Vanuit Staphorst naar de Top 2000

Vanuit Staphorst naar de

Kees Toering werd geboren in de Kop van Overijssel, aan de boorden van de Belterwiede, bracht zijn lagere schooltijd door in Meppel en woonde tot zijn zeventiende in Staphorst. Hij studeerde als historicus af in Groningen en is sinds 1996 werkzaam in Hilversum als zendermanager van Radio 2. Volgens hem bestaat zijn DNA-structuur voor een groot deel uit popmuziek. Hij heeft nog steeds een meer dan gemiddelde binding met Overijssel. In zekere zin werd daar, op een jongenskamer aan de Ebbinge Wubbenlaan in Staphorst, ook de basis gelegd voor de door hem bedachte en al meer dan een decennium lang uiterst succesvolle Top 2000. Op Radio 5 introduceerde hij ‘Radio Nostalgia’ een combinatie van geschiedenis en muziek met items als de ‘Top 250 van de jaren 50’, de ‘Week van de jaren 60’ of de ‘Evergreen Top 1000’.

In de voormalige cafetaria van ‘Geertie Witte’ aan de Oude Rijksweg in Staphorst kan ook anno 2010 worden gegeten en gedronken, naar muziek worden geluisterd en, net als toen, voetbal worden gekeken.

Rechts: Staphorst in de jaren zestig.

Je zou zeggen dat Staphorst voor een jonge muziekfanaat niet bepaald de ‘place to be’ was.

‘Dat viel eigenlijk reuze mee. Natuurlijk, platenzaken, jukeboxen en popconcerten waren er niet en bladen als Muziek Express en Hitweek lagen niet in de schappen van die ene boekhandel die het dorp rijk was. Je had er wel Hotel Waanders aan de snelweg en Cafetaria Dunnink, beter bekend als Geertie Witte, aan de Oude Rijksweg. In die cafetaria had je overigens wel een jukebox, maar Staphorst was zeker niet het mekka van de popmuziek. Wat nu ook weer niet betekende dat je er helemaal van verstoken hoefde te blijven. Ik ben er in feite mee opgevoed en opgegroeid. Van kind af aan speelde de popmuziek een belangrijke rol in mijn leven. Eerst vooral aangedragen door Radio Luxemburg en mijn oudere zus, die gek was van Cliff Richard en Dusty Springfield en later van The Beatles; daarna door Radio Veronica en door mijn ook hevig in popmuziek geïnteresseerde vrienden van de HBS in Meppel. En: ik had me aangemeld bij Het Luisterkorps!’

De muziek kwam dus toch wel naar je toe.

‘Zo kun je het zeggen. “Music was my first love” en die liefde bloeide hevig op in Staphorst, samen met het voetbal trouwens, en op de HBS. We waren er allemaal enorm mee bezig, Gerrit, Henk, Jan, Klaas, Mario, Rein, Roel, Wim en al die andere liefhebbers. De popmuziek kwam ook binnen via de singles en lp’s op mijn kamer in het ouderlijk huis of bij vrienden thuis. Een kleine transistor radio onder het kussen en, veel belangijker, een draaitafel, een versterker en twee zelfgebouwde speakers. Natuurlijk alles van The Beatles en The Stones, ik vond ze allebei geweldig, maar ook The Best of The Kinks en Highway 61 Revisited, de prachtplaat van Bob Dylan die ik kreeg van mijn broers verloofde. De versterker voluit, met een namaakgitaar voor de spiegel en maar denken dat je Eric Clapton in hoogst eigen persoon was.’

Het Luisterkorps

In de jaren zestig riep het tijdschrift Hitweek ‘Het Luisterkorps’ in het leven. Liefhebbers van ‘de betere popmuziek’ werden opgeroepen om bij elkaar thuis muziek te gaan luisteren. Ook Kees Toering werd lid van Het Luisterkorps. ‘Je zat soms dus een middag of avond met de meest vreemde types op je kamer. Maar het mooie van het systeem was, dat die types vaak hun eigen lp’s meenamen, waardoor je bekend raakte met muziek waarover je wel al iets had gelezen, maar die je nog niet had gehoord. Een fantastisch systeem eigenlijk, want zelf lp’s kopen was een dure hobby; 18.90 of 19,90 gulden herinner ik me. Wat een fantastisch systeem eigenlijk, zowel in muzikaal als in sociaal opzicht. Communities avant-la-lettre! De Top 2000 is in feite ook een grote muziek-community geworden, want er wordt heel veel in groepsverband naar geluisterd, in het gezin, met buren, met vrienden …’ Ook die cirkel is weer rond.

Om welke muziek draaide het voor jou?

‘Alle genres kwamen langs. De Top 40-hits, Neder- en Britse beat, west coast, hardrock, underground, countryrock, blanke blues en Engelse folkmusic. Q65, Cuby and the Blizzards natuurlijk, The Who, Black Sabbath, Grateful Dead, The Byrds, Fairport Convention. Die muziek was er niet alleen voor jezelf, maar ook voor de buren, die toch eindelijk eens moesten worden opgevoed. Het had zelfs een provocatieve functie, geheel passend bij het puberschap. Want het mooiste was om die platen snoeihard, met het raam open, op zondag te draaien. Precies op het moment dat de kerkgangers langsfietsten. Het kwam daarom goed uit dat we precies langs die route woonden en dat Staphorsters twee keer per zondag naar de kerk gingen. Mijn moeder moet wel eens wanhopig zijn geweest. Om het feest helemaal compleet te maken roffelde en rammelde ik wat met de muziek mee op mijn voor 25 gulden gekochte drumstel en plakte ik de beroemde PSP-poster met de blote dame en de koe goed zichtbaar voor alle kerkgangers pontificaal voor het raam. Met de voorkant naar buiten dus. Gek genoeg zijn daar nooit klachten over gekomen, althans niet dat ik weet.’

De Zwolse rhytm & blues-band Blues Dimension, die furore maakte in de jaren 1966-1969, was een dankbaar object voor ‘Het Luisterkorps’. De tweede LP kwam uit in 1968. De single ‘Get ready’ bereikte in 1968 een 35-ste plaats in de toenmalige Top 40. Tot een plaats in de latere Top 2000 leidde dit echter niet…

Twee werelden naast elkaar?

‘We behoorden tot de importbevolking en dat tekende je. Ook al voetbalde je bij de plaatselijke vereniging en ontplooide je allerlei andere normale dorpsactiviteiten, je was en bleef een buitenstaander. Maar die kon daarom wel gewoon z’n gang gaan. Keiharde popmuziek op zijn kamer draaien en zelfs wel eens stiekem een stickie roken. Het was vast wel bekend in het dorp, maar geen Staphorster die er maar iets van zei. Als ik me op mijn beurt maar ook niet met hún zaken bemoeide. Geen sociale controle, zoals in andere dorpen in de buurt, waar autochtonen en import elkaar in de gaten hielden. In Staphorst zal dat vast ook wel gebeurd zijn, maar het kwam niet tot me.’

En wat was er verder in de omgeving te beleven?

‘De winkels en kiosken in Meppel en ook in Zwolle waren vlakbij en net als iedere jongen kreeg ik op mijn zestiende een brommer en kon ik daarmee naar discotheken en concerten in de wijde omtrek. Naar De Proatkoele in Dedemsvaart bijvoorbeeld, De Karre in Nieuwleusen en Brakel in Balkbrug. Of in de zomer naar bar De Tronk in Ommen, waar een vriend van mij diskjockey was. Gek genoeg kwam ik voor het uitgaan in die jaren eigenlijk nooit in het veel meer bruisende Zwolle. Waarom weet ik eigenlijk niet, misschien was het daar toch wel wat al te ruig voor een dorpeling als ik.’

Wanneer vertrok je uit Staphorst?

‘Na de HBS-A moest er worden gestudeerd. Geschiedenis, dat leek me wel wat. Het werd Groningen. Maar bijna was er van die ambitie niets terechtgekomen en was mijn leven wellicht geheel anders verlopen. Op een dag in de zomer van 1972 kwam één van mijn vrienden op bezoek en meldde me dat er in de Luttekestraat in Zwolle, vlakbij de roemruchte platenwinkel De Artist, een vestiging zou komen van een nieuwe keten van platenzaken in Nederland. Elpee heette die keten en we bedachten dat het wel wat voor ons was om die zaak te gaan runnen. Allebei waren we immers zonen van middenstanders, dus dat moest zeker kunnen lukken. En van muziek hadden we inmiddels ook wel wat verstand gekregen. Na een “goed gesprek” met de eigenaar van Elpee, in zijn beoogde pand, waanden wij ons in de zevende hemel. Waarom saai studeren als je je full time met popmuziek bezig kon gaan houden? De eigenaar vond ons aardige jongens, maar in zijn ogen waren we te jong om zijn winkel tot een succes te maken. Er zat niets anders op dan een kamer te zoeken in Groningen en aan de studie te gaan.’

Maar muziek bleef de rode draad.

‘Ja. En die leidde uiteindelijk, na mijn studie Geschiedenis, naar een baan bij de radio en naar een hitlijst van 2000 songs die jaarlijks op Radio 2 wordt uitgezonden en waar miljoenen mensen plezier aan beleven. Waar heel veel nummers in staan die ik op mijn kamertje in Staphorst al draaide: Revolution, Born to be Wild, My Generation. Kwam uiteindelijk alles toch nog op zijn pootjes terecht.’ ■

Top 20 Provincie Overijssel

Jaar* Stemmen

1 Eagles Hotel California 1977 665 2 Queen Bohemian rhapsody 1975 622 3 Boudewijn de Groot Avond 1997 577 4 Deep Purple Child in time 1972 446 5 Led Zeppelin Stairway to heaven 1971 402 6 Ramses Shaffy & Liesbeth List Pastorale 1969 340 7 Guns n' Roses November rain 1992 298 8 Eagles The last resort 1976 289 9 Coldplay Clocks 2003 281 10 Meat Loaf Paradise by the dashboard light 1978 274 11 Coldplay Viva la vida 2009 265 12 Pink Floyd Wish you were here 1975 263 13 AC/DC Whole lotta Rosie 1978 248 14 Dire Straits Brothers in arms 1985 242 15 U2 One 1992 242 16 Metallica Nothing else matters 1992 241 17 Beatles Hey Jude 1968 236 18 Pink Floyd Shine on you crazy diamond 1975 232 19 Pink Floyd Comfortably numb 1979 232 20 Ramses Shaffy Zing vecht huil bid lach werk en bewonder 1971 226