In dit nummer

Beatle John Lennon en zijn kersverse bruid Yoko Ono verbleven in maart 1969 tijdens hun zevendaagse ‘bed-in-for-peace’ in kamer 902 van het Amsterdamse Hilton Hotel. Zij hadden aan hun sponde al een hele horde journalisten, fotografen, artiesten en andere gelukkigen op audiëntie gehad, toen zij op de televisie een Nederlandse popgroep voorbij zagen komen met een opvallend close harmony geluid. Die band zouden ze wel aan hun bed willen hebben! De groep bleek onder contract te staan bij Bovema, de Nederlandse tak van platenmaatschappij EMI van de Beatles. Een ontmoeting was dus snel geregeld en zo kon het gebeuren, dat Ely van Tongeren uit Enschede zich op een middag in maart 1969 met zijn groep The Buffoons rond het bed schaarde van John & Yoko.

The Buffoons: close harmony zonder harmonie

Vijf van de zes Enschedese jongemannen zongen a capella de Engelse versie van het ‘gierenlied’ uit de Disneyfilm Junglebook. Niet geheel toevallig, want juist in die tijd namen The Buffoons dit lied op voor een Nederlands gesproken versie van de film. Lennon was onder de indruk van de loepzuivere, meerstemmige vocalen van de groep. Hij zong een stukje mee en vroeg of ze het nog een keer wilden doen, zodat hij een opname kon maken. Met een voor die tijd zeer geavanceerd memorecordertje legde Lennon de unieke uitvoering vast. Zo werden The Buffoons deelgenoot van een historisch moment in de internationale popgeschiedenis. Ely van Tongeren, toen nog Eilert geheten, die met zijn broer Gerard aan de wieg had gestaan van de Enschedese formatie, was zich terdege bewust van het mogelijke belang van die provisorische opname. Op dat moment haperde hun ‘hitmachine’ enigszins, na de vliegende start in 1967 met top Tien-noteringen als Tomorrow is another day en It’s the end. Wie weet, dacht hij, kan wereldster Lennon met deze ‘bootleg’ het beslissende duwtje geven voor een internationale doorbraak van The Buffoons.

Bergafwaarts

Ruim 42 jaar later verzucht Ely van Tongeren (67) thuis, in de Enschedese wijk Wesselerbrink: ‘Ik wou dat ik dat bandje met die opname van Lennon had…’ Hij heeft geen idee wat de in 1980 vermoorde Beatle ermee heeft gedaan. Zeker is wel, dat de opname niet heeft geleid tot de zo gewenste internationale doorbraak van The Buffoons. Zelfs nationaal ging het na die kortstondige publiciteitsgolf rond de gedenkwaardige

sessie aan het bed van John & Yoko langzaam maar zeker bergafwaarts met de Enschedese formatie. The Buffoons wilden na hun zoetgevooisde en bij een breed publiek lekker in het gehoor liggende close harmony wel eens muziek maken die ze zelf écht mooi vonden. Maar daardoor haakte het grote publiek langzaam aan af. Nummers in de stijl van bijvoorbeeld The Little River Band ondervonden weliswaar veel waardering onder de betere collega-popmuzikanten, maar de hitlijsten werden er niet langer mee bestormd. Nog even was er sprake van een korte opleving toen de groep, op aanraden van de populaire Veronica-dj en songtekstschrijver Will Luikinga, toch weer koos voor een meer commerciële aanpak. In 1973 bereikten The Buffoons, waarvan op dat moment van de oorspronkelijke bezetting alleen nog de gebroerders Van Tongeren en zanger Hilco (ook wel Hylke genaamd) ter Heide over waren, nog een nummer 3-notering met de Ritchie Valens-cover My girl Donna. En ook de singles Arizona en Let it be me haalden nog net de Top 20, maar daarna was het definitief gedaan met de hits. In 1979, tien jaar na de sessie met John & Yoko, werd de groep opgeheven. ‘Geen hits, geen werk’, stelt Ely van Tongeren achteraf nuchter vast. Wel was er voor hem en een aantal andere ‘jongens van The Buffoons’ in de jaren tachtig volop werk in de betere bruiloft- en partijenbands als Feeling en Albatros.

Fotokopie

Anno 2010 rest Van Tongeren nauwelijks nog enig tastbaar bewijs van die historische middag in het Amsterdamse Hilton. Hij heeft alleen nog een verbleekte fotokopie van de foto van hem en zijn muzikale maten bij het bed van John & Yoko. Zijn broer Gerard moet de originele foto volgens hem nog ergens hebben, maar die kan hem nergens terugvinden. Ely haalt berustend zijn schouders op. Gerard werd in 2003 getroffen door een zware hersenbloeding. Ze waren toen net begonnen aan een ‘Golden Classics’ theatertour met een revivalband onder hun originele naam The Buffoons. Ze traden op door het hele land en maakten ook cd’s voor de verkoop op ‘goud-van-oud’-avonden en bruiloften. In 1990 hadden de broers al een doorstart gemaakt als The New Buffoons. De alsmaar wisselende bezettingen, grote en kleine conflicten en het uitblijven van succes zorgden echter voor een onderhuids smeulende onvrede, die elk moment tot uitbarsting leek te zullen komen. Hoewel zwaar aangeslagen door de hersenbloeding van zijn broer Gerard wist Ely het voortbestaan van The Buffoons nog enige tijd te rekken, maar alle spanningen en strubbelingen eisten in april 2005 ook bij hem zijn tol: hij kreeg een hartinfarct. In tegenstelling tot zijn broer krabbelde hij weer overeind en probeerde hij in 2006 voor de derde keer de groep nieuw leven in te blazen. Nu met de oud-leden Jack van Rossum, Boy Brostowsky en Don Biesbroek, aangevuld met Henk Jager en Fokke Openty. De reanimatiepoging duurde maar kort. Een jaar later al verliet Jack van Rossum de band en besloot de moegestreden Ely van Tongeren er de stekker uit te trekken. Deze kopie was niet gelukt.

‘Die neppers…’

Hoewel The Buffoons in 2007 definitief werden opgeheven, bleef er in Twente en omstreken een band met die naam optreden en ook cd’s met oude hits op de markt brengen. Teleurgestelde fans meldden zich bij Van Tongeren en zijn vrouw Maria met aan duidelijkheid niets te wensen overlatende klachten: ‘Het lijkt er helemaal niet op, dit zijn de originele Buffoons helemaal niet … heb ik daar mijn geld aan uitgegeven … die neppers.’ Het noopte Maria van Tongeren op ‘de officiële website van de originele Buffoons’ de fans te waarschuwen voor deze namaak. Hoe de echte Buffoons klonken, was nog eenmaal te horen toen Ely eind 2008 met de originele leden Maarten Assink en Hilco ter Heide, voor deze gelegenheid aangevuld met Bo Moelker, tot ieders verrassing opeens een optreden verzorgde in het nieuwe Nationaal Muziekkwartier in Enschede. Het gebeurde ter gelegenheid van de presentatie van het boek Enschede, de mensen, de stad. In dat boek fungeert ook Gerard van Tongeren met zijn herinneringen aan het toenmalige hotel-dancing Modern, waar het voor The Buffoons allemaal begon. Ironisch genoeg bevat het korte interview in dit boek ook een tragi-komische ankedote over nóg een gemiste internationale doorbraak. In 1968, een jaar voor de sessie met John & Yoko, vond manager Gerard Grotenhuis, tevens eigenaar van Modern, dat The Buffoons na hun nationale hits maar eens klaar moesten zijn voor het buitenland. Hij vloog naar Londen en wist door te dringen tot Brian Epstein, manager van de Beatles, die hij een demo van The Buffoons overhandigde. Epstein reageerde enthousiast. Ely van Tongeren: ‘Veertien dagen later hadden we in Modern een bookingmanager op het balkon om naar ons te luisteren.’ Ook deze Colin Johnson was enthousiast. Hij stelde de Enschedese band een platencontract in het vooruitzicht als ze naar Londen zouden komen. Er werd een optreden geregeld in het Londense Palladium, in het voorprogramma van Tom Jones. De wereld leek open te liggen voor de zes jongens uit Enschede. De zegetocht eindigde echter in de haven van Oostende. De door manager Grotenhuis besproken veerboot bleek al vertrokken. Toen het Twentse gezelschap uiteindelijk veel te laat in Londen arriveerde, was het concert van Tom Jones allang voorbij. En daarmee ook de kans op een internationale carrière. Gerard van Tongeren daarover in het boek: ‘Daar sta je dan. Op het station kwamen we nog wel Hank Marvin tegen, de gitarist van Cliff Richard and The Shadows. Dat was wel leuk, maar ja, we baalden natuurlijk allemaal verschrikkelijk.’

Onder: een ‘uitdeelfoto’ uit de jaren 1967-1968.

Geheel onder: vlak voor een tv-optreden, begin jaren zeventig.

Warme herinneringen

Ondanks de ‘dure misser’ van hun toenmalige manager Grotenhuis bewaren de gebroeders Van Tongeren warme herinneringen aan Modern. Voor The Buffoons was dat immers de plek waar het midden jaren zestig allemaal begon. Net als voor andere Enschedese bandjes als The Honest Men, The Rabbits en The Hun. Gerard Grotenhuis, die in 1957 op zeventienjarige leeftijd na het vroegtijdig overlijden van zijn vader in het horeca-bedrijf was gekomen, had van het keurige hotel annex dansgelegenheid een ware poptempel

Boven: een ‘uitdeelfoto’ in de kleding tijdens de optredens in het programma ‘Toi,toi, toi’ bij Ted de Braak. The Buffoons werden ingehuurd voor verschillende shows met iedere keer een andere band als invalshoek. Zo speelden ze nummers van The Beach Boys, The Everly Brothers en...: The Buffoons. Van links naar rechts staand: Don Biesbroek, Gerard van Tongeren, Skip van Rooy, Ely van Tongeren. Zittend: Maarten Assink en Hilco ter Heide.

Rechts: Ely (11) en Gerard (14) van Tongeren als De Tongo’s.

Onder: The Buffoons en The Beach Boys in 1968 in een kleedkamer in de Rai in Amsterdam. gemaakt. Niet alleen regionale bandjes traden er op. Grotenhuis runde namelijk een eigen theaterbureau en wist met on-Twentse voortvarendheid ook grote internationale popgroepen als Bill Haley and the Comets, The Fortunes, The Spencer Davis Groep, Dave Dee Dozy Beaky Mick and Tich en The Hepstars (de voorloper van Abba) naar Enschede te lokken. Ely van Tongeren over die tijd: ‘Ze hebben het nu wel over Volendam, waar zoveel popgroepen en zangers vandaan komen, maar dat had je in de jaren zestig in Enschede. Het stikte echt van de bandjes toen.’ Tot die bandjes behoorden ook The White Rockets, met de broers Ely en Gerard van Tongeren en zanger Hylke ter Heide. Nadat ze een talentenjacht hadden gewonnen mochten ze een plaatje opnemen met twee nummers: De Pindakaas Twist en de Wilhelm Tell Twist. Al snel was het rock’n roll-bandje wereldberoemd in Enschede en ook over de grens maakten ‘Die Weissen Raketen’ furore. Toen de jongens op een gegeven moment een groep hoorden die driestemmig zong, was het voor hen meteen duidelijk: dat is wat voor ons! Ely van Tongeren:‘Ik weet nog dat we toen alles te pakken probeerden te krijgen van groepen als The Beach Boys, die we na gingen spelen en zingen. Bij een ander repertoire hoorde natuurlijk ook een ander imago. En een andere naam. Hylke ter Heide kwam met “buffoon”, dat woord had hij gevonden toen hij een keer in een Engels woordenboek zat te bladeren. Het betekent zoiets als “nar”, “grappenverteller” of “potsenmaker” en dat sprak ons wel aan.’ In 1967 bestormden The Buffoons de Nederlandse hitparade met Tomorrow is another day/ My World fell down, twee nummers op een ‘dubbele A-kant’ van The Ivy League uit Engeland. Een nieuwe carrière, die veel ups and downs zou brengen, was begonnen.

Terug naar de eenvoud

Ely van Tongeren is helemaal klaar met The Buffoons, vertelt hij in juni 2010. Bladerend in een fotoalbum valt zijn oog op een foto van hemzelf en zijn broer Gerard als piepjonge rockers met een vetkuif. Vertederd: ‘We hadden toen een duo, De Tongo’s. Zo is het eigenlijk begonnen. Onze oudste zus had een gitaar, waar Gerard ook op begon te spelen. Op een gegeven moment kochten we er een ukelele bij, waar ik op speelde.’ Naar die eenvoud en dat plezier wil Ely van Tongeren graag terug. En dat gaat ook gebeuren. Met zijn vrouw Maria vormt hij inmiddels het duo Marely, een samentrekking van hun beider voornamen. Het voelt als een nieuwe lente. Ze zijn druk aan het repeteren voor een eerste officiële optreden in de herfst. ■

Geheel onder: november 2008 tijdens een optreden in het Nationaal Muziekkwartier in Enschede ter gelegenheid van de presentatie van het boek Enschede, de mensen, de stad. Van links naar rechts: Bo Moelker, Ely van Tongeren, Maarten Assink en Hilco ter Heide.

Onder: in 1967 tijdens een optreden in Hotel Modern in Enschede.

My World fell down / Tomorrow is another day

Als eerste plaat in de discografie van The Buffoons staat een single met een dubbele A-kant vermeld. My world fell down / Tomorow is another day stond vanaf 14 oktober 1967 twaalf weken in de Top 40 en had als hoogste notering de achtste plaats.‘Wie voor de eerste keer een live-optreden van The Buffoons meemaakt’, aldus de door ‘K.H.’ geschreven hoestekst, ‘zal zijn oren nauwelijks kunnen geloven. De zo volkomen eigen sound en de voortreffelijke zang, uitgevoerd in een haast onvoorstelbaar goed afgewerkte close harmony, doet zelfs de meest verwende pop-music-man volkomen verbaasd staan. Anderhalf jaar lang werden The Buffoons buiten praktisch elke vorm van publiciteit gehouden. Anderhalf jaar lang hebben ze dag in dag uit gewerkt aan de samenstelling van hun repertoire, dat nu ook praktisch onbeperkt is. Deze groep uit Enschede bestaat uit zes man, waarvan er vijf zingen. Leider is de basgitarist Bob Luiten, die bekend staat als een voortreffelijke musicus en over een diepe, warme basstem beschikt. Gerard van Tongeren is één van de twee leadzangers; de andere is Hylke ter Heide, die bovendien de teksten voor de groep schrijft. De drummer Maarten Assink is de benjamin van het gezelschap. Hij heeft muziek gestudeerd en beschikt niet alleen over een uitstekende “drive”, maar ook over een direkte, bijna agressieve attaque, die eigenlijk helemaal niet past bij zijn goedmoedige uiterlijk. Slaggitarist is Eilert van Tongeren. De enige niet-zanger, maar voor The Buffoons van eminent belang, is de organist Bjinse de Groot. The Buffoons worden beslist op de plaat en op de bühne dé topgroep van Nederland. Luister maar naar “My World fell down “ / “Tomorrow is another day”…, the day of THE BUFFOONS!’ Die woorden werden waarheid, vooral dankzij de hoge kopstem van Ely van Tongeren, die de ‘sound’ van The Buffoons maakte.