WWF Magazine 100 NL

Magazine

Lente-editie 2022

6/ DOSSIER

Fonds voor natuur bij ons: lokale projecten met een echte impact

16/ OP HET TERREIN

Op missie naar de schatten van het Congobekken

18/ FOCUS

Financiële misdaad, een speeltuin voor de plunderaars van de planeet

NR 100 – MAAR APRIL MEI 2022 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Dossier

EDITO "Hoe meer mensen beseffen hoe kostbaar onze biodiversiteit is, hoe groter de motivatie om als samenleving actie te nemen en de natuur haar rechtmatige plaats terug te geven."

Wanneer het nieuws weer somber is en we met een zwaar hart aan de humanitaire crisis in Oekraïne en aan onze teams die daar werken denken – en ons tegelijkertijd zorgen maken over de bijhorende ecologische crisis – is het vleugje optimisme dat je in dit 100ste nummer van WWF Magazine kunt ontdekken meer dan welkom. Optimisme, want er beweegt iets in onze steden en op ons platteland. Ter gelegenheid van zijn 60ste verjaardag lanceerde WWF het “Fonds voor natuur bij ons”. Vandaag stellen we je graag enkele van de 47 projecten voor die het fonds mogelijk heeft gemaakt. Lokale, concrete projecten van burgers. Mannen en vrouwen, die de natuur om hen heen willen beschermen.

Omdat het nodig is.

© WE HAVE HEART

Deze beweging van mensen die de handen uit de mouwen steken, is een mooie bron van inspiratie. Want de natuur heeft ons nodig, maar wij kunnen evenmin zonder haar. En wanneer we in actie komen om het leven om ons heen te beschermen, ontdekken we met verrukking de schoonheid van de natuur die ons omringt.

Dat is belangijker dan het lijkt: hoe meer mensen beseffen hoe kostbaar onze biodiversiteit is, hoe groter de motivatie om als samenleving actie te nemen en de natuur haar rechtmatige plaats terug te geven.

Deze beweging moet zich uitbreiden, het initiatief moet verder gaan en groeien. Wij willen groepen zien ontstaan van sterke mensen, netwerken van burgers die samenwerken aan de bescherming van de natuur, die elkaar helpen met middelen en motivatie. Deze inspirerende voorbeelden moeten de buren, gemeenten en scholen aanzetten om op hun beurt actie te ondernemen. Zo creëren we op termijn een echt netwerk van projecten voor de bescherming van de natuur in België.

Natuurbescherming begint bij jullie. Daarom wil ik iedereen bedanken die ons steunt, nu al 100 nummers van het WWF Magazine lang. Jullie trouw maakt onze projecten mogelijk!

Antoine Lebrun CEO van WWF-België

2

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

© YAKAPLANTER

6/ DOSSIER

© JAMES MORGAN / WWF

© NIKLAS WEBER

Fonds voor natuur bij ons: lokale projecten met echte impact

18/ FOCUS

Financiële misdaad, een speeltuin voor de plunderaars van de planeet

16/ OP HET TERREIN Op missie naar de schatten van het Congobekken

INHOUDSTAFEL 4 20 22

In ’t kort Kids Bedankt

Heb je een vraag, een opmerking, wil je een adreswijziging doorgeven of ontvang je liever de digitale versie van dit magazine ? Bel dan 02 340 09 20 of stuur een berichtje naar supporters@wwf.be.

COLOFON: Het WWF Magazine is een publicatie van WWF-België Franse Gemeenschap vzw.

Alle rechten voorbehouden voor WWF. Het logo en de initialen WWF zijn handelsmerken van het World Wide Fund for Nature. Overname van teksten met bronvermelding is toegestaan. • Werkten mee aan dit nummer: Alison Avanzini, Ioana Betieanu, Delphine Delire, Pauwel De Wachter, Mona Fias, Anse Mercken, Steven Van den Panhuyzen, Emilie Van der Hen. • Coördinatie: Esther Favre-Félix. • Redactie: Esther Favre-Félix, Catherine Renard, Nicky Cremers. • Vertaling: Bart Holsters. • Ontwerp: inextremis.be. • Druk: CO2-neutraal gedrukt door zwartopwit.be op recycled cyclus silk 90 gr. • Omslagfoto Philippe Moës. • V.U.: Antoine Lebrun, E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel.

10.2019

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

3

©SHUTTERSTOCK

IN ’T KORT

GRATIS RECEPTENBOEKJE VOOR DUURZAME VOEDING Ben je klaar voor de verandering?

Download via deze QR-code een massa tips en een gratis e-Book vol originele en duurzame recepten voor elk seizoen, samengesteld met de medewerking met Amandine Poli.

#EAT4CHANGE : 5 GOUDEN REGELS VOOR EEN DUURZAAM WINKELMANDJE

Hoe ga je voor een duurzamere voeding?

• Door meer lokale en seizoenproducten te eten: zo steun je de plaatselijke landbouwers en landbouwsters en volg je het ritme van de natuur • Door minder dierlijke eiwitten te eten – meer dan de helft van de Belgen verbruikt te veel proteïnen – en voor een betere kwaliteit te kiezen (extensieve kweek, in de open lucht, met voer van lokale weides…)

• Door de viswijzer van WWF te gebruiken, zodat je weet welke vissoorten je moet vermijden (bijvoorbeeld overbeviste of niet duurzaam gekweekte soorten) • Door geen voedsel te verspillen • Door fairtrade en biologische producten te kopen die de natuur eerbiedigen en hun producenten eerlijk vergoeden.

4

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

AL EEN EERSTE BABYIRRAWADDYDOLFIJN IN DE MEKONG IN 2022!

De foto-enquête van WWF in samenwerking met het Cambodjaanse visserijbestuur heeft een beeld opgeleverd van een nieuwe dolfijnbaby van één dag oud, in het gezelschap van acht volwassen dieren in het diepe water van Koh Phdao, in de provincie Kratie. In 2021 werden in totaal zes babydolfijntjes geregistreerd.

Elke nieuwe geboorte is van cruciaal belang voor het voortbestaan van de kleine dolfijnenpopulatie in de Mekongregio – en ook een herinnering aan het belang van onze projecten om de dieren tegen de schadelijke gevolgen van de menselijke activiteit te beschermen.

© WWF-CAMBODIA

Onze voeding heeft een duidelijke impact op het milieu: voedselproductie is verantwoordelijk voor ongeveer 25% van de uitstoot van broeikasgassen en landbouw is de belangrijkste oorzaak van het verlies van biodiversiteit in de wereld. Maar met enkele eenvoudige ingrepen kunnen we de koolstofvoetafdruk van onze voeding halveren! Uit het onderzoek “Het duurzame winkelmandje” van WWF blijkt bovendien dat duurzaamheid niet duurder hoeft te zijn: met meer groente, fruit, peulvruchten, noten en granen en minder bewerkt voedsel en producten van dierlijke oorsprong daalt de prijs van het winkelmandje met 9%!

Tylototriton phukhaensis



Leptobrachella neangi



Trachypithecus popa

© WWF-MYANMAR

© THY NEANG



© BOGOMAZ CONSERVATION PHOTOGRAPHY/ WWF-UKRAINE

WIJ DENKEN AAN ONZE COLLEGA’S IN OEKRAÏNE

155 planten, 16 vissen, 17 amfibieën, 35 reptielen en een zoogdier: een verslag van WWF somt niet minder dan 224 nieuwe soorten op die wetenschappers in 2020 in de Mekongregio hebben ontdekt. Het verslag documenteert het werk van honderden wetenschappers van overal ter wereld. Hun ontdekkingen tonen dat de streek cruciaal blijft voor de soortendiversiteit en een echte schatkamer is voor wetenschappelijk onderzoek. Jammer genoeg verdwijnen veel soorten nog voor ze worden ontdekt: vanwege de verwoesting van hun habitat, door de mens verspreide ziekten, invasieve soorten of de handel in wilde soorten.

WWF blijft zich onvermoeibaar inzetten voor de bescherming van deze waardevolle streek en roept de plaatselijke overheden op om meer te doen om de zeldzame soorten in leven te houden.

WWF is diep bedroefd over de humanitaire crisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne.

Onze gedachten gaan uit naar het Oekraïense volk en alle mensen in de getroffen regio’s.

De verwoestingen en het extreme geweld tegen burgers zijn hartverscheurend. Wij hopen dat onze collega’s, die sinds 1990 aan de natuurbescherming in Oekraïne werken, veilig blijven. Sommige van hen zijn naar andere Europese landen gevlucht, maar de meeste mensen bevinden zich nog in het land en proberen hun eigen veiligheid en die van hun familie te verzekeren. Wij staan dagelijks in contact met hen en helpen hen zo goed als we kunnen. Wij zijn diep onder de indruk van de volharding van onze collega’s, die zich in deze moeilijke omstandigheden blijven inzetten voor de bescherming van de kostbare Oekraïense natuur.

© WWF-BELGIUM

© PORRAWEE POMCHOTE

224 NIEUWE SOORTEN ONTDEKT IN DE MEKONGREGIO

EEN FRESCO TEGEN DE ONTBOSSING In maart heeft WWF in het hart van de Europawijk een gigantisch fresco onthuld.

Het werk draagt bij aan de bewustmaking van de verwoestende gevolgen van de Europese consumptie op de natuur en het wilde leven in de wereld. De muurschildering aan de Etterbeeksesteenweg is geïnspireerd door de 1,2 miljoen burgers – onder wie bijna 87.000 Belgen – die hun krachten in de campagne #Together4Forests hebben gebundeld en opkomen voor een sterkere Europese wetgeving tegen de mondiale ontbossing.

Dit werk van kunstenaar en klimaatactivist Carlos Alberto GF, gerealiseerd door de non-profitorganisatie Street Art for Mankind, wordt tot leven gebracht via de gratis app "Behind the Wall®".

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

5

DOSSIER Fonds voor natuur bij ons: lokale projecten met echte impact

6

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

© ISTOCKPHOTO

In 2021 lanceerde WWF ter gelegenheid van zijn 60ste verjaardag het “Fonds voor natuur bij ons”. Het concept?

Steun verlenen aan kleine projecten van burgers en lokale verenigingen, overal in het land, voor de bescherming en het herstel van de natuur in onze omgeving. 47 projecten kregen financiële steun voor de ontwikkeling van creatieve projecten rond verontreiniging, klimaatverandering, biodiversiteit, ecologische landbouw … onze natuur zal ons dankbaar zijn!

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

7

Dossier

Een fonds voor de natuur in België Omdat de natuur onze hulp nodig heeft en omdat projecten vooral slagen wanner ze door de inwoners en inwoonsters worden gedragen, heeft WWF het “Fonds voor natuur bij ons” opgericht. Het Fonds steunt initiatieven van verenigingen en burgers voor de natuurbescherming in België. Delphine Delire van WWF en Melissa Bongi van onze partner Be Planet vertellen er meer over …

WAT IS HET FONDS VOOR NATUUR BIJ ONS? Delphine Delire, projectmanager bij WWF: WWF heeft dit fonds gelanceerd om financiële steun te verlenen aan kleine organisaties en vrijwilligers met een passie voor de natuurbescherming in België. We hebben 115 ontvankelijke dossiers van lokale projecten met een positieve impact op de natuur bij ons ontvangen. Een onafhankelijke jury met acht leden uit de academische wereld en het verenigingsleven heeft 47 winnaars gekozen, die 2500 tot 5000 euro ontvingen voor de financiering van hun project.

HOE WERDEN DIE WINNAARS GEKOZEN? Melissa Bongi, projectleider bij onze partner Be Planet: Het was een moeilijke selectie, maar de feedback van de juryleden was heel positief. Alle ingediende projecten moesten een rechtstreekse impact hebben op de natuur in België, op het vlak van duurzame landbouw,

8

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

verontreiniging, droogte, klimaat of biodiversiteit. Ze moesten bovendien in de mate van het mogelijke een sociale impact hebben en inclusief, participatief, realistisch, origineel of innoverend zijn. We waren op zoek naar heel concrete projecteren die meteen konden worden uitgevoerd. Maar het was ook essentieel dat de projecten duurzaam in de tijd zouden zijn.

EN NU? Melissa Bongi: De laureaten ontvangen 85% van het bedrag bij de ondertekening van een overeenkomst en hebben daarna 11 maanden om hun project uit te voeren.

Daarna moeten ze ons een rapport met de details van hun uitgaven bezorgen voor ze de resterende 15% krijgen. Die procedure is niet alleen belangrijk omdat wij uiteraard moeten nagaan of het geld goed gebruikt is, maar ook omdat ze ons in contact houdt met de projectverantwoordelijken. Zo kunnen we zien of alles goed verloopt. Als er problemen zijn, kan Be Planet hen in contact brengen met deskundigen of met andere projecten, zodat ze andere of vergelijkbare acties als inspiratie kunnen gebruiken. Er zijn ook ontmoetingen geweest om ervaringen uit te wisselen.

© DÉFENSE DE L’ENVIRONNEMENT DU PAYS DES COLLINES

Droogte en klimaat 19,6%

Verontreiniging 10,7%

Duurzame landbouw 22,3%

Natuur en biodiversiteit 47,3%  De 47 winnaars zijn

HOE IS HET IDEE VOOR DIT FONDS ONTSTAAN? Delphine Delire: Wij hebben het “Fonds voor natuur bij ons” opgezet als steun aan een opvallende trend: veel mensen willen echt iets doen voor de natuur in hun onmiddellijke omgeving. Maar ze hebben een zetje nodig om in actie te komen. In de context van de klimaatverandering – denk bijvoorbeeld aan de droogte en de overstromingen van de voorbije zomers – en van de Covid-19-pandemie, beseffen we dat we onze natuur nodig hebben en ze moeten beschermen. De mensen nemen initiatieven en met dit fonds hebben we al die creativiteit een concrete uitlaatklep willen geven.

HEBBEN INDIVIDUELE ACTIES ECHT EEN IMPACT? Melissa Bongi: De druk op de natuurlijke hulpbronnen, de aantasting van onze ecosystemen en de dreigingen van de klimaatverandering vragen om ongeziene collectieve antwoorden. De verandering moet niet alleen van de top (regeringen, ondernemingen) komen maar ook van de basis: al deze kleine lokale burgerinitiatieven zullen ertoe bijdragen.

Onze projectoproep was een groot succes

op vlak van burgerinitiatieven. Het is buitengewoon inspirerend dat zoveel projecten werden voorgesteld. Het bewijst dat de milieuproblematiek de mensen echt bezighoudt. Ik was ook onder de indruk van de vele acties van groepen vrijwilligers. Hoe meer kleine “groene en solidaire” projecten, hoe sterker de mentaliteitswijziging en hoe sneller er verandering zal komen.

verspreid over 9 provincies en beslaan 4 thema's

WAT IS DE BALANS VAN DEZE EERSTE EDITIE? Delphine Delire: Als je kijkt naar het aantal en de kwaliteit van de deelnemende projecten, is ze een echt succes. Wij hadden nooit zoveel dossiers verwacht en we zijn erg blij met het enthousiasme van de kandidaten.

Je voelt een echt verlangen naar verandering in België! Het fonds geeft de burgers bovendien de mogelijkheid om creatieve ideeën uit te wisselen. We brengen de verenigingen met elkaar in contact en hopen dat ze elkaar zullen stimuleren en een heuse burgerbeweging voor de natuurbescherming in België zullen vormen.

Ontdek alle laureaten op: fonds.wwf.be

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

9

© CANAL IT UP

© CANAL IT UP

Dossier

Naam van de vereniging: Canal it up VZW Actiethema’s van het project:

Plaats van het project: Kanaal Brussel Vilvoorde Door het Fonds toegekend budget: 5000 euro

www.canalitup.org

10

Kajakken tegen de verontreiniging van het Brusselse Kanaal Het avontuur van Canal it up begon in 2019, toen de stichter, Pieter Elsen, die aan het Brusselse Kanaal woont, genoeg kreeg van het vele afval op het water. “Twee weken later kocht ik een kajak en begon ik zelf afval uit het Kanaal te halen”, vertelt hij.

Week na week ging hij het water op en kreeg hij gezelschap van andere mensen die zich bewust werden van het probleem. “Je kunt gemakkelijk zien dat er erg weinig biodiversiteit is en dat het water vuil is.” De beweging groeide en 12 vrijwilligers vormden een vzw om het Kanaal schoon te maken en de natuur er weer een plaats te geven.

Vandaag kan iedereen gratis deelnemen aan de kajaktochten om afval te verzamelen.

“Meer dan 2.000 mensen hebben zich al ingeschreven. Het is mooi om te zien hoe iedereen wil helpen om de situatie te verbeteren.”

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

EEN INITIATIEF MET WIND IN DE ZEILEN De vereniging heeft nog grotere ambities.

Ze heeft bijvoorbeeld een petitie gestart om statiegeld in te voeren voor de blikjes en plastic flessen die 40% van het zwerfvuil in België vertegenwoordigen. Er is ook een concept voor een drijvende afvalbarrière ontwikkeld die het vuil aan de oppervlakte ter hoogte van een sluis moet opvangen. En om de natuur weer een centrale rol in het Kanaal te geven, heeft de vereniging “groene eilanden” ontwikkeld die in de haven van Brussel worden geïnstalleerd. Tot slot is ze actief met lobbyacties rond het probleem van de overstorten van de riolering. “Als het regent, lozen de Brusselse riolen verscheidene miljoenen kubieke meters per jaar. Er is sprake van tien overstorten naar de Zenne per maand, en een of twee per maand naar het Kanaal.” De financiering die ze van het Fonds voor natuur bij ons hebben ontvangen, zal de vrijwilligers in staat stellen om hun lobby verder te zetten, de groene eilanden te onderhouden, initiatieven op te zetten om het verzamelde afval te recycleren (onder meer via kunstwerken!), maar ook om betere bewustmakingscampagnes bij de scholen te ontwikkelen. “Je mag de impact van je eigen acties nooit onderschatten”, besluit Pieter, die trots is op de bloei van dit project, dat uit de motivatie van één individu ontsproot.

© FOREST FARM

© HILDE LENAERTS © HILDE LENAERTS

Een eetbaar bos voor echte duurzame voeding

De droom van de vzw Forest Farm lijkt op een tuin van Eden: een collectieve moestuin met permacultuur die volledig autonoom zou zijn – dus zonder meststoffen of zelfs de externe aanbreng van water en compost. Een tuin in de schaduw van fruitbomen die koolstof opvangen en de gewassen beschermen.

Die tuin van Eden zou ook een schuiloord worden voor tal van diersoorten (insecten, amfibieën, vogels, zoogdieren, ...) die recht zouden hebben op een deel van de oogst.

Het vertrekpunt van dit initiatief: een denkoefening over duurzame landbouw en de klimaatverandering. “Ik stelde me vragen over de rol van de bomen in de landbouw: waarom zie je niet meer bomen op de akkers?” zegt Laurence Claerhout, een van de oprichters van Forest Farm. “Zo ontdekten we het concept van de tuinbossen.” Een tuinbos met voedingsgewassen kan tot zeven verschillende lagen tellen: bomen, wingerds, heesters, bodembedekkers… De bomen houden met hun wortels water vast, hun bladeren verrijken de bodem, hun wortels kunnen de bodemstructuur verbeteren en hun takken beschermen de gewassen tegen de warmte.

EEN ANDERE LANDBOUW INSPIREREN Nadat ze een terrein in de buurt hadden gevonden, begonnen de vrijwilligers appel- en perenbomen te planten, gevolgd door amandel- en abrikozenbomen, laurierbomen… “Het is één groot experiment”, vertelt Laurence. “We hebben opleidingen gevolgd en heel veel projecten bezocht, maar elke situatie is anders.

Naam van de vereniging: Forest Farm VZW We leren van onze fouten, en dat is ook boeiend.” De vzw heeft in dit avontuur bovendien het geluk dat ze op een hele gemeenschap kan rekenen. “Ons project werkt aanstekelijk: veel mensen komen ons opzoeken en helpen ons met het planten. Het aspect voeding brengt de mensen samen.”

De vzw zal de financiering door het Fonds voor natuur bij ons gebruiken om het huidige terrein te verdubbelen (5 ha) en kleine aanlegwerken uit te voeren, vooral om de aanbreng van water te verzekeren (wadi’s, poelen). Maar ze wil vooral de samenwerking met de landbouwers versterken. “Het is de bedoeling om aan te tonen dat een economisch rendabele voedselproductie mogelijk is met respect voor de natuur in de echte betekenis van het woord.” Zo zou hun project een voorbeeld kunnen worden dat professionele landbouwers tot navolging inspireert. Op termijn kan een beweging ontstaan om anders over onze voeding te gaan denken. Laurence is optimistisch: “Wij hebben de eerste aanzet gegeven en hopen nu op een sneeuwbaleffect … of zelfs op een lawine!”

Actiethema’s van het project:

Plaats van het project: Asse, Vlaams-Brabant Door het Fonds toegekend budget: : 5000 euro

www.forestfarm.be

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

11

© JORN VAN DEN BOGAERT

vissen, amfibieën, insecten… Zo ontstaan echte reservoirs van voedsel voor weer andere soorten.” De beverdammen houden bovendien in de zomer water vast, zodat de bodem niet uitdroogt tijdens hittegolven. En veel dieren houden van de dichte vegetatie van struiken en dood hout in het territorium van de bevers. “We hebben al hazelmuizen gezien, ijsvogels, klapeksters… Er komen ook regelmatig wilde katten”, vertelt Jorn.

Toen de vereniging Beverwerkgroep in de jaren 2000 werd opgericht, waren de bevers al meer dan een eeuw uit België verdwenen. Vandaag ziet het er beter uit voor deze kleine architecten van de natuur: men telt bijna 500 dieren in Vlaanderen en meer dan 2000 in Wallonië. Maar de wilde rivierzones die ze nodig hebben om tot bloei te komen, blijven schaars. Daarom heeft de vereniging in 2014 met een participatieve financiering een privéterrein in de buurt van Houffalize aangekocht. Het dreigde voor de jacht te worden gebruikt, maar nu is het een klein natuurreservaat van 1,4 hectare waar een familie bevers veilig kan leven. En ze zijn er niet alleen… “De aanwezigheid van bevers is heel goed voor de biodiversiteit”, zegt Jorn Van Den Bogaert, een lid van de vereniging. “De terugkeer van de zwarte ooievaar naar België is bijvoorbeeld aan de bevers te danken. Met hun dammen scheppen ze vochtige zones die rijk zijn aan

De vereniging wil met de subsidie van het Fonds voor natuur bij ons nog meer terreinen kopen, om het reservaat uit te breiden. “We hebben al bevers op een ander terrein ontdekt en we hopen dat ze een stel zijn.” De financiering zal ook de bouw van een nieuwe observatietoren mogelijk maken, en kleine werken om de biodiversiteit verder te bevorderen: hellingen bebossen, nestkasten en insectenhotels installeren en plaatsen inrichten waar ringslangen hun eieren kunnen leggen. Verder moeten enkele waardevolle bomen worden omheind, om ze tegen de eetlust van de bevers te beschermen. “Maar nadat het terrein beschermd is, zullen de bevers zelf voor het beste natuurherstel zorgen”, besluit Jorn.

En ze zijn goed begonnen! De vereniging hoopt dat het reservaat in de loop van de tijd zal blijven groeien en dat de bevers er ongestoord hun eigen paradijsje zullen kunnen bouwen.

© JORN VAN DEN BOGAERT

Een natuur­ reservaat voor bevers in de Ardense valleien

© JORN VAN DEN BOGAERT

Dossier

BEVERS HERSTELLEN DE NATUUR

Naam van de vereniging: Beverwerkgroep Actiethema’s van het project:

Plaats van het project: Tailles, provincie Luxemburg Door het Fonds toegekend budget: 5000 euro

www.beverwerkgroep.be

12

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

Het eerste minibos van de vereniging zag in 2020 het licht in Bonlez, op een privéterrein waarvan de eigenaren helemaal gewonnen waren voor het idee van een schuilplaats voor de biodiversiteit. “We hebben drie 100 meter lange stroken Miyawaki-bos geplant, met fruitbomen eromheen. Dat originele plan hebben we gekozen omdat het technisch niet toegelaten is een bos op landbouwgrond te planten zonder de bestemming van het terrein te wijzigen. Maar je mag er wel 10 meter dikke “hagen” planten!” vertelt Quentin. Dankzij de financiering door het Fonds voor natuur bij ons, wordt op een ander privéterrein in de omgeving van Gembloers een tweede minibos volgens

Actiethema’s van het project:

hetzelfde model aangelegd. Het ligt tussen akkers met intensieve landbouw en zal een heel nuttig schuiloord voor de biodiversiteit worden. De financiering zal de vrijwilligers in staat stellen om boompjes en het nodige materieel te kopen (gronddoeken van maïszetmeel, stro, …) “We willen vooral een eenvoudig model ontwikkelen dat door zoveel mogelijk gemotiveerde groepen kan worden overgenomen”, legt Joseph uit.

Quentin voegt eraan toe dat je geen ervaring met planten nodig hebt. “Het is bovendien een heel leuk werk en je ziet de resultaten meteen!”

Plaats van het project: Ottignies, WaalsBrabant Door het Fonds toegekend budget: 3500 euro © YAKAPLANTER

EEN GEMAKKELIJK OVER TE NEMEN MODEL

Naam van de vereniging: Yakaplanter

© YAKAPLANTER

De lockdown van maart 2020 heeft veel mensen aan het denken gezet over onze verhouding met de natuur. In die periode besloot Quentin Douillet om een plantproject te starten. “Ik had al jaren zin om op mijn eigen schaal bomen te planten”, vertelt hij.

“Ik heb onderzoek gedaan en de Miyawakibossen ontdekt.” Die techniek bestaat erin dat je tientallen inheemse soorten die heel goed aan hun biotoop aangepast zijn dicht bij elkaar plant. De bomen moeten dan met elkaar concurreren om het zonlicht te bereiken: sommige soorten zullen niet overleven, maar hun resten verrijken de bodem, zodat de best aangepaste soorten zich duurzaam blijven ontwikkelen. Dat “concurrentiesysteem” levert in slechts drie of vier jaar een heel sterk bosje op, dat bovendien 30 keer meer koolstof vasthoudt dan een klassiek bos, met tot 100 keer meer biodiversiteit. “Het is de bedoeling een zo dicht bos aan te leggen dat het ontoegankelijk is voor de mens”, zegt Joseph Vaessen, een lid van de vereniging.

© YAKAPLANTER

Een microbos in Gembloers als schuilplaats voor de biodiversiteit

yakaplanter.be Magazine - LENTE-EDITIE 2022

13

© YVES ADAMS / VILDA

© NATUURPUNT GENT

Dossier

 Haematopus ostralegus Naam van de vereniging: Natuurpunt Gent VZW Actiethema’s van het project:

Plaats van het project: Gent, OostVlaanderen Door het Fonds toegekend budget: 3975 euro

www.natuurpuntgent.be

 Aythya ferina

Een echt eilandparadijs voor nestvogels Het kunstmatige meer rond het eiland van het Leeuwenhof ligt vlakbij een vochtige zone van 200 hectare, aan de rand van de stad Gent. Dit voor veel soorten nestvogels belangrijke gebied wordt beheerd door vrijwilligers van de lokale afdeling van Natuurpunt. Maar in de loop der jaren hebben de vrijwilligers gemerkt dat de toestand van de vogels achteruitgaat. “De zones waar nestvogels kunnen broeden, worden voortdurend kleiner. We zijn ze aan het verliezen”, zegt Geert Spanoghe, een vrijwilliger van Natuurpunt. De oorzaak?

Een steeds meer gefragmenteerde natuur en de verdwijning van de vochtige zones waar de vogels voedsel vinden (larven, insecten, …), naast de aanleg van meer dijken en verstedelijking. De nesten op grondniveau worden te gemakkelijk toegankelijk voor “stedelijke” predators, zoals raven, vossen en zelfs katten. Zo kan één enkele vos in één nacht alle nesten van een kolonie verwoesten of meer dan 100 jonge vogels doden!

EEN VEILIGE HAVEN Om het goed te doen, hebben gespecialiseerde vogels in het ideale

14

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

 Vanellus vanellus

 Charadrius dubius

geval grote, onderling verbonden natuurreservaten nodig met een heel rijke biodiversiteit. “Jammer genoeg zijn dergelijke ecosystemen in Vlaanderen verdwenen … Daarom proberen wij om ten minste schuilplaatsen te scheppen, meer bepaald veilige habitats waar ze zich kunnen voortplanten.” En het eilandje van het Leeuwenhof, waar nog zeldzame watervogels zoals de visdief, de kokmeeuw en de kleine plevier worden aangetroffen, kan een echte veilige haven worden voor een groot aantal soorten nestvogels, op voorwaarde dat het tegen predators wordt beschermd. Dankzij de financiering door het Fonds voor natuur bij ons, kunnen de vrijwilligers een afsluiting in het water rond het eiland installeren. Ze komt een meter boven het waterpeil uit, met onder het water een doorgang voor duikvogels, en zal de veiligheid van het eiland verzekeren. En wanneer een plaats gunstig voor ze is, geven vogels die boodschap vaak aan elkaar door. “Als bijvoorbeeld zeemeeuwen zich ergens vestigen, trekt dat andere vogels aan die zich eveneens voortplanten en profiteren van de bescherming die de meeuwen tegen buizerds en blauwe reigers bieden. We zijn er dus zeker van dat andere, zeldzamere soorten die we al hebben geobserveerd zich hier zullen vermenigvuldigen, zoals de kieviet, de scholekster, de tafeleend, de kuifeend, de zomertaling, …” besluit Geert optimistisch.

Hebt u al eens over uw nalatenschap nagedacht? Behalve uw naasten, kan u ook de natuur in uw testament opnemen.

Zo biedt u bedreigde soorten en hun leefomgeving een toekomst. WWF-experten werken wereldwijd in meer dan 100 landen aan de bescherming van de meest waardevolle pareltjes van de natuur. Elk jaar dragen nalatenschappen ten voordele van WWF aanzienlijk bij aan de financiering van deze projecten. Zonder het engagement van onze erflaters zouden we onze missie niet kunnen waarmaken. Samen maken we het verschil. Door een deel of het geheel van uw bezittingen na te laten aan WWF, schenkt u de volgende generaties een levende planeet.

ANTWOORDSTROOK:  Ik wil meer informatie over hoe ik WWF in mijn testament kan opnemen. Gelieve contact met mij op te nemen.  Ik heb WWF al in mijn testament opgenomen.  Ik zou graag meer informatie krijgen over de projecten van WWF U kunt vanaf nu uw testament ook gratis online opmaken. WWF werkt hiervoor samen met de juridische adviseurs en experten van Legacio. Meer info op: wwf.be/testamenten  Mevr.  Dhr.

Voornaam:............................................... Naam: ���������������������������������������������������������������������������

Straat: ............................................................................................................................................... Nr: �������������������������� Postcode:...............................................Plaats: ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� E-mailadres: ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Telefoonnummer:...................................................................... Geboortedatum: �������������������������������������������������������� Terug te sturen naar: Dominique Weyers • WWF-Belgium • Emile Jacqmainlaan 90 • 1000 Brussel Of neem contact op via telefoon: 02 340 09 37 of 0476 58 07 42 • E-mail: dominique.weyers@wwf.be.

WWF-Belgium, E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel laat uw gegevens verwerken door Black Tiger Belgium, Researchdreef 65, 1070 Brussel volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming. We gebruiken uw gegevens enkel voor de op dit formulier vermelde activiteiten. U kan uw gegevens steeds inkijken, laten aanpassen of schrappen via WWF. Wil u meer weten over WWF en uw gegevens?

Surf naar wwf.be/nl/privacy/. Wij kunnen u onze privacyverklaring ook per post bezorgen.

© TOMAS HULIK

WWF IN UW TESTAMENT

© NIKLAS WEBER

OP HET TERREIN Op missie naar de schatten van het Congobekken

WWF-België is al jaren actief in het Congobekken om er de laatste wilde bonobo’s te beschermen. Maar deze regio telt nog tal van andere natuurschatten die tot nu toe nooit werden onderzocht.

Het Congobekken is het uitgestrekte hart van het Afrikaanse continent. In de Congolese bossen van Mai Ndombe (zie kaart hiernaast) leven bonobo’s maar ook dwergkrokodillen, buffels, bosolifanten en talrijke vogels en ongewervelden in een relatief ongerept landschap. Het is echter moeilijk om prioriteiten te bepalen als we de staat van de biodiversiteit niet kennen. Daarom zijn zeven wetenschappers op ons verzoek op onderzoek uitgetrokken ter plaatse.

EEN MOEILIJK TOEGANKELIJK PARADIJS RÉPUBLIQUE D'AFRIQUE CENTRALE

SOUDAN DU SUD

GABON

KAMEROEN

REPUBLIEK CONGO

Goma Kinshasa

DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO

OCÉAN ATLANTIQUE

ANGOLA ZAMBIE

16

De wetenschappers focusten op de streek van Maléo, waar woud en savanne elkaar ontmoeten. Het gebied is moeilijk bereikbaar en de reis duurt verscheidene dagen. “We hadden 600 kg onderzoeksmateriaal bij ons”, vertelt Merlijn Jocque, die de BINCO-missie (Biodiversity Inventory for Conservation) heeft geleid en als bioloog aan het Belgisch Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen verbonden is. “Op een bepaald moment liep de weg dood. Toen moesten we te voet verder naar het kamp.

Met een dertigtal mensen hebben we alles gedragen.”

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

24 UUR PER DAG OP MISSIE Eenmaal ter plekke had elk teamlid zijn taak.

“Het kamp sliep letterlijk nooit”, vertelt Merlijn. Om vier uur ’s ochtends stapt de ornitoloog uit bed: het eerste vogelgezang dat hij moet vastleggen zal niet lang meer op zich laten wachten. Wanneer de zon aan de horizon verschijnt, stapt ook de herpetoloog (herpetologie is de studie van amfibieën en reptielen) het bos in. Dit is immers het moment waarop de reptielen en slangen opduiken, zoekend naar de eerste zonnestralen om zich aan op te warmen. De entomoloog (entomologie is de studie van insecten) speurt overdag naar vlinders en andere insecten. Hij gaat daarmee verder tot de invallende duisternis de ogen van de spinnen doet oplichten. ’s Avonds is het dan weer de beurt aan de zoölogen, want dan zijn de zoogdieren het actiefst.

EEN REVOLUTIONAIRE TECHNIEK VOOR DE STUDIE VAN DE BONOBO’S Het Congobekken is de enige plaats ter wereld waar bonobo’s in het wild leven.

WWF werkt al jaren aan de bescherming van deze fascinerende aap. Om de status van de populatie te volgen, gebruikten we tot op heden de zogenaamde “transectmethode”: in een bepaald deel van het woud tellen we het aantal bonobonesten, waarna we dat naar de rest van het woud extrapoleren, rekening houdend met een groot aantal factoren.

Het is een ingewikkelde en tijdrovende methode. Tijdens hun missie hebben de wetenschappers daarom een innoverende

© NIKLAS WEBER

© NIKLAS WEBER

INVENTARIS VAN EEN UITZONDERLIJKE BIODIVERSITEIT methode uitgeprobeerd: onderzoek via thermische beeldvorming met behulp van een drone. Zo hebben ze voor het eerst slapende bonobo’s in hun nest gespot. “We zijn erin geslaagd om aan te tonen dat deze techniek werkt. Nu moeten we ze uitbreiden om volledige resultaten te verkrijgen”, verheugt Merlijn zich. Deze uiterst veelbelovende techniek kan ons helpen een nauwkeuriger beeld te krijgen van de stand van de bonobopopulatie.

in de provincie Mai-Ndombe. De concessies versterken de rechten van de dorpen op hun land en maken de reglementering van de jacht mogelijk, de bescherming van belangrijke soorten zoals de bonobo’s, en de bestrijding van boskap. Bovendien bevorderen ze het ecotoerisme en stellen ze de bewoners in staat om op een duurzame en gevarieerde wijze van de diensten van het bos te profiteren. WWF zal deze aanpak nu naar nieuwe boszones in Mai Ndombe uitbreiden.

DORPSBOSCONCESSIES

VERTREKPUNT VOOR STUDIES EN ONDERZOEK

Na een maand op het terrein besloot het wetenschappelijke team dat het gebied vanwege zijn afgelegen ligging relatief onaangetast is. “We hebben nu een vergelijkingspunt”, besluit Merlijn. “We hebben enorme stukken woud ontdekt die nog in goede staat verkeren, met een erg rijke biodiversiteit. Maar ze worden ernstig bedreigd door de ontbossing en de jacht. We mogen geen tijd verliezen om ze te beschermen.”

Om de ontbossing te bestrijden en het welzijn van de landelijke gemeenschappen te bevorderen, steunt WWF al ettelijke jaren de oprichting en het beheer van acht dorpsbosconcessies (31.725 ha)

“Voor deze expeditie mobiliseerde BINCO expertise van hoog niveau, zodat resultaten van grote wetenschappelijke waarden werden genoteerd”, zegt Ménard Mbende, coördinator van beschermde gebieden en biomonitoring bij WWF-DRC. “WWF wil een onderzoeksstation uitbouwen in Malebo en dit soort expedities voortzetten in andere landschappen of beschermde gebieden die we ondersteunen in de DRC.”

27 soorten zoogdieren werden geïdentificeerd, waaronder enkele met uitsterven bedreigde soorten zoals de bosolifant, de bosbuffel en natuurlijk de bonobo.

158 vogelsoorten werden geïnventariseerd.

Binnenkort zou zelfs de aanwezigheid van een voor de DRC nieuwe soort bevestigd moeten worden: de boszwaluw 40 soorten amfibieën en reptielen werden geïdentificeerd, waaronder de dwergkrokodil, een als kwetsbaar geklasseerde soort.

Het aantal gevonden ongewervelden moet nog worden bevestigd.

Verscheidene soorten zijn potentieel nieuw voor de wetenschap.

Lees het voorlopige rapport van de expeditie: wwf.be/nl/ actualiteit/op-missie-naar-deschatten-van-het-congobekken

Dit project wordt financieel gesteund door de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) Magazine - LENTE-EDITIE 2022

17

FOCUS Financiële misdaad, een speeltuin voor de plunderaars van de planeet Tot 281 miljard dollar: dat is het bedrag dat criminelen die de natuurlijke rijkdommen plunderen elk jaar opstrijken. Om hun netwerken te helpen ontmantelen, hebben WWF, TRAFFIC en hun partners net een grootschalig financieel onderzoeksprogramma in Europa opgezet, UNITE1, dat door het fonds voor de interne veiligheid van de EU wordt gefinancierd.

De milieucriminaliteit– de handel in wilde soorten, illegale boskap, verboden visvangst en de afvalsmokkel – is enorm omvangrijk.

Ze haalt zelfs een triest record: dit is de derde meest winstgevende misdaadsector ter wereld, na drugshandel en valsmunterij.

Om het zenuwcentrum van de grootschalige criminele netwerken te ontmantelen, moet men hun dubieuze financiële operaties uitspitten… Een enorm complexe uitdaging, die het consortium van het project UNITE wil aanpakken met een nieuwe missie van twee jaar over heel Europa.

MILJARDEN DOLLARS GESTOLEN, ONZE NATUUR VERWOEST Allerlei financiële operaties maken de netwerken onzichtbaar: transacties in contanten, het witwassen van geld, de omkoping van ambtenaren om illegale vergunningen te verkrijgen, internationale bankoverschrijvingen via legitieme ondernemingen… Dat alles blijft grotendeels ongestraft: vandaag wordt slechts 1% van de criminele winsten in beslag genomen.

“De autoriteiten voeren momenteel vrijwel geen financieel onderzoek naar de milieumisdaad. Betrapte stropers worden aangehouden, maar men gaat zelden hoger in op criminele ladder om de mensen aan de top te straffen. Als er ernstig financieel onderzoek zou gebeuren, zou men de witwaspraktijken aan het licht kunnen brengen, die veel zwaarder worden bestraft.

Bovendien zouden de staten het geld dan kunnen recupereren en zo de criminele netwerken verzwakken”, verklaart Emilie Van der Henst, die het project UNITE voor WWF-België en TRAFFIC leidt.

1 UNITE is een door de Franse Gendarmerie gecoördineerd project in samenwerking met WWF, TRAFFIC (technische ondersteuning zonder subsidie), de Spaanse Guardia Civil, de Italiaanse Carabinieri, de Slowaakse en Hongaarse politie en IFAW. Het project wordt gefinancierd door het fonds voor de interne veiligheid van de Europese Unie.

18

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

NIEMAND WORDT ALS STROPER GEBOREN Elk jaar worden wereldwijd honderden stropers gearresteerd en vaak tot zware straffen veroordeeld, die afschrikkend zouden moeten werken. Dit houdt echter geen rekening met de wanhopige situatie waarin de meeste daders verkeerden toen ze dit illegale werk aanvaardden. Tijdens een gevangenisbezoek legt een jonge Afrikaanse veroordeelde het uit: “Ik wilde alleen maar dat mijn zoon naar school zou kunnen. Dat hij een kans zou krijgen die ik niet had toen ik klein was. Ik wist dat ik de wet overtrad, maar ik nam dat risico omdat ik vond dat het doel voor mijn familie de middelen rechtvaardigde.”

Zonder het illegale en ernstige karakter van het stropen te minimaliseren, moeten we de misdadige bedoelingen van mensen in dergelijke situaties nuanceren. 70% van de in de gevangenis ondervraagde stropers in het kader van een studie van TRAFFIC2 vertelt hetzelfde verhaal: ze hadden geen economische alternatieven om in de behoeften van hun gezin te voldoen. En die daders tegen wil en dank ontvangen vaak slechts een heel klein deel van de opbrengst van hun vergrijp.

VERDER KIJKEN DAN DE STROPERS Het oppakken van stropers lost dus weinig op. De kern van het probleem ligt elders, in obscure en moeilijk te ontmantelen sferen. “De stropers zijn slechts heel kleine schakeltjes van de keten. Het kan niemand schelen of zij de gevangenis ingaan”, zegt Emilie Van der Henst. We moeten natuurlijk de valstrikken uit de bossen verwijderen en op heterdaad betrapte stropers aanhouden, maar dat volstaat lang niet om deze enorme milieumisdaad te verslaan.

Want tussen die kleine stropers en de koper van het illegale product (ivoor, bushmeat, hout, vis …) loopt een lange toeleveringsketen. En de personen die zich het meest verrijken zijn vaak degenen die hun handen het minst vuilmaken.

“Het is zoals met een huurmoordenaar: de persoon die de trekker overhaalt, is veel gemakkelijker te vinden dan de opdrachtgever. De grote vissen zijn veel

moeilijker te vangen, want zij verschuilen zich achter allerlei financiële operaties”, besluit Emilie Van der Henst.

DRASTISCHE MAATREGELEN VOOR DE TOEKOMST Tot op de dag van vandaag blijft het plunderen van de planeet een winstgevende activiteit met veel te weinig risico’s voor de daders. Inmiddels wordt de planeet beetje bij beetje leeg gehaald: in 2020 toonde het Living Planet Report van WWF een achteruitgang met 68% van de populaties zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen tegenover 1970. De smokkel is daar gedeeltelijk verantwoordelijk voor.

Het project UNITE wil een eind maken aan deze situatie. Het zal als eerste stap de modus operandi van de criminele netwerken in Europa bestuderen. Deze casestudy’s zullen dan dienen voor de opleiding van stakeholders die de kennis kunnen gebruiken om de criminele netwerken op te doeken: politie, procureurs, banken, …

 Het gebrek aan

straffeloosheid voor milieumisdrijven treft vooral de planeet, waarvan de natuurlijke hulpbronnen op grote schaal worden weggenomen. Pangolins (foto), olifanten, tijgers, neushoorns, reptielen, exotische vogels, tropische wouden, endemische soorten uit Europa: alles passeert de revue. En ondertussen worden de criminelen rijker en herinvesteren ze delen van hun winst in deze handel.

Meer info over het project UNITE:

Afwijzing van aansprakelijkheid: de inhoud van dit artikel vertolkt uitsluitend de mening van zijn auteur en is zijn exclusieve verantwoordelijkheid. De Europese Commissie wijst elke aansprakelijkheid af voor het gebruik van de informatie die het bevat.

2 Lees de volledige studie van TRAFFIC op de website van de ngo: www.traffic.org

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

19

© WWF-BELGIUM

KIDS

DAT RUIKT NAAR LENTE… Het is weer lente en de natuur bloeit op … net als de Ranger Club!

Het werk van WWF is op de eerste plaats op wetenschappelijke kennis gebaseerd en de Rangerclub is geen uitzondering op die regel! Onze Rangers ontdekken de natuur al heel jong, met boeiende artikelen in ons tijdschrift op kindermaat. Daarnaast vinden ze op onze website een heleboel dossiers over dieren, ecosystemen en milieuthema’s. Er zijn nu ook nieuwe rubrieken over de illegale handel in wilde soorten, de ontbossing en de milieu-ongelijkheid, naast “dierenfiches” over de wombat, de gevlekte hyena en de Tasmaanse duivel.

VERTEL ME WIE JE BENT… Ben je tussen 6 en 12 en wil je ons helpen om de natuur te beschermen? De Rangerclub is er voor jou  !

Hier vind je alle info: rangerclub.be Ben je leerkracht in het lager of middelbaar onderwijs en zoek je pedagogische hulpmiddelen om met je klas over het verlies van biodiversiteit en de klimaatverandering te praten?

hier onze gratis tools: wwf.be/nl/scholen En alle geëngageerde jonge burgers (16-25 jaar) zijn welkom in onze community: samen brengen we jullie ideeën voor een groener en duurzamer België tot leven via

wwf.be/nl/youth-jongeren

20

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

DE WWF YOUTH AWARDS HEBBEN DE WIND IN DE ZEILEN! De eerste editie van de WWF Youth Awards loopt al op haar eind…

Vorig jaar hebben 21 jongeren hun eigen project opgezet. WWF heeft hen geholpen met opleidingen in projectbeheer, spreken in het openbaar en communicatie, en ook met maandelijkse coachingsessies.

We hebben samengewerkt aan in totaal 7 projecten rond klimaat, biodiversiteit en duurzame voeding.

Sommige van deze projecten vind je op de sociale netwerken: in het project Echos (@projectechos) toont Emilien met YouTube-video’s hoe hij zijn stadsmoestuin heeft aangelegd, de Bgang (@thebgangcom) inspireert zijn volgers op Instagram om vegan te koken en Climate Conscious (@climate_conscious_) organiseert pedagogische workshops in de Brugse scholen. Vergeet ook niet te stemmen voor het Europese Burgerinitiatief van de gemotiveerde jongeren van European Ecoscore (@ecoscore.be)!

Ben je tussen 16 en 25 jaar en wil je samen met WWF een duurzame wereld bouwen?

Ontdek dan snel onze volgende activiteiten op wwf.be/youth-jongeren!

© WWF-BELGIUM

OP KAMP MET DE RANGERCLUB Over de natuur leren is ook leuk! In de paasvakantie hebben veel kinderen deelgenomen aan de kampen van de Rangerclub. Ze hebben er al spelend geleerd over het werk van WWF, over natuurbescherming en bedreigde soorten.

Maar dat was slechts een voorproefje: de zomervakantie nadert snel, met een heleboel kampen van de Rangerclub. Aan zee, in de Ardennen en zelfs in de Alpen!

Voor het tweede jaar op rij hebben we de wedstrijd “Visie op de toekomst” georganiseerd voor de leerlingen van het vierde jaar lager tot het zevende jaar middelbaar onderwijs. Meer dan ooit moeten we niet alleen over de huidige staat van de planeet nadenken maar ook een optimistische toekomstvisie hebben. Daarom hebben we de jongeren uitgenodigd om in een slam tekst hun visie op de toekomst neer te schrijven en die dan in audio of video op te nemen. Dit jaar werken we samen met NRJ, dat de winnaars in de oudste categorieën (4de tot 7de middelbaar) in zijn studio’s zal uitnodigen! De winnende klassen van de andere leeftijdscategorieën krijgen een professioneel opnameteam in hun school op bezoek!

Niet minder dan 200 klassen hebben meegedaan en we zullen de winnaars zo snel mogelijk bekendmaken!

© SHUTTERSTOCK

WEDSTRIJD 'VISIE OP DE TOEKOMST': MEER DAN 200 KANDIDATEN!

Meer info: rangerclub.be

NEEM EEN DUIK IN DE WERELD VAN DE OTTER!

Meer info: wwf.be/nl/scholen/otter

© MICHEL D'OUTREMONT

Sinds kort is de otter weer in België! Goed nieuws, want de aanwezigheid van deze soort wijst op een verbetering van de waterkwaliteit.

En door de habitat van de otter te beschermen, helpen we ook een heleboel andere soorten.

We stellen de scholen een grote poster van de otter in zijn habitat voor, samen met een “otterdossier” dat de leerlingen via verschillende ludieke activiteiten kennis laat maken met dit speelse dier.

AFSPRAAK IN HET BOS? Als je deze maand met de familie in het bos gaat wandelen, ontmoet je misschien een schattig vossenwelpje zoals deze, op de foto vastgelegd door de Belgische fotograaf Michel d’Outremont.

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

21

© ELISSA POMA / WWF-US

DRIE LEEUWENWELPJES IN LIUWA Als trouwe schenker of schenkster is de naam “Lady Liuwa” je vast en zeker niet onbekend. Deze eenzame leeuwin was de enige overlevende van haar soort in het nationaal Liuwanatuurpark in Zambia, tot wij daar in samenwerking met African Parcs een kleine populatie leeuwen introduceerden. Zo kon de vermoeide leeuwin haar laatste dagen in vrede slijten, omringd door haar soortgenoten. Haar erfenis blijft voortleven in het park. De kleine groep leeuwen in Liuwa stelt het goed en is zelfs nog gegroeid! De leeuwin “Lli-282” heeft drie welpjes geworpen, zodat nu 17 leeuwen op de vlakten van Liuwa leven.

De welpjes zijn gezond en hebben hun hol al verlaten om zich bij de rest van de groep te voegen. Bedankt dat jullie ons hebben geholpen om ze te beschermen!

© CHRISTINA MULLIN

BEDANKT!

22

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

CAMPAGNE TEGEN VALSTRIKKEN IN CAMBODJA Naar schatting 12,3 miljoen valstrikken bedreigen het wild in de beschermde gebieden van Cambodja, Laos en Vietnam.

De vaak primitieve valstrikken worden door stropers gebruikt om dieren te vangen voor de illegale handel in bushmeat.

Ze doden zonder onderscheid Aziatische olifanten, tijgers, bantengs, luipaarden, schubdieren en elk andere dier dat het ongeluk heeft erin te lopen. Ons in 2020 gepubliceerde rapport eiste een reeks strenge overheidsmaatregelen om dit ernstige probleem op te lossen. In maart van dit jaar hebben het Milieuministerie van Cambodja en WWF samen een grote nationale sensibiliseringscampagne gestart om de maatregelen tegen deze bedreiging op te voeren. Dit is de eerste veelbelovende stap naar een effectieve wetgeving tegen de illegale handel in wilde soorten en het gebruik van valstrikken in Cambodja. Jullie zijn het die ons met jullie steun in staat stellen om zowel op het terrein als in de politieke sfeer actie te voeren om een eind te maken aan het stropen van wilde soorten. Bedankt!

In het Roemeense berenweeshuis dat wij dankzij jullie bijdrage steunen, zijn de 32 jonge kostgangers al enkele weken geleden uit hun winterslaap ontwaakt. Vorig winter hebben jullie giften Leo en Gabriel in staat gesteld om een systeem met een tokkelbaan te ontwikkelen om voedsel tot op de steilste plekjes van het domein te brengen. Zo kunnen ze alle berenjongen voeden terwijl ze de contacten tot het minimum beperken, zodat de dieren hun wilde instinct zoveel mogelijk behouden. De twee verzorgers hebben hard gewerkt om de eerste baan nog voor de lente klaar te krijgen. Sneeuw en lage temperaturen bemoeilijkten en vertraagden het werk, maar ze hebben alles op alles gezet om de tokkelbaan te voltooien voor de beertjes wakker werden. En dat is gelukt!

In februari startte WWF een internationale petitie om een mondiaal verdrag te eisen dat voorgoed een eind moet maken aan de plasticvervuiling in de oceanen. Plastic blijft honderden en zelfs duizenden jaren in ons milieu, met een impact op zowel de mens als de natuur. Vrijwel alle soorten zeedieren kunnen via hun voeding plastic opnemen en veel ecosystemen, zoals koraalriffen en mangroves, worden door het verschijnsel bedreigd. De vissen worden er massaal door vergiftigd en ook wij lopen gevaar. Maar geen enkel land kan deze wereldcrisis op eigen houtje oplossen. Daarom waren op 1 en 2 maart 2022 alle ogen op de Milieuvergadering van de Verenigde Naties gericht. Eindelijk werd een historische beslissing genomen: de vertegenwoordigers van de 175 aanwezige landen hebben unaniem het opstellen tegen 2024 goedgekeurd van een juridisch dwingend verdrag dat de plasticvervuiling moet stopzetten. Deze historische beslissing was niet mogelijk geweest zonder jullie stem: meer dan 2,2 miljoen mensen overal ter wereld hebben de internationale petitie van WWF tegen de plasticvervuiling ondertekend.

Samen kunnen we het!

Magazine - LENTE-EDITIE 2022

23

© HANNELE LAHTI / NATIONAL GEOGRAPHIC CREATIVE

© BEAR AGAIN / WWF

NIEUWS UIT HET BERENWEESHUIS IN ROEMENIË

2,2 MILJOEN STEMMEN TEGEN PLASTICVERVUILING IN DE OCEAAN

WWF-Belgique C.F. asbl Bd Emile Jacqmainlaan 90 1000 Bruxelles - Brussel 02 340 09 22 www.wwf.be

Trimestriel P309290

PB- PP B- 714

BELGIE(N) - BELGIQUE

Panda

Panda

Panda

magazine

magazine

magazine

DOSSIER OLIFANTEN:

Zeeroofdieren: zo gelijkend en toch zo verschillend

Gorillajong uit handen van stropers gered !?

Op zoek naar de gouden jakhals

Panda

Panda

Panda

magazine

magazine

DOSSIER :

DOSSIER :

236 gebieden om het leven op aarde te beschermen

Chemische stoffen... een zware erfenis

Hoe worden onze wateren beheerd?

Ruimte voor de tijger

Word een WWF-ambassadeur!

WWF-ledendagen in Virelles en Meise

Panda

magazine

for a living planet

for a living planet

1600 pandaʼs in de vrije natuur

DOSSIER :

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

Het werk van WWF achter de schermen

●

dossier

Magazine TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X - P309290

WWF en alpro soja

Borneo

Veel Meer dan enkel een eiland

MAGAZINE

2012

Nr 62 AUGUSTUS – SEPTEMBER – OKTOBER 2012 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Dossier Focus: In Malebo, op bezoek bij de bonobo’s WWF en Danone

Dossier

DE KARPATEN:

OCEANEN:

EEN COMBINATIE VAN NATUURBEHOUD EN DUURZAME ONTWIKKELING

●

Beheer van grond en fauna in Namibië

Focus: In het spoor van de zeeschildpadden WWF en Delhaize

●

Pan Parks… de miskende wildernissen van Europa

Dossier

ZOOM : De Himalaya 'Climate Savers'... voor bedrijven met zin voor klimaat

ZOOM: Het Amazonegebied - De reuzenotter Nr. 40 - januari - februari - maart 2007 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309290

for a living planet

for a living planet

MET EXTRA BIJLAGE :

Themanummer:

De klimaatverandering

Focus peper uit Sichuan

WWF en Tetra Pak

Nr 63 NOVEMBER - DECEMBER - JANUARI TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X - P309290

Dossier

Dossier

Focus : kom op voor de gouden leeuwaapjes

MAGAZINE Nº 64 februari - maart - april 2013

trimeStrieel - afgiftekaNtoor bruSSel X - p309290

Focus: 45 studenten geven hun energie aan WWF

MAGAZINE

2013

Dossier

Nr 65 MEI – JUNI – JULI 2013

TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Focus: Zeven pioniers voor ons programma ‘hernieuwbare energie’

HET AMAZONEGEBIED

DE noorDpool: hEt laatstE toEvluchtsoorD van DE ijsbEEr

IS HET BESCHERMEN WAARD

MAGAZINE

2013

Nr 66 AUGUSTUS – SEPTEMBER – OKTOBER 2013 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

MAGAZINE

2013

Nr 67 NOVEMBER – DECEMBER – JANUARI TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Dossier

Focus: Louise in het land van de schildpadden

Dossier Focus: De honing uit Noord-Kivu – bijen waken over het Virungapark

DE TOEKOMST VAN DE ZEE LIGT IN JOUW HANDEN

HET VIRUNGA NATIONAAL PARK: NEEN AAN DE OLIE-EXPLORATIE

MAGAZINE

2014

Dossier

Nr 68 FEBRUARI – MAART – APRIL 2014

TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

MAGAZINE

2014

NR. 69 – MEI – JUNI – JULI 2014

TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Dossier

Focus : Earth Hour, feest voor het klimaat!

GREAT BEAR REGIO:

DE DREIGING VAN HET ZWARTE GOUD

© Jürgen Freund / WWF-Canon

Focus : Ontmoeting met de bonobo’s

HET GROENE GOUD VAN DE GUYANA’S

MAGAZINE

MAGAZINE

Nr76 – FEBRUARI, MAART, APRIL 2016 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

MAGAZINE

2016

NR. 77 – MEI, JUNI, JULI 2016 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

MAGAZINE

WINTEREDITIE

HERFSTEDITIE

ZOMEREDITIE

2016

2016

N°78 – AUGUSTUS, SEPTEMBER, OKTOBER 2016 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

DOSSIER KLIMAATVERANDERING EN SOORTEN

Nr79 – NOVEMBER, DECEMBER 2016, JANUARI 2017 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

nr 50 - juli - augustus - september 2009

nr. 49 - april - mei - juni 2009

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

mAgAzine

magazine

xxxxxx

xxxxxx

2010

Nr 54 oktober, November, december 2010 trimestrieel - afgiftekaNtoor aNtwerpeN x - p309290

Dossier

Focus T X 2

WWF en Delhaize

2010

2011

N° xx NR 55 xxxx-xxxx-xxxxx JANUARI, fEBRUARI, 2010 MAART 2011 TRIMENSTRIEL - AfgIfTEkANTooR TRIMESTRIEEL BUREAU DE DéPÔTANTWERPEN ANTWERPENxx- -P309290 P309290

dossier Xxxxxx Samen meT DiT magazine

de wwf-viswijzer, om de juiste keuze te maken

EEn zwart jaar voor walvisachtigEn

FocusXxxx maleisië

WWF Xxxxxxxxx en bpost

Xxxxx AmAzoniË

Xxxxxxxxxxxxxxx meer dAn enkel bomen

For a living planet

MAGAZINE Nr 58 September, oktober, November 2011 trImeStrIeeL - afgIftekaNtoor bruSSeL x - p309290

For a living planet

MAGAZINE

2012

Nr 59 DECEMBER 2011 - JANUARI - FEBRUARI 2012 TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X - P309290

2012

Nr 60 FEBRUARI - MAART - APRIL 2012 TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X - P309290

31/03/2012 20:30 SWITCH OFF THE LIGHTS FOR EARTH HOUR Focus peper uit Sichuan

WWF en Tetra Pak

Dossier

Focus : Op reis naar Congo

WWF en EXKi

BOSSEN

HUN TOEKOMST LIGT IN ONZE HANDEN

MAGAZINE

2014

Dossier

Focus: Nationaal Park Hoge Kempen

Stop illegaal hout voor de Europese markt!

EARTH HOUR 2009

NR. 71 – NOVEMBER – DECEMBER – JANUARI DRIEMAANDELIJKS – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

RED DE TIJGER!

Magazine

Magazine

WWF en ENECO

Focus : Klimaattop in Durban

MAGAZINE

2015

Dossier

Focus : Voor een levende planeet

KARPATEN: BEER ZONDER GRENZEN

Dossier

HERNIEUWBARE ENERGIE 100% TEGEN 2050

NR. 72 – FEBRUARI, MAART, APRIL 2015

TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

2015

N°73 – MEI, JUNI, JULI 2015 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Dossier

Op het terrein: Een jaar in Virunga

Klimaatverandering

Op het terrein : De bewakers van het woud

ONTBOSSING

Biodiversiteit in gevaar

Stop de kaalslag

© Jürgen Freund / WWF-Canon

16/ OP HET TERREIN

Zonne-ingenieurs brengen licht naar hun dorpen

21/ FOCUS

Kies de juiste vis met de Viswijzer

MAGAZINE

LENTE-EDITIE

2016

Dossier

N°70 – AUGUSTUS - SEPTEMBER - OKTOBER 2014 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

for a living planet

REPORTAGE

MAGAZINE

2014

AGENDA: WWF-feest in Bredene op 21 juli ! nr. 45 - april - mei - juni 2008 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

for a living planet

HeT Mekongbekken

2013

WWF-KLIMAATCAMPAGNE: 1 miljoen kg CO2 uitsparen !

IN ACTIE: Junior-actie voor het klimaat

Dossier: Lokale gemeenschappen, partners en winnaars van natuurbehoud

for a living planet

een Plek Waar alleS Mogelijk iS

MaGaZinE

2012

DOSSIER / ZOOM: De wereld rond met WWF

ZOOM : Dierenweetjes: ouders en jongen

Nr. 44 - januari - februari - maart 2008 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

100 EDITIES!

HeT Mekongbekken

De WWF-klimaatcampagne: al meer dan 5500 mensen beperken hun CO2-uitstoot

Nr. 43 - oktober - november - december 2007 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

2011

Generaties voor een levende planeet

Nr75 – NOVEMBER, DECEMBER, JANUARI 2015 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Het Amazonegebied

Nr. 39 - oktober - november - december 2006 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309290

een Plek Waar alleS Mogelijk iS

Dossier

Mens en dier vreedzaam doen samenleven... soms moeilijk, maar mogelijk

ZOOM : Zeeschildpadden Campagne duurzaam hout nr 38 - juli - augustus - september 2006

trImeStrIeeL - afgIftekaNtoor bruSSeL x - p309290

MAGAZINE

2015

Geplunderde oceanen

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

6/ DOSSIER

MAGAZINE Nr 74 – AUGUSTUS, SEPTEMBER, OKTOBER 2015 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Natuur en ontwikkeling gaan hand in hand in Ecuador

nr. 37 - april - mei - juni 2006 driemaandelijks - afgiftekantoor Gent X - P 309290

© naturepl.com / Vivek Menon / WWF-Canon

2015

●

ZOOM : Haaien, roofdieren van de zee Gezocht en gevonden: vismateriaal dat duizenden levens redt nr. 36 - januari - februari - maart 2006 driemaandelijks - afgiftekantoor Gent X - P 309290

Nr 58 September, oktober, November 2011

DE STRIJD TEGEN ILLEGALE HANDEL IN WILDE SOORTEN

EEN REUS OP LEMEN VOETEN

MAGAZINE

Themanummer: De walvisachtigen van de Noordzee

ZOOM : De noordpool Actie voor de berggorilla's nr. 35 - oktober - november - december 2005 driemaandelijks - afgiftekantoor Gent X - P 309290

Magazine

2011

MAGAZINE

2012

Nr 61 MEI - JUNI - JULI 2012 TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X - P309290

Generaties

AAN WWF GEDURENDE AL

For a living planet

MAGAZINE

Zwarte ooievaars en de natuur in Europa

nr 48 - januari - februari - maart 2009

Nr 57 JULI, AUGUSTUS, SEPTEMBER 2011

Focus koffie

●

ZOOM : Het leven tussen de koraalriffen Geef de jaguar een toekomst! nr. 34 - juli - augustus - september 2005 driemaandelijks - afgiftekantoor Gent X - P 309290

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

MaGaZine

2011

Nu of nooit voor de orang-oetan

nr 48 - januari - februari - maart 2009

Kopenhagen en wat nu?

TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X - P309290

Watermeesters... opdracht geslaagd

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

Tijd voor actie

NR 56 APRIL, MEI, JUNI 2011

●

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

for a living planet

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

Kyoto in België

nr 47 - oktober - november - december 2008

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

nr. 52 - januari - februari - maart 2010

●

ZOOM : Leven in de woestijn 4 september: WWF-ledendag! nr. 33 - april - mei - juni 2005 driemaandelijks - afgiftekantoor Gent X - P 309290

VOOR JULLIE STEUN

DOSSIER: ANTARCTICA LIVING PLANET RAPPORT 2008 KLIMAAT: WIE NEEMT DE TELEFOON OP?

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

Een Schelde vol leven

ZOOM : Dieren en het klimaat - De koolmees

for a living planet

ZOOM: Olympische records in de dierenwereld

nr. 51 - oktober - november - december 2009

●

BEDANKT AAN IEDEREEN

Nr. 43 - oktober - november - december 2007 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

OP HET TERREIN: Op zoek naar bonobo's

nr 46 - juli - augustus - september 2008

Gaat REACH ver genoeg?

nr. 32 - januari - februari - maart 2005 driemaandelijks - afgiftekantoor Gent X - P 309290

vragen over de - 15 kritische ng beantwoord klimaatveranderi-uitstoot met de - Beperk uw CO 2 Reducer Climate Impact

ZOOM : Dieren en het klimaat - De koolmees

for a living planet

DOSSIER: China, WWF scoort op het terrein

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

De klimaatverandering

Fiche : het vingerdier

nr 42 - juli - augustus - september 2007 Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X – P309290

for a living planet

for a living planet

nr. 31 - oktober - november - december 2004

for a living planet

Themanummer: ZOOM : Madagaskar

WWF geeft zeeschildpadden hoop op toekomst

●

ZOOM : Levende fossielen

Dierenweetjes

for a living planet

De WWF-familiedag in Meerdaalwoud

ZOOM: Papegaaien en parkieten - Fiche: De blauwgele ara

for a living planet

for a living planet

Een speciaal verjaardagsnummer WWF in het hart van het Congobekken De tsunami 3 maanden later

Panda Junior : nr. 29 - juli - augustus - september 2004

vragen over de - 15 kritische ng beantwoord klimaatveranderi-uitstoot met de - Beperk uw CO 2 Reducer Climate Impact

Nr. 41 - april - mei - juni 2007

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

for a living planet

10 jaar FSC: een stand van zaken

Uilen, jagers van de nacht

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

MET EXTRA BIJLAGE :

Driemaandelijks - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309290

for a living planet

De handel in wilde soorten Een toekomst voor de walvissen in de 21ste eeuw

nr. 29 - april - mei - juni 2004

for a living planet

Klimaatverandering bedreigt 10 natuurwonderen

nr. 27 - oktober - november - december 2003

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

for a living planet

De Congo-Campagne: Filmvertoning Virunga en de berggorillaʼs

nr. 25 - april - mei - juni 2003

nr. 24 - jan - febr - maart 2003

Pagina 1

DOSSIER :

3-maandelijks tijdschrift Afgiftekantoor Gent X P 309290

for a living planet

12:08

magazine

Panda Junior :

nr. 28 - januari - februari - maart 2004

for a living planet

07-03-2006

WWF-actie: Overhandiging walvispetitie

MSC: voor een duurzame visvangst

Sensibilisatiecampagne rond Natura 2000 panda36p1

1,3 miljoen in 1970, 500.000 in 1998, en morgen...?

DOSSI ER

DOSSI ER “Overstromingen, vloek of zegen?”

ZOMEREDITIE

2017

Nr80 – FEBRUARI, MAART, APRIL 2017 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

2017

NR81 – MEI, JUNI, JULI 2017 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Wintereditie 2018

Magazine

Lente-editie 2018

Magazine

Zomereditie 2018

Herfsteditie 2018

Herfsteditie 2017

Dossier

Op het terrein: Vissers nemen hun ecosysteem in handen

Vis, vis, verse vis

© Brent Stirton / Getty Images

Dossier

ZEEËN EN OCEANEN IN GEVAAR

Dossier Karpaten

Op het terrein: met gevaar voor eigen leven

OPGEPAST, GEVAAR !

Begrijpen en handelen

Dossier

Focus: het klimaatakkoord in 't kort

EUROPA’S GROOTSTE WILDERNIS

Op het terrein: totale bescherming voor de natuur in de Egeïsche Zee

SPRONG IN HET HART VAN DE MIDDELLANDSE ZEE

Dossier

Interview: Sary Tre, van jager tot ranger

DE TOEKOMST VAN DE TIJGER SPEELT ZICH AF IN DE MEKONGREGIO

Een schat die bewaard moet blijven

Dossier

Dossier

Focus: Gaan we richting een zesde massa-uitsterving?

DE MYSTERIEUZE HIMALAYA

Dossier

Bedankt: Grote overwinning voor de Europese natuur!

GEBOREN IN HET AMAZONEGEBIED

Op het terrein: Op weg naar de wilde gebieden van Zambia

DE UNIVERSELE DREIGING VAN DE STROPERIJ

6/ DOSSIER

De wolf: tussen mythe en realiteit

NR 82 – AUGUSTUS SEPTEMBER OKTOBER 2017 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Magazine

Wintereditie 2018-2019

Magazine

Magazine

Lente-editie 2019

Magazine

Zomereditie 2019

Magazine

Herfsteditie 2019

Magazine

Wintereditie 2019-2020

Magazine

Lente-editie 2020

Magazine

Zomereditie 2020

Magazine

Herfsteditie 2020

16/ OP HET TERREIN

De dinosauriërs van de Donau

21/ FOCUS

WWF vraagt sterker milieubeleid aan minister Marghem

NR 83 – NOVEMBER DECEMBER JANUARI 2017-2018 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Magazine

Wintereditie 2020-2021

Lente-editie 2021

6/ DOSSIER

In de sporen van de Ecuadoraanse fauna

16/ OP HET TERREIN

18/ FOCUS

Mfari, bonobospoorzoeker in Congo

Komt er nog illegaal hout binnen in België?

6/ DOSSIER

De verborgen schatkist van onze Noordzee

NR 84 – FEBRUARI MAART APRIL 2018 TRIMESTRIEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P30929

16/ OP HET TERREIN

Korhoenders: een missie van de laatste kans

18/ FOCUS

België: WWF pleit voor het verbinden van natuurgebieden

6/ DOSSIER

Klimaat en biodiversiteit: een kwetsbaar evenwicht

NR 85 – MEI JUNI JULI 2018 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Magazine

Zomereditie 2021

Missie in het hart van een paradijs in gevaar

18/ FOCUS

Vijf interessante waarheden over bushmeat

Magazine

Magazine

60

16/ OP HET TERREIN

NR 86 – AUGUSTUS SEPTEMBER OKTOBER 2018 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Wintereditie 2021-2022

Herfsteditie 2021

JAAR ACTIE VOOR NATUUR

EN MENS WWF verjaardagsspecial

6/ DOSSIER

Herintroducties: geen missies zoals de andere

16/ OP HET TERREIN

Operatie ‘leeuw’ in Zambia

18/ FOCUS

Verkiezingen 2019: onze stem voor de planeet

N° 87 – NOVEMBER DECEMBER JANUARI 2018-2019 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

MIJN STEM VOOR DE PLANEET Verkiezingsspecial

NR 88 – FEBRUARI MAART APRIL 2019 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

Ecotoerisme: wanneer reizen bijdraagt aan natuurbehoud

16/ OP HET TERREIN

Samen voor een gezonde oceaan

18/ FOCUS

Menselijke activiteiten bedreigen natuurlijke hulpbronnen

NR 89 – JUNI JULI AUGUSTUS 2019 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

Samen op de bres voor de Afrikaanse olifant

16/ OP HET TERREIN

Amazonewoud: van ramp naar hoop

18/ FOCUS

Het klimaat in de kijker

NR 90 – SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER 2019 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

Hoop na de bosbranden

16/ OP HET TERREIN

Virungapark: 10 jaar strijd tegen de ontbossing

18/ FOCUS

Te koop op internet: wilde dieren

NR 91 – DECEMBER JANUARI FEBRUARI 2019-2020 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUXELLES X – P309290

6/ DOSSIER

De (her)ontdekking van de natuur in België

16/ OP HET TERREIN

Een veilige haven voor watervogels

18/ FOCUS

De verborgen band tussen gezondheid en biodiversiteit

NR 92 – MAART APRIL MEI 2020 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

Zorgen voor onze wouden is zorgen voor onszelf

16/ OP HET TERREIN

Bescherming voor de laatste droge bossen van Zuidoost-Azië

18/ FOCUS

Living Planet Report: natuur in België

NR 93 – JUNI JULI AUGUSTUS 2020 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

De Karpaten, ongerept leefgebied van de bruine beer

16/ OP HET TERREIN Liuwa, land van honing

18/ FOCUS

Hoe is het met de natuur gesteld?

NR 94 – SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER 2020 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

Australië: de veerkracht van de natuur na de bosbranden

16/ OP HET TERREIN

Hoe ananassen tot conflicten leiden

18/ FOCUS

De vergeten crisis

NR 95 – DECEMBER JANUARI FEBRUARI 2020-2021 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

6/ DOSSIER

De jaguar, symbool voor de bescherming van het Amazonegebied

16/ OP HET TERREIN

België: in het spoor van de wolf

18/ FOCUS

6/ DOSSIER

Onderzoek naar duurzaam winkelmandje: duurzamer eten voor dezelfde prijs? Het kan.

NR 96 – MAART APRIL MEI 2021 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Klimaat: de uitweg uit de chaos

NR 97 – JUNI JULI AUGUSTUS 2021 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

14/ OP HET TERREIN

In 20 jaar tijd is bijna de helft van alle leeuwen verdwenen

18/ FOCUS

De terugkeer van de bizon

6/ DOSSIER

Ont’bos’sing: onze strijd voor andere ecosystemen

16/ OP HET TERREIN

Toevluchtsoord voor de otter in Wallonië

18/ FOCUS

COP26: klimaatbeloftes moeten worden nagekomen

NR 98 – SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER 2021 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

NR 99 – DECEMBER JANUARI FEBRUARI 2021-2022 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290