4 minute read
potrzebami edukacyjnymi
W świetle Rozporządzenia z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach specjalne potrzeby edukacyjne wynikają w szczególności: • z niepełnosprawności; • z niedostosowania społecznego; • z zagrożenia niedostosowaniem społecznym; • ze szczególnych uzdolnień; • ze specyficznych trudności w uczeniu się; • z zaburzeń komunikacji językowej; • z choroby przewlekłej; • z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; • z niepowodzeń edukacyjnych; • z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi; • z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi; • ze zmian środowiska edukacyjnego, w tym zmian związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.
Advertisement
W odniesieniu do uczniów ze SPE nauczyciel musi dopasować do aktualnej sytuacji dydaktycznej takie metody i formy pracy, które pozwolą tym uczniom uczestniczyć w zajęciach na równych zasadach, a w konsekwencji – zgodnie z założeniami edukacji włączającej – dadzą wszystkim uczestnikom podobną szansę na osiągnięcie sukcesu.
Uczniowie ze SPE mogą zostać objęci pomocą w formie dodatkowych zajęć profilaktyczno-wychowawczych, które zapewnią im niezbędne wsparcie z zastosowaniem nowoczesnej metody RSA Biofeedback, zwiększającej kreatywność, koncentrację uwagi i odporność na stres. W ramach metody mogą być realizowane cykliczne spotkania dla rodziców w formie warsztatów poruszających tematykę niepełnosprawności i metodyki pracy na lekcjach matematyki.
Szkoła jako miejsce, w którym uczeń spędza połowę dnia, musi zapewnić uczniowi ze SPE warunki do rozwoju i pełnego uczestnictwa w procesie kształcenia i wychowania oraz życiu społecznym. Służy temu pokonywanie barier ograniczających obecność, uczestnictwo i osiągnięcia uczniów.
W kształceniu umiejętności matematycznych uczniowie ze SPE powinni zostać objęci różnorodnymi formami zajęć, do których należą:
1) Zajęcia rozwijające uzdolnienia matematyczne, np. w formie ligi zadaniowej, koła matematycznego, turnieju meczów matematycznych. 2) Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze z matematyki z naciskiem na kształtowanie najsłabiej opanowanych umiejętności. 3) Zindywidualizowana ścieżka kształcenia w formie mentoringu – ukazanie perspektyw rozwoju ucznia, dzielenie się doświadczeniem, udzielanie rad i wskazówek. 4) Porady i konsultacje w formie tutoringu – zbudowanie osobowej relacji z uczniem, rozpoznanie mocnych stron i nakierowanie ucznia. 5) Warsztaty i szkolenia. 6) Zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne, czyli zwiększające aktywność i motywację do uczenia się. 7) Zajęcia rozwijające umiejętność uczenia się, z wykorzystaniem aktywizujących metod pracy, podnoszące efektywność uczenia się. 8) Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.
Przykład Kontrakt z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
1) Jestem zainteresowany zdobywaniem na lekcjach matematyki umiejętności wykraczających poza podstawę programową. 2) Samodzielnie rozwiązuję zadania i problemy o podwyższonym stopniu trudności. 3) Pełnię rolę asystenta nauczyciela, prowadzę część zajęć – razem planujemy i doświadczamy. 4) Uczestniczę we wspólnych, stałych konsultacjach z nauczycielem. 5) Osiągam sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych. 6) Korzystam z dodatkowych źródeł wiedzy. 7) Biorę udział w zajęciach rozwijających moje uzdolnienia. 8) Rozwiązuję dodatkowe problemy podczas dni wolnych od nauki.
W przewodniku Jak organizować edukację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wydanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, podkreślono, że praca z uczniami ze SPE oznacza podejmowanie wielu działań dostosowanych do predyspozycji i możliwości ucznia, które pozwalają na stworzenie prawidłowych warunków edukacyjnych dla tych uczniów. Są to działania takie jak: 1) Dostosowanie sposobu komunikowania się z uczniem, np. mówienie z odpowiednim natężeniem głosu, formułowanie wypowiedzi i pytań o prostej konstrukcji, powtarzanie pytań lub instrukcji, udzielanie dodatkowych wyjaśnień, naprowadzanie pytaniami pomocniczymi, zwracanie się wprost do ucznia. 2) Zachowanie właściwego dystansu, np. w przypadku dziecka niewidomego zajmowanie miejsca na tyle blisko, aby dotknąć dziecko dłonią, by wiedziało, że jest słuchane lub że do niego kierowane jest pytanie; natomiast wobec niektórych dzieci
z zespołem Aspergera czy autyzmem zachowanie dystansu, ponieważ dotyk będzie zbyt silnym bodźcem pobudzającym. 3) Wydłużenie czasu pracy, np. w sytuacji odpytywania podczas zajęć, pracy pisemnej, zajęć manualnych. 4) Zmiana form aktywności, np. stosowanie naprzemiennie metod podających i aktywizujących. 5) Dzielenie materiału nauczania na mniejsze partie, zmniejszenie liczby zadań do wykonania, zwiększenie liczby ćwiczeń i powtórzeń materiału. 6) Częste odwoływanie się do konkretu. 7) Stosowanie metody poglądowości poprzez umożliwienie poznawania wielozmysłowego. 8) Dostosowanie liczby bodźców związanych z procesem nauczania, np. nie jest wskazane, aby uczeń z ADHD miał wokół siebie zbyt wiele przedmiotów, nawet jeśli są to pomoce dydaktyczne. 9) Zastosowanie dodatkowych środków dydaktycznych i środków technicznych – w niektórych przypadkach nauczyciel będzie musiał dostosować je do możliwości ucznia, np. włączając film, powinien opatrzyć obraz tekstem pisanym, jeśli w grupie jest dziecko niesłyszące, albo powtarzać tekst, jeśli ten uczeń potrafi czytać z ruchu warg. 10) Stosowanie zróżnicowanych kart zadań do samodzielnego rozwiązania – karty rozdawane dzieciom powinny zawierać zadania o różnym stopniu trudności. 11) Powtarzanie reguł obowiązujących w klasie oraz jasne wyznaczanie granic oraz egzekwowanie ich przestrzegania.
Wspomniane rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej, dotyczące zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, umożliwia wprowadzenie zindywidualizowanej ścieżki kształcenia m.in. w dziedzinie matematyki. Na podstawie rozwiązań prawnych i przygotowanej opinii poradnia psychologiczno-pedagogiczna wskazuje: 1) Okres objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką, nie dłużej jednak niż na rok szkolny. 2) Zakres godzinowy, w jakim uczeń nie może brać udziału w zajęciach wspólnie z oddziałem klasowym. 3) Działania, które powinny być podjęte w celu usunięcia barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły.
Uczeń ze SPE w ramach zindywidualizowanej ścieżki kształcenia w dziedzinie matematyki może: • dodatkowo uczęszczać na lekcje matematyki z klasą jako wolny słuchacz (w zależności od potrzeb i stanu psychofizycznego);
