Op Weg nr 2 April - Mei 2022 by Grote Routepaden

��

magazine voor wandelaars & fietsers

PB- PP B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

2022

Retouradres: Grote Routepaden, Grasmarkt 61, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Antwerpen X - ErkenYning: P 309099 - Tweemaandelijks April – Mei 2022

De GR 1 ‘sendero historico’ in Castilië

Abdijfietsen: dubbel en tripel trappen La Flow Vélo: daar was laatst een meisje loos Een blok goud en verborgen tranen langs de Donau Heuvels, heide en historie in het Rijk van Nijmegen Vergezichten en oesters, op de GR 21 langs de Normandische kust

Nederlandse LAW’s • Tour de l’Audomarois • Rondje Maas, Aisne, Oise & Ligne 156

R O F D E K C A . P E R U T N E V AD OURI BIKE T

BACK-ROLLER: Dé klassieker onder de achterwieltassen, die elke regendruppel afstoot. Ultra-licht, 100% waterdicht en veel opbergruimte. MADE IN GERMANY.

EDITO

Op de GR 21 langs de Normandische kust (foto Karen Vandevelde).

La douce Vorig nummer de bergen van de GR 5 en de GR 738, de Bretoense kust met de GR 34, een fietslus rond Parijs en de ViaRhôna loodrecht naar de Middellandse Zee. Dit nummer de Tour de l’Audomarois, de Normandische kust met de GR 21, een rondje Maas-Aisne-Oise, een rondje Hauts-de-France en de nieuwe toproute, de Flow Vélo.

Vélodyssée en de Vélomaritime langs de Atlantische kust, toproutes langs alle grote rivieren en kanalen (Loire, Maas, Rhône, Somme, Seine, Canal de Bourgogne, Canal de Garonne, Canal du Midi, enz …) en berglandschappen als een snoepwinkel voor wielertoeristen en mountainbikers. Bovendien word je als fietstrekker doorgaans met veel egards ontvangen. Voeg daar de gastronomie, de geschiedenis en het mooie weer bij, en ja …

Ik beken. Frankrijk boven. Een overdosis? Misschien wel. Maar zoals jullie weten is Op Weg niet het werk van professionele journalisten die ik als hoofdredacteur uitstuur. Wel van fietsende en wandelende vrijwilligers die ook graag foto’s nemen en verhalen schrijven en me het materiaal in handen geven om elke twee maanden een nieuw nummer in elkaar te puzzelen. En die puzzelstukken zijn de laatste tijden heel tricolore gekleurd. Ongetwijfeld zit het virus daar voor iets tussen. De grens is vlakbij en makkelijk te bereiken. De coronaregels werden overal goed gerespecteerd, maar er werd ook niet extreem moeilijk over gedaan, een beetje met de Franse slag. Het land heeft ook alles te bieden wat een langeafstandswandelaar nodig heeft: van spectaculaire kustroutes tot goed gemarkeerde toppaden in het hooggebergte.

Of zoals collega-redacteur Johan me mailde: “Wij zouden misschien eens in Zweden fietsen, maar vragen ons dan telkens weer af: wat zouden we daar vinden dat we niet in het dichtbije Frankrijk vinden?” Het Franse volkslied is nogal bloederig, dus dat gaan we niet aanheffen. Maar als jullie de volgende maanden in het land rondfietsen of -wandelen, aarzel niet om pen, papier en fototoestel mee te nemen en aan Op Weg te denken. En als jullie toch voor een andere bestemming kiezen, denk dan zeker aan Op Weg! Veel fiets-, wandelen leesplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg

Ook de langeafstandsfietser wordt er het laatste decennium steeds meer verwend. De paradepaardjes zijn professioneel uitgebouwd: de

2022-2 Op Weg |

v.u.: Stéphane Buyens, Zeelaan 21, 8660 De Panne

LAAT JE DE WEG WIJZEN DE PANNE IS GENIETEN. VOLG DE GIDS TIJDENS DE VELE GRATIS, GELEIDE WANDELINGEN EN LAAT JE VERRASSEN DOOR UNIEKE UITZICHTEN EN FASCINERENDE WEETJES.

DEPANNE.BE/WANDELEN

IN DIT NUMMER 6

Lezers onderweg

Dichtbij 8

Dubbel en tripel trappen

Reportages

12 12

WANDELREPORTAGE | Oostenrijk Een blok goud en verborgen tranen langs de Donau

FIETSREPORTAGE | Frankrijk La Flow Vélo: daar was laatst een meisje loos

WANDELREPORTAGE | Spanje De GR 1 ‘sendero historico’ in Castilië

WANDELREPORTAGE | Frankrijk De Tour de l’Audomarois: Vlaamser gaat het niet worden in Frankrijk

FIETSREPORTAGE | Frankrijk Een verhaal van vele oorlogen

WANDELREPORTAGE | Nederland Heuvels, heide en historie in het Rijk van Nijmegen

Tips 42

FIETSTIP | België, Duitsland Door het Oosthertogenwoud

En verder

Fietsnieuws

GEBETEN DOOR HET VIRUS | Henrie van Zoggel Effe Henrie bellen: op verkenning langs Nederlandse LAW’s

Wandelnieuws

Onderweg

WANDELAVONTUUR | Frankrijk Vergezichten en oesters, op de GR 21 langs de Normandische kust

WIN !

3x Radregion Rund um Bremen p 25 3x Dwars door de Lage Landen p 30 3x Lifestylewandelboek p 31 3x Wandelen in Zeeuws-Vlaanderen p 31 3x Fernwanderweg Weserbergland p 32 3x König-Ludwig-Weg p 32

FIETSAVONTUUR | Frankrijk, België Rondje Maas, Aisne, Oise & Ligne 156

COLUMN | Niet voortvertellen

Verenigingsnieuws

OPMERKELIJK | Stiltecocon

COLUMN | We’ve made it!

2022-2 Op Weg |

LEZERS ONDERWEG

Met Gamin op de GR 6 en de GR 67 Afgelopen zomer maakten we met ons gezin van vier een vijfdaagse wandeltocht van gîte naar gîte door de Cévennes, waarbij Gamin de ezel onze bagage droeg. De foto is genomen op de vijfde dag op de top van de Col de l’Homme Mort. Johannes Rumbaut

Heksenstreek

kwamen we in Op de GRP 123 t Ellezelles op he de buurt van De . ht nge terec Sentier de l’Etra ht maakte de luc e onheilspellend spectaculairder. heksenstreek nog ruysse Annemie Verc

De Boogscheut Meer dan 25 jaar geleden wandelden we de oude GR-taalgrensroute van Cassel tot Aken. Daarna zijn we altijd verder blijven wandelen en sindsdien is ons wandel groepje gekend als ‘De Boogscheut’. Elke tweede en vierde zondag van de maand gaan we op stap. Met elk jaar ook een meerdaagse, zoals hier in het Rivierpark Maasvallei. Willy Janssens

6 | Op Weg 2022-2

FransVlaanderen Op tweedaagse door FransVlaanderen weken we even af van de GR 130 om langs deze

kapel

Mildrède

van

Sainte-

Millam

passeren. Annemie Vercruysse

Op naar de top Voorjaar = nog even terugblikken naar voorbije zomer = vooruitblikken naar volgende zomer = verlangen naar de bergen. Peter Cristiaensen

GR 15 Mede door corona heb ik samen met drie vrienden gedurende een volledige week de Ardennen doorkruist van Arlon tot Aywaille. Gewapend met enkel onze bottines en tent genoten we ten volle van de oh zo mooie natuur langs de GR 15! Lucas Van de Slycke

H E B

J I J

O O K

E E N

A A L V E R H

O T O , E E N F E N / O F E G ? D E R W N S O N E R G E

M A I L

Z E

Z E K E R

D O O R

N A A R

E E P A D E N . B R O T E R O U T O P W E G @ G 2022-2 Op Weg |

DICHTBIJ |

De abdij van Aulne: ook ruïnes kunnen indruk maken.

Dubbel en tripel trappen

Fietsen en bier drinken, geen goede combinatie. Maar al fietsend ons land doorkruisen langs de 31 Belgische abdijen met een trappisten- of abdijbier, en ’s avonds edel gerstenat degusteren, dat vonden Bart en Katrien wel een goed idee. Æ Interview Peter Cristiaensen

Foto’s Katrien Seynaeve en Bart Van Santvliet

Vanwaar het idee om te gaan ‘abdijfietsen’? Bart: Daarvoor moeten we tien jaar terug in de tijd. In 2012 publiceerde het wielertijdschrift Grinta een minireeks rond een fietstocht langs zeven trappistenabdijen. Op basis daarvan plande Belgian Biking een groepsreis voor wielertoeristen. Wij schreven ons in, maar de reis geraakte niet volzet en werd geannuleerd. Onze vakantie was gepland, dus gingen we gewoon zelf op pad.

| Op Weg 2022-2

Veel abdijen situeren zich in een uithoek van ons land, waardoor de tocht het karakter kreeg van een heuse Ronde van België (Op Weg 2013 1). We genoten van de 1060 km en dat smaakte naar meer.

Letterlijk en figuurlijk! Katrien: Inderdaad. Want naast de officiële trappistenabdijen bleken nog veel meer abdijen te bestaan met een officieel abdijbier! 23 telden we er in 2016. De route om de abdijen te verbin-

den tekenden we helemaal zelf uit, op basis van knooppunten, RAVeLs en Rando-Vélos.

Het relaas kan elke lezer herlezen in een driedelige reeks in Op Weg (2016 6 en 2017 1 en 2). Maar onlangs lanceerden jullie de website abdijfietsen.be. Katrien: Het idee om met de combinatie van die twee tochten iets te doen, zat sinds 2016 in

De abdij van Vorst.

Abdij Keizersbe rg in Leuven. Oude scheepslift op het Kanaa l Brussel-Charleroi.

ons hoofd. Maar elk jaar hebben we een hele stapel fietsideeën. De Balkan bijvoorbeeld, die staat al lang bovenaan. Maar door de quarantaineregels sneuvelde dat plan vorige zomer opnieuw. Abdijfietsen kwam weer op tafel. En dit keer wilden we er ook iets mee doen naar een breder publiek.

Was er in die tussentijd veel veranderd? Bart: Achel draagt sinds kort niet meer het officiële ATP-logo, omdat de laatste twee monniken naar Westmalle verhuisden. Maar de abt van Westmalle houdt nog steeds toezicht in de Achelse Kluis en het trappistenbier is nog even lekker, dus bleven zij op ons lijstje staan. De Nederlanders van La Trappe en Zundert schrapten we wel om het tot België te beperken. Wat de abdijbieren betreft bleken er twee weggevallen en twee bijgekomen: Vorst en Paix Dieux. Al laten we de route nog steeds passeren langs de afvallers Bonne Esperance en CambronCasteau. Zo kwamen we aan 31 abdijen.

Maar door de combinatie van trappisten en abdijbieren moesten jullie sowieso terug naar de tekentafel? Katrien: Ja, en doordat Vorst erbij kwam, moesten we nu ook Brussel binnenrijden. Bart heeft uren en uren achter de computer gezeten en kwam uiteindelijk met drie alternatieven. Een grillige vorm zou het sowieso worden, maar we besloten vanuit Antwerpen eerst richting Leuven te trekken en dan westwaarts. Om dan een grote zuidwaartse lus te maken. Bart: Uiteindelijk kwam ik uit op 1600 km. Om de website behapbaar te maken heb ik dat verdeeld in 14 etappes, variërend van 70 tot 130 km en met centrumsteden als etappehaltes. Een belangrijk criterium daarbij was de aanwezigheid van een treinstation, omdat we duur-

zaam reizen willen promoten. Enkel in Chimay en in Orval waren die criteria niet haalbaar.

Voor de route deden jullie beroep op het beproefde recept. Bart: Klopt. In de eerste plaats op knooppunten natuurlijk. De Vlaamse icoonroutes gebruikten we niet, omdat die ontworpen lijken om zo snel mogelijk van punt a naar punt b te rijden. Dan fiets je onvermijdelijk lange kilometers op jaagpaden, terwijl wij liever meer afwisseling hebben. Wat wel veranderd is, is dat meer Waalse regio’s intussen knooppunten hebben, zoals Waals Picardië (westelijk Henegouwen), Waals-Brabant en de Famenne. Al zijn niet alle trajecten in die netwerken geschikt voor

Over elke abdij hebben we op de website een infofiche toegevoegd. En de bieren staan ook opgesomd natuurlijk!

Katrien: Afgelopen zomer was ik het proefkonijn. Ik moest de weg zoeken en zo de routebeschrijvingen van Bart checken. Een paar keer was het niet duidelijk, maar hij stond open voor aanpassingen (lacht). Bovendien kan iedereen op onze website de gpx-track downloaden.

TRAPPIST vs ABDIJBIER Veertien bieren in de wereld noemen zich vandaag ‘trappist’, al zijn er slechts elf die aan de strikte regels van de Internationale Trappisten vereniging voldoen en het logo ‘Authentic Trappist Product’ (ATP) dragen. In België zijn dat Chimay, Orval, Rochefort, Westmalle en West vleteren. Het bier wordt gebrouwen

bepakte fietsen. Onverhard vinden we geen probleem, maar het mag geen mountainbiken worden. Daarom hebben we soms naar een beter berijdbaar alternatief gezocht. Verder gebruikte ik natuurlijk stukken RAVeL en oude Rando-Vélotrajecten. Die laatste heb ik in de beschrijving opgenomen, want op de geelblauwe verfstreepjes kan je niet meer rekenen.

binnen de muren van de abdij – door de monniken zelf of onder hun toezicht – en de brouwerij moet passen binnen het monastieke project. ‘Abdijbier’ is een keurmerk toegekend door de Unie der Belgische Brouwers. In tegenstelling tot een trappist hoeft een abdijbier niet gebrouwen te worden binnen de abdijmuren.

En dan was er nog Brussel?

Er moet wel een aantoonbaar, his-

Bart: Een kort stuk. Maar er bleek een gewestelijk fietsnetwerk te bestaan, waarvan we gedeeltelijk gebruik hebben gemaakt door route 6 te volgen.

torisch verband zijn en de abdij moet controlerecht hebben op de commercialisering.

2022-2 Op Weg |

in Floreffe. Classicistische abdijgebouwen

Waarom spreekt ‘abdijfietsen’ jullie zo aan? Katrien: Wij vinden het tof om op zoek te gaan naar cultuur-historisch erfgoed, en biercultuur hoort daar ook bij. Het is een boeiende kapstok voor een lange fietsreis. Onze dagafstanden zijn

Fietsen tussen de bomen.

De abdij van Affligem.

soms pittig, maar mensen kunnen de etappes natuurlijk opdelen om meer tijd te nemen voor bezoeken. Wij snuiven wel de sfeer van een abdij op, maar fietsen dan verder. Een aantal abdijen hebben we nadien opnieuw bezocht of staan nog op ons lijstje, zoals Aulne en Herkenrode.

De keuze van Katrien en Bart De mooiste trajecten 1 De Transardennaise

Voor het traject van Chimay naar Orval duiken we een 120-tal km Frankrijk in, een Belgisch alternatief zou te veel drukke wegen opleveren. Maar op die manier belanden we natuurlijk op de Transardennaise, die in Op Weg al geregeld met superlatieven werd bewierookt. En terecht.

2 Het Land van Herve

De groene regio rond de abdij van Val Dieu kenmerkt zich door glooiende heuvels vol weiden met koeien.

3 Het Zoniënwoud

Dit traject hebben we toegevoegd om de abdij van Vorst te bereiken. De paden zijn soms onverhard, maar altijd goed berijdbaar en het is heerlijk fietsen tussen de hoge beuken.

6 De scheepsliften

Tussen St-Feullien en La Louvière nemen we de jaagpaden en passeren we de scheepslift van Strépy. Altijd indrukwekkend.

7 De Kempen

Een beetje chauvinistisch misschien, maar het laatste traject tussen Turnhout en Antwerpen zal ongetwijfeld verrassen met heel mooie stukken door bosrijk gebied.

De interessantste abdijen 1 Averbode

4 Het Land van Mortagne

Een beetje onbekend misschien, deze licht heuvelende regio ten zuiden van Kortrijk richting Schelde en taalgrens. Heel rustig en mooi.

Bekend van Zonneland en Vlaamse Filmpjes was aan de Norbertijnenabdij vele jaren een uitgeverij verbonden. Pas in 2014 startte de productie van bier, brood en kaas. ‘Het Moment’ is tegelijk abdijcafé, belevingscentrum en sociale tewerkstellingsplaats. Prachtig gebouw, weerspiegeld in het water, midden in de bossen.

5 De vallei van de Molignée

2 Aulne

Wanneer je in Anhee de Maas verlaat fiets je op een van de mooiste RAVeL trajecten van

Wallonië! Langs het riviertje de Molignée, richting abdij van Maredsous. Falaën is een prachtig dorpje.

| Op Weg 2022-2

De abdij werd tijdens de Franse Revolutie vernield, maar ook ruïnes kunnen indruk maken.

Op een plek waar vroeger veel elzenbomen voorkwamen – vandaar de naam – en prachtig gelegen aan de bosrijke oever van de Samber. Een abdij waar we een andere keer wat meer tijd voor willen nemen.

3 Herkenrode

Ooit een van de rijkste abdijen van de Nederlanden, tot de Franse revolutionairen passeerden. De heropbouw dateert van de laatste 35 jaar. Vandaag is de site een echte belevingsplek, met onder meer een kruidentuin en exporuimtes. De permanente kunstinstallatie van Hans Op de Beeck kan ons erg bekoren.

4 Floreffe

De classicistische abdijgebouwen vormen een indrukwekkend complex. Om in alle rust rond te kijken moet je wel in de vakantie passeren, want vandaag huist er een middelbare school.

5 Orval

Ook deze abdij werd tijdens de Franse Revolutie vernietigd, maar begin 20ste eeuw verrees een nieuw gebouw, onder meer gefinancierd door de productie van kaas en bier. Mede door de omgeving vinden wij dit de mooiste trappistenabdij.

Op en neer do or het Land van Herve.

De abdij van Averbode weerspiegeld in het water.

Bart: Abdijen zijn inderdaad een kapstok, maar de echte ontdekking is hoe afwisselend ons eigen, kleine landje kan zijn. Elke dag heeft nieuwe landschappen in petto.

en op de site geplaatst. Heel wat hebben gereageerd en ons gemeld dat fietsers zeker welkom zijn, maar niet iedereen. Als lezers daar positieve of negatieve ervaringen mee hebben, mogen ze die altijd via het contactformulier aan ons melden. Bart: Misschien is dit nog interessant voor de lezers: er zitten twee etappes bij met heel weinig bevoorradingsmogelijkheden. Orval-Rochefort en Namen-Luik. Ik zeg het maar omdat wij een middag in een café geschuild hebben met niet veel meer dan chips, mueslirepen en … een Paix Dieux. Katrien: Bart krijgt energie van een biertje ’s middags, maar bij mij werkt het andersom, dus ik drink ’s middags nooit bier (lacht).

G 2022 | 2 portage Fietsen langs erkende Logeren jullie soms ook in abdijen? n- en trappistenbieren T - 116 x 100mm Bart: Neen, dat hebben we nog niet gedaan. De abdijen die de mogelijkheid aanbieden hebben we wel op onze website vermeld. Maar meestal moet je op voorhand reserveren en dat doen wij doorgaans niet. Soms wordt verwacht dat je deelneemt aan het monastieke leven of kan het niet voor één nacht. Al valt een abdijtoer misschien wel te verdedigen om een uitzondering te bekomen... Katrien: We hebben een 100-tal campings, hotels en B&B’s vlak bij de route aangeschreven

De website ziet er alleszins mooi en helder opgebouwd uit. Katrien: Dankjewel. We hebben hem niet willen overladen met achtergrondinfo. Wat fietsers onderweg allemaal gaan tegenkomen moeten ze zelf maar ontdekken. Wij hebben het functioneel gehouden. Over elke abdij hebben we wel een infofiche toegevoegd. En de bieren staan ook opgesomd natuurlijk!

En wat zijn jullie favorieten? Katrien: Voor Bart Westmalle Tripel. Val Dieux heeft een groot en rijk aanbod. Rochefort 8, dat is niet de zwaarste maar wel de beste. Bart: En Westvleteren natuurlijk. Maar Paix Dieux was deze zomer dé ontdekking. Stevig maar lekker!

PRAKTISCHE INFO Noordzee Oostende

Turnhout

NEDERLAND

Op Weg 2022

1600 km lang is de abdijroute van Bart en Katrien. Te raadplegen op hun website abdijfietsen.be. De route is geschikt voor

Brugge

trekkingfietsen, al dan niet elektrisch onder-

Bornem

steund. Dunne bandjes van koersfietsen zijn minder aangewezen omwille van een aantal Leuven Oudenaarde

onverharde trajecten. Volledig vlak is de

Hasselt

route natuurlijk niet. De Vlaamse glooiingen

Liège

en de Waalse heuvels brengen het totaal op ongeveer 9000 hoogtemeters. Op de website

Lille

vind je een profiel en een gpx-track. Ga jij ook abdijfietsen, dan horen Bart en Katrien graag jouw ervaringen.

Arras  Tongerlo  Averbode  Keizerberg  Vorst  Grimbergen  Bornem  Dendermonde  Affligem  Ename  Steenbrugge 0

10 km

 Ter Duinen  Westvleteren  Saint-Martin  Cambron-Casteau  St.-Feullien  Bonne Espérance  Aulne  Chimay  Orval  Rochefort

 Leffe  Maredsous  Floreffe  Ramée Chimay  Paix Dieux  Val Dieux  Herkenrode  Ter Doolen  Achel  Postel  Westmalle

CharlevilleMézières

FRANKRIJK

Sedan

Orval

Virton

2022-2 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Oostenrijk

Door een treinstaking kom ik pas in het donker in Passau aan. Sterren schitteren boven het zwarte oppervlak van de Donau. Bij het eerste ochtendlicht sta ik op het puntje van de ‘Dreiflüsseeck’. Links mondt de zwarte Ilz in de Donau en rechts de groene Inn. De schönen blauen Donau glijdt hier Oostenrijk binnen, maar door de mix van kleuren houdt de Donau vanaf hier het midden tussen groen en grijs. Als de Oostenrijkse Donau niet blau is, houdt dan het schönen stand? Æ Tekst en foto’s Bart Vermeyen

Een blok goud en verborgen tranen langs de Donau

Potpourri De bekende Donauradweg biedt fietsers een bijna biljartvlak traject tot hartje Wenen. Voor wandelaars bestaat er geen gebruiksklare route. Ik puzzel een eigen traject in elkaar met de hulp van vier langeafstandspaden. Dit basistraject overgiet ik met de wandelinspiratie van de dag, tot ik een afwisselende potpourri dwars door Opper- en Neder-Oostenrijk krijg. Elke dag flirt

| Op Weg 2022-2

ik met de oevers van de Donau en pik ik historische sites mee onderweg. De hoogteverschillen zijn nooit fors, maar wel talrijk. Hoewel ik nergens de 900-meterlijn overstijg, daagt het landschap mijn quadriceps behoorlijk uit.

Trappist De Donausteig is mijn leidraad voor de eerste tien etappes. Deze route is uitgetekend over

beide oevers, maar enkel aangeduid van west naar oost. De eerste dagen volg ik de zuidroute. De Donau wringt zich soms kaarsrecht, dan weer kronkelend doorheen de steile flanken. In de ochtend glijdt ze spookachtig voorbij in de ochtendmist. Na de middag blakert ze onder een staalblauwe hemel in de zon. Soms loop ik langs haar oever op een oud jaagpad, een paar uur later bewonder ik haar van bovenuit.

Glooiende velden boven de Donau.

Donkere bossen wisselen af met glooiende velden, waar de laatste oogst wordt binnen gehaald. Steevast krijg ik gezelschap van krijsende roofvogels. Langs de rivier is het vaak druk en deel ik de smalle rijstrook met langeafstandsfietsers, toerende motorrijders en donderend vrachtverkeer. Bij het klooster Stift Engelszell is het een komen en gaan van mensen. Het enige trappistenklooster van Oostenrijk trekt veel bezoekers. Na een obligaat bezoek aan de poppige barokkerk, duikt iedereen de abdijwinkel in voor een kratje Oostenrijkse trappist.

Borrelglaasje groot

Bij Oberranna en Schlögen ontdek ik Romeinse opgravingen. De Donau was de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. De lage muurtjes geven weinig inspiratie, maar de infoborden blazen de Romeinse sites van 2000 jaar geleden opnieuw leven in. Ik lees dat de noordoever het Rijk der Wilden werd genoemd. Schlögen lijkt me anno 2021 eerder het Rijk der Liefde. Koppels klauteren in groten getale het pad omhoog tot de Schlögener Blick voor een romantische foto. De Donau maakt hier een perfecte bocht van 180°, de Schlögener Schlinge. Op dit uitzichtspunt krijg ik al snel een rol als gelegenheidsfotograaf. Enkele fotoshoots later steek ik de hogere weides door tot Aschach, waar een bed in een 16de-eeuws kasteel op me wacht. Op de hoge uitkijktoren van Burgruine Schaunberg merk ik dat de Donau verder stroomt door een vlakker landschap. De blakende zon stuwt de temperatuur boven de 30° en het zuchtje wind boven de Donau valt weg. Tot Ottensheim volg ik 6 uur lang het verhitte kaarsrechte jaagpad, dat zindert onder mijn

Het naziconcentratiekamp Mauthausen ademt vrees en doodsangst uit.

voeten. Nergens vind ik een schaduwplekje, laat staan een verfrissing. Helemaal uitgedroogd plof ik neer op het terras van het gasthof. Mijn eerste halve liter bier lijkt wel een borrelglaasje groot.

Na een obligaat bezoek aan de poppige barokkerk, duikt iedereen de abdijwinkel in voor een kratje Oostenrijkse trappist.

Eeuwige rust Bij de hagelwitte kerk van het bedevaartsoord Pöstlingberg lokt een bergtrammetje om zonder inspanning af te dalen naar Linz. Ik verkies de steile kruisweg, die me zonder omweg tot het hart van de universiteitsstad voert. Het is gezellig druk in de derde grootste stad van Oostenrijk. Via enkele brede boulevards verlaat ik het geroezemoes van Linz. Over een oude veldweg bereik ik het indrukwekkend klooster Sankt Florian met zijn prachtige keizerlijke vertrekken en zijn schitterende bibliotheek. De componist Anton Bruckner woonde en werkte hier jarenlang als organist. Hij ligt begraven onder zijn geliefde instrument, één van de grootste orgels van Europa. Al biedt deze plek misschien geen eeuwige rust, een symbolische laatste rustplaats is het zeker. Met wat geluk kan je hier van één van zijn composities meepikken tijdens het dagelijkse gratis middagconcert.

Via Enns, de oudste stad van Oostenrijk, keer ik terug naar de Donau. Een klein veerpont zet me voor €2 over naar de frivole koopmanshuizen van Mauthausen.

Verborgen tranen Achter de frivole façades van de dorpshuizen schuilt één van de donkerste bladzijden uit de Oostenrijkse geschiedenis. Boven het dorp ligt het naziconcentratiekamp. Ik volg het pad waarover 197.000 gevangenen vanuit het station naar het kamp strompelden. Misschien beeld ik het me in, maar dit lieflijk uitziend weggetje ademt vrees en doodsangst uit. Het lijkt of onder het tarmac miljoenen tranen verborgen zitten. Het bezoek aan het goed bewaarde kamp is één grote emotie. Stapsgewijs leidt de audiogids me doorheen de barakken, de gaskamer, de gevangenis en de herinneringskelder. De getuigenissen komen hard binnen en ik verlaat het kamp met een neergeslagen gemoed. In de bistro bestel ik een drankje dat me gebracht wordt door een stagiair met een verstandelijke beperking. Een destijds vervolgde groep doet hier nu zinvolle werkervaring op, een krachtiger signaal naar elke vorm van extremisme kan je hier niet geven.

Eén blok goud Elke etappe ademt het verleden uit. Overal ontdek ik kleine en grote geschiedenis. De kaoliengroeve van Weinzierl leert me dat het hagelwitte gesteente gebruikt werd bij de productie van papier en porselein en dienstdeed als kleurstof voor soldatenuniformen. Ik zie in de rechte wand in de molensteengroeve van Perg de littekens van duizenden uitgehouwen molenstenen. Bij de opmerkelijke Burg Clam in Grein is mijn architectuurkennis te beperkt om

2022-2 Op Weg |

De Donaubocht bij Schlinge, ideale plek voor fotoshoots.

er een bouwstijl op te kleven. De tweede route, de Weitwanderweg Nibelungengau, brengt me naar Maria Taferl. Dit bedevaartsoord bestaat uit een pompeuze kerk en een straat vol ouderwetse, sjieke hotels. Voor een prikje overnacht ik in een antieke kamer met zicht op de Donau. De volgende dag passeer ik het kasteel van aartshertog Frans Ferdinand. Van hieruit vertrok de stakker naar Sarajevo waar hij vermoord werd en WOI van start ging. Zou de geschiedenis anders verlopen zijn, indien Ferdinand hier in zijn romantisch slot was gebleven? Het meest impressionante gebouw is met voorsprong de abdij van Melk. De gelofte van armoede van de broeders steekt af tegen de overdaad aan pracht en praal. Deze kasteel-abdij in wit-okeren strepen imponeert van veraf en overdondert van dichtbij. De nachtspots toveren de abdij om in één blok goud, weerspiegeld in de Donau! Dit is terecht Unesco-erfgoed!

Klein woordje Mijn derde langeafstandspad doorkruist de Wachau. In de dichte bossen op de zuidoever ontdek ik enkele potige middeleeuwse burchten. Slot Schönbuhel staat met zijn voeten amper 40 meter boven het water en burcht Aggstein troont hoog vanop een 480 meter hoge rots. Een fors onweer overspoelt de regio en het woud hult zich in het halfduister. De paden veranderen in één grote modderpoel en de donder verdubbelt zijn kracht met indrukwekkende echo’s. Ik mis een afslag en beland op het klimpad naar Hoher Stein. Met handen en voeten klauter ik langs een glijbaan van modder tot aan de voet van de rotsen. Het uitzicht is compleet verregend en het pad loopt dood aan de klettersteigroute. Onder een afhangende rots probeer ik een alternatief te vinden,

| Op Weg 2022-2

Het slot van aartshertog Frans Ferdinand.

maar de regen verandert het scherm van mijn smartphone in een onbruikbare flipperkast. Terugkeren door de modder is in deze omstandigheden levensgevaarlijk en geen optie. Ik maak grote cirkels door het bos tot ik uiteindelijk een tractorspoor ontdek. Waar een tractor naar boven kon, kan ik wel naar beneden, maar in welke richting daal ik dan? Het kost me twee uur ploeteren om een brede bosweg te bereiken. De striemende regen maakt een kleine pauze en ik kan snel mijn locatie bepalen. Verdorie, deze weg brengt me wel terug naar de Donau, maar dat kost me nog ruim een uur extra. Doorweekt, verkleumd en uitgeput bereik ik het gasthof in Mitterarnsdorf. Nog voor ik me aanmeld bij de receptie, lacht de eigenaar me toe: “Onze sauna staat klaar, meneer!” Sauna, wat maakt dat klein woordje me instant blij!

Stapsgewijs leidt de audiogids me doorheen de barakken, de gaskamer, de gevangenis en de herinneringskelder. Wijn en abrikozen Achter een Donaubocht verschijnen plots keurige wijngaarden. Op elk mogelijk stukje staan kaarsrechte rijen wijnranken geplant. De schattige dorpjes lijken weggelopen uit een sprookjesboek. Enkel de Rodes Tor past niet in deze idylle. In de Dertigjarige Oorlog kleurde deze stadspoort meermaals bloedrood door de

hevige gevechten. Gelukkig is het bloed weggespoeld en levert deze plek vandaag een vredevol uitzicht op het dorp en de wijngaarden. Als de lokale bedrijvigheid niet draait om wijn, nemen de abrikozen het over. In een dorpswinkel sta ik verbaasd te kijken naar het brede gamma drank en zoetigheden op basis van de Wachause Marillen. Bij Krems verlaat ik de Donau en klim naar de abdij Göttweig. Op een hoge uitstekende rots domineert ze de hele regio. De abdij bezit een hele reeks wijngaarden en produceert een genietbare witte wijn. Ik krijg een eenvoudige kamer in het oude oblatengebouw. Na de laatste tonen van de vespers gaat de abdij op slot. Een immense stilte valt over de eeuwenoude gebouwen en de schaars verlichte binnenkoer. Ik nip met kleine teugen van mijn beker abdijwijn, terwijl ik de duizenden lichtjes beneden in de vallei bewonder. Jammer dat de vleermuizen, die over mijn hoofd zoeven, dit nooit kunnen zien.

Mozartkugeln De laatste 100 km plan ik over de Jakobsweg. Al snel merk ik dat de gele schelpen enkel de richting van Compostela aanduiden. Bij elk kruispunt moet ik gissen en gokken van waar de route komt. Ik vind een oplossing bij de Jeruzalemweg, die de tegenovergestelde richting uit gaat. Na al het natuurschoon en cultuurgeweld valt het Wienerwald wat slapjes uit. Het mooie weer is definitief uitverkocht en de herfst kondigt zich aan. Door dichte mist en kille regenbuien loop ik de laatste etappes een beetje in mineur uit. De drukke verkeerswegen rond Wenen kan ik vermijden door een pad langs de rivier Wien. Dwars door de tuinen van Schloss Schönbrunn ga ik verder tot het oude

Het meest impressionante gebouw is de abdij van Melk.

Een vredevol uitzicht door de Rodes Tor.

cultuur? Onder een grote afbeelding van ‘De kus’ van Klimt, zet ik me op een bank. Ik zet het Requiem van Bruckner op, laat de eerste kugel in mijn mond glijden en tuur naar de Donau. Schön, sehr schön und süb, sehr süb!

Donau. Een paar kilometer verder stroomt ze gezapig Slowakije binnen. Bij de chocolatier koop ik een zakje Mozartkugeln, die Amadeus zelf nooit geproefd heeft. Maar wat maakt het uit in deze zoete hoofdstad vol muziek en

centrum. Bij Sacher wring ik me nog net door een lange rij wachtende Sachertort-fanaten, maar bij de Stephansdom blokkeert een mensenzee mijn weg. Via een ommetje langs het Mozarthuis daal ik een laatste keer af naar de

176 mm PRAKTISCHE INFO 0 Do

Inn

Schlögener Blick

Ottersheim

n Trau

Op Weg 2022

Eggenburg Krems

Enns Mauthausen

n Do

Amstet

Melk

Mistelbach

Korneuburg

Mitteransdorf Maria Taferl Burg Clam

Linz

St.-Florian

Hollabrunn

Rodes Tor

Pöstlingberg

Aschach Schaunberg

Mehrnbach

Zwettl

Enns

Engelszell Oberanna

Höher Stein Göttweg

Donau

Wenen

Aggstein Trais en

Passau

Schönbuhel

Wienerwald

Schönbrun

In 20 etappes stapte ik van de Duitse grensstad Passau dwars door de regio’s Opper- en NederOostenrijk naar Wenen, met de Donau als trouwe gids. Daarvoor gebruikte ik trajecten van de Donausteig, de Weitwanderweg Nibelingengau, de Weitwanderweg Wachau, de Jakobsweg en de Jeruzalemweg, aangevuld met eigen improvisatie. Dat gaf een totaalafstand van 562 km. Een lijst met gebruikte kaarten en overnachtingsplekken vind je in de extra info in onze artikeldatabank. ONLINE

INFO

FOTO’S

Slot Schönbuhel.

2022-2 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

De romaanse kerk van Gaey.

Daar was laatst een meisje loos

La Flow Vélo

Het bijna-einde van een fietstocht vieren in het decor van een zingende en dansende stad? ‘Les Demoiselles de Rochefort’ wachten misschien op mij. Maar vooraleer ik daar ben, hebben vele andere demoiselles mijn pad gekruist. La Flow Vélo krijgt het statuut van een kadervertelling voor de verhalen van Françoise, Louise, Agnes en enkele anderen. Æ Tekst en foto’s Johan Lauwerier

Bewegwijzerde fietsroutes prijzen zichzelf graag aan als de perfecte combinatie van natuur en cultuur. La Flow Vélo doet dat ook en ik kan daar eerlijk gezegd niets op afdingen. De natuur is altijd uitbundig aanwezig, vanaf het startpunt Thiviers in de noordelijke hoek van

| Op Weg 2022-2

de Dordogne, langs de paden door de Charente en Charente-Maritime, tot het eindpunt in de Atlantische Oceaan op Île d’Aix. Wie oppervlakkig de kaart en de beschrijving bekijkt denkt snel: “Dat wordt een makkelijke!”, want de route gebruikt vaak voormalige spoorwegen en

jaagpaden. Niet dus. Veel meer dan hem lief is mag de niet zo begenadigde klimmer de mooie landschappen vanuit de hoogte bekijken. Na de inspanning stoom afblazen kan op vele plekken. Initieel zijn ze daar niet voor bedoeld maar het kan dus, de combinatie van visitatie en recupe-

Van Saintes naar Saint-Savinien.

ratie, in romaanse kerken en in kasteeltuinen, op oude dorpspleinen, in abdijen, bij ‘lavoirs’ en zelfs in een Romeinse arena of op een 18deeeuws fregat. Moet ik nog een reisverslag maken over La Flow Vélo? Het internet staat vol met log- en andere dagboeken, in woord en in beeld. Lyrische tochtbeschrijvingen zijn overal te vinden. Ik schrijf dus liever over mijn ontmoetingen onderweg. Toevallig (?) allemaal met dames, die mij met hun verhalen telkens een reis in de reis laten maken.

Françoise “Incontournable”, had Françoise aan de telefoon gezegd. “Kom niet aanbellen als je daar niet bent gestopt.” Maar er verdringen zich wat te veel gemotoriseerde toeristen op weg naar de stenen brug en de kerk St-Jean-Baptiste in het middeleeuwse Saint-Jean-de-Côle. Zo anders is het bij Françoise thuis in haar chambre d’hôtes La Quinta in Nontron. Daar zijn mijn tochtgenote C en ikzelf de enige gasten en krijgen we alle aandacht. Maar we moeten wel luisteren! Na een drankje in de grote stadstuin stuurt Françoise ons nog naar de ‘Coutellerie Nontronnaise’, waar we toch geen set ambachtelijk gemaakte messen kopen. Echtgenoot Filippe kookt en serveert vanavond. Na de eerste slok Pineau des Charentes steekt onze gastvrouw van wal. Pas bij het ontbijt de volgende dag – met enkel een break voor een te korte nachtrust – wordt de laatste bladzijde van haar levensverhaal, een ware roman, omgeslagen. Het verhaal begint ergens halfweg de vorige eeuw in Parijs. Na vele omzwervingen overal in de wereld belanden we, via een flashback met het onwaarschijnlijke verhaal van haar adoptie, in Nontron. Hier zal de roman niet eindigen, er

De arena van Saintes.

wordt nog een vervolg aan gebreid via Burkina Fasso, waar ze landmeisjes gaat opleiden, over Portugal terug naar Frankrijk. Verzonnen verhaal? Voor alle plotwendingen zijn er materiële getuigen. Die ontdekken we tijdens een uren durende rondgang door het huis. Van het salon tot de keuken, in de gangen en traphallen, in de slaapkamers, de privékapel, de hobby-, de biljart- en de cinemazaal, overal staan en hangen de bewijsstukken: schilderijen, foto’s, beelden, documenten, meubels, wandtapijten, één voor één de puzzelstukken in ‘Françoise’s lotgevallen’.

naar boven. Op de top wou ze een interviewtje toestaan: “J’ai cinq ans en je fais un voyage en vélo”. De ouders vertelden dat ze normaal kamperen, maar dat ze vanavond in een gîte slapen en dat Louise daardoor wat zenuwachtig was. “C’est quoi ça un gîte?”. Ze wonen zelf in het Centraal Massief en schrikken een beetje dat ze hier in deze hoek van Frankrijk zo veel moeten schakelen en klimmen. In Angoulème logeren ze wel op de camping. Louise weet ondertussen wat een gîte is. En ze is duidelijk nog niet moe. Saathi is wel door haar beste krachten heen. Die ligt onder de tafel uit te hijgen.

Laetitia

Veel meer dan hem lief is mag de niet zo begenadigde klimmer de mooie landschappen vanuit de hoogte bekijken.

Louise

Het is een wat koele avond in Angoulème maar toch zitten veel mensen buiten in de beschutting van de smalle rue Notre Dame van hun souper te genieten. En welke krullenbol huppelt daar in kangoeroepas langs de terrastafeltjes? Louise! Twee dagen eerder hadden we haar ingehaald toen we van bij de ‘pigeonnier’ in Javerlhac weer een eind naar omhoog moesten. Samen met haar mama en papa en de hond Saathi peddelde ze daar traag maar gestaag

Laetitia ken ik al anderhalf jaar. Ze is samen met haar man Paulo de auteur van de fietsgids van La Flow Vélo. Het boekje met haar foto op de kaft en op vele bladzijden binnenin is op mijn salontafel beland in februari 2020. De hele coronatijd zag ik Laetitia dagelijks. Fietsend in de zon, in haar oranje topje en met haar witte helm of met de kastanjebruine haren in de wind. Een sportieve meid, bien bronzée, niet al te blits, maar wel onbereikbaar. Letterlijk. Want we moesten telkens weer bij de zoveelste aanstormende coronagolf nog maar eens ons vertrek naar de Charente uitstellen. Ik kon alleen maar verlangen naar al die plekken waar ik Laetitia zag voorbijfietsen: zij aan zij met indrukwekkende Limousinkoeien, door de wijngaarden van Gondeville, aan de kade in Cognac, onder de ‘pont suspendu’ in Tonnay, aan het strand in Fouras met zicht op Fort Boyard, in de Rue Napoléon op Île d’Aix, Wanneer ik nu eindelijk zelf op al die plaatsen kom, is Laetitia nergens te bespeuren. Wel veel andere sportieve meiden onderweg, maar die ene dus niet.

2022-2 Op Weg |

Op de plateaus van de Saintonge.

Agnès Abdis Agnès is één van mijn gidsen in de Abbaye aux Dames in Saintes. De stemmen die in haar plaats spreken en in die van enkele andere benedictinessen, komen uit een koptelefoon met 3D-geluid. Drie dimensies is niets te veel, want wat ik hoor is niet alleen het verhaal van de abdij, maar tegelijk dat van duizend jaar muziekgeschiedenis. Ik zie Agnes dus niet, hoogstens ergens een getekend portret van haar, maar ze vertelt zo mooi en ze weet waarover ze praat. Zij was het immers die in 1320 de abdij onder de hoge bescherming van de Franse koning plaatste. Met Agnes maak ik drie simultane reizen in tijd en ruimte: muziek- en abdijgeschiedenis gekaderd in mijn eigen Flow Vélo-verhaal. Ik hoor natuurlijk Bach en Händel, en Mozart en Scarlatti, maar ik schrik wel even als ook ene John Cage aan bod komt. Of is het toch zijn legendarische 4’33’’, een compositie voor piano, die uiteindelijk het hoogste Flow Vélo-gehalte haalt? Händel heb ik onderweg nog nergens gehoord maar die 4 minuten 33 seconden van avant-gardecomponist Cage, waarin de pianist geen toets hoeft aan te slaan, hoor ik overal. Het hele stuk bestaat uit

De Charente in Saint-Sever-de-Saintogne.

| Op Weg 2022-2

Amandine hangt aan de ra van de grootste mast van de Hermione.

toevallige omgevingsgeluiden. Geritsel in het gebladerte, een fladderende ooievaar, loeiende koeien, knisperende fietsbanden, een stromend beekje. Fietsend door de groene stromen in de stiltegebieden van de Périgord-Limousin en de Charente speelt die toevalsmuziek non-stop. Met dank aan zuster Agnes.

“Daar was laatst een meisje loos, die wou gaan varen, die wou gaan varen … als lichtmatroos.” Amandine De zon schijnt zacht over de haven van Rochefort. Ideaal fotolicht. Honderden smartphones worden die ochtend op Amandine gericht. Zij hangt, samen met nog een tiental matrozen in spé, aan de ra van de grootste mast van de Hermione. Zij in de grote leegte

op het uiterste puntje. De getrouw nagebouwde kopie van de Hermione, het 18de-eeuwse Franse ‘fregat van de vrijheid’ zeilt nu in alle windstreken over de wereldzeeën. Moedige jongeren kunnen hier een opleiding tot matroos volgen. Dat is de eerste stap in de realisatie van hun stoutste dromen, waarin zij op een dag de havens van Baltimore, Philadelphia en New York binnenvaren. Maar eerst leren zij hier in stil water de knepen en de knopen van het zeilen op zee, hoog aan de ra (jawel, dat iconische tweeletterwoordje in kruiswoordraadsels). Amandine, de haren stevig gevlochten als het touw waar ze op steunt, rode T-shirt tegen de blauwe lucht. Allen die naar haar staan kijken dromen met haar mee. C zingt stilletjes een kinderliedje: “Daar was laatst een meisje loos, die wou gaan varen, die wou gaan varen … als lichtmatroos … zij moest komen in de kajuit … kreeg een pak ransel …” Een Nederlandse dame heeft het gehoord, en knipoogt.

Delphine en Solange Wie bij wijze van smaakmaker de bekende Franse muziekfilm ‘Les demoiselles de Rochefort’ wil (her)zien, raad ik aan dat te

OP WEG 2022 | 2 fietsreportage Flow vélo doen na La Flow Vélo. Anders zal je op de Place C - 140 x 60mm FORMAAT Blik op de Charente op weg naar Rochefort.

gemaakt? Voor we ons moeten haasten om vóór de volgende vloed over de dijk terug naar het vasteland te fietsen, zitten we op een strandje op Île Madame nog wat te mijmeren. Ik hoor C zachtjes neuriën: “Daar was laatst een meisje loos, die wou gaan varen die wou gaan varen.” Moet ik mij zorgen maken? Een remkabeltje van een gewone fiets ontspannen is toch al een struikelblok? Het getouwtrek in zo’n spinnenweb op een zeilschip is dan toch zeker niets voor haar?

En dan is er tenslotte C, mijn tochtgenote. Ik herstel haar lekke banden of deblokkeer haar slepend achterwiel. In ruil daarvoor zet zij mij vele kilometers uit de wind wanneer die op de plateaus van de Saintonge van over de oceaan wat te driest het land verovert. En bovendien is zij, gezien haar gevorderde kennis van de Franse taal, mijn tolk wanneer de andere dames aan een te hoge snelheid door hun verhaal fietsen of minder courante woorden gebruiken. Maar wie van die dames heeft op haar de meeste indruk

PRAKTISCHE INFO Fouras

Charante

N1 0

Tonnay

Ile d’Aix

Rochefort

Charante

Rochechouart

Saintes Gondeville

Cognac

Angoulème

Pons

La To

urve

Javerlhac

Nontron La Rochebeaucourtet-Argentine

N10

Saint-Jean -de-Côle

Thiviers

Colbert misschien vergeefs en ontgoocheld uitkijken naar de dansende en zingende tweelingzusjes Delphine en Solange. Ter plekke hun ravissante verschijningen achter de ramen van het stadhuis ontwaren? Vergeet het. Als je de Transbordeur, de zwevende hangbrug over de Charente, niet kent, is het beter eerst zelf de passage met de fiets aan de hand te ervaren. In de openingsscène van de populaire film uit 1967 wordt een heupwiegend reizend variétégezelschap over het water gebengeld, en bij die beelden en het muziekje is het echt nagenieten. Delphine en Solange lopen hun voorbestemde liefdes voortdurend mis. Maar ze blijven uitkijken naar hun grote levensreis en de start ervan kan toch niet eeuwig uitblijven. Het melodietje van de titelsong “Nous sommes des soeurs jumelles, mi fa sol la mi re …” geraakt nooit meer uit je hoofd. Maar begeleidt het geen plezant trapritme op de rondrit van l’Île d’Aix, het eindpunt van de tocht?

Mooi extraatje op Île Madame.

De route is perfect bewegwijzerd. Fietsgids

en Rochefort. Een mooi extraatje was de

of gpx-track zijn bijna overbodig. Alleen het

uitstap vanuit Rochefort naar Île Madame.

binnenrijden van Angoulème is wat rom-

Geen probleem om in startplaats Thiviers de

melig en soms moeilijk te volgen. Voor alle

auto achter te laten, terugkeren met de trein

zekerheid dus toch meenemen: La Flow

kan met 1 overstap.

Vélo, du Périgord a l’Atlantique (2 uitgaven:

Onze etappeplaatsen: Thiviers – Nontron –

Chamina en Le Routard). Zeker raadplegen:

Angoulème – Cognac – Saintes – Rochefort

www.laflowvelo.com (met o.a. een link voor

– Ile d’Aix – Ile Madame.

een zeer handige app voor GPX Viewer). Wij reden 380 km en namen daar 10 dagen voor, met veel halve en hele ‘rust’dagen in

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

o.a Nontron, Angoulème, Cognac, Saintes

Wim Vandamme Begijnhof 19

2022-2 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Spanje

Bij de mirador Alto de la Varga.

De GR 1 ‘sendero historico’ in Castilië Na een stilstand in het coronajaar 2020 werd het tijd om de draad van onze ‘historische’ tocht op de GR 1 weer op te pakken. In het najaar maakten we een sprong op de route om tien etappes van het bergachtige traject in de provincies Palencia en Leon te wandelen. Æ Tekst en foto’s Willem Dhaenens en Jo Debaveye

Het stuwmeer op de rio Ruesga.

| Op Weg 2022-2

Met de Espigüete in de rug.

Langs de bron van de Ebro De eerste passen van het vervolg van onze tocht zetten we in Reinosa (Cantabrië). We trekken noordwaarts over een smal pad door dor grasland, gevlekt met donkergroene struiken en veel paarse herfsttijlozen. De zon klimt naar het zenit. Voorbij Fontecha brengt het pad ons tot bij de Ermita de San Miguel. In de steen boven de kapeldeur staat gekerfd: Jose Antonio Primo de Rivera, met links en rechts een bundel pijlen, het symbool van de falangisten. De lokale kerkgemeenschap maakt duidelijk waar ze voor staat. Op de middag bereiken we Fontibre, de bron van de Ebro, met zijn 930 km de op één na langste rivier van het Iberische schier eiland. Hij vormt een gigantisch stroombekken met ontelbare zijrivieren: de levensader van Noord-Spanje. Terwijl Spaanse toeristen elkaar verdringen voor een foto, trekken we hogerop, naar Argüeso. Boven het dorp torent een 14de-eeuwse burcht die al van ver zichtbaar was. Om naar Triquineja te klauteren, een nederzetting uit de IJzertijd, verstoppen we onze rugzakken in de begroeiing. Man, die ‘ijzertijders’ wisten hun woonplaats goed te kiezen: wat een machtige plek! Tegen 18u komen we aan bij de ‘posada’ in

Ormas, een hotel van hoogstaande kwaliteit. Niet alleen de zéér ruime kamer leert ons dat, ook de rekening achteraf. Conclusie van dag 1: het pad is hier in Cantabrië slecht gemarkeerd, dat kan morgen in Castilië alleen maar beter.

Abiada. Vóór de kerk stond vroeger ‘Abuelo’, een eeuwenoude notelaar met een omtrek van 6 m. Enkele jaren geleden werd de zieke reus geveld en van het hout maakte men de zitbank waarop we onze lunch nuttigen. Over de río Guares houden we even halt bij een fontein met Latijns opschrift, om daarna weer af te dalen naar de río Hijar. In Mazandrero staat de kerk in de steigers. De straatstenen zinderen in de middagzon. In een weids glooiend landschap passeren we kuddes paarden en koeien, veulens en kalveren, alle door elkaar. Wij zweten, zij niet. Op de Collado de Somahoz wandelen we de provinciegrens van Palencia over. En ja, vanaf hier wordt de GR 1 wél duidelijk bewegwijzerd. Na 27 km strompelen we Salcedillo binnen. Op het terras, bij een fris biertje, wachten we op onze taxi en op Fernando, de eigenaar van de hostal in Brañosera 4 km verderop.

Langs kolenmijnen

Enkele jaren geleden werd de zieke reus geveld en van het hout maakte men de zitbank waarop we onze lunch nuttigen. Godvergeten dorpen Na een blik op het lokale romaanse kerkje en zijn stompe klokkentoren vertrekken we in de vroege ochtendzon. In Proaño stoppen we aan een middeleeuwse verdedigingstoren met vier verdiepingen. Hier staan enkele statige oude herenhuizen te koop. Maar wie wil in zo’n godvergeten dorp wonen? Op het pad kruisen we nu en dan goed doorvoede koeien met hun kalveren. Na het volgende eikenbos komen we aan in Hoz de

Langs het bospad ligt een ter plaatse uitgehakte molensteen: hier moet dus een groeve geweest zijn. We dalen af naar Barruela de Santullan om broodjes en hesp te kopen voor de lunch. Bij een klein groepje huizen ontmoeten we een vrouw die vraagt waar we vandaan komen. “Aha, België! Mijn vader ging in de jaren 60 in de Belgische mijnen werken, op de vlucht gejaagd door de fascisten.” Langs het grindpad staat een groot infobord over de historiek van de mijn. We stijgen tot net onder het wolkendek naar het hoogste punt van de ganse staptocht, de Cueto Morales (1650 m). Voor het eerst zien we in de verte de Picos de Europa boven de omliggende heuvels verschijnen. We dalen af tot Herreruela de Castillería, een vereenzaamd boerendorp, waar we hopen op een lift naar Estalaya, 6 km verderop. Op een hoger gelegen terras nodigt een oude man ons uit voor een biertje. Wat later zoeven we, opa en kleinzoon mee achterin, naar ons doel. In

2022-2 Op Weg |

De 800 jaar oude eik ‘abuelo’ in Estalaya.

hostal Oceano Verde worden we heel hartelijk ontvangen door José-Luis. Hij kwam van enkele dorpen verder om speciaal voor ons zijn herberg te openen. Alles voor de ‘caminantes’. De avond is stil en eenzaam, in onze droom houdt de bruine beer de wacht. Morgen volgen we het ‘berenpad’.

Volzet. Gesloten. Wanneer we de deur uitgaan, is het onder een regencape. In een oud eikenbos gaan we op zoek naar een legendarische eik die ook als ‘Abuelo’ bekendstaat. Hij is meer dan 800 jaar oud en heeft een omtrek van 10 m. Rond 14u komen we in Cervera de Pisuerga aan. Neen, we hadden op voorhand niets gereserveerd, er zijn toch genoeg hotels? Volzet. Gesloten. Uiteindelijk vinden we onze redding bij een middeleeuwse herberg. Ach ja, vandaag is vrijdag! Spanjaarden trekken in het weekend weg uit de steden naar de koelere dorpjes in de bergen. Op de terrastafel bij een lekker bier begint de telefoonronde voor onderdak voor de komende dagen. In de ochtendstond gooien we de stramme leden los in een toerke rond de kerk van Cervera. De mist hangt laag over de heuvels. In Ruesga zouden Romeinse funeraire stèles in de muren van het kerkje ingewerkt zijn. Helaas gesloten, zoals bijna alle kerkjes in deze bergdorpen. Langs de oevers van de Embalse de Ruesga, met rietkragen en bemoste oeverpaadjes, genieten we van de lunch en het spel van een karekiet. Voorbij Ventanilla volgt de GR 1 de río Rivera tot in San Martin de los Herreros. Er zijn veel graasvlakten voor vee die met schrikdraad zijn afgebakend. De elektriciteit wordt geleverd door een grote batterij op zonnepanelen. Daarna gaat het steeds hogerop, tot we na een lange inspanning puffend op de Mirador Alta de la Varga staan. Het lijkt wel of we op een drone zitten: van de ene kam naar de andere

| Op Weg 2022-2

Het kasteel van Argüeso vanop de heuvel Triquineja.

trekt de horizon oogstrelende vrouwelijke curves. Wat een heerlijk uitzicht!

Zee van lichtgevend kristal Bij de eerste passen doemt uit de mist meteen de reus van de dag op: de Espigüete. Met zijn 2450 m domineert deze berg het schitterende decor. Dauw tintelt op de graspluimen en tovert ze om tot een zee van lichtgevend kristal. Boven op de kam laten we de rugzak van onze schouders vallen en verbazen we ons over de eindeloze vergezichten aan beide kanten. Aan de einder: de Picos.

Op de collado valt ons stapritme stil onder de aanblik van het adembenemende lijnenspel van bergtoppen en -kammen. We dalen af naar Valverde de la Sierra, het eerste dorp in de provincie León. De machtige piramidale Espigüete, ooit bedekt met eeuwige sneeuw,

torent boven het dorp uit. Tot eind vorige eeuw bestond hier nog een lucratieve handel in sneeuw: die werd in blokken versneden, gewikkeld in linnen lakens en dekens, op karren en muilezels geladen en verkocht als ijs in de hospitalen en café’s van Palencia en Valladolid. Net voor we het dorp Besande bereiken houden we even halt voor een grote groep bijenkasten, die met schrikdraden omgeven zijn als bescherming tegen op honing verslingerde mensen en bruine beren. In ‘Casa San’ installeert Santiago ons in de kamer. Na een handwas struinen we nog wat door het dorp: het romaanse portaal van de kerk, de knap gerestaureerde watermolen en de ‘horreos’ (graanschuren op hoge poten) getuigen van een rijk verleden.

Bruine beer Santiago neemt nog een foto van ons en wuift ons uit onder een stralende ochtendzon. Op het programma staat een korte wandeldag. Op de Collado de Montviejo overschouwen we de volgende vallei. De ‘Albergue de Prioro’ ligt in de benedenwijk. Kristin verwelkomt ons hartelijk met een eenvoudig maar zeer smakelijk menu. Van haar verhaal over een ontmoeting met een bruine beer, op amper 20 m afstand, krijg ik kippenvel. We zijn ‘s ochtends pas de hoek van de herberg

Maraña is het laatste dorp in Castilië vóór de Asturische grens.

Gaspeldoorn en dopheide met de Pico de los Hornos als decor.

komen massaal, hoor: met duizenden.” De man ten het dorp in oostelijke richting door de vallei om of we stappen langs kaalgevreten weilanden begint te trekken aan het touw van de klok die van het beekje Llorada. De brede aardeweg met ontelbare herfsttijlozen. Voor het vee is de langs de voorgevel bengelt en de klanken rollen blijft gestaag stijgen tussen grazende paarden plant giftig, dus die kan hier welig tieren. Op de door de vallei. Collado del Corral de los Lobos stappen we ver- en koeien. Op de collado valt ons stapritme Het smalle GR-pad slingert zich door lage wonderd rond de ‘chorco’: een hoog houten sta- stil onder de aanblik van het adembenemende begroeiing van gele gaspeldoorn en paarse lijnenspel van bergtoppen en -kammen. De ketsel in V-vorm op een helling, met beneden hemel trekt dicht en kleurt steeds donkerder. dopheide, die een prachtig kleurenpalet schilaan de punt een 3 m diepe stenenFORMAAT put. Na een deren tegen het grijze decor van de Pico Los klopjacht werden wolven gedwongen te sprin- Met versnelde pas naderen we Acebedo, waar Hornos. Dáár staat het bord ‘Puerto de Tarna Isabel de deur opent met een brede glimlach. gen, een zekere dood tegemoet. 1495 m’! Een vriendelijke toerist neemt de obliIn Tejerina staan beelden ter ere van de transhugate foto van twee gelukkige trekkers, die hun mance: een zittende herder, een liggende ‘mastin’ Kruis van de Vernedering (voorlopig!) einddoel bereikt hebben. Nu is het (hond) en een merinoschaap. We wandelen Aan de rand van het dorp volgen we de enkel nog dalen tot Tarna, het eerste Asturische nu door het natuurpark Montaña de Riaño y GR-paaltjes doorheen een drassig weiland dorp, op 1000 m hoogte. In Bar Nalón schenkt Mampodre, dat samen met het Nationaal Park met opwellende bronbeekjes. Voorbij Maraña Begoña ons een ‘1906’ uit, een blond bier uit Picos de Europa de grootste kalksteenformatie komen we bij een groot houten ‘Kruis van La Coruña. Ze vertelt ook dat hier éénmaal in West-Europa vormt. Op de col zien we diep de Vernedering’. Aan een kapel stappen twee per week, op donderdag, een bus vertrekt naar en ver Remolina blinken. In het dorp biedt een mannen met werktuigen uit de auto: “Op Oviedo. Vandaag is woensdag! We zijn voor het vrouw de stappers een tasje koffie aan. Slechts 15 augustus start hier de processie met het geluk geboren. beeld van de Heilige Maagd. En de gelovigen een vijftal huizen zijn hier het jaar door bewoond. Hoog in het zwerk cirkelen 25 vale gieren. Bij Las Salas steken we de río Esla over en stappen tot aan PRAKTISCHE INFO hotel Vegalion, waar Natalia ons haar dramatiPicos de Europa Op Weg Parque Natural sche levensverhaal vertelt. National Park de Saja-Besaya 2022 Basieguero

OP WEG 2022 | 2 wandelreportage GR1 Castilië - 140 x 45mm

Tarna Puerto de Tarna 1495m

Acebedo

Dagelijks 5 km Het ontbijt strooit frisse gedachten door het hoofd: de heel lange dagtocht van vandaag zullen we met één collado inkorten, door de asfaltweg naast de río Dueñas te volgen. Een waterspreeuw schiet als een schicht over het bruisende water. Aan de overzijde stapt een oude vrouw ons tegemoet. Josefa vertelt enthousiast over haar dagelijkse wandeling van 5 km. Ik schat ze 84 jaar maar dat blijken er 10 meer te zijn. Zónder wandelstok! Zij raadt ons aan om zeker even af te slaan naar haar geboortedorp. Ciguera is een idyllisch straatdorp in een weids amfitheater van majestueuze bergen. Het loopt al tegen één uur aan wanneer we Lois binnenwandelen. We lunchen in de schaduw van een ‘bergkathedraal’ in barokstijl met roze kalksteen uit groeven in de omgeving. We verla-

Ormas

Maraña Parque Regional de Picos de Europa

Embalse de Riaño El Hospital 2246m Valverde de la Sierra

Las Salas

La Lastra (Triollo) Besande

Parque Natural de Fuentes Carrionas y Fuente CobreMontaña Paletina

Prioro

Embalse de Camporredondo

Brañosera Estalaya

Cueto Morales 1650m

Embalse de Ruesga

Cervera de Pisuerga

Barruela de Santullan

Mataporquera

Het ‘Historische Pad’ GR 1 is een 1250 km

3 naar Estalaya (23 km), dag 4 naar Cervera

lange route door het noorden van Spanje,

de Pisuerga (12,5 km), dag 5 naar La Lastra

van de Middellandse Zee tot de Picos de

(bij Triollo) (22 km), dag 6 naar Besande

Europa. Het pad volgt min of meer de noor-

(18 km), dag 7 naar Prioro (9 km), dag 8 naar

delijke grens van de Moorse aanwezigheid

Las Salas (20 km), dag 9 naar Acebedo

op het Iberische schiereiland. Het relaas

(24,5 km) en dag 10 naar Tarna (20,5 km). Een

van onze tocht door Aragon kon je lezen

uitvoerig verslag met 30 foto’s per dag vind

in Op Weg 2021 4. In het najaar stapten we

je terug op gr1palencialeon.blogspot.com.

het 200 km lange traject tussen Reinosa en Tarna in tien etappes: dag 1 Reinosa – Ormas (23 km), dag 2 naar Brañosera (27 km), dag

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2022-2 Op Weg |

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Fietsroute van het jaar

De trofee voor de mooiste nieuwe fietsroute van het jaar is nog niet uitgereikt, omdat de Fiets- en Wandelbeurs ook dit jaar niet is doorgegaan. De verkiezing gaat echter wel gewoon door. De trofee zal, net zoals vorig jaar, tijdens een online event worden uitgereikt. Dit zal naar alle waarschijnlijkheid plaatsvinden op 9 april. Dan weten we of onze Vlaanderenroute met de eer gaat lopen. De andere kanshebbers zijn: de Badischer Weinradweg in Duitsland, The Royal Canal Greenway in Ierland en de LF Waterlinieroute in Nederland.

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

lingen, koppige kasseistroken en schitterende vergezichten. De route is in één richting bewegwijzerd en start bij het Remco supporterscafé De Rustberg in Schepdaal of het Paddenbroek in Gooik. Je kan je verwachten aan 840 hoogtemeters en 6,5 km kasseistroken. De pittige 94 km kan je ook in twee kortere lussen afleggen. Je kan het traject als pdf of als gpx-track downloaden via www.toerismevlaamsbrabant.be. Op dezelfde website vind je ook de trainingstrajecten van Sven Nys en Eddie Merckx.

Tips voor fietsers Voor het zesde jaar op rij gaf Tips voor Fietsers

Fietsbox Vlaanderen Begin april verschijnt de nieuwste editie van de Knooppunter Fietsbox Vlaanderen. Deze 2.0 editie bevat de meest actuele versie van de 50 mooiste knooppuntenroutes, telkens met roadbook, de vermelding van de startplaats, een opsomming van knooppunten en afstanden en info over mooie plekjes onderweg. Nieuw is dat je nu alle Knooppunterinfo ook tijdens het fietsen probleemloos en gratis kan raadplegen via de digitale app. Uitgeverij Lannoo, prijs € 29,99. www.lannoo.be en www.knooppunter.com

Remco’s Achtertuin Nu de voorjaarsklassiekers weer zijn begonnen, begint het ook bij de ‘gewone’ wielertoeristen te kriebelen. De trainingsrondjes van de fietshelden zijn daarbij een aantrekkelijke uitdaging. Dat van Remco Evenepoel ligt in het Pajottenland. Daar kan je je krachten beproeven op de R.EV.1703 Cycling Route met korte hel-

Win!*

3x Radregion Rund um Bremen und Bremerhaven Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden

| Op Weg 2022-2

Fietsen in en om Limburg en Fietsen in en om de Antwerpse Kempen uit. Dit zijn gratis gidsen met vele routes (van 30 tot 70 km) op de knooppuntennetwerken. De gids Limburg bevat 61 fietsroutes vanuit 27 fietsvriendelijke gemeenten en steden en in de gids Antwerpse Kempen vind je 31 tochten die uit 14 gemeenten vertrekken. De routebeschrijvingen zijn voorzien van handige afknipstroken, waarop de te volgen knooppunten en ook fietsvriendelijke stopplaatsen vermeld staan. Voor Limburg zijn dat er 79 en voor de Antwerpse Kempen 38. Je kan de gidsen downloaden via www.tipsvoorfietsers.be.

Pays des Collines Het Pays des Collines ligt in de provincie Henegouwen en is strikt genomen een natuurpark in de gemeenten Ellezelles, Flobecq, Frasnes-lez-Anvaing, Montde-l’Enclus en het noorden van Ath. Je vindt er bossen, sappige weiden, verstilde dorpjes, veldkapelletjes, stokoude windmolens en natuurlijk heuvels. Veel heuvels. De nieuwe gids Fietsen in het Pays des Collines laat je in zes fietstochten en 35 uitdagende hellingen kennis maken met alle facetten van dit gebied tussen Schelde en Dender. Bij hellingen die je op verschillende manieren kan bedwingen, wordt de meest relevante optie in detail beschreven. Bij iedere beklim-

ming krijg je een grafiek met technische info, zodat je de moeilijkheidsgraad op voorhand kan inschatten. Uitgeverij Odyssee Reisgidsen, prijs € 17,50. www.odyssee-reisgidsen.nl.

Zij is molenaar

Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Gilde van Vrijwillige Molenaars werden begin 2022 verschillende audiotheatertochten geopend. Het project Zij is molenaar bestaat uit zes fietsroutes langs dertien molens in de regio Utrecht en het Gooi. Allemaal molens waar vrouwen aan het roer staan. En dat het vak van molenaar niet ouderwets is, bewijzen de vijf molenaars onder de 25 jaar. Via QR-codes die je bij de molens kan scannen, hoor je audioverhalen over de molens zelf en over de vrouwen die ze draaiende houden. De routes zijn tussen 31 en 42 km lang en gebruiken het knooppuntennetwerk. Daardoor zijn ze te combineren tot langere tochten. Je kan de routes downloaden via www.zijismolenaar.nl.

Beste fietsland Nederland is het beste fietsland ter wereld. Dat is de mening van de schrijvers van het schitterende boek Omstreken. Ze laten dit zien aan de hand van 200 foto’s en 12 unieke, speciaal voor dit boek gemaakte routes in alle provincies van Nederland. De schrijvers moedigen je aan om dicht bij huis op zoek te gaan naar bijzondere plekken. Door zijn omvang en gewicht is dit geen boek om mee te nemen in je stuurtas, maar een inspiratiebron voor alle soorten fietsers, toerfietsers, wielrenners en gravelbikers. Je kan de routes via de QR-codes in het boek eenvoudig thuis op je smartphone downloaden en op je tocht meenemen. Prijs € 39,90. www.omstreken.com

Fietsen in Parijs Er verscheen een nieuwe fietsgids over Parijs. Vele hoogtepunten van de lichtstad liggen klaar om op twee

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem, André Maes en Jan Van Meirvenne

Naar Santiago In september 2021 fietste Dirk Vandervelde de Santiago Stop Parkinson Ride, een pelgrimstocht van Doornik naar Santiago de Compostela. Met zijn tocht zamelde hij meer dan 7000 € in voor het wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte van Parkinson. Over ‘zijn’ Camino schreef hij het boek De berg die ik over moest. Hierin neemt hij je mee op zijn reis en laat hij je meegenieten van zijn belevenissen en enkele van zijn mooiste foto’s. Het is een poging om je onder te dompelen in een wonderlijke wereld die je eigenlijk enkel maar kan ervaren door hem zelf te beleven. Het boek kost € 15 en daarvan gaat € 3 naar Stop Parkinson. Te bestellen via www.stopparkinson.be.

Nieuw bij Esterbauer In de serie Radtourenbuch Kompakt, de kleine gidsjes met het formaat van een CD, verschenen enkele titels met fietstochten in en rond Duitse en Oostenrijkse steden. Leuk voor als je op vakantie of fietstocht in die omgeving bent. Prijs per deeltje € 9,90. Info en gps-tracks www.esterbauer.com. Radregion Rund um Hannover. Deze gids bevat 19 ontspannende fietslussen langs natuur en cultuur rond Hannover. Met hun lengte tussen 8 en 85 km bieden ze voor elk wat wils. De tochten zijn heel afwisselend: van industrieel erfgoed tot parken en natuurgebieden, van het Mittellandkanaal tot talrijke meren… Met dit gidsje aan je fietsstuur leer je alle facetten van Hannover kennen. Radregion Rund um Stuttgart. De 12 fietsroutes uit deze gids gaan van gemoedelijke familieuitstapjes tot uitdagende sportieve tochten voor geoefende fietsers. De trajecten zijn tussen 24 en 89 km lang en laten Stuttgart en zijn omgeving van hun mooiste kant zien. Nu eens fiets je langs de oever van een rivier zoals de Neckar, Enz of Glems, dan weer rijd je door heuvelachtige wijngaarden en bossen. Je passeert onderweg schitterende vakwerkstadjes en burchten zoals het barokke kasteel Ludwigsburg of de vesting Hohenasperg. Radregion Rund um Bremen und Bremerhaven. In deze gids vind je 15 tochten van 12 tot 224 km die iedere enthousiaste fietser tot een ontspannen tocht tussen de Noordzee en de Weser uitnodigen. De tochten voeren niet alleen door stedelijke gebieden maar laten je ook de verrassend afwisselende natuur rond deze groot-

clemens sweerman

Limes

fietsroute 3

Romeinse Rijk Langs de noordgrens van het Roemenië, Bucovina, Donoudelt

a, Zwarte Zee

S E R I E E U R O PA F I E T S E R S

wielen verkend te worden. Een zonsondergang aan de Seine, de dorpen van het 13de arrondissement, het Bois de Vincennes, het Canal de l’Ourcq, de oevers van de Marne, het park van Versailles, het bos van Senlis … De gids Balades à vélo – à Paris et dans ses environs bevat vele korte en langere fietsroutes, waarmee je alle facetten van Parijs kan (her)ontdekken. Je kan kiezen op welk niveau je wil fietsen, van eenvoudig tot uitdagend. Sommige routes zijn ook geschikt voor kinderen. De gids staat verder vol leuke anekdotes over de interessante plekken waar je op de tochten langs komt. Je kan de routes op je telefoon downloaden. Uitgeverij Hachette, prijs € 12,50. Te koop via www.webshop.fietsvakantiewinkel.nl.

steden ontdekken. De afzonderlijke trajecten kunnen zonder probleem tot meerdaagse tochten gecombineerd worden. Radregion Rund um Graz. De omgeving van Graz biedt niet alleen vele kunsthistorische monumenten maar ook een heerlijke natuur en een goed uitgebouwd net van fietswegen. De hoofdrol speelt daarin de Murradweg, maar ook links en rechts van de Mur zijn vele mooie fietstrajecten die verbonden kunnen worden tot langere toeren. De gids bevat 16 routes, zowel geschikt voor sportieve fietsers als voor gemoedelijke peddelaars. Radregion Rund um Salzburg. De omgeving van Mozartstad Salzburg is bekend door haar adembenemende bergpanorama’s, bergmeren, schilderachtige dalen en veel cultuur. De gids neemt je mee op 16 afwisselende tochten in het Salzburgerland en door Berchtesgaden en Chiemgau. Een minpuntje van deze schitterende streek aan de rand van de Alpen is het soms vochtige klimaat, maar verder zijn er alleen positieve punten te melden.

www.pirola.nl • lange-afstandsroutes • thematische routes • dagtochten

2022-2 Op Weg |

GEBETEN DOOR HET VIRUS | Henrie van Zoggel

Effe Henrie bellen Langs de Braakmanpolder op het Grenslandpad.

Op verkenning langs Nederlandse LAW’s Op zoek naar blogs voor de rubriek Onderweg botste ik op ambulare.nl. Het Latijnse woord voor ‘wandelen’ miste zijn effect niet. “‘Effe Henrie bellen”, dacht ik. We ontmoetten elkaar net vóór de jaarwisseling in Hulst aan het busstation. Henrie wandelde het Grenslandpad, dat hier overlapt met de GR 122 die op mijn menu stond. We wandelden 10 km samen richting Koewacht. Op een grijze dag met motregen, maar dat kon de pret niet drukken. Æ Interview Willem Dhaenens Foto’s Henrie Van Zoggel

Klopt het dat je eerst fietser was alvorens je tot ‘het ware geloof van het langeafstandswandelen’ te bekeren? Neen hoor. Fietsen gaat voor mij te snel, dan kan ik het landschap niet in mij opnemen. Wandelen vind ik een betere manier. De wandelschoen is het enige juiste instrument om het landschap echt te verkennen.

baan: ik stapte in de zorg. Ik ging in de psychiatrie werken als begeleider van jongeren met een mentale beperking. Dat waren toen nogal heftige tijden. Ik dacht: “Ik ga een stukje wandelen, om alles in mijn hoofd op een rijtje te zetten.” Ik liep op het Brabants Vennenpad, en daar ontdekte ik wat wandelen voor mij kon betekenen: effe het kopje leeg maken. Zo is het eigenlijk begonnen.

Hoe is die passie ontstaan?

Druppelsgewijs dus, enkel in het weekend?

Daarvoor moeten we al 40 jaar terug. Begin de jaren 80 kwamen milieu- en natuurverenigingen sterk op en gaf ik een rare twist aan mijn loop-

Inderdaad. Met de komst van mijn twee kinderen ging die hobby soms wel op een lager pitje branden, maar dat kwam telkens snel

| Op Weg 2022-2

weer. Ik heb een lange werkgeschiedenis. Na de zorg, waar ik twee op de drie weekends moest werken, heb ik mijn scheikundediploma gebruikt om me om te scholen tot milieukundige. Ik heb lang bodemonderzoeken uitgevoerd. In de jaren 90 kwam daar een beetje de klad in. Toen de tweede zoon er kwam, ben ik fulltime huisman geworden. Toen de jongens wat groter werden ben ik verschillende jobs na elkaar gaan doen, zoals molenaar, en die afwisseling was best leuk. Nu ik parttime aan de slag ben als conciërge in een bibliotheek, is het makkelijker geworden om er ook op een weekdag op uit te trekken.

Op het Pieterpad bij het Groningse plaatsje Winsum.

Hoe trek je naar het startpunt van een wandeling? Vroeger ging ik vaak met de auto, daarna ook met trein en bus. Dat laatste is sterk verminderd sinds corona. Meer en meer ben ik aan rondwandelingen begonnen, met begin- en eindpunt gelijk, dat vond ik toch wat geruststellender in coronatijden.

Ga je vaak alleen op stap? Ik stap driekwart van mijn wandelingen alleen en een kwart met vrouw of vrienden. Langere afstanden en meerdaagse tochten doe ik vaak alleen. De eerste jaren was 40 km per dag geen enkel probleem, vandaag is 20 op één dag meestal genoeg. Is de afstand te lang dan krijg ik rugproblemen, de benen worden zwaar. Een langeafstandswandeling kan je ook in korte stukken lopen, bij mij is dat nu bij voorkeur in dagtochten.

geleerd bomen te herkennen en vogels, maar ik ga niet op microniveau kijken om insecten, planten of paddenstoelen te spotten. Ik ga wel eens op stap met een vriend die vogelaar is, maar zijn aandacht voor details leidt ertoe dat je niet echt tot wandelen komt. Toen ik een tijdje geleden op het Drenthepad was, kwam ik een oud mannetje tegen die zei: “Loop niet te langzaam want dan kom je nergens, maar loop ook niet te snel want dan zie je niets.” Dat is een mooie les.

Ik liep op het Brabants Vennenpad, en daar ontdekte ik wat wandelen voor mij kon betekenen: effe het kopje leeg maken.

Wandel je ook liever alleen? Samen wandelen is leuk om bij te kletsen, maar mijn voorkeur gaat toch uit naar alleen wandelen. Ik heb een voorliefde voor natuur en landschappen, en alleen word ik niet afgeleid en kan ik het allemaal beleven op zijn best. Ik heb

Ben je ook vaak naar het buitenland getrokken om te wandelen? Ik heb in Zwitserland trektochten gelopen, en in Oostenrijk. In Duitsland de Eifelsteig, de

Rheinsteig en de Hermannsweg. Ik ga al 26 jaar met vrienden naar La Gomera, absoluut het mooiste Canarische Eiland. Op reis in Europa met het gezin was ik ook altijd aan het wandelen. Maar de kinderen gingen liever niet mee: de liefde voor wandelen heb ik helaas niet kunnen doorgeven aan de volgende generatie.

Eerder in Op Weg vertelde Lidewey Van Noord over haar angsten alleen op stap. Ben jij al in bedreigende situaties terecht gekomen? Ongelukken gehad op wandeltocht? Ik ben nog nooit in echt penibele situaties terecht gekomen. Er zijn wel momenten geweest dat ik uitgeput was, of in fikse regenvlagen terecht kwam, of een bus die maar niet kwam opdagen... Op wandelingen heb je wel vaak tegenslagen, of je loopt verloren, maar door mensen bedreigd worden is me nooit overkomen. Je leert wel wat van wandelen: als je eenmaal de ene voet voor de ander zet dan kom je toch altijd wel op het eindpunt van je wandeling terecht. Vandaar ook de slogan op mijn website: ‘elke stap is er een’. Mijn eerste wandeljaren was het plannen van de bus vaak een hele karwei: je moest de maatschappij

2022-2 Op Weg |

Het kasteel Heeze langs het Brabants Vennenpad.

bellen om te vragen welke lijn, welke halte daar was, en dan aan de chauffeur zeggen: “Kijk, daar moet ik eruit.” Maar nu is het allemaal online en in realtime, een makkie hoor!

Lange trektochten weg van de bewoonde wereld, met zware rugzak en tent, zijn die er nooit geweest? Dat heb ik wel gedaan, maar echt niet veel: de luxe van een goed bed vond ik al lang geleden prettiger dan op zo’n matje in een klein tentje. Maar de locatie hoeft niet luxueus te zijn: een trekkershut of jeugdherberg is net zo goed als een hotel.

De Venbergse watermolen op de Dommel.

Gebruik je geen app, zoals OsmAnd of Komoot of Strava? Neen, ik maak geen opnames van de track als ik aan het wandelen ben. Ik heb wel een Stravaaccount maar gebruik die zelden.

Je hebt ongeveer alles bewandeld wat er in Nederland bestaat aan routes?

Tja, dwars door Nederland heeft toch iets magisch hoor! Het loopt van Pieterburen bij de Waddeneilanden tot aan de Sint-Pietersberg nabij Maastricht. Je vindt alle LAW’s op de webpagina van wandelnet.nl, de tegenhanger van GR-paden in Vlaanderen.

Jij hebt een primeur: deze twee dagen zijn de laatste etappes van het Grenslandpad. Dan heb ik alles in Nederland gelopen wat er officieel aan langeafstandsroutes bestaat.

Ik zag dat zij kunnen rekenen op wel 1000 vrijwilligers, dat is een grote vereniging. Inderdaad, zij tekenen de trajecten uit en publiceren de topogidsen. Zij staan ook sterk in de belangenbehartiging, de bescherming van onverharde paden, van spoorwegovergangen, enz …

Een technische vraag: hoe doe je de navigatie? Vandaag alles met gpx. Bestaande routes kan je downloaden, zoniet maak ik de tracks zelf. Ik gebruik daarvoor afstandmeten.nl. Ik hoef niet noodzakelijk het warm water weer uit te vinden: ik loop heel graag op routes die al bestaan en die becommentarieerd zijn. Navigeren met de smartphone in de hand is iets van de laatste 10 jaar, voordien was het natuurlijk met stafkaart en topogids.

Op het Grenslandpad langs de Westerschelde.

| Op Weg 2022-2

Ik las bij Lidewey van Noord dat zij het Pieterpad het mooiste vond van Nederland? Akkoord?

Jij hebt een primeur: deze twee dagen zijn de laatste etappes van het Grenslandpad. Dan heb ik alles in Nederland gelopen.

Heb je zicht op hoeveel volgers zich komen informeren op je website ambulare.nl? Daar zit een teller op, en die staat op 20 à 25.000 bezoekers per maand. Sommige bloggers pronken met hun aantal bezoekers, anderen willen het mij niet vertellen. Maar ik doe daar niet moeilijk over.

Grenssteen op het Noaberpad.

Veldkapel langs het Krijtlandpad.

Is je website de grootste in Nederland? Of zijn er nog van hetzelfde kaliber? De meest bekende is frankwandelt.nl, een professionele wandelaar die er zijn kost mee verdient. Een ontzettend mooie site, van heel hoog niveau. Je moet dan natuurlijk heel veel reclame op je site zetten om eraan te verdienen. Op mijn blog staat geen reclame en dat wil ik zo houden. Verder is er nog wandawandelt.nl, een heel populaire dame in Nederland. Zij doet aan weerbaarheidstrainingen voor dames die alleen op stap gaan en zij is ook wandeltrainer. Ze leert de mensen wandelen. Dan is er ook nog wandelvrouw.nl, die een beetje in

Door het gekende stadje Thorn met het Grenslandpad.

dezelfde hoek zit, met veel tips over gezondheid, materiaal en diëten. Tenslotte is er wandelzoekpagina.nl, het overkoepelende platform waarop mensen hun wandelingen kunnen plaatsen. De laatste twee jaar heb ik met twee landgenoten, Rob Wolfs en Rutger Burgers, ‘Trage Tochten’ ontworpen, die op die site worden gepubliceerd.

Wat met reacties van mensen op je site? Kruipt er veel tijd in communicatie met je volgers?

snel, ik ben van het snelle handelen, geen nodeloos getreuzel. Er komen ook leuke reacties, dat geeft veel voldoening.

Wandelen doe je alleen, maar je weet dat er een ‘menigte’ volgt in stilte en op afstand. Het heeft iets magisch, natuurlijk, als je weet dat veel mensen het gaan lezen.

Er komen allerlei soorten vragen, of ze de gpxtrack mogen hebben enz … Ik reageer meestal

De keuze van Henrie We vroegen Henrie naar zijn top 5 van Nederlandse LAW-paden. 1 Het Pieterpad, dat van Noord naar Zuid door Nederland loopt.

Het laat de verscheidenheid aan landschappen zien, te beginnen bij de Waddenkust en de Groningse polders. Maar ook de Hondsrug, met zijn heidevelden en hunebedden, de Overijselse Vecht, het rivierenlandschap en de stuwwal bij Nijmegen. Om dan via de Maasheggen langs de Maas het heuvellandschap van Limburg in te duiken.

2H et Krijtlandpad door het Zuid-Limburgse heuvelland.

Blikvangers van dit pad zijn de Geul en de Gulp die door het landschap kronkelen, langs kapelletjes, vakwerkhuizen en glooiende landschappen die on-Nederlands aandoen.

3H et Noaberpad dat grotendeels de grens met Duitsland volgt.

4 Het Brabants Vennenpad door de Kempen en de Meijerij.

Je wandelt langs de Brabantse vennen, over de Stabrechtse Heide, door het Dommeldal, langs de Kampina en landgoederen als de Utrecht en langs langgevelboerderijen in het Bourgondische Brabant waar nog heel veel onverharde wegen liggen.

5 Het Grenslandpad langs de grens met België.

Vanaf het witte Limburgse dorpje Thorn trek je door de Kempen langzaam richting de Baronie van Breda, door uitgestrekte bossen naar de slikken van de Wester- en Oosterschelde, en via de variant door ZeeuwsVlaanderen naar het Land van Saeftinghe en het polderlandschap met zijn eindeloze dijken van de Spaanse Linies.

Dit pad van Bad Nieuweschans naar Kleve leidt je langs vestingstadjes, hoogveen in Drenthe, beekdalen in Twente en oude stadjes in Münsterland.

2022-2 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Wandelroute van het jaar

Door de coronabeperkingen is ook dit jaar de Fiets en Wandelbeurs in Gent niet doorgegaan. De verkiezing van de mooiste nieuwe wandelroute van het jaar gaat echter gewoon door. De vijf laureaten (GR 17, Dutch Mountain Trail, Biesboschpad, Hondsrugpad en Ons Kloosterpad) kijken met spanning uit naar de uitreiking van de felbegeerde wandeltrofee 2022. Die zal, net zoals vorig jaar, plaatsvinden tijdens een ‘Online Experience’, een digitale vervanger van de Fiets en Wandelbeurs. Op 9 april 2022 zal bekend worden gemaakt wie de opvolger van de Langeafstandswandeling Rivierpark Maasvallei is.

Uit je kot wandelen Door de beperkende maatregelen rond het coronavirus is heel Vlaanderen massaal gaan wandelen. En de vraag naar wandelingen in de eigen streek of door bekende of minder bekende steden blijft groot. Uitgeverij Odyssee zet zijn reeks Uit je kot daarom verder. Recent verscheen het nieuwste deel Wandelen in Vlaams-Brabant (€16). De gids bevat tien vrij korte lussen die alle bij een treinstation beginnen en de grote verscheidenheid van de provincie illustreren. In Wandelen in Vlaams-Brabant begeleidt Robert Declerck je langs het erfgoed, de bezienswaardigheden en het vele groen van onze jongste provincie met lussen door Aarschot, Diest, Galmaarden, Landen, Leuven (twee wandelingen), Oud-Heverlee, Tienen, Zichem en Zoutleeuw. Lezers van Op Weg kunnen met de kortingscode ODYVLBR22 een exemplaar zonder verzendkosten bestellen via de link https://bit.ly/3gGnSXo. De actie is geldig tot 15 juni. Meer informatie via www.wandeleninvlaanderen.be.

Door de Lage Landen Arnaud Hauben en zijn vrienden Philippe Niclaes (camera) en Ruben Callens (geluid/drone) hebben hun wandelschoenen weer aangetrokken en zijn in de zomer van 2021,

| Op Weg 2022-2

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

midden in coronatijd, op pad gegaan. Ditmaal ging hun tocht op GR-routes dwars door de Lage Landen. Ze begonnen in Oostende en namen de GR 5A (Wandelronde van Vlaanderen), de GR 565 (Sniederspad) en de GR 5 (Noordzee – Riviera) naar Maastricht. Daar stapten ze over op het vermaarde Pieterpad (LAW 9) naar Pieterburen in het uiterste noorden van de Nederlandse provincie Groningen. Een tocht van 900 km in 37 etappes langs duinen, polders en velden. Je kan hun avonturen sinds half maart volgen op de Vlaamse en Nederlandse TV. Er verscheen ook een praktische, rijk geïllustreerde wandelgids met routebeschrijvingen en kaarten, waarmee je de tocht zelf kan maken. Helemaal in hun stijl met oog voor de kleine en grote verhalen en de vele mensen onderweg. Uitgeverij Pelckmans, te koop in de GR-webshop.

Hoge Kempen De met een pootafdruk bewegwijzerde langeafstandswandeling van het Nationaal Park Hoge Kempen krijgt dit jaar een volledige update. Hij

Win!* 3x Dwars door de Lage Landen 3x Lifestylewandelboek 3x Wandelen in Zeeuws-Vlaanderen 3x Fernwanderweg Weserbergland 3x König-Ludwig-Weg Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden wordt van 76 km tot ruim 100 km uitgebreid en krijgt ook een nieuwe naam: Nationaal Park Trail. Het vernieuwde traject met zeven beklimmingen, uitgestrekte heidevelden, mooie vennen, duinen en geurende bossen zal op 7 juni 2022 officieel geopend worden. Ter gelegenheid daarvan zal in het Pinksterweekend (3 tot 6 juni) het meerdaagse wandelevent National Park Hiking Festival plaatsvinden. Je kan dan de gehele trail in vier dagen wandelen of aan een van de dagetappes meedoen. Er worden transfers, picknicks en originele kampeerplekken voorzien. Alle info over het Hiking

Nieuwe Waalse topogidsen Bij onze Waalse collega’s verschenen enkele nieuwe topogidsen. Ze zijn te koop in de GR-webshop. De gpx-tracks zijn gratis te downloaden via www.grsentiers.org. Het geel-rood bewegwijzerde streekpad GRP 151, Tour du Luxembourg belge, werd grondig herzien en met vele kilometers aan varianten uitgebreid. De route voert grotendeels door de Ardennen. Om de verschillende gezichten van de schitterende provincie Luxemburg te verkennen, trek je best meerdere weken uit. De lus begint in Neufchâteau en gaat eerst via het plateau van Recogne naar Libramont. Na een schilderachtig traject door het bosrijke dal van de Lomme bereik je via Nassogne Marche-en-Famenne. Door het dichte woud van Anlier kom je bij de Sûre die je gids is tot Martelange. Er volgen nog enkele grote wouden die je via Suxy terugbrengen naar Neufchâteau. Deze tweede uitgave van de topogids bevat ook twee nieuwe varianten. De eerste loopt globaal in noord-zuid richting en begint bij de kapel Saint Joseph des Bois in Chenogne om na 49 km de hoofd-

route te vervoegen in Marbehan. De tweede variante gaat vanuit Bodagne in de richting oost-west en komt 34 km verder uit bij Neufchâteau. Net zoals in Vlaanderen is wandelen van station naar station in Wallonië populair. Korte tijd na het eerste gidsje met stationswandelingen verscheen 20 randonnées en ligne de gare à gare par les GR – Tome 2 met 20 nieuwe treinstappers. In iedere Waalse provincie zijn vier pittige tochten in beide richtingen bewegwijzerd, waaronder ook telkens een tweedaagse. Het kortste traject is 19,3 km lang en voert van Jemelle naar Marcheen-Famenne, terwijl het langste in 28,6 km van Jemelle naar Houyet gaat. De topogids geeft voor iedere tocht een uitgebreide beschrijving en een kaartje, waarop ook de verbinding tussen de GR en het station wordt aangeduid.

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem

festival vind je via www.hikingfestival.be. Ter voorbereiding van de nieuwe Nationaal Park Trail en het Hiking Festival zal de bewegwijzering van de oude langeafstandswandelroute in mei verdwijnen om plaats te maken voor de markeringen van de nieuwe trail. Daardoor zal je in de maand mei de oude route niet meer (en de nieuwe route nog niet) kunnen wandelen.

Vernieuwd wandelnetwerk

Toerisme Antwerpen heeft het Wandelnetwerk Kempens Landgoed vernieuwd en uitgebreid. Het biedt nu in totaal 466 km wandelplezier in de regio Arendonk, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout. Er zijn nieuwe trajecten gerealiseerd en de verbinding met het aansluitende Nederlandse netwerk werd verbeterd. Ook de kleine wandelaars worden uitgedaagd met een kindvriendelijke tocht op het Grave Ravenpad in het Gewestbos. Deze verweeft op een originele manier de natuur met Kempische Volksverhalen. De nieuwe wandelkaart bevat vijf suggestielussen, waaronder één voor rolstoelen. De wandelkaart kost € 8. www.kempen.be.

Wandelen in stijl Een buitenbeentje op de markt van de wandelgidsen is het nieuwe Lifestylewandelboek. De auteur, Claudia Straatmans, is behalve fervent wandelaar ook hoofdredacteur van een lifestylemagazine. Voor haar is Lifestylewandelen dan ook een onlosmakelijke combinatie van wandelen en toegankelijke luxe voor jezelf. Ze kent prachtige wandelroutes en de beste adresjes voor een beloning na afloop in de vorm van een heerlijke kopje koffie, een goed glas wijn of een leuke overnachtingsplek. De boodschap die ze met dit boek brengt is dat wandelen niet alleen een feest voor lijf en leden is maar ook ruimte schept voor de geest en je dichter bij jezelf brengt. Ze nodigt je dan ook uit om lekker wandelen te combineren met ‘lifestyle’ en heeft daarvoor meer dan vijftig schitterende routes én de beste adresjes samengebracht. De routes gaan van ommetjes van enkele kilometers via mindful wandelingen tot meerdaagse (pelgrims)tochten in Nederland en daarbuiten. Uitgeverij Ambo-Anthos, prijs € 21,99. www.ambosanthos.nl.

Nieuw bij Gegarandeerd Onregelmatig De routemakers van Gegarandeerd Onregelmatig hebben weer twee aantrekkelijke gidsen samengesteld. Je kan de routebeschrijvingen en gpx-tracks downloaden via www.wandelzoekpagina.nl of de papieren gidsen bestellen via www.gegarandeerdonregelmatig.nl. De prijs van de gidsjes is € 16,95. Wandelen in Zeeuws-Vlaanderen. Deze wandelgids laat je in 14 wandelingen van 5 tot 25 km kennis maken met ‘het landje apart’, zoals de bewoners hun streek tussen de Westerschelde en Vlaanderen noemen. Het is inderdaad een bijzonder stukje Nederland: dijken met lange rijen populieren, slootjes met knotwilgen, rustieke dorpen en steeds de brede Westerschelde dichtbij, waarop enorme containerschepen hun weg zoeken naar de Antwerpse haven. De tochten voeren vanaf het strand of de zeedijk naar vestingstadjes en steken daarbij herhaaldelijk de Belgische grens over. Rotterdam acht keer anders. Rotterdam is niet alleen een drukke havenstad maar ook een

echte wandelstad met vele gezichten en verrassend veel groen. De gids toont de stad telkens op een andere manier aan de hand van acht verschillende thema’s: Naar Kralingen, Zuid, Teksten in de stad, Architectuur, Groen en waterrijk Noord, Herinneringen aan de oorlog, Herleefde havens en Trendy Rotterdam. De wandelingen zijn tussen 8 en 16 km lang en in totaal 90 km worden meer dan 100 kijkpunten aaneengeregen.

De Betuwe De Betuwe is gelegen tussen de grote rivieren Rijn en Maas in de Nederlandse provincie Gelderland. Kenmerkend voor dit gebied zijn de bloeiende boomgaarden, de malse weides, de slingerende rivieren en de karakteristieke stadjes. In het voorjaar zijn de fruitbomen wit en roze gekleurd door de bloesems, in de zomer hangen ze vol kersen en in het najaar vol geurende appels en peren. In dit fruitgebied werd het Betuwepad ontwikkeld, een streekpad van 150 km met begin- en eindpunt in het fruitstadje Tiel. De route is gebaseerd op 11 Klompenpaden die de streek doorkruisen. Het Betuwepad ontleent zijn charme hoofdzakelijk aan de prachtige vergezichten van dit laaggelegen rivierenland. Het traject is niet overal onverhard en paden die dat wel zijn, kunnen in de winter en na veel regen behoorlijk modderig zijn. De nieuwe route is voorlopig alleen te velde gemarkeerd en online beschikbaar. Aan de topogids wordt nog gewerkt. Deze zal tijdens de zomer verschijnen. Info: www.wandelnet.nl

Goldsteig

De Goldsteig viert dit jaar zijn 15-jarig bestaan. Het is met zijn 660 km niet alleen de langste gecertificeerde wandelroute van Duitsland, maar ook de route met de grootste hoogteverschillen. Het traject voert door de uitgestrekte wouden van Beieren en Oberpalts. De oude handels-, smokkel- en grenspaden door dit Duits-Tsjechisch grensgebied werden vroeger al Goldener Steig genoemd. Het is dus niet verwonderlijk dat de Goldsteig daar zijn naam aan heeft ontleend. Sinds een paar jaar is er ook een Tsjechische variant. De route gaat van Marktredwitz naar Passau en doorkruist het Nationaalpark Bayerische Wald en vijf andere natuurparken. Je kan kiezen tussen de pittige noordelijke route die over een aantal toppen van meer dan 1000 m hoogte loopt en de iets gemakkelijker zuidelijke route die de zonnige kant van het middelgebergte neemt. Meer info over de Goldsteig en andere Duitse Top Trails vind je via www.toptrails.nl.

2022-2 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Weserbergland Bij de Weserstein In Hann Münden (Neder saksen) vloeien de Werra en de Fulda samen om gezamenlijk als Weser verder te stromen. Hier begint de afwisselende langeafstandswandelroute Fernwanderweg Weser bergland-Weg die na ruim 220 km bij Porta Westfalica (Noordrijn-Westfalen) eindigt. De route voert door het Reinhardswald en het natuurpark Solling-Vogler. Hij beklimt talrijke toppen van het Wesergebergte om dan weer af te dalen naar het Weserdal met zijn schilderachtige vakwerkstadjes zoals het beroemde Hameln. Ook het ‘Doornroosjeslot’ Sababurg, het klooster Amelungsborn en vele andere bezienswaardigheden staan op het programma. Uitgeverij Esterbauer, serie Hikeline, prijs € 12,90. www.esterbauer.com/hikeline-produkte

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Nieuwe pelgrimsgidsen Nu de coronaperikelen bijna voorbij zijn, komen ook de pelgrimsroutes weer tot leven. Voor de pelgrims die van de bekende routes willen afwijken verschenen drie nieuwe gidsen, elk met een minder bekende route als onderwerp. Je kan deze gidsen kopen via de webshop van het Vlaamse Compostelagenootschap (compostelagenootschap.be) of rechtstreeks bij de uitgever. Voie de Piémont Pyrénéen. Een mooie route in Zuid-Frankrijk van Montpellier naar Saint JeanPied-de-Port. Het traject loopt langs de Pyreneeën maar niet erdoor. Na de Minervois klimt de route naar het schilderachtige Carcassonne om dan door het land van de Katharen verder te gaan naar de kathedraal van Saint-Bertrand-deCommiges. Voorbij Lourdes daalt de route langs de valleien van Baskenland naar Saint-Jean-Piedde-Port, het vertrekpunt van de Camino Francés. In deze Franstalige gids, uitgegeven door Editions Lepère (www.chemin-compostelle.fr), wordt het totale traject opgedeeld in 29 etappes. Camino Finisterre. Voor de meeste pelgrims is Santiago het einddoel, maar voor sommigen is hun tocht pas volbracht als ze voorbij Santiago nog verder stappen naar ‘het einde van de wereld’, Cabo Finisterre. Een (Engelstalige) wegwijzer voor deze tocht is de lus van Santiago naar Finisterre en vandaar via Muxia terug naar Santiago. Of omgekeerd natuurlijk. Dit traject van 202 km kan je afleggen in zeven etappes.

De gids met twee overzichtskaarten en elf detailkaarten wordt uitgegeven door Camino Guides. (www.caminoguides.com) Camino Inglés. Aan de haven van Ferrol in het uiterste noordwesten van Gallicië begint de 117 km lange Camino Inglés. Dit was de klassieke route die de Engelsen en vooral de Ieren gebruikten. Hij wordt daarom ook ‘The Celtic Camino’ genoemd. De route is net lang genoeg om bij aankomst in Santiago recht te hebben op een Compostela. Er is ook een kortere versie. Die begint bij de historische havenstad A Coruña en is slechts 76 km lang. De (Engelstalige) gids met een overzichtskaart en zeven detailkaarten wordt uitgegeven door Camino Guides (www.caminoguides.com)

Nieuw bij Conrad-Stein In de serie Outdoor verschenen enkele nieuwe interessante titels. Info en gps-tracks: www.conrad-stein-verlag.de. Fränkischer Rotwein Wanderweg (prijs € 10,90). Deze route voert van Großwallstadt zuidwaarts naar Bürgstadt. Onderweg op deze route stap je door een aantrekkelijk landschap van wijndorpen, wijngaarden en schitterende uitzichten, steeds in de buurt van de Main. De totale afstand van 79 km wordt in zes etappes onderverdeeld en voor elk van de etappeplaatsen vind je info voor accommodatie en openbaar vervoer. König-Ludwig-Weg (prijs € 10,90). Deze 130 km lange wandelroute is gewijd aan de Beierse koning Ludwig II die ook wel de ‘sprookjeskoning’ genoemd wordt en wiens persoon nog steeds gehuld is in mythen en legenden. Het traject voert door schitterende Beierse land-

| Op Weg 2022-2

schappen langs heldere meren en zacht glooiende heuvels. Van de Starnberger See, waar Ludwig stierf gaat het in zes etappes langs de plekken die hij graag bezocht. Door imposante kloven en mystieke maanlandschappen stap je langs kasteel Hohenschwangen waar hij zijn jeugd doorbracht, naar het eindpunt bij het sprookjeskasteel Neuschwanstein in Füssen. Wanderführer Münsterland und Teutoburger Wald – 28 Tagestouren (€ 14,90). Het Münsterland staat bekend om zijn parkachtig landschap en zijn vele kastelen, maar kent ook een andere kant. Van de 28 lussen in deze gids voeren er 16 door het Münsterland, maar door een veel ‘wilder’ Münsterland dan dat van de

parken en kastelen. Ze brengen je door oude veengebieden, heidevelden, stille wouden en riviermeersen en beroeren het parklandschap slechts zijdelings. Het Teutoburgerwoud met zijn beboste heuvels, grandioze uitzichten en stille bronnetjes vormt het decor voor de 12 overige lussen. Ze voeren meestal door relatief onbekende wandelgebieden. Bij bijna alle wandelingen zijn korte spannende varianten voor gezinnen met kinderen voorzien.

Knooppunten floreren, ook in Belgisch Luxemburg!

R R IE AA SS B O M D EE TN UI

ADVERTORIAL

De provincie Luxemburg doet er alles aan om fietsers de mogelijkheid te geven om de prachtige valleien en panorama’s vanop hun fiets te ontdekken. De reeds uitgestippelde netwerken in het ‘Pays de Famenne’ (350 km) en in het ‘Natuurpark 2 Ourthes’ (430 km) zijn nu verbonden door een nieuw netwerk van knooppunten in de gemeenten Rendeux, Erezée, Manhay en Vielsalm. En er worden momenteel nog 1700 extra km bewegwijzerd. Wil je het testen? Probeer ‘De Ourthe, linker- en rechteroever’!

Deze lus van 43,9 km met vertrek en aankomst op de ‘Place du Bronze’ in La Roche-en-Ardenne volgt de knooppunten 84 - 86 - 81 - 79 - 74 - 97 - 52 - 71 - 82 83. Ze loopt langs de hoogtes van de linkeroever van de Ourthe tot in Rendeux en daarna terug langs de rechteroever via een circuit met maar liefst 1000 m positief hoogteverschil. En net zo veel bergafwaarts! Reken 3 tot 4 uur, afhankelijk van je niveau en je vorm... (Moeilijkheid 4/5)

Voor een kortere en gemakkelijkere variant volg je de KP 52 vanaf KP 74 (35,6 km / 580 m D+). www.province.luxembourg.be/fietsknooppunten

Fietsroute ‘Op ontdekkingstocht door Durbuy en de Famenne’ – 40 km Famenne. Als je Wéris, een van de Mooiste Dorpen van Wallonië doorkruist, mag een bezoek aan het Megalietenmuseum niet ontbreken. Daarna fiets je door bucolische landschappen in de richting van Barvaux. Tussen Barvaux en Durbuy geniet je van de charme van de onlangs heraangelegde RAVeL van de Ourthe. Bij de grote bocht bereik je het ‘kleinste stadje ter wereld’. Flaneer zeker eens door de smalle, kronkelende straatjes, aan de voet van het kasteel van de graven van Ursel of langs het Anticlinaal. Durbuy Anticlinaal © Bruno d’Alimonte

Deze fietstocht van bijna 40 km door de Calestienne en langs de Ourthe vraagt wat inspanning, maar je wordt beloond met mooie landschappen en dorpen! Na de start aan Riveo, het centrum over de fauna en flora van de wilde rivieren, neem je een duik in de Calestienne, een streek tussen de Ardennen en de

Bezienswaardigheden in de omgeving: RIVEO (Interpretatiecentrum van de Rivier in Hotton), de Megalieten en het Megalietenhuis in Wéris, het Labyrint van Durbuy, de Grotten van Hotton. De volledige beschrijving van de route vind je in de brochure ‘20 niet te missen fietstochten’. Je kan deze downloaden op visitwallonia.be/fietsen.

10 fietscircuits om Waals-Brabant te ontdekken

Zin om ze met de fiets te ontdekken? Toerisme WaalsBrabant heeft zopas 10 fietscircuits uitgebracht van 25 tot 38 km met gebruik van het knooppuntennetwerk. Voor elke lus wordt het vertrekpunt aangegeven, de vlakbijgelegen parking(s), de te volgen route met de nummers van de knooppunten, maar ook de interessante sites, de ambachtslui van de streek, de restaurants, de fietsherstellers en de ‘Fiets Welkom’-etablissementen langs het traject. Deze etablissementen (logies, restaurants, infopunten…) bieden nuttige diensten voor fietsers: beveiligd lokaal, reinigingskit, reparatiekit…

Ferme de Mellemont © Alex Kouprianoff

Waals-Brabant is een kortbijbestemming die heel wat culturele schatten biedt die je op een veilige manier kan bezoeken. Wandelingen, fietstochten, erfgoed, al dan niet bekende toeristische sites… Waals-Brabant biedt je een hele rist activiteiten en die al even boeiend als ludiek zijn.

Download of bestel deze fietscircuits op www.beleefwaalsbrabant.be > Brochures. Nog meer ideeën voor tochten vind je op www.beleefwaalsbrabant.be > Tochten.

Fietsroute ‘De ridders van het Romaanse land’ – 38 km Ga terug in de tijd tijdens deze rit in het hart van de middeleeuwen! Stap op de fiets van Nijvel tot Braine-le-Château voor een rit van 38 km in de voetsporen van de ridders ... Deze fietstocht is doorspekt met historische anekdotes. Breng in Nijvel zeker een bezoek aan de majestueuze collegiale Sint-Gertrudiskerk. Heb je nood aan een gastronomische pauze? Bestel dan een Tarte al Djote, een lokale lekkernij met een stevige reputatie! Nu je weer helemaal op krachten bent gekomen, fiets je verder langs overblijfselen en karakteristieke gebouwen. Bezienswaardigheden in de omgeving: collegiale SintGertrudiskerk, de oude stadswijken van Nijvel, de Tour Simon, het gehucht Fauquez, het bois des rocs, het kanaal Brussel-Charleroi, de sluis van Ittre, Oisquercq met zijn kerk en kruisweg, Kasteel van de Graven van Hornes, Schandpaal en kerk van Braine-le-Chateau, Kapel Notre Dame au Bois, Moulin Banal & Museum van de Maalderij, Baljuwhuis, Chocoladefabriek Arnaud Champagne, de Saint-Remykerk, Forge Museum, Marthe Donas Museum.

Nijvel © Y.H. Feltz

De volledige beschrijving van de route vind je in de brochure ‘20 niet te missen fietstochten’. Je kan deze downloaden op visitwallonia.be/fietsen

Famenne-Ardennen: ontsnappen binnen handbereik In het hart van het Famenne-Ardenne UNESCO Global Geopark, het eerste Global Geopark van België en gelegen in de provincies Namen en Luxemburg, biedt deze streek een gevarieerd en kwalitatief aanbod aan attracties en accommodatie. Het strekt zich uit over 7 gemeentes (Beauraing, Durbuy, Hotton, Houyet, Marche-en-Famenne, Nassogne en Rochefort), en is de ideale bestemming voor wie wil uitwaaien in prachtig natuurschoon en nieuwe horizonten verkennen! De streek Famenne-Ardennen biedt een brede waaier activiteiten voor de hele familie: tientallen fietsen wandeltochten, fascinerende musea, roemrijke kastelen, sprookjesachtige grotten, ontspannende kajaktochten, loofrijke parken, bruisende steden en authentieke dorpjes... Benieuwd? Alvast een voorproefje van onze schatten of je bezoek voorbereiden? Neem alvast een kijkje op onze website www.famenneardenne.be!

Om gratis onze toeristische gids, wandelboek of fietscircuits te verkrijgen: surf snel naar onze website! www.famenneardenne.be

Fietsroute ‘Rond het Kasteel van Lavaux-Sainte-Anne’ – 37 km Na het vertrek aan de gotische kerk van Han-sur-Lesse, op een steenworp afstand van de beroemde grotten, geniet je van een verkwikkende fietstocht boordevol natuurbeleving. Na een aangenaam traject op de RAVeL Lijn 150 kom je aan in Wanlin. Je hebt hier een adembenemend uitzicht op de heuvelkammen van de Calestienne. Het kasteel van Lavaux-Sainte-Anne, uitzonderlijk erfgoed van Wallonië, is het hoogtepunt van de tocht. Een bezoek aan dit beroemde bouwwerk met zijn drie musea is niet te missen. De Franse tuin en de vijvers zijn een oase van rust. Je vindt er de typische fauna en flora van de streek. Neem na jouw terugkeer in Han-sur-Lesse de tijd voor een welverdiende pauze. Dit typisch Ardense dorpje ligt in het hart van het Geopark Famenne-Ardenne.

Kasteel Lavaux-Sainte-Anne © Pierre Pauquay

Fiets dit circuit dat zich door de prachtige Famennestreek slingert. Lesse, heuvels en kasteel op het programma!

De volledige beschrijving van de route vind je in de brochure ‘20 niet te missen fietstochten’. Je kan deze downloaden op visitwallonia.be/fietsen.

In de voetsporen van Vincent van Gogh in de Regio Bergen

In de loop van zijn verblijf in de Borinage en in Bergen is Vincent van Gogh overgegaan van een carrière als predikant naar een carrière als kunstenaar. Daar ontwikkelde hij zijn voorkeur voor de motieven van het dagelijkse leven van boeren en arbeiders. Van de Grote Markt van Bergen tot Cuesmes via de oude steenkoolmijn van ‘Marcasse’ in Colfontaine, ontdek Bergen-Borinage en de verschillende plaatsen in de regio waar Vincent van Gogh verbleef en werkte.

Maison Van Gogh Wasmes © Utopix-Geoffrey

De regio Bergen is vandaag, meer dan ooit, de perfecte bestemming voor een daguitstap. Neem je fiets en volg in de voetsporen van Vincent van Gogh in de Borinage en door de mijnsites met Vhello, het fietsknooppuntennetwerk in het Hart van Henegouwen!

Maak je daguitstap volledig en koop de Van Gogh Pass voor slechts € 8 per persoon (inclusief: toegang tot de twee Van Gogh Huizen, de Artotheek en de site van Marcasse + een vrije klassieke huurfiets voor de volledige dag)! Knooppunten: 11 – 13 – 62 – 23 – 75 – 50 – 67 – 98 – 76 – 85 – 54 – 70 – 2 – 6 – 15 – 12 – 43 – 10 – 78 – 76 – 98 – 67 – 1 – 62 – 13 – 11 40 km www.visitmons.nl - www.vhello.be

Unesco-fietsroute van Bergen tot Binche - 39 km Deze fietstocht van Bergen naar Binche staat garant voor mooie ontdekkingen: het Centrumkanaal, de mijnwerkersstad van het Bois-du-Luc en tot slot de stad van de Gilles! Na het verlaten van de charmante stad Bergen (Mons) zoek je terug het platteland op. Je rijdt door landbouwdorpen met typische boerderijen. Bij het naderen van Spiennes passeer je aan je rechterkant de neolithische vuursteenmijnen met een boeiend interpretatiecentrum. Verderop ligt de militaire begraafplaats van Saint-Symphorien, een aangrijpende plek vol herinneringen aan de bloedige Eerste Wereldoorlog. Tijdens de afdaling naar Havré verandert het landschap. In de verte - aan de horizon - verschijnt het Centrumkanaal. In Thieu bereik je het historische Centrumkanaal met zijn honderd jaar oude bootliften. Tijdens dit traject fiets je langs draaibruggen en ophaalbruggen, stuk voor stuk industriële kunstwerken. De reis door de geschiedenis gaat verder naar de mijnstad Bois-du-Luc. Hele generaties arbeiders leefden hier in totale afzondering: je werd er geboren en je stierf er. Een paar kilometer verderop wordt de sfeer feestelijker. Je komt aan in Binche, de middeleeuwse stad van de Gilles.

Binche © Bruno D’Alimonte

Bezienswaardigheden in de omgeving: belfort, collegiale kerk en talloze musea in Bergen, vuursteenmijnen van Spiennes, Kasteel van Havré, Centrumkanaal, mijnstad Bois-du-Luc, Binche De volledige beschrijving van de route met interactieve kaart vind je op visitwallonia.be/fietsen onder ‘Unesco-fietsroute’.

ONDERWEGONDERWEG

ONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEG Willem Dhaenens

Surfend en scrollend botsen we vaak op razend interessante blogs en websites. route in ontwikkeling (Armenië, Georgië en Azerbeidjan), Te Araroa (3000 km door NieuwZeeland), enz. Onvermoeibaar, die Sander. sanderhendrickx.be

Zintuigenwandeling “Wandelen zorgt ervoor dat je van je hoofd naar je lijf zakt. Het vergroot je zelfvertrouwen. Daaruit ontstaat de energie, creativiteit en ruimte om te ontdekken wie je bent, wat je wilt en waar je echt gelukkig van wordt. Het is tijd voor jou, tijd voor Chapter You!”, schrijft Ingrid, boerendochter uit een dorp bij Breda. Eén van haar vele diploma’s is een ‘Meesterschap in Geluk’. Onder de rubriek ‘Walk Inside’ kan je informatie vinden over een ‘mindful walk’-cursus van vijf weken, tegen betaling, of je kan een audiobestand downloaden over jouw bodyscan of een zintuigenwandeling, en Ingrid doet zelfs aan wandelcoaching. Op haar blog beschrijft ze ook hoe zij zich voorbereidt op de Pacific Crest Trail later dit jaar. Je kan er gouden tips vinden over ‘the big 3’ voor trekkers: de rugzak, de tent en de slaapmat/zak. chapteryou.nl

Skinny dippen Al ooit in een microavontuur beland? Paulien wijst je de weg. Je moet buiten je comfortzone stappen en van het alledaagse iets meeslepend maken: je tent opzetten in de tuin van een kennis enkele straten verder, in een nabijgelegen grote vijver naaktzwemmen (skinny dippen) in het tussenseizoen, wandelen van thuis uit en ergens aanbellen voor couchsurfen, enz. Wil je meer vrijheid en avontuur in je dagelijks leven dan kan je bij ‘Outdoor Inspiratie’ op een gratis webinar intekenen, een online cursus volgen over microavontuur (€ 99), toetreden tot de ‘Trail Community’ (€ 6/maand) of het boek aanschaffen ‘De complete gids voor je eerste trektocht’ (€ 22). Verhalen van eigen staptochten zijn beperkt tot 4 dagen East Highland Way (132 km) waarover ze 4 filmpjes plaatste op YouTube. Je kan op velerlei manieren je budget voor vakanties drukken, en daarvoor lijkt een microavontuur zeker geschikt. outdoorinspiratie.nl

I like Pi. I also like pie. Ongetwijfeld de origineelste manier om jezelf voor te stellen op een Engelstalige website: 23 zinnetjes waaronder de titel boven dit stukje. Sander uit Gent heeft astrofysica gestudeerd en dat leidt tot een aantal zelfontworpen app’s op zijn website onder de noemer ‘Coder’. Maar Sander is ook ‘Hiker’. Hij liep in de voorbije jaren vijf iconische routes, waaronder de Haute Route Pyrenees, de Pacific Crest Trail en de Tour du Mont Blanc. Zijn beschrijvingen zijn summier en doorspekt met een gelimiteerde hoeveelheid prachtige foto’s, wat het geheel tot een aangename belevenis maakt. Van hikes dichter bij huis deed Sander ook een aantal etappes, zoals van de GR 129 of de GR 5. De toekomstige stapprojecten staan eveneens al opgelijst: het Jordan Trail (650 km), de Transkaukasische

Wandel rond de wereld “Slechts twaalf mensen stonden ooit op de maan. Dit zijn er altijd nog meer dan het aantal mensen dat de wereld heeft rondgelopen.” Met deze uitdaging in het achterhoofd verliet Tom (33 j) in mei ‘21 zijn huis bij Rotterdam en op de ‘tracking map’ zag ik hem (op 18 februari) na 220 dagen verschijnen in ... Jordanië. Om 40.000 km door 50 landen te stappen mag je van geen kleintje vervaard zijn. Tom had wel een solide basis om dit ongelofelijk avontuur

aan te gaan door al van jongs af allerlei uithoudingssporten te beoefenen. Met het verstrijken van de jaren – naar schatting 5 om de cirkel rond te maken – zal dit wandelproject meer aandacht krijgen, en daarom heeft de globetrotter zijn eigen stichting opgericht om geld op te halen voor schrijnende projecten die hij onderweg tegenkomt. Op de homepagina vraagt hij ook geld om zichzelf aan de wandel te houden, en wie € 25 stort krijg een abonnement op het boek dat hij aan het schrijven is. In Algemeen Dagblad schrijft hij een column. “De makkelijkste manier om alle continenten te doorkruisen zou de kortste route over de weg zijn. Ik wil proberen om zoveel mogelijk de wildernis in te duiken om mijn weg te zoeken.” www.iwalkaroundtheworld.nl

Jabedabbedoe! Wandelen, fietsen en fotografie weet Mark deskundig aan elkaar te knopen: “De natuur van dichtbij beleven! Deze passie wil ik graag met je delen”, schrijft hij als enige intro op zijn website. Zijn avonturen deelt hij op in drie categorieën: de meerdaagse trektocht, de daguitstap en het verblijf. Mark begon zijn blog in 2014, toen hij met dochter Leen de Tour du Mont Blanc ging stappen, maar omwille van het slechte weer – vooral sneeuw – de Alpen moest inruilen voor de Vogezen. Van dan af wist hij weer de Belgische paden te vinden die naar onze buurlanden uitzwermen, zoals het Eisleck Trail of Airbornepad, maar vooral de meerdaagse tochten in het binnenland: de GR 15, het grenspark Kempen-Broek, de GR 565, de Heuvelland Vierdaagse. In de oudere verslagen moet je klikken op Google Photos om zijn reportage te bewonderen, de recente verslagen krijgen meer tekst en de foto’s staan op de site zelf. Je hebt het al begrepen: we wandelen door de blog vooral voor de beelden, die bijzonder mooi ogen. En zou ‘javadu’ ook een oerkreet zijn? www.javadu.be

2022-2 Op Weg |

WANDELAVONTUUR | Frankrijk

Vergezichten en oesters Terugblik op startpunt Dieppe na een eerste klim op de rotsen.

Op de GR 21 langs de Normandische kust In 2019 werd de GR 21, het kustpad van Normandië, door Franse wandelaars verkozen tot mooiste GR-route van het land. Dit leek wel iets voor ons: maximum een weekje weg midden de drukke werkagenda, niet te ver van huis en ’s avonds een zacht bed om in te slapen. Om het nog niet te hebben over onze liefde voor lekker eten en voor de zee. Æ Tekst Karen Vandevelde Foto’s Karen Vandevelde en Doreen Rogier

Mét lichtfestival Tijdens onze voorbereiding blijkt dat deze GR 21 nog veel méér te bieden heeft. Het zacht glooiend landschap en de lieflijke dorpjes trekken al sinds de 19de eeuw rijke Parijzenaars aan. De vissers vestigden zich in en rond de havens, maar wie geld had bouwde hoger op de heuvels en verder weg van stormgetij stijlvolle landhuizen. Vele impressionisten kozen de Normandische kust om dagenlang de impact van het licht op de zee, de rotsen en bloemenweides te bestuderen. Deze streek bleek bovendien rijk aan hotels en restaurants. Perfect om Picknick op de

| Op Weg 2022-2

klifrand.

te wandelen, culinair te genieten en te filosoferen over het werk, thuis, de kinderen en nieuwe avonturen, zo dachten Doreen en ik. We kozen het deel van de route dat ons het meest spectaculair leek: vijf dagetappes van Dieppe tot Étretat. Het weer blijft natuurlijk de onvoorspelbare factor. Een viertal dagen voor vertrek stuurt Doreen een screenshot van het weerbericht: een week lang zon, wat wolkjes, en 16 tot 18 graden. Echt? Voor midden oktober is dit wel méér dan uitzonderlijk. Wij hebben geluk, Normandië is een stuk grijzer en grauwer zonder het lichtfestival van de zon.

De GR-markeringen loodsen je moeiteloos door het landschap.

met zicht op de baai. Pas later zien we op postkaartfoto’s hoe dicht de kerk op de rand van de immer eroderende krijtrotsen staat.

Het geluid van de golven

Georges’ glasramen Onze eerste dag rijden we met de auto naar Dieppe. Na vier uur rijden voelen we al een hongertje opkomen, maar we staan te popelen om te stappen. Wandelschoenen aan, rugzakken op en meteen het stadje door richting zeedijk. We genieten van het weidse zeezicht en van onze broodjes. We korten een aantal zigzagstukken in tot een halve dagetappe van zo’n 16 km, al levert dat tussen Dieppe en Pourville een eentonige kustweg op. Verder snijden we nog een stukje af, opgelucht dat de stippellijntjes in de topogids wel degelijk overeenstemmen met een pad door het veld. Maar de kilometers onder onze voeten vorderen snel. De route slingert zich door boomrijke straten met statige villa’s, over krijtrotsen, heuvel op, heuvel af, bos in, veld uit. In Varengeville-sur-Mer ligt op de rand van de kliffen een visserskerkje dat teruggaat tot de 13de eeuw, knap gerestaureerd met glasramen van Georges Braque, vriend en tijdgenoot van de meer bekende Picasso. Zijn graftombe ligt er ook, tussen de graven van generaties vissers. We rusten even uit in de schaduw van de kerk,

Onderweg valt op hoe elk dorpje haar eigen stijl strandhuisjes heeft: hier uniform zwart-wit gestileerd met ronde venstergaten, daar allemaal pastelkleuren, nog elders krakkemikkig en afgebladderd wit. Zo komen we bij Hotel De la Plage in Quiberville, pal op onze route. Enkele zonnekloppers genieten nog van het laatste zonlicht op de dijk, maar tegen dat wij zijn ingecheckt en opgefrist, is de zon al weg achter de rotsen. Net als een handvol andere genieters verzamelen we op de golfbreker op het strand. De zon smelt op zee, het licht verandert van donkergoud naar witgoud en het grijsblauw van de nacht. Een hapje eten en we slapen in bij het geluid van de golven op het keienstrand.

De route slingert zich door boomrijke straten met statige villa’s, over krijtrotsen, heuvel op, heuvel af, bos in, veld uit. Surreëel turkoois blauw Op dag twee komen we kort na de middag aan in het pittoreske Veules-les-Roses. Het dorpje ligt aan de monding van de kortste rivier van Frankrijk, La Veule, met glashelder kalkrijk

water en vele gerestaureerde huizen. De bakker is al dicht maar in de kruidenier kopen we crackers, kaas, een avocado en wat koekjes voor een originele lunch in de zon op het keienstrand. De weg gaat verder de heuvel op. Enkele laagjes kleren uit, extra laagjes zonnecrème aan. We lopen langs een oude holle weg omringd door bolle bomen en zijn dankbaar voor de afwisseling. Wat verder stappen we opnieuw in de zon en de wind langs statige windturbines. Al bij al zitten er op deze dag toch wel wat asfaltkilometers in de route. We ronden de 27 km af in SaintValéry-en-Caux. Vlak voor de afdaling naar het stadje loopt de route langs een indrukwekkend monument voor de helden die in 1930 voor de eerste keer de Atlantische Oceaan overvlogen van Parijs naar New York. Dit was het laatste stukje Europese grond waar ze over vlogen. We nemen nog enkele foto’s en volgen de trappen naar beneden. Het water in de haven is surreëel turkoois blauw, de sfeer in de stad is die van hardwerkende vissers.

Zonder bakker De ontoegankelijke paadjes op ons kaartje van wandeldag drie blijken van de kerncentrale van Paluel te zijn. Eenmaal de heuvel op komen de vier koeltorens in ons vizier en de route maakt een grote bocht er omheen. We volgen trouw de GR-markeringen maar herkennen de beschrijving uit de topogids niet. We zoeken tevergeefs het kerkje van Janville, tot Google Maps aangeeft dat we ons al in het volgende gehucht Conteville bevinden. Onze nieuwsgierigheid wordt geprikkeld door een wegwijzer naar Le Clos de Fées. Het blijkt een feeëriek parkje te zijn met een organische tuin, wilde planten en kunstwerken op kindermaat. Een heerlijke plek

2022-2 Op Weg |

Iconisch zicht op Étretat.

Tussen Yport en Étretat loopt het pad langs de spectaculaire rotsrand.

voor een middagpauze… maar een bakker zijn we nog niet tegengekomen. Meer dan wat fruit hebben we niet op zak.

Oesters mét wijn Wanneer we afdalen naar Veulettes-sur-Mer is het al na één uur. De bakker is onherroepelijk dicht. We passeren twee restaurantjes op de dijk en zien dagjestoeristen genieten van een reuzeschotel fruits de mer. We twijfelen niet lang, ploffen rugzakken neer en bestellen oesters. Zo krijgen we meteen onze portie brood erbij, en energie voor de rest van de etappe. “Et un verre de vin?”, vraagt de vriendelijke jonge kelner. “Nee, we moeten straks de heuvel nog op.” Maar wanneer de oesters eraan komen hebben Doreen en ik ons al bedacht. De kelner lacht alsof hij het had voorspeld. De oesters smaken overheerlijk en we voelen ons de koning te rijk.

Het kasteel van Sissi Dankzij een straffe espresso houden we ons tempo aan. Vanavond staat immers dé verwennerij van onze trip te wachten: een nachtje in Le Château de Sissi, een kasteel in het hinterland van Les Petites Dalles waar de laatste keizerin van Oostenrijk geregeld haar vakantie doorbracht. Er zijn bospaden waar het heerlijk

ille de weidse

Vanuit Quiberv

| Op Weg 2022-2

velden in.

galopperen moet geweest zijn, weg van alle drukte en keizerlijke verplichtingen. We arriveren in onze wandeloutfit allesbehalve adellijk, maar worden warm onthaald. Vanuit onze zolderkamer kijken we uit op het mooie domein. Een heerlijk driegangendiner, nonchalant-chic en niet overdreven duur: dit kan alleen maar Frankrijk zijn. Het lijkt alsof onze hele wandelroute een culinair doel heeft, want we reserveren voor onze volgende avond in Fécamp alvast een tafeltje bij Nounoute, het meest bekende visrestaurant in de regio.

De avondzon zet haar sluimertijd in en laat ons genieten van de steeds rijker wordende kleuren in de krijtrotsen, de langere schaduwen en de dunner bevolkte paden. Liggend genieten Onze vierde dag kent enkele korte, pittige klimmetjes die worden beloond met brede horizonten over het veld of over de zee. De mooiste kilometers hopen we vandaag te vinden in de vallei van Életot, een klein maar beschermd natuurgebied. De weg doorheen het veld richting klif draait plots en brengt ons bij de meest idyllische picknickplaats: boven op een heuvel, links de vallei, voor ons de azuurblauwe zee en achter ons naar kokos geurende gaspeldoorn. Én we hebben brood en kaas op zak. We gaan erbij liggen en blijven een uur lang genieten van de stilte en het uitzicht. Een vriendelijke

Fransman gaat met ons aan de praat en stelt dat er steeds meer wandelaars – vooral jonge vrouwen – deze route ontdekken.

Sans Nounoute

Fécamp is een strategische haven waar de Duitse troepen tijdens WOII een stevig bunkerdorp op de kliffen uitbouwden als onderdeel van hun Atlantic Wall. De GR 21 loopt er dwars doorheen. De plek is druk bezocht en dat is wennen na drie dagen met maar een handvol tegenliggers. 100 meter lager zitten we in de drukte van de stad. We rusten even uit, maken een wandeling voorbij het neogotische huis waar de aromatische kruidenlikeur Bénédictine wordt gedistilleerd, en schuiven onze voetjes onder tafel. Nounoute blijkt de bomma, sfeermaker en bazin van een volledig door vrouwen gerund restaurant, maar vandaag is ze niet aan het werk. De sfeer is wat gezapiger dan verwacht, maar gelukkig doet de beroemde choucroute à la mer haar nog steeds alle eer aan.

Erosiegevaar Onze laatste wandeldag breekt aan. We hadden gehoopt de eerste klim te kunnen vervangen door een wandeling langs het keienstrand naar Grainval, maar het is hoogwater. We turen door de verrekijker of er niet tóch genoeg ruimte is tussen klifrand en golven, maar riskeren het niet. Het GR-pad slingert zich dwars door de camping van Fécamp omhoog. Vijf koeien staan geschrankt, kop-aan-kont. Met drie staren ze ons aan. Niet slecht bedacht: elk houden ze met hun staart de vliegen uit elkaars ogen. In Yport nemen we tijd voor een koffie met zicht op zee, een uitgebreide picknick en een paar voorzichtige blikken richting diepe afgrond. Dit is het enige stukje van de GR 21 waar je drie kilometer lang op de rand van de klif blijft lopen. Echt onveilig is het nergens dankzij waarschuwings-

Varengeville-sur-mer: Georges Braque rust er tussen de vissersgraven.

borden en prikkeldraad, maar we vragen ons af hoe lang dit deel van het GR-pad zal standhouden gezien de toenemende erosie.

Badkamerschilderij

Hoe dichter bij Étretat, hoe spectaculairder de kliffen met hier en daar een spitse rots die door een reus richting zee lijkt te zijn gespuwd. Het wandelpad wordt drukker. Étretat is door de Franse Netflix serie Lupin een trendy weekend bestemming voor jongeren geworden. We checken in bij Villa l’Espérance, gerund door een antiekhandelaar met Gentse roots die honderduit vertelt. We leren het verhaal achter elk

Voor ons was het nochtans een windstille dag ...

stuk antiek en brocante in de kamer, scherpen ons oog voor de details op het schilderij in de badkamer en leren dat er in de overdaad van het kuststadje slechts vier restaurants de moeite waard zijn. Omdat we vroeg aankwamen, is er tijd om de fotogenieke kliffen ook vanuit de overkant van de baai te bewonderen. De avondzon zet haar sluimertijd in en laat ons genieten van de steeds rijker wordende kleuren in de krijtrotsen, de langere schaduwen en de dunner bevolkte paden. We laten onze benen herademen in het luxueuze bad. In het aanbevolen restaurant op twee stappen van de B&B genieten we van heerlijk gegrilde roodbaars.

Puzzelen met bussen Onze laatste dag is ook spannend, maar anders. Terug in Dieppe geraken leek kinderspel omdat beide steden een treinstation hebben, maar met slechts één trein per dag via Rouen lukt dat niet. We puzzelen met de uurtabellen van drie verschillende busroutes en het lukt wonderwel om zo’n 100 km af te leggen in vier uur tijd, via een route die nagenoeg dezelfde dorpjes aandoet als de GR 21. Een mooie manier om onze wandelfilm terug af te spoelen naar start.

PRAKTISCHE INFO

Fotogenieke kliffen voorbij Étretat. 0

Le Tréport

km Pourville Dieppe Saint-Valery- R21 G en-Caux Quiberville Veulettes Les Petites Dalles Paluel -sur-mer Neufchâtelen-Bray Fécamp Étretat Yport 9

Le Havre

Yvetot

Barentin 50

Montivilliers

Bolbec

A 151

A 29

Seine

Rouen Op Weg 2022

Wij wandelden 110 van de 180 km van de GR 21, het Normandische kustpad en deden dat in 5 etappes: Dieppe – Quiberville – Saint-Valéry-en-Caux – Les Petites Dalles – Fécamp – Étretat. We gebruikten de kaartjes van de topogids en hadden één keer Google Maps nodig. ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

2022-2 Op Weg |

FIETSTIP | België, Duitsland

Dwars door het woud.

Door het Oosthertogenwoud

Langs de grenzen van de Oostkantons DEEL 1

Na zijn rondrit langs de grenzen van het Groothertogdom ging onze redacteur op zijn ‘grens’elan verder en begon in 2021 aan de verkenning van de vierde regio van ons land. De Oostkantons grenzen aan het Groothertogdom, Wallonië en Duitsland en dat levert een fietslus op van zowat 350 km. Op Weg krijgt opnieuw de primeur van enkele dagtochten. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Belgische spoorwegcorridor Langs de oostgrens van Duitstalig België kronkelt de Vennbahn zich over een afstand van 125 km naar Aken. Deze voormalige spoorweg is nu over zijn ganse lengte omgevormd tot geasfalteerde RAVeL. Na WOI moest Duitsland haar drie ‘Ostkantone’ Eupen, Malmedy en Sankt-Vith afstaan aan België. Daardoor kwam het grillige tracé van de Vennbahn deels in België te liggen. Strikt genomen moesten bij elke grensovergang vrachtpapieren en treinreizigers gecontroleerd worden. In die tijd werd er duchtig gesmokkeld, dat zou dus een tijdrovende bezigheid worden voor de douane. Daarom werd beslist dat niet alleen de sporen, maar ook een 10 m brede strook aan weerszijden Belgisch werd. Dat is nu nog te merken aan de vele lage grensstenen. De eerste dag volgen we dit pad van Roetgen

| Op Weg 2022-2

(D) tot Kornelimünster (D), met een ommetje in de Oostkantons. Het is een verrassend zorgeloos traject want het pad gaat onafgebroken in dalende lijn door het Oosthertogenwoud. Na Raeren trekt het spoorwegpad Duitsland binnen en daar eindigt ook de speciale Belgische spoorwegstrook. Ook het woud houdt hier op en het landschap trekt zich open in een mild golvende beweging.

Historisch Kornelimünster Dit stadje aan de Inde verbaast door zijn prettig ogende ‘altstadt’. Het marktplein is afgeboord met burgerhuizen uit de 17de en 18de eeuw die ongeschonden uit WOII gekomen zijn. Hun uitzicht dateert uit de tijd dat de plaats een populair bedevaartsoord was. Duizenden pelgrims kwamen met de Vennbahntrein de relieken van de H. Cornelius aanbidden tegen epilepsie en

veeziekten. De ronde kapel die aansluit op de kerk werd in 1706 gebouwd en is bekroond met een verguld beeld van de heilige. Al in 817 werd naast de Inde een benedictijnenabdij gesticht door Lodewijk de Vrome. Het huidig abdijcomplex is omringd door een enorm voorhof en een publieke wandeltuin.

Natuurpark Hoge Venen-Eifel Dit natuurgebied van 2700 km² strekt zich uit over de Duitse grens heen. Een vijfde hiervan vormen de Hoge Venen. Tijdens de eerste dag maken we er kennis mee tussen Roetgen en Raeren. Na een korte onderbreking in de streek rond Kornelimünster duiken we terug onder in het ongerepte en onmetelijke Hürtgenwoud dat deel uitmaakt van dit natuurpark. Het enige teken van menselijke aanwezigheid is Mulartshütte. Dit pittoreske gehucht van amper

Grenssteen langs de Vennbahn.

De Wesertalsperre, het stuwmeer van de Vesder.

Brand

Ind

Aachen

300 inwoners ligt diep verscholen in het dal van de Vichtbach. Het kreeg zijn naam van Meister Mulart, die er in 1430 begon met een hoogoven en ijzerpletterij. De oude spijkersmederij met opvallende vakwerkgevel aan het dorpsplein is een relict uit die periode. Ook op de tweede dag is de onderdompeling in het natuurpark compleet. Buiten de open plek van Roetgen houden de naald- en loofbossen van het Oosthertogenwoud ons aan één stuk gezelschap. Alleen in het uitgestrekte Imgenbroicher Venn kunnen we net boven de struiken uitkijken.

Breinig

Kornelimünster Venwegen

Walheim

Vic h

Hasse

tba

Ite

Eynatten

Ind

Raeren

D U I T S L A N D

lbach

Rott

Twee stuwdammen Op de eerste dag fietsen we voorbij de Dreilägertalsperre, een langgerekt stuwmeer dat ten noorden van Roetgen ligt te blinken tussen groene wouden. We fietsen er zo’n kilometer naast maar pas ter hoogte van de afdamming krijgen we een onbelemmerde kijk op het onberoerde watervlak. De stuwdam zelf werd in 1909 gebouwd om de streek van zuiver drinkwater te voorzien. Het stuwmeer kan bijna 4 miljoen m³ regenwater vasthouden, goed voor de waterbehoefte van een half miljoen mensen. De volgende dag is het de beurt aan de Wesertalsperre, een stuwmeer op de Weser (Vesder). In de beekdalen van de Weser en de Getzbach werd in 1936 begonnen met de aanleg van een stuwmeer, dat het Land van Herve, Spa en de Luikse voorsteden van drinkwater voorziet. Het unieke van dit drinkwaterreservoir is dat het zijn waters verzamelt uit ongerepte veengebieden. Pas in 1950 werd de zuiveringsinstallatie operationeel. Vanaf de 410 m lange stuwmuur kijk je zo’n 60 m lager op de dienstgebouwen, waarin ook een kleine waterkrachtcentrale werkzaam is. Op het terras van het bezoekerscentrum kijk je uit over een roerloze watervlakte van 126 ha. PRAKTISCHE INFO De eerste tocht van 40 km is bewegwijzerd met fietsknooppunten en de Eurovelo 3 of D7. Vertrek aan kn11 aan de Vennbahn in Roetgen (D) > 9 > 48 > Vennbahn tot Kornelimünster > Eurovelo 3 tot T-splitsing > 2 > 99 > 8 > 10 > 11. De tweede rit is 42 km, eveneens met

B E L G I Ë

se We

vertrek in Roetgen: 11 > 28 > 46 > 43 > 42 > 41 > 55 > 54 > 43 > 52 >

Roetgen

51 > 24 > 16 > 12 > 11. Je fietst voor ruim 80% verkeersvrij over de Vennbahn en onverharde boswegen.

Lammersdorf

In zijn fietsgids Langs de grenzen van de Oostkantons

Weser

beschrijft Ward een fietslus van 350 km. De route steekt ll

tzb

denpunt. De gids bevat duidelijke kaarten, downloadbare gpx-tracks en info over overnachtingsmogelijkhe-

Konzen

22 maal de grens over en passeert driemaal een drielan-

den en zal binnenkort te koop zijn in onze webshop.

Imgenbroich

Op Weg 2022

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

2022-2 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

Vlaamser gaat het niet worden in Frankrijk De Tour de l’Audomarois rond Saint-Omer Saint-Omer lijkt wel een Vlaamse kunststad in Frankrijk. Ook de regio rondom het stadje lijkt Vlaams. Langs de Streek-GR Tour de l’Audomarois wandelden we afwisselend door waterrijke polders, langs glooiende akkers en in diepe wouden. Variatie troef in dit verrassend stukje Frankrijk. Æ Tekst Tom Langmans Foto’s Jef Sysmans en Tom Langmans

Kapel met uitzicht op Lumbres.

| Op Weg 2022-2

De Notre-Dame kathedraal van Saint-Omer.

Saint-Omer Aan de vooravond van onze vijfdaagse wandeltocht verkennen we het wonderlijk mooie Saint-Omer. Het erfgoed is indrukwekkend en het lijkt wel of we door een Vlaamse stad struinen. Langs de oude stadsmuren lopen we tot aan het hofje van de Notre-Dame kathedraal. Een tiental mensen loopt langs het grote portaal binnen. We nemen ons wandelpetje af en volgen in stilte. In een zijbeuk nemen enkele mensen plaats voor een gebedsdienst. Een oudere dame met een dotje vervult de rol van lekenpriester en bidt voor. Even devoot als haar volgelingen, maar dan op kousenvoeten, verkennen we dit schitterende huis van God. Aan het imposante, uit hout gesneden orgelbuffet zetten we ons neer. Minutenlang kijken we naar dit kolossale wandmeubel met tientallen zilverkleurige pijpen. We bidden fluisterend voor een geluidje, al is het een kort zacht engelenscheetje, maar het zal niet voor vandaag zijn. Langs het stadspark met de prachtige Franse tuin en de stadsmuren van Vauban komen we op de Grote Markt terecht. Het avondzonnetje is zwak, maar nog net fors genoeg om op een terras te genieten van het lokale biertje Goudale. Vlaamser gaat het in Frankrijk niet worden.

Groenteteler Gilbert Het is 5 uur ’s ochtends. Het huis van groenteteler Gilbert licht op in het donker. Geruisloos loopt hij de trap af. De deuren van de drie kinderkamers staan op een kier. Vanuit de deuropening groet hij nog snel zijn slapende kroost met een kruisteken. In de keuken staan zijn brooddoos en thermos met koffie al klaar van de avond voordien. Hij trekt zo stil mogelijk de voordeur terug in het slot en stapt naar zijn bootje dat trouw op hem wacht. Tien minuten

Dauwwandeling in Val de Lumbres.

na het ontwaken vaart Gilbert door de grachten van de Clairmarais, een reusachtige polder met eindeloos veel smalle waterwegen die zich uitstrekt over een gebied van 3700 hectare. Gilbert is op weg naar zijn groenten. Vandaag oogsten hij en zijn makkers witloof. Zwaar werk. Uitsluitend voor sterke venten met zwarte randjes onder de vingernagels. De werkmannen kennen de routine. Niemand krijgt een commando. Na een uur hard labeur is de eerste sloep geladen. Gilbert trekt de motor terug in gang en vaart zijn oogst richting Saint-Omer. Gilbert is naast producent ook verkoper. De zware houten bakken met witloof worden overgeladen op een ossenkar. “Arquis of Wizernes?”, vraagt Gilbert aan de koerier. “Voor de markt van Aire-sur-la-Lys”, antwoordt de man. “Ook goed”, antwoordt Gilbert. “En morgen?”, vraagt de koerier wanneer alles is overgeladen. “Bloemkolen en knolselder”, is de korte repliek van Gilbert. Met een onzichtbaar knikje nemen de heren afscheid.

De rivier meandert door akkers en weiden. De GR-tekentjes meanderen mee. Houlle Langs de rivier La Houlle stappen we richting het gelijknamige dorp Houlle. De rivier meandert door akkers en weiden. De GR-tekentjes meanderen mee. Aan de andere oever staan enkele boerderijen of vakantiehuisjes die enkel met een bootje of trekpontje te bereiken zijn.

In het dorpje Houlle valt ons oog op de prachtige vitrine van een jeneverwinkeltje. Achter de winkel liggen blijkbaar de echte ambachtelijke stokerij en het kleine bezoekerscentrum verscholen. Lionel Persyn leidt ons graag rond in zijn uit 1812 daterende stokerij. Een mengeling van geuren kruipt in onze neuzen. Granen, jeneverbes, alcohol, een bijzondere melange. De alambiek is het hart van de distilleerderij. “De naam is afgeleid van het Arabische ‘al anbic’ dat ‘in de pot’ betekent”, legt Persyn uit. We proeven zijn trots in allerlei soorten uit kleine bolglaasjes. De Houlle 40°, de Houlle 49°, de Houlle XIV 42° en de Houlle Brut de Fût. Wanneer alles hetzelfde begint te proeven stappen we met rode wangen verder. Nog enkele kilometers tot aan onze chambre d’hôtes. Een hoewel het terrein zo vlak als een biljart is, lijkt het bergop.

Le Blockhaus De Tour de l’Audomarois wijst ons richting Eperlecques. De dorpskern krijgen we niet te zien, maar dat vinden we ook niet zo erg. De bunker van Hitler, díe willen we niet missen. De pijltjes van de GR de Pays brengen ons tot op de parking. Hoewel de bunker een gigant moet zijn, verstopt hij zich voorlopig in het bos. Langs de souvenirwinkel lopen we het openluchtmuseum in. Hubert de Mégille staat achter zijn balie en stelt zich voor als de beheerder van het park. “Ik ben al 40 jaar lang toezichter van Le Blockhaus, moest je vragen hebben, vuur!”, knipoogt hij. Maar ik hoef helemaal geen vragen te stellen aan deze forse man met baard. Zijn woorden staan te trappelen aan de deur. “Deze reusachtige bunker werd in 1943 gebouwd om V1 en V2 raketten te lanceren. Londen en Antwerpen moesten van hieruit vernietigd worden!” Hubert is een ratel en praat maar

2022-2 Op Weg |

Aankomst in het dorp Esquerdes.

door. Een klein uur later lopen we het diepe bos in. Nog nieuwsgieriger op zoek naar de bunker van Hitler. Enkele bochtige bospaden verder staan we perplex. De bunker van Eperlecques is inderdaad kolossaal en indrukwekkend! Na de

Kapel bij Quercamps.

ruimte binnen. Wanneer we een replica van een V2 zien staan worden we stil. Veertien meter hoog is deze superraket. “Het is eentje van deze soort die uw Antwerpse cinema Rex in 1944 vernietigde”, zegt Hubert plots achter ons. We schrikken ons een hoedje. Samen lopen we door het belevenispark. Na de privérondleiding nemen we afscheid in zijn souvenirwinkel. “Waar staat de ‘V’ eigenlijk voor?”, vraag ik nog snel. “Vergeltung!”, roept Hubert. “Vergelding in uw taal.”

“Terwijl die arrogante Duitsers hier hun bier dronken, zaten er op Acht Engelse parachutisten zolder acht Engelse We stappen verder richting Tournehem-surparachutisten verscholen!” la-Hem. Het Forêt d’Eperlecques is zeer uitbombardementen van 27 augustus 1943 is het noordelijke deel van het grijze bouwwerk zwaar beschadigd. Je ziet perfect waar de Engelse bommen insloegen. Het zuidelijke gedeelte staat nog overeind. We lopen de donkere koele

Ochtendzon in Acquin-Westbécourt.

| Op Weg 2022-2

gestrekt. Nog steeds onder de indruk van ons bezoek aan de bunker, geeft dit eindeloze bos de kans om verder te filosoferen over de dwaasheid van oorlog. In de buurt van het dorp NortLeulinghem zie ik op de gevel van een huis een oud opschrift ‘Café La Belle Vue’. De eigenaar, die zijn café in 2001 sloot, loopt kromgebogen

met een harkje in zijn voortuin. We slaan een babbeltje. Over het weer, de streek, de bunker. Wanneer hij verneemt dat we deze voormiddag Le Blockhaus bezochten, is zijn interesse gewekt en begint hij aan zijn boeiende verhaal. “In mijn herberg zaten dikwijls Duitse soldaten. Ze waren betrokken bij de bouw van de bunker. Vervelende types met een hoge dunk. We wisten dat er iets gaande was in dat bos. Maar wat precies, dat wisten we toen niet. Terwijl die arrogante Duitsers hier hun bier dronken, zaten er op zolder acht Engelse parachutisten verscholen! Met een ingenieus systeem had ik een telefoontoestel aan een katrol in een schacht geïnstalleerd. Zo gaven de parachutisten hun kennis over de bunkerwerf door aan de Engelse piloten die hem later zouden bombarderen”. Een fantastisch verhaal. We beseffen dat de hele regio op de een of andere manier betrokken was bij de bouw, sabotage en/of vernietiging van de bunker. Of hoe de geschiedenis plots erg tastbaar wordt.

Vissersboot in de Clairmarais.

Klim uit de vallei van de Aa.

85 mm

Vaten op rust in stokerij Persyn.

Jeneverstokerij in Houlle.

Mevrouw Lysensoone

PRAKTISCHE INFO Le Blockhaus

Arcres Tournehem sur-la-Hem

lle

sée

Houlle

ali

NordLeulinghem

an aC

H La

Zudausques Bouvelinghem AcquinWestbécourt

km Clairmarais Audomarois

Saint-Omer Esquerdes

Wizernes Heuringhem

Seninghem uin

léq

B Le

Op Weg 2022

Watten Eperlecques L’ A

Ze is kortbij de tachtig jaar, maar dat geef je haar niet aan. Een duim hoog maar immer fonkelende oogjes en een vlotte Franse tong. Mevrouw Lysensoone ontvangt gasten in haar chambre d’hôtes. Vanavond zijn wij haar eregasten, hier in het kleine dorp Tournehem-sur-la-Hem. We krijgen een rondleiding door haar lege moestuin, uitleg bij haar kippenhok met zieke hennen en duiding bij de rommel in haar garage. Sinds enkele maanden is ze weduwe. Nu geniet ze nog meer van passanten in haar huis. “Dan kan ik een deugddoend praatje slaan en komen de muren niet op me af ”, zegt ze. Mevrouw Lysensoone heeft over alles een uitgesproken mening. Wanneer ze ’s avonds een zwartgeblakerde pan met gebakken aardappelen en kippenfilets op tafel zet, behandelt ze alle actuele politieke thema’s. Alsof we een les politieke wetenschappen op de universiteit volgen. Bij het thema Brexit neemt de emotionele passie het over van de nuchtere rede. “De Engelse politici namen de bevolking in de maling. Na 47 jaar scheiden van Europa? Dat lukt nooit. Maak dat je inwoners toch niet wijs”, zegt ze boos. “Sinds januari 2020 heb ik geen Engelse pelgrims meer. De bedevaartroute Via Francigena, van het Engelse Canterbury naar Rome, loopt hier pal langs de deur. De Engelsen deden die poort nu toe. Kan je je dat voorstellen? Na eeuwen pelgrimage!”. Rood aangelopen beseft ze plots dat ze roept. “Hoog tijd voor iets sterks”, zegt ze nu op zachtere toon, terwijl ze een fles jenever uit Houlle op tafel zet. Het is de Houlle Brut de Fût, ik herken de fles meteen en geloof plots weer in een boeiend verloop van de gezellige avond.

L’A a

La M

eld

Route en bewegwijzering De Tour de l’Audomarois is een Streek-GR (GR de Pays) in het noorden van Frankrijk met als uitvalsbasis het stadje Saint-Omer. Deze GRP is een rondwandeling doorheen deze prachtige streek en is 123 kilometer lang. De route die wij volgden: dag 1 Saint-Omer – Eperlecques (21 km), dag 2 Eperlecques - Tournehem (22 km), dag 3 Tournehem – Acquin (21 km), dag 4 Acquin – Esquerdes – Heuringhem (24 km), dag 5 Heuringhem – Saint-Omer (26 km). De wegmarkeringen zijn geel-

De Audomarois-polder De polder is een beschermd natuurgebied. Het gebied vangt het water uit de Artois op en bestaat uit een zeer afwisselend landschap. Sloten langs de rand van Saint-Omer, kronkelige kanaaltjes en ongeordende groentepercelen langs de hogere moeraskant. Het water wordt door stuwen op peil gehouden. Heel dit waterlandschap kreeg vorm in de 19de eeuw door geplande inpoldering volgens Nederlandse technieken

rood. Wij sliepen in hotels en chambre d’hôtes.

Kaarten en gidsen De Franse wandelfederatie FFRandonnée publiceerde onlangs in samenwerking met het departement Pas-de-Calais een nieuwe wandelgids met een beschrijving van deze GRP. Deze gids bevat ook nog een twintigtal kleinere rondwandelingen in de regio van Saint-Omer tot de Opaalkust. Meer info op www.mongr.fr.

2022-2 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

De ‘Ring der Herinnering’, een eerbetoon aan 600.000 gesneuvelden aan de noordelijke Franse fronten.

Een verhaal van vele oorlogen Op de fiets in het spoor van d’Artagnan Vandaag liggen de graanvelden van Hauts-de-France er vredig bij, maar in het verleden waren zij getuige van heel veel krijgsgewoel. Tijdens onze fietsreis doorkruisen we de slagvelden van de Frans-Spaanse oorlogen en de Grote Oorlog. Æ Tekst en foto’s Guy Raskin

De kariboe voor de Canadese gesneuvelden.

| Op Weg 2022-2

Het Parc d’Isles in Saint-Quentin.

De abdijruïne op de heuvel Mont-Saint-Éloi.

Alweer Vauban Hauts-de-France is de samenvoeging van de vroegere regio’s Picardië (Aisne-Oise-Somme) en Nord-Pas-de-Calais (met onder meer Frans-Vlaanderen), maar vertrekken doen we vanuit het Belgische Mons. Het is de vroegere ‘kolenspoorlijn’ 98 die ons door het hart van de Borinage al snel naar de Franse grens brengt. Na intens zoekwerk en slechts 1 km redelijk goede grindweg bereiken we de garnizoensstad Le Quesnoy. In 1659 veroverden de Fransen deze stad op de Zuidelijke – toen nog Spaanse – Nederlanden. De alomtegenwoordige architect van de Zonnekoning, Sébastien Le Prestre, beter bekend als Vauban, versterkte later de fortificaties met acht bolwerken.

De graanschuur van Frankrijk Het was niet evident om een geschikt fietstraject te vinden door het desolate akkerlandschap dat deel uitmaakt van de zogenaamde ‘graanschuur van Frankrijk’. De op kaarten ingetekende kleine wegen zijn in werkelijkheid slechts half verhard of volledig onverhard en naargelang de weersomstandigheden allesbehalve fietswaardig. Maar wanneer we het jaagpad langs het Kanaal van Saint-Quentin bereiken zien we dat de graanplateaus meer en meer door beekvalleien worden doorsneden en zelfs geheel verdwijnen. Het jaagpad leidt naar de gelijknamige stad, ons etappedoel. Eerst maken we een ommetje via het Parc d’Isles, een gratis toegankelijk recreatiegebied met dieren- en avonturenpark, opgebouwd aan de rand van een moeras. Terwijl wij over de brede wandelboulevard fietsen verleggen anderen hun grenzen over allerhande touwbruggen op een indrukwekkend klimparcours in de boomkruinen.

Op zoek naar verlichting Als we over het moeras heen kijken valt meteen op hoe de gotische H. Quintinusbasiliek hoog boven de bebouwing van Saint-Quentin uittorent. Wanneer we de kerk betreden staan we even aarzelend vóór het in zwart en wit marmer ingelegd achthoekig labyrint in de vloer van het middenschip, een fenomeen eigen aan middeleeuwse kerken. Pelgrims volgen blootsvoets of op hun knieën het pad naar het midden van het labyrint, op zoek naar verlichting en een diepere relatie met God. Wat je niet kan missen bij de brug naar de stad is het klassiek ogend oorlogsmonument, waar de namen van de gesneuvelde soldaten uit beide wereldoorlogen vermeld staan op tien zuilen. De door WOI haast totaal vernielde stad werd in art-decostijl heropgebouwd. Een vaak wederkerend symbool van deze stijl is de roos, die je kan zien in vele façades of gietijzeren balkonroosters.

Jachtgebied Het is de bedoeling om via het jaagpad langs het kanaal van Saint-Quentin naar het Canal lateral à l’Oise door te steken, om aldaar de EuroVelo 3 op te pikken. Dat lukt niet helemaal. Het op kaart ingetekende traject verandert plots in een heel moeilijk te befietsen pad. We besluiten tijdens onze lunch een alternatieve route samen te stellen. Na 15 km over landelijke wegjes treffen we opnieuw een verhard jaagpad aan. Als we enkele kilometers verder het departement Oise binnenfietsen blijkt het jaagpad officieel in gebruik genomen als fietspad en bewegwijzerd als Trans‘Oise Voie Verte. De route verlaat na een tijdje het kanaal en leidt ons door de bossen, die ooit het jacht-

gebied waren van de koningen en keizers van Frankrijk, naar Compiègne. Koninklijke verblijven waren hier al sinds de Merovingse koning Clovis. Het huidige kasteel werd in opdracht van Lodewijk XV verbouwd en ten tijde van Napoleon gerestaureerd. In de grote ontvangstzaal staat een beeld van Napoleon Bonaparte als Romeinse keizer.

Het was niet evident om een geschikt fietstraject te vinden door het desolate akkerlandschap dat deel uitmaakt van de zogenaamde ‘graanschuur van Frankrijk’. Jules Verne Vanuit Compiègne keren we terug noordwaarts. Dit stuk van onze route ‘In het spoor van d’Artagnan’ is gebaseerd op de koninklijke etappeplaatsen van een reis van Lodewijk XIV in het voorjaar van 1670. Hij bezocht de fortificaties in de gebieden die hij veroverd had op de Zuidelijke Nederlanden. We fietsen richting Amiens. De droge graanplateaus worden afgewisseld met de moerassige valleien van de riviertjes Aronde, Matz, Trois Doms en Avre. Bij het binnenrijden van de stad komen we voorbij aan het 16-hoekig gebouw ‘Cirque Jules Verne’, in gebruik als circus- en evenementenhal. Een straat verder ligt het huis

2022-2 Op Weg |

Het labyrint in de kathedraal van Saint-Quentin.

waar de schrijver van ‘Reis om de wereld in tachtig dagen’ 18 jaar woonde. Met zijn belangstelling voor wetenschap en technische vooruitgang verpakte hij populair-wetenschappelijke thema’s tot spannende avonturen. Denken we maar aan ‘Twintigduizend mijlen onder zee’ of ‘Naar het middelpunt van de aarde’. Vandaag is het huis als museum ingericht.

De grootste kathedraal van Frankrijk Sfeervol en een bezoekje zeker waard is het met kanaaltjes doorweven Quartier Saint-Leu, aan de rand van het historische centrum van Amiens, in de buurt van de gotische NotreDame. Die kathedraal met uitzonderlijk rijk gedecoreerde portalen is de grootste van Frankrijk en één van de grootste ter wereld. Ook hier lopen we in het middenschip over een in zwart en wit marmer ingelegd labyrint. Lodewijk XIII, vader van de Zonnekoning, installeerde zich in Amiens bij de belegeringen van Corbie en Arras. d’Artagnan diende in die periode als cadet en nam in 1636 deel aan de gevechten. Onder Lodewijk XIV zou de gepromoveerde d’Artagnan nogmaals Arras belegeren.

Van het westelijk front... Langs de Somme rijden we door een prachtig broekland met vele kanaaltjes en waterplassen. We volgen de ‘Véloroute de la Mémoire’ of V32, een herdenkingsroute in het teken van WOI doorheen de vallei van de Ancre, een zijrivier van de Somme. Het heuvellandschap links en rechts van het riviertje maakte van juli tot november 1916 deel uit van het slagveld aan de Somme. Representatief voor dit gebeuren zijn de vele militaire kerkhoven en monumenten,

| Op Weg 2022-2

De grootste militaire Franse begraafplaats in Notre-Dame-de-Lorette.

waaronder het ‘Mémorial de Thiepval’, een bakstenen triomfboog van 54 m hoog. Het herdenkt 72.244 vermiste Britse en Zuid-Afrikaanse militairen. Het Nationaal oorlogsmonument van Noord-Ierland of de Ulster Tower (in Thiepval) en het Newfoundland Memorial (in BeaumontHamel), de herdenkingssite voor Canadese soldaten, volgen verder op onze route.

500 stalen platen staan opgesteld in de vorm van een ovalen ring en daarin zijn alle namen alfabetisch gegraveerd, wars van elke nationaliteit of religie.

Wirwar van gangen Een ‘voie verte’ brengt ons bij de citadel van Arras, een militair complex gebouwd door diezelfde Vauban. Ingetogen houden we halt bij de muur der gefusilleerden waar 218 mensen door de Nazi’s zijn doodgeschoten. Niet minder dan 155 Vlaamse barokhuizen sieren de Place des Héros en de Grand’Place in het hart van de stad. Daaronder bevinden zich de ‘boves’, een wirwar van onderaardse gangen. Al vanaf de 10de eeuw haalde men witte zandsteen uit de ondergrond. Later werden deze ‘cavités’ gebruikt als voorraadkelders voor de marktkramers en als schuilplaats in tijden van oorlog. In WOI dienden ze voor de aanbreng van Engelse soldaten naar het enkele kilometers verder gelegen front.

Nationale necropool Door de vallei van de Scarpe fietsen we in tegengestelde richting de fietsroute ‘Les Collines de l’Artois’. Steil gaat het omhoog naar de vroegmiddeleeuwse abdij van Sint-Elooi, die in de Franse revolutie tot ruïne werd herleid, op de heuvel Mont-Saint-Éloi. Een vallei verder ligt de kerkruïne van Ablain-Saint-Nazaire, aan de voet van de heuvelrug van Vimy. Deze kerk verviel tot ruïne na felle gevechten in 1915. Boven op de heuvel bevindt zich Notre-Damede-Lorette, de grootste militaire begraafplaats van Frankrijk. De stoffelijke resten van meer dan 150 begraafplaatsen in Artois, de FransVlaamse Westhoek, de IJzer en de Belgische kust zijn hier samengebracht. Ruim 20.000 geïdentificeerde militairen hebben hier een eigen graf en de stoffelijke resten van meer dan 22.000 onbekende soldaten zijn verdeeld over acht ossuaria. Op 11 november 2014 is aan de gedenkplaats de ‘Anneau de la Mémoire’ toegevoegd, een eerbetoon aan de bijna 600.000 militairen afkomstig uit alle hoeken van de wereld die tussen 1914 en 1918 sneuvelden aan de noordelijke Franse fronten. 500 stalen platen staan opgesteld in de vorm van een ovalen ring met een omtrek van 345 m en daarin zijn alle namen alfabetisch gegraveerd, wars van elke nationaliteit of religie.

Frans Vlaanderen

In de afdaling naar Lens krijgen we uitzicht op twee mijnterrils van het Bassin Minier, de hoogste ter wereld en stille getuigen van een rijk steenkoolverleden. Het jaagpad langs het kanaal van de Deûle brengt ons in Lille. Ook hier naderen we de stad via de fortificaties. De citadel werd door Vauban gebouwd tussen 1667 tot 1670 in opdracht van Lodewijk XIV,

De Place des Héros in Arras.

Door het eindeloze Noord-Franse akkerlandschap.

ring van deze stad in herinnering te brengen. In 1708 komt de regio opnieuw in handen van Nederlandse troepen maar wordt bij het verdrag van Utrecht in 1713 aan Frankrijk teruggegeven. We fietsen over de markt door het oude hart van Lille en verlaten daarna de stadskern via de ‘Porte de Gand’. Aan de rand van de agglomeratie pikken we in op de ‘voie verte Val de Marque’ (V365), die ons doorheen dit mooie park en

nadat de stad veroverd was op de Spanjaarden in de Devolutieoorlog. Daardoor kreeg Frankrijk zeggenschap over grote delen van de Spaanse Nederlanden. Boven de toegangspoort Porte Royal staat de Latijnse inscriptie: ‘Ware roem voor de glorie van de Zonnekoning’. Van 1500 tot 1667 behoorde Rijsel tot de Spaanse Nederlanden. Lodewijk XIV liet een triomboog bouwen, ‘Porte de Paris’ genoemd, bij het stadhuis en het Belfort, om zijn verove-

natuurgebied leidt. Een knooppuntbordje van ‘La Wallonie Picarde à vélo’ verwelkomt ons bij onze intrede in België. Over het traject dat beschreven staat in de inleidende reportage van onze reeks (Op Weg 2020 6) gaat het terug naar Mons. En verder naar Maastricht waar d’Artagnan de dood vond, maar waar wij het spoor naar zijn laatste rustplaats bijster zijn.

PRAKTISCHE INFO Spaanse Nederlanden

lde

SaintOmer

Lille

Tournai Béthune

en er

Spaanse Nederlanden tot 1668 Frankrijk na 1668

Frans Vla an d

Artois

BELGIË Beloeil Mons

Arras

Dour ValenHenegFraciennes ou ns Le Quesnoy w

het gebied dat vandaag de regio Hauts-de-France vormt. Vertrekken deden we vanuit het station van Mons. Onze etappes op deze 584 km (92 km), dag 3 Amiens (104 km), dag 4 Arras (93 km), dag 5 Lille (83 km), dag 6 Mons (105 km).

Kaarten en gidsen De fietsgids Op de fiets in het spoor van

Cambrai

d’Artagnan kan besteld worden in onze webshop. De totale route dwars door

Albert

Frankrijk is 2249 km lang, van de geboor-

Amiens

Péronne

Som Pic

Voor onze laatste lus in het spoor van d’Artagnan doorkruisen we

lange tocht: dag 1 Mons - Saint-Quentin (108 km), dag 2 Compiègne

Lens Douai

Route en bewegwijzering

a rdië

SaintQuentin

Oise

FRANKRIJK

testreek van d’Artagnan in Zuid-Frankrijk tot Maastricht, de plek waar hij sneuvelde. Meer info vind je op fiets-wandel-contreien.weebly.com en opdefietsinhetspoorvandartagnan.weebly.com.

Roye Montdidier

MonchyHumières Clermont

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

Laon Compiègne

Op Weg

Soissons Aisne 2021

2022-2 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Nederland

Over de Mookerheide.

Heuvels, heide en historie in het Rijk van Nijmegen In 1929 publiceerde de ANWB – de Nederlandse toeristenbond – een boekje met een wandeling van Nijmegen naar het dorpje Plasmolen en terug. Bijna een eeuw later bracht ‘wandelboswachter’ Ellen Luijks deze route weer tot leven. Ondanks de toegenomen verstedelijking kon ze 85% van het traject reconstrueren. Dat levert een afwisselende, verrassend heuvelachtige tocht van 53 km op. Æ Tekst en foto’s Steven Vermeylen

Ik ontwaak zowat pal onder de bekende Waalbrug, aan de rand van Nijmegen. In de jaren 30 was dit de langste boogbrug van Europa en aan het eind van WOII speelde ze een belangrijke strategische rol tijdens Operatie Market Garden. Gelukkig moest ik de nacht niet landlopergewijs onder de brug doorbrengen, maar vond ik een comfortabele kajuit

| Op Weg 2022-2

op de Opoe Sintje. Deze historische klipper uit 1885 ligt aangemeerd in de Lindenberghaven en is omgebouwd tot een sympathieke B&B. Een korte klim brengt me in de Valkhof, een park waar Karel de Grote ooit een imposante burcht liet bouwen. Eind 18de eeuw raakte die in verval, en na de Franse overheersing werden de stenen gebruikt voor andere bouwwerken. Alleen

de Sint-Nicolaaskapel – gebouwd rond het jaar 1000 en daarmee één van de oudste gebouwen van Nederland – en de Barbarossaruïne staan nog overeind.

Steile stuwwal Ik verlaat Nijmegen langs de Batavierenweg, op de hoge stuwwal aan de oostkant van de stad.

Die ontstond omdat tijdens de voorlaatste ijstijd enorme ijskappen langzaam vanuit Scandinavië richting zuiden schoven. Die ijslaag perste de grond eronder naar boven, waardoor soms wel tweehonderd meter hoge heuvels ontstonden. De enorme ijsmassa kwam tot stilstand op de lijn Haarlem-Utrecht-Nijmegen. De Waal zorgde voor een abrupte scheiding tussen polder en stuwwal, waardoor je een ‘on-Nederlands’ panoramisch hoogtezicht krijgt op de rivier en de aangrenzende Ooijpolder. In deze residentiële wijk verwijzen tal van infobordjes naar het Romeinse verleden van de stad. Ze bouwden hier onder meer een enorme markthal en een legerkamp dat plaats bood aan 15.000 soldaten. Sommige hedendaagse panden bieden een architectonische knipoog naar het Romeinse verleden, met ingewerkte zuilenpartijen en rondbogen.

Recordkastanje

Bij de Heerlijkheid Beek laat ik de stad achter me. Het hooggelegen bos- en akkergebied werd door de Romeinen gebruikt als uitkijkpost. Er zijn veel tamme kastanjes te vinden. Naar verluidt waren de Romeinen verlekkerd op deze vruchten, en plantten zij de bomen massaal aan. Bij één van de vele bronnetjes staat een heel bijzonder exemplaar: de Kabouterboom, de dikste kastanje van Nederland. Hij heeft een omtrek van 8,5 meter en is waarschijnlijk meer dan 450 jaar oud. De beboste hellingen kennen flinke hoogteverschillen, en worden doorsneden door smeltwaterdalen. Het wordt

me steeds duidelijker dat Nederland ook buiten Zuid-Limburg ‘bergwandelingen’ in de aanbieding heeft… Bij momenten waan ik mij in het Zoniënwoud, of zelfs in Luxemburg!

Het wordt me steeds duidelijker dat Nederland ook buiten Zuid-Limburg ‘bergwandelingen’ in de aanbieding heeft. Duivelsberg

Tot zijn annexatie in 1949 lag de Duivelsberg in Duitsland. Vandaag is het een natuurreservaat beheerd door Staatsbosbeheer. De naam zou verwijzen naar de Duffelt, de laaggelegen streek tussen Nijmegen en het Duitse Kleef. Op de bovenrand van de Duivelsberg stuit ik op een tweetal ‘mottes’ (kunstmatige heuvels), die samen het vroegmiddeleeuwse verdedigingswerk Mergelpe vormden. We bevinden ons hier op het snijpunt van het Pieterpad en het Rivierenpad, twee van Nederlands populairste langeafstandwandelingen. Het gebied is duidelijk een populaire wandelregio. Het gaat over in Landgoed Holthurnsche Hof, aan de rand van de Nijmeegse stuwwal. Hier stond ooit één van de grootste pannenbakkerijen van het Noord-Romeinse rijk. Een klein

diorama verbeeldt het neerstorten van een Duits jachtvliegtuig, in december 1944. Even verder, in Groesbeek, is WOII alomtegenwoordig. Op het Canadian War Cemetery vonden zo’n 2.600 soldaten een laatste rustplaats. Een overdekte galerij met een gedenkmuur biedt een welkom picknickplekje, te meer omdat er een fikse plensbui losbarst.

Wijndorp Het bos ruimt plaats voor glooiende heuvels met weiden en akkers. Enkele kleinere percelen zijn beplant met wijnranken. Groesbeek noemt zich met bijna 25 hectare aan wijngaarden graag het Wijndorp van Nederland. De lössgrond, in de ijstijden door de wind aangevoerd uit het drooggevallen Noordzeebekken, leent zich uitstekend tot wijnbouw. Ik houd even halt op het terras van het Nederlands Wijnbouwcentrum. Medewerkster Sheila vertelt me hoe een zestal lokale boeren hun areaal diversifieerden met een kleinschalige wijngaard. Het centrum staat in voor de vinificatie en de botteling. Het is ook een sociaal project, want mensen uit kansengroepen kunnen er aan de slag tussen de wijnranken, in de horecazaak en in de wijnwinkel. Na een kleine proeverij roep ik de frisse Johanniter van Boerderij De Holdeurn uit tot mijn persoonlijke favoriet. Ik vraag nog waar de bizarre naam van dit gebied, Colonjes, vandaan komt. Sheila weet me te vertellen dat die verwijst naar het Franse ‘collines’ en stamt uit de Napoleontische tijd.

De ‘Kaaisjouwer’ aan de Waal.

De Kabouterboom in het Kastanjedal.

Elfenbankje in het Groesbeekse Bos.

2022-2 Op Weg |

In Beek ontspringen heel wat bronnetjes.

Eenzame sequoia De Sint-Jansberg – het werkgebied van boswachter Ellen – biedt een laatste hoogtepunt van de dag. Vroeger behoorde die tot het landgoed van baron van Verschuer, wiens villa in 1944 werd verwoest bij de luchtlanding van Amerikaanse troepen. Het ruim 150 jaar oude bos bevat vooral beuken, eiken, hulst en één forse Amerikaanse sequoia. De route maakt hier even een uitstapje naar Duitsland, door het immense Reichswald, het grootste aaneengesloten bos van de regio Nederrijn. Kwelwater uit de stuwwal voedt drie vijvers, die gebruikt werden voor drinkwatervoorziening en in de houtproductie. Zoals wel vaker is de oude ijskelder omgevormd tot vleermuisverblijf. De laatste kilometer tot Plasmolen, op een paadje langs de kraakheldere Helbeek, is sprookjesachtig mooi. De gastvrouw in mijn B&B in Plasmolen wacht me op met koffie en cake. Met meer dan dertig kilometer in de benen ben ik daar wel aan toe!

In de steigers Door het Zevendal en het Startse Dal, allebei smelwatervalleien, loop ik warm voor de ‘beklimming’ van de hoogste top in de regio: de Kiekberg (79 m). Er hangt nog nevel in het dichte beukenwoud, die enkel doorbroken wordt door vroege joggers. Na een uurtje stappen heb ik de keuze tussen twee varianten. De originele Bondswandeling loopt meteen naar de Hooge Hoenderberg, maar er gaat een aantrekkelijk alternatief over de Mookerheide. Het is eind augustus en de heide staat in volle bloei, dus is de keuze snel gemaakt. Het hooggelegen heidegebied biedt enkele prachtige vergezichten over het Maasdal. In 1574 vond hier een grote veldslag plaats tussen het Spaanse leger en de troepen van Willem van Oranje. Het draaide uit op een overwinning voor de

| Op Weg 2022-2

Wijngaard in Groesbeek.

Spanjaarden. Legeraanvoerders Lodewijk en Hendrik van Nassau vonden er de dood. Of ze sneuvelden door wapengeweld of wegzakten in het moeras, is nooit opgehelderd – wat aanleiding gaf tot heel wat sagen en legenden. De route verbindt hier de locatie van twee schansen (verdedigingswerken) uit de 17de eeuw. Naast de Mookerschans beklim ik een moderne uitkijktoren, vanwaar ik het oude grachtenpatroon van het bolwerk duidelijk kan onderscheiden. De heide was vroeger een stuk groter. Landeigenaren zetten in de eerste helft van de vorige eeuw echter in op bosbouw, zodat veel hellingen werden beplant met snelgroeiende naaldbomen. Op Landgoed Mookerheide wacht mij een kleine teleurstelling. Ik had het gelijknamige jachtslot, een meesterwerk uit de Jugendstil, graag van nabij bekeken. Het staat echter bijna geheel in de steigers. Ik kan wel een kijkje nemen in de tuinen en de serres, die nu worden uitgebaat als zelfplukboerderij.

Er gaat een aantrekkelijk alternatief over de Mookerheide. Het is eind augustus en de heide staat in volle bloei, dus is de keuze snel gemaakt. Afrika in Gelderland Door enkele statige lanen van het Groesbeekse Bos stap ik terug in de richting van Nijmegen. Het bos is een restant van het middeleeuwse ‘Ketelwald’, een aaneengesloten bosgebied tussen Nijmegen en Xanten. Tegen het einde van de middeleeuwen was dit al min of meer

in losse delen uit elkaar gevallen. Om de zoveel tijd word ik opgeschrikt door geweerknallen. Wanneer ik een verbindingsweg oversteek, zie ik waar die vandaan komen: kleiduifschietbaan De But – met als motto ‘Altijd een knallend succes!’. Net voor de bebouwde kom van Nijmegen loop ik langs de rand van de Heilig Landstichting, in 1911 opgericht als katholiek devotiepark. Er werden een aantal Bijbelse plaatsen uit Palestina nagebouwd. Nu leeft het verder als Museumpark Orientalis, een intercultureel museum dat aandacht besteedt aan het jodendom, het christendom en de islam. Ik lunch in de cafetaria van het naastgelegen Afrika Museum en maak van de gelegenheid gebruik voor een kort bezoek. De collectie etnische kunst staat al lang niet meer centraal. Er gaat veel aandacht naar het hedendaagse Afrika en naar thema’s als racisme en slavernij. Op het buitenterrein kan je binnenkijken in enkele nagebouwde Afrikaanse woningen.

Rustoord Al gauw doemen de eerste villa’s op van de chique buitenwijken van Nijmegen. In de wijk Kwakkenberg loop ik voorbij een monumentaal neoclassicistisch poortgebouw, met de inscriptie ‘Rustoord’. De ‘bewoners’ zijn echter al een stadium verder dan het bejaardentehuis, het blijkt te gaan om een uitgestrekte begraafplaats. Vooraleer ik het stadscentrum opzoek, nestel ik me op een terras in het Limospark. Een voormalige luchtmachtkazerne is omgevormd tot woonproject, met ook ruimte voor kantoren en horeca. Klimrekjes in de vorm van vliegtuigen herinneren nog aan de oude functie van deze plek. Ik hef het glas op het puike werk van boswachter Ellen. Van de meer dan tien oude Bondswandelingen heeft ze er intussen drie herwerkt, dus dat opent nog perspectieven …

Het Canadian War Cemetery in Groesbeek.

De Mookerheide in volle bloei.

PRAKTISCHE INFO

Stadswandeling

Nijmegen Beek

Museumpark Orientalis

N E D E R L Wijler A N D

Bergen-Dal

Afrika museum

Landgoed Holthurnsche Hof

Duivelsberg

Canadian War Cemetery

Malden

Het zou zonde zijn om Nijmegen te verlaten zonder de stad wat uitgebreider te verkennen via een stadswandeling (te downloaden via www.visitnijmegen.com). Nijmegen lag tot 1874 ‘opgesloten’ binnen haar vestingmuren. Toen die gesloopt mochten worden, ontstond een stelsel van brede singels op de dichtgegooide stadsgrachten, met als knooppunt het Keizer Karelplein. Door de Lange Hezelstraat (de oudste winkelstraat van Nederland, stammend uit de Romeinse periode) loop ik naar de benedenstad. In de Begijnenstraat wordt de middeleeuwse sfeer goed voelbaar. De monumentale Stevenskerk herinnert in haar grootsheid aan de glorieperiode van Nijmegen, onder Karel van Gelre (14671538). Op de Grote Markt prijkt een standbeeld van Mariken van Nieumeghen, de hoofdfiguur uit het bekende 16de-eeuwse mirakelspel. De Waalkade heeft in de jaren 80 een grondige make-over gekregen. Er huizen nu vooral cafés, restaurants en een casino. In museum De Bastei kom ik alles te weten over de geschiedenis van de stad en de rivier de Waal, en over de fauna en flora van het Gelderse rivierengebied. Kers op de taart is museum Het Valkhof, dat enkele van de mooiste schatten van Romeins Nederland herbergt. Het pronkstuk is een uniek viziermasker van een Romeinse ruiter, dat in 1915 uit de Waal werd opgevist.

Groesbeek

Molenhoek

Mookerschans

Heumen

Mook

Cuijk

De Horst

Landgoed Mookerheide

D U I 0 1 T S L km A N Op WegD

Breedeweg Kiekberg 79 m

Plasmolen

2022

Deze tocht is beschreven in een wandelgids die naast een gedetailleerde wegbeschrijving ook heel wat achtergrondinfo bevat. De route is niet gemarkeerd op het terrein. Met een code vermeld in de wandelgids, kan je een gpx-track downloaden. Alle info: www.wandelboswachterellen.nl. Ik stapte de route in twee dagen (Nijmegen-Plasmolen 31 km, Plasmolen-Nijmegen 22 km). Door tweemaal te overnachten in Groesbeek, kan je etappes maken van twee keer 19 en één keer 15 km. Met de trein vanuit Antwerpen, sta je op twee uur in het station van Nijmegen. ONLINE

FOTO’S

2022-2 Op Weg |

FIETSAVONTUUR | Frankrijk, België

Kamperen aan het Canal des Ardennes.

Rondje Maas, Aisne, Oise & Ligne 156 Al vroeg in de ochtend maken we ons op voor een fietstocht over groene wegen, jaagpaden en oude spoorlijnen in het noorden van Frankrijk en het zuiden van België. Hiervoor rijgen we bestaande en toekomstige fietsroutes aan elkaar tot een prachtige, achtdaagse fietslus. Vertrekken doen we vanuit het Franse stadje Givet, net over de grens. Æ Tekst en foto’s Willem Van Oosten

Op de Voie verte TransArdennes Wanneer Tomas en ik in de namiddag van start gaan, fietsen we meteen op de Voie verte TransArdennes. De burcht van Givet steekt hoog boven de rivier uit. Links van het fietspad lopen de beboste hellingen steil op, rechts staan de koppen op het water. De route blijkt een juweeltje.

| Op Weg 2022-2

Omringd door natuur slingeren we voort. Na elke bocht volgt een verrassend uitzicht. Daar waar parallel aan de Maas een kanaal met sluizen ligt, mogen we telkens een verdieping hoger klimmen, we fietsen ten slotte stroomopwaarts. Na de laatste sluisjes van de dag zien we de ‘watervallen’ bij Frépin, waarna we even later neerstrijken op het kampeerterrein bij Haybes.

Een kleine Maaswaterval Onder een bewolkte hemel vervolgen we onze route. Al snel rijden we over de Maasboulevard van Haybes en daarna over die van Fumay. De rivier draait dan weer naar links, dan weer naar rechts, vaak tussen beboste heuvels, soms langs steile rotshellingen. Wanneer we in een wat breder deel van het dal uitzicht krijgen op

De abdijruïne van Vauclair.

een kleine maar brede Maaswaterval, waan ik me even in de Dolomieten – of zijn het de Juliaanse Alpen? Om bij het zuidelijk deel van onze dagtocht te komen, fietsen we bij Revin door een kanaaltunnel, op een smal pad pal tussen het water en de tunnelmuur. Een ervaring die de vergelijking oproept met het fietsen door druipsteengrotten of mijnschachten. Even twijfel ik zelfs of we op de goede weg zitten. De bevestiging komt wanneer we aan het eind van de tunnel een fietspad herkennen. Opnieuw volgen we de rivier die zich flink kronkelend een weg baant tussen de heuvels. Het lijkt soms alsof we rondjes aan het fietsen zijn. Adembenemend mooi is het hier wel. Heet ook, de zon brandt intussen ongenadig op ons vel. Vóór het heetst van de dag beëindigen we deze rit in Monthermé, waar we onze tenten vlak langs het water opzetten.

Langs het Canal des Ardennes Er heerst nog stilte in de vroege ochtend. De campingbaas is net op zijn post en helpt onze

flessen met koud water vullen voordat hij ons een goede reis wenst. Nog steeds langs de Maas is de route wat betreft schoonheid een voortzetting van gisteren. We blijven genieten van de steeds wisselende uitzichten, riviereilandjes, stroomversnellingen, nostalgische sluisjes en zo meer. Nog in de ochtendkoelte bereiken we Charleville-Mézières. Tomas heeft er zin in vandaag en besluit dat we verder naar het zuiden trekken. We slingeren over fietspaden langs de stad, nog steeds met de Maas als gids.

Opnieuw volgen we de rivier die zich flink kronkelend een weg baant tussen de heuvels. Het lijkt soms alsof we rondjes aan het fietsen zijn.

Het landschap heeft inmiddels een gedaantewisseling ondergaan. Beboste heuvels maken plaats voor riviervlakte en meren, moerassen zelfs, en we fietsen nu op Maasdijken en spoordijken. Even voorbij Nouvion verlaten we de rivier en is het Canal des Ardennes onze nieuwe leidraad. Er zijn plannen voor een nieuwe fietsroute langs dit kanaal, maar voorlopig moeten

we het doen met grotendeels onverharde jaagpaden. Na een paar kilometer eindigen die en moeten we uitwijken naar de Franse binnenwegen. We golven over het landschap met het kanaal op oogafstand.

Kanaaltunnel Om half twee is het tijd om wat te eten en stoppen we in een dorpje. Bij één van de huizen staat een bankje – in de schaduw! – naar ons te lonken. Aan de geluiden te horen is het binnen ook net etenstijd. Ik klop op de deur en kondig mezelf aan met een luide “bonjour”. Na wat gestommel verschijnt een oude baas in de deuropening. Ik vraag of het goed is dat we op zijn bankje zitten en eten. “Zet je fietsen maar in de schuur en doe maar.” Hij blijft nog even kletsen en gaat dan zelf weer aan de maaltijd. Bij het oversteken van de rivier zien we de plek waar het kanaal zich met een tunnel door de heuvel boort. Wij mogen er overheen fietsen. Heerlijk koel klimmen we tussen de bossen. Na de afdaling ontmoeten we het kanaal weer. We zijn nu in de vallei van de rivier de Bar. De smalle binnenwegen volgen de contouren van het golvende Ardennenlandschap met zijn strobalen en vierkante kerkjes. Even later passeren we het kasteel-klooster La Cassine, dat juist gerenoveerd wordt. Na wat glooiingen die een forse inspanning vergen, komen we aan bij Lac de Bairon, waar we in alle rust en ruimte kamperen.

2022-2 Op Weg |

Langs het station van Marly-sur-Oise.

Golvende graanvelden Door de dauw van de nacht gaan we met natte tenten op natte fietsen op pad. Met truien aan klimmen we over de eerste heuvel om daarna af te dalen naar Le Chesne waar we het Canal des Ardennes terugvinden. In de koelte tussen de bomen volgen we het jaagpad langs het water. Om de paar kilometer mogen we met een boog om de sluisjes heen fietsen terwijl we tegelijk een ‘trap’ afdalen. Geflankeerd door bomen en water dalen we in volle vaart. Zo willen we wel tot het einde van de dag doorfietsen.

Muggen dansen op het water, ijsvogels duiken erin, meerkoeten krijsen. Een beverpaartje – of zijn het muskusratten? – gaat op expeditie. Helaas is na zo’n kleine tien kilometer het jaagpad afgesloten voor onderhoud. We vervolgen onze route over de ‘gewone weg’, die overigens net zo verkeersarm is. Tussen de bomen glooien we verder tot Semuy, om daarna kennis te maken met de rivier de Aisne. Over D-wegen zetten we onze tocht verder, heuveltje op, heuveltje af richting Attigny. Op het dorpsplein is het markt. Na de versnapering bij de muziektent, stappen we op. Golvende graanvelden links en rechts begeleiden ons terwijl we lekker meegolven door het landschap. Samen met de steeds feller

| Op Weg 2022-2

Brug over het Canal de l’Aisne à l’Oise.

brandende zon begint de inspanning flink door te wegen. Bij Asfeld besluiten we deze toch wel zware rit. Op zoek naar een kampeerplek komen we op een eilandje in de rivier terecht. Net als Huck Finn en Jim vinden we zelfs een hut waar we kunnen uitrusten. Voor onze tent vinden we een mooi plekje langs het water onder de bomen. Ons ‘Bivouac sur l’île de l’Aisne’ heeft zelfs picknicktafels. ‘s Avonds komt het dierenleven op gang. Muggen dansen op het water, ijsvogels duiken erin, meerkoeten krijsen. Een beverpaartje – of zijn het muskusratten? – gaat op expeditie.

Abdij van Vauclair Het kanaal ziet er sprookjesachtig uit als de ochtendzon door de mist over het water schijnt. Kikkers begeleiden het schouwspel met hun kwaakconcert. Kriskras door kleine dorpjes komen we bij de weg richting Guignicourt. Hoe stil het in de dorpjes was, zo druk is het op de weg. Gelukkig zijn we er na een tiental kilometer vanaf. Inmiddels zijn we Picardië binnengereden. Deinend langs de akkers, alsof we over grote golven fietsen, komen we dichter bij de heuvels. De dorpjes lijken uitgestorven, de wegen schaars bereden. Heuvelend door de bossen van Domaine Vauclair komen we aan bij de abdijruïne van Vauclair. Vrijwel alleen wandelen we langs de restanten van de eens enorme constructies, die zo te zien stukje bij beetje gerestaureerd worden. We nemen een lekker lange pauze in de schaduw. Even later fietsen we midden in de vallei van de Ailette. De heerlijk fietsende landweggetjes brengen ons tot aan het meer van Monampteuil.

Door de vallei van de Ailette Bij het krieken van de dag zijn we al op om de verwachte hitte – het zou 40 graden worden – voor te zijn. Door de bossen en over de flanken van de heuvels rondom het dal trappen we de dauw van ons af. Bij de eerste ambachtelijke bakker van de rit genieten we van onze chocoladebroodjes. Parallel met de rivier loopt het Kanaal van de Aisne naar de Oise. Wanneer we riviertje en kanaal gekruist hebben, fietsen we door de weilanden naar Coucy-le-Château-Auffrique. Van ver zien we de vesting boven op de heuvel. Na een korte pauze in het kasteeldorp laten we langzamerhand de heuvels achter ons. Op nagenoeg vlakke wegen doorkruisen we kleine dorpjes tot we bij de Oise uitkomen. Op een brug belanden we langs het Canal de SaintQuentin. Hier loopt de EuroVeloroute naar Santiago, maar wij trappen in omgekeerde richting. Nog voor het middaguur bereiken we Tergnier, waar we een geschikte bivakplek vinden tussen de bomen aan het water. Tijd voor een lome middag aan het meer.

Canal de l’Oise et l’Axe Vert de Thiérache Wanneer de haan ‘s ochtends om half zes kraait, gaan we in alle vroegte op pad. In de schaduw van de bomen volgen we de jaagpaden van het kanaal lang de Oise. Behalve enkele vissers ligt iedereen nog op één oor, dus hebben we de weg nagenoeg voor onszelf. Onder begeleiding van een reiger fietsen we ontspannen naar waar het kanaal ons leidt. Wanneer het jaagpad eindigt, fietsen we verder over de Voie verte door de heerlijk koele vallei. Bij Macquigny snijden we een bocht van de

Sluis op het Kanaal van Saint-Quentin.

Jaagpad langs de Ailette.

Oise af om na een felle afdaling bij Guise op de Axe Vert de Thiérache te komen. Op deze voormalige spoorlijn slingeren we door de vallei van de Oise. Hoogteverschil merken we nauwelijks en de bebossing rondom zorgt voor een welkome schaduw. De vele voormalige treinstations stralen vervlogen tijden uit. In de loop van de namiddag zoeken we in Étréaupont het kampeerterrein op.

Voie verte de l’Avesnois en Linge 156 Op de vroege zondagochtend vinden we na even zoeken het vervolg van de spoorroute. Ze trakteert ons op uitzichten over het dal van de

Oise, op stenen boogbruggen en herkauwende herkauwers. Nog voor Hirson verlaten we de route om een stuk af te snijden door het stadje en koers te zetten naar Blagny. Daar passeren we een waterval en klimmen we al fietsend via loopbruggen terug naar de route. We verlaten Picardië en rijden het departement Le Nord binnen via het natuurpark de l’Avesnois. Even voorbij Anor draaien we de Voie verte de l’Avesnois op. Over smalle wegen, tussen bossen en langs meertjes stijgen en dalen we door het woud tot we ons plotseling in België bevinden. Hier, tussen Beauwelz en Momignies, sluit de ‘groene weg’ aan op Ligne 156, een fietsroute door

116 mm

Henegouwen en Namen, ook al op een oud spoortraject. Ongemerkt klimmen we tot misschien wel het hoogste punt van onze fietstocht. Midden in de bossen stijgt ook ons fietsgenot naar ongekende hoogtes. In Chimay nemen we een korte pauze. Om eens rond te kijken, nee, niet voor een trappist. Nog steeds door de bossen fietsen we tot het pad eindigt. Het stuk voorbij Aublain is nog in aanleg, maar vanaf Mariembourg zitten we opnieuw op Ligne 156 en dat voor de laatste 26 kilometer van onze tocht. Om te eindigen dalen en slingeren we naar Givet en de Maas. Met het overfietsen van de brug besluiten we onze tocht.

PRAKTISCHE INFO

Caudry

e Ois

e Canal d uentin Saint-Q

Guise

e Axe vert

race

de Thié

Hirson

Coucyle-ChâteauAuffrique

La Cassine Lac de Bairon

le Chesne

Laon Abdij Vauclair

Aisne

Ailette

Monampteuil Soissons

Asfeld Guignicourt

Rethel

Attigny Vouziers

– Haybes (25 km), dag 2 Monthermé (38 km), dag 3 Lac du Bairon (73 km), dag 4 Asfeld

deze en andere tochten lees je meer op willemsfietsvakanties.blogspot.com. ONLINE

KAART

TRACK

Semuy

Ais

Aisne

Sedan

C Ardanal en des ne s

Chauny

481 km. Wij fietsten 8 etappes: dag 1 Givet

en dag 8 terug naar Givet (98 km). Over Maas

Novion

Tergnier

oude spoortrajecten bedroeg uiteindelijk

6 Tergnier (54 km), dag 7 Étréaupont (71 km)

CharlevilleMézières

m om

Deze lus op jaagpaden, Voies vertes en

(71 km), dag 5 Monampteuil (52 km), dag

Monthermé

Vervins

Origny

Frépin

Fumay Revin

ie n Vo l’Ave

Blagny

Givet

e 15

ign

Mariembourg L Aublain Momignies Couvin Beauwelz Fourmies Chimay Haybes e d Anor rt Ve is

Étréaupont

Marcquigny

SaintQuentin

BELGIË

FRANKRIJK

Cambrai

Op Weg 2022

2022-2 Op Weg |

COLUMN

Niet voortvertellen ‘Á ne pas manquer’, in elke Franse fiets- of wandelgids staat het tientallen keren. Als je op nog maar de helft van al die niet te missen suggesties ingaat zit je meer op kerkstoelen en kloostertuinmuurtjes dan op je fietszadel. Voor de 12deeeuwse Église Notre-Dame de l’Assomption in Geay zou ik eerst een stevig klimmetje moeten verteren, een paar honderd meter buiten de route. Het hoeft niet zonodig, het zoveelste romaanse kerkje in Saintongestijl. Maar mijn compagnon vindt dat het er wel nog bij kan. Dus, hopla ik ook naar boven. Die klim valt al bij al wel mee en als dit die fameuze ‘l’ Assomption’ (Hemelvaart) zou zijn dan wil ik er wel in geloven. Een wegwijzer ‘lavoir’, een bruidstoet stokrozen tegen een pokdalige witte gevel, een huisje verscholen achter druivelaars en rododendrons, uit een openstaand raam zingt Georges Brassens ‘Les amoureux des bancs publics’. Mijn weg omhoog is de goede keuze. Het kerkje op de top is een tekening met boogjes en lijntjes in alle tinten grijs, midden in een onscherp palet van blauw, wit en groen. Bestaat er een hogere dimensie van puurheid? En dit hemelse brokje wereld is bovendien van ons alleen. Niemand wil dit hier vandaag bezoeken. Al zeker niet de 277 inwoners van Geay. Die liggen op deze zondagse namiddag

met z’n allen vermoedelijk ofwel ergens aan het nabije strand, ofwel op hun canapé te bekomen van het uit de hand gelopen aperitief. Mijn gedachten schieten terug naar twee jaar eerder. In Palermo zou ik in het laatste niet-coronajaar de 12de-eeuwse hofkapel in het Palazzo dei Normanni bezoeken. Ik diende wel eerst drie kwartier in de rij te staan omdat enkele dubbeldekbussen hun lading pal voor de ingang hadden gelost, net voor mijn aankomst. Eens binnen heb ik één kwartier ‘genoten’ van de mozaïeken met bijbelse taferelen, ook van de Hemelvaart dus. Langer was niet vol te houden. Want oh wee, als dit bezoek samen met al die andere haringen in een ton een voorafname is op onze laatste eeuwige reis. Dat bedenk ik dus terwijl ik op een kerkbank zit, in dat kerkje in Geay, alleen, in de stilte en geen mozaïeken te bewonderen. Maar zonder beeld of klank vertellen de eenvoudige muren en gewelven echte verhalen. Die van geluk, verwachting en troost, ergens tussen geboorte, huwelijk en afscheid. Beste lezer, vertel mijn ontdekking in Geay vooral niet voort! Je moet onderweg met de fiets of te voet van je route afwijken om dit kerkje te vinden! Maar als daar over korte tijd dichte drommen ‘genieters’ worden gesignaleerd, dan kan het niet anders dan dat lezers van dit blad hun mond hebben voorbijgepraat. Doe dat de andere lezers van dit blad niet aan! Johan Lauwerier

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

Duizendmaal dank!

KALENDER Paden markeren, gidsen publiceren, artikels redigeren, tochten organiseren,

Onze provinciale teams werkten opnieuw een hele reeks mooie tochten voor je uit. Kom meegenieten van een prachtig stukje GR-pad en laat de voorbereiding volledig aan hen over! N I E U W

GR-vrijwilligers doen het allemaal en zoveel meer!

Blijf je graag op de hoogte van toekom-

stige wandeltochten? Schrijf je dan zeker in voor de nieuwsbrief van je provincie via www.groteroutepaden.be/nl/inschrijven-nieuwsbrief.

Wandeltochten Bedankt voor alles! Tijdens de Week van de Vrijwilliger bedankt Grote Routepaden haar 250 vrijwilligers nog eens extra. Hun inspanningen zijn essentieel om de GR-markeringen picobello in orde te houden en routes te verbeteren, relevante topogidsen te publiceren, tochten te organiseren en te inspireren met interessante fietsen wandelreportages in Op Weg! Ook voorzitter Rik Röttgers is hen ontzettend dankbaar: “Vrijwilligers in onze vereniging zijn zo waardevol dat ze onbetaalbaar zijn. Dankzij hun tijd en inzet ontdekken vele duizenden mensen steeds nieuwe wegen naar rust, zichzelf en ons mooie landschap.”

Antwerpen Zo 3/4: Dagstapper Poppel (Nederland) Zo 24/4: Treinstapper Eigenbrakel - Kasteelbrakel Zo 8/5: Dagstapper Kalmthout–Putte–Kalmthout Zo 22/5: Treinstapper Lierde - Zottegem

Limburg Zo 10/4: Dagwandeling vallei van de Pouhon (Luikse Condroz) Zo 15/5: Namiddagwandeling Wellen

Oost-Vlaanderen Vr 22/4: Vrij(e)dagwandeling Overboelare (Geraardsbergen)

Vlaams-Brabant

Veel succes op de Pacific Crest Trail, Lien! Begin april gaat onze collega Lien een nieuwe uitdaging aan. Ze ruilt haar stoel bij Grote Routepaden in voor de Pacific Crest Trail (PCT), een wandelpad van zo’n 4.270 km van de Mexicaanse grens tot in Canada! “Het was een genoegen om Grote Routepaden van binnenuit te leren kennen en deel uit te maken van zo’n gepassioneerd (vrijwilligers)team. Het GR-wandelen laat me zeker niet meer los! Dat mag je zelfs heel letterlijk nemen: afgelopen zomer leunde ik even op een pas geverfde, wit-rode markering in de Dolomieten en ga voortaan door het leven als een wandelende GR-streep!” Volg Lien via Instagram (@mailfromthetrail) of neem een kijkje op haar blog www.mailfromthetrail.com.

Za 9/4: Luswandeling Buken & etentje in Groot-Haacht Zo 15/5: Luswandeling rond Lembeek en Braine-le-Chateau (Waals-Brabant)

West-Vlaanderen Di 15/2–zo 15/5: Niet-begeleide wandeling Bernissart (Henegouwen) Wo 16/2–zo 15/5: Niet-begeleide tocht van het Tieltse hooggebergte naar de Leievallei in Deinze Do 7/4: Dagwandeling Berthen–Godewaersvelde–Berthen Vr 3/6–zo 5/6: Twee luswandelingen in de Gaume en La Lorraine Gaumaise (Pinksterweekend

Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > Kalender Winnaars vorig nummer De wandelgids Marskramerpad gaat naar E.H. de Hon en Ray Clincke. De wandelgids Trekvogelpad is voor Frans Cuyvers en Louise Isselé. De wandelgids Habichtswaldsteig wordt opgestuurd naar Inge De Bruyn, Patrick Broucke en Paul Depuydt. De fietsgids Emsland Route naar Sander De Mulder, Stef Vermeersch en Jean-Pierre Outtier.

2022-2 Op Weg |

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

WISSEL VAN DE WACHT

In vorige Op Weg lieten we afscheidnemende provinciale coördinatoren Désiré Bollé (Vlaams-Brabant) en Piet Hardeman (West-Vlaanderen) aan het woord. Ook Rudy Steyls (Limburg) en Ronald Rothwell (Antwerpen) gaven onlangs het dirigeerstokje door. Æ Interviews Johan Lauwerier Foto’s Rudy Steyls en Ronald Rothwell

Rudy Steyls, Limburg

“Een haalbare taakverdeling voor de vrijwilligers” Welke boodschap heb je nog voor de vereniging Grote Routepaden?

De verdeling van de ‘taken’ onder de vrijwilligers moet haalbaar zijn. De mensen moeten genoeg tijd krijgen voor de realisatie van een vernieuwde route en bijhorende gids. De taaklast mag niet te zwaar worden en het werk mag niet op de schouders van één iemand terechtkomen.

Wat zie je liefst: stickers of verfstreepjes?

Als markeerder op stap gaan met verfpotjes en borstels vereist heel wat stielkennis. Verfstreepjes zijn ook authentieker. Maar om de natuur te beschermen is het beter om plaatjes met stickers te gebruiken. In veel gebieden is verf ook verboden. Een tip om de jeugd tot de klassieke wandeltrektocht te bekeren?

Wat verkies je: een tent aan de oever van een berg meer of een slaapzaal in een gezellige berghut?

In een tent overnachten is verleden tijd. Geef ons maar een gezellige berghut.

Ik zie dat velen vanaf hun veertigste bewust en gepland beginnen te wandelen. En voor mijn generatie is dat de jeugd natuurlijk. Dat komt vanzelf, gps en alle digitale mogelijkheden maken het hen ook een stuk gemakkelijker.

Ga je graag alleen op stap of liever in groep?

Rudy begon zijn carrière bij Grote Routepaden een kwarteeuw geleden, als wandelaar. Al snel werd hij verantwoordelijk voor ‘De GRrimburger’, het provinciaal infoblaadje. In 2007 volgde het provinciaal coördinatorschap, met alle taken die daarbij horen: nieuwe gidsen maken, een controlesysteem voor de markering van de paden opzetten en ondertussen nog voor het blaadje zorgen. Rudy is momenteel nog lid van de Padencommissie. Hoe ben je bij Grote Routepaden beland?

Tijdens de vele wandelingen samen met mijn vrouw Ivana zagen we overal die wit-rode streepjes. Ik vroeg me af welke organisatie daarachter zat. Via het adres in een topogids uit de bibliotheek heb ik dan contact opgenomen en ben ik in 1998 lid geworden.

Alleen ga ik zelden op stap, enkel om paden te verkennen. De maandelijkse GR-tochten in groep vind ik altijd zeer gezellig en wil ik niet missen. Verder wandel ik graag samen met mijn vrouw en met vrienden.

De realisatie van de eerste Streek-GR in Limburg, die rond Haspengouw. Alleen jammer dat we er geen gids van gemaakt hebben. Daar waren toen geen middelen voor. De routemarkering van GR-kruispunten met bordjes op houten paaltjes is uniek. Dat was ons idee en zal misschien op termijn de lastig te onderhouden wandelbomen kunnen vervangen.

62 | Op Weg 2022-2

Ik ben geen echte bierdrinker maar na een stevige tocht lust ik er wel eentje. Ooit gezondigd tegen de GR-filosofie?

Zijn er te veel GR-paden in Vlaanderen?

In een paar gebieden is het verzadigingspunt bereikt, het GR-netwerk moet geen knooppuntennetwerk worden. In Noord-Limburg zijn er wel nog mogelijkheden voor nieuwe trajecten, maar daar is het militair domein de grote hinderpaal. De paden moeten vaak door een smalle strook. We plannen nog de Vlaamse Mijnenroute met zo’n 100 km aan nieuwe paden, die kunnen er wel nog bij, bij de 700 km GR in de provincie nu. Heimwee naar de tijd van kaart en kompas?

Op welke verwezenlijking ben je het meest trots?

Een trappist of een Duvel als afsluiter van een zware tocht?

Niet echt. Ik wandel steeds met een kaart maar heb ook altijd een gps mee. Om nieuwe routes te zoeken gebruik ik die altijd. Is wandelen zonder rugzak wel een echte trektocht?

Zonder voel ik mij niet echt op tocht. Ik heb steeds een rugzak bij, ook al is het maar 12 km. Wat proviand en reservespullen kan je moeilijk in je broekzakken steken.

Bedoel je daarmee dat ik, eens eraan begonnen, elke meter van een GR wil stappen? Ik probeer zoveel mogelijk op GR-paden te wandelen, maar zo strikt ben ik niet. Voor mij geen probleem om eens een stuk over te slaan of een eind het openbaar vervoer te gebruiken. Je grootste persoonlijke GR-prestatie?

Ik heb heel mooie herinneringen aan het deel GR 5 dat we in groep vanaf de Mont Blanc hebben afgelegd, in drie keer een week. Fantastisch waren ook de huttentochten gecombineerd met stukken GR 10 en 11 in de Spaanse Pyreneeën. Welke GR staat bovenaan je ‘nog te doen’-lijstje? Welke zal misschien voor altijd een droom blijven?

Van de kustroute in Frankrijk – de GR’s 120, 21, 223 en 34 – hebben we al veel stukken gedaan en we hopen de hiaten nog zoveel mogelijk te vullen. De hele E9 – de ca 5000 km kustroute van Portugal tot de Baltische staten – zal allicht een verre droom blijven.

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

Ronald Rothwell, Antwerpen

“The more we walk together, love …” Ronald Rothwell was de voorbije twintig jaar ‘dag en nacht’ (dixit zijn vrouw Betty) met GR bezig. Hij drukt ons ook op het hart: “Ik neem geen afscheid maar geef de coördinerende taak door aan collega en vriend van bij de dagtochten, Bart Sas. Wij zijn intussen een team met vijf kernleden en een dertigtal veldmedewerkers. Toen ik begon waren we met twaalf.” Voor Ronald is GR het leven zelve. En dat heeft zijn beloop op de tonen van Fairport Convention en evocatieve Griekse muziek. Hoe ben je bij Grote Routepaden beland?

Op een dag in februari 2000 stond ik op de stoep voor het toenmalige GR-secretariaat in de Van Stralenstraat. Ik had een trajectvoorstel op zak voor de GR12 door de provincie Antwerpen. En ze hebben naar mijn verhaal geluisterd.

Een trappist of een Duvel als afsluiter van een zware tocht?

Op welke verwezenlijkingen ben je het meest trots?

De voltooiing en heruitgave van de GR 12 in 2002 en 2016. De inhuldiging van de GR 12 in Lier in maart 2002 was mijn mooiste GR-moment ooit. En verder het hertekenen van de Streek-GR Kempen samen met de GR 565 in 2012. Maar ook de nieuwe GR 5 met veel onverharde wegen beschouw ik als geslaagd. Wat verkies je: een tent aan de oever van een berg

Voor mij een Kasteel Tripel of een Brigand of La Chouffe of Lefort Tripel of Saint-Feuillien Grand Cru of Tongerlo Prior of Augustijn Tripel Grand Cru of Val Dieu Tripel of La Gaulloise Tripel of Maredsous of Karmeliet, volgens beschikbaarheid in die volgorde. Chimay Blauw of de nieuwe 150 zie ik ook best zitten. Maar aan de Quai de Bourbon in Parijs hebben we de goede afloop van onze tocht op de GR 12 wel bezegeld met een fles champagne.

meer of een slaapzaal in een gezellige berghut?

Lang geleden was ik met beide content. Maar Betty’s voorkeur gaat nu toch naar een bed met een dak boven het hoofd of zelfs liefst een hotel. En toch, de slaapzaal in de Refuge de la Dent d’Oche op 2100 m boven het Lac Léman, zien we allebei nog zitten, inclusief de lastige klim met kettingen om er te geraken. Heimwee naar de tijd van kaart en kompas?

Ik gebruik ze nog allebei. Maar een gps, de nodige software, photoshop en een printer om zelf uitgestippelde paden in kaart te brengen wil ik toch niet meer missen. Een tip om de jeugd tot de klassieke wandeltrektocht te bekeren?

Je moet ze niet bekeren, maar wel inspireren om die bijzondere ervaringen zelf te ontdekken.

‘Celtic Excavation’ voor bij het einde bij een pint. En in het bijzonder een Grieks liedje van Nikos Xydakis en dichter Kostas Goudis. We zagen hen in het Zuiderpershuis in Antwerpen en hebben hen persoonlijk mogen ontmoeten na het concert. Van hun nummer ‘In het begin van het lied’ (Στην αρχή του τραγουδιού) maakte ik een eigen vrije vertaling: “Ach ‘jij’ die weg gaat. Waar trek je naartoe. Waar ga je heen?” Die liederen zijn een zegen. Neem ze met je mee. In geuren, in kleuren, hun muziek schenken ze jou.” Ken je een boek of film met een hoog GR‑gehalte?

Je grootste persoonlijke GR-prestatie?

Op vrijdag 22 mei 2015 realiseerde ik de onwaarschijnlijkste busverbinding om samen met Bert en Peter de tocht naar de Trappistenabdij van Scourmont Chimay voor te bereiden. Ik was om 4u30 in Lier vertrokken om in Chimay de eerste TEC-bus te halen. Daarna hadden we nog twee aansluitingen nodig. En dat lukte, o.a. met een bus die enkel rijdt op vrijdag als het markt is in Chimay. Met een combinatie van eigen verbindingen en de GR 125 hebben we dan de tocht uitgestippeld die later door onze Waalse zusterorganisatie is gebruikt voor hun trappistenroute. Welke song/muziekstuk brengt je in GR-stemming?

‘Walk Awhile’ van Fairport Convention: “Walk awhile, walk awhile, walk awhile with me, the more we walk together, love, the better we’ll agree.”. Of ‘Connswater’, een instrumentaaltje van Van Morrison om de wandeling mee te starten, en

Reis door de Grote Leegte van Bart de Haas, over je gelukkig voelen op een tocht waar je je hele uitrusting bent kwijtgespeeld. Of andere bizarre wildernisverhalen in Kampvuur in Berenland van dezelfde auteur. Welke GR staat bovenaan je ‘nog te doen’-lijstje? Welke zal misschien voor altijd een droom blijven?

Door mijn bemoeienissen met de GR 12 die een zijtak is van de GR 1 wil ik wel graag verder op ontdekking naar de GR-bronnen rondom Parijs, de GR 1 dus en de GR 11 maar ook de GR 22. Paris à Pied hebben we helemaal gedaan en dat gaf inspiratie voor de GR-Antwerpen. Daar ben ik intussen 22 jaar mee bezig in de hoop dat daarvan een gids zal komen. En als het kan, nog eens terug naar Griekenland en vanaf Papingo weer de bergen intrekken, of door de Vikos Kloof of nog eens naar de top van de Olympus, maar zonder mist deze keer.

2022-2 Op Weg |

De lente is in het land, de natuur herleeft! Waar ga jij op pad om te genieten van de bloesems en andere natuurpracht? Ben je nog op zoek naar ideetjes?

at je verrassen door deze tien treinstappers, dagtochten van station naar ation langs GR-paden. Ontdek op eigen tempo, doorheen de seizoenen, vele mooie en verborgen hoekjes in dit rondje Vlaanderen. Door de verrtingsmogelijkheden zijn de wandelingen ook geschikt voor bvb. gezinnen et kinderen.

Treinstapper 3

Word lid van Grote Routepaden

WANDEL G I D S

TREINSTAPPER 3

Essen Heide Blankenberge Brugge

Antwerpen

Oostende

Geel Gent

Comines/Komen

Oudenaarde Ronse

Mol

Zichem Hever Aarschot Eppegem Hasselt Mollem Diepenbeek Leuven Bilzen Sint-Truiden Brussel Landen

ordt het een dagje uitwaaien aan zee? Of kies je voor het verleden van Westhoek? Laat je bekoren door de Vlaamse Ardennen in een voorarstooi of de stilte van de Antwerpse Kempen. Wandel je liever door t weids en groene Hageland? Of combineer je Dijle en Zenne met een ssage door het historisch centrum van Mechelen? Je kunt je ook laten koren door de bloesems of het rijpend fruit in Haspengouw. En waarm... wandel je ze niet één voor één?

TREINSTAPPER 3 | WANDELGIDS

Aalst Ieper

Steun zo de inspanningen van ruim 240 vrijwilligers die het kloppend hart van de organisatie vormen.

10 dagtochten van station naar station langs de mooiste hoekjes van Vlaanderen  €16,2 | €18 Als lid geniet je ook van:

10 WANDELINGEN VAN STATION NAAR STATION LANGS GROTE ROUTEPADEN Download de gps-tracks en updates op www.groteroutepaden.be

O 10 % korting in de webshop O 6 x Op Weg magazine, op papier en digitaal O Toegang tot de artikeldatabank O Deelname aan georganiseerde wandeltochten O Kortingsbon Vlaamse jeugdherbergen

www.groteroutepaden.be

GRP 151 Tour du Luxembourg belge

Dutch Mountain Trail

Hernieuwde wandellus (232 km) door provincie Luxemburg  €16,65 | €18,5

Wandel 101 km door het Nederlandse ZuidLimburg  €17,96 | €19,95

70 randonnées sur les GR de France

Lee Trail

2021-11-28 16:34:06

Gare à Gare 2 20 wandelingen van station naar station langs GR-paden in Wallonië  €16,65 | €18,5

| FR | NL | 2€

REGION MULLERTHAL Petite Suisse Luxembourgeoise

MULLERTHAL TRAIL POCKETGUIDE

70 wandelingen van 2 tot 4 dagen op de mooiste GR-paden van Frankrijk  €19,8 | €22

GR-overzichts kaart Frankrijk

Mullerthal Trail Verken de Mullerthal Trail (112 km) met deze handige wandelkaart en pocket guide  7,2 | €8

Alle Franse GR-paden en GR de Pays op één handige overzichtskaart  €7,65 | €8,5

Eislek Trail Wandel doorheen de Ardennen van Kautenbach naar La-Roche-enArdenne (104 km)  €14,99 | €16,65

certified by ERA-EWV-FERP

GUIDE DE RANDONNÉE | WANDELGIDS

Verken de bosrijke vallei van de Sauer en wandel langs rotsachtige bergruggen in Luxemburg (52 km)  €14,99 | €16,65

EUROPEAN RAMBLERS ASSOCIATION

Dwars door de Lage Landen

Op de fiets in het spoor van d’Artagnan

Arnout Hauben gaat opnieuw op wandelavontuur en trekt van de Belgische kust naar het noorden van Nederland over GR-paden en het Pieterpad  €20,25 | €22,5

Fiets langs belangrijke plaatsen in het leven van d’Artagnan (2.249 km)  €19,8 | €22

Topogidsen om de lente te ontdekken

www.groteroutepaden.be

Foto Foto Geert Verdonckt (GR-Fotowedstrijd 2020).

OPMERKELIJK

Stiltecocon

In het Prinsenpark van Retie, waar de GR 565 Sniederspad passeert, staat sinds kort een stiltecocon in de vorm van een reuzegrote slakkenschelp. De Ghongha, Hindi voor slak, is een initiatief van Retienaar Tommy Browaeys: “Fysieke en mentale rust zijn voor veel mensen ver zoek. Helaas hebben we vaak een ferme wake-up call nodig als herinneringsprik voor een bewust zelfbesef. We wachten beter niet op die knauw om te ervaren dat grensverleggend niet altijd harder, meer en sneller betekent. Dat het ook andersom kan. Want als je vertraagt, zie je meer. Stilstaan om anders te

bewegen. Echt te zijn. Werkelijk te ademen.” Een wandeling in de natuur, met pauzes om echt te luisteren, zien, ruiken, proeven en voelen, is de ideale manier om jezelf te ont-moeten van wat je moeilijk kunt loslaten. Naast of in de veilige stiltecocon neem je de ademruimte om letterlijk en figuurlijk stil te staan en innerlijke rust te vinden. Voor verbinding met jezelf. En met anderen, wanneer je elkaar in stilte vindt en delen vermenigvuldigen wordt. Je stapt over de drempel, zowel naar binnen als buiten, symbool voor de moed om in jezelf te kijken of je veilige cocon te verlaten en iets te doen met wat je leerde.

Tommy ging in 2015 zelf door een moeilijke periode en vond in het delen van zijn kwetsbaarheid een kracht om anderen te inspireren rond burn-out en hoogsensitiviteit, een aspect dat hij destijds bij zichzelf ontdekte. “De slak was van meet af aan mijn metafoor voor hoogsensitiviteit en introversie. De cocon vertelt zo eigenlijk ook mijn verhaal.” Meer over het project op waarjewerkelijkademt.be/ghongha

bagage transport en fietsarrangementen

De mooiste fietsroutes in de Vogezen w w w. b i k e t o u r s v o s g e s . c o m

2022-2 Op Weg |

COLUMN

We’ve made it! Laatste dag van onze Great Trip tussen Lands End aan de zuidkust van Wales en John O’Groats, het uiterst noordoostelijke plaatsje van Schotland. Een Nederlander, Johan De Groot, vestigde zich hier begin 16de eeuw en begon met een veerdienst naar de Orkney eilanden. Van kilometers afstand kunnen we het haventje vermoeden waar de landeinder overgaat in zee. Boven die lijn steekt een torentje uit en worden enkele daken zichtbaar. Gisteren was het er al, maar in deze ochtendlijke zonnegloed komt er een rustig, voldaan gevoel over mij. Ik kan mijn ogen niet van het torentje afhouden. Het krijgt duidelijke vormen en ik kan al golfjes onderscheiden in de zee daarachter. Mijn tevredenheid over het lukken van het project komt niet echt tot een emotionele uitbarsting. Ik begin niet te wenen van blijdschap of schreeuw het niet uit over de vlakte. Wel een zelfzekere fierheid komt naar boven, ons doel is bereikt. “We’ve made it!”, zijn de woorden die opwellen uit mijn hart. Telkens weer borrelen ze op en mijn lippen willen alleen maar die ene zin vormen. “We’ve made it!” Mijn maat is al voorop, waarom denkt hij er niet aan om zij aan zij ons ultieme einddoel binnen te fietsen? Met welk gevoel zou hij zitten? Dan schijnt hij toch op mij te wachten. Als de doodnormaalste zaak fietsen we het kleine haventje binnen. Ik ervaar een grote behoefte om mijn fiets in het water te steken. Ik wil hem merken met het zoute water van deze noordelijke wateren. Maar mijn maat blijft onverschillig voor mijn ritueel en zoekt een toerist die ons beiden kan kieken. Onze supporters zijn blijkbaar niet op post. We worden niet gefeliciteerd of met bloemen overladen en eigenaardig genoeg zijn we niet geneigd elkaar in de armen te vallen. Met dit zonnige weer besluiten we de ferry naar de Orkney eilanden te nemen. Op de veerboot krijgen we – eindelijk! – de felicitaties die we bij onze aankomst moesten ontberen. Vele toeristen slaken zuchtjes en kreetjes van bewondering om zoveel doorzettingsvermogen en willen weten hoe we het onderweg gesteld hebben. Nu we ons doel bereikt hebben, lijkt het een niemendalletje. Toch nemen we onze fans ernstig en vertellen dat het heel wat moeite gekost heeft om meer dan 2000 km te fietsen. Want als echte langeafstandsfietsers hebben we noch de kortste, noch de gemakkelijkste route gekozen. Ward Van Loock

66 | Op Weg 2022-2

VOLGEND NUMMER Volgend nummer

Op Weg juni 2022 Reportages

GR-wandelcode

Langs Limburgse kastelen

Hoge Ardennenroute

Nederlandse LF

GR 56 Tour de l’Ubaye

Wenen-Boedapest

COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden is een vrijwilligersorganisatie die het langeafstandswandelen- en fietsen in Vlaanderen promoot en instaat voor het beheer van GR-paden. Meer info op www.groteroutepaden.be.

Contact

GR-medewerkersteam, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, info@groteroutepaden.be, +32 (0)487 20 82 01 Redactie Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, +32 (0)496 60 65 53

Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Willem Dhaenens, Ann Mulders, Peter Cristiaensen

Redactie

Christina Bloem, Yanick Bos, Bart Caers, Christophe Deblaere, Barbara Dessein, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Lien Santermans, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet, Bart Vermeyen en Steven Vermeylen.

Coverfoto

Jo Debaveye (De GR 1 ‘sendero historico’ in Castilië)

Opmaak en druk

Bredero Graphics, www.brederographics.com

Reclameregie

Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92

Abonnement

Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland. Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren. Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Werkten mee aan dit nummer

Lucas Van de Slycke, Annemie Vercruysse, Johannes Rumbaut, Willy Janssens, Karen Vandevelde, Doreen Rogier, Henrie van Zoggel, Jo Debaveye, Jef Sysmans, Willem Van Oosten, Rudy Steyls, Ronald Rothwell, Tommy Browaeys, Geert Verdonckt.

Cartografie

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

WANDELEN zonder bagage

Foto Cathy De Gusseme en Jan Thys

Proef van de lente met een GR-arrangement

Zorgeloos op pad gaan, dat is wat je mag verwachten van een GR-wandelarrangement. Een warm onthaal, lekker eten en kant-en-klare routebeschrijvingen krijg je van de hotelier. Je wandelschoenen aantrekken is het enige wat je zelf hoeft te doen. Een arrangement kan het hele jaar door geboekt worden.

G R - W A N D E L A R R A N G E M E N T E N 1

Brabants Pajottenland

Drie wandeldagen op de GR 512 langs golvende akkers, kleine dorpjes, vierkantshoeven en kastelen tussen Halle en Geraardsbergen. – In een modern, sfeervol hotel*** in OLV- Lombeek. – 2-daags € 190,00, 3-daags € 290,00 en 4-daags € 385,00

Hageland

Je volgt de Demer en de Winge langs fikse heuvelruggen, broeken en beemden. – In een charmehotel*** in Rillaar. Met mogelijkheid tot gps-initiatie. – 2-daags € 175,00 - 3-daags € 265,00

Maas- & Mergelland

Het golvende Limburgse Mergelland biedt vele hoogtepunten en verrassende panorama’s. – In een prachtig gerestaureerde hotelhoeve** in Riemst. – 2-daags € 195,00 - 3-daags € 275,00

Fruitig Haspengouw

Met holle wegen, akkers, boomgaarden en een stukje Romeinse heirbaan als ingrediënten. – In een moderne, comfortabele B&B in Voort. – 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00

Hoppe-Heuvelland

Aan beide zijden van de ‘schreve’, waar de herinneringen aan de Groote Oorlog nooit ver weg zijn. – In een aangenaam hotel*** boven op de Rodeberg in Westouter. – 2-daags € 190,00 - 3-daags € 310,00

Voeren

Door de golvende landschappen van het Krijtland, Voeren en het Land van Herve. – In een schitterend gerestaureerde vierkantshoeve*** in ’s Gravenvoeren. – 2-daags 160,00 - 3-daags € 260,00

Kalmthoutse Heide

Via de GR 5 en de GR 12 ontdek je de vennen, naaldbossen en heidegebieden van het natuurgebied de Kalmthoutse Heide. – In een trendy hotel*** in Heide-Kalmthout – 2-daagse: 2-daags € 185,00 - 3-daags € 295,00

Zwalm en Vlaamse Ardennen

De driehoek Oudenaarde-Ronse-Brakel verrast met pittige hellingen en schitterende panorama’s. – In een comfortabele B&B met fijne maaltijdservice nabij het landelijke Brakel te midden groene rust. – 3-daags € 330,00

Informatie en boekingen bij Anders Reizen T 013 33 40 40 www.andersreizen.be * Single toeslag op aanvraag bij Anders Reizen

Lentepret Knooppuntwandelen in de Oostkantons De natuur ontwaakt uit haar winterslaap. In de Oostkantons krioelt het van het leven. Wees er zelf bij en beleef de lente van dichtbij door onze vele wandelpaden te verkennen. Onze handige wandelrouteplanner is hier de ideale tool voor! Stippel jouw route zelf moeiteloos uit

go.ostbelgien.eu of kies een van onze plezierwandelingen

ostbelgien.eu

Huis voor Toerisme Hoge Venen - Oostkantons visitostbelgien

Place Albert Ier 29a 4960 Malmedy

Oostkantons Ardennen

info@ostbelgien.eu +32 80 227 664 www.ostbelgien.eu

Op Weg nr 2 April - Mei 2022

Articles inside

COLUMN | We’ve made it

OPMERKELIJK | Stiltecocon

WANDELAVONTUUR | Frankrijk

Verenigingsnieuws

Fietsnieuws

Onderweg

WANDELREPORTAGE | Oostenrijk

Lezers onderweg

COLUMN | Niet voortvertellen

Wandelnieuws