Muziekwereld 4, 2014 web

jaargang 95

nummer 4 – 2014

Je eigen podium Wet tegen wurgcontracten lijkt nabij Embedded hyperlinks: wat zegt de rechter?

vakbond voor musici en acteurs

Een eigen opname met het Sena Muziekproductiefonds

Met het Sena Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij.

Ben je professioneel muzikant en mis je de financiĂŤle middelen om jouw muziek te produceren?

Dan is het Sena Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag vandaag nog in bij Sena.

Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds

redactioneel

Vette jaren Musici, componisten, schrijvers en acteurs bevinden zich allerminst in de vette jaren van hun beroep.

In 2015 staan er ingrijpende veranderingen voor zzp’ers op stapel die voor onze sector zeer negatief kunnen uitpakken. Bovendien werd in 2014 pas in volle omvang zichtbaar welke gevolgen de bezuinigingen van het eerste kabinetRutte hebben gehad voor de inkomenspositie van musici.

Langzaam dringt het ook bij de meest hardnekkige politieke partijen door dat crowdfunding en sponsoring niet de tovermiddelen blijken te zijn waarmee de bezuinigingen van de rijksoverheid kunnen worden gecompenseerd. Mede door de lobby van de Ntb komt de inkomenspositie van uitvoerende kunstenaars nu hoger op de politieke agenda.

Het auteurscontractenrecht (wettelijke bescherming tegen wurgcontracten) wordt behandeld in de Kamer. Na jarenlange ‘bevriezing’ van het stelsel is er een nieuw duurzaam Thuiskopiestelsel. En tegenover de steeds schimmiger afrekenmethoden van theaters en podia staat de opkomst van nieuwe initiatieven en artist driven podia.

De Ntb is er ook volgend jaar voor u, maar wenst u met deze Muziekwereld in de hand veel leesplezier, goede feestdagen en een gelukkig en muzikaal 2015. volg de Ntb ook op Twitter via @artiestenbond

Gerecenseerde cd’s op Radio 6 De gerecenseerde jazz- en wereldmuziek-cd’s in de Vers geperst-rubriek komen ook in een muzikale ‘jukebox’ van Radio 6 te staan. Uit deze ‘jukebox’ van Vers geperst-cd’s wordt iedere woensdagavond van 20.00 uur tot 22.00 uur een selectie als webstream uitgezonden. De selectie vindt ‘at random’ plaats zodat alle artiesten evenveel kans hebben om beluisterd te worden. De stream is iedere woensdagavond te beluisteren op het webkanaal Jazz van Radio 6 www.radio6.nl. Ga naar webkanalen en kies: Jazz. Ntb-leden die een cd opsturen ter recensie maar geen gebruik willen maken van deze service dienen dit aan te geven in de begeleidende brief.

Muziekwereld nr. 4 – 2014

Inhoud

4

kort nieuws

Wat speelt er?

interview

6

13

14 16

19

20

Je eigen podium

Interview met Jelske Hoogervorst

De favoriete compositie van… cd-besprekingen

Vers geperst Casey’s Column

column

EurosonIceland – Stan Rijven

rechten

Wetgeving tegen wurgcontracten

EHBO 22 De opties van opt-out 23 Alvorens en Dringende waarschuwing

muziekonderwijs 24 De bezuinigingsronde van Nederland

ZZP 28 VAR wordt BGL

essay 30 Debat over embedded hyperlinks

duurt voort

column 35 (Fuck) the format – Bart Wirtz 37 VCTN-nieuws

Ntb-verzekeringen 39 Op maat – Zorgverzekering 2015

Onder de leden 40 Jan Meiborg 42 Ntb-shop 42 Ntb-congres 2014 43 Colofon

Al 10 jaar betrouwbare blessurepreventie

Omslagillustratie: Jazzhuis Abcoude foto: Minke Faber

kort nieuws

Wat speelt er?

WKR kan hebben. De bedoeling is om deze samen met de werkgeversorganisatie NAPK door te spreken en te bekijken hoe de nadelige effecten kunnen worden geneutraliseerd.

Ook de komende jaren thuiskopievergoeding

Werkkostenregeling kan nadelig uitpakken voor orkestmusici Per 1 januari 2015 voert de Belastingdienst een nieuwe werkkostenregeling (WKR) in. Deze regeling kan een behoorlijk effect hebben op de vele vergoedingsregelingen die in de cao’s voor orkestmusici zijn opgenomen. Voor fiscale vergoedingen is voor alle werkgevers – en dus ook voor een orkestorganisatie – een wettelijke maximering opgenomen van 1,2% van het totaal fiscaal loon van de gehele fiscale organisatie.

Komt een werkgever in totaal boven die 1,2% van het totale fiscale loon van zijn organisatie uit dan geldt voor die overschrijding een eindheffingstarief van 80%! Nu zijn er wel een aantal ‘gerichte vrijstellingen’ die geen onderdeel

pagina 4

vormen van de maximering van 1,2%. De volgende kosten zijn geen onderdeel van die 1,2% zogenaamde ‘vrije ruimte’: reisen vervoerkosten, kosten voor tijdelijk verblijf, kosten voor cursussen, congressen en vakliteratuur, studie en opleiding, outplacement, maaltijd tijdens overwerk, dienstreizen, tijdelijk verblijf ambulante werknemers, verhuiskosten en de zogenaamde extraterritoriale kosten. De Ntb heeft in samenwerking met FNV KIEM een onderzoek laten doen naar de effecten die de nieuwe WKR kan hebben op de huidige vergoedingsregelingen in de CAO Nederlandse Orkesten en de CAO Stichting Omroep Muziek.

Wij zullen op zo kort mogelijke termijn een overzicht maken van de (nadelige) implicaties die de

In de vorige Muziekwereld maakten wij melding van de schikking tussen NORMA en de Staat voor de gemiste thuiskopievergoedingen in de achter ons liggende jaren. Sena heeft inmiddels namens NORMA een begin gemaakt met het uitkeren van gelden aan muzikanten. NORMA maakt dezer dagen zelf een start met de uitkeringen voor de gemiste vergoedingen voor audiovisuele werken.

Ook voor de komende jaren lijkt een thuiskopievergoeding nu veiliggesteld (en aan de lange serie rechtszaken lijkt stap voor stap een einde te komen).

De Stichting Onderhandelingen Thuiskopievergoedingen (SONT) heeft onlangs nieuwe thuiskopietarieven geadviseerd aan staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie. Op 17 oktober heeft de ministerraad ingestemd met een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) waarin dat advies is overgenomen. De AMvB is begin vorige maand aan de Tweede Kamer aangeboden. Auteurs en artiesten blijven de komende jaren terecht verzekerd van een

vergoeding voor de kopieën die een consument maakt van films, muziek, afbeeldingen en boeken.

Ook e-readers worden nu bij de Thuiskopieregeling betrokken.

Met de Thuiskopieregeling blijft de mogelijkheid bestaan om voor eigen gebruik een kopie te maken van een legaal verkregen film, een tv-programma, een foto of een liedje zonder daarvoor toestemming te hoeven vragen aan de maker. Zonder deze regeling zou de Nederlandse regering op grond van Europese regelgeving verplicht zijn om een algeheel verbod in te voeren op het maken van privékopieën door consumenten. Die situatie is niet te handhaven en ongewenst.

Ntb-secretaris Erwin AngadGaur (namens Ntb en FNV KIEM bestuurslid van Stichting de Thuiskopie en onderhandelaar binnen de SONT): ‘De tarieven liggen aan de onderkant van de Europese markt. Dat is zo en blijft zo en dat is zuur. Aan de andere kant hebben de jarenlange inspanningen van de Ntb, samen met KIEM en NORMA, uiteindelijk tot behoud van de regeling geleid en geresulteerd in een vergoeding voor wat de afgelopen jaren te weinig betaald werd. Daarnaast creëert de nieuwe AMvB voor drie jaar rust in de markt, iets waar ook het uitvoeren van de regeling bij gebaat is en waardoor hopelijk minder kosten voor de uitvoering

Ntb – Muziekwereld

– bijvoorbeeld door het voeren van rechtszaken en incassoprocedures – nodig zullen zijn.’

Sena Muziek Productiefonds komt in 2015 met drie aanvraagrondes Al snel nadat bekend werd dat Sena een eigen Muziek Productiefonds heeft gelanceerd kwam er een stroom van aanvragen voor financiële steun ten behoeve

van de geluidsopnamen van eigenbeheerartiesten op gang. In 2015 zijn er drie aanvraagrondes waarbij het fonds eigenbeheerartiesten op weg helpt bij het financieren van hun geluidsproducties.

Musici uit alle muziekdisciplines kunnen een aanvraag doen. De deadlines van de drie rondes in 2015 zijn: 15 maart, 28 juni en 15 november.

Het Sena Muziek Productiefonds biedt de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname te maken die vervolgens direct fysiek of digitaal kan worden geëxploiteerd. Er zijn momenteel weinig tot geen mogelijkheden om subsidie aan

WMFNL oogst succes met Dutch World Campagne Oktober jl. organiseerde het World Music Forum NL (WMFNL) een zeer succesvolle Dutch World Campagne ter promotie van Nederlandse muziekacts tijdens de internationale wereldmuziekbeurs Womex.

De beurs vond dit jaar in Spanje plaats. Een recordaantal van negentig Nederlandse muziekprofessionals was aanwezig tijdens deze beurs. Zij konden gebruikmaken van de diverse Dutch World-activiteiten. Behalve de uitgebreide informatiestand, met vergaderplekken en message-service, organiseerde WMFNL ook een zeer succesvol trade-dinner en een netwerkborrel, waarbij vele vruchtbare contacten werden gelegd. Daarnaast werd vanuit WMFNL een nieuw netwerk opgezet voor Europese exportbureaus en festivals, met het doel om op Europees niveau marktonderzoek uit te wisselen. Uit de vele

nummer 4 – 2014

te vragen voor een cd-productie, terwijl opnamen van goede kwaliteit nog altijd van doorslaggevend belang zijn voor de carrière van professionele musici.

Zij kunnen maximaal € 5000,-aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren. Twee derde van dit bedrag is een subsidie en één derde een renteloze lening.

Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan Sena en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totale budget. De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleggen om tot een finished product te komen.

Met deze subsidievoorwaarden wil Sena bevorderen dat musici er ook alles aan doen om hun

enthousiaste reacties van de deelnemers blijkt dat de Dutch World-activiteiten effectief zijn geweest en dat tijdens deze editie tal van nieuwe samenwerkingsverbanden zijn ontstaan.

Voor de toekomst worden plannen gemaakt om de internationale promotie van Dutch World voort te zetten. Tijdens het World Blend Café op 15 december a.s. in het Bimhuis (Amsterdam) zal extra aandacht aan internationalisering worden besteed.

Pieter Zeeman en Susanne Moed zullen namens het bureau Dutch Performing Arts een toelichting geven op het nieuwe internationaliseringsbeleid van het Fonds Podiumkunsten.

Het eerste World Blend Café van het nieuwe jaar vindt plaats op maandag 23 februari, eveneens in het Bimhuis.

Voor meer info zie: www.worldmusicforum.nl.

geluidsopnamen zo effectief mogelijk te exploiteren.

De subsidievoorwaarden staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen.

Voor meer info: www.sena.nl.

Zwaar weer voor zzp’ers?

Het kabinet ‘studeert op de positie van zzp’ers’. Vooralsnog lijkt dat weinig goeds te voorspellen.

Met de discussie over herziening van ons belastingstelsel lijkt ook de jacht op de zzp’er geopend.

Zo staat bijvoorbeeld het afschaffen van de zelfstandigenaftrek opnieuw op de agenda. Een ‘luxepositie voor de zelfstandige’, volgens het kabinet, maar de regeringspartijen lijken te vergeten dat de zelfstandige in ruil daarvoor zelf het risico loopt van bijvoorbeeld inkomensverlies bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Als een van de redenen voor het aanpakken van zzp’ers noemt de regering daarnaast het probleem van schijnzelfstandigen. Ntbsecretaris Erwin Angad-Gaur: ‘Een reëel probleem, maar een probleem waarbij de overheid pijnlijk genoeg zelf ook vaak de dader is. Diverse gemeenten sturen aan op bezuinigingen bij muziekscholen waarbij muziekonderwijzers die eerst in loondienst waren hetzelfde werk voor een lager bedrag als zelfstandige moeten doen. Het is tijd dat de overheid ook en vooral de hand in eigen boezem steekt.’

Daarnaast staat afschaffing van de VAR op stapel, wat opnieuw mede bedoeld is om schijnzelfstandigheid aan te pakken. Veel over de nieuwe regeling is nog onduidelijk, maar op blz. 28 en 29 van deze Muziekwereld kunt u meer lezen over de aankomende wetgeving.

pagina 5

tekst: Anita Verheggen fotografie: Minke Faber

Terwijl de bestaande gesubsidieerde podia steeds meer moeite hebben om het hoofd boven water te houden, creëren musici nieuwe, kleinschalige speelplekken. Zo stond saxofoniste Jelske Hoogervorst aan de wieg van Jazzhuis Abcoude, waar avontuurlijke jazz aan een select publiek wordt gepresenteerd. Een reactie op het verschralende jazzpodiumklimaat in Nederland.

Je eigen podium ‘Eerst het publiek en de muziek. We beginnen lokaal en houden het sympathiek.’ Onder dit motto werd in 2013 Jazzhuis Abcoude opgericht door Jelske Hoogervorst, Jacqueline de Rijk, Dirk Beets en Wiet van der Velden.

Het jazzhuis presenteert alweer voor het tweede seizoen jazzconcerten aan een klein maar zeer betrokken publiek. Zaal ‘De Hanenbalken’ vind je op de tweede verdieping van café De Eendracht in Abcoude. Volgens

pagina 6

Hoogervorst, zelf inwoonster van het dorp, is dit het leukste dorpscafé. ‘We hadden mazzel dat het café een nieuwe eigenaar kreeg die graag betrokken wordt bij leuke initiatieven.

Hij heeft de zaal opgeknapt en gratis aan ons ter beschikking gesteld.’ Jazzhuis Abcoude is het resultaat van een goede samenwerking tussen verschillende enthousiaste mensen die allemaal hun eigen specifieke kwaliteit hebben ingebracht, benadrukt Hoogervorst. Het

Ntb – Muziekwereld

nummer 4 – 2014

pagina 7

Interview met Jelske Hoogervorst

initiatief voor een klein jazzpodium kwam onder meer van het lokale theater Piet Mondriaan. Zij benaderden onder anderen Hoogervorst om het initiatief van de grond te tillen. ‘Met mijn band Sugar had ik net een reeks “Kunst in de Kamer”-concerten gedaan. Daar leggen vijftig mensen geld bij elkaar om concerten te organiseren in van die grote huizen. Zo kwamen wij op het idee voor ons model. Wij hebben berekend hoeveel geld we nodig hadden om een goede band uit te nodigen en de musici redelijk te betalen. Om vier concerten te kunnen organiseren hadden we tachtig mensen nodig die elk € 75,-- moesten neertellen. Ons communicatietalent Jacqueline stelde een goede mail op, en iedereen die bij de oprichting betrokken was is vervolgens mensen gaan mailen van wie we dachten dat ze wel van jazz hielden. Binnen enkele weken hadden we al veertig mensen die lid wilden worden van het jazzhuis en die ons mailverzoek doorstuurden naar vrienden en bekenden. De lokale krant heeft een artikel aan ons initiatief gewijd en zo kregen we in korte tijd genoeg leden om van start te gaan.

We hadden toen nog geen geschikte locatie maar die was al snel gevonden toen café De Eendracht zijn zolderverdieping aanbood. Dat was een toevalstreffer. We wilden niet zelf achter de bar en hebben afgesproken dat het café de zaal gratis aan ons ter beschikking stelt in ruil voor de baromzet. Het leuke is dat theater Piet Mondriaan de zaal nu ook gebruikt voor kleinschalige theatervoorstellingen. Er gebeuren daar nu veel culturele dingen.’

Geen incrowd

Hoogervorst heeft goed nagedacht over de context waarbinnen de jazzconcerten worden gepresenteerd. ‘Je kunt het vergelijken met een jazzclub in New York. Mensen mogen hun drankjes mee naar binnen nemen en er wordt geserveerd tijdens het pagina 8

Ntb – Muziekwereld

Het wordt steeds belangrijker om zonder instrument goed met het publiek te communiceren

concert maar de stoeltjes staan in een concertopstelling. Achterin hebben we soms een wat luidruchtiger “bitterballenhoek” maar die gedogen we omdat het anders zo stijf wordt.’

Blijkbaar slaat dit concept aan bij het publiek want ook voor dit seizoen heeft het jazzhuis voldoende leden.

‘Na één seizoen waren we benieuwd of de mensen door zouden gaan maar we hadden zelfs een wachtlijst met mensen die lid wilden worden. Het eerste seizoen waren er veel mensen die het initiatief wilden steunen en nu naar iets anders zijn overgestapt.

Dus de helft is vernieuwd en dat vind ik prima. Zo wordt het geen insidersclub waar je wel of niet bij hoort.’

Het jazzhuis trekt niet alleen publiek uit het dorp maar ook mensen uit de regio. ‘Het is een heel gemêleerd publiek. De leeftijd varieert van dertig tot zeventig jaar. Mensen komen echt voor de muziek. Het zijn liefhebbers die ook bereid zijn om naar muziek te luisteren die minder bekend is. Dat is heel prettig.’ Het komend seizoen krijgen de leden van het jazzhuis vijf concerten voorgeschoteld. Gevraagd naar haar ambities denkt Hoogervorst dat zes concerten per jaar het hoogst haalbare is. ‘Dat heeft veel met ons betaalmodel te maken. Als je dicht bij Amsterdam of Utrecht woont, ga je ook vaak in de stad uit. Dan ligt het minder voor de hand dat je tien concerten in je eigen dorp wilt afnemen.

Zes concerten in combinatie met een leuk festival is haalbaar.’

Muzikantvriendelijk

Bij het organiseren van de concerten heeft het jazzhuis de wensen van jazzmuzikanten scherp op het netvlies. nummer 4 – 2014

pagina 9

Muzikantenpodia Er zijn meer muzikantenpodia die met succes in het jazzcircuit opereren. Het bekendste voorbeeld is het Bimhuis, dat al decennialang een van de bekendste en beste jazzpodia van Europa is en ooit werd opgericht door o.a. Hans Dulfer. Voorbeelden van recentere datum zijn: Splendor (Amsterdam), de Jazzkerk (Aartswoud), Zaal 100 (Amsterdam) en De Observant (Amersfoort).

Allemaal geĂŻnitieerd door enthousiaste musici, zoals Jelske Hoogervorst. Wie volgt?

Splendor Amsterdam foto: Foppe Schut

Jazzhuis Abcoude foto: Minke Faber

Jazzkerk Aatswoud foto: Joost Patocka

pagina 10

De Observant Amersfoort foto: Cees Wouda

Ntb – Muziekwereld

Interview met Jelske Hoogervorst

Hoogervorst: ‘Wij betalen de musici volgens de Sena-norm. Dat is € 250,-per muzikant per concert. Ik vind dat helemaal niet zo’n hoog bedrag; je moet niet beginnen met een lagere gage. Als muzikant wil ik proberen om juist die zaken rond het concert goed te regelen die bij andere podia vaak niet goed geregeld zijn. En dat betekent dat je de musici een redelijke gage betaalt, dat er naar hun muziek geluisterd wordt en dat je ze goed verzorgt. Muzikanten krijgen bij ons ook altijd een maaltijd. Inmiddels staan we goed bekend bij de musici. We krijgen voor die vier concerten per jaar vijftig aanvragen van ensembles om bij ons op te mogen treden. Je ziet zo vaak dat podia dezelfde fouten maken bij het organiseren van jazzconcerten. Dat concerten gratis worden aangeboden omdat er anders geen publiek op af zou komen en dat tegen de musici wordt gezegd dat ze daarom maar voor wat minder geld moeten spelen. Of dat de muziek niet te moeilijk moet zijn, of alleen bekende namen worden geprogrammeerd omdat men bang is dat er te weinig drankomzet wordt gemaakt.

Maar als je van een concert een echte belevenis maakt hoef je niet per se een bekende groep te programmeren. En als je goed nadenkt over de prijs die je voor een concert vraagt werkt dat mee in hoe het publiek het concert ervaart.

Onze concerten zijn met ongeveer € 17,50 (= € 75,-- gedeeld door 4, red.) sympathiek geprijsd. Als je naar

Als muzikant wil ik proberen om juist die zaken rond het concert goed te regelen die bij andere podia vaak niet goed geregeld zijn € 25,-- per concert gaat, werkt dat heel anders. Mensen voelen of er een winstoogmerk achter zit. Maar ze zijn echt bereid om te betalen voor een concert en kunnen ook meer betalen dan vaak wordt aangenomen.’

Kamermuziek

Het Jazzhuis Abcoude is meer dan een mooi initiatief van jazzmusici, vindt Hoogervorst. Het is een podiumconcept dat op veel meer plaatsten kan worden uitgerold: ‘Toen de Ploctones hier speelden, vertelde Jeroen Vierdag (bassist Ploctones, red.) dat jazz toch een soort kamermuziek is die je heel subtiel kunt spelen. Jazzmuziek komt niet altijd tot haar recht op grote festivals maar wel op kleinschalige podia. Zelf vind ik het vaak prettiger om op een klein podium op te treden. Je ziet dat er meer speelplekken komen voor jazz als kamermuziek en dat mensen het leuk vinden als musici goed over hun muziek kunnen vertellen. Het wordt steeds belangrijker dat jazzmusici ook zonder hun instrument goed met het publiek over hun muziek kunnen communiceren. Voor de ontwikkeling van de jazzmuziek heb je goede speelplekken nodig. Als je tien concerten achter elkaar kunt doen met je ensemble gebeurt er al zoveel. Maar

cv Jelske Hoogervorst 9 januari 1971 in Amsterdam. opleiding

jazzopleiding aan het Conservatorium van Amsterdam

eigen band Liquid Lefty en Sugar 2013-heden bestuurslid stichting Jazzhuis Abcoude

Won in 2010 de Prijs Beste Compositie van de Dutch Jazz Competition met Liquid Lefty. Speelde als sessiemuzikant met diverse artiesten en geeft improvisatieworkshops.

nummer 4 – 2014

zonder concerten valt alles weer uit elkaar. De meeste huiskamerconcerten worden door singer-songwriters gedaan omdat de huiskamers net te klein zijn voor een jazzensemble. Daarom zouden er meer podia zoals Jazzhuis Abcoude moeten komen.’ Hoogervorst heeft dan ook als doel om op lange termijn meer van dergelijke speelplekken te creëren. ‘We weten nu hoe het moet en we vullen elkaar erg goed aan.

Inmiddels hebben we een stichting en we gaan de ANBI-status aanvragen.

We willen graag in contact komen met mensen die ook een jazzhuis willen oprichten in hun regio. Dan kijken we hoe we dat gezamenlijk kunnen aanpakken en een professionaliseringsslag kunnen maken voor de kleinschalige jazzconcerten. In ons concept gaat het erom de jazzliefhebbers in je regio aan je te binden zodat je niet meer afhankelijk bent van één fysiek podium. Het publiek is het jazzhuis.

Je kunt het een vorm van marketing noemen maar dan helemaal door vrijwilligers gedaan. Een vorm van eerlijke, heldere communicatie met het publiek. Het jazzhuis is misschien een klein druppeltje op de gloeiende plaat maar ik ben ervan overtuigd dat er nog meer jazzhuizen in Nederland kunnen worden opgericht. Je zou dan bijvoorbeeld per regio één muzikant als programmeur van zo’n podium kunnen aanwijzen. Het moet lokaal blijven en het mag niet zo zijn dat wij vanuit Abcoude gaan bepalen wie er in Leusden optreedt. Ik ben ervan overtuigd dat het jazzpubliek er gewoon is. Ik weet dat er echte jazzliefhebbers zijn, dus het zou moeten kunnen. Laten we als muzikanten nu onze eigen initiatieven ontwikkelen want we kunnen het niet langer aanzien dat er zo weinig fatsoenlijke speelplekken zijn.’  pagina 11

Ad NFG 2012 NTB Blad 180x104:Opmaak 1

18-04-2014

20:33

Pagina 1

- ingezonden mededelingen -

Vereniging van beroeps- en amateurfluitisten in Nederland en België

Workshops | Symposia | Fluitbeurzen Docentendagen | Reparatiecursussen Samenspeeldagen | Fluitorkestendagen

Word lid!

• Tijdschrift FLUIT 4x per jaar • Ledenkortingen op cd's, boeken en concerten • Voor nieuwe leden een gratis NFG-cd

Postbus 75830, 1070 AV Amsterdam - info@nfg-fluit.nl - www.nfg-fluit.nl

netwerkbijeenkomsten

World Blend Café

ma 15 december

Bimhuis Amsterdam

ma 23 februari Bimhuis Amsterdam worldmusicforum.nl pagina 12

adv WBC_nov2014.indd 1

Ntb – Muziekwereld 13-11-14 12:52

De favoriete compositie van…

Simone Vierstra, violiste, viooldocent, bestuurslid Ntb, lid Raad van Aangeslotenen Sena en fitnesstrainer Ik houd van alle muziekstijlen maar de Matthäus-Passion van Bach is een van mijn favoriete composities. Dat is van begin tot eind een prachtig, meeslepend en gepassioneerd stuk, dat ik vaak gespeeld heb.

Jaren geleden had ik een uitvoering van de Matthäus met een ad-hocensemble in Leeuwarden. Ze hadden me verteld dat het concert in de hoogste kerk van de stad zou plaatsvinden. Dus ik reed naar de kerk die het hoogst boven de skyline van Leeuwarden uitstak. Daar aangekomen pakte ik mijn viool en lessenaar uit. Meestal heb je ’s middags repetitie en ’s avonds meteen de uitvoering. Toen ik rondkeek, zag ik geen bekende gezichten en ik vroeg aan een kerkganger: ‘Gaat hier de Matthäus vanavond?’ Die man keek me stomverbaasd aan en zei: ‘Nee, die gaat in de andere kerk.’

In het toen nog tomtomloze tijdperk ging je af op geografische aanduidingen die vaak niet bleken te kloppen. Ik heb het stuk daarna nog in vele plaatsen met veel verschillende ensembles gespeeld.

Vooral de aria’s met teksten die zo mooi in de muziek tot uiting komen spreken me aan. Dat is de affectenleer: als iets zwaar en meeslepend is, hoor je meteen meer bassen. Is iets scherp en plotseling dan hoor je sopranen. Dat is heel verbeeldend.

Ik ben niet gelovig maar dat lijdensverhaal, gespeeld in zo’n grote kerk, doet me iets.

Je zit midden in de klanken en daar ga je in onder. Het orkest is dan een levend muzikaal orgaan en het publiek ook. Je wilt het ondergaan. Het publiek zit met de partituur mee te lezen want Duits is zo’n gevoelvolle taal. En dat komt dan samen met de muziek die zo mooi is. In veel composities van Bach zit de zogenaamde gulden snede. Ik ben daar helemaal weg van. Het is een getalsverhouding die ze de goddelijke verhouding noemen. Chinezen en Egyptenaren hanteerden de gulden snede al. De grafkamer in een piramide zit precies op de gulden snede.

In de composities van Bach vind je de gulden snede in het aantal maten en de ver-

nummer 4 – 2014

Johann Sebastiaan Bach

houding van de toonsoorten ten opzichte van elkaar. Het lijkt wel of hij een goddelijke intentie heeft meegekregen omdat het in zijn muziek zo vaak voorkomt. We weten niet of hij dat bewust heeft gedaan maar het is een van de redenen waarom zijn muziek zo prachtig is. Het zijn die verhoudingen die wij als mooi ervaren. Als we naar de Notre-Dame kijken, vinden we dat een mooie kathedraal omdat die volgens

de verhoudingen van de gulden snede is gebouwd. Met muziek die goed in elkaar zit ervaren wij hetzelfde. In de natuur zie je dezelfde getalsverhoudingen, bijvoorbeeld bij de vertakkingen van een boom. En ook de viool is gemaakt volgens de verhoudingen van de gulden snede, net als de mens.

In feite zijn we allemaal perfect gebouwd.

We hoeven er alleen maar voor te zorgen dat we fit2play zijn.

pagina 13

redactie: rakenDra Smit

Vers geperst

Vlek Smoking Gun Eigen beheer Vlek bestaat uit Edward Capel op sax, Jeroen Doomernik op trompet, Hans Sparla op trombone, Jacq Palinckx op elektrische gitaar, Bart van Dongen op toetsen, Bert Palinckx op contrabas en Pascal Vermeer op drums. Ontstaan als spontane sessieband in 2009 is Vlek sindsdien huisband van het Tilburgse Paradox en het gezelschap heeft vele podia onveilig gemaakt getuige deze liveopname uit het Artuarium te Den Bosch.

Dat blazers niet zuigen wordt hier bijzonder duidelijk. De haren van de luisteraar worden soms letterlijk horizontaal tussen de speakers weggeblazen door de geluidsdruk en brutaliteit waarmee Vlek te werk kan gaan.

In dertien eigen tracks wordt moeiteloos, met veel gevoel voor humor en speelgemak, overgeschakeld van impro naar metal en bigbandcapriolen en van westerse regionen naar Aziatische en Afrikaanse.

Zoals ze zelf zeggen: ‘Scheer met Vlek langs diepe afgronden en sluip door claustrofobische ruimtes en verwacht het onverwachte!’ www.vlekmusic.nl

pagina 14

Rick Kostelijk Project Compass Eigen beheer

Juraj Stanik Trio WOW

Modest Midget Crysis

Gitarist/componist Rick Kostelijk kwam in 2010 met de ep Don’t Lose It! Deze ervaring smaakte naar meer en heeft geleid tot de release van dit album waarop hij samenwerkt met de top van de Nederlandse fusion- en jazzscene, zoals pianist Bert van den Brink, bassiste Pheadra Kwant en drummer Arno van Nieuwenhuize.

Dat Rick Kostelijk niet alleen een uitstekende gitarist is die op alle fronten en in alle genres ingezet kan worden maar dat hij ook uitstekend componeert en produceert blijkt uit deze plaat.

In de tien stukken is zeer effectief en handig gebruikgemaakt van stijlelementen uit vijfhonderd jaar westerse muziekgeschiedenis. Afwisseling is hier het toverwoord. Af en toe neemt klarinettist Peter Habraken de solopartijen over of wordt opeens overgeschakeld naar een totaal ander tempo of ritme. Alles steeds zeer sfeervol en met hecht samenspel. De geluidsproductie, last but not least, is ook uitstekend. Het brede, transparante en evenwichtige geluidsbeeld is een lust voor het oor. www.rickkostelijk.com

O.A.P. Records OAPR1403 Op dit album brengt pianist/ componist Juraj Stanik samen met drummer Joost van Schaik en contrabassist Frans van der Hoeven vijf voor dit trio geschreven eigen stukken en zes American Songbook-standards.

In de uitstekende geluidsproductie van Barry Olthof (die kan men zoiets wel toevertrouwen) komen het raffinement, de dynamiek en de sfeervolle uitvoeringen van dit trio optimaal uit de speakers tevoorschijn. Door o.a. Chopin en Debussy geïnspireerde pianoakkoorden en motieven drijven soms sloom door het geluidsveld maar galopperen ook als briesende paarden door hectische bob-grooves voortgestuwd door de ritmesectie.

De evenwichtige albumopbouw zorgt er, in combinatie met het eigen geluid van dit trio, voor dat het verschil tussen de standards en het eigen werk helemaal wegvalt.

Het album wordt gekenmerkt door vakmanschap, speelplezier en een geheel eigen sfeer.

Perfect om bij weg te mijmeren tijdens natte koude winterdagen. www.oaprecords.com

Multi Polar Music LZAG007 Modest Midget is de band rondom Lonny Ziblat, van origine klassiek getraind componist/ arrangeur/orkestrator. Modest Midget is zijn uitlaatklep als gitarist, waarin hij zijn passie voor gearrangeerde muziek en voor verschillende genres onder een dak gestald heeft.

Deze plaat is de tweede. De eerste, uit 2010, The Great Prophecy of a Small Man, kreeg lovende recensies, waarbij deze ongrijpbare muziek o.a. werd gezien als de ontbrekende schakel tussen The Beatles en Frank Zappa.

Voor diegenen die houvast nodig hebben is dat inderdaad een treffende omschrijving.

Voor hen die geen behoefte hebben aan houvast is deze plaat een groot luisteravontuur, waarin qua arrangementen, composities en productie zo’n beetje zeventig jaar popmuziek voorbijkomt.

De voornamelijk eigen stukken (en twee covers) zijn ieder een klankuniversum op zichzelf en voeren de luisteraar mee door een tentoonstelling van geluidsschilderijen waarin je iedere keer weer wat nieuws ontdekt! www.modestmidget.com

Ntb – Muziekwereld

Gehoord en gezien op internet

Naked Ears Icebear Speedwelltracks CD#3 Naked Ears is een funkjazzpoprockgezelschap met als thuisbasis Amsterdam. De band bestaat uit Jasper de Beer op basgitaar, Stormvogel op toetsen, Gil Lopez op gitaar, Dirk Beets op trompet, Remko Smid op tenorsax en Mark Eshuis op drums.

Ze spelen eigen werk met messcherp gefunkte blazerspartijen, waarbij gastdrummer Kim Weemhof vijf nummers voor zijn rekening neemt. Dit gezelschap is hoogbedreven in het crossoveren van funk met van alles en nog wat. Zo komen er behalve Arabische, Jamaicaanse en Afrikaanse, ook latin- en cajunsferen voorbij.

Niet in het minst door de medewerking van de vocalisten Joseph Bowie, Minyeshu Kifle en Job Chajes is deze plaat zeer veelzijdig en valt hij niet in een hokje te plaatsen. Het gezelschap raast als een enthousiaste wervelwind van het ene naar het andere speelavontuur, waarbij de inzet van de gastblazers de blazerssectie lekker dik maakt en dit zonder overdubs opgenomen livealbum vleugels geeft! www.speedwelltracks.com/bands/ naked-ears

nummer 4 – 2014

Tip Jar Back Porch Shine A Light Records SLR 0032014 Tip Jar is een project van componist/toetsenist/zanger Bart de Win en zangeres Arianne Knegt. Bart de Win heeft een gerespecteerde staat van dienst.

Hij speelde o.a. in Gerard van Maasakkers’ Vaste Mannen. Op zijn laatste soloplaat is Arianne Knegt al te horen. De samenwerking, ook live, beviel zo goed dat ze besloten samen een album te maken.

De naam Tip Jar betekent ‘fooienpot’ en is een knipoog naar het moeilijke culturele klimaat van vandaag. Dat musici de cultuur desondanks blijven verrijken met mooie muziek blijkt ook weer uit deze cd. De twaalf eigen stukken zijn stuk voor stuk juweeltjes. Het vakmanschap van componist Bart de Win komt goed tot zijn recht in de muzikale uitvoering van een heel legertje musici uit eigen gelederen en van beide vocalisten.

Brengt Bart de Win onder eigen naam americana, deze plaat gaat veel meer de countrykant op, waarbij de duetten nu al klinken als evergreens! www.tipjar.nl

Splendor Amsterdam Dit filmpje sluit mooi aan bij het hoofdartikel van deze Muziekwereld, dat over Artist Driven Venues gaat. Splendor in Amsterdam is daar een voorbeeld van. Op dit promofilmpje uit 2012 is te zien hoe zo’n vijftig kunstenaars uit allerlei disciplines een oud badhuis te Amsterdam in trekken om daar een podium/broedplaats van te maken. Let ook op de onderhoudsstaat van het pand.

Zoeken op: Splendor Preview http://www.youtube.com/watch?v=Mv27UwPGrEA&sns=em

Opening concertzaal Splendor Anderhalf jaar later spelen musici van Splendor een selectie van Santiago Cimadevilla’s 8 Miniaturas in een speciaal arrangement ter ere van de opening van de concertzaal. Opvallend hoe het pand is opgeknapt.

Zoeken op: Miniaturas (selection) | SPLENDOR Amsterdam http://www.youtube.com/watch?v=6WC2yYzxVkA&sns=em

pagina 15

Vers geperst

Casey’s Column Wood & Winds Treasures of Asia Eigen beheer Marimbaspeler/percussionist Peter Wilms en fluitist/saxofonist Werner Janssen speelden in de jaren tachtig al samen in de Limburgse ‘Maasland Big Band’.

Veel later kwamen zij elkaar weer tegen bij een meditatiecursus in Amsterdam. Daar werd de kiem gelegd voor een hechte vriendschap en deze samenwerking: Wood & Winds.

Uit deze voorgeschiedenis, de titel en de albumhoes wordt gelijk duidelijk dat we met oosterse meditatieve muziek te maken hebben. De tien eigen stukken hebben hun eigen karakter en sfeer, met als gezamenlijke noemer de stilte waar ze allemaal aan refereren en omheen gebouwd zijn. De marimba leent zich uitstekend voor dit doel omdat de klank aanleunt tegen die van de Japanse koto, de Indonesische gamelan en andere Aziatische ritme/ melodie-instrumenten. Werner Janssen tovert een breed scala aan geluiden uit alt- en sopraansax, (bas)klarinet en diverse fluiten, waaronder de Indische bansuri.

Aldus voeren ze de luisteraar het mysterie binnen middels oosterse en westerse elementen. Contemplatiemuziek ver voorbij het predicaat ‘New Age’. www.woodandwinds.nl

pagina 16

Thijs Borsten & Flamenco Connection featuring Erminia Fernández Córdoba Parearecords PAR 2014-01 Onder het motto ‘We eten immers al lang niet iedere avond boerenkool meer’ heeft producer/toetsenist Thijs Borsten twee projecten opgezet om een aantal getalenteerde wereldmuziekvocalisten onder de aandacht te brengen. In het eerste project, ‘De uitdaging’, nemen bekende zangers als Mathilde Santing en Ernst Daniël Smid het op tegen deze talenten in een serie van dertig concerten. Het tweede project is een serie cd’s, waarvan dit de eerste is, waarop Thijs Borsten samen met drummer Arno van Nieuwenhuize en bassist Xander Buvelot het flamencoduo Arturo Ramón en Erminia Fernández Córdoba uitdaagt. Ze duelleren in elf nummers, covers en eigen materiaal. De muziek wordt zeer temperamentvol en gepassioneerd gespeeld en gezongen. Strakke flamencoritmes en -melodieën in combinatie met groovende jazz die totaal anders klinkt en voelt dan de ‘Hot Club de France’-sound die je zou verwachten van zo’n bezetting. Alles gedreven en op hoog muzikaal niveau. Topduel! www.thijsborsten.com

JAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDELGANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN. Een vreemde operatie In 1999 was de Dupuytren-ziekte bij mij zover gevorderd dat de middelvinger van mijn rechterhand tegen mijn handpalm aan lag en rechtgezet moest worden. Via via kwam ik terecht bij dokter De Graaf in het VU-ziekenhuis.

Eerst verwarde hij me met de historicus Simon Schama maar toen hij hoorde dat ik Schrama heet zei hij: ‘Oh, maar dan bent u die mijnheer van de jazz. Hebt u de nieuwe plaat van Kenny Barron al?’ ‘Nee, die heb ik nog niet maar over twee weken wel, dan neem ik ’m wel mee,’ antwoordde ik. Waarop hij aan de assistente vroeg wanneer er nog een plekje voor de operatie vrij kon worden gemaakt in de agenda. Ondanks de grote wachtlijst kwamen we precies uit op twee weken later.

Toen ik de operatiekamer binnen werd gereden, begroette de regelmatige Bimhuisbezoeker De Graaf mij met de vraag: ‘Heeft u de cd bij u?’ Waarna de assistente de plaat van Barron bij mijn vrouw in de wachtkamer ophaalde en verwisselde met de Mozartklanken in de steriele operatiekamer. ‘Zet ’m maar wat harder,’ zei De Graaf terwijl hij Ntb – Muziekwereld

het chirurgisch mes in mijn verdoofde hand zette. Ik hoorde de muziek keihard voorbijkomen toen plotseling de deur openging en drie heren binnentraden. Dat was de directeur van de afdeling die Japanse gasten wilde laten zien hoe wij met Dupuytren omgingen. Die stonden als versteend in de deuropening. Later vertelde de chirurg dat hij enorm op z’n sodemieter had gehad.

Na de operatie had ik een gehechte snee die van mijn duim tot mijn pink dwars over mijn hand liep maar ik vroeg wel aan De Graaf of ik die avond een schnabbel met John Engels en Harry Verbeke mocht doen. Dat was volgens hem geen probleem. Ik had weliswaar een verband om mijn hand maar de vingers hadden ze vrij gelaten want die moet je blijven bewegen.

Toen we ons optreden beëindigden, was mijn hand twee keer zo dik en het verband rood van het bloed. Alle hechtingen waren losgegaan.

De volgende ochtend kon ik meteen bij De Graaf terecht, die zei: ‘Dit gebeurt wel eens vaker maar u had niet zo hard moeten spelen.’

Terwijl hij mijn wond opnieuw hechtte, vertelde hij me dat hij door een buurman gebeld was. Die bleek de zwager te zijn van Kenny Clarke, de vader van de bebopdrummers, die jarenlang in The Blue Note in Parijs had gespeeld met onder anderen Stan Getz en Bud Powell. Hij was getrouwd met een Nederlandse vrouw, die na zijn dood naar Amsterdam verhuisde en al zijn rommel had meegenomen.

Die buurman vroeg aan De Graaf of hij interesse had in de spullen van Clarke want zijn zuster was inmiddels overleden en hijzelf kon er niks mee. De Graaf zag honderden elpees en boeken van Clarke en heeft ze allemaal meegenomen. Toen hij de platen bekeek, zag hij dat Clarke bij elke plaat notities over de muziek op de witte binnenhoes had geschreven. Een minutieus levenswerk. Het kon bijna niet waar zijn: de arts die mijn hand opereerde bleek de complete nalatenschap van Kenny Clarke in zijn bezit te hebben. nummer 4 – 2014

Carel Kraayenhof Ensemble Liberación Bando Dreams Ben van den Dungen Quartet A Night at the Club JWA Records 102014 Dit is de tweede cd van het kwartet van saxofonist/componist Ben van den Dungen.

Met nieuw materiaal onder de arm toog hij in mei dit jaar samen met pianist Miguel Rodriques, bassist Marius Beets en drummer Gijs Dijkhuizen naar Madrid om zeven dagen in café Central te spelen. Bassist Marius Beets, tevens geluidstechnicus, nam vierentachtig tracks op, waarvan er tien op deze plaat staan.

Eerste binnenkomer is het mooie ronde geluid van Ben van den Dungen en zijn behendigheid op de tenorsax. Hij is mooi naar voren geplaatst in de gebalanceerde mix van Marius Beets. Het geeft gelijk een happy vibe en een goede aftrap van dit livealbum.

Het hechte groovende gezelschap wordt daarnaast aangevuurd door pianist Miguel Rodriques en het Spaanse publiek. Rodriques past met zijn wat nonchalante touche en temperamentvolle ritmiek daarbij naadloos in het Spaanse aura van deze plaat. www.jwajazz.nl

BD2014104 De afgelopen twee jaar heeft Carel Kraayenhof muziek geschreven voor zijn nieuwe theaterprogramma Liberación, waarin muziek gecombineerd wordt met videobeelden.

De bekende bandeonist speelt in diverse bezettingen. Bij dit project is dat zijn zeskoppige ensemble dat zich heeft gespecialiseerd in het ‘tango nuevo’-repertoire en licht klassieke muziek. Samen met Juan Pablo Dobal (piano), Jaap Branderhorst (contrabas), Bert Vos (eerste viool), Iefke Wang (tweede viool) en Jan Willem Troost (cello) wordt een geluid neergezet dat vaak veel groter klinkt dan een sextet. Dat is niet alleen te danken aan de grote, brede en gebalanceerde geluidsmix maar ook aan de spel­ intensiteit, het raffinement en de emotionele expressie van dit gezelschap. De achttien stukken op dit album nemen de luisteraar mee op een reis naar bevrijding waar de mensheid al eeuwen naar op zoek is. Dat gevoel is op deze cd treffend neergezet, ik hield de ogen bij beluistering in ieder geval niet droog. www.carelkraayenhof.nl

pagina 17

Vers geperst

Fable Dust The man who came out of the storm Zesde Kolonne/Zwarte Vleugels Onder de naam Fable Dust maakt gitarist en componist Niels Duffhues instrumentale muziek.

Zijn minimalistische composities zijn zeer beeldend en hij improviseert daarin met thema’s en melodieën. Bij de eerste gitaartonen moest ik gelijk denken aan de ambientperiode van Brian Eno, die net als Niels Duffhues (The Gathering, Enos en Blimey) zijn wortels in de popmuziek heeft. Geïmproviseerde muziek is meestal een zaak van jazzmusici.

In dit geval is het resultaat echter volledig anders. De stukken zijn meer sfeer- en geluidslandschappen waarin het geluid van een enkele gitaartoon al een mysterieuze verwondering oproept. Op de een of andere manier weet Niels Duffhues de essentie te vangen van de gothic roes die metalbands zo breed uitmeten met gitaarmuren. In dit geval echter regeert de subtiele hypnose met hier en daar wat geluidseffecten, alternatieve gitaarstemmingen en veldopnames.

Deze plaat voor fijnproevers is ook ouderwets op 180-grams vinyl en cassette uitgebracht. www.nielsduffhues.com

pagina 18

Elrieke Key to my heart

Arte Duo Salut d’Amour

Eigen beheer Singer-songwriter Elrieke van Gelderen is sinds 2008 professioneel actief in de muziek.

Samen met folkgitarist Leopold Geldtmeijer heeft ze de wereld al rondgetoerd, maar ook met zangeres Linda Simpson van de Engelse band Magna Carta.

Op deze ep staan vijf eigen stukken, geproduceerd door Henri Meijer.

De muziek kun je rock/pop met countryelementen noemen.

Maar het gaat in dit geval niet zozeer om de stijl als wel om de liedjes en de stem van Elrieke.

Haar stemgeluid heeft namelijk de rauwe rand van genade die voortkomt uit een gemoedstoestand die Me’Shell Ndegéocello ooit ‘Peace beyond Passion’ noemde. Waarmee niet gezegd is dat in deze muziek de passie ontbreekt, integendeel! Maar Elrieke verstaat ook de kunst van het doseren en weglaten om de boodschap optimaal over te brengen. Hetzelfde geldt voor de arrangementen en de geluidsproductie van de vijf liedjes op deze ep. www.elrieke.nl

Eigen beheer Saxofoniste Aubrey Snell en pianiste Lineke Lever werken ruim dertien jaar samen onder de naam Arte Duo. De saxofoon is een wat vreemde eend in de klassieke bijt die meer met jazz wordt geassocieerd. Beide musici laten zich daardoor echter niet storen en zijn al jaren veel gezien en gehoord op de grote klassieke podia.

Hun vorige album One 2 Ten was een bloemlezing uit de saxofoonmuziek van de laatste anderhalve eeuw. Op deze cd brengen ze romantische werken van Schubert, Fauré, Schumann, SaintSaëns, Elgar, Grieg, Massenet en Rachmaninov die juist niet voor saxofoon zijn geschreven.

Het resultaat is verfrissend. De bekende stukken worden in deze kleine ongebruikelijke bezetting van een ander klankaura voorzien. Een aanpak waardoor ze ook voor het ‘grote’ publiek nog steeds zeer toegankelijk zijn omdat de melodieën bekend zijn.

Daarnaast spreekt het vanzelf dat beide dames op hoog niveau musiceren. www.arteduo.nl

Hassenstein-Friesen-Lijbaart Textures DJAMtones DT1011 Gitarist Christian Hassenstein, bassist David Friesen en drummer Joost Lijbaart zijn een internationaal trio en toeren sinds 2008 met elkaar. Textures is hun derde plaat.

Op dit album spelen ze composities van Christian Hassenstein en David Friesen. Ze bestrijken een breed spectrum aan invloeden uit de jazz en wereldmuziek. Het trio bouwt soft latin, jagende swing en balladachtige droomsferen rondom complexe harmoniestructuren of juist rondom simpele modaliteit.

Deze drie musici zijn meesters op hun instrument en stellen dat helemaal in dienst van de muziek, getuige het hechte samenspel en de interactie met elkaar. De triobezetting verschaft alle ruimte, waarin zowel basgitaar als gitaar optimaal naar voren komt met improvisaties en het creëren van typische snaarsferen. De speciaal voor David Friesen gebouwde Hemage-bas is daarbij met zijn speciale klank en bespeler een zeer opvallend element in het geluid van dit trio. www.christianhassenstein.com

Ntb – Muziekwereld

n

do

Stan Rijven

Ritmu

column

nummer 4 – 2014

EurosonIceland Sinds 1979 is Stan Rijven popjournalist. Een beroep waarvoor destijds geen opleiding bestond. Zoiets leerde je in de praktijk, bijvoorbeeld door je te verdiepen in de IJslandse popcultuur.

Een eiland drie keer zo groot als Nederland dat minder inwoners telt dan Domstad Utrecht. Toch is IJsland met achttien bands focusland op Eurosonic Noorderslag 2015. Dertig jaar geleden was dat ondenkbaar.

Facebook verliep destijds nog face to face en onze oriëntatie op buitenlandse pop beperkte zich vooral tot Anglo-Amerikaanse bandjes. Als eerste Nederlandse popjournalist beschreef ik toen de opkomende IJslandse muziekscene in Trouw en in muziekblad Vinyl.

Waar een Europees Jongerenjaar al niet toe kan leiden. Voor een lezing over de vaderlandse popgeschiedenis reisde ik voorjaar 1984 naar Straatsburg. Onder mijn gehoor bevonden zich aanstormend cineast Fridrik Fridriksen en Asmundur Jonsson, manager van indielabel Gramm. Niet het verhaal over de invloed van indorock en nederbeat boeide hen. Nee, de connectie tussen de Amsterdamse punkbeweging en de Ultra-scene sprak ze aan. ‘Die hebben we ook op IJsland,’ reageerde Fridriksen, de daad bij het woord voegend met de vertoning van zijn documentaire Rock in Reykjavik.

Vergeleken met Nederland verkeerden jongeren daar in heftiger omstandigheden: verbod op bier en liveconcerten, één dag per week geen televisie. Fridriksen: ‘Zonder bier raken jongeren al vroeg aan de whisky. Die is hier nauwelijks betaalbaar, lijm snuiven biedt dan een goedkoper vluchtmiddel. Gevoegd bij onze lange winters, twee uur per dag licht, wordt ander vertier noodzakelijk.’ Aansluitend vertelde Jonsson hoe zijn platenlabel het ventiel bood voor de opgekropte frustraties van IJslands poptalent. Waaronder Björk, leadzangeres van KUKL, de eerste IJslandse band die in Neder-

land optrad (Pandora-1984, Rotterdam).

Voldoende geprikkeld landde ik zomer 1985 via Loftleiðir op IJsland. Daartoe moest je naar Luxemburg Airport afreizen, een rechtstreekse verbinding met Amsterdam ontbrak. Nauwelijks was ik aangeland of het toegestane maximum van twaalf liter taxfree bier was binnen een uur soldaat. ’s Avonds troonde Asmundur me mee naar zijn wekelijkse radioprogramma op de nationale omroep. Ik draaide er muziek van Nederlandse bands, variërend van The Ex tot de toenmalige hit ‘Wasmasjien’ van Trafassi.

Daarop volgde een onderdompeling in de lokale scene, oftewel Hotel Borg. Overdag fungerend als IJslands parlement, ’s nachts vertoefde je er op een buitenparlementaire vrijplaats. Ik werd er voorgesteld aan een anoniem elfje, ene Björk. Een jaar later belde ze me in Amsterdam wegens het optreden in Paradiso met haar nieuwe band The Sugarcubes. Backstage volgde een korte ontmoeting. Nadien onderhield ik intensief contact met cineast Fridriksen, wegens wilde plannen voor een African Music Festival op IJsland. Zover kwam het nooit. Wel zal de IJslandse pop zich binnenkort in volle breedte in Groningen manifesteren.

Overigens kreeg Jongerenjaar 1984 nog een bizar slotakkoord. Nieuwjaarsnacht ’84/’85 werden Dublin (In Tua Nua), Amsterdam (Golden Earring) en Sevilla (UB40) per Eurovisiesatelliet tot één grote Europese popnatie verenigd, met UB40 als uitsmijter. Twee trucks hadden hun apparatuur vanuit Engeland al naar Sevilla vervoerd, het openluchtpodium in Parque María Luisa stond gereed. Dagenlange regenbuien beletten echter een veilige live-uitzending. Zodoende beleefde ik UB40’s optreden tezamen met kniezende muzikanten in een chique hotellounge. Zij het noodgedwongen via de videoband van een eerder opgenomen concert dat nu in miljoenen huiskamers werd uitgezonden. Achteraf bezien een Eurocynicopmaat van een Eurosonic-toekomst.

Stan Rijven is muziekjournalist, programmamaker en deejay

pagina 19

rechten

Wetgeving tegen wurgcontracten tekst: Erwin Angad-Gaur illustratie: Robert Swart Het wetsvoorstel Auteurscontractenrecht; het heeft jarenlang op zich laten wachten, maar lijkt er nu werkelijk te komen. Een wet die als uitgangspunt stelt dat een redelijke vergoeding voor gebruik de norm dient te zijn en die onredelijke bepalingen ontbindbaar maakt. Dat klinkt voor de hand liggend, maar is het helaas niet.

Non-usus (use it or lose it)

Al jaren bepleit de Ntb een ‘use it or lose it’-artikel: een regeling waaronder makers hun rechten terug kunnen eisen als er niet of onvoldoende exploitatie plaatsvindt. Op grond van diverse rechtszaken (o.m. van The Golden Earring en van Van Hemert) is het ook met de huidige wetgeving voor muziekauteurs mogelijk in dergelijke gevallen hun uitgavecontract te ontbinden. Steeds meer muziekauteurs maken met hulp van de Ntb- en VCTN-juristen gebruik van deze mogelijkheid. Maar ook voor artiesten zou de mogelijkheid moeten bestaan opnamen die niet (langer) geëxploiteerd worden op te eisen.

Ook hiervoor zetten wij ons bij de lobby in. Daarnaast is van belang dat vast komt te staan dat de middels rechtszaken opgebouwde jurisprudentie niet doorkruist wordt door aspecten van de nieuwe wet die minder bescherming bieden.

Platencontracten met bijna eindeloze kortom die Ntb en VCTN, samen met eenzijdige exclusieve opties van de andere vakbonden en beroepsorganisaplatenmaatschappij om het contract ties, verenigd in Platform Makers, nog onder dezelfde voorwaarde telkens te via de Tweede Kamer in het wetsvoormogen verlengen. Dwangcontracten stel hopen te verbeteren. van de Publieke Omroep. KickbackGeschillencommissie contracten en gedwongen uitgaveconBestsellersbeding Omdat het vaak een dure en risicovolle tracten (bij opdrachtmuziek of bij een Daarnaast bevat het wetsvoorstel een zaak is om een rechtszaak te beginplatencontract). Al deze voorbeelden bestsellersbepaling: bij onverwacht nen tegen een grote opdrachtgever of worden in de Memorie van platenmaatschappij stelt Toelichting (de toelichting op de regering voor de mogeMensen die maken wil je niet breken het wetsvoorstel) als onredelijke lijkheid te bieden voor een bepalingen genoemd die onder ‘laagdrempelige geschillenOm de lobby voor een sterk auteurscontractenrecht kracht de nieuwe wet vernietigbaar commissie’, waar niet alleen zouden worden. individuen, maar ook verbij te zetten werd de petitie ‘Mensen die maken wil je niet enigingen als Ntb en VCTN breken’ gestart.

Collectief onderhandelen zaken kunnen voorleggen.

Heb je nog niet getekend? Surf dan snel naar: Daarnaast maakt het wetsvoorVooralsnog lijkt onvoldoende http://auteurswetmoetbeter.petities.nl stel het voor verenigingen als helder of de geschillencomde Ntb en de VCTN mogelijk missie er ook komt (de wet met brancheverenigingen van biedt de mogelijkheid, maar platenmaatschappijen (NVPI) of uitgroot succes heeft een artiest of auteur de regering geeft in de toelichting aan dat ze de daadwerkelijke oprichting en gevers (NMUV) collectieve afspraken recht op een aanvullende vergoeding. financiering aan de markt wil overlate maken. Wat ontbreekt is een prikkel De wet stelt kortom een gliding-scaten) en bovendien valt nog te bezien of voor de sterkste marktpartij om ook leregeling feitelijk verplicht: bij groot die commissie daadwerkelijk laagdaadwerkelijk tot een onderhandesucces zijn de initiële investeringen aldrempelig zal zijn. lingsresultaat te willen komen, en de lang terugverdiend en is de winst voor route die verenigingen moeten lopen de investeerder relatief veel groter; het is redelijk dat dan ook de maker extra om gezamenlijke afspraken te mogen Filmregeling meeprofiteert. maken is onnodig ingewikkeld. Punten Voor acteurs, regisseurs en scenariopagina 20

Ntb – Muziekwereld

schrijvers biedt de nieuwe wet daarnaast een eerlijke vergoeding voor kabeldoorgifte en voor bijvoorbeeld herhalingen, die jarenlang ontbroken heeft.

Een veelomvattende wet kortom, nummer 4 – 2014

waarmee met de juiste verbeteringen een serieuze stap naar een betere positie voor auteurs en artiesten gezet kan worden, maar die in een slechter scenario louter symboliek kan blijken.

Ntb, VCTN en Platform Makers

zetten zich in een lobby en in publicaties in voor een sterk auteurscontractenrecht. Volg voor het laatste nieuws de berichten op de Ntb-website, op Twitter en in onze digitale nieuwsbrieven!  pagina 21

Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over cd-productie. Leden van de Ntb kunnen rakenDra Smit op maandag en dinsdag bellen/e-mailen met al hun vragen op dit gebied. Ook kunnen zij een afspraak met hem maken om samen een opnameplanning of opnamebudget op te stellen of door te nemen of voor hulp bij de studiokeuze. Omdat veel van de gestelde vragen steeds weer terugkomen en dus bij meerdere muzikanten leven, beantwoordt hij een aantal van deze vragen in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij Opnamen De opties van opt-out Voor een opdrachtgever heb ik muziek gecomponeerd, ingespeeld en geproduceerd. De opdrachtgever wil deze muziek bij videobeelden monteren en dan op zijn website als stream beschikbaar stellen voor zijn klanten. Het gaat om diverse filmpjes waaruit de klant kan kiezen. De opdrachtgever wil een licentiedeal voor alle rechten direct met mij aangaan voor een aantal jaren en achteraf geen rekening van Buma/Stemra krijgen.

Hoe moet ik dat als Buma/Stemra-aangeslotene doen?

Tot voor kort was dat voor Buma/Stemra-aangeslotenen niet moge­ lijk. Je opdrachtgever moest een licentie aanvragen bij Buma/Stemra voor het streamen van jouw composities op zijn website.

Vanaf juni dit jaar kunnen nieuwe leden bepaalde exploitatievormen echter uitsluiten voor Buma/Stemra. Deze ‘opt-out’-regeling geldt voor reeds aangeslotenen vanaf 1 januari 2015. Voor jou is het van belang te weten dat je online-exploitatie kunt uitsluiten in vier categorieën: • OD – Online uitvoeringsrecht voor interactief gebruik • OB – Online uitvoeringsrecht voor niet-interactief gebruik • MD – Online mechanisch recht voor interactief gebruik • MB – Online mechanisch recht voor niet-interactief gebruik ‘Interactief’ houdt in dat de bezoeker zelf bepaalt wanneer hij iets bekijkt of beluistert. Dit in tegenstelling tot niet-interactief gebruik, waarbij de bezoeker, zoals bij een ouderwets radio- of tv-programma, passief kijkt en luistert naar wat hem aangeboden wordt.

Omdat de bezoekers van de website van je opdrachtgever de filmpjes zelf kunnen kiezen, is er in ieder geval sprake van de categorie ‘interactief’.

De volgende vraag is of het in jouw geval om uitvoerings- of mechanisch recht gaat. Het uitvoeringsrecht is het domein van Buma en heeft te maken met het publiekelijk laten horen van een compositie, zoals bij optredens, op de radio, op tv, online etc. Het mechanisch recht is het domein van Stemra en betreft het verveelvoudigen van

pagina 22

een compositie middels cd’s, vinyl, dvd’s enzovoort, maar ook door het kopiëren van mp3’s, zoals in het geval van betaalde downloads.

Omdat het in jouw geval om streaming gaat, zou je denken dat het uitsluiten van de categorie ‘OD – Online uitvoeringsrecht voor interactief gebruik’ voldoende is.

Helaas ligt het wat ingewikkelder. Bij streaming is de verdeling 75% Buma en 25% Stemra. Bij downloads is dat andersom: 25% Buma en 75% Stemra. Dus om te voorkomen dat je opdrachtgever achteraf een factuur van Buma en/of Stemra krijgt, zul je de categorieën OD en MD beide moeten uitsluiten.

De opt-out-regeling geldt voor je gehele repertoire. Je kunt daardoor in de knel komen met eventuele uitgavedeals. Als je de categorieën OD en MD uitsluit dan gaat Buma/Stemra de auteursrechten bij o.a. iTunes en Spotify niet meer voor jou en jouw muziekuitgever(s) heffen en uitbetalen. Die muziekuitgevers kunnen je dan aansprakelijk stellen voor de geleden schade.

De uitsluiting kan ieder jaar weer ongedaan gemaakt worden, vóór 1 oktober. Het is daarom belangrijk in de overeenkomst met de opdrachtgever duidelijk aan te geven voor hoe lang de licentie buiten de ‘grip’ van Buma/Stemra valt.

Algemeen: aan de opt-out-regeling zitten vele haken en ogen. Mocht je er gebruik van willen maken, laat je dan eerst goed voorlichten en adviseren. Leden van de Ntb kunnen natuurlijk altijd bij de bond terecht.

Ntb – Muziekwereld

 Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en onder­nemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb. Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

 Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaat­schappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

pagina 24

Muziekschool Amsterdam

Ntb – Muziekwereld

muziekonderwijs

De bezuinigingsronde van Nederland tekst: Hans Stap fotografie: Fokke van Saane De meest cruciale vraag in het proces van afbraak van de sector kunsteducatie is of het tij nog wel te keren is. Zoals in deze artikelenreeks over de bezuinigingsronde van Nederland al eerder is geconstateerd, zijn lokale overheden de meest onbetrouwbare partij als het gaat om het in stand houden van gesubsidieerde kunsteducatie-instellingen.

Het maakt de heren en dames politici niets uit of een instelling de welbekende ‘bietenbrug’ op gaat, als de gemeenten maar zo min mogelijk of helemaal niets te maken krijgen met de financiële consequenties van hun besluit om de subsidiekraan dicht te draaien. De lokale overheden schromen ook niet meer om met opzet aan te sturen op een faillissement. Het maakt de dames en heren politici niets uit wat er met de voormalige werknemers gebeurt, als hun beleid maar met zo min mogelijk kosten tot stand wordt gebracht.

Bij ons is inmiddels een aantal interim-managers bekend vanwege de scrupuleloze rol die zij spelen bij het in gang zetten van dit soort processen. Zij propageren bij de gemeenten de overgang van docent-werknemer naar ondernemer als een nieuwe godsdienst, vullen bij voorkeur hun eigen zakken zo vaak en zo vol mogelijk, adviseren veelal om de directeur en staf in dienst te houden, maar ontslaan dan wel alle docenten, die vervolgens in de nieuwe constellatie ondernemer mogen worden. De Ntb zal de namen van deze interim-managers voorlopig nog niet naar buiten brengen, maar als er voldoende bewijsmateriaal is verzameld zal de Ntb niet schromen om deze bedrijfjes en personen aan de

schandpaal te nagelen. Of het enig soelaas biedt om deze praktijken een halt toe te roepen is maar de vraag. In ieder geval zijn ze bekend bij zowel de Ntb als de ondernemingsraden en docenten die de betreffende (bedrijfs)namen hebben vernomen.

Wat de Ntb zelf in gang zet om het tij te keren is om de CAO Kunsteducatie op termijn (2015-’16) zodanig vorm te geven dat de revenuen van succesvolle ondernemende activiteiten van werknemers in dienstverband voor een groot deel ook weer toebedeeld kunnen worden aan die succesvolle ondernemende docenten. Op dit moment kent de cao nog geen mogelijkheden op dit vlak. Om dit vervolgens adequaat en wetenschappelijk onderbouwd te vertalen naar cao-afspraken op termijn is onderdeel van het binnenkort op te starten onderzoek van de Universiteit van Tilburg in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam. Ik heb u daarover in de vorige Muziekwereld uitgebreid geïnformeerd. Het Overleg Arbeidsvoorwaarden Kunsteducatie (OAK) – waar de Ntb partij in is – heeft over de opdrachtverstrekking inmiddels een positieve beslissing genomen.

De Ronde langs de instellingen Artamuse Sittard/Geleen Het voornemen van de gemeente is dat deze kunsteducatie-instelling een onderdeel gaat vormen van een groter geheel, te weten ‘De DoMijnen’. In de vorige Muziekwereld is vermeld welke instellingen daarvan een onderdeel zullen zijn. Probleem is nog steeds de afwikkeling van de rechten die voortvloeien uit de ‘oude situatie’ van Artamuse.

nummer 4 – 2014

Tot op heden ligt er nog geen enkele toezegging van de gemeente op tafel dat zij garant staat voor de rechtspositionele gevolgen van deze overgang. De nieuwe bedrijfs-cao van ‘De DoMijnen’ zal op een aantal cruciale arbeidsvoorwaardelijke onderdelen in negatieve zin afwijken van de huidige – voor Artamuse geldende – CAR/UWO. Of en hoe de gemeente dat verschil wil oplossen is nog

steeds ongewis, met de mogelijke consequentie dat de nieuwe bedrijfs-cao door de leden massaal naar de prullenbak wordt verwezen.

Wordt vervolgd.

De Plantage Tiel/Culemborg Deze instelling is weer een typisch voorbeeld van hoe – al dan niet met opzet – een gemeente probeert ‘lastige vakbonden’ als de Ntb buiten de deur te houden. We hebben dat inmiddels gezien in Roosendaal en Bergen op Zoom, maar vooralsnog is deze gemeente

pagina 25

rol spelen bij adviezen aan gemeenten om werknemers om te katten naar ondernemers, weer vertrokken. Het kwaad is ondertussen geschied en een nieuwe interim-manager heeft de overgang van werknemer- naar ondernemerschap al in gang gezet. Dat in gang zetten doet deze manager – naar inzicht van de Ntb – op totaal verkeerde gronden.

Hij is van mening dat formeel gesproken geen enkele bovenwettelijke regeling (BWU en suppletieregeling) van de CAOKE in deze specifieke situatie van toepassing is. Er wordt dan nog wel door Hart in het standaard sociaal plan van de CAOKE een aanbieding gedaan om rechten af te kunnen kopen, maar in formele zin slaat deze interimmanager – naar inzicht van de Ntb en collegabond FNV KIEM – de plank weer behoorlijk mis. De hoop is dat de gesprekken die wij met de manager over deze materie gevoerd hebben, hem te zijner tijd op andere gedachten zullen brengen. Vooralsnog is die inschatting laag!

Meldij Drachten

Muziekschool Amsterdam

niet veel beter. De Plantage is nog een volledig publiekrechtelijke kunsteducatie-instelling. Dat wil zeggen dat de docenten nog als ambtenaar bezien moeten worden. Inmiddels hebben docenten die lid zijn van de Ntb ons erop geattendeerd dat in het kader van deze reorganisatie – die het gevolg is van de stopzetting van de subsidie door de gemeente Culemborg – een zogenaamd ‘afkoopaanbod’ van rechten aan docenten is voorgelegd zonder dat de Ntb in het proces ten behoeve van de totstandkoming van een sociaal plan – en dus dit aanbod – betrokken is geweest.

Formeel moet een dergelijke totstandkoming via een zogenaamd Georganiseerd Overleg (GO) van de gemeente of bij voorkeur via een subcommissie GO gerealiseerd worden.

In een subcommissie GO kan de Ntb partij zijn. In een GO van de gemeente niet. Daarin

pagina 26

hebben ‘vaste’ vertegenwoordigers van de centrales zitting en kan een sectorale bond als de Ntb niet vertegenwoordigd zijn. Inmiddels hebben wij vernomen dat in het GO van de gemeente Tiel een concept-principeakkoord over een sociaal plan tot stand gekomen is en dat dit op korte termijn aan de leden (welke leden?) ter goedkeuring wordt voorgelegd.

Gezien het feit dat de Ntb als sectorale bond buiten de deur is gehouden, zal de Ntb vooralsnog zijn leden adviseren niet in te gaan op het te lage aanbod ter afkoop van hun rechten en onder andere op grond van dit onderdeel niet in te stemmen met het concept-principeakkoord sociaal plan. Wordt vervolgd.

Hart Haarlem In Haarlem is een van de inmiddels bekende interim-managers die een propagandistische

Ook bij deze instelling weer de intentie om per 1 januari 2015 alles anders te doen!

Waar hebben wij dat vaker gehoord? Pas anderhalve maand voor de voorgenomen omzetting vinden de eerste oriënterende gesprekken tussen de Ntb, de werkgever en de OR van de Meldij plaats en dan moet het proces vervolgens via de bekende snelkookpan in een akkoord resulteren om iedere docent per 1 januari aanstaande in te zetten als ondernemer. Er wordt in ieder geval begin december 2014 een plenaire vergadering georganiseerd waarbij de Ntb en FNV KIEM en instanties als het UWV en het pensioenfonds worden betrokken. Doel van dit plenaire overleg is om de werknemers zo goed mogelijk te informeren over de gevolgen van deze door de gemeente opgelegde overgang van werknemer naar ondernemer. Ook bij de Meldij is – ten zoveelste male – gekozen voor het grotendeels in dienst houden van de staf/directie terwijl het personeel, dat altijd eigen inkomsten voor het instituut heeft gegenereerd, vervolgens maar als ondernemer verder moet! Hoe zou het toch voor de directie en staf voelen om wat dit betreft de rollen eens om te draaien?

Ntb – Muziekwereld

- ingezonden mededelingen -

Speel op safe, laat je verlonen!

Artiestenverloningen.nl heeft zich sinds 1993 toegelegd op het verlonen van artiesten en verloont tevens alle andere culturele werkzaamheden. Zij onderscheidt zich o.a. door: • Deskundige ondersteuning • Samenwerking met vakbonden en belastingdeskundigen.

• Online aanleveren van verloningen.

• Uitbetaling binnen één dag nadat de opdrachtgever heeft betaald.

• Mogelijkheid om alleen BTW te betalen over de administratiekosten.

Wat is verlonen?

Wij nemen het ‘fictieve werkgeverschap’ over van de opdrachtgever. Wij verzorgen de facturering naar opdrachtgevers en uitbetaling van loon/gage aan uitvoerenden, inclusief inhouding en afdracht van loonheffingen.

Opdrachtgevers én uitvoerenden besparen we tijd en administratieve rompslomp. Bovendien krijgt de opdrachtgever niet met onverwachte naheffingen van de Belastingdienst te maken. Uitvoerenden hoeven niet over een VAR te beschikken.

De voordelen van verlonen • Je hebt geen VAR (zelfstandigheidsverklaring) nodig.

• Zonder VAR kan de artiest ook beroepskosten opvoeren • Wij verzorgen administratie en facturering • Je hebt inzicht in ontvangen en nog openstaande betalingen • Je bent verzekerd voor alle werknemers verzekeringen (ZW, WW, WIA en WAZO) indien er niet volledig gebruik is ge maakt van de kleinevergoedingsregeling.

Achterstraat 11 - 4101 BB - Culemborg - 0345-524404 - www.artiestenverloningen.nl

De Verklaring arbeidsrelatie (VAR) gaat verdwijnen en zal worden vervangen door de Beschikking geen loonheffingen (BGL). Het wetsvoorstel om dit mogelijk te maken is inmiddels ingediend, maar nog niet aangenomen. In afwachting daarvan blijft de VAR 2014 ook na 1 januari 2015 voorlopig nog geldig.

pagina 28

Het doel van het nieuwe systeem is schijnzelfstandigheid te voorkomen en de verantwoordelijkheid daarvoor mede bij de opdrachtgever te leggen. Tot nu toe vraagt een zelfstandige een VAR aan en toont deze aan de opdrachtgever. Voor de opdrachtgever is het handig om iemand in te huren die een VAR-wuo heeft (wuo = winst uit onderneming) zodat er geen inhoudingen en afdrachten gedaan hoeven te worden. De opdrachtne-

mer wil de opdracht verwerven en kan hierdoor onder druk komen te staan om een VAR-wuo te kunnen tonen terwijl misschien eigenlijk sprake is van een dienstbetrekking. Het risico dat de Belastingdienst in deze situatie achteraf besluit dat het toepassen van de VAR niet terecht was is nu nog geheel voor de opdrachtnemer.

dule worden gepresenteerd waarmee een BGL aangevraagd kan worden. Er moeten diverse vragen worden beantwoord die bedoeld zijn om te bepalen of sprake is van ondernemerschap of van een dienstbetrekking.

Als de conclusie is dat het om ondernemerschap gaat, krijgt de opdrachtnemer direct een BGL. Wanneer de antwoorden wijzen op een dienstbetrekking, wordt geen beschikking verstrekt.

Webmodule

Zodra de wetgeving is aangenomen, zal een webmo-

Ntb – Muziekwereld

Niet steeds een nieuwe beschikking nodig Controle door opdrachtgever

De verkregen BGL zal een aantal feiten en omstandigheden beschrijven waaronder de opdracht uitgevoerd dient te worden. De opdrachtgever is verplicht om te controleren of de beschikking past bij zijn opdracht, en hij moet hiervan een kopie in zijn administratie bewaren. Hij is dan medeverantwoordelijk voor de juistheid van de beoordeling van de arbeidsrelatie.

Bij opdrachten waarbij werkzaamheden, omstandigheden en voorwaarden gelijk zijn, bijvoorbeeld bij optredens, kan een zzp’er dezelfde BGL gebruiken.

Een BGL blijft maximaal een jaar geldig.

Hoe zal het in de praktijk gaan?

Op dit moment is nog niet alles bekend, maar wij stellen ons het volgende voor.

Voorbeeld 1: je krijgt een bepaalde opdracht aange-

boden en overlegt eerst met de opdrachtgever wat de voorwaarden zijn waaronder jullie een contract willen aangaan. Als het de bedoeling is dat je de beloning hiervoor als zelfstandige ontvangt, ga je vervolgens een BGL aanvragen via de webmodule. Na het beantwoorden van alle vragen zal blijken of het om werkzaamheden gaat die inderdaad bruto uitbetaald mogen worden. In dat geval krijg je direct een BGL voor die specifieke werkzaamheden.

Je geeft de opdrachtgever een kopie van de BGL en

deze controleert of hij de feiten en omstandigheden onderschrijft. Als je het eens bent, kun je aan de slag en hoef je niet verloond te worden.

Voorbeeld 2: je wordt gevraagd voor een optreden als artiest en laat je altijd verlonen. Dit wil je graag zo houden. Je hoeft nu geen BGL aan te vragen en de opdrachtgever is verplicht loonheffingen af te dragen.

Voorbeeld 3: je krijgt een opdracht aangeboden waarvan onduidelijk is of de feiten en omstandigheden wijzen op een zelfstandige activiteit of op een dienstbetrekking. Je wilt het liefst als zelfstandige kunnen factureren en gaat een BGL aanvragen.

Afhankelijk van de door jou gegeven antwoorden krijg je al dan niet een BGL. Als je er niet een krijgt, moet je accepteren dat je verloond moet worden. Als je er wel een krijgt, geef je een kopie aan de opdrachtgever.

Deze blijkt het niet eens te zijn met de in de beschikking omschreven feiten en omstandigheden. Dit komt doordat hij de feiten en omstandigheden waaronder de opdracht uitgevoerd moet worden anders beoordeelt dan jij. Hij weigert de BGL toe te passen op jullie contract. Hij kan je vragen een nieuwe BGL aan te vragen of hij moet je verlonen.

Greet van Aken, fiscalist bij Bouwman&Veldhuijzen 26 augustus 2014

nummer 4 – 2014

pagina 29

essay

Europese rechter breekt een lans voor het fenomeen

Debat over embedded hyperlinks duurt voort tekst: Bjorn Schipper1 illustratie: Robert Swart

Hele generaties muziekliefhebbers zijn opgegroeid met fysieke dragers waarop muziek kon worden vastgelegd. Wie is er niet groot geworden met vinyl, cassettes en cd’s? Los van de huidige comeback van met name vinyl zijn er sinds de opkomst van het internet als medium voor digitale exploitatie van muziek, nieuwe generaties bij gekomen die opgegroeid zijn en opgroeien in een wereld waarin muziek altijd en overal digitaal beschikbaar is. Aanvankelijk als download, later ook als streaming audio. In het begin veelal gratis en illegaal – want er was niet of nauwelijks een legaal alternatief beschikbaar2 – en later in toenemende mate tegen betaling en legaal. Met de opkomst van de sociale media is daar een dimensie aan toegevoegd: het snel online kunnen ‘delen’ van muziek en beeld met anderen. Ook het communiceren in ‘beeld’ is daarbij een belangrijke factor. In relatie tot muziekclips is YouTube het MTV van het internet. Juist in de context van deze online ‘deel- en beeldcultuur’ heeft het gebruik van zogenaamde embedded hyperlinks de laatste jaren een vlucht genomen.

In een eerdere bijdrage voor Muziekwereld (2013/2) ben ik ingegaan op de zaak van online radioportal Nederland.FM, waarin het ging om plaatsing van deze embedded hyperlinks.3 Begin dit jaar deed de Europese rechter, het Hof van Justitie EU, inzake Svensson4 een belangrijke uitspraak over de toelaatbaarheid van het plaatsen van (embedded) hyperlinks. Terwijl verschillende auteursrechtdeskundigen, gebruikers van content en rechthebbenden de afgelopen maanden met elkaar debatteerden5 over de uitkomst van Svensson, deed het pagina 30

Hof van Justitie EU op 21 oktober jl. uitspraak inzake BestWater,6 een van oorsprong Duitse kwestie waarin onder andere het gebruik van embedded hyperlinks centraal staat. In deze bijdrage voor Muziekwereld wederom een update.

Terug naar Svensson: meer ruimte voor (embedded) hyperlinks Het Hof van Justitie EU oordeelde inzake Svensson kort gezegd dat hyperlinks in beginsel wel auteursrechNtb – Muziekwereld

telijk relevant zijn, maar in geval van hyperlinken naar vrij toegankelijke content op het internet geen ‘nieuw publiek’ bereiken en dus in auteursrechtelijke zin geen nieuwe openbaarmaking inhouden.7 Inzake Svensson stond de plaatsing van hyperlinks naar de website van de Zweedse krant Göteborgs-Posten centraal, via welke artikelen van journalisten vrij toegankelijk waren. Het op deze wijze plaatsen van aanklikbare hyperlinks op de krantenwebsite is volgens het nummer 4 – 2014

Hof aan te merken als een rechtens relevante ‘beschikbaarstelling’ in de zin van ‘mededeling’ aan het publiek die betrekking heeft op alle potentiële gebruikers van de betrokken website, hetgeen een onbepaald en vrij groot aantal gebruikers impliceert. Anders gezegd: nu de artikelen op de website van Göteborgs-Posten voor iedereen vrij toegankelijk zijn, geldt de online beschikbaarstelling voor alle internetgebruikers. Er is dan ook geen sprake van een ‘nieuw publiek’ indien deze artikelen via hyperlinks elders door andere internetgebruipagina 31

essay

kers ingezien kunnen worden, wat een vereiste is om rechtens van een ‘nieuwe’ openbaarmaking te kunnen spreken.

Let wel, het maakt daarbij niet uit of het om gewone hyperlinks of embedded hyperlinks gaat. Bij een embedded hyperlink wordt het vrij toegankelijke werk eveneens aan hetzelfde publiek ter beschikking gesteld.

Of sprake is van een ‘nieuw’ publiek hangt af van het antwoord op de vraag of de rechthebbende dit publiek in gedachten had toen hij de content online zette.

Uit Svensson kwam ook naar voren dat in geval van hyperlinks naar online content die uitsluitend tegen

betaling beschikbaar is, nog steeds sprake zou kunnen zijn van een ‘nieuw publiek’ in de zin van een ‘nieuwe’ openbaarmaking. Het is daarbij niet toegestaan om eventuele door de rechthebbenden opgelegde restricties te omzeilen. Hyperlinks naar zonder toestemming van de rechthebbenden online geplaatste (illegale) content kunnen als rechtens relevante directe beschikbaarstellingen gezien worden die niet zonder meer zijn toegestaan.8 Svensson ging over online beschikbaarstelling van legale content.

Debat na Svensson Na Svensson ontbrandde het debat over de toelaatbaarheid van plaatsing van (embedded) hyperlinks. Het

- ingezonden mededelingen -

DUTCH - JAZZ elke Dinsdag 22:00 / 23:00 op Sublime FM foto : Frank de Graaf

foto : Roland van Tulder

Hét radioprogramma waar de Nederlandse jazz centraal staat met Rolf Delfos en Bart Wirtz

pagina 32

Ntb – Muziekwereld

Er lijkt een lans gebroken voor het potentiële wereldwijde bereik van het internet als exploitatiemedium. Maar zeker is dat niet spectrum van dit debat – kort en bondig samengevat op Auteursrechtdebat9 – gaat van ‘hyperlinken naar illegale content mag wel/niet/soms’ naar de meer genuanceerde standpunten ‘hyperlinken mag niet als content zo goed als onvindbaar is, dan wel slecht vindbaar of misleidend is’ en ‘hyperlinken mag ook als de content lastig vindbaar is voor de gemiddelde gebruiker’. Daarnaast werd gesteld dat ‘embedden slecht is voor de positie van de maker’. In de context van deze discussie heb ik bij herhaling aandacht gevraagd voor de grijstinten10 in het debat, met name ter bescherming van het ‘online ecosysteem’.

lamitechniek’ teruggebracht worden tot kleinere compartimenten. Dit hangt samen met de natuurlijke reflex van bepaalde rechthebbenden om ten behoeve van controle op exploitatie beperkingen te stellen aan het gebruik van content. Indien deze reflex echter doorschiet, kan het verstoring van het ‘online ecosysteem’ tot gevolg hebben. Dit kan op lange termijn ongunstig voor de rechthebbenden uitpakken. Zo zou het negeren van de reeds bestaande online ‘deelcultuur’ op sociale media in de vorm van technische blokkades of andere beperkende maatregelen negatief kunnen uitpakken als dit resulteert in ‘ontvolgen’ door fans en followers.

Naar mijn mening onderkent het Hof van Justitie EU in Svensson impliciet het belang van de eerdergenoemde online ‘deelcultuur’ door meer ruimte te bieden aan (embedded) hyperlinks in situaties waarbij de content vrij toegankelijk online geplaatst is. De veel bekritiseerde11 uitkomst in de zaak van online radioportal Nederland.FM12 is daarmee wat mij betreft in de juiste richting gecorrigeerd. Ook de veelbesproken embed­licentie van Buma/Stemra bleek door Svensson onhoudbaar.

Update: BestWater Het debat over de toelaatbaarheid van het gebruik van (embedded) hyperlinks heeft met de recente uitspraak inzake BestWater een nieuwe impuls gekregen. Uit commentaar13 op deze beslissing van het Hof van Justitie EU volgt dat uit BestWater zou kunnen worden afgeleid dat het plaatsen van (embedded) hyperlinks eveneens is toegestaan in een situatie waarbij de content zonder toestemming van de rechthebbende online beschikbaar is gesteld. In de zaak BestWater staat het plaatsen van een embedded hyperlink naar een YouTube-filmpje centraal. Het betrokken filmpje was zonder toestemming van de rechthebbende op YouTube gezet. Tóch staat de Europese rechter dit toe. Mogen (embedded) hyperlinks voortaan altijd en overal geplaatst worden? Ook BestWater geeft hier geen eenduidig antwoord op. Het Hof van Justitie EU gaat niet specifiek in op het onderscheid tussen met of zonder toestemming van de rechthebbende op internet geplaatste content. Feit is wel dat er nu met BestWater een uitspraak is waarbij het gebruik van een (embedded) hyperlink naar onrechtmatig geplaatste content is toegestaan.

Niet alles aan Svensson is echter positief, met name niet voor het ‘online ecosysteem’. Door te overwegen dat de plaatsing van aanklikbare (embedded) hyperlinks een auteursrechtelijk relevante ‘beschikbaarstelling’ in de zin van ‘mededeling’ aan het publiek is, plaatst het Hof van Justitie EU het gebruik van (embedded) hyperlinks op zichzelf binnen handbereik van het auteursrecht. Het antwoord op de vraag of het gebruik van (embedded) hyperlinks onder omstandigheden toelaatbaar is, hangt vooral samen met het antwoord op de vraag wat de omvang is geweest van het oorspronkelijke publiek dat de rechthebbende in gedachten had toen hij de content online zette. Een in potentie wereldwijd medium met een steeds beter functionerend eigen ‘online ecosysteem’ kan met behulp van de zogeheten ‘sanummer 4 – 2014

De overweging dat het vrijelijk online beschikbaar zijn van content neigt naar de kennelijke bedoeling van pagina 33

essay

rechthebbenden met de online beschikbaarstelling het gehele internetpubliek te bereiken, lijkt een lans te breken voor het potentiële wereldwijde bereik van het internet als exploitatiemedium. Maar zeker is dat niet.

Uit de beslissing van het Hof van Justitie EU inzake BestWater zou verder afgeleid kunnen worden dat het feit dat het filmpje middels een embedded hyperlink op YouTube was gezet, impliceert dat geen sprake (meer) kan zijn van een ‘nieuw’ publiek indien mensen middels dezelfde (embedded) hyperlink kennis kunnen nemen van het filmpje. Laatstbedoelde kijkers behoren immers tot het oorspronkelijke publiek dat de ‘em­ bedder’ in gedachten had toen hij besloot het filmpje op YouTube te zetten. Onzeker is of dit de uiteinde­lijke strekking van de beslissing inzake BestWater is.

Veel hangt ook samen met de specifieke feiten in een zaak.

Na Svensson en BestWater Hoewel BestWater een aanvulling geeft op Svensson, en dan met name voor wat betreft de vermoedelijke reikwijdte van het oorspronkelijke publiek bij de vrije online beschikbaarheid van content, laat de beslissing inzake BestWater talloze vragen onbeantwoord en roept de uitspraak ook weer de nodige nieuwe vragen op. Het laatste woord over het gebruik van (embedded) hyperlinks is nog niet gesproken. Tot die tijd zal het ‘online ecosysteem’ zich verder blijven ontwikkelen, onder meer met behulp van embedded hyperlinks als onderdeel van de online ‘deel- en beeldcultuur’. Op de lange termijn zou dit voor zowel rechthebbenden als gebruikers van muziek moeten kunnen resulteren in een nieuw online evenwicht. Deals aan de bron, wederzijdse verantwoordelijkheid en meting/monitoring van het muziekgebruik zijn daarbij wat mij betreft belangrijke ingrediënten.

1 Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam.

2 Zie onder meer S. Knopper, Appetite for Self-Destruction. The Spectacular Crash of the Record Industry in the Digital Age, 2009, Simon & Schuster.

3 B.H.M. Schipper, ‘De embedded hyperlink vogelvrij verklaard. Impact vonnis radioportalsite Nederland.FM’, Muziekwereld 2013/2, pp. 42-45.

4 HvJ EU 13 februari 2014, zaak C-466/12, IEF 13540, IE-Forum.nl (Nils Svensson e.a./Retriever Sverige AB); zie ook B.H.M. Schipper, ‘Geen blokkade The Pirate Bay. Meer ruimte voor embedded hyperlinks’, Muziekwereld 2013/2, pp. 38-41.

5 Zie voor een recent overzicht: Auteursrechtdebat: ‘Overzicht “Hyperlinken & embedden”’, IEF 14362, IE-Forum.nl, 12 november 2014.

6 HvJ EU 21 oktober 2014, zaak C-348/13, IEF 14315, IE-Forum.nl (BestWater).

7 Zie onder meer J. Spauwen, ‘Hof van Justitie EU: linken en embedden geen auteursrechtinbreuk’, 13 februari 2014 (mediareport.nl) en J. Becker en M. Jansen, ‘Het Svensson-arrest; iedere link met het auteursrecht doorbroken?’, 1 april 2014, IEF 13705 en H.T.L. Stockmann, ‘Svensson: Het internet gered, de rechthebbenden gered’, 14 februari 2014, IEF 13543.

8 Zie onder meer H.T.L. Stockmann, ‘Svensson: Het internet gered, de rechthebbenden gered’, 14 februari 2014, IEF 13543.

9 Zie noot 5.

10 Zie Auteursrechtdebat: ‘Online grijstinten: Bedreigt Svensson dan toch het “online ecosysteem”?’, 15 september 2014, IEF 14152. Op de ledenvergadering van de Vereniging voor Auteursrecht (VvA) van 12 juni 2014 heb ik eveneens aandacht gevraagd voor ‘het grijs’ in de discussie over embedded hyperlinks. Dit in aansluiting op mijn eerdere bezwaren tegen de uitkomst inzake online radioportal Nederland.FM (zie noot 3) en mijn pleidooi voor een goede werking van het ‘online ecosysteem’ (zie noot 4).

11 E. Jurjens, ‘Drie stappen van het Nederland.fm-vonnis: interventie, ander publiek en winstoogmerk’, IEF 12204.2013, T.M. van den Heuvel, ‘Linke links – Auteursrechtinbreuk, onrechtmatig, of slechts een wegwijzer?’, IEF 12267, M.G.A. Egeler en A.R. Lodder, ‘Nederland.fm pleegt auteursrechtinbreuk door te hyperlinken naar radiostreams van radiostations’, noot in Computerrecht 2013/83, en A.R. Lodder, ‘Nederland FM: uitspraak Haagse rechter is niet uit te leggen’, bericht van 14 januari 2013 op www.jurel.nl.

12 Vzr. Rb. Den Haag 8 juli 2011, IEPT20110708 (Buma/Stemra/Nederland.fm) en Rb. Den Haag 19 december 2012, IEF 12159, AMI 2013/2 met noot van D.J.G. Visser (Buma/Stemra/Nederland.fm).

13 Zie onder meer K. Koelman, ‘Europees Hof: embedded linken mag, (blijkbaar) ook naar illegale content’, 31 oktober 2014, IEF 14332, en J. Becker en M. Jansen, ‘Auteursrechtdebat: Linken naar illegale content is niet toegestaan’, 13 november 2014, IEF 14364.

pagina 34

Ntb – Muziekwereld

column

Bart Wirtz

(Fuck) het format

nummer 4 – 2014

Als kind van een journalist heb ik geleerd om goed te luisteren naar anderen. En als je iets niet weet, is het geen schande om verder te vragen.

Sterker nog: door verder te vragen kom je soms achter de waarheid. Nu krijg ik als saxofonist af en toe te maken met media. Meestal gaat het om een kort verhaal over het verloop van je carrière en muziek. De leukere ontmoetingen zijn natuurlijk de uitgebreidere waarin ruimte is voor het hele genuanceerde verhaal en waarbij een journalist luistert en doorvraagt, op zoek naar waarheden. Maar vaak, en dit is volkomen logisch, is daar geen plek voor.

Nu is er echter een trend in de media waarover ik me zeer verbaas. Niet omdat deze er is, maar vooral om de invulling ervan: de opmars van het format. Formats zijn overal. Vooral de bekende talkshows op tv zijn ervan doordrenkt en ook de dagbladen leveren steeds meer rubrieken met een vaste formule. Valt jouw muziek buiten de kaders van het format (helaas is er over het algemeen weinig ruimte voor instrumentale, klassieke of experimentele muziek), dan moet je je best doen om een kapstok te vinden om toch in aanmerking te komen, zoals een nieuwe cd, een leuk project of een interessante tournee. Of je bent gewoon een ontzettend lekker ding. Het zij zo.

Alleen, het format is een sluipmoordenaar.

Hij sust ons in slaap, drukt de inhoud naar de achtergrond en wordt zelf groter dan het verhaal. Het is me de afgelopen maand twee keer gebeurd dat ik op deze manier in aanraking kwam met media. Een nieuwsfeit wordt belicht,

er worden mensen opgetrommeld die er zijdelings verstand van hebben terwijl er anderen zijn met veel meer kennis van zaken. Door de grote macht en arrogantie van het medium wordt er slecht geluisterd naar ideeën en tips van de experts. Of een rubriek houdt zo erg vast aan het vaste kader dat er (‘helaas, zo werkt dit format niet’) geen ruimte is voor nuance. Gevolg is dat de werkelijkheid totaal anders naar buiten komt.

Ik vind dat heel gek. Zou het niet zo moeten zijn dat de vorm de inhoud moet dienen? Ik zou graag zien dat een gast zou zeggen: ‘Sorry, maar daar weet ik niets van, dan moet je bij die en die zijn’, maar ik acht de kans klein. De grote verantwoordelijkheid ligt toch bij de media zelf.

Waarschijnlijk staat deze oproep in het verkeerde blad (een oproep aan het adres van mijn medemuzikanten heeft immers weinig effect), maar dan toch dit appel aan de programmamakers en journalisten: blijf alsjeblieft luisteren naar de mensen die er verstand van hebben, hoor de musici die hier dag in dag uit mee bezig zijn. Zij hebben goede ideeën, zij hebben oog voor detail en diepgang en die kwaliteiten kunnen wellicht iets bijdragen aan jullie prachtige formats. Kijk eens verder en dieper. Het is nota bene jullie taak om het publiek iets te brengen van wat er leeft in het muzikale landschap. Ik geloof dat we daar allemaal beter van worden.

Bart Wirtz is saxofonist en won met zijn laatste album iDreamer een Edison. Verder presenteert hij samen met Rolf Delfos wekelijks het programma Dutch Jazz op SublimeFM.

pagina 35

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: 路 belastingaangiften

路

路 jaarrekeningen

Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl pagina 36

Ntb - Muziekwereld

actueel hand begint op te houden bij YouTube namens hun klanten/ rechthebbenden. Denk hierbij aan bedrijven als CdBaby, TheOrchard en Audiam maar ook aan kleinere management- en advocatenbureaus en eigenbeheerartiesten.

Flexibilisering, deel 2 In de vorige Muziekwereld schreven we over de flexibilisering van de Buma/Stemra-aansluitingscontracten die sinds juni dit jaar mogelijk zijn.

We liepen bij de VCTN al gelijk tegen een onduidelijkheid aan wat de online opt-outmogelijkheden betreft. Een VCTN-lid wilde namelijk vanaf 2015 ‘streaming on demand’ uitsluiten van exploitatie door Buma/Stemra (hierna: B/S).

Zie verder de EHBO-vraagen-antwoordrubriek in deze Muziekwereld.

Auteursrechten op het internet Een van de aspecten die een (ingewikkelde) rol spelen

in dit hele flexibiliseringverhaal is exploitatie op het internet. Met internet zijn de grenzen voor een groot deel verdwenen en kan iedereen met een aansluiting bijna onbeperkt muziek, films, e-books, games etc. consu­ meren, delen en exploiteren.

Dit alles zowel op legale als illegale wijze en wereldwijd.

Bekende legale voorbeelden zijn o.a. Spotify, YouTube, Netflix en Blendl. Het bekendste illegale voorbeeld is The Pirate Bay. Hoe is de vergoeding voor het auteursrechtgebruik van al die legale online exploitatiemogelijkheden nu eigenlijk geregeld?

Dat is een goede vraag en het antwoord is helaas niet simpel.

Daarom beperken we de vraag tot het gebruik van muziek op YouTube.

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer!

Voor ‘erkenning’ van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke instantie, die deze gegevens vertrouwelijk zal behandelen.

Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7-cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.

nummer 4 – 2014

YouTube Voor gebruik binnen Nederland heeft B/S een licentiedeal met YouTube. De deal heeft betrekking op het gebruik van een gedeelte van het zogenaamde B/S‘wereldrepertoire’. Dit is het repertoire van bij B/S en bij buitenlandse zusterorganisaties aangesloten componisten, tekstschrijvers en uitgevers.

Vroeger was het zo dat B/S voor dat wereldrepertoire zo’n beetje alle licenties voor gebruik binnen Nederland verleende. Dat deed B/S ook namens haar buitenlandse zusterorganisaties, zoals het Duitse Gema, de Britse PRS en het Franse Sacem.

Op internet is dat echter niet het geval. Een aantal grote Anglo-Amerikaanse uitgevers en zusterorganisaties verlenen nu zelf Europese licenties aan grote Europese onlineproviders, waardoor B/S voor dit repertoire bij YouTube naast het net vist. Verder groeit het aantal intermediairs dat de

Binnen Nederland is het dus al een lappendeken, maar internationaal gezien is de lappendeken nog veel groter. Wat als je muzikale werk in het buitenland op YouTube veel wordt gebruikt en beluisterd? Als je bij B/S bent aangesloten dan krijg je daar alleen een vergoeding voor als de zusterorganisaties van B/S in die landen ook een licentiedeal met YouTube hebben. Dat is lang niet altijd het geval.

Je kunt natuurlijk gebruikmaken van de opt-out-regeling en zelf bij YouTube aankloppen. Meestal krijg je trouwens automatisch een aanbod van YouTube om deel te nemen aan hun zogenaamde partnerprogramma als een of meer van je filmpjes goed bekeken worden.

In dat geval krijg je de mogelijkheid om via een uitgebreid vergoedingssysteem mee te verdienen. Je moet dan wel accepteren dat er advertenties (wel of niet wegklikbaar) in je filmpjes worden geplaatst.

De verdienste bedraagt, kort door de bocht, ongeveer $1 per 1000 views. Houd daarbij wel rekening met het feit dat dat niet alleen een vergoeding is voor het gebruik van het auteursrecht maar ook voor andere rechten, zoals de naburige rechten van mastereigenaren en musici.

pagina 37

De beste magazines voor muzikanten en muziekliefhebbers!

De Bassist

Lust For Life

Home Recording

Musicmaker

Het lijfblad voor basgitaris-

Het glossy maandblad

Nieuw: het begrijpelijke

Hét lijfblad voor alle

ten en contrabassisten

over muziek & meer is de

kwartaalblad voor iedereen

Nederlandse muzikanten

verschijnt vier keer per jaar

opvolger van het befaamde

die thuis opneemt,

staat elke maand bomvol

en meldt bijna dagelijks het

Revolver Magazine en

geschreven door de pro’s.

met interviews, praktische

laatste basnieuws op de

verschijnt tien keer per jaar.

Kopen en meteen aan

tips en tests van de

website.

Check ook de website!

de slag!

nieuwste apparatuur.

www.debassist.nl

www.lustforlifemagazine.nl

www.homerecordingmagazine.nl

www.musicmaker.nl

Koop ze in de winkel of bestel ze online op www.muziekbladopjemat.nl

Nie

uw!

Tip: ClassicRockMag.nl Clasic Rock Mag is hét Nederlandse web-only magazine over classic rock, boordevol tijdloze artikelen over de helden van weleer: van AC/DC tot ZZ Top. Met onder meer lijstjes, achtergronden, columns, concerttips, interviews, recensies, video’s, prijsvragen en uiteraard de laatste nieuwtjes over de legendarische rockers uit binnen- en buitenland!

Volg ons ook op Facebook en Twitter, en bestel het stoere ClassicRockMag T-shirt via muziekbladopjemat.nl!

www.classicrockmag.nl

Ntb-verzekeringen

Op maat Zorgverzekering 2015 In dit nummer van Muziek­

wereld willen wij weer aandacht besteden aan een onderwerp dat aan het eind van ieder jaar terugkomt: de nieuwe zorgverzekering.

Een zorgverzekering is een behoorlijke hap uit je jaarlijkse budget zodat het verstandig is om een juiste en verantwoorde keuze te maken. In grote lijnen willen wij aangeven welke veranderingen voor 2015 worden doorgevoerd.

De NTB biedt haar leden een verzekering met collectiviteitskorting aan van AGIS Verzekeringen. Per 2015 verdwijnt echter de naam AGIS Verzekeringen en wordt de nieuwe naam Zilveren Kruis Achmea. Beide verzekeringsmaatschappijen behoren al jaren tot het Achmea concern en zijn in de achterliggende periode administratief samengevoegd tot één label, Zilveren Kruis Achmea.

De leden die al deelnemen aan de collectieve verzekering ontvangen een voorstel voor 2015 onder deze naam.

Geïnteresseerden kunnen via het ledengedeelte van de NTBsite (www.ntb.nl) een offerte berekenen of door gebruik te maken van de volgende link: www.zk.nl/toonkunstenaars Voor het jaar 2015 wordt een beperkte stijging van de premie doorgevoerd voor zowel de basisverzekering als voor de aanvullende verzekeringen.

nummer 4 – 2014

De zorgverzekering bestaat uit een verplichte basisverzekering die voor iedereen gelijk en toegankelijk is. Voor 2015 worden naast de premiestijging onder andere de volgende aanpassingen doorgevoerd: - Het verplichte eigen risico wordt verhoogd naar € 375,00 - Wijkverpleging wordt opgenomen in de basisverzekering - GGZ-zorg wordt deels opgenomen - Jeugd-ggz wordt overgeheveld vanuit de basisverzekering naar de Jeugdwet Naast de verhoging van het verplichte eigen risico naar € 375,00 voor iedere persoon boven de 18 jaar, is de premie voor 2015 gestegen. Het standaardtarief voor de basisverzekering wordt gesteld op € 94,25 per persoon per maand. Dit is inclusief de speciale NTB-korting!!

Nu de kosten voor de verplichte basisverzekering weer stijgen, is het te overwegen om een vrijwillig eigen risico te nemen. Zeker wanneer u een goede gezondheid geniet, is dit zeker het overwegen waard. Je kan maximaal het eigen risico verhogen met € 500,00 waardoor het totale eigen risico uitkomt op € 875,00. Tegen deze verhoging staat veelal een korting op de premie van ongeveer 50%.

Je bespaart dan € 250,00 op jaarbasis per persoon. De maandpremie wordt dan € 73,42 in plaats van de eerder genoemde € 94,25. Ook lagere varianten

van het eigen risico zijn mogelijk.

Uiteraard geldt deze besparing alleen als je geen gebruik maakt van de zorg. Als dat wel het geval is, wordt de besparing minder en kan dan zelfs geld gaan kosten. Je voordeel wordt dan een nadeel en ben je duurder uit. Het is dus een gokje en als je zeker verwacht kosten te maken, moet je er niet aan beginnen. Verwacht je geen kosten dan is dit een mogelijkheid om op de premie te besparen met een beperkt risico. Bedenk wel, dat mocht er toch plotseling een ziekenhuisopname plaatsvinden, je wel in één keer het totale eigen risico van € 875,00 verschuldigd bent.

Ook kan je kiezen voor een budgetvariant. Je kan dan terecht bij een beperkt aantal ziekenhuizen (44 verspreid over Nederland) en hebt alleen recht op 100% vergoeding bij alle zorgverleners met een contract. Bij zorgverleners zonder contract krijgt je een vergoeding van 75% van de gemaakte kosten.

De maandpremie voor deze variant bedraagt € 82,75 en

bij een totaal eigen risico van € 875,00 bedraagt de maand­ premie € 61,92.

Naast de basisverzekering heb je ook nog de mogelijkheid om de te kiezen voor een aanvullende verzekering of tandartsverzekering. Met name een aanvullende verzekering kan van belang zijn voor kosten die niet standaard onder de basisverzekering vallen zoals fysiotherapie. Er is een keuze uit verschillende pakketten. Ook hiervoor verwijzen wij je naar de NTB-site of eerder vermelde link.

Deelname aan de collectieve verzekering bespaart je in elk geval premie op de standaard producten van Zilveren Kruis Achmea. Was je al bij Zilveren Kruis verzekerd maar nog geen deelnemer aan de collectiviteit, meld je dan in elk geval hiervoor aan. Ook als je op dit moment elders verzekerd bent, is een vergelijking zeker de moeite waard.

Bezoek de Ntb-site of www.zk.nl/ toonkunstenaars.

Het Ntb-pakket:

Instrumentenverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Combi Doorlopende Reisverzekering Autoverzekering Inboedelverzekering Opstalverzekering Uitvaartverzekering Zorgverzekering pagina 39

Onder de leden Jan Meiborg Jan Meiborg (1967) is pianist, componist en arrangeur. Hij studeerde aan de conservatoria van Hilversum, Rotterdam en Groningen, heeft een brede muzikale interesse en treedt overal ter wereld op. Meiborg heeft een grote interesse in de oosterse muziek.

Met zijn ensemble OrienTTales verbindt hij deze muziek met westerse muziekstijlen.

De afgelopen tien jaar is hij steeds meer gaan componeren. Vooral met zijn aandeel in muziektheaterstukken oogst hij succes.

Waar ben je momenteel mee bezig?

Met de theatervoorstelling Moordstuk, die over een paar weken in première gaat in de stadsschouwburg van Groningen tijdens het Jonge Harten Festival.

Daar werk ik samen met vooraanstaande jonge acteurs van de opleiding De Noorderlingen en het Haydn Jeugd Strijkorkest.

Het is een mooi project. Het stuk gaat over het waar gebeurde verhaal van de Canadese componist Claude Vivier die in Parijs aan een libretto werkt en op een dag in de metro wordt vermoord.

Als de politie zijn appartement doorzoekt, vinden zij het libretto waarin Vivier zijn eigen dood voorspelt. Het script vereist spannende muziek met veel dissonanten.

Ik heb alle muziek voor dit stuk gecomponeerd en ben muzikaal (co)leider. Het zijn acht tot negen stukken voor compleet strijkorkest (37 musici).

Elke dag leer ik meer over stemverdeling en wat een instrument wel of niet kan. Daarnaast heb ik een rotsvast vertrouwen in het geluid dat ik in mijn hoofd heb en zet ik op papier wat ik wil horen. Dat kan voor een orkest wel eens wennen zijn omdat ze hun instrument niet altijd ten volle kunnen benutten. Maar ik houd vast aan het geluid in mijn hoofd en het beeld dat ik heb. Daarmee voorkom ik dat ik me vergaloppeer als componist. Ik heb een hang naar minimalistische muziek en Aziatische levensovertuigingen; meer is niet altijd beter en het kan voor een orkest wel eens wennen zijn dat ze heel weinig moeten doen. Maar ik wil de orkestmusici leren te luisteren naar andere instrumenten terwijl ze zelf spelen, waardoor ze als het ware uitstijgen boven hun eigen partij. Ook als een radertje in het grote geheel ben je ontzettend belangrijk en creëer je een mooie sfeer.

Tijdens de voorstelling bedien ik een paar audiotracks met soundscapes van geluidsfragmenten die ik al eerder heb opgenomen in onze studio. Die leg ik af en toe onder de strijkers als een tapijt. Daarmee creëer ik een nog groter filmisch geluid. Dat moet precies op tijd worden ingezet, anders loopt het helemaal mis. Ik ben blij dat de dirigent openstaat voor deze manier van werken. Bij zo’n project moet je met veel partijen samenwerken.

Componeren is een vrij eenzaam beroep maar als het klaar is moet je naar buiten en communiceren met de regisseur, de dirigent, de choreograaf enzovoort.

Dan moet er weer in zo’n stuk geknipt en gehakt worden. Dat hoort erbij en is interessant.

Ook hier heb ik het vertrouwen dat wat ik geschreven heb er mag zijn en ertoe doet. Maar tegelijkertijd weet ik ook dat ik een stapje terug moet doen als de dirigent vraagt of het anders

kan. Allemaal in het belang van het grotere geheel. Tijdens de repetities worden wel grapjes gemaakt: ‘Goh, lastig zeg, zo’n componist die nog leeft.’ Met zo’n opmerking is het ijs meteen gebroken, dat is lachen.

Hoe ben je bij de Ntb terechtgekomen en wat zijn je ervaringen met de bond?

Ik ben zzp’er en al meer dan vijftien jaar lid van de Ntb. Ik had een probleem met een achterstallige gage en ben daarmee bij de bond terechtgekomen. De jurist heeft mij toen geholpen om het bedrag alsnog te innen.

Later hebben Ntb-medewerkers onze studio bezocht (Meiborg producties) voor de Studio Sterrengids van de bond. De laatste tijd vraag ik meer advies over auteursrechtzaken. Als componist van muziektheaterstukken heb ik

foto: Marcel Fossen

pagina 40

Ntb – Muziekwereld

foto: Sandra van den Steen

te maken met Groot recht waar ik rechtstreeks met mijn opdrachtgever moet onderhandelen over een auteursrechtvergoeding.

De bond kan mij hier goed over adviseren.

Wat zijn je toekomstplannen?

Ik wil meer gaan schrijven voor orkesten en koren. Het componeren zit mij in het bloed en als pianist heb je het hele frequentiespectrum binnen

nummer 4 – 2014

handbereik. Ik vind het prachtig om een sfeer neer te zetten. In de composities van de Japanse componist Ryuichi Sakamoto klinkt een mooie weemoed door.

Hij kan dat al met een piano laten doorklinken. Je kunt met een piano geen noten buigen maar door bepaalde toonladders te gebruiken en door ruimte te laten tussen de noten kun je dat bereiken. Je moet noten weglaten en de ruimte tussen de

noten benutten want dat is ook muziek. Dat zei Mahler al. De oosterse, minimalistische manier van componeren vind ik heel inspirerend. Daarnaast wil ik me zo breed mogelijk ontwikkelen en contrasterende emoties met mijn muziek teweegbrengen.

Ik heb een volle agenda, arrangeer voor bigbands en koren, heb een eigen studio en treed op. Maar de vrijdag besteed ik alleen aan componeren. Als je

een doel hebt, moet je daarvoor ruimte vrijmaken en er echt voor gaan. Dan heb je ook tijd voor de compositieopdrachten die binnenkomen. En als ik een inspirerende opdracht krijg geldt de factor tijd niet meer. Voor de opdrachtgever maak ik wel een inschatting van het aantal uren dat ik eraan denk te besteden. Maar als ik aan het werk ga speelt tijd geen rol. Zodra dat het geval zou zijn, stopt de inspiratie.

pagina 41

- ingezonden mededelingen -

Schipper legal: mr. Bjorn Schipper is een ervaren entertainment advocaat en oprichter van SCHIPPER LEGAL. in Amsterdam. Een intakegesprek van een half uur is gratis.

Voor leden van de Ntb geldt een gereduceerd uurtarief van euro 150,= (exclusief BTW en externe kosten).

Voor procederen geldt een urenmaximum van 50 uur tegen het genoemde gereduceerde uurtarief. Het normale (basis)uurtarief is euro 200,= (exclusief BTW en externe kosten) en geldt bij procedures vanaf 50 uur.

SCHIPPER LEGAL: mr. Bjorn Schipper Postbus 36424 1020 MK Amsterdam

m +31619610500 f +31208908580 e bjorn@schipperlegal.nl w www.schipperlegal.nl tw @bjornschipper

Ntb shop Op de Ntb-site www.ntb.nl kunnen de volgende producten gedownload/besteld worden:

Gidsen: Ntb Boekingsgids – leden € 5,00, niet-leden € 10,00 ex. verzendkosten Ntb Studio­sterrengids & Master-cd – leden € 7,50, niet-leden € 15,00 ex. verzendkosten. Te bestellen op www.ntb.nl – Ntb-Shop Brochures: Zelfstandige Muziekles­ praktijk, Functione­rings­ gesprek, Produc­tiewijzer Kamer­muziek, Kapstok componistentarieven, diverse brochures over belasting en VAR. Voor Ntb-leden gratis te downloaden op www.ntb.nl - ledenservice

Modelcontracten en formulieren, o.a.: Losse optredens, arbeidsovereenkomsten, lespraktijk, model­voorwaarden

cd-artiestencontract, licentie-overeenkomst, sessie-overeenkomst, overeenkomst van opdracht componisten, consignatiecontract, declaratieformulier vergoeding vakbonds­contributie (voor werknemers orkesten/muziekscholen). Voor Ntb-leden gratis te downloaden op www.ntb.nl - ledenservice CAO’s: CAO Kunsteducatie, CAO Nederlandse Orkesten, CAO Stichting Omroep Muziek, CAO Remplaçanten Neder­landse Orkesten, Dansers CAO, Onder­ zoek naar de relatieve inkomens­positie van orkestmusici +Tabellen­boek.

Onderzoeks­rapport ‘Pop, wat levert het op?’.

Gratis te down­loaden op www.ntb.nl

- ingezonden mededeling -

SPOT YOUR SCENES AT

Elk instrument heeft z’n eigen blessurerisico’s Al 10 jaar betrouwbare blessurepreventie

factsonacts www.factsonacts.nl pagina 42

Ntb – Muziekwereld

colofon Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T . 020 – 620 3131 F . 020 – 620 2508 E . info@ntb.nl I . www.ntb.nl Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur) Chris Junge (eindredacteur) Anita Verheggen Met medewerking van: Greet van Aken, Stan Rijven, Bjorn Schipper, Cees Schrama, rakenDra Smit, Hans Stap, Simone Vierstra, Bas Wirtz Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber, Fokke van Saane Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem

Ntb

Bestuur

Jilt Jansma (voorzitter) Erwin Angad-Gaur (secretaris) Donna Wolf (penningmeester) Alexander Beets Ad Hoendervangers Frank van Wanrooij Simone Vierstra

Bureau

Administratie en helpdesk Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Financiële administratie Martijn Jansen m.jansen@ntb.nl CAO’S Hans Stap (orkesten en muziekonderwijs) h.stap@ntb.nl Erwin Angad-Gaur (muziekdramatische kunst) e.angad-gaur@ntb.nl Juridische zaken/contracten Rechtspositionele zaken/contractscreening/ advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Annemarieke Schulte a.schulte@ntb.nl

Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl EHBO-project (vragen over cd/dvd-producties) rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Orkesten: Hans Stap h.stap@ntb.nl Kamermuziek: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Muziekdramatische kunst: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Muziekonderwijs: Hans Stap h.stap@ntb.nl Acteurs: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12.00 en 17.00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of e-mail aan ons voorleggen.

T: 020 620 31 31 F: 020 620 25 08 E: info@ntb.nl

- ingezonden mededeling -

ACS gehoorbeschermers produkten

Op maat gemaakte produkten advies verkoop www.acscustom.nl

prijs consument incl. 21% btw NTB leden prijs incl. 21% btw

FORmaat slaapdopjes Sleeves voor oortelefoons ER gehoorbeschermers incl. set filters & set blokkers PRO gehoorbeschermers incl. set filters & set blokkers In-ear monitor single (T3) 1-wegs systeem In-ear monitor dual (T2) 2-wegs systeem In-ear monitor triple (T1) 3-wegs systeem

€ 112,- € 142,- € 170,- € 165,- € 295,- € 650,- € 800,-

€ 95,20 € 120,70 € 144,50 € 140,25 € 250,75 € 552,50 € 680,-

Universele produkten

T15 oortelefoon/ monitorkabel universeel maar ook te gebruiken in combi met een ER of PRO maatprodukt ER filter per stuk PRO filter per stuk Kleur gehoorbescherming

€ 178,- € 26,- € 23,- € 10,-

€ 178.€ 26,€ 23,€ 10,-

Kleur voor inearmonitors Koord voor ER of PRO serie

€ 30,- € 15,-

€ 30,€ 15,-

nummer 4 – 2014

pagina 43

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici

Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen.

• Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens.

• Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen.

• Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld.

• Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.

vakbond voor musici en acteurs

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

Wij weten wat er speelt!

Word nu lid!

www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31