Fuji Anaokulu ve
Prof. Mimar Takaharu Tezuka
Söyleşi Yüksek Mimar Hatice Reçber
İnsanlık tarihi boyunca mimari yapı sitillerini incelediğimizde; mimari tasarım tercihlerimizin değişim ve gelişim süreçleri hakkında ipuçları yakalarız. Tarihsel veriler bizi insanın kendini doğadan, doğaldan tecrit eden, fıtri gereksinimleri yok sayan, daha ziyade modern yaşamın önceliklerine uygun katı ve lineer formların dominatif rolüyle yüzleştirir. Aynı durum eğitim yapıları özelinde de böyledir. “Çocuğun ihtiyacı ve önceliği” ile “eğitim ortamının sunduğu” arasındaki uçurumu gördüğümüzde eğitim yapılarının da tarihsel süreçte doğadan uzaklaşan değişimler gösterdiğine şahit oluruz. Eğitim mekânlarında mimari tasarım kisvesi altında oluşturduğumuz sınırların çocukların düşünme kabiliyetlerini olumsuz etkilediği, birbirinden farklı kapasiteye ve değere sahip çocukların tek tipleşmesine sebep olduğu yadsınamaz bir gerçek. “Önce bizler binaları şekillendiririz sonra onlar bizleri şekillendirir.” diyen Hathaway’in de kastettiği gibi, mekânların kullanım amaçlarına uygun olarak tasarlanmaları ve inşa edilmeleri
halinde, insanların da o amaçlar doğrultusunda fayda oluşturabilmeleri mümkün olacaktır. Bir eğitim yapısının eğitim çıktıları üzerinde maksimum olumlu etki sunabilmesi için de çocukların kendilerini gerçekleştirmelerine olanak sağlayacak şekilde tasarlanmaları oldukça önemli bir husustur. Bu maksimum etkinin oluşturulmasında şüphesiz yapıyı tüm dinamikleriyle birlikte ele almak gerekmektedir; sürdürülebilirlik, yerellik, doğal ışık için ideal konum ve tasarım, güneş kontrolü, az katlı yapılaşma, iç saydamlık, hızlı ve doğal havalandırma gibi hususlar sadece yapı kalitesi ölçeğinde değerlendirilerek değil; çocuğun fiziksel, zihinsel, ruhsal gelişimi üzerindeki etkileriyle eşleştirilerek kurgulanmalıdır. Doğal, holistik, yerel ve sürdürülebilir bir eğitim yapısı tasarlamak; ancak sorgulayan, gözlemleyen ve ihtiyaçlar üzerine düşünerek yerel değerlerle tasarım geliştirmenin önemini fark eden mimarlar aracılığı ile ortaya çıkabilmektedir. 21
