№32 (192) = 12 қыркүйек = Жұма = 2014 жыл
e-mail: gazeta_adilet@mail.ru
Бүкіл қазақ баласы бəрі сырлас, Амандаспай, таныспай қарап тұрмас. Көрсетер сый-құрмет, мейір-ықылас, Қайтар деп қарымтасын талап қылмас.
«ПРЕЗИДЕНТ ПЕН ПЕРЗЕНТ» атты жаңа кітап жарық көрді
«Президент пен перзент» атты жаңа кітап жарық көрді. Бұл - Президенттің баспасөз қызметі мен «Айқын» газетінің бірлесіп жүзеге асырған жобасы.
Кітапта Елбасымен əр жылдарда өткен түрлі шараларда кездескен балалардың өмірінен алынған қызықты оқиғалар мен мектеп оқушыларының Мемлекет басшысы туралы шығармалары топтастырылған. Сонысымен-ақ оқырманды қызықтыратын жинақтың мазмұны тартымды əрі тағылымды болып шыққан. Жобаның орындаушысы – журналист Бейсенбай Дəулетұлы. Жалпы, қазір Президент туралы жазылып жатқан шығармалар аз емес. Жазылған жанрына, көздеген мақсатына қарай Елбасының қайраткерлік, көшбасшылық тұлғасын түрлі қырынан аша-тын туындылардың əрқайсысының а р - қ а л а ғ а н ж ү г і , о қ ы р м а н ғ а а й та р өзіндік ойы бар. Біз сөз етіп отырған, екі бөлім-нен тұратын «Президент пен перзент» атты жинақ осы қатарды толықтырған дара басылым екенін оқырман бірден-ақ аңғарады. Бірінші бөлімде Қазақстанның Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевпен кездескен, аз-кем болса да тілдесу мүмкіндігіне ие болған жəне соның өзі кейінгі өміріне зор ықпал еткен жас өрендер туралы баяндалған. Бір кездегі жеткіншектер – бүгінде түрлі саланың жалына жармасып, өз кəсібіндегі
«ҐНІМДІЛІК – 2020» – БƏСЕКЕГЕ ЌАБІЛЕТТІ ЗАМАНАУИ ҐНДІРІС ОРНЫН ЌЎРУДЫЅ БАСТЫ БАЄЫТЫ Қазіргі таңда ірі жəне орта бизнестің алдында тұрған негізгі міндеттердің бірі қолда бар өндірістік жəне басқарушылық үдерістерді жаңғырту болып табылады. Менеджмент саласындағы инновациялық технологиялар кəсіпорындар жұмысының тиімділігі мен өнімділігін арттырып, отандық өндірушіге өз өнімімен əлемдік нарыққа шығуына зор мүмкіндіктер береді. Д ү н и е ж ү з і л і к ба н к т і ң əдістемелік қолдауымен ə з і рл е н г е н « Ө н і м д і л і к 2020» мемлекеттік бағдарламасының аясында қазіргі қолданылатын технологияларды, өндірістік жəне басқарушылық циклдерді жаңғ ы р т у, б а рл ы қ з а м а н у и əлемдік стандарттарға сəйкес келетін бəсекеге қабілетті өндіріс орындарын құру қарастырылған. Айта кетейік, «Өнімділік2020» бағдарламасы ҚР Президентінің Қазақстан халқына жолдаған «Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» Жолдауын жүзеге асыру аясында 2011 жылдан бері жүзеге асырылып келеді. Бағдарлама құралдары жұмыс жасап тұрған кəсіпорындарды жаңғыртуға жəне жаңа өндіріс орындарын ашуға бағытталған. Бағдарламаның мақсаты - еңбек өнімділігін ұлғайту жолымен экономиканың басым секторларындағы өнеркəсіп кəсіпорындарының бəсекеге қабілеттілігін арттыру. М е м л е к ет т а р а п ы н а н қолға алынған бұл шара елі-
міздегі төмендеп қалған еңбек өнімділігі деңгейін арттыруды көздеді. Орта есеппен ол бір адамға шаққанда 30-40 мың АҚШ долларын құрайды, дамыған елдерде бұл көрсеткіш 200 мың АҚШ долларына тең. Еліміздегі ең төменгі еңбек өнімділігі ау ы л ш а руа ш ы л ы ғ ы н д а байқалады. Ол жылына жұмыс істейтін бір адамға шаққанда 3 мың АҚШ долларына жуық соманы құрады, ал дамыған елдерде - 50-70 мың АҚШ доллары шамасында. Қазақстанның машинажасау саласындағы бұл көрсеткіш небəрі 10-17 мың доллар болса, шетелдерде 90 мың долларға жеткен. Мұндай артта қалушылық өндірістегі қуаттылықтардың толық жүктелмеуі, негізгі қорлардың тым тозуы жəне өндіріс ошақтарының қазіргі заманғы технологияларды енгізе жəне қолдана а л м ау ы с ы н д ы б і р қ ата р факторлармен түсіндірілді. Табиғи əрі моральдық тұрғыдан тозған технологиялық жабдықтар мен тым көп шығындар көптеген отандық кəсіпорындарға өз өнімдерінің бəсекеге қабілеттілігін арттыру мəселесін шешулеріне
мүмкіндік бермеді. Бірқатар кəсіпорындарға жүргізілген аудит нəтижелері бойынша көптеген өндірістердің дамуына бөгет болатын нақты кедергілер анықталды. Атап айтқанда, кəсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымының дамымауы, кəсіпорындағы алдыңғы жылдардағы үлкен б о р ы ш т ы қ ж ү к те м е с і н і ң олардың инвестициялық белсенділігін шектеуі, технологиялық жабдықтарды жаңартудағы жəне жаңғыртудағы инвестициялар деңгейінің төмен болуы, өңдеуші өнеркəсіп салаларының көптеген кəсіпорындарының негізгі қорларының тозуы (ол машинажасау саласында - 56,7%, химия ж ə н е ф а р м а це вт и к а д а 45,3%, құрылыс индустриясында - 39% құрады), қазақстандық кəсіпорындардың жоғары технологиялы өнім импортына аса тəуелділігі, жоғары технологиялық инвестициялық жобаларды енгізуге жəне жүзеге асыруға қабілетті техникалық бейіні жоғары кəсіби кадрлардың жетіспеушілігі, өндірістік үдерістерді жаңғыртуда жабдықтар мен құралдарға қызмет көрсететін
қызметкерлердің біліктілігінің төмен болуы т.с.с. Мұның бəрі барынша жоғары нəтижеге қол жеткізуге жол ашатын қазіргі заманғы технологияларды белсенді түрде енгізуді талап етті. Осы олқылықтарды жою мақсатында қолға алынған «Өнімділік-2020» бағдарламасы мемлекеттік қолдау шаралары ұзақ мерзімді лизингтік қаржыландыруды, білікті жобалық жəне инжинирингтік ұйымдарды тартуды, инновациялық гранттар беруді т.с.с. тəсілдерді жүзеге асыруды көздейді. Демек, бағдарлама аясында кəсіпорындарға инвестициялық жобаның кешенді жоспарын əзірлеу немесе сараптауға шығыстарды төлеу бойынша мемлекеттік қолдау шаралары көрсетіліп, біліктілігі жоғары шетелдік мамандарды тарту, қазіргі заманғы басқарушылық жəне өндірістік технологияларды енгізу қарастырылады. Оған қатысуға ниет білдірушілер мемлекеттік бағдарлама шеңберінде экономиканың басым салаларындағы инвестициялық жобаларды іске асыру немесе оны жоспарлау жəне инвестициялық жобаның қаржылық қайтарымдылығы, еңбек өнімділігін екі есе арттыру, ішкі жəне сыртқы нарықтарда өнімнің бəсекеге қабілеттілігі тəрізді көрсеткіштерге қол жеткізуді көздейтін инвестициялық жобаның кешенді жоспарының болуы тəрізді талаптарға сəйкес келуі тиіс. (Жалғасы 2-бетте).
биіктерді бағындырып жүрген жастар Елбасымен болған сол бір жүздесулерді ықыласпен еске алады. Сондағы Президенттің ақ тілектері өмірлеріне ақ батадай əсер еткенін шын пейілдерімен əңгімелейді. Расында да, кітап кейіпкерлерінің өмірдегі жолдары да сəтті өрілген. Бүгінде экономиканың түрлі салала-
рында абыройлы жұмыс істеп жатқан немесе өнер əлемінде Қазақстанның атын дүниежүзіне п а ш ет і п ж ү р ге н олардың қай-қайсысы да ел жастарына үлгі боларлық азаматтар. Кітаптың екінші бөлімінің тартымдылығы да біріншісінен кем түспейді. Өйткені, мұнда мектеп оқушыларының Президент туралы қызықты ой-толғамдары жинақталған. Өздері тұрып жатқан бүгінгі Қазақстан мен оның бет-бейнесін қалыптастырған Н.Назарбаевтың еңбегін балалардың қалай бағалайтыны, елдің болашағын қалай елестететіні қазқ а л п ы нда берілген. Қорытып айтсақ, «Президент пен перзент» - Елбасының ел өміріндегі мəнмаңызын қаз-қалпында айшықтаған, шынайы мысалдармен əдемі өрнектеген, қалың көпшілікке арналған кітап. Қазақпарат.
Қазақ журналистикасына қазына сыйлаған академик 70 жаста 5-ÁÅÒÒÅ
РЕДАКТОР БАҒАНАСЫ
ҚҰРМЕТТІ ОҚЫРМАН!
Газетті журналистер дайындағанымен, оның ғұмырлы да тұғырлы болуы оқырмандарына тікелей байланысты. Мəселеге осы тұрғыдан келгенде біздің өздеріңізге өкпеміз жоқ. Қайта айтар алғысымыз шексіз. Бүкіл əлемді билеген дағдарыс Қазақстанымызға да оңай тиіп тұрмағаны белгілі. Басқа салаларды айтпай-ақ қоялық, соңғы жылдар көлемінде көптеген газеттердің таралымының төмендеу процесі байқалуда. Ал, дəл осындай кезеңде «Əділет» газетінің таралымы жыл өткен сайын тек өсіп келеді. Мұндай оқырманның жолына топырақ болып төселсең жараспас па?! Біздің қолдан не келеді? Біз ең бірінші кезекте Сіздер қуансаңыз-
дар қуанып, Сіздер мұңайсаңыздар шын жүректен мұңаямыз. Сіздің қуаныш – біздің қуаныш, Сіздің проблемаңыз – біздің проблемамыз. Сізді не толғандырады, бізге соны білу маңызды. Сондықтан бүгінгі күннен бастап «Өзге пікір» атты жаңа айдар ашып отырмыз. Өзіңізді не толғандырып жүр, қандай да бір келеңсіз көрініске куə болып қалдыңыз ба немесе бір жақсының кісілігін, жалпы жақсылық атаулыны насихаттағыңыз келді ме, ендеше, жазғаныңызды «Өзге пікірге» жолдай беруіңізге əбден болады. Редакциямен қалай байланыс орнатамын дейсіз бе? Түк те қиын емес, газеттің электронды нұсқасы www.adiletgazeti.kz,
Бабалар аманаты 6-ÁÅÒÒÅ ал, элекронды поштасы g a z e t a _ a d i l e t @ m a i l . r u б ол ы п айрықша белгіленіп қойылған. Сіздер осы электронды нұсқалар арқылы бізбен шығармашылық қарым-қатынаста болып, еркін пікір алмаса аласыздар. Сондайақ, (8 7252- 55-85-84; 8 702 273 17 17) телефондарымен тікелей хабарласуға болады. Сонымен, айтарыңыз бар ма? Мархабат, біз Сіздердің қызметтеріңіздеміз! Қуанышбек БОТАБЕКОВ, «Əділет» ұлттық апталық газетінің президенті.
ЖҰМЫССЫЗДЫҚТЫ
ТІЗГІНДЕУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН БАҒДАРЛАМА Қазіргі дағдарысты жағдайға толы əлемде орын алған жұмыссыздық мəселесі күн тəртібінен түспей отырғаны шындық. Осыған орай, елдердің онымен күрестегі қолданып отырған амалдары да сан алуан. Бұл ретте Қазақстандағы жұмыссыздық деңгейін қысқартудың жаңа стратегиясы – «Жұмыспен қамту – 2020 жол картасы» дер кезінде қабылданған бағдарлама дер едік. Əсіресе, болашақ елдің іргетасын қалайтын жастардың тегін де сапалы кəсіби білім алып, кепілдікті еңбекпен қамтылуын ғана емес, баспанаға қол жеткізуін де қамтыған бұл бағдарлама отандық бизнес пен қазақ тіршілігінің қайнары – ауыл-аймақтың дамуына да оң ықпал етіп отырғаны ақиқат. Үш бағытқа негізделіп, кезең-кезеңімен жүзеге асырылып жатқан бұл жоба оңтүстік жұртшылығына қандай игіліктерін сыйлады? «Жұмыспен қамту – 2020 жол картасы» жұмыссыздықты азайта алды ма? Оны жүзеге асыру жағы өз деңгейінде ме? Жалпы аталған бағдарлама бізге не берді? Осы мəселеге байланысты біз халық қалаулыларын, тиісті сала басшыларын жəне жастарды сөзге тартқан едік. Олардың бұл тұрғыдағы пікірі қандай? Оқып көрелік.
Құдайберген ЕРЖАН, ОҚО мəслихатының хатшысы: – «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы Елбасының тапсырмасымен дер кезінде қолға алынған тың бастама. Бұл адам ресурстарының əлеуетін дамытудың жəне іске асырудың маңызды шарты, өмір сапасын арттырудың негізгі құралы болып табылады. Осы мүмкіндікті халықтың тиімді пайдалануын жүзеге асыру мақсатында біз, яғни халық қалаулылары қарапайым халық арасында түсіндіру, үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп жатырмыз. Жалпы, қазіргі таңда бұл бағдарламадан бейхабар азаматтар бар деп айта алмаймын. Өйткені, халықты бұл бағдарлама бағытымен таныстырып, ақпараттық құлақтандыру шаралары 2011 жылдан бері жоғары деңгейде ұйымдастырылып келеді. Бағдарламаның тиімді тұстары өте көп. Мəселен, белгілі бір азаматтың бұрын алған дипломы қазіргі еңбек нарығында ешқандай сұранысқа ие болмаса, оның «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы бойынша қайта даярлау курстарынан өтіп, өзге жұмыс тауып, ісін өрге бастыруына
мүмкіндігі бар. Сонымен қатар, жас мамандар алған білімі бойынша өз шеберлігін шыңдап, білгір маман болуға бейімделгенге дейін жұмыс берушінің қалтасына салмақ түсірмей, Үкімет өз есебінен оның тəжірибеден өту мерзімін қаржыландыруда. Бұдан бағдарламаның жан-жақты ойластырылып, елеп-екшеліп, əбден сүзгіден өткенін аңғаруға болады. Осы «Жастар практикасы» бойынша еңбекпен қамтылған көптеген жастардың қазір тəжірибесі əбден толысып, өз ісінің нағыз шеберіне айналғандарына да куə болып жүрмін. Сондықтан, «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы қоғам арасында халықтың еңбек белсенділігін арттырып, тың серпін туғызды десем де болады. (Жалғасы 3-бетте).
Жаһандық бəсекеге қабілеттілік индексінде Қазақстан 144 елдің ішінде 50-орында тұрақтады