ACHTERGROND gelijkspanning
Gelijkspanning heeft nog lang niet afgedaan Wisselstroommotoren wel verreweg het meest gebruikt In de al decennia durende concurrentieslag tussen gelijkspanning en wisselspanning heeft de laatste het overwicht. Maar met het toenemend gebruik van elektronische apparaten en mobiele machines lijkt gelijkspanning bezig aan een comeback .
Ad Spijkers
Stichting Gelijkspanning Nederland is een kennis-en netwerkorganisatie rond het thema gelijkspanning. Enerzijds informeert ze belangstellenden over wat gelijkspanning is en wat ze er mee kunnen. Dat gebeurt onder meer via webinars en op het Youtube-kanaal van de Stichting Gelijkspanning Nederland Anderzijds probeert de stichting projecten aan te jagen waar gelijkspanning wordt toegepast, om uit het project resultaten te halen. Deze kan ze vervolgens weer presenteren op de evenementen en congressen die de stichting organiseert. Henny Lootens is de technicus in het driemans bestuur van de Stichting. "Ons werk varieert van desk
“.. [efficency] ... is meestal niet het doorslaggevende voordeel. De business case wordt gemaakt door alles er omheen: flexibilisering, langere levensduur en bekabeling.” research tot het uitvoeren van projecten, zowel binnen als buiten gebouwen. Projecten betreffen onder meer kookplaten, slimme domotica en efficiënter energiegebruik van onder meer straatverlichting, zonnepanelen en de verlichting in kassen. Zo hebben we onder meer bijgedragen aan het ombouwen van drie gebouwen op gelijkstroom. In het Circl-gebouw van ABN Amro in Amsterdam zijn 38
AB_ART_DC_Netten.indd 38
balansventilatie en warmtepompen omgebouwd naar gelijkspanning. Op de Campus van TU Delft is in het Pulse-gebouw een AC- en DC-hybride elektrische installatie opgeleverd en in Blok 61 in Eindhoven-Strijp staan appartementen die deels op gelijkspanning draaien." Waarom omschakelen van wisselspanning naar gelijkspanning? Lootens: "Belangrijke redenen voor bedrijven om over te stappen zijn flexibiliteit en levensduur. Bij wisselspanning zijn spanning, stroomsterkte en frequentie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij gelijkspanning kun je gemakkelijker je net ontsluiten en het flexibeler inrichten. Als je van AC naar DC gaat, wat nu in veel elektrische apparaten het geval is, bepaalt de elektrolytische condensator vaak de levensduur. Bij een DC/ DC-omzetter ontbreekt die condensator, zodat je in theorie een langere levensduur hebt. Veel mensen denken dat bedrijven om redenen van efficiency overstappen op gelijkspanning, maar dat is meestal niet het doorslaggevende voordeel. De business case wordt gemaakt door alles er omheen: flexibilisering, langere levensduur en bekabeling." Spanningen, kabels en connectoren Over wat voor spanningsniveaus praten we bij gelijkspanningsnetten? "Bij wisselspanning praten we in het algemeen over 230 V één fase en 400 V drie
WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U RE N.NL | NR. 8 /9 | AU GU ST U S /S E PTE M B E R 2020
03/09/2020 10:26