6.5. Efektywna współpraca nauczycieli na II etapie edukacyjnym

• zestaw Cubo – klocki z kompletem kart aktywności. Zestaw składa się ze 150 drewnianych sześcianów oraz 5 serii kart o rosnącym stopniu trudności. Zadania przedstawione na kartach polegają na odwzorowaniu przestrzennej konstrukcji za pomocą sześcianów. Po ułożeniu sześcianów dziecko może sprawdzić poprawność wykonania zadania – na odwrocie znajduje się informacja, ile sześcianów powinno leżeć na każdym polu. Liczba kloców użytych w zadaniu wynosi od 8 do 33.

Zespoły nauczycielskie

Nauczyciele prowadzący zajęcia w danym oddziale na II etapie edukacyjnym mogą tworzyć zespoły, w skład których wchodzą również nauczyciele matematyki.

Do zadań zespołu należy: • ustalenie zestawu programów nauczania i podręczników dla oddziału i etapu kształcenia oraz jego modyfikacja; • analiza bieżących postępów i osiągnięć uczniów; • podejmowanie środków zaradczych i działań naprawczych; • opracowywanie wewnętrznych diagnoz; • organizacja próbnych egzaminów; • analiza wyników wewnętrznych i zewnętrznych egzaminów; • analiza i wnioski z efektów kształcenia; • rozpoznawanie specyficznych potrzeb uczniów, w tym indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym i uczniem mającym trudności w uczeniu się.

Powyższe działania służą doskonaleniu metod pracy dydaktyczno-wychowawczej, a także organizowaniu współpracy nauczycieli w celu: uzgadniania sposobów realizacji programów nauczania, korelowania treści nauczania przedmiotów pokrewnych, uzgadniania decyzji w sprawie wyboru programów nauczania poprzez uwzględnianie najnowszych osiągnięć nauki i techniki oraz zmian zachodzących w technologii i organizacji pracy, zmian w ramowych planach nauczania, zmian w organizowaniu wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego oraz doradztwa metodycznego dla mniej doświadczonych nauczycieli i przydzielaniu im doświadczonych konsultantów. Do kompetencji opiniujących należy zaliczyć opiniowanie przygotowanych w szkole autorskich, innowacyjnych i eksperymentalnych programów nauczania.

Organizacja pracy zespołu powinna uwzględniać następujące etapy: 1) Zdiagnozowanie problemu. 2) Zdefiniowanie celu. 3) Określenie dowodów realizacji celu.

4) Powołanie zespołu. 5) Ustalenie zasad i wyznaczenie ról. 6) Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za wykonanie zadania. 7) Zaplanowanie zasad. 8) Ustalenie terminów. 9) Działanie. 10) Monitorowanie. 11) Ewaluacja.

Wirtualna sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli

Ponieważ nauczanie za pomocą narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) staje się coraz bardziej powszechne, proponuje się tworzenie wirtualnych sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli matematyki, którzy będą się wspomagać w pracy z uczniami.

Sieć może być formą doskonalenia i wymiany doświadczeń oraz podnoszenia jakości działań nauczycieli w zakresie wsparcia uczniów, np. w zdalnym nauczaniu. Uczestnicy sieci poprzez dzielenie się doświadczeniem, propagowanie dobrych praktyk, poszerzanie wiedzy i umiejętności wspólnie wypracowują nowe rozwiązania.

W ramach sieci powołuje się koordynatora, który kieruje pracą sieci. Do zadań koordynatora należy: • ustalenie harmonogramu spotkań uczestników sieci, • organizacja spotkań w ramach współpracy sieci, • prowadzenie dokumentacji sieci.

Głównym celem działania sieci jest zwiększenie kompetencji nauczycieli matematyki w zakresie: • prowadzenia zajęć z wykorzystaniem obserwacji, eksperymentów i doświadczeń; • nabywanie przez uczestników umiejętności praktycznych w trakcie warsztatów stacjonarnych prowadzonych przez ekspertów; • umożliwienie uczestnikom dzielenia się pomysłami, spostrzeżeniami i własnymi propozycjami metodycznymi zarówno podczas trwania szkoleń stacjonarnych, jak i na platformie internetowej.

Do spotkań oraz komunikacji pomiędzy uczestnikami sieci zaleca się używanie aplikacji Microsoft Teams. Platforma współpracy może składać się z następujących elementów: • forum wymiany doświadczeń; • prowadzenie dyskusji, wymiana opinii i komentarzy; • opracowane przez uczestników materiały dydaktyczne.

Efektem prowadzonej współpracy powinno być nabycie przez nauczycieli umiejętności wdrażania wiedzy matematycznej drogą doświadczania, eksperymentów i korzystania z nowych rozwiązań technicznych i technologicznych.

Przykład Sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli w Małopolskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Na platformie e-learningowej MCDN: http://mcdn.wrotamalopolski.pl/platforma/course/index.php?categoryid=7 [dostęp 08.11.2020] utworzono ciekawe sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli: • sieć współpracy i samokształcenia opiekunów stażu, • sieć współpracy i samokształcenia „Nauczyciel na starcie”, • sieć „Strategie uczenia się matematyki”, • sieć „Doskonalenie umiejętności wychowawczych”.

Sieci powstały jako forma pracy, która umożliwia samokształcenie i kooperację, wymianę doświadczeń, tworzenie nowych rozwiązań oraz poszerzanie kompetencji. Jest działaniem opartym na partnerstwie i wzajemności.

Nauczyciele w ramach sieci współpracy i samokształcenia mogą realizować następującą tematykę: 1) Rola nauczyciela matematyki w promocji i budowaniu wizerunku szkoły. 2) Umiejętność budowania spójności edukacyjnej na poziomie regionalnym. 3) Zadania nauczyciela matematyki w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 4) Skuteczne sposoby zachęcania uczniów do uczenia się matematyki. 5) Doświadczenia i eksperymenty na matematyce. 6) Rozwijanie umiejętności matematycznych na progu I i II etapu edukacyjnego. 7) Wsparcie uczniów w uczeniu się matematyki. 8) Praca z uczniem uzdolnionym matematycznie. 9) Sposoby rozwijania twórczego myślenia uczniów. 10) Praca z uczniem zdolnym na zajęciach koła matematycznego. 11) Tworzenie autorskich programów nauczania matematyki. 12) Wykorzystanie narzędzi TIK na lekcjach matematyki.

Przy wyborze realizowanego tematu należy pamiętać, że praca w ramach sieci współpracy i samokształcenia jest efektywna wtedy, gdy jej działania są dostosowane do potrzeb uczestników. Diagnozowanie tych potrzeb służy określaniu celów w ramach ustalonego tematu. Jest to z pewnością innowacyjny model doskonalenia nauczycieli.