ÇOCUK DOSTU ŞEHİR PLANLAMASI
YÜKSEK MİMAR
HANİFE
BAHAR
S
okaklarda saklambaç oynamak, çamurdan eşyalar yapmak, derede ıslanmak, kurbağaları kovalamak, gölde yüzmek, bisiklet sürmek, özgürce mahallede gezmek… Bunlar modern şehirlerde yaşayan çocukların hayalini bile kuramayacakları günlük aktivitelerden sayılmaya başlayalı çok oldu. Çocukluk, insan yaşamının en değerli zamanıdır. İnsanın kişiliğinin, sosyal becerilerinin, tutum ve davranışlarının temellerinin atıldığı bu dönemde, serbestçe hareket etmek, doğayı keşfetmek, mekânı deneyimlemek, çocuk gelişimi için çok önemlidir. Çocuklar, dünya ile ilgili bağlantısını deneyimleyerek elde eder ve bunu işlevsel hale getirir. Çocuklar içinde yaşadığı toplumla ve çevreyle olan deneyimsel ilişkiler sayesinde gelişir ve öğrenmek için harekete, dokunmaya, tatmaya, görmeye, denemeye yani deneyimlemeye ihtiyaç duyarlar. Kentin sokaklarını, oyun ve keşif alanı olarak özgürce kullanabilen çocuklar bu şekilde kendilerini, toplumu, doğayı ve hayatı tecrübe etme imkânı elde ederler. Şehirlerin, her yaştan insanın ihtiya-
cına göre tasarlanması ve toplumun her kesimine eşit fırsatlar sunması, toplumsal refahı artıracak önemli bir etkendir. Bu bağlamda, sağlıklı bireyler yetiştirmenin önemli şartlarından biri de; çocukların zihinsel, fiziksel ve sosyal gelişim ihtiyaçlarını karşılayan ve destekleyen çocuk dostu kentler planlamaktır. Çocuk dostu şehirlerin hayata geçirilmesi, planlama aşamalarında görev alan bütün katılımcıların birlikte çalışmasıyla mümkün olabilir. Toplumun yaşam kalitesinin artırılması için şehir plancıları ve politikacılar çocukların ihtiyaçlarını ekonomik kazancın ve yatırımların önünde bir engel olarak görmekten vazgeçip, çocuk dostu ve sürdürülebilir projeleri desteklemelidirler. Çok katlı konut alanları, geniş trafik alanları ve araç odaklı bir kentsel gelişim, insanlar ve diğer canlılar için doğal yaşam alanlarının yetersiz kalmasına sebebiyet vermektedir. Bu şekilde planlanan bir kentsel alanda, çocukların kaybettiği doğal oyun ve keşif alanlarının yerine, yapay ‘parklar’ planlanarak kentsel alanlara serpiştirilirken, motorlu araçlar için düzenlen-
13
