NVRD NIEUWS

NIEUWS

FACTSHEET OMGEVINGSWET: WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN DE OMGEVINGSWET VOOR NVRD-LEDEN?

Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet – vooralsnog beoogd op 1 juli 2022 – verandert ook de wet- en regelgeving die relevant is voor de afval- en reinigingsbranche. De factsheet ‘Wat zijn de gevolgen van de Omgevingswet voor NVRD-leden?’ maakt op hoofdlijnen inzichtelijk wat de gevolgen van Omgevingswet voor de afval- en reinigingsbranche zijn. De factsheet is in samenwerking met onze partner Hekkelman advocaten N.V. tot stand gekomen. De Omgevingswet gaat over de ‘fysieke leefomgeving’ en ‘activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving’. Ook activiteiten van de afval- en reinigingsbranche bevinden zich in de sfeer van de fysieke leefomgeving. Daarom heeft de Omgevingswet ook gevolgen voor onze branche. Zo introduceert de Omgevingswet verschillende kerninstrumenten zoals bijvoorbeeld de omgevingsvisie, het omgevingsprogramma en het omgevingsplan. • In de omgevingsvisie beschrijft de gemeente onder andere ook op hoofdlijnen de ambities en doelen voor de fysieke leefomgeving en de hoofdzaken van het voor de fysieke leefomgeving te voeren integrale beleid beschreven (bijv. over circulaire economie en recycling). • In het omgevingsprogramma wordt uitgewerkt wat het te voeren beleid is op onderdelen van de fysieke leefomgeving (bijv. maatregelen voor het verminderen van afval, het stimuleren van circulaire economie etc.) • In het omgevingsplan worden met het oog op de doelen van de wet, regels gesteld over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. Het omgevingsplan bevat voor het hele grondgebied van de gemeente in ieder geval de regels die nodig zijn met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Ook brengt de Omgevingswet gevolgen met zich mee voor de milieuwet- en regelgeving. In de factsheet leest u hier meer over. U vindt de factsheet op de website van de NVRD onder Dossiers/Veelgestelde juridische vragen/Omgevingswet.

YOUNG NVRD DENKTANK

Heeft u een (urgent) vraagstuk waarbij u wel een middag hulp kunt gebruiken? Schakel dan de Young NVRD Denktank in. Young NVRD laat haar kracht zien door met een concreet vraagstuk aan de slag te gaan bij een gemeente of organisatie. Bijvoorbeeld voor een nieuw circulair initiatief, iets met digitalisering, de VANG-resultaten verbeteren, etc. Voor het opsturen van vragen, een voorstel voor een vraagstuk of tips, neem contact op via young@nvrd.nl of 0627085547 (Douwe Huitema).

NIEUWE MEDEWERKER

Deze maand start Guy van Wunnik als adviseur publiek ondernemerschap om met én voor de leden én samen met het verenigingsbureau goed te kijken naar de bedrijfsvoering. Hoe kan dit slimmer en handiger, hoe kunnen we elkaar helpen en versterken? Bedrijfsvoering is een breed pakket variërend van veiligheid tot wagenpark, van inkoop tot ICT. Guy is hiervoor onder andere werkzaam geweest als adviseur en coach voor ondernemers (zzp) en heeft eerder bij de HAN, Essent, UWV en PriceWaterhouseCoopers gewerkt.

COLUMN

Foto: John van Lierop

Een succesvolle besmetting?

Waar je dagelijks mee bezig bent, raak je mee besmet. In mijn vorige baan was ik drukdoende om onbewaakte of onveilige overwegen trachten af te laten sluiten (iets wat simpel klinkt, maar eindeloze onderhandelingen met lokaal bestuur en omwonenden vergt). Nabo’s heten die dingen in spoorspeak - 'niet actief beveiligde overwegen'. Heftige incidenten op het spoor neem je onbedoeld ook mee naar huis. Betrokkenheid stopt niet na 17.00 uur. Zo liepen wij jaren geleden in de Efteling, en riep een van mijn dochters: “Kijk mam, een nabo!” toen de Eftelingtrein langsreed. Inmiddels mag ik me namens jullie en samen met het verenigingsbureau dagelijks bezighouden met onder meer afval. Elk ledenbezoek weer ben ik onder de indruk van de enorme bergen afval die we in Nederland met elkaar produceren. De schier onmogelijke opgave om die bergen serieus terug te dringen vind ik soms overweldigend. En dus neem je ook dat mee naar huis. Zo leren mijn tieners nu dat onbeperkt online shoppen, drie maten bestellen en retour sturen misschien niet zo duurzaam is. Krijgt manlief op zijn donder als hij onnodige plastic verpakkingen koopt. En constateer ik treurig dat ondanks alle pogingen de PMD-container echt vol zit als deze wordt geleegd. Tijd voor drastischer maatregelen? Ik sluit me zeker aan bij mensen die roepen dat het omdenken nu echt moet gebeuren. Dat het systeem intrinsiek de verkeerde prikkels in stand houdt. Geen zorgen, geen pleidooi voor een communistische heilstaat. Maar als we blijven doen wat we deden, dan blijven we krijgen wat we kregen. Toch? Een sympathiek initiatief om het (iets) anders te doen komt van Pieter Pot. Via een statiegeld-ruilsysteem bezorgen zij boodschappen aan huis in potten, potjes en flessen. Deze lever je bij de volgende bestelling weer in, en zo worden verpakkingen hergebruikt. Pieter Pot maakt de potten schoon en vult ze weer. Ik vreesde de reacties thuis wel een beetje. “Oh nee, mama gaat de wereld weer redden..” Dat viel reuze mee. Een tip als u deze Pieter Pot eens wilt uitproberen: bestel in ieder geval óók de chocorotsjes, truffelmayo en groentechips. Pieter Pot wordt bij ons sindsdien met gejuich ontvangen. Soms is een besmetting ook gewoon succesvol.

Wendy de Wild directeur NVRD

SLIEDRECHT WIL VOORAF MENING PEILEN ONDER BEVOLKING DEALEN MET DIFTAR

Ondanks goede resultaten stappen sommige gemeenten weer af van diftar of aarzelen ze hiertoe over te gaan. De druk van inwoners neemt toe. De tegenstand uit zich ook in de gemeenteraad. Sliedrecht kiest voor een breed maatschapplijk debat.

TEKST: PIETER VAN DEN BRAND BEELD: GEMEENTE SLIEDRECHT

December vorig jaar sneuvelde de wens van GroenLinks-wethouder Glimina Chakor om in Groningen diftar in te voeren, tijdens een tumultueus raadsdebat. Een meerderheid van de raad vreesde voor meer afval op straat en meer restafval in andere stromen. Het college wil de pro’s en contra’s nu verder onderzoeken en houdt het vaste tariefsysteem voor restafval de komende twee jaar in stand. Saillant is dat de bevolking in het naastgelegen Haren (in 2019 gefuseerd met Groningen) juist wel wilde vasthouden aan het daar eerder ingevoerde diftarsysteem. In Haren hadden 450 bewoners zienswijzen ingediend met het pleidooi de aangekondigde afschaffing van het betaalsysteem per kilo restafval te schrappen. Het diftarsysteem zou juist aan de wens van veel inwoners voldoen om zelf invloed op hun afvalkosten te hebben. De kritische Harenaars ervaren een vast tarief als vals spel, omdat ze daarmee flink duurder uit zijn. Volgens een enquête onder bewoners wil ruim tachtig procent diftar behouden. Desondanks verloor Haren vanaf 2021 zijn geliefde diftarsysteem, omdat het wettelijk verplicht is in de gehele gemeente één afvalbeleid te hanteren. Ook tegen dat besluit is een aantal inwoners recent via een burgercomité in actie gekomen.

REFERENDUM

Arnhem voerde na een lange aanloop medio 2020 een diftarsysteem in en zag de hoeveelheid ingezameld restafval meteen flink afnemen, naar een heel jaar omgerekend van 202 kilo naar 124 kilo per inwoner. Wel nam de vervuiling in het ingezamelde PMD toe, en groeide de weerstand onder inwoners vanwege het aantal bijplaatsingen. Op initiatief van de SP-fractie, overigens de politieke partij die in Groningen eveneens het verzet leidde, besloot de gemeenteraad tot een raadgevend referendum over het diftarsysteem. Ondanks het niet-bindende karakter van de volksraadpleging zou de raad de uitslag ervan accepteren. Iets meer dan de helft van de Arnhemmers stemden tegen het diftarsysteem dat per 1 juni ophield te bestaan. College en raad broeden nu op een nieuw afvalsysteem.

SLIEDRECHT

Draagvlak onder de bevolking blijft allesbepalend voor het diftarsysteem, laten de ontwikkelingen in Groningen, Haren en Arnhem zien. Elke gemeente kent voor- en tegenstanders, maar het kamp van opponenten lijkt overal in het land toe te nemen. In Sliedrecht werd in oktober vorig jaar tijdens een raadsvergadering duidelijk, dat er volop weerstand tegen diftar is. Op de agenda stond het nieuwe afvalbeleidsplan van de gemeente met het voorstel voor de invoering van diftar. Met de invoering vanaf 2015 van omgekeerd inzamelen was de jaarlijkse hoeveelheid restafval per inwoner weliswaar met enkele tientallen kilo’s gedaald (naar 210 kilo). Dat was lang niet genoeg om het VANG-doel (Van Afval Naar Grondstof) van 100 kilo te halen. Een van de opties om dat doel wél te bereiken, is de financiele prikkel met diftar (in dit geval op volumefrequentie per 1 januari 2023).

Tijdens een eerste ‘beeldvormende’ bijeenkomst met raadsleden in maart 2020 was het nieuwe beleidskader al uitvoerig besproken. Op de raadsvergadering in oktober sprak een meerderheid zich echter tegen het voorstel uit. Beleidsadviseur

Afvalinzameling in de gemeente Sliedrecht

afval Thijs Veerman wil daar direct een kanttekening bij plaatsen. “Door corona is een gedegen meningsvorming eigenlijk niet van de grond gekomen. Raadsbijeenkomsten werden uitgesteld en iedereen had wel andere prioriteiten. Tijdens de vergadering in oktober bleken veel raadsleden zich behoorlijk overvallen te voelen door ons stuk. Ik had niet de indruk dat ze het hele verhaal mee hadden gekregen en merkte vooral dat er veel sentiment in de raad leefde met de geijkte kritiekpunten, zoals de angst voor zwerfafval en afvaldumping en de zorg of sommige gezinnen zoiets wel zouden kunnen betalen en of diftar mantelzorgers geen extra rompslomp zou bezorgen. Het was vooral een gevoelskwestie. Er werd niet gesproken over de kaders die de raad vanuit het beleidsplan zou moeten stellen, zoals de wens van minder restafval en meer afvalscheiding en schonere grondstoffen. Onze intentie was om eerst de voorzieningen goed op orde te krijgen, zodat iedereen in Sliedrecht in de gelegenheid zou zijn om zijn afval goed te scheiden, om pas eind 2022 een definitief tarief vast te stellen in de raad. Ook wilden we uitgebreid communiceren over het pasjessysteem. Voor de mantelzorgers wilden we maatwerk gaan organiseren. Tegen zwerfafval zouden we extra handhaving inzetten. In de vergadering is dat allemaal niet ter sprake gekomen.”

SIGNALEN

Vanuit de verwachting dat de besluitvorming geen eerlijke kans zou krijgen, vroeg het college aan de raad het afvalplan op de beslissende raadsvergadering in november niet in behandeling te nemen. “We kregen signalen dat de fracties met wijzigingen zouden komen en waren bang dat het hele plan kapot zou worden geamendeerd, waardoor we met een onuitvoerbare opdracht kwamen te zitten zonder financiële dekking”, vertelt Veerman. “De raad vond het prima het stuk niet te behandelen, maar wilde wel horen hoe het nu verder moest met het afvalbeleid.”

THIJS VEERMAN: “ ER WERD NIET GESPROKEN OVER DE KADERS DIE DE RAAD VANUIT HET BELEIDSPLAN ZOU MOETEN STELLEN, ZOALS DE WENS VAN MINDER RESTAFVAL EN MEER AFVALSCHEIDING EN SCHONERE GRONDSTOFFEN. ”

Voor de voortgang is gekozen voor een geheel nieuwe aanpak. Met de raadsfracties is in juli een overleg geweest samen met politicoloog André Krouwel, die eerder in maart een prikkelende column in VNG Magazine schreef over de perikelen rond het gemeentelijke afvalbeleid. Met zijn bedrijf Kieskompas brengt Krouwel politieke en maatschappelijke opinies in beeld door onder meer panelonderzoek. De gemeente heeft Kieskompas de opdracht gegeven om onder de Sliedrechtse bevolking na te gaan wat zij vindt van afval en afvalscheiding en het eventueel betalen hiervoor. Wat vindt zij belangrijker, milieu of geld? “Aan de hand van dit onderzoek hopen we een duidelijkere invulling te kunnen geven

THIJS VEERMAN: “ AAN DE HAND VAN DIT ONDERZOEK HOPEN WE EEN DUIDELIJKERE INVULLING TE KUNNEN GEVEN AAN DE VERSCHILLENDE ARGUMENTEN. ”

aan de verschillende argumenten”, vertelt Veerman. “Je kunt het zien als een brede maatschappelijke discussie. Ik hoop dat iedereen zijn zegje wil doen. De resultaten nemen we mee in een nieuw beleidsplan, waarmee we hopen dat dit stuk breder gedragen wordt. Afval roept sentiment op, bij zowel raadsleden als bewoners. Niemand zegt volmondig ja op het verzoek om voor zijn afval te gaan betalen. Dat zal zo blijven. Maar als we geen diftar willen, is het gevolg dat we minder afval gaan scheiden. Dat is immers de tendens. Dat heeft gevolgen voor de kosten. De raad zal daarin een keuze moeten maken.” Krouwels onderzoek is naar verwachting eind september gereed.

Schone compost is het resultaat van gezamenlijke inspanning in de keten. Indaver heeft daarom de afgelopen jaren geïnvesteerd in machines om zoveel mogelijk vervuiling, zoals glas, plastic of restafval uit het aangeleverde GFT-afval te kunnen zeven. We zetten ons ook in om foute claims op verpakkingen wettelijk aan te pakken. Zogenaamde ‘composteerbare’ verpakkingen mogen immers niet tussen het GFT-afval belanden.

De keten start bij de inzameling van GFT-afval. Een handig hulpmiddel om afval te scheiden is de uniforme wel/niet lijst, die we samen met alle ketenpartners hebben opgesteld. Op die lijst ziet de burger in een oogopslag wat bij het GFT-afval kan. Gebruik deze lijst ook voor uw gemeente, zodat heel Nederland op dezelfde manier GFT-afval gaat scheiden. Zo werken we samen om de Nederlandse bodem van kwaliteitscompost te kunnen voorzien.

Meer weten? Zie www.indaver.nl of neem contact op met Robert Jansen via robert.jansen@indaver.nl of 078 - 6306 726.