OBELS WORKING PAPER No.10 , Oct 2016
แนวทางการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานสู่การพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดนจังหวัดเชียงราย ไอรดา วางกลอน, พรพินนั ท์ ยี่รงค์ ในวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2558 คณะกรรมการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษ (กนพ.) ได้ประกาศให้มี การจัดตั้งเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษในพื้นที่ชายแดนทั้งหมด 10 พื้นที่ โดยทําการแบ่ง ออกเป็น 2 ระยะ ใน ระยะที่ 1 ประกอบด้ ว ย 5 พื้ น ที่ ได้ แ ก่ ตราด ตาก มุ ก ดาหาร สระแก้ ว และสงขลา และระ ยะที่ 2 ประกอบด้วย หนองคาย นราธิวาส เชียงราย นครพนม และกาญจนบุรี รวมพื้นที่กว่า 6,220 ตารางกิโลเมตร หรือ 3.87 พันไร่ ซึ่งพื้นที่ต่างๆที่อยู่ในแผนการพัฒนาจะได้รับทั้งสิทธิประโยชน์จากหลากหลายหน่วยงานใน หลากหลายด้ าน อาทิ สํ านัก งานคณะกรรมการส่ ง เสริมการลงทุน (Board of Investment : BOI) กรมสรรพากร ด่านศุลกากร ธนาคารเพื่อการส่งออกและนําเข้าแห่งประเทศไทย (Export-Import Bank of Thailand : EXIM Bank) เป็นต้น ที่ให้สิทธิประโยชน์ตั้งแต่การยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคล การอนุญาตให้ใช้ แรงงานต่างด้าว รวมไปถึงการให้สินเชื่อเพื่อการลงทุนใหม่ และการขยายกิจการในระยะยาว (สํานักงาน คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ , 2559) โดยวัตถุประสงค์หลัก คือ การพยายามที่จะ ดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (Foreign Direct Investment : FDI) เพื่อผลักดันให้เกิดการเพิ่ มขึ้น ของขีดความสามารถในการผลิต ลดความเหลื่อมล้ํา พร้อมทั้ง ยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในทั่วทุกภูมิภาค ทั้งนี้ การพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษมีกลยุทธ์ 4 ประการ ได้แก่ 1. การสนับสนุนพื้นที่เศรษฐกิจใหม่ 2. การ สนับสนุนโครงสร้างพื้นฐาน 3. การสนับสนุนวิสาหกิจขนาดเล็กขนาดกลาง และ 4. จัดระเบียบพื้นที่ชายแดน (กรมประชาสัมพันธ์, 2558) ซึ่งการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเป็นหนึ่งในกลยุทธ์ที่รัฐบาลได้ให้ความสําคัญ เนื่องจากเป็นปัจจัยที่ช่วยให้เกิดการอํานวยความสะดวกทางการเคลื่อนย้ายสินค้าและดึงดูดให้เกิดการลงทุนใน พื้นที่ได้เป็นอย่างดี แนวคิ ดของเขตเศรษฐกิจ พิเ ศษมีก ารนํา มาใช้ อ ย่า งแพร่ หลายในหลากหลายกลุ่ มประเทศ ทั้ง ใน ประเทศที่เป็นสมาชิกของประชาคมอาเซียน และประเทศกําลังพัฒนาอื่นๆ อาทิ เขตเศรษฐกิจพิเศษอีสกันดาร์ เขตเศรษฐกิจพิเศษเซิ่นเจิ้น เขตเศรษฐกิจพิเศษประเทศอินโดนีเซีย เขตเศรษฐกิจพิเศษเคซอง เป็นต้น ทั้งนี้ โดยนิยามของเขตเศรษฐกิจพิเศษ คือ เขตพื้นที่ที่จัดตั้งขึ้นเป็นการเฉพาะตามกฎหมายเพื่อประโยชน์ต่อการ ส่งเสริม สนับสนุน และอํานวยความสะดวก รวมทั้งให้สิทธิพิเศษบางประการในการดําเนินกิจการต่าง ๆ เช่น การอุตสาหกรรม การพาณิชยกรรม การบริการ หรือกิจการอื่นใดที่เป็นประโยชน์แก่การเศรษฐกิจของประเทศ รูปแบบของเขตเศรษฐกิจพิเศษมีหลายประเภท เช่น เขตการค้าเสรี เขตอุตสาหกรรมเสรี เขตปลอดภาษี เขต การค้าชายแดนเสรี และเขตพัฒนาแปรรูปเพื่อการส่งออก (กรมประชาสัมพันธ์, 2558) ดังนั้นงานวิจัยชิ้นนี้จึงมี วัตถุประสงค์ในการศึก ษาสถานการณ์ และประเมินความพร้อ มเบื้องต้นของโครงสร้างพื้น ฐานใน 3 พื้น ที่ ชายแดน ได้ แก่ อําเภอเชียงแสน อํา เภอเชีย งของ และอํ าเภอแม่ สาย ตลอดจนวิ เคราะห์ ศักยภาพของ โครงสร้างพื้นฐานในด้านต่างๆทั้งในด้านของข้อมูลเชิงปริมาณ และข้อมูลเชิงคุณภาพจากการประเมินและให้