Muziekwereld 1, 2013 web

jaargang 94

nummer 1 - 2013

Gepassioneerd performer en docent - interview met Jack Pisters De toekomst van het auteursrecht online

vakbond voor musici en acteurs

Met het Sena Muziekproductiefonds een vliegende start

Jouw muziek gaat het maken... met het Sena Muziekproductiefonds Ben je professioneel muzikant en mis je de financiĂŤle middelen om jouw muziek te produceren?

Het Sena Muziekproductiefonds kan je helpen! Zorg dat je deze kans niet laat liggen en doe jouw aanvraag uiterlijk 14 april 2013.

Ga voor meer informatie en de voorwaarden naar www.sena.nl/muziekproductiefonds

redactioneel

Muziekwereld nr. 1 - 2013

2013 2012 werd met licht optimisme afgesloten met onder meer een nieuw Thuiskopiestelsel, redding van het Metropole Orkest, een vernieuwd Buma/Stemra-bestuur en vooral: een nieuwe houding van politiek en overheid ten opzichte van de wereld van kunst en cultuur.

Evengoed zal 2013 een jaar worden waarin veel van de maatregelen van het vorige kabinet zullen doordreunen, waarin vernieuwing zich zal moeten bewijzen en waarin de situatie op de podia, met historisch lage muzikantengages, niet hoopvol stemt (zie onder meer het artikel ‘Dure hobby?’ uit de vorige Muziekwereld).

Evengoed rekenen wij op een muzikaal 2013, waarin we zullen blijven streven naar verbetering en herstel. Ook dit jaar zijn de Ntb en VCTN uiteraard graag uw adviseur en vertegenwoordiger in de zakelijke kanten van de muziek- en podiumwereld.

Te beginnen met de jaarlijkse Belastingspecial van de Muziekwereld die voor u ligt, waarin ook (en opnieuw) aandacht voor het muziekonderwijs, het auteursrecht, nieuwe cd-releases en veel andere zaken.

Volg de Ntb ook op twitter voor het laatste zakelijke nieuws.

Wij zijn er, ook in het nieuwe jaar, voor u.

4

6

Inhoud kort nieuws

Wat speelt er? interview

Muziekonderwijs 2.0 interview met Jack Pisters

auteursrecht 12 De toekomst van het auteursrecht online 16 Tarieven en salarissen 2013

essay

18 Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2012

cd-besprekingen

24 26 28 29

Vers geperst Casey’s Column Gehoord en gezien op YouTube

Ntb-verzekeringen

auteursrecht

EHBO

De favoriete compositie van…

30 Op maat - Verzekeringen voor ZZPers 31 Alvorens en Dringende waarschuwing 32 VCTN-nieuws 33 Voorschot aanvragen bij Buma/Stemra

- ingezonden mededeling -

35 - 49 Belastingspecial

Q

U

50 Congres 2013 50 Ntb shop 51 Colofon

amsterdam alexander techniek studio

“

, m en oen n d t zoud e t oe nie e em at w wat w w n d j e i alt ds do e ons ert og ste e l en ons n e r e Ied r laat F.M. Alexander a ma

“

www.amat-studio.com

Omslagillustratie: Robert Swart

.

oen

nd

e oet

kort nieuws

Wat speelt er?

Edison POP 2013 Op 11 februari werden de jaarlijkse Edison Pop-trofeeën weer uitgereikt. Ditmaal vonden de feestelijkheden plaats in de Heineken Music Hall te Amsterdam.

De gelukkige winnaars waren: Blaudzun (beste man), Trijntje Oosterhuis (beste vrouw), Kane (beste groep), Gers Pardoel (beste nieuwkomer), Alex Roeka

(kleinkunst/theater), Nick en Simon (beste album, Sterker), Racoon (beste single, Oceaan) en Lorrainville (de speciale juryprijs).

Daarnaast was in oktober vorig jaar reeds bekend dat Doe Maar de Pop oeuvreprijs zou krijgen.

De jury vond onder andere dat de liedjes van Doe Maar zich als hardnekkige virussen in je hoofd

Jazzdag breidt uit naar 2 dagen De Jazzdag vindt dit jaar plaats op 28 en 29 juni.

Het evenement is uitgegroeid tot de belangrijkste jazznetwerk-bijeenkomst van Nederland. Het programma is uitgebreid met een extra dag waarbij meer over de grenzen wordt gekeken. Het internationale karakter krijgt gestalte door de samenwerking met de EBU European Jazz Competition (EJC) en een aanzet tot een European Talent Exchange Program (ETEP) voor de jazz. ETEP is een initiatief om de circulatie van Europese artiesten op festivals en in de media door heel Europa te bevorderen.

Met deze uitbreiding onderstreept de Jazzdag zijn

Kross (Music Director) en Rinske Wels (cabaretrecensent dagblad Trouw en Opium).

De Edisons worden al sinds 1960 uitgereikt en zijn daarmee een van de oudste muziekprijzen ter wereld. Sinds 1998 zijn er drie categorieën: Edison Pop, Edison Klassiek en Edison Jazz/World. vast zetten. Daar kunnen we het alleen maar helemaal mee eens zijn!

De jury bestond uit: Leo Blokhuis (voorzitter, muziekjournalist), Jeroen Nieuwenhuize (DJ Radio 538), Daniel Dekker (eindredacteur TROS Radio 2 en 3FM), Jean-Paul Heck (hoofdredacteur muziek.nl), Roosmarijn Reijmer (DJ 3VOOR12 Radio, 3FM), Erik

internationale ambitie om uit te groeien tot hét podium voor jazzmuziek in Europa.

Festival De Jazzdag biedt dit jaar een tweedaags festivalprogramma.Op vrijdagavond 28 juni bestaat het festivalprogramma uit showcases van Nederlandse getalenteerde jazzartiesten die komend jaar op de binnenlandse en buitenlandse podia te vinden zijn.

De finale van de EBU European Jazz Competition vindt op zaterdagavond 29 juni plaats. De Jazzdag verruimt met deze uitbreiding zijn reikwijdte, en hoopt meer buitenlandse bezoekers te trekken, zoals afgevaardigden van radiozenders, bookers en artiesten. Het evenement vindt plaats in LantarenVenster, Hotel New York en Kantine Walhalla te Rotterdam.

Inschrijven Voor het bijwonen van het conferentieprogramma werkt de Jazzdag met een inschrijving. Vanaf heden is de inschrijving voor de zevende editie geopend.

Om deelnemers tijdig te laten weten wie er komt en de organisatie meer zicht te bieden op het aantal bezoekers, is de registratie tot 1 mei gratis; daarna wordt een kleine vergoeding gevraagd.

Inschrijven kan via www.jazzdag.nl.

pagina 4

Nieuwe ronde Sena Muziekproductiefonds Na het overweldigende succes van de pilot is nu de tweede ronde van het Sena Muziekproductiefonds van start gegaan.

Sena nodigt Nederlandse musici uit alle genres uit om een aanvraag bij het fonds in te dienen.

Dit kan t/m 14 april aanstaande.

Aanvragen die op 15 april of later ontvangen zijn, worden pas in de daaropvolgende ronde in behandeling genomen.

De tranches voor 2013 zijn: Tranche 1: 1 januari – 14 april Tranche 2: 15 april – 14 augustus Tranche 3: 15 augustus – 14 november.

Het Sena Muziekproductiefonds biedt musici de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname in eigen beheer te maken die vervolgens direct fysiek of digitaal kan worden geëxploiteerd.

Professionele uitvoerende kunstenaars (meer dan 20 uur per week werkzaam als uitvoerend kunstenaar) kunnen een aanvraag doen voor een bijdrage uit het fonds. Je kunt maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren. Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een renteloze lening.

Meer informatie over het fonds kun je vinden op www.sena.nl/ muziekproductiefonds .

Ntb - Muziekwereld

Vragen? Stuur een e-mail naar communicatie@sena.nl of neem contact op met de Ntb via tel: 020-6203131 of info@ntb.nl.

Promotie in klassiek en jazz, cursussen met korting voor Ntb-leden Hoe zorg je dat jouw muziek online goed te vinden is? Hoe haal je de pers met je muziek? En waar haal je fondsen vandaan?

Music Motion organiseert in samenwerking met de Ntb weer een aantal trainingen voor ondernemende musici, managers en organisatoren in de klassieke muziek en de jazz. De komende serie wordt gegeven door de beste experts en door collega-musici.

Locatie muzyQ, Amsterdam.

Di 19 mrt: Online muziek verkopen en promotie. Di 9 apr: Fondsen en subsidies.

Ntb leden krijgen € 5 korting en betalen € 40. info: www.musicmotion.nl.

Première 3e editie NJJO met Eric Vloeimans op 1 mei a.s.

Het Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO) toert vanaf mei tot september 2013 langs een tiental grote ( jazz)festivals en podia in Nederland. De première van deze al weer derde editie vindt plaats op 1 mei a.s. in het Bimhuis

te Amsterdam. De dirigent en artistiek leider is trompettist, componist en producer Eric Vloeimans.

Hij neemt het dirigentenstokje over van Benjamin Herman die het NJJO in 2011 onder zijn hoede nam. Vloeimans componeert enkele nieuwe stukken voor het NJJO dat verder een selectie uit ouder werk van Vloeimans speelt. De bigband-arrangementen worden geschreven door Martin Fondse en Joost Plomp.

Het orkest treedt o.a. op bij het North Sea Jazz Festival, het Amersfoorts Jazz Festival, Meerjazz en Jazz in Duketown.

Het NJJO is een initiatief van de Ntb en de stichting JA. Meer info via www.njjo.nl.

Muziek onderdeel topsector Creatieve Industrie Vlak voor het kerstreces heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen waarin de regering wordt verzocht om muziek, waaronder pop- en dancemuziek, toe te voegen aan de topsector Creatieve Industrie. Motivatie is dat de Nederlandse DJ’s en muzikanten internationaal een sterk profiel hebben en een waardevolle toevoeging zijn voor zowel de Nederlandse economie als voor het imago van

Nederland in het buitenland.

Toevoeging van muziek aan de topsector Creatieve Industrie kan belangrijke voordelen voor DJ’s en muzikanten met zich meebrengen, waaronder het hebben van een rechtstreeks aanspreekpunt bij de overheid, zodat zij kunnen meepraten en adviseren over mogelijkheden om Nederland meer concurrerend te maken, aldus de motie.

Hoe dit in de praktijk uitpakt is nog maar helemaal de vraag. Binnenkort organiseert Jasper van Dijk, fractiespecialist voor cultuur bij de SP, een hoorzitting over de uitwerking van de motie.

In aanloop naar deze hoorzitting overleggen een aantal brancheorganisaties uit het kunstenveld

over samenwerking en concrete voorstellen om het budget dat eventueel ter beschikking komt zo effectief mogelijk te besteden. Ook de Ntb neemt aan dit overleg deel.

SNS Reaal Fonds blijft bestaan Net als vorig jaar stelt het SNS Reaal Fonds in 2013 14 miljoen euro beschikbaar voor kunst en cultuur. Ondanks de nationalisatie van bank/verzekeraar SNS Reaalbank is het voortbestaan van het fonds nog niet in gevaar omdat de beheerstichting naast SNS-aandelen ook eigen vermogen bezit. Wel wordt nader overleg gevoerd over de continuering na 2014. bron: LKCA

Ntb Switchpakket voor muziekdocenten Maakt u de overstap van muziekschool naar privé lespraktijk?

Van werknemer naar ZZPer? Dan is het Ntb Switchpakket geknipt voor u!

Het Switchpakket bevat: • Model-contract en algemene voorwaarden voor privé-lessen • Hulp bij berekening van lestarieven • Fiscale en administratieve informatie voor ZZPers • Presentatie via w.w.w.muziekdocentenbank.nl met uw instrument en specialiteiten, een YouTubefilmpje en links naar Facebook/ Twitter • Verzekeringspakket op maat voor uw privélespraktijk

Meer info via www.ntb.nl e-mail: info@ntb.nl tel. 020-6203131 Eric Vloeimans

nummer 1 - 2013

foto: Minke Faber

pagina 5

pagina 6

Ntb - Muziekwereld

interview met Jack Pisters

De website van Jack Pisters onthult in enige mate waar hij mee bezig is maar de samenhang tussen al die activiteiten wordt niet in één oogopslag duidelijk. Pisters is een gepassioneerd gitarist met een voorliefde voor stevige rockmuziek. Hij maakte al jong furore met zijn band Avalon en was gitarist bij Anouk. Maar naast een succesvol performer is hij ook docent.

Een educator met een bijzonder talent voor het ontwikkelen van moderne lesmethodes.

Pisters: “Naast het zelf spelen en toeren gaf ik gitaarles. Daar ben ik al jong mee begonnen. Ik merkte toen dat ik veel mensen kon helpen met de manier waarop ik tegen de gitaar aankeek en dat er heel weinig informatie te vinden was.” Hij studeerde af aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en werd hoofd van de popafdeling van het Haagse Koorenhuis dat op de nominatie staat om te verdwijnen door bezuinigingen. Na 22 jaar Koorenhuis vertrok Pisters naar het conservatorium in Hilversum om mensen methodiekles te geven. Na

de fusie met het Conservatorium van Amsterdam (CvA) werd hij hoofd van de popafdeling. Pisters ontdekte dat het ontzettend lastig was om mensen methodiek te leren. “Je laat ze methodes schrijven en concepten ontwikkelen maar als je ze een handleiding wilt geven hoe je je zelf kan blijven ontwikkelen blijkt vernieuwen vaak moeilijk en gaan ze toch op de manier lesgeven zoals ze zelf les hebben gehad. Om die reden vond ik dat ik een handvat moest aanreiken om sneller te kunnen ingrijpen, bijna een soort checklist.

Dat ging samen met het feit dat de overheid steeds meer wilde weten wat er gebeurt in een leslokaal in het kader van kwaliteit en transparantie.”

A-MACK

Voor diverse kunstinstellingen en zijn eigen opleidingen ontwikkelde Pisters de A-MACK-methode. “Bij veel creatieve opleidingen krijg je heel verschillende leerlingen binnen: een singer/

songwriter als Bob Dylan naast een extreme metalband”, vertelt Pisters.

“Hoe vergelijk je die met elkaar? Docenten hebben dan hele zinnige analyses en observaties. Wil je dat naast elkaar kunnen leggen en meetbaar maken moet je ze helpen dat te objectiveren. Ik heb het dan ook gepresenteerd als een leerlingen-volg-system. Ik wil niet dat leraar en leerling uiteindelijk niet weten wat ze moeten doen. Als ik tegen de leerling zeg: ‘Ik vind het niet mooi, dan denkt die: ‘Wat moet ik nu doen, daar heb ik niets aan’. Het systeem deelt het beoordelen van de muziek en de musicus in 5 onderdelen in waardoor docent en leerling elkaar kunnen begrijpen. Die onderdelen zijn: de motorische kant, het auditieve deel (hoe sta ik op het podium), de creativiteit (eigen repertoire eigen sound en stijl), iemands houding ten

tekst: Anita Verheggen/Ruud Zinzen fotografie: Minke Faber

Om de activiteiten van Jack Pisters scherp op je netvlies te krijgen heb je een speciale ‘roadmap’ nodig. Hij is de spin in een subtiel web van lespraktijken die allemaal werken met de A-MACK-methode. Die wordt door steeds meer muziekdocenten in Nederland gebruikt.

Muziekonderwijs 2.0 nummer 1 - 2013

pagina 7

interview met Jack Pisters

opzichte van de muziek en het musiceren en de kennis waarover hij of zij beschikt. Ik geef daarover trainingen op kunstinstellingen in het hele land.

Een docententeam bij een creatieve opleiding moet zelf besluiten of er meer nadruk wordt gelegd op improviseren, componeren of produceren en of de leerlingen zelf muziek en teksten zouden moeten schrijven. Het team moet zelf een manier vinden om te bepalen wat creativiteit voor de school inhoudt. Het is dus eigenlijk ook een docenten-volg-systeem want de docent bepaalt waar de leerling aan moet voldoen. Als de docent creatieve, zelfstandige, autonome kunstenaars wil opleiden, zal hij zijn onderwijs ook zo in moeten richten. Dan krijg je hele interessante discussies waarbij docenten vaak als team de uitgangspunten voor hun opleiding moeten formuleren. Van daaruit kan je naar de voorbereiding en de beoordeling van de lessen gaan kijken. Dat kan heel verbaal, je kunt er eigenlijk meteen mee werken. Maar je kunt er ook heel diep induiken en als school een visie uitkristalliseren. We hebben er hier op het conservatorium nu 10 jaar mee gewerkt en dan merk je dat het heel interessant is dat docenten dezelfde taal spreken terwijl ze toch hun eigen stijl kunnen handhaven en in het team hun eigen plek verwerven. De leerlingen krijgen methodiekles volgens hetzelfde systeem. Docenten en leerlingen communiceren in dezelfde taal. Ze moeten in die 5 gebieden in ontwikkeling blijven en een balans zien te vinden.

Als een leerling heel veel muzikale kennis heeft maar creatief niet zo goed is ontwikkeld, kan hij stranden.”

Stel dat je een of twee elementen van die A-MACK heel sterk ontwikkeld hebt als leerling, maar die andere drie minder. Zak je dan of word je niet toegelaten?

Bij de toelating hebben we een soort regel: alles is te bediscussiëren. Als pagina 8

een leerling laat zien dat hij een goede attitude heeft, goed voorbereid is, weet waar hij naartoe wil, veel energie heeft, een mooie sound en een mooie stem, maar nog weinig kennis van theorie of analyse, dan kan hij best aangenomen worden als hij tijdens de test laat zien dat hij snel kan leren. Als een docent het niks vindt kun je b.v. wel zeggen: ‘Kijk naar de balans tussen de 5 aspecten’ en dan kom je vaak tot een zinnige gedachtenwisseling. Je kan dan tot de conclusie komen dat het best meevalt. Door het te plaatsen binnen die 5 categorieën kunnen de docenten het beter met elkaar bespreken en kom je tot een betere objectievere beoordeling.

Eigen stijl

Waar de popmusici uit de jaren ’60 en ’70 alles zelf uit moesten zoeken, zijn er tegenwoordig vakopleidingen voor popmusici en een overdosis internetfilmpjes waar muzikale grootheden hun technische foefjes uit de doeken doen. Volgens het Nederlandse popicoon George Kooymans is dat niet altijd bevorderlijk voor het ontwikkelen van een eigen stijl. Gitaristen zouden te weinig experimenteren en te veel afkijken van hun docenten en internet wat ten koste gaat van die eigen handtekening. Pisters begrijpt wat Kooymans bedoelt maar ziet ook de andere kant.

“Ik juich het gebruik van de nieuwe media toe. Je kunt heel snel iets leren of te weten komen. Je typt ‘Nashville’ en ‘muziek’ in en je ziet iemand banjo spelen die er ook les in geeft. Ik heb leerlingen die daardoor binnen 2 maanden behoorlijk banjo kunnen spelen met de daarbij behorende stemmingen. Je kunt ook kijken in de keuken van de producer. Daniel Lanois (producer van o.a. U2, red.) zit op YouTube en je kunt zien hoe hij bepaalde producties benadert. Sommige studenten zijn erg fanatiek in het uitpuzzelen en in zich op nemen van

dat soort zaken. Uiteindelijk komen ze er achter dat de computer in feite een hele luxe recorder is en dat er niets gebeurt als er geen heel goed idee aan ten grondslag ligt. George heeft gelijk dat het zelf uitpuzzelen en doorbikkelen een karakter van onderzoek met zich meebrengt. Maar het onderzoek is nu veel omvattender. Ik merk bij mijn leerlingen dat ze soms zoveel info krijgen dat ze geholpen moeten worden in efficiënt zoeken. Er is zoveel informatie dat sommige studenten besluiten helemaal niets meer te zoeken terwijl anderen het juist heel slim aanpakken. Ik ken mensen die een gitaargeluid hebben dat zo uniek is dat ze niet meer weten hoe ze dat gemaakt hebben, dat kan dus ook. Ik zou er destijds heel blij mee zijn geweest als ik via Spotify zoveel liedjes had kunnen beluisteren als nu mogelijk is. Ik zie nu veel studenten die door efficiënt zoeken al heel rijk zijn in harmonie en productie. Dat is het tegenwicht. Het gaat er niet om dat Kooymans’ verhaal meer of minder waard is. We zitten in een situatie dat de omgeving is veranderd en dat de je studenten moet kunnen helpen om daar zo efficiënt mogelijk mee om te gaan. Mijn rol als docent is gewoon veranderd en daar zitten heel veel voordelen aan. Voor mijn groepslessen zet ik hele opdrachten op Facebook in een besloten groep en ik kan de volgende dag zien welke studenten het allemaal gelezen hebben, hoe ze erover discussiëren en wie het wel of niet snapt. Op het moment dat we dan samen zijn kunnen we veel meer spelen en genieten en het uitleggen wordt meer een deel van hun eigen proces.”

Je bent nu 10 jaar hoofd van de Popafdeling bij het CvA. Wat zijn de grootste veranderingen in het onderwijs?

De online-omgeving is natuurlijk geweldig veranderd. Die 10 jaar zijn voorbij gevlogen. Per lichting is er Ntb - Muziekwereld

‘De worsteling met het ordenen van de steeds makkelijker te krijgen informatie via social media neemt toe’ bijna een andere sfeer: de groepsdynamiek, hoe studenten samenwerken of het schrijven van songs belangrijker is etc. De worsteling met het ordenen van de steeds makkelijker te krijgen informatie via social media neemt wel toe. Ik heb zelf het gevoel dat het positief gebruik van internet beter wordt omdat de studenten steeds beter door hebben wat de mogelijkheden zijn. Ik leer zelf weer van de leerlingen hoe ik de mogelijkheden beter kan benutten. Het internet is er gewoon. Mijn dochter communiceert nu via twitter en dan kan ik maar beter leren hoe het werkt. Vroeger kostte een studio zonummer 1 - 2013

veel geld per dag, moest je lang sparen en had je er heel lang op gerepeteerd en als je er was hing alles er van af.

Dat gaf wel een soort edge aan dingen.

Soms pakte dat heel goed uit maar je kon ook een jaar lang teleurgesteld zijn over het resultaat. Het belang van zo’n studiodag was heel groot. Maar tegenwoordig doen ze het gewoon op de laptop, ze kijken er heel anders tegenaan.

Wat betekent dat voor jouw rol als docent?

Soms wordt gezegd dat je steeds meer coach i.p.v. docent wordt maar dat is ook maar een term. Het begeleiden van studenten in hoe ze hun weg kunnen vinden is een belangrijke rol van de docent. Ik merk wel dat de grondslagen van wat wij hier doen nog altijd hetzelfde zijn. Op deze opleiding kom je als je zelf dingen wilt maken. Het is

echt vanzelfsprekend dat je goed gitaar moet spelen of goed moet kunnen zingen, maar als je alleen dat wilt kun je beter naar een andere school gaan.

Het gaat erom dat je op zoek moet zijn naar je eigen handtekening. Dat staat bij ons op de voorgrond en is de focus van onze opleiding. Als je popmuziek anno nu levend wilt houden moet je dingen toevoegen. Als je retroelementen gebruikt moet je ze een betekenis geven die ze relevant maakt in de muziek van nu.

Je hoort steeds vaker dat studenten beter kunnen worden opgeleid als educators omdat ze als performer hun brood niet meer kunnen verdienen. Wat is jullie insteek?

Wij zoeken de balans en daarom is het ook een zware opleiding. Je moet goed spelen, dingen maken en er goed over kunnen praten. Als ik een cd produpagina 9

interview met Jack Pisters

CV Jack Pisters geboren op 30-04-1966 in Schinnen Opleiding: 1978 - 1984 Gymnasium Coriovallum College Heerlen 1984 - 1985 Conservatorium van Maastricht 1985 - 1991 Koninklijk Conservatorium van den Haag Muziek: 1983 - 1989 Avalon: 1995 - 2000 Soylent Green 2000 - 2005 Keith Caputo Band 2001 Anouk 2007 - 2008 Musical director Anouk: Who’s your mama tour 2005 - heden S.C.A.R. Onderwijs en evenementen: 1991 - 2010 Methodiek docent Conservatorium van Hilversum en Amsterdam,

Hoofd onderwijskunde CVA

2003 - heden studieleider Pop-afdeling Conservatorium van Amsterdam 2005 - heden Directeur Dutch School of Popular Music 2009 - heden Directeur van de Music Matrix: oefencentrum, live-podium en kenniscentrum 2010 - heden Co artistiek leider Amsterdam Electric Guitar Heaven

ceer ben ik tijdelijk een educator die met een team een cd moet maken. Ik moet dan oog hebben voor de mogelijkheden van groei, de analyse van de karakters en ben op dat moment een soort coach die ervoor moet zorgen dat er na 4 of 6 weken een kant en klare productie is. Je bent dan evengoed een educator dan wanneer je een kind gitaar leert spelen. Educatie is bij ons een heel breed traject. Ieder moet over zijn vak kunnen praten. Verder is er ook de organisatiekant en het timemanagement en moet je zakelijke vaardigheden opdoen en je beroepspraktijk leren organiseren. De pijlers pagina 10

van onze opleiding zijn: je speelt goed, je maakt dingen, je kan er goed over praten, je bent een goede coach en je organiseert je zo goed mogelijk. Je kunt jezelf niet veroorloven alleen voor het podium of het doceren te kiezen.

Die indeling bestaat niet meer. Welke kunstinstelling wil tegenwoordig nog een gitaardocent die nooit optreedt?

Vroeger was dat zo. Heel veel scholen doen nog dingen die niet van binnen uit gevoed zijn door de markt. Stel je bent een modern gitarist en je kunt niets bedenken. Dan heb je gewoon geen werk. Je bent dan teveel afhankelijk van de optredens en dat is een veel

te kwetsbare positie. Mensen moeten gewoon creatief blijven en blijven zoeken naar werk. Wij proberen onze leerlingen die attitude aan te leren: blijf een leven lang op onderzoek.

Onderwijs-web

Als ze dat zouden willen kunnen leerlingen van de wieg tot het graf gebruik maken van het educatieve netwerk dat Pisters in de loop der jaren heeft opgebouwd naast zijn werkzaamheden aan het CvA. Onder de paraplu van zijn muziekschool Dutch School Of Popular Music (DSOPM), die ook als vooropleiding van het conservatorium Ntb - Muziekwereld

fungeert, vind je de Music Matrix en de Guitar Matrix (een combinatie van oefenruimten, een podium, een plek voor bandcoaching en een werkplaats waar apparatuur wordt gerepareerd en afgesteld).

Pisters: “Het is een combinatie van kenniscentrum, oefenruimte en podium. Locatie is het Amsterdamse oefencentrum muzyQ. Wij coachen bands en geven bandlessen. Door mijn ervaring van opnemen, platen inspelen, live spelen etc. kan ik een enorme kwaliteitsimpuls geven aan jonge enthousiaste muzikanten. En daar hebben wij oefenruimtes voor met specialistische apparatuur. In de concertzaal van muzyQ kunnen leerlingen jammen, dingen uitproberen en fouten maken. Het is een jongerenplek waar je met mooie apparatuur muziek kunt maken. Ook vinden er concerten van bandjes en jamsessies plaats. Ik heb veel ervaring opgedaan bij talrijke sessies, cd-producties en toen ik de muzikale leiding had bij een tournee van Anouk. Ik deed de repetities, hielp het klankpalet maken en zo goed mogelijk een dvd-opname voor te bereiden. Het gaat van het schrijven van partijen tot stemmingen, het instellen van apparatuur tot het maken van muzikale keuzes. Dat was erg leuk. Al die ervaring gebruik ik nu bij de coachingsprojecten van de Music Matrix.

De DSOPM is een privé-initiatief.

Centraal staat bij mij het muziek maken en het onderwijs, dat is geweldig.

De Koorenhuis-achtige structuur van een kunstinstellling waar kinderen popmuziek kunnen maken op een intensieve, leuke en entertaining manier. Waar ze leren dat het expressieve muziek is, muziek die echt uit hen komt. Een mooie term hiervoor is ownership. Zij maken hun teksten, zij zingen over hun ding en de coaches die ik opleid zorgen ervoor dat ze dat zo goed mogelijk kunnen doen. Daar is in Amsterdam en landelijk veel vraag naar. Daarnaast doen we alle soorten muzikale lessen en DSOPM helpt nummer 1 - 2013

‘Er is duidelijk een tendens om de subsidies te verleggen naar het basisonderwijs i.p.v. het naschoolse muziekonderwijs’ andere instellingen via de A-MACK en via trainingen. In het muziekschoolvoortraject is landelijk nog veel groei mogelijk. De DSOPM is er voor de scholing van leerlingen van 8 jaar oud tot aan een vakopleiding aan toe.

Degene die niet naar zo’n vakopleiding gaan mogen van mij hun hele leven blijven doorspelen en dingen maken.

Die kunnen wij dan coaching en lessen bieden in verschillende vormen.

Hoe zit het zakelijk? Ik neem aan dat je mensen moet inhuren om bepaalde dingen te doen.

Er zijn allerlei vrijwilligers die mij helpen met o.a. m’n website en Facebook.

Bij DSOPM werken 30 ZZP-ers.

Het is een soort privé-muziekschool in zeer moderne zin. Wij proberen ook jonge docenten ervaring te laten opdoen. Voor iedereen, ook bij het conservatorium, is het meer dan gewoon werk, het is een combinatie van enthousiasme en brood verdienen. Je moet er zin in hebben.

Is de DSOPM een muziekschool nieuwe stijl?

We willen de traditionele muziekscholen niet beconcurreren maar werken als kenniscentrum samen met b.v Muziek School Amsterdam (MSA).

We willen graag informatie delen met zoveel mogelijk kunstinstellingen.

Ondanks de bezuinigingen ontstaat er iets nieuws. We werken samen met de muziekscholen aan b.v popprojecten in de wijken, leveren docenten en voeren het samen uit. Muziekscholen blijven belangrijk. Ik heb niet de illusie alles zelf te willen of te kunnen.

Vanuit het conservatorium zijn we met een nieuwe cursus begonnen.

Doel is om muziekdocenten die altijd gewerkt hebben in een naschoolse kunstinstelling te leren de omslag te maken naar de basisscholen. Amsterdam verlangt nu van naschoolse muziekdocenten dat zij hun werkzaamheden uitbreiden naar basischolen. Als je gewend bent om gitaarles aan kleine groepen te geven is het les geven aan een klas met 30 kinderen een hele omslag. Wij gaan vanuit het conservatorium nu een traject starten om de docenten te begeleiden die omslag zo goed mogelijk te maken. Ik vind het heel interessant om daarin mee te denken. Er is duidelijk een tendens om de subsidies te verleggen naar het basisonderwijs i.p.v. het naschoolse muziekonderwijs en dat laatste aan de particuliere sector over te laten.

Daardoor loopt de DSOPM heel goed hoewel het moeilijk is om kostendekkend te draaien.

Geheel in lijn met de snelle ontwikkelingen op internet geeft Pisters ook online-lessen aan gitaristen. Dat brengt het risico met zich mee dat de online-leerlingen geen gebruik meer zullen maken van het traditionele muziekonderwijs.

Zaag je met dat online-onderwijs niet de poten onder je eigen stoel vandaan? Wat is het verdienmodel van dergelijk onderwijs?

Dat is inherent aan het omgaan met internet. Als je vasthoudt aan oude modellen krijg je toch dat leerlingen dat niet meer willen betalen. Dat zie je ook met cd’s. Die waren vroeger een bron van inkomsten en zijn nu vaak gedegradeerd tot een soort persfoto die je aan iedereen stuurt die hem wil hebben. Je zal moeten veranderen. Het zou gemakkelijk zijn om te zeggen: die A-MACK-methode pas ik alleen toe op mijn eigen school. Maar als je dingen deelt als docent weet je dat je er veel dingen voor terugkrijgt.

Ik vind dat de uitdaging. Het heeft ook tot gevolg dat de leerlingen steeds terugkomen. pagina 11

rechten

De toekomst van het auteursrecht online:

Tijd om te kiezen tekst: Erwin Angad-Gaur illustratie: Robert Swart De visie van het nieuwe kabinet op het auteursrecht blijft ook in 2013 onduidelijk. In het regeerakkoord staat het krachtige, maar bij nadere beschouwing onduidelijke voornemen: “Het auteursrecht wordt gemoderniseerd zonder dat gebruiksmogelijkheden voor consumenten in gedrang komen”. Eind vorig jaar bleek dat staatssecretaris Teeven (Veiligheid & Justitie) binnen deze formulering ruimte zag voor vervanging van de thuiskopieregeling door een downloadverbod. Hoewel een meerderheid van de Tweede Kamer op initiatief van Kees Verhoeven (D66) en Astrid Oosenbrug (PvdA) dit voornemen inmiddels naar de prullebak heeft verwezen, blijft staan dat de staatssecretaris nadrukkelijk aangaf dat modernisering van het auteursrecht wat hem betreft niet mogelijk zou zijn zonder vervanging van de thuiskopievergoeding.

Inmiddels liet hij de Tweede Kamer weten dat hij voorbereiding van een wetswijziging zal staken; eind van het jaar zal de nieuwe thuiskopieregeling vrijwel zeker met in ieder geval een jaar verlengd worden. Wat in de brief ontbrak, zoals ook met name Verhoeven en Oosenbrug op twitter en bij Tweakers.com opmerkten, is een hernieuwde visie op de toekomst.

Visie van de staatssecretaris

Tijdens het algemeen overleg over auteursrecht, eind vorig jaar, was de staatssecretaris uiterst helder over de keuzes: “Globaal zijn er twee oplossingsrichtingen. Er is een collectieve lijn en er is een individuele lijn. Bij de beantwoording van de vragen zal ik de nuances aangeven, maar ik wil deze beide richtingen nu even zonder nuances schetsen. Het radiomodel is een collectieve oplossing. De auteur pagina 12

wordt verplicht om de rechten collectief uit te oefenen. Hij krijgt in ruil daarvoor een vergoedingsrecht. Als een muziekdienst een licentie heeft verkregen, moet de volgende muziekdienst die licentie onder dezelfde voorwaarden kunnen krijgen. Het verdienen zit hem in de vergoeding en niet in de economische keuze van de rechthebbende om het wel of niet te gunnen. In die zin is het meer een afnamemodel dan een verdienmodel.

Aan dit collectieve model zitten ook juridische haken en ogen. De auteursverdragen staan immers slechts heel beperkt toe dat de rechten van de auteur worden beperkt door zo’n dwanglicentie, zoals deze ook wel wordt genoemd. Dat is niet zo gek, want het gaat om eigendomsrechten.

Als je voor dit model kiest, passen daar thuiskopieheffingen bij. Daarover zijn de heer Verhoeven en ik het eens.

De uiterste vorm van een collectief Ntb - Muziekwereld

model - daar heeft de heer Verhoeven in behandelingen van eerdere wetsvoorstellen al eens op gewezen - is een opslag op het internetabonnement, waarbij alle vormen van up- en downloaden worden gecompenseerd door een collectieve vergoeding. Dat is het Noorse model. Het geeft makers meer zekerheid over hun inkomsten, maar het leidt ook tot nieuwe exploitaties.

De andere weg waar wij voor kunnen kiezen en waar ik meer een nummer 1 - 2013

voorstander van ben, is de individuele oplossing. Deze is gebaseerd op licenties. In dit model bepaalt de rechthebbende of hij toestemming geeft voor het gebruik van zijn werk. In dit model zijn er geen forfaitaire heffingen. De markt doet zijn werk. Kwaliteit levert geld op, maar je weet niet hoeveel. Bij dit model zijn er ook tal van problemen, maar die liggen vooral op het economische vlak. Bepaalde exploitanten hebben marktmacht en kunnen ex-

ploitatie tegenhouden. Legaal aanbod kan ook versnipperd raken omdat men zelf wil exploiteren.�

De staatssecretaris vergat in het citaat uiteraard een aantal andere nadelen van de tweede weg te noemen, naast economische, bijvoorbeeld privacy en burgerrechten (in februari bevestigde het Europese Hof voor de Rechten van de Mens dat er een strijd bestaat tussen de vrijheid van expressie en pagina 13

rechten

strikte handhaving van het auteursrecht), maar gezien zijn voorkeur voor de tweede optie - en zijn poging daarvoor een meerderheid te vinden kan hem dat nauwelijks verweten worden.

Lange termijn-visie noodzakelijk

Inmiddels zijn echter de kaarten anders geschud: de Kamer heeft een toekomst gebaseerd op individuele verboden afgewezen. Zeker nu het voornemen het auteursrecht te moderniseren inmiddels (en eindelijk) ook door de Europese Commissie is overgenomen, is een lange termijnvisie van de Nederlandse regering van belang. De Commissie publiceerde eind vorig jaar een stappenplan voor modernisering van het auteursrecht, een traject waarin het voortouw genomen zal worden door Eurocommissarissen Kroes, Barnier en Vassiliou.

In dit proces zouden de voornamelijk juridische beperkingen voor een keuze voor de door Teeven beschreven eerste weg (de keuze voor vergoedingssystemen) kunnen worden opgeheven.

Het is tijd deze keuze te maken en in Europa consistent na streven.

De Ntb presenteerde eind vorig jaar samen met collega-organisaties in binnen- en buitenland en in samenwerking met onder meer de Franse en Nederlandse Consumentenbonden voorstellen voor Europese modernisering van het auteursrecht (zie Muziekwereld 4 van vorig jaar). Daarmee hopen wij het de politiek makkelijker te maken de noodzakelijke beslissingen te nemen voor de toekomst.

Essentieel is immers de vraag of een verbodsrecht op het internet nog wel centraal te stellen is. En het antwoord op die vraag is een steeds helderder: ‘nee’.

Dat is niet verrassend voor wie de wetsgeschiedenis van het intellectueel eigendom kent. pagina 14

Op internet is een situatie ontstaan waarin individueel onderhandelen voor zowel de gebruiker als de maker ondoenlijk is geworden

Een stukje geschiedenis

Het auteursrecht ontstond na de uitvinding van de boekdrukkunst. Het ‘verbodsrecht’ (een exclusief recht voor de auteur) was in die tijd, toen in een land een beperkt aantal drukpersen stonden, een werkbare methode om auteurs controle te geven over de verspreiding van hun werk. Al met de komst van de radio en de geluidstechniek werd dit echter, in het geval van muziek, onwerkbaar. Elk radiostation draait per dag honderden liedjes: het werd zowel voor de makers, als voor gebruikers onmogelijk elkaar op basis van individuele onderhandeling te vinden.

Als oplossing werd daarom het collectief beheer uitgevonden; in Nederlandse termen: muziekauteurs sloten zich aan bij de Buma die hun individuele verbodsrecht feitelijk omzette in een vergoedingsrecht. Wie netjes betaalt, krijgt toestemming voor gebruik. Het verbod werd enkel nog een collectief gehanteerde stok achter de deur, voor wie niet betalen wil.

Het succes van dit model vertaalde zich in Nederland in 1993 middels de Wet op de Naburige Rechten (feitelijk het auteursrecht voor artiesten en producenten) in een wettelijk vergoedingsrecht voor ‘openbaarmakingen van commerciële fonogrammen’ (geïncasseerd door de Sena): de wetgever gaf musici en producenten in de nieuwe wet niet langer de keuze individueel te onderhandelen. De maatschappelijke voordelen van de collectieve vergoeding waren daarvoor te groot.

Op eenzelfde wijze koos de wetgever voor de thuiskopieregeling: het werd consumenten wettelijk toegestaan voor eigen gebruik, zonder toestemming te hoeven vragen, te ko-

piëren, terwijl rechthebbenden via een vergoedingssysteem gecompenseerd werden.

Individueel onderhandelen niet meer van deze tijd

Terug naar 2013. Op internet is (in theorie althans) inmiddels elke consument een radiostation geworden; iedereen kan muziek en films ‘uitzenden’ en ook uit tal van bronnen binnenhalen. Zoals met de komst van de geluidstechniek is op internet een situatie ontstaan waarin individueel onderhandelen voor zowel de gebruiker als de maker ondoenlijk is geworden. Vergoedingsstructuren lijken de logische en redelijke oplossing voor dit probleem. Individuele verbodsrechten - en de daaruit voortkomende verplichting voor gebruikers individuele toestemming te krijgen - belemmeren het gebruik van beschermde werken en blijken bovendien nauwelijks te handhaven; collectieve vergoedingsoplossingen faciliteren het gebruik, maar garanderen wel een nette vergoeding voor rechthebbenden.

Het wordt kortom tijd ouderwetse opvattingen achter ons te laten en te werken aan een evenwichtige nieuwe regulering van het auteursrecht online.

Het is te hopen dat ook het Nederlandse kabinet hieraan in Europa op een positieve wijze zal willen bijdragen, zeker nu een Kamermeerderheid opnieuw aangaf een toekomst gebaseerd op het centraal stellen van verboden en handhavingsinstrumenten af te wijzen. Als Nederland zich serieus wil blijven ontwikkelen als kenniseconomie kunnen wij ons bij de inrichting van de daarbij essentiële informatierechten geen positie aan de zijlijn veroorloven.

Ntb - Muziekwereld

DU: 20.12.2012

musikmesse.com info@netherlands.messefrankfurt.com Tel. +31 (0) 70 262 90 71

56784-008_MM_allg_Musiekwereld_190x277 • CD-Rom • ISO 39 • CMYK • cp: 26.11.2012

10 t/m 13. 4. 2013 Spirit of music

NL

- ingezonden mededeling -

Tarieven en salarissen Vanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke tarieven in de sector doet de Ntb ieder jaar onderzoek onder zijn leden naar door hen gehanteerde tarieven. Op basis hiervan publiceert de Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Ook zijn zij niet in alle gevallen representatief.

Alle tarieven zijn, tenzij anders vermeld, bruto per persoon en exclusief eventuele reis- en verblijfkosten en BTW. Voor ieder vermeld bedrag geldt dat er géén afkoop van auteurs- en/of naburige rechten plaatsvindt.

SOLISTEN • Per uitvoering incl. generale repetitie dag van uitvoering: € 847 • Toeslag per extra repetitie van max. 3 uur: € 221

DIRIGENTEN A Amateur A Capella koren B Amateur oratorium, Opera, Operette, Musicalverenigingen, afhankelijk van aantal koorleden:

• Tot 50: ad. A. € 4666 • Boven 50: € 5821

ad. B. € €

REMPLAÇANTEN ORKESTEN – CAO Nederlandse Orkesten en MCO

6988 8157

Bruto jaarbedragen bij een wekelijkse repetitie van 2

– Amateurorkest/Harmonie/Fanfare/Brassband

Bedrag per werkzaamheid van 3 uur incl. pauzes

• onafhankelijk van het aantal orkestleden:

• repetitie • concert

€

6988

• Toeslag per concert/concours: €

705

€ 81,96 € 132,29

uur (excl. vastgestelde vakanties).

• Toeslag per concert

€

690

• Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: € 105 • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 883

REPETITOREN

– Muziek Centrum van de Omroep (MCO)

van 2 uur. (excl. vastgestelde vakanties)

Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: • Tot 50: ad A: € 71 ad B: € 105 • Boven 50: € 86 € 121 Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: €

864

Werkzaamheid van 3 uur tot max. 4,5 uur (incl. pauze)

– Amateur A Capella koren

• Tot 50 koorleden • Boven 50 leden

Kinderkoren

€ €

onafhankelijk van het aantal koorleden:

€ 2218

Bruto per repetitie van max. 3 uur

• Toeslag per concert:

€

– Amateur Oratorium, Opera, Operette en Musicalverenigingen

390

Bruto jaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

• Tot 100 leden • Boven 100 leden

van 1 uur

• Uurtarief zelfstandige dirigenten: • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten:

110 142

€ €

156 217

Onafhankelijk van aantal leden: €

75

Bruto per repetitie van max. 3 uur

€

67

€

488

– Koninklijk Concertgebouw Orkest

• repetitie € 98,35 • concert € 158,75

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,84 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenverzekering.

Bruto jaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

– Kinderkoren

• repetitie • concert • pianobegeleiding per uur

€ 109,41 € 153,72 € 42,24

Bovenstaande tarieven zijn inclusief vakantiedagen en vakantietoeslag.

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,89 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenverzekering.

Voor leden van het KCO geldt een toeslag van 15% bovenop de standaardtarieven.

pagina 16 Muziekwereld Ntb - Muziekwereld

201

3

REMPLAÇANTEN OPERA (VOCALISTEN) • repetitie • generale repetities tot 4,5 uur • generale repetities langer dan 4,5 uur • voorstelling tot 4,5 uur • voorstelling tot 6 uur • voorstelling langer dan 6 uur

€ €

74 125

€ € € €

148 125 188 250

OPERETTE, OPERA, MUSICAL (niet gesubsidieerde gezelschappen) • Orkestmusici/zangers/dansers €

765

COMPONISTEN

919

Voor componistentarieven is de brochure Kapstok componistentarieven op aanvraag te verkrijgen bij het Ntb-secretariaat.

Bruto per vijfdaagse werkweek

• Orkestmusici/zangers/dansers € Bruto per zesdaagse werkweek

WEEKENGAGEMENTEN IN HORECA/ AMUSEMENTSBEDRIJVEN • Vijf dagen per week bruto • Zes dagen per week bruto

€ 997 € 1238

PRIVÉ-DOCENTEN

FILMMUZIEK • Opname filmmuziek

€

113

Minimumtarief, berekend op basis van de CAO Kunsteducatie, is € 46 per uur.

Bruto per uur met een minimum van 3 uur en een

Voor adviezen m.b.t. tariefberekeningen / betalings­

De maximale speeltijd (inclusief pauzes) per dag

maximale opnametijd gemiddeld per uur van 5

voorwaarden / -vormen kunnen leden contact opne-

bedraagt 6 uur. Na elke 45 minuten is er 15 minuten

minuten.

men met de Ntb.

pauze.

Geen afkoopbedrag van auteurs/naburige rechten.

Bij een optreden buiten de woonplaats van de musicus

CD-TARIEVEN STUDIO sessie-MUSICI, vocalisten en producers

dient de werkgever de reis- en verblijfkosten te vergoeden.

DAGOPTREDENS JAZZ-MUSICI • Dagoptreden

€

321

(een uurprijs van € 107 met een minimum van 3 uur)

DAGOPTREDENS MUSICI KAMERMUZIEK • Dagoptreden

€

321

DAGOPTREDENS MUSICI wereldmuziek, pop, entertainment €

321

(een uurprijs van € 107 met een minimum van 3 uur)

nummer 1 - 2013

• adviestarief per uur:

€ 45

Minimum aantal uren per project: 10 Voorbereidingsuren t.b.v. project: 35% bovenop het totaalbedrag Reisuren t.b.v. het project: 50% van de reistijd voor woon/werkverkeer, geldt als werktijd bovenop het minimum van 10 uur.

Geen afkoop van auteurs/naburige rechten.

(een uurprijs van € 107 met een minimum van 3 uur)

• dagoptreden

• Vocalisten per uur met een minimum van 2 uren: € 98 • Instrumentalisten per uur: € 58 • per dagdeel, 4 uur inclusief 1 uur pauze) € 280

MUZIEKEDUCATIEPROJECTEN

MUZIEKKOPIISTEN RADIO EN TV

TECHNICI studio (per dag, 10 uur) live (per optreden)

€ €

290 206

De Ntb hanteert de tarieven van het MCO. Deze zijn opvraagbaar bij het secretariaat van de Ntb.

PRODUCERS

TRAININGSACTEURS

Royalty van 6% van de ppd-prijs van cd of dvd, 6% van de opbrengst per download.

Tussen € 74 en € 99 per uur met een minimum van 3 uur.

pagina 17

essay

Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht

Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2012

Bjorn Schipper

Als vervolg op mijn eerste kleine juridische kroniek van het muziekrecht over het jaar 20111 in deze Muziekwereld het tweede deel dat spraakmakende zaken uit het kalenderjaar 2012 bevat. Ook deze keer blijf ik weer op basis van dezelfde uitgangspunten in de buurt van de muziekpraktijk. Anders dan in de vorige kleine kroniek heb ik nu wel een gepubliceerde uitspraak van de Vaste Commissie Plagiaat (VCP) van Buma/ Stemra in het overzicht verwerkt. Deze VCP-uitspraken worden in toenemende mate wel gepubliceerd2. Hoewel in 2012 ook de allereerste uitspraak van de fonkelnieuwe Geschillencommissie Auteursrechten is gewezen, is hiervoor in deze kroniek geen plaats omdat het geen muziekgebruik betrof3.

Nanada c.s./Van Hemert: publishing Het jaar 2012 begon met een nieuw hoofdstuk in de voortdurende strijd tussen muziekauteur Hans van Hemert en zijn verschillende muziekuitgevers. Hierover heb ik al eens eerder in Muziekwereld4 geschreven.

Kern van de discussie is steeds de vraag of de muziek足 uitgever voldaan heeft aan de op hem rustende contractuele inspanningsverplichting tot voortdurende (her)exploitatie van de muziekwerken. Na eerder succes5 tegen Strengholt en een zeperd6 tegen Universal, ving Van Hemert in zijn procedure tegen Nanada cs. (deels) pagina 18

bot. Het vonnis van de Rechtbank Amsterdam van 4 januari 20127 geeft een uitgebreide inkijk in de wereld van de nationale en internationale muziekuitgave en de manier waarop de PALM-procedure voor buitengerechtelijke ontbinding van muziekuitgavecontracten werkt.

Op basis van de beschikbare bewijsstukken oordeelt de Rechtbank dat de muziekuitgevers Nanada c.s. met succes opkomen tegen de door Van Hemert ingeroepen buitengerechtelijke ontbinding van zijn muziekuitgavecontracten. Interessant aan dit vonnis is de overweging van de Rechtbank dat de muziekuitgever onder de geNtb - Muziekwereld

geven omstandigheden aan zijn inspanningsverplichting kan voldoen door zich bij de (her)exploitatie te richten op de meest populaire muziekwerken. Van Hemert krijgt in deze zaak wel (deels) gelijk op het punt van ontoelaatbare buitenlandse subuitgave. Gebleken is dat Nanada c.s. vanaf de jaren 70 in bepaalde gevallen een te groot aandeel – te weten meer dan 50% – in de buitenlandse inkomsten uit de muziekwerken van Van Hemert ontvangen hadden. De Rechtbank oordeelt dat Nanada cs. daarom wanprestatie hebben gepleegd en de daaruit voortvloeiende schade van Van Hemert moeten vergoeden, zij het vanaf 2 augustus 1999. De vordering tot schadevergoeding over de periode van voor deze datum bleek namelijk verjaard.

Paperclip/NCRV Paperclip: geen omgekeerd verwarringsgevaar Stichting Paperclip organiseert sinds 2009 onder de merknaam PAPERCLIP (outdoor) dance events en clubfeesten in de buurt van Eindhoven. Toen omroep NCRV in juni 2011 haar eerste editie van het online ‘Paperclip‘ magazine – vernoemd naar de gelijknamige radio- en televisieprogramma’s uit de jaren ’80 en ’90 en het gelijknamige papieren magazine – uitgaf, ontstond hommeles met de Stichting Paperclip vanwege de gelijkluidende naam. Bij vonnis8 in kort geding van 31 januari 2012 oordeelde de Haagse Voorzieningenrechter echter dat geen sprake is van merkinbreuk. In de eerste plaats omdat NCRV eerder onvoorwaardelijk had toegezegd de naam ‘Paperclip’ alleen te zullen gebruiken in combinatie met de naam of het logo van NCRV. Van omgekeerd verwarringsgevaar in de zin dat het publiek zou kunnen denken dat NCRV de dance events van Paperclip zou organiseren is evenmin sprake, aldus de rechter.

Nederlands Symfonieorkest/ Nederlands Philharmonisch Orkest Op 6 april 2012 oordeelde de Amsterdamse Voorzieningenrechter dat Stichting Nederlands Symfonieorkest merkinbreuk pleegde door gebruik te maken van de aanduiding ‘NedSo’. Dit teken leek te veel op het woordmerk ‘NedPho’ van Stichting Nederlands Philharnummer 1 - 2013

monisch Orkest. De naam ‘Nederlands Symfonieorkest’ leek daarentegen onvoldoende op de naam ‘Nederlands Philharmonisch Orkest’. De rechter overwoog dat het meest dominerende bestanddeel ‘Philharmonisch’ niet voorkwam in de naam ‘Nederlands Symfonieorkest’ en dat de gemiddeld geïnformeerde consument van klassieke concerten er goed op de hoogte van is dat Philharmonisch- en Symfonieorkesten wereldwijd vaak naast elkaar bestaan. Ook het feit dat het Nederlands Symfonieorkest de ondertitel ‘het orkest van het oosten’ gebruikt doet afbreuk aan mogelijk verwarringsgevaar. Van handelsnaaminbreuk is evenmin sprake.

Nanada cs./Golden Earring: publishing Gelijk Van Hemert vonden ook de leden van de Golden Earring dat de muziekuitgevers Nanada cs. niet aan hun contractuele inspanningsverplichting tot voortdurende en maximale (her)exploitatie van de muziekwerken hadden voldaan. Op 9 mei 20129 deed de Rechtbank Amsterdam uitspraak. Ten aanzien van de administratie oordeelt de Rechtbank dat deze werkzaamheden nog steeds naar behoren door de muziekuitgevers zouden kunnen worden nagekomen en dat zij tot aan de datum van de ontbindingsbrief van de Golden Earring niet in verzuim verkeren omdat een deugdelijke ingebrekestelling ontbreekt. In de periode daarna acht de Rechtbank op basis van de feiten geen administratieve wanprestatie aanwezig. Ten aanzien van de promotie- en exploitatiewerkzaamheden overweegt de Rechtbank dat wel sprake is van een blijvende onmogelijkheid om deze verplichtingen alsnog na te komen. De muziekuitgevers kunnen de muziekwerken van de Golden Earring immers niet meer met terugwerkende kracht onder de aandacht van radiozenders en (cover)bands brengen, zodat sprake is van een niet meer te repareren wanprestatie. De Golden Earring mocht er volgens de rechter op vertrouwen dat Nanada cs. hun belangen goed zouden behartigen, zonder dat hiervoor actief toezicht nodig is. De Rechtbank stelt vast dat de opsomming van activiteiten waarmee Nanada cs. zich tegen de gestelde wanprestatie verweerden, voornamelijk toezien op de periode na de ontbindingsbrief en/of op werkzaamheden van platenlabel Red Bullet en daarmee onvoldoende de gestelde wanprestapagina 19

essay

tie ontkrachten. De Rechtbank biedt Nanada cs. de gelegenheid om alsnog voldoende tegenbewijs te leveren, zij het dat activiteiten van platenlabel en mastereigenaar Red Bullet dan niet mee kunnen tellen. Wordt vervolgd dus.

VCP zaak 162: ‘Ochtendspits’ Op 20 juni deed de VCP10 uitspraak in zaak 162 over de muzikale vormgeving van het door WNL uitgezonden televisieprogramma ‘Ochtendspits’ in relatie tot die van het latere (radio)programma ‘Avondspits’ (hier ook ‘Radio 1 audio vormgeving’ genoemd). De VCP oordeelde dat de muzikale vormgeving van ‘Ochtendspits’ voldoende oorspronkelijk is en dat de ‘Radio 1 audio vormgeving’ als een verzameling bewerkingen daarvan moet worden gezien, althans als het gaat om de zogeheten ident (hier: combinatie van twee melodische motiefjes). Nu hiervoor de toestemming ontbreekt, is sprake van auteursrechtinbreuk.

Sena/Exploitatiemaatschappij W.: collectieve kortingsregeling De Haagse Rechtbank oordeelde op 27 juni 201211 dat de kortingsregeling van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) niet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel.

Centraal stond de KHN- kortingsregeling waarbij de deelnemende leden gereduceerde tarieven voor muziekgebruik betalen. Exploitatiemaatschappij W. is geen lid van KHN en wenste dezelfde gereduceerde tarieven als KHN-leden te betalen. De Rechtbank oordeelt dat geen sprake is van schending van het gelijkheidsbeginsel nu Sena met de KHN-kortingsregeling op een gerechtvaardigde wijze differentiatie in tarieven nastreeft. De KHNkortingsregeling biedt Sena namelijk een administratieve lastenverlichting en verplaatsing van het debiteurenrisico. Uit het vonnis volgt verder dat Sena in strijd met de goede procesorde heeft gehandeld doordat na verwijzing van de zaak van de Utrechtse naar de Haagse Rechtbank een ander dan het oorspronkelijke processtuk zou zijn

- ingezonden mededeling -

pagina 20

Ntb - Muziekwereld

overgelegd. Sena is om die reden in de proceskosten veroordeeld.

Dr. Media cs./Gers Pardoel: ik neem je (niet meer) mee In de zomer van 2012 stond rapper Gers Pardoel voor de rechter tegenover zijn (voormalige) management Dr. Media12. Inzet was onder andere de vraag of Gers Pardoel zomaar naar een nieuwe manager kon overstappen. De Amsterdamse Voorzieningenrechter vindt van wel: uit uitlatingen van zowel Gers Pardoel als Dr. Media blijkt dat partijen de voor bepaalde tijd gesloten managementovereenkomst na einde initiële looptijd als geëindigd beschouwen. Er is geen sprake van (stilzwijgende) verlenging. De overstap naar een nieuwe manager is aldus geen wanprestatie. Gers Pardoel wordt veroordeeld om rekening en verantwoording af te leggen over de jaren 2010 t/m 2012 om Dr. Media in staat te stellen de aan haar toekomende managementfee te berekenen, als ook tot betaling van een voorschot op deze (schade)vergoeding. Dr. Media wordt op haar beurt veroordeeld om over de periode 15 juli 2009 tot 15 juli 2011 verantwoording af te leggen over haar financiële beheer met betrekking tot Gers Pardoel, als ook tot (terug)overdracht van enkele domeinnamen en het teruggeven van enkele originele exemplaren van muziekovereenkomsten.

8ball Music/Lubix: hoofd(pijn)set Het (her)ontwerp van de hand van een artiest van de ‘Lubix Beetle Bluetooth Headset’ was inzet van een procedure bij de Rechtbank Arnhem13. Lubix betwistte dat hierover met 8ball Music een overeenkomst was gesloten, maar ving bot bij de rechter. Partijen hebben over de belangrijkste punten van hun samenwerking overeenstemming bereikt. Aan de hand van e-mails stelt de Rechtbank vast dat slechts op punten van ondergeschikte betekenis nog zou worden verder gepraat. Meeweegt ook dat partijen aan enkele belangrijke afspraken feitelijk uitvoering hebben gegeven. Lubix wordt veroordeeld tot nakoming van de overeenkomst.

nummer 1 - 2013

Screentime cs./SBS cs.: rivaliserende popstars De aankondiging van SBS dat zij onder de naam ‘The Next Popstar’ een zangtalentenjacht op de Nederlandse televisie zal uitzenden, leidde in november 2012 tot een kort geding. Een van de partijen achter het succesvolle televisieprogramma ‘Popstars’, Screentime, bracht haar woordmerken POPSTARS – THE RIVALS en POPSTARS in stelling tegen de plannen van SBS. De Haagse Voorzieningenrechter14 oordeelt dat de Beneluxwoordmerken van Screentime niet geldig zijn omdat het namen zijn die kunnen dienen tot aanduiding van de productie en uitzending van een zangtalentenjacht, en als zodanig door het publiek kunnen worden opgevat.

De rechter acht de merken ook niet (voldoende) in de Benelux ingeburgerd. Echter, vanwege zeer intensief gebruik van het teken POPSTARS in Nederland oordeelt de rechter wel dat het merk als algemeen bekend merk moet worden gezien voor de productie en uitzending van een zangtalentenjacht. Dat het merk in België en Luxemburg beperkt gebruikt is en aldus daar minder bekendheid geniet, doet hier niets aan af. Miljoenen kijkers in Nederland leiden zo naar een inbreukoordeel van de rechter: THE NEXT POPSTAR van SBS is een ‘nabootsing’ van het algemeen bekende POPSTARS-merk van Screentime en kan tot publieksverwarring leiden.

Nederland.FM: embedded radiostreams De uitspraak die in 2012 het meeste stof deed opwaaien was die in de zaak van portalsite Nederland.fm tegen Buma/Stemra. De Haagse Rechtbank15 oordeelde op 19 december 2012 dat de embedded hyperlinks naar radiostreams van online radiostations op de portalwebsites Nederland.fm (via een frame) en Op.fm (via een pop-up scherm) als een vorm van nieuwe openbaarmaking gezien moeten worden. De embedded radiostreams worden door de wijze van presentatie op de websites van Nederland.fm en Op.fm beluisterd in het kader van beide websites, aldus de rechter. Daarmee is sprake van een rechtens relevante interventie van beide websites en worden de muziekwerken voor een nieuw publiek toegankelijk gemaakt. Volgens de rechter is hierbij ook relevant dat beide radioportalsites door

pagina 21

De beste magazines voor muzikanten en muziekliefhebbers!

De Bassist

Lust For Life

Home Recording

Musicmaker

Het lijfblad voor basgitaristen en contra-bassisten verschijnt vier keer per jaar en meldt bijna dagelijks het laatste basnieuws op de website.

Het glossy maandblad over muziek & meer is de opvolger van het befaamde Revolver Magazine en verschijnt tien keer per jaar.

Check ook de website!

Nieuw: het begrijpelijke kwartaalblad voor iedereen die thuis opneemt, geschreven door de pro’s.

Kopen en meteen aan de slag!

HĂŠt lijfblad voor alle Nederlandse muzikanten staat elke maand bomvol met interviews, praktische tips en tests van de nieuwste apparatuur.

www.debassist.nl

www.lustforlifemagazine.nl

www.homerecordingmagazine.nl

www.musicmaker.nl

Koop ze in de winkel of bestel ze online op www.muziekbladopjemat.nl

genoemde wijze van presentatie ook zelf profijt kunnen trekken van het muziekgebruik door op hun homepages advertenties te presenteren. Voorlopige conclusie: beide radioportalsites hebben van Buma een licentie nodig.

Overigens niet van Stemra, omdat van verveelvoudiging geen sprake is.

Buma cs./Heinz: het hagelliedje Op de valreep van 2012 deed de Amsterdamse Voorzieningenrechter16 uitspraak in een zaak over het bekende reclame-hagelliedje ‘Het hagelt, het hagelt, grote korrels Venz’ van auteur Philips. De problemen ontstonden toen Heinz – eigenaar van het merk Venz – het liedje in een nieuw jasje wilde steken. Na toestemming gevraagd te hebben aan Buma/Stemra kwam Heinz erachter dat Joop Stokkermans tekst en muziek op zijn naam had

staan. Uitzending van de commercial in 2010 gaf Philips aanleiding zich als auteur te wenden tot Heinz (dat in de veronderstelling verkeerde via Buma/Stemra van Stokkermans toestemming gekregen te hebben). Nadat Stokkermans zich uit hoofde van een schikking met Philips als auteur van het hagelliedje bij Buma/Stemra had laten uitschrijven, moest Heinz bij Philips aankloppen. Dit leidde tot een kort geding waarbij de rechter (voorlopig) oordeelt dat de melodie van het hagelliedje onvoldoende oorspronkelijk is vanwege het bestaan van het oudHollandse liedje ‘het regent’. De oorspronkelijkheid van de tekst blijft daarentegen wel overeind en leidt tot een beperkt en geclausuleerd uitzendverbod voor Heinz.

Bjorn Schipper is advocaat bij Bousie advocaten in Amsterdam

1 Muziekwereld 2012/4 (p. 32-37), ‘Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011’.

2 Via de website van Buma/Stemra: http://www.bumastemra.nl/leden/hoebeschermikmijnmuziekwerken/ vaste-commissie-plagiaat-wat-doet-deze/. Voor de kroniek 2011 ging het om zaak 160 van 14 december 2011 waarin het werk “Lu I’d love some speculaas’ geen inbreuk maakt op het werk ‘Alright, Alright, Alright’ omdat de overeenstemming (te) gering is en slechts gelegen is in het gebruik van een niet oorspronkelijke combinatie van harmonische trappen.

3 Geschillencommissie Auteursrechten, uitspraak in dossier 70252 d.d. 6 december 2012 (Betalingsplichtige/ Stichting Videma): betaling van licentievergoeding voor vertoning van twee voetbalwedstrijden ziet toe op het recht om dat te mogen doen; dat achteraf feitelijk maar een wedstrijd is vertoond doet niets af aan de betalingsverplichting.

4 Muziekwereld 2009/2 (p. 30-33), ‘Use it or lose it. Essay over de tussentijdse ontbinding van muziekuitgavecontracten na ‘Van Hemert’’. Zie ook noot 2.

5 Rb. Amsterdam 6 februari 2008, zaak/rolnummer 358492 HA ZA 06-4034, gepubliceerd op Boek9.nl onder nummer B9 5648 (Intersong Basart c.s./Van Hemert) en Hof Amsterdam 23 december 2008, zaak/rolnummer 200.004.493/01, gepubliceerd op Boek9.nl onder nummer B9 7455 en in AMI 2009/2, nr. 5, p. 61-64, met noot P.B. Hugenholtz (Intersong Basart c.s./Van Hemert).

6 Rb. Amsterdam 23 maart 2011, IEPT20110323 (Universal/Van Hemert).

7 Rb. Amsterdam 4 januari 2012 met rolnummer 477843 / HA ZA 10-3969 (Nanada c.s./Van Hemert).

8 Vzr. Rb. Den Haag 31 januari 2012, zaak/rolnummer 408571 / KG ZA 11-1430 (Paperclip/NCRV).

9 Rb. Amsterdam 9 mei 2012, LJN: BW8602 (Nanada cs./Golden Earring).

10 Zie noot 3 voor de vindplaats: zaak 162 (Ochtendspits).

11 Rb. Den Haag 27 juni 2012, IEPT20120627 (SENA/Exploitatiemaatschappij W.).

12 Vzr. Rb. Amsterdam 13 augustus 2012, LJN: BX4508 (Dr. Media/Pardoel).

13 Rb. Arnhem 3 oktober 2012, LJN: BY0532 (8ball Music/Lubix).

14 Vzr. Rb. Den Haag 15 november 2012, zaak/rolnummer 429981 / KG ZA 12-1198 (Screentime/SBS).

15 Rb. Den Haag 19 december 2012, IEF 12159 (Buma/Stemra/Nederland.fm); zie voor commentaar o.a. E. Jurjens, ‘Drie stappen van het Nederland.fm-vonnis: interventie, ander publiek en winstoogmerk’, IEF 12204.2013 en T.M. van den Heuvel, ‘Linke links – Auteursrechtinbreuk, onrechtmatig, of slechts een wegwijzer?’, IEF 12267.

16 Vzr. Rb. Amsterdam 21 december 2012, zaak/rolnummer 529719 (Buma/Heinz).

nummer 1 - 2013

pagina 23

redactie: rakenDra Smit

Vers geperst

NEOBASH! Eigen beheer – distributie Coast to Coast NEOBASH! is begonnen met jazzsaxofonist Wouter Wierda, hiphop-producer Jan van Wieringen (o.a. Caro Emerald) en sounddesigner Danny Weijermans. Drie kapiteins op een schip die onder het motto ‘let’s embrace and enjoy our differences’ het beste uit elkaar haalden.

Vervolgens nam Wouter Wierda een jaar de tijd in de studio en werkte daarbij met een legertje van muzikanten o.a. bekend van Kyteman. Het resultaat mag er zijn en wordt alom terecht de hemel in geprezen.

Op deze plaat staat een energieke moderne mix van jazz, funk/ hiphop en sounddesign.

De grooves staan als een huis, de grote hoeveelheid strakke blazerspartijen, de messcherpe raps en de saxpartijen van Wouter Wierda zijn om je vingers bij af te likken. Voeg daarbij de composities en naadloze arrangementen van Wouter Wierda, die ook de zeer goede geluidsproductie verzorgde. Wow, waanzinnig goed! www.neobash.nl

pagina 24

HENNING WOLTER TRIO Undercover Job Mons Records LC 06458 Dit is alweer het zevende album van dit trio dat in ongewijzigde samenstelling al ruim twintig jaar bestaat uit Pianist Henning Wolter, bassist Lucien Matheeuwsen en drummer Marcel van Cleef.

De titel ‘Undercover Job’ verwijst niet alleen naar de stukken zelf die allemaal gewijd zijn aan een bekende undercover agent als 007, Lawrence of Arabia, Ethan Hunt en Matha Hari. De titel verwijst ook naar een schatzoektocht met bijbehorend internetspel waar deze cd deel van uit maakt.

Dit trio speel zeer hecht en smaakvol samen en is bij de tijd gebleven. De composities van Henning Wolter zijn avontuurlijk, gaan soms lekker functioneel tonaal over het randje waarbij hij als pianist woeste akkoordclusters kan stampen maar ook zeer teder mysterieuze sferen weet neer te zetten. Door de uitstekende geluidsproductie en mastering komt de contrabas heel mooi naar voren wat de ritmesectie lekker dik en groovend maakt. www.undercover-job.com

LAURA CARMICHAEL Trace Karnatic Lab Records

KLR 023 Klarinettiste Laura Carmichael komt uit Amerika maar heeft haar thuishaven in Amsterdam. Op dit debuut, althans als soloartieste, volgt ze haar eigen muzikale reis van San Francisco in de jaren negentig naar Amsterdam in 2000.

Op dit album speelt ze moderngecomponeerd werk van Theo Loevendie, Tolga Tüzün, Toshio Hosokawa en vijf andere hedendaagse componisten.

Laura Carmichael kent de klarinet en de basklarinet van binnen en buiten, ze heeft een zeer warme toon en ze is de instrumenten technisch gezien helemaal de baas.

Dat weet ze zeer goed te gebruiken in deze stukken die veel van haar technische vaardigheden vergen. In ‘Along the Borderline’ van Tolga Tüzün bijvoorbeeld verandert het timbre en de speelwijze van een toon voortdurend, het gaat dan niet om de melodie maar om de interactie met de elektronische begeleiding. Zeer spannend maar ook indrukwekkend wat betreft spelniveau. Een must voor iedere liefhebber van dit genre. www.karnaticlab.com

Gitarist Willem Timmermans studeerde aan het Utrechts conservatorium bij o.a. Eef Alberts.

In 1989 sloot hij zijn studie succesvol af, hoorden we hem in diverse bigbands en jazzgroepen als B-Wegen van Ruud Bergamin.

Op deze instrumentale cd schreef, speelde en produceerde hij alles zelf. Het is een mix van pop- en rockmuziek met jazz als basis.

Willem Timmermans is een begenadigd gitarist, componist en improvisator. Hij tovert alle gitaarsmaken uit zijn gitaar; van mierzoete jazzlicks, scheve bluessolo’s tot stevige rockdistortion. Als componist heeft hij zijn sporen ook reeds ruim verdiend en dat hoor je aan de stukken op deze cd.

Klankmatig valt er echter wel wat aan te merken op deze plaat.

Met name de goedkope midiinstrumentatie en de ritmetracks die niet blenden met de basgitaar in de mix . Dat is jammer want de composities en het smaakvolle spel van Willem Timmermans verdienen beter. willems.jazz@upcmail.nl

WILLEM TIMMERMANS New Steps WJT recordings 2012

Ntb - Muziekwereld

- ingezonden mededelingen -

WINTHER-STORM Spinnaker NORCD 1217

Jaap Berends Nacht noch Nevel / The Vasty Deep

Dit internationale kwartet bestaand uit gitarist Håkon Storm, bassist Thomas Winther Andersen, drummer Mark Coehoorn en tenorsaxofonist Natalio Sued komt met zijn tweede cd.

Het repertoire dat ze spelen is gecomponeerd door de Noorse bandleiders Håkon Storm en Thomas Winther Andersen. Via email en regelmatige ontmoetingen wisselen ze bladmuziek en ideeën met elkaar uit. Het resultaat is een repertoire met een grote variatie aan sferen, tempo’s en stijlen. Het kwartet is naadloos op elkaar ingespeeld wat in de uitstekende geluidsproductie mooi naar voren komt. Dat maakt het ook makkelijker om als luisteraar de aandacht bij de soms erg abstracte improvisaties te houden. Bij de ballads en de soms buitenaardse unisonolicks van gitarist Håkon Storm en tenorsaxofonist Natalio Sued is het echter goed wegdromen.

Onderwijl houdt de ritmesectie de handen stevig aan het roer en laveert de boot kundig tegen de wind in op deze muzikale zeereis. www.twandersen.com

Bos Rec 230-12 Gitarist Jaap Berends nam deze cd in zijn eentje op in een huisje in Scheveningen op een oude Levin 325 jazzgitaar uit 1966.

De stukken zijn sfeerimpressies ergens tussen compositie en improvisatie in.

Hij zegt zelf dat deze plaat een ode is aan de verwondering voor de mens. De nieuwe mens die komt en de oudere mens die soms langzaam de wereld verlaat.

Zij zijn daar waar nacht noch nevel is.

Omdat alleen de gitaar is opgenomen zijn de details mooi te horen. Jaap Berends maakt daar meesterlijk gebruik van door alle mogelijke speltechnieken te gebruiken. Bij een track klonk de enkele lage e-snaar van de oude Levin zo diep dat ik dacht dat het een basgitaar was.

Titels als ‘Daar Waar Nacht Noch Nevel Is’, ‘Gelukkelijk’ en ‘Weemoed’ geven een goede indicatie van de gemoedstoestanden die aangesproken worden bij beluistering van deze plaat. Zeer sfeervolle en meditatieve plaat. www.bosrecords.de

nummer 1 - 2013

Blijf je blessures de baas

Heeft U speelproblemen, vermoeidheidsklachten of pijn?

Dispokinesis = het vrij kunnen ­beschikken over houding en beweging. Ontwikkeld door een musicus voor musici.

Meer informatie: Dianne Bolte Dispokinesispraktijk: tel. 026 445 34 84 of 06 431 633 99 Zie ook: www.dispokinesis.nl

Gerecenseerde cd’s op Radio 6 De gerecenseerde Jazz- en Wereldmuziek-cd’s in de Vers geperstrubriek komen ook in een muzikale ‘jukebox’ van Radio 6 te staan. Uit deze ‘jukebox’ van Vers geperst-cd’s wordt iedere woensdagavond van 20:00 uur tot 22:00 uur een selectie als webstream uitgezonden. De selectie vindt ‘at random’ plaats zodat alle artiesten evenveel kans hebben om beluisterd te worden. De stream is iedere woensdagavond te beluisteren op het webkanaal Jazz van Radio 6 www.radio6.nl. Ga naar webkanalen en kies: Jazz.

Ntb-leden die een cd opsturen ter recensie maar geen gebruik willen maken van deze service dienen dit aan te geven in de begeleidingsbrief.

pagina 25

Vers geperst

Casey’s Column Jazzmusicus en presentator Cees Schrama kan terugkijken op een lange carrière, doorspekt met vele sappige anekdotes uit de wandelgangen van het muziekleven.

WALTONVANDUINEN The World Needs Tango Eigen beheer Bandoneonist Gerard van Duinen en gitarist Mirek Walton vinden dat de wereld nieuwe tango nodig heeft. Daarom hebben ze deze cd gemaakt met zestien nieuwe composities geïnspireerd door de energie en dansbaarheid van de klassieke jaren ‘40-tango.

Het tweetal speelt hecht, met veel vuur en steeds zeer dansbaar. De inzet van gastmusici als zanger Guillermo Rozenthuler , violiste Ingeborg Cneut en drie contrabassisten zorgt voor de nodige variatie in het klankbeeld en sfeer.

Het repertoire op deze plaat beslaat een breed scala aan stijlen die gaat van high energy tango, wals, milonga tot laid back tango.

Waar andere tango-componisten meer de klassieke kant op gaan, blijven Waltonvanduinen consequent op herkenbare terreinen.

Bij hen ligt de nadruk op vurig en virtuoos samenspel binnen de kaders van het dansbare en bekende. Goede luister- en dansplaat met verzorgde geluidsproductie. www.theworldneedstango.com

pagina 26

6 SPOONS, 1 KITCHEN Blend LopLop Deze groep doet de albumtitel eer aan vanwege de internationale bezetting die zich samen mengde voor dit project.

De zes lepels uit deze keuken worden vastgehouden door fluitist Jeroen Pek, snaren-instrumentalist Nabil Khemir, Bayanspeler Ahmed Nazmi, drummer Onno Witte en percussioniste Simone Sou. In een evenwichtige albumopbouw horen we zes uitstekende musici uit jazz, latin en het verre oostelijke gedreven samenspelen. Het spelplezier spat er van af met gebruik van stijlelementen uit de hele wereld.

De feestvreugde wordt vergroot als blijkt dat de hele band ook zingt. Vooral de Braziliaanse Simone Sou moet genoemd worden in dit verband. Maar ook de koortjes die unisono meezingen met instrumenten als fluit en gitaar voegen een extra dimensie toe aan het geluid van de groep.

Het is Jeroen Pek en zijn kompanen in ieder geval goed gelukt een smakelijk menu aan de muzikale wereldkeuken toe te voegen. www.6spoons1kitchen.com

De legendarische Scotchclub deel 2 De Scotch Club was in de 60’er en 70’er jaren een prominente jazzclub in de Casuaristraat in Den Haag. De eigenaar was Mike Beglinger, een klein gezet mannetje met een babyface, één lichte wenkbrauw en een toefje verf in de krulletjes. Hij stond zelf achter de bar met zijn vrouw Pien. Ik heb er een tijdlang 7 dagen per week gespeeld en er was altijd wat loos. We hebben er vechtpartijen meegemaakt en ruzies aan de bar als er gepokerd werd.

Na de brand die ik in mijn vorige column heb beschreven had Mike zijn zaak helemaal verbouwd en geredecoreerd. Wij zaten met ons trio achterin bij de deuren van de toilet. Ik keek van achter mijn rechtstandige piano recht de pijpenla in richting vestibule en voordeur. Links stond de bar en rechts waren er kleine tafeltjes waar je met maximaal drie personen aan kon zitten. Ik speelde er met bassist Arend Nijenhuis en drummer Leo de Ruiter. Dat was een mooi uitgedoste man met lange haren en een grote snor. Hij droeg armbanden met rinkelbelletjes en in z’n oor had hij ook een ringetje. Leo was één van de beste pop/ jazzdrummers van Nederland. Hij had een groot slagwerk met twee bekkens die bijna tegen de bar aanstonden omdat de club zo klein was. Vlakbij Ntb - Muziekwereld

die bekkens zat een gerenommeerde Amerikaanse diplomaat al twee uur te pokeren. Wij speelden zachte bossa nova-muziek die Leo met brushes begeleidde. De pokerende Amerikaan had al fl.1200,- gewonnen en de andere pokeraars zaten er met een nogal sip gezicht bij omdat ze al zoveel geld verloren hadden. Mike was de dealer en hield vanachter de bar alles precies in de gaten terwijl hij ondertussen drankjes mixte. Op een gegeven moment speelden wij een mopje waarbij Leo met zijn drumstokken nogal flink op het bekken tekeer ging. Uit ergernis draaide de Amerikaan zich midden in het pokerspel om en greep het bekken beet.

Leo, de onstuimige, sprong als een tijger over zijn drumstel en nam hem in een wurggreep, een zogenaamde dubbele Nelson om de nek. Wij hielden onmiddellijk op met spelen, de andere toeschouwers snelden toe en er ontstond een commotie van jewelste. Die Amerikaan, ook een sterke man, was ontzettend kwaad en Leo liet hem met pijn en moeite los nadat Mike hem daartoe had gesommeerd. De Amerikaan stond vervolgens op, nam z’n pokerwinst mee en verliet de tent zonder zijn drankjes te betalen. Na afloop zei Mike tegen Leo: “Dit flik je me nooit meer!” Waarop Leo zei: “Als iemand aan mijn slagwerk komt sla ik ‘m dood”.

“Nou, dan hoef je nooit meer terug te komen”, antwoordde Mike. En Leo is ook nooit meer terug geweest waardoor ons trio ineens zonder drummer zat. Ik heb Harry Piller toen gevraagd om Leo te vervangen. Niet lang na dit incident stapte er op een avond een keurig echtpaar het vestibuletje van de Scotch Club binnen. Een wat gezette mevrouw en een heer in pak met stropdas en hoed. Ze hadden ook een klein hondje bij zich. De portier nam de hoed en de jassen van hen aan. Opeens zei de vrouw: “Wat ruikt het hier naar brand?” Ze keken om zich heen en de portier zei: “Oh, er is niks aan de hand, uw hond staat alleen maar tegen de elektrische kachel aan”. Omdat de vestibule zo klein was stond die hond inderdaad met zijn zijkant tegen het kacheltje aan. Het kleine langharige keffertje gaf geen krimp terwijl zijn zijkant gewoon keurig in brand stond. Dat stonk verschrikkelijk.

Het echtpaar heeft de club onmiddellijk weer verlaten en de portier heeft dit verhaal natuurlijk nooit aan Mike Beglinger verteld. nummer 1 - 2013

SETH Songs and Serenades Eigen beheer SETH is Jan en Willemijn van Helden, ze spelen akoestische fingerstylepop met invloeden uit de jazz en country in duoen bandbezetting.

Op deze ep spelen ze met zijn tweeën vijf stukken van hun komende band-cd. Omdat ze deze ep een voorproefje op het komende album noemen, kreeg ik de indruk dat de vijf stukken op deze ep gestripte versies zijn waarop van de bandopnamen alle tracks behalve de gitaar en zangtrack gemute zijn.

De Engelstalige teksten gaan over wat de liefde voor hen betekent, hoe de seksuele liefde zou kunnen zijn, hoe mooi, kwetsbaar en spannend het is. Willemijn van Helden brengt dat met haar stem gevoelsmatig zeer goed over.

De vaak melancholische melodieën hebben genoeg aan de doeltreffende gitaarbegeleiding van haar broer.

Als dit het voorproefje is dan ben ik zeer benieuw naar de komende bandplaat. www.seth-music.nl

VLEK SPECK Eigen beheer VLEK is een groep ervaren Brabantse musici bestaand uit Jeroen Doomernik op trompet, Hans Sparla op trombone, Edward Capel op saxen, Jacq Palinckx op gitaar, Bart van Dongen op keyboards & synthesizer, Bert Palinckx op contrabas en Pascal Vermeer op drums. Ze kunnen klinken als een bigband, rockband en improvisatiegroep maar ze husselen deze genres net zo lief allemaal door elkaar.

Op deze plaat staat een mix van voortdenderende grooves, psychedelica, blues en noisy improvisaties. Het speelplezier staat als een vlag boven water terwijl er wilde avonturen worden beleefd.

Doordat het hier om ervaren musici gaat die aan elkaar gewaagd zijn, ontaardt het echter nergens in klankanarchie.

Zoals ze zelf zeggen: Scheer met VLEK langs diepe afgronden en sluip door claustrofobische ruimtes en verwacht het onverwachte. www.vlekmusic.nl pagina 27

Vers geperst

Gehoord en gezien op YouTube Klein jochie shockeert gitaarwinkel-eigenaar

DEUK Eigen beheer De drie heren van Deuk, Mike Roelofs, Rik Kraak en Nicky Hustinx, zijn actief in verschillende bands met uiteenlopende muzikale benaderingen.

De muziek van DEUK bevindt zich ergens op het grensvlak van jazz en pop, denk daarbij aan Medeski, Martin & Wood, Daniel Lanois of EST. Voortgestuwd door het warme basgeluid van Rik Kraak, de smaakvol gespeelde drumgrooves van Nicky Hustinx en de krakende Fender Rhodes van Mike Roelofs, weet dit gezelschap verschillende gezichtspunten moeiteloos samen te brengen.

Vooral het gebruik van elektronische sounds/drones wist me het hele album zeer aangenaam te hypnotiseren, een beetje het sfeertje van ouderwetse loungemuziek.

Compositorisch is DEUK ook goed bezig geweest. Alleen al de buitenaardse klankreeksen die dwars door de zeer goed klinkende ambientmix floaten… die geven dat niet te plaatsen gevoel dat bij interstellair genieten hoort. www.deukmusic.com

pagina 28

AD COLEN QUARTET Spark Sweet Briar Music CD5 2013 Saxofonist/componist Ad Colen zuigt allerlei invloeden uit de jazz, moderne klassieke muziek, country & western, wereldmuziek en moderne popmuziek als een spons in zich op. Met zijn composities zoekt hij naar nieuwe hoeken en haken om de traditionele kwartetbezetting van een nieuwe klank te voorzien.

Zo ook op Spark, de vijfde plaat van dit kwartet. Ad Colen speelt op tenor- en sopraansax. Vooral in de langzamere sfeerstukken weet hij me te betoveren. Zijn sprekende spelwijze is bijzonder duidelijk in het verhaal dat verteld wordt met een prachtig gebruik van dynamiek. Pianist Gé Bijvoet speelt zeer functioneel maar o zo smaakvol, hetzelfde kan gezegd worden van contrabassist Wiro Mahieu en drummer Yonga Sun. ‘Minder is meer’ is hier het motto waardoor er lekker veel ruimte ontstaat voor nuances en subtiliteiten, iets waar dit kwartet wel raad mee weet. www.adcolen.com

Een klein jongetje van een jaar of tien loopt een gitaarwinkel binnen. Vervolgens begint hij onverwachts de Blues te zingen.

Let op de mond van de winkeleigenaar! De rest spreekt voor zichzelf. Wow, wat een waanzinnig talent.

Gebruik de QR-code of zoek op: Little Boy Shocks a Guitar Store Owner with his Incredible Voice.

Gehoord en gezien op YouTube Op een oude wasmachine moet je het leren Ook hier weer een jong talent dat nu niet met zijn stem opvalt, maar met zijn handen te keer gaat op een oude wasmachine.

Het gevoel voor groove en het gebruik van de verschillende galmen in de oude bovenlader lijken op een computerproductie. Toch is het echt weer een jochie van een jaar of tien.

Gebruik de de QR-code of zoek op: Still Better Than Dubstep

Ntb - Muziekwereld

De favoriete compositie van…

Jack Pisters, gitarist, docent Conservatorium van Amsterdam en organisator Amsterdam Electric Guitar Heaven Mijn favoriete compositie is ‘Castles made of Sand’ van Jimi Hendrix omdat de muziek de tekst heel goed uitbeeldt. Als ik het intro en ‘uitro’ hoor zie ik de zee die een zandkasteel wegspoelt. De tekst zelf heeft verschillende invalshoeken: een jonge indiaan, een gehandicapt meisje en een stel dat ruzie heeft. Het is briljant hoe hij zang en gitaar mixt. Alle kleuren van zijn instrument, een fender stratocaster, zitten erin. Op zijn tweede album waar deze compositie deel van uitmaakt, krijgt hij een soort verzachting. De teksten zijn mooier, het is gevoeliger, het is minder hard en zijn stem komt er beter tot z’n recht. Hij was daar ook nog ‘together’. Op het derde album merk je al dat Hendrix door de muziekindustrie en het overmatig gebruik van verdovende middelen in de problemen begint te raken.

Ik kom zelf uit de rockhoek en was een Ritchie Blackmore (gitarist Deep Purple, red.) fan. In de jaren’80 werd ik een liefhebber van Van Halen en Ozzy Osbourne. Een heel technische manier van spelen. Toen ik op mijn 22e ging lesgeven heb ik Hendrix ontdekt doordat leerlingen eindeloos bleven vragen naar zijn songs. Toen ik die voor hen ging uitzoeken dacht ik: ‘Het is ongelofelijk dat mij die schoonheid nooit eerder is opgevallen’. Het klonk zo intens. Het werd voor mij een heel belangrijk ding. Doordat ik lesgeef en dingen uit moet zoeken neem ik de rust om zo’n stuk goed te bestuderen.

Ik heb veel gehad aan het lesgeven omdat ik daardoor stukken moest bestuderen waar ik normaal niet mee in aanraking zou zijn gekomen.

Hendrix heeft mijn akkoordenspel en dynamiek absoluut veranderd. Ook de kleuren en de agressie van Hendrix hebben mijn spel beïnvloed. Zijn agressie blijft altijd gracieus.

Hij stak zelfs zijn gitaar op een gracieuze manier in brand. Als je vergelijkt hoe Ritchie Blackmore en Pete Townsend dat deden. Die heb ik allebei ook heel hoog zitten maar bij hen is het een ontlading van

nummer 1 - 2013

agressie terwijl het bij Hendrix meer een dansje was. Hij werd daar ook gek van omdat hij er bijna niet meer aan kon ontsnappen. Op het laatst heeft hij gebroken met dat soort dingen omdat hij meer controle wilde hebben over zijn eigen carrière.

Ik hou van het manipuleren van geluid als expressiemiddel. En daar was Hendrix natuurlijk een voorloper in. Zijn pedalen werden speciaal voor hem gemaakt omdat hij bijvoorbeeld een onderwater-geluid wilde.

Hij was echt een pionier op dat gebied. Ik heb de man die voor hem pedalen bouwde een keer gesproken. Hendrix zei dat hij het zo en zo wilde hebben en die man bouwde dat dan voor hem. Hendrix was niet de eerste gitarist die een wah-wah-pedaal gebruikte maar op het tweede album hoor je dat hij dat pedaal meteen heel ritmisch gebruikt. Ik heb de biografieën gelezen van zijn periode in London door de popmu-

sici die daar toen rondhingen. Zij waren met dingen bezig die hij dan overnam en meteen op topniveau wist neer te zetten.

Pete Townsend zei daarover: “Ik was met feedback bezig en met Marshall’s en dan deed hij het en had ik het gevoel: ‘zo hoort het’.” Hij bracht een soort shockgolf in die stad teweeg. Een bluesgitarist die eigenlijk rockmuziek maakt met bijzondere teksten, zijn extravagante kleding, z’n band, z’n act en zijn technische beheersing.

De periode tussen 1965 en ’70 in London is volgens mij heel interessant geweest. Daar speelden toen gitaristen als Jimmy Page, Jeff Beck, Jimi Hendrix en David Gilmour met Pink Floyd. Het zijn allemaal grootheden. Mijn leerlingen hebben dat echt opgepakt. De kwaliteit van de songs uit die periode is heel hoog. Zonder die gitaargrootheden zou Jack White ook anders hebben geklonken.

pagina 29

Ntb-verzekeringen

Op maat Het Ntb-verzekeringspakket voor de zelfstandige Als zelfstandig ondernemer heb je het druk. Je neemt daarom niet vlug de tijd om je te verdiepen in de risico’s die je loopt. Toch is dit absoluut een must. Een vergissing of fout is snel gemaakt en kan zeer grote financiële gevolgen hebben. Stel je eens voor dat je je kostbare instrument laat vallen tijdens een optreden, of dat er iemand struikelt over de elektriciteitsdraden van je apparatuur.

Instrumentenverzekering Speciaal voor de drukke onder-

nemer heeft de Ntb een verzekeringspakket waarin gemak en eenvoud typerend zijn. Voor je instrumenten kan je de Ntbinstrumentenverzekering afsluiten. Je hoeft slechts een opgave te doen van de instrumenten die je wilt verzekeren en je instrumenten zijn overal verzekerd, ook tijdens optredens in het buitenland. Ze zijn alleen niet verzekerd voor diefstal vanuit een auto. Je dient hiermee altijd voorzichtig om te gaan. Een auto is relatief eenvoudig open te breken en daardoor is het achterlaten van instrumenten of apparatuur in

Het Ntb-pakket: Instrumentenverzekering

Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Combi Doorlopende Reisverzekering

een auto niet verstandig. Verzekeraars keren meestal niets uit bij diefstal van spullen uit een auto.

Het is van groot belang om je verzekering actueel te houden.

Koop of verkoop je instrumenten, meld dit direct per mail via ntb@ vdroest.nl.

Aansprakelijkheidsverzekering Ook voor gemak zorgt de Ntbaansprakelijkheidsverzekering.

Deze maakt geen onderscheid in welke hoedanigheid de schade wordt veroorzaakt. Naast de particuliere aansprakelijkheid dekt deze verzekering ook de zakelijke activiteiten tijdens bijvoorbeeld lesgeven of optredens. Ook de Ntb-doorlopende reisverzekering kent geen onderscheid tussen de particuliere en zakelijke reizen.

Auto- en brandverzekeringen Uiteraard kent het Ntb-verzekeringspakket ook een autoverzekering en brandverzekeringen met forse korting. Helaas zijn per 01 januari jl. wel alle verzekeringen duurder geworden. Niet door gestegen premies maar door een

belastingmaatregel. Per deze datum is de assurantiebelasting verhoogd van 9,7% naar 21%. Kijk eens op de speciale verzekeringssite bij de ledenservice van de Ntb-website. Daar vind je meer informatie, kun je premies berekenen of direct een Ntb-verzekering afsluiten. In zowel particuliere als zakelijke omstandigheden bieden deze polissen dekking Arbeidsongeschiktheids­ verzekeringen Als zelfstandige ben je ook niet langer verzekerd via de sociale verzekeringen zoals wanneer je in loondienst bent. Ingeval van ziekte ontvang je geen inkomen en zeker wanneer je allerlei financiële verplichtingen hebt, moet je zelf aanvullende verzekeringen afsluiten. Deze verzekeringen zijn kostbaar en hiervoor is een uitgebreide inventarisatie en adviestraject noodzakelijk. Voor mogelijkheden van een uitgebreid adviestraject kan je contact opnemen via ntb@vdroest.nl.

Autoverzekering

Speciale verzekeringssite

Inboedelverzekering

vinden op de speciaal ingerichte internetsite. Hier kun

Opstalverzekering Uitvaartverzekering Zorgverzekering pagina 30

Alle informatie over het Ntb-verzekeringspakket kun je je tevens één of meerdere offertes aanvragen.

Deze site is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site (www.ntb.nl). Ook via email: ntb@vdroest. nl kun je aanvragen indienen of contact opnemen.

Ntb - Muziekwereld

 Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en onder­nemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb. Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

 Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaat­schappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

actueel

Registreren auteursrecht bij belastingdienst niet meer mogelijk Vanaf 1 januari dit jaar is het niet meer mogelijk om composities, teksten en ideeën te registreren bij de afdeling successie en registratie van de belastingdienst.

Dat is jammer want deze manier van registreren was een stuk goedkoper dan de alternatieven die overblijven zoals de notariële depotacte en het iDepot van het Benelux-Bureau voor het Intelectuele Eigendom (BBIE). Bij sommige notarissen kan een acte gedeponeerd worden voor € 50, meestal gaat dat echter vanaf € 100. Een notariële depotacte is alleen mogelijk met schriftelijke documenten zoals partituren en leadsheets. Voor digitale beeld-, geluid- en datadragers kan bij de notaris een bewaarnemingsovereenkomst opgesteld worden

waarbij de datadragers voor een bepaalde periode in de kluis van de notaris worden bewaard. Dit is echter veel duurder. Om digitale informatie te deponeren is een iDepot van het BBIE daarom meer geschikt. Dit kost ongeveer € 50 voor een depot van vijf jaar. Voor meer info google op ‘iDepot’.

Opnieuw opschudding over embedded files Zoals enkele jaren geleden ontstond in januari grote opschudding over nieuwe tarieven van Buma/Stemra voor het embedden van muziekfiles. Met name de oproep van Ali B. in ‘De Wereld Draait Door’ om, juist in het belang van de muziek, een coulant beleid te voeren ten opzichte van kleinere initiatieven, haalde de pers. De VCTN en Ntb steunen deze oproep, maar zijn wel van mening dat waar geld met het

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer!

Leden van de Ntb, die actief zijn als componist en/of tekstschrijver zijn tevens lid van de VCTN, de belangenvereniging van componisten en tekstschrijvers. Voor ‘erkenning’ van deze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden. Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen via info@ntb.nl

pagina 32

embedden van muziek verdiend wordt ook de componisten en tekstschrijvers daarvoor een vergoeding verdienen. Dit lijkt ook de politiek van Buma/Stemra, hoewel dat uit de communicatie slecht naar voren kwam. Opnieuw lijkt de toon en de wijze van opereren van de organisatie daarom vooral de oorzaak van veel onnodige commotie. Wij hopen dat door de komst van een nieuw bestuur en een nieuwe woordvoerder (zie onder) herhaling voor de toekomst voorkomen kan worden.

Dat zowel het bestuur als de Ledenraad een nieuwe richting inslaan blijkt inmiddels uit de eerste interne benoemingen: Henk Westbroek en Hans Kosterman werden benoemd tot vice-voorzitter van het bestuur en voorzitter van de nieuwe Ledenraad. De vice-voorzitter van het bestuur krijgt een extra taak als woordvoerder namens de organisatie. Een belangrijke stap omdat juist op de communicatie van Buma en Stemra de afgelopen jaren veel aan te merken viel. De VCTN en de Ntb feliciteren de nieuw verkozen bestuursleden en vertrouwen er op dat zij de ingeslagen weg naar modernisering en democratisering van Buma/ Stemra zullen voortzetten.

Henk Westbroek nieuwe vice-voorzitter van Buma/Stemra Donderdag 13 december verkozen de leden van Buma/ Stemra een nieuw bestuur en een Ledenraad; een bestuur en een Ledenraad waarin kritische, zittende bestuursleden, zoals Hans Kosterman, Henk Westbroek en Loek Dikker zijn herkozen. Een nieuwe generatie, vertegenwoordigd door onder meer Pieter Perquin, Arrien Molema, Marcin Felis en Beatrice van der Poel, komt hun versterken.

Uiteraard zal het bestuur enige tijd gegund moeten worden zichtbare veranderingen te bewerkstelligen; het is niet mogelijk binnen enkele maanden een imago en een beleid van vele jaren om te draaien.

Tip: Aanmeldingsbrief blijft ook bij registratie via de Buma/Stemraportal verplicht Aanmelding van een nieuw werk - met of zonder soundfile - op de Buma/Stemra-portal wordt pas afgerond door daarnaast de bevestigingsbrief voor aanmelding te verzenden. Pas bij binnenkomst van de fysieke handtekening kan Buma/Stemra de rechten beheren. Hoewel het in de toekomst vermoedelijk mogelijk zal worden ook een ‘digitale handtekening’ te zetten, heeft Buma/Stemra deze systematiek nog niet ingevoerd.

Ook aangemelde soundfiles worden pas doorgestuurd na binnenkomst van de ondertekende bevestigingsbrief die hoort bij de registratie.

Ntb - Muziekwereld

Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over cd-productie. Leden van de Ntb kunnen rakenDra Smit op maandag en dinsdag bellen/emailen met al hun vragen op dit gebied.

Ook kunnen zij een afspraak met hem maken om samen een opnameplanning of opnamebudget op te stellen of door te nemen of te helpen bij de studiokeuze. Omdat veel van de gestelde vragen steeds weer terugkomen en dus bij meerdere muzikanten leven, beantwoordt hij een aantal van deze vragen in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij Opnamen Voorschot aanvragen bij Buma/Stemra Als je weet dat je van Buma en/of Stemra geld gaat ontvangen omdat je bijvoorbeeld veel op de radio bent gedraaid, je leaders of jingles veel uitgezonden worden of omdat je platenmaatschappij veel cd’s heeft verkocht, dan is het mogelijk daar een voorschot op aan te vragen bij B/S. Dit voorschot ‘op distributie’ zoals B/S het noemt, is vanuit B/S bedoeld om rechthebbenden te helpen als ze voor hun bedrijfsvoering het geld wat eerder nodig hebben. Dat kan handig zijn omdat je in veel gevallen een jaar moet wachten voordat je de uitkering daadwerkelijk ontvangt. Af en toe komt deze voorschotregeling ter sprake als leden vragen hebben op dit gebied.

B/S kan een voorschot verstrekken van maximaal de helft van het gemiddelde van alle inkomsten die je de afgelopen drie jaar van Buma én Stemra ontvangen hebt. Daarbij kijken ze ook naar de ontwikkeling van je omzet. Als die de afgelopen jaren een dalende tendens heeft, kan dat een reden zijn een lager bedrag voor te schieten. B/S benadrukt dat de voorschotprocedure voor een eventuele volgende aanvraag wordt aangescherpt zodat je daar rekening mee kan houden.

Daarnaast wil B/S de reden weten waarom een voorschot wordt aangevraagd. Dit speelt ook een rol bij te beoordeling of een rechthebbende in aanmerking komt. De reden die B/S daarvoor geeft, is dat het hier om collectieve gelden gaat en men daar verantwoord en risico mijdend mee om wil gaan.

Als B/S aan iedereen voorschotten zou verstrekken

nummer 1 - 2013

zonder dit van te voren grondig te onderzoeken, dan zou het risico bestaan dat het voorschot niet meer in te lopen is. Hierdoor zou dit geld verloren gaan en niet meer uitbetaald kunnen worden aan andere rechthebbenden.

Het voorschot dient binnen één jaar te zijn ingelopen met al je komende Buma- en Stemrainkomsten. Indien het voorschotbedrag niet binnen één jaar is ingelopen wordt het resterende bedrag onmiddellijk opeisbaar en dien je het resterende bedrag op eerste verzoek, binnen 4 weken, terug te betalen. Als het resterende bedrag niet wordt opgeëist verrekent B/S het met al je komende Buma- én Stemra-inkomsten.

B/S rekent eenmalig € 55,00 administratiekosten en 3% rente op jaarbasis.

pagina 33

Opgelucht de lente in?

Speel op safe, laat je verlonen!

D e v o o r d e l e n va n v e r l o n e n : - a r t i e s t h e e f t g e e n VA R n o d i g ( k a n w e l b e r o e p s k o s t e n o p v o e r e n ) - g e e n l o o n a d m i n i s t ra t i e v o o r a r t i e s t e n o p d ra c h t g e v e r - n i e t B T W- p l i c h t i g , d a n g e e n B T W o v e r d e g a g e !

- a r t i e s t i s v e r z e k e r d ( Z W, W W, W I A , WA Z O ) - voordelige tarieven voor NTB-leden - on line aanleveren mogelijk

Kijk voor meer informatie op www.artiestenverloningen.nl Artiestenverloningen.nl Achterstraat 11 4101BB Culemborg 0345-524404 info@artiestenverloningen.nl

B Interview met

elastingspecial De eerste editie van de Muziekwereld bestaat – zoals gebruikelijk – voor een groot deel uit informatie over de verschillende belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen.

Je vindt informatie over o.a. de artiestenregeling, de aftrek van beroepskosten, de werkkostenregeling en de verschillende BTW-regelingen.

Voor artiesten die als ondernemer werken en zelf winstaangifte willen doen, hebben wij als extra-service een uitgebreide handleiding aangifte inkomstenbelasting 2012 waarin de belangrijkste vragen van de winstaangifte worden behandeld. Ntb-leden kunnen deze handleiding via www.ntb.nl / ledenservice downloaden of telefonisch opvragen bij het secretariaat.

Alle artikelen zijn geschreven op basis van de wetgeving en rechtspraak zoals deze op dit moment van toepassing zijn. Beide zijn aan veranderingen onderhevig. Afhankelijk van wanneer je de artikelen leest, is het daarom mogelijk dat bepaalde onderdelen inmiddels al weer verouderd zijn. De belastingregels en de toepassing ervan blijven altijd onderhevig aan de grillen van politici, beleidsmakers en inspecteurs.

Om alles zo toegankelijk mogelijk te maken hebben we voorrang gegeven aan de leesbaarheid boven de vaktechnisch correcte formulering van een aantal termen.

Als je meer wilt lezen dan we in deze artikelen kwijt kunnen over de belastingtechnische, juridische en financiële kanten van het artiest zijn, is er een (beperkt) aantal goede boeken verkrijgbaar. We noemen ‘Artiest en Fiscus’ en ‘Artiest en Recht’ (beide verschenen bij Kluwer).

De verschillende artikelen zijn door de auteurs met zorg opgesteld en door de redactie nauwkeurig gecontroleerd. Mochten er desondanks fouten in de teksten voorkomen dan kunnen auteurs en uitgevers niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van de verstrekte informatie.

nummer 1 - 2013

pagina 35

belastingspecial Loon- en inkomstenbelasting bij musici en artiesten met ‘losse optredens’

De artiestenregeling Eloy Veldhuijzen In dit artikel hebben we het over de fiscale gevolgen van een optreden voor binnenlandse musici en artiesten die niet in vaste dienstbetrekking zijn. Dit verhaal betreft de loonbelasting en werknemersverzekeringen en is alleen van belang voor musici en artiesten die per optreden verloond (moeten) worden.

De artiestenregeling (loonbelasting)

Een aantal uitzonderingen daargelaten dienen vergoedingen die een artiest voor een optreden ontvangt altijd verloond te worden. Dit is de hoofdregel. Onder ‘verlonen’ verstaan we dat er loonheffing en premies werknemersverzekeringen op de vergoeding ingehouden moeten worden.

Het maakt daarbij niet uit wat voor soort opdrachtgever de vergoedingen uitbetaalt: een café, een theater, een buurthuis, een instelling, een bedrijf, enz. Het maakt ook niet uit hoe hoog de vergoeding is.

Het vervelende van de artiestenregeling is verder dat onder vergoedingen in principe ook kostenvergoedingen worden begrepen (zie echter ook later in dit artikel).

Er is een aantal uitzonderingen op de hoofdregel. Optredens in de privésfeer blijven volledig buiten de inhoudingen. Artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winst-uit-onderneming (VAR-wuo) hoeven niet verloond te worden. Worden de artiesten ingehuurd via een tussenpersoon die in het bezit is van een ‘inhoudingsplichtigenverklaring’, dan wordt de inhoudingsplicht verschoven van de opdrachtgever naar deze tussenpersoon. pagina 36

De hoofdregel wordt ook aangetast als de artiest een kostenvergoedingsbeschikking heeft of gebruik wordt gemaakt van één van de volgende regelingen: de kleine vergoedingsregeling, de artiestenvrijwilligersregeling of de reis- en verblijfkostenregeling.

We gaan deze uitzonderingen eens nader bekijken. Voor de Verklaring arbeidsrelatie verwijzen we naar het kopje ‘Zelfstandige artiesten’ later in dit artikel.

De inhoudingsplichtigenverklaring

Hiermee wordt de opdrachtgever ontheven van de plicht om loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden. De inhoudingsplichtige factureert (met BTW) de uitkoopsom aan de opdrachtgever en zorgt voor verloning van de ingehuurde artiesten.

De meeste boekingsbureaus en alle (goede) verloningsbureaus bijvoorbeeld hebben een inhoudingsplichtigenverklaring. Bij twijfel altijd naar vragen!

De kostenvergoedingsbeschikking

Met een kostenvergoedingsbeschikking kan bij de berekening van wat er ingehouden moet worden, rekening gehouden worden met een bepaald

bedrag aan kosten die de artiest voor een optreden maakt. Voorwaarde voor toekenning is dat de kosten per dag ten minste € 163 bedragen.

Zo’n kostenvergoedingsbeschikking moet de artiest of de leider van een band/ensemble aanvragen vóór een optreden of een reeks van optredens.

In de praktijk zal het erop neerkomen dat vooral artiesten die regelmatig optreden, vóór het begin van een nieuw kalenderjaar een beschikking aanvragen voor het hele jaar. Bij deze aanvraag moet duidelijk gemaakt worden hoeveel kosten de artiest normaal gesproken heeft en moet dat bedrag verdeeld worden over het geschatte aantal optredens. In de kostenvergoedingsbeschikking zal de inspecteur dan het toegestane bedrag aan algemene onkosten per optreden vermelden.

Een kopie van de beschikking moet bij de gageverklaring (zie verderop in dit artikel) gevoegd worden, zodat de opdrachtgever of de verloner weet dat met dat bedrag aan algemene onkosten rekening gehouden mag worden.

Voor de goede orde: zonder kostenvergoedingsbeschikking (of kleinevergoedingsregeling) mag op de gageverklaring geen bedrag aan algemene onkosten opgevoerd worden!

Ook de inhoudingsplichtige/opdrachtgever kan een kostenvergoedingsbeschikking aanvragen. Vanzelfsprekend moet dit in overleg met de artiest of de leider van het gezelschap gebeuren en kan dit alleen voor optredens die zijn overeengekomen met de inhoudingsplichtige. Deze aanvraag moet binnen een maand na het optreden zijn ingediend.

Het formulier voor het aanvragen van een kostenvergoedingsbeschikking is te downloaden via de site van de belastingdienst.

De kleinevergoedingsregeling

Iedere artiest mag per optreden een bedrag van maximaal € 163 laten uitbetalen zonder dat hier premies of Ntb - Muziekwereld

loonbelasting op ingehouden worden.

Dit geldt ongeacht de hoogte van de werkelijke kosten. De artiest moet op de gageverklaring aangeven dat hij hiervan gebruik wil maken. Als de totaal afgesproken gage meer is dan deze € 163 moet de rest verloond worden.

Dit wil overigens niet zeggen dat de artiest in zijn aangifte inkomstenbelasting per optreden een vast bedrag van € 163 als kosten mag aftrekken.

De ontvangen kostenvergoedingen moeten als inkomsten worden opgegeven, waarna de werkelijk gemaakte kosten mogen worden afgetrokken. Als de werkelijke kosten lager zijn dan de onbelast ontvangen vergoedingen op grond van de kleinevergoedingsregeling, betaalt de artiest alsnog belasting over het verschil. Het is dus geen wondermiddel om een zo groot mogelijk deel van de gages buiten de belasting te houden!

NB: De opdrachtgever/inhoudingsplichtige mag de kleinevergoedingsregeling niet op eigen initiatief toepassen.

De kleinevergoedingsregeling en een kostenvergoedingsbeschikking mogen niet tegelijk gebruikt worden.

De artiestenvrijwilligersregeling

De strekking van deze regeling is dat een (amateur)gezelschap met een inhoudingsplichtigenverklaring ervoor kan zorgen dat de opdrachtgever wordt ontheven van de inhoudingsplicht, waarna aan de leden van het gezelschap kleine bedragen onbelast uitbetaald mogen worden. Een kostenvergoedingsbeschikking is dan niet nodig. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: de leden van het gezelschap kunnen worden beschouwd als vrijwilligers; dit zal volgens de staatssecretaris ‘naar de aard van hun werkzaamheden’ moeten worden beoordeeld. Een benummer 1 - 2013

langrijk kenmerk van vrijwilligerswerk is immers, wederom volgens de staatssecretaris, dat de eventueel ontvangen vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van de verrichte werkzaamheden en het karakter heeft van een kostenvergoeding; de individuele leden van het gezelschap ontvangen een vergoeding (gage plus kostenvergoedingen) die niet meer bedraagt dan € 150 per maand waarin wordt opgetreden, gerepeteerd of overige werkzaamheden worden verricht én € 1.500 per jaar. Let op!

Zowel per maand als per jaar moet de vergoeding beneden deze bedragen blijven. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld 7 maanden lang € 160 per maand te betalen.

De reis- en verblijfkostenregeling

Vergoedingen (of verstrekkingen als de opdrachtgever deze kosten rechtstreeks betaalt) van reis- en verblijfkosten blijven op verzoek van de artiest onbelast. Een uitzondering geldt voor de vergoeding van de kosten van eigen vervoer, zoals de kosten van het reizen met de eigen auto (deze vergoeding is in beginsel dus wel belast). Hiervoor kan wel een kostenvergoedingsbeschikking worden aangevraagd. De onbelaste vergoedingen of verstrekkingen hoeven niet op de gageverklaring te worden vermeld. Vergoedingen in natura (bijvoorbeeld consumpties of hotelovernachtingen) zullen bij artiesten door deze regeling niet snel meer belast zijn.

Nog wat andere belangrijke zaken De gageverklaring

De gageverklaring is een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is (ook te downloaden) en iedere keer gebruikt moet worden als artiesten ingehuurd worden. Het is ook toegestaan hiervoor een eigen formulier te

gebruiken mits daarop alle gegevens worden vermeld die op het model van de belastingdienst worden gevraagd.

Een soloartiest hoeft alleen de voorkant van het formulier in te vullen.

Als een groep artiesten optreedt, moeten op de achterzijde van het formulier de gegevens van iedere artiest ingevuld worden: naam, adres, woonplaats, geboortedatum en sofinummer.

Bovendien moet iedere artiest op de achterzijde ook zijn handtekening plaatsen. De achterzijde van het formulier kan ook gebruikt worden om een andere dan gelijke verdeling van de totale gage over de leden van het gezelschap kenbaar te maken.

Indien gebruik wordt gemaakt van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling, moet op de gageverklaring het bedrag aan onbelaste kostenvergoeding vermeld worden.

De gageverklaring moet ingevuld en ondertekend in het bezit zijn van de opdrachtgever voordat de gage wordt uitbetaald.

Opting-in

Artiesten hebben de mogelijkheid om - als ze in beginsel onder de artiestenregeling vallen - er voor te kiezen (samen met de inhoudingsplichtige) om toch als ‘gewone’ werknemer aangemerkt te worden. Indien men dit doet, betekent dat onder andere het volgende: - de inhoudingen vinden plaats volgens de regels voor gewone werknemers, zodat de witte tabel toegepast wordt en er rekening gehouden kan worden met de heffingskorting; - over het loon worden premies ZVW afgedragen; - binnen de regels die daarvoor gelden, mogen onbelaste kostenvergoedingen betaald worden; - de artiest kan opgenomen worden in een pensioenregeling.

Onder omstandigheden kan dit voor pagina 37

belastingspecial Loon- en inkomstenbelasting bij musici en artiesten met ‘losse optredens’

Zelfstandige artiesten Artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie winst-uit-onderneming (VAR-wuo) hoeven door de opdrachtgever niet verloond te worden (tenzij ze een vaste dienstbetrekking aangaan). Zij mogen een factuur (met BTW) sturen en met de betaling van deze factuur is voor de opdrachtgever de kous af.

bepaalde artiesten aantrekkelijk zijn.

Men dient zich echter goed te realiseren dat daar voor artiest en opdrachtgever ook andere consequenties aan verbonden zijn: - de artiest wordt voor de inkomstenbelasting als werknemer beschouwd, geniet dus inkomsten uit dienstbetrekking en kan daardoor zijn beroepskosten niet meer aftrekken (als er daarnaast ook inkomsten genoten

zijn die onder de artiestenregeling vallen, kan eventueel een gedeelte van de beroepskosten afgetrokken worden); - al is het maar voor 1 optreden, er moet wel een loonbelastingverklaring ingevuld worden; - indien de betalingen per optreden plaats vinden, moet de inhoudingsplichtige de zogenaamde dagtabel toepassen. Dit kan verstrekkende

gevolgen hebben voor de verhouding netto – bruto – werkgeverslasten. € 300 netto op basis van de artiestenregeling kost een opdrachtgever € 514,72. Als de dagtabel toegepast moet worden stijgen de werkgeverslasten naar ca. € 572,23. Als bijvoorbeeld € 300 bruto wordt afgesproken, houdt de artiest daar onder de artiestenregeling € 165,00 aan over; bij toepassing van de dagtabel is dat € 169,33. NB: er is geen rekening gehouden met heffingskorting.

Indien de betalingen per maand plaatsvinden, kan gewoon de ‘normale’ maandtabel toegepast worden.

Laatste update op 4 februari 2013

belastingspecial Beroepskostenaftrek

Aangifte inkomstenbelasting 2012 Vóór 1 april 2013 moeten weer de meeste aangiften voor de inkomstenbelasting 2012 worden ingeleverd. Wij geven een overzicht van de mogelijke fiscale aftrekposten voor musici en artiesten.

Artiesten, waarvan de inkomsten uit losse optredens worden verloond, worden in de inkomstenbelasting gezien als ‘freelancer’ of ondernemer (afhankelijk van de omstandigheden).

Daardoor kunnen zij hun zakelijke kosten aftrekken. Artiesten die alleen in vaste dienstbetrekking zijn kunnen geen beroepskosten aftrekken.

De ‘freelancer’ (officieel: degene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet) heeft in tegenstelling tot de artiest die winst uit onderneming geniet, geen wettelijke verplichting om een administratie bij te houden. pagina 38

Hij moet natuurlijk wel aan de hand van zijn facturen en bonnen kunnen aantonen welke inkomsten en aftrekposten hij heeft gehad. Deze moeten dus wel bewaard worden, net als de bankafschriften! Bij de aangifte zal hoe dan ook een gedegen berekening van de inkomsten en uitgaven gevoegd moeten worden. Ondernemers moeten verplicht een elektronische winstaangifte doen.

Alleen de volgende categorieën musici en artiesten kunnen hun beroepskosten over 2012 aftrekken:

- degenen die in 2012 voor de loonbelasting onder de artiestenregeling vielen, met andere woorden: musici en artiesten van wie de losse optredens zijn verloond al dan niet met gebruikmaking van de kleinevergoedingsregeling of een kostenvergoedingsbeschikking; - degenen die bruto inkomsten hebben genoten, bijvoorbeeld uit lesgeven, royalty’s of auteursrechten, of uit optredens die niet verloond hoeven te worden, zoals bij bruiloften het geval is; - musici en artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winst-uit-onderneming (VAR-wuo) die in 2012 op factuurbasis hebben gewerkt.

De beroepskosten die je bij de betreffende vragen van het aangifteformulier kunt opgeven, zijn de kosten die je Ntb - Muziekwereld

hebt gemaakt om inkomsten uit arbeid (‘resultaat uit overige werkzaamheden’, vraag 9 van het P-biljet) of winst uit onderneming te verwerven. De winstaangifte heeft geen nummering van de vragen meer omdat elke winstaangifte alleen nog digitaal kan worden ingediend.

Bij het resultaat uit overige werkzaamheden kun je de opbrengsten en de aftrekbare kosten afzonderlijk invullen.

Bij de winst uit onderneming moet je achtereenvolgens een kapitaalsvergelijking invullen (dit is de balans van de fiscale jaarrekening) en vervolgens alle gegevens van de fiscale winstberekening (dit is de bedrijfseconomische winstberekening gecorrigeerd met fiscale vermeerderingen en verminderingen). Uiteindelijk resulteert dit in de belastbare winst uit onderneming.

De criteria op grond waarvan een artiest of musicus resultaat uit overige werkzaamheden dan wel winst uit onderneming geniet, vallen in een paar zinnen niet uiteen te zetten. Dit is van verschillende omstandigheden afhankelijk. Laat je eigen situatie zo nodig deskundig beoordelen!

De aftrekposten Werkkleding

gelijke. Vergeet ook niet alle bijkomende kosten, zoals stokbeharingen, pianostemmer.

- Toebehoren

De kosten van hoezen en foedralen kunnen worden afgetrokken.

Net als bij het instrument geldt dat bijvoorbeeld dure vioolkisten (duurder dan ca. € 450) over een aantal jaren (minimaal vijf) moeten worden afgeschreven.

- Verzekeringspremie

De verzekeringspremie van de instrumenten is aftrekbaar.

- Afschrijving

Afschrijven wordt gedaan op instrumenten/apparatuur met een aanschafwaarde boven de € 450. Met afschrijven wordt bedoeld de jaarlijkse waardedaling van het instrument/apparaat. De jaarlijkse afschrijving wordt ten laste van het resultaat gebracht.

Algemene afschrijvingstermijnen zijn niet te geven. Allereerst moet bepaald worden of een instrument in waarde daalt. Bij geen waardedaling ook geen afschrijving. Stel een

vleugel is gekocht voor € 20.000. Bij een gelijkblijvende waarde mag hier niet op afgeschreven worden. Als uit een taxatie of een verzekeringsrapport blijkt dat de waarde na 10 jaar bijvoorbeeld € 15.000 zal bedragen, dan mag gedurende 10 jaar (€ 20.000 minus € 15.000 = € 5.000 gedeeld door 10 jaar) € 500 per jaar aan afschrijving opgevoerd worden.

Er zijn sinds 2007 wel grenzen gesteld aan de snelheid van afschrijven: er mag maximaal 20% per jaar worden afgeschreven. Ondernemers die recht hebben op startersaftrek mogen willekeurig afschrijven. Dit betekent dat ze mogen kiezen of ze het normale afschrijvingsregime aanhouden of een afwijkend percentage tussen 0 en 100 hanteren van de waarde minus de restwaarde.

Beeld- en geluidsapparatuur

(Afschrijving van) beeld- en geluidsapparatuur, mits noodzakelijk voor de beroepsuitoefening, is aftrekbaar.

Huur apparatuur

De huur van bijvoorbeeld geluidsapparatuur is een aftrekbare kostenpost.

- ingezonden mededeling -

>transartists.org > your best source

Alle kosten van werkkleding, zoals smoking, rok, japon, smoking- en rokhemden, zwart en wit strikje, cumberband, zijn voor artiesten (en presentatoren) volledig aftrekbaar.

Ook alle kosten voor reparatie, wassen en stomen zijn aftrekbaar.

> on artist-in-residence opportunities

Instrumenten - Reparatie en onderhoud

Trans Artists Sneak Preview

Allereerst de gebruikelijke onderhoudskosten van het instrument zoals kleine en grote revisies. Daarnaast de kosten van snaren, rieten en dernummer 1 - 2013

>Subscribe to the

Online Residence News

>for free! >www.transartists.org pagina 39

belastingspecial beroepskostenaftrek

Computers

Kosten voor cd’s en andere geluid- en beelddragers zijn aftrekbaar mits de uitgaven zakelijk zijn.

aan concoursen en masterclasses.

Kosten van congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen e.d. zijn (met inbegrip van de reis- en verblijfkosten) voor 73,5% aftrekbaar.

De studiekosten die je maakt voor het verwerven van nieuwe kennis kun je opvoeren bij de vraag die betrekking heeft op buitengewone uitgaven (P28).

Dit is geen onderdeel van de zakelijke kosten.

vervoer. De zelfstandige mag, net als voor het overige zakelijke verkeer, ook voor het woon-werkverkeer € 0,19 per kilometer opvoeren in de verlies- en winstrekening. Een eventuele ontvangen vergoeding dient op de aftrek in mindering gebracht te worden. Als je de auto ‘op de zaak’ hebt staan, mag je in beginsel alle autokosten aftrekken, waar dan in de regel een correctie voor privégebruik tegenover komt te staan.

Vakliteratuur

Concertbezoek

Werkruimte in uw woning

Alle kosten van aanschaf en abonnementen op vakbladen zijn aftrekbaar.

Bij losse verkoop moet u deugdelijke bonnen vragen.

Kosten van bezoek aan concerten, opera- en balletvoorstellingen en dergelijke zijn, mits zakelijk, aftrekbaar.

Contributie vakbond

Voor belastingplichtigen die in dienstbetrekking zijn is de reisaftrek openbaar vervoer blijven bestaan (P8).

De behandeling is hetzelfde als die van zakelijk verkeer: de werkgever mag een onbelaste vergoeding van € 0,19 betalen, ongeacht de wijze van

Met ingang van 2005 zijn de kosten voor de werkruimte voor de meeste vrije beroepsbeoefenaren niet meer aftrekbaar. Dit komt omdat nu de zogenaamde zelfstandigheidseis gesteld wordt. Dat wil zeggen dat de ruimte een eigen ingang moet hebben en zo op zichzelf moet staan dat deze aan derden is te verhuren. Een kamer in je woning zal in het algemeen dus niet meer voldoen aan de eisen voor aftrek.

Jurisprudentie zal nog verder moeten

Computerapparatuur mag niet in drie jaar worden afgeschreven. Er geldt een maximaal afschrijvingspercentage van 20% per jaar voor alle gangbare investeringen.

Cd’s en video’s

Deze is volledig aftrekbaar.

Studiekosten

Het gaat hier om kosten die je maakt voor lessen om je kennis op peil te houden. Dat geldt ook voor deelname

Reiskosten

Beroepskosten in dienstbetrekking Behoor je niet tot één van de genoemde categorieën maar werk je in loondienst, dan kun je aanspraak maken op de regeling voor onbelaste beroepskostenvergoedingen door je werkgever. Deze regeling gaat buiten de aangifte inkomstenbelasting om maar wordt geadministreerd door de werkgever. Hieronder noem ik een aantal veel voorkomende kosten die onbelast vergoed kunnen worden.

NB: er is sinds 2011 ook een ‘Werkkostenregeling’. Op het ogenblik kunnen werkgevers nog kiezen of ze de oude regeling willen gebruiken of voor de Werkkostenregeling gaan. Met ingang van 2014 is de werkkostenregeling verplicht. De meeste werkgevers houden nu nog de oude regeling aan, die we hieronder behandelen.

1. Apparatuur, gereedschap en instrumenten Vergoedingen en verstrekkingen voor apparatuur, muziekinstrumenten en gereedschappen behoren niet tot het loon, voor zover het om zakelijk

pagina 40

gebruik gaat. Onder apparatuur vallen onder meer beeldapparatuur en geluidsapparatuur.

Zaken die langer dan een jaar gebruikt kunnen worden bij de behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking met een kostprijs van minder dan € 450 inclusief omzetbelasting, kun je in 1 keer vergoed krijgen. Als de kostprijs hoger is, komt alleen de afschrijving voor onbelaste vergoeding in aanmerking.

Als de kostprijs hoger is, kan de apparatuur wel in 1 keer onbelast vergoed of verstrekt worden als je met je werkgever afspreekt dat hij het privégebruik mag verrekenen. Als de dienstbetrekking wordt beëindigd, zul je de waarde die de apparatuur op dat moment heeft, aan je werkgever moeten vergoeden.

2. Reiskostenvergoeding Reiskosten voor woon- werkverkeer mag je onbelast vergoed krijgen.

Ntb - Muziekwereld

Bijzondere afschrijvingsregels in verband met de economische situatie De bijzondere afschrijvingsregels in verband met de economische situatie gelden niet meer voor investeringen die na 31 december 2011 zijn gedaan. Wel kan de willekeurige afschrijving voor investeringen uit 2009, 2010 of 2011 worden voortgezet in 2012.

Het lijkt erop dat de fiscus in het laatste geval bij musici accepteert dat 70% van de inkomsten verdiend moet zijn door 30% van de tijd (inkomen) in de werkkamer thuis door te brengen.

Dit kan voorbereidingstijd of studietijd thuis zijn.

Bedrag van de aftrek

uitwijzen waar voor de fiscus de grenzen liggen. Inmiddels is wel duidelijk dat het streven van de overheid erop gericht is om zo weinig mogelijk werk­ ruimtes in particuliere woningen als fiscaal kwalificerende werkruimte aan te merken.

Als je werkruimte thuis wel voldoet aan de zelfstandigheidseis en als je bovendien over een soortgelijke werkruimte elders (bijvoorbeeld bij je opdrachtgever) beschikt, dan is aftrek van kosten voor je werkruimte thuis

alleen mogelijk als je meer dan 70% van je totale inkomen uit arbeid in je werkruimte thuis verdient. Indien je elders geen soortgelijke werkruimte ter beschikking hebt en je dus bent aangewezen op je werkruimte thuis, dan kunt je kosten aftrekken als je meer dan 70% van je inkomen uit arbeid in of vanuit deze werkkamer verdient. Bovendien moet je dan aan de voorwaarde voldoen dat je 30% van dat inkomen in de werkruimte thuis verdient.

Het kan gaan om de werkelijke kosten van openbaar vervoer of om € 0,19 per kilometer. Daarbij maakt het niet uit of je deze kilometers met de auto rijdt of bijvoorbeeld fietst, loopt of gratis met iemand anders meerijdt.

3. Computerapparatuur Als je een computer, (mini)notebook, digitale agenda of gps-apparatuur minimaal voor 90% zakelijk gebruikt, mag deze onbelast worden vergoed.

Bij een prijs tot maximaal € 450 inclusief BTW mag de vergoeding ineens geschieden, als de prijs hoger is moet de vergoeding worden uitgesmeerd over meerdere jaren, net zoals omschreven bij de categorie apparatuur en dergelijke. NB: een smartphone wordt voor deze regeling niet beschouwd als computerapparatuur maar als telefoon.

4. Contributie vakbond De werkgever mag de contributie voor een vakbond onbelast vergoeden.

5. Cursussen, vakliteratuur en dergelijke De kosten voor cursussen, vakliteratuur, symposia, studiereizen die volledig

nummer 1 - 2013

Wanneer sprake is van een huurwoning mag een evenredig deel van de huur worden afgetrokken en een deel van de huurderslasten (bijvoorbeeld kosten voor energie, binnenschilderwerk). Het is in bepaalde gevallen ook mogelijk het volledige huurrecht als zakelijk aan te merken en een correctie voor privégebruik in de jaarrekening te verwerken. Vraag je adviseur desgewenst of deze mogelijkheid op jouw situatie van toepassing kan zijn.

In het geval van een eigen woning mag 4% van de waarde van het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt, worden afgetrokken. Dit

zakelijk zijn mogen onbelast worden vergoed, inclusief reis- en verblijfkosten. De reiskosten op maximaal € 0,19 per kilometer.

6. Internet- en telefoonaansluitingen De vergoedingen of verstrekkingen van internet, telefoon en dergelijke communicatiemiddelen (bijvoorbeeld een smartphone) zijn onbelast, als je deze middelen voor meer dan 10% zakelijk gebruikt. Datzelfde geldt voor een tweede telefoonaansluiting.

7. Persoonlijke verzorging Vergoedingen voor kosten van persoonlijke verzorging zijn meestal loon. Alleen voor artiesten, beroepssporters en presentatoren die in loondienst zijn, zijn vrije vergoedingen en verstrekkingen voor persoonlijke verzorging mogelijk. Het moet wel gaan om beroepskosten.

8. Representatie en relatiegeschenken Vergoedingen voor representatiekosten en relatiegeschenken zijn vrijgesteld voor zover er sprake is van beroepskosten.

pagina 41

belastingspecial

heeft wel andere fiscale consequenties; laat je daarover goed voorlichten als dit voor jouw van toepassing is. Ook hier mogen de huurderslasten naar evenredigheid worden afgetrokken.

Telefoon/fax

De zakelijke gesprekskosten en de huur of afschrijving van apparatuur kunnen (voor een evenredig deel) afgetrokken worden. Met de huidige telefoonabonnementen is de splitsing tussen abonnements- en gesprekskosten vaak niet meer mogelijk. Daarom moet je zelf bepalen aan de hand van de werkelijke situatie welke telefoon je voor welk % zakelijk gebruikt om te berekenen wat je aftrekbare kosten zijn.

Kantoorartikelen

De kosten die je beroepshalve moet maken voor kantoorartikelen, ook wel schrijfbenodigdheden genoemd, zoals agenda, papier, porti, hangmappen en dergelijke, zijn aftrekbaar.

Verhuis- en inrichtingskosten

Persoonlijke verzorging

Als het voor je werkzaamheden noodzakelijk was om te verhuizen dan kun je de verhuiskosten aftrekken (bij artiesten met veel verschillende opdrachtgevers zal daarvan niet zo snel sprake zijn).

Hierbij zijn de kosten van het overbrengen van de inboedel volledig aftrekbaar. Wat betreft de overige verhuiskosten mag je, ongeacht de werkelijke uitgaven, € 7.750 aftrekken.

De kosten van persoonlijke verzorging zijn voor musici en artiesten in beginsel aftrekbaar. Uiteraard dien je steeds eventuele privébesparingen in mindering te brengen. Voorbeeld: als je voor ieder optreden naar de kapper moet gaan, dien je hierop 9 kappersbehandelingen in mindering te brengen. Deze 9 kapperbeurten (eens in de 6 weken) worden namelijk door de belastingdienst als gebruikelijk beschouwd. Wat er behalve de kapper onder persoonlijke verzorging valt, is geheel afhankelijk van de aard van je werkzaamheden.

Advieskosten

De kosten van een belastingadviseur zijn slechts aftrekbaar voor zover ze zijn gemaakt voor werkzaamheden met betrekking tot je onderneming.

De kosten van een aangifte inkomstenbelasting zijn niet aftrekbaar.

Ook voor advocaatkosten geldt dat alleen sprake is van aftrekbare kosten als ze zijn gemaakt in verband met ondernemingshandelingen.

Eten en drinken in verband met het werk

De kosten van zakelijke lunches, diners en consumpties (dus bijvoorbeeld rond een optreden) zijn in principe voor 73,5% aftrekbaar.

Promotiekosten

Alle kosten die je maakt om optredens

De werkkostenregeling Met ingang van 2011 is een nieuwe regeling van start gegaan waarbinnen bepaald wordt hoe een werkgever vergoedingen of verstrekkingen onbelast aan werknemers kan doen. Deze regeling vervangt een groot deel van de bestaande kostenvergoedingsregelingen en wordt in 2014 verplicht voor elke werkgever. Tot die tijd kan de werkgever kiezen voor toepassing van de oude of de nieuwe regels.

Voor wie is de regeling van toepassing?

Iedere werkgever krijgt met deze regeling te maken waardoor deze voor jou als werknemer in dienstbetrekking ook gevolgen zal hebben. De regeling wordt hier alleen globaal besproken omdat de situatie bij elke werkgever verschillend is, afhankelijk van de keuzes die de werkgever maakt. Dus als je meer over je specifieke situatie wilt weten, moet je dat vragen aan je werkgever. Het is geen regeling waar je zelf invloed op uit kunt oefenen.

pagina 42

Wat is het doel van de regeling?

De bedoeling van de regeling is het fiscale systeem eenvoudiger te maken.

Of het echt zo eenvoudig is geworden, valt nog maar te bezien. Er is inmiddels in 2011 geëvalueerd en dat zal in dit jaar nog een keer gebeuren.

Het is zeer waarschijnlijk dat er aanpassingen worden aangebracht om de werkgevers meer keuzemogelijkheden te geven.

De werkgever mag in 2013 maximaal 1,5% van het totale loon (het forfait) van alle werknemers aan onbelaste vergoedingen besteden, het maakt niet uit waar de vergoeding voor wordt gegeven. Dat mag hij in zijn totaal bekijken, dus niet per werknemer. (Dit is een punt waarop werkgevers meer mogelijkheden willen krijgen.) Per uit te betalen vergoeding bepaalt de werkgever of hij de werknemer ervoor belast of kiest voor opname in het forfaitaire bedrag van de werkkostenregeling. Als de werkgever het forfait van de regeling overschrijdt, moet hij zelf belasting over het meerdere betalen.

Ntb - Muziekwereld

te verkrijgen, zoals advertentiekosten en kosten van drukwerk of van promotiemateriaal, zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor de kosten van demo’s en promotie-cd’s.

Sollicitatiekosten

De kosten van ‘sollicitaties’, proefspelen, voorzingen, audities en dergelijke zijn aftrekbaar. De aftrekmogelijkheid geldt ook als deze niet succesvol zijn.

De kosten van porti en briefpapier zijn aftrekbaar, net als de reiskosten. De kosten van een bezoek aan je bond of beroepsvereniging zijn ook aftrekbaar!

Rente

Betaalde rente heeft alleen betrekking op de beroepskosten, indien het een lening betreft voor de aanschaf van bijvoorbeeld een zakelijk instrument of indien je rente hebt moeten betalen op je zakelijke bankrekening. Rente op privéleningen is niet meer aftrekbaar.

Denk er ook aan om ontvangen

kostenvergoedingen (op grond van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling) in mindering op je aftrekbare kosten te brengen!

Overigens is de vergoeding als het goed is al verwerkt in de jaaropgaaf.

De vergoeding hoort als brutoloon opgenomen te zijn. Controleer dit eventueel bij de opdrachtgevers om te voorkomen dat je de vergoeding dubbel aangeeft.

Ingehouden loonheffing

De loonheffing die op inkomsten uit losse verloonde optredens in 2012 is ingehouden, kun je kwijt bij vraag P9.

In de winstaangifte vind je een aparte regel voor het aangeven van de ‘in de winst begrepen loonheffing’.

Ondernemersfaciliteiten Artiesten die winst uit onderneming genieten (dus niet resultaat uit overige

Vrijstellingen Niet alle vergoedingen worden meegeteld in het forfait van de nieuwe regeling. Bepaalde gerichte vergoedingen zijn vrijgesteld en mogen dus onbelast vergoed worden buiten het budget van de werkkostenregeling om. Het gaat hierbij om reis- en verblijfkosten, maaltijden, verhuiskosten en studiekosten. Er zijn nog enkele andere vrijstellingen in de maak.

Daarnaast zijn er nog vergoedingen die wel binnen de regeling vallen maar op nihil gewaardeerd mogen worden. Hierbij moet je denken aan consumpties en maaltijden (niet de vaste lunch!) op de werkplek, werkkleding, mobiele telefoon waarbij het zakelijk gebruik minimaal 10% is en laptops met minimaal 90% zakelijk gebruik. In de praktijk komt het er op neer dat deze vergoedingen en verstrekkingen onbelast mogen worden gegeven. Er zijn aan sommige vergoedingen nog nadere voorwaarden verbonden, maar in het kader van dit artikel voert het te ver om die allemaal te vermelden.

Intermediaire kosten Dit zijn kosten die een werknemer maakt in opdracht en voor rekening van zijn werkgever. Een voorbeeld hiervan is dat een werknemer kosten maakt voor een auto van de zaak, deze kosten declareert en vervolgens terugbe-

nummer 1 - 2013

werkzaamheden) en aan de daarvoor geldende criteria voldoen, kunnen naast de aftrek van beroepskosten ook gebruik maken van de zogenaamde ondernemersaftrek en andere ondernemersfaciliteiten. De belangrijkste daarvan is de zelfstandigenaftrek, waarvoor onder andere als criterium geldt dat je minimaal 1225 uur per jaar aan je onderneming moet besteden.

Verder kennen we onder andere de investeringsaftrek, de fiscale oudedagsreserve (FOR) en de meewerkaftrek.

Sinds 2007 krijgen ondernemers ook een MKB-vrijstelling. Deze bedraagt in 2012 12% van de winst na aftrek van de ondernemersaftrekken. Ook ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen hebben recht op de MKB-vrijstelling.

1 februari 2011 Greet van Aken, Fiscalist bij Bouwman&Veldhuijzen

Een voorbeeld van het gevolg van de werkkostenregeling Als een werkgever geen gebruik maakt van de werkkostenregeling en aan een werknemer de kosten van het lidmaatschap van een vakbond wil vergoeden, dan kan dat zonder dat deze vergoeding wordt belast. Binnen de werkkostenregeling is in dit geval echter sprake van loon. De werkgever mag bepalen of hij deze vergoeding onderdeel laat uitmaken van het forfait van 1,5% waardoor onbelast mag worden vergoed of dat de vergoeding voor de werknemer bij het loon wordt geteld en dus bij hem wordt belast.

taald krijgt door de werkgever. Dit soort kosten valt niet onder het budget van de werkkostenregeling.

Alle vergoedingen en verstrekkingen die hierboven niet zijn uitgezonderd vallen binnen de nieuwe werkkostenregeling. Laat u voorlichten door uw werkgever over de keuzes die deze heeft gemaakt.

Greet van Aken, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen, Update van 8 februari 2013

pagina 43

belastingspecial omzetbelasting

BTW en de muziekpraktijk De BTW is vaak een lastig onderdeel van de administratie, en al helemaal als sprake is van grensoverschrijdende dienstverlening. Met name op het gebied van optredens in het buitenland is er de laatste jaren veel veranderd. Daarom volgt hier een overzicht van de gevolgen van diverse situaties voor de BTW.

Binnenlandse optredens en repetities als uitvoerend artiest

Het lage tarief voor optredens is weer terug en dus ook weer de discussie of een activiteit onder het lage of hoge tarief valt. Verder is het hoge tarief naar 21% gegaan. Een optreden valt onder het 6% tarief, hetzelfde geldt voor alle repetities die daarmee samenhangen.

Er zijn waarschijnlijk zelden repetities die niet met een optreden samenhan-

gen, dus het 6% tarief is ook op de meeste repetities van toepassing.

Optredens in het buitenland en/of voor een buitenlandse opdrachtgever

A. binnen de Europese Unie B. buiten de Europese Unie Ad. A. Optredens/opdrachtgevers binnen de Europese Unie

Bij optredens binnen de Europese

BTW BEREKENING BTW over inkomsten moet worden afgedragen, betaalde BTW mag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd (verrekend).

Iemand die voor 100% belaste inkomsten heeft, mag alle betaalde BTW verrekenen. Als sprake is van gemengde inkomsten, dus gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet belast voor de BTW, mag slechts een deel van de betaalde BTW worden teruggevraagd. De hoofdregel hierbij is dat de verhouding wordt uitgerekend tussen belaste en de totale inkomsten. In dezelfde verhouding mag de betaalde BTW worden verrekend.

BTW Omzet uit optredens € 10.000 netto € 600 Omzet uit lesgeven >20 € 5.000 netto € 1050 Omzet uit lesgeven <21 € 8.750 netto vrijgesteld

pagina 44

Afnemer/opdrachtgever is BTW- ondernemer binnen de EU maar niet gevestigd in Nederland Optredens voor opdrachtgevers die BTW-ondernemer zijn, zijn belast waar de afnemer woont. Dus als de op-

Verhouding belast ten opzichte van totaal: 15.000/23.750 = 0,63. Te verrekenen BTW 0,63 x 800 = € 504.

Af te dragen: € 1. 650 Te verrekenen: € 504 Te betalen: € 1. 146 De niet verrekenbare BTW bedraagt € 296. Dit zijn kosten voor de onderneming. In dit voorbeeld blijft het te betalen bedrag binnen de kleine ondernemersregeling (zie uitleg hieronder) en hoeft niets afgedragen te worden.

Kleine ondernemersregeling

Rekenvoorbeeld 1

Betaalde BTW

Unie moet eerst worden vastgesteld welke BTW van toepassing is. Daarbij zijn de volgende situaties te onderscheiden:

€ 800

Als de te betalen BTW in een kalenderjaar niet meer is dan € 1.345, hoeft deze niet te worden afgedragen. Voor de inkomstenbelasting wordt dit bedrag dan als extra omzet meegerekend. Als het te betalen bedrag hoger is dan € 1.883 bestaat geen recht op een vermindering in het kader van de kleine ondernemersregeling. Tussen € 1.345 en € 1.883 is de vermindering 2,5 keer € 1.883 minus de verschuldigde BTW.

Ntb - Muziekwereld

drachtgever in Duitsland woont, is de Duitse BTW van toepassing, zelfs als het optreden in Nederland zou plaatsvinden. De BTW-heffing wordt in zo’n geval verlegd naar de afnemer.

Op de factuur breng je 0% BTW in rekening en verder zet je het BTWnummer van de opdrachtgever erop met de vermelding ‘BTW verlegd’.

Afnemer/opdrachtgever is particulier wonend binnen de EU Wanneer sprake is van een particuliere opdrachtgever is de plaats bepalend waar de dienst wordt uitgevoerd. Dus als de opdrachtgever in dit geval in Duitsland woont en het optreden in Nederland plaatsvindt, is de Nederlandse wetgeving van toepassing. Als de afnemer in Duitsland woont en het optreden ook in Duitsland wordt ge-

geven, is de Duitse BTW aan de orde.

De BTW-heffing kan niet worden verlegd.

Een particuliere opdrachtgever krijgt voor een optreden in Nederland Nederlandse BTW in rekening gebracht en voor een optreden in een ander EU-land krijgt hij een factuur met buitenlandse BTW van het desbetreffende land. Als dienstverlener moet jezelf zorgen voor een in dat land geldig BTW-nummer en dien je ook in dat land aangifte te doen. In de praktijk komt deze laatste situatie vrijwel niet voor en dat is maar goed ook: het is nogal een rompslomp om aan deze vereisten te voldoen.

Ad. B. Opdrachtgevers buiten de Europese Unie

Als een opdrachtgever buiten de Euro-

pese Unie is gevestigd, heb je niets te maken met BTW-heffing. Het maakt niet uit of de opdrachtgever BTWondernemer of particulier is.

Op de factuur hoeft helemaal geen BTW vermeld te worden.

De BTW-aangifte bij buitenlandse omzet

Bij vraag 3b van je BTW-aangifte vermeld je de omzet waarvan de BTW is verlegd. Omzet van buiten de EU hoef je niet in de BTW-aangifte te vermelden.

De ICP-opgaaf

ICP betekent Intra Communautaire Prestaties, oftewel diensten binnen de Europese Unie. Als je facturen hebt verzonden waarbij je de BTW hebt verlegd, moet je eenmaal per kwar-

- ingezonden mededeling -

“Is een harp een piano na belasting?”

A bbas Artiesten Advies bv

Churchillstraat 43 | Postbus 571 | 3770 AN Barneveld | T 0342 412 403 | F 0342 493 600 | E h.abbasfb@planet.nl

nummer 1 - 2013

pagina 45

belastingspecial omzetbelasting

taal een digitale opgaaf ICP indienen.

Hierop vermeld je de gegevens van de BTW-ondernemers waarnaar de BTW is verlegd.

Verloonde binnenlandse optredens

Als de artiest geen VAR-wuo heeft, dienen de binnenlandse optredens te worden verloond conform de artiestenregeling. Voor de BTW wordt dit niet gezien als een vrijstelling maar als inkomsten buiten de BTW. Muzieklespraktijk

Over lesgelden dient 21% BTW berekend te worden behalve voor leerlingen die aan het begin van de cursus of het lesjaar nog geen 21 jaar zijn. Voor die laatste groep geldt een vrijstelling voor de BTW. Belangrijk hierbij is dus dat de peildatum het begin van een cursusperiode is. Als een leerling in de loop van de cursus 21 jaar wordt, geldt de vrijstelling tot het einde van de lopende cursus.

LET OP: een veel gemaakte fout is dat de vrijgestelde omzet wordt aangegeven bij omzet 0%. Dit is niet correct.

De vrijgestelde omzet hoeft in het geheel NIET in de aangifte omzetbelasting te worden opgenomen.

Erkende beroepsopleiding

Muzieklessen die gegeven worden via een erkende beroepsopleiding vallen onder de onderwijsvrijstelling. Ongeacht de leeftijd van de leerling is hier dus sprake van vrijgestelde omzet. Onder deze regeling vallen bijvoorbeeld de conservatoria.

Componeren, arrangeren, scenarioschrijven

De werkzaamheden van een componist zijn vrijgesteld voor de BTW. Ook het arrangeren valt onder de componistenvrijstelling. Een scenarioschrijver valt onder de vrijstelling voor schrijvers. Bij het arrangeren en scenarioschrijven geldt wel de

voorwaarde dat echt sprake is van het toevoegen van nieuw materiaal aan oorspronkelijke stukken. Er mag niet alleen gekopieerd worden. Soms is een arrangement of scenario onderdeel van een totale productie waarover wel BTW is verschuldigd. In dat geval wordt de vrijstelling vervangen door het tarief van de hoofdproductie.

Dirigeren

De werkzaamheden van een dirigent vallen onder het 21% tarief, behalve voor zover zij direct gerelateerd zijn aan een optreden. Het optreden zelf valt in elk geval onder het lage tarief, omdat het ook voor de dirigent als een optreden wordt gezien. In veel gevallen is verdedigbaar dat alle repetities naar een optreden toe werken en dus allemaal onder het lage tarief zouden kunnen vallen. Over de interpretatie van de wet op dit punt zijn de meningen nog steeds verdeeld. Het moet per geval beoordeeld worden.

ZZP - Enkele belangrijke wijzigingen per 2013 Zelfstandigenaftrek in 2013 ongewijzigd, MKB-winstvrijstelling omhoog Met ingang van 2012 is de zelfstandigenaftrek een vast bedrag van â&#x201A;Ź 7.280, geworden, net als de startersaftrek. Ondernemers met een kleine winst gaan dat nu voor het eerst merken bij hun aangifte inkomstenbelasting over 2012 (de aftrek kon tot 2012 oplopen tot â&#x201A;Ź 9.484). De MKB-winstvrijstelling gaat omhoog naar 14%. Dit ter compensatie van de verhoging van de belastingtarieven in de eerste schijf naar 37% (was 33,1%). De bijdrage Zorgverzekeringswet voor ondernemers stijgt, het nieuwe percentage is 5,65% (was 5%).

pagina 46

Aanpassing VAR Een grote aanpassing van de VAR is voorzien voor 2014. Dan krijgt de VAR een andere vorm en wordt vervangen door een webmodule. Hoe die er precies uit komt te zien is nog onbekend, maar het plan is dat er meer verantwoordelijkheid bij opdrachtgevers komt te liggen, de vrijwaring die de VAR-wuo nu biedt aan opdrachtgevers wordt minder. Per 1 januari 2013 wordt de VAR alvast niet meer jaarlijks verlengd.

Starten vanuit de WW wordt onaantrekkelijker Uit de wet om de regelingen van het UWV te vereenvoudigen volgt een maatregel die starten van een eigen onderneming vanuit de WW een

Ntb - Muziekwereld

Royalty’s voor plaatverkopen

Als de ontvanger van royalty’s deze meer dan incidenteel ontvangt en ook van meerdere partijen, dan wordt hij als zelfstandige gezien. Over de ontvangsten voor platenverkopen dient hij dan 21% BTW af te dragen.

De artiest die niet aan de genoemde voorwaarden voldoet, kan de royalty’s zonder BTW ontvangen. Zelfstandigheid voor de BTW op royalty’s hoeft niet per se samen te gaan met een VAR-wuo voor optredens. Het is mogelijk dat iemand verloond wordt voor optredens en zelfstandig is voor de ontvangst van royalty’s.

Auteursrechten voor componisten en schrijvers

De opbrengsten uit auteursrechten zijn voor componisten en schrijvers in principe vrijgesteld voor de BTW. Deze vrijstelling is echter niet van toepassing als de rechten zijn overgedragen aan een rechtspersoon zoals

een BV. De rechtspersoon moet 21% BTW in rekening brengen. Als derden, bijvoorbeeld erfgenamen, auteursrechten ontvangen, zijn deze niet vrijgesteld omdat deze derde niet degene is die de vrijgestelde prestatie heeft geleverd. Ook hiervoor geldt dus het 21% tarief.

van toepassing. Over exemplaren die als promotiemateriaal worden weggegeven hoeft echter geen BTW te worden afgedragen. Vaak gebeurt de verkoop van cd’s, T-shirts en dergelijke contant bij concerten. Het is belangrijk hiervan een goede registratie bij te houden.

Auteursrechten voor (muziek)uitgeverijen

Bijkomende kosten

Omdat uitgevers niet zelf de componist of schrijver zijn, geldt voor hen niet de bovengenoemde vrijstelling voor de BTW. De ontvangsten van een uitgever moeten daarom in twee delen worden uitgesplitst: het deel dat ontvangen wordt namens de componist of schrijver mag onbelast worden ontvangen, over het uitgeversdeel moet 21% worden afgedragen.

Cd-verkoop, merchandising

Op de verkoop van cd’s en andere merchandising is het hoge tarief (21%)

stuk onaantrekkelijker maakt. Tot 1 januari had je de keuze om akkoord te gaan met vaste korting op je uitkering, of de uitkering achteraf te verrekenen met behaalde winst. Indien er bij aanvang weinig winst uit onderneming te verwachten is, was dat aantrekkelijk, je houdt je inkomen op peil. Bleef de winst laag, dan betaalde je weinig terug. Die mogelijkheid vervalt. De WW-uitkering tijdens de startperiode van 26 weken wordt nu altijd gekort met een vaste korting van 29%. Dat betekent dat als je gaat starten vanuit een WW-uitkering je inkomsten dus direct met 29% omlaag gaan!

Verzekeringen De assurantiebelasting wordt per 1 januari 2013 verhoogd van 9.7% naar 21%. Dat betekent dat veel verzekeringen fors duurder worden. Voor levensverzekeringen, ongevallen-, invaliditeits-, arbeidsongeschiktheids- en ziektekostenverzekeringen geldt geen assurantiebelasting. De verhoging van de assurantiebelasting heeft op de premie van deze verzekeringen dus geen invloed. Per 1 januari wordt ook een provisieverbod voor complexe producten ingevoerd. Dat betekent dat assurantietussenpersonen voor bijvoorbeeld het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering geen provisie meer mogen ontvangen van een verzekeraar.

nummer 1 - 2013

Ondergeschikte kosten die via een factuur worden doorberekend aan een opdrachtgever volgen het BTWregime van de hoofdprestatie. Dit wil zeggen dat over bijvoorbeeld reiskosten die gemaakt zijn voor een optreden en tegelijk daarmee gefactureerd worden, 6% BTW moet worden afgedragen.

Greet van Aken Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactualiseerd op 4-2-2013

Uitstel voor het afdragen van BTW tot € 20.000 Als BTW-plichtige dien je op tijd BTW af te dragen. Maar het kan wel eens gebeuren dat dit door omstandigheden niet altijd lukt. Heb je liquiditeitsprobleem bij het afdragen van je BTW? Dan krijg je per 1 januari 2013 uitstel voor je BTW-afdracht tot een bedrag van € 20.000.

Hoe ziet het uitstel eruit? Je kunt allereerst in aanmerking komen voor een kort uitstel op schriftelijk of telefonisch verzoek voor maximaal 4 maanden na de laatste vervaldag van de (oudste) aanslag. De criteria hiervoor zijn: - Het gaat om openstaande belastingaanslagen tot een bedrag van maximaal € 20.000.

- Er staan geen belastingaanslagen open waarvoor dwangbevelen zijn betekend.

- Er is geen sprake van aangifteverzuim.

- Er zijn geen openstaande oninbare belastingschulden.

Daarnaast kun je in aanmerking komen voor een betalingsregeling met een langere looptijd. Om hiervoor in aanmerking te komen hoef je niet meer aan te tonen dat de betalingsproblemen hun oorsprong vinden in de economische crisis.

Bronnen: FNV KIEM / Claus Accountants

pagina 47

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: 路 belastingaangiften

路

路 jaarrekeningen

Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl pagina 48

Ntb - Muziekwereld

Wij helpen je aan een goedwerkende administratie

Cijferen niks voor jou?

Stel je barst van de talenten, maar cijferen en boekhouden horen daar absoluut niet bij. Ondanks verwoede pogingen blijven enveloppen nog steeds te lang ongeopend liggen en gaan ook jouw eigen rekeningen niet op tijd de deur uit. Goede voornemens helpen niet en blauwe enveloppen en aanmaningen lijken eerder naar je te grommen dan te glimlachen. Dan is de kans groot dat je deel uit maakt van de groeiende groep Nederlanders die lijdt aan cijfertjesangst. Specifiek voor deze groep mensen hebben wij een administratiemethode ontwikkeld.

Irrationeel administreren

Redelijke argumenten om een administratie te laten liggen zijn er niet. Want laten we eerlijk zijn: te druk zijn we altijd, en ook verhuizen, ziekte of de hond die een blauwe enveloppe heeft verscheurd, het is allemaal slechts tijdelijk oponthoud. Als je admini­ stratie blijvend verrommelt is er iets anders aan de hand. Dus nemen wij de vrijheid om te spreken over de irrationele kant van de zaak. Dat betekent niet dat we je op de divan leggen en met je gaan zoeken naar de diepere motieven, daar zijn andere specialisten voor.

We nemen alleen je irrationele omgang met cijfers en enveloppen als uitgangspunt voor ons werk. We bespreken wat er nodig is om jou administratief op gang te krijgen en te houden. En als het ergens stokt dan helpen we je verder.

Systeem inrichten

Om te beginnen gaan we zorgen dat je een kloppend systeem krijgt voor je administratie.

We helpen je aan de benodigde kennis. We zorgen dat je over een map beschikt waarin alle onderdelen hun plek krijgen. We hebben maandelijks contact om te zorgen dat het tempo er in blijft, de nodige kennis inslijt en administratieve routines ontstaan.

Opschonen afgelopen boekjaren

Vaak is er achterstallig onderhoud aan een administratie, dat zijn legpuzzels waarvan vaak wat stukjes ontbreken. Als je dat echt wilt, dan heb je de volle vrijheid om je daar voor te schamen, maar wat ons betreft hoeft nummer 1 - 2013

je dat niet te doen. We hadden immers al besproken dat je irrationeel met je admini­ stratie omging. Je talenten liggen op andere gebieden. We leggen samen de stukken bij elkaar. Dat is meteen prima oefenstof voor je administratieve kennis en vaardigheden.

Financieel plan

Op basis van de afgelopen boekjaren maken we samen met jou een financieel plan. We zorgen dat je overzicht hebt, met een aantal ijkpunten in de loop van het jaar. Zo weet je of jouw uitgaven en inkomsten nog met elkaar in de pas lopen.

Resultaten

• Je hebt een sluitende administratie. Je hoeft dus niet meer bang te zijn voor kostenposten die je over het hoofd hebt gezien.

• Je hebt een goed financieel plan, je weet dus dat alle binnenkomende enveloppen passen in je begroting. Dat scheelt een hoop nachtrust.

• Je hebt je sterke en zwakke administratieve kanten in beeld en weet wanneer je letterlijk ‘schaamteloos’ aan de bel moet trekken.

De kosten

Om er voor te zorgen dat je ook bij onze rekeningen weet waar je aan toe bent, gaan we uit van een traject van 1 jaar, waarin we je maandelijks een vast bedrag in rekening brengen dat we bij het eerste gesprek vaststellen.

Geïnteresseerd? Mail naar greet@bouwmanveldhuijzen.nl voor een afspraak. pagina 49

- ingezonden mededeling -

Ntb shop Op de Ntb-site www.ntb.nl kunnen de volgende producten gedownload/besteld worden:

s e r io u s a b o u t s o u n d Universele ER 20 gehoorbeschermers voor muziek

Brochures: Zelfstandige Muziekles­ praktijk, Functione­rings­ gesprek, Produc­tiewijzer Kamer­muziek, Kapstok componistentarieven, diverse brochures over belasting en VAR. Voor Ntb-leden gratis te downloaden op www.ntb.nl - ledenservice

Gehoorbeschermers op maat: ER of PRO filters Maat sleeves voor oortelefoontjes In-Ear Monitor systemen.

www.acscustom.nl | info@acscustom.nl

Ntb-congres 2012 De Ntb organiseert dit jaar op maandag 17 juni zijn jaarvergadering.

Voorlopige agenda 1. Opening 2. Verslag activiteiten 2012 3. Financieel jaarverslag 2012 4 Bestuursverkiezing (vrije zetel) 5. Benoeming commissies 6. Rondvraag 7. Sluiting

Tijd en locatie zullen via de Muziekwereld, per nieuwsbrief en

pagina 50

Gidsen: Ntb Boekingsgids – leden € 5,00, niet-leden € 10,00 ex. verzendkosten Ntb Studio­sterrengids & Master-cd – leden € 7,50, niet-leden € 15,00 ex. verzendkosten. Te bestellen op www.ntb.nl – Ntb-Shop

de Ntb-website bekend worden gemaakt.

Uiterlijk 2 weken voor het congres zullen alle voorstellen, verslagen en voordrachten door de Ntb op het voor leden toegankelijke deel van de website worden gepubliceerd. De jaarcijfers 2012 zullen vanaf die datum bij de Ntb op afspraak ter inzage van de leden liggen.

Leden van de Ntb kunnen voor-

Modelcontracten en formulieren, o.a.: Losse optredens, arbeidsovereenkomsten, lespraktijk, model­voorwaarden

stellen aan het congres of voordrachten voor het bestuur doen (ondersteund door minimaal 5 leden) door deze voordrachten

cd-artiestencontract, licentie-overeenkomst, sessie-overeenkomst, overeenkomst van opdracht componisten, consignatiecontract, declaratieformulier vergoeding vakbonds­contributie (voor werknemers orkesten/muziekscholen). Voor Ntb-leden gratis te downloaden op www.ntb.nl - ledenservice CAO’s: CAO Kunsteducatie, CAO Nederlandse Orkesten, CAO Muziek­centrum van de Omroep, CAO Remplaçanten Neder­landse Orkesten, Dansers CAO, Onder­zoek naar de relatieve inkomens­positie van orkestmusici +Tabellen­boek.

Onderzoeks­rapport ‘Pop, wat levert het op?’.

Gratis te down­loaden op www. ntb.nl

of voorstellen uiterlijk 4 weken voor het congres schriftelijk aan het bestuur van de Ntb kenbaar te maken.

VCTN-congres

Voorafgaand aan het Ntb-congres organiseert de VCTN (Vereniging voor Componisten Tekstdichters Ntb, zie ook pag. 32) zijn jaarvergadering.

Voorlopige agenda 1. Opening 2. Verslag activiteiten 2012 3. Voorstel statutenwijziging

4. Financiën 5. Bestuursverkiezing 6. Rondvraag

Ntb - Muziekwereld

colofon Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T : 020 – 620 3131 F : 020 – 620 2508 E : info@ntb.nl I : www.ntb.nl Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur) Ruud Zinzen (eindredacteur) Anita Verheggen Met medewerking van: Greet van Aken, Jack Pisters, Bjorn Schipper, Cees Schrama, rakenDra Smit Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem

Ntb

Bestuur

Jilt Jansma (voorzitter) Erwin Angad-Gaur (secretaris) Donna Wolf (penningmeester) Mechteld Bannier Willem Hoiting Frank van Wanrooij Erik Winkelmann

Bureau

Administratie en helpdesk Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Clari de Waal c.dewaal@ntb.nl Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Financiële administratie Martijn Jansen m.jansen@ntb.nl CAO’S Hans Stap (orkesten en muziekonderwijs) h.stap@ntb.nl Erwin Angad-Gaur (muziekdramatische kunst) e.angad-gaur@ntb.nl Juridische zaken/contracten Rechtspositionele zaken/contractscreening/ advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Annemiek Schulte a.schulte@ntb.nl

Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl EHBO-project (vragen over cd/dvd-producties) rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Orkesten: Hans Stap h.stap@ntb.nl Kamermuziek: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Muziekdramatische kunst: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Muziekonderwijs: Hans Stap h.stap@ntb.nl Acteurs: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen.

T: 020 620 31 31 F: 020 620 25 08 E: info@ntb.nl

- Opzegging van het Ntb-lidmaatschap kan slechts schriftelijk geschieden tegen het einde van een verenigingsjaar en met inachtneming van een opzeggingstermijn van 1 maand. -

- ingezonden mededeling -

ACS gehoorbeschermers produkten

Op maat gemaakte produkten advies verkoop www.acscustom.nl

prijs consument incl. 21% btw NTB leden prijs incl. 21% btw

FORmaat slaapdopjes Sleeves voor oortelefoons ER gehoorbeschermers incl. set filters & set blokkers PRO gehoorbeschermers incl. set filters & set blokkers In-ear monitor single (T3) 1-wegs systeem In-ear monitor dual (T2) 2-wegs systeem In-ear monitor triple (T1) 3-wegs systeem

€ 112,- € 142,- € 167,- € 163,- € 382,- € 585,- € 813,-

€ 95,20 € 120,70 € 141,95 € 132,- (extra korting) € 324,70 € 497,25 € 691,05

Universele produkten

T15 oortelefoon/ monitorkabel universeel maar ook te gebruiken in combi met een ER of PRO maatprodukt ER filter per stuk PRO filter per stuk Kleur gehoorbescherming

€ 178,- € 26,- € 23,- € 10,-

€ 178.€ 26,€ 23,€ 10,-

Kleur voor inearmonitors Koord voor ER of PRO serie

€ 30,- € 16,-

€ 30,€ 16,-

nummer 1 - 2013

pagina 51

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici

Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen.

• Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens.

• Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen.

• Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld.

• Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.

vakbond voor musici en acteurs

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

Wij weten wat er speelt!

Word nu lid! www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31