OBELS WORKING PAPER No.14 , Oct 2016
ปัจจัยเชิงสถาบันกับการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศในประเทศไทย ณัฐพรพรรณ อุตมา บทคัดย่อ บทความนี้เน้นศึกษาความสัมพัน ธ์ของปัจจัยเชิง สถาบันต่อการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศใน ประเทศไทย โดยการรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิแบบ Panel data ตั้งแต่ปีค.ศ. 2005-2015 และทาการวิเคราะห์ โดยใช้เครื่องมือทางเศรษฐมิติที่เรียกว่า Panel data model analysis ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยเชิงสถาบันที่ มีความสัมพันธ์กับการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศในประเทศไทยในทิศทางเดียวกันอย่างมีนัยสาคัญทาง สถิ ติ ได้ แ ก่ คุ ณ ภาพของมาตรการควบคุ ม ของประเทศผู้ รั บ การลงทุ น และประเทศผู้ ล งทุ น ผลที่ ไ ด้ จ าก การศึกษานี้ สามารถใช้ในการวางแผนดาเนินการที่เกี่ยวข้องกับการดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศในประเทศ ไทยต่อไป คาสาคัญ การลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ ปัจจัยเชิงสถาบัน แบบจาลองแบบพานอล 1. บทนา การลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (Foreign direct investment: FDI) เป็นหนึ่งในกลไกขับเคลื่อน การขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศไทยรวมถึงการพัฒนาศักยภาพการผลิตจากการถ่ายทอดความรู้และ เทคโนโลยีจากต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นการผลิตในอุตสาหกรรมต้นน้า กลางน้า และปลายน้า การยกระดับ ความสามารถในการแข่งขันของประเทศ การเพิ่มศักยภาพแรงงานและทรัพยากรมนุษย์ และการพัฒนาห่วงโซ่ คุณค่าทางการผลิต ที่ผ่านมาการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศของไทยมักอยู่ในรูปแบบของการลงทุนเพื่อ เข้าถึงทรัพยากรผลิต (Resource-seeking FDI) การลงทุนเพื่อแสวงหาประสิทธิภาพการผลิต (Efficiencyseeking FDI) การลงทุนเพื่อแสวงหาสินทรัพย์เชิงกลยุทธ์ (Strategic asset-seeking FDI) การลงทุนเพื่อ แสวงหาตลาดใหม่ (Market-seeking FDI) และ การลงทุนเพื่อแสวงหาฐานการผลิตเพื่อส่งออกไปยังประเทศ อื่น (Export-platform FDI) เป็นสาคัญ และแม้ว่านักลงทุนจากต่างประเทศได้เข้ามาลงทุนในประเทศไทยด้วย วัตถุประสงค์ที่หลากหลาย กลับไม่พบการลงทุนจากต่างประเทศในรูปแบบของการเรียนรู้ทางเทคโนโลยี (Technology-seeking FDI) ในประเทศไทยแต่อย่างใด ฉะนั้น หากประเทศไทยต้องการพัฒนาประเทศไปสู่ การเป็นแหล่งดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศแล้ว นั้น จาเป็นต้องพัฒนาด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมให้มี ความเหมาะสมและตอบโจทย์ความต้องการของนักลงทุนจากต่างประเทศ ทั้งนี้ต้องอาศัยความร่วมมือกันของ ทั้งภาครัฐบาลและภาคเอกชนในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยนวัตกรรม (Innovation-driven) เมื่อ พิจารณาความสั มพัน ธ์ร ะหว่ างการลงทุ นโดยตรงจากต่ างประเทศและผลิต ภัณ ฑ์มวลรวมใน ประเทศเบื้องต้น (Gross Domestic Product: GDP) ของประเทศไทย (รูปที่ 1) พบว่า แนวโน้มการลงทุน จากต่างประเทศในไทยจะเปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ์เศรษฐกิจของโลก เช่น FDI ในไทยมีแนวโน้มหดตัว ลงเมื่อเกิดวิกฤตเศรษฐกิจการเงินโลกในปีค.ศ. 2008 และต่อเนื่องจนถึงปีค.ศ. 2011 เช่นเดียวกับ การลดลง ของ FDI อันเนื่องมากจากภาวะการหดตัวของเศรษฐกิจของโลกในปีค.ศ. 2014 ทั้งนี้ อัตราการเติบโตเฉลี่ย 1
สานักงานเศรษฐกิจชายแดนและโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง