yoga beleving
de yogakrant herfst 03 / 2021 • 5
de nervus vagus als sleutel tot gezondheid De nervus vagus (de zwervende zenuw) is de langste hersenzenuw en het belangrijkste onderdeel van het parasympathische zenuwstelsel: het rust- en spijsverteringsstelsel. Deze zenuw verbindt de hersenen met belangrijke organen zoals de darmen, de maag, het hart en de longen, maar ook met de oren en de keel. wordt naar de spieren gestuurd en de productie van adrenaline schiet omhoog. Handig bij een kortstondige stressvolle situatie of activiteit.
Onze gejaagde samenleving zorgt ervoor dat onze nervus vagus juist in de slaapstand staat. Terwijl we deze zo hard nodig hebben om te herstellen, uit te rusten en gezond te blijven. Het zenuwstelsel Het sympathische (activiteit) en het parasympathische zenuwstelsel (rust) maken deel uit van het autonome zenuwstelsel. Deze regelt onbewuste functies, zoals de ademhaling, de verwijding en vernauwing van je bloedvaten en je spijsvertering. Het sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd als er actie nodig is, zoals bij lichamelijke activiteit, gevaar, angst of stress. De hartslag gaat omhoog, de ademhaling wordt sneller, de spijsvertering even stilgelegd, het bloed
Het parasympathische zenuwstelsel en de nervus vagus Het parasympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd op het moment dat het lichaam juist ontspannen is. Het zorgt voor rust en herstel. De hartslag gaat omlaag, de ademhaling wordt langzamer en dieper, de spijsvertering wordt geactiveerd en het immuunsysteem aangesterkt. Je geest wordt rustiger en je voelt je lichaam beter. Dit is nodig na een stressvolle situatie. In principe is óf het sympathische óf het parasympathische zenuwstelsel actief. Een actief sympathisch zenuwstelsel geeft onrust en soms blijft het te lang actief, bijvoorbeeld door stressvolle situaties, negatieve overtuigingen, traumatische ervaringen of heftige emoties zoals onmacht, woede of rouw. Op den duur kunnen daardoor nervositeit, hartkloppingen, angststoornissen, obstipatie, depressie of chronische vermoeidheid ontstaan. Stimuleer de nervus vagus Om gezond te blijven is het dus nodig de
nervus vagus de kans te geven om ons lichaam te laten herstellen. Een lage activiteit van deze zenuw is in verband gebracht met diverse fysieke en mentale aandoeningen zoals depressie, diabetes, obesitas, moeite met slikken, migraine, obstipatie, epilepsie en de ziekte van Alzheimer. Omdat de nervus vagus onderdeel is van het onbewuste, autonome zenuwstelsel, kun je die niet actief aansturen. Wat je wel kunt doen is de ideale omstandigheden scheppen waarin de nervus vagus geactiveerd wordt: yoga, ontspanning, je veilig en zeker voelen, uitrusten, positieve affirmaties doen, goed slapen of in aangenaam gezelschap zijn. Breng jezelf zo weer in de juiste balans. Ontspannen zijn en je fijn voelen, verbetert dus de hele gezondheid: je mentale veerkracht, de spijsvertering, hart- en longfunctie. Activeer je vagus en je activeert je vermogen om te relaxen- en te herstellen. Onderzoek bevestigt de positieve werking van yoga, ademhalingsoefeningen, ontspanning, meditatie en mantra’s. Het zingen van de klank OM zorgt voor vibraties in de keel, mond en oren die de nervus vagus activeren. Met Samata Vayu, een ademhalingstechniek waarbij
de uitademing (rust fase) wordt verlengd ten opzichte van de inademing (actieve fase), activeer je eveneens de nervus vagus. Ook mudra’s kunnen helpen, zoals Anjali Mudra, waarbij de zachte druk van de duimen tegen het borstbeen de nervus vagus activeert. TIPS: Activeer de nervus vagus • Accupunctuur (vooral rond het oor) • Fijne sociale contacten • Liefdevol met jezelf omgaan • Massage • Wandelen • Meditatie • Water, zwemmen • Dansen en zingen • Gevoel van veiligheid ontwikkelen • Traag en diep ademen • Door het hormoon oxytocine aan te maken (o.a. door te lachen en te knuffelen) • Eet/drink gember • Voetreflexologie Effecten • Meer stressbestendig • Gezonder • Ontstekingsremmend effect • Productie van belangrijke neurotransmitters • Goede spijsvertering • Minder kans op depressie • Mentaal welzijn
Annelies Bakker anneliesbakker.com
Ziekte als groei
Een aantal jaar geleden kreeg ik longontsteking. Mijn lichaam liet me in de steek en dat maakte me doodsbang. Maar toch bracht ik, trillend op mijn benen, elke dag mijn zoon naar de basisschool. Als ik gewoon doorging, zou het vast overgaan, was mijn redenatie.
Foto: Jeanette Huisman / www.jeanettehuisman.com
Je ziekte accepteren In de regel zijn we ziekte als iets vreselijks gaan zien wat we moeten vermijden. Het belangrijkste is om te beginnen de ziekte niet af te wijzen, niet te verdringen maar te bedanken voor de signaalwerking. Het is goed te weten dat ieder ziektebeeld, als er geen aandacht aan wordt besteed, geleidelijk ernstiger wordt. Omarm je ziekte, dan pas kan het zijn werk doen. Je lichaam is hard aan het werk voor jou en je kunt dit ondersteunen met liefde en aandacht.
Ongeluk wordt tot geluk, als men het aanvaardt. Hermann Hesse
Ik was één en al verzet en dat kostte bergen energie: ziek zijn was iets voor anderen, niet voor mij. Ik was die sterke, hardwerkende fitte vrouw. Daarbij had ik in mijn eentje de zorg voor mijn zoon. Nu werd ik gedwongen tot stilstand. Deze machteloosheid maakte me zowel verdrietig als razend. Pas toen ik, na twee maanden strijd, een artikel las over het feit dat je soms eerst goed ziek moet worden, om oude patronen los te laten, kon ik het accepteren en begon ik op te knappen.
Een ziektesymptoom is een boodschap die we mogen herkennen, accepteren en integreren voor verdere ontwikkeling en genezing. Ziekte vormt dan een uitdaging en een kans om te groeien. Daarom gaat het er niet om de ziekte te bestrijden, maar de zin ervan in te zien en te ervaren wat er ontbreekt. En dit toe te voegen en te integreren en daardoor weer aanwezig te zijn en eenheid, vrede en spiritualiteit te ervaren. Dan voltrekt zich, zonder strijd, een ontwikkeling, weg van de polariteit (eenzijdigheid) naar eenheid van beide polen, naar gezondheid.
Ziek zijn is geen straf De huisheks zegt: “Vandaag draaien we de rollen om. Laten we ziekte eens met een positieve kijk benaderen, want wat is ziekte eigenlijk? Goed beschouwd is ziekte een herstelproces van een fysieke en/ of mentale onbalans, dus een weg naar gezondheid, oftewel herstel van de balans. De oorzaak van het uit balans geraken is divers en heeft vrij weinig te maken met invloeden van buitenaf, hoewel we geleerd zijn daar vanuit gaan. Met andere woorden: wij zijn niet het slachtoffer van een ziekte, maar de oorzaak ervan.” De Engelse arts dr. Edward Bach, uitvinder van de Bach bloesems remedies, sprak al in 1930: “Ziekte is wreedheid noch straf, maar enkel en alleen correctief, een werktuig waarvan onze eigen ziel zich bedient om ons op onze fouten te wijzen, om ons van nog grotere vergissingen te weerhouden, om ons te beletten meer schade aan te richten - en ons terug te brengen naar de weg van de waarheid en het licht.” Zinvol ziek zijn Besef dat deze ziekte een kans is om verder te groeien. Omarm je lichaam, blijf in het hier en nu bij je ademhaling. • Oordeel niet over jezelf of de ziekte. • Ervaar je lichaam, met alle ongemakken die er op het moment zijn. • Vergeef jezelf en anderen voor alles wat mogelijkerwijs tot deze ziekte heeft kunnen leidden. • Geef jezelf reiki: onvoorwaardelijke,
Luister naar het fluisteren van je lichaam, zodat het niet hoeft te gaan schreeuwen goddelijke liefde. • Volg twee keer per dag helende, geleide meditaties. • Laat alles om je heen zacht zijn: de mensen, het licht, muziek, de geuren. • Ziek zijn leert en dwingt je voor jezelf te kiezen. Neem deze les ter harte. • Wijs niets van of in jezelf af • Laat je nooit en door niemand vertellen dat je ‘nooit meer beter’ wordt. Vele jaren later weet ik precies waarom ik ziek werd. Ik ging medogenloos met mezelf en mijn lichaam om: ik deed aan kickboksen, was broodmager en gaf mijn ziel en zaligheid aan een liefdeloze lover. Ik zat nog vol onverwerkt verdriet over het feit dat de vader van mijn zoon ons had verlaten. Ik gunde mezelf geen ruimte. Nog steeds voel ik me een beetje een loser als ik weer eens grieperig ben. Maar dan besef ik weer dat ik een signaal krijg: dat ik nu rust mag nemen en aandacht voor mijn lichaam mag hebben. En als ik dan ontspan voel ik me intens dankbaar voor de geleerde lessen en het simpele feit dat ik leef. Saskia Onck Bronnen: liveyourlife-be.eu / www.dehuisheks.nl Louise L. Hay – Je kunt je leven helen / De zin van ziek zijn-Thorwald Dethlefsen / Jij bent de placebo - Dr. Joe Dispenza
