Hoogtelijn 4/2020

WWW.NKBV.NL | SEPTEMBER 2020 | NR 4

BERGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING

uitzicht

we mogen weer!

HUTTENTOCHT In de voetsporen van Jeanne Immink

TRAILEN MET DE HOND

Zeven dagen wandelen en rennen rond de Fletschhorn

KLIMMEN IN MAROKKO Kwartsiet en graniet in de Anti-Atlas

GA MET DE NIEUWE COLLECTIE OP PAD

OP VLAKKE EN STEILE PADEN IN NEDERLAND EN DAARBUITEN Levering nieuwe collectie vanaf september

WORD BUITENVRIEND EN PROFITEER

ALS NKBV-LID VAN 10% KORTING* Registreer je als NKBV-lid met je NKBV-lidnummer

*Bekijk de actievoorwaarden op www.bever.nl & meld je aan op www.bever.nl/buitenvriend/nkbv 1. SPITZ JACKET HAGLÖFS 549.95 *494.96 - 2. MICRO D SNAP-T PULLOVER (DAMES & HEREN) PATAGONIA 89.95 *80.96 -3. HIKEREL PANTS ADIDAS 119.95 *107.96 - 4. SÄRNA MIMIC HOOD WOMEN HAGLÖFS 179.95 *161.96 - 5. SÄRNA MIMIC HOOD MEN HAGLÖFS 149.95 *134.96 - 6. BASECAMP DUFFEL M THE NORTH FACE 124.95 *112.46 - 7. NORDWAND PRO HS HOODED JACKET (DAMES) MAMMUT 759.95 *683.96 - 8. PENNINGTON SOFTCAP PICTURE ORGANIC CLOTHING 39.95 * 35.96 - 9. AGR ALLA TEE ADIDAS 39.95 *35.96 - 10. EDGE 26 LOWE ALPINE 69.95 *62.95 - 11. ELEMENTAL LS ZIP HOOD (DAMES & HEREN) ICEBREAKER 229.95 *206.96 - 12. BANKS LADY GTX & BANKS GTX HANWAG 219.95 *197.96

Bekijk de actuele prijzen en promo's op bever.nl Prijs- en modelwijzigingen en druk- en zetfouten voorbehouden. Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl *De 10% korting is alleen geldig voor NKBV leden.

Ga je naar buiten? Denk aan de veiligheid en gezondheid van jou en anderen.

1

Nu ook de adidas Terrex kledinglijn in de Bever Flagshipstores

2

3 6

4 5

Breng high-performance outdoor materiaal en technologie naar je everyday life.

De Nordwand Pro HS Hooded Jacket. uit de Eiger Extreme serie van Mammut. is de perfecte compagnon voor in het hooggebergte. 8

9 10

ALS BEVER BUITENVRIEND NKBV-LEDEN & NKBV-LID HEBBEN KRIJG JE 10% STANDAARD KORTING BIJ 10%BEVER KORTING BIJ BEVER

7

Deze rugzak is niet alleen geschikt voor (berg)wandelingen. maar ook voor als werkrugzak.

Dit T-shirt voelt licht aan voert vocht goed af.

De stof is ook nog eens goed voor de oceanen: Primeblue bestaat deels uit Parley Ocean Plastic. gemaakt van afval dat wordt onderschept voor het in zee kan belanden.

11

12 De Banks GTX Lady staat garant voor puur wandelgenot tijdens wandelingen op vlak- tot middelzwaar terrein en is een geziene gast op niet te zware huttentochten.

inhoud

Kijk voor meer informatie op nkbv.nl, hoogtelijn.nl, twitter.com/nkbv, instagram.com/_nkbv en op facebook.com/de.nkbv.

ACTUEEL 08 Op de Hoogte 80 Gespot

NKBV 07 Voorwoord Joachim Driessen 68 NKBV voor jou

THEMA: WE MOGEN WEER! 16 Uitzicht 18 Huttentocht in de voetsporen van Jeanne Immink

24 Weekend in de noordwand van de Dômes de Miage

28 Driedaagse huttentocht met twee jongens van 5 en 8 jaar

32 Klimmen in de Marokkaanse Anti-Atlas

36 Markt & Materiaal: zonnebrillen 38 Met de hond in zeven dagen rond de Fletschhorn 44 Schoenonderhoud 48 Fotograferen in de Inntaler Alpen

16

WE MOGEN WEER!

Na een periode van negatieve reisadviezen mogen we weer de bergen in! En mocht een land toch weer een code oranje of rood krijgen, dan maken we graag alvast plannen voor de volgende bergvakantie. In deze editie van Hoogtelijn nemen we je mee naar allerlei fijne plekken met uitzicht, frisse lucht en meters afstand.

KLIMMEN 52 Interview met Nikki van Bergen 61 Klimmen bij de buren: Rochers de 64 72 74 78

Régissa & Rocher de la Rochette Transgenderjongen in de klimsport Onweer tijdens een multipitch Iconen van Europa: Inaccessible Pinnacle en Cuillin Ridge Partnercheck: niet kijken maar zien

EN VERDER 58 62 71 82

Fictie Medisch: hitteletsel Langs het pad: grote gele gentiaan Vooruitblik

DÔMES DE MIAGE Het perfecte weekend

FLETSCHHORN

Trailen met de hond

38 HUTTENTOCHT

Met twee jonge kinderen

24 28 4 | HOOGTELIJN 4-2020

Lenin bij Hotel Bären in Kiental? Ik kon mijn ogen niet geloven. Bij het opruimen van een aantal fotoboeken van mijn ouders viel meteen de ingeplakte folder van het hotel op. Talloze malen ben ik daaraan voorbijgereden, meestal op weg naar Griesalp, achter in dit stille dal in het Berner Oberland.

36

Maarten ’t Hart, gedragsbioloog, schrijver en Bachkenner, is daarnaast groot liefhebber van Zwitserland. Bij de folder van Bären, waar de schrijver vaak verbleef, zat een stukje van hem uit de NRC, over een opmerkelijke bijeenkomst in de wereldgeschiedenis, die plaatsvond in Kiental.

MARKT & MATERIAAL

Sportzonnebrillen in vele smaken

Midden in de Eerste Wereldoorlog, in april 1916, was het dorp gastheer voor de tweede Internationale Socialistische Conferentie. Vijf dagen waren 45 congresgangers onder wie Lenin te gast in het statige hotel met uitzicht op het Blüemlisalpmassief. Het geheel was in het diepste geheim georganiseerd en de deelnemers hoorden pas in Bern wat hun bestemming was. Per trein reisden ze naar Reichenbach en vanaf daar met boerenkarren naar Kiental. Zoals andere vakantiegangers.

Deelnemers uit Rusland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Polen en Roemenië, tegenstanders op het slagveld, bespraken voorwaarden om de oorlog te beëindigen. Ze kwamen tot een gezamenlijk manifest waarvan bij de feitelijke vredesonderhandelingen vrijwel niets overeind bleef.

74 52

ICONEN

22 toppen in 1 beklimming

stand

De rode beer

INTERVIEW

Nikki van Bergen

Hoewel de deelnemers aan de Kiental Conferentie als vakantiegangers waren ingeboekt in Bären, was het volgens de overlevering geen ontspannen vakantiereisje. Al meteen na de opening gingen de bolsjewieken onder leiding van Lenin op de vuist met de gematigde communisten. De omgeving werkte kennelijk niet erg rustgevend. Vladimir Iljitsj Oeljanov, schuilnaam Lenin, moet toen al zijn ideeën voor de Russische revolutie in 1917 in zijn hoofd hebben gehad. De ‘rode beer uit Kiental’ toonde zich daarin een bloedig dictator, onder wiens terreurregiem miljoenen doden vielen.

64

Peter Daalder

Hoofdredacteur Hoogtelijn peter.daalder@hoogtelijn.nl

WWW.NKBV.NL | SEPTEMBER 2020 | NR 4

NR 4 | SEPTEMBER 2020

BERGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING

uitzicht

we mogen weer!

SVEN VAN DER HEIJDEN

WWW.NKBV.NL

Transgenderjongen gelukkiger dan ooit

HUTTENTOCHT In de voetsporen van Jeanne Immink

z-01_HL0420_R01_Cover.indd 1

TRAILEN MET DE HOND

Zeven dagen wandelen en rennen rond de Fletschhorn

KLIMMEN IN MAROKKO Kwartsiet en graniet in de Anti-Atlas

25-08-20 14:49

Op de cover: hond Max kan niet wachten om verder te rennen.

De in Saas-Fee woonachtige Siebrig Scheeres rende zeven jaar geleden in een lang weekend rond de Fletschhorn. Dit jaar doet ze de ronde door Zwitserland en Italië nogmaals, deels lopend, deels rennend, en neemt ze haar hond Max mee. Je leest over hun avonturen vanaf pagina 38.

Coverfoto: Siebrich Scheeres

HOOGTELIJN 4-2020 |

5

Š Frank Kretschmann

JORG VERHOVEN // Be attentive. Anticipate what could happen. Instinctively make the best decisions. Belaying is a fine art where you can never get enough practice. // #belaybetter

REVERSOÂŽ

Lightweight, multipurpose belay/rappel device; can be used to belay a second in Reverso mode. www.petzl.com

Toen de wereld even stilstond, had ik het voorrecht met Pinksteren in Disentis te mogen zijn. Na maanden de bergen gemist te hebben, was het een verademing terug te zijn. Het was nog lockdown, maar de eerste versoepelingen waren doorgevoerd en dat was in Zwitserland goed te merken. Het leven in de bergen kwam langzaam weer op gang.

E

en korte wandeling bracht ons via de bron van de Rijn, de Tomasee naar de Maighelshütte. De hut was net weer open en wordt gerund door een jong stel, Nora en Mauro, nog vertwijfeld over hoe ze het zomerseizoen met een rondwarend coronavirus moesten aanpakken. Ze hadden het voorjaar zware klappen gehad, want doorgaans is het voorjaar druk met toerskiërs. Hoe houd je gasten twee meter van elkaar, wat te doen met het ontbijt, hoeveel gasten kunnen er in de hut, desinfecteren, wat te doen met de dekbedden en kussenslopen, wel of geen huttensloffen?

Weer thuis had ik een videogesprek met de secretaris van het Gegenrecht Fonds, Bruno Lühti. Als NKBV-lid draag je bij aan dit fonds, dat er onder meer voor zorgt dat hutten geld krijgen voor onderhoud.

Bruno is tevens vanuit de SAC, de Zwitserse Alpenclub, verantwoordelijk voor de hutten. Hij vertelde hoe zwaar de hutten het hebben en hoe blij ze zijn met onze extra bijdrage vanuit het Hutten Ondersteunings Fonds. Bezorgd vroeg hij of de jaarlijkse Gegenrechtbijdrage van 400.000 euro dit jaar intact blijft, nu veel van onze leden geen gebruik (kunnen)

Joachim

Steun aan de berghutten

Duurzaamheid De NKBV streeft naar een duurzame relatie met haar leden en alle partijen in het veld.

Duurzaamheid is ook een kernwaarde als het gaat om natuur, milieu en sociale waarden. We brengen dit zo goed mogelijk tot uitdrukking in een duurzame inkoop en bedrijfsvoering.

Hoogtelijn wordt verpakt in composteerbare biofolie en drukken we op FSC-papier: papier uit duurzaam beheerde bossen (een keurmerk met goedkeuring van het Wereld Natuur Fonds). Voor onze correspondentie gebruiken we 100% gerecycled papier. We schenken duurzame koffie van Brandmeester en hebben een CO2-neutrale postbezorging en dataopslag. We promoten het reizen per openbaar vervoer naar bergsportbestemmingen. Als je toch met de auto of het vliegtuig reist, kun je overwegen om je CO2-uitstoot te compenseren.

Dit kan eenvoudig via greenseat.nl.

maken van de huttenkorting. Ik heb hem gerust kunnen stellen en hij is dankbaar voor de voortzetting van onze bijdrage.

Beter de bergen in met de NKBV

Voor de NKBV is bijdragen aan het onderhoud van hutten en paden erg belangrijk.

We hebben zelf geen bergen (en onze Vaalserberg moeten we zelfs nog delen met de Duitsers en de Belgen) en zijn daarvoor volledig afhankelijk van onze vrienden in de Alpen. Gegenrecht is voor ons dus meer dan solidariteit.

NKBV-leden profiteren van voordelen en kortingen en ontvangen vijf keer per jaar Hoogtelijn. Met je lidmaatschap draag je bij aan het onderhoud van hutten en paden in de Alpen en het behoud van klimgebieden.

Tip je vrienden om ook NKBV-lid te worden.

Ze kunnen zich aanmelden op nkbv.nl en zien daar welke voordelen het lidmaatschap hen nog meer biedt.

Het leven komt ook in de bergen langzaam weer op gang, het jonge stel uit de Maighelshütte gaat dit ook overleven.

De Alpenlanden zijn blij met onze steun in het Gegenrecht Fonds en met de extra bijdrage, maar nog meer baat hebben de hutten bij onze komst. “Dan laten we de Nederlanders zien waar hun Rijn begint; hier, heel klein bij de Tomasee!”, aldus de eigenaren van de Maigelshütte.

Joachim Driessen,

Opzeggen lidmaatschap

Het NKBV-lidmaatschap loopt per kalenderjaar. Wil je je lidmaatschap voor volgend jaar beëindigen? Doe dat dan vóór 1 november op MijnNKBV.nl. Je ontvangt dan per e-mail een bevestiging van je opzegging.

Na 1 november wordt je lidmaatschap automatisch verlengd voor het volgende kalenderjaar. Kijk voor meer informatie over het lidmaatschap op nkbv.nl.

Partners van de NKBV

voorzitter NKBV mail: voorzitter@nkbv.nl twitter: @jdriessen06

HOOGTELIJN 4-2020 |

7

Wouter Huitzing rende de Via Alpin in een recordbrekende tijd: over de 390 kilometer van Vaduz naar Montreux, met 25000 hoogtemeters en 14 bergpassen, deed hij 103 uur, inclusief rust, geheel zelfvoorzienend.

Voor zover bekend is dat nog niet eerder gepresteerd.

De NS bestudeert samen met de Zwitserse Spoorwegen (SBB) de haalbaarheid van een nachttrein van Amsterdam naar Zürich. De SBB heeft voor de periode december 2021 tot en met december 2024 al een optie genomen op de huur van lig- en slaaprijtuigen.

In 2019 nam het aantal internationale nachttreinreizigers bij de SBB al met 25% toe. In december dit jaar start de nachttreinverbinding Amsterdam-Innsbruck-Wenen.

Het Watzmannhaus, een berghut op 1930 meter hoogte in de Berchtesgadener Alpen, is aan renovatie toe. De eigenaar, de Duitse Alpenvereniging, had de plannen daarvoor klaar, maar natuurbeschermers steken daar een stokje voor. De rechter steunt hen in de gedachte dat vogels zich dood zouden kunnen vliegen op een nieuwe glaswand in het gebouw.

De DAV beraadt zich over wat nu te doen.

Er is een online versie beschikbaar van de Himalayan Database. Daardoor wordt de database veel toegankelijker voor smartphoneen tabletgebruikers.

Begin augustus brak in Nepal een van de gletsjermeren door bij Dudh Kund, op bijna 5000 meter hoogte. Oorzaak waren waarschijnlijk de warmte en de zware moesson.

Er vielen geen menselijke slachtoffers, maar door het ongeluk spoelde een kilometer lager een hoofdbrug weg bij Saharsbeni. Die brug werd in 2016 aangelegd met donatiegelden van de NKBV.

Geslaagde Everesting Addie van der Vleuten Everesting is de hoogte van Mount Everest klimmen in één keer, zonder tussendoor te slapen. Het kan op de fiets, hardlopend of op een hometrainer. De afgelopen maanden werd het fenomeen door corona enorm populair. In Nederland slaagde Addie van der Vleuten in zijn poging om een hele Everest te trailen op het hoogste punt van Brabant, de Gulberg bij Mierlo.

Deze voormalige vuilstort haalt 60 meter boven NAP, maar je kunt er 40 hoogtemeters maken in één keer. Daarom moest Addie voor zijn poging 207 keer op en neer, tegen een maximale stijging van ruim 27%.

Hij startte op 26 juni ’s ochtends om 5 uur samen met Eibert de Koning, maar die moest vlak voor het eind afhaken. De geplande finishtijd om 10 uur ’s avonds haalde Addie niet; het werd drie uur ’s nachts.

Piolets d’Or 2020

8 | HOOGTELIJN 4-2020

Addie van der Vleuten.

De Piolets d’Or 2020 worden uitgereikt op het Ladek Mountain Festival (Polen) dat van 11 tot 22 september wordt gehouden.

De overige Piolets d’Or gaan naar de Amerikanen Alan Rousseau en Tino Villanueva voor hun beklimming van Tengi Ragi Tau (Nepal); de Amerikanen Mark Richey, Steve Swenson, Chris Wright en Graham Zimmerman voor hun eerstbeklimming van Link Sar (Pakistan), naar de Japanners Kazuya Hiraide en Kenro Nakajima voor hun beklimming van Rakaposhi (Pakistan) en de Tsjechen Marek Holecek en Zdenek Hak voor hun beklimming Catherine Destivelle. van de Chamlang (Nepal).

De Franse klimster/alpiniste Catherine Destivelle (59) ontvangt de Piolet d’Or Carrière Award 2020 voor haar gehele klimcarrière. Ze is de eerste vrouw die deze prestigieuze oeuvreprijs ontvangt.

Foto René Robert

Sabrina Verjee (30) heeft als eerste vrouw trailend non-stop de Wainwright Round gelopen: alle 214 toppen in het Engelse Lake District. Ze had er 6 dagen en bijna 18 uur voor nodig, inclusief af en toe een hazenslaapje.

In het Zwitserse Wallis is op de spectaculaire wandelroute Bisse du Ro een hangbrug voor wandelaars geopend van 120 meter lang en 70 meter hoog.

Daarmee is hij de 173ste die in de categorie ‘run’ van de Everesting Hall of Fame staat.

Van Everesting is sprake sinds 1994, toen George Mallory, de kleinzoon van Everestklimmer George Mallory, acht rondjes fietste op Mount Donna Buang in Australië en zo 8848 hoogtemeters bij elkaar reed.

De trailrundiscipline is relatief nieuw. De eerste succesvolle Everesttrailrun dateert van januari 2015.

Foto Erik van Kempen – Oh Shoot!

Onder redactie van Rien Jans

op de hoogte

Heb je nieuws voor Op de Hoogte, mail het naar hoogtelijn@nkbv.nl.

Meer bergnieuws vind je op nkbv.nl, of volg ons op Facebook en Twitter.

Refuge des Sarradets met lawineschade.

CopenHill.

Foto Jakob Ebskamp

Met een hoogte van 80 meter claimt bouwer Walltopia de hoogste kunstmatige klimwand ter wereld te hebben gebouwd. De wand opende deze zomer en is geïntegreerd in CopenHill, een moderne energiecentrale in Kopenhagen.

De klimwand is opgebouwd uit vier secties van elk 20 meter waartussen je – enigszins comfortabel – standplaatsen kunt bouwen.

De onderste sectie is de eenvoudigste, maar elke sectie heeft verschillende klimniveaus. De wand heeft een oppervlak van 1200 vierkante meter en is opgebouwd uit onder meer glasfiber. De ramen waarop je klimt zijn van plexiglas.

CopenHill heeft ook een skihelling en een wandelpad naar de top, goed voor 85 hoogtemeters.

De verbouwde Refuge des Sarradets in de Pyreneeën, beter bekend als Refuge de la Brèche de Roland, is in augustus niet geopend. De verbouwingswerkzaamheden startten na het seizoen van 2016 en waren nodig om onder meer de capaciteit van de hut te vergroten van 57 naar 75 slaapplaatsen. In februari 2019 werd de nieuwe aanbouw getroffen door een sneeuwlawine. Daardoor werd de heropening uitgesteld naar augustus 2020, maar door corona ontstond opnieuw vertraging. Het plan is nu te heropenen in de zomer van 2021.

Illustratie Toon Hezemans

Het is september 1999 en ik ben met vrienden Kieran en Michel in Ailefroide om te klimmen. Even buiten de camping gaan we voor een route van vijf touwlengtes. Kieran is als eerste boven, op een plateautje bij een dennenboom met een ketting rond de stam. Wanneer ik aankom, twijfel ik of ik een zelfzekering zal maken. Ik doe het toch.

En dan horen we gemekker. Achter ons staat een enorme ram met grote krulhoorns die aan de arm van Kieran begint te knagen. We duwen hem weg, maar de bok wordt agressief en al gauw zijn we in gevecht met het woest bokkende dier aan de rand van de afgrond, terwijl Kieran onze Vlaamse vriend Michel nazekert. We slagen er samen in om het dier op zijn rug te keren en met schlinges zijn poten bij elkaar te binden.

Terwijl de bok gekwelde kreten uitstoot, komt onze Vlaamse vriend boven en spreekt hij de onsterfelijke woorden: “Awel Kieran, ge kunt wel zien dat ge een boerenzoon zijt.” Het dubbeltouw stonk nog lange tijd naar geit. [Bas Vooijs]

Refuge de la Brèche de Roland weer niet open

en Passant

Worsteling

Foto Sophie Loncan

Hoogste kunstmatige klimwand CopenHill

Heb je ook een leuk bergverhaal meegemaakt? Mail je anekdote van 120 woorden naar hoogtelijn@nkbv.nl o.v.v. En Passant.

HOOGTELIJN 4-2020 |

9

LEZERSREACTIES Everest van alle kanten

Granieten topkruis voor Seekarlspitze Foto Achensee Tourismus – Michael Meisl

op de hoogte

Heb je opmerkelijk expeditienieuws? Stuur een mail naar hoogtelijn@nkbv.nl en ceat@nkbv.nl.

‘Interessant’ noemt Otto Plantema het interview met Bart Jordans in Hoogtelijn 3, mede omdat daarin het fotoboek Everest three faces wordt aangekondigd.

Plantema schreef zelf in de novembereditie van Hoogtelijn in 2004 een artikel met fotocollage met de titel Mount Everest vanuit alle windrichtingen’.

Op 25 september 2020 houdt Plantema voor de NKBV daarover een lezing, in Klimmen.

Hoogtekaart van Nederland

“Super mooie kaart!” schrijft Tiddo Bakker over de hoogtekaart in Hoogelijn 3, pagina 15. “En leuk artikel!”

Volgens Bakker is de kaart met het reliëf in het ‘platte’ Nederland voor menigeen “best een eyeopener.”

Op de Seekarlspitze (2261 meter) in de buurt van Innsbruck is een granieten topkruis verrezen van 3,3 meter hoog. Het weegt 2,7 ton en is geplaatst ter ere van het 60-jarig bestaan van de bergreddingsdienst in Maurach. Het bijbehorende topboek is digitaal en dat bereik je met een wachtwoord dat in het kruis staat gebeiteld.

Passage Couloir du Goûter goed timen

Minstens even enthousiast is Tiddo over de interactieve hoogtekaart ahn.arcgisonline.nl/ahnviewer: “Super gedetailleerd!” In de bijlage stuurt hij een aantal screenshots van de viewer mee. “Eén klik en je weet de exacte hoogte van waarop je klikt. Zoom je nog verder in, dan worden zelfs de uitgesleten koeiensporen zichtbaar op de hei bij Doesburg!”

Steenslag maakt de Grand Couloir du Goûter op de Mont Blanc een uiterst gevaarlijke passage voor alpinisten. In een recente studie werd soms elke 24 minuten steenslag geregistreerd. Het beste (minst slechte) moment om het couloir te passeren, blijkt tussen 9 en 10 uur ’s ochtends te zijn. Het slechtste moment is tussen 18:00-20:00 uur.

Kijk op youtube.com/watch?v=EetE588qJNQ.

Werk op hoogte

Naar aanleiding van het artikel over hoogtewerkers in de vorige Hoogtelijn kon Kelly Ostrowski het niet laten een foto van haar vriend Sander van der Leeuw te sturen, die veel plezier beleeft aan zijn werk: ook hij is hoogtewerker.

Fotowedstrijden Oostenrijk en Spanje In Spanje bestaat al 20 jaar een fotowedstrijd voor berg- en natuurfoto’s: de Memorial Maria Luisa International Mountain and Nature Photo Contest. De wedstrijd van dit jaar is op 1 september geopend en iedereen kan meedoen. Er zijn categorieën als berglandschappen, alpinisme en wintersport, sportklimmen en ‘avontuur en extreme sporten’.

Zie memorialmarialuisa.com voor meer informatie. Bij de Oostenrijkse Alpenvereniging ÖAV loopt tot 1 november nog een wedstrijd, waarbij je je favoriete foto van een Oostenrijkse berghut kunt inzenden. Ook hier kan iedereen aan meedoen. Kijk op alpenverein.at/huettensommer.

10 | HOOGTELIJN 4-2020

Niet de Waal

Gerard Scheers heeft een kleine correctie bij het artikel ‘Acht bergen op een dag’ uit de vorige editie van Hoogtelijn, pagina 22. “Op de foto met het uitzicht op Persingen zie je Het Meer. De Waal ligt verder naar het noorden en is niet zichtbaar.”

op de hoogte

In memoriam Lucas Wildervanck (1954-2020)

Een doorzetter, zijn leven lang ‘Boven elke bergtop heerst rust’ – een vertaling van Goethes Über allen Gipfeln ist Ruh – stond boven de overlijdensadvertentie van ons erelid Lucas Wildervanck, die op 27 april j.l. is overleden. Een passend motto, gezien de grote betekenis van de bergen in zijn leven. Zijn bergvriend Johan Carel Bierens de Haan kijkt terug op de betekenis die Lucas had voor het Nederlandse alpinisme en bij de totstandkoming van de NKBV in 1998.

Lucas Wildervanck in Freyr in 1992.

Tekst Johan Carel Bierens de Haan Beeld Rob Leopold

L

ucas en ik deelden een vriendschap die zestig jaar duurde. We waren min of meer voorbestemd voor vriendschap: onze vaders waren goede vrienden en wij werden op dezelfde dag geboren. Vanaf onze schooltijd leerden we de lokroep van de bergen kennen en werden we een echt duo, nu aan het touw. Na de Kaunergratcursus namen we in 1972 deel aan de KNAV-Bergellcursus, gingen naar de studentenchalets van de NSAC, beklommen in de winter van 1976 ijsgullies in Schotland en werden in de zomer van dat jaar geselecteerd voor de KNAV-Invitatiecursus in Chamonix. Onder aanvoering van Patrick Cordier herhaalden wij als touwgenoten onder meer zijn nieuwe Voie Cordier op de Aiguille du Fou. Ik zal het moment dat Lucas de sleutelpassage voorklom en over het effen graniet ver boven mij uit het zicht verdween, nooit vergeten. Onze Maasrotsenweekends waren niet te tellen: we klommen er onnoemelijk veel mooie routes en maakten er in studentenalpenclubverband minstens evenveel plezier.

1980 toen we door de KNAV werden uitgezonden naar het jaarlijks Rassemblement International van de École Nationale de Ski et d’Alpinisme, de ENSA, in Chamonix. Het had in de Alpen kort voor die zomer nog hard gesneeuwd, dus zochten wij ter voorbereiding ons heil in de Vercors.

Heerlijk zonnige en onbezorgde dagen, waarbij we elkaar in die verticale touwlengten woordeloos aanvoelden. In Chamonix beklommen we de Petites Jorasses Westwand en als spannend toetje het Gabaroucouloir op de Mont Blanc du Tacul, waar het ijs vanwege hoge temperaturen onvoldoende aan de rotsen bleef vastgevroren.

We kwamen heelhuids boven, maar van het schrikbeeld van loslatend ijs konden we nog jarenlang zwetend wakker worden. Niet zonder reden lag Lucas’ pickel bij zijn begrafenis op 4 mei j.l. op de kist.

Lucas’ alpiene leven hield niet op in de Alpen: in 1977 was hij de jongste deelnemer aan de Nederlandse Annapurna-expeditie, waaraan hij ook een organisatorische bijdrage leverde.

Eerstbeklimmingen

Lucas was ook in bestuurlijke zin actief voor het Nederlandse alpinisme. Hij was vanaf 1994 de laatste voorzitter van de zelfstandige KNAV, voor de fusie met de NBV in 1998. Vervolgens waren NBV-voorzitter Ton van den Hout en Lucas in dat jaar nog duovoorzitters van de nieuwgevormde NKBV. Terwijl onder de hem voorgaande voorzitters het fusieproces al was ingezet, heeft Lucas vanuit de KNAV echt de brug geslagen naar de NBV, waarmee hij een belangrijke bijdrage leverde aan de totstandkoming van de NKBV. Hij kan met recht als een van de founding fathers van de huidige vereniging worden beschouwd.

Tot Lucas’ grootste alpiene prestaties behoren de Nederlandse eerstbeklimmingen van de Matterhorn Noordwand boven Zermatt met Ronald Naar in 1977 en de noordwand van de Droites (Chamonix) met Han Timmers in 1982.

Op de Matterhorn, een voor Nederlandse begrippen historische beklimming, had Lucas een belangrijk aandeel: hij klom alle zware rotslengten voor.

Een bekroning van onze bergvriendschap volgde aan het eind van onze studententijd in

Founding father van de NKBV

Net zoals in de noordwanden van de Matterhorn en de Droites en in het Gabaroucouloir, wist hij bij de fusievoorbereidingen het hoofd koel te houden, overtuigd van zijn kunnen om de sleutelpassages succesvol te beklimmen en de top te bereiken. Want volhouden en doorzetten kon hij, zijn leven lang, van zijn HBS-diploma in Gorinchem en studie in Delft, via de Alpen, tot in zijn tuin in Amersfoort: doorgaan, zelfvertrouwen houden, niet opgeven, zijn doel bereiken. Zo heeft hij ook jarenlang zijn ziekte vastberaden het hoofd geboden.

Bergland Toen Lucas in het najaar van 1977 naar de Annapurna was, kon hij niet aanwezig zijn bij de begrafenis van onze klimvriend Michiel Baron, die was omgekomen bij de afdaling na de Triolet Noordwand boven Chamonix. Ik citeerde toen als afsluiting van mijn in memoriam in de Berggids het prachtige gedicht Bergland van Hendrik Marsman uit 1936. Ik herhaal het tweede deel, beter kan ik mijn bergherinneringen aan Lucas niet onder woorden brengen. ‘hoe lang zal de heugenis aan het dal nog kunnen duren?’ vraagt het zich af; want reeds nu zijn de uren doorgebracht op de hoogten tot tijden geworden die niet meer kunnen verstrijken, en ondenkbaar de reis die het lichaam eenmaal terugvoert naar het ondenkbare laagland, terwijl de ziel blijft vertoeven in die poolzee van licht en ijs.

HOOGTELIJN 4-2020 |

11

Onder redactie van Regien Winnubst

Begin augustus is het Nederlands Team voor het eerst weer op pad gegaan naar een internationale wedstrijd, de boulderwedstrijd Tout à Blocs in l’Argentière la Bessée, Frankrijk. De wedstrijd staat bekend om de koude ochtenden en hete middagen, iets waar de klimmers tactisch mee om moesten gaan.

Voor Noor Witte was het even wennen tijdens haar eerste internationale wedstrijd, maar met een 13e plaats behaalde ze een mooi resultaat. En alle ervaring die ze nu heeft opgedaan, neemt ze mee naar volgende Europese Jeugd Cups.

Don van Laere klom in de brandende zon veel harde boulders nadat hij er in het eerste deel niet lekker in zat. Dit resulteerde uiteindelijk in een mooie 8ste plaats in een sterk deelnemersveld.

Amber Schiffeleers ten slotte, klom tijdens haar eerste internationale finale rustig en beheerst. Ze wist daarmee heel knap het podium te halen met een 2e plek. Een super prestatie!

Mega Megos

Drie jaar nadat Adam Ondra ’s werelds eerste 9c-route klom, is het de Duitse alleskunner Alex Megos gelukt om een tweede route met deze duizelingwekkende moeilijkheidsgraad te klimmen. Alex klom na 60 dagen (verdeeld over vier jaar) in de route te hebben gewerkt, Bibliographie in Céüse.

Hij klom eerder al als derde klimmer ter wereld Perfecto Mundo in Margalef: 9b+.

De inspanning die hij moest leveren om Bibliographie te klimmen, was zoveel groter dan het klimmen van Perfecto Mundo, dat hij voor deze route 9c gerechtvaardigd vond. Bibliographie was lange tijd een futuristisch project dat pal naast de beroemde route Biographie (9a+) lag.

Bekijk Alex’ prestatie op instagram.com/ p/CDjw8CqK3KJ.

Partners van het Nederlands Team Sportklimmen

12 | HOOGTELIJN 4-2020

Geen leadcompetitie, wel Open NK’s Helaas gaat de leadcompetitie dit jaar niet door.

We hadden goede hoop dat we vanaf september weer van start konden gaan, maar het is een te groot risico voor de organiserende hallen.

Zij zijn bang dat er tijdens een wedstrijd een besmetting plaatsvindt, waarna de hal moet sluiten. Daarom hebben de NKBV-commissie Wedstrijdsport en de organiserende hallen gezamenlijk besloten om dit risico niet te nemen en dus geen competitiewedstrijden in 2020 te organiseren.

Om toch nog wedstrijden te kunnen faciliteren, is er besloten om het NK Lead, het NJK Lead en het NK Speed als Open NK aan te bieden. In de komende periode kijkt de commissie Wedstrijdsport samen met de hallen naar de mogelijkheden. Zodra er meer bekend is, lees je hierover op nkbv.nl en de NKBV social media.

Verder vindt het uitgestelde NK Boulder plaats op 14 november in Revolt Bouldering Gym, het

Buitenklimkriebels Een aantal Nederlandse klimmers heeft niet stilgezeten in coronatijd. Er zijn knappe prestaties verricht nadat er weer buiten kon worden geklommen.

Gerke Hoekstra wist Gluhfinger, 8a+ in Ettringen te klimmen en gebruikte daarbij niet de boorhaken, maar plaatste zijn eigen zekeringen.

Aniek Lith klom Butter Arms, 7c+ in Lofoten, ook op eigen zekeringen. Aniek is de eerste Nederlandse vrouw die dit niveau op eigen zekeringen heeft weten te klimmen.

Nigel Armino klom 6-shooter & a horse named trigger, een 8b+/c in de Trou Magritte in België.

Daarmee was de koek nog niet op, want op vakantie in de Frankenjura volgden nog de beide 8c’s Roof Warrior en Father and Son. In de Frankenjura was het de afgelopen zomer kennelijk goed toeven, want er sneuvelden enkele persoonlijke records. Met Father and Son klom Mischa Radt zijn eerste 8c. Lynn van der Meer klom haar eerste 8b+, Zentrifuge. En Sabina van Essen, Juan Armino en Paul Brand klommen hun eerste 8b’s.

Paul Brand tijdens het NK Boulder in 2019.

Open NK Paraklimmen is op 21 november in Ivy Sittard, de EU Cup Ice Climbing is op 12 december in het Utrechtse Sportcentrum Olympos en het Rab Nederlands Studentenkampioenschap dat de NSAC organiseert, wordt gehouden op 3 oktober in Neoliet Utrecht.

Don van Laere klom in Fontainebleau zijn tweede 8B, Quoi de Neuf (acte 2), waar hij slechts een dag uitwerken voor nodig had.

Max Deelen voegde Mechanique Elementaire, 8B+ aan zijn indrukwekkende ticklist van dit jaar toe, en Michiel Nieuwenhuizen deed wat hij altijd doet: veel moeilijke boulderroutes klimmen, waaronder enkele 8B’s en een 8B+.

Partners nationale wedstrijden

Paul Brand in La Traviata, 8b, in de Frankenjura.

Foto Marijke Hogenbirk

Tout à Blocs

Foto Sytse van Slooten

op de hoogte

SPORTKLIMNIEUWS

VRAAG & ANTWOORD op de hoogte

Jubileum binnen en buiten de cine-berghut

Expeditie van tien jaar Uit de vertoning van een eigen filmpje aan vrienden over de Limburg Mountain Challenge, ontstond tien jaar geleden het Dutch Mountain Film Festival (DMFF). De feestelijke jubileumeditie in november van dit jaar is nog steeds bedoeld zoals het ooit begon: als een soort vertelavond over een gedeelde passie. Festivaldirecteuren Thijs Horbach en Toon Hezemans leggen uit waarom het Grote Doek het zo goed doet in het internet- en coronatijdperk.

Tekst Rien Jans Beeld Pascal Moors/noseforphotography.nl en DMFF

Hoe gaan jullie 10 jaar DMFF vieren?

Toon: “Min of meer op dezelfde manier als altijd: binnen, in de zaal, maar met minder publiek vanwege corona. Een kaartje wordt dus wat exclusiever. Als het nodig is, kunnen we opschalen met een extra zaal, maar we gaan in ieder geval niet geheel online. De afgelopen tijd hebben bergfilmfestivals nieuwe vormen gevonden vanwege corona. Sommige zijn geheel online gegaan, anderen zijn letterlijk uitgeweken naar het marktplein. Wij willen per se de ontmoeting van mensen behouden en dat kun je prima regelen in de zaal. Alleen het drankje na afloop verplaatsen we naar buiten, omdat dat coronatechnisch problemen oplevert. Maar bergsportliefhebbers kunnen dat prima aan, buiten.”

mensen zich steeds beter bewust zijn van hun impact op de bergen. Woeste inzendingen met helikopterdroppings krijgen we niet meer, dus de inhoud staat nu dichter bij onszelf en hoe wij de bergen beleven. Doordat de technische mogelijkheden steeds beter worden, stijgt de kwaliteit van de films. Het ambacht van het filmisch verhalen vertellen verbetert.”

Welke ontwikkelingen zagen jullie in tien jaar?

Thijs: “We hebben veel aan onze vorm gesleuteld en die is nu goed. Daarom houden we daar ook dit jaar aan vast. Inhoudelijk zien we dat

Wat voegt internationale samenwerking toe?

Thijs: “In de International Alliance for Mountain Films wisselen we kennis en enthousiasme uit en inspireren we elkaar. We zijn ons ook

Wat bracht corona?

Toon: “Dat onze mobiliteit afneemt en in ieder geval dat we minder gaan vliegen. We hebben ontdekt dat we dichtbij ook mooie bergen hebben en daarom hoeven en willen we minder de hele planeet over. Daardoor vergroot het virus de behoefte aan festivals als het onze, waar mensen hun verhalen vertellen.”

Het Royal Theater in Heerlen, het thuistheater van het DMFF.

Festivaldirecteuren Thijs Horbach (links) en Toon Hezemans.

bewuster geworden van onze identiteit ten opzichte van andere bergfilmfestivals. Wij zijn minder van de historische prestaties en meer van de artistieke bergfilms. Uitwisselen van films is ook heel belangrijk. Doordat de thematiek van de druk van het toerisme in ‘onze’ film over het bergdorpje Vijlen op het festival in Kathmandu erg werd herkend, kijken wij sindsdien met heel andere ogen naar die film.”

Wat voorzien jullie voor de komende vijf jaar?

Toon: “Die vraag is op dit moment héél interessant. Online zie je een enorme versnelling.

Netflix was de laatste jaren deels een probleem voor bergfilmfestivals, maar je ziet ook hun grote tekortkoming: mensen missen het contact als ze niet bij elkaar komen. Corona versterkt dat gevoel. Het grote doek zorgt voor een duurzame band die wij de afgelopen tien jaar hebben gesmeed met het publiek. Dat is onze kracht en dat bouwen we verder uit met nevenactiviteiten. Kom in november maar kijken!”

Het Dutch Mountain Film Festival is van 3 tot en met 8 november 2020 in Aken en Heerlen.

HOOGTELIJN 4-2020 |

13

DEPOT Thuiswandjes

Knutselen in coronatijd Deep Water Solo in Geleen

Pats boem. Van de ene op de andere dag waren half maart alle klim- en boulderhallen gesloten.

Het duurde even voor het besluit indaalde, maar toen volgde een run op wc-papier. En op hangbordjes en bouwmaterialen voor kleine boulderwandjes in en om het huis.

Een paar vierkante meter vlakke plaat? Niks ervan!

Esmee (@klimgeitje) en Tom (@klimbokje) Bonsen uit Geleen pakken het groots aan. Ze bouwen een complete 3D DWS-wand in de achtertuin. Laat het zwembadfeest maar beginnen!

Tekst Ico Kloppenburg

14 | HOOGTELIJN 4-2020

Covid cove

Foto Luuk van Dun

Op bit.ly/3iMpj6i of via de QR-code vind je de korte documentaire Zero altitude, waarin je een mooi beeld van alle inspanningen krijgt. En nee: het was geen wedstrijdje wie de mooiste had. Maar via sociale media werd er natuurlijk wel in de gaten gehouden wie er allemaal wat bouwde. In dit Depot een paar reacties die we ontvingen na onze oproep in de rubriek Gespot van de vorige editie. “Kijk, zo erg was het toen�, zullen we later vertellen.

Hoogte is er genoeg, op de zolder van Luuk van Dun en Yeukman Liu. Met als basis zo te zien drie platen underlayment knutselden ze een knap muurtje in elkaar. En na de training kunnen ze zo in bed springen!

Groot, groter, grootst. Dat leek het motto bij Nigel Armino thuis.

Maar ja, daar zat behalve Nigel ook Lynn van der Meer in een lockdown, dus er moest wel serieus geklommen worden. In de woorden van de ouders: “Het begon met het maken van een aantal greepjes voor als de klimhal weer open zou gaan.

Ondertussen bleven Juan, Nigel en Lynn doortrainen in ons washok... Aan de beastmaker, optrekken met extra gewichten en de buikspieren trainen. We

hadden al een poosje de wens om weer een eigen wandje te timmeren. Omdat het hele gezin klimt en Lynn inmiddels al een poos bij ons logeerde, werden de ideeën door Nigel en Paco uitgetekend. En eenmaal klaar met de wand, kwam Mathieu (Ceron, red.) voor Lynn bij ons langs om haar te begeleiden met haar trainingen. En om de wand nog bij te vullen met grepen die we van de NKBV mogen lenen! Het klimmen kan weer beginnen!”

Foto Juan Armino

Topwand voor topklimmers

Trainen tussen herinneringen

Foto Irene Gremmen

Foto Borjan Bonsen

Wat deden we tijdens de lockdown nog meer? Juist, opruimen! Zo ook Frank Bergervoet en Irene Gremmen: “De klimhal was dicht, daarom de zolder opgeruimd, een boulderwandje gebouwd en veel getraind, omringd door onze hooggebergtefoto’s.” Boulderen met uitzicht dus.

Foto Maaike van der Werf

Simpel en strak, maar wel mooi afgewerkt. Dat moet Peter van den Hoogenband voor ogen hebben gehad toen hij aan de slag ging.

“Al met al een geslaagd project”, mailt Maaike van der Werf. “Ook onze vrienden hebben er al gebruik van gemaakt.” Wel op 1,5 meter afstand van elkaar, hopen we. En, Peter, we zijn ook wel heel benieuwd waar die twee boorhaken voor dienen. Touwoefeningen in de tuin?

Foto Zoran Zubcevic

Boulderen naast de buren

Voor het hele gezin

Zoran Zubcevic uit Utrecht heeft een heel gezin om aan te denken: ”Het hele gezin doet hier aan klimmen, survivalrun en tegenwoordig hebben we ook een bokszak om je op uit te leven.” De tuin is niet groot, dus wat doe je als je veel variatie wilt, maar niet veel loopruimte wilt verliezen? Het klimwerk werd “met voor de bouw afgekeurd steigermateriaal gemaakt, dus heel eenvoudig zelf te doen of te veranderen.”

HOOGTELIJN 4-2020 |

15

Thema: we mogen weer!

uitzicht

Hoera! De grenzen zijn open, we mogen weer de bergen in! Wel kunnen landen zo weer een code oranje krijgen, of zijn Nederlanders er niet gewenst; dat is voorlopig nog even lastig te voorspellen. Maar tijdens het maken van deze editie van Hoogtelijn konden we de meeste berggebieden wel weer in en wat ons betreft is het nooit te vroeg om ideeĂŤn op te doen voor je bergvakantie volgend jaar. Dus nemen we je graag mee naar al die fijne plekken met uitzicht, frisse lucht en veel, heel veel meters afstand.

Tekst Femke Welvaart Beeld Rogier van Rijn

18 24 28 32 36 38 44 48

Huttentocht in de voetsporen van Jeanne Immink Weekend in de noordwand van de DĂ´mes de Miage Driedaagse huttentocht met twee jongens van 5 en 8 jaar Klimmen in de Marokkaanse Anti-Atlas Markt & Materiaal: zonnebrillen Met de hond in zeven dagen rond de Fletschhorn Schoenonderhoud Fotograferen in de Inntaler Alpen

16 | HOOGTELIJN 4-2020

THEMA

WE MOGEN WEER WEER! DE BERGEN IN

HOOGTELIJN 4-2020 |

17

Huttentocht in de voetsporen van een Nederlandse pionier

Prima donna van de Dolomieten Aan het eind van de negentiende eeuw maakte een Nederlandse vrouw furore in de Italiaanse Dolomieten en de Alpen. Tussen de manlijke pioniers was Jeanne Immink een opzienbarende verschijning. Vrouwen klommen nu eenmaal niet. Maar deze Olandesina trok zich nergens wat van aan en er was uiteindelijk bewondering en ontzag. De Italianen noemden zelfs twee bergen naar haar. Tijdens een huttentocht in de Pala Dolomieten zochten we deze kale rotspunten op.

Tekst Peter Daalder Beeld Aart Markies

Jeanne Immink

18 | HOOGTELIJN 4-2020

I

n San Martino di Castrozza is het gezellig druk. Het is mooi weer, de plaats is de laatste jaren regelmatig etappeplaats in de Giro d’Italia. Er zijn veel amateurwielrenners die de etappes van de grote mannen nog eens rijden. En het dorp ligt op een van de populaire motor- en autoroutes door de Dolomieten. Hoog boven het dorp staan de kale, scherpe pieken van de Pala Dolomieten te roosteren in de felle zon. Al deze bergen heeft Jeanne Immink beklommen. Elke keer weer vanuit het dal van San Martino.

Lichte rotsen Voordat het te gezellig wordt op het terras, stappen we in de voetsporen van deze stoere, sterke vrouw. Op naar de eerste hut, de Rifugio Rosetta, een populaire plek waar dagjesmensen en wandelaars elkaar treffen. Het is er vooral druk door de kabelbaan die honderd meter hoger eindigt. Wij laten de lift voor wat die is en klimmen vanuit het dal naar de hut. We hebben tijd genoeg, ook voor de huisberg van de hut, de Rosetta van 2743 meter.

THEMA

WE MOGEN WEER!

Vanaf de top zie je het dorp met speelgoedhuisjes in het dal en is er van het verkeer en de drukte niets te horen. Aan de andere kant ligt in een desolaat maar fascinerend landschap van lichte rotsen de Rifugio Rosetta waar Roberta Secco en haar man Lott Mariano al twintig jaar in het zomer- en winterseizoen werken.

Geen bereik Zelfgestookte drankjes, gemaakt van onder andere peer, pistache, komijn en gentiaan, staan prominent uitgestald naast het bord “Sorry, no Wi-Fi.” Achter in een hoek liggen talloze telefoons en batterijen aan de oplader van de hut. Er is geen bereik. Dus na het eten en een avond met gezellige mensen weten we alles over mountainbiken van de twee Duitsers die dit deel van de Dolomieten op de fiets verkennen. En we ontmoeten de twee Nederlanders die we eerder die dag voorbijliepen terwijl ze gebogen stonden over een gele bloem die de strijd om het bestaan in de steenwoestijn glansrijk had gewonnen.

Avontuurlijke vrouw

De Cima Immink (de hoogste) en de kleine rotstoren Campanile Giovanna in een imposante wand van het Val Pradidali.

Hüttenwirtin Roberta kent de naam Jeanne Immink van haar beklimmingen, maar hoe de Nederlandse uitgerekend in San Martina di Castrozza terecht kwam, hoort ze graag. Ik citeer uit het boek van Harry Muré dat ik voor vertrek naar Italië weer een keer heb gelezen.

Jeannette Frederike Hermine Diest werd in oktober 1853 geboren in Amsterdam in een Duits-joodse familie uit de gegoede burgerij.

Zakenmensen, handelaars. Wat volgde was een bijzonder leven, avontuurlijk, onconventioneel, spraakmakend. Haar vader overleed jong en kort daarna ontmoette Jeanne een avontuurlijke man die grootse plannen had in het buitenland. Net 21 trouwde ze deze handelsreiziger Karel Immink en reisde met hem naar Zuid-Afrika. Dat werd geen succes, Jeanne moest zich te zeer schikken naar haar man, kon zichzelf niet ontwikkelen en begon zich te vervelen. Na vijf jaar werd een zoon geboren en ruim een half jaar later volgde de scheiding.

Het bleek dat Jeanne al een tijdje een geheime relatie onderhield met de Britse kapitein Henry Douglas-Willan met wie ze naar Uttar Pradesh vertrok toen hij werd overgeplaatst. Jeanne liet haar zoon achter bij haar huisarts; ze heeft hem nooit meer gezien.

Naar de Alpen en Dolomieten In India woonden de twee in de garnizoensstad Meerut, waar Jeanne in contact kwam met Britse bergbeklimmers. Dat fascineerde haar. Henry was inmiddels majoor en Jeanne raakte van hem in verwachting. Het Britse leger was onverbiddelijk, geen kinderen bij de manschappen. Jeanne moest weg, vertrok naar Zwitserland en beviel daar van haar tweede zoon.

In de Dolomieten lopen, is je weg zoeken in het gruis.

Henry bleef trouw aan het Britse leger maar zorgde zijn hele leven financieel goed voor Jeanne en zijn zoon Louis Joseph Immink. Met hem trok Jeanne door de Alpen. Ze raakte verslingerd

HOOGTELIJN 4-2020 |

19

Jeanne leidde een avontuurlijk leven, onconventioneel en spraakmakend aan de bergen en bleek een klimmer met talent. Ze regelde opvang in hotels en pensions voor haar zoon en beklom de ene na de andere berg.

Jeanne raakte in de ban van de Dolomieten en ontmoette in 1888 in San Martino di Castrozza, een zomerverblijf in opkomst, berggids Michele Bettega. Ze vroeg of hij een minder ervaren toerist wilde begeleiden. Hij stelde de toen 35-jarige Jeanne een nog niet eerder beklommen route voor op de Ortler. De 2000 meter hoogteverschil schrokken haar niet af en samen met Bettega stond ze voor het middaguur op de top. Bettega was verbaasd en had groot respect voor haar klimkwaliteiten. Het was het begin van een opmerkelijke erelijst van de Nederlandse klimster, die daarna vrijwel elke top in de Dolomieten te lijf ging.

De bergen van Jeanne Op ons programma staan de Cima Immink en de Campanille Giovanna, de twee bergen die zijn genoemd naar Jeanne. Van welke kant zij de rotsen heeft beklommen, is niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk vanaf alle kanten. Eerst lopen we door een indrukwekkende steenmassa in de brandend hete zon.

De routestreepjes zijn geen overbodige luxe want elke brok steen, ieder heuveltje, alle hellingen lijken op elkaar: stenen, stenen en nog eens stenen.

Langzaam dalen we af in het dal van Pradidali, naar de hut met dezelfde naam. Aan dit dal liggen de twee ‘Nederlandse’ bergen.

Alleen is er inmiddels wat lichte nevel komen opzetten. We bestuderen de kaart nog maar een keer en kijken op de gps.

Hier tegenover moet de berg liggen. We besluiten te wachten, Afdaling net onder de Rifugio Pradidali.

Op de hoogvlakte van Pale di San Martino met op de achtergrond de Rifugio Rosetta.

Bewolking stijgt op uit het Val Pradidali.

20 | HOOGTELIJN 4-2020

Ook dit deel van de Dolomieten bleef niet gespaard voor de storm Vaia.

de temperatuur is nog aangenaam. Ruim drie kwartier duurt het voordat de nevel optrekt als een rolgordijn. Langzaam komt de Cima Immink tevoorschijn. Hier klom de prima donna van de vierde graad, zoals de Italianen Jeanne wel omschreven.

Impressionante vonden Italiaanse klimmers het destijds.

Indrukwekkend. De prestaties van de Nederlandse Jeanne spraken zo tot de verbeelding dat de Italianen de berg naar haar vernoemden. En een rotspunt die daar vlak naast staat, kreeg de naam Campanille Giovanna, klokkentoren Jeanne.

Geen voorzieningen Tijdens het wachten op de optrekkende wolken proberen we te bedenken wat Jeanne, eind 19e eeuw, hier aantrof. Geen enkele voorziening; geen liften, geen hutten, hooguit een enkele schuur voor de schapen en geitenhoeders. Geen paden met streepjes, geen kettingen op lastige passages, geen potje met plastic bloemen bij een herdenkingskruis aan de rots, geen brug over een diepe kloof waar het water en vallende stenen vrij spel hebben.

We zijn het snel eens: het moet een bijzondere vrouw zijn geweest, deze Jeanne Immink. In haar broek, hoge laarzen en met haar onafscheidelijke hoedje. Een talent op de rotsen. En ’s avonds weer gewoon moeder die in het hotel met haar zoon aan de polenta zat.

Frisse regenbui Van de Rifugio Pradidali volgt een lange, steile, brokkelige afdaling, tot in het groen van de laaggelegen bossen. Een paar keer ontwijken we omgewaaide bomen en de donkere wolken

Vaia ontwortelde miljoenen bomen Op weg naar San Martino di Castrozza zien we een groot perceel waar alle bomen gekapt lijken. Ze liggen er wat slordig schots en scheef bij. Als we dichterbij zijn, zien we dat ze helemaal niet zijn gekapt, maar ontworteld.

Sommige geknapt als een aanmaakhoutje. Even verder nog zo’n perceel.

En nog een. Het lijkt af en toe een maanlandschap. Wat een kaalslag.

Het is het gevolg van de grootste natuurramp in het gebied sinds 1966. In de laatste drie dagen van oktober 2018 regende het aan één stuk. Niet zomaar wat water, het kwam de hele tijd met bakken uit de lucht, in totaal 800(!) millimeter. En toen kwam Vaia. Wat zo liefelijk klinkt, was een verwoestende storm met uitschieters tot 200 kilometer per uur. De sirocco, een warme zuidelijke wind uit de Sahara, hield huis in heel Italië, maar met name in Trentino, Zuid-Tirol en Veneto was het raak. De bomen, overwegend sparren, stonden te soppen in de ondiepe bodem. Voor de wortels was er geen houden aan. De ene na de andere boom viel om, hele percelen werden ontworteld. In totaal werden door Vaia naar schatting 14 miljoen bomen

geveld op 42.500 hectare, waarop in totaal 8,7 miljoen m3 hout stond. Uit deze regio komt tweederde van de Italiaanse houtoogst en de houtprijs is in 2019 door het grote aanbod met 70 tot 80 procent gezakt. De deskundigen verwachten dat het 30 jaar duurt voordat de percelen weer redelijk zijn hersteld. De schade aan de bossen is inmiddels berekend op 3 miljard euro, terwijl de schade aan gebouwen en wegen in verhouding verrassend klein was.

Op een aantal plaatsen zijn wandelpaden verdwenen door omgewaaide bomen. In 2019 was er al veel opgeruimd en hersteld, maar op de wat moeilijker bereikbare plaatsen duurt het zeker tot 2021 voordat alles weer enigszins normaal is. De huttentocht door de Pala Dolomieten loopt maar zeer gedeeltelijk door bosgebied en is weer goed begaanbaar.

Het opruimwerk op goed begaanbare plaatsen wordt gedaan met ingenieuze machines; daar komt geen man met bijl of zaag meer aan te pas. Bekijk de video op cutt.ly/lpSjGEs of scan de QR-code.

voorspellen precies wat er komt op de klim naar de Rifugio Treviso Canali: een pittige regen- en onweersbui. We zwoegen tot aan de fraai gelegen hut. Even later schijnt de zon weer en is het leed vergeten op het terras. Aart maakt wat foto’s met zijn drone voor de jonge beheerders van de hut en ’s avonds is er weer een heerlijke Babylonische bijeenkomst met twee Australiërs, een Italiaan, zijn Japanse vriendin en twee Nederlanders.

Pittige stijging

Op de route boven de Rifugio Canali-Treviso.

De laatste dag van de trektocht voert terug naar de Rifugio Rosetta. Het is 1100 meter pittig stijgen, langzaam vanuit het bos naar de kale stenige hoogvlakte in de schaduw van de bergruggen van de Croda Grande. Opeens komen we via het smalle couloir Passo Canali in een groene oase. Het lijken opgedroogde bergmeertjes, een ideale pauzeplek om gemzen te spotten of misschien wel steenbokken. Op de kaart zien we dat we net de grens van het nationaal park zijn gepasseerd, aan het landschap is dat niet te zien.

We vervolgen route 707 waar het groen na een tiental hoogtemeters plaatsmaakt voor een maanlandschap van kalksteen. Van kiezels tot metershoge brokken. Stenig en leeg. Stenen zover het oog rijkt.

HOOGTELIJN 4-2020 |

21

IDENTITY – LEER MET HERKOMSTBEWIJS

Meindl heeft al menig innovaties op het gebied van schoenen teweeg gebracht.

De nieuwste innovatie heet Identity. Bij de modellen uit deze nieuwe serie bieden wij een gedetailleerd herkomstbewijs van het gebruikte leer aan.

Hiermee verschaft Meindl een volledig transparante kijk op de productie van de schoenen, vanaf de alpenweide waarop de koeien grazen, de leerlooierij waar het leer bewezen milieuvriendelijk wordt gelooid tot de uiteindelijke productie. Al bij de leerlooierij wordt het leer voorzien van een identificatienummer welke handmatig in het leer wordt gedrukt. Dit identificatie nummer ook Identitynummer genoemd is dan in de schoen vereeuwigd op de binnenkant van de manchet. Op deze manier kan men de afgelegde levensweg van het gebruikte bovenleer op www. identity-leder.de volgen!

ORIGINAL

Tessin Identity

Linosa Identity

www.identity-leder.de

THEMA

WE MOGEN WEER! Foto links Zelfgestookte hazelnootlikeur in Rifugio Rosetta.

Foto rechts De beheerders van Rifugio Rosetta maken er een sport van om van allerlei grondstoffen likeurtjes te stoken.

De omliggende bergen zijn te laag om nog enige schaduw te geven. De lucht is strak blauw. Het uitzicht over de Dolomieten panoramisch. Kijken en lopen gaan niet samen en we raken het zicht op de routemarkering kwijt. Geen rode verf meer en steenmannetjes zijn overal. Volgens de gps moeten we meer oostwaarts. In de Vallone del Miel, de honingvallei, vinden we de route terug en wandelen we tussen de Pizzo del Miel en Coston del Miel.

De Rifugio Rosetta droeg eerder de naam van Giovanni Pedrotti (1867-1938). Bergbeklimmer, geoloog en fervent strijder om Trentino te bevrijden van de Oostenrijkse overheersing.

Verraderlijk We lopen al op de hoogtelijnen van de Rosetta hut, maar ons doel komt niet in zicht. Het kale landschap op het plateau van San Martino is verraderlijk, telkens duikt er een nieuwe heuvel op en het duurt lang voordat we de toch niet kleine hut zien.

Wie niet heeft gereserveerd, moet afdalen. Dat kan met de kabelbaan. Als je daarvoor te laat bent, heb je aan het einde van de lange dag nog eens 1000 meter voor de boeg.

Het is meer ontspannen om nog een nacht te blijven bij de gastvrije Roberta, die graag wil weten wat we van de Cima Immink vonden. De volgende dag lopen we op ons gemak terug naar San Martino di Castrozza. Dat is wel zo aangenaam.

Trektocht in de Pala Dolomieten Reis

San Martino di Castrozza ligt op 1080 kilometer van Utrecht. Met de trein reis je vanaf Utrecht tot Bolzano/Bozen in 14 uur met twee maal overstappen. Vanaf Bolzano naar San Martino di Castrozza doen de trein en de bus er ruim vier uur over. Kijk op nsinternational.nl en trentinotrasporti.it voor meer informatie.

afdalingen tussen de 100 en 960 meter. Goed te doen voor geoefende bergwandelaars, lastig bij slecht weer. Op een paar plaatsen zijn kettingen en staalkabels aangebracht als extra hulpmiddel.

Er zijn naast de wandelpaden veel vie ferrate in het gebied; diverse meerdaagse tochten zijn alleen over deze klettersteigs mogelijk. Niveau tot en met D (Italiaans, moeilijk).

Het gebied

Accommodatie

De Pala Dolomieten bestaan uit dolomiet, een afzettingsgesteente met calciumcarbonaat en magnesium, eind achttiende eeuw ontdekt door de Franse geoloog markies Déodat de Dolomieu, naar wie het hele gebergte is genoemd. Sinds 2009 zijn de gehele Dolomieten Unesco Werelderfgoed.

De route

Wij liepen de vierdaagse Palaronde met vertrek vanuit San Martino di Castrozza. Er is dan voldoende tijd op de eerste dag om de Rosetta (2743 meter) te beklimmen. Daar is het vaak druk, want er loopt een kabelbaan naar het plateau. Op de laatste dag is een overnachting in Rifugio Rosetta aan te raden. Anders volgt nog een afdaling van 1000 meter aan het einde van een lange etappe.

De dagetappes variëren tussen de 4 en 7 uur, per dag klimmen tussen de 400 en 1100 meter,

San Martino di Castrozza is ’s zomers en ’s winters een drukke toeristenplaats met voldoende overnachtingsmogelijkheden in alle prijsklassen.

Tijdens de trektocht overnachtten wij in: • Rifugio Rosetta, 2581 meter, 80 bedden, rifugiorosetta.it.

• Rifugio Pradidali, 2278 meter, 62 bedden, rifugiopradidali.com.

• Rifugio Treviso Canali, 1634 meter, 38 bedden, rifugiotreviso.it.

Kaart

Tabacco nr. 22 Pale di San Martino 1:25.000, ISBN 9788883150227, € 9,20.

Handige websites

Boek

Voor dit artikel is gebruik gemaakt van het boek dat de Limburgse journalist Harry Muré schreef over Jeanne Immink. In 2003 verscheen Het mysterie Jeanne Immink (nog tweedehands verkrijgbaar), maar Muré was niet helemaal tevreden over het boek. Waarop hij doorging met zijn speurwerk en een nieuw boek schreef, Jeanne Immink. Die Frau, die in die Wolken stieg. De Oostenrijkse uitgever Tyrolia gaf dit Duitstalige boek over deze bijzondere Nederlandse alpiniste een plaats in de serie Bergpersoonlijkheden. Het boek uit 2010 is nog te koop. Op 216 pagina’s met veel beeldmateriaal beschrijft de auteur het ongewone leven van een groots bergbeklimster.

Jeanne Immink.

Die Frau, die in die Wolken stieg.

Harry Muré.

Uitgave: Tyrolia Verlag, tyrolia.at.

ISBN: 978-3-7022-3075-3 € 7,95

Alle informatie over Trentino en de Pala Dolomieten vind je op visittrentino.info en specifiek over de trektochten op palarondatrek.com.

HOOGTELIJN 4-2020 |

23

Het perfecte weekend In de noordwand van de Dômes de Miage

De weersvoorspelling voor de Alpen is stabiel en mooi, onze eigen conditie oké. Het is lente, het kriebelt, wat gaan we doen? Zullen we naar Chamonix gaan, met de kabelbaan omhoog, Midi-Plangraat of iets dergelijks?

Hoewel leuk, voelt het niet helemaal goed, er knaagt iets. Al surfend op het internet valt mijn oog op een bericht dat de Mettrier in conditie is. Natuurlijk, dat is het! Deze route door de noordwand van de Dômes de Miage staat al jaren op mijn verlanglijstje. En het voelt stukken beter, geen consumptie-actie met kabelbanen, maar puur natuur. De Refuge de Plan Glacier is snel gereserveerd.

Tekst en beeld Bep Maltha

24 | HOOGTELIJN 4-2020

THEMA

WE MOGEN WEER!

W

e parkeren onze auto op een parkeerplaats boven een klein dorpje en pakken de kaart erbij. Het is prachtig weer en we hebben de hele dag de tijd om de 1600 hoogtemeters naar de hut af te leggen. Rustig gaan we op pad.

Een hermelijntje springt en rent voor ons uit. Er zijn nog nauwelijks anderen, de bergen zijn aan het ontwaken met bloesem en lekkere geuren. Net onder de sneeuwgrens treffen we een tiental steenbokken. We krijgen vol zicht op de wand en onze route. Het ziet er perfect uit, het geheel geeft een positief gevoel, er is geen stukje bij wat vragen oproept. Langzaam komen we dichterbij.

Harmonie met de bergen De hut is een houten kotje midden in een rotswand met een veranda met daarop een ligstoel. Speciaal voor mij. Heerlijk in de middagzon, met vol zicht op de route er pal tegenover. In harmonie met de bergen. Het lager is klein, met één tafel voor zo’n zes personen. Er komt één Frans echtpaar omhoog, zij gaan de volgende dag weer naar beneden. We zullen de wand voor ons alleen hebben. De gardien, Ronald, schuift bij het avondeten ook aan. Die kleine ruimte daar hoog in de rotswand, op die onmogelijke plek, wordt verlicht met kaarsen en we hebben het supergezellig met zijn vijven. We kennen elkaar helemaal niet en toch klopt het zonder meer, zoals dat alleen in de bergen kan.

Om half vier ’s ochtends staat Ronald klaar met ons ontbijt en de Franse vrouw wenst ons nog een bon tour, hangend uit haar bed.

We gaan op pad.

Berg voor ons alleen Gordel aan, rugzak op, lampjes aan en direct vanaf het terras rennen we het steile sneeuwveld omlaag naar de gletsjer. Het eerste uur in het donker heb ik nog een wat ongedurig gevoel,

Blik op de noordwestwand van de Dômes de Miage.

zoals altijd, maar als het wat steiler wordt en het eerste couloir nadert, voert het plezier al snel de boventoon. Het heeft vannacht gewaaid en jammer genoeg is het spoor verdwenen, hoewel jammer, zo is de berg meer van ons alleen.

Het couloir naar de pijler is steil. Al treden trappend gaan we rustig omhoog. Op de pijler kijken we omhoog en zien eenvoudige rots- en mixedpassages afgewisseld met sneeuwpartijen omhoogdwalen naar de top. Langzamerhand ontstaat aan weerszijden van de pijler een erg diepe en steile afgrond. De horizon is inmiddels roze gekleurd en het is hier muisstil. Wat een plek om te zijn!

Zou Ronald naar ons kijken met zijn verrekijker? Gevoelsmatig is hij mijn enige contact met de rest van de wereld.

Heupdiepe prutsneeuw De uitklim bestaat uit een wat steilere ijswand, de stap over de Wechte naar het vlakke plateau erachter is eenvoudig. Ik blijf nog even op dit randje staan. Het is hier mooi, met de zon verstopt achter een paar wolken, glinsterende kristallen vliegen rond in de wind. Mijn handschoenen zijn verijsd. Het is ineens koud. Ik zwaai naar Ronald, voor wat het waard is. Snel wegwezen hier.

Peter op het laatste stuk morene naar de Refuge de Plan Glacier, in de rotswand net rechts van de morene.

De normaalweg omlaag over de gletsjer richting Refuge des Conscrits kennen we en is nog goed dichtgesneeuwd, hard en dragend. De harmonie wordt even iets minder als we het laatste stukje naar de hut tot onze heupen wegzakken in de prutsneeuw.

De hut sluit vandaag, maar kan ons nog wel soep, brood en Radler bieden. Als we informeren naar de toestand van de onderste gletsjer en de vindbaarheid van de start van het pad naar Refuge de Tré la Tête, is het antwoord of we beseffen dat we ons hier in het hooggebergte bevinden en dat dat natuurlijk niet is aangegeven. Ach ja, natuurlijk, we zijn in het hooggebergte.

Bedankt voor de tip. Grinnikend begeven we ons naar het zomerpad met zijn steile ladders.

HOOGTELIJN 4-2020 |

25

THEMA

WE MOGEN WEER!

Een beter terras bestaat er niet.

Het wordt steeds dieper en steiler.

Kudde steenbokken Het hotel Tré la Tête heeft ook zo’n fantastisch terras en ook hier staat mijn ligstoel al klaar in de zon. We besluiten te blijven slapen en dan morgen heel vroeg terug te keren naar de auto en naar huis te rijden. Nog even wil ik genieten van de bergen met sneeuw, de lente, een lokaal gerecht, wijn en de rust hierboven.

En als toetje heb ik vanuit mijn bed door het raam zicht op een kudde steenbokken die de nacht naast het hotel doorbrengt.

De volgende ochtend dalen we in alle vroegte af. Spookachtige kreten stijgen op uit het struikgewas, de rillingen lopen over

Het laatste stuk.

onze rug. Pas later beseffen we dat dit baltsende hoenders geweest kunnen zijn. Na een uurtje lopen, krijgen we in het dal de bevestiging dat de laatste bus dit seizoen het dal inderdaad op 19 april al heeft verlaten. Het is nu 7 mei. Jammer, of toch niet.

Nu maken we het rondje te voet af en is het helemaal perfect. Of nee, nog niet, dat is het pas nadat we op de parkeerplaats in de beek zijn gesprongen in het al warme ochtendlicht!

Refuge des Conscrits.

Dômes de Miage Noordwand Reis

Met de trein rijd je vanuit Nederland naar SaintGervais-les-Bains. Check van tevoren wel goed of er bussen rijden naar Les Contamines-Montjoie.

Als je met de auto bent, kun je in het Val Montjoie je auto parkeren op een wandelaarsparkeerplaats boven La Gruvaz. Vanaf daar loop je naar de Refuge de Plan Glacier.

Karakter van de route

De Arête Mettrier is een brede pijler in de noordwestwand van de Dômes de Miage, in een wat meer afgelegen, wilde hoek van het Mont Blancgebied.

De pijler is zo’n 1000 meter hoog en er zijn twee varianten om hem te beklimmen. De originele lijn start onderaan de rotssokkel en volgt de pijler in zijn geheel. Wij namen de Variante du début, waarbij

Wij namen de Variante du début, rood gestippeld, ipv de hele Arète vanaf onderaan rechts.

je start in de hoofdwand naast de pijler en al snel rechtsaf slaat om via een breed couloir de pijlerroute te bereiken. Het is een gevarieerde klim, AD. De route loopt afwisselend door sneeuw, ijs, rots en mixed terrein, afhankelijk van de condities. De rotspassages bereiken bijna nergens de derde graad, het mixed terrein is eenvoudig en de laatste 150 meter zijn het steilst, 50 graden. Maar afhankelijk van de omstandigheden is een en ander lastig af te zekeren en het geheel is bijzonder geëxponeerd. Reken een klein uur om van de hut naar de basis van de route te komen, en drie tot vier uur om de pijler te beklimmen. Start vroeg, het topwandje krijgt snel zon.

Seizoen

De beste tijd is het voorjaar, en mogelijk ook het najaar, in elk geval als er genoeg sneeuw/firn ligt.

Voor de Variante du début is het noodzakelijk dat het koud is en de rotsen in de wand waar het couloir doorheen loopt, zijn vastgevroren. Steenslag is anders gegarandeerd. Check de condities op chamoniarde.com, camptocamp.org/routes/57739/ fr/domes-de-miage-sommet-e-arete-mettrier en op de Facebookpagina van Refuge de Plan Glacier, facebook.com/refuge.planglacier.

Neem vooraf contact op met de Refuge de Plan Glacier (planglacier.fr/en/contact) en de Refuge des Conscrits (refugedesconscrits.ffcam.fr). Beide hebben buiten het seizoen een winterruimte, maar wij hadden alsnog een huttenwaard in de Refuge de Plan Glacier, hoewel dat officieel pas vanaf half juni het geval is.

Boeken

• Sommets du Mont Blanc - Les plus belles courses de F à D van Jean-Louis Laroche, Florence Lelong, 2010.

• Chemins du Ciel - Les plus belles courses d’arêtes des Alpes van Mario Colonel, 2003.

• La Chaîne Du Mont-Blanc, sélection de voies.

Tome 1, A L’Ouest Du Col Du Géant van François Labande, 2005.

• Mont Blanc Classique & Plaisir van Marco Romelli, 2015.

Internet

Kijk op camptocamp.org; zoek op Arête Mettrier en op Refuge de Plan Glacier, en kijk op chamoniarde.com.

Kaart

IGN 3531ET Saint-Gervais-les-Bains - Massif du Mont Blanc.

International Mountain Leader

Bep Maltha is aspirant International Mountain Leader (IML). Meer van en over Bep lees je op bepmaltha.nl.

HOOGTELIJN 4-2020 |

27

Driedaagse huttentocht met twee jongens van 5 en 8 jaar

Het gevoel dat je niet meer naar beneden wilt

De Draugsteintorl (2077 meter).

Onderweg is er altijd iets te zien.

Gezelligheid met andere gezinnen in de Steinmannhutte.

Dammen bouwen na een pittige afdaling.

28 | HOOGTELIJN 4-2020

THEMA

WE MOGEN WEER!

In het tijdperk vóór de kinderen zwierven we vooral in de Franse bergen rond, met ons hele hebben en houden in de rugzak. Nu willen we voor de eerste keer met onze jongens, Pepijn van net 5 en Melle van net 8, de bergen in. Een huttentocht van meerdere dagen. En dan moet het wel leuk zijn, want we willen het vaker doen.

Dat was ons plan voor de zomervakantie van 2019.

Tekst en beeld Wietske Koot-Louwen

H

oe vind je een geschikte huttentocht? De tochten die de NKBV aanbiedt waren boven ons niveau en ook wat aan de lange kant. Via huttentochtmetkinderen.com kiezen we voor de Kleinarltocht in Oostenrijk: drie dagen wandelen, ongeveer 2,5 uur per dag, met een overnachting in een grote berghut en in een traditionele almhut. Aan de hand van een e-book dat we via de site bestellen, plannen en boeken we de hutten zelf. Voor avondeten en ontbijt wordt gezorgd, en een lakenzak mee is genoeg.

NKBV-korting Vanaf begin maart kun je de hut en alm reserveren per mail. In mijn beste Duits lukt het uiteindelijk. In de almhut kunnen we niet alle dagen in de geplande week overnachten, dus is het even zoeken naar data die vrij zijn, in de goede wandelvolgorde.

Met het NKBV-lidmaatschap krijgen we behoorlijk korting, dat is mooi meegenomen.

In de lente trekken we er wat vaker op uit voor een wandeling.

Hoe ver kunnen de mannen eigenlijk lopen? Waar zijn ze mee te motiveren en wat werkt niet? Tijdens die wandelingen blijkt dat 2,5 uur prima te doen is, maar in Nederland is dat natuurlijk zonder hoogtemeters. Daarom plannen we de week voor onze start in Oostenrijk een paar bergwandelingen, zodat ze kunnen proeven van het klimmen en dalen.

Ook kijken we wat we het beste kunnen meenemen aan eten. In Hoogtelijn 2 van 2016 stonden recepten van toer- en dadelbrood, dat we nu maken. Dit vullen we aan met noten, gedroogd fruit, gedroogde worst, snoepjes en hartkeks. En omdat de oudste echt geen kaas lust, nemen we voor de zekerheid twee zakjes gevriesdroogde pasta bolognese mee, voor het geval er alleen maar kaasfondue boven op de berg is.

De jongens willen we voor deze eerste keer ontzien. Dus dragen wij alles in onze afgestofte rugzakken. Vier keer (regen)kleding, lakenzakken, eten, spelletjes, knuffels, het Freek Vonk zomerboek, een fototoestel, onze watervoorraad – de tassen zitten snel vol.

Vlak bij het vertrekpunt een geslaagde camping vinden, is ons helaas niet gelukt. Net boven Maishofen, op 1000 kilometer van Utrecht, vinden we een camping vanaf waar we zo de bergen in kunnen om wat hoogtemeters in de benen te krijgen. De dag voor vertrek kunnen we dan naar een hotel dichter bij het startpunt.

DAG 1: 6,7 kilometer, hoogte tussen 1200-1820 meter, 716 meter stijgen, 107 meter dalen.

Tijd onderweg net iets minder dan 4 uur, wandeltijd net iets meer dan 2 uur.

Vlak voor vertrek check ik op Google nog wat reviews van de hut.

Een veel gehoord punt van kritiek is de grote hoeveelheid Nederlanders met kinderen. Het utopische beeld van drie dagen bijna niemand tegenkomen, stel ik alvast bij. Het zal niet zo zijn als met z’n tweeën in de Pyreneeën in het naseizoen. Op de parkeerplaats bij het startpunt zien we het gelijk: een hoop Nederlandse auto’s! We arriveren tegelijkertijd met twee andere Nederlandse gezinnen. We gaan ze nog vaak zien de komende dagen.

Het weer is de eerste dag wat minder, het is zwaarbewolkt en af en toe miezert het. Omdat we behoorlijk moeten stijgen is dat eigenlijk wel fijn. Met de gezinnen die we op de parkeerplaats ontmoetten is het haasje-over naar boven. We komen ook regelmatig gezinnen tegen die op de terugweg zijn en ons aanmoedigen. Het is leuk om te zien hoe ieder op zijn eigen manier de kinderen motiveert om de pas erin te houden.

Pikzwarte alpensalamander

Grotere voeten

Zo wordt er gezocht naar routemarkeringen, rood-wit-rood, de Oostenrijkse vlag. Bij de tiende is het tijd voor een snoepje.

Wij zijn op zoek naar bijzondere stenen en leuke flora en fauna.

Halverwege het stijgen spotten we een alpensalamander, pikzwart en glibberig. In de bochten staan we vaak even stil, om bij te komen, om te kijken hoe hoog we al zijn en om te genieten van het uitzicht. De auto op de parkeerplaats glinstert in de diepte.

Op Marktplaats schaffen we wandelschoenen aan voor de jongens. Een dag voor vertrek kom ik erachter dat de voeten van Pepijn behoorlijk zijn gegroeid en moeten we halsoverkop nog iets regelen. Gelukkig biedt Markplaats wederom de oplossing.

Rond een uur of 12 stoppen we om te lunchen, de bocht is hier lekker ruim, dus hebben de jongens ook de ruimte om even te bewegen op een vlak stukje gras. Na deze pauze bereiken we al

HOOGTELIJN 4-2020 |

29

Onderweg zingen we liedjes en verzinnen gekke verhalen redelijk snel het meer. Helaas slaat het weer hier om en begint het hard te regenen. Met onze regenpakken aan lopen we verder over een smal pad met links het meer en rechts een rotswand.

Als het begint te onweren, zoeken we de beschutting op van een overhangende rots.

Waar de rotswand wijkt voor een alpenweide staat de Tappenkarseealm, waar je wat kunt eten en drinken. Maar omdat wij net hebben geluncht, lopen we verder naar de Tappenkarseehütte, waar we overnachten. Na het stijgen is het zeer aangenaam lopen over een vlak pad tussen de koeien door, met het meer naast ons en af en toe een beekje waar we overheen springen.

De hut bereiken we al redelijk vroeg in de middag, gelukkig kunnen we al naar onze kamer.

Pepijn vindt de koeien spannend.

Piepklein In de Tappenkarseehütte kun je familiekamers boeken, we hebben een piepklein kamertje met twee stapelbedden en een eigen wasbak. Als je zou willen, kun je in deze hut ook douchen.

Wij kiezen ervoor om onze wandeloutfit in te ruilen voor iets schoons en warms en gaan naar de gezamenlijke ruimte voor een welverdiend drankje. De jongens vermaken zich met Freek Vonkboekjes en een spelletje. Het is even wennen aan het bergleven, veel mensen in een kleine ruimte, en het regent pijpenstelen, dus naar buiten kunnen we niet echt.

Als de Nederlandse gezinnen van de parkeerplaats ook arriveren, zien we meteen het pluspunt van de aanwezigheid van andere kinderen: samen spelletjes doen is veel leuker! Voor de avondmaaltijd is de keuze best ruim, de jongens krijgen Kaiserschmarren,

Gezelligheid met andere gezinnen in de de Steinmannhütte.

Wat kruipt daar?

een soort pannenkoek werd hen uitgelegd, maar dan op z’n Oostenrijks, lekker vet. Na de maaltijd is de dag wel klaar en kruipen we moe in onze bedden.

DAG 2: 6,7 kilometer, hoogtes 1820 - 2191 - 1774 meter, 396 meter stijgen, 431 meter dalen.

Tijd onderweg 5,5 uur, waarvan ruim 2 uur en 15 minuten wandeltijd.

Na een redelijke nacht ontbijten we met een traditioneel bergontbijtje, droog zuurdesembrood met jam en boter. We kunnen kiezen of we over de berggraat wandelen, of lager langs de berghelling. De huttenwaard zegt dat het weer goed blijft, dus kiezen we voor de graat. Het stijgen zou volgens het boekje minimaal zijn, vooral Pepijn is het hier niet mee eens. Met zijn 5-jarige beentjes merkt hij het stijgen het meest. We zingen liedjes, verzinnen gekke verhalen en stoppen regelmatig. Over Melle blijf ik me verbazen, die loopt de berg op alsof het niks is.

Voordat we de graat op wandelen nemen we een iets langere pauze, even bijtanken met een beetje dadelbrood. Het pad op de graat is een verademing, het uitzicht adembenemend. We hebben ontzettend geluk met het weer vandaag, de bewolking trekt steeds verder weg en het uitzicht wordt met de minuut weidser. Eindeloze bergzichten.

Hoopjes sneeuw We lunchen als we na de graat een klein beetje dalen en hebben een heerlijk plekje uit de wind en in de zon. Na de lunch dalen we verder af. Langs hoopjes sneeuw, helaas te hard om sneeuwballen van te maken, maar het mag de pret niet drukken. Over beekjes, waar we stoppen om dammen te bouwen en stenen te laten plonzen. De wandeling is ook nu met langzaam dalen en een zonnetje, heerlijk.

We komen aan bij de Steinmannhütte waar we overnachten.

Deze alm is een werkend boerenbedrijf, waar de koeien worden

30 | HOOGTELIJN 4-2020

THEMA

WE MOGEN WEER!

Goedemorgen bergen! Melle geniet van het uitzicht na een toiletstop.

Alpensalamander.

gemolken en waar kaas wordt gemaakt. Het ruikt er dan ook behoorlijk naar rauwe melk.

We ploffen neer op het terras en genieten van een lekker koud biertje met een heerlijke kaas- en worstplank. Bij een stroompje dat van de helling naar beneden kabbelt, vinden de kinderen elkaar snel in hun spel en vermaken ze zich prima. De keuze voor de avondmaaltijd is beduidend minder uitgebreid dan die van een dag eerder, maar na een dag buiten in de bergen smaakt alles.

DAG 3: 8,55 kilometer, hoogtes 1778 - 2071 - 1200 meter, 356 meter stijgen, 924 meter dalen.

Tijd onderweg 5 uur 15 minuten, wandeltijd 2 uur 40 minuten.

Na een prima ontbijt vertrekken we als eerste weer naar boven.

Het is nog vroeg, helder en ontzettend rustig. Heel mooi en fijn.

Melle en Pepijn lopen hand in hand kletsend voorop. Bij de Draugsteintorl genieten we nog even uitgebreid van het uitzicht aan alle kanten en dan begint het afdalen. De regen, maar ook zeker de hoeveelheid mensen, heeft ervoor gezorgd dat het pad zwaar beschadigd en uitgesleten is, wat het afdalen niet makkelijk maakt. Roel loopt met Melle, ik met Pepijn, hij gebruikt mijn rugzak als houvast. Op een derde van de daling stoppen we op een idyllisch plekje, een alpenweide met pluisgrasjes, bloemen en een kabbelend beekje. De jongens en Roel klooien in het beekje, ik bekijk de plaatselijke flora.

Spannende afdaling Na een korte stop dalen we verder af. Dit stuk is steil, met stukken waar eigenlijk geen pad meer is. Met twee kinderen en zware bepakking is het met vlagen erg spannend. Als we de Draugsteinalm in de verte zien, zijn we opgelucht dat we dit stuk achter de rug hebben. We drinken grote glazen koud sap en eten chocoladekoekjes bij de alm.

Het weer is erg goed en omdat het weekend is, is het behoorlijk druk. Als we het laatste stuk van de afdaling inzetten, is het

Eendjes in de bergen.

wachten op stijgende klimmers niet te doen. Dus lopen we achter elkaar in een treintje naar beneden. De mensenstroom omhoog is eindeloos, aan het dalen komt geen eind. Pepijn is er klaar mee, ik eigenlijk ook, hij kletst de oren van mijn hoofd, over fantasieĂŤn waar hij zijn zomervakantiezakgeld aan kan uitgeven.

Heel langzaam wordt de hoeveelheid mensen minder. Ook de steilheid van de daling neemt af, het bos wordt dichter. En dan is daar eindelijk de auto.

Als we wegrijden, slapen de jongens binnen tien minuten.

Trots op de jongens Wat ben ik trots, op de jongens en ons gezin. Melle heeft de hele tocht niet gepiept, wandelde als een berggeit, moest soms zelfs voor zijn veiligheid een beetje ingetoomd worden. Hij heeft genoten van de natuur en ook zeker van de aanwezigheid van andere kinderen met wie hij kon spelen. Pepijn met z’n vijf jaar had met vlagen duidelijk last van vermoeidheid, maar was met een spelletje, iets te eten, een pauze of wandelen in een lager tempo, met een hand, tas of een stok als houvast, zo weer op te monteren. En zeker ook de natuur was prachtig. De bergen voorbij de reikwijdte van een dagwandeling. De zon zien zakken achter de bergen en weer zien opkomen. Het geluid van koebellen, de bloemetjes, sneeuwtoppen in de verte, berg na berg na berg, de steentjes, de stroompjes, het meer. Het gevoel dat je eigenlijk niet meer naar beneden wilt.

HOOGTELIJN 4-2020 |

31

Kwartsiet en graniet in de Anti-Atlas

van steen Wie klimmen in Marokko zegt, zegt de Taghia kloof.

Alex Honnold scherpte er zijn vorm aan, voordat hij rope solo El Capitan beklom. Maar ook in de Anti-Atlas kun je je hart ophalen. Met keuze uit twee steensoorten.

Tekst Berend Berlijn Beeld Henno van Dokkum, Jeroen van der Lubbe en Niels Postma

G

edrieën kijken we ingespannen naar Niels. Hij klimt de eerste touwlengte van onze eerste route, Aday Buttress (5b). Drie meter boven de grond beginnen direct de problemen met een traverse naar links. De situatie: geen lekkere houvast voor handen en voeten op het ruwe, maar effen graniet en een spleet die te wijd is voor het plaatsen van een cam.

Na het bekende, almaar nerveuzer wordende aftasten schraapt Niels al zijn opportunisme bij elkaar, waagt een halfhartige stap naar wat de oplossing zou kunnen zijn, maar komt hard weer naar beneden vallen. De schade is een verbrande hand (doordat hij in een reflex het touw vastpakte), knikkende knieën en – zoals hij het later beschrijft – een geblesseerd ego. Nog voordat de meesten van ons een meter hebben geklommen op onze klimtrip, hebben we al een voorklimmersval te pakken!

Vriendschappelijke band We zitten in de buurt van Tafraoute, onze eerste uitvalsbasis deze week in het hart van de Anti-Atlas. Dit is vertrouwd terrein voor Niels, Henno en Jeroen. Vorig jaar waren ze hier ook om te

32 | HOOGTELIJN 4-2020

klimmen, nadat ze met het gezin het toeristische Marokko hadden ontdekt. Het is begin februari, maar de stabiele combinatie van blauwe hemel, zon en een dagtemperatuur van gemiddeld 21 graden Celsius geven een nieuwe betekenis aan het begrip ‘winterklimmen’.

We hebben elkaar leren kennen tijdens het NKBV-basiskamp van 2019 in Alta Badia, Zuid-Tirol. Daar beleefden we samen het plezier van traditional climbing (trad klimmen) in de Dolomieten en is een vriendschappelijke band geboren. Wanneer Jeroen, Henno en Niels warmlopen voor een nieuw klimavontuur in Marokko, vragen ze mij erbij, zodat we in tweetallen kunnen klimmen.

Schuurpapier Aday Buttress is onze eerste uitdaging en – naar het blijkt – meteen een flinke. We moeten overduidelijk nog wennen aan het graniet. Tot onze opluchting zijn we begonnen met een sportklimroute (drie touwlengtes) en zijn er bij sleutelpassages

THEMA

WE MOGEN WEER!

Op de top van de Tazka Domes bij Tafraoute.

mephaken geplaatst. Dat is echt geen luxe, want dit gesteente voelt weliswaar aan als schuurpapier en geeft maximale wrijving, maar het is gepolijst door de elementen en gunt ons maar zelden een gat of spleet voor een zekering.

Niels voelt zich na zijn val nog niet helemaal senang. Wanneer hij de laatste touwlengte voorklimt en een wat lompe stap maakt, tikt hij tegen zijn walkietalkie, met tape bevestigd aan zijn rugzak, waarna die loskomt en op de rotsen kapot stuitert.

Gelukkig hebben we een reserveset bij ons. Ik vond ze zelf een uitkomst. In de wind van de Anti-Atlas zijn touwcommando’s amper te verstaan, al schreeuw je de longen uit je lijf. Met de walkietalkies kun je tenminste duidelijk en rustig met elkaar praten.

Opgestapelde paardendrollen Ook ’s middags maken we de keuze voor graniet (Tazka Domes, Mamma Mia, VS4c). Dat klinkt alsof er een alternatief is, en dat is ook zo. Dat maakt de Anti-Atlas tot zo’n fascinerend klimgebied.

in het droge landschap komen Alle tinten beige en oker voorbij Tafraoute ligt op de grens van twee steensoorten, twee landschappen als het ware. De granieten rotsformaties in het zuiden ogen als opgestapelde paardendrollen, afgeplat door water en wind. In het noorden heb je de kwartsiet massieven die als stevige tanden uit het middengebergte steken. Dit (jongere) samengeperste zandsteen maakt trad klimmen bijna weer comfortabel. Met alle spleten, gaten en andere oneffenheden kun je hier naar hartenlust cams en nuts plaatsen.

Anders dan Aday Buttress is Mamma Mia zuiver trad klimmen in graniet. 4c moet ruim binnen ons klimniveau passen, maar naast de technische waardering wordt bij trad klimmen een route ook beoordeeld op de eigen protectiemogelijkheden. Bij deze waarderingsladder heeft een grappige begripsinflatie plaatsgevonden.

HOOGTELIJN 4-2020 |

33

Pas op, stekelige greep!

De poort van Ksar Rock Guest House.

Bijkomen op het terras van Les Amandiers.

Het graniet ten zuiden van Tafraoute.

Want het instapniveau is al Difficult en de VS in Mamma Mia staat voor Very Severe. Dat is echt niet zo heftig als het klinkt, al blijft het sporadisch kunnen plaatsen van een zekering psychisch best zwaar.

Les Amandiers In Tafraoute, een oude handelsplaats die een prettige welvaart uitstraalt, overnachten we in Les Amandiers. Gelegen op een heuvel biedt dit forse hotel een prachtig uitzicht over de stad en het achtergelegen Jebel el Kestmassief, vernoemd naar de hoogste berg van de Tafraoute regio (2375 meter). Het pompeuze gebouw is nog geopend door de koning van Marokko en serveert als enige lokale accommodatie een koud biertje! Op een handjevol Duitse toeristen na zijn we de enige gasten. Als we ’s ochtends ontbijt willen, moeten we zelf het hotelpersoneel wakker schudden dat in de lobby ligt te slapen.

Touw vergeten Na twee dagen graniet proeven we het eerste serieuze kwartsiet.

Crag K (VS4c) in de Ameln Valley staat op het programma. De left ramp, een soort brede richel die steil langs het hoofdmassief omhoog loopt. Best even slikken, want het klimoppervlak is smal en de diepte bevindt zich niet alleen onder je, maar ook naast je.

Als we onder de route onze spullen organiseren, komt Henno tot de ontdekking dat hij zijn deel van het dubbeltouw vergeten is.

Bewust? Hij bezweert van niet, maar geeft ook eerlijk toe dat ‘vandaag een wat pittigere klim’ wel op zijn gemoed heeft gewerkt.

Henno gaat lekker wandelen.

Later blijkt hij van afstand via de walkietalkie waardevolle aanwijzingen te kunnen geven, als Jeroen, Niels en ik ons aan één dubbeltouw naar boven worstelen. Bij trad klimmen stel je jezelf telkens die ene vraag: hoe loopt de route? Er zijn amper zekerpunten ter oriëntatie. Vanaf de tegenoverliggende helling heeft Henno aardig overzicht en kan hij ons gidsen. De opluchting is groot als we inderdaad het abseilpunt vinden op de plek waar we het verwacht hadden. Door wat geklungel brengt Niels na de walkietalkie zijn tweede offer aan de berggoden: zijn Alpine-Up. Gelukkig werkt de HMS, halve mastworp plus prusik ook nog.

Na een spectaculaire vrijhangende abseil van 50 meter staan we weer op vaste grond.

Herculesprestatie Het vaste abseilpunt indachtig is dit misschien het goede moment om een huldebetoon te brengen aan de leden van de Oxford Alpine Club. Deze liefhebbers hebben met ongelooflijk veel toewijding en precisie de formaties van de Anti-Atlas ontsloten voor rotsklimmers. Routes beschreven, foto’s gemaakt én op de juiste, precaire momenten toch een zeker- of abseilpunt aangebracht.

Een Herculesprestatie waarvan wij volop profiteren.

Ruïnes We rijden voor het tweede deel van onze klimtrip verder de noordwestelijke Anti-Atlas – het kwartsiet – in, naar Ksar Rock Guest House. Alle tinten beige en oker komen voorbij in het droge, stenige landschap, waaroverheen door de bloesem van de amandelbomen een witte zweem hangt. In samengepakte gehuchtjes, verspreid over het gebied, staan huizen naast ruïnes. Typisch Marokkaans. Als een woning ‘op’ is, bouwen ze er gewoon een nieuwe naast.

Ksar Rock Guest House ligt aan de voet van Ksar Rock. Je kunt je bijna vanuit de deuropening een slag in de rondte klimmen.

Jeroen, Henno en Niels zijn ook vorig jaar in dit verblijf geweest en constateren dat de tweede toiletruimte is afgebouwd en er frisdrank en wat andere snuisterijen te koop zijn. Kennelijk ontwikkelt de klimcultuur zich in de regio, alhoewel wij nu de enige gasten zijn.

Touwcommando’s en communicatie

Met walkietalkies kun je duidelijk en rustig met elkaar praten, maar je loopt ook het risico dat je er een verliest. Op nkbv.nl/ kenniscentrum/touwcommando-s-en-communicatie.html wordt uitgelegd hoe je kunt communiceren zonder te praten, maar door na te denken.

34 | HOOGTELIJN 4-2020

THEMA

WE MOGEN WEER!

Painted rocks

De imposante granieten blokken in de omgeving van Tafraoute lenen zich niet alleen voor klimmen, zij hebben ook kunstenaars geïnspireerd. De Belg Jean Verame koos ze als zijn canvas en schilderde ze in 1984 in verschillende kleuren. Verame behoorde tot de landkunst-

beweging, die de natuur als uitgangspunt van de kunst nam en het tot menselijke creatie verhief. Het resultaat op deze plek is een gigantisch kunstwerk: 18 ton verf opgespoten met brandweerslangen. Wie hier op ‘planeet Verame’ rondloopt, moet echt een paar keer met zijn ogen knipperen.

Klimmen in kwartsiet: de eerste touwlengte van The Alabama Buttress.

Tegen een stootje ’s Middags kiezen we voor The Alabama Buttress. De aanloop laat zich nog aardig lezen, maar in de buurt van het massief begint het zoeken weer. Waar is de instap van de route? Goed om je heen kijken, vergelijken met het plaatje in de gids, discussiëren, weer het plaatje erbij pakken, de ander voor gek verklaren, je ongelijk toegeven… Traditional climbing is super, maar bouw tijd in om de route te vinden en zorg ervoor dat de onderlinge relaties tegen een stootje kunnen.

De rest van de week blijven we multipitchen op het niveau 4c/5a en Hard tot Hard Very Severe (drie tot vijf touwlengtes). Dat is voor ons Genusskletterei. ’s Avonds eten we wat de pot schaft, vaak een tajine (Marokkaanse stoofschotel), bereid door Fatima.

We weten dat de jonge vrouw getrouwd is, maar haar echtgenoot krijgen we niet te zien. Net als zoveel mannen uit de Anti-Atlas werkt hij in de stad. De lodge is bijzaak. Met enige schroom gaan we onder de douche. Want we vragen ons oprecht af hoe men überhaupt in deze gortdroge streek aan water komt.

De eerste klimmers Pas op de een na laatste dag, wanneer we in de namiddagzon het laatste restje van Devil’s Rock aflopen, zien we de eerste andere klimmers. Hun bestelbusje staat geparkeerd langs de weg en het klimmateriaal glinstert op de grond. De volgende dag, na nog een paar singlepitches op ‘huisrots’ Ksar Rock als vaarwelroutes, zit het erop. We rijden in drie uur terug in onze huurauto naar Agadir.

Onderweg realiseer ik me dat we nog steeds maar een fractie van de klimmogelijkheden hebben ontdekt. Maar niet alleen de variatie in routes en soorten rots – zeg maar de pure klimbeleving – spreekt aan. Het is ook ingebed in een fijne culturele ervaring. Wij verkeren nog in zalige onwetendheid dat twee weken hierna de wereld op zijn kop staat door het coronavirus. Achteraf gezien maakt dat deze trip nog dierbaarder.

Klimmen in de Anti-Atlas Reis

Het makkelijkste bereik je Tafraoute door te vliegen op Agadir. Agadir is een populaire badplaats en een bestemming voor veel (budget)airlines. Vervolgens rij je over goede wegen in twee uur naar Tafraoute, dat ten zuidoosten van Agadir ligt. Wij hadden vanuit Nederland een huurauto geregeld. Een auto is onmisbaar om de verspreid liggende klimgebieden te kunnen bereiken.

Telefoonkaart

Een tip: je kunt op het vliegveld van Agadir een telefoonkaart kopen: 10 GB voor 100 dirham (minder dan 10 euro).

Goed voor een hele week internetten en whatsappen.

Seizoen

Je kunt het hele jaar klimmen rond Tafraoute, hoewel de maximumtemperatuur in de warmste maanden juli en augustus kan oplopen tot over de 30 graden Celsius met een felle zon. Het winterseizoen is perfect (van eind september tot en met april). Zon en gematigde temperaturen overdag.

Houd er rekening mee dat het ’s avonds snel kan afkoelen en er soms sneeuw valt.

Uitrusting

Op wat sportklimroutes in graniet na, is trad klimmen wat hier de klok slaat.

Dat wil zeggen dat het volledige arsenaal

eigen protectiemogelijkheden mee moet. Een set cams (de meer gangbare formaten dubbel uitgevoerd) is een must. Wij hebben daarnaast veel plezier gehad van de micro cams. Nuts bleken van pas te komen. En neem vanwege het grillige routeverloop ook veel schlinges mee om setjes te kunnen verlengen. Los van het klimmateriaal zijn walkietalkies een aanrader. De constant waaiende wind in de Anti-Atlas maakt dat gewoon communiceren een aanslag op de stembanden is.

Gidsen en informatie

De klimgebieden in deze regio zijn prima beschreven. Wij putten uit drie publicaties: • Moroccan Anti-Atlas van Steve Broadbent, Oxford Alpine Club. Een overzichtsgids die twaalf klimgebieden beschrijft.

• Tafraout Granite van Steve Broadbent, Oxford Alpine Club. Deze gids zoomt in op de mogelijkheden in graniet rond Tafraoute.

• 100 Classic Climbs van Steve Broadbent, Oxford Alpine Club. Om zeker te weten dat je de mooiste routes selecteert in de Anti-Atlas. Deze routes worden ook uitgebreider beschreven.

Deze klimgidsen kun je bestellen op climb-tafraout.com, waar je ook veel informatie kunt vinden over bijvoorbeeld het klimaat en accommodaties.

HOOGTELIJN 4-2020 |

35

markt & materiaal

ZONNEBRILLEN Bergsporters ontkomen er niet aan: op hoogte moet je je ogen beschermen tegen het felle zonlicht dat zeker bij sneeuwveldjes of op de gletsjer nog eens extra wordt weerkaatst. Glazen van minimaal categorie 3 en liever hoger zijn een must en het is ook wel zo prettig als de bril comfortabel zit en tegen een stootje kan.

In het brede spectrum van (sport)zonnebrillen kom je ze in alle smaken tegen, met elk een eigen prijskaartje.

Tekst Femke Welvaart

Goed vast

De Oakley Clifden is een sportieve en comfortabele zonnebril, verkrijgbaar met zogenaamde Prizm Snow en Water brillenglazen en brillenglazen voor dagelijks gebruik. Je kunt kiezen tussen de categorieën 3 en 4. De neussteun geeft grip, ook als je zweet, en de verwijderbare schermpjes op de neusbrug en aan de zijkant houden schitterend licht van boven en opzij tegen.

Aan de poten is een flexibele, gecoate stalen band bevestigd, zodat de bril ook op je hoofd blijft zitten als je veel beweegt. De bril is uit te breiden met geslepen brillenglazen van Oakley.

€ 187 (€ 237 met polariserende glazen) | oakley.com

Stylish op hoogte

De Julbo Explorer 2.0 is een high end bergsportzonnebril met afneembare zijkapjes. De pootjes zijn volledig om te buigen naar de juiste lengte en de vorm van je oren, over je muts, of onder je helm, ze zijn antislip maar blijven niet aan je haren plakken, het model ventileert goed en de glazen zijn afgestemd op het felle zonlicht hoog in de bergen. De glazen hebben een polycarbonaat lens categorie 4 en zijn behandeld met een anti-reflectiecoating, waardoor ze je ogen beschermen tegen het schitterende, ongefilterde licht op hoogte en in de sneeuw. Een stylish verantwoorde bril die voldoet aan alle eisen die je mag stellen als je actief bent in de bergen.

€ 119,95 (€169,95 met meekleurende Reactiv glazen) | julbo.com

damesbril

Deze dameszonnebril MH550W van Decathlons huismerk Quechua heeft lenzen met beschermingscategorie 4.

De bril is licht van gewicht en voelt stabiel op de neus aan. De uv-werende lenzen houden 100% van de schadelijke stralen tegen en dankzij de ronde vorm laat de bril ook het licht aan de

Babybril

Kinderen, peuters en baby’s moeten ook de ogen goed beschermen en zeker bij de allerkleinsten is het belangrijk dat de bril goed blijft zitten.

Voor brildragers

De Polaroid PLD9010S N9P overzetzonnebril past over brilmonturen van maximaal 13 centimeter breed en 5 centimeter hoog.

De Polaroid Premium polariserende lenzen beloven 100% schitteringsvrij zicht en 100% uv400-bescherming. De lenzen zijn krasvast en geven scherp zicht, natuurgetrouwe kleuren en een helder contrast.

€ 44,95 | polaroidonline.nl

€ 19,99 | decathlon.nl

Deze Bubzee van Banz is een sportieve zonnebril voor baby’s (0-2) en kinderen van 2-5 jaar. De ‘wrap around’ bril heeft rubberen randjes op de neus en boven de ogen, is verstelbaar en verkrijgbaar in verschillende kleuren. De glazen voldoen aan de strengste eisen, zijn onbreekbaar en beschermen 100% tegen uv-straling.

Het handige haakje-met-lus maakt het eenvoudig om de bril bij je kleintje om te doen. Al het materiaal dat Banz gebruikt is kindvriendelijk en 100% chemicaliënvrij.

€ 24,99 | europe.babybanz.com

Hypoallergeen

De Sinner sportzonnebril Bruno heeft glazen categorie 3, die 100% uv-bescherming bieden en een optimaal zicht beloven. De pootjes zijn gemaakt van kunststof en rubber en de roestvrijstalen scharnieren zijn geïntegreerd in het frame. Mocht je allergisch zijn voor bepaalde metalen: de Bruno is nikkelvrij.

€ 34,99 | sinner.eu

36 | HOOGTELIJN 4-2020

zijkant niet door. De bril is geschikt voor dames met een smal of een gemiddeld breed gezicht.

THEMA

WE MOGEN WEER!

€ 69 | vallon.store

Tekst Femke Welvaart

De Waylon van het Zwitserse merk Vallon is een betaalbare outdoorbril met krasvaste polariserende (100% uv) glazen, met beschermingscategorie 3.

Het buigzame nylon montuur is licht (19 gram) en vrijwel onbreekbaar. Vind je de glazen van brillen al gauw te groot en rust het montuur vaak op je wangen? Dan is Waylon jouw nieuwe vriend!

Julbo Cham zonnebril

Hipster op de gletsjer Om heel eerlijk te zijn, ben ik geen fan van zonnebrillen. Ik vind de meeste bergsportmodellen niet mooi, ik vind het vooral een hoop gedoe op mijn hoofd en de meeste glazen blijven op mijn wangen hangen. Maar een bergsporter moet zijn ogen nou eenmaal beschermen, dus testte ik de Cham, een zonnebril van Julbo met een hippe retro look die ik bij de neus kan verstellen.

Specificaties De Cham heeft verbuigbare pootjes, verstelbare neussteuntjes, Grip Tech – een soort rubber dat goede grip geeft maar niet aan je haar blijft plakken, verwijderbare leren kapjes aan de zijkanten en boven de neus, een metalen frame en is verkrijgbaar met Spectron 3CF-, Spectron 4- of Alti Arc4 (mineraal-)glazen in verschillende kleuren, die je ogen maximaal beschermen tegen het zonlicht in de bergen en op gletsjers.

Eigen ontwerp

Sziols ontwierp met de X-Kross een modulair sportbrilsysteem.

Zo kun je de bril geheel naar eigen smaak en wensen samenstellen. Je kiest eerst het frame, daarna de sportspecifieke glazen, dan een eventueel in te klikken frame voor je glazen op sterkte, en ten slotte een setje om je bril nog meer op te pimpen en naar je eigen hand te zetten.

Zo heb je een bril die past bij jouw specifieke sport, je lievelingsoutfit en in je favoriete kleur. Uiteraard voldoet de bril aan de zonbeschermingseisen, hij ventileert, en het frame biedt voldoende ruimte voor je wimpers – ook prettig!

Vanaf € 159,95 | sziols.nl/x-kross

Polariserend of niet?

Polariserende lenzen hebben een filter dat lichtstralen stabiliseert. Ze geven minder schittering, beschermen 95% tegen uv-a- en 5% uv-b-straling, geven een hoger contrast, mooie kleuren, scherp zicht en rust aan de ogen. Het nadeel is dat de lenzen vaak duurder zijn dan niet-polariserende lenzen en bij het gebruik van apparaten die al een polariserende functie hebben (het beeldscherm van je smartphone of digitale camera) krijg je een dubbele polarisatie, waardoor het beeld donker wordt.

Diepgang

Buigzaam

Wat belooft het merk?

Julbo belooft meer dan een paar ‘gewone’ glazen op je neus: het is emotie – terug naar vroeger, het metaal dat schittert in de zon, het zachte leer – maar wel met het comfort van nu en zonder de functionaliteit uit het oog te verliezen. Dus met spiegelende glazen in de beschermende categorie 3 of 4, die goed bestand zijn tegen een stootje of krassen. Functioneel in de bergen, hip op het terras dus.

Worden de beloftes waargemaakt?

Het kijkt prettig door de glazen. Ik hoef niet te knijpen, zelfs niet als ik naar de zon kijk, en ze zijn licht genoeg om ook als de zon even achter een wolk verdwijnt, voldoende zicht te bieden. Dankzij de neussteuntjes rust de bril niet op mijn wangen, dus kan de lucht daar vrij doorheen. Maar de leren kapjes sluiten de bril wel af op mijn gezicht. En dat is best warm als ik in de volle zon bergop loop en begin te zweten. Als ik even stilsta, beslaan de glazen. Wat overigens meteen weer verdwijnt zodra ik hem

heel even van mijn neus haal. Het mooie van de bril is dat ik de kapjes eraf kan halen, zodat het meer ventileert in extreme warmte. Het is een afweging die je per situatie kunt maken: heb ik hier maximale oogbescherming nodig, of kan ik kiezen voor betere ventilatie? Verder stoort het me niet, tegen mijn verwachting in, dat ik minder zicht heb aan de zijkant. Ik dacht dat het zou kijken als door een koker, maar dat is helemaal niet zo. Het kijkt juist wel rustig.

Voor dames of heren met een smal hoofd is de Julbo Vermont Classic overigens ook een optie: die heeft kleinere, ronde glazen, is wat bescheidener dan de Cham, zit smaller langs het hoofd, maar heeft geen neusvoetjes en bleef bij mij weer op de wangen rusten.

Conclusie Waarom wel: als je het prettig vindt om de bril op de neus te kunnen verstellen en als je niet bang bent om op te vallen met een retrobril.

De leren zijkanten beschermen je tegen licht van opzij.

Waarom niet: als je graag meegaat in de stroom van mainstream sportbrillen, of als je neussteuntjes niet lekker vindt zitten. Ben je een zweter, dan zijn de afsluitende kapjes wat warm op je gezicht en wil je die er misschien afhalen.

Eindconclusie: een opvallende verschijning met goed zicht en glazen die de ogen goed beschermen tegen het felle zonlicht op hoogte.

Prijs vanaf € 144,95 julbo.com

HOOGTELIJN 4-2020 |

37

Zevendaagse trektocht in Zwitserland en Italië

Lange dagen rond de Fletschhorn Siebrig Scheeres woont in Saas-Fee, het fraaie bergdorp in de Zwitserse Alpen, omringd door een panorama van 4000 meter hoge toppen.

Bijna zeven jaar geleden liep de fysiotherapeute in een lang weekeinde de Simplon-Fletschhorn-Trekking in haar achtertuin. Ze besluit de route nogmaals te lopen, nu met haar hond Max. Tekst en beeld Siebrig Scheeres

V

oor ik naar Zwitserland verhuisde, woonde ik drie jaar in Guatemala. Daar beklom ik vele vulkanen en in Nicaragua liep ik mijn eerste ultra trail. En sindsdien wilde ik niet meer anders.

Dus toen er in augustus 2014 door een feestdag een lang weekend was, besloot ik de 116 kilometer lange Simplon-Fletschhorn-Trekking te gaan rennen, een kleine marathon per dag.

Vooral de tweede dag staat nog in mijn geheugen gegrift. Ik rende van de Rifugio Andolla tot aan de Simplonpas, zodat ik op dag drie weer op tijd terug zou zijn in Kreuzboden voor de laatste berglift naar Saas-Grund. Dit betekende een etappe van minstens 42 kilometer en 3500 hoogtemeters. Na ongeveer twaalf uur onderweg moest ik mezelf de Simplonpas opslepen om bij het Hospiz te komen waar ik zou overnachten. De vriendelijke dame bij de receptie vroeg me of ik honger had. “Jaaaaa”, zei ik, helemaal blij. Een droog “Het eten is op”, kreeg ik als antwoord.

De moed zakte me in de schoenen, tot ik me herinnerde dat er nog een restaurant op de pas was en daar heb ik mezelf getrakteerd op een hele grote schnitzel met friet en een stuk taart.

Het was een zware tocht, maar ik herinner me vooral dat de route adembenemend mooi was. En nu, een paar jaar later, wanneer ik opnieuw in het Saasdal woon, besluit ik deze route nogmaals te lopen. Deze keer een combinatie van wandelen en trailrunning, samen met mijn hond Max.

38 | HOOGTELIJN 4-2020

Nachtelijk bezoek Voor het eerste deel van de route heb ik een paar vrienden opgetrommeld. Normaal gesproken neem ik geen lift naar boven, maar omdat ik op de dag van vertrek nog moet werken, besluiten we te beginnen bij Heidbodmen. Vanuit Saas-Almagell nemen we de stoeltjeslift. Het is nog een hele klus om twee honden en drie rugzakken in de stoeltjes te krijgen, maar na een half uurtje staan we eindelijk boven.

Heidbodmen ligt op 2350 meter. Vanuit hier kijk je recht het Antronadal in. Een langgerekt dal dat je tot aan de Antronapas brengt op 2838 meter hoogte en waar meteen ook de grens is tussen Zwitserland en Italië. Het is tevens het hoogste punt van de SimplonFletschhorn-Trekking. Wij dalen af Italië in, en wandelen naar het Lago Cingino, een stuwmeer dat bekend is om de vele steenbokken die er rondhangen. Sinds de jaren 80 heeft een groep steenbokken zich in het Cinginogebied gevestigd. Vanwege hun uitmuntende klimkunsten kunnen ze op de steile stuwdam klimmen, om op zoek te gaan naar waardevolle mineralen en zouten. Wanneer we aankomen bij het Italiaanse bivak worden we begroet door een kleine familie van deze prachtige dieren.

Het bivak is helemaal vol met Italianen die hier hun weekeinde willen doorbrengen. Gelukkig hebben we hier rekening mee gehouden en kunnen we onze twee meegebrachte tenten opzetten. Na een calorierijk diner van raclettekaas en aardappels duiken we onze

THEMA

WE MOGEN WEER!

Uitzicht vanaf Kreuzboden op de majestueuze toppen van de Mischabelkette.

HOOGTELIJN 4-2020 |

39

tenten in. ’s Nachts schrik ik wakker van een geluid. Het blijken een paar nieuwsgierige steenbokken die aan onze tent snuffelen en krabben. Met twee jachthonden in de tent is dit verre van ideaal, maar gelukkig blijven de honden rustig en verdwijnen de steenbokken weer.

Italiaanse wildernis De volgende morgen keert een van mijn vrienden terug met haar hond en wandel ik samen met Markus en Max verder, naar Antronapiana. Een erg lange afdaling waarbij je langs een tweede stuwmeer komt. In Antronapiana maken we ons klaar voor de klim naar de Rifugio Andolla: een Italiaanse berghut net onder de Passo d’Andolla. Tijdens mijn hardloopavontuur van een paar jaar geleden heb ik hier overnacht, maar omdat ik de volgende dag graag weer tot in Zwitserland wil wandelen, moeten we vandaag nog een paar uurtjes verder doorbuffelen.

Wel houden we hier een welverdiende pauze met lemon soda en chocoladetaart voor we vervolgens verder klimmen tot aan de Passo d’Andolla. Deze pas ligt in het verlengde van de Antronapas, waar we de dag ervoor overheen kwamen, dus wandelen we Zwitserland weer in. Wij buigen vrijwel direct weer af naar het oosten en volgen het wandelpad naar de Passo del Büsin om weer terug te keren in Italië. En dat betekent sporadisch gemarkeerde wandelpaden en een vrij wild terrein.

Vanaf de pas loopt er een pad een tiental meters onder de graat, maar ‘pad’ is veel gezegd. Het is zwaar onderhevig aan de weersinvloeden en dus hevige erosie. Bij slecht weer is deze route absoluut af te raden, want een uitglijder heeft hier ernstige gevolgen. Zelfs Max glijdt hier van het pad, maar blijft gelukkig in zijn tuigje bungelen. Het laatste stuk, waarbij je een paar meter afdaalt om op de Passo della Preja te komen, zijn de markeringen helemaal verdwenen. Met als gevolg dat ik niet de meest makkelijke afdaling kies, maar we worden wel beloond met een echte edelweiss!

In het meer kan Max een beetje afkoelen.

40 | HOOGTELIJN 4-2020

In het avondlicht, bijna op de Antronapas.

Pringles!

Eenmaal op de Passo della Preja zijn eigenlijk alle moeilijkheden voorbij en volgen we het wandelpad naar beneden de vallei in.

Inmiddels zijn we al een dikke elf uur onderweg en kijken we erg uit naar het Bivacco Marigonda. We hebben nog wel een uur voor de boeg, maar bij het vallende avondlicht is alles ineens weer mooi en is wandelen geen straf.

We komen langs een paar kleine alpenweitjes en na twaalf uur wandelen vinden we dan eindelijk het Bivacco Marigonda. We gaan eerst het kleine huisje in, maar ontdekken dat het grotere gebouw ernaast ook open is. Het heeft een grote keuken en ongeveer dertig slaapplaatsen op de eerste verdieping. En… er staat een grote box met restjes eten. En wat zit daar in? Een grote bus Pringles! Wat kan een mens blij zijn met zoute gefrituurde aardappelschijfjes uit een blikken bus. We vinden ook nog thee en suiker, dus na liters thee en nog een portie raclette met aardappelen en brood vallen we moe maar volkomen tevreden in slaap.

Italiaanse gezelligheid We slapen een beetje uit en ontbijten met pinda’s, droge muesli en restjes brood. Het belooft weer een mooie dag te worden! We

Even het gevoel op de top van de wereld te zijn.

THEMA

WE MOGEN WEER!

Zodra we het bos in duiken worden de koeien weer rustig Edelweiss, het symbool van de Alpen.

Vergeet niet dat je hond ook goed moet drinken bij warm weer!

Oude markeringen op de Höhenweg Gspon naar Kreuzboden.

pakken onze spullen in, Max krijgt zijn rugzak weer op, en we vertrekken richting de Rifugio Alpa di Gattascosa. Ik herinner me dit stuk nog zeer goed van mijn hardloopavontuur. Het mooie riviertje waarlangs we omhoog wandelen, de groene vlakte die we doorkruisen en het prachtige bergmeer op het einde. Hier ligt ook de Rifugio Alpa di Gattascosa: een hut vol Italiaanse gezelligheid en druk bezocht door lokale Italianen, omdat deze hut ook te bereiken is met de auto. Maar ondanks de drukte is het ook de laatste kans om nog even te genieten van de heerlijke Italiaanse keuken. En uiteraard kunnen we ook de taart niet laten staan.

Hollen Na de taart wandelen we verder naar de Passo di Monscera. Het is tijd om weer naar Zwitserland te gaan. Na de pas vervolgen we onze weg naar Zwischbergen. Hier wacht ons nog een laatste klim, om vervolgens af te dalen naar Gabi Gstein. Het eindpunt van vandaag. Maar deze afdaling krijgt nog een spannend randje…

We moeten langs een kudde koeien en ik loop rustig naar beneden.

Ik maak me geen zorgen, omdat ik wel vaker langs koeien wandel.

Maar ineens zie ik uit mijn ooghoek Markus met een wandelstok wild heen en weer zwaaien in de richting van een vrij grote zwarte

koe die het op Max gemunt heeft. De hond heeft zijn staart al tussen de poten en ik zie van de andere kant nog een paar koeien op ons afkomen. Ik heb nu twee keuzes: Max van de lijn laten, of het op een rennen zetten met Max in mijn armen. In een reflex besluit ik voor optie twee en dat lijkt gelukkig te werken.

Zodra we het bos in duiken en uit zicht raken, worden de koeien rustig en blijven ze staan. Zonder verdere problemen wandelen we rustig verder tot in Gabi Gstein. Het eerste deel van de trekking zit erop.

Terwijl we op de bus staan te wachten, besluiten we om terug te liften naar Brig. We staan een tijdje te wachten totdat we net voordat de bus komt een lift krijgen aangeboden. Ik vraag of ze tot Brig rijden, maar ze kijken me verbaasd aan. Ze rijden naar Gondo, de richting waar we vandaan komen. In Gabi maakt de weg een 180 graden bocht, waardoor we dus in de goede richting staan te kijken, maar helaas aan de verkeerde kant van de straat staan. Daar liet mijn oriënteringsvermogen het helaas even afweten en moeten we dus toch met de bus terug.

Rennend de rest De andere etappes van de route leg ik samen met Max rennend af.

Hardlopen geeft me een intens gevoel van vrijheid. Ik kan immens van de omgeving genieten terwijl ik ren. Van de prachtige katoenbloemen die ik onderweg tegenkom, de edelweiss die ik opnieuw zie, en van de geweldige uitzichten. Maar eigenlijk geniet ik ook van het afzien. Wetend dat ik bijna boven ben en dan word beloond met een prachtig panorama van immense bergtoppen.

De etappe van Gspon naar de Almagelleralp is een pareltje. Een prachtige Höhenweg waarbij je voortdurend zicht hebt op de Mischabelkette met zijn majestueuze 4000 meter hoge pieken.

Je ziet bergen zoals de Allalin, de Alphubel en de Dom, met zijn 4545 meter de hoogste berg die volledig op Zwitserse bodem staat.

Pas vol historie Een ander pareltje is de etappe van de Simplonpas naar Gspon.

De Simplonpas heeft een rijke historie. Rond 1700 liet Kaspar Stockalper een Saumpfad, een muilezelpad, bouwen over de Simplonpas. Tijdens het säumen werden goederen met behulp van muildieren over Alpenpassen getransporteerd. Deze vorm van warentransport was nog heel gebruikelijk tot in de 20e eeuw. In 1650 liet Kaspar Stockalper ook een klein hospitaal bouwen dat tegenwoordig het Altes Hospiz wordt genoemd. In 1980 werd het opgekocht door het Zwitserse ministerie van Defensie en werd het gebouw gerestaureerd. Het wordt nu gebruikt als troepenverblijf en er vinden regelmatig schietoefeningen op de pas plaats.

HOOGTELIJN 4-2020 |

41

Specialist in Bergsport Verzekeringen Voor meer informatie: Koninklijke NKBV te Woerden

www.hienfeld.nl +31 (0)20 - 5 469 469 info@hienfeld.nl

SHOP NOW ON WWW.LASPORTIVA.COM

THEMA

WE MOGEN WEER!

Een paar meter hoog stenen beeld van een steenarend, het herkenningspunt van de Simplonpas, dateert uit de periode van de Tweede Wereldoorlog waar de pas een grote rol in speelde.

Trailrunning over de Höhenweg van Kreuzboden naar de Almageller Alp.

De pas werd vooral van betekenis nadat Napoleon I tussen 1801 en 1805 een verharde weg liet aanleggen om de pas voor zijn artillerie begaanbaar te maken. Tot die tijd was de Simplon enkel begaanbaar voor postkoetsen. Hij gaf ook opdracht om te beginnen met de bouw van het Simplon Hospiz, dat in 1831 werd voltooid en tegenwoordig nog steeds in gebruik is, en waar ik drie jaar geleden overnachtte.

Rustgevend Tijdens de etappe van de Simplonpas naar Gspon ren ik het grootste deel langs de Heido Suone door het Nanzdal. Suonen zijn historische bewateringskanalen in het kanton Wallis. Ik houd van suonen-wegen. Het kabbelende water geeft me een rustgevend gevoel terwijl ik er langsren. Na de Gibidumpas is het nog een klein stukje tot aan Gspon. Een bergdorpje met het hoogstgelegen voetbalveld van Europa en enkel te bereiken met een kleine kabelbaan vanuit Stalden. Bij het voltooien van deze etappe voltooi ik ook de Simplon-Fletschhorn-Trekking. Opnieuw en hopelijk niet voor het laatst.

Simplon-Fletschhorn-Trekking Trek

De Simplon-Fletschhorn-Trekking (SFT) is een meerdaagse tocht rondom de drie hoge bergtoppen Fletschhorn (3993 meter, vroeger een vierduizender), Lagginhorn (4010 meter) en de Weissmies (4017 meter) en loopt door Zwitserland en Italië. De kleinste van de drie, de Fletschhorn, heeft de route zijn naam gegeven omdat hij vanaf de Simplonpas imposant zijn noordwand toont.

Route

De totale lengte van de trekking bedraagt ongeveer 116 kilometer met een totaal hoogteverschil van 9000 meter en is in beide richtingen te wandelen. De aangegeven richting in het kaartje vind ik de mooiste, omdat je vanaf Gspon richting het Saasdal wandelt en je het panorama van de 4000 meter hoge pieken van het Saasdal tegemoet wandelt.

Je kunt op de volgende punten starten: Simplondorf of -pas, Gspon (met de kabelbaan vanaf Stalden naar Gspon) of in Saas-Almagell (eventueel met de kabelbaan naar Heidbodmen). Alle startlocaties liggen op ongeveer 930 kilometer vanaf Utrecht en zijn met het openbaar vervoer te bereiken.

De trekking is gemarkeerd en vooral in Italië zie je vaak de gele SFTmarkeringen op de wegwijzers.

De route is overwegend rood-wit gemarkeerd maar zodra je in Italië komt, zijn de markeringen soms ver te zoeken of verdwenen. Ook is het deel van de route in Italië minder goed gezekerd. Waar je in Zwitserland vaak extra staalkabels of traptreden tegenkomt, blijft in Italië alles wild.

Variaties

Sommige dagetappes zijn lang.

Een paar etappes zijn nog op te delen en onderweg zijn er verschillende overnachtingsmogelijkheden.

De etappe van Saas-Almagell tot Antronapiana is lang. Er is een mogelijkheid om in de onbemande Rifugio Cingino te overnachten, maar er is een risico dat deze vol is, zoals wij meemaakten. Je kunt de volgende dag in één keer doorwandelen tot aan de Rifugio Andolla.

De etappe Rifugio Andolla naar Rifugio Gattascosa is ook erg lang, maar onderweg kun je in het bivak Marigonda CAI overnachten, zoals wij hebben gedaan, of in het bivak Alpe Vallaro. Deze etappe is ook de meest technische en niet geschikt voor kleine kinderen en/of niet ervaren wandelaars. Bij slecht weer is deze etappe af te raden. Een alternatieve route is vanuit Rifugio Andolla vanaf de Passo d’Andolla in Zwitserland te blijven en richting het noorden direct naar Zwischbergen te wandelen. Je loopt hierdoor 20 kilometer minder op de totale route, maar je vermijd hiermee het meest technische deel.

Accommodatie

Er zijn verschillende bemande en onbemande hutten onderweg. In de grotere dorpen zijn er ook hotels en bed and breakfasts te vinden. Een tent meenemen is ook een optie.

Documentatie

Kaarten: Simplon 1:25.000 (nr. 10), Saas-Fee 1:25.000 (nr. 6), Saas 1:25.000 (nr. 1329), Simplon 1:25.000 (nr. 1309)

Wandelgids Tourenführer: Tour Simplon Fletschhorn Trekking, ISBN 978-3-907624-99-9, CHF 10.

Websites

Op map.geo.admin.ch kun je wandelkaarten van Zwitserland gratis online bekijken en afdrukken.

Op schweizmobil.ch/de/wanderland vind je informatie over verschillende wandelroutes in Zwitserland.

Op myswitzerland.com/nl vind je algemene informatie over Zwitserland.

Wil je meer lezen over Siebrig Scheeres, aspirant Wanderleiterin, en over bergwandelen en trailrunning in Zwitserland, kijk dan op innermountivation.com.

HOOGTELIJN 4-2020 |

43

Wie de schoen past …

… moet hem ook onderhouden

Of je nou een dagwandeling maakt op de Veluwe, een gletsjer oversteekt in de Alpen, of de tropen opzoekt in Zuid-Amerika: voor elke wandelactiviteit is er een geschikte schoen te vinden. Maar hoe onderhouden we die schoenen als we ze elke dag of juist nauwelijks gebruiken?

Tekst Mirte van Dijk

V

an een paar bergschoenen, wandelschoenen, sandalen, klimschoentjes of stappers voor in de tropen heb je langer plezier als je ze goed onderhoudt. Zelfs een nieuw paar dat maar enkele keren per jaar uit de kast tevoorschijn komt dient onderhouden te worden. En zorg dat je er met enige regelmaat op loopt, zodat de zolen soepel blijven en ze minder kans maken op uitdroging waardoor de zool er plotseling af valt.

44 | HOOGTELIJN 4-2020

Wat zijn de do’s en don’ts? We zetten de drie belangrijkste stappen met diverse tips op een rij.

STAP 1: VOORBEREIDING

Voorkomen is beter dan genezen. En dat geldt ook zeker voor het gebruik van je wandelschoenen. Zo helpt het bijvoorbeeld om je schoenen regelmatig te dragen, de juiste sokken te kiezen en je voeten goed te verzorgen. Transpiratie is namelijk een van de grootste boosdoeners die de schoen van binnenuit kan verontreinigen. Bacteriën blijven plakken aan het leer of verstoppen zich in het Gore-Tex membraan. Sandalen en klimschoentjes zijn meestal de grootste slachtoffers, daar gaan namelijk over het algemeen blote voeten in. Zonder een goed paar sokken hebben de bacteriën vrij baan om zich aan het materiaal van de schoen vast te klampen, eerder nog aan synthetische materialen dan aan iets van leer.

THEMA

WE MOGEN WEER!

Sokken

De huid blijft droger en sterker (lees: je voorkomt blaren) als transpiratievocht goed wordt afgevoerd. De meeste wandelsokken worden gemaakt van een mix van wol en kunstvezel. Wollen sokken hebben een goed regulerend vermogen, maar slijten sneller. Voor warme omstandigheden zijn er speciale sokken ontwikkeld.

Deze nemen niet alleen het vocht op, maar geven ook minder warmte af dan een wollen sok. Katoen is niet geschikt voor wandelsokken. Dat neemt veel vocht op en blijft erg lang nat.

Wat kun je doen ter voorbereiding?

• Draag je vaak sandalen of klimschoentjes, zorg dan voor schone, droge voeten om bacteriën geen kans te geven.

• Klimschoentjes kun je voor je ze aantrekt binnenin een beetje bestrooien met talkpoeder.

• Draag sokken, het liefst met natuurlijke vezels om bacteriën zo min mogelijk kans te geven.

• Gebruik schoeisel pas als het kurkdroog is.

• Vervang regelmatig het inlegzooltje of was hem uit.

• Gebruik kamferspray op je voeten, dat versterkt niet alleen je huid, maar weert tevens bacteriën.

• Trek je schoenen tijdens de activiteit regelmatig uit en laat ze luchten.

STAP 2: REINIGEN

Of je schoen nu van leer is gemaakt of van een synthetisch vezel, een ding geldt voor beide: het regelmatig reinigen van de buitenén binnenkant verlengt de levensduur van je schoeisel. Je kunt je schoenen het best reinigen na een flinke wandeling door de modder (daarmee bedoelen we eigenlijk ‘wanneer ze vies zijn’), een lange vakantie, of voordat je ze opbergt op zolder. Ook wanneer de schoen er nog schoon uit lijkt te zien, is het belangrijk af en toe wat water hier en een smeerseltje daar te gebruiken. Zo voorkom je uitdroging van zowel de stof, de stiksels en naden, als de zool en binnenkant van de schoen.

Leer

Leer is er in vele kwaliteiten, die wordt bepaald door het soort dier, welk deel van de huid is gebruikt en de dikte van die huid.

Nubuck is bijvoorbeeld geschuurd leer met een goed vochtregulerend vermogen, dat minder snel scheurt door uitdroging.

Suède is soepel en goed ademend, maar kun je niet met vet of wax behandelen.

Waterdicht

Voetverzorging

Onverzorgde voeten kunnen voor extra ongemak zorgen.

Tegen blaarvorming kun je je voeten preventief intapen en sommige crèmes verhogen de belastbaarheid van de huid en voorkomen zweertjes, huidschimmel en blaren.

De waterdichtheid en het ademende vermogen van een stof hangen af van de coating. Een coating is aan de buitenzijde van de schoen aangebracht en zal bij elke wandeling iets van zijn functionaliteit verliezen. Het is dus belangrijk tijdig die coating opnieuw aan te brengen of in stand te houden. Let op: verwar Gore-Tex niet met een coating. Gore-Tex is namelijk een membraan dat ín de schoen – tussen alle lagen – is geplaatst, dat kan in zowel leer als synthetische schoenen. Het maakt de schoen weliswaar waterdicht, maar niet de stof die je aan de buitenkant ziet. Die stof moet, zoals elke andere schoen, behandeld worden.

Juist Gore-Tex-schoenen hebben regelmatig onderhoud nodig, want dat multifunctionele membraan kan namelijk verstopt raken.

HOOGTELIJN 4-2020 |

45

Jungfraujoch & Hiking Fun

om 3 days fr

CH F 4 2 0

Book now to secure a bonus of CHF 50!

Booking & Information: Interlaken Tourism, P 0041 33 826 53 10, interlaken.ch/hiking-fun

Thunersee – Brienzersee

THEMA

WE MOGEN WEER!

Waarop moet je letten tijdens het reinigen van de binnenkant?

• Verwijder (en vervang) het inlegzooltje regelmatig. Laat de schoenen vollopen met water en zet het paar met water en al in de gootsteen of buiten, totdat het water eruit gelopen is.

• Borstel de binnenkant regelmatig met een oude tandenborstel om stof, zand en gruis te verwijderen.

• Open de schoenen zo ver mogelijk en laat ze goed drogen. Let op: droog een schoen nooit te warm, zoals in de volle zon of bij de kachel. Dit kan de lijmlaag aantasten, de pasvorm vervormen en de totale levensduur verkorten.

Een schoenmaker kan de meeste zaken gewoon repareren. Zo kan hij een losse stootrand of zool opnieuw vastlijmen, kan een hielvoering opgelapt worden, is een kapotte of losse veterhaak zo vervangen en kan in de meeste gevallen de schoenmaker loszittende naden weer vaststikken.

Tip: bespreek altijd of het de moeite waard is om sommige reparaties uit te voeren (lees: hoge kosten).

Foto Mirte van Dijk

Foto Mirte van Dijk

Reparatie

Waarop moet je letten tijdens het reinigen van de buitenkant?

• Leren schoenen moeten regelmatig worden behandeld met een middel dat het leer voedt en waterafstotend maakt.

• Gore-Tex? Gebruik dan alleen onderhoudsmiddel waarbij op het potje vermeld staat dat het geschikt is voor Gore-Tex. Doe je dat niet, dan zal het membraan verstopt raken.

• Breng het onderhoudsmiddel niet te dik aan, anders raken de poriën van het materiaal verstopt.

• Wax is geschikt voor leer, maar maakt het uiterlijk van de schoen donkerder van kleur. Ook opgeruwd leer, zoals nubuck, verandert in glad leer als je het met wax behandelt.

• Een spray maakt de schoen opnieuw waterafstotend of waterdicht, maar voedt het leer niet.

• Een schoen die bij de aanschaf niet waterdicht is, zal dat ook na insprayen niet zijn.

• Is het rubber van je klimschoentjes glad geworden? Gebruik dan een fijn schuurpapiertje om de structuur en grip weer te herstellen.

• Smeer je schoenen in als ze nog vochtig zijn, zo dringt het dieper door in het materiaal.

• Wacht altijd minimaal vierentwintig uur na het schoonmaakritueel voordat je de schoenen weer in gebruik neemt.

• Klimschoentjes en sandalen kunnen erg gaan stinken in de loop van de tijd. Hoewel dat niet te vermijden is, kun je de stank wel een beetje beperken. Lauw water, desnoods met een scheutje schoonmaakazijn, is een wondermiddel. Dompel het schoeisel helemaal onder, laat het een half uurtje weken en spoel goed na met schoon water. Is het nodig om zand of magnesium te verwijderen, dan kun je altijd schrobben met een oude tandenborstel. Het allerbelangrijkste is dat je het schoeisel pas weer in gebruik neemt als het kurkdroog is, want doe je dat niet dan kan de stank zelfs sterker worden.

STAP 3: OPBERGEN

Al reinig je het schoeisel nog zo goed, zodra je de schoenen of sandalen op een ongunstige plek opbergt, kun je de schoenen weer beschadigen. Blijf je wandelschoenen wel met enige regelmaat gebruiken! Doe je dat niet, dan kan de polyurethaan (PU) tussenzool bros worden of zelfs verpulveren, waarna je zool bij de eerst-volgende wandeling loslaat en eraf valt. Nog een extra reden om regelmatig op pad te gaan!

Waarop moet je letten als je je schoenen opbergt?

• Een schoen moet goed droog zijn en blijven. Kurkdroog.

• Bewaar het schoeisel op een koele, geventileerde plek.

• Stop de schoenen nooit in een zak als je ze voor langere tijd opbergt.

• Reinig ze volledig voordat je ze opbergt.

• Haal de inlegzooltjes eruit.

• Controleer de stiksels, naden, het rubber, de veters en het leer voordat het paar op zolder verdwijnt en verzorg waar nodig.

Het lijkt misschien overbodig, maar juist klimschoentjes en sandalen kunnen wel wat extra verzorging gebruiken tussen de activiteiten of seizoenen door. Synthetische materialen zijn erg gevoelig voor transpiratie en vuil. Het kan dus nooit kwaad om ze weer eens tevoorschijn te halen en te checken, ook al gebruik je ze niet.

Zijn je schoenen nieuw of oud, het verzorgingsproces is hetzelfde.

En ook al kost het wat extra tijd om je bergschoenen of sandalen te onderhouden, je hebt er hoe dan ook langer plezier van. Zowel thuis als onderweg!

HOOGTELIJN 4-2020 |

47

Fotograferen in de Inntaler Alpen

De bergen wachten wel Officieel is de herfst nog maar net begonnen wanneer ik op 25 september in Innsbruck aankom.

Zo voelt het echter niet. Koude regen striemt in mijn gezicht en met een matige weersverwachting is het nog maar de vraag of ik überhaupt een berg te zien krijg komende week. Op dit moment is het weer echter mijn minste probleem. Ik hoop voor de avond valt de Glungezerhütte te bereiken.

Geen probleem, maar dan moet ik wel met de lift omhoog. Een lift die om 16:30 uur stipt zijn laatste Bergfahrt heeft.

Tekst en beeld Kees Gort

N

a twee tergend langzame busritten sta ik om 16:29 uur bij het dalstation van de Glungezerbahn. Met mijn beste steenkolenduits maak ik duidelijk dat ik helemaal naar boven wil. De jongen aan het loket vertelt mij resoluut dat ik dan toch echt wat eerder had moeten verschijnen. Ik mag nog wel tot het Mittelstation. Achter me hoor ik de bus wegrijden en de hotels verderop zien er akelig gesloten uit. Dan maar de berg op.

Een minuut later zoef ik met de lift het dikke, grijze wolkendek in.

Perfect seizoen Ik ben in Oostenrijk voor landschapsfotografie, voor mij een radicaal nieuwe ervaring. Normaal zijn mijn bergvakanties

48 | HOOGTELIJN 4-2020

redelijk ambitieus van aard, de sportieve uitdaging heeft voorrang. Vaak kom ik thuis met leuke foto’s, maar nooit heb ik echt de tijd of geduld voor fotografie. Deze vakantie wordt dat anders. Wandelen is nu niet het doel, maar een manier om mooie uitzichten te ontdekken en vast te leggen.

Nu is de herfst niet de tijd van het jaar waarbij je denkt aan Alpenvakanties, laat staan een complete huttentocht.

Toch zweren veel locals bij het seizoen. De toeristen zijn weer thuis, de lucht is helder en de planten staan in vuur en vlam. De herfst zou dus het perfecte seizoen moeten zijn voor landschapsfotografie. Tenminste, als de mist verdwijnt.

THEMA

WE MOGEN WEER!

Het kleine skistation benadrukt de schaal van het berglandschap en de hoge wolken en het warme licht geven het geheel een dramatisch contrast.

Geschoten met een 50 mm lens.

Vuurrode berghelling Het regent zacht als ik de lift uitstap en uitkijk over een verpieterde skipiste. Ik word begroet door een woud van behulpzame gele bordjes, maar omdat geen enkele route omhoog lijkt te gaan, besluit ik de skipiste te volgen. Pas als ik boven de boomgrens uitkom, trekken de wolken even weg om mij een voorproefje te geven van wat komen gaat. Gedurende vijf seconden kijk ik uit op een vuurrode berghelling met een verse poederlaag op de top. Het uitzicht beneemt me de adem. Of nou ja, misschien is het de hoogte.

Het wordt al donker als ik de Glungezerhütte binnen stap. Twee wandelaars en ik blijken de enige gasten te zijn. Na een solide berg avondeten en wat schnaps maak ik mijn bedje op. Omdat het zo rustig is, is de slaapzaal een privévertrek met ruim dertig bedden. Ik kies het bed het dichtst bij de deur en val in slaap voordat mijn hoofd het kussen raakt.

De beste etappe Ik word al vroeg wakker om de zonsopkomst te fotograferen en daarna verder te trekken naar de Lizumerhütte. Althans, dat hoop ik. Als ik naar buiten ga, stap ik in een dichte mist en een glibberig laagje sneeuwprut. Misschien niet vandaag? Na een rondje om de hut houd ik het voor gezien. De rotsen zijn spekglad en het zicht is nul. Met de staart tussen mijn benen keer ik terug en maak me klaar voor een dagje qualitytime met mijn

e-reader. Normaal ben ik veel te ongeduldig om het zo snel op te geven, maar deze keer maak ik graag een uitzondering. In de prachtige zomer van 2018 trok ik te voet van München naar Venetië. De enige etappe met slecht weer was, je raadt het, de tocht van de Glungezerhütte naar de Lizumerhütte. En laat dit net de etappe zijn die in mijn reisgidsje lyrisch werd omschreven als de beste etappe van de hele route van München naar Venetië.

Ik heb dus nog een appeltje te schillen met dit stukje Alpen en weiger pertinent deze tocht nogmaals in de mist te lopen.

De volgende dag wordt mijn geduld beloond. Het weerbericht belooft een waterig zonnetje tussen twee koufronten in en ik sta al vroeg op de top van de Glungezer om er het mooiste van te maken. Nu moet je weten dat de Glungezer in alle opzichten een totaal oninteressante berg is. Hij is niet bijzonder hoog, steil, mooi of prominent. De Glungezer is in feite een knobbel op een brede, rotsige graat, hoog boven het Inntal. Wanneer je op de top staat, vraag je je af of een van de knobbels even verderop niet hoger is. Wat de Glungezer wel biedt, is een van de beste uitzichten van de Alpen. Naar het noorden torent de granieten muur van het Karwendelgebergte hoog boven het machtige Inntal uit. Naar het westen domineren de Stubaier Alpen de horizon en naar het zuiden verrijst een grillig ijskasteel dat luistert naar namen als Gefrorene-Wand-Spitzen en Olperer. Er zijn vast betere uitzichten te vinden in de Alpen, maar dan moet je goed zoeken.

HOOGTELIJN 4-2020 |

49

Diep onder me kleuren de bergen vuurrood.

Geschoten met een telelens.

Genoeg alternatieven Omdat er een hoge sluierbewolking hangt, is de zonsopkomst een anticlimax. Toch valt er genoeg te fotograferen. Het Inntal hangt vol met lage wolken en ook de topkruizen op de bergtoppen om mij heen bieden genoeg inspiratie. Ik schiet tot de ijzige wind me het gevoel in de handen ontneemt. De foto waarmee ik het meest blij ben, is er een van een groot radarstation op een naburige top. Diep onder het station dienen de flanken van het bewolkte Inntal als een sprookjesachtige achtergrond.

Elke dag word ik verrast met geweldige uitzichten Inntaler Höhenweg Voor de tocht naar de Lizumerhütte volg ik de graat richting het ijskasteel. Diep onder me domineren herfstkleuren de bergflanken.

De laatste twee uur van de tocht loopt over een militair oefenterrein. Regelmatig passeer ik een waarschuwingsbord voor een schijnbaar dodelijke laserstraal. Na het vierde bordje in korte tijd concludeer ik dat het Oostenrijkse leger bijzonder trots is op haar futuristische wapen. Wanneer ik bij de Lizumerhütte aankom, lees ik op een groot informatiebord dat er vandaag niet met explosieven, kogels of lasers wordt geoefend. Een hele geruststelling!

Het liefst loop ik de volgende dag door naar het Zillertal, maar de route is lang, loopt over een hoge pas en de meeste hutten zijn er zo laat in het seizoen al gesloten. Bovendien is het wederom slecht weer. Een tikkeltje te ambitieus dus. In plaats

50 | HOOGTELIJN 4-2020

Door een telelens te gebruiken lijken de bergen groter en dichterbij en ontstaat er een interessant lijnenspel.

THEMA

WE MOGEN WEER!

daarvan kies ik voor de Inntaler Höhenweg. Deze route leidt me in een gigantische halve cirkel terug naar het Inntal in het noorden, waardoor ik een dag minder hoef te plannen voor de terugreis. De gewonnen dag breng ik door in de hut terwijl ik het slechte weer uitzit. Buiten is het koud en mistig, binnen is er schnaps, uitstekend eten en verwarming. Het heeft geen zin om foto’s te maken als er niets te zien is, toch?

Schot in de roos Gelukkig is het weer de volgende dagen beter. Met een stralende zon aan de hemel verraadt alleen de begroeiing dat het al herfst is. De Inntaler Höhenweg blijkt bovendien een schot in de roos voor fotografie. Elke dag word ik verrast met geweldige uitzichten, eerst naar het ijskasteel in het zuiden en later het Inntal in het noorden. De route zelf is makkelijk en de etappes relatief kort, waardoor ik elke dag genoeg tijd en energie overhoud om foto’s te maken. Vooral de laatste wandeldag is fotografisch gezien een succes. Ik sta pijnlijk vroeg op en loop vanaf de Rastkogelhütte omhoog naar het Kreuzjoch om daar de zonsopkomst af te wachten.

Ik ben vroeg en heb daarom ruim de tijd om het landschap in me op te nemen. De top van het Kreuzjoch is door de herfst vuurrood en goudbruin gekleurd, beneden in het dal is alles nog zomer-

groen, de hoge bergen in het zuiden zijn winters wit. Even overweeg ik om de hele dag te blijven zitten, daar in het zonnetje. En de dag daarna ook. Helaas moet ik verder. Mijn vakantie loopt ten einde en ik moet de volgende dag weer terug naar Nederland.

Laatste zonlicht De laatste avond slaap ik hoog boven het Inntal in de Kellerjochhütte, een historische hut vlak onder de top van, je raadt het: het Kellerjoch. Op de top van de berg staat een klein kapelletje dat al meerdere malen van de berg is gewaaid. Vlak voor zonsondergang loop ik ernaartoe en vang ik met mijn lens het laatste zonlicht van de vakantie.

Terwijl diep onder me de lampen van Schwaz en Innsbruck een voor een aangaan, scheur ik mijn blik los van het uitzicht en loop ik met een melancholisch gevoel terug naar de hut. Het is voorbij, maar wat was het mooi.

Ik verlaat de Alpen zoals ik ze aantrof: koud, grijs en regenachtig.

Ik zwaai de bergen nog een keer gedag. Had ik geweten dat het door de coronapandemie nog zo lang zou duren voor ik ze weer zou zien, dan had ik vast harder gezwaaid. Toch weet ik het zeker: ik kom terug. De bergen wachten wel.

Inntaler Höhenweg

Topkruis op de Sonnenspitze met het Karwendelgebergte op de achtergrond.

Geschoten met een telelens.

De Inntaler Höhenweg is een zesdaagse tocht door de Tuxer en Inntaler Alpen.

Vanuit Innsbruck liggen begin- en eindpunt binnen handbereik. De officiële route begint in Igls, waar de Patscherkofelbahn je afzet in de bergen. De Glungezerhütte is van daar slechts een paar uur wandelen. Ik nam de Glungezerbahn voor een kortere aanlooproute. De Inntaler Höhenweg eindigt in Schwaz, slechts een korte treinrit verwijderd van Innsbruck. Het grootste deel van de route is geschikt voor wandelaars van elk niveau. De etappe tussen de Glungezer en de Lizumerhütte is technisch iets moeilijker, maar vormt met goed weer geen probleem voor de gemiddelde bergwandelaar.

HOOGTELIJN 4-2020 |

51

Nikki van Bergen: professioneel klimmer wordt bewegingswetenschapper

‘Mijn doel is nu om anderen te laten

excelleren’ Als ik een jong klimmertje was, zou ik bij Nikki van Bergen (27) in het jeugdteam willen trainen. Niet zozeer om hoe ze klimt – hoewel het, toegegeven, best inspirerend moet zijn om advies te krijgen van een voormalig, elfvoudig Nederlands kampioen Boulder en Lead, maar vooral vanwege de manier waarop ze spreekt over klimmen en de klimtrainingen die ze geeft. Daarbij gaat het niet over klimmers, maar over “de kiddo’s”, niet over een getalenteerde jongen, maar over “een mannetje dat zó slim en goed is” en niet over trainen, maar over een basketbal dunken tijdens het klimmen.

Tekst Roanne van Voorst Beeld Zout Fotografie

N

ikki: “Je moet vooral niet alleen maar klimmen in een jeugdklimtraining! Dat is niet alleen saai, maar ook ineffectief. Voor optimale motorische ontwikkeling is variëteit nodig.”

Zij kan het weten, want zij won vanaf haar tiende levensjaar wedstrijd na wedstrijd. En volgde parallel aan haar professionele wedstrijdcarrière een masteropleiding Human Movement Sciences aan de Vrije Universiteit van Amsterdam (VU), waarin ze leerde analyseren hoe het menselijk lichaam zich nieuwe bewegingen aanwent en kracht ontwikkelt. Sinds ze een jaar met klimpensioen is, brengt ze al die kennis samen in een meervoud aan banen. Ze is trainer voor de jeugd in boulderhal De Campus in Den Haag, bouwt boulders en routes voor nationale wedstrijden en is promovenda Bewegingswetenschappen aan de VU, met een specialisme in de klimsport. Dat ze in haar twintiger jaren al toe is aan een tweede carrière kwam een beetje vroeg en enigszins onverwacht – ze besloot in 2019 te stoppen met professioneel klimmen nadat ze tijdens de revalidatie van een ernstige knie-

52 | HOOGTELIJN 4-2020

blessure merkte dat ze niet meer zo goed kon meekomen in de klimdisciplines die getest zouden worden op de Spelen in Tokio.

“Voor mijn operatie was ik er nog van overtuigd dat ik weer mee zou doen aan de wereldspelen” – ze klom op dat punt in haar carrière al ruim 80 internationale wedstrijden; uiteindelijk werden het er 88. “Maar hoewel ik relatief snel revalideerde, werd het algauw duidelijk dat ik me de atletische manier van boulderen die tegenwoordig populair is in competities niet meer zo snel kon aanleren.”

Minder competitief Ze zou nooit aansluiting vinden bij de wereldtop. Niet bij de eerste acht horen, niet in de wereldbekerfinales meedoen. En dus had het ook geen zin meer om zo hard naar de wedstrijd toe te trainen, zoals ze gewend was in haar professionele atletenbestaan. Lange tijd woonde ze zelfs zo ongeveer in een klimhal.

Nikki woonde toen op de Amsterdamse topsporterscampus De Tribune, dat in hetzelfde gebouw zat als Mountain Network.

HOOGTELIJN 4-2020 |

53

Wie is Nikki van Bergen?

“Ideaal, want om te trainen hoefde ik alleen maar naar een andere etage. En de wand in die hal is ook nog eens perfect oefenmateriaal voor internationale competitieklimmers: hij hangt net zo over als op de meeste wedstrijden.” Toch besloot ze te stoppen met competitieklimmen. Een radicale verandering voor een vrouw die het grootste deel van haar leven gewend was om veel te doen en te laten voor het behalen van wederom een medaille op een wedstrijd. Over een videobeeld op de laptop vertelt ze dat het soms nog behoorlijk wennen is, die nieuwe, minder competitieve lifestyle. “Tegenwoordig voel ik me schuldig of onrustig als ik een dagje niet klim”, zegt ze grijnzend. “En dan herinner ik me ineens: oh nee, ik hoef helemaal niet elke dag meer te klimmen!”

Ze vertelt me hierover via een videoverbinding. Want ondanks de coronacrisis had ik prima met haar kunnen afspreken om met anderhalve meter afstand door haar woonplaats Den Haag te wandelen, maar ik word die ochtend ziek wakker. Afspreken leek ons beiden daarom niet verstandig. En dus spreken we elkaar via het beeldscherm, ik in bed, zij in een vrijwel lege klimhal waar ze werkt.

Nieuwe boulders Nikki draagt die middag een T-shirt en een paardenstaart in haar blonde haar. Achter haar zijn de bouwtekeningen van de hal te zien, die door de eigenaren aan de muur werden geprikt. Een van die eigenaren is haar vriend Frank Loeve. “Voor hem is de financiële schade van de corona lockdown enorm, maar we proberen er het beste van te maken.” Zolang er geen klanten in de hal mogen worden toegelaten, worden er bijvoorbeeld volop mooie nieuwe boulders gebouwd, die door de bouwers – dat is dan weer een kleine meevaller – ook mogen worden getest. Nikki: “Wij kunnen daardoor als een van de weinigen gelukkig nog klimmen.” Alles wat kapot of vies was, wordt nu opgeknapt. En er ontstond in de luwte van de tijd nog meer activiteit: naast de hal werd een moestuin aangelegd, waaruit nu kan worden gekookt – een hobby van Nikki, zo blijkt. En hoewel de hal flink verlies liep omdat de deuren verplicht dicht moesten, konden de jeugdtrainingen gelukkig wel doorgaan: alleen dan wel buiten.

Ze doet haar best die trainingen leuk en nuttig te houden, vertelt ze, op een toon die gedrevenheid uitdrukt: “Ik begin en eindig meestal met iets dat niks met klimmen te maken heeft. De warming-up bijvoorbeeld: dat kan gewoon een grappig spel zijn.

Daartussenin klimmen we natuurlijk, maar ik zorg ervoor dat er

54 | HOOGTELIJN 4-2020

Nikki (1992, Amsterdam) is bewegingswetenschapper, klimtrainer en bouwer. Ze werd elf keer Nederlands kampioen, deed succesvol mee aan verschillende wereldbekerwedstrijden en klom ook buiten harde gradaties.

2007: Jongste Nederlandse vrouw die buiten 8a klimt: Bookaro Banzai (Orpierre, FRA).

2008, 2014, 2015: Nederlands kampioen Boulder.

2008, 2009, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016: Nederlands kampioen Lead.

2012: eerste Nederlandse vrouw die buiten 8b klimt: Abregenief (Saint-Léger, FRA), en die buiten 8b+ klimt: Over the Top (Geyikbayiri, TUR).

2013: 6e plaats in de Wujiang World Cup Lead, 9e in de World Cup Mokpo, 9e in de World Cup Briançon.

2013: eerste Nederlandse vrouw die buiten 8c klimt (hardste redpoint): Hot Chili X (Gorges du Loup, FRA).

2015: 9e plaats in Europees kampioenschap Lead in Chamonix.

2015: klimt hardste onsight: 8a+, 2015, Paideia (Rodellar, ESP).

veel variatie in de training blijft bestaan. Dat ze klimmen met opdrachten: een arm loslaten, je ene been gebruiken, een bal dunken.” Dat doet ze om twee redenen. Allereerst weet ze uit haar onderzoek veel over hoe je je vingers en andere spieren kunt trainen. Zo bouwde ze met een academische collega een apparaat waarmee je vingerkracht kunt meten en trainen en bouwt ze de routes voor wetenschappelijk onderzoek naar klimbewegingen – als klimmer weet zij beter dan haar collega’s hoe ze een bepaalde beweging kan ‘afdwingen’ in een route. “In mijn onderzoek kijk ik bijvoorbeeld in hoeverre een klimmer met meer kracht ook flexibeler wordt in zijn klimstijl. Je kunt je voorstellen dat je als je enorm sterke vingers hebt, meer tijd kunt nemen halverwege een route om goed om je heen te kijken en de makkelijkste weg omhoog te kiezen. Dat soort verbanden vind ik heel interessant, omdat het klimmers kan helpen beter te worden.” Gelooft ze dat klimmers met de juiste begeleiding en nieuwste kennis verder kunnen komen dan wellicht gebeurt als ze op ouderwetsere manieren trainen? Zonder enige twijfel volgt het antwoord. “Absoluut. Het is echt niet alleen talent dat je nodig hebt om goed te worden. Ik weet dat ik klimmers kan helpen om op een slimme en effectieve manier te trainen. Zo kunnen ze zoveel meer en zoveel sneller leren!”

Hard werken Niet dat ze zelf veel aan die kennis heeft gehad in haar eigen beginnende carrière. De jonge Nikki was vooral streng in de leer

Was het ’t waard om zo hard te blijven trainen? twee keer per week klimmen niet meer genoeg vond: “Ja, doei, dacht ik toen, nu wil ik gewoon vier keer per week naar de hal!”

Zwaar

en dat kwam niet door haar trainer, benadrukt ze, maar door haar eigen karakter. “Ik ben altijd extreem perfectionistisch. Ik heb zowel mijn bachelor als mijn masterstudie cum laude afgesloten, maar was er bij het indienen van mijn papers en opdrachten telkens steevast van overtuigd dat ik ze niet goed had gemaakt.

Dan verwachtte ik een zes terug en bleek het een negen.”

In het klimmen was ze ook niet bepaald zelfverzekerd. In verschillende andere interviews die met haar werden afgenomen toen ze nog volop competitie klom, beweert Nikki dat ze geen enorm talentvolle klimmer is. Als ik haar daarmee tijdens dit gesprek confronteer, haalt ze haar schouders op en kijkt ze wat verontschuldigend – ze begrijpt ongetwijfeld dat die bewering weinig overtuigend klinkt uit de mond van iemand met zoveel medailles in haar slaapkamer. Toch houdt ze voet bij stuk: “Ik was echt niet de meest getalenteerde klimmer uit mijn generatie.

Dingen kwamen niet vanzelf en ik won bijvoorbeeld mijn eerste wedstrijden ook niet. Wel was ik al vanaf jongs af aan in staat om zelf te reflecteren op mijn zwaktes en werkte ik daarnaast heel, heel erg hard om die te verbeteren.”

Achter haar zwaait een deur open, Nikki kijkt op en glimlacht, heel even flitst het gezicht van een medewerknemer in de hal in de deuropening, dan is Nikki weer de enige in het kantoor. Ik kan net niet zien of het haar vriend Frank is: degene met wie ze in 2015 wekenlang op klimtrip was in Spanje en in wiens aanwezigheid ze steeds wat sterker begon te twijfelen of, en hoelang ze door wilde gaan met wedstrijdklimmen. In de rotsen genoot Nikki intens van het buiten klimmen zonder druk. Was dit niet waar klimmen om ging, vroeg ze zich vaak af, dit buiten zijn, deze lol, dit kamperen op de mooiste natuurplekken? En als dat zo was, was het ’t dan nog waard om zo hard te blijven trainen als ze deed en om constant te dealen met de daarbij komende stress van de competities? Het antwoord op die laatste vraag luidde in die periode nog ‘Ja’ – ze vond wedstrijdklimmen nog leuk genoeg en wilde zich er nog steeds voor inzetten. Maar toch had de klimtrip een nieuwe gedachte in haar hoofd vastgezet. Ze kon niet langer voor zichzelf ontkennen dat een leven als topsporter ook nadelen heeft, hoe leuk je de sport ook vindt.

Als grootste nadeel noemt ze de prestatiedruk. “Mijn voornaamste zwakke punt als klimmer heeft met het mentale aspect te maken”, geeft ze toe. “Ik ben gestructureerd, vind het fijn als dingen in een bepaald, voorspelbaar stramien verlopen. Maar dat is lang niet altijd het geval bij wedstrijden. Vooral als jonge klimmer had ik daar heel veel last van. Soms presteerde ik er minder door, de nervositeit overheerste dan.” Ze geeft desgevraagd een voorbeeld van de wijze waarop ze mentale druk ervoer in haar carrière. “Als

Dat was ook niet zo moeilijk voor haar, benadrukt ze, want ze vond en vindt klimmen nou eenmaal het leukste wat er is. Al vanaf het moment dat ze zeven jaar was en de sport voor het eerst uitprobeerde, op een verjaardagsfeestje. “In die hal werkte een man die ook postbode was in onze straat. Ik kende hem goed, want samen met de andere buurtkinderen bietsten we altijd van die grote elastieken bij hem. Om mee te schieten en dingen mee te maken, weet je wel?” De kliminstructeur-die-ookpostbode-was wees haar enkele routes aan en zou later en public vertellen dat de kleine Nikki die eerste keer al hele moeilijke dingen uitklom. Maar of dat waar is, zegt Nikki gehaast en schijnbaar enigszins gegeneerd, weet ze niet zeker. “Misschien is het gewoon een typisch mooi achterafverhaal en was ik eigenlijk helemaal niet zo goed.” Beginnerstalent of niet, er was geen houden meer aan. Vanaf die eerste kennismaking wilde Nikki elk weekend klimmen en op de doordeweekse dagen die op een sessie volgden, wachtte ze ongedurig tot ze weer mocht.

Tot ze dertien werd: toen kondigde ze bij haar ouders aan dat ze

HOOGTELIJN 4-2020 |

55

OOK BIJ BEVER

NKBV-LEDEN KRIJGEN STANDAARD 10% KORTING BIJ BEVER

ALLES VOOR OP DE FIETS De fietscollectie van Bever is uitgebreid. Zo vind je nu onder andere fietskleding, fietschoenen, fietsverlichting, fietssloten, fietshelmen en fietspompen in het assortiment. Oftwel: alles voor een fietsvakantie, een bikepacking trip, je dagelijkse woon-werkverkeer of een dagtochtje. Zo stap je perfect voorbereid op de fiets.

5 1

4 Siliconen smartphonehouder voor op je fietsstuur.

6

2

Deze broek is heerlijk lichtgewicht, zeer goed ademend en natuurlijk volledig waterdicht.

Veelzijdige poncho met waterdichte coating en handige lussen om de poncho op zijn plek te houden bij een windvlaag. *alleen op bever.nl

3

8

7

Neem je spullen droog en veilig mee op de fiets; voor zowel de lange vakantie als korte tocht.

Veelzijdige en waterdichte jas geschikt voor alledaags gebruik. *alleen op bever.nl

Fietsbroek voorzien van C4 Infinity Zeem, voor hoog comfort tijdens alle soorten fietstochten.

1. FINN TELEFOONHOUDER BIKE CITIZENS 9.95 *8.96 - 2. TRAILMAKER GTX SCHOEN DAMES ADIDAS TERREX 119.95 *107.96 - 3. BACK-ROLLER CLASSIC QL 2.1 FIETSTASSEN (PAAR) ORTLIEB 134.95 *121.46 4. C3 GTX ACTIVE BROEK GORE WEAR 179.95 *161.96 - 5. PONCHO GRANT AGU 54.95 *49.46 - 6. STRATO HELM AGU 59.95 *53.96 7. GREATNESS BIKE SHORT ONDERGOED DAMES CRAFT 54.95 *49.46 8. DOWNPOUR PLUS JAS RAB 159.95 *143.96 Bekijk de actuele prijzen en promo's op bever.nl Prijs- en modelwijzigingen en druk- en zetfouten voorbehouden. Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl *De 10% korting is alleen geldig voor NKBV leden.

Ga je naar buiten? Denk aan de veiligheid en gezondheid van jou en anderen.

‘Als ik niet goed in mijn hoofd zat, werd het ook niks’

je als klimmer op een wedstrijd aankomt, krijg je een startnummer toegewezen. Stel dat er 100 klimmers meedoen en jij bent nummer veertig. Dan weet je eigenlijk nog steeds niet goed hoe laat je nou precies mag starten, want je bent daarvoor afhankelijk van de snelheid waarmee je concurrenten de route klimmen. De ene doet dat in vier minuten, de ander valt er misschien al heel snel uit.” Gedurende de tijd dat haar voorgangers klimmen, kan Nikki zich opwarmen – dat gebeurt meestal in een nabijgelegen hal, van waaruit je de wedstrijdhal niet kunt zien en waar je naartoe moet lopen. “Soms liggen die halonderdelen best een eindje uit elkaar. Daar werd ik dus heel zenuwachtig van,” legt ze uit, “omdat ik me enerzijds goed wilde opwarmen en anderzijds bang was dat de klimmers in de competitie veel sneller zouden klimmen dan verwacht, waardoor ik te laat zou komen om te kunnen starten.”

Zenuwen Dit was een tijd waarin Nikki vaak nog in haar eentje naar wedstrijden ging, verduidelijkt ze even later. Zonder coach, want de klimsport was toen nog veel kleiner en onbekender in Nederland dan nu. En dus sprak ze, nerveus en heen en weer rennend tussen het warming-upgedeelte en de wedstrijdhal, de coaches van andere klimmers aan: “Hoe ver zijn ze al? Wie is er nu aan het klimmen?”

Ik vind het knap dat ze in haar carrière over die hevige zenuwen heen heeft kunnen komen. Maar die lof wijst ze direct van de hand. Nikki haalt haar schouders op. “Eerlijk gezegd ben ik er nooit overheen gekomen. Ik heb hoogstens strategieën gevonden die me hielpen om de nervositeit onder controle te houden. In de weken voor een wedstrijd stopte ik bijvoorbeeld met het trainen

van mijn fysieke zwakke punten. Liever klom ik dan routes die ik leuk vond en goed kon. Dat gaf me een beetje zelfvertrouwen, een lekker gevoel. Soms hielp dat voor het presteren, maar ik heb ook meerdere wedstrijden gehad waarin ik afgeleid bleef en ik merkte dat ik niet goed in mijn hoofd zat – dan werd het dus ook niks.”

Afscheid Stoppen met wedstrijdklimmen betekende dus enerzijds afscheid nemen van een bijzondere en leerzame tijd, maar anderzijds ook een nieuw begin: klimmen, alleen maar vanwege het plezier. Ze vierde dat besluit met net iets te veel drank. Breed lachend: “En ik drink nooit. Daar sta ik om bekend. Terwijl andere pubers experimenteerden met drank, was ik altijd aan het trainen. En ook later was er in mijn hoofd en agenda gewoon geen ruimte voor dat soort gefeest. Maar na een wedstrijd in Moskou, waarin ik me helder realiseerde dat ik moest stoppen, kreeg ik een glas wodka in mijn hand geschoven in een café. En toen… tja.”

Het experiment beviel schijnbaar, want na de allerlaatste World Cup en wedstrijd die ze ooit zou klimmen, in juli 2019 in Chamonix, deed ze het feestje nog eens over, met vriend Frank – die ervoor naar Frankrijk was gereisd en met wie ze daarna nog enkele weken buiten zou klimmen. “Direct nadat ik was gestopt, stelde ik mezelf doelen voor in de rots: ik had al een 8c geklommen en wilde nu een 9a toppen.” Die ambitie toont aan, zegt ze, hoezeer ze gewend was geraakt om zichzelf telkens moeilijke doelen te stellen. “Pas een tijdje later begreep ik dat het misschien wel zo gezond is om eerst even afstand te nemen van alle doelen.

Misschien voel ik me dan over een tijdje zo opgeladen, dat ik buiten iets heel vets wil doen. En als ik daarnaast de Nederlandse klimmers van nu mag helpen excelleren, heb ik mijn doel bereikt.”

HOOGTELIJN 4-2020 |

57

58 | HOOGTELIJN 4-2020

FICTIE

David Een verhaal van Peter Daalder

H

et plan zit goed in mijn hoofd.

Vandaag de uitvoering. David, zijn vrouw Marleen, Anouk en ik willen samen de bergen in. Thrillseeken had Anouk meteen geroepen. Goed idee, aldus David.

Het werd klettersteigen. Marleen zei niet veel, maar volgde David. Marleen en Anouk zijn nog niet zo ervaren, maar wel sportief.

Ik ken de drie sinds een paar jaar van het winterzwemmen in het meer. David is echt een bikkel. En hij houdt van outdooractiviteiten.

Marleen vindt het al gauw koud en wacht dan kleumend totdat David klaar is. Meestal stappen hij en ik samen als laatsten uit het water. Zijn blik verraadt meer dan alleen interesse. Anouk en ik zijn collega’s. Zij is spontaan, weet niet van ophouden en werkt nu twee jaar in mijn kickboksschool.

Illustratie Zep de Bruyn

We zijn de eersten op de parkeerplaats, vlak bij het begin van de klettersteig. Die ziet er pittig uit. Het is steil, en een beetje vochtig van de stuivende waterval. David wijst Anouk de plek van de schommelbank, halverwege de route. Het is zowat de enige plek om even te rusten. En je moet er vaak wachten als er mensen zijn op het volgende lastige stuk.

Daar kunnen twee klimmers tegelijk op, anderen wachten bij de bank.

Ik merk dat ik gespannen ben. Ik ken de route goed, ik klom er vaker met David. Maar nu moet ik ook Anouk begeleiden. Mijn gedachten zijn meer dan ooit bij David. Hij gaat voorop en valt op met zijn oranje pak en oranje helm, Marleen is in het lichtblauw met een gele helm. Anouk en ik in het rood met zwart.

Het begin is makkelijk. Dan komt een lastig stuk. Vaak draaien klimmers hier om. Dat mag vandaag niet gebeuren. Op deze lange passage steken talloze stukken betonijzer uit de rots met steeds een flinke stap ertussen.

De grote haken van de valbeveiligingen raspen over de staalkabels. Marleen loopt langzaam, is voorzichtig. Anouk heeft er lol in, ze is niet bang.

Bijna halverwege wacht de eerste ladder.

Deze is stevig en hangt vrijwel loodrecht aan de wand. Het constant tikken en omhangen van de veiligheidshaken en het voetje voor voetje klimmen wordt een soort cadans. Ik heb geduld, we zijn nog alleen in de wand.

Dan de brug van drie staalkabels. Twee handen aan de hooggespannen kabels, de valbeveiliging trek ik achter me aan. Mijn

voeten dwars op de onderste staalkabel. Het wiebelt behoorlijk, meer dan ik me herinnerde.

Ik zie dat Marleen moeite heeft. David is een stuk vooruit. Ik moedig haar aan. Ze moet wel verder gaan. Anouk lijkt te zweven, ze doet het goed.

Opeens vallen er wat stenen, klein gelukkig, de helmen hebben we niet voor niets. Ver boven ons de alm met het restaurant en de kabelbaan. Dagjesmensen nemen de baan naar boven, drinken en eten wat en wandelen naar beneden. Een drankje en een kabelbaan zitten vandaag niet in het plan.

Bij de schommel wachten David en Marleen.

De zon warmt de rotsen snel op. We drinken thee en eten een stuk dadelbrood. David controleert zijn uitrusting en die van Anouk.

Hij strikt zijn veters nog een keer. Ik check de spullen van Marleen. Ze ratelt honderduit en vertelt over haar ouders die voor een vakantie zijn vertrokken naar Tenerife. David wil verder. Het volgende stuk gaat steil omhoog, maximaal twee klimmers zijn toegestaan.

David en Marleen verdwijnen om een rotspunt.

Ik weet wat er nu moet komen. Maar toch schrik ik. De schreeuw is afgrijselijk. De rotsen weerkaatsen het geluid. In een flits zie ik het lichtblauw en geel van Marleen voorbij komen. Het is hier steil en diep.

Anouk zakt door haar knieën en begint meteen te huilen. Ze roept iets, ik kan het niet thuisbrengen. David komt terug. Hij is lijkbleek en zoekt zijn telefoon. Hij belt de bergredding.

Het typische kloppende geluid van de rotorbladen komt snel dichterbij. De helikopter blijft hangen voor de wand, ik zie de piloten zitten. Dan zakt de heli en stijgt hij even later weer op met een lange lijn onder zich. Aan het uiteinde een man in een rood pak met witte helm. Het duurt lang voordat de machine omhoogkomt en naar de parkeerplaats zwenkt. Daarna halen ze ons uit de wand en zetten ze ons af op het parkeerterrein. Daar staat een zwart busje waarin de bergredders een lijkenzak schuiven.

Ik probeer de blik van David te vangen. Hij heeft zijn helm in zijn hand, de klettersteigset hangt als een ketting om zijn hoofd. Ik loop naar hem toe. Naar mijn David. Hij huilt, lijkt me niet te zien en slaat een arm om Anouk. Ze staan te lang en te dicht bij elkaar.

“Eindelijk, lief”, hoor ik haar zeggen.

HOOGTELIJN 4-2020 |

59

GROSSGLOCKNER ALPEN Heiligenblut Mallnitz Gmünd

Bad Kleinkirchheim Seeboden Millstätter See Ossiacher See

Velden

Villach

Faaker See

Tarvisio

Wörthersee

Kranjska Gora

Bovec

Tolmin Cividale

Goriška Brda

Gradisca d’Isonzo Duino

Lipica ADRIATISCHE ZEE

Muggia / Trieste

de Bezoek ook il ra -T ia dr Alpe-A in t lis ia ec sp Nederland op .nl alpenreizen

Alpe-Adria-Trail: wandelen in de Hof van Eden.

Van de gletsjer naar de zee. Deze unieke langeafstandswandelroute loopt door een van de mooiste en veelzijdigste gebieden ter wereld: het landschap tussen de Alpen en de Adriatische Zee! Een route van 750 kilometer waar drie culturen tot een uniek wandelavontuur versmelten. Geniet van de hartelijke gastvrijheid en de heerlijke Alpen-Adria-keuken, rust goed uit voor de volgende wandeling en vergeet de alledaagse zorgen. Het Alpe-Adria-Trail boekingscentrum regelt het voor je.

www.alpe-adria-trail.com

In de serie Klimmen bij de Buren laten we je klimgebieden in de nabije omgeving van Nederland zien, op maximaal 400 kilometer rijden van Utrecht.

Rochers de Régissa & Rocher de la Rochette

Xxxxxxxx xxxxxxxx

Rochers de Régissa en Rocher de la Rochette zijn twee klimgebieden op conglomeraat. Net als Moha dat in de vorige editie van Hoogtelijn aan bod kwam, liggen deze gebieden onder de rook van Huy. Gebieden voor klimmers die een avontuur niet schuwen, of voor hen die eens iets anders willen.

Tekst en beeld Harald Swen

D

e meeste klimmers associëren conglomeraat met Nideggen, het bekende klimgebied in de Eifel. Maar ook in België zijn er klimgebieden te vinden waarvan de rots bestaat uit natuurlijk aaneengekitte kiezelstenen. Meer dan je misschien denkt. Van deze gebieden is Régissa, in het dal van de Hoyoux, het grootst.

Minimaal 65 routes Het massief van Régissa is een langgerekte wand, die vanaf de autoweg schuin omhoog langs de helling loopt. Je kunt hier 65 routes van 5 tot wel 35 meter lang klimmen. Wie daar nog niet genoeg aan heeft, kan aan de overkant van de weg, in het Bois de Sandron, speuren naar verscholen rotsen en boulders.

Je sprokkelt er hier zo met gemak nog een paar dozijn routes bij.

Rocher de la Rochette Gezien vanaf Régissa ligt Rocher de la Rochette ongeveer 25 kilometer naar het oosten. Dit kleine rotsmassief is idyllisch gelegen naast een beekje in het bos. Op de zuidwand en de steile kopse kant van de rots zijn hooguit vijftien routes. Sommige zijn onbehaakt en kunnen alleen in toprope worden geklommen. Je zekert in dat geval aan de haken of bomen boven aan het massief.

Voor klimmers die van avontuur houden Deze beide klimgebieden zullen niet bij iedereen in de smaak vallen. Klimmen op conglomeraat moet je een keer geprobeerd hebben, maar sommige klimmers blijven het gevoel houden dat ze ieder moment met een kiezel in de hand uit de route kunnen vallen. Bovendien is de haakafstand in de

La Rochette

Aantal routes/maximale lengte: 12/15 meter.

Klimstijl/steilte wand: 70-90°.

Niveau routes: 4-5c.

Expositie: zuidzuidoost.

Beste jaargetijde: het zomerseizoen en de herfst.

Vrij toegankelijk, maar gezien de grootte en beperkte parkeermogelijkheden niet geschikt voor groepen.

klimmen bij de buren

Twee klimgebieden onder de rook van Huy

twee gebieden aan de forse kant. Neem voor de zekerheid nuts en cams mee als je alles wilt kunnen voorklimmen.

Régissa

Aantal routes/maximale lengte: 65/20 meter.

Klimstijl/steilte wand: 70-90°.

Niveau routes: 3-6b.

Expositie: noordwest.

Beste jaargetijde: voorjaar tot herfst.

Blijft relatief lang nat na neerslag en krijgt ’s winters amper zon.

Régissa is voor Nederlanders alleen toegankelijk met de NKBV klimjaarkaart.

Kortom, houd je van avontuur en neem je wat extra schlinges en mobiele zekeringen mee, dan ben je in deze klimgebieden absoluut op je plek.

NKBV Tochtenwiki

Zowel in Régissa als La Rochette is het belangrijk om op de juiste plek te parkeren om aanwonenden niet te hinderen. Je vindt alle informatie over parkeren, foto’s, een overzicht van routes in Rochette en een video van het klimmen in Régissa in de NKBV Tochtenwiki. Ga naar tochtenwiki.nkbv.nl en zoek op Régissa of Rochette, of ga naar hoogtelijn.nl en klik op de cover van deze editie.

Onderin vind je dan de links naar Régissa en Rochette.

HOOGTELIJN 4-2020 |

61

Do’s en don’ts tijdens een zomerse bergtocht

Oververhitting Foto Rogier van Rijn

Zwetend en puffend de kale berghelling op in de brandende zon. Niet ideaal, maar de meesten verkiezen dit toch boven wandelen in de stromende regen.

Toch zijn er wel een aantal zaken die je goed in de gaten moet houden tijdens zo’n tocht, om te voorkomen dat het misgaat en je lichaam oververhit raakt.

Tekst Marieke van Vessem (Medische Commissie)

O

nze lichaamstemperatuur wordt gereguleerd door een regulatiecentrum in de hersenen en verschillende warmtesensoren in de huid en organen. Je lichaam streeft naar het behouden van een constante kerntemperatuur van 37° Celsius. Dit is van groot belang voor het functioneren van ons lichaam. Als het nodig is, kan het lichaam op vier manieren warmte afstaan aan de omgeving: door conductie (geleiding), evaporatie (verdamping, bijvoorbeeld zweet), radiatie (infraroodstraling van het lichaam) en convectie (warmteverlies door stroming van lucht of water langs een lichaam).

Oververhitting (hyperthermie) is het gevolg van een disbalans in de warmteafvoer en -toevoer in het lichaam. Deze disbalans ontstaat doordat de lichaamswarmte niet kan worden afgevoerd (door kleding, isolatie, ziekte, medicatie), of doordat het lichaam te veel wordt opgewarmd door externe factoren (bijvoorbeeld door de zon), of doordat het lichaam te veel warmte produceert, bijvoorbeeld bij zware inspanning.

Hoe herken je oververhitting?

Warmtegerelateerde aandoeningen komen in een breed spectrum voor, van mild en van voorbijgaande aard, tot zeer ernstig met mogelijk blijvende klachten of zelfs de dood als gevolg. Het is daarom belangrijk om de verschillende stadia te herkennen en te weten hoe te handelen. In het kader hiernaast vind je die details.

Na een hitteberoerte kunnen slachtoffers langdurig beperkt zijn in het dagelijks functioneren. Daarnaast houdt een deel van de slachtoffers langdurig last van neurologische klachten, zoals stoornissen in de motoriek, coördinatiestoornissen, cognitieve problemen en hoofdpijn.

62 | HOOGTELIJN 4-2020

Warmtegerelateerde aandoeningen Mild

Matig

Ernstig

Warmte-oedeem

Zwelling van ledematen als gevolg van vochtophoping door warmte.

Spierkrampen

Inspanningsgerelateerde, pijnlijke, niet-vrijwillige spierkrampen tijdens of onmiddellijk na het sporten.

Collaps

Voorbijgaand bewustzijnsverlies (flauwvallen) met spontaan herstel.

Hitteuitputting

Milde tot matige warmtegerelateerde aandoening als gevolg van blootstelling aan hoge omgevingswarmte of zware lichamelijke inspanning.

Symptomen en klachten zijn dorst, zwakte, ongemak, angst en syncope, duizeligheid. De kerntemperatuur is normaal of licht verhoogd (hoger dan 37°C, maar lager dan 40°C).

Hitteberoerte

Ernstige warmtegerelateerde aandoening als gevolg van passieve blootstelling aan omgevingswarmte (klassieke hitteberoerte) of zware inspanning (inspanningshitteberoerte).

Symptomen en klachten zijn hetzelfde als die bij warmte-uitputting, maar in combinatie met afwijkingen in het centrale zenuwstelsel, zoals veranderde mentale status (sufheid, verwardheid), toevallen (epilepsie), of coma. De kerntemperatuur is hoger dan 40°C.

Het kan lastig zijn om iemand die last heeft van oververhitting in de bergen op de juiste manier te behandelen. Hoe agressief de aanpak dient te zijn, is afhankelijk van hoe ernstig het ziektebeeld is (zie het kader op de vorige pagina). Het is belangrijk dat de persoon snel wordt gekoeld, want de effecten zijn afhankelijk van de ernst en de duur van de oververhitting.

Zorg er dus voor dat het lichaam de warmte kwijt kan. Denk hierbij aan de verschillende manieren van warmteverlies: conductie, evaporatie, radiatie en convectie. Verplaats het slachtoffer naar de schaduw op een isolatielaag (passieve koeling). Stimuleer convectie door strakzittende kleding los te maken of te verwijderen. Evaporatieve koeling kun je stimuleren door water op de huid te sprayen en met waaieren stimuleer je de convectie. Koudwaterimmersie (onderdompeling), waarbij het hoofd boven water blijft, is een zeer effectieve manier van koelen. Laat het slachtoffer nooit alleen tijdens de handeling.

Verder is het aanvullen van het vocht- en mineralentekort (rehydratie) een belangrijk onderdeel van de behandeling. Als je iets te drinken geeft aan iemand die oververhit is, kies je voor een isotone (gelijke concentratiedeeltjes als het lichaamsvocht) of een hypertone (hogere concentratiedeeltjes) vloeistof, omdat het van belang is dat je niet alleen het vocht maar ook de zouten aanvult.

Meer informatie hierover vind je in Hoogtelijn 2, 2016 op pagina 65 (ga naar hoogtelijn.nl en klik op de cover van editie 2, 2016).

Foto Rogier van Rijn

Behandeling

Drink voldoende tijdens je tocht en kies voor kleding waarbij je lichaam voldoende warmte kan afgeven.

Wat te doen als iemand flauwvalt?

Als iemand dreigt flauw te vallen, laat je hem plat liggen met de benen omhoog, zodat er meer bloed richting de hersenen gaat.

Probeer hem koel te houden, denk aan schaduw. Probeer hem kleine slokjes te laten drinken, pas wel op voor verslikken.

Valt iemand toch flauw, laat hem dan even rustig liggen als hij weer snel bijkomt. Reageert hij niet na twee minuten en is hij niet te wekken, bel dan het noodnummer (112 in Nederland).

Hoe te handelen bij warmtegerelateerde aandoeningen Warmte-oedeem

Leg het opgezette ledemaat hoger en gebruik eventueel compressiesokken.

Spierkrampen

Drink isotone of hypertone vloeistof.

Collaps

Haal de persoon uit de warmte, passief koelen, laat hem isotone of hypertone vloeistof drinken.

Hitte-uitputting

Haal de persoon uit de warmte, koelen door evaporatie en convectie, laat hem isotone of hypertone vloeistof drinken (wanneer nodig en mogelijk via een infuus).

Hitteberoerte

Evacuatie! Bel het noodnummer. Controleer de ademhaling en hartslag. Koudwaterimmersie, eventueel middels evaporatie en convectie. Vloeistoffen moeten via een infuus worden toegediend.

Hoe voorkom je oververhitting?

De beste behandeling van oververhitting is het voorkomen van warmtegerelateerde aandoeningen. Drink voldoende tijdens de tocht, kies de juiste kleding waarbij je lichaam voldoende warmte af kan geven en pas je activiteit aan aan de temperatuur, zonnestraling, luchtvochtigheid en wind.

Door je shirt in koud water te spoelen en daarna weer aan te trekken, houd je jezelf koel.

Foto Peter Daalder

Sommige mensen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van warmtegerelateerde aandoeningen dan anderen, omdat de warmteafvoer is verstoord. Mensen die niet goed kunnen zweten bijvoorbeeld, of ouderen. Je hebt een grotere kans op warmtegerelateerde klachten als je alcohol hebt gedronken, drugs hebt gebruikt of bepaalde medicijnen slikt, zoals plastabletten, hartslagverlagende middelen, anti-psychosemiddelen en sommige antidepressiva.

Je kunt het risico verlagen door gedurende een periode van tenminste tien dagen dagelijks 1-2 uur lang een kerntemperatuur hoger dan 38° Celsius te bereiken. Zo kan het lichaam zich aanpassen aan de warmte. Deze acclimatisatie kan een maand aanhouden.

HOOGTELIJN 4-2020 |

63

Transgender

jongen Steevast een-na-laatste, maar gelukkiger dan ooit

in de

klimsport

Er is breedtesport en er is topsport. In breedtesport wedstrijden kun je zelf bepalen in welke geslachtscategorie (heren/dames of jongens/meisjes) je wilt deelnemen.

Voor de topsport is een eerlijke wedstrijd het belangrijkste uitgangspunt van de NKBV. Daarom kun je bij topsport wedstrijden niet zelf bepalen in welke geslachtscategorie je zit. Maar dan is er Sven, transgenderjongen, die jaren in de top van de vrouwenklimsport stond en nu met recht kan zeggen: “Meedoen in de categorie waarin je je goed voelt, is veel belangrijker dan winnen.”

Tekst Lineke Eerdmans Beeld Zout Fotografie

S

ven van der Heijden, 17 jaar, is een fanatiek en vooral enthousiast klimmer. Als ik hem ontmoet in Monk Amsterdam heeft hij net die dag een diagnose gekregen vanuit het ziekenhuis: “Dysforie. Na tweeënhalf jaar wachten kan ik op korte termijn een hormoonbehandeling starten.” Dysforie is het tegenovergestelde van euforie en een gevoel dat bij Sven piekte in de pubertijd. “Toen werd het een stuk duidelijker voor mij dat ik niet gelukkig was in mijn lichaam. Ik had goed contact met mijn trainer, met hem heb ik het gedeeld. Die zei: ‘Je moet het ook aan je ouders vertellen.’ Die hebben me vervolgens gelijk inschreven in het ziekenhuis. Gelukkig, want anders had ik nog langer moeten wachten.”

Enigszins verbaasd kijk ik hem aan, er zit al een echte jongen tegenover me, toch zit hij nog in een meisjeslichaam. Wel eentje dat sterk is, en vlug. “Daarin onderscheid ik me op de wand.

Jongens klimmen vaak op kracht, ik heb in de damescompetitie geleerd technisch te klimmen. Over het algemeen ben ik een vrij statische klimmer, dynamisch klimmen kan ik ook wel heel goed, maar statisch is wel hetgeen waarop ik terugval. Ik ben voor de herenboulders vaak niet sterk genoeg. Ik zie de nieuw te herwinnen

64 | HOOGTELIJN 4-2020

kracht als bonus. Technisch klimmen is heel erg efficiënt. Als je op kracht moe wordt, val je altijd terug op techniek.”

Nieuwe naam Voor zijn verjaardag vorig jaar ging het gezin zijn nieuwe naam registreren op het gemeentehuis. Vanaf toen was hij officieel een jongen. En nu gaat het fysiek ook plaatsvinden. “Qua chromosomen zal ik hetzelfde blijven, maar verder ben ik gewoon een jongen.

De veranderingen die gaan plaatsvinden, zullen mij gelukkiger maken. Mensen kunnen mij nu nog steeds als een meisje lezen:

het publiek. De dame naast hen tikte mijn vader aan en zei: ‘Die klimmer net, die noemen ze Sven, hebben die ouders zo’n hekel gehad aan dat meisje?!’ Daar hebben we wel om gelachen.”

Acceptatie “Ik hoop dat ik ga klimmen als een speer, maar ik heb wel door mijn hele klimcarrière en waar ik nu sta, geleerd dat je wedstrijden klimmen voor je plezier doet en dat een prestatie iets is dat erbij komt. Ik eindig nu steeds als een-na-laatste, of twee-na-laatste. Ik sta heel toevallig wel eerste in de ranking van de lokale competitie bij Monk, dat komt waarschijnlijk omdat ik aan alle wedstrijden heb meegedaan. Over het algemeen ga ik naar de wedstrijd toe omdat het vette boulders zijn die je normaal niet kunt klimmen.”

Sven ondervindt niet veel negativiteit rondom zijn transgenderschap. “Toen ik nog in Leiden trainde, waren er in de klimhal jongens die me niet geloofden en mijn kleding hadden opgepakt en in de meisjeskleedkamer hadden gegooid. En er was een deelnemer, een jongen, die me wel ‘hij’ noemde, maar heel vervelende opmerkingen maakte. Het maakt me wel verdrietig,

‘mijn klimgenoten zijn me niet anders gaan zien, ik ken ze al zo lang’ ook omdat er andere mensen zijn met dezelfde lotsbestemming die hem ook tegen kunnen komen. Daar maak ik me zorgen om.

Toch valt het over het algemeen mee. Mijn klimgenoten zijn me niet anders gaan zien, ik ken ze al zo lang. Ze vinden het fijn voor me dat ik nu dit traject kan starten. Ik ken zelfs zwaargelovige klimmers die er respectvol mee omgaan. Het is nu gewoon, ik doe ook geen coming-outs meer naar mensen die ik voor het eerst zie.”

Bij de meisjes werd Sven, zijn geboortenaam noemt hij liever niet meer, een keer Nederlands kampioen en een keer derde bij de volwassenen. Dat is nu wel even anders. Zelfs nu Sven niet meer aan de top staat, heeft hij wel zijn sponsors nog. “Over mijn sponsors ben ik heel erg positief. Ik mocht mijn naam veranderen in de startlijst en mijn sponsors Nihil en Tenaya gaven me direct herenkleding en -schoenen. Ze bleven me ook steunen in het proces. Hopelijk kom ik iets hoger in de wedstrijdlijsten en ga ik met heel veel wedstrijden meedoen. Ik heb liefde en passie voor deze sport.” hoge stem, brede heupen. Testosteron zou dat een stuk comfortabeler te maken.”

Testosteron in de wedstrijdsport

In januari van dit jaar is Sven begonnen met klimmen bij de jongens. Vorig jaar stond hij nog op het podium bij de meisjes en hoorde hij de spreker zeggen: “Hartstikke goed gedaan, meiden!”

“Logisch natuurlijk, maar ik vond dat verschrikkelijk.” Toch behandelt de NKBV Sven al langer als jongen. Zo behaalde hij, bij de meisjes, een derde plaats op het NK Lead in december 2018. “Toen noemden ze me al Sven en hij. Mijn ouders zaten in

“Eind juli ging ik aan de testosteron. Ik ben tegen een mannen- en vrouwencategorie. Want er zijn bijvoorbeeld vrouwen met een hoger testosterongehalte die in sommige sporten niet mee kunnen doen met de vrouwencategorie, terwijl die zich fysiek wel vrouw voelen. En andersom zijn er vrouwen die zich niet thuis voelen in die categorie en juist bij de mannen willen sporten. Ik verwacht wel dat er een verandering komt. Als alle categorieën worden ingedeeld op basis van testosteron, dan hoef je niet in

HOOGTELIJN 4-2020 |

65

WWW.INNSBRUCK.INFO #MYINNSBRUCK

SKIING unlimited

Foto: Innsbruck Tourismus / Vorhofer

SKIPLEZIER PLUS CITYTRIP MET ÉÉN TICKET

SKI PLUS CITY PASS STUBAI INNSBRUCK 13 skigebieden in het Stubaital en de regio Innsbruck 22 activiteiten en belevenissen in en rond Innsbruck & 3 zwembaden Kosteloze skibus shuttle & Sightseer Innsbruck (Hop-on-Hop-off) www.ski-plus-city.com

Veilige sportomgeving

De NKBV maakt zich hard voor een sociaal veilige sportomgeving. Op nkbv.nl/sport/vso vind je alle informatie over grensoverschrijdend gedrag: wat is het, hoe kun je het herkennen, wat moet je doen, hoe kun je het melden, et cetera. Transgenderschap

een hokje te passen om wedstrijden te klimmen. Ik ben gewoon een jongen. Als die categorieën eerder anders waren ingedeeld, had ik me al anders gevoeld. Zelfs toen ik nog officieel een meisje was.”

Heel eenvoudig ligt dit niet. Dat blijkt wel uit de atletieksport, waar dit al heel wat jaren speelt. Voor Sven was het makkelijker.

“Ik mocht van de NKBV gelijk naar de jongens. Het is een ander verhaal als een jongen bij de meisjes de wedstrijdsport in wil. Ik kan me voorstellen dat je eerst een bepaald testosteronniveau moet hebben. Dan wordt het wel heel lastig als je drie jaar moet wachten op je diagnose.”

Gesteund “Ik ben tot nu toe niemand tegengekomen, maar er zijn vast meer mensen die zich zo voelen als ik. Als ze er last van hebben en er met iemand over willen praten, kunnen ze bij mij terecht.

De steun die ik vanuit de NKBV kreeg, was heel mooi. Ik kreeg direct een mail waarin stond dat de NKBV het belangrijk vindt dat ik in een veilige en prettige omgeving kan sporten. Er stond: ‘Mocht je ook maar het gevoel hebben dat iemand naar tegen je doet, meld je en dan komen we direct in actie.’ Ik voel me veilig binnen de NKBV.” Lisa Özmay, NKBV-medewerker en verantwoordelijk voor de wedstrijdsport, kan dit beamen: “Ik vind het belangrijk dat we uitdragen dat transgenders welkom zijn, ze hebben al genoeg hindernissen en weerstand te overwinnen. Omdat het onderwerp

binnen de klim- en bergsport valt hier ook onder.

Heb je een vraag van vertrouwelijke aard, neem dan contact op met de vertrouwenscontactpersonen (VCP) van de NKBV, Tim van der Linden en Femke Welvaart.

Je kunt hen bereiken via vcp@nkbv.nl.

zich nog maar net aandiende met Sven, heeft de NKBV een beleid opgesteld dat in de loop van de tijd nog verder wordt ontwikkeld. Sven was voor ons het eerste geval, al denk ik dat hij vast niet de eerste of enige transgender klimmer in Nederland is. We hebben gewacht met de switch van de meisjes- naar de jongenscategorie tot het moment waarop zijn geslacht was aangepast in zijn paspoort.” Een overstap naar een andere geslachtscategorie moet eerst worden goedgekeurd door de wedstrijdcoördinator. Het gaat er hierbij om dat de wijziging van de categorie aantoonbaar geen oneerlijk voordeel oplevert. Ik vraag Lisa hoe ze denkt dit na te kunnen leven. “Ik denk dat testosteron wel een belangrijke factor gaat worden. We zullen ons hierover moeten laten adviseren door medici. De verdeling in categorieën op basis van sekse geheel loslaten, dat ligt nu nog ver weg. Maar als een transvrouw (geboren man) meldt dat ze bij de dames mee wil doen, kan ik me voorstellen dat zij een andere benadering krijgt dan een transman (geboren vrouw), omdat ze fysiek sterker zou kunnen zijn. Dan zouden we haar testosteron- en oestrogeengehalte kunnen laten meten. Bij NK’s komt de Nederlandse dopingautoriteit vaak onaangekondigd langs, zij testen dan de top 3. Als daar aanleiding toe is, kunnen we bij andere wedstrijden zelf de dopingautoriteit inhuren.”

“Een sociaal veilige omgeving is voor de NKBV heel belangrijk”, gaat Lisa verder. “Een atleet moet zich door ons zo veel mogelijk gesteund, gehoord en gezien voelen, en weten dat hij of zij er niet alleen voor staat. En Sven? Die hoop ik terug te zien in de top!”

HOOGTELIJN 4-2020 |

67

IJsklimmen Uiteraard zijn er ook wintercursussen voor klimmers. IJsklimmen bijvoorbeeld. Tijdens een ijsklimcursus leer je hoe je de ijsbijlen plaatst, hoe je zekert en maak je kennis met stijgijzertechnieken, standplaatsbouw en ijsboren.

Workshops Blijf je liever in Nederland, dan kun je meedoen aan een van onze winterworkshops, zoals toerskiën, sneeuwschoenwandelen of lawinekunde.

Zo heb je een goede basis voor het echte werk als je later de Alpen ingaat.

Kijk voor het actuele reisaanbod op bergsportreizen.nl.

68 | HOOGTELIJN 4-2020

NKBV-topvlag De topvlaginzending komt dit keer van Tjeerd Visser, die na zijn middelbareschoolexamen op pad ging in Zwitserland. Op de foto zien we v.l.n.r. Tjeerd Visser, Corniek le Poole en Dirk Tijssen. “We staan op Klein Allalin (3069 meter) in het Zwitserse Saas-Fee in Wallis. Deze top ligt naast de Brittaniahütte (SAC). Het was geweldig weer, zoals op de foto wel te zien is!”

Heb jij ook een mooie NKBV-topvlagfoto die je met ons wilt delen? Stuur hem naar communicatie@nkbv.nl o.v.v. Topvlagfoto.

Vertel in je mail wie er op de foto staan en waar jullie zijn en wie weet zie jij jezelf terug in Hoogtelijn of op Facebook!

Heb je nog geen topvlag? Bestel hem voor € 3,95 (excl. verzendkosten) in de webshop: nkbvwebshop.nl/nkbvtopvlag.

Bedankt voor je bijdrage!

Via het Gegenrecht Fonds zorgt de NKBV ervoor dat we de kwetsbare bergwereld behouden en dat hutten kunnen verduurzamen. Dat vinden wij belangrijk, omdat we ook toekomstige generaties willen laten genieten van die prachtige natuur. Met je NKBV-lidmaatschap draag je bij aan het onderhoud van paden, bewegwijzering en hutten in de Alpen en Pyreneeën. Als dank voor deze bijdrage krijgen NKBV-leden korting in honderden hutten in de Alpen en Pyreneeën.

Dit jaar heeft de NKBV namens de leden 400.000 euro afgedragen aan het bovengenoemde Gegenrecht Fonds, heeft de NKBV-stichting Hutten Ondersteuningsfonds (HOF) 60.000 euro gedoneerd aan de Alpenhutten die vanwege corona beperkt open konden, en is 106.351 euro afgedragen voor het onderhoud en de huur van de 31 Belgische rotsmassieven die met de klimjaarkaart beschikbaar zijn.

Duurzame hut Vanuit het Gegenrecht Fonds worden hutten dus ook verduurzaamd. Berggids Martijn Schell ging op bezoek bij de Lämmerenhütte in Zwitserland. Deze hut probeert bergsporters zo duurzaam mogelijk te bedienen. De huttenwaard laat je in een video zien hoe dat gaat. Ga naar nkbv.nl/kenniscentrum/onderhoud-aan-paden-enhutten.html of scan de QR-code.

Foto Bürgi Schärer

Vanaf 1 oktober kunnen sportieve wintersporters hun vakantie boeken bij Bergsporteizen, de reisorganisatie van de NKBV. In de winter de bergen verkennen, is inspannend en vraagt andere kennis, materialen en vaardigheden dan in de zomer. Zo kun je gaan sneeuwschoenwandelen, toerskiën of freeriden. Heb je nog nooit buiten de piste geskied, maar kun je wel goed skiën op de zwarte piste, dan kun je met Bergsportreizen mee om kennis te maken met het off-piste skiën. Je leert dan skiën op afdalingen direct naast de geprepareerde piste, op deels gecontroleerde afdalingen binnen het skigebied, of op routes geheel buiten het skigebied in de vrije natuur (backcountry).

Ben je meer een wandelaar dan een skiër en wil je ook in de winter de rust, ruimte en natuur in de bergen ervaren? Pak dan je berg- en sneeuwschoenen en ontdek het witte ongerepte sneeuwlandschap!

Foto Tjeerd Visser

Deze winter op vakantie met Bergsportreizen

Foto Rogier van Rijn

nkbv voor jou

Kijk voor het laatste verenigingsnieuws op nkbv.nl of volg de NKBV op Facebook: facebook.com/de.nkbv.

praat mee met de NKBV

VAN BINNEN NAAR BUITEN!

Foto Zout Fotografie

Volg ons op social media, tag ons en praat mee!

De leukste posts of reacties plaatsen we in deze rubriek.

Klimmen in de Nederlandse hallen is overzichtelijk.

De routes zijn duidelijk vindbaar en touwen hangen voor je klaar. Met je schoenen en pofzak en eventueel eigen gordel, zekerapparaat en karabiner ben je er wel. Er ligt een mat of valvloer onder je en aan de kleur van de grepen zie je wat jouw af te leggen route is.

Maar wat dacht je van klimmen of boulderen in de natuur? Met al je spullen in je rugzak op zoek naar de mooiste lijnen, routes, of boulders. Om je heen is er stilte, rots, bomen, aarde, planten en dieren. Gaat het al kriebelen? Wij nemen je graag mee van binnen naar buiten! Wil je voor het eerst buiten gaan klimmen?

Lees dan het artikel op nkbv.nl/ kenniscentrum/voor-het-eerst-buitenklimmen.html.

Buiten boulderen Vroeger was boulderen een trainingsvorm of oefening voor het buiten sportklimmen. Inmiddels is dat al lang niet meer zo en is boulderen een eigen sport; veel boulderaars hebben zelfs nooit een gordel aangeraakt. Ook buiten zie je deze ontwikkeling terug.

Bouldergebieden worden drukker en op Instagram zie je de vetste buitenboulders voorbijkomen. Wil je zelf ook weleens de rotsen in de natuur opzoeken? Lekker naar buiten? We helpen je graag op weg op nkbv.nl/kenniscentrum/voor-het-eerstbuiten-boulderen.html.

Klimjaarkaart Als je in België wilt klimmen, heb je een klimjaarkaart nodig. Met deze kaart kun je voor 20 euro per jaar in de 31 grootste en mooiste klimgebieden van België terecht. In tegenstelling tot elders in Europa liggen in België vrijwel alle rotsmassieven op privéterrein. Om de klimgebieden toegankelijk te maken voor klimmers, huren de Klim- en Bergsportfederatie (KBF) en de Club Alpin Belge (CAB) de rotsmassieven van de eigenaren.

En daarom mag je er alleen klimmen met een klimjaarkaart. Je bestelt de klimjaarkaart eenvoudig in MijnNKBV op nkbv.nl/mijn-nkbv.

Topo’s in de webshop Ga je dit najaar buiten klimmen of boulderen? In de NKBV-webshop vind je handige topo’s om je op weg te helpen. Kijk voor meer informatie op nkbvwebshop.nl, klik op ‘Topo’s en Gidsen’ en vervolgens op ‘Sportklimmen’ of op ‘Boulderen’.

Of scan de QR-code.

#NKBV yourinoirer

Driebergen!

nelumkijkt ik woonde vroeger in hardenBERG aan de paasBERG (vlakbij gramsBERGEN, BERGENtheim, mariënBERG) yornekelderman @sverre_kelderman tis dat Vallekeberg niet de officiële spelling is van valkenburg _nkbv Ons land telt tientallen plaatsen met het woord ‘berg’ in de naam. Woon jij ook in een Nederlands bergdorp?

Barbara van der Leij @ Barbara van der Leij 1 aug. – Wat is het heerlijk om te wandelen, te klimmen en van de Alpen en het buitenleven te genieten. Samen met mijn gezin en veel bergsportmaatjes #NKBV #basiskamp.

bart.vdberg @_nkbv, in een “bergdorp” woon ik helaas niet maar ik denk dat mijn achternaam wel voldoende is in dit geval

Fedde Benedictus @FJBenedictus – 14 aug.

Een blind meisje dat vandaag voor het eerst ging klimmen, en de top bereikte! #doorzetter #paraklimmen ambassadeur #nkbv

@NKBV Gaby @geepje 07-07-2020 Dit weekend mail van @NKBV dat mijn C2 cursus doorgaat onder goede coronamaatregelen. Twee dagen later: nieuw speelgoed van @Klimwinkel.

Tijd voor avontuur! #livealittle

Ron Meijer @ronadrome – 25-06-2020 Of ik fysiek @klaarvoorklimmen ben valt nog te bezien maar vanaf 1-7 ben ik weer terug in de klimhallen van Heerenveen en Leeuwarden. @NKBV #MountainNetwork

Rutger Jongejan @rutgerjongejan 21 juli – Goedemorgen!

Maak er allemaal weer een mooie dag van vandaag! #uitzicht #oostenrijk #nkbv Ernst van der Leij @ErnstvanderLeij 8 aug. – Vorige week met het hele gezin en een vriend van de kids op de Großvenediger.

Voor sommigen de eerste echte gletsjertocht. @nkbv Rutger Burgers @rutgerburgers 18 augustus – Rugzak staat klaar om in te pakken voor vertrek met de trein naar Italië. Voor @NKBV mag ik de huttentocht in het Ortlergebergte leiden.

tag ons op social media #hoogtelijn #NKBV

HOOGTELIJN 4-2020 |

69

Herfst in

Zomer 2020: liften open tot 2 .1 1. 20 Een vallei om op te laden.

Geniet u ook van elk moment in de vrije natuur? Bent u het liefst in de bergen? Er is geen betere plek om te ontspannen en je drukke agenda te vergeten dan Gastein. In dit deel van het Nationaal Park Hohe Tauern vind je meer dan 600 kilometer wandelwegen; de meesten door ongerept natuurschoon.

Ontspan aan de oever van een fonkelend bergmeer of geniet van regionale gerechten. Je geniet nog meer in de wetenschap dat je straks in de Alpentherme Bad Hofgastein of Felsentherme Bad Gastein heerlijk kunt bijkomen van een enerverende dag buiten. Snel je wandelschoenen aan en ga de natuur in!

gastein.com

In de rubriek Langs het Pad vertellen biologen en IVN-natuurgidsen Marian Kathmann en Ton Gordijn ons meer over flora in de bergen.

langs het pad

Grote gele gentiaan

Indrukwekkende verschijning De gemiddelde wandelaar met interesse in planten vindt dat hij op een van zijn bergwandelingen in Europa twee planten ‘moet’ hebben gezien: de edelweiss (Leontopodium alpinum) en de gentiaan (Gentiana/Gentianella).

Afbeeldingen van deze iconische planten zie je overal.

Tekst en beeld Ton Gordijn en Marian Kathmann

A

ls de gemiddelde wandelaar denkt aan ‘de gentiaan’, denkt hij waarschijnlijk aan een kleine plant met relatief grote gentiaanblauwe bloemen: de diepblauwe kleur van de bloemen spat uit de grond. Het is een van de weinige bloemen waarnaar een kleur is vernoemd.

Echter, dé gentiaan bestaat niet: er zijn vele soorten. Veel zijn inderdaad kleine planten met blauwe bloemen, maar er zijn ook grotere gentianen met purperen of gele bloemen.

De dodenwaad is even groot als de gele gentiaan.

Imposant De grootste gentiaan in Europa is de gele gentiaan (Gentiana lutea), heel toepasselijk ook wel de grote gele gentiaan genoemd.

Hij ziet er zo anders uit dan de kleine blauwbloeiende gentianen, dat velen hem niet als gentiaan zullen herkennen. De grote gele bloemen staan in kransen in de oksels van de bovenste bladeren op de bloemstengel.

De bloemkroon is diep ingesneden. De plant is een indrukwekkende verschijning met een bloeistengel tot wel anderhalve meter hoog.

Dat duurt wel even in de bergen: om van kiemplant naar bloeiende plant te groeien, heeft hij zo’n tien jaar nodig. De plant kan tot 60 jaar oud worden met een polsdikke wortelstok van wel een meter lang.

wortelstokken zitten vol medicinale stoffen.

Daardoor zijn ze te overdadig geoogst. Maar ook voor het maken van gentiaanbitters zoals Enzian Schnaps en Suze werden ze geoogst.

Gentiaanwortel bevat zeer bittere stoffen en een ervan werd gebruikt als standaard voor het meten van bitterheid. Voor het aantrekkelijke plaatje zijn op etiketten van gentiaanbitters echter vaak blauwbloeiende gentianen afgebeeld, maar ze zijn toch echt bijna altijd gemaakt van de gele gentiaan.

Als de gele gentiaan nog niet bloeit, heeft hij een dubbelganger: de witte nieswortel of dodenwaad (Veratrum album). De bladeren zijn gelijkvormig aan die van de gele gentiaan, even groot, maar met steviger nerven. Zoals de naam dodenwaad al aangeeft, is deze plant giftig voor de mens en minstens onsmakelijk voor vee.

Het resultaat is dat de gele gentiaan nu ontbreekt in grote delen van de bergen, waar hij vroeger wel leefde. Gelukkig is hij nu vaak beschermd en zijn er speciale plantages waar hij wordt geteeld. Het zijn nu de onschuldige bergkoeien die hem nogal eens vertrappen.

De plant krijgt dan geen bloemen, maar de wortelstok overleeft gelukkig wel.

Geoogst

Gentianen in Nederland

De gele gentiaan en witte nieswortel kunnen massaal voorkomen, vaak bij elkaar, speciaal op kalkrijke bergweiden. Waarom zijn er dan grote gebieden in de bergen waar ze op ogenschijnlijk geschikte plaatsen volledig afwezig zijn? Een van de redenen is dat bergboeren niet blij zijn met deze planten: het vee lust ze niet, dus verwijderen boeren ze nogal eens. Daarnaast hebben beide planten geneeskrachtige werking: de grote

Ook in Nederland groeien gentianen in het wild, maar alleen blauwbloeiende soorten.

Daarnaast groeit hier de watergentiaan (Nymphoides peltata) met prachtige gele bloemen, parmantig op een steeltje boven het wateroppervlak. Dit is geen ‘echte’ gentiaan en hij groeit niet in de bergen. De grote gele gentiaan kan wel groeien in onze Nederlandse tuinen, maar daar zie je hem heel weinig.

De indrukwekkende grote gele gentiaan.

HOOGTELIJN 4-2020 |

71

Onweer tijdens een multipitch

Overdonderd Karin klom met Roelof een multipitch van twaalf touwlengtes in de Franse Alpen toen ze onverwacht in een donderstorm terechtkwamen. Ze voelde de haren over haar hele lijf rechtovereind staan. Gelukkig kan ze het verhaal navertellen, maar het had zomaar anders kunnen aflopen.

Tekst Weike van Koolwijk Beeld Karin van der Meer

Aan de voet van de wand, wanneer het weer nog goed is.

“S

la ergens anders in, alsjeblieft onweer, sla ergens anders in.� Karin staat op driehonderd meter hoogte tegen een rotswand in de Franse Alpen en maakt zich klein. Vol adrenaline hangt ze in haar klimgordel, die aan een haak in de wand vastzit. Ze telt de seconden tussen de knal en de flits, maar veel tijd om te tellen heeft ze niet: het onweer is vlak boven haar. Ze haalt diep adem en wacht af.

72 | HOOGTELIJN 4-2020

Het is augustus wanneer mental coach Karin van der Meer (32) op klimvakantie gaat en kampeert in het Franse bergdorpje Ailefroide, waar meer klimmers kamperen. Samen met Roelof, een Delftse student, besluit Karin die dag een multipitch te klimmen. Het doel is een vierhonderd meter hoge wand, met twaalf touwlengtes. Dit vergt heel andere voorbereidingen dan ze gewend is met een singlepitch, en omdat er dagelijks aan het eind van de dag kans is

op warmte-onweer, is enige snelheid geboden. Karin en Roelof beginnen daarom extra vroeg, om zeven uur, en hebben ieder een rugzak met anderhalve liter water, wat snacks voor onderweg en het nodige klimmateriaal. Karin moet er even inkomen; zo snel klimt ze normaal nooit.

Karin: “De volgende keer als ik een langere multipitch wil maken, neem ik iemand mee die weet hoe hij de weersomstandigheden moet inschatten.”

Geen tijd

Hadden ze dit kunnen voorkomen?

De zon verwarmt de wand, edelweiss bloeit op de rots, onder haar vliegt een roofvogel. Ze ziet een paar wolkjes, maar die zijn nog wit. Soms valt ze wel twee keer in het touw voor een pas lukt en zo duurt de klim uren en wordt de lucht langzaam grijzer. Het is half drie als ze allebei op de berg staan en elkaar een high five kunnen geven. Wel beginnen ze vrijwel direct aan de afdaling, vanwege het dreigende weer. Er is geen tijd om eerst iets te eten of van het uitzicht te genieten. Zelfs voor een foto op de top hebben ze geen tijd.

Karin en Roelof hebben geluk gehad. Na afloop vraagt ze zich af wat ze anders had kunnen doen. Ze vertelt dat zelfs de ervaren alpinisten op de camping niet hadden verwacht dat het weer zo snel zou omslaan. Wel heeft ze van haar ervaring geleerd. “Ik ga de komende tijd minder lange multipitches maken en als ik toch een langere maak, wil ik dat alleen met iemand doen die weet hoe hij de weersomstandigheden moet inschatten.”

Statische elektriciteit Niet lang daarna begint het te onweren. Op driehonderd meter hoogte staat Karin nerveus met haar voeten tegen de wand.

Ze wacht op Roelof die onder haar abseilt. Het is inmiddels zo donker dat het lijkt alsof de avond is gevallen. Lichtflitsen doorsnijden de blauwgrijze lucht. “Ik zag niet zozeer de flits, maar de donder hoorde ik heel goed. Vooral door de weerkaatsing van de bergen klonk het heel anders dan in Nederland, heel indrukwekkend”, vertelt ze me later. Ze is bang aan de wand. “Ik wilde gewoon levend beneden komen.”

Ineens gaan de haren van Karin overeind staan, zoals bij de statische elektriciteit die ontstaat wanneer je met een ballon over je haar wrijft. “Ik voelde de haren over mijn hele lijf overeind staan. Ik had dit niet eerder meegemaakt, maar ik wist dat het niet goed zat.” Ze weet dat het onweer een plek zoekt om in te slaan en zij is zo’n hotspot. Ze ziet en hoort een flits en een knal op hetzelfde moment. De bliksem is vlakbij ingeslagen. “Ik kon blijven ademen. Ik was niet geraakt. Het touw was intact.” Zo dicht bij de dood is ze nog nooit geweest.

Paniek Ze moet zo snel mogelijk naar beneden – zo veel is duidelijk.

Ze raakt in paniek en kan niet meer helder nadenken. Bij het volgende abseilpunt haakt ze zich los van haar touw en vergeet ze zichzelf eerst aan een tweede punt vast te maken. Met haar hand houdt ze zich vast aan de schlinge van de standplaats, op tweehonderdvijftig meter hoogte. Roelof ziet het gebeuren en zegt rustig dat ze zich moet vastmaken. Karin doet wat haar wordt gevraagd, zonder er echt over na te denken. Ze is murw.

“De schrik was gewoon op”, vertelt ze later. Gehaast dalen ze verder af. Het liefst wil ze naar haar vaalblauwe tentje op de camping in het dal, voor haar gevoel de plek waar ze veilig zal zijn. Om vijf uur komen ze daar aan en kan ze eindelijk weer ademhalen.

De volgende dag blijven Karin en Roelof op de camping. Ze hangen hun voeten in het koude bergbeekje en eten een ijsje.

Dat is spannend genoeg.

Wat had ze kunnen, of beter, moeten, doen? Meteoroloog Nander Wever, gespecialiseerd in bergweer: “Zowel in de voorbereiding als tijdens de tocht moet je in de zomer rekening houden met onweer. Wat dat betreft is het goed dat ze het weerbericht hebben gelezen en daarop besloten vroeg te vertrekken. Vóór 12 uur ’s middags moet je op de top zijn als er warmteonweer wordt verwacht en bij langere afdalingen of grotere onweersdreiging nog eerder. Tijdens de tocht merkten ze dat ze langzamer waren dan gepland en dat het weer begon te verslechteren. Bedenk bij de tochtplanning alvast wat je gaat doen in zulke situaties. Kun je abseilen over de route? Of zijn er uitstapmogelijkheden? Zo niet, zijn er dan geschiktere routes gegeven het weerbericht?

Kom je in een onweer terecht, dan boezemen bliksem en donder ons onvermijdelijk angst in. Dat kan zelfs leiden tot paniek, zoals treffend door Karin beschreven. Besef op zulke momenten dat de kans op directe blikseminslag klein is. Meestal ontstaan ongelukken doordat mensen door paniek verkeerde beslissingen nemen of fouten maken bij het zekeren. Ook komt het regelmatig voor dat bergsporters uitglijden op natte rotsen of grashellingen, of te maken krijgen met steenslag door regenval. Natuurlijk is er direct blikseminslaggevaar op en rond de bergtoppen en geëxponeerde graten, bij alleenstaande bomen, en bij klettersteigkabels. Maar zodra je al zo’n 30 meter onder de top bent, neemt het gevaar voor directe blikseminslag af. Met elke meter lager op de berg win je aan extra veiligheid, maar natuurlijk alleen als je veilig onderweg bent. Dit zijn stressvolle situaties waarin kalm blijven, de partnercheck en met elkaar blijven communiceren extra belangrijk zijn!”

(On)weer in de bergen

Meteoroloog Nander Wever schreef voor de NKBV twee artikelen over onweer in de bergen. Kijk op nkbv.nl/kenniscentrum/ onweer-in-de-bergen-deel-1.html en -deel-2.html. Je vindt daar ook een link naar de brochure Het weer in de Alpen.

Liever een papieren naslagwerk? Je kunt de brochure ook in print bestellen via

nkbvwebshop.nl/weerindealpen (€ 3,95 excl. verzendkosten).

En eigenlijk is voor iedereen die in de bergen op pad gaat zonder professionele begeleiding, de workshop Weerkunde in de Bergen een must.

Kijk op bergsportreizen.nl/workshops/ weerkunde voor meer informatie.

HOOGTELIJN 4-2020 |

73

22 toppen in één Iconen van Europa: Inaccessible Pinnacle en Cuillin Ridge

beklimming In de negentiende eeuw vond er in het Britse alpinisme een belangrijke verschuiving plaats.

Aan het begin van die eeuw werden bergen nog voornamelijk beklommen om metingen te verrichten voor wetenschappelijk onderzoek.

Halverwege de negentiende eeuw raakten sportieve mannen en vrouwen steeds meer geïnteresseerd in de fysieke uitdaging van een beklimming en de eer die het behalen van een bergtop met zich meebracht. Deze nieuwe generatie bergbeklimmers werden de New Mountaineers genoemd. Ze werkten samen aan gedetailleerde kaarten en richtten Alpine Clubs op om via clubbladen hun kennis en prestaties te delen.

Tekst en fotografie Martin Fickweiler

D

e gebroeders Charles en Lawrence Pilkington uit Lancashire maakten deel uit van de New Mountaineers. Deze getalenteerde bergbeklimmers volbrachten een aantal spraakmakende beklimmingen in de Alpen en verlegden vervolgens hun aandacht naar het Cuillingebergte op het eiland Skye. Een gebergte dat op dat moment moeilijker te bereiken was dan de Alpen, doordat er nauwelijks tot geen wegen liepen. In augustus 1880 beklommen ze als eersten de 986 meter hoge Inaccessible Pinnacle, een spitse rotspunt aan de oostzijde van de top van Sgurr Dearg (978 meter). Deze rotspunt was vanuit wetenschappelijk oogpunt altijd onbelangrijk geweest, maar omdat hij acht meter hoger is dan de hoofdtop van Sgurr Dearg, werd de Inaccessible Pinnacle door de New Mountaineers als de echte top gezien.

De gebroeders Pilkington beklommen de 50 meter lange oostgraat van de Inaccessible Pinnacle, een route die destijds vol zat met losse rots en waarbij de graat soms niet breder was dan 30 cm.

74 | HOOGTELIJN 4-2020

De Inaccessible Pinnacle gezien vanaf de top van Sgurr Dearg.

“A knife-edge ridge, with an overhanging and infinite drop on one side and an even steeper and longer drop on the other.”

Deze korte beschrijving van hun beklimming geeft aan hoe spannend de klim moet zijn geweest, omdat ze meer dan tijdens andere beklimmingen werden blootgesteld aan steile en diepe afgronden.

De wolken om ons heen kleuren geel en roze terwijl we snel nog even onze natte bivakspullen uithangen om te drogen.

Moeilijkste bergtop van Groot-Brittannië Ook tegenwoordig nog staat de top van de Inaccessible Pinnacle bekend als een uitdaging en wordt de top gezien als de moeilijkst bereikbare bergtop van Groot-Brittannië. Mijn eerste kennismaking met deze berg vond plaats in het voorjaar van 2019, toen ik samen met mijn vrouw en zoontje het eiland Skye in het noordwesten van Schotland bezocht. Ik was lang niet in de bergen geweest (zie ook het artikel ‘Opnieuw leren kijken’ in Hoogtelijn 4 van 2019) en een beklimming van de Inaccessible Pinnacle leek mij een mooie gelegenheid om mijn conditie en vaardigheden op de proef te stellen.

Sgurr Dearg Onder typisch Schotse weersomstandigheden begin ik ’s morgens vroeg vanaf zeeniveau aan mijn tocht. Harde wind die onze camper de hele nacht heeft doen schudden, hagel en mijn nieuw verworven visuele beperking zorgen voor een onzeker gevoel.

Na enkele uren lopen, bereik ik vanuit Coire na Banachdich de top van Sgurr Dearg en zie ik aan de oostkant van de berg de Inaccessible Pinnacle de lucht in steken. Om de top te bereiken, moet ik eerst enkele tientallen meters afdalen om vervolgens via de vijftig meter lange oostgraat naar de top te klimmen.

verstrijken van de tijd weggeërodeerd tot aan zeeniveau, het resterende deel van de krater vormt het Cuillingebergte. Een traverse van de zogenaamde Cuillin Ridge behelst een klim van tien kilometer lengte. De tocht die over 22 bergtoppen leidt, dwingt klimmers om in totaal drieduizend meter te stijgen en drieduizend meter te dalen. Door de noordelijke ligging en de invloeden van de Atlantische Oceaan is het weer er erg onstuimig en wordt een traverse van de Cuillin Ridge in de literatuur omschreven als Britain’s finest mountaineering challenge. Op de veerboot terug naar Nederland verdiep ik me verder in de Cuillin Ridgetraverse die in 1911 voor het eerst werd voltooid. Zodra ik in de buurt van IJmuiden weer mobiel bereik heb, stuur ik mijn klimmaat Yves een bericht met daarin het voorstel samen met hem terug te keren naar de Cuillin. Ik krijg direct een enthousiaste reactie terug.

Ambitieus plan

In de luwte van de rots wacht ik eerst nog tot een hagelbui is overgetrokken en begin dan met klimmen. De harde wind, in combinatie met de plotseling opdoemende afgrond van zo’n zeshonderd meter aan de noordzijde van de graat, overdonderen me een beetje waardoor ik bij het klimmen heel bewust de klassieke driepuntregel hanteer. Ik zorg ervoor dat ik slechts één hand of één voet tegelijk verplaats. Ik voel me hierdoor zelfverzekerder en sleep het meegebrachte klimtouw achter me aan zonder verder zekeringen aan te leggen. Na vijftig meter klimmen, bereik ik koud maar voldaan de 986 meter hoge top.

Verscholen in mijn capuchon en met mijn rug naar de wind kijk ik naar de kolkende wolken en het berglandschap om me heen.

Ik raak gefascineerd door de ruige toppen van dit relatief onbekende gebergte en voel nieuwe klimplannen in me opkomen.

Uit talloze verslagen maak ik op dat Britse klimmers vaak weken lang in de startblokken staan om in actie te komen wanneer de weersvoorspellingen voor de Cuillin goed lijken. Deze luxe hebben wij helaas niet, maar wanneer blijkt dat een voorgenomen reis naar de Dolomieten in het water zal vallen door regen en onweer kijk ik direct op de weersvoorspelling voor de Cuillin. Hoewel het weer niet voor honderd procent stabiel zal zijn, kunnen we geluk hebben. We besluiten de bootovertocht naar Newcastle te boeken.

Door de geringe hoeveelheid tijd die we tot onze beschikking hebben is het een erg ambitieus plan. Op donderdag willen we de nachtboot nemen vanaf IJmuiden. Vrijdag zullen we in acht tot tien uur naar Glenbrittle rijden om aansluitend te voet het gebied in te trekken, zodat we vrijdagnacht aan het begin van de route kunnen bivakkeren. Zaterdag en zondag staan in het teken van de beklimming en de terugtocht naar Glenbrittle. Op maandag rijden we dan terug naar Newcastle om in de middag de nachtboot terug naar Nederland te nemen. Op papier klopt ons plan, maar we hebben de nodige twijfels over de praktische uitvoering ervan omdat we ons zo weinig tegenslagen kunnen permitteren door de strakke planning.

De Cuillin Ridge

Regen

Het Cuillingebergte is een rotsachtige arena gevormd door een uitgedoofde vulkaan die zo’n zeventig miljoen jaar geleden tot uitbarsting kwam. De oostelijke helft van de krater is met het

Vrijdagnacht liggen we volgens plan op een strategische plek onder een tarp bij de start van de route. Onze nachtrust wordt voortdurend verstoord doordat stevige windvlagen regen in ons

Nieuwe klimplannen

HOOGTELIJN 4-2020 |

75

De camping van Glenbrittle is een goed uitgangspunt om de Cuillin in te trekken.

We maken onze eerste topfoto op Sgurr nan Eag; nog 21 toppen te gaan gezicht blazen. Diep weggekropen in mijn bivakzak probeer ik desalniettemin de nodige uurtjes slaap te pakken. Wanneer we ’s morgens bij het eerste daglicht opstaan, hangen de wolken nog rond de toppen van de bergen, maar is het in elk geval droog. De natte bivakspullen verdwijnen in de rugzak en vol goede moed beginnen we aan de klim. Op de in wolken gehulde top van Sgurr nan Eag (924 meter) maken we onze eerste topfoto en krijg ik het gevoel dat we echt aan de klim begonnen zijn. Nog 21 toppen te gaan.

Op Sgurr nan Gillean lijkt het alsof ik de euforie van het behalen van alle tweeëntwintig toppen in één keer voel.

Thearlaich Dubhkloof Hoewel we door de laaghangende wolken geregeld moeite hebben om ons te oriënteren, vorderen we gestaag. Al snel bereiken we het zogenaamde TD-Gap, een van de sleutelpassages van de route. Door middel van een korte abseil bereiken we de bodem van de steile kloof die de graat doorklieft en waar we aan de andere kant weer omhoog moeten klimmen. De Thearlaich Dubhkloof is een van de vier passages op de Cuillin Ridge waar de klimmoeilijkheden oplopen tot een alpiene waardering van IV/V. Deze stukken zijn niet langer dan dertig meter en met mobiele zekeringen goed te beveiligen. Veel klimmers bestempelen de Thearlaich Dubhkloof als de moeilijkste passage van de route, dus zodra we die achter ons laten, valt er weer wat twijfel weg en voel ik me een stukje lichter.

Gaelic Na wat zoekwerk bereiken we de hoogste top van het gebergte, de Sgurr Alasdair (992 meter). Terwijl de wolken om ons heen geleidelijk optrekken en we steeds meer zicht krijgen op het wonderschone landschap om ons heen, moet ik denken aan de revolutie die de New Mountaineers in dit gebergte teweegbrachten.

Er is namelijk geen andere plek in Schotland waar bergtoppen de naam van hun eerstbeklimmers kregen. Zo heeft Alexander Nicolson in 1873 de top waarop we staan in Gaelic naar zichzelf vernoemd. Alexander Nicolson was een van de pioniers van de Cuillin en werd gezien als een van de eerste moderne bergbeklimmers van zijn tijd. Daarnaast was hij ook een voorvechter voor het gebruik van Gaelic in het Schotse onderwijs. Gaelic, zo stelde hij, moest niet alleen worden toegestaan op scholen, het moest zelfs worden opgelegd. Toch zou het nog zeker honderd jaar duren voordat Gaelic een voorname plek in het onderwijs zou krijgen.

Eenvoudig maar lastig Aan het begin van de middag zitten Yves en ik samen op de top van de Inaccessible Pinnacle. Iets meer dan twee maanden geleden zat ik hier ook en kreeg ik het idee om de gehele traverse te proberen. Nooit had ik durven hopen dat ik alweer zo snel terug zou zijn! Na een korte abseil aan de westkant van de ‘In Pinn’ vervolgen we onze weg richting het noorden. Hoewel we vandaag al heel wat hindernissen hebben genomen, wordt het nog een lange tocht voor we de geplande bivakplek bereiken.

76 | HOOGTELIJN 4-2020

Het terrein lijkt vooralsnog wat eenvoudiger, maar zodra de vermoeidheid zijn intrede doet, vind ik het moeilijk om steeds maar weer, bij elke stap en elke klimbeweging, geconcentreerd te zijn. Het uren achtereen klimmen en dalen in relatief eenvoudig terrein zorgt voor een heerlijke cadans, maar zodra de concentratie afneemt, is een misstap gauw gemaakt. Zo vind ik het meest eenvoudige deel van de route misschien wel het lastigst om te doen.

Volg de krassen Aan het einde van de dag bereiken we een begaanbaarder gedeelte van de graat. Bealach na Glaic Moire is een col met gras waar we een plek vinden om te slapen. De wolken om ons heen kleuren geel en roze, terwijl we snel nog even onze natte bivakspullen uithangen om te drogen. Het komt in de Cuillin weinig voor dat het vierentwintig uur niet regent, dus is het niet moeilijk om op geringe afstand waterstroompjes te vinden om de flessen te vullen. Voldaan kruipen we in onze slaapzakken, maar omdat het vandaag toch echt wel af en toe een beetje tegenviel, voel ik ook een lichte spanning over de dag die komen gaat. Die nacht heb ik het in mijn iets te dunne slaapzak behoorlijk koud en ’s morgens kom ik met stijve ledematen tot de conclusie dat ik de gehele nacht naast mijn isolatiematje heb gelegen. Ondanks de stijfheid kan ik niet wachten om weer verder te gaan. Door het bewegen zal ik het zeker weer warm gaan krijgen.

Onze eerste nacht onder de sterren zou wat natter verlopen dan verwacht.

Het komt in de Cuillin weinig voor dat het vierentwintig uur niet regent en het is dus eenvoudig om op geringe afstand waterstroompjes te vinden om de flessen te vullen.

Het is moeilijk om steeds maar weer, bij elke stap en elke klimbeweging, geconcentreerd te zijn.

Het is gedurende de nacht helder geworden. Ik voel me opgetogen: met deze weersomstandigheden zullen we zeker een goede kans maken om de hele traverse te volbrengen. Omdat het zo helder is, blijkt het navigeren vandaag eenvoudiger dan gisteren. Ik zie een patroon van subtiele stijgijzerkrassen op de rotsen, achtergelaten door alpinisten die de graat in de winter beklommen. Dat maakt het nog makkelijker om de juiste route te vinden. Ons nieuw verworven motto follow the scratches blijkt in veel gevallen goed te werken. Na twee dagen klimmen, waarin de verschillende toppen vervloeien

in mijn geheugen, geeft vooral het behalen van de 964 meter hoge Sgurr nan Gillean, de laatste top in de traverse, de voldoening zoals ik die ken. Alle eerdere toppen voelden als ijkpunt of obstakel om weer verder te komen. Op Sgurr nan Gillean lijkt het alsof ik de euforie van het behalen van alle tweeëntwintig toppen in één keer voel.

De Cuillin laat een diepe indruk op me achter en tijdens de afdaling naar het dal kan ik het niet helpen me af te vragen hoe een winterbeklimming van de Cuillin Ridge zal zijn.

Klimmen in het Cuillingebergte Reis

Vanaf IJmuiden vaar je met de nachtboot naar Newcastle. Vervolgens is het nog acht tot tien uur rijden tot aan Glenbrittle, het beste uitgangspunt voor de Cuillin Ridgetraverse.

Route en seizoen

De Cuillin Ridge is een tocht van 10 kilometer met in totaal meer dan 3000 meter stijgen en dalen. Veel van de graat is scrambelen met stukken UIAA II en III, de moeilijkste passages zijn kort en maximaal UIAA V. Plan een traverse van de Cuillin Ridge tussen begin mei en eind september. De gabbrorots waaruit de Cuillin bestaat, droogt vrijwel gelijk nadat het is gestopt met regenen.

Accommodatie

Glenbrittle Campsite & Cafe. Kijk voor meer informatie op dunvegancastle.com/ glenbrittle/campsite en facebook.com/ GlenbrittleCampsite.

Sites en gidsjes

• Bootovertocht: dfds.com.

• Kaart: Harvey Superwalker XT25 map of the Cuillin 1:25.000, met een 1:12.500 vergroting van de Cuillin Ridge. ISBN 9781851374076.

• Miniguide: rockfax.com verkoopt een uiterst bruikbare ‘Miniguide’ genaamd Skye Ridge.

• Weer: Mountain Weather Information Service plaatst dagelijks op mwis.org.uk betrouwbare weersvoorspellingen.

• Cicerone heeft in maart 2020 een nieuwe gids gepubliceerd over de Cuillin Ridge: Adrian Trendall, Skye’s Cuillin Ridge Traverse, ISBN 9781786310439, £ 17,96.

Kijk op cicerone.co.uk.

Inspiratie

Bekijk de foto’s van Martin Fickweiler op Instagram: @martinfickweiler, ‘Stories of my life’.

Martin Fickweiler wordt in de serie Iconen van Europa gesponsord door Edelweiss, Rab en Tonke campers.

Artikel in Hoogtelijn 4, 2019

Het genoemde artikel dat Martin eerder schreef over zijn terugkeer naar de bergen, kun je teruglezen op hoogtelijn.nl.

Klik op de cover van editie 4/2019, dan op ‘Lees het magazine online’ en blader naar pagina 90.

Met een touw van 43 meter lukt het om alle abseils van de route te doen.

HOOGTELIJN 4-2020 |

77

De Partnercheck

Niet kijken maar zien Van 21 tot en met 27 september is er in de Nederlandse klimhallen net als vorig jaar weer extra aandacht voor de Partnercheck. Indoor sportklimmen is een veilige sport, waarbij relatief weinig ongevallen gebeuren. Wel is een voorwaarde voor veilig klimmen dat zowel de klimmer als de zekeraar goed vastzitten aan het touw. Voor elke klim voer je daarom samen met je klimmaatje de Partnercheck uit.

Tekst Harald Swen Beeld Paul Lahaye

V

rijwel alle klimmers en zekeraars doen onderling al een partnercheck voor het klimmen. Deze check kan vaak wel zorgvuldiger worden uitgevoerd, door niet alleen visueel maar ook met je handen te controleren of de gordel goed zit, je goed aan het touw vastzit, het zekeringsapparaat op de juiste plek zit en de karabiners gesloten zijn.

Voer de partnercheck altijd uit volgens een vast stappenplan, zodat je zeker weet dat alle schakels van de touwketen zijn gecontroleerd.

Veilig zekeren Een zorgvuldige partnercheck kan vrijwel alle fouten bij het inbinden voorkomen. Na de partnercheck moet de klimmer volledig op de zekeraar kunnen vertrouwen. Dit vraagt om voortdurende oplettendheid van de zekeraar, een goede beheersing van het zekeringsapparaat en kennis over (het voorkomen van) veelgemaakte fouten bij het zekeren. De taak van de zekeraar stopt pas als de klimmer veilig op de grond staat en hij de zekeraar heeft laten weten dat deze kan stoppen met zekeren.

Doe voor iedere route die je klimt de Partnercheck 1 De zekeraar checkt met handen en ogen of de gordel van de klimmer goed zit en de sluiting dicht is.

2 De zekeraar pakt het touw en de knoop (of de inbindkarabiner) vast en controleert met handen en ogen of de klimmer op de juiste plek aan de gordel is ingebonden/ vastgemaakt.

78 | HOOGTELIJN 4-2020

3 De klimmer pakt het zekeringsapparaat

en de karabiner van de zekeraar vast en controleert met handen en ogen of het zekeringsapparaat op de juiste plek aan de gordel is vastgemaakt, en daarna de blokkeerfunctie van het zekeringsapparaat. De klimmer checkt vervolgens met handen en ogen of de gordel van de zekeraar goed zit en de sluiting dicht is.

4 Controleer tot slot of jullie beiden aan hetzelfde touw vastzitten en of het touwverloop netjes is (niet gedraaid, niet achter grepen langs).

5 Check bij het voorklimmen ook of het

touw lang genoeg is en of er een knoop in het uiteinde van het touw zit.

Klim je met een beginner of kind?

Dan kun je onderling geen volwaardige partnercheck doen. Vraag in dat geval een derde persoon om met jullie mee te kijken.

Meer informatie

Klimmen met een auto belay systeem Bij sommige klimhallen kun je zelfstandig klimmen met behulp van een automatisch zekeringssysteem, auto belay systeem genoemd. Bij zulke systemen is er niemand die een door jou gemaakte fout kan opmerken.

Volg de inbindprocedure daarom zorgvuldig op en dubbelcheck jezelf.

Controleer zelf met handen en ogen je klimgordel en de verbinding met de auto belay.

De triple-lock karabiner(s) moet(en) volledig gesloten zijn en aan de zekerlus vastzitten.

Controleer vervolgens of de auto belay automatisch band (het ‘touw’) inneemt door er een keer aan te trekken en los te laten.

In het NKBV-kenniscentrum vind je meer informatie en een video over de partnercheck en lees je hoe je de zelfcheck bij klimmen met een zekerautomaat doet.

Kijk op nkbv.nl/kenniscentrum/ partnercheck-2.0.html of scan de QR-code.

Wil je meer inzicht krijgen in veelgemaakte fouten bij het zekeren en het opvangen van een voorklimval, ga dan naar nkbv.nl/kenniscentrum/veiligzekeren-bij-sportklimmen.html en nkbv.nl/kenniscentrum/ voorklimmen-hoe-zeker-benjij.html of scan de QR-codes.

HOOGTELIJN 4-2020 |

79

Onder redactie van Frank Husslage en Ico Kloppenburg

gespot

Volg @hoogtelijn op Twitter voor het laatste nieuws van de redactie.

Tips zijn welkom op hoogtelijn@nkbv.nl.

Legende Preussriss, Preussturm, Preusskamin: het klassieke alpinisme kent tal van routes waaraan de naam van Paul Preuss is verbonden. En vaak zijn dat niet de makkelijkste klassiekers.

Wat ik niet wist, totdat ik het boek Paul Preuss, Lord of the Abyss las, is dat deze indrukwekkende routes allemaal in een solobeklimming zijn geopend. In de jaren voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog klom Paul Preuss vele, vele honderden routes, waaronder tientallen eerstbeklimmingen, zonder gebruik van de toen net in zwang komende rotshaken. Klimmen was voor hem het kennen van je eigen grenzen.

Je klom geen route die je daarna niet ook nog zou kunnen afklimmen. Abseilen deed je alleen in absolute noodgevallen. Gezien de betrouwbaarheid van de toenmalige henneptouwen was dat overigens geen domme stellingname.

Preuss’ keuze om op deze wijze te klimmen, was een keuze voor een zeer strenge, wellicht elitair te noemen klimethiek, getuige zijn uitspraak: “De gedachte: ‘Als ik val, hang ik maar drie meter lager aan een touw’ is van minder ethische waarde dan het gevoel ‘een val en ik ben dood’.” Uiteraard kwam die val: Paul Preuss werd slechts 27 jaar. Preuss was met

Op leven en dood Paul Preuss, Lord of the Abyss, David Smart Rocky Mountain Book ltd (2019), rmbooks.com ISBN 9781771603232 € 26,99

zijn stellingname een van de grondleggers van de discussie over het al dan niet behaken van routes, die tot de dag van vandaag voortduurt.

Auteur David Smart beschrijft het klimmersleven van Paul Preuss en zet dat af tegen de tijd waarin hij leefde: een leven waarin een tot het christendom bekeerde jood zichzelf in een zwaar antisemitische wereld probeert te bewijzen. In mijn ogen is Smart in die schets goed geslaagd. De in een afgebakend katern aan het verhaal toegevoegde historische foto’s voegen daar inhoudelijk amper iets aan toe.

[Frank Husslage]

Historische kaarten We schrijven 17 februari 1928 als de Himalayan Club wordt opgericht met de woorden “And so the Himalayan Club is founded and we hope great things of it; the geographer that the blank spaces on our map may be filled in...” et cetera. Naast vele andere zaken die de club bewerkstelligde, is in elk geval de hoop van de geografen bewaarheid geworden: dat mede door leden van de club, witte vlekken op de kaarten zouden worden ingevuld. Het boek Legendary maps from the Himalayan Club is een in kunstleer gebonden, 240 pagina’s tellende hommage aan deze ontdekkers en hun kaarten. De door de klimmers getekende kaarten worden steeds vergezeld van hun verslag van de expeditie. In de eerste jaren figureert nog de Nederlander Visser, met zijn ontdekkingstochten in de Karakoram. Daarna worden het vooral Engelsen, Amerikanen, klimmers uit de Alpenlanden, de Himalaya en de Karakoram zelf die letterlijk geschiedenis schrijven. Uiteraard komen eerstbeklimmingen van beroemde bergen aan bod, maar minstens

80 | HOOGTELIJN 4-2020

evenzovele beschrijvingen van obscure expedities naar toppen waar je nog nooit van hebt gehoord. Het is een boek voor fijnproevende liefhebbers van klimhistorie. De mooiste scène uit het boek? Anthony Saunders zit er in 1986 volledig doorheen op de Bojohagur. Zijn uitgeputte hersenen vertalen de eindeloze herrie van storm en lawines naar iets dat klinkt als ‘hemelse muziek’. Naarmate Saunders verder aftakelt, worden deze hemelse tonen echter meer en meer begrafenismuziek. “Oh dear, I thought.” [Frank Husslage]

Legendary maps from the Himalayan Club Uitgave: Roli Books (2018), rolibooks.com ISBN 978-81-936260-2-3 € 28

Op 13 januari van dit jaar vierde Bergrettung Tirol haar zeventigste verjaardag.

Voor uitgever Tyrolia was dat reden om extreemklimmer en gelauwerd bergredder Walter Spitzenstätter te vragen een boek te schrijven over de geschiedenis van deze bijzondere organisatie. Spitzenstätter belicht uiteraard de technische en organisatorische ontwikkeling in de loop van zeven decennia, een ontwikkeling van een paar betrokken berggidsen tot de professionele vrijwilligersorganisatie die de Bergrettung nu is. Daarnaast komen spectaculaire of anderszins bijzondere reddingen aan bod, waar mogelijk ruimschoots voorzien van beeldmateriaal.

Verplichte kost voor iedereen die denkt zich alles te kunnen permitteren, omdat ‘de Bergrettung toch wel komt als het fout gaat.’

[Frank Husslage] Ehrensache Leben retten, Die Geschichte der Bergrettung Tirol, Walter Spitzenstätter Tyrolia-Verlag (2019), tyrolia.at ISBN 978-3-7022-3809-4 € 42

Hoe waardenvrij is de klimsport?

Op rockandice.com/climbing-news/ an-apology-from-the-publisher (of scan de QR-code) kun je een opmerkelijk bericht lezen van de uitgever van Rock and Ice Magazine over racisme in de klimsport.

Duane Raleigh leidt al jaren het bekende Rock and Ice Magazine en kijkt terug op zijn houding als het gaat om racisme. Zijn conclusie? Hij biedt zijn excuses aan en neemt ontslag. Hij laat het aan anderen over om het blad verder te leiden en zal zich op andere manieren inzetten om de klimsport te maken tot een inclusieve omgeving, waar plek is voor iedereen.

Monstertocht herbeleefd

Keerpunt Alaska, Jolanda Linschooten Luitingh-Sijthoff (2020), lsamsterdam.nl ISBN 9789024588879 € 18,99

We schrijven eind 2006 als Keerpunt Alaska verschijnt, het allereerste boek van de hand van Jolanda Linschooten. Een beschrijving van een monstertocht door Alaska, die het keerpunt blijkt te zijn waarop ze haar leven omgooit van schooljuf-met-ook-nog-mooie-buitensportvakanties naar voltijds beroepsavonturier en buitensportauteur. Keerpunt Alaska vertelt meeslepend over 1000 kilometer mountainbiken over Arctische toendra, 200 kilometer lopen door de Alaska Range en 350 kilometer kanoën op de woeste Copper River. Het boek was al vele jaren niet meer verkrijgbaar, maar het is nu opnieuw uitgegeven – veel fraaier vormgegeven en met meer zwartwit-foto’s. Als ik het boek anno 2020 herlees, lijkt 2006 nog zo dichtbij. Maar feitelijk vlogen de jaren voorbij en is het nu bijna onvoorstelbaar hoe Jolanda en Frank van Zwol deze tocht planden en uitvoerden zonder alles wat ons tegenwoordig zo gewoon lijkt aan digitale hulpmiddelen, van Google Earth tot gps en van smartphones tot accurate weerberichten. Jolanda laat nogmaals zien dat mooie avonturen beleven en overleven geen kwestie is van dromen, maar van doen.

[Frank Husslage]

Pareltjes voor een volle boekenkast Mijn boekenkast is ramvol. Massief volgebouwd van vloer tot plafond, twee lagen dik. Voor elk nieuw boek moet er een ander uit. Maar er is hoop: onder de noemer Terloops is uitgeverij Van Oorschot gestart met een serie wandelboeken. Met een formaat van net ietsjes breder dan A6 kan ik er toch weer een paar kwijt in de kast.

En dat met veel plezier, want de kwaliteit van de twee bergwandelboeken in de serie van tot nu toe vier uitgaven, is omgekeerd evenredig met het formaat. Bergje van Bregje Hofstede en De 3 bestaat niet van Gerbrand Bakker zijn absolute pareltjes.

In Bergje neemt Hofstede haar lezers mee naar de berg van haar jeugd, de Sass Songher in de Dolomieten. Kan iemand anders haar berg zien zoals zij die door haar ogen ziet? Elk woord lijkt op een goudschaaltje gewogen. IJzingwekkend mooi geschreven. Gerbrand Bakker neemt zijn lezers mee door de Eifel, daar waar pal langs zijn huis een Eifelvereinsroute loopt. De markering voldoet niet en Bakker besluit daar wat aan te doen. Hilarisch, zeker voor wie bij de Eifelverein een beeld heeft van Duitse grondigheid.

[Frank Husslage]

Eetproblemen bij sportklimmers De Amerikaanse klimmer Kai Lightner (@kailightner op Instagram) had al eerder geschreven over zijn eetproblemen. Hij vindt het belangrijk dat trainers en ouders zich bewust zijn van de invloed die ze hebben op jeugdklimmers en dat die invloed soms ook negatief kan uitpakken. Hij liet zich daarover interviewen door een andere Amerikaanse ster, Megan Martin.

Bekijk de video op instagram.com/p/ CBlKj_XHSnG of via de QR-code.

Moraal van het verhaal: als het gaat om lengte of gewicht hoeft niet elke atleet in dezelfde mal te passen.

Heel veel tips en trucs!

Op zoek naar tips en trucs voor touwtechnieken? Leuke quotes over de bergsport? Of gpx-tracks van routes in het noordwesten van de VS? Op alpinesavvy.com legde John Godino uit Portland (Oregon) een heel mooie verzameling aan, met instructievideo’s en meer. Allemaal zonder hinderlijke reclame. Dus scan de QR-code en kijk eens rond.

De 3 bestaat niet, Gerbrand Bakker ISBN 9789028220058 Van Oorschot (2020), vanoorschot.nl €12,50

Mellow voor al uw klimvideo’s Bergje, Bregje Hofstede ISBN 9789028210332 Van Oorschot (2020), vanoorschot.nl €12,50

Zin om je te verbazen over de laatste sends van alle internationale bouldersterren? YouTube-kanaal Mellow zet de standaard. Ga naar bit.ly/3iTbR0t of gebruik de QR-code en geniet van topvideo’s. Zoals die over Charles Albert, die magnesium op handen én voeten gebruikt, omdat hij de moeilijkste blokken op blote voeten klimt.

HOOGTELIJN 4-2020 |

81

vooruitblik

Hoogtelijn 5-2020 verschijnt 27 november

Colofon Hoogtelijn is het officiële tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV). Het verschijnt vijf keer per jaar.

De redactie staat open voor bijdragen van leden en derden waarbij de redactie het recht heeft, zonder opgave van redenen, de bijdragen niet te plaatsen. Het al dan niet op verzoek van de redactie aanbieden van artikelen aan Hoogtelijn impliceert toestemming voor openbaarmaking en verveelvoudiging ten behoeve van de elektronische ontsluiting van Hoogtelijn. Overname van (delen uit) artikelen is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie van Hoogtelijn.

Redactie

Peter Daalder (hoofdredacteur) Femke Welvaart (eindredacteur) Rinske Brand, Mirte van Dijk, Lineke Eerdmans, Frank Husslage, Rien Jans, Marieke van Kessel, Ico Kloppenburg, Florian van Olden.

Klimmen op de lofoten

Vaste medewerkers

Suzan van der Burg, Jody Hagenbeek, Dim van den Heuvel, Christine Tamminga, Peter Uijt de Haag (correctie), Saskia Gottenbos (cartografie), Toon Hezemans (illustraties).

Redactieadres

NKBV, t.a.v. Hoogtelijn, Postbus 225, 3440 AE Woerden hoogtelijn@nkbv.nl, hoogtelijn.nl

Advertentie-exploitatie

Patrick Baars Postbus 225, 3440 AE Woerden 0348-484066/06-18653645 patrick.baars@nkbv.nl

Productie en vormgeving

Sint- en kerst cadeau-ideeën

interview alpiniste Sofie Lenaerts

solo op de great Himalaya trail

Studio ManagementMedia, Hilversum Anita Baljet

Druk

Senefelder Misset, Doetinchem Oplage: 41.250 ISSN: 1387-862X

Los abonnement

Niet-leden kunnen zich abonneren op Hoogtelijn voor € 22,50 per jaar. Kijk op nkbvwebshop.nl.

Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging Bellen 0348-409521 Bezoeken Houttuinlaan 16-A, 3447 GM Woerden Schrijven Postbus 225, 3440 AE Woerden Fax 0348-409534, info@nkbv.nl Betalen Bank: IBAN NL84RABO0161417213 BIC RABONL2U

82 | HOOGTELIJN 4-2020

bedankt!

met jouw lidmaatschap draag je bij aan het behoud van de kwetsbare bergwereld

Met het NKBV-lidmaatschap steun je het onderhoud van meer dan 40.000 kilometer aan paden, bewegwijzering en 1200 hutten in de Alpen en Pyreneeën. Zo blijven de overnachtingen in een hut betaalbaar en kun je veilig op pad.

Dit jaar doneerden we: Gegenrecht Fonds € 400.000 Hutten Ondersteun- € 60.000 ings Fonds (HOF)

Een leven lang genieten van de bergen, samen maken we dit mogelijk!

Meer info: nkbv.nl/gegenrecht

KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING | WWW.NKBV.NL

DUURZAME PRESTATIES

MI CRO L I G H T A L PI N E I n h e t n ie u we Mic ro ligh t A lpin e ja ck e t k omt onze pas s ie v oor pres t at ie, t ec h n o lo g ie e n d u u rza amh eid bije en do or in t elligent e zonering v an de is o la t ie b a n e n e n d o or g eb ruik v a n g ere cy c lede mat erialen zodat we onze v o e t a f d ru k v e rk le in e n .

#WeAreRab WWW.RA B .EQ U I PMEN T