Nicole Mitchell: Artifacts Trio & NFM Orkiestra Leopoldinum / NFM Leopoldinum Orchestra – premiera / premiere

część II / part II Nicole Mitchell: Artifacts Trio

56 fot. / photo: Jonathan Crawford 22.11

& NFM Orkiestra Leopoldinum / NFM Leopoldinum Orchestra – premiera / premiere

Artifacts Trio: Nicole Mitchell – flety / flutes Tomeka Reid – wiolonczela / cello Mike Reed – perkusja / drums NFM Orkiestra Leopoldinum / NFM Leopoldinum Orchestra

Artifacts Trio to grupa nietuzinkowych artystów, których twórczość jest ważną częścią muzycznego krajobrazu Chicago. Otwarci na muzyczne poszukiwania Nicole Mitchell, Tomeka Reid i Mike Reed we Wrocławiu zaprezentują premierową kompozycję Decolonizing Beauty na trio i orkiestrę kameralną, przygotowaną specjalnie na 16. Jazztopad Festival.

fot. / photo: Oliver Abels

Chicago jest kluczowym miastem dla rozwoju i kondycji afroamerykańskiej muzyki improwizowanej. Mimo że za światową stolicę jazzu powszechnie uznawany jest Nowy Jork, a początków free jazzu należałoby szukać w Los Angeles, to jednak bez wątpienia Wietrzne Miasto pełni funkcję bastionu kultury afroamerykańskiej. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka, ale największe zasługi w tej dziedzinie trzeba przypisać istniejącemu już od ponad pół wieku Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM), które działa na rzecz afroamerykańskiej społeczności muzycznej. AACM, jak również środowisko skupione wokół niego, wywarło ogromny wpływ na rozwój jazzu i fanom tego gatunku zapewne jest znane. Nicole Mitchell wyraźnie zapisała się na kartach historii chicagowskiej sceny jazzowej – m.in. dlatego, że była pierwszą kobietą, która pełniła funkcję szefowej tej zasłużonej organizacji. W 2015 roku, w pięćdziesiątą rocznicę powstania stowarzyszenia, Tomeka Reid, Mitchell i Mike Reed – od lat działający wspólnie w kilku muzycznych projektach, a także w strukturach AACM – postanowili oddać hołd najważniejszym postaciom w historii organizacji, biorąc na warsztat ich kompozycje. Wyselekcjonowany repertuar, złożony z utworów m.in. Muhala Richarda Abramsa, Anthony’ego Braxtona i Henry’ego Threadgilla, po raz pierwszy w ich wykonaniu zabrzmiał na koncercie w Seattle. Krótko później nietypowe pod względem instrumentarium trio jazzowe weszło do studia, by zarejestrować wypracowany materiał. Owocem tamtej sesji jest płyta zatytułowana Artifacts, która ukazała się w katalogu 482 Music. Album został doskonale przyjęty przez słuchaczy i krytyków, znalazł się na liście najciekawszych płyt roku 2015 w zestawieniu „NPR Jazz Critics Poll”, a także w rankingach dziennikarzy „The New York Times” oraz portali All About Jazz i The Free Jazz Collective. Taki odbiór materiału zachęcił muzyków do stałego, a nie tylko okazjonalnego działania w ramach zespołu. Postanowili oni kontynuować współpracę pod szyldem Artifacts Trio; w ciągu ostatnich czterech lat odwiedzili najważniejsze światowe festiwale jazzowe. Lee Rice Epstein napisał o tej amerykańskiej grupie, że to po prostu „zespół marzeń złożony z przedstawicieli kolejnego już pokolenia AACM”.

fot.: archiwum artystki / photo: artist’s collection

Wszyscy troje to silne osobowości i bardzo zapracowani artyści. Muzycy z Artifacts Trio są zapraszani do niezliczonej ilości projektów, ale prowadzą też własne zespoły. Grająca na wiolonczeli Reid jest znana wrocławskiej publiczności, ponieważ gościła już na Jazztopad Festival w 2017 roku wraz ze swoim autorskim kwartetem. Perkusista Reed jest liderem zespołu People, Places and Things, prowadzi też kwintet Loose Assembly, a na liście artystów, z którymi nagrywał, znajdują się m.in. Bill Dixon, Jason Adasiewicz i Rob Mazurek. Najbardziej utytułowana i doświadczona wśród członków Artifacts Trio jest mieszkająca obecnie w Kalifornii Mitchell. Flecistka i kompozytorka jest laureatką wielu nagród, w tym tak prestiżowych jak Doris Duke Artist Award oraz Herb Alpert Award in the Arts. W ciągu swojej ponad trzydziestoletniej kariery współpracowała z takimi tuzami free jazzu jak Joëlle Léandre, Roscoe Mitchell czy Hamid Drake, a jej flagową formacją jest Black Earth Ensemble. W dorocznej ankiecie magazynu „DownBeat”, której wyniki ogłoszono w czerwcu, Mitchell po raz kolejny uznano za najlepszą flecistkę, a Reid przyznano pierwsze miejsce w kategorii „Instrumenty różne”.

fot. / photo: Giovanni Piesco

Mitchell została poproszona przez organizatorów wrocławskiego festiwalu o skomponowanie premierowego utworu na trio i orkiestrę kameralną. Artifacts Trio wystąpi razem z NFM Orkiestrą Leopoldinum – to zespół o czterdziestoletniej tradycji, uważany za jedną z najlepszych orkiestr kameralnych w Polsce; zdobył też uznanie za granicą, występując na tak prestiżowych festiwalach Starego Kontynentu jak m.in. Bodenseefestival, Pablo Casals Festival, Muziekfestival West-Brabant i Festival du Périgord Noir. Orkiestra wykonywała także repertuar bliższy muzyce popularnej, rockowej czy jazzowej. W dyskografii ansamblu znaleźć można zarówno kompozycje polskiego pianisty Włodka Pawlika, jak i utwory australijskiego wokalisty Nicka Cave’a. Orkiestra występowała też z wielkimi gwiazdami jazzu. Tak było chociażby trzy lata temu podczas koncertu w ramach obchodów Światowego Dnia Jazzu w 2016 roku, kiedy to wystąpiła wspólnie z Vijayem Iyerem, prezentując wrocławskiej publiczności jego kompozycje. Muzyczne poczynania trójki artystów współtworzących Artifacts Trio cechuje eklektyzm oraz otwarcie na nowe formy, dlatego połączenie tria jazzowego z orkiestrą kameralną wydaje się fuzją zupełnie naturalną. To nie charakter instrumentów czy środowiska muzyczne, z jakich wywodzą się artyści, decydują o spójności i atrakcyjności projektów specjalnych. Kluczowe są kreatywność i wyobraźnia twórców, a tego trudno odmówić nie tylko odpowiedzialnej za kompozycję Mitchell, lecz także jej scenicznym kompanom. Premierowy materiał, który zabrzmi w Narodowym Forum Muzyki, będzie efektem spotkania dwóch dźwiękowych rzeczywistości w reżyserii jednej z najważniejszych instrumentalistek i kompozytorek jazzowych ostatnich trzech dekad.

Artifacts Trio is a group of unique artists whose works form an important part of the musical landscape of Chicago. Nicole Mitchell, Tomeka Reid and Mike Reed, always open to musical explorations, will present in Wrocław a premiere composition Decolonizing Beauty for the trio and a chamber orchestra, in a programme specially prepared for the 16th Jazztopad Festival.

Chicago is a key city for the development and status of AfricanAmerican improvised music. While it’s New York that is commonly regarded as the capital of jazz, and Los Angeles that saw the beginnings of free jazz, without a doubt the Windy City is a bastion of African-American culture. The reasons are numerous, but the greatest merit in this area goes to the Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM), which has been actively supporting the African-American music community for more than half a century. The AACM, and the circles around it, has made an enormous contribution to the development of jazz and many fans of the genre will already be familiar with its work. Nicole Mitchell made a further significant mark on the history of Chicago jazz scene when she became the first woman to head this distinguished organisation. In 2015, to mark the association’s 50th anniversary, Reid, Mitchell and Reed – who for years had been collaborating within the AACM and in several other music projects – decided to pay tribute to key figures in the organisation by working on their compositions. The selected repertoire, including pieces by Muhal Richard Abrams, Anthony Braxton and Henry Threadgill, was performed for the first time at a concert in Seattle. Shortly afterwards this trio, which uses an unconventional instrumentarium, went into the studio to record the material they had been working on. The result of that session is the album Artifacts, released by 482 Music. The album was very well received by both listeners and critics – it was listed among the most interesting albums of 2015 in the NPR Jazz Critics Poll, as well as the annual rankings by journalists from The New York Times and the portals All About Jazz and The Free Jazz Collective. This reception encouraged the musicians to continue working in the ensemble, rather than making it just an occasional project. They decided to continue their formal collaboration as Artifacts Trio, and in the last four years they have performed at several major world jazz festivals. Lee Rice Epstein simply described this American group as ‘a second-generation AACM dream team’. All three musicians from Artifacts Trio are strong personalities with busy artistic schedules – each of them is invited to participate in a myriad of projects, and they also lead their own ensembles. Cellist Tomeka Reid is already known by the Wrocław audience from her visit to the Jazztopad Festival in 2017 with her own quartet.

fot. / photo: Łukasz Rajchert

Drummer Mike Reed is the leader of People, Places and Things, and he also leads the quintet Loose Assembly; artists with whom he has made recordings include Bill Dixon, Jason Adasiewicz and Rob Mazurek. The most experienced and garlanded of the Artifacts Trio members is Nicole Mitchell, who is currently residing in California. This flautist and composer has been the winner of many awards, including such prestigious prizes as the Doris Duke Artist Award and Herb Alpert Award in the Arts. In the course of her career spanning more than thirty years, she has collaborated with such great jazz musicians as Joëlle Léandre, Roscoe Mitchell and Hamid Drake, as well as her flagship group Black Earth Ensemble. In DownBeat’s annual poll, the results of which were announced in June, Mitchell was once again declared the best flautist, and Reid won the category Miscellaneous Instruments.

Mitchell was asked by the organisers of the Jazztopad Festival to compose a premiere piece for trio and chamber orchestra, as Artifacts Trio will perform in Wrocław together with the NFM Leopoldinum Orchestra. This ensemble has a forty-year-long tradition, and is considered to be one of the best chamber orchestras in Poland; the orchestra has also earned recognition abroad, performing at prestigious Old Continent festivals such as Bodenseefestival, Pablo Casals Festival, Muziekfestival West-Brabant and Festival du Périgord Noir. The orchestra often plays repertoire related to popular music and rock – its albums include compositions by the Polish pianist Włodek Pawlik, as well as pieces by the Australian singer Nick Cave. The ensemble has also performed with jazz stars; for example, three years ago they gave a concert celebrating International Jazz Day in 2016, where they presented the works of Vijay Iyer with the composer himself. The musical activities of the three artists of the Artifacts Trio are eclectic and open to new forms, and consequently the combination of a jazz trio and a chamber orchestra seems to be a natural fusion. It’s not the characters of the instruments

or the music circles from which the artists come that determine the cohesiveness and attractiveness of special projects. What’s key is the creativity and imagination of the authors, and this is something that neither Mitchell, the author of the compositions, nor her stage colleagues lack. The premiere material that will sound at the National Forum of Music will be the result of an encounter between two sound realities directed by one of the most important instrumental performers and jazz composers of the last three decades.