't Pallieterke van 10 februari 2022

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

8-9

THEO FRANCKEN & PETER BUYSROGGE N-VA-KAMERLEDEN

INTERVIEW

“De NAVO is vandaag onze beste en enige veiligheidsgarantie” N-VA-Kamerleden Theo Francken en Peter Buysrogge zijn atlantici en pleitbezorgers van de NAVO. Niet als een fetisj, maar omdat ze geloven dat de NAVO een uniek instrument is om de westerse waarden te beschermen en uit te dragen. Ze stelden zelfs een boek samen over het bondgenootschap: ‘NAVO, hersendood of klaar voor de toekomst?’

“Het belangrijkste uitgangspunt is dat Oekraïne een soeverein land is en alle prerogatieven die hieruit voortvloeien mag uitoefenen. Dus nee, het is niet aanvaardbaar dat Rusland de Krim blijft bezetten. Wat niet wegneemt dat ik wel enig begrip kan opbrengen voor de strategische situatie en het gevoel van insluiting dat ze ervaren.”

2 3 10

WIE IS JOE ROGAN? EN VANWAAR DE HEISA? WILMÈS GETIPT ALS NAVO-BAAS

HET ‘VRIJHEIDSKONVOOI’ CANADEES CORONAPROTEST

DE PRO-RUSSISCHE AFSCHEIDINGSREPUBLIEKEN EEN GEOPOLITIEK WAPEN VAN HET KREMLIN

UITBATERS GASCENTRALES MAKEN RECORDWINSTEN DANKZIJ DE ENERGIECRISIS Iedereen lijdt onder de torenhoge energieprijzen? Niet de uit- door gascentrales. Vijf van de negen in België zijn momenteel al baters van gascentrales, bracht De Morgen uit. Volgens een gascentrales in handen van Engie. rapport van CREG, de federale energieregulator, is hun winst in 2021 bijna vertienvoudigd tegenover het jaar daarvoor. 353 Energiereus Engie miljoen euro is de hoogste winst voor gascentrales ooit sinds de De PVDA klaagde vorige maand dat CREG die 15 jaar geleden is gaan bijhouden.

Engie vorig jaar buitensporig veel winst Die winsten komen er niet ondanks de crisis, maar dankzij. De uitbaters van de gascentrales hebben hun gas gekocht aan een vooraf afgesproken tarief, dat veel lager ligt dan de huidige prijs.

In plaats van dat gas nu om te zetten in elektriciteit, verkopen ze het, waardoor het gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld verwarming. De elektriciteit die ze zelf moeten leveren, kopen ze gewoon op de internationale markt. Dat levert veel winst op, want de elektriciteitsprijzen zijn minder gestegen dan die van gas.

Winst door niet te draaien Die evolutie maakt een fictie van het plan van minister Van der Straeten om net meer energie uit gascentrales te halen. De gascentrales hebben vorig jaar winst opgeleverd door vooral niet te draaien. Vanaf 2025 zullen de uitbaters van gascentrales ook nog eens subsidies van de Belgische staat krijgen, wat meteen verklaart waarom de Franse energiereus Engie graag de Belgische kerncentrales wil sluiten en vervangen

maakte met elektriciteit uit kernenergie, maar nu blijkt dat ook het geval met zijn productie uit gas. En wie is er in België marktleider inzake alternatieve energie? Alweer Engie. Wat er ook gebeurt, op het einde van de rit is het blijkbaar altijd Engie dat de winst kan tellen.

Winst maken is niet verkeerd, ook niet tijdens een crisis. Maar het binnenrijven van monsterwinsten dankzij onbetaalbare energiefacturen vraagt om een politiek antwoord.

JURGEN CEDER

INTERVIEW

JOOST HOUTMAN EN ALAIN MOUTON AUTEURS VAN ‘ET ALORS?’

OPINIE 2 / BINNENLAND 4-5 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 78ste jaargang • nummer 6 • donderdag 10 februari 2022

12 € 3,00

13

“In Frankrijk moet je een idool worden voor je politiek iets kan voorstellen”

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Opinie

10 FEBRUARI 2022

Vzw Identiteit ontvangt Flor Grammensprijs

Flor Grammens… Het was ooit een naam als een klok in de Vlaamse Beweging en bij uitbreiding in heel Vlaanderen. ‘De man van de daad’ was bekend van in het interbellum tot en met de lokettenkwestie van Nols in Schaarbeek in de jaren ’70 door het overschilderen van eentalig Franse of tweetalige borden waar het in principe uitsluitend Nederlandstalige borden moesten zijn. Zijn acties hebben de taalwetgeving uit de jaren ’60 in de hand gewerkt en veel Vlamingen bewust gemaakt van de taaldiscriminatie die zij ondergingen in België.

Het nog steeds bestaande Flor Grammensfonds reikt in principe elk jaar de naar hem genoemde prijs uit aan verenigingen, personen of initiatieven die in zijn geest van onbaatzuchtige actie de Vlaamse ontvoogding of Vlaams bewustzijn bevorderen.

In het verleden waren de laureaten verdienstelijke verenigingen of initiatieven allerhande, zoals het Taal Aktie Komitee (TAK), de Vlaamse Volksbeweging (VVB), het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), Doorbraak of ’t Pallieterke, maar ook werden Vlaamse actievoerders van buiten en binnen de politiek gelauwerd.

Nieuw voorzitterschap De covidellende, maar ook het jammerlijke overlijden van zijn voorzitter dr. Raph Van Heirreweghe heeft het fonds gedwongen enkele jaren een pauze te nemen. Maar vorig weekend en onder het nieuwe voorzitterschap van gewezen notaris Luc Rochtus trad het fonds opnieuw naar buiten met de huldiging van vzw Identiteit in Izegem en de daaraan verbonden cheque van 5.000 euro.

Het Grammensfonds maakte ook van de gelegenheid gebruik om de persoonlijke boekencollectie van Flor Grammens te schenken aan de bibliotheek van vzw Identiteit, nadat de persoonlijke correspondentie en het archief van Grammens al in 1986 werden overgebracht naar de KU Leuven, Campus Kortrijk, waar het ter beschikking is voor historisch onderzoek.

‘Geen toekomst zonder wortels’ Bezieler en voorzitter van vzw Identiteit is Bert Dekeyzer. Onder het leidmotief ‘Geen toekomst zonder wortels’ bouwde vzw Identiteit de jongste jaren een studiecentrum en een indrukwekkende bibliotheek uit. Vzw Identiteit zet haar deuren open voor studiewerk over Vlaams-nationalisme en conservatisme en wil de discussie bevorderen over onderwerpen als duurzaamheid, Vlaamse, Nederlandse en Europese culturele identiteit, subsidiariteit en authenticiteit in een altijd veranderende en globaliserende samenleving. De accommodatie van de vzw in Izegem leent zich uitstekend voor vergadering, debat en studie. De vzw geeft ook geregeld boeken uit. Voorts nam de ploeg vrijwilligers van vzw Identiteit een titanenwerk op zich, namelijk de digitalisering van alle jaargangen van ’t Pallieterke.

Woke protest tegen podcaster Joe Rogan en Spotify Artiesten die ooit zongen Artiesten over ‘freedom’ doen nu gretig mee aan cancelcultuur

Het is Joe Rogan of ik, had Neil Young gedreigd tegen Spotify. De zanger zegt dat in de programma’s van Rogan aan desinformatie wordt gedaan over Covid-19. De Zweedse streamingdienst behield Rogan en liet Young vertrekken. De oorlog is nog niet afgelopen, want ook andere artiesten beginnen te protesteren, maar voorlopig wil het bedrijf Rogan nog niet laten vallen. Komt er een kentering in de afrekencultuur?

Wat is Spotify, vraagt iedereen boven de zestig zich af. Wie is Neil Young, vraagt iedereen onder de dertig zich af. Ikzelf zit tussen die twee leeftijden, maar helaas heel dicht bij de eerste groep. Dus weet ik meer over Neil Young dan over Spotify. Hij is een overjaarse hippie die destijds best wat mooie muziek heeft gemaakt.

Alles kan, alles mag, was toen het motto van de tegencultuur die hij vertegenwoordigde. Young zelf nam in 2006 nog deel aan een reeks van rockconcerten onder het thema ‘freedom of speech’.

Het is ironisch dat de gezagsvijandige hippies van toen vandaag vinden dat we meer naar de overheid moeten luisteren en dat dissidente opvattingen over de aanpak van Covid-19 verbannen moeten worden. Die hypocrisie treft niet alleen Young. Hij kreeg snel steun van een aantal generatiegenoten uit de muziekwereld. Ook Joni Mitchell, Nils Lofgren en verschillende anderen die ooit liederen over ‘freedom’ hebben gezongen, eisen nu dat Spotify de podcasts van Rogan weghaalt.

Onbevangenheid

www.palnws.be

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Jurgen Ceder, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (redactiesecretaris), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

© FACEBOOK

2

Joe Rogan is een Amerikaanse komiek die in 2009 begon met een praatprogramma. Hij ontvangt bekende gasten en praat er uren mee. Dat gesprek kan je dan beluisteren via het internet, momenteel exclusief via Spotify.

De ‘Rogan Experience’ is meer intelligent cafégesprek dan formeel interview.

Onbevangenheid is Rogans handelsmerk en waarschijnlijk de reden voor zijn populariteit. Hij is oprecht nieuwsgierig naar wat die andere te vertellen heeft. Rogan staat open voor elke gast, elke mening, elk argument. Dat is de reden waarom hij zelfs Alex Jones, koning der samenzweringsdenkers, ooit een micro heeft gegeven. De podcast van Rogan wordt per maand gemiddeld 200 miljoen keer gedownload. Daarmee is het veruit het meest beluisterde programma ter wereld.

In De Standaard geeft Tom Naegels deze week toe dat hij nog nooit van hem had gehoord. Dat zegt iets. Hoe kan het dat commentatoren die gevoelig zijn voor elke trend aan andere kant van de oceaan, niets weten van de meest beluisterde man ter wereld? De kloof tussen wat nog doordringt in de bubbel der journalisten en wat er leeft in de samenleving, zoals zichtbaar in allerlei internetfenomenen, is blijkbaar groot.

(Des)informatie over Covid-19 De reden die Young en de anderen opgeven voor het weghalen van hun muziek van Spotify is dat Rogan aan desinformatie zou doen over Covid-19. De di-

recte aanleiding is een podcast met twee vooraanstaande professoren die wel twijfels hebben over bepaalde aspecten van het vaccinatiebeleid, maar zeker niet thuishoren in de hoek van geflipte samenzweringsdenkers of coronaontkenners.

Het klopt dat in eerdere uitzendingen van Rogan onjuistheden over Covid-19 zijn gezegd. Maar hoe kan je hem dat verwijten als de overheid en vele virologen hetzelfde hebben gedaan? Covid-19 was eerst niet gevaarlijk, daarna de grootste dreiging ooit.

Handen wassen was eerst essentieel, daarna nutteloos. Mondmaskers waren eerst nutteloos, daarna essentieel. Het vaccin ging het doorgeven van het virus helemaal verhinderen, tot het dat niet meer deed. Het virus kon zeker niet uit een labo in Wuhan komen, tot dat wel kon.

Karige vergoedingen Spotify Er zijn ook andere motieven voor de hetze tegen Rogan. Zo bestaat er bij muzikanten heel wat onvrede over de karige vergoedingen die Spotify uitkeert.

Maar Rogan is ook al lang een doorn in het oog van de culturele elites, omdat hij een platform geeft aan rechtse figuren die in de traditionele media nauwelijks aan bod komen, zoals Ben Shapiro of Jordan Peterson. Erger, hij is echt geïnteresseerd in wat ze te vertellen hebben en zit hen niet voortdurend te onderbreken of te beschuldigen.

‘The Joe Rogan Experience’ is meer intelligent cafégesprek dan formeel interview De traditionele media zijn al lang niet meer bezig met informeren, maar met ‘opvoeden’. In het bijzonder in zake politieke kwesties wordt alle berichtgeving gekleurd door het idee dat het hun taak is het publiek te behoeden voor ‘foute’ conclusies. De pedante - en achteraf vaak onjuist gebleken - berichtgeving over Covid-19 heeft aangetoond dat ook niet-politieke dossiers het slachtoffer kunnen worden van die neiging. Rogan doet wat traditionele media al lang niet meer doen: alle meningen aan bod laten komen en het publiek zelf laten oordelen.

Zelf is Rogan moeilijk weg te zetten als een rechtse activist. Hij sprak bij de jongste presidentsverkiezingen zijn steun uit voor de extreemlinkse Bernie Sanders.

Maar het ligt niet in de aard van

Joe Rogan

de linkse onverdraagzaamheid om door de vingers te zien dat hij rechtse paria’s het woord verleent.

Nigger Spotify heeft al heel wat toegevingen gedaan om tegemoet te komen aan de kritiek. Er komen waarschuwingen bij alle programma’s die met het virus te maken hebben en tientallen podcasts van Rogan - opvallend genoeg niet degene die met Covid-19 te maken hebben - zijn verwijderd. Maar de streamingdienst verbreekt zijn contract niet.

De heksenjagers hebben intussen ontdekt dat Rogan verschillende keren het woord ‘nigger’ heeft uitgesproken. Daar heeft hij zich voor verontschuldigd, ook al gebeurde het gebruiken van dat woord nooit in een racistische context. De eigenaardige fatsoensregels van woke-Amerika zeggen dat een blanke dat woord nooit mag uitspreken, zelfs niet om het te veroordelen.

Te groot om af te voeren Er waren dus toegevingen, maar Rogan is nog steeds op Spotify. Hij is te groot om zomaar te schrappen. Als Spotify hem verliest, zal hij gewoon ergens anders opduiken en even beluisterd blijven.

Geeft het overleven van Rogan aan dat de cancelcultuur op zijn grenzen botst? De kruisvaarders van woke hebben vorig jaar al een opvallende nederlaag geleden toen ze vruchteloos het afvoeren van Dave Chapelle eisten van Netflix. Die zwarte komiek weigert immers pertinent om zijn grappen over transgenders af te zweren. Chapelle is te populair, te getalenteerd en te zwart om ‘gecanceld’ te worden. Van JK Rowling mogen we ook stilaan zeggen dat ze de woke-woede omwille van haar ‘transfobe’ uitspraken redelijk goed heeft overleefd.

In zijn artikel doet Tom Naegels denigrerend over Rogan en zijn gasten, zoals een commentator van de Standaard betaamt, maar ik ben het wel eens met zijn besluit. Wie klaagt over de polarisatie van de samenleving kan er niet tegelijk voor pleiten om ongewenste meningen uit dat debat te weren. Als Rogan wordt weggeduwd uit Spotify en andere platformen waarop de gehele samenleving zit, zal hij niet verdwijnen, maar naar een kanaal verhuizen waar vooral zijn aanhangers zullen overblijven. Dat hij voorlopig standhoudt, kan er echter op wijzen dat de afrekencultuur aan het afbrokkelen is.

JURGEN CEDER

Actueel

10 FEBRUARI 2022

Sophie Wilmès getipt als NAVO-baas

Eerste ontsnappingsroute voor Vivaldist

Jeff Zucker, het iconische hoofd van de Amerikaanse nieuwszender CNN die de koers van de zender heeft bepaald - in het bijzonder een kritische lijn tijdens het presidentschap van Donald Trump - heeft woensdag gezegd met onmiddellijke ingang op te stappen na de onthulling van een heimelijke relatie met een vrouwelijke collega.

De brutowinstmarges van Belgische bedrijven zijn 2015 flink aan het toenemen. De link tussen de 03 FEB sinds toenemende concentratie in veel sectoren en de 2 0 2 2 stijgende winstmarges wekt de belangstelling van de concurrentiewaakhonden. Voor een gericht onderzoek naar sectoren waarin mogelijk te weinig concurrentie speelt, heeft de Belgische Mededingingsautoriteit al jaren te weinig middelen.

De Europese Commissie stelt voor om het Europees digitaal coronacertificaat, dat ook als basis dient voor het Covid Safe Ticket (CST), een jaar langer in stand te houden, tot 30 juni 2023. “Covid-19 blijft wijd verspreid in Europa en het is op dit ogenblik niet mogelijk om de impact te bepalen van een mogelijke stijging van het aantal besmettingen in de tweede helft van 2022 of van het opduiken van nieuwe varianten”, klinkt het.

Redouane Ahrouch, medeoprichter van de politieke Islam, is woensdag door het Brusselse hof 04 FEB partij van beroep veroordeeld tot een gevangenisstraf van 2 0 2 2 4 maanden met uitstel omdat hij journaliste Emmanuelle Praet gediscrimineerd had tijdens een televisiedebat. Ahrouch weigerde zich te laten schminken door een vrouw, weigerde een vrouw de hand te schudden en weigerde met Emmanuelle Praet in dialoog te gaan of haar aan te kijken.

De 5-jarige Rayan, die dinsdag in een put was gein Marokko, is overleden. Dat is zaterdag05 FEB vallen avond officieel bekendgemaakt, kort nadat de kleu2 0 2 2 ter uit de put was gehaald. De Marokkaanse koning Mohammed VI nam kort na de dramatische ontknoping contact op met de ouders van het kind en betuigde zijn medeleven.

De uitdrukking ‘oogjes en snaveltjes toe’ 06 FEB dicht uit het kinderprogram2 0 2 2 ma De Fabeltjeskrant krijgt een plekje in de Dikke Van Dale. Dat meldde hoofdredacteur Ton den Boon in het Nederlandse radioprogramma Volgspot. “De uitdrukking wordt inmiddels op zo'n brede manier gebruikt dat het beschreven hoort te worden in het woordenboek.”

Bij een aanrijding door een trein in Antwerpenis een vijfjarige jongen om het leven ge07 FEB Centraal komen. Het slachtoffer was even voordien als ver2 0 2 2 mist opgegeven nadat hij in de buurt van het station verdween. Het lichaam van het kind werd gevonden in de zone tussen Antwerpen-Berchem en Antwerpen-Centraal.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dreigen mensen hun CST-ticket vanaf 1 maart te ver08 FEB 177.000 liezen omdat ze nog geen boosterprik zijn gaan ha2 0 2 2 len. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie heeft een communicatiecampagne opgestart om de Brusselaars te motiveren voor de derde prik.

Dave De Kock, die in Nederland in de cel zit, maar van wie België om de uitlevering vraagt, ontkent dat hij schuldig is aan de ontvoering van en de moord op Dean Verberckmoes. Volgens zijn advocaat kan hem alleen schuldig verzuim verweten worden.

© BELGA

© SHUTTERSTOCK

© SHUTTERSTOCK

DE WEEK De Amerikaanse zender ABC heeft Whoopi Goldberg voor 02 FEB actrice veertien dagen geschorst voor 2 0 2 2 haar omstreden uitspraken over de Holocaust. Goldberg zal twee weken niet te zien zijn in ‘The View’, de talkshow waarvan ze medepresentatrice is. Goldberg had tijdens een aflevering van The View verklaard dat de Holocaust “niet ging over ras”.

3

Sophie Wilmès

Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès wordt genoemd als nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Een klassieker in de Belgische politiek: een topfunctie bij een internationale organisatie is een interessante ontsnappingsroute voor wie een uitgebluste regering beu is. Gezien de totale bestuurlijke leegheid van de regering-De Croo zal dat niet de laatste vlucht zijn.

In de Belgische politiek zijn er twee zekerheden. Ten eerste wordt er pas echt met het mes op de keel een beleid die naam waardig gevoerd wanneer de internationale markten nerveus worden en de rente de hoogte inschiet. Of wanneer de begroting op een onaanvaardbare manier ontspoort.

Ten tweede kiezen Belgische politici van zodra de kans zich aandient voor een internationale functie, zeker wanneer hun haring in de regering niet meer braadt.

Bekende vluchtelingen De voorbije 15 jaar was dat het geval met Herman Van Rompuy (CD&V) die Europees Raadsvoorzitter kon worden nadat hij een regering had geleid die vooral opviel door ter plaatse te blijven trappelen. En in dat spoor zou ook in 2019 toenmalig premier Charles Michel volgen. Kris Peeters, ooit een gerespecteerd Vlaams minister-president, maar een totale mislukking als saboteur in de regering-Michel, kwam via een omweg van het Europees Parlement bij de Europese Investeringsbank terecht. En Didier Reynders (MR) zat lang, zeer lang, in de wachtzaal om uiteindelijk de Belgische politiek vaarwel te zeggen, waar hij net niet het hoogste had bereikt: het premierschap. De Luikse Brusselaar werd Europees Commissaris. Een tamelijk onzichtbare overigens.

Gegeerde Belgische nationaliteit Is het nu aan de beurt van Sophie Wilmès (MR)? De ex-interimpremier en minister van Buitenlandse Zaken wordt genoemd als toekomstig secretaris-generaal van de NAVO. Zij zou Jens Stoltenberg opvolgen die het hoofd wordt van de Noorse Centrale Bank. Dat wie de Belgische nationaliteit heeft, gegeerd is voor internationale functies, is een klassieker. De argumenten die daarvoor worden aangehaald zijn cliché maar kloppen wel: talenkennis, compromisbereidheid, een internationaal netwerk.

Voor Wilmès, die als interimpremier een zwakke indruk naliet, een ideale kans om de deur van de Wetstraat achter zich toe te trekken. En vaarwel te zeggen aan een uitgebluste regering-De Croo en een partij - de Franstalige liberalen van de MR - die een

soort van persoonlijke eigendom is geworden van voorzitter Georges-Louis Bouchez.

De internationale functie is natuurlijk ver van verworven. Als iemands naam opduikt als kandidaat, is de kans groot dat dit eigenlijk een rookgordijn is dat wordt opgehangen om uiteindelijk bij een andere figuur terecht te komen. In tijden van genderobsessie heeft Wilmès als vrouw natuurlijk een streep voor. En het feit dat de Vivaldi-regering extra gaat investeren in defensie is eveneens een voordeel. Maar aan de andere kant zou het logischer zijn dat iemand uit de CentraalEuropese landen de nieuwe secretaris-generaal wordt. Het zijn Polen en de Baltische staten die om geografische, maar ook historische redenen het meest nerveus worden van de Russen die graag de spierballen rollen.

Het vertrek van Wilmès zou een signaal zijn aan andere ministers die zich afvragen wat ze nog doen in de federale regering De Croo de pineut Als Wilmès toch het begeerde postje binnenhaalt, is dat natuurlijk minder goed nieuws voor premier Alexander De Croo (Open Vld). Het is een publiek geheim dat de eerste minister zijn postje ziet als een opstap naar een internationale functie. Dat merk je ook aan zijn gedrag. De Open Vld’er voelt zich pas goed in zijn vel wanneer hij deelneemt aan een Europese topontmoeting: om de Polen en de Hongaren de les te spellen bijvoorbeeld of om te praten over gendergelijkheid en de geteisterde bevolking in de Vesder-vallei als “eerste Belgische klimaatslachtoffers ooit”.

Een VN-topfunctie zou hem nog het meest kunnen bekoren. Alleen zou het straf zijn dat België op een paar jaar tijd twee internationale topfuncties binnenrijft. Kortom, Wilmès bij de NAVO in Evere betekent wellicht geen ontsnappingsroute voor de eerste minis-

ter. Veroordeeld om nog lang in de Wetstraat 16 te blijven? Het is wellicht niet de bedoeling van Alexander De Croo om het einde van zijn politieke loopbaan door te brengen als burgemeester van Brakel.

Bestuurlijke leegheid Het vertrek van Wilmès zou in elk geval een signaal zijn naar de andere ministers die zich afvragen wat ze nog doen in de federale regering. De totale bestuurlijke leegheid van de regering-De Croo vergroot de kans dat anderen straks ook eieren voor hun geld kiezen. Als het niet via een tweederangsfunctie is bij een internationale organisatie, dan kan men proberen om zich in de privésector terug te trekken. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) bijvoorbeeld.

Of minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V), die tenslotte ervaring heeft als docent aan een managementschool in het Franse Rijsel. Deze laatste denkt dat hij deze legislatuur nog de basis kan leggen voor een grote fiscale hervorming. Tamelijk naïef als we zien hoe de PS als echte baas in de regering elke mogelijke hervorming blokkeert.

Magnette lacht de premier uit Dinsdag schoot PS-voorzitter Paul Magnette wel de hoofdvogel of door in Humo te stellen dat hij “na de kernuitstap graag de e-commerce-uitstap wil realiseren”. Dus niet te veel versoepelingen in de regels rond nachtwerk in de e-commercesector. Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert repliceerde daarop: “Terugkeren naar de economie van 100 jaar geleden zal ons niet helpen. E-commerce kan duizenden mensen nu een job bezorgen. We gaan dat toch niet laten liggen?”

Wie denkt dat er in de schoot van de federale regering nog een arbeidsdeal komt, maakt zichzelf blaasjes wijs. Met pensioenen en begroting is het niet anders. En eigenlijk lacht Magnette de premier vierkant uit. Want wie was in de Zweedse coalitie van Charles Michel de vicepremier die constant hamerde op de nood aan versoepeling van de arbeidsvoorwaarden voor de e-commerce?

Jawel, Alexander De Croo. En dus is het interview van Magnette een nieuwe oorlogsverklaring aan de premier. Die moet de kelk echt tot op de bodem ledigen.

4

Binnenland

10 FEBRUARI 2022

ECONOMISCHE ZAKEN

De bocht richting renteverhoging

Stijgende prijzen

INSTRUMENTEN VOOR INZICHT

Anno 2022 ziet de monetaire wereld er anders uit. Het herstel na de coronagolven hebben mensen aangezet tot extra consumptie met stijgende prijzen tot gevolg.

Tel daar nog de hoge energieprijzen bij, trage aanvoerlijnen voor producten en opwaartse druk op de lonen door de krapte op de arbeidsmarkt en de inflatie bereikt hoogtes die doen denken aan de jaren ’80 van vorige eeuw. In België zitten we aan meer dan 7 procent inflatie en 5 procent op het niveau van de eurozone.

Gevolg is dat spaargeld wegsmelt, de lagere inkomens lijden onder de prijsstijgingen en de economie oververhit dreigt te geraken. De oplossing is dan op zijn minst

een tijdelijke renteverhoging. Dat leidt tot minder consumptie en investeringen, doet de economie afkoelen en zorgt ervoor dat de inflatie onder controle raakt. Kortom, de centrale banken zullen een bocht maken weg van een soepel geldbeleid.

Trage aanpassing geldbeleid Alleen gebeurt dat in de westerse wereld niet altijd even snel en even enthousiast. In de VS staat vast dat de Federale Reserve de rente in 2022 meermaals zal doen stijgen.

In maart is de eerste toename gepland. In het Verenigd Koninkrijk wacht men niet zo lang. Vorige week al kondigde de Bank of England een beperkte stijging met 0,25 procent aan. En waren zelfs directieleden binnen de Bank of England die een nóg grotere verhoging wilden.

Dat men in het VK sneller het pad van de lage rentevoeten verlaten, heeft te maken met de opwaartse druk op de lonen over het Kanaal. Dat is op het continent ook het geval, maar sinds de Brexit zijn er minder kandidaten voor hooggeschoolde functies door de strengere reis- en verblijfsregels.

Men kan er minder een beroep doen op buitenlandse arbeidskrachten en dat jaagt de lonen en dus de inflatie omhoog.

Reactie KBC De KBC verwacht in een nota ‘een snellere afbouw van de netto-obligatie-aankopen zodat de ECB de beleidsrente dit jaar nog kan verhogen’. Maar de bocht werd niet met vol enthousiasme genomen omdat de ECB vertrekt van de visie dat de hogere inflatie zeer tijdelijk is en zal afnemen van zodra de energieprijzen in de lente stabiliseren.

Een stringenter monetair beleid om de inflatie richting 2 procent te doen dalen staat wel degelijk op de agenda, maar van zodra die doelstelling bereikt is, zal de ECB de rentestijging stopzetten. De monetaire operatie zal dus beperkt zijn. Het is gissen naar een precies percentage, maar een substantiële stijging van de intresten op de spaartegoeden als uitloper van de renteverhoging valt niet te verwachten.

Wachten op eurozone

Maatschappelijke vooruitgang leidt tot grotere maatschappelijke frustratie Toen de Franse schrijver Alexis de Tocqueville begin 19e eeuw doorheen Amerika reisde, viel het hem op hoe mensen zich daar druk maakten over allerlei vormen van maatschappelijke ongelijkheid.

Dat verbaasde hem, want in dat land was de ongelijkheid in de praktijk een stuk kleiner dan in de klassenmaatschappijen van Europa.

Hij schreef daarover: “De haat die mensen voelen voor voorrecht wordt groter naarmate die voorrechten verkleinen.”

De Tocqueville kwam tot het besef dat wanneer een samenleving een stap naar sociale vooruitgang zet, de overblijvende gebreken net meer verontwaardiging oproepen. In tegenstelling tot wat Marx dacht, doen revoluties zich niet voor wanneer de mensen het meest onderdrukt zijn, maar wanneer die onderdrukking afneemt.

Toen Gorbatsjov het Sovjetcommunisme poogde te hervormen met glasnost en perestrojka, leidde dat snel tot een implosie van het hele systeem. Eens mensen proeven van vrijheid, willen ze meer. De economische hervormingen van Deng Xiaoping en de toenemende welvaart in China lagen mee aan de basis van een roep naar democratie en het protest op het Tiananmenplein. Sindsdien is de paradox van De Tocqueville voor het Chinese leiderschap, dat zijn boeken goed kent, een permanente zorg.

Woke Westerse samenlevingen ontsnappen niet aan de wet van Alexis de Tocqueville. Er is nog nooit zo weinig racisme en nog nooit zovele raciale gelijkheid geweest als in de VS, maar de woede over ‘institutioneel’ racisme is daar virulenter dan ooit (zie BLM). Het feit dat er minder zwarten dan blanken genomineerd worden voor een Oscar, leidt vandaag tot meer woede dan er destijds bestond over de segregatie.

Die vaststelling geldt trouwens voor de hele woke-beweging. Precies in de westerse landen, waar gelijkheid van vrouwen, homo’s, transgenders en nietblanken het meest wordt gerespecteerd en in de praktijk gebracht, wordt het meest geprotesteerd tegen vermeende discriminatie, zelfs uitmondend in een eindeloze speurtocht naar ‘onzichtbare’ discriminatie.

JURGEN CEDER

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

ECB-voorzitter Christine Lagarde

De VS en het VK verhogen de rente, dan is het nu dus wachten op de eurozone. Vorige week leek het erop dat ECB-voorzitter Christine Lagarde ook een bocht had ingezet. Zeer voorzichtig, en de uitspraken en

Het effect van Tocqueville

Alexis de Tocqueville

men de oorzaken van de inflatie hebben onderzocht en beleidsconclusies trekken.

En vooral, Lagarde zei niet meer: “We zullen de beleidsrente dit jaar naar alle waarschijnlijkheid niet verhogen.” Dat is voor economen en banken het signaal dat er een opening wordt gemaakt.

WOKE VAN DE WEEK Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Brussel gaat inclusief communiceren en genderbewust aan stedenplanning doen © PHOTONEWS

Het is het ongewijzigde beleid van de westerse centrale banken sinds de financiële crisis van 2008-2009: de rente zo laag mogelijk houden zodat geld lenen goedkoop blijft. Dat moest de kredietverstrekking stimuleren voor bedrijven en gezinnen, de consumptie aanwakkeren en investeringen op een hoog niveau houden. Daarmee wordt de economische motor draaiende gehouden.

Als extra brandstof op het vuurtje kochten centrale banken voor duizenden miljarden aan leningen op, van staatsleningen tot bedrijfsobligaties. Dat drukte de rente nog wat extra en zorgde voor nog meer bijna gratis geld. De inflatie, de evolutie van de levensduurte, bleef ondertussen stabiel.

Het was een wonder als die tot aan 2 procent steeg.

perscommuniqués die uit het hoofdkwartier in Frankfurt komen, moeten met de nodige omzichtigheid worden gelezen. Het komt er hier vaak ook op aan om te luisteren naar wat niét gezegd wordt.

Tijdens de vragensessie met de pers zei Lagarde bezorgd te zijn over de opwaartse inflatie in december en januari. Die was verrassend.

Ze verwees tegelijk naar een belangrijke maartvergadering van de bank.

Tegen dan zou

De Brusselse regering heeft vorige week een ‘plan voor de inclusie van LGBTQIA+personen 2022-2025’ goedgekeurd, met daarin 35 transversale acties. Zo zal de Brusselse regering onder meer werk maken van inclusieve, woke communicatie en aandacht hebben voor de ‘genderproblematiek’ in stedelijke planning.

Het actieplan kwam er op initiatief van Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou (PS) en werd opgesteld in samenwerking met de Brusselse ministers en staatssecretarissen en holebi-verenigingen. Een heleboel van de transversale acties die worden opgelijst in het actieplan hebben dan ook te maken het bestrijden van discriminatie van holebi’s en transgenders, zowel op de huurmarkt als op de arbeidsmarkt. Er werd ook een apart luik besteed aan preventie en veiligheid, aangezien holebi’s door een significant deel van de Brusselse bevolking met vijandigheid en soms zelfs geweld bejegend worden.

Postmoderne woordenbrij Andere acties lijken dan weer louter te zijn uitgevonden om deze rubriek op te vullen. Wat te denken immers van het plan om te zorgen voor ‘inclusieve openbare communicatie’? Als handleiding wordt de woordenlijst van RainbowHouse - koepel van holebi-verenigingen van de Brusselse regio - gebruikt. Het document leest als een woke, intersectioneel pamflet. Niet alleen is er aandacht voor alle geaardheden die het LGBTQIA+-alfabet

rijk is, ook woorden als ‘activisme’, ‘asiel’, ‘patriarchaat’, ‘fat positivity’ , ‘body shaming’ en ‘slut shaming’ komen uitgebreid in het document aan bod.

Ook de stedelijke planning moet in Brussel herdacht worden met genderkwesties in het achterhoofd. Wie zich afvraagt wat dat in hemelsnaam zou kunnen inhouden, is ook na het lezen van de ‘verklarende’ postmoderne woordenbrij in het actieplan eraan voor de moeite: “Het gebruik van en de toegang tot de stad worden geregeld door een reeks voorschriften, waarvan sommige wettelijk zijn en andere aan meer subjectieve percepties beantwoorden van wat men al dan niet kan doen in de openbare ruimte. Sommige van deze percepties zijn gebaseerd op tastbare elementen die verband houden met de organisatie van de stad en de stedelijke inrichting, maar andere percepties zijn het min of meer bewuste en/of expliciete resultaat van sociale en culturele constructies. Dat is vooral tastbaar bij kwesties in verband met gender en seksuele oriëntatie.” Voor dit actiepunt wordt 30.000 euro uitgetrokken.

PIETER VAN BERKEL

© PHOTONEWS

In maart verhoogt de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, wellicht de rentevoet om de oververhitting van de economie tegen te gaan. De Bank of England, de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk (VK), voerde vorige week al een aanpassing door. Blijft de Europese Centrale Bank (ECB) een eiland van lage rente in tijden van oplopende inflatie? Ook daar lijkt men van koers te veranderen.

Binnenland

10 FEBRUARI 2022 © BELGA

GRIMMINGE

Residentie Beauprez in Grimminge

Gerechtelijke inval zorgoord krijgt een kwalijk staartje voor Open Vld Donderdag 3 februari deed de Federale Gerechtelijke Politie een massale inval in ‘Beauprez Service Residenties’, een zorgoord te Grimminge. Zaakvoerder Stefaan Premereur (49) en zijn vriendin Sandra Van de Walle (37) worden beschuldigd van verwaarlozing van senioren, huisjesmelkerij en schuldig verzuim.

Tijdens de huiszoeking werd ook een bewoner zonder de nodige verblijfspapieren aangetroffen. Het parket besliste om zeventien bewoners van de instelling onmiddellijk te evacueren.

de Sociale Dienst. Intussen zat hij ook in het bestuur van de plaatselijke afdeling van Open Vld. Premereur kreeg ruimte en steun om allerlei plannen te smeden. Maar toen de zaakvoerder uit Grimminge zijn erkenning verloor, verzuurde de relatie.

Electorale belangen

In de pers verklaarde burgemeester Guido De Padt “compleet verrast” te zijn door de verwaarlozing van de bewoners, maar dat is op zijn zachtst gezegd compleet ongeloofwaardig.

“Binnen de partij wist een aantal mensen heel goed waarvoor Premereur stond, maar hij was Vorig jaar in juni werd de erkenning als inondernemer van het jaar en de electorale bestelling ingetrokken omdat er mensen verblelangen wogen zwaarder door”, laat raadslid ven ‘die zwaarder zorgbehoevend zijn dan de Stephan Bourlau (Het Alternatief) weten. Burzorg die werd aangeboden’. Het nieuws sloeg gemeester Guido De Padt kwam regelmatig in als een bom. In de weken die volgden verover de vloer bij de zorginstelling en was van trokken tientallen bewoners naar andere reside voorgeschiedenis op de hoogte. “Heeft burdenties. gemeester De Padt dan met zijn achtergrond als gewezen OCMW-voorzitter niet gezien dat Op de zwarte lijst de bewoners niet het juiste zorgprofiel kregen aangeboden?”, vraagt Stephan Bourlau zich Intussen staat ‘Senior Resort De Kloef’ - van hardop af. “Dat lijkt me wel heel onwaarschijndezelfde uitbater - ook al op de zwarte lijst van lijk.”

Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. AlsMaar er is meer. Uit het besluit van het colof dit nog niet genoeg was, liep na geknoei de lege van burgemeester en schepenen van 10 samenwerking tussen Beauprez en een diennovember 2021 blijkt dat het stadsbestuur stenchequebedrijf spaak en een advocaat wou inhuren om moest de uitbater 385.000 euro het bestuur bij te staan in ‘het ophoesten. Uit de jaarrekenindossier Beauprez-Alegria’.

Poetsvrouwen gen blijkt dat er de afgelopen Beauprez kreeg aanvankelijk moesten instaan tien jaar liefst 1,4 miljoen euro een omgevingsvergunning uit het bedrijf is gehaald in de voor het bouwen van assistenvoor de zorg vorm van dividenden aan de tiewoningen, maar niet om er zaakvoerders. Daar is het laat‘cohousing’ te organiseren. Er en bedeelden ste woord zeker nog niet over zou dus sprake zijn van ‘illegagezegd. le bewoning’, en dus ook van medicatie Tot slot was er het onfrisse een illegale bouwvergunning. verhaal over een camping van “Burgemeester De Padt wist dus de familie Premereur in Viane, waar bewoners verdraaid goed wat er misliep”, zegt raadslid van stacaravans rond kerstmis 2020 zonder waBourlau. Daarmee is ook de vraag beantwoord ter en elektriciteit werden gezet. Door de vele waarom de grote problemen in de instelling zo gebreken sloot Toerisme Vlaanderen de camlang onder de radar konden blijven. De electoping. Pas na bemiddeling van het stadsbestuur rale belangen wogen zwaarder door, waardoor konden de bewoners een warme Kerst vieren. de plaatselijke Open Vld en het stadsbestuur Intussen blijven de zaakvoerder en zijn vriengewillig de andere kant uitkeken. din in de cel. De zaak zorgt voor heel wat beroering. Maar nieuw zijn de perikelen niet. De Ontslag burgemeester De Padt instelling sleept al jaren een bedenkelijke reputatie met zich mee. De uitbaters trachten zoDe Open Vld in Geraardsbergen wordt nog veel mogelijk winst uit de zaak te halen, wat ten door andere kwalijke zaken achtervolgd. “Op koste van de werking gaat. Het personeelsbede Open Vld-lijst van de gemeenteraadsverleid spreekt tot de verbeelding. Gekwalificeerd kiezingen van 2018 figureerden verschillende zorgpersoneel was er niet. Poetsvrouwen moesmensen die met het gerecht in aanraking zijn ten instaan voor de zorg en bedeelden medicagekomen of naar wie een onderzoek loopt”, tie. De stoet aan werknemers die met slaande geeft Stephan Bourlau nog mee. “De vraag rijst deuren is vertrokken of aan de deur werd gezet, of de partij nog geloofwaardigheid genoeg is indrukwekkend. heeft om de stad te besturen.” Vooruit is vragende partij om een lokale onderzoekscommissie Toch blitzcarrière in Open Vld in het leven te roepen om de zaak grondig uit te spitten. Voor Stephan Bourlau is het duidelijk: Toch kon Stefaan Premereur een blitzcarrière “De burgemeester draagt de politieke verantbinnen de Open Vld opbouwen. In 2017 werd woordelijkheid van dit debacle. Hij had zich niet hij tot ‘ondernemer van het jaar’ uitgeroepen mogen laten leiden door partijpolitieke belanen sleepte hij de ‘Unizo Business Award’ in de gen.” Hij vraagt dan ook het ontslag van burgewacht. Na de gemeenteraadsverkiezingen van meester Guido De Padt.

2018 werd hij lid van het Bijzonder Comité voor

JULIEN BORREMANS

5

Bende van Nijvel heeft wortels in zaak-François

In 2025 is het dossier van de Bende van Nijvel definitief verjaard. Is er nog een mogelijkheid dat ‘de waarheid’ dit jaar of volgend jaar naar boven komt? Laten we eerlijk zijn: die kans is zeer klein. Met elke dag die verstrijkt, zijn de daders en opdrachtgevers een stukje zekerder dat ze niet vervolgd zullen worden. Als ze nog leven tenminste.

De nasleep van een aanslag door de Bende van Nijvel op een Delhaize in Overijse

Dat belet uiteraard niet dat er boeken over de Bende verschijnen. Eind deze maand bijvoorbeeld verschijnt er een nieuw exemplaar van auteur Hilde Geens. Geens schreef eerder al een werk over de Bende en verbindt deze keer de zaak-François aan die Bende.

Rijkswachters werden zelf criminelen Toeval bestaat niet: over de Bende komt er binnenkort een fictiereeks op de VRT en de RTBF (‘1985’) en over de zaak-François is er iets later ‘Kartel BXL’ op VTM. Zo gaat die nieuwe VTMreeks heten die gebaseerd is op het leven van Léon François, een gewezen rijkswachtofficier die midden jaren zeventig de leiding kreeg over het net opgerichte Nationaal Bureau voor Drugs (NBD). “Dat moest toen een antwoord bieden op de almaar om zich heen grijpende drugtrafiek”, aldus Hans Everaert van productiehuis Menuetto. “Het probleem toen was dat er nog geen kader bestond waarbinnen de strijd tegen drugs moest worden gevoerd. Daardoor vielen rijkswachters, zoals François, zelf ten prooi aan de verlokkingen van de drughandel.”

Rijkswachtcommandant Léon François begint in de jaren 70 dus onderzoeksmethoden te gebruiken in de strijd tegen drughandelaars, zonder wettelijke regeling. Hij is commandant bij de rijkswacht en een briljant officier die in 1974 de leiding krijgt van dat pas opgerichte NBD. Hij volgt hiervoor een opleiding bij de Amerikaanse DEA, maar geraakt uiteindelijk in de klauwen van enkele gewiekste drugtrafikanten waardoor hij en enkele medewerkers zelf in de drughandel terechtkomen.

Grenzen vervagen In dat nieuwe boek - Het complot van de stilte - vraagt journaliste Hilde Geens wie de gangsters zijn en wie de politie. De grenzen vervagen volgens haar: “De top van de politie en van de politiek, ex-premier Vanden Boeynants op kop, kijken toe en grijpen niet in.” François wordt uiteindelijk wel veroordeeld, maar de zaak raakt volgens Geens nooit echt helemaal opgehelderd: “Heel wat zware misdaden worden nooit opgelost.”

Gepensioneerd rechter Walter De Smedt in 2020 hierover nog in De Morgen: “Ik was nog substituut toen ik voor de allereerste keer tijdens de zaak-François met een parallelle inlichtingendienst geconfronteerd werd.

In 1971 richtte de toenmalige socialistische minister van Justitie Alfons Vranckx het Bureau van de Criminele Informatie (BIC) op. De Amerikanen voerden met hun Drug Enforcement Administration (DEA) een globale ‘war on drugs’ en het BIC sloot daar

naadloos bij aan. De DEA gebruikte bijzondere methoden zoals werken met informanten en infiltratie en uitlokking door undercoveragenten. Bij het BIC waren ook undercoveragenten actief die volledig buiten het gerecht om werkten. Zij waren vogelvrij.”

“De rijkswacht wou ook zoiets en richtte het Nationaal Bureau voor Drugs op. Ze pasten de technieken toe die ze van de Amerikanen geleerd hadden. Maar dat liep faliekant af: die mannen werden zelf criminelen.

Dat eindigde in 1982 met het procesFrançois, waarbij rijkswachtcommandant Léon François veroordeeld werd tot één jaar gevangenis met uitstel voor 27 misdrijven, waaronder handel in drugs. Dat belette de rijkswacht niet om de man tot majoor te bevorderen.”

Drugsbaron François kwam concreet in opspraak door corruptie en drugsmokkel naar aanleiding van een deal met Albert Farcy, bijgenaamd Bruno. Farcy was een Franse crimineel afkomstig van Halluin die samen met zijn vier broers een bende vormde die opereerde vanuit de Candy’s, een bar in de Brusselse Lakenweversstraat. Hij werkte ook voor de DEA en Farcy was zelfs een informant van adjudant Goffinon en van commandant François.

Hij was vanaf 1975 tot omstreeks 1987 een van de grootste drugsbaronnen in West-Europa.

De oorlog tegen de drugs wordt volgens Geens anno 2022 nog altijd gewonnen door de criminelen Dáár ligt volgens Geens de kiem voor de Bende van Nijvel die in de jaren 80 het land in rep en roer zet met moordende aanslagen. Net als bij de zaak-François laat de Bende volgens haar vooral veel vragen achter: Wie zijn de daders? Wat zijn hun motieven?

Wie houdt hen de hand boven het hoofd? “Zeker is dat (Madani) Bouhouche en (Robert) Beijer, als BOB’ers in de misdaad verzeild geraakt, de spilfiguren zijn in beide dossiers”, zegt Geens. Officieel overleed Bouhouche eind 2005. Niet iedereen gelooft dat hij toen echt overleden is.

De oorlog tegen de drugs wordt volgens Geens anno 2022 nog altijd gewonnen door de criminelen. Het onderzoek naar de Bende van Nijvel wacht nog steeds op antwoorden.

Het verdoezelen van de waarheid, het complot van de stilte, is volgens haar nog altijd aan de gang. Volgens haar zal de waarheid niet onmiddellijk naar boven komen.

THIERRY DEBELS

Politiek NIEUWS UIT DE WETSTRAAT

Geen eensgezindheid energiecompromis Uiteraard werd donderdag het energiecompromis van de regering als eerste punt behandeld in de Kamer.

Zowel oppositie als meerderheid ‘deden er hun ding’, maar er waren toch tendensen waar te nemen in de diverse tussenkomsten.

PVDA en VB waren duidelijk in hun afwijzing, want ze vonden de 165 euro een aalmoes die niets compenseert en niks structureel oplost. Hoewel CD&V en Vooruit zich konden vinden in het compromis, pleitten ook zij toch voor ‘meer’ en dus zeker een structurele aanpak.

Open Vld vond het bij monde van de grootvermogende Christian Leysen allemaal best in orde en zeer billijk.

Hij zal hoogst waarschijnlijk nog nooit gevoeld hebben wat prijsstijgingen of hogere belastingen zijn. En ook Groen vindt dat er top-beleid werd gevoerd in deze.

N-VA zit natuurlijk wat gewrongen met de hele zaak, want zij durven niet openlijk pleiten, zoals bijvoorbeeld het VB, voor de verlaging van het btw-tarief voor gas en elektriciteit van 21 naar 6 procent. Tijdens de regering Michel I hebben ze immers mee het tarief van 6 naar 21 procent gebracht. Zij houden het vandaag bij een verwijzing naar wat de Vlaamse regering deed om de energiefactuur wat te temperen en te stellen dat wat de federale regering doet niet voldoende is.

Het is een thema dat nog niet afgehandeld is, zeker ook omwille van de aangekondigde sluitingen van de kerncentrales en de plaatsing van de dure en vuile gascentrales.

VB-amendementen In de commissie Financiën werd een wetsontwerp van de regering besproken. Niks mis mee. Tot plots Wouter Vermeersch van het Vlaams Belang een aantal technische amendementen indiende om fouten in de tekst aan te passen. Een correcte minister Van Peteghem erkende de opmerkingen en ging dan ook met de amendementen akkoord en vroeg om deze te steunen, wat ook gebeurde voor het eerste amendement.

Daarop schoot de Brusselse PS-baas Ahmed Laaouej in een dubbele kramp, werd boos, stapte op en eiste hetzelfde van de andere partijen. Open Vld ging vanzelfsprekend als eerste door de knieën. Daarna werd de zitting voor een tijdje geschorst. Nadien werden de VB-amendementen verworpen om daarna identiek dezelfde amendementen onder eigen naam in te dienen en goed te keuren.

10 FEBRUARI 2022

CORONAMAATREGELEN

Het trage voortschrijdend inzicht in de Kamer Deze week waren we getuige van hoe een stoet van maar liefst 32 experts in de Kamer de politici van de meerderheid aan het verstand moest brengen wat de rest van de bevolking al lang door heeft: het CST werkt niet en de vaccinatieplicht heeft op dit ogenblik geen enkel nut meer in België.

Het blijft toch een merkwaardig verhaal, hoe de federale regering wil blijven vasthouden aan het CST. Het wordt nochtans met de dag duidelijker dat er aan het zogenaamde Covid Safe Ticket weinig of niets ‘safe’ is. Dat de partij van de eerste minister, de Open Vld, het CST dan nog wil verstrengen op de meest onzinnige manier, roept grote vraagtekens op. Meer en meer Vlamingen ondervinden aan den lijve dat je zelfs met een boosterprik de omikronvariant kan oplopen en dat een volledige vaccinatie dus geen garantie is tegen besmetting.

Toch willen de Vlaamse liberalen het CST richting 1G duwen, met de ‘G’ van gevaccineerd. Net degenen die altijd het hardst geroepen hebben dat ze tegenstander zijn van een ‘pasjesmaatschappij’ eisten tot voor kort de invoering ervan, maar dan wel op de meest contraproductieve manier.

Op het ogenblik dat we dit schrijven, lijkt een verstrenging van het CST richting 1G eindelijk van de baan.

Maar we moeten wel met afgrijzen vaststellen dat de expertenuitleg in de Kamer vermoedelijk niet genoeg was om de federale meerderheid van haar plannetje te doen afzien. Eerder in de week verscheen immers een nieuwe motivatiebarometer die aangaf dat de steun voor de coronamaatregelen zienderogen afneemt, en waarschijnlijk gaf die afnemende steun de doorslag. Voortschrijdend inzicht dus, maar wel aan slakkentempo en dan enkel nog onder druk van de publieke opinie.

kunnen hebben. Maar pas toen de motivatiebarometer aantoonde dat ook de gevaccineerden hoe langer hoe minder moeten weten van een vaccinatieplicht, zagen de politici in de Kamer eindelijk het licht. En ook hier: meer en meer Vlamingen ondervinden letterlijk aan den lijve, of bij familie of vrienden, dat een vaccinatie helemaal geen garantie biedt tegen een besmetting met de omikronvariant.

Hoeveel Kamerleden van de meerderheid zouden ondertussen trouwens niet al in hetzelfde geval verkeren?

Scandinavië schaft maatregelen af Nog een factor die meespeelt zijn de berichten over de Scandinavische landen die een na een álle coronamaatregelen afschaffen. Hoe is het mogelijk dat men in België in het parlement een debat voert over de verstrenging van het CST en de eventuele invoering van een vaccinatieplicht, terwijl corona in Scandinavië niet

Vaccinatieplicht zonder voorwerp Hetzelfde verhaal geldt trouwens voor de vaccinatieplicht. Enerzijds hoorden we de experts uitleggen dat zo’n vaccinatieplicht weinig zoden aan de dijk zet in een land dat van tevoren reeds een van de hoogste vaccinatiepercentages ter wereld kent.

In België, en dan zeker in Vlaanderen, zijn er gewoonweg te weinig nietgevaccineerden opdat een verplichting veel effect zou

meer beschouwd wordt als een ziekte die de maatschappij bedreigt?

In Noorwegen drijft het Folkehelseinstituttet (FHI), het instituut van de volksgezondheid dat de regering adviseert, het zelfs zo ver dat het stelt dat de coronamaatregelen de epidemie alleen nog maar verlengen, en dus verergeren. Stuurt iemand hun rapport in vertaling naar Frank Vandenbroucke, onze federale minister van Volksgezondheid, die blijft vasthouden aan de strengst mogelijke maatregelen en de somberste barometers? Want dat is misschien nog het meest tragische: het debat in de Kamer over het CST en de vaccinatieplicht is gewoonweg het verkeerde debat. In de plaats daarvan zou men zich beter buigen over de vraag waarom in België niet kan wat in Denemarken, Zweden en Noorwegen ondertussen wel al kan.

Boosteren om te kunnen skiën Een groot contrast met Scandinavië vinden we ook in Oostenrijk, want in Oostenrijk hebben zelfs minderjarigen een boosterprik nodig om in open lucht op de ski’s te mogen staan.

Met de krokusvakantie voor de deur slaagt België er echter niet in om het finale wetenschappelijke advies in te winnen over de wenselijkheid van een boosterprik voor wie jonger dan 18 jaar is, tot wanhoop van families met kinderen die hun skivakantie al in duigen zagen vallen. Wat in het ene EU-land verplicht is, is in het andere EU-land blijkbaar onmogelijk om er een mening over te vormen.

Geen nood echter, Vlaams minister van Volksgezondheid Wouter Beke besloot op eigen houtje de boosterprik vrijwillig aan te bieden aan minderjarigen. Er is een tijd geweest dat een federale minister opriep om niet te gaan skiën in Oostenrijk.

Nu is er dus een Vlaamse minister die met belastinggeld mogelijk nutteloze vaccinaties aanbiedt om de Oostenrijkse skivakantie toch maar te kunnen laten doorgaan.

FILIP VAN LAENEN

© PHOTONEWS

6

Waar is Yoleen?

De voor enkele jaren zo beloftevolle N-VA-nieuwkomer Yoleen Van Camp lijkt wel van de politieke aardbodem verdwenen. Ze blonk uit in tussenkomsten, wetsvoorstellen en initiatieven allerhande. Ook in haar nieuwe thuisstad Herentals - nadat ze Kasterlee had verlaten na flink wat herrie - scheerde ze hoge toppen en werd ze eerste schepen. In september 2021 maakte ze plots bekend ontslag te nemen uit die functie en verliet ze eveneens de gemeenteraad. Ook daar en in haar partij zou er een flinke kink in de kabel zijn gekomen. Yoleen is een ‘personne caractérielle’, dat is bekend. Maar toch zette ze, naar eigen zeggen, de stap “om mij volledig te kunnen concentreren op mijn werk als federaal parlementslid”. Maar ook daar lijkt het licht uitgegaan.

Soms duikt er nog eens een schriftelijke vraag op, maar geen mondelinge vragen meer of tussenkomsten in de plenaire - over haar stokpaardje ‘de zorg’ kan nochtans veel verteld worden - en ook wetsvoorstellen blijven uit. Is de uitgang in zicht?

Opvallende gasten in Kamer Woensdag was een bijzondere dag tijdens de hoorzittingen in de Kamer over de vaccinatieplicht. Naast anderen waren viroloog Zeger Debyser als vertegenwoordiger van het Raadgevend Comité voor de Bioethiek, professor Rik Torfs (KUL) en Els Keytsman

Tijl De Bie (UGent) was een van de experten die mocht opdraven in de expertencommissie over vaccinatieplicht

(UNIA) de opvallendste gasten. Het viel op dat dezen het roerend eens waren over de intentie van Conner Rousseau (Vooruit) en anderen om een ‘CST met 1G’ in te voeren (vaccinatie niet verplicht, maar geen CST is gelijk aan uitsluiting, dus indirecte dwang tot vaccinatie): het kan en mag niet. Hun kerngedachten waren: CST is uitzonderlijk en kan enkel tijdelijk als het echt noodzakelijk is, CST deelt mensen op in groepen, het is moeilijk verdedigbaar vanuit juridisch oogpunt.

Debyser en Torfs lieten zich niet ondersneeuwen door een berg van vragen van Kamerleden die zo een fundamenteel debat probeerden in de kiem te smoren. Bovendien gaf Rik Torfs - geheel kurkdroog zichzelf zijnde - voor de aanvang van de zitting een veelzeggende Tweet ten beste: “Ik bevind me in de Yourcenarzaal van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. De zaal zelf ziet er helemaal bij de tijd uit.”

Niet welkom in Mali Tussen alle Vivaldi-gekrakeel vallen veel andere zaken tussen de plooien. Een daarvan is de enkele maanden ge-

leden door premier De Croo aan de Franse premier Jean Castex toegezegde deelname van 250 Belgische militairen voor een gevaarlijke anti-jihadismemissie in het volatiele noorden van Mali.

Theo Francken van N-VA vatte minister van Defensie Ludivine Dedonder daar nog maar eens over en bezwoer haar geen Belgische troepen naar dat land te sturen. Hij wees op het wanbeheer van het corrupte regime en op het feit dat in de noordelijke regio - waar onze troepen ingezet zouden worden - het regime daar wordt beschouwd als een wrede bezetter.

Maar ook de mensenrechtenschendingen door Malinese regeringstroepen en het gegeven dat de Malinese regering ook nog eens in zee gaat met de Russische huurlingenfirma Wagner die nauw verbonden is met het Kremlin.

Nu ook blijkt dat de Denen zich ondertussen, op vraag van de Malinese regering, hebben teruggetrokken en dat ook de Fransen voor het regime in Bamako niet langer welkom zijn, ligt het voor Francken voor de hand dat België aan Frankrijk meedeelt dat het geen compagnie zal sturen.

Politiek

10 FEBRUARI 2022

IN DE KIJKER

CITAAT VAN DE WEEK

Vincent Van Peteghem

Kristof Calvo:

“Wat Tinne Van der Straeten in één jaar tijd realiseert, is indrukwekkend”

Hij doet een beetje denken aan ‘de rustige vastheid’ van zijn partijgenoot Herman Van Rompuy. Altijd keurig in het pak, ernstig en beheerst, maar toch minzaam lachend in de omgang, een sterke dossierkennis, luisterend naar andere opinies en altijd bereid tot overleg. Naar eigen zeggen beseft hij waar de mensen mee bezig zijn als hij ‘vol-au-vent’ gaat eten in de Lunch Garden. Vincent Van Peteghem (41) is niet langer kandidaatvoorzitter van zijn partij, maar heeft wel nog grote ambities als minister van Financiën. Zelfs in de zwalpende Vivaldi-regering.

Hij lijkt wel de alpaca van de Wetstraat. Volgens de ‘totemzoeker’ van Scouts en gidsen Vlaanderen is de alpaca “een koppig en trots dier”: “Als hij ergens zijn zinnen op zet, is hij daar niet van af te brengen en volhardt hij hardnekkig. De alpaca leeft in een goede verstandhouding met soortgenoten.” En in genoemd restaurant weten ze ondertussen al dat “de alpaca kieskeurig is wat zijn voedsel betreft”.

Overtuigd van gelijk, ook bij compromissen Vincent Van Peteghem aarzelt niet om als minister van Financiën zijn mening te geven, maar toch loyaal te blijven aan zijn politieke partners. Zo blijft hij tot op de dag van vandaag overtuigd dat een btw-verlaging van 21 naar 6 procent op elektriciteit én aardgas, gekoppeld aan een slimme verhoging van de accijnzen de juiste weg is.

In De Morgen zei hij daarover: “Als werkende mensen hun spaarboek moeten aanspreken om hun facturen te betalen, dan is er een probleem.” Toen men hem dan erop wees dat premier De Croo er niet mee kon lachen dat hij zijn mening daarover ging ventileren, antwoordde hij fijntjes: “Het was niet mijn bedoeling om daar politieke spelletjes te gaan spelen hé. Ik kan me gewoon niet verstoppen als ik facturen maal drie of vier zie gaan.”

Zijn logica was vrij helder in Het Laatste Nieuws: “De btw is proportioneel, dus als je factuur verdubbelt, verdubbelt ook het bedrag dat je aan btw betaalt. Die verlagen is dus de ideale manier om de mensen die hun factuur het meest zien stijgen, te compenseren.” Het is al wel vaker gebleken dat inzake fiscaliteit en belastingen CD&V en Open Vld maar slecht sporen. Toch blijkt hij te kunnen leven met het bereikte compromis dat hij weliswaar niet met volle goesting verdedigt, want goed beseffend dat “dit niet alles oplost”. Maar tussen de regels lezen we dat hij het nog niet opgeeft. Hij gaat namelijk met minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) de plannen over een slimme btw-verlaging verder uitdiepen tegen 1 maart.

Grote meneer?!

Ook op andere terreinen werkte hij consequent verder aan de doorvoering van zijn inzichten, ook al lukte het niet altijd. We denken aan het gunstige belastingtarief voor topvoetballers dat hij ten gronde wilde herzien, maar dat door druk uit de liberale hoek - alweer - bijgesteld moest worden.

Verder zet hij onder meer in op het uitdoven van de crisisbelasting van 1994, nieuwe btw-regels in de zorgsector, het minder inhouden van bedrijfsvoorheffing op het loon om de afrekening lichter te maken, de verlenging van de btw-verlaging voor sloop en heropbouw en pleit hij voor een systeem om extreme tankprijzen te stabiliseren.

Het is bekend dat ‘tsjeven’ het liefst compromissen sluiten, van staatshervormingen tot om het even wat, maar het zou toch wel eens mogen dat een minister als deze - die duidelijk weet waarmee hij bezig is - nu en dan eens zoals zijn collega’s in andere partijen op de tanden bijt en doorzet. Het zou van hem, naast zijn letterlijke lengte van exact twee meter, een ‘grote meneer’ maken.

© BELGA

Ernst en luim Helemaal uit het niets, zoals sommigen beweren, komt hij niet. Na een doctoraat in Toegepaste Economische Wetenschappen werd hij prof aan de Business School van Rijsel. Vanaf 2012 zetelt hij in de gemeenteraad van De Pinte, waar hij vanaf 2019 - net zoals zijn vader eerder - burgemeester werd. In 2016 kwam hij door opvolging in de Kamer terecht en in 2019 werd hij verkozen in het Vlaams Parlement, om dan in oktober 2020 minister van Financiën én vicepremier te worden. Een snelle carrière. Hij is geen emo-politicus die zijn weg zoekt via de sociale media of die het moet hebben van al te populistische uitspraken. Van Peteghem zou evengoed als technocraat kunnen fungeren in een louter zakenkabinet. Hoewel hij ‘in tempore non suspecto’ ook wel eens als stand-upcomedian optrad, met droge humor, en de bingoavonden in het lokale woonzorgcentrum presenteerde of achter de draaitafel op feestjes stond.

7

Groen-Kamerlid Kristof Calvo is terug van weggeweest. Na een jaar lang voor de Nederlandse zusterpartij GroenLinks in Den Haag gewerkt te hebben, stapt het groene boegbeeld terug in de Belgische schijnwerpers met een interview in De Zondag. Daarin spreekt hij vol lof over zijn partijgenoot en minister van Energie Tinne Van der Straeten.

“Wat zij in één jaar tijd realiseert, is indrukwekkend: een sluitend plan voor de bevoorradingszekerheid, de energienorm, de windmolens op zee, het sociaal tarief en ik kan nog even doorgaan”, zegt de voormalige Groen-Kamerfractieleider.

“We komen van twintig jaar stilstand, hé. Vriend en vijand moeten dat toegeven.”

Uitspraken Magnette over e-commerce door zowat iedereen afgekraakt Was het een welgemikt provocatief statement, bedoeld om de aandacht op te eisen en de wind uit de zeilen van de linkse concurrent PTB te nemen, of was het een serieuze wens van een partij die niks meer hoeft binnen te halen op het vlak van arbeidsmarktbeleid en zich onaantastbaar waant? Feit is dat er maandag over weinig anders gesproken werd dan de reactionaire wensdroom van PS-voorzitter Paul Magnette om België e-commerce-vrij te maken.

“Na de kernuitstap wil ik graag de e-commerce-uitstap realiseren.

Laat België maar een land worden zonder e-commerce”, zei Magnette maandag in Humo, tijdens een dubbelinterview met PS-staatssecretaris Thomas Dermine. “Ik vind de e-commerce geen vooruitgang, maar sociale en ecologische afbraak. Waarom moeten wij arbeiders ’s nachts in die pakhuizen laten werken? Omdat de mensen de klok rond willen kopen en hun pakjes binnen de 24 uur thuis willen hebben. Kunnen wij echt geen twee dagen wachten op een boek?”

Desastreuze arbeidsmarktsituatie in Franstalig België De PS’ers deden de veelbesproken uitspraken aan de vooravond van een discussie over avondarbeid in de sector. Bart Van Craeynest, hoofdeconoom van Voka, greep het interview aan om op Twitter op de desastreuze arbeidsmarktsituatie in Franstalig België te wijzen. De cijfers zijn ronduit onthutsend en behoren tot de slechtste van Europa: 1 op 3 Walen tussen de 20 en 64 jaar oud werkt niet, voor Brussel gaat dat aandeel richting 40 procent. Slechts 1 op 3 Waalse werknemers werkt in de private sector. Het risico op armoede bedraagt in Wallonië en Brussel respectievelijk ruwweg 25 en 37 procent.

Terwijl de overheidsfinanciën compleet ontsporen, lijkt de PS-voorzitter dus de deur naar een performant arbeidsmarktbeleid te sluiten. Ondertussen zegt Magnette overigens dat het voor hem “geen mislukking” is als er deze legislatuur geen grote fiscale hervorming komt.

Zelfs brug te ver voor PVDA Binnen de eigen meerderheid werden de uitspraken meteen

onder vuur genomen. “Terugkeren naar de economie van 100 jaar geleden zal ons niet helpen.

E-commerce kan duizenden mensen nu een job bezorgen. We gaan dat toch niet laten liggen?”, reageert Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert via Twitter. “De 19de eeuw kan geen samenlevingsmodel zijn”, zegt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. “Vooruitgang is een kans. We hebben een open geest en aanpassingsvermogen in onze samenleving nodig voor meer welzijn. We mogen e-commerce niet alleen aan andere landen overlaten. We zouden honderden miljoenen verliezen.”

Oppositiepartij N-VA noemt de uitspraak dan weer ‘wereldvreemd’ en ‘onverantwoord’. “De PS denkt blijkbaar dat ze de geschiedenis van een wereld waarin e-commerce boomt, in haar eentje kan terugdraaien. Dat is niet alleen wereldvreemd, maar compleet onverantwoord”, zegt Kamerlid Björn Anseeuw.

Opmerkelijk is dat zelfs de communistische PTB-PVDA de voor-

stellen van Magnette te ver vindt gaan. “Nee, het is niet onder druk van de PTB dat hij deze verklaring aflegde. Anderen deden dat wel”, zegt partijvoorzitter Raoul Hedebouw. “De PTB wil geen afschaffing van de e-commerce, maar goede werkomstandigheden in de e-commerce.”

“Eigenlijk zijn de transfers superlaag” In hetzelfde interview minimaliseert Dermine overigens de transfers tussen Vlaanderen en Franstalig België. “Sinds De Wever in 2005 met vrachtwagens vol nepgeld naar Wallonië is gereden, denken veel Vlamingen dat ze waanzinnige bedragen aan ons afstaan”, zegt de staatssecretaris.

“Maar eigenlijk zijn die transfers superlaag. Zes à zeven miljard, dat is peanuts in vergelijking met de transfers tussen regio’s in Frankrijk en Duitsland.”

Volgens econoom Geert Noels zijn de transfers van Vlaanderen naar Wallonië wel degelijk “best wel hoog”. “3 procent van het Vlaams bruto binnenlands product, én structureel”, verduidelijkt Noels. “In andere landen zijn transfers vastgelegd volgens criteria en met incentives om ze laag te houden. Het is geen banaal gegeven.”

PIETER VAN BERKEL

8

Interview

10 FEBRUARI 2022

THEO FRANCKEN EN PETER BUYSROGGE Sommige dingen kunnen met een eenvoudige duidelijkheid gesteld worden: Theo Francken en Peter Buysrogge zijn atlantici en pleitbezorgers van de NAVO. Niet als een fetisj, maar omdat ze geloven dat de NAVO een uniek instrument is om de westerse waarden te beschermen en uit te dragen. Naar aanleiding van het boek dat ze erover samenstelden - ‘NAVO: Hersendood of Klaar voor de toekomst’ - hadden we een gesprek over de Oekraïense wake-upcall, de communautaire dimensie van defensie en hoe een latent antiamerikanisme van links steeds om de hoek schuilt.

heo Francken komt wat geërgerd zijn bureau binnengestapt. “Enfin, nu saboteren ze mijn vraag die ik in plenaire aan Alexander De Croo wou stellen”, zucht hij. “Ben ik dan zo'n slechte mens (lacht).” De ‘politique politicienne’ doorkruist wel vaker belangrijke thema's. We laten het eerste voor wat het is.

Eind vorig jaar kwamen Theo Francken en Peter Buysrogge (beide N-VA) en Hendrik Bogaert (CD&V) met een 'NAVO-boek' op de proppen. Elk schreven ze een bijdrage, maar ze slaagden er ook in ‘interessante’ namen uit binnen- en buitenland te strikken. Academici, elk met hun specialiteit, de Belgische ambassadeur bij de NAVO, maar ook Jamie Shea. Shea is inmiddels gepensioneerd, maar was jarenlang als hoofd communicatie ook het gelaat van de alliantie. Terecht werd het werk lovend ontvangen. Het werpt dan ook verschillende interessante invalshoeken op bij een onderwerp waarover minder gepubliceerd is dan vaak aangenomen wordt. We hadden er een gesprek over met twee van de drie auteurs.

Waarom dit boek en waarom net nu?

Theo Francken: “Het idee is al een tijdje geleden ontstaan, overigens in dit bureau. Ik zat al lang met een idee waar ik Peter over sprak. De NAVO is zo'n belangrijke instelling, we zitten in ons land met zowel de hoofdzetel als het militair hoofdcommando, en toch blijft dit voor de meeste mensen een vrij onbekend iets. Wordt het niet eens tijd voor een publicatie hierover? En waarom trekken we het niet open door Hendrik, net als Peter lid van de commissie Defensie, erbij te betrekken? Dit is geen oppositieboek, het is een werk over de NAVO. Dat wij in de federale oppositie zitten en CD&V in de meerderheid zagen we nooit als een struikelsteen.”

Peter Buysrogge: “Onbekend is vaak onbemind en het is bij de NAVO niet anders. Men denkt aan de Tweede Wereldoorlog, maar de daaropvolgende periode associeert men vooral met de EU. Ik zal de laatste zijn om het belang

van de EU te minimaliseren, maar ons statement is dat afschrikking erg belangrijk is geweest in het behouden van de vrede.

Rusland heeft een rijke traditie en heeft altijd staten beïnvloed. Het is vandaag niet anders.”

We spreken met elkaar op een moment dat ruim 100.000 militairen aan de Oekraïense grens postgevat hebben. Een alarmsignaal voor een organisatie die enkele jaren geleden nog door de Franse president Macron als “hersendood” werd verklaard?

Theo Francken: “Dit verklaarde mijn ergernis van daarnet: ik had hier graag wat vragen over gesteld (lacht). Op een moment dat premier De Croo verklaart dat België hard zal terugslaan, indien Rusland Oekraïne zou binnenvallen, dan had ik graag geweten wat hij daarmee precies bedoelt. En hebben ze al eens nagedacht wat dit allemaal kan betekenen voor onze energie-afhankelijkheid?

Kijken we naar het conflict, dan lijkt me het belangrijkste uitgangspunt te zijn dat Oekraïne een soeverein land is en alle prerogatieven die hieruit voortvloeien mag uitoefenen. Dus nee, het is niet aanvaardbaar dat Rusland de Krim blijft bezetten. Wat niet wegneemt dat ik wel enig begrip kan opbrengen voor de strategische situatie en het gevoel van insluiting dat ze ervaren. Alleen is dit geen vrijgeleide om te doen wat ze vandaag aan het doen zijn.”

Peter Buysrogge: “Het meest dramatische is dat Europa nergens staat in dit verhaal. Er kan enkel een parallelle diplomatie tot stand worden gebracht bij de gratie van Moskou. Hopelijk kan deze situatie ontmijnd worden, en dan zal er één erg belangrijke les uit getrokken moeten worden. Twee eigenlijk. Ik denk niet dat Moskou op termijn onze grootste bedreiging vormt, met een duidelijke opstelling moet een modus vivendi haalbaar zijn. Maar men moet ook goed beseffen dat er wel meer conflicthaarden zijn waar onze belangen bedreigd en geprovoceerd kunnen worden. En dat

“De NAVO is on veiligheids vandaag de en in een periode dat oorlogsvoering volledig andere vormen krijgt. Zaken die men nog niet zo lang geleden enkel in sciencefictionreeksen zag, zijn nu wel degelijk werkelijkheid: geavanceerde drones, artificiële intelligentie, zogenaamde killer-robots. Een land als Turkije is trouwens erg gevorderd op het vlak van dronetechnologie, in die mate dat de spreekwoordelijke ganse wereld klant is bij hen. En dan koop je een ding van 250 euro dat als een vliegende bom gebruikt kan worden. Wat ons bedreigt, kan erg diverse en vooral gevaarlijke vormen aannemen.”

Het kan niet miskend worden dat de rommelige terugtrekking uit Afghanistan en dan vooral de gebrekkige communicatie van de Amerikanen een donkere bladzijde in de NAVO-geschiedenis is. Heeft dat blijvende schade aangericht?

Peter Buysrogge: “De belangrijkste vergissing was een inschattingsfout van de Amerikanen. Reeds onder Trump was de terugtrekking aangekondigd, maar ze hadden niet gerekend dat de taliban zo snel bij de luchthaven zou geraken.

Ik denk dat we daaruit een belangrijke les moeten trekken. Dat we als het Westen tussenkomen om te verhinderen dat een bepaalde plek een broeihaard van terreur die zich tegen ons zal keren, kan verdedigbaar zijn. Daar blijven en trachten de democratie wortel te doen schieten, getuigt vaak van naïviteit.”

Theo Francken: “Ik heb het daarover op de boekvoorstelling ook gehad: we

gaan dit overleven, net zoals we in het verleden ook crisissen overleefd hebben. Het past zo’n beetje in dat sfeertje van achteruitgang van het Westen. Is dit een topmoment? Misschien niet, maar twee eeuwen dominantie vaag je heus niet in een handomdraai weg. Met het nieuw ‘Strategisch Concept’ dat eraan komt, zal een nieuwe periode voor de NAVO aanbreken.”

DRIE VRAGEN AAN PRO

“Voor het eerst in de Hoe belangrijk voor de toekomst van de NAVO is hetgeen zich vandaag in Oekraïne afspeelt? Een wake-upcall? Specifiek dan voor de Europese landen?

“Dit bevestigt dat afschrikking belangrijk blijft, en dus ook een voldoende investering in defensie. Maar het versterkt ook de Europeanen in hun argument dat de NAVO zich op Europa en Rusland moet concentreren, en dus niet op China, zoals de VS dat wil.”

Men zegt wel eens dat de Europese landen vandaag meer moeten gaan inzetten op defensie. Zo niet dreigen ze de NAVO-trein te missen met de VS die zich meer

op

“V ro ee oo D le se te m ee vo k da ne

Interview

10 FEBRUARI 2022

9

N-VA-KAMERLEDEN EN AUTEURS VAN HET BOEK 'NAVO'

WAT WE MET VIVALDI MEEMAKEN, IS ZEER HERKENBAAR WANNEER JE SOCIALISTEN OP DEFENSIE PLAATST

nze beste sgarantie, nige ook” België is niet alleen de zwakste van de klas als het om militaire bestedingen gaat, van dat karig bedrag gaat verhoudingsgewijs nog eens het minste naar investeringen. Op welke manier worden jullie daarmee geconfronteerd?

Peter Buysrogge: “Die feiten zijn natuurlijk onmiskenbaar en al jaren een

gevoelig punt. Maar daartegenover staat de realiteit dat we ondanks alles toch redelijk wat output weten te realiseren. Of het nu over het Balticum gaat, de Balkan of Libië enkele jaren geleden. In de vorige legislatuur werd onder Steven Vandeput een opschaling voorzien. Investeringen werden gedaan, wat zich uitte in de aanschaf van nieuwe fregatten, rollend materiaal of nog de beslissing om de F-35 te kopen. Op deze inspanning moet verder gebouwd worden. Jammer genoeg gebeurt dat onvoldoende.”

Theo Francken: “Wat we met Vivaldi meemaken, is zeer herkenbaar wanneer je socialisten op Defensie plaatst.

Investeringen worden verwaarloosd, maar middelen worden voorzien in personeel, waarvoor men de drempel maar wat graag verlaagt. Men rekruteert, maar verliest het belang van operaties en training uit het oog. Wat heb je met 10.000 man als die niet inzetbaar zijn?

Maar om op terug te komen op wat Peter zei, lidmaatschap van de NAVO draait rond de drie C's: Cash, Contribution en Capacity. Wat het eerste betreft, zitten we niet goed, dat klopt. Op de andere twee punten doen we het redelijk goed.

Dat nuanceert toch enigszins het globale plaatje.”

Begrijpen we het goed dat jullie koele minnaars zijn van een eigen Europese defensie?

Peter Buysrogge: “Wij vinden vooral dat je de dingen in de juiste context moet plaatsen. De voorbije jaren heeft zich zo’n een stevig anti-Amerikaans discours ontwikkeld, vooral dan bij linkse partijen. Trump bood hen een makkelijk voorwendsel, maar in werkelijkheid zit het dieper. Dat vertaalt zich in een pleidooi om meer te investeren in Europese defensie, wat op zich een valse discussie is. Dat is dan de paradox die links wil: afstand nemen van de VS, ook al betekent dit onontbeerlijk meer middelen naar defensie laten vloeien. Ik ben niet tegen een sterker Europa op militair vlak, maar het heeft geen zin je bondgenoot nodeloos voor het hoofd te stoten. We leven in een heel andere strategische realiteit dan voorheen. En waar aanvankelijk de blik van Washington volledig op Europa gericht was, is dit niet langer het geval.”

Theo Francken: “De Amerikaanse oud-

minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright gebruikte daar de perfecte term voor. Tegenover het idee van ‘strategische autonomie’ plaatste zij de idee van ‘strategische verantwoordelijkheid’, en daar is het in essentie om te doen, zeker binnen de NAVO. Wat doen jullie als Europeaan tegen de bedreiging die uit het Oosten komt? Zolang er niet meer Europese militaire inspanningen komen, zal dat idee van een eigen defensie-unie, los van de VS, een lege doos blijven.”

In hoeverre speelt deze kwestie in de Belgische politiek?

Theo Francken: “Dat loopt dwars doorheen de Vivaldi-regering. Minister van Buitenlandse Zaken Wilmès was aanwezig op onze boekvoorstelling en nam er ook het woord. Het was een gebaar dat we ten zeerste wisten te appreciëren, een mooi voorbeeld van hoe men zich in de politiek, ondanks alle tegenstellingen, toch rond bepaalde onderwerpen kan vinden.

Het verheugde ons dat ze heel duidelijk de NAVO als hoeksteen van onze defensie noemde. Ik kan me inbeelden dat ze aan de regeringstafel wel wat andere dingen zal horen.

Lidmaatschap van de NAVO draait rond de drie C's: Cash, Contribution en Capacity Mijn resolutie die dit benadrukte werd weggestemd ergens in het begin dat de Vivaldi-regering aantrad. Wij, de MR en de Open Vld stemden voor, het VB onthield zich, maar er heeft zich een nipte meerderheid aan de linkerzijde afgetekend: Ecolo-Groen, PS, PVDA-PTB en sp.a.

Een andere resolutie van de MR, die ijverde voor een Europees leger, werd dan weer goedgekeurd. Het is een klassieke truc van links: constant hameren op dat Europees leger om het toch maar niet over de NAVO te moeten hebben.”

In welke mate is defensie ook een communautair verhaal?

Peter Buysrogge: “De facto is het dat vaak. In het zuiden van het land is men natuurlijk altijd heel gevoelig voor de Franse sirenenzang. En wie Frankrijk zegt, heeft het in één adem ook over de Franse defensie-industrie die niet onbelangrijk is en uiteraard haar belangen verdedigt.

Hun lobby-machine is enorm. Dat zagen we toen een keuze gemaakt moest worden voor de opvolging van de F-16. De druk

OFESSOR SVEN BISCOP (UGENT EN EGMONT INSTITUUT)

e geschiedenis ligt de Amerikaanse prioriteit op Azië”

p Azië richt? Klopt dat volgens u?

Voor de VS blijft de stabiliteit van Euopa van groot belang. Niettemin is de erste prioriteit duidelijk China en Azië voor het eerst sinds de Tweede Wereldorlog komt Europa op de tweede plaats.

De VS zal een rol in de NAVO blijven speen, maar het is duidelijk dat de Europee bondgenoten meer militaire capacieiten zullen moeten opstellen. Immers, mocht er ooit tegelijk in Europa en Azië en crisis zijn, dan zou de VS wel eens oorrang aan Azië kunnen geven. Amerikaanse versterkingen in Europa zouden an later en in kleinere aantallen kunen komen dan wij tot nu toe verwachten.

Bovendien is de VS nu al veel minder bereid dan vroeger om troepen in te zetten voor operaties in Afrika die het Europees grondgebied niet rechtstreeks bedreigen, maar wel de Europese belangen schaden. Dat zullen de Europeanen dus zelf moeten doen.”

Hoe realistisch acht u dat het ooit tot een Europese defensiesamenwerking komt, naast de NAVO of in de schoot ervan?

“De enige manier waarop de Europeanen op een betaalbare manier de gaten in hun militair arsenaal kunnen vullen, is door hun inspanningen samen te leggen. Het grote probleem is immers de versnippe-

ring van de defensiebudgetten. De beste manier om die defensie-integratie te realiseren is via de EU. Ten eerste is het een Europees probleem: we gaan onze troepen onder Europeanen integreren, niet met de Amerikanen. Ten tweede is het dan een onderdeel van het bredere supranationaal project van de EU en kan defensie gelinkt worden aan het buitenlands en economisch beleid van de Unie. Helaas vordert deze Europese defensie veel te traag. Wellicht zullen we eerst in een kleinere groep van landen tot verregaande integratie komen, bijvoorbeeld de Benelux samen met Frankrijk, Duitsland en Spanje.”

W

Atlantisme volgens Francken en Buysrogge Toen het boek van Francken, Buysrogge en Bogaert in december vorig jaar op de NAVO-hoofdzetel in Evere werd voorgesteld, nam ook - obligaat - N-VA-voorzitter Bart De Wever het woord. Hij leverde een gevatte tussenkomst af, sarcastisch, bijtend en provocatief, kortom BDW op zijn best. “De auteurs zijn toch alle drie atlantici? Ik zie ze knikken”, merkte hij op een zeker moment op. Maar wat betekent dat voor hen?

“Voor mij is atlantisme het delen van een gemeenschappelijk waardepatroon”, stelt Peter Buysrogge. “Het vrije Westen, democratie en dat is iets wat je gelukkig vindt binnen de EU, de VS en Canada.

Het is iets dat ons bindt ten opzichte van de rest van de wereld die grotendeels uit dictaturen of op zijn minst autoritaire regimes bestaat.”

“Ook ik geloof sterk in dat concept van het vrije Westen”, beaamt Theo Francken. “En daar moeten we op verder bouwen, samen onze belangen verdedigen en hiervoor is de NAVO een cruciaal instrument. Weet u, de grootste bedreiging van de NAVO, dat zijn wij zelf. Maak het Westen woke en het is hier afgelopen.” om voor de Franse Rafale te kiezen was enorm, maar die konden we gelukkig afwenden. Op zich niets nieuws onder de zon, want ook toen destijds de opvolger voor de Starfighter aangeduid moest worden, zagen we een communautaire breuklijn. De Franstaligen wilden de Mirage, de Vlamingen de F-16.

Laten we ook de link leggen tussen die pleidooien voor een Europees leger en het Franstalige ‘militair-industrieel complex’, een begrip destijds door de Amerikaanse president Eisenhower gelanceerd. Als men stappen zet in de uitbouw van zo'n leger, denkt men dan echt dat voor Amerikaans materiaal gekozen zou worden? Parijs weet dat en ziet daar belangen liggen.”

Theo Francken: “We hadden het over die Belgische tegenstellingen, maar til die gerust naar een Europees niveau. Er is natuurlijk een historisch anti-Amerikaans sentiment in Frankrijk, los van wie nu precies de lakens uitdeelt in het Witte Huis. En ik weet waarover ik het heb, want mijn moeder is Française (lacht).

Sommigen positioneren zich op de Frans-Duitse as, maar landen als Nederland, de Scandinavische landen, maar ook staten in Oost-Europa blijven dicht bij de VS staan.

Het is misschien anekdotisch, maar tegelijk veelzeggend. Wie zie je hier op de receptie voor ‘the Fourth of July’ op de Amerikaanse ambassade? Heel wat N-VA’ers, wat VB’ers, enkele mensen van de andere partijen, en dat is het dan. De linkerzijde schittert door afwezigheid. Hetzelfde evenement in Polen levert een overrompeling op. Het hele politieke spectrum tekent present.”

MICHAËL VANDAMME Theo Francken, Hendrik Bogaert en Peter Buysrogge, ‘NAVO, hersendood of klaar voor de toekomst?’, Uitgeverij Doorbraak, 2021, 480p. ISBN: 9789493242487

Betaalt jouw ziekenfonds tandkosten tot 1.200 euro terug?

Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen Tel 015 28 90 90 - www.vnz.be

Word lid van het VNZ.

10 Buitenland

10 FEBRUARI 2022

VERENIGD KONINKRIJK

CANADA

Vrijheidskonvooi trok door het land In de Vlaamse pers las u er weinig over, maar de Canadezen zijn het coronabeleid spuugzat.Tienduizenden betogers en een stoet van minstens enkele honderden vrachtwagens zetten daarom koers naar de hoofdstad.

Het is en blijft een klassieke quizvraag: wat is de hoofdstad van Canada? Niet Toronto, Montreal of Vancouver, wél Ottawa. En daar zijn sinds een tweetal weken massale protesten neergestreken. Premier Justin Trudeau heeft er in Canada een sport van gemaakt om gevaccineerden en ongevaccineerden tegen elkaar op te zetten. Wie de ‘prik’ weigert, moet de gevolgen ondergaan. Een beetje zoals zijn ideologische vriend Macron in Frankrijk.

Tienduizenden truckers moeten sinds januari kiezen: zich laten vaccineren of hun baan opzeggen. Canada en de Verenigde Staten hebben immers recentelijk de overeenkomst opgezegd die vrachtwagenchauffeurs in beide landen vrijelijk - zonder vaccinatiebewijs - de grens liet oversteken. Hiertegen kwam verzet en het ‘vrijheidskonvooi’ was geboren.

Vanuit alle hoeken van Canada zetten ze koers richting Ottawa. Hun actie richt zich tegen de (semi-)verplichte vaccinatie, maar ook tegen de vrijheidsbeperkende maatregelen.

Tienduizenden betogers

Problemen bevoorrading Feit is dat de truckers tijd hebben. Voor hen kan het nog weken duren, maar de vraag rijst hoelang de actie nog steun geniet bij (een brede laag van) de Canadese bevolking. Doordat zovele vrachtauto’s momenteel niet operatief zijn binnen de logistieke ketens, dreigt binnenkort een bevoorradingsprobleem bij onder andere de supermarkten. Justin Trudeau zal dan de eerste zijn om de schuld bij de betogers te leggen. Hoelang blijven politici in staat om, onder het mom van corona, groepen burgers tegenover elkaar uit te spelen?

LVS

© SHUTTERSTOCK

Het Laatste Nieuws wist te melden dat aan de optocht minder dan honderd vrachtwagens deelnamen. Werkelijk?

Grappig om te zien was bovendien dat de klassieke massamedia in Canada op hetzelfde ogenblik al niet anders konden dan toegeven dat de stoet uit minstens ‘hon-

derden’ trucks en nog eens ‘duizenden’ auto’s bestond. We kunnen in onze scepsis gerust aannemen dat het werkelijke aantal nog een pak hoger ligt. Los van de voertuigen betoogden in Ottawa tienduizenden personen.

Intussen lijkt het er op dat de Canadese eerste minister het noorden is kwijtgeraakt. Justin Trudeau schreeuwt dat het vrijheidskonvooi bestaat uit een verzameling vrouwenhaters, migrantenhaters, homohaters en extreemrechtse blanke mannen. De Conservative Party, de tweede partij van het land, staat gematigd positief tegenover het protest. Erin O’Toole, leider van de oppositie, riep Justin Trudeau op om “rond de tafel te gaan zitten met deze grote groep hardwerkende Canadezen”.

Dat regeringen na twee jaar vrijheidsberoving helemaal geen zin hebben om in gesprek te gaan met burgers, bleek al snel. Eerst moest Trudeau in quarantaine en wat later meldde hij positief te hebben getest op corona. Toevalligheden in het leven, het blijft iets opmerkelijks.

Michael D. Higgins, president van de Ierse Republiek

Gevolgen val Noord-Ierse regering Vorige week donderdag viel de deelstaatregering in Noord-Ierland. De reden: Brexit. Dat het verlaten van de Europese Unie voor gigantische fricties zou zorgen op het Ierse eiland, was al lange tijd zonneklaar.

De Noord-Ierse eerste minister Paul Givan gooide de handdoek in de ring.

De protestantse DUP en het Iersgezinde Sinn Féin staan, zoals zo vaak, diametraal tegenover elkaar. Vorige week gooide eerste minister Paul Givan (DUP) de handdoek in de ring. Zijn conservatief-unionistische partij kan zich niet vinden in de protocollen die zijn opgesteld voor wat betreft het handelsbeleid met de Europese Unie.

Onmogelijke spagaat DUP De DUP heeft zich in de afgelopen jaren in een onmogelijke spagaat gewerkt. Om te beginnen was de partij voorstander van Brexit en steunde zij enige tijd de overkoepelende conservatieve regering in Londen.

Het euvel is de vrije Europese binnenmarkt voor goederen en diensten. De Ierse republiek maakt namelijk nog altijd deel uit van de EU. Logischerwijs zouden er douanecontroles moeten plaatsvinden op de grens met Noord-Ierland, aangezien deze regio zich thans buiten de EU bevindt.

Om oude wonden tussen katholieken en protestanten niet open te rijten was echter jaren geleden al beslist dat er geen ‘harde’ grens mag ontstaan tussen de twee Ierse delen. Personen en goederen moeten vrij kunnen passeren. Noord-Ierland volgt daarom ook na Brexit - samen met de Ierse Republiek - de regels van de Europese binnenmarkt. Gevolg hiervan is dat de buitengrens van de EU in feite is komen te liggen tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië.

Ook dit is niet naar de zin van de unionistische DUP. Zij menen dat douanecontroles de Noord-Ieren doen afdrijven van de rest van het Koninkrijk.

Binnenlandse aangelegenheid De DUP heeft al geruime tijd te kennen gegeven niet langer de EU-protocollen aangaande handel te willen volgen. Maanden geleden zakten Britse onderhandelaars af

naar Brussel om een oplossing te zoeken.

De EU geeft echter niet thuis. Dit is logisch.

De Britten hebben zichzelf in nesten gewerkt en zullen zelf moeten kiezen waar de Europese interne markt eindigt: aan de grens met Ierland of tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië.

In feite gaat het hier om een puur binnenlandse aangelegenheid en stelt zich hier geen EU-probleem. Het hele gehannes had al twee jaar opgelost kunnen zijn, indien het Verenigd Koninkrijk in zijn geheel de regels van de Europese binnenmarkt was blijven volgen. Maar, wat is dan nog het nut van Brexit?

Ambtenarij in verzet Niet alleen bleek er een conflict te bestaan tussen Sinn Féin en DUP, ook in de Noord-Ierse ambtenarij was de jongste tijd de sfeer onder nul gezakt. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat heel wat Iersgezinde ambtenaren sinds kort weigerden om de bevelen van onder andere de Britsgezinde minister van Landbouw nog op te volgen.

Simpel gesteld: de ambtenaren wilden douanecontroles uitvoeren in de Ierse Zee, terwijl de DUP-beleidsmakers opriepen om deze stop te zetten.

Noord-Ierse verkiezingen stonden hoe dan ook al gepland voor 5 mei van dit jaar.

Deze stembusslag wordt waarschijnlijk een afstraffing voor de DUP. Sinds het vertrek uit de EU is de partij in de peilingen zowat gehalveerd, terwijl de steun voor Sinn Féin stabiel blijft. Verliest het Verenigd Koninkrijk - door Brexit - Noord-Ierland (en Schotland), zoals velen voorspelden? Dat valt nog te bezien. In de peilingen is vooral de Traditional Unionist Voice aan een sterke opmars bezig.

Deze Londengezinde partij is zowaar nog een pak radicaler dan de DUP en verwijt deze laatste een slappe houding.

LVS

Het truckersprotest richt zich vooral tegen eerste minister Trudeau.

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

DUITSLAND

Geen rechtse uitgeverijen meer op Frankfurter Buchmesse?

De cultuurcommissie van de stad Frankfurt discussieert over de mogelijkheid om rechtse uitgeverijen op de befaamde Boekenbeurs van Frankfurt voortaan te verbieden. SPD-gemeenteraadslid Thomas Bäppler-Wolf eist dat rechtse uitgeverijen worden uitgesloten.

de Buchmesse bedreigd voelden. “Zwarte mensen moeten beter worden beschermd”, eiste zij. En (donkergekleurde) auteur Jasmina Kuhnke schrapte haar deelname aan deze culturele bijeenkomst omwille van “het gevaar dat van Jungeuropa Verlag uitging tegenover haar persoon”.

“Plaatst u deze uitgeverijen waar ze thuishoren, in de allerlaatste zaal, naast de toiletten”, klinkt het. Gemeenteraadslid van Die Linke, Michael Müller, wil dat men meer moed toont in juridische discussies met uitgesloten uitgeverijen. “Laat u toch geen angst aanpraten voor processen (tegen rechtse uitgeverijen)”, liet hij aan de Frankfurter Rundschau horen. Rahel Berhanu, die tijdens de jongste Buchmesse voorstellingen organiseerde voor zwarte auteurs, stelde toen dat donkergekleurde mensen zich op

Links blijkt zich alvast geen zorgen te maken over de vrijheid van meningsuiting, zolang rechts maar niet aan de bak komt. Maar het kan bij onze oosterburen nog steeds iéts gekker. Zo stelde de bekende Duitse publiciste Jutta Ditfurth voor om de deelnemerslijst van uitgeverijen in deze Buchmesse voortaan te laten controleren door… Antifa. “De Buchmesse moet lang genoeg op voorhand de buitenwacht informeren welke uitgeverijen hun aanvraag tot deelname hebben ingediend. De boekenlijsten van rechtse uitgeve-

Hulp van Antifa

rijen kan men dan ook snel evalueren”, liet deze voormalige Grünen-politica horen.

Ervaren antifascisten Wie dit dan moet evalueren, vraagt u zich af? De evaluatie kan op korte termijn afgewerkt worden door historici, wetenschappers en “ervaren antifascisten”: “Deze boekenbeurs zou eigenlijk een veilige plaats moeten zijn voor BPoC (zwarte en andersgekleurde mensen), voor mensen met kippa en alle andere mogelijke slachtoffers van de nazi’s. De Buchmesse kan alleen zo’n plaats zijn, als racistische, antisemitische uitgeverijen buitengehouden worden”. Wie hierin ook maar een éérste stap naar een totalitaire maatschappij ziet, is zelf een verfoeilijke nazi, zoveel is duidelijk. Met de vrijheid van meningsuiting gaat het dus in Duitsland helemaal de goede kant op.

PIET VAN NIEUWVLIET

Buitenland

© SHUTTERSTOCK

DIPLOMATIEKE VALIES

Het ‘partnerschap’ tussen Rusland en China

11

© SHUTTERSTOCK

10 FEBRUARI 2022

Rusland heeft bijna drie keer meer tanks dan Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië samen.

OEKRAÏNE

En wat met de Russische beloften aan Oekraïne?

Zijn er ooit mondelinge beloften gedaan aan Rusland dat de NAVO niet naar het oosten zou uitbreiden? Dat is hoe dan ook irrelevant. Het Rusland van toen, dat op weg leek te zijn naar democratie, bestaat niet meer. Het is een dictatuur geworden, een die haar vroegere kolonies wil heroveren.

Een Chinese militaire aanwezigheid op het Rode Plein in Moskou

Een van de interessante vragen die de heisa rond Oekraïne de voorbije weken gevoed heeft, is de sterkte van de Russisch-Chinese band. Historisch sterk, zo klinkt het, en dat is precies waar het pr-apparaat op aanstuurt. Onderliggend spelen wel serieuze structurele problemen. Toch zou het verkeerd zijn te geloven dat passief toekijken zou volstaan opdat die problemen de as MoskouPeking zouden ondergraven. Het Westen zal proactief voor de dag moeten komen.

Vladimir Poetin heeft er een periode van erg weinig (fysieke) internationale contacten opzitten, net zoals zijn Chinese collega Xi er de voorbije twee jaar zelfs geen meer had. Maar de opening van de Olympische Winterspelen was voor beiden de cesuur.

Het ging (nog maar eens) over de vriendschap tussen beide landen, gevolgd door de aankondiging van een mooie gasdeal, want zo gaat dat onder vrienden.

Nixon & Kissinger Rivaliteit met het Westen, de VS op kop, is een bindmiddel. Net zoals de mercantiele dimensie een constante is. En ook al wordt naar buiten toe het beeld gecultiveerd, nooit neemt men de term ‘alliantie’ in de mond. China heeft trouwens geen formele bondgenoten zoals westerse mogendheden die kennen. Daar zitten namelijk engagementen aan vast die Peking niet wil, laat staan dat sprake zou zijn gelijkwaardigheid, ongepast voor het ‘Rijk van het midden’. Veeleer gaat het om hiërarchieën van partnerschappen, waarbij Rusland wel in de bovenste schuif zit. Vandaag.

Sinds voor het eerst diplomatieke contacten werden gelegd in de 17de eeuw, legden de Russisch-Chinese relaties een hobbelig parcours af. Dat Rusland na de Chinese nederlaag in de opiumoorlogen hele stukken land inpikte, is men niet vergeten. Er werd doorheen de eeuwen meer dan eens gevochten, de laatste keer in 1969 toen bij een Chinese grensaanval enkele honderden doden vielen. Verdere escalatie kon vermeden worden, maar dit was wel de context waarin de toenaderingspolitiek van Nixon en Kissinger succes kon oogsten. Men vergeet dat vaak wanneer gepleit wordt voor een soort ‘Nixon 2.0’.

Het is nu eenmaal makkelijker landen die elkaar naar de keel willen vliegen tegen

elkaar uit te spelen, dan staten die systematisch militaire en economische partnerschappen uitbouwen zoals Rusland en China vandaag. En toch.

Chinese arrogantie Wat Rusland en China bij elkaar brengt is onmiskenbaar, maar de anomalieën in de relatie zijn dat evenzeer. Reeds in de jaren tachtig groeiden beide staten schoorvoetend naar elkaar toe, alleen waren de verhoudingen anders. Zolang de Koude Oorlog een feit was, was Rusland de dominante factor. De Chinese economie was toen nog onderontwikkeld en voornamelijk agrarisch. Inmiddels is ze tien keer groter dan de Russische die, men vergeet het vaak, zowat op het peil staat van… de Italiaanse.

Vooral Rusland is de vragende partij in dit ‘partnerschap’. Bij westerse sancties zijn ze op China aangewezen om te compenseren.

De voorbije tien jaar is het Chinese aandeel in de Russische buitenlandse handel verdubbeld tot zo'n 20 procent. In omgekeerde richting wijzigde niets en blijft dit aandeel op nauwelijks 2 procent zitten.

Ook Peking snapt die afhankelijkheid.

Net zoals ze beseffen dat, als het van hun kant uit de hand loopt rond Taiwan, niet gerekend moet worden op meer dan Russisch gejuich aan de zijlijn. Wat niet helpt, is de ergerlijke Chinese (economische) spionage in Rusland die niet enkel toeneemt, maar steeds onbeschaamder verloopt. “Er is een Chinese positie, en dat is het”, was zopas nog geërgerd in Russische zakelijke middens te horen. Peking heeft zo zijn kijk op zaken doen. Onderhandelen om tot evenwichtige resultaten te komen, hoort daar niet bij.

Euraziatisch project De Russische academicus Karaganov, historisch een grote pleitbezorger van ‘Euraziatische’ samenwerking, pleitte enkele jaren geleden al voor een China dat zich in dat Euraziatisch project oplost zoals Duitsland dat in de Europese Unie deed. Best een interessante stelling, maar niet meer dan een druppel op een Chinese straatsteen. Een ‘Ostpolitik’ die de elementen Rusland en China weer wat meer op hun juiste plaats krijgt, en zeker niet dezelfde, zal wat meer inventiviteit vergen.

MICHAËL VANDAMME

Men spreekt nooit meer over de beloften die vroeger aan Oekraïne zijn gedaan. Die waren niet mondeling. Dat waren schriftelijk vastgelegde verdragen. In 1994 was er het Boedapest Memorandum: “De Russische Federatie, het Verenigd Koninkrijk (…) en de Verenigde Staten (…) bevestigen ten overstaan van Oekraïne hun verplichting, in overeenstemming met de principes van de slotverklaring van de OVSE, dat zij de onafhankelijkheid, de soevereiniteit en de bestaande grenzen van Oekraïne zullen respecteren”. In 1997 volgde het Verdrag van Vriendschap, Samenwerking en Partnerschap tussen Rusland en Oekraïne, met de clausule: “elkaars territoriale integriteit respecteren en bevestigen de onschendbaarheid van de bestaande grenzen tussen beiden”. In 2003 werd opnieuw een verdrag tussen Rusland en Oekraïne ondertekend, betreffende de onderlinge grenzen waarbij de Krim werd erkend als “een onlosmakelijk deel van Oekraïne”. Let op de data.

Rapport ‘Putin. War’ De verdragen uit 1994 en 1997 werden nog onder Jeltsin ondertekend, maar het verdrag tussen Rusland en Oekraïne dateert van 2003 en werd dus door Poetin afgesloten en in 2014 geschonden, toen Russische troepen zonder kentekens eerst delen van Oost-Oekraïne bezetten en daarna de Krim.

De oppositieleider en voormalige vicepremier Boris Nemtsov schreef daarover een goed gedocumenteerd rapport, met de titel ‘Putin. War’. Kort daarop werd hij vermoord. Toen de Oekraïners op basis van deze verdragen westerse hulp inriepen, kregen ze te horen dat ze de kleine lettertjes niet goed hadden gelezen: het Westen ‘respecteerde’ de Oekraïense

grenzen, maar het was niet verplicht ze ook te ‘garanderen’.

Het Boedapest Memorandum omvatte ook de bepaling dat Oekraïne in ruil voor de onschendbaarheid van zijn grenzen de kernwapens zou overdragen die daar door de Sovjets opgesteld waren.

Het ging om 2.500 tactische kernwapens en 176 strategische raketten met samen 1.540 kernkoppen die op de VS gericht waren. Een deel daarvan werd vernietigd, maar een deel werd gewoon overgedragen aan Rusland.

Dat staat in schril contrast met de bewering dat het Westen Rusland had ‘vernederd’ of ‘op de knieën gedwongen’. Dit bewijst dat het land toen wel degelijk als een gelijkwaardige en ernstige partner werd beschouwd, niet als een marionet die naar de pijpen van het Westen moest dansen.

‘Bedreigd en omsingeld’ Poetin haalt nu een oude Sovjetleugen weer van stal, namelijk dat het land ‘bedreigd’ en ‘omsingeld’ wordt. Rusland heeft het sterkste landleger ter wereld.

Zijn luchtmacht en zijn marine moeten alleen onderdoen voor die van de VS. Het heeft een hechte alliantie met China. Er staan honderdduizenden Russische troepen aan de grens met Oekraïne.

Die strijdmacht alleen al is vier keer groter dan alle Amerikaanse troepen in Europa samen. Er staat nergens zo’n massa westerse troepen aan de grens met Rusland. Rusland heeft bijna drie keer meer tanks en ruim drie keer meer artillerie en gevechtsvliegtuigen dan Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië samen.

Niemand kán een supermacht als Rusland echt bedreigen.

PAUL BÄUMER

12 Interview Het is een herkenbaar (sub)genre geworden: anekdotisch, ironiserend, wat spottend, maar nooit respectloos.

De Italianen, Britten en Antwerpenaren werden op die manier al aangepakt, en dus nu ook de Fransen. Communicatieman Joost Houtman en Trends-journalist Alain Mouton sloegen de handen in elkaar. ‘Et alors?’

- verwijzend naar de beroemde uitspraak van oud-president Mitterrand - levert meer dan 300 pagina's unieke inzichten op onze zuiderburen op. Een gesprek met beide auteurs. it is een coronaboek op en top. Wat betekende dat op het vlak van jullie samenwerking?

Alain Mouton: “Beslist en onze eerste fysieke ontmoeting was - symbolisch - tijdens een wandeling aan de kust.

Daarna is frequent digitaal vergaderd.

Ideeën werden uitgewisseld en vrij snel kreeg het geheel vorm. We mikten van in het begin op 2022, niet toevallig, want een verkiezingsjaar.”

Joost Houtman: “Vrij snel lagen de basisthema's vast, maar dan ging het steeds verder. Dit pandemieboek is ook langer geworden dan aanvankelijk voorzien, met onze excuses aan het adres van de uitgever (lacht). Punt is dat we mekaar veel gesproken hebben en het bleef niet bij die ene wandeling.

Die wandelvergaderingen leverden trouwens heel veel nieuwe ideeën en invalshoeken op. Voortschrijdend inzicht bij voortschrijdend uitzicht, zeg maar.”

Is dit de vrucht van parate kennis of kwam er nog behoorlijk wat research aan te pas?

Joost Houtman: “Het uitgangspunt was van bekende verhalen net dié details of facetten proberen te vinden die nog niet zo bekend zijn of nog redelijk onbekende verhalen te vinden die eigenlijk ‘grote verhalen’ in zich dragen.

Ik ben dus beginnen te doorzoeken.

Alain, ere wie ere toekomt, zit op een enorme berg historische weetjes, ik daarentegen ben meer de man van de bizarre weetjes.”

Alain Mouton: “Ik heb vooral veel dingen herlezen en dan kom je steeds weer op nieuwe zaken uit. Je zoekt verder en botst opnieuw op iets wat zich voor het boek leent. Ergens moet je een

10 FEBRUARI 2022

“In Frankrijk moet je een idool worden voor je politiek iets kan voorstellen” JOOST HOUTMAN EN ALAIN MOUTON AUTEURS VAN HET BOEK ‘ET ALORS?’ lijn trekken. Je mag ook niet vergeten dat je in eerste instantie voor een Vlaams publiek schrijft. Daarom ook dat er redelijk wat aandacht gaat naar de oorlog in Algerije en de latere onafhankelijkheid.

Voor de Fransen is dit nationale geschiedenis, voor velen zelfs een onverwerkt verleden. Een Vlaams publiek heeft vaak geen idee over de omvang van de impact die dit op de Franse samenleving en politiek gehad heeft.”

“Taal is een belangrijke bouwsteen van het charisma dat men uitstraalt” De repercussie van de Algerijnse onafhankelijkheid op de Franse politiek is zonder twijfel onmiskenbaar. Maar in hoeverre weegt dit vandaag nog door?

Alain Mouton: “Zopas nog zei Emmanuel Macron dat Frankrijk zich misschien moet verontschuldigen voor wat op het einde met de ‘pieds-noirs’ gebeurde, wat onmiddellijk veel reactie teweegbracht.

Hij ontving op het Elysée tal van belangenorganisaties van mensen, veelal nakomelingen van Franse ingezetenen in Algerije. Vergeet niet dat Algerije Frans was nog voor de Savoie of Nice tot Frankrijk behoorden. Het was ook geen kolonie, maar vormde drie volwaardige departementen van de Republiek die ook mandatarissen naar de Assemblée afvaardigden. Na de onafhankelijkheid vestigden twee miljoen van die piedsnoirs zich in Frankrijk, vooral in het zuiden. Electoraal is dit een heel gewicht.

Deze mensen stemden eerder rechts, maar gaven later nog liever hun stem aan Mitterrand dan voor een gaullist te kiezen. De Gaulle is voor eeuwig en drie dagen hun kop van jut. Hij maakte Algerije onafhankelijkheid en liet hen stikken, althans dat is de perceptie.”

Een van de opvallende rode draden die door jullie boek loopt, is dat Frans assimilatievermogen.

Het is opvallend dat de wieg van zovele bekende Fransen helemaal niet in de hexagoon stond. En toch worden ze als Franser dan Frans gezien?

Joost Houtman: “Van een aantal was dat gekend, maar als je verder graaft, valt het op dat het lijstje vrijwel eindeloos is.

Coluche, geboren: Collucci, of de Funès,

geboren: de Funès de Galarza, noem maar op. Dit zegt veel over het land.”

Alain Mouton: “De taal is hierin een cruciaal vehikel gebleken. Een Fransman spreekt degelijk Frans, punt. Een nieuwkomer assimileert zich. Of dat was tot voor kort toch de norm. En dat gaat vaak zo ver door ook de naam aan te passen.”

Joost Houtman: “Men hoort wel eens in de oude teksten van de Vlaamse Beweging ‘de tael is gansch het volk’. Ironisch genoeg is Frankrijk misschien wel het land waar zich dat het meest uitgesproken gemanifesteerd heeft.”

Er gaat heel wat aandacht in jullie boek naar de Franse politiek.

Hoe is het te verklaren dat er zoveel kleurrijke figuren in zitten?

Alain Mouton: “Er zijn wellicht wel verschillende redenen voor. Om te beginnen kent Frankrijk een presidentieel systeem. Het draait rond de verkiezing van die ene persoon. Automatisch trek je al makkelijker flamboyante persoonlijkheden aan. Breid je dat uit naar de rest van de politiek, dan valt ook daar op dat het veel rond personen draait. Men is Mitterrandist, Chiracien of Lepenist. Of neem de familie Le Pen, dat is over de jaren bekeken de tv-series Dallas en Dynasty samen. Vetes, verzoeningen, tot in het surreële toen de hond van Jean-Marie de kat van dochter Marine opgevreten had (lacht).”

Joost Houtman: “De Franse politiek is ergens een systeem dat idolen kweekt.

Eigenlijk moet je eerst een idool worden, alvorens in de politiek iets te kunnen voorstellen. De hele manier waarop het apparaat functioneert, werkt dergelijke toestanden in de hand. Toen Emmanuel Macron voor het eerst opkwam, droeg zijn lijst de naam EM, niet toevallig zijn initialen.”

Vandaag staan ‘de boekjes’ vol met foto's van politici op verlof.

Bij voorkeur in badtenue en als het maar even kan aan het plonzen met iemand die niet de te verwachten badgenoot is. Toch een groot verschil met Mitterrand die openlijk omging met zijn onechte dochter Mazarine, zonder dat er iets over gepubliceerd werd?

Joost Houtman: “Klopt, maar ik denk dat Mitterrand op dat vlak een keerpunt is geweest. Het was ergens het einde van de discrepantie tussen Franse discretie en een Angelsaksische cultuur waarbij via de telezoom alles te grabbel wordt gegooid.

Het boek wemelt van de leuke weetjes en de oefening is niet eenvoudig.

Maar mochten de auteurs er eentje moeten uitpikken, welke zou het worden?

Alain Mouton: “Wie in Parijs de metro neemt komt aan een halte, Bir Hakeim, maar slechts weinigen weten waarnaar die verwijst: de gelijknamige slag, gestreden in 1942 in Noord-Afrika.

Franse troepen die trouw waren aan Charles de Gaulle, de leider van La France Libre in Londen toen, hebben het daar tegen het Duits Afrika-korps van Rommel opgenomen. Op zich niet zo bepalend voor het conflict, maar het

was wel de eerste stevige Franse militaire prestatie na de nederlaag van 1940. De manier waarop dit werkelijk uitgemolken is, tart elke verbeelding.

Ik denk dat men zowat elke getuigenis van elke betrokkene in boekvorm heeft gegoten (lacht).

Joost Houtman: “Hallucinant vond ik de ‘chaise d'affaires’ van Zonnekoning Lodewijk XIV: een zakenstoel met een gat in om hetgeen te doen wat u zich

wel kan inbeelden. Hovelingen konden het recht kopen om bij toiletmomenten van de koning te zijn, het zogenaamde ‘zakenbrevet’, wat omgerekend naar huidige valuta 30.000 euro kostte. Als je weet dat het jaarloon van een lakei toen 30 euro bedroeg, dan zegt dit veel over het exclusieve karakter van dit brevet.”

ALAIN MOUTON

• Geboren in 1972 • Journalist voor Trends • Focus op economisch-financieel nieuws

JOOST HOUTMAN

• Geboren in 1976 • Woordvoerder • Copy-, ghostwriter en presentator • Auteur van onder andere ‘Bella Figura’ en ‘De Rest is Parking’ Nadien kwam ook het fenomeen van sociale media dat alles door elkaar heeft geschud.”

Alain Mouton: “De ‘bekendmaking’ van Mazarine was trouwens ook sterk georkestreerd vanuit het Elysée. Zijn termijn als president liep sowieso ten einde. Er was ook overleg met het tijdschrift Paris Match. En Mitterrand kwam er ook niet slechter uit. Het maakte hem menselijk én vaderlijk.”

“Het uitgangspunt was van bekende verhalen net die details of facetten proberen te vinden die nog niet zo bekend zijn” Laat ons even de sprong naar het hier en nu maken. Hoe verklaren jullie een fenomeen als Eric Zemmour in de Franse politiek?

Alain Mouton: “We hadden over die hang naar de grootsheid van weleer.

Welnu, daar speelt hij perfect op in.

Al zijn boeken verwijzen ernaar, tot in het absurde zelfs. In een van zijn boeken heeft hij het over een bezoek dat hij brengt aan Berezina, gelegen in Wit-Rusland, maar vooral de plek waar Napoleon in 1812 in totale chaos moest vluchten. En toen begon hij plots te wenen - ik ben zeer ernstig, zo staat het er (lacht).

Een ander element dat speelt is zijn rol als mediafiguur: die bekendheid heeft hij alvast. Zemmour is zo slim een bepaald gat aan de rechterzijde te hebben gevonden: burgerlijker dan de achterban van Le Pen. Het volstaat een blik te werpen naar het publiek aanwezig op zijn eerste grote meeting.

Dat zijn niet de mensen die je op de rally's van het Rassemblement National vindt.”

Joost Houtman: “Wat Zemmour betreft, koppel ik graag terug naar het belang van de taal in Frankrijk. Geen enkele kandidaat is zo snedig van taal als Zemmour dat is. Die taal is een belangrijke bouwsteen van het charisma dat men uitstraalt.

Emmanuel Macron is natuurlijk goed ter taal, maar op een andere manier. Ingewikkelder, intellectueler ook. Dat wordt hem dan weer net verweten.”

MICHAËL VANDAMME Joost Houtman & Alain Mouton, ‘Et alors? - Waarom de Fransen zo Frans zijn’ Uitgeverij Ertsberg, 2022, 336p.

ISBN: 9789464369212 https://ertsberg.be/boek/et-alors/

Dossier

10 FEBRUARI 2022

Als Rusland Oekraïne binnenvalt, zal de rechtvaardiging daarvoor wellicht in al dan niet vermeende Oekraïense oorlogsmisdaden tegen de Russischsprekende bevolking in de afscheidingsrepublieken Donetsk of Loehansk gezocht worden. Donetsk en Loehansk zijn echter niet de enige niet-erkende staatjes in de post-Sovjetruimte die Russische steun genieten.

EEN GEOPOLITIEK WAPEN VAN HET KREMLIN

13

ARTSACH

DE PRO-RUSSISCHE AFSCHEIDINGSREPUBLIEKEN Ook niets doen is een vorm van buitenlands beleid. Dat bewees de oorlog in Nagorno-Karabach van 2020. Nagorno-Karabach (officieel de Republiek Artsach) is een christelijke etnisch Armeense enclave in het islamitische buurland Azerbeidzjan.

In de jaren ’90 behaalde Armenië er nog een klinkende overwinning, mede dankzij de steun van beschermheer Rusland. In 2020 werden de Armeniërs dan weer ei zo na weggevaagd door de hypermoderne Turkse drones van het Azerbeidzjaanse leger.

De Unie van Socialistische Sovjetrepublieken en haar voorloper, het Russische Keizerrijk, waren een lappendeken van culturen en volkeren (niet minder dan 100).

Hoewel de voormalige superstaat in de publieke verbeelding vooral met het Russendom geassocieerd werd, vormden Russen slechts een heel nipte meerderheid van de bevolking. Dat neemt echter niet weg dat de Sovjet-Unie door Moskou gedomineerd werd en de autonomie die aan de deelrepublieken werd toebedeeld in werkelijkheid slechts op papier bestond. Na de ontbinding van de Sovjet-Unie in 1991 ble-

ven 15 internationaal erkende soevereine staten over, allen voormalige deelrepublieken, met een Rusland dat als voornaamste erfgenaam van de Sovjet-Unie als dusdanig wordt beschouwd.

TALLOZE CONFLICTEN Dat de opdeling verre van ordelijk was en dat de nieuwe staten allesbehalve netjes de etnisch-culturele breuklijnen volgen, bewijzen de talloze conflicten die sindsdien in de post-Sovjetruimte woedden. Niet alleen scheurden voormalige deelrepublieken

De oorspronkelijke rebellen en functionarissen waren een bont allegaartje van fanatiekelingen, zoals neocommunisten en Russische monarchisten. Intussen werden velen van hen vervangen door personen met een ‘gematigder’ profiel en, belangrijker, figuren met directe banden met het Russische establishment. Sinds 2019 begon Moskou met het uitreiken van Russische paspoorten aan de inwoners van de Donbass.

Van daar is het maar een kleine sprong naar een militair ingrijpen om Russische burgers te beschermen.

Een opvallend verschil met de andere niet-erkende staatjes is hun bevolkingsdichtheid. Ook in vergelijking met de rest van Oekraïne, dat redelijk dun bevolkt is, is het geïndustrialiseerde Donetsbekken dichtbevolkt en erg verstedelijkt.

Georgië vocht in de jaren ’90 al in een burgeroorlog met twee separatistische gebieden: Abchazië en ZuidOssetië. De regio’s worden niet in hoofdzaak bevolkt door Russen, maar genieten wel beide Russische steun.

De burgeroorlog mondde uit in een patstelling en de twee gebieden bleven sindsdien onder controle van de door Rusland gesteunde separatisten.

In 2004 werd Micheil Saakasjvili president van Georgië, na de Rozenrevolutie van 2003. Hij koos resoluut voor een prowesterse koers en zwoer Abchazië en Zuid-Ossetië terug onder Georgische controle te brengen. Ondertussen had ook Moskou niet stilgezeten en kwistig met Russische paspoorten rondgestrooid in de afscheidingsrepublieken.

Na de Rozenrevolutie verslechterde de relatie tussen Rusland en Georgië al zienderogen, maar de zaak geraakte in een stroomversnelling toen de NAVO en de toenmalige Amerikaanse president George Bush de deur openden voor een eventueel NAVO-lidmaatschap van Georgië. De Russische generaal Joeri Baloejevski gaf openlijk toe dat de oorlog met Georgië in 2008 tot doel had om een NAVO-lidmaatschap van het Kaukasusland te verhinderen.

Die oorlog, die losbarstte na een ZuidOssetische bomaanslag op een Georgisch politievoertuig, werd na slechts 12 dagen verpletterend gewonnen door Rusland. Het eindresultaat was de officiële erkenning van beide afscheidingsrepubliekjes door Moskou en het oprichten van permanente Russische militaire basissen in de gebieden.

TRANSNISTRIË

Hoewel de twee ‘volksrepublieken’ internationaal niet erkend worden, ook niet door Rusland, ontvingen ze wel heel wat steun vanuit Rusland in de vorm van onder meer wapens, munitie, inlichtingen en huurlingen.

Het Kremlin ontkent dat het de separatisten steunt, maar in werkelijkheid heeft Moskou zijn greep op het gebied de jongste jaren alleen maar verstevigd.

De Russische president Vladimir Poetin heeft herhaaldelijk verklaard dat hij de gehele post-Sovjetruimte nog altijd als onderdeel van de Russische invloedssfeer en als strategisch van vitaal belang voor Rusland beschouwt. In werkelijkheid bevinden slechts enkele van deze landen, met WitRusland als het belangrijkste voorbeeld, zich stevig in de Russische invloedssfeer.

Steeds meer landen bevinden zich intussen in het westerse kamp, of neigen daarnaar.

De zes internationaal niet-erkende staatjes blijken voor Moskou een handig geopolitiek wapen te zijn. Niet alleen zijn het ankerpunten of vooruitgeschoven Russische troepenposten, het zijn ook bevroren conflicten die opnieuw ‘heet’ kunnen worden als staten als Georgië of Oekraïne te veel naar het Westen dreigen te neigen. Ze kunnen dienen om staten economisch te ruïneren of als voorwendsel om zelf militair in te grijpen.

ZUID-OSSETIË

Na de Oekraïense Euromaidan-protesten in 2014, waarbij de toenmalige president Viktor Janoekovytsj werd afgezet en het land voor een prowesterse koers koos, ontstond er grote onrust in het voornamelijk Russischsprekende Donetsbekken (de Donbass), een dichtbevolkt mijn- en industriegebied in het oosten van het land. Die onrust mondde uiteindelijk uit in een burgeroorlog toen Russische separatisten er de onafhankelijkheid uitriepen.

RUSSISCHE INVLOEDSSFEER

ABCHAZIË

LOEHANSK

DONETSK

Rusland stond erbij en keek ernaar, hoewel Moskou er zich de jongste decennia niet van liet weerhouden om elders wél militair in te grijpen.

Waarom? Sommige commentatoren wijzen op de dubbelzinnige band tussen Rusland en ‘frenemy’ Turkije, dat Azerbeidzjan militair en diplomatiek steunt. Anderen zien dan weer een verklaring in het feit dat de Armeniërs recent hun pro-Russische regering omverwierpen. Door hen dit keer aan hun lot over te laten, zou het Kremlin het signaal willen geven dat ze het zonder Rusland niet redden.

Ook na de nederlaag van hun bondgenoot wisten de Russen voordeel te halen uit het conflict. Zo bevindt zich, als onderdeel van het staakt-het-vuren tussen Armenië en Azerbeidzjan, sinds 2020 een contingent van ruim 1.900 Russische vredestroepen in Nagorno-Karabach.

zich af van de Sovjet-Unie, ook binnen die deelrepublieken waren of zijn er tal van afscheidingsstaatjes. Ook Rusland, dat allesbehalve een etnisch homogene natiestaat is, kreeg zelf te maken met separatistische conflicten, waarvan het bekendste allicht dat in Tsjetsjenië is. Die verschillende gewapende conflicten zorgden tussen 1990 en 2013 voor minstens 196.000 doden.

Op dit moment tellen Oost-Europa en de Kaukasus nog zes van dergelijke niet-erkende of gedeeltelijke erkende staatjes.

Een opvallende overeenkomst is dat zij allemaal in meerdere (Donetsk, Loehansk, Transnistrië, Zuid-Ossetië en Abchazië) of iets mindere (Artsach) mate pro-Russisch zijn. De Krim, in Oekraïne, was in 2014 zelfs slechts één dag ‘onafhankelijk’, alvorens na een referendum door Rusland geannexeerd te worden.

PIETER VAN BERKEL

De Pridnestrovische Moldavische Republiek, in de volksmond Transnistrië genoemd, is een van de vreemdste relicten van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Het niet-erkende ministaatje behelst een dunne strook land - op veel plaatsen geen tien kilometer breed - op de oostoever van de Dnjestr in Moldavië, aan de grens met Oekraïne.

Het staatje zag het levenslicht toen Moldavië na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie toenadering zocht tot Roemenië. De Roemenen en de Moldaviërs zijn een sterk verwant, zo niet hetzelfde, broedervolk. Transnistrië, dat een grote Russische en Oekraïense bevolking heeft, riep de onafhankelijkheid uit en vocht met Russische steun een oorlog uit met de Moldavische regering.

Sedertdien verblijven een 1.500-tal Russische troepen in Transnistrië. Volgens sommige waarnemers bestaat de mogelijkheid zelfs dat Rusland Transnistrië als vierde, westelijk front gebruikt in een oorlog met Oekraïne, naast het zuiden (de Krim), het oosten (de Donbass en Rusland zelf) en het noorden (Wit-Rusland).

In Transnistrië lijkt het alsof de tijd in 1990 stil is blijven staan en alsof de Sovjet-Unie nooit stierf. Hoewel Transnistrië het communisme in de jaren ’90 afzwoer, zijn tal van pleinen nog altijd voorzien van Lenin-standbeelden en zijn publieke gebouwen nog steeds versierd met socialistisch-realistische (de huisstijl van de Sovjet-Unie) muurschilderingen en mozaïeken.

Transnistrië heeft vooral de bedenkelijke reputatie een maffiastaat te zijn. De economie van het niet-erkende landje was, zeker in de jaren ’90 en ’00, in grote mate afhankelijk van illegale praktijken, zoals smokkel en de verkoop van wapens uit de voormalige Sovjet-Unie. De situatie verbeterde wel naarmate Moldavië nauwere banden aanhaalde met de EU. Toch is de economie er ook nu nog verre van ‘normaal’. Eén bedrijf, Sheriff, voorziet bijna alle economische diensten die men kan inbeelden: bouw, telecom, supermarkten, televisie, radio, geschreven pers, brood, sterke drank, voetbal, hotels, … Het conglomeraat werd opgericht door Viktor Gusan, een voormalig lid van de geheime dienst. Gusan en Sheriff hebben bovendien een niet te onderschatten invloed op de politiek van Transnistrië.

14 Cultuur

10 FEBRUARI 2022

KUNST

FILM

West Side Story 2021 was geen succesjaar voor musicalfilms. Zowel ‘Dear Evan Hansen’, ‘In the Heights’ als ‘West Side Story’ waren financiële flops. Volgens analisten ligt de oorzaak bij het oudere doelpubliek dat terughoudend was om naar de bioscoop te trekken omwille van de coronapandemie. Desondanks is Steven Spielbergs ‘remake’, gebaseerd op de musical uit 1957, een geslaagde hervertelling van het klassieke verhaal van onmogelijke liefde.

In de jaren ’50 is de blanke jeugdbende ‘de Jets’ niet opgezet met het toenemend aantal Puerto-Ricanen in de wijk Upper West Side in Manhattan. Nadat ze publiek ophef veroorzaken door de wijk te vandaliseren, komt het tot een confrontatie met hun Puerto-Ricaanse rivalen, ‘de Sharks’. Riff, de huidige leider van de Jets, probeert zijn recent vrijgelaten medeleider Tony (Ansel Elgort) te overtuigen hen te steunen in hun strijd tegen de Sharks. Tot zijn ontsteltenis blijkt Tony zijn leven te willen beteren en het geweld te willen afzweren.

Wanneer Tony Maria (Rachel Zegler) ontmoet, vallen zij meteen voor elkaar. Maria is echter de zus van Bernardo, de leider van de Sharks.

Spielberg slaagt erin om met zorgvuldig gekozen outfits en digitale methodes het New York van de jaren ’50 authentiek weer te geven, perfect afgestemd op de onvergetelijke muziek van Leonard Bernstein.

De Sharks worden ook allemaal gespeeld door latino acteurs, wat niet het geval was in de film uit 1961. Die beslissing doet denken aan de keuze van Disney om in de ‘live action remake’ van ‘The Lion King’ (2019) voornamelijk te kiezen voor zwarte (stem)acteurs. Voor West Side Story was dit echter een meer vanzelfsprekende keuze.

Nadia Naveau Een deugddoende expo in deze sombere tijd In de Expozaal van Cultuurhuis de Warande in Turnhout loopt een solotentoonstelling van Nadia Naveau. Het is een terugblik op haar beelden van de jongste vijftien jaar, aangevuld met een aantal nieuwe monumentale nieuwe werken.

Nadia Naveau (°1975) woont en werkt in Antwerpen en in het Franse Saint-Bonnet-Tronçais. Ze genoot een klassieke beeldhouwopleiding aan de Academie van Antwerpen, waar ze nu zelf docente is. Naveau vond al snel een eigen beeldtaal met uitgebalanceerde sculpturen die een verleidelijk spel spelen met vorm, schaal, kleur en diverse materialen zoals brons, keramiek, gips, polyester en rubber.

Even typisch zijn haar onuitputtelijke inspiratiebronnen die overal kunnen opwellen: net zo goed in de klassieke oudheid en de barok als in de populaire cultuur en cartoons of in reisverhalen en voorwerpen die ze vindt. Al die elementen versmelt ze in haar beelden als driedimensionale collages.

Spontaan en speels De Expozaal in de Warande is opgedeeld in diverse kamers met een eigen sfeer, aangepast aan de vele aspecten

van het werk van Nadia Naveau. De expo opent met een Canvasreportage die laat kennismaken met het denk- en werkproces van de kunstenares. Er is een kabinet met maquettes die een inkijk bieden in de manier waarop ze inspiratie opdoet en hoe ze speelt met materialen. Je ziet ook hoe Naveau laag na laag haar beeldhouwwerken opbouwt. De kabinetruimte doet denken aan historische musea waar artefacten eveneens in verlichte kasten zijn uitgestald, zij het dat Naveau het heel spontaan en speels heeft opgevat. Elders in het begin van de expo zijn er referenties naar opstellingen in archeologische musea. Het is recent werk in de vorm van reliëfs die lijken op uitgekapte historische muurtekeningen.

Magische mama Na deze introductie kunnen we volop in de wondere beeldenwereld van

Veelbelovende carrière West Side Story is een verzorgde herinterpretatie van een tijdloos verhaal. De beperkte interesse van het publiek valt misschien te verklaren door de grote populariteit van televisieseries, waar personages langzaam en genuanceerd uitgewerkt worden. Films en theater waar het verhaal grotendeels zingend verteld wordt, contrasteren met dergelijke benadering. De prent is ook het filmdebuut van het 20-jarige zangtalent Rachel Zegler. Zij is ondertussen ook gecast voor de rol van Sneeuwwitje in een live action remake van Disney, een controversiële keuze. Ze bewijst ondanks haar jeugdige leeftijd dat ze alles in huis heeft voor een veelbelovende carrière. Haar ontdekking is misschien Spielbergs grootste prestatie van deze film.

SIMON SEGERS

Een plezierig salon Er is een heel stille en serene zaal met de spiegelende maskers en kleurrijke linten die op de jongste Triënnale van Brugge te zien waren.

Verderop, en zeker op het einde van de tentoonstelling, wordt het heel uitbundig en druk. ‘Le Salon du Plaisir’ is het werk waarmee Naveau in 2007 haar artistiek parcours een definitieve wending gaf. Het is een groep van een vijftigtal beelden, samengebracht in een indrukwekkende installatie. Op deze overdaad aan keramiek, maar getuigend van een onovertroffen virtuositeit, raak je niet uitgekeken. Het is een werveling van details van dieren, mensen en decoratieve elementen in een explosie van inspiratie en verbeelding. Bovenal is ‘Le Salon du Plaisir’ een viering van het plezier dat Nadia Naveau aan het creëren beleeft en waar ook wij vrolijk van worden.

Haar werk maakt blij omdat het tegelijk vanzelfsprekend en verrassend is, omdat het ernst en speelsheid combineert. Het is een deugddoende expo in deze sombere tijd.

MMMV Tentoonstelling ‘Nadia Naveau: Bringer together’, nog t.e.m. 3 april 2022, Cultuurhuis de Warande, Turnhout, www.warande.be

Androgyne Anybodys Hollywood maakt anno 2021 geen films meer zonder speciale aandacht voor LGBT-mensen, of dit nu passend is of niet. Het personage Anybodys, oorspronkelijk een androgyn meisje, vormde een uitgelezen kans om enkele moderne trends toe te passen op het klassieke verhaal. Het personage is niet langer een jongensachtig meisje dat wanhopig is om de Jets te vervoegen, maar geweigerd wordt omdat ze geen jongen is. Anybodys is nu een transgender (gespeeld door een ‘nonbinaire’ acteur), die verafschuwd wordt door de Jets.

In een scène gaat zij de jongens moeiteloos te lijf, wat duidelijk bedoeld is om te bewijzen dat de afwijzende houding van de Jets misplaatst is. Een veroordeling van de hedendaagse terughoudendheid tegenover transgenders en gerelateerde genderidentiteiten.

Naveau duiken. Achteraan in de zaal met hernemingen van oudere gipsen sculpturen, opgesteld zoals in de negentiende-eeuwse Parijse salons, is het meteen raak met ‘Magic Mama’, een werk dat haar oeuvre perfect vertegenwoordigt. De buste op een hoge sokkel verwijst naar een genre binnen de klassieke beeldhouwkunst, terwijl de mengelmoes van kleuren en materialen het werk heel ‘pop’ en hedendaags maken. Het ene oog van het beeld zou van een Simpson-personage kunnen zijn. Naveau heeft met fragmenten van oude kaders gouden stralen gemaakt en in de sculptuur gestopt.

BOEK

De man die van mensen hield Emmanuel de Bom Emmanuel wie? De Bom? Je moet al tot een wat oudere generatie behoren die in de jaren ’70 en ’80 van vorige eeuw het Letterenhuis in Antwerpen frequenteerde om dan nog een belletje te horen rinkelen. Dat Letterenhuis heette toen trouwens voluit ‘Archief en Museum voor het Vlaams Cultuurleven’ (AMVC), met Ludo Simons aan het hoofd. Het lijkt ons lang niet zeker of de doorsnee bezoeker van vandaag ook nog maar enige vage notitie heeft wie ‘Mane’ de Bom (1868-1953) was en wat hij betekende.

Dat heeft Chris Ceustermans nu verholpen, voor wie nog wil en kan lezen.

Ceustermans (1969) was journalist en publiceerde zeven jaar geleden een debuutroman en tal van artikels in nogal wat Vlaamse literaire tijdschriften met enige bekendheid. In 2018 verscheen trouwens reeds een biografie van zijn hand over J.M.H. Berckmans.

En nu dus een goed geslaagde poging om de rijk geschakeerde levensloop van de in 1868 geboren kleermakerszoon Karel Emmanuel de Bom in een goede 445 pagina’s te vatten. Gelukkig is het werk - dat onder een banale titel voorligt - voorzien van een betrouwbare index en wie daar een blik op werpt, weet meteen dat we hier te maken hebben met een sleutelfiguur in het literaire (of beter: brede culturele wereldje) van de Scheldestad en wat we vandaag Vlaanderen noemen.

Actief en creatief Pol de Mont en Jan van Rijswijck, Max Rooses en August Vermeylen,

Cyriel Buysse en Prosper van Langendonck en - in een latere fase Maurice Gilliams en Stijn Streuvels behoorden tot zijn vrienden- en kennissenkring. Hij introduceerde het werk van de Noorse auteur Hendrik Ibsen in Vlaanderen en was medestichter van ‘Van Nu en Straks’ (1893), schreef toneel en de eerste psychologische stadsroman in Vlaanderen: ‘Wrakken’ (1897). Verder werkte hij mee aan ‘Ontwaking’, ‘Vlaanderen’, ‘De Vlaamsche School’ en ‘Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle’, tot zijn taak in de Stadsbibliotheek van de Scheldestad en zijn toenemend journalistiek werk de creatieve literaire ader wat deden dichtslibben.

Maar des te vlijtiger was zijn professionele arbeid: als medestichter van het ‘Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen’ (1903) en organisator van diverse tentoonstellingen (onder andere over Hendrik Conscience en zijn werk) plantte hij het zaadje tot het ontstaan van het hierboven reeds vermelde AMVC.

Flamingant Tijdens de Eerste Wereldoorlog ondertekende hij het manifest tot vernederlandsing van de Gentse universiteit en maakte in een van zijn kronieken gewag van de rede van René de Clercq van 11 juli 1917. Dat bleek voldoende om hem in december 1918 uit zijn ambt te ontslaan. De Vlaamse afdeling van de Wereldbibliotheek, die hij van zijn vriend Leo Simons onder zijn hoede kreeg, en een redacteurschap van de socialistische Volksgazet lieten hem toe materieel te overleven tot hij in 1926 met steun van Willem Eekelers en Frans van Cauwelaert, toen hij al 58 was, opnieuw tot stadsbibliothecaris werd benoemd.

De Zuid-Nederlandse bibliofiel kent wellicht nog van hem ‘De Psychologie van den Antwerpenaar’, een werkje dat al nostalgisch genoemd mocht worden toen De Bom het in 1929 het licht deed zien en waarvan - voor zover we konden nagaan - een derde en laatste druk (met tekeningen van Albert van Dyck) verscheen in 1976 en dat antiquarisch nog makkelijk te vinden is. Dat Antwerpen met dié Antwerpenaars bestaat ondertussen volstrekt niet meer en het is maar zeer de vraag of de huidige bewoners van deze stad nog in staat zijn zich in te lezen in het door Ceustermans goed gedocumenteerde en beschreven leven van De Bom.

KVDP

Chris Ceustermans.

‘De man die van mensen hield.

Emmanuel de Bom. Biografie.’

Uitgeverij Vrijdag. Antwerpen, 2021.

ISBN 9789464340754

Brieven

10 FEBRUARI 2022

GESCHIEDENIS

LEZERSBRIEVEN

Een halve eeuw Cultuurpact

CALVO © BELGA

Pallieterke,

De ondertekening van het Cultuurpact in 1972

Het Cultuurpact mag deze maand vijftig kaarsjes uitblazen. Het wat, hoor ik de meesten van u al vragen… Nochtans is dit de basiswetgeving die het pluralistische karakter van de culturele instellingen garandeert en die de discriminatie van gebruikers ervan om ideologische, filosofische of politieke redenen dient te verhinderen.

Het was het sluitstuk van een brede maatschappelijke discussie die een halve eeuw geleden in alle felheid woedde en waarbij ‘pluralisme’ het kernbegrip was. Het was de tijd van een steeds sterkere Vlaamse bewustwording, die gestalte kreeg in de oprichting van de Cultuurraad voor de Nederlandstalige gemeenschap - de voorloper van het Vlaams Parlement - die vrijwel meteen culturele autonomie bepleitte. Maar ook de tijd van de cultuurparticipatie waarin, onder het bewind van CVP-minister Frans Van Mechelen, de cultuurhuizen als paddenstoelen uit de grond schoten. De tijd ook waarin er steeds meer stemmen opgingen om het cultuurbeleid vanuit de overheid fair en zonder favoritisme te organiseren. En daar was wetgeving voor nodig.

Politieke strubbelingen Het maatschappelijke debat hierover was al in 1965 op gang gekomen nadat de vzw Cultuurraad voor Vlaanderen aan de politieke partijen een memorandum over de culturele autonomie had aangeboden waarin werd gepleit voor het invoeren van een cultuurpact.

De timing hiervan was geen toeval. De drie traditionele partijen christendemocraten, socialisten en liberalen - hadden immers net in een rondetafelconferentie over de grondwetsherziening de voltooiing van de culturele autonomie in het vooruitzicht gesteld door het installeren van cultuurraden.

Het memorandum speelde hierop in door te stellen dat “een integrale culturele autonomie pas verwezenlijkt zal worden wanneer in de geest van het Schoolpact ook een akkoord op cultureel gebied zal tot stand zijn gekomen”.

Dit voorstel stuitte meteen op kritiek. Grondwetspecialist professor Herman Van Impe meende dat het verlenen van zelfbestuur inzake cultuur aan Vlaanderen het ideologische en filosofische evenwicht in de Belgische samenleving bedreigde. Sommige belgicisten zagen er het einde van de Belgische unitaire staat in. De vrijzinnigen vreesden dan weer de discriminatie door de katholieken.

Door politieke strubbelingen tussen 1965 en 1968 werd de grondwetsherziening niet meteen uitgevoerd en dus ook de cultuurautonomie op de lange baan geschoven. Pas in 1969 toen de regering Eyskens een kans zag om de grondwetsherziening te realiseren, startte men officieuze gespreken op waarbij de traditionele partijen onderhandelden met vertegenwoordigers van levensbeschouwelijke en culturele organisaties. Eyskens had immers de steun nodig van de

Het wordt hoog tijd dat een wetsvoorstel wordt ingediend om de Nationale Cultuurpactcommissie te splitsen

liberale oppositie voor een tweederdemeerderheid. De liberalen stemden in op voorwaarde dat een bijzondere bescherming van ideologische minderheden zou worden opgenomen in de Belgische Grondwet. Dat gebeurde in de artikelen 11 en 131.

Vlaams-nationale invloed De eerste concrete stap voor het uitwerken van de Cultuurpactwetgeving kwam echter niet van de regering, maar uit Vlaams-nationale hoek. Senator Maurits Van Haegendoren (VU) diende op 11 september 1969 een voorstel in tot wijziging van het reglement van de Senaat. Hiermee wou hij een artikel 55bis toevoegen aan het reglement van de Senaat. Dit voorzag in de oprichting van een vaste senaatscommissie, die de naam Cultuurpactcommissie zou dragen en die als kerntaak het ontwerpen van wettelijke bepalingen ter harmonisering van de verschillende ideologische en politieke strekkingen in alle culturele domeinen, met uitzondering van het onderwijs, zou krijgen.

Het was de tijd waarin steeds meer stemmen opgingen om het cultuurbeleid vanuit de overheid fair en zonder favoritisme te organiseren Dit initiatief voor het oprichten van een Cultuurpactcommissie en het opstellen van de bijhorende wetgeving, had een reële invloed op het tot stand komen van de wet van 21 juli 1971 waarin bepaalde principes werden vastgelegd om discriminatie en machtsmisbruik door bestuursmeerderheden op nationaal, gewestelijk, provinciaal en gemeentelijk vlak te voorkomen.

Van Haegendorens voorstel had ontegensprekelijk ook impact op de gesprekken die in de winter van 1971-1972 werden gevoerd en die op 24 februari 1972 resulteerden in het Cultuurpactakkoord dat werd afgesloten tussen de drie grote partijen met de steun van het FDF, het Rassemblement Wallon en de Communistische Partij.

De Volksunie, die in feite aan de basis had gelegen van dit akkoord, weigerde het te ondertekenen omdat ze niet aan de onderhandelingstafel hadden mogen zitten…

Het zou trouwens nog bijna ander-

half jaar duren vooraleer dit akkoord werd bekrachtigd in Kamer en Senaat en voor de Vaste Nationale Cultuurpactcommissie (NCP), die moest toezien op de correcte naleving van het Cultuurpact, in werking kon treden.

Voorbijgestreefd pact Inmiddels bestaat het Cultuurpact een halve eeuw, maar dat is niet écht een reden tot feestvieren.

Er gaan intussen immers meer en meer kritische stemmen op die beweren dat het compleet voorbijgestreefd en op zijn minst dringend aan een update toe is. Anderen stellen dan weer dat hoewel de politieke verzuiling vandaag duidelijk over zijn hoogtepunt heen is, het precies het Cultuurpact is dat de verzuiling in stand houdt.

En er gaan zelfs stemmen op dat de huidige regelgeving compleet voorbijgaat aan het huidige minderhedendebat en dat bijgevolg het Cultuurpact beter integraal zou worden vervangen door een Diversiteitspact. Ondanks het feit dat er de jongste jaren al geregeld werd gedebatteerd over zin en onzin van het Cultuurpact, leidde dit tot nu toe nog nooit tot politieke beslissingen.

Bloedneus De Croo Intussen kan men niet naast het feit dat de NCP al lang vierkant draait. Dat bleek eens te meer tijdens de recentste zitting in oktober 2021 waar, omdat er voor de zoveelste keer problemen waren gerezen tussen de Franstaligen en Nederlandstaligen, de Franstaligen de splitsing van de budgetten hadden gevraagd. Ze eisten 50 procent van de koek, wat totaal onverantwoord is wanneer men weet dat het aantal Nederlandstalige dossiers dat de NCP voor de kiezen krijgt een veelvoud bedraagt van de Franstalige.

Premier De Croo, onder wiens rechtstreekse verantwoordelijkheid de NCP valt, zit niet écht te wachten op een communautair incident en doet of zijn neus bloedt.

Het wordt hoog tijd dat er een wetsvoorstel wordt ingediend dat de splitsing van de Nationale Cultuurpactcommissie behelst. Niet meer dan logisch overigens, want cultuur is intussen ook al een halve eeuw lang een gemeenschapsbevoegdheid.

15

JAN HUIJBRECHTS

Ik heb het interview in De Zondag met Vivaldist Kristof Calvo aandachtig gelezen. Calvo liet duidelijk verstaan dat hij een trotse Vivaldist is. Hij zwaaide niet alleen met lof voor zijn partij en zijn groene partijgenoten, maar hij pakte ook nog eens uit dat hij, sinds zijn connectie met zijn Nederlandse collega’s, zeer hard veranderd is als politicus. Hij voelt zich nu helemaal een volksvertegenwoordiger. Maar op de vraag met betrekking tot de energieprijzen en energiefacturen, wist Calvo dit te omzeilen door te stellen dat alternatieve energie aangevuld kan worden met de bouw van nieuwe gascentrales en de afbraak van de kerncentrales. Hij zei niets over CO2-doelstellingen en dito uitstoten.

Dat hele interview was een lofzang voor zichzelf, groen en de Vivaldipartijen. Nergens was te lezen wat hij, als herboren volksvertegenwoordiger, zou doen om een beter en aangenamer, betaalbaarder leven te creëren voor de bevolking, NIETS. Kristof Calvo is dus een echte VivalTist.

Bart De Feyter - Boechout

BEDRIJFSTAK Pallieterke, In België bepalen politici hun eigen loon, voordelen en cumuls, uittredingsvergoedingen van honderdduizenden euro’s en mega hoge pensioenen, zonder daarvoor verantwoording af te leggen bij hun aandeelhouders, de belastingbetalers, ‘het volk’ dat zij zouden moeten vertegenwoordigen in het parlement. Want dat is slechts theorie! Politiek is een zéér lucratieve bedrijfstak, het is een ‘win for life’ voor hele families, terwijl de gesubsidieerde media ons proberen wijs te maken dat het een harde, zelfs een ‘hondenstiel’ is. Men moet hier niet eens meer verkozen worden en er zijn al derdegeneratieberoepspolitici, straks komt de vierde eraan…

Privé-ondernemers die failliet gaan, worden daar persoonlijk voor verantwoordelijk gesteld, maar politici die een héél land failliet helpen, krijgen daarvoor bloemen en applaus, waarna een nóg beter betaald postje in Europa! ‘Zelfbediening’ van vader op zoon, het gebeurt niet alleen in Congo of Noord Korea!

Als er in 2024 geen regering meer gevormd kan worden, zullen de gesubsidieerde media weer in koor zingen dat ‘er meer naar de kiezer geluisterd moet worden’. Zoals na die éérste zwarte zondag in november 1991.

M arc Bertrand - Edegem

AALMOES Pallieterke, De koning is op reis naar verre oorden en nam mee... een heel gevolg, en wat mij het meest verwonderde is dat minister Van der Straeten erbij was.

Nu dacht ik altijd dat zij tegen kerosineverslindende en luchtvervuilende vliegtuigreizen was. Niet dus. Had ik het op voorhand geweten dat Van der Straeten mee was, had ik ze die 100 euro aalmoes van de regering meegegeven als zakgeld.

Romain Peeters - Attenrode

POPPENKAST Pallieterke, De stijging van de energieprijzen is te wijten aan verschillende factoren, maar toch vooral door manipulatie van de markt. Het komt slechts terzijde in het nieuws dat men in de zomer veel te weinig gas heeft aangekocht.

Waarom? Het was toch voorspelbaar dat men meer gas nodig zou hebben omdat de Duitsers met Nieuwjaar verschillende kerncentrales hebben gesloten. Het bewust maken van tekorten doet natuurlijk de prijs stijgen. De Nederlanders willen ook ‘van het gas af’.

Het past dus ook in hun kraam om gas duurder te maken.

Dit alles heeft uiteraard te maken met de ‘Green Deal’ van Timmermans. Al-

leen draait het een beetje verkeerd uit omdat het gewoon te vroeg is om gas proberen te bannen en in feite geldt dat ook voor de kerncentrales.

De Duitsers zijn nu zowat de grootste vervuilers van Europa met hun energieproductie. Wat men bij ons aan maatregelen wil nemen om de energiefactuur te verlagen, is dus niet meer dan wat ‘poppenkast’.

Louis L avrysen - Schoten

ALS ’T GOED IS, ZEGGEN WE HET OOK Pallieterke, Toen Bart De Wever het beleid overnam van de socialist en burgemeester Janssens had de stad een schuld van 1,64 miljard euro. Door een strak financieel beleid van De Wever is de stadsschuld gedaald tot 250 miljoen euro. Binnen enkele jaren is de stad zelfs schuldenvrij. Als dat geen puik resultaat is! Als ’t goed is, mag het ook eens gezegd worden.

Swa Cauwenbergh - A ntwerpen

ZELFISOLATIE Pallieterke, Een woordje over de niet-gevaccineerden: wie zijn deze mensen eigenlijk? Men kan aannemen dat er een groep is die zich om allerlei medische redenen niet mag, kan of durft laten vaccineren. Toch worden zij samen met alle ‘egoïsten’ over dezelfde kam geschoren en gestigmatiseerd.

Men moet echter bedenken dat die groep met medische bezwaren zich zeer waarschijnlijk superveilig gedraagt - wellicht veiliger dan vele gevaccineerden - door bijvoorbeeld zelfisolatie, afstand houden, zeer weinig contacten, drukke plaatsen en evenementen mijden, enzovoort. Het lijkt me zeer onwaarschijnlijk dat die mensen geneigd zijn zich te mengen tussen grote groepen betogers tegen de coronamaatregelen, waarvan zij nochtans in belangrijke mate de dupe zijn.

Hun zelfisolatie kan men gerust beschouwen als hun manier om solidariteit te betuigen, een manier die beslist veel moeilijker is dan een paar prikken gaan halen. Het is ook jammer dat er in de verzamelde media en pers zo weinig aandacht besteed wordt aan deze groep gediscrimineerden en gestigmatiseerden.

Beatrijs Celis - Edegem

FIETSPARADIJS Pallieterke, Op een regenachtige zaterdag van januari werden in het Virga Jesseziekenhuis van Hasselt tien fietsers opgenomen en verzorgd na een valpartij met zware verwondingen. Deze verontrustende trend van valpartijen zet zich al een tijdje door. De stijging is niet alleen het logische gevolg van de groei en het snellere verkeer door e-bikes, maar ook door gebrekkig onderhoud van de fietspaden.

De propagandamachine van Toerisme Limburg heeft de provincie uitgeroepen tot het fietsmekka van Vlaanderen.

Alle steden en gemeenten springen mee op deze lift en proberen een graantje mee te pikken. Met succes, maar de medaille heeft een gevaarlijke keerzijde, vooral in de herfst en de winter. In de Kempen slingeren de schitterende paden door bosrijk gebied. Gevolg: afgewaaide takken, rottende bladeren en vlijmscherpe dennennaalden zorgen voor slipgevaar. De talrijke everzwijnen woelen bij voorkeur langs deze fietspaden op zoek naar voedsel. En boomwortels duwen de dunne laagjes asfalt snel omhoog. In de Haspengouwse fruitplantages en graanvelden laten de zware tractoren vettige leemsporen achter.

Om dat allemaal proper en veilig te houden, is permanent een massale inzet van mankracht en veegmachines nodig en dat ontbreekt jammerlijk.

Een krachtig en coördinerend beleid is een dringende noodzaak.

Gilbert Vanoppen - K ermt

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

10 FEBRUARI 2022

Tweets van de week De edele kunst van de ironie. Hoe snel gaat ze niet verloren in deze tijden waar iedereen zijn mening hoort te moeten blaffen en iedere opmerking hoogstpersoonlijk wordt genomen op sociale media. Maar ze bestaat nog wel. In die zin geven we graag een zeer eervolle vermelding aan Europees parlementslid van Vlaams Belang, Gerolf Annemans.

Onder de tweet van HLN.be waar vermeld wordt dat De Croo niet uitsluit dat er een overgang volgt naar ‘code oranje’ na het volgende overlegcomité, staat een mooie bloemlezing van oetullen, smeerlappen, bandieten, oplichters, klootzakken… U kent de gebruikelijke koosnaampjes die mensen voor de Vivaldi-regering in ere houden. Zo niet heer Annemans, die reageert met een kurkdroog: “Sluit die man trouwens ooit wat dan ook uit?” Weinig woorden, zeker geen onvertogen woord, maar wel zeer typerend voor de rol die De Croo vandaag vervult in de Belgische politiek. De Croo ondergaat zijn coalitie zoals een mank muisje in de klauwen van de kat.

Het muisje sluit niet uit dat hij lam wordt gekauwd, tegen de muur wordt gekwakt, als speelbal heen en weer wordt gemept.

Het enige wat muis en De Croo wél zowat kunnen uitsluiten is een goede afloop van zijn avontuur. U hoeft de brave man niet te bedreigen met verkiezingen die hij zo angstvallig vroegtijdig probeert te vermijden. Hij berust in zijn lot dat hij zelf ooit omschreef als dweil. Gisteren wilde hij de Belgische arbeidsmarkt nog

1302

1

2

3

4

5

klaarmaken voor een moderne economie.

Vandaag sluit hij niet uit dat handel via internet compleet aan banden wordt gelegd.

En dit sluit dan weer naadloos aan bij de tweede eervolle vermelding van de week, die naar Geert Noels gaat. Ook hij merkte op dat Paul Magnette naar de onderhandelingstafel vertrok met de stelling dat e-commerce ons land alleen dieper in de afgrond zou storten. Paul wil overal winkels zien die zich niet inschrijven in de 21ste eeuw. Laat ons eerlijk zijn. De PS heeft het al moeilijk met de sprong naar de 20ste eeuw. Ook hier werd PS-Paultje door menig twitteraar afgeschilderd als een achterlijk stuk vreten in al zijn variaties. Geert Noels gooide het over een andere, meer verfijnde boeg. “De ambitie moet hoger liggen”, stelde Noels. “België niet alleen eerste land zonder e-commerce, maar ook eerste land zonder internet”. Grappig, maar niet zonder risico. De kans dat PS en de PVDA zich hier prompt achter scharen, is niet denkbeeldig.

Bij deze een warm pleidooi voor een twitter met meer fijnzinnigheid en minder krachttermen. Tot volgende week, bende rechtse zakken!

KRISTOF CALVO HEEFT EEN LIEF!

Mama Martine: “Ik heb zijn Panini-stickers ingepakt” Hij is terug. Kristof Calvo is terug uit het verre Nederland en is vastbesloten om Vivaldi te redden met goed advies en frisse politieke inzichten. Zijn irritant baardje heeft hij omgeruild voor een irritant glad kinnetje en zijn mama Martine voor een lief. “Niet zo’n pop of zo. Een echte, van vlees en bloed die zelfstandig kan rondlopen, de afwas doen en ze heeft een rijbewijs”. Kristof en mama Martine, het afscheidsinterview.

6

7

8

9 10 11 12

A B C D

Emoties kunnen hoog oplopen in de politiek.

Maar als het gezin ermee gemoeid is, grijpt het je naar de keel. Kristof maakt inderdaad aanstalten om het ouderlijk huis definitief te verlaten en moeder Calvo huilt onbedaarlijk terwijl ze zijn valiezen inpakt. ‘En uw Panini?

Die neem je toch mee, hé Kristof?! Jessika gaat nog zo blij zijn. En dan kan je samen die stickertjes van Qatar zoeken?’ Jessika is niemand minder dan Jessika Soors, woordvoerster van staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo) en gewezen Groen-Kamerlid.

Martine, u heeft het duidelijk heel moeilijk met het feit dat Kristof nu echt uit het huis lijkt te trekken. Kwam het nieuws onverwacht?

E F

Mama Martine: (tussen haar tranen door) Onverwacht is niet meteen het juiste woord, hè. Onze Kristof is nu 35 en dan denk je wel eens: ik ga daarmee blijven zitten. Wie gaat dat in huis nemen? Het is dus onverhoopt toch gebeurd. Ik wens ze beiden veel succes. Maar ik heb hem wel gezegd: ‘Kristof, als je nu vertrekt, moet je wel weg blijven.

Mijn moederhart kan dat anders niet aan’.

Kristof Calvo: Je had ze gisteren moeten horen aan de telefoon. Zo van: ‘Ja maar, Jessie, zeker hé? Als je hem niet wilt, moet je het nu zeggen. Hij kan niet meer terug hé.

Ik kan dat niet aan. Weg is weg.’ Ik kreeg zelf een krop in mijn keel. Ik heb nog gezegd: ‘Maar mama, als je het zo moeilijk hebt dan blijf ik wel.’ Maar toen begon ze nog harder te huilen.

G H I J K L HORIZONTAAL

VERTICAAL

A. Volgens milieubewegingen bron van duurzame energie B. Bloeiwijze - Lichaamsdeel Internetlandcode voor Slovenië C. Streekbier uit de Zennevallei Polybutyleentereftalaat D. Gekkekoeienziekte - Windows besturingssysteem uit het jaar 2000 Heildronk E. Individualist F. Seleen - Droogoven - Energiezuinig lampje G. Centrum voor Leerlingenbegeleiding - Hint - Fijn en slank H. Russische jongensnaam - Ontwikkelt zich goed I. Blamage - Was in staat - Lidwoord J. Voorzetsel - Vaarwater tussen Denemarken en Zweden - Russisch ruimtestation K. Oude lengtemaat - Onbevreesde L. Vernuft

1.

2.

3.

4.

Eigenlijk Opvanghuis - Nikkel Waalse stad - Een fout vergoeden Systeem voor gedigitaliseerde radiouitzendingen - Internetlandcode voor Zuid-Afrika - Frans lidwoord Maanstand 5. Onderwijsperiodes 6. Bedekt met verharde huid - Hoge pief 7. Recht rivierdeel - Maak een brommend geluid 8. Broom - Onbepaalde hoeveelheid Limburgs dorp 9. Ontzag afdwingen - Muzieknoot 10. Aziatische hoofdstad - Russisch gevechtsvliegtuig 11. Europese vrouw - Gebelgde 12. Muzieknoot - Uitdelen van cadeaus en lekkernijen

Kwatongen beweren dat Jessika Soors haar zetel in het parlement heeft moeten opofferen

Oplossing 1301 1301

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

I

S

E

A

C A R

B O N

B

O L

I

E

C

R

E M S

D

O N M E

E

N E

F

A A N B

G

C

H

R U

I

I

I

B O L T

T E

U R R I

I

U

I

R

E N

R A

A

B

I

L

IJ

K

I

Z

L

T I

J

S

L

A

K

I

E

R

L

S

N O E

I

T

K T

T

Z

A U W A

L

I

E N A A R

E S

E N E

G E N

E C E N T D

R M A

F

R A

A

E

E

S

P G E

L

D

E M

I

M

A E N N

voor jullie relatie. Koppels mogen nu eenmaal niet samen zetelen. Dat is toch een beetje macho en genderongelijk?

Mama Martine: Onze Kristof macho? (gniffelt) Kristof: Oh kijk, mama kan ook weer lachen.

Dat doet me deugd zie. Maar dat ontken ik helemaal. Ik zou graag mijn mandaat opgegeven hebben om Jessika de kans te geven in het parlement. Ik zou dan het huishouden doen en boeken schrijven. Maar dat vond mama dan weer niet goed.

Mama Martine: Onze Kristof is niet geschikt om het huishouden te doen. Hij heeft trouwens een expliciet verbod van de brandweer na een paar incidentjes. We zijn langs een jobcoach geweest, allerlei tests gedaan en het resultaat was overduidelijk. De meneer zei: ‘Mevrouw, ik zie uw zoon niet meteen functioneren op de arbeidsmarkt, tenzij u misschien voldoende zotten vindt om hem in een parlement te stemmen.’ En toen moest hij heel hard lachen.

Kristof: (peinzend) Toch straf hoe accuraat die testen kunnen zijn hé.

Mama Martine: Enfin, het was dus logischer dat Jessika een andere job zocht. Ze is nu trouwens nog steeds met politiek bezig als politiek directeur van staatssecretaris Schlitz en daar is ze heel gelukkig.

Kristof: Inderdaad, Jessie zit nog maar pas in de politiek en die zit al in de uitvoerende macht. En wie mag er nog altijd aan de zijlijn blijven staan? Kristofje. Dat is pas echt ongelijk, meneer Pallieter. Ik zeg altijd ‘Fuck de Zijlijn’.

Ondertussen sukkelt uw partij steeds dieper in de peilingen. De kiesdrempel komt vervaarlijk dichtbij.

Kristof: Typisch hé! Ze hadden nog zo beloofd dat ik volgende keer wel minister mocht worden. Maar zie nu, er komt helemaal geen volgende keer. Dat is pas genderongelijk. Maar pas op, ik denk dat ik nog juist op tijd terug ben om de partij opnieuw weer te laten aanknopen met succes. En de partij gelooft in mij. Ik had nog maar één interview gegeven of ze wilden mij alweer op missie sturen naar Oekraïne om daar de groene partij bij te staan.

Mama Martine: Maar ik heb gezegd: ‘Ah nee hé! Ik ken dat. Onze Kristof naar Oekraïne, die Wouter Devriendt weg met ons Jessie’. En wie zit er terug thuis met Kristof? Bibi!

Maar dan kennen ze mij nog niet.

Kristof: Mama zit heel erg in met mijn geluk.