Overijssel in boeken

Door mannen gekozen – De eerste vrouwen in de Deventer gemeenteraad

Erna Lammers

,,Ach juffrouw, u moet niet meespreken; u weet er niets van. Ik neem aan, dat u niet op de hoogte is en de geschiedenis niet hebt gevolgd.” Op deze manier wordt Antsje Timmerman-Lenstra (1883-1946) letterlijk de mond gesnoerd als ze haar fractiegenoot van de SDAP wil bijvallen tijdens een discussie in de gemeenteraad. Het is dan februari 1920. De socialiste heeft het moeilijk in de Deventer raad waar ze net als de arts Titia Goedhuis - van der Ploeg (1877-1973) sinds een half jaar deel van uit maakt. Beide vrouwen maakten in 1919 gebruik van het passieve kiesrecht en stelden zich kandidaat toen dit kon. En nu zitten ze daar, ruim 35 jaar nadat de strijd om het vrouwenkiesrecht in Nederland begon. De een is feministe, de ander socialiste en ze vormen daarmee een afspiegeling van de twee groepen die zich landelijk sterk maakten voor het vrouwenkiesrecht: de burgervrouwen en de arbeidersvrouwen. Tegen deze achtergronden en de sociaaleconomische situatie van de snelgroeiende industriestad schets de auteur de ervaringen van de twee gedreven vrouwen in het mannenbolwerk van de gemeentepolitiek. Wie waren die vrouwen? Waar haalden zij het lef en de motivatie vandaan om lid te willen worden van de gemeenteraad in een tijd dat mannen de maatschappij domineren? En wat maakte dat ze allebei braken met hun partij en de politiek verlieten?

Uitgever: WalburgPers, ZutphenISBN: 978 94 6249 474 9 | 80 pag. | € 12,99

De mooiste fotolocaties – Oost Nederland

Bob Luijks (redactie)

Het vinden van een goede fotolocatie is niet eenvoudig. Vaak gaat daar een jarenlange zoektocht van vallen en weer opstaan aan vooraf. De auteurs nemen ons mee naar hun favoriete gebieden. Door hun ervaring kunnen zij precies vertellen waar je naar toe moet voor die perfecte landschapsfoto of waar je die ene fotogenieke soort kunt verwachten. Natuur blijft uiteraard natuur. Dit boek maximaliseert de kansen, maar kan natuurlijk nooit honderd procent garantie bieden. Het weer van het moment, maar ook dat van de voorafgaande periode bepaalt in grote mate de aan- of afwezigheid van bepaalde soorten. Sommige gebieden genieten al grote bekendheid, andere plekken wachten nog op hun ontdekking. In dit boek wordt een gevarieerde mix, van groot tot klein, van bekend tot onbekend, van waanzinnige landschappen, via interessante dieren tot macrodetails. Iedere natuurgebied is uitgewerkt in een aantal locaties die zeer zeker de moeite waard zijn. De auteurs vertellen niet alleen waar je moet zijn, maar geven per locatie ook tal van praktische fototips.

Uitgever: Uitgeverij PixFactoryISBN: 978 90 7958 825 1 | 358 pag. | € 44,90

De papegaaien van Moshe

Ineke E. Kievit-Broeze

“De papegaaien van Moshe’ is de weerslag van een zoektocht naar het onderduikkind Jopie, dat in 1943 op tweejarige leeftijd bij de opa en oma van Ineke Kievit kwam. Jopie, die eigenlijk Moshe heette, overleefde de oorlog door de moed van zijn pleegouders. Twee jaar lang werd hij liefdevol opgenomen in het gezin, maar na de oorlog keerde hij terug naar zijn eigen familie. Hoe kwam het dat Jopie juist in Nijverdal bij de familie Broeze terechtkwam? Wat heeft het voor hem betekend? Wat zijn de gevolgen geweest van deze onderduikperiode, en de periode daarna, op het leven van de kleine Moshe? Ineke Kievit zoekt dat allemaal uit, en beroert daarbij de grote thema’s van het leven. Wat doe je in tijden van nood, waar ligt de scheidslijn tussen goed en kwaad? Uit archieven, maar vooral door contact te zoeken met zoveel mogelijk mensen uit haar eigen en Moshe’s familie, reconstrueert ze de feiten, en ervaart ze de grote verbindende kracht van liefde en mensen om je heen.

Uitgever: Nabij ProductiesISBN: 978 94 9205 575 0 | 176 pag. | € 17,50

Het grote kinderspel

Bert Jan Flim

Tijdens een kerkdienst in de zomer van 1942 vindt Jaap Musch zijn roeping. Hij moet joden gaan redden. Met zijn broer Gerard en hun vriend Dick Groenewegen van Wijk zet hij vervolgens een gereformeerde onderduikorganisatie op, de Naamloze Vennootschap. Terwijl de Duitse vernietigingsmachine op stoom komt, slagen NV-leden erin joodse kinderen te ontvoeren uit de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg, de wachtkamer van de dood. Ze brengen ze met gevaar voor eigen leven naar pleeggezinnen in Limburg en Overijssel. Daar lijken ze veilig… Nauwgezette organisatie, hartstochtelijke improvisatie en voortdurende zorg gaan hand in hand in deze geschiedenis van moed, hoop, gebrek en verlies.

Uitgever: Stichting Amphora BooksISBN: 978 90 6446 115 6| 300 pag. | € 22,50

Jodenjagers bij de Hengelose politie

Annette Evertzen en Stevine Groenen

De politie van Hengelo had in oorlogstijd enkele agenten, aangesloten bij de NSB, die speciaal waren belast met het opsporen, aanhouden en deporteren van Joodse burgers. Deze zogenaamde Jodenjagers waren Johannes Bronsema en Johannes C. Frankevoort, twee jonge mannen die in opdracht van de Sicherheitsdienst en ook op eigen initiatief handelden. Collega’s waren op de hoogte en assisteerden regelmatig Bronsema en Frankevoort zijn verantwoordelijk voor de dood van tenminste 24 Joodse burgers in Hengelo en omgeving. In dit boek beschrijven de auteurs het onderzoek in de gemeentearchieven en het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging in Den Haag naar de Hengelose Jodenjagers en het systeem waarbinnen zij opereerden. Tevens gaat het boek in op de rechtsgang na de oorlog. Bovendien krijgen de omgekomen Joodse burgers een gezicht. Opdat zij niet vergeten worden.

Uitgever: Stichting Historisch Archief HengeloISBN: 978 90 8301 223 0 | 160 pag. | € 19,50

De vondst van Overijssel

M. Nieuwenhuis & S. Wentink

In de loop van meer dan 100 jaar zijn er heel wat archeologische voorwerpen gevonden in Overijssel. Een groot deel daarvan is uiteindelijk in het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten beland. Een depot vol grote, kleine, mooie, interessante vondsten. Vondsten met een verhaal, een verhaal dat gaat over de locatie van de vondst, de vondst zelf, of een gebeurtenis die verteld wordt door het voorwerp zelf. Het werd tijd om een aantal van deze vondsten voor het voetlicht te brengen, maar welke? Er is gekozen om drie vondsten per gemeente te laten zien. Met 25 gemeenten in Overijssel zijn dat dus 75 voorwerpen die in dit boek worden beschreven. Allemaal vondsten die in het depot liggen of in bruikleen zijn en in een museum te bewonderen zijn. De vondsten van Kampen en Zwolle komen uit hun eigen gemeentelijke depots. Bij de keuze van de 75 vondsten is ook gekeken naar variatie: in tijd, soort materiaal en type voorwerp. Vondsten uit de oude Steentijd, uit de tijd van de Neanderthalers en uit het meer recentere verleden. Vondsten van glas, leer, hout en hertshoorn komen aan bod evenals imponerende zwaarden en elegante sieraden.

Uitgever: SPA Uitgevers, ZwolleISBN: 978 90 8932 043 8 | 164 pag. | € 14,95