ÇOCUKLARLA “3 BOYUTLU DÜŞÜNME
& TEKNİK ÇİZİM” “Her çocuk bir sanatçıdır. Bütün sorun, büyüdüğü zaman nasıl sanatçı kalacağındadır.” Linus Pauling YÜKSEK MİMAR
İNCİ
DİLAVEROĞLU
3
boyutlu düşünme ve modelleme, lisans eğitimi sırasında öğrencilerin en çok zorlandığı konulardan biridir. Nesnelerin görmediğimiz yüzeylerini hesap edebilmek, ya da zihnimizde canlandırdığımız nesneleri yine zihnimizde döndürerek yüzey görünüşlerini tasavvur edebilmek geniş bir hayal gücü, baktığını dikkatli görmek ve analitik düşünmenin bir eylemidir. Bu düşünsel gelişimin bir yetenek olarak görülmesine karşın, modernist düşüncenin rasyonel bilim referanslı 20. yüzyıl başlarında ortaya çıkan söylem ve eylemlerinde “tasarım”ın artık öğretilebilir ve öğrenilebilir olduğu gerçeğinden yola çıkarak, 3 boyutlu düşünmenin de öğretilebilirliği kabul edilmesi gereken bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Bu gibi eğitimlerin küçük yaşlarda alınmasının da, arzu edilen hedefe varma ihtimalini kuvvetlendirdiği de kaynaklarda ifade edilmiştir. Çevremizde gördüğümüz ya da fiziksel gerçekliği olduğunu bildiğimiz nesneleri, zihin gördüğü kadarıyla ve göremediği alanları da bilgilerini referans alarak tamamlayarak algı-
lar. Ancak her şeyin göründüğü gibi olmama ihtimali, nesnel sandığımız algılarımızın öznel boyutu aşamadığı gerçeğini göz önüne sererek, doğru algılamak için varsayılan gerçekliğe aykırı bir durum olup olmadığına dair farklı deneyimlere ihtiyacı var eder. Bu deneyimleme en basit boyutuyla, var olan bir nesneye ait görülmeyen yönlerini eldeki verileri değerlendirerek hayal etme üzerine kurulur, bunun da en temel eğitimi “teknik çizim” adı altında verilen eğitimdir. Bu eğitim de nesneleri farklı yönlerden görünüşleri sayesinde çizgisel ifade etme öğretisi ile başlar ve bahsi geçen öğreti önce basit daha sonra karmaşık 3 boyutlu şekillere ait sınırlı veriler üzerinden nesneyi zihinde tanımlayıp, bunu gerçek ölçülerine bağlı bir oranda perspektif içermeyen, tek düzlemde çizgisel bir çıktıya dönüştürme üzerine kuruludur. Kısacası, bir 3 boyutlu şeklin farklı açılarından görünüşlerini çizebilme eğitimidir. Günümüzde gelişen teknoloji ve makinalar sayesinde bu eğitim türüne dair ihtiyaç neredeyse hiç kalmamış olsa bile; bir nesneye dikkatli bakarak, onu anlatmak üzere bize verilen çizim üzerinden şekli zihinde 3 boyutlu hayal edip, verilmeyen yönlerini görmek için onu zihinde çevirip, farklı açılara ait yeni görünüşler çıkarıyor olmanın zihin
9
