Policybrief july2014 10

No. 10, July 2014

การปรับตัวและการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจการค้ าการลงทุนเมืองคู่ขนานพื้นที่ชายแดน แม่สาย – ท่าขี้เหล็ก กับการต้ านกระแสการลงทุนจากจีน เรียบเรียงโดย ปรางค์ ภาคพานิช, สิทธิชาติ สมตา, ณัฐพรพรรณ อุตมา

สัมภาษณ์พเิ ศษ คุณบุญธรรม ทิพย์ประสงค์ (ประธานหอการค้ าอาเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย) และ คุณเศวตยนตร์ ศรีสมุทร (นักธุรกิจในพื้นที่อาเภอแม่สายและเจ้ าของโรงแรมปิ ยะพรเพลส)

1 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

อาเภอแม่ สายเป็ นเมืองชายแดนที่น่าสนใจในการประกอบธุรกิจ เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจชายแดน อาเภอแม่สายมีมูลค่ามหาศาล เป็ นแหล่งดึงดูดให้ เหล่านักธุรกิจเข้ ามาทาการค้ าการลงทุนในพื้นที่อาเภอแม่ สาย โดยอาเภอแม่สายในอดีตเริ่มต้ นจากชุมชนคนไทยที่มีบัตรคนไทย เกิดที่ประเทศไทยจานวนครอบครัวที่ เริ่มเข้ ามาตั้งรกราก 9 ครอบครัว ครอบครัวของคุณเศวตยนตร์กเ็ ป็ นหนึ่งในนั้น โดยอพยพมาจากจังหวัด ลาปาง เริ่มจากวิ่งรถสิบล้ อเก่าๆขนของไปเชียงตุง เป็ นระยะทางกว่า 200 กิโลเมตร ซึ่งใช้ ระยะเวลากว่าหนึ่ง เดือน เนื่องจากถนนหนทางที่ไม่ดี ก็เริ่มต้ นจากการค้ าขายแบบนี้จนกลายเป็ นชุมชนธุรกิจ คนก็เริ่มทยอยเข้ า มา จากทั้งทางลาปาง ไทใหญ่ ไทลื้อ เป็ นต้ น ก็เลยกลายเป็ นเมืองใหญ่ สมัยก่อนอาเภอแม่สาย แยกมาจาก อาเภอแม่จัน การข้ ามแดนของชายแดนสมัยก่อน เขตพรมแดนสมัยสงครามไทยมีอาณาเขตอยู่เชียงตุง การ แบ่งเส้ นเขตแดนยังไม่มีความชัดเจน ขยับปรับเปลี่ยนไปมา จนกระทั่งอังกฤษได้ เข้ ามายึดครองประเทศเมียน มาร์ จึงได้ มีการตีเส้ นแบ่งเขตแดนกันใหม่ เป็ นเขตที่ชัดเจน ฝรั่งเศสก็ยึดครอง สปป.ลาว ก็ส่งผลให้ เกิดเขต แดนขึ้นใหม่ แต่ปัจจุบันยังไม่แน่ชัดว่า 9 ครอบครัวยังอาศัยอยู่ในพื้นที่อาเภอแม่สายอยู่หรือไม่ เป็ นเพียง ข้ อความจากคนใกล้ ชิดกับคุณปู่ ทวดที่มีการรวบรวมข้ อมูลมาเขียนลงในสมุดบันทึก จะเห็นได้ ว่าในอดีตกลุ่ม ชุมชนได้ เริ่มทาการค้ าชายแดนตามเส้ นทางระหว่างประเทศ คุณเศวตยนตร์ กล่ าวว่า เดิมแม่สายเป็ นที่พักของชายแดน ระหว่างทางที่จะส่งของไปเชียงของ เดิม เป็ นชุมชนเล็กๆ ปู่ ทวดของผมก็มาเริ่มสร้ างตลาดได้ 80 กว่ าปี จนเริ่มเป็ นชุมชนธุรกิจ ที่ดินในบริเวณ ชายแดนแม่สาย ทางปู่ ทวดก็ได้ สร้ างเป็ นตึกแถวขายไปจนถึงที่ติดราชพัสดุ ประมาณ 200-300 เมตร เริ่ม เป็ นชุมชน “ความเจริญเติบโตและความเจริญรุ่งเรืองของอาเภอแม่สาย 60-70 เปอร์เซ็นต์มาจากตัวนักธุรกิจ และนักลงทุน (ตระกูลศรีสมุทร)” ณ ปั จจุ บันความเจริญรุ่งเรืองทางด้ านเศรษฐกิจการค้ าการลงทุน ของอาเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เป็ นสิ่งที่ไม่สามารถหยุดยั้งได้ ถ้ ามองกายภาพของภาคเหนือตอนบน ในประเทศไทย จังหวัดเชียงรายถือเป็ น หัวเมืองที่มีความสาคัญเป็ นอย่างยิ่งของภาคเหนือตอนบน เพราะอาเภอแม่สายมีเขตแดนที่ติดต่อกับประเทศ เพื่อนบ้ าน ในกลุ่ม GMS ที่มีจานวนประชากรไม่ต่ากว่า 300 ล้ านคน ถือเป็ นสิ่งที่สาคัญที่สดุ ว่าการพัฒนาใดๆ ก็ตามในประเทศไทย จะมองประเทศเพื่อนบ้ านที่จะเป็ นผู้ค้า อันมีความสาคัญอย่างยิ่งในการวางยุทธศาสตร์ ที่เราจะก้ าวข้ ามเข้ าไปสู่ประเทศเพื่อนบ้ าน อาเภอแม่สายเป็ นอาเภอที่มีความโดดเด่นที่สดุ ในจังหวัดเชียงราย เป็ นประตูท่มี ีความสาคัญ ประเด็นก็คือ แต่ละอาเภอไม่ว่าจะเป็ น แม่สาย เชียงแสน เชียงของ มีความโดดเด่น แต่ละพื้นที่ท่แี ตกต่างกัน คือ แม่สายมีเมืองคู่ขนานคือจังหวัดท่าขี้เหล็ก ประเทศเมียนมาร์ ที่มีประชากรกว่า 2 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ล้ านคน เชียงแสนเป็ นประตูสาคัญในการขนส่งทางนา้ มีพ้ ืนที่ติดกับพื้นที่เช่ าของนักลงทุนจากประเทศจีน เมืองต้ นผึ้ง สปป. ลาว มีจานวนประชากรกว่าแสนคนที่เข้ าไปในเมืองต้ นผึ้ง และเชีย งของมีเมืองคู่ขนานคือ เมืองห้ วยทราย แขวงบ่อแก้ ว สปป.ลาว ที่มีเส้ นทางการค้ าสู่คุนหมิง ประเทศจีน ซึ่งมีจานวนผู้เดินทางกว่าแสน คน ที่สามารถเดินทางไปยังคุนหมิง หรือไปยังเวียดนามได้ เพราะฉะนั้นจะเห็นว่ากายภาพของจังหวัดเชียงราย เป็ นกายภาพที่มีความสาคัญอย่ างยิ่งในการพัฒนาการค้ า คุณบุญธรรมมองว่ าสิ่งเหล่ านี้ เป็ นอนาคตของคน จังหวัดเชียงรายจานวน 1,200,000 คน เป็ นอนาคตของคนไทยและเป็ นอนาคตของประเทศไทย ถ้ าเรา สามารถวางยุทธศาสตร์การค้ าในจุดนี้ ให้ ดี ในจังหวัดเชียงรายมี 18 อาเภอ 17 อาเภอเป็ นหนี้ธนาคาร แต่ เฉพาะในอาเภอแม่ สายมีเงินออมไม่ ต่ ากว่ า 3-4 หมื่นล้ านบาท ดังนั้นอาเภอแม่ สายจึงเป็ นอาเภอที่มี ความสาคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจภาคเหนือตอนบน ในพื้นที่ของจังหวัดท่าขี้เหล็ก ประเทศเมียนมาร์ มีพ้ ืนที่ฉานทั้งหมด 9 มณฑล จะให้ เป็ นศูนย์กลางใน การพัฒนาฉาน เพราะในฉานตะวันออกทั้งหมดไม่มีทางออก เนื่องจากเป็ นพื้นที่ Land rock และเป็ นพื้นที่สงู ไม่ สามารถทาการเพาะปลู กได้ อย่างสมบูรณ์ เพราะฉะนั้นเมียนมาร์เองก็ต้องอาศัยประเทศไทยในด้ านการ อุปโภค บริโภค และการก่อสร้ างใดๆที่เกิดขึ้น 80%-90% เมียนมาร์มีการนาเข้ าสินค้ าจากไทยหมด ถ้ าจะ เจาะลงไปว่าในพื้นที่ ที่ระหว่างแม่สายและท่าขี้เหล็กจะมีพ้ ืนที่พอๆ กับอาเภอแม่สาย แต่ว่าก็ยังมีข้อจากัดมาก ในพื้นที่เศรษฐกิจจริงๆ แล้ ว ในท่าขี้เหล็ก (ท่าล้ อ) จะมีราคาที่ดินที่สงู พอๆ กับราคาที่ดินในอาเภอแม่สาย ซึ่ง มีราคาหลายสิบล้ านบาท ก็จะมีการแบ่งเขตราคาพื้นที่เป็ นโซน ABC หรือ โซน 123 เป็ นต้ น แต่ว่าไกลออกไป จากพื้นที่หน้ าด่านราคาที่ดินก็มีราคาไม่ต่ากว่า 5-10 ล้ านบาท เพราะฉะนั้นที่ดินของแม่สายกับท่าขี้เหล็ก เกือบจะมีความใกล้ เคียงกันหรือเกือบจะเท่ากัน ดังนั้นถ้ าจะมองอีกในแง่มุม หนึ่งก็จะเห็นอะไรก็ตามที่มีราคา แพง การจะกระจายความเจริญ ขยายความเจริญ สาหรับที่จะขยายเมืองก็จะไปติดอยู่ตรงบริเวณที่มีราคาที่ดิน สูงเท่านั้น ในแม่สายที่ดินส่วนใหญ่ไปติดอยู่ท่นี ักลงทุนรายใหญ่ มีไม่ก่รี ายที่มีท่ดี ินกว่า 100 ไร่ ความแตกต่าง ของที่ดินระหว่างท่าขี้เหล็กกับแม่สายไม่เหมือนกันคือ ของแม่สายจะมีโฉนดบ่งบอกถึงผู้ครอบครองชัดเจน แต่ ของเมียนมาร์จะเป็ นในรูปแบบของการเช่าพื้นที่ 20-30 ปี เป็ นต้ น ไม่มีโฉนด ซึ่งในพื้นที่ของเมียนมาร์คนที่ เช่าส่วนใหญ่เป็ นชาวบ้ านและประชากรในประเทศเมียนมาร์ แต่พ้ ืนที่เป็ นของรัฐ เป็ นการปกครองแบบสังคม นิยม โดยการถือครองโฉนดของประเทศไทยสามารถเอาไปเข้ ากู้เงินกับทางธนาคารเพื่อนาเงินมาต่อยอดใน การทาธุรกิจได้ แต่ของเมียนมาร์กม็ ีสญ ั ญาเช่าของเขา เหมือนกับของจีนที่มีสญ ั ญาเช่าเข้ าไปอยู่คอนโด 30 ปี แต่กส็ ามารถต่อสัญญาให้ กบั ลูกหลานต่อไปได้ เป็ นต้ น การถือครองที่ดินก็จะแตกต่างกันออกไป

3 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

การแบ่งที่ดินเป็ นโซน ABC เช่น ที่ดินที่ให้ ธนาคารไทยพาณิชย์เช่าในราคา 150,000 บาทต่อเดือน หรือขายในราคา 80 ล้ านบาท หรือที่ดินบริเวณราชพัสดุ ราคาขายไม่ต่ากว่า 10 ล้ านบาทขึ้นไป ซึ่งราคาที่ดิน ในบริเวณด่านชายแดนแม่สาย-ท่าขี้เหล็ก มีแนวโน้ มที่จะปรับตัวสูงขึ้นอย่างแน่นอน เพราะว่าดูจากอัตราเงิน เฟ้ อ ยิ่งเงินเฟ้ อราคาก็จะปรับไปตามมูลค่าของเงินเฟ้ อ การขยายตัว เช่น การที่แม็คโครเข้ ามาเช่าพื้นที่สาหรับ สร้ างห้ างแม็คโคร จานวน 34 ไร่ ในระยะเวลา 30 ปี เป็ นจานวนเงิน 300 ล้ านบาท โดยตัวผู้เช่า คุณบุญธรรม มองว่า เขาไม่ได้ มองถึงมูลค่าหรือราคาการเช่าที่ดิน แต่กลับมองโอกาสในอนาคต ในแง่ของประเทศเพื่อนบ้ าน อย่างเมียนมาร์ ที่เป็ นประตูสาคัญในการการก้ าวข้ ามเข้ าไปในเมียนมาร์ และจีนตอนใต้ ที่มีเขตติดต่อกับเพื่อน บ้ านที่มีศักยภาพ ดังนั้นพื้นที่อาเภอแม่สายเป็ นที่เริ่มต้ นของผู้ประกอบการ เริ่มต้ นมาจากพ่อค้ าโชห่วย การเริ่มต้ นครั้ง แรกนาไปสู่การเจริญเติบโตในปั จจุ บัน “อดีตที่ผ่านมาจะทาให้ ร้ ูจักรากเหง้ าของตนเอง” อดีต ปั จจุ บันและ อนาคตเป็ นสิ่งที่ผูกพันกันอยู่ตลอดเวลา Q: การจัดการพื้นที่ แต่เดิมเข้ าใจว่านักธุรกิจผู้ลงทุนมาทาเอง ภาครัฐอาจจะไม่ได้ เข้ ามาร่วมมือมาก ปัจจุบัน อาจจะมีการร่วมมือระหว่างภาครัฐกับภาคเอกชน การเปลี่ยนแปลงพวกนี้เป็ นสิ่งที่ค่อนข้ างจะศึกษาใช้ สาหรับ การเรียนรู้ต่อไป คุณบุญธรรม: การพัฒนาในอาเภอแม่สาย เป็ นการพัฒนาให้ ต่อยอดถึงคนรุ่นต่อๆไป การพัฒนา บุ ค ลากรในพื้ นที่อ าเภอแม่ ส าย เขาก็เ ดิ น จากแม่ ส ายแล้ ว เข้ า ไปสู่ก ลุ่ ม ธุ ร กิจ ที่มี เ งิ น หมื่ น ล้ า นแสนล้ า น เพราะฉะนั้ นแล้ วก็เป็ นเมืองที่น่า สนใจ อะไรที่ทาให้ แ ม่ สายมีเงิน ออมได้ เป็ นหมื่นๆล้ าน อะไรที่ทาให้ เรา สามารถผลิตนักธุรกิจเข้ าไปเติมโตในส่วนกลางได้ เข้ าไปเติบโตในภาพรวมของธุรกิจในประเทศไทยได้ นัก ธุรกิจในอาเภอแม่สายจะเป็ นนักธุรกิจที่ส่งไปจากอาเภอแม่สอด แม่ฮ่องสอน ทั้งหลายทั้งปวงที่เข้ าสู่เมียนมาร์ เงินออมที่ได้ กม็ าจากเงินออมที่ทาการค้ ากับประเทศเมียนมาร์ ซึ่งเป็ นประเทศที่สาคัญที่ไทยส่งสินค้ า อุปโภค บริโภค การก่อสร้ าง ป้ อนข้ าวป้ อนนา้ ให้ เขากิน Q: ณ ปัจจุบัน ประเทศเมียนมาร์มีการปรับเปลี่ยนการบริหารจัดการประเทศ กระทบต่อการค้ าการลงทุนของ แม่สายมากน้ อยแค่ไหน? คุณเศวตยนตร์: ส่วนตัวผมมองเมียนมาร์เปิ ดประเทศเป็ นบวก แต่ จะมีการส่งเสริมได้ แค่ไหน ก็อยู่ท่เี มียนมาร์ จะพัฒนาไปในทิศทางไหน อย่างการจัดการด่าน บางทีคนทางานหรือจานวนเจ้ าหน้ าทีมีไม่เพียงพอ ยังต้ องใช้ เวลาในการปรับและพัฒนาบุคลากรและสาธารณูปโภคเยอะ ส่วนในด้ านของเอกชนก็มีความกลมกลืนกันไป 4 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

เยอะ ความสาคัญอยู่ท่คี วามรวดเร็วในการพัฒนาประเทศของเมียนมาร์มากกว่า ระบบสาธารณูปโภค ไฟฟ้ า ยังไม่พร้ อม ไฟฟ้ าที่จะนาไปใช้ ในระบบโรงงานจานวนเยอะๆ เขายังไม่สามารถผลิตเพื่อจ่ายให้ โรงงานยังมีไม่ เพียงพอ ดังนั้นความเจริญจากผู้บริโภคไปจนถึงผู้ผลิตเขายังทาไม่ได้ เขายังคงต้ องรับบริโภคจากเราต่อไปสัก ระยะ ซึ่งจะต้ องใช้ เวลาพอสมควร ถ้ าถึงช่วงเวลาที่เขามีพร้ อม ในอนาคตไทยเราเองก็จะต้ องมีการปรับตัวเป็ น Trader แม้ ว่าในเรื่องของแรงงานเราสู้เมียนมาร์ ไม่ได้ ซึ่งผมมองว่าไม่น่ากลัวเท่าไหร่ เพราะในพื้นที่ของ ชายแดนแม่สายก็ยังคงมีการซื้อขายกันไปมาอยู่เป็ นปกติ คุณบุญธรรม: ผมมองว่ายิ่งเขาพัฒนาได้ มากเท่าไหร่ ผลประโยชน์กจ็ ะเป็ นของเรา อุปกรณ์การก่อสร้ าง สินค้ า อุปโภค บริโภค เราสามารถครองตลาดในเมียนมาร์ได้ 80-90 เปอร์เซ็นต์ จุดด้ อยของเราคือการไม่น่ิง ทางการเมืองของเราเองมากกว่า ตราบใดที่เรายังไม่สามารถทายุทธศาสตร์ให้ ตัวเองมีจุดยืนได้ อย่างมั่นคง เรา ก็ยังไม่ ควรจะมองไปยังข้ างหน้ า เราควรจัดระบบระเบียบของเราให้ ดีก่อน ถึงแม้ ว่าเราเป็ นภาคเอกชนที่ สามารถเดินนาหน้ าไปก่อนภาครัฐบาลแต่ในทั้งนี้ท้งั นั้นเราเองก็ควรร่วมเดินไปด้ วยกัน ไม่ใช่ให้ ภาคเอกชนเดิน ไปคนเดียว แล้ วเสร็จแล้ วภาครัฐบาลก็ค่อยกระตุกอยู่ข้างหลัง ย้ อนกลับไปถามรัฐบาลว่าคุณจะเอาจริงเอาจั ง กับการพัฒนาไหม มีการวางยุ ทธศาสตร์เกี่ยวกับชายแดนไหม คุณจะเอาจริงเอาจังกับการที่จะก้ าวข้ ามไป ค้ าขายกับเพื่อนบ้ านได้ ไหม ในฐานะที่ประเทศไทยมีเขตแดนที่ติดต่อกับประเทศเมียนมาร์เพียง 2,000 กว่า กิโลเมตร อีกทั้งประเทศเมียนมาร์เองมีประชากรกว่า 60 ล้ านคน เขามีพ้ ืนที่มากกว่าเรา 20 เปอร์เซ็น เรามี ทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ เราประเทศไทยมีพ้ ืนที่ติดกับเมียร์มาร์กว่า 2,000 กิโลเมตร จะมองข้ ามแล้ วให้ ประเทศอื่นยึดไปได้ ยังไง แล้ วสินค้ าเราก็เป็ นสินค้ าแบรนด์ท่เี มียนมาร์นิยมชมชอบ เราจะทาอย่างไร ถ้ าเราจะ ค้ าขายกับประเทศเพื่อนบ้ านเรามีความพร้ อมมากน้ อยแค่ไหน ประเทศเมียนมาร์มีเงิ น มีกาลังซื้อ มีศักยภาพ อยู่ท่เี ราจะทาอย่างไรที่จะไปหยิบเงินเขามาได้ Q: ยุทธศาสตร์การค้ าของอาเภอแม่สายที่วางไว้ ในเรื่องของการพัฒนาพื้นที่มีอะไรบ้ าง? ยุทธศาสตร์การค้ าของอาเภอแม่สาย มี 5 ยุทธศาสตร์ ดังนี้ ยุทธศาสตร์ที่ 1 ยุทธศาสตร์ดา้ นการค้า กรอบการค้ าชายแดนเป็ นกรอบที่เล็กเกินไป ปัจจุบันจะต้ องเป็ นการค้ าระหว่างประเทศ ลูกค้ าในกลุ่ม GMS เป็ นกลุ่มลูกค้ าที่มีศักยภาพมากที่สดุ มองต่อไปว่าจะทาอย่างไรที่จะเอาเมียนมาร์เป็ นศูนย์กลางในการ ผลักดันสินค้ าเข้ าไปสู่ต่อยอดประเทศเพื่อนบ้ านของเมียนมาร์ ไม่ว่าจะเป็ น จีน อินเดีย บังกลาเทศ ดังนั้น เมียนมาร์จึงเป็ นยุทธศาสตร์ท่สี าคัญ ที่จะเอาเมียนมาร์เป็ นศูนย์กลาง เพราะฉะนั้นหอการค้ าจะพูดถึง AEC 5 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

น้ อยที่สดุ เพราะ AEC มีจานวนประชากร 600 ล้ านคน แต่เราไม่มีทุนมากพอ จะต้ องใช้ เงิน พันล้ านถึงแสน ล้ านบาท แต่เชียงรายอยู่ในภาคเหนือตอนบน จึงยึดเอา 300 ร้ อยล้ านคนใน GMS เป็ นที่หลัก ที่เราจะผลักดัน สินค้ า ไม่ว่าจะเป็ น OTOP, SME เขาก็บริโภคสินค้ าจากเราอยู่แล้ วเป็ นที่ต้องการของตลาด เพราะฉะนั้น การค้ าของเรานี่คือยุทธศาสตร์ท่เี ราจะต้ องก้ าวเข้ าไปสู่ประเทศเพื่อนบ้ าน ยุทธศาสตร์ที่ 2 ยุทธศาสตร์ดา้ นการท่องเทีย่ วเชิงสิง่ แวดล้อม ในจังหวัดเชียงราย ทางหอการค้ ามองว่าเป็ นศูนย์กลางการท่องเที่ยวของภาคเหนือตอนบนทั้งหมดที่ เราจะเอาจีนตอนใต้ เมียนมาร์ ลาว เวียดนามเข้ ามาท่องเที่ยว เพราะฉะนั้นเราก็จะสามารถกระจายความเจริญ ออกไปสู่ประเทศทั้งหลายได้ ซึ่ง จะเป็ นคาตอบที่ดีท่สี ุด เพราะว่าเรามีความพร้ อม เรามีบุคลากรพร้ อม เรามี ชาติพันธุ์ เรามีขนบธรรมเนียมประเพณี และมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติท่สี วยงาม ซึ่งเรามีความพร้ อมทุก สิ่งในตรงนี้ ยุทธศาสตร์ที่ 3 ยุทธศาสตร์ดา้ นการเกษตร จังหวัดเชียงรายมีจานวนประชากร 1,200,000 คน มีพ้ ืนที่ไม่ต่ากว่าเป็ นล้ านล้ านไร่ ที่สามารถผลิต สินค้ าทางการเกษตร แต่ในประเทศไทยมีความยากลาบากในเรื่องของการเกษตร คือ ปกติเราปลูกผักตาลึง ขายเราสามารถเป็ นผู้กาหนดราคาได้ แต่เกษตรกรที่เราส่งเสริม ไม่ว่าจะเป็ นข้ าว ข้ าวโพด ถั่วเขียว ถั่วเหลือ ง เราไม่มีตลาดที่ผ้ ูผลิตเป็ นผู้กาหนดราคา เราจะไปอ้ างอิงตลาดโลกที่มีพ่อค้ าเป็ นผู้กาหนดราคาให้ กับเราได้ เพราะฉะนั้นสินค้ าทางด้ านการเกษตรของประเทศไทยจะต้ องตกอยู่ในวงเวียนของความยากลาบาก เพราะว่า รัฐมนตรีท่เี ข้ ามาแต่ละคนผมมองว่าใช้ ไม่ได้ มันจึงนาไปสู่จุดที่ยุ่งยาก เช่น การจานาข้ าว เป็ นต้ น เพราะฉะนั้น แล้ วเราก็ต้ังคาถามว่ าเราจะทาอย่ างไรที่จะเอาจังหวัดเชียงรายเป็ นครัวเพื่อผลิตสินค้ าทางด้ านการเกษตร ป้ อนเข้ าสู่ประเทศเพื่อนบ้ านของเรา จะดึงเอาภาคเหนือตอนบนทั้งหมดเลย แต่ ณ ปัจจุบันเราจะเห็นว่าเราส่ง พวกพืชผักผลไม้ โดยการไปเอาผลไม้ มาจากจังหวัดลาพูน อาเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ เฉพาะจังหวัดเชียงราย นั้นป้ อนให้ ประเทศเพื่อนบ้ านนั้นไม่เพียงพอต่อความต้ องการของเมียนมาร์ ข้ าวปลาอาหาร เมียนมาร์บริโภค สินค้ าของเราหมด นี้คือความโดดเด่นของเรา เราจึงหยิบยุทธศาสตร์ด้านการเกษตรขึ้นมา เป็ นหลักสาคัญที่สดุ ที่รัฐบาลควรสนับสนุนส่งเสริม เพราะฉะนั้นยุทธศาสตร์ท่สี ามของหอการค้ าที่เรามองเห็นความสาคัญทางด้ าน การเกษตรจะสามารถช่วย **นโยบายย่อมอยู่เหนือเหตุผล

6 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ยุทธศาสตร์ที่ 4 ยุทธศาสตร์ดา้ นโลจิ สติกส์ โลจิสติกส์เป็ นเรื่องที่สาคัญที่เราจะกระจายสินค้ าไปสู่ประเทศเพื่อนบ้ าน แต่ถ้าค่าขนส่งยังมีราคาสูงอยู่ จะทาให้ เราไม่สามารถเข้ าไปอยู่ในการแข่งขันของประเทศอื่นที่อยู่ไกลได้ 300 ร้ อยบาท ก็เป็ นปัจจัยหนึ่งที่ทา ให้ เศรษฐกิจเราชะงัก ไม่ว่าจะเป็ น OTOP, SME ต้ องได้ รับความลาบาก การเอานโยบายของรัฐบาลไปปะปน เข้ ากับการเมือง โดยจะเอาแต่ผลประโยชน์อย่างเดียวโดยไม่ได้ คานึงถึงผลกระทบ เพราะฉะนั้นโลจิสติกส์จึง เป็ นเรื่องที่สาคัญอย่างยิ่ง ในจังหวัดเชียงรายมีถนนเส้ นเดียว คือ ถนนพหลโยธิน การจะขนสินค้ าเข้ าชายแดน เข้ าประเทศเพื่อนบ้ าน เข้ าเชียงของ เข้ าแม่สาย เข้ าเชียงแสน หากเกิดเหตุการณ์ ฉุกเฉินหรืออุบัติเหตุข้ นึ จะทา ให้ การจราจรหยุดชะงัก ดังนั้นทางหอการค้ าจึงมีการขอให้ มีถนนอีกเส้ นเป็ นถนนเส้ นโลจิสติกส์ท่จี ะแบ่งเบา ภาระการจราจร แออัดยัดเหยียดที่เริ่มจะบานปลายขึ้นไปเรื่อยๆ เพราะฉะนั้นยิ่งเราสามารถทาให้ โลจิสติกส์ ภายในประเทศคล่องได้ มากเท่าไหร่ ก็จะสามารถลดต้ นทุนในการขนส่งลงได้ ง่าย เร็ว นี้คือสิ่งที่รัฐบาลควรเข้ า มาดูแล ยุทธศาสตร์ที่ 5 ยุทธศาสตร์ดา้ นอุตสาหกรรม อุตสาหกรรมในจังหวัดเชียงรายเป็ นอีกจังหวัดหนึ่งที่หลายคนอยากเข้ ามาทาอุตสาหกรรมที่เชียงราย โดยเฉพาะประเทศจีนอยากจะเข้ ามายึดเชียงรายเพื่อเป็ นเมืองหน้ าด่านเพื่อจะผลิตสินค้ า โดยใช้ เสื้อหม้ อฮ่อม โดยใช้ แ บรนด์ ข องจั ง หวั ด เชี ย งราย ใช้ แ บรนด์ ข องประเทศไทย กระจายสิ น ค้ า เหล่ า นั้ น เข้ า สู่ใ นอาเซี ย น เพราะว่าไทยมีความพร้ อมในด้ านของสาธารณูปโภค เพราะว่ าจีนไม่สามารถเข้ าไปในเวียดนามและเมียนมาร์ ได้ เนื่องจากเวียดนามเขาเป็ นศั ตรูกนั มาพันกว่าปี สาธารณูปโภคยังสู้ของเราไม่ได้ เข้ าไปในเมียนมาร์ในส่วน ลึกๆ จริงๆ แล้ ว จีนกับ เมียนมาร์ ไม่ ชอบ เมียนมาร์ จะไม่ ชอบจีนเลย เพราะว่ าจีน เมื่อเข้ าไปอยู่แล้ วทาตัว เหมือนเข้ าไปครอง ก็เลยเหลือประเทศไทย จีนจึงเอาเส้ นทางแม่นา้ โขงมาลงตรงนี้ แต่ไทยก็ไม่เปิ ดช่องให้ จีน เพราะไม่ อยากให้ จังหวัดเชียงรายตกอยู่ในสิ่งแวดล้ อมที่เป็ นมลพิษ เพราะฉะนั้นอุตสาหกรรมที่จะเกิดขึ้น จะต้ องเข้ า กับ สิ่งแวดล้ อม ไม่ ทาลายสิ่งแวดล้ อมของจังหวัด เชี ยงรายเป็ นอุต สาหกรรมที่ไ ปได้ ด้ วยกัน กับ สิ่งแวดล้ อม อยู่กบั เราได้ ในอนาคต และเป็ นอุตสาหกรรมแบบยั่งยืน Q: ภายใต้ ยุทธศาสตร์ท้งั 5 ในแต่ละปี หอการค้ ามีการวางแผนว่าจะมีการเน้ นไปในด้ านไหนบ้ าง?

7 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

คุณบุญธรรม: การขับเคลื่อนของหอการค้ า ตั้งแต่เดิมมา เส้ นทางเรียบจากแม่สายเข้ าไปในเชียงแสน จากเชียง แสนเข้ าไปในเชียงของนี้ก เ็ ป็ นต้ นคิดของหอการค้ า ซึ่งเป็ นตัวนาร่ องที่หอการค้ าได้ วางยุทธศาสตร์ให้ กับทาง รัฐบาล สะพานแห่งที่ 2 แม่สาย เกิดขึ้นด้ วยหอการค้ าได้ มองการณ์ไกลว่าในอนาคตว่าที่น้ ีจะเป็ นสะพานหลักที่ สาคัญที่สดุ ในการขนสินค้ าเข้ าออก และท่าเรือที่หอการค้ าผลักดันมีท้งั หมด 3 ท่าเรือ ท่าเรือแห่งที่ 1 สร้ าง ขึ้นมาเปิ ดได้ เจ็ดวันถูกนา้ พัดหายไปเลย ก็นาไปสู่การท่าเรือแห่งที่ 2 ซึ่ง ณ ปัจจุบันได้ มีการย้ ายไปยังท่าเรือ แห่งที่ 3 ณ ปัจจุบันเป็ นท่าเรือแห่งการท่องเที่ยว ปัญหา คือ เมื่อหอการค้ าผลักดันให้ มีการสร้ างสะพานและ ท่าเรือ จนกระทั่งรัฐบาลยอมรับกับโครงการที่ผลักดัน แต่ก่อนจะมีการสร้ างกลับไม่มีหน่วยงานของรัฐบาลเข้ า มาสอบถามถึงความต้ องการของคนในพื้นที่ ทั้งๆที่เราเป็ นต้ นคิด เป็ นต้ นแบบ ทางหน่วยงานรัฐทาโดยการ เขี ย นพิ ม พ์ เ ขี ย วแบบแปลนมาจากส่ ว นกลางและท าการก่ อ สร้ า งขึ้ น มาเลย นี่ คื อ การท างานของรั ฐ บาล เพราะฉะนั้ น สิ่งที่เกิด ขึ้น แล้ วมัน ทาให้ เสียงบประมาณไปมากมาย ก็เพราะว่ า เขาไม่ ไ ด้ มาถามคนในพื้ นที่ แม้ กระทั่งสะพานแห่งที่ 4 อันนี้กส็ าเร็จขึ้นด้ วยการผลักดันของจังหวัดเชียงราย ของหอการค้ าจังหวัดเชียงราย เพราะฉะนั้นแล้ ว สินค้ าที่เรานาข้ ามไปสามด่านก็มีมูลค่าตกเป็ น ห้ าหมื่นล้ าน แต่ถ้ามองในภาพรวมแล้ วมันก็ ไม่ ต่ ากว่ า สองแสนกว่ าล้ าน อันนี้ ก็คือมาจากผู้ ประกอบการ หอการค้ า ก็เป็ นตัวผลักดันและหอการค้ าก็มี ยุ ทธศาสตร์ ในสามหอของเรา สามสานักงานของเรา แม่ สาย เชี ยงแสน เชี ยงของ เราจะตั้งรองประธาน หอการค้ าขึ้นมาให้ เข้ าไปดูแลพื้นที่ของแต่ละพื้นที่ เพื่อเป็ นผู้ประสานให้ กบั ผู้ประกอบการ ผู้ส่งออก นาเข้ า เรา จะสามารถให้ เข้ าดูแลบริ หารจัดการตนเองและพื้นที่ของตนเอง ถ้ ารองประธานของการค้ าของแต่ ละที่ไม่ สามารถดูแลได้ ทางหอการค้ าเองก็จะเข้ าไปดูแล ซึ่งอันนี้จะต้ องเป็ นหลักเกณฑ์ท่ีแน่ นอนตายตัว ทุกสิ่งทุก อย่างหอการค้ าก็มีเส้ นของมัน มีเขตของมัน มีวัฒนธรรมการทางานของมัน Q: ปัญหาหรืออุปสรรคในด้ านของการค้ าการลงทุนของพื้นที่แม่สายในปัจจุบันเป็ นอย่างไร? คุณบุญธรรม: ถ้ าจะพูดถึงในด้ านของเรามันไม่มีปัญหา แต่กม็ ีในด้ านของอุปสรรค เมื่อก่อนมันจะมีเจ้ าหน้ าที่ ไปแอบแฝงหากิน ก็มีการขจัดให้ มันเบาบางลงไป คุณเศวตยนต์: อุปสรรคของอาเภอแม่สายในปัจจุบัน คือ การที่คนหน่วยงานที่ส่งเข้ ามาดูแลพื้นที่อาเภอแม่ สายเยอะมาก ทั้งหน่ วยงานด้ านความมั่นคง หน่ วยงานกักกันโรค หน่วยงานด้ านศุลกากร ตรวจคนเข้ าเมือง ฯลฯ ทุ ก หน่ ว ยงานทุ ก คนที่ม าลงแม่ สายต้ อ งอัน ดั บ เส้ น ดี ต้ อ งมี ก ารลงทุ น มาแล้ วต้ อ งมี ก ารถอนทุ น คื น กลายเป็ นวัฏจักร อีกเรื่องหนึ่งคือเรื่องแรงงานที่ว่าแม่สายมันเป็ นระดับอาเภอที่เทียบกับสิบอาเภอในจังหวัด เชียงราย แต่ดูเหมือนเป็ นจังหวัดเลย คนเข้ าคนออกการเงินหมุนเวียนเยอะ จึงต้ องมีการใช้ เงิน และใช้ แรงงาน แต่ติดตรงค่าจ้ างแรงงาน 300 บาท คนในชายแดนก็เข้ าไปทาในเมือง เราจึงต้ องจ้ างแรงงานราคาสามร้ อยบาท 8 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

เท่าแรงงานเมียนมาร์ แต่ไม่ ค่อยมีคนไทยมาทา เราจึงต้ องจ้ างเมียนมาร์ กฎหมายบางอย่าง อย่างกฎหมาย แรงงาน ถ้ าไม่ได้ ข้ ึนทะเบียนแรงงาน อย่างผมทาก่อสร้ างด้ วย อย่ างไซต์เดิมผมหกเดือนผมจะย้ ายไซต์ งาน โดยใช้ แรงงาน 50 คน อีกไซต์ใช้ แรงงาน 20 คน อีกไซต์ใช้ แรงงาน 30 คน ผมอาจจะแยกไป โดยธรรมชาติ ของงานก่อสร้ าง คุณไม่ได้ จะขอแยกว่าคนนี้ต้องทาปี หนึ่ง คนนี้จะต้ องอยู่ตรงนี้ปี หนึ่งมันไม่ใช่ พอผมย้ าย ก็ โดนทางหน่วยงานแรงงานแจ้ งมาว่าไม่แจ้ งย้ าย บางที่ย้ายไปสองวัน ไม่แจ้ งย้ ายก็จะมีเจ้ าหน้ าที่เข้ ามาตรวจมา จับ คือถ้ าไม่มีการแจ้ งย้ ายมีโทษหนัก เกี่ยวกับการให้ ท่พี ักพิง กฎหมายเกี่ยวกับแรงงานโทษหนักมากๆ คือมัน เป็ นช่องทางหาเงินของเขามากกว่า เพราะฉะนั้นยิ่ง ทาให้ นักลงทุนอยู่ ลาบาก ในเรื่องของการค้ าขายเช่นกัน ที่ จะต้ องมีการจ่ายค่าผ่านทางให้ กบั หน่วยงานที่ดูแล Q: เรื่องของความมั่นคงในพื้นที่เป็ นอย่างไร? คุณเศวตยนต์: เรื่องของความมั่นคงไม่มีมาตรฐาน มันคือความมั่นคงทางเศรษฐกิจของข้ าราชการ เป็ นข้ ออ้ าง ในการหาเงินของข้ าราชการ คุณบุญธรรม: ความมั่งคง คือ คนเมียนมาร์สามารถเข้ ามาในแม่สายได้ ไม่เกิน 15 กิโลเมตร จะเข้ าไปนอกนั้น ไม่ได้ แต่ของเราสามารถเข้ าไปในเมียนมาร์ได้ หนึ่งอาทิตย์ ทางหอการค้ าก็มองว่าอยากจะให้ คนเมียนมาร์ไป ถึงในตัวอาเภอเมืองเชียงราย แต่ถ้าใครจะเข้ าไปเชียงรายก็ต้องทาเรื่องป่ วย ไปเชียงใหม่กต็ ้ องทาเรื่องป่ วยก็ เสียค่าใช้ จ่ายแพง เพราะฉะนั้นเขาก็ไปอ้ างเรื่องความมั่นคง ปัญหาของเรา คือ ไปขอเปิ ดด่านกับเมียนมาร์ ทาง เมียนมาร์ กอ็ นุ มัติให้ เปิ ดด่านได้ ถึงสามทุ่ม แต่ ไปติดปั ญหาที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของไทยยัง ไม่ ได้ เซ็น อนุ มัติ ซึ่งเขาก็มองว่ า มันเป็ นเรื่ องระหว่ างประเทศ แต่ การทางานของเราค่ อนข้ างไม่ เหมาะสม เพราะฉะนั้นแล้ วบางครั้ งบางสิ่งบางอย่ างมันก็เกิดจากข้ าราชการ มันไม่ ได้ เกิดกับผู้ ประกอบการ เกิดกับ ชาวบ้ าน ชาวบ้ านเป็ นแต่เพียงผู้ปฎิบัติตามกฎหมาย แต่ว่าบางครั้งข้ าราชการก็การทาหน้ าที่เกินบทบาทเกิน กฎหมาย Q: แรงงานกลับไปนอนที่ท่าขี้เหล็กเพราะว่าค่าเช่าในแม่สายแพง ณ ปัจจุบันเป็ นอย่างไร? คุณเศวตยนต์: ณ ปัจจุบันมีสองแบบ คือ เช้ าไปเย็นกลับก็มี พักที่แม่สายก็มี คุณบุญธรรม: ทางหอการค้ าอยากให้ แรงงานในพื้นที่ชายแดนสามารถที่จะเดินทางเช้ าไปเย็นกลับ เมื่อเขาเข้ า มาเข้ ามาได้ เจ็ดวัน ครบเจ็ดวันเขาก็กลับไป แต่ถ้าเมื่อเขาเข้ ามาทางานกับเราแล้ วจะต้ องไปแจ้ งให้ ทางด่าน

9 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ตรวจคนเข้ า เมืองทราบ ถ้ า ไม่ แจ้ งให้ ด่ า นตรวจคนเข้ า เมืองทราบเขาก็จะมาจับ เรา มัน เป็ นกฎหมายที่จ ะ ผลประโยชน์ท้งั หมด ***นักการเมืองเป็ นตัวถ่วงที่สดุ ของที่สดุ

Q: การทาธุรกิจหรือการลงทุนในพื้นที่ชายแดนแม่สาย – ท่าขี้เหล็ก คุณบุญธรรม: ปัจจุบันเศรษฐกิจของท่าขี้เหล็กเขาดี เก็บเงินได้ มากกว่าแม่สาย แต่ว่าเราไม่สามารถจะค้ าขาย กับเขาได้ โดย AEC เพราะเขามีข้อจากัด ธนาคารของเขายังเป็ นธนาคารที่ถูกควบคุมโดยรัฐบาล นักธุรกิจของ เขาก็ไม่สามารถขึ้นมาอยู่บนดินแบบของเราได้ เขาก็มีข้อจากัด ยังทาธุรกิจแบบหลบๆซ่ อนอยู่ มีเงินเยอะก็ ไม่ ได้ ก็จะถูกตรวจสอบว่ านาเงินมาจากไหน เป็ นต้ น เพราะฉะนั้น ในการค้ ากับ เมียนมาร์จึงเป็ นการค้ าที่ ยากลาบาก แต่ กเ็ ป็ นความฉลาดปราดเปรื่ อ งของผู้ ป ระกอบการที่จ ะสามารถเอาสิน ค้ า เข้ า ไปป้ อนให้ กับ เมียนมาร์ได้ การเจริญเติบโตในการค้ าของเราในจังหวัดเชียงราย เป็ นความสามารถของผู้ประกอบการ ความยากก็ คือ วันหนึ่งเราไม่สามารถจะเปิ ด AEC ได้ เงินบาทก็ยังเป็ นปัจจัยหลักที่สาคัญในการที่เราจะค้ าขายกับเขา ใน เมื่ อ ใช้ เ งิ น บาทแล้ ว สองประเทศก็เ หมือ นเป็ นประเทศเดี ย วกัน แต่ ก ม็ ี เ จ้ า หน้ า ที่ค อยจะเอาส่ ว นแบ่ ง อยู่ ตลอดเวลา ฝั่งของเมียนมาร์เองก็มีอยู่เช่ นกัน ซึ่งจะมีการร้ องเรียนอยู่ตลอดเวลา แม้ กระทั่งผู้ ประกอบการ ตอนที่ประชุมหารือ ก็เข้ ามาแจ้ งให้ กับทางหอการค้ าว่า ถูกแบล็คเมล์ ถูกตารวจอุ้มไปเข้ าเซฟเฮ้ าส์ อันนี้คือ ความยากลาบาก เพราะทุกบ้ านในในบริเวณชายแดนแม่สาย-ท่าขี้เหล็กใช้ เงินไทย เก็บเงินไทย เมืองไทยก็ยัง เป็ นตัวกากับที่สาคัญในการค้ าขาย ซึ่งในปั จจุ บันทางกระทรวงการคลังได้ อนุ มัติ เพิ่มการขนย้ ายเงินระหว่าง ประเทศเป็ นสองล้ านบาทต่อวัน จากห้ าแสนบาทต่อวัน เพราะฉะนั้น ความยากง่ า ย กับ การค้ า กับประเทศเมีย นมาร์ เราจะไปว่ า ให้ เขาไม่ ไ ด้ เพราะเขามี วัฒนธรรมของเขา มีกฎหมายของเขา และผู้คนในประเทศของเขาเป็ นแบบนั้น ซึ่งจะเอากฎหมายของเราเป็ น ตัวตั้งไปวัดเขาไม่ได้ แล้ วก็จะเอาคนของเราไปเป็ นตัวตั้งในการกาหนดขอบเขตไม่ได้ เช่นกัน เพราะว่าการค้ า แบบนี้มันไม่ มีขอบเขต ต้ องใช้ หลักนิติศาสตร์และรัฐศาสตร์เข้ ามาผสมกัน มันถึงจะอยู่ได้ อย่างยั่งยืน จะใช้ เพียงอย่างใดอย่างหนึ่งไม่ได้ Q: ปัจจุบันมีนักธุรกิจไทยเข้ าไปลงทุนเปิ ดทาการผลิตหรือทาการค้ าขายที่ทางท่าขี้เหล็กเยอะไหม?

10 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

คุณเศวตยนต์: มีนักธุรกิจไทยเข้ าไปลงทุนเปิ ดทาการผลิตหรือทาการค้ าขายที่ทางท่าขี้เหล็กบ้ างแต่ไปยาก สมัยก่อนผมค้ านา้ มันกับทางท่าขี้เหล็ก ปัญหาก็คือเราไปสู้คนเมียนมาร์ไม่ได้ บางทีเงินก็เก็บไม่ได้ บ้าง มันเป็ น เรื่องของ connection คือคนทางนู้นเขาค้ าขายกับตลาดที่ใหญ่ๆ เขาไปถึงเชียงตุงได้ เพราะเขามี connection ซึ่งเราไปไม่ ไ ด้ เรามีของเรามีสินค้ า แต่ เราไม่ มี คนพาเข้ า ไป คนต่ า งชาติ หรื อคนนอกพื้ นที่เข้ า ไปก็จ ะยาก พอสมควร คนในพื้นที่กค็ ่อนข้ างที่จะครองตลาดของเขาเอง ใครจะเข้ าไปก็จะต้ องมี connection ที่พอสมควร ต้ องใช้ เวลาอย่างที่เขาค้ ากันไปก่อนๆ นี้ คนในแม่สายถึงไปได้ แต่ถ้าคนอื่นที่อยู่นอกแม่สายเข้ ามาทาก็จะยาก Q: รูปแบบการทาธุรกิจของท่าขี้เหล็กกับแม่สายต่างกันไหม อย่างไร? คุณเศวตยนต์: รูปแบบการทาธุรกิจของท่าขี้เหล็กกับแม่สายมีความต่างกัน เพราะเขาไม่มีธนาคารที่จะโอนย้ าย เงินปลายทางกับต้ นทางได้ การทาตั๋วเงินไม่มี ทาการค้ าในการโอนเงินระหว่างประเทศก็ไม่ได้ อีกอย่างก็เข้ า ลักษณะโพยก๊วน (ลักษณะการโอนเงินของสองที่) ที่ว่าปลายทางได้ ของในราคาห้ าล้ าน โอนเงินค้ าสินค้ าโดน หักค่าเปอร์เซ็นต์นิดหน่อย จากห้ าล้ านหักกี่บาทๆ ก็ได้ ส่วนต่างไป สองสามปี ที่ผ่านมาที่เมียนมาร์โตเพราะว่ามี นโยบายที่สกัดโพยก๊วนนี้ออกไป พอสกัดโพยก๊วน ก็เกิดผลกระทบรัฐบาลก็มองว่าเป็ นเครือข่ายยาเสพติด พอ ไปมองทุนว่าเป็ นเครือข่ายยาเสพติด ทุนก็เลยโดนสกัดกั้น คนก็ไม่มาอยู่แม่สายเพราะว่ามันไม่เอาทุนเข้ ามาใช้ ปัญหาก็ตามมาตอนนี้เมียนมาร์โตเร็วมากในช่วงสามปี ที่ผ่านมานี้ โตชนิดที่ว่าคนแรงแรงงาน 40 % กลับไปอยู่ เมียนมาร์ เพราะว่าทางนู้ นมันโตจริงๆ พวกที่เหลือคือพวกที่ยังมีบัตรแล้ ว ลงทุนไปแล้ ว ก็ต้องรับงานทางนี้ นโยบายการสกัดทุนน่ากลัว เพราะทาให้ แทนที่แม่สายจะโตในช่วงที่ผ่านมา ราคาตึกแถวแม่สายกาลังจะสูงขึ้น พอสกัดปุ๊ บราคาลดต่าลง ไปบูมฝั่งท่าขี้เหล็กแทน Q: นโยบายเมืองชายแดนในอนาคต (Future Border Policies) คุณบุญธรรม: สะพานเชื่อม สปป.ลาวกับเมียนมาร์ ห่างจากแม่สาย ประมาณ 30-40 กิโลเมตร สร้ างขึ้นเพื่อ ย่นระยะทางและสินค้ าก็จะเข้ าแม่สายได้ เยอะ ท่าเรือที่จีนทา สะพานที่ทาเราก็ได้ ประโยชน์ท้ังหมด ทุนที่ทา สะพาน บางกระแสบอกว่าจีนให้ ทุน เพื่อที่จะเข้ ามาในไทย ลาว เมียนมาร์ เป็ นวงแหวน จีนจะเข้ ามายึดครอง คุณเศวตยนต์: เมืองชายแดนในอนาคตจะต้ องกาหนดนโยบายขึ้นมา ว่าผลที่เกิดขึ้นมันสะท้ อนออกไป เรื่อง บางเรื่อง เช่ นเราเป็ นจะต้ องมีนโยบายที่จะมาคุ้มครองผู้ประกอบการหรือนักลงทุน หอการค้ าเวลาเข้ าในที่ ประชุมก็จะทาเป็ นสะท้ อนความจริงให้ ร้ วู ่าคนที่กาหนดนโยบายจะต้ องฟังเสียงทางพื้นที่บ้างจะได้ แก้ ปัญหาให้ ถูกจุด เหมือนกับการให้ ยาให้ ถูกโรค

11 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

คุณบุญธรรม: การพัฒนาพื้นที่เชียงราย นักวิชาการมองอีกมุม เจ้ าหน้ าที่ในพื้ นที่ของจังหวัดก็มองอีกมุม รัฐบาลกลางก็มองไปอีกมุม คนที่มองได้ ดีท่สี ดุ และถูกจุดคือผู้ประกอบการ เรามองเมียนมาร์เป็ นพาร์ทเนอร์ท่ี จะส่งสินค้ าเข้ าไปในจีน ซึ่งส่งผลให้ จีนไม่ สามารถเก็บภาษีได้ ส.ส.และส่วนกลางจะต้ องเข้ ามาทาประโยชน์ ให้ กบั พื้นที่บ้าง

สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิสติกส์ (Office of Border Economy and Logistics Study: OBELS) มี หน้ าที่ดาเนินงานด้ านการรวบรวมข้ อมูลและวิจัยทางด้ านเศรษฐกิจการค้ าชายแดนและโลจิสติกส์ เพื่อนาไปสู่ การยกระดับองค์ความรู้ท่เี ป็ นฐานสาคัญของประเทศไทย ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และการสร้ าง ความสามารถในการแข่งขันของประเทศและยกระดับคุณภาพชีวติ ในสังคม

Office of Border Economy and Logistics Study (OBELS), Mae Fah Luang University 333 Moo 1, Tasud, Muang, Chiang Rai, Thailand. Tel. 6653916680 Email: obels.mfu@gmail.com

12 สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิ สติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง