ความพร้อมของประเทศไทยต่ออนาคตเศรษฐกิจการแชร์อย่างสร้างสรรค์ Is Thailand Ready for Creative Sharing Economy? วราวุฒิ เรือนคํา และ นภัส ร่มโพธิ์ บทคัดย่อ การพัฒนาเศรษฐกิจสังคมสู่ความเป็นเมืองของประเทศกําลังพัฒนา ส่งผลถึงการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง แบบพลวัตร (Structural Dynamics) ที่ทําให้รูปแบบการดําเนินชีวิต การบริโภคสินค้า การประกอบอาชีพ รูปแบบ การดําเนินธุรกิจ รวมถึงโครงสร้างเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะเป็น 1) การบริโภคสินค้าภายใต้สภาพแวดล้อม ดิจิทัล (Buying behavior in digital environment) ที่นิยมศึกษาข้อมูลผลิตภัณฑ์ผ่านการรีวิวออนไลน์ก่อนการ ตัดสินใจซื้อของออนไลน์ 2) การบริโภคสินค้าภายใต้เศรษฐกิจการแชร์ (Sharing economy) โดยมุ่งเน้นการบริโภค แบบร่วมมือ ที่มีที่มาจากการแลกเปลี่ยนสินค้าจากลูกค้าสู่ลูกค้า 3) รูปแบบเศรษฐกิจการประกอบอาชีพอิสระแบบ ครั้งคราวตามความต้องการ (Gig economy) สอดคล้องกับค่านิยมรักความเป็นอิสระ เป็นนายตนเอง และไม่ประจํา ทําได้หลากหลาย และ 4) รูปแบบการดําเนินธุรกิจแบบแพลตฟอร์ม ที่มุ่งเน้นแก้ไขปัญหาของผู้บริโภค โดยอาศัย เทคโนโลยีสารสนเทศเชื่อมโยงระหว่างความต้องการของผู้บริโภคและผู้ประกอบการ (Platform business model) ภายใต้) ดังนั้นประเทศควรมี นโยบายพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมให้รองรับการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวอย่างเหมาะสม การศึกษานี้ได้ทําการวัดดัชนี ชี้วัดความพร้อมเศรษฐกิจแบ่งปันแบบสร้างสรรค์ (Creative Sharing Economy Readiness Index: CSERI) ของประเทศไทย จากนั้นทําการเปรียบเทียบกับที่มีระดับการพัฒนาใกล้เคียงหรือสูงกว่า ได้แก่ ประเทศมาเลเซีย เวียดนาม สิงคโปร์ เพื่อหาแนวทางพัฒนาเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวต่อไป คําสําคัญ: ดัชนีชี้วัดความพร้อมเศรษฐกิจแบ่งปันแบบสร้างสรรค์, การบริโภคสินค้าภายใต้สภาพแวดล้อมดิจิทัล, การ บริโภคสินค้าภายใต้สภาพแวดล้อมดิจิทัล, รูปแบบเศรษฐกิจการประกอบอาชีพอิสระแบบครั้งคราว, รูปแบบการ ดําเนินธุรกิจแบบแพลตฟอร์ม 1. บทนา การพัฒนาเศรษฐกิจสังคมสู่ความเป็น เมืองของประเทศกําลังพัฒนา ส่งผลถึงรูปแบบการดําเนินชีวิต การ บริโภคสินค้า การประกอบอาชีพ รูปแบบการดําเนินธุรกิจ รวมถึงโครงสร้างเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะเป็น การบริโภคสินค้าภายใต้สภาพแวดล้อมดิจิทัล (Buying behavior in digital environment) โดยกระบวนการซื้อ สินค้าได้แตกต่างไปจากอดีตได้แก่ 1) การเลือกซื้อสินค้าในร้านออนไลน์แทนการไปเดินเลือกหน้าร้ าน เนื่องจาก สามารถเลือกชมสินค้าได้ตามความต้องการเช่น ระบุรุ่น ขนาด สี ความนิยม หรือกํา หนดลักษณะเฉพาะตัวของสินค้า ได้ 2) สามารถรับฟังความคิดเห็นของผู้ซื้อคนก่อนหน้าที่มีต่อสินค้าที่ตนสนใจได้ผ่านการรีวิวและการให้คะแนน สามารถศึกษารายละเอียดสินค้าได้เชิงลึก 3) สามารถใช้เวลาในการศึกษาเลือกซื้อได้ตามความต้องการโดยไม่ต้อง เกรงใจพนักงาน 4) ระบบการชําระเงินสามารถทําได้ง่ายขึ้นผ่านการชําระเงินออนไลน์รูปแบบต่างๆที่สะดวก เช่น ชํา ระเงิ นปลายทาง การเลื อกผ่อนชํา ระผ่า นบัต รฯ เป็ นต้ น 5) หัว ใจของการซื้ อสิ นค้าออนไลน์ คือการขนส่ง ที่ มี ประสิทธิภาพ สามารถตรวจสอบได้ และ 6) การบริการหลังการขายต่างๆ เช่น เปลี่ยนสินค้า คืนเงิน และการประกัน สินค้ า ซึ่ งในปัจ จุบัน กระแสการบริโ ภคสินค้าภายใต้สภาพแวดล้อมดิจิทั ล ได้มีการเติบ โตและมี บทบาทต่อระบบ เศรษฐกิจไทยมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะการเติบโตระหว่างภาคธุรกิจสู่ธุรกิจ (B2B) และธุรกิจสู่ผู้บริโภค (B2C) ส่งดูได้จาก สถิตมูลค่าพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ดังรูปที่ 1