Nelectra, Beroepsorganisatie voor de elektrobranche · Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde · 6 x jaar · 29ste jg · afgiftekantoor 2030 Antwerpen X / P2A9571 − Oktober 2019 – 5
Gezocht: personeel (m/v/x)
INBOUWDOZEN EN VERBINDINGS- EN BEVESTIGINGSTECHNIEKEN
De hoogwaardige Reddy inbouwdozen en hulpstukken worden gemaakt met oog voor kwaliteit, duurzaamheid en gebruiksgemak. Ze vormen een perfecte aanvulling op het Preflex assortiment. Zo maken wij het werk van de elektro-installateur nog gemakkelijker, sneller en veiliger.
Hoogwaardige inbouwdozen Breed assortiment hoogwaardige inbouwdozen en verbindings- en bevestigingstechnieken voor flexibele en starre buizen.
Luchtdichte inbouwdozen Met zijn luchtdichte inbouwdozen heeft Reddy ook een belangrijke positie verworven in de groeiende markt van energiezuinige passiefwoningen.
Bevestigingstechnieken • • • • •
Klempluggen Drukklemmen Veerklemmen Zadelklemmen Clipso
Verbindingstechnieken • • • • •
Moffen Bochten Ingangen L-koppelstukken T-koppelstukken
www.preflex.com
VIVIANE REFLECTEERT
Groeistress? Familiebedrijven zitten in het hart van ons zakenmodel. Volgens onderzoekers is 77% van de Belgische bedrijven een familiezaak. Reden genoeg dus om dit soort ondernemingen onder de loep te nemen en onderzoek te doen. De resultaten zijn niet echt verrassend: de hoge loonkosten en de schaarste op de arbeidsmarkt zijn de grootste uitdagingen. Over het laatste sprak Nelectra tijdens de voorbije zomer met de belangrijkste actoren in het veld. Vacatures zo goed mogelijk proberen in te vullen en ervoor zorgen dat goede werknemers niet weglopen, daar zijn ook onze ondernemers hard mee bezig. Waar zit momenteel nog geschikt personeel met de juiste mentaliteit? U leest het in dit oktobernummer. Later dit najaar laten we trouwens ook de interimsector aan het woord. De onderzoekers peilden eveneens naar de persoonlijke uitdagingen van de bedrijfsleiders. Meer delegeren en stress het hoofd bieden staan bovenaan op het lijstje. De opvolging in het familiebedrijf wordt dan weer steeds professioneler aangepakt. Ook Nelectra wil (familie)bedrijven in de elektrosector helpen en bijstaan bij de valkuilen die het groeien met zich meebrengt. Hiervoor ontwikkelden we het TopTeamSpel. Als bedrijf moeten we namelijk alle potentieel van onze medewerkers naar boven halen. Bovendien zien we niet altijd welke opdrachten het meest geschikt zijn voor elke individuele medewerker, omdat we vastgeroest zitten in de alledaagse taken. Door onszelf te verplichten dit spel rond arbeidsorganisatie te “spelen”, worden er vaak verschuivingen duidelijk die de groei van het bedrijf én de medewerkers ten goede komen, soms zonder extra personeel te moeten aanwerven, of soms juist wel, maar dan met andere competenties. Met ook meer tevredenheid van de medewerkers tot gevolg. De zaakvoerder zal bovendien stappen zetten in meer delegeren, wat het stressniveau verlaagt. En geef nu toe, een minder stressvol leven, willen we dat niet allemaal?
Reageren? Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra viviane.camphyn@nelectra.be
Interesse in het TopTeamSpel van Nelectra? Bekijk het demofilmpje op https://www.nelectra.be/tools-top-team-spel
3
4 I N H O U D
Nelectra laat zich ook op Europees niveau horen
Online retail: niet alle spelers zijn klaar voor de huidige consument
“Wat betekenen de wijzigingen van het technisch voorschrift C10/11 voor mij?”
Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektrosector. ElektroVisie/ElectroVision heeft een oplage van 7.450 exemplaren en is een tweemaandelijkse uitgave van: Beroeps-organisatie voor de elektrobranche Stationlei 78 bus 1/1 1800 Vilvoorde · t 02 550 17 11 · f 02 550 17 29 · www.nelectra.be redactieraad Viviane Camphyn, Eric Claus, Linda Claeys, Roger Coteur, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Ronny Lannoo, Rudy Van den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt
hoofdredacteur Els Heyrman 02 550 17 21 els.heyrman@nelectra.be reclameregie Trevi · Maria Walgraeve Meerlaan 9 · 9620 Zottegem 09 360 62 16 maria.Walgraeve@treviplus.be
reportages Linda Claeys linda.claeys@nelectra.be verantwoordelijke uitgever Viviane Camphyn Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde 02 550 17 11
drukkerij Goekint Graphics administratie Nadia Van Nuffel · 02 550 17 17 nadia.vannuffel@nelectra.be Marian Hemerijckx · 02 550 17 18 marian.hemerijckx@nelectra.be
vertaling Akira Translations
De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders. Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever. Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers.
Nelectra verwerkt uw persoonsgegevens met het oog op leden- of prospectenbeheer. Indien u dit niet wil, volstaat een mail naar info@nelectra.be. U kan uw gegevens inkijken en laten aanpassen via een eenvoudig verzoek, mét bewijs van identiteit, aan Nelectra, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde of via info@nelectra.be. Met vragen of klachten over gegevensverwerking kan u terecht bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Het algemeen privacybeleid vindt u op onze website www.nelectra.be. Uw gegevens werden mogelijks verkregen via een externe databank. Op eenvoudig verzoek kunt u meer info verkrijgen.
INHOUD
Elektrosector op zoek naar geschikt personeel met de juiste mentaliteit 3
Viviane reflecteert
Groeistress?
6 Safe Systems beveiligt Proxy Delhaize te Leest 8
Nelectra informeert
8 Hallo Nelectra? 10 Nelectra nocturne in virtual reality 13 Future proof bekabelen bij Telenet
12 Sectornieuws 16 Een Europese detailhandel die past bij de 21ste eeuw 17 Welke trends had IFA dit jaar te bieden?
18 Rondetafel
De elektrosector op zoek naar geschikt personeel met de juiste mentaliteit
22 Schakelaars Hoe zien de nieuwste designschakelaars eruit?
24 Online retail Niet alle spelers zijn klaar voor de huidige consument
26 Technische info 26 De herstructurering van het AREI: wat verandert er en wat zijn de gevolgen voor u? 28 Welke controles zijn nodig bij nood- en veiligheidsverlichting? 32 Dali “Device Type 1” maakt communicatie met noodverlichting eenvoudig
34 9 Vragen aan Ronny De Backer (Managing Director Legrand)
5
6 N E L E C T R A
BEZOEK T HA AR LEDEN
Safe Systems beveiligt Proxy Delhaize te Leest Safe Systems uit Kapelle-op-den-Bos werd
Safe Systems is gespecialiseerd in
initiatieven in de beveiligingssector. Meer
in 1999 opgericht door Rudy Boschmans.
algemene beveiliging en dit zowel voor
informatie over de verplichte wettelijke
Met zijn diploma van industrieel ingenieur
residentiële als industriële projecten. Ze
vergunning en de noodzakelijke opleidin-
elektronica ging hij na zijn studies aan de
beschikt over de wettelijk verplichte ver-
gen vindt u op www.nelectra.be, onder het
slag in de IT-sector, maar koos daarna toch
gunning door de FOD Binnenlandse Zaken
tabblad ‘beveiliging’.
voor een carrière als zelfstandig installa-
als onderneming voor alarmsystemen én
teur. Oorspronkelijk deeltijds omdat er een
is ook toegelaten voor camerasystemen.
Deze foto werd genomen in de Proxy
aantal noodzakelijke opleidingen moesten
Bovendien beschikken ze als gecertificeerd
Delhaize te Leest bij Mechelen, waar Safe
gevolgd worden. Beveiligingsinstallateur
installateur over het INCERT kwaliteitslabel
Systems de volledige beveiligingsinstallatie
word je immers niet zomaar.
(B-1709).
voor haar rekening nam: alarmsysteem,
Sinds 2014 is zoon Yens het bedrijf komen
brandinstallaties en camerabewaking.
versterken als medevennoot en als
Rudy en Yens Boschmans zijn beiden actief
technische ondersteuning, nadat hij eerst
in de werkgroep beveiliging van Nelectra,
Linda Claeys
het bedrijf en de sector jarenlang heeft
die trends en evoluties in de sector van
Studio Dann
leren kennen. Uiteraard heeft ook Yens de
elektronische beveiliging bespreekt en
www.safesystems.biz
noodzakelijke cursussen gevolgd om in
opvolgt. De ideeën die uit deze werkgroep
deze sector actief te zijn.
komen, vormen vaak de basis voor latere
 7
8 N E L E C T R A
INFORMEERT
Hallo Nelectra? Bij Nelectra kan u als lid steeds terecht bij onze adviseurs met al uw vragen over juridische, technische sociale, fiscale, …. materies. Elke maand brengen wij u een paar vragen die wij de afgelopen periode behandelden. Meer info? Contacteer onze adviseurs Freddy Steenackers of Fallon Declerck. Wat betekenen de wijzigingen van het technisch voorschrift C10/11 voor mij? Het Synergrid document C10/11 omvat technische voorschriften die van toepassing zijn op elke nieuwe decentrale productie-installatie die in parallel werkt met het openbaar laagspannings- of middenspannings-distributienet. Deze voorschriften hebben een tweeledig doel: de goede werking van de openbare distributienetten veilig stellen èn de veiligheid van het personeel dat in deze
Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseurs
Freddy Steenackers freddy.steenackers@nelectra.be 02 550 17 23
Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be 02 550 17 14
netten werkt, te bevorderen.
Het document C10/11 behandelt de specifieke voorschriften van de netbeheerder. Het spreekt vanzelf dat er daarnaast uiteraard nog andere voorschriften van kracht zijn. Denk bijvoorbeeld aan het AREI of aan normen en gewestelijke voorschriften. De vorige editie van het voorschrift (uitgave juni 2012) blijft geldig tot en met 31/10/2019. De nieuwe uitgave van C10/11 (editie 2.1 dd 01/09/2019) mag reeds toegepast worden vanaf de publicatie, en zal verplicht van kracht zijn vanaf 01/11/2019. Er is een overzicht van de benodigde uitrustingen per type installatie beschikbaar in Excel-formaat. Voor gebruikers die nu reeds de nieuwe uitgave wensen toe te passen voor installaties tot en met 30 kVA (som van productie en opslag), wordt bijzondere aandacht gevestigd op de artikel §7.5.2 (automatisch scheidingssysteem voor installaties ≤ 30 kVA): er is geen aparte veiligheidsonderbreking en netontkoppelbeveiliging verplicht op voorwaarde dat de omvormer voorzien is van automatisch scheidingssysteem, gehomologeerd door Synergrid. De huidige lijst met gehomologeerd materiaal C10/26 bevat echter nog geen productie-eenheden tussen 10 kVA en 30 kVA met een Synergrid-gehomologeerd automatisch scheidingssysteem. Daarnaast is er ook een aangepaste procedure C10/26 voor homologatie van elektriciteitsproductie-eenheden. Deze zal de eerstkomende periode regelmatig geüpdated worden. Voor de meest recente informatie consulteert u best de site van Synergrid. Wil u meer gedetailleerde informatie (overzicht van de benodigde uitrustingen per type installatie, de huidige of de vorige editie van het voorschrift en/ of de huidige lijst met gehomologeerd materiaal C10/26? Als Nelectra-lid kan u dat allemaal terugvinden op onze website: www.nelectra.be (FS)
Wie van mijn werknemers maakt aanspraak op terugbetaling kosten kinderopvang? Na enkele maanden onderhandelen bereikten de werkgeversorganisaties en de vakbonden op woensdag 26 juni 2019 een Nationaal Akkoord voor alle arbeiders die ressorteren onder PsC 149.01 (paritair subcomité voor de elektriciens: installatie en distributie) en dit voor de periode 2019-2020. Nelectra zat mee aan de onderhandelingstafel en we zijn tevreden dat het uiteindelijk een evenwichtig akkoord werd voor werknemers én werkgevers. In die optiek werden ook maatregelen voorzien om de instroom in de sector te verhogen en meer specifiek jonge werknemers aan te trekken. Zo kunnen arbeiders in de sector voortaan aanspraak maken op een terugbetaling van de kosten voor kinderopvang. Dit geldt voor kinderen tot de leeftijd van drie jaar die worden opgevangen in een gezins- of groepsopvang die wordt erkend door Kind & Gezin of l’Office de la Naissance et l’Enfance. De tussenkomst bedraagt 3,00 euro per dag/per kind, met een maximum van 300,00 euro per jaar/per kind. De vergoeding is voorzien vanaf 1 januari 2019 en wordt ten laste genomen door het Fonds voor Bestaanszekerheid voor de elektriciens, beter gekend als VOLTA fbz. Voor de werkgevers zijn hier géén extra kosten aan verbonden. De terugbetaling zal gebeuren op basis van het fiscaal attest waarop het aantal dagen opvang van het afgelopen jaar wordt vermeld. Voor de opvangkosten van het jaar 2019 zal de tussenkomst dus in 2020 uitbetaald worden. Het Fonds zal ten gepaste tijde de nodige praktische richtlijnen over de aanvraagprocedure en betalingsmodaliteiten ter beschikking stellen van de arbeiders. Van zodra er meer concrete informatie beschikbaar is, zal Nelectra haar leden hier uiteraard ook over informeren. (FD)
NELECTRA INFORMEERT
Klein installatiemateriaal is elektro: recyclage via Recupel! Kijk eens rond in je werkplaats: daar ligt heel wat kleine apparatuur* die niet meer bruikbaar is. Voedingen en sturingen voor verlichting, componenten van domoticasystemen, kabelbeheersystemen ‌ allemaal elektrische apparaten vol waardevolle materialen. Recupel kan 90% van die materialen omzetten in nieuwe, bruikbare grondstoffen.
Waarheen? Naar de gekende Recupel-kanalen: geef ze aan je Recupel erkende Recycler of breng ze zelf naar een RecyclePunt of naar het recyclagepark.
Meer info of inzamelpunt worden? recupel.be
info@recupel.be
tel 02 204 76 00
*Compleet overzicht: apparatenlijst op recupel.be > productcategorie 09.07, met all-in Recupel bijdrage van 0,0121 euro (incl. BTW) of 0,0100 euro (excl. BTW).
 9
10 N E L E C T R A
INVITEERT
De Nelectra Nocturne in virtual reality Op zaterdag 12 oktober organiseerde Nelectra haar tweejaarlijkse nocturne voor haar trouwste leden en relaties. De avond stond in het teken van virtual reality met toepassingen uit de games wereld en de elektrosector. Dit leuke event vond plaats in de AED tv-Studios te Lint. We waanden ons tv-sterren voor één avond… Studio Dann
NELECTRA INVITEERT
 11
12 S E C T O R N I E U W S Future proof bekabelen bij Telenet Op 14 november te Torhout en op 28 november te Mechelen organiseert Nelectra een infosessie rond de nieuwe binnenhuisbekabeling van Telenet. Hierbij bieden we u alvast een overzichtje van een aantal populaire settopboxen en hun eigenschappen:
COAX IN COAX OUT SCART AANSLUITING
DIGICORDER AD2200
DIGICORDER AD2100
DIGICORDER AD2000
DIGIBOX AD220
DIGIBOX AD210
DIGIBOX AD200
TV-BOX
x x
x x
x x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x x
VCR-SCART AANSLUITINGSCARTAANSLUITING
x
x
RCA AANSLUITING (AUDIO OUT)
x
x
x
x
x
x
S/PDIF DIGITALE AC-3 AUDIOAANSLUITING
x
x
x
x
x
x
x
HDMI UITGANG
x
x
x
x
x
x
x
RESOLUTIES
7220x576i 720x576p 1280x720p 1920x1080i
7220x576i 720x576p 1280x720p 1920x1080i
7220x576i 720x576p 1280x720p 1920x1080i
7220x576i 720x576p 1280x720p 1920x1080i
7220x576i 720x576p 1280x720p 1920x1080i
7220x576i 720x576p
7220x576i 720x576p 1280x720p 1920x1080i 3840x2160
USB 2.0 POORT
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
USB 3.0 POORT 100 MBPS ETHERNET POORT RJ45 1000 MBPS ETHERNET POORT RJ45
x
WIFI 802.11AC, DUAL BAND
x
VERBRUIK OPERATIEF
20W
20W
25W
19,6W
20W
18W
12W
VERBRUIK STAND-BY
12W
12W
20W
6W
12W
14W
12W/9W
VERBRUIK SLIMME ENERGIESTAND
0,5W
1W
0,5W
1W
AFSTANDS BEDIENING
IR
IR
IR
IR
Everon Lighting wint X² award
Everon Lighting is een advies- en productiebedrijf dat innovatieve ledverlichting ontwikkelt op maat van de professionele klant. Het bedrijf heeft jarenlange expertise in het produceren
IR
van kwalitatieve lichtarmaturen voor een bepaald project (productoptimalisatie) of voor een specifieke vakhandel (private label). In samenwerking met diverse projectaannemers en elektrogroothandels, ontwikkelt Everon onder meer verlichting voor kantoorgebouwen, industrie, ziekenhuizen, horeca en retail. Ze wonnen recent de allereerste X² award, een prestigieuze HR-award die in het leven werd geroepen voor het meest vooruitstrevende bedrijf op het vlak van gendergelijkwaardig ondernemen, werk-privé balans, gelijke kansen en andere sleutelpunten. De twaalfkoppige jury loofde Everon Lighting onder meer voor haar flexibiliteit en de diversiteit van haar team. Het bedrijf heeft evenveel vrouwen als mannen in dienst, in alle lagen van de onderneming. Hun jongste medewerker is een jobstudent van 16 jaar
0,3W IR
RF
en hun oudste flex-medewerker is er 69. Bijna de helft van de medewerkers heeft bovendien buitenlandse roots en wie dat nodig heeft krijgt Nederlandse taalcoaching op de werkvloer. Zaakvoerders Ruben Eevers en Elisa Veronesi - allebei millennials - geloven in een duurzaam personeelsbeleid dat past binnen een visie van maatschappelijk verantwoord ondernemen: “De diversiteit van ons team is op communicatief vlak soms wel een uitdaging, maar tegelijkertijd is het vaak ook een enorme meerwaarde, die vernieuwende inzichten oplevert. We baseerden ons HR-beleid op wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat medewerkers met een aangename werk-privé balans creatiever én innovatiever zijn.”
SECTORNIEUWS
Meer dan 200.000 koelkasten en diepvriezers vermist
Onderzoek van Recupel, verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van afgedankte elektr(on)ische apparaten en lampen, toont aan dat meer dan 200.000 koelkasten en diepvriezers jaarlijks niet bij een erkende verwerker terechtkomen. Dit zorgt voor enorme milieuschade, want een koelkast bevat schadelijke koelvloeistoffen en blaasgassen en bij een foute ontmanteling ontsnappen die schadelijke gassen, waardoor ze de ozonlaag afbreken en de aarde opwarmen. De milieuschade per foutief verwerkt apparaat staat gelijk aan de CO2uitstoot die 1 autorit van 7.500 kilometer veroorzaakt. De 226.524 vermiste koelkasten veroorzaken een equivalente
CO2-uitstoot van 42.394 toertjes rond de wereld met een dieselwagen. Recupel kan 98% van de materialen in een koelkast via innovatieve recyclagetechnieken recupereren. Als de koelkasten niet in het Recupel circuit terecht komen, kan dit hoge recyclageresultaat niet gegarandeerd worden.
van een moderne, flexibele werkplek en
Om de retailers ervan te overtuigen samen te werken met Recupel, heeft de vzw het kwaliteitslabel ‘Hier recycleren we goed’ op de markt gebracht. Dit zorgt ervoor dat de consument, bij aankoop van een nieuwe koelkast, weet bij welke handelaars hij zijn oude koelkast met een gerust hart kan achterlaten. Het actuele overzicht van de bevestigde inzamelpunten, vindt u via vermistekoelkasten.be.
Ook bij de nieuwe IK-4 vloerdozen zijn
Legrand: flexibele energiezuilen en vloerdozen Legrand lanceert nieuwe energiezuilen en vloerdozen. Het zijn modulaire oplossingen die 100% compatibel zijn met de vereisten
13
een informele, publieke ruimte. Het brede gamma zuilen en mini-zuilen bieden vele nieuwe gebruiksmogelijkheden, dankzij een aantal ingenieuze accessoires, zoals TV-support, signalisatiepaneel, tafelblad en -voet met of zonder wielen, flexibele Ovaline slang…
integratie en modulaire toepassing de kern van het verhaal. Zowel de standaard vloerdozen met tapijtrand of de verzonken met markeerrand passen perfect in alle vloertypes (beton- of technische vloer) en kunnen naadloos gecombineerd worden met elk type van vloerafwerking. www.legrand.be
14  S E C T O R N I E U W S Elektrobeurs te Roeselare Save the date: 14 mei 2020
Limburgse elektro-ondernemers vieren het ELEKTrodinner
Op 14 mei 2020 vindt de tweede ElektroBeurs in Roeselare plaats. De beurs is een organisatie van Nelectra WestVlaanderen en is hĂŠt netwerkmoment voor de elektrosector van West-Vlaanderen. Leveranciers van elektromateriaal stellen er hun producten en assortiment voor aan de lokale installateurs. Dit gebeurt in een informele setting, met een hapje en drankje aan de vele aanwezige foodtrucks. Op de editie van 2018 bezochten de aanwezigen stands van maar liefst 54 elektroleveranciers. Interesse in een stand op de beurs? Neem contact op met provinciaal voorzitter Jan Develtere via info@nelectra. be. Reddy niet kent: het betreft een Belgisch fabrikant van elektrisch installatiemateriaal en verbindings- en bevestigingssystemen uit Seneffe (Henegouwen). Met een specialisatie in het spuitgieten van kunststof artikelen zijn ze sinds meer dan 30 jaar een gevestigde waarde in de productie en commercialisering van een breed assortiment van hoogwaardige inbouwdozen en verbindings- en bevestigingstechnieken voor zowel flexibele als starre buizen. Met de luchtdichte inbouwdozen hebben ze ook een belangrijke positie in de steeds groeiende markt voor energiezuinige woningen.
Het is een mooie traditie in Limburg: het ELEKTrodinner in september. Dit jaar koos de provinciale werkgroep voor de mooie feestzaal Rubenshof in Alken om de elektro-ondernemers uit de provincie samen te brengen. Voorzitter Frank Vanlangendonck en zijn werkgroep verwelkomden de 145 aanwezigen met de glimlach. In zijn speech haalde de voorzitter aan hoe nieuwe technologieĂŤn onze sector stimuleren verwijzende naar nanogrids, smart netwerken en de opslag van geproduceerde energie.
Rittal IoT-interface Een intelligente koppeling van Blue e+ koelaggregaten of chillers voor de bewaking van fysische omgevingsomstandigheden. Alle info op www.rittal.be
P US B EL C I RTEOPRONRITEAUGWES
15
MindSphere World is dé volgende stap in de digitale economie
Rittal benut opportuniteiten van de wereldwijde IoT-community Rittal is één van de industriële ondernemers die mee aan de wieg stonden van de nieuwe, wereldwijde gebruikersorganisatie MindSphere World, het forum voor iedereen die het cloudgebaseerde en open IoTbesturingssysteem MindSphere wil gebruiken. De community wil individuele leden ondersteunen bij de ontwikkeling en optimalisatie van IoT-systemen op MindSphere en het ontsluiten van nieuwe markten in de digitale economie. Rittal gebruikt het forum voor haar genetwerkte Blue e+ koelaggregaten. En tijdens de voorbije beurs Indumation, op de stand van MindSphere World, gaf Rittal Belgium mee vorm aan de Belgische kick-o� van het kennisplatform. Predictive Maintenance met Blue e+ “De integratie van onze Industrie 4.0 compatibele koelaggregaten in MindSphere maakt een gerichte gegevensanalyse mogelijk. Zo’n gegevensanalyse ligt aan de basis van
Predictive Maintenance”, zegt Mario Van Bever, Business Development Manager bij Rittal Belgium. “Op middellange en lange termijn kunnen we immers services ontwikkelen voor het onderhouden van de Blue e+ koelaggregaten.” Met on-demand onderhoud worden tegelijkertijd de kosten verlaagd en de uptime verhoogd. Ander voordeel van de actuele informatie beschikbaar op het IoT-platform is een route-optimalisatie, waarbij onderhoudstechnici vooraf weten welke vervangende onderdelen ze nodig hebben.
Drie levels voor meer productiviteit Door de combinatie van MindSphere en Rittal kunnen fabrikanten hun productiviteit verhogen. Aan de basis daarvan ligt een 3-level model, bestaande uit de factoren: voorspellend onderhoud, beschikbaarheid van machines en efficiënt onderhoud door data-analyse en cloudgebaseerde applicaties. Level 1 – Voorspellend onderhoud Met de nieuwe Rittal IoT-interface kunnen alle koelaggregaten en Blue e+ chillers met klantspecifieke monitoring-, energiebeheer- en systemen van een hoog niveau met elkaar verbonden worden. De IoT-interface zorgt voor vroegtijdige detectie van storingen, levert actuele bedrijfsgegevens en -statussen, creëert een communicatienetwerk tussen alle Rittal componenten en systemen van derden.
Level 2 – Beschikbaarheid van machines Wanneer machinegegevens van een IoTproduct op het MindSphere platform samengevoegd worden met andere Smart Factory data, ontstaat het voordeel van Smart Maintenance dankzij detectie vóór de fout. Level 3 – Efficiënt onderhoud Door de permanente analyse van apparaatgegevens bepaalt Rittal of onderhoud, reparatie of vervanging van onderdelen nodig is. Bovendien wordt ook de gebruiksefficiëntie van de koelaggregaten geanalyseerd. Het is deze continue analyse via de cloud die voorspelling van fouten mogelijk maakt, dé voorwaarde voor Predictive Maintenance en een eerste vereiste voor een bedrijfsmodel als ‘Cooling as a Service’. www.rittal.be
16 S E C T O R N I E U W S Werkgroep Installatie en provinciale werking WestVlaanderen onder hoogspanning Eind augustus brachten de leden van de werkgroep installatie en de provinciale werking van West-Vlaanderen een bezoek aan de Stevinpost van Elia. Een uniek bezoek want Elia heeft niet de gewoonte om haar installaties open te stellen omwille van de strenge veiligheidsvoorschriften. Maar voor onze installateurs uit de werkgroepen maakte ze graag een uitzondering. Uitgerust met een veiligheidshelm, veiligheidsschoenen en een fluo hesje kon de Stevinpost bezocht worden. Deze hoogspanningspost maakt deel uit van het Stevin-project, zeg maar een snelweg voor elektriciteit die cruciaal is voor de omschakeling naar meer hernieuwbare energieproductie in ons energiesysteem. De post in Zeebrugge garandeert de elektriciteitsbevoorrading in België. Bijkomende productie-eenheden van duurzame energie zoals zon, wind, biomassa, warmtekracht worden hier aangesloten op het net. En Stevin maakt een internationale verbinding met het Verenigd Koninkrijk mogelijk en versterkt de in- en uitvoercapaciteit tussen beide landen. www.rittal.com
Nelectra laat zich ook op Europees niveau horen
Nieuwe EU-regels voor de detailhandel: tussen vrije markt en duurzaamheid Eind vorig jaar heeft de Europese Commissie een mededeling geformuleerd over “Een Europese detailhandel die past bij de 21e eeuw”. De belangrijkste thema’s die daarin aan bod komen zijn het vestigingsbeleid, winkelopeningstijden, territoriale beperkingen op leveringen, beperkingen op promoties en prijskortingen, e-commerce,… Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft hierop een advies geformuleerd dat de zienswijze van de Europese Commissie enigszins nuanceert. In dat kader hield het EESC op 26 september 2019 een openbare hoorzitting met als doel over dit onderwerp reacties van Belgische belanghebbenden te vergaren die het handelsbeleid kunnen helpen verbeteren. Ook Nelectra nam deel aan deze hoorzitting, samen met twee vertegenwoordigers van de aankoopgroeperingen, namelijk Olivier
Lanckriet (CEO Connect+ Group) en Ludo Holemans (zaakvoerder Expert en voorzitter van de Nelectra-werkgroep Retail). De essentie is dat er een gelijk speelveld moet worden gecreëerd dat erop gericht is eerlijke mededinging te waarborgen. De grote Europese retailkampioenen mogen de kleine, lokale detailhandel niet wegconcurreren. Het is daarom belangrijk om een evenwicht te vinden tussen de maatregelen die de Commissie voorstelt, die vooral in het voordeel zijn van grote detailhandelaren, en overeenkomstige maatregelen die aan de behoeften van de kleine en micro-ondernemingen voldoen. De Commissie legt in haar voorstel ook te veel nadruk op prijs als belangrijkste element voor consumenten. Deze race to the bottom gaat immers ten koste van andere relevante aspecten zoals kwaliteit, dienstverlening, duurzaamheid,… Onze input zal worden geanalyseerd en vervolgens opgenomen in een rapport dat in het najaar van 2019 aan de nieuwe Europese Commissie zal worden toegezonden. Nelectra blijft het opvolgen. Fallon Declerck
Wat is het EESC? Het Europees Economisch en Sociaal Comité is een orgaan dat advies geeft aan de Europese Commissie, de Raad van de EU en het Europees Parlement over alle belangrijke aspecten van nieuwe EU-initiatieven. Het fungeert als spreekbuis voor maatschappelijke belangenorganisaties op economisch en sociaal gebied, zoals werkgevers- en werknemersorganisaties, consumentenbonden en andere belangengroepen. Ze vormt daarmee de brug tussen de EU-besluitvormingsinstanties en de burgers.
I FA
17
Welke trends had IFA dit jaar te bieden? Met een recordaantal van 2000 exposanten, een pak nieuwe producten en 245.000 bezoekers zijn de organisatoren van IFA heel tevreden over de afgelopen editie van deze internationale vakbeurs voor consumentenelektronica en huishoudtoestellen. De grote technologietrends die IFA dit jaar domineerden, waren kunstmatige intelligentie en connectiviteit. Dat zag ook Peter Vanthienen, Formule Manager bij Brio.
Luchtreinigers zijn een belangrijk thema in onze nul-energie woningen, waar amper nog toevoer is van verse frisse gezuiverde lucht.
- Peter Vanthienen
Peter Vanthienen heeft meerdere redenen om IFA te bezoeken: “Het is zeer fijn om te zien hoe Belgische spelers iets betekenen op deze wereldbeurs en het is tegelijkertijd heel boeiend om grote wereldspelers te ontdekken die (nog) niet op onze markt aanwezig zijn. Zo vind je niet alleen andere merken, maar ook nieuwe producten.” Uiteraard volgt hij ook nauwgezet de snel veranderende wereld en de evoluties in onze business: “En dan heb ik het niet alleen over onze corebusiness zoals de inbouwtoestellen, maar ook de bredere markt van wit- en bruingoed en dan vooral de connectiviteit tussen deze groepen. Tevens is het zeer interessant om te zien hoe de distributie evolueert: welke plaats is er nog voor de zelfstandige retailers? Wat zijn de consolidaties in de markt? Wie spreekt met wie?”
Trends De nieuwe energielabels die er aankomen, zijn belangrijk voor onze sector. Ook de trend naar meer bio en recycleerbare producten stuurden veel innovaties. Qua design werden heel wat zwarte toestellen gespot en ook een aantal supergrote XXL koelkasten trokken de aandacht. “Technische nieuwigheden bij de keukentoestellen zijn er nauwelijks te melden,” vertelt Peter Vanthienen. “Alles wordt sneller, groter of compacter, bieden betere resultaten…. Maar echt spectaculaire innovaties heb ik niet ontdekt.”
Connectiviteit Voor wie het nog niet wist: connectiviteit is een belangrijke pijler voor innovatieve technologieën. “Connectiviteit tussen de apparaten onderling, slimme toestellen die met elkaar verbonden worden en die ten dienste staan van de gebruiker… onze business wordt er steeds meer van doordrongen,” zag Peter Vanthienen. “In één app vind je alle bedieningen: oven, tv, deurbel, camera, deurslot, verlichting, gordijnen, muziek,… noem maar op.”
Innovaties En dan ontdekte Peter Vanthienen nog een paar ‘losse innovaties’, zoals de luchtreinigers: “Een belangrijk thema in onze nul-energie woningen, waar amper nog toevoer is van verse frisse gezuiverde lucht. Elk zichzelf respecterende fabrikant van huishoudtoestellen komt of heeft reeds een dergelijk toestel in het gamma!” “Tot slot werden wij ook verrast door het enorme aanbod elektrische tandenborstels, de grote aandacht voor robotstofzuigers en het belang van de zakloze steelstofzuigers,” besluit Peter Vanthienen. Linda Claeys
18 RDOONS SDIEE RT AKFOEKLE N
Elektrosector op zoek naar geschikt personeel met de juiste mentaliteit In de vorige editie van ElektroVisie hadden we het er al over: onze elektriciteitssector kampt met een groot tekort aan goede werkkrachten. Elektrobedrijven groeien en willen aanwerven, maar vinden nauwelijks geschikt personeel. Hoe kunnen onze Nelectra-leden geholpen worden om gedreven en competent personeel te vinden die in hun bedrijf een echte meerwaarde zijn? Dàt was de hamvraag tijdens onze recentste rondetafel waarbij we een aantal Nelectra-vertegenwoordigers in contact brachten met belangrijke actoren in het werkgelegenheidsverhaal.
Net voor de zomer presenteerde Volta, de paritaire sectororganisatie ten dienste van bedrijven en werknemers uit het paritair subcomité voor de elektriciens (PsC 149.01), haar nieuwe sectorcijfers. Daaruit kwam naar voor dat onze sector een mooie groei optekende, wat goed is voor een pak extra werkgelegenheid: zo’n 2.000 extra arbeidsplaatsen in de afgelopen twee jaar. Bovendien zal de markt de komende jaren blijven stijgen, wat voor een toename van nog eens 2.000 jobs zou moeten zorgen. Maar al snel raken onze genodigden het erover eens dat het tekort nog veel nijpender is dan de genoemde 2.000: er zijn immers nog een pak mensen die binnenkort met pensioen gaan èn er is af en toe uitstroom naar andere sectoren. Bij de VDAB analyseert men voortdurend de cijfers en er zijn momenteel ongeveer 10.000 vacatures die met elektro te maken hebben. “Ook bij uitzendkantoren zien we een immens aantal technische vacatures,” benadrukt Eric Vandewalle.
kennis van zaken. Vooral wie rechtstreeks van school komt, blijkt niet altijd over de vereiste kennis te beschikken. Het is voor onze installateurs dan ook niet eenvoudig om schoolverlaters om te vormen tot productieve werknemers.” Dirk Van Steenlandt bevestigt: “Ik kan makkelijk meteen 10 mensen aanwerven! Op voorwaarde dat die meteen aan de slag kunnen, maar er zijn gewoonweg nauwelijks sollicitanten te vinden die voldoende basiskennis elektriciteit hebben. Wij moeten dus zelf opleiding voorzien en dat lukt mij niet op dit moment, want ik heb al mijn mensen nodig om het werk uit te voeren.” “Er is een sterk verschil met het verleden,” benadrukt Eric Claus. “Niet langer dan 20 jaar geleden, werden vooral doe-mensen gezocht. Basiskennis was toen voldoende en ze konden gaandeweg bijleren. Maar nu is er van in het begin meer competentie nodig en moet er een grote technologische kennis aanwezig zijn.”
Samenwerking en innovatie Basiscompetenties ontbreken “Wij merken inderdaad dat veel van onze leden op zoek zijn naar mensen,” bevestigt Fallon Declerck, die voor Nelectra bij Volta de werkgroepen in verband met werkgelegenheid en opleidingen opvolgt. “Er is vooral een grote nood aan technici met een degelijke
Syntra Vlaanderen ziet vooral opportuniteiten in samenwerking en innovatie. Kürt Vleminckx: “Om de grote nood zo snel mogelijk op te vangen, is het belangrijk om mensen binnen de ondernemingen proactief op te leiden. Dan pas kom je daadwerkelijk tegemoet aan de echte wensen van bedrijven.
R O N D E TA F E L
Onze gesprekspartners Peter Claeys, Directeur Volta Eric Claus, Ere-voorzitter Nelectra Fallon Declerck, directie adviseur Nelectra Eric Vandewalle, verantwoordelijke opleidingen VDAB Vlaanderen Dirk Van Steenlandt (zaakvoerder A.E.M. en voorzitter Nelectra) Kürt Vleminckx (accountmanager duaal leren, Syntra Vlaanderen)
Wij hebben een uitstekend partnership met de elektrosector -onder meer via duaal leren- maar er kan misschien meer gebeuren, als we erin zouden slagen om bedrijven regionaal te clusteren, zodat gezamenlijke opleidingen voorzien kunnen worden en zodat ook de multi-inzetbaarheid van (toekomstige) werknemers verhoogd kan worden. Op die manier staan bedrijven (in Vlaanderen nog altijd een hoog percentage kmo's) er niet alleen voor en zetten wij allemaal samen de schouders onder het probleem. Andere prioriteit moet de focus op innovatie zijn! Het is een maatschappelijke taak om het gat dat momenteel tussen vraag en aanbod gaapt te dichten. De opleidingen moeten dus innovatieve technologieën meenemen, wat het geheel van duaal leren -zelf een innovatieve leerweg- meteen aantrekkelijker zal maken voor de jeugd.”
Techniek waarderen begint vroeg Onze gesprekspartners zijn het erover eens dat we als maatschappij -dus zeker
Dirk Van Steenlandt (zaakvoerder A.E.M. en voorzitter Nelectra)
ook in de onderwijsinstellingen- de techniek hoger op de maatschappelijke ladder moeten zetten. “En dat begint vroeg,” vertelt Peter Claeys. “Volta is zelfs al actief bezig met leerlingen in het lager onderwijs warm te maken, via activiteiten in het vijfde en zesde leerjaar die techniek centraal stellen. Wij zien het trouwens ook als onze taak om de ouders van de perceptie af te helpen dat techniek een minderwaardige studiekeuze zou zijn.” “Het is inderdaad belangrijk om jonge mensen te bereiken,” beaamt Eric Vandewalle. “En dat is niet evident via traditionele media. Die gasten zijn vooral digitaal actief en wij doen momenteel serieuze inspanningen om via al ‘hun’ kanalen te communiceren.” Want ook VDAB begint vroeg: hun Doe-dag richt zich op jongeren uit het 6 leerjaar! En STEM? Hoe zit het met ‘Science, Technology, Engineering en Mathematics?’ Blijkbaar biedt deze niet de gewenste resultaten, want daar wordt veeleer een beweging richting wetenschap en niet richting techniek waargenomen. “Mijn kleinzoon zit in een
Peter Claeys, Directeur Volta
STEM-opleiding,” put Eric Claus uit eigen ervaring. “En we merken dat de nadruk inderdaad op wetenschappen en wiskunde ligt. Techniek komt veel te weinig aan bod.” Onze gesprekspartners verwachten wel veel heil van duaal leren. “In een opleiding hangt veel af van inspirerende leerkrachten en net daarom denk ik dat duaal leren de oplossing kan zijn,” stelt Peter Claeys. “Mensen uit de industrie die hun werk graag doen en die hun kennis kunnen doorgeven op de werkvloer zullen zeker een positieve invloed hebben.”
Wat met de werklozen? Zit er naast de (te kleine) instroom van schoolverlaters ook nog potentieel bij de huidige werklozen? “De sterk gedaalde werkloosheid helpt ons hier niet,” analyseert Eric Vandewalle. “Het is niet eenvoudig om de huidige groep werklozen -dat zijn er om en bij de 200.000- te bewegen in een andere richting. Bovendien zijn 60% vrouwen en zij kiezen traditioneel voor andere sectoren. Ze zijn nochtans meer dan
Fallon Declerck, directie adviseur Nelectra
19
20 R O N D E
TA F E L
welkom. Ik denk bijvoorbeeld aan de bordenbouw waar er zeer nauwkeurig gewerkt moet worden. Daar zou de vrouwelijke finesse goed van pas komen.” Geen optimistische geluiden dus. En wat met de nieuwe Belgen? “Die willen wel, maar daar zijn er vaak taalproblemen en net bij elektriciteit is het belangrijk dat de communicatie feilloos verloopt.” Dirk Van Steenlandt heeft daar ervaring mee en bevestigt het gevaar voor communicatieproblemen: “Al te vaak denken nieuwe werknemers dat elektriciteit ‘met twee draadjes werkt’ en heel eenvoudig is. Ze onderschatten het gevaar! Bovendien is de regelgeving in elk land anders, dus zelfs mensen met ervaring in een ander land, kunnen niet zomaar aan de slag.”
Kloof dichten VDAB wil inzetten op competentieversterking bij de werkzoekenden: “Wij zijn constant op zoek naar manieren om de kloof te dichten tussen wat gevraagd en wat geboden wordt.” VDAB zet ook in op online leren. Dat vraagt veel energie, want er is heel veel beschikbaar in het Engels, Frans en Duits, maar het Nederlands ontbreekt vaak en het vraagt een behoorlijke inspanning om dit te ontwikkelen.
basiskennis best heel regelmatig herhaald zou worden, zodat deze niet vergeten wordt. Ervaring leert dat leerlingen snel vergeten, eens ze examens hebben afgelegd.”
Verwachten we te veel? Omdat het tekort zo groot is, ontstaat er de neiging om meerdere competenties bij één personeelslid te leggen, in plaats van deze -zoals het hoort- op te delen over verschillende personeelsleden. Op die manier wordt het natuurlijk nog moeilijker om geschikte kandidaten te vinden… “Soms worden ingenieurs gezocht die dan gewoon ondergrondse kabels moeten leggen,” grapt Eric Claus. “Ik overdrijf misschien, maar het is echt wel vaak zo dat de lat veel te hoog gelegd wordt als het niet nodig is. We zouden moeten streven naar reële competenties voor de in te vullen jobs en dan start je best met de basis, om dan verder op te bouwen -als een soort leerladder- naar meer specifieke specialisaties als dat nodig is.” Linda Claeys Studio Dann
Werkethiek kan beter Vanuit de praktijk werpt Dirk Van Steenlandt op dat de werkethiek over de jaren heen behoorlijk gewijzigd is. En niet ten goede. De correcte mentaliteit ontbreekt vaak: “Niet iedereen wil iets bijleren en we ondervinden dat er weinig inzet is.” “Nochtans ligt daar -voor een deel- een oplossing voor ons probleem,” benadrukt Kürt Vleminckx. “Wie ervan doordrongen is dat hij levenslang moet leren, is sneller bereid van job èn van sector te veranderen, waardoor knelpuntberoepen sneller ingevuld zullen raken.” “Levenslang leren is inderdaad nodig,” bevestigt Fallon Declerck. “Zelfs als men niet van job wijzigt, is het belangrijk om te herhalen, want vaak worden competenties die niet vaak gebruikt worden, vergeten… Ik ben ervan overtuigd dat de
Eric Claus, Ere-voorzitter Nelectra
Interimkantoren aan het woord? Op ons rondetafelgesprek kwam ook de rol van de interimkantoren aan bod. Zij zaten niet rond onze tafel, maar aangezien ze toch een grote aanbieder van werkkrachten zijn, willen wij hen in een volgend nummer aan het woord laten omtrent de kwaliteit van de geleverde arbeidskrachten, de mogelijkheid tot opleidingen bij hen, het controleren van de capaciteiten….. Wordt vervolgd…
Eric Vandewalle, verantwoordelijke opleidingen VDAB Vlaanderen
Kürt Vleminckx (accountmanager duaal leren, Syntra Vlaanderen)
Forever an icon, today Smart as well.
Traditional control
Control with smartphone
Voice command
22 S C H A K E L A A R S
Hoe zien de nieuwste designschakelaars eruit?
Nieuwe bouwsteen voor de geconnecteerde woning Legrand blijft inzetten op de geconnecteerde woning. Nu met ‘Valena Next with Netatmo’, een draadloze oplossing die de klassieke elektriciteitsinstallatie thuis vervangt door een geconnecteerde versie. En dit zonder de bestaande bekabeling te vervangen en met de flexibiliteit om bedieningen te plaatsen waar u dat wenst, wanneer u het wenst. Met ‘Valena Next with Netatmo’ ligt connectiviteit binnen handbereik: een functioneel, intuïtief systeem voor draadloos schakelen en gepersonaliseerde scenario’s.
Exotisch donker met bamboe Onze interieurs kleuren donkerder en exotischer. Natuurlijke materialen moeten daarbij voor een extra warme toets zorgen. Niko lanceerde een tijdje geleden dan ook de Niko Pure dark bamboo om tegemoet te komen aan deze trend. Net als de Niko Pure bamboo (de bleke bamboeafwerking) is Niko Pure dark bamboo gemaakt van échte bamboe. Daarom is de fijne vezelstructuur op geen enkel exemplaar dezelfde en voelt dit afdekplaatje warm en zacht aan. Het plaatmateriaal wordt met de hand gefreesd, wat het ambachtelijke karakter alleen maar onderlijnt. Niko Pure dark bamboo is beschikbaar in twee versies: met een gouden of met een antracietgrijs onderkader en het binnenwerk van het stopcontact of de toets van de schakelaar.
Wandapparatuur met led De Series 1930, Glas en R.classic van Berker behoren ondertussen tot de klassiekers van het interieurdesign en hebben al een pak architecten en designliefhebbers geïnspireerd. Deze schakelaarprogramma’s werden recent uitgebreid met een nieuw gamma dat de mogelijkheid biedt om een oriëntatie- of signalerings-led in de schakelaar te integreren. Het nieuwe assortiment schakelaars en draaidimmers kan leds tot 100 W aansturen en dimmen. Dankzij een omschakelaar die achter de schakelaar is geïnstalleerd, kan de installateur twee verschillende LED-kleuren kiezen: discreet koud wit voor de oriëntatie of helder warm wit voor de signalering.
Intelligente aanraakschakelaar Lucia is een knipoog naar licht in het Latijn (lux) of Italiaans (luce). Deze verwijzing slaat niet enkel op de mogelijkheid om verlichting te bedienen maar ook naar het RGB-licht in de aanraakgevoelige balkjes die reageren op handelingen of aangeven waar de schakelaar moet aangeraakt worden. Dankzij de leds die subtiel oplichten, is de schakelaar het eerste dat je ziet in een donkere ruimte. Met een eenvoudige swipe-beweging bepaalt de gebruiker in een handomdraai de sfeer in huis. Naast de enkelvoudige aanraking is er ook de tweevoudige en viervoudige aanraakconfiguratie. De schakelaar kan gebruikt worden met pulsrelais (24V) of met verschillende domoticasystemen (onder andere KNX). De aanraaklijnen kunnen verschillende handelingen van de gebruiker detecteren en deze omzetten in verschillende uitgaande signalen zoals het ‘swipen’ om te dimmen.
SCHAKELAARS
23
Dunste smart home touchscreen
Designstatement
Ellie van Basalte is een on-wall touch panel met een 5,5" OLED touch screen in full HD. Ellie mag zichzelf het dunste smart home touchscreen op de markt noemen met een dikte van minder dan 1 cm na installatie. Dit touchscreen is ontworpen met dezelfde afwerkingen als de Basalte design schakelaars en stopcontacten, om naadloos over te gaan in élk interieur. Ellie kan in de belangrijkste woonruimtes geïnstalleerd worden en kan ook als centrale bediening gebruikt worden
Gira Studio is een resoluut designstatement: het nieuwe schakelprogramma legt een sterk accent op de wand, waarmee Gira een nieuwe interpretatie aan vormen en functies van de lichtschakelaar wil geven. De opvallende vormgeving ontstaat doordat ronde vormen met rechthoekige worden gecombineerd. Het nieuwe programma is geschikt voor inbouw- en opbouwmontage. De opbouwvariant is doelbewust vormgegeven als in het oog springend detail dat op metselwerk, sierbeton en pleisterwerk het beste tot zijn recht komt. Ondanks zijn optische onafhankelijkheid is Gira Studio een consequente verdere ontwikkeling van het Gira System 55. De meer dan 300 functies kunnen ook in dit nieuwe programma worden geïntegreerd. Nieuw is het gebruik van de nieuwe trendkleur Zwart mat, die in het visuele samenspel met het afdekraam Glas zwart een echt designhoogtepunt vormt.
CJC SYSTEMS Vloedstraat 15 8800 Beveren - Roeselare Belgium T: +32 (0) 51 24 61 40 F: +32 (0) 51 24 62 19 info@cjcsystems.com www.cjcsystems.com
24 R E T A I L
Niet alle spelers zijn klaar voor de huidige consument Omdat online-retail steeds sterker aanwezig is in het dagelijkse leven van de consument, trokken wij naar de KU Leuven om een specialist aan het woord te laten over retail in het algemeen en online-retail in het bijzonder. Els Breugelmans, hoogleraar in retail aan de KU Leuven, gaf ons een inkijk in haar ervaringen met de materie.
De consument wil een reden om naar de winkel te komen
Els Breugelmans
Gevraagd naar cijfermateriaal over online verkoop in de elektromarkt, maant ze ons aan voorzichtig te zijn: “Afhankelijk van welke bron je raadpleegt, krijg je verschillende cijfers. Daarom vind ik het veel relevanter om de rangorde tussen de diverse productgroepen te bekijken en dan zien we dat elektrotoestellen -bij alle bronnen- in de middenmoot zitten qua online verkoopcijfers.” Tickets, vouchers en alles wat digitaal geleverd kan worden, worden het vaakst online aangekocht. Hiervoor verplaatst de consument zich niet meer. Voeding wordt het minst verkocht via het net. Logisch, want het is niet evident om het correct bij de consument te krijgen: transport, koeling… het is complex, duur en dus niet populair. Elektro moet je tussen deze twee uitersten situeren. Els Breugelmans: “Je mag als regel hanteren: hoe digitaler het product, hoe vaker het online gekocht wordt. Hoe complexer en duurder het wordt om de koopwaar tot bij de consument te krijgen, hoe minder vaak we via internet aankopen.”
Wat is online? Wat offline? Gevraagd of er niet toch een cijfertje beschikbaar is, legt professor Breugelmans het cijfermateriaal van BeCommerce op tafel: daar is de online verkoop van elektrotoestellen om en bij de 15%. Maar ze waarschuwt ons opnieuw: “Stel je daarbij meteen maar de vraag: wanneer is een aankoop nu eigenlijk online of offline? Die 15% staat voor het daadwerkelijk aanklikken van een toestel in het winkelmandje van de site. Toestellen die online bekeken worden en waarvoor men dan uiteindelijk toch naar de winkel gaat om het mee te nemen, zitten niet in dit cijfer inbegrepen…” Het is wel zo dat de oriëntering, het opzoekwerk en het informeren steeds
vaker via het internet verloopt. Meer nog: naarmate de gewenste elektrotoestellen complexer worden en hoe meer features en functionaliteiten een toestel kan hebben, hoe meer de noodzaak ontstaat om te vergelijken en om op te gaan zoeken wat nu precies aan de noden beantwoordt. In elektro zal de consument dus heel vaak het internet raadplegen in de consultatiefase.
Consumentenverwachtingen Wat verwacht de consument nu van de elektroretailer? Els Breugelmans: “In ieder geval niet wat hij al op het internet kan vinden! Hij wil een reden om naar de winkel te komen.” Een valkuil waarin nogal wat retailers trappen is het proberen concurreren met de sterke punten van online-retail! (lees: prijs, zeer breed aanbod….). “Het is veel efficiënter om uit te pakken met de eigen meerwaardes: ervaring, inspiratie, dienstverlening, oplossingen op maat…,” stelt professor Breugelmans. “Daarmee wordt trouwens tegemoet gekomen aan de hedendaagse behoeftes van klanten. Deze kunnen samengevat worden in drie punten: • gemak en snelheid; de zogenaamde convenience en daarin is online sterk; • beleving en inspiratie; de zogenaamde experience: het sterke punt van offline; • producten en diensten op maat; de zogenaamde personalisatie, die in beide kanalen aan bod kan komen. Voor de retailer komt het er dus op aan om vooral de ‘experience’ uit te spelen! Laat die broodrooster dus niet in de verpakking en maak toast. Dat geldt ook voor koffiezetapparaten, broodbakkers en bij uitbreiding alle toestellen die kunnen verleiden. Laat die heerlijke geuren in de winkel. Organiseer een kookworkshop. Zorg voor dynamiek…. Allemaal zaken die online niet kunnen.”
R E TA I L
Hou op met hokjesdenken
Zorg voor goede verkopers
Anderzijds moet elke retailer wel proberen een optimale service (over alle kanalen heen!) te garanderen. Want daar is de consument gevoelig aan. Els Breugelmans: “Voorbeelden uit de praktijk leren dat dit niet altijd het geval is. Zo had een collega van mij onlangs een wifi-signaalversterker nodig en stapt ze naar een bekende keten. Daar vraagt ze naar de verschillen tussen de aangeboden modellen, waarop de verkoper de kaartjes begint voor te lezen… We kunnen ervan uit gaan dat de consument kan lezen. Toch? Vervolgens vraagt ze of ze een model mag uitproberen: dat mag niet. Iets wat online wel kan. Op de site van diezelfde keten…” Dit jammerlijke praktijkvoorbeeld staat niet alleen. Professor Breugelmans krijgt af en toe dergelijke verhalen te horen. Ook uit andere sectoren. “Ik concludeer daaruit dat niet alle spelers klaar zijn voor de huidige consument,” zo stelt ze. “Die is immers niet bezig met het on- en offline hokjesdenken. Hij wil een product, toestel of dienst aankopen waar het voor hem het comfortabelst kan. Als retailer komt het er dus op aan om overal consistent aanwezig te zijn, zonder al die hinderlijke onderverdelingen met onderlinge verschillen.”
Els Breugelmans gelooft niet dat het zogenaamde showrooming (waarbij de consument in de winkel gaat kijken en dan achteraf online koopt), alleen met prijs te maken heeft: “Vaak ligt het aan de verkoper die de deal niet kan afronden. Concurreren met online pure-players doe je dan ook niet door je prijzen te verlagen, maar door te investeren in personeel met meerwaarde: mensen die de producten kennen en die het vertrouwen van de consument kunnen winnen. Personeel ook dat de noden van de consument perfect weet te begrijpen en voor die persoonlijke touch kan zorgen die ontegensprekelijk ontbreekt in een emotieloze, steriele omgeving.”
niet altijd leuk is. En ik vermoed dat retailers denken dat impulsaankopen enkel in de winkel gebeuren, maar een goed opgebouwde webshop kan ook impulsaankopen stimuleren. Enkel voor het menselijk contact en de klantenbinding, is het nodig om het volk naar de winkel te krijgen. En dan verwijs ik terug naar mijn pleidooi voor meer beleving in de winkel.”
Hoe ziet de toekomst eruit? “Ik ben het totaal niet eens met de doemdenkers die stellen dat fysieke retail ten dode is opgeschreven,” besluit professor Breugelmans. “Ik blijf ervan overtuigd dat retailers die zichzelf blijven heruitvinden en de uitdagingen aangaan een heuse meerwaarde zijn in het retaillandschap en zelfs voor de samenleving. Zoals mijn collega professor marketing Barbara Kahn (Wharton University/US) heel treffend zegt: Retail is not dead. Good retail is alive and creative. And bad retail — rest in peace.”
Meer shop traffic? Wij horen bij retailers af en toe de verzuchting dat consumenten steeds minder vaak ‘over de vloer komen’. Hoe moet dit aangepakt worden? “Is het écht nodig dat de consument naar de winkel komt?” kaatst Els Breugelmans de vraag terug. “Als de totale omzet op niveau blijft, is het toch om het even of de consument al dan niet in de winkel geweest is? Ik begrijp natuurlijk wel dat een lege zaak
Linda Claeys
Hoe nodig is een online shop? BeCommerce Market Monitor 2019 - 1st quarter All B2C products and services - E-commerce facts at a glance
Omnichannel dus. Al wil Els Breugelmans niet gezegd hebben dat elke retailer een webshop ‘moet’ hebben: “Bij dergelijke vragen probeer ik altijd de mogelijkheden van de retailer èn de wensen van de consument in te schatten. Een millennial (geboren tussen 1980 en 2000) verwacht in de meeste gevallen inderdaad een webshop. Ook consumenten die vaak online shoppen, ben je doorgaans kwijt, als ze je online niet terugvinden. Maar in de elektrosector ligt de lat heel hoog. Met sterke online spelers (zoals oa Coolblue) is het niet eenvoudig om met een webshop het verschil te maken… Toch zou ik als elektroretailer niet twijfelen om een online shop te starten, want er zijn heel wat voordelen. Daarbij denk ik vooral aan de openingsuren: deze van een fysieke winkel vallen steeds minder samen met de vrije tijd van de consument, want mensen werken steeds langer. Een online shop kan altijd geconsulteerd worden.”
Online spending
2.95
billion
Compared to Q1 '18
Share of online spending
20% Online share products
10%
million
Top 5 Categories Based on spendings
87%
Non-packaged Airline Tickets and Accommodation (service)
78%
Tickets for Attractions and Events (service) Package Holidays
64%
(service)
51%
(service)
42% powered by:
Media & Entertainment Toys
(product)
9%
Online share services
People shopping online
7.3
18%
Based on spending
27.1
million
Q1 '18
Based on spending
+8%
Number of online purchases
25
Based on spendings
66%
+0%
65%
Distribution of online spending per device
55% 26% 9% 9% Rookie of the quarter Biggest growth since Q1 2018
Health & Beauty Q1 '18: 2.8% | Q1 '19: 4.1%
+47%
The BeCommerce Market Monitor reports the total Belgian online consumer market on a quarterly basis. The report is based on continuous data tracking of retail panels and consumers, supplemented with additional consumer research. For more information, contact: Kathlyne Dotremont - Kathlyne.Dotremont@gfk.com Sofie Geeroms - info@becommerce.be * Increase in online purchases affected by switch from Jury Panel to Ad Hoc panel from Q3 2018
26 T E C H N I S C H E
INFO
De herstructurering van het AREI: wat verandert er en wat zijn de gevolgen voor u? Wist u dat het huidige Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties dateert van 1981? Tijdens de afgelopen 38 jaar werden er wel wijzigingen aangebracht, maar dit waren nooit erg ingrijpende aanpassingen. Tot nu, want het AREI werd volledig herzien. Na 5 jaar hard werken, zal het binnenkort gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad. Maar waarom werden deze vernieuwingen doorgevoerd, waaruit bestaan ze en welke impact hebben ze op uw werk? Vinçotte, die actief meewerkte aan de herstructurering van het lijvige document, zorgt ervoor dat u volledig up-to-date bent.
Wat wordt er beoogd met de herstructurering van het AREI? Waarom zo’n grote herstructurering? Simpelweg omdat het AREI nog nooit echt grondig herzien werd. Het voornaamste doel? Het creëren van een efficiënt, eenvoudig en consistent AREI. Met andere woorden: »» de leesbaarheid en bruikbaarheid verhogen »» de opdeling in 3 thematische boeken om zo de 3 verschillende installatieniveaus in het huidige reglement beter te definiëren »» de overname van de structuur gebaseerd op verschillende Europese normen (zoals het harmonisatiedocument HD 60364) »» het herstructureren van de huidige inhoud en tegelijkertijd het aanbrengen van de verbeteringen die in de
werkgroep reeds werden bereikt »» het oplijsten, updaten en uiteindelijk integreren van de verschillende ministeriële besluiten en nota’s gericht aan de erkende organismes in het nieuwe AREI
Wat zal er veranderen en wat is de impact voor u? Allereerst is het belangrijk om te weten dat het nieuwe reglement van toepassing zal zijn 8 maanden na de publicatie in het Belgisch Staatsblad en dit op alle bestaande elektrische installaties! Maar maak u geen zorgen: tot dan blijft het huidige AREI van toepassing voor elektrische installaties en projecten in de studiefase. Hetzelfde geldt voor de controles door erkende organismes. Er worden ook specifieke afwijkende beschikkingen voorzien voor bestaande elektrische installaties. In ieder geval is het natuurlijk hoog tijd om u correct te informeren. Om u voor te bereiden, heeft Vinçotte voor u de belangrijkste wijzigingen aan het AREI samengevat, zoals: »» 3 boeken (installaties op laagspanning en op zeer lage spanning, installaties op hoogspanning en installaties voor transmissie en distributie van elektrische energie) i.p.v. 1 boek »» het verwijderen van alle artikelnummers van het AREI »» het opdelen van de drie boeken in delen, hoofdstukken, afdelingen en onderafdelingen »» het toevoegen van twee hoofdstukken: veiligheidsinstallaties (voorheen vitale installaties) en kritische installaties »» de presentatie van elk boek in 9 delen met figuren en tabellen »» nieuwe definities om de wettekst makkelijker te kunnen verstaan, zoals: • huishoudelijke en niet-huishoudelijke installaties
• vaste, tijdelijke of mobiele installaties • veiligheidsinstallaties (bron, voeding, stroombaan en verbruiker) • kritische installaties (bron, voeding, stroombaan en verbruiker) • veiligheidsslot • belangrijke wijziging of belangrijke uitbreiding • ….. Maar dat is nog niet alles, na de publicatie van de 3 boeken zal het reglement verder evolueren en bijgewerkt worden. Wordt dus vervolgd… De Vinçotte Academy voorziet over gans België proactief technische namiddagen over dit onderwerp. Wat staat er op het programma? In grote lijnen overlopen we de belangrijke wijzigingen in het nieuwe AREI. Wilt u een stapje verder gaan? Dan organiseert Vinçotte ook andere technische namiddagen over meer gespecialiseerde onderwerpen, volledig in functie van uw behoeften. Meer informatie? www.vincotte.be/arei
We supply sound, not equipment. TOA Benelux Zaventem I Tel. +32 2 801 13 21 wgeerts@toa-benelux.com I www.toa.eu
28 T E C H N I S C H E
INFO
Welke controles zijn nodig bij nood- en veiligheidsverlichting? In geval van nood moet de noodverlichting een betrouwbaar baken zijn. Eenmaal geïnstalleerd is het dan ook van groot belang dat de installatie naar behoren blijft functioneren. Daarom is opbouw, inspectie en onderhoud van de installaties uitermate belangrijk
De beheerder van het gebouw is verantwoordelijk voor de goede werking van de installatie. Bij een nood- en veiligheidsverlichtingsinstallatie komen nogal wat wetgeving, regels en normen kijken. Het ARAB, het koninklijk besluit van de lage, middelhoge en hoge gebouwen en de normen EN 1838 en EN 50172 zijn de basis voor het ontwerp, aanleg en instandhouding van installaties. Controlepunten zijn de aanwezigheid, het functioneren en het onderhoud van de noodverlichting.
Wetgeving Zowel eigenaars als werkgevers zijn verantwoordelijk voor een goede en betrouwbare nood- en veiligheidsverlichting. Wetgeving voor de veiligheid van de arbeidsplaatsen: »» ARAB art. 63 schrijft veiligheidsverlichting voor in inrichtingen waar gewoonlijk meer dan 100 mensen aanwezig zijn met het oog op een mogelijk noodzakelijke ontruiming indien de kunstverlichting uitvalt. »» De Europese richtlijn 89/654/EEG: minimum voorschriften inzake veiligheid en gezondheid van arbeidsplaatsen Specifieke eisen voor nood- en veiligheidsverlichting zijn opgenomen in diverse besluiten: »» KB 7 juli 1994: Vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen »» BVR 9 december 2011: Specifieke brandveiligheidsnormen waaraan ouderenvoorzieningen moeten voldoen »» BVR 19 september 2008: Normen voor de preventie van brand in de voorzieningen voor kinderopvang
»» BVR 11 september 2009: brandveiligheidsnormen waaraan toeristische logies moeten voldoen »» BWR 15 oktober 2009: huisvesting bejaarden »» KB 6 november 1979: Normen inzake beveiliging tegen brand en paniek waaraan ziekenhuizen moeten voldoen »» …….
Plan van aanpak Het op de norm EN 1838 gebaseerde stappenplan voorziet in een systematische aanpak bij het praktische ontwerp van een noodverlichtingsinstallatie. Het zorgt voor een goed beeld van de risico’s in en buiten het gebouw én van de vluchtmogelijkheden. Het stappenplan ziet er als volgt uit: »» het in kaart brengen van het gebouw: verblijfruimten, vluchtroute en werkplekken met verhoogd risico; »» de vluchtrouteaanduiding; »» de vluchtrouteverlichting, anti-paniekverlichting en verlichting van plekken met verhoogd risico.
Het in kaart brengen van het gebouw: verblijfsruimten, vluchtroute en werkplekken met verhoogd risico. In welke ruimte verblijven personen? Noodverlichting is verplicht aanwezig in (verblijf) ruimten die groter zijn dan 60m². Voor het bepalen van het minimaal aantal deuren en vluchtrouteaanduidingen is de vuistregel als volgt: »» Bereken de maximale bezetting van een ruimte met de volgende formule: ruimte (vrije ruimte) / 0,5m² = maximale bezetting van de ruimte. »» Bereken de benodigde
EURO-INDEX, compleet in meten. doorstroomcapaciteit van de vluchtdeuren: maximale bezetting van de ruimte / doorstroomcapaciteit deuren = aantal deuren. De doorstroomcapaciteit is bij naar buiten draaiende deuren 100 personen en bij naar binnen draaiende deuren 37 personen. Om te controleren of er voldoende vluchtdeuren zijn, kijken we naar de gecorrigeerde loopafstand. De gecorrigeerde loopafstand is maximaal 20m. Bij het inrichten van de vluchtroutes moet men rekening houden met verplaatsingen van personen: de vluchtroute is de kortste route vanaf elk punt van een voor personen bestemde vloer naar de openbare weg. Daarbij moet voorkomen worden dat de vluchtroute leidt door risicovolle ruimten, waar personen aan onnodige gevaren kunnen blootgesteld worden. Het inventariseren van risicogradaties van werkplekken moet eigenlijk gebeuren in samenwerking met een deskundige. Is de benodigde informatie niet beschikbaar dan kan een veilige projectie op basis van vastgestelde uitgangspunten gemaakt worden.
Vluchtrouteaanduiding De vluchtrouteaanduiding geeft alle vluchtroutes, nooduitgangen en nooddeuren aan. Als een nooduitgang niet direct zichtbaar is, dan moeten richting aangevende signaleringen helpen de nooduitgang te vinden.
Meetinstrumenten voor inspectie en controle van elektrotechnische installaties. Mét eigen gecertificeerde service- en kalibratiediensten aan vaste, lage prijzen.
Advies, verkoop & verhuur We helpen u aan het juiste meetinstrument voor uw toepassing.
Support Heeft u een technische vraag over uw toestel? Onze medewerkers staan voor u klaar.
Onderhoud & kalibratie Met onze unieke KWS® serviceformule houdt ons geautoriseerd labo uw toestel steeds in topconditie. De vluchtrouteaanduiding moet, ook als de netspanning aanwezig is, duidelijk te zien zijn. Hiervoor gelden vastgestelde zichtbaarheidseisen, die bij inspectie en onderhoud moeten worden gecontroleerd. Ruimten die groter zijn dan 60m² en de vluchtroute (de kortste weg naar buiten) moeten worden voorzien van vluchtrouteaanduiding.
Transparant & duurzaam Werk zorgeloos met online inzage in uw certificaten, vaste serviceprijzen, afhaaldienst, etc.
De vluchtrouteverlichting, antipaniekverlichting en verlichting van werkplekken met een verhoogd risico Als norm voor de verlichtingssterkte op vluchtroutes geldt 1 lx. Op veel plaatsen is dit te weinig. Om hier de juiste verlichtingssterkte te bepalen is informatie van de opdrachtgever noodzakelijk. Bij afwezigheid van voldoende informatie gaan we best uit van de volgende waarden: »» Ruimten en vluchtwegen breder dan 2m worden voorzien van anti-paniekverlichting. Verlichtingssterkte op de vloer is minimaal 1lx. »» Op de vloer van de vluchtroute zelf eveneens minimaal 1lx. »» Een verlichtingssterkte van minimaal 5lx voor brandbestrijdingsuitrusting, handbrandmelders, EHBO-post, ….
EURO-INDEX bvba Leuvensesteenweg 607 - 1930 Zaventem T: 02 757 92 44 - sales@euro-index.be - www.euro-index.be
30 T E C H N I S C H E
INFO
»» Bij werkplekken met verhoogd risico is de verlichtingssterkte op de vloer minimum 10% van de verlichtingssterkte in de normale situatie. »» Werkplekken met een verhoogd risico: Elektrische verdeelborden, liftmachinekamer, professionele keuken, praktijklokalen op school, laboratoria, werkplekken met gevaarlijke stoffen, EHBO-ruimten voor behandelen van personen, … Een minimale verlichtingssterkte van 15lx in nood wordt als veilig beschouwd.
Documenten voor controle Als alle voorbereidingen zijn getroffen en afspraken zijn gemaakt met de opdrachtgever, dan kan de eigenlijke controle beginnen. Hierbij zijn de volgende documenten vereist: »» actuele tekeningen (op schaal) van het gebouw waarin de noodverlichting aanwezig is; »» ontruimingstekeningen – om te bepalen wat de vluchtroutes zijn; »» verslagen van eerdere controles; »» logboek van het uitgevoerde onderhoud en herstellingen »» verslagen van risico-inventarisaties en -evaluaties met betrekking tot risicovolle werkplekken en/of nood- en veiligheidsverlichting;
Onderhoud en controle Nood- en veiligheidsverlichtingsinstallaties dienen op geregelde tijdstippen te worden nagekeken en moeten onderhouden worden om de goede werking ervan te garanderen. De verantwoordelijkheid hiervan ligt bij de beheerder (eigenaar/ bewoner) van het gebouw. Zowel maandelijkse als uitgebreidere jaarlijkse controles zijn vereist. Hierbij worden o.a. functietests (gaat de lamp effectief aan bij uitvallen van de voeding) en autonomietests (1u werking garanderen) uitgevoerd. Het jaarlijkse onderhoud wordt door de fabrikant bepaald, dus op dat vlak is het belangrijk om na te gaan welke controleen onderhoudswerkzaamheden door de fabrikant worden opgelegd. Belangrijk bij het onderhoud en de controle is het bijhouden van de uitgevoerde controles in een logboek zodat het goed beheer van de installatie traceerbaar is. Zo’n logboek bevat
minimum de volgende informatie: »» datum en resultaat van elke periodieke controle en test; »» datum en korte omschrijving van elk (periodiek) onderhoud; »» datum en korte omschrijving van elk vastgesteld defect en de herstelling ervan; »» datum en korte omschrijving van elke wijziging aan het systeem Mogelijke vragen die kunnen gesteld worden: »» Past het nood- en veiligheidsverlichtingssysteem (nog) bij het gebruik van het gebouw? »» Is er voldoende rekening gehouden met specifieke risicovolle situaties? »» Voldoen de toegepaste producten? »» Is de nood- en veiligheidsverlichting correct geïnstalleerd? »» Wordt het vereiste lichtniveau behaald? »» Hebben de armaturen de vereiste autonomie? Goed onderhoud van nood- en veiligheidsverlichtingssystemen is om meerdere redenen van belang. Het verkleint de kans op storingen, waardoor het systeem paraat is op het moment dat de netspanning wegvalt. Bij onderhoud worden de onderstaande werkzaamheden uitgevoerd: »» Correctief onderhoud: hieronder verstaan we het vervangen van defecte of beschadigde onderdelen zoals – verkleurde pictogrammen, beschadigde behuizingen, defecte printplaten, lichtbronnen en batterijen. »» Preventief onderhoud, hieronder verstaan we: • Het vervangen van de lichtbron: Principieel worden fluorescentiebuizen éénmaal per jaar vervangen (8400 branduren/ jaar). Bij armaturen die alleen bij nood in werking treden is de periode eens om de 4 jaar. Voor led‘s kan dit variëren van 5 tot 10 jaar. • Het vervangen van de batterij: de batterij wordt in regel eens in de 4 jaar vervangen, tenzij de fabrikant dit anders opgeeft. Uiteraard gebruiken we hiervoor enkel batterijen die door de fabrikant zijn voorgeschreven. • Reinigen van de armaturen met geschikte reinigingsmiddelen. Rudy Van den Bergh Innovation & Training manager ElectroTest
32 T E C H N I S C H E
INFO
Dali “Device Type 1” maakt communicatie met noodverlichting eenvoudig In het verleden waren er voornamelijk propriëtaire controlesystemen voor het monitoren van noodverlichting. Het gevolg hiervan was dat systemen van verschillende fabrikanten niet compatibel met elkaar waren en je dus als eindklant in 1 gebouw met verschillende controlesystemen te maken kon hebben. Met de komst van Dali Device Type 1 (DT1), deel 201 “Control gear for emergency lighting” uit de Dali standaard IEC62386-202, is dit veranderd en volledig open naar buiten toe, wat de interoperabiliteit tussen drivers van verschillende fabrikanten vergroot. Drivers van type DT1 zijn volledig uitwisselbaar met elkaar. Dit is niet alleen fijn voor de eindklant maar ook voor de installateur die nu een keuze kan maken tussen compatibele noodverlichtingssystemen van verschillende fabrikanten en zich niet meer hoeft te binden aan 1 propriëtair gesloten systeem van 1 enkele fabrikant.
Wat betekent “device type”? In Dali zijn er verschillende zogenaamde “device types” gedefinieerd, hieronder een aantal van de meest gebruikte in de LED verlichting:
Device types in Dali
Voor de LED drivers is de meest bekende “DT6”. Andere “device types”
zijn bijvoorbeeld “DT8”, speciaal voor de controle van bijvoorbeeld tunable white of RGB(W). Drivers die hieraan voldoen hebben het voordeel dat naar de adressering toe we maar 1 adres nodig hebben voor het aansturen van verschillende kleuren. Zo is ook “DT1”, ofwel “Device Type 1”, een belangrijke als je gebruik gaat maken van drivers voor noodverlichting via Dali sturing.
Centrale en decentrale noodverlichting Binnen de noodverlichting wordt gesproken van centrale en decentrale noodverlichting. Centraal gevoede noodverlichting bestaat uit armaturen die niet zijn voorzien van een eigen voedingsbron en lader. De armaturen worden direct vanuit een centraal systeem voor noodstroom gevoed. Het circuit tussen de centrale voedingsbron en het armatuur is een vitale kring waarbij de bekabeling en bevestiging minstens een uur intact moeten blijven tijdens een noodsituatie zoals bijvoorbeeld brand. Bij decentraal zit de voorziening van noodstroom in of in de nabijheid van de armaturen. In dit geval is de bekabeling minder kritisch omdat de batterij dichtbij -of in- het armatuur zit en elk toestel een autonomie van tenminste 1 uur moet hebben. Decentrale noodverlichting heeft altijd een constant gevoede fase en nul (230 Volt) nodig en wordt, als het kan, aangesloten op de voeding van de lichtgroepen van de betreffende ruimte. Veel decentrale noodverlichtingsarmaturen zijn bovendien op een geschakelde fase aan te sluiten. Wanneer de testen op armatuurniveau gewenst zijn, bij decentrale noodvoorziening, dan wordt gebruik gemaakt van het geadresseerde
Dali systeem. Er zijn vervolgens 2 mogelijkheden waarin men de noodverlichting kan testen op de Dali lijn, namelijk 1. Lokaal: een zelf-test waarbij de functie en duurtest wordt geïnitieerd door de module zelf. Deze voert een automatische zelftest uit, afhankelijk van de instellingen. De armaturen voeren de eerst keer een “zelf een inbedrijfsstelling” uit en na 24h geladen te hebben, wordt de eerste of 3-uur durende duurtest uitgevoerd. Daarna worden de testen uitgevoerd volgens de standaard eisen. Een LED indicator geeft vervolgens aan of de testen goed verlopen zijn. 2. Centraal: de testen worden uitgevoerd door een centrale controller en resultaten hiervan kunnen per armatuur opgevraagd worden.
Wat zijn functionele en duurtests? De standaard dicteert dat er voor noodverlichting routine inspecties en testen moeten worden gedaan. Bij centrale testen moeten er maandelijks korte duurtesten (functionele) en jaarlijks lange duurtesten worden afgenomen en opgenomen. De EN50172 beschrijft de testeisen voor noodverlichting, de automatische testsystemen zijn beschreven in de EN 62034:2012 – “Automatische beproevingssystemen voor batterij gevoede noodverlichting”. Deze laatste test bij automatische controle houdt in: • Functionele test: dit is een test van 30 sec. die een netspanningsstoring simuleert. Er wordt dan gekeken of het armatuur via zijn batterij zijn functie automatisch overneemt. De functionele test wordt elke maand uitgevoerd.
De resultaten kunnen worden uitgelezen wanneer men dat wenst via de Dali lijn. • Duurtest: dit is de belangrijkste test en wordt jaarlijks uitgevoerd. In deze test gaat het armatuur in zijn noodtoestand mode en wordt de batterij ontladen gedurende 1 of 3 uur, al naar gelang het product. Als een armatuur nominaal 3 uur moet kunnen werken, dan wordt hij voor 3 uur getest. Daarna wordt de batterij weer opgeladen gedurende 24u. Gedurende deze periode wordt de status van de lamp gecheckt, het circuit en de batterij, om er zeker van te zijn dat het armatuur goed functioneert. De resultaten hiervan worden opgeslagen en zijn vervolgens beschikbaar om te worden uitgelezen. Dali maakt het gemakkelijk om deze testen periodiek uit te voeren, want elk armatuur heeft zijn eigen adres en een identificatie. De noodarmaturen kunnen ook in een groep geplaatst worden zodat bepaalde testen aan de noodverlichting afgenomen kunnen worden per locatie, zoals bijvoorbeeld een gang of een toilet, zonder dat het hele gebouw geëvacueerd moet worden. Vanwege het tweerichtings communicatiesysteem van Dali kunnen, vanuit de master unit, de functionele en duurtesten automatisch uitgevoerd worden. Via een router kunnen op deze manier vanuit andere locaties falende armaturen gedetecteerd en snel vervangen worden. Dit is een extra service die de installateur kan aanbieden aan zijn klanten. Bovendien kan hij maandelijks automatisch rapporten genereren waaruit de status van de armaturen zichtbaar is en deze kan delen met zijn klant. Wouter Wissink Technologisch adviseur led
Hoe definiëren we noodverlichting? Wanneer de kunstmatige verlichting faalt, dan moet de oriëntatie gegarandeerd worden voor de mensen in het gebouw. Ingeval een falen van het elektriciteitsnet moet de noodverlichting het binnen een bepaalde responstijd overnemen. Volgens internationale standaarden en Europese richtlijnen wordt noodverlichting onderverdeeld in “nood-evacuatie” en “standby” verlichting. Bij het ontwerpen van een noodverlichtingsinstallatie wordt gebruik gemaakt van een aantal normen. De NEN-EN 1838 definieert lichttechnische voorschriften voor noodverlichting (nood-evacuatie) in gebouwen.
TESTEN EN METEN Deskundige partners. Merkleiders. O n e i n d i g ve e l ke u z e .
Onderverdeling categorie noodverlichting
benl.rs-online.com
34 9
VR AGEN A AN
De mens achter…. Ronny De Backer (Managing Director Legrand)
Op deze pagina willen wij bekende en niet-zo-bekende mensen uit de elektrosector een aantal minder evidente vragen stellen. Privé-vragen, die de mens achter de professional laten zien. Deze maand is het de beurt aan Ronny De Backer. Wat is het eerste dat u doet als u 's morgens opstaat? De radio opzetten. Ik tracht de actualiteit van nabij te volgen en luister 's morgens naar Radio 1, La Une of Radio 1 Nederland.
Wat wilde u worden toen u klein was? Wielrenner, zoals destijds mijn grote voorbeeld Rik Van Looy. Blijkbaar zijn hier de kiemen gelegd voor mijn latere passie: het fietsen.
Hoe brengt u daarnaast graag uw vrije tijd door? Naast fietsen, is dat vooral wandelen en lezen. Ik bezoek ook graag bijzondere plaatsen en geniet af en toe van het bekijken van een voetbalwedstrijd.
Welk boek heeft de afgelopen tijd indruk op u gemaakt? Waarom? Sapiens van Yuval Novah Harari. Het is een tijdje geleden dat ik dit gelezen heb, maar ik herinner mij dat het een verbluffend overzicht van de mensheid geeft, met daarbij veel stof tot nadenken en filosoferen.
Waar wordt u blij van? Blije en gezonde familieleden, vrienden en medewerkers.
Op welke verwezenlijking bent u trots? In België de integratie van Van Geel en Cablofil in Legrand. Ook de fusie van BTicino en Legrand tot Legrand Group Belgium en later de integratie van Minkels België. Legrand Group Belgium is daardoor een totaalleverancier binnen de elektrotechnische en digitale gebouwinfrastructuur waarbij de systemen en diensten optimaal op elkaar zijn afgestemd.
Welke uitvinding in de elektrosector zou uw leven gemakkelijker maken? Ik weet uit eigen ervaring dat een geconnecteerde woning dagelijks grote voordelen biedt. Deze evolutie breidt steeds verder uit en maakt ons leven dus steeds eenvoudiger.
Noem één ding dat de kwaliteit van uw leven zou verbeteren? Ik rij jaarlijks 55 à 60.000 km. De files in acht genomen spendeer ik heel wat uren in de auto. Een zelfrijdende auto zou dus een drastische impact hebben.
Wat is uw levensmotto? Een waardevol mens met inzet kan veel bereiken.
Schrijf alvast in je agenda!
22 november 2019
unizo.be/dagvandeondernemer #dagvandeondernemer
Op die dag erkennen we hoe belangrijk ondernemers zijn voor onze maatschappij en voor de economie. We tonen dat we hun inzet, durf en doorzetting bewonderen. Van grote bedrijfsleiders en jonge starters tot de bakker om de hoek, de fietsenmaker, de schrijnwerker die je trap maakte en de elektricien die je licht deed branden. Ze maken stuk voor stuk een onmisbaar, belangrijk deel uit van ons dagelijks leven. Merci!
— VanLien Lutia: veelzijdige vluchtrouteverlichting om veiligheid buiten te brengen
Eenvoudig te installeren, sterk en aantrekkelijk. Met zijn onopvallende design en kleuren sluiten de Lutia-armaturen naadloos aan op de buitenkant van een gebouw. Behalve in nood ook toepasbaar als standaard verlichting, de geïntegreerde lichtsensor biedt de mogelijkheid tot nachtwaakverlichting. De slagvaste behuizing houdt water en stof buiten. Het beste van alles is dat het veelzijdige ontwerp geschikt is voor wanden én plafonds, zodat één product volstaat voor alle installatiebehoeften. Lutia: de eenvoudige en betrouwbare manier om veiligheid buiten te brengen. www.vanlien.be