅ­Ù³Ý áõÕ­Õáõí۳ٵ: ´ÅßÏÇÝ áõÕ­Õáñ­¹áõÙ ¿ñ ïñíáõÙ Ñ»ï¢»É ³­å³­ùÇÝ­Ù³Ý Áݭóó­ùÇÝ ¢ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ ïáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ ÷á­Ë»É µáõ­Åáõ­ÙÁ: ì»ñ­ù»ñÝ áõ íݳë­í³Íù­Ý»ñÝ ³­é³Ýӭݳó­ ÝáõÙ ¿ÇÝ »­ñ»ù ËÙµÇ` µáõÅ­íáÕ, ϳë­Ï³­ Í»­ÉÇ ¢ ³Ý­µáõ­Å»­ÉÇ: γ˭í³Í ÑÇ­í³Ý¹Ç íǭ׳­ÏÇó` µÅÇß­ÏÁ å»ïù ¿ ϳ­Û³ó­Ý»ñ Çñ á­ñá­ßáõ­ÙÁ` ½µ³Õ­í»É ³Û¹ ÑÇ­í³Ý­¹áí, û` áã: ²Ý­Ï³Ë ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ï»­ë³­ÏÇó` ó³Ý­Ï³­ó³Í Ñ»­ï³­½áï­Ù³Ý ÑÇÙ­ùáõÙ ÁÝ­ Ï³Í ¿ñ ëñïÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ ëïáõ­·áõ­ÙÁ: ´Åßϳ­Ï³Ý å³­åÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ ã»Ý å³­ñáõ­ ݳ­ÏáõÙ »­ñ³­Ï³­½³ñ­ÏÇ ·Ç­ïáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ­Ý»ñ ³ÛÝ ï»ë­ùáí, á­ñÁ Ù»½ ѳÛï­ÝÇ ¿ ãǭݳ­Ï³Ý, ³­ñ³­µ³­Ï³Ý, ïÇ­ µ»Ã­Û³Ý µÅßÏáõíÛáõ­ÝÇó: г­í³­Ý³­Ï³Ý ¿, áñ »­·Çå­ï³­óÇ µÅÇßÏ­Ý»­ñÁ ϳ­ñá­Õ³­ó»É »Ý ѳ߭í»É »­ñ³­Ï³­½³ñ­ÏÁ ÏÉ»å­ëÇ­¹³­ÛÇ` çñ³­ ÛÇÝ Å³­Ù³­óáõÛ­óÇ û·­Ýáõí۳ٵ, á­ñÁ ѳÛï­ ÝÇ ¿ñ º­·Çå­ïá­ëáõÙ ¹»é¢ë­ »ñÏ­ñáñ¹ ѳ­ ½³­ñ³Ù­Û³­ÏÇ Ï»­ë»­ñÇó: ÐÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ³­é³­ç³ó­Ù³Ý å³ï­ ×³é »­·Çå­ï³­óÇ­Ý»­ñÁ ѳ­×³Ë ѳ­Ù³­ ñáõÙ ¿ÇÝ ³ñ­Û³Ý ÷á­÷á­ËáõíÛáõ­ÝÁ: ê³­ ϳÛÝ ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ù»ç ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ¹»­ñÁ å³ï­Ï³­ÝáõÙ ¿ñ åÝ¢­Ù³­ÛÇÝ (ßáõÝã), áñÝ û­¹áõÙ å³­ñáõ­Ý³­ÏáÕ ³Ý­ï»­ë³­Ý»­ÉÇ ÝÛáõà ¿ñ: Øáõïù ·áñ­Í»­Éáí ûñ­·³­ÝǽÙ` ³ÛÝ ÙïÝáõÙ ¿ñ Ãá­ù»­ñÁ, áñ­ï»­ÕÇó ¿É` ëñïÇ Ù»ç, ÇëÏ ³ÛÝ­ï»­ÕÇó ³Ýó­ÝáõÙ ¿ñ ½³ñ­Ï»­ ñ³Ï­Ý»ñ, á­ñáÝù, ÇÝã­å»ë ѳ­Ùá½­í³Í ¿ÇÝ »­·Çå­ï³­óÇ­Ý»­ñÁ, Éóí³Í ¿ÇÝ áã û ³ñ­Ûáõ­ Ýáí, ÇÝã­å»ë »­ñ³Ï­Ý»­ñÁ, ³ÛÉ åÝ¢­Ù³­Ûáí: ²Û­Ýáõ­Ñ»ï¢ ³­Ýáíݻ­ñÇ ÙÇ­çá­óáí åÝ¢­Ù³Ý ï³­ñ³Í­íáõÙ ¿ñ ³Ù­µáÕç Ù³ñÙ­ÝÇ Ù»ç: º­·Çå­ï³­óÇ­Ý»­ñÇ Ï³ñ­ÍÇ­ùáí` Ý»ñßÝã­í³Í û­¹Á §Ï»Ý­¹³­ÝǦ ¿ñ, ÇëÏ ³ñ­ï³ßÝã­í³­ÍÁ` §Ù»­é³Í¦: ÞÝã³­éáõÃ­Û³Ý Ñ»ï ¿ñ ϳå­íáõÙ

³ëï­í³­Í³­ÛÇÝ §Ï»Ý­ë³­Ï³Ý áõ­ÅÁ¦, áñÝ ³Ý­ í³Ý­íáõÙ ¿ñ γ: ²ëï­í³Í­Ý»­ñÁ ¢ë­áõ­Ý»ÇÝ Î³, µ³Ûó, Ç ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ Ù³ñ¹­Ï³Ýó, áã û Ù»Ï, ³ÛÉ ÙÇ ù³­ÝÇ: ²­éáÕ­çáõíÛáõ­ ÝÁ å³Ñ­å³Ý­íáõÙ ¿ñ ³ÛÝ­ù³Ý ų­Ù³­Ý³Ï, ù³­ÝÇ ¹»é ³ñ­Û³Ý ¢ åÝ¢­Ù³­ÛÇ íǭ׳­ÏÁ ϳñ­·ÇÝ ¿ñ: ºí­ñá­å³­Ï³Ý µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç åÝ¢­Ù³­ÛÇ Ù³­ëÇÝ å³ï­Ï»­ñ³­óáõÙ­Ý»­ ñÁ Ý»ñ­Ã³­÷³Ý­ó»É »Ý ßÝáñ­ÑÇí Ñéá­Ù»³­óÇ Ñé㳭ϳ­íáñ µÅÇßÏ ¶³­É»­ÝÇ ³ß­Ë³­ïáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ: ÐÇÝ º­·Çå­ïá­ëáõÙ µÅßÏáõíÛáõ­ÝÁ µ³­ ųݭíáõÙ ¿ñ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý á­Éáñï­ Ý»­ñÇ: ²Ûë Ù³­ëÇÝ ÑÇ­ß³­ï³­ÏáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ Ý³¢ л­ñá­¹á­ïá­ëÁ: ¶á­ÛáõíÛáõÝ áõ­Ý»ÇÝ ³ã­ ùÇ, ·ÉËÇ, ³­ï³­ÙÇ, ³Ý­ï»­ë³­Ý»­ÉÇ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ¢ ³ÛÉ á­Éáñï­Ý»­ñÇ µÅÇßÏ­Ý»ñ: ´ÅßÏáõíÛáõ­ÝÁ ѳݭ¹Ç­ë³­ÝáõÙ ¿ñ ùñÙ»­ñÇ ¹³­ë³­Ï³ñ­·Ç Ù»­Ý³ß­Ýáñ­ÑÁ: ´ÅÇßÏ­Ý»­ ñÇ ëá­ódz­É³­Ï³Ý ϳñ­·³­íǭ׳­ÏÁ ß³ï µ³ñÓñ ¿ñ: ¸»­Õ»­ñÇ å³ï­ñ³ëï­Ù³Ùµ ëϽµáõÙ ½µ³Õ­íáõÙ ¿ÇÝ µÅÇßÏ­Ý»­ñÁ, 볭ϳÛÝ ³ñ­¹»Ý 2-3-ñ¹ ¹.¹. ²­É»ù­ë³Ý¹­ñdz­ÛáõÙ Ç Ñ³Ûï »Ý ·³­ÉÇë §¹»­Õ³­·áñÍ­Ý»ñ¦: ´ÅßÏáõí Û³Ý ³ñ­í»ë­ïÁ ÷á­Ë³Ýó­íáõÙ ¿ñ áã ÙdzÛÝ Å³­é³Ý­·³­µ³ñ, ÇÝã­å»ë ÐÇÝ ²ñ¢»É­ùÇ »ñÏñ­Ý»­ñáõÙ, ³ÛÉ¢ µÅÇßÏ­Ý»­ñÁ Ù³ë­Ý³­·Ç­ ï³­ÝáõÙ ¿ÇÝ ï³­×³ñ­Ý»­ñÇÝ ÏÇó ¹åñáó­

Ý»­ñáõÙ: ´³½­Ù³­ÃÇí íϳ­ÛáõíÛáõÝ­Ý»ñ »Ý å³Ñ­å³Ý­í»É ê³Ç­ëÇ, »­µ»Ç, л­ÉÇ­åá­ÉÇ­ëÇ ï³­×³ñ­Ý»­ñÇÝ ÏÇó µÅßÏáõÃ­Û³Ý ¹åñáó­Ý»­ ñÇ Ù³­ëÇÝ: ²ñ­¹»Ý Ù.Ã.³. 5-ñ¹ ­¹³­ñÇó µÅßϳ­ Ï³Ý ¹åñáó­Ý»­ñÁ µ³ó ¿ÇÝ ³­ñ³­Ï³Ý ë»­éÇ µá­Éáñ ó³Ý­Ï³­óáÕ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ, ÇÝã­å»ë ݳ¢ ³ÛÝ û­ï³­ñ»ñÏ­ñ³­óÇ­Ý»­ñÇ, áí­ù»ñ å³ï­ñ³ëï ¿ÇÝ í׳­ñ»É áõë­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: ¶³­Éáí µÅßϳ­Ï³Ý ¹åñáó` ³­ß³­Ï»ñï­Ý»­ñÁ ëñµ³­½³Ý ½á­Ñ³­ë»­Õ³­ÝÇ ³éç¢ Ñ³­Ù³­å³­ ï³ë­Ë³Ý »ñ­¹áõÙ ¿ÇÝ ï³­ÉÇë` Ëáë­ï³­ ݳ­Éáí Ññ³­Å³ñ­í»É µá­Éáñ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ã³ñ Ïñù»­ñÇó, ë»ñ ¹ñë­¢á­ñ»É Ç­Ù³ë­ïáõÃ­Û³Ý Ñ³Ý­¹»å, ÉÇ­Ý»É Ñ³­Ù»ëï, »Ý­Ã³ñÏ­íáÕ ¢ ѳñ­Ù³ñ­íáÕ: º­·Çå­ï³­Ï³Ý µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç ѳ­ ïáõÏ áõ­ß³¹­ñáõíÛáõÝ ¿ñ ѳï­Ï³ó­í³Í ϳݭ˳ñ­·»­ÉÇã µÅßÏáõí۳­ÝÁ: ²ÝÑ­ñ³­Å»ß­ ïáõíÛáõÝ ¿ñ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ û­¹Ç Ù³ù­ñáõí Û³Ý å³Ñ­å³­Ýáõ­ÙÁ, ³­éáÕç ϻݭ¹³­Ýáõ ÙëÇ û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ ëÝÝ¹Ç Ù»ç: ²Ûë ÙÇ­çá­ó³­ éáõÙ­Ý»­ñÁ Ùdz­Å³­Ù³­Ý³Ï ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ÇÝ Ïñá­Ý³­Ï³Ý Íǭ볭ϳñ­·Ç µ³Õ­Ï³­óáõ­óÇã­Ý»­ ñÁ: Àëï л­ñá­¹á­ïá­ëÇ Ãá­Õ³Í ï»­Õ»­Ïáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ` »­·Çå­ï³­óÇ­Ý»­ñÁ ËÙáõÙ ¿ÇÝ ÙdzÛÝ åÕÝÓ» ³­Ýáíݻ­ñÇó, á­ñáÝù Ù³ù­ ñáõÙ ¿ÇÝ ³­Ù»Ý ûñ: º­·Çå­ï³­·Ç­ïáõíÛáõ­ÝÁ ëÏë»ó ½³ñ­ ·³ó­Ù³Ý Ýáñ ó÷ ëﳭݳÉ, »ñµ ü. Þ³Ù­åá­ÉÇá­ÝÁ 1822Ã. µ³­ó³­Ñ³Û­ï»ó »­·Çå­ï³­Ï³Ý ÑÇ»­ñá·­ÉÇý­Ý»­ñÇ Ç­Ù³ë­ïÁ: 곭ϳÛÝ Ù»½ ѳ­ë³Í áã µá­Éáñ µÅßϳ­Ï³Ý ·ñáõíÛáõÝ­Ý»ñÝ »Ý Áݭûé­Ý»­ÉÇ, ù³­ÝÇ áñ ³Ûë ï»ùë­ï»­ñÇ ·ñ³Ýó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ ùñÙ»­ ñÁ ѳ­×³Ë û·­ï³­·áñ­ÍáõÙ ¿ÇÝ ·³Õï­ Ý³·­ñ»ñ: ²ÛÝ ¹»å­ùáõÙ, »ñµ »­·Çå­ï³­Ï³Ý ·Ç­ñÁ Ý»­ñ³­éáõÙ ¿ ßáõñç 800 ÝÇß, ùñÙ»­ñÇ ·³Õï­Ý³·­ñáõÃ­Û³Ý Ù»ç ï³ñ­µ»­ñ³Ï­íáõÙ ¿ ³­í»­ÉÇ ù³Ý 6000 ÑÇ»­ñá·­ÉÇý: ¶ñ»­ñÇ ³Ûë ï»­ë³­ÏÁ ¹»é¢ë ­µ³­ó³­Ñ³Ûï­í³Í ã¿ ¢ »­·Çå­ï³­óÇ­Ý»­ñÇ Ùáï ß³ï ï³­ñ³­Ï³ñ­ ÍáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ï»­ÕÇù ¿ ï³­ÉÇë: ÐÇÝ º­·Çå­ïá­ëÇ µÅßÏáõíÛáõ­ÝÁ, ÇÝã­ å»ë ¢ áÕç »­·Çå­ï³­Ï³Ý Ùß³­ÏáõÛ­ÃÁ ¹»é ß³ï áõ ß³ï Ùáõà ³ÝÏ­ÛáõÝ­Ý»ñ áõ­ÝÇ: ²ÛÝ ãÇ ¹³­¹³­ñáõÙ Çñ µ³ñÓñ ½³ñ­·³ó­Ù³Ùµ ½³ñ­Ù³ó­Ý»É áõ Ñdzó­Ý»É, ¢ ÇÝ­ãáõ ã¿ , ݳ¢ áõ­ëáõ­ó³­Ý»É ·Ç­ïáõÃ­Û³Ý Ù»ç Ù»­Í³­·áõÛÝ Ýí³­×áõÙ­Ý»­ñÇ Ñ³­ë³Í 21-ñ¹ ­¹³­ñÇ Ù³ñ­ ¹áõÝ...

3

35

Êáñ³·Çñ

36

3

Êáñ³·Çñ

3

37

ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ

²ëÃÙ³ Ð

»Ýó µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëíٳ­ÛÇ Ù³­ëÇÝ ½ñáõ­ó»­óÇÝù §ê. ¶ñÇ­·áñ Èáõ­ë³­ íá­ñÇ㦠µÅßϳ­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝÇ Áݹ­ ѳ­Ýáõñ û­ñ³­ådz­ÛÇ µ³­Å³Ý­ÙáõÝ­ùÇ í³­ ñÇã γ­ñÇ­Ý» سñ­Ïáë­Û³­ÝÇ Ñ»ï: - ƱÝã­¿ µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëíٳÝ: - ´ñáÝ­Ë»ñÇ ³ëÃ­Ù³Ý Ù»ñ­ÃÁݹ­Ù»ñà ëñ³­óáõÙ­Ý»­ñáí Áݭó­óáÕ ßÝãáõ­ÕÇ­Ý»­ñÇ ùñá­ÝÇÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ ¿, á­ñÁ Ó­¢³­íáñ­ íáõÙ ¿ µñáÝË­»ñ ­ Ç ·»ñ½­·³­Ûáõ­ÝáõÃ­Û³Ý ¢ ¹ñ³ ѻݭùáí ³­é³­ç³­ó³Í ·»ñ­Ëá­ ó»­ÉÇáõÃ­Û³Ý ýá­ÝÇ íñ³: ÐÇ­í³Ý­¹áõí۳­ÝÁ µÝá­ñáß ¿ á­ñá­ß³­ÏÇ Ñ³­×³­Ë³­Ï³­Ýáõí۳ٵ ѻխÓáõ­ÏÇ, ѳ­½Ç ¢ ßÝã³ñ­·»­ÉáõÃ­Û³Ý Ýá­ å³­Ý»­ñáí Áݭóó­ùÁ, ÇëÏ Ùݳó­Û³É ų­ Ù³­Ý³Ï Ù³ñ¹Ý Ç­ñ»Ý ³­éáÕç ¿ ½·áõÙ: ²Ûë ³Ëï³ÝÇßÝ»ñÝ Ç Ñ³Ûï »Ý ·³­ÉÇë ³­é³­ çÇÝ ÇëÏ Ýá­å³­ÛÇ Å³­Ù³­Ý³Ï:

´ñáÝ­Ë»ñÇ ³ëÃ­Ù³Ý Ù»ñ­ÃÁݹ­Ù»ñà ëñ³­ óáõÙ­Ý»­ñáí Áݭó­óáÕ ßÝãáõ­ÕÇ­Ý»­ñÇ ùñá­ÝÇÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ ¿:

38

3

- ƱÝã­¿ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­ÝáõÙ µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëí Ù³­ÛÇ Ýá­å³­ÛÇ Å³­Ù³­Ý³Ï: - سñ­¹áõ ûñ­·³­ÝǽÙÝ áõ­ÝÇ Ûáõ­ñû­ñÇ­ Ý³Ï å³ßï­å³­Ý³­Ï³Ý Ù»­Ë³­ÝǽÙ. ó³Ý­ ϳ­ó³Í ûñ­·³Ý áõ­ÝÇ Ñ³­ïáõÏ é»­ó»å­ïáñ­ Ý»­ñáí ûÅï­í³Í µçç³­ÛÇÝ §í³Ý­¹³Ï­Ý»ñ¦, á­ñáÝó ·áñ­Í³­éáõÛÃÝ ûñ­·³­Ýǽ٠Ùï³Í ³Ý­ïÇ­·»­ÝÇ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ ã»­½á­ù³ó­Ý»ÉÝ ¿: ºñµ µñáÝË­»­ñÇ íñ³ ·ïÝíáÕ µçÇç­Ý»­ ñÁ ѳݭ¹Ç­åáõÙ »Ý ïíÛ³É ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ Ñ³­Ù³ñ ³­É»ñ­·»Ý ѳݭ¹Ç­ë³­óáÕ û­ï³ñ Ù³ñÙ­ÝÇÝ, ëÏëáõÙ »Ý ÇÝ­ï»Ý­ëÇí Ï»ñ­åáí ѳ­Ï³­Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»ñ (³ëíٳ­ÛÇ ¹»å­ùáõÙª Ç­Ùáõ­Ýá·­ÉáÇÝ­Ý»ñ E) ³ñ­ï³¹­ñ»É: êñ³ ѻݭùáí µñáÝË­»­ñÇ å³ßï­å³­ÝÇã ٻٵ­ñ³­ÝÁ ëÏëáõÙ ¿ ù³Û­ù³Û­í»É, ¢ ³ñ­ Û³Ý Ù»ç ѳÛïÝ­íáõÙ »Ý ·áñÍÁÝóóÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí ³­é³­ç³­ó³Í íݳ­ë³­Ï³ñ ³ñ­·³­ëÇù­Ý»ñ` Ç­ñ»Ý­óáí å³Û­Ù³­Ý³­íá­ ñ»­Éáí µñáݭ˳ë­å³½­ÙÁ ¢ ÑÇ­å»ñ­ë»Ï­ñ»­ ódzÝ:

- à­ñá±Ýù­ »Ý µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëíٳ­ÛÇ ³­é³­ ç³ó­Ù³Ý å³ï­×³é­Ý»­ñÁ: - ¸ñ³Ýù ß³ï ï³ñ­µ»ñ ¢ ³ñ­ï³­ ùáõëï ³Ýí­Ý³ë Ãí³­óáÕ µ³­Ý»ñ »Ý, û­ñǭݳϪ ϻݭó³­Õ³­ÛÇÝ ÷á­ßÇÝ, ëÝáõÝ­ ¹Á, ÏÉÇ­Ù³Ý, ³ß­Ý³­Ý³­ÛÇÝ ³­ÙÇë­Ý»­ñÇݪ »­Õ³­Ý³­Ï³­ÛÇÝ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: ÐÇ­

àÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëí Ù³­Ûáí ÑÇ­í³Ý­¹³­óáõÃ­Û³Ý ¢ Ù³­ ѳ­óáõÃ­Û³Ý óáõ­ó³­ÝÇß­Ý»ñÝ ³­×áõÙ »Ý. Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»ñÝ ³Û¹ »ñ¢áõÛ­ÃÁ å³Û­Ù³­Ý³­íá­ñáõÙ »Ý »ñÏ­ñÇ Áݹ­Ñ³­ Ýáõñ ¿­Ïá­É᭷dz­ÛÇ ËÇëï ³Õ­ïáï­í³­ Íáõí۳ٵ, ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­µ»­ñ³­Ï³Ý ó­ ÷áÝ­Ý»­ñÇ ³é­Ï³­Ûáõí۳ٵ ¢ Ù³ñ­¹áõ ë˳É, ³Ý­Ãáõۭɳï­ñ»­ÉÇ Ï»Ý­ë³­·áñ­ Íáõ­Ý»áõí۳ٵ: ÜÛáõÃÁª Üáݳ ¸³íÃÛ³ÝÇ

í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý å³ï­×³é­Ý»­ñÇó »Ý ݳ¢ ϻݭ¹³­ÝÇ­Ý»­ñÁ, µáõÛ­ë»­ñÁ, á­ñáß ëÝݹ³Ù­Ã»ñù­Ý»ñ (ϳÃ, ÓáõÏ, óÇï­ñáõë­ Ý»ñ), ϻݭó³­ÕáõÙ ·áñ­Í³Í­íáÕ Ù³ù­ñáÕ ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ, ³­ë»Ýùª Éí³ó­ùÇ ÷á­ßÇÝ: ºñ­ µ»ÙÝ Ýá­å³­ÛÇ ³­é³­ç³ó­Ù³Ý å³ï­×³é ¿ ¹³é­ÝáõÙ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ɳñ­í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ, ½·³ó­ÙáõÝ­ù³­ÛÇÝ ëÃñ»­ëÁ: ¶á­ÛáõíÛáõÝ áõ­ ÝÇ Ý³¢ Ù³Ýñ¿³ÛÇÝ ¢ ¹»­Õá­ñ³Û­ù³­ÛÇÝ ³ëíٳ, û­ñǭݳϪ ³ë­åÇ­ñǭݳ­ÛÇÝ ³ëí Ù³Ý, áñÝ ³­é³­ç³ó­ÝáõÙ ¿ µñáÝË­»­ñÇ áõ­ Å»Õ ëå³½Ù: ºñ­µ»ÙÝ §Ù»­Õ³­íáñ¦ ¿ ÉÇ­ÝáõÙ ³Ý­ÓÇ Ù³ë­Ý³­·Ç­ïáõíÛáõ­ÝÁ, ³­ë»Ýù` ùÇ­ Ùdz­Ï³Ý ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­µ»­ñáõÃ­Û³Ý Ï³Ù ÷³Û­ ï³Ù­ß³Ï­Ù³Ý á­Éáñ­ïÁ: - ¸³é­Ý³­ÉDZ ¿ ³ñ¹­Ûáù ³ëíٳ­ÛÇ å³ï­ ׳­éáí ³­é³­ç³­ó³Í ·áñÍÁÝóóÁ: - ²ëíٳÝ, Ç ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ µñáÝ­ ËÇ­ïÇ, ¹³é­Ý³­ÉÇ ¿: º­Ã» µñáÝ­ËÇ­ïÇ ¹»å­ ùáõÙ Áݭó­óáÕ ·áñÍÁÝóóÝ»­ñÁ µ»­ñáõÙ »Ý ³Ý­¹³é­Ý³­ÉÇ åÝ¢­ÙáëÏ­É»­ñá­½Ç ¢ Ãáùëñï³­ÛÇÝ ³Ý­µ³­í³­ñ³­ñáõí۳Ý, ³­å³ ³ëíٳ­ÛÇ Ýá­å³­ÛÇó Ñ»­ïá ÑÇ­í³Ý­¹Ç ïáõ­ Å³Í ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÁ í»­ñ³­Ï³Ý·Ý­íáõÙ »Ý: ¸³ Ù»­Í³­å»ë ϳ˭í³Í ¿ ÑÇ­í³Ý­¹Ç áõ Ýñ³ ßñç³­å³­ïÇ å³Ñ­í³Í­ùÇó ¢ ïáõ­Åá­ ÕÇ û·­ÝáõíÛáõ­ÝÁ ×Çßï ϳ½­Ù³­Ï»ñ­å»­Éáõó: - ´ñáÝ­Ë»ñÇ

³ëíٳ­Ûáí

ï³­é³­åáÕ

ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ ß³ï Ù³ñ­¹ÇÏ å³ñ­½³­å»ë Ç­ñ»Ýó ½ñÏáõÙ »Ý Ï۳ݭùÇ á­ñáß Ñ³­×áõÛù­Ý»­ñÇó, ³­ë»Ýùª ï³­ ÝÇó ¹áõñë ·³­Éáõó ϳ٠ËÝçáõÛù­Ý»­ñÇÝ Ù³ë­ Ý³Ï­ó»­Éáõó: γ±Ý Ý­ñ³Ýó Ï۳ݭùÇ á­ñ³­ÏÁ µ³ñÓ­ñ³ó­Ý»­Éáõ ÙÇ­çáó­Ý»ñ: - Úáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ÑÇ­í³Ý­¹Çó å³­ ѳÝç­íáõÙ ¿ ·ñ³­·»ï ¢ ×Çßï Ùá­ï»­óáõÙ: ܳ å»ïù ¿ Ëáõ­ë³­÷Ç Ï³Ù Ñݳ­ñ³­íá­ ñÇÝë ùÇã ³éÝã­íÇ Çñ Ùáï ³ëíٳ­ÛÇ Ýá­å³ ³­é³­ç³ó­ÝáÕ ÏáÝÏ­ñ»ï ³­É»ñ­·»­ÝÇó, µ³Ûó áã ³­Ù»Ý ÇÝ­ãÇó: ²ÛÅÙ Ï³Ý ÙÇ ß³ñù ÙÇ­çáó­ Ý»ñ, á­ñáÝù û·­ÝáõÙ »Ý ÑÇ­í³Ý­¹ÇÝ ³­ñ³· ÇÝù­Ýû·­ÝáõíÛáõÝ ³­å³­Ñá­í»É: ¸ñ³Ý­óÇó ³­é³­í»É ï³­ñ³Í­í³Í­Ý»­ñÁ Çݭѳ­É³­ ïáñ­Ý»ñÝ »Ý, 볭ϳÛÝ å»ïù ¿ ×ß·ñÇï Ç­Ù³­Ý³Éª ûñ­í³ Ù»ç ù³­ÝÇ ³Ý­·³Ù ¿ ÃáõÛ­ ɳï­ñ»­ÉÇ ¹ñ³ ·áñ­Í³­Íáõ­ÙÁ ¢ ³ëíٳ­ÛÇ Ýá­å³­ÛÇ ÏñÏÝÙ³Ý ÇÝã ѳ­×³­Ë³­Ï³­Ýáõí Û³Ý ¹»å­ùáõÙ: ºñ­µ»ÙÝ ÑÇ­í³Ý­¹Á ï³·­ Ý³å ¿ ³å­ñáõ٠ϳ٠×Çßï ï»­Õ»­Ï³ó­í³Í ã¿ ¢ ûñ­í³ Áݭóó­ùáõÙ 3-4³Ý­·³Ù û·­ï³­ ·áñ­Í»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í Çݭѳ­ ɳ­ïáñÝ û·­ï³­·áñ­ÍáõÙ ¿ µ³½­ÙÇóëª ³­í»­ ÉÇ áõ­Å»­Õ³ó­Ý»­Éáí µñáݭ˳ë­å³½­ÙÁ: ²ÛÅÙ Ï³Ý Ý³¢ Ñáñ­Ùá­Ý³É å³ïñ³ëïáõÏÝ»ñ, á­ñáÝù ·ñ»­Ã» ãáõ­Ý»Ý ÏáÕ٭ݳ­ÏÇ ³½­¹»­ óáõíÛáõÝ ¢ »ñ­Ï³­ñ³ï¢ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ ½·³­ÉÇá­ñ»Ý »ñ­Ï³­ñ³Ó­·áõÙ »Ý ѳ­çáñ¹ Ýá­å³­ÛÇ ëÏëáõ­ÙÁ: ´³­ñ»­µ³Ë­ï³­µ³ñ, ³Û­ëûñ ùÇã »Ý ³ÛÝ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÁ, áõÙ ÑÇ­í³Ý­¹³­Ýáó »Ý ѳëó­Ýáõ٠ͳۭñ³­Ñ»Õ í³ï íǭ׳­ÏáõÙ: º­Ã» ¹»é ÙÇ ù³­ÝÇ ï³­ñÇ ³­é³ç Ù³ñ­ ¹ÇÏ ÇÝù­Ý³­µáõ­Åáõí۳ٵ ¿ÇÝ ½µ³Õ­íáõ٠ϳ٠³Ý­í»­ñ³Ñë­Ï»­ÉÇ Ï»ñ­åáí ã³­ñ³­ß³­ ÑáõÙ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ, ³ÛÅÙ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»ñÝ ³­é³­í»É ï»­Õ»­Ï³ó­í³Í »Ý: Àëï Çë` ³Ûë ѳñ­óáõÙ ùÇã 㿠ݳ¢ ÁÝ­ï³­Ý»­Ï³Ý µÅÇßÏ­

Ý»­ñÇ ¹»­ñÁ, áí­ù»ñ ³ëíٳ­ ïÇÏ­Ý»­ñÇÝ (ÇÝã­å»ë ݳ¢ ¹Ç³­µ»­ïÇÏ­Ý»­ñÇÝ) ٳݭñ³­ Ù³ëÝ µ³­ó³ï­ñáõÙ »Ý ¢° ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùÇ, ¢° Ýá­å³­ÛÇ Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­ Ù³Ý Ù»­Ë³­Ýǽ٭ݻ­ñÁ: - ²Û­ëÇÝùÝ` µñáÝ­Ë»ñÇ ³ëíٳ­Ûáí ÑÇ­í³Ý­¹Á ϳ­ñáÕ ¿ Édzñ­Å»ù ³å­ñ»É: - ²Ý­ï³ñ³ÏáõÛë: ²ëí Ù³Ý ³ÛÅÙ ¹Çï­íáõÙ ¿ áñ­ å»ë ÉÇá­íÇÝ Ï³­é³­í³­ñ»­ÉÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ, µ³­í³­Ï³­ ݳ­ã³÷ ·Ç­ï»­ÉÇù­Ý»ñ áõ­ Ý»­Ý³­Éáí` ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ÝáõÛ­ ÝÇëÏ Ñ³Ý­·Çëï ï³­Ý»É ÑÕÇáõíÛáõÝÝ áõ ÍÝݹ³­ µ»­ñáõíÛáõ­ÝÁ: гۭϳ­Ï³Ý Ùï³­Íá­ÕáõÃ­Û³Ý å³Û­Ù³Ý­ Ý»­ñáõÙ á­ñáß ÑÇ­í³Ý¹­Ý»ñ ÇÝùݳ½³ïíáõÙ »Ý` Ù᭠鳭ݳ­Éáí, áñ ³­é³­çÇÝÝ Ç­ñ»Ýù »Ý Ç­ñ»Ýó ûñ­·³­Ýǽ­ ÙÇÝ Ýá­å³­ÛÇ ³­é³­ç³ó­Ù³Ý Ññ³­Ñ³Ý· ï³­ÉÇëª Ç­ñ»Ýó ÙßﳭϳÝ, ³Ý­ÑÇÙÝ í³­Ë»­ ñáí áõ Ýá­å³­ÛÇ ëå³­ë»­Éáí: ì»ñ­çÇ­í»ñ­çá, ÑÇ­í³Ý­¹áõí Ûáõ­ÝÁ Ù³ñ­¹áõ ѳ­Ù³ñ ¿, ¢ ¹ñ³­ÝÇó í³­Ë»­óáÕÝ ³ñ­ ¹»Ý ÇëÏ µáõÅ­í»­Éáõ ϳ­ñÇù áõ­ÝÇ...­í³­ËÇó: à­Ù³Ýó ¿É í³­Ë»ó­ÝáõÙ ¿ ³ÛÝ ÷³ë­ïÁ, áñ Ç­ñ»Ýó µ³­ñ»­Ï³Ù­Ý»­ñÇ Ù»ç Ï³Ý ³ëíٳ­ïÇÏ­ Ý»ñ: ÖÇßï ¿, ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý Ýϳï­Ù³Ùµ ·»­Ý»­ïÇÏ Ý³­Ë³ï­ñ³­ Ù ³ ¹ ñ ­í ³ ­Í á õ à ­Û á õ Ý Ï³, 볭ϳÛÝ ¹³ ϳ­ ñáÕ ¿ ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í»É ÁÝ­¹³­Ù»ÝÝ ³­É»ñ­·ÇÏ éÇ­ÝÇ­ïáí ϳ٠Áݹ­ ѳݭñ³­å»ë ã³ñ­ï³­ ѳÛï­í»É: ²ÛÝ­å»ë áñ, í³­ Ë»­Ý³­Éáõ ϳ­ñÇù ãϳ, ϳñ¢á­ñÁ Ù³ñ­ ¹áõ ɳí ïñ³­Ù³¹ñ­ í³­ÍáõíÛáõÝÝ ¿ ¢

²ëÃ­Ù³Ý ³ÛÅÙ ¹Çï­ íáõÙ ¿ áñ­å»ë ÉÇá­íÇÝ Ï³­é³­í³­ñ»­ÉÇ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ, µ³­í³­Ï³­ ݳ­ã³÷ ·Ç­ï»­ÉÇù­Ý»ñ áõ­Ý»­Ý³­Éáí` ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ñ³Ý­·Çëï ï³­Ý»É ÑÕÇáõíÛáõÝÝ áõ ÍÝݹ³­µ»­ñáõíÛáõ­ÝÁ: Ñá­·»­Ï³Ý ѳ­í³­ë³­ñ³Ïß­éáõÃ­Û³Ý å³Ñ­ å³­Ýáõ­ÙÁ:

3

39

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ íåñêîëüêî ïàòîãåíåòè÷åñêèõ çâåíüåâ. Òàê, áðîíõîäèëàòàòîðû óìåíüøàþò ñïàçì áðîíõîâ, îáëåã÷àÿ îñíîâíûå ïðîÿâëåíèÿ áðîíõèàëüíîé àñòìû. À êîðòèêîñòåðîèäû ñíèìàþò âîñïàëåíèå äûõàòåëüíûõ ïóòåé, ïðåäîòâðàùàÿ îáîñòðåíèÿ çàáîëåâàíèÿ.

Ðàçðàáîòêà Ñåðåòàéä™-à Ïðåïàðàòû îáåèõ ãðóïï äîëãîå âðåìÿ ñ óñïåõîì èñïîëüçîâàëèñü â òåðàïèè áðîíõèàëüíîé àñòìû. Â õîäå èññëåäîâàíèé, êîòîðûå ïðîâåëà êîìïàíèÿ GlaxoSmithKline, îêàçàëîñü, ÷òî òàêèå áðîíõîäè-ëàòàòîðû, êàê ß2-

Ñåðåòàéä íîâûé óðîâåíü êîíòðîëÿ áðîíõèàëüíîé àñòìû Èçâåñòíî, ÷òî áðîíõèàëüíàÿ àñòìà ÿâëÿåòñÿ õðîíè÷åñêèì çàáîëåâàíèåì. Îäíàêî áëàãîäàðÿ ïîÿâëåíèþ íîâûõ ýôôåêòèâíûõ ïðåïàðàòîâ åãî ìîæíî ïîáåäèòü ïî÷òè ïîëíîñòüþ. Ïî êðàéíåé ìåðå, ëþäè, êîíòðîëèðóþùèå àñòìó, ìîãóò îáåçîïàñèòü ñåáÿ îò âíåçàïíûõ ïðèñòóïîâ è îáîñòðåíèé, à òàêæå âåñòè àêòèâíûé îáðàç æèçíè.

Ïðàêòè÷åñêèå íàáëþäåíèÿ Óæå áîëåå 100 ëåò âðà÷è è ôàðìàöåâòû ðàáîòàþò íàä òåì, ÷òîáû îáëåã÷èòü æèçíü ñòðàäàþùèõ áðîíõèàëüíîé àñòìîé. Ñíà÷àëà ïîÿâèëèñü ïðåïàðàòû “ñêîðîé ïîìîùè”, êóïèðóþùèå ïðèñòóïû íåäóãà. Çàòåì, êîãäà ñòàëî ïîíÿòíî, ÷òî àñòìà – ýòî õðîíè÷åñêîå âîñïàëèòåëüíîå çàáîëåâàíèå, êîòîðîå íåîáõîäèìî ëå÷èòü ïîñòîÿííî, áûëè ðàçðàáîòàíû è ëåêàðñòâåííûå ñðåäñòâà äëÿ áàçèñíîé òåðàïèè. Èõ äåéñòâèå ðàçëè÷íî, âåäü â îñíîâå áðîíõèàëüíîé àñòìû ëåæèò

40

3

àãîíèñòû ïðîëîíôèðîâàííîãî äåéñòâèÿ è èíãàëÿöèîííûå êîðòèêîñòåðîèäû (ÈÊÑ) ìîãóò äîïîëíÿòü è äàæå óñèëèâàòü äåéñòâèå äðóã äðóãà íà ìîëåêóëÿðíîì óðîâíå. Ïðè÷åì äëÿ ïîëó÷åíèÿ îïòèìàëüíîãî ðåçóëüòàòà ìîëåêóëû îáîèõ àêòèâíûõ âåùåñòâ äîëæíû îäîíîâðåìåííî êîíòàêòèðîâàòü ñ îäíîé è òîé æå êëåòêîé ñëèçèñòîé áðîíõîâ, êîòîðàÿ ó÷àñòâóåò â ôîðìèðîâàíèè âîñïàëåíèÿ. Ïðèäÿ ê òàêèì âûâîäàì, ñïåöèàëèñòû êîìïàíèè GlaxoSmithKline ðàçðàáîòàëè ïðåïàðàò ÑåðåòàéäÒÌ, ñîäåðæàùèé äâà êîìïîíåíòà: ñàëüìåòåðîë (ß2àãîíèñò ïðîëîíãèðîâàííîãî äåéñòâèÿ) è ôëþòèêàçîíà ïðîïèîíàò (ÈÊÑ). Äåéñòâèå ýòèõ âåùåñòâ õîðîøî èçó÷åíî, òàê êàê îíè äîëãîå âðåìÿ ïðèñóòñòâîâàëè íà ðûíêå â âèäå îòäåëüíûõ ïðåïàðàòîâ ïðîèçâîäñòâà êîìïàíèè GlaxoSmithKline.

Âñå ïîä êîíòðîëåì! Êîìáèíèðîâàííàÿ òåðàïèÿ ÑåðåòàéäÒÌ-îì îáåñïå÷èâàåò íîâûé óðîâåíü êîíòðîëÿ áðîíõèàëüíîé àñòìû. Ýòîò ïðåïàðàò íå òîëüêî ïðåäîñòàâëÿåò áîëåå óäîáíûé ðåæèì òåðàïèè äëÿ ïàöèåíòîâ, êîòîðûå îäíîâðåìåííî ïðèíèìàþò ß2 – àãîíèñòû ïðîëîíãèðîâàííîãî äåéñòâèÿ è ÈÊÑ, íî è ÿâëÿåòñÿ àëüòåðíàòèâîé ïîâûøåíèÿ äîç ýòèõ ïðåïàðàòîâ. Êðîìå òîãî, áëàãîäàðÿ ïîëîæèòåëüíîìó ýôôåêòó ÑåðåòàéäÒÌ-a íà òå÷åíèå àñòìû äîçèðîâêè ïðåïàðàòà ïðè áàçèñíîé òåðàïèè ïîñòîÿííî óìåíüøàþòñÿ, ÷òî äåëàåò åãî ýêîíîìè÷åñêè âûãîäíûì äëÿ ïàöèåíòîâ. Íà ðûíêå Àðìåíèè ÑåðåòàéäÒÌ ïðåäñòàâëåí â ôîðìå Äèñêóñà (ïîðîøêîâûé èíãàëÿòîð), êîòîðûé èìååò äâå äîçèðîâêè, ÷òî îáåñïå÷èâàåò èíäèâèäóàëüíûé ïîäõîä ê ëå÷åíèþ. Èçâñòíî, ÷òî èìåííî èíãàëÿöèîííûé ïóòü ââåäåíèÿ ïðåïàðàòîâ ÿâëÿåòñÿ ïðåäïî÷òèòåëüíûì, ïîñêîëüêó îáåñïå÷èâàåò âûðàæåííîå ìåñòíîå äåéñòâèå â ëåãêèõ, íå âûçûâàåò íåæåëàòåëüíûõ ñèñòåìíûõ ýôôåêòîâ è ïîçâîëÿåò ñîêðàòèòü äîçû ëåêàðñòâåííûõ ñðåäñòâ. Âðà÷è óâåðåíû, ÷òî ïðè ïðàâèëüíîì ïîäõîäå ê ëå÷åíèþ ó áîëüøèíñòâà áîëüíûõ ìîæíî äîñòè÷ü ïîëíîãî êîíòðîëÿ áðîíõèàëüíîé àñòìû. Äðóãèìè ñëîâàìè, íàçíà÷åíèå ïàöèåíòó àäåêâàòíîé òåðàïèè ïîçâîëÿåò ñâåñòè ê ìèíèìóìó åæåäíåâíûå ñèìïòîìû, íî÷íûå ïðèñòóïû è îáîñòðåíèÿ çàáîëåâàíèÿ, à òàêæå ñîêðàòèòü èñïîëüçîâàíèå ïðåïàðàòîâ “ñêîðîé ïîìîùè”, óñòðàíèòü ïîáî÷íûå ýôôåêòû è âåðíóòü ïàöèåíòàì íîðìàëüíóþ ôèçè÷åñêóþ àêòèâíîñòü. Êîìáèíèðîâàííîå ëå÷åíèå, à èìåííî îáúåäèíåíèå ñàëüìåòåðîëà è ôëþòèêàçîíà ïðîïèîíàòà â ÑåðåòàéäÒÌ-e, â íåñêîëüêî ðàç óñèëèâàåò ýôôåêòèâíîñòü áàçèñíîé òåðàïèè. Ïðè ñèñòåìàòè÷åñêîì (2 ðàçà â ñóòêè) è íåïðåðûâíîì ëå÷åíèè ÑåðåòàéäÒÌîì ïàöèåíò ìîæåò äîñòè÷ü ïîëíîãî êîíòðîëÿ íàä àñòìîé è íå îùóùàòü ñèìïòîìîâ áîëåçíè.

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ

ºñµ ÑÇ­í³Ý­¹³­ÝáõÙ »Ýù áõ ëÏëáõÙ ËÙ»É Ù»½ Ýß³­Ý³Ï­í³Í ¹»­Õ³­Ñ³­ µ»­ñÁ, ã»Ýù ¿É Ùï³­ÍáõÙ ·á­Ý» ݳ­Û»É ¹»­ÕÇ Ñáõ­ß³­Ã»ñ­ÃÇ­ÏÇÝ Ï³Ù Ñ³ñó­ Ý»É µÅßÏÇݪ ÇëÏ Ç±Ýãáí ËÙ»É ¹»­ÕÁ: ÜÛáõÃÁª Üáݳ ¸³íÃÛ³ÝÇ

¸

»­ÕÇ ³½­¹»­óáõÃ­Û³Ý áõ Ý»ñ­·áñÍ­ Ù³Ý Ù»­Ë³­Ýǽ٭ݻ­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý ÷áË­í»É, »­Ã» ¹»­ÕÁ ëË³É Ñ»­ Õáõ­Ïáí ¢ Ñ»­Õáõ­ÏÇ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ù³­Ý³­ Ïáí ãÁݹáõ­Ý»Ýù. 㿱 áñ ¹»­ÕÁ ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõà ¿` ÁÝ­¹áõ­Ý³Ï ѳϳ½¹»óáõÃÛ³Ý Ù»ç ÙïÝ»­É ÁÙ­å»­ÉÇ­ùÇ Ù»ç å³­ñáõ­Ý³Ï­íáÕ ÝÛáõ­ û­ñÇ Ñ»ï: ÆëÏ ¹ñ³ ³ñ­·³­ëÇ­ùÁ ϳ­ñáÕ »Ý ÉÇ­Ý»É ëñï˳é­Ýáõ­ùÁ, Ãáõ­Ý³­íá­ñáõ­ÙÁ ¢ ³­É»ñ­·Ç³Ý: ØÇßï ÑÇ­ß»ùª á°ã ­ÙÇ ï»­ë³­ÏÇ ¹»­Õ³­ÙÇ­ çáó ãÇ Ï³­ñ»­ÉÇ ÁÝ­¹áõ­Ý»É ëáõñ­×Ç Ï³Ù Ã»­ÛÇ Ñ»ï: êáõñ­×áí ãÇ Ï³­ñ»­ÉÇ ËÙ»É Ñ³ï­Ï³­å»ë ϳɭóÇáõÙ, Ù³·­Ý»­½ÇáõÙ ¢ »ñ­Ï³Ã å³­ ñáõ­Ý³­ÏáÕ ¹»­Õ³­Ñ³­µ»­ñÁ, ѳϳ­µÇá­ïÇÏ­ Ý»­ñÁ ¢ ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç ѳ­Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ: êáõñ­×Ç Ù»ç å³­ñáõ­Ý³Ï­íáÕ Ïá­ý»Ç­ÝÁ Ãáõ­É³ó­ÝáõÙ ¿ í»­ñáÝß­Û³É ï»­ë³­ÏÇ ¹»­Õ³­Ñ³­µ»­ñÇ ³½­ ¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ ϳ٠¹ñ³Ýù ³ÛÝ­ù³Ý ³­ñ³· Ñ»­é³ó­ÝáõÙ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇó, áñ ¹»­Õ»­ñÁ ã»Ý ѳëó­ÝáõÙ Ý»ñ­·áñ­Í»É: ÜáõÛÝ` Ñ»­é³ó­ÝáÕ ³½­¹»­óáõíÛáõÝÝ áõ­ ÝÇ Ý³¢ û­ÛÁ: ÆÝã­å»ë ³­ëáõÙ »Ý ãǭݳ­óÇ­Ý»­ ñÁª û­ÛÁ ù³Û­ù³­ÛáõÙ ¿ ¹»­ÕÁ, ÇÝ­ãÇ å³ï­×³­éÁ û­ÛÇ Ù»ç ³é­Ï³ ÝÛáõ­Ã»ñÝ »Ý: ì»ñ­çÇÝ­Ý»ñë Ù³ë­Ý³ï­íáõÙ »Ý` ³­é³­ç³ó­Ý»­Éáí ï³­ÝÇÝ, ÇëÏ ï³­ÝÇ­ÝÇ ³½­¹»­óáõí۳ٵ ¹»­ÕÇ Ù»ç å³­ñáõ­Ý³Ï­íáÕ »ñ­Ï³­ÃÁ ¢ åñá­ï»Ç­ÝÁ åݹ³­ÝáõÙ »Ý ¢ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ í³ï ϳ٠ٳ­ë³Ùµ Ûáõ­ñ³ó­íáõÙ, ÇëÏ á­ñáß ¹»­Õ»ñ ϳ­ñáÕ »Ý ݳ¢ Ýëïí³Íù ï³É ûñ­·³­Ýǽ­ ÙáõÙ: »­ÛÁ ݳ¢ ¹³Ý­¹³­Õ»ó­ÝáõÙ ¿ ëñï³­ Ýá­Ã³­ÛÇÝ, ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ï³Ù Ñá­·»­Ï³Ý ÑÇ­ í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï ·áñ­Í³Í­íáÕ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ: Ødzݭ߳­Ý³Ï ѳ­Ï³­óáõó­í³Í ¿ ݳ¨ ëåÇñ­ïáí ¹»Õ ÁÝ­¹áõ­Ý»­ÉÁ: ²Ý­·³Ù 2 ·ñ³Ù ³É­Ïá­ÑáÉ ËÙ»­Éáõ ¹»å­ùáõÙ ³ÛÝ ³ñ­Û³Ý Ù»ç ¿

ѳÛïÝ­íáõ٠ѳ߭í³Í ñá­å»­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ áõ µ³ñÓ­ñ³ó­ÝáõÙ ³­ÕÇ­Ý»­ñÇ Ã³­÷³Ý­ó»­ÉÇáõíÛáõ­ ÝÁ: ¸ñ³­Ýáí ¹»­ÕÇ Ý»ñÍ­Íáõ­ÙÁ ÏïñáõÏ ³­ñ³­·³­ÝáõÙ ¿ ¢ ÝáõÛÝ­ ù³Ý ÏïñáõÏ ¿É` ¹³Ý­¹³­ÕáõÙ: ú­ñǭݳÏ` ³ñ­Û³Ý ×ÝßáõÙÝ Ç­ç»ó­ ÝáÕ, ÇÝ­ëáõ­ÉÇÝ Ï³Ù ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Á ѳݷë­ï³ó­ÝáÕ ¹»­Õ»­ñÁ ëåÇñ­ïáí ËÙ»­ÉÇë í»ñ­ çÇÝ­Ý»ñë ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ íñ³ ϳ½­ ¹»Ý ݳ¢ ѳ­çáñ¹ û­ñÁ: ²­é³­çÇÝ Ñ³­Û³ó­ùÇó ³Ýí­Ý³ë Ãí³­óáÕ ÑÛáõ­Ã»­ñÁ ÝáõÛÝ­å»ë ¹»­Õ³­ÙÇ­çá­óÇ Ûáõ­ñ³ó­ Ù³­ÝÁ Ëá­ãÁÝ­¹á­ïáÕ Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý: ä»ïù ã¿ Ùá­é³­Ý³É, áñ ÑÛáõ­Ã»ñÝ Ç­ñ»Ýó Ù»ç å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ϻݭ볭µ³­Ý³­Ï³Ý ³Ï­ïÇí ÝÛáõ­Ã»ñ, á­ñáÝù ÙÇßï ã¿, áñ ѳñ­ ϳ­íáñ »Ý ¹»­ÕÇ Ûáõ­ñ³ó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: Ð³ï­ Ï³­å»ë ѳ­Ï³­µÇá­ïÇÏ­Ý»­ñÁ ÑÛáõ­Ãáí ËÙ»­Éáõ ¹»åùáõÙ Ñݳ­ñ³­íáñ »Ý Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ­Ý»ñ: ´³­ó³­éáõíÛáõÝ ¿ ÙdzÛÝ Ý³ñÝ­çÇ ÑÛáõ­ÃÁ, á­ñáí ËÙáõÙ »Ý ѳ­Ï³­ïáõ­µ»ñ­ÏáõÉ­Ûá­½³­ÛÇÝ

¹»­Õ»­ñÁ: ÆëÏ Ï³­Ãáí ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ËÙ»É Ûá­¹Ç ÑÇÙ­ùÇ íñ³ ëï»ÕÍ­í³Í ѳ­µ»­ñÁ` ³­Ý³É­ ·Ç­ÝÁ, ³ë­åÇ­ñÇ­ÝÁ ¢ á­ñáß Ñáñ­Ùá­Ý³É å³ïñ³ëïáõÏÝ»ñ, µ³Ûó áã ÙÇ ¹»å­ùáõÙ` ѳ­Ï³­µÇá­ïÇÏ­Ý»ñ: γ­ÃÇ Ñ»ï ¹ñ³Ýó ËÙ»­Éáõ ¹»å­ùáõÙ ¹»­Õ³­Ñ³µÝ ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·áí å³ñ­½³­å»ë ³Ýó­ÝáõÙ ¿` áã ÙÇ µáõ­ÅÇã ³½­¹»­óáõíÛáõÝ ãÃáÕ­Ý»­Éáí: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ϳ­ÃÇ Ù»ç å³­ñáõ­Ý³Ï­íáÕ ³Ï­ïÇí ÝÛáõ­Ã»­ñÁ ßñç³­÷³­ÏáõÙ »Ý ¹»­Õ³­ ѳ­µÇ å³ßï­å³­ÝÇã ó­Õ³Ý­ÃÁ` ûñ­·³­ Ýǽ­ÙÇÝ ÃáõÛÉ ãï³­Éáí Ûáõ­ñ³ó­Ý»É ³ÛÝ:

¸»Õ³Ñ³µ»ñ ÁݹáõÝ»ÉÇë ѳñϳíáñ ¿

1.

àõ­ß³­¹Çñ ϳñ­¹³É ¹»­ÕÇÝ ÏÇó Ñáõ­ß³­Ã»ñ­ÃÇ­ÏÇ óáõ­ óáõÙ­Ý»­ñÁ ϳ٠¹»­ÕÇ ÁÝ­¹áõÝ­Ù³Ý Ï³ñ­·Á ѳñó­Ý»É µáõ­ ÅáÕ µÅßÏÇó:

2.

²Ý­å³Û­Ù³Ý ×ßï»É ¹»­ÕÇ åÇ­ï³­Ý»­ÉáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»­ ïÁ, ѳï­Ï³­å»ë »­Ã» ³ÛÝ ÁÝ­¹áõ­Ý»­Éáõ »ù »ñ­Ï³ñ ų­Ù³­ ݳÏ:

3.

¸»­Õ³­Ñ³µÝ ÁÝ­¹áõ­Ý»É ÙdzÛÝ Ï³Ý·­Ý³Í, µ³­ó³­éÇÏ ¹»å­ù»­ñáõÙ` Ïǭ볭ϳݷ­Ý³Í ¹Çñ­ùáõÙ ¢ Ýí³­½³­·áõÛ­ÝÁ Ï»ë µ³­Å³Ï Ñ»­Õáõ­Ïáí:

4.

Ößï»É ¹»­Õ³­Ñ³­µÇ ÁÝ­¹áõÝ­Ù³Ý Å³­ÙÁ, ÇÝã­å»ë ݳ¢ ï»­Õ»­Ï³­Ý³É` ³ÛÝ å»ïù ¿ ÁÝ­¹áõ­Ý»É áõ­ï»­Éáõó ³­é³±ç, û± Ñ»­ïá:

5.

º­Ã» ûñ­í³ Áݭóó­ùáõÙ ÁÝ­¹áõ­ÝáõÙ »ù ï³ñµ»ñ ¹»­ Õá­ñ³Ûù, ³­å³ ѳñ­Ï³­íáñ ¿ ×ßï»É` DZÝã ­Ñ»ñ­Ã³­Ï³­Ýáõí۳ٵ ¿ å»ïù ¹ñ³Ýù ËÙ»É ¢ DZÝ㠭ų­Ù³­Ý³­Ï³­ÛÇÝ Áݹ­ÙÇ­çáõ­Ùáí: àñ­å»ë ϳ­Ýáݪ ÝÙ³Ý ¹»å­ù»­ñáõÙ ¹»­Õ³­ ѳµÝ ÁÝ­¹áõ­ÝáõÙ »Ý ³éÝ­í³½Ý 15 ñá­å» Áݹ­ÙÇ­çáõ­Ùáí:

3

41

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ

²Ù­µáÕç ³ß­Ë³ñ­ÑÇ ³­éáխ糭峭ѳ­ ϳÝ, µÝ³­å³Ñ­å³­Ý³­Ï³Ý áõ Ç­ñ³­ í³­å³Ñ Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ áõ­ß³¹­ñáõí Û³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝáõÙ Ç­ñ³­í³­óÇá­ñ»Ý ³ÛÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñÝ »Ý, á­ñáÝó åÇ­ï³­Ý»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»­ïÁ áã û ³ñ­¹»Ý ëå³é­í»É, ³ÛÉ Ùáï ¿ ëå³é­ í»­ÉáõÝ: ä³ï­×³éÝ ³ÛÝ ¿, áñ ëñ³Ýù ³­ñ³· ϳ٠¹³Ý­¹³Õ ·áñ­Íá­Õáõí Û³Ý ÃáõÛÝ »Ý áã ÙdzÛÝ ÏÇ­ñ³­é»­ÉÇë, ³ÛÉ¢ »ñ­µ»ÙÝ ãû·ï³·áñÍí³Í íÇ­ ׳­ÏáõÙ: ÜÛáõÃÁª 곭û­ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇ

¸

»Õ ³ñ­ï³¹­ñáÕ ß³ï ϳ½­Ù³­ Ï»ñ­åáõíÛáõÝ­Ý»ñ ÝßáõÙ »Ý, áñ Ç­ñ»Ýó ³ñ­ï³¹­ñ³Ý­ùÁ ϳ­ñáÕ ¿ ݳ¢ Ýß³­Ý³­Ïáõí۳ٵ ³½­¹»É Ýßí³Í åÇ­ ï³­Ý»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»­ïÇó Ù»Ï ï³­ñÇ Ñ»­ïá: à­ñáß ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý­Ý»ñ ³­é³­ í»É ³½­ÝÇí »Ý, »ñµ ÝßáõÙ »Ý, û Ýßí³Í ų٭ϻ­ïÇó ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ù»Ï ï³­ñÇ ßáõï å»ïù ¿ ³­½³ï­í»É ïݳ­ÛÇÝ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ ñáõÙ å³Ñí³Í ¹»­ÕÇó: ÆëÏ ïݳ­ÛÇÝ å³Û­ ٳݭݻ­ñáõÙ ùÇã ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ ¹»é¢ë

²­Ù»­Ý³­Ñ»ßï ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõ­ÝÁ, áñ ëï³­ ÝáõÙ »Ý ³­ÕÇ­Ý»­ñÁ ų٭ϻï³Ýó áã áõ­ Å»Õ ¹»Õ ÏÇ­ñ³­é»­ÉÇë, ¹Çë­µ³Ï­ï»­ñÇá½Ý ¿:

42

3

­Å³Ù­Ï»­ïÁ ãëå³é­í³Í ¹»­ÕÇó ³­½³ï­í»ÉÁ Ñ»ßï ¿: àñ±Ý­¿ ų٭ϻï³Ýó ¹»­ÕÇ íݳ­ëÁ ²Ù­µáÕç ѳñóÝ ³ÛÝ ¿, áñ ßáõ­Ï³­ÛáõÙ »­Õ³Í ¢ µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç ÏÇ­ñ³é­íáÕ ¹»­ Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý Ñëϳ­Û³­ Ï³Ý ù³­Ý³­Ïáí ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­Ã»ñ` ³Ý­ Ï³Ë µáõ­ë³­Ï³Ý ͳ­·áõÙ­Ý»­ñÇó: ¸ñ³Ýù ѳ­í»­É³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÇ áõ ϳ­Ûáõ­Ý³­óáõ­óÇã­Ý»­ñÇ, »ñ­µ»ÙÝ ·áõ­Ý³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇ áõ ѳ­Ù³­Ñá­ ï³­íá­ñáÕ ùÇ­Ùǭϳï­Ý»­ñÇ ï»ë­ùáí »Ý: ºñµ ¹»­ÕÁ Ïáñó­ÝáõÙ ¿ åÇ­ï³­Ý»­ÉÇáõíÛáõ­ ÝÁ, ѳ­µÇ ϳ٠³Ù­åáõ­É³­ÛÇ Ý»ñ­ëáõÙ í»­ ñ³­÷áË­Ù³Ý ·áñ­ÍÁݭóó­Ý»­ñ »Ý ëÏëíáõÙ, á­ñáÝù ëá­íá­ñ³­µ³ñ ï»ÕÇ »Ý áõÝ»ÝáõÙ ¹»­ÕÇ` ³­é³Ý­ÓÇÝ ï»­ë³Ï­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõ٠óñ­ÙáõÃ­Û³Ý »ñÏ­ñáñ¹ ï³­ñáõÙ, ÇëÏ ÏÇ­ ½³­Ï»­ïÇ Ñ³ë­ÝáõÙ 3-ñ¹ ­ï³­ñÇÝ Éñ³­Ý³­ ÉáõÝ å»ë: Üßí³ÍÝ ³Ý­Ï³Ë ýñ³Ý­ëdz­Ï³Ý ÙÇ ÷áñ­Ó³­·Ç­ï³­Ï³Ý ËÙµÇ Ññ³­å³­ñ³­ ÏáõÙ ¿: Üßí³Í Ññ³­å³­ñ³­Ïáõ­ÙÁ ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ñ³Ý­¹Ç­ë³­ó³í ÷áñ­Ó³­·»ï - ­ùÇ­ÙÇ­Ïáë

»Õ­µ³Ûñ­Ý»­ñÇ Ä³Ï- ¾­ÙÇÉ ¢ Äá­õ³Ý èá­ë»­ Ý»­ñÇ Ñ³­É³­Í³Ýù­Ý»­ñÇ å³ï­×³­éÁ: ÆÝ­ã»±ñ ­Ï³­ñáÕ ¿ ³­Ý»É ų٭ϻï³Ýó Ù»Ï Ñ³­µÁ: г­µÇ Ý»ñ­ëáõ٠ϳ­ï³ñ­íáÕ é»³Ï­ódz­Ý»­ñÁ ï»­Õ³­÷áË­íáõÙ »Ý ûñ­·³­ ÝǽÙ` ³Ý­Ñ³Ý·ë­ï³ó­Ý»­Éáí ÑÇ­í³Ý­¹ÇÝ: êñ³Ýù ϳ­ñáÕ »Ý ³­é³­ç³ó­Ý»É Éñç³­·áõÛÝ Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ­Ý»ñ` Áݹ­Ñáõå ÙÇÝ㢠ٳÑ: ²Ûë Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÁ ÙdzÛÝ ëï³­Ùáù­ ë³­ÛÇÝ Ë³Ý­·³­ñáõÙ­Ý»­ñáí ã»Ý áõ­Õ»Ïó­ íáõÙ. ³ë­ïǭ׳­Ý³­µ³ñ ¹ñ³Ýù í³­ñ³­ÏáõÙ »Ý ³ñ­Ûáõ­ÝÁ: ºí ³Ý­Ñ³­å³Õ û·­ÝáõíÛáõÝ óáõ­ó³­µ»­ñ»­Éáõ ¹»å­ùáõÙ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ³­é³ç »Ý µ»­ñáõÙ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ µáõ­Å»­ Éáõ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïáõíÛáõÝ: Ü³Ë íݳë­íáõÙ ¿ ëï³­Ùáù­ëÇ Éáñ­Ó³­Ã³­Õ³Ý­ÃÁ, ÇÝ­ãÁ µáõ­ Å»ÉÝ ³­Ù»Ý¢ÇÝ ¿É Ñ»ßï ·áñÍ ã¿: ²­å³ ³Ë­ ﳭѳñ­íáõÙ »Ý ³­ÕÇ­Ý»­ñÁ: ²­Ù»­Ý³­Ñ»ßï ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ, áñ ëï³­ÝáõÙ »Ý ³­ÕÇ­Ý»­ ñÁ ų٭ϻï³Ýó áã áõ­Å»Õ ¹»Õ ÏÇ­ñ³­é»­ÉÇë, ¹Çë­µ³Ï­ï»­ñÇá½Ý ¿: ²ÛÝ ¿É, »­Ã» ÑÇ­í³Ý­¹Ç §µ³Ë­ïÁ µ»­ñ³Í ÉÇ­ÝǦ ¢ ݳ ³Û¹ ¹»ÕÝ

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ û·­ï³­·áñ­Í³Í ãÉÇ­ÝÇ ï­¢³­Ï³Ý ų­Ù³­ ݳÏ: î­¢³­Ï³Ý û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹Á, ÷³Û­Í³­ÕÁ: ÆëÏ ¹ñ³Ýó µáõ­Åáõ­ÙÁ 峭ѳݭçáõÙ ¿ ѳ­Ù³­ÉÇñ Ùá­ï»­óáõÙ: à­ñáß ¹»å­ù»­ñáõÙ û·­ï³­·áñÍ­ Ù³Ý Å³Ù­Ï»ïÝ ³Ý­ó³Í ¹»­Õ³­ÙÇ­çáóÝ Çñ ׳­Ý³­å³ñ­ÑÇÝ ³Ë­ï³­Ñ³­ñáõÙ ¿ ݳ¢ Ï»­ ñ³Ï­ñ³­÷á­ÕÁ` Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ ³­é³­ç³ó­ÝáÕ Éñ³­óáõ­óÇã å³ï­×³é ѳݭ¹Ç­ë³­Ý³­Éáí: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ëï³­Ùáùë ·Ý³­óáÕ ó³Ý­ ϳ­ó³Í Ùûñù ϳ٠ÁÙ­å»­ÉÇù ³ñ­¹»Ý ÇëÏ Ãáõ­Ý³­íáñ­í³Í ¿ ÉÇ­ÝáõÙ: ²Ûë­åÇ­ëÇ ¹»­Õ³­ ѳ­µ»ñÝ áõ­Ý»­ÝáõÙ »Ý ݳ¢ µ³­ó³ë³­Ï³Ý ³½­¹»­óáõíÛáõÝ­Ý»ñ ëñï³­Ýá­Ã³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­ ϳñ­·Ç, »ñ­µ»ÙÝ ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç íñ³: àñ­ù³Ý ¿É ë³ñ­ë³­÷»­ÉÇ ¿, µ³Ûó ùÇ­ ÙÇ­³Ï³Ý Ýáñ, ãݳ­Ë³­ï»ë­í³Í 黳ϭódz­ Ý»ñÝ ³½­¹áõÙ »Ý ݳ¢ ·ÉËáõ­Õ»­ÕÇ íñ³, ÇÝ­ãÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ Ñá­·»­Ï³Ý ß»­ÕáõÙ­Ý»ñÝ ³Ý­Ëáõ­ë³­÷»­ÉÇ »Ý: ¸»­Õ³­Ñ³­µáõÙ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­ó³Í í»ñ³÷áËáõÙÝ»ñÁ ëï³­ÝáõÙ »Ý ³½­¹»­óáõÃ­Û³Ý ³Ý­Ý³­Ë³­¹»å Ñݳ­ñ³­íá­ ñáõíÛáõÝ­Ý»ñ: à­ñáß áõ­Å»Õ ³½­¹»­óáõÃ­Û³Ý ¹»­Õ»ñ ³½­¹áõÙ »Ý ݳ¢ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ í»­ ñ³ñ­ï³¹­ñá­Õ³­Ï³Ý ѳï­ÏáõÃ­Û³Ý íñ³, ³Ý­·³Ù Ç ½á­ñáõ »Ý ÷á­Ë»­Éáõ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ·»­Ý»­ïÇÏ Ïá­¹Ç á­ñá­ß³­ÏÇ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ­ Ý»ñ, ÇÝ­ãÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõ­ ÝÁ, áñ ÏÍÝíÇ Édzñ­Å»ù ³­éáÕç ë»­ñáõݹ, Ýí³­½áõÙ ¿: äÇ­ï³­Ý»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»­ïÇ ëå³é­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇÝ å³ï­ ׳é­í³Í íï³Ý­·Á ѳ­½³­ñ³­å³­ïÇÏ Ù»Í ¿ ¹»­ÕÇ Ýáñ­Ù³É íǭ׳­ÏáõÙ ïí³Í Ñݳ­ñ³­ íáñ û­·áõ­ïÇó: º­Ã» û·­ï³­Ï³­ñáõíÛáõ­ÝÁ ϳë­Ï³­ÍÇ ï»­ÕÇù ¿ ï³­ÉÇë, ³­å³ ß³­ñáõ­ ݳ­Ï³­Ï³Ý, ÝáõÛ­ÝÇëÏ ë»­ñÝ­¹³­ÛÇÝ ï­¢á­ ÕáõíÛáõÝ áõ­Ý»­óáÕ íݳ­ëÁ Ùdzݭ߳­Ý³Ï ¿: ÆëÏ ÇÝã­å»ë ¿ å³­ï³­ÑáõÙ, áñ ³Ûë­ù³Ý íï³Ý­·³­íáñ ÝÛáõ­ÃÁ, ³ÛÝ ¿É §µáõ­ÅÇ㦠åÇ­ ï³­Ïáí, ϳ­ñáÕ ¿ ѳÛïÝ­í»É ¹»­Õ³­ï³­ÝÁ: ê³ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ëïí»­ñ³­ÛÇÝ, û­ñǭݳ­ ½³Ýó ·áñ­Íá­ÕáõíÛáõÝ ¿: ø³­ÝÇ áñ Ëáë­ùÁ í»­ñ³­µ»ñ­áõÙ ¿ áã ÙdzÛÝ ³­éáÕ­çáõí۳­ÝÁ, ³ÛÉ¢ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ Ï۳ݭùÇÝ, »ñ¢áõÛ­ÃÁ í»­ ñ³ÑëÏ­íáõÙ ¿, 볭ϳÛÝ ãÇ í»ñ³ÝáõÙ: ¸»Õ ³ñ­ï³¹­ñáÕ µá­Éáñ ϳ½­Ù³­Ï»ñ­åáõíÛáõÝ­ Ý»ñÝ ³ñ­ï»ñÏ­ñáõÙ ³ÝË­ïÇñ, ï³­ñ»­Ï³Ý ³éÝí³½Ý »ñ­Ïáõ ³Ý­·³Ù Éñçá­ñ»Ý ϳݷ­ ÝáõÙ »Ý û­ñ»Ý­ùÇ ³­é³ç: ²Ûë ³Õ٭ϳ­Ñ³­ñáõÛó ¹³­ï³­Ï³Ý ·áñÍÁÝóóÝ»ñÁ, á­ñáÝù ³­Ù»Ý ³Ý­·³Ù ÙÇ­ÉÇá­Ý³­íáñ ¹á­É³ñ­Ý»­ñÇ ïáõ­·³Ýù­Ý»ñ »Ý µ»­ñáõÙ ¹»Õ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­

µ»­ñáÕ­Ý»­ñÇÝ, ³Û¹­ å»ë ¿É ã»Ý ¹³é­Ýáõ٠ѳݭó³­íáñ ׳­Ý³­ å³ñ­ÑÇó Ññ³­Å³ñ­ í»­Éáõ å³ï­×³é: Æ ¹»å, ÙÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ ÷áñ­ÓÁ Ù³ï­Ý³Ý­ßáõÙ ¿, áñ ¹»­Õ³ï­Ý»­ñáõ٠ѳÛïÝ­í³Í ¹»­Õ»­ ñÁ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ÷ ³ ­Ã » ­Ã ³ ­í á ñ ­Ù ³ Ý íñ³ ÏñáõÙ »Ý ×Çßï áõ ¹»é¢ë ãë­å³é­í³Í ų٭ϻ­ïÇ Ù³­ëÇÝ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ: ê³­ ϳÛÝ ù³­Õ³­ù³­ÏÇñà áõ ³½­ÝÇí ³ß­Ë³ñÑÝ ³ Û ­Ý á ­õ ³ ­Ù » ­Ý ³ Û ­Ý Ç í áãÝ­ã³ó­ÝáõÙ ¿ ³Ûë ¹»­ Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ, ãݳ­ Û³Í ³Ûë ¹»åùáõÙ ¿É Ýáñª ¿­Ïá­É᭷dz­Ï³Ý ËݹÇñ ¿ ³é³ç³ÝáõÙ: ¸»­Õ»­ñǪ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ³­Ù»­Ý³³Ýí­ï³Ý·, ·»ñ­Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó áãÝ­ã³­óáõ­ÙÇó Ñ»­ ïá ³Õ­ïáï­í³Í µÝáõíÛáõ­ÝÁ ÝáõÛÝ Ï»ñå ëå³é­ÝáõÙ ¿ ³Ë­ï³­Ñ³­ñ»É Ù³ñ­¹áõݪ Ñá­ÕÇó ëï³ó­í³Í µ³­ñÇù­Ý»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí, ÇÝã­å»ë ݳ¢ û­¹Ç ³Õ­ïáï­í³­ÍáõÃ­Û³Ý áõ Ãáõ­Ý³­íáñ µ³­Õ³¹­ñÇã­Ý»­ñÇ Ñ³­í»­ÉáõÙ­Ý»­ ñáí: ij٭ϻï³Ýó ¹»­Õ»­ñÇ áãÝ­ã³­óáõ­ÙÁ ³­é³­í»É óÝÏ §Ñ³­×áõÛù¦ ¿, ù³Ý ¹ñ³Ýó ³ñ­ï³¹­ñáõÃ­Û³Ý Ï³½­Ù³­Ï»ñ­åáõ­ÙÁ: ²Û¹ ¿ å³ï­×³­éÁ, áñ µÇ½­Ý»ëÇ ß³­Ñ»­ñÁ ѳ­×³Ë ×ÝßáõÙ »Ý Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ï³ñ­ñ³­Ï³Ý áÕ­ç³­ Ëá­Ñáõí۳­ÝÁ: ØÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ åñ³Ï­ïǭϳ­ ÛáõÙ ùÇã ã»Ý ¹»å­ù»­ñÁ, »ñµ ѽáñ å»­ïáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ­ï³¹­ñ³Í ų٭ϻï³Ýó ϳ٠ëå³é­í»­Éáõ ų­Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­í³­ÍÇÝ Ùáï ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ Ù³ñ­¹³­ëÇ­ñ³­Ï³Ý û·­ÝáõÃ­Û³Ý ï»ë­ùáí §Ñ³ÛïÝ­íáõÙ¦ ¿ ³Õ­ù³ï »ñÏñ­ Ý»­ñáõÙ: г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ¹»é¢ë Ý­Ù³Ý ³ÕÙ­ ϳ­Ñ³­ñáõÛó ¹³­ï³­í³­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñ ã»Ý ·ñ³Ýó­í»É: ºí å³ï­×³éÝ ³­Ù»Ý¢ÇÝ ¿É Ù»ñ »ñÏ­ñáõÙ »ñ¢áõÛ­ÃÇ µ³­ó³­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÁ ã¿: Ø»ñ ¹»­Õ³ï­Ý»­ñáõÙ ¢ë ­Ï³­ñ»­ÉÇ ¿ í³­ Õ»­ÙáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»­ïÇ ëå³é­Ù³­ÝÁ Ùáï ѳ­µ»ñ ·ïÝ»É: 곭ϳÛÝ Ñ³ñÏ ¿ Ýß»É Ý³¢, áñ г­Û³ë­ï³­Ýáõ٠ų٭ϻï³Ýó ¹»­Õá­ ñ³Û­ùÇ áãÝ­ã³ó­Ù³Ý Ù³­ëÇÝ û­ñ»Ýù ¹»é¢ë ã­Ï³: ÆÝã­å»ë ï»­Õ»­Ï³­ÝáõÙ »Ýù г­Û³ë­

ij٭ϻ­ï³Ýó ¹»ÕÇ å³ï­×³é­³Í íݳëÁ ѳ­½³­ñ³­å³­ïÇÏ Ù»Í ¿ ¹»­ÕÇ Ýáñ­Ù³É íǭ׳­ÏáõÙ ïí³Í Ñݳ­ñ³­íáñ û­·áõ­ïÇó: ï³­ÝÇ Ð³Ý­ñ³­å»­ïáõÃ­Û³Ý ²­éáÕ­ç³­å³­ ÑáõÃ­Û³Ý Ý³­Ë³­ñ³­ñáõíÛáõ­ÝÇó, á­ÉáñïÝ ³­ã³Éñ­çá­ñ»Ý í»­ñ³ÑëÏ­íáõÙ ¿: 곭ϳÛÝ ÙÇ³Ï Éáõ­Íáõ­ÙÁ ²­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ý³­ ˳­ñ³­ñÇ Ññ³­Ù³­Ýáí µá­Éáñ ų٭ϻï³Ýó ¹»­Õ»­ñÇ ³ñӳݳ·ñÙ³Ý áõ å³Ñ­Ù³Ý Ó­¢áí ¿ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­íáõÙ: Úáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ¹»Õ Ý»ñ­Ùáõ­ÍáÕ Ï³½­Ù³­Ï»ñ­åáõíÛáõ­Ýáõ٠ų­Ù³­Ý³Ï ³é ų­Ù³­Ý³Ï ϳ½Ù­íáõÙ »Ý ѳÝӭݳ­Åá­Õáí­Ý»ñ, á­ñáÝù ¿É ѳ­Ù³­å³­ ï³ë­Ë³Ý ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝ Ï³½­Ù»­Éáí` í³­×³é­ùÇó ѳ­ÝáõÙ ¢ ³­å³­Ñáí áõ ³Ýí­ ï³Ý· ï»­ÕáõÙ å³­ÑáõÙ »Ý ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ: ´Ý³­Ï³­Ý³­µ³ñ, ë³ ã¿ Å³Ù­Ï»ï³Ýó ¹»­ Õá­ñ³Û­ùÇ ¹»Ù §å³Û­ù³­ñǦ ų­Ù³­Ý³­ ϳ­ÏÇó áõ ù³­Õ³­ù³­ÏÇñà ï³ñ­µ»­ñ³­ÏÁ: ØËÇóñ³Ï³Ý ¿, áñ ³Ûë ¹»åùáõÙ ·áÝ» ãÇ ïáõÅáõÙ µÝáõÃÛáõÝÁ:

3

43

лï³ùñùÇñ ¿

æáõñÝ ³­Ù»­Ý³­ß³ï û·­ï³­·áñÍ­íáÕ ÝÛáõÃÝ ¿ ϻݭó³­ÕáõÙ: ²ÛÝ ³Ý­Ý³­ ˳­¹»å ¿ Çñ ÏÇ­ñ³­éáõÃ­Û³Ý áõ ѳ­ ë³­Ý»­ÉÇáõÃ­Û³Ý ã³­÷»­ñáí: æáõñÝ ³ÛÝ ÝÛáõÃÝ ¿, á­ñÇ Ù³­ëÇÝ Ñ³Ûï­ Ý³­·áñ­ÍáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ áõ ³å­ß»ó­ÝáÕ µ³­ó³­Ñ³Û­ïáõÙ­Ý»­ñÇ ³­å³­óáõÛó­Ý»­ ñÇ Ãíáí ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ³­ë»É, áñ Ù³ñ¹­ ÏáõÃ­Û³Ý µ³­ó³­Ñ³Û­ïáõÙ­Ý»­ñÇ ß³ñ­ ùáõÙ ³­Ù»­ÝÇó ³­é»ÕÍ­í³­Í³­ÛÇÝÝ áõ ³Ýë­å³­ë»­ÉÇÝ ¿: ÜÛáõÃÁª 곭û­ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇ

Ø

ÇÝã 19-ñ¹ ­¹³­ñÁ Ù³ñ­¹ÇÏ ã·Ç­ ï»ÇÝ, û ÇÝã ¿ Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ÝáõÙ Ç­ñ»­ÝÇó çáõ­ñÁ, ÝáõÛ­ÝÇëÏ ã·Ç­ï»ÇÝ, áñ ³ÛÝ ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ß³ï ѳÛï­ÝÇ H2O ϳ­ åÇ Ùdz­óáõíÛáõÝÝ ¿: æáõñÁ Ù»½ ѳٳñ ³­Ù»­Ý³­ëá­íá­ñ³­Ï³Ý ÝÛáõÃÝ ¿` Çñ ß³ï ѳݭ¹Ç­å»­Éáõ å³ï­×³­éáí: ÐÇ­Ù³ ÃíáõÙ ¿, û Ù³ñ­¹ÇÏ ³­Ù»Ý ÇÝã ·Ç­ï»Ý çñÇ Ù³­ëÇÝ: 곭ϳÛÝ ³ß­Ë³ñ­ÑÇ ·Çï­Ý³­Ï³Ý­Ý»­ñÁ ã»Ý ¹³­¹³­ñáõÙ Ñ»­ï³­½á­ï»É çáõ­ñÁ: ²Û­ëûñ ³ñ­ ¹»Ý ѳÛï­ÝÇ ¿, áñ ϳ­ñáÕ »Ýù ѳݭ¹Ç­å»É çñÇ Ç­½á­ïá­å³­ÛÇÝ 135 ï»­ë³­ÏÇ: ²­Ù»­Ý³­ å³ñ½ Ùdz­óáõíÛáõ­ÝÁ Ù»ñ Ç­Ù³­ó³Í çáõñÝ ¿, ÙÇÝã­¹»é ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ³­ïáÙ­Ý»­ñÇ ³­Ù»­Ý³­ µ³½­Ù³­½³Ý Ùdz­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ ëï»Õ­ÍáõÙ »Ý ýÇ­½Ç­Ï³­å»ë Ýáñ ѳï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»ñ áõ­Ý»­óáÕ

²Û­ëûñ ³ñ­¹»Ý ѳÛï­ ÝÇ ¿, áñ ϳ­ñáÕ »Ýù ѳݭ¹Ç­å»É çñÇ Ç­½á­ïá­å³­ÛÇÝ 135 ï»­ë³­ÏÇ:

44

3

çáõñ: 곭ϳÛÝ çñÇ Ñ»ï ϳå­í³Í ³­Ù»­Ý³­ Ù»Í ë»Ý­ë³­óÇ³Ý 1932-ÇÝ ¿ñ ëå³ë­íáõÙ, »ñµ ѳÛï­ÝÇ ¹³ñ­Ó³í, áñ ëá­íá­ñ³­Ï³Ý çñÇó µ³­óÇ »ñÏ­ñ³·Ý­¹áõ٠ϳ Ù»Ï ³ÛÉ ï»­ ë³­ÏÇ` ͳÝñ çáõñ: Ðá­Õ³·Ý­¹Ç Ù³­Ï»­ñ»­ëÇ 75%-Á ½µ³­Õ»ó­ í³Í ¿ Íá­í»­ñÇ áõ ûí­Ïdz­Ýáë­Ý»­ñÇ çñáí: سñ­¹áõ Ù³ñÙ­ÝÇ 2/3-Á çáõñ ¿, ÇëÏ µáõÛ­ë»­ñÇ µ³­Õ³¹­ñáõÃ­Û³Ý 4/5-Á Ñ»Ýó çáõñÝ ¿: ²­é³Ýó çñÇ ³å­ñ»­ÉÁ ·áñͭݳ­Ï³­ÝáõÙ ³Ýѭݳñ ¿: æáõñ ãËÙ»­Éáí` Ù³ñ¹ ϳ­ñáÕ ¿ ³å­ñ»É ³­é³­í»­É³­·áõÛ­ÝÁ 7 ûñ: ²Ûë Áݭóó­ùáõÙ Ý³Ë ëå³é­íáõÙ »Ý ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ çñÇ å³­ ß³ñ­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù ³ÛÝ­ù³Ý ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï »Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ Ýáñ­Ù³É ϻݭ볭·áñ­Íáõ­Ý»áõí Û³Ý Ñ³­Ù³ñ, ³­å³ ëÏëáõÙ »Ý ãá­ñ³­Ý³É µ»­ñ³­ÝÁ, Ï»­ñ³Ï­ñ³­÷á­ÕÁ: ²Ûë­ï»Õ ³Ý­Ý³­ ˳­¹»å ½³ñ­·³­ÝáõÙ »Ý ³­Ù»­Ý³­ï³ñ­µ»ñ µ³Ï­ï»­ñdz­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù §áõ­ïáõÙ »Ý¦ ûñ­ ·³­Ýǽ­ÙÁ: ²­ÛÝáõÑ»ï¢ ãá­ñ³­ÝáõÙ ¿ ëï³­ Ùáù­ëÁ, ·áñ­ÍÁݭó­óÇ ëÏëí»­ÉáõÝ å»ë åݹ³óáõÙ, Ñ»­ïá Ý»­ËáõÙ, ³Û­Ýáõ­Ñ»ï¢ Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ ¿ ëÏëíáõÙ ³­ÕÇ­Ý»­ñáõ, ÷³ëïáñ»Ý ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ ¿ áÕç ûñ­·³­ Ýǽ­ÙÁ: 䳭ϳ­ëáõÙ ¿ Ù³ñÙ­ÝÇ ¿­Ý»ñ­·Ç³Ý, á­ñÁ ÉáÏ çáõñÝ ¿ Ç ½á­ñáõ í»ñ­³Ï³Ý·­Ý»É: àñ­å»ë ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ï³ññ çáõ­ñÁ ç»ñ­

Ù³­Ï³­ÛáõÝ ÝÛáõà ¿, ³ÛÝ ¹³Ý­¹³Õ ï³­ù³­ ÝáõÙ ¢ ¹³Ý­¹³Õ ¿É ë³é­ãáõÙ ¿: ´³­óÇ ³Û¹, ß³ï ɳí Éáõ­ÍÇã ¿, ³Û¹ å³ï­×³­éáí ¿É Ñ³ï­Ï³­å»ë µÝáõÃ­Û³Ý Ù»ç ѳ½­í³­¹»å ¿ å³­ï³­ÑáõÙ Édzñ­Å»ù Ù³­ùáõñ çáõñ: ºñÏ­ñ³­·áõÝ­¹Á ¢ µá­Éáñ ûñ­·³­Ýǽ٭ݻ­ ñÁ ͳ­·»É »Ý çñáõÙ: øÇ­ÙÇ­Ïáë­Ý»­ñÁ »­Ï»É »Ý ³ÛÝ »½­ñ³­Ï³­óáõí۳Ý, áñ Ùá­Éá­ñ³­ÏÁ çñáí ÉÇ ³­Ýáà ¿, ÇÝ­ãÇó ¿É µËáõÙ ¿ ѳ­çáñ¹ »Ý­Ã³¹­ñáõíÛáõ­ÝÁ, áñ µá­Éáñ ϻݭ¹³­ÝÇ ûñ­ ·³­Ýǽ٭ݻñÝ »Ý çñáí ÉÇ ³­Ýáíݻñ: Î۳ݭùÁ ëï»ÕÍ­íáõÙ ¿ çñáõÙ, ù³­ÝÇ áñ Ùá­É»­ÏáõÉ­Û³ñ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÇ íñ³ ¿ ëï»ÕÍ­ íáõÙ ¸Ü­-Ç Ï³­éáõó­í³Í­ùÁ: æñÇ Ù³­ëÇÝ ³­Ù»­Ý³³Ýë­å³­ë»­ÉÇ µ³­ó³­ ѳۭïáõ­ÙÁ, ûñ¨ë, ¹­ñ³ ï»­Õ»­Ï³ï­í³­Ï³Ý ѳ­Õáñ­¹Çã ÉÇ­Ý»­Éáõ ѳï­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»­Ý³ÉÝ ¿: æñÇ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ Ïñ»­Éáõ ѳñ­óáõ٠ϻݭ볭µ³Ý­Ý»­ñÁ, ùÇ­ÙÇ­Ïáë­Ý»ñÝ áõ ³ëï­ í³­Í³­µ³Ý­Ý»­ñÁ Ùdz­Ï³ñ­ÍÇù »Ý: Ð³ï­ Ï³­å»ë í»ñ­çÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ É³ÛÝ ßñç³­ ݳé­íáõÙ ¿ çñÇ ÑÇ­ßá­ÕáõíÛáõÝ áõ­Ý»­Ý³­Éáõ í³ñ­Ï³­ÍÁ, áñÝ ³­å³­óáõó­íáõÙ ¿ µ³­½áõÙ ÷³ë­ï³ñÏ­Ý»­ñáí: ¸»é¢ë 1472 Ãí³­Ï³­ÝÇÝ Ð³ë­ïÇù­ëÇë ³­Ýáõ­Ýáí ÙÇ µ³Ý­ï³ñÏ­Û³É ³­Õá­Ã»­Éáí ËÙáõÙ ¿ñ µ³Ý­ïÇ Ý»­Ë³Í çáõ­ñÁ: à­ñáß

лï³ùñùÇñ ¿ ų­Ù³­Ý³Ï ³Ýó ÑÇ­í³Ý¹ µ³Ý­ï³ñÏ­Û³ÉÝ ³­å³­ùÇÝ­íáõÙ ¿: سñ­¹ÇÏ ¹³ ϳ­åáõÙ ¿ÇÝ Ï³­Ë³ñ­¹³Ý­ùÇ, ã³ñ áõ­Å»­ñÇ Ñ»ï: ØdzÛÝ ¹³­ñ»ñ ³Ýó å³ñ½­í»ó, áñ ³­å³­ ùÇÝ­Ù³Ý å³ï­×³­éÁ çñÇÝ Ñ³­Õáñ­¹³Í ÉÇó­ù»ñÝ ¿ÇÝ: г­í³­ï³ó­Û³É­Ý»­ñÁ ·ïÝáõÙ ¿ÇÝ, áñ ÑÇ­í³Ý­¹ÇÝ µáõ­Å»É ¿ áã û çáõ­ñÁ, ³ÛÉ ³­ÕáÃù­Ý»­ñÁ: ij­Ù³­Ý³­ÏÇ á­ñáß ·Çï­Ý³­ ϳݭݻñ ·ïÝáõÙ ¿ÇÝ, áñ Ý»­Ë³Í çáõ­ñÁ ٳݭ ñ¿­Ý»ñ ¿ å³­ñáõ­Ý³­Ï»É, á­ñáÝù ã»­½á­ù³ó­ñ»É »Ý ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ µáñ­µá­ùáõÙ­Ý»­ñÁ: 곭ϳÛÝ ³­Ù»­Ý³­í»ñç­Ý³­Ï³Ý ï³ñ­µ»­ñ³ÏÝ ³ÛÝ ¿, áñ çáõ­ñÁ ïíÛ³É ¹»å­ùáõ٠ѳݭ¹Ç­ë³­ó»É ¿ ï»­Õ»­ÏáõÃ­Û³Ý ÏñÇã: ²ÛÝ Çñ Ù»ç Ý»­ñ³­é»É ¿ ³­ÕáíùÇ ·»ñµ­Ý³­Ï³Ý ½á­ñáõíÛáõÝÝ áõ ѳñë­ï³­ó»É ³­Õáíùáí: ÆëÏ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ٠³Ý­ó»É ¿ ·»ñµ­Ý³­Ï³Ý ¹ñ³­Ï³Ý ¿­Ý»ñ­·Ç³­Ûáí ѳ­ñáõëï, ³ñ­¹»Ý ÇëÏ µáõ­ÅÇã ÝÛáõÃ: î³­ñÇ­Ý»ñ ß³­ñáõ­Ý³Ï ³Ûë Ñݳñ­ùÁ ÏÇ­ñ³­é»É »Ý ¿ùëï­ñ³­ë»Ýë­ Ý»­ñÁ` Ù³ñ¹­Ï³Ýó Ëáñ­Ñáõñ¹ ï³­Éáí ËÙ»É µ³­ñÇ ÙÇ­ç³­í³Û­ñáõÙ ¹ñí³Í çáõñ: ÆëÏ Ðݹϳë­ï³­ÝáõÙ ³Ý­ã³÷ ÁÝ­¹áõÝ­í³Í ¿ ³ñ­Í³­Ã» åݳ­ÏáõÙ (³ñ­Í³­ÃÁ ¢ë Ñ­Ýáõó ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ¿­Ý»ñ­·Ç³ ѳ­Õáñ­¹»­Éáõ ϳ­ ñá­Õáõí۳ٵ ÝÛáõÃ) Ù»Ï ·Ç­ß»ñ ÃáÕÝ­í³Í çáõñÝ ³­é³­íáï­Û³Ý ËÙ»­ÉÁ: ê³ Ñݹϳ­Ï³Ý µÝ³­µáõ­ÅáõÃ­Û³Ý ÏÇ­ñ³­é»­ÉÇ ëϽµáõÝù­Ý»­ ñÇó ¿: ØÇ Ñ»­ï³ùñ­ùÇñ, áõ­ÝÇ­í»ñ­ë³É ï»­ ë³­ÏÇ çáõñ ϳ ì»­Ý»­ëá­õ»­É³­ÛáõÙ: ²Ûë í³Ûñ ã»Ý Ý»ñ­Ã³­÷³Ý­ó»É ù³­Õ³­ù³Ïñ­ÃáõÃ­Û³Ý Ýá­ñ³­ñ³­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, µÝÇÏ­Ý»­ñÁ ¹»Ù »Ý áõ Ùßï³­å»ë Ëá­ãÁÝ­¹á­ïáõÙ »Ý »Ï­íáñ­Ý»­ ñÇÝ: ÜáõÛ­ÝÇëÏ ï³­ñÇ­Ý»­ñáí Ù³ñ­¹ÇÏ ã»Ý µ³ñÓ­ñ³­ÝáõÙ ïíÛ³É ë³­ñÇ ·³­·³­ÃÁ, á­ñÁ ßñç³­å³ï­í³Í ¿ çáõÝ·­ÉÇ­Ý»­ñáí: ê³­ñ»­ñÇ ·ÉËÇÝ ÏÉáñ ï³­ñÇÝ ÙÇ ³Ùå ¿ ϳ˭í³Í, áñÝ ³ÝÓñ¢áõÙ ¿ »ñ­µ»ÙÝ, ÇÝ­ãÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ ùáõÙ ¢ ·á­Û³­ÝáõÙ ¿ ͳۭñ³­Ñ»Õ Ù³ù­ñáõí Û³Ý çáõ­ñÁ: ²Û¹ çñÇ ÝÙáõ­ßÁ 2005 Ãí³­Ï³­ ÝÇÝ µ³­½áõÙ ¹Åí³­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñáí µ»ñ­í»É ¿ ê³ÝÏï ä»­ï»ñ­µáõñ· ¨ ³ñ­Å³­Ý³­ó»É ³ß­ ˳ñ­ÑÇ ÃÇí Ù»Ï çñÇ á­ñ³­ÏÇÝ: êá­íá­ñ³­Ï³Ý çñÇó ³ÛÝ 40.000 ³Ý­·³Ù ³­í»­ÉÇ ³Ï­ïÇí ¿: ²Ûë­ï»­ÕÇ µÝÇÏ­Ý»ñÝ ³Ûë ѳ­ïáõÏ çñÇ ßÝáñ­ÑÇí ³å­ñáõÙ »Ý ³Ý­Ñ³­Ù»­Ù³ï »ñ­Ï³ñ áõ ³­éáÕç: æáõñÝ ³Ý­í»ñç ßñç³å­ïáõÛ­ïÇ Ù»ç ¿: äïïí»­Éáí ÙÇ ß³ñù í³Û­ñ»­ñáõÙ, Ñá­ÕÇó ³Ýó­Ý»­Éáí Ùûñù­Ý»­ñÇݪ Ñ»ï ¿ ·³­ÉÇë ³Õ­ïáï­í³Í, 볭ϳÛÝ ãÇ ÷á­ËáõÙ Çñ ϳ­ éáõó­í³Í­ùÁ: â»Ý ÷áË­íáõ٠ݳ¢ ¹ñ³

ëï³­ó³Í ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: æñ³­ÛÇÝ Ù»Ï µçÇ­çÁ å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ 440.000 ï»­Õ»­ ÏáõíÛáõÝ: üÇ­½Ç­Ï³­ÛÇ û­ñ»Ýù­Ý»­ñáí »ñ¢áõÛ­ ÃÁ µ³­ó³ïñ­íáõÙ ¿ Ñ»ï¢Û³É Ï»ñå. çáõ­ ñÝ ¿­É¿Ïï­ñ³­Ñ³­Õáñ­¹Çã ¿, ÇëÏ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ÑáõÛ­½»­ñÝ ¿­É»Ïï­ñ³­Ù³·­ÝÇ­ë³­Ï³Ý Ó·á­ ÕáõíÛáõÝ áõ ¹³ßï áõ­Ý»Ý: ´á­Éáñ ³­å³­ óáõó­í³Í ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý û­ñǭݳ­ã³­÷áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³­Ó³Ûݪ çáõ­ñÁ ù³­ßáõÙ ¿ ³Û¹ Ù³·­ÝÇ­ë³­Ï³Ý ¹³ß­ïÁ, ³­å³ Ûáõ­ñû­ñÇ­Ý³Ï Ï³­ñá­Õáõí۳ٵ å³Ñ­å³­ÝáõÙ ¹³­ñ»­¹³ñ: Æ ¹»å, ³­å³­óáõó­í³Í ¿ ݳ¢ ³Û¹ ï»­Õ»­ ÏáõÃ­Û³Ý ¹³­ñ»­¹³ñ å³Ñ­å³Ý­Ù³Ý ѳݭ ·³­Ù³Ý­ùÁ: سñ­¹ÇÏ Ç­Ù³­ÝáõÙ »Ý »ñ¢áõÛí Ý»­ñÇ áõ ¹»å­ù»­ñÇ Ù³­ëÇÝ, á­ñáÝù ï»­ÕÇ »Ý áõ­Ý»­ó»É ѳñ­Ûáõ­ñ³Ù­Û³Ï­Ý»ñ ³­é³ç: سñ¹­ ϳÝó ÇÝ­ïá­õÇ­ódz­ÛÇÝ Ï³Ù ïñ³­Ù³­µ³­ Ýáõí۳ÝÝ ¿ñ ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ í»­ñ³·ñ­íáõÙ ³Ýó­Û³É ù³­Õ³­ù³Ïñ­ÃáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ ÇÝã-áñ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ç­Ù³­óáõíÛáõ­ ÝÁ, áñ Ýñ³Ýù áñ¢¿ ï»Õ ã¿ÇÝ Ï³ñ­¹³­ó»É ϳ٠áñ¢¿ ï»­ÕÇó ã¿ÇÝ Éë»É: à­ñáß ÝÙ³Ý ¹»å­ù»ñ í»­ñ³·ñ­í»­óÇÝ µ³­Ý³­Ï³­Ýáõí Û³Ý Ë³Ý­·³­ñáõÙ­Ý»­ñÇÝ, 볭ϳÛÝ Ñ»­ï³­ ·³­ÛáõÙ, »ñµ å³ñ½­í»ó áõ ³­í»­ÉÇ É³ÛÝ ÏÇ­ ñ³­éáõíÛáõÝ ëï³­ó³í çñÇ ÑÇ­ßá­ÕáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ í³ñ­Ï³­ÍÁ, ³­å³­óáõó­í»ó ݳ¢, áñ ݳ­Ëáñ¹ ù³­Õ³­ù³ÏÁñ­ÃáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³­í³Ý­¹áõÛíݻ­ñÇ áõ ëá­íá­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó Ù³ñ¹Ý Ç­Ù³­Ý³É ϳ­ñáÕ ¿ çñÇ ÙÇ­çá­óáí: سñ­¹áõ ϳ­åÁ ÍÝݹ³­í³Û­ñÇ Ñ»ï

ÝáõÛÝ­å»ë ϳå­í³Í ¿ çñÇ µ³­Õ³¹­ñáõÃ­Û³Ý Ñ»ï: Úáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ µ³­Õ³¹­ñáõíÛáõ­ÝÁ ÝÙ³Ý ¿ ÙdzÛÝ Çñ ÍÝݹ³­ í³Û­ñÇ çñÇ µ³­Õ³¹­ñáõí۳­ÝÁ: гï­Ï³­å»ë ëñ³­Ýáí ¿ ·Ç­ï³­Ï³­Ýá­ñ»Ý µ³­ó³ïñ­íáõÙ Ù³ñ­¹áõ ¢ ÍÝݹ³­í³Û­ñÇ Ï³­åÁ: æáõñÝ ²ëï­Íá ëï»Õ­Í³Í ϻݭ¹³­ ÝÇ ûñ­·³­Ýǽ٭ݻ­ñÇó ¿: ²ÛÝ å³ñ­½³­å»ë Ï۳ݭùÇ ³ÛÉ ¹ñë­¢á­ñáõÙ ëï³­ó³Í µ³­Ý³­ Ï³Ý ¿³Ï ¿: ºí Ïá­åÇï ѳ­Ù»­Ù³­ïáõíÛáõÝ ³­Ý»­Éáíª Ï³­ñáÕ »Ýù ³­ë»É, áñ ³ÛÝ å³ñ­ ½³­å»ë Ù³ñ­¹áõ å»ë ãÇ Ëá­ëáõÙ Ù³ñ¹­Ï³­ ÛÇÝ É»½­íáí: öá­Ë³­ñ»ÝÝ ³­é³­í»É ѽáñ áõ ɳۭݳ­Í³­í³É ·áñ­ÍáõÙ ¿: æáõ­ñÁ Ù³ñ­¹áõÝ ¿ í»­ñ³­¹³ñÓ­ÝáõÙ Ù³ñ­¹áõ ÇëÏ ³ñ­ï³­ ѳۭï³Í ÑáõÛ­½»ñÝ áõ ½·³­óá­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ ñÁ: î³­ÝáõÙ ¿ ³­Ù»­Ý³ÛÝ µ³­ó³­ë³­Ï³ÝÝ áõ ³­½³­ïáõÙ ×ÝßáÕ í³­ï³­ï»­ëáõíÛáõ­ÝÇó ϳ٠³­Ýá­ñá­ßáõíÛáõ­ÝÇó: ¸»é¢ë ­ÑÇÝ ù³­ Õ³­ù³Ïñ­ÃáõíÛáõÝ­Ý»­ñáõÙ, »ñµ Ù³ñ­¹ÇÏ ³­é³­í»É áõ­ß³­¹Çñ ¿ÇÝ µÝáõÃ­Û³Ý Ï³Ý­ãÇÝ

Î۳ݭùÁ ëï»ÕÍ­ íáõÙ ¿ çñáõÙ, ù³­ ÝÇ áñ Ùá­É»­ÏáõÉ­Û³ñ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÇ íñ³ ¿ ëï»ÕÍ­íáõÙ ¸Ü­-Ç Ï³­éáõó­í³Í­ùÁ:

3

45

лï³ùñùÇñ ¿ ÍÇù ¿ »ñÏ­ñ³·Ý­¹Ç ëï»ÕÍ­Ù³Ý ³­ñ³ñ­ã³­ ·áñ­Í³­Ï³Ý ÑÇÙ­ùÇÝ: г߭íÇ ³é­Ý»­Éáí çñǪ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ áõ ÙÇ­ç³­í³Û­ñÇ ½·³­ óá­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ Ïɳ­Ý»­Éáõ, å³Ñ­å³­Ý»­Éáõ ¢ ÏÇ­ñ³­é»­Éáõ ѳï­ÏáõíÛáõ­ÝÁª µÅÇßÏ­Ý»­ñÁ Ëáñ­Ñáõñ¹ »Ý ï³­ÉÇë µ³­ñÇ Ùïù»­ñáí áõ ѳ­í³­ïáí çáõñ ËÙ»É: ÜáõÛÝ Ï»ñå ¿ µ³­ ó³ïñ­íáõ٠ݳ¢ ѳݭ·³­Ù³Ý­ùÁ, áñ ï³ñ­ µ»ñ Ù³ñ­¹ÇÏ ÙÇ¢ÝáõÛÝ ¹»­Õ³­Ñ³­µÇó µáõÅ­ íáõ٠ϳ٠ã»Ý µáõÅ­íáõÙ: ȳ­í³­ï»­ë³­Ï³Ý Ùïùáí ËÙ³Í çáõ­ñÁ Ýå³ë­ïáõÙ ¿ ¹»­Õ³­ ѳ­µÇ ³­½¹»­óáõí۳­ÝÁ ¢ ѳ­Ï³­é³­ÏÁ` ϳ­ ë»ó­ÝáõÙ: ²ÛÝ­å»ë áñ, çñÇ Ñ»ï å»ïù ¿

½·áõÛß ÉÇ­Ý»É...

áõ µÝ³½­¹á­ñ»Ý ³­í»­ÉÇ ¿ÇÝ »Ý­Ã³ñÏ­íáõÙ µÝáõÃ­Û³Ý û­ñ»Ýù­Ý»­ñÇÝ, çáõ­ñÁ ѳ­Ù³ñ­ íáõÙ ¿ñ Ñá·­ÝáõíÛáõÝÝ áõ µ³­½áõÙ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ Ñ»­é³ó­ÝáÕ ÙÇ­çáó: æñÇÝ ¹Åµ³Ë­ïáõíÛáõÝ­Ý»ñÝ áõ Ùï³­í³­Ëáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÁ å³ï­Ù»­ÉÁ ÑÇÝ Ñéá­Ù»³­Ï³Ý áõ »­·Çå­ï³­Ï³Ý Ç­Ù³ë­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ¿: º­·Çå­ïá­ëáõ٠ϳ­ÛÇÝ Ñ³­ïáõÏ ·»­ï»ñ, á­ñáÝ­óáõÙ Éá­Õ³ó­ÝáõÙ ¿ÇÝ ïϳñ­Ý»­ñÇÝ: л­ï³­·³­ÛáõÙ å³ñ½­í»É ¿, áñ Ñ»Ýó ³Û¹ ·»­ï»­ñÁ ·ïÝíáõÙ ¿ÇÝ Ù³·­ÝÇ­ë³­Ï³Ý ³ÛÝ­ åÇ­ëÇ Ñ½áñ ³½­¹»­óáõÃ­Û³Ý ·á­ïÇ­Ý»­ñáõÙ, ¢ ³Û¹ ·»­ï»­ñÇ çñ»ñÝ ³ÛÝ­åÇ­ëÇ Ï³­éáõó­ í³Íù »Ý áõ­Ý»­ó»É, á­ñáÝù ³­é³­í»É åÇݹ »Ý »­Õ»É áõ ½á­ñ»Õ` Ý»ñ­ù³­ß»­Éáõ ³­Ù»­ÝÇó ͳÝñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: ÆëÏ Ñ³Û­Ï³­ Ï³Ý ù³­Õ³­ù³Ïñ­ÃáõíÛáõ­ÝÇó ÙÇÝ㢠ٻñ û­ñ»­ñÁ ѳ­ë»É ¿ í³ï »­ñ³­½Á çñÇÝ å³ï­ Ù»­Éáõ Ëáñ­Ñáõñ­¹Á: ²­Ù»­Ýûñ­Û³ Éá­·³Ý­ùÇ ÙÇ­çá­óáí ݳ¨ ɳñ­í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ ѳ­Ý»­Éáõ ëá­íá­ñáõÛ­ÃÁ ãݳ­Û³Í ·³­ÉÇë ¿ ÑÝáõó, ë³­ ϳÛÝ Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ëÃñ»ë­Ý»­ñáí áõ ¹»å­ ñ»­ëdz­Ý»­ñáí ѳ­ñáõëï Ï۳ݭùÇ É³­í³­·áõÛÝ µÝ³­Ï³Ý ϳݭ˳ñ­·»­ÉáõÙÝ ¿ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ: ´ÅÇßÏ­Ý»­ñÁ å³ñ­½»É »Ý, áñ ËÙ³Í çáõ­ ñÁ ÝáõÛÝ Çñ å³­ñáõ­Ý³­Ï³Í ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ­ Ý»ñÝ ûñ­·³­Ýǽ٠¿ ï³­ÝáõÙ: ê³ ëݳ­Ñ³­ í³­ïáõíÛáõÝ ã¿, ³ÛÉ Ç­ñ³­Ï³­ÝáõíÛáõÝ: à­ñáß Ù³ñ­¹ÇÏ ³ë­í³­ÍÁ ѳ­Ù³­ñáõÙ »Ý Ñ»­Ã³­Ýá­ ë³­Ï³Ý Ï³Ù Ïé³­å³ß­ï³­Ï³Ý ѳ­í³ï­ùÇ Ùݳ­óáõÏ­Ý»ñ, 볭ϳÛÝ ³ß­Ë³ñ­ÑÇ ·Çï­Ý³­ ϳݭݻ­ñÁ ·ïÝáõÙ »Ý, áñ ïíÛ³É ¹»å­ùáõÙ ·Ç­ïáõíÛáõ­ÝÁ »­½³­ÏÇ ³Ý­·³Ù ѳ­Ù³­Ï³ñ­

46

3

æñÇ ËݹÇñÝ»ñÁ г۳ëï³ÝáõÙ 2008Ã.-Ç Ýá­Û»Ù­µ»­ñÇ 8-ÇÝ Ï³½­Ù³­ Ï»ñå­í»É ¿ñ §æáõ­ñÁ ¢ ³­éáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ¦ Ëá­ñ³·­ñáí ÏÉáñ ë»­Õ³Ý` ùÝݳñ­Ï»­Éáõ г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ Ù³­ùáõñ çñÇ ËݹÇñ­Ý»­ ñÁ, á­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ Ýßí»ó, áñ µÝ³Ï­ ãáõÃ­Û³Ý ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý ³­å³­Ñáí­Ù³Ý ѳñ­óáõÙ çñÇ á­ñ³­ÏÁ Éáõñç ·áñ­ÍáÝ ¿: Ü»ñ­Ï³­Û³ó­í»­óÇÝ Ð³­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ËÙ»­ Éáõ çñÇ á­ñ³­ÏÇ Ñ³Ý­¹»å ÏÇ­ñ³é­íáÕ ë³­ÝÇ­ï³­ñ³­ÑÇ­·Ç»­ÝÇÏ å³­Ñ³Ýç­Ý»ñÁ, á­ñáÝù, Ç ¹»å, ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³­ ÝáõÙ »Ý µá­Éáñ ÙÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ Ýáñ­Ù»­ñÇÝ: øÝݳñÏ­Ù³Ý Ù³ë­Ý³­ÏÇó­Ý»ñÝ ¿ÇÝ Ð³­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ·áñ­ÍáÕ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý çñ³­ÛÇÝ û­å»­ñ³­ïáñ­Ý»­ñÁ, ùÇ­ÙÇ­Ïáë­ Ý»ñ, µÅÇßÏ­Ý»ñ: سë­Ý³­ÏÇó­Ý»­ñÁ Ùdz­ ϳñ­ÍÇù ¿ÇÝ, áñ çñû·­ï³­·áñÍ­Ù³ÝÝ áõ ¹ñ³ ³Ýí­ï³Ý­·áõí۳­ÝÁ å»ïù ¿ ÙÇï­í»Ý µá­Éáñ å³­ï³ë­Ë³­Ý³­ïáõ­Ý»­ ñÇ ç³Ý­ù»­ñÁ: øÝݳñÏ­Ù³Ý Áݭóó­ùáõÙ ÐЭ²Ü ä»­ï³­Ï³Ý ÑÇ­·Ç»­ÝÇÏ ¢ ѳ­Ï³­ ѳ­Ù³­×³­ñ³­Ï³­µ³­Ý³­ÛÇÝ ï»ë­ãáõÃ­Û³Ý Æ­ñ³­í³­Ï³Ý ³­å³­Ñáí­Ù³Ý ¢ ÷³ë­ ï³Ãխó­ÛÇÝ Ñáë­ù»­ñÇ Ï³­é³­í³ñ­Ù³Ý µ³Å­ÝÇ å»ï Üáõ­Ý» ´³­ÏáõÝ­óÁ Ý»ñ­Ï³­ Û³ó­ñ»ó г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ çñÇ Ù³ùñ­Ù³Ý ·áñ­ÍÁݭóóÝ áõ »­Õ³­Ý³Ï­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ Ûáõ­Ý³­í»­ïáõíÛáõ­ÝÁ: Àëï Ýñ³` Ù»Ýù

ËÙáõÙ »Ýù ã³­÷³­íáñ ùÉáñó­ñ³Í çáõñ, ÇÝ­ãÁ ²ÐÎ-Ç ã³­÷³­ÝÇß­Ý»­ñáí ³­Ù»­ ݳ³Ýí­ï³Ý·Ý ¿: Àݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë г­ Û³ë­ï³­ÝáõÙ ËÙ»­Éáõ çáõ­ñÝ ³­Ù»­Ýûñ­Û³ ÑëÏá­ÕáõÃ­Û³Ý Ý»ñ­ùá ¿: Ü»ñ­Ï³­Ý»­ñÇ áõ­ß³¹­ñáõÃ­Û³Ý Ï»Ýï­ ñá­ÝáõÙ ¹Çë­å³Ý­ë»ñ­Ý»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí ѳï­Ï³­å»ë ÑÇ٭ݳñ­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñáõÙ, û­ýÇë­Ý»­ñáõÙ ³­é³­í»É ß³ï û·­ï³­ ·áñÍ­íáÕ ï³­ñ³­Û³­íáñ­í³Í çáõñÝ ¿ñ áõ ¹ñ³ ѳï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: Àëï µ³½­ Ù³­ÃÇí ·Çï­Ý³­Ï³Ý­Ý»­ñÇ` çñÇ ÝÙ³Ý Ó­¢áí û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ, ³Ý­Ï³Ë Çñ ٳݭñ¿³­½»ñÍ­í³Í áõ ëï»­ñÇÉ ÉÇ­Ý»­Éáõó, ËÇëï íï³Ý­·³­íáñ ¿, ù³­ÝÇ áñ ³Ûë ë³ñ­ù»­ñáõÙ Ý»ñ¹ñ­í³Í »Ý Çá­Ý³­÷᭠˳­Ý³­ÏÇã Ë»­Å»ñ, á­ñáÝù ų­Ù³­Ý³­ÏÇ Áݭóó­ùáõÙ Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ »Ý çáõ­ñÁ` ¹³é­Ý³­Éáí ÙÇ ß³ñù »ñ­µ»ÙÝ ³Ý­µáõ­Å»­ ÉÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ å³ï­×³é: ²Ûë ï»­ë³­Ï»­ïÁ ѳë­ï³ï­í³Í ¿ ÙÇ ß³ñù Ñ»­Õǭݳ­Ï³­íáñ ùÇ­ÙÇÏ­Ý»­ñÇ áõ­ëáõÙ­ ݳ­ëÇ­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñáõÙ: ²ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ùÝݳñÏ­Ù³Ý ³­í³ñ­ïÇÝ Ý»ñ­Ï³­Ý»­ñÇó ß³­ï»­ñÁ, Éë»­Éáí ½»­ÏáõÛó­Ý»­ñÁ, ѳ­Ù³¹­ ñ»­Éáí ÷³ë­ï»­ñÁ, »½­ñ³­Ï³ó­ñ»­óÇÝ, áñ ³­Ù»­ÝÇó ³Ýí­ï³Ý· çáõ­ñÁ ûñ¢ë ­Íá­ñ³­ÏÇó »­ÏáÕ çáõñÝ ¿:

²Ýµ³ó³ïñ»ÉÇ »ñ¢áõÛÃÝ»ñ

²áõ­ñ³­ÛÇ Ù³­ëÇÝ Ù³ñ­¹ÇÏ ëÏ»É »Ý Ùï³­Í»É áõ µ³ñÓ­ñ³­Ó³Û­Ý»É ¹»é¢ë ÙÇÝãù­ñÇë­ïá­Ý»³­Ï³Ý ѳ­ í³­ï³­ÉÇù­Ý»­ñáõÙ: Эݳ­·áõÛÝ Å³­ Ù³­Ý³Ï­Ý»­ñÇó Ù³ñ­¹ÇÏ µ³½­ÙÇóë ³­Ï³­Ý³­ï»ë »Ý »­Õ»É ÙÇ ³Ý­Ñ³ë­ ϳ­Ý³­ÉÇ »ñ¢áõÛ­ÃÇ` Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ѳÛï­ÝÇ Ï»ñ­åÇ ÏáÕ­ ùÇó áõ­í³·Í­í»É »Ý Éáõ­ë³ñ­Ó³­ÏáÕ, á­ñá­ß³­ÏÇ ·áõ­Ý³­ÛÇÝ ³­é³Ýӭݳ­ ѳï­Ïáõí۳ٵ å³ï­Ï»ñ­Ý»ñ: ÜÛáõÃÁª 곭û­ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇ

Þ

³ï ¹»å­ù»­ñáõÙ ßá­Õ³ñ­Ó³­ÏáÕ Ù³ñ­¹áõ ï»ë³Í Ù³ÑϳݳóáõÇÝ Ñ᷻˳ݷ³ñí³Í »Ý ѳٳñ»É: ê»­÷³­Ï³Ý ³ã­ù»ñáí ï»­ëÝ»Éáõ ¢ ѳÙá½í»Éáõ ¹»åùáõÙ ¿É ïíÛ³É Ù³ñ­ ¹áõÝ ëñµÇ ϳ٠ã³ñ­ùÇ Ñ»ï »Ý Ñ³­Ù»­Ù³­ ï»É: ij­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ·Ç­ïáõíÛáõÝÝ ³ÛÉ¨ë ­Ñ³Ùá½­í»É ¿, áñ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ Ù³ñ­¹áõ ßñç³­å³­ïáõÙ ¿ Çñ ¿­Ý»ñ­·»­ïÇÏ ¹³ß­ïÁ` ³áõ­ñ³Ý: سñ­¹áõ ¿­Ý»ñ­·»­ïÇÏ ¹³ß­ïÁ ïÇ»­½»ñ­ùÇ ¿­Ý»ñ­·»­ïÇÏ ³Ù­µáÕ­çáõÃ­Û³Ý ÙÇ Ù³ë­ÝÇÏÝ ¿: ²Ûë ¹³ß­ïÇ µ³Õ­Ï³­óáõ­óÇã Ù³ë­ÝÇÏÝ »Ý ϳ½­Ùáõ٠ų­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ·Ç­ïáõí۳­ÝÁ ѳÛï­ÝÇ ¿­Ý»ñ­·Ç³­Ý»­ñÇ ÙÇ ß³ñù ï»­ë³Ï­Ý»ñ: سñ¹­Ï³­ÛÇÝ ³áõ­ñ³Ý ½áõï ¿­Ý»ñ­·»­ïÇÏ ¹³ßï ã¿: ²ÛÝ µÝ³­íá­ ñáõíÛáõÝ ¿, ½·³­óá­ÕáõíÛáõÝ, Ï»ñå áõ ï»­ ë³Ï: ²áõ­ñ³Ý Ù³ñ­¹áõ µÝáõÛÃÝ ¿, ³ÛÝ, ÇÝ­ãÁ óùó­Ý»É ³Ýѭݳñ ¿ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý Ù³ñÙ­ÝÇ Ý»ñ­ëáõÙ: à­Ù³Ýó Ùáï ³áõ­ñ³Ý »ñ­µ»ÙÝ ï»­ë³­Ý»­ÉÇ ¿ ¹³é­ÝáõÙ: 곭ϳÛÝ Ç­ñ³­Ï³­

ÝáõÙ ³áõ­ñ³Ý µÝ³­Ï³­ÝáÝ íǭ׳­ÏáõÙ ³Ý­ ï»­ë³­Ý»­ÉÇ ¿: Ü»ñ­Ï³­ÛáõÙë ß³­ï»ñÝ »Ý ½µ³Õ­íáõÙ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ³áõ­ñ³­ÛÇ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõí ÛáõÝ­Ý»­ñáí: î³ñ­µ»ñ ѳ­í³ïù­Ý»ñ áõ áõë­ ÙáõÝù­Ý»ñ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñ»É »Ý Ù³ñ­¹áõ ³áõ­ñ³Ý: ij­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ·Ç­ïáõíÛáõÝÝ ³áõ­ñ³ »ñ¢áõÛ­ÃÁ ãÇ ¹³­ëáõÙ ³­é»ÕÍ­í³­ ͳ­ÛÇ­ÝÇ áõ ·»ñµ­Ý³­Ï³­ÝÇ ß³ñ­ùáõÙ` ѳ߭ íÇ ³é­Ý»­Éáí ÙÇ å³ñ½ ÷Ç­ÉÇ­ëá­÷³­Û³­Ï³Ý ï»­ë³­Ï»ï` Ù³ñ¹Ý ³­Ù»­Ý³­Ù»Í ³­é»ÕÍ­ í³ÍÝ ¿: ÆëÏ ³áõ­ñ³Ý ¹Ç­ïíáõÙ ¿ áñå»ë ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý Ù³ñÙ­ÝÇ ³­Ý»ñ¢áõÛà ߳­ñáõ­ ݳ­ÏáõíÛáõ­Ý: ²áõ­ñ³Ý Çñ ³Ù­µáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ù»ç µ³½­Ù³­ß»ñï ¿: Þ»ñ­ï»­ñÇó Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­ ÛáõñÝ áõ­ÝÇ Çñ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝÝ áõ ·áñͳéáõÛÃÝ»ñÁ: سñ¹­Ï³­ÛÇÝ ³áõ­ñ³­ÛÇ ³Ù­µáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ µ³Õ­Ï³­ó³Í ¿ 7 ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ß»ñ­ïÇó: ¸ñ³Ý­óÇó Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõ­ñÁ Ëá­ ñ³­å»ë áõ ³­é³Ý­ÓÇÝ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇñ­í³Í ¿:

²Ûë áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñáõÙ ³é­Ï³ »Ý ϻݭ볭µ³Ý­Ý»­ñÇ, Ñá­·»­µ³Ý­Ý»­ñÇ, ÷Ç­ÉÇ­ëá­ ÷³­Ý»­ñÇ, Ð³Û ³­é³­ù»­É³­Ï³Ý »­Ï»­Õ»­óáõ Ñ»ï­Ýáñ¹­Ý»­ñÇ, ÇÝã­å»ë ݳ¢ µáõ¹­¹³­ Û³­Ï³Ý­Ý»­ñÇ ·³­Õ³­÷³ñ­Ý»ñ: 곭ϳÛÝ, ϳñ¢áñÝ ³ÛÝ ¿, áñ Ù³ñ­¹áõ ³áõ­ñ³Ý ɳۭ Ýá­ñ»Ý áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇñ­íáõÙ ¿ ß³ï µÅÇßÏ­Ý»­ ñÇ ÏáÕ­ÙÇó, áí­ù»ñ ³áõ­ñ³­ÛÇ ï»­ë³­Ïáí áõ íǭ׳­Ïáí á­ñá­ßáõÙ »Ý Ù³ñ­¹áõ ³­é³Ý­ÓÇÝ ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ íǭ׳­ÏÁ: سñ­¹áõ ³ëï­Õ³»­Ã»­ñ³­ÛÇÝ §ß³­ñáõ­ ݳ­Ïáõí۳ݦ` ³áõ­ñ³­ÛÇ ³­é³­çÇÝ ß»ñ­ïÁ ϳå­í³Í ¿ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ·áñ­Í³­éáõÛíݻ­ ñÇ Ñ»ï: ²ÛÝ ³­å³­Ñá­íáõÙ ¿ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ó³­íÇ áõ ѳ­×áõÛ­ùÇ ½·³­óá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ: ²Ûë ß»ñ­ïÝ ³­ëá­ó³ó­íáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ÇÝù­ Ýáõ­ñáõÛÝ ¢ »Ý­Ã³­·Ç­ï³Ï­ó³­Ï³Ý ß»ñ­ïÇ Ñ»ï: ²ÛÝ µá­Éáñ ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ Ñ³­í³­ù³­ Ï³Ý ¿­Ý»ñ­·Ç³­ÛÇó ¿ ³­é³­ç³­ÝáõÙ: Ø»Ýù ·Ç­ï»Ýù, áñ µá­Éáñ ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ ·áñ­Íáõ­ Ý»áõíÛáõ­ÝÇó ¿­Ý»ñ­·Ç³ ¿ ³­é³­ç³­ÝáõÙ: º­Ã»

3

47

²Ýµ³ó³ïñ»ÉÇ »ñ¢áõÛÃÝ»ñ

Áݹ­Ñ³­Ýáõñ ³é­Ù³Ùµ ³Û¹ ¿­Ý»ñ­·Ç³­Ý»­ñÇ ³Ù­µáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ ¹ñ³­Ï³Ý ¿, áõ­ñ»ÙÝ Ù³ñ­ ¹áõ ³áõ­ñ³­ÛÇ ³­é³­çÇÝ ß»ñ­ïÁ ¢ë ¹­ñ³­Ï³Ý ¿ ÉÇ­ÝáõÙ: ºñÏ­ñáñ¹ ß»ñ­ïÁ ϳå­í³Í ¿ Ù³ñ¹­ ϳ­ÛÇÝ Ï۳ݭùÇ Ñáõ½³Ï³Ý ¹³ß­ïÇ Ñ»ï: ºñÏ­ñáñ¹ ß»ñïÝ ³­é³­í»É ·áõ­Ý³­íáñ ¿` áõ­ÝÇ Ídz­Í³­ÝÇ µá­Éáñ ·áõÛ­Ý»­ñÁ: ²ÛÝ Ù³ñ­ ¹áõÝ ÑáõÛ­½»ñ ¿ µ»­ñáõÙ: º­Ã» Ù³ñ­¹Á ãÇ Ï³­ñá­Õ³­ÝáõÙ ×Çßï ·Ý³­Ñ³­ï»É Çñ ßñç³­ å³­ïáõÙ ïÇ­ñáÕ Ç­ñ³­íǭ׳­ÏÁ, Ç íǭ׳­ÏÇ ã¿ µá­Éá­ñÇÝ Ñ³­Ù³­Ñ³­í³­ë³ñ ïËñ»É ¨ áõ­ñ³­

48

3

˳­Ý³É, Ï۳ݭùÁ ï»ë­ÝáõÙ ¿ Ùé³ÛÉ áõ ·Ý³­ Éáí ¹³é­ÝáõÙ ¿ í³­ï³­ï»ë, áõ­ñ»ÙÝ Ý³ Éáõñç ËݹÇñ­Ý»ñ áõ­ÝÇ ßÝãáõ­ÕÇ­Ý»­ñáõÙ: Ðáõ½³Ï³Ý ¹³ßïÝ áõ­ÕÇÕ Ï³å áõ­ÝÇ ßÝã³­éáõÃ­Û³Ý Ï³­Ýá­Ý³­Ï³ñ·­í³­ÍáõÃ­Û³Ý áõ ëï³­ó³Í ÃÃí³Í­ÝÇ á­ñ³­ÏÇ Ñ»ï: سñ­¹áõ ³áõ­ñ³­ÛÇ »ñ­ñáñ¹ ß»ñ­ïÁ ë»­÷³­Ï³Ý Ùï³­Íá­ÕáõíÛáõÝÝ ¿ ³ñ­ï³­ óá­ÉáõÙ: ²ÛÝ µá­Éáñ ٳѭϳ­Ý³­óáõ­Ý»ñÝ ¿É áõ­Ý»Ý, 볭ϳÛÝ ùã»­ñÇ Ùáï ¿ ³ñ­ï³­ ѳÛï­í³Í ÝáõÛÝ áõÅ·­Ýáõí۳ٵ, ÇÝã­å»ë, ³­ë»Ýù, ³­é³­çÇÝ ß»ñ­ïÁ: ²áõ­ñ³­ÛÇ ³Ûë

Ù³­Ï³ñ­¹³ÏÝ áõ­ÕÇÕ Ï³å áõ­ÝÇ Ù³ñ­¹áõ ëï³­Ùáù­ë³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç Ñ»ï: ²Ûë ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ×Çßï ·áñ­Íáõ­Ý»áõíÛáõÝÝ ³áõ­ñ³­ÛÇ ïíÛ³É ß»ñ­ïÇ ³­å³­Ñá­íÇãÝ ¿: âáñ­ñáñ¹ ß»ñ­ïÁ ëñïÇ ½·³­óá­Õáõí ÛáõÝÝ ¿: ²Ûë ß»ñïÝ ¿ ³­å³­Ñá­íáõÙ ëÇ­ñ»­ Éáõ ϳ­ñá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ: ²ÛÝ ëÇ­ñá ¿­Ý»ñ­·Ç³­ÛÇ Ù³­ï³­Ï³­ñ³ñÝ ¿: ÐÇÙ­Ýá­íÇÝ Ï³å­í³Í ¿ ëñïÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ, ³ñ­Û³Ý Ù³­ï³­Ï³­ ñ³ñ­Ù³Ý Ñ»ï: Æ­ñ³­Ï³­ÝáõÙ Ï³Ý Ù³ñ­¹ÇÏ, áí­ù»ñ ëÇ­ñ»É ã·Ç­ï»Ý: ê³ ëñïÇ ëË³É ³ß­ ˳­ï³Ý­ùÇ ³ñ¹­ÛáõÝù ¿: âݳ­Û³Í áñ ß³ï ¹»å­ù»­ñáõÙ µÅÇßÏ­Ý»­ñÁ ã»Ý ¿É ϳ­ñá­Õ³­ ÝáõÙ ëñïÇ ³­ñ³ï ϳ٠³Ý­µ³­í³­ñ³­ñáõí ÛáõÝ ·ïÝ»É: ÐÇÝ­·»­ñáñ­¹Á µ³ñÓñ ϳ٭ùÇ á­ÉáñïÝ ¿: ²ÛÝ Ï³­é³­í³ñ­íáõÙ ¿ ²ëï­Íá ÏáÕ­ÙÇó: ê³ Ëáë­ùÁ ·áñ­Í ¹³ñÓ­ÝáÕ á­ÉáñïÝ ¿: ²áõ­ñ³­ ÛÇ ÑÇÝ­·»­ñáñ¹ á­Éáñ­ïáõÙ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿, áñ ³ñ­Ûáõ­Ý³­ï³ñ ѳ­Ù³­Ï³ñ·Ý ³ß­Ë³­ïÇ ³­é³­í»­É³­·áõÛÝë ɳí: г­Ï³­é³Ï ¹»å­ ùáõÙ áõ­Õ»­ÕÇ ëÝáõ­óáõ­ÙÁ ¢ë­ ³Ý­µ³­í³­ñ³ñ ¿, ÇÝ­ãÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ Ãáõ­É³­ÝáõÙ ¿ ÑÇÝ­ ·»­ñáñ¹ á­ÉáñïÝ áõ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ³áõ­ñ³Ý ¹³é­ÝáõÙ ¿ Ëá­ó»­ÉÇ: лÝó ³Ûë ¹»å­ùáõÙ »Ý Ù³ñ­¹ÇÏ ¿­Ý»ñ­·»­ïÇÏ í³Ù­åÇñ­Ý»­ñÇ ½áÑ ¹³éÝáõÙ, ݳ¢ ÁÝÏ­ÝáõÙ ³­Õ³Ý­¹³­íá­ ñ³­Ï³Ý ß³ñ­ÅáõÙ­Ý»­ñÇ ù³­ñá½­ã³­Ï³Ý ³½­ ¹»­óáõÃ­Û³Ý ï³Ï: ²áõ­ñ³­ÛÇ í»­ó»­ñáñ¹ ß»ñ­ïÁ »ñϭݳ­ÛÇÝ ëÇ­ñá á­ÉáñïÝ ¿: àñ­ù³Ý ¿É ½³ñ­Ù³­Ý³­ÉÇ ¿, ³ÛÝ Ñ³­ïáõÏ ¿ ÑÇ­í³Ý¹, µ³Ûó µ³­ñÇ Ù³ñ¹­ ϳÝó` ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ëñÙ³Ý »ñÏ­ñáñ¹ ¢ Ñ»­ï³­·³ ÷áõ­É»­ñáõÙ: ê³ ¹³ñÓ­Û³É áõ­Õ»­ ÕÇ Ñ»ï ¿ ϳå­í³Í, µ³Ûó áã »ñ­µ»ù áõ­Õ»­ ÕÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ: ºñµ ëá­íá­ñ³­Ï³­ ÝÇó ³­é³­í»É ¿ ½³ñ­·³­ÝáõÙ ³Ûë ß»ñ­ïÁ, Ù³ñ­¹Á ëÏëáõÙ ¿ ½·³É Çñ ¢ ïÇ»­½»ñ­ùÇ Ï³­åÁ: à­ñáß µÅÇßÏ­Ý»ñ ϳ­ñá­Õ³­ÝáõÙ »Ý Ñ»Ýó ³Ûë ÷áõ­ÉáõÙ µáõ­Å»É ß³ï µ³ñ¹ ÑÇ­ í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ, ù³­ÝÇ áñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ Ãáõ­É³­ÝáõÙ ¿ ¢ ïñíáõÙ ïÇ»­½»ñ­ùÇÝ, ÇëÏ ïÇ»­½»ñ­ùÇ ³­é»ÕÍ­í³Í­Ý»­ñÁ ϳ­ñá­Õ³­ÝáõÙ »Ý µáõ­Å»É ϳ٠ÇÝã­å»ë µÅßÏáõíÛáõÝÝ ¿ ³­ëáõÙ` Ýå³ë­ï»É µáõÅ­Ù³­ÝÁ: Úá­Ã»­ñáñ¹ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÁ µ³ñÓ­ñ³­ ·áõÛÝ Ùï³­Íá­Õáõí۳Ý, »ñϭݳ­ÛÇÝ ·»ñµ­Ý³­ Ï³Ý Ùï³­Íá­ÕáõÃ­Û³Ý á­ÉáñïÝ ¿: ²Ûë­ï»Õ ϳ »ñ­Ïáõ ͳۭñ³­Ñ»­ÕáõíÛáõÝ. »ñµ Ù³ñ­¹áõ

²Ýµ³ó³ïñ»ÉÇ »ñ¢áõÛÃÝ»ñ µá­Éáñ ûñ­·³Ý­Ý»ñÝ ³ÝË­ïÇñ ³ñ­Ó³­ÏáõÙ »Ý ͳۭñ³­Ñ»Õ Ù³ù­ñáõÃ­Û³Ý áõ ³­éáÕ­çáõí Û³Ý ¿­Ý»ñ­·Ç³, Ù³ñ¹Ý áõ­Ý»­ÝáõÙ ¿ ÝÙ³Ý Ï³ñ­·Ç ³áõ­ñ³: ÆëÏ ÙÛáõë ¹»å­ù»­ñáõÙ ³Ûë µ³ñÓ­ñ³­·áõÛÝ ïÇåÝ Áݹ­Ñ³­Ýáõ­ñÇ Ù»ç ß³ï ÃáõÛÉ ¿ Áݹ·Í­íáõÙ: ÜÙ³Ý ³áõ­ ñ³ áõ­Ý»­ÝáõÙ »Ý µÝáõÛ­Ãáí ³­é³ç­Ýáñ¹­Ý»­ ñÁ, Ù³ñ­¹ÇÏ, áí­ù»ñ µ³­ó³­éÇÏ »Ý Ç­ñ»Ýó Ùï³­íáñ ϳ­ñá­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñáí: ÜÙ³Ý ¹»å­ùáõÙ Ç­ñ»Ýó ³áõ­ñ³­ÛÇ Ù³ù­ñáõíÛáõÝÝ áõ µ³­ñáõíÛáõ­ÝÁ Ù³ñ¹­Ï³Ýó §Ó·áõÙ¦ ¿ ¹»­ åÇ ë»­÷³­Ï³Ý Ùïù»ñÝ áõ »Ý­Ã³ñ­Ï»ó­ÝáõÙ ³Ù­µáË­Ý»­ñÇÝ: 곭ϳÛÝ ÝÙ³Ý ¹»å­ù»­ñÁ µ³­ó³­éÇÏ »Ý: êá­íá­ñ³­µ³ñ ³áõ­ñ³­ÛÇ ³Ûë §»Ý­Ã³ñ­Ï»ó­ÝáÕ¦ ѳï­ÏáõíÛáõ­ÝÁ, áñ­ù³Ý ¿É ½³ñ­Ù³­Ý³­ÉÇ ¿, ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ëï³­Ý³É ÑÇå­ Ýá­ëÇ ÙÇ­çá­óáí` ó³Ý­Ï³­ÉÇ Ù³ñ­¹áõ ßáõñ­çÁ ѳ­í³­ù»­Éáí ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý Ù³·­ÝÇ­ ë³­Ï³Ý ¹³ßï: ê³ ÏÇ­ñ³é­íáõÙ ¿ ã³­÷³­ ½³Ýó ѳ­×³Ë: ºñ¢áõÛ­ÃÇ ÙÛáõë ͳۭñ³­Ñ»­ ÕáõíÛáõÝÝ ³ÛÝ ¿, »ñµ ÝÙ³­Ý³­ïÇå ³áõ­ñ³ ѳÛï­Ý³­µ»ñ­íáõÙ ¿ ÷³Û­Í³­ÕÇó µ³­óÇ áã ÙÇ ³­éáÕç ûñ­·³Ý ãáõ­Ý»­óáÕ Ù³ñ­¹áõ Ùáï: ê³ Å³­Ù³­Ý³­Ï³­íáñ µÝáõÛà ¿ ÏñáõÙ: ø³­ÝÇ áñ ÷³Û­Í³ÕÝ ¿É ų­Ù³­Ý³­ÏÇ Áݭóó­ùáõÙ ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ ¿: ²áõ­ñ³ »ñ¢áõÛÃÝ ÇÝù­ÝÇÝ Ñ»­ï³ùñ­ùÇñ ¿: ²ÛÝ ³­é»ÕÍ­í³­Í³­ÛÇÝ ¿ ³ÛÝ­ù³­Ýáí, áñ

ùã»­ñÇÝ ¿ ï»­ë³­Ý»­ÉÇ: àõ ݳ¢ ÙÇë­ïÇÏ ¿` 㿱 áñ Ù»ñ é»³É ¹»­Õ³­Ñ³­µ»­ñÇ, íÇ­ñ³­Ñ³­ ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ áõ ùÇ­Ùdz­ÛÇ »ñ­ñáñ¹ ë»ñÝ­ ¹Ç µÅßÏáõÃ­Û³Ý å³ï­Ï»­ñáõÙ ÙÇ ùÇã Ùdz­ ÙÇï ¿ ÃíáõÙ ³ëï­Õ³»­Ã»­ñ³­ÛÇÝ Ù³ñÙ­ÝÇ ³é­Ï³­Ûáõí۳ٵ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ ³Ë­ïá­ ñá­ß»ÉÝ áõ µáõ­Å»­ÉÁ: 곭ϳÛÝ Ù³ñ­¹ÇÏ, áí­ ù»ñ Éñçá­ñ»Ý »Ý áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõÙ »ñ¢áõÛ­ ÃÁ, ÷³ë­ïáõÙ »Ý, áñ ³­éáÕ­çáõíÛáõÝ ¢ ³áõ­ñ³ ÷á­Ë³­¹³ñÓ Ï³åÝ ³Ý­Ëáõ­ë³­÷»­ ÉÇ ¿: ¶»ñ­Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ï»Ë­Ýǭϳ­ÛÇ áõ ·Ç­ïáõÃ­Û³Ý ¹³­ñáõÙ, 볭ϳÛÝ, ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ݳ¢ í³­ñ³­Ï»É ¹ñ³­Ï³Ý áõ µ³­ó³­ë³­Ï³Ý ³áõ­ñ³­Ûáí, ÑÇ­í³Ý­¹³ó­Ý»É ÙÇÙ­Û³Ýó: ²áõ­ñ³Ý ·áñ­ÍáõÙ ¿ Ù³ñ­¹áõó ³Ý­Ï³Ë: ²ÛÝ, ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñáí å³Û­Ù³­ ݳ­íáñ­í³Í, ÉÇ­ÝáõÙ ¿ ɳíÝ áõ í³­ïÁ: Î³Ý Ù³ñ­¹ÇÏ, áí­ù»ñ ³Ý­Ï³Ë Ç­ñ»Ýó ϳ٭ùÇó, µ³Ûó ë»­÷³­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñáí å³Û­Ù³­Ý³­íáñ­í³Í, áõ­Ý»­ÝáõÙ »Ý í³ï ³áõ­ñ³: ÆëÏ í³ï ³áõ­ñ³Ý ÙÇßï ³­í»­ÉÇ ×ÝßáÕ ¿ áõ Ý»ñ­·áñ­ÍáõÝ, ù³Ý É³í ³áõ­ñ³Ý: ì³ï ³áõ­ñ³­ÛÇ ï»ñ ³Ýӭݳ­íá­ñáõÃ­Û³Ý å³ï­×³­éáí Ù³ñ­¹ÇÏ Ï³­ñáÕ »Ý ÑÇ­í³Ý­ ¹³­Ý³É ÝáõÛÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñáí: ²Ûë­ ï»Õ ³­Ù»­ÝÇó ϳñ¢á­ñÁ ϳ­Ù³­ÛÇÝ á­Éáñ­ïÇ ÇÝù­Ý³­ïÇ­ñ³­å»­ïáõÙÝ ¿: سë­Ý³­·»ï­Ý»­ ñÁ åݹáõÙ »Ý, áñ í³ï ³áõ­ñ³­ÛÇ ÙÇ­çá­óáí

ãí³­ñ³Ï­í»­Éáõ, ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ Ó»éù ãµ»­ñ»­Éáõ ݳ­Ë³­å³Û­Ù³ÝÁ í³ï ³áõ­ñ³­Ûáí Ù³ñ­¹áõ ѳݭ¹Ç­å»­ÉÇë ÇÝù­Ý³­ å³ßï­å³­Ý³­Ï³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ· ëï»Õ­Í»ÉÝ ¿: ÆëÏ ¹³ ³ñ­íáõÙ ¿ Ñá­·»­µ³­Ýá­ñ»Ý ïñ³­ Ù³¹­ñáõíÛáõÝ áõ å³ßï­å³­ÝÇã áõÅ ëï»Õ­ Í»­Éáõ ÙÇ­çá­óáí: ØÇ ¹Ç­ï³ñ­ÏáõÙ ¢ë. í»ñ­ç»ñë Ù³ë­ Ý³­·»ï­Ý»­ñÁ å³ñ­½»É »Ý, áñ ѳï­Ï³­ å»ë í»ñ­çÇÝ 10 ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ Ù³ñ¹­Ï³Ýó áõ ѳï­Ï³­å»ë »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ ³áõ­ñ³­ÛÇ ·áõÛ­Ý»­ñÁ Ù·³­ó»É »Ý, ¢ å³­ ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ³­é³­í»É ß³ï ë¢ ¢ ùÇã ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ ϳ­åáõÛï ·áõÛ­Ý»ñ: ê³ å³ï­×³­é³­µ³Ý­íáõÙ ¿ Ù»ñ ϻݭó³­Õáõ٠ѳ­Ù³­ï³­ñ³Í ³Ý­Ñ³Ý­¹áõñ­Åá­Õ³­Ï³­Ýáõí Û³Ý ÙÃÝá­Éáñ­ïÇ ß³­ï³ó­Ù³Ý Ñ»ï: ´³­óÇ ³Û¹, Ù»ñ ûñ­·³Ý­Ý»ñÝ ³ë­ïǭ׳­Ý³­µ³ñ ëÏëáõÙ »Ý ÑÇ­í³Ý­¹³­Ý³É: Æ ¹»å, ÝßíáõÙ ¿, áñ Ï·³ ÙÇ Å³­Ù³­Ý³Ï, »ñµ ³­éáÕç íÇ­×³Ï ãÇ ÉÇ­ÝÇ: ä³ï­×³é­Ý»­ñÇó Ù»ÏÝ ¿É Ùáõ­ï³­ódz­ÛÇ »Ý­Ã³ñÏ­í³Í, µ³­½áõÙ íݳ­ë³­Ï³ñ ѳ­í»­ÉáõÙ­Ý»ñ å³­ñáõ­Ý³­ÏáÕ, µÝ³­Ï³­ÝÇó ËÇëï ï³ñ­µ»ñ­íáÕ ëÝáõÝ¹Ý ¿, ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ, ï»Ë­Ýǭϳ­ÛÇ ³Ýݳ­Ë³­¹»å ½³ñ­·³­óáõÙÝ áõ íݳ­ë³­ ϳñ, Ïáñ­Í³­ÝÇã ëá­íá­ñáõÛíݻ­ñÁ: سñ¹­ ϳ­ÛÇÝ ³áõ­ñ³Ý ÷ñÏ»É ¿ å»ïù...

3

49

Ø»ñ ÑÛáõñÁ

²ÛÝ ·³­Õ³­÷³­ñÁ, áñ Ù³ñ­¹Á ïÇ»­ ½»ñ­ùÇ ÙÇ Ù³ë­ÝÇÏÝ ¿, ѳ­í³­ë³­ ñ³­å»ë ÏÇ­ëáõÙ »Ý Ïñá­Ý³­íáñ­Ý»ñÝ áõ ·Çï­Ý³­Ï³Ý­Ý»­ñÁ, ÷Ç­ÉÇ­ëá­÷³­ Ý»ñÝ áõ å³ñ­½³­å»ë ѳ­ë³­ñ³Ï Ù³ñ­¹ÇÏ: سñ¹Ý ÇÝ­ùÁ ÷áù­ñÇÏ ïÇ»­½»ñù ¿` ѳ­Ùá½­í³Í ¿ÇÝ ¹»é¢ë ­Ý³Ë­Ý³­¹³­ñáõÙ: ÆëÏ ³Û­ëûñ, »ñµ ·Ç­ïáõíÛáõ­ÝÁ Ññ³ßù­Ý»ñ ¿ ·áñ­ÍáõÙ »ñÏ­ñÇ íñ³` ëï»Õ­Í»­Éáí Ï۳ݭùÇ Ýáñ å³Û­Ù³Ý­Ý»ñ, ³­å³ ѳë­ÝáõÙáõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõÙ »ñ­ÏÇÝùÝ Çñ ³Ù­ µáÕ­çáõí۳ٵ, ÙÇ¢ÝáõÛÝ ¿` ëá­íá­ ñ³­Ï³Ý ٳѭϳ­Ý³­óáõÝ Ï³Ý·­ÝáõÙ ¿ ïÇ»­½»­ñ³­Ï³Ý ³Ý­ë³Ñ­Ù³­Ýáõí Ûáõ­ÝÇó ³­é³­ç³­ó³Í, µ³Ûó Ï»Ý­ó³­ Õ³­ÛÇÝ Ãí³­óáÕ ËݹÇñ­Ý»­ñÇ ³éç¢: ÜÛáõÃÁª 곭û­ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇ

Ø

³ñ­¹áõ ÇÝù­Ý³½­·³­óá­ÕáõíÛáõ­ ÝÁ ѳ­×³Ë »Ý å³ÛٳݳíáñáõÙ »ñϭݳ­ÛÇÝ Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ ³½­¹»­ óáõí۳ٵ: ¸»é¢ë ­ÑÇÝ Å³­Ù³­Ý³Ï­Ý»­ñáõÙ Ù³ñ­¹ÇÏ µÅßÏáõíÛáõ­ÝÁ å³Û­Ù³­Ý³­íá­ñáõÙ ¿ÇÝ ³ëï­Õ»­ñÇ ß³ñ­ÅáõÙ­Ý»­ñáí áõ ³½­¹»­ óáõíÛáõÝ­Ý»­ñáí: îÇ»­½»­ñ³­Ï³Ý û­ñ»Ýù­ Ý»­ñáí ³å­ñ»­Éáí` ÷³÷³·áõÙ ¿ÇÝ ÉÇ­Ý»É ³­éáÕç ¢ »ñ­Ï³­ñ³Ï­Û³ó: ²Û­ëûñ ß³­ï»ñÝ »Ý ³å³íÇÝáõÙ ïÇ»­½»­ñ³­·Ç­ïáõí۳ÝÁ, µ³Ûó ݳ¨ Ï³Ý Ù³ñ­¹ÇÏ, áí­ù»ñ Ùdzݭ߳­Ý³Ï Ù»ñ­ ÅáõÙ »Ý ïÇ»­½»ñ­ùÇ Ý»ñ­·áñ­ÍáõíÛáõÝÝ Ç­ñ»Ýó íñ³: ØÇÝã­¹»é ÙÇ Ù³ëÝ ³ëï­Õ»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí ÷áñÓáõÙ ¿ Ñݳ­ñ³­íáñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÁ å³ñ­½»É áõ ¹ñ³Ý­óÇó Ëáõ­ë³­÷»É: ¾É­Û³ Ðáí­Ñ³Ý­ÝÇë­Û³­ÝÁ ï³­ñÇ­Ý»ñ ß³­ñáõ­Ý³Ï áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõÙ ¿ »ñϭݳ­ÛÇÝ Ù³ñ­ÙÇÝ­ Ý»­ñÇ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ Ù³ñ­¹áõ íñ³: Üñ³ Ñ»ï Ù»Ýù ½ñáõ­ó»­óÇÝù ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý áõ ³­éáÕç ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­åÇ ßáõñç: - îÇ»­½»­ñ³­Ï³Ý

50

³Ù­µáÕ­çáõíÛáõ­

3

ÝÇó ¹Ç­ï³ñ­Ï»­Éáí` ÇÝ­ãÇ±ó­ ¿ Ù³ñ­¹Á ÑÇ­í³Ý­¹³­ÝáõÙ: - سñ­¹áõ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý Ñ³ñ­óáõÙ Ù»­ ͳ­·áõÛÝ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ Ýñ³ µÝ³­ íá­ñáõíÛáõ­ÝÁ: ²­éáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ ¹³ë­ïdz­ ñ³­ÏáõíÛáõ­ÝÇó ¿ ·³­ÉÇë: سñ­¹Á å»ïù ¿ ѳ­í³­ë³­ñ³Ïßé­í³Í áõ ×Çßï ³å­ñÇ: ܳ˭ÏÇ­ÝáõÙ ³ëï­Õ³­µ³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ »­Õ»É ¿ µáõ­ÅáõÙ, ù³­ÝÇ áñ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ »Ý áõ­Ý»­ó»É Ù³ñ­¹ÇÏ ³ëï­Õ»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí Ç­Ù³­ Ý³É ³­éáÕ­ç³­Ï³Ý íǭ׳­ÏÇ Ù³­ëÇÝ, ÇÝã­ å»ë ݳ¢ ³å­ñ»É »Ý ³ëï­Õ»­ñÇÝ Ñ»ï¢»­ Éáí, ÇÝãÝ ¿É ×Çßï ³åñ»Éáõ ѳÙá½ÙáõÝù ¿ »Õ»É: ²ëï­Õ»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí Ç­Ù³­ó»É »Ý Ç­ñ»Ýó áõÕÕ­í³Í ³½­¹»­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ϳ­ ñá­Õ³­ó»É »Ý Ëáõ­ë³­÷»É ¹ñ³Ý­óÇó Ï³Ù Ù»Õ­Ù»É ¹ñ³Ýù: Àݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë, Ù³ñ¹áõ ѳݷÇëï ³åñ»É³Ï»ñåÝ ³éáÕçáõÃÛ³Ý ·ñ³í³Ï³ÝÝ ¿: Úáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ½·³óá­ ÕáõíÛáõÝ áõ ½·³ó­ÙáõÝù µ»­ñáõÙ ¿ Çñ ÑÇ­ í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ: ú­ñǭݳϪ ݳ­Ë³Ý­ÓÁ, µ³ñ­ ÏáõíÛáõ­ÝÁ, ã³­ñáõíÛáõ­ÝÁ, ùÝݳ­¹³­ï»­Éáõ

Ùá­Éáõó­ùÁ ù³Û­ù³­ÛáõÙ »Ý Ù³ñ­¹áõÝ, µá­Éáñ ûñ­ ·³Ý­Ý»­ñÁ: ´Ý³­íá­ñáõÃ­Û³Ý µ³­ó³­ë³­Ï³Ý ·Í»­ñÁ` ëáõ­ïÁ, ³Ý­Ñ³Ý­¹áõñ­Åá­Õ³­Ï³­Ýáõí Ûáõ­ÝÁ ¢ë ­í³ï »Ý ³Ý¹­ñ³­¹³é­ÝáõÙ Ù³ñ­ ¹áõ íñ³: 곭ϳÛÝ ÙdzÛÝ µÝ³­íá­ñáõÃ­Û³Ý µ³­ó³­ë³­Ï³Ý ·Í»ñÝ áõ ëá­íá­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ ñÁ ã»Ý, áñ µ»­ñáõÙ »Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÇ: Àݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë ã³­÷³­½³Ý­óáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÁ, ÇÝã­å»ë` ³Ý­ë³Ñ­Ù³Ý µ³­ñáõíÛáõ­ÝÁ,

Ø»ñ ÑÛáõñÁ

ËÇÕ­×Á, ³­í»­ÉÇ Ù»Í Ãáõ­ ÉáõíÛáõÝ­Ý»ñ »Ý áõ µ»­ñáõÙ »Ý ³­í»­ÉÇ Í³Ýñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ: - ÆëÏ á±ñ ­¹»­åùáõÙ Ù³ñ­¹Á ϳ­ñáÕ ¿ Ëáõ­ ë³­÷»É ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó: - γñ¢áñ ¿ ѳ­í³­ë³­ñ³Ïß­éáõíÛáõ­ÝÁ. Ù³ñ­¹áõ Ù»ç å»ïù ¿ ÉÇ­ÝÇ ³ÛÝ­ù³Ý ÏÇÝ, áñ­ù³Ý ïÕ³­Ù³ñ¹: γ­Ý³­óÇ áõ ïÕ³­Ù³ñ¹­ ϳ­ÛÇÝ Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ` ÇÝ ¨ Û³Ý Ñ³ï­Ï³­ ÝÇß­Ý»­ñÁ, å»ïù ¿ ѳ­í³­ë³ñ áõ ѳ­Ù³­½áñ ·áñ­Í»Ý: ²­å³­óáõó­í»É ¿, áñ ³Ûë ï³ñ­ñ³­ Ï³Ý ³Ý­Ñ³­í³­ë³­ñ³Ïß­éáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý Ñ»Ýó ϳ­Ý³­óÇ Ï³Ù ïÕ³­ Ù³ñ¹­Ï³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ: ÐÇ­ í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ, Áëï ³ëï­Õ³­·Ç­ïáõí۳Ý, å³Û­Ù³­Ý³­íáñ­í³Í ¿ ݳ¨ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ Éáñ­ÓÇ, É»­Õáõ, ù³­ÙÇ­Ý»­ñÇ (³áõñ³) ѳ­í³­ ë³­ñ³Ïß­éáõÃ­Û³Ý Ë³Ë­ïáõ­ÙÇó: ²­éáÕç Ù³ñ­¹áõ Ùáï ¹ñ³Ýù ѳ­í³­ë³­ñ³Ïßé­í³Í íǭ׳­ÏáõÙ »Ý, ÇëÏ ¹ñ³Ýó ˳˭ïáõ­ÙÁ µ»­ñáõÙ ¿ Éñç³­·áõÛÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ: 곭ϳÛÝ Ï³ñ¢áñ ¿ Ç­Ù³­Ý³É, áñ ³Ûë ѳ­ í³­ë³­ñ³Ïß­éáõíÛáõ­ÝÁ ×Çßï ëÝݹ³­Ï³ñ­ ·Ç áõ ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­åÇ ­ÙÇ­çá­óáí ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ í»­ñ³Ñë­Ï»É áõ í»­ñ³­Ï³Ý·­Ý»É: ²ëï­Õ»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ѳ߭í³ñ­Ï»É áõ á­ñá­ß»É Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõ­ñÇ ×³­Ï³­ï³­·Ç­ñÁ, Ýñ³Ý ëå³ë­íáÕ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ³­å³ Ëáõ­ë³­÷»É ïíÛ³É íï³Ý­·Çó` ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ ϳñ­·³­íá­ñ»­Éáí ëÝݹ³­Ï³ñ·Ý áõ ³å­ñ»­ ɳ­Ï»ñ­åÁ: - ƱÝã ­¹»ñ áõ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ Ý»ñ­ ϳ­ÛÇë ·»ñ­½³ñ­·³­ó³Í µÅßÏáõíÛáõÝÝ ³Ûë ѳñ­óáõÙ: - ij­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó µÅßÏáõíÛáõ­ÝÁ ãÇ ï³­ÉÇë ³ÛÝ, ÇÝã ϳ ³­í³Ý­¹³­Ï³­ÝÇ Ù»ç: ²­í³Ý­¹³­Ï³Ý µÅßÏáõíÛáõ­ÝÁ, á­ñÁ ÑÇÙÝ­í³Í ¿ »­ñ»ù ϳñ¢áñ ·áñ­ÍáÝ­Ý»­ñÇ` Éáñ­ÓÇ, É»­Õáõ, ù³­Ùáõ íñ³, ϳ­ñáÕ ¿ µáõ­Å»É ó³Ý­Ï³­ó³Í ³Ë­ï³­Ñ³­ñáõÙ: Þ³ï Ù»Í ¿ Ñá­·»­Ï³Ý ³ß­ ˳ñ­ÑÇ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ: ²­í³Ý­¹³­Ï³Ý µÅßÏáõíÛáõÝÝ áõ­ÝÇ ³­é³­í»É ³Ýí­ï³Ý· áõ ÑÇ٭ݳ­íáñ Ùá­ï»­óáõÙ­Ý»ñ, á­ñáÝó Ù³­ëÇÝ Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇ­óÁ ó³­íáù ã·Ç­ïÇ: 곭ϳÛÝ áõ­ñ³­Ë³­ÉÇ ¿, áñ í»ñ­çÇÝ µÅßϳ­Ï³Ý Ññ³­

ï ³ ­ñ ³ ­ ÏáõÃ­Û áõÝ­Ý »­ñ áõÙ ³ñ­¹»Ý Ù»Í ï»Õ »Ý ï³­ÉÇë á­ñáß ÑÇ٭ݳ­ñ³ñ Ùá­ï»­óáõÙ­Ý»­ñÇ - ²Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, áñá±Ýù »Ý ³Û¹ ÑÇÙݳñ³ñ Ùá­ï»óáõ­ÙÝ»ñÁ: - Ü»ñ­Ï³­ÛÇë ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ ϳ­ ñ»­ÉÇ ¿ µá­ÉáñÝ ¿É µáõ­Å»É Ý»ñßÝã­Ù³Ý ÙÇ­çá­ óáí: ä»ïù ¿ Ù³ñ¹ ϳ­ñá­Õ³­Ý³ ÇÝùÝ Çñ Ù»ç áõÅ ·ïÝ»É áõ Ñá­·»­µ³­Ýá­ñ»Ý ×Ýß»­Éáíª ³­½³­ï»É Ç­ñ»Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÇó: Ø»ñ û·­ï³­·áñ­Í³Í ¹»­Õ»­ñÁ ų­Ù³­Ý³­Ï³­ ÏÇó µÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç Ñ»Ýó ³Û¹ Ý»ñßÝã­ Ù³Ý ·áñ­Í³­éáõÛÃÝ áõ­Ý»Ý: سñ¹Ý ÇÝã áñ Ùïóñ»ó Çñ Ùï³­íáñ ïÇ­ñáõÛ­Ã, ³Û¹­å»ë ¿É ÉÇ­Ý»­Éáõ ¿: سñ­¹áõ ÙÇïùÝ ³­Ù»­Ý³áõ­ ÕÇÕ Ó­¢áí ·ÝáõÙ ¿ ïÇ»­½»ñù, ÇëÏ í»ñ¢Çó ëÏëíáõÙ ¿ Ý»ñ­·áñ­ÍáõíÛáõ­ÝÁ: - ¸³ñÓ­Û³É ïÇ»­½»ñ­³Ï³Ý Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»­ ñÇ ³½­¹»­óáõí۳ٵ å³Û­Ù³­Ý³­íáñ­í³Íª áñ±Ý­ ¿ Ù³ñ¹­Ïáõí۳­ÝÁ å³­ïáõ­Ñ³­ë³Í Ý»ñ­·áñ­ ÍáõíÛáõ­ÝÁ: - 1987 Ãí³­Ï³­ÝÇó ëÏë³Íª äñá­½»ñ­åǭݳ Ùá­Éá­ñ³­ÏÁ ·ïÝíáõÙ ¿ γ­ ñÇ­×Ç Ñ³­Ù³ë­ï»­ÕáõíÛáõ­ÝáõÙ, ÇÝ­ãÁ Ýß³­ ݳ­ÏáõÙ ¿, áñ ³ÛÝ ³ÝË­ïÇñ ³½­¹áõÙ ¿ µá­Éá­ñÇ íñ³: ²Ûë Ùá­Éá­ñ³ÏÝ ³½­¹áõÙ ¿ Ù³ñ¹­Ï³Ýó ·Ç­ï³Ï­óáõÃ­Û³Ý áõ ÝÛ³ñ­¹³­ ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç íñ³: îÇ»­½»ñ­ùÇ ÏáÕ­ÙÇó ë³ Ù³ñ¹­Ï³Ýó å³­ïÇÅÝ ¿: º­Ã» áõ­ß³­¹Çñ ÉÇ­Ý»ù, ÏÝϳ­ï»ù, û áñ­ù³Ý »Ý ß³­ï³­ó»É ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç Ñ»ï ËݹÇñ­Ý»ñ áõ­Ý»­óáÕ­Ý»­ñÁ: ²Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝÝ ³½­ ¹áõÙ ¿ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ 42 ï³­ñ»­Ï³­ÝáõÙ: ê³ ³Û­ëûñ­í³ ·»ñËÝ­¹ÇñÝ ¿: - ÆëÏ ÙDZû ³Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ¹»Ù Ñݳ­ñ³­íáñ ã¿ áñ¨¿ µ³Ý ³­Ý»É: - êá­íá­ñ³­µ³ñ Ù³ñ­¹ÇÏ ¹Ç­ÙáõÙ »Ý Ñá­·»­µ³Ý­Ý»­ñÇ áõ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ, 볭ϳÛÝ ³­é³Ýó ³ëï­Õ³­µ³­ÝáõÃ­Û³Ý ³Ûë ѳñ­óÁ ãÇ ÉáõÍ­íÇ: ä»ïù ¿ µáõ­Åá­ÕÁ ݳ¢ Ù³ñ­¹áõ ׳­Ï³­ï³­·ÇñÝ Ç­Ù³­Ý³: âݳ­Û³Í áñ ϳ ÙÇ ß³ï Ñ»ßï í³ñ­ÅáõíÛáõÝ, á­ñÁ Ûá­·³­ÛÇ í³ñ­

ÅáõíÛáõÝ ¿ ¢ ã³­÷³­½³Ýó ѳ­Ù ³­å ³­ï ³ë­Ë ³­ ÝáõÙ ¿ Ù»ñ ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­ åÇÝ, å³ñ­½³­å»ë å»ïù ã¿ ½É³­Ý³É ¢ ³Ý­å³Û­Ù³Ý ³­Ý»É: ì³ñ­ ÅáõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ³­Ý»É Ýëï³Í ϳ٠ϳݷ­Ý³Í, ϳñ¨áñ ¿, áñ áխݳ­ß³­ñÁ áõ­ÕÇÕ ÉÇ­ÝÇ: ܳ­ÛáõÙ »Ýù ³­é³ç` ³­é³Ýó ɳñ­í³­ Íáõí۳Ý: ÎáõñÍ­ùÁ, å³­ñ³­Ýá­óÁ ¨ ·Éáõ­ËÁ å»ïù ¿ ÉÇ­Ý»Ý Ù»Ï áõ­ÕÇÕ ·ÍÇ íñ³, Ó»é­ù»ñÝ ³­½³ï ϳ­Ë»É ϳ٠¹Ý»É ÍÝÏÝ»­ñÇÝ: Ò³Ë ùóÝó­ùÁ ÷³­Ï»É Ù³­ïáí, ßÝ­ã»É ³­çáí: ²­å³ ÷³­Ï»É ³­çÁ, ³ñ­ï³ßÝ­ã»É Ó³­Ëáí: ÎñÏÝ»É ÷áË­ÝÇ­÷áË: ê³ ½³ñ­Ù³­Ý³­ÉÇ ¹ñ³­Ï³Ý Ý»ñ­·áñ­ÍáõÃÛáõÝ ¿ áõ­Ý»­ÝáõÙ µá­Éáñ ûñ­·³Ý­ Ý»­ñÇ áõ ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç íñ³: - ö³ë­ïá­ñ»Ý, ¸áõù ÏÇ­ñ³­éáõÙ »ù ݳ¨ Ûá·³ÛÇÝ µÝá­ñáß ÙÇ­çáó­Ý»ñ: - г­Û»­ñÁ ÙÇ³Ï Éáõ­ë³­íáñ ³½·Ý »Ý ³Ù­µáÕç ïÇ»­½»ñ­ùáõÙ: Æ ëϽµ³­Ý» ѳ­Û»­ ñÇÝ ïÇ»­½»ñ­ùáõÙ Ãáõۭɳïñ­í³Í ¿ í»ñó­ Ý»É áõ­ñÇß ³½­·»­ñÇó áõ ëá­íá­ñ»ó­Ý»É ³ÛÉ ³½­·»­ñÇ: ²Û¹ å³ï­×³­éáí ¿É Ñ³­Û»ñÝ ³Ù­ µáÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ »Ý ë÷éí³Í` ï³­ñ³­Í»­ Éáõ ïÇ»­½»­ñ³­Ï³Ý ÉáõÛ­ëÁ, ù³­ÝÇ áñ ѳ­Û»ñÝ ³ñ­ïáÝ­Û³É Åá­Õá­íáõñ¹ »Ý: - ²Ù­÷á­÷»­Éáí ½ñáõÛ­óÁ` ϳ­ñá±Õ »ù Ýß»É` áñÝ­¿ ³­éáÕç ÉÇÝ»­Éáõ µ³­Ý³Ó¨Á: - γñ¢á­ñÁ ѳݭ·Çëï áõ ˳­Õ³Õ ³å­ñ»ÉÝ ¿: ÆëÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý áõ ó³­íÇ ¹»å­ùáõÙ å»ïù ¿ ³Ý­ÙÇ­ç³­å»ë Ñá­·»­µ³­ ݳ­Ï³Ý ×ÝßáõÙ ·áñ­Í³¹­ñ»É ó³­íÇ ÝÏ³ï­ Ù³Ùµ, Ù³ù­ñ»É Ùïù»ñÝ áõ ëÝí»É ³­éáÕç, ë»­÷³­Ï³Ý ÍÝݹ³­í³Û­ñÇ Ùûñù­Ý»­ñáí:

3

51

ì³ñ³ÏÇã ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ

ƱÝã­ ¿ Ñ»ñ­å»­ëÁ ¢ ÇÝã­å»±ë ­Ï³­ñ»­ÉÇ ¿ å³ßï­å³Ý­í»É ¹ñ³­ÝÇó: àñ­ù³­Ýá±í­ ¿ Ù»Í ¹ñ³ íï³Ý­·³­íá­ñáõÃ­Û³Ý ³ë­ïÇ­ ׳­ÝÁ: ²Ûë ¢ ³ÛÉ Ñ³ñ­ó»­ñÇÝ ëå³­éÇã å³­ï³ë­Ë³Ý­Ý»ñ ¿ ï³­ÉÇë µÅÇßÏ-³Ï­ ݳ­µáõÛÅ, µÅßϳ­Ï³Ý ·Ç­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ã»Ï­Ý³­Íáõ ¶»áñ­·Ç ¶ñÇ­·áñ­Û³­ÝÁ:

- ä³­ñáÝ ¶ñÇ­·áñ­Û³Ý, DZÝã­ ¿ Ñ»ñ­å»­ëÁ ¨ á­ñá±Ýù­ »Ý ¹ñ³ ³­é³­ç³ó­Ù³Ý å³ï­×³é­Ý»­ ñÁ: - лñ­å»­ëÁ íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ ¿, áñÝ Áݹ·ñÏáõÙ ¿ ³Ù­µáÕç ûñ­·³­

лñ­å»­ëÁ íÇ­ñáõ­ ë³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ ¿, áñÝ Áݹ·ñÏáõÙ ¿ ³Ù­ µáÕç ûñ­·³­ÝǽÙÁ: 52

3

Ýǽ­ÙÁ, ³Û­ëÇÝùÝ` ³ÛÝ ³Ù­µáÕ­çá­íÇÝ ³Ë­ ﳭѳ­ñáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ³ã­ùÁ, á­ñÇ ¹»å­ùáõÙ ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ »Ý ¹ñ³ ï³ñ­µ»ñ ѳï­í³Í­Ý»­ñÁ` ëÏë³Í ³ñ­ï³­ùÇÝ Éáñ­Ó³­Ã³­Õ³Ý­ÃÇ íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáñ­µá­ùáõ­ÙÇó, »Õ­ç»­ñ³­Ã³­Õ³Ý­ÃÇ µáñ­µá­ ùáõ­ÙÇó, ϳ­ñáÕ ¿ Ëá­ñ³­Ý³É ÙÇÝ㢠³ã­ùÇ Ëá­éáã, á­ñÇó ëÏëíáõÙ »Ý ³­Ýá­Ã³­Ã³­ ճݭÃÇ µáñ­µá­ùáõÙ­Ý»ñ: ´Ý³­Ï³­Ý³­µ³ñ, Ï³Ý Ý³¢ ٳ߭ϳ­ÛÇÝ Ó­¢»ñ, »ñµ Ñ»ñ­å»ëÝ Áݹ·ñ­ÏáõÙ ¿ Ïá­åÇ Ù³ß­ÏÁ: úñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ íÇ­ñáõ­ëÇ ½³ñ­·³ó­Ù³­ÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ ѳݭ·»ó­ Ý»É Ñ³­×³Ë ·ñÇ­åáí ÑÇ­í³Ý­¹³­Ý³­ÉÁ: ²ñ­ ï³­ùÇÝ ÙÇ­ç³­í³Û­ñÇ Ñ³­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý ³½¹»óáõÃÛáõÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ µ»­ñ»É ³ã­ùÇ ·ñ·éÙ³Ý Ï³Ù ÝáõÛ­ÝÇëÏ íݳë­í³Íù­Ý»­ ñÇ: ÈÇ­ÝáõÙ »Ý ¹»å­ù»ñ, »ñµ íݳë­í³Í­ùÁ Ýå³ë­ïáõÙ ¿ íÇ­ñáõ­ëÇ Í³ÕÏ­Ù³­ÝÁ: º­Ã» ³Ý­ÓÁ íÇ­ñáõ­ë³­ÏÇñ ¿, ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ï»Õ­ïáï ÙÇ­ç³­í³Û­ñÁ, ÷á­ßÇÝ Ï³­ñáÕ »Ý ÷á­Ë³Ý­ó»É íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ í³­ñ³­ÏÁ: - лñ­å»­ëÇ Ç±Ýã ­ï»­ë³Ï­Ý»ñ áõ ¹ñ뭨᭠ñáõÙ­Ý»ñ ϳÝ: - ²­Ù»­ÝÇó ѳ­×³Ë ѳݭ¹Ç­åá­ÕÁ ѳ­ ë³­ñ³Ï Ñ»ñ­å»ë-ëÇÙå­É»ùëÝ ¿: ²ÛÝ, û­ñÇ­

ݳÏ, ³ã­ùÇ íñ³ ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­íáõÙ ¿ û Ù³­Ï»­ñ»­ë³­ÛÇÝ, û Ëá­ñ³­ÝÇëï Ó­¢áí: ¸³ ×Ûáõ­Õ³Ý­Ù³Ý Ï»­ñ³­ïÇïÝ ¿, á­ñÁ Ûáõ­ñ³­ ѳ­ïáõÏ å³ï­Ï»ñ áõ­ÝÇ: ²ÛÝ, Áëï á­ñáß Ñ»­Õǭݳϭݻ­ñÇ, ÏñÏÝáõÙ ¿ Ñ»Ýó ÝÛ³ñ­ ¹Ç åñá»Ï­ódz­ÛÇ å³ï­Ï»­ñÁ, ¢ ß÷á­Ã»É Ù»Ï ³ÛÉ µ³­ÝÇ Ñ»ï Ñݳ­ñ³­íáñ ã¿: ´á­Éáñ íÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ 90 ïá­Ïá­ëáí ݻۭñáï­ñáå »Ý, ³Û­ëÇÝùÝ` ¹ñ³Ýù ³­é³­çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ ëÏëáõÙ »Ý ³Ë­ï³­Ñ³­ñ»É ÝÛ³ñ­¹»­ñÁ: ¸ñ³ ѳ­Ù³ñ Ñ»ñ­å»­ëÁ ß³ï ³Ý­·³Ù ó³­íáï ¿: ú­ñǭݳÏ` Ñ»ñ­ï»ñ-½áë­ï»ñ­Ý»­ñÁ Ù»ç­ ùÇ, ·áï­Ï³­ï»­ÕÇ íñ³ ó³Ý »Ý ³­é³­ç³ó­ ÝáõÙ Ñ»Ýó ÙdzÛÝ ³ÛÝ å³ï­×³­éáí, áñ ÏñÏÝáõÙ »Ý ÝÛ³ñ­¹Ç ׳­Ý³­å³ñ­ÑÁ: ÜáõÛÝÝ ¿ ½áë­ï»­ñÁ ׳­Ï³­ïÇ áõ Ïá­åÇ íñ³: ¸³ »­éûñ­Û³Ï ÝÛ³ñ­¹Ç ëáõå­ñáûñ­µÇ­ï³É ×ÛáõÕÝ ¿ Áݹ·ñ­ÏáõÙ ·áñ­ÍÁݭó­óÇ Ù»ç, ¹ñ³ ѳ­ Ù³ñ ó³­í»ñ »Ý ÉÇ­ÝáõÙ: ²­í»­ÉÇ µ³ñ¹ Ó­¢»­ ñÁ, ³Ûë­å»ë Ïáã­í³Í` Ù»­ï³­Ñ»ñ­å»­ïÇÏ, Ëá­ñ³­ÝÇëï Ï»­ñ³­ïÇ­ïÝ»­ñÁ, ëϳ­í³­é³­ Ï³Ý­Ù³Ý Ï»­ñ³­ïÇ­ïÝ»­ñÁ »Õ­ç»­ñ³­Ã³­ ճݭÃÇ Ëá­ñÁ ß»ñ­ï»­ñáõÙ »Ý ÉÇ­ÝáõÙ: ²Û¹ ¹»å­ù»­ñáõÙ 90 ïá­Ïá­ëáí Áݹ·ñÏ­íáõÙ ¿ ³­Ýá­Ã³­Ã³­Õ³Ý­ÃÁ, ¢ µáõ­Åáõ­ÙÁ ß³ï ³­í»­ ÉÇ µ³ñ¹ ¿ ÉÇ­ÝáõÙ: Øáï 25 ï³­ñÇ ³­é³ç

ì³ñ³ÏÇã ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ Ñ»ñ­å»­ïÇÏ Ï»­ñ³­ïÇï µáõ­Å»­ÉÁ Ù»½ ѳ­ Ù³ñ ï³Ý­ç³Ýù ¿ñ, ù³­ÝÇ áñ ³ÛÝ Å³­Ù³­ Ý³Ï »­Õ³Í ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ ß³ï ÃáõÛÉ ¿ñ: ÐÇ­ Ù³ ³ÛÝ ß³ï Ñ»ßï »Ýù µáõ­ÅáõÙ, 볭ϳÛÝ ÙdzÛÝ ³ÛÝ ¹»å­ùáõÙ, »­Ã» ÑÇ­í³Ý­¹Á µáõ­ Åáõ­ÙÁ ãÇ áõ­ß³ó­ñ»É: - лñ­å»ëÝ ÇÝã­å»±ë­ ¿ ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­íáõÙ Ù³ñ­¹áõ Ù³ñÙ­ÝÇ íñ³: - ²ã­ùÇ ¹»å­ùáõÙ` »Õ­ç»­ñ³­Ã³­Õ³Ý­ÃÇ íñ³ í»ñù ¿ ³­é³­ç³­ÝáõÙ: ÞñÃáõÝ­ùÇ íñ³ ó³­Ý³­íá­ñíáõÙ ¿, µßïÇÏ­Ý»ñ »Ý ³­é³­ç³­ ÝáõÙ, á­ñáÝù Éóí³Í »Ý Ñ»­Õáõ­Ïáí: ØÇ ù³­ ÝÇ ûñ Ñ»­ïá ¹ñ³Ýù å³Û­ÃáõÙ »Ý, ¢ í»ñ­ùÁ ëÏëáõÙ ¿ ãá­ñ³­Ý³É: ÜÙ³­Ý³­ïÇå µßïÇÏ­ Ý»ñ ½³ñ­·³­ÝáõÙ »Ý ݳ¢ Ù³ßÏÇ íñ³: Î³Ý Ù³ñ­¹ÇÏ, áõÙ Ùáï ³­Ù»Ý ·ñÇ­åÇó Ñ»­ïá ßñÃáõÝ­ùÁ ¹áõñë ¿ ï³­ÉÇë: ²Ûë Ù³ñ­ ¹ÇÏ ³­é³­í»É ¢ë ­å»ïù ¿ ³­ã³­Éáõñç ÉÇ­Ý»Ý: - Ðݳ­ñ³­íá±ñ­ ¿ ×Çßï ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ Ñ³Ûï­Ý³­µ»­ñ»É Ñ»ñ­å»­ëÁ: - ¶Ç­ï»ù, Ù»ñ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ Ûáõ­ñ³­ ѳï­ÏáõíÛáõÝÝ ¿` ÙÇÝ㢠¹³­Ý³­ÏÁ ãѳë­ÝÇ áë­Ïá­ñÇÝ, Ýñ³Ýù ã»Ý ¹Ç­ÙÇ µÅßÏÇ: ØÇ ù³­ ÝÇ ûñ Ïѳ٭µ»­ñ»Ý, Ϲǭٳ­Ý³Ý ó³­í»­ñÇÝ, ³­å³ Ýáñ ÙdzÛÝ Ï¹Ç­Ù»Ý: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ, 볭ϳÛÝ, ѳï­Ï³­å»ë »Õ­ç»­ñ³­Ã³­Õ³Ý­ÃÇ íÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ ëådz­ÝáõÙ »Ý, áõë­ïÇ Ï³­ñáÕ »Ý ѳݭ·»ó­Ý»É ï»­ëá­ÕáõÃ­Û³Ý á­ñá­ß³­ÏÇ Ïáñë­ïÇ: ²Û¹ å³ï­×³­éáí, »ñµ ÑÇ­í³Ý­ ¹Á ½·áõÙ ¿, áñ ï»­ëá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ ˳­í³­ñ»ó ϳ٠ó³­í»­ñÁ ß³­ï³­ó³Ý, ³Ý­ÙÇ­ç³­å»ë å»ïù ¿ ¹Ç­ÙÇ µÅßÏÇ: - лñ­å»­ëÁ í³­ñ³­ÏDZ㭠¿ ß÷Ù³Ý ÙÇ­çá­óáí: - àã, ³ÛÝ ãÇ ï³­ñ³Í­íáõÙ ß÷Ù³Ý ÙÇ­çá­ óáí: лñ­å»ëÝ û­¹³­Ï³­Ãǭɳ­ÛÇÝ ¿, ÇÝã­å»ë ·ñÇ­åÇ í³­ñ³­ÏÁ: γ­ñáÕ »ù ·ñÇå í³­ ñ³Ï­í»É Ñ»ñ­å»ë áõ­Ý»­óá­ÕÇó, µ³Ûó ¹³ ¹»é ãÇ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ, áñ ³Û¹ ÝáõÛÝ íÇ­ñáõ­ëÁ ¹áõù ¢ë ­Ïáõ­Ý»­Ý³ù, ³­ë»Ýù` ³ã­ùÇ íñ³: ÀÝ­¹³­ Ù»­ÝÁ ϳ­ñáÕ »ù ѳ­ë³­ñ³Ï ·ñÇå ï³­Ý»É áõ í»ñç: àã ÙÇ íï³Ý· ³Û¹ ³­éáõ­Ùáí ãϳ: - º±ñµ­ ¿ Ýϳï­íáõÙ Ñ»ñ­å»­ëáí ÑÇ­í³Ý¹­ Ý»­ñÇ ³×: - ÐÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ ù³­Ý³­ÏÇ µ³ñÓ­ñ³­ óáõÙ ³­í»­ÉÇ ß³ï ¹Çï­íáõÙ ¿ ³ß­Ý³­ÝÁ, »ñµ ³Ýó­ÝáõÙ »Ýù ³­í»­ÉÇ ë³­éÁ ÙÃÝá­Éáñ­ï³­ ÛÇÝ ç»ñ­Ùáõí۳Ý: úñ­·³­ÝǽÙÝ ³Ûë ų­Ù³­

Ý³Ï ³­í»­ÉÇ ÃáõÛÉ ¿ ÉÇ­ÝáõÙ, Ù³ñ­¹ÇÏ ³­í»­ÉÇ Ñ»ßï »Ý ÙñëáõÙ, »­Õ³­Ý³­ÏÇ ÷á­÷á­Ëáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ³­í»­ÉÇ Ñ³­×³­Ë³­ ÏÇ »Ý ÑÇ­í³Ý­¹³­ÝáõÙ ·ñÇ­åáí: ²ß­Ý³­ÝÁ í³­ñ³Ï­Ý»ñÝ Áݹ­Ñ³­Ýáõñ ³é­Ù³Ùµ ß³­ï³­ ÝáõÙ »Ý: ²Ûë Áݭóó­ùáõÙ ß³­µ³­Ã³­Ï³Ý Ù»Ï-»ñ­Ïáõ ÑÇ­í³Ý¹ »Ù ÁÝ­¹áõ­ÝáõÙ` û° ÑÇÝ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇóë, û° Ýáñ ѳÛï­Ý³­µ»­ñ³Í ¹»å­ù»­ñáí: Øݳ­ó³Í ų­Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­ í³­ÍáõÙ ß³­µ³Ã­Ý»­ñáí ϳ­ñáÕ »Ý ÝÙ³Ý ÑÇ­í³Ý¹­Ý»ñ ãÉÇ­Ý»É: ´³Ûó ¹³ ¹»é ãÇ Ýß³­ ݳ­ÏáõÙ, áñ Ýñ³Ýó ù³­Ý³­ÏÁ Ýí³­½»É ¿: - ƱÝ㠭ѳ­Ï³­óáõ­óáõÙ­Ý»ñ áõ­ÝÇ Ñ»ñ­å»­ëÁ: - àã ÙÇ Ñ³­Ï³­óáõ­óáõÙ ãϳ, áõÕ­Õ³­ÏÇ ³Ûë ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÁ å»ïù ¿ ³­í»­ÉÇ ³­ã³­Éáõñç ÉÇ­Ý»Ý, »ñµ, û­ñǭݳÏ, Éá­ Õ³­ÝáõÙ »Ý Éá­Õ³­í³­½³Ý­ Ý»­ñáõÙ, ù³­ÝÇ áñ ³Û¹­ï»­ ÕÇ çáõ­ñÁ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ùÉá­ñ³ó­Ù³Ý ÙÇ­çá­óáí ¿ ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ, ÇëÏ ¹³ ·ñ·éáõÙ ¿ ³ã­ùÁ: ²ã­ùÇ ¹»å­ ùáõÙ, µÝ³­Ï³­Ý³­µ³ñ, å»ïù ¿ ³­Ù»Ý ÇÝã ³­Ý»É, áñ å³Ñ­å³Ý­íÇ ï»­ ëá­Õ³­Ï³Ý ¢ Áݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë ³ã­ùÇ ÑÇ­·Ç»­ ݳÝ: - ÆëÏ Ï³­Ý³Ýó ¹»å­ùáõÙ ³ã­ùÇ Ïáë­Ù»­ ïǭϳÝ` ëïí»­ñ³­Ý»ñ­Ï»ñÝ áõ ³ã­ùÇ Ù³­ïÇï­ Ý»­ñÁ…

- ´Ý³­Ï³­Ý³­µ³ñ ß³ï ¹Åí³ñ ¿ ϳ­ ݳÝó ³ñ­·»­É»É ÉÇ­Ý»É ·»­Õ»­óÇÏ, µ³Ûó å»ïù ¿ ×Çßï ÁÝï­ñ»É Ïáë­Ù»­ïǭϳÝ: γ óÝÏ ¢ ¿­Å³Ý Ïáë­Ù»­ïǭϳ: ³ÝÏÝ, ǭѳñ­Ï», Çñ Ù»ç å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ µ³­Õ³¹­ ñÇã­Ý»ñ, á­ñáÝù ÑÇ­åá³­É»ñ­·ÇÏ »Ý, ³­í»­ÉÇ ùÇã ·ñ·éáÕ »Ý: ²Û­ëÇÝùÝ` ³Û¹ óݭÏáõí Ûáõ­ÝÝ û­¹Çó ãÇ ·³­ÉÇë: ܳ¢ ³ÛÝ­å»ë å»ïù ¿ ³­Ý»É, áñ Ïáë­Ù»­ïÇ­Ï³Ý ãÁÝÏ­ÝÇ ³ã­ùÇ Ù»ç áõ ãïñá­ñ»Ý ³ã­ù»­ñÁ: ¸³ ãÇ Ï³­ñ»­ÉÇ, ù³­ÝÇ áñ ³ñ­¹»Ý ϳ ëådz­ó³Í í»ñù, ÇëÏ ïñá­ ñ»­Éáõó Ñ»­ïá í»ñ­ùÁ µ³ó­íáõÙ ¿: ¸ñ³ ѳ­ Ù³ñ å»ïù ¿ ½·áõÛß ÉÇ­Ý»É: - à±ñÝ­ ¿ Ñ»ñ­å»­ëÇ Í³Û­ñ³ë­ïÇ­×³Ý µ³ñ¹ íǭ׳­ÏÁ: - ²ã­ùÇ ¹»å­ùáõÙª ÝáõÛ­ÝÇëÏ ÙÇÝ㢠¹ñ³ Ïá­ñáõëï, »ñµ ãµáõÅ­í³Í Ñ»ñ­å»ë­Ý»­ñÇÝ Ùdz­ÝáõÙ »Ý ݳ¢ »ñÏ­ñáñ­¹³­ÛÇÝ í³­ñ³Ï­

º­Ã» Ñ»ñ­å»­ëÁ ãµáõÅ­íÇ, ³­å³ ³ÛÝ µ³­í³­Ï³­ÝÇÝ Í³Ýñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ Ï³­ñáÕ ¿ ¹³é­Ý³É:

Ý»­ñÁ, ³Û­ëÇÝùÝ` »ñµ ³ñ­¹»Ý Ãáõ­É³­ ó³Í ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇÝ ³­í»­É³­ÝáõÙ ¿ ݳ¢ µ³Ï­ï»­ñÇ³É ýÉá­ñ³Ý ¢ µ³­óÇ íÇ­ñáõ­ëÇó, ³Ûë­å»ë ³­ë³Í` ݳ¢ ÙÇÏ­ñá­µ³­ÛÇÝ ýÉá­ ñ³Ý ¿ ³é­Ï³: ¸³ ѳ­×³Ë ½áõ­·³­¹Ç­åáõÙ ¿, ¢ ³Û¹ ³­Ù»­ÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ µ»­ñ»É µ³­í³­ ϳ­ÝÇÝ í³ï ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»­ñÇ: ì³­ï³­·áõÛ­ ÝÇó ɳ­í³­·áõÛÝ ¹»å­ùáõÙ Ù³ñ­¹Á ϳ­ñáÕ ¿ Ïáõ­ñ³­Ý³É: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ëïÇå­í³Í »Ýù ÉÇ­ÝáõÙ íÇ­ñ³­Ñ³­ï»É ³ã­ùÁ, »Õ­ç»­ñ³­Ã³­ ճݭÃÇ ÷áË­å³ï­í³ë­ïáõÙ­Ý»ñ ³­Ý»É. »­Ã» ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ Ëá­ñ³­ó»É ¿ Ý»ñë, ³­å³ ³ÛÝ­ï»Õ ß³ï µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ ϳ­ñáÕ »Ý ï»­ÕÇ áõ­Ý»­Ý³É: ²Û­ëÇÝùÝ` »­Ã» Ñ»ñ­å»­ëÁ ãµáõÅ­íÇ, ³­å³ ³ÛÝ µ³­í³­Ï³­ ÝÇÝ Í³Ýñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ Ï³­ñáÕ ¿ ¹³é­ ݳÉ, ¹³ Ùdzݭ߳­Ý³Ï ¿: ²ÛÝ­å»ë áñ, »­Ã» ½·áõÙ »ù, áñ ѳ­×³Ë »ù ÑÇ­í³Ý­¹³­ÝáõÙ ·ñÇ­åáí áõ ½·áõÙ »ù, áñ ³ã­ùÇ ÏáÕ­ÙÇó »ñ¢áõÛíݻñ ϳÝ, ³­ë»Ýù` ϳñÙ­ñáõíÛáõÝ, ³Ý­ÙÇ­ç³­å»ë ¹Ç­Ù»ù µÅßÏÇ: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ÇÝù­Ý³­·áñ­Íáõ­Ý»áõíÛáõÝ Í³­í³­É»É ãÇ Ï³­ ñ»­ÉÇ, ù³­ÝÇ áñ ¹³ ϳ­ñáÕ ¿ ß³ï Éáõñç ѻÝù­Ý»­ñÇ Ñ³Ý­·»ó­Ý»É:

3

53

гñϳíáñ ¿ ÇٳݳÉ

³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïáõÃ­Û³Ý å³­ñ³­ ·³­Ý»­ñÁ: ƭѳñ­Ï», ³­Ù»Ý¢ÇÝ å³ñ­ï³­¹Çñ ã¿ ·Ý»É ¹»­Õ³­ï³Ý ³Ù­µáÕç å³­ñáõ­Ý³­ ÏáõíÛáõ­ÝÁ. ¹³ Ùdz­Å³­Ù³­Ý³Ï ¢° óÝÏ ¿, ¢° ³­ÝÇ­Ù³ëï: ¸»­Õá­ñ³Ûù Ó»éù µ»­ñ»­ÉÇë ÑÇ­ß»ù, áñ ·á­í³½¹­íáÕ ³å­ñ³Ý­ùÁ ÙÇßï ã¿, áñ ɳ­í³­ ·áõÛÝÝ ¿: гï­Ï³­å»ë ïíÛ³É å³­ñ³­·³­ÛáõÙ ·á­í³½­¹Ç ¹»­ñÁ å»ïù ¿ ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³Ï­íÇ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ ïñ³­Ù³¹­ñ»­ Éáí ¨ ãѳݭ¹Ç­ë³­Ý³ ·ÝÙ³Ý Ñ³­Ù³ñ ß³ñ­ÅÇã

¶Ç­ï»±ù­³ñ¹­Ûáù` ÇÝã ¿ å»ïù áõ­Ý»­Ý³É ïݳ­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ïáõ­÷áõÙ ¢ ÇÝã` áã: ²Ý­Ï³­ë­Ï³Í, Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõ­ñÇ ï³Ý áñ¢¿ ѳï­í³­Íáõ٠ϳ ÙÇ ³ñÏÕ, ïáõ÷, ¹³­ñ³Ï ϳ٠³ÛÉ ï»Õª Ñ³ï­ Ï³ó­í³Í ¹»­Õá­ñ³Û­ùÇ Ñ³­Ù³ñ:

ì

»ñ­çÇ­ÝÇë å³­ñáõ­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ ñáÕ ¿ ß³ï µ³Ý å³ï­Ù»É Çñ ïÇ­ ñáç Ù³­ëÇÝ: ÐÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ³ÛÝ ÉÇ ¿ ¹»­Õ»­ñáí, á­ñáÝù ³­í»­É³­ó»É »Ý ݳ­Ëáñ¹ µáõÅ­Ù³Ý ³­í³ñ­ïÇó Ñ»ïá ϳ٠ﳭÝÁ ÑÛáõ­ñÁݭϳ­É³Í µ³­ñ»­Ï³Ù­Ý»ñÝ »Ý Ãá­Õ»É... ÆëÏ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï å³­ÑÇÝ å³ñ½­íáõÙ ¿, áñ ³­Ù»­Ý³­Ï³ñ¢á­ñÁ Ó»é­ùÇ ï³Ï ãϳ ϳÙ, »­Ã» ϳ ¿É, ³­å³ åÇ­ï³­Ý»­ÉÇáõí Û³Ý Å³Ù­Ï»­ïÁ í³­Õáõó ³Ý­ó»É ¿: ´³Ûó 㿱 áñ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ñ ϳݭ˳í å³ï­ñ³ë­ï»É

¸»­Õá­ñ³Ûù Ó»éù µ»­ ñ»­ÉÇë å»ïù ¿ ÑÇ­ ß»É, áñ ·á­í³½¹­íáÕ ³å­ñ³Ý­ùÁ ÙÇßï ã¿, áñ ɳ­í³­·áõÛÝÝ ¿:

54

3

·áñ­ÍáÝ: ÆÝã­å»ë ¢ Ï۳ݭùÇ ÙÛáõë µÝ³­·³­í³é­ Ý»­ñáõÙ, ³Ûë ·áñ­ÍáõÙ ¢ë ­Ñ³­çá­ÕáõÃ­Û³Ý ·³Õï­ÝÇ­ùÁ Ñ»ï¢Û³ÉÝ ¿` ·Ç­ï»­ÉÇù + ïñ³­ Ù³­µ³­ÝáõíÛáõÝ + ÷áñ­Ó³­éáõíÛáõÝ + Ñ»ï¨á­ Õ³­Ï³­ÝáõíÛáõÝ: ä³ñ­ï³­¹Çñ ã¿ Ù³ë­Ý³­·Ç­ ï³ó­í³Í µÅÇßÏ ÉÇ­Ý»É, µ³­í³­Ï³Ý ¿ ÙdzÛÝ Ç­Ù³­Ý³É, û áñ­ï»­ÕÇó ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ·ñ³­·»ï ¢ Ñáõ­ë³­ÉÇ ï»­Õ»­ÏáõíÛáõÝ Ïáñ­½»É: îݳ­ ÛÇÝ ¹»­Õ³­ïáõ­÷Ç å³­ñáõ­Ý³­ÏáõíÛáõÝÝ Çñ ϳñ¢á­ñáõí۳ٵ ãÇ ½Ç­çáõÙ ë³é­Ý³­ñ³­ÝÇ å³­ñáõ­Ý³­Ïáõí۳­ÝÁ: ²­í»­ÉÇÝ, á­ñá­ß³­ÏÇ Ç­ñ³­íǭ׳ϭݻ­ñáõÙ ³ÛÝ Ï³­ñáÕ ¿ ³Ý­·³Ù Ï۳ݭùÁ ÷ñÏ»É: 곭ϳÛÝ Ù»ñ û­ñ»­ñáõÙ ¹»­Õ³­ïáõ­÷ÇÝ Ñ³ï­Ï³ó­íáÕ áõ­ß³¹­ñáõí Ûáõ­ÝÁ Ýí³­½³­·áõÛÝÝ ¿, »­Ã» ãÇ µ³­ó³­Ï³­ ÛáõÙ: ƭѳñ­Ï», ³­éûñ­Û³ ½µ³Õ­í³­ÍáõÃ­Û³Ý å³ï­×³­éáí ÷áùñ ÇÝã ¹Åí³ñ ¿ ѳ­ïáõÏ Å³­Ù³­Ý³Ï ïñ³­Ù³¹­ñ»É ¹ñ³Ý: 곭ϳÛÝ, ѳ­Ù³­Ó³Û­Ý»ù, áñ ³Ùë­í³ Ù»ç 20-30 ñá­ å»Ý ³Û­Ýù³Ý ¿É ß³ï ã¿ ÝÙ³Ý Ï³ñ¢á­ ñáõÃ­Û³Ý ·áñ­ÍÇ Ñ³­Ù³ñ, ѳï­Ï³­å»ë »­Ã» Ýϳ­ïÇ ³é­Ý»Ýù, û áñ­ù³Ý ɳñ­í³­Íáõí ÛáõÝ ¢ ų­Ù³­Ý³Ï ¿ ËÉáõÙ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï å³­ÑÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ÙÇ­çáó­Ý»ñ ѳۭóۭ û­ÉÁ: ²ÛÅÙ Ñëï³­Ï»ó­Ý»Ýù, û ÇÝã å»ïù ¿ áõ­Ý»­Ý³ å³Û­Ù³­Ý³­Ï³­Ýá­ñ»Ý ³­éáÕç, ѳ­ ëáõÝ Ù³ñ¹Ý Çñ ïݳ­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ïáõ­÷áõÙ: Ü³Ë ÷áñ­Ó»Ýù ÑÇ­ß»É, û ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ñ»ï ϳå­í³Í áñ ËݹÇñ­Ý»ñÝ »Ý ³­é³­í»É ѳ­×³Ë ѳݭ¹Ç­åáõÙ. Ùñë³­ÍáõíÛáõÝ, ·ñÇå, ³Ý­·Ç­Ý³, ѳñ­ µáõË, µñáÝ­ËÇï, ³­É»ñ­·Ç³, ó³Ý, ë³÷ñ­í»­Éáõó Ñ»­ ïá ϳ٠Ïáë­Ù»­ïǭϳ­ÛÇó ³­é³­ç³­ó³Í ·ñ·éí³­ÍáõíÛáõÝ,

Ïïñí³Íù­Ý»ñ, íݳë­í³Íù­Ý»ñ, ³Ûñ­ í³Íù­Ý»ñ, Ïáß­ïáõÏ­Ý»ñ, áï­ù»­ñÇ ùñïݳ­ÍáõíÛáõÝ, ÷áñ­Éáõ­ÍáõíÛáõÝ, ³Û­ñáó, ëï³­Ùáù­ëÇ Í³Ý­ñ³­µ»éÝ­í³­ÍáõíÛáõÝ, ëÃñ»ë­Ý»ñ, ó³­í»ñ ëñïÇ ßñç³­ ÝáõÙ, ³Ýù­ÝáõíÛáõÝ, ·ñ·éí³­ÍáõíÛáõÝ, ·»ñ­Ñᷭݳ­ÍáõíÛáõÝ, ó³­í»ñ` ¹³ß­ï³­Ý³­ÛÇÝ, ³­ï³­ÙÇ, ëï³­Ùáù­ëÇ, ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ, »­ñǭϳ­Ù³­ÛÇÝ Í³­Ïáó­Ý»ñ: ²Ûë µá­Éáñ »ñ¢áõÛíݻ­ñÁ, ǭѳñ­Ï», 峭ѳݭçáõÙ »Ý µÅßϳ­Ï³Ý ÙÇ­ç³Ù­ïáõí ÛáõÝ, 볭ϳÛÝ íǭ׳­ÏÇ Ã»Ã¢³ó­Ù³Ý ѳ­ Ù³ñ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ë»­÷³­Ï³Ý ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ Ó»éù ³é­Ý»É: §äÇ­Ýá­ëá­ÉǦ ϳ­ÃÇÉ­Ý»­ñÁ ѳñ­µáõ­ËÇ ¹»å­ùáõÙ ³­Ý»­Ý³³Ýí­ï³Ý·Ý »Ý: ²Ûë ¹»­ Õ³­ÙÇ­çá­óÁ å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ »­Ã»­ñ³­ÛÇÝ Ûáõ­ Õ»ñ, ٻݭÃáÉ, ãÇ ãá­ñ³ó­ÝáõÙ, ãÇ Ý»­Õ³ó­ÝáõÙ ³­Ýáíݻ­ñÁ, É³í §µ³­óáõÙ ¿¦ ùÇ­ÃÁ: гñ­ µáõ­ËÇ Å³­Ù³­Ý³Ï å»ïù ã¿ û·­ï³­·áñ­ Í»É ùÃÇ ³­Ýáíݻ­ñÁ Ý»­Õ³ó­ÝáÕ Ï³­ÃÇÉ­ Ý»ñ ϳ٠³Ý­ïÇ­µÇá­ïÇÏ­Ý»ñ, ¹ñ³Ýù ß³ï íݳ­ë³­Ï³ñ ѻÝù­Ý»ñ »Ý ÃáÕ­ÝáõÙ: §¾Ï­ï»­ñÇ­óÇ­¹Á¦ ѳ­Ï³­Ý»­ËÇ­ãÇ Ûáõ­Õ³­ ÛÇÝ Éáõ­ÍáõÛà ¿, á­ñÁ ¢ë ­ãÇ ãá­ñ³ó­ÝáõÙ ¢ Ý»­ Õ³ó­ÝáõÙ ³­Ýáíݻ­ñÁ: Úáõ­Õ³­ÛÇÝ Éáõ­ÍáõÛ­ÃÁ å³­ïáõÙ ¿ ùÃÇ Éáñ­Ó³­Ã³­Õ³Ý­ÃÁ, áõë­ïÇ ³­í»­ÉÇ »ñ­Ï³ñ ¿ ÙÝáõÙ ùÃÇ Ëá­éá­ãáõÙ` ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïá­ñ»Ý ëå³­Ý»­Éáí ٳݭñ¿­Ý»­ ñÁ: ²Ûë ÙÇ­çá­óÇ µ³­ó³­ë³­Ï³Ý ÏáÕÙÝ ³ÛÝ ¿, áñ ïñíáõÙ ¿ Ù»Í (200Ù·) ï³­ñ³­Ûáí ¢ µ³­ó»­Éáõó Ñ»­ïá »ñ­Ï³ñ ãÇ å³Ñ­å³Ý­íáõÙ: 곭ϳÛÝ ³ÛÝ Ï³­ñ»­ÉÇ ¿ å³­Ñ»É ë³é­Ý³­ ñ³­ÝáõÙ ¢ ³­Ù»Ý û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÇó ³­é³ç ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ù³­Ý³­Ïáõí۳ٵ ³­é³ÝÓ­ ݳó­Ý»É, û­ñǭݳÏ, Ù»­Ï³Ý­·³Ù­Û³ û·­ï³­ ·áñÍ­Ù³Ý Ý»­ñ³ñ­ÏÇ­ãÇ Ù»ç: Øñë³­ÍáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ íǭ׳­ÏÁ Ù»Õ­Ù»­Éáõ ѳ­Ù³ñ É³í ¿ áõ­Ý»­Ý³É ÙÇ áñ¢¿ µ³½­Ù³­ï³ññ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó, û­ñǭݳÏ` §ü³ñ­Ù³­óÇï­ñáݦ, §ü»ñ­í»Ïë¦, §²Ý­ïÇ·­ ñÇ­åÇݦ, µ³ñÓñ ã³­÷³­ù³­Ý³­Ïáí (500Ù·) C íÇ­ï³­ÙÇÝ, ³ë­åÇ­ñÇÝ Ï³Ù å³­ñ³­ó»­ ï³­ÙáÉ` ³­í»­ÉÇ É³í ¿ ÉáõÍ­íáÕ Ïá­×³Ï­Ý»­ñÇ ï»ë­ùáí: ¸»­Õ³­µáõÛ­ë»­ñÇó ïíÛ³É ¹»å­ùáõÙ û·­ï³­Ï³ñ »Ý Éá­ñ»­Ýáõ (ÉÇ­å³) ï»ñ¢Ý»­ ñÁ, í³­Õǭݳ­ÏÇ (ϳ­É»Ý­¹áõ­É³) ͳ­ÕÇÏ­Ý»­

гñϳíáñ ¿ ÇÙ³Ý³É ñÁ ϳ٠Ýí»­Ýáõ (¿í­Ï³­ÉÇåï) ï»ñ¢Ý»­ ñÁ` Çݭѳɭ۳­ódz­ÛÇ ¢ Ïá­Ïáñ­¹Ç á­ÕáÕ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ: ºñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ÑdzݳÉÇ ç»ñÙÇç»óÝáÕ ÙÇçáó »Ý §ò»ý»ÏáÝ ¸¦ ÙáÙÇÏÝ»ñÁ: ²Ý­·Ç­Ý³­ÛÇ ¹»å­ùáõÙ µ³­óÇ á­Õá­ÕáõÙ­ Ý»­ñÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ û·­ï³­·áñ­Í»É ݳ¢ ë³é­ ݳ­ß³­ù³ñ­Ý»ñ ϳ٠ѳ­µ»ñ, ÇÝã­å»ë û­ñǭݳÏ` §ü³­ñÇÝ­·á­ë»åï¦ Ï³Ù §êïñ»å­ ëÇÉë¦: سéÉ­Û³ÛÇ ¹Ç­Ù³­ÏÁ Ïû·­ÝÇ ãí³­ñ³­ Ï»É ÙÛáõë­Ý»­ñÇÝ, ÇëÏ §úÏ­ë³­ÉÇ­ÝÇ ùëáõ­ùÁ¦` ãí³­ñ³Ï­í»É ѳ­Ù³­×³­ñ³­ÏÇ ¹»å­ùáõÙ: ¶ñÇ­åÇ ¢ Ùñë³­ÍáõÃ­Û³Ý ¹»Ù ³­Ù»Ý ûñ Ýáñ ϳ­ÃÇÉ­Ý»ñ, û­ß³­ñ³Ï­Ý»ñ, ¹»­Õ³­Ñ³­µ»ñ, ѳ­½Ç ¹»Ù` ¹ñ³­Å»­Ý»ñ »Ý ³ñ­ï³¹ñ­íáõÙ, û­ñǭݳÏ` §êïá­åáõë­ëÇ­ÝÁ¦, §´ñáÙ­·»Ï­ëÇ­ ÝÁ¦, §²Éï»Ûϳݦ ϳ٠§¶»¹»ÉÇùëÁ¦, ɳí ÙÇ­çáó ¿ ïáõÕ­ïÇ (³É­ï»Û) ³ñ­Ù³­ïÇ û­ß³­ ñ³­ÏÁ ϳ٠ßǭɳ­ÛÇ Ë³é­Ýáõñ­¹Á: ²­É»ñ­·Ç³­ÛÇ ¹»Ù ³ñ­¹»Ý ßáõñç »ñ­Ïáõ ï³ë­Ý³Ù­Û³Ï Ýß³­Ý³­ÏáõÙ »Ý §¸Ç³­½á­ ÉÇݦ ϳ٠§¸Ç­Ù»¹­ñáɦ, 볭ϳÛÝ í»ñ­çÇÝ­ Ý»ñë µ³­í³­Ï³­ÝÇÝ Éáõñç íݳ­ë³­Ï³ñ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý, ѳï­Ï³­å»ë ³­é³­ ç³ó­ÝáõÙ »Ý ùÝÏá­ïáõíÛáõÝ, ³½­¹³Ï­Ý»­ñÇ ¹³Ý­¹³­ÕáõíÛáõÝ: ²­É»ñ­·Ç³­ÛÇ ¹»Ù Ýå³ë­ ï³­íáñ ï³ñ­µ»­ñ³Ï ¿ §Îɳ­ñÇ­ïÇ­ÝÁ¦: ²ñ­ ï³­ùÇÝ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý Ñ³­Ï³³­É»ñ­·ÇÏ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ ÑÇÙݳϳÝáõÙ Ñáñ­ ÙáÝ­Ý»ñ »Ý å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ` µ³­ó³­éáõí Û³Ùµ §ü»­ÝÇë­ïÇɦ ·»­ÉÇ: ²Ûë ³éáõÙáí ݳ¢ ·»ñ³¹³ë»ÉÇ ¿ §öëÇÉá-´³É½³ÙÁ¦, áñÁ ѳïϳå»ë ϳñ»ÉÇ ¿ ÏÇñ³é»É ÙÇç³ïÝ»ñÇ ÏͳÍÝ»ñÇ ¹»Ù: º­Ã» íëï³Ñ ã»ù, áñ ó³­ÝÇ å³ï­×³­éÁ í³­ñ³­Ï³­ÛÇÝ ã¿, ¢ »­Ã» ³­É»ñ­·Ç³Ý ËÇëï ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í³Í ã¿, ·»­ñ³­¹³­ë»­ÉÇ ¿ ãÁÝ­¹áõ­Ý»É áñ¢¿ ¹»­Õ³­ ÙÇ­çáó, ³ÛÉ ¹Ç­Ù»É µÅßÏÇ: ò³­ÝÁ ѳݭ¹Ç­ ë³­ÝáõÙ ¿ ï³ñ­µ»ñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³Ë­ï³­ÝÇß, ÇëÏ ¹»­Õ»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý §ùá­ Õ³ñ­Ï»É¦ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ÏÉÇ­Ýǭϳ­Ï³Ý å³ï­Ï»­ñÁ, ÇÝ­ãÁ ½·³­ÉÇá­ñ»Ý ϹÅí³­ñ³ó­ ÝÇ ³Ë­ïá­ñá­ßáõ­ÙÁ: ²Ý­ã³÷ ϳñ¢áñ ¿ ï³ÝÝ áõ­Ý»­Ý³É Ïïñí³Íù­Ý»­ñÁ ¢ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ Ùß³­Ï»­ Éáõ ÙÇ­çáó­Ý»ñ: ¸ñ³Ýù Ñ»ï¢Û³ÉÝ »Ý` Ûá¹, ³­¹³­Ù³Ý¹­Û³ ϳ­Ý³ã (½»É­Ûáݭϳ), í»ñ­ù»­ ñÇ µáõÅ­Ù³Ý, ëådzó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ ùëáõù­ Ý»ñ` §êå³­ë³­ï»É¦, §ò»­ÉÇ­ï»É¦, §ìáõÝ­¹»­ ËÇɦ, íÇ­ñ³­Ï³å ¹Ý»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ï³ñ­µ»ñ ɳۭÝáõÃ­Û³Ý µÇÝ­ï»ñ, ëï»­ñÇÉ ³Ý­Ó»­éá­ óÇÏ­Ý»ñ, ëå»­Õ³­ÝÇ­Ý»ñ` ų­å³­í»­Ýáí ¢

Ùdzݭ·³Ù­Û³ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý, 50-100 ·ñ³Ù µ³Ù­µ³Ï, ³­Ï³Ý­ç³­÷³Û­ïÇÏ­Ý»ñ` ѳ­Ï³­Ý»­ËÇã ÙÇ­çáó­Ý»­ñáí í»ñ­ù»­ñÁ Ùß³­ Ï»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: àï­ù»­ñÇ ùñïݳ­ÍáõÃ­Û³Ý ¹»Ù û·­ ﳭϳñ ¿ §Â»Û­Ùáõ­ñá­íÇ Ù³­Íáõ­ÏÁ¦, áï­ ù»­ñÇ Ã³ñ­Ù³ó­ÝáÕ Éá­·³Ýù­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ` ϳխÝáõ ϻբÁ: êñ³Ýù, ǭѳñ­Ï», Ïû·­ Ý»Ý ³ÛÝ ¹»å­ùáõÙ, »ñµ ãϳ ëÝϳ­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ, ѳ­Ï³­é³Ï ¹»å­ùáõÙ å»ïù ¿ ëϽµáõÙ µáõ­Å»É ëÝÏ»­ñÁ, ³Ûë ³éáõÙáí Ó»½ Ïû·Ý»Ý §üáõÝ·áï»ñµÇݦ ¢ §òÇÝÏáõݹ³Ý¦ ùëáõùÝ»ñÁ: º­Ã» ˳Ëï­í»É ¿ Ù³ñ­ëá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ (÷áñ­Éáõ­ÍáõíÛáõÝ, ÷á­ñÇ ·ñ·éáó, ·³­½»ñ), ³­å³ Ïû·­Ý»Ý ³­Íáõ­ËÇ ³Ï­ïÇ­í³ó­í³Í ѳ­µ»­ñÁ Ï³Ù Ù»Ï ïáõ÷ §êٻϭï³Ý¦, á­ñáÝó û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÇó Ñ»­ïá ³éÝ­í³½Ý »ñ­Ïáõ ų٠å»ïù ¿ ëÝáõݹ ãû·­ï³­·áñ­ Í»É: Âáõ­Ý³­íáñ­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ µáõ­Åáõ­ ÙÁ ÏÉÇ­ÝÇ Ù»Ï Ñ³µ` 10 Ï· ­ù³­ßÇÝ: àõ­Å»Õ ÷áñ­Éáõ­ÍáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ §è»­·Ç¹­ñá­ÝÁ¦ Ïû·­ÝÇ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇÝ ãÑÛáõÍ­í»É ¢ ã½ñÏí»É ѳݭù³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÇó: öáñϳåáõÃÛ³Ý ¹»Ù ɳí ÙÇçáó ¿ §è»·áõɳÏëÁ¦: ²Û­ñá­óÇ Ï³Ù ÃÃí³Û­ÝáõÃ­Û³Ý µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ ó³­íÇ Ýí³­½»ó­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ ɳí ÙÇ­çáó­ Ý»ñ »Ý §üáë­ý³É­Ûáõ­·»­ÉÁ¦, §Ø³³­ÉáÏ­ëÁ¦, §¶³ëï­ñá­·»­ÉÁ¦: ²Ûë å³­ñ³­·³­ÛáõÙ ËÇëï ѳ­Ï³­óáõó­í³Í ¿ ëá­¹³­ÛÇ Éáõ­ÍáõÛ­ÃÁ` ³ÛÝ ÙdzÛÝ ³­í»­ÉÇ ¿ µ³ñÓ­ñ³ó­ÝáõÙ ÃÃí³Û­ ÝáõíÛáõ­ÝÁ: ÖáË ×³ß­Ï»­ñáõÛ­ÃÇó Ñ»­ïá, »ñµ ëï³­Ùáù­ëáõ٠ͳݭñáõÃ­Û³Ý ½·³­óáõÙ ¿ ³­é³­ç³­ÝáõÙ, ѳñ­Ù³ñ ¿ û·­ï³­·áñ­ Í»É §ü»ë­ï³É¦, §¾Ý­½Çë­ï³É¦, §Ø»­½ÇÙ¦, Ëá­ï³­µáõÛ­ë»­ñÇó` »­ñÇ­óáõÏ, ³ñ¢ùáõ­ñÇÏ (½í»­ñá­µáÛ): êñïÇ ó³­íÇ ¹»å­ùáõÙ ³­Ù»­Ý³­Ñ³ñ­Ù³­ ñÁ Ó»é­ùÇ ï³Ï §Î³ï­í³­Ëá­ïÇ ¿ùëï­ñ³Ï­ ïǦ Ïá­×³Ï­Ý»ñ ϳ٠Éáõ­ÍáõÛà áõ­Ý»­Ý³ÉÝ ¿, ѳݷë­ï³ó­ÝáÕ ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇó ϳñ»ÉÇ ¿ ÏÇñ³é»É §Îáñ­í³­Éá­ÉÁ¦ ϳ٠§ì³ÉáÏáñ¹Çݦ

²Ý­ã³÷ ϳñ¢áñ ¿ ï³ÝÝ áõ­Ý»­Ý³É Ïïñí³Íù­Ý»­ñÁ ¢ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ Ùß³­ Ï»­Éáõ ÙÇ­çáó­Ý»ñ:

(³­Ù»Ý û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ 15-20 ϳ­ÃÇÉ), áõ­ ß³·­Ý³­óáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ` ³­Ùá­Ýdz­ÏÇ Éáõ­ ÍáõÛ­ÃÁ (ݳ­ß³­¹Ç­ñÇ ëåÇñï): ò³­í³½ñÏ­Ù³Ý ËݹÇñÝ ³Ý­Ñ³­ï³­Ï³Ý ¿ ¢ µ³ñ¹: ¶É˳­ó³­íÇ ¢ ³­ï³Ù­Ý³­ó³­íÇ ¹»å­ùáõÙ ß³­ï»­ñÇÝ û·­ÝáõÙ ¿ §òÇï­ñ³­Ùá­ ÝÁ¦, §òÇï­ñá­å³­ÏÁ¦, §êå³½­Ù³É­·á­ÝÁ¦, §ä»Ýï³É·ÇÝ-ܦ-Á, §î»Ù­å³É­·Ç­ÝÁ¦, §´³­ñ³É­·Ç­ÝÁ¦, ¹³ß­ï³­Ý³­ÛÇÝ ó³­í»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï` §Î»­ï³­Ýá­ÉÁ¦, §Øá­í³­ÉÇ­ëÁ¦: êå³½­Ù»­ñÇ, ͳ­Ïáó­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ É³í »Ý Ý»ñ­·áñ­ÍáõÙ ¢ ³Ýí­ï³Ý· »Ý §Üá-Þå³Ý¦, §êå³½­Ù³É­·á­ÝÁ¦: ²Ûë óáõ­ó³­ÏÇÝ ³­í»­É³­ ÝáõÙ »Ý ݳ¢ åÇ­å»ï­Ï³­Ý»ñ, ÙÇ ù³­ÝÇ ï³ñ­µ»ñ Ùdzݭ·³Ù­Û³ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý Ý»­ñ³ñ­ÏÇã­Ý»ñ, ç»ñ­Ù³­ã³÷, ëï»­ñÇÉ Ó»é­ Ýáó­Ý»ñ, ç»ñ­Ù³Ï, ѳ­Ù³Ïó­í³Í ç»ñ­Ù³Ï, ÇÝã­å»ë ݳ¢ ïíÛ³É å³­ÑÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ: ²ÛÅÙ ³Ù­µáÕ­çá­íÇÝ ëå³­é³­½ÇÝ­í³Í ³­é³­çÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïáõÃ­Û³Ý µÅßϳ­Ï³Ý å³­ñ³­·³­Ý»­ñáí` ¹áõù ³­í»­ÉÇ Ñ³Ý­·Çëï ÏÉÇ­Ý»ù ¢ å³ï­ñ³ëï ѳݭϳñ­Í³­Ñ³ë ³­éáÕ­ç³­Ï³Ý ËݹÇñ­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ: ØÝáõÙ ¿ ÙdzÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï ³é ų­Ù³­Ý³Ï í»­ñ³­Ý³­Û»É ¹»­Õ»­ñÇ åÇ­ï³­Ý»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Å³Ù­Ï»ï­Ý»­ñÁ ¢ ³­í»­É³ó­Ý»É ³ÛÝ, ÇÝã å³­ ϳ­ëáõÙ ¿: ä³Ñ­å³­Ý»°ù­³­éáÕ­çáõíÛáõ­ÝÁ...

3

55

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå

Ð³×³Ë Ù»ñ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÁ µáõÅáÕ Ï³Ù Ï³Ý˳ñ·»ÉáÕ µÝ³­ Ï³Ý ¹»Õ³ÙÇçáóÝ»ñÁ ÉÇÝáõÙ »Ý... Ù»ñ ë»Õ³ÝÇÝ: ²ßáõÝ­ÓÙ»é ßñç³­ ÝáõÙ ³Ù»Ý³û·ï³Ï³ñ ÙûñùÝ»ñÇ ßù³Ñ³Ý¹»ëÁ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ »Ýù ëïáñ¢: ÜÛáõÃÁª Üáݳ ¸³íÃÛ³ÝÇ

¶²¼²ð - гñáõëï ¿ A, B1, B6, C, E, K, PP íÇï³ÙÇÝÝ»ñáí, ϳÉóÇáõÙáí, »ñϳÃáí, Ûá¹áí, ýáëýáñáí, Ù³·Ý»½ÇáõÙáí áõ åÕÝÓáí: ä³ñáõݳÏáõÙ ¿ 70 ï»ë³ÏÇ Ï»Ýë³µ³­ Ý³Ï³Ý ³ÏïÇí ÝÛáõûñ, ÙÇ ß³ñù ³Ýûñ­ ·³Ý³Ï³Ý ÃÃáõÝ»ñ, ÇÝãå»ë ݳ¢ Ù»Í ù³Ý³ÏáõÃÛ³Ùµ µ»ï³Ï³ñáïÇÝ, ÇÝãÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ¿ ѳïϳå»ë 40 ï³ñ»­ ϳÝÇó µ³ñÓñ ³ÝÓ³Ýó ¢ ï»ëáÕ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ËݹÇñÝ»ñ áõÝ»óáÕÝ»ñÇÝ: ¶³½³ñÇ ÙÇçáõÏÁ å³ñáõݳÏáõÙ ¿ ³åÇ·»ÝÇë, áñÝ û·ÝáõÙ ¿ ³Ùñ³åݹ»É ëñï³ÙϳÝÁ: ¶³½³ñÁ µÝ³Ï³Ý ѳ­ ϳµáñµáù³ÛÇÝ ÙÇçáó ¿, µ³ñÓñ³óÝáõÙ ¿ åáï»ÝódzÝ, ϳñ­ ·³íáñáõÙ ³Õ»ë­ ï³ Ùáù ë³ ÛÇÝ

56

3

ïñ³ÏïÇ ýáõÝÏódzݻñÁ ¢ áñ ³Ù»Ý³­ ϳñ¢áñÝ ¿` Çñ û·ï³Ï³ñ ѳïÏáõÃÛáõÝ­ Ý»ñÁ ãÇ ÏáñóÝáõÙ ³Ý·³Ù »÷í»Éáõó Ñ»ïá, ³í»ÉÇÝ, »÷í³Í ·³½³ñÝ ³í»ÉÇ ß³ï ѳ­ ϳûùëǹ³ÝïÝ»ñ ¿ å³ñáõݳÏáõÙ, ù³Ý ÑáõÙÁ, ÇëÏ Ñ³Ï³ûùëǹ³Ýï»ñÁ, ÇÝãå»ë ѳÛïÝÇ ¿, ù³ÕóÏ»ÕÇ Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý »ñ³ßËÇùÝ »Ý:

Üàôè - γñÙÇñ ϳ٠ëåÇï³Ï ѳïÇÏÝ»ñáí ³Ûë åïáõÕÁ Ññ³ß³ÉÇ ÙÇçáó ¿ ³íÇï³ÙÇÝá½áí ¨ ë³Ï³í³ñÛáõÝáõÃÛ³Ùµ ï³é³åáÕ Ù³ñ¹Ï³Ýó ѳٳñ: Ø»Ï ÝáõéÁ å³ñáõݳ­ ÏáõÙ ¿ Ù»ñ ûñ·³ÝǽÙÇÝ Ù»Ï ûñáõÙ ³ÝÑñ³­ Å»ßï íÇï³ÙÇÝ C­Ç áÕç ã³÷³µ³ÅÇÝÁ: ÐdzݳÉÇ Ñ³Ï³ûùëǹ³Ýï ¿, Áëï áñáß Ñ»ï³½áïáÕÝ»ñǪ ûñí³ ÁÝóóùáõÙ Ù»Ï µ³Å³Ï Ýé³Ý ÑÛáõà û·ï³·áñÍáÕÝ»ñÝ

Çñ»Ýó ³å³Ñáí³·ñáõÙ »Ý áõéáõóù³ÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇó ϳ٠½·³ÉÇáñ»Ý ¹³Ý¹³Õ»óÝáõÙ ¹ñ³Ýó ½³ñ·³óáõÙÁ: Þ³ï û·ï³Ï³ñ ¿ µ³ñÓñ ç»ñÙáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï, ÇÝãå»ë ݳ¢ åáï»ÝódzÛÇ ÃáõɳóÙ³Ý ¹»åùáõÙ, Áݹ áñáõÙ, Ýé³Ý ѳïÇÏÝ»ñÁ å»ïù ¿ áõï»É ÷áùñÇÏ Ïá­ ñǽݻñÇ Ñ»ï ÙdzëÇÝ:

ʲÔàÔ -ʳÕáÕÝ Çñ íÇï³ÙÇݳÛÇÝ Ï³½Ùáí ÝáõÛÝå»ë §³Õù³ï¦ Ùñ·»ñÇó ã¿, ³í»ÉÇÝ, ³ÛÝ Çñ ùÇÙÇ³Ï³Ý Ï³½Ùáí ß³ï Ùáï ¿ Ù³Ûñ³Ï³Ý ϳÃÇ µ³Õ³¹ñáõÃÛ³ÝÁ: êåÇï³Ï, ë¨, í³ñ¹³·áõÛÝ Ï³Ù ¹»ÕÇÝ áÕÏáõ۽ݻñáõÙ Ïáõï³Ïí³Í »Ý íÇï³ÙÇÝÝ»ñ` B1, B2, PP, C, åñáíÇï³ÙÇÝ A, ÙÇ ß³ñù ß³ù³ñÝ»ñ, ѳïϳå»ë` ·ÉÛáõÏá½³, áõëïÇ ë³Ï³í³ñÛáõÝáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï ß³ï ï»ÕÇÝ ¿ ³Ûë ѳٻÕ, ÑÛáõóÉÇ åïáõÕÝ»-

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå ñáí ëÝí»ÉÁ: Æ ¹»å, ˳ÕáÕÇ ë¢ ¢ ϳñÙÇñ ï»ë³ÏÝ»ñáõÙ ³ñÛáõݳï³ñ ѳٳϳñ­ ·ÇÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ÙÇÏñáï³ññ»ñÝ ³í»ÉÇ ß³ï »Ý: ʳÕáÕáõÙ ³éϳ ýÇïáóǹݻñÝ áõÝ»Ý Ù³Ýñ¿³ëå³Ý áõÅ»Õ Ñ³ïÏáõí ÛáõÝ, ÇÝãÁ Ù»Í Ý߳ݳÏáõÃÛáõÝ Ï³ñáÕ ¿ áõÝ»Ý³É Ãáõɳó³Í ûñ·³ÝǽÙÇ Ñ³Ù³ñ: ʳÕáÕÁ ϳñáÕ ¿ û·Ý»É ϳñ·³íáñ»­ Éáõ ëñïÇ ½³ñÏ»ñÁ, ³ñÛ³Ý ×ÝßÙ³Ý ï³­ ï³ÝáõÙÝ»ñÁ, ɳí³óÝ»Éáõ ³ËáñųÏÁ ¢ ѳݷëï³óÝ»Éáõ ɳñí³Í ÝÛ³ñ¹³ÛÇÝ Ñ³­ ٳϳñ·Á: Æñ Ù»ç å³ñáõݳÏíáÕ ÝÛáõû­ ñÇ ßÝáñÑÇí ˳ÕáÕÝ ûñ·³ÝǽÙÇó ¹áõñë ¿ ÙÕáõÙ Ùǽ³ÃÃáõݪ ¹ñ³Ýáí ϳÝË»Éáí ù³ñ»ñÇ ³é³ç³óáõÙÝ ûñ·³ÝǽÙáõÙ: ʳÕáÕÇ ß³ï ÏÇñ³éáõÙÁ ѳϳóáõóí³Í ¿ ß³ù³ñ³ÛÇÝ ¹Ç³µ»ïÇ, ÑÇå»ñïáÝdzÛÇ, ÷áñÉáõÍáõÃÛ³Ý, ³ñï³Ñ³Ûïí³Í ׳ñ­ å³Ï³ÉÙ³Ý ¢ ³ÕÇÝ»ñÇ µáñµáùÙ³Ý ¹»å­ ùáõÙ:

ÐàÜ - ÐáÝÇ µáõÅ³Ï³Ý Ñ³ïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÝáõÛÝå»ë ã»Ý ÏáñãáõÙ, ¨ ÓÙé³Ý ³ÙÇëÝ»ñÇÝ ÑáÝÇ Ùáõñ³µ³ í³Û»É»Éáíª Ï³ñ»ÉÇ ¿ Ëáõë³÷»É ÇÙáõÝÇï»ïÇ ³ÝÏáõÙÇó, ï»ëáÕáõÃÛ³Ý ÃáõɳóáõÙÇó ¨ Ñ³ñµáõËáí ÑÇí³Ý¹³Ý³Éáõ íï³Ý·Çó: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ÑáÝÁ å³ñáõݳ­ ÏáõÙ ¿ Ù»Í ù³Ý³ÏáõÃÛ³Ùµ ûñ·³Ý³Ï³Ý ÃÃáõÝ»ñ` ËÝÓáñ³ÃÃáõ, ÏÇïñáݳÃÃáõ, å»ÏïÇݳÛÇÝ ÝÛáõûñ ¢ ýÇïáóǹݻñ, ¹³µ³Õ³ÝÛáõûñ ¢ 30­60 ïáÏáë íÇï³­ ÙÇÝ C: Æñ ùÇÙÇ³Ï³Ý µ³Õ³¹ñáõÃÛ³Ý ßÝáñÑÇí ³Ëáñųµ»ñ, ѳϳï»Ý¹³ÛÇÝ, ³ñÛ³Ý ×ÝßáõÙÁ ϳñ·³íáñáÕ ¢ ³Ýáó­ ÛÇÝ ³Ã»ñáëÏÉ»ñá½Á ϳÝËáÕ µÝ³Ï³Ý ¹»Õ³ÙÇçáó ¿:

²ðø²Ú²Ü²ðÆÜæ - ²ñù³Û³Ý³ñÇÝçÁ ϳ٠ÏáñáÉÛáÏÁ ÝáõÛÝå»ë µáõÅÇã ¿: ä³ñáõݳÏáõÙ ¿ íÇï³ÙÇÝÝ»ñ B1, B2, C, PP, ÇÝãå»ë ݳ¨ ³Í˳çñ»ñ, ݳïñÇáõÙ, Ïáµ³Éï, ٳݷ³Ý ¨ åÕÇÝÓ: Úá¹Ç ¨ »ñϳÃÇ Ù»Í ã³ ÷³ ù³ ݳ Ïáí

³ãùÇ ÁÝÏÝáÕ ³Ûë ÙÇñ·Ý û·ï³Ï³ñ ¿ í³Ñ³Ý³Ó¨ ·»ÕÓÇ ýáõÝÏódzÛÇ Ë³Ý·³ñáõÙÝ»ñ áõÝ»óáÕÝ»ñÇ ¨ ë³Ï³í³ñÛáõÝáõÃÛ³Ùµ ï³é³åáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ: ²ÛÝ áõÝÇ ÇÙáõÝÇ­ ï»ïÝ ³Ùñ³åݹáÕ Ñ³ïÏáõÃÛáõÝ, Ýå³ëïáõÙ ¿ ïñ³Ù³¹ñáõí Û³Ý µ³ñÓñ³óÙ³ÝÁ ¢ ÇÝùݳ½·³óáÕáõÃÛ³Ý É³ í³ó Ù³ ÝÁ:ú· ÝáõÙ ¿ ïáõµ»ñÏáõÉÛá½Ç, ÑÛáõÍí³ÍáõÃÛ³Ý ¢ ½³Ý³½³Ý µáñ­ µáùáõÙÝ»ñÇ Å³­ ٳݳÏ: ²ñù³Û³­ ݳñÇÝçÇ ÑÛáõÃÇ û·ÝáõÃÛ³Ùµ ϳ­ ñ»ÉÇ ¿ ûñ·³ÝǽÙÁ Ù³ùñ»É ï³ñ³ï»­ ë³Ï ˳ñ³ÙÝ»ñÇó, ÇëÏ ³Ý·ÇݳÛÇ ¹»åùáõ٠ѳëáõÝ ÙÇñ·Á ¹³Ý¹³Õá­ ñ»Ý áõï»Éáí` ϳñ»ÉÇ ¿ Ó»ñµ³½³ïí»É ³Ý·Çݳ­ ÛÇó:

ÊÜÒàð - лùdzÃÝ»ñáõÙ ÅáÕáíñ¹Ç ÏáÕÙÇó áñå»ë Ññ³ßù µáõÅ³Ï³Ý ³½¹»óáõÃÛáõÝ ÃáÕÝáÕ ÙÇñ· ÁÝïñí³Í ËÝÓáñÝ ³Û¹ ¹»ñÇ Ñ³Ù³ñ å³ï³Ñ³µ³ñ ãÇ ÁÝïñí»É: ÊÝÓáñÇ Ù»ç ³éϳ »Ý ·ñ»Ã» µáÉáñ íÇï³ÙÇÝÝ»ñÁ` A, B1, B2, B3, B6 ,C, E ,P, PP, K, ëåÇï³ÏáõóÝ»ñ, ϳï»ËÇÝÝ»ñ, ϳñáïÇÝ: ²Û¹ ÑÇÙݳíáñ å³ï׳éÝ»ñáí ¿, áñ ³Ûë ÙÇñ·Á ѳϳóáõóáõÙÝ»ñ ·ñ»Ã» ãáõÝÇ: ÊÝÓáñÁ ѳٳñíáõÙ ¿ ѳϳµáñµáù³ÛÇÝ, ûñ·³ÝǽÙÇ ÇÙáõÝÇï»ïÝ ³Ùñ³åݹáÕ µÝ³Ï³Ý ¹»Õ³ÙÇçáó, Áݹ áñáõÙ, ³ßݳݳÛÇÝ ï»ë³ÏÝ»ñáõÙ ÇÙáõÝÇï»ïÇ µ³ñÓñ³óÙ³Ý ¨ ï»ëáÕáõÃÛ³Ý É³í³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ³í»ÉÇ ß³ï ÝÛáõûñ »Ý å³ñáõݳÏíáõÙ, ù³Ý ³Ù³é³ÛÇÝ ï»ë³ÏÝ»ñáõÙ: ´ÅÇßÏÝ»­ ñÇ Ï³ñÍÇùáíª ËÝÓáñÇ å³ñµ»ñ³Ï³Ý û·ï³·áñÍáõÙÁ ËóÝáõÙ ¿ ëñïÇ ³ß˳­ ï³ÝùÁ, ϳñ·³íáñáõÙ ³ñÛ³Ý ßñç³Ý³­ éáõÃÛáõÝÁ, ³Ùñ³óÝáõÙ ³ñÛáõݳï³ñ ³ÝáÃÝ»ñÇ å³ï»­ ñÁ ¢ ϳÝ˳ñ­

·»ÉáõÙ ³Ã»­ ñáëÏÉ»ñá­ ½Á: ø³ÝÇ áñ ËÝÓáñÁ ѳñáõëï ¿ å»ÏïÇÝáí, Çç»óÝáõÙ ¿ ݳ¢ ËáÉ»ëï»ñÇÝÇ Ù³Ï³ñ¹³­ ÏÁ, ÇÝãå»ë ݳ¢ Çñ Ù»ç ³éϳ ýɳíá­ ÝáǹݻñÇ ßÝáñÑÇí ϳÝËáõÙ ³ÝáóÛÇÝ ÃñáÙµÁ: Æñ Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ »Ã»ñ³ÛáõÕ»ñÇ, ѳñáõëï ûñ·³Ý³Ï³Ý ÙdzóáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¢ ³ÙÇݳÃÃáõÝ»ñÇ û·ÝáõÃÛ³Ùµ áõÝ³Ï ¿ û·Ý»É ·É˳ó³íÇó, ³ñÛ³Ý µ³ñÓñ ×Ýßáõ­ ÙÇó, ·³ëïñÇïÇó, ë³Ï³í³ñÛáõÝáõÃÛáõ­ ÝÇó, ³íÇï³ÙÇÝá½Çó ¢ ³í»Éáñ¹ ù³ßÇó µáÕáùáÕÝ»ñÇÝ:гëï³ïí³Í ¿ ݳ¢, áñ ËÝÓáñÝ Çç»óÝáõÙ ¿ µ³ñÓñ ׳鳷³Ûí Ù³Ý ³½¹»óáõÃÛáõÝÁ:

ܲðÆÜæ

3

57

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå

ÝǽÙÇ ¹ÇÙ³¹ñáճϳÝáõÃÛáõÝÁ:

î²ÜÒ

êñï³ÝáóÛÇÝ ÑÇ­ í³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ϳñ»ÉÇ ¿ Ùßï³å»ë áõï»É ·»ïÝÁÝÏáõÛ½: - §âÇÝ³Ï³Ý ËÝÓáñÁ¦, ÇÝãå»ë ³ÛÝ »ñµ»ÙÝ ³Ýí³ÝáõÙ »Ý, ÙÇ ß³ñù íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ, Ù³ëݳíáñ³å»ë íÇï³ÙÇÝ C-Ç ÑëÏ³Û³Ï³Ý ßï»Ù³ñ³Ý ¿, ÇëÏ ³Ûë íÇï³ÙÇÝÁ ѳÛïÝÇ ¿ Çñ Ù³Ýñ¿³ëå³Ý, ûñ·³ÝǽÙÇ ¹ÇÙ³¹ñáճϳÝáõÃÛáõÝÁ µ³ñÓñ³óÝáÕ Ñ³ïÏáõÃÛ³Ùµ, ³ÛëÇÝùÝ` ݳñÇÝçÁ Ïû·ÝÇ Ëáõë³÷»É ÓÙé³ÝÝ ³ÛÝù³Ý ÏåãáõÝ ¹³ñÓáÕ Ñ³ñµáõËÇó ¨ ·ñÇåÇó: гñÏ ¿ Ýß»É, áñ ³Ûë ÙÇñ·Á ϳñ»ÉÇ ¿ áõï»É Ï»Õ¢Ç Ñ»ï ÙdzëÇÝ.³Û¹ ¹»åùáõ٠ϳñ»ÉÇ ¿ å³ßï­ å³Ýí»É ݳ¢ í³ï ïñ³Ù³¹ñáõÃÛáõÝÇó ¢ ÙÇ¢ÝáõÛÝ Å³Ù³Ý³Ï Ñ½áñ ѳϳûùëÇ­ ¹³ÝïÝ»ñ Ý»ñÙáõÍ»É ûñ·³ÝǽÙ, ù³ÝÇ áñ ݳñÝçÇ Ï»Õ¢Ç ï³Ï ·ïÝíáÕ ëåÇï³Ï ÑÛáõëí³ÍùÁ ѳñáõëï ¿ ¹ñ³Ýóáí: ܳñÝ­ çÇ Ù»ç Ï³Ý Ý³¢ íÇï³ÙÇÝÝ»ñ A,B,D,E,

58

3

ϳÉÇáõÙ, ϳÉóÇáõÙ, µ»ï³­Ï³ñáïÇÝ, éáõïÇÝ, áõëïÇ ³éáÕç ëÇñï, Ù³½»ñ, »ÕáõÝ·Ý»ñ, ³ï³ÙÝ»ñ ¢ ÙϳÝÝ»ñ áõÝ»­ ݳÉáõ ѳٳñ å³ïñ³ëïÇ ¹»Õ³Ñ³µ»­ ñÁ ϳñ»ÉÇ ¿ ÷á˳ñÇÝ»É µÝ³Ï³Ýáí: ܳñÇÝçÝ û·ÝáõÙ ¿ å³Ñå³Ý»É ëñï³Ù­ ϳÝÁ, Çç»óÝ»É ³ñÛ³Ý Ù»ç ËáÉ»ëï»ñÇÝÇ Ù³Ï³ñ¹³ÏÁ, ϳñ·³íáñ»É Ù³ñëáÕ³­ Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ˳ËïáõÙÝ»ñÁ: ºñ»­ ˳ݻñÇÝ ·ñÇåÇó ¢ Ñ³ñµáõËÇó ϳñ»ÉÇ ¿ å³ßïå³Ý»É ³é³íáïÛ³Ý ÙÇ µ³Å³Ï ݳñÝçÇ ÑÛáõÃáí Ï³Ù Ù»Ï Ý³ñÇÝç áõï»ó­ Ý»Éáí:

ÀÜÎàôÚ¼ - ÀÝÏáõÛ½Á å³ñáõݳÏáõÙ ¿ A,E,C,P,B íÇï³ÙÇÝÝ»ñ ¨ ß³ï Ù»Í ù³Ý³ÏÇ ÙÇÏñáï³ññ»ñ`óÇÝÏ, åÕÇÝÓ, ϳÉÇáõÙ, ýáëýáñ, ϳÉóÇáõÙ, Ïáµ³Éï ¨ ³ÛÉÝ, ÇÝãÇ ßÝáñÑÇí ÁÝÏáõÛ½Á ¨ ¹ñ³ ÛáõÕÝ áõÝ»Ý Ñ³Ï³ù³ÕóϻճÛÇÝ ¨ ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý ÏáñáõëïÁ ϳÝ˳ñ·»ÉáÕ Ñ³ïÏáõÃÛáõÝ: ÀÝÏáõÛ½Ç û·ï³·áñÍáõÙÁ ϳÝËáõÙ ¿ ݳ¢ ³ñÛ³Ý Ù»ç ËáÉ»ëï»ñÇ­ ÝÇ ù³Ý³ÏÇ ³í»É³óÙ³ÝÁ, áõëïÇ ³ÝÑ­ ñ³Å»ßï ¿ ѳïϳå»ë ³Ã»ñáëÏÉ»ñá½áí ¢ ÑÇå»ñïáÝdzÛáí ï³é³åáÕÝ»ñÇ Ñ³­ Ù³ñ: ÀÝÏáõÛ½Ç ³Ù»ÝûñÛ³ ·áñͳÍáõÙÁ ݳ¢ ½·³ÉÇáñ»Ý µ³ñÓñ³óÝáõÙ ¿ ûñ·³­

²Ûë Ñ³Ù»Õ ÙÇñ·Á ݳ¨ ß³ï û·ï³Ï³ñ ¿ Çñ Ù»ç å³ñáõݳÏíáÕ ûñ·³Ý³Ï³Ý ÃÃáõÝ»ñÇ, ¹³µ³Õ³ÝÛáõûñÇ, ýÇïáóǹݻñÇ ¨ íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ ßÝáñÑÇí: î³ÝÓÇ Ù»ç å³ñáõݳÏíáÕ ¹³µ³Õ³ÝÛáõûñÝ áõÝ»Ý ³Ùñ³óÝáÕ Ñ³ïÏáõÃÛáõÝ, áõëïÇ Ñ³Ù»Õ û·Ý³Ï³ÝÝ»ñ »Ý ÷áùñÇÏ áõÝ»óáÕ Ù³Û­ ñ»ñÇ Ñ³Ù³ñ` áñå»ë ÷áñÉáõÍáõÃÛáõÝÁ ϳÝËáÕ µÝ³Ï³Ý ÙÇçáó: î³ÝÓÇ Ù»ç ß³ï »Ý ûñ·³Ý³Ï³Ý ÃÃáõÝ»ñÁ ¢ ³ÉµáõïÇÝÁ, áñÁ ÃáõÛÉ ãÇ ï³, áñå»ë½Ç ÑÇí³Ý¹áõí Û³Ý Ñ³ñáõóÇãÝ»ñÝ Çñ»Ýó ѳٳñ µ³ñ»Ý­ å³ëï ÙÇç³í³Ûñ §·ïݻݦ: ÆëÏ ï³Ý­ ÓáõÙ å³ñáõݳÏíáÕ Ñ³Ýù³ÛÇÝ ³Õ»ñÝ áõÝ³Ï »Ý ûñ·³ÝǽÙÇó ¹áõñë ÙÕ»É Í³Ýñ Ù»ï³ÕÝ»ñÁ, íÇï³ÙÇÝÝ»ñ A­Ý, B­Ý ¢ C­Ý ѳñϳíáñ »Ý ë»é³Ï³Ý ÃáõÉáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕÝ»ñÇ ¢ ¹Ç»ïÇÏ ëÝݹ³Ï³ñ·áí ³åñáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:

¶ºîÜÀÜÎàôÚ¼ - ¶»ïÝÁÝÏáõÛ½Á ϳ٠³ñ³ËÇëÁ ¿Ý»ñ·Ç³ÛÇ Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ ³ÕµÛáõñ ¿ Çñ Ù»ç å³ñáõݳÏíáÕ íÇï³ÙÇÝ»ñÇ` A, B1, B2, PP, D, áõ ׳ñå³ÃÃáõÝ»ñÇ ßÝáñÑÇí, áñáÝù áõÝ³Ï »Ý ïñáÑ»É Ù»ñ ûñ·³ÝǽÙáõÙ Ïáõï³ÏíáÕ ×³ñå»ñÁ: ²ñ³ËÇëÇ Ù»ç ³é­ Ï³ »Ý ݳ¢ ݳïñÇáõÙ, ϳÉÇáõÙ, Ù³·Ý»­ ½ÇáõÙ, ³Í˳çñ»ñ, »ñϳà ¢ ëåÇï³Ïáõó­ Ý»ñ: ¶»ïÝÁÝÏáõÛ½Ç Ù»ç å³ñáõݳÏíáÕ ÝÛáõûñÝ ³ÝÑñ³Å»ßï »Ý ÝÛ³ñ¹³ÛÇÝ ÑÛáõëí³ÍùÝ»ñÇ, ëñïÇ, ÉÛ³ñ¹Ç ÉdzñÅ»ù ³éáÕçáõÃÛáõÝÝ ³å³Ñáí»Éáõ ѳٳñ: êñï³ÝáóÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³Ý­ ˳ñ·»ÉÙ³Ý ¢ ³ñÛ³Ý Ù»ç ËáÉ»ëï»ñÇÝÇ ù³Ý³ÏÁ Ýí³½»óÝ»Éáõ ѳٳñ ϳñ»ÉÇ ¿ ëÝݹ³Ï³ñ·Ç Ù»ç å³ñï³¹Çñ Ý»ñ³é»É ·»ïÝÁÝÏáõÛ½, ù³ÝÇ áñ ³ÛÝ, Ç ÉñáõÙÝ Çñ ³ÛÉ ³ñųÝÇùÝ»ñÇ, ݳ¢ ß³ï ùÇã ׳ñå ¿ å³ñáõݳÏáõÙ, áõëïÇ Ï³ñáÕ ¿ ݳ¢ ·áѳóÝ»É ÝÇѳñ»É ó³ÝϳóáÕÝ»ñÇÝ:

êÝݹ³Ï³ñ· Ù³Ý, áëÏñ³ÛÇÝ ¢ ÙϳݳÛÇÝ ÑÛáõëí³Íù­ Ý»ñÇ ½³ñ·³óÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï, û·ÝáõÙ ¿ ³ñÛáõݳï³ñ ³ÝáÃÝ»ñÇÝ å³Ñå³Ý»É ³é³Ó·³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ: ²Ù»ñÇϳóÇ ·ÇïݳϳÝÝ»ñÇ í»ñçÇÝ ·Çï³÷áñÓ»ñÁ óáõÛó »Ý ïí»É, áñ Ù»Í ù³Ý³ÏáõÃÛ³Ùµ C íÇï³ÙÇÝÇ Ý»ñ³ñ­ ÏáõÙÁ ù³ÕóÏ»Õáí ÑÇí³Ý¹ Ù³ñ¹Ï³Ýó ã³ñáñ³Ï áõéáõóùÇ ¹»Ù å³Ûù³ñÇ ³ñ¹­ Ûáõݳí»ï ÙÇçáó ¿: ²é³ÛÅÙ ÷áñÓ»ñÁ ϳ­ ï³ñí»É »Ý ÙdzÛÝ ÙÏÝ»ñÇ íñ³, ë³Ï³ÛÝ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ ·»ñ³ÏßÇé Ù³ëÁ ¹ñ³Ï³Ý ¿, ¢ µÅÇßÏÝ»ñÁ å³ïñ³ëïíáõÙ »Ý ëÏë»É ·Çï³÷áñÓ»ñÇ Ýáñ ÷áõÉ` ÑÇí³Ý¹ Ù³ñ¹­ ϳÝó Áݹ·ñÏáõÙáí: ¶ÇïݳϳÝÝ»ñÁ ϳñÍáõÙ »Ý, áñ »ñµ ûñ·³ÝǽÙáõÙ µ³ñÓ­ ñ³ÝáõÙ ¿ C íÇï³ÙÇÝÇ Ëï³ÛÝáõÃÛáõÝÁ, áõéáõóùÁ ßñç³å³ïíáõÙ ¿ çñ³ÍݳÛÇÝ å»ñûùëÇ¹Ç Ù»Í ù³Ý³Ïáí, áñÁ ëå³­ ÝáõÙ ¿ ù³ÕóϻճÍÇÝ µçÇçÝ»ñÇÝ:

سñ¹áõ ÏÛ³ÝùÇ áñ³ÏÝ ¿³å»ë ϳËí³Í ¿ ³ÛÝ ëÝݹ³ÝÛáõûñÇó, áñáÝù å³ñµ»ñ³µ³ñ ÁݹáõÝáõÙ ¿ ¢ áñáÝó ÑÇÙ³Ý íñ³ ϳéáõó­ íáõÙ ¿ ûñ·³ÝǽÙÁ: ºñ­ µ»ÙÝ Ù»ñ ëÝݹ³Ï³ñ­ ·Çó µ³ó³Ï³ÛáÕ ÷áùñÇÏ ÙÇÏñáï³ññÁ ϳ٠íÇï³ÙÇ­ ÝÁ ϳñáÕ ¿ ûñ·³ÝǽÙÇ ³Ýßñç»ÉÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ý·»óÝ»É:

ÜÛáõÃÁª ÈáõëÇÝ» гÛñ³å»ïÛ³ÝÇ

C íÇï³ÙÇÝ (³ëÏáñµÇݳÃÃáõ) ²Ûë µ³ó³éÇÏ Ý߳ݳÏáõÃÛ³Ùµ íÇ­ ï³ÙÇÝÁ ãÇ ëÇÝû½íáõÙ Ù³ñ¹áõ ûñ·³­ ÝǽÙáõÙ, ³ÛÝ å»ïù ¿ å³ñµ»ñ³µ³ñ ûñ­ ·³Ýǽ٠ݻñÙáõÍ»É ëÝÝ¹Ç Ñ»ï ÙdzëÇÝ: C íÇï³ÙÇÝáí ѳñáõëï »Ý ï³ñ³ï»­ ë³Ï ϳݳã»Õ»ÝÝ áõ Ù³ëáõñÁ, Ï³Õ³ÙµÝ áõ åáÙǹáñÁ, ϳñïáýÇÉÁ, óÇïñáõë³ÛÇÝ Ùñ·»ñÁ: ¼·³ÛáõÝáõÃÛ³Ý å³ï׳éáí áã ×Çßï Ùß³ÏÙ³Ý ¹»åùáõÙ C íÇï³ÙÇÝÇ Ù»Í Ù³ëÁ Ñݳñ³íáñ ¿ ÏáñóÝ»É: ´³Ýç³­ ñ»Õ»ÝÝ»ñÇ »÷Ù³Ý Å³Ù³Ý³Ï Ï³Ãë³Ý ÙÇßï å»ïù ¿ ÷³Ï ÉÇÝÇ: Æ ¹»å, µ³Ý­ ç³ñ»Õ»Ý ϳñ»ÉÇ ¿ ³í»É³óÝ»É ÙÇÙdzÛÝ »é³óáÕ ¢ ³Õ ³ñ³Í çñáõÙ: гïϳå»ë ·ñÇåÇ Å³Ù³Ý³Ï C íÇï³ÙÇÝÇ Ù»Í å³­ ß³ñÝ»ñÝ û·ÝáõÙ »Ý Ù³ñ¹áõÝ Ñ³Õóѳ­ ñ»Éáõ ÃáõÉáõÃÛáõÝÝ áõ ï»Ý¹Á: Ø»Ï Ù³ñ­ ¹áõ ûñ³Ï³Ï³Ý ã³÷³µ³ÅÇÝÁ ϳ½ÙáõÙ ¿ 70­100·ñ: ä³ïÙáõÃÛáõÝÁ C íÇï³ÙÇÝÇ å³ïÙáõÃÛáõÝÁ ѳñÛáõñ³íáñ ï³ñÇÝ»ñÇ í³Õ»ÙáõÃÛáõÝ áõÝÇ: ²ÛÝ Ï³åí³Í ¿ ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Ñ»ï,

áñáí Ñ³×³Ë ¿ÇÝ í³ñ³ÏíáõÙ Íáí³·­ ݳóÝ»ñÁ: ²Ûë Ëǽ³Ë Ù³ñ¹Ï³Ýó ѳ­ Ù³ñ §Íáí³ÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝݦ ³Õ»ï ¿ñ. ëÏëíáõÙ ¿ñ ï»Ý¹, ·É˳ó³í, ³ñ­ ÛáõÝáïíáõÙ ¿ÇÝ Éݹ»ñÁ, ó÷íáõÙ ¿ÇÝ ³ï³ÙÝ»ñÁ: ÐÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ÝÙ³Ý ÁÝ­ óóùÇÝ Ñ³çáñ¹áõÙ ¿ñ Ù³ÑÁ: Ìáí³·­ ݳóÝ»ñÁ ëÏë»óÇÝ Ñ»ï¢»É ÑݹÇÏ é³½­ ÙÇÏÝ»ñÇ ûñÇݳÏÇݪ ËÙ»É Ï»ãáõ ϻբÇó å³ïñ³ëïí³Í çñ³ÛÇÝ ûß³ñ³Ï, áñÁ C íÇï³ÙÇÝÇ ÑëÏ³Û³Ï³Ý å³ß³ñÝ»ñáí ³Ùñ³åݹáõÙ ¿ñ Ýñ³Ýó ¹ÇÙ³¹ñáճϳ­ ÝáõÃÛáõÝÁ: 18­ñ¹ ¹³ñáõÙ µñÇï³Ý³óÇ íÇñ³­ µáõÛÅ æ. ÈÇݹÁ óáõÛó ïí»ó, áñ Íáí³ÛÇÝ­ Ý»ñÇ ³Û¹ ³ñï³ëáíáñ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÁ ϳñ»ÉÇ ¿ µáõÅ»É ëÝݹ³Ï³ñ·áõ٠óñÙ Ùñ·»ñ ¢ µ³Ýç³ñ»Õ»Ý ³í»É³óÝ»Éáí: лﳷ³ÛáõÙ C íÇï³ÙÇÝÇ Ñ³Ûïݳ­ ·áñÍáõÃÛáõÝÁ ϳï³ñ»Éáíª ²Éµ»ñï ýáÝ ê»Ýï­´»ñ¹Á »Ï³í ³ÛÝ »½ñ³Ï³óáõí Û³Ý, áñ ³ÛÝ å»ïù ¿ û·ï³·áñÍ»É Ñ»­ ÕáõÏÝ»ñÇ Ñ»ï ÙdzëÇÝ: ²Ûë íÇï³ÙÇÝÇ ÁݹáõÝÙ³Ý ã³÷³µ³ÅÝÇ íñ³ ³½¹áõÙ »Ý ï³ñí³ »Õ³Ý³ÏÝ»ñÝ áõ ëÃñ»ëÝ»ñÁ: C íÇï³ÙÇÝÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ·áñͳéáõÛÃÝ ûñ·³ÝǽÙÇ ¹ÇÙ³¹ñáճϳÝáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙÝ ¿: ²ÛÝ ³Ý÷á˳ñÇÝ»ÉÇ ¿ ûñ·³ÝǽÙáõÙ ëåÇï³ÏáõóÝ»ñÇ ëÇÝû½­

ÐÇåáíÇï³ÙÇÝá½ (C íÇï³ÙÇÝÇ ³Ýµ³í³ñ³ñáõÃÛáõÝ) ÐÇåáíÇï³ÙÇÝá½Ý ³é³ç³ÝáõÙ ¿ Ù»ÏÇó »ñ»ù ³Ùëí³ ÁÝóóùáõÙ ëÝݹÇó C íÇ­ ï³ÙÇÝÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÛ³Ý Ñ»ï¢³Ýùáí: Üß³ÝÝ»ñÝ »Ý` óñïÇ Ýϳïٳٳµ ½·³ÛáõÝáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙ, Ñá·Ý³ÍáõÃÛ³Ý ½·³óáõÙ, ùÝÏáïáõÃÛáõÝ Ï³Ù í³ï ùáõÝ, ³ËáñųÏÇ ³ÝÏáõÙ, ·áïϳï»ÕÇ ¢ áïù»ñÇ ßñç³ÝáõÙ ó³íÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ, ï³ËÇϳñ¹Ç³: ÐÇå»ñíÇï³ÙÇÝá½ (C íÇï³ÙÇÝÇ ³í»ÉóáõÏ) C íÇï³ÙÇÝÇ Ù»Í ù³Ý³ÏáõÃÛ³Ùµ Áݹáõ­ ÝáõÙÝ ûñ·³ÝǽÙáõ٠ϳñáÕ ¿ ѳݷ»óÝ»É ÉáõÍÇ, áñáß Ù³ñ¹Ï³Ýó Ùáï` ³ñÛ³Ý Ï³ñ­ ÙÇñ ·Ý¹ÇÏÝ»ñÇ` ¿ñÇÃñáóÇïÝ»ñÇ ù³Û­ ù³ÛÙ³Ý, íï³Ý·³íáñ ¿ ÑÕÇ Ï³Ý³Ýó, ß³ù³­ ñ³Ëïáí ÑÇí³Ý¹Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ: ÒÙé³ÝÝ ³Ûë íÇï³ÙÇÝÇ å³Ñ³ÝçÝ ûñ­ ·³ÝǽÙáõ٠ѳëÝáõÙ ¿ ³é³í»É³·áõÛ­ ÝÇ: àõëïÇ í»ñ³Ý³Û»ù Ó»ñ ëÝݹ³Ï³ñ­ ·Á ¢ ÙÇ Ùáé³ó»ù ³Ûë ϳñ¢áñ³·áõÛÝ íÇï³ÙÇÝÇ` ûñ·³ÝǽÙÇÝ Ù³ïáõó³Í ͳé³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ:

3

59

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ

²­Ù³­Ýáñ­Û³ ïá­ÝÁ ÙÇ Í»ë ¿, á­ñÇ Ù»ç ·É˳­íá­ñ³­å»ë ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í³Í ¿ Ù³ñ¹­ÏáõÃ­Û³Ý ÑáõÛëÝ ³­å³­·³ Ï۳ݭ ùÇ Ñ³Ý­¹»å` ÑÇÝÝ ³Ýó­Û³­ÉáõÙ ÃáÕ­Ý»­Éáõ ¢ Ýáñ ³Ïݭϳ­ÉÇù­ Ý»­ñáí Ýáñ ï³­ñÇ ÙïÝ»­Éáõ ѳ­í³­ïáí: ÜÛáõÃÁª êÇÉ­í³ Ê³­ã³ïñ­Û³ÝÇ

²

Û¹ ßñç³­ÝáõÙ Ù³ñ­¹ÇÏ Åñ³­ç³Ý Ù»Õ­ íÇ å»ë ëÏëáõÙ »Ý ßï³­å»É, ßï³­ åáõÙ »Ý ³­Ý»É áõ ³­í³ñ­ïÇÝ Ñ³ëó­ Ý»É µá­Éáñ ·áñ­Í»­ñÁ: ²­Ù³­Ýá­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ Ù³ñ¹Ý ³ÛÝ­ù³Ý ¿­Ý»ñ­·Ç³ ¿ ͳ˭ëáõÙ, áñ­ù³Ý »ñ¢Ç û áÕç ï³ñ­í³ Áݭóó­ ùáõÙ: Øï³­Ñá­·áõíÛáõ­ÝÁ` Ïϳ­ñá­Õ³­Ý³± ³ñ¹­Ûáù ϳ½Ù áõ å³ï­ñ³ëï ¹Ç­Ù³­íá­ñ»É Üáñ ï³­ñÇÝ, µ»­ñáõÙ ¿ ³ÛÝ­åÇ­ëÇ µ³ñÓñ Ñáõ­½³­Ï³Ý ¢ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ɳñ­í³­Íáõí Û³Ý, áñ »ñ­µ»ÙÝ Ñݳ­ñ³­íáñ ã¿ µ³­ó³ï­ñ»É Ù³ñ­¹áõ Ñá­·»­íǭ׳­ÏÁ: ê³ ß³ï µÝ³­Ï³Ý ¿, µ³Ûó áõ­ÝÇ Ý³¢ Çñ ѳ­Ï³­¹Çñ, µ³­ó³­ë³­ Ï³Ý ÏáÕ­ÙÁ` Ù³ñ­¹Á ѳÛïÝ­íáõÙ ¿ µ³ñÓñ

²­Ù³­Ýá­ñÇ Áݭóó­ ùáõÙ Ù³ñ¹Ý ³ÛÝ­ ù³Ý ¿­Ý»ñ­·Ç³ ¿ ͳ˭ëáõÙ, áñ­ù³Ý »ñ¢Ç û áÕç ï³ñ­ í³ Áݭóó­ùáõÙ: 60

3

ëÃñ»­ë³­ÛÇÝ íǭ׳­ÏáõÙ: àõ­ñ³­ËáõíÛáõÝÝ áõ ïËñáõíÛáõÝÝ ³ÛÝ­ù³Ý Ùdz­Ë³éÝ­í³Í »Ý ѳݭ¹»ë ·³­ÉÇë, áñ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ÁÝ­ï³­ Ý»­Ï³Ý ÏáÝý­ÉÇÏï­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý ëñí»É ³Û¹ Áݭóó­ùáõÙ: ÐáõÛ½»ñÝ áõ ³å­ñáõÙ­ Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý ³ÛÝ­åÇ­ëÇ µ³ñÓñ³Ï»ïÇ Ñ³ëÝ»É, áñ Ù³ñ­ÙÇ­ÝÁ ãϳ­ñá­Õ³­Ý³ ï³­Ý»É ³Û¹ §µ»­éÁ¦: - ²­Ù³­Ýá­ñÁ »­ñ³­½³Ýù ¿, ëå³ëáõÙ,³­ëáõÙ ¿ Ñá­·»­µ³­Ý³­Ï³Ý ·Ç­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ã»Ï­Ý³­Íáõ èáõ­µÇÏ äá­Õáë­Û³­ÝÁ: - ¸ñ³ í³é ³­å³­óáõÛóÝ ¿ ÒÙ»é å³­åÁ, áõÙ Ù³ñ¹­Ï³­ ÛÇÝ »ñ¨³­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÁ ëï»Õ­Í»É ¿` áñ­å»ë »­ñ³­½³Ýù­Ý»­ñÇ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­Ù³Ý ËáñÑñ­ ¹³­ÝÇß: ºë ϳñ­ÍáõÙ »Ù, áñ ²­Ù³­Ýá­ñÁ ß³ï É³í ³­éÇà ¿ Ù»Ï ³Ý­·³Ù ¨ë ­Ýá­ñá­·»­Éáõ Ù»ñ Ù»ç ÑáõÛ­ëÝ áõ ѳ­í³­ïÁ: ºí DZÝã­ »Ýù áõ­ ½áõÙ Ù»Ýù ³­Ý»É ³Û¹ Áݭóó­ùáõÙ. ѳëó­ Ý»É ³­í³ñ­ïÇÝ µá­Éáñ ã³­ñ³Í­Ý»ñÝ áõ ³Ù»Ý í³ï µ³Ý ÃáÕ­Ý»É ³ÛÝ­ï»Õ` ÑÇÝ ï³­ñáõÙ: ƭѳñ­Ï», ³Ûë ³­Ù»­ÝÁ ëÝá­ïdz­å³ß­ïáõíÛáõÝ ¿, µ³Ûó ³Û¹ ˳µ­Ï³Ý­ùÁ, »­Ã» ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ³Û¹­ å»ë ³­ë»É, Ù»½ ³å­ñ»ó­ÝáõÙ ¿:

سñ­¹ÇÏ ³ÛÝ­å»ë »Ý å³ï­ñ³ëï­ íáõÙ ²­Ù³­Ýá­ñÁ ¹Ç­Ù³­íá­ñ»­ÉáõÝ, ³­ë»ë ³Ù»Ý³å³ïí³µ»ñ ÑÛáõñÁÝϳÉáõÃÛ³ÝÝ »Ý å³ïñ³ëïíáõÙ: Àݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë ß³ï Ñ»­ï³ùñ­ùÇñ ¿ Ñ³Û Ç­ñ³­Ï³­Ýáõí Û³Ý Ù»ç ÑÛáõñ ÁÝ­¹áõ­Ý»­Éáõ ϳñ·Á. ³­Ù»Ý ÇÝã ³­ÝáõÙ »Ý, áñ ÑÛáõñÝ Ç­ñ»Ý É³í ½·³, Çñ»Ý­ù ¿É ¹ñ³­ÝÇó »Ý Ç­ñ»Ýó É³í ½·áõÙ: ²Û¹ ¿ ݳ¢ å³ï­×³­éÁ, áñ Ù»Ýù Ó·ïáõÙ »Ýù ²­Ù³­Ýá­ñÁ ¹Ç­Ù³­íá­ñ»É ѳ­íáõñ å³ï­ ß³­×Ç, ³Ý­·³Ù Ù»Í å³ñï­ù»­ñÇ ·Ýáí: ê³ áã ÙdzÛÝ ïáÝ ¿, ³ÛÉ ÙÇ Ñ³­Ùá½­ÙáõÝù, áñ Ýáñ ï³­ñÇÝ å»ïù ¿ ¹Ç­Ù³­íá­ñ»É ϳ½Ù áõ å³ï­ñ³ëï, á­ñáí­Ñ»ï¢ Åá­Õá­íáõñ¹Ý ¿ ³­ëáõÙ` ÇÝã­å»ë ¹Ç­Ù³­íá­ñ»ë, ³ÛÝ­å»ë ¿É ϳÝó­ÝÇ ï³­ñÇÝ: Àëï Ñá­·»­µ³Ý èáõ­µÇÏ äá­Õáë­Û³­ÝÇ` ²­Ù³­Ýá­ñÁ ß³ï ϳñ¢áñ ïáÝ ¿, á­ñáí­Ñ»ï¢ ų­Ù³­Ý³Ï­óáõÛóÝ ¿ ÷áË­ íáõÙ, Ýáñ ï³­ñÇ ¿ ·³­ÉÇë: - Üáñ ï³­ñÇÝ Ï³Ù êáõñµ ÍÝÝ¹Û³Ý û­ñ»­ ñÁ ïá­Ý»­ÉÁ ×Çßï ¿, á­ñáí­Ñ»ï¨ çñµ³­Å³Ý »ë ¹ÝáõÙ ÑÝÇ áõ Ýá­ñÇ ÙÇç¨: سñ­¹Á ÙÇßï ѳ­ Ù»­Ù³­ïáõíÛáõÝ ¿ ³Ýó­Ï³ó­ÝáõÙ Çñ Ï۳ݭùáõÙ

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ Ï³­ï³ñ­í³Í ¨ ÉÇÝ»ÉÇù µ³­Ý»­ñÇ ÙÇç¨, »­Ã» ¹³ ãÉÇ­ÝÇ, áõÕ­Õ³­ÏÇ ½³ñ­·³­óáõÙ ãÇ ÉÇ­ÝÇ: ²­Ù³­ÝáñÝ ³Ýó­Ý»­Éáõó Ñ»­ïá Ù³ñ­¹ÇÏ ³­í»­ÉÇ ß³ï Ñᷭݳ­ÍáõíÛáõÝ »Ý ½·áõÙ, ù³Ý µ³­í³­ñ³ñ­í³­ÍáõíÛáõÝ: ´³Ûó ¢ å³ñï­ùÁ ïí³Í Ù³ñ¹áõ å»ë ÙÇ ï»­ë³Ï ѳݷë­ïáõíÛáõÝ »Ý ½·áõÙ, ÇëÏ Ñ»­ïá Ýá­ ñÇó í»­ñ³­¹³é­ÝáõÙ »Ý Ç­ñ»Ýó ϻݭó³­ÕÇÝ áõ ÉÍíáõÙ ³­Ù»­Ýûñ­Û³ ·áñ­ÍÇÝ: Ðá­·»­µ³Ý­ Ý»­ñÇ Ñ³­ÙὭٳٵ` ɳñ­í³Í ßñç³­ÝÇÝ Ñ³­ çáñ­¹áÕ Ñᷭݳ­ÍáõíÛáõ­ÝÁ É³í µ³Ý ¿, ¹³ ¢° ­Ã»Ã¢³­Ý³É ¿, ¢° ­¹³­ï³ñÏ­í»É, áñÝ,

Ç ¹»å, ß³ï ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ Ù³ñ­¹áõÝ. Ù³ñ­¹Á å»ïù ¿ ¹³­ï³ñÏ­íÇ, áñ Ýá­ñÇó ÉóíÇ: ºí ³ÛÝ ½·³­óá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ, áñ Ç­ñ»Ýó å³ñï­ùÁ ϳ­ï³­ñ»É »Ý, Ù³ñ¹­Ï³Ýó ѳ­ Ù³ñ ³­í»­ÉÇ Ù»Í µ»ñÏ­ñ³Ýù ¿, ù³Ý ýÇ­ ½Ç­Ï³­Ï³Ý Ñᷭݳ­ÍáõíÛáõ­ÝÁ: ²­Ù³­Ýá­ñÁ ɳ­í³­ï»­ëáõí۳Ý, Ýáñ ëå³­ë»­ÉÇù­Ý»­ñÇ, ÑáõÛ­ëÇ áõ ѳ­í³­ïÇ ïáÝ ¿: 곭ϳÛÝ, Ù³ñ­ ¹ÇÏ ß³ï ѳ­×³Ë, ß»Õ­í»­Éáí ²­Ù³­Ýá­ñÇ µáõÝ ËáñÑñ­¹Çó, ÙïÝáõÙ »Ý ïá­Ý³­Ï³Ý ë»­Õ³­ÝÇ ³­é³­ïáõí۳ٵ ¢ ×á­Ëáõí۳ٵ ÙÇÙ­Û³Ýó ·»­ñ³­½³Ý­ó»­Éáõ Ùñó³Ï­óáõÃ­Û³Ý Ù»ç: - ÆÝã­å»ë Ù³ñ­¹ÇÏ ÝßáõÙ »Ý ïá­Ý»­ñÁ, ³ÛÝ­å»ë ¿É ¹ñ³Ýù Ý»ñ­·áñ­ÍáõÙ »Ý Ù³ñ­¹áõ íñ³,- ѳ­Ùá½­í³Í ¿ èáõ­µÇÏ äá­Õáë­Û³­ÝÁ: - º­Ã» »ë Ùïݻ٠Ùñó³Ï­óáõÃ­Û³Ý Ù»ç, ¹³ í³ï ѻ勉Ýù­Ý»ñ ϳ­ñáÕ ¿ áõ­Ý»­Ý³É Ñ»Ýó ÇÝÓ Ñ³­Ù³ñ: ºë µá­Éá­ñÇ Ñ»ï áïù Ù»Ï­Ý»É ã»Ù ϳ­ñáÕ, ÇëÏ »­Ã» ÷áñ­Ó»Ù, ³­å³, Ç­ñáù, ϳ­ñáÕ ¿ ëå³é­í»Ù: ²Û­ëûñ­í³ Ù»ñª ²­Ù³­Ýá­ ñÁ Ýß»­Éáõ Ó­¨Á Ù»Ýù Ó»éù »Ýù µ»­ñ»É ÊêÐØ ßñ­ç³­ÝáõÙ: ²Û­ëûñ­í³ Ó­¨Á ¹³ñ­Ó»É ¿ ϳñÍ­ñ³­ ïÇå, á­ñÇ Ù»ç Ý»ñ­ÙáõÍ­í»É »Ý µ³­Ý»ñ, á­ñáÝù Çë­Ï³­å»ë Ù»­ñÁ ã»Ý, å»ïù ¿ Ãá­Ã³­÷»Ýù ¹ñ³Ýù: äÇïÇ Ï³­ñá­Õ³­Ý³Ýù Ï۳ݭùÇ Ïá­ã»É Ùáé³óí³Í ³½·³ÛÇÝ ³í³Ý¹áõÛÃÝ»ñÁ: ÊáñÑñ­¹³­ÛÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇÝ ·ñ»­Ã» Çë­ å³é ¹áõñë ÙÕí»­óÇÝ ³½­·³­ÛÇÝ ïá­Ý»­ñÁ: ØÇÝã­¹»é Ù»ñ Åá­Õá­íáõñ¹Ý Çñ å³ï­Ù³­ Ï³Ý ³Ýó­Û³­ÉáõÙ ß³ï ѳ­ñáõëï ïá­Ý³­ óáõÛó ¿ áõ­Ý»­ó»É: ²ÛÝ ïá­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù Ù»ñ å³­å»­ñÁ Ýᯐ »Ý ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ ѳñ­Ûáõñ ï³­ ñÇ ³­é³ç, ß³ï ùÇã »Ý å³­Ñ³Ý­í»É ³Û­ëûñ­ í³ Ù»ñ ϻݭó³­ÕáõÙ áõ Ùá­é³­óáõÃ­Û³Ý »Ý Ù³ïÝ­í»É: ²Ûë ÷³ëïÝ ³ñ­Ó³­Ý³·­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ³Ý¹ñ³¹³éݳÝù 1996 Ãí³­Ï³­ ÝÇÝ èáõ­ë³ë­ï³­ÝáõÙ ³Ýó­Ï³ó­í³Í Ñ»­ï³­ ½á­ïáõí۳ÝÁ: гñ­óáõÙ ¿ ³Ýó­Ï³ó­í»É 10

³½­·Ç 100-³­Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ` å³ñ­½»­Éáõ Ýñ³Ýó ÇÝù­ÝáõÃ­Û³Ý ¢ ¿Ã­ÝÇÏ Ùß³­ÏáõÛ­ÃÇ Ñ»ï ϳå­í³Í á­ñáß ËݹÇñ­ Ý»ñ: §à±ñ­ ³½­·áõÃ­Û³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇã »ù ½·áõÙ Ó»½¦ ѳñ­óÇÝ §ØdzÛÝ ÇÙ ³½­·Ç Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇ㦠峭ï³ë­Ë³­ÝÇ ³­Ù»­Ý³­ µ³ñÓñ óáõ­ó³­ÝÇ­ßÁ ·ñ³Ýó­í»É ¿ ѳ­Û»­ñÇ Ùáï` 75 Ñá­·Ç: §à±ñ ­Åá­Õáíñ­¹Ç Ùß³­ÏáõÛ­ÃÇ Ñ»ï »ù ³­é³­í»É Ùá­ïÇϦ ѳñ­óÇÝ §ØdzÛÝ ÇÙ Åá­Õáíñ­¹Ç Ùß³­ÏáõÛ­ÃǦ å³­ï³ë­Ë³­ ÝÇ ³­Ù»­Ý³­µ³ñÓñ óáõ­ó³­ÝÇ­ßÁ ¹³ñÓ­Û³É ·ñ³Ýó­í»É ¿ ѳ­Û»­ñÇ Ùáï` 63 Ñá­·Ç: ÆëÏ ³­Ñ³ ³ÛÝ Ñ³ñ­óÇÝ, û §Æ±Ýã ­ïá­Ý»ñ »ù ÝßáõÙ¦, §²½­·³­ÛÇÝ ïá­Ý»­ñÁ ã»Ýù ÝßáõÙ¦ å³­ï³ë­Ë³ÝÝ ³­Ù»­Ý³­µ³ñÓñÝ ¿ ѳ­Û»­ñÇ Ùáï` 86 Ñá­·Ç: ò³­íáù, áã ÙdzÛÝ ê÷Ûáõé­ ùáõÙ µÝ³Ï­íáÕ Ñ³­Û»­ñÁ, ³ÛÉ¢ г­Û³ë­ï³­ ÝáõÙ ³åñáÕÝ»ñë í³ï ·Ç­ï»Ýù Ù»ñ ³½­ ·³­ÛÇÝ ïá­Ý³­óáõÛ­óÁ, ³Û¹ ÇëÏ å³ï­×³­éáí ¿É ³½­·³­ÛÇÝ ïá­Ý»ñ ß³ï ùÇã »Ýù Ýßáõ٠ϳ٠ã»Ýù ÝßáõÙ ³é­Ñ³­ë³­ñ³Ï: ²­Ù³­Ýá­ñÇ ïá­ÝÁ ÑáõÝí³ñÇ 1-ÇÝ Ñ³­Û»­ ñÁ ëÏë»É »Ý Ýß»É Ñ³­Ù»­Ù³­ï³­µ³ñ áã í³Õ ³Ýó­Û³­ÉáõÙ: г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ³­í»­ÉÇ Ë³Ý­ ¹³­í³é ÝßíáõÙ ¿ñ ܳ­í³­ë³ñ­¹Á` áñ­å»ë Üáñ ï³­ñÇ: ÐáõÝ­í³­ñÇ Ù»ÏÇÝ Üáñ ï³ñ­í³ ϳ­å³Ï­óáõí۳ٵ ÙÇÙ­Û³Ýó ßÝáñ­Ñ³­íá­ñ»­ Éáí »½­ñ³­÷³Ï­íáõÙ ¿ñ ³­Ù»Ý ÇÝã: γ­Ù³óϳ­Ù³ó Ýáñ ßáõù áõ ÷³ÛÉ ¿ ѳÕáñ¹í»É î³­ñ»Ùáõ­ï ϳ٠Üáñ ï³­ñÇ ïá­Ý³­Ï³­ ï³­ñáõí۳­ÝÁ: г­Û»­ñÇ Ùáï ï³ñ­µ»ñ ¿ÇÝ ïá­ÝÇ ³­ÝáõÝ­Ý»­ñÁ` ²­Ù³­Ýáñ, î³­ñ»­Ùáõï, Üáñ ï³­ñÇ, î³­ñÇÝ ·ÉáõË, γ­Õ³Ý¹, γ­ ÉáÝ­ï³ñ: γ­Õ³Ý¹, γ­ÉáÝ­ï³ñ Ó­¢»­ñÁ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ·áñ­Í³Í­í»É ¿ ³ñ¢Ùï³­ ѳ­ÛáõÃ­Û³Ý ßñç³­ÝáõÙ, ÇëÏ ³ñ¢»­É³­Ñ³­ Û»­ñÇ Ùáï ³­í»­ÉÇ ß³ï ï³­ñ³Í­í³Í »Ý Üáñ ï³­ñÇ, î³­ñ»­Ùáõï Ó­¢»­ñÁ: ²­Ù³­Ýá­ñÇ ïáݳϳï³ñáõÃÛ³Ý ³í³Ý¹áõÛÃÝ»ñÁ ѳÛáó Ù»ç ËÙµ³­íáñ­íáõÙ ¿ÇÝ Ñ»ï¢Û³É Ï»ñå` µÝ³­Ï³­ñ³­ÝÁ ¢ Ù³ñ­¹áõ Ù³ñ­ÙÇÝÝ áõ Ñá­·ÇÝ Ù³ù­ñ»­ÉÁ, ½³ñ­¹³­ñ»­ÉÁ, ÍÇ­ë³­ Ï³Ý áõ­ï»ë­ïÁ, ÍÇ­ë³­Ï³Ý ³Û­ó»­ÉáõíÛáõÝ­ Ý»ñÝ áõ ٳխóÝù­Ý»­ñÁ, µ³Ë­ï³­·áõ­ ß³­ÏáõíÛáõ­Ý»ñÝ áõ ã³­ñÁ ϳݭ˳ñ­·»­ÉáÕ ÑÙ³­Û³­Ï³Ý Ëáë­ù»­ñÁ: гۭϳ­Ï³Ý ïá­Ý»­ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ²­Ù³­Ýá­ñÇ ³Ý­ù³Ï­ï»­ÉÇ Ù³ë »Ý Ï³½­Ù»É Åá­Õáíñ­¹³­Ï³Ý ˳­Õ»­ñÁ, »ñ­·»ñÝ áõ å³­ ñ»­ñÁ: ²Û­ëûñ ¹ñ³Ýù ß³ï »Ý Ñ»­é³­ó»É Ç­ñ»Ýó ³½­·³­ÛÇÝ Ó­¢»­ñÇó, ÇëÏ ½³Ý·­í³­

ÐáõÛ½»ñÝ áõ ³å­ ñáõÙ­Ý»­ñÁ ϳ­ ñáÕ »Ý ³ÛÝ­åÇ­ëÇ µ³ñÓñ³Ï»ïÇ Ñ³ëÝ»É, áñ Ù³ñ­ÙÇ­ ÝÁ ãϳ­ñá­Õ³­Ý³ ï³­ Ý»É ³Û¹ §µ»­éÁ¦:

ͳۭÝáõí۳Ý

Ç­Ù³ë­ïáí`

³Õ­ù³­ï³­ó»É:

ij­Ù³­Ý³­ÏÇÝ, ³Ý­Ï³Ë ï³­ñÇ­ùÇó, ÏÇÝ Ã» ïÕ³­Ù³ñ¹ Áݹ·ñÏ­íáõÙ ¿ÇÝ ³Û¹ ˳­ Õ»­ñÇ Ù»ç: ²­Ù³­Ýáñ­Û³ »ñ­·»ñÝ áõ ˳­Õ»ñÝ ³Û­ëûñ áã ÙdzÛÝ Å³­Ù³­Ý³­Ï³í­ñ»å ã¿ÇÝ ÉÇ­ÝÇ, ³ÛÉ¢ Ïѳñë­ï³ó­Ý»ÇÝ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ, »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹­Ý»­ñÇ, ÇÝ­ãáõ 㿪 ݳ¢ Ù»­Í³­ ѳ­ë³Ï­Ý»­ñÇ Ï۳ݭùÁ` ѳ­·»ó­Ý»­Éáí ³½­·³­ ÛÇÝ Ï۳ݭùÇ ÙÃÝá­Éáñ­ïÁ: ⿱ áñ ïá­Ý³­Ï³Ý û­ñÁ ÙdzÛÝ á㠳߭˳­ï³Ý­ù³­ÛÇÝ Ñ³Û­ï³­ ñ³­ñ»­ÉÁ ã¿, ³ÛÉ ¹ñ³ µá­í³Ý­¹³­Ïáõí۳­ÝÁ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý ÍÇ­ë³­Ï³Ý ³­ñ³­ñá­ Õ³­Ï³ñ· ³Ýó­Ï³ó­Ý»­ÉÁ: Æ ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ ³Û­ëûñ­í³ ͳÛñ³Ñ»Õ Ùáï»óٳݪ ݳËÏÇÝáõÙ Üáñ ï³ñ­í³ ËÝçáõÛ­ùÇ ë»­Õ³­ÝÇÝ Ùë»­Õ»Ý µá­Éá­ñá­íÇÝ ãÇ »­Õ»É, ù³­ÝÇ áñ ²­Ù³­Ýá­ñÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ñ å³ë ûñ, Ãáõۭɳïñ­íáõÙ ¿ñ ÙdzÛÝ å³­ëÇÝ Ñ³­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý áõ­ï»­ÉÇù:

3

61

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ ¸»Ï­ï»Ù­µ»­ñÇ 30-31 -ÇÝ ï³Ý­ïÇ­ ÏÇÝÝ»­ñÁ Ù³ù­ñáõÙ ¿ÇÝ µñÇÝ­ÓÁ, ëÇ­ë»­éÁ, Éá­µÇÝ, Ó³­í³­ñ»­Õ»­ÝÁ, á­ñáÝù ï³ñ­µ»ñ Ï»­ ñ³Ï­ñ³­ï»­ë³Ï­Ý»­ñÇ ï»ë­ùáí åÇ­ïÇ ½³ñ­ ¹³­ñ»ÇÝ ïá­Ý³­Ï³Ý ë»­Õ³­ÝÁ: Þ³ï ÁÝ­ ¹áõÝ­í³Í ¿ñ áë­åÇó, ëÇ­ë»­éÇó, Ó³­í³­ñÇó å³ï­ñ³ëï­í³Í ùÛáõý­Ã³Ý ¢ ïáÉ­Ù³Ý, Ù³­ñdz­Ù³­åáõ­ñÁ` »÷­í³Í Í»­Í³Í Ïáñ­Ïá­ ïáí, ã³­ÙÇ­ãáí, ãáñ ÍÇ­ñ³­Ýáí áõ ë³­Éá­ñáí: Èá­é»­óÇ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ Üáñ ï³ñ­í³ Ï»­ñ³Ï­ ñ³­ï»­ë³Ï­Ý»­ñÇó ѳ­ïáõÏ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ áõ­Ý»ñ Éá­µÇÝ. §Üáñ ï³­ñÇÝ ·³É ãÇ ³­é³Ýó Éá­µáõ¦-³­ëáõÙ ¿ÇÝ Ýñ³Ýù: ²Ûë áõ­ï»ëï­ Ý»­ñÇ Ñ»ï ϳ­Ë³Ý­Ý»­ñáí óñÙ Ùñ·»­ñÁ, ãñ»­ñÁ, ÁÝ­¹»­Õ»­ÝÁ ²­Ù³­Ýá­ñÇ ë»­Õ³­ÝÇ ÑÇÙ­ ݳ­Ï³Ý å³­ñáõ­Ý³­ÏáõíÛáõÝÝ ¿ÇÝ: ´á­Éáñ áõ­ï»­ÉÇù­Ý»­ñÇ ÃÇ­íÁ ç³­ÝáõÙ ¿ÇÝ Ñ³ëó­Ý»É Ûá­ÃÇ: îá­Ý³­Ï³Ý ë»­Õ³­ÝÇ ³­é³Ýó­ùÁ ϳ½­ ÙáõÙ ¿ÇÝ ËÙá­ñ»­Õ»Ý­Ý»­ñÁ: Ü³Ë ³­Ù»­ Ýáõñ ѳó ¿ÇÝ ÃËáõÙ. Ýáñ ï³­ñÇÝ å»ïù ¿ ëÏë»ÇÝ Ýáñ ѳ­óáí: Üá­ñá·­íáõÙ ¿ñ ÃÃËÙá­ñÁ: 7-8 ï³­ñ»­Ï³Ý ÙÇ ³Õ­çÇÏ ³É­ Ûáõñ ¿ñ ß³­Õ³­ËáõÙ` ³­é³Ýó ÃÃËÙáñ: ²ÛÝ å»ïù ¿ ÇÝù­Ý³­µ»­ñ³­µ³ñ ÃÃí»ñ ¢ ¹³é­ ݳñ ëÏëíáÕ ï³ñ­í³ ³­é³­çÇÝ ÃÃËÙá­ñÁ: ÂËíáõÙ ¿ñ ïá­ÝÇ Ï³ñ¢á­ñ³­·áõÛÝ Ñ³­óÁ` ï³­ñÇ Ñ³ó, åáõé­ÝÇÏ, ÏÉá× ¢ ³ÛÉ ³­ÝáõÝ­ Ý»­ñáí ѳÛï­ÝÇ ïá­Ý³­Ï³Ý ѳ­ó»­ñÁ: î³­ ñÇ Ñ³­óÁ ϳ­ñáÕ ¿ñ ÉÇ­Ý»É ·³­Ã³` ÙÇ­çáõ­ÏÁ Ù»Õ­ñáí áõ Ëá­ñÇ­½áí, µ³­Õ³ñç ¢ ³ÛÉÝ: î³­ ñÇ Ñ³­óÇ Ù»ç áñ¢¿ Ýß³Ý ¿ÇÝ ·óáõÙ` Ïá­ ñǽ ϳ٠¹ñ³Ù: î³­ñÇѳóÁ ÏïñáõÙ ¿ÇÝ ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ ³Ý­¹³Ù­Ý»­ñÇ ÃíÇÝ Ñ³­í³­ë³ñ: àõÙ µ³Å­ÝÇ Ù»ç ÁÝ­Ï³Í ÉÇ­Ý»ñ Ýß³­ÝÁ, ³Û¹ ï³­ñÇ Ý³ »ñ­ç³­ÝÇÏ ÏÉÇ­Ý»ñ ϳ٠ÁÝ­ï³­ÝÇ­ ùÇ Ñ³­çá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ Ýñ³­ÝÇó Ï·³ñ: Üß³­ÝÇ ï»­ñÁ å»ïù ¿ å³­Ñ»ñ ³ÛÝ áÕç ï³ñ­í³ Áݭóó­ùáõÙ: ÆëÏ »­Ã» Ïïñ»­ÉÇë ¹³­Ý³­ÏÁ ¹»Ù ¿ñ ³é­ÝáõÙ Ýß³­ÝÇÝ, ³­å³ Ýß³­Ý³­ ÏáõÙ ¿ñ, áñ ï³ñ­í³ ³­é³­ïáõíÛáõ­ÝÁ ·áõ­

гۭϳ­Ï³Ý ïá­Ý»­ñÇ ³Ý­ù³Ï­ï»­ÉÇ Ù³ë »Ý Ï³½­Ù»É Åá­ Õáíñ­¹³­Ï³Ý ˳­ Õ»­ñÁ, »ñ­·»ñÝ áõ å³­ñ»­ñÁ: 62

3

ó­ÝÇó, ³Û­ëÇÝùݪ »ñÏ­ñ³­·áñ­ÍáõíÛáõ­ÝÇó Ï·³ñ: î³­ñÇ Ñ³­óÇ ËÙá­ñÇó ÃËáõÙ ¿ÇÝ Ý³¢ ½³­Ý³­½³Ý ÑÙ³­Û³­Ï³Ý ËÙá­ñ»­Õ»Ý­ Ý»ñ: ²é­Ñ³­ë³­ñ³Ï ²­Ù³­Ýá­ñÇ áõ­ï»­ÉÇù­Ý»ñÝ áõ­Ý»ÇÝ ËáñÑñ­¹³Ý­ß³­Ï³Ý µÝáõÛÃ` ÑÙ³­ÛáÕ, ѳ­çá­ÕáõíÛáõÝ ³­å³­Ñá­íáÕ, ã³­ñÁ ϳݭ˳ñ­ ·»­ÉáÕ: г­çá­ÕáõíÛáõÝ ³­å³­Ñá­íáÕ áõ­ï»­ ÉÇù­Ý»­ñÁ µá­Éáñ ѳ­ïÇÏ­Ý»ñÝ ¿ÇÝ, Ó³­í³­ñ»­ Õ»­ÝÁ: ¶áõ­ß³­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ ÃËáõÙ ¿ÇÝ ÏÉáñ, Ù»­çÁ Í³Ï ËÙá­ñ»­Õ»Ý­Ý»ñ, ϳ٠ӭ¢³­íá­ñáõÙ »­½³Ý åïáõ­ÏÇ, ³­ñá­ñÇ, ·áõ­ ó­ÝÇ ¢ ³ÛÉ ·Ûáõ­Õ³­Ï³Ý ϻݭó³­ÕÇÝ µÝá­ ñáß Ç­ñ»­ñÇ ï»ë­ùáí, ÇëÏ ù³­Õ³ù­Ý»­ñáõÙ` ïíÛ³É ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ »­Ï³­Ùáõ­ïÁ ËáñÑñ­ ¹³Ý­ßáÕ ³ß­Ë³­ï³Ý­ù³­ÛÇÝ ·áñ­ÍÇ­ùÇ ï»ë­ ùáí` ÙÏñ³ï, Ù³ï­Ýáó, áõ­ñ³·, ùë³Ï ¢ ³ÛÉÝ: º­Ã» ÃË»­ÉÇë ùë³ÏÝ áõé­ã»ñ, áõ­ñ»ÙÝ ÷á­Õ³­é³ï ï³­ñÇ ÏÉÇ­Ý»ñ, »­Ã» ѳ­óÇ Ñá­ñÁ áõé­ã»ñ, ѳ­ó³­é³ï ï³­ñÇ ÏÉÇ­Ý»ñ: ÜáõÛÝ ïñ³­Ù³­µ³­Ýáõí۳ٵ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ áù ϳ­ñáÕ ¿ñ ÃË»É ³ÛÝ ³­é³ñ­Ï³Ý, á­ñÇ í»­ ñ³­µ»ñ­Û³É ó³Ý­Ï³­ÝáõÙ ¿ñ ·áõ­ß³­ÏáõíÛáõÝ ³­Ý»É: ö³ë­ïá­ñ»Ý §·³­Ã³Ý ¿ñ γ­Õ³Ý­¹Ç ÷³éùÝ áõ ÷³Û­ÉÁ¦: Üáñ ï³ñ­í³ ïá­ÝÇÝ µÝ³­Ï³­ñ³­ ÝÇ Ù³ù­ñáõí۳ÝÝ ³­é³Ýӭݳ­Ñ³­ïáõÏ Ï³ñ¢á­ñáõíÛáõÝ ¿ÇÝ ï³­ÉÇë ï³Ý­ïÇ­ÏÇÝ­ Ý»­ñÁ: ´Ý³­Ï³­ñ³­ÝÇó ¹áõñë ¿ÇÝ Ý»­ïáõÙ ³Ý­å»ïù, Ïáïñ­í³Í Ç­ñ»­ñÁ, Ýá­ñá­·áõÙ ¿ÇÝ µÝ³­Ï³­ñ³­ÝÇ ù³Ý¹­í³Í Ù³­ë»­ñÁ: ´Ý³­Ï³­ñ³­ÝÁ å»ïù ¿ ßÝã»ñ Ù³ù­ñáõÃ­Û³Ý µáõÛ­ñáí: ´Ý³­Ï³­ñ³­ÝÇ ½³ñ­¹³­ñ³Ý­ùÁ áã ÙdzÛÝ ·»­Õ³­·Ç­ï³­Ï³Ý ¿ñ, ³ÛÉ¢ ã³­ñ³­ ˳­÷³Ý áõ µ³­ñ»­µ»ñ: ä³­ï»­ñÇÝ ¢ Ùáõï­ ùÇ ¹é³Ý íñ³ ÷³Ïó­íáõÙ ¿ÇÝ ã³ñ ³ã­ùÇ ¹»Ù ÏÇ­ñ³é­íáÕ Ç­ñ»ñ: ÀÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ µá­Éáñ ³Ý­¹³Ù­Ý»ñÝ ³Û¹ ·Ç­ß»ñ å»ïù ¿ Éá­Õ³­ ݳ­ÛÇÝ áõ ѳ·­Ý»ÇÝ Ç­ñ»Ýó ïá­Ý³­Ï³Ý ѳ­ ·áõë­ïÁ: ²Û­ëûñ ¹Åí³ñ ¿ å³ï­Ï»­ñ³ó­Ý»É ²­Ù³­ Ýá­ñÝ ³­é³Ýó ïá­Ý³­Í³­éÇ: ²Ûë áõ­ß³·­ñ³í »ñ¢áõÛ­ÃÇ ¹ñë­¢á­ñáõÙ­Ý»­ñÁ »­Ï»É »Ý ¹»é í³Õ ų­Ù³­Ý³­ÏÝ»ñÇó: Òǭû­Ýáõ ѳ­Ù»­ Ù³­ï³­µ³ñ ÙÇ Ñ³ëï ×ÛáõÕ Ñ³­Û»­ñÁ Ëñ»É »Ý ݳ­Ë³­å»ë ÃË³Í Ñ³­óÇ Ï³Ù µ³­Õ³ñ­ çÇ Ù»ç ¢ ³Û¹ ×Ûáõ­ÕÁ Ïá­ã»É ϳ­Õ³Ý­¹Ç ͳé: γ­Õ³Ý­¹Ç ͳ­éÁ ½³ñ­¹³ñ­íáõÙ ¿ñ ÁÝ­ ÏáõÛ½­Ý»­ñáí ¢ ûñÑÝ­íáõÙ »­Ï»­Õ»­óáõÙ: à­ñáß ï»­Õ»­ñáõ٠ϳ­Õ³Ý­¹Ç ͳ­éÁ ѳë­Ï»ñÝ ¿ÇÝ` ½³ñ­¹³ñ­í³Í ã³ñ­Ë³­÷³Ý­Ý»­ñáí:

Üáñ ï³ñ­í³ ݳ­Ëáñ¹ ·Ç­ß»­ñÁ ѳ­Û»­ ñÇ Ùáï ѳÛï­ÝÇ ¿ñ áñ­å»ë Èá­É»Ç ·Ç­ß»ñ, γË, ¶á­ï»­Ï³Ë ³­ÝáõÝ­Ý»­ñáí: Èá­É»Ç ·Ç­ß»ñ ³­Ýáõ­ÝÁ ·³­ÉÇë ¿ Ýñ³­ÝÇó, áñ Ýáñ ï³ñ­í³ ݳ­Ëáñ­¹áÕ ·Ç­ß»­ñÁ ѳ­Û»­ñÁ ï᭠ݳ­Ï³Ý ѳ­ó³­ï»­ë³Ï­Ý»ñ »Ý ÃË»É` Éá­ ÉÇÏ, åáõé­ÝÇÏ, ÏÉá× ³­ÝáõÝ­Ý»­ñáí: Î³Ë ¢ ·á­ï»­Ï³Ë ³­ÝáõÝ­Ý»­ñÁ µ³­ó³ïñ­íáõÙ »Ý ³Û¹ ·Ç­ß»ñ å³­ï³­Ý»­Ï³Ý ßñç³Û­óÇ Å³­ Ù³­Ý³Ï ·á­ïÇáí ϳå­í³Í ·áõÉ­å³­Ý»­ñÁ ϳ٠Ëáõñ­çÇÝ­Ý»­ñÁ ïÝ»­ïáõÝ ³Ýó­Ý»­Éáí ¢ »ñ­¹Ç­ÏÇó ϳ­Ë»­Éáõ ëá­íá­ñáõÛ­Ãáí: ØÇÝã ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ Ù»­Í»­ñÁ ïá­Ý³­Ï³Ý ݳ­Ë³­ å³ï­ñ³ë­ïáõí۳ٵ ¿ÇÝ ½µ³Õ­í³Í, å³­ ï³­ÝÇ ïÕ³­Ý»­ñÇ áõ ³Õ­çÇÏ­Ý»­ñÇ ËÙµ»­ñÁ ÍÇ­ë³­Ï³Ý ßñç³Û­ó»ñ ¿ÇÝ Ï³½­Ù³­Ï»­ñáõÙ: ÊÙµ»­ñÁ å³­ñ»­Éáí ßñçáõÙ ¿ÇÝ ÷á­Õáó­ Ý»­ñáí ¢, áñ¢¿ Ù»­ÏÇ ï³­ÝÁ Ùá­ï»­Ý³­ÉÇë ëÏáõÙ ¿ÇÝ »ñ­·»É: Àݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë Ûáõ­ñ³­ ù³Ýã­Ûáõñ ïáÝ áõ­Ý»ñ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý »ñ­·»ñ: Üáñ ï³ñ­í³ »ñ­·»­ñáõÙ ÑÝã»É »Ý ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ µ³­ñ»­Ï»­óáõí۳Ý, ³Ý­Ñ³­ ïÇ »ñ­ç³Ý­ÏáõÃ­Û³Ý µ³­ñ»­Ù³Õ­Ã³Ýù­Ý»ñ: Üñ³Ýù »ñ­¹Ç­ÏÇó ¹³­ï³ñÏ ïáå­ñ³Ï ϳ٠·áõÉ­å³ ¿ÇÝ Ç­ç»ó­ÝáõÙ ïáõÝ` ³­í»­ï»­Éáí ÑÇÝ ï³ñ­í³ ³­í³ñ­ïÁ ¢ Ýáñ ï³ñ­í³ ·³­Éáõë­ïÁ: ²­Ù³­Ýá­ñÇ Ý³­Ëáñ¹ ·Ç­ß»­ñÁ ݳ¢ ·Åïí³Í­Ý»­ñÇÝ Ñ³ß­ï»ó­Ý»­Éáõ ûñÝ ¿ñ: Üáñ ï³ñ­í³ ïá­Ý³­Ï³Ý ËÝçáõÛ­ùÁ, ÇÝã­ å»ë ÑÇ­Ù³, ëÏëíáõÙ ¿ñ ¹»Ï­ï»Ù­µ»­ñÇ 31-ÇÝ` ÁÝíñÇ­ùáí: 곭ϳÛÝ ³Û¹ ûñÝ ³Û­ó»­ÉáõíÛáõÝ­ Ý»ñ ã¿ÇÝ Ï³­ï³­ñáõÙ: ØdzÛÝ Ý߳ݭí³Í ³Õ­çÇÏ­Ý»­ñÁ ·áõÛݽ­·áõÛÝ Ù»­ï³ùë­Û³ û­ É»­ñáí ½³ñ­¹³ñ­í³Í ËÝÓáñ ¿ÇÝ áõ­Õ³ñ­ ÏáõÙ Ç­ñ»Ýó Ýß³­Ý³­ÍÇÝ, ¢ Ýñ³Ý­óÇó ¿É ÝáõÛ­ÝÁ ëï³­ÝáõÙ` Ù»­çÝ ³ñ­Í³­Ã» ¹ñ³Ù­ Ý»ñ Ëñ³Í: ÀÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ ³­í³­·Á µ³ñÓ­ ñ³ó­ÝáõÙ ¿ñ ³­é³­çÇÝ µ³­Å³­ÏÁ ¢ ³­é³­ ç³ñ­ÏáõÙ ËÙ»­Éáõó Ñ»­ïá Ù»Õñ ѳ٭ﻭë»É` ³­ë»­Éáí. §³­Ýáõß Ù»Õñ áõ­ï»Ýù, áñ ³­Ýáõß ï³­ñÇ ³Ýó­Ï³ó­Ý»Ýù¦: ²ÛÅÙ ²­Ù³­Ýá­ñÇ ·³­Õ³­÷³­ñ³­Ï³Ý, ÑÙ³­Û³­Ï³Ý ¢ ÍÇ­ë³­Ï³Ý Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ Ùá­é³ó­í»É ¿, Ùݳ­ó»É ¿ ÙdzÛÝ Ñ³Ý­¹Ç­ë³­ íáñ áõ ϻݭó³­Õ³­ÛÇÝ ÏáÕ­ÙÁ:

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ

ºñµ ·³­ÉÇë ¿ ²­Ù³­Ýá­ñÁ, µá­Éáñë ³Ý­ ѳ٭µ»ñ ëå³­ëáõÙ »Ýù ÇÝã-áñ Ññ³ß­ùÇ, áñÝ ³ÝÙÇç³Ï³Ýáñ»Ý ϳåáõÙ »Ýù ÒÙ»é å³åÇ Ñ»ï... ÜÛáõÃÁª ÈÇÉÇà ØÏñïãÛ³ÝÇ à±í­ ¿ ÒÙ»é ä³­åÁ, á±ñï»Õ ¿ ݳ ³å­ ñáõÙ, Ù»ñ »ñ¢³­Ï³­ÛáõÃ­Û³Ý ³ñ¹­Ûáõ±ÝùÝ­ ¿, û± ·á­ÛáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ Ç­ñ³­Ï³­ÝáõÙ: гñ­ó»­ ñÇ ³Ûë ß³ñ­ùÁ Ù»ñ ٳݭÏáõíÛáõ­ÝÇó Ù»½ Ñ»ï Ù»­Í³­ÝáõÙ ¿... ²­Ù³­Ýá­ñÇ ³­Ù»­Ý³­µ³­ñÇ ³Ûë Ñ»­ñá­ëÝ áõ­ÝÇ Ý³­Ë³­Ñ³Ûñª ëáõñµ ÜÇ­Ïá­Õ³­ÛáëÁ, á­ñ ·ñ³­Ï³­ÝáõíÛáõÝ ¿ ó­÷³Ý­ó»É ÑÇÝ ¹³­ ñ»­ñÇó ÜÇ­Ïá­Õ³­Ûáë Ðñ³­ß³­·áñÍ ³­Ýáõ­Ýáí: ²­ëáõÙ »Ý, û ÍÝáÕ­Ý»­ñÇó ų­é³Ý­·áõí ÛáõÝ ëﳭݳ­Éáíª Ý³ Çñ ϳ­ñá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ µ³­Å³­Ý»É ¿ ϳ­ñÇ­ù³­íáñ­Ý»­ñÇÝ: º­ñ³­½áõÙ Ù³ñ¹­Ï³Ýó ѳÛïÝ­í»­Éáí` ÷ñÏ»É ¿ Ýñ³Ýó ëá­íÇó, Íá­íáõÙ Ëáñ­ï³Ï­í»­Éáõó ¨ µ³­½áõÙ ³ÛÉ ÷áñ­Ó³Ýù­Ý»­ñÇó: гï­Ï³­å»ë ѳÛï­ ÝÇ ¿ ³Õ­ù³­ïáõÃ­Û³Ý Ù»ç ѳÛïÝ­í³Í Ñáñ å³ï­ÙáõíÛáõ­ÝÁ, áñÝ Ç­ñ»Ý Ïáñó­ñ³Í` å³ï­ñ³ëï­íáõÙ ¿ñ Çñ »­ñ»ù ¹áõëï­ñ»­ñÇÝ ³­Ý³­é³­ÏáõÃ­Û³Ý ¹ñ¹»É: êáõñµ ÜÇ­Ïá­Õ³­Ûá­ ëÁ Ýñ³Ýó ï³Ý å³­ïáõ­Ñ³­ÝÇ ·á­·ÇÝ »­ñ»ù ùë³Ï áë­ÏÇ ¿ ¹ÝáõÙ` ÷ñÏ»­Éáí ³Õ­çÇÏ­Ý»­ ñÇ å³­ïÇ­íÁ: ²Ûë­ï»­ÕÇó ¿É ³­é³­ç³­ó»É ¿ ²­Ù³­Ýá­ñÇ ·Ç­ß»­ñÁ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ µ³ñ­ÓÇ ï³Ï Ýí»ñ­Ý»ñ ¹Ý»­Éáõ ëá­íá­ñáõÛ­ÃÁ: ÜÇ­Ïá­Õ³­Ûáë Ðñ³­ß³­·áñ­ÍÁ ѳÛïÝ­íáõÙ

¿ñ ³­Ù»­Ýáõñ` û ù³­Õ³ù­Ý»­ñáõÙ, û ·Ûáõ­ Õ»­ñáõÙ: ܳ µ³ñÓ­ñ³­Ñ³­ë³Ï ¿ñ, ×»ñ­Ù³­ ϳ­Ùá­ñáõë, ѳ­·ÇÝ áõ­Ý»ñ ϳñ­ÙÇñ ÷³­ñ³­ ç³` ëåÇ­ï³Ï ÃÇÏ­Ýá­óáí, Ó»é­ùÇÝ` áë­Ï» ·³­í³­½³Ý: ÞñçáõÙ ¿ñ ëåÇ­ï³Ï ÓÇáí ¢ ï³Ý »ñ­¹ÇÏ­Ý»­ñÇó Ç­ç»ó­ÝáõÙ Çñ å³ï­ ñ³ë­ï³Í Ýí»ñ­Ý»­ñÁ: ºñ­µ»ÙÝ ÜÇ­Ïá­Õ³­ Ûáë Ðñ³­ß³­·áñÍÝ ³Ý­Ó³Ùµ ¿ñ ³Û­ó»­ÉáõÙ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇÝ, Ñ»­ï³ùñùñ­íáõÙ Ýñ³Ýó í³ñ­ù³·­Íáí, Ãí³ñ­ÏáõÙ É³í ¢ í³ï ³­ñ³ñù­Ý»­ñÁ: ²ÏݭѳÛï ¿, áñ ëµ. ÜÇ­Ïá­Õ³­Ûá­ëÇó ÙÇÝ㢠ÒÙ»é ä³å ³Ýó­Ù³Ý ų­Ù³­Ý³­ ϳ­Ñ³ï­í³­ÍáõÙ ß³ï ùÇã µ³Ý ¿ ÷áË­í»É: ÆÝã­å»ë ÑÇÝ Å³­Ù³­Ý³Ï­Ý»­ñáõÙ ëå³­ëáõÙ ¿ÇÝ ÜÇ­Ïá­Õ³­Ûáë Ðñ³­ß³­·áñ­ÍÇÝ, ³ÛÝ­å»ë ¿É ³Û­ëûñ ÝáõÛÝ ç»ñ­Ù»­é³Ý­¹áõí۳ٵ ëå³­ ëáõÙ »Ý ÒÙ»é ä³­åÇ­ÏÇÝ: ÆëÏ Ã» ÇÝã Ñá­·»­µ³­Ý³­Ï³Ý ³½­¹»­ óáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ ÒÙ»é ä³­åÁ »­ñ»­Ë³­ÛÇ ¢ ³é­Ñ³­ë³­ñ³Ï Ù³ñ­¹áõ íñ³, ï»­Õ»­Ï³­ ó³Ýù Ñá­·»­µ³­Ý³­Ï³Ý ·Ç­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ã»Ï­Ý³­Íáõ, ï³­ñÇ­ù³­ÛÇÝ Ñá­·»­µ³Ý ÈÇ­ÉÇà ¶³ñ·ñó­Û³­ÝÇó: -º­ñ»­Ë³Ý ÒÙ»é ä³­åÇ­ÏÇ Ù³­ëÇÝ

³­Õáï å³ï­Ï»­ñ³­óáõÙ ¿ ëÏëáõ٠ϳ½­Ù»É Ùáï 2 ï³­ñ»­Ï³­ÝÇó` ÒÙ»é ä³­åÇ ï»ë­ ùáí ˳­Õ³­ÉÇù­Ý»­ñÇ Ï³Ù ÇÝã-áñ Ý»ñ­Ï³­Û³­ óáõÙ­Ý»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí: ²Û¹ å³ï­Ï»­ñ³­óáõÙ­ Ý»­ñÁ Ñëï³­Ï»ó­íáõÙ »Ý 4-5 ï³­ñ»­Ï³­ÝáõÙ, »ñµ »­ñ»­Ë³Ý ·Ç­ï³Ï­óáõÙ ¿, áñ ²­Ù³­Ýá­ñÇ Ýí»ñ­Ý»­ñÁ µ»­ñáõÙ ¿ ÒÙ»é ä³­åÁ: 9-10 ï³­ñ»­Ï³Ý ѳ­ë³­ÏáõÙ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ ëá­íá­ ñ³­µ³ñ ßñç³­å³­ïÇó ï»­Õ»­Ï³­ÝáõÙ »Ý, áñ Ýí»ñ µ»­ñáÕ §ÒÙ»é ä³­åÇ­Ïݦ Ç­ñ»Ýó ÇëÏ ÍÝáÕ­Ý»ñÝ »Ý, ¢ ³Ûë­ï»Õ ãù³­ÝáõÙ ¿ ³ÛÝ »­ñ³­½³Ý­ùÁ, áñ ÷³Û­÷³­Û»É »Ý ï³­ñÇ­Ý»ñ ß³­ñáõ­Ý³Ï: ²Ûë ó³­íáï ×ßÙ³ñ­ïáõíÛáõ­ ÝÇó Ñ»­ïá, ³Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, Ñá­·áõ Ëáñ­ ùáõÙ áõ­½áõÙ »Ý ѳ­í³­ï³É ÒÙ»é ä³­åÇ ·á­Ûáõí۳­ÝÁ ¢ ³Û¹ û­ñÇ Ï³Ù Édzñ­Å»ù ѳ­í³­ïáí ³ñ­¹»Ý Ç­ñ»Ýù »Ý ¹³é­ÝáõÙ ÍÝáÕ­Ý»ñ áõ »ñ­µ»ÙÝ Ñ³ÛïÝ­íáõÙ ÒÙ»é ä³­åÇ ¹»­ñáõÙ: ÒÙ»é å³­åÇ Ù³­ëÇÝ å³ï­Ï»­ñ³­óáõ٠ϳ½­Ù»­Éáõ ѳñ­óáõÙ ß³ï Ù»Í ¿ ÍÝáÕ­Ý»­ñÇ ¹»­ñÁ: г­×³Ë Ýñ³Ýù »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ ë³ë­ ïáõÙ »Ý` ³­ë»­Éáí, áñ ÒÙ»é ä³­åÁ Ýí»ñ­ Ý»ñ ãÇ µ»­ñÇ ¢ Ïå³ï­ÅÇ: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ, ³­Ñ³, ÒÙ»é ä³­åÁ µ³­ñÇ Ï»ñ­å³­ñÇó í»­ ñ³Í­íáõÙ ¿ å³ï­ÅáÕ, Ñ»ï¢áÕ ³ã­ùÇ, á­ñÁ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ ³­ÝÁݹ­Ñ³ï ɳñ­í³­ÍáõÃ­Û³Ý Ù»ç ¿ å³­ÑáõÙ: Þ³ï ϳñ¢áñ »Ý ݳ¢ ÒÙ»é ä³­ åÇ å³ï­ñ³ë­ï³Í Ýí»ñ­Ý»­ñÁ: ºñ­µ»ÙÝ »­ñ»­Ë³­ÛÇ ³Ïݭϳ­ÉÇù­Ý»­ñÁ ã»Ý ³ñ­¹³­ñ³­ ÝáõÙ, ¢ ݳ ëÏëáõÙ ¿ Ùï³­Í»É, áñ ÒÙ»é ä³åÝ ³­Ù»­Ý³­Ï³­ñáÕ Ññ³­ß³­·áñÍ ã¿: ÌÝáÕ­Ý»­ñÁ å»ïù ¿ ÒÙ»é ä³­åÇ Ï»ñ­å³­ ñÁ áã û Ç­ç»ó­Ý»Ý ϻݭó³­Õ³­ÛÇÝ Ù³­Ï³ñ­ ¹³­ÏÇ, ³ÛÉ Ýñ³Ý ËáñÑñ­¹³­íá­ñáõíÛáõÝ Ñ³Õáñ¹»Ý: ä³­ï³­ÑáõÙ ¿, áñ ÒÙ»é ä³­åÇ ³­Ý³ÏÝ­Ï³É ³Û­óÁ ë³ñ­ë³÷»óÝáõÙ ¿ ÷áù­ñ »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ, ¢ ¹ñ³­ÝÇó Ñ»­ïá Ýñ³Ýù í³­Ë»­ÝáõÙ »Ý µá­Éáñ Ùá­ñáõ­ù³­íáñ Ù³ñ¹­ ϳݭóÇó: ²ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ Ý³­ ˳­å³ï­ñ³ë­ï»É ÒÙ»é ä³­åÇ­ ³Û­ó»­ Éáõí۳­ÝÁ, ѳ­×³Ë å³ï­Ù»É Ýñ³ Ù³­ëÇÝ` ߻߭ﻭÉáí ³ñ­ï³­ùÇÝ ïí۳ɭݻ­ñÁ` »ñ­Ï³ñ Ùá­ñáõ­ùÁ, ϳñ­ÙÇñ ùÇ­ÃÁ, ѳëï Ó³Û­ÝÁ: ²é­Ñ³­ë³­ñ³Ï ²­Ù³­Ýá­ñÇÝ Ñ»­ï³ùñ­ ùÇñ ¢ ËáñÑñ­¹³­íáñ Ç­Ù³ëï ¿ ï³­ÉÇë Ñ»Ýó ÒÙ»é ä³­åÁ ¢ Ýñ³ ßÝáñ­ÑÇí ¿, áñ ³Ý­·³Ù Ù»­Í»ñÝ »Ý ѳ­í³­ïáõÙ Ññ³ß­ùÇÝ ¢ »­ñ³­½³Ýù­Ý»­ñÇ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­Ù³­ÝÁ:

3

63

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ

§ÎÛ³ÝùÁ å»ïù ¿ ¢ ϳñáÕ ¿ ÉÇÝ»É ã¹³¹³ñáÕ áõñ³ËáõÃÛáõݦ È.Ü.îáÉë­ïáÛ ÜÛáõÃÁª Üáݳ ¸³íÃÛ³ÝÇ

¸

áõù ³Ýï­ñ³­Ù³­¹Ç±ñ­ »ù, ÝÛ³ñ­ ¹³­ÛDZÝ, Ó»½ Ñᷭݳ±Í­ »ù ½·áõÙ, »ñ­µ»ÙÝ ³­é³Ýó å³ï­×³­éÇ É³ó ÉÇ­Ý»­Éáõ ó³Ý­ÏáõíÛá±õÝ­ »ù áõ­Ý»­ÝáõÙ, ÇëÏ ¹ñëáõÙ Ñáñ­¹³­óáÕ ³ÝÓñ¢Á å³ñ­½³­å»ë §ëÕá­óáõÙ¦ ¿ Ó»ñ Éëá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ` ¹³é­ ݳ­Éáí ³Ý­ï³­Ý»­ÉÇ ·É˳­ó³­íÇ å³ï­ ׳±é: àõ­ñ»ÙÝ, Ó»½ Ùáï ³ß­Ý³­Ý³­ÛÇÝ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛ³Ý ßñç³ÝÝ ¿ ëÏëí»É: ÆÝã­å»ë ѳ­í³ë­ïáõÙ »Ý µ³½­Ù³­ÃÇí ϳ­Ù³­íáñ­Ý»­ñÇ ßñç³­Ýáõ٠ϳ­ï³ñ­í³Í Ñ»­ ï³­½á­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, áõß ³­ßáõÝ-í³Õ ÓÙ»é ų­Ù³­Ý³­Ï³­Ñ³ï­í³­ÍáõÙ Ç­ñáù ß³­ï³­ ÝáõÙ ¿ ×Ýßí³ÍáõÃÛ³Ý íǭ׳­Ïáõ٠ѳÛïÝ­ íáÕ­Ý»­ñÇ ÃÇ­íÁ, Áݹ á­ñáõÙ` ³ß­Ý³­Ý³­ÛÇÝ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛ³ÝÝ ³­é³­í»É ѳϭí³Í »Ý Ç­·³­Ï³Ý ë»­éÇ Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇã­Ý»­ñÁ: ä³ï­×³é­Ý»­ñÁ µ³­Ù³­ÃÇí »Ý: Ðá­ ·»­µ³Ý­Ý»­ñÇ Ï³ñ­ÍÇ­ùáíª áõß ³ß­Ý³Ý

64

3

ßñç³­ÝáõÙ Ëá­ñ³­óáÕ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛáõÝÁ Ù»­Í³­ å»ë ϳ˭í³Í ¿ µÝáõÃ­Û³Ý ÷á­÷ á­Ë áõÃ­Û áõÝ­Ý »­ñ Çó: î³­ñÇÝ ³ë­ïǭ׳­Ý³­µ³ñ §Í»­ñ³­ÝáõÙ¦ ¿` ѳë­Ý»­ Éáí Çñ §Ï۳ݭùÇ Ù³Û­ñ³­ Ùáõ­ïÇݦ` ÓÙé³­ÝÁ, ÇëÏ ³Û¹ ÷á­÷á­ËáõíÛáõ­ÝÁ, áõ­½»Ýù, û áã, ³½­¹áõÙ ¿ Ù»ñ »Ý­Ã³­·Ç­ï³Ï­óáõí Û³Ý íñ³` ³­ëá­ó³ó­í»­Éáí Í»­ñáõÃ­Û³Ý ¢ ïϳ­ñáõí Û³Ý Ñ»ï: ´³­óÇ ¹ñ³­ ÝÇó, å»ïù ã¿ Ùá­é³­Ý³É Ù»ñ ݳ­Ë³­å³­å»­ñÇó ·»­Ý»­ñáí ų­é³Ý­·³Í ïÑ³× ³å­ñáõÙ­Ý»­ñÇ Ù³­ ëÇÝ. óñïÇ å³ï­×³­éáí Ýñ³Ýó Ï»­ñ³Ï­ñÇ å³­ß³ñ­ Ý»­ñÁ Ýí³­½áõÙ ¿ÇÝ, áñ­ëÁ` ùã³­ÝáõÙ, ÇëÏ íï³Ý·­Ý»­ ñÁ` ß³­ï³­ÝáõÙ: º­Õ³­Ý³­ÏÇ ³Ý­óáõ­ÙÁ ÙdzÛÝ Ù³­é³­Ëáõ­ Õáí, §É³É­Ï³Ý¦ ³ÝÓñ¢Ý»­ñáí áõ ³­ñ»­·³­ ÏÇ ×³­é³­·³Ûíݻ­ñÇ å³­Ï³­ëáí ãÇ ³ñ­ï³­ ѳÛï­íáõÙ. Ù»ñ ûñ­·³­Ýǽ٠ݻñ­ÙáõÍ­íáÕ íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÁ Ïáõ­ï³Ï­í»­Éáõ ѳï­Ïáõí ÛáõÝ ãáõ­Ý»Ý ¢ ³ë­ïǭ׳­Ý³­µ³ñ 峭ϳ­ ëáõÙ »Ýª ³­é³­ç³ó­Ý»­Éáí ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá½` íÇ­ï³­Ùǭݳ­ù³Õó, áõ í»ñ­çÇ­ÝÇë ³ñ¹­ÛáõÝ­ ùáõÙ Ù³ñ­¹áõ Ùáï Ýϳï­íáõÙ ¿ ¹Ç­Ù³¹­ ñá­Õ³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý ³Ý­ÏáõÙ: ÆëÏ ¹Ç­Ù³¹­ñá­ Õ³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý ³Ý­Ïáõ­ÙÝ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛ³Ý ³­é³­ç³ó­Ù³Ý ·É˳­íáñ ݳ­Ë³­å³Û­Ù³ÝÝ ¿: ÖÇßï ¿, Ù³ñ­¹áõ ·»­Ý»­ïÇÏ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ý ³ÛÝ­å»ë ¿ ϳ­éáõó­í³Í, áñ û·­ÝáõÙ ¿ ѳñ­ Ù³ñ­í»É ³ñ­ï³­ùÇÝ ÙÇ­ç³­í³Û­ñÇ ³­Ù»­Ý³­ ï³ñ­µ»ñ ·áñ­ÍáÝ­Ý»­ñÇ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»­ ñÇÝ, 볭ϳÛÝ ¹ñ³ ѳ­Ù³ñ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ų­Ù³­Ý³Ï ¢ Éñ³­óáõ­óÇã ¿­Ý»ñ­·Ç³: àõ ù³­ÝÇ áñ ½³ñ­·³­óáÕ ³­íÇ­ï³­ÙÇ­Ýá­½Ç ýá­ÝÇÝ ·áõ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ݳ¢ ¿­Ý»ñ­·Ç³­ÛÇ ·»­ñ³­Í³Ë­ëÁ (áñÝ ¿É Çñ Ñ»ñ­ÃÇÝ Ëá­ãÁÝ­ ¹á­ïáõÙ ¿ Ç­Ùáõ­Ý³­·á­Û³ó­Ù³­ÝÁ), ëïÇå­ í³Í »Ýù ÉÇ­ÝáõÙ µ³Ë­í»É ³ß­Ý³­Ý³­ÛÇÝ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛ³Ý Ñ»ï: ÆëÏ ïËñáõíÛáõ­ÝÁ, ÇÝã­å»ë ѳ­í³ë­ïáõÙ ¿ñ Ø.­Úáõ. È»ñ­ÙáÝ­ ïá­íÁ, ¹³­Å³Ý ïÇ­ñ³­Ï³É ¿, áõë­ïÇ Ù»Ýù å³ñ­ï³­íáñ »Ýù û·­Ý»É Ù»ñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇÝ ¨ ÃáõÛÉ ãï³É, áñ ³Û¹ §Ïåãáõݦ Ñá­·»­íǭ׳­ÏÁ »ñ­Ï³­ñ³ï¨ ÉÇ­ÝÇ:

ØÇßï ÑÇ­ß»ùª Ù»ñ ³­é³­çÇÝ µÅÇß­ÏÁ Ù»Ýù »Ýù, ¢ ³Ý­·áñÍ Ýëï»­Éáõó áõ ó˭ Í»­Éáõó á­ãÇÝã ãÇ ÷áË­íÇ, ·áñ­Í»É ¿ ѳñ­ ϳ­íáñ: à­ãÇÝã ѳ­í»ñÅ ã¿, ³Û¹ ÃíáõÙ ¢` ïËñáõíÛáõ­ÝÁ: ÐÇ­ß»ù Ó»ñ Ï۳ݭùÇ ³­Ù»­Ý³­ å³Û­Í³é û­ñ»­ñÁ ¢ ݳ­Ë³­å³ï­ñ³ëï­í»ù ÝÙ³­Ý³­ïÇå áõ­ñÇß û­ñ»­ñÇ: Ø»ñ Ñá­·áõÙ ¢ë, ÇÝã­å»ë µÝáõÃ­Û³Ý Ù»ç, ³ÝÓñ¢Çó Ñ»­ ïá ³ñ¢Ç ѳÛïÝ­í»ÉÝ û­ñǭݳ­ã³­÷áõíÛáõÝ ¿: Ðݳ­ñ³­íá­ñÇÝë ѳ­×³Ë ·ñϳ­ ˳éÝ­í»ù Ó»½ Ñá­·»­Ñ³­ñ³­½³ï­ Ù³ñ¹­ ϳÝó Ñ»ï: ²­å³­óáõó­í³Í ¿, áñ ·ñϳ­ ˳é­ÝáõÃ­Û³Ý ßÝáñ­ÑÇí Ù³ñ¹Ý Ç­ñ»Ý å³ßï­å³Ý­í³Í áõ ³­å³­Ñáí ¿ ½·áõÙ, ÙdzۭÝáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ Ùïù»­ñÁ Ùdzݭ·³­ ÙÇó ݳ­Ñ³Ý­çáõÙ »Ý: ä³ï­×³éÝ ³ÛÝ ¿. áñ ·ñϳ­Ë³é­ÝáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ ëÃñ»­ë³­ ÍÇÝ Ñáñ­Ùá­ÝÇ` Ïáñ­ïÇ­½á­ÉÇ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÁ ½·³­ÉÇá­ñ»Ý Çç­ÝáõÙ ¿: ²ñ¢áï û­ñ»­ñÇÝ í³­Û»­É»ù ³­ñ»­·³­ÏÇ ×³­é³­·³Ûíݻ­ñÇ ç»ñ­ÙáõíÛáõ­ÝÁ. ¹ñ³Ýù ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ D íÇ­ï³­ÙÇ­ÝÇ ³­é³­ç³ó­ Ù³Ý É³­í³­·áõÛÝ Ý³­Ë³­å³Û­Ù³ÝÝ »Ý, ÇëÏ D­ íÇï³ÙÇÝÝ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛ³Ý ¹»Ù ¹ñ³Ï³Ý ³½¹»óáõÃÛáõÝ áõÝÇ: ä³ï­ñ³ë­ï»ù ³­Ý³­Ýáõ­ËÇ Ï³Ù Éá­ ñ»­Ýáõ ûÛ, ³ÛÝ ù³Õó­ñ³ó­ñ»ù Ù»Õ­ñáí áõ ÏáõÙ-ÏáõÙ í³­Û»­É»ù. ¢° ѳݷë­ï³ó­ÝáõÙ ¿ ÝÛ³ñ­¹»­ñÁ, ¢° ùݳ­µ»ñ ¿, ÇëÏ Ù»Õ­ñÁ å³­ ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ·ñ»­Ã» µá­Éáñ ï³ñ­ñ»­ñÁ: êá­íá­ñ»ù ¹ñ³­Ï³Ý ÉÇó­ù»ñ ëï³­Ý³É ³Ý­·³Ù ³Ý­Ñ»­Ã»Ã Ãí³­óáÕ µ³­Ý»­ñÇó: γ­ñáÕ »ù ÉÇó­ù³­Ã³÷­í»É ÑÇÝ Ï³­ï³­ Ï»ñ­·áõíÛáõÝ Ý³­Û»­Éáí ϳ٠³­Ý»Ï­¹áï­Ý»­ñÇ ·Çñù ûñ­Ã»­Éáí: ȳ­í³­ï»ë »­Õ»ù. »ñ­Ï³­ñ³Ï­Û³ó­Ý»­ ñÇ ÏÛ³ÝùÝ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáÕ ÷áñ­Ó³­·»ï­ Ý»­ñÁ ѳ­í³ë­ïáõÙ »Ý, áñ ɳ­í³­ï»ë­Ý»ñÝ ³­í»­ÉÇ ùÇã »Ý »Ý­Ã³ñÏ­íáõÙ ëñï³­Ýá­Ã³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ¢ ÁÝÏ×í³ÍáõÃÛ³Ý íï³Ý­·ÇÝ: Ò»½ ÙÇ ½ñÏ»ù ï³ñ­ñ³­Ï³Ý ѳ­ ×áõÛù­Ý»­ñÇó` ³­Ù»­Ýûñ­Û³ ½µá­ë³Ý­ù, ÙÇ ë³­ ÉÇÏ ë¢ ßá­Ïá­É³­¹, ëá­íá­ñ³­Ï³Ý Éá­·³Ý­ù... Æ ¹»å, »í­ñá­å³­óÇ­Ý»­ñÁ ѳ­×áõÛ­ùáí ÏÇ­ñ³­ éáõÙ »Ý çñáí ïÑ³× ÑáõÛ­½»­ñÇó ³­½³ï­í»­ Éáõ Ù»­Ãá­¹Á: ä»ïù ¿ å³ï­Ï»­ñ³ó­Ý»É, áñ Ù³ñ­ÙÇÝÝ Ç í³ñ Ñá­ëáÕ çñÇ ßÇ­ÃÁ Ù³ù­ ñáõÙ ¿ Ó»ñ Ù»ç Ïáõ­ï³Ï­í³Í µ³­ó³­ë³­ Ï³Ý ÉÇó­ù»­ñÁ:

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ

¸»é¨ë 15-ñ¹ ¹³ñáõÙ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³ÝÁ ѳÛïÝÇ ¿ñ ·áõÛÝ»ñÇ µáõÅ³Ï³Ý ³½¹»óáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ, ûñÇݳϪ ϳñÙÇñ ·áõÛÝÁ ѳٳñíáõÙ ¿ñ µáõÅÇã. ÙÇçݳ¹³ñÛ³Ý ºíñáå³ÛáõÙ ÑÇí³Ý¹ÇÝ Ñ³·óÝáõÙ ¿ÇÝ Ï³ñÙÇñ ½·»ëïÝ»ñ, ßñç³å³ïáõ٠ϳñÙÇñ Çñ»ñáí: ä³ñëÇÏÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ϳݳãÁ óñÙáõÃÛ³Ý ¨ »ñÇï³ë³ñ¹áõÃÛ³Ý ·áõÛÝÝ ¿, ÇëÏ Ùá·»ñÇ Ñ³Ù³ñª Ñá·¨áñ:

Ø

»ñ ûñ»ñáõÙ ·áõݳµáõÅáõÃÛáõÝÁ ѳٳñíáõÙ ¿ ³ÛÉÁÝïñ³Ýù³­ ÛÇÝ µÅßÏáõÃÛ³Ý ÙÇ Ù³ë ¢ Ñ³ë­ ï³ïáõÙ ¿ ÙÇçݳ¹³ñÛ³Ý ï»ë³Ï»ïÁ, û ·áõÛÝ»ñÁ µáõÅÇã »Ý: ²ÛÝå»ë áñ, »Ã» Ñá·Ý³Í »ù ¢ áõųëå³é, Ó»ñ ë»Õ³­ ÝÇÝ Ï³ñÙÇñ ͳÕÏ»÷áõÝç ¹ñ»ù, ëÏë»ù ϳñÙÇñ ½³ñ¹»ñ ϳ٠߳ñý ·áñÍ³Í»É ¢ ÏÝϳï»ù ³ß˳ïáõݳÏáõÃÛ³Ý µ³ñÓ­ ñ³óáõÙ: γñÙÇñ ·áõÛÝÁ ݳ¢ ɳí³óÝáõÙ ¿ ³ñÛ³Ý ßñç³Ý³éáõÃÛáõÝÁ: ²ËáñųÏÇ ÏáñëïÇó, ïñ³Ù³¹­ ñáõÃÛ³Ý ³ÝÏáõÙÇó, ï³ñµ»ñ ï»ë³ÏÇ ëÃñ»ëÝ»ñÇó áõ í³Ë»ñÇó Ó»½ ϳñáÕ ¿ ³½³ï»É ݳñÝç³·áõÛÝÁ: γñáÕ »ù ³Ûë ·áõÛÝÇ ³÷ë»áí áõï»ÉÇù ѳÙï»ë»É ϳ٠ݳñÝç³·áõÛÝ Í³ÍÏáóÝ»ñáí ½³ñ¹³ñ»É ѳݷëïÇ ë»ÝÛ³ÏÁ: ܳñÝç³·áõÛÝÝ û·­ ÝáõÙ ¿ ݳ¢ Ãáù»ñÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ùµ ¢ µñáÝËÇ³É ³ëÃÙ³Ûáí ï³é³åáÕÝ»ñÇÝ, ÇÝãå»ë ݳ¢ ËóÝáõÙ ¿ í»ñÉáõÍ³Ï³Ý Ùï³ÍáÕáõÃÛáõÝÁ: γݳãÁ Ýå³ëïáõÙ ¿ ÉÛ³ñ¹Ç ¢ ëñïÇ ³ß˳ï³ÝùÇ Ï³ñ·³íáñÙ³ÝÁ, ÝÛ³ñ¹³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ѳݷëï³ó­ Ù³ÝÁ ¢ å³ñ½³å»ë ³Ý÷á˳ñÇÝ»ÉÇ

ÜÛáõÃÁª Üáݳ ¸³íÃÛ³ÝÇ

¿ ï»ëáÕ³Ï³Ý ËݹÇñÝ»ñ áõÝ»óáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ: ²Ûë ·áõÛÝÁ Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ Ï³Ûáõ­ ÝáõÃÛáõÝ ¢ íëï³ÑáõÃÛáõÝ ¿ ѳÕáñ¹áõÙ: ¸»ÕÇÝ ·áõÛÝÁ ³Ùñ³óÝáõÙ ¿ ÝÛ³ñ¹»ñÁ, Ñëï³Ï»óÝáõÙ Ùïù»ñÁ, ÇÝã­ å»ë ݳ¢ª ϳñ·³íáñáõÙ ß³ù³ñ³Ë­ ïÁ, »ñÇϳÙÝ»ñÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¢ ³ÕÇÝ»ñÇ ýáõÝÏódzݻñÁ: ²Ûë ·áõÛÝÝ û·ÝáõÙ ¿ ݳ¢ ½³ñ·³óÝ»É ÇÝïáõÇódzÝ, Ýå³ëïáõÙ ¿ ÇÝùݳíëï³ÑáõÃÛ³Ý Ó¢³­ íáñÙ³ÝÁ: γåáõÛïÝ áõÝÇ ÃáõɳóÝáÕ­ ѳݷëï³óÝáÕ ³½¹»óáõÃÛáõÝ, ϳñáÕ ¿ û·ï³Ï³ñ ÉÇÝ»É ³ÝùÝáõÃÛ³Ý ¢ ùÇíÏá­ Ïáñ¹­³Ï³Ýç ѳٳϳñ·Ç ˳ݷ³ñÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï: ºÃ» ÇÝùݳí»ñÉáõÍÙ³Ý ¢ ³Ý¹áññÇ Ï³ñÇù áõÝ»ù, ϳñáÕ »ù ¹ÇÙ»É Ï³åáõÛïÇ û·ÝáõÃÛ³ÝÁ: ³ݳù³·áõÛÝÝ û·ÝáõÙ ¿ å³Ñ­ å³Ý»É ÝÛ³ñ¹³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Á, áõÕ»ÕÝ áõ ÝÛ³ñ¹»ñÁ, ÇÝãå»ë ݳ¢ Ýå³ëïáõÙ ¿ ·»Õ³·Çï³Ï³Ý Ùï³ÍáÕáõÃÛ³Ý Ó¢³­ íáñÙ³ÝÁ: êåÇï³ÏÝ ³ñ¹Ûáõݳí»ï ¿ Ùï³­ íáñ ¢ ýǽÇÏ³Ï³Ý ·»ñɳñí³ÍáõÃÛ³Ý

³ñ¹ÛáõÝùáõÙ Ãáõɳó³Í Ù³ñ¹Ï³Ýó ѳ­ Ù³ñ: ²ÛÝ ³é³ÝÓݳѳïáõÏ ¿ Çñª Ý»ñ­ ¹³ßݳÏáõÃÛáõÝÁ ¢ »ñ¢³Ï³ÛáõÃÛáõÝÁ ËóÝáÕ Ñ³ïÏáõÃÛ³Ùµ: ºÃ» áñáß»óÇù Ó»ñ ³éáÕç³Ï³Ý íÇ­ ׳ÏÁ µ³ñ»É³í»É ·áõÛÝ»ñÇ û·ÝáõÃÛ³Ùµ, í»ñóñ»ù Ó»½ ³ÝÑñ³Å»ßï ·áõÛÝÇ áñ¢¿ ³é³ñϳ, ·áõݳÝϳñ ϳ٠å³ñ½³å»ë ·áõݳíáñ ÃáõÕà ¢ ûñí³ Ù»ç ÙÇ ù³ÝÇ ³Ý·³Ù (ó³ÝϳÉÇ ¿ª 4­5) 5­10 ñáå»áí ݳۻù ³Û¹ ·áõÛÝÇÝ: γñáÕ »ù Ó»½ ³Ù»­ Ýáõñ ßñç³å³ï»É ³Û¹ ·áõÛÝÇ Ñ³×»ÉÇ ³é³ñϳݻñáí ϳ٠ѳ·Ý»É ³ÝÑñ³­ Å»ßï ·áõÛÝÇ Ñ³·áõëï: ÆëÏ ùÝÇó ³é³ç ß³ï ³ñ¹Ûáõݳí»ï ÏÉÇÝÇ ÷³Ï»É ³ãù»ñÁ ¢ å³ïÏ»ñ³óÝ»É, áñ ·ïÝíáõÙ »ù ѳٳ­ å³ï³ëË³Ý ·áõÛÝÇ ·»ñ³ÏßéáõÃÛ³Ùµ Çñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ù»ç (³ë»Ýùª ϳåáõÛï ³ÉÇùÝ»ñÇ Ù»ç »ù ϳ٠ݳñÝç»ÝÇÝ»ñÇ åáõñ³ÏáõÙ):

лï·ñáõÃÛáõÝ: ºÃ» ³Ý·³Ù ßáß³÷»­ ÉÇ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ ãѳëÝ»ù, ûñí³ Ù»ç ÙÇ ù³ÝÇ ³Ý·³Ù ÉÇóù³Ã³÷í»Éáõ ѳ×áõÛùÁ ³ÝϳëÏ³Í Ïí³Û»É»ù:

3

65

гٳñÇ ¹»ÙùÁ

гϳé³Ï ³Ù»Ý ÇÝãǪ ³åñ»É ¿ å»ïù...

§ºë ß³ï ³­éáÕç Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»ñ ·Ç­ï»Ù, á­ñáÝù ³­éáÕç Ñá­·Ç­Ý»ñ áõ­ Ý»Ý, µ³Ûó ÃáõÛÉ ½³ñ­·³­ó³Í áõ­Õ»Õ: º­Ã» áõ­Õ»ÕÝ ³­éáÕç ã¿, Ù³ñ­ÙÇ­ÝÁ ßáõï ÏÙ»é­ÝǦ... èáõ­µ»Ý г˭í»ñ¹­Û³ÝÝ ³­éáÕ­çáõí Û³Ý ³ñ­Ù³ï­Ý»­ñÁ ÷ÝïñáõÙ ¿ ½³ñ­ ·³­ó³Í µ³­Ý³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý Ù»ç: ÜÛáõÃÁª ÈÇ­ÉÇà ØÏñïãÛ³ÝÇ Èáõë³ÝϳñÝ»ñÁª ºÕdz Ü»ñë»ëÛ³ÝÇ

èáõµ»Ý гËí»ñ¹Û³Ý ºñ·³Ñ³Ý

- ÆÝã­ù³­Ýá±í­ ¿ èáõ­µ»Ý г˭í»ñ¹­Û³Ý ³ñ­í»ë­ï³­·»ïÝ áõ Ù³ñ­¹Ý áõ­ß³¹­ñáõíÛáõÝ ¹³ñÓ­ÝáõÙ Çñ ³­éáÕ­çáõí۳­ÝÁ: - ºë ³­é³Ýӭݳ­å»ë ß³ï ã»Ù Ñ»­ ï³ùñùñ­íáõÙ ÇÙ ³­éáÕ­çáõí۳ٵ áõ ã»Ù Ñ»ï¢áõÙ ÇÝÓ: è»­ÅÇ­Ùáí ã»Ù ëÝíáõÙ, µ³Ûó ëÇ­ñáõÙ »Ù ѳ­Ùáí µ³­Ý»ñ áõ­ï»É: Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ ûñ·³Ýǽ٠áõÝÇ Çñ ³­é³Ýӭݳ­Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: سñ¹ å»ïù ¿ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùáõ٠ϳ­ñá­ Õ³­Ý³ ׳­Ý³­ã»É Çñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ ¢ ß³ñÅ­ í»É Áëï Çñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ³­é³Ýӭݳ­Ñ³ï­ Ïáõí۳Ý: ä»ïù ã¿ Ñ»ï¢»É ÙdzÛÝ µÅßÏÇ ËáñÑáõñ¹Ý»ñÇÝ, á­ñáí­Ñ»ï¢ µÅÇß­ÏÁ ϳ­ ñáÕ ¿ Áݹ­Ñ³­Ýáõñ Ëáñ­Ñáõñ¹­Ý»ñ ï³É, ÇëÏ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ Ù³ñ¹ å»ïù ¿ Çñ ³å­ñ»­ ɳ­Ï»ñåÝ áõ­Ý»­Ý³: - ¸áõù ׳­Ý³­ãá±õÙ­ »ù Ò»ñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ³­é³Ýӭݳ­Ñ³ï­ÏáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: - â·Ç­ï»Ù` áñ­ù³­Ýáí »Ù ×³­Ý³­ãáõÙ, µ³Ûó ·Ç­ï»Ù, û ³ÛÝ ÇÝã ¿ ÇÝÓ­ÝÇó å³­ ѳݭçáõÙ: ܳË` »ë ã»Ù ÍËáõÙ, ³­í»­ÉÇ ×Çßï` ³ß­Ë³­ïáõÙ »Ù ùÇã ÍË»É. µñáÝË­

66

3

»ñë ÃáõÛÉ »Ý, ÇëÏ Í˳­ËáïÝ ³½­¹áõÙ ¿ ¹ñ³Ýó íñ³: ä³­ï³­ÑáõÙ ¿, áñ ³­ÙÇë­Ý»­ ñáí ã»Ù ËÙáõÙ, µ³Ûó å³­ï³­ÑáõÙ ¿ ݳ¢, áñ ³­é³Ýó áõ­ï»­Éáõ Ù»Ï ³­ÙÇë ³­ÝÁݹ­Ù»ç ËÙáõÙ »Ù: ÆÝã-áñ ѳ­ïáõÏ ¹»­Õ³­ïáÙ­ë»ñ ãáõ­Ý»Ù é»­ÅÇ­Ùáí ³å­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: - ÐÇ­ßáõÙ »Ù, áñ ï³­ñÇ­Ý»ñ ³­é³ç ÇÝã-áñ ³­éáÕ­ç³­Ï³Ý ËݹÇñ­Ý»ñ áõ­Ý»Çù...

- ²­éáÕ­ç³­Ï³Ý ËݹÇñë ÉÛ³ñ­¹Ç »­ñ³­ÏÇ Ëó³­ÝáõÙÝ ¿ñ: àã áù ã·Ç­ïÇ, û ¹³ ÇÝ­ãÇó ¿ ³­é³­ç³­ÝáõÙ: ÐÇ٭ݳ­Ï³­Ýáõ٠ϳ­Ý³Ûù »Ý ¹ñ³­Ýáí ÑÇ­í³Ý­¹³­ÝáõÙ, µ³Ûó ¹» »ë ¿É ÑÇ­ í³Ý­¹³­ó³... à­ñáß ÙÇ­çá­ó³­éáõÙ­Ý»ñ Ó»é­ Ý³ñ­Ï»­Éáõó Ñ»­ïá µáõÅ­í»­óÇ: - Ò»ñ Ï۳ݭùÇÝ Éáõñç íﳱݷ­¿ñ ëå³é­ ÝáõÙ: - ²Ý­ßáõßï, á­ñáí­Ñ»ï¢ »­ñ³­ÏÁ ͳÏÍÏ­ í»É ¿ñ áõ ¹³ñ­Ó»É ó³Ýó, ÇëÏ çáõ­ñÁ ÉóíáõÙ ¿ñ á­ñá­í³ÛÝë: - ö³ë­ïá­ñ»Ý ¸áõù Ù³ñ¹ »ù, á­ñÁ Ï۳ݭ ùÁ Ïáñó­Ý»­Éáõ íï³Ý­·Ç ³­é³ç ¿ ϳݷ­Ý³Í

»­Õ»É: ÆëÏ ¹ñ³­ÝÇó Ñ»­ïá Ò»ñ ϻݭ볭ϻñ­ åáõÙ ÇÝ­ãÁ ÷áË­í»ó: - ´Ý³í á­ãÇÝã: ºë ³é­Ñ³­ë³­ñ³Ï ß³ï ùÇã Ù³ñ¹­Ï³Ýó »Ù ׳­Ý³­ãáõÙ, áí­ù»ñ ÷áË­íáõÙ »Ý: γ­ñáÕ »ë ÇÝã-áñ ų­Ù³­Ý³Ï ù»½ ϳ٠¹Ç­Ù³­óÇ­Ýǹ ˳­µ»É, µ³Ûó...

- ÆëÏ ã»±ù í³­Ë»­ÝáõÙ, áñ ϳ­ñáÕ »ù ÝáõÛÝ íï³Ý­·Ç ³­é³ç Ýá­ñÇó ϳݷ­Ý»É: - ºë ³é­Ñ³­ë³­ñ³Ï áãÝ­ãÇó ã»Ù í³­ Ë»­ÝáõÙ: ØdzÛÝ á­ñáß ý᭵dz­Ý»ñ áõ­Ý»Ù. µ³½­ÙáõíÛáõÝ ã»Ù ëÇ­ñáõÙ, ¹åñá­óÇ ½³Ý­·Á ã»Ù ëÇ­ñáõÙ, ³Ù­µáË ã»Ù ëÇ­ñáõÙ, ÙÇ Ëáë­ ùáí...

- ÐÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÇó Ñ»­ïá Ò»ñ ëï»Õ­Í³­ ·áñ­ÍáõÃ­Û³Ý Ù»ç ¿±É­ÇÝã-áñ µ³Ý ã÷áË­í»ó: - ¸³ ³ñ­¹»Ý ѳݭ¹Ç­ë³­ï»­ëÇ ¹³­ï»­Éáõ ѳñóÝ ¿: ºë ѳ­ïáõÏ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»ñ ã»Ù ½·³­ó»É: àõÕ­Õ³­ÏÇ ÙÇßï å»ïù ¿ ·ñ»É É³í ¢ ѳ­Ù³­ã³÷ Ù»­Õ»­¹Ç: ì»ñ­ç³­å»ë å»ïù ¿ Ù³ñ¹­Ï³Ýó µáõ­Å»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ·ñ»É: - ¸áõù ÇÝù­Ý»ñ¹ µáõÅ­íá±õÙ­ »ù Ò»ñ ëï»Õ­Í³­·áñ­Íáõí۳ٵ: -¸» ÇÝã-áñ µ³Ý ÙÇ­çÇó¹ ¹áõñë ¿ ·³­ÉÇë ¢ ¹³ É³í ¿: ¶á­Ý» ÉÇó­ù³­Ã³÷­í»­Éáõ Ñݳ­ ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ áõ­Ý»ë:

Êáñ³·Çñ - ²­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ñ»ï ϳå­í³Í DZÝã Ëáñ­ Ñáõñ¹ Ïï³ù Ò»ñ ѳݭ¹Ç­ë³­ï»­ëÇÝ: -º­Ã» ï³­ñÇ­Ý»ñ ß³­ñáõ­Ý³Ï ÇÙ ³­éáÕ­ çáõíÛáõ­ÝÁ ãù³Û­ù³­Û»Ç, ³­å³ µ³­ñá­Û³­ Ï³Ý Ç­ñ³­íáõÝù Ïáõ­Ý»­Ý³­ÛÇ ÇÝã-áñ Ëáñ­ Ñáõñ¹­Ý»ñ ï³­Éáõ: ²Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹­Ý»­ñÇÝ Ëáñ­Ñáõñ¹ Ïï³­ÛÇ, áñ ÙÇë ³­í»­ÉÇ ùÇã û·­ï³­·áñ­Í»Ý ¢ ËÙ»Ý µÝ³­Ï³Ý ÑÛáõ­Ã»ñ: Þ³ï Ïáõ­½»­Ý³­ÛÇ` г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ³ÛÝ­ åÇ­ëÇ ¹ÇÏ­ï³­ïáõ­ñ³ ÉÇ­Ý»ñ, áñ ÍË»ÉÝ ³ñ­ ·»É­í»ñ: ºë »ñ­µ»ÙÝ µÝ³½­¹áí »Ù ß³ñÅ­íáõÙ ¢ ¹³ ×Çßï ¿ ¹áõñë ·³­ÉÇë: ú­ñǭݳÏ` µ³ñÓ­ ñ³­ÝáõÙ »Ù ë³ñ, ÇÝã-áñ Ëá­ï»ñ »Ù áõ­ ïáõÙ, ѳ­×³­Ë³­ÏÇ ÑÛáõ­Ã»ñ »Ù ËÙáõÙ: ºë ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ ѳ­í³­ïáõÙ »Ù ÇÙ µÝ³½­¹ÇÝ: ÆëÏ »­Ã» ³é­Ñ³­ë³­ñ³Ï ³­éáÕ­çáõí Ûáõ­ÝÇó »Ýù Ëá­ëáõÙ, ³­å³ ³Ûë ù³­Õ³­ ùáõÙ ³å­ñ»ÉÝ ³ñ­¹»Ý Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ¿ í³­ ï³­éáÕç ÉÇ­Ý»É, á­ñáí­Ñ»ï¢ ù³­Õ³­ùÇ û¹Ý áõ ¿­Ïá­Éá­·Ç³Ý ³Õ­ïáï­í³Í »Ý: ´³­óÇ

³Û¹, Ù»Ýù Ïáñó­ñ»­óÇÝù Ç٠ų­Ù³­Ý³Ï­í³ ºñ¢³­ÝÁ, ¢ ³Ûë ³Ý­×³­ß³Ï ׳ñ­ï³­ñ³­ å»­ïáõíÛáõ­ÝÁ, íëï³Ñ »Ù, áñ ÙÇ ß³ñù Ñá­·»­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ å³ï­×³é ¿ ¹³é­ÝáõÙ: ´³Ý­ïÇ ÝÙ³Ý ß»Ý­ù»­ñÝ ³½­ ¹áõÙ »Ý Ù³ñ­¹áõ Ñá­·»­µ³­ÝáõÃ­Û³Ý íñ³ ¢ ×Ýßí³­ÍáõíÛáõÝ áõ ëÃñ»ë »Ý ³­é³­ç³ó­ ÝáõÙ: ²Ûë í»ñ­çÇÝ ×³­Ý³­å³ñÑ­Ý»­ñÁ ß³ï ѳ­í³­Ý»­óÇ, µ³Ûó ¹ñ³Ýù ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ ׳­Ý³­å³ñÑ­Ý»ñ »Ý... ²­Ù»Ý Ù»ÏÝ Çñ »­ëÁ ѳë­ï³­ï»­Éáõ ѳ­ Ù³ñ ëïá­ñ³ó­ÝáõÙ ¿ ¹Ç­Ù³­óÇ­ÝÇÝ: Ø»Ýù ³å­ñáõÙ »Ýù ÙÇ Ñ³­ë³­ñ³­ÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç, áñ­ï»Õ ³Ù»Ý ÇÝã ßáõé ¿ »Ï»É ·ÉËÇí³Ûñ: ²Ûë ·é»­ÑÇÏ Ñ³­ñ³­µ»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù µÝá­ñáß »Ý ³Ý­óáõ­Ù³­ÛÇÝ Ñ³­ë³­ñ³­Ïáõí۳­ ÝÁ, ϳ­ñáÕ »Ý ß³ï ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ áõ ³Õ­ï»­ÕáõíÛáõÝ­Ý»ñ ³­é³­ç³ó­Ý»É: ¶ñ³­·»ï Ù³ñ­¹ÇÏ ß³ï ùÇã »Ý, ÇÝãÝ ¿É ѳݭ·»ó­ÝáõÙ ¿ í³ï ³­éáÕ­çáõí۳Ý: Ø»ñ Åá­Õá­íáõñ­¹Á å»ïù ¿ áõ­Å»Õ ·ïÝíÇ ¢ ѳ­ ϳ­é³Ï ³­Ù»Ý ÇÝ­ãÇ áõ µá­Éá­ñÇÝ, ³å­ñÇ:

3

67

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ

ÑÒÐÀÕÈ Âåçäåñóùèé íàó÷íî-òåõíè÷åñêèé ïðîãðåññ, ëèòåðàòóðà ëþáîãî æàíðà è âêóñà, ñìåëàÿ îäåæäà, ìîäíûå òåíäåíöèè – âñå ýòè íîâøåñòâà íåîáõîäèìûå è íóæíûå ÷åëîâå÷åñòâó èçìåíåíèÿ. Òåêñò: Êíàðèíå Ñàðêèñÿí

Ñ

àìûì ÿðêèì íîâøåñòâîì ÿâëÿåòñÿ òî, ÷òî ëþäè íàêîíåöòî èçáàâëÿþòñÿ îò ñîáñòâåííûõ ïðåäðàññóäêîâ, ëîìàþò çàêîðåíåëûå ñòåðåîòèïû è ñòàíîâÿòñÿ áîëåå ñâîáîäíûìè. Õîòÿ, íåñìîòðÿ íà ýòî, åñòü è ëþäè, êîòîðûå íå âûíîñÿò íîâîå, îñòàâàÿñü çàêðûòûìè â ñâîåì ìàëåíüêîì òåìíîì ìèðå, ãäå öàðÿò ãðóáûå è

Ñòðàõ ïðîèãðûøà êîòîðîãî áîÿòñÿ ìóæ÷èíû, áîÿçíü íå îïðàâäàòü îæèäàíèé ðîäèòåëåé, ñâîåãî îêðóæåíèÿ è æåíùèí, ïðåâðàøàåò ìóæ÷èí â àãðåññèâíûõ íåâðîòèêîâ.

68

3

ñòðàííûå òðàäèöèè. Ê òàêèì ëþäÿì îòíîñÿòñÿ ìóæ÷èíû, êîòîðûå íåíàâèäÿò óìíûõ, ñàìîñòîÿòåëüíûõ æåíùèí è èíîãäà, â ãëóáèíå äóøè, áîÿòñÿ èõ. Äåíü çà äíåì âîçðàñòàåò âëèÿíèå æåíùèíû â îáùåñòâå. Ìû íå ãîâîðèì î âñåîáùåé ôåìèíèçàöèè, à ïîîùåðÿåì âûïîëíåíèå ðóêîâîäÿùåé ðîëè æåíùèíû ïî÷òè âî âñåõ ñôåðàõ äåÿòåëüíîñòè. Èòàê, ïî÷åìó ìóæ÷èíû áîÿòñÿ óìíûõ æåíùèí? Íåìåöêèé ïñèõîëîã Âèëüãåëüì Éîíåí îòìåòèë, ÷òî îñíîâíîå ðàçëè÷èå ìåæäó ìóæñêîé è æåíñêîé ïñèõîëîãèåé ñîñòîèò â òîì, ÷òî ìóæ÷èíû áîÿòñÿ ïîêàçûâàòü ñâîè èñòèííûå ýìîöèè è ÷óâñòâà, òàêêàê ðîëü ìóæ÷èíû ýòî ãåðîé-ïîáåäèòåëü, äîêàçûâàþùèé ñâîþ ñèëó, ñòîéêîñòü, âëàñòü è öåëåóñòðåìëåííîñòü. Íåîáõîäèìîñòü áîðüáû è ïðåîäîëåíèå òðóäíîñòåé ïóãàåò ìóæ÷èí. Áîëüøèíñòâî èç íèõ îáðå÷åíû íà ïðîèãðûø. Ïîáåæäåííûå èùóò

êîìïåíñàöèþ, ñòðåìÿòñÿ âëàñòâîâàòü íàä æåíùèíàìè, äåòüìè èëè ïîä÷èíåííûìè. Òàéíûé ñòðàõ áóäóùåãî ïðîèãðûøà êîòîðîãî áîÿòñÿ ìóæ÷èíû, áîÿçíü íå îïðàâäàòü îæèäàíèé ðîäèòåëåé, ñâîåãî îêðóæåíèÿ è æåíùèí, âñå ýòî ïðåâðàøàåò ìóæ÷èí â àãðåññèâíûõ, æóòêèõ íåâðîòèêîâ. Âûõîä èç ýòîãî ïîëîæåíèÿ Éîíåí âèäèò â òîì, ÷òîáû íàó÷èòü ìóæ÷èí íå ïðÿòàòü ñâîè ýìîöèè è îòêðîâåííî äåìîíñòðèðîâàòü èõ. Æåíùèíû âíóøàþò ìóæ÷èíàì ñòðàõ ïîòîìó, ÷òî íå ñêðûâàþò ñâîé âíóòðåííèé ìèð, äîâåðÿþò ñâîèì îùóùåíèÿì, ñòðåìÿòñÿ óñòàíîâèòü äóõîâíóþ áëèçîñòü ñ ñîáåñåäíèêîì, ÷òî äëÿ ìóæ÷èí ÿâëÿåòñÿ íåäîïóñòèìûì. Ðåçóëüòàòîì ïåðå÷èñëåííîãî ñòàíîâèòñÿ âûáîð ìóæ÷èíû áîëåå ìîëîäîé, ïîä÷èíåííîé è çàâèñèìîé ñïóòíèöû. Îöåíèâàÿ ñâîé âíóòðåííèé ìèð ëèøü íåêîòîðûå ìóæ÷èíû ñ÷èòàþò

Ðá·»µ³ÝÇ ³ÝÏÛáõÝ ñîáñòâåííóþ àãðåññèâíîñòü (àãðåññèÿ ÿâëÿåòñÿ ïðîäóêòîì ñòðàõà), êàê ðåçóëüòàò íåóâåðåííîñòè â ñåáå. Íåóâåðåííûé â ñåáå ìóæ÷èíà, êîòîðûé íå ìîæåò ðåàëèñòè÷íî îöåíèòü íè ñåáÿ, íè îêðóæàþùèé ìèð, íóæäàåòñÿ â ïîä÷èíåííîé æåíùèíå äëÿ òîãî, ÷òîáû èçáåæàòü ñêðûòûõ âíóòðåííèõ ïðîáëåì. È åñëè òà æå ñàìàÿ ïîä÷èíåííàÿ æåíùèíà ïåðåñòàåò ïîä÷èíÿòñÿ, îíà ñòàíîâèòñÿ äëÿ ìóæ÷èíû î÷åíü îïàñíîé. Âî ìíîãèõ ñîöèàëüíûõ êóëüòóðàõ íåóâåðåííîñòü ñ÷èòàåòñÿ íåãàòèâíûì, íåäîñòîéíûì äëÿ íàñòîÿùåãî ìóæ÷èíû. Ïîýòîìó è ñòðàõè îñòàþòñÿ ñêðûòûìè, à áîëüøèíñòâî îòðèöàåò è âîâñå åãî ñóøåñòâîâàíèå – êàê áû íå ïîâðåäèòü ðåïóòàöèè ãåðîÿ-ïîáåäèòåëÿ. Ïîáåäà íàä ñòðàõîì – çàäà÷à òðóäíàÿ è òðåáóþùàÿ ìíîãî âðåìåíè. Íàäî êîíêðåòíî îòäàòü âîëþ ñâîèì ÷óâñòâàì è ïîíÿòü ñóòü è èñòîê ïðîáëåìû, ÷òî ìíå êàæåòñÿ æåíùèíàì äàåòñÿ ëó÷øå ìóæ÷èí. Åñëè õîòèòå óäîñòîâåðèòüñÿ â ïðàâîòå ýòèõ ñëîâ, òî ïðÿìî ñåé÷àñ ñïðîñèòå 10 ìóæ÷èí, èìåþòñÿ ëè òàê íàçûâàåìûå ìóæñêèå ñòðàõè, âîñåìü èç äåñÿòè áóäóò óòâåðæäàòü, ÷òî òàêèå ñòðàõè èì íåâåäîìû. Èòàê, ðàçëè÷èÿ â âîñïèòàíèè ìàëü÷èêîâ è äåâî÷åê çàêëþ÷àåòñÿ â òîì, ÷òî ìàëü÷èêîâ óòåøàþò ðåæå, íå âíóøàþò îòðèöàòåëüíîãî îòíîøåíèÿ ê áóéíîìó ïîâåäåíèþ, âïëîòü äî îòêðîâåííûõ ïðîÿâëåíèé àãðåññèâíîñòè, çà êîòîðûõ èõ ðåæå íàêàçûâàþò, ëàñêàþò èõ êðàéíå ðåäêî, è ïðè ýòîì òðåáóþò îò íèõ äîñòèæåíèé è óñïåõîâ. Ïðîÿâëÿåòñÿ ñòðàõ è íåóâåðåííîñòü, à òàêæå äåôåöèò íåæíîñòè, ëþáâè è ëàñêè.  ñîâðåìåííîì îáùåñòâå ñóùåñòâóåò òàê íàçûâàåìàÿ áîðüáà ïîëîâ. Ýòî áîðüáà íå çà ëþáîâü, ýòî ñîïåðíè÷åñòâî çà ñîöèàëüíîå è ïîëèòè÷åñêîå ðàâíîïðàâèå. Íåïðèìèðèìûå ïðîòèâíèêè â áîðüáå çà âëàñòü ìóæ÷èíà è æåíùèíà, õîòÿò óñòàíîâèòü ñâîè ïðàâèëà è êàíîíû. À âîò çäåñü è ìóæ÷èíà ñòàëêèâàåòñÿ ñ òîé ñàìîé ñèëüíîé æåíùèíîé, ìóæ÷èíà òåðÿÿ ñîáñòâåííóþ õîëîäíîêðîâíîñòü íà÷èíàåò áîðüáó

ïðîòèâ ñèëüíûõ æåíùèí. Èíòåðåñíî, ÷òî äàæå ïðè îáùåíèè ñ óìíîé æåíùèíîé ìóæ÷èíû èíîãäà ñîìíåâàþòñÿ â ñåáå, âåäü îí âîîðóæåí äëÿ ìóæñêèõ èãð. Âåäü æåíñêàÿ ñèëà ìàëî ïîõîæà íà ìóæñêèå ñòðàòåãèè ïðîòèâîáîðñòâà, è ïîýòîìó ìû ñòàâèì ìóæ÷èí â òóïèê. Áûòü ïîä÷èíåííûì ìóæ÷èíå è áûòü ïîä÷èíåííûì æåíùèíå, ýòî äâå ðàçíûå âåùè. Ýòî âûõîäèò çà âñå ðàìêè ïðèëè÷èÿ! Êàê ìîæåò ìóæ÷èíà ïîä÷èíèòüñÿ æåíùèíå. Ñòðàõ ïåðåä ñèëüíîé æåíùèíîé ïåðåõîäèò â ñòðàõ ïåðåä æåíùèíîé âîîáùå. À ðåçóëüòàò ýòîãî - ìóæ÷èíà ïåðåä æåíùèíîé ïî÷òè âñåãäà îñòàåòñÿ â ïðîèãðûøå. Íå íàäî çàáûâàòü äîðîãèå æåíùèíû, ÷òî èíîãäà íàäî ïðîÿâëÿòü ñëàáîñòü è ðîáêîñòü, âåäü íàøè ìóæ÷èíû ëþáÿò ðîëü ãåðîåâ-õðàáðåöîâ. Òàê íå íàäî îòêðûâàòü âñå êîçûðíûå êàðòû, ïðîÿâèòå ÷óòü-÷óòü ñíèñõîäèòåëüíîñòü è ïîïðîáóéòå óìíûì îáðàçîì ïîìåíÿòü êóðñ òå÷åíèÿ áåç ëèøíèõ æåðòâ.

ÌÓÆ×ÈÍÛ ÁÎßÒÑß Îêàçàòüñÿ íåñîñòîÿòåëüíûìè â ðàçíûõ ñôåðàõ: â ïðîôåññèîíàëüíîé ñôåðå, â ñåêñóàëüíîé æèçíè. Ïîòåðÿòü ñâîé “âåñîìûé” àâòîðèòåò, ðåïóòàöèþ â îáùåñòâå Ñòàòü ïîñìåøèùåì Îêàçàòüñÿ â ïîä÷èíåííîì ïîëîæåíèè Îêàçàòüñÿ îáìàíóòûì Áîÿòñÿ îáíàðóæèòü ñâîþ ñëàáîñòü

3

69

ܳ ¢ Ý»

Ñêîëüêî òåñòîñòåðîíà íàäî ìóæ÷èíå?

Êàæäûé ÷åòâ¸ðòûé ìóæ÷èíà â ìèðå ïîñëå 40 ëåò èìååò ïðîáëåìû ñ ïîòåíöèåé. Íî íè îäèí íå ãîòîâ ðàñêðûòü ýòó òàéíó ïóáëè÷íî. Òåêñò: Ìåñðîï Ãàëñòÿí

Ãëàâíîå, ÷òî îòëè÷àåò íàñòîÿùåãî ìóæ÷èíó îò ïðîñòî îñîáè ìóæñêîãî ïîëà, - ãîðìîí òåñòîñòåðîí. Ïðîùå ãîâîðÿ, ìóæñêàÿ ñèëà íàïðÿìóþ çàâèñèò îò êîëè÷åñòâà ýòîãî ãîðìîíà â êðîâè. Òåñòîñòåðîí â íîðìå âûðàáàòûâàåòñÿ â íè÷òîæíîì êîëè÷åñòâå: íåñêîëüêî ìèëëèãðàììîâ â ñóòêè. Íî ýòîé òîëèêè õâàòàåò, ÷òîáû ïîääåðæèâàòü è âëèÿòü íà æèçíåäåÿòåëüíîñòü âñåãî îðãàíèçìà. Òåñòîñòåðîí îòâå÷àåò çà âòîðè÷íûå ïîëîâûå ïðèçíàêè, çà ïîëîâîå âëå÷åíèå (ëèáèäî), ýðåêöèþ, ñåêñóàëüíîå ïîâåäåíèå è îáðàçîâàíèå ñïåðìû. Áåç òåñòîñòåðîíà íå ðàáîòàþò íîðìàëüíî ñåðäå÷íî-ñîñóäèñòàÿ, íåðâíàÿ, êðîâåíîñíàÿ è ìî÷åâûäåëèòåëüíàÿ ñèñòåìû ìóæ÷èíû. Çàâèñÿò íàïðÿìóþ îò íåãî òàêæå ðàáîòîñïîñîáíîñòü, òâîð÷åñêèé ïîòåíöèàë, ïàìÿòü, íàñòðîåíèå è äàæå õàðàêòåð.

70

3

Ïîìîãóò òîëüêî æåíùèíû Ïðèìåðíî ñ 30-ëåòíåãî âîçðàñòà óðîâåíü òåñòîñòåðîíà ñíèæàåòñÿ ñàì ïî ñåáå íà 1-2 ïðîöåíòà â ãîä.  ðåçóëüòàòå ê 50-55 ãîäàì îñòà¸òñÿ ïîëîâèíà îò òîãî, ÷òî áûëî â ìîëîäîñòè. Íåêîòîðûå âðà÷è ñ÷èòàþò: «×åì ìåíüøå òåñòîñòåðîíà, òåì êîðî÷å ïóòü ê ñìåðòè». Òî åñòü ñóùåñòâóåò ïðÿìàÿ ñâÿçü ìåæäó êîëè÷åñòâîì ìóæñêîãî ãîðìîíà è ãèïåðòîíèåé, ñàõàðíûì äèàáåòîì, èøåìè÷åñêîé áîëåçíüþ ñåðäöà, äðóãèìè çàáîëåâàíèÿìè. Ïðîáëåìû ñ ýðåêöèåé ãîâîðÿò â ïåðâóþ î÷åðåäü î ñîñòîÿíèè ñîñóäîâ â îðãàíèçìå.  ìóæñêîì «äîñòîèíñòâå» îíè ñàìûå óçêèå è òîíêèå, à ïîòîìó èõ ðàáîòà áîëåå ïîêàçàòåëüíà. Ñîñóäîâ ñåðäöà âåäü âíåøíå íå óâèäåòü. Òàê âîò, ýðåêòèëüíàÿ äèñôóíêöèÿ ãîâîðèò î òîì, ÷òî ó ìóæ÷èíû óæå åñòü ïðîáëåìû ñ ñåðäå÷íî-ñîñóäèñòîé ñèñòåìîé. Íå èñêëþ÷¸í è äèàáåò, ïðîòåêàþùèé ïîêà â ñêðûòîé ôîðìå. Ïîýòîìó õîðîøèé óðîëîã îáÿçàòåëüíî ïîðåêîìåíäóåò ìóæ÷èíå ñäàòü àíàëèçû íà ãîðìîíû è ñàõàð, ïîëó÷èòü êîíñóëüòàöèþ êàðäèîëîãà.

Ìóæñêîé êëèìàêñ Ïî÷åìó êîëè÷åñòâî òåñòîñòåðîíà ñ âîçðàñòîì ïàäàåò? Ïîòîìó ÷òî â êðîâè ïîÿâëÿåòñÿ îñîáûé áåëîê, ñâÿçûâàþùèé ïîëîâûå ãîðìîíû, ÷òî è ïðèâîäèò ê

óìåíüøåíèþ òåñòîñòåðîíà. Ðàçâèâàåòñÿ ñîñòîÿíèå, êîòîðîå íà ÿçûêå ìåäèöèíû íàçûâàåòñÿ «âîçðàñòíîé ãèïîãîíàäèçì». Åñòåñòâåííîå ïàäåíèå òåñòîñòåðîíà ìîæíî çàòîðìîçèòü, íî äëÿ ýòîãî ïðèä¸òñÿ ïîñòàðàòüñÿ. Íå êóðèòü, íå ïèòü, íå òîëñòåòü, çàíèìàòüñÿ ñïîðòîì. Êòî æ ïðîòèâ, íî êòî ýòî âûäåðæèò? Íèêàêîé ìîòèâàöèè íå õâàòèò, ÷òîá òàê ñåáÿ äåðæàòü â óçäå. Âîçðàñòíîé ãèïîãîíàäèçì îáðàçíî íàçûâàþò ìóæñêèì êëèìàêñîì. Êàê è ó æåíùèí, ýòî ñîñòîÿíèå ìîæåò ñîïðîâîæäàòüñÿ âíåçàïíûìè ïðèëèâàìè æàðà ê ëèöó, øåå, âåðõíåé ÷àñòè òóëîâèùà, ðàçäðàæèòåëüíîñòüþ, óòîìëÿåìîñòüþ, áåññîííèöåé, äåïðåññèåé, áîëÿìè â îáëàñòè ñåðäöà, ñíèæåíèåì ïîëîâîãî âëå÷åíèÿ è óìåíüøåíèåì ÿðêîñòè îùóùåíèé îò ñåêñà. Î ñíèæåíèè òåñòîñòåðîíà ñèãíàëÿò óâåëè÷èâàþùèåñÿ æèðîâûå îòëîæåíèÿ â îáëàñòè òàëèè (ïðè÷¸ì è â ìîëîäîì âîçðàñòå òîæå), óâåëè÷åíèå ãðóäíûõ æåë¸ç, óìåíüøåíèå ðîñòà âîëîñ íà ëèöå.

×åì áóäåì ëå÷èòü? Êàê ëå÷èòñÿ âîçðàñòíîé ãèïîãîíàäèçì? Ãîðìîíàëüíîé òåðàïèåé, òî åñòü òåñòîñòåðîíîì. Îí áûâàåò â êàïñóëàõ, èíúåêöèÿõ, â âèäå ãåëÿ è ïëàñòûðÿ. Âûáîð ìåòîäà ëå÷åíèÿ îñòà¸òñÿ çà âðà÷îì. Èíòåðåñíî, ÷òî â ãîä äîñòàòî÷íî ÷åòûð¸õ èíúåêöèé òåñòîñòåðîíà, ÷òîáû ïîääåðæèâàòü åãî óðîâåíü â íîðìàëüíîì ñîñòîÿíèè. ×òî ýòî äà¸ò? Âî-ïåðâûõ, âíåøíå ìóæ÷èíà ïîäòÿãèâàåòñÿ è õóäååò áåç äèåò. Çà ãîä ñàìè ñîáîé ñïîëçàþò 6 ëèøíèõ êèëîãðàììîâ. Åñëè óìåíüøèòü òàëèþ âñåãî íà 1 ñì, òî ðèñê èíôàðêòà ñíèæàåòñÿ óæå íà 3 ïðîöåíòà! Òåñòîñòåðîí íîðìàëèçóåò àðòåðèàëüíîå äàâëåíèå, ñíèìàåò óãðîçó èíñóëüòà è èíôàðêòà. Ïðèõîäÿò â íîðìó ïîêàçàòåëè õîëåñòåðèíà â êðîâè è ñàõàðà. Äèàáåò 2-ãî òèïà èñ÷åçàåò! Íó è ñàìî ñîáîé óâåëè÷èâàåòñÿ ïîòåíöèÿ, óëó÷øàåòñÿ ñåêñóàëüíàÿ æèçíü, ìóæ÷èíà ÷óâñòâóåò ñåáÿ ïîëíûì ñèë è èíòåðåñà ê æèçíè.

ܳ ¢ Ý»

Ìóæñêàÿ

ÑÈËÀ

Ñòàòèñòèêà óòâåðæäàåò, ÷òî ïî÷òè êàæäûé òðåòèé ìóæ÷èíà âðåìÿ îò âðåìåíè ñòàëêèâàåòñÿ ñ ñåêñóàëüíîé ïðîáëåìîé. Ìû â ýòîé ñòàòüå çàòðîíåì ëèøü íåêîòîðûå èíòåðåñíûå ðåöåïòû íàðîäíîé ìåäèöèíû äëÿ ïîâûøåíèÿ ïîòåíöèè.

Ð

àçáåðåìñÿ ñíà÷àëà â òîì, îò÷åãî ñëó÷àåòñÿ ïîíèæåíèå ëèáèäî, êàêèå ôàêòîðû, ïî ñëîâàì ìåäèêîâ, âëèÿþò íà ïîòåíöèþ. Ðàçóìååòñÿ, ìû ñ Âàìè ãîâîðèì î âðåìåííîì ÿâëåíèè, à íå î ñåðüåçíîé áîëåçíè, ïðè êîòîðîé íåîáõîäèìî îáðàùàòüñÿ ê âðà÷ó è, â ïåðâóþ î÷åðåäü, âûÿñíÿòü ïðè÷èíó. Íà âðåìåííîå è îòíîñèòåëüíîå ñíèæåíèå ïîòåíöèè âëèÿþò ðàçíûå îáñòîÿòåëüñòâà. Ýòî õðîíè÷åñêèé ñòðåññ, ôèçè÷åñêèå è ïñèõîëîãè÷åñêèå íàãðóçêè, ñèëüíûå äóøåâíûå ïîòðÿñåíèÿ… Àëêîãîëü è òàáàê òîæå äåéñòâóþò îòðèöàòåëüíî íà ïîòåíöèþ. Êóðåíèå ïðèâîäèò ê ñóæåíèþ ñîñóäîâ, à ýòî ÷ðåâàòî óìåíüøåíèåì êðîâîñíàáæåíèÿ ïîëîâûõ îðãàíîâ. Åñëè íà ïîíèæåíèå ïîòåíöèè ïîâëèÿëà êàêàÿ-òî ñòðåññîâàÿ ñèòóàöèÿ, òî çäåñü ðåöåïò îäèí – äàòü âîçìîæíîñòü îðãàíèçìó îòäîõíóòü (äàæå îò ñåêñà), ðàññëàáèòüñÿ: ëåãêèé ìàññàæ, çàíÿòèÿ éîãîé (ñïåöèàëüíûå óïðàæíåíèÿ àêòèâèçèðóþò êðîâîîáðàùåíèå â îáëàñòè òàçà è ïîëîâûõ îðãàíîâ), àðîìàòíûå âàííû. Õîðîøèé ðåöåïò ðàññëàáëÿþùèå âàííû èç ëàâðîâîãî ëèñòà. Çàâàðèâàåòå ëèñòüÿ è ñëèâàåòå íàñòîé â âàííó, äîáàâëÿåòå íàñòîé èç öâåòêîâ ðîìàøêè, ïðèíèìàåòå ïåðåä ñíîì 15-30 ìèí. Ìåäèêè óòâåðæäàþò, ÷òî åñëè ïðè÷èíîé ïîëîâîãî áåññèëèÿ ÿâëÿþòñÿ ðàçëè÷íûå çàáîëåâàíèÿ, òî îáÿçàòåëüíî íàäî ëå÷èòü îñíîâíóþ áîëåçíü, è òîãäà èñ÷åçíåò è ïðîáëåìà ñ ïîòåíöèåé, à â îñòàëüíûõ ñëó÷àÿõ - óñïîêàèâàòü è óêðåïëÿòü îðãàíèçì. À íà÷àòü íàäî ñ íîðìàëüíîãî ïèòàíèÿ. Èòàê, äëÿ ìóæ÷èí î÷åíü âàæíà, âî-ïåðâûõ, áåëêîâàÿ ïèùà. Ýòî ìÿñî, ðûáà, ÿéöà. Ñòàðûé è âñåì èçâåñòíûé ðåöåïò–ÿè÷íèöà. Ñàìûé

ïðîñòîé âàðèàíò–ÿéöà, îáæàðåííûå â ìàñëå. Äëÿ áîëüøåãî ýôôåêòà ìîæíî ÿè÷íèöó ïðîæàðèòü ñ ëóêîì. Ëóê òàêæå ñïîñîáñòâóåò ïîâûøåíèþ ñåêñóàëüíîé àêòèâíîñòè, äàåò ýíåðãèþ îðãàíèçìó. Êðîìå òîãî, ïîëîâóþ ñèëó ìóæ÷èí ïîâûøàåò ìÿñî, íî ïåðååäàòü íè â êîåì ñëó÷àå íåëüçÿ. Åùå îäèí ðåöåïòýòî áëþäî èç ÿè÷åê áàðàíà. Îáæàðüòå èõ ñ ëóêîì è äîáàâüòå êóðèíûå ÿéöà – âêóñíî è ïîëåçíî. Íà Êàâêàçå ýòî áëþäî ñ÷èòàåòñÿ ÷èñòî ìóæñêèì. Åñëè ìÿñî íàäîåäàåò, åøüòå ðûáó. Ñâåæàÿ, õîðîøî ñâàðåííàÿ ñêóìáðèÿ, áóëüîí èç ðàêà-âñå ýòî ïîìîãàåò óñèëåíèþ ïîëîâîé ïîòåíöèè. Ñåêñóàëüíóþ àêòèâíîñòü ïîâûøàþò ìîðåïðîäóêòû. Óñòðèöû, ðàïàíû, ìèäèè â ïèêàíòíîì ñîóñå áóäóò â ñàìûé ðàç. Äëÿ ñîóñà îáæàðüòå ëóê, äîáàâüòå íåñêîëüêî êàïåëü ëèìîííîãî ñîêà, ñåëüäåðåé, ïåòðóøêó (ýòè òðàâû îáëàäàþò ñòèìóëèðóþùèì äåéñòâèåì) è òîìàòû, âñ¸ ñâàðèòå. Ïðîïå÷åííûå â äóõîâêå óñòðèöû çàëåéòå ýòèì ñîóñîì. Êñòàòè, î ïîìèäîðàõ. Îíè óñèëèâàþò äåÿòåëüíîñòü ïîëîâûõ æåëåç. Ïðàâäà, íàèáîëüøàÿ ïîëüçà äëÿ ìóæ÷èí îò íèõ, åñëè òîìàòû ïðîïå÷ü â äóõîâêå èëè ïîòóøèòü, ò.å. ïîäâåðãíóòü òåïëîâîé îáðàáîòêå. Òåìïåðàìåíòíûå èòàëüÿíöû íå çðÿ ñ÷èòàþò îñíîâîé ìíîãèõ áëþä òàêóþ ñìåñü: òîìàòû, ÷åñíîê, îëèâêîâîå ìàñëî. Èìåéòå âñåãäà ïîä ðóêîé îðåõè, ñåìå÷êè. Îíè ñîäåðæàò âèòàìèí E, êîòîðûé òîæå ïîääåðæèâàåò âàøó ôîðìó. Ãðåöêèå îðåõè, ìèíäàëü, êóíæóò è ò.ï. Êóíæóòíîå ñåìÿ â Èíäèè ñîâåòóþò óïîòðåáëÿòü ñ ìåäîì. Ïîäæàðüòå êóíæóòíûå ñåìåíà è ñìåøàéòå ñ ìåäîì.  òîé æå Èíäèè êîðèàíäð èñïîëüçóåòñÿ äëÿ ïîâûøåíèÿ ëèáèäî. Åãî äîáàâëÿþò â ðàçëè÷íóþ âûïå÷êó. Ñàìûé âêóñíûé ðåöåïò, êîòîðûé ïðåäëàãàåòñÿ âî ìíîãèõ íàðîäíûõ ëå÷åáíèêàõ – ýòî ñìåñü ìåäà ñ ãðåöêèìè îðåõàìè. Ïðèãîòîâüòå ñìåñü èç ðàâíûõ ÷àñòåé ìåäà è èçìåëü÷åííûõ ÿäåð ãðåöêèõ îðåõîâ, ïðèíèìàéòå ÷åðåç 30 ìèíóò ïîñëå åäû 2-3 ðàçà â äåíü ïî 2 ÷àéíûå ëîæêè â òå÷åíèå 3-4 íåäåëü.

Èíæèð ó þæíûõ íàðîäîâ òàêæå èñïîëüçóåòñÿ äëÿ ïîâûøåíèÿ ïîòåíöèè. Îí äåéñòâóåò êàê ñðåäñòâî, óêðåïëÿþùåå ñèëû, ñòèìóëèðóþùåå ðàáîòó ñåðäöà (÷òî î÷åíü âàæíî), ïå÷åíè è ïî÷åê. Ó íàðîäîâ Çàêàâêàçüÿ òàêæå äëÿ ïîâûøåíèÿ ïîëîâîãî âëå÷åíèÿ èñïîëüçóþòñÿ êèñëîìîëî÷íûå ïðîäóêòû: ãàòûã, ìàöîíè. ×àé, êîôå òàêæå ÿâëÿþòñÿ ñòèìóëèðóþùèìè íàïèòêàìè. À â Çàêàâêàçüå îíè çàâàðèâàþòñÿ åùå è ñ äîáàâëåíèåì ðàçëè÷íûõ ïðÿíîñòåé: ãâîçäèêà (êñòàòè, îíà èñïîëüçóåòñÿ â òåõ æå öåëÿõ è â Êèòàå), ïîðîøîê èç èìáèðÿ, øàôðàí. Âî Ôðàíöèè óïîòðåáëÿþò ñâåæèå àðòèøîêè äëÿ ïîâûøåíèÿ ïîòåíöèè, à òàêæå óëèòêè, ñ÷èòàþùèåñÿ äåëèêàòåñîì âî ìíîãèõ ñòðàíàõ.  Ãðåöèè îëèâêîâîå ìàñëî ñ÷èòàåòñÿ íåçàìåíèìûì ñðåäñòâîì ïðè ïîëîâîì áåññèëèè. Îëèâêîâîå ìàñëî áîãàòî æèðíûìè êèñëîòàìè è äàåò ïèòàíèå è ýíåðãèþ ïîëîâûì îðãàíàì.

3

71

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå

ÂÃí³­ÍÇÝ, çáõñ ¨

ß³ñ­ÅáõÙ...

²ñÙÇÝ» ¶ñÇ·áñÛ³Ý §²»­ñáý­É»ù­ë¦ Ï»Ýï­ñá­ÝÇ ïÝû­ñ»­Ý

- ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹­Ý»­ñÝ ³­í»­ÉÇ ùÇã »Ý ·Ý³­Ñ³­ïáõÙ ³­éáÕ­çáõíÛáõ­ ÝÁ, ù³Ý ѳ­ëáõÝ Ù³ñ­¹ÇÏ, ó³­íáù, Ýñ³Ýù ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ ëÏëáõÙ »Ý ³Ý­Ñ³Ý·ë­ ï³­Ý³É ÙdzÛÝ ³ÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï, »ñµ ³ñ­¹»Ý ÇÝã-ÇÝã ËݹÇñ­Ý»ñ »Ý ³­é³ç ·³­ÉÇë: ê³­ ϳÛÝ ³éáÕçáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ å»ïù ëÏë»É Ñá· ï³Ý»É ¹»é¨ë ³ÛÝ Å³Ù³Ý³Ï, »ñµ ËݹÇñÝ»ñ ãϳÝ: ÐݹÇÏ ÷Ç­ÉÇ­ëá­÷³ ú­ßáÝ ³­ëáõÙ ¿.§´³­í³­Ï³Ý ¿ ¹áõ ÙÇ ÷áùñ µ³Ý ³­Ý»ë ùá Ù³ñÙ­ÝÇ Ñ³­Ù³ñ, ¨ ùá Ù³ñ­ÙÇÝÝ ³Ý­å³Û­Ù³Ý »­ñ³Ë­ï³­å³ñï ÏÉÇ­ÝÇ ù»½ ¨ ß³ï ßáõ­ïáí ßÝáñ­Ñ³­Ï³­ÉáõíÛáõÝ ÏѳÛï­ ÝǦ,- ³­ëáõÙ ¿ Ï»Ýï­ñá­ÝÇ ïÝû­ñ»­Ý ²ñÙÇÝ» ¶ñÇ·áñÛ³ÝÁ:

سñ­ÙÇ­ÝÁ å»ïù ¿ ëÇ­ñ»É, Ù³ñ­½»É ¢ ÏñÃ»É ²»­ñáý­É»ù­ëÁ ×Çßï ßÝã³­éáõÃ­Û³Ý Ù»­ Ãá¹ ¿` ÑÇÙÝ­í³Í ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý í³ñ­Åáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ íñ³: ²ÛÝ Çñ Ù»ç Ý»­ñ³­éáõÙ ¿ ï³ñ­µ»ñ ³ñ¢»É­Û³Ý, ³ñ¢ÙïÛ³Ý, ų­Ù³­ ݳ­Ï³­ÏÇó ¢ Ñݳ­·áõÛÝ, ѳ­½³­ñ³Ù­Û³Ï­Ý»­ ñÇó »­ÏáÕ Ûá­·³, óÇ­·áõÝ, ϳ­É³­Ý»­ïǭϳ, åǭɳ­ï»ë, ëïñ»ï­ãÇÝ· ³­éáÕ­ç³­ñ³­ñ³­

72

3

Ï³Ý áõÕ­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: Üñ³Ýù, áí­ù»ñ ëï»Õ­Í»É »Ý ³Û¹ áõÕ­ ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ` Úá­½»ý äǭɳ­ïÁ, γ­É³Ý­ ïÇÏ­Ý»­ñÁ ϳ٠ÝáõÛÝ ÜÇ­ßÇÝ, ëÇ­ñáõÙ »Ý Ñá· ï³­Ý»É Ù³ñÙ­ÝÇ Ù³­ëÇÝ µÝ³­Ï³Ý ÙÇ­çáó­Ý»­ ñáí, ÇÝã­å»ë û­ñǭݳÏ` û­¹Á, çáõ­ñÁ ¢ ³ÛÉÝ: سñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­ ÏáõÃ­Û³Ý Ë³Ý­·³ñ­Ù³Ý ³­é³­çÇÝ å³ï­×³­ éÁ ÃÃí³­ÍÇÝÝ ¿, ³­å³` çáõ­ñÁ: ÜáõÛÝ ú­ßáÝ ³­ëáõÙ ¿.§ÞÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ í»­ ·»­ï³­ïÇí ýáõÝÏ­ódz, 볭ϳÛÝ µ³­í³­Ï³Ý ¿ ·Ç­ï³Ï­ó³­µ³ñ ÷á­Ë»É ßÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ` éÇí ÙÁ, ͳ­í³­ÉÁ, Ëá­ñáõíÛáõ­ÝÁ, ¨ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ µ³­ í³­Ï³Ý Éáõñç ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»ñ ëﳭݳɦ: - Ø»ñ Ï»Ýï­ñá­ÝáõÙ Ù»Ýù ëá­íá­ñ»ó­ÝáõÙ »Ýù Ù³ñ¹­Ï³Ýó ×Çßï ßÝã³­éáõÃ­Û³Ý û·­Ýáõí Û³Ùµ Ýǭѳ­ñ»É, ³­½³ï­í»É ³­í»­Éáñ¹ ³­Õ³­ÛÇÝ Ïáõ­ï³­ÏáõÙ­Ý»­ñÇó, áխݳ­ß³­ñ³­ÛÇÝ ËݹÇñ­ Ý»­ñÇó, Ùϳ­Ý³­ÛÇÝ É³ñ­í³­ÍáõíÛáõ­ÝÇó, ûë­ ï»á­Ëáݹ­ñÇï íǭ׳ϭݻ­ñÇó, ëå³½­Ù»ñ, ݨ­ ñá½­Ý»ñ, ëûñë...,- ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ²ñ­ÙÇ­Ý» ¶ñÇ·áñÛ³ÝÝ áõ ѳ­í»­ÉáõÙ,- Ýëï³Ï­Û³ó Ï۳ݭùÁ, í³ï ¿­Ïá­Éá­·Ç³Ý ¹»­ýáñ­Ù³ó­ÝáõÙ »Ý ßÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ, Ùϳ­Ý³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­

²ñ­¹»Ý 4 ï³­ñÇ ¿, ÇÝã ºñ¢³­ÝáõÙ ·áñ­ÍáõÙ ¿ §²»­ñáý­É»ùë¦ ³­éáÕ­ ç³­ñ³­ñ³­Ï³Ý Íñ³­·Ç­ñÁ: ²Ûë 4 ï³ñÇÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ Ï»Ýï­ñáÝÁ Ó»éù ¿ µ»ñ»É ѳ­×³­Ëáñ¹Ý»ñÇ ÙÇ Ù»Í µ³­Ý³Ï, áíù»ñ ·³ÉÇë »Ý Ï»ÝïñáÝ áã û µáõÅí»Éáõ, ³ÛÉ ³éáÕç Ï»Ýë³Ï»ñå í³ñ»Éáõ, Áݹ áñáõÙª ³éáÕç Ï»Ýë³Ï»ñåÇ ëÇñ³Ñ³ñÝ»ñÇ Ù»Í Ù³ëÁ ѳëáõÝ ï³ñÇùÇ ³ÝÓÇÝù »Ý, ÝáõÛÝÇëϪ Ãá߳ϳéáõÝ»ñ: ÜÛáõÃÁª Èáõ­ëÇ­Ý» ä»ï­ñáë­Û³­ÝÇ Èáõë³ÝϳñÝ»ñÁª ºÕdz Ü»ñë»ëÛ³ÝÇ

·Á, Ñ»­Ý³­ß³ñ­ÅÇã ³­å³­ñ³­ïÁ, ³Û­ëÇÝùÝ` áÕ­ ݳ­ß³­ñÁ, ÇëÏ Áëï ³ñ¨»É­Û³Ý Ù»­Ãá¹­Ý»­ñÇ` ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý ÑÇÙ­ùáõÙ áխݳ­ß³ñÝ ¿, áñ­ù³Ý ×ÏáõÝ ¿ áխݳ­ß³­ñÁ, ³ÛÝ­ù³Ý »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹ ¿ Ù³ñ­¹Á:

¸»­ÕÇ ÷á­Ë³­ñ»Ý... çáõñ ËÙÇñ ²­é³­çÇÝ ³Ý­·³Ù »ñµ ѳ­×³­Ëáñ­¹Á ·³­ÉÇë ¿ §²»­ñáý­É»ùë¦ Ï»Ýï­ñáÝ, ݳ ³Ý­ å³Û­Ù³Ý ³Ýó­ÝáõÙ ¿ é»á·­ñ³­ýÇÏ ëïáõ­ ·áõÙ, ³Û­ëÇÝùÝ` µÅßϳ­Ï³Ý ÏÇ­µ»é­Ý»­ïÇ­ ϳ­ÛÇ áõÕÕ­í³­ÍáõÃ­Û³Ý ë³ñ­ùÇ ÙÇ­çá­óáí á­ñáß­íáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ Ãá­ù»­ñÇ Í³­ í³­ÉÁ, ëñï³­Ýá­Ã³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç ³ß­ ˳­ï³Ý­ùÁ ßÝã³­é³­Ï³Ý éÇíÙÇ ¢ Ãá­ùÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ Ñ»ï, Ñá­¹»­ñÇ, Ùϳݭݻ­ñÇ ïá­Ýáõ­ëÇ íǭ׳­ÏÁ, ³­í»­Éáñ¹ ¢ 峭ϳë ׳ñ­å»­ñÁ, ³­Õ³­ÛÇÝ Ïáõ­ï³­ÏáõÙ­Ý»­ñÁ, çñÇ ù³­Ý³­ÏÁ: - ºë ѳï­Ï³­å»ë ϳñ¨á­ñáõÙ »Ù ³Ûë í»ñ­çÇÝ Ï»­ïÁ, ù³­ÝÇ áñ Ù»ñ û­·³­ÝǽÙÝ 80%-áí ϳ½Ù­í³Í ¿ çñÇó, »ñµ çñÇ ³ÝÑ­ñ³­ Å»ßï ù³­Ý³­ÏÁ ˳Ëï­íáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ, ³­é³ç »Ý ·³­ÉÇë á­ñá­ß³­ÏÇ ³­éáÕ­ç³­Ï³Ý ËݹÇñ­Ý»ñ,-³­ëáõÙ ¿ ïÇÏÇÝ ¶ñÇ·áñÛ³ÝÁ,-

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå ³Û¹ ÇëÏ å³ï׳éáí Ù»Ýù Ù³ñ½áõÙÝ»ñÇ Ñ»ï ѳٳï»Õ å³ñï³¹ñáõÙ »Ýù Ù³ñ¹áõÝ, áñ ûñ³Ï³Ý 3-4 ÉÇïñ çáõñ ËÙÇ, ÇëÏ ³í»ÉÇ ÏáÝÏñ»ïª Ù³ñ¹áõ ù³ßÁ µ³Å³ÝáõÙ »Ýù 20-Ç, ëï³ÝáõÙ Ýñ³ ûñ·³ÝǽÙÇÝ ûñ³Ï³Ý ³ÝÑñ³Å»ßï çñÇ ù³Ý³ÏÁ: ²Ù»Ý Ù³ñ¹ áõÝÇ Çñ ÝáñÙ³Ý: γ ÙÇ ³Ù»ñÇϳµÝ³Ï å³ñëÇÏ µÅÇßÏ` ´³ÃÙ³Ý äË»ÉÇã, áí ·Çï³Ï³Ýáñ»Ý µ³ó³ïñáõÙ ¿, û ÇÝãå»ë »Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ ³é³ç³ÝáõÙ çáõñ ãËÙ»Éáõó, ¨ ݳ Ù³ñ¹Ï³Ýó ¹»ÕÇ ÝÙ³Ý çáõñ ¿ Ý߳ݳÏáõÙ...

Ö³ñåÁ å³ßïå³ÝáõÙ ¿ ²Ûëûñ ³í»Éáñ¹ ù³ßÇó ³½³ïí»Éáõ ï³ñ³ï»ë³Ï Ù»Ãá¹Ý»ñ ϳÝ, Ù³ñ¹ÇÏ Ñ³×³Ë ÝáõÛÝÇëÏ Í³Ûñ³Ñ»Õ ù³ÛÉ»ñÇ »Ý ¹ÇÙáõÙ ·»Õ»óÇÏ Ï³½Ùí³Íù áõݻݳÉáõ ѳٳñ, ë³Ï³ÛÝ Ù»Í³Ù³ë³Ùµ ³Û¹ ç³Ý­ ù»ñÝ Ç ½áõñ »Ý ÉÇÝáõÙ, ù³ÝÇ áñ ß³ï ßáõ­ ïáí ûñ·³ÝǽÙÁ ÏñÏÇÝ í»ñ³Ï³Ý·ÝáõÙ ¿ ÝáõÛÝ ×³ñå³ÛÇÝ ß»ñïÁ: - ä»ïù ¿ ÇٳݳÉ, áñ ׳ñåÝ ûñ·³ÝǽÙáõÙ å³ßïå³Ý³Ï³Ý ¹»ñ ¿ ϳï³ñáõÙ: êË³É ÝÛáõó÷á˳ݳÏáõÃÛ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ ûñ·³ÝǽÙáõÙ Ïáõï³ÏíáõÙ »Ý ïáùëÇÝÝ»ñ, çáõñÁ ÙdzÝáõÙ ¿ ³Û¹ ïáùëÇÝÝ»ñáõÙ, ϳåíáõÙ ¿, ¨ ׳ñåÁ ëïÇåí³Í ³Û¹ ïáùëÇÝÝ»ñÝ áõ çáõñÁ í»ñ³ÍáõÙ ¿ å³ñÏÇ, ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙ Çñ Ù»ç, ÇÝãÝ ¿É µ»ñáõÙ ¿ ·Çñ³óÙ³Ý: ²Ûë ¹»åùáõÙ, »ñµ Ù³ñ¹Á ëÏëáõÙ ¿ Ù³ñ½í»É, í³½»É ¨ ³ÛÉÝ, ãÇ Ï³ñáÕ³ÝáõÙ ³½³ïí»É ³Ûë ׳ñåÇó, ù³ÝÇ áñ ³Û¹ ¹»åùáõÙ ûñ·³ÝǽÙÇó ³é³ï ùñïݳñï³¹ñáõÃÛ³Ý ÙÇçáóáí ¹áõñë ¿ ÙÕíáõÙ çáõñÁ: ÖÇßï ¿, Ù³ñ¹Á ϳñáÕ ¿ áñáß Å³Ù³Ý³Ï ÝÇѳñ»É, ù³ÝÇ áñ í»ñÁ Ýßí³Í å³ñÏÁ ó³Ù³ùáõÙ ¿, ë³Ï³ÛÝ ïáùëÇÝÝ áõ ׳ñåÁ ÙÝáõÙ »Ý, ¹ñ³Ýù ÝáñÇó ³Û¹ çáõñÁ í»ñ³Ï³Ý·ÝáõÙ »Ý: ²»ñáýÉ»ùë Ù³ñ½Ù³Ý ÁÝóóùáõÙ ÃÃí³ÍÇÝÁ 黳ÏódzÛÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõ٠׳ñåÇ Ñ»ï, ׳ñåÁ ù³Ûù³ÛíáõÙ ¿, ¹³éÝáõÙ çáõñ áõ ¿Ý»ñ·Ç³: ä³ñÏÁ å³ÛÃáõÙ ¿, çáõñÁ ïáùëÇÝÝ»ñáí Éí³ÝáõÙ áõ ѳÝáõÙ ¿ ³í»ÉóáõϳÛÇÝ ÝÛáõûñÝ ûñ·³ÝǽÙÇó å³ñ½ Ùǽ³ÙáõÕ ×³Ý³å³ñÑáí: ÂÃí³ÍÇÝÁ ãÇ ³é³ç³óÝáõÙ Ñá·Ý³ÍáõÃÛáõÝ, ù³ÝÇ áñ íݳ볽»ñÍáõÙ ¿ ÙϳÝÝ»ñáõÙ Ïáõï³ÏíáÕ Ï³ÃݳÃÃáõÝ: ²»ñáýÉ»ùë Ù³ñ½Ù³Ý Ù»Ï Å³ÙÁ 3500 ÎÎ³É ¿ ͳËëáõÙ, Áݹ áñáõÙ` ³é³Ýó Ñá·Ý»Éáõ: ê³ Ï³ñáÕ ¿ ³Ýѳí³Ý³Ï³Ý Ãí³É, ³Û¹ ÇëÏ å³ï׳-

éáí Ù»Ýù µáÉáñÇÝ Ññ³íÇñáõÙ »Ýù 1 ³Ýí׳ñ å³ñ³åÙáõÝùÇ:

ÆëÏ ¹Ç»ï³Ý»±ñÁ... ­¶Çï»ù, »ë ã»Ù ëÇñáõÙ ëïÇåáÕ³­ µ³ñ ¹Ç»ï³Ý»ñ, ¹ñ³Ýù ëÃñ»ë »Ý ûñ·³­ ÝǽÙÇ Ñ³Ù³ñ,­³ëáõÙ ¿ §²»ñáýÉ»ùëǦ ïÝûñ»ÝÁ:­´³óÇ ³Û¹, Ù»ñ ûñ·³ÝǽÙÁ ß³ï Ëáñ³Ù³ÝÏ ¿. »ñµ ¹áõ ϳÉáñdzݻ­ ñÇ ù³Ý³ÏÝ Çç»óÝáõÙ »ë, ûñ·³ÝǽÙÁ ÙÇ áñáß Å³Ù³Ý³Ï ³Ýó Çñ ͳËëÝ ¿ Çç»ó­ ÝáõÙ, ¢ Ù³ñ¹áõ ï³Ýç³ÝùÝ Ç½áõñ ¿ ÉÇ­ ÝáõÙ: ¸ñ³ ѳٳñ å»ïù ¿ áã û ¹Ç»ï³ Ý߳ݳϻÉ, ³ÛÉ Í³ËëÁ ٻͳóÝ»É: ²Ù»Ý ÇÝã ϳñ»ÉÇ ¿ áõï»É ã³÷Ç Ù»ç, å»ïù ¿ áõï»É ¹³Ý¹³Õ, ³Ù»Ý ÙÇ ÏïáñÁ ͳٻ­ Éáí ³éÝí³½Ý 15­20 ³Ý·³Ù, ãÇ Ï³ñ»ÉÇ áõï»É ß³ï áõß áõ Ùdzݷ³ÙÇó: ä»ïù ¿ áõï»É ѳ׳˳ÏÇ, ùÇã­ùÇã: àõï»Éáõó 20 ñáå» ³é³ç å³ñï³¹Çñ ËÙ»É Ù»Ï µ³­ Å³Ï çáõñ, áõï»Éáõó Ñ»ïá 1­1.5 ų٠ãû·­ ï³·áñÍ»É áã ÙÇ Ñ»ÕáõÏ, áñå»ë½Ç ëï³­ Ùáùë³ÑÛáõÃÁ ãçñÇϳݳ áõ ãÝáëñ³Ý³, ¢ Ù³ñëáÕáõÃÛáõÝÝ ³ÙµáÕç³å»ë ϳï³ñ­ íÇ: àõï»Éáõ ÁÝóóùáõÙ ÝáõÛÝå»ë å»ïù ¿ µ³ó³é»É Ñ»ÕáõÏÇ û·ï³·áñÍáõÙÁ: ò³ÝϳÉÇ ¿ Ëáõë³÷»É ·³½³íáñí³Í ÁÙ­ å»ÉÇùÝ»ñÇó ѳïϳå»ë áõï»Éáõ ų­ ٳݳÏ, ù³ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù ˳ݷ³ñáõÙ »Ý Ù³ñëáÕáõÃÛ³ÝÁ:

²ñÃݳó³ñ, Ó·íÇñ... ²ÝÏ³Ë ³ÛÝ µ³ÝÇó, û ûñ·³ÝǽÙÁ áñù³Ýáí ϳñÇù áõÝÇ Ù³ñ½Ù³Ý, ³éáÕç Ï»Ýë³Ï»ñåÇ í³ñáõÙÁ ÙÇßï ã¿, áñ ϳ½­ ÙáõÙ ¿ Ù»ñ ³éûñÛ³ÛÇ Ù³ëÁ, 㿱 áñ ûñí³ §ÁÝóóùáõÙ ³ÛÝù³Ý ³Ý»ÉÇù ϳ¦, áñ Ù³ñ½³¹³ÑÉÇ×Ý»ñ ѳ׳˻Éáõ ųٳ­ Ý³Ï ·ñ»Ã» ãÇ ÙÝáõÙ... ²ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí, ·áÝ» ïݳÛÇÝ å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ ï³ññ³­ Ï³Ý Ù³ñ½áõÙÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ å»ïù ¿ ãÙá­ é³Ý³É: - ä»ïù ¿ ÑÇß»É, áñ ³ñÃݳݳÉáõÝ å»ë ãÇ Ï³ñ»ÉÇ ³ÝÙÇç³å»ë í»ñ ÃéÝ»É ³ÝÏáÕÝáõó:²ñÃݳó³ñ, Ó·íÇñ, µ³ó áÕݳ߳ñÁ, ËáñÁ ßÝãÇñ å³ïáõѳÝÇ Ùáï ÙÇ ù³ÝÇ ³Ý·³Ù. ßÝã³éáõÃÛ³Ùµ ϳñ·³íáñíáõÙ ¿ ÝÛ³ñ¹³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Á: Ò·áõÙÝ»ñ, åïáõÛïÝ»ñ, Ñá¹³ÛÇÝ Ù³ñÙݳٳñ½áõí ÛáõÝ áÕݳ߳ñÇ Ñ³Ù³ñ, ¹ñ³Ýù ³Ù»ÝÇó ß³ï ËáñÑáõñ¹ ïñíáÕ ß³ñÅáõÙÝ»ñÝ »Ý Ù³ñÙÝÇ Ñ³Ù³ñ: ê³Ï³ÛÝ Ý³Ë¢³é³ç

å»ïù ¿ ÑÇß»É, áñ Ñ³×³Ë ûñ·³ÝǽÙÝ ¿ ÑáõßáõÙ Ù³ñ¹áõÝ, û ÇÝùÝ ÇÝãÇ Ï³ñÇù áõÝÇ, å³ñ½³å»ë Éë»É ¢ ³ñÓ³­ ·³Ýù»É ¿ å»ïù...

3

73

øñáÝÇÏ ËݹÇñÝ»ñ

гϳóáõóí³Í ¿...

ÜÛáõÃÁª Üáݳ ¸³íÃÛ³ÝÇ

²­É»ñ­·Ç³­ÛÇÝ` í»ñ­çÇÝ ï³ë­Ý³Ù­Û³Ï­Ý»­ñáõÙ Ù³ñ¹­Ïáõí۳­ÝÁ ëå³é­Ý³­óáÕ ¢ §Ñ³Ý­Ï³ñ­Í³­ÏǦ ³Û­ó»­ÉáÕ ³Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõí۳­ÝÁ, µá­Éáñë ¿É Ï۳ݭùáõÙ ·á­Ý» Ù»Ï ³Ý­·³Ù ³éÝã­í»É »Ýù: ²É»ñ­·Ç³­ÛÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý å³ï­×³é­Ý»ñÝ ³ÛÝ­ù³Ý µ³½­ Ù³­ÃÇí »Ý áõ Ëá­ñÁ, áñ ¹»é¢ë ­Éáõñç áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõÃ­Û³Ý Ï³­ñÇù áõ­Ý»Ý: ²­í»­ÉÇÝ, Áëï ²­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ß­Ë³ñ­Ñ³­ÛÇÝ Ï³½­Ù³­Ï»ñ­åáõÃ­Û³Ý ÇÝ­ï»ñ­Ý»ï ϳۭùÇ ïí۳ɭݻ­ñÇ` ³ß­Ë³ñ­ÑÇ µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ 5-ñ¹Á ï³­é³­åáõÙ ¿ ³­É»ñ­·Ç³­ÛÇó, ¢ ³Ûë »ñ¢áõÛ­ÃÁ ½³ñ­·³­Ý³­Éáõ ÙÇ­ïáõÙ áõ­ÝÇ...

²

­É»ñ­·Ç³Ý Ø»ñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ·»ñ½­·³­ÛáõÝ é»³Ï­ óÇ³Ý ¿ ³ñ­ï³­ùÇÝ ¢ Ý»ñ­ùÇÝ á­ñá­ß³­ÏÇ ·áñ­ÍáÝ­Ý»­ñÇ Ýϳï­Ù³Ùµ, ϳñ× ³­ë³Íª Ù»ñ Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Á ·áñ­ÍáõÙ ¿ å»ïù »­Õ³­ÍÇó ³­í»­ÉǪ ѳ­×³Ë ÉÇá­ íÇÝ ³Ýí­Ý³ë ÝÛáõ­Ã»­ñÇ ³é­Ï³­Ûáõí۳ÝÝ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ï³­Éáí ËÇëï áõ­Å»Õ å³­ ï³ë­Ë³Ý: ú­ï³ñ ëåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»­ñÁ Ý»ñ­

§Ø»Ýù ÝÙ³Ý »Ýù ³ÛÝ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ, áí ÏïñáõÙ ¿ ×Ûáõ­ÕÁ, á­ñÇ íñ³ Ýëï³Í ¿¦,- ³ëáõÙ ¿ ì³ñ-­ ¹³Ý ²­ÏáõÝ­óÁ: 74

3

ó­÷³Ý­óáõÙ »Ý Ù»ñ ûñ­·³­ÝǽÙ, ¢ »­Ã» ³ÛÝ­ï»Õ Ï³Ý µ³­ñ»Ý­å³ëï å³Û­Ù³Ý­Ý»ñ, û­ñǭݳϪ ³­É»ñ­·ÇÏ Ñ³Ï­í³­ÍáõíÛáõÝ, ³­é³­ ç³­ÝáõÙ ¿ ³­É»ñ­·ÇÏ é»³Ï­ódzª ëÏë³Í ßÝã³­é³­Ï³Ý Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇó ÙÇÝ㢠ٳ߭ϳ­ÛÇÝ ¢ ³ÛÉ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ:

ä

³ï­×³é­Ý»­ñÁ ÖÇßï ¿, Ñáõ­Ý³­ñ»­ÝÇó óñ·­Ù³­ ݳ­µ³ñ §³­É»ñ­·Ç³¦ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ¿ §û­ï³ñ ³­¹»­óáõíÛáõݦ, µ³Ûó ¹ñ³­Ýáí ³­Ù»Ý ÇÝã ã¿, áñ ³ë­íáõÙ ¿: ºñ­µ»ÙÝ ³Û¹ §û­ï³ñ ³½­¹³Ï­Ý»­ñÁ¦ Ù»Ýù ÇÝù­Ý»ñë »Ýù Ý»ñ­Ùáõ­ÍáõÙ Ù»ñ ûñ­·³­Ýǽ٠ëÝÝ¹Ç ¢ Ïáë­ Ù»­ïǭϳ­ÛÇ Ù»ç ³ñ­Ñ»ë­ï³­Ï³Ý, ëÇݭû­ ïÇÏ Ñ³­í»­ÉáõÙ­Ý»­ñÇ, ÏáÝ­ë»ñ­í³Ýï­Ý»­ñÇ ¢ Ý»ñ­Ï³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÇ ï»ë­ùáí: ¾É ã»Ýù Ëá­ëáõÙ Ù»ñ Ùá­Éá­ñ³­ÏÇ ³Ý­Ù³­ùáõñ ¿­Ïá­É᭷dz­Ï³Ý íǭ׳­ÏÇ Ù³­ëÇÝ: ÆÝã­å»ë Ù»ñ ½ñáõÛ­óÇ ÁÝ­

óó­ùáõÙ Ýß»ó ÐЭ ²Ü ·É˳­íáñ ³­É»ñ­·³­ µ³Ý ì³ñ­¹³Ý ²­ÏáõÝ­óÁ` Ù»Ýù ÝÙ³Ý »Ýù ³ÛÝ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ, áí ÏïñáõÙ ¿ ×Ûáõ­ÕÁ, á­ñÇ íñ³ Ýëï³Í ¿: øÇã ã»Ý ݳ¢ ûñ­·³­Ýǽ­ ÙáõÙ ³­É»ñ­·ÇÏ ýáÝ ëï»Õ­ÍáÕ ³ñ­ï³­ùÇÝ ·áñ­ÍáÝ­Ý»­ñÁª ÙÃÝá­Éáñ­ï³­ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ͳխϳ­÷á­ßÇ­Ý»­ñÁ, ÙÇ­ç³ï­Ý»ñÝ áõ ïݳ­ÛÇÝ Ï»Ý­¹³­ÝÇ­Ý»­ñÁ, ¹»­Õ»­ñÁ ¢ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ï³Ý ÷á­ßÇÝ:

Ø

dzۭݳÏ, û ÁÝ­Ï»­ñá­íǦ

§

²­É»ñ­·Ç³Ý ÇÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ ½³ñ­·³­óáÕ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ ¿ (Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­ ϳñ­·Ç ß»Õ­Ù³Ý ³ñ¹­ÛáõÝù), û¢ ϳ­ñáÕ ¿ áõ­Õ»Ï­ó»É ݳ¢ ³ÛÉ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÇ, û­ñǭݳϪ Ãá­ù»­ñÇ ¢ ßÝã³­é³­Ï³Ý áõ­ ÕÇ­Ý»­ñÇ µáñ­µáù­Ù³­ÝÁ ϳ٠§³Û­ó»­É»É¦ ÉÛ³ñ­¹Ç ýáõÝÏ­ódz­ÛÇ Ë³Ý­·³ñ­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ (í»ñ­çÇ­ÝÇë ³­É»ñ­·ÇÏ ýá­ÝÝ

øñáÝÇÏ ËݹÇñÝ»ñ §³ñ¨³­ÛÇÝ ³­É»ñ­·Ç³Ý¦ ¿): î³­ñ³Í­í³Í ¿ ݳ¢ Ý¢­ñá­å³­ïÇÏ ³­É»ñ­·Ç³Ý, »ñµ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ ½³ñ­ ·³­ÝáõÙ ¿ í»ñ­çáõÛíݻ­ñÇ ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ ·»ñ·ñ·é­í³­ÍáõÃ­Û³Ý ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ: ÆÝã­ å»ë ÝßáõÙ ¿ ìÉ. ²­í³·­Û³­ÝÇ ³Ý­í³Ý µÅßϳ­ Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝÇ µÅÇßÏ-³­É»ñ­·³­µ³Ý سñ­ ·³­ñÇ­ï³ Ðáí­Ý³Ý­Û³­ÝÁ, ÝÙ³Ý ¹»å­ù»­ñáõÙ, »ñµ µÅÇß­ÏÁ ï³­ÉÇë ¿ ³Ë­ïá­ñá­ßáõÙ, áñ ³­É»ñ­·Ç³Ý Ù»Ï ³ÛÉ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý »ñÏ­ ñáñ­¹³­ÛÇÝ ³ñ­ï³­Ñ³Û­ïáõíÛáõÝ ¿, å»ïù ¿ µáõ­Å»É Ý³Ë ³­É»ñ­·Ç³­ÛÇ å³ï­×³é ѳݭ ¹Ç­ë³­óáÕ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ: سñ­·³­ñÇ­ ï³ Ðáí­Ý³Ý­Û³­ÝÇ ¹Ç­ï³ñϭٳٵ` ѳݭ ¹Ç­åáÕ ³­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÇ ½·³­ÉÇ` Ùáï 90 ïá­Ïá­ëÁ ¹Çë­µ³Ï­ï»­ñÇá­½Ç ³ñ¹­ÛáõÝù ¿: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ëï³­Ùáù­ëÇ ¢ ³­ÕÇ­Ý»­ñÇ ÙÇÏ­ ñáý­Éá­ñ³­ÛÇ ß»­ÕáõÙÝ ³­é³­ç³ó­ÝáõÙ ¿ Ù»ñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ §Ñ³­Ï³­Ñ³ñ­Ó³­Ïáõ­ÙÁ¦: úñ­ ·³­Ýǽ­ÙáõÙ ÝÙ³Ý ³Ý­Ý³­Ë³Ý­Ó»­ÉÇ íÇ­×³Ï Ï³­ñáÕ ¿ ëï»Õ­Í»É ݳ¢ ѳ­Ï³­µÇá­ïÇÏ­Ý»­ ñÇ ³Ý­í»­ñ³Ñë­Ï»­ÉÇ û·­ï³­·áñ­Íáõ­ÙÁ:

¸

³Ý­¹³Õ ³½­¹»­óáõí۳ٵ éáõÙµ ²­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÁ ÙÇßï ã¿, áñ µáõéÝ ÁÝ­ óóù »Ý áõ­Ý»­ÝáõÙ: ºñ­µ»ÙÝ ³­É»ñ­·»­ÝÇ Ýϳï­Ù³Ùµ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ é»³Ï­óÇ³Ý ÃáõÛÉ Ï³Ù áã í³é ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í³Í ¿ ÉÇ­ÝáõÙ, 볭ϳÛÝ ó³Ý­Ï³­ó³Í å³­ÑÇ Ï³­ñáÕ ¿ áõÅ·­ ݳ­Ý³É, ù³­ÝÇ áñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ ų­Ù³­Ý³­ÏÇ Áݭóó­ùáõÙ ³­í»­ÉÇ áõ ³­í»­ÉÇ ß³ï ѳ­ ϳ­Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»ñ ¿ ³ñ­ï³¹­ñáõÙ: ¸ñ³­ÝáõÙ Ù»­Õ³­íáñ ¿ Ù»ñ Ç­ÙáõÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ·Ý Çñ ½³ñ­Ù³­Ý³­ÉÇ §ÑÇ­ß³­ã³­ñáõí۳ٵ¦, ³Ý­·³Ù »­Ã» ïíÛ³É ³­É»ñ­·»­ÝÇÝ Ñ³Ý­¹Ç­åÇ ½·³­ÉÇ Å³­Ù³­Ý³Ï ³Ýó, Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­ ·Á, ³Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí, §·ñá­Ñ»­Éáõ¦ ¿: ø³­ ÝÇ áñ ³Ûë åñá­ó»­ëÁ ¹Ç­Ý³­ÙÇÏ åñá­ó»ë ¿ ¢ ·Ý³­Éáí ϳ­ñáÕ ¿ Ëá­ñ³­Ý³É, ѳñ­Ï³­íáñ ¿ Édzñ­Å»ù µáõÅ­í»É ³Ý­·³Ù ûâ Áݭóóù áõ­Ý»­óáÕ ³­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÇó:

Ü

߳ݭݻ­ñÁ ²­É»ñ­·Ç³­ÛÇ ³­é³­í»É ѳ­×³Ë ѳݭ¹Ç­ åáÕ Ý߳ݭݻ­ñÁ ÷éßïá­óÇ ï­¢³­Ï³Ý Ýá­ å³­Ý»ñÝ »Ý, á­ñáÝù áõ­Õ»Ïó­íáõÙ »Ý ³ñ­ óáõÝ­ù³­Ñá­ëáõí۳ٵ ¢ ùÃÇó ó­÷³Ý­óÇÏ ³ñ­ï³¹­ñáõí۳ٵ: ºñ­µ»ÙÝ ùÃÇ Éáñ­Ó³­Ã³­Õ³Ý­ÃÇ µáñ­

µáù­Ù³Ý ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ Ñݳ­ñ³­íáñ »Ý ùóÝóù­Ý»­ñÇ Ëó³­ÝáõÙ­Ý»ñ (÷³Ï­í³Í ùÇÃ), ùÃÁÙ­å³­ÝáõÙ Ëáõ­ïáõ­ïÇ Ï³Ù ùá­ ñÇ ½·³­óá­ÕáõíÛáõÝ: س߭ÏÇ íñ³ ³­é³­ç³­ ÝáõÙ ¿ ó³Ý, »ñ­µ»Ùݪ Ù³Ýñ í³ñ­¹³­·áõÛÝ, »ñ­µ»ÙÝ ¿Éª Ëá­ßáñ µÉÇ­Ã³Ý­Ù³Ý ó³­ÝÇ ï»ë­ùáí: ²ã­ù»­ñÇ íǭ׳­ÏÁ ÝáõÛÝ­å»ë ³ÝÙ­ Ëǭóñ ¿ ÉÇ­ÝáõÙª Ý»ñ­ëáõ٠ͳ­Ïá­óÇ ½·³­ óá­Õáõí۳ٵ, Ïá­å»­ñÇ Ï³ñÙ­ñáõí۳ٵ, ùá­ ñáí ¢ ³Û­ïáõó­í³­Íáõí۳ٵ: г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ³­É»ñ­·Ç³­ÛÇ Ñ»ï ϳå­í³Í ÙÇ ù³­ÝÇ Ñ³ñ­óáí ¹Ç­Ù»­ óÇÝù ÐЭ ²Ü ·É˳­íáñ ³­É»ñ­·³­µ³Ý ì³ñ­¹³Ý ²­ÏáõÝ­óÇÝ.

- ä³­ñáÝ ²­ÏáõÝó, ³­É»ñ­·Ç³Ý ï³­ñ³Í­ íáõÙ ¿ ³Ù­µáÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ, г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ³­É»ñ­·Ç³­ÛÇ á±ñ ­ï»­ë³ÏÝ ¿ ³­é³­í»É ï³­ñ³Í­ í³Í: - Ø»ñ »ñÏ­ñáõÙ ß³ï »Ý ·ñ³Ýó­íáõ٠ٳ߭ϳ­ÛÇÝ ³­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÁª »ÕÝ­ç³­ï»Ý­ ¹Ç, ¹»ñ­Ù³­ïÇ­ïÇ ï»ë­ùáí, ÇÝã­å»ë ݳ¢ ßÝã³­é³­Ï³Ý ³­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù, ó³­ íáù, »ñ­µ»ÙÝ µ»­ñáõÙ »Ý ѳ߭ٳݭ¹³­Ùáõí Û³Ý (³ëíٳ­ïÇ­ÏÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ 2-ñ¹ ­Ï³ñ­·Ç ѳ߭ٳݭ¹³Ù): ´³­í³­Ï³­ÝÇÝ ß³ï »Ý ëÝݹ³­ÛÇÝ ³­É»ñ­·Ç³­Ý»­ñÁ, ѳï­Ï³­å»ë ÷áùñ ï³­ñÇ­ùÇ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ Ùáï: º­Ã» »­ñ»­Ë³­ÛÇ ëÝÙ³Ý åñá­ó»­ëÁ ×Çßï ãÇ Ï³½­ Ù³­Ï»ñå­íáõÙ, ¹³ ѳݭ·»ó­ÝáõÙ ¿ á­ñá­ß³­ ÏÇ ï»­ë³­ÏÇ ëÝݹ³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÇ Ýϳï­Ù³Ùµ ³Ý­Ñ³Ý­¹áõñ­Åá­Õ³­Ï³­Ýáõí۳Ý: ²Ûë ³­Ù»­ ÝÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ÷áù­ñÇÏ­Ý»­ñÇ Ùáï ½³ñ­ ·³­ÝáõÙ ¿ ¿Ï­½»­Ù³: ÊÇëï íï³Ý­·³­íáñ ¿ ѳï­Ï³­å»ë ¹»­Õá­ñ³Û­ù³­ÛÇÝ ³­É»ñ­·Ç³Ý, ¢ á­ñáß ¹»å­ù»­ñáõÙ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ï³­ñ³Í­í³Í §åñá­µ³¦ ¹Ý»­ÉÁ ϳ­ñáÕ ¿ ѳݭ·»ó­Ý»É ó³­ í³­ÉÇ Ñ»ï¢³Ýù­Ý»­ñÇ: - Ø»ñ »ñÏ­ñáõ٠ûè Áݭó­óáÕ ³­É»ñ­·ÇÏ »ñ¨áõÛíݻ­ñÇÝ Éáõñç ã»Ý í»­ñ³­µ»ñ­íáõÙ: àñ­ ù³­Ýá±í­ ¿ ³Û¹ í»­ñ³­µ»ñ­ÙáõÝùÝ ³ñ­¹³­ñ³ó­ í³Í: - ò³­íáù, Ù»ñ Åá­Õáíñ­¹Ç Ùáï µÅßÏÇ ·Ý³­Éáõ ÏáõÉ­ïáõ­ñ³Ý ·ñ»­Ã» µ³­ó³­Ï³­ ÛáõÙ ¿, ³­í»­ÉÇÝ, »ñ­µ»ÙÝ ÉëáõÙ »ë µáõÅ­ Ù³Ý ³ÛÝ­åÇ­ëÇ ³Ý­Ñ»­Ã»Ã »­Õ³­Ý³Ï­Ý»­ñÇ Ù³­ëÇÝ, á­ñáÝù ³éÝ­í³½Ý Íǭͳ­Õ»­ÉÇ »Ý: ²­É»ñ­·Ç³­ÛÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý å³ï­×³é­Ý»­ñÇó Ù»­ÏÝ ÇÝù­Ý³­µáõ­ÅáõÙÝ ¿ ϳ٠¿É »ñ¢áõÛÃÝ ³ã­ù³­ÃáÕ ³­Ý»­ÉÁ: ÌÝáÕ­ Ý»ñÝ ³­Ýáõ­ß³¹­ñáõÃ­Û³Ý »Ý Ù³ï­ÝáõÙ

²­É»ñ­·Ç³­ÛÇ ½³ñ­ ·³ó­Ù³Ý ÑÇÙ­ ݳ­Ï³Ý å³ï­ ׳é­Ý»­ñÇó Ù»­ÏÝ ÇÝù­Ý³­µáõ­ÅáõÙÝ ¿ ϳ٠»ñ¢áõÛÃÝ ³ã­ù³­ÃáÕ ³­Ý»­ÉÁ: Ç­ñ»Ýó ÷áù­ñÇÏ­Ý»­ñÇ Ùáï ³­é³­ç³­ó³Í ¹Ç³­Ã»­½Á` ³­é³Ýó ϳë­Ï³­Í»­Éáõ, áñ ¹³ ³ÛÝ å³­ñ³ñï ÑáÕÝ ¿, á­ñÇ íñ³ Ñ»­ï³­·³­ ÛáõÙ ³­É»ñ­·Ç³ ¿ Ó­¢³­íáñ­íáõÙ: г­Û³ë­ï³­ ÝáõÙ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñ»É »Ýù ßáõñç 20.000 »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ, ¢ Ýñ³Ýó Ù»Í Ù³­ëÇ Ùáï Ó­¢³­íáñ­í³Í ¿ñ ëÝݹ³­ÛÇÝ ³­É»ñ­·Ç³, ÇÝãÁ ÑÇÙݳϳÝáõÙ ÍÝáÕ­Ý»­ñÇ Ù»ÕùÝ ¿: - ²­É»ñ­·Ç³­ÛÇ ³­é³­ç³ó­Ù³Ý Ù»ç Ù»±Í ¿ ³ñ¹­Ûáù ų­é³Ý­·³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý ·áñ­Íá­ÝÁ ¨ Ñݳ­ñ³­íá±ñ­ ¿ ÉÇá­íÇÝ ³­å³­ùÇÝ­í»É ³­É»ñ­ ·Ç³­ÛÇó: - ij­é³Ý­·³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý ·áñ­ÍáÝ, ³Ý­ßáõßï, ϳ, ¢ Áëï íǭ׳­Ï³·­ñáõí ۳ݪ ·»­ñ³Ï­ßÇé ¹»å­ù»­ñáõÙ ³­É»ñ­·Ç³Ý ÷á­Ë³Ýó­íáõÙ ¿ Ù³Û­ñ³­Ï³Ý ·Íáí: ¸³ ϳ˭í³Í ¿ ݳ¢ Ù³ñ­¹áõ ·»­Ý³­ÛÇÝ ÏáÙ­ µÇ­Ý³­ódz­ÛÇó: γ ³­É»ñ­·ÇÏ ¢ áã ³­É»ñ­·ÇÏ ÍÝáÕ­Ý»­ñÇó ÍÝí³Í »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ 3 ËáõÙµ: ²­é³­çÇ­ÝÇ ¹»å­ùáõÙ »­ñ»­Ë³Ý ³­É»ñ­·ÇÏ ã¿, 2-ñ¹Ç ¹»å­ùáõÙ ³­É»ñ­·Ç³­Ûáí ÑÇ­í³Ý­¹³­ ݳ­Éáõ ѳ­í³­Ý³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ 17-18ïá­Ïáë ¿, ÇëÏ 3-ñ¹ ËÙ­µÇ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ 100 ïá­ Ïá­ëáí ³­É»ñ­·ÇÏ­Ý»ñ »Ý: ²Û­ëûñ ³­É»ñ­·Ç³Ý ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ µáõ­Å»­ÉÇ. å»ïù ¿ ÑÇ­ß»É, áñ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ ·áñ­Í³­Íáõ­ÙÁ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ Ýáõ٠ûâ³ó­ÝáõÙ ¿ ³­É»ñ­·Ç­ÏÇ íǭ׳­ÏÁ, µ³Ûó ãÇ µáõ­ÅáõÙ: ´áõÅ­Ù³Ý ³­é³­í»É ³ñ¹­ Ûáõ­Ý³­í»ï ÙÇ­çá­óÁ ÑÇ­í³Ý­¹Ç Édzñ­Å»ù Ñ»­ï³­½áï­Ù³Ý ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ÏáÝÏ­ñ»ï ³­É»ñ­·»­ÝÇ Ñ³Ûï­Ý³­µ»­ñáõÙÝ ¿: ì»ñ­çÇÝë Ýáë­ñ³­ó³Í, ÃáõÛÉ ¹á­½³­Ý»­ñáí Ý»­ñ³ñÏ­ íáõÙ ¿ ÑÇ­í³Ý­¹ÇÝ: ²Ûë åñá­ó»­ëÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ ùáõÙ Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ëï»ÕÍ­íáõÙ »Ý ã»­½á­ù³ó­ÝáÕ Ñ³­Ï³­Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»ñ ¢ ÑÇ­ í³Ý­¹Á ÉÇá­íÇÝ ³­å³­ùÇÝ­íáõÙ ¿:

3

75

´ÅßÏÇ ËáñÑñ¹áí

䲭кê­î²­ÚÆÜ

àô­Äºð

...

Ðá¹³ó³í»ñÇ, é¢Ù³ïÇÏ »ñ¢áõÛÃÝ»ñÇ ¢ Ñá¹»ñÇ µáñµáù³ÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ ßáõñç ¿ ½ñáõÛóÁ §ê. ¶ñÇ­·áñ Èáõ­ë³­íá­ñÇ㦠µÅßϳ­ Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝÇ µÅÇßÏ, é¢Ù³­ïá­Éá· ê³­é³ º­ë³­Û³ÝÇ Ñ»ï: ÜÛáõÃÁª Üá­Ý³ ¸³íí۳ÝÇ

- γñ­ÍÇù ϳ, áñ Ñá­¹³­ó³­í»ñÝ áõ 騭ٳ­ïÇÏ »ñ¨áõÛíݻñÁ ï³ñí³ óáõñï ³ÙÇëÝ»ñÇÝ ëñíáõÙ »Ý: - ´á­Éáñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ³Û¹ Ãíáõ٠ݳ¢ Ñá­¹³­ó³­í»­ñÁ, ëñíáõÙ »Ý ³ß­Ý³ÝÝ áõ ·³ñ­Ý³­ÝÁ, ³­í»­ÉÇÝ` Ñá­¹³­ ó³­íáí ï³­é³­åáÕ­Ý»­ñÇÝ ³Ý­í³­ÝáõÙ »Ý §»­Õ³­Ý³­ÏÇ ï»­Õ»­Ï³­ïáõ­Ý»ñ¦, ù³­ÝÇ áñ ³Û¹ Ù³ñ­¹ÇÏ »­Õ³­Ý³­ÏÇ ÷á­÷á­ËáõíÛáõ­ ÝÁ ½·áõÙ »Ý ¹ñ³­ÝÇó ÙÇ ù³­ÝÇ ûñ ³­é³ç: Ø»ñ Åá­Õáíñ­¹Ç Ù»ç ÁÝ­¹áõÝ­í³Í ã¿ Ñá­ ¹³­ó³­í»­ñÇÝ ëϽµÝ³­Ï³Ý ÷áõ­ÉáõÙ áõ­ ß³¹­ñáõíÛáõÝ ¹³ñÓ­Ý»É, ¢ »ñ­µ»ÙÝ »ñ­Ï³ñ ï³­ñÇ­Ý»ñ ï­¢áÕ Ù»ÕÙ ó³­í»­ñÁ Ù³ñ­¹ÇÏ å³ñ­½³­å»ë ³Ý­ï»­ëáõÙ »Ýª Ùá­é³­Ý³­Éáí, áñ áëÏ­ñ³­Ñá­¹³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Ç íñ³ ¿

Ðá­¹³­ÛÇÝ å³­Ãá­É᭷dz­ Ý»­ñÁ ½µ³­Õ»ó­ÝáõÙ »Ý 4-ñ¹ ­ï»­ÕÁ ù³Õó­Ï»­ ÕÇó, ß³­ù³­ñ³Ë­ïÇó ¢ ëñï³­Ýá­Ã³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõ­Ý»­ñÇó Ñ»­ïá:

76

3

ÑÇÙÝ­í³Í Ù»ñ áÕç ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ: ò³­íáù, Ù»ñ Ñá­¹»­ñÁ µá­Éáñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ íï³Ý­·Ç ï³Ï »Ý, ³­í»­ÉÇÝ, Ñá­ ¹³­ÛÇÝ å³­Ãá­É᭷dz­Ý»­ñÁ ½µ³­Õ»ó­ÝáõÙ »Ý 4-ñ¹ ­ï»­ÕÁ ù³Õó­Ï»­ÕÇó, ß³­ù³­ñ³Ë­ïÇó ¢ ëñï³­Ýá­Ã³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­Ý»­ñÇó Ñ»­ïá: Ðá­¹³­ó³­í»­ñÁ ß³ï ѳ­×³Ë ݳ¢ ³ÛÉ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ó³­í³­ÉÇ µ³ñ­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó »Ý (ùñá­ÝÇÏ ïáÝ­½Ç­ÉÇï, í³­ñ³­Ï³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ ¢ ³ÛÉÝ), áõë­ïÇ ÝÙ³Ý ¹»å­ù»­ñáõ٠ѳñ­Ï³­íáñ ¿ ³­é³­çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ µáõ­Å»É ëϽµÝ³Õµ­Ûáõ­ñÁ, ³­å³ Ýáñ` µáõÝ Ñá­¹³­ó³­íÁ: гñÏ ¿ Ýß»É, áñ Ñá­¹³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ ݳ˭ ݳ­Ï³Ý ÷áõ­ÉáõÙ ÉÇá­íÇÝ µáõ­Å»­ÉÇ »Ý, å³ñ­ ½³­å»ë ѳñ­Ï³­íáñ ¿ ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ ¹Ç­Ù»É µÅßÏÇ ¢ ¹ñ³­Ýáí ÇëÏ Ëáõ­ë³­÷»É Ñ»­ï³­ ·³ µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó: - Ø»ñ ³½­·³µ­Ý³Ï­ãáõÃ­Û³Ý Ù»ç Ç­ñ»Ýó ï³­ñ³Í­í³­Íáõí۳ٵ á±ñ ­Ñá­¹³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»ñÝ »Ý ѳ­Ù³ñ­íáõÙ §³­é³­ç³­ ï³ñ¦: - àñ­ù³Ý ¿É ½³ñ­Ù³­Ý³­ÉÇ ¿, µ³Ûó Ç ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ Ý³Ë­ÏÇÝ ï³­ñÇ­Ý»­ñǪ ³Û­ ëûñ µáõÝ é¢­Ù³­ïǽÙÝ Çñ µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­ Ý»­ñáí` ëñïÇ ³Ë­ï³­Ñ³­ñáõÙ­Ý»­ñáí, ϳñ­

Í»ë í»­ñ³­ó»É ¿, ÷á­Ë³­ñ»­ÝÁ ß³­ï³­ó»É »Ý Ñá­¹»­ñÇ µáñ­µá­ù³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÁ` 颭ٳ­ïáǹ ³ñï­ñÇï­Ý»­ñÁ (³ñ­ï³­ ѳÛï­íáõÙ »Ý Ñá­¹»­ñÇ Ó­¢³­Ë³Ë­ïáõÙ­Ý»­ ñáí), ³ñíñá½­Ý»­ñÁ, ûë­ï»á­Ëáݹ­ñá­½Ç ¢ ûë­ï»á­å³­ñá­½Ç ¹»å­ù»­ñÁ: ²Ûë å³­Ãá­Éá­ ·Ç³­Ý»­ñÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ·áñ­ÍáõÙ ÷áùñ ã¿ ëË³É ëÝݹ³­Ï³ñ­·Ç ¢ ϻݭ볭ϻñ­åÇ, ų­ é³Ý­·³­Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý ¢ µ³½­Ù³­½³Ý ëÃñ»ë­ Ý»­ñÇ ·áñ­Íá­ÝÁ: - öáñ­Ó»Ýù ٳݭñ³­Ù³ëÝ ³Ý¹­ñ³­¹³é­ Ý³É í»­ñáÝß­Û³É ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ³­Ù»­ ݳ­ï³­ñ³Í­í³Í­Ý»­ñÇÝ: - ¸ñ³Ý­óÇó ³­Ù»­Ý³­ï³­ñ³Í­í³­ÍÁª ³ñíñá½­Ý»­ñÁ, ÇÝã­å»ë ³­ëáõÙ »Ý ³ñ¢»É­ Û³Ý µÅÇßÏ­Ý»­ñÁ, §ù³­Ùáõ ¿­Ý»ñ­·Ç³­ÛǦ ˳Ëï­Ù³Ý ѻÝù »Ý: ²ñíñá½Ý ³­Õ»­ñÇ Ïáõ­ï³­ÏáõÙ ¿, áñÝ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ çñ³³­Õ³­ÛÇÝ ÝÛáõ­Ã³­÷᭠˳­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý Ë³Ëï­Ù³Ý ѻݭùáí: ÀÝ­¹áõÝ­í³Í ¿ ϳñ­Í»É, áñ ³Ûë ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõ­ÝÁ µÝá­ñáß ¿ Ù»­Í³­Ñ³­ë³Ï­Ý»­ñÇÝ, µ³Ûó Ù»Í Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝ Ï³­ñáÕ ¿ áõ­ Ý»­Ý³É ݳ¢ ·»­Ý»­ïÇÏ Ý³­Ë³ï­ñ³­Ù³¹ñ­ í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ: ÐÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇÝ Ý߳ݭݻ­ñÇó ¿ Ñ³Ý­Ï³ñ­Í³­ÏÇ, ÃéãáÕ µÝáõÛ­

´ÅßÏÇ ËáñÑñ¹áí ÃÇ ó³­íÁª ѳï­Ï³­å»ë ·Ç­ß»­ñ³­ÛÇÝ Å³­Ù»­ ñÇÝ, ¢ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý Ëá­ñ³ó­Ù³­ÝÁ ½áõ­ ·³­Ñ»é ³­í»­É³­ÝáõÙ »Ý µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ: ²ñíñá­½ÇÝ µÝá­ñáß ¿ ݳ¢ áõ­é³­ÍáõíÛáõ­ÝÁª ѳï­Ï³­å»ë ÍÝϳ­ÛÇÝ ¢ ÏáÝ­ù³½¹­ñ³­ÛÇÝ Ñá­¹»­ñÇ ßñç³­ÝáõÙ: ²Û¹ ų­Ù³­Ý³Ï Ñá­¹Ç Ëá­éá­ãáõÙ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ Ñ»­ÕáõÏ, á­ñÁ, Ý»ñ­ëÇ ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÇó ¹áõñë ·³­Éáí, ï³­ñ³Í­íáõÙ ¿ ßáõñçÑ­Ûáõë­í³Í­ù³­ÛÇÝ ï³­ ñ³Í­ùáõÙ: ÐÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ µ³ñ­ÓÇ­Ãá­ÕÇ ÃáÕ­Ý»­Éáõ ¹»å­ùáõÙ Ñá­¹³­×³é­»­ñÇ ¹»ëï­ ñáõÏ­ïÇí ÷á­÷á­ËáõíÛáõ­ÝÝ»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ ùáõÙ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ Ñá­¹Ç ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í³Í Ó­¢³­Ë³Ë­ïáõÙ, ³­å³ ³Ý­ß³ñ­Å³­óáõÙ` ³Ý­Ï»­Éá½: ÜÙ³­Ý³­ïÇå µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ ñÇó Ëáõ­ë³­÷»É Ñݳ­ñ³­íáñ ÏÉÇ­ÝÇ ÙdzÛÝ ×Çßï ëÝݹ³­Ï³ñ­·Ç ¢ ÑÇ­í³Ý­¹Ç ³å­ñ»­ ɳ­Ï»ñ­åÇ á­ñá­ß³­ÏÇ Ï³­Ýá­Ý»­ñÇ å³Ñ­å³Ý­ Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ: ²ñíñá­½áí, ѳï­Ï³­å»ë ͳÝñ ³ñíñá­½áí ÑÇ­í³Ý­¹Ç ѳ­Ù³ñ ³Ý­ Ãáõۭɳï­ñ»­ÉÇ ¿ 2Ï·­-Çó ³­í»­ÉÇ Í³Ý­ñáõí ÛáõÝ µ³ñÓ­ñ³ó­Ý»­ÉÁ, ëÝݹ³­Ï³ñ­·Ç Ù»ç ѳ­Ï³­óáõó­í³Í »Ý ÏÍáõÝ, ÃÃáõÝ ¢ ³­ÕÇ áõ­ï»ëï­Ý»­ñÁ: Ö³­ß³­ó³Ý­ÏÇó å»ïù ¿ µ³­ ó³­é»É ³­í»­Éáõ­ÏÁ ¢ ë峭ݳ­ÕÁ, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý ûù­ë³­É³ï­Ý»ñ, ÇëÏ ³ñíñá½Ý Áëï ¿áõÃ­Û³Ý ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ ûù­ë³­É³­ï³­ÛÇÝ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­Ïáõí Û³Ý Ë³Ëï­Ù³Ý ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ: - Ø»­½³­Ýáõ٠ɳÛÝ ï³­ñ³­ÍáõÙ áõ­ÝÇ Ý³¨ ûë­ï»á­å³­ñá­½Á, DZÝã ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­¿ ¹³: - ¸³ áëÏ­ñ³­ÛÇÝ å³­Ãá­É᭷dz ¿, á­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï Çç­ÝáõÙ ¿ áëÏ­ñÇ Ù³ë­ë³­ÛÇ ËïáõíÛáõ­ÝÁ: àë­Ïá­ñÁ ¹³é­ÝáõÙ ¿ ÷ËñáõÝ ¢, Ç í»ñ­çá, ϳ­ñáÕ ¿ ѻｭѻ­ï» ù³Û­ù³Û­ í»É: г­×³Ë ¿ ½³ñ­·³­ÝáõÙ ¹³ß­ï³­Ý³­ ¹³­¹³­ñÇ Áݭóó­ùáõ٠ϳ٠¹ñ³­ÝÇó Ñ»­ïá, ÇÝã­å»ë ݳ¢ Ñáñ­Ùá­Ý³É ˳ݭ·³­ñáõÙ­Ý»­ ñáí, ß³­ù³­ñ³Ë­ïáí ï³­é³­åáÕ ³Ý­Ó³Ýó Ùáï: èÇë­Ï³­ÛÇÝ ËÙµáõÙ »Ý ݳ¢ Îñá­ÝÇ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ áõ­Ý»­óáÕ­Ý»­ñÁ (³­ÕÇ­Ý»­ñÇ Ëá­ó³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ ¿), Í˳­ËáïÝ áõ ³É­Ïá­ÑáÁ ß³­Ñ³­·áñ­ÍáÕ­Ý»­ñÁ: ê³ §Éáõé¦ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ ¿. ³Ý­ÓÁ ϳ­ñáÕ ¿ áñ¢¿ ·³Ý­·³ï ãáõ­Ý»­Ý³É, µ³Ûó µ³­í³­ Ï³Ý ¿ ÙÇ ÁÝ­Ï»­ñ³­Ï³Ý ÃÙ÷ÃÙ÷áó ëï³­ ݳ Ù»ç­ùÇÝ Ï³Ù ë³Û­Ã³­ùÇ áõ í³Ûñ ÁÝÏ­ ÝÇ, ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ Ïëﳭݳ ÷Ëñáõ­Ý³­ó³Í á­Õ»­ñÇ Ïáïñ­í³Íù: γñáÕ ¿ ï³­ñÇ­Ý»­ñáí µáõà ó³í ½·³É áխݳ­ß³­ñÇ Ñ³ï­í³­ÍáõÙ ¢ 峭ﳭѳ­µ³ñ å³ñ­½Ç, áñ Çñ ѳ­ë³­ÏÁ

ϳñ­×³­ó»É ¿, ù³­ÝÇ áñ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ á­ÕÇ Ïáïñ­í³Íù 4ëÙ­-áí ϳñ­×³ó­ÝáõÙ ¿ Ù³ñ­ ¹áõ ѳ­ë³­ÏÁ: úë­ï»á­å³­ñá­½Ç Ñ»ï¢³Ý­ ùáí Ù³ñ­¹áõ Ùáï ϳ­ñáÕ ¿ ³­é³­ç³­Ý³É ÏÇ­ýá½` áխݳ­ß³­ñÇ Ïáõ½` ¹ñ³­ÝÇó µËáÕ ïÑ³× µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñáí, Áݹ­Ñáõå` ÙÇÝ㢠ѳ߭ٳݭ¹³­ÙáõíÛáõÝ ¢ Ù³­Ñ³­óáõí ÛáõÝ: - ²Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõ٠ϳñ¨á±ñ ¿ ѳٳå³ï³ëË³Ý ëÝݹ³­Ï³ñ­·Ç Ùß³­ Ïáõ­ÙÁ: - úë­ï»á­å³­ñá­½áí ÑÇ­í³Ý¹ Ù³ñ­¹ÇÏ å»ïù ¿ ß³­ñáõ­Ý³Ï Ç­ñ»Ýó ûñ­·³­ÝǽÙÝ ³­å³­Ñá­í»Ý ϳɭóÇáõ­ÙÇ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ù³­ ݳ­Ïáí: ú·­ï³­Ï³ñ »Ý ѳï­Ï³­å»ë ϳí ݳ­ßá­éÁ, ÙÇ µ³­Å³Ï ϳ­ÃÁ` ùÝÇó ³­é³ç, ¢ ó³Ý­Ï³­ó³Í ï»­ë³­ÏÇ Ï³Ã­Ý³Ù­Ã»ñù­Ý»­ñÁ: Øñ·»­ñÇó û·­ï³­Ï³ñ »Ý ݳ­ñÇÝ­çÁ, Ãáõ­½Á, ÍÇ­ñ³­Ý³­ãÇñÝ áõ ã³­ÙÇ­ãÁ, µ³Ý­ç³­ñ»­Õ»Ý­ Ý»­ñÇó` ϳ­Õ³Ù­µÁ, Ý»­Ëáõ­ñÁ, ϳ­Ý³ã Éá­ µÇÝ, ÁÝ­¹»­Õ»­ÝÇó` ÁÝ­ÏáõÛ­½Á, Ýáõ­ßÁ, ¹¹ÙÇ ¢ ³ñ¢³­Í³Õ­ÏÇ ë»ñ­Ù»­ñÁ: γ­ñ»­ÉÇ ¿ Óáõ­ ÏÁ ÷ß»­ñáí ³­Õ³É, ëï³ó­í³Í ½³Ý·­í³­ÍÁ ï³­å³­Ï»É ¢ áõ­ï»É, ù³­ÝÇ áñ ÓÏ³Ý ÷ß»­ ñáõÙ ÝáõÛÝ­å»ë ß³ï »Ý ³Û¹ ÑÇ­í³Ý­¹áõí Û³Ý Ï³Ý­Ë³ñ­·»É­Ù³Ý áõ µáõÅ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ û·­ï³­Ï³ñ ÝÛáõ­Ã»­ñÁ: Ðá­¹»­ñÇ ó³­í»­ñÇó µá­Õá­ùáÕ­Ý»­ñÁ ×Çßï Ïí³ñ­í»Ý, »­Ã» ѳ­ íÁ »­÷»­Éáõó Ñ»­ïá ³­é³­çÇÝ ³ñ­·³­Ý³­ÏÁ ó­÷»Ý ¢ ׳­ßÁ å³ï­ñ³ë­ï»Ý »ñÏ­ñáñ¹ ³ñ­·³­Ý³­Ïáí, ù³­ÝÇ áñ ³­é³­çÇ­ÝÁ å³­ñáõ­ ݳ­ÏáõÙ ¿ áõ­ñ³ï­Ý»ñ, û·­ï³­·áñ­Í»Ý áã û ×ïÇ, ³ÛÉ` ѳ­ëáõÝ Ñ³­íÇ ÙÇë, ÇÝã­å»ë ݳ¢

Ðá­¹³­ó³­í»­ñÇó ï³­ é³­åáõÙ »Ý ÝÛ³ñ­¹³­ ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­ Ý»ñ áõ­Ý»­óáÕ­Ý»­ñÁ, ͳÝñ ëÃñ»ë­Ý»ñ ï³­ÝáÕ­Ý»­ñÁ: Ññ³­Å³ñ­í»Ý Ûáõ­Õáï ÙëÇó: úë­ï»á­å³­ñá­ ½Ç ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ ϳ­ñáÕ ¿ Ï³Ý­Ë»É Ý³¢ í»ñ­çáõÛíݻ­ñÇ ã³­÷³­íáñ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ͳݭñ³­µ»éÝ­í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ: Ø»ñ Ù³ñ­ÙÇ­ ÝÁ Ù»½ û­É³¹­ñáõÙ ¿, å»ïù ¿ Éë»É Ýñ³Ý. ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ù³Û­É»É ÙÇÝ㢠Ñá·­Ý»­ÉÁ, ÇëÏ »­Ã» Ñá·­Ý»É »ù, ³Ý­å³Û­Ù³Ý ѳݷë­ï³­ó»ù, áõ­ñ»ÙÝ Ó»ñ Ù³ñÙ­ÝÇ Ñݳ­ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ­ Ý»ñÝ ³Û¹­ù³Ý »Ý, ÙÇ Í³Ý­ñ³­µ»é­Ý»ù ³ÛÝ: - ²Û­ëÇÝùÝ` Ù»ñ Édzñ­Å»ù µáõÅ­Ù³Ý µ³­ ݳ­ÉÇÝ Ù»±ñ ­Ó»é­ù»­ñáõÙ ¿: - ²­Ûá, ó³Ý­Ï³­ó³Í Ù³ñ­ÙÇÝ, û­Ïáõ½ ³­Ù»­Ý³ï­Ï³­ñÁ, áõ­ÝÇ Çñ å³­Ñ»ë­ï³­ÛÇÝ, ãµ³­ó³­Ñ³Ûï­í³Í áõ­Å»­ñÁ: Ê»­É³­óÇ ÑÇ­ í³Ý­¹Á ϳ٠µÅÇß­ÏÁ å»ïù ¿ ëïÇ­åÇ áõ û·­ÝÇ, áñ ûñ­·³­ÝǽÙÝ Ç ÙÇ µ»­ñÇ ¹ñ³Ýù ¢ ͳ­é³­Û»ó­ÝÇ Ç­ñ»Ý, å³Û­ù³­ñÇ ë»­÷³­Ï³Ý ³­éáÕ­çáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ¢ áã û ÑáõÛ­ëÁ ¹ÝÇ ÙdzÛÝ ¹»­Õ³­Ñ³­µ»­ñÇ íñ³: γñ¢á­ñÁ ѳ­ í³­ï³ÉÝ ¿ ¢ ѳ­Ù³­éá­ñ»Ý, ù³ÛÉ ³é ù³ÛÉ ³­éáխ糭ݳ­Éáõ å³ï­ñ³ë­ï³­Ï³­ÙáõíÛáõÝ áõ­Ý»­Ý³­ÉÁ: ºí, Ç í»ñ­çá, ³­Ù»­Ý³­Ï³ñ¢á­ ñÁ Ù³ñ­¹áõ Ñá­·»­Ï³Ý íǭ׳ÏÝ ¿: àñ­å»ë ϳ­ÝáÝ Ñá­¹³­ó³­í»­ñÇó ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ï³­é³­åáõÙ »Ý ÝÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»ñ áõ­Ý»­óáÕ­Ý»­ñÁ, ͳÝñ ëÃñ»ë­Ý»ñ ï³­ÝáÕ­Ý»­ñÁ, ÇëÏ Ù»Ýù` ѳ­Û»ñë, ¹ñ³Ý­ óÇó ß³ï áõ­Ý»Ýù ϳ٠ëÇ­ñáõÙ »Ýù ëï»Õ­ Í»É: ²ÛÝ­å»ë áñ, ³ß­Ë³­ï»ù ËݹÇñ­Ý»ñ ãï»ë­Ý»É ³ÛÝ­ï»Õ, áñ­ï»Õ ¹ñ³Ýù ãÏ³Ý ¢ ËݹÇñ­Ý»ñ ãëï»Õ­Í»É ßñç³­å³­ïÇ Ñ³­ Ù³ñ: Ø»ñ Åá­Õáíñ­¹ÇÝ Ïáã »Ù ³­ÝáõÙ ³­Ù»Ý ÇÝã ï³­Ý»É Ë³­Õ³­Õáõí۳ٵ ¢ ѳ­í³­ë³­ ñ³Ïß­éáõí۳ٵ, Ååï³É áõ Ñݳ­ñ³­íá­ ñÇÝë Ù»Õ­ùÇó ½áõñÏ ÉÇ­Ý»É, ù³Ý­½Ç Ù»Õ­ùÇ í³ñÓ­ùÁ Ù³ÑÝ ¿: ØÇ¢ÝáõÛÝ ¿, ³­Ù»Ý ÇÝã ²ëï­Íá Ó»é­ù»­ñáõÙ ¿, å»ïù ¿ ѳ­í³­ï³É áõ ³­éáխ糭ݳÉ:

3

77

سÝÏ³Ï³Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ

²Ý­Ý³ ²ë­É³Ý­Û³­Ý

ØËǭóñ л­ñ³­óáõ ³Ý­í³Ý å»­ï³­ Ï³Ý µÅßϳ­Ï³Ý ѳ­Ù³É­ë³­ñ³­ÝÇ ùÇÃ-Ïá­Ïáñ¹, ³­Ï³Ý­ç³­µ³­ÝáõÃ­Û³Ý ³Ù­µÇá­ÝÇ µÅÇßÏ

Èëá­ÕáõÃ­Û³Ý ßÝáñÑÇí Ù³ñ­¹Á ϳ­ ñá­Õ³­ÝáõÙ ¿ ׳­Ý³­ã»É Çñ ßñç³­ å³­ïÁ ¢ ½³ñ­·³­Ý³É: Èëá­Õáõí Û³Ý ßÝáñÑÇí ½³ñ­·³­ÝáõÙ ¿ ݳ¢ Ù³ñ¹áõ µ³­Ý³­íáñ Ëáë­ùÁ, á­ñÇ å³­Ï³­ëÝ ³Ý¹ñ³¹³éÝáõÙ ¿ Ùï³­ íáñ ¢ ýÇ­½Ç­Ï³­Ï³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý íñ³: ÜÛáõÃÁª ܳ­ñÇ­Ý» Æ­ñÇó­Û³ÝÇ Èáõë³ÝϳñÁª ºÕdz Ü»ñë»ëÛ³ÝÇ

̳ݭñ³É­ëáõíÛáõÝ áõ­Ý»­óáÕ »­ñ»­Ë³Ý ѳ߭ٳݭ¹³Ù ã¿

Ø

³Ý­Ï³­Ï³Ý ͳݭñ³É­ëáõíÛáõ­ÝÁ` Éëá­ ÕáõÃ­Û³Ý Ç­ç»­óáõ­ÙÁ, ß³ï ³Ï­ïá­ õ³É ËݹÇñ ¿ û° Ù»ñ »ñÏ­ñáõÙ, û° ³ÙµáÕç ³ß˳ñÑáõÙ: Àëï íǭ׳­Ï³·­ñ³­ Ï³Ý ïí۳ɭݻ­ñÇ` ÐЭ-áõÙ ßáõñç 3000 ͳݭ ñ³É­ëáõÃÛ³Ý ³ñ³ï áõÝ»óáÕÝ»ñÇó 1000Çó ³­í»­ÉÇÝ »­ñ»­Ë³­Ý»ñ »Ý: ÐЭ-áõÙ ·áñ­ÍáõÙ ¿ 2 ѳ­ïáõÏ Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í ¹åñáó

í³ï ÉëáÕ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ: ¸ñ³Ýù »ñ­ÏáõëÝ ¿É ·ïÝíáõÙ »Ý ºñ¢³­ÝáõÙ: سݭ ϳ­Ï³Ý ͳݭñ³Ï³ÝçáõÃÛ³Ý ËݹÇñ­Ý»­ñÇ ßáõñç ½ñáõ­ó»­óÇÝù ØËǭóñ л­ñ³­óáõ ³Ý­ í³Ý å»­ï³­Ï³Ý µÅßϳ­Ï³Ý ѳ­Ù³É­ë³­ñ³­ÝÇ ùÇÃ-Ïá­Ïáñ¹, ³­Ï³Ý­ç³­µ³­ÝáõÃ­Û³Ý ³Ù­µÇá­ÝÇ µÅÇßÏ ²Ý­Ý³ ²ë­É³Ý­Û³­ÝÇ Ñ»ï: - îÇ­ÏÇÝ ²ë­É³Ý­Û³Ý, á­ñá±Ýù­ »Ý ͳݭñ³É­ ëáõÃ­Û³Ý å³ï­×³é­Ý»­ñÁ:

Àëï íǭ׳­Ï³·­ñ³­ Ï³Ý ïí۳ɭݻ­ñÇ` ÐЭ-áõÙ ßáõñç 3000 ͳݭñ³É­ëáÕ Ï³, 1000-Çó ³­í»­ÉÇÝ` »­ñ»­Ë³­Ý»ñ: 78

3

- ̳ݭñ³É­ëáõíÛáõÝÝ áõ­Ý»­ÝáõÙ ¿ ï³ñ­ µ»ñ ³ë­ïǭ׳ݭݻñ ¢ å³ï­×³é­Ý»ñ: ²­é³Ýӭݳó­ÝáõÙ »Ýù »ñ­Ïáõ Ù»Í ËÙµÇ Í³Ý­ñ³É­ëáõíÛáõÝ` 1-ÇÝ, áñ ϳå­í³Í ¿ µáõÝ Éëá­Õ³­Ï³Ý ÝÛ³ñ­¹Ç ³Ë­ï³­Ñ³ñ­Ù³Ý Ñ»ï ¢ ͳݭñ³É­ëáõíÛáõÝ, áñÝ ³­é³­ç³­ ÝáõÙ ¿ ³ñ­ï³­ùÇÝ áõ ÙÇ­çÇÝ ³­Ï³Ý­çÇ ÑÇ­ í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó: ¸ñ³Ý­óÇó »Ý ó­

ñ³­Ë³­ÛÇÝ ÙÇ­çÇÝ û­ïÇï­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù »­Ã» ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ ã»Ý µáõÅ­íáõÙ, ϳ٠ɳí ã»Ý µáõÅ­íáõÙ, ϳ٠ÇÝã-áñ å³ï­×³­éáí ùñá­ÝÇÏ Áݭóóù »Ý ëï³­ÝáõÙ, ³­å³ ¢ë Ý­å³ë­ïáõÙ »Ý ͳݭñ³É­ëáõÃ­Û³Ý ÇÝã-áñ ³ë­ïǭ׳­ÝÇ ½³ñ­·³ó­Ù³­ÝÁ: ¶á­Ûáõí ÛáõÝ áõ­ÝÇ Í³Ý­ñ³É­ëáõÃ­Û³Ý 4 ³ë­ïǭ׳Ý: êñ³Ý­óÇó ³­Ù»­Ý³­Í³Ý­ñÁ 4-ñ¹Ý­ ¿: ²Ûë »­ñ»­Ë³­Ý»ñÝ áõ­Ý»­ÝáõÙ »Ý Éëá­ÕáõÃ­Û³Ý µ³­í³­Ï³­ÝÇÝ Ëá­ñÝ ³ÝÏáõÙ, á­ñÁ Ù»Ýù Ýáõ­ÝÇëÏ ß³ï ѳ­×³Ë ѳ­Ù³­ñáõÙ »Ýù ËÉáõíÛáõÝ, »­Ã», ǭѳñ­Ï», ³Û¹ áõÕ­Õáõí Û³Ùµ ϳݭ˳ñ­·»É­Ù³Ý ÙÇ­çá­ó³­éáõÙ­Ý»ñ ãÓ»é­Ý³ñÏ­í»Ý: Üß»Ýù, áñ Ùdzݭ߳­Ý³Ï ³Ý­ÑáõÛë íÇ­×³Ï ãϳ. ³­Ù»Ý ѳñ­óÇÝ µÅÇß­ ÏÁ ÑÇ­í³Ý­¹Ç Ñ»ï Ùdz­ëÇÝ å»ïù ¿ Éáõ­ ÍáõÙ ·ïÝÇ: Ø»Ýù ÑÇ­Ù³ å³Û­ù³­ñáõÙ »Ýù, áñ ͳݭñ³É­ëáõíÛáõ­ÝÁ í³­Õ³­Å³Ù ѳÛï­ Ý³­µ»ñ­íÇ: º­Ã» »­ñ»­Ë³­ÛÇ Ùáï ¹³ ݻۭñá­

سÝÏ³Ï³Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ ë»Ý­ëáñ ËݹÇñ ¿ ¢ »­Ã» Ýñ³ Ùáï û­Ïáõ½ ÷áùñ ÇÝã Éëá­ÕáõíÛáõÝ ¿ å³Ñ­å³Ý­í³Í, ³­å³ Ï³Ý ù³Û­É»ñ, á­ñáÝó ÙÇ­çá­óáí ϳ­ ñáÕ »Ýù ½³ñ­·³ó­Ý»É Ýñ³ µ³­Ý³­íáñ Ëáë­ ùÁ, ѻ­å»ë` Ëó­Ý»Ýù Ýñ³ Ùï³­íáñ ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ: ²Ûë »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇÝ Ï³Ù Éëá­Õ³­Ï³Ý ë³ñ­ù»ñ »Ýù ³­é³­ç³ñ­ÏáõÙ, ϳ٠ÏáË­É»³ñ ÇÝå­É³Ý­ï³­ódz: ÂáõÛÉ Éëá­Õáõí۳­ÝÁ ·áõ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ Ù»ñ Éëá­Õ³­ Ï³Ý ë³ñ­ùÇ ïí³Í áõÅ·­ÝáõíÛáõ­ÝÁ: ÆëÏ ³ÛÝ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ, áí­ù»ñ Áݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë Éëá­ÕáõíÛáõÝ ãáõ­Ý»Ý, Ëáñ­Ñáõñ¹ »Ýù ï³­ ÉÇë û·­ï³­·áñ­Í»É Å»ë­ï»­ñÇ É»­½áõÝ Ï³Ù Ñ³ë­Ï³­Ý³É ßñÃáõÝù­Ý»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí, á­ñÁ Ýñ³Ýó ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ѳ­Õáñ­¹³Ïó­Ù³Ý ÙÇ­ çáóÝ ¿ ¹³é­ÝáõÙ: - ÆÝã­å»±ë ­å»ïù ¿ ÍÝáÕ­Ý»­ñÁ ѳë­Ï³­ ݳÝ, áñ »­ñ»­Ë³Ý áõ­ÝÇ Í³Ý­ñ³É­ëáõíÛáõÝ: - ºñµ »­ñ»­Ë³Ý ¹³é­ÝáõÙ ¿ 6-7 ³Ù­ë»­ ϳÝ, ëÏëáõÙ ¿ Ó³Û­Ý»­ñÇÝ ³ñ­Ó³­·³Ý­ù»É, ·Õáó­Ý»ñ ѳ­Ý»É: ̳Ýñ ÉëáÕ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ áã ÙÇ µ³­ÝÇ ã»Ý ³ñ­Ó³­·³Ý­ùáõÙ, ³Ý­ï³ñ­ µ»ñ »Ý, ã»Ý ÷áñ­ÓáõÙ ÏñÏÝ»É Ó³Û­Ý»­ñÁ: Ø»½ Ùáï ÍÝáÕ­Ý»ñÝ áõ­ß³¹­ñáõíÛáõÝ »Ý ¹³ñÓ­ÝáõÙ ËݹñÇÝ, »ñµ ·³­ÉÇë ¿ ³ÛÝ ï³­ ñÇ­ùÁ, »ñµ »­ñ»­Ë³Ý å»ïù ¿ ÇÝã-áñ µ³­é»ñ ³ñ­ï³­ë³­ÝÇ Ï³Ù »ñµ ÍÝá­ÕÁ Ýϳ­ïáõÙ ¿, áñ ѳñ¢³­ÝÇ Ù»Ï áõ Ï»ë ï³­ñ»­Ï³Ý »­ñ»­Ë³Ý Ýáñ­Ù³É Ëá­ëáõÙ ¿, ÇëÏ Ç­ñ»­ÝÁª áã: ¸³ ëË³É ¿: º­Ã» ÍÝá­ÕÇ Ùáï ϳë­Ï³Í ¿ ³­é³­ç³­ÝáõÙ, ³­å³ ³Ý­ÙÇ­ç³­å»ë å»ïù ¿ ¹Ç­ÙÇ µÅßÏÇ: ´ÅÇß­ÏÁ áñ¢¿ ËݹÇñ ѳÛï­ Ý³­µ»­ñ»­Éáí` áõ­Õ³ñ­ÏáõÙ ¿ ѳ­ïáõÏ Ù³ë­ Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í ùÇíÏá­Ïáñ­¹³­Ï³Ý­ç³­µ³­ ÝáõÃ­Û³Ý µ³­Å³Ý­ÙáõÝù: ²Ûë­ï»Õ ѳ­ïáõÏ ë³ñù»ñÇ ÙÇ­çá­óáí Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇ­ñáõíÛáõÝ ¿ ϳ­ï³ñ­íáõÙ: ä³ï­×³­éÁ ·ïÝ»­Éáí` á­ñáß­íáõÙ »Ý ݳ¢ µáõÅ­Ù³Ý ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ: - ÌÝáÕ­Ý»­ñÁ »­ñ»­Ë³­ÛÇ Ùáï ³ñ­¹»Ý ³é­ ϳ µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñáí ëá­íá­ñ³­µ³ñ á±ñ ­ï³­ñÇ­ùÇó »Ý ¹Ç­ÙáõÙ: - ÆÙ ³ß­Ë³­ï³Ý­ù³­ÛÇÝ ÷áñ­ÓÇó ³­ë»Ù, áñ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ µÅßÏÇ Ùáï »Ý µ»­ñáõÙ 2-3 ï³­ñ»­Ï³­ÝáõÙ: ê³ ÷³ë­ ïáõÙ ¿, áñ Ù»ñ ÍÝáÕ­Ý»­ñÁ Éáõ­ë³­µ³Ý­í³Í ã»Ý: ²­Ù»­Ý³­í³ïÝ ³ÛÝ ¿, áñ ³Ë­ïáñáßÙ³Ý Ñ³ë­ï³­ïáõ­ÙÇó Ñ»­ïá ÍÝáÕ­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ

³Ûë »­ñ»­Ë³Ý ϳñÍ»ë ¹³é­ ÝáõÙ ¿ µ»é: Î³Ý ÍÝáÕ­Ý»ñ, áñ ×Çßï ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ »Ý ¹Ç­ÙáõÙ, 볭ϳÛÝ Ýñ³Ýó ÃÇ­íÁ ß³ï ùÇã ¿: ÆÝÓ ÃíáõÙ ¿` »­Ã» ï»­Õ»­ ϳï­íáõíÛáõÝÝ ³Ûë áõÕ­Õáõí Û³Ùµ ³­í»­ÉÇ ß³ï ÉÇ­Ý»ñ, ³­å³ ÍÝáÕ­Ý»­ñÇ ½·á­ÝáõíÛáõÝÝ ³­í»­ ÉÇ µ³ñÓñ ÏÉÇ­Ý»ñ: Ø»ñ »ñ­ÏÇñ ݳ¢ Ýáñ-Ýáñ Ùáõïù »Ý ·áñ­ ÍáõÙ ëÏñÇ­ÝÇÝ· ûë­ï»­ñÁ, á­ñáÝ­óáí ³ñ­ï³­ë³Ñ­Ù³­ÝáõÙ Ñ»Ýó ÍÝݹ³­ï³­ÝÁ á­ñá­ßáõÙ »Ý` »­ñ»­Ë³Ý á±õÝÇ Éëá­Õ³­Ï³Ý ËݹÇñ­Ý»ñ, û áã: º­Ã» ³Û¹ ûë­ïÁ ÍÝáÕÝ áõ­Ý»­Ý³ñ, ³­å³ ËݹñÇ ÙÇ Ù³ëÝ ³ñ­¹»Ý Ïí»­ ñ³­Ý³ñ, ù³­ÝÇ áñ ÏÇ­Ù³­Ý³ñ` Ç ÍÝ»± ¿ ͳݭñ³É­ëáõíÛáõ­ÝÁ, û± Ó»éù­µ»­ñá­íÇ: ÌÝáÕ­Ý»­ñÁ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ß³ï ѳ­×³Ë ã»Ý ¿É Ç­Ù³­ÝáõÙ` á±õÙ ­¹Ç­Ù»É, ·³­ÉÇë »Ý áõ­ß³­ó³Í, »ñµ »­ñ»­Ë³Ý ³ñ­¹»Ý ×Ýßí³Í, ÇÝù­Ý³Ù­÷á÷ ¿ ¹³ñÓ»É, Ùï³íáñ ³éáõÙáí ûñ½³ñ·³ó³Í ¿: - Î³Ý Í³Ý­ñ³É­ëáõÃ­Û³Ý Ñ³­ Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í ѳ­ïáõÏ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»ñ: Îáõ­½»­Ý³­ ÛÇ Ç­Ù³­Ý³É ¹ñ³Ýó Ù³­ëÇÝ Ò»ñ ϳñ­ÍÇ­ùÁ: - ²Û¹ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»ñÝ ³Ý­Ñ³­ï³­ Ï³Ý Ó­¢áí »Ý ÁÝïñ­íáõÙ: àõ­Ý»Ýù ѳ­Ù³­ ϳñ·­ã³­ÛÇÝ Ñ³­ïáõÏ Íñ³·­ñ»ñ, á­ñáÝù ÏáÝÏ­ñ»ï áõÕ­Õáñ­¹áõÙ »Ý, û ïíÛ³É ÷áù­ ñÇ­ÏÇÝ á±ñ É­ëá­Õ³­Ï³Ý ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙÝ Çñ áõÅ·­Ýáõí۳ٵ ѳñ­Ù³ñ ÏÉÇ­ÝÇ: ²Û¹ å³ï­ ׳­éáí Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ÷áù­ñÇ­ÏÇ ÝÏ³ï­ Ù³Ùµ ³Ý­Ñ³­ï³­Ï³Ý Ùá­ï»­óáõÙ ¿ ÉÇ­ÝáõÙ: Îñ»­Éáí ³Û¹ ë³ñ­ù³­íá­ñáõ­ÙÁ` »­ñ»­Ë³Ý ³Ýó­ÝáõÙ ¿ ³­¹³å­ï³­óÇáÝ ßñç³Ý, á­ñÁ ï­¢áõÙ ¿ 1-2 ³­ÙÇë: º­Ã» »­ñ»­Ë³­ÛÇ Ùáï Éëá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ »ñ­Ïáõ ÏáÕ­ÙÇó ¿ ³Ë­ï³­ ѳñ­í³Í, ³­å³ ݳ å»ïù ¿ å³ñ­ï³­¹Çñ ÏñÇ »ñÏ­ÏáÕ­Ù³­ÝÇ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ: ºñµ »­ñ»­Ë³Ý ëÏëáõÙ ¿ Ïñ»É ³Û¹ ë³ñ­ù³­íá­ ñáõÙ­Ý»­ñÁ, ·³­ÉÇë ¿ ëáõñ­¹á­Ù³Ý­Ï³­í³ñ­ ÅÇ Ñ»ï ³ß­Ë³­ï»­Éáõ ų­Ù³­Ý³­ÏÁ: ²Û­ ëÇÝùÝ` Ïñ»­Éáí ³Û¹ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÁ` »­ñ»­Ë³­ÛÇ Ùáï ͳݭñ³É­ëáõÃ­Û³Ý ËݹǭñÁ

̳Ýñ ÉëáÕ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ áã ÙÇ µ³­ÝÇ ã»Ý ³ñ­Ó³­·³Ý­ ùáõÙ, ³Ý­ï³ñ­µ»ñ »Ý, ã»Ý ÷áñ­ÓáõÙ ÏñÏÝ»É Ó³Û­Ý»­ñÁ: ãÇ ³­í³ñï­íáõÙ: êáõñ­¹á­Ù³Ý­Ï³­í³ñ­ÅÁ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ Ý³­Ë³­å³ï­ñ³ë­ïáõÙ ¿ ¹åñá­ óÇÝ: ²Û¹ å³­ñ³å­ÙáõÝù­Ý»­ñÁ ï­¢áõÙ »Ý áã û Ù»Ï-»ñ­Ïáõ ³­ÙÇë, ³ÛÉ ï³­ñÇ­Ý»ñ: êáõñ­ ¹á­Ù³Ý­Ï³­í³ñ­ÅÁ Éëá­Õ³­Ï³Ý ³Û¹ ë³ñ­ùáí »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ ëá­íá­ñ»ó­ÝáõÙ ¿ áã û ßñÃáõÝù­ Ý»­ñáí ϳñ­¹³É ϳ٠Żë­ï»­ñáí Ëá­ë»É, ³ÛÉ Éë»­Éáí Ëá­ë»É: ²Ûë å³­ñ³å­ÙáõÝù­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»­ñÁ, ǭѳñ­Ï», ï³ñ­µ»ñ »Ý ÉÇ­ ÝáõÙ` ϳ˭í³Í Éëá­Õ³­Ï³Ý ÝÛ³ñ­¹Ç ³Ë­

3

79

سÝÏ³Ï³Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ γݭ˳ñ­·»­ÉÇã ëïáõ­·áõÙ­Ý»­ñÁ ß³ï ϳñ¢áñ »Ý ͳݭñ³É­ ëáõÃ­Û³Ý í³­Õ³­Å³Ù ѳÛï­Ý³­µ»ñ­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: ﳭѳñ­í³­ÍáõÃ­Û³Ý ³ë­ïǭ׳­ÝÇó, ٳݭ ϳ­í³ñ­ÅÇ ÷áñ­Ó³­éáõíÛáõ­ÝÇó, »­ñ»­Ë³­ÛÇ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇó: - ²Ù­ë³­Ï³Ý Ùá­ï³­íá­ñ³­å»ë ù³­ÝDZ »­ñ»­Ë³­ÛÇ »ù Ýß³­Ý³­ÏáõÙ Éëá­Õ³­Ï³Ý ë³ñ­ù ¨ Áݹ­Ñ³­Ýáõñ ³é­Ù³Ùµ` áñ­ù³±Ý­ ¿ ϳ½­ÙáõÙ ³Û­ó»­ÉáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ÃÇ­íÁ: - Ø»Ýù ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ Ëáñ­Ñáõñ¹ »Ýù ï³­ÉÇë å³ñ­ï³­¹Çñ Ïñ»É, µ³Ûó ã·Ç­ï»Ýù ÍÝáÕ­Ý»­ñÇó ù³­ÝÇ­ëÁ ÏÁÝ­¹áõ­Ý»Ý ³Û¹ Ëáñ­ Ñáõñ­¹Á, ù³­ÝÇ áñ ÉÇ­ÝáõÙ »Ý ¹»å­ù»ñ, áñ ÍÝáÕ­Ý»­ñÁ, á­ñáß Ý³­Ë³­å³­ß³ñ­ÙáõÝù­Ý»­ ñÇ ï»­ÕÇ ï³­Éáí, Ññ³­Å³ñ­íáõÙ »Ý ¹ñ³Ý­ óÇó, ³Ûë ¹»å­ùáõÙ ïáõ­ÅáõÙ ¿ »­ñ»­Ë³Ý: ²Ù­ë³­Ï³Ý ÙÇ­çÇ­ÝáõÙ »ñ¢Ç 2-3 ÷áù­ñÇ­ÏÇ »Ýù Ëáñ­Ñáõñ¹ ï³­ÉÇë Ïñ»É Éëá­Õ³­Ï³Ý ë³ñ­ù: º­Ã» ѳ߭íÇ ³é­Ý»Ýù, áñ ³Ù­µáÕç г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ 1000-Çó ³­í»­ÉÇ ¿ ͳݭ ñ³É­ëáõíÛáõÝ áõ­Ý»­óáÕ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ ÃÇ­íÁ,

³­å³ ³Ûë ÃÇ­íÁ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ß³ï ¿ ¹³é­ÝáõÙ: ²Ù­ë³­Ï³Ý ÇÝÓ Ùáï` áñ­å»ë ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ û­Õ³­ÏÇ Ù³Ý­Ï³­Ï³Ý û­ïá­É³­ñÇÝ­·á­Éá­·Ç, ÷áù­ñÇÏ­Ý»­ñÇ ³Û­ó»­ÉáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ù³­Ý³­ ÏÁ ϳ½­ÙáõÙ ¿ 250-300: ä»ïù ¿ Ýß»É, áñ åá­ÉÇÏ­ÉÇ­Ýǭϳ­Ï³Ý ϳݭ˳ñ­·»­ÉÇã ëïáõ­ ·áõÙ­Ý»­ñÁ ß³ï ϳñ¢áñ »Ý ͳݭñ³É­ëáõí Û³Ý í³­Õ³­Å³Ù ѳÛï­Ý³­µ»ñ­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ, Ù³­Ý³­í³Ý¹, áñ ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ µáõÅë­å³­ ë³ñ­Ïáõ­ÙÁ åá­ÉÇÏ­ÉÇ­Ýǭϳ­Ý»­ñáõÙ ³Ýí­×³ñ ¿: àõ­½áõÙ »Ù ݳ¢ ϳñ¢á­ñ»É Ñá­·»­µ³­ÝÇ ³ß­Ë³­ï³ÝùÝ ³Ûë ¹»å­ù»­ñáõÙ, ù³­ÝÇ áñ, »­Ã» »­ñ»­Ë³­ÛÇ Ùáï µ³­Ý³­íáñ Ëáë­ ùÁ ûñ­½³­ñ·³­ó³Í ¿ ÉÇ­ÝáõÙ, ³­å³ ݳ ãÇ

ù»ñ ·Ç­ï»Ù, áñ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ÷áñ­ÓáõÙ »Ý ³Û¹ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇó ³­½³ï­í»É` Ýñ³Ý ٳݭϳ­ ïáõÝ Ñ³ÝÓÝ»Éáí: ÊݹÇñÝ ³ÛÝ ¿, áñ ÍÝá­ ÕÁ ï»­Õ»­Ï³ó­í³Í ã¿, Ýñ³Ýó Ñ»ï Ñá­·»­µ³­ ݳ­Ï³Ý ½ñáõÛó­Ý»ñ ã»Ý ï³ñ­í»É, ã»Ý ³­ë»É Ýñ³Ý, áñ ³Û¹ »­ñ»­Ë³Ý ²ëï­Íá ïí³Í å³ñ·¢ ¿, áñ »­ñ»­Ë³Ý Édzñ­Å»ù »­ñ»­Ë³ ¿, å»ïù ã¿ ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ ¹Ý»É Ýñ³ áõ ÙÛáõë­Ý»­ñÇ ÙÇç¢: ÜáõÛ­ÝÇëÏ Ñ³ß­Ù³Ý­¹³Ù µ³éÝ ³Ûë »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ ã»Ù ó³Ý­ ϳ­ÝáõÙ û·­ï³­·áñ­Í»É, ù³­ÝÇ áñ Ýñ³Ýù ³ÛÝ­ù³Ý Ë»­É³­óÇ áõ ³Ï­ïÇí »Ý, áñ ¹³ áõÕ­Õ³­ÏÇ Ù»Õù ¿: ̳ݭñ³É­ëáõíÛáõ­ÝÁ ѳ߭ ٳݭ¹³­ÙáõíÛáõÝ ¿ ѳ­Ù³ñ­í»É, ù³­ÝÇ áñ

ϳ­ñá­Õ³­Ý³ ¹åñáó ·Ý³É, ³ß­Ë³­ï»É: ²Ûë ¹»å­ùáõ٠ͳݭñ³É­ëáÕ »­ñ»­Ë³Ý ϳݷ­ÝáõÙ ¿ Ñá­·»­µ³­Ý³­ëá­ódz­É³­Ï³Ý Ù»Í ËݹñÇ ³­é³ç: ²Ûë ¹»å­ù»­ñáõÙ Ù»½ Ñ»ï Ùdz­ëÇÝ å»ïù ¿ ³ß­Ë³­ï»Ý Ñá­·»­µ³Ý­Ý»­ñÁ:

³Û¹ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇÝ Áëï ͳݭñ³É­ëáõÃ­Û³Ý ³ë­ïǭ׳­ÝÇ Ï³ñ· »Ý ï³­ÉÇë ¢ å»­ïáõí Û³Ý ÏáÕ­ÙÇó ÇÝã-ÇÝã ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñ »Ý ë³ÑÙ³ÝíáõÙ` ϻݭ볭Ãá­ß³Ï, ïÕ³­ Ý»­ñÇÝ µ³­Ý³­ÏÇó ³­½³­ïáõÙ »Ý: 곭ϳÛÝ ³Ûë »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÁ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ß³ï ﳭճݭ¹³­íáñ ¢ Ë»­É³­óÇ »Ý ÉÇ­ÝáõÙ, ¢ áñ­å»ë ϳ­ÝáÝ Ç­ñ»Ýó ï»­ÕÁ ·ïÝáõÙ »Ý Ï۳ݭùáõÙ, å³ñ­½³­å»ë Ýñ³Ýó Ñ»ï Ñ»Ýó ÷áù­ñáõó ×Çßï ³ß­Ë³­ï³Ýù ¿ å»ïù ï³­ Ý»É: ºÃ» ѳßíÇ ³éÝ»Ýù, áñ ³ß˳ñÑáõÙ Ï³Ý ³ÛÝåÇëÇ Í³Ýñ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ, ÇÝãåÇëÇÝ, ûñÇÝ³Ï ëåÇ¹Ý ¿ Ï³Ù Ù»Ï ³ÛÉ ³í»ÉÇ Í³Ýñ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ, ³å³ åÇïÇ ÁݹáõÝ»Ýù, áñ ³Ûë ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÕùÇÝ Í³Ýñ³ÉëáõÃÛ³Ý ËݹÇñÁ ß³ï ³í»ÉÇ ÷áùñ ¿: ²ÏÝѳÛï ¿, áñ ß³ï µ³Ý ϳËí³Í ¿ Ñ»Ýó ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý í»ñ³µ»ñÙáõÝùÇó, ¢ ß³ï ϳñ¢áñ ¿ Ñ»Ýó ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Û³óùÝ ³Ûë »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ýϳïٳٵ:

- سñ­½»­ñáõÙ Ç­ñ³­íǭ׳ÏÝ ÇÝã­åÇ­ëDZݭ¿: - ÌÝáÕ­Ý»ñÝ ³Ûë­ï»Õ ͳݭñ³É­ëáõíÛáõ­ ÝÁ ß³ï ѳ­×³Ë ѳ­Ù³­ñáõÙ »Ý ³­ñ³ï ¢ ÷áñ­ÓáõÙ »Ý ѳ­ë³­ñ³­ÏáõíÛáõ­ÝÇó óùó­Ý»É »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ, ÃáõÛÉ ã»Ý ï³­ÉÇë Ýñ³Ý ÝáõÛ­ÝÇëÏ ïÝÇó ¹áõñë ·³É, áñ Ù»ñ ѳۭϳ­Ï³Ý Ùï³­Í»­É³­Ï»ñ­åáí` ѳݭ ϳñÍ Çµñ ÙÇ áñ¢Ç­ó» µÇÍ ãÉÇ­ÝÇ Ç­ñ»Ýó ÁÝ­ï³Ý­ùÇ íñ³: º­ñ»­Ë³Ý, ³­é³Ýӭݳ­ ݳ­Éáí ѳ­ë³­ñ³­ÏáõíÛáõ­ÝÇó, ¹³é­ÝáõÙ ¿ Ùï³­íáñ Ñ»­ï³Ù­Ý³ó ¢ ѳÙñ: ºë ¹»å­

- ²Ù­÷á­÷»­Éáí Ò»ñ Ëáë­ùÁ` ­Ëáñ­Ñáõñ¹ Ïï³ù ÍÝáÕ­Ý»­ñÇÝ:

DZÝã

- êÇ­ñ»­ÉÇ ÍÝáÕ­Ý»ñ, »­Ã» ÝáõÛ­ÝÇëÏ Ó»ñ »­ñ»­Ë³Ý ÍÝí»É ¿ ÇÝã-áñ ÙÇ Ëݹñáí, û­ñÇ­ ݳÏ` ͳݭñ³É­ëáõí۳ٵ, ³­å³ å»ïù ¿ ÙÇ µ³Ý ѳë­Ï³­Ý³É` Ó»ñ »­ñ»­Ë³­ÛÇÝ Ñ³ß­ ٳݭ¹³Ù ÙÇ Ñ³­Ù³­ñ»ù, ³Û¹ µ³­éÁ ÙÇ û·­ ï³­·áñ­Í»ù, ѳ­Ù³­ñ»ù, áñ Ó»ñ »­ñ»­Ë³Ý Édzñ­Å»ù, ·»­Õ»­óÇÏ, ³­éáÕç »­ñ»­Ë³ ¿ ¢ Ó·ï»ù áõ­Ý»­Ý³É ¿­ÉÇ »­ñ»­Ë³­Ý»ñ: ºí ³­Ù»­ ݳ­Ï³ñ¢á­ñÁ` ͳݭñ³É­ëáõíÛáõÝ áõ­Ý»­óáÕ »­ñ»­Ë³­ÛÇ áõ ÙÛáõë­Ý»­ñÇ ÙÇç¢ ï³ñ­µ»­ñáõí ÛáõÝ ÙÇ ¹ñ»ù: êÇ­ñ»ù Ó»ñ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇÝ:

80

3

¸»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝ»ñ

à­ñ³Ï­Û³É ³ñ­ï³¹­ñ³Ýùª

Ù³ï­ã»­ÉÇ ·Ýáí

Æ

ñ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý 18 ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ Áݭóó­ùáõÙ ÐÐ ­¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ßáõ­Ï³­ÛÇ ³­é³­çÇÝ Ù³ë­Ý³­íáñ ÁÝ­ Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ` §ÈÇÏ­íá­ñÁ¦, ѳëó­ñ»É ¿ Éáõñç ï»Õ ½µ³­Õ»ó­Ý»É ѳۭϳ­Ï³Ý ßáõ­Ï³­ÛáõÙ ¢ áñ­å»ë ï»­Õ³­Ï³Ý ³ñ­ï³¹­ñáÕ ³­é³­ç³­ ï³ñ ÉÇ­Ý»É Ã»° Çñ ﻭ볭ϳ­ÝÇáí, û° í³­ ׳é­ùÇ ·áõ­Ù³­ñ³­ÛÇÝ Í³­í³É­Ý»­ñáí,-³ëáõÙ ¿ §ÈÇÏíáñ¦ ö´À Ù³ñù»ÃÇÝ·Ç ¨ Çñ³óÙ³Ý µ³ÅÝÇ Õ»Ï³í³ñ ì³ñ¹³Ý ØÏñïãÛ³ÝÝ áõ ³í»É³óÝáõÙ,- Ý»ñϳÛáõÙë §ÈÇÏíáñݦ ³ñ­ ï³¹­ñáõÙ ¿ 70-Çó ³­í»ÉÇ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñ »­ñ»ù ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý ËÙµ»­ñáí` ÇÝ­ýáõ­½ÇáÝ, ÇݭۻϭóÇáÝ Éáõ­ÍáõÛíݻñ ¢ ³ã­ùÇ Ï³­ÃÇÉ­ Ý»ñ, á­ñáÝó Ù»­Í³­Ù³ë­ÝáõíÛáõ­ÝÁ ϳ½­ÙáõÙ »Ý Ù»ñ µñ»Ý­¹³­ÛÇÝ å³ïñ³ëïáõÏÝ»ñÁ (OslaDex, Hemosol, Moxicin, Esfol,Rubidol, Dolex, Dolpass, Vizidol, Brimoptic, Flucopt ¢ ³ÛÉÝ): -1991í-ÇÝ ÝÙ³Ý ³ñ­ï³¹­ñáõíÛáõÝ Ó»éݳñÏ»ÉÁ å»ïù ¿ áñ µ³­í³­Ï³Ý µ³ñ¹ ÉÇ­Ý»ñ: -´³ñ¹, 볭ϳÛÝ ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï: ²Û¹ ͳÝñ ų­Ù³­Ý³Ï­Ý»­ñáõÙ, »ñµ Ù»ñ Ýá­ ñ³ë­ï»ÕÍ Ñ³Ý­ñ³­å»­ïáõíÛáõ­ÝÁ ·ïÝíáõÙ ¿ñ ßñç³­÷³Ï­Ù³Ý Ù»ç, ÇëÏ Ù»ñ ³ñ­ï³¹­ ñ³Í Ñ»­ÕáõÏ­Ý»ñÝ ³­é³­çÇÝ û·­ÝáõÃ­Û³Ý ÙÇ­

82

3

1991-ÇÝ, г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ³ñ¹»Ý áõñí³·ÍíáÕ ïÝï»­ë³­Ï³Ý ¹Åí³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ, ²ñ­ó³Ë­Û³Ý ׳­Ï³­ï³­Ù³ñ­ïÇ, ßñç³­÷³Ï­Ù³Ý å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ, ºñ¢³­ÝáõÙ ÑÇÙ­ ݳ¹ñ­íáõÙ ¿... ï»­Õ³­Ï³Ý ¹»­Õ³­ ·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ, áñÝ Çñ ·áñ­Íáõ­Ý»áõíÛáõ­ÝÁ ëÏëáõÙ ¿ ëï»­ñÇÉ Ñ»­ÕáõÏ ¹»­Õ³ÙÇçáóÝ»­ñÇ ³ñ­ï³¹­ñáõí۳ٵ: ÜÛáõÃÁª ÈáõëÇÝ» ä»ïñáëÛ³ÝÇ

çáó­Ý»ñ ¿ÇÝ, ÷³ë­ïá­ñ»Ý, ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ³­ë»É, Ù»Ýù áã ÙdzÛÝ µ³ñ¹, ³ÛÉ¢ ß³ï ϳñ¢áñ ³­é³­ù»­ÉáõíÛáõÝ ¿ÇÝù Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­ÝáõÙ:

µ³ñ¹ Ç­ñ³­íǭ׳­ÏáõÙ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ ñá­Õ³­ó»É ¿ Ñ³Û­Ã³Û­Ã»É ÑáõÙù ¢ ï³É ³ÝÑ­ ñ³­Å»ßï ³ñ­ï³¹­ñ³Ýù:

-àñÁ å³Ñ³ÝçáõÙ ¿ñ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­ Ë³Ý ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»ñ, ÑáõÙù, ÝÛáõ­Ã»ñ...

-²Û¹ ¹Åí³­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñÇ Ñ³ÕóѳñáõÙÝ ³Ýݭϳ­ñ³·­ñ»­ÉÇ ¿, µ³ñ¹, ·ñ»­Ã» ³ñ­Ï³­Í³­ÛÇÝ, µ³Ûó ³Û¹

-γ­ñá±Õ­ »Ýù ³­ë»É, áñ ³ÛÝ û­ñ»­ñÇ ³ñ­ ï³¹­ñ³Ý­ùÁ á­ñ³­ÏÇ ³­éáõ­Ùáí ã¿ñ ½Ç­çáõÙ Ý»ñ­Ï³­ÛÇë ³ñ­ï³¹­ñ³Ý­ùÇÝ: -¸»­Õá­ñ³Û­ùÇ á­ñ³­ÏÁ ãÇ ÷áË­í»É: à­ñ³ÏÝ ³Ýó­Û³­ÉáõÙ ¢ ³Û­ëûñ ÝáõÛÝÝ ¿: ƭѳñ­Ï», ã»Ýù ѳ­Ù»­Ù³­ïÇ 91-Ç ï»Ë­Ýá­ É᭷dz­Ï³Ý ·áñÍÁÝóóÝ»ñÁ Ù»ñ ÁÝ­Ï»­ ñáõÃ­Û³Ý Ý»ñ­Ï³­ÛÇë ï»Ë­Ýǭϳ­Ï³Ý ѳ­ ·»ó­í³­ÍáõÃ­Û³Ý Ñ»ï: ²ÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï ³Ûë ³­Ù»­ÝÇ Ù³­ëÇÝ ÙdzÛÝ »­ñ³­½»É ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ñ, ÑÇ­Ù³ ¹³ Ç­ñ³­Ï³­ÝáõíÛáõÝ ¿: Æ­ñ³­Ï³­Ýáõí ÛáõÝ ¿ ݳ¢ ³ÛÝ, áñ Ù»Ýù ëÏë»É »Ýù Ù»ñ Ýáñ ·áñ­Í³­ñ³­ÝÇ Ï³­éáõ­óáõ­ÙÁ, ¢ ³Û­ëûñ ¿É, ³Ûë ¹Åí³­ñÇÝ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ ÝÙ³Ý ·áñÍ ëÏë»­ÉÁ ß³ï ³ñϳͳËݹñ³Ï³Ý ¿ ÃíáõÙ ¿, ³­ÝÇ­ñ³­Ï³­Ý³­Ý³­ÉÇ` ѳ߭íÇ ³é­Ý»­ Éáí ³ÛÝ ÷³ë­ïÁ, áñ ï³­ñ³­Í³ßñ­ç³­ÝáõÙ ¹»­Õá­ñ³Û­ùÇ ³ñï³¹ñáõÃÛ³Ý ÝٳݳïÇå ·áñ­Í³­ñ³Ý ãϳ: -º­Ã» ÏñÏÇÝ ³Ý¹­ñ³­¹³é­Ý³Ýù ÑÇ٭ݳ¹ñ­ Ù³­ÝÁ, ϳ­ñá±Õ­»Ýù ³­ë»É, û ³ÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï ³é³çÝáñ¹íáõÙ ¿Çù áã û µÇ½­Ý»ëÇ, ³ÛÉ Å³­ Ù³­Ý³­ÏÇ Ññ³Ù³Û³Ï³Ýáí:

¸»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝ»ñ -º­Ï»ù ³Ù­å³­·áñ­·áé Ëáë­ù»ñ ã³­ë»Ù, û ³­Ù»Ý ÇÝã ³ñ­í»É ¿ ½áõï ѳۭñ»­Ý³­ëÇ­ ñ³­Ï³Ý ÙÕáõÙÝ»ñáí, å»ïù ¿ ÁÝ­¹áõ­Ý»É, áñ áñ­ù³Ý ¿É ÑÇÙ­ùáõÙ, ³­Ûá, ѳۭñ»­Ý³­ëÇ­ ñáõíÛáõÝÝ ¿ñ, ³Û­Ýá­õ³­Ù»­Ý³Û­ÝÇí ³­Ù»Ý ÇÝã ³ñ­íáõÙ ¿ñ ݳ¢ µÇ½­Ý»ë Ýå³­ï³Ï­Ý»­ñ Ñ»ï³åݹ»Éáí, ³Û­ëÇÝùݪ ³Ûë­ï»Õ »ñ­Ïáõ­ ëÁ Ù»Ïï»Õí³Í »Ý: ²Ý­ßáõßï, ³Ý­Ï³Ë §ÈÇÏ­íá­ñǦ ·á­ÛáõíÛáõ­ÝÇóª ³Û¹ ¹»­Õá­ñ³Û­ùÁ áñ¢¿ Ï»ñå åÇ­ïÇ Ñ³ÛóÛÃí»ñ, 볭ϳÛÝ, ÷³éù ²ëï­Íá, áñ ¹³ ³ñ­í»ó Ý»ñ­ëÇ áõ­Å»­ ñáí` ë»­÷³­Ï³Ý ³ñ­ï³¹­ñ³Ý­ùÇ ßÝáñ­ÑÇí: -²ÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï ·áõ­ó», ѳ߭íÇ ³é­Ý»­Éáí Ùñó³­ÏÇó­Ý»­ñÇ µ³­ó³­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÁ, §ÈÇÏ­ íáñݦ áõ­Ý»­Ý³ñ ³­é³­ç³­ï³ñ ¹»ñ, 볭ϳÛÝ ³Û­ëûñ, »ñµ ѳۭϳ­Ï³Ý ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ßáõ­Ï³Ý Ñ»­Õ»Õ­í³Í ¿ ѳ­Ù³ß­Ë³ñ­Ñ³­ÛÇÝ ×³­Ý³­ãáõÙ í³­Û»­ÉáÕ ÙÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ ÁÝ­Ï»­ ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ­ï³¹­ñ³Ý­ùáí, ³ñ¹­Ûáù ï»­Õ³­Ï³Ý ³ñ­ï³¹­ñ³ÝùÝ Çñ ¹Çñ­ù»­ñÁ ãDZ ½Ç­çáõÙ: -Øñó³Ï­óáõíÛáõ­ÝÁ áã û ˳ݭ·³­ñáÕ, ³ÛÉ Ëó­ÝáÕ ·áñ­ÍáÝ ¿ Ù»ñ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ: ²ÛÝ û·­ÝáõÙ ¿ ßáõ­Ï³­ÛáõÙ ÉÇ­Ý»É ³­é³­ç³­ï³ñ ÇÝã­å»ë á­ñ³­ÏÇ, ³ÛÝ­å»ë »É Ù³ï­ã»­ÉÇáõÃ­Û³Ý ³­éáõ­Ùáí: -àõ­½áõÙ »ù ³­ë»É, áñ ѳۭϳ­Ï³Ý ³ñ­ ï³¹­ñáõíÛáõ­ÝÁ ѳ­í³Ï­ÝáõÙ ¿ Ùñó»É ³ñ­ï³­ ë³Ñ­Ù³Ý­Û³Ý µ³ñÓ­ñ³­Ï³ñ· ¹»­Õ³­·áñ­Í³­ Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ­ï³¹­ñ³Ýù­Ý»­ñÇ Ñ»±ï: -Êá­ë»­Éáí ÏáÝÏ­ñ»ï Ù»ñ ÁÝÏ­»ñáõÃ­Û³Ý ³­Ýáõ­ÝÇó` ϳ­ñáÕ »Ù Ùdzݭ߳­Ý³Ï Ýß»É, áñ Ù»ñ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ áã û ѳ­í³Ï­ÝáõÙ ¿, ³ÛÉ ³Û­ëûñ ³ñ­¹»Ý Éáõñç Ùñó³ÏÇó ¿: Ø»Ýù Ù»ñ ³ñ­ï³¹­ñ³­Ï³Ý ·áñ­ÍÁݭó­óÁ ϳ½­ Ù³­Ï»ñ­åáõÙ »Ýù µá­Éáñ ÙÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ ã³­ ÷³­ÝÇß­Ý»­ñÇÝ Ñ³­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý, ¢ »­Ã» Ù»Ýù ³ñ­ï³¹­ñáõÙ »Ýù ÙÇ ¹»Õ, á­ñÁ ßáõ­ ϳ­ÛáõÙ áõ­ÝÇ Çñ ѳ­Ù³ñ­Å»­ùÁ, Ù»Ýù å³ñ­ ï³­¹Çñ ÙÇÝ㢠ßáõ­Ï³ ÙïÝ»­ÉÁ ϳ­ï³­ñáõÙ »Ýù ѳ­Ù³ñ­Å»­ùáõÃ­Û³Ý É³­µá­ñ³­ïáñ ÷áñ­ Ó³ñ­ÏáõÙ: ²Ý­ßáõßï, ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝÝ Çñ å³ï­ÙáõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõÙ Ó»éù ¿ µ»­ñ»É ëå³­éá­ÕÇ íëï³­ÑáõíÛáõ­ÝÁ, 볭ϳÛÝ »ñµ ëñ³Ý Éñ³ó­Ý»­Éáõ »Ý ·³­ÉÇë á­ñ³ÏÝ áõ ѳ­ Ù»­Ù³­ï³­µ³ñ Ù³ï­ã»­ÉÇ ·Ç­ÝÁ, ѳ­çá­Õáõí Û³Ý »­ñ³ß­ËÇù­Ý»ñÝ ³­å³­Ñáí­í³Í »Ý ÉÇ­ ÝáõÙ: ƭѳñ­Ï», å»ïù 㿠ݳ¢ Ùá­é³­Ý³É,

áñ §ÈÇÏ­íáñݦ ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ 18 ï³­ñÇ ¿ ³ß­Ë³­ïáõÙ, ÇëÏ ³Û¹ ÁÝ­Ï»­ñáõí ÛáõÝ­Ý»ñÝ ³ñ­¹»Ý áõ­Ý»Ý 50 ¢ ³­í»­ÉÇ ï³ñ­í³ å³ï­ÙáõíÛáõÝ, ϳ­Û³­ó³Í ³­í³Ý­¹áõÛíݻñ: àã áù ãÇ Ï³­ñáÕ ³­ë»É, û ÇÝã ÏÉÇ­ÝÇ ¢ áõñ ÏÑ³ë­ ÝÇ §ÈÇÏ­íá­ñÁ¦, »ñµ Çñ å³ï­Ùáõí ÛáõÝÝ ¿É ïíÛ³É Å³­Ù³­Ý³­Ï³ßñ­ç³­ÝÁ ѳխó­Ñ³­ñÇ: ²­Ù»Ý ÇÝã ϳ˭í³Í ¿ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ ×Çßï ϳ½­Ù³­Ï»ñ­ åáõ­ÙÇó: -²Û­ëûñ §ÈÇÏ­íá­ñǦ ·»ñËÝ­¹Ç­ñÁ á±ñÝ­¿: -²­é³­çǭϳ »­ñ»ù ï³­ñÇ­Ý»­ñÇ Ù»ñ é³½­Ù³­í³­ñáõÃ­Û³Ý Ù»ç Ý³Ë ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ ï»Õ ¿ ½µ³­Õ»ó­ÝáõÙ Ýáñ ·áñ­Í³­ñ³­ÝÇ ßǭݳ­ñ³­ñáõÃ­Û³Ý ³ß­Ë³­ï³Ýù­Ý»­ñÇ ³­í³ñ­ïÁ: Æñ ϳñ¢á­ñáõí۳ٵ ãÇ ½Ç­çáõ٠ݳ¢ Ù»ñ µñ»Ý­¹³­ÛÇÝ åñ»­å³­ñ³ï­Ý»­ ñÇ ³Ý­í³­Ý³­ó³Ý­ÏÇ ³­í»­É³­óáõ­ÙÁ, á­ñÁ Ù»Ýù ³­ÝáõÙ »Ýù` Ñ»Ý­í»­Éáí Ù»ñ ³­é³­ç³­ï³ñ µÅÇßÏ Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ ñÇ ËáñÑñ­¹Ç ¢ ï»­ÕÇ å³­Ñ³Ý­ç³ñ­ÏÇ íñ³: ØÛáõë ϳñ¢á­ñ³­·áõÛÝ Ëݹǭ ñÁ, áñ Ù»ñ ³éç¢ ¹ñ»É »Ýù, í³­×³é­ ùÇ Í³­í³É­Ý»­ñÇ ÏñÏݳ­å³ï­ÏáõÙÝ ¿: ²ñ­ ï³­Ñ³Ý­Ù³Ý ·Íáí ó³Ý­Ï³­ÝáõÙ »Ýù ²äÐ »ñÏñ­Ý»­ñÇ ï³­ñ³Í­ùáõÙ Ó»éù µ»­ñ»É ³ã­ùÇ Ï³­ÃÇÉ­Ý»­ñÇ ßáõ­Ï³­ÛÇ Ù»ñ Ù³ë­Ý³­µ³­ÅÇ­ÝÁ: -ÆÝã­å»±ë­ ¿ ï³ñ­íáõÙ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÁ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ Ñ»ï: -Ø»Ýù áõ­Ý»Ýù µÅßϳ­Ï³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­ óáõ­óÇã­Ý»­ñÇ ËáõÙµ, áí­ù»ñ ½µ³Õ­íáõÙ »Ý ÏáÝÏ­ñ»ï Ù»ñ µñ»Ý­¹³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­ Ý»­ñÇ Ý»ñ­Ï³­Û³ó­Ù³Ùµ: Ø»Ýù ß³ï ³Ï­ ïÇí ѳ­Ù³­·áñ­Í³Ï­óáõÙ »Ýù ѳۭϳ­Ï³Ý µÅßϳ­Ï³Ý ·ñ»­Ã» µá­Éáñ ³­ëá­ódz­ódz­ Ý»­ñÇ Ñ»ï: ä»ïù ¿ Ýß»É, áñ ó³Ý­Ï³­ó³Í Ýáñ ¹»­Õ³­ÙÇ­çá­óÇ ³ñ­ï³¹­ñáõíÛáõ­ÝÇó ³­é³ç Ù»Ýù å³ñ­ï³­¹Çñ ËáñÑñ­¹³Ï­óáõÙ »Ýù ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇ Ñ»ï: Ø»Ýù ÷áñ­ÓáõÙ »Ýù ѳ­Ù³­·áñ­Í³Ï­ óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ ï³ñ­µ»ñ Ï»ñå ѳë­ï³­ ï»É` Áݹ­Ñáõå ÙÇÝ㢠ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇÝ ³ñ­ï»ñ­ÏÇñ í»­ñ³­ å³ï­ñ³ëï­Ù³Ý áõ­Õ³ñ­Ï»­Éáí, 㿱 áñ ¹³ ¿É ß³ï ϳñ¢áñ ¿ Ù»ñ ³­éáխ糭峭ѳ­Ï³Ý ѳ­Ù³­Ï³ñ­·Ç ѳ­Ù³ñ, ÙdzÛÝ µ³ñÓ­ñá­ ñ³Ï ¹»Õ ³ñ­ï³¹­ñ»­ÉÁ ¹»é µ³­í³­Ï³Ý ã¿,

å»ïù ¿ ѳ­Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý Ù³ë­Ý³­·»ï­ Ý»ñ áõ­Ý»­Ý³É, áí­ù»ñ Ïϳ­ñá­Õ³­Ý³Ý ×Çßï ÏÇ­ñ³­é»É ¹»ÕÝ áõ ¹ñ³­Ï³Ý ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»ñ ëﳭݳÉ: -à±ñÝ­ ¿ ³ß˳ï³ÝùÇ Ù»ç ѳݹÇåáÕ ³­Ù»­Ý³­Ù»Í ¹Åí³­ñáõíÛáõ­ÝÁ: -²Ý­Ï»ÕÍ ³­ë³Í` ã¿Ç ó³Ý­Ï³­Ý³ ÏáÝÏ­ ñ»­ï³­Ý³É ³Ûë ѳñ­óÇ ßáõñç, 볭ϳÛÝ å»ïù ¿ Ýß»Ù, áñ ³Ý­Ï³Ë ³­Ù»Ý ÇÝ­ãÇó ¹Åí³­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ Ù»½ ѳ­Ù³ñ áã û Ëá­ãÁÝ­¹áï­Ý»ñ »Ý, ³ÛÉ Ç­ñ³­íǭ׳ϭݻñ, á­ñáÝù Ùï³­Í»­Éáõ, ѳ­×³Ë` ¿É ³­í»­ÉÇ ½³ñ­ ·³­Ý³­Éáõ, ³­×»­Éáõ ï»Õ »Ý ï³­ÉÇë: γñ­ ÍáõÙ »Ù` Ùá­Ýá­åá­Édz­ÛÇÝ µÝá­ñáß »ñ¢áõÛà ¿ ³­é³Ýó ËݹÇñ­Ý»­ñÇ áõ µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³­é³ç ·Ý³­ÉÁ, Ù»Ýù Ùá­Ýá­åá­ÉÇëï ã»Ýù ¢ Ñ»Ýó ¹ñ³­ÝáõÙ ¿ Ù»ñ ѳ­çá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ, ù³­ ÝÇ áñ ³­éáÕç Ùñó³Ï­óáõí۳Ý, å³Û­ù³­ñÇ, ¹Åí³­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñÝ áõ ËݹÇñ­Ý»­ñÁ ѳխ ó­Ñ³­ñ»­Éáõ, ¹ñ³­ÝÇó Ù»Í µ³­í³­ñ³ñ­í³­ ÍáõíÛáõÝ áõ­Ý»­Ý³­Éáõ Ù»ç ¿ ѳ­çá­ÕáõÃ­Û³Ý µ³­Ý³Ó¢Á:

3

83

Êáñ³·Çñ БИВАЛОС - логичный ответ, обеспечивающий максимальную защиту от переломов.

Эурико Фонсека,

Профессор Ревматологии Лиссабон, Португалия

-Почему формирование костной ткани необходимо женщинам с остеопорозом в постменопаузальном возрасте?

-Кость является живой тканью и на протяжении всей жизни подвержена динамическому процессу ремоделирования для обновления существующей кости. Патофизиология остеопороза характеризуется повышением костной резорбции, которая не полностью компенсируется скоростью костного формирования. Поэтому идеальным является препарат восстанавливающий баланс в сторону формирования кости.

-Почему Бивалос – идеальный препарат для

84

3

женщин в менопаузе?

-Бивалос является оригинальным препаратом, влияющим прямо на остеобласты, приводя к формированию новой кости. Данный эффект ассоциирован с улучшением в кости микроархитектуры (что оценивается с помощью микро-КТ) повышение толщины кортикальной кости, увеличение числа трабекул и

уменьшение трабекулярной сепарации. В дополнение, он смещает структуру кости от трабекулярной к пластинчатой конфигурации, увеличивая прочность кости. Это приводит к утолщению кортикального и трабекулярного слоя кости, что в свою очередь приводит к увеличению силы кости. Данная кость является хорошо минерализованной и степень кортикальной порозности является нормальной в отличие от тех наблюдений, когда использовался терипаратид. Интересно добавить то, что даже у тех больных, которые раньше лечились биcфосфонатами, Бивалос может увеличить процесс формирования

Êáñ³·Çñ

костной ткани и костный объем на 30% и трабекулярную толщину на 10% после одного года лечения Бивалосом. В заключение, я бы хотел подчеркнуть, что есть корреляция между изменениями в костной минеральной плотности (КМП) и случаях перелома во время лечения Бивалосом, что также проверено в исследованиях SOTI и TROPOS, показывающих КМП как маркера клинической эффективности, т.е. снижения переломов.

-Бивалос доказал эффективность в исследованиях с большим числом пациенток в период менoпаузы. Смогли бы вы описать эти результаты?

-Бивалос является эффективным в уменьшении риска вертебральных и невертебральных переломов (включая перелом шейки бедра) у всех постменопаузальных пациен-

ток в широком возрастном диапозоне (от молодых пациенток в возрасте около 50-и лет до пожилых пациенток), и вне зависимости от риска типа переломов. В дополнение, Бивалос является эффективным в первичной и вторичной профилактике переломов (до или после первого перелома). В заключение, Бивалос является единственным ан тиостео по ро тич ным препаратом, имеющим доказанные данные по снижению риска перелома шейки бедра – на 43% снижение риска перелома шейки бедра, с поддержанием эффективности более 8-и лет при вертебральных и невертебральных переломах.

-Рекомендовали бы вы Бивалос - как первый выбор при лечении постменопаузального остеопороза?

-По ESCEO протоколу для диагностики и менеджмента остеопороза Бива-

лос имеет высокую эффективность в снижении вертебральных и невертебральных переломов (включая шейку бедра), независимо от наличия предыдущего перелома. Эта установленная рекомендация позволяет нам считать Бивалос препаратом выбора при лечении постменопаузального остеопороза.

3

85

ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ ´ÅßÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç ³Û­ëûñ ³Ý­Ñ³Ý·Áë­ ï³ó­ÝáÕ í³ñ³Ï³ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇó Ù»­ÏÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ íÇ­ ñáõ­ë³­ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇ­ïÁ: ÜÛáõÃÁª êÇÉ­í³ Ê³­ã³ïñ­Û³ÝÇ Èáõë³ÝϳñÁª ºÕdz Ü»ñë»ëÛ³ÝÇ

гë­ÙÇÏ Ô³½ÇÝ­Û³­Ý

§Üáñù¦ í³ñ³Ï³ÛÇÝ ÏÉÇ­Ýǭϳ­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­¹³­Ýá­óÇ ÉÛ³ñ­¹³­µ³­Ý³­Ï³Ý µ³­ ųݭÙáõÝ­ùÇ í³­ñÇã, ÉÛ³ñ­¹Ç Ñ»­ï³­½á­ ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ »í­ñá­å³­Ï³Ý ¨ ³­ëdz­Ï³Ý ³­ëá­ó³­ódz­Ý»­ñÇ ³Ý­¹³Ù

к­ä²­îÆî Æ

±Ýã­ ¿ Ç­ñ»­ÝÇó Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ÝáõÙ Ñ»­ å³­ïÇ­ïÁ: ¸³ ÉÛ³ñ­¹Ç µáñ­µá­ùáõÙ ¿, áñÝ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ ï³ñ­µ»ñ å³ï­×³é­Ý»­ñáí: ÈÇ­ÝáõÙ ¿ ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ` áñ­ å»ë ÇÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ, ϳ٠»ñÏ­ ñáñ­¹³­ÛÇÝ` áñ­å»ë ³ÛÉ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³Ë­ï³Ý­ß³Ý: ²­é³ç­Ý³­ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇ­ïÇ ³­é³­ç³ó­Ù³Ý å³ï­×³é ϳ­ñáÕ »Ý ѳݭ ¹Ç­ë³­Ý³É íÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ, ³É­Ïá­Ñá­ÉÁ, ¹»­Õ³Ý­ Ûáõ­Ã»­ñÁ, ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­Ã»­ñÁ: ÈÇ­ÝáõÙ ¿ ݳ¢ µÝ³­ÍÇÝ Ñ»­å³­ïÇï, á­ñÇ å³ï­ ׳é­Ý»­ñÁ íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ í³­ñ³­ÏÇã ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»ñÝ »Ý, Ùáñ ¢ åïÕÇ ³Ý­Ñ³­ Ù³­ï»­Õ»­ÉÇáõíÛáõ­ÝÁ ¢ ³ÛÉÝ: ºñÏ­ñáñ­¹³­ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇï ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ ³­Õ»ë­ï³­Ùáù­

²Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõí Û³Ý Ñ³­ñáõ­óÇ­ãÁ íÇ­ ñáõëÝ ¿, á­ñÇ ¹»å­ ùáõÙ ³­é³­í»­É³­å»ë ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹Á:

86

3

ë³­ÛÇÝ Ãáõ­Ý³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇó: ìÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇï­Ý»­ñÁ ÉÇ­ÝáõÙ »Ý A, B, C, D, E ¹³­ë³­Ï³ñ·­Ù³Ý` Áëï å³ï­ ׳é­Ý»­ñÇ: ²Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý Ñ³­ñáõ­óÇ­ãÁ íÇ­ñáõëÝ ¿, á­ñÇ ¹»å­ùáõÙ ³­é³­í»­É³­å»ë ³Ë­ï³­Ñ³ñ­íáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹Á: л­å³­ïÇ­ïÇ íÇ­ñáõë­Ý»ñÝ ³­é³Ýӭݳ­ÝáõÙ »Ý í³­ñ³Ï­ Ù³Ý Ù»­Ë³­Ýǽ­Ùáí áõ ÷á­Ë³Ýó­Ù³Ý áõ­ ÕÇ­Ý»­ñáí: Àëï í³­ñ³Ï­Ù³Ý Ù»­Ë³­Ýǽ­ÙÇ` ï³ñ­µ»­ñáõÙ »Ý ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ ¢ ³ñ­ï³³­ÕÇ­ ù³­ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇï­Ý»ñ: ²­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ »Ý ѳ­ Ù³ñ­íáõÙ Ñ»­å³­ïÇ­ïÇ A ¢ E ï»­ë³Ï­Ý»­ñÁ, ÇëÏ ÙÛáõëÝ»ñÝ ³ñ­ï³³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ »Ý: л­å³­ïÇï A-Ç ¢ E-Ç ï³­ñ³Í­Ù³Ý áõ­ÕÇ­Ý»­ñÁ ÝáõÛÝÝ »Ý, ÇÝã ó³Ý­Ï³­ó³Í ³­ÕÇ­ù³­ÛÇÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ í³­ñ³Ï­ Ù³Ý Å³­Ù³­Ý³Ï: ú­ñǭݳÏ` û­ñ³É ׳­Ý³­ å³ñ­Ñáí` ϻխïáï Ó»é­ù»­ñÇ Ï³Ù ëÝÝ¹Ç ÙÇ­çá­óáí: âÇ µ³­ó³é­íáõ٠ݳ¢ íÇ­ñáõ­ëÇ Ù»­Ë³­Ýǭϳ­Ï³Ý ÷á­Ë³Ý­óáõ­ÙÁ ׳ݭ׻­ñÇ ÙÇ­çá­óáí: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ËݹÇñ­Ý»ñ ³­é³­ ç³­ÝáõÙ »Ý ³­Õ»ë­ï³­Ùáù­ë³­ÛÇÝ ïñ³Ï­ïÇ Ñ»ï: л­å³­ïÇ­ïÇ ³Ûë »ñ­Ïáõ ï»­ë³Ï­Ý»­ñÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ »Ý ÇÝù­Ý³­ë³Ñ­Ù³­Ý³­÷³­Ïáõ­ Ùáí í³­ñ³Ï­Ý»ñ: ì³­ñ³­ÏÝ ÇÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ

ϳ­ñáÕ ¿ ¿­ÉÇ­Ùǭݳó­í»É ¢ Ñ»­é³ó­í»É ûñ­ ·³­Ýǽ­ÙÇó: àõ­ÝÇ ï³­ñÇ­ù³­ÛÇÝ ë³Ñ­Ù³­ ݳ­÷³­ÏáõÙ` ÑÇ٭ݳ­Ï³­Ýáõ٠ݳ­Ë³¹å­ ñá­ó³­Ï³Ý ¢ ¹åñá­ó³­Ï³Ý ï³­ñÇ­ùáõÙ »Ý í³­ñ³Ï­íáõÙ: ÐÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝÝ Áݭó­ÝáõÙ ¿ ÙÇ­çÇÝ Í³Ý­ñáõí۳ٵ: л­å³­ïÇï A-Ý ¢ E-Ý ­ß³ï íï³Ý­·³­íáñ »Ý ÑÕÇ Ï³­Ý³Ýó ѳ­Ù³ñ, á­ñáí­Ñ»ï¢ Ýñ³Ýó Ùáï ϳ­ñáÕ ¿ ½³ñ­·³­Ý³É ͳÝñ ÉÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ ³Ý­µ³­ í³­ñ³­ñáõíÛáõÝ: л­å³­ïÇï A-Ý ¢ E-Ý ­í³­ñ³­ÏÇã »Ý ·³Õï­ÝÇ ßñç³­ÝÇ í»ñ­çÇÝ Ý³­Ë³­¹»Õ­Ýáõ­Ï³­ÛÇÝ ßñç³­ÝáõÙ ¢ ¹»Õ­Ýáõ­ ϳ­ÛÇÝ ßñç³­ÝÇ ³­é³­çÇÝ »­ñ»ù û­ñ»­ñÁ: л­å³­ïÇï B, C, D íÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ ûñ­ ·³­Ýǽ٠»Ý ó­÷³Ý­óáõÙ ÑÇ­í³Ý¹ Ù³ñ­ ¹áõ ³ñ­Û³Ý ÙÇ­çá­óáí: ²Û¹ ÇëÏ å³ï­×³­ éáí íÇ­ñáõ­ëÁ Ïáã­íáõÙ ¿ ݳ¢ ³ñ­Ûáõ­Ý³­ÍÇÝ: л­å³­ïÇ­ïÇ ³Ûë íÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­Ýǽ­Ùáõ٠ϳ­ñáÕ »Ý ÙÝ³É 18-100 ûñ ¢ ³­í»­ÉÇ` ã³­é³­ç³ó­Ý»­Éáí ÑÇ­í³Ý­¹³­·ÇÝ »ñ¢áõÛ­ÃÝ»ñ: ÐÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ ëÏëíáõÙ ¿ ݳ­Ë³­¹»Õ­Ýáõ­Ï³­ÛÇÝ ßñç³­Ýáí, »ñ­µ»ÙÝ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ³­é³­çÇÝ ³Ë­ï³­ÝÇß­Ý»ñ »Ý ѳ­½Á, ѳñ­µáõ­ËÁ, ·É˳­ó³­íÁ, ѳ­ ×³Ë Ýϳï­íáõÙ »Ý ݳ¢ Ùϳݭݻ­ñÇ áõ

ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ Ñá­¹»­ñÇ ó³­í»ñ, ç»ñ­Ù³ë­ïǭ׳­ÝÇ µ³ñÓ­ ñ³­óáõÙ: ܳ­Ë³­¹»Õ­Ýáõ­Ï³­ÛÇÝ ßñç³­ÝÇÝ Ñ³­çáñ­¹áõÙ ¿ ¹»Õ­Ýáõ­Ï³­ÛÇÝ ßñç³­ÝÁ, á­ñÁ µÝá­ñáß­íáõÙ ¿ Ù»­½Ç Ù·³ó­Ù³Ùµ, ٳ߭ÏÇ ¢ ³ã­ù»­ñÇ ëåǭﳭϳ­å³ï­Û³­ÝÇ ¹»Õ­Ýáõí Û³Ùµ: Ðݳ­ñ³­íáñ ¿ ݳ¢ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ÁݭóóùÝ ³­é³Ýó ¹»Õ­Ý»­Éáõ, å³ñ­½³­å»ë Áݹ­Ñ³­Ýáõñ íǭ׳­ÏÇ ³ÝÝ­ß³Ý í³­ï³ó­ ٳٵ: ²Ûë Ó­¢»­ñÁ ËÇëï íï³Ý­·³­íáñ »Ý: ij­Ù³­Ý³­ÏÇÝ ãÑáë­åǭﳭɳó­í»­Éáõ ¹»å­ ùáõÙ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùÁ ϳ­ñáÕ ¿ Ó·Ó·í»É ¢ µ³ñ­¹³­Ý³É, ÇëÏ ÝÙ³Ý ÑÇ­ í³Ý¹­Ý»­ñÁ ßñç³­å³­ïÇ Ñ³­Ù³ñ ¹³é­ÝáõÙ »Ý í³­ñ³­ÏÇ ³Õµ­Ûáõñ: л­å³­ïÇï B ¢ C íÇ­ñáõë­Ý»ñÝ áõ­Ý»Ý ½³ñ­·³­Ý³­Éáõ ß³ï ³­ñ³· ï»Ù­å»ñ: ²Ûë íÇ­ñáõë­Ý»­ñÁ ij­ÙáõÙ ÙÇ­Édzñ­¹³­íáñ íÇ­ ñáÝ­Ý»ñ »Ý ³ñ­ï³¹­ñáõÙ: àñ¢¿ ³ÛÉ íÇ­ ñáõë ãáõ­ÝÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ÝÙ³Ý ï»Ùå: л­å³­ïÇ­ïÇ ùñá­ÝÇ­½³­óÇ³Ý ûñ­·³­Ýǽ­ ÙáõÙ ³­å³­Ñáí­íáõÙ ¿ ³ÛÝ µ³­ÝÇ Ñ³ß­íÇÝ, áñ Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ­·Á ãÇ Ñ³ëó­Ýáõ٠׳­Ý³­ã»É íÇ­ñáõ­ëÁ` ѳ­Ï³­Ù³ñ­ÙÇÝ­Ý»ñ ëï»Õ­Í»­Éáõ ¢ å³Û­ù³­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: л­ å³­ïÇï D-Ý ­Ñ³­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ¹»­ý»Ï­ï³­ ÛÇÝ íÇ­ñáõë: ÆÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ ãÇ ·áñ­ÍáõÙ, ³ÛÉ Ñ»­å³­ïÇï B-Ç Ñ»ï ٻϭï»Õ: л­å³­ïÇï B-Ç Ù»Ï Ã³­Õ³Ý­ÃÁ ¹³ñÓ­Ý»­Éáí Çñ ѳ­Ù³ñ ³ñ­ï³­ùÇÝ Ã³­Õ³ÝÃ` ¹»­ý»Ï­ï³­íáñ ³Ûë íÇ­ñáõ­ëÁ ¹³é­ÝáõÙ ¿ ³­í»­ÉÇ ã³­ñ³­·áñÍ: л­µ³ñ Ñ»­å³­ïÇï B-Ç ¹»Ù å³Û­ù³­ ñÁ ·ÝáõÙ ¿ ݳ¢ D-Ç ¹»Ù: л­å³­ïÇ­ïÁ ÉÇ­ÝáõÙ ¿ ëáõñ ¢ ùñá­ÝÇÏ µÝáõÛ­ÃÇ: êáõñ Ñ»­å³­ïÇ­ïÁ, áñ­å»ë ϳ­ ÝáÝ, µÝá­ñáß­íáõÙ ¿ ÷áõ­É³­ÛÇÝ Áݭóó­ùáí: î­¢á­ÕáõíÛáõ­ÝÁ ÙÇ ù³­ÝÇ ß³­µ³­ÃÇó ÙÇÝ㢠ÙÇ ù³­ÝÇ ³­ÙÇë ¿: ´Ýá­ñáß­íáõÙ ¿ ï»Ý­ ¹áí, ³ç Ïá­ÕÇ ó³­í»­ñáí, Ù³ñ­ëá­ÕáõÃ­Û³Ý Ë³Ý­·³­ñáõ­Ùáí, ¹»Õ­Ý³Ë­ïáí, ÉÛ³ñ­¹Ç Ù»­Í³ó­Ù³Ùµ: ̳Ýñ Áݭóó­ùÇ Å³­Ù³­ Ý³Ï ëáõñ Ñ»­å³­ïÇ­ïÁ ϳ­ñáÕ ¿ ½³ñ­·³­ Ý³É çñ·á­Õáõí۳ٵ ¢ ³Û­ïáõó­Ý»­ñáí: êáõñ Ñ»­å³­ïÇ­ïáí ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÁ »Ý­Ã³­Ï³ »Ý Ñáë­åǭﳭɳó­Ù³Ý: º­Ã» ³Ë­ï³­Ñ³ñ­Ù³Ý ·áñ­ÍÁݭó­óÁ ß³­ñáõ­Ý³Ï­íáõÙ ¿ ³­í»­ÉÇ ù³Ý í»ó ³­ÙÇë, ³­å³ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ á­ñ³­Ï³­íáñ­íáõÙ ¿ áñ­å»ë ùñá­ÝÇÏ: ÐÇÙ­ ݳ­Ï³Ý ³ÏݭѳÛï ³Ë­ï³­ÝÇßÝ ¿ ÉÛ³ñ­¹Ç Ù»­Í³­óáõ­ÙÁ ¢ ã³­÷³­íáñ åݹ³­óáõ­ÙÁ: ´á­Éáñ µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñÝ ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý ùñá­ÝÇÏ Áݭóó­ùáõÙ` ÉÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ ³Ý­ µ³­í³­ñ³­ñáõíÛáõÝ, óÇéá­½Ç ½³ñ­·³­óáõÙ

¢ ÉÛ³ñ­¹Ç ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ áõ­éáõó­ùÇ ½³ñ­·³­ óáõÙ: -´áõ­Å»É ùñá­ÝÇÏ Ñ»­å³­ïÇï­Ý»­ñÁ ¹»é¨ë ­ãÇ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ÉÛ³ñ­¹³­ÛÇÝ ëï³­µÇ­ÉÇ­½³­ ïáñ­Ý»ñ Ýß³­Ý³­Ï»É, ³ÛÉ` û·­ï³­·áñ­Í»É ѳ­ ϳ­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ å³ïñ³ëïáõÏÝ»ñ,- ³­ëáõÙ ¿ §Üáñù¦ í³ñ³Ï³ÛÇÝ ÏÉÇ­Ýǭϳ­Ï³Ý ÑÇ­í³Ý­ ¹³­Ýá­óÇ ÉÛ³ñ­¹³­µ³­Ý³­Ï³Ý µ³­Å³Ý­ÙáõÝ­ ùÇ í³­ñÇã, ÉÛ³ñ­¹Ç Ñ»­ï³­½á­ïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ »í­ñá­å³­Ï³Ý ¨ ³­ëdz­Ï³Ý ³­ëá­ó³­ódz­Ý»­ñÇ ³Ý­¹³Ù гë­ÙÇÏ Ô³½ÇÝ­Û³­ÝÁ: - ØÇßï ã¿, ǭѳñ­Ï», áñ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ 峭ѳݭçáõÙ ¿ ѳ­Ï³­íÇ­ñáõë­Ý»­ñÇ û·­ï³­·áñ­ÍáõÙ: л­ å³­ïÇï B ¨ C íÇ­ñáõë­Ý»­ñÇ ëáõñ Áݭóó­ ùÇ ¹»å­ùáõ٠ϳ­ï³ñ­íáõÙ ¿ å³­Ãá­·»­Ý»­ïÇÏ µáõ­ÅáõÙ: г­Ï³­í³­ñ³­Ï³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­ Ý»ñ û·­ï³­·áñ­Í»­Éáõ ѳ­Ù³ñ Ù»Ýù áõ­Ý»Ýù óáõ­óáõÙ­Ý»ñ ¨ ѳ­Ï³­óáõ­óáõÙ­Ý»ñ: л­å³­ ïÇï B-Ç Ñ³­Ù³ñ ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ ·ñ³Ýó­í³Í ¿ 8 ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó, á­ñáÝ­óÇó »ñ­Ïáõ­ëÁ Ý»ñÏñ­ íáõÙ ¿ г­Û³ë­ï³Ý: л­å³­ïÇï C-Ç Ñ³­ Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­íáõÙ ¿ ѳ­Ù³­ÉÇñ µáõ­ÅáõÙ, ÇÝ­ãÁ ÃáõÛÉ ¿ ï³­ÉÇë µáõ­Å»É ³Ý­·³Ù óÇ­éá­½Ç Ï³ñ­·³­íǭ׳­ÏáõÙ ·ïÝíáÕ ùñá­ÝÇÏ Ñ»­å³­ ïÇï­Ý»­ñÁ: ÆëÏ Ñ³­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­ çáó­Ý»­ñÁ, µ³­óÇ Ýñ³­ÝÇó, áñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇó Ñ»­é³ó­ÝáõÙ, áãÝ­ã³ó­ÝáõÙ »Ý íÇ­ñáõ­ëÁ, ݳ¨ ѳ­Ï³ý­ñÇ­·á­ïÇÏ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ áõ­Ý»Ý, ³Û­ ëÇÝùÝ` íÇ­ñáõë­Ý»­ñÇ »ñ­Ï³­ñ³ï¨ ·á­ÛáõíÛáõ­ ÝÇó ³­é³­ç³­ó³Í ÉÛ³ñ­¹Ç Ó¨³­÷á­ËáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÁ í»­ñ³­Ï³Ý·­ÝáõÙ »Ý: ÐÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý µáõÅ­Ù³Ý ï¨á­ÕáõíÛáõ­ÝÁ ϳ˭í³Í ¿ ѳÛï­ Ý³­µ»ñ­í³Í íÇ­ñáõ­ëÇ ·»­Ýá­ïÇ­åÇó, íÇ­ñáõ­ëÇ »É­ù³­ÛÇÝ ù³­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÇó: ö³ë­ïá­ñ»Ý, »­Ã» ÙÇÝã ³Ûë óÇéá­½Á ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ñ ÉÛ³ñ­¹Ç ³Ý­í»­ñ³­¹³ñ­Ó»­ÉÇ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ, ³­å³ Ý»ñ­Ï³­ÛáõÙë ѳ­ ϳ­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõÅ­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ óÇ­ éá­ïÇÏ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý í»ñ³Ï³Ý·Ýí»É: Àëï µÅßÏáõ­ÑÇ Ô³½ÇÝ­ Û³­ÝÇ` §ä»­·ÆÝï­ñáݦ ѳ­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çá­óÁ ·»­ñ³­¹³­ë»­ÉÇ ¿, á­ñáí­Ñ»ï¢ áõ­ÝÇ ³Ý­Ñ³­ï³­Ï³Ý ¹á­½³­íá­ñáõÙ, ³ÛÝ áõ­ ÝÇ Ý³¢ ÏáÕ٭ݳ­ÏÇ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ, ÇÝ­ãÁ ϳ­ñáÕ ¿ »ñ­µ»ÙÝ ÃáõÛÉ ãï³É ß³­ñáõ­Ý³­Ï»É µáõ­Åáõ­ÙÁ ϳ٠ѳñÏ ÉÇ­ÝÇ Ç­ç»ó­Ý»É ã³­÷³­ ù³­Ý³­ÏÁ: àñ­ù³Ý ×Çßï å³Ñ­å³Ý­íÇ ã³­ ÷³­ù³­Ý³­ÏÇ Ýß³­Ý³­Ïáõ­ÙÁ ÑÇ­í³Ý­¹Ç Ùáï, ³ÛÝ­ù³Ý ѳ­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ ïáõíÛáõÝÝ ³­í»­ÉÇ µ³ñÓñ ÏÉÇ­ÝÇ: г­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõ­ÅáõÙ ³ß­Ë³ñ­ ÑáõÙ ëÏëí»É ¿ 1981Ã.-Çó: êϽµÝ³­Ï³Ý

г­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõ­Åáõ­ÙÁ 1986Ã.-Çó ëÏëí³Í ¿ ѳ­Ï³­íÇ­ñáõ­ ë³­ÛÇÝ µáõ­Åáõ­ÙÁ ÇÝ­ï»ñ­ý»­ñá­Ý³­ÛÇÝ ¹»­ Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñáí: ²é ³Û­ëûñ ÷á­÷á­Ëáõí Û³Ý ¿ »Ý­Ã³ñÏ­íáõÙ í»­ñá­ÑÇß­Û³É µáõÅ­Ù³Ý ëË»­Ù³Ýª µáõÅ­Ù³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛáõÝÁ` ѳݭÓÇÝë ϳ­ ÛáõÝ íÇ­ñáõ­ëá­É᭷dz­Ï³Ý å³­ï³ë­Ë³­ÝÇ µ³ñÓñ³óÝ»Éáõ Ýå³ï³Ïáí, ³ÛëÇÝùݪ ËáëùÝ ³ÙµáÕç³Ï³Ý ³éáÕç³óÙ³Ý Ù³ëÇÝ ¿: г­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõÅ­Ù³Ý ÷á­÷á­ ËáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ µáõÅ­Ù³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛáõÝÁ 6%-Çó ѳ­ë»É ¿ 90%-92%: ìÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ùñá­ÝÇÏ Ñ»­å³­ ïÇï C-Ç µáõÅ­Ù³Ý ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ ÙdzÛÝ 1 ëË»­Ù³ ¿ ·áñ­ÍáõÙª ÏáÙ­µÇ­Ý³­óÇ³Ý å»­·Ç­É³ó­í³Í ÇÝ­ï»ñ­ý»­ñáÝ­Ý»­ñÇ é»­ µ³­íÇ­ñÇ­ÝÇ: ´áõÅ­Ù³Ý ëË»­Ù³Ý ³ß­Ë³ñ­ ÑÇ ÉÛ³ñ­¹³­µ³Ý­Ý»­ñÇ Ñ³­Ù³­Ó³Û­Ý³·­ ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝùÝ ¿, áñÝ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»ï ¿ ÝáõÛ­ÝÇëÏ óÇ­éá­½Ç ÏáÙ­å»Ý­ë³ó­í³Í ëï³­¹Ç³­ÛáõÙ: ²­é³­í»É ù³Ý ³ñ¹­Ûáõ­ ݳ­í»ï ¿ å»­·ÇÝ­ïá­ÝÇ ³Ý­Ñ³­ï³­Ï³Ý ã³÷³µ³ÅÝÇ (Áëï ÑÇ­í³Ý­¹Ç ù³­ßÇ) ÏáÙ­µÇ­Ý³­óÇ³Ý é»­µ³­íÇ­ñÇ­ÝÇ Ñ»ï. Þ³ï ϳñ¢áñ ¿ ݳ¢ ѳ­Ï³­ íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõÅ­Ù³Ý Áݭóó­ùÇÝ Ñ»ï¢»­ÉÁª ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ Ñ³Ûï­Ý³­µ»­ ñ»­Éáõ ¢ ϳ­é³­í³­ñ»­Éáõ ³ÛÝ ÏáÕ٭ݳ­ ÏÇ ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, á­ñáÝù ϳ­ ñáÕ »Ý ¹»Õ³ÙÇçáóÝ»ñÇó áñ¢Ç­ó» Ù»­ÏÇ ã³÷³µ³ÅÝÇ Ç­ç»ó­Ù³­Ý å³ï­×³é ¹³éÝ³É (ÇÝãÝ ³Ý­ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿): г­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çá­óÇ ÁÝï­ñáõíÛáõ­ÝÁ ϳ˭í³Í ¿ ÑÇ­í³Ý­¹áõí Û³Ý ëï³­¹Ç³­ÛÇó: øñá­ÝÇÏ Ñ»­å³­ïÇï B-Ç µáõÅ­Ù³Ý ³ñ­ïá­Ý³·ñ­í³Í 8 ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó ¿ û·­ ï³­·áñÍ­íáõÙ ³Ù­µáÕç ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ Øá­ Ýá­Ã»­ñ³­ådz­ÛÇ Ï³Ù Ï³Ù­µÇ­Ý³ó­í³Í û­ñ³­ådz­ÛÇ Ó­¢áí: ¸ñ³Ý­óÇó »Ý å»­·Ç­ ɳó­í³Í ÇÝ­ï»ñ­ý»­ñáÝ­Ý»­ñÁ ëñëÏÙ³Ý Ó­¢áí ¢ ëÇݭû­ïÇÏ Ý³Ï­É»á­ïǹ­Ý»­ñÁ ϳ٠ݳϭɻ᭽»¹­Ý»­ñÁ ѳ­µ»­ñÇ Ó­¢áí: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ¢ë ­Ñ³­Ï³­íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ µáõÅ­Ù³Ý ×Çßï í³­ñ»­ÉÁ ѳ­çá­ÕáõÃ­Û³Ý »­ñ³ß­ËÇù ¿, á­ñáí­Ñ»ï¢ ³ÛÝ »ñ­Ï³­ ñ³ï¢ ¿:

3

87

ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ

1996 Ãí³­Ï³­ ÝÇó г­Û³ë­ï³­ ÝáõÙ ï³ñíáõÙ ¿ Ñ»­å³­ïÇ­ïÇ ¹»Ù ݳ˳å³Ñå³Ý³Ï³Ý å³Û­ù³ñ: ßñç³­ÝáõÙ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»­ïáõíÛáõ­ÝÁ Ñ³ë­ ÝáõÙ ¿ñ ÁÝ­¹³­Ù»­ÝÁ 6%-Ç: 1981 Ãí³­Ï³­ ÝÇó ³é ³Û­ëûñ µáõ­Åáõ­ÙÁ »Ý­Ã³ñÏ­íáõÙ ¿ ×ß·ñïÙ³Ý` û° ã³­÷³­ù³­Ý³Ï­Ý»­ñÁ, û° ¹»­Õ»ñÝ ³­é³­í»É ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»ï ¹³ñÓ­ Ý»­Éáõ Ýå³­ï³­Ïáí: ²ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ ³ñ¹­Ûáõ­ ݳ­í»­ïáõíÛáõÝÝ ³Û­ëûñ ѳë­ÝáõÙ ¿ ÙÇÝ㢠90% -Ç: ê³ Éáõñç óáõ­ó³­ÝÇß ¿: г­Ï³­ íÇ­ñáõ­ë³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñÝ û·­ÝáõÙ »Ý ÁÝÏ­×»É íÇ­ñáõ­ëÁ` ÃáõÛÉ ãï³­Éáí ¹ñ³ Ñ»­ ï³­·³ ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ ¹»­åÇ óÇ­éὠϳ٠ÉÛ³ñ­¹Ç ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ áõ­éáõóù: -л­å³­ïÇï B-Ý, C-Ý, D-Ý ­Ñ³­Ù³ß­Ë³ñ­Ñ³­ÛÇÝ ³­éáÕ­ç³­å³­ÑáõÃ­Û³Ý ·Éá­µ³É ËݹÇñ­Ý»­ñÇó »Ý, á­ñáí­Ñ»ï¨ ï³­ ñ³Í­í³­ÍáõÃ­Û³Ý Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÁ µ³­í³­Ï³­ÝÇÝ µ³ñÓñ ¿,- ³­ëáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹³­µ³Ý гë­ÙÇÏ Ô³½ÇÝ­Û³­ÝÁ: - ú­ñǭݳÏ` Ñ»­å³­ïÇï B-áí ³ß­Ë³ñ­ÑáõÙ í³­ñ³Ï­í³Í ¿ Ùáï 2 ÙÇ­Édzñ¹ Ù³ñ¹: Üñ³Ýó Ù»ç 300.000-Á ùñá­ÝÇÏ íÇ­ñáõ­

88

3

ë³­ÏÇñ­Ý»ñ »Ý : Ü»ñ­Ï³­ÛáõÙë Ñ»­å³­ïÇï C-áí í³­ñ³Ï­í³Í­Ý»­ñÇ ÃÇíÝ ³ß­Ë³ñ­Ñáõ٠ѳ߭ í³ñÏ­í³Í ¿ Ùáï 2 ÙÇ­ÉÇáÝ Ù³ñ¹: ò³­íáù, Ñ»­å³­ïÇï C-Ç ¹»Ù ¹»é¨ë ­Ñ³­Ï³­íÇ­ñáõë ãϳ ѳÛï­Ý³­µ»ñ­í³Í ¨ ·³­ÉÇù ï³ë­Ý³Ù­ Û³­ÏáõÙ ëå³ë­íáõÙ ¿ ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ ù³­Ý³­ÏÇ ÏñÏݳ­ÏÇ, »­é³­ÏÇ ³×: ö³ë­ïá­ñ»Ý Ñ»­å³­ ïÇï B-Ý ¨ C-Ý ­Ñ³­Ù³ñ­íáõÙ »Ý ³ß­Ë³ñ­ ÑáõÙ Éñç³­·áõÛÝ ËݹÇñ­Ý»­ñÇó Ù»­ÏÁ: ²Û¹ ÇëÏ å³ï­×³­éáí ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ ³Ë­ïá­ñá­ßáõÙÝ áõ ų­Ù³­Ý³­ÏÇÝ ×Çßï µáõ­ÅáõÙ Ýß³­Ý³­Ï»ÉÝ ¿, áñ ϳ­ñáÕ ¿ ϳݭ˳ñ­·»­É»É Ñ»­å³­ïÇ­ïÇ Ñ»­ï³­·³ ½³ñ·³óáõÙÁ: г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ í³­ñ³­Ï³­ÛÇÝ ³Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ ÙÇ­çÇÝ ï³­ñ³Í­í³­ ÍáõÃ­Û³Ý ¿: 1996 Ãí³­Ï³­ÝÇó г­Û³ë­ ï³­ÝáõÙ ï³ñíáõÙ ¿ Ñ»­å³­ïÇ­ïÇ ¹»Ù ݳ˳å³Ñå³Ý³Ï³Ý å³Û­ù³ñ: ´á­Éáñ Ýá­ñ³­ÍÇÝ­Ý»­ñÁ ëï³­ÝáõÙ »Ý í³Ï­óǭݳ­Ûáí å³ï­í³ë­ïáõÙ: ¸³ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ¿ »­ñ»ù ³Ý­·³Ù å³ï­í³ëï­í»É Áݹ­¹»Ù Ñ»­å³­ ïÇï B-Ç, ÇÝ­ãÁ 90%-áí ϳݭ˳ñ­·»­ÉáõÙ ¿ Ñ»­ï³­·³ í³­ñ³­Ïáõ­ÙÁ: л­å³­ïÇï C-Ç ¹»Ù ¹»é¢ë ­í³Ï­óǭݳ ãϳ: ²Ûë íÇ­ñáõ­ëÇ Ñ³­Ï³­í³­ñ³­Ï³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çá­óÇ ëï»Õ­ Íáõ­ÙÁ ¹»é¢ë­Áݭóó­ùÇ Ù»ç ¿:

- Äá­Õá­íáõñ¹Ý ³Ûë ÑÇ­í³Ý­¹áõí۳ÝÝ ³­ëáõÙ ¿ ¹»Õ­Ý³Ëï, µ³Ûó áõ­½áõÙ »Ù ³­ë»É, áñ ³­Ù»Ý ¹»Õ­ÝáõíÛáõÝ ¹»é¨ë ­¹»Õ­Ý³Ëï ã¿, ³­Ù»Ý ûè ¹»Õ­ÝáõíÛáõÝ ãÇ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ÑÇ­ í³Ý­¹Ç Ùáï ûè íÇ­×³Ï ¨ ³­Ù»Ý ¹»Õ­Ýáõí Û³Ý ³Ý­óáõ­ÙÝ ³­éáÕ­ç³­óáõÙ ã¿,- µ³­ó³ï­ñáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹³­µ³Ý гë­ÙÇÏ Ô³½ÇÝ­Û³­ÝÁ: - àõ­½áõÙ »Ù Ëáëùë áõÕ­Õ»É µÝ³Ï­ãáõí۳­ÝÁ, áñ ÝáõÛ­ ÝÇëÏ ³­Ù»­Ý³­÷áùñ ¹»Õ­ÝáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ ³Ý­å³Û­Ù³Ý ¹Ç­Ù»Ý Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í µáõÅ­ ÑÇ٭ݳñÏ­Ý»­ñÇÝ: ºñ­µ»ÙÝ Ù»Ýù áõ­Ý»­ÝáõÙ »Ýù ¹»Õ­Ý³Ë­ïÇ Ý߳ݭݻñ, µ³Ûó ¹ñ³Ýù ϳ­ñáÕ »Ý ÉÇ­Ý»É Ñ»­å³­ïÇï B ¨ C: л­å³­ïÇ­ïÇ íÇ­ñáõë­Ý»ñÝ ³½­¹áõÙ »Ý ÉÛ³ñ­¹Ç íñ³` ù³Û­ù³­Û»­Éáí ÉÛ³ñ­¹Ç µçÇç­Ý»­ ñÁ, ÇÝ­ãÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ ¹»Õ­ ÝáõíÛáõÝ: л­å³­ïÇï B-Ç ¢ C-Ç ¹»å­ùáõÙ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ³­é³­ç³­ÝáõÙ ¿ Ñ»­ï³ùñ­ùÇñ û­Õ³Ï. íÇ­ñáõ­ëÇ ³é­Ï³­ÛáõíÛáõÝÝ ³­é³­ç³ó­ ÝáõÙ ¿ Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ é»³Ï­ódz ûñ­·³­Ýǽ­ ÙáõÙ, ¢ ÉÛ³ñ­¹Ç µçÇç­Ý»­ñÇ ù³Û­ù³­Ûáõ­ÙÁ ÏñáõÙ ¿ Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ µÝáõÛÃ: γ˭í³Í ³ÛÝ µ³­ÝÇó, û í³­ñ³Ï­í³Í ³Ý­Ñ³ïÝ ÇÝã Ç­Ùáõ­ÝÇ­ï»ï áõ­ÝÇ` ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõ­ÝÁ ϳ­ ñáÕ ¿ Áݭó­Ý³É ëáõñ µÝáõÛ­Ãáí ¢ ɳ­í³­ ݳÉ, ϳ٠íÇ­ñáõ­ëÁ ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ³å­ñ»É ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ³­ÙÇë­Ý»ñ, ï³­ñÇ­Ý»ñ ß³­ ñáõ­Ý³Ï: Þ³ï µÝá­ñáß ¿ ë³ Ñ³ï­Ï³­å»ë Ñ»­å³­ïÇï C íÇ­ñáõ­ëÇÝ: ØdzÛÝ 10-15%-Á ϳ­ñáÕ »Ý í³­ñ³Ï­í»­Éáõó Ñ»­ïá ³­½³ï­í»É íÇ­ñáõ­ëÇó ÇÝù­Ýáõ­ñáõÛÝ, Ùݳ­ó³Í µá­Éá­ñÇ Ùáï ½³ñ­·³­ÝáõÙ ¿ ùñá­ÝÇ­½³­ódz: øñá­ ÝÇ­½³­ódz­ÛÇ ¹»å­ùáõÙ íÇ­ñáõ­ëÁ ϳ­ñáÕ ¿ 15-20 ï³­ñÇ å³Ñ­å³Ý­í»É ûñ­·³­Ýǽ­Ùáõ٠óùÝ­í³Í, ³ñ­ï³­ùÇÝ ³­é³Ýó áñ¢¿ Ýß³­ ÝÇ Ï³Ù ·³Ý­·³­ïÇ ¢ ѳÛï­Ý³­µ»ñ­í»É ³ñ­ ¹»Ý ÇëÏ óÇ­éá­½Ç Ï³Ù ÉÛ³ñ­¹Ç ³­é³ç­Ý³­ÛÇÝ áõ­éáõó­ùÇ Ó­¢áí: ²­Ñ³ û ÇÝ­ãáõ Ñ»­å³­ ïÇï C-Ý ­Ïáã­íáõÙ ¿ ݳ¢ §Ýáõñµ ùÇÉ­É»ñ¦: Æñ ·áñ­ÍÁ ϳ­ï³­ñáõÙ ¿ 15-20 ï³ñ­í³ Á­Ýóó­ùáõÙ` ³ñ­ï³­Ñ³Ûï­í»­Éáí ÙdzÛÝ Í³Ýñ ßñç³­ÝáõÙ: л­µ³ñ ó³Ý­Ï³­ó³Í ¹»Õ­ÝáõíÛáõÝ å»ïù ¿ ï³ñ­µ»­ñ³Ï­íÇ Ù³ë­ Ý³­·»ï ÉÛ³ñ­¹³­µ³­ÝÇ ÏáÕ­ÙÇó:

Êáñ³·Çñ

3

89

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ

Üáñ³Ûñ سñ·³ñÛ³Ý

§¸Ç³·­Ýáë­ïǭϳ µÅßϳ­Ï³Ý Ùdz­íá­ñáõÙ¦ ÑÇ­í³Ý­¹³­Ýá­ óÇ ·³ëïñá¿ÝûñáÉá·Ç³Ï³Ý ÏÉÇÝÇϳÛÇ Õ»Ï³í³ñ

´Ý³Ï³Ý ¹»Õ»ñ ij­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ÏÛ³ÝùÝ Çñ ³Ë­ ïáï­í³Í ¿­Ïá­É᭷dz­Ûáí, ѳ­×³­Ë³­ ÏÇ ëÃñ»ë­Ý»­ñáí, ³­Ýá­ñ³Ï ëÝݹáí ¢ ïáù­ëÇÏ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ­Ý»­ ñáí ѳݭ·»ó­ÝáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÇ ³Ý­ ų٭ϻï Í»­ñ³ó­Ù³­ÝÁ ¢ µ³½­Ù³­ÃÇí ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³­é³­ç³ó­Ù³­ÝÁ, 볭ϳÛÝ ûñ­·³­ÝǽÙÝ áõ­ÝÇ Çñ å³ßï­ å³­ÝÇã Ù»­Ë³­Ýǽ٭ݻ­ñÁ, á­ñáÝù ¹Ç­ Ù³­Ï³­ÛáõÙ »Ý ³ñ­ï³­ùÇÝ ¢ Ý»ñ­ùÇÝ íݳ­ë³­Ï³ñ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇÝ: ²Û¹ å³ßï­å³­ÝÇã ѳ­Ù³­Ï³ñ­·áõÙ Çñ áõ­ñáõÛÝ ¹»ñÝ áõ Ýß³­Ý³­ÏáõíÛáõÝÝ áõ­ÝÇ ÉÛ³ñ­¹Á: Æ­ñ³­Ï³­Ý³ó­Ý»­Éáí ³­é³­í»É ù³Ý 500 ýáõÝÏ­ódz` ÉÛ³ñ¹Ý ³­å³­Ñá­íáõÙ ¿ ÙÇ ß³ñù Ï»Ý­ë³­Ï³Ý Ï³ñ¢á­ñáõíÛáõÝ áõ­Ý»­ óáÕ ëåÇ­ï³­Ïáõó­Ý»­ñÇ ëÇݭû­½Á, ³ñ­Û³Ý íݳ­ë³­½»ñ­Íáõ­ÙÁ ٳݭñ¿­Ý»­ñÇó áõ ÃáõÛ­Ý»­ ñÇó, ·ÉÇ­Ïá­·»­ÝÇ å³­Ñ»ë­ï³­íá­ñáõ­ÙÁ, á­ñÁ ëÇݭû½­íáõÙ ¿ ·ÉÛáõ­Ïá­½³­ÛÇ ³­í»É­óáõ­ÏÇó,

90

3

׳ñ­å»­ñÇ, ³Û¹ Ãíáõ٠ݳ¢ §ã³­ñ³­µ³ë­ ïÇϦ Ëá­É»ë­ï»­ñÇ­ÝÇ ÷á­Ë³­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ, ³ñ­Û³Ý Ù»ç ï³ñ­µ»ñ ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­Ã»­ñÇ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÇ Ï³ñ­·³­íá­ñáõ­ÙÁ: ²Ûë­ï»Õ »Ý ѳ­í³ù­íáõÙ ¢ å³Ñ­å³Ý­íáõ٠ݳ¢ A, D, E, K íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÁ: ÈÛ³ñ­¹Á ѳݭ ¹Ç­ë³­ÝáõÙ ¿ ݳ¢ »ñ­Ï³­ÃÇ, åÕÝÓÇ ¢ ³ÛÉ ÙÇÏ­ñáï³ññ»­ñÇ å³­Ñ»ëï, ÇëÏ ¹ñ³Ýó ³­í»­ÉóáõÏ­Ý»­ñÁ Ñ»­é³ó­ÝáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ ÙÇó: ÈÛ³ñ­¹Ç ϳñ¢áñ ýáõÝÏ­ódz­Ý»­ñÇó Ù»ÏÝ ¿É É»­Õáõ ³ñ­ï³¹­ñáõíÛáõÝÝ ¿: È»­ÕÇÝ Çñ Ù»ç å³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ѳݭù³­ÛÇÝ ³­Õ»ñ ¢ É»­Õ³Ã­Ãáõ­Ý»ñ, á­ñáÝù û·­ÝáõÙ »Ý ׳ñ­ å»­ñÇ ÷á­Ë³­Ý³­Ïáõí۳­ÝÁ: ÈÛ³ñ­¹Ç Ûáõ­ñ³­Ñ³ï­ÏáõíÛáõ­ÝÝ Çñ ½³ñ­ Ù³­Ý³­ÉÇ Ï»Ý­ëáõ­Ý³­ÏáõÃ­Û³Ý Ù»ç ¿: ¸ñ³ íݳë­í³Í µçÇç­Ý»­ñÁ ϳ­ñá­Õ³­ÝáõÙ »Ý í»­ñ³­Ï³Ý·Ý­í»É ϳñ­×³­Å³Ù­Ï»ï ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ¢ Ã»Ã¢ íݳë­í³Íù­Ý»­ ñÇó Ñ»­ïá: âݳ­Û³Í Çñ ϳ­ï³­ñ³Í µ³½­ Ù³­ÃÇí µ³ñ¹ ýáõÝÏ­ódz­Ý»­ñÇÝ` ÉÛ³ñ­¹Á ß³ï Ýáõñµ ¢ Ëá­ó»­ÉÇ ûñ­·³Ý ¿: º­Ã» ³ÛÝ íݳë­íáõÙ ¿ ѳ­×³­Ë³­ÏÇ ¢ ï­¢³­Ï³­Ýá­ ñ»Ý, ³­å³ ¹³ µ»­ñáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹Ç ³Ý­í»­ ñ³­¹³ñ­Ó»­ÉÇ ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ, á­ñáÝù Ùßï³­å»ë ˳ݭ·³­ñ»­Éáõ »Ý, áñ­å»ë­½Ç ³ÛÝ Ï³­ï³­ñÇ Çñ ýáõÝÏ­ódz­Ý»­ñÁ: - ²Û­ëûñ Ù³ñ­¹ÇÏ ß³ï »Ý ·áñ­Í³­ÍáõÙ ïáù­ëÇÏ ÝÛáõ­Ã»­ñáí ѳ­ñáõëï ëÝݹ³Ù­ ûñù: ÈÛ³ñ¹Ý ûñ­·³­Ýǽ­Ùáõ٠ϳ­ï³­ñáõÙ ¿ µ³­í³­Ï³Ý Ù»Í ¹»ñ. ³ÛÝ ¹Ç­Ù³­Ï³­ÛáõÙ ¿ ³ñ­ï³­ùÇÝ ³ß­Ë³ñ­ÑÇó ûñ­·³­Ýǽ٠ݻñ­ ó­÷³Ý­ó³Í µá­Éáñ Ãáõ­Ý³­íáñ ÝÛáõ­Ã»­ñÇÝ: êÏë³Í çñÇó, ù³­ÝÇ áñ ³ÛÝ ùÉá­ñ³ó­íáõÙ ¿, Ù»Ýù ïáù­ëÇÏ ÝÛáõ­Ã»ñ »Ýù ÁÝ­¹áõ­ ÝáõÙ ³­Ù»Ý ûñ,- ³­ëáõÙ ¿ §¸Ç³·­Ýáë­ïǭϳ µÅßϳ­Ï³Ý Ùdz­íá­ñáõÙ¦ ÑÇ­í³Ý­¹³­Ýá­óÇ ·³ëï­ñá¿Ýûñá­É᭷dz­Ï³Ý ÏÉÇ­Ýǭϳ­ÛÇ Õ»­ ϳ­í³ñ Üá­ñ³Ûñ سñ­·³ñ­Û³­ÝÁ: - г­½³­ ñ³Ù­Û³Ï­Ý»ñ ß³­ñáõ­Ý³Ï Ù³ñ­¹ÇÏ ÁÝ­¹áõ­Ý»É »Ý µÝ³­Ï³Ý ëÝݹ³Ù­Ã»ñù, ÙdzÛÝ í»ñ­çÇÝ Ñ³ñ­Ûáõñ ï³­ñáõÙ »Ý ëÏë»É ÏÇ­ñ³­é»É ³ñ­ Ñ»ë­ï³­Ï³Ý ³­í»­É³­óáõÙ­Ý»­ñáí ëÝݹ³Ù­ ûñù: Ø»ñ ûñ­·³­Ýǽ­ÙÁ ëá­íáñ ã¿ ¹ñ³Ý, ÇëÏ Ùáï Ù»Ï ¹³­ñÁ ß³ï ùÇã ų­Ù³­Ý³Ï ¿, áñ­å»ë­½Ç Ù³ñ­¹áõ ûñ­·³­ÝǽÙÝ ³­¹³å­ ï³ó­íÇ Ýáñ ÝÛáõ­Ã»­ñÇÝ: â»Ýù ϳ­ñáÕ ³­ë»É ݳ¢, û Ù»Ï ¹³ñ Ñ»­ïá Ãáõ­Ý³­íáñ ÝÛáõ­ û­ñÇ ³é­Ï³­ÛáõíÛáõ­ÝÝ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ÇÝã­ åÇ­ëÇ Å³­é³Ý­·³­Ï³Ý ß»­ÕáõÙ­Ý»­ñÇ Ï³­ñáÕ ¿ ѳݭ·»ó­Ý»É: ²Ûë å³­ñ³­·³­ÛáõÙ ÉÛ³ñ­¹Ý ³­Ù»­Ý³­Ëá­ó»­ÉÇ ûñ­·³ÝÝ ¿: γ­ï³­ñ»­Éáí

å³ßï­å³­ÝÇã ¹»ñ` ³­é³­çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ ÇÝùÝ ¿ ïáõ­ÅáõÙ: ²Û­ëûñ Ï³Ý ÉÛ³ñ­¹Ç µ³½­Ù³­ÃÇí ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»ñ, á­ñáÝó å³ï­×³­éÁ ÝáõÛ­ÝÇëÏ ã»Ýù ϳ­ñá­Õ³­ÝáõÙ å³ñ­½»É: ¸³ ѻÝù ¿ ëÝݹÇ, ³É­Ïá­Ñá­ÉÇ, ½³­Ý³­½³Ý ¹»­Õá­ñ³Û­ùÇ, á­ñáÝó ³­½³ï í³­×³é­ùÇ å³­ ñ³­·³­ÛáõÙ Ù³ñ­¹ÇÏ ·ÝáõÙ ¢ ÁÝ­¹áõ­ÝáõÙ »Ý ³­é³Ýó µÅßÏÇ Ýß³­Ý³Ï­Ù³Ý: ÈÛ³ñ­¹Ç ï³­ñ³Í­í³Í ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇó »Ý ÉÛ³ñ­¹Ç ׳ñ­å³­Ï³­Éáõ­ÙÁ, Ñ»­å³­ ïÇ­ïÁ, óÇ­éá­½Á: ²Ûë ûñ­·³­ÝÁ ïáõ­ÅáõÙ ¿ ó³Ý­Ï³­ó³Í Ñáñ­Ùá­Ý³­ÛÇÝ Ë³Ý­·³­ñáõ­ÙÇó, ß³­ù³­ñ³­ÛÇÝ ¹Ç³­µ»­ïÇó, ÃÙñ³Ý­Ûáõ­Ã»­ñÇ ¢ á­ñáß ¹»­Õ»­ñÇ »ñ­Ï³­ñ³ï¢ û·­ï³­·áñ­ Íáõ­ÙÇó: úñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ ³é­Ï³ µá­Éáñ ïáù­ ëÇÏ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ Ù»­ï³­µá­ÉǽÙÝ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­ ÝáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹Á: ²ÛÝ É³­µá­ñ³­ïá­ñdz­ÛÇ å»ë ³ß­Ë³­ïáõÙ ¿ ³Û¹ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ Ñ»ï, íݳ­ë³­ ½»ñ­ÍáõÙ ¢ ã»­½á­ù³ó­ÝáõÙ ¿ ¹ñ³Ýó: ÈÛ³ñ­¹Ç ³­Ù»­Ý³­ï³­ñ³Í­í³Í ÑÇ­í³Ý­ ¹áõíÛáõ­ÝÁ Ñ»­å³­ïÇïÝ ¿: ´³­óÇ íÇ­ñáõ­ë³­ ÛÇÝ Ñ»­å³­ïÇï­Ý»­ñÇó, á­ñáÝù 峭ѳݭçáõÙ »Ý Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í ³Ë­ïá­ñá­ßáõÙ ¢ ï­¢³­Ï³Ý µáõ­Åáõ٠ѳ­ïáõÏ ¹»­Õá­ñ³Û­ùáí, ÙÛáõë Ñ»­å³­ïÇï­Ý»­ñÁ (ïáù­ëÇÏ, 黳ϭ ïÇí) ¢ ׳ñ­å³­ÛÇÝ Ñ»­å³­ïá½­Ý»­ñÁ (׳ñ­ 峭ϳ­Éáõ­ÙÁ) Ñݳ­ñ³­íáñ ¿ Ù»Õ­Ù»É Ï³Ù µáõ­Å»É ÙÇ ËáõÙµ µÝ³­Ï³Ý ͳ­·áõÙ áõ­ Ý»­óáÕ ¹»­Õá­ñ³Û­ùáí` Ñ»­å³­ïáå­ñá­ï»Ï­ ïáñ­Ý»­ñáí, á­ñáÝ­óÇó »Ý §êÇ­Ù»­å³­ñÁ¦, §Î³µ­ëÇ­ÉÁ¦, §È»­·³­Éá­ÝÁ¦, §êÇ­ÉÇ­µá­ñÁ¦ ¢ ³ÛÉ: л­å³­ïáå­ñá­ï»Ï­ïáñ­Ý»ñÝ û·­ÝáõÙ »Ý ÉÛ³ñ­¹Ç íݳë­í³Í µççÇ Ã³­Õ³Ý­ÃÇ í»­ ñ³­Ï³Ý·Ý­Ù³­ÝÁ, ϳñ­·³­íá­ñáõÙ »Ý µççÇ ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ, ã»­½á­ù³ó­ÝáõÙ »Ý ³­½³ï é³­¹Ç­Ï³É­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù ³­é³­ ç³­ÝáõÙ »Ý ïáù­ëÇÏ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó (³É­Ïá­ÑáÉ, ÝÇ­Ïá­ïÇÝ, ³ÛÉ ÃáõÛ­Ý»ñ) ¢ ³­ñ³­ ·³ó­ÝáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹Ç í»­ñ³­Ï³Ý·­Ýáõ­ÙÁ: Æ ï³ñ­µ»­ñáõíÛáõÝ ÙÛáõë Ñ»­å³­ïáå­ñá­ï»Ï­ ïáñ­Ý»­ñÇ` ßí»Û­ó³­ñ³­Ï³Ý §Ø»­ý³¦ ¹»­Õ³­ ·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ÏáÕ­ÙÇó ³ñ­ï³¹ñ­ íáÕ §êÇ­Ù»­å³ñݦ Çñ ¿­ý»Ï­ïÇ­íáõí۳ٵ ß³­Ñ»­Ï³­Ýá­ñ»Ý ï³ñ­µ»ñ­íáõÙ ¿, ù³­ÝÇ áñ ¹ñ³ µ³­Õ³¹­ñáõÃ­Û³Ý Ù»ç µ³­óÇ ÑÇ٭ݳ­ Ï³Ý ÝÛáõ­ÃÇó` ѳ­ïáõÏ Ùß³­ÏáõÙ ³Ý­ó³Í ëÇ­ÉÇ­Ù³­ñÇ­ÝÇó, å³­ñáõ­Ý³Ï­íáõÙ ¿ ݳ¢ B íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ñÇ ÏáÙå­É»ùë (B1, B2, B6, B12), ÝÇ­Ïá­ïǭݳíÃáõ ¢ å³Ý­ïá­ï»­ ݳíÃáõ: ìݳë­í³Í ÉÛ³ñ­¹Á Ïáñó­ÝáõÙ ¿ Çñ Ù»ç íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ Ïáõ­ï³­Ï»­Éáõ áõ­Ý³­ ÏáõíÛáõ­ÝÁ, ÇÝ­ãÁ µ»­ñáõÙ ¿ ûñ­·³­Ýǽ­ÙáõÙ

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ íÇ­ï³­Ùǭݳ­ÛÇÝ ³Ý­µ³­í³­ñ³­ñáõí۳Ý: §êÇ­Ù»­å³­ñǦ µ³­Õ³¹­ñÇã B íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»­ ñÇ ÏáÙå­É»ùëÝ û·­ÝáõÙ ¿ ÉÛ³ñ­¹ÇÝ í»­ñ³­ ϳݷ­Ý»É ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­Ý³­ÏáõíÛáõ­ÝÁ ¢ ½»ñÍ ¿ å³­ÑáõÙ Ñ»­ï³­·³ µ³ñ­¹áõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇó: §êÇ­Ù»­å³­ñǦ ·áñ­Í³Í­Ù³Ý ã³­ ÷³­µ³­ÅÇÝÝ áõ ï­¢á­ÕáõíÛáõ­ÝÁ á­ñáß­íáõÙ ¢ Ýß³­Ý³Ï­íáõÙ ¿ µÅÇß­ÏÇ ÏáÕ­ÙÇó: ²Û­ëûñ ѳ­Ù³ß­Ë³ñ­Ñ³­ÛÇÝ ß³ï Ù»Í ËݹÇñ ¿ ¹³ñ­Ó»É ݳ¢ ÉÛ³ñ­¹Ç ׳ñ­å³­Ï³­ Éáõ­ÙÁ` ׳ñ­å³­ÛÇÝ ÷á­Ë³­Ý³Ï­Ù³Ý ˳ݭ ·³ñ­Ù³Ý ѻݭùáí: Ö³ñ­åÇ µçÇ­çÁ, Ýëï»­Éáí ÉÛ³ñ­¹Ç µççÇ íñ³, ų­Ù³­Ý³­ÏÇ Áݭóó­ùáõÙ Ù»­Í³­ÝáõÙ ¿` áõÕ­Õ³­ÏÇá­ñ»Ý íݳ­ë»­Éáí ÉÛ³ñ­¹Á ¢ ˳ݭ·³­ñ»­Éáí ¹ñ³ µçÇç­Ý»­ñÇ ëÝáõó­Ù³­ÝÁ: ÈÛ³ñ­¹Ç ׳ñ­å³­ Ï³É­Ù³Ý å³ï­×³é­Ý»­ñÇó ¿ Ý³¢ ³É­Ïá­ Ñá­Éǽ­ÙÁ, á­ñÁ ϳ­ñáÕ ¿ ѳݭ·»ó­Ý»É ùñá­

ÝÇÏ Ñ»­å³­ïÇ­ïÇ, ÇëÏ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ï­¢á­Õ³­Ï³Ý ÉÇ­Ý»­Éáõ ¹»å­ùáõÙ` ÉÛ³ñ­¹Ç óÇ­éá­½Ç: ÈÛ³ñ­¹Ç ýáõÝÏ­ódz­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý Édzñ­Å»ù í»­ñ³­Ï³Ý·Ý­í»É ÙdzÛÝ ³ÛÝ Ù³ñ¹­Ï³Ýó Ùáï, áí­ù»ñ ÑÇ­í³Ý­¹áõÃ­Û³Ý ëϽµÝ³­Ï³Ý ÷áõ­ÉáõÙ ÏÑñ³­Å³ñ­í»Ý ³É­ Ïá­Ñá­ÉÇó: -ò³­íáù, г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ³Û­ëûñ ß³ï ï³­ñ³Í­í³Í ¿ ³É­Ïá­Ñá­Éǽ­ÙÁ: º­Ã» ÙÇ ù³­ ÝÇ ï³­ñÇ ³­é³ç ³É­Ïá­Ñá­ÉÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí ÉÛ³ñ¹Ý ³Ë­ï³­Ñ³ñ­í³Í ÑÇ­í³Ý¹­Ý»­ñÇ ï³­ñÇ­ùÁ ëÏëáõÙ ¿ñ ù³­é³­ëáõ­ÝÇó, ³­å³ ³Û­ëûñ ¹Ç­ÙáõÙ »Ý 18-Çó ëÏë³Í: ²É­Ïá­Ñ᭠ɳ­ÛÇÝ óÇ­éá­½Á ËÇëï ѳ½­í³­¹»å ¿ñ ѳ­ Ù³ñ­íáõ٠г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ, ÙÇÝã­¹»é ÑÇ­Ù³ ï³­ñ»­Ï³Ý 2-3, Áݹ á­ñáõÙª »­ñÇ­ï³­ë³ñ¹ Ù³ñ­¹ÇÏ »Ý ¹Ç­ÙáõÙ ³Ûë Ëݹñáí: ºë ϳñ­ÍáõÙ »Ù, áñ ³É­Ïá­Ñá­Éǽ­ÙÁ ß³ï Éáõñç

ËݹÇñ ¿ ¹³ñ­Ó»É Ù»½ ѳ­Ù³ñ: ÜáõÛ­ÝÇëÏ Ù³ñ­¹áõ ¹ñ³­Ï³Ý Ýϳ­ñ³­·ÇñÝ ¿ ÷áË­í»É. ɳí Ù³ñ¹Ý ³Û­ëûñ µÝáõ­Ã³·­íáõÙ ¿ §áõ­ ïáÕ-ËÙáÕ¦ ³Ý­í³Ùµ: §È³í Ù³ñ­¹áõ¦ Ýϳ­ñ³­·Ç­ñÁ å³Ñ­ å³­Ý»­ÉÁ ϳ­ñáÕ ¿ Ù»½ ѳ­Ù³ñ ÏÛ³Ýù ³ñ­Å»­Ý³É: ¼³­Ý³­½³Ý íݳ­ë³­Ï³ñ ³½­¹»­ óáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ¢ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó å³ßï­å³Ý­í»­Éáõ ѳ­Ù³ñ å»ïù ¿ í³­ ñ»É ³­éáÕç ³å­ñ»­É³­Ï»ñå` ëÝí»É ×Çßï ¢ µÝ³­Ï³Ý ëÝݹ³Ù­Ã»ñ­ùáí, ãã³­ñ³­ß³­Ñ»É ³É­Ïá­Ñá­ÉÁ, Ññ³­Å³ñ­í»É Ýëï³Ï­Û³ó Ï۳ݭ ùÇó áõ Í˳­Ëá­ïÇó, ½»ñÍ å³­Ñ»É ³­í»É­ áñ¹ µ³­ó³­ë³­Ï³Ý ÑáõÛ­½»­ñÇó ¢ ÉÇó­ù»­ñÇó: ²­Ñ³ Ù³ñ­¹áõ ¹ñ³­Ï³Ý Ýϳ­ñ³·­ñÇ Ç­ñ³­ Ï³Ý µ³­Ý³Ó¢Á:

¶»ñµÝ³Ï³Ý »ñ¢áõÛÃÝ»ñ

Ýíåðãåòè÷åñêèé âàìïèðèçì

Ó ýòîé ñòàòüè íåò ñïåöèàëüíîãî àäðåñà. Îíà îáðàùåíà ê êàæäîìó è, êàê óâåëè÷èòåëüíîå ñòåêëî, òî÷íî íàïðàâëåíî â öåëü, â ñàìóþ ãëóáèíó ÷åëîâå÷åñêîãî ñóùåñòâà, â ñàìûé îìóò äóøè, è â ýòîì åå ãëàâíîå äîñòîèíñòâî. Òåêñò: Àðñåí Êàðîÿí

Ì

îðàëü, ñåìüÿ, íàóêà, øêîëà, óíèâåðñèòåò, àðìèÿ - âñå îíè îäèíàêîãî óêëîíÿþòñÿ îò äàííîé ïðîáëåìû, äàæå íå ïðèáëèæàþòñÿ ê íåé, íî îáõîäÿò íà äàëåêîì ðàññòîÿíèè, êàê ùåêîòëèâûé âîïðîñ. Ïðîáëåìà “âàìïèðèçìà” íå îòðèöàåòñÿ è íå óòâåðæäàåòñÿ îôèöèàëüíûìè

92

3

ó÷ðåæäåíèÿìè. Íàøà çàäà÷à â òîì, ÷òîáû íàïðàâèòü ëó÷èê ñâåòà, èëè òàê íàçûâàåìîå ñâîå óâåëè÷èòåëüíîå ñòåêëî íà íàøè äóøè è ñäåëàòü ÿâíûì òî, ÷òî ìû äî ñèõ ïîð íå õîòåëè âèäåòü â ñåáå. Íàì âñåì ïîñòàâëåí íåøóòî÷íûé äèàãíîç èëè ïðåäóïðåæäåíèå, ñìîòðÿ ÷òî êàæäîìó èç íàñ âñå ýòî íå ïîäóøå, íî: ”Äóøåâíîå ïîðàæåíèå ìîæåò èñõîäèòü è îò òåáÿ”.

Êàðìè÷åñêàÿ ìåäèöèíà îòêðûâàåò íîâîå (ñòàðîå) ÿâëåíèå, áîëåçíü - “âàìïèðèçì”.  ñîâðåìåííîé ìåäèöèíå íåò òàêîãî íàïðàâëåíèÿ, êîòîðîå áû îïèñàëî “âàìïèðèçì” êàê ÿâëåíèå ñîöèàëüíîå, êàê áîëåçíü. Êàðìè÷åñêàÿ ìåäèöèíà èçó÷àåò ñêðûòûå è ÿâíûå ýíåðãåòè÷åñêèå âçàèìîäåéñòâèÿ ìåæäó âñåìè áèîëîãè÷åñêèìè ñèñòåìàìè. Çäåñü ìû áîëüøåå âíèìàíèå óäåëèëè ðàññìîòðåíèþ ýíåðãåòè÷åñêèõ âçàèìîîòíîøåíèé ìåæäó áèîëîãè÷åñêè ìûñëÿùèìè ñèñòåìàìè - “÷åëîâåê÷åëîâåê”. Ïîä òåðìèíîì “ýíåðãåòè÷åñêèé âàìïèðèçì” íóæíî ïîíèìàòü òàêèå âçàèìîîòíîøåíèÿ ìåæäó ëþäüìè, ïðè êîòîðûõ ïðîèñõîäèò ñèëîâîé çàáîð æèçíåííîé ñèëû. Ó êèòàéöåâ ýòà ñèëà íàçûâàåòñÿ “Öè”, à ó ÿïîíöåâ “Êè”. Ñåé÷àñ øèðîêîå ðàñïðîñòðàíåíèå ïîëó÷èë òåðìèí “Áèîïîëå”, à òàê æå “Ïñèõè÷åñêàÿ Ýíåðãèÿ”. Èíîãäà âðà÷è ñîâåòóþò íå íåðâíè÷àòü, áûòü ñïîêîéíûì, íå ïîíèìàÿ òîãî, ÷òî åñòü ëþäè, êîòîðûå ñïåöèàëüíî íàñ ïðîâîöèðóþò íà ñðûâû è ðàçäðàæåíèÿ, èáî òîëüêî òàê ìîæíî çàáðàòü íàøó æèçíåííóþ ñèëó. Ýòè ëþäè-“âàìïèðû”, îíè âûòÿãèâàþò, âûòðÿõèâàþò è ñîñóò íàøó ïñèõè÷åñêóþ ýíåðãèþ âñåìè äîñòóïíûìè èì ñïîñîáàìè. Âàìïèðèçì-

¶»ñµÝ³Ï³Ý »ñ¢áõÛÃÝ»ñ ýòî ýíåðãåòè÷åñêîå ìàðîäåðñòâî. Ïðè ýòîì “âàìïèðó” âñåãäà ñòàíîâèòñÿ ëåãêî è õîðîøî, à äîíîð èëè æåðòâà âàìïèðà âñåãäà îñòàåòñÿ “ðàçáèòîé” è áîëüíîé. ×åì ñëîæíåå è íàïðÿæåííåå ñòàíîâèòñÿ îòíîøåíèÿ ìåæäó ëþäüìè, òåì ÷àùå “âàìïèðèçì” ñòàíîâèòñÿ ïðè÷èíîé âîçíèêíîâåíèÿ è îáîñòðåíèÿ ìíîãèõ çàáîëåâàíèé. ×åëîâåê êàê áèîëîãè÷åñêè ìûñëÿùàÿ ñèñòåìà âûðàáîòàë öåëûé àðñåíàë èçîùðåííûõ ìåòîäîâ “âàìïèðèçìà”, äàáû ïðîäëèòü æèçíü çà ñ÷åò äðóãèõ ëþäåé. Çà ïðîäëåíèå æèçíè öåïëÿåòñÿ óæå òî, ÷òî íåñïîñîáíî æèòü, îíî îòìèðàåò èëè õðîíè÷åñêè áîëååò. Áîëåçíüýòî âñåãäà íàêàçàíèå çà íåïðàâåäíûé îáðàç æèçíè, ìûñëåé è ïîñòóïêîâ, ÷òî è èçó÷àåò êàðìè÷åñêàÿ ìåäèöèíà. “Âàìïèðû” íå âåäàþò î ñâîåé áîëåçíè, îíè ïðîñòî ïëîõî ñåáÿ ÷óâñòâóþò, êîãäà äðóãèì õîðîøî. Ïðè ñîïðèêîñíîâåíèè ñ íèìè ìû íà÷èíàåì áîëåòü, à îíè - âûçäîðàâëèâàòü. Ó íàñ ïîÿâëÿåòñÿ ñëàáîñòü è ñîíëèâîñòü, ïîâûøàåòñÿ âîçáóäèìîñòü è îáîñòðÿþòñÿ ñòàðûå áîëåçíè è ò.ä. Òåïåðü äàâàéòå êîíêðåòíåå ðàññìîòðèì äâà âèäîâ “âàìïèðîâ”. Îíè äåëÿòñÿ íà “ñîëíå÷íûõ” è

“Âàìïèðû” íå âåäàþò î ñâîåé áîëåçíè, îíè ïðîñòî ïëîõî ñåáÿ ÷óâñòâóþò, êîãäà äðóãèì õîðîøî.

“ëóííûõ”. Ýíåðãèÿ ñîëíå÷íûõ “ëþäåéâàìïèðîâ” ãîðÿ÷àÿ è ñóõàÿ, îíà âñåãäà àãðåññèâíà. Ìîæíî ñêàçàòü, ÷òî ýòî æåñòîêèé ÷åëîâåê, ñàäèñò è êðîâîïèéöà. Îíè îáû÷íî ýãîèñòû. Îíè ñàìè íàïàäàþò íà “æåðòâó”, ïðîâîöèðóþò ñêàíäàëû è ññîðû, âûçûâàÿ áîëü äóøåâíóþ è ôèçè÷åñêóþ. Ñîëíå÷íûé âàìïèð äåéñòâóåò íàãëî, âûçûâàÿ âçðûâ íàøåãî íåãîäîâàíèÿ, îñêîðáëÿÿ â ëèöî, îòêðîâåííî ïëþÿ â äóøó. Îíè äåéñòâóþò âûçûâàþùå îòêðûòî, äàæå êîäãà ïðÿ÷óò ñâîè íàìåðåíèÿ. Èìè äâèæåò çàâèñòü, çëîáà è íåíàâèñòü- ýòî èõ ýíåðãåòè÷åñêèé ìèð, äðóãîãî îíè íå çíàþò. Åñëè ìû íå ðåàãèðóåì íà ñîëíå÷íûõ âàìïèðîâ, òî îíè ñïîñîáíû óäàðèòü íàñ, ëèøü áû äîáèòüñÿ ñâîåãî- ïîëó÷èòü ïîðöèþ áðîñîâîé ýíåðãèè. Îí ìîæåò ìãíîâåííî âûñîñàòü ýíåðãèþ “äîíîðà” äî ïîëíîãî èñòîùåíèÿ. Îïðåäåëèòü ñîëíå÷íîãî âàìïèðà ìîæíî ïî ëèíèÿì íà ëàäîíÿõ åãî ðóê. Îíè èìåþò â îñíîâíîì òåìíîêðàñíûé èëè ôèîëåòîâûé öâåò, âìåñòî ðîâíî êðàñíîãî. Ýòî ãîâîðèò è î òîì, ÷òî ýíåðãåòè÷åñêèå êàíàëû è êðîâü ó íèõ çàøëàêîâàíû.  ëå÷åíèè ïîìîãàåò

Ýíåðãèÿ “ëóííûõ âàìïèðîâ” ïðîòèâîïîëîæåíà ñîëíå÷íîé. Ýòî ëþäè, êîòîðûå íåçàìåòíî, ìÿãêî è ñïîêîéíî òÿíóò èç íàñ äóøó (ýíåðãèþ) èãëîòåðàïèÿ è òî÷å÷íûé ìàññàæ. Íî ñàìûì äåéñòâåííûì è áåçîáèäíûì ìåòîäîì ëå÷åíèÿ áûëî èñïîëüçîâàíèå ìåäèöèíñêèõ ïèÿâîê. Íî ñàìîå âàæíîå èçìåíèòüñÿ ñàìîìó ÷åëîâåêó, ÷òîáû áîëåçíü ê íåìó íå âîçâðàòèëàñü. Ýíåðãèÿ “ëóííûõ âàìïèðîâ” ïðîòèâîïîëîæåíà ñîëíå÷íîé. Ýòî ëþäè, êîòîðûå íåçàìåòíî, ìÿãêî è ñïîêîéíî òÿíóò èç íàñ äóøó (ýíåðãèþ). Åñëè ñîëíå÷íûé âàìïèð - ýòî ýíåðãåòè÷åñêèé áàíäèò, òî “ëóííûé âàìïèð”- ýòî ýíåðãåòè÷åñêèé âîð, òèõèé è ñêðûòíûé. Îí âñåãäà ïëà÷åòñÿ î ñâîèõ ïðîáëåìàõ, ïðèêèäûâàåòñÿ ãëóõèì è íåïîíèìàþùèì. Ýòî çàíóäà. Îí íå ðóãàåòñÿ, íå ññîðèòñÿ, íå äîêàçûâàåò, îí íîåò è ýòèì âûâîäèò íàñ èç äóøåâíîãî ðàâíîâåñèÿ. Òàêîé ÷åëîâåê èùåò ÿêîáû ñîâåòà è ïîìîùè.

3

93

¶»ñµÝ³Ï³Ý »ñ¢áõÛÃÝ»ñ ìàòåðè, ïîñâÿòèòü ñåáÿ åãî âîñïèòàíèþ, îòäàòü åìó òåïëî äóøè ñâîåé, íàó÷èòü ðàäîâàòüñÿ è ëþáèòü. Íî íàó÷èòü ýòîìó ìîæíî òîëüêî ëþáÿ ñâîå ÷àäî, à èìåííî ýòîãî è íå õâàòàåò ÷àñòü äåòÿì. Ñïëîøü è ðÿäîì ìû âèäèì ðîäèòåëüñêîå ðàâíîäóøèå è ðàçäðàæåíèå. Èìåííî â ýòîì ïîëå è çàðîæäàåòñÿ âàìïèðèçì.

Ó òàêîãî âñåãäà îäíè è òå æå ïðîáëåìû è, ñêîëüêî åìó íå ñîâåòóé, ïðîáëåìû í å ìåíÿþòñÿ, à ýòî óæå íà÷èíàåò ðàçäðàæàòü. Îò ñîïðèêîñíîâåíèÿ ñ íèì òåðÿþòñÿ ñèëû, ïîíèæàåòñÿ æèçíåííûé òîíóñ, ãîðëî ÷òî-òî ñäàâëèâàåò è ïåðøèò. Ëóííûå âàìïèðû, êàê “ñåðûå ìûøêè”, òèõèå è íåðàñòîðîïíûå, íåîáèä÷åâûå,ïðîñòÿò âàì ëþáóþ ãðóáîñòü. “ òèõîì îìóòå ÷åðòè âîäÿòñÿ”- ýòî ïðî ëþäåé-âàìïèðîâ “ëóííîé” ïðèðîäû. Àãðåññèâíû îíè áûâàþò òîëüêî ñ áëèçêèì ÷åëîâåêîì, òîëüêî ñ äîìàøíèìè îíè ìîãóò ñåáå ïîçâîëèòü áûòü ãðóáûìè è æåñòîêèìè. Âîîáùå âñåì “âàìïèðàì” ñâîéñòâåííà äâóëè÷íîñòü: íà ðàáîòå îíè îäíè, à äîìà ñîâñåì äðóãèå. Îïðåäåëèòü ëóííîãî âàìïèðà ïî ëèíèÿì íà åãî ðóêàõ î÷åíü ïðîñòî: îñíîâíàÿ ëèíèÿ ó íèõ èìååò æåëòûé, êîðè÷íåâàòûé èëè òåìíî-êîðè÷íåâûé öâåò. Ëå÷åíèå òàêîå æå, êàê è ó ñîëíå÷íûõ âàìïèðîâ, è êîíå÷íî æå ñàìûé íàäåæíûé ìåòîä ëå÷åíèÿ ýòî ìîëèòâà. Êàê âñå íà÷èíàåòñÿ? Âîïðîñ êîíå÷íî æå èíòåðåñíûé, íî êòî èç íàñ íå ïîìíèò ñåáÿ â äåòñòâå. Ïîêà ðåáåíîê áåñïîìîùíûé, îí ïðîñòî íóæäàåòñÿ â òîì ÷òîáû ìû óäåëèëè åìó âíèìàíèå: èãðàëè è ãóëÿëè ñ íèì è ò.ä. Ðåáåíîê â ñåìüå- ýòî ñâÿòàÿ îáÿçàííîñòü ðîäèòåëåé, îñîáåííî

94

3

Äåòñêèé âàìïèðèçì ýòî íàêàçàíèå ðîäèòåëÿì è âçðîñëûì. “Ðåáåíîê- èíäèêàòîð äóøè ñåìüè, “ëàêìóñîâàÿ áóìàæêà” êà÷åñòâà ýíåðãèé, â êîòîðûõ îí æèâåò. Èçâåñòíî, ÷òî ðåáåíîê âñåãäà òÿíåòñÿ ê ÷èñòîìó, ñâåòëîìó è ðàäîñòíîìó ÷åëîâåêó, à íà÷èíàåò êàïðèçíè÷àòü â ïðèñóòñòâèè äóðíîãî ÷åëîâåêà ñ òÿæåëûì õàðàêòåðîì. À åñëè ðåáåíîê âñå âðåìÿ ðàçäðàæàåò, ïðèçíàéòåñü, ÷òî âû òÿæåëûé ÷åëîâåê, ÷òî âàì âñåãäà ëó÷øå áåç íåãî, ÷åì ñ íèì, ÷òî îí êàê êàìåíü, êàê ãðóç, äóøó äàâÿùèé. Ýòî çíà÷èò, ÷òî âû âàìïèð ê ñâîåìó ðåáåíêó, à íå íàîáîðîò. Âåäü ñî ñòîðîíû âèäíåå, êàê âû îòíîñèòåñü ê ñâîåìó ðåáåíêó, êàê âû êðè÷èòå, ðóãàåòå, áüåòå åãî íà ãëàçàõ ó âñåõ. È ëèöî âàøå ñòàíîâèòñÿ â ýòî âðåìÿ “õèùíûì”, à ãîëîñ “ëàþùèì”. Åñëè ìû íå äàåì íàøåìó ðåáåíêó ëþáîâü, ðàäîñòü è çíàíèÿ, åñëè ãîâîðèì,- îòñòàíü, íàäîåë, èäè ñàì èãðàé,- òî îí êàïðèçíè÷àåò, à ïîäðàñòàåò- ïðåðåêàåòñÿ, âûðàñòàåòõàìèò.  ýòèõ ïðîòèâîðå÷èÿõ ìû ñðûâàåìñÿ è âûïëåñêèâàåì íà ðåáåíêà íåíàâèñòü è ðàçäðàæåíèå. Âìåñòî ÷èñòûõ ýíåðãèé âû ñáðîñèëè íà íåãî íàêîïëåííóþ ãðÿçü ñâîåé äóøè, è îí óñïîêîèëñÿ, îí çàðÿäèëñÿ. Äåòñêèé âàìïèðèçì ïðîÿâëÿåòñÿ ÷åðåç ðàííåå îæåñòî÷åíèå ê ðàñòåíèÿì è æèâîòíûì, ê ñâåðñòíèêàì è ðîäèòåëÿì. Åñëè íå ðîäèòåëè, òî êòî âîçüìåò íà ñåáÿ íðàâñòâåííîå âîñïèòàíèå äåòåé? Ïîæàëóé, òîëüêî ðàííåå õðèñòèàíñêîå âîñïèòàíèå ðåáåíêà ìîæåò ïðåäîòâðàòèòü ðàçâèòèå âàìïèðèçìà. Ëþäè-âàìïèðû íàì ìîãóò âñòðå÷àòüñÿ ïîâñþäó. Íà óëèöå, â òðàíñïîðòå, ãäå âû õîòèòå õîòÿ áû íà ìèíóòî÷êó ïåðåâåñòè äóõ. È ïðåäñòàâüòå ñåáå ýòîò âàìïèð

ñóåòèòñÿ è ïðîâîöèðóåò âàñ. Òàêèå ïðîâîêàöèè âñòðå÷àþòñÿ è íà ðàáîòå. Êîãäà ÷åëîâåê ñâîèì òðóäîì, èíòåðåñîì, ëþáîâüþ è äîáðîòîé íå ìîæåò çàñëóæèòü óâàæåíèÿ, îí íà÷èíàåò åãî òðåáîâàòü. Êîãäà íà÷àëüíèê “âàìïèð”, íà ýòîé ïî÷âå ó íåãî ïîÿâëÿþòñÿ ïîäõàëèìû è óãîäíèêè. Áîðîòüñÿ ñ “íà÷àëüíèêîìâàìïèðîì” áåñïîëåçíî, îò ýòîãî îí åùå ëó÷øå áóäåò çàðÿæàòüñÿ âàøåé ýíåðãèåé. Ñïðîñèòå êàêîâî ðåøåíèå! Íó íàïðèìåð ïðîâèäèòå ýêñïåðèìåíò: íå ñðåàãèðóéòå íà ãðóáîñòü íà÷àëüíèêà, óëûáíèòåñü, ñêàæèòå ÷òî-íèáóäü î ïîãîäå, è âû

Ìîë÷àíèå – çîëîòî, ãîâîðèëè äðåâíèå, òà äðàãîöåííàÿ êðóïèöà, êîòîðîå äîëæíà îñòàòüñÿ ñ âàìè, à íå âûïëåñíóòüñÿ íàðóæó. óâèäèòå ÷óäî. Îí âäðóã ïîêðàñíååò, ïîáàãðîâååò, çàòðÿñåòñÿ è ñõâàòèòñÿ çà ñåðäöå. Âû íå äàëè åìó ñâîåé ýíåðãèè, è ïåðåä âàìè ðàñêðûëèñü ñèìïòîìû “âàìïèðèçìà”: êðèê - îò áåññèëèÿ, ãðóáîñòü – îò íåâîñïèòàííîñòè, ÿðîñòü – îò çëîáû. Òàê âñå ñòàíîâèòñÿ ÿâíûì. Âîò åùå îäèí ñîâåò: ñìîòðåòü è ìîë÷àòü, ñìîòðåòü è âèäåòü, ÷òî è êàê ïðîèñõîäèò. Ìîë÷àíèå – çîëîòî, ãîâîðèëè äðåâíèå, òà äðàãîöåííàÿ êðóïèöà, êîòîðîå äîëæíà îñòàòüñÿ ñ âàìè, à íå âûïëåñíóòüñÿ íàðóæó. Ìîæíî ïðèâåñòè î÷åíü ìíîãî ïðèìåðîâ òîãî, êàê òàêèå ëþäè âñòðå÷àþòñÿ è íà ðàáîòå, è ó äðóçåé, è ó ðîäíûõ. Íî î òîì, êàê èçáåæàòü èõ, èëè èçáàâèòüñÿ îò ýòîãî (“âàìïèðèçìà”), òî îá ýòîì ìû ïîäåëèìñÿ ñ âàìè â ñëåäóþùèé ðàç.

P.S.  Ñâÿùåííîì Ïèñàíèè ãîâîðèòñÿ, ÷òî Öàðñòâà Áîæèÿ íå íàñëåäóþò íè âîðû, íè ëèõîèìöû, íè ïüÿíèöû, íè çëîðå÷èâûå, íè õèùíèêè. Ãîâîðÿ õèùíèêè, ïîäðàçóìåâàåòñÿ “âàìïèðîâ”. “Èç âàñ âîññòàíóò âîëêè è óíè÷òîæàò âàñ”. Èìåííî òàê áèáëåéñêàÿ ìóäðîñòü îòêðûâàåò ôåíîìåí “âàìïèðèçìà”. Íó à ðåøåíèåì âñåãî ýòîãî, êîíå÷íî æå ëþáîâü ê áëèæíåìó.

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå  ýòîé ñòàòüå ðå÷ü ïîéäåò î ñîâåðøåííî íîâîì âçãëÿäå íà çäîðîâüå ÷åëîâåêà, îòêðûâàþùåì íàäåæíûé, íàó÷íî îáîñíîâàííûé è ýêñïåðèìåíòàëüíî ïðîâåðåííûé ïóòü ê çäîðîâüþ. Òåêñò: Àðñåí Êàðîÿí

ÏÓÒÜ Ê ÇÄÎÐÎÂÜÞ

Å

ñòü âñåãî íåñêîëüêî ïðàâèë, êîòîðûå î÷åíü ýôôåêòèâíû è ëåãêî âûïîëíÿåìû. Åñëè áóäåì âûïîëíÿòü õîòÿ áû ðàç â äåíü, ýòî íå òîëüêî âîññòàíîâèò çäîðîâüå, íî è ïîìîæåò ñîõðàíèòü åãî â òå÷åíèå æèçíè, åñëè êîíå÷íî áóäåì ïåðèîäè÷íû. Åñòü ïðàâèëà, íà êîòîðûå ëþäè íå îáðàùàþò íèêàêîãî âíèìàíèÿ. Ïåðâîå èç íèõ – ýòî “ïðàâèëüíàÿ” ïîñòåëü. Êðîâàòü, íà êîòîðîé ìû ñïèì, äîëæíà áûòü ðîâíîé è òâåðäîé íàñòîëüêî, íàñêîëüêî ýòî äëÿ íàñ òåðïèìî. Íà ïîñòåëè íàäî ëåæàòü

ðîâíî. Êîãäà òåëî ëåæèò òàêèì îáðàçîì, âåñü âåñ ðàñïðåäåëÿåòñÿ ðàâíîìåðíî. Ìóñêóëû ìàêñèìàëüíî ðàññëàáëÿþòñÿ, à èñêðèâëåíèÿ ïîçâîíî÷íèêà, âûçâàííûå äîëãèì âåðòèêàëüíûì ïîëîæåíèåì â òå÷åíèå äíÿ, ëåãêî èñïðàâëÿþòñÿ. Êðîìå òîãî, òâåðäîñòü ïîñòåëè ñîõðàíÿåò ôóíêöèîíàëüíóþ äåÿòåëüíîñòü êîæè, ïðåäîõðàíÿåò ïå÷åíü îò âÿëîñòè. Êðîìå âñåãî ýòîãî, âåíû, ðàñïîëîæåííûå íà ïîâåðõíîñòè âñåãî òåëà, ñïîñîáñòâóþò âîçâðàòíîìó äâèæåíèþ êðîâè ê ñåðäöó, ñîîòâåòñòâåííî öèðêóëèðóÿ åãî.

Òåì ñàìûì âîçðàñòàåò ðàáî÷àÿ àêòèâíîñòü ïå÷åíè, â ðåçóëüòàòå ÷åãî âñå îòðèöàòåëüíûå è íåíóæíûå âåùåñòâà, ñêîïèâøèåñÿ çà äåíü, âûâîäÿòñÿ èç îðãàíèçìà, à äâèãàòåëüíûå íåðâû ñîõðàíÿþòñÿ îò íåæåëàòåëüíîãî äàâëåíèÿ è íàïðÿæåíèÿ. Ýòî âîçäåéñòâóåò òàêæå íà êèøå÷íèê, íîðìàëüíîå ôóíêöèîíèðîâàíèå êîòîðîãî ïðèâîäèò ê íîðìàëüíîìó îáìåíó âåùåñòâ â îðãàíèçìå.  òàêîé ëåæà÷åé ïîçå ìû òàêæå èçáàâëÿåìñÿ îò çàïîðîâ, êîòîðûå î÷åíü

3

95

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå Ìíîãèå áîëåçíè â îðãàíèçìå ïðîèñõîäÿò èç çà ñìåùåíèÿ îòäåëüíûõ ïîçâîíêîâ, ñîñòàâëÿþùèõ ïîçâîíî÷íûé ñòîëá. âðåäíû îðãàíèçìó. Ýòî ïðàâèëî (ðîâíàÿ ïîñòåëü) òàêæå ñïîñîáñòâóåò óëó÷øåíèþ ñíà: îí âàì ãàðàíòèðîâàí. À ïðîñûïàÿñü óòðîì áóäåòå ÷óâñòâîâàòü ñåáÿ ñâåæèì êàê ôèçè÷åñêè, òàê è óìñòâåííî. Ëåæà íà ðîâíîé è òâåðäîé ïîñòåëè ìû òàêæå ñïîñîáñòâóåì âûïðÿìëåíèþ ïîçâîíî÷íèêà. Äåôîðìàöèÿ ïîçâîíî÷íèêà (òàêæå èñêðåâëåíèå îòäåëüíûõ ïîçâîíêîâ) ïðèâîäèò ê ðàçëè÷íûì çàáîëåâàíèÿì. Íàïðèìåð, åñëè ó âàñ íå âñå ëàäíî ñî çðåíèåì, ïëîõî ôóíêöèîíèðóåò ùèòîâèäíàÿ æåëåçà, áîëÿò æèâîò, ãîðëî, òî ýòî ñëåäñòâèå ïîäâûâèõà îäíîãî èç ãðóäíûõ ïîçâîíêîâ. Ìàëî êòî çíàåò, ÷òî âîñïîëåíèå ìî÷åâîãî ïóçûðÿ, àïïåíäèöèò, èìïîòåíöèÿ, ïîòîëîãè÷åñêèå èçìåíåíèÿ ïðåäñòàòåëüíîé æåëåçû ó ìóæ÷èí è ãèíåêîëîãè÷åñêèå çàáîëåâàíèÿ ó æåíùèí âîçíèêàþò â îðãàíèçìå â ðåçóëüòàòå ïîäâûâèõà îäíîãî èç ïîÿñíè÷íûõ ïîçâîíêîâ. Îòñþäà âûâîä: ìíîãèå áîëåçíè è íàðóøåíèÿ â îðãàíèçìå ïðîèñõîäÿò èç çà ñìåùåíèÿ îòäåëüíûõ ïîçâîíêîâ, ñîñòàâëÿþùèõ ïîçâîíî÷íûé ñòîëá. Òåëî ÷åëîâåêà - ñëîæíåéøèé ìåõàíèçì, åãî ñòðóêòóðû è ôóíêöèè ïðåäíàçíà÷åíû äëÿ âûïîëíåíèÿ íå òîëüêî òâîð÷åñêîé, ôèçè÷åñêîé è óìñòâåííîé ðàáîòû, íî è äóõîâíîé. Ïîýòîìó ÷åëîâå÷åñêèé îðãàíèçì ôóíêöèîíèðóåò êàê â ñîñòàÿíèè áîäðñòâîâàíèÿ, òàê è âî ñíå. Èìåííî ïîýòîìó ìû äîëæíû çíàòü ñàìûå óÿçâèìûå è ñàìûå ñèëüíûå åãî ñòîðîíû. Èçâåñòíî, ÷òî ñ àíàòîìè÷åñêîé òî÷êè çðåíèÿ âñå ÷àñòè òåëà ñâÿçàíû äðóã ñ äðóãîì. Ïîýòîìó äàâàéòå âñïîìíèì

96

3

÷òî òàêîå ïðàâèëüíàÿ îñàíêà. Ãîëîâà äåðæèòñÿ ïðÿìî, ïëå÷è, ãðóäü ðàñïðàâëåíû, ïîäáîðîäîê ïîäíÿò ïî öåíòðó ìåæäó ðàñïðàâëåííûìè ïëå÷àìè, æèâîò ïîäòÿíóò, ïîçâîíî÷íèê îòêëîíåí íàçàä, è ïðè õîäüáå íîãè ñòàâÿò îäíó çà äðóãîé, âûòÿãèâàÿ êîëåíè è âûäâèãàÿ áåäðà âïåðåä. Ïîñòåïåííî ïðèâûêàÿ ê ýòîìó, ìû äîáüåìñÿ òîãî, ÷òî ïðÿìàÿ îñàíêà ìîæåò áûòü äîñòèãíóòà áåç êàêèõ-ëèáî ìûøå÷íûõ óñèëèé. Òàêîå ïîëîæåíèå ÷åëîâåêà – íàèáîëåå êîìôîðòàáåëüíîå äëÿ ëþáîé äåÿòåëüíîñòè, òàê êàê ïðè ýòîì âñå ÷àñòè òåëà ñîõðàíÿþòñÿ â ñîâåðøåííîì ðàâíîâåñèè. Íå çàáûâàéòå, ÷òîáû ñîõðàíèòü ïðèâû÷êó ê èäåàëüíîé îñàíêå, íåò ëó÷øåãî ñðåäñòâà, êàê ïîñòîÿííî èñïðàâëÿòü íàðóøåíèÿ, âîçíèêàþùèå â ïîçâîíî÷íîì ñòîëáå, ïðè ïîìîùè ñíà íà ðîâíîé è òâåðäîé ïîñòåëè. Ó ëþäåé, ïðèâûêøèõ ñïàòü íà ìÿãêîé ïîñòåëè, ñòðàäàþò íåðâíàÿ ñèñòåìà è êðîâåíîñíûå ñîñóäû, à çíà÷èò, íàðóøàåòñÿ îáùàÿ öèðêóëÿöèÿ êðîâè, è çàêëàäûâàþòñÿ îñíîâû äëÿ áóäóùèõ áîëåçíåé. Ïðàâèëüíàÿ ïîñòåëü ïîäðàçóìåâàåò òàêæå òâåðäóþ ïîäóøêó. Îòêàæèòåñü îò áîëüøèõ ìÿãêèõ ïîäóøåê è âîñïîëüçóéòåñü ïîäóøêîé-âàëèêîì. Ïîëîæèòå ïîäóøêó ïîä øåþ òàê, ÷òîáû òðåòèé è ÷åòâåðòûé øåéíûå ïîçâîíêè áóêâàëüíî ïîêîèëèñü íà íåé. Åñòåñòâåííî, ó ëþäåé íåïðèâûêøèõ ê òâåðäîé ïîäóøêå, áóäóò îùóùàòüñÿ áîëè. Òàêèì îáðàçîì ìîæíî ïîëîæèòü íà íåå ëèáî ïîëîòåíöå, ëèáî ìÿãêóþ òêàíü. Íî íå çàáûâàéòå, ÷òî èíîãäà íàäî ñíèìàòü ïîëîòåíöå è ïîñòåïåííî ïðèâûêàòü ê òâåðäîé ïîäóøêå. Êîãäà ìû ñïèì íà áîëüøèõ ìÿãêèõ ïîäóøêàõ, ìû òàê ñãèáàåì øåþ, ÷òî çàòðóäíÿåì äûõàíèå è ïðèâûêàåì æèòü ñ îòêðûòûì ðòîì. Ýòî âûçûâàåò ìíîæåñòâî áîëåçíåé ãîðëà, äà è áðîíõîâ. Ñîí íà ñëèøêîì ìÿãêîé ïîñòåëè ñ ïóõîâîé ïîäóøêîé ïîñòåïåííî òàê ñîãðåâàåò ïîçâîíî÷íûé ñòîëá, ÷òî äëÿ óäîáñòâà ïîäóøêà èíîãäà îòáðàñûâàåòñÿ è ãîëîâà ïîâèñàåò íàä

ïîñòåëüþ. À ýòî ïðèâîäèò ê ãóáèòåëüíûì ðåçóëüòàòàì. Íàó÷íî äîêàçàíî, ÷òî ïåðåãîðîäêà íîñà ÿâëÿåòñÿ èñòî÷íèêîì ñòèìóëÿöèè ðåôëåêòîðíîãî äåéñòâèÿ âíóòðåííûõ îðãàíîâ. Îíà êîíöåíòðèðóåò öåíòðû ðàçëè÷íûõ ðåôëåêñîâ. Âîçäåéñòâóÿ íà îïðåäåëåííûå òî÷êè ïåðåãîðîäêè, ìîæíî âûëå÷èòü ìíîãèå áîëåçíè. Íå çðÿ ïðè îáìîðîêå, ñèëüíîì îïüÿíåíèè äàþò ïîíþõàòü íàøàòûðíîãî ñïèðòà, è ÷åëîâåê ïðèõîäèò â ñîçíàíèå. Ýòî èç-çà òîãî, ÷òî ïåðèôåðèéíûå îêîí÷àíèÿ òðîéíè÷íîãî è ñèìïàòè÷åñêîãî íåðâîâ ïîëó÷èëè íåîáõîäèìûé èìïóëüñ. Óñòàíîâëåíî, ÷òî íîñîâàÿ ïåðåãîðîäêà êîíòðîëèðóåò ôèçèîëîãè÷åñêîå ðàâíîâåñèå â êàæäîì âíóòðåííåì îðãàíå. Òàêèå áîëåçíè, êàê àñòìà, ìèîìà, íàïðÿæåíèå ñåðäå÷íîé àðòåðèè, çàáîëåâàíèÿ ïîëîâûõ îðãàíîâ, íåäåðæàíèå ìî÷è, áîëü ïðè ìåíñòðóàëüíûõ öèêëàõ, çàïîð, à òàêæå ðàçäðàæèòåëüíîñòü, ãîëîâîêðóæåíèå,- â îñíîâíîì çàâèñÿò îò ñîñòîÿíèÿ íîñîâîé ïåðåãîðîäêè. Ìîæíî óòâåðæäàòü, ÷òî åñëè ÷åëîâåê ïðèìåíÿåò òâåðäóþ ïîäóøêó, òî ìåòîä ëå÷åíèÿ ñòèìóëÿöèè ðåôëåêòîðíûõ öåíòðîâ â íîñîâîé ïîëîñòè ÿâíî íå íóæåí. ×àñòî ñïðàøèâàþò - èç êàêîãî ìàòåðèàëà ìîæíî ñäåëàòü òâåðäóþ ïîäóøêó. Ê. Íèøè óòâåðæäàåò, ÷òî íàèáîëåå ïîäõîäÿùèì ìàòåðèàëîì ÿâëÿåòñÿ äåðåâî. Íî ìîæíî ïîäóøêó ñäåëàòü èç âàòû. Ýòî âàëèê, ñåðåäèíó êîòîðîãî çàïîëíÿåò âàòà, à ñâåðõó âàëèê îáòÿíóò ìàòðàñèêîì. Òàê èëè èíà÷å, íàäî èçáåãàòü äðåâåñèíû, çàïàõ êîòîðîé íåçíàêîì âàì, ÷òîáû íå âûçâàòü àëëåðãè÷åñêèõ ðåàêöèé. Ëó÷øå åñëè òâåðäàÿ ïîäóøêà íàïîëíåíà ãàëüêîé, òàê êàê áëàãîäàðÿ ñëàáîé âåíòèëÿöèè åå òåìïåðàòóðà áóäåò îñòàâàòüñÿ ïîñòîÿííîé.

Íå çðÿ ñåêðåò äîëãîëåòèÿ ñ äðåâíèõ âðåìåí âûðàæàëñÿ â ïîãîâîðêå: “Äåðæè ãîëîâó â õîëîäå, íîãè â òåïëå, à æåëóäîê - â ãîëîäå”. Òàêàÿ “õîëîäíàÿ ãîëîâà” âîçìîæíà òîëüêî ïðè èñïîëüçîâàíèè æåñòêîé ïîäóøêè-âàëèêà.

²éáÕç ³åñ»É³Ï»ñå

3

97

ܳٳϳÝÇ

ÈÇÝ»É ¶ºÔºòÆÎ ÜÛáõÃÁª Üá­Ý³ ¸³íí۳­ÝÇ

- ÒÙé³­ÝÁ ٳ߭ÏÇë Ñ»ï ϳå­í³Í µ³½­Ù³­ ÃÇí ËݹÇñ­Ý»ñ »Ý ͳ­·áõÙ: ÆÝã­å»±ë å»ïù ¿ ³ÛÝ Ëݳ­Ù»Ù óáõñï »­Õ³­Ý³­ÏÇÝ: êáõ­ë³Ý­Ý³, 25ï³­ñ»­Ï³Ý ä³­ï³ë­Ë³­ÝáõÙ ¿ Ïáë­Ù»­ïá­Éá· ¶³­Û³­Ý» ºÝ­·á­Û³­ÝÁ - ÒÙé³­ÝÁ ¹»Ù­ùÇ Ù³ßÏÝ ³­é³Ýӭݳ­ ѳ­ïáõÏ ËݳÙù ¿ 峭ѳݭçáõÙ, ù³­ÝÇ áñ ѳ­×³Ë ¿ û­÷áï­íáõÙ, óñﳭѳñ­íáõ٠ϳ٠·áõ­Ý³­÷áË­íáõÙ: Ü³Ë ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ Ëáõ­ë³­÷»É ëåÇñ­ ï³­ÛÇÝ ÑÇÙ­ùáí Ù³ùñáÕ ÙÇçáóÝ»ñÇó (Ñ³ï­ Ï³­å»ë Ûáõ­Õáï Ù³ßÏ áõ­Ý»­óáÕ­Ý»­ñÁ), ѳñ­ ϳ­íáñ ¿ ݳ¨ íÇ­ï³­Ùǭݳó­í³Í ëÝáõݹ ¨ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñ û·­ï³­·áñ­Í»É: ²­é³Ýӭݳ­ å»ë ϳñ¢áñ »Ý íÇ­ï³­ÙÇÝ­Ý»ñ C-Ý, A-Ý, E-Ý ¢ D-Ý: ÒÙé³­ÝÁ ٳ߭ÏÇ Ýáõñµ ÑÛáõë­ í³Íù­Ý»­ñÇ í»­ñ³­Ï³Ý·Ý­Ù³­ÝÁ Ýå³ë­ïáõÙ »Ý Ùñ·³­ÛÇÝ ¢ ÃÃí³­ÛÇÝ ÑÇÙ­ùáí ¹Ç­Ù³Ï­

98

3

Ý»­ñÁ: ø³­ÝÇ áñ ϳݳÛù ÙÇßï ã¿, áñ ϳñáÕ³ÝáõÙ »Ý »ñϳñ Å³Ù³Ý³Ï Ñ³ïϳóÝ»É ¹»ÙùÇ ËݳÙùÇÝ, ϳ­é³­ç³ñ­Ï»Ù ѳ­Ù»­Ù³­ï³­µ³ñ Ñ»ßï å³ï­ñ³ëï­íáÕ ¢ ³­ñ³· ³ñ¹­ÛáõÝù ïíáÕ ¹Ç­Ù³Ï­ Ý»ñ: سù­ñáõÙ »Ýù ¹»Ù­ ùÇ Ù³ß­ÏÁ: º­Ã» Ó»é­ùÇ ï³Ï ëÏñ³µ ϳ٠ٳù­ñáÕ ·»É ãϳ, Ñá· ã¿: ¸»Ù­ùÇÝ ÷ñ÷áõñ ùë»ù, ó³Ý­Ï³­ÉÇ ¿ª ¹»Ù­ùÇ û­×³­éÇ, ³­å³ Ù³ï­Ý»­ñÇ íñ³ Éóñ»ù ëá­íá­ñ³­Ï³Ý Ï»­ñ³Ï­ñÇ ³Õ ¨ ßñ糭ݳӨ ß³ñ­ ÅáõÙ­Ý»­ñáí Ù»ñ­ë»ù ¹»Ù­ùÇ Ù³ß­ÏÁ` µ³­ó³­é»­ Éáí ³ã­ù»­ñÇÝ Ñ³­ñáÕ ï³­ñ³Í­ùÁ: Èí³ó­í»ù ã³­÷³­íáñ ï³ù çñáí ¢ Ó»ñ ٳ߭ÏÇÝ Ñ³­ Ù³­å³­ï³ë­Ë³Ý ëÝáõ­óáÕ Ïñ»Ù ùë»ù: س߭ÏÁ ëÝáõ­ó»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ϳ­ñáÕ »ù Ù»Õ­ñ³­ÛÇÝ ÑÇÙ­ùáí ¹Ç­Ù³Ï å³ï­ñ³ë­ï»É.

2× ·­¹³É µÝ³­Ï³Ý Ù»Õ­ñÁ ˳é­Ý»ù 2× ·­¹³É í³ñ­ë³­Ï³É­Ûáõ­ñÇ ¢ 2× ·­¹³É ϳ­ÃÇ Ñ»ï: 15 ñá­å» ³Ýó Éí³ó­í»ù ·áÉ çñáí: º­Ã» Ó»ñ ٳ߭ÏÇ ³­Ýáíݻ­ñÁ ɳۭݳ­ó³Í »Ý, Ù»Õ­ñ³­ÛÇÝ ÑÇÙ­ùáí áñ¢¿ ¹Ç­Ù³Ï ó³Ý­ ϳ­ÉÇ ã¿: س߭ÏÁ óñ­Ù³ó­Ý»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ó߭ÏÇ­ ݳ­ÏÇ Ù»ç Ù³­ùáõñ ÓÛáõÝ Éóñ»ù, ϳ­å»ù ¨ ¹ñ³­Ýáí ÙÇ­çÇÝ áõÅ·­ÝáõÃ­Û³Ý ë»Õ­ÙáõÙ­Ý»­ ñáí Ù»ñ­ë»ù ¹»Ù­ùÇ ¨ å³­ñ³­Ýá­óÇ Ù³ß­ÏÁ: Ø»ñëáõÙÇó Ñ»­ïá ³ÝÙÇç³å»ë ï³­ÝÇó

¹áõñë ·³É Ëáñ­Ñáõñ¹ ãÇ ïñíáõÙ, ³Û¹ ÇëÏ å³ï׳éáí ó³ÝϳÉÇ ¿ ³ÛÝ Çñ³Ï³Ý³óÝ»É ùÝ»Éáõó ³é³ç: º­Ã» Ó»ñ ¹»Ù­ùÇ Ù³ß­ÏÁ óñﳭѳñ­ í»É ¿, û·­ï³­Ï³ñ ÏÉÇ­ÝÇ ãÇã­Ë³­ÝÇ Ûáõ­ÕÁ. ٳ߭ÏÁ Ù»ñ­ë»ù ãÇã­Ë³­ÝÇ Ûáõ­Õáí, ÃáÕ»ù Ý»ñÍ­ÍíÇ, ³å³ Ùݳ­óáõ­ÏÁ Ù³ù­ñ»ù ÷³­÷áõÏ ³Ý­Ó»­éá­óÇ­Ïáí: ȳí Ó·áÕ ¢ ëÝáõ­óáÕ ÙÇ­çáó ¿ ëá­íá­ ñ³­Ï³Ý ϳ٠㳭÷³­íáñ ÃÃí³Í ϳ­ÃÁ: øÝ»­Éáõó ³­é³ç µ³Ù­µ³­ÏÇ ËÍáõ­ÍÁ ó­Ã³­ Ë»ù ϳ­ÃÇ Ù»ç ¢ ùë»ù Ù³­ùáõñ ¹»Ù­ùÇÝ: ²­é³­çÇÝ ß»ñ­ïÁ ãá­ñ³­Ý³­Éáõó Ñ»­ïá ùë»ù »ñÏ­ñáñ¹ ³Ý­·³Ù ¢ å³é­Ï»ù ùÝ»­Éáõ, ³­é³­íáï­Û³Ý ³ÏݭѳÛï ÷á­÷á­ËáõíÛáõ­ÝÁ ѳ­×»­ÉÇá­ñ»Ý Ͻ³ñ­Ù³ó­ÝÇ Ó»½: 껽áݳÛÇÝ Ùñ·»­ñÁ ¢ë ­Ï³­ñáÕ »Ý Ó»ñ ٳ߭ÏÇÝ û·­ï³­Ï³ñ ÉÇ­Ý»É: ø³­ÝÇ áñ ÓÙé³­ÝÁ ٳ߭ÏÁ ß³ï ¿ ½·áõ٠ѳï­Ï³­ å»ë ϳíݳ­ÛÇÝ ÑÇÙ­ùáí ¹»­Õ³­ÙÇçáó­Ý»­ ñÇ ¢ Í»­÷áõÏ­Ý»­ñÇ Ï³­ñÇù, å³ï­ñ³ë­ï»ù Ñ»ï¢Û³É ëÝáõ­óáÕ-÷³÷­Ï³ó­ÝáÕ ¢ Ë᭠ݳ­í³ó­ÝáÕ ¹Ç­Ù³­ÏÁ.1× ·­¹³É Ï»­ýÇ­ñÁ, Ù³­Íáõ­ÝÁ ϳ٠Ûá­·áõñ­ïÁ ˳é­Ý»ù 1× ·­¹³É í³ñ­ë³­Ï³É­Ûáõ­ñÇ ¢ 1/4 ×½Ù³Í µ³­ ݳ­ÝÇ Ñ»ï, ³­í»­É³ó­ñ»ù ÙÇ ù³­ÝÇ Ï³­ÃÇÉ ÏÇï­ñá­ÝÇ ÑÛáõà ¢ Áëï ó³Ý­Ïáõí۳Ý` ÙÇ ù³­ÝÇ Ï³­ÃÇÉ Óǭóåï­ÕÇ ÛáõÕ: 20ñ­áå» ³Ýó Éí³ó­í»ù ·áÉ çñáí: ä»ïù ã¿ ÙÇ Ùá­é³­Ý³É ݳ¢ áï­ù»­ñÇ ¢ Ó»é­ù»­ñÇ ³­éáÕ­çáõí۳­ÝÁ ѻ­Éáõ ³ÝÑ­ ñ³­Å»ß­ïáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ: àï­ù»­ñÇ Ëݳ٭ ùÇ Ñ³­Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ å»ïù ¿ å³­ñáõ­Ý³­Ï»Ý áï­ùÇ Ù³ß­Ï³­ÛÇÝ

ܳٳϳÝÇ Ù³­Ñ³­ó³Í »Õ­ç»­ñ³­Ã³­Õ³Ý­ÃÇ Ñ»­é³ó­Ù³­ ÝÁ Ýå³ë­ïáÕ ÃÃáõ­Ý»ñ` ³É­ý³ Ñǹ­ñûù­ ëǹݻñ, ·ÉÇ­ó»­ñÇÝ, ϳ٭ýá­ñ³, ÇÝã­å»ë ݳ¢` û·­ï³­Ï³ñ Ûáõ­Õ»ñ, û­ñǭݳÏ` û­ÛÇ, ¿í­Ï³­ÉÇå­ïÇ, ³­Ý³­Ýáõ­ËÇ ¢ ³ÛÉÝ: îݳ­ÛÇÝ å³Û­Ù³Ý­Ý»­ñáõÙ ³­é³­ç³­óáÕ Ïáß­ï³­óáõÙ­Ý»­ñÇó ϳ­ñáÕ »ù Ëáõ­ë³­÷»É áï­ùÇ Éá­·³Ýù­Ý»­ñÇ û·­Ýáõí۳ٵ, ¨ ɳí ÏÉÇ­ÝÇ, »­Ã» ¹ñ³Ýù ݳ­Ëáñ­¹»Ý Ó»ñ ùÝÇÝ: î³ß­ï³­ÏÇ çñÇÝ ³­í»­É³ó­ñ»ù ÙÇ µáõé Íá­íÇ ³Õ ϳ٠ù³­ñ³Õ, áï­ù»­ñÁ 5 ñá­å»áí ÁÝÏÕ­ Ù»ù ³Û¹ çñÇ Ù»ç, ³­å³ ½·áõ­ßá­ñ»Ý Ù³ù­ñ»ù áï­ùÇ Ù³ß­ÏÇ Ïáß­ï³­ó³Í ѳï­í³Í­Ý»ñÁ, ³­é³ï ëÝáõ­óáÕ Ïñ»Ù ùë»ù ¨ µ³Ù­µ³­Ï» ·áõÉ­å³­Ý»ñ ѳ­·»ù: º­Ã» Ó»ñ áï­ù»­ñÁ ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ í³½í­½á­óÇó Ñá·­Ý»É »Ý ϳ٠³Û­ïáõó­ í»É, áï­ù»­ñÁ ÉÇó­ù³­Ã³­÷»ù Ñ»ï¢Û³É »­Õ³­Ý³­Ïáí. áï­ù»­ñÁ Éí³­Ý³­Éáõ ѳ­Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í 3ÉÇïñ­ »éç­ñÇÝ ³­í»­É³ó­ ñ»ù 5 ׳ßÇ ·­¹³É ³­Ý³­Ýáõ­ËÇ ï»ñ¢Ý»ñ ϳ٠Éá­ñ»­Ýáõ ͳ­ÕÇÏ­Ý»ñ ¢ 30-40 ñáå»­ ³Ýó áï­ù»­ñÝ ÁÝÏÕ­Ù»ù ³Û¹ çñÇ Ù»ç:

î³ñí³ óáõñï »Õ³Ý³ÏÝ»ñÇÝ íï³Ý·­íáõÙ »Ý ѳï­Ï³­å»ë »­ÕáõÝ·­Ý»­ñÁ: ¸ñ³Ýó ÷ËñáõíÛáõ­ÝÁ ϳݭ˻­Éáõ ѳ­Ù³ñ ˳é­Ý»ù 10· ­ù³­ó³Ë, 15 ·ñ. ·ÉÇ­ó»­ñÇÝ ¢ 35 ·ñ³Ù û­ÕÇ, ³­å³ »­ÕáõÝ·­Ý»­ñÁ 10-15 ñá­å»áí ÁÝÏÕ­Ù»ù ³Û¹ ˳é­Ýáõñ­¹Ç Ù»ç, ÇëÏ »­ñ»­Ïá­Û³Ý ϳ­ñáÕ »ù »­ÕáõÝ·­Ý»­ñÇÝ Ûá¹ ùë»É: âÙá­é³­Ý³ù ݳ¢ Å»­É³­ïÇ­Ýáí ѳ­ñáõëï ëÝÝ¹Ç û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý Ù³­ëÇÝ, á­ñáí­Ñ»ï¢ ³ÛÝ Ï³Ý­ËáõÙ ¿ »­ÕáõÝ·­Ý»­ñÇ ÷Ëñáõ­ÝáõíÛáõ­ÝÁ:

íݳë­í³Í ã»Ý, Ù³­½»­ñÇ ï»ëùÝ áõ ÷³ÛÉÝ ³Ý­Ñ³­Ù»­Ù³ï ·»­Õ»­óÇÏ »Ý ÉÇ­ÝáõÙ: ä³ï­ ñ³ë­ïÇ ¹Ç­Ù³Ï­Ý»­ñÇó ½³ï ϳ­ñáÕ »ù Ó»é­ùÇ ï³Ï »­Õ³Í ÝÛáõ­Ã»ñÝ ¿É ͳ­é³­Û»ó­ Ý»É Ó»ñ Ù³­½»­ñÇ ³­éáÕ­çáõí۳­ÝÁ: س­½»­ñÇÝ ÷³ÛÉ Ï³­ñáÕ »ù ѳ­Õáñ­¹»É 1 û­ÛÇ ·¹³É Ù»­ ˳­ÏÇ ·³­Ù»­ñÁ ϳ٠¹³ñ­ãÇ­ÝÇ ÷á­ßÇÝ Ë³é­ Ý»­Éáí 1 ëáõñ­×Ç µ³­Å³Ï û­Õáõ ϳ٠ëåÇ­ï³Ï éá­ÙÇ Ñ»ï ¨ 30ñáå»­³Ýó ³Û¹ ˳é­Ýáõñ­¹áí Ù»ñ­ë»­Éáí Ó»ñ ·É˳­Ù³ß­ÏÁ: ȳí ÷³ÛÉ Ï³­ñáÕ »ù ëï³­Ý³É Ý³¢, »­Ã» Éí³­Ý³­Éáõó Ñ»­ïá Ù³­½»­ñÁ óá­Õ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í çñÇÝ ³­í»­É³ó­Ý»ù 1/2 ÏÇï­ñá­ÝÇ ÑÛáõÃ:

-ÒÙé³­ÝÁ ѳï­Ï³­å»ë íݳë­íáõÙ »Ý Ù³­ ½»ñë, ÇÝã­å»±ë­ ³­ñ³· ëÝáõ­ó»Ù ¨ ÷³ÛÉ Ñ³­ Õáñ­¹»Ù ¹ñ³Ýó: Üáõ­Ý», 30ï³­ñ»­Ï³Ý ä³­ï³ë­Ë³­ÝáõÙ ¿ í³ñ­ë³­Ñ³ñ­¹³ñ ²­Ý³­ÑÇï Øǭݳë­Û³­ÝÁ Ü³Ë Ñ³ñ­Ï³­íáñ ¿ å³ñ­µ»­ñ³­µ³ñ óñ­Ù³ó­Ý»É Ù³­½»­ñÇ Í³Û­ñ»­ñÁ: ºñµ ¹ñ³Ýó ͳۭñ»­ñÁ ×Ûáõ­Õ³­íáñ­í³Í ϳÙ

ÆëÏ »­Ã» Ó»½ ³Ý­Ñ³Ý·ë­ï³ó­ÝáõÙ ¿ Ò»ñ Ù³­½³ñ­Ù³ï­Ý»­ñÇ ³Ù­ñáõíÛáõ­ÝÁ, 2× ·­¹³É ·³­½³­ñÇ ÑÛáõ­ÃÇÝ Ë³é­Ý»ù 15 ϳ­ ÃÇÉ ÏÇï­ñá­ÝÇ ÑÛáõÃ, ³Û¹ ˳é­Ýáõñ­¹áí Ù»ñ­ë»ù ·É˳­Ù³ß­ÏÁ ¢ 30 ñá­å» ³Ýó Éí³­ ó»ù Ù³­½»­ñÁ:

3

99

¶»Õ»óÏáõÃÛ³Ý ³ñí»ëïÁ

гí»ñÅ »ñÇï³ë³ñ¹ áõ ·»Õ»óÇÏ §²ýñá¹Çï»Ç¦ Ñ»ï

Ò»ñ ·»Õ»óÏáõÃÛáõÝÁ Ù»ñ Ù³ëݳ·ÇïáõÃÛáõÝÝ ¿ ÜÛáõÃÁª ÈáõëÇÝ» гÛñ³å»ïÛ³ÝÇ

ØÇ µáõé ·³ñáõݪ å³Õ ÓÙé³Ý Ù»ç ºÏ»ù ѳٳӳÛÝ»Ýù« áñ ·»Õ»óÏáõÃÛáõÝÝ áõ ³éáÕçáõÃÛáõÝÝ ³í»­ ÉÇ Ñ»ßï ¿ å³Ñå³Ý»É« ù³Ý ÏáñóÝ»Éáõó Ñ»ïá í»ñ³Ï³Ý·Ý»É£ ¸ñ³Ýó Ûáõñ³ù³Ýã­ Ûáõñ µ³Õ³¹ñÇã Ç ½áñáõ ¿ ÷áË»É Ï۳ݭ ùÁ ÑÇÙÝáíÇݪ ·»Õ»óÏáõÃÛáõÝÁ Ù³ñ¹áõÝ ÇÝùݳíëï³ÑáõÃÛáõÝ« ÇëÏ ³éáÕçáõí ÛáõÝÁª ѳ׻ÉÇ ÇÝùݳ½·³óáÕáõÃÛáõÝ ¿ Ý»ñßÝãáõÙ£ ºí ù³ÝÇ ¹»é »ñÇï³ë³ñ¹ »ë« Ùáé³ÝáõÙ »ë Ùáï³Éáõï ÓÙé³Ý Ù³­ ëÇÝ£ ©©©ÆëÏ ¹ñëáõÙ ³Ûë å³ÑÇÝ ÓÙ»é ¿£ ²Ýóáñ¹Ý»ñÇ Ñá·ë³ß³ï ѳ۳óùÝ»ñáõ٠ѳñó³¹ñáõ٠ϳ© áñï»±Õ ·ïÝ»É Ñ³í»ñÅ »ñÇï³ë³ñ¹ ÙݳÉáõ ¿ÉÇùëÇñÁ£ ÒÛáõÝáï ÷áÕáóáí ù³ÛÉáõÙ »Ùª Ó»éùÇë §²Ïí³­ ï»Ï¦­Ç §²ýñá¹Çﻦ êä² Ï»ÝïñáÝÇ ³Ûó»ù³ñïÁ£ ÒÙ»é³ÛÇÝ ÙÇÝáñ ïñ³Ù³¹­ ñáõÃÛáõÝÁ ÏïñáõÏ ÷áËíáõÙ ¿ª Ï»Ýïñá­ ÝÇ ¹áõéÁ µ³ó»Éáõó ³ÝÙÇç³å»ë Ñ»ïᣠø³Õ³ùáõÙ ·ïÝíáÕ ³Ûë ·áÕïñÇÏ í³ÛñÁ

100

3

ÃáõÛÉ ¿ ï³ÉÇë Ó»éùÇ ³÷Ç Ù»ç ѳí³ù»É ³ÛÝ ³ÙµáÕç û·ï³Ï³ñÝ áõ ϳ½¹áõñÇ­ ãÁ« áñ Ñݳñ³íáñ ¿ Ó»éù µ»ñ»É ÙdzÛÝ ³éáÕç³ñ³ÝÝ»ñáõÙ£ ê³ ³éáÕç³ñ³Ý ã¿ ¢ ÙÇ¢ÝáõÛÝ Å³Ù³Ý³Ï ³í»ÉÇÝ ¿« ù³Ý ³éáÕç³ñ³ÝÁ£ îå³íáñáõÃÛáõÝÝ ³ÛÝåÇ­ ëÇÝ ¿« ϳñÍ»ë ³Ûëï»ÕÇó ·³ñáõÝÁ »ñµ»ù ãÇ Ñ»é³ÝáõÙ£

²ýñá¹Çï»Ç ³ñï³óáɳÝùÇ ³Û¹ ³Ý÷á˳ñÇÝ»ÉÇ Ñ³Û»ÉÇݪ çáõñÁ λÝïñáÝÇ ·³ÕïÝÇùÝ»ñÇÝ Í³Ý᭠óݳÉáõ ¢ ÇÝã­áñ ã³÷áí Ù»½ ѳٳñ ¹ñ³Ýù µ³ó³Ñ³Ûï»Éáõ Ñݳñ³íáñáõí ÛáõÝÁ µ³ó ãÃáÕÝ»Éáíª ½ñáõó»óÇÝù §²ýñá¹Çﻦ êä² Ï»ÝïñáÝÇ ïÝûñ»Ý« ·É˳íáñ µÅÇßÏ Ä³Ýݳ ê³ñ·ëÛ³ÝÇ Ñ»ï£ -¾ëûïÇÏ µÅßÏáõÃÛáõÝÁ г۳ëï³ÝáõÙ Çñ ³é³çÇÝ ù³ÛÉ»ñÝ ¿ ³ÝáõÙ£ ²ñ¹»Ý ·áñÍáõÙ »Ý ÙÇ ß³ñù Ï»ÝïñáÝÝ»ñ« áñáÝóÇó Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÝ Çñ ³é³ç³ñÏÝ»ñÝ áõÝÇ Ñ³×³Ëáñ¹Ç ѳٳñ£ ²Ûë ³éáõÙáíª Ç±Ýã

³é³ÝÓݳѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñ áõÝÇ §²ýñá¹Çﻦ êä² Ï»ÝïñáÝÁ£ ­ êä² Ý߳ݳÏáõÙ ¿ ³éáÕç³­ óáõÙ çñÇ ÙÇçáóáí: Ø»ñ êä² Ï»Ýïñá­ ÝÇ ³é³ÝÓݳѳïÏáõÃÛáõÝÁ å³Ûٳݳ­ íáñí³Í ¿ Ñ»Ýó óó ·áïáõÙ ·ïÝíáÕ µ³ñÓñ³Ï³ñ· ¢ µ³½Ù³ýáõÝÏóÇáݳÉ

¶»Õ»óÏáõÃÛ³Ý ³ñí»ëïÁ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇ, Ñǹ­ñá­Ã»­ñ³å¢ïÇÏ Éá­·³­ñ³Ý­Ý»­ñÇ, Þ³ñ­Ïá ¢ ìÇ­ßÇ óÝóáõÕ­ Ý»­ñÇ, ÇÝã­å»ë ݳ¢ ó­É³­ëá­Ã»­ñ³­ådz­ÛÇ ¢ ó»­Ë³­µáõ­ÅáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ݳ­Ë³­ï»ë­ í³Í ѳ­ïáõÏ ë³ñ­ù³­íá­ñáõÙ­Ý»­ñÇ ¢ µáõ­ ų­Ï³Ý áõ í»­ñ³­Ï³Ý·­Ýá­Õ³­Ï³Ý Íñ³·­ ñ»­ñÇ ³é­Ï³­Ûáõí۳ٵ: ´³­óÇ ³Û¹, ³Ûë ³­Ù»­ÝÁ ѳ­Ù³Ïó­í³Í ¿ ݳ¢ ¿ë­Ã»­ïÇÏ ¢ ï³­ñÇ­ù³­ÛÇÝ ßïÏáõÙ­Ý»­ñÇ ³­Ù»­Ý³­Å³­Ù³­ ݳ­Ï³­ÏÇó Ý»­ñ³ñ­Ïáõ­Ù³­ÛÇÝ Ù»­Ãá¹­Ý»­ñáí (áõñ­í³·­Í³­ÛÇÝ åɳë­ïǭϳ ¢ Ù»­½á­Ã»­ñ³­ ådz), á­ñáÝù ÙÇ­ç³ÝÏ­Û³É ¹Çñù »Ý ·ñ³­ íáõÙ íÇ­ñ³­µáõ­ÅáõÃ­Û³Ý ¢ û­ñ³å¢ïÇÏ Ïáë­Ù»­ïá­É᭷dz­ÛÇ ÙÇ碣

Þá­Ïá­É³¹, ˳­ÕáÕ, Ù»Õñ Ø»½ ½³ñ­Ù³ó­ñ»ó ѳ­×³­Ëáñ¹­Ý»­ñÇÝ ³­é³­ç³ñÏ­íáÕ µáõÅ­·áñ­Íá­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ µ³½­Ù³­½³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ£ ¸ñ³Ýù ·ñ³­íÇã ¿ÇÝ« ÙÇ¢ÝáõÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ïª ³Ýë­å³­ë»­ÉÇ£ ÂíáõÙ ¿ª ³­Ù»­Ý³­Ñ³­Ù³ñ­Ó³Ï »­ñ³­½³ÝùÝ ³Ý­·³Ù ³Ûë­ï»Õ ѳ­Ý³­ñ³­íáñ ¿ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­Ý»É£ -²­Ûá, ³­é³­ç³ñ­ÏáõÙ »Ýù ¹»Ù­ùÇ ¢ Ù³ñÙ­ÝÇ Ù³ß­ÏÇ ËݳÙù, ÏÝ×Çé­Ý»­ñÇ Ù³ëݳ·Çï³óí³Í ѳñ­Ã»­óáõÙ ¢ ßïÏáõÙ, ßñÃáõÝù­Ý»­ñÇ Í³­í³­ÉÇ Ù»­Í³­óáõÙ ¢ Ó­¢Ç ÷á­÷á­ËáõíÛáõÝ, Ýǭѳ­ñ»ó­Ù³Ý Íñ³·­ñ»ñ, ѳ­Ï³­ó»É­Ûáõ­ÉÇ­ï³­ÛÇÝ ËݳÙù, Ù»ñë­Ù³Ý µ³½­Ù³­ÃÇí ï»­ë³Ï­Ý»ñ (ÇÝã­å»ë µáõ­Å³­ ϳݫ ³ÛÝ­å»ë ¿É ¿Ï­½á­ïÇϪ ßá­Ïá­É³­¹Ç« ˳­Õá­ÕÇ« Ù»Õ­ñÇ Ûáõ­Õ»­ñáí), ͳ­é³­Ûáõí ÛáõÝ­Ý»ñ, á­ñáÝù Ýå³ë­ïáõÙ »Ý ѳݷë­ïÇÝ ¢ ÉÇó­ù³­Ã³÷­Ù³­ÝÁ, Ç­Ùáõ­Ý³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­ ϳñ­·Ç µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³­ÝÁ, ÝÛáõ­Ã³­÷á­Ë³­ ݳ­ÏáõÃ­Û³Ý ¢ ³ñ­Û³Ý ßñ糭ݳ­éáõÃ­Û³Ý Ï³ñ­·³­íáñ­Ù³­ÝÁ, ÇÝã­å»ë ݳ¢ Ó»é­ù»­ñÇ ¢ áï­ù»­ñÇ êä² ËݳÙù, Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­ í³Í ¹Ç­Ù³­Ñ³ñ­¹³­ñáõÙ, í³ñ­ë³­íÇ­ñ³­Ï³Ý ͳ­é³­ÛáõíÛáõÝ­Ý»ñ«- ï»­Õ»­Ï³ó­ñ»ó ųݭݳ ê³ñ·ë­Û³­ÝÁ:

êä² Ïáë­Ù»­ïÇÏ ÙÇ­çáó­Ý»ñ -Êá­ë»Ýù Ïáë­Ù»­ïÇÏ ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇó© û·­ ï³­·áñ­Íá±õÙ­ »ù ³ñ¹­Ûáù ùÇ­Ùdz­Ï³Ý µ³­ Õ³¹­ñáõí۳ٵ ÝÛáõ­Ã»ñ£ -§²ý­ñ᭹ǭﻦ êä² Ï»Ýï­ñá­ÝáõÙ û·­ï³­·áñÍ­íáõÙ »Ý µ³­ó³­é³­å»ë µÝ³­ Ï³Ý Ïáë­Ù»­ïÇÏ ÙÇ­çáó­Ý»ñ: Ìá­íÇ çáõñÝ áõ ³­Õ»­ñÁ« åɳÝÏ­ïá­ÝÁ« çñÇ­Ùáõé­Ý»­ñÇ Ù½í³Í­ùÁ« ó»­Ë»­ñÁ, ϳ­íÁ... ´áÉáñ ÙÇ­ çáó­Ý»­ñÁ Ý»­ñ³é­í³Í »Ý µÝ³­Ï³Ý êä² Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í Thalac ¢ Algologie

Ïáë­Ù»­ïÇÏ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ Ù»ç: ¸ñ³Ýù ÉÇó­ù³­ ó­÷áÕ ¢ ѳݷë­ï³ó­ÝáÕ ³Ý­÷á­Ë³­ñÇ­ Ý»­ÉÇ ³½­¹»­óáõíÛáõÝ »Ý »­ñ³ß­Ë³­íá­ñáõÙ ¢ ݳ­Ë³­ï»ë­í³Í »Ý ï³ñ­µ»ñ ï³­ñÇ­ù³­ÛÇÝ ËÙµ»­ñÇ Ñ³­Ù³ñ£ ÆÝã­å»ë ï»­Õ»­Ï³­ó³Ýùª §²ý­ñ᭹ǭﻦ êä² Ï»Ýï­ñá­ÝÁ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ¿ ýñ³Ý­ ëdz­Ï³Ý Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í Thalac ¢ Algologie êä² Ïáë­Ù»­ïÇÏ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ ÙÇ³Ï å³ß­ïá­Ý³­Ï³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇ­ãÁ г­Û³ë­ ï³­ÝáõÙ: àõë­ïÇ ¹ñ³Ýó Ó»éù­µ»­ñáõ­ÙÁ û° ïݳ­ÛÇÝ û·­ï³­·áñÍ­Ù³Ý, û° ³ÛÉ Ïáë­Ù»­ ïá­É᭷dz­Ï³Ý Ï»Ýï­ñáÝ­Ý»­ñáõÙ ÏÇ­ñ³­é»­ Éáõ ѳ­Ù³ñ Ñݳ­ñ³­íáñ ¿ ÙdzÛÝ §²ý­ñá­ ¹Ç­ï»¦ êä² Ï»Ýï­ñá­ÝÇó: -²Û­ëûñ ų­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó Ù³ñ­¹áõ ³Û­ó»­ ù³ñïÝ ¿ ѳ­Ù³ñ­íáõÙ ·»­Õ»­óÇÏ, Ëݳ٭í³Í ³ñ­ï³­ùÇ­ÝÝ áõ ɳí ÇÝù­Ý³½­·³­óá­ÕáõíÛáõ­ÝÁ, ³­éáÕç ³å­ñ»­É³­Ï»ñ­åÁ: ÆÝã­å»±ë ѳ­Ù³­ï»­ Õ»É ³Ûë ³­Ù»­ÝÁ Ë»­É³­Ñ»Õ ù³­Õ³­ù³­ÛÇÝ éÇí ÙÇ ¨ ½µ³Õ­í³­ÍáõÃ­Û³Ý Ñ»ï: -ø³­ÝÇ áñ Ù»ñ Ï»Ýï­ñá­ÝÁ ·ïÝíáõÙ ¿ ù³­Õ³­ùÇ Ï»Ýï­ñá­ÝÇÝ Ùáï ¢ ÙÇ¢ÝáõÛÝ Å³­Ù³­Ý³Ï ù³­Õ³­ùÇ Ãá­Ñáõ­µá­ÑÇó Ñ»­éáõ ÙÇ ·»­Õ³­ï»­ëÇÉ í³Û­ñáõÙ, ³­å³, ϳñ­ÍáõÙ »Ù, ë³ Ñ»Ýó ³ÛÝ ¿, ÇÝã ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ÇÝã­å»ë ϳ­Ý³Ýó, ³ÛÝ­å»ë ¿É, ³Ý­ßáõßï, ïÕ³­Ù³ñ¹­Ï³Ýó Ç­ñ»Ýó ѳݭ·ÇëïÝ û·­ ﳭϳ­ñÇ ¢ ѳ­×»­ÉÇÇ Ñ»ï ѳ­Ù³­ï»­Õ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ,- ÝßáõÙ ¿ ijݭݳ ê³ñ·ë­Û³­ÝÁ:

êä² ³­Ý³Ïݭϳɭݻñ ²Ï­ódz­Ý»ñ, Ýí»ñ-³­Ý³Ïݭϳɭݻñ, ѳ­ ïáõÏ ³­é³­ç³ñÏ­Ý»ñ ¢, ǭѳñ­Ï», ×ÏáõÝ ½»Õ­ã³­ÛÇÝ Ñ³­Ù³­Ï³ñ·ª ³­Ñ³ ³ÛÝ, ÇÝ­ãáí ѳ­×á­Û³­ÝáõÙ ¿ §²ý­ñ᭹ǭﻦ êä² Ï»Ýï­ ñáÝÝ Çñ Ùßï³­Ï³Ý ³Û­ó»­Éáõ­Ý»­ñÇÝ: ÆëÏ Ï»Ýï­ñá­ÝáõÙ í³­×³é­íáÕ Ýí»ñ-ù³ñ­ï»­ñÁ ɳ­í³­·áõÛÝ Ýí»ñÝ »Ý ÝáõÛÝÇëÏ ³­Ù»­Ý³ù­ Ù³­Ñ³× Ù³ñ­¹áõ ѳ­Ù³ñ: §²ý­ñ᭹ǭﻦ êä² Ï»Ýï­ñáÝÝ ³­é³­ ç³ñ­ÏáõÙ ¿ ݳ¢ Ïáõ­ñáñï-³­éáÕ­ç³­ñ³­Ý³­ ÛÇÝ áõ­Õ»·­ñ»ñ, á­ñáÝù ÏÑ»­ï³ùñù­ñ»Ý ݳ¢ ϳ½­Ù³­Ï»ñ­åáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇÝ Ç­ñ»Ýó ³ß­Ë³­ ï³­ÏÇó­Ý»­ñÇÝ ïñ³­Ù³¹­ñ»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: ¸ñ³Ýù êä² Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇ ÏáÕ­ÙÇó Ù߳ϭí³Í µáõ­Å³­Ï³Ý, í»­ñ³­Ï³Ý·­Ýá­Õ³­ ϳÝ, ¿ë­Ã»­ïÇÏ Íñ³·­ñ»ñ »Ý, á­ñáÝó Ù»ç Ý»­ñ³é­í³Í µá­Éáñ ͳ­é³­ÛáõíÛáõÝ­Ý»ñÝ áõ­ Ý»Ý Ù»Ï Áݹ­Ñ³­Ýáõñ Ýå³­ï³Ïª í»­ñ³ó­ Ý»É ³Ý­Ñ³Ý·ë­ï³ó­ÝáÕ ËݹǭñÁ: Îáõ­ñáñï

³­éáÕ­ç³­ñ³­Ý³­ÛÇÝ ³Ûë áõ­Õ»·­ñ»­ñÁ §²ý­ñá­ ¹Ç­ï»¦ êä² Ï»Ýï­ñá­ÝÇó ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ Ó»éù µ»­ñ»É 10-20% ½»Õ­ãáí: ²­Ñ³ ³Ûë­ù³­ÝÁ« å³ï­Ù»­Éáõ ³ÛÝ­ù³Ý µ³Ý ¹»é ϳ« 볭ϳÛÝ ÷áù­ñÇÏ ½ñáõÛ­óáí ÑáõÛë áõ­Ý»ÇÝù ³ñíݳó­Ý»É Ñ»­ï³ùñù­ ñáõíÛáõÝ û·­ï³­Ï³­ñÇ ¢ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïÇ Ù³­ëÇÝ« Ùݳ­ó³Í µ³­ó³­Ñ³Û­ïáõÙ­Ý»­ñÇ Ñ»­ Õǭݳϭݻñ ϳ­ñáÕ »ù ¹³é­Ý³É ÇÝù­Ý»ñ¹ª ÁÝ­¹³­Ù»ÝÝ ³Û­ó»­É»­Éáí §æñ³ß­Ë³ñ­ÑǦ ѳñ¢³­Ýáõí۳ٵ ·ïÝíáÕ §²ý­ñ᭹ǭﻦ êä² Ï»Ýï­ñáÝ£

3

101

²é³çÇÝ û·ÝáõÃÛáõÝ

²Úð­ì²Ìø­Üºð ²

Ûñ­í³Í­ùÁ µ³ñÓñ ç»ñ­Ù³ë­ïǭ׳­ ÝÇ, á­ñáß ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­Ã»­ñÇ, ¿­É»Ïï­ñ³Ï³­ÝáõÃ­Û³Ý Ï³Ù ×³­é³­ ·³ÛÃ­Ù³Ý Ñ»ï¢³Ý­ùáí ٳ߭ÏÇ ¢ Ù³ñÙ­ ÝÇ ³ÛÉ ÑÛáõëí³Íù­Ý»­ñÇ íݳ­ëáõÙÝ ¿: ²Ûñ­ í³Íù­Ý»­ñÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ ¹³­ë³­Ï³ñ·»É Áëï ³Ûñ­í³ÍùÝ ³­é³­ç³ó­ÝáÕ ·áñ­Íá­ÝÇ` ç»ñ­Ù³­ ÛÇÝ, ùÇ­Ùdz­Ï³Ý, ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý, ׳­é³­·³Û­ ó­ÛÇÝ:

æ»ñ­Ù³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Íù­Ý»ñÝ ³­é³­ ç³­ÝáõÙ »Ý µ³ñÓñ ç»ñ­Ù³ë­ïǭ׳­ÝǪ ÑÛáõë­ í³Íù­Ý»­ñÇ íñ³ ï»­Õ³­ÛÇÝ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ ÝÇó (ï³ù Ñ»­ÕáõÏ­Ý»ñ ϳ٠³­é³ñ­Ï³­Ý»ñ, ï³ñ­µ»ñ ÝÛáõ­Ã»­ñÇ ·á­Éáñ­ßÇ­Ý»ñ ϳ٠µáó): ­ øÇ­Ùdz­Ï³Ý ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ ëá­íá­ ñ³­µ³ñ ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý áõ­Å»Õ ÃÃáõ­Ý»ñÇó ϳ٠ÑÇÙ­ù»­ñÇó: ²Ûë ÝÛáõ­Ã»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý ³­ñ³· ù³Û­ù³­Û»É ٳ߭ÏÁ: ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÝ ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý, »ñµ ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý Ñá­ë³ÝùÝ ³Ýó­ÝáõÙ ¿ ïáõ­ ų­ÍÇ Ù³ñÙ­Ýáí` íݳ­ë»­Éáí ٳ߭ÏÁ, ÷³­÷áõÏ ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÁ ¢ Ý»ñ­ùÇÝ ûñ­

102

3

·³Ý­Ý»­ñÁ: ¾­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ ñÁ ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙ ËáñÝ »Ý ¢ ïáõ­Å³­ÍÇ Ù³ñÙ­ÝÇ íñ³ ï»­Õ³­Ï³Û­íáõÙ »Ý Ñá­ë³Ý­ùÇ Ùáõï­ùÇ ¢ »É­ùÇ ï»­Õ»­ñáõÙ:

Ö³­é³­·³Û­Ã³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Íù­Ý»ñÝ ³­í»­ÉÇ Ñ³­×³Ë ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý ³ñ¢Ç ׳­é³­·³Ûíݻ­ñÇó ¢ ÝÙ³Ý »Ý ç»ñ­Ù³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÇÝ: êá­íá­ñ³­µ³ñ ¹ñ³Ýù Ù³­ Ï»­ñ»­ë³­ÛÇÝ »Ý, ï³­ñ³­ÍáõÝ ¢ ó³­íáï: ²Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ ÉÇ­ÝáõÙ »Ý ï³ñ­µ»ñ ³ë­ ïǭ׳­ÝǪ Ù³­Ï»­ñ»­ë³­ÛÇÝ, Ù³­ë³Ùµ ó­÷³Ý­ óáÕ, Ëá­ñÁ ó­÷³Ý­óáÕ:

س­Ï»­ñ»­ë³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Í­ùÁ ٳ߭ ÏÇ í»­ñÇÝ ß»ñ­ïÝ Áݹ·ñ­ÏáÕ ³Ûñ­í³ÍùÝ ¿: ìݳë­í³Í Ù³­ëÇ Ù³ß­ÏÁ ϳñÙ­ñ³Í ¿ ¢ ãáñ: àñ­å»ë ϳ­ÝáÝ ³Ûñ­í³Í­ùÇ ßñç³­ÝÁ ÉÇ­ ÝáõÙ ¿ ó³­íáï ¢ ³Û­ïáõó­í³Í:

سñ­¹áõ ³­Ù»­Ýûñ­Û³ ·áñ­Íáõ­ Ý»áõÃ­Û³Ý Áݭóó­ùáõ٠ѳ­×³Ë »Ý ѳݭ¹Ç­åáõÙ ï³ñ­µ»ñ ï»­ë³­ ÏÇ ¢ ³ë­ïǭ׳­ÝÇ ³Ûñ­í³Íù­Ý»ñ: ²Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý í³­ñ³­ ÏÇ, çñ³½ñÏ­Ù³Ý, ßá­ÏÇ å³ï­×³é ѳݭ¹Ç­ë³­Ý³É: ²Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ ß³ï ó³­íáï »Ý, ѳ­×³Ë ѳ߭ÙáÕ ¢ ³Û­É³Ý­¹³­ÏáÕ... ²Ûñí³ÍùÝ»ñÇ ï»­ë³Ï­Ý»­ñÇ ¢ óáõ­ó³­µ»ñ­íáÕ ³­é³­çÇÝ û·­ÝáõÃ­Û³Ý Ù³­ëÇÝ Ç­ñ»Ýó Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³­Ï³Ý ËáñÑñ­¹³ï­íáõí۳ٵ Ù»½ ³­ç³Ï­ ó»­óÇÝ Ð³­Û³ë­ï³­ÝÇ Î³ñ­ÙÇñ ˳­ãÇ ²­é³­çÇÝ û·­ÝáõÃ­Û³Ý µ³Å­ÝÇ Ù³ë­ Ý³­·»ï­Ý»­ñÁ: ÜÛáõÃÁª Ø»ëñáå ¶³ÉëïÛ³ÝÇ

»Ý µ³ó­í»É: ²Ûë ¹»å­ùáõÙ ï»­ÕÇ ¿ áõ­Ý»­ ÝáõÙ Ñ»­Õáõ­ÏÇ ³ñ­ï³­Ñáëù, á­ñÇ Ñ»ï¢³Ý­ ùáí ٳ߭ÏÁ ¹³é­ÝáõÙ ¿ Ëá­Ý³í: ìݳë­í³Í Ù³­ëÁ ËÇëï ó³­íáï ¿ ¢ ³Û­ïáõó­í³Í:

Êá­ñÁ

ó­÷³Ý­óáÕ

³Ûñ­í³Í­ùÁ

ٳ߭ÏÁ ¢ Ëá­ñ³­ÝÇëï ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÁ íݳ­ëáÕ ³Ûñ­í³ÍùÝ ¿: ÜÙ³Ý ³Ûñ­í³Í­ùÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ ß³­·³­Ý³­Ï³­·áõÛÝ ¿ ϳ٠·áñß, ÇëÏ ëïáñ¢ ·ïÝíáÕ ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÁ` »ñ­µ»ÙÝ ëåǭﳭϳ­íáõÝ: Êá­ñÁ ó­÷³Ý­ óáÕ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³Ï íݳë­íáõÙ »Ý ³ñ­Ûáõ­Ý³­ï³ñ ³­Ýáíݻ­ñÁ, 볭ϳÛÝ ³ñ­ Ûáõ­Ý³­Ñá­ëáõíÛáõÝ Ï³­ñáÕ ¿ ãÉÇ­Ý»É, ù³­ÝÇ áñ µ³ñÓñ ç»ñ­Ù³ë­ïǭ׳­ÝÇ ³½­¹»­óáõÃ­Û³Ý ï³Ï ³ñ­Ûáõ­ÝÁ Ù³­Ï³ñ¹­íáõÙ ¿:

س­ë³Ùµ ó­÷³Ý­óáÕ ³Ûñ­í³Í­ùÁ

ÆÜâ­äº±ê Ö²­Ü²­âºÈ ̲Üð ²Úð­ì²Ìø­Üº­ðÀ

ٳ߭ÏÇ »ñ­Ïáõ ß»ñ­ï»ñÝ Áݹ·ñ­ÏáÕ ³Ûñ­ í³ÍùÝ ¿: ²Ûë íݳë­í³Í­ùÇ ¹»å­ùáõ٠ٳ߭ ÏÁ ϳñÙ­ñáõÙ ¿, ¹ñ³ íñ³ ³­é³­ç³­ÝáõÙ »Ý Ñ»­Õáõ­Ïáí Éóí³Í µßï»ñ: ´ßï»­ñÁ ϳ­ñáÕ

̳Ýñ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ íï³Ý­·³­íáñ »Ý í³­ñ³­ÏÇ ³Ýó­Ù³Ý, çñ³½ñÏ­Ù³Ý áõ ßá­ÏÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ï»­ë³­Ï»­ïÇó ¢ å³­Ñ³Ý­çáõÙ »Ý ³Ý­Ñ³­å³Õ Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³­Ï³Ý µáõ­Åû·­

²é³çÇÝ û·ÝáõÃÛáõÝ ÝáõíÛáõÝ: ²Ûñ­í³Í­ùÇ Í³Ý­ñáõíÛáõ­ÝÁ å³Û­ Ù³­Ý³­íáñ­í³Í ¿ ³Ûñ­ í³Í­ùÇ Ëá­ñáõí۳ٵ, Ù³­Ï»­ñ»­ëáí, Ù³ñÙ­ÝÇ íñ³ ï»­Õ³­Ï³Û­Ù³Ùµ, ïáõ­Å³­ÍÇ ï³­ñÇ­ùáí, ³­éáÕ­ç³­Ï³Ý íǭ׳­ Ïáí:

лï³ùñùÇñ ¿ º±ð´ ²­Ð²­¼²Ü­¶ºÈ Þî²ä ú¶­Üàô­ÚàôÜ º­Ã» ³Ûñ­í³Í­ùÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí ¹Åí³­ñ³­ó³Í ¾ ïáõ­Å³­ÍÇ ßÝã³­ éáõíÛáõ­ÝÁ: º­Ã» ³Ûñ­í³Í­ùÁ ï»­Õ³­Ï³Û­í³Í ¿ ·ÉËÇ, å³­ñ³­Ýá­óÇ Ï³Ù ë»­é³­ Ï³Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ ßñç³­ÝáõÙ: º­Ã» ïáõ­Å³­ÍÁ »­ñ»­Ë³ ¿ ϳ٠ﳭñ»ó Ù³ñ¹ ¢ íݳë­í»É ¿ Ù³ñÙ­ ÝÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÇ 5%-Çó ³­í»­ÉÇÝ:

س­Ï»­ñ»­ëÁ Þ³ï ϳñ¢áñ ¿ ×Çßï ·Ý³­Ñ³­ï»É ³Ûñ­ í³Í­ùÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ, ù³­ÝÇ áñ ÇÝã­ù³Ý Ù»Í ¿ ³ÛÝ, ³ÛÝ­ù³Ý ³­í»­ ÉÇ Ù»Í ¿ ßá­ÏÇ ½³ñ­ ·³ó­Ù³Ý íï³Ý­·Á: ²Ûñ­í³Í­ùÇ Ù³­Ï»­ñ»­ ëÁ ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ á­ñá­ß»Éª ÇٳݳÉáí, áñ Ó»é­ ùÇ ³­÷Á ϳ½­ÙáõÙ ¿ Ù³ñÙ­ÝÇ Áݹ­Ñ³­Ýáõñ Ù³­Ï»­ñ»­ëÇ 1%-Á: º­Ã» ³Ûñ­í³Í­ùÁ íݳ­ ë»É ¿ Ù³ñÙ­ÝÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÇ 1%-Çó ³­í»­ÉÇÝ, ³­å³ ïáõ­Å³­ÍÁ å»ïù ¿ ¹Ç­ÙÇ µÅßÏÇ: º­Ã» ³Ûñ­í³Í­ùÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí íݳë­í»É ¿ ã³­÷³­Ñ³ë Ù³ñ­¹áõ Ù³ñÙ­ÝÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÇ 10%-Çó ³­í»­ÉÇÝ, ÇëÏ ÷áùñ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ ¢ ï³­ñ»ó Ù³ñ¹­Ï³Ýó Ùáï` 5-7%-Çó ³­í»­ ÉÇÝ, ³Ûñ­í³Í­ùÁ íï³Ý­·³­íáñ ¿ Ï۳ݭùÇ Ñ³­Ù³ñ:

سñÙ­ÝÇ íñ³ ï»­Õ³­Ï³­Ûáõ­ÙÁ ²Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ íï³Ý­·³­íáñ »Ý, »­Ã» ï»­Õ³­Ï³Û­í³Í »Ý ·ÉËÇ ¢ å³­ñ³­Ýá­óÇ ßñç³­ÝáõÙ, ù³­ÝÇ áñ ϳ­ñáÕ »Ý ¹Åí³­ñ³ó­ Ý»É ßÝã³­éáõíÛáõ­ÝÁ: ìï³Ý­·³­íáñ »Ý ݳ¢ ë»­é³­Ï³Ý ûñ­·³Ý­Ý»­ñÇ ßñç³­ÝáõÙ ï»­Õ³­ ϳۭí³Í ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ, ù³­ÝÇ áñ ß³ï ó³­íáï »Ý ¢ ϳ­ñáÕ »Ý ßá­ÏÇ å³ï­×³é ¹³é­Ý³É:

²­è²­æÆÜ ú¶­Üàô­Úàô­ÜÀ ²Û­í³Íù­Ý»ñ ëï³­ó³Í ïáõ­Å³­ÍÇÝ û·­ ÝáõíÛáõÝ óáõ­ó³­µ»­ñ»­ÉÇë ϳñ¢áñ ¿ ³­å³­ Ñá­í»É ³Ýí­ï³Ý­·áõíÛáõ­ÝÁ, ù³­ÝÇ áñ ³Ûñ­ í³Íù ³­é³­ç³ó­ÝáÕ ·áñ­Íá­ÝÁ ϳ­ñáÕ ¿ íݳ­ë»É Ó»½ ¢ ßñç³­å³­ïÇ Ù³ñ¹­Ï³Ýó:

1. ¸³­¹³­ñ»ó­ñ»ù ³Ûñ­í³Íù ³­é³­ç³ó­ ÝáÕ ·áñ­Íá­ÝÇ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ

º­Ã» ³Ûñ­í³Í­ùÁ íݳ­ë»É ¿ Ù³ñÙ­ ÝÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÇ 10%-Çó ³­í»­ÉÇÝ: º­Ã» ³Ûñ­í³ÍùÝ ³­é³­ç³­ó»É ¿ ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý ѳñ­í³­ÍÇ Ñ»ï¢³Ý­ùáí:

²Ûñí³Í ѳïí³ÍÁ å»ïù ¿ ³ÝÙÇç³å»ë ë³é»óÝ»É:

æ»ñ­Ù³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Íù î³ù Ñ»­Õáõ­Ïáí Ý»ñÍÍ­í³Í ϳ٠µá­ ó³­í³é­íáÕ Ñ³­·áõë­ïÁ »ñ­Ï³­ñ³ï¢ ¿ Ý»ñ­·áñ­ÍáõÙ ³Ûñ­í³Í Ù³­ëÇ íñ³: à­ñáß ëÇݭû­ïÇÏ ·áñÍ­í³Íù­Ý»ñ ç»ñ­ÙáõíÛáõ­ÝÇó ѳɭíáõÙ ¢ ÏåãáõÙ »Ý ٳ߭ÏÇÝ` ¹³Ý­¹³­ Õ»ó­Ý»­Éáí ë³­é»­óáõ­ÙÁ: ÜÙ³Ý ¹»åù»ñáõÙ ³ñ­Ó³­Ï»ù ¢ ³Ûñ­í³Í­ùÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÇó ³­ñ³· Ñ»­é³ó­ñ»ù ѳ­·áõë­ïÁ: ØÇ åá­Ï»ù ٳ߭ÏÇÝ Ïå³Í ѳ­·áõë­ïÁ, áñ­å»ë­½Ç ³ÛÝ Éñ³­óáõ­óÇã ãíݳ­ë»ù, ³ÛÉ ÙÏñ³­ïáí ½·áõ­ ßáõí۳ٵ Ïïñ»ù ¢ Ñ»­é³ó­ñ»ù ѳ­·áõë­ïÇ ³­½³ï Ù³­ë»­ñÁ: Ðݳ­ñ³­íá­ñÇÝë ³­ñ³· Ñ»­é³ó­ñ»ù Ù³­ï³­ÝÇ­Ý»­ñÁ, ų­Ù³­óáõÛ­óÁ ¢ µá­Éáñ ×ÝßáÕ Ç­ñ»­ñÁ: º­Ã» µéÝÏíáõÙ ¿ ѳ­·áõë­ïÁ, ϳݷ­ Ý»°ù, ÁÝ­Ï»ù ·»ï­ÝÇÝ ¢ ·Éáñ­í»ù, ÙÇÝ㢠áñ ѳ­·áõë­ïÁ ¹³­¹³­ñÇ í³é­í»É: º­Ã» ïáõ­ ų­ÍÁ Ëáõ­×³­åÇ ¿ Ù³ïÝ­í»É, ³­å³ ¹áõù ÇÝù­Ý»ñ¹ ϳ­ñáÕ »ù ѳݷó­Ý»É Ïñ³­ÏÁª ·ó»­Éáí Ýñ³Ý ·»ï­ÝÇÝ ¢ ͳͭϻ­Éáí ËÇï ·áñÍ­í³Í­ùáí:

øÇ­Ùdz­Ï³Ý ³Ûñ­í³Íù øÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­ÃÇ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ ï­¢áõÙ ¿ ³ÛÝ­ù³Ý ų­Ù³­Ý³Ï, ù³­ÝÇ ¹»é ³ÛÝ ·ïÝíáõÙ ¿ ٳ߭ÏÇ íñ³, áõë­ïÇ å»ïù ¿ ßï³å Ñ»­é³ó­Ý»É ³ÛÝ Ù³ß­ÏÇ íñ³­ÛÇó` Éí³­Ý³­Éáí Ñá­ëáÕ çñÇ ï³Ï: à­ñáß ÝÛáõ­Ã»ñ, û­ñǭݳϪ ãѳݭ·³Í ÏÇ­ñÁ, á­ñáß ÃÃáõ­Ý»ñ, çñÇ Ñ»ï ÷á­Ë³½­¹»­Éáíª ç»ñ­ÙáõíÛáõÝ »Ý

Ʊ Üâ âÆ Î²­ðº­ÈÆ ²­ÜºÈ ØÇ° åá­Ï»ù Ù³ñÙ­ÝÇÝ Ïå³Í ѳ­·áõë­ïÁ, áñ­å»ë­½Ç Ù³ßÏÁ Éñ³­ óáõ­óÇã ãíݳë­íÇ, ³ÛÉ ÙÏñ³­ïáí ½·áõ­ßáõí۳ٵ Ïïñ»ù ¢ Ñ»­é³ó­ ñ»ù ѳ­·áõë­ïÇ ³­½³ï Ù³­ë»­ñÁ: ØÇ° µ³­ó»ù ϳ٠íݳ­ë»ù µßï»­ñÁ: ØÇ° ¹Ç­å»ù ³Ûñ­í³Í Ù³­Ï»­ñ»­ëÇÝ: ØÇ° ßÝã»ù ³Ûñ­í³Í­ùÇ íñ³: ØÇ° ë³­é»ó­ñ»ù çñáí Ëá­ñÁ ó­ ÷³Ý­óáÕ Ï³Ù ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý ³Ûñ­ í³ÍùÝ»­ñÁ: ØÇ° ¹Ç­å»ù ¿­É»Ïï­ñ³­Ñ³ñ­í³Í ïáõ­Å³­ÍÇÝ Ñá­ë³Ý­ùÝ ³Ý­ç³­ï»­Éáõó ³­é³ç: ØÇ ùë»ù ϳ­ñ³·, ӻà ϳ٠³ÛÉ ÝÙ³Ý ÙÇ­çáó. ¹ñ³Ýù ˳ݭ·³­ñáõÙ »Ý ç»ñ­Ù³ï­íáõí۳­ÝÁ ¢ ͳݭñ³ó­ ÝáõÙ ³Ûñ­í³Í­ùÁ: ²Ûë ÙÇ­çáó­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý í³­ñ³­ÏÇ ³Õµ­Ûáõñ ѳݭ ¹Ç­ë³­Ý³É, ¹ñ³Ýù íݳë­í³Í ٳ߭ ÏÇÝ ùë»­ÉÇë ¹áõù ϳ­ñáÕ »ù ˳˭ï»É µßï»­ñÇ ³Ù­µáխ糭ϳ­ÝáõíÛáõ­ÝÁ:

3

103

²é³çÇÝ û·ÝáõÃÛáõÝ ³ñ­ï³¹­ñáõÙ, ³Û¹ ÇëÏ å³ï­×³­éáí ÙÇÝ㢠çñáí Éí³­Ý³­ÉÝ ³ß­Ë³­ï»ù Ñݳ­ñ³­íá­ñÇÝë Ñ»­é³ó­Ý»É ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­ÃÁ ãáñ ·áñÍ­ í³Í­ùáí ϳ٠÷³­÷áõÏ Ëá­½³­Ý³­Ïáí: ¼·áõÛß »­Õ»ù, ù³­ÝÇ áñ ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­ ÃÁ ϳ­ñáÕ ¿ ¹Çå­ã»É Ó»ñ ٳ߭ÏÇÝ: º­Ã» ùÇ­Ùdz­Ï³Ý ÝÛáõ­ÃÁ íݳ­ë»É ¿ ³ã­ùÁ, ³­å³ å»ïù ¿ ³éÝ­í³½Ý 15 ñá­å» Éí³É ³ÛÝ Ñá­ ëáÕ çñÇ ï³Ï: ìݳë­í³Í ³ã­ùÁ å³­Ñ»ù ³­éáÕç ³ã­ùÇ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÇó ó³Íñª ³Õ­ïá­ ïáõ­ÙÇó å³ßï­å³­Ý»­Éáí ³­éáÕç ³ã­ùÁ: ²ß­ ˳­ï»ù, áñ çáõ­ñÁ Ùáõïù ·áñ­ÍÇ Ïá­å»­ñÇ ï³Ï: ØÇ ïñá­ñ»ù ³ã­ùÁ:

¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý ³Ûñ­í³Íù ²Ý­ç³­ï»ù ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý Ñá­ë³Ý­ùÇ ³Õµ­Ûáõ­ñÁ: ØÇ ¹Ç­å»ù ¿­É»Ïï­ñ³­Ñ³ñ­í³Í ïáõ­Å³­ÍÇÝ, ÙÇÝ㢠¿­É»Ïï­ñ³­Ï³­ÝáõíÛáõ­ÝÁ ã³Ý­ç³ï­íÇ:

Ö³­é³­·³Û­Ã³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Íù­Ý»ñ Ðݳ­ñ³­íá­ñÇÝë ³­ñ³· ¹³­¹³­ñ»ó­ñ»ù ׳­é³­·³Û­Ãáõ­ÙÁ: ²ñ¢³­ÛÇÝ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõÙ ï»­Õ³­÷á­Ë»ù ïáõ­Å³­ÍÇÝ ëïí»­ ñáï ï»Õ ϳ٠ͳͭϻù Ù³ñ­ÙÇ­ÝÁ ·áñÍ­ í³Í­ùáí (ѳ­·áõëï, ëñµÇã ¢ ³ÛÉÝ):

2. ê³­é»ó­ñ»ù ³Ûñ­í³Í Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ ÜáõÛ­ÝÇëÏ ³Ûñ­í³Íù ³­é³­ç³ó­ÝáÕ ·áñ­ Íá­ÝÇ Ñ»­é³ó­Ù³Ý ¹»å­ùáõÙ ÷³­÷áõÏ ÑÛáõë­í³Íù­Ý»­ñÁ ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ »Ý »Ý­Ã³ñÏ­ í»É ç»ñ­Ù³­ÛÇÝ íݳë­Ù³Ý` ³­é³­ç³ó­Ý»­Éáí Éñ³­óáõ­óÇã íݳë­í³Íù­Ý»ñ: л­ µ³ñ, ³ÝÑ­ñ³­Å»ßï ¿ ë³­ é»ó­Ý»É ³Ûñ­í³Í Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ ë³éÁ çñáí: ä»ïù ã¿ û·­ ï³­·áñ­Í»É ë³­éáõÛó ϳ٠ë³é­ó³­çáõñ: ¸»Ù­ùÇÝ Ï³Ù Ù³ñÙ­ÝÇ ³ÛÝ Ù³­ë»­ñÇÝ, á­ñáÝù Ñݳ­ñ³­íáñ ã¿ ë³­é»ó­ Ý»É Ñá­ëáÕ çñáí, ï»­Õ³¹­ñ»ù óó ëñµÇã ϳ٠볭í³Ý: ²­Ûñ­í³Í­ùÇ Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ å»ïù ¿ ë³­é»ó­Ý»É ³éÝ­í³½Ý 1520 ñá­å»: º­Ã» ³Ûñ­í³Í Ù³­ ëÁ çñÇó ѳ­Ý»­ÉÇë ïáõ­Å³­ÍÁ ß³­ñáõ­Ý³­ÏáõÙ ¿ ó³í ½·³É, ϳ٠³Ûñ­í³Í Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ ¹»é ï³ù ¿, ³­å³ ß³­ñáõ­Ý³­ Ï»ù ë³­é»­óáõ­ÙÁ: º­Ã» ³­Ûñ­ í³Í­ùÁ ï³­ñ³­ÍáõÝ ¿, å»ïù ã¿ »ñ­Ï³ñ ų­Ù³­Ý³Ï å³­Ñ»É

104

3

³ÛÝ çñÇ ï³Ï Ù³ñÙ­ÝÇ ·»ñ­ë³­é»­óáõ­ÙÇó Ëáõ­ë³­÷»­Éáõ ѳ­Ù³ñ: âÇ Ï³­ñ»­ÉÇ ë³­é»ó­ Ý»É Ëá­ñÁ ó­÷³Ý­óáÕ ¢ ¿­É»Ïï­ñ³­Ï³Ý ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ:

í³­ñ³­ÏÇ Ý»ñ­Ã³­÷³Ýó­Ù³Ý ѻݭùáí ½³ñ­·³­óáÕ Ý߳ݭݻ­ñÇÝ:

3. Üí³­½»ó­ñ»ù í³­ñ³­ÏÇ Ý»ñ­Ã³­ ÷³Ý­óáõ­ÙÁ

ò³­íÁ ¢ çñ³½ñ­Ïáõ­ÙÁ Ëá­ñÁ ó­÷³Ý­ óáÕ Ï³Ù ï³­ñ³­ÍáõÝ Ù³­Ï»­ñ»­ë³­ÛÇÝ ³Ûñ­ í³Íù­Ý»­ñÇ ¹»å­ùáõ٠ϳ­ñáÕ »Ý ѳݭ·»ó­ Ý»É ßá­ÏÇ ½³ñ­·³ó­Ù³Ý: º­Ã» ïáõ­Å³­ÍÁ ·Ç­ï³­ÏÇó ¿, ïí»ù Ýñ³Ý Ñ»­ÕáõÏ­Ý»ñ` ù³Õóñ ûÛ, ëáõñ× Ï³Ù Ñ³Ý­ù³­ÛÇÝ çáõñ: ­ä³é­Ï»ó­ñ»ù ïáõ­Å³­ÍÇÝ` Ñݳ­ñ³­íá­ñáõÃ­Û³Ý ¹»å­ùáõÙ µ³ñÓ­ñ³ó­ Ý»­Éáí ³Ûñ­í³Í Ù³­ëÁ ëñïÇ Ù³­Ï³ñ­¹³­ÏÇó í»ñ: º­Ã» ïáõ­Å³­ÍÇ ßÝã³­éáõíÛáõÝñ ¹Åí³­ ñ³­ó³Í ¿, ³­å³ û·­Ý»ù Ýñ³Ý ÁÝ­¹áõ­Ý»É ÏÇ­ë³Ýë­ï³Í ¹Çñù: ú·­Ý»ù å³Ñ­å³­Ý»É Ù³ñÙ­ÝÇ ç»ñ­ÙáõíÛáõ­ÝÁ` ͳͭϻ­Éáí Ýñ³Ý ë³­í³­Ýáí ϳ٠áñ¢¿ ͳͭÏá­óáí: º­Ã» ïáõ­Å³­ÍÇÝ Ñݳ­ñ³­íáñ ã¿ ³­ñ³· ï»­Õ³­÷á­Ë»É ÑÇ­í³Ý­¹³­Ýáó, å³ï­ñ³ë­ ï»ù Ñ»ï¢Û³É Éáõ­ÍáõÛ­ÃÁ` 3-4 û­ÛÇ ·¹³É ß³­ù³­ñÁ ¢ Ï»ë ·¹³É ³­ÕÁ Éáõ­Í»ù Ù»Ï ÉÇïñ çñáõÙ: ų­ÙÁ Ù»Ï ïí»ù ïáõ­Å³­ÍÇÝ ³éÝ­í³½Ý »ñ­Ïáõ µ³­Å³Ï ³Û¹ Éáõ­ÍáõÛ­ÃÇó: âÇ Ãáõۭɳïñ­íáõÙ ïáõ­Å³­ÍÇÝ Ï»ë ÉÇï­ñÇó ³­í»ÉÇ ëá­íá­ñ³­Ï³Ý çáõñ ï³É:

ì³­ñ³­ÏÇ Ý»ñ­Ã³­÷³Ý­óáõ­ÙÁ Ýí³­½»ó­ Ý»­Éáõ Ýå³­ï³­Ïáí ͳͭϻù ³Ûñ­í³Í Ù³­ Ï»­ñ»­ëÁ ëï»­ñÇÉ ³Ý­Ó»­éá­óÇ­Ïáí ϳ٠ٳ­ ùáõñ ·áñÍ­í³Íùáí ¢ ³Ù­ñ³ó­ñ»ù ÏåãáõÝ ëå»­Õ³­ÝÇ­Ý»­ñÇ Ï³Ù ÃáõÛÉ íÇ­ñ³­Ï³­åÇ ÙÇ­çá­óáí: º­Ã» ³Ûñ­í³Í­ùÝ Áݹ·ñ­ÏáõÙ ¿ Ù»Í Ù³­ Ï»­ñ»ë (Ù³ñÙ­ÝÇ 10%-Çó ³­í»­ÉÇÝ), ³­å³ ͳͭϻù ³ÛÝ Ù³­ùáõñ áõ ãáñ ë³­í³­Ýáí ϳ٠ٳ­½³­Ë³í ãáõ­Ý»­óáÕ ³ÛÉ ·áñÍ­í³Í­ ùáí: ØÇ° µ³­ó»ù ¢ ÙÇ° íݳ­ë»ù µßï»­ñÁ, ѳ­Ï³­é³Ï ¹»å­ùáõÙ ÏïñáõÏ ÏÙ»­Í³­Ý³ í³­ñ³­ÏÇ Ý»ñ­Ã³­÷³Ýó­Ù³Ý íï³Ý­·Á: ȉ, Ù³­Ï»­ñ»­ë³­ÛÇÝ ¢ áã ï³­ñ³­ ÍáõÝ ³Ûñ­í³Íù­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù ã»Ý 峭ѳݭ çáõÙ µÅßϳ­Ï³Ý ÙÇ­ç³Ù­ïáõíÛáõÝ, Ù߳ϭ íáõÙ »Ý í»ñ­ù»­ñÇ ÝÙ³Ý: Èí³­ó»ù ³Ûñ­í³Í Ù³­Ï»­ñ»­ëÁ Ñá­ëáÕ çñÇ ï³Ï ¢ ³ÛÝ å³­Ñ»ù Ù³­ùáõñ: ²Ûë ¹»å­ù»­ñáõ٠ϳ­ñ»­ÉÇ ¿ û·­ ï³­·áñ­Í»É ѳ­ïáõÏ Ñ³­Ï³³Ûñ­í³Í­ù³­ ÛÇÝ ùëáõù­Ý»ñ: àõ­ß³­¹Çñ »­Õ»ù ¢ ѻù

4.Ò»é­Ý³ñ­Ï»ù ßá­ÏÇ ½³ñ­·³­óáõ­ÙÁ ϳݭ˳ñ­·»­ÉáÕ ù³Û­É»ñ

¸»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ

 ìèðå ñòðåìèòåëüíî ðàñòåò ÷èñëî ëþäåé, ñòðàäàþùèõ ãèïåðõîëåñòåðèíåìèåé è ãèïåðãëèêåìèåé. Ïðîôèëàêòèêà òàêèõ çàáîëåâàíèé îòíîñèòñÿ ê êîìïëåêñíîìó ðåãóëèðîâàíèþ òðàäèöèîííûõ è íåòðàäèöèîííûõ ôàêòîðîâ ðèñêà. Ïðàâèëüíûì ïîäõîäîì ê ñíèæåíèþ òàêèõ ðèñêîâ ÿâëÿåòñÿ ââåäåíèå â äèåòó êëåò÷àòêè îâîùåé è ôðóêòîâ. Íàèáîëåå ÷àñòî ýôôåêòû ñíèæåíèÿ õîëåñòåðèíà è ãëþêîçû îòíîñÿò íà ñ÷åò äåéñòâèÿ ãåëåîáðàçóþùèõ, êëåéêèõ è âÿçêèõ êëåò÷àòîê, òàêèõ êàê ãóàðîâàÿ ñìîëà, ñúåäîáíûé çàãóñòèòåëü. Îíà øèðîêî ïðèìåíÿåòñÿ â ïèùåâîé ïðîìûøëåííîñòè áëàãîäàðÿ ñâîåé ñïîñîáíîñòè ïîãëîùàòü âîäó áåç íàãðåâàíèÿ. Ñîâðåìåííûé îáðàç æèçíè ïðèâîäèò ê òîìó, ÷òî îæèðåíèå ñòàíîâèòñÿ ñåðüåçíîé ìåäèöèíñêîé ïðîáëåìîé â ìèðå. Èçáûòî÷íîñòü âåñà èìååò òàêæå ñâÿçü è ñ äèàáåòîì.  ñëó÷àå äèàáåòà 2 òèïà, 80% ïàöèåíòîâ èìåþò èçáûòî÷íûé âåñ. Ðàñòèòåëüíàÿ êëåò÷àòêà, îñîáåííî ãóàðîâàÿ ñìîëà, îäíîçíà÷íî äîêàçàëà ñâîé ïîëîæèòåëüíûé ïîòåíöèàë ïðè èñïîëüçîâàíèè äëÿ ñíèæåíèÿ âåñà. Ýôôåêòû ñíèæåíèÿ âåñà îáû÷íî ïðîèñõîäÿò îò âëèÿíèÿ íà ÷óâñòâî ñûòîñòè, ñíèæåíèå êàëîðèéíîñòè ïèùè è óâåëè÷åíèå âûâåäåíèÿ ñ êàëîì ýíåðãèè â âèäå æèðîâ è ñîåäèíåíèé àçîòà (Leeds,

1985; Vahouny, 1985; Wisker et al., 1985). Ãåëåîáðàçóþùàÿ êëåò÷àòêà, òàêàÿ êàê ãóàðîâàÿ ñìîëà è ïåêòèí, áîëåå ýôôåêòèâíà â ïðîãðàììàõ ïî ñíèæåíèþ âåñà, ÷åì íå-ãåëåîáðàçóþùàÿ êëåò÷àòêà, êàê, íàïðèìåð, ïøåíè÷íûå âûñåâêè (Krothiewski and Smith, 1985). Äëèòåëüíûå èññëåäîâàíèÿ ïîäòâåðäèëè ïîëåçíîñòü âÿçêîé êëåò÷àòêè, êàê äîïîëíèòåëüíîãî ñðåäñòâà ê îáû÷íîìó ëå÷åíèþ îæèðåíèÿ (Smith, 1989). Ðàçíîîáðàçèå ðàöèîíà ïèòàíèÿ ÿâëÿåòñÿ ýôôåêòèâíûì ñðåäñòâîì ðåãóëèðîâàíèÿ ñûâîðîòî÷íîãî áèîõèìè÷åñêîãî ñîñòàâà è ïðîãðàìì ñíèæåíèÿ âåñà. Âñåìè ïðèíèìàåòñÿ òîò ôàêò, ÷òî áîãàòûé êëåò÷àòêîé ðàöèîí ïèòàíèÿ ïîëåçåí äëÿ êîíòðîëÿ âûñîêèõ óðîâíåé õîëåñòåðèíà è ãëþêîçû. Èññëåäîâàòåëè ïðåäïîëîæèëè, ÷òî ðàñòâîðèìàÿ êëåò÷àòêà ñíèæàåò ñîäåðæàíèå õîëåñòåðèíà è ãëþêîçû ïîñëå åäû â êðîâè ó äèàáåòèêîâ. Èõ íåíîðìàëüíûé èçáûòîê îáû÷íî îáðàçóåòñÿ èç-çà òîãî, ÷òî ðàöèîí ïèòàíèÿ ñîäåðæèò ñëèøêîì ìàëî êëåò÷àòêè (Yeager, 1998). Ýôôåêò ñíèæåíèÿ óðîâíÿ õîëåñòåðèíà íàèáîëåå ÷àñòî ñâÿçûâàþò ñ äåéñòâèåì ãåëåîáðàçóþùåé, âÿçêîé, êëåéêîé êëåò÷àòêè, òàêîé êàê ãóàðîâàÿ ñìîëà è ïåêòèí, à òàêæå ïëîäîâ áîáîâûõ êóëüòóð. Ìåõàíèçì äåéñòâèÿ

ðàñòèòåëüíîé êëåò÷àòêè, îòâå÷àþùèé çà ýôôåêò ñíèæåíèÿ õîëåñòåðèíà, ÷àñòè÷íî ñâÿçàí ñ óâåëè÷åíèåì âûäåëåíèÿ æåë÷íûõ êèñëîò â êàë, òîãäà êàê ñíèæåíèå òðèàöèëãëèöåðèäîâ ñâÿçàíî ñ ïîíèæåíèåì àáñîðáàöèè ðàñòèòåëüíûõ æèðîâ è ïîíèæåíèåì àêòèâíîñòè ñèíòåçà æèðíûõ êèñëîò â ïå÷åíè (Yamamoto, 2001). Àíàëîãè÷íî, áûëî äîêàçàíî, ÷òî ãóàðîâîå ìàñëî ïîìîãàåò ñíèæåíèþ óðîâíÿ ñîäåðæàíèÿ ãëþêîçû â êðîâè áëàãîäàðÿ óìåíüøåíèþ åå àáñîðáöèè îðãàíèçìîì (Shen et al., 1998). Äëÿ ñíèæåíèÿ óãðîæàþùèõ çäîðîâüþ ôàêòîðîâ ãèïåðõîëåñòåðèíåìèè è ãëèêåìèè ñóùåñòâóåò îñòðàÿ íåîáõîäèìîñòü óâåëè÷åíèÿ ñîäåðæàíèÿ êëåò÷àòêè â ðàöèîíå ïèòàíèÿ óÿçâèìûõ ãðóïï íàñåëåíèÿ ïóòåì äîáàâëåíèÿ áîãàòûõ êëåò÷àòêîé ïðîäóêòîâ ê îñíîâíûì ïðîäóêòàì ïèòàíèÿ. Òàêèå ïèùåâûå äîáàâêè óëó÷øàþò ñîäåðæàíèå â åäå êëåò÷àòêè, â îñîáåííîñòè, ðàñòâîðèìîé êëåò÷àòêè, êîòîðàÿ èãðàåò êëþ÷åâóþ ðîëü â ñíèæåíèè óðîâíåé õîëåñòåðèíà è ãëþêîçû. Äèåòà, ñîäåðæàùàÿ ìíîãî êëåò÷àòêè, ïðèâîäèò ê çíà÷èòåëüíîìó ñíèæåíèþ çàáîëåâàåìîñòè ñåðäöà è ñìåðòíîñòè îò ñåðäå÷íî-ñîñóäèñòûõ çàáîëåâàíèé. Óâåëè÷åíèå ñîäåðæàíèÿ â ðàöèîíå ïèòàíèÿ êëåò÷àòêè íà 10ã â äåíü ñíèæàåò ðèñê çàáîëåâàåìîñòè ñåðäå÷íî-ñîñóäèñòûìè çàáîëåâàíèÿìè íà 17% (Morris et al., 1977; Khaw and Barrett, 1987). Êîíå÷íûé óñïåõ â êîíòðîëå ãèïåðõîëåñòåðèíåìèè è ãèïåðãëèêåìèè áóäåò çàâèñåòü îò òîãî, íàñêîëüêî ðàçëè÷íûå ñïîñîáû ïðîôèëàêòèêè áóäóò èíòåãðèðîâàííûìè â ñóùåñòâóþùèå ñèñòåìû îáùåñòâåííîãî çäðàâîîõðàíåíèÿ, ïèùåâîé èíäóñòðèè è ðàçâèòèÿ ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà. Ïðåäñòàâèòåëü ïðîäóêöèè Îðèîí-Ôàðìà â Àðìåíèè Ðóçàííà Àñàòðÿí. ÎÎÎ “Íàòàëè Ôàðì” Àäðåñ: ã.Åðåâàí, 3-é ïåðåóëîê Òû÷èíà, 2/2 Òåë/ôàêñ: (+37410) 720620, 744212 Ïî âîïðîñàì çâîíèòü: (+37491) 480270

3

105

îáõñǽÙ

Åãèïåò ÿâëÿåòñÿ îäíèì èç íåìíîãèõ ñòðàí, ãäå ÷åëîâåê ìîæåò ïðåêðàñíî îòäîõíóòü è ðàçâëå÷üñÿ. Ýòî óäèâèòåëüíàÿ ñòðàíà ôàðàîíîâ è ïèðàìèä, äðåâíèõ ïàìÿòíèêîâ è èíòåðåñíûõ ìóçååâ, ïðåâîñõîäíûõ ïåñ÷àíûõ ïëÿæåé, ëàçóðíîãî ìîðÿ è îñëåïèòåëüíîãî ñîëíöà. Òåêñò: Êíàðèíå Ñàðêèñÿí

Åãèïåò ðàñïîëîæåí íà ñåâåðîâîñòî÷íîé ÷àñòè Àôðèêè è þãîçàïàäíîé Àçèè. Íà ñåâåðå ïëåùóòñÿ âîëíû Ñðåäèçåìíîãî ìîðÿ, íà âîñòîêå Êðàñíîãî. Áîëüøóþ ÷àñòü ñòðàíû çàíèìàþò ïóñòûíè – Ëèâèéñêàÿ, Ñàõàðà è Àðàâèéñêàÿ (Âîñòî÷íàÿ).  ïóñòûíÿõ ìîæíî óâèäåòü ðåäêèå ãîðû âûñîòîé äî 2100ì. Âûñî÷àéøàÿ òî÷êà Åãèïòà – ãîðà Äæàáàë – Êàòðèíà (2637 ì). Èìåííî íà ýòîé ãîðå, ñîãëàñíî Âåòõîìó

 “Íî÷ü ñëåçû” ïðàâîâåðíûå ìóñóëüìàíå è äàæå ìåñòíûå õðèñòèàíå ó÷àñòâóþò â ÿçû÷åñêèõ òàíöàõ ñ ïåñíîïåíèÿìè.

106

3

Çàâåòó, Ìîèñåé ïîëó÷èë äåñÿòü çàïîâåäåé. Ðåêà Íèë ïðîòÿíóëàñü ïî âñåé òåððèòîðèè Åãèïòà. Âîäû Íèëà îñòàþòñÿ ãëàâíûì êîðìèëüöåì ïðîñòûõ åãèïòÿí. Ó åãèïòÿí åñòü ìàññà íàöèîíàëüíûõ ïðàçäíèêîâ.  “Íî÷ü ñëåçû” ïðàâîâåðíûå ìóñóëüìàíå è äàæå ìåñòíûå õðèñòèàíå ó÷àñòâóþò â ÿçû÷åñêèõ òàíöàõ ñ ïåñíîïåíèÿìè. Ýòîò ïðàçäíèê âîñõîäèò êî âðåìåíè Îçèðèñà, êîãäà åãî ñìåðòü îïëàêèâàëà åãî ñóïðóãà, áîãèíÿ Èçèäà. Ïî ðàññêàçàì åãèïòÿí – ýòî åå ñëåçû ïåðåïîëíèëè Íèë, äî ñåãîäíÿøíåãî äíÿ âûçûâàÿ ðàçëèâû è íàâîäíåíèÿ. Åùå îäèí èç ëþáèìûõ - ïðàçäíèê “Âåñåííåãî âåòåðêà”, îëèöåòâîðÿþùèé îáíîâëåíèå ïðèðîäû è êðàñîòû, îòìå÷àëè â Åãèïòå åùå 3000 ëåò òîìó íàçàä.

Åãèïåò ÿâëÿåòñÿ îäíèì èç íåìíîãèõ ñòðàí, ãäå ÷åëîâåê ìîæåò ïðåêðàñíî îòäîõíóòü è ðàçâëå÷üñÿ. Ýòî óäèâèòåëüíàÿ ñòðàíà ôàðàîíîâ è ïèðàìèä, äðåâíèõ ïàìÿòíèêîâ è èíòåðåñíûõ ìóçååâ, ïðåâîñõîäíûõ ïåñ÷àíûõ ïëÿæåé, ëàçóðíîãî ìîðÿ è îñëåïèòåëüíîãî ñîëíöà. Ñ êàæäûì ãîäîì ïóòåøåñòâèÿ â Åãèïåò ñòàíîâÿòñÿ âñå áîëåå ïîïóëÿðíûìè. Åæåãîäíî ÷èñëî îòäûõàþùèõ äîõîäèò äî 5 ìëí. ÷åëîâåê. Æàðêîå ëåòî è òåïëàÿ çèìà õàðàêòåðíà äëÿ âñåãî Åãèïòà: ñðåäíÿÿ òåìïåðàòóðà ëåòà 30-32º, çèìû 24-27º.  Åãèïòå åñòü ìíîãî äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòåé, êîòîðûå ïðèâëåêàþò ëþáèòåëåé òóðèñòè÷åñêîé ýêçîòèêè. Ïîêëîííèêàì åãèïåòñêèõ äðåâíîñòåé ñòîèò íà÷àòü ìàðøðóò ñ Êàèðà (Åãèïåòñêèé ìóçåé), ïîñåòèòü Àëåêñàíäðèþ, îñíîâàííóþ âåëèêèì

îáõñǽ٠Àëåêñàíäðîì Ìàêåäîíñêèì, à òàêæå Õóðãàäó, êîòîðàÿ ïðîñëàâèëàñü êàê ñàìûé âàæíûé òóðèñòè÷åñêèé öåíòð íà áåðåãó Êðàñíîãî ìîðÿ. Çäåñü èíòåðåñíî ïîáûâàòü â Öåíòðå ìîðñêîé áèîëîãèè, ãäå åñòü àêâàðèóìû è ìóçåé. Îñîáîé ïîïóëÿðíîñòüþ ïîëüçóþòñÿ ìåñòíûå þâåëèðíûå ìàãàçèíû, ãäå ìîæíî íåäîðîãî êóïèòü êðàñèâûå èçäåëèÿ èç çîëîòà è ñåðåáðà. Òóðèñòàì ïðåäëàãàþò êóðîðò Ýëü Ãóíà. Çäåñü ïðåäëàãàþòñÿ ðàçíûå ïðîãðàììû: ñòàòü ó÷àñòíèêîì ñàôàðè, óâèäåòü ïîäâîäíûé ìèð, à òàêæå ïîñåòèòü ìóçåé Ýëü Ãóíû, ãäå ìîæíî ïîçíàêîìèòüñÿ ñ èñòîðèåé Äðåâíåãî Åãèïòà ñ ïîìîùüþ ðåïðîäóêöèé èçâåñòíåéøèõ ìóçåéíûõ ýêñïîíàòîâ è êîìïþòåðíûõ ïðîãðàìì. Íà êðûøå ìóçåÿ íàõîäèòñÿ îáñåðâàòîðèÿ, îòêóäà ìîæíî ïîëþáîâàòüñÿ íà çâåçäû. Îäíà èç ãëàâíûõ òóðèñòè÷åñêèõ äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòåé ÿâëÿåòñÿ ñòîëèöà Åãèïòà Êàèð, ãäå òîíêî ïåðåïëåòåíû êóëüòóðíûå íàñëåäèÿ èñëàìà è õðèñòèàíñòâà, âîñòîêà è çàïàäà. Ê áåçóñëîâíûì äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòÿì îòíîñÿòñÿ Åãèïåòñêèé ìóçåé è ãëàâíûé ìîíóìåíò èñëàìñêîãî Êàèðà – Öèòàäåëü, âíóòðè êîòîðîãî òèïè÷íûå âîñòî÷íûå äâîðöû, êàçàðìû, ñêëàäû, ìå÷åòè. Ñòàðûé Êàèð èíòåðåñåí ñâîèìè ìóçåÿìè è êîïñêèìè öåðêâÿìè. Àëåêñàíäðèÿ ñ÷èòàåòñÿ âòîðîé ñòîëèöåé Åãèïòà. Çäåñü èíòåðåñíà äëÿ òóðèñòîâ Ïîìïååâà êîëîííà, èçãîòîâëåííàÿ èç êðàñíîãî ãðàíèòà, âûñîòà åå 27 ìåòðîâ. Çäåñü ìîæíî óâèäåòü êàê äðåâíååãèïåòñêèé, òàê è ãðå÷åñêèé è ðèìñêèé àðõèòåêòóðíûé ñòèëü.  ãðåêîðèìñêîì ìóçåå ñîáðàíà óíèêàëüíàÿ êîëëåêöèÿ ïðîèçâåäåíèé äåêîðàòèâíîïðèêëàäíîãî èñêóññòâà. Íà êðàþ ïóñòûíè ê çàïàäó îò Íèëà ñòîèò ïèðàìèäà Õåîïñà, ïîñòðîåííàÿ ôàðàîíîì Õóôó (2590-2568 ãã.äî í.ý.). Èìÿ ôàðàîíà ïî-ãðå÷åñêè çâó÷àëî “Õåîïñ”, êîòîðîå è çàêðåïèëîñü çà ïèðàìèäîé íà âåêà. Âûñîòà ïèðàìèäû 138 ìåòðîâ. Íåñìîòðÿ íà ñîâðåìåííûé âåê ðàçâèòîé òåõíèêè ïèðàìèäû îñòàþòñÿ ñèìâîëîì âåëè÷àéøåé òàéíû è çàãàäêè

äëÿ ÷åëîâå÷åñòâà, äî ñèõ ïîð âûçûâàÿ ñòðàííûå îùóùåíèÿ è íåîáüÿñíèìûé âîñòîðã. Ðÿäîì ñ ïèðàìèäîé Õåîïñà åñòü åùå äâå, ïîñòðîåííûå ôàðàîíàìè Õåôðåí è Ìèêåðèí. Èòàê, èìåííî çäåñü, â Åãèïòå, Âû ñìîæåòå ñîâìåñòèòü àêòèâíûé îòäûõ ñ ïàññèâíûì. Ìóçåè, ýêñêóðñèè â êóïå ñ èçóìèòåëüíûìè ïëÿæàìè, äàéâèíãîì (ïîäâîäíîå ïëàâàíèå), ñåðôèíãîì (êàòàíèå íà âîëíå), ñàôàðè òóð - âñå ýòî îñòàâèò íåèçãëàäèìîå âïå÷àòëåíèå îò îòäûõà â Åãèïòå.

Ñîâåòû òóðèñòó Íå ðåêîìåíäóåòñÿ ïèòü âîäó èç-ïîä êðàíà, èñïîëüçóéòå áóòèëèðîâàííóþ âîäó.  îáùåñòâåííûõ ìåñòàõ íàõîæäåíèå â íåòðåçâîì âèäå çàïðåùåíî, Âàñ ìîãóò àðåñòîâàòü. Íå äîïóñêàåòñÿ ôîòîãðàôèðîâàòü íà ïëÿæàõ íåçíàêîìûõ ëþäåé, à òàêæå çàãîðàòü è êóïàòüñÿ “òîïëåñ”. Ïðè êóïàíèè íå òðîãàéòå ðóêàìè âîäîðîñëè è ðûá, áîëüøèíñòâî èç íèõ ÿäîâèòû, íåëüçÿ îòðûâàòü êîðàëëû (øòðàô 100$ÑØÀ). Åñëè Âàñ óêóñèëà ðûáà, íåìåäëåííî îòïðàâëÿéòåñü ê âðà÷ó, ìåäèöèíñêóþ ïîìîùü Âû ìîæåòå ïîëó÷èòü â îòåëå, à òàêæå íå çàáóäüòå

Êóðîðò Ýëü Ãóíà. Çäåñü ïðåäëàãàþòñÿ ðàçíûå ïðîãðàììû: ñòàòü ó÷àñòíèêîì ñàôàðè, óâèäåòü ïîäâîäíûé ìèð, à òàêæå ïîñåòèòü ìóçåé Ýëü Ãóíû, èñïîëüçîâàòü ñâîþ ñòðàõîâêó. Äîðîãèå æåíùèíû, ïðè âûáîðå îäåæäû áóäüòå êîíñåðâàòèâíû, åñëè îòïðàâëÿåòåñü â ãîðîä. Ïåðåä ïîåçäêîé õîðîøî çàïàñèòåñü ëåêàðñòâàìè ïåðâîé ïîìîùè, òàê Âû ñýêîíîìèòå ñðåäñòâà è âðåìÿ (õîòÿ âî âñåõ îòåëÿõ åñòü àïòåêè). Ïîìíèòå, ÷òî íàèìåíîâàíèÿ îäíèõ è òåõ æå ëåêàðñòâ ìîãóò áûòü ðàçíûìè â çàâèñèìîñòè îò ñòðàíïðîèçâîäèòåëåé. Åñëè ó Âàñ åñòü ìåäèöèíñêàÿ ñòðàõîâêà, òî îáñëóæèòü Âàñ äîëæíû áåñïëàòíî èëè æå ñ ïîñëåäóþùåé êîìïåíñàöèåé ïî âîçâðàùåíèè (íàâåäèòå ñïðàâêè äî ïîåçäêè ó Âàøåãî ñòðàõîâîãî àãåíòà). Íå çàáóäüòå ñîëíöåçàùèòíûå î÷êè è âñåâîçìîæíûå êðåìû, ëîñüîíû. Æåëàåì Âàì óäà÷è âî âðåìÿ ïóòåøåñòâèÿ â ñòðàíó ñîëíöà, åñëè, êîíå÷íî, Âû ðåøèëèñü íà îòäûõ è íîâûå îùóùåíèÿ.

3

107

¸»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ

²ñ¹Ûáõݳí»ï é³½Ù³í³ñáõÃÛáõÝÁª áñå»ë ϳÛáõÝ áõ »ñϳñ³ï¨ ѳçáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ

гÛÏ Ø³Ý³ëÛ³Ý

§ìáñɹ Ø»¹ÇëÇݦ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Ñ³Û³ëï³ÝÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóãáõÃÛ³Ý µÇ½Ý»ëÇ ½³ñ·³óÙ³Ý ·Íáí ջϳí³ñ

Ü

³Ë, û·ïí»Éáí ³éÇÃÇó, ó³Ý­ ϳÝáõÙ »Ù ßÝáñѳíáñ»É §ü³ñÙ ²ñÙ»Ýdz¦ ³Ùë³·ñÇ µá­ Éáñ ÁÝûñóáÕÝ»ñÇÝ ¢ ³ß˳ï³Ï³½ÙÇÝ Ýáñª 2009 Ãí³Ï³ÝÇ Ï³å³ÏóáõÃÛ³Ùµ, ¢ ó³ÝÏ³Ý³É Ýáñ³Ýáñ Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñ áõ ѳçáÕáõÃÛáõÝÝ»ñ Çñ»Ýó µáÉáñ ݳ­ ˳ӻéÝáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ: àõñ³Ë »Ù, áñ §ìáñɹ Ø»¹ÇëÇݦ ¹»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»­ ñáõÃÛáõÝÁ ëÏë»ó ³ÏïÇíáñ»Ý ѳٳ·áñ­ ͳÏó»É ³Ûë ³Ùë³·ñÇ Ñ»ï ³é³çÇÝ ÇëÏ Ñ³Ù³ñÇó ¢ Ñáõëáí »Ýù, áñ ³Û¹ ѳٳ­ ·áñͳÏóáõÃÛáõÝÁ ÏÉÇÝÇ »ñϳñ³ï¢ áõ ³ñ¹Ûáõݳí»ï: §ìáñɹ Ø»¹ÇëÇݦ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Ñ³Û³ëï³ÝÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóãáõÃÛáõÝÁ, Çñ áñ¹»·ñ³Í ϳñ·³ËáëÇÝ Ñ³í³ï³­ ñÇ, ó³ÝϳÝáõÙ ¿ ³Ùë³·ñÇ 2009Ã.­Ç ³é³çÇÝ Ñ³Ù³ñáõÙ ÁÝûñóáÕÝ»ñÇÝ Ý»ñϳ۳óÝ»É ÇÝãå»ë ݳËáñ¹ ï³ñí³ Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÝ áõ ѳçáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ³ÛÝå»ë ¿É ³ÛÝ é³½Ù³í³ñ³Ï³Ý åɳݭ Ý»ñÁ, áñáÝù Ù»Ýù ݳ˳ï»ëáõÙ »Ýù Çñ³Ï³Ý³óÝ»É 2009 Ãí³Ï³ÝÇ ÁÝó­ óùáõÙ: §ìáñɹ Ø»¹ÇëÇÝ-·Éᵳɦ ¹»Õ³­ ·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÁ ëï»ÕÍí»É ¿

108

3

²éáÕçáõÃÛáõÝÁ ѳñëïáõÃÛáõÝ ¿, áñÁ Ù»Ýù ÏÇëáõÙ »Ýù Ó»½ Ñ»ï

ݳËáñ¹ ¹³ñÇ 90­³Ï³Ý Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ²ØÜ­Ç ¸áÏáï³ Ý³Ñ³Ý·áõÙ ¢ Çñ ·áñ­ ÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ÁݹɳÛÙ³ÝÁ ½áõ·ÁÝóó Çñ ·É˳ٳë³ÛÇÝ ·ñ³ë»ÝÛ³ÏÁ µ³ó»ó Ø»Í ´ñÇï³ÝdzÛÇ ø»ÙµñÇç ù³Õ³ùáõÙ, áñï»ÕÇó ѳٳϳñ·áõÙ ¿ ºíñáå³ÛáõÙ ï»Õ³Ï³Ûí³Í ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý ·ñ³ë»Ý۳ϭ Ý»ñÁ: Ü»ñϳÛáõÙë §ìáñɹ Ø»¹ÇëÇÝݦ Çñ Ý»ñϳ۳óáõóãáõÃÛáõÝÝ»ñÝ áõÝÇ ºíñáå³ÛÇ, ²ëdzÛÇ, ØÇçÇÝ ²ñ¨»ÉùÇ ¨ ²äÐ-Ç ßáõñç 38 »ñÏñÝ»ñáõÙª áñáÝóáõÙ ÁݹѳÝáõñ ³éٳٵ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÁ Ý»ñϳ۳ÝáõÙ ¿ ï³ñµ»ñ ûñ³å¨ïÇÏ áõÕÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ßáõñç 150 ³ÝáõÝ ¹»Õ³ÙÇçáóÝ»ñáí: Üß»Ù, áñ ݳËáñ¹ ï³ñÇÝ §ìáñɹ Ø»­ ¹ÇëÇݦ ¹»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Ñ³Û³ëï³ÝÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóãáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ¹Åí³ñÇÝ áõ ɳñí³Í, ë³Ï³ÛÝ ÙÇ³Å³Ù³Ý³Ï Éáõñç ѳçáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¢ Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÇ ï³ñÇ ¿ñ: ²ñٳﳭ å»ë í»ñ³Ý³Û»Éáí г۳ëï³ÝÇ ¹»Õ³­ ·áñÍ³Ï³Ý ßáõϳÛáõÙ Ý»ñϳ۳óáõóãáõí Û³Ý µÇ½Ý»ë é³½Ù³í³ñáõÃÛáõÝÝ áõ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ÁݹѳÝáõñ ù³Õ³ù³­ ϳÝáõÃÛáõÝÁª ¿³Ï³Ý áõ ³Ýßñç»ÉÇ ù³ÛÉ»ñ ϳï³ñí»óÇÝ »ñϳñ³Å³ÙÏ»ï ¢ ϳÛáõÝ

½³ñ·³óáõÙÝ ³Ùñ³åݹ»Éáõ áõÕÕáõí Û³Ùµ: سëݳíáñ³å»ë, Çñ³Ï³Ý³óí³Í µÇ½Ý»ë µ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñÇ ³é³çÇÝ ÷áõ­ ÉáõÙ í»ñ³Ý³ÛÙ³Ý »ÝóñÏí»óÇÝ §ìáñɹ Ø»¹ÇëÇÝǦ ϳ¹ñ³ÛÇÝ é»ëáõñëÝ»ñÝ áõ ϳé³í³ñÙ³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ, Ùß³Ïí»ó áõ Ý»ñ¹ñí»ó ³ÝÓݳϳ½ÙÇ ³ï»ëï³íáñÙ³Ý, ³ß˳ï³ÝùÇ ·Ý³­ ѳïÙ³Ý áõ ³ß˳ï³ÏÇóÝ»ñÇ ³é³ç­ ˳ճóÙ³Ý ÙÇ ³ÛÝåÇëÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·, áñÇ ·áñͳñÏÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ Ñëï³Ïáñ»Ý µ³ó³Ñ³Ûïí»óÇÝ ï»Õ ·ï³Í ûñ³óáõÙ­ Ý»ñÝ áõ µ³óÃáÕáõÙÝ»ñÁ, ÇÝãå»ë ݳ¢ ٻݻçÙ»ÝÃÇ ³ÛÝ áÉáñïÝ»ñÁ, áñáÝó íñ³ ѳïáõÏ áõß³¹ñáõÃÛáõÝ ¹³ñÓÝ»Éáõ ³ÝÑ­ ñ³Å»ßïáõÃÛáõÝ Ï³ñ: γ¹ñ³ÛÇÝ µ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñÇÝ Ñ³çáñ¹³Í ϳéáõóí³Íù³ÛÇÝ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý í»ÏïáñÁ »ñÏñÇ ¹»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ßáõϳÛÇ ½³ñ·³óÙ³Ý Ý»ñϳÛÇë ÙÇïáõÙÝ»ñÇÝ ïÇñ³å»ï»ÉÝ áõ ¹ñ³Ýó ѳٳñÅ»ù ³ñÓ³·³Ýù»Éáõ ³ñ¹Ûáõݳí»ï ·áñÍÇù³ß³ñÇ Ùß³ÏáõÙÝ ¿ñ: ²Û¹ áõÕÕáõÃÛ³Ùµ ϳï³ñí»óÇÝ ÙÇ ß³ñù ù³ÛÉ»ñ, áñáÝóÇó ³é³çÇÝÝ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Ý»ñëáõÙ Ýáñ ϳéáõóí³Íù³ÛÇÝ ëïáñ³­ µ³Å³Ýٳݪ Ù³ñù»ÃÇÝ·Ç µ³ÅÝÇ ëï»Õ­

Êáñ³·Çñ

3

109

¸»Õ³·áñÍ³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ÍáõÙÝ ¿ñ: ²Ûë û­Õ³­ÏÇ ÑÇ٭ݳ­Ï³Ý Ëݹǭ ñÁ §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­Ûáõñ ¹»­Õ³­ÙÇ­çá­óÇ µ³½­Ù³­ÏáÕ­Ù³­ÝÇ áõ Ëá­ñÁ Ñ»­ï³­½á­ïáõíÛáõÝ­Ý»ñÝ »Ý, á­ñáÝù ѳݭ ¹Ç­ë³­ÝáõÙ »Ý ϳñ¢á­ñ³­·áõÛÝ ·Ç­ï³­Ï³Ý ÑÇÙù ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý µÅßϳ­Ï³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­ óáõ­óÇã­Ý»­ñÇ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»ï ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ Ñ³­Ù³ñ: γ­ï³ñ­í³Í µ³­ñ»­÷á­ËáõÙ­Ý»­ñÇ Ï³ñ¢á­ñ³­·áõÛÝ áõÕ­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇó ¿ñ ݳ¢ г­Û³ë­ï³­ÝÇ ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ßáõ­Ï³­ÛÇ ³é³ÝÓݳѳïáõÏ ËݹÇñ­Ý»­ñÇÝ í»­ñ³­µ»­ ñáÕ Ù³ñ­ù»­ÃÇÝ­·³­ÛÇÝ áõ µÇ½­Ý»ë áõ­ëáõÙ­ ݳ­ëÇ­ñáõíÛáõÝ­Ý»ñ Ç­ñ³­Ï³­Ý³ó­ÝáÕ ËÙµÇ ëï»Õ­Íáõ­ÙÁ, á­ñÇ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ ³ñ¹­ ÛáõÝù­Ý»ñÝ áõÕ­Õáñ­¹Çã áõ ÏáÕÙ­Ýá­ñá­ßÇã ¹»ñ »Ý ϳ­ï³­ñáõÙ §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ ³­í³· Õ»­Ï³­í³­ñáõÃ­Û³Ý Ñ³­Ù³ñ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý µÇ½­Ý»ë ½³ñ­·³ó­Ù³ÝÝ áõÕÕ­í³Í ³ñ¹­Ûáõ­ ݳ­í»ï á­ñá­ßáõÙ­Ý»ñ ϳ­Û³ó­Ý»­Éáõ ѳñ­ óáõÙ: ¶Ç­ï³Ï­ó»­Éáí ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý µÅßϳ­ Ï³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇã­Ý»­ñÇ Ù³ëݳ·Çï³Ï³Ý á­ñ³Ï­Ý»­ñÇ ³­ÝÁݹ­Ñ³ï ¨ ϳ­ÛáõÝ ½³ñ­·³ó­ Ù³Ý Ï³ñ¨á­ñáõíÛáõ­ÝÁª §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝáõÙ¦ Ý»ñ¹ñ­í»É ¿ ³Ýӭݳ­Ï³½­ÙÇ ß³­ñáõ­Ý³­Ï³­Ï³Ý í»ñ³å³ïñ³ëïÙ³Ý ÇÝë­ïÇ­ïáõ­ïÁ, áñÝ ³Û­ëûñ ³ñ­¹»Ý Çñ ó³Û­ïáõÝ ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»ñÝ ¿ ï³­ÉÇë µÅßÏ³Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ Ù³ëݳ·Çï³Ï³Ý á­ñ³Ï­Ý»­ñÇ Ýϳ­ï»­ÉÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³Ý áõ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ Ñ»ï Ýñ³Ýó ³ß­Ë³­ï³Ýù­Ý»­ñÇ ³ñ¹­Ûáõ­Ý³­í»ï ϳ½­Ù³­ Ï»ñ­å­Ù³Ý ³­éáõÙ­Ý»­ñáí: гñÏ »Ù ѳ­Ù³­ ñáõÙ Ýß»É, áñ ³Ûë ³­Ù»­ÝÇÝ Ñݳ­ñ³­íáñ »­Õ³í ѳë­Ý»É Çë­Ï³­å»ë ÝíÇñ­í³Í ³ß­ ˳­ï³Ý­ùÇ, Ù»ñ ³éç¢ ¹ñí³Í Ýå³­ï³Ï­ Ý»­ñÇ Ç­ñ³­·áñ­Í»­ÉÇáõÃ­Û³Ý Ýϳï­Ù³Ùµ áõ­Ý»­ó³Í íëï³­ÑáõÃ­Û³Ý µ³ñÓñ é»­ëáõñ­ ëÇ ¢, ǭѳñ­Ï», ѳ­í³­ù³·ñ­í³Í á­ñ³Ï­Û³É ϳ¹­ñ»­ñÇ ÙÇ­çá­óáí, ­Ï³¹­ñ»ñ, á­ñáÝó ×ÝßáÕ Ù»­Í³­Ù³ë­ÝáõíÛáõÝÝ áõ­ÝÇ ³ñ¢ÙïÛ³Ý ÏñÃáõíÛáõÝ ¢ ïÇ­ñ³­å»­ïáõÙ ¿ ³Ûë á­Éáñ­ ïÇ ËݹÇñ­Ý»­ñÇ ÉáõÍ­Ù³Ý Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ ÏÇó Ù»­Ãá¹­Ý»­ñÇÝ áõ ·áñ­ÍÇù­Ý»­ñÇÝ: 2008 Ãí³­Ï³­ÝÇ Áݭóó­ùáõ٠ϳ­ï³ñ­í³Í µ³½­ Ù³­í»Ï­ïáñ µ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñÝ Ç­ñ»Ýó ³Ý­ÙÇ­ç³­Ï³Ý ³½­¹»­óáõíÛáõÝÝ áõ­Ý»­ó³Ý ݳ¢ §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ ñÇ Ýϳï­Ù³Ùµ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ áõ Ù»ñ µÝ³Ï­ ãáõÃ­Û³Ý ÏáÕ­ÙÇó Ýϳ­ï»­ÉÇá­ñ»Ý ³­×áÕ å³­Ñ³Ý­ç³ñ­ÏÇ íñ³: سë­Ý³­íá­ñ³­å»ë 2007 Ãí³­Ï³­ÝÇ Ñ³­Ù»­Ù³­ïáõí۳ٵ г­Û³ë­ ï³­ÝáõÙ §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­

110

3

ñÇ í³­×³éù­Ý ³ñ­Ó³­Ý³·­ñ»É ¿ Ýß³­Ý³­Ï³­ÉÇ ³×ª ï³­ñ»­Ï³Ý ÙÇ­çÇÝ óáõ­ó³­ÝÇ­ßáíª Ñ³ë­ Ý»­Éáí 33 ïá­Ïá­ëÇ: ê³ Çë­Ï³­å»ë Éáõñç ³­é³­çÁÝ­Ã³ó ¿ª Ýϳ­ïÇ áõ­Ý»­Ý³­Éáí ÁÝ­ Ï»­ñáõÃ­Û³Ý é³½­Ù³­í³­ñ³­Ï³Ý µ³­ñ»­÷á­ ËáõÙ­Ý»­ñÇ ·áñ­ÍÁݭó­óáõÙ ³­é³­ç³­ó³Í éÇë­Ï»­ñÇ áõ µÇ½­Ý»ë ½³ñ­·³ó­Ù³Ý ÑÇ٭ݳ­ Ï³Ý Ù³ñ­ï³Ñ­ñ³­í»ñ­Ý»­ñÇ ³é­Ï³­ÛáõíÛáõ­ ÝÁ: Üßí³Í Ó»éù­µ»­ñáõÙ­Ý»ñÝ ¿É ³­í»­ÉÇ »Ý ³Ù­ñ³åÝ­¹áõÙ Õ»­Ï³­í³­ñáõÃ­Û³Ý íëï³­ ÑáõíÛáõ­ÝÁ §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ ³­å³­·³ ѳ­çá­ÕáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ Ýϳï­Ù³Ùµ ¢ ³­Ùáõñ ÑÇÙù »Ý ѳݭ¹Ç­ë³­ÝáõÙ 2009 Ãí³­Ï³­ÝÇ Ù»ñ µÇ½­Ý»ë Ýå³­ï³Ï­Ý»­ñÇ Ç­ñ³­·áñÍ­Ù³Ý Ñ³­Ù³ñ. Ýå³­ï³Ï­Ý»ñ, á­ñáÝù Ùdzݭ߳­ ݳ­Ïá­ñ»Ý áõÕÕ­í³Í »Ý Ù»ñ µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý Ï۳ݭùÇ á­ñ³­ÏÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ù³ÝÝ áõ ³­éáÕ­ çáõÃ­Û³Ý å³Ñ­å³Ý­Ù³­ÝÁ: ²Û¹ ï»­ë³­Ï»­ ïÇó ѳñÏ »Ù ѳ­Ù³­ñáõÙ Ýß»É, áñ 2009 Ãí³­Ï³­ÝÇÝ §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ Ñ»­ï³­½á­ ï³­Ï³Ý ËÙµÇ ³Ï­ïÇí áõ ·ñ³­·»ï ³ß­Ë³­ ï³Ýù­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõÙ áõ­ëáõ٭ݳ­ëÇñ­ í»­ó Ù»ñ ³½­·³µ­Ý³Ï­ãáõÃ­Û³Ý ßñç³­ÝáõÙ ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ï³­ñ³Í­í³­Íáõí ÛáõÝÁ, á­ñÇ í»ñ­Éáõ­ÍáõíÛáõ­ÝÁ Ù³ï­Ý³Ý­ß»ó ³ÛÝ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ Ï³­ñÇ­ùÁ, áñÝ ³Û­ëûñ ½·áõÙ »Ý ÇÝã­å»ë µÅÇßÏ­Ý»ñÁ, ³ÛÝ­å»ë ¿É Ù»ñ µÝ³Ï­ãáõíÛáõ­ÝÁ: г߭íÇ ³é­Ý»­Éáí ³Ûë ѳݭ·³­Ù³Ý­ùÁª §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝÁ¦ ·ñ³Ýó­Ù³Ý ¿ Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ñ»É 11 Ýáñ ³­ÝáõÝ »í­ñá­å³­Ï³Ý, ÑÇ٭ݳ­Ï³­ÝáõÙª ýñ³Ý­ëdz­ Ï³Ý ³ñ­ï³¹­ñáõÃ­Û³Ý ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»ñ, á­ñáÝù áõÕÕ­í³Í »Ý ëñï³­Ýá­Ã³­ÛÇÝ, ÙÇ­ ½³­ë»­é³­Ï³Ý ¢ ÙÇ ß³ñù ³Ûɪ Ù»ñ µÝ³Ï­ ãáõÃ­Û³Ý ßñç³­Ýáõ٠ɳÛÝ ï³­ñ³­ÍáõÙ ·ï³Í ÑÇ­í³Ý­¹áõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ µáõÅ­Ù³ÝÁ: §ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝÁ¦ ß³ï ¿ ϳñ¢á­ñáõÙ ÝÙ³Ý Ñ»­ ï³­½á­ï³­Ï³Ý ³ß­Ë³­ï³Ýù­Ý»­ñÁ, ù³­ÝÇ áñ ÙdzÛÝ Éáõñç ·Ç­ï³­Ï³Ý Ñ»­ï³­½á­ïáõí ÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»­ñÇ ÑÇ­Ù³Ý íñ³ ¹»­ Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ ϳ­ñáÕ »Ý í³­Û»­É»É µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ áõ µÝ³Ï­ãáõÃ­Û³Ý íëï³­ÑáõíÛáõ­ÝÁ: Üß»Ù, áñ ÝÙ³­Ý³­ïÇå ³ß­Ë³­ï³Ýù­Ý»­ñÁ ÏñáõÙ »Ý ß³­ñáõ­Ý³­Ï³­ Ï³Ý µÝáõÛÃ, ¢ 2009 Ãí³­Ï³­ÝÇ Áݭóó­ ùáõ٠ݳ­Ë³­ï»ë­íáõÙ ¿ Áݹ­É³Û­Ý»É ÇÝã­å»ë ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ ó³Ý­ÏÁ, ³ÛÝ­å»ë ¿É Áݹ­Ñ³Ý­ñ³­å»ë ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ³ß­Ë³­ï³­Ï³½­ÙÁ, ³ß­Ë³ñ­Ñ³·­ñ³­Ï³Ý Áݹ·ñÏ­í³­ÍáõíÛáõ­ÝÁ, ѻ­µ³ñ ݳ¢ª ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ í³­×³éùÇ Í³­í³É­Ý»­ñÁ:

§ìáñɹ Ø»­¹Ç­ëÇ­ÝǦ Õ»­Ï³­í³­ñáõí ÛáõÝÝ ³Û­ëûñ Çñ ³éç¢ ¹ñ»É ¿ ѳ­í³Ï­Ýáï µÇ½­Ý»ë Ýå³­ï³Ï, ³ÛÝ ¿ª ѳë­Ý»É ³ÛÝ µ³­ÝÇÝ, áñ 2009 Ãí³­Ï³­ÝÇ ³ñ¹­ÛáõÝù­Ý»­ ñáí ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝÝ Çñ ¹»­Õ³­ÙÇ­çáó­Ý»­ñÇ í³­×³éù­Ç ͳ­í³É­Ý»­ñáí ï»Õ ½µ³­Õ»ó­ÝÇ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ·áñÍáÕ Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõó­ ãáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ³­é³­çÇÝ ÑÝ·Û³­ÏáõÙ: ¸³ Çë­Ï³­å»ë Éáõñç Íñ³­·Çñ ¿, »­Ã» ѳ߭íÇ ³é­Ý»Ýù г­Û³ë­ï³­ÝÇ ßáõ­Ï³­ÛáõÙ ³é­Ï³ Ùñó³Ï­óáõíÛáõÝÝ áõ ÙÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ ýǭݳݭ ë³­Ï³Ý ×·Ý³­Å³­ÙÇ ³½­¹»­óáõíÛáõ­ÝÁ ¹»­ Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ íñ³: ÆÝã­å»ë ³ñ­¹»Ý Ýß»­óǪ ³­å³­·³­ÛÇ Ù»ñ åɳݭݻ­ñÁ µ³½Ù³ß»ñï »Ý ¢, Ç ÃÇíë ³ñ­¹»Ý Ýßí³Í ÙÇ ß³ñù µÇ½­Ý»ë ½³ñ­·³ó­ Ù³Ý Íñ³·­ñ»­ñÇ, Ù»Ýù ݳ­Ë³­ï»­ëáõÙ »Ýù 2009-2011 Ãí³­Ï³Ý­Ý»­ñÇÝ Ý»ñ·­ñ³í­í»É ݳ¢ ÙÇ ß³ñù ï³­ñ³­Í³ßñ­ç³­Ý³­ÛÇÝ áõ ÙÇ­ ç³½­·³­ÛÇÝ ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ݳ­Ë³·­Í»­ñÇ Ù»ç, ù³­ÝÇ áñ ÙdzÛÝ ³Û¹ ׳­Ý³­å³ñ­Ñáí ¿ Ñݳ­ñ³­íáñ Áݭó­óÇÏ é»­ÅÇ­ÙáõÙ ïÇ­ ñ³­å»­ï»É ³Ûë á­Éáñ­ïáõÙ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­óáÕ µá­Éáñ ½³ñ­·³­óáõÙ­Ý»­ñÇÝ áõ ·Ç­ï³­Ï³Ý Ó»éù­µ»­ñáõÙ­Ý»­ñÇÝ` ¹ñ³­Ýáí ÇëÏ ¿É ³­í»­ÉÇ µ³ñÓ­ñ³ó­Ý»Éáí Ù»ñ ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ á­ñ³ÏÝ áõ ß³­Ñ»É µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ áõ ³½­·³µ­Ý³Ï­ãáõí Û³Ý íëï³­ÑáõíÛáõ­ÝÁ:

àõ­½áõÙ »Ù Áݹ·­Í»É ݳ¢, áñ Ù»ñ Íñ³·ñ»ñÇ áõ Ýå³­ï³Ï­Ý»­ñÇ Ñ³Ý­¹»å ÝÙ³Ý íëï³­ÑáõíÛáõ­ÝÁ ÑÇÙÝ­íáõÙ ¿ ³­é³­ çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ Ù»ñ ϳ­ï³­ñ³Í ³ß­Ë³­ï³Ý­ ùÇ Ýϳï­Ù³Ùµ áõ­Ý»­ó³Í Ù»Í Ñ³­í³­ïÇ ¢ Ç­ñ»Ýó ÝíÇñ­í³Í ³ß­Ë³­ï³Ý­ùáí ³­é³ç­ Ýáñ¹­íáÕ µ³ñÓ­ñ³­Ï³ñ· Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇ Ù³ëݳ·Çï³Ï³Ý ³ß­Ë³­ï³Ý­ùÇ íñ³: ºí áñ­å»ë í»ñ­ç³­µ³Ý áõ­½áõÙ »Ù Ýß»É, áñ ѳ­ ٳ߭˳ñ­Ñ³­ÛÇÝ ÷áñ­ÓÁ Ùdzݭ߳­Ý³­Ïá­ñ»Ý íϳ­ÛáõÙ ¿ ³ÛÝ Ù³­ëÇÝ, áñ Ëá­ßáñ µÇ½­Ý»ëÇ Ù»ç ß³­ÑáõÙ »Ý ³ÛÝ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù Çë­Ï³­å»ë ѳ­í³­ï³­ñÇÙ »Ý Ç­ñ»Ýó áñ­¹»·­ñ³Í ·³­Õ³­÷³ñ­Ý»­ñÇÝ ¢ ³Û¹ ·³­Õ³­ ÷³ñ­Ý»­ñÇ Ç­ñ³­·áñÍ­Ù³Ý ×³­Ý³­å³ñ­ÑÇÝ ³­é³ç­Ýáñ¹­íáõÙ »Ý ÙdzÛÝ Ù³ñ­¹³­ëÇ­ñ³­ Ï³Ý áõ µ³­ñá­Û³­Ï³Ý ÙÇ­çáó­Ý»­ñáí:

Êáñ³·Çñ

3

111

Æñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÝ»ñ

ܳñÇÝ» ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý

§Berlin-Chemie.Menarini¦ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Õ»­Ï³­í³ñ

´³ó­í»ó

éÇ Ñ³­Ù³ñ, áñ­ï»Õ ÑÇ٭ݳ­Ï³­Ýáõ٠ϳ­ñ¨áñ­íáõÙ »Ý ÇÝã­å»ë µÅßÏÇ ÑÙïáõíÛáõÝ­Ý»­ñÁ, ³ÛÝ­å»ë ¿É µ³ñÓ­ñ³­Ï³ñ· ¨ ³Ýí­ï³Ý· ¹»­Õ»­ ñÇ ³ñ­ï³¹­ñáõíÛáõÝÝ áõ Ý»ñÏ­ñáõ­ ÙÁ: ²Ýí­ï³Ý· ¢ ѳë­ó»³­Ï³Ý ¹»­Õ»­ñÇ ³ñ­ï³¹­ñáõÙª ³­Ñ³ ³ÛÝ ã³­÷³­ÝÇß­Ý»­ñÁ, á­ñáÝù Ç­ñ»Ýó ³é­ç¢ ¹ñ»É »Ý §Berlin-Chemie.

Menarini¦-Ç ³ß­Ë³­ï³­ÏÇó­Ý»­ñÁ: ØÇ­çá­ó³é­Ù³Ý ç»ñÙ ¢ Ùï»ñ­ ÙÇÏ ÙÃÝá­Éáñ­ïáõÙ ï»­ë³­ýÇÉ­ÙÇ ÙÇ­çá­óáí Ý»ñ­Ï³­Û³ó­í»ó ÁÝ­Ï»­ñáõí Û³Ý ³Ý­ó³Í áõ­ÕÇÝ, áñÝ ³­í»­ÉÇ ù³Ý ٻϭ ¹³ñ­Û³ å³ï­ÙáõíÛáõÝ áõ­ÝÇ: §²ß­Ë³ñ­ÑáõÙ ³­Ù»Ý ÙÇ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ ÏÑå³ñ­ï³­Ý³ñ ³ÛÝ­ åÇ­ëÇ Ñ³­ñáõëï å³ï­Ùáõí۳ٵ, ÇÝã­åÇ­ëÇÝ Ù»Ýù áõ­Ý»Ýù: ܳ, áí ³Ýó­Û³É ãáõ­ÝÇ, ãáõ­ÝÇ Ý³¨ ³­å³­·³: ØdzÛÝ ÑÇ٭ݳ­íáñ ³Ýó­Û³­Éáí Ñݳ­ñ³­íáñ ¿ ϳ­éáõ­ó»É íëï³­Ñ»­ÉÇ ³­å³­·³, ÇÝã­å»ë Ó·ïáõÙ »Ýù ³­Ý»É Ù»Ýù¦,- Çñ Ëáë­ ùáõÙ Ýß»ó §Berlin-Chemie.Menarini¦-Ç Õ»­Ï³­í³ñ ܳ­ñÇ­Ý» Ðáí­Ñ³Ý­ÝÇë­Û³­ÝÁ: ØÇ­çá­ ó³é­Ù³Ý Å³Ù³Ý³Ï ÛáõñûñÇÝ³Ï Ï»ñåáí Ý»ñϳ۳óí»ó ݳ¢ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý ¹»Õáñ³ÛùÁ, ÇÝãÁ Ù»Í µ³í³Ï³ÝáõÃÛáõÝ å³ï׳é»ó µáÉáñ Ññ³íÇñí³ÍÝ»ñÇÝ: -Ç ÞÝáñ­Ñ³­íá­ñ³­Ï³Ý Çñ Ëáë­ùáõÙ ÇÝã­å»ë ÐЭ ²Ü ÷á˭ݳ­Ë³­ñ³ñ ³­ÃáõÉ Ð³­Ïáµ­Û³­ÝÁ Ýß»ó` ÐЭ²Ü-Ý ­ÙdzÛÝ áõ­ñ³Ë ¿ ÝÙ³Ý Ëá­ßá­ñ³­·áõÛÝ ÁÝ­Ï»­ ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ µ³ó­Ù³Ý ³­éÇ­Ãáí: §Ü»ñ­Ï³­ Û³­óáõó­ãáõÃ­Û³Ý µ³­óáõ­ÙÝ Ç­ñ³­¹³ñ­ÓáõíÛáõÝ ¿ ÙÇ ù³­ÝÇ ï»­ë³ÝÏ­Ûáõ­ÝÇó: ²­é³­çÇÝ Ñ»ñ­ÃÇÝ ¹³ Ýß³­Ý³­ÏáõÙ ¿, áñ ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý áõ µÅßϳ­Ï³Ý ·áñ­Íáõ­Ý»áõÃ­Û³Ý µÝ³­·³­í³é­Ç ½³ñ·³óáõÙÁ г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ á­ñá­ß³­ ÏÇ ¹ñ³­Ï³Ý ÙÇ­ïáõÙ­ áõ­ÝÇ: ²Ûë ѳñ­óáõÙ, Ù»Ýù ï»ë­ÝáõÙ »Ýù, áñ §Berlin-Chemie.

Menarini¦-Ç ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ ÷áñ­ÓáõÙ ¿ Çñ Ñ»­Õǭݳ­ÏáõíÛáõÝÝ áõ ݳ­Ë³­Ó»é­ÝáõíÛáõ­ÝÁ Ý»ñ¹­Ý»É Ç µ³­ñû­ñáõíÛáõÝ áã ÙdzÛÝ Ç­ñ»Ýó ³­é¢ï­ñ³­ÛÇÝ Ýå³­ï³Ï­Ý»­ñÇ, ³Û­É¢ Ù»ñ µÝ³Ï­ãáõí۳Ý: àÕ­çáõ­Ý»­ÉÇ ¿, áñ Ý»ñ­Ï³­Û³­ óáõó­ãáõíÛáõÝ ëï»Õ­Í»­Éáí` §Berlin-Chemie.

Menarini¦-ÇÝ Ýå³­ï³Ï ¿ ¹ÝáõÙ Ç­ñ³­Ï³­ ݳó­Ý»É ·Ç­ï³­Ï³Ý, Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³­Ï³Ý ·áñ­Íáõ­Ý»áõíÛáõÝ, á­ñÁ ÏÝå³ë­ïÇ Ù»ñ µÅÇßÏ­Ý»­ñÇ, µáõ­Å³ß­Ë³­ïáÕ­Ý»­ñÇ ·Ç­ï»­ ÉÇù­Ý»­ñÇ Ñ³ñë­ï³ó­Ù³­ÝÁ ¢ ÑÙïáõíÛáõÝ­ Ý»­ñÇ µ³­ñ»­É³í­Ù³­ÝÁ¦,- Ù³ë­Ý³­íá­ñ³­å»ë

§Berlin-Chemie.Me-

Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõó­ãáõíÛáõ­ÝÁ

§Berlin-Chemie.Menarini¦-Ç ·»ñ­Ù³­ ݳǭﳭɳ­Ï³Ý ¹»­Õ³­·áñ­Í³­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõí Ûáõ­ÝÁ º­ñ¨³­ÝáõÙ µ³­ó»ó Çñ Ý»ñÏ­Û³­óáõó­ãáõí Ûáõ­ÝÁ: §²ñ­Ù»­Ýdz-س­ñÇáæ ÑÛáõ­ñ³­Ýá­óáõÙ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­ó³Í ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý µ³ó­Ù³Ý ßÝáñ­Ñ³Ý­¹»­ëÇÝ Ý»ñ­Ï³ ¿ÇÝ ÇÝã­å»ë ÁÝ­Ï»­ ñáõÃ­Û³Ý ³ß­Ë³­ï³­ÏÇó­Ý»­ñÁ, ³ÛÝ­å»ë ¿É ÐЭ ²Ü ÷á˭ݳ­Ë³­ñ³ñ ³­ÃáõÉ Ð³­Ïáµ­ Û³­ÝÁ, Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»ñ ¸»­Õ»­ñÇ ÷áñ­Ó³­ ·Ç­ï³­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝÇó, §Berlin-Chemie.

Menarini¦ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ·áñ­ÍÁÝ­Ï»ñ­Ý»­ñÁ` Ù³­ï³­Ï³­ñ³ñ ϳ½­Ù³­Ï»ñ­åáõíÛáõÝ­Ý»ñ, µÅÇßÏ­Ý»ñ, åá­ÉÇÏ­ÉÇ­Ýǭϳ­Ý»­ñÇ, µÅßϳ­Ï³Ý Ï»Ýï­ñáÝ­Ý»­ñÇ, ¹»­Õ³ï­Ý»­ñÇ Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­ óÇã­Ý»ñ, á­ñáÝ­óÇó Ûáõ­ñ³­ù³Ýã­ÛáõñÝ Çñ ëñïÇ ËáëùÝ áõ­Ý»ñ ³ß­Ë³ñ­Ñ³Ñé­ã³Ï ÁÝ­Ï»­ñáõí Û³Ý Ñ³Û ³ß­Ë³­ï³­ÏÇó­Ý»­ñÇÝ: Üñ³Ýù µá­Éá­ñÝ ³ÛÝ Ï³ñ­ÍÇ­ùÇÝ ¿ÇÝ, áñ §Berlin-Chemie.Menarini¦-Ç Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõó­ ãáõÃ­Û³Ý µ³­óáõÙÝ áõÕ­Õ³­ÏÇ ³ÝÑ­ñ³­Å»ß­ïáõí ÛáõÝ ¿ñ Ù»ñ ³­éáխ糭峭ѳ­Ï³Ý µÝ³­·³­í³­

112

3

Áݹ·­Í»ó ÷á˭ݳ­Ë³­ñ³­ñÁ: §Ü³­ï³­ÉÇ ý³ñÙ¦ ¹Çëï­ñǵ­Ûáõ­ïá­ñ³­ Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇ­ãÁ Ýß»ó, áñ Ç­ñ»Ýù Ó·ïáõÙ »Ý ³­å³­Ñá­í»É §BerlinChemie.Menarini¦-Ç ³ñ­ï³¹­ñ³Ý­ùÇ µ³ñÓ­ ñ³­Ï³ñ· ³ÛÝ á­ñ³­ÏÁ, á­ñÁ ѳë­Ý»­Éáõ ¿ í»ñç­ Ý³­Ï³Ý ëå³­éá­ÕÇÝ: ¸»­Õ»­ñÇ ÷áñ­Ó³­·Ç­ï³­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝÇ Õ»­Ï³­í³ñ ¾­ÙÇÉ ¶³µ­ñǻɭ۳­ÝÇ ¢ ³Ù­µáÕç ³ß­Ë³­ï³­Ï³½­ÙÇ ³­Ýáõ­ÝÇó ßÝáñ­Ñ³­íá­ ñ»­Éáí ÁÝ­Ï»­ñáõí۳­ÝÁ` Ï»Ýï­ñá­ÝÇ Ý»ñ­ ϳ­Û³­óáõ­óÇãÝ ³­ë³ó, áñ §Berlin-Chemie.

Menarini¦-ÇÝ Ñ³Û Ù³ë­Ý³­·»ï­Ý»­ñÇÝ Ñ³Ûï­ÝÇ ¿ñ ¹»é ËáñÑñ­¹³­ÛÇÝ ßñç³­ÝÇ ï³­ñÇ­Ý»­ñÇó: ÀÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ ݳ¢ ³­é³­ çÇÝÝ ¿ñ, áñ г­Û³ë­ï³­ÝáõÙ ¹»­Õ»­ñÇ Ñ³Û­ ï³·ñ­Ù³Ý ѳÛï Ý»ñ­Ï³­Û³ó­ñ»ó: ÞÝáñ­ ÑÇí µ»­ÕáõÝ ·áñ­Íáõ­Ý»áõí۳Ý` ³Û­ëûñ ÁÝ­Ï»­ñáõÃ­Û³Ý ÏáÕ­ÙÇó ·ñ³Ýó­í³Í ¹»­Õ»­ñÇ ÃÇ­íÁ ·»­ñ³­½³Ý­óáõÙ ¿ 50-Á: º­ñ¨³­ÝÇ å»­ï³­Ï³Ý µÅßϳ­Ï³Ý ѳ­ ٳɭ볭ñ³­ÝÇ (ºä´Ð) ÇÝ­ýáñ­Ù³­ódz­ÛÇ Ù»­ Ý»ç­Ù»Ý­ÃÇ ¨ Ù³ñ­ù»­ÃÇÝ­·Ç ³Ù­µÇá­ÝÇ í³­ñÇã ²ñ­Ù»Ý г­Ïáµ­Û³ÝÝ Çñ »­ÉáõÛ­ÃÇ Å³­Ù³­Ý³Ï ß³ï Ñáõ½­í³Í ¿ñ, ù³­ÝÇ áñ ݳ å»ïù ¿ ·á­í³­ë³Ý­ùÇ Ëáë­ù»ñ ³­ë»ñ ÙÇ ÁÝ­Ï»­ñáõí Û³Ý Ù³­ëÇÝ, á­ñÇ Õ»­Ï³­í³­ñÁ` ܳ­ñÇ­Ý» Ðáí­ Ñ³Ý­ÝÇë­Û³­ÝÁ, »ñ­Ï³ñ ï³­ñÇ­Ý»ñ ³ß­Ë³­ï»É ¿ Ñ»Ýó ³Û¹ ³Ù­µÇá­ÝáõÙ ¨ »­Õ»É ÑÇ٭ݳ­¹Çñ­Ý»­ ñÇó Ù»­ÏÁ: ܳ ݳ¢ Áݹ·­Í»ó, áñ ¹»­Õ³­·áñ­Í³­ Ï³Ý ¢ µÅßϳ­Ï³Ý á­Éáñ­ïÇ Ñ³­Ù³ñ §Ber­ lin-Chemie.Menarini¦-Ç Ý»ñϳÛáõÃÛáõÝÝ áõ­ñ³­ËáõíÛáõÝ ¿, ù³­ÝÇ áñ ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝÝ Çµ­ñ¢ ëϽµáõÝù í»ñó­ñ»É ¿ ëá­ódzÉ-¿­ÃÇ­ ϳ­Ï³Ý Ù³ñ­ù»­ÃÇÝ­·Á:

Æñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÝ»ñ

"EXPO BEAUTY 2008"

º­ðº­Ê²­Üº­ðÆ ä²Þî­ä²­Üàõ­ڲÜ

ò²Üò

ÜÛáõÃÁª ÈÇÉÇà ØÏñïãÛ³ÝÇ

ì³é ͳխϻ÷Ý­ç»ñ, ·áõ­Ý³­íáñ ÷áõ­ ãÇÏ­Ý»ñ, ÃíáõÙ ¿ û ѳ­ë³­ñ³Ï ³­å³­ Ïáõó, û­ÉÇó, Ñáõ­ÉáõÝù­Ý»­ñÇó, ϳ­íÇó å³ïñ³ëïí³Í û­ñÇ­·Ç­Ý³É ÏáÙ­å᭽ǭódz­ Ý»ñ, ÑÙ³­ÛÇã Ùá­¹»É­Ý»­ñÇ Å³­Ù³­Ý³­Ï³­ÏÇó ѳ­·áõëï áõ ³­í³Ý­·³ñ¹ ¹Ç­Ù³­Ñ³ñ­¹³­ ñáõÙ, Ñ»­Õǭݳ­Ï³­íáñ Ïáë­Ù»­ïá­É᭷dz­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõÝ­Ý»­ñÇ ßÝáñ­Ñ³Ý­¹»ë­Ý»ñ, í³ñ­å»­ï³ó ¹³­ë»ñ, ýá­ïáݭϳ­ñ³­Ñ³­ ÝáõÙ­Ý»ñ, ¢ í»ñ­ç³­å»ë` ·»­Õ»ó­ÏáõÃ­Û³Ý ÙñóáõÛà Miss Expo 2008"...­ ܳ, áí ¹»Ï­ï»Ù­µ»­ñÇ 10-Çó-12-Á ·ïÝí»É ¿ §ØáëÏ­í³­ÛÇ îáõݦ Ùß³­Ïáõ­Ã³­ ·áñ­Í³­ñ³­ñ³­Ï³Ý Ï»Ýï­ñá­ÝáõÙ, Ùdzݭ·³­ ÙÇó Ïѳë­Ï³­Ý³, áñ Ëáë­ùÁ LOGOS Expo λÝï­ñá­ÝÇ ÏáÕ­ÙÇó ϳ½­Ù³­Ï»ñå­í³Í §¶»­Õ»ó­ÏáõíÛáõÝ ¢ Üñµ³­·»­ÕáõíÛáõݦ Ëá­ñ³·­ñáí óáõ­ó³­Ñ³Ý­¹»­ëÇ Ù³­ëÇÝ ¿: ²ñ­ ¹»Ý 5 ï³­ñÇ ß³­ñáõ­Ý³Ï "EXPO BEAUTY 2008"­-Á, ÐÐ Ù­ß³­ÏáõÛ­ÃÇ Ü³­Ë³­ñ³­ñáõí Û³Ý å³ß­ïá­Ý³­Ï³Ý ³­ç³Ï­óáõí۳ٵ, Ñݳ­ ñ³­íá­ñáõíÛáõÝ ¿ ÁÝ­Ó»­éáõÙ Ñ»­é³­Ý³É ³­éû­ ñÛ³­ÛÇó ¢ ÁÝÏÕÙ­í»É ·»­Õ»­óÇ­ÏÇ ³ß­Ë³ñ­ÑÁ: "EXPO BEAUTY 2008" 5-ñ¹

­ÙÇ­ç³½­·³­ÛÇÝ Ù³ë­Ý³­·Ç­ï³ó­í³Í óáõ­ ó³­Ñ³Ý­¹»­ëÇ µá­Éáñ Ù³ë­Ý³­ÏÇó­Ý»­ñÁ ëï³­ó³Ý óáõ­ó³­Ñ³Ý­¹»­ëÇÝ Ù³ë­Ý³Ï­ ó»­Éáõ ѳ­í³ë­ï³·­ñ»ñ, ÇëÏ "Kartis HB" ­Ïáë­Ù»­ïá­É᭷dz­Ï³Ý ÁÝ­Ï»­ñáõíÛáõ­ÝÁ å³ñ·¢³ïñ­í»ó ɳ­í³­·áõÛÝ ï³­Õ³­í³­ñÇ Ó­¢³­íáñ­Ù³Ý ѳ­Ù³ñ: гխÃá­ÕÇÝ ÁÝï­ ñáõÙ ¿ÇÝ ³Û­ó»­Éáõ­Ý»­ñÁ: òáõ­ó³­Ñ³Ý­¹»­ ëÇ ßñ糭ݳϭݻ­ñáõ٠ϳ½­Ù³­Ï»ñå­í»­óÇÝ Ý³¢ ýá­ïá Ýϳ­ñ³­Ñ³­ÝáõÙ­Ý»ñ GM Photo Studio-ÏáÕ­ÙÇó "Miss Expo 2008" ÙñóáõÛ­ ÃÇ Ñ³­Ù³ñ, á­ñÁ ÝáõÛÝ­å»ë ϳ½­Ù³­Ï»ñå­ íáõÙ ¿ óáõ­ó³­Ñ³Ý­¹»­ëÇ ßñ糭ݳϭݻ­ñáõÙ: гխÃáÕ ×³­Ý³ã­í»ó ÈÇ­ÉÇà ¶ñÇ­·áñ­Û³­ÝÁ, á­í, Áëï ³­í³Ý­¹áõÛ­ÃÇ, ѳ­çáñ¹ ï³­ñÇ å³ß­ïá­Ý³­å»ë µ³­ó»­Éáõ ¿ "EXPO BEAU­ TY 2009" ó ­ áõ­ó³­Ñ³Ý­¹»­ëÁ: ´³Ûó ¹³ ÙdzÛÝ Ñ³­çáñ¹ ï³­ñÇ: ÆëÏ ÙÇÝã ³Û¹ ëñï³Ýó ó³Ý­Ï³­ÝáõÙ »Ýù, áñ "EXPO BEAUTY 2008" ­óáõ­ó³­Ñ³Ý­¹»­ëÇ ³Ù­µáÕç Áݭóó­ùáõÙ §ØáëÏ­í³­ÛÇ îáõ­ÝÁ¦ ãÉù³Í ·»­Õ»ó­ÏáõÃ­Û³Ý ³ëï­í³­Íáõ­ÑÇ ²ü­ ñ᭹ǭï»Ý ãÉùÇ Ý³¢ Ó»ñ ëñï»­ñÁ...

2008Ã. ¹»Ï­ï»Ù­µ»­ñÇ 12-ÇÝ §¶áÉ­¹»Ý Âáõ­ÉÇ÷¦ ÑÛáõ­ñ³­Ýá­óáõÙ ï»­ÕÇ áõ­Ý»­ó³í §º­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ å³ßï­å³­ÝáõÃ­Û³Ý ó³Ý­ óǦª ³ñ¹»Ý ³í³Ý¹áõÛà ¹³ñÓ³Í µ³­ñ»­ ·áñ­Í³­Ï³Ý ѳ­Ù»ñ­·Á, á­ñÇ Ýå³­ï³­ÏÝ ¿ñ Ó­¢³­íá­ñ»­É ýáݹª ÐÐ ³Ý³å³Ñáí ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÇÝ ³ç³Ïó»Éáõ ѳٳñ: ò³Ý­óÁ ·áñ­ÍáõÙ ¿ 2005-Çó ¢ Áݹ·ñ­ÏáõÙ ¿ 11 ϳ­éáõÛóª §úñ­ñ³Ý¦ ´ÐÎ, §¼³Ý­·³­Ï³­ ïáõݦ ÐÎ, Ðúü-Ç §º­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ ³­ç³Ï­ óáõÃ­Û³Ý Ï»Ýï­ñáݦ ÑÇ٭ݳ¹­ñ³Ù, §ìáñɹ ìÇÅݦ Ø´Î ­ÐÐ Ù³ë­Ý³Ö­ÛáõÕ, سݭϳ­ Ï³Ý ¼³ñ­·³ó­Ù³Ý λÝï­ñáÝ, §²­ç³öÝ­Û³­ ÏÇ »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ Ñá­·³­ÍáõÃ­Û³Ý Ï»Ýï­ñáݦ äà²Î, ÐúØ, §êúê¦ Ù³Ý­Ï³­Ï³Ý ·Ûáõ­ Õ»ñ, §î³­Ã¢-95¦ Ñá­·»­µ. ³­ç³Ï­óáõÃ­Û³Ý ¢ ËáñÑñ­¹³ï­í. Ï»Ýï­ñáÝ, §È²ØºÎ¦ ÐÎ, §²å³·³Ý ùáÝÝ ¿¦ ´ÐÎ: ܳ­Ëáñ¹ »ñ­Ïáõ µ³­ñ»­·áñ­Í³­ Ï³Ý ÙÇ­çá­ó³­éáõÙ­Ý»­ñÇ ³ñ¹­ÛáõÝ­ùáõ٠ѳ­í³­ù³·ñ­í³Í ýáÝ­¹Çó ¹Åí³ñ íÇ­ ׳­Ïáõ٠ѳÛïÝ­í³Í 88 ÁÝ­ï³­ÝÇ­ùÇ ïñ³­Ù³¹ñ­í»É ¿ 1.804.860 ¹ñ³Ù, Ù³ë­ Ý³­íá­ñ³­å»ëª ÏñÃáõÃÛáõÝÇó ¹áõñë

ÙݳÉáõ ËݹÇñª 34 ¹»åù, ³å³ëï³ÝÇ ËݹÇñª 15 ¹»åù, ç»éáõóÙ³Ý ËݹÇñª 8 ¹»åù, ï»Õ³÷áËÙ³Ý ËݹÇñª 9 ¹»åù, ³éáÕç³Ï³Ý ËݹÇñª 12 ¹»åù: ´³­ñ»­ ·áñ­Í³­Ï³Ý ÙÇ­çá­ó³é­Ù³­ÝÁ Ý»ñϳ ¿ÇÝ å»­ï³­Ï³Ý ¢ å³ß­ïá­Ý³­Ï³Ý ³Û­ñ»ñ, ¹»ëå³ÝÝ»ñ, ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³­éáõÛó­Ý»­ñÇ Ý»ñ­Ï³­Û³­óáõ­óÇã­Ý»ñ, ³ñ­í»ë­ï³­·»ï­Ý»ñ: º­ñ»­Ïá­ÛÇ Áݭóó­ùáõ٠ϳ½­Ù³­Ï»ñå­í»É ¿ñ ݳ¢ µ³­ñ»­·áñ­Í³­Ï³Ý óáõ­ó³­Ñ³Ý­ ¹»ë-í³­×³éù, á­ñÇÝ Ý»ñ­Ï³­Û³ó­í³Í ¿ÇÝ ó³Ý­óÇ ³Ý­¹³Ù ϳ­éáõÛó­Ý»­ñÇ ß³­Ñ³­éáõ­ Ý»­ñÇ Ó»é­ùÇ ³ß­Ë³­ï³Ýù­Ý»­ñÁ: ò³ÝóÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ ÑáõÛë ѳÛïÝ»óÇÝ, áñ µ³ñ»·áñÍáõÃÛáõÝÁ Ù»½ ѳٳñ Ϲ³éݳ Ó¢³íáñí³Í Ùß³ÏáõÛà ¢ ï³ñ»ó ï³ñÇ Ïß³ï³Ý³Ý ³ÝÓÇÝù, áíù»ñ ³Ýï³ñµ»ñ ã»Ý ÉÇÝÇ áõñÇßÇ ó³íÇ, ¹Åí³ñáõÃÛ³Ý Ñ³Ý¹»å ¢ û·ÝáõÃÛ³Ý Ó»éù ÏÙ»ÏÝ»Ý...

§ÂºÄ ¶Æ̦. »­ñ»­Ë³­Ý»­ñÇ å³ßï­ å³­ÝáõÃ­Û³Ý Í³­é³­ÛáõÃÛáõÝ (+374 10) 24-15-80 ¢ 0800-61-111

3

113

Æñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÝ»ñ

§²ñ·á ý³ñÙ¦ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõ­ ÝÁ, ѳí³ï³ñÇÙ ÙݳÉáí Çñ ëϽµáõÝùÝ»ñÇÝ, ß³ñáõݳÏáõÙ ¿ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ÙÇçáó³éáõÙ­ Ý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÝ»É Ñ³ïϳå»ë »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ: ÜÛáõÃÁª ÈÇÉÇà ØÏñïãÛ³ÝÇ

²

Ûëå»ë, 2008Ã.­Ç ¹»Ïï»Ùµ»­ ñÇ 28­ÇÝ µ³ñ»·áñÍ³Ï³Ý ³Ûó ϳï³ñ»ó ºñ¢³ÝÇ ëáódzɳ­ å»ë ³Ý³å³Ñáí 15 ÁÝï³ÝÇù, áñáÝ­ óÇó ÛáÃáõ٠ϳÛÇÝ Ý³¢ ѳßٳݹ³Ù »ñ»Ë³Ý»ñ: ØÇçáó³éÙ³Ý Ýå³ï³ÏÝ ¿ñ »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ññ³ßùÝ Çñ³Ï³Ý ¹³ñÓÝ»É áõ ³å³óáõó»É, áñ §Ñ»ùdzÃÁ ϳñáÕ ¿ Çñ»Ýó ïáõÝ ³Ûó»É»É¦... ⿱ áñ »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ ²Ù³ÝáñÇ ß»ÙÇÝ ³Ûó»ÉáõÙ ¿ñ áã ³ÛÉ áù, ù³Ý ÒÙ»é å³åÁ` Çñ Ñ»ï ³ÛÉ Ýí»ñÝ»ñÇ ß³ñùáõÙ ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÇÝ ÝíÇñ»Éáí §²ñ·á ü³ñÙ¦ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ݳ˳å³ïñ³ëïí³Í ïݳ­ ÛÇÝ ¹»Õ³ïáõ÷»ñ, áñáÝù Ý»ñ³éáõÙ ¿ÇÝ Ñ³ïϳå»ë ÓÙé³Ý ßñç³ÝáõÙ Ûáõñ³­ ù³ÝãÛáõñ ÁÝï³ÝÇùÇÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ¹»­ Õáñ³Ûù, ÇÝãå»ë ûñÇݳÏ` §Ø³ùëÇÏáɹ¦, §êÃñ»÷ëÇÉë¦, §Üáõñáý»Ý¦, §²ëíÇïáɦ (ìÇï³ÙÇÝ C) ¹»Õ³Ñ³µ»ñÝ áõ §Îá¹»­ ɳϦ ûß³ñ³ÏÝ Áݹ¹»Ù ѳ½Ç: ºñ»Ë³­ Ý»ñÁ ÒÙ»é å³åÇÝ áõ ÒÛáõݳÝáõßÇÝ ÁݹáõÝáõÙ ¿ÇÝ ½³ñÙ³Ýùáí ¢ áõñ³Ëáõí Û³Ùµ, 㿱 áñ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ »ñ»Ë³ Ñá­ ·áõ Ëáñùáõ٠ѳí³ïáõÙ áõ ëå³ëáõÙ ¿, áñ ²Ù³ÝáñÛ³ Ññ³ßùÝ Çñ³Ï³Ý ¹³éݳ, ѳïϳå»ë ³ÛÝ »ñ»Ë³Ý»ñÁ, áíù»ñ

114

3

³éáÕç³Ï³Ý ËݹÇñÝ»ñÇ å³ï׳éáí ã»Ý ϳñáÕ ï³ÝÇó ¹áõñë ·³É áõ ëïÇå­ í³Í »Ý ²Ù³ÝáñÝ ³ÝÏáÕÝáõÙ ¹ÇÙ³íá­ ñ»É` ëå³ë»Éáí áõ Ñáõë³Éáí, áñ ·áÝ» ³Ûë ï³ñÇ ÒÙ»é å³åÝ Çñ»Ýó ãÇ Ùáé³Ý³... ÆëÏ áÙ³Ýù ¿É ÒÙ»é å³åÇÝ Ý³Ù³Ï »Ý ·ñáõÙ, ÇÝãå»ë 6­³ÙÛ³ êáݳÝ, áñ ùÝÇó ³ñÃݳó³í áõ ½³ñÙ³ó³Í µ³ó³Ï³Ý­ ã»ó. §ÆÝãå»±ë, Ç٠ݳٳÏÝ ³Ûëù³Ý ßáõï ï»±Õ Ñ³ë³í¦... ²Ù³ÝáñÛ³ Ññ³ßùÇ ëå³ëáõÙ ¿ Ûáõñ³­ ù³ÝãÛáõñÁ, ¢ »Ã» ÝáõÛÝÇëÏ ÒÙ»é å³åÇ ·áÛáõÃÛ³ÝÁ ãÇ Ñ³í³ïáõÙ, ³å³ ·áÝ» Ñá·áõ Ëáñùáõ٠óùáõÝ ÑáõÛë ¿ å³ÑáõÙ, áñ ï³ñÇÝ ÏëÏëíÇ Ññ³ßùáí áõ ÝáõÛÝù³Ý Ññ³ß³ÉÇ ¿É ÁÝóóù Ïáõݻݳ: ê³Ï³ÛÝ ³Ûë Ññ³ßùÇÝ Ñ³ïϳå»ë ëå³ëáõÙ »Ý Ýñ³Ýù, áíù»ñ ³ñ¹»Ý áã ÙÇ ï»ÕÇó ëå³­ ë»ÉÇù ãáõÝ»Ý, ¢ ѳïϳå»ë Ýñ³Ýó ѳ­ Ù³ñ ¿, áñ Ññ³ßùÁ ëïÇåáõÙ ¿ óáõñï áõ ¹³Å³Ý ÓÙé³ÝÁ ¹³éÝ³É Éáõë³íáñ áõ ³ÏÝϳÉÇùÝ»ñáí ÉÇ ÙÇ Ñ»ùdzÃ, áñ ÁÝ­ ¹³Ù»ÝÁ ÙÇ µ³ñÇ ëñïÇ ó³ÝÏáõÃÛ³Ùµ ϳñáÕ ¿ Çñ³Ï³Ý ¹³éݳÉ, áñÝ ³Ûë ³Ý­ ·³Ù ï»ÕÇ áõÝ»ó³í §²ñ·á ü³ñÙ¦ ÁÝÏ»­ ñáõÃÛ³Ý Ý³Ë³Ó»éÝáõÃÛ³Ùµ...

Æñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÝ»ñ ðàçâèâàþùèõñÿ ñòðàíàõ íàøåãî ðåãèîíà. Ïåðåä íàìè îòêðûâàþòñÿ óíèêàëüíûå âîçìîæíîñòè äëÿ äàëüíåéøåãî ðîñòà. Áëàãîäàðÿ ïðàêòè÷åñêè äâóêðàòíîìó óâåëè÷åíèþ ïðîäóêòîâîãî ïîðòôåëÿ çíà÷èòåëüíî óñèëèâàåòñÿ íàøå êîììåð÷åñêîå ïðåäëîæåíèå. Íàø âêëàä â ðåøåíèå ñàìûõ íàñóùíûõ ïðîáëåì çäðàâîîõðàíåíèÿ - ýòî áîëåå 60 âûñîêîêà÷åñòâåííûõ ëåêàðñòâåííûõ ñðåäñòâ â òàêèõ ñîöèàëüíî-çíà÷èìûõ îáëàñòÿõ, êàê ðàññåÿííûé ñêëåðîç, îíêîëîãèÿ è áèîäæåíåðèêè, ïóëüìîíîëîãèÿ è êàðäèîëîãèÿ, êîñòíûé

Çàâåðøåíà ñäåëêà ïî ïðèîáðåòåíèþ êîìïàíèåé Teva êîðïîðàöèè Barr Áëàãîäàðÿ ñäåëêå Teva åùå áîëüøå óêðåïèò ñâîå ëèäåðñòâî â ÑØÀ è íà äðóãèõ êëþ÷åâûõ ìèðîâûõ ðûíêàõ; óñèëèò ñâîþ ñáàëàíñèðîâàííóþ ìîäåëü áèçíåñà è óâåëè÷èò ïîòåíöèàë äëÿ äàëüíåéøåãî ðîñòà.

T

eva Pharmaceutical Industries Ltd. îáúÿâèëà î çàâåðøåíèè ñäåëêè ïî ïðèîáðåòåíèþ êîìïàíèè Barr Pharmaceuticals, Inc. (NYSE: BRL News). Îáúåäèíåííàÿ êîìïàíèÿ áóäåò ïðåäñòàâëåíà â 60 ñòðàíàõ ìèðà, ïî ïðåäâàðèòåëüíûì îöåíêàì, îáùèé ãîäîâîé îáúåì ïðîäàæ ñîñòàâèò $13.6 ìëðä. (ðàñ÷åò ñäåëàí íà îñíîâå äàííûõ çà ïåðèîä 12 ìåñÿöåâ, çàêàí÷èâàþùèõñÿ 30 ñåíòÿáðÿ 2008ã.). 23 äåêàáðÿ 2008ã. êîðïîðàöèÿ Barr ñòàëà 100%îé ñîáñòâåííîñòüþ êîìïàíèè Teva è åå àêöèè ïðåêðàòèëè îáðàùåíèå íà Íüþéîðêñêîé Ôîíäîâîé Áèðæå. "Ýòî ïî-íàñòîÿùåìó çíà÷èìûé äåíü äëÿ íàñ," - ñêàçàë Øëîìî ßíàé, ïðåçèäåíò

è èñïîëíèòåëüíûé äèðåêòîð Teva. Áëàãîäàðÿ îáúåäèíåíèþ äâóõ âåäóùèõ â èíäóñòðèè ïðîèçâîäèòåëåé ìû ñîçäàëè áîëåå ñèëüíóþ è êîíêóðåíòíîñïîñîáíóþ êîìïàíèþ, ðàñøèðèâ ìàñøòàáû íàøåé äåÿòåëüíîñòè, çíà÷èòåëüíî óâåëè÷èâ ãåîãðàôè÷åñêèé îõâàò è ñîçäàâ ïîòåíöèàë äëÿ äàëüíåéøåãî ðîñòà.  ÑØÀ ñëèÿíèå ñ Barr óêðåïèò íàøó ñáàëàíñèðîâàííóþ ìîäåëü è îáåñïå÷èò äàëüíåéøèé ðîñò áëàãîäàðÿ âçàèìîäîïîëíÿþùèì äæåíåðèêîâûì áèçíåñàì è ïîÿâëåíèþ â ïîðòôåëå, óæå ñóùåñòâóþùèõ è íàõîäÿùèõñÿ íà ñòàäèè ðàçðàáîòêè ïðåïàðàòîâ, íîâûõ ïåðñïåêòèâíûõ ïðîäóêòîâûõ êàòåãîðèé. Íàøà ñáàëàíñèðîâàííàÿ ìîäåëü áèçíåñà åùå áîëüøå óêðåïèòñÿ çà ñ÷åò èíòåãðèðîâàíèÿ êîëîññàëüíîãî áèçíåñà Barr â ñåãìåíòå æåíñêîãî çäîðîâüÿ è ðàñøèðåíèÿ íàøåãî ïðèñóòñòâèÿ íà êëþ÷åâûõ ìèðîâûõ ðûíêàõ". Ïî ñëîâàì Èãîðÿ Òàðàñîâà, ãëàâû îáúåäèíåííîé êîìïàíèè Teva â Öåíòðàëüíîé Àçèè è Çàêàâêàçüå "Ýòà ñäåëêà ñîçäàåò îãðîìíûå ïðåèìóùåñòâà äëÿ Teva âî âñåì ìèðå è áûñòðî

ìåòàáîëèçì è âèðóñíûå èíôåêöèè, àíòèáèîòèêè, ãàñòðîýíòåðîëîãèÿ è ýíäîêðèíîëîãèÿ, à òàêæå øèðîêèé ñïåêòð áåç ðåöåïòóðíûõ ïðåïàðàòîâ Îáúåäèíåííûé ïðîäóêòîâûé ïîðòôåëü âêëþ÷àåò òàêèå èçâåñòíûå áðåíäû, êàê Êîïàêñîí®, Ãðàñàëüâà®, Ðåàëüäèðîí®, Ñóìàìåä®, Êîðèíôàð®, Öåðóêàë®, Ñèìãàë®, Áåêëàçîí Ëåãêîå Äûõàíèå®, Íîâî-Ïàññèò®, Ñòîïàíãèí®, Ãàñòàë®, Ñàíîðèí® è äð." Óæå ñåé÷àñ íîâàÿ îáúåäèíåííàÿ Teva âõîäèò â ÷èñëî 15 êðóïíåéøèõ ôàðìïðîèçâîäèòåëåé íà êàçàõñòàíñêîì, óçáåêèñòàíñêîì è àðìÿíñêîì ðûíêàõ, à â áëèæàéøèå 3-5 ëåò ìû äîëæíû ñòàòü äæåíåðèêîâîé êîìïàíèåé ¹1 è çàíÿòü ìåñòî ñðåäè ëèäåðîâ ñðåäè âñåõ ôàðìêîìïàíèé â ñòðàíàõ ÑÍÃ.

Èíôîðìàöèÿ î êîìïàíèè Òåâà Ôàðìàöåâòè÷åñêàÿ êîìïàíèÿ "Òåâà" áûëà îñíîâàíà áîëåå 100 ëåò íàçàä íà òåððèòîðèè ñîâðåìåííîãî Èçðàèëÿ. Ñåãîäíÿ "Òåâà" âõîäèò â ÷èñëî 20-è êðóïíåéøèõ ìåæäóíàðîäíûõ ôàðìàöåâòè÷åñêèõ êîìïàíèé, ÿâëÿÿñü ïðè ýòîì ìèðîâûì ëèäåðîì ñðåäè ïðîèçâîäèòåëåé ãåíåðè÷åñêèõ* ëåêàðñòâåííûõ ñðåäñòâ. Ïðèíèìàÿ àêòèâíîå ó÷àñòèå â ðåøåíèè ñåðüåçíûõ ìåäèêî-ñîöèàëüíûõ ïðîáëåì ñîâðåìåííîãî çäðàâîîõðàíåíèÿ, êîìïàíèÿ óäåëÿåò îñîáîå âíèìàíèå ðàçâèòèþ òàêèõ íàïðàâëåíèé, êàê îíêîëîãèÿ, íåâðîëîãèÿ (ðàññåÿííûé ñêëåðîç è äð.) è ïóëüìîíîëîãèÿ.

3

115

Æñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÝ»ñ

ö»ïñí³ñÇ 16­ÇÝ ºñ¢³ÝÇ êÇñ³­ ѳñÝ»ñÇ ³Û·áõÙ áõñ³Ë »éáõ½»é ¿ñ. »ñ»Ë³Ý»ñ, »ñ·Çã, »ñ·ãáõÑÇ­ Ý»ñ, ͳÕñ³ÍáõÝ»ñ, ·áõݳíáñ ųå³í»ÝÝ»ñ, ÷áõãÇÏÝ»ñ... ÜÛáõÃÁª ÈáõëÇÝ» ä»ïñáëÛ³ÝÇ Èáõë³ÝϳñÝ»ñÁª ºÕdz Ü»ñë»ëÛ³ÝÇ

ÂéãÝÇ µáõÛÝ»ñÁª

ÏÛ³ÝùÇ ß³ñáõݳÏáõÃÛáõÝ...

ê

³Ï³ÛÝ, Çñ³Ï³ÝáõÙ ³Ûë Ãí³ó­ Û³É ïáÝÇ Ù»ç ïËñáõÃÛáõÝ Ï³ñ. µáÉáñÝ ³Û·Ç ¿ÇÝ »Ï»É, áñå»ë½Ç ü³Ý³ñçÛ³ÝÇ ³Ýí. áõéáõóù³µ³Ýáõí Û³Ý ÇÝëïÇïáõïÇ ¢ ºñ¢³ÝÇ ²ñÛ³Ý ÷áËÝ»ñ³ñÏÙ³Ý ÇÝëïÇïáõïÇ ù³Õó­ Ï»Õáí ÑÇí³Ý¹ »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ»ï Ùdz­ ëÇÝ Í³é»ñÇÝ ÷³ÏóÝ»ÇÝ »ñ»Ë³Ý»ñÇ ·áõݳ½³ñ¹³Í ÃéãÝÇ µáõÛÝ»ñÁ, áñáÝù ÏÛ³ÝùÇ ß³ñáõݳϳϳÝáõÃÛ³Ý ËáñÑñ­ ¹³ÝÇßÝ ¿ÇÝ ÏñáõÙ Çñ»Ýó Ù»ç... ö»ïñí³ñÇ 15­Á ù³ÕóÏ»Õáí ÑÇ­ í³Ý¹ »ñ»Ë³Ý»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ûñÝ ¿ñ, ¢ §´³ñ»Ï³Ùáõí Û³Ý Ï³Ùáõñç¦ ØÐÎ­Ç Ý³Ë³·³Ñ ²ñë»Ý â³Ë³ÉÛ³ÝÇ ·É˳íáñáõÃÛ³Ùµ áõ §Â»Å ³ÝÏÛáõݦ ѳÕáñ¹³ß³ñÇ í³ñáÕ ¸ÇݳÛÇ ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ ϳ½Ù³Ï»ñåí»ó ³Ûë ÙÇ­ çáó³éáõÙÁª »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ûñÁ ïáÝ ë³ñù»Éáõ Ýå³ï³Ïáí: лï³ùñùñ³Ï³Ý ¿ Ýß»É, áñ »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ áñå»ë ßù³ËáõÙµ ÑÇí³Ý¹³ÝáóÇó ³Û·Ç ¿ÇÝ áõÕ»ÏóáõÙ ºñ¢³ÝÇ áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý Ù»ù»Ý³Ý»ñÁ, ÇÝãÁ »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ùáï ïå³íáñáõÃÛáõÝ ¢ ÉñçáõÃÛáõÝ ¿ñ ѳÕáñ¹áõÙ ³ÛóÇÝ: ²Û·áõÙ »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ»ï ѳݹÇå»Éáõ ¿ÇÝ »Ï»É ¾¹·³ñ ¶Û³ÝçáõÙÛ³ÝÁ, Èáõǽ³ Ô³Ù­

116

3

µ³ñÛ³ÝÁ, ²ßáï Ô³½³ñÛ³ÝÁ, ²ñ³Ù»Ý, ÆÝ·³ ¢ ²Ýáõß ²ñß³ÏÛ³ÝÝ»ñÁ, ²ñë»Ý ¶ñÇ·áñÛ³ÝÁ, §Î³ñ·ÇÝ Ñ³Õáñ¹Ù³Ý¦ ïճݻñÁª ØÏáÝ ¢ гÛÏáÝ: ºñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ѳïϳå»ë ϳñ¢áñ ¿ñ Çñ»Ýó µáõÅùáõÛñ»ñÇ Ý»ñϳÛáõÃÛáõÝÁ, áíù»ñ Ýñ³Ýó Ñ»ï ³Ù»Ý ûñ ÏÇëáõÙ »Ý µáõÅÙ³Ý ¹Åí³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: Üñ³Ýù ÙdzëÇÝ Ïïñ»óÇÝ Í³é»ñÇÝ ÷³Ïóí³Í ϳñ­ ÙÇñ ųå³í»ÝÝ ³ÛÝ ÑáõÛëáí, áñ ßáõïáí »ñ»Ë³Ý»ñÇ å³ïñ³ëï³Í ÃéãÝÇ µáõÛ­ Ý»ñáõÙ Ýáñ ÏÛ³Ýù»ñ ëÏǽµ ϳéÝ»Ý... Æ ¹»å, ³Û¹ ûñÁ ºñ¢³ÝÇ êµ. ê³ñ­ ·Çë »Ï»Õ»óáõÙ ï»ÕÇ áõÝ»ó³í ݳ¢ 5 »ñ»Ë³ÛÇ ÙÏñïáõÃÛáõÝ, áõÙ ÏÝù³Ñ³ÛñÁ ¹³ñÓ³í §´³ñ»Ï³ÙáõÃÛ³Ý Ï³Ùáõñç¦ ´ÐÎ­Ç Ý³Ë³·³Ñ ²ñë»Ý â³Ë³ÉÛ³ÝÁ, áñ Çñ ûñ»ñÇ Ù»Í Ù³ëÝ ³Ûë »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ»ï ¿ ³ÝóϳóÝáõÙª ÷áñÓ»Éáí ³Ù»Ý ³Ý­ ·³Ù Ýáñ³Ýáñ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ ï»ëùáí áõñ³ËáõÃÛáõÝ µ»ñ»É »ñ»Ë³Ý»ñÇ ÏÛ³Ýù: öáùñÇÏÝ»ñÁ Ñáõ½í³Í ¿ÇÝ, á·¢áñ­ í³Íª Ýñ³Ýó ѳٳñ ³ÛÝù³¯Ý µ³Ý ¿ñ ³ñí»É... ػͻñÁ Ñáõ½í³Í ¿ÇÝ, ïËáõñª ³Ûë »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ³ÛÝù³¯Ý ùÇã µ³Ý ¿ ³ñíáõÙ...

»ëï

1.  ñðàâíåíèè ñ äðóãèìè ìóæ÷èíàìè

3.  ñðàâíåíèè ñ äðóãèìè ìóæ÷èíàìè îí

ìîã áû îí áûòü áîëåå ìóæåñòâåííûì? à) îí äîñòàòî÷íî ìóæåñòâåíåí; á) íåò, ñîâñåì ýòîãî íå õîòåëà áû; â) ìíå è ýòîãî äîñòàòî÷íî; ã) äà, èíîãäà íàâåðíÿêà.

óäà÷ëèâ? à) åìó âñå óäàåòñÿ; á) ó íåãî íåëåãêàÿ ñóäüáà; â) îí óìååò ïðåêðàñíî ñîçäàâàòü âèäèìîñòü áëàãîïîëó÷èÿ; ã) ÷àñòî âñå ñàì ñåáå óñëîæíÿåò.

2. Êîãäà

âû ñðàâíèâàåòå åãî ñ äðóãèìè ìóæ÷èíàìè, êàæåòñÿ îí Âàì ïðèâëåêàòåëüíûì? à) ÿ äóìàþ, ÷òî îí ñàìûé êðàñèâûé, äàæå êîãäà çëà íà íåãî; á) ñ÷èòàþ, ÷òî îí ïðèâëåêàòåëåí, íî äëÿ ìåíÿ ýòî íå òàê âàæíî; â) èíîãäà ñ÷èòàþ, ÷òî îí ïðåêðàñåí, à èíîãäà - ÷òî ïðîñòî óæàñåí; ã) îí âûãëÿäèò õîðîøî, íî ÿ çíàþ ìóæ÷èí, êîòîðûå ñèìïàòè÷íåå åãî.

118

3

4. Êòî ïî âàøåìó ìíåíèþ, ÿâëÿåòñÿ áîëåå ñèëüíîé ñòîðîíîé ñîþçå? à) îí; á) äîïîëíÿåì äðóã äðóãà; â) ïî-ðàçíîìó áûâàåò; ã) ìíå êàæåòñÿ, ÷òî ÿ.

â

âàøåì

5. Êàê îáñòîÿò äåëà, êîãäà ðå÷ü èäåò î âçàèìíîé êðèòèêå?

?

à) îí ÷àùå äàåò ìíå ñîâåòû, êîòîðûå ÿ îõîòíî ïðèíèìàþ; á) ìû îáà ñòàðàåìñÿ íå êðèòèêîâàòü äðóã äðóãà; â) ïîñòîÿííàÿ êðèòèêà äåéñòâóåò ìíå íà íåðâû; ã) åñëè ÿ íå ñêàæó, ÷òî ìíå ÷òî-òî íå íðàâèòñÿ, âñå îñòàíåòñÿ ïî-ñòàðîìó.

6. Èñïûòûâàåòå ëè Âû ñ íèì ÷óâñòâî áåçîïàñíîñòè? à) äà, âñåãäà; á) â íåäîñòàòî÷íîé ñòåïåíè; â) íå âñåãäà; ã) â ïðèíöèïå, äà.

7

. Êàê Âû ïðîâîäèòå ñâîáîäíîå âðåìÿ? à) ÿ õîòåëà áû îòäûõàòü âìåñòå, íî ïîíèìàþ, ÷òî îí äîëæåí èìåòü âðåìÿ è

»ëï

äëÿ ñåáÿ; á) ñòàðàåìñÿ åãî ïðîâîäèòü âìåñòå; â) ÿ ñ÷èòàþ, ÷òî ìû íàõîäèìñÿ âìåñòå ÷àùå, ÷åì ýòî íóæíî äëÿ íàøåãî áëàãà; ã) äëÿ ìåíÿ âàæíû òàêæå è òå äåëà, â êîòîðûõ îí íå ïðèíèìàåò ó÷àñòèÿ.

8. Áûâàåò

ëè îí àãðåññèâíûì ïî îòíîøåíèþ ê Âàì? à) äà, íî ÿ çíàþ, ÷òî îí äóìàåò èíà÷å; á) íåò, â ïðèíöèïå, íèêîãäà; â) äà, è âåñüìà íåïðèÿòíûì îáðàçîì; ã) íåò, î÷åíü ðåäêî, îí âîîáùå ñïîêîéíûé.

9. Êàêîâ îí â êðóãó ñâîèõ äðóçåé? à) ÷àùå âñåãî îí â öåíòðå âíèìàíèÿ; á) îòõîäèò â ñòîðîíó; â) çàäàåò òîí; ã) åãî ëþáÿò.

10. Áûâàþò

ëè äðóãèå ìóæ÷èíû ñîïåðíèêàìè â áîðüáå çà Âàøó áëàãîñêëîííîñòü? à) íåò, ïîòîìó ÷òî îí ýòîãî íå äîïóñêàåò; á) íåò, ïîòîìó ÷òî ÿ âåðíà; â) ñêîðåå ðåäêî, ÿ áîðþñü ñ ñîïåðíèêàìè; ã) ÷åñòíî ãîâîðÿ, äà, è äîâîëüíî ÷àñòî.

11.

Õîðîøî ëè Âû åãî çíàåòå? à) çíàåì äðóã äðóãà “íà ïàìÿòü”; á) íå çíàþ î íåì âñåãî, íî ïîêà åìó íè÷åãî íå óäàåòñÿ îò ìåíÿ ñêðûòü; â) ÿ íå ïåðåñòàþ óäèâëÿòüñÿ… ã) çíàþ âñå, ÷òî åãî êàñàåòñÿ.

12.

Èç ÷åòûðåõ âûñêàçûâàíèé âûáåðèòå òî, êîòîðîå ê Âàì íàèáîëåå ïîäõîäèò. à) ìîé ïàðòíåð ïîìîãàåò ìíå áûòü èíòåðåñíûì ÷åëîâåêîì; á) ìîé ïàðòíåð äàåò ìíå ïî÷óâñòâîâàòü, ÷òî ÿ íóæíà; â) ìîé ïàðòíåð ãîâîðèò ìíå, åñëè åìó ÷òî-òî âî ìíå íå íðàâèòñÿ; ã) ìîé ïàðòíåð ñòàðàåòñÿ èçáåãàòü

ïðèâû÷åê, êîòîðûå ìåíÿ ðàçäðàæàþò.

13.

Îí âîçâðàùàåòñÿ äîìîé ïîä óòðî – è ìîë÷èò. Êîêîé ñïîñîá ïîâåäåíèÿ â ïîäîáíîé ñèòóàöèè òèïè÷åí äëÿ Âàñ? à) ÿ æäó; á) ñîçäàþ ïðèÿòíóþ àòìîñôåðó, êîòîðàÿ âûçâàëà áû åãî íà îòêðîâåííîñòü; â) âåäó ñåáÿ íîðìàëüíî, êàê âñåãäà, íàäåÿñü, ÷òî îí ñàì âûñêàæåòñÿ”; ã) çàêàòûâàþ åìó ñöåíó.

14.

Êàê îí îöåíèâàåò ñâîè äàâíèå ñîþçû? à) ïëîõî, ïûòàÿñü ïîíÿòü, êàê ýòî ìîãëî ñëó÷èòñÿ; á) ÷óâñòâóþ, ÷òî îí âñå åùå îáèæåí; â) â ïðèíöèïå, ãîâîðèò î íèõ ñîâåðøåííî íîðìàëüíî; ã) âñïîìèíàåò î íèõ ñ óäîâîëüñòâèåì.

15.

Êàêîâî Âàøå îòíîøåíèå ê ïðåæíåìó ïîêëîííèêó? à) ÿ ïðîäîëæàþ ÷óâñòâîâàòü ñåáÿ åìó áëèçêîé; á) ñî ìíîãèìè ìîèìè ïàðòíåðàìè ÿ íàõîæóñü â îïðåäåëåííîì ñìûñëå â äðóæåñêèõ îòíîøåíèÿõ; â) ìû äåðæèìñÿ “íà äèñòàíöèè”, ïîêà âîîáùå íå èç÷åçíåì äðóã ó äðóãà èç âèäó; ã) ó ìåíÿ âñåãäà ñåðäöå ñòó÷èò ïðè ñëó÷àéíîé âñòðå÷å.

16.

×òî Âàñ áîëüøå âñåãî âîëíóåò, êîãäà Âû äóìàåòå î ñâîåì ìóæå èëè ïàðòíåðå? à) ÿ ãîðäà è ñ÷àñòëèâà òåì, ÷òî íàõîæóñü ðÿäîì ñ íèì; á) ÿ ÷óâñòâóþ, ÷òî î÷åíü åãî ëþáëþ, è ÿ âçâîëíîâàíà; â) ìîè ÷óâñòâà î÷åíü çàâèñÿò îò òîãî, êàê ìû â äàííûé ìîìåíò ïîíèìàåì äðóã äðóãà; ã) ÿ ñ÷èòàþ, ÷òî íà ìåíÿ î÷åíü õîðîøî äåéñòâóåò òîò ôàêò, ÷òî îí ìåíÿ ëþáèò.

3

119

»ëï À)

Ãîâîðÿ ñ îïðåäåëåííûì ïðåóâåëè÷åíèåì, Âû íå òîëüêî ïàðòíåðøà (ñïóòíèöà) ñâîåãî ìóæà (ëþáèìîãî), íî òàêæå è ïðåäñåäàòåëüíèöà êëóáà åãî ïîêëîííèö. Âàñ ñîåäèíÿåò ñ íèì ìíîãîå – íàïðèìåð, ñåðäå÷íîñòü, äîâåðèå, - íî íàèâàæíåéøèì äëÿ Âàñ ÿâëÿåòñÿ óâåðåííîñòü â òîì, ÷òî Âû åìó íóæíû. Âû îáîæàåòå åãî, à îí ñîâñåì ýòîìó íå ïðîòèâèòñÿ. è òàê Âû êóïàåòåñü â åãî áëåñêå, êîòîðûé âïðî÷åì, ñàìè ñòàðàòåëüíî óâåëè÷èâàåòå. Çà êàæäûì ìóæ÷èíîé, äîáèâøåìñÿ óñïåõà, ñòîèò, êàê ãîâîðÿò êàêàÿíèáóäü æåíùèíà. Âû ÿâëÿåòåñü õîðîøèì ïðèìåðàì, ïîäòâåðæäàþùèì ïðàâèëüíîñòü ýòîãî óòâåðæäåíèÿ. Âàì íèêîãäà íå ïðèøëî â ãîëîâó, ÷òîáû ñàìîé ñòàòü öåíòðîì âíèìàíèÿ, Âû ñòàðàåòåñü ïðåæäå âñåãî, ÷òîáû îí çàíÿë íàèáîëåå ïî÷åòíîå ìåñòî. À Âû, åñòåñòâåííî, ðÿäîì ñ íèì… Îäíàêî ïîñòàðàéòåñü íå çàáûâàòü îá îäíîì âàæíîì äåëå: â ïî-íàñòîÿùåìó ãàðìîíè÷íîì ñîþçå äîëæíî íàéòèñü ìåñòî è äëÿ êðèòèêè, è äàæå äëÿ íåîïàñíîãî îáìåíà ìíåíèÿìè.

Ïîäñ÷èòàéòå, êàêàÿ áóêâà ïîâòîðÿåòñÿ ÷àùå ñðåäè çà÷åðêíóòûõ. Ïîä ýòîé áóêâîé è èùèòå îòâåò íà äàííûé òåñò.

Â)

Òî, ÷òî âû íå åäèíû äóøîé è òåëîì, - ýòî íàâåðíÿêà. Ëèáî Âû ñêðûâàåòå ñâîè ïðîáëåìû â ãëóáèíå ñåðäöà, ëèáî ìó÷àåòå èìè äðóãèõ òàê, ÷òî îêðóæàþùèå óäèâëÿþòñÿ, êàê ýòè äâîå ìîãóò äðóã äðóãà âûòåðïåòü. Âû èñêàëè è íàøëè ïàðòíåðà, êîòîðûé Âàì ïîêàçàëñÿ ñàìîñòîÿòåëüíûì è âçðîñëûì. Òîëüêî ñ òàêèì ÷åëîâåêîì Âû ïðåäñòàâëÿëè ñåáå äàëüíåéøóþ æèçíü – ñ òåì, êòî íå ñòàðàåòñÿ “ïîäàâèòü”, íî è íå ñëèøêîì ïîäàòëèâ. Âû îáà âåäåòå íàñòîÿùóþ áîðüáó çà âëàñòü. Èç îïàñåíèÿ, ÷òî îí âûèãðàåò, Âû íå ïðîòÿíåòå åìó è êîí÷èêà ïàëüöà, à ÷òî òóò ãîâîðèòü î íàäåæíîé ðóêå. Êàæåòñÿ òî, ÷òî âàñ ñîåäèíÿåò, ýòî ñòðàõ íå ïðèâÿçàòüñÿ ñëèøêîì ñèëüíî. Âàøå îáùåå ñòðåìëåíèå íå çàâèñèò îò äðóãîãî, äåðæèò âàñ âìåñòå. Âàøà ýìîöèîíàëüíàÿ æèçíü, áûòü ìîæåò, èìåëà áû ìåíüøå ïðîáëåì, åñëè áû âðåìÿ îò âðåìåíè Âû äàâàëè ïîíÿòü, ÷òî íóæäàåòåñü â îõðàíå è îïåêå, õîòÿ áû ðàç ïîïðîñèëè ñîâåòà è ïîìîùè.

120

Á)

Îõîòíåå âñåãî Âû íå ðàññòàëèñü áû ñ íèì íè íà ñåêóíäó, êàê áóäòî áîèòåñü, ÷òî îí Âàñ áðîñèò. À íà ñàìîì äåëå âåðîÿòíîñòü, ÷òî îí ñîáåðåò ÷åìîäàíû è óéäåò, âîîáùå íå äîëæíà ïðèíèìàòüñÿ âî âíèìàíèå. Êàæåòñÿ, âåäü èìåííî ýòî èìåëî äëÿ Âàñ îñíîâíîå çíà÷åíèå ïðè âûáîðå äàííîãî, à íå äðóãîãî ïàðòíåðà. Áîëüøèíñòâî âîïðîñîâ êîòîðûå Âû ðåøàåòå, ýòî ðàçëè÷íûå õëîïîòû, çàáîòû, ïîìîùü îäíîãî äðóãîìó – êîðî÷å ãîâîðÿ, âçàèìîïîìîùü. Îäíàêî õîðîøî áû Âàì ïîíÿòü, ÷òî ïîäîáíîå âçàèìíîå “íÿíü÷àíèå” óíè÷òîæàåò â îòíîøåíèÿõ ñåêñ è ýðîòèêó. Ñîâñåì íåïëîõî áûëî áû äëÿ âàøåãî ñîþçà, ÷òîáû Âû íàó÷èëèñü èäòè è “ïî ñîáñòâåííîìó ïóòè” è ïîïðîáîâàëè áûòü õîòü íåìíîãî ýãîèñòêîé.

3

Ã)

Îòäàåòå ëè Âû ñåáå îò÷åò â òîì, ÷òî Âû ÿâëÿåòåñü øåôîì? Ïðè âñåõ îáñòîÿòåëüñòâàõ Âû ñòàðàåòåñü äåðæàòü â ðóêàx áðàçäû ïðàâëåíèÿ, îäíèì ñëîâîì - èãðàåòå “ïåðâóþ ñêðèïêó”, à îí ýòî ïðèíèìàåò.  ñôåðå ÷óâñòâ, Âû òàêæå êóäà áîëåå ëîâêè, ÷åì îí. Íåáîëüøîé ôëèðò ñ âàøåé ñòîðîíû – è îí îïÿòü ìÿãîê, êàê ìàñëî. È, êàæåòñÿ, èìåííî ýòî ïðèáëèçèëî Âàñ ê íåìó. Âû ïîäñîçíàòåëüíî ÷óâñòâóåòå åãî, ÷àñòî ñêðûâàåìûå, ïðèâÿçàííîñòè è âíóòðåííóþ íåóâåðåííîñòü. Âû õîòåëè áû èìåòü ñèëüíîãî ïàðòíåðà, ïîýòîìó ñòîëü ÷àñòî êðèòèêóåòå åãî ñëàáîñòè è îòñóñòâèå “ïðîáèâíîé ñèëû”.

Êáñ³·Çñ Êàæäûé ãîä ïî ñâîåìó íåïîâòîðèì è èìååò ñâîè óíèêàëüíûå èíöèäåíòû. Åñòü, êîíå÷íî, áîëåå çíà÷èìûå ãîäû, íàñûùåííûå ñîáûòèÿìè, ñïîêîéíûå è áóéíûå, ñëàäêèå è ãîðüêèå. Êàêèì áóäåò ãîä Áûêà? Êîíå÷íî ìíîãèå íå ëþáÿò óçíàâàòü âñå íàïåðåä, íî ïîìíèòå, ÷òî èíîãäà çíàíèÿ îáùèõ òåíäåíöèé ãîäà ìîæåò âî ìíîãîì ðàçüÿñíèòü ñèòóàöèþ è æèçíåííûé ïóòü.

Ãîðîñêîï

Ñ

5-oão ÿíâàðÿ Þïèòåð-ïëàíåòà ñ÷àñòüÿ áóäåò ïðîõîäèòü ïî çíàêó Âîäîëåÿ. Ñ÷àñòëèâ÷èêàìè ãîäà ÿâëÿþòñÿ Âîäîëåè. Äëÿ íèõ áóäóò ïðèãîòîâëåíû âñå óñëîâèÿ äëÿ ïðèîáðåòåíèÿ óäà÷è.

2009 ãîä íå îáåùàåò áûòü ïðîñòûì. Ìíîãèå àñòðîëîãè ïðîãíîçèðóþò òðóäíîñòè ñ ôèíàíñàìè, êîòîðûå óæå íà÷àëèñü â 2008-îì. Ìèðîâîé ýêîíîìè÷åñêèé êðèçèñ íåãàòèâíî ñêàæåòñÿ ïî÷òè íà âñåõ ñòðàíàõ. Îáùåñòâî áóäåò çàâèñåòü îò ñâîåé ïîëèòè÷åñêîé ýëèòû, áóäåò óæåñòî÷åíà ãîñóäàðñòâåííàÿ ðåãóëèðîâêà.  òå÷åíèè âñåãî ãîäà áóäóò àêòóàëüíû âîïðîñû âîéíû è ìèðà. Íåñìîòðÿ íà ýòî â ýòîò ãîä îòêðîþòñÿ òàëàíòû ìíîãèõ ëþäåé áëàãîäàðÿ õîðîøåìó âçàèìîâëèÿíèþ Íåïòóíà è Þïèòåðà. Åñëè âû â äåòñòâå ðèñîâàëè, èãðàëè íà èíñòðóìåíòå, ìå÷òàëè ñòàòü àêòðèñîé, òî èìåííî ýòîò ãîä Âàø ãîä! Âû ñìîæåòå îñóùåñòâèòü ñâîè èäåè è ìå÷òû, èëè õîòÿ áû âåðíåòåñü ê ðàíåå çàáðîøåííûì óâëå÷åíèÿì. Ýòî âåñüìà ïîëîæèòåëüíàÿ òåíäåíöèÿ, âåäü ïñèõîëîãè ñ÷èòàþò, ÷òî íàëè÷èå èíòåðåñíîãî õîááè áëàãîïðèÿòíî âëèÿåò íà çäîðîâüå òåëà è äóøè. Àñòðîëîãè îæèäàþò ãëîáàëüíûõ èçìåíåíèé â ñôåðå íàóêè è òåõíèêè, æäóò âåëèêèõ èçîáðåòåíèé, êîòîðûå èçìåíÿò ìèð.

122

3

2009

Êàê áûëî âûøå ñêàçàíî, ãîä Áûêà ñóëèò íàïðÿæåííûå ìîìåíòû â ñôåðå âîéíû è ìèðà, áóäåò àêöåíòèðîâàòü áîðüáà çà âëàñòü è àâòîðèòåò, è, êîíå÷íî, ðàñïðåäåëåíèå çåìåëüíûõ ðåñóðñîâ. Èòàê, íàñ æäóò äåéñòâèòåëüíî ýêñòðàîðäèíàðíûå ñîáûòèÿ, ÷òî äîñòàòî÷íî òî÷íî ðàñïðåäåëÿþò ãîäîâûå ãîðîñêîïû æåëòîãî Áûêà. Òåì íå ìåíåå ãîä Áûêà åùå íå ñòàíåò òåì îêîí÷àòåëüíûì ïîâîðîòíûì ìîìåíòîì â èñòîðèè. Ýòî ñêîðåå ïîäãîòîâèòåëüíûé ïåðèîä, â òå÷åíèè êîòîðîãî îêðóæàþùèé ìèð áóäåò ãîòîâèòüñÿ ê òîìó ÷àñó, êîãäà âñå ïðåîáðàçèòñÿ è íà÷íåòñÿ ñòðåìèòåëüíûé âèòîê èñòîðèè. Îïðåäåëåííûå ïðîöåññû ãîäà Êðûñû ïîëó÷àò ïðîäîëæåíèå, íî â íîâîì êà÷åñòâå. Òàê, íàïðèìåð, áëàãîäàðÿ óïîðíîìó òðóäó, ê êîòîðîìó ðàñïîëîãàåò ãîä òðóäîëþáèâîãî æåëòî-êîðè÷íåâîãî Áûêà, íåñìîòðÿ íà âñå ïðîáëåìû, íàø ìèð óïîðíî ïðåîáðàçèòñÿ. Ó íàñ áóäóò øàíñû èñïðàâèòü íàøè îøèáêè è ïîïðîáîâàòü ñîõðàíèòü äîñòèãíóòîå ñ÷àñòüå. Ñ÷àñòüå íå îáîéäåò íè îäíîãî.  öåëîì ãîä Áûêà íàèáîëåå àêòèâíûé äëÿ êàðüåðíîãî ðîñòà, à òàêæå ïîâûøåíèÿ ñîöèàëüíîãî ñòàòóñà. Ïîýòîìó ñëåäóåò ìàêñèìàëüíî èñïîëüçîâàòü ñâîé ëè÷íûé ïîòåíöèàë äëÿ äîñòèæåíèÿ æåëàåìûõ ðåçóëüòàòîâ è âûñîò. 26 ÿíâàðÿ 2009

áóäåò ñîëíå÷íîå çàòìåíèå, êîòîðîå ïðèíåñåò îáùåñòâåííûå íåóäà÷è.  òàêèå äíè àñòðîëîãè ñîâåòóþò íå ïðèíèìàòü âàæíûõ ðåøåíèé.  ñôåðå ìîäû ãîä êîðè÷íåãî-æåëòîãî Áûêà ñóëèò èçìåíåíèÿ â öâåòàõ, ìîäíèöàì ñîâåòóþò íîñèòü êîðè÷íåâûå, ïóðïóðíûå, ãîð÷è÷íûå, ôèîëåòîâûå, ñåðûå, çîëîòûå è, êîíå÷íî æå æåëòûå öâåòà.  ìîäå âñå íàòóðàëüíîå è èç íàòóðàëüíûõ ìàòåðèàëîâ – êîæà, øåëê, ìåõà, õëîïîê. Íîñèòü íàäî òîëüêî äðàãîöåííîå è êðàñèâîå, èçäåëèÿ èç çîëîòà, ñåðåáðà, ïëàòèíû, êàìíè æåëòûõ îòòåíêîâ. Íîâûé ãîä âñòðå÷àéòå â ïåñòðîé îäåæäå â òîíàõ áóäóùåãî ãîäà, íà ïðàçäíè÷íîì ñòîëå ëó÷øå ñòàâèòü ðàñòèòåëüíóþ ïèùó, ñàëàòû, çåëåíü, îâîùè, ôðóêòû – âñå ïîëåçíîå. Ñ ìÿñîì áóäüòå îñòîðîæíû, îñîáåííî ñ ãîâÿäèíîé. Íàøà ðåäàêöèÿ æåëàåò âàì óäà÷è è óñïåõîâ â ýòîì íîâîì ãîäó.

Îâåí: Ñëàæåííàÿ ðàáîòà â êîëåêòèâå, äîñòèæåíèå âçîèìîïîíèìàíèÿ ñî ñâîèìè ñîðàòíèêàìè è ñîòðóäíèêàìè ïîìîãóò Îâíàì äîáèòüñÿ óñïåõîâ â

ÐáñáëÏáå 2009 ãîäó. Âàñ æäåò ãîä îñóùåñòâëåíèÿ ïëàíîâ, ìå÷òàíèé è íàäåæä.

Òåëåö: Âàñ æäåò ïèê ñîöèàëüíûõ óñïåõîâ è ðàçâèòèå êàðüåðíîãî ðîñòà. Íåêîòîðûì ïðåäñòîèò èçìåíèòü ïðîôåññèþ èëè çàíÿòü íîâóþ äîëæíîñòü. Êîãî-òî æäåò èçìåíåíèå ñîöèàëüíîãî ñòàòóñà, íàïðèìåð ïîñëå âñòóïëåíèÿ â áðàê. À ñàìûå óïîðíûå è òðóäîëþáèâûå äîñòèãíóò ñâîèõ öåëåé.

Áëèçíåöû: Ãîä Áûêà äëÿ âàñ ãîä ïóòåøåñòâèé è óëûáîê. Âñå ñîáûòèÿ, êîòîðûå áóäóò ïðîèñõîäèòü â òå÷åíèè ãîäà ðàñøèðÿò âàøå ìèðîâîççðåíèå. Ó âàñ âîçðàñòåò äóõîâíîñòü è âû ñòàíåòå ïîäõîäèòü ê íåêîòîðûì âîïðîñàì ïî-ôèëîñîâñêè.

Ðàê: Ðàêîâ îæèäàþò áîëüøèå èçìåíåíèÿ. Âû ãîòîâû ìåíÿòüñÿ? Èçìåíåíèÿ áóäóò áîëåçíåííûìè. Ìîáèëèçèðóéòå âñå âàøè ðåñóðñû è ñèëû íà ïðåîäîëåíèå æèçíåííûõ íåóäà÷ è òðóäíîñòåé.

Ëüâû: Äëÿ ëüâà áîëüøàÿ ÷àñòü ãîäà áóäåò çàíÿòà ïðîáëåìàìè ñâÿçàííûìè

ñ ëè÷íîé æèçíüþ. Áóäåòå ðåãóëèðîâàòü ñâîþ ëè÷íóþ æèçíü. Æåíàòûå è çàìóæíèå áóäóò ïîìîãàòü ïàðòíåðó äîñòèãàòü óñïåõîâ. Âîçìîæíà òàêæå îáðàòíàÿ ñèòóàöèÿ, êîãäà èìåííî ñ ïîìîùüþ ïàðòíåðîâ è ÷åðåç íèõ Âû áóäåòå ïîëó÷àòü “ïîäàðêè” ñóäüáû. Ìíîãèå îäèíîêèå Ëüâû çàêëþ÷àò áð àê ñî ñâîåé ïîëîâèíêîé.

Äåâà: Ãîä óïîðíîé è ïëîäîòâîðíîé ðàáîòû îæèäàåò Äåâ. Íè÷òî íå ñâàëèòñÿ ñ íåáà ïðîñòî òàê! Èìåéòå â âèäó, ÷òî òîëüêî ñàìîîòâåðæåííûé è êðîïîòëèâûé òðóä ñäåëàåò Âàñ ñ÷àñòëèâûìè è óñïåøíûìè â 2009 ãîäó. Âàì íåîáõîäèìî çàáîòèòüñÿ î ñâîåì çäîðîâüå è áåðå÷ü ñåáÿ – óäåëÿÿ âíèìàíèå ñâîåìó ôèçè÷åñêîìó ñîñòîÿíèþ.

Âåñû: Âàñ æäåò ãîä ïîïóëÿðíîñòè, ëþáâè è ðàçâëå÷åíèé! Âû òàêæå ìîæåòå íàéòè íîâîå õîááè, óâëå÷åíèå, ïîñâÿòèòü òâîð÷åñêîé ðåàëèçàöèè. Âàñ áóäóò ðàäîâàòü äåòè, áóäåòå ñ óäîâîëüñòâèåì ðàçâèâàòü èõ ñïîñîáíîñòè è òàëàíòû. À êòî-òî èç Âàñ âïëîòíóþ ïîäîéäåò ê âîïðîñó ðàñøèðåíèÿ ñåìüè.

Ñêîðïèîí: Ýòî áóäåò ãîä ñåìüè, ñîçäàíèÿ íîâûõ è ñîáëþäåíèÿ ñòàðûõ òðàäèöèé. Õîðîøî äåëàòü ðåìîíòû è âñÿ÷åñêèå óëó÷øåíèÿ æèëèùíûõ óñëîâèé. À ëþáîâü è âíèìàíèå, êîòîðîå Âû ïîäàðèòå áëèçêèì, â áóäóùåì âîçäàäóòñÿ Âàì.

Ñòðåëåö: Äâèæåíèå, îáùåíèå, ïåðñïåêòèâû, âîò ÷òî æäóò ìíîãîóâàæàåìîãî Ñòðåëüöà. Âàçìîæíî Âû áóäåòå ÷åìó-òî ó÷èòüñÿ. À òàêæå íå çàáûâéòå, ÷òî âàøåãî âðåìåíè è âíèìàíèÿ æäóò âàøè ðîäñòâåííèêè è äðóçüÿ.

Êîçåðîã: Âàñ æäóò ìàòåðèàëüíûå óñïåõè è ïîâûøåíèå óðîâíÿ æèçíè, à òàêæå çàêðåïëåíèå ñâîèõ ïîçèöèé è ïîâûøåíèå çíà÷èìîñòè â ãëàçàõ îêðóæàþùèõ, îáðåòåíèå óâåðåííîñòè è âíóòðåííåé ñèëû.

Âîäîëåé: Èòàê, ïîäâîäÿ èòîãè ìîæíî ñìåëî ñêàçàòü, ÷òî ôàâîðèòàìè ÿâëÿþòñÿ Âîäîëåè. Èìåííî â âàøè äâåðè ïîñòó÷èòñÿ ôîðòóíà, ñîçäàâàÿ áëàãîïðèÿòíûå âîçìîæíîñòè äëÿ ëè÷íîñòíîé è ïðîôåññèîíàëüíîé ðåàëèçàöèè, èñïîëíåíèÿ æåëàíèé è áîëüøèõ ñâåðøåíèé.

Ðûáû: Âàñ æäåò ñòðåìëåíèå ê ãàðìîíèè. Âû ïîñòèãíåòå ñâîåãî âíóòðåííîãî “ß”.  öåëîì ãîä áóäåò óäà÷íûì è ïðîäóêòèâíûì. Âàñ æäóò ìàññà ïîáåä è äîñòèæåíèé, êîòîðûå áóäóò ïðîäîëæàòüñÿ è â ñëåäóþùåì ãîäó!

3

123