ÇOCUK VE TASARIM
Çocuklara Mimari Tasarım Bakış Açısı Kazandırmak
YÜKSEK MİMAR
ESRA ÇELEBİ
M
imari tasarım dediğimizde hepimizin aklında bir tanım oluşur. Yaşadığımız çevreden yola çıkarak kısaca özetlersek, hayatımızı kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemleri sürdürebilmemizi sağlamak üzere gerekli mekânları, yapıları, objeleri, yolları, ağaçları, bitkileri; ekonomik ve teknik imkanlar dahilinde estetik ve işlevsellik algısıyla inşa etme sanatıdır diyebiliriz. Peki çocuklar için tasarım nedir? Mimari tasarımdan onlar ne anlıyor? Çocuklara mimari tasarım bakış açısı nasıl kazandırılır? Hedef kitlenin neden çocuk olduğunu açmak gerekirse; onlar, yaşadığımız mekânın içinde o mekâna en masum bakan varlıklar. Gelecek için kendi hayal ettiklerimizi yapamadığımız anda umudumuz çocuklar. Doğru desteklendiklerinde içlerindeki cevhere hayran kalacağımızı bildiğimiz için çocuk diyoruz. Onların gözünden, yani her şeye oyun gibi bakmak, yanlarında olmak onlara destek olmak anlamına gelse de bize de iyi hissettiriyor. Burada Küçük Prens’ten alıntılar yapmadan duramam; “çünkü büyüklerin hepsi birer çocuktu, sadece çocuklar ne aradıklarını biliyorlar”
6
ve “çölü güzelleştiren bir yerlerde bir kuyu saklıyor olmasıdır”. Onların tecrübe alanları bize unuttuğumuz şeyleri hatırlatıyor, onların yardımı olmadan o kuyuyu asla bulamayız. Aslında çocuklara mimari tasarım bakış açısı vermekten ziyade çocuklarda olan hayal gücü ile beslenmiş bakış açısını daha ileriye taşıyabilmektir konsantre olmamız gereken nokta. İşte çocuklardaki o zengin hayal gücünü kaybetmeden aynı zamanda tasarım mantığını çocuklara yerleştirerek hem işlevsel hem de tasarım harikası diyebileceğimiz ürünler, mekânlar, yaşam alanları ortaya çıkarabiliriz. Çocukların doğumdan itibaren 1 yaşına kadar, aynı zamanda gelişimin bir parçası olan en etkili keşif aracı ağızlarıdır. Bu yüzden her bulduklarını ağızlarına götürür, bu sayede çevrelerinde olup bitenleri, nesneleri keşfederler. Daha sonra yavaş yavaş ağıza götürme yerini, sadece dokunmaya, parmakları ve elleri ile tanımaya bırakıyor. Ebeveynlerin meraklı çocuklarına, mağazalarda, müzelerde, tarihi eserlerin veya kırılacak eşyaların bulunduğu yerlerde sayısını örneklerle artırabileceğimiz pek çok mekânda en çok söylediği cümledir belki de “aman
