Muziekwereld 1, 2014 Belastingspecial

jaargang 95

nummer 1 - 2014

Interview met Carolien Gehrels, cultuurwethouder van Amsterdam Orkestmusici in de knel door nieuwe CAO Mededingingsrecht verstoort culturele markt Zelfstandige of toch werknemer?

Belastingspecial vakbond voor musici en acteurs

Een eigen opname met het Sena Muziekproductiefonds

Jouw muziek gaat het maken... met het Sena Muziekproductiefonds Ben je professioneel muzikant en mis je de financi毛le middelen om jouw muziek te produceren?

Het Sena Muziekproductiefonds kan je helpen! Zorg dat je deze kans niet laat liggen en doe jouw aanvraag v贸贸r 16 maart 2014.

Ga voor meer informatie en de voorwaarden naar www.sena.nl/muziekproductiefonds

redactioneel

Gemeente en belastingen 19 maart a.s. vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Belangrijker misschien dan ooit voor wie kunst en cultuur een warm hart toedraagt. Nu ook lokale overheden de afgelopen en komende jaren meer en meer bezuinigen op het cultuurbudget (Bureau Berenschot berekende dat gemeenten in 2015 in ieder geval al 80 miljoen zullen bezuinigen op cultuur) is het van groot belang de cultuurparagraaf in het verkiezingsprogramma door te nemen. Een service die de lezers van de Muziekwereld bij landelijke verkiezingen van de Ntb gewend zijn, maar die wij gezien de grote verschillen die lokaal ook tussen verschillende afdelingen van ‘landelijke partijen’ bestaan bij de gemeenteraadsverkiezingen helaas niet kunnen herhalen.

Wel een interview met de Amsterdamse wethouder van Cultuur Carolien Gehrels, over haar ‘verbouwing’ van de muziekeducatie in Amsterdam en de politieke afwegingen in de gemeenteraadspolitiek op het gebied van kunst en cultuur.

Een schrikbarend doorlopend verslag van gemeentelijke bezuinigingen is opnieuw te lezen in De Bezuinigingsronde van Nederland.

Gemeente na gemeente bezuinigt op het lokale muziekonderwijs.

Een pijnlijke constatering, juist nu minister Bussemaker landelijk het cultuuronderwijs hoge prioriteit zegt te willen geven. Terecht vragen oppositiepartijen haar naar daden bij de mooie woorden.

In deze jaarlijkse belastingsspecial van de Muziekwereld uiteraard veel aandacht voor belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen. Maar ook aandacht voor onder meer het auteursrecht, Buma/Stemra, de veranderingen in de nieuwe programmeringsregeling van het Fonds Podiumkunsten en de gevolgen van de aangescherpte bepalingen in de nieuwe CAO Orkesten.

Een volle Muziekwereld daarom, voor zowel werknemers als ZZP-ers, voor artiesten, componisten en auteurs.

Ook dit jaar zijn wij er voor u.

Nieuw: Workshop ‘ZZP-er in de muziekeducatie’ Al 10 jaar betrouwbare blessurepreventie

Op maandag 2 en 9 juni a.s. organiseert de Ntb samen met IMMER een workshop over de diverse aspecten van het ondernemerschap in de muziekeducatie. De laatste jaren verdwijnen steeds meer ‘standaard dienstverbanden’ binnen het muziekonderwijs. De trend is dat muziekdocenten zichzelf als ondernemer staande moeten houden. Het ondernemerschap brengt echter vele nieuwe aspecten, uitdagingen, bedreigingen en vragen met zich mee.

Het doel is om docenten handvatten te geven waarmee ze hun eigen lespraktijk verder kunnen optimaliseren en vragen over het ondernemerschap te beantwoorden.

Muziekwereld nr. 1 - 2014

Inhoud

4

6

kort nieuws

Eerste Hulp bij Opnamen

Wat speelt er?

interview

Van de Apollolaan naar de Javastraat Interview met Carolien Gehrels

10 Cloud Computing orkesten

12 Orkestmusici in de knel door nieuwe CAO 14 Tarieven en salarissen 2014 rechten

16 Mededingingsrecht verstoort

culturele markt 18 Column Bart Wirtz 21 VCTN-nieuws muziekonderwijs

21 Ntb-informatiebijeenkomst voor

muziekschooldocenten in Groningen essay

22 Overzicht van spraakmakende

rechtszaken uit 2013 cd-besprekingen

26 28 32 33

Vers geperst Casey’s Column Stan Rijven – Ritmundo Alvorens en Dringende waarschuwing

muziekonderwijs

34 De bezuinigingsronde van Nederland 37 De favoriete compositie van… pop

38 Eurosonic Noorderslag, aardschok

of energiebron?

Ntb-verzekeringen

41 Als je hobby je professie wordt… muziekonderwijs

42 Zelfstandige of toch werknemer?

Onder de leden

46 Beatrice van der Poel subsidie

48 Huiswerk voor Fonds Podiumkunsten

51 - 65 BELASTINGSPECIAL 66 Ntb-congres op 30 juni 66 Ntb-shop 67 Colofon Omslagillustratie: Robert Swart

kort nieuws

Wat speelt er?

Bezuinigen de gemeenten 80 miljoen extra op cultuur?

Na de gemeenteraadsverkiezingen verwachten de gemeenten dat er nog eens 80 miljoen euro extra zal worden bezuinigd op cultuur. Dit is de uitkomst van een onderzoek dat Bureau Berenschot onlangs publiceerde.

Sinds 2011 hebben de gemeenten 170 miljoen euro op cultuur bezuinigd. Tot en met 2015 lopen de totale gemeentelijke bezuinigingen op tot 250 miljoen. Als je de bezuinigingen van het kabinet Rutte I daarbij optelt, bedraagt de totale bezuiniging op kunst en cultuur een half miljard euro. Bij publicatie trok Berenschot een deel van de onderzoekskeutel al weer in met de mededeling dat er veel onzekerheden in het onderzoek zitten. Elders in deze Muziekwereld ontkent cultuurwethouder Gehrels met klem dat Amsterdam op cultuur gaat bezuinigen zoals in het onderzoek vermeld staat. Ook Jantine Kriens, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, denkt dat het allemaal niet zo’n vaart zal lopen. Houden deze bestuurders hun kruit droog in aanloop naar de verkiezingen?

Of is het onderzoek door Bureau Berenschot het betere natte vinger-werk? Het enige advies voor een gezond lokaal cultuurbeleid: stem op een cultuurvriendelijke politieke partij!

pagina 4

Jazzdag 2014 Op 27 en 28 juni a.s. vindt de zevende editie van de Jazzdag plaats in LantarenVenster te Rotterdam. Tijdens deze grootste jazz-netwerkbijeenkomst van Nederland presenteert Buma Cultuur op vrijdag een gevarieerd conferentie- en showcaseprogramma. Zaterdag is er meer aandacht voor internationale samenwerking tussen festivals en podia. Ook deze dag wordt afgesloten met showcases. De Jazzdag is een niet te missen kans voor jazzmusici die willen weten wat er speelt in de (inter)nationale jazzscene en op zoek zijn naar nieuwe of betere contacten met de industrie, journalisten, boekers, managers en festivals.

Voor meer info zie: www.jazzdag.nl.

Thecontentmap.nl gelanceerd Minister Bussemaker van OCW heeft tijdens Eurosonic Noorderslag het nieuwe initiatief thecontentmap.nl gelanceerd. Thecontentmap.nl helpt consumenten om legale content op het internet

te vinden, zoals ebooks, muziekalbums en TV-uitzendingen.

De minister ziet in dit initiatief een goede kans om de verdienmogelijkheden van de creatieve sector de komende jaren te vergroten. De minister heeft daarbij aangegeven dat zij het belangrijk vindt dat consumenten kunnen genieten van legale, makkelijk vindbare, betaalbare en kwalitatief goede content.

De minister: “Die content is niet zomaar vanuit het niets op het net verschenen. Daar hebben makers en producenten veel tijd, energie en geld ingestoken. Als we willen dat ze dit blijven doen, moeten we ervoor betalen. Eerlijk is eerlijk.” Thecontentmap.nl biedt de consumenten een goed overzicht van het digitale aanbod waarmee makers van muziek, film, e-books en beeldende kunst een eerlijke beloning kunnen krijgen. Minister Bussemaker heeft aangekondigd dat zij de campagne om thecontentmap. nl onder de aandacht te brengen van jongeren, het onderwijs en opvoeders financieel en materieel zal ondersteunen.

Thecontentmap.nl is mogelijk gemaakt door de Federatie Auteursrechtbelangen. De creatieve sector die in de Federatie vertegenwoordigd is, laat hiermee zien waar eerlijk tot stand gekomen aanbod te vinden is op het internet. Eerlijk wil zeggen door de makers of producenten zelf

aangeboden of door anderen met hun toestemming.

Thecontentmap.nl biedt een uitgebreide lijst met legale websites en diensten voor online beschikbare muziek, film en TV, sport, ebooks, games, foto’s, illustraties, animaties en beeldende kunst waar je met een muisklik naartoe kunt gaan. Thecontentmap.nl is tegelijkertijd een podium voor kleine aanbieders van cultuurproducten die met toestemming van de makers en producenten online beschikbaar zijn voor het publiek. www.thecontentmap.nl

Sena Muziek Productiefonds in 2014 met 3 aanvraagrondes Het Sena Muziek Productiefonds heeft 3 aanvraagrondes in 2014.

De deadlines van de 3 rondes in 2014 zijn: 16 maart, 29 juni en 16 november.

Het fonds helpt eigen beheerartiesten op weg bij het financieren van hun geluidsproducties.

Musici uit alle muziekdisciplines kunnen een aanvraag doen. Het Sena Muziek Productiefonds biedt de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname te maken die vervolgens direct fysiek of digitaal kan worden geëxploiteerd. Er zijn momenteel weinig tot geen mogelijkheden om subsidie aan te vragen voor een cd-productie

Ntb - Muziekwereld

terwijl opnamen van goede kwaliteit nog altijd van doorslaggevend belang zijn voor de carrière van professionele musici.

Zij kunnen maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren. Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een renteloze lening. Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan Sena en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totaalbudget. De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleggen om tot een finished product te komen. Met deze subsidievoorwaarden wil Sena stimuleren dat musici er ook alles aan doen om hun geluidsopnamen zo effectief mogelijk te exploiteren.

De subsidievoorwaarden staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen.

Voor meer info: www.sena.nl

WMFNL presenteert NL Wereldmuziek op muziekbeurs Babel Med Het World Music Forum NL (WMFNL) verzorgt een gezamenlijke Dutch Umbrella-stand en

nummer 1 - 2014

presentatie van NL wereldmuziek tijdens de muziekbeurs Babel Med in Marseille (20-22 maart).

Ook tijdens de muziekbeurs Jazzahead in Bremen (24-27 april) zal WMFNL de NL World vertegenwoordigen bij de collectieve Dutch Umbrella stand i.s.m.

Dutch Performing Arts en Buma Cultuur.

Registratie met korting voor beide beurzen kan nog! Zie voor meer info www.worldmusicforum.nl.

Het WMFNL gaat ook in 2014 volle kracht vooruit met de inmiddels vermaarde World Blend Cafés (WBC). Dit zijn netwerkbij-

eenkomsten waar professionals, musici en media uit de wereldmuzieksector elkaar ontmoeten.

Nuttig maar ook onderhoudend en plezierig. Iedere keer wordt er een ander thema besproken o.l.v. de nimmer versagende muziekjournalist Stan Rijven. De thema’s worden meestal twee weken voorafgaand aan een WBC gepubliceerd. De data en locaties in het eerste deel van 2014 zijn: - maandag 24 maart Bimhuis, Amsterdam; - maandag 28 april Bimhuis, Amsterdam; - maandag 19 mei Bimhuis Amsterdam.

Het tijdschema is altijd: inloop: 17.30, buffet: 18.30 - 19.30, start programma: 19.30 - 21.00 en netwerken: 21.00 - 23.00.

De toegang is gratis en de kosten van het buffet € 15 pp.

Aanmelden voor een World Blend Café kan via www.worldmusicforum.nl/agenda.

Informatie over de activiteiten van het WMFNL via www.worldmusicforum.nl.

Het WMFNL biedt een platform aan professionals en geïnteresseerden om plannen uit te wisselen en samenwerking te stimuleren.

Nieuw: Workshop ‘ZZP-er in de muziekeducatie’ Op maandag 2 en 9 juni a.s. organiseert de Ntb samen met IMMER een workshop over de diverse aspecten van het ondernemerschap in de muziekeducatie. De laatste jaren verdwijnen steeds meer ‘standaard dienstverbanden’ binnen het muziekonderwijs. De trend is dat muziekdocenten zichzelf als ondernemer staande moeten houden (zie o.a. interview op pag. 6). Het ondernemerschap brengt echter vele nieuwe aspecten, uitdagingen, bedreigingen en vragen met zich mee.

Deze workshop gaat o.a. in op thema’s als: Basis boekhouding, BTW, ondernemersfaciliteiten en inkomstenbelasting Zelfstandigheid, verzekeringen en pensioen Online zichtbaarheid Het maken van productmarkt combinaties (PMC’s) Maken van een investeringsbegroting en winst en verliesrekening Prijsstelling en USP (Unique Selling Proposition) Klantenbinding Nieuwe producten zoals bandcoaching Concurrentieanalyse Het doel is om docenten handvatten te geven waarmee ze hun eigen lespraktijk verder kunnen optimaliseren en vragen over het ondernemerschap te beantwoorden. De lessen worden verzorgt door o.a. Alexander Beets, Ruud Brakel en Jaap van Eggelen, allen verbonden aan de Fontys Rockacademie in Tilburg.

Elke deelnemer krijgt van de Ntb één jaar lang gratis toegang tot en gebruik van het online boekhoudpakket van Artist Support aangeboden.

Deelnemers wordt gevraagd om enige weken voor aanvang van de cursus een vragenformulier in te vullen zodat de inhoud zo scherp mogelijk aansluit bij de wensen.

De workshop beslaat 2 avonden en vindt plaats op maandag 2 en 9 juni a.s. in De Observant te Amersfoort.

Aanvangstijd is 19.30 uur. Kosten voor Ntb-leden: € 30. Niet-leden betalen € 75. Aanmelden kan tot 19 mei a.s. via: info@ntb.nl.

pagina 5

interview met Carolien Gehrels

Van de Apollolaan naar de Javastraat Acht jaar lang was Carolien Gehrels wethouder Kunst en Cultuur in Amsterdam. Na de gemeenteraadsverkiezingen verruilt ze haar wethouderschap voor het bedrijfsleven. Wat laat ze het Amsterdamse muziekleven na en wat geeft ze haar opvolger mee?

tekst: Anita Verheggen

Carolien Gehrels heeft in de 8 jaar dat zij wethouder Kunst en Cultuur was vele prestigieuze kunstprojecten onder haar hoede gehad. De verbouwing en opening van het Rijksmuseum en Stedelijk Museum trokken wereldwijd de aandacht van media en publiek en bezorgde Amsterdam een eerste plaats in de hitlijsten van populaire internationale reisgidsen. Gehrels heeft deze culturele highlights met succes verbonden aan citymarketing via de campagne Iamsterdam en het jubileumjaar ‘Amsterdam 2013’. Veel minder in het nieuws was haar verbouwing van de muziekeducatie in Amsterdam terwijl deze operatie verstrekkende gevolgen kan hebben voor het muziekonderwijs in heel Nederland.

Vanuit haar ruime wethouderskamer in het Amsterdamse stadhuis, met uitzicht op de Zwanenburgwal en Theater De Kleine Komedie, blikt Gehrels terug op haar werk voor de Amsterdamse muzieksector.

pagina 6

Bij deze terugblik kunnen we, in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen, niet om de actualiteit heen.

Bureau Berenschot deed onderzoek bij 65 gemeenten en voorspelt dat er in 2015 nog eens 80 miljoen euro op cultuur zal worden bezuinigd. Amsterdam zou de cultuurbegroting met 15% korten. Klopt dat?

Volgens mij heeft Berenschot zich hier een beetje vergist. Ik zou denken dat dit niet het moment is om dat te melden. Hier in Amsterdam staat er in geen enkel verkiezingsprogramma dat er bezuinigd moet worden op cultuur en ben ik er trots op dat de investeringen in cultuur op niveau blijven. Ik snap dus niet hoe ze daaraan komen.

Hot item in de cultuursector is de vraag of je subsidie vooral in gebouwen moet steken of juist in de programmering van die gebouwen.

Vooral gemeenten hebben de neiging om prestigieuze cultuurpaleizen te bouwen maar vergeten dat zo’n

gebouw ook een programmeringbudget moet hebben. Wat is jouw mening hierover?

Ik kijk natuurlijk specifiek naar de Amsterdamse situatie. In ons nieuwe Kunstenplan heeft een aantal theaters een andere bestemming gekregen. Om een voorbeeld te noemen: de Engelenbak wordt nu door Frascati en de theaterafdeling van de Hogeschool voor de Kunsten geëxploiteerd en het Rozentheater is naar Boom Chicago gegaan.

We zijn ons bewust van het belang van een goede balans. Je zou kunnen zeggen dat het Rijk de afgelopen jaren is achtergebleven want traditioneel draagt de gemeente zorg voor de gebouwen en het Rijk voor de programmering. Dus laat dit een stimulans zijn voor de minister om daar in 2017 ook nog eens goed naar te kijken. De bezuinigingen vallen natuurlijk samen met de crisis. Je ziet hier ook dat podia het moeilijk hebben. Je kunt als consument je geld maar één keer uitgeven.

Toch kun je als je het van onderaf Ntb - Muziekwereld

nummer 4 - 2013

pagina 7

interview met Carolien Gehrels

Docenten de dupe van de hervormingen Muziekles terug in het basisonderwijs. Wie kan daar nu tegen zijn? De Ntb heeft er zelf jarenlang voor geijverd. Met de doelstelling is dan ook niks mis. Wel met de manier waarop die doelstelling door de gemeenten wordt gerealiseerd. Ntb-beleidsmedewerker Hans Stap wijst op de desastreuze gevolgen die het hervormingsbeleid heeft voor de inkomenspositie van de muziekdocenten die buitenschools, in instellingen voor kunsteducatie, muziekles geven. “De docenten bij zo’n gesubsidieerde instelling hadden een dienstverband en dat wordt meestal geheel afgeschaft. Bij instellingen die zowel cultuureducatie in het reguliere onderwijs verzorgen als buitenschoolse kunsteducatie (lang cursorisch instrumentaal, vocaal en beeldend onderwijs) aanbieden wordt een scheiding aangebracht. De cultuureducatie wordt nog wel gesubsidieerd maar de kunsteducatie niet want dat vinden gemeenten te duur. Maar wat is te duur? Het is een hele reële prijs voor HBO-geschoolde mensen. Je kunt niet ongebreideld het aantal leerlingen per uur (klokuurdeler) verhogen; daar moet voor een deel subsidie opzitten. Niet gesubsidieerde docenten die dit type onderwijs als ondernemer willen geven krijgen te maken met een prijsstelling. Een lestarief van een leerling in het gesubsidieerd muziekonderwijs fluctueert in Nederland tussen de € 400 en € 800 per jaar. Daar komt ongeveer € 1000 per jaar subsidie per leerling bij. Zonder subsidie kost dat onderwijs dus tussen de € 1400 tot € 1800. Maar de klant is gewend geraakt aan die lagere (gesubsidieerde) prijs en wil per schooljaar niet meer dan die € 400 of € 800 betalen. Dat betekent uurtarieven tussen de € 20 en € 40 maximaal. Hoe kun je dan als docent, wanneer je dat ondernemerschap krijgt opgelegd, nog een reëel inkomen genereren? Iedereen weet dat je dan net zo goed bij Albert Heijn kunt gaan werken.

Er is dus een keerzijde aan het verhaal van wethouder Gehrels: een werknemer, die ‘verplicht’ ondernemer moet worden, moet voor een veel te laag uurtarief aan het werk en loopt ook nog het risico om achteraf niet als ondernemer te worden erkend door de belastingdienst.

Als docenten gezamenlijk een curriculum hanteren, als ze de acquisitie onbetaald laten doen door externen, op een goedkope manier ruimtes van de gemeente kunnen huren en de boekhouding en aanmelding van leerlingen laten doen door één instantie, heb je al vier punten waarmee je risico loopt om met terugwerkende kracht door de belastingdienst als werknemer te worden aangemerkt. Dan moet zo’n ondernemer alsnog de sociale premies betalen.

Dat kan ook nog gaan gelden voor de instelling waar ze voorheen in dienst waren want ook de voormalige werkgever (veelal de huidige opdrachtgever) kan daarvoor worden aangeslagen. Er wordt dus te makkelijk over dit soort hervormingen gedacht zonder dat er oog is voor wat het in werkelijkheid voor de docenten betekent.”

goed voedt met goede cultuureducatie voor alle Amsterdamse kinderen de vraag versterken. Als je kinderen opvoedt met muziek, theater en dans zul je zien dat ze later vaker naar een concert, voorstelling of uitvoering gaan. Die basis hebben we nu gelegd.

Wel is er nu minder geld voor productiehuizen. Dat is kwetsbaar. Als je de muziek bekijkt als een piramide met een brede basis en een excellente top, dan moet er naast een sterke basis ook pagina 8

aandacht zijn voor talentontwikkeling.

Dat is niet vanzelfsprekend: het is voor een podium vaak minder aantrekkelijk om een jong talent te programmeren omdat je dan minder zeker bent van een goede kaartverkoop. Dan zou je daar van het Fonds voor de Podiumkunsten wat meer ruimte voor moet krijgen. Verder vind ik dat ook gemeenten kritisch naar zichzelf moeten kijken. Zo hebben wij ons afgevraagd of we niet teveel podia hadden. We

wilden de podia meer spreiden over de stad met het Bijlmer Parktheater, podium Mozaïek, de Meervaart en de Tolhuistuin. Dat had gevolgen voor de Engelenbak en het Rozentheater. Er stonden hier honderden mensen op de stoep die het daar niet mee eens waren. De minister moet wat doen maar de gemeente ook. Daarbij kun je niet in elke stad alles doen. Ik ben er niet op tegen dat elke gemeente een eigen theater heeft omdat nabijheid ook belangrijk is. Maar je moet wel kritisch kijken naar de programmering. Een pianoconcert programmeren is goedkoper dan een symfonieorkest en kan ook van hoge kwaliteit zijn. En je moet heel goed luisteren en kijken naar wat je burgers willen.

Revolutie in het muziekonderwijs

Toen zij in 2006 aantrad heeft Gehrels het fundament gelegd voor een plan waarbij leerlingen van alle basisscholen minimaal één uur per week muziekles moeten krijgen van een vakdocent. Zij liet zich bij het beramen van haar plan inspireren door een motto van politicus Hans van Mierlo: ‘Op de stromen van muziek worden gemeenschappen gevormd’. Volgens Gehrels is ‘een taal die iedereen kan spreken, dat wat een stad nodig heeft’.

Zij vond het binnenschoolse aanbod van muziekonderwijs te versnipperd en projectmatig en wilde meer kwaliteit, bereik, continuïteit en commitment. De muzieklessen zorgen ervoor dat kinderen naast rekenen en taalvaardigheid ook andere vaardigheden opdoen. In 2012 ging het plan, dat gefinancierd wordt uit budgetten voor buitenschoolse muziekeducatie, van start met een pilot.

Hoe gaat het nu met dit grote educatieproject?

Heel goed. Het is een enorme verandering geweest. We hebben een beweging op gang gebracht van buitenschoolse naar binnenschoolse Ntb - Muziekwereld

muziekeducatie. Van 4% bereik van kinderen via individuele lessen op de muziekschool streven we naar 100% bereik van kinderen in het basisonderwijs. Van de Apollolaan naar de Javastraat. In het verleden was het zo dat een jongen of meisje individueel pianoles kreeg voor bijvoorbeeld € 500 per jaar. Dat moesten de ouders betalen. Dat kunnen lang niet alle ouders missen. De gemeente legde daar dan nog eens € 500 bij. Van dat geld kun je veel meer kinderen bereiken als je een deel van het budget besteedt aan goed muziekonderwijs in de klas. We zijn begonnen met een proef met 7 scholen, vorig jaar deden 42 scholen mee en nu werken 148 scholen met de doorgaande leerlijn muziek. Vrijwel alle scholen van het basis- en speciaal onderwijs doen mee. Het speciaal onderwijs vind ik ook heel belangrijk want je ziet dat je juist daar veel kunt met muziek. Dat kinderen er heel vrolijk van worden en aangesproken worden op hun lerend vermogen. Dat is heel goed voor deze kinderen. Ik ben heel blij dat we nu zover zijn.

Wat versta je onder een doorgaande leerlijn? Is dat een leerlijn binnen het basisonderwijs of een leerlijn van het basisonderwijs, via het voortgezet onderwijs en de muziekschool naar het conservatorium?

De doorgaande leerlijn is in mijn definitie dat kinderen van groep 1 t/m 8 allemaal minimaal 1 uur per week muziekles krijgen op de basisschool van een vakdocent.

Maar als ik nu een talent van 12 ben en in de Javastraat woon. Kan ik dan buiten mijn muziekles op de basisschool nog ergens terecht om mijn

CV Carolien Gehrels Geboren 1967 in Dronten 1986–1992 Studie Nederlandse taal en letterkunde aan de Universiteit van

Groningen 1992–1994 Communicatiemedewerkster van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis

Amsterdam 1994–1997 Projectleider en adviseur bij Podium Bureau voor Educatieve

Communicatie B.V. 1997–2000 Adviseur bij Berenschot Communicatie 2000– 2006 Directeur bij Berenschot Communicatie 2006-heden Wethouder Kunst en Cultuur in Amsterdam

talent verder te ontwikkelen?

Jazeker, je kunt bij Muziekschool Amsterdam en een muziekdocentencollectief in Amsterdam terecht voor buitenschools, individueel muziekonderwijs. Ook het Nedpho heeft met Nedpho Go een mooi buitenschools project.

Hoe kom je aan de vakkrachten voor zoveel uren muziekonderwijs op zoveel scholen?

We hebben hier gelukkig een goed conservatorium. Het Conservatorium van Amsterdam helpt met de bijscholing van de docenten van Muziekschool Amsterdam. Zo kun je als gemeente gebruik maken van de bestaande infrastructuur om je plannen te realiseren.

In hoeverre staat dit project model voor soortgelijke projecten in andere gemeenten?

De minister heeft in december jl. een convenant met 35 gemeenten en provincies afgesloten dus heb ik er alle vertrouwen in dat zij het overal in Nederland gaat introduceren. Iedere gemeente heeft natuurlijk zijn eigen

We streven van 4% bereik van kinderen via individuele lessen op de muziekschool naar 100% bereik van kinderen via het basisonderwijs nummer 1 - 2014

infrastructuur voor muziekeducatie dus zal het per gemeente op een andere manier vorm krijgen. Maar ons project kan als voorbeeld dienen.

Is dat in jouw ogen de toekomst van het muziekonderwijs binnen een gemeente?

Dat denk ik wel. Daarbij ga ik uit van die piramide met een brede basis en een excellente top waar aandacht is voor kwaliteit en talentontwikkeling en een verband wordt gelegd met de topkunstinstellingen in de stad. Zo kun je de slagaders met de haarvaten verbinden. En kijk eens naar voorbeelden in het buitenland zoals El Sistema uit Venezuela. Daar zingen de kinderen zich letterlijk uit de armoede.

Heb je nog een advies voor je opvolg(st)er?

Ja, ik zou het volgende willen adviseren: streef naar 100% bereik met cultuureducatie en heb aandacht voor kwaliteit. Werk goed samen met de professionals in je stad en zorg ervoor dat je de ouders erbij betrekt.

Werk toe naar 3 uur cultuureducatie per week en laat de binnenschoolse educatie goed aansluiten op het buitenschoolse muziekonderwijs. Verder zou ik zeggen: ‘Stug doorgaan’. Je kunt niet iedere 4 jaar ander beleid introduceren maar moet minstens een commitment voor 10 jaar aangaan.  pagina 9

Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over cd-productie. Leden van de Ntb kunnen rakenDra Smit op maandag en dinsdag bellen/emailen met al hun vragen op dit gebied. Ook kunnen zij een afspraak met hem maken om samen een opnameplanning of opnamebudget op te stellen of door te nemen of te helpen bij de studiokeuze.

Omdat veel van de gestelde vragen steeds weer terugkomen en dus bij meerdere muzikanten leven, beantwoordt hij een aantal van deze vragen in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij Opnamen Cloud Computing Wat is de ‘Cloud’ en wat kunnen muzikanten ermee?

Wat in de volksmond de ‘Cloud’ wordt genoemd komt, kort door de bocht, neer op de mogelijkheid om digitale bestanden via internet op te slaan op een externe server. Op die manier bestaat o.a. de mogelijkheid tot het maken van backups, het delen van je bestanden met anderen, het altijd en overal bij je bestanden kunnen als er internet-verbinding is en het beschikbaar zijn van je bestanden op al je smartphones, tablets, laptops en desktops.

Bekende voorbeelden van clouddiensten zijn: Dropbox, Google Drive, iCloud en Microsoft Skydrive. Er zijn er nog veel meer want iedere vorm van online-opslag zoals bijvoorbeeld gebeurt bij emailprogramma’s als Outlook, is in feite een ‘Cloud’-dienst.

De ‘Cloud’ heeft vele voordelen. Je hebt geen extra (kwetsbare) harddisks meer nodig voor het maken van backups. Da’s wel zo handig als al je computerapparatuur bij een brand verloren gaat.

Je kunt je muziekcollectie in principe beluisteren op alles wat met internet kan verbinden. Je kunt bestanden snel delen met collega’s, bandleden en omgekeerd. Daardoor ben je niet meer aan plaats gebonden en kun je bijvoorbeeld aan iets werken op een rustig terras met wifi.

De nadelen: als er om wat voor reden geen internetverbinding is, dan is de Cloud onbereikbaar. Dit is meestal van tijdelijke aard. Van minder tijdelijke aard is het door velen reeds ervaren scenario dat er bij de cloudaanbieder iets mis gaat waardoor er data verdwijnen. Je hebt daar zelf geen controle op, het is zeer irritant en het dwingt je om belangrijke bestanden toch extra te backuppen. Ander nadeel is dat je bij de meeste cloudaanbieders maar een paar gigabyte gratis

pagina 10

krijgt. Als die vol zitten moet je gaan betalen voor extra ruimte. Het bekendste probleem bij de ‘Cloud’ is echter het hele veiligheids/ privacy issue. Sinds we weten dat zo’n beetje iedere geheime dienst toegang heeft tot de ‘Cloud’ kun je er beter geen gevoelige informatie op zetten.

Met name Dropbox wordt door muzikanten al een aantal jaren gebruikt om demo’s en ideeën uit te wisselen. Zo kun je op Hawaï een gitaarpartij inspelen, deze via Dropbox delen met de bassist in Amsterdam die er dan weer verder mee kan werken en het door kan sturen naar de drummer etc... Dropbox wordt ook steeds meer gebruikt om bijvoorbeeld ( je zelfgemaakte) samples in te laden op iPad apps als Novation Launchpad.

Diensten als Wetransfer en Yousendit kun je ook als clouddiensten bestempelen. Dit soort diensten wordt veel gebruikt als het om het incidenteel delen van bestanden gaat. Denk hierbij bijvoorbeeld aan muziekrecensenten die je cd met een Wetransfer-linkje kunnen downloaden.

Het ziet er naar uit dat in de toekomst zo’n beetje alles in de ‘Cloud’ gaat gebeuren. Nu ben je nog gewend aan een DAW als ProTools of Logic die op je eigen computer staat geïnstalleerd. Het zal niet meer zo lang duren dat je inlogt in de ‘Cloud’ en daar een DAW ‘huurt’. De huidige verschuiving van het betaald downloaden naar het streamen van muziek via clouddiensten als Spotify en Deezer is ook een illustratie van het feit dat de ‘Cloud’ alomtegenwoordig begint te worden. Een fenomeen waar niemand meer omheen kan.

Ntb - Muziekwereld

12 t/m 15. 3. 2014 Spirit of music De Musikmesse in Frankfurt am Main is de „place to be“ voor iedereen uit de wereld van de muziek en muziekinstrumenten. Het is voor de branche de grootste show ter wereld en trekt ook exposanten, bezoekers, sterren en musici van over de hele wereld aan. Hier zijn volop nieuwe producten en ideeĂŤn voor producten te bewonderen, van elektrische gitaren en digitale muzieksoftware tot en met het aloude snaarinstrument. Meer informatie vindt u op: www.musikmesse.com info@netherlands.messefrankfurt.com Tel. +31 (0) 70 262 90 71

nummer 1 - 2014

pagina 11

orkesten

Orkestmusici in de knel door nieuwe CAO Hans Stap Het seizoen 2013/14 is al voor meer dan de helft verstreken. Veel orkestmusici zijn geconfronteerd met de aangescherpte bepalingen in de nieuwe CAO Nederlandse Orkesten.

Die aanscherping manifesteert zich voor een deel in de uitwerking van nieuwe CAO-bepalingen waarvan de musici al op voorhand beseften dat ze de efficiency zouden versterken doordat ze meer mogelijkheden boden om leegstand in uren ingevuld te krijgen. Hiervan waren de musici al in kennis gesteld door de Ntb tijdens de vele informatieronden die aan de totstandkoming van de nieuwe CAO vooraf gingen. De achterban is vooral verbolgen over het feit dat enkele werkgevers die betrokken waren bij de totstandkoming van deze CAO telkens - en wat de musici betreft te vaak - de randen van de verruimde bepalingen van deze CAO opzoeken en toepassen.

Meer voor minder

Zoals de Ntb al in de consulterende ronden voorafgaande aan de raadpleging over deze CAO aan zijn leden kenbaar maakte, zal in de opzet van de nieuwe CAO de druk vooral liggen op ‘meer voor minder’. Hoeveel minder was toen nog ongewis, maar dat het zo substantieel en rigoureus door enkele werkgevers zou worden doorgevoerd hadden veel betrokkenen op voorhand niet kunnen bevroeden. Vooral bij orkestorganisaties waarvan integraal de betrekkingsomvang van de musicus is teruggebracht naar een deeltijdfunctie pagina 12

wordt door de directie verwacht dat deze bij voorkeur 24 uur per dag, 7 dagen per week en 365 dagen per jaar beschikbaar is om de deeltijddienstbetrekking ten uitvoer te brengen. De opmerking van enkele directeuren “het publiek merkt er niets van dat wij een deeltijdorkest zijn” doet de welwillendheid om het ‘meer’ te realiseren, die veel collega’s eerst nog aan de dag legden, teniet. Nu enkele werkgevers de musici van hun orkest het mes op de keel zetten, ziet een substantieel deel van hen geen andere uitweg meer dan hun ongenoegen te uiten in allerlei mails aan de Ntb en in de maandelijkse gezamenlijke vakgroepvergaderingen met de kaderleden van de beide vakbonden Ntb en FNV KIEM. Opzoeken van de randen

Ook de Ntb wil in samenspraak met collega-bond FNV KIEM voorkomen dat dit door enkele werkgevers geëntameerde proces van het ‘opzoeken van de randen van CAO-bepalingen’, verergert. Vandaar dat het plan is opgevat om bij de evaluatie van deze nieuwe CAO hard in te zetten op het tegengaan van dit ongewenste gedrag van enkele werkgevers. In de onderhandelingen over de inhoud van deze CAO was het adagium van bijna alle aanwezige vertegenwoordigers van

de werkgeversorganisatie NAPK: ‘wij zullen het nooit zo ver laten komen of toestaan’. Inmiddels zijn er legio voorbeelden door musici aangeleverd die de door enkele werkgevers gewenste extreme inzet inzake de nieuwe CAO-bepalingen aantoonbaar maken. Het algemeen nut van een CAO is nog altijd dat deze als collectieve arbeidsvoorwaardelijke beschermingsmaatregel dient te functioneren.

Dat aspect wordt inmiddels in hoge mate door een aantal werkgevers in deze sector als irrelevant beschouwd.

De lijst voorvallen waarbij een aantal van de orkestwerkgevers met opzet de randen van de bepalingen opzoekt en daar overheen gaat, groeit gestaag.

Die groei kan op termijn wel eens resulteren in een substantiële uitval van musici waarbij uiteindelijk ook het orkest zelf de dupe wordt van het gedrag van directies. ‘Meer voor minder’ wil niet altijd zeggen dat men ‘de tering naar de nering moet zetten’.

‘Meer’ betekende in eerste instantie een daadwerkelijke invulling van de meeste dienstverbanden waarbij ‘lege uren’ zich zoveel mogelijk konden oplossen in nieuwe uren. Bijvoorbeeld in het kader van een invulling van het nieuwe CAO-onderdeel ‘de persoonlijke portefeuille’. Ook de reisuren en het daarbij behorende forfait zijn Ntb - Muziekwereld

foto: Robert Swart

in deze nieuwe context aan de realiteit gekoppeld: 1 reisuur wordt ook als 1 werkuur (zonder het voorheen geldende forfait van 50%) toebedeeld.

‘Minder’ heeft vooral betrekking op vereenvoudiging van allerlei eerder geldende regelgeving. Zo zijn er allerlei regelingen met toeslagen zodanig vereenvoudigd dat een aantal daarvan niet meer van toepassing is. ‘Minder’ geeft ook aan dat er voor het ‘meer’ onvoldoende financiële compensatie gerealiseerd kon worden. Er is wel een tijdcomponent (37urige werkweek) in daadwerkelijke vrije tijd opgenomen maar die staat in verhouding tot het meer moeten werken in disbalans. Ook de salarisachterstand van de orkestmusici t.o.v. aanpalende sectoren groeit nog steeds gestaag en het is de vraag of de gewenste inhaalslag ooit nog van de grond komt. Kortom, uiteindelijk is het proces van ‘de tering naar de nering nummer 1 - 2014

De sector orkesten is onder het toeziend oog van voormalige staatsecretarissen en ministers inmiddels gehalveerd zetten’ allang in gang gezet en is het de vraag wanneer de musici het niet meer willen of kunnen accepteren!

Vertrouwen ondergraven

De vele reorganisaties van de afgelopen decennia hebben het vertrouwen bij de musici ondergraven en voorlopig lijkt daaraan ook de komende jaren geen einde te komen. Beleidsmakers en beoordelaars van deze sector hebben hun mening al weer op tijd in de pers en media geventileerd en via een omweg is de perceptie die deze beleidsadviseurs wenselijk achten voor de zoveelste keer maatgevend.

We herkennen dit soort processen vanuit het verleden waarbij de sector

orkesten onder het toeziend oog van voormalige staatsecretarissen en ministers inmiddels gehalveerd is. Het zal in de volgende ronde van bezuinigingen op de cultuursector waarschijnlijk niet anders gaan dan in de afgelopen decennia. Feitelijk is de conclusie dat het onderlinge vertrouwen tussen de verschillende partijen anno 2014 helemaal zoek is. Een exponent daarvan is het gegeven dat op het moment van schrijven van dit artikel de werkgeversorganisatie NAPK nog maar uit 4 orkesten bestaat. Het is maar de vraag met wie de Ntb en FNV KIEM bij de nog te starten evaluatie van deze nieuwe CAO Nederlandse Orkesten straks aan tafel zitten!  pagina 13

Tarieven en salarissen Vanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke tarieven in de sector doet de Ntb ieder jaar onderzoek onder zijn leden naar door hen gehanteerde tarieven. Op basis hiervan publiceert de Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Ook zijn zij niet in alle gevallen representatief.

Alle tarieven zijn, tenzij anders vermeld, bruto per persoon en exclusief eventuele reis- en verblijfkosten en BTW. Voor ieder vermeld bedrag geldt dat er géén afkoop van auteurs- en/of naburige rechten plaatsvindt.

SOLISTEN • Per uitvoering incl. generale repetitie dag van uitvoering: € 855 • Toeslag per extra repetitie van max. 3 uur: € 223

DIRIGENTEN

REMPLAÇANTEN ORKESTEN

A Amateur A Capella koren B Amateur oratorium, Opera, Operette, Musicalverenigingen, afhankelijk van aantal koorleden:

– CAO Nederlandse Orkesten en MCO

• Tot 50: ad. A. € 4713 • Boven 50: € 5879

ad. B. € €

Bedrag per werkzaamheid van 3 uur incl. pauzes

• repetitie • concert

7058 8239

Bruto jaarbedragen bij een wekelijkse repetitie van

– Amateurorkest/Harmonie/Fanfare/Brassband

• onafhankelijk van het aantal orkestleden:

– Koninklijk Concertgebouw Orkest

€

7058

• Toeslag per concert/concours: €

712

2 uur (excl. vastgestelde vakanties).

• Toeslag per concert

€

697

Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: • Tot 50: ad A: € 72 ad B: € 107 • Boven 50: € 87 € 122 Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: €

873

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,91 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

• Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: € 106 • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 892

zekering.

REPETITOREN

– Stichting Omroep Muziek (SOM), vooralsnog

€ 2240

Bruto per repetitie van max. 3 uur

• Toeslag per concert:

€

– Amateur Oratorium, Opera, Operette en Musicalverenigingen

van 1 uur

• Tot 100 leden • Boven 100 leden

• Uurtarief zelfstandige dirigenten: • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten:

Bruto per repetitie van max. 3 uur

€

€ €

111 143

Zelfstandigentarieven: bovenstaand x 1.16

• repetitie • concert • pianobegeleiding per uur

€ 109,41 € 153,72 € 42,24

vakantietoeslag.

158 219

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,83 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

68 493

standplaats orkest): € 4 per reisuur.

Bovenstaande tarieven zijn inclusief vakantiedagen en

zekering.

– Kinderkoren

€

Reiskostenvergoeding (bij concerten gerekend vanuit

Werkzaamheid van 3 uur tot max. 4,5 uur (incl. pauze)

€ €

onafhankelijk van het aantal koorleden:

394

€ 98,35 € 158,75

van 2 uur. (excl. vastgestelde vakanties)

• Tot 50 koorleden • Boven 50 leden

Bruto jaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

• repetitie • concert

Bruto jaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

– Amateur A Capella koren Kinderkoren

€ 81,96 € 132,29

Onafhankelijk van aantal leden: €

Voor leden van het KCO geldt een toeslag van 15%

76

bovenop de standaardtarieven.

pagina 14 Muziekwereld Ntb - Muziekwereld

201

4

REMPLAÇANTEN OPERA (VOCALISTEN) • repetitie • generale repetities tot 4,5 uur • generale repetities langer dan 4,5 uur • voorstelling tot 4,5 uur • voorstelling tot 6 uur • voorstelling langer dan 6 uur

€ €

74 125

€ € € €

148 125 188 250

OPERETTE, OPERA, MUSICAL (niet gesubsidieerde gezelschappen) • Orkestmusici/zangers/dansers €

773

COMPONISTEN

928

Voor componistentarieven is de brochure Kapstok componistentarieven op aanvraag te verkrijgen bij het Ntb-secretariaat.

Bruto per vijfdaagse werkweek

• Orkestmusici/zangers/dansers € Bruto per zesdaagse werkweek

WEEKENGAGEMENTEN IN HORECA/ AMUSEMENTSBEDRIJVEN • Vijf dagen per week bruto • Zes dagen per week bruto

€ 1007 € 1250

PRIVÉ-DOCENTEN

FILMMUZIEK • Opname filmmuziek

€

114

Minimumtarief, berekend op basis van de CAO Kunsteducatie, is € 46 per uur.

Bruto per uur met een minimum van 3 uur en een

Voor adviezen m.b.t. tariefberekeningen / betalings­

De maximale speeltijd (inclusief pauzes) per dag

maximale opnametijd gemiddeld per uur van 5

voorwaarden / -vormen kunnen leden contact opne-

bedraagt 6 uur. Na elke 45 minuten is er 15 minuten

minuten.

men met de Ntb.

pauze.

Geen afkoopbedrag van auteurs/naburige rechten.

Bij een optreden buiten de woonplaats van de musicus

CD-TARIEVEN STUDIO sessie-MUSICI, vocalisten en producers

dient de werkgever de reis- en verblijfkosten te vergoeden.

DAGOPTREDENS JAZZ-MUSICI • Dagoptreden

€

324

(een uurprijs van € 107 met een minimum van 3 uur)

DAGOPTREDENS MUSICI KAMERMUZIEK • Dagoptreden

€

324

DAGOPTREDENS MUSICI wereldmuziek, pop, entertainment €

324

(een uurprijs van € 107 met een minimum van 3 uur)

nummer 1 - 2014

• adviestarief per uur:

€ 45

Minimum aantal uren per project: 10 Voorbereidingsuren t.b.v. project: 35% bovenop het totaalbedrag.

Reisuren t.b.v. het project: 50% van de reistijd voor woon/werkverkeer, geldt als werktijd bovenop het minimum van 10 uur.

Geen afkoop van auteurs/naburige rechten.

(een uurprijs van € 107 met een minimum van 3 uur)

• dagoptreden

• Vocalisten per uur met een minimum van 2 uren: € 98 • Instrumentalisten per uur: € 58 • per dagdeel, 4 uur inclusief 1 uur pauze) € 280

MUZIEKEDUCATIEPROJECTEN

MUZIEKKOPIISTEN RADIO EN TV

TECHNICI studio (per dag, 10 uur) live (per optreden)

€ €

299 213

De Ntb hanteert de tarieven van de SOM. Deze zijn opvraagbaar bij het secretariaat van de Ntb.

PRODUCERS

TRAININGSACTEURS

Royalty van 6% van de ppd-prijs van cd of dvd, 6% van de opbrengst per download.

Tussen € 75 en € 100 per uur met een minimum van 3 uur.

pagina 15

rechten

Mededingingsrecht verstoort culturele markt Erwin Angad-Gaur In 2012 diende Platform Makers (het samenwerkingsverband van alle vakbonden en beroepsorganisaties voor auteurs en artiesten) een klacht in tegen de contractpraktijk van de publieke omroep bij de toenmalige Nederlandse Mededingings Autoriteit (de NMa -inmiddels de ACM).

De omroep dwingt muziekauteurs al jaren hun uitgaverechten weg te tekenen in een door de omroep aangewezen muziekuitgeverij (vaak uitgeverij Crossmex), waardoor muziekauteurs niet meer vrij zijn in hun keuze voor het al dan niet inschakelen van een muziekuitgever (en een derde van hun Buma/Stemra-rechten afstaan). In sommige gevallen (met name in het geval van multimediamuziek) worden auteurs zelfs verplicht daar bovenop via een zgn. kickbackcontract een groot deel van hun Buma/Stemrainkomsten terug te betalen aan de omroep (al dan niet via dezelfde uitgeverij). Ook worden in diverse muziekuitgavecontracten de naburige rechten van de muziekauteur overgedragen (waardoor ook de Sena-vergoedingen worden afgeroomd).

Aangezien de omroep een bepalende opdrachtgever is op de markt van met name multimediamuziek meende Platform Makers dat (in mededingingsrechtelijke termen) sprake was van misbruik van machtspositie en mogelijk van kartelvorming (illegale afstemming door de individuele omroepen, die vrijwel allemaal dezelfde contractsvoorwaarden hanteren).

‘Prioriteitsbesluit’

‘Een inkoopkartel ten opzichte van muziekauteurs hoeft zo erg nog niet te wezen’ was kortom de redenering. Het mededingingsrecht leek er in de ogen van de NMa niet te zijn om zwakke marktpartijen tegen machtsmisbruik van grote partijen te beschermen, maar moest klaarblijkelijk louter in de effecten op de consument te worden uitgelegd.

De NMa sloeg daarbij uiteraard ook de plank mis bij de veronderstelde voordelen voor de consument. Het huidige beleid van de omroep is er direct op gericht zo veel mogelijk muziek uit te zenden waarbij men zelf een zakelijk belang heeft en werkt daarmee als een prikkel om financiële afwegingen in de programmering voorrang te verlenen boven andere, artistieke/culturele overwegingen, die voortvloeien uit de wettelijke taak van diezelfde omroep. Dit heeft de afgelopen jaren geleid tot verschraling en kwaliteitsverlaging van het muziekaanbod op de (publieke) omroep.

- ingezonden mededeling -

Al 10 jaar betrouwbare blessurepreventie

Na een eenvoudig vooronderzoek nam de NMa in de loop van 2012 een prioriteitsbesluit: men concludeerde niet dat er geen sprake was van overtreding van de mededingingswet, maar besloot geen verder onderzoek te doen.

Een belangrijk deel van de argumentatie achter deze beslissing was op zijn minst opmerkelijk te noemen: men zag onvoldoende reden om te veronderstellen dat de gedragingen van de omroep in het nadeel van de consument uitpakken (in kwaliteit of prijs van het aan de consument gebodene). pagina 16

Ntb - Muziekwereld

Beroep

Platform Makers tekende beroep aan tegen de beslissing en wende zich tenslotte in 2013 tot de rechter, die uiteindelijk oordeelde dat de ACM (opvolger van de NMa) het recht heeft prioriteitsbeslissingen te nemen.

Een treurige gang van zaken.

Conclusie dient langzamerhand helaas te zijn dat het mededingingsrecht in de culturele wereld louter in het voordeel van grote marktpartijen wordt ingezet.

De NMa verbiedt actief beroepsorganisaties en vakbonden prijsafspraken te maken met opdrachtgevers of zelfs maar adviestarieven te publiceren. De omroepen worden zo dus door de NMa (ACM) beschermd tegen kleine auteurs en artiesten (die verboden wordt gezamenlijk een front te vormen), maar de auteurs worden andersom niet tegen een

mogelijk inkoopkartel en machtsmisbruik van grote partijen beschermd.

Het mededingingsrecht versterkt op die wijze louter het marktfalen op de culturele markt (waar van evenwichtige onderhandelingen tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers steeds minder sprake is).

Meer en meer wordt daarom duidelijk dat spoedige invoering van een sterk auteurscontractenrecht, dat auteurs (en artiesten) moet gaan beschermen tegen wurgcontracten, absoluut noodzakelijk is. En essentieel zal daarbij zijn dat in deze nieuwe wetgeving (naar voorbeeld van de Duitse auteurswet) een heldere uitzondering wordt opgenomen op het mededingingsrecht.

Een schrijversstaking zoals die enkele jaren geleden in Amerika werd uitgeroepen zou in Nederland verboden worden. Dat kan en mag de bedoeling van de wet niet zijn . 

- ingezonden mededeling -

DUTCH - JAZZ elke Dinsdag 22:00 / 23:00 op Sublime FM foto : Frank de Graaf

foto : Roland van Tulder

Hét radioprogramma waar de Nederlandse jazz centraal staat met Rolf Delfos en Bart Wirtz

nummer 1 - 2014

pagina 17

column

Bart Wirtz

Vage verdeling?

pagina 18

Ik heb net mijn nieuwe album opgenomen. Het is tijd om de formulieren er weer bij te pakken.

Buma/Stemra om de auteursrechten te registreren en Sena om de tracks waarop ik heb gespeeld aan te melden. Vaak, en ik hoor dit regelmatig om me heen, een bezigheid die vergeten wordt. Maar belangrijk omdat het uiteindelijk om geld gaat waar we recht op hebben.

In principe is er op deze manier in Nederland veel geregeld voor muzikanten en hun muziek.

Buma/Stemra vertegenwoordigt componisten en tekstschrijvers en beschermt hun auteursrechten. Overal waar deze muziek te horen is, wordt er geld afgedragen en Buma/Stemra zorgt dat dit bij de juiste persoon terecht komt. (De Sena doet feitelijk hetzelfde voor de ‘naburige rechten’ van uitvoerend musici en van producenten.) Op het moment dat een muziekstuk wordt gedraaid op radio of TV, wordt dit tegenwoordig in de meeste gevallen geregistreerd door een fingerprint-systeem. Dit is een systeem dat muziek digitaal herkent en het automatisch koppelt aan de rechthebbenden. Dat wordt natuurlijk lastig als het om live-optredens gaat. Daarom is er voor musici de mogelijkheid om jaarlijks hun speellijst in te vullen zodat duidelijk is waar en hoe vaak ze hun repertoire hebben uitgevoerd.

Allemaal duidelijk, maar een derde categorie bleef voor mij vaag: Alle horecagelegenheden en evenementen die muziek draaien, zijn verplicht om af te dragen aan Buma. Dit geld zou moeten worden verdeeld over de componisten waarvan de muziek daar te horen is. Maar wie controleert er in godsnaam wat er gedraaid is? Ik heb Buma/ Stemra gebeld met deze vraag en kreeg te horen dat dit gebeurt naar rato (wie het meeste geld vangt uit composities, krijgt uit deze pot het meest). Dat is best vreemd als je bedenkt dat

in de meeste koffietentjes waar ik kom, juist wat meer relaxte muziek, singer/songwriter en rustige jazz te horen is. Het zou oneerlijk zijn als John Ewbank hier het geld van zou krijgen.

Hoe dan ook, ik schreef hierover, leverde mijn column voor Muziekwereld in en kreeg van de redactie het volgende te horen: ‘Er wordt inmiddels voor een groot deel in deze categorie verdeeld op basis van de daadwerkelijke speelgegevens van achtergrondmuziek-computers (bij die gelegenheden die hiervan gebruik maken) en daarnaast (voor het overige deel) op gewogen playlist-gegevens, gebaseerd op onderzoek (onder horeca uitbaters) naar welk soort radiostations het best passen en representatief zijn voor wat verschillende horecagelegenheden draaien.

(Ook dat is dus niet louter een kwestie van op de grote hoop gooien, al zit er uiteraard een algemene slag in.) De tijd dat in de horeca etc. louter als opslag uitgekeerd werd, is zowel bij Buma als Sena al enige jaren voorbij. Dat heeft overigens inderdaad een behoorlijke verschuiving opgeleverd. Daarbij wordt steeds gekeken of en met welke technieken (die immers in ontwikkeling zijn) e.e.a. nog fijnmaziger kan. Uiteraard met een reële kosten/baten-analyse daarbij (maar er wordt steeds meer mogelijk).’

Kijk, Ik kon toen helemaal beginnen met het herschrijven van deze column. Ik begrijp niet waarom Buma/Stemra niet een duidelijker beeld kon schetsen over dit onderwerp. Juist in deze tijd, waarin ondanks frisse verschuivingen in het bestuur, de beeldvorming van deze organistatie nog steeds te wensen over laat, lijkt het me van belang om je bestaansrecht goed uit te dragen.

Bart Wirtz is saxofonist en won met zijn laatste album ‘iDreamer’ een Edison. Verder presenteert hij samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM.

Ntb - Muziekwereld

actueel

Deadline aanleveren soundfiles bij Buma/ Stemra De deadline voor het aanleveren van soundfiles t.b.v. identificatie over gebruiksjaar 2013 is door Buma/Stemra vastgesteld op 15 maart. Het is daarom van belang dat uiterlijk op 15 maart a.s. de ondertekende eigendomsaanmelding door Buma/Stemra is ontvangen. Soundfiles kunnen via de portal aangeleverd worden bij de aanmelding van een werk.

(Door systeemaanpassingen kunnen soundfiles niet tussen 20 februari en 5 maart worden

aangeleverd.) Aanleveren van een soundfile is niet verplicht om in aanmerking te komen voor vergoeding voor het gebruik van werken (dit mede omdat een auteur niet altijd op de hoogte hoeft te zijn van een nieuwe opname van zijn werk), maar is uiteraard wel aan te raden en maakt de kans op fouten bij de verdeling aanmerkelijk kleiner.

Buma/Stemra-jaarvergadering op 21 mei De Buma/Stemra-jaarvergadering zal dit jaar plaatsvinden op 21 mei a.s. in de Heineken Music Hall. De VCTN zal zoals ieder jaar voorafgaand aan de jaarvergadering de leden per digitale nieuwsbrief informeren over onder meer zijn stemadvies voor

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer!

Voor ‘erkenning’ van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke instantie, die deze gegevens vertrouwelijk zal behandelen.

Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.

nummer 1 - 2014

bestuursverkiezingen en overige voorstellen die op de vergadering ter sprake zullen komen.

Belangrijke aandachtspunten dit jaar zijn vooral het inlossen van de toezegging die het Buma/ Stemra-bestuur vorig jaar aan de leden deed om de zeggenschap over Buma Cultuur (onder meer door bestuursverkiezingen) te vergroten en de vraag hoe wordt omgegaan met de toezegging de nieuwe bestuursstructuur van Buma/Stemra zelf onafhankelijk te laten evalueren - zodanig dat de ingezette bestuurlijke verbetering verder kan worden voortgezet.

VCTN-Congres op maandag 30 juni Het VCTN-congres 2014 zal dit jaar op maandagmiddag 30 juni in Amsterdam plaatsvinden, voorafgaand aan het Ntb congres (zie ook pagina 66).

Voorlopige agenda Opening - Verslag activiteiten congresperiode - Financieel Jaarverslag 2013 - Bestuursverkiezing * - Rondvraag - Sluiting

Kandidaat-bestuurs­ leden gezocht!

Dankzij de erkenning van de VCTN als beroepsvereniging zal onze vereniging de komende jaren kandidaten mogen stellen voor bestuur en ledenraad van Buma/Stemra en het bestuur van Buma Cultuur.

Op dit moment is de VCTN alleen in de Ledenraad van Buma/ Stemra rechtstreeks vertegenwoordigd door Ntb- en VCTN-lid Beatrice van der Poel (zie ook pag. 46).

Wij vragen daarom leden die bereid zijn zich de komende jaren bestuurlijk in te zetten voor een betere Buma/Stemra en voor Buma Cultuur zich bij ons te melden. (Voor de vereisten voor kandidaten voor de diverse bestuurslagen, zie de VCTN-pagina in Muziekwereld 4, 2013.)

* De zittingstermijnen van VCTNsecretaris Erwin Angad-Gaur en bestuurslid Willem Hoiting lopen dit jaar af.

pagina 19

TOTAAL NIEUW! Probeer hem voor e 5,Of neem een abonnement en krijg een gigbag cadeau!

Het lijfblad voor de Nederlandse muzikant is nu totaal vernieuwd. Frisser, spannender ĂŠn informatiever dan ooit ervoor! www.musicmaker.nl

muziekonderwijs

Ntb-informatiebijeenkomst voor muziekschooldocenten in Groningen Willem Hoiting Op 13 januari jl. kwam Ntb-medewerker Hans Stap naar Muziekschool Het Kielzog in Hoogezand om muziekdocenten uit de regio Groningen te informeren over de verschillende CAO’s in de sector Kunsteducatie, hun mogelijke toekomstperspectieven en mogelijkheden.

De provincie Groningen kent een achttal muziekscholen. Sommige scholen werken in één plaats, anderen hebben in diverse dorpen locaties waar les gegeven wordt.

De directeuren van deze scholen hebben regelmatig overleg en dat was voor de personeelsvertegenwoordigingen zo’n 10 jaar geleden een reden om de koppen ook maar eens bij elkaar te steken. Dat gebeurt nog steeds zo’n 2-3 keer per jaar. Afwisselend komen enkele vertegenwoordigers van PVT en OR in elkaars muziekschool op bezoek en daar vertellen ze aan de groep de nieuwste ontwikkelingen in zijn/haar school.

De nieuwe cursussen, veranderingen in het docentenbestand, wachtlijsten, leerlingenaantallen e.d. worden besproken en op

Hans Stap geeft uitleg

nummer 1 - 2014

die manier weet je ongeveer hoe het bij de ‘buren’ eraan toegaat.

Belangrijk gespreksonderwerp de laatste jaren is natuurlijk de toekomst van de muziekscholen en kunsteducatie-instellingen; een aantal scholen is al verzelfstandigd, andere instituten gaan nog fuseren, sluiten of moeten op z’n minst geld inleveren. Dat daarbij de rechtsposities, klokuurdelers en lesuren zwaar onder druk komen te staan is wel duidelijk. Zeker als je een beetje de landelijke ontwikkelingen volgt. In elke Muziekwereld staat weer ‘De bezuinigingsronde van Nederland’ met daarin een overzicht van de instellingen die nu weer aan de beurt zijn om te vallen of ‘onder het mes moeten’.

De personeelsvertegenwoordigingen

worden (vaak) wel door hun bestuur op de hoogte gebracht hoe de vlag er bij staat, voor de individuele muziekdocent ligt dat vaak anders. De meeste collega’s gaan naar hun leskamer, geven daar met veel plezier les en hopen in stilte dat er niets aan hun baan verandert en dat ze tot hun pensioen met hun leerlingen kunnen blijven werken.

De realiteit is vaak anders. Op de achtergrond zijn directeuren al vaak in de slag met hun (gemeente-)bestuur om te kijken hoe ze moeten bezuinigen of reorganiseren om de school op de kaart kunnen houden.

Dat was voor de personeelsvertegenwoordigingen de reden om een bijeenkomst te organiseren voor docenten. De opkomst was groot, 30 belangstellenden!

De beide CAO’s in de sector KE, te weten de CAR-UWO en de CAOKE werden uitgebreid besproken en ook de rechten en plichten van werkgevers en werknemers.

Wat moet je doen in de diverse situaties en bij wie kun je terecht voor hulp…

Na de koffiepauze kwamen heel veel vragen over individuele zaken. Hans gaf veel informatie want hij was in een aantal gevallen al op de hoogte van de acties van diverse muziekschoolbestuurders. Bij een groot aantal verzelfstandigingen/fusies is hij betrokken geweest en bij andere kan hij (tenminste bij voldoende vakbondsleden) zorgen dat de collega’s er zo goed mogelijk uit komen. Ter plaatse werd een flink aantal aanmeldingsformulieren uitgedeeld en ingevuld.

Er waren alleen maar positieve reacties op deze informatieve ochtend. Misschien dat er meer (combinaties van) muziekscholen in Nederland dit voorbeeld willen volgen. Zorg voor een 25-30 belangstellenden en neem dan eens contact op met het Ntb-kantoor voor de mogelijkheden van een zeer leerzame en informatieve bijeenkomst!

pagina 21

essay

Kleine juridische kroniek van het muziekrecht

Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2013 Bjorn Schipper In 2013 heeft het muziekrecht weer een aantal boeiende zaken opgeleverd. In vervolg op mijn eerdere juridische kronieken van het muziekrecht in de jaren 2011 en 20121 zet ik in deze editie van Muziekwereld een aantal spraakmakende zaken uit 2013 op een rij.

Daarbij hanteer ik bij de selectie van zaken dezelfde uitgangspunten als in voorgaande edities.

Bekerwedstrijd Vitesse-Ajax moet wijken voor dance-event In januari oordeelde de Arnhemse Voorzieningenrechter in kort geding dat de kaartverkoop van de wedstrijd Vitesse-Ajax in het kader van de kwartfinale KNVB Beker gestaakt moest worden. Vitesse kreeg van de rechter voor deze wedstrijd op 31 januari 2013 geen toegang tot stadion Gelredome omdat die avond in hetzelfde stadion al een (uitverkocht) dance event gepland stond en de organisator voldoende opbouwgelegenheid moest krijgen2.

De brievenbusfirma van de Stones De zakelijke leiding achter The Rolling Stones kwam in rechte op tegen een aflevering van het televisieprogramma ‘Nieuwsuur’ waarin aandacht werd besteed aan belastingontwijking door in Nederland gevestigde brievenbusfirma’s. Men was niet blij met de kwalificatie tot ‘brievenbusfirma’. De Amsterdamse Voorzieningenrechter acht de door de (leden van de) Stones aan de zakelijke leiding verstrekte volmacht te beperkt in die zin dat niet opgekomen kan worden tegen een eventuele aantasting van de eer en goede naam. Bovendien vindt de kwalificatie tot ‘brievenbusfirma’ volgens de pagina 22

rechter steun in het beschikbare feitenmateriaal waardoor geen sprake is van onrechtmatigheid3.

Geen annulering al gepland optreden Sandra van Nieuwland De Haagse Voorzieningenrechter oordeelde dat een al gepland optreden van Sandra van Nieuwland niet geannuleerd mocht worden vanwege een later gepland optreden in Paradiso voor Sky Radio4. De rechter legt de zogeheten RTV-clausule uit het boekingscontract zo uit dat het al geplande optreden alleen in een zeer uitzonderlijk geval geannuleerd zou kunnen worden.

De exposure van het optreden in Paradiso zou niet uitzonderlijk genoeg zijn.

Geen gratis downloads bij The Voice of Holland De klager die vanwege vermeende misleidende reclame stelde niet te weten dat je op de website van het televisieprogramma ‘The Voice of Holland’ moet betalen voor downloads, kreeg bij de Reclame Code Commissie de deksel op de neus5.

Het bloemenportret van Ilse de Lange Firefly Music was ongeveer 18 maanden in gesprek met Ntb - Muziekwereld

Het Bloemenbureau Holland (BBH) over de endorsement van Ilse de Lange, de bijbehorende exploitatie van portret-, auteurs- en masterrechten en een concert in het stadion Gelredome. BBH staakte de onderhandelingen. Vraag was of tussen Firefly Music en BBH een volledige overeenkomst was gesloten en of het BBH zomaar vrijstond om de onderhandelingen af te breken. De Rechtbank in Den Haag hecht belang aan het feit dat de exploitatierechten nog niet tussen partijen geregeld waren en oordeelt dat geen volledige samenwerkingsovereenkomst was gesloten en dat het BBH vrijstond om de onderhandelingen af te breken6.

GRAMMY geen fan van GLAMMIES In een door de rechthebbende op onder andere het (bekende) woordmerk GRAMMY tegen het depot van het woordmerk GLAMMIES ingestelde merkenrechtelijke oppositieprocedure, oordeelt het Hof in Den Haag bij beschikking van 19 februari dat beide merken vanwege met name de auditieve gelijkenis en de soortgelijkheid in activiteiten te dicht bij elkaar in de buurt zitten en verwarring bij het publiek kunnen veroorzaken7. GLAMMIES moet het veld ruimen.

Sena toegang ontzegd De Rechtbank Noord-Holland oordeelde op 19 juni dat (medewerkers van) Sena voor de duur van vijf jaar geen toegang hebben tot de panden en percelen van KAV Autoverhuur8. Anders dan Sena (en Buma) stelden zijn de recepties van KAV geen openbare ruimtes die voor iedereen toegankelijk zijn en mogen hun medewerkers niet zomaar tegen de wil van KAV deze ruimtes betreden, te meer ook omdat het geen opsporingsambtenaren zijn.

Ook Nederlands Symfonie Orkest moet wijken Op 6 april 2012 oordeelde de Amsterdamse Voorzieningenrechter dat Stichting Nederlands Symfonieorkest merkinbreuk pleegde door gebruik te maken van de aanduiding ‘NedSo’ nu deze afkorting te dicht in de buurt zat van het woordmerk ‘NedPho’ van Stichting Nederlands Philharmonisch Orkest9. In het hoger beroep van dit kort geding volgt ook een verbod op het nummer 1 - 2014

gebruik van de naam ‘Nederlands Symfonie Orkest’ omdat volgens het Hof in 1996 kennelijk tussen partijen al was afgesproken dat deze naam niet (meer) in het Nederlandse taalgebied gebruikt zou worden10.

Gestolen geluidsbanden The Beatles Op 17 juli oordeelde de Haagse Rechtbank dat de Nederlandse Staat niet onrechtmatig heeft gehandeld door in het kader van een Engelse strafzaak over gestolen geluidsbanden van The Beatles deze reeds inbeslaggenomen opnamen terug te geven aan Apple Firms Limited, een Engelse vennootschap van (de erven van) leden van The Beatles11.

Muziek op een personeelsfeestje De Rechtbank Overijssel oordeelde op 31 juli dat de opdrachtgever van een personeelsfeest onder omstandigheden aansprakelijk is voor het muziekgebruik op het feest. Er is sprake van openbaarmaking van muziek nu een werkgemeenschap geen familie- of vriendenkring is die hiervan uitgezonderd wordt. De werkgever tevens opdrachtgever wordt hier als organisator aangemerkt die verantwoordelijk is voor de openbaarmaking van muziek12.

Opheffing ‘dubbelclaim’ bij Sena De Voorzieningenrechter van de Rechtbank in Amsterdam gebiedt het label White Villa een met een DJ gesloten schikkingsovereenkomst na te komen in die zin dat een op de Sena- vergoedingen gelegde ‘dubbelclaim’ bij speciale brief moet worden opgeheven. Op basis van interpretatie van de tekst van de schikkingsovereenkomst en de achterliggende bedoelingen van partijen oordeelt de rechter in kort geding dat in ieder geval overeengekomen is dat door White Villa afstand is gedaan van haar aanspraak op de nog niet uitgekeerde vergoedingen bestemd voor de fonogrammenproducent13.

Publishing: vervolg Nanada cs./Golden Earring Op 4 september gaf de Amsterdamse Rechtbank een vervolg aan het eerdere tussenvonnis dat in 201214 in de zaak tussen leden van de Golden Earring en mupagina 23

essay

ziekuitgevers Nanada cs. was gewezen. De Rechtbank oordeelde eerder dat Nanada cs zich onvoldoende hadden ingespannen om de muziekwerken van de Golden Earring te exploiteren. In het staartstuk van deze zaak weegt de Rechtbank het door de muziekuitgevers aangedragen tegenbewijs waaruit zou moeten blijken dat zij in de periode 2005-2010 in voldoende mate promotie- en exploitatieactiviteiten hebben verricht. De Rechtbank acht het tegenbewijs onvoldoende en weegt daarbij mee dat de activiteiten van het platenlabel Red Bullet niet zonder meer bij de activiteiten van de muziekuitgevers mogen worden opgeteld15.

Billijke vergoeding muziekgebruik op dance-festivals De Rechtbank in Den Haag deed op 2 oktober uitspraak in een langslepende kwestie tussen Sena en een groot aantal dance-festivals over de vraag wat de billijke vergoeding is voor de openbaarmaking van com-

mercieel uitgebrachte fonogrammen. De Rechtbank oordeelt onder meer dat dance-festivals gelijkgesteld moeten worden met dance-events op locaties ‘binnen’ waardoor voor dance-festivals voor de periode t/m 2013 het discothekentarief geldt. Sena mag per 1 januari 2014 een ander tarief hanteren, te weten 1,5% van de recette geldend bij gebruik van tenminste 70% van haar repertoire16.

Geen tributeshow The Blues Brothers De Haagse Rechtbank haalde op 9 oktober een streep door een tributeshow waarbij gebruik wordt gemaakt van imitaties van The Blues Brothers. Hoewel geen sprake is van inbreuk op het auteursrecht op het filmscript van de film ‘The Blues Brothers’, de personages Jake en Elwood Blues geen auteursrechtelijke bescherming genieten en evenmin sprake is van een inbreuk op het portretrecht, strandt de geplande tributeshow op

- ingezonden mededeling -

netwerkbijeenkomsten

World Blend Café

maandag 24 maart • 28 april • 19 mei Bimhuis, Amsterdam

Dutch Umbrella 20-22 maart Babel Med, Marseille 24-27 april Jazzhead, Bremen

@worldmusicforum

worldmusicforum.nl adv WMC_DEF_feb2014.indd 1

pagina 24

13-02-14 16:58

Ntb - Muziekwereld

inbreukmakend gebruik van de woordmerken (THE) BLUES BROTHERS. Deze merken mogen niet zomaar in de titel en ter aanduiding van de show en in domeinnamen gebruikt worden17.

Strijd tussen coverbands De oorspronkelijk rechthebbende op de handelsnaam ‘The Clash of the Coverbands’ en het woordmerk CLASH OF THE COVERBANDS THE ONLY ROAD TO PARADISO kreeg het aan de stok met een derde die stelde dezelfde rechten uit de boedel van de failliete Stichting The Clash of the Coverbands verkregen te hebben. Deze stichting organiseerde sinds 2004 onder de naam ‘The Clash of the Coverbands’ een jaarlijkse competitie voor coverbands. De oorspronkelijk rechthebbende was oprichter van deze stichting. De Rechtbank Oost-Brabant oordeelt dat de merkrechten in verband met de bandcompetitie niet in de failliete boedel zijn gevallen en dat de curator deze merkrechten niet rechtsgeldig aan een derde heeft kunnen verkopen. De derde mag geen inbreuk (meer) maken op de merk- en handelsnaamrechten van de oorspronkelijk rechthebbende18.

Rivaliserende popstars: venijnige staart De Haagse Voorzieningenrechter19 oordeelde in 2012 dat de naam POPSTARS vanwege intensief gebruik in Nederland als algemeen bekend merk moet worden gezien in verband met de productie en uitzending van een zangtalentenjacht. De naam THE NEXT POPSTAR van SBS achtte de rechter een ‘nabootsing’ van het algemeen bekende POPSTARS-merk van Screentime die mogelijk tot publieksverwarring zou kunnen leiden. Hoe anders verloopt de bodemprocedure. De Rechtbank Den Haag oordeelt dat de woordmerken POPSTARS THE RIVALS en POPSTARS voor het produceren en uitzenden van een televisieprogramma dat bestaat uit een muziek- en zangtalentenjacht (te) beschrijvend zijn. De Rechtbank komt tot het oordeel dat beide merken binnen de Benelux niet ingeburgerd zijn en verklaart deze merkregistraties in verband met een zangtalentenjacht nietig. Evenmin is sprake van een algemeen bekend merk van de ‘buitencategorie’.

Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam

1 Muziekwereld 2012/4 (p. 32-37), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011” en Muziekwereld 2013/1 (p. 18-21), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2012”.

2 Vzr. Rb. Arnhem 4 januari 2013 (kop-staart) en 31 januari 2013 (uitgewerkt), LJN: BZ0123 (Q Dance cs/Vitesse cs).

3 Vzr. Rb. Amsterdam 18 januari 2013, IEPT20130118 (Promogroup cs/NOS cs).

4 Vzr. Rb. Den Haag 18 januari 2013, IEF 12272 (Ego cs/Het Boekingsburo).

5 RCC 28 januari 2013, 2012/01139.

6 Rb. Den Haag 13 februari 2013, IEPT20130213 (Firefly Music/Bloemenbureau Holland).

7 Hof Den Haag 19 februari 2013, IEF 12363 (AMPI/NARAS).

8 Rb. Noord-Holland 19 juni 2013, ECLI:RBNHO:5950 (KAV Autoverhuur/SENA cs).

9 Vzr. Rb. Amsterdam 6 april 2012, IEPT20120406 (Nederland Philharmonisch Orkest/Nederlands Symfonieorkest).

10 Hof Amsterdam 25 juni 2013, IEPT20130625 (Nederland Philharmonisch Orkest/Nederlands Symfonieorkest).

11 Rb. Den Haag 17 juli 2013, ECLI:RBDHA:2013:9260 (A+B/De Staat der Nederlanden).

12 Rb. Overijssel 31 juli 2013, ECLI:NL:RBOVE:2013:1759 (Buma/Reobijn).

13 Vzr. Rb. Amsterdam 20 augustus 2013, ECLI:RBAMS:2013:5061 (DJ/White Villa).

14 Rb. Amsterdam 9 mei 2012, LJN: BW8602 (Nanada cs./Golden Earring).

15 Rb. Amsterdam 4 september 2013, IEPT20130904 (Nanada cs./Golden Earring).

16 Rb. Den Haag 2 oktober 2013, IEPT20131002 (SENA/A Venue cs); ik ben aan de zijde van de dance festivals als (proces)advocaat betrokken bij deze kwestie.

17 Vzr. Rb. Den Haag 9 oktober 2013, IEF 13120 (Black Rhino Enterprises cs/S.I.C. Stars In Concert Veranstaltung cs); zie ook H. Maatjes, Bescherming characters en portretrechten “Blues Brothers”, B912631.

18 Rb. Oost-Brabant 14 oktober 2013, ECLI:RBOBR:2013:5692 (Artists & Bands cs./Verweerder).

19 Vzr. Rb. Den Haag 15 november 2012, zaak/rolnummer 429981 / KG ZA 12-1198 (Screentime/SBS).

nummer 1 - 2014

pagina 25

redactie: rakenDra Smit

Vers geperst

LEONI JANSEN & ERIC VAARZON MOREL Santiago

BENJAMIN HERMAN Live DOX Records DOX 208 Dit nieuwe album van Benjamin Herman bevat unieke liveopnamen gemaakt in De Kring en Jazzfest in Studio/K. Sinds 2007 speelt hij regelmatig in de roemruchte Amsterdamse kunstenaars sociëteit, dit leidde eerder al tot de cd’s ‘Hypochristmastreefuzz’ en ‘Cafe Solo’. Op deze nieuwe plaat staan opnamen die ter gelegenheid van het 90-jarige bestaan van De Kring ter plekke zijn gemaakt.

Op deze plaat horen we hoe Neerlands nog steeds hipste altsaxofonist het publiek met gemak bespeelt met alle klankkleuren die de meester tot zijn beschikking staan. Variërend van mooi, zacht en rond tot hysterisch schetterend als een dronken olifant. Samen met pianist Miguel Rodriguez, contrabassist Ernst Glerum en drummer Joost Patocka sleept hij het publiek met veel plezier mee. In de laatste twee nummers mondt dit uit in een muzikale racewedstrijd waar ze alle hoeken van de kamer te zien krijgen en geheel doorgebopt worden. www.benjaminherman.nl

pagina 26

HAN LITZ GROUP Epiphany Electrified Unconditional Sound Records USR 002 Zoals de titel al suggereert is deze plaat een geëlektrificeerde versie van het debuutalbum van de Han Litz Group. Van zeven tracks van het debuutalbum werden twaalf remixen gemaakt door Nederlandse producers als o.a. Monte La Rue, Phil Martin, Nelson & Djosa en Kid Sublime.

Het resultaat is een zeer gevarieerde danceplaat die de danser meevoert door funk-, dub-, deephouse-, sambajazz- en loungeklankschappen. Fluitist Han Litz is op dit gebied geen onbekende omdat hij regelmatig met DJ’s optreedt. Doordat iedere betrokken producer zijn eigen geluid en stijl heeft, klinkt deze cd zeer gevarieerd, iets wat in de dance eigenlijk alleen op compilaties voorkomt. Wat op compilaties niet voorkomt zijn de twee rode draden van deze cd: de composities en het fluitspel van Han Litz die hiermee illustreert dat de fluit een uitstekend instrument is voor dancemuziek. www.hanlitzgroup.nl

UDO PANNEKEET On Bow shock records brs-13-01 In Jazzland is Udo Pannekeet al een tijdje bekend als bassist, componist en studiobaas/producer. Tot nu toe stond hij altijd ten dienste van andere artiesten, maar nu komt hij met zijn eigen debuutalbum met tien eigen stukken. Alhoewel hij naar eigen zeggen moeilijk uit zijn eigen studio te krijgen is, week hij voor dit album uit naar Fatoria Musica in Osnabrück vanwege de sublieme vleugel aldaar. Chris Weeda deed de techniek zodat Udo zich samen met pianist Jeroen van Vliet, drummer Pascal Vermeer en saxofonist Erwin Vann volledig op de muziek kon richten. De mix deed hij wel zelf en het resultaat is een breed, transparant en groot geluidsbeeld!

De muziek zelf is zeer avontuurlijk, speels en raakt een gevarieerd scala aan gevoelens bij de luisteraar. Zeer opvallend daarbij is in ieder geval het sublieme spel en geluid van Udo Pannekeet die de tien composities die deze plaat telt tot grote hoogte heeft weten te brengen. Grote klasse! www.udopannekeet.com

Noon Records NOON 2013 020 Deze cd is een weergave van de theatervoorstelling ‘Santiago’.

Een theater/muziekprogramma in Nederlands, Engels, Spaans en Keltisch dat zangeres Leoni Jansen en gitarist Eric Vaarzon Morel in 2013 door heel Nederland deed touren.

Hij neemt in het diepste zuiden van Spanje - de bakermat van de flamenco - de Zilverroute vanuit Sevilla; zij bereist de oeroude pelgrimsroute vanuit het Keltische noorden om elkaar uiteindelijk in Santiago de Compostella, één van de oudste bedevaartplaatsen van Europa, te treffen.

Afwisselend horen we de stijlen van beide routes voorbij komen.

Leoni Jansen is een ervaren zangeres die met haar stem moeiteloos overschakelt van een Nederlandse vertaling (Gerrit den Braber) van Aznavours ‘ La Mamma’ naar Spaans flamencovuur.

Eric Vaarzon Morel imponeert met zijn ragfijn, virtuoos en perfect ondersteunende gitaarpartijen die beide pelgrims de benodigde muzikale doortocht verschaffen. www.leoni.nl

Ntb - Muziekwereld

FRANS BREKELMANS Musica Poetica Eigen beheer Deze release is om diverse redenen opvallend. Ten eerste speelt gitarist Frans Brekelmans op een Hermann Hauser I-gitaar. Deze gitaarbouwer leefde van 1882 tot 1952, zijn instrumenten worden beschouwd als de Stradivarius onder de gitaren. Daarnaast is de gitaar niet op de tegenwoordig gebruikelijke 440 Herz gestemd maar op 435 Herz, 5 Herz minder dus. Derde opvallende feit is dat niet op nylon maar op darmsnaren wordt gespeeld, net als in de tijd van Hermann Hauser I. Opvallend is ook het repertoire dat de luisteraar op deze plaat voorgeschoteld krijgt. Beginnend in de zestiende eeuw met Frescobaldi neemt hij de luisteraar mee op een muzikale tijdreis langs o.a. J.S. Bach, Paganini, Chopin, Claude Debussy en Villa-Lobos.

Met groot vakmanschap vertolkt hij deze stukken waarvan het origineel vaak heel ver van de gitaar is gecomponeerd. Alleen de gitaarbewerkingen zelf zijn daarom al meesterwerkjes. Want hoe bewerk je Debussy’s ‘Claire de Lune’ of Chopins Prelude nr.

4, typische pianowerken, voor gitaar? Ga er maar aan staan! www.fransbrekelmans.nl

nummer 1 - 2014

THE EMINENT STARS Sittin’ In With The Eminent Stars Tramp Records Saxofonist Ben Mendes en drummer Toon Oomen zijn gek op de sfeer van Dr. John, Freddie King, The Meters en de muzikale energie die in de jaren ‘60 en ‘70 van de vorige eeuw soms als de bliksem insloeg in steden als New Orleans.

Samen met vaste bandleden gitarist Mischa den Haring, bassist Andert Tijsma en trompettist Dirk Beets togen ze aan het werk.

In een stoffig oud kamertje in de Ardennen werd het geluid van de oude Swomp grooves met wat vintage opname-apparatuur live gevangen. Gastvocalisten Bruce James, Imelda, Lana Gordon en Steffen Morrison sprongen daarna bij. Het resultaat is een dampende plaat geworden met Bruce James in de rol van Dr. John himself, strakke koortjes en opzwepende leadvocalen van de zangeressen. Je zou niet verwachten dat een omgeving als de Ardennen inspiratie als deze zou opleveren. www.tramprecords.com

BACH REFLECTIONS To B or not To B Clazz Music 02 Deze plaat is een illustratie van het feit dat J.S. Bach nog steeds voor vele muzikanten een bron van inspiratie is. Niet alleen klassieke maar ook jazzmusici voelen zich aangetrokken tot zijn muziek die je kunt opdienen als muzikale voeding. J.S. Bach was een geducht improvisator wiens improvisaties vaak resulteerde in een van zijn fameuze composities. Bassist Paul Berner, trompettist Gerard Kleijn en saxofonist Dick de Graaf hercomponeerden onderdelen van composities van J.S. Bach. Samen met celliste Larissa Groeneveld en gitarist Ed Verhoef maakten ze daar live-opnamen van tijdens een concert in februari 2013.

De muziek heeft een bijzondere klank en sfeer door het gebruik van oude en moderne instrumenten, het ontbreken van drums en het manoeuvreren van de diverse instrumenten tussen voorgeschreven noten en improvisatie.

Bekende melodieën vervreemden opeens door afwijkend jazzharmonieën. Deze cd is zeker ‘To Be’ ! www.clazzmusic.nl

Beatrice van der Poel Heelhuids Moerasgas MG008 Dit is de derde Nederlandstalige cd van Beatrice van der Poel. Het album opent meteen met het titelnummer, gebaseerd op ‘Help Me Make it Through the Night’ van Kris Kristofferson. Wat opvalt is de intieme nabijheid van haar stem waarmee ze de luisteraar naar zich toe trekt. Haar stem blijft ook fascineren in de volgende nummers op de cd. De teksten van de meeste liedjes zijn echter heel wat minder romantisch dan die van het openingsnummer.

Beatrice deinst er niet voor terug om de luisteraar te confronteren met de donkere kant van het leven. Zo bezingt ze in ‘Niemand ziet’ de waanzin van de liefde, in ‘Misverstand’ gaat het over vreemdgaan met de man van je beste vriendin. Ontroerend is het nummer ‘Als ik later’ over het achterlaten van je ouders in een verzorgingstehuis. De oorwurm van dit album is – wat mij betreft – ‘Wilde Roos’ met prachtige (vocale) arrangementen, en stuwend gitaarwerk van Tim Eymaal. Een buitengewone cd van één van de beste zangeressen van Nederland. (RZ) www.beatricevanderpoel.nl

pagina 27

Vers geperst

Casey’s Column ELLISTER VAN DER MOLEN Smalls NYC Eigen beheer TROMP & MCLACHLAN Homer Eigen beheer 0001T&McL Zangeres Mariëlle Tromp breekt midden jaren ‘80 door als zangeres van het Boulevard of Broken Dreams Orkest. Ook schittert zij al ruim 20 jaar als Helen in ‘De Levende Jukebox’. In 2011 sloeg zij de handen ineen met Alan McLachlan, gitarist bij o.a. Sjako en the Scene. Op dit debuut ‘Homer’, kozen ze voor een lyrisch, ietwat donkere selectie rondom de thema’s reizen, vrijheid en eenzaamheid. Zoals eigen bewerkingen van o.a.

‘I’ll be your Baby Tonight’ van Bob Dylan, ‘Shiver me Timbers’ van Tom Waits en ‘ The Ark’ van Gerry Rafferty.

De tien stukken op dit album zijn klein gehouden met alleen gitaar, afwisselend elektrisch en akoestisch. Mariëlle Tromp heeft een mooie open klank die functioneel wordt ondersteund met tweede stemmen van Alan McLachlan.

Dit geeft deze plaat een Keltische uitstraling wat wordt versterkt door de rust die in ieder nummer consequent aanwezig is. www.trompandmclachlan.com

pagina 28

EVDM02 Toen trompettiste Ellister van der Molen in 2011 New York bezocht, ontmoette ze pianist Jeremy Manasia die ze kende van haar studietijd aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag elf jaar daarvoor. De ontmoeting vond plaats tijdens een jamsessie in de fameuze jazzclub ‘Smalls’. Van het een kwam het ander waaronder deze plaat waarvan de opname onderdeel uitmaakte van een tour door Holland, België en Duitsland.

We horen de voormalige studiegenoten gedreven en op het scherpst van de snede musiceren.

Samen met bassist Jos Machtel en drummer Matthias De Waele spelen ze 10 bebop-stukken, voornamelijk eigen werk en een bewerking van Kurt Weills ‘This is New’. Ellister van der Molen heeft een mooie lyrische toon die heel goed tot zijn recht komt in de meeslepende, vaak door de piano unisono meegespeelde, melodieën. Binnen de uptempo- stukken blijft ze recht overeind staan in het soms stormachtige, maar zeer virtuoos en geraffineerd pianospel van Jeremy Manasia.

JAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDELGANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN. De laatste loodjes In de 50er en 60er jaren hadden wij als musici eigenlijk nooit met belastingen te maken. Het geld dat we voor een schnabbel kregen werd zwart uitbetaald. De jazzmuzikanten vonden dat prima. Je kreeg cash uitbetaald, dat stopte je in je zak en daar had niemand verder wat mee te maken. Hoe de opdrachtgevers dat allemaal deden wisten wij toen niet. Maar dat interesseerde ons ook niet, als we maar niet achteraf werden aangeslagen. Ook in het buitenland werd er geen stuiver belasting betaald.

Bovendien werd er in die tijd ontzettend veel gesmokkeld. Wij reden regelmatig in een bestelauto met onze instrumenten heen en weer tussen Nederland en Frankrijk waar we dikwijls optraden. Voor elk instrument dat je vervoerde moest je een carnet hebben. Dat zat bij je paspoort en daarin werd opgetekend welke instrumenten je bij je had. Bovendien werd aan ieder instrument door de belastingdienst in Den Haag een loodje vastgemaakt als bewijs! Wanneer je zonder dat instrument uit een ander land terugkeerde werd je alsnog Ntb - Muziekwereld

voor de verkoop van dat instrument aangeslagen door de belastingdienst via de douane.

Zo had ik een accordeon waar ze een gaatje in hadden geprikt om het loodje te kunnen bevestigen. Wij reden naar Frankrijk en wisten dat je bij de Belgische douanepost van Mons altijd een uurtje werd beziggehouden. Dan moest je alles uitpakken. Maar we kenden ook een andere, hele kleine, grensovergang 10 kilometer verderop waar ze wat makkelijker waren. De twee douaniers die daar stonden wuifden ons door. Maar 100 meter verderop stonden twee Franse douaniers die ons lieten stoppen. We moesten uitstappen en nadat ze onze bagage hadden gecontroleerd werden we ondervraagd.

Eén van de douaniers begon de loodjes te checken terwijl zijn collega ons vroeg wat we voor muziek maakten. “We zijn entertainers en spelen van alles, Amerikaanse maar ook Franse muziek”, zei ik. “Nou speel maar eens wat”, zei de douanier. Zo stonden we daar met z’n vijven op een landweggetje bij de slagboom met onze instrumenten in de hand. We kenden nog een stukje van Django Reinhard en hebben dat maar gespeeld want iets Amerikaans hadden ze waarschijnlijk niet eens herkend. De twee douaniers stonden achterover geleund tegen een grenspaaltje te luisteren. Na het eerste nummer zeiden ze: “Dat is mooi, kunnen jullie nog wat anders spelen?” Uiteindelijk hebben we een kwartier moeten spelen voor die lui. En ondertussen begon het ook nog te miezeren. Ik dacht: “Waar zijn we in godsnaam mee bezig?

Daar sta ik met die accordeon in de regen muziek te maken voor douaniers die de godganse dag geen moer te doen hebben en het alleen maar leuk vinden om ons te pesten.” Maar als je het niet doet zeggen ze: “Ho, ho er is hier iets aan de hand”, en gaan ze de banden van je auto afhalen op zoek naar smokkelwaar. Uiteindelijk hebben we drie mopjes voor ze gespeeld waarna we mochten inpakken en doorrijden.

Bij de volgende rit naar Frankrijk hebben we een andere grensovergang genomen. nummer 1 - 2014

BONGOMATIK Bongomatik Your Life No Can Do Music ALBDL053 Met dit tweede album gaat Bongomatik door waar ze met hun debuut ‘Bongomatik’ uit 2011 mee begonnen zijn: energieke, speelse en groovende muziek met salsa-, jazz-, hiphop-, popen funk-ingrediënten.

Dit tienkoppige gezelschap speelt op deze plaat dertien eigen nummers. Verwacht je bij zo’n grote bezetting met veel salsa-grooves een blazerssectie, bij Bongomatik is het een vierkoppige vocalsectie die de meeste aandacht krijgt.

Met strak en smakelijk gezongen harmonieën zorgen Kim Hoorweg, Alberto Caicedo, Thirza Prak en Yumarya Grijt voor waar luistergenot. De zeer percussieve, bewegelijke en functionele arrangementen worden met veel speelplezier en vakkundig gemak gespeeld door dit uitgelaten gezelschap.

Ieder nummer is weer verrassend waarbij de afsluiter ‘Wat Joe Wil’ na beluistering nog minstens een uur bleef oorwurmen.

De geluidsproductie is mooi in balans en lekker droog gehouden waardoor het bongomatische karakter van deze plaat goed tot zijn recht komt. www.bongomatik.com

TETTERO Point of View Eigen beheer TET2 Gitarist Folker Tettero komt met zijn tweede cd die net als zijn debuut ‘First’ uit 2012 geënt is op oude funk, jazz en de sound van de jaren ‘70. Op dit album staan tien eigen stukken ditmaal met een kleinere bezetting, alleen bassist Dave Breidenbach en drummer Klaas van Donkersgoed deden mee. De kleine bezetting, met hier en daar een gitaaroverdub, is zeer goed op elkaar ingespeeld wat zorgt voor een hecht retrogeluid. Ritmisch, swingend en veel variatie in sfeer, tempo en stijlen zijn de trefwoorden.

Folkert Tettero is een begenadigd gitarist/componist die recht toe recht aan blues net zo makkelijk uit zijn versterker laat knallen als meer geavanceerde jazz/funk.

In de ballad ‘Eyes’ droomt hij eindeloos de romantische ruimte in.

Maar op ‘Only You Can’, de single die hij samen met Carmen Gomes schreef, trekt hij bijvoorbeeld flink van leer met ouderwets botleneckspel. Sterk gitaaralbum! www.tetteromusic.com

pagina 29

Vers geperst

DIVERSE ARTIESTEN Meer Mokum Dam Square Records Dit is een cd met als gemene deler Amsterdam, bezongen in allerlei verschillende muzikale genres. Annemieke Baard en Jaap Somsen schreven daarvoor tien stukken die door tien verschillende artiesten worden vertolkt.

Zo bezingt Henk Hofstede de hoofdstad in een tango, Lilian Day Jackson (Spargo) beschrijft De 9 Straatjes treffend bovenop een stuwend Hammond orgel afgewisseld met gitaar en natuurlijk harmonica.

Bert Heerink bezingt als een ware chansonnier met piano- en strijkersbegeleiding het mysterie van de Amsterdamse nachten. Barry van Vliet met echte Mokumse tongval laat een groep blazers uitrukken om de gezelligheid van de hoofdstedelijke markten te bezingen. Het klassieke Jordaangenre met accordeon en hoemparitme wordt gebracht door rasAmsterdammer Nico Landers.

Om deze stad te bezingen is elk genre toereikend blijkt uit deze zeer gevarieerde plaat. Mag in geen enkele Amsterdamse kroeg ontbreken! www.meermokum.nl

pagina 30

SANDRA LEVEL My Love Guitar Eigen beheer

DANIEL ROOS Blues Child

Dit is het debuut van singer/ songwriter Sandra Level. Op dit album speelt en zingt ze in de Americana sfeer. Het eerste nummer ‘My Love Guitar’ opent tegen iedere verwachting in niet met een sprankelende gitaar maar met een nogal afgeknepen fuzz.

In het refrein wordt duidelijk waarom: er is iets mis met de stereo!

Met eenvoudige middelen heeft Sandra Level deze plaat helemaal in haar eentje gemaakt. Composities, arrangementen spel, zang, mix en mastering heeft ze zelf gedaan. Dat is echter helaas ook te horen. De composities zijn dik in orde, als zangeres heeft ze beslist ook veel in haar mars. De opnamen echter zijn qua geluid zeer matig, het klinkt erg dun en geknepen. Daarnaast had ze wel iets kritischer op haar zangopnamen kunnen zijn. Hier en daar vliegt ze namelijk uit de bocht en da’s jammer, een ervaren producer had hier veel meer uit kunnen halen denk ik. www.sandralevel.com

Daniel Roos is zanger, pianist en songwriter. We kennen hem onder andere als muzikaal begeleider van de Haagse cabaretier Sjaak Brel tijdens diens oudejaarsconferences en van het theaterprogramma ‘Inmusication’.

Deze EP is zijn debuut als hoofdartiest en bevat vijf nieuwe nummers die hij afgelopen jaar geheel in zijn eentje opnam in een tot homestudio ingerichte Zwitserse kamer.

Waar de titel suggereert dat we met blues te maken hebben blijkt het echter meer om door artiesten als Billy Joel, Ray Charles en Stevie Wonder geïnspireerde ‘vocals met orkest’ te gaan, weliswaar met de computer georkestreerd. Het zijn vijf sterke composities die met veel gevoel en overtuiging worden gezongen.

Ook de backing vocals zijn doeltreffend en mooi gearrangeerd.

Deze EP is zowel qua uitvoering als productie knap uitgevoerd.

Wel een plek binnen de muziek waar het dringen is. www.danielroos.com

SERAPH Behind the Scenes Ecovata EGP268 Seraph bestaat inmiddels al twintig jaar. In 1993 begonnen als huisband van de talkshow ‘LiveLijn’, destijds uitgezonden door de EO, brachten ze in 1996 hun eerste, in 2005 hun tweede en nu hun derde cd uit. Dat er steeds zoveel tijd tussen zit heeft te maken met het feit dat de betrokken musici het druk hebben met sessiewerk en andere bezigheden in de muziek. Dat ze het druk hebben met sessiewerk is niet zo gek; het muzikale niveau van dit gezelschap is namelijk zeer hoog.

Op deze plaat staan tien eigen stukken waarvan mijn buurman wat kort door de bocht opmerkte: “Dit is een professioneel klinkende productie die neigt naar het geluid van Steely Dan eind jaren zeventig, maar dan zonder zang en daarmee jazz-rock.” Een mooi compliment misschien. De instrumentale melodieën zijn echter zo sterk en de sfeer zo sprekend dat deze muziek geen zang nodig heeft en het geluid is toch echt 2014! www.ecovata.nl

Ntb - Muziekwereld

I COMPANI Verdi 2.0 BABAK-O-DOESTAN Restless Eigen beheer Babak Amiri en vrienden maken originele muziek die een mix is van verschillende culturen. De muzikale ingrediënten komen uit verschillende hoeken zoals jazz, fado, Turks, Iran en Balkan.

De elf stukken op deze goed klinkende plaat zijn geschreven en gearrangeerd door Babak Amiri zelf. We horen hoe hij de beste elementen uit al die verschillende stijlen samensmeedt tot een hechte fusion die door de betrokken musici geïnspireerd wordt uitgevoerd. Babak Amiri zingt Perzische teksten die ik wel niet kan verstaan, maar het gevoel komt zeer duidelijk over.

Van droomachtige naar soms melancholische sferen wordt de luisteraar ook meegevoerd naar opwindende funk-taferelen waar de fantasie lekker in de vrije loop kan gaan. Babak Amiri’s stem heeft een volle doorleefde klank die in de functionele arrangementen goed tot zijn recht komt.

Niet voor niets op Concerto’s top 10 wereldmuziek 2013 geplaatst. www.babakodoestan.com

nummer 1 - 2014

Icdisc.nl 14-01 In 2000 maakte jazz- en filmmuziekensemble ‘I Compani’ furore op het Holland Festival met een eigenzinnige versie van Aida. Ter gelegenheid van Verdi’s 200e geboortedag in 2013 ging ‘I Compani’ nog een stapje verder.

Op Verdi 2.00 wordt namelijk muziek uit meerdere Verdiopera’s gespeeld en dat leidt naast hartstochtelijke aria’s tot tango’s, circusmuziek, mysterieuze oosterse klanken, uitstapjes naar avant-jazz en verstilde miniatuurtjes.

De bezetting van blazers, strijkers, bandoneon en toetsen verschilt nogal van het origineel.

De arrangementen zijn ook niet bepaald hetzelfde. Mijn buurman veerde dan ook verschrikt op toen het fraai als een gebakje verpakte schijfje werd opgezet.

Hij had duidelijk moeite met de vrije opvatting van dit gezelschap die de luisteraar meeneemt naar, zoals ze zelf zeggen, ‘een kleurrijk concert waarin vrolijkheid, onrust, absurditeiten melancholie om beurten de boventoon voeren’. Niet voor mensen met een zwakke maag dus! ;-) www.icompani.nl

CHARIVARI TRIO Mar de Leche Xango Music CHV2014 Het Charivari Trio bestaat uit Bart Lelivelt op accordeon, Gerard Schoren op contrabas en Anneke Frankenberg op viool.

De muziek die ze spelen is een mix van Zuid-Amerikaanse en Oost-Europese invloeden. Het zijn Roemeense en Argentijnse traditionals, een aantal eigen stukken en werk van Joop van Erven en andere componisten.

Alle drie de musici zingen ook waardoor de kleine bezetting mooi wordt aangevuld met kleurrijke koortjes en gepassioneerde leadvocalen. De improvisaties zijn soms adembenemend waarbij het trio elkaar vurig opzweept waarna de luisteraar weer naar rustiger vaarwater wordt geloodst in de Sefardische melkzee met boten van kaneel, een aantrekkelijke maagd in een toren en waarschuwingen voor al dan niet eeuwig durende Franse liefdesavonturen.

Na beluistering van deze plaat zei mijn buurman dat het tijd werd voor een Roemeens wijntje waarbij hij spontaan een vervaarlijk uitziende Argentijnse tangostap deed. www.charivari.nl

FULLDUPLEXX Modern People Embrace Recordings ERCD014 Louk Boudesteijn kennen we als componist/trombonist in diverse bezettingen. Met zijn band Fullduplexx komt hij met zijn tweede plaat. De band bestaat uit saxofonist Mete Erker, toetsenist Rein Godefroy, gitarist Ferhan Otay, basgitarist Michel van Schie en drummer Pim Dros. Voor deze cd werden ze aangevuld met een blazersensemble uit Boudesteijns andere groep, het New Rotterdam Jazz Orchestra.

Ging het op hun debuutalbum vooral over elektro, funk en rock met impro, op ‘Modern People’ zijn ze een totaal een andere weg ingeslagen. De inzet van het blazersensemble, meer jazzinvloeden, een vleugje elektronica en de opbouw maken dat deze cd rustiger, eclectischer en meer gevarieerd in bezetting en klank is dan de voorganger. De plaat ontvouwt zich als een soundtrack van een film. Elk nummer is geschreven als een scene en werkt zeer beeldend. Een moderne plaat voor luisteravonturiers. www.loukboudesteijn.nl

pagina 31

o d n

Stan Rijven

Ritmu

column

pagina 32

Taxman Money & music is een thema dat de mooiste popnummers heeft opgeleverd, maar ook een tandem dat veel leed veroorzaakt. Op dat terrein heeft ons land een naam hoog te houden. Denk aan de Bredanaar Dries van Kuijk, alias Colonel Parker, die tot aan diens dood het exclusieve management over Elvis Presley voerde. Of aan de beruchte artikelenserie die Vrij Nederland eind jaren zeventig onder de titel ‘het web’ aan de geldstromen in de muziekindustrie wijdde. Daarin ontrafelde onderzoeksjournalist Wim Wennekes het mondiale muziekrechten-netwerk waarvan de meeste lijntjes naar het Gooi liepen, met de firma Strengholt als spin in het web.

De link met draaischijf Nederland is gauw gelegd. Wegens belastingverlichting vestigden talloze bedrijven hier hun postbushoofdkantoor. Dus ook The Rolling Stones, behalve rockgroep ook muziekmultinational met miljoenenomzet. Hun financieel hoofdkwartier zit niet op de Amsterdamse Zuidas maar in een onopvallend grachtenpandje.

Begin jaren tachtig kwam ik er toevallig, na een etentje bij de bovenburen, terecht.

De lift stopte op de verkeerde etage en ik belandde in een grauwe gang. Op zes deuren prijkte een ander bordje met namen als ‘merchandising’, ‘publishing’ en ‘concerts’.

Zo simpel stak het dus in mekaar, zo snel was je als fan een illusie armer aan de gracht waar The Beatles - dit jaar al weer 50 jaar geleden (5 & 6 juni ‘64) - per rondvaartboot langs voeren.

Zongen de Fab Four in 1963 nog vrolijk van ‘money, that’s what I want’, drie jaar later beklaagden ze zich op het album Revolver over the Taxman, die meer afroomde dan ze lief was. Om nog maar te zwijgen van hun managers en auteursrechten. Na het

overlijden van Brian Epstein (1967) trokken ze op advies van Mick Jagger ene Alan Klein aan. Deze gewiekste advocaat had een discutabele reputatie en werd mede de oorzaak van de verwijdering tussen John en Paul. Klein - what’s in a name - claimde 20% van alle Beatles-inkomsten. McCartney vertrouwde het niet. Liever ging hij in zee met zijn aanstaande schoonvader en -broer Lee en John Eastman, ervaren Amerikaanse ondernemers. Op 31 december 1970 spande McCartney een proces aan tegen de andere bandleden: “Die datum markeert het definitieve einde van het idealisme van de jaren zestig” zo noteert Simon Garfield in ‘Expensive habits, the dark side of the music industry’. Het zou nog jaren duren eer de zaak werd opgelost. Terugblikkend zegt McCartney in een interview met Playboy (1984): “De music publishing die ik nu bezit is formidabel. Dat heb ik allemaal aan de adviezen van Linda’s vader en broer te danken”. Niet voor niets is hij vandaag de rijkste van het kwartet.

Ook de rechten op hun eigen liedjes, ondergebracht bij Northern Songs, krijgen de Beatles pas vele jaren later terug.

Onbedoeld was McCartney daarvan zelf de oorzaak. Om de solocarrière van Michael Jackson een synergetische boost te bezorgen, brengen ze in 1982 de duet-single ‘The girl is mine’ uit. Tijdens de opnames adviseert Paul hem in musicpublishing te beleggen. Wanneer Northern Songs in 1985 het Beatles-repertoire op de markt brengt, zijn er twee partijen en een winnaar. McCartney trekt Yoko Ono over de streep, samen bieden ze 40 miljoen dollar. Jackson, man in bonus na het mega-succes van Thriller, troeft ze af met 47,5 miljoen. Tja, soms is goede raad heel duur.

Stan Rijven is muziekjournalist, programmamaker en deejay

Ntb - Muziekwereld

 Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en onder­nemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb. Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

 Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaat­schappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

muziekonderwijs

De bezuinigingsronde van Nederland Hans Stap De naam van deze rubriek is zo langzamerhand niet meer in overeenstemming met wat er werkelijk aan de hand is in de sector kunsteducatie in Nederland. Het gaat niet meer om bezuinigingen, er worden alleen nog maar instellingen geliquideerd of er wordt (opzettelijk) aangestuurd op een faillissement.

Bijna wekelijks is een instelling aan de beurt om te worden opgeheven en als dit tempo zo doorgaat verwacht de Ntb binnen een tijdsbestek van zo’n twee jaar een halvering van het aantal instellingen voor kunsteducatie. In een aantal gevallen wordt er wel een soort ‘doorstart’ gecreëerd door het opzetten van een andere rechtspersoon (coöperatie of anderszins). Maar meestal wordt het geheel overgelaten aan de ‘particuliere markt’. Gevolg is dat de voormalig werknemer sowieso ontslagen wordt, uitkeringsgerechtigde wordt of kiest voor een ondernemerschap waarmee zijn voormalige rechtszekerheid in het inmiddels overbekende ‘afvoerputje’ is verdwenen. Om als ondernemer vervolgens een enigszins vergelijkbaar niveau van rechtszekerheid te verkrijgen zoals dat voorheen gold, is bijna onmogelijk.

Daarnaast is er in een aantal situaties waarin de docent als ondernemer functioneert of soms moet functioneren sprake van onduidelijkheid of er structureel en voor een langere periode sprake is van een gezagsverhouding. Veel

voormalig werkgevers melden in het traject van liquidatie oude rechtspersoon naar nieuwe constellatie dat er ‘afspraken gemaakt zijn met de belastingdienst’. ‘Afspraken’ om te voorkomen dat er naar het oordeel van de belastingdienst op termijn toch sprake zou kunnen zijn van een gezagsverhouding. De Ntb heeft daar altijd vraagtekens bij geplaatst want de belastingdienst zal nooit vooraf harde afspraken maken met een voormalig werkgever of garanties afgeven dat er in de nieuwe constellatie op voorhand geen sprake zal zijn van een gezagsverhouding. Indien er achteraf (tot 5 jaar terug!) door de belastingdienst geoordeeld wordt dat er wel degelijk sprake is geweest van een gezagsverhouding (een relatie werkgever/werknemer in plaats van opdrachtgever/ opdrachtnemer) dan kunnen beide partijen alsnog worden aangeslagen voor alle kosten van de sociale verzekeringswetgeving. Inmiddels heeft de Ntb de beschikking over een brief waarin duidelijk tot uiting komt dat de belastingdienst vooraf een dergelijke garantie niet afgeeft.

De Ronde langs de instellingen Scholen in de Kunst Amersfoort De onderhandelingen over een sociaal plan zijn inmiddels afgerond en de leden zijn over het sociaal plan geraadpleegd. Bijna unaniem hebben de leden ingestemd met de inhoud hiervan en daarmee is hopelijk voldoende gereorganiseerd om als kunsteducatieinstelling in veiliger vaarwater te geraken.

Vooralsnog is het van belang dat Scholen in de Kunst haar B3-status nogmaals onder de

pagina 34

loep neemt om het zogenaamde ‘eigenrisicodragerschap van de WW’ opnieuw tegen het licht te houden. Nu heeft de gemeente nog ingestemd met de financiering van alle onderdelen van het sociaal plan met inbegrip van de WW, maar of dat in de toekomst zo blijft is de vraag. Bij een overgang naar afdracht WW-premie (zogenaamde vrijwillige aansluiting ABP) aan het UWV zal de instelling voldoende financiële ruimte moeten

verkrijgen van de gemeenten om dit traject te kunnen bekostigen.

Fluxus Zaandam Ook bij Fluxus is de reorganisatie een feit.

Hier is het standaard sociaal plan CAOKE van toepassing en heeft de Ntb geen afspraken gemaakt over zowel de hoogte van het afkooppercentage van de bovenwettelijke uitkering (BWU) als over de financiële invul-

Ntb - Muziekwereld

Muziekschool Amsterdam foto: Minke Faber

ling van het mobiliteitsplan. Beide onderwerpen zijn onderdelen van het standaard sociaal plan CAOKE waarbij de Ntb gerechtigd is om namens zijn leden (‘de rechthebbende’) afspraken te maken. Het is er niet van gekomen omdat de werkgevers in de sector kunsteducatie die de CAOKE hanteren van mening zijn dat zij – in geval van afkoop van de BWU – op de stoel van het UWV kunnen gaan zitten en eenzijdig kunnen bepalen dat de WW in mindering gebracht dient te worden op de BWU. De Ntb en collega-bond FNV KIEM zijn van mening dat een werkgever dat niet kan en mag bepalen. Op het BWU-recht kan WW in mindering worden gebracht als er sprake is van een uitkeringssituatie. De BWU in de CAOKE is een recht dat op zichzelf staat en begint en eindigt op een bepaald moment.

Het kan dus niet herleven zoals in geval van het WW-recht en er is geen bepaling in deze

nummer 1 - 2014

BWU-regeling opgenomen om je in geval van afkoop van de BWU toch ‘beschikbaar te houden voor de arbeidsmarkt’. Dit is wel een voorwaarde voor het WW-recht maar dat kan alleen in mindering op de BWU worden gebracht als er sprake is van een uitkeringssituatie. Bij afkoop van de BWU ‘eindigt het recht op de bovenwettelijke uitkering’ (hst. 13 art. 10 CAOKE). Ook bij Fluxus in Zaandam hebben wij dit met de leden in de raadpleging besproken. Dientengevolge zal bij een voorstel tot afkoop van de BWU een veel lager bedrag aan de individuele docent worden voorgelegd dan op basis van de feitelijke tekst in de CAOKE. Het is aan de individuele docent om daar wel of niet op in te gaan. Advies van de Ntb was om in ieder geval te overwegen een keuze te maken voor de uitkeringssituatie.

De Stroming Wijchen In Wijchen is er sprake van 2 rechtspersonen.

Een stichting valt onder de CAR/UWO en de andere onder de CAOKE. In eerste instantie zal de stichting vallend onder de CAR/ UWO worden geliquideerd en wel in twee tranches. De gemeenten West Maas en Waal en Heumen hebben gehoor gegeven aan de bepalingen van het onderlinge convenant tussen alle betrokken gemeenten en zullen garant staan voor de ‘uittreedsommen’ van dit convenant. De gemeenten Beuningen en Groesbeek willen in tweede termijn per 1 juli 2014 uittreden en hebben te kennen gegeven ook garant te staan voor de uittreedsommen van het convenant. Alleen de gemeente Wijchen wil op een andere wijze dan via de uittreedsom de consequenties van de liquidatie van de Stroming bekostigen. De eerste tranche van liquidatie van het deel Heumen

pagina 35

andere deze problematiek in een binnenkort te organiseren informatiebijeenkomst met de leden gaan bespreken.

Muziekschool Stedebroec

Muziekschool Amsterdam foto: Minke Faber

en West Maas en Waal is inmiddels genomen.

De leden hebben unaniem ingestemd met dit eerste sociaal plan CAR/UWO. Een tweede volgt op korte termijn in ieder geval voor de zomervakantie. Voor de bekostiging van de liquidatie van het CAOKE-deel van de instelling moeten nog nadere afspraken worden gemaakt.

Pulz Best Hilvarenbeek Deze instelling kent nog steeds twee arbeidsvoorwaardenregelingen, te weten de CAR/ UWO en de CAOKE. Met betrekking tot de afvloeiingssystematiek is een dergelijke constructie met twee CAO’s lastig als deze CAO’s op het onderdeel ‘afvloeiing’ verschillende systematieken kennen. De CAR/UWO biedt de mogelijkheid om in overleg met vakorganisaties een afwijkende regeling vast te stellen waarbij met name het instellingsbelang een overwegende factor moet vormen om te mogen afwijken van de zogenaamde ‘vangnetbepaling’ in de CAR/UWO. In overleg met de directie van Pulz en na overleg met het LOGA (gremium van sociale partners van de CAR/UWO) heeft de Ntb in samenspraak met collega-bond FNV KIEM een systematiek voor afvloeiing afgesproken op grond van de bepalingen voor afvloeiing uit de CAOKE. De consequenties van afvloeiing worden wel op basis van de geldende arbeidsvoorwaarden-

pagina 36

regeling toegepast, alleen de systematiek om in geval van ‘leegstand’ te kunnen afvloeien is nu eenduidig geworden.

ICO Assen en CQ Emmen Inmiddels is er overleg geweest over de wijze waarop deze instellingen willen reorganiseren/liquideren. Over het standaard sociaal plan CAOKE is inmiddels naar de werkgever zoveel duidelijkheid gegeven dat er sprake is van een situatie analoog aan die van Fluxus te Zaandam en andere CAOKE-instellingen. Het verschil van mening tussen de Ntb en veel (CAOKE-)werkgevers over enerzijds afkoop bovenwettelijke uitkeringsrechten en anderzijds de mogelijke financiële invulling van het mobiliteitsplan wordt op dit moment vooral ingegeven doordat de werkgeversorganisatie Kunstconnectie alle CAOKE-instellingen inmiddels haar standpunt in deze kwestie heeft voorgelegd. Dit standpunt gaat in geval van afkoop uit van het te allen tijde in mindering mogen brengen van de WW-component op de totale berekening van de bovenwettelijke uitkeringsregeling van de CAOKE. Consequentie is dat de afkoop van de BWU op grond van die zienswijze veel – zo niet alle – werkgevers onder de CAOKE zulke lage eenmalige bedragen zal opleveren dat de Ntb zijn leden adviseert om dan maar voor de uitkeringssituatie te kiezen. Wij zullen onder

Op deze kleine muziekschool in Noord-Holland is de Ntb al enige tijd actief om de juiste wijze van toepassing van de CAOKE onder de aandacht van de werkgever te brengen.

De problematiek spitst zich toe op het feit dat er enerzijds sprake is/was van een voor werknemers voordelige maar toch foutieve toepassing van de CAOKE en anderzijds het gegeven dat de werkgever en zijn juridisch adviseur van mening zijn dat de muziekschool Stedebroec eenzijdig een bepaling omtrent leegstand ten gevolge van ‘autonome daling’ zoals opgenomen in de CAOKE onder de noemer ‘suppletieregeling’, via een toevoeging in de individuele arbeidsovereenkomst buiten werking kan stellen. De Ntb heeft de werkgever er op gewezen dat de CAOKE een ‘standaard CAO’ is en dat de CAO-wetgeving aangeeft dat partijen zowel in negatieve als in positieve zin niet mogen afwijken van deze CAO. Over toekenning van leerlingen/uren bij een uitbreiding van het dienstverband regelt de CAOKE helemaal niets. In geval van leegstand door minder interesse in bepaalde vakgebieden (autonome daling) regelt de CAOKE dat middels de ‘suppletieregeling’.

Daarnaast heeft de Ntb geconstateerd dat er op grond van het aantal reeds opgebouwde ervaringsjaren van enkele docenten een foutieve toekenning van het regelnummer in schaal 8 van de CAOKE wordt gehanteerd. De Ntb heeft geprobeerd om de positieve- en negatieve elementen van de problematiek in een gezamenlijk plenair overleg ‘glad te strijken’ maar de werkgever gaf in tweede termijn via de juridisch adviseur te kennen dat zij alleen nog maar over 1 onderwerp (inschaling) het overleg wilde voeren en alle andere onderwerpen niet met de Ntb wilde bespreken. Dit werd uiteindelijk aan de Ntb via een brief aan de docenten te kennen gegeven met de tekst: “het bestuur van de stichting heeft overleg gevoerd met de heer Stap van de Ntb, maar dat heeft tot nog toe niet tot een oplossing geleid, omdat de Ntb andere onderwerpen aan het overleg wenst toe te voegen”. Wordt vervolgd!. 

Ntb - Muziekwereld

De favoriete compositie van…

Sonja Heimann, zakelijk leider van World Music Forum NL en zelfstandig communicatie adviseur De laatste paar maanden is ‘Self portrait in pale blue’ van gitarist/componist Corrie van Binsbergen mijn favoriete cd. Ik kan niet zeggen dat ik voor één nummer ga omdat de hele cd eigenlijk een doorlopend stuk is.

Het is een solo-album dat ze heeft opgedragen aan haar moeder. De subtitel: ‘Dedicated to my mother’ vind ik ontroerend. Liefdevol en contemplatief net als de muziek. Zo komt het op mij over: persoonlijk maar ook universeel. Prachtig als je dat in je werk kunt samenbrengen.

Eenvoudig maar toch ook complex. Het lijkt of alle klanken worden gewogen… en speels aan elkaar geregen. Het is een ruimtelijk associatief gitaarspel met onderliggende soundscapes. Dat doet me ook denken aan Joni Mitchell: die toonsoort, de open stemming, dat zoekende. Zij is ook een ‘all time favorite’ die alle trends en de tijd overstijgt. Het spel van Van Binsbergen en Mitchell roepen bij mij een soort geluksgevoel op dat ik niet vaak ervaar.

Haar werk heeft ook veel invloeden van Zappa en Hendrix. Dat hoor je in deze muziek terug…subtiel maar sterk en autonoom. Ik luister sinds een paar maanden heel graag naar deze cd. Het is de vrijheid en ruimtelijkheid, contemplatief en meditatief. Speels wordt naar noten gezocht, elke klank krijgt de ruimte om te resoneren, bevrijdend maar ook onderzoekend en open. Sommige stukken lijken te bewegen op een cyclische ademhaling (in tegenstelling tot het bepalende ritme van de hartslag) en raken daarmee ook ‘andere snaren’. Het komt makkelijker bij je binnen, je kunt je ermee vereenzelvigen. De muzikant en het instrument vallen samen en dan word je door de muziek opgetild.

Ze komt met deze cd heel dicht bij zichzelf.

Dat hoor je terug in de muziek. Alsof je zelf zou mijmeren en je gedachten de vrije loop laat. Zo zijn de stukken aan elkaar geregen.

Ik voel daar dat contemplatieve in, zoals je je kunt voelen als je in een flow zit. Dan rolt er ineens van alles uit en als het zo puur is als op deze cd wordt het meteen univer-

nummer 1 - 2014

Corrie van Binsbergen foto: Sigrid C. Degener

seel. Het is prachtig als je in je werk zoveel van jezelf kunt blootgeven.

Misschien komt het doordat we in een tijd leven waarin alles altijd zo vol zit in ons drukke bestaan dat deze muziek nog sterker als een verademing werkt en me weer tot mezelf brengt. Het raakt aan een essentie zonder dat het zwaarmoedig is. Eerder

oplossend en bevrijdend. Ik hou niet zo van grenzen; die ervaar ik snel als benauwend.

Daarnaast heb ik een heel brede muzieksmaak. Ik kan enorm genieten van Pablo Casals tot Arvo Part, van Sly & the Family Stone tot Hendrix. Of een live-optreden van de Amsterdam Klezmer Band. Daar krijg ik ook een uitstekend humeur van.

pagina 37

pop

Eurosonic Noorderslag, aardschok of energiebron?

Stan Rijven

18 januari 2014, een druilerige zaterdagmiddag in Groningen. Door de shoppende binnenstad scheurt een colonne motorpolitie gevolgd door zwarte limousines. Gaat Lady Gaga de 28e editie met een verrassingsconcert opluisteren?

Komt koning Willem Alexander het economisch belang van de vaderlandse pop onderstrepen? Onderweg naar het optreden van Jungle By Night op de Grote Markt levert een agent spontaan het antwoord. Wijzend naar mijn badge: “Nee meneer, niks geen popmuziek maar andere poppen aan het dansen”. Bleek het minister Kamp die langs zoefde om namens ‘Den Haag’ de noordelijke onrust over de aardschokken te bezweren. Maar, hoe schokkend was Eurosonic Noorderslag zelf?

Circus

Tijdens deze popdriedaagse laten de duizenden fans, programmeurs en journalisten het Groninger Museum even links liggen en slaan rechtsaf om aan andere cultuur te proeven. Ze pendelen tussen zo’n dertig clubs, cafés en kerken waar - onder de vlag van Eurosonic - aanstormend poptalent uit heel Europa speelt. Zaterdagavond krijgt ‘uitsluitend Nederlandse waar’ alle ruimte tijdens de Noorderslag in de Oosterpoort. Overdag zoemen er 3500 conferentiebezoekers drie dagen door het gonzende gebouw, op weg naar een afspraak of een van de 150 panels. De conferentie is vooral een circus waar zaken worden gedaan èn besproken.

Barometer

Als barometer van het Nederlandse popklimaat laat Eurosonic Noorderslag zien hoe drastisch het speelveld in tien pagina 38

jaar is veranderd. Twee grondtonen klinken in alle panels door: de economische crisis en de digitalisering.

Ze sorteren effect op cultuurpolitiek, programmering en verdienmodellen met alle gevolgen van dien voor podia en talentontwikkeling. Ondertussen sijpelt in veel panels de ‘new economy’ door waar alles draait om big data en musicstreaming.

Podia en festivals (zie kader)

Het Nederlandse publiek geeft in vergelijking met 10 jaar geleden de helft minder uit aan muziekdragers, maar besteedt twee maal zoveel aan livemuziek. Het aantal popfestivals nam fors toe ten nadele van de podia, een verschuiving van bakstenen naar graspollen. Wegens lagere overhead programmeren steeds meer zalen buiten de deur, in kroegen en kerken. Bovendien bedreigen parties in loodsen en nieuwe clubs

de vaste dance-avonden binnen het clubcircuit. Tegengif: ga nieuwe verbindingen aan met conservatoria en schouwburgen.

Auteurscontractrecht

Goedgeregeld auteurscontractrecht betekent de bottomline van elk verdienmodel. Zat dit panel daarom in de kelder weggestopt? Een positief voorteken volgens voorzitter Pim van Klink: “In kelders wordt immers de beste popmuziek geboren, zoals Bob Dylan’s Basement Tapes”. Erwin Angad-Gaur (voorzitter Platform Makers) en Bernt Hugenholz (hoogleraar informatierecht, UvA) bediscussiëren er de nieuwe exploitatie-overeenkomst. Daarmee komt binnenkort, na ruim 100 jaar!, een einde aan de scheefgroei rond ondermeer het recht op ‘een billijke vergoeding’ en op ‘openbreken van contracten’. AngadGaur: “Ieder beginnend artiest heeft Ntb - Muziekwereld

Opposites winnen Popprijs 2013 foto: Sander Baks

hier voordeel bij. Het gaat om een soort slavernij die elders allang is afgeschaft”. Hugenholz: “Het gaat om herstel van vertrouwen in het systeem”.

Gages

Daarnaast vormen redelijke gages een andere bottomline voor elke artiest.

Tijdens ‘het grote gagedebat’ benoemt voorzitter Alexander Beets de kern:

Cijfers (2012) - exportwaarde Nederlandse popmuziek: steeg met 30 miljoen naar 130 miljoen, dankzij dancesector en artiesten als Andre Rieu - popconcerten: bijna 5000 met in totaal 3,3 miljoen bezoekers - poppodia: inkomsten- 1/3 uit kaartverkoop, 1/3 uit horeca, 1/3 uit subsidie; gemiddelde entreeprijs- steeg laatste 8 jaar met 81%; programmakosten- 94% gaat naar de artiesten; personeel- 2/3 werkt als vrijwilliger.

Voor volledig overzicht: Exportwaarde NL popmuziek- www.perfectandmore.nl Festival monitor- www.response.nl

nummer 1 - 2014

“Wat zijn popmusici tegenwoordig nog waard? Is het verdienmodel van de poppodia niet aan herziening toe?”

Het panel bestaat uit Dominique Citroen (Sena), Jasper van den Dobbelsteen (Hidden Track), Hans van den Hurk (Rockacademie-Tilburg), Oscar Jansen (Groene Engel-Oss) en Anita Verheggen (Ntb).

Hun debat in vier tracks samengevat: • Vergeleken met andere podiumkunsten is de professionalisering van pop weliswaar voltooid in gebouwen van steen, over de gages klaagt men steen en been.

• Programmeurs staan voor een dilemma: de tent moet rendabel draaien maar met welke gages kunnen ze hun artiesten paaien. Bijkomend pagina 39

Networking Lounge foto: Artur Lazar

probleem: het diffuse onderscheid tussen amateur/professional.

• De politieke waardering voor pop is opgeschaald want onderdeel van het Topsectorenbeleid, helaas al weer verschraald wegens scheve verdeling van subsidies. Weliswaar 28 miljoen voor exploitatie, maar met 2,5 miljoen blijft er weinig over voor programmering en talentontwikkeling.

• Een bindende minimumgage van 250 euro (als subsidiecriterium) stuit op tegenstand, toch is eenheid in de sector geboden. Een toekomstig investeringsfonds voor de popmuziek zou veel zorgen kunnen wegnemen.

Reflectie

Dankzij ETEP (European Talent Expagina 40

De vertrouwde speeltuin die Eurosonic Noorderslag biedt is wellicht aan een herijking toe

change Programme) levert dit festival elk jaar een rijke oogst op (www.etep. nl), terwijl de enorme media-aandacht voor bands extra kansen genereert om door te breken. Desondanks is er in Groningen ook sprake van een schot hagel, met 300 showcases tref je altijd wel doel. Om nog maar te zwijgen van het officieuze fringe-festival met nogmaals tientallen bands.

Wat is op lange termijn het netto-

resultaat van dit overaanbod? Hoeveel emplooi is er nog voor al die afgestudeerden van conservatoria en rockacademies? Hoe staat het met de ‘andere’ popmuziek: waar bleven - op de Amsterdam Klezmer Band, Jungle

By Night en KIT na - de Nederlandse crossovers met jazz en world? Zoals Luzazul, Minyeshu, No Blues en Lilian Vieira? Zouden de panels wat minder op money, wat meer op music en andersoortige inhoud geïnspireerd mogen zijn? Vragen waarop de volgende editie een antwoord kan geven. De vertrouwde speeltuin die Eurosonic Noorderslag biedt is daarom wellicht aan een herijking toe. Aan de vlekkeloze organisatie en geweldige sfeer zal het niet liggen.

Ntb - Muziekwereld

Ntb-verzekeringen

Op maat Als je hobby je professie wordt…

Als kleine jongen hield ik al van muziek maar dat dit ooit mijn bron van inkomsten zou gaan worden had ik nooit kunnen dromen.

Al op jonge leeftijd begon ik een instrument te spelen. Ik deed mee in de musical van groep 8 van de basisschool en speelde in verschillende bandjes binnen onze kerk. Doordat ik al jong met muziek in aanraking kwam, begon ik mij hiervoor verder te interesseren en na mijn middel-

bare school volgde ik zelfs een conservatoriumopleiding.

Uiteindelijk werd mijn hobby mijn professie. Ik reis nu heel Nederland door, speel in diverse bands en orkesten. Ik werk als vaste medewerker of als ZZP-er.

Als musicus werd ik veel gevraagd en hoefde ik zelf niet op pad te gaan om werk te zoeken. Doordat het aantal opdrachten door de huidige crisistijd sterk afnam, werden ook mijn inkomsten een stuk minder en moest ik op zoek naar andere bronnen. Zo begon

Het Ntb-pakket: Instrumentenverzekering

Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Combi Doorlopende Reisverzekering Autoverzekering Inboedelverzekering Opstalverzekering Uitvaartverzekering Zorgverzekering nummer 1 - 2014

ik mijn eigen muziekschool, organiseerde ik workshops en ging ik aan de slag als gastdocent op diverse scholen. Ik startte een eigen bedrijf, huurde personeel in. Je begrijpt het al: door al deze verschillende bronnen van inkomsten, verschillende arbeidsovereenkomsten en contracten, dan weer als ZZP-er en dan weer in loondienst, werd mijn administratie onoverzichtelijk. Ik had geen enkel zicht meer op al mijn risico’s. Veel vragen kwamen op mij af. Wanneer ben ik wel verzekerd ingeval van ziekte en wanneer niet? Wat gebeurt er als ik een fout maak waardoor iemand schade lijdt? Bouw ik wel of geen pensioen op?

Gelukkig kan ik hierbij terugvallen op de mensen van de Ntb. Als lid kan ik gebruik maken van een volledig verzekeringspakket waardoor mijn instrumenten overal ter wereld verzekerd zijn,

mijn aansprakelijkheid altijd geregeld is, zowel particulier als zakelijk, en zelfs buitenlandse reizen meeverzekerd zijn. Door dit uitgebreide verzekeringspakket ben ik er zeker van dat er geen hiaten in dekkingen voorkomen en kan ik voor informatie en advies terugvallen op de ervaren medewerkers van Adviesgroep Van der Roest. Zij kunnen een complete inventarisatie verzorgen van de risico´s die ik loop. Hiervoor geldt een vast tarief per uur omdat adviezen worden verstrekt op het gebied van complexe financiële producten. De regelgeving op dit gebied is door overheid en AFM sterk veranderd waardoor je een volledig onafhankelijk advies mag verwachten.

Uitgebreide informatie over het Ntb-verzekeringspakket kunt u vinden op het besloten ledengedeelte van de Ntb-website. Hier kunt u ook voor de standaardverzekeringen de premie berekenen en de verzekeringen meteen afsluiten. Voor informatie over de complexe financiële producten, kunt u contact opnemen met de adviseurs van Adviesgroep Van der Roest 035-5280000.

Speciale verzekeringssite Alle informatie over het Ntb-verzekeringspakket kunt u vinden op de speciaal ingerichte internetsite. Hier kunt u tevens één of meerdere offertes aanvragen.

Deze site is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site (www.ntb.nl). Ook via email: ntb@ vdroest.nl kunt u aanvragen indienen of contact opnemen.

pagina 41

muziekonderwijs

Zelfstandige of toch werknemer?

Mark Gerrits en Annemarieke Schulte In de praktijk komt het steeds vaker voor dat muziekscholen worden verzelfstandigd en dat de arbeidsovereenkomst/aanstelling wordt omgezet in een opdrachtovereenkomst. Is er in zulke gevallen echt sprake van zelfstandigheid? In deze bijdrage zullen wij hierop ingaan.

Opdrachtovereenkomst of arbeidsovereenkomst?

Hoe oordeelt de rechter bij een geschil?

In het Burgerlijk Wetboek staan deze twee overeenkomsten genoemd, de opdrachtovereenkomst in artikel 7:400 BW en de arbeidsovereenkomst in artikel 7:610 BW. Indien sprake is van een arbeidsovereenkomst is gelijk ook het arbeidsrecht van toepassing. Denk hierbij bijvoorbeeld aan doorbetaling bij ziekte, opzegtermijn en vakantiedagen.

Uitgangspunt bij de rechter is de bedoeling van partijen alsook de wijze waarop feitelijk uitvoering aan de afspraken worden gegeven.1 Bij de bedoeling wordt gekeken hoe de overeenkomst tot stand is gekomen. Bijvoorbeeld door de emailwisseling voor de tot standkoming van de overeenkomst hierover mee te nemen in de beoordeling. Uiteraard wordt ook gekeken naar de inhoud van de opdrachtovereenkomst.

Bij de feitelijke uitvoering wordt gekeken of de opdrachtnemer daadwerkelijk vervangen mocht worden door een derde als ook of bij ziekte wordt doorbetaald. Ook wordt beoordeeld of de opdrachtnemer daadwerkelijk de vrijheid had om zijn opdracht zelf in te vullen of dat er toch sprake was van allerlei regels opgelegd door de opdrachtgever. In dat laatste geval is uiteraard toch sprake van een arbeidsovereenkomst (ofwel werknemer) ondanks dat een opdrachtovereenkomst door partijen is bedoeld.

Arbeidsovereenkomst

Opdrachtovereenkomst

Er is sprake van een arbeidsovereenkomst (ofwel werknemer) indien aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan: • de werknemer is verplicht de afgesproken werkzaamheden zelf uit te voeren. Dit betekent dat je als werknemer niet het recht hebt om je door een derde te laten vervangen zonder toestemming van de werkgever; • tussen de werknemer en de werkgever is sprake van een gezagsverhouding. De werkgever is hierdoor gerechtigd om aanwijzingen te geven over het werk van de werknemer en/of regels op te stellen die in het algemeen in het bedrijf gelden. Je bent dus als werknemer verplicht de opdrachten of aanwijzingen van je werkgever op te volgen; • de werkgever betaalt aan de werknemer voor het verrichten van de werkzaamheden loon. Meestal is dat een geldbedrag, maar soms kan er ook sprake zijn van ‘loon in natura’ zoals een gratis maaltijd. De werkgever houdt op het loon de loonbelasting en premies werknemersverzekeringen in. Als werknemer heb je hierdoor recht op een uitkering bij werkloosheid en/of arbeidsongeschiktheid.

Wil er sprake zijn van een opdrachtovereenkomst dan zijn onder meer de volgende punten van belang: • de opdrachtnemer verricht zelfstandige arbeid binnen een vrij beroep of eigen onderneming en/of verricht incidentele arbeid voor wisselende opdrachtgevers; • het staat je als opdrachtnemer vrij om je laten te vervangen door een derde. Wel kan worden afgesproken dat de vervanging dient te worden afgestemd met de opdrachtgever; • de opdrachtgever heeft een beperkte mogelijkheid tot het geven van aanwijzingen, er is geen sprake van een gezagsverhouding; • bij de betaling is sprake van een honorarium, zonder dat belasting of werkgeverspremies worden afgedragen, op basis van een factuur.

pagina 42

Ntb - Muziekwereld

In een recente uitspraak oordeelde de (kanton)rechter dat in het geval van een viooldocent die zijn werkzaamheden op basis van een arbeidsovereenkomst verrichtte en deze werkzaamheden alleen zou kunnen behouden als hij als zelfstandige de werkzaam­ heden zou voortzetten, sprake was van een arbeidsovereenkomst in plaats van een opdrachtovereenkomst.

De kantonrechter was van mening dat de docent, die voor zijn inkomen afhankelijk was van de opdrachtgever, de opdrachtovereenkomst zodoende niet vanuit een maatschappelijke positie als vrij ondernemer is aangegaan, maar in feite onder dwang.

Bovendien stelde de rechter vast dat aan de wijze waarop de docent zijn werkzaamheden verrichtte vervolgens niet was veranderd. Zo was de wijze waarop de opdrachtgever het rooster vaststelde ongewijzigd en was er nog steeds sprake van een gedetailleerde instructiebevoegdheid door de opdrachtgever.

Niet alleen de rechter kan bepalen of er wel of niet sprake is van een opdrachtovereenkomst (zelfstandige/ werknemer). Ook de Belastingdienst

en het UWV kunnen deze afweging maken. De Belastingdienst doet dat weer op andere gronden dan de civielrechtelijke beoordeling door de rechter. Hierna zal hierop worden ingegaan.

VAR-wuo en Belastingdienst

Aan een docent die als zelfstandig ondernemer (ZZP-er) aan het werk gaat, en wordt ingehuurd door een lesinstelling zal om een afschrift van de VAR-wuo worden gevraagd.

Als het goed is zal de lesinstelling tevens een afschrift van een geldig legitimatiebewijs vragen en zullen afspraken zijn vastgelegd in een overeenkomst van opdracht.2 TIP: leden van de Ntb kunnen hun overeenkomst laten beoordelen.

Zoals eerder (Muziekwereld 2013, 4) is aangegeven bestaat – als een docent wordt ingehuurd door een lesinstelling om lessen te geven aan leerlingen van de lesinstelling – het risico dat niet meer helder is of er nu sprake is van zelfstandigheid of van een dienstverband.

De docent denkt: ik heb een VAR-

wuo, ik ben ‘veilig’.3 De instelling denkt: er is een VAR-wuo, dus ik hoef geen loonheffingen en/of premies in te houden en af te dragen. Maar is dat wel zo?

Van belang is dat de docent begrijpt dat de VAR-wuo – die hij zelf aanvraagt – slechts bedoeld is om de instelling zekerheid te verschaffen.

De zekerheid dat de instelling geen loonadministratie behoeft te voeren en geen loonbelasting en premies werknemersverzekeringen hoeft in te houden en af te dragen. Maar die zekerheid is slechts een ‘schijnzekerheid’. De belastingdienst heeft namelijk bij het opstellen van de regels rond het al dan niet kunnen hanteren van een VARwuo voor zichzelf beoordelingsruimte gecreëerd.4 Belangrijk in dit verband is het volgende citaat: “De Belastingdienst heeft de mogelijkheid om de gegevens van de aanvraag met andere gegevens te vergelijken en onderzoekt het gebruik van de afgegeven verklaringen. Indien blijkt dat de inkomsten anders moeten worden beoordeeld dan waarvan bij de afgifte van de VAR is uitgegaan dan kan de

Verschil opdrachtovereenkomst en arbeidsovereenkomst Op de opdrachtovereenkomst is in tegenstelling tot de arbeidsovereenkomst het arbeidsrecht niet van toepassing. Hierdoor kunnen partijen vrijelijk afspraken met elkaar maken over de inhoud en de uitvoering van opdracht, betaling en de wijze van beëindiging.

Let op! Zo kan de opdrachtovereenkomst te allen tijde worden opgezegd. De opdrachtnemer heeft in dat geval weliswaar recht op betaling van loon voor de verrichte werkzaamheden, maar het verkrijgen van een aanvullende (schade) vergoeding is vaak moeizaam.

De arbeidsovereenkomst daarentegen kan alleen worden beëindigd door een ontslagvergunning van het UWV*, met wederzijds goedvinden of door tussenkomst van de kantonrechter.

Ook belastingtechnisch is er een groot verschil tussen de opdrachtovereenkomst (ofwel zelfstandige) en de arbeidsovereenkomst * Let op: een werkgever heeft voor het doen eindigen van de arbeidsovereenkomst met docerend personeel geen (voorafgaande) ontslagvergunning van het UWV nodig: hij kan de arbeidsovereenkomst simpelweg opzeggen.

nummer 1 - 2014

(ofwel werknemer). De opdrachtgever dient de opdrachtnemer voor zijn werkzaamheden te betalen maar geen loonbelasting of werkgeverpremies af te dragen. De opdrachtnemer is zelf verantwoordelijk voor de afdracht van belasting. Dit betekent dat de opdrachtnemer geen recht heeft op een uitkering bij beëindiging van de opdracht of bij arbeidsongeschiktheid. Als opdrachtnemer moet je jezelf dus verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

Een ander kenmerkend verschil is of er sprake is van een enkele aanwijzingen of van een werkgeversgezag. In de praktijk is dat verschil niet altijd makkelijk vast te stellen. Hierdoor komen regelmatig geschillen bij de rechter of de overeenkomst van opdracht wel daadwerkelijk een overeenkomst van opdracht is en geen arbeidsovereenkomst.

Het zal niet verbazen dat een dergelijke procedure vaak door de opdrachtnemer wordt aangespannen als hij/zij ziek wordt (en geen fee ontvangt) of als de opdrachtovereenkomst tegen de zin van de opdrachtnemer wordt beëindigd.

pagina 43

Belastingdienst de verklaring herzien of bij een hernieuwde aanvraag een andere VAR afgeven.

Bij een herziening van de VAR is de opdrachtnemer verplicht dit aan zijn opdrachtgever mede te delen. De opdrachtgever mag dan niet langer meer uitgaan van de rechtsgevolgen verbonden aan de vervangen verklaring.

Indien door de Belastingdienst wordt geconstateerd dat voor een bepaalde opdracht een niet geldige VAR is gebruikt of wanneer een VAR is gebruikt voor andere werkzaamheden dan die staan vermeld op de VAR of wanneer de VAR is vervalst, zal een inhoudelijke beoordeling plaatsvinden. Mocht er sprake zijn van een (fictieve-) dienstbetrekking, dan zal naheffing plaatsvinden van loonheffingen en kan er een boete worden opgelegd.”

De Belastingdienst heeft dus alle ruimte en vrijheid om te kunnen beoordelen of – kort gezegd – ‘de VARwuo de lading dekt’.

En .. (daarin schuilt de onzekerheid voor de docent) de beoordeling door de Belastingdienst is in het algemeen altijd: achteraf!

van de lesinstelling – de relatie tussen de lesinstelling en de docent zich laat kwalificeren als ‘privaat­ rechtelijke dienstbetrekking’.

Wij geven een aantal voorbeelden van situaties waarbij een VAR-wuo wordt gebruikt, maar waarbij je de vraag kan stellen of bij een beoordeling door de Belastingdienst deze alsnog concludeert tot een ‘privaatrechtelijke dienstbetrekking’.6 (Met als mogelijk gevolg: naheffing van loonbelasting en/ of premies werknemersverzekeringen te vermeerderen met een boete!)

Voorbeeld 1

De docent geeft les bij een lesinstelling op basis van een overeenkomst van opdracht met (geldige) VAR-wuo.

Bij de instelling werken collegadocenten die dezelfde soort van lessen geven aan ongeveer dezelfde groepen van leerlingen: zij zijn bij de instelling in dienst.

Voorbeeld 2

De docent geeft les bij een lesinstelling op basis van een overeenkomst

van opdracht met (geldige) VAR-wuo.

Bij de instelling werken een coördinator, een (les)administratie en een directeur (allen in dienstbetrekking).

Geen van de docenten die voor de instelling werkt heeft een dienstbetrekking, maar 1 van de docenten is volledig afhankelijk van zijn inkomen van de betreffende instelling. Kort gezegd: hij heeft 1 opdrachtgever.

Voorbeeld 3

Hetzelfde als hiervoor, maar dan dat er docenten zijn die wel in dienst zijn en hun muzieklessen geven aan groepen kinderen op basis- of middelbare scholen. Voorts zijn er de docent(en) (met VAR-wuo) die de individuele muziek­ lessen verzorgen.

Voorbeeld 4: frontverandering

Wij maken geregeld mee dat docenten die eerst in dienst zijn van de instelling, na ontslag als zelfstandige ten behoeve van de instelling kunnen blijven werken. Er worden lokalen ter beschikking gesteld, de lesroosters worden ingevuld,de leerlingen blijven

Niet dekkende VAR-wuo: hoezo?

BTW-aspect

Vooraf is van belang dat de docent zich realiseert dat de lesinstelling bij het aangaan van een arbeidsrelatie – als mogelijke werkgever – de eerst verantwoordelijke is om vast te stellen of er sprake is van een dienstbetrekking.5 Is de conclusie dat wel sprake is van een ‘dienstbetrekking’ en wordt door de lesinstelling toch aangedrongen op het gebruik van een VAR-wuo, dan wordt deze ‘te kwader trouw’ gebruikt.

Maar ook in situaties dat een VAR-wuo niet te kwader trouw wordt gebruikt, kan tóch de belastingdienst – achteraf – concluderen dat niet sprake is van een ‘VAR-wuo die de lading dekt’.

Het gaat daarbij om situaties waarbij – door de beoordeling van de feitelijke situatie en omstandig­ heden waaronder de docent zijn werkzaamheden verricht ten behoeve

In het algemeen zijn docenten bekend met het feit dat er een onderscheid is – bij het in rekening brengen van het lesgeld – voor zover dit betrekking heeft op leerlingen onder dan wel vanaf 21 jaar. Aan de leerlingen vanaf 21 jaar dient omzetbelasting in rekening te worden gebracht, aan leerlingen onder de 21 jaar niet.

Maar hoe zit het met de docent die in opdracht van de lesinstelling lesgeeft aan de leerlingen (al dan niet 21 jaar of ouder) van de lesinstelling? Moet hij omzetbelasting in rekening brengen?

En zo ja: ook over het aantal uren dat hij ten behoeve van de lesinstelling, les geeft aan leerlingen van die instelling die jonger zijn dan 21 jaar?

De docent / ZZP-er is zelf ondernemer. Hij verricht een dienst ten behoeve van de lesinstelling.

De docent dient voor alle door hem gewerkte uren het uurtarief in rekening te brengen te vermeerderen met omzetbelasting: ongeacht of hij lesgeeft aan leerlingen boven of onder de 21 jaar.

pagina 44

Kan dat anders?

Ja, maar de lesinstelling zal dan aan de belastinginspecteur voorafgaande schriftelijke toestemming moeten hebben verkregen waaruit blijkt dat als de docent zijn diensten verricht (lesgeven) aan leerlingen onder de 21 jaar, het is toegestaan dat de docent die uren zonder BTW in rekening mag brengen aan de lesinstelling.9

Ntb - Muziekwereld

nagenoeg dezelfde en de lesinstelling sluit de overeenkomsten met de leerlingen en de lesinstelling factureert.

Feitelijk verandert er niets in de feitelijke omstandigheden vóór en na de ontslagdatum!7 Frontverandering kan zich in het bijzonder voordoen als door een gemeente besloten wordt om de subsidie voor de lesinstelling zo vorm te geven (beter gezegd: af te knijpen) dat slechts subsidie wordt verstrekt ten behoeve van het verzorgen van lessen in het basisonderwijs. Het individuele (met name: instrumentale) muziekonderwijs wordt ‘overgelaten aan de markt’.

De docenten worden – voorafgaande aan hun ontslag bij de lesinstelling – gestimuleerd om als ondernemer de lessen te gaan invullen: men krijgt zelfs ruimte op de ‘eigen website’ van de lesinstelling. De leerlingen blijven aan de lesinstelling verbonden.

De Centrale Raad van Beroep8 is hier duidelijk over: als de opdrachtnemer met betrekking tot hetzelfde soort van werkzaamheden die onder overeenkomstige condities worden verricht eerder in een privaatrechtelijke dienstbetrekking heeft gestaan tot de opdrachtgever, dan is dit een sterke aanwijzing dat er opnieuw c.q. nog

steeds sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking. En dus: aan een gebruikte VAR-wuo komt geen betekenis toe Controle door de belastingdienst?

Er zijn door de overheid bij een controle door de Belastingdienst een aantal spelregels vastgesteld. Als ondernemer bent u verplicht om mee te werken aan de controle. Dat houdt het volgende in: - U moet de controlerende mede­ werkers van de belastingdienst toegang geven tot het gebouw (in de regel: uw woning als uw onderneming op uw woonadres gevestigd is) waarin uw onderneming is gevestigd.

- U moet alle gegevens en inlichtingen

aan de belastingdienst verstrekken die voor de controle van belang kunnen zijn.

- U moet de belastingdienst inzage geven in uw administratie en toestaan dat er kopieën van worden gemaakt; dit geldt ook als het gaat om belasting en premies van een ander dan uzelf.

- U moet een identiteitsbewijs kunnen tonen.

Tip: een (boeken)controle vindt vrijwel nooit onaangekondigd plaats. Als er een controle wordt aangekondigd neem dan contact op met uw accountant of uw belastingadviseur. Vraag of deze kan aangeven of hij bij de controle aanwezig kan zijn en wat je vast kan klaarleggen.

Conclusie

Vaak worden docenten in dienstbetrekking tegen wil en dank gebombardeerd tot ‘cultureel ondernemer’, ZZP-er’ of anderszins.

Tegen wil en dank omdat lesinstellingen in toenemende mate de gevolgen ondervinden van de bezuinigingen in het cultuurlandschap.

Daarbij wordt – zoals een directeur van een instelling laatst zei – “in de loonkosten gesnoeid om cultuureducatie mogelijk te blijven maken”.

Wat je daar ook van vindt: als je gaat ondernemen, weet dan wat je onderneemt, en waar je aandacht voor moet hebben.

Mark Gerrits en Annemarieke Schulte zijn als jurist werkzaam bij de Ntb.

1 Van Houdt/BBO LJN: AZ1487 2 Let op: afhankelijk van de mate waarin de opdrachtgever (lesinstelling) aan de opdrachtnemer (docent) min of meer verdergaande instructie kan geven, speelt een rol bij de vaststelling (achteraf!) door de belastingdienst of tóch niet sprake was van een dienstbetrekking. Wij komen soms overeenkomsten tegen waarbij – tot op het niveau van voorschriften over ouderavonden – vooraf al volstrekt duidelijk is dat het niet gaat over ‘zelfstandigheid’ maar over ‘ondergeschiktheid’..

3 Voor de opdrachtnemer (docent) geldt dat hij niet verzekerd is voor de werknemersverzekeringen (WW, Ziektewet en WIA), waardoor er geen recht op uitkering bestaat als de docent ziek wordt of minder leerlingen les kan geven (feitelijk: werkloos raken).

4 Voor de geïnteresseerden, zie: http://wetten.overheid.nl/BWBR0014311. Lees met name de Bijlagen I, II en III 5 We treffen passages aan in overeenkomsten waarbij de lesinstelling ook nog het risico van naheffing van de loonbelasting en premies bij de docent legt!

nummer 1 - 2014

6 Er moet altijd éérst getoetst worden door de lesinstelling of er sprake is of kan zijn van een echte dienstbetrekking en vervolgens, als die toets oplevert dat er geen dienstbetrekking is, of er sprake is van een fictieve dienstbetrekking. Als er een dienstbetrekking is, dan dient inhouding van loonheffing en premies werknemersverzekeringen plaats te vinden!

7 Met dien verstande dat de inkomsten van de docent ná ontslag in de regel aanzienlijk lager zullen zijn, terwijl hij tenminste hetzelfde aantal uren maakt.

8 Het hoogste rechtsprekende orgaan voor situaties waarin ter beoordeling is of er sprake is van privaatrechtelijke dienstbetrekking en de daarbij behorende verzekeringsplicht voor de opdrachtgever.

9 De docent doet er dus goed aan om bij de instelling een afschrift te vragen van die toestemming van de inspecteur en deze in zijn eigen administratie te bewaren. Dat laatste omdat bij een eventuele boekencontrole door de belastingdienst, de docent kan aantonen dat hij voor bepaalde diensten geen omzetbelasting in rekening heeft of behoefde te brengen.

pagina 45

Onder de leden Beatrice van der Poel Beatrice van der Poel (1966) is zangeres, componist en stemactrice. Na jaren in diverse Engelstalige bands te hebben gespeeld zoals Many More (2e plaats Grote Prijs van Nederland ‘85) Fishhospital, Beeswamp, Miss Bee Spoiled en Corrie en de Grote Brokken koos ze voor haar moerstaal.

Ze bracht 3 cd’s uit: ‘Langzaam Los’ waarop een duet met Maarten van Roozendaal staat, ‘Hard en Hoofd’ en het onlangs verschenen album ‘Heelhuids’. Daarop wordt de zeventiger jaren Soul sound à la Al Green vermengd met New Wave-invloeden, Beck, the Beatles of 40-er jaren nachtclub-jazz- of Vaudevillesfeer. Beatrice nam haar vocalen zelf op in haar homestudio. ‘Heelhuids’ is lovend ontvangen door de muziekpers maar Van der Poel denkt dat dit het laatste album is dat ze heeft uitgebracht. “Muziek uitbrengen op een fysieke cd heeft helaas niet zoveel zin meer.

Mensen kopen nu online. Ik zou ‘Heelhuids’ wel graag op vinyl willen uitbrengen maar ik moet eerst weer een financiële buffer opbouwen en ik kan nog niet inschatten of mijn publiek genoeg vinyl-minded is.”

Waar ben je momenteel mee bezig?

Ik heb nu een vrij goeie tour staan maar helaas kan ik me nog steeds niet zelf bedruipen. Via het Fonds Podiumkunsten heb ik een kleine subsidie maar ik kom nog niet uit. Je staat bij steeds meer zalen zonder garantiebedrag te spelen en moet zelf het financiële risico nemen. Twee jaar geleden was dat nog anders.

Nu ben ik gedwongen om met minder musici op pad te gaan en kleedt het steeds verder uit.

Dat levert ook mooie dingen op maar waarom een cd opnemen met band en strijkers als je er niet mee kunt optreden?

Die vraag beantwoord ik dan steevast met : ‘Omdat ik het zo leuk vindt’. Want musiceren is het leukste wat er is, communiceren met klanken. Als je een klik hebt met een andere muzikant

en je praat in tonen, in een andere taal, is dat helemaal te gek. Bovendien raakt het andere mensen.

Momenteel doe ik de reprisetournee van ‘Voor we verder gaan’. Dat programma heb ik samen met Marcel de Groot gemaakt. Met hem heb ik zo’n klik. Publiek gaat tegenwoordig minder makkelijk naar het theater maar er ontstaat tegelijkertijd een andere beweging: concerten bij de mensen thuis in de huiskamer of achter in de tuin, in een ouwe paardenschuur: ‘Cultuur in de schuur’. Heel persoonlijk want het publiek zit heel dicht op de artiest. Pas geleden speelden Marcel en ik bij iemand in de huiskamer voor 50 man publiek.

Die mensen hebben de middag van hun leven. Tussen de concerten met Marcel door speel ik met mijn 4 of 6 koppige band het

repertoire van ‘Heelhuids’ in kerken of de cafés van de poppodia en in kleine zalen. In 2014-2015 wil ik ‘Heelhuids’ in de theaters brengen.

Hoe ben je bij de Ntb terecht gekomen?

Ik heb een auto- en een instrumentenverzekering via de Ntb afgesloten. En een pensioen­ regeling.

Wat zijn je ervaringen met de Ntb? Ik heb wel eens advies gevraagd over een licentie-contract en folders aangevraagd over eigenbeheer-producties. Als ik zo met jou praat denk ik dat ik er meer gebruik van zou moeten maken. Op een gegeven moment zochten Ntb en VCTN kandidaten voor de nieuwe Ledenraad van Buma/Stemra en

kwamen bij mij terecht. Ik ben voorgedragen en werd verkozen.

Het is heel interessante maar moeilijke materie. Ik probeer op te komen voor de ‘kleine auteur’ zonder muziekuitgeverij.

Buma loopt min of meer achter de snelle veranderende realiteit aan. Ons copyright staat onder druk, de muziekindustrie is zo veranderd. Alles gaat nu online met downloaden of streamen.

Het liefst willen de mensen alles gratis hebben. Gelukkig is er nu ook verkoop via bv I-tunes en Spotify maar het levert auteurs heel weinig op. Er worden wel nieuwe licentie-afspraken gemaakt met bijvoorbeeld You Tube. De computersystemen van Buma/Stemra moeten vernieuwd worden. Ook samenwerking met andere auteursrechtenorganisaties is heel belangrijk want internationaal is B/S niet zo groot. Ik

foto: Marcel Fossen

pagina 46

Ntb - Muziekwereld

foto: Jano van Gool

kan me inzetten voor gebruiksvriendelijkheid. Bijvoorbeeld de portal voor auteurs: alleen het inloggen al was jarenlang een bron van ergernis. Alles wordt en moet geautomatiseerd met bijvoorbeeld een fingerprintsysteem. Maar dat systeem werkt helaas niet voor singer/ songwriters die live optreden bij de omroepen omdat er geen fingerprint-code op live- werk

nummer 1 - 2014

zit dat door de Bumacomputer wordt herkend. Auteurs moeten dat nu met terugwerkende kracht via speellijsten per mail opgeven. Gedoe dus! En Buma heeft nog steeds last van een slecht imago en wil daar zelf ook van af. De auteurs zelf moeten zich weer betrokken voelen bij hun vereniging. Het komt goed, maar het kost tijd.

Wat zijn je plannen voor de toekomst en hoe kan de Ntb je daarbij ondersteunen?

Ik wil graag een album uitbrengen met Marcel de Groot.

Wellicht digitaal. En ik hoop te kunnen blijven optreden.

Misschien kan de Ntb mij helpen met het vinden van financiering daarvoor. Daarnaast zou ik graag meer voor anderen willen schrijven. Bijvoorbeeld

voor ‘Kinderen voor Kinderen’.

Laatst heb ik les gegeven aan de particuliere kleinkunst­ academie in Amsterdam. Ze vroegen me omdat ik anders schrijf dan echt kleinkunstrepertoire; ik schrijf meer vanuit soul en klank. Dat lesgeven vond ik heel leuk om te doen en zou ik wel vaker willen doen. Misschien kan de Ntb een vacaturebank beginnen?

pagina 47

subsidie

Huiswerk voor Fonds Podiumkunsten Anita Verheggen December jl. publiceerde het Fonds Podiumkunsten (FPK) de resultaten van een onderzoek naar de eigen programmeringsregeling. Via deze subsidieregeling verdeelt het fonds jaarlijks 5,4 miljoen euro onder verschillende podiumcircuits en festivals in Nederland. Het bureau Kwink kreeg de opdracht om te onderzoeken of de regeling voldoet aan de doelstellingen en voldoende effectief en gebruiksvriendelijk is. Een klankbordgroep van brancheorganisaties, waarin ook de Ntb zitting had, mocht vanaf de zijlijn commentaar leveren en suggesties doen.

De uitkomsten van het onderzoek worden gebruikt om de programmeringsregeling aan te passen. Vanaf 2015 is er dan een nieuwe regeling die weer een flink aantal jaren mee moet.

Het meest interessante aan het onderzoek is dat het een beeld geeft van de actuele stand van zaken bij verschillende podiumcircuits in Nederland. Omdat de podiumcircuits zo van elkaar verschillen en aanbod van zeer uiteenlopende genres uit de podiumkunsten presenteren is de programmeringsregeling opgeknipt in 7 deelregelingen. Per deelregeling hebben de onderzoekers conclusies getrokken.

Een enorme waslijst waarbij enkele conclusies in het oog springen.

Wat is artistieke kwaliteit?

Een belangrijke doelstelling van de programmeringsregeling is dat de podia gestimuleerd worden om kwaliteitsaanbod te programmeren. Wat het fonds daar nou precies onder verstaat is niet duidelijk voor de theaters, pagina 48

schouwburgen en grotere poppodia die gebruik maken van de speciale deelregeling voor grotere podia (SRPregeling). Het fonds moet daarom nader toelichten wat het begrip ‘artistieke kwaliteit’ inhoudt.

Ook een uitleg over de manier waarop het fonds omgaat met de criteria diversiteit en geografische spreiding is gewenst. Volgens de onderzoekers zal het fonds een fundamentele keuze moeten maken: ‘Wordt meer ingezet op het subsidiëren van (top)kwaliteit of blijft men ook investeren in een goede mix tussen genres over heel Nederland omdat juist het financieren van het kleinschalige, experimentele en beginnende deel van de podiumkunsten een belangrijke randvoorwaarde voor toekomstig succes vormt?’

Uit het onderzoek komt naar voren dat bijna alle podia commerciëler zijn gaan programmeren om hun exploitatie rond te krijgen (komt de programmeringsdoelstelling van het FPK daarmee niet langzaam in de knel?).

Dit feit zal ongetwijfeld meewegen bij de keuze van het FPK voor één van beide opties.

Wat houden musici er aan over?

Bij een aantal deelregelingen worden podia gesubsidieerd op basis van de hoogte van de uitkoopsom. Deze systematiek wordt door de grote podia en festivals bekritiseerd omdat het geen prikkel geeft om gesubsidieerd (en voor podia goedkoper) aanbod te programmeren. De onderzoekers adviseren om deze systematiek te veranderen. Je kunt je echter afvragen of het wenselijk is om extra subsidie te geven aan podia die gesubsidieerd aanbod programmeren. Zo’n stapeling van subsidies zet het niet-gesubsidieerde aanbod in deze barre tijden verder op achterstand. En de gevolgen voor de gages van de niet gesubsidieerden is niet te overzien.

Bij de popregelingen hanteert het FPK (zeer lage) gagenormen. De meeste podia en festivals zijn wel een voorstander van dergelijke normen maar een aantal festivals denkt dat de programmering van talentvolle schoolbands daardoor in gevaar komt.

Voor de Ntb is het hanteren van gagenormen als een objectief subsidiecriterium steeds een speerpunt geweest. Ook bij de begeleiding van dit onderzoek. Een fonds dat professionele kunstenaars subsidieert (dus geen schoolbands) moet uitgaan van een redelijke beloning voor een professionele prestatie. De beloning van musici blijft echter een taboe-onderwerp voor zowel fonds als podia. Een hogere beloning betekent immers dat er meer budget beschikbaar moet komen of minder concerten kunnen worden georganiseerd. Des te schrijnender is het dat een deel van de programmeringsubsidie door de podia wordt gebruikt om exploitatiekosten te dekken.

Dat zou een alarmbel moeten doen rinkelen bij het fonds. Want waren die subsidies niet juist bedoeld om de Ntb - Muziekwereld

programmering te subsidiëren?

Het komt er op neer dat de overheid met het FPK een enorm subsidieapparaat heeft opgetuigd zonder dat duidelijk wordt of en zo ja, in welke mate, de kunstenaar op het podium van die subsidies profiteert. Welk deel van de subsidie komt daadwerkelijk bij hem/haar terecht?

Het onderzoek geeft daar geen informatie over ondanks een verzoek daartoe van de Ntb. Stenen of muzikanten subsidiëren?

Opvallend is dat de onderzoekers het poppodiumcircuit en popfestivals beschrijven als speelplekken waar de popmusici zich warmlopen voor het echte professionele popcircuit.

Maar als Paradiso en 013 geen deel uitmaken van het professionele popcircuit, wat ís dan het echte professionele popcircuit? De Ziggo Dome, de Heineken Music Hall, de Ahoy Hal? Al die dure poppanden ontvan-

gen jaarlijks 28 miljoen euro van de gemeenten om de exploitatie rond te breien maar zouden geen deel uitmaken van het professionele popcircuit?

Het lijkt er meer op dat de onderzoekers (en het FPK) met deze redenering het belabberde budget van 1,8 miljoen euro per jaar voor de popprogrammering willen rechtvaardigen. Dat budget zou alleen bedoeld zijn om beginnende bands vlieguren te laten maken zodat ze vervolgens en masse kunnen doorstromen naar de Ziggo Dome. Dus is er geen extra budget nodig. Helaas laat de Vereniging van Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) zich nog steeds met dit kluitje in het riet sturen. Zij zijn al blij dat ze van de onderzoekers een deel van de magere fondssubsidies mogen gebruiken om onbekende bands straks buiten hun eigen pand te programmeren (vlieguren maken in het café). Dat poppand is inmiddels zo duur in de exploitatie dat men het

- ingezonden mededeling -

Schipper legal: a new firm in town SCHIPPER LEGAL:

mr. Bjorn Schipper Postbus 36424 1020 MK Amsterdam m +31619610500 f +31208908580 e bjorn@schipperlegal.nl w www.schipperlegal.nl tw @bjornschipper

nummer 1 - 2014

Festivals, events, clubs, DJ’s en andere creatieve professionals rondom het nachtleven hadden al een ‘eigen’ advocaat maar hebben nu per 1 december jl. ook een ‘eigen’ advocatenkantoor: SCHIPPER LEGAL. Onder de naam SCHIPPER LEGAL. is advocaat mr. Bjorn Schipper in Amsterdam zijn eigen kantoor gestart.

Met een specialisatie op het gebied van de intellectuele eigendom en entertainment richt ‘advocaat van de nacht’ Bjorn Schipper zich vooral op de creatieve industrie verantwoordelijk voor de huidige bloei van het nachtleven, met name actief in de elektronische muziek.

zich niet meer kan permitteren om onbekende talentvolle bands te programmeren. Door een samenwerking tussen de gesubsidieerde poppodia en de buurtcafés wordt volgens de onderzoekers de ‘humuslaag van kleine zaaltjes’ op peil gehouden. Met dit advies is de cirkel rond: het poppodiumcircuit is ooit ontstaan uit het buurten jongerenwerk en de popbands keren nu weer naar die oorsprong terug. Je kunt je ook afvragen of het popsubsidiebeleid zijn doel niet ver voorbij geschoten is als de verhouding tussen exploitatiesubsidie en programmeringsubsidie zo scheef is als in de popsector. En dan hebben we het nog niet over de met veel gemeenschapsgeld gebouwde poppanden die straks leeg staan of als Aristo Zalencentrum fungeren terwijl de bands weer in het buurtcafé van tante Loek om de hoek staan te spelen.

Wat nu?

Aan de adviezen van de onderzoekers valt het één en ander af te dingen.

Feit is dat ze het FPK een flinke stapel huiswerk hebben bezorgd waarbij er scherpe keuzes moeten worden gemaakt. Kiest men voor zware subsidiëring van een beperkt kwaliteitsaanbod of voor een spreiding van subsidie over een groter aanbod? Kiest men vooral voor de instandhouding van het podiumcircuit en voor de uitbaters van die podia? Of voor degenen die op het podium staan? De ontwikkelingen in de concertpraktijk gaan nu zo snel dat je je kunt afvragen of een nieuwe programmeringsregeling die in 2014 wordt uitgewerkt nog voldoet in 2015.

Musici kunnen improviseren en spelen vaak flexibel en creatief in op de veranderingen in die praktijk. Steeds meer muzikanten geven concerten op informele locaties: ‘cultuur in de schuur’ en ‘kunst in de kamer’. Om aansluiting te houden met die creatieve praktijk van alledag zou het FPK er goed aan doen onvoorwaardelijk te kiezen voor de muzikanten. pagina 49

Achterstraat 11 4101BB Culemborg info@artiestenverloningen.nl www.artiestenverloningen.nl 0345-524404

Speel op safe, laat je verlonen!

Verlonen artiesten én andere culturele werkzaamheden Artiestenverloningen.nl heeft zich sinds 1993 toegelegd op het verlonen van artiesten en verloont tevens alle andere culturele werkzaamheden. Zij onderscheidt zich o.a. door: • Deskundige ondersteuning • Samenwerking met vakbonden en belastingdeskundigen.

• Online aanleveren van verloningen.

• Uitbetaling binnen één dag nadat de opdrachtgever heeft betaald.

• Mogelijkheid om alleen BTW te betalen over de administratiekosten.

Wat is verlonen?

Wij nemen het ‘fictieve werkgeversschap’ over van de opdrachtgever. Wij verzorgen de facturering naar opdrachtgevers en uitbetaling van loon/gage aan uitvoerenden, inclusief inhouding en afdracht van loonheffingen. Opdrachtgevers én uitvoerenden besparen we daarmee tijd en administratieve rompslomp. Bovendien krijgt de opdrachtgever niet met onverwachte naheffingen van de Belastingdienst te maken.

Uitvoerenden hoeven niet over een VAR te beschikken.

De voordelen van verlonen • Je hebt geen VAR (zelfstandigheidsverklaring) nodig.

• Ook zonder VAR kan de artiest beroepskosten opvoeren • Wij verzorgen administratie en facturering • Je hebt een overzichtelijk inzicht in ontvangen en nog openstaande betalingen • Je bent verzekerd voor alle werknemersverzekeringen (ZW, WW, WIA en WAZO) indien er niet volledig gebruik is gemaakt van de kleinevergoedingsregeling.

pagina 50

Ntb - Muziekwereld

B

elastingspecial De eerste editie van de Muziekwereld bestaat – zoals gebruikelijk – voor een groot deel uit informatie over de verschillende belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen.

Je vindt informatie over o.a. de artiestenregeling, de aftrek van beroepskosten, de werkkostenregeling, de verschillende BTW-regelingen en belangrijke ontwikkelingen voor de ZZP-er.

Voor artiesten die als ondernemer werken en zelf winstaangifte willen doen, hebben wij als extra-service een uitgebreide handleiding aangifte inkomstenbelasting 2013 waarin de belangrijkste vragen van de winstaangifte worden behandeld. Ntb-leden kunnen deze handleiding via www.ntb.nl / ledenservice downloaden of opvragen bij het secretariaat.

Alle artikelen zijn geschreven op basis van de wetgeving en rechtspraak zoals deze op dit moment van toepassing zijn. Beide zijn aan veranderingen onderhevig. Afhankelijk van wanneer je de artikelen leest, is het daarom mogelijk dat bepaalde onderdelen inmiddels al weer verouderd zijn. De belastingregels en de toepassing ervan blijven altijd onderhevig aan de grillen van politici, beleidsmakers en inspecteurs.

Om alles zo toegankelijk mogelijk te maken hebben we voorrang gegeven aan de leesbaarheid boven de vaktechnisch correcte formulering van een aantal termen.

Als je meer wilt lezen dan we in deze artikelen kwijt kunnen over de belastingtechnische, juridische en financiële kanten van het artiest zijn, is er een (beperkt) aantal goede boeken verkrijgbaar. We noemen ‘Artiest en Fiscus’ en ‘Artiest en Recht’ (beide verschenen bij Kluwer).

De verschillende artikelen zijn door de auteurs met zorg opgesteld en door de redactie nauwkeurig gecontroleerd. Mochten er desondanks fouten in de teksten voorkomen dan kunnen auteurs en uitgevers niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van de verstrekte informatie.

nummer 1 - 2014

pagina 51

belastingspecial Loon- en inkomstenbelasting bij musici en artiesten met ‘losse optredens’

De artiestenregeling Eloy Veldhuijzen In dit artikel hebben we het over de fiscale gevolgen van een optreden voor binnenlandse musici en artiesten die niet in vaste dienstbetrekking zijn. Dit verhaal betreft de loonbelasting en werknemersverzekeringen en is alleen van belang voor musici en artiesten die per optreden verloond (moeten) worden.

De artiestenregeling (loonbelasting)

Een aantal uitzonderingen daargelaten dienen vergoedingen die een artiest voor een optreden ontvangt altijd verloond te worden. Dit is de hoofdregel. Onder ‘verlonen’ verstaan we dat er loonheffing en premies werknemersverzekeringen op de vergoeding ingehouden moeten worden.

Het maakt daarbij niet uit wat voor soort opdrachtgever de vergoedingen uitbetaalt: een café, een theater, een buurthuis, een instelling, een bedrijf, enz. Het maakt ook niet uit hoe hoog de vergoeding is.

Het vervelende van de artiestenregeling is verder dat onder vergoedingen in principe ook kostenvergoedingen worden begrepen (zie echter ook later in dit artikel).

Er is een aantal uitzonderingen op de hoofdregel. Optredens in de privésfeer blijven volledig buiten de inhoudingen. Artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winst-uit-onderneming (VAR-wuo) hoeven niet verloond te worden. Worden de artiesten ingehuurd via een tussenpersoon die in het bezit is van een ‘inhoudingsplichtigenverklaring’, dan wordt de inhoudingsplicht verschoven van de opdrachtgepagina 52

ver naar deze tussenpersoon.

De hoofdregel wordt ook aangetast als de artiest een kostenvergoedingsbeschikking heeft of gebruik wordt gemaakt van één van de volgende regelingen: de kleine vergoedingsregeling, de artiestenvrijwilligersregeling of de reis- en verblijfkostenregeling.

We gaan deze uitzonderingen eens nader bekijken. Voor de Verklaring arbeidsrelatie verwijzen we naar het kader ‘Zelfstandige artiesten’ verderop in dit artikel.

De inhoudingsplichtigenverklaring

Hiermee wordt de opdrachtgever ontheven van de plicht om loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden. De inhoudingsplichtige factureert (met BTW) de uitkoopsom aan de opdrachtgever en zorgt voor verloning van de ingehuurde artiesten.

De meeste boekingsbureaus en alle (goede) verloningsbureaus bijvoorbeeld hebben een inhoudingsplichtigenverklaring. Bij twijfel altijd naar vragen!

De kostenvergoedingsbeschikking

Met een kostenvergoedingsbeschikking kan bij de berekening van wat er

ingehouden moet worden, rekening gehouden worden met een bepaald bedrag aan kosten die de artiest voor een optreden maakt. Voorwaarde voor toekenning is dat de kosten per dag ten minste € 163 bedragen.

Zo’n kostenvergoedingsbeschikking moet de artiest of de leider van een band/ensemble aanvragen vóór een optreden of een reeks van optredens.

In de praktijk zal het erop neerkomen dat vooral artiesten die regelmatig optreden, vóór het begin van een nieuw kalenderjaar een beschikking aanvragen voor het hele jaar. Bij deze aanvraag moet duidelijk gemaakt worden hoeveel kosten de artiest normaal gesproken heeft en moet dat bedrag verdeeld worden over het geschatte aantal optredens. In de kostenvergoedingsbeschikking zal de inspecteur dan het toegestane bedrag aan algemene onkosten per optreden vermelden.

Een kopie van de beschikking moet bij de gageverklaring (zie verderop in dit artikel) gevoegd worden, zodat de opdrachtgever of de verloner weet dat met dat bedrag aan algemene onkosten rekening gehouden mag worden.

Voor de goede orde: zonder kostenvergoedingsbeschikking (of kleinevergoedingsregeling) mag op de gageverklaring geen bedrag aan algemene onkosten opgevoerd worden!

Ook de inhoudingsplichtige/opdrachtgever kan een kostenvergoedingsbeschikking aanvragen. Vanzelfsprekend moet dit in overleg met de artiest of de leider van het gezelschap gebeuren en kan dit alleen voor optredens die zijn overeengekomen met de inhoudingsplichtige. Deze aanvraag moet binnen een maand na het optreden zijn ingediend.

Het formulier voor het aanvragen van een kostenvergoedingsbeschikking is te downloaden via de site van de Belastingdienst.

De kleinevergoedingsregeling

Iedere artiest mag per optreden een Ntb - Muziekwereld

bedrag van maximaal € 163 laten uitbetalen zonder dat hier premies of loonbelasting op ingehouden worden.

Dit geldt ongeacht de hoogte van de werkelijke kosten. De artiest moet op de gageverklaring aangeven dat hij hiervan gebruik wil maken. Als de totaal afgesproken gage meer is dan deze € 163 moet de rest verloond worden.

Dit wil overigens niet zeggen dat de artiest in zijn aangifte inkomstenbelasting per optreden een vast bedrag van € 163 als kosten mag aftrekken.

De ontvangen kostenvergoedingen moeten als inkomsten worden opgegeven, waarna de werkelijk gemaakte kosten mogen worden afgetrokken. Als de werkelijke kosten lager zijn dan de onbelast ontvangen vergoedingen op grond van de kleinevergoedingsregeling, betaalt de artiest alsnog belasting

over het verschil. Het is dus geen wondermiddel om een zo groot mogelijk deel van de gages buiten de belasting te houden!

NB: De opdrachtgever/inhoudingsplichtige mag de kleinevergoedingsregeling niet op eigen initiatief toepassen.

De kleinevergoedingsregeling en een kostenvergoedingsbeschikking mogen niet tegelijk gebruikt worden.

De artiestenvrijwilligersregeling

De strekking van deze regeling is dat een (amateur)gezelschap met een inhoudingsplichtigenverklaring ervoor kan zorgen dat de opdrachtgever wordt ontheven van de inhoudingsplicht, waarna aan de leden van het

gezelschap kleine bedragen onbelast uitbetaald mogen worden. Een kostenvergoedingsbeschikking is dan niet nodig. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: - de leden van het gezelschap kunnen worden beschouwd als vrijwilligers; dit zal volgens de staatssecretaris ‘naar de aard van hun werkzaamheden’ moeten worden beoordeeld.

Een belangrijk kenmerk van vrijwilligerswerk is immers, wederom volgens de staatssecretaris, dat de eventueel ontvangen vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van de verrichte werkzaamheden en het karakter heeft van een kostenvergoeding; - de individuele leden van het gezelschap ontvangen een vergoeding (gage plus kostenvergoedingen) die

De artiestenregeling en de WW / WIA Mark Gerrits

Reeds eerder maakten wij in de Muziekwereld melding van het afschaffen van de zogenaamde ‘WW-artiestenregeling’.

Tot 1 juni 2013 golden voor artiesten en musici die werken op basis van losse (verloonde) optredens andere voorwaarden voor de WW-uitkering (o.a.: de zogenaamde ‘16 uit 39’ wekeneis). De reden voor deze speciale voorwaarden is bekend: musici en artiesten hebben – anders dan gewone werknemers – geen vaste baan. Het zou – zo vond de SER destijds ook – niet juist zijn om musici en artiesten wel forse premies te laten betalen als zij zich laten verlonen, maar een zodanig hoge wekeneis te formuleren dat – als het er op aan komt – er geen uitkering volgt.

Tijden veranderen. De huidige minister van Sociale Zaken, Lodewijk Asscher, ging naar de Tweede Kamer met het voorstel om deze uitzonderingspositie voor musici en artiesten af te schaffen. Belangrijkste motivatie volgens de minister: “deze uitzonderingspositie is niet meer van deze tijd omdat de arbeidsmarkt dusdanig is veranderd dat ook deze groep flexibeler gaten kan opvullen via uitzendwerk

nummer 1 - 2014

en dergelijke. Ze moeten gelijk behandeld worden als ieder ander, zoals de groeiende groep ZZP-ers.”

Op één punt geeft de Ntb de minister gelijk: de arbeidsmarkt is inderdaad veranderd! Hij is namelijk slechter geworden.

Alle reden dus om de bescherming voor musici en artiesten overeind te houden. Intensief lobbyen van de Ntb, FNV-KIEM, ACT en een delegatie namens de werkgevers (NAPK en Kunsten 92) richting Kamerleden, inspreken voor de Vaste Commissie van Sociale Zaken, overleg op het Ministerie: het mocht niet baten.

Met ingang van 1 juni 2013 werd de uitzondering geschrapt, maar wel met een overgangsregeling tot 1 januari 2014. Gedurende de overgangstermijn konden artiesten en musici nog wel een WWuitkering aanvragen op basis van de ‘oude’ regels.

NB: artiesten en musici die op 1 juni 2013 al een WW- of WIAuitkering ontvingen, worden niet door deze maatregel getroffen.

De nieuwe regels gelden voor nieuwe gevallen vanaf 1 juni 2013.

pagina 53

belastingspecial Loon- en inkomstenbelasting bij musici en artiesten met ‘losse optredens’

Zelfstandige artiesten Artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie winst-uit-onderneming (VAR-wuo) hoeven door de opdrachtgever niet verloond te worden (tenzij ze een vaste dienstbetrekking aangaan). Zij mogen een factuur (met BTW) sturen en met de betaling van deze factuur is voor de opdrachtgever de kous af.

niet meer bedraagt dan € 150 per maand waarin wordt opgetreden, gerepeteerd of overige werkzaamheden worden verricht én € 1.500 per jaar.

Let op! Zowel per maand als per jaar moet de vergoeding beneden deze bedragen blijven. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld 7 maanden lang € 160 per maand te betalen.

De reis- en verblijfkostenregeling

Vergoedingen (of verstrekkingen als de opdrachtgever deze kosten rechtstreeks betaalt) van reis- en verblijfkosten blijven op verzoek van de artiest onbelast. Een uitzondering geldt voor de vergoeding van de kosten van eigen vervoer, zoals de kosten van het reizen met de eigen auto (deze vergoeding is in beginsel dus wel belast). Hiervoor kan wel een kostenvergoedingsbeschikking worden aangevraagd. De onbelaste vergoedingen of verstrekkingen hoeven niet op de gageverklaring te worden vermeld. Vergoedingen in natura (bijvoorbeeld consumpties of hotelovernachtingen) zullen bij artiesten door deze regeling niet snel meer belast zijn.

Nog wat andere belangrijke zaken De gageverklaring

De gageverklaring is een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is (ook te downloaden) en iedere keer gebruikt moet worden als artiesten ingehuurd worden. Het is ook toegestaan hiervoor een eigen formulier te gebruiken mits daarop alle gegevens pagina 54

worden vermeld die op het model van de belastingdienst worden gevraagd.

Een soloartiest hoeft alleen blad 1 van het formulier in te vullen.

Als een groep artiesten optreedt, moeten op blad 2 de gegevens van iedere artiest ingevuld worden: naam, adres, woonplaats, geboortedatum en sofinummer. Bovendien moet iedere artiest daar ook zijn handtekening plaatsen. De tweede bladzijde van het formulier kan ook gebruikt worden om een andere dan gelijke verdeling van de totale gage over de leden van het gezelschap kenbaar te maken.

Indien gebruik wordt gemaakt van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling, moet op de gageverklaring het bedrag aan onbelaste kostenvergoeding vermeld worden.

De gageverklaring moet ingevuld en ondertekend in het bezit zijn van de opdrachtgever voordat de gage wordt uitbetaald.

Opting-in

Artiesten hebben de mogelijkheid om als ze in beginsel onder de artiestenregeling vallen - er voor te kiezen (samen met de inhoudingsplichtige) om toch als ‘gewone’ werknemer aangemerkt te worden. Indien men dit doet, betekent dat onder andere het volgende: - de inhoudingen vinden plaats volgens de regels voor gewone werknemers, zodat de witte tabel toegepast wordt en er rekening gehouden kan worden met de heffingskorting; - over het loon worden premies ZVW afgedragen;

- binnen de regels die daarvoor gelden, mogen onbelaste kostenvergoedingen betaald worden; - de artiest kan opgenomen worden in een pensioenregeling.

Onder omstandigheden kan dit voor bepaalde artiesten aantrekkelijk zijn.

Men dient zich echter goed te realiseren dat daar voor artiest en opdrachtgever ook andere consequenties aan verbonden zijn: - de artiest wordt voor de inkomstenbelasting als werknemer beschouwd, geniet dus inkomsten uit dienstbetrekking en kan daardoor zijn beroepskosten niet meer aftrekken (als er daarnaast ook inkomsten genoten zijn die onder de artiestenregeling vallen, kan eventueel een gedeelte van de beroepskosten afgetrokken worden); - al is het maar voor 1 optreden, er moet wel een loonbelastingverklaring ingevuld worden; - indien de betalingen per optreden plaats vinden, moet de inhoudingsplichtige de zogenaamde dagtabel toepassen. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de verhouding netto – bruto – werkgeverslasten. € 300 netto op basis van de artiestenregeling kost een opdrachtgever € 512,37. Als de dag­tabel toegepast moet worden stijgen de werkgeverslasten naar € 670,39. Als bijvoorbeeld € 300 bruto wordt afgesproken, houdt de artiest daar onder de artiestenregeling € 165,00 aan over; bij toepassing van de dagtabel is dat € 152,52. NB: er is geen rekening gehouden met heffingskorting.

Indien de betalingen per maand plaatsvinden, kan gewoon de ‘normale’ maandtabel toegepast worden.

Laatste update op 4 februari 2014 Ntb - Muziekwereld

belastingspecial Beroepskostenaftrek

Aangifte inkomstenbelasting 2013 Vóór 1 april 2014 moeten weer de meeste aangiften voor de inkomstenbelasting 2013 worden ingeleverd.

Wij geven een overzicht van de mogelijke fiscale aftrekposten voor musici en artiesten.

Artiesten, waarvan de inkomsten uit losse optredens worden verloond, worden in de inkomstenbelasting gezien als ‘freelancer’ of ondernemer (afhankelijk van de omstandigheden).

Daardoor kunnen zij hun zakelijke kosten aftrekken. Artiesten die alleen in vaste dienstbetrekking zijn kunnen geen beroepskosten aftrekken.

De ‘freelancer’ (officieel: degene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet) heeft in tegenstelling tot de artiest die winst uit onderneming geniet, geen wettelijke verplichting om een administratie bij te houden.

Hij moet natuurlijk wel aan de hand van zijn facturen en bonnen kunnen aantonen welke inkomsten en aftrekposten hij heeft gehad. Deze moeten dus wel bewaard worden, net als de bankafschriften! Bij de aangifte zal hoe dan ook een gedegen berekening van de inkomsten en uitgaven gevoegd moeten worden. Ondernemers moeten verplicht een elektronische winstaangifte doen.

Alleen de volgende categorieën musici en artiesten kunnen hun beroepskosten over 2013 aftrekken: - degenen die in 2013 voor de loonbelasting onder de artiestenregeling vielen, met andere woorden: musici en artiesten van wie de losse optredens zijn verloond al dan niet met gebruikmaking van de kleinevergoedingsregeling of een kostenvergoedingsbeschikking; nummer 1 - 2014

- degenen die bruto inkomsten hebben genoten, bijvoorbeeld uit lesgeven, royalty’s of auteursrechten, of uit optredens die niet verloond hoeven te worden, zoals bij bruiloften het geval is; - musici en artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winstuit-onderneming (VAR-wuo) die in 2013 op factuurbasis hebben gewerkt.

onderneming geniet, vallen in een paar zinnen niet uiteen te zetten. Dit is van verschillende omstandigheden afhankelijk. Laat je eigen situatie zo nodig deskundig beoordelen!

De aftrekposten Werkkleding

Alle kosten van werkkleding, zoals smoking, rok, japon, smoking- en rokhemden, zwart en wit strikje, cumberband, zijn voor artiesten (en presentatoren) volledig aftrekbaar.

Ook alle kosten voor repara­tie, wassen en stomen zijn aftrekbaar.

Instrumenten - Reparatie en onderhoud

De beroepskosten die je bij de betreffende vragen van het aangifteformulier kunt opgeven, zijn de kosten die je hebt gemaakt om inkomsten uit arbeid (‘resultaat uit overige werkzaamheden’) of winst uit onderneming te ver­werven.

Allereerst de gebruikelijke onder­ houdskosten van het instru­ment zoals kleine en grote revisies. Daarnaast de kosten van snaren, rieten en dergelijke. Vergeet ook niet alle bijkomende kosten, zoals stokbeharingen, pianostemmer.

Bij het resultaat uit overige werkzaamheden kun je de opbrengsten en de aftrekbare kosten afzonderlijk invullen.

Bij de winst uit onderneming moet je achtereenvolgens een kapitaalsvergelijking invullen (dit is de balans van de fiscale jaarrekening) en vervolgens alle gegevens van de fiscale winstberekening (dit is de bedrijfseconomische winstberekening gecorrigeerd met fiscale vermeerderingen en verminderingen). Uiteindelijk resulteert dit in de belastbare winst uit onderneming.

- Toebehoren

De criteria op grond waarvan een artiest of musicus resultaat uit overige werkzaamheden dan wel winst uit

De kosten van hoezen en foedralen kunnen worden afgetrokken.

Net als bij het instrument geldt dat bijvoorbeeld dure vioolkisten (duurder dan ca. € 450) over een aantal jaren (minimaal vijf) moeten worden afgeschreven.

- Verzekeringspremie

De verzekeringspremie van de instrumenten is aftrekbaar.

- Afschrijving

Afschrijven wordt gedaan op instrumenten/apparatuur met een aanschafwaarde boven de € 450. Met afschrijven wordt bedoeld de jaarlijkse pagina 55

belastingspecial Inkomstenbelasting

waardedaling van het instrument/apparaat. De jaarlijkse afschrijving wordt ten laste van het resultaat gebracht.

Algemene afschrijvingstermijnen zijn niet te geven. Allereerst moet bepaald worden of een instrument in waarde daalt. Bij geen waardedaling ook geen afschrijving. Stel een vleugel is gekocht voor € 20.000. Bij een gelijkblijvende waarde mag hier niet op afgeschreven worden. Als uit een taxatie of een verzekeringsrapport blijkt dat de waarde na 10 jaar bijvoorbeeld € 15.000 zal bedragen, dan mag gedurende 10 jaar (€ 20.000 minus € 15.000 ­= € 5.000 gedeeld door 10 jaar) € 500 per jaar aan afschrijving opgevoerd worden.

Er zijn sinds 2007 wel grenzen gesteld aan de snelheid van afschrijven: er mag maximaal 20% per jaar worden afgeschreven.

Ondernemers die recht hebben op startersaftrek mogen willekeurig afschrijven. Dit betekent dat ze mogen kiezen of ze het normale afschrijvingsregime aanhouden of een afwijkend percentage tussen 0 en 100 hanteren van de waarde minus de restwaarde.

Speciale regeling willekeurige afschrijving 2013:

In verband met de economische crisis mogen investeringen waarvoor in het tweede halfjaar van 2013 verplichtingen zijn aangegaan in dat jaar willekeurig worden afgeschreven. De afschrijving kan variëren van 0% tot 50% met een maximum van het in 2013 betaalde investeringsbedrag.

In de volgende jaren moet volgens de normale regels verder worden afgeschreven.

Beeld- en geluidsapparatuur

(Afschrijving van) beeld- en geluidsapparatuur, mits noodzakelijk voor de beroepsuitoefening, is aftrekbaar.

Cd’s en video’s

Kosten voor cd’s en andere geluid- en beelddragers zijn aftrekbaar mits de uitgaven zakelijk zijn.

Vakliteratuur

Alle kosten van aanschaf en abonnementen op vakbladen zijn aftrekbaar.

Bij losse verkoop moet u deugde­lijke bonnen vra­gen.

Concertbezoek

Kosten van bezoek aan concerten, opera- en balletvoorstellingen en derge­ lijke zijn, mits zakelijk, aftrekbaar.

Contributie vakbond

Deze is volledig aftrekbaar.

Huur apparatuur

Studiekosten

De huur van bijvoorbeeld geluidsapparatuur is een aftrekbare kosten­post.

Het gaat hier om kosten die je maakt voor lessen om je kennis op peil te houden. Dat geldt ook voor deelna­ me aan con­coursen en masterclasses.

Kosten van congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen e.d. zijn (met inbegrip van de reis- en verblijfkosten) voor 73,5% aftrekbaar.

De studiekosten die je maakt voor het

Computers

Computerapparatuur mag niet in drie jaar worden afgeschreven. Er geldt een maximaal afschrijvingspercentage van 20% per jaar voor alle gangbare investeringen.

Beroepskosten in dienstbetrekking Behoor je niet tot één van de genoemde categorieën maar werk je in loondienst, dan kun je aanspraak maken op de regeling voor onbelaste beroepskostenvergoedingen door je werkgever. Deze regeling gaat buiten de aangifte inkomstenbelasting om maar wordt geadministreerd door de werkgever.

Hieronder noem ik een aantal veel voorkomende kosten die onbelast vergoed kunnen worden.

NB: er is sinds 2011 ook een ‘Werkkostenregeling’. Op het ogenblik kunnen werkgevers nog kiezen of ze de oude regeling willen gebruiken of voor de Werkkostenregeling gaan. Met ingang van 2015 is de werkkostenregeling verplicht. De meeste werkgevers houden nu nog de oude regeling aan, die we hier behandelen.

pagina 56

1. Apparatuur, gereedschap en instrumenten Vergoedingen en verstrekkingen voor apparatuur, muziekinstrumenten en gereedschappen behoren niet tot het loon, voor zover het om zakelijk gebruik gaat. Onder apparatuur vallen onder meer beeldapparatuur en geluidsapparatuur.

Zaken die langer dan een jaar gebruikt kunnen worden bij de behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking met een kostprijs van minder dan € 450 inclusief omzetbelasting, kun je in één keer vergoed krijgen. Als de kostprijs hoger is, komt alleen de afschrijving voor onbelaste vergoeding in aanmerking.

Reiskostenvergoeding Reiskosten voor woon- werkverkeer mag je onbelast vergoed krijgen. Het

Ntb - Muziekwereld

verwerven van nieuwe kennis kun je opvoeren bij de vraag die betrekking heeft op buitengewone uitgaven. Dit is geen onderdeel van de zakelijke kosten.

Reiskosten

Voor belastingplichtigen die in dienstbetrekking zijn is de reisaftrek openbaar vervoer blijven bestaan. De behandeling is hetzelfde als die van zakelijk verkeer: de werkgever mag een onbelaste vergoeding van € 0,19 betalen, ongeacht de wijze van vervoer. De zelfstandige mag, net als voor het overige zakelijke verkeer, ook voor het woon-werkverkeer € 0,19 per kilometer opvoeren in de verlies- en winstrekening. Een eventuele ontvangen vergoeding dient op de aftrek in mindering gebracht te worden.

Als je de auto ‘op de zaak’ hebt staan, mag je in beginsel alle autokosten aftrekken, waar dan in de regel een correctie voor privégebruik tegenover komt te staan.

Werkruimte in je woning

Met ingang van 2005 zijn de kos-

ten voor de werkruimte in de eigen woning of huurwoning voor de meeste vrije beroepsbeoefenaren niet meer aftrekbaar. Dit komt omdat nu de zogenaamde zelfstandigheidseis gesteld wordt. Dat wil zeggen dat de ruimte een eigen ingang moet hebben en zo op zichzelf moet staan dat deze aan derden is te verhuren. Een kamer in je woning zal in het algemeen dus niet meer voldoen aan de eisen voor aftrek.

Jurisprudentie zal nog verder moeten uitwijzen waar voor de fiscus de grenzen liggen. Inmiddels is wel duidelijk dat het streven van de overheid erop gericht is om zo weinig mogelijk werk­ ruimtes in particuliere woningen als fiscaal kwalificerende werkruimte aan te merken.

Als je werkruimte thuis wel voldoet aan de zelfstandigheidseis en als je bovendien over een soortgelijke werkruimte elders (bijvoorbeeld bij je opdrachtgever) beschikt, dan is aftrek van kosten voor je werkruimte thuis alleen mogelijk als je meer dan 70% van je totale inkomen uit arbeid in je werkruimte thuis verdient. Indien je elders geen soortgelijke werkruimte

kan gaan om de werkelijke kosten van openbaar vervoer of om € 0,19 per kilometer. Daarbij maakt het niet uit of je deze kilometers met de auto rijdt of bijvoorbeeld fietst, loopt of gratis met iemand anders meerijdt.

Computerapparatuur Als je een computer, (mini)notebook, digitale agenda of gps-apparatuur minimaal voor 90% zakelijk gebruikt, mag deze onbelast worden vergoed.

Bij een prijs tot maximaal € 450 inclusief BTW mag de vergoeding ineens geschieden, als de prijs hoger is moet de vergoeding worden uitgesmeerd over meerdere jaren, net zoals omschreven bij de categorie apparatuur en dergelijke. NB: een smartphone wordt voor deze regeling niet beschouwd als computerapparatuur maar als telefoon (zie onder).

Contributie vakbond De werkgever mag de contributie voor een vakbond onbelast vergoeden.

Cursussen, vakliteratuur en dergelijke De kosten voor cursussen, vakliteratuur, symposia, studiereizen die volledig

nummer 1 - 2014

ter beschikking hebt en je dus bent aangewezen op je werkruimte thuis, dan kunt je kosten aftrekken als je meer dan 70% van je inkomen uit arbeid in of vanuit deze werkkamer verdient. Bovendien moet je dan aan de voorwaarde voldoen dat je 30% van dat inkomen in de werkruimte thuis verdient.

Bedrag van de aftrek

Wanneer sprake is van een huurwoning mag een evenredig deel van de huur worden afgetrokken en een deel van de huurderslasten (bijvoorbeeld kosten voor energie, binnenschilderwerk). In het geval van een eigen woning mag 4% van de waarde van het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt, worden afgetrokken. Dit heeft wel andere fiscale consequenties; laat je daarover goed voorlichten als dit voor jou van toepassing is. Ook hier mogen de huurderslasten naar evenredigheid worden afgetrokken.

Huurrecht zakelijk

Het is in bepaalde gevallen bij een

zakelijk zijn mogen onbelast worden vergoed, inclusief reis- en verblijfkosten. De reiskosten op maximaal € 0,19 per kilometer.

Internet- en telefoonaansluitingen De vergoedingen of verstrekkingen van internet, telefoon en dergelijke communicatiemiddelen (bijvoorbeeld een smartphone) zijn onbelast, als je deze middelen voor meer dan 10% zakelijk gebruikt. Datzelfde geldt voor een tweede telefoonaansluiting.

Persoonlijke verzorging Vergoedingen voor kosten van persoonlijke verzorging zijn meestal loon.

Alleen voor artiesten, beroepssporters en presentatoren die in loondienst zijn, zijn vrije vergoedingen en verstrekkingen voor persoonlijke verzorging mogelijk. Het moet wel gaan om beroepskosten.

Representatie en relatiegeschenken Vergoedingen voor representatiekosten en relatiegeschenken zijn vrijgesteld voor zover er sprake is van beroepskosten.

pagina 57

belastingspecial Inkomstenbelasting

huurwoning ook mogelijk het volledige huurrecht als zakelijk aan te merken en een correctie voor privégebruik in de jaarrekening te verwerken. Vraag je adviseur desgewenst of deze mogelijkheid op jouw situatie van toepassing kan zijn.

opdrachtgevers zal daarvan niet zo snel sprake zijn).

Hierbij zijn de kosten van het overbrengen van de inboedel volledig aftrekbaar. Wat betreft de overige verhuiskosten mag je, ongeacht de werkelijke uitgaven, € 7.750 aftrekken.

Telefoon/fax

Kantoorartikelen

De zakelijke gesprekskosten en de huur of afschrijving van apparatuur kunnen (voor een evenredig deel) afgetrokken worden. Met de huidige telefoonabonnementen is de splitsing tussen abonnements- en gesprekskosten vaak niet meer mogelijk. Daarom moet je zelf bepalen aan de hand van de werkelijke situatie welke telefoon je voor welk % zakelijk gebruikt om te berekenen wat de aftrekbare kosten zijn.

De kosten die je beroepshalve moet maken voor kantoorartikelen, ook wel schrijfbenodigdheden genoemd, zoals agenda, papier, porti, hangmappen en dergelijke, zijn aftrekbaar.

Verhuis- en inrichtingskosten

Als het voor je werkzaamheden noodzakelijk was om te verhuizen dan kun je de verhuiskos­ten aftrekken (bij artiesten met veel verschillende

Advieskosten

De kosten van een belastingadviseur zijn slechts aftrekbaar voor zover ze zijn gemaakt voor werkzaamheden met betrekking tot je onderneming.

De kosten van een aangifte inkomstenbelasting zijn niet aftrekbaar.

Ook voor advocaatkosten geldt dat alleen sprake is van aftrekbare kosten als ze zijn gemaakt in verband met ondernemingshandelingen.

Persoonlijke verzorging

De kosten van persoonlijke verzorging zijn voor musici en artiesten in beginsel aftrekbaar. Uiteraard dien je steeds eventuele privébesparingen in mindering te brengen.

Voorbeeld: als je voor ieder optre­den naar de kapper moet gaan, dien je hierop 9 kappersbehandelingen in minde­ring te brengen. Deze 9 kapperbeurten (eens in de 6 weken) worden namelijk door de belastingdienst als ge­bruike­lijk beschouwd.

Wat er behalve de kapper onder per­soon­lijke verzor­ging valt, is geheel afhanke­lijk van de aard van je werkzaamhe­den.

Eten en drinken in verband met het werk

De kosten van zakelijke lunches, diners en consumpties (dus bijvoorbeeld rond een optreden) zijn in principe voor 73,5% aftrekbaar.

Promotiekosten

Alle kosten die je maakt om optredens

De werkkostenregeling Met ingang van 2011 is een nieuwe regeling van start gegaan waarbinnen bepaald wordt hoe een werkgever vergoedingen of verstrekkingen onbelast aan werknemers kan doen. Deze regeling vervangt een groot deel van de bestaande kostenvergoedingsregelingen en wordt in 2015 verplicht voor elke werkgever. Tot die tijd kan de werkgever kiezen voor toepassing van de oude of de nieuwe regels.

Voor wie is de regeling van toepassing?

Iedere werkgever krijgt met deze regeling te maken waardoor deze voor jou als werknemer in dienstbetrekking ook gevolgen zal hebben. De regeling wordt hier alleen globaal besproken omdat de situatie bij elke werkgever verschillend is, afhankelijk van de keuzes die de werkgever maakt. Dus als je meer over je specifieke situatie wilt weten, moet je dat vragen aan je werkgever. Het is geen regeling waar je zelf invloed op uit kunt oefenen.

pagina 58

Wat is het doel van de regeling?

De bedoeling van de regeling is het fiscale systeem eenvoudiger te maken.

Of het echt zo eenvoudig is geworden, valt nog maar te bezien. Er is inmiddels in 2011 geëvalueerd en dat zal in dit jaar nog een keer gebeuren.

Het is zeer waarschijnlijk dat er aanpassingen worden aangebracht om de werkgevers meer keuzemogelijkheden te geven.

De werkgever mag in 2013 maximaal 1,5% van het totale loon (het forfait) van alle werknemers aan onbelaste vergoedingen besteden, het maakt niet uit waar de vergoeding voor wordt gegeven. Dat mag hij in zijn totaal bekijken, dus niet per werknemer. (Dit is een punt waarop werkgevers meer mogelijkheden willen krijgen.) Per uit te betalen vergoeding bepaalt de werkgever of hij de werknemer ervoor belast of kiest voor opname in het forfaitaire bedrag van de werkkostenregeling. Als de werkgever het forfait van de regeling overschrijdt, moet hij zelf belasting over het meerdere betalen.

Ntb - Muziekwereld

te verkrijgen, zoals adver­ten­tiekosten en kosten van drukwerk of van promotiemate­ri­aal, zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor de kosten van demo’s en promotie-cd’s.

Sollicitatiekosten

De kosten van ‘sollicitaties’, proefspelen, voorzingen, audities en dergelijke zijn aftrekbaar. De aftrekmogelijkheid geldt ook als deze niet succesvol zijn.

De kosten van porti en briefpa­pier zijn aftrekbaar, net als de reiskosten. De kosten van een bezoek aan je bond of beroepsvereniging zijn ook aftrekbaar!

Rente

Betaalde rente heeft alleen betrekking op de beroeps­kosten, indien het een lening betreft voor de aanschaf van bijvoorbeeld een zakelijk instrument of indien je rente hebt moeten betalen op je zakelijke bankrekening. Rente op privéleningen is niet meer aftrekbaar.

Denk er ook aan om ontvangen kostenvergoedingen (op grond van

een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling) in mindering op je aftrekbare kosten te brengen!

Overigens is de vergoeding als het goed is al verwerkt in de jaaropgaaf.

De vergoeding hoort als brutoloon opgenomen te zijn. Controleer dit eventueel bij de opdrachtgevers om te voorkomen dat je de vergoeding dubbel aangeeft.

Ingehouden loonheffing

De loonheffing die op inkomsten uit losse verloonde optredens in 2013 is ingehouden, kun je vermelden onder het kopje ‘loonheffing artiest’ in het onderdeel waar ook de omzet en de kosten uit overige werkzaamheden’’ staan vermeld. In de winstaangifte vind je een aparte regel voor het aangeven van de ‘in de winst begrepen loonheffing’.

Ondernemersfaciliteiten Artiesten die winst uit onderneming genieten (dus niet resultaat uit overige

Vrijstellingen Niet alle vergoedingen worden meegeteld in het forfait van de nieuwe regeling. Bepaalde gerichte vergoedingen zijn vrijgesteld en mogen dus onbelast vergoed worden buiten het budget van de werkkostenregeling om. Het gaat hierbij om reis- en verblijfkosten, maaltijden, verhuiskosten en studiekosten. Er zijn nog enkele andere vrijstellingen in de maak.

Daarnaast zijn er nog vergoedingen die wel binnen de regeling vallen maar op nihil gewaardeerd mogen worden. Hierbij moet je denken aan consumpties en maaltijden (niet de vaste lunch!) op de werkplek, werkkleding, mobiele telefoon waarbij het zakelijk gebruik minimaal 10% is en laptops met minimaal 90% zakelijk gebruik. In de praktijk komt het er op neer dat deze vergoedingen en verstrekkingen onbelast mogen worden gegeven. Er zijn aan sommige vergoedingen nog nadere voorwaarden verbonden, maar in het kader van dit artikel voert het te ver om die allemaal te vermelden.

Intermediaire kosten Dit zijn kosten die een werknemer maakt in opdracht en voor rekening van zijn werkgever. Een voorbeeld hiervan is dat een werknemer kosten maakt voor een auto van de zaak, deze kosten declareert en vervolgens terugbe-

nummer 1 - 2014

werkzaamheden) en aan de daarvoor geldende criteria voldoen, kunnen naast de aftrek van beroepskosten ook gebruik maken van de zogenaamde ondernemersaftrek en andere ondernemersfaciliteiten. De belangrijkste daarvan is de zelfstandigenaftrek, waarvoor onder andere als criterium geldt dat je minimaal 1225 uur per jaar aan je onderneming moet besteden. Sinds 2012 bestaat deze aftrek uit het vaste bedrag van € 7.280 plus eventueel een startersaftrek voor beginnende ondernemers.

Verder kennen we onder andere de investeringsaftrek, de fiscale oudedagsreserve (FOR) en de meewerkaftrek.

Sinds 2007 krijgen ondernemers ook een MKB-vrijstelling. Deze bedraagt in 2013 14% (verhoogd!!) van de winst na aftrek van de ondernemersaftrekken. Ook ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen hebben recht op de MKB-vrijstelling 3 februari 2014 Greet van Aken, Fiscalist bij Bouwman&Veldhuijzen

Een voorbeeld van het gevolg van de werkkostenregeling Als een werkgever geen gebruik maakt van de werkkostenregeling en aan een werknemer de kosten van het lidmaatschap van een vakbond wil vergoeden, dan kan dat zonder dat deze vergoeding wordt belast. Binnen de werkkostenregeling is in dit geval echter sprake van loon. De werkgever mag bepalen of hij deze vergoeding onderdeel laat uitmaken van het forfait van 1,5% waardoor onbelast mag worden vergoed of dat de vergoeding voor de werknemer bij het loon wordt geteld en dus bij hem wordt belast.

taald krijgt door de werkgever. Dit soort kosten valt niet onder het budget van de werkkostenregeling.

Alle vergoedingen en verstrekkingen die hierboven niet zijn uitgezonderd vallen binnen de nieuwe werkkostenregeling. Laat u voorlichten door uw werkgever over de keuzes die deze heeft gemaakt.

Greet van Aken, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen, Update van 8 februari 2013

pagina 59

- ingezonden mededelingen -

“One good thing about music, when it hits you, you feel no pain�.

-Bob Marley-

A bbas

Artiesten Advies bv

Churchillstraat 43 | Postbus 571 | 3770 AN Barneveld | T 0342 412 403 | F 0342 493 600 | E h.abbasfb@planet.nl

pagina 60

Ntb - Muziekwereld

belastingspecial omzetbelasting

BTW en de muziekpraktijk De BTW is vaak een lastig onderdeel van de administratie, en al helemaal als sprake is van grensoverschrijdende dienstverlening. Met name op het gebied van optredens in het buitenland is er de laatste jaren veel veranderd. Daarom volgt hier een overzicht van de gevolgen van diverse situaties voor de BTW.

Binnenlandse optredens en repetities als uitvoerend artiest

In het afgelopen jaar is niets veranderd in de heffing over optredens en repetities en dus houden we de discussie of een repetitie onder het lage of hoge tarief valt. Een optreden valt onder het 6% tarief, hetzelfde geldt voor alle repetities die daarmee samenhangen. Er zijn waarschijnlijk zelden repetities die niet met een optreden samenhangen,

dus het 6% tarief is ook op de meeste repetities van toepassing.

Optredens in het buitenland en/of voor een buitenlandse opdrachtgever

A. binnen de Europese Unie B. buiten de Europese Unie Ad. A. Optredens/opdrachtgevers binnen de Europese Unie

Bij optredens binnen de Europese

BTW BEREKENING BTW over inkomsten moet worden afgedragen, betaalde BTW mag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd (verrekend).

Iemand die voor 100% belaste inkomsten heeft, mag alle betaalde BTW verrekenen. Als sprake is van gemengde inkomsten, dus gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet belast voor de BTW, mag slechts een deel van de betaalde BTW worden teruggevraagd. De hoofdregel hierbij is dat de verhouding wordt uitgerekend tussen belaste en de totale inkomsten. In dezelfde verhouding mag de betaalde BTW worden verrekend.

BTW Omzet uit optredens € 10.000 netto € 600 Omzet uit lesgeven >20 € 5.000 netto € 1050 Omzet uit lesgeven <21 € 8.750 netto vrijgesteld

nummer 1 - 2014

Afnemer/opdrachtgever is BTW-ondernemer binnen de EU maar niet gevestigd in Nederland Optredens voor opdrachtgevers die BTW-ondernemer zijn, zijn belast waar de afnemer woont. Dus als de op-

Verhouding belast ten opzichte van totaal: 15.000/23.750 = 0,63. Te verrekenen BTW 0,63 x 800 = € 504.

Af te dragen: € 1. 650 Te verrekenen: € 504 Te betalen: € 1. 146 De niet verrekenbare BTW bedraagt € 296. Dit zijn kosten voor de onderneming. In dit voorbeeld blijft het te betalen bedrag binnen de kleine ondernemersregeling (zie uitleg hieronder) en hoeft niets afgedragen te worden.

Kleine ondernemersregeling

Rekenvoorbeeld 1

Betaalde BTW

Unie moet eerst worden vastgesteld welke BTW van toepassing is. Daarbij zijn de volgende situaties te onderscheiden:

€ 800

Als de te betalen BTW in een kalenderjaar niet meer is dan € 1.345, hoeft deze niet te worden afgedragen. Voor de inkomstenbelasting wordt dit bedrag dan als extra omzet meegerekend. Als het te betalen bedrag hoger is dan € 1.883 bestaat geen recht op een vermindering in het kader van de kleine ondernemersregeling. Tussen € 1.345 en € 1.883 is de vermindering 2,5 keer € 1.883 minus de verschuldigde BTW.

pagina 61

belastingspecial omzetbelasting

drachtgever in Duitsland woont, is de Duitse BTW van toepassing, zelfs als het optreden in Nederland zou plaatsvinden. De BTW-heffing wordt in zo’n geval verlegd naar de afnemer.

Op de factuur breng je 0% BTW in rekening en verder zet je het BTWnummer van de opdrachtgever erop met de vermelding ‘BTW verlegd’.

Afnemer/opdrachtgever is particulier wonend binnen de EU Wanneer sprake is van een particuliere opdrachtgever is de plaats bepalend waar de dienst wordt uitgevoerd. Dus als de opdrachtgever in dit geval in Duitsland woont en het optreden in Nederland plaatsvindt, is de Nederlandse wetgeving van toepassing. Als de afnemer in Duitsland woont en het optreden ook in Duitsland wordt gegeven, is de Duitse BTW aan de orde.

De BTW-heffing kan niet worden verlegd.

Een particuliere opdrachtgever krijgt voor een optreden in Nederland Nederlandse BTW in rekening gebracht en voor een optreden in een ander EU-land krijgt hij een factuur met buitenlandse BTW van het desbetreffende land. Als dienstverlener moet jezelf zorgen voor een in dat land geldig BTW-nummer en dien je ook in dat land aangifte te doen. In de praktijk komt deze laatste situatie vrijwel niet voor en dat is maar goed ook: het is nogal een rompslomp om aan deze vereisten te voldoen.

Ad. B. Opdrachtgevers buiten de Europese Unie

Als een opdrachtgever buiten de Europese Unie is gevestigd, heb je niets te maken met BTW-heffing. Het maakt niet uit of de opdrachtgever BTWondernemer of particulier is.

Op de factuur hoeft helemaal geen BTW vermeld te worden.

De BTW-aangifte bij buitenlandse omzet

Bij vraag 3b van je BTW-aangifte vermeld je de omzet waarvan de BTW is verlegd. Omzet van buiten de EU hoef je niet in de BTW-aangifte te vermelden.

De ICP-opgaaf

ICP betekent Intra Communautaire Prestaties, oftewel diensten binnen de Europese Unie. Als je facturen hebt verzonden waarbij je de BTW hebt verlegd, moet je eenmaal per kwartaal een digitale opgaaf ICP indienen.

Hierop vermeld je de gegevens van de BTW-ondernemers waarnaar de BTW is verlegd.

Verloonde binnenlandse optredens

Als de artiest geen VAR-wuo heeft, dienen de binnenlandse optredens te worden verloond conform de artiestenregeling. Voor de BTW wordt dit

Belangrijke ontwikkelingen voor de ZZP-er De belastingdienst probeert al een aantal jaren het hoofd te bieden aan de fiscale vragen rondom de ZZP-ers op de arbeidsmarkt. Het gaat om het stroomlijnen van de fiscale wetgeving op manier waardoor duidelijkheid ontstaat over de status van de ZZP-er op de arbeidsmarkt en waardoor diens fiscale voor- en nadelen zo goed mogelijk aansluiten bij die van andere groepen op de arbeidsmarkt.

van verkapte dienstbetrekkingen. Massaal zijn mensen uit dienstbetrekking gegaan/ontslagen om hetzelfde werk bij dezelfde opdrachtgever voort te zetten als ZZP-er (zie ook elders in deze Muziekwereld).

Deze ZZP-ers hebben dan een VAR-wuo en lopen zelf alle risico’s op ziekte en werkloosheid, terwijl de opdrachtgever geen enkele werkgeversverplichting meer heeft.

De VAR-webmodule Zo wordt al geruime tijd gewerkt aan een nieuw systeem voor de VAR, de verklaring arbeidsrelatie. Het probleem met het huidige systeem is dat niet voldoende controle uitgeoefend kan worden op het ontstaan

Ook artiesten komen regelmatig in de problemen op dit punt. Als men geen VAR-wuo heeft en door de opdrachtgever verloond wil worden, loopt men het risico de opdracht mis te lopen omdat de opdrachtgever geen rompslomp wil. De neiging om dan toe te geven en een bruto be-

pagina 62

Ntb - Muziekwereld

niet gezien als een vrijstelling maar als inkomsten buiten de BTW. Muzieklespraktijk

Over lesgelden dient 21% BTW berekend te worden behalve voor leerlingen die aan het begin van de cursus of het lesjaar nog geen 21 jaar zijn. Voor die laatste groep geldt een vrijstelling voor de BTW. Belangrijk hierbij is dus dat de peildatum het begin van een cursusperiode is. Als een leerling in de loop van de cursus 21 jaar wordt, geldt de vrijstelling tot het einde van de lopende cursus.

LET OP: een veel gemaakte fout is dat de vrijgestelde omzet wordt aangegeven bij omzet 0%. Dit is niet correct. De vrijgestelde omzet hoeft in het geheel NIET in de aangifte omzetbelasting te worden opgenomen.

Erkende beroepsopleiding

Muzieklessen die gegeven worden via een erkende beroepsopleiding vallen onder de onderwijsvrijstelling. Ongeacht de leeftijd van de leerling is hier dus sprake van vrijgestelde omzet. Onder deze regeling vallen bijvoorbeeld de conservatoria.

Componeren, arrangeren, scenarioschrijven

De werkzaamheden van een componist zijn vrijgesteld voor de BTW. Ook het arrangeren valt onder de componistenvrijstelling. Een scenarioschrijver valt onder de vrij­ stelling voor schrijvers. Bij het arrangeren en scenarioschrijven geldt wel de voorwaarde dat echt sprake is van het toevoegen van nieuw materiaal aan oorspronkelijke stukken. Er mag niet alleen gekopieerd worden.

Soms is een arrangement of scenario onderdeel van een totale productie

drag te accepteren of een VAR-wuo aan te vragen en te gaan factureren ligt voor de hand.

Er is een VAR-webmodule in ontwikkeling die naar het zich nu laat aanzien vanaf 2015 gebruikt zal worden ter vervanging van de huidige VAR. Opdrachtgever en opdrachtnemer stellen hiermee samen de aard van hun arbeidsrelatie vast en leggen deze vast in de module. De opdrachtgever moet de door beide partijen ondertekende verklaring in zijn dossier bewaren. Hierdoor is vanaf het begin van de arbeidsrelatie duidelijk hoe deze volgens de wetgever gezien moet worden.

De opdrachtgever wordt verantwoordelijk voor zijn deel in de arbeidsrelatie. De opdrachtgever is alleen gevrijwaard van werkgeversverplichtingen als de werkelijke situatie overeenkomt met de in de webmodule geschetste situatie.

Om schijnzelfstandigheid en daarmee de onterecht uitgekeerde ondernemersfaciliteiten en de uitholling van het sociale stelsel tegen te gaan zullen belastingdienst en uitkeringsinstellingen nauwgezet gaan controleren

nummer 1 - 2014

waarover wel BTW is verschuldigd.

In dat geval wordt de vrijstelling vervangen door het tarief van de hoofdproductie.

Dirigeren

De werkzaamheden van een dirigent vallen onder het 21% tarief, behalve voor zover zij direct gerelateerd zijn aan een optreden. Het optreden zelf valt in elk geval onder het lage tarief, omdat het ook voor de dirigent als een optreden wordt gezien. In veel gevallen is verdedigbaar dat alle repetities naar een optreden toe werken en dus allemaal onder het lage tarief zouden kunnen vallen. Over de interpretatie van de wet op dit punt zijn de meningen nog steeds verdeeld. Het moet per geval beoordeeld worden.

Royalty’s voor plaatverkopen

Als de ontvanger van royalty’s deze meer dan incidenteel ontvangt en ook

De winstbox Het is de bedoeling om naast de drie boxen die we nu hebben een vierde, de winstbox, in te voeren. De planning is dat deze in 2015 in gebruik genomen kan worden. De overheid wil op deze manier een gelijke belastingdruk verkrijgen voor alle ondernemers. De huidige ondernemersaftrekken (zelfstandigenaftrek, en dergelijke) worden dan omgezet in een lager belastingtarief (28%?) voor het inkomen van de winstbox.

Met name voor ondernemers met een lage winst kan deze box een stuk onvoordeliger gaan uitpakken qua belastingdruk. Stel dat iemand een winst heeft van € 20.000 In 2013 zou deze na aftrek van zelfstan­ digenaftrek en MKB winstvrijstelling en rekening houdend met heffingskortingen belast worden met ongeveer € 200. Er blijft dus € 19.800 over om van te leven. Bij een winstbox zonder aftrekken en met een tarief van 28% komt de te betalen belasting na heffingskortingen op ongeveer € 2.040, waardoor € 17.960 overblijft om van te leven.

De belastingheffing is in dit voorbeeld ongeveer het tienvoudige in de nieuwe situatie.

Hoe de winstbox uiteindelijk zal gaan uitpakken is nog onduidelijk.

Wellicht weten we begin 2015 meer.

pagina 63

van meerdere partijen, dan wordt hij als zelfstandige gezien. Over de ontvangsten voor platenverkopen dient hij dan 21% BTW af te dragen.

De artiest die niet aan de ge­ noemde voorwaarden voldoet, kan de royalty’s zonder BTW ontvangen.

Zelfstandigheid voor de BTW op royalty’s hoeft niet per se samen te gaan met een VAR-wuo voor optredens. Het is mogelijk dat iemand verloond wordt voor optredens en zelfstandig is voor de ontvangst van royalty’s.

worden afgedragen. Vaak gebeurt de verkoop van cd’s, T-shirts en dergelijke contant bij concerten. Het is belangrijk hiervan een goede registratie bij te houden.

Bijkomende kosten

Ondergeschikte kosten die via een factuur worden doorberekend aan een opdrachtgever volgen het BTW-

regime van de hoofdprestatie. Dit wil zeggen dat over bijvoorbeeld reiskosten die gemaakt zijn voor een optreden en tegelijk daarmee gefactureerd worden, 6% BTW moet worden afgedragen.

Greet van Aken Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactualiseerd op 3 februari 2014

- ingezonden mededeling -

Auteursrechten voor componisten en schrijvers

De opbrengsten uit auteursrechten zijn voor componisten en schrijvers in principe vrijgesteld voor de BTW. Deze vrijstelling is echter niet van toepassing als de rechten zijn overgedragen aan een rechtspersoon zoals een BV. De rechtspersoon moet 21% BTW in rekening brengen. Als derden, bijvoorbeeld erfgenamen, auteursrechten ontvangen, zijn deze niet vrijgesteld omdat deze derde niet degene is die de vrijgestelde prestatie heeft geleverd. Ook hiervoor geldt dus het 21%-tarief.

Auteursrechten voor (muziek)uitgeverijen

Omdat uitgevers niet zelf de componist of schrijver zijn, geldt voor hen niet de bovengenoemde vrijstelling voor de BTW. De ontvangsten van een uitgever moeten daarom in twee delen worden uitgesplitst: het deel dat ontvangen wordt namens de componist of schrijver mag onbelast worden ontvangen, over het uitgeversdeel moet 21% worden afgedragen.

Cd-verkoop, merchandising

Op de verkoop van cd’s en andere merchandising is het hoge tarief (21%) van toepassing. Over exemplaren die als promotiemateriaal worden weggegeven hoeft echter geen BTW te pagina 64

Ntb - Muziekwereld

Interview met

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: 路 belastingaangiften

路

路 jaarrekeningen

Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl nummer 1 - 2014

pagina 65

- ingezonden mededeling -

Ntb shop Op de Ntb-site www.ntb.nl kunnen de volgende producten gedownload/besteld worden:

s e r io u s a b o u t s o u n d Universele ER 20 gehoorbeschermers voor muziek Gehoorbeschermers op maat: ER of PRO filters Maat sleeves voor oortelefoontjes In-Ear Monitor systemen.

www.acscustom.nl | info@acscustom.nl

Ntb-congres op 30 juni Het Ntb-congres 2014 zal plaatsvinden op maandagmiddag 30 juni in Amsterdam. Locatie en definitief tijdstip zullen per digitale nieuwsbrief, op het ledendeel van de Ntb-website en in de volgende Muziekwereld worden gepubliceerd.

Voorlopige agenda 1. Opening 2. Verslag activiteiten congresperiode 3. Samenwerking met FNV-KIEM en andere organisaties 4 Financieel Jaarverslag 2013 5. Bestuursverkiezing * 6. Benoeming commissies ** 7. Rondvraag 8. Sluiting * De zittingstermijnen van Ntb-secretaris Erwin Angad-

pagina 66

Gaur en bestuurslid uit de sector Muziekonderwijs Willem Hoiting lopen dit jaar af. De secretaris is statutair herbenoembaar. Van het bestuurslid Muziekonderwijs loopt dit jaar zijn maximale zittingstermijn af. Leden kunnen zich (ondersteund door 5 of meer handtekeningen) kandideren voor beide functies of kunnen zich (via info@ntb.nl) melden bij het bestuur, dat tevens een voordracht voor beide functies zal doen.

Gidsen: Ntb Boekingsgids – leden € 5,00, niet-leden € 10,00 ex. verzendkosten Ntb Studio­sterrengids & Master-cd – leden € 7,50, niet-leden € 15,00 ex. verzendkosten. Te bestellen op www.ntb.nl – Ntb-Shop Brochures: Zelfstandige Muziekles­ praktijk, Functione­rings­ gesprek, Produc­tiewijzer Kamer­muziek, Kapstok componistentarieven, diverse brochures over belasting en VAR. Voor Ntb-leden gratis te downloaden op www.ntb.nl - ledenservice

Modelcontracten en formulieren, o.a.: Losse optredens, arbeidsovereenkomsten, lespraktijk, model­voorwaarden

cd-artiestencontract, licentie-overeenkomst, sessie-overeenkomst, overeenkomst van opdracht componisten, consignatiecontract, declaratieformulier vergoeding vakbonds­contributie (voor werknemers orkesten/muziekscholen). Voor Ntb-leden gratis te downloaden op www.ntb.nl - ledenservice CAO’s: CAO Kunsteducatie, CAO Nederlandse Orkesten, CAO Muziek­centrum van de Omroep, CAO Remplaçanten Neder­landse Orkesten, Dansers CAO, Onder­zoek naar de relatieve inkomens­positie van orkestmusici +Tabellen­boek.

Onderzoeks­rapport ‘Pop, wat levert het op?’.

Gratis te down­loaden op www. ntb.nl

Gitaarschool ter overname aangeboden Ter overname aangeboden aan gemotiveerde gitaardocent: • zeer goedlopende gitaarschool in Alkmaar met ca. 35 leerlingen van alle leeftijden. Alle stijlen lichte muziek, zowel elektrisch als akoestisch. De nieuwe docent zal zelf over lesruimte moeten beschikken in Alkmaar.

Goede website en goodwill zorgen al 15 jaar voor aanwas van nieuwe leerlingen, geen reclame nodig. Overname gaat in per september 2014 . Eventueel is begeleiding/coaching mogelijk.

Reacties naar info@alkmaarsegitaarschool.nl

** Leden die het komende jaar beschikbaar zijn voor de geschillencommissie dan wel

de financiële controle commissie kunnen zich melden bij het bestuur (via info@ntb.nl).

Ntb - Muziekwereld

colofon Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T : 020 – 620 3131 F : 020 – 620 2508 E : info@ntb.nl I : www.ntb.nl Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur) Ruud Zinzen (eindredacteur) Anita Verheggen Met medewerking van: Greet van Aken, Mark Gerrits, Sonja Heimann, Willem Hoiting, Stan Rijven, Bjorn Schipper, Cees Schrama, Annemarieke Schulte, rakenDra Smit, Hans Stap, Eloy Veldhuijzen, Bart Wirtz Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber, Robert Swart, Ruud Zinzen Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem

Ntb

Bestuur

Jilt Jansma (voorzitter) Erwin Angad-Gaur (secretaris) Donna Wolf (penningmeester) Alexander Beets Willem Hoiting Frank van Wanrooij Erik Winkelmann

Bureau

Administratie en helpdesk Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Financiële administratie Martijn Jansen m.jansen@ntb.nl CAO’S Hans Stap (orkesten en muziekonderwijs) h.stap@ntb.nl Erwin Angad-Gaur (muziekdramatische kunst) e.angad-gaur@ntb.nl Juridische zaken/contracten Rechtspositionele zaken/contractscreening/ advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Annemarieke Schulte a.schulte@ntb.nl

Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl EHBO-project (vragen over cd/dvd-producties) rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Orkesten: Hans Stap h.stap@ntb.nl Kamermuziek: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Muziekdramatische kunst: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Muziekonderwijs: Hans Stap h.stap@ntb.nl Acteurs: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen.

T: 020 620 31 31 F: 020 620 25 08 E: info@ntb.nl

- ingezonden mededeling -

ACS gehoorbeschermers produkten

Op maat gemaakte produkten advies verkoop www.acscustom.nl

prijs consument incl. 21% btw NTB leden prijs incl. 21% btw

FORmaat slaapdopjes Sleeves voor oortelefoons ER gehoorbeschermers incl. set filters & set blokkers PRO gehoorbeschermers incl. set filters & set blokkers In-ear monitor single (T3) 1-wegs systeem In-ear monitor dual (T2) 2-wegs systeem In-ear monitor triple (T1) 3-wegs systeem

€ 112,- € 142,- € 170,- € 165,- € 295,- € 650,- € 800,-

€ 95,20 € 120,70 € 144,50 € 140,25 € 250,75 € 552,50 € 680,-

Universele produkten

T15 oortelefoon/ monitorkabel universeel maar ook te gebruiken in combi met een ER of PRO maatprodukt ER filter per stuk PRO filter per stuk Kleur gehoorbescherming

€ 178,- € 26,- € 23,- € 10,-

€ 178.€ 26,€ 23,€ 10,-

Kleur voor inearmonitors Koord voor ER of PRO serie

€ 30,- € 15,-

€ 30,€ 15,-

nummer 1 - 2014

pagina 67

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici

Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen.

• Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens.

• Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen.

• Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld.

• Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.

vakbond voor musici en acteurs

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

Wij weten wat er speelt!

Word nu lid! www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31