ElektroVisie 2017 nr 3 - NL by NELECTRA

Nelectra, Beroepsorganisatie voor de elektrobranche, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde / Tweemaandelijks (6 x jaar) - achtentwintigste jaargang / Afgiftekantoor 8400 Oostende Mail / P2A9571

ElektroVisie

Vakblad voor de elektrosector

Een uitgave van NELECTRA WWW.NELECTRA.BE

ju n 17

STEEDS TEN DIENSTE VAN DE PROFESSIONELE ELEKTRO-INSTALLATEURS

Wij zijn pioniers. Meer dan twintig jaar geleden stelden we ons als doel om een toonaangevende ontwikkelaar en producent te worden van ﬂexibele voorbedrade buizen. Jaar na jaar groeiden we, net als onze ambities. Inmiddels is Preﬂex® dé Europese expert met een productie tot 100.000 km per jaar.

Communicatie

TV & muziek

Energie & licht

1. vormvaster 2. sneller afsnijden 3. rekt niet 4. extra glad 5. zonder bramen

Controle Alarm

www.preﬂex.com

Data

NELECTRAVISIE

Adylkuzz! W

eet u wat Adylkuzz is? Een zoen van één van de hoofdpersonages uit “Thuis”? Fout. Het is kwaadaardige software die op de achtergrond draait en de rekenkracht gebruikt van geïnfecteerde computers om virtueel geld te “mijnen”. Een reële bedreiging voor alle bedrijven en particulieren die zich niet wapenen tegen computercriminaliteit. Tegen 2020 worden wereldwijd miljarden toestellen bediend via smartphone of computer. Zo ook onze elektrotoestellen zoals stofzuigers of koelkasten. Met al deze ontwikkelingen komt ook de cybercriminaliteit in de aandacht. Want het één zal jammer genoeg niet zonder het ander gaan… Bepaalde van onze sectoren kunnen hier niet omheen. Onze beveiligingssector bijvoorbeeld dient deze ontwikkelingen op de voet te volgen. Dit is de volgende jaren zeker een prioriteit voor onze koepelvereniging beveiliging Alia Security.

en wellicht veel van haar voorganger opgestoken. Uiteraard zal zij haar eigen accenten leggen. En dit om het belangrijk communicatiemedium dat een federatietijdschrift is een ander maar wellicht even interessant elan te geven.

Beide collega’s werkten aan dit juninummer, Marcs allerlaatste. Mooie afsluiter is het vraaggesprek met minister Bart Tommelein, aan wie Nelectra haar bekommernissen heeft kunnen voorleggen. Zo is Nelectra van oordeel dat bij een evenwicht tussen eigen decentrale productie en eigen decentrale verwarming door middel van accumulatieverwarming, de verliezen in de elektriciteitscentrale niet in rekening mogen worden gebracht bij de EPB-berekening. Er wordt immers geen grijze stroom gebruikt om de accumulatieverwarming te voeden. De rol van hernieuwRIFT ONS FEDERATIETIJDSCH bare energie zetten we ook nog OR VO T IJF BL E ISI OV eens in de verf. Onze NelectraELEKTR K RIJ NG LA BE Bouwunie energie-adviseur Luc NELECTRA EEN M Dedeyne licht toe. MMUNICATIEMEDIU

Kon u het zich anno 1984 voorstellen toen u misschien ook het gelijknamige boek las? Dacht CO u toen dat Big Brother wellicht science fiction was en droomde u alleen maar weg van alle toekomstige positieve technische ontwikkelingen en mogelijkheden? Willen we eens de proef op de som nemen? Wat herinnert u zich op technisch vernieuwend gebied nog uit april 1995? En vooral : weet u nog wat toen in ElektroVisie stond? Bij deze even een hulplijn… we hadden het in dat lentenummer over de opening van het Huis Van de Toekomst in Vilvoorde, over het nieuwe protonbetaalmiddel, over de kansen van breedbeeldtelevisie, de nieuwe TL-buis, faxen met gsm, hoogwaardige klimaatregelapparatuur voor computerlokalen, infrarode stralen en de code van goed vakmanschap in inbraakbeveiliging. Vraagt u zich misschien af waarom juist april 1995? Wel, omdat onze medewerker Marc Van Hove op dat moment de coördinatie van het tijdschrift van o.a. onderstaande overnam. In juli aanstaande gaat Marc met pensioen. Hij heeft ElektroVisie 22 (tweeëntwintig!) jaar onder zijn hoede gehad. Heeft Marc veel zien veranderen? Hij vertelt het u graag op de laatste bladzijde hoe hij het verleden van het tijdschrift en onze sector heeft ervaren en vooral ook hoe hij zelf de toekomst van ElektroVisie ziet. Els Heyrman neemt voortaan ElektroVisie ter harte. Els heeft zich de afgelopen maanden goed ingewerkt

Marcs (en ook onze) trots is steeds zijn “groen nummer” geweest, dat enkele jaren geleden van de persen rolde. In een tijd dat weinigen hier zoveel aandacht aan besteedden. Het is fijn dat we Marcs carrière ook een stukje met dit item afsluiten. Namens het bestuur, de voltallige redactieraad, de collega’s en alle partners die met hem hebben samengewerkt wensen we Marc een fantastisch pensioen toe. Ik weet zeker dat hij zijn postbus steevast in het oog zal houden rond de publicatiedatum ;-)

Viviane Camphyn Afgevaardigd bestuurder Nelectra Viviane.Camphyn@nelectra.be T 02/550.17.11

juni 2017 - ElektroVisie | 3

INHOUD

Vlaams minister van Energie, Bart Tommelein stelde onlangs zijn energievisie 2030-2050 voor. Hoe ziet hij de toekomst en wat zijn de gevolgen voor de elektrosector? In 2019 wil de minister ook starten met de uitrol van de digitale meter. Maar is er dan nog compensatie voor eigenaars van zonnepanelen? Een spervuur van vragen voor de minister van Energie.

NELECTRA-VISIE

In de reeks over samenaankoopgroeperingen staat Expert in de spotlights. Een internationale speler met opvallend oranje logo waar dit jaar de bubbels rijkelijk vloeien. Formule manager Nicolas Schelfhaut blijft geloven in de toekomst van de sector én de verkoop via de winkel. Snelle levering en gebruiksgemak staan centraal in hun bedrijfsvoering.

Elektrische leidingen in laagspanningsinstallaties moeten volgens de regels van de kunst gelegd worden. In deze ElektroVisie leest u de belangrijkste plaatsingswijzen met betrekking tot open en gesloten goten, verbindingen voor koppelingen, aansluitingen of aftakkingen. Ook de nabijheid van niet-elektrische installaties en leidingen en de mechanische weerstand en doorvoeren komen aan bod.

RETAIL

Adylkuzz! 3

NELECTRA INFO

DE SECTOR

Aankoopgroepering (Expert) IFA 2017: dé trends

14/17

Magimix: juice expert

AEG Care Label Project

6/10

Plan tijdig uw opleiding beveiliging in!

In memoriam Paul Lenaerts

Hallo Nelectra

Nieuw ledenvoordeel: Ireachm

INSTALLATIE 20/21

Publitorial 22/23 Kabelmarkering en C.P.R.

24/26

Nieuwe wetgeving inzake overheidsopdrachten 30

Principeakkoord over nieuwe energielabels 31

DE LAATSTE BLADZIJDE Bedankt, beste lezer!

33 Rittal 32 Niko 32

redactieraad

Viviane Camphyn, Eric Claus, Roger Coteur, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Christophe Louage, Ronny Lannoo, Wouter Vloebergh, Rudy Van Den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt

reclameregie

Beroepsorganisatie voor de elektrobranche Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde tel. 02/550.17.11, fax 02/550.17.29 www.nelectra.be

hoofdredacteur: Marc Van Hove

tel. 02/550.17.21, fax 02/550.17.29, e-mail: marc.vanhove@elektrovisie.be

4 | ElektroVisie - juni 2017

TREVI, Willem Holemans, Meerlaan 9, 9620 Zottegem tel. 09/360.62.16, fax 09/367.49.88 e-mail: willem.holemans@trevi-regie.be

vertaling

Akira Translations Wetstraat 26/11, 1040 Brussel Tel. 02/ 739.45.23 e-mail: info@akiratranslations.be www.akiratranslations.be

EUROPA

Plaatsing elektrische kabels

Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektro-sector. Elektro Visie/Electro Vision heeft een oplage van 10.070 exemplaren. Elektro Visie is een tweemaandelijkse uitgave van:

28/29

18/19 EPB en elektriciteit als energiebron

Interview minister van energie Tommelein

Save the date!

Symposium ‘Verwarming en elektriciteit’

reportages

Wouter Vloebergh, Mediadienst UNIZO e-mail: wouter.vloebergh@telenet.be

verantwoordelijke uitgever

Viviane Camphyn, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde, tel. 02/550.17.11 De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders. Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever. Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers

drukkerij

Goekint Graphics, 8400 Oostende, tel. 059/51.43.43, fax 059/51.44.43 e-mail: info@goekint.be www.goekint.be

administratie

Françoise Martens, tel. 02/550.17.16 e-mail: francoise.martens@nelectra.be Marian Hemerijckx, tel. 02/550 17 18 e-mail: marian.hemerijckx@nelectra.be

Push-in technologie Ontwikkeld door PHOENIX CONTACT

Uitpakken, aansluiten, klaar ! PTFIX verdelerblokken De verdelerblokken PTFIX met push-in-aansluittechniek worden aansluitgereed in verschillende pooltallen, montagemethoden en kleuren geleverd. Ze kunnen direct worden toegepast en kunnen willekeurig worden uitgebreid. Zo zorgt PTFIX voor een flexibele en economische belastings- en stuurstroomverdeling. Voor meer informatie, bel +32 2 723 98 11 of surf naar phoenixcontact.be

ÂŠ PHOENIX CONTACT 2017

NELECTRA INFO

Bart Tommelein Vlaams minister van Energie, FinanciĂŤn & Begroting en viceminister-president van de Vlaamse Regering Actief in de politiek sinds 1985 eerst bij Volksunie, sinds 1992 bij VLD en Open VLD. Voordien actief in de banksector bij Anhyp. Studies: Gegradueerde toegepaste communicatie Geboren in Oostende, 4 mei 1962

6 | ElektroVisie - juni 2017

NELECTRA INFO NELECTRA ONTMOET BART TOMMELEIN, VLAAMS MINISTER VAN ENERGIE

In de toekomst zal elektriciteit veel slimmer en energiezuiniger worden ingezet Hij is sinds zijn aantrede niet weg te slaan uit de media, nochtans heeft de redactie van ElektroVisie lang moeten aandringen om een interview te hebben met onze minister van Energie. De eerste contacten werden al gelegd met zijn voorganger, Annemie Turtelboom die werd vervangen na de commotie over de energietaks die haar naam kreeg. Partijgenoot Bart Tommelein volgde haar op en werkte in volle energietransitie een toekomstplan uit. Hoog tijd dus om zijn visie te horen en onze bezorgdheden over te maken.

de grote elektriciteitscentrales van vandaag op morgen gesloten worden. We zullen nog lange tijd grote elektriciteitscentrales nodig hebben. Alleen zullen dat in de toekomst geen kerncentrales of centrales op fossiele brandstof meer zijn.

controleren door een installateur. Een gespecialiseerde en betrouwbare installateur kan consumenten perfect zeggen in welke mate de Zonnekaart de situatie goed weergeeft en waar er meer of minder mogelijkheden zijn.

— Elektriciteit is vandaag enorm belangrijk en zal in de toekomst nog aan belang winnen. —

Nelectra: We maken op dit moment een energietransitie door, er is een grote omwenteling aan de gang. Hoe ziet u de toekomst? En meer bepaald de toekomst van elektriciteit als energiebron? Bart Tommelein: Elektriciteit is vandaag enorm belangrijk en zal in de toekomst nog aan belang winnen. De bronnen waarmee we elektriciteit opwekken, zullen wél hoe langer hoe meer hernieuwbaar zijn (zon, wind, warmte). Ook de elektriciteitsproductie zal hoe langer hoe meer lokaal en decentraal gebeuren. Een belangrijke component in dit verhaal is de opslag van opgewekte elektriciteit die de consument niet meteen kan verbruiken. Steeds meer huizen zullen in de toekomst over een batterij beschikken, en de elektriciteit zal veel slimmer en energiezuiniger worden ingezet. Tenslotte zullen kleine en slimme netwerken tussen huizen, woonwijken en bedrijven (microgrids en smart grids), kleine, flexibele entiteiten vormen. Dit betekent uiteraard niet dat

Als federatie die de installateurs van PV panelen vertegenwoordigt zijn we bijzonder verheugd met de zonnekaart, een webtool die een eerste indicatie geeft van de geschiktheid van het dak voor zonnepanelen De Zonnekaart is in de eerste plaats een laagdrempelige tool, die mensen in een paar muisklikken laat weten of en hoe hun dak geschikt is voor zonnepanelen of een zonneboiler. De Zonnekaart berekent een minimale en een maximale benutting, maakt een raming van de kostprijs, en berekent de eventuele terugverdientijd. Deze tool is niet onfeilbaar. Er zitten –zoals uitgelegd op de site – ook onvolkomenheden in. De kaart kan bijvoorbeeld niet zien of het dak op een bouwval ligt, dan wel op een stabiel huis. Maar liever een zonnekaart die een positieve melding te veel geeft, dan één te weinig. Daarom geven wij alle gebruikers van de kaart ook de raad om de informatie van de Zonnekaart te laten

U bent een grote pleitbezorger van zonnepanelen om energie op te wekken. Maar helaas heeft niet iedereen een geschikt dak. Een oplossing is dan om zonnepanelen te plaatsen op een ander dak dan de woning, bijv. een magazijn of schoolgebouw. Vanaf wanneer zou dit mogelijk zijn? Dit is eerlijk gezegd vandaag al mogelijk. Via coöperatieven waar mensen tegen een voordelige prijs kunnen intekenen, worden vandaag al daken van een school, of boerderij gebruikt om er zonnepanelen te leggen. In de toekomst zal dit nog gemakkelijker worden, omdat er wordt gewerkt aan een standaardformulier dat de opstart van zo’n coöperatieve vennootschap makkelijker maakt. Verder zullen ook standaardformulieren ter beschikking worden gesteld voor het delen van zonnepanelen op bijv. daken van gemeentehuizen. Zo kunnen gemeenten hier snel en juridisch correct op inzetten. Welke technieken van hernieuwbare energie zijn volgens u een investering waard? In mijn Energieplan zet ik op korte termijn vooral in op zon, wind en warmte. Voor de toekomst verwachten we zeer veel van de waterstofcel of brandstofcel, die op het punt staat commercieel door te breken. Gestuurd door de administratie en specialisten juni 2017 - ElektroVisie | 7

NELECTRA INFO

— In nieuwe gebouwen met een lage energievraag kan elektrische verwarming gecombineerd met een hernieuwbare energiebron een oplossing zijn. —

Nelectra op de sofa bij minister Tommelein van het terrein houd ik inderdaad pleidooien voor het leggen van zonnepanelen, het plaatsen van windmolens en het aanleggen van warmtenetten, technologieën of technieken die hun deugdelijkheid al bewezen hebben. Verder ben ik beleidsmaker en is de overheid technologieneutraal. Ik ben geen energieconsulent, ingenieur of installateur. Welke investering u precies moet doen, hangt af van de precieze omstandigheden van uw woning of bedrijf. Voor mij als minister zou het onverstandig en tegelijk onmogelijk zijn om te zeggen met welke investering u vast en zeker gebaat bent. Daarvoor zijn er specialisten, zoals in uw sector, die in eer en geweten kunnen aanprijzen, of afraden met welke technologie en investering hun klant gebaat is of geschaad. We mogen ook niet vergeten dat alles begint met energie-efficiëntie. Zonnepanelen leg je niet op een niet-geïsoleerd dak. En zal u deze technieken in de toekomst subsidiëren? Volgens de Energievisie 2030-2050, die is opgesteld in samenspraak met stakeholders uit de industrie, de universiteiten, het middenveld, zullen zon, wind en warmte de eerstkomende jaren nog een heel belangrijke rol blijven spelen. Verder volgen we als overheid alle nieuwe technologieën en ontwikkelingen op de voet. De ondersteuning moet echter doordacht gebeuren : zoveel en zo lang als mogelijk en nuttig. In de energietransitie is het de rol van de overheid om technologieën te onderzoeken, en ze eventueel te helpen hun weg naar de markt te vinden. Eens ze levensvatbaar zijn, en de privémarkt haar rol speelt, heeft het geen enkele zin dat de overheid ondersteuning geeft. 8 | ElektroVisie - juni 2017

Is er volgens u nog een toekomst voor elektrische verwarming in nieuwe woningen of woningen die verbouwd worden? Die toekomst is er zeker, maar alleen als aan de allereerste voorwaarde voldaan is van een gezond energiebeleid : energiezuinigheid! Het is en blijft de eerste pijler van mijn beleid, en van het hele Europese beleid. Ik zou er een Elfde Gebod van kunnen maken : ‘bespaar, voor gij verbruikt’.  Ik heb geen glazen bol, maar ik hou die optie open. Ik benadruk dat oude nietefficiënte accumulatieverwarmingen niet meer van deze tijd zijn, maar ik zie ook dat de vervangingskosten heel erg hoog zijn. In nieuwe gebouwen met een lage energievraag kan elektrische verwarming gecombineerd met een hernieuwbare energiebron een oplossing zijn. Maar nogmaals, ik maak geen keuze qua technologie. Dat hangt af van de specifieke situatie en daarvoor heb ik bekwame mensen in het werkveld. Heel wat eigenaars en sociale woningmaatschappijen hebben in het verleden gekozen voor elektrische verwarming op aanraden van de overheid. Hoe kan ervoor gezorgd worden dat deze mensen niet bestraft worden? De wereld verandert sneller dan ooit en sommige technologieën van vandaag zullen niet die van binnen 20 jaar zijn. Maar, specifiek om de gezinnen met een verbruik tussen 20 en 25 MwH te helpen, de groep die vaak elektrisch verwarmt, hebben we de Vlaamse energieheffing verlaagd. Dat scheelt hen toch 500 euro in de energieheffing.

U kondigde recent de fusie van Eandis en Infrax aan. Wat zijn volgens u de belangrijkste voordelen van deze fusie. De fusie van Eandis en Infrax tot Fluvius heeft vele voordelen. Eén overkoepelende structuur, één werkmaatschappij, betekent een grote vereenvoudiging. Dus minder mandaten en minder vergoedingen. Volgens recente berekeningen zou dat een besparing zijn van 3 procent op de factuur van de eindverbruiker. Maar dat is uiteraard niet alles. Het is de bedoeling dat de werking ook meer gestroomlijnd wordt. Voor de 11 distributienetbeheerders is één overkoepelende structuur ook eenvoudiger dan twee. Zou dit ook een positieve invloed kunnen hebben op de manier waarop de installateur met de netbeheerders kunnen samenwerken? Als er problemen zijn met installateurs moeten we deze nu oplossen en niet wachten op een nieuwe structuur. Hiervoor kan de organisatie zeker en vast contact nemen met de netbeheerders. Maar ongetwijfeld zal naar de toekomst toe dit dan één aanspreekpunt worden.

U heeft ook de knoop doorgehakt in de transitie naar de digitale of slimme meter. Vanaf 2019 wil u beginnen met de vervanging van de huidige elektriciteitsmeters. Wat zijn de voordelen hiervan voor ons elektriciteitsnet? De voordelen zijn legio. De digitale meter waar de overheid in eerste instantie voor kiest – de aanbesteding gaat binnenkort Lees verder op pagina 10

NELECTRA INFO

Els Heyrman, Fallon Declerck, Eric Claus, minister Tommelein, Viviane Camphyn

Tijdens het overleg met de minister, maakte Nelectra ook enkele standpunten over aan de minister. De elektrische verwarming: Nelectra is van oordeel dat bij een evenwicht tussen eigen decentrale productie en eigen decentrale verwarming d.m.v. accumulatieverwarming de verliezen in de elektriciteitscentrale niet in rekening mogen gebracht worden bij de EPB-berekening. Immers: er wordt geen grijze stroom gebruikt om de accumulatieverwarming te voeden. Bij de EPB- berekening voor woningen met PV-installaties moet de winstfactor van een PV-installatie in combinatie met accumulatieverwarming in rekening gebracht worden. Nelectra streeft ernaar dat elektrische verwarming op gelijke voet behandeld wordt wat de netverliezen betreft. 0,19 procent van het totale volume aan in Vlaanderen getransporteerd aardgas vloeit ook weg. Maar in de EPB-berekening wordt hiervoor geen factor opgenomen. Voor de toekomstgerichte BEN - woningen zal de installatie van een centrale verwarming op gas een niet-rendabele investering zijn. De warmtevraag zal zo klein zijn dat een elektrische bijverwarming enkel de goede oplossing zal zijn met PV-panelen als productie-eenheid. Dit moet in rekening gebracht worden bij de EPB-berekening. Stroomverbruik: Er moet een regeling uitgewerkt worden zodat het injectietarief voor installaties in evenwicht (productie = verbruik op jaarbasis) geneutraliseerd wordt . Warmtepompen en warmtepompboilers: Warmtepompen en warmtepompboilers gebruiken dezelfde techniek met dezelfde COP (Coefficient of Performance). Nelectra stuurt aan op een gelijke behandeling en dus ook een gelijke subsidiĂŤring.

Slimme, digitale meters: Nelectra ziet een aantal voordelen in de digitalisering van de elektriciteitsmeters, op voorwaarde evenwel dat de uitrol van deze slimme meters bedachtzaam en gefaseerd gebeurt. Slimme meters moeten accuraat werken en door de installatie ervan moet ook een nieuwe regeling uitgewerkt worden zodat voor de eigenaars van zonnepanelen en een deel van de baten dient terug te vloeien naar de gebruiker. Laadpalen: We vragen een klaar en duidelijke omschrijving en wetgeving naar CE-markeringen zodat onze installateurs niet het slachtoffer worden van een gebrek aan ĂŠĂŠnvormigheid vanwege de autoconstructeurs. Nelectra vreest dat de elektrische wagen dezelfde weg opgaat als de PV-panelen van destijds. De elektrosector is vragende partij om dit te voorkomen door de laadpunten intelligent te maken. De gebruiker van het hyride voertuig moet op jaarbasis aantonen dat er maximaal elektrisch gereden wordt. Energielabels Bij de aanpassing van de indeling van de energielabels door Europa moet er maximaal rekening gehouden worden met de elektrohandelaar. Er moet voldoende tijd voorzien worden om alle labels aan te passen en ook de kosten mogen niet afgewenteld worden op de handelaar.

juni 2017 - ElektroVisie | 9

NELECTRA INFO de deur uit – zal informatie kunnen uitsturen en ontvangen. De informatie is preciezer dan bij een analoge meter, en wordt automatisch doorgegeven. Dat betekent dat er geen opmeters meer thuis moeten langskomen, een besparing, ook in tijd. Digitale of slimme meters zullen ook veel slimmer met het elektriciteitsnet omgaan. De flexibiliteit van het net, een verstandige verdeling van het verbruik door bedrijven en huishoudens, wordt pas mogelijk met een digitale meter. Hoe zorgt u ervoor dat de digitale meter future proof is in tijden van energietransitie? We kiezen voor een model, dat voldoende ‘basic’ is, maar wel uitbouwmogelijkheden heeft. Dat is ook het voordeel van een digitaal model. De uitbreidbaarheid, het slim maken van de meter is een kwestie van software. En dus makkelijker en van op afstand aanpasbaar. Een goede digitale meter is een meter die voldoende flexibiliteit en ‘slimme groei’ aankan, om de energietransitie op de voet te volgen. U kondigde compensatie aan voor eigenaars van zonnepanelen die momenteel van het voordeel van de terugdraaiende teller genieten. Bestaat er al meer duidelijkheid over de concrete invulling? De compensatie is gelijkgesteld met 15 jaar terugdraaiende teller. Voor de rest is het zoals ik eerder beschreef : een digitale meter kan uiteraard perfect een terugdraaiende teller ‘nabootsen’.

Plan tijdig uw opleiding beveiliging in! Of het nu gaat om de plaatsing van een draadloze alarminstallatie of een klassiek alarmsysteem, de erkenning als beveiligingsonderneming is een wettelijke verplichting om de diensten van beveiliging te kunnen aanbieden. Een eerste erkenning als beveiligingsondernemer is geldig voor een periode van vijf jaar, daarna wordt ze vernieuwd voor een periode van 10 jaar. Het is heel belangrijk dat uw aanvraag tot vernieuwing 6 maanden voor de afloop van een vorige erkenning ingediend is en u de nodige bijscholing volgt. Op de website van Nelectra in de rubriek Beveiliging vindt u een overzicht van de opleidingen uit het Syntra aanbod.

Voor de rest wordt op dit moment gewerkt aan een alternatief, het is echter nog te vroeg om hierover een tipje van de sluier te lichten.

— De flexibiliteit van het net wordt pas mogelijk met een digitale meter. —

U huldigde recent de eerste van 2500 publieke laadpalen in. Hoe ziet u de evolutie van het elektrisch wagenpark en de uitbouw van de laadpaleninfrastructuur? De uitbouw van laadpalen maakt deel uit van het CPT-plan, een Clean Power Transportplan. Dit jaar hebben Eandis en Infrax nog een uitrol van 750 laadpalen of 1500 laadpunten beloofd (want elke paal telt twee stopcontacten). Tegen 2020 is de uitrol van 2500 laadpalen of 5000 laadpunten compleet. Een goede, performante en omvangrijke infrastructuur is een noodzakelijk voorwaarde om automobilisten te overhalen over te stappen naar een volledig of gedeeltelijk elektrische wagen. Nu is er nog teveel wantrouwen : ‘zal ik wel op mijn bestemming geraken?’, ‘geraak ik met zo’n auto wel thuis na een daguitstap naar zee?’. Daarnaast zien we dat heel wat bedrijven, supermarkten, … ook een vaste plaats voorzien waar klanten gratis hun wagen of fiets kunnen laden tijdens het werken of winkelen. Tenslotte hebben 3 Vlaamse ministers (Muyters, Schauvliege en ikzelf) een Green Deal rond Gedeelde Mobiliteit afgesloten met een 30-tal actoren : daarin hebben onder meer gemeenten en sociale bouwmaatschappijen zich geëngageerd om bij hun woningen of in de gemeente ook voldoende parkeer- en laadruimte te voorzien voor elektrische (deel)wagens. Ook vanuit Europa wordt de druk opgevoerd om tegen 2035 geen nieuwe wagens meer te verkopen die geen zero emissie zijn. Tekst: Els Heyrman Foto’s: Dann

IN MEMORIAM Nelectra moest midden april onverwacht afscheid nemen van bestuurslid Paul Lenaerts (°17.03.1950). Paul was elektro-ondernemer in Helchteren, bestuurder en commissaris der rekeningen bij Nelectra en bestuurslid bij NelectraLimburg.

Meer info: Nelectra-adviseur Christophe Louage, christophe.louage@nelectra.be

10 | ElektroVisie - juni 2017

We bieden familie en vrienden, collega’s onze oprechte deelneming aan, in dankbaarheid voor zijn inzet voor de vereniging.

NELECTRA INFO

HALLO NELECTRA ? Hoe kan ik veilig werken? De regelgeving veilig werken aan elektrische installaties wordt heel complex en de aansprakelijkheid voor de werkgever is aanzienlijk. Kan Nelectra mij helpen het bos door de bomen te zien? Er zijn vijf risicoanalyses die voor de installateur het belangrijkst zijn: de elektrische installatie in/rond het bedrijf – uitbating (kb2012), gebruik van arbeidsmiddelen in en buiten de uitbating(en), werkzaamheden aan elektrische installaties (tussen beide is een duidelijke link), werken op werven en de Last Minute RisicoAnalyse. Nelectra staat haar leden bij door een antwoord te geven op de “W”-vragen. (Wat moet er gebeuren? Door wie? Voor wie? Waar? Waarvoor, Wanneer, Waarmee (hoe) en Waarom…, door stappenplannen voor te leggen en de vereiste documenten op te lijsten. Onze technisch adviseur Freddy Steenackers staat ter beschikking voor specifieke vragen en in het najaar wordt dit stappenplan voor de ondernemers in een concrete opleiding omgezet. Veiligheidsinstructiekaarten kunnen eveneens worden besteld. Inclusief de kostprijs van de opleiding is voor de leden een halve dag individuele begeleiding en dito advies voorzien. Gezien Nelectra een erkend opleidingsverstrekker is, kan het inschrijvingsgeld betaald worden via de kmo-portefeuille. Uiteraard genieten leden van een voordeeltarief.

Verder dient een werknemer die de onderneming verlaat ook zijn identificatiekaart via zijn werkgever aan FOD Binnenlandse Zaken terug te bezorgen. Deze concrete situatie kan op 2 wijzen opgelost worden: • De onderneming schrijft het personeelslid zelf in. • De onderneming doet beroep in onderaanneming op een bedrijf dat zelf over een wettelijke erkenning beschikt. Meer info? Mail christophe.louage@nelectra.be of check onze rubriek beveiliging op www.nelectra.be .

Hoeveel milieubijdrage moet ik mijn klant aanrekenen voor zijn PV-paneel? PV CYCLE BELGIUM kondigde aan dat de verplichte milieubijdrage PV zal dalen. Vanaf 1 juli 2017 halveert de milieubijdrage PV van 4 euro (excl. btw) naar 2 euro (excl. btw) per zonnepaneel. Rekening houdend met de marktontwikkelingen heeft de Vlaamse overheid dit voorstel aanvaard.

Leden die nu al met dergelijke vragen zouden zitten, kunnen steeds contact nemen met Freddy.steenackers@nelectra.be .Hij komt met plezier bij u langs.

Wij herinneren u er ook nogmaals aan dat de aangiftes van de installateurs die zonnepanelen invoeren uit het buitenland dient te gebeuren vóór de 20ste dag van de maand volgend op het kwartaal zoals u hier kan zien: Kwartaal 1 --> vóór 20 april Kwartaal 2--> vóór 20 juli Kwartaal 3 --> vóór 20 oktober Kwartaal 4 --> vóór 20 januari

Werknemer met identificatiekaart beveiliging even ‘gebruiken’?

Meer info over PV CYCLE BELGIUM vindt u terug op de website van Nelectra en bij Nelectra-adviseur Fallon Declerck, fallon.declerck@nelectra.be, 02/ 550.17.14.

Om beveiligingsactiviteiten te mogen uitvoeren, moet u in het bezit zijn van een identificatiekaart. Een bevoegde ambtenaar van FOD Binnenlandse Zaken kan- met het oog op de toepassing van de wet- vragen om deze identificatiekaart voor te leggen.

Moet ik als PV-installateur een aangifte doen?

Een lid stelde ons de volgende vraag: kan ik gebruik maken van een werknemer met een identificatiekaart van een bevriend bedrijf? Gelet op de geïntensifieerde controles door FOD BIZA sinds een tweetal jaar was het zeker verstandig van dit lid om dit voorafgaandelijk bij Nelectra eens af te checken.

Op 22 maart werd in het Belgisch Staatsblad het decreet gepubliceerd om energiefraude te voorkomen, vast te stellen, te detecteren en te bestraffen. Om de aanmeldingsplicht voor zonnepaneleninstallaties nauwkeuriger te kunnen opvolgen, bepaalt dit decreet dat installateurs van PV-installaties vanaf 1 juni 2017 maandelijks een lijst moeten overmaken aan de netbeheerders van de door hen geplaatste installaties.

De identificatiekaart voor beveiliging is immers gekoppeld aan een bedrijf en niet aan een individuele persoon. Dit impliceert dat werknemers met identificatiekaart niet zomaar ter beschikking van een ander beveiligingsbedrijf kunnen worden gesteld.

Nelectra overlegde met het kabinet, de netbeheerders en andere sectorfederaties over de meest efficiënte vorm, inhoud en manier van bezorgen van deze lijsten voor alle betrokkenen. Op de website www.nelectra.be vindt u de volledige procedure. juni 2017 - ElektroVisie | 11

NELECTRA INFO

Wat klanten willen maar u niet vertellen! Klant is koning, maar hoe zijn de verwachtingen van de koning over de laatste jaren geëvolueerd? Sluit even de ogen… Denk aan die ene klant, die ene klant die je het bloed vanonder de nagels heeft gehaald en denkt dat hij de enige op de wereld is. Die klant die verwacht dat als hij met zijn vingers knipt een heel team paraat staat om hem te helpen. Een uitzondering? Misschien wel, maar we zien op vandaag dat de verwachtingen van klanten sterk veranderd zijn.

“Als u wil dat ik klant word dan verwacht ik binnen het uur een reactie” Neen, dat is overdreven hoor ik u zeggen en misschien heeft u gelijk, als u het zo leest is het inderdaad absurd maar niets is minder waar. Onderzoek heeft uitgewezen dat bedrijven die erin slagen te reageren binnen het uur nadat een prospect informatie heeft gevraagd, 35% tot 50% meer kans hebben om die als klant binnen te halen.

“Wanneer ik als klant een probleem heb, moet dat binnen de 10 minuten zijn opgelost” Er wordt veel gesproken over “self-service” mogelijkheden voor klanten, eigenlijk een andere benaming voor “los uw probleem zelf op”. Echter zien we dat klanten geneigd zijn om in een noodsituatie de telefoon op te nemen en te bellen naar iemand. Je ziet ook een sterke evolutie in het verwachtingspatroon dat klanten hebben: “Op het internet vind ik binnen de 10 minuten een oplossing voor mijn probleem, dus verwacht ik dat van u ook!”

“Ik weet dat ik het nummer heb van de klantendienst, maar ik bel toch naar u” Het alom bekende klantendienst fenomeen, van het type “druk 1 voor verkoop, druk 2 om iemand aan de lijn te krijgen die u zal moeten doorverbinden, druk 3 om 20 minuten in wacht te blijven staan,…”, verliest aan charme voor de klant. Hij verkiest een 1:1 relatie met een fysieke persoon die hem te woord kan staan, vele zaakvoerders of verkopers zijn dan ook mini-contactcenters geworden die klanten te woord moeten staan of postbus moeten spelen voor hun technische collega’s.

Dé oplossing: activeer een Personal Assistant op uw mobiel of vast toestel Weinig zakenmensen weten dat ze hun klassieke Voicemail kunnen vervangen door een Persoonlijke Assistente die hun oproepen aanneemt. Of u nu meer klanten wil, een nog betere klantenservice wil bieden of gewoon rustig kunnen doorwerken, een Persoonlijke Assistente kan u hierbij helpen. Bovendien moet u niet zelf de investering doen om iemand voltijds aan te werven, u zet de Assistente aan het werk wanneer u dit het beste uitkomt en betaalt enkel voor het geleverde werk.

Uw eigen Personal Assistant dankzij Nelectra en iReachm.com Als Nelectra-lid kan u vanaf vandaag aan een voordelig tarief genieten van uw eigen Persoonlijke Assistente die uw oproepen beantwoordt. Bent u niet bereikbaar? Geen nood, uw personal assistant neemt uw oproepen op uw mobiel of vast toestel aan en staat uw klanten te woord. Vervolgens krijgt u via SMS of e-mail een verslag van de oproep, enkele mogelijke terugbeltijdstippen en alle contactgegevens van de beller.

Geniet als Nelectra lid van een voordelig tarief bij iReachm.com www.nelectra.be/ireachm

12 | ElektroVisie - juni 2017

High power solutions voor indoor en outdoor toepassingen op grote hoogte

Brightmaster • • • •

Vermogens van 75-1200W Diverse graden bundels Beschermende Interpon coating ENEC certificatie

110°

CCT

lm W

4000K

0,95

125

www.Integratech.be

IP CRI 78

info@integratech.be

>50.000 L80B20

5 5 year warranty

DISTRIBUTIE

14 | ElektroVisie - juni 2017

DISTRIBUTIE AANKOOPGROEPERINGEN ONDER DE LOEP VAN ELEKTROVISIE (3)

“Van Expert mag je zoveel méér verwachten” Een halve eeuw precies bestaat het internationaal samenwerkingsverband dit jaar, de Belgische tak is veertig jaar jong. Expert, met het gestroomlijnde oranje logo, is onderhand een prima gestructureerde vereniging van vooral grotere elektrowinkels. Service en advies aan de consumenten, da’s de bestaansreden. Samenhorigheid télt, lokale verankering is belangrijk. ElektroVisie zocht in Brugge formule manager Nicolas Schelfhaut op. Hij legt uit wat de voor Expert en z’n leden zo cruciale ‘beleving’ betekent en waarom inspraak van diezelfde leden essentieel is. Voorts komen in dit verhaal aspecten aan bod als vakkennis, creativiteit en het aanreiken van oplossingen. Eerst situeren we Expert even in het samenaankooplandschap van ons land. De koepel waaronder de organisatie opereert heet Connect+, een platform van onder meer vakmensen en producenten uit de elektrowereld, met formules als Exellent, Brio en Connect IT. Deze overkoepelende holding omvat zo’n duizend winkels. De coöperatieve die Expert aanstuurt heet Activ Electro, met zetel in Brugge.

“De grootste ter wereld” In het hoofdkwartier van Expert België kan je niet om de kleurrijke grote affiches heen: het internationale samenwerkingsverband bestaat dit jaar een halve eeuw. Dat houdt wereldwijd ongeveer achtduizend aangesloten winkels in, waarvan drieduizend in Europa. Dergelijke schaalgrootte biedt grote commerciële voordelen, dankzij gunstige afspraken met leveranciers. “The world’s largest retail alliance”, zo mag je Expert gerust noemen. De internationale hoofdzetel vind je in het Zwitserse Zug. Vanuit Brugge leiden Olivier Lanckriet, Frank De Smet en Didier Crombez, als bestuurders, de groep in goeie banen. Expert werd vijf decennia geleden opgericht door een Zweedse ondernemer. Geleidelijk aan groeide de organisatie, met ups en downs, uit tot een slagkrachtige vereniging, die onder meer ook in Duitsland en Italië sterk staat. In het Belgische verhaal is 2007 een te onthouden jaar, toen Expert en de groep Lanckriet de krachten bundelden op het vlak van aankoopvoorwaarden, marketing en logistiek. Dat samengaan zorgde voor een nóg ruimere uitstraling. Nicolas Schelfhaut (38), economist en marketeer van opleiding, werkt sedert 2008 voor

Expert, eerst als marketing manager en later als formule manager. Hij licht toe: “We zijn een groep van grotere winkels die allemaal gelijkaardige producten verkopen en hun lokale identiteit koesteren. Een compleet kwalitatief hoogstaand aanbod koppelen we aan voortreffelijke persoonlijke service. ‘Van Expert mag je méér verwachten” is één van onze slogans, in het Frans ‘Expert, c’est un métier’. We bieden een totaaloplossing aan over het hele traject. We begeleiden de klant van nog vóór hij/zij de winkel binnengaat tot het einde der tijden. Ook voor opleiding zorgen we, zodat de winkeliers op de hoogte blijven van innovaties en de allernieuwste tendensen. Onze training richt zich op verkooptechnieken, dienstverlening, klantenbenadering en omgaan met nieuwe vragen/knelpunten zoals internetverkoop. Waar mogelijk nemen we ‘randactiviteiten’ uit handen van de handelaar, zodat die zich kan focussen op het verlenen van advies, op service en verkoop, kortom: de kerntaken van de winkelier. Expert zorgt voor zowel nationale als internationale marketingondersteuning via groepsdeals en acties, de leden kunnen zelf hun marketingmix samenstellen. We proberen ‘online’ overal aanwezig te zijn, op het web dus, maar ook in de winkel. Ik geloof sterk in hybride handelszaken waar

juni 2017 - ElektroVisie | 15

DISTRIBUTIE

Nicolas Schelfhaut: “We beschikken over een magazijn van 12.000m2”!

je élk toestel kan bestellen, zelfs als het niet echt fysiek aanwezig is in de winkel.”

Vertrouwen en deskundigheid “Ons marketingpakket bestaat niet alleen uit de elf folders die we elk jaar samenstellen en verdelen”, vervolgt Nicolas Schelfhaut. “Naast de website is de lokale verankering belangrijk, zodat de consument kan ‘personaliseren’ en zich thuis voelt. Krachtdadig zetten we in op lokale ‘above the line’ - communicatie, met billboards (grotere borden) in het straatbeeld, zodat de winkel in kwestie regionaal ruime bekendheid krijgt. Vorig jaar opende Expert in België negen nieuwe winkels, er zijn er nu een vijftigtal bij ons aangesloten. Stuk voor stuk kan je ze herkennen aan het sterke, oranje logo dat vertrouwen schept, deskundigheid uitstraalt en een groep specialisten vertegenwoordigt. De Vlamingen 16 | ElektroVisie - juni 2017

die regelmatig naar het VRT-quizprogramma ‘Blokken’ kijken -we zijn hoofsponsor-, herkennen ons meteen, dat schept een band”. Hoe Expert in ons land zijn internationale jubileum viert? Schelfhaut: ”Aan de ene kant doen we dat met zogenaamde champagnedeals. Daarbij zoeken we naar exclusieve samenwerking met leveranciers om de klant bij aankoop van een aantal toestellen iets extra’s aan te bieden: vijf jaar waarborg bijvoorbeeld, of een accessoire. Bij elk apparaat hoort natuurlijk een grote fles champagne. Aan de andere kant is er onze zomeractie met krasloten, een toemaatje voor elke klant met mogelijk uitzicht op een waardevolle prijs, zoals een wijnkoelkast gevuld met vijftig flessen champagne, en daarnaast nog honderdvijftig kleinere cadeaus. Ook voor het najaar

hebben we nog wat in petto, maar dat blijft een verrassing.”

Expert als beleving “Waarschijnlijk zal het elektroretail landschap nog in meerdere of mindere mate veranderen” denkt Nicolas Schelfhaut. “Handelaren die met pensioen gaan of geen opvolger hebben, zo gaat dat. Maar wij blijven geloven in de toekomst van de sector. Iets grotere winkels met een totaalgamma kunnen dankzij onze ondersteuning ongetwijfeld de kosten onder controle houden en ook in dit internettijdperk goeie zaken doen. Al moet je dat relativeren: 87 procent van de verkoop gebeurt nog in de winkel zélf, de rest via internet. In die context zorgen we ervoor dat de klant zijn/ haar winkelbezoek als een heuse ‘beleving’ ziet, als een unieke ervaring. Daarbij horen

DISTRIBUTIE troeven als mooie winkels, maar ook snelle levering, advies, service vóór, tijdens en nà de aankoop, kwaliteit en gebruiksgemak. Voorts werken we met correcte prijzen, die samen met kwaliteit één geheel vormen. We profileren ons als een groep met grotere winkels, ook al is ons winkelpark heel divers, zo is dat historisch gegroeid”. Samen met de fotografe kuieren we, daar in het Brugse havengebied, door het indrukwekkende magazijn van Expert en verwante groepen. Twaalfduizend vierkante meter toestellen, het kan tellen. Zo is liefst twaalf procent van de in België verkochte wasmachines afkomstig van het kolossale magazijn in Brugge. Daarnaast is er de rechtstreekse distributie via winkels, en de centrale administratie en facturatie daarvoor gebeurt aan de Gotevlietstraat in Brugge.

De BSH groep is een handelsmerklicentiehouder van Siemens AG.

Nicolas Schelfhaut: “Logistiek is voor ons een belangrijke marketingtool. De eindklant rekent immers op snelle levering en gebruiksgemak. De winkelier kan er ook voor

kiezen om toestellen rechtstreeks te laten leveren bij de consument, maar de ‘link’ met de lokale winkel blijft uiteraard overeind”. En welke rol speelt de maandelijkse Expert-folder? “We blijven deze vorm van reclame toepassen, maar dan aangevuld met andere ‘tools’ zoals mailings, nieuwbrieven, advertenties in huis-aan-huis bladen en sms-campagnes. Maar laat dat duidelijk zijn: wat de folders betreft beslissen onze leden over inhoud en samenstelling. Inspraak en democratische besluitvorming dragen we hoog in ons vaandel, er moet altijd een draagvlak zijn bij de leden. Die zijn immers onze drijvende kracht”. Gretig en intens werkt Expert samen met Nelectra, uitgever van ElektroVisie. Want het lidmaatschap bij onze federatie geeft de Expertleden toegang tot een hele reeks sectorspecifieke diensten en activiteiten. “Die kruisbestuiving levert beide partners heel wat voordelen op”, benadrukt Nicolas

Schelfhaut. “De winkeliers doen graag een beroep op onder meer de dienst schuldinvordering van Nelectra, ze krijgen ook bedrijfsadvies, juridische bijstand, en zo meer. Klassiekers zoals het isomoverhaal (piepschuimverpakking) en het ecolabel houden de ondernemers bezig, en dan weet Nelectra wel raad. Expert bevrijdt de handelaren van een heleboel problemen, zodat zij zich op hun kerntaken kunnen concentreren. En op zijn beurt neemt Nelectra een aantal bekommernissen weg van Expert. Dat heet, met een bijna eeuwenoud cliché, een ‘winwinsituatie’. Je zou de relatie die Expert, de leden-winkeliers en Nelectra hebben opgebouwd dan ook kunnen omschrijven als een ‘gouden driehoek’.”

www.expert.be Een reportage van Els Heyrman, Marc Van Hove en Wouter Vloebergh (tekst), met foto’s van Els Verhaeghe

Zelfs een uitstekende kookplaat kan worden verbeterd… met geïntegreerde ventilatie. Ontdek nieuwe perspectieven bij het koken: de nieuwe Siemens inductionAir System combineert de hoogste normen in koken met een revolutionaire ingebouwde ventilatie. siemens-home.bsh-group.com/be Wanneer twee dingen gelijk worden gebruikt, is het beste wat je kunt doen deze te combineren – bijvoorbeeld de revolutionaire nieuwe inductionAir System. Met deze ventilatie ingebouwd in uw flexInduction kookplaat,

creëert u meer plaats in uw keuken voor uw persoonlijke stijl zonder compromissen te moeten sluiten. Bovendien is het eenvoudig te installeren en vereist het niet veel kastruimte onder het werkblad, wat toelaat standaard lades te plaatsen.

Siemens. Breng de toekomst binnen.

DISTRIBUTIE

IFA 2017

TRENDS IN CONSUMER ELECTRONICS EN HUISHOUDELEKTRO > “ALWAYS ON!”

Lissabon, april 2017. Tijdens de Global Press Conference van IFA - de grootste vakbeurs voor consumentenelektronica en huishoudelektro, die begin september plaatsvindt in Berlijn - kregen de deelnemende journalisten een eerste zicht op de trends die onderzoekbureaus GfK en IHS reeds konden vaststellen, aangevuld met de bevindingen van de fabrikanten- en handelaarsfederaties.

ren en zich qua aantallen te stabiliseren. De prijzen blijven evenwel sterk onder druk staan. De fabrikanten doen er dan ook alles aan om dankzij nieuwe technologieën de markt te opwaarderen en dit lijkt nu toch te lukken. 3D-tv was een flop, maar UHD- en smart-tv zijn duidelijk wèl een schot in de roos. Ook OLED-schermen kennen heel wat belangstelling, de fabrikanten worstelen evenwel momenteel met de productiecapaciteit.

Consumer Electronics De tv-markt in West-Europa is verzadigd: de 173 miljoen huishoudens beschikken over 321 miljoen tv-toestellen. Gemiddeld dus 1.9 toestellen per huishouden. Meest verkocht zijn toestellen van 32 inch en dit groeit nog, het betreft hier duidelijk tweede of derde toestellen in huis. Er is ook een duidelijke trend naar grotere toestellen, vanaf 55 inch dus. Dit segment groeit fors. In België vertegenwoordigde dit vorig jaar 16,2 % van alle verkochte tv-toestellen. In Zweden was dit 33%. GfK stelt ook nieuwe manieren van tv-kijken vast: men kijkt steeds minder ‘rechtstreeks’ naar een programma, vaker ‘uitgesteld’. En ook op andere schermen dan een tv-toestel. Na jaren van daling in de verkoop van tv’s, lijkt het tijd wat te ke-

Wat komt er nog aan? De Smart-tv zal absoluut aan belang winnen! Niet alleen omdat de kijker steeds vaker online-content wil zien, maar ook omdat er meer en meer apps zullen ontwikkeld worden die via het tv-scherm bediend worden. Alle schermen in huis worden trouwens geconnecteerd, ook speakers en huishoudtoestellen en verlichting en wat nog meer. En wees gerust: de slimme luidsprekers-assistenten met stemherkenning van Amazon, Google en consoorten zullen bijzonder snel hun weg vinden naar onze – altijd geconnecteerde – huizen! Samsung lanceert dit najaar eveneens een (Microsoft) Cortana-sprekende slimme luidspreker. Ook nieuw trouwens: de Sennheiser Ambient opname hoofdtelefoon. Ook voor dit najaar.

Dr. Christian Göke, CEO Messe Berlin: ook dit jaar weer eclatant succes verwacht

Jürgen Boyny, Global Director GfK CE: Always Connected zal de trekker zijn voor CE

18 | ElektroVisie - juni 2017

Huishoudelektro Het is het tiende jaar dat huishoudelektro aanwezig is op IFA. Met groot succes. We hebben hier te maken met een stabiele, zelfs groeiende markt en dat zal, volgens GfK, ook de komende jaren zo blijven. Inbouwtoestellen doen het steeds beter en we zien ook toestellen die afwijken van het klassieke ‘beeld’ dat we van hen hebben. Wasmachines die, in de plaats van één deur, er twee hebben en twee toestellen in één zijn. Of koelkasten met méér dan twee deuren, met extra lades, dubbele dan wel, dan niet doorzichtige deuren, met een beeldscherm erop, of met een ingebouwde camera. Het kan allemaal. En uiteraard blijft deze markt sterk gefocust op energiezuinigheid en bedieningsgemak. Maar ook hier zien we dat de toestellen slimmer en geconnecteerd worden. In China explodeert deze markt en in Europa zullen we zeker volgen! Interessant, want het betreft duurdere toestellen. Probleem is misschien dat er op heden nog weinig vraag is vanuit de consument naar die slimme toestellen, meer bepaald naar het ‘smart’-aspect. Het succes van die toestellen ligt er momenteel vooral aan dat het toestellen zijn met een hoge energie-efficiëntie, met grote capaciteit en high-end technologie, zoals een inverter-motor bij wasmachines. Wat kan dan méér een ‘pull’ geven, de vraag bij de consument opwekken? De algemene trend naar Smart Home? Misschien. Maar ook het populairder worden van de assistenten met stemherkenning. Bosch stelde vorig jaar reeds een robotje voor. Feit is dat we in september op IFA in Berlijn ongetwijfeld aangenaam verrast zullen zijn met wat de grote witgoedfabrikanten aan de markt presenteren.

THE DISTRIBUTIE GLOBAL INNOVATIONS SHOW OFFICIAL PARTNER OF THE FUTURE SINCE 1924

Klein elektro En wat met klein elektro: zijn er hier belangrijke nieuwigheden te bespeuren? GfK stelt vast dat deze markt in 2016 goed was voor ruim 60 miljard dollar, 5% meer dan in 2015. + 2,5% in Europa. De ‘trekkers’ zijn hier duidelijk: robotstofzuigers, sapjesmachines, foodkokers en espressotoestellen. Dacht u toch en het klopt effectief. Maar ook hier is er het ‘connect – always on’-verhaal. Philips focust sinds enkele jaren bijzonder sterk op gezondheid en stelde in Lissabon bijvoorbeeld een nieuwe tandenborstel voor die verbonden is met je smartphone zodat je optimaal begeleid wordt voor een efficiënte tandenpoetsbeurt. Of wat dacht je - bij hetzelfde merk – van een geconnecteerde luchtreiniger of van een slimme app voor gebruikers van de Airfryer met gezonde recepten. Of van een Philips-app die zwangere vrouwen medisch begeleidt? Klinkt voorlopig misschien allemaal ongewoon, maar het is wel een bewijs dat onze branche continu evolueert.

IFA Berlijn Uiteraard is dit de belangrijkste beurs voor Consumer Electronics en Home Appliances: IFA. Niks dan positief nieuws hier: CEO van Messe Berlin, Dr. Christian Göke, kon melden dat ook editie 2017 tot de laatste beschikbare meter volzet is en dat het aantal bezoekers nog steeds in stijgende lijn verloopt. Ook vanuit België trouwens, waar met name diverse aankoopgroeperingen en fabrikanten in groep deze beurs bezoeken. Messe Berlin heeft sinds vorig jaar nog een extra locatie gevonden in een gerenoveerd spoorweggebouw in Berlijn, waar vooral de toeleveraars hun plek zullen vinden. Begin september staat Berlijn dus weer voluit in het teken van huishoudelektro en consumentenelektronica met, naar verwachting, ruim 1600 fabrikanten op een tentoonstellingsruimte van 150.000 m² en zowat 300.000 bezoekers. Absolute aanrader, zeker en vast! mvh foto’s IFA

IFA-Contact: Belgisch-Luxemburgs-Duitse Kamer van Koophandel Tel. +32 2 204 01 85 ernst@debelux.org

IFA -BE RLIN.C O M

juni 2017 - ElektroVisie | 19

INSTALLATIE

Plaatsingwijzen

van elektrische leidingen in

laagspanningsinstallaties

Plaatsingswijze in de vrije lucht en plaatsing in opbouw De leidingen moeten ten minste gelijkwaardig zijn aan het met polyvinylchloride geĂŻsoleerde type zoals XVB, met of zonder mechanische bescherming (XFVB). De bevestigingsmiddelen, kabelrekken, kraagstukken, enz. moeten zodanig gekozen en geplaatst worden dat geen schade aan de leidingen wordt berokkend. Ze moeten geschikt zijn om zonder beschadiging te kunnen weerstaan aan de uitwendige invloeden waaraan ze blootgesteld worden.

De verbindingen voor koppelingen, aansluitingen of aftakkingen worden volgens de regels van goed vakmanschap uitgevoerd in verbindings- of aftakdozen of aan de klemmen van schakelaars of stopcontacten. Wanneer in een goot leidingen worden aangewend op verschillende spanningen, moeten de verbindingen voor koppelingen, aansluitingen en/of aftakkingen worden uitgevoerd in compartimenten die de leidingen op verschillende spanningen van elkaar scheiden.

In verticale gedeelten moet men zich ervan vergewissen dat de trekkrachten uitgeoefend door het gewicht van de leidingen, niet kunnen leiden tot breuk of vervorming van de aders. Deze trekkrachten mogen niet uitgeoefend worden op de aansluitklemmen. De bevestigingsmiddelen moeten zodanig ontworpen en gedimensioneerd zijn dat ze de leidingen niet beschadigen.

Open en gesloten goten In open goten mogen enkel kabels worden geplaatst. Andere leidingtypes zijn hierin verboden. De geleiders die in gesloten goten worden geplaatst zijn ten minste voorzien van een basisisolatie zoals bijvoorbeeld VOB. Indien geleiders, die enkel van een basisisolatie zijn voorzien, geplaatst zijn in gesloten goten, die zich buiten de lokalen van de elektrische dienst bevinden, zijn deze goten volwandig en voorzien van een deksel dat enkel met behulp van gereedschap kan worden geopend. Voor huishoudelijke en gelijkgestelde installaties mogen de leidingen van het type VOB, VOBs en VOBst niet geplaatst worden in metalen lijsten en /of metalen kabelgoten.

Figuur 2

Nabijheid van niet-elektrische installaties en leidingen De elektrische en niet-elektrische installaties moeten derwijze opgesteld worden dat elke gevaarlijke wederzijdse invloed vermeden wordt. De niet-elektrische leidingen kunnen zijn: - gassen - lucht - water - ontvlambare vloeistoffen - onontvlambare vloeistoffen - stoom - zuren en basen -â&#x20AC;Ś Elektrische leidingen mogen niet opgehangen en/of vastgemaakt worden aan niet-elektrische leidingen, een onafhankelijk bevestigingssysteem is te voorzien (mogelijke afwijking is hieronder weergegeven mits voorwaarden).

Figuur 1 20 | ElektroVisie - juni 2017

Ingeval elektrische leidingen in de nabijheid liggen van niet-elektrische leidingen, moeten de leidingen derwijze geplaatst worden dat tussen de uitwendige oppervlakken ervan een afstand behouden

INSTALLATIE wordt, zodat elke tussenkomst op één van de leidingen geen risico van beschadiging van de andere meebrengt. Regels van goed vakmanschap zijn hiervoor te volgen: - afstand tussen de leidingen onderling is minimum de doorsnede van de grootste leiding; - in de norm NBN D 51-004 – Installaties voor brandbaar gas lichter dan lucht, verdeeld door leidingen – Eisen voor de in een koker geplaatste stijgleiding: Minimumafstand van de gasleiding ten opzichte van andere leidingen is bepaald op 20cm. -… In de nabijheid van verwarmings- of warmeluchtleidingen en schoorstenen, mogen de elektrische leidingen hierdoor het risico niet lopen op een voor hen schadelijke temperatuur gebracht te worden en als zodanig moeten ze op een voldoende afstand gehouden worden of door een warmtewerend scherm gescheiden worden van deze leidingen. Elektrische geleiders mogen evenmin in schoorstenen, ventilatie- of ontrokingskanalen en liftkokers geplaatst worden. De elektrische leidingen mogen niet in parallel onder leidingen geplaatst worden die condensatie kunnen veroorzaken (zoals water-, stoom-, of gasleidingen, enz...) tenzij maatregelen genomen worden om de elektrische leidingen te beschermen tegen de gevolgen van deze condensatie.

Figuur 3 Elektrische en niet-elektrische leidingen mogen enkel gegroepeerd worden binnen eenzelfde aanlegsysteem (kabelkanaal, koker, goot,…) indien de volgende voorwaarden gelijktijdig worden vervuld : 1. de bescherming tegen onrechtstreekse aanrakingen wordt verzekerd waarbij de niet-elektrische metalen leidingen als geleidende delen beschouwd worden (dit wil zeggen dat er een aarding en/of equipotentiale verbinding moet worden voorzien): 2. de elektrische leidingen moeten degelijk beschermd worden tegen gevaren voortkomend uit de aanwezigheid van de andere leidingen (maatregelen tegen hitte, vocht, schadelijke producten, …). Wanneer de elektrische leidingen een uitwendige isolerende bekleding bevatten, gelijkwaardig met een bijkomende isolatie en ontworpen om hun eigenschappen te behouden in de kokers of kabelkanalen, dienen geen verdere beschermingsmaatregelen tegen onrechtstreekse aanraking genomen te worden, zelfs in het geval dat later andere metalen leidingen bijgevoegd worden. De gevaren die kunnen voortvloeien uit de aanwezigheid van andere leidingen zijn ondermeer: - een temperatuursverhoging, te wijten aan de nabijheid van stoomof verwarmingsleidingen of meer in het algemeen van een leiding met een warm fluïdum; - het condensatiegevaar; - het overstromingsgevaar, ingeval van beschadiging van een vloeistofleiding moeten dan alle schikkingen getroffen worden teneinde de afvoer van de vloeistof te verzekeren.

Figuur 4

Mechanische weerstand en doorvoeren De plaatsing der leidingen moet zodanig uitgevoerd worden dat ze een voldoende mechanische weerstand behouden, rekening houdend met de belastingsomstandigheden waaraan ze blootgesteld worden. Leidingen die bijzonder aan mechanische beschadigingen blootgesteld zijn, moeten van het gepantserd type zijn of voorzien worden van een speciale bescherming die hen hiertegen vrijwaart. Voor het doorvoeren tussen lokalen welke belangrijke verschillen in hygrometrische toestand vertonen, moeten speciale voorzorgsmaatregelen genomen worden om het indringen en de condensatie van water in de doorvoeren te vermijden. Indien de doorvoeren uitgevoerd worden door middel van niet-afgedichte buizen moeten deze afhellen naar het vochtigste lokaal en worden ze derwijze geplaatst dat de geleiders vrij geventileerd worden. Dezelfde voorzorgsmaatregelen moeten genomen worden voor de doorvoeren naar buiten. Wanneer de leidingen buiten de isolatoren geplaatst worden, moet het uiteinde van de buis voorzien worden van een pijp, uit porselein of gelijkwaardig materiaal, met evenveel gescheiden ingangen als er geleiders zijn: bovendien moet het water van de geleiders kunnen afdruipen aan de ingang van de pijp, tenzij deze laatste op een hoger niveau wordt geplaatst dan de laatste isolator van de buitenleiding. De doorvoeren die uitmonden in een lokaal met brandgevaar (BE2) of corrosiegevaar (AF4) moeten langs de zijde van dit lokaal afgedicht worden. Bij blanke geleiders moeten de doorvoeren uitgevoerd worden door middel van doorvoerisolatoren of kokers in niet-hygroscopische isolerende stof. In dit laatste geval gebruikt men één koker per geleider en de as-afstand is dezelfde als deze die aangenomen wordt voor de geleiders buiten de doorvoer. Bij doorvoeren van vloeren moet ter hoogte van de afgewerkte vloer, de bescherming van de leiding verzekerd worden, tegen mechanische beschadiging en vloeistoffen die op de afgewerkte vloer kunnen uitgegoten worden. Indien de doorvoer wordt uitgevoerd als in buizen geplaatste geleiders zijn deze waterdicht en hun bovenkant steekt boven de vloer uit op een hoogte ten minste gelijk aan deze der plinten indien aanwezig en met een minimum van 10 cm.

Rudy Van Den Bergh Innovation & Training Manager Electro Test juni 2017 - ElektroVisie | 21

PUBLIREPORTAGE BELGISCH MARKTLEIDER PRIMUS IN LOGISTIEK EN INNOVATIE

Vergokan stelt orde op kabelzaken Sportstadions, tunnels, vlieghavens, shoppingcentra, ziekenhuizen, kantoorgebouwen,…Op al die functionele ‘kunstwerken’ drukt(e) de producent en verdeler van kabeldraagsystemen z’n stempel: Vergokan, met hoofdzetel in Oudenaarde, kleedde deze doorgaans indrukwekkende constructies heel doordacht aan, voor een groot stuk althans. Het bedrijf is marktleider in ons land en een belangrijke Europese ‘speler’. Op het vlak van snelle levering is de specialist in onder meer kabelgoten, draadgoten, kabelladders en vloergootsystemen haast niet te evenaren, vooral dankzij z’n uiterst doordachte logistieke aanpak. En als het op innovatie aankomt is Vergokan ronduit een trendsetter. Kwaliteit en flexibiliteit, op die eigenschappen gaan ze prat, van België via Rusland tot het Midden-Oosten, Afrika, ZuidAmerika en Nieuw-Zeeland. De kabelgotengigant bestaat inmiddels 35 jaar. Samen met Chief Executive Officer (CEO) Filip Goris blikt Elektro Visie terug op die drie, bijna vier decennia. En uiteraard peilden we naar de filosofie en de kernwaarden van Vergokan. In 1982 was Vergokan, zo genoemd naar oprichter Steven Vergalle, nog een kleine KMO. Kabelgoten raakten geleidelijk aan helemaal ingeburgerd en de ondernemer verkocht die zelfgemaakte producten aan geïnteresseerde elektriciens. Het productengamma werd stelselmatig verruimd en in 2007 verkocht de stichter zijn bedrijf aan de investeringsfirma Pentahold, een belangrijke Belgische financieel-industriële holding met een stevige langetermijnvisie. Eigenlijk omvat Vergokan vier met elkaar verwante ondernemingen. Naast het hoofdkwartier in Melden (Oudenaarde), vlakbij de Schelde, overkoepelt de groep ook Vergo Galva in Kruishoutem, voor de verzinking 22 | ElektroVisie - juni 2017

(galvanisering) van kabeldraagsystemen, hekwerken, aanhangwagens, en zo meer. Verder maakt Vergo Coating deel uit van het consortium: het in Moeskroen gevestigde bedrijf munt uit in het poederlakken van stalen en andere constructies. Daarnaast is de Groep sedert 2007 operationeel in het Russische Redkino, met een veertigtal medewerkers die stalen kabeldraagsystemen produceren en verkopen voor de expansieve Russische markt. In de hele BelgischRussische groep werken nu 167 mensen, maar Vergokan heeft ook een overeenkomst met het Oudenaardse maakbedrijf -vroeger beschutte werkplaats genoemd- Aarova, dat instaat voor montage en inpakwerk bij Vergokan. Reken daarbij nog een twintigtal interimmedewerkers en je komt aan een tewerkstelling van zo’n tweehonderd mensen in de hele groep.

“Schaalgrootte is nodig om te groeien” “België is goed voor één derde tot de helft van de markt, de rest van onze omzet wordt door export gerealiseerd”, vertelt Filip Goris. “We leveren aan de elektrotechnische groothandels en aan grotere elektrische installateurs, nooit rechtstreeks aan particulieren. De export gebeurt naar een veertigtal landen, in Europa, Afrika, het Midden-Oosten, Zuid-Amerika en Oceanië In België zijn we marktleider in onze sector, in heel Europa staan we op de vijfde à zesde plaats ongeveer. Groeien moèt, anders ga je op termijn kopje onder. Volume maken is dus belangrijk, schaalgrootte heet dat. Dat doen we door een almaar bredere en diepere gamma aan te bieden. En door innovatie, door prominent aanwezig te zijn op beurzen, door nieuwe technologieën zoals digitalisering volop te benutten en te promoten. Kijk maar naar onze nieuwe elektronische catalogus, een heel nuttig en overzichtelijk instrument voor de installateurs. In 2016 haalde onze groep een omzetcijfer van 32 miljoen euro, naar 2020 toe mikken we

op 40 miljoen. Onze medewerkers zijn uiteraard van goudwaarde: technici, bedienden, arbeiders. Stuk voor stuk zijn ze leergierig, flexibel en ploegspelers, want met z’n allen vormen we een hecht team.” “Vanzelfsprekend produceren en verdelen we méér dan enkel kabelgoten. Eigenlijk gaat het om een hele infrastructuur, een globale productenfamilie: kabelladders, draadgoten, industriële vloerkanalen, vloergootsystemen…Alles samen omvat ons assortiment liefst zesduizend ‘artikels’. In zowel de industrie als in de kantoorbouw, ook elders zoals in voetbalstadions, tunnels, luchthavens, stations of shoppingcentra, is de toename van het aantal kabels al decennia aan de gang, de vermogens stijgen. Ook het dataverkeer neemt uiteraard een hoge vlucht, de stijging van het aantal coaxkabels of glasvezelkabels is haast niet meer bij te houden. Voorts spelen we uiteraard in op de voortdurend groeiende communicatiesector, de telefonie en de videofonie bijvoorbeeld. We leverden onder meer aan het Navo-hoofdkwartier in Brussel, je kan je nauwelijks inbeelden hoezeer dat een kluwen is van energie, data en bekabeling. Actueler dan ooit is de beveiligingssector, de vrees voor terreur maakt op dat vlak een heleboel voorzieningen nodig. Kortom: overal waar kabels worden aangelegd, vind je Vergokan”.

“Voetbalstadions werden hightechtempels” Filip Goris: “Je zou denken dat, nu het er overal ‘wireless’, draadloos aan toegaat, het aantal draden en kabels wel moèt verminderen. Niets is minder waar, want je hebt die kabels nodig voor routers en hotspots. Dat is zo in de industrie en idem voor onze woningen. Soms omschrijf ik de wirwar van bekabeling en bedrading als ‘een spaghetti van kabels’. Wij van Vergokan hebben de opdracht, de plicht om orde op zaken te stellen in dat tracé, aan het plafond, de wand en

PUBLIREPORTAGE

Filip Goris: “We houden onze ecologische voetafdruk zo laag mogelijk.” in de vloer. Het komt ook op sensibilisering aan: de data horen bij de data, etcetera, het moet ordelijk verlopen. En dan is er het aspect veiligheid. In toenemende mate wordt belang gehecht aan bijvoorbeeld de brandveiligheid; bij brand moet het kabeldraagsysteem zijn functie behouden gedurende 90 minuten, wat in ons jargon ‘functiebehoud’ heet, ons materiaal moet aan die normen beantwoorden”. De Vergokan-CEO vertelt, terloops bijna, dat zijn bedrijf leverancier is van kabeldraagsystemen in 7 van de 18 sportstadions voor het WK Voetbal in 2018 in Rusland. “Vroeger was zo’n voetbalstadion niet meer dan een robuust bakstenen blok met vier verlichtingspalen rondom, plus een kantine. Vandaag produceren die stadions een enorm lichtvermogen, is de signalisatie heel uitgebreid vanwege de veiligheid en wordt ook het dataverkeer daar uiterst professioneel aangepakt, zie bijvoorbeeld de camera’s. Een hedendaags voetbalstadion is een heuse hightechtempel, met bij voorkeur ook ruimte voor kantoren, shopping, horeca,..”

“Blijven investeren op elk terrein” Elk jaar investeert Vergokan in nieuwe productieprocessen en nieuwe energie, weet Filip Goris: “Zelf streven we ernaar, om on-

der meer in Oudenaarde, onze ecologische voetafdruk zo laag mogelijk te houden. Zo nemen de zonnepanelen op het dak hier een oppervlakte van twee voetbalvelden in beslag. Ook bij Vergo Coating werd afgelopen zomer geïnvesteerd in zonne-energie. Daarnaast zijn we onder meer gespecialiseerd in snelle montage en zijn we heel sterk in beschikbaarheid, zie de grote stock bij ons en onze partners. We investeren ook fors in digitalisering, zoals het up-to-date houden van onze website -die zich aanpast aan het scherm van de bezoeker- en de elektronische catalogus. Wat innovatie betreft zijn we gestart met een heel doordachte strategie, in die zin dat we elk jaar één bepaalde productfamilie onder de loep en onder handen nemen, zeg maar moderniseren: in 2015/2016 waren dat de vloerdozen, dit jaar komen de draadgoten aan bod en in 2018 de kabelgoten. Op die manier ontstaan er steevast ‘opportuniteiten’ en kunnen we ook heel vlug bijsturen. Kort op de bal spelen doen we ook met onze logistiek, leveren gebeurt bliksemsnel. En je hebt een heel flexibel, hypermodern productieapparaat nodig om performant te blijven. Het transport van ons materiaal besteden we doelbewust uit, maar we houden een vinger aan de pols: de touwtjes van planning en controle houden we zelf in handen, zodat ‘last

minute’ leveringen vlot kunnen gebeuren. Voor elk land waarnaar we exporteren hebben we een eigen ‘business plan’. Jazeker, bij Vergokan gaan we niet over één nacht ijs, we wikken en wegen constant, we werken heel doordacht”. Nog even dit. Vergokantopman Filip Goris, éénenvijftig, is niet alleen (sedert twee jaar) verbonden aan de Vergokan Groep, twee weken voordat we hem opzochten in Oudenaarde is deze sympathieke manager ook nog getrouwd. Kwestie van hoogwaardige oplossingen aan te leveren op zowel bedrijfsals privévlak (grapje…). Goris, die eerder onder meer aan de slag was bij wereldwijd isolatiefabrikant Recticel, had voor dat bedrijf als General Manager de Aziatische markt onder zijn hoede en bevoegdheid. Die internationale ervaring komt hem bij Vergokan goed van pas. De kabelgotenonderneming bestuurt hij al bij al vakkundig, met verstand én spelenderwijs: “Ik amuseer me hier elke dag. En ik leer ook elke dag iets bij”. Investeren in jezelf, heet dat. www.vergokan.com Tekst: Wouter Vloebergh Foto’s: Studio Dann juni 2017 - ElektroVisie | 23

INSTALLATIE

Nieuwe kabelmarkering in het verlengde van de nieuwe C.P.R. De Europese richtlijn “Bouwproducten” 89/106/EEG ontwikkelde zich tot de Bouwproductenverordening (“Construction Product Regulation” nr. 305/2011). Die verordening legt via geharmoniseerde normen de fundamentele eisen vast waaraan de producten gebruikt in bouwwerken moeten voldoen. In die nieuwe C.P.R. zijn de kabels opgenomen bij de bouwproducten. De fundamentele eisen van de C.P.R. hebben betrekking op uiteenlopende onderwerpen, zoals: • de mechanische weerstand en de stabiliteit; • de brandveiligheid die tot uiting komt in de brandreactie en -weerstand; • de hygiëne, de gezondheid en het leefmilieu via criteria inzake gevaarlijke producten; • de laagspanningsrichtlijn betreffende de veiligheids- en toegankelijkheidscriteria; • de bescherming tegen geluid; • de energiebesparingen, de warmte-isolatieprestaties en het duurzame gebruik van de natuurlijke bronnen. Die nieuwe C.P.R. heeft betrekking op alle kabels van vaste installaties bestemd om te worden geÏnstalleerd in bouwwerken zoals openbare instellingen, arbeidsinstellingen, industrielokalen, industrielokalen die risico’s inhouden (brand, ontploffingen enz.), individuele of collectieve woongebouwen, burgerlijke bouwkundewerken zoals tunnels, bruggen, stations, metro-infrastructuur.

citeitsvoorziening. Onder besturings- en communicatiekabel verstaat men de draden, de symmetrische kabels en coaxkabels met metalen geleiders voor gebruik in telecommunicatie, datatransmissie, radiofrequenties, videocommunicatie, signalisatie- en besturingsapparatuur. De kabels met optische vezels zijn eveneens opgenomen in de besturings- en communicatiekabels. De “Euroklassen” omvatten 7 klassen die de brandreactie karakteriseren op basis van het warmte-gedrag van de kabel, van (Aca) tot (Fca). Daarbij komen nog drie extra criteria: de opaciteit (s) van de rook, de vorming van ontvlamde druppeltjes (d) en de zuurheid van de rook (a). Er moet worden op gewezen dat alle bouwproducten opgenomen in de C.P.R. ingedeeld zijn in “Euroklasse”. Appendix “ ca “ preciseert dat het wel degelijk gaat om een “Euroklasse” aangaande kabels. De “Euroklassen” en de overeenkomstige criteria worden in de onderstaande tabel weergegeven in dalende volgorde van strengheid: Kabel

Euroklasse

Criteria

Aanvullende classificatie

Brandbijdrage

Onbrandbaar

Aca

Onbrandbaar – keramische producten

Geen

Kabels met verhoogde brandprestatie

B1ca

Speciaal plenum – Producten die brandbaar zijn maar weinig of helemaal niet branden bij 30 kW

Miniem

B2ca

• Zeer geringe brandverspreiding • Zeer geringe warmteontwikkeling • Geringe vlamverspreiding

Opaciteit van de rook (s1, s1a*, s1b**, s2, s3) Druppeltjes (d0, d1, d2) Zuurheid & geleidbaarheid (a1, a2, a3)

Cca

• Geringe brandverspreiding • Geringe warmteontwikkeling • Geringe vlamverspreiding

Beperkt

Dca

• Sterke brandverspreiding • Matige warmteontwikkeling • Geringe vlamverspreiding

Matig

Standaardkabels

Eca

Geringe vlamverspreiding

Hoog

Onbepaalde prestatie

Fca

(H > 425 mm)

C.P.R. en “Euroklassen” Voor de kabels hebben de eisen van de C.P.R. betrekking op de brandveiligheid, de hygiëne, de gezondheid en het leefmilieu. Wat betreft de brandveiligheid van kabels moet hun vuurgedrag worden geverifieerd vanuit het oogpunt van de brandreactie, de uitstoot van gevaarlijke stoffen en de brandweerstand. De brandweerstand van elektriciteitskabels wordt op het ogenblik niet behandeld door de C.P.R. Enkel de brandreactieprestatie van elektriciteitskabels komt ter sprake. De C.P.R. baseert zich daartoe op drie normen: • De EN 50575:2014/A1:2016 die de procedures inzake conformiteitsattestering, de inhoud van de prestatieverklaring en de CE-markering vastlegt. • De EN 13501-6:2014 1ste uitgave die de brandreactieklassen, gewoonlijk “Euroklassen” genoemd, oplijst. • De EN 50399:2011/A1:2016 die handelt over de beproevingsapparatuur en de methodes om die te ijken, over de beproevingen en de berekeningen tot vaststelling van de resultaten. Die normen maken het mogelijk in alle Europese landen de beoordeling van de prestatie van de kabels te harmoniseren en een gemeenschappelijke markering in te voeren voor kabels die bij de bouw van gebouwen worden gebruikt. De “Euroklassen” zijn van toepassing op energiekabels, besturingskabels en communicatiekabels. Onder energiekabel moeten de geïsoleerde geleiders en kabels worden verstaan die bestemd zijn om te worden gebruikt voor de elektri24 | ElektroVisie - juni 2017

Zeer beperkt

Prestatieverklaring DoP De fabrikant verbindt zich tot de conformiteit van de kabels met de C.P.R. doordat hij een Prestatieverklaring (de DoP) opstelt waarvoor hij de volledige verantwoordelijkheid op zich neemt. De DoP berust op een conformiteitsattesteringssysteem dat Evaluatie en Verificatie van de Constantheid van de Prestaties (EVCP) wordt genoemd. Er bestaan 3 evaluatiesystemen: EVCP 1+, EVCP 3, EVCP 4. > 26

“COMPACT UNIVERSELE” 221 KLEM VOOR ALLE TYPE GELEIDERS

1. Voor alle type geleiders De serie 221 maakt een snellere, eenvoudigere en veilige installatie mogelijk voor de meest uiteenlopende geleidersoorten. De connectoren staan als 2-, 3- en 5-geleider-variant ter beschikking en kunnen geleiderdoorsneden van 0,14 tot 4 mm2 fijnaderig en 0,2 tot 4 mm2 een- en meeraderig veilig aansluiten. 2. Gereduceerde afmetingen De connector heeft dankzij zijn aanzienlijk gereduceerde afmetingen 40% minder ruimte nodig. Hiermee zijn verbindingen ook in de kleinste en moeilijk toegankelijke installatieruimten mogelijk. 3. Transparante behuizing De transparante behuizing biedt de mogelijkheid, niet ver genoeg ingestoken of niet correct ontmantelde geleiders duidelijk te herkennen. Twee goed toegankelijke testopeningen, één aan de kant van de aansluiting van de geleider en één aan de tegenovergelegen zijde, maken het meten zelfs na de installatie eenvoudig.

www.wago221.com www.wago.be/nl info-be@wago.com

INSTALLATIE Bepalingen van de EVPC overeenkomstig EN 50575:2014/A1:2016: Conformiteitsattesteringssysteem (EVCP)

Controle van de productie in de fabriek (CPU)

Proeven op extra stalen genomen door de fabrikant

Evaluatie van de prestaties

Eerste inspectie (fabriek en CPU)

Toezicht, permanente evaluaties en beoordelingen van de CPU

Audit-proeven op stalen genomen door de aangemelde instantie voor het in de handel brengen

F= de fabrikant / O = de aangemelde instantie Met die DoP identificeert de fabrikant duidelijk een product en de prestaties ervan. De DoP bevat de onderstaande informatie: • de referentie van het product; • de naam en het adres van de fabrikant of gevolmachtigde; • het evaluatiesysteem (EVCP1+ of EVCP 3 of EVCP 4) ; • de identificatie van de aangemelde instantie; • de verwijzing naar de geharmoniseerde normen of andere gebruikte specificaties; • de brandreactieklasse: de “Euroklasse”; • de identificatie van de ondertekenaar. De invoerder, de distributeur, hebben de plicht zich ervan te vergewissen dat ze kabels op de markt brengen die in overeenstemming met de C.P.R. zijn en dat ze de traceerbaarheid ervan verzekeren. Dat betekent dat de DoP beschikbaar moet zijn vanaf het ogenblik dat de kabel in de handel wordt gebracht. Ze moet door de invoerder of de distributeur op eenvoudig verzoek van een eindklant kunnen worden voorgelegd. De fabrikant is eveneens verantwoordelijk voor de CEmarkering van zijn product. De EN 50575:2014/A1:2016 bepaalt welke informatie op de EG-verklaring van de fabrikant moet staan. De norm staat toe dat de markering van de “Euroklasse” wordt aangebracht op de kabel of de verpakking of etikettering ervan of op alle hiervoor genoemde elementen. Voorbeeld van CE-markering overeenkomstig EN 50575:2014/A1:2016 voor een product EVCP1+

Op 10 juni 2016 startte een periode van co-existentie. Die zal worden afgesloten op 1 juli 2017, datum waarop de nieuwe classificatie evenals de nieuwe markering volgens de “Euroklassen” van toepassing zal worden. Tijdens die periode zullen de kabels die het voorwerp zijn van de nationale brandreactietest (F1, F2) en de kabels die beantwoorden aan de “Euroklassen” samen op de markt aanwezig kunnen zijn.

Nota 74 aan de erkende organismen De voorschriften van het huidige art. 104 van het AREI (voorzorgsmaatregelen tegen brand) verwijzen nog naar F1 en F2 wat betreft de primaire brandreactie van de elektrische leidingen en naar SA, SD wat betreft de secundaire brandreactie uit het oogpunt van zuurheid en opaciteit van de rook. Teneinde te voldoen aan de Europese eisen op het vlak van die nieuwe kabelmarkering moet art. 104 worden gewijzigd. De periode waarin diverse kabels naast elkaar in de handel zijn, doet eveneens vragen rijzen aangaande de brandreactieklassen van de toegestane elektrische leidingen. Nota 74 van de F.O.D. Economie aan de erkende organismen maakt het mogelijk om een antwoord op die vragen te formuleren en geeft tevens aan wat de toekomstige voorschriften inzake brandreactie van elektrische leidingen in het nieuwe art. 104 “zouden moeten zijn”.

We kunnen de nota als volgt samenvatten. Vanaf 1 juli 2017 zullen enkel kabels die voldoen aan de “Euroklassen” in de handel kunnen worden gebracht. De kabels die beantwoorden aan de brandreactieklassen F1, F2, SA en SD en in de handel werden gebracht vóór het einde van de co-existentieperiode zullen evenwel gebruikt kunnen blijven zonder beperking in de tijd. De nota 74 stelt, in de onderstaande tabel, de vroegere brandreactieklassen tegenover de “Euroklassen”. Brandreactieklasse volgens het huidige art. 104

Brandreactieklasse volgens de geharmoniseerde norm EN 50575 :204/ A1 :2016

Eca of reactieklasse hoger dan Eca

Cca of reactieklasse hoger dan Cca

In de praktijk, wanneer het art. 104 van het A.R.E.I. de installatie van een kabel F2, SA, SD oplegt, bijvoorbeeld XGB-F2, verwijst de nota 74 dienovereenkomstig naar de installatie van een kabel Cca (of hoger) a1, s1. De fabrikant van de kabel zou zijn kabel XGB Cca a1,s1 of uitsluitend Cca a1,s1 kunnen markeren. Het is eveneens belangrijk erop te wijzen dat in de nota 74 de aanvullende criteria in aanmerking genomen voor de rook uitsluitend a1 voor de overeenstemming met SA en s1 voor de overeenstemming met SD zijn; dit zijn de strengste criteria. Het gaat hier om een belangrijk aandachtspunt wat betreft de markering van een product in installatiesituatie BD2 of BD3 of BD4.

Olivier Melin Technical Manager Electricity 26 | ElektroVisie - juni 2017

PUBLIREPORTAGE OBO RAPID-SERIE: NEW GENERATION

DE NIEUWE RAPID 45: ELEGANT EN FLEXIBEL De nieuwe Rapid 45 installatiekanalen voor apparatuurinbouw bieden een opmerkelijke diversiteit en vele toepassingsmogelijkheden. Symmetrie, consistente kleurkwaliteit en technische flexibiliteit worden in één systeem gecombineerd. Alle uitvoeringen van de Rapid 45-2 reeks zijn vanaf nu symmetrisch ontworpen. Hierdoor wordt een installatie met T-stukken, adapters en eindstukken meer flexibel. De innovatieve hulpstukken maken een gemakkelijke montage tegen de muur mogelijk in elke omgeving, van kantoor tot industrie. Ze werden tevens gestandaardiseerd zodat de hulpstukken zowel op de kunststof- als op de aluminiumuitvoeringen aansluiten. Daarnaast beschikken de kanalen over extra ruimte voor nog meer toepassingsmogelijkheden. In de kunststof en aluminium uitvoering is, naast de gekende versies met hoogte 100mm en 165mm, ook een model van 130mm toegevoegd. In de kunststof uitvoering is een kanaal met 3 compartimenten en hoogte 160 mm beschikbaar. Apparatuurinbouw Schakelaars, stopcontacten en datatechnologie uit het gamma OBO Module 45 en Module 45connect klikken rechtstreeks in het kanaalprofiel. Het is een compact systeem dat zich leent voor een snelle installatie met eenvoudige uitbreidingsmogelijkheden. In de Module 45connect serie zorgt een verbindingsadapter voor een nog grotere flexibiliteit. Verschillende combinaties inbouwapparatuur kunnen gemakkelijk zonder bijkomstige bekabeling gemonteerd worden .

Rapid 80

Rapid 45

Rapid 80: driedubbele power in kunststof, aluminium en staal Rapid 80 combineert design en functie in een indrukwekkend systeem. De componenten zijn over de hele lijn gestandaardiseerd, wat een gecombineerde installatie van kunststof, aluminium en staal toelaat. Accessoires zoals eindstukken en variabele hulpstukken kunnen op elk van de drie uitvoeringen gemonteerd worden. Dit is de ideale oplossing voor ruimtes waar veel moet worden geïnstalleerd.

len zeer belangrijk in ziekenhuizen en rusten verzorgingstehuizen. Constructie- en installatiematerialen die de ontwikkeling van microben verhinderen in behandelingsruimtes, patiëntenkamers en kantoren kunnen een belangrijke aanvullende rol spelen in elk aspect van de algemene hygiëne. De installatiekanalen voor apparatuurinbouw Rapid 45 en Rapid 80 van OBO Bettermann met antibacterieel oppervlak werden speciaal voor deze toepassing ontworpen. Ze zijn verkrijgbaar onder een apart referentienummer.

Halogeenvrije uitvoering OBO biedt een wijd gamma aan halogeenvrije wandgoot- en kabelkanaalsystemen die in geval van brand weinig schadelijke gassen ontwikkelen. Al deze producten zijn gemaakt van hoge kwaliteit PC-ABS, een zelfdovende kunststof. De halogeenvrije producten van OBO vormen daarom een veilige keuze, vooral voor publieke domeinen. Naast de WDK-wandgoten en VK bedradingskanalen zijn vanaf nu wordt ook de Rapid 80 installatiekanalen samen met alle toebehoren beschikbaar in een halogeenvrije uitvoering.

Tijdens het productieproces van de kunststof installatiekanalen wordt zilverfosfaatglas aan de korrels toegevoegd. Voor de uitvoering in staal en aluminium wordt een additief op zilverbasis toegevoegd aan de poedercoating. Beide substanties zorgen voor de vernietiging van het celmembraan van de bacterie, waardoor de uitbreiding wordt verhinderd. Het resultaat is een mooi afgewerkt product waarop 99% van de bacteriën niet kunnen overleven. In tegenstelling tot normale desinfecterende reiniging, werkt deze preventieve bescherming 24u per dag.

Antibacteriële installatiekanalen – een stevig wapen tegen microben!

De installatiekanalen verzekeren een probleemloze data- en elektriciteitsvoorziening en garanderen zo de efficiëntie van technische en logistieke processen. Op deze manier biedt OBO de beste bescherming voor patiënten en een goede technische ondersteuning aan het medisch personeel.

Infecties die in een ziekenhuis opgelopen worden komen steeds vaker voor. Daarom zijn goede hygiënische voorzorgsmaatrege-

juni 2017 - ElektroVisie | 27

DE SECTOR 149.01 SYMPOSIUM ‘VERWARMING EN ELEKTRICITEIT’

Opslagmogelijkheid voorzien is aangewezen Op dinsdag 16 mei organiseerde Volta bij Living Tomorrow een symposium « Verwarming en Elektriciteit » in woningen. In totaal kwamen er 6 sprekers aan het woord waaronder professoren M. De Paepe van UGent en V. Lemort van ULg, die beiden de resultaten van twee studies kwamen voorstellen, die door Volta waren aangevraagd. Het team van de ULg maakte in zijn studie een vergelijking van drie mogelijke oplossingen voor lage energiewoningen die voorzien zijn van PV panelen. Deze drie oplossingen zijn telkens afgetoetst aan de volgende twee criteria: Het eerste criterium is de mogelijkheid om het vermogen dat gevraagd wordt van het elektrisch distributienet af te vlakken in piekuren in de winterperiode. Dit is essentieel om een mogelijke black-out te vermijden. Als tweede criterium is er de mate waarin de 3 mogelijke oplossingen de zelfconsumptie kunnen verhogen van de opgewekte PVenergie. De drie mogelijke configuraties werden toegepast op een viergevelwoning van 160 m² bewoonbare oppervlakte met PV panelen, met isolatieniveau K25 en met een luchtdichtheid van 2 m³h/m². De 3 mogelijkheden zijn: 1) Directe elektrische verwarming 2) Hybride herlaadbare elektrische verwarming (met thermische opslag) 3) Lucht-water warmtepomp met een buffervat van 250 liter voor verwarming

In deze studie worden verschillende mogelijkheden, niveaus en combinaties van elektrische en thermische stockage met mekaar gecombineerd om te zien tot welk percentage van elektrische zelfconsumptie dit leidt.

Welke grote lijnen kunnen we uit het symposium halen ? Dankzij de COP factor (Coefficient of Performance) haalt de lucht-water warmtepomp de laagste EPB factor van de 3 mogelijke configuraties, die de ULg bestudeerde. Maar de 2 andere oplossingen kunnen hetzelfde EPB halen door middel van 3 kWp extra PV panelen. In alle configuraties blijft het EPB niveau ver beneden het opgelegde niveau. En in alle gevallen slaagt men erin om met een totaalvermogen aan PV panelen van minder dan 10 kWp energie op te wekken die hoger is dan de totale elektrische energie die men voor deze lage energiewoning op jaarbasis nodig heeft. En dit voor het geheel aan energie voor verwarming, sanitair warm water en elektrische toestellen. Het is belangrijk om weten dat de conversiefactor van 2,5 voor de omrekening van elektriciteit naar primaire energie geen invloed heeft op bovenstaande redenering.

De universiteit van Gent bestudeerde onder leiding van professor De Paepe de mogelijkheid om elektrische zelfconsumptie van een woning met PV panelen te verhogen door middel van thermische of elektrische opslag of een combinatie van beiden.

Wat betreft het criterium van de afvlakking van het gevraagde vermogen gedurende de piekmomenten in de winter voldoen enkel de oplossingen met een warmtepomp in combinatie met een buffervat en een elektrische verwarming met accumulatie. In beide gevallen kan men inspelen op de opslagcapaciteit, die beide systemen bieden. Een directe elektrische verwarming biedt deze opslagcapaciteit niet en bijgevolg kan men met dit systeem het gevraagde vermogen niet verminderen zonder comfortverlies.

Het soort woning dat aan de UGent wordt bestudeerd is min of meer gelijkaardig aan de woning van de ULg met het grote verschil dat de woning een isolatieniveau K15 heeft.

Betreffende het tweede criterium van elektrische zelfconsumptie (voor elektrische toestellen, verwarming en sanitair warm water) kan men met een directe verwarming

28 | ElektroVisie - juni 2017

en een klassiek boiler op nachttarief slechts tot 16 % zelfconsumptie geraken. Met de andere twee configuraties gecombineerd met thermische opslag met een intelligente regeling kan men tot 40 % geraken. Als men deze intelligente thermische opslag dan nog eens combineert met elektrische opslag kan men tot 70% elektrische zelfconsumptie komen. Maar zelfs als men zowel PV panelen als thermische en elektrische opslag gaat overdimensioneren, dan nog geraakt men niet tot 100 % zelfconsumptie.

Algemene conclusies : In de nieuwbouw van een BEN woning (Bijna EnergieNeutrale woning) met PV panelen zijn de 3 voorgestelde configuraties, zoals bestudeerd aan de ULg, volwaardige alternatieven voor het verbruik van de elektrische toestellen, de verwarming en het maken van sanitair warm water ware het niet dat we ook rekening moeten houden met de mogelijkheid van een black-out. Door het gevaar van een black-out op het elektrische distributienet is het niet aangewezen om te werken met een systeem dat geen mogelijkheid voor opslag biedt. Daardoor valt de oplossing met directe elektrische verwarming weg. Bijgevolg komen enkel nog de configuraties met een warmtepomp en met een hybride herlaadbare elektrische verwarming (met thermische opslag) in aanmerking. Deze configuraties kunnen immers de energie opgewekt door de PV panelen bufferen en het vermogen nodig op piekmomenten afvlakken. In de tarifering van elektriciteit in de komende jaren is het dan ook fundamenteel om deze zodanig te maken dat de vraag naar een groot vermogen in piekmomenten zo veel mogelijk wordt vermeden en dat de zelfconsumptie van lokaal opgewekte energie (zoals PV panelen) zo veel mogelijk wordt aangemoedigd. Paul Jacobs Volta Foto’s: Dann

DE SECTOR 149.01

Volta Symposium kon op heel wat belangstelling rekenen

Vanaf 01/07/2017

Nieuwe Europese norm databekabling

CPR

Construction Products Regulations

Nieuwe Euroklasses CPR deelt datakabels in 7 nieuwe klasses in: Aca, B1ca, B2ca, Cca, Dca, Eca en Fca. Klasse Aca is de hoogste klasse met de hoogste brandprestatie. Ontdek op www.schrack.be welke van onze kabels in welke classificatie vallen en beschik snel over alle technische gegevens.

Get Ready, Get Schrack

INSTALLATIE EPB EN ELEKTRICITEIT ALS ENERGIEBRON Verwarmen met elektriciteit, het klinkt als een vloek. Dat kan toch niet in EPB. Niets is minder waar. Als we in de toekomst af willen van de fossiele brandstoffen dan zal de belangrijkste energiebron voor verwarming elektriciteit zijn.

Verstandig gebruik van energie. De geldende EPB- eisen maken dat nieuwe woningen goed geïsoleerd zijn en dat er voldoende aandacht is voor luchtdichtheid, ventilatie en zonwering. Dat is een goed begin. Met een kosten optimaal Epeil dat schommelt tussen 60 en 50 is het nog mogelijk om leefbare architectuur te maken tegen een betaalbare kostprijs. We kunnen nog bouwen. De netto energie energiebehoefte voor verwarming en koeling is laag. Is het dan zo verkeerd om elektrisch te verwarmen als meer en meer elektriciteit wordt geproduceerd met zonnepalen als aandeel hernieuwbare energie.

Accumulatieverwarming in de woning resulteert in een E-peil 61. Elektrisch verwarmen met een warmtepomp maakt gebruik van een zo groot mogelijk aandeel hernieuwbare energie uit de omgeving. Niettegenstaande de voorbeeldwoning een E-peil haalt van 38 is net niet voldaan aan het minimaal aandeel hernieuwbare energie. Lucht/water warmtepompen bereiken nauwelijks de grens van de seizoensprestatiefactor van 4. Als alternatief kan bij een gemiddelde woning met een pv- installatie van 1.5 kWpiek (6 panelen van 250 Wpiek) al voldaan worden aan het minimaal aandeel hernieuwbare energie. Tegelijk daalt ook het E-peil aanzienlijk met nagenoeg 5 punten per kWpiek en dat tegen een geringe kostprijs van niet meer dan 1500€ per kWpiek. In hedendaagse leefbare architectuur biedt de pv-installatie meer en meer de betaalbare oplossing om aan het E-peil te kunnen voldoen. Als er dan toch meer en meer elektriciteit wordt geproduceerd, kunnen we die dan ook maar beter tegelijk gaan gebruiken als energiebron voor

30 | ElektroVisie - juni 2017

ruimteverwarming, ruimtekoeling en sanitair warm water productie. Installaties en huishoudtoestellen worden PV- ready. Was het maar zo mooi. Met de PV-stroom in de zomer weten we geen blijf en met de stroomproductie in de winter zal de woning niet voldoende opgewarmd zijn. Vraag en aanbod van verbruik en productie van elektriciteit zijn nauwelijks op elkaar afgestemd.

Toch zijn er enkele mogelijkheden. De uitdaging de toekomst is de oplossing van de oververhitting van de woning in de zomer. Na buiten zonwering biedt de actieve koeling op basis van PV stroom een waardig alternatief. Voor de badkamer kan in het tussenseizoen de geringe warmtevraag door een plaatselijk elektrisch verwarmingselement ingevuld worden. Het kan zelfs een uitdaging zijn om daar te kiezen voor een accumulatietoestel dat enkel gevoed wordt door de PV- installatie en dus niet aangesloten is op de rest van de elektrische installatie.

Opslag van elektriciteit. Als we geen rekening houden met het elektriciteitsnet als buffer, kunnen naast batterijen ook voorraadvaten onrechtstreeks de PV stroom opslaan. Er zijn tal van mogelijkheden. De PV stroom omzetten in warmte en opslaan in grote buffervaten is economischer dan opslag in batterijen. Uit studies blijkt dat de grote PV installaties met 100 m2 zonnepanelen met warmteopslag in buffervaten van nagenoeg 3000 liter en in combinatie met een warmtepomp nog niet voldoende voor een autonoom werkende installatie. De vraag kan gesteld worden wie dergelijke installatie zal willen betalen. De energievraag wordt alsmaar kleiner en de installaties alsmaar groter, complexer en duurder. Misschien is de accumulatie kachel, gevoed door een PV-installatie, dan toch een waardig alternatief voor opslag? Arch. Luc Dedeyne, energieconsulent Bouwunie en Nelectra

NIEUWE WETGEVING INZAKE OVERHEIDSOPDRACHTEN De inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving op de overheidsopdrachten is voorzien voor overheidsopdrachten gepubliceerd vanaf 1 juli 2017. Hoewel deze wetgeving nog niet is verschenen in het Belgisch Staatsblad, geven we u nu reeds de voornaamste wijzigingen mee zodat u zich indien nodig tijdig kunt voorbereiden.

Verplichte erkenning voor alle onderaannemers De nieuwe wetgeving verplicht alle onderaannemers in de keten om over de gepaste erkenning te beschikken, volgens de klasse en (onder)categorie die overeenstemt met het deel van de werken die zij uitvoeren. Dit betekent dat u enkel nog een opdracht als hoofdaannemer kan doorgeven of als onderaannemer kan aannemen, mét respect van de erkenningsregels. Overheidsopdrachten van een categorie lager dan 75.000 euro en van een ondercategorie lager dan 50.000 euro, blijven vrijgesteld van erkenning. Boven deze drempelbedragen moet u als (onder)aannemer wel een erkenning hebben. Bijstand bij de aanvraag van een erkenning? Contacteer Nelectra-adviseur Fallon Declerck: fallon.declerck@nelectra.be of 02/550.17.14. Deze dienstverlening is volledig gratis voor Nelectra-leden!

Beperking van het aantal onderaannemers in de verticale keten Wanneer de opdracht wordt gegund aan een algemene aannemer, die daarna de verschillende posten verdeelt, wordt de onderaannemingsketen beperkt tot drie niveaus. Wanneer de opdracht al in percelen is verdeeld, geldt er een beperking tot twee niveaus. Daarnaast is het voor de onderaannemers verboden om hun deel van de opdracht volledig in onderaanneming door te geven of alleen de coördinatie van de opdracht te behouden. Uitzonderingen op deze ketenbeperking zijn onvoorziene omstandigheden waarbij 1 bijkomend niveau gemeld wordt aan het bestuur binnen de 30 dagen nadat de onvoorziene omstandigheden zich hebben voorgedaan. Een tweede uitzondering, waarbij alsnog 1 extra niveau wordt toegestaan, is wanneer het bestuur voorafgaandelijk en schriftelijk zijn akkoord heeft gegeven met dit bijkomende niveau.

EUROPA PRINCIPEAKKOORD OVER NIEUWE ENERGIELABELS Op 21 maart 2017 hebben het Europees Parlement, de Commissie en de Raad een principieel akkoord bereikt over de herziening van de energielabels voor elektronische toestellen. Naar verwachting zal de Europese Commissie binnen een tweetal maanden met de officiële tekst komen waarna de nieuwe wetgeving ten vroegste eind 2019 in werking zal treden. Nelectra heeft zich het afgelopen jaar intensief ingezet om ervoor te zorgen dat de her-etikettering voor de handelaars zo eenvoudig en efficiënt mogelijk kan verlopen. A+++, A++ en A+ verdwijnen Het huidige classificatiesysteem dat gebruikt wordt om aan te tonen hoe energiezuinig een elektronisch toestel is, dateert nog van het begin van de jaren ‘90. Aanvankelijk was klasse A tot G voorzien, maar omdat de toestellen doorheen de tijd alleen maar zuiniger werden, zaten ze uiteindelijk bijna allemaal in de meest groene A-klasse. Om toch nog een onderscheid te maken werden later bijkomende klassen A+, A++ en A+++ geïntroduceerd. Voor veel toestellen geldt ondertussen trouwens dat er door aangescherpte energie-

Streekbaan 72 - B 1800 Vilvoorde info@beluxmultipower.be

efficiëntie eisen vanuit de Europese Unie geen apparaten met labels A, B, C of D meer geproduceerd mogen worden. Aangezien dit voor heel wat verwarring zorgt bij consumenten, vond Europa het hoog tijd om de energielabels te herzien. Het nieuwe systeem maakt komaf met de plusjes en gaat terug naar de schaal van A tot en met G. De klassen A en eventueel ook B zullen opengelaten worden, zodat er ruimte blijft voor innovatie van producten. Vervanging van de labels Nelectra heeft bij de EU-instellingen meermaals aangedrongen om de administratieve last voor de handelaars zo laag mogelijk te houden. We hebben ook geijverd voor een redelijk tijdsbestek om de labels te vervangen. Winkeliers zullen 4 maanden voor de omwisseldatum al een nieuw etiket (samen met oude etiket) meegeleverd krijgen. Vanaf de omwisseldatum hebben ze dan 14 werkdagen (i.p.v. één week in het oorspronkelijk voorstel) om de etiketten op showroommodellen om te wisselen. Als de winkelier voor een toestel in stock geen nieuw etiket heeft, zal hij dit kunnen opvragen bij de leverancier,

T (+32)2 267 64 66

www.studeromvormers.be

die binnen 5 dagen een nieuw, fysiek, etiket moet leveren. Weesproducten (waarvoor geen leverancier meer bestaat) zullen nog 9 maanden lang verkocht mogen worden onder het oude etiket. Online databank Er komt ook een database die elke consument kan raadplegen om alle relevante informatie over energie- of waterverbruik van toestellen op te zoeken. Producenten van producten met een energielabel zullen verplicht worden om hun toestellen daarin te registreren. Inwerkingtreding De her-etikettering zal per productgroep op verschillende tijdstippen plaatsvinden. De meest populaire toestellen zoals koelkasten, wasmachines en ijskasten zullen als eerste aan de beurt zijn, vermoedelijk eind 2019 – begin 2020. Producten die minder frequent aangekocht worden, zoals verwarmingstoestellen en boiler, zullen pas later volgen. Nelectra houdt u verder op de hoogte. Info: Nelectra-adviseur Fallon Declerck, fallon.declerck@nelectra.be

Prof. Eykmanweg 27 - 5144 ND Waalwijk - NL info@de-hoeve.nl

T (+31)416 693 155

www.studeromvormers.nl

PRODUCTINFO AEG lanceert Care label project en focust op duurzaamheid 70% van de kledingstukken die we bezitten worden weggegooid lang voordat ze weggegooid moeten worden en toch blijven we verouderde wasinstructies uit de jaren ‘50 gebruiken. Er is verandering nodig, vindt AEG en lanceerde daarom het Care Label project. “We moeten stoppen met praten over toerental en graden maar wassen in functie van duurzaamheid van kleding, benadrukt AEG.” Enkele Europese designers van kleding onderschrijven deze boodschap. Onder hen de Belgische ontwerpster Doriane Van Overeem. Veel kledingstukken krijgen het label ‘alleen bedoeld voor droogkuis’ maar deze kunnen echt wel op lagere temperaturen worden gewassen in een wasmachine.

Niko Hydro: nu ook 2-voudige inbouwkaders en 3-voudige opbouwdozen Niko vult zijn Hydro-assortiment verder aan met tweevoudige inbouwkaders en drievoudige opbouwdozen in grijs, wit én zwart. Niko beantwoordt daarmee de vraag van installateurs en eindklanten om gemakkelijk én netjes verschillende functies in spuitwaterdicht schakelmateriaal naast elkaar te monteren. Een buitenstopcontact onder de carport, een lichtschakelaar op de muur van een tuinhuisje of een audio-aansluiting op het terras? In om het even welke omgeving die water, weer en wind moet doorstaan, moeten er met Niko Hydro geen compromissen gesloten worden tussen veiligheid, comfort en design. Om 2 functies naast elkaar in te bouwen of 3 stuks op te bouwen was vroeger een combinatie van meerdere inbouwkaders en opbouwdozen nodig. Vandaag voorziet Niko ook een tweevoudig inbouwkader en een drievoudige opbouwdoos. Ze maken installeren meteen een stuk gemakkelijker.

Magimix Juice Expert Magimix lanceert een nieuw assortiment sapextractiemachines.

Rittal vernieuwt Lokerse vestiging Een uitgebreide showroom, een professioneel trainingslokaal én een vernieuwde werkplaats met Perforex bewerkingsmachine staan centraal in deze vernieuwingsoperatie. Rittal dat oplossingen aanbiedt voor industriële kasten, stroomverdeelsystemen, systeemklimatisering en IR-infrastructuur helpt in de uitgebreide showroom klanten op weg naar een efficiëntere werkplaats. Ze ontdekken er hoe de verschillende stappen in het productieproces beter op elkaar afgestemd kunnen worden. In het gloednieuwe trainingslokaal van EPLAN Software & Services worden tal van opleidingen en seminaries georganiseerd waarin de deelnemer kennismaakt met een ruim aanbod engineering oplossingen. In de recent vernieuwde werkplaats, het Rittal Modification Center, vindt de synergie plaats tussen de EPLAN engineering en de oplossingen van Rittal Automation Systems. De engineering data worden opgeladen in de splinternieuwe Perforex bewerkingsmachine. De machine zorgt voor een verhoogde capaciteit, en voor een snellere, foutloze plaatbewerking. 32 | ElektroVisie - juni 2017

De Extra Press is een nieuwe gepatenteerde Magimix uitvinding om door koude extractie zachte of gekookte vruchten en groenten, amandelen, noten enz. te verwerken tot sappen, melkdranken en romige smoothies. Het roestvrijstalen sapfilter van Sabatier staal is een gepatenteerde technologie voor het maken van pure en heldere sappen met behoud van de voedingsmiddelen en hun voedingsstoffen. Voor het snel maken van verse citrussappen is de citruspers voorzien van 2 perskegels (voor citroenen,sinaasappels, grapefruit) en een speciale persarm. Het Pulp System biedt de luxe te kunnen kiezen uit sap met of zonder pulp. De Sabatier precisieschijven (snijschijf, rasp, julienneschijf) garanderen perfecte snijresultaten voor al uw groente- en vruchtensalades.

NELECTRA INFO

SAVE THE DATE

NELECTRA NOCTURNE

zaterdag 14 oktober 2017 Autoworld Brussel Een uitnodiging volgt

PUBLIREPORTAGE POLYMER OPTICAL FIBER: DE GLASVEZEL VOOR DE PARTICULIER! De Belgische operatoren zetten momenteel de grote middelen in om de infrastructuur klaar te maken voor de toekomst. ‘Fiber to the desk’ wordt gepredikt in alle mogelijke kanalen … en we begrijpen ook waarom. Het dataverkeer verdubbelt elke 18 maanden en het einde lijkt nog niet in zicht. We zien immers dat nieuwe digitale services meer en meer standaard worden. Denken we hierbij aan Internet-tv (Apple TV, Netflix, …), HD-tv & -video telefonie (Skype/Messenger e.d.), de verhoogde mogelijkheden voor het online gamen, enz. Echter de verbinding van de toekomst maar zo snel als haar zwakste schakel en deze ligt meestal op het einde van de keten, zijnde de bekabeling in huis. Tot op vandaag is dat UTP. UTP kabels worden enorm geïsoleerd en heruitgevonden, zijn zeer moeilijk te plaatsen en hun capaciteit lijkt uitgeperst om complementair te

zijn aan de eigenschappen van glasvezel. Men gebruikt dus nog steeds een verouderde technologie (CAT 5, 6, 6a, 7 …) in combinatie met de infrastructuur van de toekomst (glasvezel). De markt zit echter niet stil want er bestaat nu ook een alternatief met een optische vezel, die vele gelijkaardige karakteristieken heeft met glasvezel. Deze kabels en bijhorende technologie zijn gekend als Polymer of Plastic Optical Fibre, kortweg POF. De POF-kabel onderscheidt zich op enkele belangrijke vlakken van UTP. Zowel op product-technisch vlak als bij de installatie zijn er voordelen voor de residentiële markt. Door het verzenden van data via licht, gehuld in een plastic geleider, zijn deze kabels zeer flexibel ... en bijgevolg makkelijk te plaatsen in dezelfde flexbuis als elektriciteit. Er kunnen geen EMI-storingen voorkomen, omdat licht niet gestoord kan worden door elektrische straling. Daarenboven

kan een kabel volgens een plug & play methode geplaatst worden en heb je een visuele controle op de werking door het lichtsignaal. Er zijn dus geen extra gebruikstests nodig. Ook op vlak van snelheid en bandbreedte zijn ze beter dan de betaalbare UTP kabel. De kabel kan hoge snelheden aan tot 40 Gbps en een bandbreedte van 4Gh. Wie vandaag bouwt, dient na te denken over de toekomst. Wenst u meer info over deze technologie, neem dat zeker contact op met DC&I Belgium via info@dci-belgium.eu ! juni 2017 - ElektroVisie | 33

LAATSTE BLADZIJDE Bedankt, beste lezer, voor 22 boeiende jaren! Met dit nummer sluit ik mijn loopbaan bij Nelectra en ElektroVisie af. De voorbije 22 jaren mocht ik voor u, beste lezer, dit unieke vakblad verzorgen. Uniek, want – als uitgave van de federatie Nelectra – een vakblad dat niet gebonden is door commerciële belangen. ElektroVisie heeft immers de positie, de luxe, dat het tijdschrift zich steeds voluit heeft mogen focussen op de inhoud. Hetgeen trouwens ook de uitdrukkelijke opdracht geweest is van het Nelectra-bestuur: “maak een vakblad dat relevante informatie brengt aan wie als zelfstandige actief is in de elektrosector”. Een vakblad waar steeds ruimte was om diepgravende technische artikels en –reeksen te publiceren, of de eisen en bekommernissen van de elektro-ondernemer nadrukkelijk onder de aandacht te brengen. Het was absoluut fantastisch om die vrijheid van de uitgever te krijgen! In die 22 jaar is er uiteraard een heleboel veranderd in onze sector! Wat het ook extra boeiend maakte om in die elektrosector actief te mogen zijn. Technologische veranderingen: van beeldbuis naar OLED, de opkomst van telecom en IT, het toenemend milieubelang en ook het steeds intelligenter worden van toestellen en installaties, om maar enkele zaken te noemen. Maar ook: het zich radicaal wijzigende winkellandschap, de opkomst van de aankoopgroeperingen en de samensmelting van de technische groothandels. De ‘nieuwe’ elektro-zelfstandige ook, die gespecialiseerde vakkennis combineert met een doordacht beheer van zijn eigen onderneming. En die Nelectra als federatie uiteraard voluit wil en zal blijven ondersteunen. Ik prijs me bijzonder gelukkig dat ik in die periode zoveel interessante en fijne mensen heb leren kennen. Deelgenoot mocht zijn van hun wel en wee, ruim 20 jaar van heel dichtbij mocht vertoeven in mijn zo geliefde elektrowereld. Als zoon van een zelfstandig elektrohandelaar was het toevertrouwd krijgen van de zorg voor een vakblad voor deze fantastisch boeiende branche een absoluut geschenk. Het is met een gerust hart, dat ik vertrek: want ‘ons’ zo gekoesterde vakblad blijft in zeer goede handen. Els Heyrman is mijn opvolgster en ze wordt ondersteund door een enthousiaste en deskundige redactieraad en een directie die de nodige mensen en middelen blijft beschikbaar stellen om de kwaliteit van dit vakblad verder te garanderen. Els heeft ondertussen reeds goed de eigen ‘spirit’ van onze ElektroVisie beet en als ervaren media-expert zal zij er zeker voor zorgen dat u ook de volgende jaren kan genieten van een boeiend en correctinformatief vakblad. Ik wens u, de uwen en zeker ook uw bedrijf een gezonde en voorspoedige toekomst.

Marc Van Hove ex-Hoofdredacteur 34 | ElektroVisie - juni 2017

Beste lezer, De voorbije 2 jaar heb ik de productie van het vakblad Nelectra van op de zijlijn gevolgd. Ik schreef er heel wat teksten voor, woonde de redactievergaderingen bij en volgde het werk van onze hoofdredacteur Marc Van Hove op de voet. Zijn gedegen kennis van de sector, zijn rustige, vaste hand om de hele productie in goede banen te leiden, zijn creatieve inbreng, zijn continue bewaken van de inhoudelijke kwaliteit… het maakte dat ElektroVisie een blad was waarop we echt fier mogen zijn.

Mijn inwerkperiode is voorbij en we nemen hier afscheid van Marc Van Hove. Ik neem graag de coördinatie van ons vakblad over. Ik heb ontzettend veel goesting om in deze steeds veranderende sector een baken dat ElektroVisie is, in goede banen te mogen leiden met de hulp van een inspirerende en deskundige redactieraad. De voorbije maanden hebben we al kleine wijzigingen doorgevoerd, hebben we het beeld wat meer op de voorgrond gebracht maar één ding is zeker: ElektroVisie moet een vakblad blijven waar installateurs en elektrohandelaars degelijke, correcte vakinfo kunnen lezen.

Beste Marc, ik wens u een mooi en lang pensioen! Els Heyrman Hoofdredactrice Els.heyrman@nelectra.be

NEW CITROËN JUMPY ALLES WORDT MOGELIJK

“GLASVEZEL IN HET HELE GEBOUW, DAT LIJKT ME HET BESTE.” DE VERTREKKENSKLAARAANBIEDINGEN NEW CITROËN JUMPY MAAT XS 1.6 BLUEHDI 95 MAN COMFORT

13.265€

(1)

vanaf

op opties 50% dekorting

(5)

ONMIDDELLIJK BESCHIKBAAR

business.citroen.be (1) Prijs ‘vanaf’ ZBTW op 01/06/2017, inclusief fleetkorting, voorbehouden aan bezitters van een ondernemingsnummer, waaronder de voorwaardelijke premies: EcoTech premie , overnamepremie en stockpremie(4). Volgens model en afwerking. (2) CITROËN biedt u een EcoTech premie van 600€ ZBTW aan voor de overname en de recyclage van uw oude voertuig bij aankoop van een nieuwe CITROËN Jumpy. Het voertuig moet volledig zijn en minimum 6 maanden Y Y ingeschreven zijn op naam van de koper van het nieuwe voertuig. (3)FCITROËN biedt u, bij aankoop van een nieuwe CITROËN Jumpy een voorwaardelijke overname premie van 600€ ZBTW. (4) CITROËN biedt u een stockpremie van 1.000€ ZBTW bij aankoop van een nieuwe CITROËN Jumpy in stock besteld en geleverd vóór 30/06/2017. (5) Offerte Optie+ : CITROËN biedt u 50% korting op alle opties. Voor meer inlichtingen en voorwaarden brengt u een bezoek aan uw dichtstbijzijnde CITROËN verkooppunt. Aanbieding geldig van 01/06/2017 t.e.m. 30/06/2017, deze aanbieding geldt zolang de voorraad strekt. V.U.: V. Rzasnicki, Parc de l’Alliance - Avenue de Finlande 4-8 – 1420 Braine l’Alleud. De prijzen in dit document zijn onder voorbehoud van drukfouten. (2)

(3)