Optymalne chleby bożonarodzeniowe

n dr inż. Henryk Piesiewicz

O optymalnychchlebach bożonarodzeniowych

Makowce, serniki, smażone ryby, kapusta to przysmaki świąteczne, które choć pyszne, są też ciężkostrawne. Właśnie dlatego tak ważnym dodatkiem do potraw jest chleb. Warto więc zadbać, żeby zawierał on przyprawy wspomagające proces trawienia.

Istnieje mnóstwo rodzajów pieczywa przygotowywanego z okazji Bożego Narodzenia. W internecie znajdziemy niezliczone pomysły oraz receptury na przysmaki z całego świata. Ciekawe propozycje zawiera Wielka Księga Chleba w rozdziale Chleby wiąteczne autorstwa Lindy Collister i Anthone’go Blake a. est wśród nich wrocławska strucla Weihnachtsstollen – swego czasu przygotowywana we wschodniej części Niemiec na kilka tygodni przed Bożym Narodzeniem. Ciasto długo dojrzewało w niskich temperaturach i przesiąkało specyficznym aromatem z dominującą nutą kardamonu. W Bawarii w okresie okołoświątecznym piecze się pełen suszonych owoców i orzechów chlebek bakaliowy, który sprzedaje się na targach organizowanych tradycyjnie z okazji adwentu. Najstarszy z nich – Christkindlmarket – organizowany jest od 1 roku w Norymberdze. Trwa od poprzedzającego adwent piątku do Wigilii. Chleb bakaliowy najczęściej sprzedawany jest na kromki. Zachwyca także czeskie ciasto bożonarodzeniowe ozdobione migdałami, plecione z linek. Podobne jest do chałki, ma długość około cm zabezpiecza się go przed utratą kształtu podczas rośnięcia , wbijając pionowo w splecione warkocze co najmniej cienkie bambusowe patyczki. Oryginalny jest wreszcie wieniec bożonarodzeniowy wypiekany w Australii. Tworzą go prawie wyłącznie owoce i orzechy połączone odrobiną rzadkiego ciasta, po upieczeniu mocno nasączona się je brandy. Do środka wieńca dodaje się andżelikę a co to jest oraz kandyzowane zielone, żółte i czerwone wiśnie glac . Bożonarodzeniowe chleby zajmują honorowe miejsce na świątecznych stołach w wielu krajach świata.

Optymalne chleby bożonarodzeniowe

Sensowne jest, aby na każdym wigilijnym stole znalazł się chleb wzbogacony w przyprawy, które zawierają substancje zapachowe i smakowe ułatwia ce trawie nie. Powinien być on podawany w postaci małych kromek o wymiarach np. 1 1 1 cm. Na łamach literatury i internetu znale ć można wiele propozycji mieszanek przyprawowych. Oto niektóre z nich

Mieszanka istrza iekarskiego Joh

na irklanda na g mielonej kolendry przypada g mielonego cynamonu, g mielonego imbiru, 1 g startej gałki muszkatołowej 1 duża gałka , 1 g ziela angielskiego.

Pro ozyc a lizabbeth a id Na 1 g gałki muszkatołowej 1 duża gałka , przypada 1 g ziela angielskiego łyżeczki , g go dzików ok. sztuk , g imbiru i odrobina kminku.

Przy rawa korzenna cz sto stoso

wana rzez gos odynie do owe na objętości cynamonu 1 g przypadają objętości imbiru g , 1 objętość gałki muszkatołowej g – duże gałki , 1 objętość mielonego ziela angielskiego g i objętości kardamonu 1 g . Przy opracowywaniu własnych mieszanek przyprawowych warto sięgnąć po zioła pobudzające produkcję soków żołądkowych i poprawiające funkcję całego układu trawiennego, takie jak mięta pieprzowa, go dziki, kozieradka, anyż, bazylia, cząber, kminek, kolendra i czarnuszka.

Szczypta wiedzy o przyprawach

Cyna on

Najcenniejszym rodzajem jest cejloński, ponieważ posiada najwięcej walorów leczniczych, korzystnie wpływających na zdrowie i urodę. Cynamon chiński, nazywany kasją, jest szeroko dostępny na całym świecie, jednak ma dużo mniej dobroczynnych właściwości. Cynamon zawiera m.in. witaminy A. C, K, B , kwas foliowy, sole mineralne, w tym wapń, żelazo, magnez, oraz substancje lecznicze epikatechinę stosowana w terapii chorób neurodegeneracyjnych i aldehyd cynamonowy wykazujący działanie przeciwnowotworowe .

bir

dowodniono jego działanie żółciopędne, stymulujące wydzielanie śliny i soku żołądkowego. Imbir polepsza krążenie krwi, więc rozgrzewa cały organizm. Zmniejsza też agregację płytek krwi, w związku z czym chroni przed powstawaniem zakrzepów i zapobiega zakrzepicy.

Gałka uszkatołowa

W małych ilościach ma właściwości lecznicze. Poprawia trawienie i zapobiega wrzodom żołądka. Przyspiesza i wspomaga produkcję soku żołądkowego, działa wiatropędnie. Ma również działanie przeciwzapalne. Według świętej ildegardy gałka muszkatołowa odtruwa organizm oczyszcza go z toksyn , wspomaga koncentrację i poprawia samopoczucie.

UWAGA!

Wiedzę na temat przypraw można szybko pogłębić, sięgając po materiały publikowane na łamach internetu lub studiując książkę Atlas przypraw – 70 gatunków aromatycznych roślin (praca zbiorowa, Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., Warszawa 2018). Znamienny jest także artykuł Przyprawy – kuchnia egzotyczna Mirosława Dworniczaka opublikowany w czasopiśmie „Wiedza i Życie” z października 2021 r. Opisano w nim przyprawy o niesamowitych smakach, zapachach i barwach, m.in.: bergera koenigii, chropawiec wonny, czapetkę pachnącą, kapary cierniste, ostrzyż długi, zapalniczkę cuchnącą i korzennik lekarski.

CIEK AW OSTK A

Podczas praktyki w 1966 r. w Szwecji w Goeteborgu w piekarni „Kooperativa” odnotowałem, iż w przypadku produkcji pieczywa przypominającego nasze bułki wrocławskie receptura przewiduje 0,2-proc. dodatek świeżo rozdrobnionej kurkumy. Skąd taki pomysł? Odpowiedź na to pytanie znalazłem dopiero w 2018 r., czytając w Atlasie przypraw (s. 77) następującą ciekawostkę: „Niewtajemniczonych zadziwia obecność kardamonu w krajach Europy Północnej. Tymczasem to wikingowie około tysiąca lat temu natknęli się na te aromatyczne nasiona w Konstantynopolu i przywieźli je do Skandynawii, gdzie są popularne do dziś”.

iele angielskie

To owoce korzennika lekarskiego drzewa pimentowego . Ziele angielskie ułatwia wchłanianie selenu, witamin z grupy B oraz beta-karotenu. Należy jednak spożywać je z umiarem, zjedzenie większych ilości jest szkodliwe i może powodować zaburzenia pokarmowe. est używana głównie do przyprawiania wędlin, kompotów owocowych, kremów, ciast i naleśników.

arda on

Nazywany królową przypraw, jest jedną z najdroższych przypraw, tuż po szafranie. Ma ostry, słodki i piekący smak oraz cytrynowo-imbirowy zapach, zawarte w nim olejki eteryczne działają rozkurczająco na żołądek, pobudzają apetyt i wydzielanie soków trawiennych. Dodawany do kawy zwłaszcza w rytuale arabskim wzmacnia smak, zwiększa też jej działanie orze wiające.

ozieradka

To głównie nasiona mają zbawienny wpływ na niemal cały układ pokarmowy. Wysuszone wspomagają trawienie przy dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego, takich jak dyspepsje, wzdęcia, zapalenie błony śluzowej żołądka czy choroby wątroby. Nasiona tej rośliny pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego oraz śliny.

iedrzeniec anyż

Biedrzeniec anyż, zwany również anyżem gwia dzistym, wspomaga leczenie chorób

żołądka, jelit, wzdęć, bólów brzucha, skurczów jelitowych, pasożytów przewodu pokarmowego. Spożycie zbyt dużej dawki tej przyprawy może powodować niebezpieczne skutki odurzenie, drgawki, przekrwienie mózgu i płuc oraz uszkodzenie nerek. Dlatego produkty zawierające anyż należy stosować zgodnie z wymaganiami producenta i wytycznymi lekarza.

azylia

Zwiększa wydzielanie soków trawiennych, co poprawia przemianę materii. Działa rozkurczowo i kojąco, niwelując nadmiar gazów, ułatwia przyswajanie niektórych składników odżywczych.

Cz ber

Posiada ostry pieprzny smak i wyrazisty korzenny aromat. Istnieją dwie odmiany tego zioła letnie i zimowa, przy czym odmiana zimowa charakteryzuje się bardziej gorzkim i ostrym smakiem. Cząber pobudza wydzielanie soków trawiennych i wspomaga trawienie.

Wskazówki

Użyj szałwii, kopru, oregano, rozmarynu i tymianku, kminku i kolendry, aby wzbogacić smak pikantnych chlebów. Do słodkiego pieczywa można dodać imbir, szafran, gałkę muszkatołową, cynamon, anyż, ziele angielskie i kardamon. Tymianek jest świetny, gdy chcesz dodać cytrusowy akcent do pikantnego pieczywa. Rozmaryn to zioło tak intensywne, że gałązka umieszczona na blasze do pieczenia w piekarniku z chlebem może przyprawić też bochenek! Bazylia dobrze współgra z innymi ziołami, czosnkiem i serem, dzięki temu jest to jedno z najbardziej wszechstronnych ziół do wypieku chleba. Cynamon może rozbić strukturę ciasta, co wpływa na wielkość i teksturę, a czosnek hamuje aktywność drożdży – mierz ostrożnie, kiedy ich używasz. Przyprawy to wysuszone, intensywnie aromatyczne nasiona, strąki, łodygi, kora, pąki lub korzenie roślin. Aby uzyskać lepszy smak, najlepiej używać przypraw świeżych, które rozetrzemy tuż przed użyciem. Jeśli jednak chcesz korzystać z przypraw mielonych, upewnij się, że nie zwietrzały, leżąc zbyt długo otwarte na półce lub w szafce.

Okiem praktyka

n Małgorzata Rybacka, Chleby – moja pasja (laureatka konkursu Master Baker 2021)

Na święta Bożego Narodzenia najczęściej piekę chleby pszenne i żytnio-pszenne. Głównie są to bochenki pszenne z kminkiem, czasem z przyprawami korzennymi lub ziołami prowansalskimi. Chleby foremkowe żytnio-pszenne piekę głównie z przyprawami korzennymi. Korzystam ze sprawdzonych receptur zawartych na moim blogu. Przyprawę korzenną robię sama. Są w niej zmielone goździki, kminek, gałka muszkatołowa, imbir, kardamon. Zaletą domowej mieszanki jest to, że można dodać do niej przyprawy i zioła, które lubimy. Dodając przypraw, należy pamiętać, że są one bardzo aromatyczne, więc należy je dozować w dość małych ilościach w zależności od tego, jak dużą ich intensywność chcemy uzyskać w chlebie. Przykładowo na bochen pszenny z 650 g mąki, 120 g zakwasu pszennego, 480 g wody i 10 g soli, dodaję 10 g kminku. Jest on wówczas bardzo wyczuwalny w chlebie. Jeśli dodam go 5 g, chleb będzie miał subtelny zapach i smak. Domowej przyprawy korzennej dodaję około 6 g. Szykując ciasto na bochenek, przyprawy dodaję podczas laminacji ciasta lub wraz z solą. Z kolei do chlebów foremkowych przyprawy dodaję do ciasta ze wszystkimi składnikami, następnie mieszam je i przekładam ciasto do foremek. Przyprawy korzenne wspaniale współgrają z miodem i ze słodem, np. litewskim. Chleby foremkowe, żytnio-pszenne z przyprawami korzennymi smakują wybornie. W okresie świątecznym, kiedy smakujemy różnorodnych dań, dodatki tych przypraw w chlebach są dla nas zbawienne, bo wspomagają układ trawienny. Zatem warto chociaż raz w roku, podczas świąt, sięgnąć po przyprawy korzenne oraz zioła i sprawić, aby nasze chleby były wyjątkowo pachnące i aromatyczne.

inek

Działa rozkurczająco na mięśnie gładkie, a zwłaszcza jelito grube. Zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i żółci. Pomaga w zwalczaniu zgagi, nadkwaśności, refluksu i kolki. Zapobiega uczuciu pełnego brzucha . Podobny do kminku jest kumin, tzw. kmin rzymski, który należy do rodziny selerowatych. Nie nadaje się do wyrobów piekarskich. Kminek pospolity ma bardzo delikatny smak w porównaniu do kminu rzymskiego.

olendra

iściasta kolendra nadaje potrawom i pieczywu nieco cytrusowy smak. Z kolei jej nasiona stymulują wytwarzanie soków trawiennych. Niekiedy wierzch chleba posypuje się całymi ziarnami tej przyprawy.

Czarnuszka

Zwana jest także czarnym kminkiem, posiada ziarna o olbrzymiej mocy prozdrowotnej. Wspiera pracę systemu immunologicznego. W tych czarnych ziarenkach znajduje się wiele substancji o niezwykle silnych własnościach przeciwzapalnych, antynowotworowych i antyoksydacyjnych. Czarnuszka bogata jest w takie witaminy, jak A, E, F, , B , B , biotynę, oraz w związki mineralne, m.in. cynk, selen, magnez, wapń, żelazo, sód i potas. Dzięki temu korzystnie wpływa na system nerwowy, poprawia samopoczu cie i kondycję fizyczną. n