ElektroData 2 - 2-23

PV-tester, vermogensanalysator en I-U-curvetracer in één oplossing

INDUSTRIËLE

ELEKTRONICA

14

& Embedded Systems event op 19 april in Den Bosch.

20

Innovatief datagedreven persluchtbeheer zorgt voor inke reductie persluchtverbruik, die kan oplopen tot meer dan 60%.

Draadloze protocol DECT NR+ werkt op de 1,9 GHz band en zorgt voor langeafstand communicatie met lage latency.

24

Database met producten voor Single Pair Ethernet, waarvoor grotere datatransmissiesnelheden en afstanden in het verschiet liggen.

28

Right first time: van ‘plug & pray’ naar ‘plug & play’ op D&E-event

In de afsluitende plenaire lezing op het D&E-event, op 19 april in Den Bosch, geven Dick van Hees (MRMc) en Ruud van Beek (ASML) een inkijkje hoe ASML er in geslaagd is om de ‘failure rate’ tijdens productie rigoureus terug te brengen. Zo’n twaalf jaar geleden is de omslag gemaakt naar de ‘right rst time’ werkwijze, waarbij je producten levert aan de klant die direct van uitstekende kwaliteit zijn. Een superlaag foutenpercentage is alleen haalbaar als je leveranciers en ontwerpers vanaf dag één bij een project betrekt, is één van de lessons learned.

Uit een project met drie OEM-ers uit de omgeving en zeventien maakbedrijven rolde met hulp van onafhankelijke onderzoeksbureau’s als TNO

en imec een model waarmee het foutpercentage voorspeld kon worden op basis van bestaande data: als je weet wat er in het verleden misging, kan je voorspellingen doen en maatregelen nemen om fouten in de toekomst te voorkomen, zo is de gedachte. Het principe is als volgt: als je de onderdelen in een BOM (bill of materials) inzichtelijk maakt, kan je er de BOP (bill of process) uit genereren. Met data uit het verleden over de capability van een proces, kan je vervolgens voorspellen hoeveel producten zullen falen als ze afgeleverd worden.

De sprekers laten aan de hand van praktijkvoorbeelden zien hoe dit proces werkt. Belangrijk bij het verbeteren van de processen is ‘closing the

feedback’: durf fouten uit het verleden onder ogen te zien en te verwerken in je ontwerp. Zo voorkom je dat je steeds dezelfde fouten maakt.

fhi.nl/dene/

ONS ASSORTIMENT:

VAN TECHNICI VOOR TECHNICI

The best part of your project: www.reichelt.com

Voor u alleen het beste - van meer dan 1.500 merkfabrikanten

Onze productmanagers zijn al vele jaren bij reichelt actief en kennen de eisen van onze klanten. Zij stellen een breed scala aan kwaliteitsproducten samen, optimaal afgestemd op de behoefte bij onderzoek en ontwikkeling, onderhoud, IT-infrastructuur, kleine serieproducties en makers.

The best part of your project

Robotica en geautomatiseerde productie – Vanaf eenvoudige instapmodellen tot en met complexe toepassingen vindt u de passende technologie in ons gestaag groeiende robotassortiment, zowel voor Research & Development als voor de productie.

Mayku Multiplier desktop-drukvormer Professionele vormen met veel detail

Industriële capaciteit met volledige controle - maak in enkele minuten ultranauwkeurige vormen en kant-en-klare onderdelen.

Bestelnr.:

MAYKU MULTIPLIER

7.247,90

THE BEST PARTS OF YOUR PROJECTS ROBOTICA EN GEAUTOMATISEERDE PRODUCTIE

Ontdek nu ►https://rch.lt/rob-nl

Betaalwijzen:

Geweldige prijs-kwaliteitverhouding

www.reichelt.com

Voltera V-One-printplaatprinter

Ontwikkel uw eigen hardware

De printplaatprinter maakt snel en eenvoudig afzonderlijke printplaten, zowel losse exemplaren als kleine series. Hij perst printplaten, boort en soldeert (reflow).

Bestelnr.:

VOLTERA V-ONE

5.490,76

MAGAZIN

Individuele printplaten uit de 3D printer – met de Voltera V-ONE

Ontdek nu ►https://rch.lt/MG715n

Meer dan 130.000 geselecteerde producten

Bestelservice: +31 85 208 62 94

DAGPRIJZEN! Prijzenstand: 20. 3. 2022

Betrouwbare levering - vanuit Duitsland over de hele wereld

elektronik – The best part of your project

De wettelijke herroepingsregelingen zijn van toepassing. Alle aangegeven prijzen in euro inclusief de wettelijke BTW, excl. verzendkosten voor de totale winkelwagen. Uitsluitend onze Algemene Voorwaarden (zie hiervoor https://rch.lt./AV-NL of op aanvraag) zijn van toepassing. Afbeeldingen kunnen afwijken. Drukfouten, vergissingen en prijswijzigingen voorbehouden. reichelt elektronik GmbH & Co. KG, Elektronikring 1, D-26452 Sande, Tel.: +31 85

Moratorium op verdere ontwikkeling AI-systemen?

Precies op de dag dat het schrijven van dit redactioneel op de planning staat –29 maart, twee dagen na het overlijden van Wim de Bie (en vijf dagen na het overlijden van Gordan Moore moet ik er als redacteur van een elektronicablad bij zetten)– hebben zo’n 1100 technologen, wetenschappers en kopstukken van bedrijven hun zorgen geuit over de ongebreidelde ontwikkelingen op het gebied van AI. Elon Musk, Steve Wozniak, Yuval Noah Harari en vele anderen ondertekenden een brief waarin wordt gepleit voor een moratorium van zes maanden op het trainen van AI-systemen, die krachtiger zijn dan GPT-4. De brief is uitgestuurd onder de vlag van het Future of Life Institute, dat voorop loopt in het pleiten voor meer regulering van de toepassing van AI. De brief is een (razendsnelle) reactie op een enkele dagen daarvoor (precies op de sterfdag van Moore) vrijgegeven studie van Microsoft over de mogelijkheden van de eerste versies van GPT-4, waarbij de training nog niet eens volledig is afgerond. De onderzoekers spreken hier over een dusdanig verbeterde ‘Logical Learning Machine’ LLM+, dat die kan worden beschouwd als een ‘early version of an arti cial general intelligence system’.

Bij GPT-3 en al in mindere mate GPT-3.5 was er nog een zeker enthousiasme te bespeuren over de mogelijkheden. Dat je bijvoorbeeld in een handomdraai een lmpje kan laten maken van een van je voorvaderen die op een kikker door de straten van Dickensiaans Londen rijdt onder het declameren van Hamlet in

het Sanskriet. En meer van dat soort nuttige zaken. Bij de eerste GPT-4 zet de sluimerende scepsis ten aanzien van het afpakken van banen van programmeurs en het onderuit halen van ons onderwijssysteem er een paar tandjes bij: ‘We must ask ourselves: Should we let machines ood our information channels with propaganda and untruth? Should we automate away all the jobs, including the ful lling ones? Should we develop nonhuman minds that might eventually outnumber, outsmart, obsolete and replace us? Should we risk loss of control of our civilization?’, lees ik in de brief.

Om te vervolgen dat dit soort maatschappelijk zo ingrijpende beslissingen niet mag worden overgelaten aan technologiebedrijven, zonder electoraal mandaat. Omdat overheden hier niet voldoende bovenop zitten, wordt gepleit om zes maanden de programmeerhandjes op elkaar te houden en de servers uit te zetten. In eerste instantie vrijwillig, maar als Open AI en consorten gewoon lekker doorgaan onder overheidsdwang.

In die tijd zal er in een samenwerking tussen AI-ontwikkelaars, beleidsmakers, ethici een minutieus uitgewerkt systeem moeten worden opgetuigd dat waarborgen biedt ten aanzien van het uit de bocht vliegen van de maatschappelijke impact van AI. Zes maanden. Hear hear...

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data (R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

Advanced Engineering legt de focus op innovatieve productontwikkeling

Op 24 & 25 mei vindt de vierde editie van Advanced Engineering plaats in hal 4 van Antwerp Expo. 100 exposanten staan opnieuw klaar om bezoekers te helpen bij hun productontwikkeling. Daarnaast inspireren meer dan 50 toonaangevende sprekers het publiek en beleef je technologie in demozones over XR, AI en product design.

“Advanced Engineering is dé vakbeurs voor iedereen die zich bewust is van de impact van innovatie op zijn producten” vertelt Jeroen Arnouts, Head of Event van de beurs. “We verwachten dan ook opnieuw zo’n 1.500 bezoekers vanuit de maakindustrie van de Benelux en R&D-afdelingen van bedrijven, zoals R&D-managers, innovation mana-

gers, CTO's en product designers/engineers.” Actuele onderwerpen als circulair product design, machinebouw met waterstof als brandstof, VR bij product design/engineering en AI in de industrie vullen het interessante inspiratieprogramma op de beursvloer. Marc Pollefeys (Microsoft – HoloLens), Saskia van Uffelen (Agoria), Bart van Lotringen (DAF Trucks), Hans Magits (Atlas Copco), Matthias Browaeys (WinWinner), Mark Venter (Once upon AI), Pieter van Os (Circular Product Design), Erica Caluwaerts (Stad Antwerpen) tekenen present en worden bijgestaan door moderator Deepak Mehta.

Beleef technologie

Flanders DC, Antwerp.Powered.By.Creatives en de

Universiteit Antwerpen slaan de handen ineen en organiseren de expo ‘Design as a tool’. Hier voeren ze de winnende product designs van de Henry van de Velde Awards op naast de sterkste eindejaarsprojecten van de studenten productontwikkeling. The Beacon host de AI-Hub met verschillende partners om jouw AI-strategie op te maken. Technopolis voegt hier een AI-game aan toe zodat je echt kan proeven van de technologie.

XR Valley brengt de XR-Community samen in de VR/AR zone op de beursvloer. Ontdek wat XR kan betekenen in jouw productontwikkelingsproces. Speel daarnaast op de beursvloer een immersive VR game van The Park Playground. Technologie om ergonomisch te kunnen werken, Vlaio toont het aan de hand van demo’s op de beursvloer.

Deepdive

Naast de inspirerende sessies, kan je tijdens indepth sessies veel dieper gaan in bepaalde topics. De strategische partners van Advanced Engineering nodigen je uit voor sessies over: circulaire materialen, financiering voor start-ups, smart product lancering, AI in de maakindustrie, IoT, XR in product design, technologie voor werkbaar werk en strategisch product design.

Registreren

Antwerp Expo wordt twee dagen de bakermat van innovatieve productontwikkeling met 100 exposanten, 50 sprekers en high tech demozones. Registreer je gratis voor de beurs en het programma via www.ae-expo. be en til ook jouw producten naar een hoger niveau.

www.ae-expo.be

Traco Power komt met techniekblog

Voor ervaren engineers zijn datasheets over vermogensomzetters gemakkelijk te lezen en veel van de technische concepten worden goed begrepen. Traco Power ziet dat studenten hier meer moeite mee hebben en dat niet altijd alle aspecten van de specificatie van een voeding volledig worden begrepen. Daarom lanceert het bedrijf een techniekblog.

“In de loop der jaren zijn er op klantverzoek steeds meer parameters aan onze datasheets toegevoegd”, stelt

Florian Haas, Vice President Marketing & Digitalisering van Traco Power Group. “We hebben echter gezien dat deze parameters niet altijd even duidelijk zijn voor pas afgestudeerde engineers en studenten. Ons techniekblog is gericht op iedereen die dieper in de datasheets wil duiken en naast het bevatten van de spec’s ook wil begrijpen waarom die bepaalde gegevens nu zo belangrijk zijn voor hun toepassing.”

www.tracopower.com

ROVC ontvangt DC-lekstroomfilter

Enincom heeft aan technisch opleider ROVC het eerste exemplaar van een nieuw ontwikkelde DClekstroomfilter overhandigd, de KM-DC100. De filter is een product dat door apparatuur gegenereerde DC-lekstroom continu meet en filtert.

Door de energietransitie krijgen we steeds meer te maken met systemen die DC-stromen produceren en erop werken, zoals zonnepanelen, windmolens en laadpalen. Anders dan bij AC-installaties, werkt bij DC-lekstroom de conventionele aardlekschakelaar niet. DC-lekstromen worden in het netwerk opgewekt en lekken vóór de aardlekschakelaar naar de aarde, waardoor deze niet afgaat. Dat is erg gevaarlijk, want DC-lekstromen kunnen betonrot veroorzaken en metalen damwanden of leidingen aantasten.

De afdeling practicuminnovatie van ROVC gaat nu onderzoeken op welke manier de DC-lekstroomfilter in de opleidingen opgenomen kan worden. Denk hierbij aan wat de lekstroomfilter is en doet, in wat voor opstellingen de filter gebruikt kan worden en wat voor soort storingen voor kunnen komen. “Wanneer de DC-lekstroomfilter daadwerkelijk in de praktijk gebruikt gaat worden, is het belangrijk dat technici snel leren te werken met dit product.

Daarin nemen we als ROVC graag het voortouw”, aldus Frank Duinkerken, productmanager bij ROVC, die de DC-lekstroomfilter overhandigd kreeg uit handen van John Meijer van Enincom..

www.rovc.nl

www.enincom.nl

YOUR KEY TO CELLULAR TECHNOLOGY

Lever oude groepenkasten en verdelers in

Nederland verduurzaamt en kiest massaal voor elektrificatie, maar hiervoor is uitbreiding van de elektrische installaties noodzakelijk. Circolektra, een initiatief van Circospin (ketenregisseur) en de fabrikanten ABB, Attema, Eaton, Hager en Schneider Electric, neemt zijn circulaire verantwoording door oude groepenkasten en verdelers in te zamelen. Op die manier wordt collectief impact gemaakt op de verhoging van de veiligheid, vermindering van de belasting op het milieu en inzet van inclusief werk.

Door het gecontroleerd inzamelen van oude groepenkasten en verdelers kunnen deze centraal worden verzameld, gesorteerd en zo goed als mogelijk worden hergebruikt. Het gaat hierbij over tienduizenden oude kasten per jaar. De fabrikanten zetten de waardevolle onderdelen en grondstoffen zo veel mogelijk in voor de productie van nieuwe groepenkasten. Deze remanufacturing gebeurt ook voor componenten zoals automaten en aardlekschakelaars die waardevolle metalen bevatten.

Verankering van SROI (social return on investment) is voor Circolektra cruciaal. Daarom is het verzamelen, sorteren en demonteren van de

groepenkasten ondergebracht bij een speciaal geselecteerde werkplaats. Hier worden langdurig werklozen, migranten en ex-gedetineerden door ervaringsdeskundigen praktisch gecoacht en begeleid, met als doel herintreding op de reguliere arbeidsmarkt. Circolektra fungeert hierbij als springplank naar een baan bij een van de aangesloten partners.

Je kunt zelf een steentje bijdragen aan dit initiatief door je oude groepenkasten en verdelers in te leveren bij een van de inzamellocaties of door een eigen inzamelbak te plaatsen.

www.circolektra.nl

Adrastea-I is a Cellular Module with High Performance, Ultra-Low Power Consumption, Multi-Band LTE-M and NB-IoT Module.

• Small form factor

• Security and encryption

• Long range/wordwide coverage

• Multi-band support

www.we-online.com/gocellular

#GOCELLULAR

WE meet @ PCIM Europe

Hall 6-217

John Meijer, mede-eigenaar van Enincom (r), overhandigt de DC-lekstroomfilter aan Frank Duinkerken (ROVC).

Tiental live demonstraties geeft extra dynamiek aan D&E-event

Naast het inmiddels traditionele tjokvolle programma met deze keer ruim twintig lezingen hebben de 23 exposanten van het D&E-event ook nog eens een tiental live demonstraties op de beursvloer in petto. Het event, dat op 19 april plaatsvindt bij Congrescentrum 1931 in Den Bosch, brengt weer een keur aan actuele thema’s voor ontwikkelaars en toepassers van embedded systemen. Dat gaat van de milieu-impact van elektronica en aansluittechnieken voor PCB’s tot (A)I(I)oT en security. Sommige exposanten hebben daarbij voor mooie eentweetjes gezorgd: een lezing en praktische verdieping op de beursvloer middels een demo over hetzelfde onderwerp. In de plenaire aftrap om half tien gaat Geert Willems, manager van het Electronics Design & Manufacturing Forum (EDM) van imec, in op een nieuwe methode om de (best wel grote) impact van elektronica op de leefomgeving te kwantificeren. Deze lean ecodesign-methode, die is gebaseerd op een laagdrempelige inschatting van de milieu-impact van een elektronicaontwerp, is uitgewerkt binnen het ESA-project ‘Green eSpace’ waarin imec samenwerkt met de Vlaamse onderzoeksorganisatie VITO en OHB, een Duits bedrijf dat zich specialiseert in ruimtevaarttechnologie.

te complex. “Daar komt bovenop”, zegt Geert, “dat LCI-databases weinig gedetailleerde informatie bevatten over een beperkt aantal componenten, die je niet zomaar naar andere componenten kan vertalen. Bovendien is de benodigde informatie over bijvoorbeeld water- of energiegebruik sterk verouderd of onvolledig.”

Focus op productieproces

Ook Eurocircuits is weer van de partij op het D&E-event en verzorgt een lezing over right first time in de praktijk.

lijke productieprocessen te overzien. Dit betekent een zeer grote reductie van de complexiteit van de LCI-analyse. Volgens deze ‘parametrisch model gebaseerd LCI’ (pm-LCI) analyse werk je niet langer met datarecords, maar met een softwaremodel waarin je parameters kan ingeven over de gebruikte processen samen met de onderdeelkarakteristieken”, licht Geert toe.

Lean ecodesign

De traditionele aanpak van ecodesign, waarbij elke ontwerpstap wordt onderworpen aan een LCA (Life Cycle Analyse), die is opgesplitst in een Life Cycle Inventory (LCI)-analyse en een Life Cycle Impact Assesment (LCIA), is –zeker voor een mkb-er die de milieu-impact van een aantal ontwerpopties wil vergelijken– veel

Als alternatief voor het werken met ‘gemiddelde onderdelen’, is het idee om tot LCI-modellen te komen voor productieprocessen die internationaal representatief zijn voor een bepaalde productietechnologie, bijvoorbeeld PCB’s. “Door de productiestappen te modelleren kunnen we de impact van de onderdelen op het milieu berekenen in functie van de onderdeelkarakteristieken, zoals opbouw, gebruikte materialen, dimensies, enzovoorts. In tegenstelling tot een onoverzichtelijke en ongelimiteerde grote variatiemogelijkheid in onderdelen, is het aantal moge-

Bij lean ecodesign verander je materialen, processen of componenten en kijk je (enkel) wat de impact is op de LCI-grootheden (zoals energie) door middel van de veel eenvoudigere en nauwkeurigere pm-LCI-methode. Een eenmalige LCIA, uitgevoerd voorafgaand aan de ecodesign-oefening, geeft de prioriteiten tussen de LCIgrootheden (energie, water, materialen) aan waarmee de ontwerper rekening moet houden.

De partners binnen het ‘Green eSpace’ zijn inmiddels tot een proof fhi.nl/dene/

DESIGN AUTOMATION & EMBEDDED SYSTEMS EVENT OP 19 APRIL IN DEN BOSCH

of concept gekomen voor een elektronische module voor een satelliet. Hierbij is gekeken naar de impact op de elektronische assemblage, verpakking en PCB-productie; ook zaken als het testen en certificeren zijn onderzocht. “Er is nog heel wat werk te leveren om te komen tot een generiek en breed toepasbare methodiek met alle benodigde hulpmiddelen. Maar het principe werkt en kan reeds in zekere mate toegepast worden.”

IIoT

Qua toepasbaarheid zijn we met IIoT al een stuk verder op weg, al liggen daar ook nog de nodige uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van beveiliging. Om uitval van apparatuur te voorkomen en de continuïteit van bedrijfsprocessen te waarborgen, moet de beveiliging van netwerkapparaten, machines en productiefaciliteiten op orde zijn. Hiervoor moeten zowel soft- als hardware aan strenge eisen voldoen. Rutronik verzorgt in samenwerking met Swissbit een lezing over en demonstratie van een benadering voor databescherming, secure boot en device integriteit, die is ingebed in insteekbare hardware als (micro)SD-kaarten en USB-sticks. Praktisch voordeel van deze oplossing is dat die ook als retrofit kan worden toegepast in bestaande ontwerpen en systemen.

Live crash

Een uitdaging is ook het vinger aan de pols houden bij de IoT-apparaten in het veld, of dat nu robots bij productie zijn of sensors en dataloggers die in grote aantallen wereldwijd uitstaan. Problemen in embedded systemen komen niet altijd naar boven tijdens de ontwikkeling, maar soms pas nadat deze al actief in gebruik zijn. In het bijzonder ook na het na het uitrollen van OTA-updates is het belangrijk dat de ontwikkelaars pro-actief feedback kunnen krijgen over nieuwe problemen en inzage kunnen krijgen in wat tot deze problemen leidde zodat ze deze kunnen oplossen. Remote monitoring en troubleshooting van IoT- en internet-verbonden applicaties is niet zo gemakkelijk. Veelal is er maar zeer beperkte ruimte in geheugen en bandbreedte voor het loggen en communiceren van monitoring- en debuginformatie. Of er is sprake van een zeer groot aantal applicaties en een stortvloed aan ‘triggers’ op identieke problemen waardoor andere ondersneeuwen. Gerard Fianen (INDES-IDS) laat in zijn lezing zien hoe er met gebruikmaking van beperkte target-resources en bandbreedte toch zinvolle analysedata voor post-mortem root-cause analyse als feedback aan de ontwikkelaars kan worden gegeven, zodat deze vroegtijdig problemen kunnen

detecteren en oplossen. Als kers op de taart wordt in de beursvloerdemo van deze oplossingen ook live een systeemcrash opgelost.

Low-code/no-code

Naast veiligheid en beheer hebben ontwikkelaars van IoT-oplossingen met tal van externe elementen te maken, die het er allemaal niet goedkoper op maken en de timeto-market onder druk zetten. Naast eisen ten aanzien van certificering en standaardisering zijn dat bijvoorbeeld ook de tekorten aan componenten en gekwalificeerd personeel. Jay Nagdeo (Acal Bfi) licht in zijn lezing een nieuwe manier van productontwikkeling met low-code/no-code cloud- en hardwareplatforms toe die daar minder last van heeft. Op de stand van Acal BFI kunnen bezoekers een demonstratie bijwonen waarbij dit in de praktijk wordt gebracht. De demo bestaat uit een Environmental Sensor die door Acal BFi zelf is ontworpen, een Sierra Wireless FX30s IoT gateway en het cloud enabler platform Octave van Sierra Wireless. De sensor meet vochtigheid, temperatuur, CO2, VOC’s en deeltjes en is met een seriële kabel verbonden met de gateway. Het platform configureert deze gateway om data uit de milieusensor te halen en pusht deze vervolgens naar een IoTdashboard.

Meer demo’s

Naast een demo van Würth Elektronik over krimpen, waar we in een apart artikel verderop in dit blad dieper op ingaan, kan je bij de exposanten nog voor verschillende andere demonstraties terecht. Zo laat Batenburg Applied Technologies een oplossing zien waarbij de NFC-antenne zit ingesloten in de rand van het scherm. Hierdoor is NFC-communicatie mogelijk over het volledige oppervlakte van het display. Op die manier ontstaat er een complete HMI-oplossing voor apparatenbouwers die de display-, touch- en NFC-component als één onderdeel toe willen voegen aan hun product.

C.N. Rood geeft een productdemonstratie van de TMT4 Margin Tester voor PCIe Gen 3 en Gen 4 link health evaluatie. Dit instrument speelt in op de noodzaak aan kortere testtijden voor het evalueren van PCIe-apparaatontwerpen, die met de ontwikkeling van PCI-SIG steeds grotere datasnelheden aan kunnen. Ook solderen profiteert van IoT. Romex laat dat zien aan de hand van een demo van de Weller Wxsmart, waarmee je met IoT-ondersteuning volledige controle hebt over het soldeer- of desoldeerproces. Alle belangrijke factoren voor een gemaakte soldeerverbinding worden opgeslagen, waaronder datum en tijd, operator, gebruikte en aangesloten Weller apparatuur, gebruikte bout, gebruikte tip, ingestelde en gemeten soldeertemperatuur, max/min, soldeertijd en conditie van de aangesloten afzuiging.

Aanmelden

Meld je voor een gratis bezoek aan het D&E event aan via fhi.nl/dene/. Daar vind je ook het volledige lezingenprogramma en het overzicht van alle demo’s op de beursvloer.

Rutronik verzorgt in samenwerking met Swissbit een lezing over en demonstratie van een benadering voor databescherming, secure boot en device integriteit, die is ingebed in insteekbare hardware als (micro)SD-kaarten en USB-sticks.

Specificaties van annular rings zijn niet voor één gat te vangen

Op elke PCB zitten wel ronde eilanden van koper vrij van soldeermasker en met een gat in het midden. Zo’n gat is meestal doorgemetalliseerd, zodat het een signaal kan geleiden naar één of meerdere andere lagen van de printplaat. Ze worden gebruikt voor bijvoorbeeld via’s, aardings- en montagegaten en als basis voor het solderen van through-hole componenten. Het gebied op de PCB tussen de diameter van het afgewerkte gat en de diameter van het ronde kopereilandje wordt aangeduid als de annular ring. De grootte van deze ring wordt gedefinieerd als de afstand tussen de buitendiameter en de binnendiameter ervan, wat verwarrend kan zijn omdat we het in feite hebben over het verschil in hun stralen in plaats van hun diameters. Voor een betrouwbare printplaatproductie geldt een minimumeis voor de grootte van de annular rings. Dan is het wel handig als ontwerper en PCB-producent daar hetzelfde onder verstaan

Een ontwerper geeft in zijn digitale data aan hoe de printplaat er uit moet komen te zien, en verwacht dat dit aan het einde van het productieproces ook precies zo is gerealiseerd in de fysieke printplaat. Voor het betrouwbaar kunnen produceren van de printplaat gelden echter ook specificaties, waarmee je tijdens het ontwerp al rekening moet houden. Dat gaat zeker op voor het maken van de gaten.

0,10 mm kleiner dan de diameter van het oorspronkelijk geboorde gat. Het verschil tussen de werkelijke boorgatdiameter en de uiteindelijke einddiameter van het gat heeft echter ook consequenties voor de berekening van de grootte van de annular ring.

Verwarring

www.eurocircuits.com

Omdat het voor de meeste printplaten gebruikte FR4 materiaal nietgeleidend is, moet het gat door het substraat geleidend worden gemaakt, zodat signalen ook door de printplaat kunnen lopen. Dat gebeurt door eerst een geleidende koolstoflaag op de wand van het gat aan te brengen. Vervolgens wordt daarop door galvanisatie een koperlaag van 20 µm (althans door Eurocircuits; het IPC-minimum is 18 µm) aangebracht. Hiermee voldoen de gaten aan de elektrische en mechanische eisen voor solderen en langdurig gebruik.

Door dit proces wordt de gatdiameter

Stel nu dat het gat was geboord met de maat die de ontwerper voor het uiteindelijke gat had opgegeven en vervolgens van een koperlaagje was voorzien: dan was het gat 0,10 mm te klein. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Om rekening te houden met de extra koperdikte van het galvaniseren boren PCB-fabrikanten daarom grotere gaten.

In de praktijk is er dan sprake van twee diameters voor het gat: de werkelijke boordiameter en de voltooide gatdiameter. Dit leidt soms tot verwarring. Omdat fabrikanten het FR4 boren vóór het galvanische koperproces, wordt de werkelijk vereiste minimale annular ring gemeten tussen de diameter van het koperen vlak en de

Voor een betrouwbare printplaatproductie geldt een minimumeis voor de grootte van de annular rings.

diameter van het werkelijk geboorde gat. En dus niet tussen de diameter van het vlak en de diameter van het afgewerkte gat. Dit betekent dat voor elke berekening van de annular ring de dikte van de aan te brengen koperlaag bekend moet zijn.

Is de ring echt nodig?

TWEEDE DEEL VAN EEN SERIE ARTIKELEN OVER PCB-ONTWERP EN PRODUCTIE

Saar Drimer, editor bij Eurocircuits

De grootte van de annular ring is de afstand tussen de buitenste cirkel en de binnenste cirkel.

Links een voorbeeld van wat er kan gebeuren bij een verkeerde uitlijning tussen gat en eiland. Rechts staan de minimale specificaties voor een langwerpig koperen eiland, afgezet tegen de werkelijke boordiameter (niet de afgewerkte gatdiameter).

het eiland) en afwijkingen, die bij het boren en uitlijnen naar voren komen.

Rekenvoorbeeld

Stel we willen een afgewerkt gat van 0,25 mm, dat de door de fabrikant aangebrachte koperdikte inclusief afwerking 0,1 mm is en dat de grootte van de annular ring (de ringmaat)

minimaal 0,125 mm moet zijn (de afstand tussen de diameters gedeeld door twee). Dan kan je de volgende berekening maken voor de minimaal benodigde eilanddiameter:

[min. ringmaat] = 0,5 * ([min. eilanddiameter] - [werkelijke boordiameter])

Omschrijven van deze formule levert: [min. eilanddiameter] = 2 * [min. ringmaat] + [werkelijke boordiameter]

Hierbij geldt: [werkelijke boordiameter] = [afgewerkte gatgrootte] + 0,1 mm

Dus:

[min. eilanddiameter] = 2 * [min. ringmaat] + [afgewerkte gatgrootte] + 0,1mm

Dat resulteert dan in:

[min. eilanddiameter] = 2 * 0,125 + 0,25 + 0,1 = 0,6 mm.

Andere vormen

Naast rond met een gat in het midden kunnen er ook andere vormen voor de eilanden worden ontworpen. Ook hier

PRODUCTNIEUWS

is het zaak om te komen tot een dusdanige verbinding tussen het gat en het eiland, zodat er betrouwbaar op het eiland kan worden gesoldeerd. In de afbeelding is een voorbeeld te zien van een langwerpig eiland. Hiervoor gelden twee eisen. De twee tegenover elkaar liggende zijden moeten minstens 0,3 mm van de rand van het boorgat verwijderd zijn en de diameter van het boorgat moet volledig binnen het koperen eiland liggen (maar kan dan wel net tegen de randen liggen).

Afgaande op de ideale weergave (rechts in de afbeelding) zou je kunnen aannemen dat de twee koperen gebieden door het gat van elkaar worden gescheiden en dus ook elektrisch van elkaar zijn geïsoleerd. In de praktijk valt dat echter anders uit. Door het aanbrengen van een dun koperlaagje in het gat worden die twee gebieden wel met elkaar verbonden. Bovendien zijn er nog de onvermijdelijke fabricageafwijkingen die kunnen leiden tot een verkeerde uitlijning tussen het gat en het eiland, waardoor er een asymmetrie ontstaat met aan de ene kant meer en de aan de andere kant minder koper van het eiland. Bij aansluiting van een koperspoort op het eiland moet je daarmee rekening houden.

Deze vormen worden gebruikt bij through-hole componenten waar de pinnen dicht bij elkaar staan, bijvoorbeeld connectoren. Zodra deze zijn gesoldeerd zijn de onvolkomenheden door een mogelijk verkeerde uitlijning in de regel wel opgelost en is er sprake van een solide verbinding. Dat wil echter niet zeggen dat je je daar als ontwerper dus niet druk om hoeft te maken, want het gaat ook om de produceerbaarheid van de PCB. Dan kan je het ontstaan van breuken aan beide zijden vermijden door het eiland aan de zijkanten net wat groter te dimensioneren.

Feedback

Voor het indienen van printplaatontwerpen voor PCB-productie stelt Eurocircuits de gratis Visualiser tool beschikbaar. Op basis van de analysemogelijkheden van deze tool kan je al in het ontwerpproces zekerheid krijgen of alles de juiste afmetingen heeft voor productie. Zo ook voor de annular rings. Als die te klein zijn, dan wordt dat gemarkeerd in Visualiser en kan je het ontwerp alsnog aanpassen. Meer informatie over annular rings is te vinden bij: https://www.eurocircuits. com/faq/annular-ring-oar-iar.

Een ontwerper kijkt met andere ogen naar het productieproces als een PCBproducent.

Phoenix Contact sche codering op de connector is de montage in de eigen productie of in het veld duidelijk. Er is keuze uit een groot aantal individuele bedrukkingen. Om foutief insteken uit te sluiten zijn er ook gepolariseerde connectoren en basiselementen. Daarbij kan gekozen worden uit maximaal drie polarisaties. Het assortiment van Connexis bestaat uit connectoren en basiselementen in horizontale of verticale aansluitrich-

Wire-to-board connectoren

De krimpgebaseerde wire-to-board connectorserie Connexis voor kabelassemblages optimaliseert de geautomatiseerde productie en zorgt zo voor snelheid en precisie bij de printplaatverbinding. Dankzij een opti-

ting alsmede uit wanddoorvoeren. Dit maakt zowel apparaataansluitingen als vrijhangende verbindingen via connector en busconnector mogelijk. De krimpcontacten zijn verkrijgbaar voor aders van AWG 28 tot AWG 14. Met de rastermaten 2,5 mm, 3,81 mm en 5,08 mm zijn de connectoren in de reeksen D21, D31 en D32 geschikt voor uiteenlopende signaal- en laagspanningsvoedingen.

Wat maakt een krimp tot een perfecte krimp?

Remco van de Griendt, Field Application Engineer bij Würth Elektronik, laat in zijn lezing tijdens het D&E-event op 19 april in Den Bosch zien wat een goede krimp maakt bij wire-to-board verbindingen. Hij gaat daarbij in op vragen als: Waarom is een goede krimp van een krimpcontact aan een kabel essentieel voor een goede contactweerstand? Wat is de definitie van een goede krimp? Waar moet ik op letten, en wat zijn de gevolgen als de krimp om wat voor reden niet goed is? Op de beursvloer kunnen bezoekers de theorie in de praktijk brengen en proberen om zelf een goede krimpverbinding te maken.

Oh ja. Dat krijgt Remco van de Griendt vaak te horen bij het analyseren met klanten van hun problemen met krimpcontacten. En ook bij inhouse sessies over krimpen komen vaak dingen voorbij die engineers wel weten, maar waar ze in de praktijk toch niet voldoende bij stilstaan. “Terwijl het contact tussen kabel en PCB toch een belangrijk aspect binnen het totale systeem is. Als die niet goed is kan dat consequenties hebben van verminderd rendement tot systeemuitval.”

Overgangsweerstand

Praktische sessies met Remco van de Griendt (in het midden op de foto) over krimpen trekken altijd veel belangstelling. Dat zal tijdens het D&Eevent niet anders zijn.

www.we-online.com

eiSos-netherlands@we-online.com

Krimpen wordt toegepast om een mechanisch stabiele elektrische verbinding te creëren tussen geleider en verbindingselement. In de lezing van Remco gaat het om wire-to-board

verbindingen, van signaalniveau tot aan high-power. De verbinding wordt gemaakt door onder uitoefening van een mechanische druk de krimpprofielen nauwkeurig aan te passen aan de connector en de draaddoorsnede om zo de gewenste vervorming van het verbindingselement en de geleider te verkrijgen. Indien correct uitgevoerd, ontstaat een vrijwel gasdichte verbinding. Door de vervorming van de krimpcilinder en de geleider ontstaat een structuur die het binnendringen van zuurstof beperkt en dus tegen corrosie beschermt.

Bij een slechte krimp zal de gasdichtheid niet optimaal zijn. Maar voor veel toepassingen is het ingrijpender dat je zo een hogere overgangsweerstand creëert. Die kan –zeker bij high-power verbindingen– tot extra warmte-

ontwikkeling leiden, met alle gevolgen van dien.

Krachten doseren

Een goede krimp staat of valt bij de uitgeoefende kracht bij het krimpen. Bij teveel kracht deformeer je de verbinding zodanig dat het contact niet meer goed is, met gevolgen voor gasdichtheid en overgangsweerstand. Gebruik je daarentegen te weinig kracht, dan kan het zomaar gebeuren dat je de kabel er zo weer uit kan halen of dat de verbinding bij gebruik van het systeem ‘spontaan’ losschiet. “Het verschil tussen teveel en te weinig kracht kan een kwestie van enkele tienden van millimeters zijn in de hoogte van het krimpcontact. Je moet –zeker bij handmatig krimpen– een bij het contact passende krimptang

gebruiken. Bij semi-automatisch of automatisch krimpen kan je de krimphoogte op de machine instellen; dan sluit hij met de juiste slagkracht”, licht Remco toe.

Juiste tools

In zijn lezing benadrukt Remco het gebruik van de juiste tools. Dat geldt niet alleen voor het krimpen, maar ook voor het knippen en strippen van de kabel dat aan het krimpen vooraf gaat. “Je kunt bijvoorbeeld beter geen standaard zijkniptang gebruiken, want dan heb je kans dat je de kabels naar elkaar toe duwt en heb je in plaats van een mooi rond bekken een ovale vorm. Dat heeft weer consequenties voor de krimp: een mooie ronde kabel is makkelijker te krimpen en leidt dus tot een betere krimp”, aldus Remco.

Strippen met maat

Bij het strippen van de kabel ziet Remco regelmatig dat technici te kort of juist te ver strippen. In beide gevallen heeft dat nadelige consequenties voor de uiteindelijke verbinding. “Strip

PRODUCTNIEUWS

je te kort, dan komt de isolatie van de kabel onder de voorkant van de krimp, de geleidingskrimp. Hierdoor is er geen goed contact. Strip je te ver, dan creëer je te weinig houvast en zit de pijn hem in de achterkant van de krimp, de isolatiekrimp. Daar moet de isolatie precies onder vallen. Je hoeft daar niet een echte uittrekkracht te

creëren, maar wel een houvast. Die heb je niet meer als daar geen isolatie zit.”

In de praktijk

In zijn lezing zal Remco nog veel meer praktische tips geven om de ideale krimp te verkrijgen. De proof of the pudding zit hem in de mogelijkheid

TOP-electronics Microchip

WiFi HaLow-module

De FGH100M module van Quectel Wireless Solutions maakt gebruik van het IEEE 802.11ah draadloze netwerkprotocol, ook bekend als WiFi HaLow, en werkt in het vergunningsvrije Sub-1 GHz bereik. Hiermee kunnen gebruikers IoT-apparaten in een straal van een kilometer besturen. Het protocol biedt tien keer het bereik van traditionele WiFi, waardoor het geschikt is voor zowel indoor als outdoor IoTscenario's.

De FGH100M is gebaseerd op de

MM6108 WiFi HaLow SoC van Morse Micro en werkt in de 850-950 MHz banden met 1/2/4/8 MHz kanaalbreedte. Hij beschikt over maximaal 21 dBm uitgangsvermogen en een maximale datatransmissiesnelheid van 32,5 Mbps. De HaLow-module maakt connectiviteit met een lager vermogen mogelijk dan eerdere WiFi-technologieën en kan apparaten ondersteunen die maanden of jaren op een knoopcelbatterij werken. De module meet 13,0 × 13,0 × 2,2 mm en biedt interfaces als UART, SPI, I2C, SDIO 2.0 en PWM. Hij voldoet aan de actuele WiFi-vereisten voor authenticatie en encryptie inclusief WPA3 en AES voor over-the-air verkeer. Hij ondersteunt ook SHA-256, SHA-384, SHA-512 coderingsalgoritmen om transmissiegegevens beter te beschermen.

om bij de stand van Würth Elektronik zelf een krimp te maken. “Dan kan je ervaren hoe moeilijk het is om een goede krimp te maken, dat het niet automatisch goed gaat. En ook dat je met de juiste instructies en tools wel tot goede resultaten kan komen!”

Componenten voor SPE

PHY’s koppelen ze in een standaard Ethernet-systeem helemaal door naar de cloud over de eenvoudige twistedpair bedrading.

Microchip komt met industrial-grade producten voor Single Pair Ethernet (SPE). De LAN8650 en LAN8651 10BASE-T1S MAC-PHY Ethernet controllers met seriële periferie interface (SPI) vereenvoudigen de implementatie van ringvormige architecturen door standaard MCU’s te gebruiken bij het koppelen van sensoren, actuatoren en andere componenten aan de randen van OT- en IT-netwerken. Deze componenten hebben geen eigen communicatiesysteem nodig en Microchip’s MAC-

Voor industriële toepassingen die vragen om een grotere bandbreedte kunnen ontwerpers MCU’s gebruiken met een geïntegreerde Ethernet MAC. Hiervoor is er de industrial-grade versie van de LAN8770 100BASE-T1 Ethernet PHY transceiver met een zend- en ontvangstsnelheid van 100 Mbps. De industrial-grade versies van de LAN937x en LAN938x gigabit Ethernet TSN switches met geïntegreerde 100BASE-T1 PHY’s zijn voorzien van hardware timestamp-functies voor de ondersteuning van IEEE 802.1AS (gPTP) en IEEE 1588v2 (PTP) tijdsynchronisatie.

Zowel te kort als te ver strippen van de kabel heeft nadelige consequenties voor de uiteindelijke verbinding.

Recom Power Würth Elektronik

Upgrades DC/DC-omzetters Versnellingsmeter en gyroscoop

De RKK-serie, een upgrade van de RKE- en RFMM-serie 1 W geïsoleerde SIP-7 DC/DC’s heeft nu een lagere EMI, werkt tot 105 °C zonder derating, heeft een continue kortsluitbeveiliging en een hoger rendement. De afwezigheid van een behuizingen bespaart kosten en gewicht, dat bijna gehalveerd is tot 1,7 g.

Recom meldt voor verschillende series DC/DC-omzetters drop-inupgrades, die worden aangeduid met het achtervoegsel ‘K’. De R-78Kxx-serie lineaire regelaars met drie aansluitingen heeft nu een breder ingangsbereik en meer uitgangsspanningsopties. De 0,5 A- en 1 A-versies hebben kleinere behuizingen, een lager gewicht en een betere ef cientie.

De gereguleerde 4:1 ingang RSO is geüpgraded naar de RSOK-serie. Deze heeft nu 3 kV/1 min isolatie in plaats van 2 kVDC/1 seconde, een lagere isolatiecapaciteit bij 50 pF, een hogere bedrijfstemperatuur tot 88 °C zonder derating en geen minimaal vereiste belasting. De -K-versie van de 3 W SIP8 RS3Eserie heeft nu een 4:1-ingangsbereik en 3 kV isolatie.

Würth Elektronik breidt zijn assortiment MEMS-sensoren uit met de WSEN-ISDS, een 3-assige versnellingsmeter en geïntegreerde gyroscoop. De sensor van 2,5 x 3,0 x 0,86 mm in een LGA-behuizing biedt digitale I2C- en SPI-interfaces en een FIFO-buffer voor data-opslag. De gebruiker kan verschillende meetbereiken selecteren, afhankelijk van de mate van versnelling die de sensor moet detecteren. Mogelijke bereiken zijn ±2 g, ±4 g, ±8 g en ±16 g voor de lineaire versnelling en ±250 dps, ±500 dps, ±1000 dps en ±2000 dps voor de verandering van de hoeksnelheid. De nauwkeurigheid van de gevoeligheid is ±3 procent. Datasnelheden kunnen worden geselecteerd tot 1400 Hz voor de versnellingsmeter en tot 937 Hz voor de gyroscoop. De

uitgangsdatasnelheid reikt tot 6,66 kHz. De module verbruikt 0,69 mA in high-power modus, maar dit daalt tot 0,28 mA in low-power modus voor het vastleggen van enkele pulsen. Toepassingen variëren van lokalisatie- en navigatieoplossingen, automatisering, industriële apparaten en machines, antenne- en platformstabilisatie tot industriële IoT-apparaten, robots en drones.

Toshiba's derde generatie SiC MOSFET's van 650 V en 1200 V zijn geschikt voor gebruik in schakelende voedingen, UPS ,servers, datacenters en communicatieapparatuur. Andere toepassingen zijn PV-omvormers en bidirectionele DC/DC-omzetters die worden gebruikt voor het opladen van elektrische voertuigen. De 650 V versies kennen ten opzichte van de vorige generatie minder vermogensverlies, wat ze beter geschikt maakt voor oplossingen met een hoge vermogensdichtheid. Zo is de FoM met ongeveer 80% verbeterd. De nieuwe componenten hebben een ingebedde Schottky-barrièrediode (SBD) die de betrouwbaarheid verhoogt door interne parasitaire effec-

ten tegen te gaan en zo een stabiele RDS(on) handhaaft.

De 1200 V versies, die zijn ondergebracht in een TO-247 behuizing, kunnen stromen tot 100 A aan en hebben een RDS(on) van 15 mΩ. Het maximale bereik van de gatespanning (VGS) van -10 V tot 25 V geeft meer exibiliteit voor inpassing in verschillende toepassingen. Het bereik van 3,0 V tot 5,0 V voor de VGS(th) zorgt voor voorspelbare schakelprestaties met minimale drift en maakt een eenvoudig gate-driver ontwerp mogelijk.

Renesas heeft de 32-bit RA familie microcontrollers uitgebreid met twee series, gebaseerd op de Arm Cortex-M33 kern met Arm TrustZone technologie. De 100-MHz RA4E2 en 200-MHz RA6E2 MCU’s zijn geoptimaliseerd om de beste energie-ef ciëntie in hun klasse te bieden zonder afbreuk te doen aan de prestaties. Ze hebben optioneel 128 Kb of 256 Kb ash, 40 Kb SRAM en interfaces als on-chip CAN FD, USB, QSPI, SSI en I3C. Bij actieve werking bij 100 MHz is het stroomverbruik 82 µA/MHz. DE MCU’s zijn verkrijgbaar in kleine behuizingen, waaronder een 4 x 4 mm 36-pins BGA en een 5 x 5 mm 32-pins QFN. Alle MCU’s worden

ondersteund door het Renesas

Flexible Software Package (FSP) dat drivers en middleware bevat om de implementatie van communicatie te vergemakkelijken en de functionaliteit van randapparatuur te verbeteren. De GUI van het FSP vereenvoudigt en versnelt het ontwikkelingsproces. Het maakt exibel gebruik van oude code mogelijk, evenals eenvoudige compatibiliteit en schaalbaarheid met andere apparaten uit de RA-familie. Ontwerpers die FSP gebruiken, hebben ook toegang tot het volledige Arm-ecosysteem.

EMC-afscherming op componentenniveau gebeurt in de regel met metalen afschermingen, de zogenaamde RF-blikjes. Deze zijn in grote verscheidenheid als standaardcomponent beschikbaar. Maar wat als er geen passende oplossing is? Een klantspeci ek design kan dan uitkomst bieden. Het grote nadeel daarvan zijn echter de toolingkosten die je bij kleine aantallen niet terug kunt verdienen. Tecan kan met precisie-etsen EMC-afscherming maken, zonder dat daar speci eke tooling voor nodig is. Ook een grote complexiteit heeft geen

invloed op de startkosten. Etsen is een subtractief proces, gebaseerd op fotolithogra e en etsen met zuur, wat ideaal is voor de productie van metalen precisie-onderdelen in zowel prototype-aantallen als grote series. Een scala aan ferro en non-ferro metalen kan worden gebruikt om de diverse frequenties af te

dekken. Van de voltooide pro elen kunnen ook de bewerkte randen van de benodigde afscherming worden voorzien. Met als resultaat een braamvrij en EMC-afgeschermd product.

Een van de grootste aanbieders van hoogwaardige printplaten in Europa. Uit Duitsland verzonden.

Inclusief: 0,1 mm spoorbreedte en isolatieafstand, 0,2 mm boring, FR4 1,55 mm Cu, metaalfinish loodvrij HAL, 2x soldeermasker groen, 1x tekstopdruk wit, E-test, Design Rule Check, opstartkosten

SiC MOSFET's 32-bit MCU’s b.v. 1 st. € 29,80 net b.v. 30 st. elk € 3,55 net b.v. 100 st. elk € 2,07 net b.v. 500 st. elk € 1,40 net Dubbelzijdige PCB b.v. 80mm x 100mm stuks

toepassing. Verkoop b.v. 5 st. elk € 11,49 net

Precisie-SMD-Stencil (laser) Hoogtechnologische printplaten Automatisering maakt het mogelijk!

-47% tot

Sinds 2021 - Verlaagde prijzen: Prijzen en productietijden online: www.multi-cb.nl Verzending in NL vanaf €4,95

€ € 9,90net Inclusief: Onbeperkt pads, roestvrij staal, dikte 100-120μm, optionele padreductie, eindbehandeling aan beide zijden ontbraamd (geborsteld)

EEMC

Farnell

Renesas

Flinke reductie persluchtverbruik door innovatief persluchtbeheer

DATA UIT AIR MANAGEMENT SYSTEM VIA DRAADLOZE SERIËLE COMMUNICATIE NAAR HET MES-SYSTEEM

SMC introduceert een innovatief Air Management System (AMS) dat het persluchtbeheer optimaliseert. Het systeem vermindert het energieverbruik van machines aanzienlijk en minimaliseert de CO 2 -uitstoot. Bedrijven, die pneumatische processen toepassen, profiteren daardoor van reducties tot 62% van hun persluchtverbruik. Dat is niet alleen gunstig voor het energieverbruik in de fabriek, maar ook voor het milieu.

www.smc.nl

marketing@smc.nl

(020) 531 88 88

Persluchtlekkages nemen gemiddeld 20 tot 50% van het persluchtverbruik voor hun rekening. Een machine die op druk blijft staan bij een onverwachte stilstand (storingen) of bij een verwachte stilstand (stand-by of vanwege productieplanning) kan veel energie verspillen. Bovendien krijgt het beheer van persluchtverbruik in productie- en procesinstallaties vaak onvoldoende aandacht. Er zijn bijvoorbeeld geen geoptimaliseerde processen voor stand-by en stilstandperiodes. De gevolgen zijn onnodig hoge energiekosten en CO2-uitstoot.

Gamechanger

De AMS heeft drie voordelen in één oplossing en wordt door SMC betiteld als gamechanger voor de industrie. De AMS-serie:

• sluit aan bij de vraag naar duur-

Het Air Management System (AMS20/30/40/60 serie) van SMC is een duurzame oplossing die het persluchtverbruik reduceert tot wel 62%.

62%

Creëer een eerste stap naar Condition

Based en Predictive Maintenance

het systeem volledig afsluiten, zodat persluchtverliezen geminimaliseerd worden.

CBM en voorspellend onderhoud

zame oplossingen voor de industrie;

• vereenvoudigt de eerste stap naar vernieuwde onderhoudsmethoden, zoals Condition Based Maintenance (CBM) en Predictive Maintenance (PM);

• ondersteunt het digitaliseren van de fabriek.

De AMS bestaat uit een elektropneumatisch reduceerventiel, een flowsensor met geïntegreerde draadloze seriële communicatie en een ontluchtingsventiel. Zo wordt dankzij de flowsensor het persluchtverbruik op een duidelijke manier gemonitord. Het elektropneumatische reduceerventiel regelt automatisch de druk op de machine naar gelang de duur van een stand-by periode. Tot slot kan het ontluchtingsventiel bij een langdurige stilstand (bijvoorbeeld in het weekend)

De data uit de AMS worden dankzij draadloze seriële communicatie aangeboden aan het MES-systeem van de klant of direct naar de cloud verstuurd. De analyse van de door de AMS verzamelde gegevens kan de basis vormen voor het bepalen van preventieve acties en onderhoudstaken. Dit is belangrijk, omdat technische diensten het vaak aan tijd ontbeert om specifieke gegevens over het persluchtsysteem te verzamelen. Dit leidt regelmatig tot onvoldoende onderhoudsacties en onverwachte storingen of pieken in het energieverbruik.

Door deze data goed aan te bieden, kunnen zowel CBM-strategieën als voorspellend onderhoud baat hebben bij de AMS. De AMS-serie helpt om afwijkingen en lekken op te sporen en biedt daarmee een digitale vingerafdruk van de optimale bedrijfsomstandigheden van een machine.

Minder tijd en kosten

De AMS-serie bespaart tijd en kos-

Scan de QR-code voor meer informatie.

Reduceer je persluchtverbruik tot

ten door minder installatiewerk, een snellere inbedrijfstelling en minder bedrading. Het decentrale systeem is compatibel met OPC UA, voor directe datacommunicatie zonder PLC, en verkrijgbaar met de seriële communicatieprotocollen Ethernet I/P, Profinet, IO-Link en EtherCAT. Met één AMShub kunnen klanten tot tien remote units aansluiten met een maximale communicatieafstand van 100 meter.

PRODUCTNIEUWS

Persluchtbeheer op een hoger niveau

• Het optimaliseren van het energieverbruik zorgt voor kostenbesparing en duurzaamheidswinst – programmeerbare automatische drukvermindering en uitschakeltijden.

• Meer onderhoudsmogelijkheden – metingen en opvolgingen van de parameters debiet, druk en temperatuur

• Digitalisering van de persluchtinstallatie – virtuele controle van parameters met seriële communicatie of OPC UA dataverzameling.

• Draadloze connectiviteit mogelijk tot wel 100 meter en met 10 AMS remote units, wat leidt tot

Heavy-duty en ATEX-encoders

De heavy-duty encoders van Lika Electronic hebben robuuste behuizingen gemaakt van extra dik aluminium of roestvrij staal. De heavy-duty kogellagers zijn bestand tegen zware mechanische stress, schok- en vibratiebestendig, en kunnen tegen zware axiale en radiale asbelastingen. Voor heavy-duty toepassingen zijn frameless encoders ook een prima oplossing. Door de afwezigheid van een kogellager gaat het hierbij over een contactloze

uitvoering. Mede door het magnetisch uitlezen van de encoderdata en een met hars ingegoten elektrisch circuit met speciale oppervlaktebehandeling en afdichting, zijn deze optimaal beschermd en bestand tegen zoutwatercorrosie, reinigingsmiddelen en chemische verontreinigingen. Het assortiment omvat zowel optische als magnetische meettechnologie. De gebruikte elektroni-

Positiemeetsysteem

Het geïntegreerde IMS positiemeetsysteem is nu beschikbaar als IMScompact voor absolute metingen. De contactloze oplossing met een magnetisch meetprincipe maakt een robuuste en economische positiemeting mogelijk voor lineaire geleidingen van verschillende lengtes en afmetingen en vervangt daarmee externe, lineaire positiemeetsystemen. Een reeks toepassingen kan nu sneller en economischer worden gerealiseerd,

van efficiënte positiemeting in speciale machinebouw tot klein- en grootformaat toepassingen op gebieden als digitaal printen, batterijproductie en FMCG (fast moving consumer goods). De compacte meetsystemen,verkrijgbaar in de maten 15, 20 en 25, registreren de positie van de railgeleidingswagen contactloos met een absolute nauwkeurigheid van ± 20 µm/m en een herhalingsnauwkeurigheid van +± 1 µm bij snelheden tot 5 m/s. De meetlengte kan tot 17,8 m bedragen met railsecties die uit meerdere stukken bestaan. Dankzij de hoge mate van EMC-bescherming van de volledig in de railgeleidingswagen geïntegreerde sensor is het meetsysteem ideaal voor gebruik in combinatie met lineair-motoren.

meer efficiëntie en minder arbeids- en bedradingstijd.

• Geschikt voor gebruik met Ether net en Profinet, EtherCAT en IO-Link.

• Encryptie zorgt voor een verhoogde veiligheid bij gebruik.

• Een debiet van maximaal 4.000 l/min bij een druk van 0,7 Mpa.

• Beschikbaar in verschillende aansluitmaten, waaronder 1/8, 1/4, 3/8, 1/2, 3/4 en 1 inch.

• Modulaire aansluitingen maken de installatie eenvoudig en flexibel.

cacomponenten zijn met een werktemperatuurbereik van -40 °C tot +100 °C bestand tegen grote temperatuurschommelingen.

Lika heeft tevens een assortiment ATEX-encoders voor toepassing in explosiegevaarlijke omgevingen. Deze zijn afhankelijk van het type IECEx- en/of ATEX-gecertificeerd voor de zones en temperatuurklassen waarvoor ze zijn bestemd.

Optocouplers

Turck presenteert nieuwe optocouplers voor de overdracht van veldbuscommunicatie via glasvezelkabel (FOC). De een- of tweekanaals apparaten van de FOC-serie geven veldbusprotocollen zoals Profibus-DP of Modbus RTU als lichtsignalen door via glasvezelkabels. De twee Ex-varianten van de FOC-koppelingen kunnen in zone 1 worden geïnstalleerd en kunnen intrinsiekveilige signalen volgens RS485IS overbrengen.

De FOC-mediaconverters zijn in staat om grote afstanden van meer dan 2500 meter te overbruggen, afhankelijk van de gebruikte glasvezelkabel. FO-kabels zijn bovendien immuun voor elektromagnetische storingen.

Gebruikers kunnen met de apparaten naast punt-tot-puntverbindingen ook ringtopologieën configureren voor maximale beschikbaarheid. Alle apparaten zijn voorzien van een universeel afschermingsconcept dat gemakkelijk kan worden aangepast aan het specifieke proces. De alarmuitgang van de FOC-converters meldt fouten, waardoor de tijd die nodig is voor probleemoplossing aanzienlijk wordt verkort.

Bosch Rexroth

Tevel Techniek Turck

AUTOMATISERING

Softstarters Onderhoudsbeveiliging

Controllers

De Emotron TSA-softstarters van 5,5 tot 1000 kW (16-960 A en 200-690 V) in de nieuwe bouwvormen TSA 5 en 6 voor de hoogste vermogens (470960 A) beschikken standaard over veel ingebouwde functies voor veiligheid en beveiliging. Denk aan een thermische motorbeveiliging, slimme belastingbewaking, een thermistoringang en een bypass-contactor. De modellen 5 en 6 zijn in staat om zware lasten op te vangen bij de start, wat vaak nodig is voor bijvoorbeeld trans-

portbanden en brekers. Een verhoogd aanloopkoppel wordt gebruikt om aanvankelijke koppelpieken te overwinnen. De startcapaciteit bedraagt 300 procent gedurende 30 seconden. De start en stop met laag koppel en de sterke vectorrem voor belastingen met een hoge massatraagheid maken hem ideaal voor toepassingen zoals pompen, zagen, transportbanden, mengers en centrifuges. Door de bypass-contactor heeft de TSA meer dan 99,6 procent startrendement.

De verbeterde 2080-Lx0E controllers van Allen-Bradley bieden volgens Rockwell een uitgebreidere connectiviteit en meer efficiency tijdens het ontwerpproces, dankzij de nieuwe Class 1 implicit messaging functionaliteit met ondersteuning voor maximaal acht EtherNet/IP-apparaten. De controllers stroomlijnen de integratie van controller en drives, zoals de PowerFlex 520 serie en de Kinetix 5100 drives, over EtherNet/IP met behulp van voorgedefinieerde tags en instructies voor user-defined function blocks (UDFB). Vermeldenswaardig zijn verder de eenvoudige programme-

ring en de handige workflows dankzij een herkenbare en intuïtieve ontwikkelomgeving. Versie 21 van de Connected Components Workbench software is de minimale eis om de Class 1 implicit messaging functionaliteit in Micro850 en Micro870 2080-Lx0E controllers te ondersteunen.

Het onderhoudsbeveiligingssysteem ‘Key-in-pocket’ beschermt operators tegen een ongeoorloofde herstart van de machine en zorgt ervoor dat onderhoudswerkzaamheden veilig kunnen worden uitgevoerd. Het systeem is een alternatief voor mechanische lockout-tagout onderhoudsbeveiligingen die op alle veiligheidshekken zijn aangebracht. Het systeem is gebaseerd op het toegangsautorisatiesysteem PITreader en wordt gerealiseerd met behulp van de configureerbare controller PNOZmulti 2 of het automatiseringssysteem PSS

4000. Gebruikers krijgen een RFID-sleutel met hun individuele rechten, die met PITreader op het veiligheidshek kan worden uitgelezen. Zo kunnen een of meer gebruikers die bevoegd zijn voor onderhoudswerkzaamheden zich op de installatie legitimeren. De operator weet te allen tijde wie toegang heeft voor welke taak. Na succesvolle authenticatie wordt voor de gebruiker een gepersonaliseerde veiligheids-ID opgeslagen in de controller, in een veilige lijst. De machine kan nu worden uitgeschakeld, het veiligheidshek kan worden geopend en de machine

kan worden betreden. Gedurende deze tijd blijven de RFID-sleutels bij de respectieve gebruikers: ‘key-in-pocket’. Zodra het onderhoud is voltooid en de mensen de gevarenzone hebben verlaten, meldt iedereen zich af. De veiligheids-ID's worden verwijderd uit de veilige lijst op de controller en de machine kan opnieuw worden gestart.

Emotron

Pilz

Rockwell Automation

4S Industrie

Toegang op afstand Gigabit Ethernet-switches

In de nieuwe versie van de browsergebaseerde oplossing op afstand Remote Access Platform is volgens fabrikant Sigmatek nog meer aandacht besteed aan de behoeften van de gebruiker. Met een overzichtelijke user-interface kunnen eenvoudig gepersonaliseerde dashboards en machinepagina’s worden gemaakt

voor verschillende machinetypen, groepen, klanten en gebruikers. Met het nieuwe ‘live view’ wordt de actuele status van individuele machines zichtbaar. ‘Machinekaarten’, vergelijkbaar met kwartetkaarten, geven een snel overzicht van alle apparaten en kunnen individueel worden ontworpen. Visualisatie van de aangesloten machines kan via VNC of een webserver. Berichten en alarmen kunnen worden geconfigureerd via ‘cloud notify’. ‘Cloud logging’ geeft gedetailleerder inzicht in de machine. De verbinding met het platform kan worden gemaakt via een router (Ethernet, 4G of Wi-Fi) of via Sigmatek CPU's met de uitbreiding van het besturingssysteem Remote Access Embedded. Mobiele toegang loopt via de Sigmatek Connect-app.

De N-Tron-serie NT5000 Gigabit Managed Layer 2 Ethernet-switches zijn ontworpen om de netwerkbeveiliging en betrouwbaarheid te verbeteren voor industriële bedrijven. De grafische gebruikersinterface van de NT5000 bevat een logische weergave van actieve poorten, voeding, temperatuur en relaisstatus van de switch en kleurgecodeerde weergave voor poortverkeer en events. Hiermee kunnen beheerders mogelijke netwerkverstoringen in realtime identificeren en verhelpen.

De switches zijn verkrijgbaar in configuraties met 6, 8, 10, 16 en 18 poorten in volledig koper of een combinatie van koper en glasvezel zodat voldaan kan worden aan specifieke installatievereisten. De NT5000 beschikt over wachtwoordversleuteling, gebruikerstoegang op meerdere niveaus en MAC-beveiliging, IEEE 802.1X met Radius-authenticatie op afstand en meer. Beheerders kunnen de event- en syslog bekijken om de status van het netwerk in realtime te bekijken en meldingen te ontvangen over toegangspogingen of configuratiewijzigingen. De switch kan worden ingesteld om gebruikers- of poortreferenties automatisch uit te schakelen na mislukte toegangspogingen.

De 2D Grasping kit is ontwikkeld voor het hanteren van afzonderlijke objecten die willekeurig in een vlak zijn gerangschikt. Gebruikers kunnen het plug-and-play, op vision gebaseerde systeem meteen inzetten; voorafgaande kennis van programmeren of beeldverwerking is niet vereist. De kit bevat een camerasysteem inclusief lens, een toepassingsspecifiek grijpsysteem, Schunk’s eigen industriële pc (SVC) en een plug-in voor eenvoudige integratie in de robotbesturing.

De ker n is de zelfontwikkelde AIsoftware. Het camerasysteem detecteert werkstukken zelfs bij moeilijke lichtomstandigheden en berekent mogelijke grepen inclusief een botsingscontrole. De software gebruikt de interferentiecontouren van de vingers en het eerder in de software gedefinieerde werkstuk om te berekenen hoe het werkstuk in het gedefinieerde werkgebied kan worden gegrepen zonder te botsen. Na herkenning worden botsingsvrije handgrepen en naderingspunten binnen enkele seconden automatisch berekend en naar de robot overgedragen. Afhankelijk van de grijpsituatie kunnen voor elk type cobot geschikte grijpers worden gecombineerd: elektrische, magnetische, adhesie- of pneumatische grijpers.

Stappenmotor-aansturing

De P80630-SDN stappenmotoraandrijving van Kollmorgen is bedoeld voor stappenmotoren op 24 tot 75 VDC met maximaal 5,5 Arms stroom per fase (7,8 Arms piek). Toepassingen zijn bij labelers, indexeringstafels, CNC-machines, verpakkingssystemen, pompen en andere één- of meerassige systemen met lage snelheid en vaste last voor point-to-point motion control. De aandrijving heeft een verbeterde positioneernauwkeurigheid en bereikt 10 procent meer uitgangsstroom in een 60 procent kleinere behuizing die tot 34 mm korter is dan de 6410. De stappenmotoraandrijving ondersteunt conventionele ‘single-ended’ of differentiële stap- en richting-interfaces (door de gebruiker geleverde pulstrein vereist) of CW/CCW commando ingangen. Met dip-switches worden motorfase-

Flowsensor

De Helix 401 passief gekoelde, fanless industriële computers is ontwikkeld voor gebruik in onder meer edge computing, Industry 4.0 en IoT toepassingen. De Helix 401 kan worden geconfigureerd met een reeks 12e generatie Intel Core- en Celeronprocessors. Gebruikers kunnen de processor kiezen die het beste past bij de vereisten van hun toepassing, van algemene gegevensverwerking tot complexe machine vision- of AI-workloads. Ze worden daarbij geholpen door de ingebouwde Intel Iris Xe Graphics. De hybride architectuur van Intel schikt zich naar de behoeften van de gebruiker door

de juiste thread naar de juiste CPUcore te leiden. Er zijn verschillende besturingssysteem mogelijk: Windows 11 Pro 64 Bit, Windows 10 IoT Enterprise en Ubuntu 22.04. De Helix 401 is ook Red Hat gecertificeerd voor het gebruik met Red Hat Enterprise Linux 8.7, 9.1 en toekomstige versies.

De computer bevat zes USB 3.2 Gen 2-poorten (vier USB-A en twee USB-C met Thunderbolt-certificering in behandeling), twee 1GB-LANpoorten en twee DisplayPort poorten. Optioneel zijn een Digital Input/Output (DIO) en configureerbare COM- of CAN-bus aansluitingen.

De thermische flowmeters uit de FTMg-serie zijn er nu ook met buisdiameters van DIN40 en DIN50, wat deze sensoren ook geschikt maakt voor hoofddistributielijnen van persluchtsystemen. De thermische flowsensor FTMg staat voor een efficiënt energiemanagement conform DIN EN ISO 50001. Hij helpt lekkages in persluchtsystemen te herkennen, zodat het nodige onderhoud kan worden gedaan. De interne datalogging over een periode van zeven dagen en

stroom, ruststroomreductie en stapresolutie tot 1/128 microstap ingesteld. Een speciale vrijgave-ingang en storingsuitgang geeft controle over de vermogenstrap van de aandrijving en foutbewaking.

de geïntegreerde statistische evaluatie helpen om zelfs de kleinste lekken op te sporen. Met een hoge meetdynamiek en een gering drukverlies zijn deze sensoren ook geschikt voor de detectie van niet-corrosieve gassen zoals argon, helium, kooldioxide en stikstof in acht parameters, waaronder energie in kWh.

Het contrastrijke kleurendisplay zorgt voor een intuïtieve bediening en is 90° draaibaar, waardoor de meetwaarden altijd comfortabel kunnen worden afgelezen, onafhankelijk van de inbouwpositie van de sensor in de pijpleiding. Het display ondersteunt de weergave van verschillende gemeten waarde in een grafiek. Alle meetgegevens kunnen worden verzonden via IO-Link of met schakelen analoge signalen.

Roestvrijstalen sensorconnectoren Gateway

Binder biedt M5-, M8-, en M12-producten voor sensorkabels met van schroefdraad voorziene vergrendelingsringen (en andere onderdelen) gemaakt van roestvrijstaal. In tegenstelling tot conventionele connectoren met vernikkelde vergrendelingsringen en een behuizing van zink- of koperspuitgietwerk, zijn ze geschikt voor gebruik in agressieve omgevingen.

M12-chassisdelen in roestvrijstaal zijn verkrijgbaar in male en female uitvoering, met verschillende aantallen pennen en voor montage voor en achter het paneel, met of zonder

draden. Deze connectoren zijn verkrijgbaar met A-, B- en D-codering. Er zijn ook aangegoten connectoren met roestvrijstalen (in plaats van zinkspuitgietwerk) vergrendelingsringen verkrijgbaar. Er is ook een variant die helemaal gemaakt is van roestvrijstaal.

Bij deze speciale M12-uitvoering is niet alleen de vergrendelingsring gemaakt van roestvrijstaal, maar ook de behuizing en de persschroef. Deze versie is verkrijgbaar met male en female connectoren, in A-, B-, en D-codering, en met 4, 5, 8 en 12 pennen. Er zijn alleen rechte uitvoeringen met een kabeldoorvoer tussen 3,0 en 8,6 mm.

De eenvoudig via een webinterface te configureren gateway ‘Wall IE Plus' wordt tussen de machine en het productienetwerk geïnstalleerd en dient daarbij als verbindingspunt voor het OT-netwerk. Hiermee worden onder andere conflicten met IP-adressen en overbelasting voorkomen. Daarnaast wordt een extra beveiligingslaag ingebouwd, waardoor het netwerk beter beschermd is tegen cyberaanvallen. De gateway biedt acht poorten met een overdrachtssnelheid tot 1000 Mbit/s. Dankzij deze hoge overdrachtssnelheid kunnen nu ook machines en systemen met videocamera's of IPC's op het fabrieksnetwerk worden aangesloten. De gateway biedt de NATmodus. Hiermee kunnen

machines in het fabrieksnetwerk worden geïntegreerd zonder dat het IP-adres van de machine hoeft te worden gewijzigd. De NAT-modus wordt gebruikt om dataverkeer tussen verschillende netwerken door te sturen. Het maakt adresvertaling mogelijk en gebruikt firewallregels of pakketfilters om de toegang tot het onderliggende automatiseringsnetwerk te beperken.

■ Groot aantal standaard modellen en opties

■ Klant specifieke uitvoeringen op aanvraag

■ Korte en betrouwbare levertijden

Ethercat, Profinet, CANopen, Profibus, SIL3, Multiturn tot 41 bits, ATEX, incrementeel, analoog, singleturn, magnetisch, optisch, IP67

Duranmatic is dé Kübler leverancier voor encoders, tellers, lineaire meetsystemen, sleepringen, paneelmeters, inclino-meters en safety controllers Duranmatic

Binder

Helmholz Benelux

Ultrabetrouwbare lange afstand communicatie met lage latency

IoT en IIoT drijven op draadloze communicatie. Protocollen als Wi-Fi, Bluetooth en 3G/4G/5G zijn gemeengoed, en ook minder bekende draadloze technologieën, zoals ultrabreedband (UWB), LoRa, Sigfox en ISM worden steeds meer toegepast. Een relatief nieuw draadloos communicatieprotocol voor de IoT- en IIoT-markt is DECT (Digital Enhanced Cordless Telecommunications) NR+ (New Radio plus). Dit protocol adresseert een aantal beperkingen van de meer gangbare communicatiemethoden en onderscheidt zich op het gebied van ultrabetrouwbare communicatie over lange afstand met lage latency.

Bij de selectie van een draadloos protocol voor IoT en IIoT draait het vooral om overdrachtssnelheid, latency, bereik, energieverbruik en topologie. Het overbrengen van grote hoeveelheden gegevens in een zo kort mogelijk tijdsbestek is voor veel toepassingen essentieel. Voor sommige toepassingen zijn echter geen hoge snelheden vereist. Een eenvoudige IoT-temperatuursensor bijvoorbeeld verzendt slechts enkele bytes per minuut. WiFi heeft een aanzienlijke vooruitgang geboekt, zoals WiFi 6 met gigabit-snelheden. Waar 4G met download-snelheden van 30 Mbps zo ongeveer aan zijn max zit, haalt 5G in de praktijk bij telecomaanbieders enige honderden Mbps, waar in theorie meer dan 4 Gbps haalbaar is. Low-speed kandidaten zijn onder andere Bluetooth met 1 Mbps, LoRa tot 27 Kbps en cellulaire NB-IoT met 127 Kbps.

Latency

Met de latency wordt de tijd bedoeld die een signaal nodig heeft om zijn bestemming te bereiken en vervolgens een bevestiging terug te sturen. Eventuele vertragingen kunnen een beperkende factor zijn voor highspeed communicatie, omdat het

wachten op een bevestiging van een datapakket de doorvoer vermindert. Latency is belangrijk voor realtime applicaties die een deterministische en voorspelbare timing van de reactie vereisen. Een lage latency is vitaal voor industriële automatiseringssystemen, een belangrijk doel voor de inzet van 5G. 5G belooft een aanzienlijke verbetering van de cellulaire latency: 5 ms vergeleken met een gemiddelde van 80 ms voor 4G.

Het effectieve bereik van een draadloze verbinding kan aanzienlijk variëren. Muren en vloeren hebben een negatief effect op draadloze signalen, waardoor deze in sterkte afnemen. Daardoor blijft de meeste WiFi-communicatie beperkt tot afstanden van enkele tientallen meters. Het bereik buitenshuis wordt beïnvloed door omgeving, planten en bomen en, bij zeer hoge frequenties, door neerslag.

Energieverbruik is vooral van belang bij batterijgevoede ingebedde systemen. De hoeveelheid stroom die een draadloze transceiver verbruikt om een betrouwbare verbinding tot stand te brengen en te behouden, is van grote invloed op de levensduur van de batterij. WiFi is wat dat betreft een notoire grootverbruiker.

DECT NR+ speelt in op de groeiende behoefte bij de uitrol van IoT- en IIoT-implementaties aan grootschalige, ultrabetrouwbare, draadloze communicatie met lage latency.

DECT NR+

Opmerkelijk aan DECT NR+ is dat het, in tegenstelling tot 5G, geen cellulaire norm is, maar wel de ITU-R goedkeuring heeft voor 5G met de IMT-2020 (internationale standaard voor mobiele telecommunicatie) op basis van zijn URLLC (ultrabetrouwbare communicatie met lage latency) en mMTC (massieve machine-type communicatie).

De belangrijkste kenmerken van DECT NR+ zijn:

• Werking in het draadloze spectrum van 1,9 GHz, dat nagenoeg wereldwijd beschikbaar is en waarvoor geen licentie is vereist. Dit biedt de mogelijkheid om één enkele versie van een product te ontwikkelen in plaats van regionale varianten, wat een aanzienlijke besparing betekent op productie- en goedkeuringskosten.

• Functionaliteit in verschillende topologieën, waaronder star, mesh en P2P, met zelforganiserende en zelfherstellende netwerkcapaciteiten.

• Extreem lage latency, tot 1 ms, wat het toepassingsperspectief voor draadloze communicatie vergroot.

• Betrouwbaarheid van meer dan 99,99%, gebaseerd op bewezen cellulaire technieken, zoals FEC

NIET-CELLULAIR 5G DRAADLOZE PROTOCOL DECT NR+ WERKT OP DE 1,9 GHZ BAND

Mark Patrick, Mouser Electronics

Aan DECT NR+ worden in het 5G-applicatiespectrum kansen toegedicht voor toepassingen op het gebied van met name mMTC (massive Machine Type Communications) en URLLC (Ultra Reliable Low Latency Communications).

(voorwaartse foutcorrectie) en HARQ (hybride automatisch herhaalverzoek). Deze komen laag in de protocolstack voor, zodat hogere lagen daarvoor niet te hoeven worden aangesproken.

• Beveiliging op basis van AES en CCM.

• Grote schaalbaarheid: tot 4 miljard knooppunten en 16 miljoen netwerken.

• OFDM (orthogonale frequentiedivisie multiplexing) -modulatie met efficiënte kanaalcodering en highlevel modulatie.

• Een niet-cellulaire netwerkbenadering, zodat klanten privénetwerken kunnen creëren zonder noodzaak van toegang tot basisstations of

de infrastructuur van een serviceprovider.

• Grootschalige inzetbaarheid met een bereik van een kilometer en een maximale gegevenssnelheid van 9 Gbps.

• Geen abonnementen of SIM-kaarten nodig.

Modulatie

De fysieke laag (PHY) van de NR+ protocolstack maakt binaire phase shift keying (BPSK, ook bekend als binaire PSK), kwadratuur PSK (QPSK) en kwadratuur-amplitudemodulatie (QAM) van het OFDM-signaal mogelijk. De DECT NR+ specificatie ondersteunt tot 1024 QAM voor maximaal 9 Gbps. Door de gegevenssnelheid

Vergelijking van DECT NR+ met andere populaire draadloze communicatieprotocols.

al naargelang de applicatie te verlagen, wordt het energieverbruik voor ingebedde toepassingen met een laag vermogen geoptimaliseerd.

Foutcorrectie

Een ander kenmerk van de PHY-laag is de HARQ (hybrid automatic repeat request) foutcorrectietechniek. Met het opnieuw verzenden binnen de PHY verdwijnt de noodzaak voor de applicatielagen om deze functionaliteit te leveren en zijn tevens acht gelijktijdige HARQ-processen mogelijk. Aangezien het opnieuw verzenden ter verbetering van de betrouwbaarheid binnen de PHY plaatsvindt, bedraagt de latency van de hertransmissie minder dan 417 μs.

Platform voor DECT NR+ Nordic Semiconductor ondersteunt

het DECT NR+ protocol met de laag-vermogen nRF91 DECT NR+ draadloze transceiver, die samen met referentieontwerpen en een evaluatieplatform in de loop van dit jaar beschikbaar zijn. Voortbouwend op de gevestigde nRF91 Cellular (LTE en NB-IoT) system-in-package (SiP) werkt Nordic hierin samen met de IoT-softwareleverancier Wirepas om de Wirepas Mesh Connectivity Suite te integreren met de nRF91. Hiermee komt het bedrijf tegemoet aan de groeiende behoefte aan grootschalige, ultrabetrouwbare, draadloze communicatie met lage latency, die met de toenemende schaalvergroting van IoTen IIoT-implementaties ontstaat. DECT NR+ is mede dankzij zijn beveiliging en betrouwbaarheid op cellulair niveau goed gepositioneerd om hierin een belangrijke rol te spelen.

Beschikbare modulatie I/Q van het fysieke gegevenskanaal met DECT NR+.

PRODUCTNIEUWS

TOP-electronics

5G NR modules

Gebaseerd op de Snapdragon X75 en X72 5G Modem-RF Systemen van Qualcomm kunnen de RG650E en RG650V 5G New Radio (NR) module-

series van Quectel zowel in 5G nonstandalone (NSA) als standalone (SA) modes werken. De RG650E ondersteunt een maximale bandbreedte van 300 MHz in het sub-6GHz spectrum, terwijl de RG650V tot 200 MHz bandbreedte ondersteunt. Het gebruik van Option 3x/ 3a/ 3 en Option 2 netwerkarchitecturen maakt de modules achterwaarts compatibel met wereld-

HARQ binnen de PHY verbetert de betrouwbaarheid, introduceert een minimale latency en belast de applicatielaag minder.

wijde LTE- en WCDMA-netwerken. Quectel biedt ook een RG650x-gebaseerde System-on-Chip (SoC) oplossing met de nieuwste WiFi 7-technologie, die de overdrachtssnelheden aanzienlijk verhoogt, de latency vermindert en de totale netwerkcapaciteit voor klantentoepassingen verhoogt. Bovendien kan de module dankzij de ondersteuning van Open-

WRT geavanceerde netwerkfuncties bieden in een groter aantal upstream systeemtoepassingen.

IC’s voor veiligheidsverificatie

Microchip komt met met zes nieuwe producten in de CryptoAuthentication en CryptoAutomotive IC series, die compatibel zijn met elke willekeurige MPU of MCU. De componenten worden ondersteund door de Trust Platform Design Suite, een software hulpmiddel dat wordt gebruikt om deze IC’s te voorzien van Microchip’s beveiligingssleutels.

De vijf nieuwe CryptoAuthentication

IC’s zijn:

• ECC204: ECC-P256 handtekening en op Hash-gebaseerde Message

Multiradio-module

Authentication Code (HMAC).

• ECC206: Tweepins parasitair vermogen, ECC-P256 handtekening en HMAC.

• SHA104: Client SHA256 MAC.

• SHA105: Host SHA256 CheckMAC.

• SHA106: Tweepins parasitair vermogen en client SHA256 MAC. De zesde component is ontworpen voor de automotive markt. De TA010 met ECC handtekening en HMAC is een AEC-Q100 Grade 1-gekwalificeerd CryptoAutomotive IC waarmee OEM’s veiligheidsverificatie kunnen implementeren in hun ontwerp zonder dat er dure modificaties nodig zijn en om te voldoen aan de beveiligingseisen voor toekomstige generaties van hun voertuigen.

De IRIS-W1 van u-blox is een triradiomodule die WiFi, Bluetooth LE en Thread (inclusief Matter) ondersteunt. Als dual-band WiFi 6 standalone module levert de IRIS-W1 een krachtige draadloze MCU met Bluetooth LE 5.3 en LE Audio, evenals verbeterde beveiligingsfuncties. De module is geschikt voor toepassingen zoals industriële automatisering, medische apparatuur, EV-laden, smart building en smart home (inclusief slimme apparaten), after-market telematica en industriële power tools. Gebaseerd op de NXP RW612 chipset, ondersteunt de IRIS-W1 verbeterde beveiligingsfuncties, waaronder NXP EdgeLock, Arm TrustZone, veilig opstarten, encryptie, authenticatie en opslag.

De dual-band Wi-Fi 6 module serie is beschikbaar in twee sub-series: De IRIS-W10 serie beschikt over een robuuste open CPU-architectuur voor toepassingen op maat, terwijl de IRIS-W16 serie geconfigureerd is met de uconnectXpress software voor snelle time-to-market. Elk van deze series heeft twee varianten: met een PCB-antenne of een externe antenne naar keuze.

Meer precisie

Nauwkeurige 3D-sensoren voor geometrie en oppervlakinspecties

ƒ Nauwkeurige inspectie van geometrie, vorm en oppervlak

ƒ µm-nauwkeurigheid voor de detectie van de fijnste details

ƒ Ideaal voor inline bewaking in productieprocessen

ƒ K rachtige software voor 3D-meettaken en inspectie

Rutronik

Bluetooth 5.1 Low Energy module

De PAN1782 van Panasonic maakt gebruik van het grote bereik van Bluetooth 5.1 en biedt een snelheid van 2 Mbit/s met de LE 2M PHY of een aanzienlijk groter bereik met de LEgecodeerde PHY op 500 kb/s of 125 kb/s. Het nieuwe kanaalselectie-algoritme (CSA#2) verbetert de prestaties in omgevingen met veel interferentie. Bovendien kunnen veel grotere datavolumes worden verzonden. De module is gebaseerd op de Nordic nRF52833 Bluetooth-chip en ondersteunt richtingbepaling door middel van angle of arrival (AOA) en angle of departure (AOD) via Bluetooth.

Bovendien is type 2 near field communication (NFC-A) mogelijk. De met een ARM Cortex-M4 (64 MHz), 256 kB flashgeheugen en 32 kB interne RAM uitgeruste module heeft een stroomverbruik van slechts 4,9 mA in TX- en 4,7 mA in RXmodus en kan gemakkelijk in stand-alone modus worden gebruikt. De module ondersteunt ook Bluetooth Mesh, Thread en Zigbee Mesh protocollen. Het maximale uitgangsvermogen van 8 dBm is configureerbaar vanaf -20 dBm in stappen van 4 dB. Het spanningsbereik is 1,7 V tot 5,5 V en het bedrijfstemperatuurbereik is -40 °C tot +85 °C.

Microchip

Batenburg Applied Technologies

Contacteer onze applicatie engineers: Tel. +31 162 510 400 micro-epsilon.com/3D

Systeemkaart voor IoT-toepassingen

De NANO-6064 Nano-ITX embedded systeemkaart is gebouwd met de Intel Atom x7000E serie processoren, Intel Processor N serie en Intel Core i3 N-serie processoren, met geselecteerde SKU's die een ventilatorloos ontwerp ondersteunen. Gebruikers kunnen opschalen naar Intel Core i3 computing binnen een N-serie platform voor maximaal 3,8 GHz turbofrequentie. Het lage profiel van de NANO-6064 maakt een ruimtebesparende systeemconfiguratie mogelijk in digitale beeldschermen en compacte werkstations, zoals digital signage en besturingsoplos-

singen voor gebruik in industriële automatisering en gezondheidszorg. In combinatie met de verbeterde energie-efficiëntie, rekenprestaties, deep learning-inferentieversnellers en geïntegreerde Intel UHD-graphics van de Intel-processoren is de NANO-6064 geschikt voor een breed scala aan toepassingen, waaronder AI-ondersteunde gezondheidszorg, POS-systemen, digital signage, IoT edge gateway en kantoor- en industriële automatisering. Er zijn vier USB 3.2 Gen 2-poorten, alsmede één M.2 E key en één M.2 B key aansluiting voor systeemuitbreidingen, waaronder draadloze modules en opslagapparaten. Verder is er dual 2,5 GbE LAN-connectiviteit via twee RJ-45 poorten met Time Sensitive Networking (TSN) en Time Coordinated Computing (TCC).

Satellietmodule voor IoT

De CC200A-LB module van Quectel is ontworpen om communicatie in afgelegen gebieden zonder cellulaire netwerkdekking mogelijk te maken. ORBCOMM biedt betrouwbare wereldwijde connectiviteit via de IsatData Pro (IDP) satellietdienst, met behulp van de Inmarsat GEO-constellatie en L-band, en beschikt over tweewegcommunicatie, lage latency en bijna-realtime rapportagemogelijkheden. Deze satelliet IoT-connectiviteit kan worden gecombineerd met cellulaire bandbreedte om dual-mode IoT-toepassingen te creëren met maximale betrouwbaarheid, redundantie en wereldwijde dekking. De CC200ALB satellietmodule heeft een compacte LCC+LGA vormfactor (37 x 38 x 3,35

Aansturing microgrid 6.0

Verschillende energiebronnen onder één controlesysteem integreren en daarmee volledige controle hebben over een microgrid en het energiebeheer ervan?

mm). De module ondersteunt ook multi-constellatie GNSS en intuïtieve AT-commando’s.

Met een berichtgrootte tot 6,4 Kb voor verzending en tot 10 Kb voor ontvangst heeft de CC200A-LB een latency van ongeveer 20 seconden voor een bericht van 100 bytes. De typische transmissievertraging is 20 seconden bij 100 bytes en 40 seconden bij één kilobyte, en de typische ontvangstvertraging is 12 seconden bij 100 bytes en 70 seconden bij één kilobyte.

Overbelasting van het net dreigt en nieuwe aansluitingen zijn soms onmogelijk. Uitbreiding en verzwaring van het net is noodzakelijk, maar niet snel te realiseren. Bovendien rijzen de uctuerende energieprijzen de pan uit. Toch moet elk gebouw, in welke vorm ook, van energie worden voorzien. Een ziekenhuis zelfs 24/7. En daarbij het liefst dus het net niet te veel belasten én alle aanwezige energiebronnen optimaal inzetten.

Om dit te realiseren moet integraal worden ingespeeld op vraag en aanbod van energie. In de ideale situatie zijn hernieuwbare energiebronnen zoals de zon (PV-installaties) en wind (windturbines) de hoofdopwekkers van energie binnen een microgrid. Een batterijopslagsysteem (BESS) kan worden toegepast om deze opgewekte energie op het gewenste moment in te zetten. Ook de traditionele netverbinding is vanzelfsprekend een optie. De via het net verkregen energie kan direct worden gebruikt, maar is ook op te slaan in het batterijopslagsysteem in geval van bijvoorbeeld lage energieprijzen. Tot slot kunnen er in een microgrid één of meerdere generatoren worden toegevoegd om 24/7 energiezekerheid te kunnen bieden aan kritische installaties zoals ziekenhuizen of datacenters.

De InteliNeo 6000 master besturing zorgt voor een naadloze integratie tussen het net, de hernieuwbare energiebronnen, het batterijopslagsysteem en de eventueel aanwezige generator(en). Dit zorgt voor een optimale inzet van alle energiestromen én een besparing op energieverbruik en -kosten.

Meer informatie op www.controlin.com/nl/intelineo-6000

Controlin

Glasblazerstraat 1-3

2984 BL, Ridderkerk www.controlin.com

sales@controlin.com

TOP-electronics

Portwell

Normen voor Single Pair Ethernet: meer snelheid en afstand in petto

Het SPE Industrial Partner

Network is in amper drie jaar uitgebreid van drie tot bijna 60 bedrijven. Tijdens een meeting van de vakpers op het hoofdkantoor van Harting –één van de initiatiefnemers van het netwerk– gaf managing director Ralf Klein een kijkje in de toekomst van de technologie achter SPE. Voor wie er mee aan de slag wil is er sinds enige tijd de Single Pair Ethernet product database, met inmiddels een kleine 400 producten van meer dan twintig bedrijven.

Single Pair Ethernet (SPE) heeft met alle aandacht voor duurzaamheid het tij aardig mee. Het tweedraadontwerp vergt met een tot 75% kleinere kabeldiameter ten opzichte van de ‘gewone’ twee- of vierpaars vaste Ethernet-bekabeling aanzienlijk minder koper. En ook verdere miniaturisering op het gebied van bijvoorbeeld de connectoren zorgt voor een besparing op grondstoffen. Dat werkt natuurlijk ook allemaal door op het gewicht. Dat is voor een installatie in een fabriek misschien niet zo relevant, maar zal bij toepassing in auto’s door het lagere gewicht gunstig doorwerken op de brandstofkosten.

IIoT

(073)

Single Pair Ether net 10BASE-T1 is in basis een tweedraads 10 Mbit/s Ethernet-netwerktechnologie met fysieke laag onder de IEEE 802.3cgspecificatie. Op Ethernet gebaseerde SPE-technologie ondersteunt transport van meerdere protocollen voor industrieel Ether net, waaronder Profinet, Ethernet/IP, Hart-IP en Modus TCP/IP. Het 10BASE-T1S-gedeelte van de specificaties zorgt voor een

botsingsvrije, deterministische op Ethernet gebaseerde transmissie via een multi-drop netwerk zonder Ethernet-switches. Die barrièrevrije verbinding van apparaten tot op veldniveau maakt een kosteneffectief gebruik van Ethernet in de gehele industriële automatisering mogelijk. SPE is daarmee de backbone bij uitstek voor ononderbroken netwerken, van sensor tot cloud. Het huidige SPE IEEE802.3-protocollandschap biedt snelheden van 10 Mbit/s tot 10 Gbit/s,waarbij met de laagste snelheden afstanden tot circa 1000 meter kunnen worden overbrugd. Dit maakt dat SPE kan worden gebruikt in een breed scala aan industriële en gebouwinfrastructuurtoepassingen. Ondersteund door Power over Data Line (PoDL), TimeSensitieve Networking (TSN) en OPC Unificatie Architecturen (OPC UA) kan het voorzien in de IP-communicatie voor IIoT-oplossingen.

Sneller en verder

Maar ook voor toepassingen buiten de geijkte gebieden als proces, productie en infrastructuur wordt

Alle producten van Harting op het gebied van Single Pair Ethernet zijn, met die van andere fabrikanten uit het SPE Industrial Partner Network, te vinden in de SPE Product Data Base.

SPE steeds interessanter. Dat heeft volgens Ralf Klein, managing director bij Harting, te maken met een verdere evolutie van de normen, waarin niet alleen nog hogere transmissiesnelheden worden voorzien, maar ook een groter datatransmissiebereik per snelheidscategorie.

Een voorbeeld is de deelnorm IEEE802.3ch – MultiGigBASE-T1 (2,5/5/10 Gbit/s), waarin nu nog tot circa 15 meter wordt gerept, maar in de toekomst de 50 meter haalbaar moet kunnen zijn. Dat maakt de technologie met een bandbreedte van 4 GHz niet alleen interessant voor toepassing in personenauto’s, maar ook voor langere voertuigen als bussen en vrachtwagens. Nog grotere winsten in het bereik liggen er voor de ‘tragere’ versies in het verschiet, 1 Gbit/s (100250 m) en 100 Mbit/s (200-500 m).

Ook aan de kant van de snelheid ziet Ralf Klein nog de nodige ontwikkelingen, al zijn die nog wat verder weg in de toekomst. Voor 25/50 Gbit/s is met IEEE802.3cy al een naam aan de deelnorm opgehangen; voor 100 Gbit/s, vooralsnog alleen met glasvezel te realiseren, is dat nog niet het geval.

Een verdere evolutie van de normen voor SPE voorziet niet alleen in nog hogere transmissiesnelheden, maar ook een groter datatransmissiebereik per snelheidscategorie.

Pionieren

Het aantal toepassingen met hogere snelheden dan de nu gebruikelijke 10 Mbit/s is nog op één hand te tellen. Een leuke demo wat dat betref was te zien op de afgelopen SPS-beurs in Nürnberg. Hierbij werd een videoverbinding via 100 Mbit/s SPE tussen de stands van Harting en Hirschmann gerealiseerd. Afstand tussen de stands: 40 meter! Daar ligt volgens Klein ook al menig klantvraag: “Industriële gebruikers willen via Ethernet betrouwbaar over afstanden tot 100 meter met deze snelheden kunnen

PRODUCTNIEUWS

communiceren. Die eisen zullen met het voortschrijden van de techniek alleen maar toenemen. Op de Hanno-

ver Messe zullen we laten zien wat er nu al mogelijk is.”

Marktoverzicht

Naast de technologie-ontwikkeling is ook het aanbod aan SPE-producten belangrijk voor wijdverbreide toepassing. Vanuit het SPE Industrial Partner Network, dat inmiddels uit een kleine 60 bedrijven bestaat, is vorig jaar de SPE Product Data Base gelanceerd. In deze database zijn de producten ingedeeld in zeven categorieën: connectiviteit ((PCB-)connectoren, paneeldoorvoeren, couplers), bekabeling, kabelassemblages, halfgeleider (PHYen schakel-chipsets, PoDL-controllers en gerelateerde ontwikkelboards), passieve componenten (trafo’s, filters,

common mode spoelen, diodes), actieve componenten (managed en unmanaged switches, media converters) en SPE-devices (sensoren, regelaars, aandrijvingen, actuatoren).

Nieuwe producten

De komende jaren zal deze database flink worden uitgebreid, zo is de verwachting. Wat Harting betreft zullen daar in ieder geval een aantal op de Hannover Messe te introduceren operator interfaces bijkomen voor de industrie- en transportmarkt. Het betreft drukknoppen, keuzeschakelaars, sleutelschakelaars, signaalknoppen en noodstopknoppen in uitvoeringen met een diameter van 22,3 mm en 30,5 mm.

Kabelverbindingsklemmen

der een volledig geïsoleerde aandraai-doordruk klem, waardoor de veiligheid van de monteurs is gewaarborgd, voor het geval dat er op een onder spanning staande ader wordt gemonteerd.

Inlaatfilter

Enexis en Batenburg Energietechniek hebben de familie van veilige en gebruiksvriendelijke kabelverbindingsklemmen uitgebreid met de LV piercing Type 5-verbinder van fabrikant Pfisterer. Deze verbinder is geschikt voor kabels met een geleiderdoorsnede tot maximaal 240 mm2. Net als de andere verbindingsklemmen in het assortiment is de Type 5-verbin-

De LV piercing type-3 verbinder, die geïntroduceerd werd eind 2019, is geschikt voor een geleiderdoorsnede tot maximaal 95 mm2. De grotere klem, LV piercing Type-4-verbinder, is geschikt voor een geleiderdoorsnede van maximaal 150 mm2 en is sinds medio 2021 in gebruik. Bij de ontwikkeling van de verschillende type verbinders is intensief samen gewerkt met monteurs, uitvoerders, technische specialisten en productmanagers.

Met het inlaatfilter 5121 introduceert Schurter een serie compacte filters, die verkrijgbaar zijn als standaard of medische versie voor een nominale stroom tot 10 A/15 A. De filters zijn vooral geschikt voor toepassingen met een zeer kleine inbouwdiepte die tegelijkertijd een hoogfrequent filtering van het elektriciteitsnet vereisen. Het filter schermt hoogfrequente storingen die via kabels worden

Het SPE Industrial Partner Network bestaat inmiddels uit een kleine 60 bedrijven.

geleid of uitgestraald betrouwbaar af dankzij een volledig gesloten metalen afscherming en condensatoren. Storingen in het lagere frequentiebereik kunnen betrouwbaar worden gedempt met extra condensatoren en smoorspoelen op de printplaat. Vooral de storingen in het lage frequentiebereik < 10 MHz worden voornamelijk via de kabels geleid, zodat de filtercomponenten niet noodzakelijkerwijs bij de netingang hoeven te worden geplaatst en gewoon op de printplaat kunnen worden geplaatst.

De filters zijn verkrijgbaar in drie montagevarianten: schroefmontage vanaf de voorzijde met kunststof flens, schroefmontage vanaf de voorof achterzijde met metalen flens en snap-in montage vanaf de voorzijde.

Batenburg Energietechniek Schurter

Hybride kabels Externe AC-DC stroomadapters

mens Sinamics S210 drives, nu met pvc buitenmantel.

Energie- en datatransmissie gebundeld in één kabel: hybride technologie wint aan populariteit bij steeds meer fabrikanten van aandrijvingen. Met het oog op deze voortdurende trend breidt Igus zijn chainflex-kabelassortiment uit met twee hybride kabels: een daarvan is de CF280.UL.H401 met pur mantel en een buigfactor tot 15 x d, geschikt voor het modulaire aandrijfsysteem ctrlXDrive van Bosch Rexroth voor synchrone servomotoren uit de MS2N-serie. De andere is de beproefde hybride kabel voor Sie-

Met meer dan 30 verschillende typen heeft Igus een grote portfolio van flexibele hybride kabels, die bestaat uit twee series: CF280.UL met pur buitenmantel en CF220.UL met pvc buitenmantel. De mantel van oliebestendig pvc is ideaal voor gebruik in de kabelrups vanwege zijn hoge slijtvastheid als het gaat om hoge aantallen cycli in droge ruimtes. Pvc is ontworpen voor omgevingstemperaturen van +5 °C tot +70 °C. Pur daarentegen heeft een uitzonderlijk hoge kerf- en oliebestendigheid. Dit maakt de halogeenvrije pur-kabels geschikt voor gebruik in kabelrupsen, vooral bij zeer hoge oliebelastingen. Bovendien werkt het betrouwbaar in een temperatuurbereik van -25 °C tot +80 °C.

De DTM familie van compacte medische en industriële AC-DC stroomadapters is uitgebreid met de DTM70 en DTM160 series. Hiermee bestrijkt deze familie vermogens van 36 W tot 300 W. Beide series zijn verkrijgbaar in Class I versies met een beschermende aardklem op de ingang en Class II versies met dubbele isolatiebescherming. De adapters zijn ondergebracht in een robuuste kunststof

behuizing met afmetingen van slechts 120 x 52 x 31 mm (DTM70) en 150 x 70 x 38 mm (DTM160). De DTM70 is verkrijgbaar met een 12 V, 15 V, 18 V, 24 V, 36 V of 48 V uitgangsspanning. De DTM160 is er met een uitgangsspanning van 12 V, 24 V, 36 V of 48 V. De DTM70 en DTM160 series zijn geschikt voor 2x MOPP medische toepassingen en algemeen industrieel gebruik. Een bijzonder kenmerk is de standaard vergrendelbare DINuitgangsconnector, die voorkomt dat de uitgangsspanning van de adapter onbedoeld wordt uitgeschakeld. Door het hoge rendement en het lage stroomverbruik bij nullast van minder dan 150 mW voldoen de adapters aan de EU-verordening 2019/1782 (Eco-design eisen voor externe voedingen) en de US DOE Level VI specificatie.

Igus TDK-Lambda

Outdoor IP68-behuizing Kabeldistributiebox

Een behuizing met IP68-kwalificatie houdt in dat er geen water binnendringt na 24 uur onder 1 meter water. Er zijn niet veel standaard behuizingen beschikbaar met deze kwalificatie. Takachi heeft hiervoor de WG serie behuizingen gemaakt van slagvast acrylonitril-styreen-acrylester (ASA). Dat biedt een uitstekende chemische weerstand, thermische stabiliteit en weerbestendigheid. Daarmee is de WG serie IP68-behuizingen geschikt voor outdoor access-points, IoT-gateways of LoRaWAN-modules. De behuizing kan met specifieke

beugels vrijstaand aan een muur of paal worden gemonteerd. Optioneel kan de behuizing af-fabriek worden bewerkt, en worden voorzien van onder meer wartelgaten, antennegaten of een drukvereffeningsventiel. De WG serie is leverbaar in afmetingen van 100 x 150 x 55 mm tot en met 145 x 210 x 90 mm.

De Icotek DB distributiebox is volledig deelbaar en maakt 360° kabelinvoer en geleiding mogelijk. Kabels met en zonder een connector kunnen worden geleid, afgedicht en voorzien van een trekontlasting conform DIN EN 62444. De distributiebox is geschikt voor het KT-DT doorvoertulesysteem waar kabels met een diameter van 1 tot 15 mm worden gemonteerd. Bij meervoudige doorvoertules kunnen er maximaal 48 kabels worden gerouteerd, waardoor een zeer hoge kabeldichtheid wordt bereikt. De kabels kunnen vanuit het centrale punt 360° in vrijwel elke gewenste richting worden verdeeld. De verdeelbox past op standaard metrische uitsparingen en wordt

vastgezet met de meegeleverde borgmoer. Dankzij de schroefdeksel en het gebruik van deelbare doorvoertules zijn achteraf inbouwen en servicewerkzaamheden mogelijk. De beschermingsgraad is IP54 en het toegestane temperatuurbereik ligt tussen -40 °C en +140 °C. De box is gemaakt van polyamide en is halogeen- en siliconenvrij.

De TEP 150UIR en TEP 200UIR DC/DC-omzetters hebben een 12:1 ingangsspanningsbereik, van 14-160 VDC. Dit stelt engineers in staat om met één ontwerp een reeks nominale systeemspanningen te bereiken. Dankzij hun speciale holdup-condensatoraansluitingen voldoen de omzetters aan de eisen van een langere holdup-tijd zonder dat er omvangrijke ingangscondensatoren nodig zijn. De omzetters, die volledig zijn ingekapseld in een half-brick behuizing (2,3 x 2,3 x 0,5 inch)

hebben een bedrijfstemperatuurbereik van -40 °C tot +105 °C. Ze zijn voorzien van remote aan/uit en een trimfunctie, en zijn beschermd tegen kortsluiting, overspanning en overtemperatuur. De DC/DC-omzetters zijn EN 50155 gecertificeerd voor toepassingen op rollend materieel. Aanvullende certificeringen zijn onder meer EN 61373 voor mechanische schokken en trillingen, EN 45545-2 voor brandgedrag en IEC/EN/UL 62368-1 voor IT- en algemene industriële toepassingen.

Met E-Line speelt Draka in op de groeiende vraag naar duurzame alternatieven voor de meest gebruikte kabeloplossingen. VD installatiedraad krijgt als eerste product een duurzamer alternatief. VD E-Line kenmerkt zich door 100% gerecycled koper, isolatie met biobased ingrediënten, een recyclebare Octabox van gerecycled materiaal en 75% minder plastic wikkelfolie voor pallets. Deze milieumaatregelen zorgen voor een significante reductie van de CO2voetafdruk.

Draka wil ieder jaar nieuwe types aan het E-Line portfolio toevoegen om uiteindelijk een volledig portfolio van duurzamere kabeloplossingen voor laagspanningsinstallaties te kunnen

aanbieden. In dit jaar komen er E-Line varianten voor Vult installatiekabel, Profit voorbedrade buis en Barnicol giethars. Qua duurzaamheid wordt er gekeken naar biobased en gerecyclede grondstoffen, lokale productie met her nieuwbare energie, duurzame verpakking, zero-emissie transport naar klanten, hergebruik van haspels en recyclebaarheid.

Elincom Electronics

Traco Power Draka

CC Nederland

Betrek complexe RF-omgeving bij draadloze coëxistentie testen

Met het alsmaar toenemende gebruik van IoT-apparaten wordt ook de RF-omgeving een stuk drukker en uitdagender. Naseef Mahmud, Solution Manager for Wireless Coexistence Testing bij Rohde & Schwarz, gaat in de 40-pagina’s tellende whitepaper ‘Wireless coexistence testing based on IoT device application use cases – Keeping pace with the times’ uitgebreid in op de uitdagingen die dat met zich meebrengt voor het testen van apparaten. Advies: zorg er voor dat bij draadloze coëxistentie testen de testomstandigheden de operationele RF-omgeving weerspiegelen waarin het apparaat bedoeld is om te werken. Waar dit jaar de teller de 30 miljard nog net niet aantikt, ligt de verwachting voor 2030 op 50 miljard op het IoT aangesloten apparaten, die gebruik maken van zowel gelicentieerde en niet-gelicentieerde frequentiebanden. In combinatie met de daarmee gepaard gaande explosieve stijging van het draadloze dataverkeer resulteert dit in een veel drukkere en uitdagendere RF-omgeving dan die we vandaag de dag hebben. De bevolkingsdichtheid in stedelijke gebieden neemt daarbij relatief nog sneller toe, en dus ook het aantal aangesloten RF-zendende apparaten. Naarmate meer en meer RF-apparaten in dezelfde ruimte zenden met een relatief beperkt frequentiespectrum, zal het door RF-spectrumverdringing voor RF-ontvangers steeds moeilijker worden om radiogegevens adequaat te ontvangen.

www.rohde-schwarz.com/nl

info.bnl@rohde-schwarz.com (030) 600 17 00

Volgens de norm

Ontwerpers van IoT-apparaten houden hier uiteraard rekening mee en testen aan de hand van draadloze

coëxistentie testen in hoeverre interferentie van aangrenzende kanalen wordt opgepikt en de functionaliteit beïnvloedt. ANSI C63.27 beschrijft vier verschillende testmethoden voor draadloze coëxistentie: ‘conducted’, ‘radiated anechoic chamber’ (RAC), ‘multiple chamber’ en ‘radiated open environment’. De norm biedt op basis van het gezondheidsrisico dat samenhangt met een storing veroorzaakt door een of meer stoorsignalen de flexibiliteit om de testmethode en testcomplexiteit te kiezen die relevant is voor het te testen apparaat (DUT).

De norm geeft apparatuur-fabrikanten hiervoor richtlijnen met betrekking tot testopstellingen, meetomgevingen, typen interferentiesignalen en strategie, meetparameters voor de prestatiekwaliteits in de fysieke laag met behulp van key performance indicators (KPI) en applicatielaagparameters voor end-to-end functionele draadloze prestaties (FWP). Naast de ANSI-norm moeten in de EU alle radioproducten voor consumenten voldoen aan de relevante

RED-eisen. De in de EN-normen beschreven specificaties voor de conformiteit van radio-ontvangers zijn ondergebracht in de zogenaamde ‘blocking’ testen en zijn meestal niet zo streng als de ANSI C63.27-norm. Zo wordt er voor deze testen momenteel nog zelden het gebruik van een RF-zender voorgeschreven. Vanwege de toenemende RF-complexiteit zal dit binnen afzienbare tijd echter wel het geval zijn. Aangezien IoT-producten vaak een lange operationele levensduur hebben, is het sowieso zinvol om nu al draadloze coëxistentie-testtechnieken toe te passen die rekening houden met die toekomstige RF-complexiteit.

Omgevingsspecifiek

Dat die RF-complexiteit sterk omgevingsafhankelijk is blijkt uit een in de whitepaper gedetailleerd uitgewerkt onderzoek waarin op drie locaties (het hoofdkantoor van Rohde & Schwarz in München, de Rohde & Schwarz fabriek in Teisnach en de woonwijk Planegg in München) RF-metingen

ROHDE & SCHWARZ PUBLICEERT WHITEPAPER OVER ‘REAL LIFE’ TESTSTRATEGIEËN VOOR IOT-APPARATEN

Algemene configuratie voor het testen van draadloze coëxistentie.

Scan de QR-code om de whitepaper te downloaden.

zijn uitgevoerd. In de kantooromgeving zag je niet alleen tijdens kantooruren verhoogde RF-activiteit in de 5 GHz-band, maar ook soms midden in nacht, wat kon worden verklaard door systeemupdates die routinematig over het netwerk lopen. Dit was ook het geval bij de fabriek, al zag je daar ook een hogere draadloze activiteit op 2,4 GHz, wat weer samenhangt met de industriële machines met draadloze verbindingen. In de woonwijk was het altijd druk, met een hoge spectrumbezetting in elke frequentieband.

Testscenario’s

Als fabrikant weet je nooit voor 100% zeker in wat voor RF-omgeving een IoT-apparaat zal komen te staan, en die zekerheid neemt door de toegenomen RF-complexiteit feitelijk alleen maar af. De prestaties van een IoTapparaat moeten echter wel constant zijn, ongeacht of die zich bevindt in een grote stad of op een landelijke locatie, op een fabrieksterrein of in een ziekenhuis.

Op basis van testen als die voor draadloze coëxistentie moet je dus een uitspraak kunnen doen hoe een IoT-product zich in verschillende omgevingsscenario’s zal gedragen. Daarbij moet je ook nog rekening hou-

PRODUCTNIEUWS

den met de mate van risico voor de gezondheid van de gebruiker in geval van bedrijfsstoringen als gevolg van coëxistentieproblemen. Hoe groter dat risico, des te stringenter de testvereisten.

Anechoïsche kamer

In de whitepaper wordt een tweetal testconfiguraties uitgewerkt op basis van de RAC-methode. Met deze anechoïsche kamer kunnen de metingen gemakkelijk worden herhaald omdat de RF-omgeving in de kamer kan worden gecontroleerd ten opzichte van externe RF-invloeden. De positie van de antenne en de padverliezen zijn gemakkelijker consistent te kalibreren en te compenseren. Er is een testopstelling voor producten die, gebaseerd op de ISO 14971norm, een verwaarloosbaar of laag risico hebben bij falen ten gevolge van coëxistentieproblemen; de impact reikt niet verder dan een verslechtering van de gebruikerservaring. De andere testopstelling is voor producten met matig en hoog risico, waarbij gebruikers nadelige gevolgen voor hun gezondheid kunnen ondervinden. Beide meetopstellingen bestaan in de basis uit een radiocommunicatietester, een spectrumanalyzer, realtime

Meetopstelling voor het testen op draadloze coëxistentie van producten met matig en hoog risico, waarbij gebruikers nadelige gevolgen voor hun gezondheid kunnen ondervinden.

audio- en video-inspectiesoftware en een optionele vermogensversterker. De metingen worden uitgevoerd in een volledig reflectievrije, elektromagnetisch afgeschermde anechoïsche kamer. Het grootste verschil tussen de twee opstellingen is de mogelijkheid om stoorsignalen te genereren. Het aantal stoorsignalen moet aanzienlijk worden verhoogd voor producten met een hoog risico. Dit wordt bereikt door extra vectorsignaalgeneratoren en antennes toe te voegen om complexe signaalscenario's te simuleren.

Scenario’s

genereren

De whitepaper beschrijft hoe je com-

plexe signaalscenario's kunt genereren voor het testen van draadloze coëxistentie. Dit type test kan volledig geautomatiseerd of handmatig worden uitgevoerd, afhankelijk van de gebruiker en het totale volume. Op R&D-niveau wordt de voorkeur gegeven aan handmatige testmethoden, omdat de gebruikers dan meer controle hebben. Maar voor fabrikanten, die na productie een kortere versie van de coëxistentietests willen uitvoeren als een vorm van kwaliteitsborging, zal de geautomatiseerde versie de voorkeur hebben.

Thermische mass flow regelaar Vermogensversterker voor testen 5G

Sensirion breidt haar productassortiment uit met de SFC6000 serie prijscompetitieve mass flow controllers De multigas selecteerbare regelaar heeft een settling time van minder dan 100 ms en een dynamisch bereik van 500:1. De SFC6000 wordt standaard

geleverd met push-in fittingen en is op dit moment beschikbaar met bereiken van 5, 20 en 50 slm. Hij is standaard voorzien van een I²C en RS485 bus. De mass flow regelaar is gebaseerd op de gepatenteerde CMOSens technologie, waarbij zowel het sensorelement als de signaalverwerking volledig geïntegreerd zijn in één CMOS-chip. Dit resulteert in een ultranauwkeurig systeem en een hoge reproduceerbaarheid. Hierdoor is geen herkalibratie nodig.

De SFC6000-serie is geschikt voor toepassingen als gasmenging in medische en analytische instrumenten, debietregeling in bioreactor- en halfgeleidertoepassingen en procesregeling in industriële automatisering.

Om toepassingen in 5G-technologie te ontwikkelen en te testen zijn nieuwe krachtige vermogensversterkers nodig om signalen te versterken en te verzenden over grote afstanden met minimale verstoring. De AMP2087-1 van Exodus Advanced

Communications is een desktop vermogensversterker in het 1 tot 18 GHz gebied.

Deze biedt een verzadigd uitgangsvermogen van 4 W en een versterking van meer dan 36 dB (±4 dB p-p). De staandegolfverhouding (SWR) is minder dan 5:1. De AMP2087-1 heeft een ultrabreedband hybride MMIC-ontwerp en is geschikt voor alle eenkanaalsmodulatiestandaarden. Deze solid state vermogensversterker is bedoeld voor gebruik in testlaboratoria en ontwikkelingscentra.

PV-tester, vermogensanalysator en I-U-curvetracer in één oplossing

Het productassortiment van het Conrad Sourcing Platform is uitgebreid met een alles-inéén testoplossing van Fluke. De SMFT-1000 is een multifunctionele PV-tester, vermogensanalysator en I-U-curvetracer in één. Het instrument is bedoeld voor professionals die op zoek zijn naar efficiëntere veiligheidskeuringen en prestatiemetingen voor zonne-energiesystemen tot 1000 VDC.

Technici, belast met installatie, inbedrijfstelling en onderhoud van zonneenergiesystemen hebben snelle, nauwkeurige en veilige hulpmiddelen nodig om zonne-energiesystemen in te richten voor een hoog rendement met geen of minimale uitvaltijd. Alle meettaken voor het DC-gedeelte van PV-systemen zijn nu nauwkeurig, veilig en betrouwbaar uit te voeren met één enkel apparaat: de SMFT1000. Het heeft uitgebreide autodiagnostische functies om de kwaliteit van zonne-energiesystemen veilig en

Complete meetset

De FLK-SMFT-1000/KIT bestaat uit:

nauwkeurig te controleren. Het handinstrument is geschikt voor residentiële, commerciële en industriële systemen en de utiliteitsbouw. Het vereenvoudigt de werkprocessen op het gebied van zonne-energie, onder andere door een verkorting van de benodigde tijd op locatie met 20% en een halvering van de tijd die normaliter moet worden besteed aan documenteren.

I-U-beoordeling

De I-U-curve is een gebruikelijk hulp-

• Fluke SMFT-1000-BP professionele rugzak voor gereedschap

• SMFT-1000 multifunctionele PV-analyzer

– Draagriem

– Zekeringset

– Adapterkabel IRDA optisch-naar-USB

– Nulstellingsadapter

• IRR2-BT draadloze zonnestralingsmeter pro

www.conrad.nl

zakelijk@conrad.nl

(088) 428 54 90

– 80PR-IRR externe temperatuurmeetprobe

– Montagebeugel voor zonnepaneel

– Draagkoffer

De SMFT-1000/KIT is bedoeld voor PVexperts die systemen van maximaal 1000 V DC installeren, in bedrijf stellen en onderhouden. Het instrument vormt een complete oplossing voor PV-installaties die voldoen aan IEC 62446-1.

middel om vast te stellen hoe zonnepanelen of hele PV-systemen presteren in verschillende omstandigheden. Met de SMFT-1000 is het mogelijk om de meetgegevens snel op locatie te vergelijken met de gespecificeerde I-U-curve. Op het kleurendisplay met hoge resolutie is in realtime zien of er iets mis is. Dit maakt eenvoudige diagnose mogelijk zonder laptop of tablet. De tester is ook geschikt voor het meten van nullastspanning, kortsluitstroom en bedrijfsstroom, en voor het testen van isolatie, polariteit,

• i100 AC/DC-stroomtang 100 A

– TPAK-magneetset

• TP1000 meetprobe met remote-testtoets

• TL1000 meetsnoerenset

• TL1000-MC4 meetsnoerenset

• TL1000/30M meetsnoer op haspel

• Koppelaarset

• PVLEAD3 MC4-meetsnoerenset voor stroomtang

voor zonne-energie

• TruTest Advanced-software voor gegevensbeheer en rapportage

Naast de PV-analyzer, de stralingsmeter en de stroomtang bevat de kit alle benodigde accessoires voor het nauwkeurig, veilig en betrouwbaar uitvoeren van metingen aan het DC-gedeelte van PV-systemen.

diodes en aarding. Bovendien zijn AC/ DC-vermogensmetingen aan de inverter mogelijk.

Testen conform IEC/EN-62446-1

Met het gepatenteerde ‘keep-theleads’-systeem van Fluke hoeft de meettechnicus het apparaat slechts één keer op een zonnepaneel aan

PRODUCTNIEUWS

te sluiten waarna alle tests kunnen worden uitgevoerd. In combinatie met de gebruiksvriendelijke automatische testreeksen bespaart dit veel tijd, temeer daar de testresultaten in realtime op het scherm komen. Functies omvatten onder andere keuring conform IEC/EN 62446-1 voor categorie 1 en 2 en isolatietesten voor

methode A en B. Duidelijk gelabelde bedieningselementen tonen aardingsweerstand, polariteit, spanning en stroom, AC/DC-vermogen en werking, isolatieweerstand, I-U-curve en diodetesten. Alle meetgegevens worden in eerste instantie op het instrument zelf opgeslagen en later via TruTest datamanagement- en rapportagesoftware van Fluke op een computer gezet. Dit vereenvoudigt het gegevensbeheer, de rapportage en analyse aanzienlijk. Deze laatste functies zijn beschikbaar voor PV-experts in de uitgebreide versie SMFT- 1000/PRO.

Geavanceerde tests

PV-experts krijgen niet alleen de analyser zelf, maar ook een uitgebreide set functionele accessoires. Het is bijvoorbeeld mogelijk de multifunctionele PV-tester SMFT-1000 uit te breiden met de AC/DC-stroomtang i100 van Fluke of de zonnestralingsmeter IRR2-BT met een contrastrijk LCD-scherm. Met de stroomtang is een vermogensanalyse van de inverter mogelijk, terwijl de IRR2BT de straling op het paneel en de temperatuur meet. De stralingsmeter

Gridemulator en regeneratieve load Stroomsensor

De IT7900P serie is een combinatie van een AC/DC gridemulator en een regeneratieve AC/DC load. Met de -P versie is de load-unit nu ook als een 4-kwadrant load inzetbaar in zowel AC- als DC-mode waarbij de unit ook nog eens regeneratief is. In ACmode ondersteunt de IT7900P diverse operating modes, waaronder CC/CP/ CR/CS/CC+CR/CE en dat over een frequentiebereik van 16-500 Hz. In de CE-mode is het mogelijk om verschillende circuits te simuleren waaronder enkelfase gelijkrichting, RLC en shunt RLC. De crest factor is instelbaar tussen 1,414 en 5,0.

De Itech

IT7900P

modellen zijn leverbaar vanaf

6 kVA tot 960

kVA. De 3-fase uitgang heeft een spanningsbereik van 0-350 V L-N en een frequentiebereik van 16 Hz tot 2.400 Hz in AC-source mode. Als DCvoeding is het spanningsbereik -495 tot 495 VDC (1 phase/multichannel) en -990 tot 990 VDC in reverse mode. De tester is voorzien van een intuïtief touch screen dat garant staat voor een vlotte bediening.

De STEP, LIST en PULSE mode maken de tester geschikt voor het simuleren van wisselende AC- en DCgrids. Analyse en simulatie tot de 50e harmonische en de programmeerbare uitgang impedantie maakt de Itech IT7900 geschikt voor vele applicaties waaronder IEC testen.

communiceert via Bluetooth met de SMFT-1000 voor een nauwkeurige I-U-beoordeling. Als de draadloze verbinding om welke reden dan ook uitvalt, registreert de IRR2-BT tot 17 uur lang gegevens, die je later kunt vergelijken met de metingen van de SMFT- 1000.

Met afmetingen van 29 x 21 x 12 mm en een gewicht van 27 gram is LEM’s HSTDR stroomsensor compacter dan een traditionele sensor met C-kern, zodat deze gemakkelijker kan worden geïntegreerd in omvormerbehuizingen met beperkte ruimte. Met deze sensor kunnen omvormers in EV-systemen werken met maximaal rendement

De IRR2-BT, die de straling op het paneel en de temperatuur meet, communiceert via Bluetooth met de SMFT-1000 voor een nauwkeurige I-U-beoordeling.

door het combineren van hoge nauwkeurigheid met de gewenste beschikbaarheid en de mogelijkheid om te werken in veeleisende omgevingen. De sensor heeft een werktemperatuurbereik van -40 °C tot +125 °C en weerstaat trillingen tot 10 G. Door gebruik te maken van een open-lus Hall-effect technologie en een innovatief ontwerp van de magnetische ker n, biedt de HSTDR uitstekende ongevoeligheid tegen externe velden en overspraak.

Om fabrikanten van EV’s te laten kiezen uit verschillende stroommeetbereiken in dezelfde behuizing (van ±300 A tot ±1500 A) garandeert de sensor galvanische scheiding tussen het primaire circuit (hoog vermogen) en het secondaire circuit (de elektronica), die tevens toereikend is voor batterijsystemen van 800 V

Isotrope antenne tot 8 GHz

antenne voor het TS-EMF meetsysteem kan nu ook in dit bereik isotroop worden gemeten

In combinatie met de R&S

FPH of R&S FSH handheld spectrumanalyzers dekken drie antennes in het R&S TS-EMF meetsysteem nu het gehele frequentiebereik van 9 kHz

Handheld spectrumanalyzer

De TSEMF-B2E isotrope antenne voor het TS-EMF meetsysteem bestrijkt het frequentiebereik van 700 MHz tot 8 GHz. Isotrope antennes hoefden tot nu toe alleen een frequentiebereik tot 6 GHz te bestrijken voor standaard draadloze protocollen. Nieuwere protocollen zoals WiFi 6E en 5G-banden als n96, n102 en n104 betekenen dat frequentiebereiken tot 7,125 GHz moeten worden bestreken. Met de R&S TSEMF-B2E

tot 8 GHz. De EMF meetoptie voor deze analyzers biedt een geautomatiseerde testreeks op locatie en het maken van rapporten. Deze rapportages helpen ervoor te zorgen dat zendsystemen voldoen aan de geldende limieten en leveren bewijs van conformiteit voor derden. Hogere frequenties tot 44 GHz kunnen nog steeds worden gemeten met een handheld analyzer en handheld directionele antennes zoals de R&S HE800-PA.

Functioneel testen van led's

Het colorControl MFA sensorsysteem wordt gebruikt voor kleur-, intensiteits- en functietesten van led's op elektronische assemblages. Het MFA-28 multipositie kleurherkenningssysteem werkt met 28 ontvangersensoren die het licht van de led's op de printplaat opvangen. Dankzij het compacte ontwerp van de sensoren kunnen deze kleurherkenningssystemen ook in kleine inbouwruimtes worden geplaatst tussen testnaalden of testpennen die in het deksel van de testadapter zijn

bevestigd. De sensorsignalen worden via optische vezels rechtstreeks naar de besturing gestuurd. Na interne evaluatie wordt het signaal via de RS422-interface doorgegeven aan de bovenliggende controller voor verdere verwerking. Op die manier kunnen de juiste kleurwaarden van de led's, de juiste intensiteit en ook hun positie worden bepaald. Ook defecte led's worden betrouwbaar gedetecteerd.

De controller kan maximaal 28 meetpunten tegelijkertijd bewaken, waarbij elk meetpunt vrij configureerbaar is. De verschillende meetposities kunnen ruimtelijk ver uit elkaar liggen. De controller biedt een datasnelheid van 100 Hz met een dynamisch bereik van 1 tot 50.000 lx. De herhaalbaarheid is xy < ± 0,000025.

De Field Master MS2070A biedt alle gewenste functionaliteiten en prestaties tot 3 GHz en voert betrouwbare en nauwkeurige RF-metingen uit in een breed scala aan veld-, laboratoriumen productieomgevingen. De analyzer is ontworpen voor standaard spectrumanalysesweeps tot 3 GHz en biedt sweep-snelheden tot 32 GHz/s. Met een dynamisch bereik van >105 dB bij 2,4 GHz, een typische DANL met ingebouwde optionele voorversterker van -167 dBm, gekoppeld aan een Third Order Intercept (TOI) van +11 dBm, en een typische niveaunauwkeurigheid van ±0,5 dB kan een volledige reeks signalen worden geanalyseerd.

De MS2070A met 10-inch display met 1280x800 resolutie biedt veel

TDR-meter

mogelijkheden die doorgaans in duurdere instrumenten worden aangetroffen. Er kunnen zes sporen tegelijk worden ingesteld met verschillende detectoren. Er zijn maximaal twaalf markers, zodat interessante signalen kunnen worden gemarkeerd en gecontroleerd hoe zij in de tijd variëren ten opzichte van zichzelf en andere signalen. Het batterijgevoede instrument is bij gebruik in de meegeleverde draagtas IP52-beschermd.

De TDR 811P is een handheld en gemakkelijk te gebruiken TDR-meter Het instrument wordt geleverd inclusief spanningsscheidingsfilter en gezekerde meetsnoeren voorzien van veiligheidsklasse 600V Cat-IV. De behuizing is robuust, en stof- en waterdicht (IP67).

De batterij- of accugevoede TDR

811P meet met een hoge resolutie en gebruikt hiervoor de edgetechnologie, ideaal voor definiëring bij korte afstanden, vanaf slechts 5 meter. Door de gebruikersvriendelijke bediening is het instrument makkelijk te gebruiken. Toch heeft de TDR

811P van Baur ook meet- en analysefuncties die gebruikelijk zijn op veel grotere TDR-instrumenten. De bedieningselementen hebben contouren met een goede bedieningsfeedback en zijn verlicht voor gebruik in donkere omstandigheden. Het QVGA kleurenscherm is onder alle omstandigheden helder en duidelijk afleesbaar. Analyses worden continue uitgevoerd of in de single-shot modus. Met de eenvoudige trace-hold-functie kunnen twee traceringen gelijktijdig worden gebruikt voor een goede signaalvergelijking.

Rohde & Schwarz

Micro-Epsilon

Anritsu

Technisch Handels- en Adviesbureau Vandentempel

Vector netwerk analyzer Installatietester

Siglent Technologies heeft de serie

SNA5000A vector netwerk analyzers uitgebreid met twee modellen, voor bandbreedtes tot 13,5 GHz en 26,5 GHz. Verschil met de bestaande modellen, die beschikbaar zijn als 2- of 4-poorts analyzer, is dat de nieuwe modellen (SNA5022A/ SNA5032A) voorlopig alleen in 2-poorts versie worden aangeboden. Het dynamisch bereik beslaat 125 dB. Met de 2-poorts versies kunnen typische S-parameter metingen worden verricht. Met de 4-poorts versies zijn differentiële S-parameter

metingen mogelijk. Met behulp van de SNA5000-TDA (Time Domain Analysis) of SNA5000-TDR (Advanced Time Domain Analysis) opties is het mogelijk analyses uit te voeren in het tijdsdomein. Dit omvat onder andere de weergave van een oogdiagram en de meting van jitter.

De VNA's van de SNA5000A-serie bieden vijf soorten sweep: lineaire sweep, logaritmische frequentie sweep, output power sweep, time domain sweep en segmented sweep. De formule-editor en de maskertest ondersteunen de operator bij de analyse van zijn testobject en versnellen de evaluatie en verificatie hiervan. Het 12-inch touchscreen kan flexibel worden geconfigureerd, zodat verschillende vensters, met verschillende metingen, overzichtelijk kunnen worden weergegeven.

De Megger MFT-X1 is de eerste van een nieuwe generatie installatietesters voor het testen van laagspanningsinstallaties bij inbedrijfstelling, periodieke controle en het stellen van een gedetailleerde diagnose bij storingen. Het toestel biedt uitgebreide functionaliteit en de mogelijkheid om functies aan te passen en zelfs nieuwe functionaliteit toe te voegen via firmware-upgrades.

De MFT-X1 is gemakkelijk te bedienen met twee draaiknoppen en een groot TFT-kleurendisplay met hoog contrast. Met de kleurgecodeerde

draaiknop kies je de gewenste functie. De kleur van deze functie wordt tevens weergegeven als achtergrond in het display. De functionaliteit van de vijf knoppen aan de bovenzijde van het display is afhankelijk van de gekozen testfunctie en wordt duidelijk weergegeven. Met de rechter draaiknop selecteer je de gewenste meetbereiken of testopties. De tester is voorzien van een testfunctie voor 6 mA aardlekschakelaars, waardoor het toestel in combinatie met de optionele Megger EVCA210 testadapter geschikt is voor het testen van de elektrische veiligheid en functionaliteit van laadpunten voor elektrische voertuigen. Het instrument biedt ook configureerbare aardlekschakelaartesten, True Loop meettechnologie en de gepatenteerde Confidence Meter.

Tooltronics Euro-Index

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN

Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN

Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

ENGINEERING SHOP

De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

Redactie Postbus58,7400ABDeventer e-news@mybusinessmedia.nl

RichardBezemer(hoofdredacteur) Tel.0634659502,r.bezemer@mybusinessmedia.nl RobinZander,r.zander@mybusinessmedia.nl

Publishingservices José Schermer traffic@mybusinessmedia.nl, (0570)504352 Advertentieswordenuitgevoerdovereenkomstig de-‘RegelenvoorhetAdvertentiewezen1990’

Uitgever Arjan Stoeten a.stoeten@mybusinessmedia.nl

EenuitgavevanMYbusinessmediaHoldingb.v., Postbus58,7400AB Deventer, Tel.(0570)504300.

Vakbladoverindustriëleelektronicaenindustriële automatiseringvoorNederlandenBelgië.

ISSN0168-2873

Reproductie

Overnamevanartikelen,tekeningenen/offoto’suitElektroData isslechtsmogelijknaschriftelijketoestemmingvandeuitgever. ©MYbusinessmedia,2023

‘Hetauteursrechtopdeinhoudvandittijdschriftwordt uitdrukkelijkvoorbehouden.’Doorhetaanbiedenvanbijdragen aandittijdschriftverklaartdeauteurzichaccoordmetde Standaardpublicatievoorwaardenvoorbijdragenaantijdschriften ensoortgelijkeuitgaven.

Beschermingpersoonsgegevens MYbusinessmedialegtuwgegevensvastvoordeuitvoeringvan de(abonnements)overeenkomst.Uwgegevenskunnendoor MYbusinessmediawordengebruiktomuteinformerenover relevanteproductenendiensten.Indienuhiertegenbezwaar heeft,kuntuditmeldenaanMYbusinessmedia,t.a.v.afdeling Relatiebeheer, Postbus58,7400AB Deventer.

Abonnementen Voorvragenoverabonnementen,bezorgingenofadreswijzigingen kuntu:

Bellenmet:+31570504325

Mailennaar:klantenservice@mybusinessmedia.nl

Schrijvennaar:

MYbusinessmediaHoldingbv

Elektrodata

Postbus58

7400ABDeventer

Abonnementstarieven

JaarabonnementNederland€199,00* JaarabonnementBuitenland€230,00*

Studentenabonnement50%korting

* Prijzen zijnexclusief9%BTWen€3,95administratiekosten exclusief21%BTW.

Jaarabonnementgeldttotwederopzegging. Beëindigingvanhetabonnementkanschriftelijk,pere-mailof telefonischgeschieden,uiterlijkdriemaandenvoorheteindevande abonnementsperiode;nadienvindtautomatischverlengingplaats.

Verzendingenfacturering

MYbusinessmedia

Basislayout|Opmaak BureauOMA,Doetinchem,www.bureauoma.nl

Druk DrukkerijRoelofs,Enschede

WAGO ONDERSTEUNT

NU OOK CODESYS V3.5

Open standaarden bieden mogelijheden voor co-creatie en vormen de basis voor succesvolle projecten. WAGO integreert nu CODESYS V3.5 in haar portfolio en biedt het aan op besturingen van onder andere de producten in de PFC-familie.