2 minute read
Uit de Beeldbank
Het was zonnig weer op 25 juni 1897. Amateur-fotograaf Gerrit Wispelwey moet in Zwolle op de Sassenpoort hebben gestaan om dit beeld te kunnen maken. Toen het glasnegatief met deze foto meer dan 110 jaar later verscheen op het computerscherm van restaurator Peter van der Most zag hij een vlekje, zo groot als een speldenknop. Toen hij verder inzoomde, zag hij dat het geen vlekje was, maar een persoon. Een vrouw met een mutsje op. Ze kijkt uit het raam, schuin naar beneden, naar de mensen die wandelen op straat. Ze is er zich niet van bewust dat ze wordt gefotografeerd. Misschien is dit wel de enige foto die van haar is genomen. Het pand, tegenwoordig Sassenstraat 39-I, staat er nog steeds, op de hoek met de Schoutenstraat. De pui is in het begin van de twintigste eeuw aangepast, de luiken zijn verdwenen, maar de rest is nog duidelijk te herkennen. Het Adresboek van de Gemeente Zwolle, met per straat de namen en beroepen van de bewoners, laat zien dat het toenmalige nummer G 244 werd bewoond door gemeente-ontvanger J.W. Bierens de Haan; duidelijk niet de persoon op de foto. Is het beeld nog verder scherp te stellen, maar dan in woorden? Is te achterhalen wie deze vrouw was? Woonde ze in het huis? Was ze op bezoek? Of was ze misschien de dienstbode? Ook het Bevolkingsregister geeft geen definitief antwoord; er staat geen naam vermeld van een inwonende huishoudster. Wel was op hetzelfde adres een vrouwentehuis gevestigd, met de ingang aan de Schoutenstraat, op naam van de weduwe A. van Straten-Schuurman. Is zij de gefotografeerde vrouw? Ook daarover bestaat geen zekerheid. Het Dienstbodenregister van de gemeente Zwolle is geordend op naam, maar van de gefotografeerde persoon is geen naam bekend. Het uitpluizen van dit register is vrijwel ombegonnen werk, zoeken naar een speld in een hooiberg en het is bovendien niet eens zeker of zij wel dienstbode is. De naam van de vrouw blijft voorlopig dus onbekend, maar het vlekje is gerestaureerd en een mens geworden.
De foto is afkomstig uit de collectie van duizend glasnegatieven die in het voorjaar van 2009 door de familie Wispelwey werden geschonken aan het Historisch Centrum Overijssel. De afbeeldingen zijn gemaakt door G.J. Wispelwey, sinds 1851 fabrikant van gietijzeren en metalen gebruiksvoorwerpen en in zijn tijd een van de grootste werkgevers in Zwolle. Zijn foto’s geven een gedetailleerd beeld van de stad rond 1900. De glasnegatieven worden momenteel schoongemaakt, verpakt, gedigitaliseerd en beschreven en zijn binnenkort te zien via de Beeldbank van het HCO. Wie weet, kan ooit nog eens de naam van de onbekende vrouw die is te zien op negatiefnummer 147 van de Collectie Wispelwey worden toegevoegd aan de beschrijving. ■
