Hoogtelijn 4 / 2021 by Koninklijke NKBV

WWW.NKBV.NL | SEPTEMBER 2021 | NR 4

NR 4 | SEPTEMBER 2021

BERGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING

familie met bloedverwanten de bergen in

WWW.NKBV.NL

geëmigreerd

Nederlanders die hun thuis vonden in de bergen

GEBROEDERS HUBER

De Huberbuam: een begrip in de bergsportwereld

CASTOR & POLLUX Klimmen op de mythische tweeling

BUITEN IS VOOR IEDERÉÉN EN VOOR IEDEREEN ANDERS Bij Bever weten we: buiten is voor iedereen. En voor iedereen anders. Wat voor de een de perfecte tent, rugzak of wandelschoen is, is voor de ander een pijnlijke miskoop. We helpen je daarom graag bij het vinden van de perfecte producten voor jouw buitenavonturen, in de winkels en online.

WORD BUITENVRIEND & ONTVANG ALS NKBV-LID 10% KORTING BIJ BEVER *

Waterdicht, robuust en met reflectoren van 3M Scotchlite

Het hoogwaardige, functionele materiaal zorgt voor volledige ademend vermogen, goed draagcomfort en snelle droogtijden

Praktische pofzak met tas

Allround klimschoen voor in de bergen, Crag climbing, Bouldering en klimmen in de hal

1. BACK-ROLLER CLASSIC QL 2 .1 DUBBELE FIETSTAS ORTLIEB 124,98 *112,48 2. MITUS TRICOT FIETSSHIRT VAUDE 77,95 *70,16 3. KATANA KLIMSCHOEN LA SPORTIVA 134,95 *121,46 4. OPHIR POFZAK MAMMUT 18.95 *17,06 5. SPEEDSTOOL KRUKJE HELINOX 84,95 *€76,46 6. ZIP BRANDER JETBOIL 99,95 *€89,96 7. ADVANCED SKIN 5 SET DRAAGSYSTEEM SALOMON 119.95 *107,96 8. TORRENT 2 HARDLOOPSCHOEN TRAIL DAMES HOKA ONE ONE 129,95 *116,96 9. TERREX SWIFT R3 GTX WANDELSCHOEN DAMES ADIDAS 149,95 *134,95 10. BANKS GTX WANDELSCHOENEN HANWAG 219.95 *197,96 *Niet alle producten zijn in alle Bever stores verkrijgbaar. Bekijk de actuele prijzen, voorraad en openingstijden op bever.nl

Als Bever Buitenvriend krijg je 10% korting op reparaties en onderhoudsservices.

Word Buitenvriend en registreer je als NKBV-lid bij Bever met je NKBV-lidnummer. *Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl & meld je aan op bever.nl/buitenvriend/nkbv

BEVER HELPT JE GRAAG Kunnen je slaapmat en slaapzak wel een opknapbeurt gebruiken? Check dan direct onze Bever-services. Zo kunnen wij je slaapzak wassen, impregneren en bijvullen en repareren we je slaapmat graag voor je. Als Bever Buitenvriend krijg je ook nog eens 10% korting op reparaties en onderhoudsservices!

gewicht: 470 g 5

Ultralicht, makkelijk in te klappen en op te bergen

Supercompact, zuinig en veilig

Het vernieuwde sluitsysteem past zich precies en snel aan jouw lichaamsvorm aan en de geïntegreerde soft flasks maken het gemakkelijk om onderweg te drinken

Snel en lichtgewicht, geschikt voor de neutrale hardloper

DE WEG NAAR DE PERFECTE WANDELSCHOEN: EEN 3D-VOETANALYSE Wie optimaal wil genieten van een wandeling, kan niet zonder goede wandelschoenen. Ze moeten als gegoten zitten en je voeten op de juiste manier ondersteunen. Hoe je zeker weet dat je die te pakken hebt? Door een speciale Bever 3D-voetanalyse te laten doen. Dit is een uitgebreide scan die je alles vertelt over elke knobbel en bobbel in je voet, en zorgvuldig de stand van je enkel bepaalt. En je daarmee helpt om de wandelen hardloopschoenen te vinden die perfect op jouw voeten aansluiten.

Scan de code en lees de tips.

Veelzijdig, met Gore-Tex voor nat en rotsachtig terrein, gemaakt van gerecycled materiaal

Iets bredere voorvoet voor een nog groter loopcomfort dan het vorige model, waterdicht dankzij Gore-Tex-voering

WAT BETEKENT BUITEN VOOR JOU? Onze eigen Bever Buitenexperts delen graag met je wat buiten betekent voor hen. Misschien heb je ze al gespot in een reclameblok op tv! Ook op ons blog delen ze hun liefde voor buiten én hun beste tips. Scan de code en ontdek wat buiten betekent voor klimmer en Bever-medewerker Sang Jae. Prijs- en modelwijzigingen en druk- en zetfouten voorbehouden. Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl *De 10% korting is alleen geldig voor NKBV leden.

inhoud

Kijk voor meer informatie op nkbv.nl, hoogtelijn.nl, twitter.com/nkbv en op facebook.com/de.nkbv.

ACTUEEL 08 Op de Hoogte 87 Gespot

NKBV 07 Voorwoord Joachim Driessen 80 NKBV voor jou

THEMA: FAMILIE 12 14 16 21 22 28 32 34 42 47 49 50 58 60 64

Vertrouwd Depot: legendarische familiefoto’s Kamperen met een dreumes Ongeslachtelijke voortplanting bij planten Klimmen op de Castor en Pollux Klimmen met kinderen Markt & Materiaal: chillen in het dal Interview met de gebroeders Huber Bloedverwanten: last of zegen? Beroemde bergsportbroers en -zussen Mijn Verhaal: omgaan met hoogtevrees Verhuisd naar de bergen Fictie: kracht Beklimming van de Pizzi Gemelli Drie generaties in de Wangenitzseehütte

VERTROUWD

Broers, zussen en hun ouders kennen elkaar als geen ander. Er zijn minder sociale remmingen en het kan dus flink knetteren, maar even gemakkelijk wordt die irritatie weer omgezet in een goeie grap. Veel bergsporters kregen de liefde voor de bergen van hun ouders, sommigen gaan nog steeds het liefst samen de hoogte in. Omdat het zo vertrouwd is.

KLIMMEN 69 Klimmen bij de buren: Esneux 83 Klimmen bij de buren: Bomal

KAMPEREN

WANDELEN

Op avontuur met een dreumes

76 De Dutch Mountain Trail

EN VERDER 70 Welke camera neem je mee? 84 Klimmen vanuit de fauteuil 90 Vooruitblik

60 PIZZI GEMELLI

Klimmen op de Bugeleisenkante

4 | HOOGTELIJN 4-2021

CASTOR & POLLUX

Beklimming van de mythische tweeling

Op Broad Peak was deze zomer een opvallende verschijning actief. Een vrouw van 1 meter 68, 50 kilo, met twee hoogblonde vlechten die onder haar klimhelm vandaan komen. Het is Lotta Henriikka Hintsa, een 33-jarige econome uit Helsinki, die in 2013 gekozen werd tot Miss Finland.

Ze groeide op in Afrika waar haar ouders werkten. Het gezin keerde terug naar Finland op haar elfde. Ze werd cheerleader en was actief met skiën, lopen, ultra-running en was vaak in de sportschool te vinden. Haar vader, een arts die lang in de Formule 1-wereld werkte, stimuleerde zijn dochter haar fysieke grenzen op te zoeken.

KEUZESTRESS

Welke camera neem je mee de bergen in?

7 SUMMITS

Dutch Mountain Trail

stand

Miss Finland

INTERVIEW

Thomas en Alexander Huber

Ze werd uitgekozen voor modellenwerk en werd niet alleen op de catwalk, maar ook in showprogramma’s als Dancing with Stars, Survivors Finland en Fort Boyard een graag geziene gast. Ze was kort getrouwd met een bekende Finse ijshockeyspeler en werd in de gossiprubrieken gekoppeld aan wereldkampioen autoracen Lewis Hamilton. Het liet haar koud, maar ze raakte wel enthousiast over de bergen en de bergsport. De Mont Blanc beklom ze vanuit Italië en ze ging daarna naar de Kilimanjaro, die ze vaak uit het vliegtuig had gezien. Kort voor het overlijden van haar vader kon ze die ervaring nog met hem delen. Ze presteerde opmerkelijk goed op hoogte en reisde naar de Aconcagua. Daar leerde ze de Canadees Don Bowie kennen, een Himalayaveteraan. In slechte weersomstandigheden behaalden ze in korte tijd de top. Die snelheid en de fitheid van de Finse waren doorslaggevend voor Bowie toen ze hem vroeg of hij haar wilde coachen. Dit jaar waren ze samen op Broad Peak (8051 meter) waar Hintsa klom tot een hoogte van 7961 meter. Ze komt zeker terug, zonder extra zuurstof, in alpiene stijl, draagt alles zelf en doet wellicht nog normaalroutes als acclimatisatie, maar wil vooral op andere routes actief zijn: “De top zelf interesseert me niet. Het bereiken van de top maakt niet de klimmer, maar wat er gebeurt tussen het basiskamp en de top.” Lotta Hintsa, een naam om te onthouden.

Peter Daalder

Hoofdredacteur peter.daalder@hoogtelijn.nl

VERHUISD NAAR DE BERGEN

Nederlanders op hoogte

Op de cover: de beroemde Duitse klimmers Thomas (54) en Alexander (52) Huber leerden de bergsport van hun ouders. Hun naam Huberbuam (de gebroeders Huber in Beiers dialect) is hun handelsmerk, met een afdruk van hun handen als logo. Lees het interview met de broers op pagina 34. Coverfoto: Zout Fotografie

HOOGTELIJN 4-2021 |

Paths up to high peaks, through fragrant larch forests and nature reserves, along bisses, on historical routes or over suspension bridges and along vineyard trails. As a hiking region, Valais offers a wide variety of topography for serious hikers and more leisurely ramblers to explore and has a number of barrier-free paths, not to mention original activity trails on which fauna and flora can be experienced up close. visitvalais.ch/hiking

Joachim

Besturen is leuk! Het besturen van onze vereniging is een feest. Meestal dan. Met een hecht team en een goed bureau kun je meters maken. Ik geef toe, in een groeiende vereniging is het makkelijker besturen, hoewel de stormachtige groei van het wedstrijdklimmen ook voor de nodige hoofdbrekens en discussie zorgt. Per volgend jaar zoeken we een nieuwe voorzitter.

wee NKBV-bestuursleden, Paul Kwakkenbos en Marnix van der Werff, namen in juli helaas afscheid. Paul ging uit het bestuur omdat hij negen jaar bestuurslid is geweest en dan volgens onze statuten niet meer mag worden herkozen. Hij was van onschatbare waarde voor de NKBV. Niet alleen als verantwoordelijke voor het succesvolle zomer- en winterprogramma van Bergsportreizen, maar ook voor mij persoonlijk was Paul een grote steun. Als er ergens gedoe was (dat komt ook bij ons voor) dan kwam hij altijd met wijze woorden. Marnix was met zijn juridische kennis voor ons onontbeerlijk. Eerlijk is eerlijk, als je Badr Hari kunt verdedigen dan is het verdedigen van plannen in een Vergadering van Afgevaardigden (VvA) een eitje. Maar bovenal zijn Paul en Marnix ervaren alpinisten. Ik vind het belangrijk dat onze vereniging wordt bestuurd door actieve bergsporters. Want alleen dan voel je de passie van onze leden, voor wie wij er als bestuur zijn. Besturen bij de NKBV is ‘liefdewerk oud papier’, of, zoals de Duitsers dat mooier kunnen zeggen ehrenamtlich. Ik wil vanaf deze plek Paul en Marnix enorm bedanken voor hun hulp; de NKBV heeft veel aan jullie gehad. Gelukkig vonden we goede opvolgers:

een breed samengestelde commissie heeft Marieke Pronk en Roald van der Linde voorgedragen en de VvA heeft hun gekozen. Ik ben ervan overtuigd dat we met hen weer een goed team krijgen. Ikzelf ben nu negen jaar bestuurder en voor de voorzitter geldt een maximumperiode van tien jaar. Volgend jaar zal ik dus ook vertrekken. Behalve zelf klimmen, vind ik het voorzitterschap van de NKBV toch wel het leukste wat er is. Het besturen van onze vereniging, maar ook het vertegenwoordigen van onze club bij NOC*NSF en in het buitenland is wat mij betreft echt een Ehrenamt. Gelukkig ga ik niet over mijn opvolging, daar is een aparte commissie voor in het leven geroepen, maar ik gun de NKBV van harte iemand die het de komende jaren met dezelfde passie van mij gaat overnemen. Bij dezen dan ook een oproep aan iedereen die zich geroepen voelt en in aanmerking wil komen voor het voorzitterschap: meld je voor 1 oktober 2021. Meer informatie over de vacature en het aanmeldproces vind je op nkbv.nl/voorzitter.

Joachim Driessen,

Duurzaamheid De NKBV streeft naar een duurzame relatie met haar leden en alle partijen in het veld. Duurzaamheid is ook een kernwaarde als het gaat om natuur, milieu en sociale waarden. We brengen dit zo goed mogelijk tot uitdrukking in een duurzame inkoop en bedrijfsvoering. Hoogtelijn wordt verpakt in composteerbare biofolie en drukken we op FSC-papier: papier uit duurzaam beheerde bossen (een keurmerk met goedkeuring van het Wereld Natuur Fonds). Voor onze correspondentie gebruiken we 100% gerecycled papier. We schenken duurzame koffie van Brandmeester en hebben een CO2-neutrale postbezorging en dataopslag. We promoten het reizen per openbaar vervoer naar bergsportbestemmingen. Als je toch met de auto of het vliegtuig reist, kun je overwegen om je CO2-uitstoot te compenseren. Dit kan eenvoudig via greenseat.nl.

Beter de bergen in met de NKBV NKBV-leden profiteren van voordelen en kortingen en ontvangen vijf keer per jaar Hoogtelijn. Met je lidmaatschap draag je bij aan het onderhoud van hutten en paden in de Alpen en het behoud van klimgebieden. Tip je vrienden om ook NKBV-lid te worden. Ze kunnen zich aanmelden op nkbv.nl en zien daar welke voordelen het lidmaatschap hen nog meer biedt.

Opzeggen lidmaatschap

Het NKBV-lidmaatschap loopt per kalenderjaar. Wil je je lidmaatschap voor volgend jaar beëindigen? Doe dat dan vóór 1 november op MijnNKBV.nl. Je ontvangt dan per e-mail een bevestiging van je opzegging. Na 1 november wordt je lidmaatschap automatisch verlengd voor het volgende kalenderjaar. Kijk voor meer informatie over het lidmaatschap op nkbv.nl. Partners van de NKBV

voorzitter NKBV mail: voorzitter@nkbv.nl twitter: @jdriessen06

HOOGTELIJN 4-2021 |

Vlak voor het ter perse gaan van deze editie bereikt ons het bericht dat Jan van der Meulen op 25 augustus op 64-jarige leeftijd in Rotterdam is overleden aan een ongeneeslijke vorm van kanker. Van der Meulen was in de jaren 80 en 90 een zeer goede bigwallklimmer. Hij beklom onder andere de Salathéwand op El Capitan in Yosemite NP. In Hoogtelijn #5 komen we uitgebreid terug op zijn prestaties als extreem rotsklimmer. In juli keerde Tamara Lunger terug naar Pakistan, een half jaar na haar K2-winterexpeditie. Dit keer om te helpen met het project Climbing for a reason, dat de jeugd het klimmen wil leren ontdekken. Lunger zet daarmee werk voort van Juan Pablo Mohr, de Chileense klimmer die overleed tijdens de K2-expeditie. Mohr was betrokken bij Climbing for a reason. Het Internationaal Olympisch Comité voegt in 2026 het ski-alpinisme (toerskiën) toe aan het programma van de Winterspelen in Milaan en Cortina d’Ampezzo. Er komen individuele races voor de mannen en de vrouwen, een sprint voor mannen en vrouwen en een gemengde estafette.

Gideon Zadoks nieuwe IML De Nederlander Gideon Zadoks (54) mag zich sinds juni International Mountain Leader (IML) noemen. Hij behaalde zijn diploma in Frankrijk, waar hij al 15 jaar woont en werkt. Hij is met name in de Écrins en de Auvergne actief, maar hij mag dat nu ook in andere landen gaan doen. Zadoks biedt zowel rechtstreeks als via Nederlandse en Franse bedrijven (onder meer MudSweatTrails, 360 Explore en 5e Element Trailrunning) trailrunreizen en -cursussen aan, waarbij hij trailrunners kennis van de bergen bijbrengt. “Frankrijk van binnenuit kennen, is daarbij een pure meerwaarde”, aldus Gideon.

FotoMarc Weening/MudSweatTrails

Onder redactie van Rien Jans

op de hoogte

Heb je nieuws voor Op de Hoogte, mail het naar hoogtelijn@nkbv.nl. Meer bergnieuws vind je op nkbv.nl, of volg ons op Facebook en Twitter.

Geluk en ongeluk op K2 Op de K2 kwam de Schot Rick Allen in juli om het leven door een lawine. Hij was bezig een nieuwe route te klimmen op de zuidoostwand. Zijn twee medeklimmers overleefden de lawine. Eind juli werden op de K2 ook de lichamen gevonden van John Snorri, Juan Pablo Mohr en Ali Sad-

para, die er in februari vermist raakten bij hun poging om als eersten de winterbeklimming van de berg te volbrengen. En in juli bereikte de Belg Niels Jespers de top van de K2, zonder gebruik van extra zuurstof. Vlak daarvoor beklom hij Broad Peak, eveneens zonder extra zuurstof.

Foto DAV Sektion Leipzig / Manuel Osburg

In de Franse Écrins is de Refuge de la Pilatte (2577 meter) sinds juni gesloten. De hut verzakt door een instabiele ondergrond. Op de noordwand van de Aiguille du Midi dreigde een hanggletsjer af te breken. In Frankrijk zijn 947 constructies gebouwd op rotsen die op hun plaats worden gehouden door (smeltende) permafrost, driekwart daarvan zijn wintersportliften. Op 1 juni, de laatste dag van het Himalayaexpeditieseizoen, stond Jur Rademakers samen met fotograaf Hylke Knot en expeditieleider Arnold Coster op de top van Mount Everest. Het was Rademakers’ hernieuwde start van zijn project 7 Summits in 1 Year. Op 17 juni topte het drietal Denali. Rademakers gaat in november naar de Kilimanjaro. Geholpen door corona laten de ongevallenstatistieken van de Duitse alpenvereniging DAV over 2020 een daling zien in bijna alle bergsporttakken. Alleen bij mountainbiken en klettersteigen nam het aantal noodsituaties toe. Er vielen 28 dodelijke slachtoffers, het laagste aantal in 70 jaar. Voor het eerst werden geen botsingen tussen mountainbikers en wandelaars gemeld. Vanaf 18 oktober is de European Outdoor Film Tour weer in Nederland. Er zijn via de NKBV weer gratis tickets te bemachtigen. Houd daarvoor de social mediakanalen van de NKBV in de gaten.

8 | HOOGTELIJN 4-2021

DAV wil klimgebied kopen De sectie Leipzig van de DAV wil een steengroeve kopen. Het gaat om de Holzberg met zijn groeve, een populair klimgebied van zo’n 50 hectare groot, dat ook bijzondere natuur herbergt. Omdat klimmen en natuur goed samengaan, werkt de DAV samen met de natuurbeschermingsorganisatie BUND

aan een plan voor ontwikkeling van ‘zacht toerisme en natuurbescherming’. Onlangs werd de financiering van 90% van de aangevraagde half miljoen euro toegekend. De overige 10% moeten de organisaties zelf opbrengen. De onderhandelingen met de huidige eigenaar zijn in volle gang.

Foto PDG/Armee Suisse

Heb je opmerkelijk expeditienieuws? Stuur een mail naar ceat@nkbv.nl.

Patrouille des Glaciers 2022 Er komt weer een Patrouille des Glaciers (PDG), van 25 april tot 1 mei 2022. Inschrijven kan alleen in september. De editie van 2020 verviel door corona. In de volgende Hoogtelijn besteden we uitgebreid aandacht aan de PDG.

Foto UIAA

Wereldwijd wonen 1,1 miljard mensen in bergachtige gebieden. En jaarlijks bezoeken nog eens miljoenen toeristen berggebieden. Dat levert enorme afvalstromen op, waarvan een globaal beeld ontbreekt. Zowel het verbeteren van de capaciteit van de afvalverwerking als bewoners en toeristen bewuster maken van het afvalprobleem, zijn al jaren inzet van diverse grote inter-

Afval op Elbrus.

nationale programma’s van onder meer de Verenigde Naties. Daarom werd dit jaar de 2021 Mountain Waste Survey gehouden, het eerste mondiale onderzoek naar afval en afvalmanagement in berggebieden. Ook de International Climbing and Mountaineering Association (UIAA), de International Federation of Mountain Guide Associations (IFMGA), het Mountain Research Initiative (MRI) en de Union of International Mountain Leaders Associations (UIMLA) participeerden daarin. In totaal werden 1750 onderzoeken uit 74 landen bijeengebracht. Het onderzoeksresultaat dat uit deze survey voortvloeit, is beschikbaar voor deelnemende instanties en wordt gebruikt in grotere studies door de Noorse onderzoeksorganisatie GRID-Arendal.

Foto Leonie Lunenburg

Bergafvalonderzoek 2021

Tiba Vroom in de nieuwe trainingshal.

Trainingscentrum voor topboulderaars op komst In Leiden wordt gewerkt aan de opening van een toptrainingscentrum voor topboulderaars. Een van de initiatiefnemers is Tiba Vroom, lid van het Nederlands Team Sportklimmen. Voor de exploitatie van de hal is een stichting opgericht. Het startniveau van de routes is 6B en er zal worden gewerkt in trainingsgroepen en met personal trainers. De hal opent binnenkort; de precieze datum is bij het ter perse gaan van deze editie nog onbekend.

Illustratie Toon Hezemans

Wow, sinds een week wonen we op een ander adres. Maar, we zijn niet verhuisd. Na lang en wijs beraad heeft Les Vigneaux zich geconformeerd aan het goede gebruik (en de Franse wet) om het dorp te voorzien van straatnamen en huisnummers. Hiervoor hadden we alleen maar namen van ‘quartiers’ die ook nog eens per instantie konden verschillen. Zo woonden we volgens het kadaster in La Balme, maar volgens Google Maps in Le Canton. Niet heel praktisch, ook niet omdat allerlei geautomatiseerde systemen je weigeren als je geen huisnummer hebt. We wonen nu dus op Route de l’Église nummer 177. Wat, honderdzevenenzeventig?? Ja, waarbij 177 het aantal meter is vanaf het begin van de straat... [Anne van Galen]

en Passant

Nieuw adres

Heb je ook een leuk bergverhaal meegemaakt? Mail je anekdote van 120 woorden naar hoogtelijn@nkbv.nl o.v.v. En Passant.

HOOGTELIJN 4-2021 |

De watersnood die in juli de Belgische Ardennen trof, heeft ook de HerBerg vol geraakt. Het water van de Ourthe kwam op de begane grond anderhalve meter hoog te staan. De totale schadepost wordt pas later bekend, omdat er bijvoorbeeld achter de nieuwe houten buitenwand nog water in het isolatiemateriaal kan blijken te zitten. Bij de verbouwing was op allerlei manieren rekening gehouden met overstromingsrisico’s, maar op anderhalve meter water was niet geanticipeerd.

NKBV supporting member van Cipra Sinds begin dit jaar is de NKBV zowel lid als sponsor van Cipra International, een organisatie die zich inzet voor de bescherming en duurzame ontwikkeling van de Alpen. “Door deze samenwerking draagt de NKBV actief bij aan de bescherming van de Alpen en de ontwikkeling van duurzaam toerisme in de Alpen”, stelt Gert van Beek, voorzitter van de NKBV Commissie Duurzaamheid. “Ik denk dat met name de nieuwe generatie uitstekend begrijpt dat je duurzaamheid zelf vorm kunt geven en dat dat ook nodig is om in de toekomst te kunnen blijven genieten van de bergen. Je draagt bij door de aanschaf van duurzame kleding en materialen bijvoorbeeld, maar ook door duurzaam te reizen en je gedrag in de bergen. De NKBV en Cipra gaan hun kennis van bergsport en duurzaamheid delen en bergsporters kunnen deelnemen aan Cipraprojecten, zoals onderhoudsacties en clean-ups.”

Nieuwe bestuursleden NKBV Het NKBV-bestuur heeft twee nieuwe bestuursleden. Marieke Pronk-Backer Dirks is benoemd als algemeen lid. Marieke is concerndirecteur bij de gemeente Diemen, al 21 jaar NKBV-lid en ze krijgt onder meer Bergsportreizen en Communicatie in haar portefeuille. Zij volgt hiermee bestuurslid Paul Kwakkenbos op. Roald van der Linde is benoemd tot secretaris. Roald, Marieke Pronk.

26 jaar NKBV-lid, was tot april lid van de Tweede Kamer en sinds eind mei wethouder Mobiliteit en Sport in Amersfoort. Hij volgt Marnix van der Werf op. Joachim Driessen mag nog één jaar door als voorzitter van de NKBV. Wil je in aanmerking komen voor de rol van bestuursvoorzitter? Meld je dan voor 1 oktober 2021. Meer informatie over de vacature vind je op nkbv.nl/voorzitter.

Roald van der Linde.

Het is volgens NKBV-directeur Robin Baks noodzaak om rekening te houden met toekomstige wateroverlast: “Als dit fenomeen zich regelmatig dreigt te gaan herhalen, moet je wellicht gaan nadenken of dit wel de goede plek is voor je gebouw, hoe leuk die plek ook is.” Medio september volgt overleg over vervolgstappen voor de HerBerg.

REsole je schoenen met Clean Climber Er gaan jaarlijks 160.000 paar klimschoenen over de Nederlandse toonbank. Ongeveer net zoveel worden er dus ook jaarlijks weggegooid: 80.000 kilo in totaal. Clean Climber wil daar verandering in brengen met REsole, een project om klimschoenen te verzolen of te repareren. Deze maand verschijnen in de hallen van Monk de eerste displays waar je je versleten klimschoenen kunt inleveren voor reparatie en als ze niet meer te redden zijn, voor recycling. In dat geval worden ze uiteindelijk verwerkt in de trainingsmatten van Stockz. Later dit jaar ga je in steeds meer hallen de

Foto Clean Climber

Foto Photovoltaik-Cipra

op de hoogte

Zonnepanelen in de bergen.

Watersnood treft de HerBerg

REsole displays zien. Clean Climber wil uiteindelijk 95% van alle afgedankte klimschoenen van de verbrandingsovens redden.

RECTIFICATIE In de vorige editie van Hoogtelijn staat in het artikel over de HerBerg dat Thom Boogaard lid is van het Hutten Exploitatie Fonds (HEX) en het Hutten Ondersteunings Fonds (HOF). Dat is niet juist, dat moest Ton Gerards zijn.

10 | HOOGTELIJN 4-2021

SPORTKLIMNIEUWS op de hoogte

Onder redactie van Eva van Wijck

Derde Nederlandse 9a d’état, nadat hij er in totaal zes sessies in had gewerkt. Het is duidelijk dat Nigel niet heeft stilgezeten tijdens de coronacrisis; naar eigen zeggen heeft hij vooral profijt gehad van de boulderwand die hij tijdens de lockdown in zijn achtertuin bouwde. Nigel Armino klimt 9a.

De wedstrijden gaan weer van start!

Na een jaar waarin vrijwel alle wedstrijden moesten worden afgelast wegens het coronavirus, kunnen de beste klimmers van Nederland zich eindelijk weer met elkaar meten. Op 28 augustus vond de kwalificatie voor het Nederlands kampioenschap Lead plaats in Neoliet Utrecht, en ook de boulder-, paraklim- en jeugdwedstrijden staan op de agenda. Geïnteresseerd? Kijk op was2.shiftf5.nl/competitions voor meer informatie.

Word jij wedstrijdvrijwilliger? Met de wedstrijdklapper in je hand kijk je naar de gespannen klimmer. Jouw haviksogen maken straks het verschil tussen een flash of een top in twee pogingen. Jij weet precies hoe je routes leest en waar tricky pasjes zitten. Als jury ben jij de wedstrijdtopper die de touwtjes in handen heeft. Maar ook als routebouwer, zekeraar of

Het Nederlands team is goed op dreef en heeft de afgelopen maanden een aantal mooie prestaties geleverd. Zo werd Leto Cavé achtste op de European Youth Cup (EYC) in Imst. Sabina van Essen werd op de EYC in Ostermundigen derde en ze ging enkele weken later op de EYC in Puurs met goud naar huis. Ook de paraklimmers hebben zich internationaal sterk bewezen. Alle drie de teamleden, Eva Mol, Jamie Barendrecht en Christiane Luttikhuizen, behaalden een zilveren medaille op de eerste World Cup van het jaar in Innsbruck. Op de World Cup paraklimmen in Briançon, die halverwege juli plaatsvond, werd Mol wederom tweede en behaalde Luttikhuizen een eerste plaats.

Partners van het Nederlands Team Sportklimmen

coördinator ben je een onmisbaar onderdeel van de wedstrijdsport. Wil jij deel uitmaken van een echte wedstrijdcommunity? Een team dat professioneel en standvastig is waar het moet, en één grote vriendengroep met een passie voor klimmen en boulderen zodra het kan? Lees dan verder op nkbv.nl/wedstrijdkader.

Tokio bedankt, op naar Parijs De Olympische Spelen in Tokio zijn voorbij: voor veel topsporters is dit het hoogst haalbare, de lang gekoesterde droom en soms het hoogtepunt van de sportcarrière. Zo ook voor de atleten van het Nederlands Team Sportklimmen, die het debuut van de klimsport op de Spelen helaas moesten missen. Trainen, wedstrijden, evalueren en herhalen. Het Nederlands Team is vrijwel dagelijks bezig met de klimsport en heeft ambities aan te treden tijdens de Olympische Spelen van Parijs in 2024. Je leest erover op nkbv.nl/parijs2024.

Tiba Vroom tijdens de World Cup Boulder in Innsbruck.

Foto Sytse van Slooten

Nederlanders leveren internationaal prestaties

Sabina van Essen tijdens de World Cup Lead in Briançon, in juli.

Foto Paul Lahaye Photography

Na Jorg Verhoeven en Leto Cavé mag nu ook Nigel Armino zich voegen bij het selecte rijtje van klimmers die een 9a hebben geklommen. Eerder klom Armino in de Duitse Frankenjura al de 8c+ 21 Times Tha Pain en op 10 juli dit jaar klom hij in het Belgische Fléron de route Coup

Partners nationale wedstrijden

HOOGTELIJN 4-2021 |

De broers Thomas (links) en Alexander Huber zijn van jongs af aan samen actief in de bergen. Bij talloze beklimmingen en expedities vormden ze samen een touwgroep. De liefde voor de bergrgen kregen zij van vader Thomas en moeder Maria.

12 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FAMILIE

Vertrouwd Thema: familie

Broers, zussen en hun ouders kennen elkaar als geen ander. Vaak is een half woord genoeg, er zijn minder sociale remmingen en het kan dus flink knetteren, maar even gemakkelijk wordt die irritatie weer omgezet in een goeie grap. Veel bergsporters kregen de liefde voor de bergen van hun ouders, sommigen gaan nog steeds het liefst samen de hoogte in omdat het zo vertrouwd is. In deze editie van Hoogtelijn lees je onder meer over beroemde en minder bekende bergsportfamilies, Nederlandse gezinnen die kozen voor een leven in de bergen, klim- en kampeertrips met jonge kinderen en over de Wangenitzseehütte, de voormalige NKBV-berghut die al generaties lang wordt gerund door dezelfde familie. Tekst Femke Welvaart Beeld Zout Fotografie

14 16 21 22 28 32 34 42 47 49 50 58 60 64

Depot: legendarische familiefoto’s Kamperen met een dreumes Ongeslachtelijke voortplanting bij planten Klimmen op de Castor en Pollux Met kinderen klimmen in de Ardennen Markt & Materiaal: chillen in het dal Interview met de gebroeders Huber Bloedverwanten: last of zegen? Beroemde bergsportbroers en -zussen Mijn Verhaal: omgaan met hoogtevrees Verhuisd naar de bergen Fictie: kracht Beklimming van de Pizzi Gemelli Drie generaties in de Wangenitzseehütte HOOGTELIJN 4-2021 |

FotoWalter Schlegl Foto Ton Bastiaans

Foto Annemiek Markus Foto Ico Kloppenburg

“Deze foto is gemaakt op weg naar het Brandenburgerhaus, in de zomer van 2017. Thuis liet ik de foto aan mijn vader zien. Hij was zoals altijd enthousiast over mijn bergverhalen en vertelde dat hij daar ook was geweest, begin jaren 80. Ik wist wel dat hij in de bergen van het Ötztal was geweest, maar eerlijk gezegd geloofde ik niet dat hij ook op die gletsjer had gestaan. Een paar maanden later, toen mijn vader in september 2017 was overleden, vond ik de foto van hem op de gletsjer voor het Brandenburgerhaus. Dus toch! Beide foto’s zijn nu onderdeel van een gedenkhoekje voor mijn vader, van wie ik de liefde voor de bergen meekreeg.” (Annemiek Markus)

Foto Louis van de Thillart

DEPOT

Gedenkhoekje

“Mijn broer en ik zien elkaar niet zo veel. Hij woont al zeker 25 jaar in het buitenland, tegenwoordig zelfs in Kathmandu. We hebben allebei gezinnen en een druk leven, maar als we elkaar zien, dan is het vrijwel meteen als vanouds. En al snel maken we dan plannetjes voor in de bergen. Dat leidde in 2017 tot een huttentocht in de Rätikon. Onze vrouwen, kinderen en moeder gingen mee. En eigenlijk was opa er ook bij, want hij liep en klom in zijn onbezorgde jonge jaren ook in dit gebied. Aangekomen bij de Heinrich-Hueter-Hütte lieten we het gros van de familie in het dal en beklommen mijn broer, mijn vrouw en ik de markantste berg in het gebied, de Zimba. Mijn opa schreef ooit over deze route: ‘Luftig is het af en toe, maar niet moeilijk, slechts een enkele plaats (…) vereist wat meer zorg.’ Ik maak tijdens de afdaling een obligaat fotootje van mijn broer die abseilt; thuis vind ik de tachtig jaar oude foto van mijn opa, zo’n tien meter daaronder genomen!” [Florian van Olden]

Foto D. Schouten

Foto Florian van Olden

Foto H. Würbl

Tijdloos moment

Legendarische familiefoto’s

Terugkeer Menig bergsporter herinnert zichzelf als jeugdig gezinslid op stap met zijn of haar ouders. En sommigen keerden jaren later terug naar die plek. Om ook nog eens tot de ontdekking te komen dat er eenzelfde foto is gemaakt, soms wel met 38 jaren ertussen! Zes NKBV-leden vertellen over generaties lange liefde voor de bergen. Onder redactie van Lineke Eerdmans

14 | HOOGTELIJN 4-2021

Toen & Nu Stond jij ook op dezelfde graat als jouw oma of opa? Of heb je andere legendarische familiefoto’s van toen en nu? Deel je foto en tag de NKBV op Instagram (@_NKBV) en Facebook (de.NKBV).

Foto Tom Margry

Foto Jonny Marinac

Oud huttenboek

“Mijn vader stond in 1964 samen met zijn Zwitserse zwager op de Nadelhorn (4327 meter) in Zwitserland. Ik ging in 1978 met mijn klimmaat voor dezelfde top. Uitgangspunt was de Mischabelhütte (3340 meter). Tijdens ons verblijf aldaar viel mijn oog op een grote verzameling huttenboeken. Een beetje op de gok zocht ik naar informatie over mijn vader en oom. En ik had geluk: vrij snel vond ik hun inschrijving. Opvallend is de metamorfose van het dorp SaasFee: vroeger een prachtig pittoresk dorpje, nu een drukke toeristische wintersportlocatie. Positief is de ontwikkeling van klim- en veiligheidsmateriaal. Ik moet er niet aan denken dat ik zou vallen op een gletsjer, bungelend in een spleet met het touw van toen om mijn middel.” (Ton Bastiaans)

Zo vader, zo zoon

“Juni 2020. Britta en ik gaan met onze zonen Niels en Björn een weekend klimmen in Nideggen. Ik stel voor dat Niels (27) Open Air (6+/7-) voorklimt. Een route die op halve hoogte van de rots op een band begint en die ik in 1991 op dertigjarige leeftijd klom. Je hangt aan een paar reuzengrepen boven een flinke afgrond naar de eerste haak en daarna gaat het eerst overhangend en dan verticaal door naar het omkeerpunt. Onderweg clip je twee zandlopertouwtjes. Destijds voor mij al een belevenis, voor Niels (nog geen tien routes voorgeklommen) gaat er een wereld open. Wat ik niet wist, was dat de zandlopertouwtjes kort tevoren waren weggeknipt. Niels kan alleen omhoog over een nieuw ingeboorde lijn net iets rechts. Achtstegraads, blijkt later. Met hangen en wurgen komt hij boven. Ik vrees dat ik, net als vroeger, een verkeerd plan heb gemaakt, maar dat blijkt ongegrond. Als Niels vrij in de lucht bungelend afdaalt naar de standplaats, roept hij me glunderend toe: ‘Zo, dat was wat pap, bedankt voor deze ervaring!’” (Hans van Zwol)

Foto Maurits Koenen

“In 1969 maakten mijn vader Jules en ik (toen 11) wandelingen door de bergen en kwamen halverwege de Aiguille du Midi bij Plan de l’Aiguille, bij Lac Blanc. Ik werd jarenlang door mijn vader meegenomen de bergen in en volgde vier cursussen bij de NBV. In 1984 wilde ik met mijn vader zelfstandig de Mont Blanc beklimmen. We zijn toen teruggegaan naar dezelfde plek, speciaal voor de foto. Op 1 augustus 1984 leidde ik mijn vader via de Goûterroute naar de top. Mijn eigen zoons en ik nemen nu nog steeds mijn vader (83) mee met wandelingen en survivaltochten. De meest recente foto is een barre midwintertocht met bivakzakken in Noord-Frankrijk.” (Rob Roeske)

Bron van herinneringen

Hans in 1991.

Niels in 2020. Foto Britta Johansson

Foto L. Lukassen

Opa, toen en nu

“Het is 31 juli 2021, we zijn aangekomen op de Bielerhöhe in de Silvretta. Morgen staat de Dreiländerspitze op het programma. In 1983, 38 jaar geleden, deed ik hier met mijn ouders de gevorderdencursus die nu C2 heet. Op de oude dia’s van mijn vader is te zien dat we dwars door een gletsjerbreuk klommen. Die is er nog wel, maar niet te vergelijken met toen. Vanuit de Wiesbadener Hütte gaan Jochem, mijn 14-jarige zoon, en ik samen met onze gids Jonny vroeg op pad. De gletsjer is aper, dus stappen we in onze zitgordels, binden ons in en doen de stijgijzers onder. Dit is niet te vergelijken met hoe dat in onze cursus ging. De ouders hadden een integraalgordel en de kinderen mochten van reepsnur een borstgordel knopen en van lauchband een zitgordel. Ik kan me nog herinneren hoe dat aan mijn ribben voelde. Op de top feliciteer ik Jochem. Voor mij is het ook de eerste keer op de Dreiländerspitze. In 1983 stonden we met de cursus al op de graat toen onweer ons dwong om te keren. Zal de Silvretta bij Jochem voor dezelfde liefde voor de bergen zorgen, zoals ze dat bij mij veertig jaar geleden deed? Het maakt niet uit. Zowel de cursussen met mijn ouders als de eerste gletsjertour van mijn zoon zijn prachtige herinneringen. (Maurits Koenen)

HOOGTELIJN 4-2021 |

We kamperen in Noord-Spanje, in de provincie Aragon, regio Huesca en comarca Ribagorza.

16 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FAMILIE

Kamperen met een dreumes

Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Een mini-expeditie. Dat is het. Twee dagen wandelen, één nacht kamperen boven op een berg. De berg is niet eens zo hoog, de rugzak niet eens zo zwaar, maar wat is het een ongelofelijk groot avontuur om zoiets kleins te doen als een eenjarige op een berg zetten. Tekst en beeld: Mirte van Dijk

“H

eeft ze goede schoenen nodig denk je?” Ik kijk naar de hoeveelheid spullen die reeds op de grond verspreid liggen en allemaal in één rugzak gepropt moeten worden. Twee derde is van haar, een derde is van papa en mama. Lopen kan ze, maar of ze netjes op het wandelpad blijft? Het betekent niet dat ik dan even zonder die elf kilo omhoog kan stappen. Het betekent vooral die elf kilo handjes geven, een stukje naar links sleuren, over een steen tillen, ver van het ravijn duwen en hagedissen wegjagen (ze eet ze rauw op hoor). En hoe onaantrekkelijk zo’n reactievermogentest ook klinkt, zie ik voor het eerst de berg die ik zo goed ken in een heel ander, mooi, daglicht.

Fase 1: inpakken en wegleggen De charme van het inpakken is de voorpret. De charme van het wegleggen de beste beslissing. Van alles wat je denkt nodig te hebben, kun je na drie feedbackrondes tachtig procent elimineren. Laten we beginnen met twee dagen en een nacht, hoor ik mezelf nog zeggen, in de hoop dan minder spullen mee te hoeven sjouwen. Hoe gaan we dit in hemelsnaam doen? Kind in rugzak één, kampeerspullen en eten voor drie personen in rugzak twee. Het blijkt nu wel dat een lichtgewicht uitrusting zeker geen overbodige luxe is en ik vervloek zachtjes elk merk dat die term uit louter marketingoverwegingen heeft gebruikt.

Het geldt niet alleen voor ons om zo minimaal mogelijk in te pakken, ook zij heeft maar één knuffeldier, één speeltje en één setje extra kleren. Misschien krijg ik daar toch spijt van. Gelukkig eet ze met de pot mee en zal ze gewoon tussen ons in, in de grote slaapzak slapen. Scheelt weer een kilo. Zodra de hele bende dan eindelijk in de minimale omvang van de rugzak is gepropt en ook alle vergeten last-minute spulletjes eraan zijn gehangen, vind ik het nu al een prestatie dat we dit spelletje Tetris tot en met het eindlevel hebben gehaald. Daar gaan we dan, op expeditie.

Mam, mam, mam Als je een wandeltocht van twee dagen zoekt, kun je een hele flow chart maken die je helpt bij het kiezen van de bestemming en route: wil ik slapen in een hut of in een tent? Gaan we uit eten of picknicken we gewoon in het gras? Doen we een toppoging (omdat papa en mama dat leuk vinden), of blijven we een beetje op de hoogtelijn? Gruis of bos? Meer of rivier? Drie of zeven uur? Wildkamperen of op een camping? Rondje of U-turn? Omdat we in Noord-Spanje zijn, in de provincie Aragon, regio Huesca en comarca Ribagorza, valt het maken van een huttentocht af. Daar zijn er niet veel van en de tochten die er zijn, zijn te vinden in zeer hoog alpien terrein. Los van het feit dat mijn touwtechnieken en klimvaardigheden niet zijn afgestemd op

HOOGTELIJN 4-2021 |

10 TIPS voor een wandel-

kampeervakantie met een dreumes

1 Een goede draagzak is erg belangrijk: voor jou en voor je kind. Een draagzak met opbergmogelijkheden is het meest praktisch, zo kun je meer dan alleen de dreumes dragen.

2 Houd er rekening mee dat een jong kind

maximaal twee à drie uur achter elkaar in de draagzak kan of mag zitten.

3 Oefen eerst dicht bij huis voordat je met je

kind langere tijd met de draagzak de bergen in gaat.

4 Vermijd wandelen op het heetste moment van de dag.

5 Het is vele malen praktischer en comfortabeOmdat ons einddoel bestaat uit kamperen op de berg, waar dan ook, nemen we de tijd om haar de berg te laten verkennen.

ler als je met minimaal twee volwassenen op pad bent.

6 In de zomer wordt het laat donker,

misschien heeft dat effect op het slaapritme van de kleine als die in het daglicht naar bed moet.

een eenjarige, elf kilo zware, tevens bewegende rugzak, is er überhaupt geen plek om een klimtouw mee te sjouwen. Tenzij ze het zelf draagt, maar als ik dat idee aan haar voorleg, zegt ze: “Mam, mam, mam...” terwijl ze kauwt op het uiteinde van mijn wandelstok. In plaats van dat touw proppen we dus een minitentje, twee slaapmatjes en twee slaapzakken in de rugzak. Niet dat die bagage minder plek inneemt, maar we kiezen hier voor comfort en veiligheid. Op huilende kinderen in een lager zit niemand te wachten. We isoleren onszelf dus omwille van iedereen. Bovendien is die vrijheid ook handig, want met een kind weet je nooit of je de doelstelling van die dag haalt. Een tent opzetten kan vrijwel altijd en overal, in geval van onverwacht drama, of als we worden verrast met een smeltwaterzwemparadijs (bergmeer). En dus vertrekken we bepakt en bezakt vanuit Viu, een piepklein dorpje met tien huizen en nog geen twintig inwoners aan het einde van een naamloos dal. Op de kaart is nog niet helemaal duidelijk te zien of we een rondje kunnen lopen of dat we dezelfde weg weer terug moeten, maar omdat we direct zijn afgeleid door al het moois om ons heen, moet ik toegeven dat het behalen van het einddoel van de dag niet alleen wordt bepaald door mijn levende rugzak, maar natuurlijk ook door ons.

7 Een goede planning is handig, een strakke

planning niet. Alles duurt langer, dus houd daar rekening mee.

8 Vergeet niet dat een tentdoek niet

geluiddicht is: lekker voor je tent naborrelen als de kleine op bed ligt, is dus wat lastig.

9 Lang doorlopen kun jij misschien wel, voor

je kind kan de lol er na een tijdje wel af zijn.

10 Check regelmatig of je kind niet te warm

of juist te koel is aangekleed. Met jouw lichaamstemperatuur en transpiratie tegen zijn of haar lijfje kan een kind snel opwarmen en afkoelen.

Piepklein

vogelgezang en het ritselen van de bladeren van de bomen, zo puur natuur dat ik me piepklein voel. Nog kleiner dan mijn dochter die ook opvallend stil is. Slaapt ze? Of is het toch te warm? Alarmbellen gaan rinkelen. We hadden nog zo goed nagedacht over het tijdstip van vertrek, zodat we het heetst van de dag vermeden en ook haar slaapritme niet al te veel zou worden verstoord.

De berg rijst aan de linkerkant van het wandelpad steil omhoog, het lijkt alsof we door een halve kloof lopen. Kijk je rechts dan heb je een weids uitzicht over de laaggelegen vallei met het dorpje Campo aan onze voeten. Ik hoor water klotsen. En gieren krijsen. We zagen net ook een hert oversteken. Dit onbekende deel van de provincie blijkt zo ontzettend wild en ruig dat het me zelfs een beetje overvalt. De stilte wordt afgewisseld met

Ik zet de rugzak neer en til haar eruit, dan kan ze zelf een stukje lopen. Ze is wakker. Dat lopen lukt goed, maar uiteraard niet in de ‘juiste’ richting, want bergaf is minder zwaar dan bergop. Ze neemt me mee naar een boom die als je goed kijkt gezichtjes in de stam lijkt te hebben. Daarna pakt ze een blaadje, een veer en een takje die natuurlijk mee moeten in de rugzak. Daar maken

18 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FAMILIE

Een blaadje, een veer en een takje: die moeten natuurlijk mee in de rugzak.

we straks wel een bootje van. Terwijl ik haar zachtjes richting de rugzak duw, kijkt ze naar boven. Wolken vormen verschillende figuurtjes en we wachten tot we er iets in zien dat we herkennen. Omdat ons einddoel bestaat uit kamperen op de berg, waar dan ook, nemen we de tijd om haar de berg te laten verkennen. Ze ziet dingen die wij nauwelijks opmerken, ze ziet dingen die wij niet zien. En als we na vier uur wandelen uitgeput zijn van het gesjouw, besluiten we rond 18:00 een plekje voor de tent te zoeken. In Spanje is het dan nog steeds bloedheet. Ik realiseer me opeens dat de zon natuurlijk veel later ondergaat, met als gevolg dat de tent veel te warm en veel te licht is voor haar. Slapen kan nog een uitdaging worden, we hebben namelijk nog geen idee hoe we dat gaan aanpakken. Stijgen is niet meer nodig om de ideale kampeerspot te vinden. We volgen een zijweggetje dat afdaalt naar het water dat lagergelegen tussen de rotsen door kabbelt. Onze slaapplek voor vannacht vinden we tussen de bomen, op het gras en met een fantastisch uitzicht.

Da Natuurlijk is een tent niet geluiddicht. En ook niet echt ventilerend of verduisterend. Maar van de matras afrollen kan ze niet, in de slaapzak verdwijnen echter wel. Het omhoog lopen met je kind

In de tent luisteren we naar de geluiden van de natuur blijkt nog het makkelijkste onderdeel van de mini-expeditie te zijn, vergeleken met het naar bed brengen. Avondeten als picknick voorschotelen lukt nog aardig, even in je achterhoofd houdend dat het eten aan elk stukje kampeeruitrusting zit naderhand. Door de tent zo laat mogelijk op te zetten, voorkomen we in elk geval een sauna. Tanden poetsen doen we bij het riviertje, een verhaaltje voorlezen voor de tent. Waar heb ik die vieze luier ook alweer gelaten? Ik pak haar bij de hand en we lopen samen naar de rand van het veldje. “Dat is de Turbon” vertel ik. “Als je iets groter bent gaan we die beklimmen.” “Da” is het antwoord. Als we samen de tent in kruipen, mijn maag knorrend van de honger omdat we het brandertje om veiligheidsredenen pas willen gebruiken als zij in bed ligt, luisteren we nog even naar de geluiden van de natuur. Ik hoop maar dat we geen wilde zwijnen horen. We hebben een jas over het tentdoek gehangen, dat zorgt voor net iets meer duisternis in de hoop dat ze dan makkelijk in slaap valt. En dat werkt. Zodra ze slaapt, kruip ik de tent uit. Maar hoe!? Als het me al lukt om zonder gekraak van het luchtbedje af te komen, hoe doe ik dan stilletjes de ritssluiting van de tent open en dicht? Er zit niks anders op dan het gewoon te proberen, want ik wil uiteraard nog even van de zonsondergang genieten met mijn bordje warme pasta. Daar zitten we dan. In stilte voor de tent. Bovenop die vieze luier. Daar is hij dus. Het koelt langzaam af en ik ben blij dat ik eraan heb gedacht om mijn fleece uit de tent mee te nemen, die tent gaan we namelijk nog maar één keer in zodat ze ongestoord door kan slapen. Alles is zo vredig, die rust, die stilte. Ik zit in het gras en kijk om me heen. “Ik zie ik zie wat jij niet ziet” en ik kan niet wachten om haar te laten zien wat dat dan is.

HOOGTELIJN 4-2021 |

GOED PASSEND SCHOEISEL

ÉÉN VAN DE MEEST VOORKOMENDE VOETPROBLEMEN IN OPMARS Veel mensen – vaak vrouwen, maar ook boulderaars en sportkletteraars – lijden aan een scheefstand van de grote teen (Hallux Valgus) of een verstijving van het grote teengewricht. Een hallux valgus kan leiden tot pijnlijke drukpunten en ontstekingen; het dragen van gewone schoenen is vaak pijnlijk en soms zelfs bijna onmogelijk. Wijdere modellen bieden wel wat meer ruimte aan de grote teen maar zijn vaak weer te wijd voor de rest van de voet waardoor ze ook geen goede ondersteuning bieden.

DE OPLOSSING! HANWAG BUNION

J HEBBEN I W

Met de BUNION categorie, speciaal ontwikkeld voor mensen met een hallux valgus, gaat Hanwag een stap verder in de richting van de perfecte pasvorm – voor meer ruimte aan het grote teengewricht. Daarbij biedt de verhoogde teenbox tevens

EO PLOSSIN

alle type voeten. De Bunion-leest biedt

meer ruimte aan de overige tenen. Aan de binnenzijde van de schoen in het bereik van de gevoelige grote teen is het aantal naden gereduceerd om drukpunten en wrijving te voorkomen, waardoor comfortabel wandelen weer mogelijk wordt.

ALTA BUNION LADY II GTX Sportieve, halfhoge, lichte hikingschoen met meer plaats voor het grote teengewricht. •

Materialen 100% van Europese toeleveranciers en verzoolbaar

•

‘Bunion Trek’ leest voor stabiele en secure ondersteuning

•

PU foam in de tussenzool voor een voelbaar betere demping en een goede afrol

•

Waterdichte GORE-TEX voering en bovenwerk uit hoogwaardig nubuckleer met een Vibram® Endurance Pro loopzool

•

Verkrijgbaar in een specifieke heren- en damesleest

WWW.HANWAG.NL

THEMA

FAMILIE In de rubriek Langs het Pad vertellen biologen en IVN-natuurgidsen Marian Kathmann en Ton Gordijn ons meer over flora in de bergen.

Nageslacht De wereld lijkt vergeven van seks. Dieren spannen zich in om er zo aantrekkelijk mogelijk uit te zien voor de andere sekse en verliezen in de paartijd alle voorzichtigheid uit het oog met maar één doel: seks. Als bij mensen iets niet sexy is, is het niet goed. Ook veel planten spannen zich via de bloemen in om er zo aantrekkelijk mogelijk uit te zien, met seks als doel.

loslaten zelfstandige plantjes. Ze bevatten veel zetmeel, wat ze tot aantrekkelijk voedsel van verschillende dieren maakt. De bloemen bovenaan de bloemstengel kunnen vruchtbaar zaad vormen, maar doen dat zelden. Toch blijken ze dat vaak genoeg te doen om de genetische diversiteit in stand te houden.

Tekst en beeld Ton Gordijn en Marian Kathmann

lanten willen er niet zo aantrekkelijk mogelijk uitzien voor de andere sekse, maar voor hun tussenpersonen bij seks: bestuivende insecten. Maar wat te doen als die insecten het laten afweten? Als die afwezig zijn door bijvoorbeeld kou of regen? Dan is seks met jezelf (zelfbestuiving) een oplossing die veel planten toepassen. Dat kan vaak gemakkelijk, omdat de mannelijke en vrouwelijke geslachtsdelen (meeldraden en stampers) in één bloem zitten.

Zelfstandig levende nakomelingen

uitlopers, knollen, bollen en apomixie (voortplanting via onbevruchte zaden), het komt in overvloed voor. Daarnaast zie je bij planten in extreme klimaten soms valse viviparie: jonge scheuten in de vorm van broedbolletjes in de bloeiwijze, daar waar anders bloemen zouden verschijnen. In Nederland kennen we dit verschijnsel van verschillende soorten look. In de bergen arctische gebieden van Europa past de veel voorkomende knolduizendknoop (Polygonum viviparum, synoniemen Bistorta vivipara, Persicaria vivipara) het toe. Een andere, maar ook toepasselijke naam is levendbarende duizendknoop, een bijna letterlijke vertaling van de wetenschappelijke naam.

Wij mensen vergeten het wel eens, maar in het leven is niet seks het hoogste doel, maar nageslacht voortbrengen. Veel planten kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten; een kunstje dat dieren niet beheersen, op een enkele uitzondering na, zoals de zeeanemoon.

Knolduizendknoop

Als je goed kijkt, zie je dat ongeslachtelijke voortplanting bij planten in de bergen – en ook daarbuiten – veel voorkomt. Zelfstandig levende nakomelingen via wortelstokken,

De bloeiende knolduizendknoop ziet er speciaal uit. Die heeft broedbolletjes (de ‘knolletjes’) op het onderste deel van de bloemstengel en bovenaan gewone bloemetjes. De broedbolletjes vormen na

Hoe korter het groeiseizoen, des te meer broedbolletjes en des te minder bloemen een knolduizendknoop vormt.

langs het pad

Ongeslachtelijke voortplanting

Knolbeemdgras Heb je wel eens vele miniplantjes op één bloeistengel van grassen gezien? Heel sierlijk! Die zal je in de bergen en arctische gebieden verrassend vaak bij verschillende soorten gras aantreffen: ook valse viviparie. Bij de variëteit vivipara van knolbeemdgras (Poa bulbosa) bevat de bloempluim in plaats van normale aartjes broedbolletjes die meteen uitgroeien tot minigrasjes. Daar slaat het ‘vivipara’ in de naam op. Daarnaast vormen de stengels bovengrondse bollen, waarmee de plant zich eveneens ongeslachtelijk voortplant. Je zou de variëteit vivipara in extremere klimaten verwachten dan knolbeemdgras met normale bloemen. Vreemd genoeg is dat niet zo. Knolbeemdgras lijkt met de schapenteelt te zijn meegekomen uit de steppen van Azië en groeit in heel Europa – en zelfs heel soms in Nederland – met uitzondering van het noordwesten.

Foto Dietzel

Foto Hans Hillewaert

Foto Mike Pennington

Foto Marian Kathmann

Levendbarend zwenkgras

V.l.n.r. Levenbarend zwenkgras (Festuca vivipara), levendbarende duizendknoop (Polygonum viviparum) en 2x levendbarend knolbeemdgras (Poa bulbosa vivipara).

Een grassoort die juist in de bergen arctische gebieden van Noordwest-Europa voorkomt, is levendbarend zwenkgras (Festuca vivipara). Bij deze grassoort vormt de bloempluim, naast een enkel gewoon bloemetje, eveneens broedbolletjes in de vorm van minigrasplantjes. Bij al deze grassoorten is niet duidelijk of de omstandigheden of erfelijkheid bepalen of en hoeveel broedbolletjes er worden gevormd. Als wij in de bergen wandelen, verwonderen we ons over al het moois dat planten seksloos voortbrengen. Zelfs in Tirol!

HOOGTELIJN 4-2021 |

Klimmen op de Castor en Pollux

Mythische tweeling

Op het eerste gezicht draait het in Zermatt maar om één ding: de Matterhorn. Scan de reclames en je ziet dat je kunt wandelen, klimmen, fietsen, golfen, dineren of in een bubbelbad liggen met de iconische berg op de achtergrond. Wie verder kijkt, merkt dat het dorp misschien aandoet als een kermisattractie, maar dat oeroude families en hun gewoonten hier nog steeds een rol spelen. Hoogtelijn ging op zoek naar familieverhalen en beklom – heel toepasselijk – de tweelingbergen Castor en Pollux. Tekst Ico Kloppenburg Beeld Frank Husslage

en telefoonboek – of een kerkhof! – is vaak genoeg om te weten welke families de dienst uitmaken in een dorp. Dat geldt ook voor Zermatt, waar de Biners en de Aufdenblatten de meeste pagina’s van de gele gids vullen. Wij worden zondagavond opgepikt bij het station door een wit elektrisch autootje van hotel Bella Vista. O ja, Zermatt is autovrij en dat is een verademing, maar pas op dat je niet van de sokken wordt gereden door een van de vele stille elektrische wagentjes of mountainbikes.

Familielijnen Bij hotel Bella Vista is meteen duidelijk dat het een familiebedrijf is. De receptie is versierd met mooie oude foto’s. Als we receptioniste Stephanie vragen of we familie op de foto’s zien, wijst ze trots op haar moeder Bernadette, die daar als kind aan het klimtouw zit bij haar vader. Meteen herkennen we de bescheiden oudere vrouw die ons bij het treinstation verwelkomde. Bernadette is een Perren en in 1962 begon haar vader Theodor, tot dan berggids en boer, dit hotel. Nu runnen haar dochters Fabienne en Stephanie het en combineren zij hun moderne ideeën over marketing met haar ouderwetse gastvrijheid.

Authentiek Na een paar weken met hopeloos weer is de zomer terug in het Matterdal. Ons programma is uitdagend: twee dagen om te acclimatiseren en dan, boem, de 4223 meter hoge Castor op. Of de Pollux (4092 meter). Of allebei? Dat zullen we laten afhangen van de gids en hoe onze benen en longen het doen. We beginnen in elk geval met een inlooptocht. Daarvoor klimmen we langs de Triftbeek, door het Triftdal naar Hotel du Trift, dat van 2337 meter hoogte over Zermatt uitkijkt. Na een mooie wandeling ontmoeten we Hugo en Fabienne Biner, die in de zon op het terras iedereen welkom heten. Ze runnen

22 | HOOGTELIJN 4-2021

deze privéhut ruim 25 jaar. Het zijn de voorouders van Fabienne die het huis in 1900 lieten bouwen en ze zijn nu de vierde generatie die er in de drie zomermaanden gasten ontvangen. Op deze prachtige ochtend lijkt het of het halve dorp de wandeling naar de hut gebruikt om lekker wat te eten en drinken, of als tussenstop op weg naar de hoger gelegen Rothornhut. Bekenden groeten elkaar. Kleding van een paar alpinisten ligt te drogen op de rotsen. Een trailrunster rent voorbij en een paar mountainbikers komen over de panoramaweg van de kant van de Schönbielhut aangehobbeld. Het is een mooi en rustig dal, dat je niet met een kabelbaan kunt bereiken. Voor het bergspektakel moet je hier naar boven kijken, waar twee vierduizenders, de Zinalrothorn en de Ober Gabelhorn het dal domineren. “Het huis is eigenlijk nog heel authentiek”, vertelt Hugo. “Zo waren vroeger alle huizen hier: rechttoe rechtaan, gebouwd met materiaal uit de omgeving.” De oorspronkelijke hut werd in 1887 70 meter hogerop gebouwd, maar na elf jaar door een lawine verwoest. Het getuigt van lef om binnen een paar jaar een nieuwe hut te bouwen. Het huis is wel wat aangepast, maar nog steeds komt de stroom van een generator en moeten de daggasten buiten de hut naar het toilet. De geschiedenis kent ook een mindere periode. Na de oorlog, toen er nieuwe hutten werden gebouwd, zoals de Rothornhut, lieten alpinisten het hotel links liggen en liepen ze door naar de hogergelegen hut. Hotel du Trift werd een tijd gesloten en raakte in verval. Toen blies een van de familieleden het vuurtje weer aan en knapte de hut op. Met het toegenomen toerisme kwamen er ook meer bergwandelaars en nu bloeit de hut als nooit tevoren. Dat komt met name doordat de Matterhorn Trek – een meerdaagse wandeling – meer en meer aan populariteit wint.

Fenomenaal uitzicht Na de lunch lopen we een rondje over de huisberg, de Wisshorn (2936 meter) om wat extra hoogtemeters te maken. Jammer van

THEMA

FAMILIE

Zicht op de Castor en Pollux.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Zicht op de Castor vanaf de Pollux.

Hugo Biner werkt ’s avonds de administratie bij.

De Matterhorn beheerst Zermatt.

de lawinehekken die Zermatt in de winter beschermen, maar het uitzicht vanaf de top is fenomenaal. Monta Rosa, Breithorn, Matterhorn, Ober Gabelhorn, Zinaltrothorn, Weisshorn en, aan de andere kant van het Matterdal, de Mischabelgroep met de Nadelhorn, Dom, Alphubel, Allalinhorn, Rimpfischhorn en Strahlhorn. En dan ben je weer terug bij de Monta Rosagroep. Allemaal vierduizenders. ’s Avonds schuiven we nog even aan in de keuken. Hugo maakt de rekeningen op, Fabienne doet de afwas. We stellen ook de hamvraag aan Fabienne: is er straks een opvolger voor deze fijne plek? “Dat kunnen we nog niet zeggen”, antwoordt Fabienne. “De kinderen moeten zelf bedenken wat ze willen. Veel jongeren treken weg uit Zermatt omdat er geen werk is dat past bij hun opleiding. Maar we hopen dat een van de familieleden het overneemt.” Het is hard werken in de hut. Fabienne: “Het is natuurlijk maar een maand of drie in de zomer, je bent buiten in dit prachtige dal en de mensen zijn allemaal blij en dankbaar als ze hier komen. Daarom doen we het. Maar eigenlijk is de winter ons belangrijke seizoen.” Hugo is dan berggids die klanten meeneemt op toerskitochten in de omgeving. Om tien uur gaat het licht uit en na een goede nachtrust nemen we afscheid en dalen we rustig af door het prachtige Triftdal, waar de eerste wandelaars en hardlopers ons tegemoet komen.

Is er straks een familielid dat deze fijne plek wil overnemen?

Pretpark Zermatt Na de afdaling naar Zermatt hebben we tijd genoeg om de omgeving te verkennen. Dat doen we door het treintje naar de Gornergrat te nemen. Uitstappen in Rotenboden, omhoog lopen naar het eindstation, daar een drankje en dan de trein naar beneden. Hier is duidelijk dat men weet wat hier het unique selling point is: het is moeilijk mensen te vinden die niet de Matterhorn fotograferen of op een andere manier bewonderen. De bergen zijn reusachtig, maar ook de infrastructuur om toeristen de flanken van deze reuzen op te takelen, is erg indrukwekkend. Ook wij doen daar ons voordeel mee. Door de middag in de dunne lucht boven de 3000 meter door te brengen, hopen we te voorkomen dat we morgen hoofdpijn krijgen. Tegelijk maken we wat hoogtemeters extra, zonder te hoeven afdalen. Want afdalen, leert de ervaring, levert de meeste spierpijn op die de tocht van morgen zou kunnen bederven. Verder zullen we de volgende ochtend met de eerste lift naar Klein Matterhorn gaan om zo in één dag vanuit het dal een vierduizender te doen. En tenslotte maken de liften het mogelijk om met een mountainbike de prachtigste trails af te dalen. Natuurlijk heeft iedereen hierover zijn eigen mening, maar het moge duidelijk zijn: voor bergen zonder liften moet je naar andere gebieden uitwijken. En zo zijn we vandaag afgedaald vanaf ruim 2300 naar 1600 meter, gestegen naar 3200 meter en opnieuw afgedaald naar 1600 meter, waar we ’s avonds op het terras genieten van raclette met uitzicht op de Matterhorn. Het leven is waarachtig wel eens minder aangenaam geweest. En dan is het de kunst om dat gevoel niet te laten bederven door de lichte zenuwen waarmee we de rugzak voor de topdag pakken. Wat gaan we doen: twee toppen of één top?

Zwitsers uurwerk Het is druk bij de lift om kwart over zes in de ochtend. De leden van een skiteam dragen grote tassen materiaal en overal staan groepjes klimmers. Sommigen met touw, anderen – zoals wij – duidelijk wachtend op een gids. De kleine, pezige Thomas Zumtaugwalder is vandaag onze gids. In de wedstrijd tussen de gidsen, wie de kleinste rugzak heeft, gooit hij hoge ogen. Hij checkt ons materiaal en helpt ons behendig de lift in en bij het overstappen naar de volgende liften. Op 3883 meter stappen we uit en lopen we door een lange tunnel, die leidt naar de zuidkant van Klein Matterhorn.

Afdaling door het Triftdal in het ochtendlicht.

24 | HOOGTELIJN 4-2021

Zonder stijgijzers gaat het eerst over de geprepareerde piste, dan over de harde firn, gemakkelijk naar de Breithornpas. Daarna krijgen we zicht op de doelen voor vandaag, in het tegenlicht onder de nog laagstaande zon. Thomas lijkt kritisch op het plan om beide toppen te beklimmen. “Wie beide toppen achter elkaar wil doen, moet doorwerken”, waarschuwt hij.

THEMA

FAMILIE

Op weg naar de Castor. Op de top van de Castor.

Onze gids Thomas Zumtaugwald stamt uit een oud geslacht van berggidsen.

“Niet snel, maar gelijkmatig, als een Zwitsers uurwerk.” Het tempo is inderdaad gelijkmatig en er wordt niet gestopt.

Diep blijven ademen We gaan onder de Breithorn langs en dan onder de Pollux, waar al een paar touwgroepen omhoog gaan. Voor ons uit is duidelijk het spoor in de wand van de Castor te zien, die er vanuit de verte steil uitziet. Gelukkig valt zo’n helling altijd mee als je er werkelijk in staat en rustig lopen we in grote zigzaggen omhoog. Diep blijven ademen is het devies! Dan komen we bij een randspleet en het laatste deel, dat echt steil aanvoelt. Thomas haalt ons binnen en loopt rustig voor ons uit over de graat die soms maar 30 centimeter breed is. Ook nu nog is er commentaar van hem (“Rechtop en losjes lopen!”), maar op de top lijkt hij toch wel tevreden. “Het tempo is goed en we kunnen beide toppen doen”, zegt hij, terwijl wij ons eigenlijk wel hadden verzoend met één topje. En dus dalen we af, eerst met het gezicht naar de wand, dan rustig in het spoor, tot het vlak wordt en we onderaan de oostgraat van de Pollux staan, die begint vanaf de Tweelingpas. Als Thomas tevreden vaststelt dat we nu dus toch de tweeling

kunnen beklimmen, is het mijn beurt om hem wat te leren: Castor en Pollux waren wel broers, maar met een verschillende vader kunnen ze geen tweeling zijn! Wel zijn het de twee helderste sterren uit het sterrenbeeld tweeling en staan ze in veel verhalen bekend als de mythische tweeling.

Zwarte madonna De graat is een leuke onderneming met een paar klauterpasjes. Bij ons is de ademnood flink toegeslagen, maar los daarvan is het puur genieten. Het gaat in rap tempo omhoog, waarbij Thomas op een paar plekken rond een rotspunt zekert, en snel is de top in zicht. Tijd voor foto’s, eten en drinken, maar lang blijven we niet boven. Iets lager staat een zwarte madonna, waar het echte werk begint. Op stijgijzers klimmen we langs kettingen naar beneden op afgetrapte rots. Het is technischer dan we hadden gedacht. Nu de afdaling van de Pollux erop zit, rest alleen nog de gletsjerwandeling terug naar de kabelbaan. Nu blijkt Thomas plotseling tijd te hebben om grapjes te maken (“We doen het niet slecht voor een touwgroep van 171 jaar”) en wat meer te vertellen over zijn werk. Hij stamt uit een oud geslacht van berggidsen en zijn

HOOGTELIJN 4-2021 |

Specialist in Bergsport Verzekeringen www.hienfeld.nl +31 (0)20 - 5 469 469 info@hienfeld.nl

Voor meer informatie: Koninklijke NKBV te Woerden

Veluwe Outdoor totaal concept 1

Maatvoering van uw voet (lengte breedte wreefhoogte) wordt bepaald.

Juiste schoen aan uw voeten, rekening houdend met welk type wandeltocht u gaat lopen

Welk type inlegzool past bij u wordt bepaald. Dit zorgt voor blaarvrij en plezierig lopen.

VOOR IEDERE VOET EEN PASSENDE SCHOEN r alle type voeten Wij zijn gespecialiseerd om voo ke voet’ ’brede voet’ zoals ‘standaardvoet’ ‘moeilij vinden de goed passende schoen te

Stationslaan 41a, 8071 CK Nunspeet, 0341270847

WWW.BREDEWANDELSCHOENEN.NL • WWW.VELUWE-OUTDOOR.NL

voetscan

met jarenlange eigen ervaring schoenkennis

huttentochten

podologie g van soepel tot voorraad van laag tot hoo 8 verschillende dan r stijgijzervast in mee breedten t/m maat 54

Klauteren op stijgijzers op de Pollux.

THEMA

FAMILIE

Op de top van de Pollux.

Klimmen op de Castor en Pollux Reis

We reisden per trein naar Zermatt, ruim 10 uur vanuit Utrecht via Basel, Bern en Visp. Wij verbleven in het familiehotel Bella Vista, bellavista-zermatt.ch/en. In het nabijgelegen Täsch kun je kamperen.

Infopunt

Alle informatie over gidsen, wandelingen, liften en mountainbikeroutes kun je vinden op zermatt.ch/en. Een ander goed startpunt is zermatters.ch/en, waar je ook informatie over gidsen kunt vinden.

familienaam speelt een belangrijke rol bij de eerstbeklimming van de Dom en de Dufourspitze. “Het is steeds moeilijker om nieuwe gidsen uit het dal op te leiden”, vertel hij. “De meesten komen van buiten en de helft wordt na de opleiding geen gids. En van de groep die wél gids wordt, is de helft na een paar jaar alweer gestopt.” We hebben het over de gigantische infrastructuur aan liften en bergtreinen die door de jaren is gebouwd. Thomas kijkt daar heel praktisch naar: het is wat de mensen graag willen. En daarbij maakt het hem mogelijk een tocht als die met ons te doen en toch ’s avonds weer terug te kunnen zijn bij zijn gezin. Trots vertelt hij dat zijn dochter jarig is op 14 juli, de dag waarop de Matterhorn voor het eerst werd beklommen. “Toen ze 14 jaar werd, heb ik haar als verrassing meegenomen, de Matterhorn op. Ze vond het geweldig!” Hij hoopt dat zij misschien de volgende generatie berggids in de familie zal zijn. Voor Thomas is de winter het belangrijkste seizoen. Zijn echte passie is namelijk niet het alpinisme, maar het (toer)skiën. En hij blijkt gek te zijn van de ruige natuur van de VS en Canada. In dat opzicht is hij erg modern, want een echte Zermatter kwam vroeger het dal eigenlijk niet uit. “We zijn wel wat conservatief”, zegt Thomas. “Neem bijvoorbeeld het mountainbiken. Dat is pas sinds een paar jaar geaccepteerd en alleen omdat ze de verhalen hoorden van Whistler, waar het mountainbikeseizoen inmiddels belangrijker is dan het winterseizoen.

Laatste loodjes De wandeling terug blijkt langer dan verwacht! De sneeuw is te zacht om nog buiten het spoor te lopen en dus glibberen we in

De routes op de Castor en de Pollux die wij klommen, zijn gewaardeerd als PD+.

Wandelen en mountainbiken

De Matterhorn Trek, die we in deze reportage noemen, is een pittige meerdaagse wandeling die begint in het Triftdal en eindigt in Zermatt. Kijk op zermatt.ch/en/Media/Planning-hikestours/The-Matterhorn-Trek. De Mountainbike huurden we bij BikeArena. Alle informatie over fietsen rond Zermatt vind je op zermatt.ch/en/bike.

het spoor richting eindpunt. De vermoeidheid slaat toe. Klein Matterhorn blijft lang onzichtbaar door de wolken die vanaf de Italiaanse kant zijn binnengedreven. Eindelijk is er dan toch het moment van uitbinden en kunnen we Thomas een drankje aanbieden in het toprestaurant. We hebben zevenenhalf uur over de tocht gedaan en blijven dus netjes binnen de tijd die ervoor staat. Een half uur later staan we in het dal, waar het volop zomer is. De benen doen wat zeer en rustig lopen we van de lift naar het hotel, waar meer koude drank wacht.

Mountainbikeparadijs Onze gids Thomas had het al verteld: meer en meer is het dal veroverd door de mountainbike. Daar heeft de ontwikkeling van de e-mountainbike veel aan bijgedragen. Alle plekken in het dorp, dat toch al niet heel groot is, zijn op zo’n apparaat in een mum van tijd te bereiken. Wij benutten de dag die we over hebben, en de liftpas, om een aantal afdalingen te testen. Er is voor elk wat wils: van gemakkelijke en mooi geprepareerde flow trails tot super technische afdalingen over rotspaden en alles daartussen. En dan, na vier dagen met het mooiste weer van de wereld, is de tijd gekomen om afscheid te nemen van dit bijzondere dorp en dal. We genieten nog één keer van de zon op het terras van Bella Vista en vergapen ons aan de iconische berg, waar het dal zo veel aan te danken heeft. Noem het mondain en luxe, noem het hip, noem het boers ook, misschien zelfs toeristenbedrog of een open museum. Wij zijn blij dat we er een paar dagen van hebben kunnen proeven. En zolang de families van Zermatt waken over de tradities van het dal blijft hun gouden formule een garantie voor voorspoed en succes.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Florian en Ida in de laatste (derde) standplaats van de route.

Met het gezin in Klimmen in de Ardennen

La Familiale

Mijn kinderen Ida (8), Feije (10) en ik zitten thuis aan onze grote eettafel. De laptop staat open met foto’s van ons laatste tripje naar Freyr, België, waar we met het gezin en fotograaf Frank Husslage onder andere de route La Familiale klommen: drie touwlengtes, max vier. De kinderen hebben geen oog voor de foto’s. Feije speelt met zijn Magic kaarten, Ida leest een strip. Ik heb net een verse pizza in de oven gestopt, maar deze keer moeten ze hem verdienen. Ik wil dat ze eindelijk eens wat vragen gaan beantwoorden voor mijn artikel. Tekst Florian van Olden Beeld Frank Husslage

28 | HOOGTELIJN 4-2021

“Z

eg, wat is jullie eigenlijk bijgebleven van onze stoere beklimming in Freyr?” Ida legt haar strip opzij en zucht even: “We gingen wel honderd meter hoog en we gingen friet eten. De cameraman at veel friet, maar hij was toch dun. En we gingen fikkie stoken de dag ervoor.” “Dat is het?”, vraag ik verwachtingsvol. Ida kijkt op vanachter haar strip die ze weer heeft opgepakt en antwoordt: “Ehe.” Nieuwe poging. “Feije, wat weet jij nog?” “Ik zat samen met mama aan een donkerblauw touw, Ida aan een lichtblauw touw en Frank aan een oranje touw. En jij ging als eerste omhoog met al die touwen aan je gordel geknoopt. O ja, de aardige mensen op de camping hadden veel hout voor een vuurtje, maar geen aansteker, die leenden ze van ons.

THEMA

FAMILIE

Gladde stukken “Zeg, vonden jullie het fikkiestoken soms leuker dan het klimmen?” Feije: “Papa, hoe kom je daar nu weer bij, we vonden het allebei leuk.” Ida heeft haar strip inmiddels dichtgeklapt. “Het was heel hoog. Het laatste stukje van de route dat het zeepblokje heet (ze bedoelt de laatste touwlengte op de Mérinos, die het zeepbakje wordt genoemd) hebben we niet gedaan, dat vond ik wel jammer want dan waren we nog iets hoger uitgekomen. Maar ik zag wel dat die moeilijk was, omdat hij zo glad was.” “Gepolijst heet dat”, vult Feije haar aan. “De rots glom helemaal op die gladde stukken. Maar toch zaten we wel hoog al. Je kon zien dat het kasteel aan de overkant van de rivier (Feije bedoelt de Maas) heel klein was geworden nu we zo hoog in de route waren. En de auto’s op de weg leken wel speelgoedautootjes.”

Liedjes op de standplaats Ik vraag of ze dat spannend vonden. “Je voelt het soms wel een beetje in je buik”, antwoordt Ida. “Vooral als je aan het klimmen bent en jij het touw niet meteen strak hebt. Maar op de standplaats is het niet eng, maar juist gezellig.” Waarom dan? Feije: “Nou, op de standplaats kan ik lekker hangen in de zelfzekering. En daar een beetje aan heen en weer slingeren.” Ida antwoordt dat ze het vooral ook leuk vindt als we liedjes zingen op de standplaats. “Welk liedje zongen jullie ook al weer?”, vraag ik de kinderen. Ik kende het niet. Luidkeels zingen ze weer “Tarara boem-di-ee, de dikke dominee, die heeft zijn gat verbrand, al aan de kachelrand.” Volgens mij keken er best wat mensen omhoog vanaf de voet van de rots. “Was dat toen jullie aan het zingen waren?” Ida: “Dat weet ik niet, maar ik kon wel mijn tong uitsteken, terwijl het te

Klimmen met kinderen in Freyr

Freyr is een populair klimgebied in België, vlak bij de stad Dinant. Je vindt er zes grote massieven waarvan er twee (de Al’Legne en de Mérinos) 100 tot 120 meter hoog boven de Maas uit torenen. Je klimt daar met prachtig uitzicht over de Maas en op het kasteel van Freyr, dat aan de overkant van de rivier ligt. Pas wel op, vooral de klassieke routes kunnen behoorlijk afgeklommen en dus glad zijn. Ook kan het druk zijn in dit gebied. Dan kun je als gezin misschien beter uitwijken naar gebiedjes even verderop, zoals Durnal, die nog kindvriendelijker en lager zijn dan Freyr. Ook voor Freyr en Durnal heb je overigens een klimjaarkaart nodig die je als NKBV-lid kunt bestellen via nkbv.nl.

De start van de route: met drie touwen de eerste lengte in.

‘Je voelt de hoogte soms wel een beetje in je buik’, antwoordt Ida hoog was voor hun om te zien!” Ik dacht dat ze die naar mij uitstak! “Nee hoor.” “Dat durfde je zeker niet omdat ik je nog moest zekeren hoger in de route.” Ida steekt haar tong nu wel naar me uit. “Is de pizza al klaar?” Dan vraag ik hen: “Wat zou je liever doen, één touwlengte, meerdere touwlengtes, of boulderen?” Feije antwoordt dat hij meerdere wil doen. “Dan ga je hoger.” Ida wil dat ook. “Meerdere is leuker, al vind ik boulderen ook fijn. Het is wel leuk dat andere mensen verbaasd zijn als je boven komt en ze zien dat je nog een kind bent.”

Ida in de derde lengte van La Familiale.

La Familiale De route La Familiale (3+) begint rechts van de route Mérinos op het massief van de Mérinos. Je kunt hem in twee of in drie touwlengtes uitklimmen. Bovenin kun je ervoor kiezen om via de laatste officiële lengte van de Mérinos, ook wel het zeepbakje genoemd, naar de top van het massief te klimmen. Maar, zoals de naam al zegt, die is behoorlijk afgeklommen. Of anders kun je via een gemakkelijke traverse weer op het pad naar de autoweg komen.

HOOGTELIJN 4-2021 |

NKBV-LEDEN KRIJGEN STANDAARD 10% KORTING BIJ BEVER

LANGE AFSTANDSWANDELINGEN DE 10 ESSENTIALS

Welke formaat rugzak jij nodig hebt, hangt helemaal af van jouw persoonlijke plannen en wensen. Kom naar een Bever-winkel voor advies op maat! Onze Buitenexperts staan voor je klaar om samen met jou de perfecte rugzak te vinden voor jouw buitenavonturen. Én ze helpen je om ‘m perfect af te stellen.

1 Van merinowol, extra sterk dankzij nylon kerndraad

Lichtgewicht rugzak voor mooie bergwandelingen of gewoon voor de dagelijkse wandeltocht

2 Niet-aflatende kernwarmte en minimaal gewicht dankzij Polartec Classic-fleecemateriaal

Met de bewegingsvrijheid van een legging maar de robuustheid en duurzaamheid van een broek 6

4 3 Biedt waterdichte, winddichte en ademende bescherming

Gemaakt van lichtgewicht en sterk aluminium, makkelijk verstelbaar

Bij Bever vind je een breed aanbod aan wandelschoenen. Daar zit zeker weten iets voor jou tussen! Kom naar onze Bever-winkels voor een 3D-voetanalyse, laat je adviseren en probeer op je gemak de schoenen uit. Gevoerd met het Memory Foam System (MFS): het geheugenschuim past zich volledig aan naar de vorm van je voet

9 De gepatenteerde hielkuip zorgt voor een maximale schokdemping terwijl het zooltje ook de middenvoet extra ondersteunt

12 Perfect als bescherming tegen zowel zon als kou. Gemaakt van diervriendelijk verkregen merinowol

8 Heeft door zijn speciale schachtopbouw en de innovatieve, zeer lichte maar stabiele Vibram Licht-zool een uitzonderlijk laag gewicht

Oerdegelijk, met houten heft en koolstofstalen lemmet 11

1. TECH LITE SS CREWE ST ANTON ICEBREAKER 75,95 *68,36 2. 100 GL ACIER FULL ZIP VEST DAMES THE NORTH FACE 79,95 *71,96 3. BETA LT JAS ARC'TERYX 399,95 *359,96 4. DISTANCE FLZ WANDELSTOKKEN (DAMES EN HEREN) BLACK DIAMOND 129,95 *116,96 5. TEMPEST 30 RUGZAK 2021 OSPREY 149,95 *134,95 6. ABISKO TREKKING LEGGING DAMES FJÄLLRÄVEN 169,95 *152,95 7. BORNEO 2 MFS BERGSCHOENEN (DAMES EN HEREN) MEINDL 244,95 *220,46 8. TATRA LIGHT L ADY GTX BERGSCHOENEN DAMES HANWAG 239,95 *215,96 9. TECH LITE SS CREWE ST ANTON SUPERFEET 49,95 *44,96 10. SIREX ZITL AP BEVER 4,95 *4,46 11. NR.9 CARBON ZAKMES OPINEL 14,95 *13,46 12. LIGHTWEIGHT MERINO WOOL SOLID POOL BUFF 23,95 *21,56

10 Gemaakt van waterafstotend antislip-schuim met een hoge isolatiewaarde

Bekijk de actuele prijzen en promo's op bever.nl Prijs- en modelwijzigingen en druk- en zetfouten voorbehouden. Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl *De 10% korting is alleen geldig voor NKBV leden.

Ga je naar buiten? Denk aan de veiligheid en gezondheid van jou en anderen.

THEMA

FAMILIE

Klimmen met prachtig uitzicht over de Maas en op het kasteel van Freyr.

Feije zou wel meerdere touwlengtes willen doen. “Dan ga je hoger.”

‘Mensen zijn verbaasd als ze zien dat je nog een kind bent’

Klimmen met een robot Ik vertel hen dat een beroemde schrijver ooit zei dat je eigenlijk maar drie sporten hebt: autoracen, stierenvechten en bergbeklimmen. Alle andere ‘sporten’ zijn eigenlijk spelletjes. “Maar klimmen en autoracen zijn toch ook een spel?”, merkt Feije op. Dan vraag ik in welke van die drie sporten zij het beste willen zijn. “Autoracen!”, roept Feije. “Stierenvechten!”, zegt Ida. “Dat is zielig!”, antwoordt Feije. “Dat is waar, maar dan gebruiken we toch een robotstier?” Hum, een robotstier… Zou een robotklimmer handig zijn? “Ja!”, roept Ida. “Voor alle moeilijke stukken, dan kan die je daar telkens helpen.” Feije lijkt het minder leuk.

“Het is ook niet eerlijk. Maar voor het zekeren kan het wel handig zijn om een robot te hebben. Dan kun je altijd gaan!” Maar wil je dan nog wel dat ik of mama meegaat? Feije: “Ja maar dan wel naar een andere route. Die Familiale kennen we nu wel, en de andere route die we deden (Feije bedoelt de route Kindervreugd in Durnal) ook.” Ida: “Ik ruik iets verbranden.” De pizza! (Ik ren naar de oven, keuken vol rook, ramen en deuren worden opengezet.) Ik zucht. “Ik ga wel een nieuwe halen bij de pizzeria.” Feije en Ida zitten alweer achter een nieuwe strip. Ik hoor alleen nog “Ehe.”

Tips voor klimmers met kinderen Klimmen met je kinderen kan een geweldige ervaring zijn, voor de kinderen en de ouders. Een paar overwegingen: • Bedenk wat geschikt is voor de leeftijd. Boulderen en topropen kan al vanaf het moment dat ze in een klimrek kunnen klimmen. Als je met ze wilt klettersteigen en multipitchen, is het goed dat ze iets ouder zijn en in elk geval instructies kunnen opvolgen. • Kinderen verschillen natuurlijk sterk van elkaar. De een wil het liefst zo hoog en ver mogelijk, bij de ander ligt de grens op vijf meter hoogte aan een toprope. Als je die grenzen respecteert, wordt het een onvergetelijke ervaring. Als je die grenzen niet respecteert, ook trouwens, maar niet in positieve zin. Met iets kleins en gemakkelijks beginnen dus. • Zorg dat je zelf absoluut comfortabel bent in het terrein waarin je je met je kinderen begeeft.

Hierdoor kun je rustiger reageren op situaties en zullen paniekaanvallen bij kinderen ook minder snel voorkomen. Onderschat paniek bij kinderen niet, één keer kan gebeuren, maar er is dan al een grens overschreden. • Zoek gebiedjes uit die ook ander vertier bieden voor de kinderen, liefst met andere kinderen. Als ze bij een beek kunnen spelen of het bos in kunnen gaan, kun je waarschijnlijk zelf ongestoord een tijd lang klimmen in je eigen projecten. Neem speelgoed mee: een vergrootglas, hangmat, touw, fotocamera’s (geef ze een opdracht), UNO, Lego. • Veel klimgidsjes geven aan of klimgebiedjes geschikt zijn om als gezin te bezoeken. Respecteer de lokale gebruiken en maak een inschatting of je met je kinderen de rust verstoort of niet.

• Veiligheid eerst. • Iedereen heeft natuurlijk een helm op tijdens het klimmen. • Als kinderen elkaar zekeren (met klimvaardigheidsbewijs op zak) zijn de ouders vrij van taken om als back-up in te springen. • Neem voldoende EHBO-spullen, water, eten, zonnebrand, petjes, zonnebrillen en regenkleding mee.

HOOGTELIJN 4-2021 |

markt & materiaal

MET HET GEZIN OP DE CAMPING

CHILLEN IN HET DAL Tijdens een trektocht of alpiene beklimming moet alles efficiënt ingepakt en graag zo licht mogelijk zijn. Zodra er jonge kinderen meegaan, gaat er ook meer bagage mee en waarschijnlijk loop je minder ver en klim je minder lang. Een plek op de camping in het dal biedt dan uitkomst. Kun je meteen die spullen meenemen die wat zwaarder zijn, maar wel zorgen voor vertier voor jong en oud. Onder redactie van Femke Welvaart

Op afstand

Knots

Wil je iets nieuws proberen? Dan is er Knapsack. De Utrechtse illustrator en grafisch ontwerper Lennart Wolfert bedacht een spel dat bestaat uit een paar houten blokken en een knots van touw. Het is een milieuvriendelijk spel: het touw bevat geen plasticdeeltjes die in de natuur kunnen achterblijven, het hout is FSC-gekeurd, de verf is milieuvriendelijk en de draagtas heeft het Oeko-Texlabel. Het is een strategisch spel: per beurt bepaal je of je punten gaat pakken, of je tegenstander gaat dwarszitten. Sta je ver achter dan kun je uiteindelijk toch nog winnen. Zo blijft het van begin tot eind spannend.

€ 59 | knapsackthegame.com

Handig tijdens een wandeling als niet iedereen in hetzelfde tempo loopt, of communicatie tijdens je klim. Maar zeker ook op de camping als de kinderen in de speeltuin zijn en de ouders zich vermaken bij de tent. Zo kun je ondanks de afstand communiceren en een oogje in het zeil houden. Geen wifi? Geen probleem want de walkietalkie werkt via radiofrequenties. Deze WT Trek 500 van Forclaz is een set uit het goedkopere segment en heeft een bereik van 10 kilometer, let wel: in open terrein. In de bergen is het beter daar niet op te rekenen; obstructies zullen het bereik verkleinen. De set is oplaadbaar via USB en compatibel met PMR 446 (de standaard voor mobiele communicatie) met 8 kanalen en 121 subkanalen.

Vikingschaak

Als gewicht geen rol speelt, is een set Kubb, ook wel Vikingschaak genoemd, onmisbaar op elke camping of speelveldje. Het doel van het spel is om zo snel mogelijk alle kubbs, de houten blokjes, omver te gooien door er onderhands houten werpstokken tegenaan te gooien. De partij die de koning heeft omgegooid, het laatste blok in de reeks, heeft gewonnen. Een gezellig spel dat je met z’n tweeën of in twee teams kunt spelen en dat in een paar minuten voorbij kan zijn, of uren kan duren. Alles is afhankelijk van jouw behendigheid.

Prijzen variëren van € 30 tot € 100, afhankelijk van de maten, het gewicht en het materiaal. Bex Kubb Original is online verkrijgbaar vanaf 49,99 | kubb.nl

€ 49,99 | decathlon.nl

Spotten

De verrekijker Stern II 8x25 van de Vogelbescherming is een lichtgewicht kijker van 280 gram. 8x25 betekent dat hij 8x vergroot met een gezichtsveld van 105 meter. De scherpstelling gaat soepel; de oculairs draai je traploos in en uit, waardoor je hem naar jouw wensen aanpast. Dit maakt de verrekijker ook geschikt voor brildragers. De rubberen behuizing beschermt de kijker als je in een lichte regenbui op pad gaat of op een vochtige locatie bent, en hij is stof- en spatwaterdicht. De verrekijker is minder geschikt voor gebruik in de schemering.

€ 169 | vogelbeschermingshop.nl/ verrekijkers

32 | HOOGTELIJN 4-2021

Evenwicht

Alles wat je nodig hebt om te kunnen slacklinen zijn twee vaste punten, bijvoorbeeld stevige bomen. De Travelline van Gibbon neem je makkelijk mee en installeer je in een paar minuten. Deze slackline is bedoeld voor gebruik vlak boven de grond, met een maximale hoogte van een halve meter. Dankzij de meegeleverde Treewear beschadig je de boom niet en laat je dus geen sporen achter. De slackline is 50 millimeter breed en 12,5 meter lang en heeft een ratelband van 2,5 meter lang met veiligheidsslot. De band weegt 800 gram, de ratel 1120 gram.

€ 78,95 | klimwinkel.nl

Eigen kamertje

De Sil Octapeak F8 van Luxe Outdoor is een lichtgewicht vierpersoonstent met tipivorm die je binnen kunt indelen met één groot compartiment, twee kleine compartimenten, of één klein compartiment met een ruime voortent. De tent is 1m85 hoog, waardoor de meesten er prima rechtop in kunnen staan. Dat is ook handig als je met kleine kinderen gaat kamperen; hen staand aankleden gaat zo een stuk makkelijker. De tent heeft een ruimte van 340 x 340 centimeter, twee ingangen en weegt 3 kilo. Opgevouwen is de grootte 54 x 15 centimeter.

Als je je kind een apart kamertje wilt geven, is er de V4 binnentent: geschikt voor personen tot een lengte van 1m85. Het gewicht van dit eenpersoonscompartiment is 660 gram.

Tent incl. grote binnentent € 399,95 Los eenpersoonscompartiment € 69,95 luxeoutdoor.de

THEMA

FAMILIE

Luieren

De Double Hammock Deluxe van Grand Trunk is een tweepersoonshangmat gemaakt van parachutestof. De hangmat wordt geleverd met twee karabiners en ‘boomvriendelijke’ hangmatriemen van anderhalve meter lang, die zijn toegestaan op locaties waar dikkere riemen nodig zijn om de boom te beschermen. Met dit pakketje van 794 gram heb je dus alles wat nodig is om tussen twee vaste punten te hangen. De naden zijn drievoudig gestikt, de nylon stof is zacht, ademend en sneldrogend. Het maximale draaggewicht is 181 kilo.

€ 49,95 | bever.nl

Goed kijken

Een leuk spel dat je kunt spelen met twee tot acht personen vanaf 6 jaar, is Dobble. Op elk van de 55 kaarten staan zeven symbolen. Het is de kunst om als eerste een overeenkomstig symbool te vinden op de kaart in het midden en op die in jouw hand. Concentratie! En fanatisme. Hard tegen hard. De eerste keer is het even wennen, maar daarna zit je er helemaal in. En wil je nog een keer. Eén keer spelen duurt ongeveer een kwartier. Waarschuw je buren maar dat het geluidsniveau wat omhoog zal gaan…

vanaf € 12,99 | dobblegame.com

Schone voeten

Met een buitenkleedje voor de tent heb je een plek waarop kinderen kunnen spelen, maar het is ook fijn om met schone voeten de tent in te schuiven. Veel zand of takjes of dennennaalden? Trek je schoenen of slippers uit voor je het kleed op stapt. Nat gras? Tijdens de picknick zit je droog. Dit lichtgewicht buitenkleed van Merel in Wonderland is gevlochten van hergebruikte rietjes. Hij is makkelijk schoon te houden en een uv-laag beschermt het materiaal tegen fel zonlicht. Het is zo stevig gevlochten dat je hem jaren kunt gebruiken. De buitenkleden zijn verkrijgbaar in vele maten, kleuren en patronen.

Vanaf € 24,95 (90 x 150 cm) Merelinwonderland.nl

Met de Xero Shoes Xcursion Fusion minimalistische wandelschoen is het alsof je op blote voeten door de bergen loopt. Dit jaar zette ik de stap om op barefootschoenen te gaan wandelen. Het concept van een lichtgewicht schoen in combinatie met optimale bewegingsvrijheid voor je voet spreekt mij heel erg aan. De voet wordt goed beschermd door de schoen, dunne zool en eventueel sok als het kouder is. De kracht en stabiliteit van de voeten komen direct uit je spieren, pezen en beendergestel. Je voeten en vooral ook de tenen krijgen in deze schoenen alle ruimte om je te dragen, stabiliseren en voort te bewegen. Dat bedoel ik niet zweverig, maar puur fysiek zonder zelf voetdeskundige of bewegingswetenschapper te zijn. Ik heb me ingelezen en schoenen gezocht voor een goede prijs en ben gaan lopen en voelen. Voluit heet de schoen Xero Shoes Xcursion Fusion Men Bison. Een volledig vegan gebouwde schoen met waterdicht membraam. De zool is 5,5 mm dik met 3,5mm noppenprofiel. De schoen heeft een vlakke zool en een bredere, voetvormige voorschoen en neus die je tenen ontspannen laat spreiden. Wat belooft het merk? Xero belooft een perfecte balans en behendigheid waarbij de voet in alle gemak en veilig kan bewegen met een garantie van 5.000 loopkilometers. Maakt het zijn beloften waar? De bewegingsvrijheid is enorm en het voelen van de bodem een nieuwe beleving. De vlakke zool vraagt wel gewenning bij het lopen. Een lange afstand moet je opbouwen. Niet alleen voor de 26 afzonderlijke botjes, 33 gewrichten, 107 ligamenten en 19 spieren en pezen in je voet, maar ook voor je lichaamshouding.

Tekst Aart Markies Beeld Peter Daalder

op blote voeten

Diepgang

Xero Shoes Xcursion barefoot

Waarom kopen? Om je voeten ruimte te gunnen. Niet voor niets zijn in alle grote Duitse steden speciaalwinkels geopend van het barefootmerk Leguano en kon je deze zomer bij de Aldi al voor € 12,99 met barefoots instappen. Het is een trend die zich vestigt. Ik vind het heerlijk om letterlijk te voelen waar ik loop. Het is een extra beleving en een gratis voetreflexbehandeling. Conclusie Een fijne wandelschoen voor Nederland en bergwandelen met bepakking tot 10 kilogram. Het waterdichte membraam maakt bij hoge temperaturen de schoen zweterig. De flexibele zool en het profiel zijn niet handig om een sneeuwveld over te steken: een ‘trapje’ schoppen gaat niet en de zool wordt glad. Daarom twijfel ik over Xero als winterschoen. Met mijn Meindels liep ik graag met de zool als ‘plank’ over puntige rotsen. Ik doe dat nu nog steeds, maar met meer gevoel en balans zonder blauwe plekken op mijn voetzolen. Pas wel op dat de meest natuurlijke manier van voortbewegen ons vreemd is geworden door alle technische vooruitgang in de ontwikkeling van (wandel)schoenen. Laat je voeten wennen aan een nieuwe belasting.

750 gram per paar xeroshoes.com € 160

HOOGTELIJN 4-2021 |

De Huberbuam: alpinisten Thomas en Alexander Huber

‘Zolang je dromen hebt, leef je’ Thomas (54) en Alexander (52) Huber zijn van jongs af aan samen actief in de bergen. Bij talloze beklimmingen en expedities vormden ze samen een touwgroep. De liefde voor de bergen kwam met de paplepel van vader Thomas en moeder Maria, beiden 82. Opgegroeid in een boerengezin in het zuiden van Beieren, maar al vroeg waren de broers ook elders in de Alpen actief. De twee-eenheid, zeer verschillend, is een begrip geworden. Zij zijn de Huberbuam, de Huberbroers in het Beiers dialect. Een opmerkelijke verschijning met hun lange haren en hun woeste, gespierde voorkomen. Fanatiek op de berg, relaxed aan het bier na weer een bijzondere prestatie. Tekst Peter Daalder Beeld Zout Fotografie

34 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FAMILIE

HOOGTELIJN 4-2021 |

Wie zijn Thomas en Alexander Huber? De Huberbroers zijn al veertig jaar actief in de bergen. De ene beklimming is nog opmerkelijker dan de andere. Het schittert van de cijfers, 8b+, 10e en 11e graad. Free solobeklimmingen van Alexander, veel eerstbeklimmingen, snelheidsrecords, bijzondere projecten zoals op Antarctica en in Patagonië. Om hun loopbaan recht te doen, is een pagina niet genoeg. Daarom hieronder een minieme greep uit hun tijdlijn. T = Thomas, A = Alexander. Wil je meer hoogtepunten zien, kijk dan op huberbuam.de. 1966 1968 1980 1983 1988 1992 1995 1998

T A T&A T&A T&A T&A A T&A

1998 2000 2001 2004 2007 2008

A T T T&A T&A T

2008 T&A 2008 2009 2016 2017 Thomas (links) en Alexander Huber.

T&A T&A T A

2020 T&A

Geboren op 18 november in Palling (Beieren). Geboren op 30 december in Trostberg (Beieren). Allalinhorn, met vader, eerste 4000’er. Begin van de touwgroep Huberbuam op de Wilder Kaiser. Vom Winde verweht X- (Reiter Alm). Eerste grote alpiene route in 10e graad. Diploma berggids. Thomas beëindigt studie, begint als berggids. Salathé X- (El Capitan). Eerste rotpunktbeklimming. El Niño, X- (El Capitan). Eerste vrije beklimming, Freerider IX, Eerste rotpunktbeklimming. Cho Oyu (8201 meter). Oprichting rockband Plastic Surgery Disaster. Piolet d’Or voor Shiva’s Line op de Shivling (6543 meter), met Iwan Wolf. Free Zodiac, snelheidsrecord 1 uur 51.34. The Nose (El Capitan), snelheidsrecord in 2 uur 45.45. Drie routes op de Drei Zinnen: Alpenliebe IX, Phantom der Zinne IX+ (met basejump) en Ötzi trifft Yeti VIII+ in 22 uur. Antarctica met Stephan Siegrist, o.a. eerstbeklimming van Eiszeit en Skywalk (Holtanna) en The Sound of Silence op Ulvetanna. Bayerischer Sportpreis als ambassadeurs voor Beieren. Eternal Flame IX+ (Trango Tower, Karakoram), eerste vrije beklimming. Metanoia, Eiger Noordwand met Stephan Siegrist en Roger Schäli. Schweizernase VII+ (Matterhorn Noordwand). Eerste beklimming met Dani Arnold en Thomas Senf. Met vader Thomas (dan 81) beklimmen ze de Watzmann (2713 meter, Berchtesgadener Alpen) over de Salzburger Weg door de 1800 meter hoge oostwand.

ls vader Thomas eenmaal op zijn praatstoel zit, volgt het ene na het andere verhaal over een beklimming, ontmoetingen met grootheden uit de bergsport, over de opvoeding van hun drie kinderen. De zonen natuurlijk, inmiddels bekende Duitse sporters, maar ook met dochter Karina (47) was hij op stap. Ze klom de negende graad en hij beklom met haar diverse 4000’ers en de Denali (6194 meter). Thomas senior is een man met een duidelijke mening en een ijzersterk geheugen voor routes, bergen en prestaties. Moeder Maria loopt nog wel in de bergen, maar heeft wat last van haar hart. Vroeger gingen ze ook samen op pad, de Dent Blanche, Dent d’Hérens: “Wat wil je als je zo’n man hebt die zo actief is, dan ga je wel mee.” Thomas senior maakt elk jaar nog een grote tocht met zijn zonen. Grote klassiekers vaak. De Bonattiroute op de Grand Capucin, de Carlesso op de Torre Trieste, de Mittelpfeiler op de Heiligkreuzkogel, de Dent du Géant. Vorig jaar nog beklommen ze met zijn drieën via de Salzburgerweg de westwand van de Watzmann, de berg die Alexander dagelijks vanuit zijn huis ziet in de heuvels boven Berchtesgaden.

Alle 4000’ers Als het aan senior ligt, blijft het daar niet bij. “Ik wil alle 4000’ers van de Alpen nog beklimmen”, zegt hij onderkoeld. Dat zijn er 82, zoals hij het zegt lijkt het alsof er nog een paar missen. “Ik moet er nog 29. En daar zitten nog een paar lastige bij. De overschrijding van de Grandes Jorasses, de Teufelsgrat op de Täschhorn, de Peuterey is natuurlijk ook een serieuze berg. En nog drie in het Monte Rosagebied. Maar dat kan in twee dagen.” Op een voordracht in Spanje nam Alexander zijn vader mee. Daar ontmoetten ze Carlos Soria, ook 82, die nog twee van de veertien

36 | HOOGTELIJN 4-2021

8000’ers moet beklimmen. Soria en Huber senior klommen samen in La Pedriza bij Madrid. En ook Huber senior heeft net als Soria nog een doel, de Eiger Noordwand. “De andere grote noordwanden in de Alpen heb ik al beklommen: tweemaal de Matterhorn, de Walkerpijler op de Grandes Jorasses en de Droites. Mijn klimmaat en ik waren destijds de eersten die de Droites in één dag klommen.” “Het is toch mooi dat hij zulke dromen heeft”, zegt Alexander. “Maar de lucht wordt dun, als alles klopt en het kan, dan doen we zeker een poging op de Eiger.” Thomas: “Vader geeft ons hoop. Hij is ons idool, hij is een oude bergbeklimmer geworden. We gaan die plannen niet uit zijn hoofd praten. Zolang je dromen hebt, leef je. Als je die niet meer hebt… Als hij over een week zou sterven, dan heeft hij tot zijn dood durven dromen, perspectieven gezocht, is hij tot aan het slot actief geweest.” Hoe vindt vader Thomas het dat zijn zonen, na hun eerste stappen in de bergen aan de hand van hun ouders, zijn uitgegroeid tot fenomenen in de bergsportwereld? “Ja,” zegt hij na een korte stilte, “als ik nog jong was, zou ik het ook zo doen.”

Totale vrijheid Thomas en Alexander Huber zijn opmerkelijke verschijningen. Lange donkere haren hoewel er ook wat grijze draden te zien zijn. Beiden gespierd, Thomas de grootste van de twee. Zo weggelopen uit de film Valley Uprising, toen de hippiescene in Yosemite het klimmen beheerste. Totale vrijheid, los van conventies en knellende regels. Biertje, sigaretje, maar wel klimmen op topniveau. Vrijheid is een woord dat goed bij de Huberbuam past. Thomas schrijft een boek met als titel In den Bergen ist Freiheit. Ein

THEMA

FAMILIE

‘Vader gaf ons vertrouwen, hij heeft ons nooit geremd’ wildes Leben. “De uitgever wil dat het in oktober af is, maar of dat lukt… Wij doen alles zelf, elk woord, iedere zin schrijven we zelf. We hebben geen ghostwriters zoals de grote sterren van nu. We hebben ook geen manager. Vrij zijn, dat is wat we zoeken. In het coronajaar waren er geen voordrachten in grote zalen. Dat is waarvan we leven. Klimmen om voordrachten te kunnen geven. En voordrachten om het klimmen te betalen.” Tijdens een online voordracht raakte Thomas velen met zijn emotionele oproep voor vrijheid. ‘Alsjeblieft, geef ons de vrijheid terug.’ “Ja, het kwam recht uit het hart. Soms moet ik huilen bij een optreden, zo ben ik erbij betrokken. Dat heb ik ook als ik praat over vrienden die er niet meer zijn. Ik probeer de luisteraars iets van de geschiedenis van die klimmers mee te geven, ze verder te laten leven. En soms komen er dan tranen. Het hoort bij mij. Gelijkmatigheid is boring, saai.” De Hubers komen van een klein boerenbedrijf op het Beierse platteland waar het dorpsleven zich traditioneel, dicht bij de natuur afspeelt. Geen grote boerenindustrie, geen grote machines. Thomas senior ging in zijn vrije tijd de bergen in. Alexander: “Dat was niet zo logisch, maar hij was gefascineerd door de bergen. Tot die tijd was het de gegoede burgerij uit de stad die de bergen in trok. Andere jongens gingen naar de kroeg, vader zocht een andere horizon en was altijd in de bergen. Op zijn gewone

schoenen. Wij zijn groot geworden met de bergen voor de deur: de Wilder Kaiser, Berchtesgadener Alpen, typisch kalkgebergte. Het is een wondermooi gesteente. Een geschenk om in zo’n gebergte groot te worden.” Er zijn foto’s van de kleine Hubers als twee- en vierjarigen in de bergen. Toen ze elf en dertien waren, stonden de broers met hun vader op hun eerste 4000’er, de Allalinhorn boven Saas Fee. Meteen daarna volgden de Alphubel, Strahlhorn en de Rimfischhorn.

De naam Huberbuam is het handelsmerk van de broers geworden, met een afdruk van hun handen als logo.

Loodrecht avontuur “Die grote dimensies, fantastisch. Het jaar erop wilde ik ook klimmen zoals Thomas. Het was avontuurlijk om zo’n berg te beklimmen die je ’s ochtends vanuit het dal kon zien. Dat leek zo onbereikbaar. Het was extreem spannend, in die loodrechte wanden, het was voor mij echt een loodrecht avontuur.” Een paar jaar klom Alexander nog onder de hoede van zijn vader, tot de broers als veertien- en zestienjarigen voor het eerst een touwgroep vormden. Ze gingen met een vriend van hun vader naar Italië, de Passo Pordoi. De ouderen deden de klassieke toeren, Thomas en Alexander de meest sportieve, moeilijkere routes. “Hij vertrouwde ons. Daarvoor heb ik nog steeds veel respect. Hij heeft ons altijd het vertrouwen gegeven, hij heeft ons nooit geremd.”

HOOGTELIJN 4-2021 |

Idolen “Onze idolen waren destijds Patrick Edlinger, Heinz Mariacher, Kurt Albert en Wolfgang Güllich. Ik las een artikel van Güllich over de tiende graad, dat verslond ik, het was het begin van het rotpunktklimmen. Dat wilden wij ook. Vrij zijn, los van de alpiene tradities, ook maatschappelijk wilden wij ons niet binden. Het liefst geen vaste baan, maar af en toe wat geld verdienen. Geen 40-urige werkweek, maar tijd om te sporten. Ik studeerde in die tijd natuurkunde, heb dat ook afgemaakt, maar het gaf me als student veel tijd om te klimmen. Ik merkte al snel dat ik meer met mijn voordrachten kon verdienen dan als natuurkundige. Onze ouders hebben ons geweldig gestimuleerd. Ik ben in de voetsporen van mijn vader gestapt. Daarmee heb ik nooit een probleem gehad. Wat hij heeft gedaan, fascineerde me. Dat wilde ik ook.” “Thomas en ik hebben ons als touwgroep ook ontwikkeld. Hij zag al snel dat hij met mij beter en scherper kon klimmen dan met veel van zijn vrienden. Maar wij zijn echt niet hetzelfde. Thomas is groter, ik atletischer. Die verschillen hebben van ons een sterk duo gemaakt. Ik ben mentaal sterk, word niet snel nerveus. Het is een gave om met een minimum aan kracht te klimmen. Klimmen is heel goed te overzien, ik weet wat er gebeurt. En zeg als iets me niet bevalt, de wand, de omstandigheden. Ik kan heel goed omdraaien. In de bergen gebeuren ongelukken, veel collega’s van wereldniveau zijn er niet meer. Wij zijn 30, 35 jaar actief in de bergen, vaak met extreem moeilijke tochten.

38 | HOOGTELIJN 4-2021

Ik heb zeker enkele keren geluk gehad. En ik ben bereid risico’s te nemen waarvan ik overtuigd ben dat ik die kan controleren. Maar ik ben ook zeer voorzichtig. Ik ben een reflecterende geest, probeer de risico’s te begrijpen. Als dat niet lukt, dan laat ik het. Zelfs als ik anderen daarmee teleurstel.”

Free solo Door die verschillen was er ook een tijdje dat de Huberbroers niet zo’n intensief contact hadden. Alexander raakte gefascineerd door de hoge moeilijkheidsgraden, tiende, elfde graad. Hij had in München, waar hij studeerde, zijn eigen trainingsgroep, Thomas woonde weer in Berchtesgaden. Het was ook de tijd dat Alexander zich ontwikkelde tot free solo klimmer. Zonder hulpmiddelen en zonder bescherming klimmen. “Het was voor mij een heel bewuste keuze. Natuurlijk was er risico, maar ik probeerde het te controleren. Door mijn klimvermogen en mijn ervaring. Ik wist goed tot welke moeilijkheden ik kon gaan. Free solo moet je niet vaak doen, dan wordt het routine. En routine is gif, het neemt je alertheid weg. In 2008 heb ik een boek gemaakt over free solo, daarna heb ik geen free solo’s meer gedaan.” De lijst met successen van Huberbuam is onwaarschijnlijk lang en gevarieerd, er komt geen eind aan. Alexander: “We zijn nu zeker nog wereldniveau, maar er zijn veel hele goede jongere klimmers. We moeten veel trainen. Ons absolute gezamenlijke hoogtepunt was in 2009 toen we als eersten Eternal Flame vrij klommen op de Trango Tower in de Karakoram. Toen waren we op ons best.”

THEMA

FAMILIE

‘Routine is gif, het neemt je alertheid weg’ Die is zo complex, zo moeilijk, zo extreem. Daar droom ik echt van. Dat is zo mooi, zo esthetisch. De hoogte van een berg maakt me niet uit. De westwand van de Makalu is fantastisch, maar dat zou die ook zijn als de berg 7000 meter zou zijn.” En dan is er nog hun geheime project op de Eiger. Niet met vader, maar samen. Een nieuwe route. “Een naam hebben we al. Memorial. Ter nagedachtenis aan de velen die zijn omgekomen. Dat begint bij Toni Kurz. Maar ook Jeff Lowe, Dean Potter en vele anderen. Het zou supergeniaal zijn, ik zou er heel gelukkig van worden.”

Rockstar

Thomas, omringd door studieboeken voor zijn jachtakte en lastiggevallen door zijn jonge speelse jachthond die zijn tanden scherpt aan het gewei van een gems, is een enthousiaste prater met een gulle lach. “Alexander is analytisch, hij is veel meer gestructureerd. Ik heb wildere gedachten, maar je hebt het allebei nodig bij het klimmen. Wat ik niet heb, daar zorgt Alexander voor. En het wilde, de gekkigheid, dat geef ik mijn broer mee. Zo zijn we een goede touwgroep.” Vervolgens deelt hij, de filosoof, enthousiast pratend en steeds met een gulle lach, het leven in tijdperken in. “Het spelende kind, het ontdekken, dat is zo’n tijdperk. Onze vader liet ons een weg naar nieuwe horizonnen zien. Wij werden er nieuwsgierig van. Klimmen kun je leren, vervolgens hebben we onszelf gestimuleerd tot topsporters. Alexander heeft me leren vechten, mentaal sterker gemaakt. En toen werden we avonturiers, gingen op expeditie. We hadden werkelijk de vrijheid, hebben de hele wereld gezien, Karakoram, Antarctica, Patagonië, Yosemite, overal waar interessante bergen zijn. En we hebben andere culturen meegemaakt, mensen ontmoet, mooie belevenissen.”

Thomas loopt door zijn ruime trainingsruimte met bar, waar hij ook oefent met zijn rockband Plastic Surgery Disaster. En waar zijn Piolet d’Or hangt. “Bergklimmen is niet alleen wat bereiken, het is kunst. Het is de kunst die de natuur je geeft. In de muziek beleef ik het klimmen. En omgekeerd. Al die wildheid, het onberekenbare, dat is kunst. Het is net als met religie. Ik ben ontvankelijk voor het boeddhisme, het hindoeïsme, de islam, het christendom. Ik interesseer me voor wat achter de berg is, achter de horizon. Ik bid voordat ik op stap ga, ik bid op de top. Ik ben een keer zestien meter gevallen, te kort touw, een fout. Ik had een schedelbasisfractuur, vinger uit de kom, schade aan de ruggengraat. Ik ben teruggegaan naar die plek en heb bedankt en gebeden. Ik heb er geen trauma en psychoses van gehad. Ik heb ook niet gevraagd waarom het is gebeurd. Het was kennelijk de weg die ik moest gaan, de val heeft me wellicht voor iets ernstiger behoed.”

Dromen “Toen kwam het tijdperk dat we allebei trouwden, een gezin kregen, we zijn meer gesetteld. Mijn kinderen zijn al wat ouder, Alexander zit er middenin. Laatst zei hij: ‘We moeten nu de projecten afmaken waarmee we in onze wilde tijd zijn begonnen.’ Ja, hoe noem je dit tijdperk? De laatste oprisping”, zegt Thomas hard lachend. “Nou, we zijn nog altijd nieuwsgierig, we zijn nog steeds met plezier in de bergen. Ik droom ook nog. Van de Latok in de Karakoram. Alexander heeft het daar wel gehad, maar het laat mij niet los. Er loopt een waanzinnig mooie lijn op de Latok.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Foto credits: Fjällräven - OutdoorXL is an official Fjällräven reseller

WELKOM BIJ OUTDOORXL Al ruim 15 jaar proberen we bij OutdoorXL dé winkel te zijn voor iedereen die er graag op uit trekt. Met de rugzak, fiets of gewoon dagelijks met de hond. Of de trip nu naar de bergen gaat, de fjorden, het einde van de wereld of gewoon bij jou om de hoek. Wij staan klaar om je op weg te helpen. Zeven dagen per week kan je in de winkel terecht. Ons deskundige team van meer dan 100 enthousiaste kampeerders, wandelaars, vakantiefietsers, klimmers, toerskiërs, lawineexperts, ski en snowboard leraren, suppers, kanoërs, voetexperts, globetrotters en natuurliefhebbers helpt je om de goede keuzes te maken in ons grote assortiment dat altijd op voorraad is. En dat proberen we zo duurzaam mogelijk te doen. De 660 zonnepanelen op ons eigen pand produceren al meer elektriciteit dan we in de winkel gebruiken. En in de winkel zoeken we zoveel mogelijk naar duurzame oplossingen. Je bent van harte welkom in Barendrecht, onder de rook van Rotterdam. Én natuurlijk op outdoorxl.nl Wij zijn OutdoorXL en we vinden het leuk je deze zomer eens te ontmoeten!

DE GROOTSTE OUTDOOR, TENTEN EN SKI COLLECTIE De outdoor- en ski specialist van Nederland - 8000m2 Tenten & outdoor - Aalborg 1 Barendrecht (naast IKEA)

Met bloedverwanten de bergen in

Last of zegen?

Rinske Brand met haar broer Lennart op de Ishinca, Corderilla Blanca, Peru.

Met je familie de bergen in. Voor sommigen een regelrechte nachtmerrie, voor veel anderen het ideale reisgezelschap. Met familieleden klimmen of wandelen, is anders dan met je partner of vrienden de bergen ingaan. Gefascineerd door de bijzondere familiedynamiek vroeg ik drie ‘bergfamilies’ naar hun ervaringen. Tekst Rinske Brand

“M

oeten we alwéér wandelen?” Bloedchagrijnig zat ik als zesjarige aan de ontbijttafel op de Oostenrijkse camping. Ons gezin bracht steevast de vakanties door in de Alpen. Met eindeloze wandeltochten waarbij de hut nooit om de volgende bocht lag, terwijl mijn vader dat wel plechtig beloofde. Alleen een verdwaalde haflinger in de alpenwei kon mijn paardenmeisjeshart bekoren en zorgde zo voor een lichtpuntje op de dag. Mijn jeugdige afkeer van de bergen veranderde rond mijn studententijd in een diepgewortelde passie.

42 | HOOGTELIJN 4-2021

Een liefde die ik deel met mijn broer Lennart. We beklommen de afgelopen jaren samen aardig wat toppen. Vaak stonden we samen euforisch en afgepeigerd op de top, een paar keer moesten we onze toppoging opgeven en één keer moest Lennart wegens hoogteziekte achterblijven in het basiskamp. Ik haalde de top, maar dat voelde toch niet compleet. Met mijn broer op pad gaan, voelt volledig vertrouwd. Af en toe botst het, vaker nog hebben we de slappe lach. En het mag onderweg ook gewoon stil zijn.

THEMA

FAMILIE

Uit het archief van de familie Mensing: Michel, Carla, Dieuwertje, Michiel, Sietske en Maaike.

Michel, Carla, Dieuwertje, Sietske en Maaike in Mallnitz.

Beroemde bloedbanden We verkeren in goed gezelschap, want bergfamilies zijn er genoeg. De broers Holger, Paul en Peter Van Lookeren Campagne bijvoorbeeld. Zij stonden in 1962 als eerste Nederlanders op de top van een zevenduizender, de Nilgiri in Nepal. Of de legendarische vader Edmund Hillary en zijn zoon Peter Edmund. Beiden avonturier, bergbeklimmer en filantroop en in 1990 het eerste vader-zoonduo dat op de top van Everest stond. Of het bekende klimstel Robyn en Didier Erbesfield-Raboutou, wiens kinderen Brooke en Shawn op dit moment ook tot de wereldklimtop behoren. Maar ook minder legendarische families kiezen ervoor om met elkaar de bergen op te zoeken.

Af en toe botst het, vaker nog hebben we de slappe lach. En het mag ook gewoon stil zijn Van je familie mag je het hebben Michel (60) en Carla (59) namen hun kinderen, onder wie Maaike (33), Sietske (31) en Dieuwertje (27) al van kleins af aan mee naar de bergen. Tijdens de zomervakantie reed het gezin steevast met de caravan richting Oostenrijk. Maaike: “Als we de bergen zagen, begon de vakantie.” Die liefde voor de bergen is gebleven en voor Sietske is deze passie inmiddels uitgegroeid tot het bedrijf waarmee ze vrouwen van alle leeftijden stimuleert de bergen in te gaan.

De familie maakte al regelmatig dagtochten met elkaar in Nederland, maar drie jaar geleden gingen ze voor het eerst samen op huttentocht in de Dolomieten. Het was een idee van Sietske, wier vriend Bart ook een groot bergliefhebber is. Dat beviel zo goed dat sindsdien meerdere tochten volgden, zoals de Gaistal huttentocht en de Gschnitztaler huttentour. Sietske is steevast degene die de reis uitzoekt en de routes plant. Dieuwertje: “Maar als Sietske zegt dat het nog maar 10 kilometer naar de hut is, dan zijn het er altijd wel een paar kilometers meer.” En dat laatste maakt vooral zus Maaike extra chagrijnig aan het einde van een dag. Tot een echte ruzie kwam het echter nog nooit. Sietskes vriend Bart, die ook altijd meegaat, blijkt in dat soort situaties een uitstekende mediator. Ook wanneer Carla even niet meer durft en terug wil, tot frustratie van de rest van de familie, praat hij haar over de graat. Carla: “Ik roep elke reis minimaal één keer ‘dit doe ik nooit meer!’, maar er is altijd weer een volgende keer. Het is niet alleen geweldig leuk en bijzonder om met elkaar op pad te zijn, deze tochten voelen ook echt als een overwinning op mezelf.” Met familie op pad betekent dat ze zich niet voortdurend hoeven aan te passen. “Je kunt veel makkelijker een beetje zeuren tegen familieleden dan tegen vrienden of onbekenden. Aan familie ga je je misschien wel net wat sneller ergeren, maar dat kun je dan ook gewoon uiten. Je bent het snel kwijt”, aldus Dieuwertje. Voor families die het ook eens willen proberen, hebben ze eigenlijk maar één tip: “Gewoon doen”, zegt Carla, “maar organiseer het goed. Ga eerst met elkaar een weekendje wandelen in Nederland voor je op meerdaagse alpiene huttentocht gaat. Als het fysiek zwaarder wordt, lopen de irritaties sneller op. Dat kun je beter een keertje dichter bij huis uitproberen.”

HOOGTELIJN 4-2021 |

Mariëlle en Nienke op de Gerstenegg.

Geen Center Parcs familie Klimmer Stephan (55) liep decennia geleden Mariëlle (50) tegen het lijf en vroeg haar als date mee uit klimmen. Mariëlle verscheen in roze trainingspak in de klimhal en de liefde was geboren. Het ‘klimsetje’ kreeg twee dochters, Stella (21) en Nienke (24) en ze gaven hun liefde voor klimmen en de bergen direct door. Want, zo zegt Mariëlle: “Ook met kinderen wilden we graag blijven doen wat we al deden. Een Center Parcs vakantie is toch niet aan ons besteed.” Daarom gingen de eerste vakanties met baby Nienke naar Fontainebleau. Met de ouders aan de rots en Nienke op een kleed op de grond. Zodra Nienke kon lopen, werden de Alpen de vaste vakantiebestemming en tegen de tijd dat de beide meisjes groot genoeg waren om aan een touw over de gletsjer te gaan, werden het alpiene huttentochten. Ook het klimmen bleef en krap negen jaar oud werd Nienke de vaste voorklimmer van het gezin. Inmiddels zijn beide meiden het niveau van hun ouders ontstegen. Ze zien ook een carrière in de bergsport voor zichzelf weggelegd. Stella studeert geneeskunde en start komende winter met een cursus Mountain Emergency Medicine in Zermatt. Nienke geeft inmiddels klimtrainingen en is betrokken bij een startup die een innovatief hangboard ontwikkelt, de Meta-Grip. Binnen het gezin is er wel een vaste rolverdeling als het op de vakanties aankomt. Zo is Stephan degene die verantwoordelijk is voor de gps-routes, al zoekt steeds vaker Nienke de klimgebieden en -routes uit. Mariëlle regelt de praktische zaken, zoals de camping en de boodschappen. Stella brengt gezelligheid en zorgt ervoor dat de familie zich niet tegen alle moderegels in, in de bergen vertoont: “Het moet tenslotte ook een beetje fashionable blijven.”

In alle vroegte stond het op scherp tussen de twee zussen Of het wel eens knettert op een tocht? Zeker wel. Stella is geen ochtendmens, dus toen in alle vroegte de Couloir du Porc achter Rifugio Giacoletti geklommen moest worden, stond het op scherp tussen de twee zussen. Maar dit soort situaties zijn altijd maar van korte duur. Stella: “Iedereen is gelukkig in de bergen, dus slechte buien zijn binnen de kortste keren verdwenen.”

44 | HOOGTELIJN 4-2021

De familie Den Hengst: Mariëlle, Stella, Stephan en Nienke.

Mariëlle: “Als iemand het zwaar heeft, is eten ook vaak de oplossing. Hop, wat eten erin en we kunnen weer verder.” Af en toe zijn er moeilijke beslissingen te nemen. In 2017, op weg naar de top van de Kilimanjaro, moest Nienke wegens hoogteziekte opgeven. Stella: “We hadden van tevoren afgesproken: of allemaal naar de top of allemaal terug. Uiteindelijk besloten we toch op te splitsen en Mariëlle ging met Nienke omlaag. Met familie op pad is echt anders dan met een partner of met vrienden, vinden ze. Mariëlle: “Je hebt een onvoorwaardelijk vertrouwen in elkaar en dat is – aan een touw – met anderen toch anders. Je verzamelt zo ook samen mooie nieuwe herinneringen.” Voorlopig komt er nog geen eind aan hun bergavonturen. Nienke: “Dit blijven we tot het eind der dagen met elkaar doen.” Stella vult haar zus aan: “Toekomstige partners zullen het gewoon ook leuk moeten vinden en mee willen gaan, of ze zullen moeten accepteren dat wij de gehele zomer in de bergen zitten.”

Band of Brothers Totaal ongepland en onvoorbereid spullen in de auto gooien en vertrekken. Je moet ervan houden. Voor broers Jan (36) en Joost (35) en hun neven, en tevens broers, Frans (36) en Wijnand (28) is dit de start van mooie avonturen. Jan en Joost hebben de liefde voor de bergen met de paplepel ingegoten gekregen. Voor Frans en Wijnand zijn de bergen een recentere ontdekking. Tot hun pubertijd brachten de vier mannen veel tijd met elkaar door, maar daarna verloren ze elkaar uit het oog. Hun eerste tocht in 2012 naar Berner Oberland was een poging die band te herstellen. Jan: “Alleen al het erheen rijden was een avontuur. We waren in de jaren dat we elkaar niet hebben gezien toch een beetje uit elkaar gegroeid. Dit was de manier om weer bij elkaar te komen.”

THEMA

FAMILIE

Frans van Weelden, Wijnand Verhoeven, Joost en Jan van Veldhuizen bij het Gardameer, Italië.

Stella en Stephan op de Gerstenegg.

Het werd een mooie reis, maar makkelijk was het niet. “We waren toch elke keer weer blij als we boven waren” aldus Joost. De vele flesjes bier, die mee moesten in de rugzak de Tschingellochtighorn op, zullen daar ongetwijfeld een rol bij hebben gespeeld. Deze reis beviel zo goed dat ze sindsdien een tot twee keer per jaar met elkaar op avontuur gaan. Dat kan variëren van een huttentocht tot een cursus rotsklimmen. Inmiddels hebben ze ook een vaste berggids die hen begeleidt op hun tochten. Ze doen het zeker niet alleen voor de bergsport, het gaat hen vooral om het samen zijn. Alleen in de natuur kunnen slapen, maximale vrijheid en vooraf zo min mogelijk vastleggen, zijn de basisingrediënten voor hun reizen. De bestemming is daaraan ondergeschikt. Na jaren samen reizen heeft ook deze groep een heel eigen dynamiek ontwikkeld. Iedereen heeft zijn unieke inbreng in de groep. Jan heeft altijd het laatste woord, broer Joost is de planner, sfeermaker en de doordouwer. Wijnand: “Als wij het onderweg niet meer weten dan zegt Joost waar we naartoe moeten”. Joost zorgt er ook voor dat de groep überhaupt weer op trip gaat. In overleg wordt besloten wat het plan wordt. Jan: “Maar we pushen het elke keer wel weer, de grenzen worden opgezocht.” Wijnand is weliswaar de benjamin van het stel, maar doet niet onder voor de rest. Sterker, zijn broer Frans vertelt: “Wijnand vindt niet zo veel dingen spannend of gevaarlijk, bij hem gaat er in de bergen echt iets ‘aan’.” Maar ook Frans zelf is, naast de ‘materiaalman’, een echte berggeit die een goede klim of klettersteig niet uit de weg gaat. Jan daarentegen gooide onderweg wel eens roet in het eten. Joost: “We moesten vroeger best wel vaak terug door de hoogtevrees van Jan, hij durfde dan niet verder.” Jan: “Ik wil ook gewoon niet sterven voor een wandeling.”

Joost, Wijnand, Frans en Jan in Lenk, Zwitserland.

‘Anders dan vriendschappen is onze band voor het leven’ Het duurde wel even voor iedereen zijn eigen plekje in de groep had gevonden. Maar de vier zijn inmiddels zo aan elkaar gewend dat als er iemand ontbreekt het niet compleet voelt. Het was dus ook wel even slikken toen Wijnand een paar jaar geleden aangaf een keer niet mee te willen. Wijnand: “Het zijn mijn mooiste én zwaarste weken van het jaar, ik kon het even niet opbrengen.” De oudere mannen weten het altijd beter en de competitiedrift valt de jongste van het stel af en toe zwaar. Na de aanvankelijke schok zien de vier het nu juist als bewijs van hun sterke band. Jan: “Het is juist heel mooi dat iemand durft te zeggen er even een jaar geen zin in te hebben.” Wat met familie op pad gaan zo uniek maakt? Jan: “Als broers en neven heb je een enorme band met elkaar. Anders dan met vriendschappen is onze band voor het leven. Alles is bespreekbaar en komt op tafel.” Echte ruzie hebben ze nooit, maar er zijn wel eens kleine irritaties. Als die niet worden uitgesproken en oplopen, dan komt het wel eens tot een kleine uitbarsting boven de boomgrens.” Joost: “Het is ook eigenlijk gewoon net een echte relatie.” Met familie op pad: vertrouwd, bij vlagen confronterend, uniek en onvergetelijk. Probeer het zelf eens, zou ik zeggen.

HOOGTELIJN 4-2021 |

B E S TE L N U JE TICKETS!

bever.nl/eoft

18-10-2021 ROTTERDAM

26-10-2021 GRONINGEN

01-11-2021 AMSTERDAM

19-10-2021 NIJMEGEN

27-10-2021 HAARLEM

02-11-2021 ENSCHEDE

21-10-2021 MAASTRICHT

27-10-2021 ZWOLLE

22-10-2021 EINDHOVEN

28-10-2021 ROTTERDAM

24-10-2021 ’S-HERTOGENBOSCH

29-10-2021 UTRECHT

25-10-2021 AMSTERDAM

30-10-2021 UTRECHT

26-10-2021 LEIDEN

31-10-2021 DEN HAAG

THEATER ZUIDPLEIN | 20:15 UUR DE LINDENBERG | 20:00 UUR REBELLE | 20:00 UUR

EVOLUON – PHILIPS HALL| 20:00 UUR VERKADEFABRIEK | 16:00 EN 20:00 UUR MEERVAART THEATER | 20:00 UUR AALMARKTZAAL – STADSGEHOORZAAL | 20:00 UUR

MARTINI PLAZA | 20:00 UUR

KINEPOLIS HAARLEM | 19:00 UUR THEATER BUITENSOOS | 20:00 UUR THEATER ZUIDPLEIN | 20:15 UUR

MEERVAART THEATER | 20:00 UUR KINEPOLIS ENSCHEDE | 19:00 UUR

03-11-2021 UTRECHT

KINEPOLIS JAARBEURS | 19:00 UUR Voorverkoop:

KINEPOLIS JAARBEURS | 19:00 UUR KINEPOLIS JAARBEURS | 20:00 UUR THEATER DILIGENTIA 16:00 EN 20:00 UUR

BEVER | bever.nl/eoft Voorverkoop: € 16 | Avondkassa: € 18

PRODUCED BY

Mickaël (links) en Bassa Mawem op de Olympische Spelen in Tokio.

Foto IFSC/Eddie Fowke

Moeder Maria Messner met zeven van haar acht kinderen, onder wie Günther (links), Reinhold (derde van links) en Hubert (vooraan).

De broers Eneko (rechts) en Iker Pou bij de Drei Zinnen om de route Pan Aroma vrij te klimmen.

Levenslang verbonden

Foto Damiano Levati Red Bull Content Pool

Beroemde broers en zussen

V.l.n.r. de drie broers Robert, Hermann en Adolph Schlagintweit.

Broers en zussen, je kiest ze niet uit, maar je bent wel levenslang met elkaar verbonden. Behalve Thomas en Alexander Huber, op de cover van deze Hoogtelijn en in het interview op pagina 34, zijn er meer beroemde broers en zussen in de bergsport. Een selectie.

V.l.n.r. de zussen Nima, Tshering en Dawa.

e Indiase tweeling Tashi en Nungshi Malik (30) voltooiden in 2013-2015 de Seven Summits en bereikten de Noord- en de Zuidpool. In 2020 kregen de zussen de Nari Shakti Puraskaronderscheiding voor hun opzienbarende prestaties.

in 2006 samen met zijn broer Timmy de 1000 meter hoge route El Capitan op The Nose beklom in Yosemite National Park. Ze bedachten daarvoor een ingenieuze constructie. Timmy is medeoprichter van Paradox Sports, dat gehandicapten de mogelijkheid geeft om te sporten.

De drie Nepalese zussen Nima Jangbu Sherpa (30), Tshering Nyamgey Sherpa (26) en Dawa Phuti Sherpa (24) beklommen in mei 2021 de Mount Everest. De drie gaan nu gezamenlijk verder met het voltooien van hun project 3 Sisters on 7 Summits.

Het meest dramatische voorbeeld van klimmende broers is dat van Reinhold en Günther Messner, die samen de Nanga Parbat (8125 meter) beklommen. Door omstandigheden moesten ze aan de andere kant afdalen, waarbij Günther omkwam in een lawine. Reinhold klom ook met zijn broer Hubert. Zijn boek wordt besproken op pagina 87.

Tussen 1854 en 1858 maakten de Duitse broers Hermann, Adolph en Robert Schlagintweit ontdekkingsreizen in India, de Karakoram en de Himalaya. De avonturiers werden bekend door hun schilderijen van het tot dan toe onbekende gebied. Zie ook Hoogtelijn 5/2015, pagina 78. De Weense broers Emil en Otto Zsigmondy beklommen tussen 1880 en 1885 ongeveer honderd drie- en vierduizenders, waarvan vele als eerstbeklimming en de meeste zonder gids. Emil was een groot voorvechter van het gidsloos klimmen en stierf op 23-jarige leeftijd bij een val op de Meije. Sean O’Neill deed velen versteld staan toen de Amerikaanse klimmer, die door een ongeluk verlamd is aan beide benen,

Een bijzonder koppel vormen de broers Bassa (36) en Mickaël (31) Mawem. Beiden haalden de Olympische Spelen in Tokio. Bassa zette het olympisch speedrecord op 5,45 seconden, maar viel geblesseerd uit en werd achtste, Mickaël werd vijfde. Bassa, die in Nieuw Caledonië (Frans Polynesië) woont en Mickaël, die in Nîmes woont, wonnen beiden diverse Franse titels. De Baskische hermanos Eneko en Iker Pou zijn allround klimmers die alle wanden vrij willen beklimmen. De broers waren al actief in 59 landen en voltooiden in een paar jaar hun project 7 wanden op 7 continenten. Elk kwartaal publiceren ze een gratis online magazine Be Free.

Franz en Toni Schmid gaan de geschiedenis in als de eerste beklimmers van de Matterhorn Noordwand in 1931. Voor die prestatie werden de Duitse broers een jaar later tijdens de Olympische Spelen in Los Angeles onderscheiden met de Prix olympique d’alpinisme. Kort daarvoor verongelukte Toni in het Glocknergebied.

Foto Paul Lahaye

Tekst Peter Daalder

Nicolas en Olivier Favresse.

De Belgische broers Nicolas en Olivier Favresse kregen in 2011 een Piolet d’Or voor hun big wallbeklimmingen in Groenland, samen met hun landgenoot Sean Villanueva en de Amerikaan Ben Ditto, bijgestaan door de Britse schipper Bob Shepton. De Belgen – zeilers, klimmers én musici – vormen een vrolijk gezelschap, dat voor hun prijswinnende project negen nieuwe routes klom, waaronder The Devil’s Brew: 850 meter direct vanaf het water omhoog. Derde broer Cédric klimt overigens ook niet onverdienstelijk. Johann Jakob (Hans) en Michael Innerkofler zijn bekend geworden door hun eerste beklimming van de Kleine Zinne in 1881. Hans was een behendig klimmer, die daardoor en door zijn passie voor de jacht de bijnaam Das Gamsmannl, de gemzenman, had. Michael, boer en berggids, beklom meer dan 300 keer de Monte Cristallo, waar hij in 1888 verongelukte. De Tiroler familienaam leeft voort in de Innerkoflerturm, die Michael in 1880 alleen beklom en in de vele routes in de Dolomieten.

Meer familie

Benieuwd naar nog meer beroemde broers en zussen in de bergsport? Kijk op nkbv.nl/broersenzussen.

HOOGTELIJN 4-2021 |

MFS®-VAKUUM-SYSTEM

COMFORT OP HET HOOGSTE NIVEAU MFS®-VAKUUM-SYSTEM SPEZIELLE POLSTERSCHÄUME SPECIALE SCHUIMVOERING Weiches geweven Manschettenpolster Zacht, schuimretikuliert bovenaan.

MFS®-VAKUUM-SCHAUM MFS® VACUÜMSCHUIM Exakte und druckfreie Anpassung an jede Fußform Drukverlagend, past zich perfect aan elke voet im Knöchel-, Manschetten und Laschenbereich. Bis aan; hetreichend. gebiedDer rond veter in denin Ballen Fuß de wirdenkels, weich aber enghaakjes umschlossen. en – oogjes, tot aan de bal van de voet. De voet wordt zacht, maar strak omhuld. RETIKULIERTERSCHUIM SCHAUM GEWEVEN bis in den Zehenbereich, garantiert eine perfekte Anzorgt voor een perfecte pasvorm tot aan passung. het gebied rond de tenen.

SPEZIELLE POLSTERSCHÄUME Weiches Manschettenpolster retikuliert

MFS®-VAKUUM-SCHAUM Exakte und druckfreie Anpassung an jede Fußform im Knöchel-, Manschetten und Laschenbereich. Bis in den Ballen reichend. Der Fuß wird weich aber eng umschlossen.

Vakuum Lady Ultra

Vakuum Men Ultra

mei_Anz_VakuumMen_Hoogte_210x135_MAI14.indd 1

RETIKULIERTER SCHAUM bis in den Zehenbereich, garantiert eine perfekte Anpassung.

www.meindl.de

15.05.14 11:01

THEMA

FAMILIE In Mijn Verhaal vertellen wandelaars, klimmers en alpinisten over hun bergsportervaringen. Heb jij ook een leuk verhaal? Stuur dan een mail naar hoogtelijn@nkbv.nl.

‘Soms slaat de angst ineens toe’

mijn verhaal

Dim leerde in de jaren omgaan met de hoogtevrees van zijn vrouw

ai160380297851_NKBV - Ledenpas 2021 DEF DRUKWERK DEF CERT.pdf

Wandeltochten langs steile ravijnen, over smalle bergpaadjes met weidse uitzichten: voor de gemiddelde bergwandelaar het ideaal, maar voor iemand met hoogtevrees niet de meest voor de hand liggende keuze. Toch heeft Marieke, naar eigen zeggen een echte hoogtevrezer, een grote liefde voor bergwandelen ontwikkeld. Hoe gaan zij en haar man Dim om met deze combinatie van angst en passie?

CMY

Tekst Eva van Wijck Beeld Dim van den Heuvel en Marieke van Kessel

et hun liefde voor elkaar, ontstond ook de liefde voor bergwandelen bij Marieke en Dim. “Beiden hadden we al individuele wandelervaring, maar samen hebben we onze grenzen steeds meer verlegd”, vertelt Dim over het ontstaan van hun hobby. “Mariekes hoogtevrees bleek echter wel een rol te spelen tijdens onze bergwandelingen, met name op bergpaden die dicht langs een afgrond gaan en heel luchtig zijn. We houden er rekening mee tijdens het plannen van onze tochten, maar sommige factoren, zoals het weer of één spannend pasje, kunnen we van tevoren niet weten.”

overgestelde: ze blokkeert volledig. Dim: “Vaak kan ik het zien aankomen bij haar, maar soms slaat de angst ineens toe. In dat geval gaat ze op haar hurken zitten en wil ze niet meer bewegen.” In zo’n situatie kan de omgang met de vrezer lastig zijn, al heeft Dim in de jaren steeds beter geleerd hoe hij dan moet handelen: “Voorheen zei ik al snel: we moeten door, we zijn al bijna bij de hut. Nu weet ik: ik moet even wachten, rustig blijven en begrip tonen.” Bij Marieke is haar hoogtevrees in de afgelopen jaren gelukkig steeds minder

2021

Naam: Marieke van Kessel (44) en Dim van den Heuvel (49) Woonplaats: Tilburg

27-10-2020

Beroep: docent Engels (Marieke) en technisch schrijver (Dim) Lid sinds: 2011 Favoriete bergwandelgebieden: Scandinavië, Nepal, Alpen, Engeland Mooiste berg-/wandelboek: Himalaya van Michael Palin

geworden en daardoor zijn de wandelingen steeds uitdagender. Het is voor beiden een constante balans tussen voorzichtigheid en bravoure, waarbij Marieke haar grenzen telkens dapper verlegt.

Vreemde ogen dwingen In een geval hoogtevrees kan het prettig zijn om iemand naast je te hebben die jou door en door kent en begrijpt. Toch zijn het juist soms vreemden die Marieke net dat zetje geven om uit haar blokkade te komen. Marieke illustreert dit met een mooie anekdote: “We maakten in Noorwegen een wandeling over een kam met afgronden van wel 1500 meter, de Romsdalseggen. Er stond expliciet bij vermeld dat er één passage lastig was voor mensen met hoogtevrees, maar na goed inlezen, durfden wij het aan. Bij de enige luchtige passage in de wandeling blokkeerde ik toch. Achter ons volgde een groep Noren en een van hen, een reus van een man, pakte mij beet en trok mij over die stap heen. De rest van de wandeling ging toen verbazingwekkend goed!”

Voorzichtigheid en bravoure Hoewel weggaan van de confronterende plaats een logische oplossing lijkt, doet Marieke bij een angstaanval juist het tegen-

HOOGTELIJN 4-2021 |

Mirte verhuisde naar de Spaanse Pyreneeën.

50 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FAMILIE

Geëmigreerd naar de bergen

‘Hier ben ik thuis’ Nederlanders zijn reislustig. Maar meestal komen we na een aantal dagen of weken gewoon weer terug naar huis. Op een enkeling na. Voor sommigen is terug naar huis, juist weg uit Nederland. “Hier ben ik thuis. Echt thuis.” Tekst Mirte van Dijk

“H

ola”, zei ik. Verder kwam ik niet. Mijn eerste jaar in Spanje was niet zo communicatief, want Spaans sprak ik niet. Nederlands, Engels, Duits en Frans wel. Maar daar had ik niets aan in de supermarkt. Was het altijd mijn droom geweest om in Spanje te wonen? Had ik het vooraf doelbewust voorbereid? Wist ik precies wat me te wachten stond? Niet echt. En toch ben ik nu officieel inwoner van Spanje, heb ik hier een huis gekocht en is mijn dochter hier geboren.

Ingrijpend proces Iedereen die emigreert komt voor moeilijke keuzes, ingewikkelde sociale situaties en maatschappelijke problemen te staan. Of je nu wel of niet de taal spreekt, direct aan het werk kan of een dak boven je hoofd hebt, het gaat erom dat je uiteindelijk je doel bereikt. Wat dat betreft niet veel anders dan in Nederland. Het kan een jaar duren, of misschien wel twee voordat je alles op de rit hebt. En het kan gepaard gaan met veel lachen of juist huilen. Misschien is het motiverend of juist energievretend. Hoe je het ook bekijkt, emigreren is een ingrijpend proces, maar voor velen een groot avontuur en de beste keuze die ze ooit hebben gemaakt.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Anne aan het werk als skigids.

‘Iedereen vergelijkt, maar het is niet te vergelijken’ Het is me nog steeds een raadsel hoe ik in Spanje terechtgekomen ben, maar dat het niet in Nederland is, dat verraste niemand. Ik werkte altijd al op afstand, als nomade. Mijn laptop en wat internet is het enige wat ik nodig heb. Ik had geen plan, maar er waren wel heel veel dingen die ik graag wilde. En alles wat ik wilde, lukte altijd: reizen en werken combineren, en ook werken op afstand. Een bepaalde levensstijl creëer je zelf. En als dat betekent dat het één plaats moet maken voor het ander, dan is het beter om dat te accepteren.

WIE Anne Debeaune (38) WAAR La Berarde, Auvergne-Rhône-Alpes, Frankrijk WAT Huttenwaard Refuge des Drayères en skigids VERTROK IN 2006 WEB annedebeaune.com

Rust Vanuit ons huis bovenop de berg, in een dorpje met dertien inwoners inclusief wij drieën, zie ik de gieren de koeien opeten, de vossen de konijnen aanvallen en de zwijnen onze groentetuintjes platwalsen. Als het stormt, komt hagel zo groot als pingpongballen naar beneden. En zonder stroom zitten omdat de bliksem inslaat op de centrale elektriciteitsmast is geen uitzondering. Het leven is hier simpeler, de buren zijn je familie en ik kan dingen veel makkelijker loslaten, of sta letterlijk verder van bepaalde maatschappelijke of sociale problemen af. En dat geeft rust.

‘In de natuur sta je er alleen voor, daar moet je het zelf oplossen’ Op mijn veertiende gingen we voor de eerste keer als gezin op vakantie naar een wat hoger gelegen gebergte, het Massif des Écrins. Ik had meteen het gevoel ‘dit is het’ en wilde er vanaf dat moment alles aan doen om in de Alpen te kunnen wonen. Dat gevoel vergeet ik nooit meer.

Vergelijk je leven nu niet met het leven ergens anders; er is maar één manier om erachter te komen of je jezelf ergens anders ook of meer thuis voelt en dat is door ernaartoe te gaan. Met of zonder plan, met ups of downs: je vindt je weg vanzelf wel als je er uiteindelijk gelukkiger van wordt.

Ik moest de benodigde diploma’s behalen om in Frankrijk te mogen werken als skigids en huttenwaard. Sinds zeven jaar run ik met mijn man (heel cliché, maar ik ben verliefd geworden op een berggids) de berghut Refuge des Drayères.

WIE Mirte van Dijk (36) WAAR Senz, Huesca, Spanje WAT Strategisch tekstschrijver en redacteur Hoogtelijn VERTROK IN 2014 WEB benasquevisual.com

Ik ben opgegroeid op een zeilboot, als schippersdochter, en voelde een soort gelijkenis met de zeilen berggemeenschap. Het zijn dezelfde typen mensen, de manier waarop ze met elkaar omgaan, hoe ze tegen het leven aankijken en respect hebben voor

Mirte met haar dochter June.

52 | HOOGTELIJN 4-2021

Family life op de hut, Anne en haar oudste dochter Lynn.

Anne aan het werk in de Refuge des Drayères.

de natuur. Hoe ouder ik word, hoe minder ik ervan overtuigd ben dat ik alleen maar in de bergen dit soort leven had kunnen leiden. Voor mij is het eigenlijk het belangrijkste dat ik deel uitmaak van de natuur en de community.

Niet alles in de hand In Nederland doen mensen vaak alsof ze alles in de hand hebben, alsof overal een oplossing voor is. Maar de bergen lezen je de les. In de winter moet ik regelmatig alleen met een sneeuwscooter omhoog naar de hut, diep de natuur in, geen pad, maar off-piste. En dat gevoel is heel speciaal. Er is niemand anders die een probleem voor me op gaat lossen. Je kunt jezelf niet voordoen als iemand anders, je kunt niet net doen alsof je je goed voelt als dat niet zo is. Dan komen zee en bergen bij elkaar: wij als mens zijn maar heel klein. Je ergens op je plek voelen en persoonlijke ontwikkeling vind ik belangrijker dan een titel dragen. Je kunt nog steeds verliefd zijn op de Franse baguette, maar je moet ook alle nadelen volledig omarmen en dat kost tijd.

THEMA

FAMILIE

‘Ik wist al wat me te wachten stond’ Ik wilde al vanaf mijn 18e in de bergen wonen. In het begin leek het me vanwege de taal logisch om in een Duitstalig gebied terecht te komen, maar tijdens een vakantie in de Chartreuse werd ik op slag verliefd. “Hier wil ik wonen”, zei ik tegen mijn vriend Arjan. Voor Arjan is het niet gemakkelijk om een vaste baan te vinden. Hij is geoloog en banen komen misschien eens in de tien jaar en dat kan overal zijn. Met een enorme portie geluk en heel hard werken vond hij een baan aan de universiteit van Grenoble. Uiteindelijk hebben we twee jaar geleden hier een huis gekocht, aan de voet van de Chartreuse. Precies waar ik destijds van droomde.

Zelfvertrouwen krijgen Ik wilde qua werk terug naar iets dat aansloot bij wat ik had gestudeerd; mensen helpen hoe ze zich met zichzelf kunnen verbinden. Bij hun intuïtie komen, zelfvertrouwen krijgen en vanuit daar dromen waarmaken. Dat wilde ik combineren met veel in de bergen zijn en nu werk ik als zelfstandig coach en International Mountain Leader en begeleid ik coachingcliënten online, maar ook tijdens bergwandelingen en retraites. In het eerste half jaar kenden we hier nog niemand en wisten we ook nog niet waar we alles konden vinden wat we nodig hadden. En precies in die eerste paar maanden had ik dat wel nodig. Ik brak mijn bovenbeen tijdens het WK Trailrunning, maar een goede fysiotherapeut was niet zo snel gevonden. Op zulke momenten is het erg lastig dat je je plek nog niet helemaal gevonden hebt. Maar wat was ik blij eindelijk in de bergen te kunnen wonen! Nu ben ik thuis. Echt thuis. WIE Janne Geurts (36) WAAR Le Touvet, AuvergneRhône-Alpes, Frankrijk WAT Coach en International Mountain Leader (IML) VERTROK IN 2017 WEB sparkpepper.com

Albert Jan, Mireille en Lisa tijdens een mountainbiketocht.

‘Mijn lichaam ging letterlijk kapot’ Sinds ik acht maanden oud ben, heb ik astma. In 2014 kreeg ik vijf keer een longsteking. Die vijfde longontsteking was zo’n enorme aanslag op mijn lijf dat ik naar de astmakliniek in Davos (Zwitserland) moest.

WIE Albert Jan (48) en Mireille (47) van Lennep WAAR Montreux, Vaud, Zwitserland WAT Workplace Services (Albert Jan) en Data Analyst (Mireille) VERTROKKEN IN 2003

‘We voelden ons nooit zo Nederlands als hier’ Het kwam op ons pad, omdat Mireille een baan aangeboden kreeg in Zwitserland. Voor het sollicitatiegesprek vlogen we even op en neer en plakten er meteen een dagje skiën aan vast. We hadden nooit gedacht dat we hier terecht zouden komen, van stad naar dorp, maar we hebben geen moment heimwee gehad. Ook hadden we geen enkele moeite om sociale contacten te leggen, maar dat kwam voort uit het werk van Mireille. Het team waar ze onderdeel van was, bestond uit allemaal sportieve mensen. Iedereen, alle collega’s, waren elk weekend in de bergen; mountainbiken, klimmen, skiën. Er waren heel veel mensen van overal uit de wereld, allemaal expats, die hier al dan niet tijdelijk woonden. Het was erg makkelijk aansluiting te vinden. Met het thuisfront was het soms wel lastig, maar het was niet moeilijk. In Nederland hadden we ook veel vrienden die aan buitensport deden, dus het voelde heel natuurlijk voor iedereen.

Verschillende mensen Voor mijn werk hoefde ik geen Frans te leren, alles was in het Engels. Ik had echt hoofdpijn en ze maakten er altijd grapjes over. Nu spreken we beiden Frans, Albert Jan had al een aardige basis, hij vond taal juist leuk. Maar omdat we lang deel uitmaakten van een expatcultuur leerden we vele verschillende mensen kennen. We hebben ons eigenlijk nooit eerder zo Nederlands gevoeld als hier!

Toen ik weer terugkwam in Nederland bleek mijn enige optie een leven lang zware medicatie slikken en op de bank blijven zitten. Toen ben ik gaan nadenken over alternatieven. Mijn lichaam was niet stuk, maar mijn lichaam ging letterlijk kapot in Nederland vanwege onder andere de slechte luchtkwaliteit.

Buren Ik las een artikel in de krant over een astmapatiënt die hetzelfde als ik had meegemaakt. Nu zijn we ‘buren’, ze woont een dorpje verder. De lucht is hier niet alleen schoner, maar ook droger. Op 1500 meter heb ik ook minder last van al mijn allergieën. Wonen tussen de 1500 en 1800 meter is ideaal voor mij. Als ik nu voor een bezoekje aan Nederland de bergen langzaam aan de horizon zie verdwijnen, heb ik meteen heimwee. Ik ben van de bergen gaan houden en heb mezelf een doel gesteld: ik wil graag de berg waar ik vanuit mijn raam op uitkijk, beklimmen. De Turbón (2495 meter). Dat zou voor mij echt een enorme prestatie zijn. Net voor de druk van deze Hoogtelijn kregen wij een bericht van Marique: het is haar gelukt de Turbón te beklimmen! “Drie jaar geleden bevond mijn wereld zich nog thuis rondom de bank. Nu stond ik op de top van een berg. Op mijn 38e, terwijl ik altijd bang ben geweest nooit ouder te worden dan 36. Op de top vierde ik driedubbel het leven dat ik nooit gedacht had ooit te hebben.” WIE Marique Goos (38) WAAR Suils, Huesca, Spanje WAT Arbeidsongeschikt VERTROK IN 2019

We zijn wel dankbaar dat we hier mogen wonen. We stappen de deur uit en kunnen meteen beginnen met mountainbiken of wandelen.

Janne, Arjan en Anouk wandelen in Chartreuse, op de Alpe de Seuil boven hun huis.

Emigreren is een proces van jaren, dat moet je snappen. Wij zijn vertrokken zonder einddatum, maar het is handig om voor jezelf te bepalen of je langer wilt blijven, of dat je op een gegeven moment terug wilt gaan.

Marique tijdens een dagtocht naar de Fanezfurgga in Davos.

HOOGTELIJN 4-2021 |

De familie Liedgens op het balkon van hun huis.

Berend aan het werk.

‘De liefde voor de bergen kwam later’

WIE Berend Wolffenbuttel (48) WAAR Vamos, Kreta, Griekenland WAT Wandelgids VERTROK IN 2005 WEB discoveronfoot.com

‘Hier hoorde ik voor het eerst absolute stilte’ Tijdens een vakantie in Griekenland, in 1995, leerde ik mijn huidige vrouw Gina kennen. We woonden eerst in Nederland en zijn uiteindelijk op Kreta beland, in het bergdorpje Vamos. Na een paar maanden auto’s wassen kocht ik een busje en ging ik een paar wandeltochten organiseren. Momenteel werk ik in het zomerseizoen fulltime als wandelgids en gids ik hoofdzakelijk Duitse groepen van onder andere de Duitse Alpen Vereniging (DAV) en Wikinger Reisen. Daarnaast begon ik tien jaar geleden met het schrijven van wandelgidsen.

Prachtige berggebieden Meestal ben ik in de Witte Bergen te vinden, maar er zijn nog veel meer prachtige gebieden, zoals het Idagebergte met de hoogste berg Psiloritis (2456 meter), of in het oosten het rauwe en eenzame Diktigebergte met de Spathie (2148 meter). Dan heb je in het verre oosten nog het Thriptigebergte, niet zo hoog (1476 meter), maar daar ligt wel de meest spectaculaire kloof van Kreta. Alleen zeer ervaren klimmers (canyoning) kunnen hier doorheen! Dan heb je in het zuiden nog het Asterousiagebergte. Ook niet zo hoog (1231 meter), maar met steil aflopende kliffen naar de kust en bekend als een van de weinige echte klimgebieden van Kreta. De combinatie van bergen met zee is uniek. Soms loop je in de sneeuw en dan ga je daarna zwemmen in de zee. Wij wonen op 200 meter hoogte en in de winter moet ik soms de ramen krabben. Boven ligt er wel eens vier meter sneeuw en blijft de sneeuw vaak tot in augustus liggen! Twee jaar geleden was er een enorme lawine losgekomen en dat zijn beelden die je niet associeert met Kreta. Het is daarboven heerlijk rustig of zelfs eenzaam. Hier op Kreta heb ik voor het eerst de absolute stilte gehoord. En vanwege het weinige licht kun je op heldere nachten het melkwegstelsel bewonderen.

54 | HOOGTELIJN 4-2021

In 2010 kwamen we in het voor ons (en vele andere Nederlanders) onbekende Molveno terecht. Vooral de Italianen kwamen hier als toerist, Nederlanders niet. Hier kun je relaxen aan het meer en actief zijn in de bergen. Maar het is erg seizoensgebonden, zodra het zomerof winterseizoen begint dan stort iedereen zich op het toerisme, iedereen heeft dan minder tijd. Het eerste jaar kwamen we bijna de deur niet uit, we moesten echt keihard werken aan het hotel. Na een jaar wisten we dat we hier wilden blijven. Achteraf gezien hadden we liever eerst een jaar de tijd genomen om de omgeving te ontdekken en een sociaal leven te creëren. We hielden op de eerste plaats heel erg van het werk. De liefde voor de bergen is ontstaan in de Franse Alpen en we zijn daarna echt van de bergen gaan houden. We hebben heel bewust voor de Dolomieten gekozen toen we naar Italië gingen.

Helpen Nu wandelen we veel, zijn begonnen met klimmen en we fietsen elke dag met de kinderen. Echte wintersporters zijn we ook. We hebben als Nederlanders de luxe dat we naar het buitenland kunnen verhuizen zonder al te veel moeilijkheden. Om economische redenen, sociale redenen of gewoon voor persoonlijk genot. Als je in het buitenland wilt wonen en in de horeca wilt werken dan zouden we wel adviseren dat je al eerder minimaal een jaar van huis bent geweest, horeca-ervaring hebt en dat je de taal spreekt. Wil je dat proberen? Dan willen we je best helpen. WIE Maurice Paasschens (43) en Karen Wanders (42) WAAR Molveno, Trentino, Italië WAT Eigenaren Hotel Lory VERTROKKEN IN 1997 (Maurice) en 1999 (Karen) WEB dolomieten-hotel.com

Karen en Maurice met hun twee kinderen.

WIE Carlo (49) en Laura Liedgens (44) WAAR Rattendorf, Karinthië, Oostenrijk WAT Runnen Ferienwohnung Zeber, klusjesman (Carlo) en pedicure (Laura) VERTROKKEN IN 2015 WEB ferienwohnung-zeber.at

‘Vriendschappen groeien op afstand’ Toen we nog geen kinderen hadden, dachten we niet na over emigreren. We kwamen voor werk en plezier veel in Tirol, daar stond het feesten centraal en wij deden er gezellig aan mee. Maar we vonden die plekken niet geschikt om als zelfstandig ondernemer iets op te zetten. Toen de jongste vier werd, gingen we skiën op rustigere plekken om de kinderen de ruimte te geven. En toen ontdekten we Nassfeld, het grootste skigebied van Karinthië. Vanuit ons werk als medewerker skiverhuuur en ski-juf leerden we al snel veel mensen kennen. Tot 11 april 2016 waren we seizoenwerkers, maar op 14 april kregen we de sleutel van dit huis, Ferienwohnung Zeber.

Veel activiteiten Het voordeel van hier wonen, is dat het dal heel open is, wat vlakker. De skibus stopt voor de deur, we zitten niet aan de drukke weg, hebben vrij uitzicht, kijken naar de koeien en wonen tegen de Italiaanse grens. Daar gaan we af en toe goede koffie drinken. We ondernemen veel activiteiten met onze gasten. Karinthië staat bekend om zijn meren, dus die bezoeken we wel eens. En de Alpe Adria Radweg, van Salzburg naar de Adriatische kust is fantastisch. We kennen de mooie plekjes van pootjebaden en koffiedrinken tot skiën en mountainbiken. We hebben nooit zo zwaar getild aan de connecties met Nederland, op afstand groeien de vriendschappen juist. Vrienden en familie komen graag op vakantie en als ze voor een paar dagen blijven, kun je echt van die tijd genieten.

THEMA

FAMILIE

WIE Monique Stuut (50) WAAR Troistorrents, Valais, Zwitserland WAT Matroos Meer van Genève VERTROK IN 2011

‘Als je na twee jaar toch terug wilt, dan blijft het een mooie ervaring’ Ik had geen werk in Nederland. Toen iemand me vroeg of ik als chalet-girl in de Franse Alpen wilde werken, leek me dat wel een goed idee. Ik heb uiteindelijk heel erg veel verschillende baantjes gehad, de meeste als seizoenarbeider. Assistent-manager op een camping, skilerares, taxichauffeur, serveerster. Als je vaker terugkomt op dezelfde plek dan word je vanzelf opgenomen in de groep. Op een gegeven moment werd het lastiger de tijd tussen al die seizoenbaantjes te overbruggen. Toen zei iemand dat ze op de boten op het Meer van Genève nog matrozen zochten en dat hij me daar wel kon introduceren. Dat zette me aan het denken: ik moest een echte baan vinden of definitief terug naar Nederland. Matroos?, dacht ik, waarom ook niet! Ik deed de matrozenopleiding en kreeg daarna een contract, een vaste baan. Dat is alweer acht jaar geleden. Pas toen kon ik officieel verhuizen, want pas met een vast contract kon ik al het papierwerk om officieel in Zwitserland te mogen wonen in orde maken.

Boot en bergen Troistorrents is maar een heel klein dorpje, aan de voet van Portes du Soleil. Ik kom uit Groningen en ben daardoor misschien erg nuchter, maar ik kan heel erg genieten van de mooie dingen. Lekker eten, lekker drinken, mooie omgeving, het Zwitserse leven heeft een bepaalde kwaliteit. En hier zit ik centraal, dicht bij alles: skigebied, hooggebergte, de stad (Lausanne), het meer, treinstations, de grens voor een vakantie naar Frankrijk of Italië, et cetera. Die ijle lucht, klimmen, de geur van tijm of alle mooie bloemetjes; fantastisch vind ik dat. Ik heb nu uitzicht op de Dents du Midi. Ik heb dat echt nodig, die afwisseling tussen boot en bergen. Als het echt je wens is om te emigreren, zijn er wel randvoorwaarden. Een baan is wel handig, maar ik zou niet te veel dingen willen regelen en ook gewoon gaan. Niet te veel succes willen hebben zonder het eerst te doen. Als je na een jaar of twee jaar terug wilt, dan blijft het een mooie ervaring.

Monique aan het trainen voor een trailrunwedstrijd.

‘De bergen waren er al voordat ik er was, ze zijn er nog steeds als ik er niet meer ben’ Twintig jaar lang heb ik projectmanagement gedaan en met een masker rondgelopen. Ik kwam een keer thuis van het werk, helemaal opgedirkt in mantelpakje, om vervolgens een uur later met de hond te gaan wandelen in een compleet andere outfit. Mijn buurman zei toen dat het net leek alsof er twee verschillende personen door die deur kwamen. Dat was voor mij een eyeopener.

Nu woon ik op een plek waar ik helemaal mezelf kan zijn en kon stoppen met doen alsof ik iemand was die ik niet ben. Ik kwam toevallig in Mittersill terecht toen ik voor het eerst alleen op vakantie ging om te wandelen met de hond. Toen ik hier kwam, had ik meteen het gevoel thuis te komen. Mijn hele lichaam zei: “Hier ben je thuis.”

Familiegericht Het is hier prachtig. Het is er ook niet zo druk, maar grote steden, andere landen en verschillende bergdalen zijn heel gemakkelijk te bereiken. De inwoners zijn nogal op zichzelf en familiegericht, het is dan ook moeilijk om vriendschappen te sluiten in een gemeenschap van mensen die al een heel leven met elkaar omgaan. Uitgenodigd worden voor de koffie bleek dan ook vaak niet bij iemand thuis, maar in een café. Ik kan me zo nietig voelen in de bergen, ze waren er al voordat ik er was en ze zullen er nog steeds zijn als ik er zelf niet meer ben. Vanaf een berg kijk je letterlijk op het leven neer; je wordt jezelf bewust van de kracht van de natuur en het feit dat we haar niet kunnen beheersen. Ze is veel sterker dan wij.

WIE Gerdi Verwoert (56) WAAR Mittersill, Salzburgerland, Oostenrijk WAT Lifecoach, bergwandelgids en ski-instructeur VERTROK IN 2010 WEB daregreatlycoaching.com

Gerdi en haar hond in het Grossglocknergebied, bij de Salmhütte.

HOOGTELIJN 4-2021 |

‘De bergen zijn een plek om te kunnen focussen’ Ik was voor het eerst in Boulder om onderzoek te doen als uitwisselingsstudent vanuit Delft. Ik doe onderzoek naar geomorfologische processes in delta’s, kust- en riviergebieden. Omdat ik altijd al van klimmen heb gehouden, kon ik mijn geluk niet op toen ik uitvond dat je dit rondom Boulder overal kunt doen. Na de stage kreeg ik een echte onderzoeksbaan. Rots, alpien, ijs: het is allemaal op een uurtje rijden, of zelfs op 15 minuten, afstand. De bergen zijn een plek om te kunnen focussen. Op de natuur: rots, het weer, de vogels. Om terug te gaan naar de basis, waar het gemakkelijk is om je gelukkig te voelen. Om jezelf uit te dagen en samen met een klimmaatje iets lastigs te doen en daarin succesvol te zijn.

Natuurbescherming Als ik nu in Nederland ben, geniet ik van de vertrouwdheid met oude vrienden en voel ik de waardering voor de fietscultuur, voor de bossen en rivieren (hier is het zoveel droger), voor de langere geschiedenis van Europa. Ik denk dat ik wel weer zou moeten wennen aan de drukte, maar ook hier is het drukker geworden en neemt de druk op de natuur hard toe. Ik ben onderdeel van een klimgemeenschap en help met natuurbeschermingsinitiatieven. Ik denk dat ik me zelfs meer bewust ben van hoe de drukte de natuur kan verdrukken en dat we daarover moeten nadenken. Woeste leegte is niet eindeloos. WIE Irina Overeem (49) WAAR Boulder, Colorado, Verenigde Staten WAT Wetenschapper geomorfologische processen VERTROK IN 2001

WIE Jan Bakker (45) WAAR Kampala, Oeganda WAT Trektochtleider, auteur wandelgidsen en consultant in bergtoerisme VERTROK IN 2009 WEB pamirtrail.org

‘Mijn focus ligt op onbekende gebieden’ Ik merkte dat ik tijdens mijn werk als trektochtleider een beetje blasé werd, omdat je snel de bergen in en uit gaat. Mijn vriendin Carrie werkt in de ontwikkelingshulp en voor haar is het vrij eenvoudig om wereldwijd werk te vinden. We woonden in Tunesië en Libanon en nu zitten we in Oeganda. Hier werk ik met de lokale (reis)organisaties die wandelreizen aanbieden in de bergen van Oeganda. De focus ligt op training en het ontwikkelen van nieuwe wandelroutes en -reizen. In Oeganda is het ritme en de manier van denken erg verschillend. Er wordt hier anders naar het concept tijd gekeken. Ook de Nederlandse directheid wordt hier soms wat bot gevonden. In Oeganda wordt vaak heel indirect gecommuniceerd over gevoelige zaken. Dan is het moeilijk om de kern van een probleem of de ware gevoelens van iemand te achterhalen.

Een waar paradijs

Irina in The golden staircase, veertien touwlengtes.

56 | HOOGTELIJN 4-2021

Voor mij zijn de bergen een speeltuin waar ik ontelbare mogelijkheden zie. Ik hike, klim en mountainbike en in het landschap zie ik altijd nieuwe lijnen, routes en connecties om op plekken te komen waar weinig tot geen andere mensen komen. Mijn focus zal dan ook altijd op obscure, weinig bekende berggebieden zijn waar nog veel te ontdekken is. Met een enorm netwerk aan paden is het hier een waar paradijs voor trailrunning, mountainbiken en suppen.

Jan tijdens een beklimming van een van de meeste spectaculaire bergen in Oeganda, Sabinyo.

‘Ik had nooit bedacht hoelang ik wilde blijven; carpe diem’ Ik was jong, solo aan het klimmen en toen ik terugkwam van een noordwand, wilde ik terug naar het dal liften. Ik stapte in de auto bij een vrouw, die nu mijn vrouw is. Dat ik hier zou blijven was eigenlijk een logische vervolgstap.

THEMA

Wichart tijdens een klettersteig in de Brenta Dolomieten.

De bergen zijn altijd een soort tweede thuis geweest, om te klimmen. Ik klim nog steeds veel, heb veel expedities gedaan en houd van toerskiën. Nu werk ik als leidinggevende van de Intermediate Care Unit in het ziekenhuis in Brig. In het weekend geef ik soms seminars, clinics, interviews, trainingen en cursussen voor klimmers. Ik ben ook Tourenleiter van de Schweizer Alpenclub (SAC).

WIE Wichart Drost (43) WAAR Oberstdorf, Beieren, Duitsland WAT Chiropractor VERTROK IN 2013 WEB drost-chiropraktik.de

Carpe diem In de bergen was ik meestal met vrienden onderweg, niet met mensen uit de regio. Veel Zwitsers kijken graag naar de bergen, maar er bovenop klimmen dat deden er niet veel. Nu wel en mijn leven is écht hier. Ik had wel een beetje heimwee in het begin, maar ik dacht nooit aan hoelang ik wilde blijven, carpe diem (pluk de dag) was meer mijn levensmotto. Natuurlijk heb ik wel bepaalde doelen en het is ook belangrijk om die te hebben, maar het is niet zo dat ik zeg dat als ik zestig ben, ik terugga naar Nederland. Vanuit huis kan ik alles doen wat ik leuk vind en is alles makkelijk bereikbaar: werk, vrienden, joggen, hiken, klimmen: ik zit heel centraal. En als ik een keer ergens anders heen wil dan ben ik zo in Frankrijk of Italië. Ik zit hier goed. Al tweeëntwintig jaar.

FAMILIE

‘Een rotbaantje om in de bergen te kunnen zijn, is niet voldoende’ Toen ik klaar was met mijn studie Fysiotherapie stond de wereld voor mij open. Ik ben meteen naar het buitenland gegaan, zonder eerst in Nederland te werken. In Oostenrijk heb ik toen mijn huidige vrouw ontmoet, die ook fysiotherapeute is.

WIE Eelco Jansen (45) WAAR Brig, Wallis, Zwitserland WAT Leidinggevende Intermediate Care Unit VERTROK IN 1999

We wilden in de bergen wonen, in Oostenrijk of Duitsland. In 2013 zijn we naar Oberstdorf verhuisd en in 2015 kon ik mijn droom verwezenlijken: een eigen praktijk beginnen in het hart van Oberstdorf. Het buitenland trok me, omdat je een soort anonimiteit had, je kon met een schone lei beginnen. Dat komt denk ik omdat ik uit een klein christelijk dorp kom, waar je snel op je vingers werd gekeken. Het is een stukje vrijheid dat ik kreeg. Het voelt alsof ik nergens aan gebonden ben. Ik heb een situatie gecreëerd waarin ik mijn beroep overal kan uitoefenen. Natuurlijk zijn wilde ideeën leuk, maar als je op je veertigste denkt: ik ga worsten verkopen op Mallorca, dan werkt dat niet. Als ik een rotbaantje heb, maar in de bergen ben, dan is dat toch niet voldoende. Ik ben niet zo verliefd op de bergen om dat rotbaantje te moeten doen.

Werk en vrije tijd Waar ik nu zit, zit ik voorlopig goed. Ik kan klimmen, mountainbiken en paragliden. Ik kan zo in het weekend een huttentochtje doen en in de winter lekker toerskiën. Skiën is niet saai geworden, maar vroeger ging ik de bus in voor een weekendje. Tegenwoordig ga ik zelfs veel langlaufen, dat had ik nooit gedacht. Ik kijk nu anders tegen de wintersport aan, ik zie het namelijk meer als een natuurlijke manier om fit te blijven. Vroeger was het echt vakantie. Werk en vrije tijd moet wel gebalanceerd blijven, zodat je die vrije tijd met plezier doorbrengt.

Meer details online

Eelco op de Weisshorn.

Deze Nederlanders die voor een leven in de bergen kozen, hadden veel meer te vertellen dan we op deze pagina’s kwijt konden. Ben je nieuwsgierig naar het hele verhaal? Kijk op nkbv.nl/emigreren.

HOOGTELIJN 4-2021 |

58 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FICTIE

FAMILIE

Kracht Een verhaal van Stefan Herwig

‘Woehoe!!!’ Ik kijk omhoog en zie Nick met zijn armen wijd gespreid op de top staan. Zijn donkere stem schalt luid door het dal. Er schiet een beeld door mijn hoofd. Nicks armen hulpeloos wapperend als hij na een doelgerichte duw naar beneden tuimelt.

k schrik van mijn gedachten. Eerst zelf maar eens boven zien te komen. De banden van mijn backpack snijden in mijn heupen en schouders. Mijn kuiten branden en mijn hoofd voelt zwaar van de dunne lucht. Al urenlang is mijn blik uitsluitend gericht op het rotsachtige pad om het tempo bij te benen. Kwam ik hier niet voor de natuur? “Kom op ouwe! Ik sta hier koud te worden.” Een grote glimlach wordt zichtbaar in zijn woeste baard. Hij steekt zijn vuist naar me uit. “Tik ’m aan!”

Illustratie Zep de Bruyn

Ik kijk uit over het dal en zie een rivier kilometers door het berglandschap kronkelen. De rivier komt uit in een meer dat schittert door het zonlicht. Ik merk dat er tranen opwellen in mijn ogen. Dat gebeurt me sinds de burn-out wel vaker. De verdedigingslinies zijn er niet meer, maar in dit geval is dat niet erg. Hier kwam ik voor, weer voelen dat ik leef. Ik draai me om en zie Nick in gesprek met twee jongere dames. Zijn gitaar bungelt nonchalant aan zijn backpack, als symbool van zijn kracht en kunde. Door dit beeld voel ik juist mijn krachten wegvloeien. Competitie en presenteren vormden de rode draad in onze vriendschap. Nu kan ik blijkbaar die strijd niet meer aan. Ik forceer een lach en zwaai naar Nick en de dames. Leunend op mijn wandelstokken kijk ik hem aan. Hij bestudeert de route op zijn telefoon. “Nick, volgens mij moet het tempo omlaag. Het is hier toch veel te mooi om te haasten?” “Het is hier fokking schitterend, zeker wel. Echt een toproute. Top! We moeten wel vaart maken om hem vol te maken. Anders missen we morgen het stuk langs de kloof, dat schijnt echt ge-wel-dig te zijn.” “Ik weet het niet. Ik heb het gevoel dat we alleen maar aan het jagen zijn.” “Je baalt gewoon dat je trager dan ik bent, haha. Het gaat super man. Su-per. Het is gewoon even wennen aan die

hoogte. Morgen zal het beter gaan. Komt goed ouwe.” Na een klap op mijn schouders gaat hij met grote passen weer verder. Hoofdschuddend loop ik achter hem aan. Ik ben weer vijftien jaar oud en volg mijn vader op een van onze bergtochten. Zelden omkijkend liep hij altijd minstens tien meter voor me uit. Af en toe moedigde hij me aan, maar zijn aansporingen voelden eerder als verwijten. Ik was niet snel genoeg, niet hard genoeg voor mezelf. We dalen af. Na iedere stap stuift het stof omhoog en ik proef de kalk in mijn mond. Nick is inmiddels een stipje geworden, maar hij steekt duidelijk af tegen de gletsjer die langs het pad loopt. Ik heb te weinig gegeten en gedronken. Mijn mond voelt kurkdroog en ik merk dat mijn blik steeds nauwer wordt. Onder mijn voet schiet een steen weg en het gewicht van mijn tas trekt me hard naar de grond. Vloekend worstel ik me uit mijn backpack en ik hoor mijn stem weerkaatsen tegen de bergen. Ik ga zitten op een steen en kijk uit op de vallei waar we straks onze tenten gaan opzetten. De zon begint al te zakken en de toppen van de bergen kleuren goud. Mijn handen trillen, maar er stroomt een gevoel van rust door mijn lijf. “Gast! Je maakte me aan het schrikken.” Het stipje staat weer levensgroot voor me. “Jezus man, kom op! Het wordt zo donker!” Het is ochtend. Ik wrijf het ijskoude water van het meer in mijn gezicht, heerlijk. Net als de opkomende zon die daarna mijn gezicht weer verwarmt. Een glimlach verschijnt op mijn gezicht. Bij mijn tent zie ik Nick staan bij zijn nieuwe reisgenoten. De jonge mannen lachen luid om een van zijn verhalen. “Eigen tempo, wat jij wilt,” was zijn reactie na mijn besluit. Meer woorden maakte hij er niet aan vuil. Nu staat hij klaar voor een nieuwe krachtsinspanning naar zijn volgende bestemming. Ook ik voel me klaar voor deze dag. Ik heb al een grote stap gezet naar waar ik wil zijn.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Klimmen op de Tweelingen

Dubbeltouw op Pizzi Gemelli Toen in 1935 de noordwestgraat van de Pizzi Gemelli, de tweelingberg, werd beklommen, was dat de eerste zesdegraads route in de Alpen. Deze bijzondere positie hield hij echter maar kort vast, want al snel werd hij afgewaardeerd tot V+. Voor Frank Rempe en mij is dat niveau echter nog uitdaging genoeg om vol goede moed aan de klim naar de Sciorahut in het Zwitserse Bergell te beginnen. Tekst en beeld Frank Husslage

Als we eenmaal het begin te pakken hebben, gaat het klimmen lekker soepel.

60 | HOOGTELIJN 4-2021

THEMA

FAMILIE Vanuit de Capanna di Sciora liggen de prachtige granietroutes in de Scioragroep binnen handbereik.

p deze zompig hete junimiddag betalen we graag een paar Zwitserse franken tol voor het bosweggetje vanuit Bondo, het Val Bondasca in. Dat is een redelijke prijs voor een uur minder omhoogsjouwen over een suf karrenspoor. Voor de volgende slagboom, op goed 1300 meter, staan nog een paar auto’s geparkeerd. Mooi, we zijn vandaag niet de enige gasten van wirtin Heidi, maar het is ook weer niet overlopen druk. We lopen een laatste keer de rugzakken na, nemen een stevige teug drinken en gaan op pad. Nog 800 warme hoogtemeters te gaan.

Koel Langzaam stijgt het pad door een aangenaam schaduwrijk bos, om na verloop van tijd toch echt de boomgrens te passeren en ons naar de kale hellingen te voeren. Hoewel de bewolking rond de toppen meer en meer het dal begint te vullen, blijft het klef warm en zijn we blij met de koele beekjes onderweg, waar we ons opfrissen. Al snel buiten het bos komt de Capanna di Sciora, of de Sciorahütte in het Duits, in zicht. Altijd fijn, zo’n concreet zichtbaar doel om naartoe te lopen. Bij het laatste beekje voor de hut maakt Rempe zijn rugzak een heel stuk lichter. Vier grote blikken bier parkeren we onder wat rotsblokken in het koude water. Twee voor vanavond en twee voor als we morgen de route achter de rug hebben. Je bent tenslotte een knieperige Hollander of je bent het niet, en de tolweg kostte ons al genoeg harde franken.

Klassiek Vanuit de Sciorahut liggen de prachtige granietroutes in de Scioragroep binnen handbereik. De grote blikvanger ligt echter de andere kant op. Daar domineert de massieve noordwand van Piz Badille het uitzicht, de wand waarop we onszelf later in de week nog zullen tegenkomen. Die klim je vanuit een andere hut, maar het zicht erop is vanaf hier fenomenaal. Capanna di Sciora is een berghut van het uitstervende soort. Het is nog een echte hut voor klimmers en biedt beperkt comfort. Het is geen dagjesmensencafetaria waar ze je vreemd aankijken als je met touw en helm op je rugzak bovenkomt. Betalen met plastic gaat hier niet; alleen waardevaste Zwitserse franken worden hier geaccepteerd. Helaas is het diner ook van dit ‘eigenheimische’ soort: een stevig

bord pasta met een schep saus en een veel te klein toetje als nagerecht. Het blijft zo hoogzomer nog lang licht, dus amuseren we ons, voor we onder de al even klassieke paardendekens kruipen, op de grote granieten boulderblokken rond de hut en met het verkennen van de aanloop voor morgenochtend.

Genussklettern We hebben ontdekt dat er minimaal één ander cordee dezelfde route als wij op het oog heeft voor morgen. Dus willen wij zo vroeg mogelijk op pad, om de graat helemaal voor onszelf te hebben. Dan is het handig als de aanloop je geen extra tijd kost doordat je in het halfduister verkeerd loopt. Deze route met slechts één andere touwgroep delen is overigens een luxe. Zeker in de weekenden kan deze route echt overlopen zijn en dan is het dringen geblazen bij de spaarzame standhaken. Sinds wijlen Jürg von Känel in 2000 het onderste deel van de noordwestgraat, de zogenaamde Bügeleisenkante, wakker kuste uit haar doornroosjeslaap, door haar op te nemen in zijn topo Plaisir Sud, is deze route herontdekt door het grote publiek. Hoe leuk wil je het ook hebben? De route is voor echte bikkels in een lange dag vanuit de bewoonde wereld te doen, de Genüsskletterer onder ons maken er met een huttenovernachting een heerlijk relaxed alpien klimweekend van. Een prachtige route van 13 touwlengtes met een waardering van maximaal 5a+ in zeer overzichtelijk graniet. Voor hen die meer tijd hebben, zijn er vanuit de hut nog een heel stel andere routes van dit kaliber en zwaarder op het prachtige Bergellgraniet binnen handbereik.

Zwaar

Een prachtige route van 13 touwlengtes met een waardering van maximaal 5a+ in zeer overzichtelijk graniet.

Misschien het zwaarste stuk van de dag krijgen we meteen na het opstaan voor de kiezen. En wel letterlijk. Wat een gortdroog brood en wat een beroerd klein kopje koffie om dat brood mee weg te spoelen krijgen we als ontbijt. Volgende keer toch maar meer dan alleen wat bierblikken mee naar boven zeulen. Dan hoef je ook niet te wachten op je ontbijt, terwijl buiten de bergen lonken. Het voordeel van het beperkte ontbijt is dat we snel klaar zijn met eten en met het mooiste weer van de wereld op pad kunnen. Anderhalf uur staat er voor de aanloop, dus om acht uur moeten we onderaan de route kunnen staan. Het stuk dat we gisteren verkenden gaat prima, verderop hebben we op onze lichte aanloopschoenen toch wat moeite met wat sneeuw- en ijsresten. Deze schoenen hebben écht geen grip. Oppassen

HOOGTELIJN 4-2021 |

Nutjes en friends aan de gordel, helm op, klimpies aan en gáán We houden het voor vandaag maar bij deze route, de komende dagen ligt er nog genoeg moois op ons te wachten.

De grote blikvanger vanuit de Sciorahut is de noordwand van Piz Badille. Links in beeld de Pizzi Gemelli met zijn noordwestgraat.

geblazen. De klauterstukjes op het graniet verderop gaan echter weer super op die sneakers. Dat belooft veel moois voor de komende klim. Klokslag acht uur tikken we de instap aan.

Inschattingsfout Instap? Eh… Dat zou onder deze schlinge moeten zijn. Nou, mooi niet dus. Rechts om de hoek lijkt veel simpeler. Weliswaar zijn de rotsen zwart en nat van het smeltwater, maar ze zien er veel beklimbaarder uit. Nutjes en friends aan de gordel, helm op, klimpies aan en gáán. Oeps, dat valt nog tegen. En ook een paar meter hoger valt het nog steeds tegen. Ondertussen zit ik te hoog om nog te kunnen afklimmen en ben ik vooral blij eindelijk een nutje kwijt te kunnen. Dit is zeer zeker niet de derdegraads instap uit de topo. Met een hoop gescheld op mezelf, op mijn zekeraar en op wie het ook maar horen wil, vecht ik me meter voor meter omhoog. Ik ben meer dan blij als ik uiteindelijk wel in de juiste route terechtkom. Daar is plaats zat voor mijn nutjes, er zit zelfs een tussenhaak en uiteindelijk een solide ogende standplaatshaak. Helaas voor hem moet ook Rempe deze brakke startvariant volgen, want er zitten toch echt twee nutjes in, die er ook met schudden aan het touw niet uit vallen. Het nadeel voor ons, Nederlanders die maar af en toe in alpien terrein onderweg zijn, is weer helemaal duidelijk. Een rij gekleurde klimgrepen in de hal of een trits boorhaken volgen, kunnen we allemaal. Maar dat is toch heus andere koek dan zelf je route zoeken in onbehaakt terrein. Dan gaat tellen dat je vooral regelmatig veel meters maakt in de bergen, en zelfs in de beste tijden kom ik niet boven de twee alpiene maanden per jaar. Maar dit is wel een heel grove inschattingsfout geweest. Later, als we abseilend over de route naar beneden komen, zullen we ontdekken dat we voor de instap net iets naar links hadden gemoeten, niet rechts om de hoek.

62 | HOOGTELIJN 4-2021

Nu we eenmaal het begin te pakken hebben, gaat het soepel. Een pracht van een rotsgraat, die steeds smaller wordt en naar boven toe langzaam afvlakt. Ik vind dat prettig; de grootste moeilijkheden in de tweede of derde touwlengte. Je bent dan een beetje warmgeklommen voor die grootste problemen en daarna wordt het alleen maar makkelijker. In dit geval zitten de 5a+- passages in de vierde, zevende en achtste touwlengte. Ik word dus op mijn wenken bediend. Stukje bij beetje komen we hoger en uiteindelijk klimmen we volop in de zon. Héérlijk! Weer een voordeel van het vroeg zijn: nu is het nog lekker in de zomerzon. Over twee uurtjes brand je hier weg. En later op de dag wil ik al helemaal niet hier zijn. Met een eventueel namiddagonweer ben je op deze graat een levensgrote bliksemafleider.

Traplopen Het gaat vlot. Ondanks dat Frank en ik te weinig samen klimmen, zijn we toch steeds weer snel op elkaar ingespeeld en we weten ook goed wat we aan elkaar hebben. Dat zijn belangrijke dingen, zelfs in zo’n relatief simpele route als deze. Na de miskleun met de instap gaat vandaag echter alles van een leien dakje. Of beter: granieten dakje. Een ruw granieten dakje. Ondanks dat dit een populaire en veel beklommen route is, hebben de zolen nog steeds overal volop grip. Voor de handen zijn er volop richels en schubben. Langs die richels klimmen, voelt soms bijna als traplopen met een leuning in de hand. Toch serieus blijven en waar mogelijk een tussenzekering leggen. Er zitten wat haken, zeker op de standplaatsen, maar het is rijp en groen door elkaar. Zonder zelf extra tussenzekeringen te leggen, zou de beveiliging ondermaats zijn. De standplaatsen zitten steeds een volle touwlengte uit elkaar, dus om straks te kunnen abseilen, klimmen we aan tweelingtouw. Touwlengte na touwlengte gaan voorbij en

THEMA

FAMILIE

Er zitten wat haken, zeker op de standplaatsen, maar het is rijp en groen door elkaar.

Klimmen op de Bügeleisenkante

het voelt bijna als een teleurstelling als we eenmaal bovenaan de route zijn. Is het nu al op? Graag hadden we nog een tijdje verder geklommen in dit soort rots. Je kunt vanaf hier nog wel verder klimmen, maar het terrein wordt dan volslagen anders. We houden het voor vandaag dus hier maar bij, de komende dagen ligt er nog genoeg moois op ons te wachten. Pas tijdens het abseilen komen we in de voorlaatste touwlengte de eerste andere klimmers tegen. Het vroege opstaan heeft zich weer dik uitbetaald, uitslapen doen we wel een andere keer.

Laatstbeklimming De Alpen kenden een periode dat alle grote toppen en later ook specifieke routes voor het eerst beklommen werden. De jaartallen staan meestal in de topo’s bij de routes vermeld. Met het opwarmen van het klimaat en het bijbehorende afsmelten van gletsjers en het instorten van bergen door verdwijnende permafrost, suggereer ik al jaren om ook ruimte te houden voor de laatste beklimmingen van routes. Steeds meer routes kunnen niet meer in de originele staat of zelfs helemaal niet meer worden beklommen. Voor mij persoonlijk staat de dag dat we het Bugeleisen klommen als laatstbeklimming te boek. Kort na onze beklimming, om precies te zijn op 28 december 2012, was ik niet graag op deze graat geweest. Pal rechts ervan kwam er toen een enorme lading puin naar beneden van buurberg Piz Cengalo. Het was zo’n anderhalf miljoen kubieke meter rots; denk aan zo’n 1.500 eengezinswoningen. Het was de grootste rotslawine in Zwitserland in vele jaren. Onze route werd gehuld in een verstikkende stofwolk. Daarmee hield het niet op. Door de terugtrekkende permafrost lijkt het wel of heel Piz Cengalo instort. Op 14 september 2016 was het weer raak, maar dan een couloir verder naar het westen. Recenter, op 23 augustus 2017, was het opnieuw prijs in het couloir naast onze route. De diverse internetfilmpjes bezorgen me nog steeds kippenvel. Vier miljoen ton puin stortte naar

De route wordt meestal geklommen vanuit de Sciorahut of als lange dagtocht vanauit Bondo. Het Bügeleisen is een mooie test van je klimniveau, voordat je de langere en zwaardere routes in het gebied instapt. Als je meteen uit Nederland op Sciora aankomt, is een middagje boulderen achter de hut een mooie acclimatisatiemogelijkheid. Vanwege de lawine in 2017 waren de paden naar de Sciorahut en de hut zelf in de zomer van 2020 nog gesloten. Er was sprake van dat een en ander in de zomer van 2021 weer toegankelijk zou zijn, maar bij het ter perse gaan van deze editie van Hoogtelijn was de hut nog steeds gesloten. Kijk op sachoherrohn.ch/ content/capanna-disciora voor de meest actuele informatie.

Alternatief

Mocht je de Bügeleisenkante te riskant vinden vanwege eventuele lawines vanaf Piz Cengalo, dan zitten er in de Scioragroep nog voldoende routes van hetzelfde kaliber of zwaarder.

De route

De beschreven route is onderdeel van de volledige noord-noordwestgraat van de noordwesttop van Pizzi Gemelli. Het Bügeleisen (het strijkijzer) is het

onderste deel van deze graat. Een beklimming van de hele graat is absoluut een volwaardige, niet te onderschatten alpiene onderneming. Een beklimming van alleen het Bügeleisen kun je zien als sportklimmen in een alpiene omgeving.

Bügeleisenkante

De Bügeleisenkante is 13 touwlengtes lang, gewaardeerd als 5a+ en spaarzaam voorzien van boorhaken. Run-outs van twintig meter zijn geen zeldzaamheid. De standplaatsen zijn allemaal geboord, zij het niet altijd volgens de eisen van een hedendaagse sportklimmer. Een set nutjes en wat friends in de maten 1 tot 2,5 is absoluut aan te raden. Voor de beklimming staat 4 tot 5 uur, wij deden het zonder haasten in de helft van de tijd. De afdaling gaat via abseilen over de route met een vijftig meter dubbeltouw.

Topo’s en kaart

• Plaisir Sud, Jürg von Känel, ISBN 3-906087, filidor.ch. • Clubführer Bündner Alpen, band 4, Südliches Bergell-Disgrazia, Schweizer Alpenclub, ISBN 3-85902-123-0, sac.ch. • Alpine Rotsklimmen, Koen Hauchecorne, VBSF, vbsf.be. • Zwitserse topografische dienst, 1:25.000, nummer 1296, Sciora, coördinaten: 767.330 / 131.330.

beneden. De modder- en puinstroom vernielde tot in Bondo alles wat op zijn weg kwam en eiste acht mensenlevens. Het Bugeleisen is niet zelf ingestort, het gebeurde allemaal op de buurberg, maar de grootste lawines kwamen wel pal langs de route, die zelf minutenlang in het stof en steenslag verdween. Het lijkt mij sowieso veiliger om onze route voorlopig helemaal niet te begaan. Het Val Bondasca is grotendeels afgesloten en de hut is nog steeds dicht. De wirtin vertelde me telefonisch dat de hut deze zomer wel weer open zou gaan, maar bij het ter perse gaan van deze Hoogtelijn is hij nog steeds gesloten.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Derde generatie loopt warm voor de Wangenitzseehütte

Huttenleven in het bloed Ramona Asslaber is 28 en dit jaar voor het 22ste zomerseizoen in de Wangenitzseehütte. Als baby ging ze al in de rugzak mee naar boven, net zoals haar broer. En zoals dat eerder gebeurde met haar moeder, haar tantes en oom. De Wangenitzseehütte is een echt familiebedrijf. Tekst Peter Daalder Beeld Aart Markies

pa Josef en oma Maria Unterwurzacher werkten maar liefst 42 jaar in een berghut, waarvan het grootste deel in de Wangenitzseehütte op de grens van Oost-Tirol en Karinthië. Op een fantastische plek, in een hoge bergkom tussen de Feldkopf (2717 meter) en de Petzeck (3283 meter) aan de 48 meter diepe Wangenitzsee en de Kreuzsee. Op een plek waar auto noch fiets kan komen, waar alle transport loopt via een liftje en waar de mobiele telefoon maar heel af en toe werkt, daar voelt de tweede en derde generatie zich thuis. Moeder Claudia (47) ontmoette haar man Franz Asslaber in de hut, waar hij als bezoeker kwam. Inmiddels maakt ze dit jaar met hem het dertigste jaar op de hut vol. Dochter Ramona, 28, weet ook niet anders dan dat de zomer wordt doorgebracht in de bergen. Het huttenleven zit in het bloed. Claudia, Franz en Ramona beamen het in koor. “Het is een manier van leven, het is de vrijheid, mensen ontmoeten, heel hard werken en na vier, vijf maanden de deur weer achter je dicht trekken.” Na weer een lang seizoen. Van zes uur ’s ochtends tot elf uur ’s avonds. Dag in, dag uit. Ook de kok, Maria Wallner, is al veertien jaar bij de familie, evenals de vrouw die vooral zorgt voor de 62 bedden en die in de hut poetst. Een alleenstaande vrouw van 65, die geniet van het leven rondom de hut, af en toe overdag een tochtje maakt en ook al vele jaren bij de vaste kern hoort. De zoon van Claudia en Franz, destijds op zijn 16e de jongste bergredder met zijn hond, komt regelmatig op bezoek.

Wintermaanden In de winter is de hut dicht. Er is een winterverblijf voor tien mensen, maar de hut is dan niet makkelijk te bereiken. In die periode werkt Franz bij zijn zwager en schoonzus Leonhard en Margit Unterwurzacher in de Johannishütte vlak boven hun

64 | HOOGTELIJN 4-2021

Pachters Josef (links) en Maria Unterwurzacher (rechts) van de Wangenitzseehütte in 1984 met hun kinderen (vanaf links): Claudia, Leonhard (nu op de Johannishütte), Waltraud en Birgitte, de jongste die vorig jaar plotseling is overleden.

woonplaats Prägraten. Ramona werkt in die periode in de hotellerie, ze probeert dit jaar werk te vinden in Lienz. Moeder Claudia is ’s winters thuis en zorgt dan voor haar ouders die bij haar inwonen. Josef en Maria waren voordat ze naar de Wangenitzseehütte gingen al een aantal jaren actief in de Clarahütte vlakbij hun woonplaats Prägraten. Maria Rainer van de hut op de Zunig Alm, beroemd om haar Heidelbeeromelet en Kaiserschmarren,

THEMA

FAMILIE

De Wangenitzseehütte.

blijkt via opa Josef ook al familie te zijn. Van die kant van de familie krijgen Franz en Claudia zelfgemaakte Zirbenschnaps en zelfgestookte drank van de fruitbomen van de familie.

Hart voor de NKBV De Nederlandse Bergsport Vereniging (NBV), een van de voorlopers van de NKBV, wilde graag een eigen hut in de Alpen, onder het motto: een bergsportvereniging is pas een bergsportvereniging als zij niet alleen gastvrijheid krijgt, maar ook kan geven. Haar oog viel op de Wangenitzhütte, destijds gebouwd door de Sektion Moravia uit Brünn (Brno) in Tsjechië. De Sektion werd rond 1945 opgeheven, hoewel er nog een tijdje mensen van de groep bij elkaar bleven komen. Dat stopte in 1947, toen de hut werd geplunderd en door brandstichting verwoest. Herbouw van de hut werd in 1963 geraamd op 200.000 gulden. Voorzitter De Ranitz van de Koninklijke Nederlandse Alpen Vereniging (KNAV, de tweede Nederlandse bergsportclub), zat in het comité van aanbeveling. Bouwmeester werd Louis Oberwalder, later voorzitter van de Österreichischer Alpenverein (ÖAV) en erelid van de Sektion Holland, de latere Nederlandse NBV. Tot de ondersteuners behoorden ook Anton Philips en zijn zwager en mede-Philipsdirecteur Frans Otten. Beiden worden in de hut geëerd met een eigen kamer, evenals Evert Cornelese, stuwende kracht achter het plan voor een eigen berghut.

Op zaterdag 6 augustus 1966 waren maar liefst 250 mensen getuige van de opening, onder wie de Nederlandse ambassadeur in Oostenrijk en de Oostenrijkse minister van Onderwijs en Cultuur. De inwijding was een oecumenische plechtigheid met een pastoor uit Oostenrijk en een dominee uit Nederland. MarieCécile Moerdijk zong een psalm, er werden vlaggen gehesen en het glas werd geheven. Het gezelschap, deels ondergebracht in

Ramona, Claudia en kokkin Maria met de nieuwe NKBV-schorten: Wangenitzseehütte, ein freundliches Zuhause. De oude schorten, door de NKBV geschonken bij de overdracht aan de ÖAV, waren na 12 jaar versleten.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Het laatste stuk van de route naar de Wangenitzseehütte.

tenten van het Oostenrijkse leger, kreeg een maaltijd van de militairen terwijl de Mörtschacher Musikkapelle speelde. Na 43 jaar werd de hut in 2009 voor één euro door de NKBV verkocht aan de Sektion Lienz van de ÖAV. En er werd het nodige bijgedragen aan de noodzakelijke vernieuwing van de transportlift. Behalve lopend en met een peperdure helikopter is dat de enige mogelijkheid om spullen bij de hut te krijgen.

Wensenlijstje De huidige pachters Claudia en Franz Asslaber vinden het jammer dat aan de nauwe band met Nederland een einde kwam. “We

hebben altijd heel goed samengewerkt met de Hüttenwart, de mensen die vanuit de NBV en later de NKBV ons aanspreekpunt waren voor het reilen en zeilen in de hut. Gelukkig komen er nog steeds Nederlanders en wij hopen dat de groepen die hier een cursus volgen of een kamp hebben in het dal ook weer vaker komen.” Franz die is opgeleid als meubelmaker, heeft nog wel een aantal projecten die moeten worden aangepakt. “In 1966 was dit een moderne hut. Alles was heel degelijk gebouwd, het materiaal was van zeer goede kwaliteit. Maar zo langzamerhand zijn er wel wat aanpassingen nodig. Vorig jaar hebben we verwarming aangelegd op de begane grond en de eerste verdieping. Ik heb wel een lijstje met wat wensen.”

Houttransport Franz is vervolgens enkele dagen in de weer met het transport van hout vanuit het dal naar de hut. In de keuken wordt op hout gekookt en ook in de gelagkamer brandt de grote tegelkachel als het wat frisser wordt. “Het hout voor dit jaar is al boven. Het ligt te drogen. Wat ik nu naar boven haal, is voor volgend jaar. Dat stapel ik op en heeft een jaar om te drogen.”

De hutten rond Lienz De Wangenitszeehütte hoort nu bij de Sektion Lienz van de ÖAV. De afdeling met 2500 leden beheert maar liefst drie hutten en een bivak naast een eigen indoor klimhal met een natuurstenen klimwand van bijna 12 meter hoog, een even hoge kunstmatige wand en een boulderhal. De Wangenitzeehütte wordt vaak bezocht in combinatie met de Lienzer Hütte (1977 meter, gebouwd in 1890). Dat kan via een hoge overgang over de Kreuzseescharte of een lage via de Untere

LIENZER HÜTTE

Seescharte. De huttenwaard van de Lienzer Hütte is ook honkvast. De huidige pachters, Berni en Georg Baumgartner, maken dit jaar hun 36e zomerseizoen op de hut vol. Er is geen opvolging in de familie. Georg heeft van de hut en de omgeving een grote (water)speeltuin gemaakt, gericht op kinderen. Hij werkt met hout en steen en heeft de fraaiste sculpturen gemaakt. Wie de hut overneemt, krijgt ook de zorg over deze kunstig gemaakte speeltuigen en versieringen. Vooralsnog hopen de pachters nog twee seizoen aan hun lange reeks vast te knopen.

bij de hut. Zeggenschap over het terrein moet de AV Lienz delen met de gezamenlijke grondbezitters over wiens terrein de weg naar boven loopt. De hut ligt magnifiek, heeft een bruidskamer en een panorama van 360 graden. Dé tocht om hier te maken is naar de 2521 meter hoge Böses Weibele. Genoemd naar de ‘slechte vrouw’ die bezeten zou zijn door de duivel. Toen zij stierf, werd haar lichaam op een ossenkar geladen en zou worden begraven ‘daar waar de beesten stopten.’ Dat deden ze pas boven op de berg, die daardoor haar

De Lienzer Hütte is een drukke hut, eenvoudig te bereiken via de bergweg, dus veel fietsers staan al vroeg op het terras. Mooier is het natuurleerpad waarlangs educatieve borden staan over de natuur van het gebied. De route naar de Lienzer Hütte begint op parkeerplaats Seichenbrunn achterin het Debantdal, waar ook het transportliftje en de wandelroute naar de Wangenitzseehütte begint.

Slechte vrouw De Hochsteinhütte (2023 meter) is de derde hut van de AV Lienz. Ook een populaire hut, bovenop de Hochstein, een van de skibergen van Lienz en via een tolweg tot op tien minuten lopen vanaf de parkeerplaats bereikbaar. Een grote communicatiemast en diverse kleinere zendstations staan op of

66 | HOOGTELIJN 4-2021

HOCHSTEINH

ÜT TE

THEMA

FAMILIE

Logeren in de Wangenitzseehütte Reis Terwijl de late sneeuw half juni tegen de ramen van de hut wordt geblazen, vertellen de twee generaties Asslaber over hun fascinatie voor het huttenleven. Alles samen doen, dag en nacht, met familie. “Ja, je moet wel goed met elkaar kunnen omgaan. Dat geldt ook voor het personeel. Maar als je ziet hoe lang ze er al zijn, zit dat wel goed.” Ramona vertelt over de zes jaar die ze niet op de hut was. “Ik heb in die periode mijn school afgemaakt en ik heb gewerkt in de hotellerie. Een prima ervaring, maar daarna wist ik zeker dat ik liever in de hut wilde zijn. Het was hard werken, dat is het hier ook. Maar het was in de hotellerie onpersoonlijk, zakelijk. Ik wil graag een goede gastvrouw zijn voor onze bezoekers en niet alleen op afstand staan. En als de mensen iets willen weten over tochten vanuit de hut, dan vertel ik daar graag over. Voorlopig blijf ik hier met mijn vader en moeder.” En als er, zoals bij Franz en Claudia, ooit een leuke bezoeker komt die je ook wel aardig vindt? “Prima, maar dan moet hij wel beseffen dat ik in de zomer in de hut wil zijn.” Historische gegevens uit: Bergland (2002), van Charles Dufour en Robert Weijdert.

Vanaf Utrecht is het 1130 kilometer rijden naar Lienz. Per trein duurt het 14 uur met vier maal overstappen. De mooiste route naar de Wangenitzseehütte is vanaf de parkeerplaats Seichenbrunn in het

Debantdal, 13 kilometer vanaf Nussdorf/ Debant, vlakbij Lienz. Om daar te komen, kun je zelf rijden, een taxi bestellen of de wandelbus nemen die tweemaal per week rijdt. Kijk op osttirol.com, of bel +43 50 212 212.

Kaart

AV-kaart 41, Schobergruppe, 1:25.000. € 8 via nkbvwebshop.nl.

Webcambeelden

De hut heeft een prima functionerende webcam, die op de oosttop van de Feldkopf staat en ook de actuele temperatuur (op 2717 meter), luchtvochtigheid, windrichting en -snelheid geeft. Kijk op fotowebcam.eu/webcam/ feldkopf.

Franz Asslaber hangt het nieuwe NKBV-bordje aan de wand van ‘zijn’ hut.

KARLSBADER

HÜT TE onderaan de hut met glazen wanden aan drie zijden. Dat garandeert een wijds panorama maar zorgt wellicht ook voor een rusteloze nacht door de adrenaline die vrijkomt vanwege het luchtige uitzicht. De Karlsbader Hütte is goed te bereiken voor fietsers, via een onverharde bergweg. Het grootste deel van de route voor wandelaars gaat steil omhoog door de bossen en het laatste gedeelte over de kale rotsen. Kijk voor meer informatie op wangenitzseehuette.com, lienzerhuette.com, hochsteinhütte.at, karlsbaderhuette.at en alpenverein.at/lienz.

naam kreeg. Overigens is de berg ook bekend als böse vanwege de plotselinge omslag van het weer op het snijpunt van drie dalen.

Dolomieten Een vierde hut die ook dicht bij Lienz ligt, is de Karlsbader Hütte (2260 meter), van de Deutscher Alpenverein. Prachtig aan de Laserzsee en aan de voet van de Lienzer Dolomieten. Zijn de bergen bij de andere hutten groen en lieflijk, hier begint in de kale rotsen een groot en populair klimgebied en een groot aantal klettersteigs, van eenvoudig tot een lange en pittige Panoramaklettersteig naar de top van de huisberg, de Seekofel op 2744 meter. De Karlsbader Hütte wordt bereikt via een tolweg naar de Dolomietenhütte. Die hut ligt bovenop een rots en heeft als attractie een slaapkamer

E WANGENITZSE

HÜT TE HOOGTELIJN 4-2021 |

Toerskiën

omgeven door rusT en naTuur

Doe je niets liever dan de bergen intrekken, de rust zoeken en genieten van het berglandschap? Ben jij dol op huttentochten en kan je ook nog eens goed skiën of heb je de ambitie om beter te worden? Dan is toerskiën echt iets voor jou! Meer weten over toerskiën? Op donderdag 30 september organiseren we samen met UIAGM berggids Jelle Staleman een inspiratieavond bij MK Skiservice in Bilthoven. Meld je gratis aan via mountain-network.nl/travel/informatiebijeenkomst

Ontdek al Onze tOerski- en freeride reizen vOOr 2022 Op

m o u n ta i n - n e t w o r k . n l / t r a v e l

/mountainnetworktravel

NKBV Tochtenwiki

In de serie Klimmen bij de Buren laten we je klimgebieden in de nabije omgeving van Nederland zien, op maximaal 400 kilometer rijden van Utrecht. Foto Paul Lahaye Photography

routes snel bevrijden van de oprukkende vegetatie. Je warmt zo gelijk op voor het klimmen.

Druipsteenzuilen Het Dalle de Four à Chaux is een van de minst bekende klimgebieden langs de Ourthe. Dat is opmerkelijk want de indrukwekkende meer dan 50 meter hoge donkergrijze plaat is een van de mooiste en grootste klimgebieden van de streek. Dankzij de ligging pal op het zuiden is Esneux een ideaal wintergebied. Tekst Harald Swen en Florian van Olden

l klim je in Esneux voornamelijk op een plaat, het is niet puur wrijvingsklimmen wat je doet; je moet de kleine richeltjes en randjes gebruiken. Goed zoeken dus! Veel routes op de plaat starten onderin met een steile passage op kleine druipsteenzuilen. Heel bijzonder voor België!

Forse haakafstanden Van 2017 tot 2019 is het klimgebied grotendeels gesaneerd. Er zijn bijna 20 nieuwe routes ingericht die perfect behaakt zijn. Flink wat van de klassieke routes zijn echter op verzoek van de eerstbeklimmers bewust

Klimmen in Esneux

Zeno Schaekers klimt La Mesaise, 6a+.

• Aantal routes/maximale lengte: 40/50 meter. • Klimstijl/steilte: 70-100°. • Niveau routes: 5b-7b. • Gesteente: kalksteen. • Expositie: voornamelijk zuid. • Beste jaargetijde: herfst, winter en voorjaar. • Voor Nederlanders alleen toegankelijk met de NKBV klimjaarkaart.

in de oorspronkelijke staat gelaten. Wees dus voorbereid op af en toe forse haakafstanden.

Oprukkende vegetatie Hoewel Esneux een prachtig gebied is, wordt er maar weinig geklommen. Dat merk je aan twee dingen: er groeit op de randjes snel mos, met name in de tweede lengtes van de routes. Wil je deze klimmen, neem dan een stevige borstel mee om de grepen te poetsen. Aan de wandvoet merk je het ook. Deze overwoekert jaarlijks met bramen en brandnetels. Met een snoeischaar, handschoenen en wat goede wil kun je de instap van de

Foto Britta Johansson

Foto Joni Meert (Growlingbearmedia.com)

Rocher du Four à Chaux (Esneux)

De aanraders op de plaat zijn (van links naar rechts) L’Abattoir (5c tot het tussenrelais, 7b tot bovenaan), Voyage au Bout de la Nuit, 6c, Las Moscas, 6b, Les Deux Démocrates (L1 = 5c+, L2 = 6a) en tot slot La Diagonale du Vieux (L1 = 5c+, L2 = 5c+); de makkelijkste optie om in twee lengtes tot boven aan de wand te klimmen. Op de zijwand mag je de karakteristieke spleet van La Mesaise, 6a+, niet overslaan. Laat je hier niet afschrikken door de gladde start. Als je vanaf het Dalle du Four à Chaux een kilometer stroomafwaarts loopt dan kom je bij de Rocher de Ham, een klimgebied met 20 routes. Deze rots ligt op het noorden, waardoor het een ideaal gebied is voor in de zomer.

klimmen bij de buren

In de NKBV Tochtenwiki vind je de topo van de Rocher de Ham en de topo van het Dalle du Four à Chaux. Ga naar hoogtelijn.nl, klik op deze editie van Hoogtelijn en dan op deze topo’s die in de Tochtenwiki zijn geplaatst.

De plaat van Esneux met de karakteristieke steile passage onderin.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Welke camera neem ik mee de bergen in?

Keuzestress Wat is tegenwoordig een bergsportvakantie als je de prachtige landschappen, je heldhaftige belevenissen en je sympathieke maatjes niet met anderen kunt delen? Om dat alles vast te leggen hebben we natuurlijk onze van alle gemakken voorziene, ultralichte smartphone. Of die supersonische spiegelreflex waarmee fotografisch alles kan, maar die de rugzak wel kilo’s zwaarder maakt. Het aanbod in camera’s wordt steeds groter en daarmee het kiezen steeds moeilijker. Hoogtelijn geeft wat handvatten om je keuze op te baseren. Tekst en beeld Frank Husslage Met dank aan fotografen Rein Rijke en Aart Markies

70 | HOOGTELIJN 4-2021

Een goede basis voor een keuze is dat je jezelf afvraagt waar je het beeld voor gaat gebruiken. Wil je bijvoorbeeld de foto’s van jou en je gezelschap delen op social media en ga je de foto’s hoofdzakelijk bekijken vanaf een scherm? Of wil je fotografische topkwaliteit om haarscherp op formaat kamerbehang te laten afdrukken? En tal van andere afwegingen zijn denkbaar. Je kunt ervoor kiezen dat je álles wilt kunnen vastleggen. Van minieme insecten vlakbij tot majestueuze toppen op drie kilometer afstand. En liefst ook nog zonder al te veel ruis die fraaie sterrenhemel, als je midden in de nacht opbreekt voor je topbeklimming. Of spelen volume en gewicht van de camera

Ik houd van het fotograferen met extreme sluitertijden. Je camera moet dan wel honderd procent stabiel staan. Dat kan met een statiefje, maar meestal voldoet het om de camera op een rotsblok of iets dergelijks te plaatsen. Om te voorkomen dat je camera toch nog beweegt bij het afdrukken, gebruik je de zelfontspanner of een afstandsbediening. Deze kleumende man bij het kampvuur fotografeerde ik met 1,3 seconde nog uit de hand. Goed stabiel staan, adem inhouden… het kan.

De smartphonecamera is bij iedereen bekend en behoeft geen toelichting. Die is licht en klein, de fotografische mogelijkheden zijn beperkt, maar je hebt hem altijd bij je en je kunt de beelden meteen delen. Het fotograferen met de telefoon wordt sociaal steeds meer geaccepteerd. Met fotocamera’s krijg je al snel vragen als je andere mensen fotografeert. Spiegelreflexcamera’s (digital single lens reflex, DSLR) bestaan uit een camerahuis met daarin de beeldsensor en een hele reeks objectieven die je op die body kunt plaatsen. De term spiegelreflex komt van de beweegbare spiegel in de body, waarlangs het beeld vanuit de lens in de zoeker zichtbaar wordt. Fotografisch kun je alles met een DSLR, maar ze zijn goedkoop noch lichtgewicht. Mijn complete spiegelreflexset weegt zo’n 15 kilo en voor de aanschafprijs had ik ook maandenlang in berghutten kunnen overnachten. Volpension. DSLR’s worden nu opgevolgd door systeemcamera’s. Die hebben dezelfde uitgebreide mogelijkheden als DSLR’s, maar missen de spiegelconstructie. Je kijkt achterop de camera of via een zoeker naar een beeldschermpje. Hierdoor kunnen systeemcamera’s bij dezelfde mogelijkheden kleiner en lichter zijn dan DSLR’s. Een nadeel is dat ze vaak meer stroom verbruiken dan een DSLR. Bij compactcamera’s zit de lens vast op de body. Die lenzen hebben vaak een zeer fatsoenlijk zoombereik, waardoor de noodzaak om meerdere objectieven mee te nemen vervalt. Ze kunnen een mooi compromis zijn tussen laag gewicht, weinig volume, fatsoenlijk zoombereik en redelijke beeldkwaliteit. Compactcamera’s die goed scoren bij bergsportcollega’s zijn onder andere de Sony RX 100-serie en de Panasonic Lumix-serie. Qua beeldkwaliteit zijn ze vergelijkbaar. Qua zoommogelijkheden en afmetingen wordt de Sony vaak gezien als een binnenzakcamera, de Panasonic als een wat meer uitgebreide reiscamera.

een grote rol? Of moet alles bij twintig graden onder nul, in een stoffige woestijn of in de vochtige jungle ook nog werken? En wil je werken via een fancy touchscreen, of wil je robuuste fysieke knoppen die ook nog hanteerbaar zijn met dikke handschoenen aan? Dit stelt keer op keer andere eisen aan je foto-uitrusting.

Soorten camera’s Ik wil twee typen camera’s onderscheiden: de telefooncamera en drie ‘pure’ camerasoorten: de spiegelreflex-, de systeem- en de compactcamera. Allemaal hebben ze hun eigen voor- en nadelen en je moet zelf kiezen wat jij in jouw omstandigheden prioriteit geeft.

Vrijwel alle moderne camera’s zijn voorzien van wifi of bluetooth, waardoor je ook daarvan opnames rechtstreeks kunt versturen. Ook het verminderen van bewegingsonscherpte door vibratiereductie (VR) is gelukkig min of meer standaard.

Beeldkwaliteit De kwaliteit van je beeld hangt voor een groot deel af van de grootte van de sensor en de kwaliteit van je objectief. Bij sensors geldt echt hoe groter, hoe beter. De fysieke afmeting van de sensor is bepalend voor het volume van je camera en objectieven en daarmee ook al snel voor de prijs daarvan. Camera’s in telefoons worden nog immer beter en slimmer. Met name qua aantal pixels (resolutie) doen ze weinig onder voor veel pure camera’s. Ook kun je beelden in goede kwaliteit opslaan

HOOGTELIJN 4-2021 |

Een uitgebreide spiegelreflexuitrusting die alles biedt van fisheye tot extreem telebereik tot extreem macrobereik. Fotografisch kun je er vrijwel alles mee, maar de afgebeelde set weegt wel tegen de vijftien kilo. Niet echt handig in je rugzak, maar ook lang niet alles heb je onderweg nodig.

(JPG-fine of RAW). Die combinatie maakt dat je probleemloos grote afdrukken kunt laten maken van je smartphonefoto’s. De sensors in pure camera’s geven betere beeldkwaliteit. Al was het maar omdat ze fysiek groter zijn en daardoor minder op de grenzen van hun kunnen hoeven te werken. Zeker bij opnames bij weinig licht zie je dat duidelijk terug in de fotokwaliteit. Niet alleen de sensor bepaalt de beeldkwaliteit, het objectief is minstens zo belangrijk. Hoe specifieker een objectief voor zijn taak berekend is, des te beter is de beeldkwaliteit. Een universele zoomlens met een bereik van weids groothoek tot extreem tele heeft als voordeel dat je minder of nooit van lens hoeft te wisselen. Die levert echter minder beeldkwaliteit dan meerdere losse objectieven die bij elkaar opgeteld datzelfde universele bereik hebben. Die zijn samen wel weer groter, zwaarder en meestal veel duurder. In tele-stand schuiven zoomobjectieven vaak centimeters uit en worden daardoor nog gevoeliger voor vocht en stof.

Zoeker Een foto maken, is het uitsnijden van een plat stukje uit een driedimensionale werkelijkheid. Daarvoor gebruik je je zoeker. Bij een telefoon zie je je foto op je beeldscherm, zoals die nu ook vaak bij echte camera’s zijn toegevoegd. Meestal voldoet

Met dit soort opknijplenzen kun je het optische zoombereik van je telefoon goed uitbreiden naar meer groothoek-, tele- of macrobereik. De groothoeklenzen geven al snel een tonvormige vertekening aan je beeld en onscherpte aan de beeldrand. De macrolenzen doen het meestal goed. Bij telelenzen doe je er goed aan jezelf te beperken tot zo’n 2 tot 3 keer vergrotend. Als je nog verder gaat, worden de constructies al snel onhandig en neemt door de geringe lichtsterkte de kans op bewegingsonscherpte sterk toe.

een beeldscherm goed, maar in helder licht vind ik ze waardeloos. Bijvoorbeeld in de zon op een gletsjer zie ik veel te weinig op mijn telefoonscherm om een goed beeld te kunnen componeren. Dan is een doorkijkzoeker onovertroffen. Daarvoor neem ik het extra gewicht en volume van een echte camera graag voor lief. Systeemcamera’s waarbij je je beelden bekijkt via een zoeker die je instelt op de afwijking van je oog, zijn een zegen voor brildragers.

Gewicht en volume Een telefoon weegt een paar honderd gram en velen onder ons hebben dat ding toch al aan hun hand vastgelijmd of grijpklaar in de broekzak. Volume en gewicht zijn hier geen factor van belang. Dat is echt anders bij de fotocamera’s. Een systeemcamera met universele zoomlens gaat snel over de kilo heen en vraagt een extra tas aan je lijf. Mijn spiegelreflexset die ik minimaal bij me wil hebben, een body met een universele zoomlens en een extra groothoekzoomlens, komt op 2100 gram. Een heel mooie ontwikkeling is dat er naast de klassieke systeemcamera’s, met sensors die voortkwamen uit het formaat van de kleinbeeldnegatieven, nu ook goede toestellen zijn op basis van kleinere sensors. De kwaliteit hiervan evenaart bijna die van de grote broers. In deze vorm komt dezelfde set die ik minimaal bij me wil hebben, dus ook weer inclusief universele zoomlens en een groothoekzoomlens, op 800 gram. Wie niet alle toeters en bellen van een camera met verwisselbare lenzen nodig heeft, vindt ook al compactcamera’s met hetzelfde zoombereik die maar een paar ons wegen en die je zo in je jaszak steekt.

Zoombereik De ene keer moet het complete interieur van die oergezellige berghut op de foto, de andere keer je maatje dat vijftig meter verderop aan het touw spannende dingen doet. Maar in die hut kun je écht geen stapje verder naar achteren doen, om zo meer in beeld te krijgen. En dat maatje op vijftig meter afstand wordt in je beeld maar een klein stipje. Om het hutteninterieur vast te leggen heb je dus een groothoeklens nodig, voor je maatje-op-afstand een telelens. Of, veel handiger, een zoomlens met een bereik van groothoek- tot telelens met ook nog eens alles daar tussenin. Die zijn standaard op hedendaagse

Terminologie OBJECTIEVEN

Objectieven worden beschreven op basis van hun brandpuntafstand en lichtsterkte. Je kunt termen tegenkomen als 50mm f/1.2 of 24-200mm f/4.0-6.3. De eerste cijfers vertellen over de vergrotingsmaatstaf, het getal achter f/ vertelt over de lichtsterkte.

BRANDPUNTAFSTAND

Een standaardlens die vergroot noch verkleint, heeft een brandpuntafstand die gelijk is aan de diagonaal

72 | HOOGTELIJN 4-2021

van je sensor. Het full-frame-formaat is 24 x 36 millimeter, dat is het kleinbeeldformaat dat ooit de standaard was. De diagonaal daarvan is 50 millimeter. Bij full frame is een 50 mm objectief dus een standaardlens. Een telelens van 100 millimeter vergroot twee keer, een 200 millimeterobjectief vergroot vier keer, et cetera. Alles onder de 50 millimeter is groothoekbereik en geeft een grotere openingshoek. Een 24 millimeterobjectief is een stevige groothoeklens, een 18 millimeter wordt al

extreem. Een objectief waarbij twee brandpunten worden genoemd is een zoomobjectief. 25-200 mm beschrijft een lens van 0,5 keer groothoek tot vier keer vergrotend, een zoombereik van acht keer.

CROPFACTOR

Sensors met een kleiner formaat hebben een kleinere diagonaal, waardoor dezelfde lens ineens ‘langer’ wordt. Dit is de zogenaamde cropfactor. Sensors in bijvoorbeeld het DX-formaat van 24 x 16 mm

Groothoek- en telelenzen

Een groothoeklens laat een breder deel van het landschap zien dan een standaardlens. Hij verkleint als het ware, waardoor er meer werkelijkheid in je beeld past. Door een voorwerp heel dichtbij in de voorgrond te nemen, creëer je een sterk ruimtelijk effect. Net als een verrekijker, snijdt een telelens een klein stukje uit de werkelijkheid, waardoor het groter op de foto komt. Tegelijkertijd druk je het perspectief in elkaar. Hoewel deze twee bergen kilometers van elkaar af staan, lijken ze op de foto elkaars nabije buren.

Energievoorziening

Bij lage temperaturen wordt energievoorziening een belangrijk punt, zeker als je onderweg geen netstroom hebt voor je oplader. Je kunt bijvoorbeeld zonnepanelen meenemen als stroombron. Of een powerpack met reguliere batterijen, waarvan je dan een extra voorraad in de koudebestendige lithiumvariant meeneemt.

Gefotografeerd met een telelens.

camera’s. Een zoombereik van twaalf keer heb je al gauw en daar kun je heel ver mee uit de voeten. Er wordt in verkooppraat vaak geschermd met extreme telebereiken. Meestal wordt dan het digitale zoombereik genoemd. Hierbij knipt de camerasoftware een stuk uit een foto en vergroot dat tot het volledige formaat van die originele opname. Waarbij alle ongerechtigheden zoals ruis en bewegingsonscherpte ook worden uitvergroot. Digitale zoom vind ik een inhoudsloze marketingterm. Uitsnijden kun je altijd nog achteraf op je computer, zelfs in het simpelste fotobewerkingsprogramma. Het enige dat écht telt is optische zoom. Dat is de vergroting die wordt bereikt door het objectief zelf. Een groot optisch zoombereik vertaalt zich helaas ook in meer gewicht en volume en een hogere prijs.

In dit landschap heb ik een groothoeklens gebruikt.

Door voor op je objectief een close-up-voorzetlens te schroeven, kun je macrofoto’s maken van bijvoorbeeld insecten of bloemen. Met een lens van +2- of +3-dioptrie ben je voor een paar tientjes al een heel eind op streek, terwijl het extra volume en gewicht vrijwel verwaarloosbaar zijn. Deze voorzetlenzen werken het best op standaard- of telelenzen; bij groothoeklenzen hebben ze weinig effect.

maken je lenzen als het ware 1,5 keer langer. Sensors in het 1 inch-formaat van 13.2 x 8.8 mm hebben een cropfactor van 2,7. Een grote cropfactor is fijn bij telelenzen, maar minder leuk bij je groothoeklenzen.

DIAFRAGMA

De diafragmawaarde, het getal achter f/, zegt iets over hoeveel licht een lens doorlaat. Hoe lager het getal, hoe meer licht je lens doorlaat. In pre-digitale

Het telebereik is een zwak punt van de meeste telefoons. De ultraplatte bouw van de toestellen vormt de beperking. Het groothoekbereik is meestal redelijk tot goed. Door ingebouwde handigheden als panoramastand ben je voor landschapsfoto’s soms beter uit met een telefoon dan met menig peperduur groothoekobjectief. Het probleem van het beperkte telebereik wordt ondervangen door meerdere objectieven in een telefoon te monteren, zoals nu zelfs via een spiegelconstructie écht lange lenzen worden ingebouwd. Je kunt zelf het lensbereik vergroten met losse opzetlensjes, die je als een wasknijper op je telefoon klemt. Voor meer groothoek- of macrobereik of voor het verdubbelen of verdrievoudigen van het telebereik zijn ze een redelijke optie. Wil je nog verder vergroten, dan kom je terecht in allerlei onhandige constructies, waar je ook al snel een statief bij nodig hebt vanwege de bewegingsonscherpte. Dat vind ik zeker geen aanrader.

Energie Bij meerdaagse tochten waarbij je onderweg je accu’s niet kunt opladen, is de energievoorziening van je camera belangrijk. We kennen allemaal de beperkingen van een telefoonaccu, zeker als je ook nog andere opties van het toestel gebruikt of ermee

tijden was dit ontzettend belangrijk, want hoe minder licht er op je film viel, hoe gevoeliger je film moest zijn en hoe korreliger je beeld werd. Met de hedendaagse supergevoelige sensors is dat belang minder groot, maar nog steeds aanwezig. Een lichtsterkere lens kan duizenden euro’s extra kosten.

SCHERPTEDIEPTE

Scherptediepte is een heel sterk en typisch fotografisch hulpmiddel om een onderwerp

te benadrukken. Een klein deel van de foto is scherp en de rest vervaagt geleidelijk. Hoe groter je sensor, hoe groter je diafragmaopening en hoe meer telelens, hoe kleiner je scherpte-diepte kan zijn. Telefoons hebben met hun superkleine sensors, lichtzwakke lenzen en weinig telebereik, standaard een vrijwel oneindige scherptediepte: alles is van begin tot eind scherp in beeld.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Grootste collectie wandelschoenen Alles uit voorraad leverbaar Kom langs voor het beste advies!

0348-421648

CHAT - ONLINE!

Een flitser is in het duister vaak nuttig. Maar als je niet precies weet wat je doet, haalt een flits vaak alle sfeer weg. De twee mensen met koplampje in deze verder donkere hut zaten stil genoeg voor een min of meer scherp beeld. Een prachtig sfeerbeeld, zeker door het blauwe licht in het venster. Ondeskundig gebruik van een flitser had dit tot een suffe, saaie foto gemaakt.

telefoneert. Een extra powerbank scheelt al veel. De accu’s van pure camera’s gaan meestal vele honderden opnamen mee. Kou vermindert de capaciteit van batterijen. Voor bijvoorbeeld trektochten in winters Scandinavië of weken op een hoge Himalayatop moet je echt maatregelen nemen om je energievoorziening op peil te houden. Voor dat soort tochten breid ik mijn camera uit met een opschroefbaar compartiment voor penlights. Dat vul ik met lithiumbatterijen, die ook bij continue extreme kou perfect werken. Van die laatste neem ik ook een paar sets extra mee. Die combinatie geeft wel extra gewicht en volume, maar je bent af van alle oplaadproblemen. Omdat iedereen over heel de wereld zijn of haar mobieltje moet opladen, wordt de keuze voor camera’s en accu’s die je kunt opladen via een USB-aansluiting steeds logischer. Je kunt veel energie sparen door zo min mogelijk gebruik te maken van het beeldscherm. Het scheelt veel accutijd als je niet elke avond al je foto’s doorloopt. Kijken door de doorzichtzoeker in plaats van via het scherm scheelt ook veel vermogen. Zet opties als wifi, bluetooth en gps uit als je ze niet gebruikt. Flitsers zijn echte energievreters. Als je zuinig moet zijn op je accu’s, flits dan niet.

Buitenbeentjes Naast de telefoon, de systeemcamera en de compactcamera worden ook andere camera’s meer en meer gebruikt. Hierbij doel ik op onder andere drones en actioncams. Beide soorten camera’s hebben voor hun specifieke inzetgebied heel veel voordelen. Sinds de komst van de drone hoef je als fotograaf

niet meer hangend aan een touw meters van de rots af te springen voor het juiste standpunt, maar kun je gewoon beneden op de grond blijven staan en tot honderden meters hoog alles fotograferen. Drones maken vervelend veel geluid en zo’n grote wesp boven je hoofd wordt door lang niet iedereen gewaardeerd. Sinds dit jaar moet je voor het besturen van drones boven de 250 gram een diploma hebben en worden er ook eisen gesteld aan je verzekering.

met een telelens druk je het perspectief in elkaar Actioncams die je op je helm of op je borst monteert heb je in soorten en maten. Je kunt foto’s maken terwijl je je handen vrijhoudt voor belangrijker zaken, zoals jezelf vasthouden aan de rots. Deze beelden zijn vaak een mooie toevoeging. Daarnaast zijn ze waterdicht, klein en licht. Het zoombereik is helaas erg beperkt. Voor watervalklimmers, Schotlandgangers, deepwatersoloërs, jungletijgers en anderen die in de nattigheid terechtkomen, of juist voor de stofhappende woestijngangers, zijn waterdichte compactcamera’s een mooie extra. Deze kunnen tot een paar meter mee onder water en zijn dus zeker bestand tegen regen, sneeuw en stof. Ook zijn ze vaak fysiek extra stevig uitgevoerd, waardoor ze wel een tik kunnen hebben.

Redacteur en fotograaf Frank Husslage De auteur van dit artikel, Frank Husslage (1958), is al 25 jaar redacteur bij Hoogtelijn en de voorgangers daarvan, en werkt als eindredacteur bij DPGmedia. Zijn opleiding tot fotograaf volgde Husslage deels aan de Fotovakschool in Apeldoorn en deels aan de Academie voor Beeldende Vorming

in Tilburg. Hij gaf ruim tien jaar les in fotografie. In zijn loopbaan werkte hij met alle soorten apparatuur, van traditionele 10 x 10 inch camera’s tot de modernste digitale snufjes. Een deel van zijn foto’s en reisverhalen is gebundeld in het boek De weg naar de berg (ISBN 9789071937484).

HOOGTELIJN 4-2021 |

De Dutch Mountain Trail is een succes

Wachten op de eerste kameel De Dutch Mountain Trail (DMT) is een 101 kilometer lange etappetocht die je wandelend of trailend kunt afleggen in zo veel of zo weinig dagen als je maar wilt. De route knoopt de Nederlandse Seven Summits aan elkaar, zeven korte wandelingen rond de zeven Nederlandse ‘bergen’ in Zuid-Limburg waar je het sterkst kunt ervaren dat je in de bergen bent. De zwaarste wandeling van ons land wordt ons beloofd, met oneffen keienpaden en onvervalste pratsj. Tekst en beeld Rien Jans

itstappen op het stationnetje van Eygelshoven voelt als de openingsscène uit Once upon a time in the West: treintje stopt op verlaten stationnetje, treintje vertrekt weer, de vreemdeling is uitgestapt. Maar de mondharmonica ontbreekt en het ontvangstcomité ook. Er staat hier alleen een ov-incheckpaal. Tot een week geleden had ik nog nooit van Eygelshoven gehoord, nu kruis ik er samen met zoon Sebastiaan (21) het spoor en sla rechtsaf door een hek om te verdwijnen in het struikgewas. De binnenlanden van Zuid-Limburg slokken ons op, zoals dat heet. We staan aan de voet van onze 101 kilometer lange DMT en amper een uur later ook al aan de voet van de Wilhelminaberg. Caramba, die is steil! Nadat we onze bergversnelling hebben gevonden staan we op de top, 225 meter boven NAP, de kuitspieren

Vuursteenbrokken op holle wegen.

76 | HOOGTELIJN 4-2021

Maria op de Gulperberg.

flink opgerekt. We nemen het bijna-360-graden-panorama in ons op. We zien het Pinkpopterrein, heuvels, mijnsteenbergen die een generatie kompels stoflongen hebben bezorgd (de Wilhelminaberg is er zelf ook een) en in de verte Aken. Daar moeten we naartoe vandaag.

Lockdown De DMT werd officieel ten doop gehouden op het Dutch Mountain Film Festival (DMFF) in november 2020. Het DMT-boekje verscheen ten overstaan van een publiek dat thuis in lockdown achter de computer zat en zich maar al te graag op de route begaf, want de landsgrenzen kon niemand over. Daardoor werd de DMT direct het maximum wat aan berg mogelijk was en werd corona medeverantwoordelijk voor het immense succes van de route. Nou ja, immens? Thijs Horbach tekende samen met codirecteur Toon Hezemans van het DMFF voor het idee van de DMT en voor de tekst van het gidsje. Wat de DMT teweegbrengt weet hij niet precies, omdat directe feedback van het publiek ontbreekt. Indicatoren zijn de verkoop van het boekje, waarvan er inmiddels ruim 8000 over de toonbank gingen, en de ruim 50.000 keer dat de gpx van de DMFF-site werd gedownload. De DMT-Facebookgroep telt bijna 6000 leden die ervaringen en veel tips over overnachtingsmogelijkheden uitwisselen.

Onder het Miljoenenlijntje naar de Eyserbeek.

Westwall of Siegfriedlinie. Uitzichtplatform boven de ENCI-groeve.

Natuurpareltjes Vanaf de Wilhelminaberg slingert de route verder door de oostelijke mijnstreek, een moeilijk te ontwarren bevolkingsconcentratie waar steden als Heerlen en Kerkrade naadloos aan elkaar zijn gegroeid. Doordat de route slim gebruikmaakt van groencorridors die tussen de bebouwing doorlopen, merk je nauwelijks dat je door verstedelijkt gebied loopt, mits je de vele hardlopers en hondenuitlaters negeert. Des te opvallender is het aanbod aan prachtige beken waar je langs komt, zoals de Dentgenbacherbeek en de Anselderbeek. Naar verluidt was het water van de beken hier vroeger zwart van het kolengruis, nu zijn het natuurpareltjes met vrolijk fladderende bosbeekjuffers. Wij zijn hier eind augustus, dus het is te laat voor orchideeën, maar je hebt weinig fantasie nodig om je ze hier in een junilandschap voor te stellen. Nadat we de Bleijerheiderbeek zijn gepasseerd, steken we – uiteraard bij een Mariakapelletje – Duitsland in. Wij lopen door naar Forsterheide en Richterich, een voorstadje van Aken waar we een pensionnetje hebben geboekt. Wandelaars missen nog wel eens de blauw-witte stickers die de route markeren, niet omdat ze niet opletten, maar omdat de stickers er gewoon niet (meer) zijn. Alle stickers die er wel zijn, zijn informeel geplakt. Alle grondeigenaren opsporen en om

toestemming vragen is een heidens karwei, vertelt Thijs Horbach, zeker als de route door drie landen voert. Die bestickering gaat dan ook niet beter worden dan het is. Wel komt de DMT nog in een nieuw provinciaal knooppuntennetwerk.

Oorlogshistorie Na het windmolenpark van Vetschau ontstaat bij Orsbach een prachtig panorama op de vallei van de Selzerbeek, waar we vervolgens onder de Schneeberg langs gaan, de tweede van onze Summits. Als we aan de voet van de berg een boterhammetje

Merchandise

Bij succes hoort commercie en merchandise. Inmiddels zijn er DMT-T-shirts, dito speldjes en een poster te koop. Bakkers verkopen DMT-gebak en -broodjes, B&B-houders hebben DMT-arrangementjes en diverse natuur- en wandelreisorganisaties bieden de DMT aan als privéreis van zes dagen. Dat kan en mag allemaal, want Dutch Mountain Trail is geen geregistreerde naam. Het DMFF geeft zelf alleen het gidsje uit en een DMT-buffje. Voor de Duitstalige markt werkt een uitgever aan een Duitse uitgave van het DMT-boekje, met onder meer een Duitse invalshoek op de Tweede Wereldoorlog.

HOOGTELIJN 4-2021 |

THE PLACE TO BE only 5 minutes from Locarno

Cardada Impianti Turistici SA 6644 Orselina Tel. +41 (0)91 735 30 30 www.cardada.ch

Het voordeel van vroeg starten: prachtig ochtendlicht.

DMT trailen in een dag

De Gulperberg af.

Trailrunners kunnen hun tanden stukbijten op de huidige records: Heren: 10 uur 54 minuten 49 seconden, unsupported, door Wouter de Vries (op 28 mei 2021). Dames: 13 uur 25 minuten 22 seconden, supported, door Jessie Jager (op 12 december 2020). Bron: Fastestknowntime.com

eten, komt er een oudere man de struiken uit die schietende gebaren maakt met zijn wandelstok en vervolgens de rest van zijn gezelschapje de struiken uit loodst. Als we hem vragen naar zijn toneelstukje, blijkt hij naast de grapjas van het gezelschap ook kenner te zijn van de oorlogshistorie in het gebied. Over de drakentanden die wij een stukje verderop hebben gezien, weet hij alles te vertellen, maar ook over de Westwall – Siegfriedlinie voor de geallieerden – en welke pantserdivisies hier tijdens de Tweede Wereldoorlog wat precies uitvoerden. Na Eys verschaft een doorsteek door het talud van het Miljoenenlijntje toegang tot het dalletje van de Eyserbeek, waar modder (pratsj) je in natte tijden behoorlijk stuurloos kan maken. Goede stokken zijn dan wel fijn. Na het buurtschapje Piepert klimmen we door graslanden naar het Eyserbos. Ze behoren tot de orchideeënrijkste van het land.

Gids of gps Het DMT-gidsje verdeelt de route in vier etappes. Met 28 kilometer naar Vaals, nog eens 23 naar Gulpen, dan 26 naar Mheer en 23,5 naar Maastricht is dat niet voor iedereen weggelegd, zeker omdat je 2000 hoogtemeters hebt te klimmen. Kampeerders met volle bepakking kunnen de DMT dan gerust uitdagend noemen. Van de volledig uitgeschreven routebeschrijving in het gidsje – negeer het eerste pad aan je linkerzijde – moet je houden. De kaartjes in het gidsje zijn erg adequaat, maar verreweg de meesten zullen op de gps lopen.

Bonte stoet Hoewel Vijlen en Epen hemelsbreed nog geen 4 kilometer uit elkaar liggen, klokken we op onze dag 3 toch 25 kilometer, want we gaan via Gulpen en Eperheide. De Gulperberg nemen we vanuit het centrum van Gulpen, de trappen op. Daardoor nestelt deze Summit nummer 5 zich heerlijk in je kuiten. Waar wij de berg afdalen in de richting van Partij en het klooster van Wittem, is de Gulperberg met 14% een magneet voor wielrenners. Vlak na het klooster staan we op de Eyser Heuvelrug en verdwijnen we het Schweibergerbos in. We zijn in dit zuidelijkste puntje van Limburg te gast in het territorium van de zeldzame hazelmuis. Hij komt in een nog kleiner gebied in Limburg voor dan zijn verre familielid de korenwolf en allebei staan ze op de Rode Lijst van zoogdieren als (ernstig) bedreigd. Reken maar niet op een ontmoeting, temeer omdat het nachtdieren zijn. Het is een bonte stoet die de DMT over trekt. De eerste ezels zijn al gesignaleerd als lastdier en daardoor is ‘wachten op de eerste kameel’ de running gag in de DMT-organisatie.

Geen Summit, wel 322,5 meter: de Vaalserberg.

Het Korps Mariniers heeft met paarden als lastdier de route afgelegd. De mariniers gebruiken de DMT ook in een traject als therapie voor PTSS, post-traumatisch stress syndroom.

Ontbrekende meters Onze laatste etappe van Eijsden naar Maastricht wordt gedwarsboomd door harde wind. Bij windkracht 5 of meer vaart het pontje van Eijsden naar Ternaaien niet en dat is uitgerekend vandaag het geval. In plaats van de omweg via de stuw van Lieze (Lixhe) pakken we de trein naar Maastricht en lopen van daar naar onze laatste Summit, d’n Observant, en weer terug. Bij latere pogingen zullen winter (december) en lockdown (mei) de oversteek over de Maas bij Eijsden ook verhinderen. Uiteindelijk lukt het in juni een jaar later om per pont over te steken en kunnen we de ontbrekende meters tussen Eijsden en d’n Observant invullen. Die zijn de moeite meer dan waard. We hebben dan namelijk het mooiste weer van de wereld, in het mooiste seizoen. En het toont een van de voordelen van de DMT: je reist er met gemak nog eens naar terug.

Gids Dutch Mountain Trail

De nieuwste druk van het DMT-gidsje bevat kleine herzieningen op de route. De belangrijkste is dat het varenvalleitje vlak voor d’n Observant uit de route is verdwenen. Dat is te bijzonder en te kwetsbaar om duizenden wandelaars langs te sturen, dus op verzoek van Natuurmonumenten gaat de route daar nu met een bocht omheen. Dutch Mountain Trail en de Seven Summits, Toon Hezemans en Thijs Horbach ISBN 9-789090-336695 dutchmountailtrail.eu

Na de overstromingen van juli 2021 is de route weer gewoon te lopen, ook het pontje over de Maas vaart weer. Op Facebook heeft het pontje een eigen pagina: Fiets Voetveer Eijsden-Ternaaien.

HOOGTELIJN 4-2021 |

nkbv voor jou

Kijk voor het laatste verenigingsnieuws op nkbv.nl of volg de NKBV op Facebook: facebook.com/de.nkbv.

Topvlagfoto Henri en Esther Hafkam konden ons eindelijk een topvlagfoto sturen. “Of we beklommen een top met ons gezin, maar hadden geen NKBVvlag bij ons, of we hadden de vlag bij ons, maar bereikten geen top. Dit keer haalden we met z’n allen de top van de Kleiner Ifinger (Italië, Zuid-Tirol, 2552 meter). Zelfs onze jongste, Jeftha van 10 weken, had het daar prima naar zijn zin.” Heb jij ook een mooie NKBV-topvlagfoto die je met ons wilt delen? Stuur hem naar communicatie@nkbv.nl o.v.v. Topvlagfoto. Vertel in je mail wie er op de foto staan en waar jullie zijn en wie weet zie jij jezelf terug in Hoogtelijn of op Facebook! Je bestelt de vlag voor € 3,95 (excl. verzendkosten) op nkbvwebshop.nl/nkbvtopvlag.

Deze winter op vakantie met Bergsportreizen

Van Binnen naar Buiten

Foto Rogier van Rijn

Ook al zitten we in de nazomer, toch kijken we er ook weer naar uit om te genieten van de sneeuw in de Alpen. Vanaf 15 september kun je ons winterprogramma boeken op bergsportreizen.nl, de reisorganisatie van de NKBV. Zo kun je in januari ijsklimmen, van januari t/m maart sneeuwschoenwandelen, in januari en februari een off-pistecursus volgen en van januari t/m april toerskiën.

Heb je nog nooit buiten de piste geskied, maar kun je wel goed skiën op de zwarte piste, dan kun je met Bergsportreizen mee om kennis te maken met het off-piste skiën. Je leert dan te skiën op afdalingen direct naast de geprepareerde piste, op deels gecontroleerde afdalingen binnen het skigebied, of op routes geheel buiten het skigebied in de vrije natuur (backcountry). Ben je meer een wandelaar dan een skiër en wil je ook in de winter de rust, ruimte en natuur in de bergen ervaren? Ontdek dan het sneeuwschoenwandelen en geniet van het witte ongerepte sneeuwlandschap. Of ga ijsklimmen! Tijdens een ijsklimcursus leer je hoe je de ijsbijlen plaatst, hoe je zekert en je maakt kennis met stijgijzertechnieken, standplaatsbouw en ijsboren.

80 | HOOGTELIJN 4-2021

Vanaf dit najaar kun je op het YouTubekanaal van de NKBV kennismaken met nog meer geweldige klimgebieden vlak bij Nederland. In het project Van Binnen naar Buiten maakten we nieuwe video’s van rotspareltjes die je misschien nog niet kende en laten we je zien wat de stijl van het klimmen in het gebied is, wat mooie routes zijn en waar je kunt parkeren. Op 1 januari voegen we weer twee nieuwe klimgebieden toe aan de nu al 32 gebieden tellende klimjaarkaart. Daarover tegen die tijd meer. De NKBV promoot het klimmen in de vrije natuur, maar om ervoor te zorgen dat we in al deze gebieden welkom blijven, is het belangrijk dat we ons gedragen als goede gasten. Meestal brengen klimmers geen directe schade toe aan de natuur, zolang we kwetsbare vegetatie en broedende vogels maar met rust laten. Ook kunnen we voor overlast zorgen bij omwonenden van de klimgebieden, met name door verkeerd te parkeren. Overlast kunnen we voorkomen door ons als klimmer aan een paar simpele regels te houden: parkeer, kampeer en wandel alleen op de daarvoor bestemde plaatsen. Laat geen sporen achter, wees vriendelijk tegen de aanwonenden en maak gebruik van de lokale horeca. Wees een goede gast zodat de gebieden voor ons toegankelijk blijven. Je leest er alles over op nkbv.nl/gast.

Winterweek Het aankomende winterseizoen organiseert Bergsportreizen opnieuw de NKBV Bergsport Winterweek voor volwassenen. Afgelopen winterseizoen werd de eerste (volgeboekte) editie wegens de pandemie geannuleerd, dit jaar hebben we er alle vertrouwen in dat het wel door kan gaan. De Winterweek biedt beginnende en gevorderde freeriders of toerskiërs de mogelijkheid om gelijkgestemden te ontmoeten en het toerskiën en freeriden te leren kennen of beter onder de knie te krijgen. In een ontspannen sfeer vanuit

een gezellige berghut en onder leiding van NKBV-(hoofd)instructeurs. Dagelijks worden de samenstelling van de groepen en de tochten die je gaat maken op ieders niveau en wensen afgestemd. Wil je een stap zetten naar meer zelfstandigheid off-piste? De instructeurs helpen je met de voorbereiding. De Winterweek wordt georganiseerd in de tweede en derde week van maart 2022. Kijk op facebook.com/pg/nkbvwinterweek en op bergsportreizen.nl voor alle details. Meld je aan en verzeker je van een plaats!

praat mee met de NKBV Volg de NKBV op social media, tag ons en praat mee! De leukste posts of reacties plaatsen we in deze rubriek.

Bestel je topo’s in de webshop

Foto Zout Fotografie

Ga jij dit najaar de klimgebieden in de Belgische rotsmassieven verkennen? We hebben weer zin om te klimmen! Wordt het Mozet, Pont à Lesse of Flône? Je vindt deze en meer klim- en bouldertopo’s in de webshop. Kijk op nkbvwebshop.nl voor alle topo’s.

Bedankt voor je bijdrage! Alpen en Pyreneeën. Als dank voor deze bijdrage krijg jij als NKBV-lid korting in honderden hutten in de Alpen en Pyreneeën. Dit jaar droeg de NKBV namens de leden 400.000 euro af aan het fonds en is 113.498 euro afgedragen voor het onderhoud en de huur van de 32 Belgische rotsmassieven die met de klimjaarkaart beschikbaar zijn. Kijk op nkbv.nl/gegenrecht. Foto Zout Fotografie

Via het Gegenrecht Fonds zorgt de NKBV ervoor dat we de kwetsbare bergwereld behouden en dat hutten kunnen verduurzamen. Dat vinden wij belangrijk, omdat we ook toekomstige generaties willen laten genieten van die prachtige natuur. Met je NKBV-lidmaatschap draag je bij aan het onderhoud van paden, bewegwijzering en hutten in de

Fit & Vitaal-huttentocht in Zwitserland Dit jaar zijn we gestart met het begeleiden van een groep oudere leden in de voorbereiding op en het maken van een huttentocht in de Alpen. Deze groep wordt op medisch en fysiek vlak begeleid door de Medische Commissie en personal trainer Jonas Föllmi, in samenwerking met de NKBV-sectie 50 Plus. Begin september heeft de groep in Zwitserland een huttentocht gemaakt van Lauterbrunnen naar Kandersteg, het hoogtepunt van dit Fit & Vitaal-traject. De groep werd in de bergen begeleid door NKBV-tochtleiders en een sportarts. Je leest meer over deze Fit & Vitaalreis in de volgende editie van Hoogtelijn.

Tim van Helmond Vandaag viel er een Victorinox zakmes op de deurmat. Een cadeau van de Nederlandse Klim- en Bergsportvereniging na 25 jaar lidmaatschap. Heel attent! In 1996 werd ik “NBV” jeugdlid (afbeelding bijgevoegd uit mijn fotoalbum), omdat ik door zusjes Marjon en Yvonne gevraagd werd om met z’n drieën een huttentocht in het Oostenrijkse Stubaital te lopen, nadat we elkaar in 1995 in de Rätikon ontmoet hadden. Zij waren toen 18 en 19 jaar, ik was 16 jaar, wat voelde ik mezelf vereerd... Afgelopen zondag heb ik met Marjon een toertocht op de wielrenfiets gemaakt. Ruim honderd kilometer door NoordBrabant met Limburgse vlaai na afloop. 26 jaar vriendschap, waar een NKBV-lidmaatschap al niet goed voor is...

Wim Tanis Engadiner Nusstorte #nkbv #hoogtelijn. Lekker hoor! Annemarie Tanis Je vergeet erbij te zetten dat je vrouw die taart gewoon zelf maakt. Volgens recept van Peder Benderer.

#NKBV Angélique van Drunen Groeten van de Glacier de Corbassiere, Zwitserland @nkbv Rutger_76 ik hou zo van de bergen! Koppie een beetje leeg kunnen maken. Prachtige wandelingen en foto’s kunnen maken. #zillertal

Ron Meijer Ben ik eindelijk totaal verzuurd boven, moet ik nog een dynamische beweging maken alvorens ik ‘lock’ mag roepen. Pff, klimmen is toch echt iets anders dan boulderen. Mijn god wat deden mijn onderarmen pijn.

@ _ NKBV Makosja It’s a PARTY time!! Grateful.

Jeroen Kleiberg I can’t wait to go to the mountains again.

Daan Nieuwenhuis GREAT feeling to race at the World Champs Skyrunning during Buff Epic’s ultraNL. Not the best performance due to a suboptimal preparation, but very happy to be a long day in the mountains again.

tag ons op social media #hoogtelijn #NKBV

HOOGTELIJN 4-2021 |

bedankt!

met jouw lidmaatschap draag je bij aan het behoud van de kwetsbare bergwereld

Met het NKBV-lidmaatschap steun je het onderhoud van meer dan 40.000 kilometer aan paden, bewegwijzering en 1200 hutten in de Alpen en Pyreneeën. Zo blijven de overnachtingen in een hut betaalbaar en kun je veilig op pad.

Dit jaar doneerden we: Gegenrecht Fonds € 400.000 Hutten Ondersteunings Fonds (HOF) € 22.703

Een leven lang genieten van de bergen, samen maken we dit mogelijk! Meer info: nkbv.nl/gegenrecht

KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING | WWW.NKBV.NL

NKBV Tochtenwiki

Rocher du Calvaire (Bomal)

Weerstand, kracht en precisie Een geschikt klimgebied net over de grens voor het herfst- of winterseizoen is de Rocher du Calvaire. De sterke en fitte halklimmer op zoek naar overhangen heeft in België weinig te zoeken, maar op de Rocher du Calvaire vind je 30 relatief zware en overhangende routes overzichtelijk naast elkaar. Geen zorgen als je daarvoor terugschrikt. Bomal, zoals het gebied bekend staat, heeft ook twee sectoren met vijfde- en zesdegraads routes. Tekst Harald Swen en Florian van Olden

Fris en zonnig Het gebied is sinds de kap van de bomen voor de wand in 2019 erg geschikt om te bezoeken tijdens frisse zonnige dagen in het winterseizoen. Door de open ligging op het zuidoosten droogt de wand snel in de ochtendzon. In het warme zomerseizoen kun je beter de zon vermijden en pas halverwege de middag gaan klimmen. Overigens zijn de bomen gekapt met een ecologisch motief, namelijk om droogte- en warmteminnende vegetatie een kans te geven.

Aanraders De meeste routes in Bomal vragen veel van je weerstand, kracht en precisie. De moeilijk-

Esmee Bonsen klimt op de Rocher Principal.

heidswaardering op deze wand is in lijn met de lengte én de stijl van de routes; kort en hard. Je krijgt je ticks hier niet cadeau! Wat daarbij meespeelt is dat de rots behoorlijk glad en afgeklommen is. Vrijwel alle routes zijn goed behaakt met moderne gecementeerde haken. Omdat de eerste haak soms hoog is geplaatst, is het wel verstandig om een clipstick mee te nemen. Aanraders op de Rocher Principal zijn Connexxion/Flagrant Désir, 7c, Le Plaisir des Faibles, 7a+, en Escalier C, 7c. Op de Rocher de la Croix vind je Les Aventures de Porcinet, 6a, waarschijnlijk de mooiste route van de wand. De sector Montbell leed in het verleden nog wel eens onder gebrek aan verkeer, waardoor de routes vaak vies waren. De kap van de bomen is voor deze sector een zegen geweest. Een aanrader hier is Tirez à la Tirette, 5c+, een mooie en technische route.

Foto Harald Swen

e Rocher du Calvaire is verdeeld in drie sectoren, de Rocher Principal, Montbell en Rocher de la Croix. Op de hoofdwand vind je ruim 30 routes tussen 6a en 8a+ en in de beide kleinere sectoren in totaal 25 meest vijfde- en zesdegraads routes.

klimmen bij de buren

In de NKBV Tochtenwiki vind je meer gedetailleerde informatie over het gebied, waaronder de parkeermogelijkheden, een topo, foto’s en een video. Ga naar hoogtelijn.nl, klik op deze editie van Hoogtelijn en dan op deze route die in de Tochtenwiki is geplaatst.

Foto Paul Lahaye Photography

In de serie Klimmen bij de Buren laten we je klimgebieden in de nabije omgeving van Nederland zien, op maximaal 400 kilometer rijden van Utrecht.

Klimmen in Bomal

• 50 routes van 10 à 15 meter hoog. • Voornamelijk overhangende routes op weerstand. • Niveau: 5a tot 8a+. • Expositie: zuidoost. • Beste jaargetijde: het gehele jaar. • Openbaar vervoer: 500 meter lopen vanaf station Bomal. • Voor Nederlandse klimmers alleen toegankelijk met de NKBV klimjaarkaart.

HOOGTELIJN 4-2021 |

Drama, documentaire, beklimmingen en natuuropnames

Klimmen vanuit de fauteuil Voor de elfde keer wordt in november het Dutch Mountain Film Festival gehouden. Hoofdmoot is het filmprogramma met een selectie van de nieuwste bergfilms. Maar wat is een bergfilm eigenlijk? De Italiaan Roberto Mantovani schreef een kloek boek over het genre, een van de oudste in de wereld van de cinematografie.

Tekst Peter Daalder

n 1905 werd voor zover bekend de eerste film gemaakt met bergen als onderwerp of decor. Het ging over de zoektocht naar vermiste toeristen in het Berner Oberland en over de redding van bergbeklimmers uit een gletsjerspleet. En in 1909 maakte Vittoria Sella een film over de lotgevallen van de Italiaanse expeditie naar de K2. In dezelfde periode kwamen er opnamen van klimmers op de Matterhorn, de Mont Blanc en in de Dolomieten. Maar deze films kregen niet het predicaat ‘bergfilm’. Ze werden gezien als avonturen- of natuurfilm. Komische films werden populair en in 1919 werd de film Blind Husbands een succes. Een romantisch drama waarin twee mannen strijden om de liefde van een vrouw. Het verhaal speelt zich af tegen het decor van Cortina d’Ampezzo, hoewel de opnamen in Hollywood werden gemaakt. Die films zijn uiteraard zeer gedateerd. Animatiefilms over de bergen zijn vaak tijdloos, zoals de Disneyfilm Alpine Climbers uit 1936. Die heeft nog niets aan aantrekkelijkheid ingeboet.

Action, let’s climb!, History of mountaineering and climbing film, Roberto Mantovani Club Alpino Italiano CAI (2020) ISBN 978-88-7982-091-2 € 39,90 bij store.cai.it

84 | HOOGTELIJN 4-2021

Strijd in de bergen De echte Bergfilm, Mantovani schrijft het over de opkomst van de Duitse bergfilms consequent met een hoofdletter, kwam in zwang in de nationaalsocialistische tijd. Arnold Fanck, Luis Trenker en Leni Riefenstahl legden keer op keer het gevecht vast van klimmers die op grote hoogten de strijd aangingen met de bergen en de elementen. Heroïsche gevechten werden geleverd in films als Die weisse Hölle vom Piz Palü, Le Drame du Mont Cervin en Der Berg ruft!. Er verschijnen veel meer drama’s waarbij de bergwereld het decor vormt. Third man of the Mountain en La Montagna met Robert Wagner en Spencer Tracy als publiekstrekkers. The White Tower werd ook een bioscoopsucces. Een avontuurlijk verhaal, waarbij een jonge vrouwelijke klimmer het middelpunt wordt van een dramatische afloop, maar waarin Carla en Martin, gespeeld door Alida Valli en Glenn Ford, in elkaars armen eindigen.

Grote expedities Dan is er een periode aandacht voor de registratie van grote expedities in de Himalaya en de Karakoram. Het zijn vaak documentaires die vastleggen wat er gebeurt, ver weg in nauwelijks

1. The Ascent of the Matterhorn, Amerikaanse poster (Engeland, 1913) 2. Clint Eastwood klom veel zelf in The Eiger Sanction (1975, VS). 3. Italiaanse poster van Everest (2015, VS). 4. Nordwand, het verhaal van Toni Kurz die sterft op de Eiger Noordwand. (Oostenrijk, Duitsland en Zwitserland, 2008). 5. Les Étoiles de midi met Lionel Terray, Belgische poster (Frankrijk, 1959).

andere en betere opnames mogelijk, camera’s zijn piepklein geworden, licht en makkelijker hanteerbaar. De action camera’s en de drones zijn niet meer weg te denken, hoewel er in de filmwereld al sprake is van films die ‘overdroned’ zijn.

Geloofwaardigheid

toegankelijk gebied. Nu wordt er live gefilmd vanaf de top van Mount Everest en blijft er niets verborgen voor het thuisfront. De opkomst van de social media en de enorme ontwikkeling van de techniek brengt ook de bergwereld in huis en op elke telefoon. In de tijd dat dit soort avonturen nog enkel in de bioscoop te zien was, zijn beklimmingen van 8000’ers te zien met titels als Victoire sur l’Annapurna, The Conquest of Everest en Italia K2, de film die ook de voorzijde van het boek van Mantovani siert. In de jaren zeventig verschijnen een paar opmerkelijke Amerikaanse klimfilms. Geen uitvergrote heroïek, geen gevecht met de berg, geen offers en veroveringen, maar aandacht voor de schoonheid van de sport, het plezier van contact met de natuur en klimmers die zich totaal thuis voelen in de verticale wereld. Solo is zo’n film uit Yosemite. En El Capitan waarbij minutenlang het scherm volledig zwart is en er alleen stemmen te horen zijn terwijl de klimmers proberen zich te installeren voor de nacht. Een enorme thriller is The Eiger Sanction, waarbij Clint Eastwood de meeste klimscenes zelf voor zijn rekening neemt. Hoewel het een onwaarschijnlijk verhaal is over geheim agenten en spionage, is er alom waardering voor het feit dat de film realistisch oogt wat betreft de bergwereld. Het lijkt erop dat veel films over de bergen nu in de categorie documentaires vallen. De vooruitgang in de techniek maakt

Gebeurtenissen naspelen is niet altijd even succesvol. Een film als Nanga Parbat, waarbij Reinhold Messner en zijn verongelukte broer Günther worden gespeeld door acteurs, mist de geloofwaardigheid die een meer documentaire-achtige film als Metanoia wel heeft. En wie het verhaal van Rob Hall gespeeld ziet worden door een acteur in een vriescel in plaats van hoog op de Everest, ziet de onechtheid. Dat geldt ook voor de opname in close-up van zijn legendarisch geworden laatste telefoongesprek met zijn zwangere vrouw. Je raakt er minder van onder de indruk dan van de kaskraker Free Solo waarin Alex Honnold zonder hulpmiddelen op El Capitan klimt. Ook al ken je de succesvolle afloop, die film brengt je toch op het puntje van je stoel.

DMFF in november in Heerlen en Aken De tiende editie van het Dutch Mountain Film Festival werd vorig jaar geheel online gehouden. Dit jaar strijkt het festival weer neer in het klassieke filmtheater Royal in Heerlen en bij de oosterburen in Aken. Het festival duurt van 2-7 november, waarbij het zwaartepunt ligt op de filmdag op zaterdag 6 november. Online kijken verdwijnt niet helemaal, want er bleek behoorlijk animo voor te zijn. Daarom zijn de prijswinnende films van de 11e editie rond de kerstdagen online te bekijken. Het volledige programma en verdere informatie vind je op dmff.eu.

Het recht om te struinen

Het thema van het DMFF is dit jaar Freedom to Roam, het recht om te struinen. In Schotland, Noorwegen en Zweden is

dat een oude traditie. Met het oog op gezondheid en welzijn moet iedereen toegang hebben tot de uitgebreide natuur om te wandelen, klimmen, fietsen, kajakken, zwemmen, paardrijden en te bivakkeren. Toon Hezemans en Thijs Horbach, de directeuren van DMFF, willen met de keuze voor dit thema een lans breken voor het recht om te struinen. “Maar we willen ook verkennen waar die vrijheid botst op andere belangen. In de coronacrisis wilden veel mensen de natuur in, maar werden voetpaden bij de grens met België geblokkeerd. De natuur werd overspoeld met dagjesmensen. En wat doen we met kwetsbare plekken op aarde als Groenland of Antarctica? Of met bergen die voor bepaalde groepen heilig zijn?”

HOOGTELIJN 4-2021 |

Herfst in

Zomer 2021: liften open tot 2 .1 1. 2 1 Een vallei om op te laden. Geniet u ook van elk moment in de vrije natuur? Bent u graag in de bergen? Er is geen betere plek om te ontspannen en je drukke agenda te vergeten dan Gastein. In dit deel van het Nationaal Park Hohe Tauern vind je meer dan 600 kilometer wandelwegen; de meesten door ongerept natuurschoon. Ontspan aan de oever van een fonkelend bergmeer of geniet van regionale gerechten. Je geniet nog meer in de wetenschap dat je straks in de Alpentherme Bad Hofgastein of Felsentherme Bad Gastein heerlijk kunt bijkomen van een enerverende dag buiten.

gastein.com

Volg @hoogtelijn op Twitter voor het laatste nieuws van de redactie. Tips zijn welkom op hoogtelijn@nkbv.nl.

dilemma’s, drama’s en de mooie momenten waarmee hij te maken krijgt bij de kinderen die vanaf 23, 24 weken ter wereld komen. Zijn relatie met Reinhold bekoelt na het dodelijke ongeluk van hun beider broer Günther, toen die met Reinhold op de Nanga Parbat klom. Na jaren verstaan beide broers elkaar beter en wordt de band weer hecht. Hubert en Reinhold doorkruisen Groenland op ski’s, ze moeten opgeven op de Noordpool en Hubert is als expeditie-arts bij enkele tochten. Hun mooiste reis is een

Altijd weer Everest In The ghosts above zien we Renan Ozturk, die in opdracht van National Geografic op zoek gaat naar het lichaam van Irvine, lid van de beroemde Everestexpeditie uit 1924. Kloppen de aanwijzingen die ze kregen dat zijn lichaam niet ver van de noordroute ligt,

op de gele band? Bekijk de film omdat de beelden geweldig zijn, maar vooral ook vanwege de mensen. En nee, ze vinden hem niet, maar dat maakt niet uit. Kijk op bit.ly/3qYfJBS of scan de QR-code.

MTB-trails om van te watertanden Soms krijg je een boek in handen dat je meteen een ‘wow’-gevoel geeft. Met Leichte Alpentrails für Mountainbiker hebben Daniel Simon en Armin Herb zo’n boek afgeleverd. Mooie foto’s, goede informatie en een aantrekkelijke keuze voor de gemiddelde Nederlandse mountainbiker. Het boek beschrijft 17 trails, met Arosa (CH) als meest westelijke en (jawel) St Corona als meest oostelijke. De gps-tracks zijn te downloaden en dat is goed, want het boek is met 23 bij 26 centimeter en bijna een kilo aan gewicht niet handig mee te nemen. De waardering van de trails wijkt af van wat gebruikelijk is. Zowel voor conditie als voor techniek is gekozen voor een waardering van 1 tot 6.

Daarbij geldt dat 6 het moeilijkste is dat in dit boek wordt gegeven, maar gezien het karakter van het boek zou dat in andere gidsjes S2 zijn. Samengevat is geen enkele trail in het boek echt gevaarlijk, zijn alle bochten te rijden zonder dat je het achterwiel van je fiets hoeft ‘om te springen’ en kun je alle obstakels ook afrollen. Bij uitstek geschikt dus voor de sportieve mountainbiker die meer wil dan een gravelroad of bospad, maar die een integraalhelm en volledige bescherming iets te veel van het goede vindt. Het gevoel dat bij mij na het doorkijken van dit boek overheerst is: JA! Ik wil nú een paar van deze trails testen! Wanneer mogen we weer? [Ico Kloppenburg]

trektocht van een paar maanden door Mongolië. Het boek is onderhoudend en prettig leesbaar, informatief, zeer persoonlijk en aangrijpend als hij vertelt over zijn beroep en de soms zeer dunne lijn tussen leven en lijden. Hubert (67) is gestopt als neonatoloog om rust te vinden in zijn agenda. Hij werkt nu ’s zomers bij een boer in de stallen en op het land en hij is in de winter samen met zijn vrouw fietskoerier in Bolzano, waar hij maaltijden bezorgt bij oudere mensen. [Peter Daalder]

Onder redactie van Frank Husslage en Ico Kloppenburg

Der Schmale Grat, Hubert Messner Ludwig Verlag (2020), ludwig-verlag.de ISBN 978-3-453-28123-3 € 22

Hubert Messner, inderdaad ‘de broer van’, is niet alléén de jongere broer van Reinhold. In zijn boek Der Schmale Grat, het verhaal over arts en avonturier tussen leven en dood, heeft hij wel degelijk zelf ook iets te vertellen. Hubert is net zoals zijn beroemde broer wars van autoriteit. Hij zet zich openlijk af tegen de kerk, school, de studie en later tegen zijn beroepsgroep. Hij groeit uit tot een autoriteit op het gebied van de neonatologie, de zeer vroeg geboren kinderen. Hij schrijft met liefde over zijn vak en schetst de

gespot

Hubert, nog een eigenzinnige Messner

WIN HET BOOK OF THE ALPS

Het Alpenbuch van Marmota Maps dat we in een eerdere editie van Hoogtelijn bespraken, is zo’n succes dat de uitgever ook een Engelstalige versie op de markt brengt. Dit complete overzicht over de Alpen in 1000 kaarten, graphics en illustraties kun je winnen! We mogen 1 exemplaar weggeven. Wil je kans maken op dit kijken bladerboek? Stuur dan voor 1 november een mail met je motivatie naar hoogtelijn@nkbv.nl o.v.v. Book of the Alps.

Leichte Alpentrails für Mountainbiker, Daniel Simon en Armin Herb Delius Klasing (2021), delius-klasing.de ISBN 978-3-667-12099-1 € 29,90 Book of the Alps Marmota Maps (2021), marmotamaps.com ISBN 978-3-946719-32-8 € 35

HOOGTELIJN 4-2021 |

ERGONOMIC PROTECTION ENHANCED CUSHONING DOUBLE HEEL™ CONSTRUCTION VIBRAM SPRINGLUG TECH

SHOP NOW ON WWW.LASPORTIVA.COM

BOULDERHAL BEGINNEN? TOTAALOPLOSSING van ontwerp tot ingebruikname keuring

ZELFBOUW-SERVICE UNIEK! monteer zelf, bespaar kosten

INFO@KLIMWANDSPECIALIST.NL

TEL +31(0)43 450 60 04

WWW.KLIMWANDSPECIALIST.NL

Layla im Reich des Schneekönigs, Reinhold Messner, Illustraties Davide Panizza Bergwelten (2020), bergweltenbuch.com Duitstalig, origineel Italiaans (2019) ISBN 9783711200259 € 22,15

In dit heerlijke grote kinderboek neemt Reinhold Messner iedereen zonder moeite mee naar het rijk van de sneeuwkoning. De groenblauwe schutbladen zuigen je naar groene berggebieden met ijzige toppen. Dat Messner dit boek schreef, maakt het al indrukwekkend. Dat hij in de illustraties herkenbaar de papa in het verhaal is, maakt het nog mooier. En Layla is natuurlijk zijn dochter. Hoe klein kan een groots bergbeklimmer het maken? Een papa wiens dochter zich afvraagt wat hij toch altijd doet, daar hoog in de bergen. Ze mag mee, ervaart de schoonheden en de ontberingen, ervaart de ontmoeting met de adembenemende natuur en de eenvoud waarbinnen mensen gelukkig kunnen leven. Hoe verder ze reizen en

hoe hoger ze komen, hoe stiller papa wordt. Hij zegt geen antwoorden te hebben, en zijn dochter voelt dat ook zij hier geen vragen heeft. Ze weet één ding: dit wil ze ook ervaren en leren. Des te mooier dat Messner het boek afsluit met een persoonlijke boodschap die wél een antwoord geeft op het waarom van zijn boek: kinderen vertellen over de liefde voor het hooggebergte, de zoektocht naar de schoonheid en de ontdekking van de stilte en de eenzaamheid. De bewustmaking, op jonge leeftijd, van verschillende facetten van de natuur en het leven, dat draagt Messner uit met dit boek dat zo tot de verbeelding spreekt dat je er als ouder ook bij wegdroomt; naar die verre, stille, rauwe, schone oorden. [Lineke Eerdmans]

Terug naar de Annapurna Paul Hopster komt aan in kamp 4.

13 oktober 1977 is een belangrijke dag in de geschiedenis van het Nederlandse klimmen. Mathieu van Rijswick staat als eerste Nederlander op de top van Annapurna, 8091 meter hoog en – zo weten we 44 jaar later – misschien wel de gevaarlijkste van alle achtduizenders. De klimmers kiezen een nieuwe variant naar de top, die sindsdien The Dutch Rib heet. Programmamaker David de Jongh maakte een podcastserie over deze expeditie, onder de naam Sisyphus, die op 25 augustus is gelanceerd. In gesprekken met de klimmers en met behulp van opnames van de walkietalkiegesprekken gaat hij op zoek naar een antwoord op de vraag hoe ze het in hun hoofd haalden zo’n waagstuk te ondernemen. Sisyphus is te vinden in je favoriet podcast-app.

WANDELEN DOE JE ALLEEN

Wandelaars en filosofen zijn het erover eens: slechts wie alleen op pad gaat, kan echt van een wandeling genieten. Je hoort beter, ziet meer en ervaart het landschap fundamenteel anders. Bovendien: wie zich aan de natuur overgeeft, is nooit alleen. Op de achterflap wordt Alleen op avontuur een ‘handboek’ genoemd, maar dat doet het boek geen eer aan. Het is een fijn en vlot geschreven ode aan het alleen wandelen. Lidewey van Noord put uit eigen ervaring met de bergen achter haar Italiaanse huis en gaat vervolgens te rade bij een groot aantal ervaringsdeskundigen, onder wie Roanne van Voorst, Shanna Bussink en Wanda Catsman. Daarmee draait het boek in focus steeds meer naar de wandelende vrouw in plaats van de wandelende mens. De aanbevelingen van de geïnterviewden variëren van praktische zaken, zoals de juiste voorbereiding, navigatie, proviand en voorzorgsmaatregelen tot de juiste mindset. Ook duikt Lidewey de internationale literatuur in en juist deze citaten geven het boek extra lading. Lidewey besteedt

veel aandacht aan het omgaan met angsten. Ze haalt eigen ervaringen aan, maar put ook hier uit literatuur. Daarna volgen tips om beter te leren omgaan met eigen angsten. Dat maakt angst en hoe daarmee om te gaan een rode draad in het boek. Uitgangspunt lijkt dat de meeste vrouwen alleen op pad gaan nog niet goed durven. Alleen op avontuur is daarom een goed startpunt voor vrouwen die overwegen alleen op wandeltocht te gaan, maar dat spannend vinden. Het boek is minder geschikt voor de meer ervaren solowandelaar. [Rinske Brand]

Alleen op Avontuur Alles over wandelen in je eentje, Lidewey van Noord KNNV (2020), knnvuitgeverij.nl ISBN 9789050117760 € 17,90

gespot

Kinderlijke rijkdom

#wanderlust en #hike

Wil je ideeën opdoen op wandelgebied? Je kunt op Instagram van alles vinden. De meest gebruikte hashtag om te volgen is ongetwijfeld #wanderlust, met ruim 133 miljoen berichten. Maar pas op, het begrip wanderlust wordt op Insta heel breed uitgelegd. Beter gaat het als je #hike volgt. Met ruim 22 miljoen berichten levert dat ook van alles op. Specifieker zoeken kun je op #thruhike of #thruhiker, waarmee je heel veel hits uit de VS vindt. Daar is thruhiking – het onafgebroken lopen van een lange wandeltocht, zoals de Pacific Crest Trail van ruim 4000 kilometer – echt een begrip. Nog specifieker is natuurlijk #pct waarmee je ruim 500.000 berichten vindt over deze epische tocht.

De beta omzeilen Er staan veel filmpjes over klimmen op YouTube. Heel veel. Het kanaal van Alber Ok is zeker de moeite waard. Wij keken met veel plezier naar de serie Beta Brake! In 21 korte video’s laat hij zien hoe topklimmers de bedoelde beta van een boulder weten te omzeilen, door creatief te zijn, hun sterke punten te benutten of hun zwakke punten te vermijden. En weet je niet waar het woord ‘beta’ vandaan komt? Ook dat legt hij in een van de video’s uit. Kijk op bit.ly/3AM7htT of scan de QR-code.

HOOGTELIJN 4-2021 |

vooruitblik

Hoogtelijn 5-2021 verschijnt 26 november

THEMA

WETENSCHAP

archeologie Op grote hoogte Over oude sporen door de Pyreneeën

Colofon Hoogtelijn is het officiële tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV). Het verschijnt vijf keer per jaar. De redactie staat open voor bijdragen van leden en derden waarbij de redactie het recht heeft, zonder opgave van redenen, de bijdragen niet te plaatsen. Het al dan niet op verzoek van de redactie aanbieden van artikelen aan Hoogtelijn impliceert toestemming voor openbaarmaking en verveelvoudiging ten behoeve van de elektronische ontsluiting van Hoogtelijn. Overname van (delen uit) artikelen is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie van Hoogtelijn.

Redactie

Peter Daalder (hoofdredacteur) Femke Welvaart (eindredacteur) Rinske Brand, Mirte van Dijk, Lineke Eerdmans, Frank Husslage, Rien Jans, Marieke van Kessel, Ico Kloppenburg, Florian van Olden, Manon Stravens, Eva van Wijck.

Vaste medewerkers

Suzan van der Burg, Jody Hagenbeek, Dim van den Heuvel, Christine Tamminga, Peter Uijt de Haag (correctie), Saskia Gottenbos (cartografie), Toon Hezemans (illustraties).

Redactieadres

NKBV, t.a.v. Hoogtelijn, Postbus 225, 3440 AE Woerden hoogtelijn@nkbv.nl, hoogtelijn.nl

Advertentie-exploitatie

Patrick Baars Postbus 225, 3440 AE Woerden 0348-484066/06-18653645 patrick.baars@nkbv.nl

Productie en vormgeving

Studio ManagementMedia, Hilversum Anita Baljet, Johanna Baptist

Druk

Senefelder Misset, Doetinchem Oplage: 40.000 ISSN: 1387-862X

Los abonnement

Niet-leden kunnen zich abonneren op Hoogtelijn voor € 29,50 per jaar. Kijk op nkbvwebshop.nl.

Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging

Interview Hans van der Meulen

Beklimming van de Patteriol 90 | HOOGTELIJN 4-2021

Bellen 0348-409521 Bezoeken Houttuinlaan 16-A, 3447 GM Woerden Schrijven Postbus 225, 3440 AE Woerden Fax 0348-409534, info@nkbv.nl Betalen Bank: IBAN NL84RABO0161417213 BIC RABONL2U

Bergsportreizen de reisorganisatie van de NKBV Al 90 jaar brengen wij mensen met een passie voor de bergsport samen, ook in de winter. Weg van huis, weg van de bewoonde wereld en in een kleine groep op pad. Genieten van rust, ruimte en natuur. Sneeuwschoenen onder je winterwandelschoenen en gaan! Ook helpen we jou met je eerste meters buiten de piste skiën tijdens een off-piste techniekcursus of introductiecursus Toerskiën. Kijk op bergsportreizen.nl/wintervakanties

Deze winter organiseren wij: • sneeuwschoenwandelcursussen en -tochten • toerski-introductiecursussen en -tochten • off-piste techniekcursussen

Bekijk het reisaanbod

• ijsklimcursussen • workshops in Nederland

Bergsportreizen staat voor: • deskundige en professionele begeleiding • georganiseerd voor en door NKBV-leden • kleine groepen • bij negatief reisadvies geld retour

DUURZAME PRESTATIES

T H E A RC ECO JA CKET Het nieuwe Rab Arc Eco Jacket is milieubewust, degelijk en waterdicht en bewijst dat duurzaamheid en prestaties hand in hand kunnen gaan. Dit lichte en comfortabele jack is gemaakt van het revolutionaire Pertex® Shield Revolve, een 100% gerecyclede materiaal, en biedt het hele jaar door compacte bescherming. WWW.RAB.EQUIPMENT