ElektroVisie 2018 nr 4 - NL

Nelectra, Beroepsorganisatie voor de elektrobranche · Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde · 6 x jaar · 29ste jg · afgiftekantoor 8400 Oostende Mail

p.22 “Praktijkervaring is van goudwaarde op school” VERDER IN DEZE EDITIE

 Hoe geniet ik van de kmo-portefeuille?  De elektrobarometer  Wat u nog niet wist over de digitale meter  Waarheden en misvattingen rond Human Centric Lighting  IoT MEETS ART: 12 infosessies op één dag

O

NTWORPEN OM OP VERLICHTINGSTOESTELLEN OP 15 M HOOGTE TE WORDEN GEÏNSTALLEERD.

PIR aanwezigheidsmelder M20 montage EBDHS-MB • Verkrijgbaar in versies met uitgangen om het licht te schakelen of te dimmen via DALI/DSI of 1-10V

15 m

• Daglicht regeling

40 m

• Kan via een bidirectionele IR afstandsbediening worden aangestuurd en geconfigureerd • Eenvoudige montage: maskeringsclips meegeleverd om de detectiezone aan te passen • IP65 beschermingsgraad • -30°C versie mogelijk

THE GLOBAL SPECIALIST IN ELECTRICAL AND DIGITAL BUILDING INFRASTRUCTURES

VIVIANE REFLECTEERT

Om het even wie elektricien?

De vestigingswetgeving wordt afgeschaft. De sectoren bouw en elektro konden nog even “genieten” van uitstel, maar ook voor deze sectoren valt het doek definitief. Binnenkort zal iedereen zich kunnen vestigen als elektricien. Onder de vestigingswet hadden onze installateurs op z’n minst een bewijs van (theoretische) kennis op zak. Aan onze sector om een gelijkwaardig alternatief voor te stellen.

Uitgangspunt en zelfs een must voor Nelectra is een alternatief dat borg staat voor bescherming van bonafide installateurs die kwaliteitsvolle en vooral veilige installaties kunnen afleveren, en dit zonder meteen te vervallen in dure “kwaliteitssystemen” en labels allerhande. Het verschuiven van de klemtoon naar levenslang leren is voor Nelectra een goed punt. Voor ons een doorn in het oog, is het gebrek aan afstemming tussen de gewesten, wat kan leiden tot oneerlijke concurrentie. Op zich is het verkleinen van de drempel tot ondernemen een zeer nobele gedachte.

Maar strookt dit wel met de beslissingen rond het onbelast bijklussen en andere voorstellen die de sérieux van het beroep van elektrotechnisch installateur in het gedrang brengen? Ons beroep wordt herleid tot “klussen”. En dit terwijl werken aan elektriciteit niet geheel ongevaarlijk is voor wie hier niet voor opgeleid is. Zal de burger de politiek niet met de vinger wijzen als er zich ongevallen met elektriciteit voordoen?

Met vereende krachten en samen met alle stakeholders die een belangrijke rol kunnen spelen zal Nelectra hard werken om een alternatief aan de overheden voor te stellen.

Gelukkig komt er uit politieke hoek soms ook nog wel goed nieuws binnengewaaid.

Vlak voor de komkommertijd werden we aangenaam verrast door een waardevol voorstel van de Vlaamse Regering. “Bedrijven moeten een fiscale aanmoediging krijgen om te investeren in moderne machines en opleidingsapparatuur voor scholen”. Voor onze sector kan ons paritair opleidingsorgaan Volta hierin een belangrijke coördinatierol opnemen. We volgen mee op hoe dit in het najaar vorm zal krijgen.

Veel initiatieven dus, zoals de trouwe lezer ook merkt in deze vernieuwde ElektroVisie.

Reageren?

Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra viviane.camphyn@nelectra.be

3

4 I N H O U D

Zijn we blij met Europa?

Nelectra inviteert u op een unieke locatie.

HALLO NELECTRA?

“Wat is de kmo-portefeuille en hoe kan ik ervan genieten?”

Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektro­sector.

ElektroVisie/ElectroVision heeft een oplage van 7.450 exemplaren en is een tweemaandelijkse uitgave van: Beroeps-organisatie voor de elektrobranche Stationlei 78 bus 1/1 1800 Vilvoorde · t 02 550 17 11 · f 02 550 17 29 · www.nelectra.be redactieraad Viviane Camphyn, Eric Claus, Linda Claeys, Roger Coteur, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Ronny Lannoo, Rudy Van den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt

hoofdredacteur Els Heyrman 02 550 17 21 els.heyrman@nelectra.be reclameregie Trevi · Maria Walgraeve Meerlaan 9 · 9620 Zottegem 09 360 62 16 maria.Walgraeve@treviplus.be

reportages Linda Claeys linda.claeys@nelectra.be verantwoordelijke uitgever Viviane Camphyn Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde 02 550 17 11

drukkerij Goekint Graphics administratie Nadia Van Nuffel · 02 550 17 17 nadia.vannuffel@nelectra.be Marian Hemerijckx · 02 550 17 18 marian.hemerijckx@nelectra.be

vertaling Akira Translations

De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders.

Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever.

Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers.

Nelectra verwerkt uw persoonsgegevens met het oog op leden- of prospectenbeheer. Indien u dit niet wil, volstaat een mail naar info@nelectra.be. U kan uw gegevens inkijken en laten aanpassen via een eenvoudig verzoek, mét bewijs van identiteit, aan Nelectra, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde of via info@nelectra.be. Met vragen of klachten over gegevensverwerking kan u terecht bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Het algemeen privacybeleid vindt u op onze website www.nelectra.be. Uw gegevens werden mogelijks verkregen via een externe databank. Op eenvoudig verzoek kunt u meer info verkrijgen.

INHOUD

Welke taken zijn er voor ons onderwijs weggelegd?

3

Viviane reflecteert

Om het even wie elektricien?

6

Maes Security viert

8

Nelectra informeert

8 Hallo Nelectra?

10 Wanneer mag u een enkelpolige schakelaar in een vochtige omgeving plaatsen?

10 Onbelast bijverdienen?

12 Wat betekent de afschaffing van de vestigingswet voor u?

14 Wat u nog niet wist over de digitale meter 15 De elektrobarometer: toenemende

concurrentie

16 Nelectra ondersteunt

22 Terug naar school

De enthousiaste praktijkleerkracht elektriciteit Gino Eggermont combineert lesgeven met een eigen bedrijf.

27 Dossier verlichting

Human centric lighting: Groen Licht Vlaanderen deelt zijn expertise

30 Nelectra inviteert

Noteer 23 oktober in uw agenda! Nelectra organiseert dan haar unieke studiedag ‘IoT MEETS ART’, waarbij wij u een interessant programma aanbieden op een toplocatie (Verbeke Foundation te Kemzeke)

34 Technische tips

34 Led: hoever staat de techniek 36 Mag een gsm-signaal moedwillig verstoord worden?

36 Werkplekleren: een absolute must 37 Demo-box verlichting

16 N electra steunt restauratie unieke muurschildering 16 Eerste editie Elektrobeurs te Roeselare

17 Sectornieuws 20 Europa inspireert

Toekomstgericht ondernemen voor de retail in een duurzaam Europa: de insteek voor de jaarlijkse Nelectra lunchcauserie.

38 4 Vragen aan

Jean-Marie Doolaege (CEO Hager Modulec)

5

6 M A E S

SECURITY VIERT

Een kwarteeuw Maes Security

Betrouwbare partner Maes Security focust sinds de start op beveiliging en werkt nauw samen met elektro-installateurs. Deze elektriciens doen een beroep op de expertise van Maes Security op diverse vlakken: • Inbraakbeveiliging, want het bedrijf beschikt over de nodige erkenningen (Binnenlandse Zaken en Incert), • branddetectie omwille van de aanwezige kennis van wetgeving en normering • camerabewaking/videofonie dankzij de sterke IT kennis.

Het bedrijf ziet de beveiligingssector de komende jaren verder innoveren onder druk van de eindklant op zoek naar comfort en bedieningsgemak. “Onze beveiligingsinstallaties worden geïntegreerd en gekoppeld binnen een groter geheel,” zo klinkt het.

Momenteel realiseert Maes Security in samenwerking met elektriciens reeds projecten waarbij de verlichting uitsluitend gestuurd wordt door de detectiepunten van het alarm met functionaliteiten als alles aan/uit, sturingen van poorten/rolluiken, … . “Ons intelligent alarmsysteem communiceert rechtstreeks naar de schakelmodules.

Eén app zorgt ervoor dat alles eenvoudig bediend kan worden.

“Nieuwe innovatieve technologieën integreren is teamwork,” benadrukken zaakvoerders Koen Maes en Christine Corijn. “Dankzij de inzet en talenten van al onze medewerkers slagen wij erin klanten totaaloplossingen aan te bieden.” www.maessecurity.be

MAES SECURITY VIERT

voor beveiliging

 7

8 N E L E C T R A

INFORMEERT

Hallo Nelectra?

Bij Nelectra kan u als lid steeds terecht bij onze adviseurs met al uw vragen over juridische, technische sociale, fiscale, …. materies.

Een greep uit de meest gestelde vragen van de voorbije maand.

Meer info? Contacteer onze adviseurs Fallon of Nadia.

Geldt het verlaagd btw-tarief voor renovatiewerken van 6% ook voor verlichting?

Wanneer u “werken in onroerende staat” of daarmee gelijkgestelde werken uitvoert aan een privéwoning die minstens 10 jaar oud is, dan kunt u deze werken in principe factureren tegen 6% btw in plaats van de gebruikelijke 21% btw.

En daar wringt nu net het schoentje.

Verlichtingsarmaturen en bijhorende lampen worden in principe niet als “onroerend” beschouwd aangezien uw klant deze bij een eventuele verhuis gemakkelijk kan meenemen. Daardoor komt de levering en plaatsing van verlichting in regel niet in aanmerking voor het verlaagd btw-tarief van 6% en is het gewone tarief van 21% btw van toepassing.

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseurs

De enige uitzondering hierop is inbouwverlichting. Daarvoor is het verlaagd tarief van 6% wél mogelijk.

En wat dan met buitenverlichting? Legt u verlichting aan in de tuin, dan kunt u nooit factureren tegen het verlaagd btw-tarief van 6%, zelfs niet als die verlichting in¬gebouwd is.

Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be 02 550 17 14

Opgelet! Het verlaagde btw-tarief is alleen van toepassing wanneer u materialen levert én plaatst. Levert u verlichting ¬zonder ze te plaatsen, dan geldt steeds het normale btw-tarief van 21%. Doehet-zelvers die verlichtingsarmaturen en lampen bij u aankopen, al dan niet inbouw, rekent u dus steeds 21% btw aan.

Wat is de kmo-portefeuille en hoe kan ik ervan genieten?

Nadia Van Nuffel Nadia.VanNuffel@nelectra.be 02 550 17 17

De kmo-portefeuille is een maatregel van de Vlaamse overheid waardoor u als kmo (zowel eenmanszaken als vennootschappen) financiële steun krijgt als u investeert in opleidingen. Nelectra is een door de Vlaamse overheid geregistreerde dienstverlener, waardoor haar opleidingen dus in aanmerking komen voor financiële tussenkomst.

De registratieprocedure is éénmalig zodat u dan in de toekomst eenvoudiger subsidies kan aanvragen. U dient zich wel eerst als persoon te registreren en daarna als bedrijf.

Omdat nogal wat leden vragen hebben bij de registratieprocedure, maken wij hier een overzichtje met de antwoorden: Wat heb ik nodig om te registreren? eID, pincode en aangesloten kaartlezer Voor wie kan ik steun vragen?

Voor iedereen die in uw bedrijf werkt: zaakvoerders, meewerkende echtgenoten, actieve vennoten, arbeiders, bedienden,…

Welk bedrag kan ik krijgen?

40% van de opleidingskost voor kleine ondernemingen (<50 werknemers) 30% van de opleidingskost voor middelgrote ondernemingen (<250 werknemers) Voorwaarde is dat de opleiding minimum 100€ (excl. btw) kost.

Wanneer moet ik de subsidie aanvragen?

De aanvraag moet ten laatste 14 dagen na de aanvang van de opleiding binnen zijn. Wij raden u aan om uw subsidieaanvraag in te dienen wanneer u zich inschrijft voor een opleiding, zo kan u het niet vergeten.

Welk bedrag moet ik betalen?

Van zodra u de factuur van de dienstverlener gekregen heeft (of wanneer u de kostprijs kent), betaalt u uw eigen bijdrage op de rekening van Sodexo: dat is 60% van de opleiding exclusief btw. De overige 40% wordt op dezelfde rekening overgemaakt door de Vlaamse overheid.

Het btw-bedrag stort u rechtstreeks op de rekening van de dienstverlener.

Waar kan ik mijn aanvraag indienen? https://www.vlaio.be/nl/subsidies-­ financiering/kmo-portefeuille/ subsidies-aanvragen-en-ontvangen

KRACHTIGER LICHT NODIG? WIJ HEBBEN EEN OPLOSSING.

BENELUX.LEDVANCE.COM

LED ARMATUREN. MODERN. EFFICIËNT. Aan LED verlichting worden tegenwoordig hoge eisen gesteld, zowel qua kwaliteit als qua prijs-prestatieverhouding. Met LEDVANCE® LED armaturen bieden wij een winnende combinatie van aantrekkelijk design, hoge efficiëntie, betrouwbare kwaliteit en tot 5 jaar garantie.

10 N E L E C T R A

INFORMEERT

Wanneer mag u een enkelpolige schakelaar in een vochtige omgeving plaatsen?

In een residentiële omgeving kunnen we verschillende spanningen meten op een stopcontact (zie tekening):

De vraag die we ons daarbij stellen is: in welk van deze situaties mag je een enkelpolige schakelaar buiten, in de badkamer of in een andere vochtige omgeving gebruiken?

Het antwoord op deze vraag hangt af van de voeding en de aarding:

• In de voorstelling 3N,400 hebben we een driefasige voeding in ster ofwel 400V tussen de lijndraden. Tussen een lijndraad en de aarde meten we 0V. Het sterpunt is geaard. Tussen de nuldraad en een lijndraad meten we 230V.

• In de voorstelling 3N,230V hebben we een driefasige voeding in ster ofwel 230V tussen de lijndraden. Tussen de aarding en een lijndraad meten we 130V. Het sterpunt is geaard. Tussen de nuldraad en de lijndraad meten we 130V. • In de voorstelling 3x230 driehoek hebben we een driefasige voeding in driehoek of 230V tussen de lijndraden.

In deze situatie hebben één lijndraad aan de aarde gelegd. Er zijn twee mogelijkheden ofwel meten we 230V tussen de geaarde lijndraad en een andere lijndraad, ofwel meten we 0V tussen de geaarde lijndraad en één lijndraad.

Conclusie: In de badkamer mag een enkelpolige schakelaar in de plaats van een tweepolige schakelaar gebruikt worden om de verlichting te schakelen onder volgende voorwaarden: • de enkelpolige schakelaar moet in de lijndraad staan.

• we moeten beschikken over een echte nuldraad, dit is alleen maar mogelijk als we een voeding driefasig 3N,400V of enkelfasig 1N,400V hebben.

Het AREI laat enkelpolig toe in de lijndraad (fase) , maar op voorwaarde dat de NUL effectief de NUL is = geen potentiaal verschil met de aarde !

• 3X230 “met” geaard driehoek punt toegelaten op voorwaarde dat geaard punt steeds als nul (blauwe draad) gebruikt wordt. Opgelet ! bij deze laatste bestaat er een risico als Eandis , Infrax de aarding op een ander punt van de driehoek zouden plaatsen bij b.v. het vervangen van de transfo, dus bij voorkeur dubbelpolige schakelaars in deze situatie !

• Ook opletten met beweging melders buiten die ook alleen maar enkelpolig schakelen ! Oplossing 2 polige contactor gebruiken gestuurd door beweging melder(s).

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseur

Freddy Steenackers freddy.steenackers@nelectra.be 02/ 550.17.23

Onbelast bijverdienen:

Nelectra trekt naar Grondwettelijk Hof

De Kamer heeft in juli het wetsontwerp goedgekeurd dat het voor mensen die minstens vier vijfde werken mogelijk maakt om tot 6.000 euro per jaar onbelast bij te verdienen. De regeling trad meteen in werking en midden augustus waren er al 553 bijklussers geregistreerd.

Zoals aangekondigd onderneemt Nelectra stappen tegen de invoering van dit systeem dat oneerlijke concurrentie in de hand werkt. Samen met Unizo en onder andere Bouwunie trekt Nelectra naar het Grondwettelijk Hof om deze wet te laten vernietigen. Deze regeling organiseert immers ongelijkheid tussen bijverdieners en zelfstandigen. En dat kunnen we niet aanvaarden!  Fallon Declerck

SLECHT LICHT, SLECHTE PRESTATIES. WIJ HEBBEN EEN OPLOSSING.

BENELUX.LEDVANCE.COM

LED ARMATUREN. MODERN. EFFICIËNT. Aan LED verlichting worden tegenwoordig hoge eisen gesteld, zowel qua kwaliteit als qua prijs-prestatieverhouding. Met LEDVANCE® LED armaturen heeft u een winnende combinatie: aantrekkelijk design, hoge efficiëntie, betrouwbare kwaliteit en tot 5 jaar garantie.

Afschaffing vestigingswet op 1/1/2019

Aanbouwkasten VX25 Sensationeel helder met de Rittal LED kastverlichting.

Veiligheid en kwaliteit moeten gegarandeerd blijven De Vlaamse Regering heeft hand van opleiding en/of praktijkervaring een specifieke beroepsbekwaamheid kan op vrijdag 6 juli 2018 haar aantonen. Dat zal in de toekomst dus principiële goedkeuring verleend niet meer nodig zijn. aan de opheffing van de vereiste Waarom is deze beslissing beroepsbekwaamheden genomen? voor de uitoefening van gereglementeerde beroepen uit Aanleiding voor de afschaffing is een de elektrotechniek, bouw en Europese regelgeving die ervoor zorgt dat de voorwaarden inzake beroepsbeaanverwante beroepen.

Voor alle andere gereglementeerde beroepen werd de vestigingswetgeving op 1 januari 2018 reeds afgeschaft, maar op aandringen van Nelectra en de andere betrokken federaties kwam er voor de gereglementeerde beroepen uit de elektrotechniek, bouw en aanverwante beroepen eerst een grondige evaluatie. Op basis daarvan heeft de Vlaamse Regering nu beslist om de vestigingsreglementering voor deze resterende beroepen pas af te schaffen met ingang van 1 januari 2019. Zo hebben de sectoren nog de tijd om een goed alternatief uit te werken.

Meer info op www.rittal.be

Ongeschoolde en onervaren zelfstandigen zomaar op de markt toelaten creëert oneerlijke concurrentie.

Wat betekent dit nu voor u?

Voor onze sector gaat het om volgende gereglementeerde beroepen: elektrotechniek, installateur-frigorist en klimaatregeling. Momenteel mag u deze beroepen alleen uitoefenen als u aan de

kwaamheid uit de vestigingswetgeving niet meer opgelegd kunnen worden aan EU-onderdanen die zich hier willen vestigen. De regels zijn daardoor dus strenger geworden voor Belgische ondernemers dan voor buitenlandse en dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn! Het Vlaams Gewest schaft haar vestigingswetgeving daarom voor iedereen af. Verwacht wordt dat ook de andere regio’s zullen moeten volgen.

Wat onderneemt Nelectra?

Nelectra benadrukt dat dit niet mag betekenen dat er geen enkele controle meer is op veiligheid en kwaliteit binnen onze sector! Ongeschoolde en onervaren zelfstandigen zomaar op de markt toelaten creëert bovendien een ongelijk speelveld en oneerlijke concurrentie.

Het komt er dus op aan om via andere wegen de kwaliteit te garanderen, waarbij de lat voor iedereen gelijk ligt.

Naast de bestaande regelgeving zoals het AREI en de verplichte keuring van installaties, kunnen we daarbij denken aan permanente vorming, sensibilisering,…

Nelectra zal tijdens de verdere besprekingen blijven aandringen om vanuit de sectoren een goed alternatief uit te werken, dat geen extra kosten en administratieve lasten voor onze bedrijven met zich meebrengt!  Fallon Declerck www.nelectra.be

VOLLEDIG ASSORTIMENT, TALLOZE VOORDELEN. ONS NIEUWE prOdUcTpOrTfOlIO lEd ArMATUrEN.

BENELUX.LEDVANCE.COM

AANTREKKELIJK. ONDERSCHEIDEND. FUNCTIONEEL. Van winkels en hotels tot industriële productiehallen, de uitgebreide reeks armaturen van LEDVANCE biedt de juiste oplossing voor een breed scala aan toepassingen. Ons assortiment kent een sterke combinatie van uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding, vereenvoudigde installatie en een garantie tot vijf jaar.

14 N E L E C T R A

INFORMEERT

Een antwoord op uw vragen

Wat u nog niet wist over de digitale meter De digitale meter komt er vanaf januari 2019 aan en onze leden hebben daar vragen bij. Wij verzamelden ze en legden ze -tijdens één van onze regelmatige meetings- voor aan Fluvius, die ruimschoots de tijd nam om een aantal onzekerheden rond de introductie van deze gloednieuwe technologie weg te nemen.

1. Welke gegevens kan de consument aflezen op de digitale meter?

kunnen maken. Dit is een voorbeeld van het slim maken van een installatie waarbij

De digitale meter geeft meer informatie

de digitale meter de basis is.

over het energieverbruik. Eerst en vooral

3. Hoe gebeurt de facturatie en hoe zullen we de meetgegevens van de digitale meter ontvangen?

kan de klant net als vroeger zijn verbruik (afname) aflezen in dag- en nachtverbruik.

De digitale meter onderscheidt apart de afname en de injectie wanneer er een lokale productie aanwezig is (bijvoorbeeld zonnepanelen). Op die manier krijgt de klant meer inzicht in zijn energiehuishouding. Op het scherm van de digitale meter zal de klant ook de kwaliteit van de energielevering kunnen bekijken: de spanning kan hij rechtstreeks aflezen. Verder heeft de klant de mogelijkheid om zelf toestellen te gaan aansluiten op de lokale gebruikerspoort (P1-poort). (zie vraag 2)

2. Zullen we van de digitale meter de piekmomenten kunnen aflezen, ons verbruik uitlezen en bepalen welke apparaten energieverslinders zijn? (om met deze informatie ons elektriciteitsverbruik te verminderen) De digitale meter is een basisversie en doet zelf geen interpretaties over piekmomenten. Hij toont dan ook enkel het verbruik op het moment zelf. De klant zal wel toestellen kunnen aansluiten op de lokale gebruikerspoort, die op basis van de informatie van de digitale meter de pieken zichtbaar

Aan de facturatie van energie verandert niet meteen iets. De meterstanden zullen nog steeds zichtbaar zijn op de factuur.

Maar er hoeft geen meteropnemer meer langs te komen en de netbeheerder zal steeds recente informatie doorgeven aan de energieleverancier die de factuur opmaakt.

4. Gegeven: een telleropname gebeurt bij een klant met zonnepanelen normaal in september en Eandis wenst de meter te vervangen in mei.

Volgens de tellerstand in mei zou hij meer energie moeten betalen. Als klant zou ik eisen dat dit niet gebeurt in mei maar in een andere maand.

Kan dit?

5. Kan men bij plaatsing in één beweging de overstap dag/nacht maken indien dit gewenst is door de verbruiker? Of zal men eerst de installatie van de digitale meter maken zoals de bestaande Feraris-meter en daarna nog eens moeten betalen voor omschakeling?

Het plaatsen van een digitale meter staat inderdaad los van het bepalen van de tariefconfiguratie. Bij vervanging van een bestaande meter door een digitale meter zal uw netbeheerder ervoor zorgen dat alles terug ingesteld wordt zoals voorheen.

U zal echter wel de mogelijkheid krijgen om een tariefwissel aan te vragen. In het geval van digitale meters zal deze in de toekomst vanop afstand worden doorgevoerd, waarvoor een administratieve tussenkomst zal worden aangerekend. H ans Van Nieuwenhove (Eandis)

De bestaande procedure blijft geldig: bij een metervervanging op initiatief van de netbeheerder is er een achterliggend proces voorzien om ervoor te zorgen dat de klant geen afrekening krijgt op dat moment en dat hetgeen hij op dat moment heeft ‘opgespaard’ ook behouden blijft tot zijn jaarlijkse afrekening.

Wij stelden nog meer vragen aan Eandis. U vindt ze -samen met de antwoorden- op www.nelectra.be/digitalemeter-antwoorden-fluvius

NELECTRA INFORMEERT

99,7% De elektrobarometer 2de kwartaal 2018 Vakantiemodus Juli is een echte vakantiemaand.

Klanten en ondernemers trekken er even tussenuit. En dat vertaalt zich in de cijfers: het werkvolume ligt wat lager, de rendabiliteit duidelijk ook, en het personeelsbestand neemt niet toe.

De elektrobarometer daalt in het tweede kwartaal van 2018, met 1,2 indexpunten tot 99,7. Grootste oorzaken? De vakantieperiode, waardoor de ondernemingen op een lager pitje draaien, én het toenemende pessimisme bij de elektrohandelaars.

06.10-07.10 Weekend van de Klant

68%

68% van de elektrohandelaars zal deelnemen aan het jaarlijkse weekend (vroeger dag) van de klant.

14%

14% denkt dat hun deelname extra omzet oplevert.

28%

andere periode

34% van elektro-installateurs volgt bouwverlof De installateurs werken vaak samen met andere bouwondernemers en -bedrijven. Die volgen meestal de officiële bouwverlofdagen.

34% van de elektro-installateurs doet dat ook. 28% kiest voor een andere periode. De rest werkt gewoon door.

31%

23% ziet een verslechtering.

Hopelijk verbetert dan ook het betalingsgedrag van de klanten. In het voorbije kwartaal heeft immers 24% van de elektrobedrijven moeten afrekenen met meer laattijdige betalingen. Dit zet ook een serieuze druk op de rendabiliteit van de ondernemingen. Het veroorzaakt stress en extra administratie.

in bouwverlof

Voor de eerstvolgende maanden verwacht 26% van de elektrobedrijven een stijging in het werkvolume, terwijl 16% een (verdere) daling verwacht. De rendabiliteit zou mee positief evolueren.

van de elektrobedrijven zegt dat deze gaat verbeteren.

Slechte betalers

34%

Meer werk op komst

Elektrohandelaars zijn somber gestemd De handelaars zijn ronduit pessimistisch over het economische klimaat. Enkel de beoordeling van het eigen bedrijf scoort positief. Alle andere parameters staan in het rood.

Krappe arbeidsmarkt Er zijn meer elektrobedrijven die aan aanwerven denken (19%) dan dat ze hun personeelsbestand zien inkrimpen (15%) in de eerstvolgende weken en maanden. Wie nieuwe of extra medewerkers wil, mag zich wel aan een zware zoektocht verwachten. Vooral technisch geschoolden zijn erg gegeerd op de arbeidsmarkt.

Grootste zorgenkind: de scherpe concurrentie De harde en toenemende concurrentie blijft de grootste doorn in het oog van de elektrobedrijven. 37% zegt dat de concurrentiedruk verhoogd is. De federale regering keurde de bijkluswet goed. De dienstenchequesector vindt het nodig te opperen dat werken in woning en tuin ook wel via hen zouden kunnen. En de Vlaamse regering schaft op 1 januari 2019 de vestigingswet af. Bovendien kunnen voortaan ook politiemensen gemakkelijker bijklussen. Waar is het respect voor de zelfstandige ondernemer en het vakmanschap?

De elektrobarometer wordt sinds 2010 opgemaakt en is dé conjunctuurindicator voor de Vlaamse kmo bedrijven en zelfstandige ondernemers uit de elektrosector, zowel installateurs als handelaars. De barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een vast, representatief panel van ondernemers waardoor vergelijken over de kwartalen heen mogelijk is. De elektrobarometer bestaat uit verschillende deelindices. Aan de hand van de verschillende deelindices wordt de algemene elektrobarometer berekend. Waarden boven index 100 wijzen op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 wijzen op een negatief evoluerende conjunctuur. De jongste elektrobarometerenquête werd afgenomen in juli.

 Anja Larik

15

16 N E L E C T R A

ONDERSTEUNT

Nelectra West-Vlaanderen organiseert

Eerste editie Elektrobeurs te Roeselare Net voor de zomervakantie organiseerde Nelectra West-Vlaanderen een elektrobeurs, waaraan meer dan 50 exposanten deelnamen.

Het werd een gezellige bijeenkomst waar nieuwe ontdekkingen en oude bekenden elkaar afwisselden. De sfeervolle foodtrucks met lekker eten en drinken zorgden voor de finishing touch.

Hieronder vindt u een aantal sfeerbeelden van deze geslaagde eerste editie. Met dank aan de puike organisatie van het West-Vlaamse team onder leiding van provinciaal voorzitter Jan Develtere.

Nelectra steunt restauratie unieke muurschildering Kent u de reclamemuurschildering ‘Olijfje’ aan de Stationsstraat te Londerzeel? Hij is er al sinds 1938 en stelt een huisvrouw voor die het elektrisch koken aan passanten aanprijst.

Deze mooie –beschermdemuurschildering werd dit voorjaar gerestaureerd, mede met steun van Nelectra.

Sinds de tweede wereldoorlog kennen we vooral vluchtige reclame via affiches.

Dat maakt reclamemuurschilderingen zeer zeldzaam. Meteen dè reden voor de Vlaamse regering om ‘Olijfje’ te beschermen (sinds 2014).

Nelectra kreeg een tijd geleden de vraag van Leen Van Aken, dochter van ere-bestuurslid Nest Van Aken of ze de restauratie wou ondersteunen. En de keuze om deze unieke referentie in onze geschiedenis te sponsoren was snel gemaakt. Temeer omdat de muurschildering het tijdperk inluidde van het elektrisch koken en de elektrificatie van vele woningen.

SECTORNIEUWS

Legrand: stop & go connected

17

om verschillende stukken te combineren in functie van hun individuele gebruik.

Dankzij de geïntegreerde verzonken handgrepen kan het benodigde gereedschap snel en ergonomisch uit de boxx of koffer genomen worden. www.sortimo.be

Teconex opent Experience Center in de sturings- en kastenbouw én van de Met Stop & Go Connected stelt Legrand een volgende oplossing voor binnen Eliot, het Legrand-programma voor geconnecteerde elektrische apparatuur. Dit modulaire

Industrie 4.0 productieketen. www.rittal.com

Sortimo: handige inlegstukken

product is een veiligheidsinrichting gekoppeld aan de differentieelschakelaar in de woning. Dankzij een geïntegreerde wifi-module en de speciale Legrand Power On-applicatie kunnen gebruikers de

Voor haar Ledverlichting opent Teconex nu

elektrische installatie van de eigen woning

een ruimte van 236 m² te Waasmunster, in

vanop afstand bedienen.

het hart van België. Dit Experience Center

www.legrand.be

is bedoeld voor ontwerpers, groothandelaren en installateur. Het biedt een overzicht

Rittal: nieuwe schakelkast

Sortimo lanceert –in samenwerking met

van de nieuwe trends alsook een ruime kijk

Vijf jaar van intensieve ontwikkeling ging

gereedschapsproducent Gedore- inlegstuk-

op inspirerende verlichtingssferen voor

vooraf aan de recente introductie van het

ken voor gereedschap in Boxx’en, koffers

binnen- en buitenshuis. Het is een echt

nieuwe Rittal schakelkastsysteem VX25.

en laden. Deze moeten het dagelijkse werk

ideeënlaboratorium voor de verlichting van

Deze wereldwijde innovatie werd dit

van de vakman heel wat makkelijker

appartementen, villa’s, winkels, kantoren,

voorjaar, naast een nieuw sokkelsysteem

maken. De inlegstukken zijn compatibel

hotels… Een plaats om te bezoeken, te

en slimme koeloplossingen, in primeur

met de Sortimo G4 L-BOXX’en, de

bekijken, aan te raken en te beleven, om

voorgesteld op Hannover Messe 2018. De

T-BOXX’en G, de metalen koffer WM 320 en

uw droomprojecten beter vorm te geven!

VX25 biedt meteen de eerste behuizing die

met de lade (diepte 4) van de Sortimo-

Toegang is enkel mogelijk na afspraak met

helemaal werd ontwikkeld op maat van de

inrichtingen en het mobiele werkstation

één van de Teco-verlichtingsspecialisten via

vereisten voor een hogere productiviteit

WorkMo. Klanten hebben de mogelijkheid

info@teconex.be.

GfK cijfers: Pure players versus traditionele retailers Onlangs publiceerde GfK een rapport over de verkoop

internetverkoop. Portugal staat aan de leiding bij het

van Technical Consumer Goods in West-Europa. Er werd

traditionele kanaal (95%). Ons land staat daar op de derde

gemeten in 12 landen, waaronder ook België en Nederland.

plaats: 85% van de Belgen kiest nog steeds voor het traditi-

De bedoelde toestellen omvatten zowel IT, witgoed,

onele kanaal.

bruingoed als klein-elektro, aangevuld met onder meer foto en telecom.

In dit rapport verdeelde GfK de distributie gemakkelijk-

Bekijken we het gemiddelde cijfer over gans West-Europa, dan zien we dat momenteel 24,7% van de verkoop naar de internet­ verkoop gaat: dat is een viervoud van het cijfer in 2006…

heidshalve in twee delen: • de verkoop (click & mortar) via pure players, vanaf nu internetverkoop genoemd • de verkoop via het traditionele kanaal (click & mortar), vanaf nu traditionele kanaal genoemd Vooral IT en foto zijn populair bij de pure players, die respectievelijk 37% en 32% van de verkoop in die categorieën, realiseren. Groot witgoed wordt het vaakst via het traditionele kanaal verkocht: maar liefst 80%.

Bekijken we de verdeling per land, dan zien we dat Nederland met 35% koploper is, wat betreft de

Aandeel Internetverkoop in de B2C markt voor Technical Consumer Goods

Vertrouwen is altijd uw klantafspraken nakomen.

Met Verizon Connect geeft u uw klanten een precieze aankomsttijd door. Onze oplossingen bieden nauwkeurigheid, flexibiliteit en betrouwbaarheid van uw wagenpark, zodat u een nog betere klantenservice biedt, ongeacht wat u levert.

Verizon Connect geeft u meer inzicht en het vermogen om slim en met vertrouwen te handelen.

www.verizonconnect.com/be-nl 0800 70576

P U BNLEI R LEC PT ORRAT AxG xE x

19

Group Limas reageert sneller op dringende opdrachten met Verizon Connect Dankzij Verizon Connect reageert Group Limas sneller op spoedklussen en beheert het beter de planning. Die twee punten zijn, samen met duidelijke dagrapporten, een groot voordeel voor zaakvoerder Ben Maes, die erg te spreken is over Verizon Connect. “Het professionalisme en de flexibiliteit, zowel van het systeem als de mensen die er werken, zijn troeven.”

Group Limas, met hoofdkantoor in Schelle, levert facilitaire, bouwkundige, energetische en hygiëne-oplossingen voor bedrijven en particulieren. Shell, Engie, Stad Antwerpen en DB Schenker zijn maar enkele van de toonaangevende namen die Group Limas tot zijn klantenportfolio mag rekenen. Het bedrijf bestaat uit vier entiteiten, elk met een eigen expertise. Met 130 medewerkers en zestig bedrijfsvoertuigen is Group Limas op tien jaar tijd uitgegroeid tot een gevestigde waarde in de wereld van bouw, onderhoud, bescherming en optimalisatie van onroerend goed.

Reageren op dringende opdrachten Bij het inplannen van de opdrachten komt veel organisatie kijken, met als extra moeilijkheid dat een kwart van de opdrachten vooral spoedklussen zijn. Daarom had Group Limas nood aan een fleetmanagementoplossing die inzicht geeft in de locaties van medewerkers, zodat aan de hand daarvan bepaald wordt wie het dichtst in de buurt is om te reageren op een spoedopdracht.

“Dat scheelt ons veel rondbellen en draagt ertoe bij dat de klant minder lang op hulp hoeft te wachten.”

Nauwkeurige administratie Voor Group Limas zijn de dagrapporten die getrokken kunnen worden uit het systeem een hulpmiddel bij de administratie.

“Maandelijks doen we enkele steekproeven om te controleren of de uren die onze medewerkers hebben doorgegeven effectief kloppen. Bovendien is het een handige tool om kostprijsberekeningen en nacalculaties te maken”, aldus Ben Maes.

Een ander bijkomend voordeel van de fleetmanagementoplossing is dat snelheidsovertredingen nu bij de persoon belanden die de overtreding beging, wat in het verleden een lastige taak was om uit te zoeken.

Beschermd tegen diefstal Met veel verschillende bestelwagens die vaak stilstaan op niet-afgesloten werven, is diefstal jammer genoeg geen onbekend fenomeen voor Group Limas. Dankzij Verizon Connect REVEAL blijft de schade achteraf gelukkig beperkt. “Doordat we op elk moment weten waar onze voertuigen zijn, helpt dat voor ons om ze snel terug te krijgen, met beperkt kapitaal- en tijdverlies.”

Bewust van gedrag Voorlopig analyseert Group Limas het rijgedrag van de medewerkers niet, maar in de toekomst is dat wel de bedoeling. “We hebben sinds kort een fleetmanager die zich gaat verdiepen in onnodig stationair draaien, rijgedrag... Als we merken dat er steevast te hard wordt opgetrokken of dat de motor onnodig draait, is het aan hem om onze medewerkers aan te spreken.”

Flexibel en professioneel Om gebruik te maken van Verizon Connect REVEAL werd er bij de voertuigen van Group Limas hardware geïnstalleerd. “Dat ging heel professioneel”, zegt Ben Maes. “Zo waren ongeveer twee uur bezig per voertuig. Daarbij stelden de monteurs zich flexibel op, ook als ze de hardware eens op een avond of in het weekend moesten installeren.”

“Zowel over de REVEAL-software als over de communicatie met de medewerkers van Verizon Connect ben ik erg tevreden”, besluit Ben Maes. “Er wordt snel gereageerd op vragen en verzoeken, en geen moeite is te veel om ons bij staan met raad en advies. Zo optimaliseren we samen de werking van het systeem.”

“Maandelijks doen we enkele steekproeven om te controleren of de uren die onze medewerkers hebben doorgegeven effectief kloppen. Bovendien is het een handige tool om kostprijsberekeningen en nacalculaties te maken”.

Ben Maes, Zaakvoerder Meer info? www.verizonconnect.com/be-nl

20 E U R O P A

INSPIREERT

Onze sprekers • Viviane Camphyn, Gedelegeerd bestuurder van Nelectra • Kris Peeters, Vice-eersteminister, Minister van Werk, Economie,

Lunchcauserie Nelectra

Zijn we blij met Europa?

Of moet het anders?

Consumenten en Economische reglementering • Chris Van der Cruyssen, Adviseur consumentenbescherming en economische reglementering Kabinet federaal Minister Economie • Lieve Wierinck, Europees Parlementslid, Lid van ITRE en plaatsvervangend lid in ECON • Véronique Willems, Secretarisgeneraal UEAPME Europese

“Future-proof Retail in a more sustainable Europe” of toekomstgericht ondernemen voor de retail in een duurzaam Europa. Dat was de insteek voor de jaarlijkse Nelectra lunchcauserie die net voor de zomer plaatsvond in het stijlvolle kasteel Tivoli te Mechelen.

Het werd een uiterst interessante voormiddag waarbij gerenommeerde sprekers hun visie gaven omtrent een aantal actuele thema’s, waaronder de garantieregeling en de administratieve lasten.

KMO-werkgeversorganisatie Het was onze gedelegeerd bestuurde

eerlijke communicatie beide elkaar niet

Viviane Camphyn die de spits afbeet en de

uitsluiten. Als de garantieregeling er komt,

aanwezigen verwelkomde op deze derde

dan garandeerde hij ons dat de belangen

Lunchcauserie van Nelectra, waarbij -naast

van de verkoper en de klant met elkaar

retailers- voor het eerst ook fabrikanten

verzoend zouden worden.

uitgenodigd waren.

Het belang van een beroepsfederatie Niet zonder enige trots verwelkomden wij vervolgens onze Vice-eersteminister Kris Peeters, die -ondanks zijn drukke agenda- tijd had vrijgemaakt voor ons. Hij benadrukte het belang van Nelectra als dynamische beroepsorganisatie en feliciteerde ons niet alleen met dit evenement, maar ook met onze inspanningen om de sector naar een hoger niveau te tillen.

Ook ging hij -met veel humor- in op het thema ‘duurzaamheid’, waarbij hij de vinger legde op het belangrijke pijnpunt dat iedereen de duurzaamheid wel omarmt, maar dat niemand er echt de prijs wil voor betalen.

Geprogrammeerde veroudering?

Chris Van der Cruyssen, ging dieper in op het sterk gemediatiseerde onderwerp ‘Geprogrammeerde veroudering van elektrotoestellen’, waarbij beweerd of

 Gastvrouw Viviane Camphyn heette

Hij verdedigde vervolgens ook de combi-

gesuggereerd wordt dat de levensduur van

iedereen van harte welkom op de derde

natie van zijn verschillende portefeuilles,

toestellen bewust lager gehouden wordt.

lunchcauserie van Nelectra, waarop voor

want hij ziet zichzelf perfect in staat om

het eerst ook fabrikanten uitgenodigd

de belangen van consument én verkoper

waren.

tegelijkertijd te behartigen omdat bij

Dit kan -aldus Van der Cruyssen- helemaal niet ongestraft: er bestaat wel degelijk

E U R O PA I N S P I R E E R T

hebben in ons land, maakte ze vorig jaar de overstap naar Europa. Ook daar vertegenwoordigt zij de stem van kmo’s, nu als Secretaris-generaal van UEAPME, die een dertigtal kmo-organisaties in en buiten Europa groepeert.

Zij benadrukte dat het verminderen van de administratieve lasten niet alleen voor Europa een topprioriteit moeten zijn: “Ook de lidstaten hebben een belangrijke taak: het toepassen van de directieven is voldoende, er hoeven geen extra’s meer aan toegevoegd te worden.”  Kris Peeters feliciteerde Nelectra niet

 In haar betoog brak Véronique Willems

alleen met dit evenement, maar ook met

onder meer een lans voor het belang van

onze inspanningen om de sector naar een

Europa.

hoger niveau te tillen.

In haar betoog brak zij verder een lans voor het belang van Europa, want zij is er niet gerust op: “Ik maak mij steeds meer zorgen over de negatieve perceptie richting Europa.”

Euroscepticisme wordt immers steeds meer mainstream en Véronique Willems ziet het als één van haar belangrijkste uitdagingen om het belang van Europa te blijven benadrukken.

 Linda Claeys  Studio Dann

 “Hoewel er nauwelijks bewezen gevallen

 Omdat efficiënter met energie om-

zijn, is er wel een spanningsveld tussen

springen de beste manier is om de

de verwachtingen van de consument en

energiedoelen te halen, belichtte Europees

de effectieve levensduur van een toestel”

Parlementslid Lieve Wierinck het dossier

Brio – Erik Vanbrabant en Peter

(Chris Van der Cruyssen)

energielabeling.

Vanthienen

De deelnemers

Engels Elektroservice: George Beliën een wettelijk kader en er staan boetes op.

manier om de gestelde energiedoelen te

en Thomas Engels

“Hoewel er nauwelijks bewezen gevallen

halen.

Euronics/Selexion – Nancy Allegaert

Het opnieuw labelen van de toestellen en

Exellent - Nicolas Schelfhaut

het weghalen van de veelheid aan +-tekens

Expert - Didier Crombez en Frank

(A+++ wordt bijvoorbeeld een C-label)

Desmet

moet voor de fabrikanten een stimulans

MHK – Christian Hamacher, Joeri

zijn, is er wel een spanningsveld tussen de verwachtingen van de consument en de effectieve levensduur van een toestel,” stelt Chris Van der Cruyssen. “Daarom willen wij in ons beleid de focus verleggen naar maatregelen om de levensduur te verlengen. Meteen geven wij een positieve wending aan het debat en werken wij aan een beter milieu en aan tevreden consumenten.”

Energielabeling: een positief verhaal Europees Parlementslid Lieve Wierinck belichtte onder meer het dossier energielabeling, want efficiënter met energie omspringen is de beste en goedkoopste

zijn om nog energie-efficiëntere toestellen te maken. Een positief verhaal voor consument en milieu, al moet het uiteraard wel allemaal haalbaar blijven voor de

Poelmans en Ronny Thyssen Royal Crown – Denis Rombouts en Frank Rombouts

elektrohandelaar.

Asogem (Beko en Grundig) -

Europa is nodig

BSH (Bosch, Gaggenau, Neff en

Christian Van den Bogaert Siemens) – Christel Heremans en

Tot slot wist Nelectra Vlaams-Europese topvrouw Véronique Willems te strikken voor deze interessante lunchcauserie.

Haar geestdriftige verhaal sloeg meteen aan bij het publiek. Na bijna 20 jaar de Unizo-belangen van kmo’s verdedigd te

Filip Van Dyck Eliona (Winterhalter) - Dirk Van Assche TP Vision (Philips) – Geoffroy Cornu

21

22â&#x20AC;&#x2C6; T E R U G

NAAR SCHOOL

Eens afgestudeerd moeten leerlingen zichzelf verder ontwikkelen en specialiseren.

TERUG NAAR SCHOOL

23

Gino Eggermont, leerkracht en bedrijfsleider

Praktijkervaring is van goudwaarde op school Aan het PITO Stabroek studeren momenteel 1300 leerlingen (middelbaar onderwijs). Wij gingen er begin juni -net voor de examens- op bezoek en ontmoetten er de enthousiaste praktijkleerkracht elektriciteit Gino Eggermont, die ondertussen al aan zijn 26ste jaargang bezig is. Dit Nelectra-lid combineert bovendien het lesgeven met een eigen bedrijf. We vallen binnen in het vijfde jaar elektriciteit, waar 10 leerlingen bezig zijn met het configureren van hun eigen verdeelbord.

Gino is niet alleen leerkracht, hij heeft ook

projecten moet ik regelmatig een beroep

een eigen elektriciteitsbedrijf. Maar terwijl

doen op een onderaannemer, want vaak

de meeste ondernemers starten met een

vragen projecten de aanwezigheid van

bedrijf en pas later in het onderwijs actief

een professional en ik ben niet altijd

worden, was het bij Gino omgekeerd.

beschikbaar.”

Praktijkervaring doorgeven

Daarvoor werkt Gino samen met een

“Toen ik als leerkracht in het onderwijs startte, kreeg ik de eerste graad toegewezen,” vertelt hij. “Een niveau waar ik mij niet echt in thuis voelde, dus het kostte moeite om mij ten volle te engageren. Ik kon toen enkel in hogere graden terechtkomen, wanneer ik over 2 jaar praktijkervaring zou beschikken. Daarom raadde mijn directie mij aan om met een eigen bedrijf te starten, zodat ik op een hoger niveau zou kunnen lesgeven.”

voormalig Syntra-cursist, waarmee hij ondertussen een vruchtbare samenwerking heeft uitgebouwd.

Snel veranderende sector “Ik moet totaal geen moeite doen om bij te blijven,” motiveert hij zijn keuze om blijvend voor de combinatie onderwijs/ bedrijfsleven te kiezen. “Mijn praktijkervaring is van goudwaarde voor mijn leerlingen. Ik blijf immers vanzelf constant op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen.

Dus startte Gino Eggermont midden jaren

Wie niet in de praktijk staat, zou -volgens

‘90 met Ehon Services: “In het begin

mij- regelmatig bijscholing moeten volgen,

concentreerde ik mij vooral op technisch

want de elektrosector evolueert razendsnel

tekenwerk in onderaanneming voor

en onze school maakt er –zoals veel onder-

installateurs, maar gaandeweg kreeg ik

wijsinstellingen- een erezaak van om de

ook opdrachten voor huis-, tuin-, keukenin-

leerlingen zo goed mogelijk op te leiden.”

stallaties en kleine industrie.”

Nochtans ligt het technisch onderwijs vaak

De regel waarbij je praktijkervaring

onder vuur in de bedrijfswereld. Daar

nodig had om in een hogere graad les te

heeft Gino Eggermont begrip voor, maar

mogen geven, kwam te vervallen, maar

hij relativeert meteen alle kritiek: “Wij

ondertussen had Gino de smaak van

doen wat we kunnen, maar omdat we in

de praktijk te pakken en is hij -tot op

een snel veranderende sector werken, is

vandaag- beide blijven combineren. Hij

het nagenoeg onmogelijk om leerlingen af

slaagt er zelfs in om tijd vrij te maken

te leveren die al meteen kant-en-klaar zijn

voor avondonderwijs bij Syntra en CVA

voor het bedrijfsleven. Denk maar aan de

(Centrum voor Avondonderwijs), waar hij

snellere wijzigingen in wet- en regelgevin-

zijn praktijkervaring ook aan volwassenen

gen, de vele innovaties, het groeiend aantal

kan doorgeven.

merken,…”

Combineren en samenwerken

Goede basis

Hoe valt een eigen bedrijf te combine-

“Het is de taak van het onderwijs om

ren met een fulltime lessenrooster en

leerlingen een goede basiskennis mee

werk in het avondonderwijs? “Ik moet

te geven,” vervolgt hij zijn betoog. “Niet

mij beperken tot kleine en middelgrote

alleen in theorie, maar ook in de praktijk:

projecten,” legt Gino Eggermont ons uit.

leerlingen van het 6de jaar gaan bijvoor-

“Grote industriële projecten zijn niet rea-

beeld elke donderdag op stage. Na hun

liseerbaar voor mij. Zelfs bij middelgrote

traject bij ons zijn ze dan ook in staat

24 T E R U G

NAAR SCHOOL

 “Het is de taak van het onderwijs om leerlingen een goede basiskennis mee te geven.”

om foutloos een degelijke installatie te

Toch is elektriciteit niet echt een populaire

realiseren, alleen zijn ze wel zelf verant-

richting. “In TSO en BSO hebben wij een

woordelijk voor hun verdere evolutie. Dat

uitgebreid aanbod aan richtingen. Onze

wil zeggen dat ze specialisaties, nieuwe

leerlingen hebben dus een ruime keuze

materie en eventuele problemen zelf

en we merken dat elektriciteit vaak als ‘te

Leerkrachten uit het technisch

moeten aanpakken. En wie een goede ba-

moeilijk’ ervaren wordt. Veel leerlingen

onderwijs die de nodige praktijkerva-

siskennis heeft, is daar zeker toe in staat.”

hebben er schrik voor.”

Om alles nog beter in het juiste perspec-

De keuze voor elektriciteit wordt wel

tief te plaatsen, besluit hij met volgende

gemaakt, wanneer een familielid in een

anekdote: “Wij organiseren jaarlijks

elektriciteitsbedrijf werkt of zelf een

opendeurdagen en op de meest recente

bedrijf runt. Af en toe krijgen we ook wel

kreeg ik een oud-leerling over de vloer.

iemand die gepassioneerd is door het

Hij was 2 jaar ervoor afgestudeerd, had

vak. Maar niet alle afgestudeerden uit de

een eigen bedrijf en kwam bij mij klagen

richting ‘elektriciteit’, kiezen voor een

dat de net afgestudeerde mensen, veel

carrière in onze sector. Tot dat inzicht is

te weinig kennis hadden… In slechts

Gino gekomen na diverse ontmoetingen

twee jaar tijd was hij zelf al in die mate

met oud-leerlingen op opendeurdagen:

geëvolueerd dat hij nauwelijks nog voeling

“De haven zit hier vlakbij en de chemische

kon opbrengen met het niveau van een pas

nijverheid betaalt zeer goed,” zo verklaart

Het belang van praktijkervaring voor leerkrachten

ring opdoen: dit kan Nelectra alleen maar toejuichen. Permanente praktische vorming is uiteraard van groot belang, maar de band houden met de sectorrealiteit kan je als technisch leerkracht ook doen als zelfstandige in bijberoep. Het standpunt van Nelectra hierin is duidelijk: in deze gevallen is dit een win-win voor verschillende partijen: het onderwijs, de sector en de leerkracht. In alle andere gevallen pleit Nelectra voor een beperking van het bijberoep in de tijd. En uiteraard: een correcte prijszetting hanteren en samenwerken met installateurs in

afgestudeerde…”

Elektriciteit is niet populair

hoofdberoep zijn een must!

Prijszetting checken? Nelectra ontwikkelde een tool kostprijsberekening.

Neem een kijkje op onze website www.nelectra.be/ tools-kostprijsberekening.

Bij ons bezoek was Gino Eggermont aan de slag met een klas van 10 leerlingen in het vijfde jaar elektriciteit: “Ik geef 20u per week les aan deze klas, dus ik ken hen ondertussen zeer goed. Dat bevordert de samenwerking en werkt heel prettig.”

Gino Eggermont de keuze van vele ex-studenten om elektriciteit vaarwel te zeggen.

Maar af en toe start er toch iemand met een eigen bedrijf, of zet hij het bedrijf van een familielid verder. En dat maakt alle inspanningen de moeite waard…

 Linda Claeys  Pat Verbruggen

Gira mobiele deurcommunicatie Met Gira DCS mobiel zet Gira een nieuwe standaard op het gebied van mobiele toegang tot deurcommunicatie.

Door een update in de bekende DCS-IP-gateway kunt u de mobiele deurcommunicatie met de Gira DCS mobiel app op uw iOS- en Android-smartphones gebruiken. En nu ook via een eigen portaaloplossing van Gira. Veilig dankzij de versleuteling via Secure Data Access,

dat ook in de Gira S1 wordt gebruikt. Naast functies als sleutelloze toegangscontrole biedt DCS mobiel ook nieuwe functies, zoals Early Media of groepsgesprekken. Gira DCS mobiel is vormgegeven in het bekroonde Gira interfacedesign en biedt de gebruiker een maximaal bedieningscomfort.

Meer informatie: www.gira.be

Complete oplossing voor lijnverlichting

Ledstrips Profielen Controllers Voedingen

info@integratech.be

www.Integratech.be

â&#x20AC;&#x2C6;D O S S I E R

VERLICHTING

Human Centric Lighting moet voldoende verticale verlichtingssterkte voorzien op ooghoogte

Groen Licht Vlaanderen deelt zijn expertise

Waarheden en misvattingen rond Human Centric Lighting Omdat er steeds meer aandacht is voor de gezondheid en het welzijn van de mens, wint Human Centric Lighting aan belang. Ook steeds meer verlichtingsbedrijven hebben er belangstelling voor, al was het alleen maar omdat het de marges iets ruimer kan maken.

Maar hoe ver staat de industrie nu met HCL? En wie houdt er zich momenteel al daadwerkelijk mee bezig? Wij vroegen het aan Peter Bracke en Catherine Lootens van Groen Licht Vlaanderen.

27

28 D O S S I E R

VERLICHTING

 Wie voldoende licht krijgt tijdens de dag is allerter, presteert beter, maakt minder fouten, kan zich langer concentreren èn slaapt beter.

Er bestaan nogal wat misverstanden rond

rechtstreekse link is met obesitas? Deze

is dat ongeveer 100 lux, dat is genoeg om te

Human Centric Lighting (HCL). Daarom

kwaal kan nauwelijks opgelost worden,

zien, maar te weinig voor de hersenen om

heeft Peter Bracke voor alle zekerheid een

zonder het juiste licht.

te registreren dat het dag is.

Er is een norm

“Het is uiteraard niet wenselijk -en

duidelijke definitie voor ons: “Kwestie dat het voor iedereen duidelijk is waarover we praten,” lacht hij.

Voor zijn definitie ging hij te rade bij Lighting Europe, de Europese federatie die een aantal belangrijke verlichtingsfabrikanten groepeert: “Human Centric Lighting supports health, well-being and performance of humans by combining visual, biological and emotional benefits of light” Vrij vertaald, wordt dat: Human Centric Lighting ondersteunt de gezondheid, het welzijn en de prestaties van mensen door het combineren van de visuele, biologische

Gelukkig beschikken we over een norm voor werkplekken. “Niet alle kennis die voorhanden is, zit al in de norm, maar er is aandacht voor en dat is een goede zaak,” aldus Peter Bracke.

“Alleen erg jammer dat de norm niet altijd gevolgd wordt,” vult Catherine Lootens

met de gezondheid van de mens, wat dan weer zorgt voor optimale, langdurige prestaties.”

“Men heeft immers ontdekt dat verlichting evenveel effect heeft op de mens als gezonde voeding, meditatie en beweging,” pikt Catherine Lootens in. “Te weinig of fout licht kan een behoorlijke impact hebben op de gezondheid voor wie daar gevoelig aan is.”

In het verleden leefde de mens veel meer buiten, maar omdat we nu een groot aantal van onze activiteiten binnen verrichten, wordt het correcte kunstlicht steeds belangrijker. Wist u trouwens dat er een

toe te passen.”

Waarheden en misvattingen rond HCL eerder aangehaalde misvattingen. Wat zijn

“Inderdaad,” bevestigt Peter Bracke. “En

die? “Vaak zien we een fout gebruik van de

het gebrek aan controle werkt dit in de geen (flits)controles zouden zijn, zou er het aantal en de ernst van de ongevallen

waarbij vooral rekening gehouden wordt

verhelpen valt door de principes van HCL

Tijd om even stil te staan bij HCL en de

vaker te snel gereden worden, waardoor

veel meer aandacht voor het totaalplaatje,

Peter Bracke. “Iets wat heel makkelijk te

mogelijke oplossing te kunnen bieden.”

Nieuwe focus

verlichting,” weet Peter Bracke. “Nu is er

is er binnen net te weinig licht,” aldus

randje van wat mag om een zo goedkoop

hand. Vergelijk het met het verkeer: als er

verleden de focus op veiligheid door

binnen te reproduceren, maar doorgaans

aan. “Vaak wordt immers geflirt met het

en emotionele voordelen van licht.”

“Via de arbeidswetgeving lag in het

gelukkig niet nodig- om de buitencondities

terminologie,” legt Catherine Lootens uit.

“Een HCL-armatuur bestaat eigenlijk niet.

Er zijn wel slimme armaturen, intelligente verlichting of sturingsystemen die het mogelijk maken om een HCL installatie

zou toenemen.”

te realiseren. Maar eigenlijk is HCL

Het grote effect van licht

het lichtplan moet enkel voldoende licht

mogelijk met alle licht en alle armaturen: voorzien op ooghoogte.”

Mocht iedereen zich voldoende bewust zijn van de talrijke voordelen van een correcte verlichting, zou de wettelijke norm een minimum zijn en controles onnodig. “Vooral de biologische impact van een goede verlichting is enorm,”

“Dat laatste is inderdaad heel belangrijk,” stelt Peter Bracke. “Bij HCL is het verticaal gemeten licht belangrijk, want meestal wordt het licht gemeten op het werkoppervlakte en dat is niet wat we bedoelen.”

weet Catherine Lootens. “Wie voldoende

Uiteindelijk is het dus het lichtontwerp dat

licht krijgt tijdens de dag is alerter,

ervoor moet zorgen dat een verlichting

presteert beter, maakt minder fouten,

conform de HCL regels geïnstalleerd is. Al

kan zich langer concentreren èn slaapt

zijn er uiteraard wel voorwaarden voor de

beter, waardoor hij zich de volgende dag

verlichtingstoestellen, want verblinding

opnieuw beter voelt…”

of een slechte kleurweergave kunnen ook

Hoe dat komt? De mens is een dagdier en die moet eigenlijk buiten leven, in volle licht. Zelfs op een donkere dag krijgen we

heel vermoeiend zijn voor de hersenen en aandacht daarvoor draagt zeker ook bij tot een goede HCL.

(verticaal op ooghoogte) om en bij de 5.000

 Linda Claeys

lux binnen. In een doorsnee vergaderzaal

 Ledvance

Klemvast zonder zorgen Niko insteekklemmen Kwaliteit in geen tijd, daar zorgen de nieuwe stopcontacten en schakelaars met insteekklemmen van Niko voor.

Dankzij de hoge kwaliteit van onze insteekklemmen zitten je draden altijd stevig vast. De ontgrendeling van de geleiders zit bij alle mechanismes vooraan. Zo duwt de bedrading niet op de ontgrendeling wanneer je ze in de inbouwdoos steekt en komen de draden niet los.

En Niko maakt het je gemakkelijk, want je kan altijd kiezen voor insteekklemmen. Of het nu gaat om schakelaars, stopcontacten of drukknoppen, zowel voor inbouw, opbouw als Niko Hydro. Zo kan je gaan voor ĂŠĂŠn manier van werken voor de hele installatie.

PA-876-01

www.niko.eu/plug-in

30 N E L E C T R A

INVITEERT

IoT MEETS ART

kies uit 12 infosessies op 1 dag Op dinsdag 23 oktober organiseert Nelectra in de Verbeke Foundation in Kemzeke (Oost-Vlaanderen) IoT MEETS ART. Op 1 dag kan u kiezen uit 12 infosessies. IoT is dé toekomst want technologieën gaan meer en meer met elkaar communiceren.

Elektro-installateurs, beveiligingsondernemers en elektroretailers ontdekken er de nieuwe technologische ontwikkelingen maar ook de praktische toepassingen en het wetgevend kader.

Ga naar www.iotmeetsart.be en stel uw programma samen. Hierbij alvast een overzicht.

Sessies 10u-10u50 Uitrol van de digitale meter in Vlaanderen Fluvius Intelligente lichtregelsystemen van de toekomst Wouter Wissink, technologisch adviseur - Volta, in samenwerking met Groen Licht Vlaanderen AREI - Artikel 104 / Vuurbestendige kabels Nicole Gijsels, Product Market Manager Kabel - Cebeo

Sessies 13u-13u50 Mogelijkheden van slimme sturing van elektrische ruimte- en waterverwarmers, nu en in de toekomst dr. Sandro Iacovella, zaakvoerder - ThermoVault Beeldformaten 4K, 8K, overdracht Eddie Hooiveld, Account Manager Maas Electro Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen William Stinissen, technologisch adviseur – Volta

Sessies 14u-14u50

Sessies 11u-11u50

Retailbeleving en marketing Francky Dedeyne, CEO - Keymusic Group

De nieuwe brandnorm S21-100 Rudy Van den Bergh, Innovation & Training Manager - Electro-test

Batterijopslag, een haalbare kaart?

Jurgen Van Ryckeghem, Projectingenieur - Lemcko, Universiteit Gent

Toepassingen van de digitale meter Luc Vercruyssen / Ben Geens - CDI-projects

The Internet-of-Things Beyond the hype Peter Leemans, CTO - AllThingsTalk

Netwerk & Glasvezeltechnologie Bjorn Boey, coördinator Benelux Gigamedia - Rexel

Lees meer over de 12 infosessies, maak uw keuze en schrijf in via www.iotmeetsart.be

NELECTRA INVITEERT

31

IoT MEETS ART

Welkom bij de Verbeke Foundation U zal verwend worden! Althans wanneer u op 23 oktober tijd vrijmaakt om onze studiedag ‘IoT MEETS ART’ bij te wonen.

Niet alleen hebben wij een interessant programma voor u uitgewerkt, we vonden ook nog eens een toplocatie in de Verbeke Foundation te Kemzeke. Van oprichter en eigenaar Geert Verbeke mochten wij vooraf al eens een kijkje nemen. Wij waren alvast onder de indruk.

Langs de Langs de drukke N49/E34 en

Kunst als passie

Antwerpen prijkt een metershoge mast met een grote gele M. De M voor Museum

Voor de oprichting ervan moeten we

en niet voor ‘McDonnalds’, al doet die

terug naar 2007, toen Geert Verbeke na

er wel aan denken. “Jawel,” lacht Geert

een carrière in de transportsector met

Verbeke. “Wij kregen al vaker bezoekers

een eigen bedrijf eindelijk voluit voor zijn

over de vloer die op zoek waren naar de

echte passie koos: kunst. Hij en zijn echt-

bekende hamburgerketen. Je moet wel

genote verzamelden toen al jaren kunst.

inventief zijn als je zonder subsidies moet

“Niet als investering,” benadrukt hij. “Ik

werken.”

koop -nog steeds- enkel stukken die ik mooi

Niet gesubsidieerde musea en tentoonstel-

vind. Werken die mij raken.”

lingsruimtes krijgen immers geen officiële

Meestal kiest het echtpaar Verbeke niet

bewegwijzering. Dan maar beroep gedaan

voor evidente werken. Zo is er hun initiële

op een kunstenaar (Marius Ritiu) die onder

passie voor collages en assemblages. Kunst

de titel ‘Science for the Masses’ de grote M

die vaak stiefmoederlijk behandeld wordt,

als baken langs de weg deponeerde.

maar die in de ‘Foundation’ een plek

U leest het goed: zonder subsidies! Dit 12

gevonden heeft. “Zonder dwarsliggers geen

hectare grote natuurgebied met 20.000 m² overdekte ruimte, één van de grootste

spoorweg,” zo klinkt het bij Geert Verbeke, die naast gevestigde waarden ook begin-

privé-initiatieven voor hedendaagse

nende kunstenaars een kans geeft.

kunst in Europa, wordt niet gesubsi-

De onafhankelijke weg die hij in zijn

dieerd. ‘Sponsored by nature’ zegt de

kunstkeuzes bewandelt, vinden we

folder niet zonder knipoog. Humor… we

trouwens ook terug in zijn manier van

komen het wel vaker tegen in de Verbeke

uitbaten van zijn natuurgebied/museum/

Foundation.

tentoonstellingsruimte.

Keuze voor aparte kunst ®Tineke Schuurmans

Op de site kan u lezen: “Onze presentatie is onaf, in beweging, ongepolijst, contradictorisch, slordig, complex, onharmonieus, levend en onmonumentaal, zoals de wereld buiten de museummuren.”

En dat klopt: wie de tijd neemt om even rond te lopen, komt in een omgeving terecht die nooit aan een klassiek museum doet denken.

Cultuur, natuur en ecologie komen samen en Geert Verbeke vertelt ons dat het de bedoeling is om de Verbeke Foundation constant in beweging te houden: “De foundation ziet er elke dag anders uit, zoals een

 ‘Science for the Masses’ met de grote M van Marius Ritiu: een bekend baken langs de drukke Expressweg tussen Zelzate en Antwerpen.

ademend organisme.”

32 N E L E C T R A

INVITEERT

Overnachten kan ook U kan de nacht doorbrengen op de site van de Verbeke Foundation! Dit in een aantal speciaal ontworpen kunstwerken: de CasAnus van Joep van Lieshout, de CampingFlat van Kevin van Braak, de Blob vb3 van dmvA Architecten of de Re-Wind Camping van Superuse Studio’s.

Voor meer informatie kan u terecht op de site van de Verbeke Foundation: www.verbekefoundation.com

®Tineke Schuurmans

Zelf in elektriciteit voorzien

-opnieuw zonder overheidssteun- 4.000

Geert Verbeke: “Jaarlijks maken wij ruimte

zonnepanelen met een batterijsysteem te

voor twee tijdelijke exhibities. Momenteel

Zo is hij al jarenlang op zoek naar manieren

installeren, waardoor alle elektriciteit nu

loopt nog tot eind oktober de tentoon-

om zelf in zijn energie te voorzien. “18 jaar

zelf geproduceerd wordt. Weliswaar met

stelling rond kunst met groene energie,

geleden al deed ik een bouwaanvraag voor

een stroomgroep als back-up.

Groentopia. Daar krijgt u onder meer het

2 windmolens,” vertelt Geert Verbeke. “Die

Tentoonstelling rond groene energie

werd toen geweigerd. Door de jaren heen ben ik blijven proberen om via zonnepanelen of een biomassacentrale in mijn eigen elektriciteit te voorzien, maar telkens botste ik op tegenwerpingen of op administratieve haarkloverij.” Uiteindelijk is men er bij de Verbeke Foundation toch in geslaagd om

zonnepaneel te zien dat een drukpers -uit de jaren ’70- aanstuurde. Bijzonder indrukwekkend is ook de 30 meter lange windmolenwiek, waarbij een effectieve

Alle contacten met de diverse vormen van

geluidsopname van zo’n werkende wiek

groene energie hebben aanvullend gere-

afgespeeld wordt.”

sulteerd in een tijdelijke tentoonstelling: Groentopia.

Naast deze tijdelijke expo, zal u zeker ook verrast worden door de vaste collectie, die her en der in het 12 ha grootte natuurlandschap ondergebracht werd en er meestal zelf deel van uitmaakt. Sinds de opening van de Verbeke Foundation in 2007 kon de verzameling immers uitgebreid worden met hedendaagse werken en in situ gebouwde installaties met onder meer het werk van bio-artiesten en van kunstenaars die met levende materialen werken (planten, dieren, geuren). Tot slot is het aparte collagemuseum met ongeveer 5.000 stuks meer dan de moeite waard. U merkt het: IoT MEETS ART zal om meer dan één reden de moeite waard zijn!  Linda Claeys  Verbeke Foundation

®Tineke Schuurmans

 Geert Verbeke creëerde met zijn Verbeke Foundation een unieke plek waar natuur en kunst in elkaar overvloeien.

A li g con hting c ep Rex el B t of elgi um

a lighting experience to the rhythm of your life

WE ARE LIGHTLAB Lightlab, het team verlichtingsexperten van Rexel Belgium, begeleidt u graag in de zoektocht naar een lichtconcept op maat.

Een team van professionele lichtexperten weet met hun kennis alle ruimten optimaal te verlichten. Ze brengen u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en trends in de verlichtingswereld en werken met u het gewenste lichtplan uit. Lightlab vormt de onmisbare schakel tussen fabrikant, architect, installateur en bouwheer.

Nieuwsgierig naar meer? Maak een afspraak en breng een bezoek aan ĂŠĂŠn van onze concepts, waar we u graag persoonlijk verder helpen.

U vindt alle bijkomende info op www.lightlab.be

Follow, like & share the light!

@Lightlab_be

34 T E C H N I S C H E

TIPS

Ledverlichting: hoever staat de techniek?

Ledlampen zijn al verschillende jaren een succes. De verbeteringen die de fabrikanten hebben aangebracht qua rendement en kleurweergave, hebben ervoor gezorgd dat deze technologie tegenwoordig in alle domeinen van de verlichtingstechniek aanwezig is.

Led maakt de weg vrij voor de creatie van atypische verlichtingssystemen, voor “relamping”-mogelijkheden aan bestaande verlichtingstoestellen, voor gebruik in toestellen met hoog vermogen zoals verlichtingstoestellen voor industriële verlichting of spotlights van theaterzalen. Na de vervanging van de oude gloeilampen en TL-lampen door Ledlampen kan een eenvoudige omschakeling van de verlichtingsstroombaan echter leiden tot storingen in de elektrische installatie.

Elektrische installatie aangepast aan Ledlampen Wat het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) betreft, kunnen we herinneren aan artikelen 5, 6 en 7, die ons vragen om veilig elektrisch materieel te gebruiken, dat wordt geïnstalleerd in overeenstemming met zijn bestemming en wordt onderhouden volgens de voorschriften van de fabrikant. Ook al staat op het materieel een CE-conformiteitsmerkteken, betekent dat nog niet dat het altijd geschikt is voor het gebruik dat men ervan wil maken of men dacht ervan te kunnen maken.

De aanspreekstroompieken die worden gegenereerd bij het inschakelen van de Ledsystemen omwille van hun capacitieve karakteristieken kunnen binnen een paar microseconden meer dan duizend maal hoger zijn dan de geïnstalleerde nominale stroom. Zo kunnen de contacten van de schakelaars en van de bedieningscontactoren, teleruptoren of tijdschakelaars van trappenhuizen doorbranden of samensmelten van bij de eerste schakelingen.

Om een optimaal gebruik van de verlichtingsstroombanen met Ledverbruikers te waarborgen, bieden de fabrikanten van elektrisch materieel een gamma aangepaste schakelaars en bedieningssystemen aan. Om die belasting van de inschakelstroom te kunnen opvangen, hebben de fabrikanten verschillende oplossingen ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld het gebruik van een combinatie van twee contacten die tegelijk gesloten worden. Het eerste contact bestaat uit wolfraam met hoge impedantie en weerstand om de inschakelstroom te temperen en te beperken. Het tweede contact bestaat uit wolfraam. Er zijn ook schakelaars te vinden die aangepast zijn aan de capacitieve belastingen en die vrij goed bestand zijn tegen de

inschakelstromen. Tevens zijn er schakelaars die de nulpuntsovergang van de sinusvormige curve van de wisselspanning op het moment waarop de inschakelstroom minimaal is, bepalen om zo de contacten van het relais te beschermen.

De fabrikanten zullen in de technische karakteristieken van het materieel ook de beperking van het aantal Ledlampen stroomafwaarts van de schakelaars afhankelijk van het vermogen van de Ledlampen en de nominale stroomsterkte van de stroombaan bepalen. Om de juiste bedieningscomponent te bepalen, moet men dus informatie inwinnen bij de fabrikant, via zijn catalogus.

Kwalitatieve Ledlampen kiezen De juiste Ledlamp kiezen is belangrijk.

Als u ervoor kiest om de verlichting te dimmen, moet u weten dat niet alle elektrische Ledlampen dimbaar zijn en dat niet alle dimmers geschikt zijn voor Ledlampen. De karakteristieken van een dimmer kunnen heel verschillend zijn van de ene fabrikant tot de andere, want de elektronica die stroomopwaarts van de Led aanwezig is, zal anders reageren op de faseonderbrekingen stroomopwaarts en stroomafwaarts.

TECHNISCHE TIPS

Heel lage reststromen die door de ontstoringscondensatoren van de dimmers stromen, volstaan om de Ledlampen te blijven voeden met een vermogen van één tot twee Watt. De lampen gaan dan niet volledig uit. Dat verschijnsel, dat te wijten is aan de capacitieve stroom, kan zich ook voordoen bij het gebruik van parallelle lange kabels. Ook hier zijn de weloverwogen keuze van het materieel en de naleving van de dimensioneringsvoorschriften van de fabrikanten belangrijke aandachtspunten. Bepaalde fabrikanten stellen op hun websites dimensioneringstools voor Ledverlichtingsstroombanen ter beschikking van professionals.

Eén van de meest kritieke componenten van Ledlampen is de driver (de elektronica van de lamp). De kwaliteit van een Ledverlichtingstoestel zal sterk afhangen van de efficiëntie en de bedrijfszekerheid van de driver. Een kwalitatief goede driver zal een goede elektromagnetische compatibiliteit in de installatie en een vermogensfactor van het verlichtingstoestel > 0,9 garanderen, en ook een goede uitgangsstroomkwaliteit om flikkeringen of stroboscopische effecten te vermijden. We herinneren eraan dat studies de nefaste gevolgen voor de gezondheid en/of de veiligheid van de flikkeringen en de stroboscopische effecten van Ledverlichtingen op werkplaatsen aantonen.

Bij de keuze van een Ledverlichtingssysteem kunt u zich dus beter niet laten leiden door hypes.

U kunt zich beter laten adviseren en informeren door specialisten om niet het risico te lopen een trede te missen in een trappenhuis dat plots niet meer verlicht wordt als gevolg van een defect van de tijdschakelaar die wordt veroorzaakt door de Ledlamp.

35

NAULA Deze even verfijnde als elegante collectie NAULA spots en pendelarmaturen staat symbool voor de nieuwe stijlrichting die Teconex uitgaat voor het gamma architecturale LED-verlichting, uiteraard onder het merk Teco Professional.

Kies uw favoriete elementen uit deze collectie en maak eindeloos veel combinaties voor het verlichten van onthaalbalies, eetkamers, hotelkamers en privédressings.

2 kleuren voor de afwerking (wit en zwart), verschillende lengten en diameters, sokkels met 1 tot 4 lichtpunten en in verschillende vormen: NAULA-elementen passen bij elke inrichting en bij elke smaak.

Kom NAULA ontdekken in het Teco Experience Center, de nieuwe verlichtingsshowroom in Waasmunster.

TOEGANG IS ENKEL MOGELIJK NA AFSPRAAK MET ÉÉN VAN DE TECO-VERLICHTINGSSPECIALISTEN VIA INFO@TECONEX.BE

 Olivier MELIN Technical Manager Electricity

www.teconex.eu

Teconex S.A./N.V. - Rue de Magnée, 108 - 4610 Beyne-Heusay - Belgium Tel.: +32 (0)4 358 85 75 - Fax: +32 (0)4 358 23 73 - info@teconex.be

36 T E C H N I S C H E

TIPS

Mag een gsm-signaal moedwillig verstoord worden?

Gsm-gebruik wordt in sommige situaties als storend ervaren.

Denk maar aan scholen, werkplaatsen, vergaderingen en restaurants. Installateurs kunnen dan ook de vraag krijgen om gsm-signalen te blokkeren. Maar mag dat zomaar?

Gelukkig bestaat er een heel duidelijke wet over deze materie: de “Wet betreffende de elektronische communicatie” van 13 juni 2005 die van toepassing is vanaf 30 juni 2005. Daarin staat wat we moeten verstaan onder schadelijke storing, namelijk storing die het functioneren van een radionavigatiedienst of van andere veiligheidsdiensten in gevaar brengt of die een overeenkomstig de van toepassing zijnde voorschriften werkende radiocommunicatiedienst, dienst voor de verstrekking van audiovisuele mediadiensten of elektronische-communicatiedienst ernstig verslechtert, hindert of herhaaldelijk onderbreekt.

Iets eenvoudiger gezegd: met ‘moedwillig storen’ bedoelen we het correct ontvangen of zenden van gegevens onmogelijk maken door gebruik te maken van actieve stoorzenders, ook wel ‘jammers’ genoemd. Het verzwakken van het gsm-signaal door gebruik van bepaalde bouwmaterialen zoals isolatiematerialen met een dampscherm valt hierbuiten.

Schadelijke storingen zijn verboden

Wat met stoorzenders of ‘jammers’?

In art 15 van die wet staat heel duidelijk dat het verboden is schadelijke storing te veroorzaken. Verder vinden we erin terug dat het Instituut, zijnde het BIPT, schadelijke storingen onderzoekt op eigen initiatief of na een klacht. Het BIPT dient ook passende maatregelen op te leggen teneinde deze schadelijke storingen te doen ophouden. Wanneer de schadelijke storingen veroorzaakt worden door apparatuur of installaties, worden de kosten om de schadelijke storingen op te heffen en te voorkomen ten laste gelegd van de verantwoordelijke gebruiker van de betreffende apparatuur of installaties.

Wie de wet zelf wil raadplegen kan dat via volgende URL: http://www. ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_ lg.pl?language=nl&la=N&table_name=wet&cn=2005061332

In art 33 van diezelfde wet staat dat het verboden is om radioapparatuur die schadelijke storingen veroorzaakt, te houden, te commercialiseren of te gebruiken. Dergelijke apparatuur mag niet op de EU markt worden aangeboden.

Er zijn wel uitzonderingen en die vinden we terug in art 33 van de wet. De overheid mag bijvoorbeeld wel stoorzenders gebruiken in gevangenissen, voor oefeningen van militairen op hun terreinen, bij de ontmijningsdienst, voor speciale eenheden,…

Vervolgens vinden we in art 145 dat bij overtreding van art 33 het toestel altijd in beslag genomen en verbeurd verklaard zal worden. Verder kan de Procureur des Konings een geldboete opleggen van €50 tot € 50.000. Deze bedragen moeten momenteel met 8 vermenigvuldigd worden. Ook een gevangenisstraf behoort tot de mogelijkheden.

Tot slot moet er ook rekening gehouden worden met gerechtskosten, tijdverlies, strafblad, eventuele burgerlijke partijstelling van operatoren inzake het verlies aan inkomsten en om eventuele gemaakte kosten te recupereren omdat zij meestal zelf eerst een storing proberen op te lossen.  Danny Hermans Coördinator technologie & regelgeving

Stroomopwaarts stelt demo-box verlichting voor Stroomopwaarts –een initiatief van Volta- stelt sinds kort een demo-box verlichting ter beschikking. Deze doet de basis van verlichting uit de doeken en is vooral interessant voor scholen.

Wat is het?

Een visueel aantrekkelijke box met didactisch materiaal dat de basis van verlichting uit de doeken doet aan de hand van experimenten.

Voor wie?

Voor lessen elektriciteit in de 3de graad TSO en BSO. De bedoeling is om zowel de

Hét domotica alternatief!       

basisconcepten van verlichting als enkele belangrijke aandachtspunten visueel te demonstreren. Deze kunnen klassikaal of individueel uitgevoerd worden.

Wat kun je ermee leren?

Deze demo-box geeft inzicht in de meest relevante aspecten van ledverlichting: • witte led: aan de hand van een blauwe led en een fosforplaatje toont men de werking van een witte led; • kleur: door objecten in de demo-box onder verschillende kleuren te plaatsen wordt de invloed van het lichtspectrum gedemonstreerd; • witte led versus RGB: de demo-box laat zien hoe met ogenschijnlijk wit licht, gemaakt door kleurenmenging van Rood, Groen en Blauw licht, een

Eltako Wireless

Draadloos Zonder batterijen Zowel drukknoppen als sensoren Betaalbaar Makkelijk te installeren Betrouwbaar Flexibel

www.eltako.com/vl

SERELEC NV • Gasmeterlaan 207 • 9000 Gent 09/ 223.24.29. info@serelec-nv.be

hele slechte kleurweergave gecreëerd wordt in vergelijking met een witte led-oplossing; • stroboscopisch effect: de demo-box toont de invloed van een stroboscopisch effect dat ontstaat bij slechte lichtontwerpen of geschakelde voedingen; • logaritmisch versus lineair: twee verschillende dimregelingen laten zien dat de logaritmische natuurlijker aanvoelt en dichter bij de gevoeligheid van het oog zit;  Wouter Wissink Technologisch adviseur LED verlichting

38 4

VR AGEN A AN

De mens achter….

Jean-Marie Doolaege (CEO Hager Modulec)

Samen met de nieuwe lay-out, lanceren wij ook deze nieuwe reeks op onze laatste pagina. Hier willen wij bekende en niet-zo-bekende mensen uit de elektrosector een aantal minder evidente vragen stellen. Privé-vragen, die de mens achter de professional laten zien. Beginnen doen we met Jean-Marie Doolaege.

Wat is uw lievelingsgerecht?

Eten is zoiets als een rode draad in mijn bestaan. De goede observeerder zal reeds vastgesteld hebben dat er enige uiterlijke tekenen hiervan zichtbaar zijn. De klassieke keuken met een hedendaagse toets ligt mij het nauwst aan het hart. Bloemen horen voor mij in de tuin en rucola is de mislukking van de eeuw. Maar het ging over het lievelingsgerecht. Als voorgerecht zou ik gaan voor King Crab met een Beurre Blanc sausje en als carnivoor kies ik voor een Blue chaud gebakken stukje West Vlaams Rood als hoofdgerecht.

Wat vindt u een belangrijke eigenschap bij uzelf?

Luisteren. Dit is duidelijk iets dat in onze hedendaagse maatschappij aan het wegebben is. Mensen geven de indruk van te luisteren maar zijn eigenlijk meer bezig met hun eigen antwoord of visie. Actief luisteren opent de deuren naar het begrijpen van de invalshoek van je gesprekspartner.

Op welke verwezenlijking bent u trots?

In de voorbije 18 jaar hebben wij vastgehouden aan een consequente en coherente politiek omdat we overtuigd zijn dat een duurzame lange termijn visie de sleutel tot succes is voor alle betrokken partijen. De appreciatie zowel binnen onze organisatie als bij onze handelspartners is een zeer deugddoende ervaring.

Wat wilde u worden toen u klein was?

Hangt een beetje af van de leeftijd. Als ik klein was dan ging het eerder de richting van het bestrijden van het onrecht. Als teenager wou ik dolgraag zanger worden. Mijn moeder zag dit echter niet zitten omdat ze dacht dat ik in de goot zou belanden en mijn vader zag in mij zijn opvolger en droomde er van dat ik ingenieur telecommunicatie zou worden. En zo geschiedde het, althans voor wat de studies betrof. Muziek blijft wel de grote liefde. Getuige hiervan zijn de piano bij ons thuis en deze in mijn bureel bij Hager. Helaas is er te weinig tijd om er echt iets goed van te maken.  Linda Claeys

Wat als er nu iemand aan je deur belt?

Visto laat je zien, horen en spreken met je bezoeker op een eenvoudige manier, of je nu thuis of buiten bent, op vakantie of op het werk.

Waar je ook bent. www.vistodoorbell.com

IoT Controller

Verbindt de wereld van digitale objecten en diensten

met KNX.

IoT