ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻧﻬﺎدي ﺑﻴﻄﺮف و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪف آن اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺟﺎﻣﻊ و ﻋﻴﻨﻲ از وﺿﻌﻴﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان از زﻣﺎن اﻧﻘﻼب ﺳﺎل 1357ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ،ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻤﻊآوري و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدهاي از اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت آرﺷﻴﻮ ،ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺤﻘﻴﻖ در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮم ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺻﻞ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي در ﻗﺒﺎل ﺗﺨﻠﻔﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻻزﻣﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺗﺤﻮﻻت دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ در آﻳﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ،ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ،ﮔﻔﺘﮕﻮ و ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ درﺑﺎره وﺿﻌﻴﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان را ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ﻣﻮارد ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
اﻫﺪاف ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان • ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ﻣﻮارد ﺗﺨﻠﻒ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان؛ • ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﻲ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ از ﺗﺨﻠﻔﺎت ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار دادن دوﻟﺖ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺨﻠﻔﺎت؛ • ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﻲ ﻣﺮدم اﻳﺮان از ﻣﻮارد ﺗﺨﻠﻒ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ؛ • اﻳﺠﺎد ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ و آرﺷﻴﻮي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ از اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ روزي در ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺣﻤﺎﻳﺖ از روﻧﺪ ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﺘﺨﻠﻔﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. آدرس: Iran Human Rights Documentation Center 129 Church Street, Suite 304 New Haven, CT 06510, USA
ﺗﻠﻔﻦ(203) 772-2218 : ﻧﻤﺎﺑﺮ(203) 772-1782 : ﭘﺴﺖ
اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲinfo@iranhrdc.org :
ﭘﺎﻳﮕﺎه
اﻃﻼﻋﺎﺗﻲhttp://www.iranhrdc.org :
ﻋﻜﺴﻬﺎ :ﻋﻜﺲ روي ﺟﻠﺪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﻳﺰد را ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ و از ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ www.iranian.comﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻜﺲ آﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ،ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ www.leader.irاﺳﺖ. ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻜﺲ آﻳﺖاﻟﻞ هاﻟﻌﻈﻤﻲ ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ ﻣﻮﺳﻮي اردﺑﻴﻠﻲ ،ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ www.ardebili.comاﺳﺖ .ﺑﻘﻴﻪ ﻋﻜﺴﻬﺎ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻜﺲ ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪ ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده از ﭼﭗ آﻗﺎﻳﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻛﺎﻣﺒﻴﺰ ﺻﺎدقزاده ،دﻛﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﺠﻲ، ﻳﻮﺳﻒ ﻗﺪﻳﻤﻲ ،ﻣﻨﻮﻫﺮ ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻣﻲ و ﻧﺸﺴﺘﻪ از ﭼﭗ آﻗﺎﻳﺎن اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺣﻤﺎﻧﻲ ،ﻋﻄﺎاﷲ ﻣﻘﺮﺑﻲ ،ﺧﺎﻧﻢ ﺑﻬﻴﻪ ﻧﺎدري و آﻗﺎي ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﺤﻤﻮدي را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ،از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ www.question.bahai.orgو www.info.bahai.orgﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
دﻳﺎﻧﺘﻲ ﻣﻤﻨﻮع آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان
ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان
ﻓﺮوردﻳﻦ 1386
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ .1ﭼﻜﻴﺪه 3 ................................................................................................................................................................. .2درﺑﺎرة ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 5 ....................................................................................................................................................... .1-2ﻣﻨﺸﺎء و ﭘﻴﺸﻴﻨﺔ ﺗﺎرﻳﺨﻲ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ 5 ....................................................................................... .2-2ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ 7 .............................................................................................................. .3رﻳﺸﻪ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ 9 ........................................................................................................................ .1-3ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﺪهﻫﺎي ﺳﻴﺰدﻫﻢ و ﭼﻬﺎردﻫﻢ 9 ........................................................................... .2-3ﺷﻮرﺷﻬﺎي رﻣﻀﺎن 10 ................................................................................................... 1334 .3-3ﭼﺎرهﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮاي »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« 13 ........................................................................................ .4-3ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺘﻴﻪ 15 .................................................................................................................. .4اﻧﻘﻼب اﻳﺮان و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 20 ....................................................................................................................................... .1-4ﻧﺎآراﻣﻴﻬﺎ و ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 20 ............................................................................ .2-4اﻧﻘﻼب در راه 21 ................................................................................................................ 1357 .3-4و ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ 24 ......................................................................................... ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان 25 ................................................................................................. ﺗﺒﻌﺎت ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﺷﺪن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ 27 .................................................................................................... .5آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب 28 ......................................................................................................... .1-5دﺳﺘﮕﻴﺮي ،ﺷﻜﻨﺠﻪ و اﻋﺪام ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ 28 ..................................................................... اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان29 ....................................................................................................................... دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان 30 ..................................................................................................................... ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ 34 ......................................................................................................................... ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان 41 .................................................................................................................... .2-5ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 44 ........................................................................................ ﺗﺨﺮﻳﺐ آﺛﺎر و ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ 44 ........................................................................................................ ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 48 ........................................................................................................... .3-5ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 49 ........................................................................................ اﻣﻼك 49 ............................................................................................................................................................ ﺣﻜﻢ 50 ...................................................................................................................................................70/59 ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﭘﺎﻛﺴﺎزي 51 ........................................................................................................................................ 1
از دﺳﺖ دادن وﺳﻴﻠﻪ اﻣﺮار ﻣﻌﺎش52 ..................................................................................................................... ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﺮاي داﻧﺶآﻣﻮزان و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ 55 .......................................................................... .6ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ 56 .................................................................................................................................................... .1-6ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ 56 ............................................................................................................ .2-6ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺠﺪد ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 58 .............................................................................................. .3-6داﻧﺸﮕﺎه آزاد ﻋﻠﻤﻲ 60 .......................................................................................................... .4-6ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻳﺪ؟ 60 ................................................................................................................ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﺗﺤﺮﻳﻚﻛﻨﻨﺪه 60 .............................................................................................................................. ﺟﻤﻊآوري اﺳﺎﻣﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 62 ................................................................................................................................ .7ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي63 ......................................................................................................................................................... روشﺷﻨﺎﺳﻲ 65 ............................................................................................................................................................
2
.1ﭼﻜﻴﺪه از آﻏﺎز ﻇﻬﻮر دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﺪة ﺳﻴﺰدﻫﻢ ،ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺮان ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎً و در دورهﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻮرد آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮاﻳﺾ دﻳﻨﻲ ﺧﻮد را آزاداﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي آورﻧﺪ ،از ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ،ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻪ اﻋﺪام ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و اﻣﻮاﻟﺸﺎن ﻣﺼﺎدره و ﻳﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻗﻀﺎﻳﻲ ،اداري و ﻣﺠﺮي ﻗﺎﻧﻮن ﻛﺸﻮر ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .از زﻣﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻫﺎﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪن ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﻳﺮان در ﺗﻴﺮ ﻣﺎه ،1384ﺷﻮاﻫﺪ ﺣﺎﻛﻲ از آﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دور ﺟﺪﻳﺪي از آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آﻏﺎز ﮔﺮدد. ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ ﮔﺰارش ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮﻧﺪ: • روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻲ اﻳﺮان ﻣﺪﺗﻬﺎي ﻣﺪﻳﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﺷﺎﺧﻪ اﻧﺤﺮاﻓﻲ و ﺑﺪﻋﺖﮔﺬار در دﻳﻦ اﺳﻼم ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ .ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ از ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﻔﻮذ در اداره اﻣﻮر ﻛﺸﻮر ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ، ﭘﻴﺮوان دﻳﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺳﺨﺘﻴﻬﺎ ﮔﺮدﻳﺪهاﻧﺪ .ﮔﺰارش ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺴﺘﺪﻻً ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻲ اﻳﺮان ﻫﻤﻮاره و ﺑﻪﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﺻﺪد ﺗﻀﻌﻴﻒ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻧﺎﺑﻮدي دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ؛ ﻃﺮﺣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﺄﻳﻴﺪ اﺟﺮاﻳﻲ دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻮده و ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. • دﻫﺔ 1330ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺒﺎرزهاي ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت و ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪس ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻛﺸﻮري و ﻟﺸﮕﺮي ﺑﻮدﻧﺪ .ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﮔﺴﺘﺮش آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺳﺒﺐ رواج ﺗﺼﻮراﺗﻲ ﻣﻨﻔﻲ و ﻛﻠﻴﺸﻪاي ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﻌﻜﺎس آن ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز در ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮس اﺳﺖ .روﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ دوره )دﻫﺔ (1330ﺑﻪواﺳﻄﺔ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ از ﻧﻔﻮذ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺳﺰاﻳﻲ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ ،در دوران ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ،ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي را در دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. • ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻗﺪرت در دﺳﺖ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب 1357ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ دوﻟﺖ ﻣﺤﻮر و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان ﺷﺪ .در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﺪﻳﺪ ،آﺷﻜﺎرا از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮدداري ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﻋﻮض ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻄﺮ و ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ -ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺮاد ﻣﻜﺮر اﺗﻬﺎﻣﺎﺗﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ و دﻳﮕﺮ اﻗﺪاﻣﺎت ﺿﺪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﻧﺘﻴﺠﺔ ﭼﻨﻴﻦ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﮕﺮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. • ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺳﺮﻛﻮبﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ دوﻟﺖ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮد .ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ،ﺑﻪوﻳﮋه ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ﻗﺼﺪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺪف ﻗﺮار دادﻧﺪ .در اﻳﻦ دوره اﻋﻀﺎي ﺳﻪ دورة ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎزداﺷﺖ و ﺑﺪون ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ .ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ دوره ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ دﭼﺎر ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ.
3
• وﻳﮋﮔﻲ دﻳﮕﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ دوﻟﺖ ،ﻣﺼﺎدره و ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﻮال ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺷﺎﻣﻞ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻪ ،ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ، اﻣﻮال ﺷﺨﺼﻲ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﺧﺎﻧﺔ ﺣﻀﺮت ﺑﺎب ،ﻳﻜﻲ از ﻣﻘﺪسﺗﺮﻳﻦ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،در ﺳﺎل 1358ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪ.
•
ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ از دﻳﮕﺮ اﻗﺪاﻣﺎت ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﺣﻀﻮر در ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزﺷﻲ و از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ و دوﻟﺘﻲ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪهاﻧﺪ.
•
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب آﻗﺎي اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري و ﺣﻀﻮر دﻳﮕﺮ ﺑﺎر ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر در ﻋﺮﺻﺔ اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﺠﻴﻊ آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ،رﻫﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﺷﺪه اﺳﺖ .در آذر ﻣﺎه ﺳﺎل ،1384آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮر دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺣﻮزة ﺻﻼﺣﻴﺘﺸﺎن ﺑﭙﺮدازﻧﺪ .ﻧﻈﺮ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﻲ دﻳﺮﻳﻨﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻪ ﺷﺪت وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ دﺳﺘﻮري ﺳﺮآﻏﺎز دور ﺗﺎزهاي از ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ.
4
.2درﺑﺎرة ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن .1-2ﻣﻨﺸﺎء و ﭘﻴﺸﻴﻨﺔ ﺗﺎرﻳﺨﻲ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﭘﻴﺸﻴﻨﺔ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دو ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﻣﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ در اﻳﺮان در ﺳﺪة ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد .ﻣﺘﻘﺪم ﺑﺮ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ آﻏﺎز ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ در ﺳﺎل 1223ﺧﻮد را »ﺑﺎب« ﻳﺎ ﻣﻈﻬﺮ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ )اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺟﻬﺎن از ﺳﺪة ﺳﻮم ﻫﺠﺮي -ﺳﺪة ﻧﻬﻢ ﻣﻴﻼدي -در اﻧﺘﻈﺎر ﻇﻬﻮر او ﻫﺴﺘﻨﺪ( اﻋﻼم ﻛﺮد .ﺑﺎب ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻇﻬﻮر وي ﻧﺸﺎﻧﺔ ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮي ،ﻣﻦ ﻳﻈﻬﺮه اﷲ ،اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت او ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺗﺤﺎد، ﺻﻠﺢ و ﺑﺮﻗﺮاري ﻧﻈﻢ ﺑﺮ روي ﻛﺮة زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
1
در آﻏﺎز ،ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﺎب ﺟﻠﺐ ﺷﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ اﻳﻦ دﻳﺎﻧﺖ ﻛﻪ ﺗﺎزه در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﻮد ﺑﺰودي ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ اﻓﺮاد ﻃﺮاز اول ﺟﺎﻣﻌﻪ آن زﻣﺎن ،ﺑﻪوﻳﮋه روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺷﻴﻌﻲ ،ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ 2.ﭘﻴﺮوان ﺑﺎب ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪ اﺷﺎﻋﺔ ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻮد و ﺣﺘﻲ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﺑﻪ درﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ 3.ﻫﺰاران ﺑﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻘﺎﻣﺎت روﺣﺎﻧﻲ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ،زﻧﺪاﻧﻲ ،اﻋﺪام و ﻳﺎ در ﻣﻼء ﻋﺎم ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪﻧﺪ 4.ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑﺎب زﻧﺪاﻧﻲ و در ﺳﺎل 1229ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ 5.ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ 6.روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺑﺎ دﻳﺎﻧﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺑﺎﺑﻴﺎن را ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ 7.ﺳﻮءﻗﺼﺪ 1ﻣﻮژان ﻣﺆﻣﻦ» ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻲ و ﺑﻬﺎﻳﻲ« ) :[THE BÁBÍ AND BAHÁ’Í RELIGIONS, 1844-1944] (1223-1323ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت ﻏﺮﺑﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ) 1360ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 1989م (.ﺻﺺ .ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ – ﺑﻴﺴﺖ و دو ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻣﺆﻣﻦ ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻲ و ﺑﻬﺎﻳﻲ«[؛ ﻋﺒﺎس اﻣﺎﻧﺖ» ،رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﺗﺠﺪﻳﺪ« ] RESURRECTION 1368) [AND RENEWALﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ،(1989ﺻﺺ] 375-377 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﺗﺠﺪﻳﺪ«[؛ داﮔﻼس ﻣﺎرﺗﻴﻦ » ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ) ،[THE PERSECUTION OF THE BAHÁ’ÍS IN IRAN, 1844-1984] (1223-1323ص) 7 .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﻤﺎرة 1363 ،12/13ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 1984م] ،(.از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان«[. 2ﻳﺮواﻧﺪ آﺑﺮاﻫﺎﻣﻴﺎن» ،اﻳﺮان ﺑﻴﻦ دو اﻧﻘﻼب« ] 1362) [IRAN BETWEEN TWO REVOLUTIONSﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ،(1982ص17 .؛ »ﻣﺆﻣﻦ ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻲ و ﺑﻬﺎﻳﻲ«، رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص 25 .ﻣﻘﺪﻣﻪ. 3ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص12 .؛ در ﻣﻮرد درﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻴﻞ )ﻣﻄﺎﻟﻊ اﻻﻧﻮار(« ] ،[THE DAWN BREAKERS:& NABIL’S NARRATIVE OF THE EARLY DAYS OF THE BAHÁ’Í REVELATIONﺻﺺ-414 . ) 527-580 ،465-495 ،324ﺷﻮﻗﻲ اﻓﻨﺪي ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﻮﻗﻮﻓﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ 1374 ،ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ] (1996از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻴﻞ«[ . 4ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﺗﺠﺪﻳﺪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ﺻﺺ 401 .و 405؛ ﺟﺎن ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن و ﺗﻴﺮا ﺷﻮﺑﺎرت» ،ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎب« ][LIFTING THE VEIL ) 1374ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ،(1995ص] 222 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎب«[؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻣﻮرد آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺮان در دوران رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي ،(1300-1357) :ص 1359) 1 .ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ] (1980از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﮔﺰارش آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ در دورة رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي[؛ ﺧﻮان ﻛﻮل ،در ﻛﺘﺎب »ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ و ﻫﺰاره« ] 1377) [MODERNITY & THE MILLENNIUMﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ،(1998ص ،26 .ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ» :ﻗﺘﻞ ﻋﺎم وﺣﺸﻴﺎﻧﻪاي ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺎﺑﻴﺎن و اﻓﺮاد ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﻨﺠﺔ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ در ﻣﻼء ﻋﺎم ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺷﺪ «.او ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻣﻲدارد ﻛﻪ »اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻓﺠﻴﻊﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﺔ آﻣﻴﺰش دﻳﻦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﻲ آن ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﺘﻔﻘﺎً ﺑﻪ اﺑﺪاع ﺧﻼﻗﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺑﻪ ارﺗﺪاد ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ«. 5ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺔ ﺳﺮ ﺟﺎﺳﺘﻴﻦ ﺷﻴﻞ ،ﺳﻔﻴﺮ ﻣﻠﻜﺔ وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎ در ﺗﻬﺮان ،ﺑﻪ ﻟﺮد ﭘﺎﻟﻤﺮﺳﺘﻮن ،وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ) 31ﺗﻴﺮ 1329ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 22ژوﻳﻴﻪ ،(1850ﻣﻨﺘﺸﺮه در »ﺑﺎب :رواﻳﺎﺗﻲ از ﺷﻬﺎدت او« ] ،[The Báb: Accounts of His Martyrdomﭘﺎﻳﻴﺰ ،1973ج ،8ش ،1ﺻﺺ) 6-32 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻴﻞ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،3ﺻﺺ.510-515 . 6ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﻮان ﻛﻮل» ،ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ و ﻫﺰاره« ] ،[MODERNITY & THE MILLENNIUMﺻﺺ 1377) 26-28 .ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ (1998؛ »رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﺗﺠﺪﻳﺪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ﺻﺺ .401-402 .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﺮواﻧﺪ آﺑﺮاﻫﺎﻣﻴﺎن» ،اﻋﺘﺮاﻓﺎت ﺗﺤﺖ ﺷﻜﻨﺠﻪ :زﻧﺪان و ﻧﻔﻲ ﻋﻠﻨﻲ اﻋﺘﻘﺎدات ﭘﻴﺸﻴﻦ در اﻳﺮان ﻣﺪرن« ] 1378) ،[TORTURED CONFESSIONS: PRISONS AND PUBLIC RECANTATIONS IN MODERN IRANﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ (1999ﺻﺺ20-21 . ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :اﻋﺘﺮاﻓﺎت ﺗﺤﺖ ﺷﻜﻨﺠﻪ«[ )ﻛﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎﺑﻲ »در زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻪ دور ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﺮﺻﺖ داده ﺷﺪ ﻛﻪ از ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻮﻳﺶ دﺳﺖ ﺑﻜﺸﻨﺪ .ﺳﭙﺲ اﻳﺸﺎن را ﺑﺮاي اﻋﺪام ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺤﻮﻳﻞ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎت ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮادة ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ،اﻳﻞ ﻗﺎﺟﺎر ،روﺣﺎﻧﻴﻮن ،ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ،ﺗﺠﺎر و اﺻﻨﺎف ﺑﺎزار ﺑﻮدﻧﺪ ،دادﻧﺪ«(. 7ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺳﻮءﻗﺼﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن ﺷﺎه اﻳﺮان« ] ،[Attempt to Kill the Shah of Persiaﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ 25 ،ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 1852ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 3ﻣﻬﺮ ،1231ص. ،2ﮔﺮدآوري ﺷﺪه ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ راﻟﻒ واﮔﻨﺮ در »ﺳﻮءﻗﺼﺪ ﺑﺎﺑﻴﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن ﺷﺎه« ]1852 ،[Bábí Attempt on the Life of the Shah؛ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮي ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ،ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://bahai-library.com/index.php5?file=nyt_babi_life_shahﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 24 :دي ] (1385از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :واﮔﻨﺮ ،ﺳﻮءﻗﺼﺪ ﺑﺎﺑﻴﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن ﺷﺎه«[ .ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﺎﻛﻲ از آﻧﻨﺪ ﻛﻪ دو ﺟﻮان ﺑﺎﺑﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺳﻮءﻗﺼﺪ ،ﺑﺪون اﻃﻼع ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺎﺑﻲ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻴﻞ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،3ص.600 .
1
5
ﻧﺎﻓﺮﺟﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻋﺪام ﺑﺎب ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﺑﻴﺎن ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮد و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻤﻼت ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺎﺑﻲ ﺷﺪ.
8
ﻳﻚ دﻫﻪ ﭘﺲ از اﻋﺪام ﺑﺎب ،ﺑﻬﺎءاﷲ ،ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﺮوان ﺑﺎب ،در ﺳﺎل 1242اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ او ﻣﻦ ﻳﻈﻬﺮه اﷲ اﺳﺖ.
9
در ﺳﺎل ،1231ﺑﻬﺎءاﷲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻣﺎه در زﻧﺪان ﺳﻴﺎﻫﭽﺎل ﺗﻬﺮان زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ و ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺪت زﻧﺪﮔﻴﺶ را در زﻧﺪان و ﺳﭙﺲ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﮔﺬراﻧﺪ .اﻳﺸﺎن در ﺳﺎل 1271در ﺗﺒﻌﻴﺪ درﮔﺬﺷﺖ ،وﻟﻲ ﺗﺮوﻳﺞ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت وي ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﻴﻌﻲ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ.
10
ﻳﻜﻲ از اﺻﻮل اﺳﺎﺳﻲ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻔﻬﻮم »اﺳﺘﻤﺮار ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻬﻲ« اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺬاﻫﺐ اﺻﻠﻲ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪاي از ﺗﻜﺎﻣﻞ ﭘﻴﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ 11.اﻳﻦ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت و ادﻋﺎي ﺑﺎب و ﺑﻬﺎءاﷲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ دو ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ ﺑﺪﻋﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ از ﺳﻮي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎب ﺧﻮد را »اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ« 12اﻋﻼم ﻛﺮد ،ﺑﻪوﻳﮋه ﻧﺰد ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻫﺎﻧﺖآﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﻦ ﺗﻠﻘﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن »دﺷﻤﻨﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻣﺠﺎزات ﺷﻮﻧﺪ ،و ﻳﺎ ...ﺑﻪ زور وادار ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻮد ﺷﻮﻧﺪ« 13.اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ ،ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان از ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﭼﻨﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺬﻫﺐ از اﺳﻼم ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺬﻫﺐ و آﻳﻴﻦ دﻳﮕﺮي ارﺗﺪاد ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺟﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺎزاﺗﺶ ﻣﺮگ اﺳﺖ 14.اﻳﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﺠﺎزات ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ دﻳﻦ اﺳﻼم ﺗﺤﺖ اﺿﻄﺮار ،ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻗﺒﻠﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد.
15
8ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ،ﻣﻮرخ 16ﻧﻮاﻣﺒﺮ 1852ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 25آﺑﺎن ،1231ص ،6 .در »واﮔﻨﺮ ،ﺳﻮءﻗﺼﺪ ﺑﺎﺑﻴﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن ﺷﺎه« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ 7 )ﻛﻪ ﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﺪ »ﻣﺘﺠﺎوز از 400ﺑﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم دﺳﺖ داﺷﺘﻦ در ﺳﻮءﻗﺼﺪ اﺧﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن ﺷﺎه در ﺗﻬﺮان ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ...ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺗﻴﺮهﺑﺨﺖ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ دژﺧﻴﻤﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮهﻫﺎ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪﻧﺪ («.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ژاﻧﺖ آﻓﺎري» ،آزادﻳﻬﺎي ﻣﺪﻧﻲ و ﭘﻲرﻳﺰي ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺮان« ] Civil Liberties and the ،[Making of Iran’s Constitutionدر »ﻣﺮوري دوﺑﺎره ﺑﺮ اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﺔ اﻳﺮان RETROSPECTIVES ON THE IRANIAN ] «1284-1288 ) [CONSTITUTIONAL REVOLUTION, 1905-1909ﻣﺠﻠﺔ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ آﺳﻴﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ،آﻓﺮﻳﻘﺎ و ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ،اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه دوك ،ج ،25ش ،2 ص] (41 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :آزادﻳﻬﺎي ﻣﺪﻧﻲ و ﭘﻲرﻳﺰي ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺮان«[؛ » اﻋﺘﺮاﻓﺎت ﺗﺤﺖ ﺷﻜﻨﺠﻪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،6ﺻﺺ) 20-21 .ﻛﻪ اﺷﺎره دارد ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ »اوج ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻴﺎن در اﻋﺪاﻣﻬﺎي ﺳﺎل 1231ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 1852رخ داد ....ﺑﺮﺧﻲ را ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﺮ ﺑﺰﻧﻨﺪ ،ﻛﻮر ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ را ﻣﻜﺮراً ﭼﺎﻗﻮ زدﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺳﺮ از ﺑﺪﻧﺸﺎن ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ؛ و ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ را ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ دار ﺑﻴﺎوﻳﺰﻧﺪ ،ﺑﺎ ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار دادﻧﺪ(«. » 9ﻣﺆﻣﻦ ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻲ و ﺑﻬﺎﻳﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص .ﺑﻴﺴﺖ و دو. 10ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﺗﺎرﻳﺨﻲ درﺑﺎرة ﺑﻬﺎءاﷲ« ] Bahá’í International Community, Historical Introduction to ،[Bahá’u’lláhﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://info.bahai.org/article-1-3-2-2.htmlﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 18 :آﺑﺎن (1385؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »دﻓﺘﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن :ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮي از دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ آن« ] Office of Public Information of the ،[Bahá’í International Community, THE BAHÁ’ÍS: A PROFILE OF THE BAHÁ’Í FAITH AND ITS WORLDWIDE COMMUNITYﺻﺺ-62 . 1994) 54م( .ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪن ﺑﻪﺳﻮي ﺑﻐﺪاد ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ دﻳﺪار ﺑﻬﺎءاﷲ ﻧﺎﻳﻞ آﻳﻨﺪ ،دوﻟﺖ اﻳﺮان دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار داد ﺗﺎ او را از اﻳﺮان دورﺗﺮ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﺑﻬﺎءاﷲ اﻛﻨﻮن ﺑﺨﺸﻲ از اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دو ادﻋﺎي ﻣﻬﻢ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ :ﻧﺨﺴﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﻬﺎ و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ ﻳﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ وﺟﻮﻫﺎت ﺗﻘﺪﻳﻤﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ در ﺣﻴﻔﺎ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ» .ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎب« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،4ص 223 .ﻛﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ،ﺑﻬﺎءاﷲ را ﺣﺪود ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از اﻋﻼم اﺳﺘﻘﻼل دوﻟﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ. 11ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ،ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ ،زرﺗﺸﺖ ،ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ،ﺑﻮدا ،ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ و ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﻫﻤﮕﻲ از رﺳﻮﻻن اﻟﻬﻲ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و دﻳﮕﺮ ادﻳﺎن« ] ،[Bahá’í International Community, The Bahá’í Faith and Other Religionsﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.bahai.org/dir/other_religionsﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 22 :آﺑﺎن .(1385 12دﻛﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻬﺪي ،دوازدﻫﻤﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ،ﻳﺎ ﻫﻤﺎن اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ،در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد و ﺟﻬﺎن را ﻧﺠﺎت ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ. 13دﻧﻴﺲ ﻣﻚ اون» ،ﺑﻬﺎﺑﻴﺎن اﻳﺮان :رﻳﺸﻪﻫﺎي ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ« ] ،[The Bahá’ís of Iran: The Roots of Controversyﺑﻮﻟﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ )ج ،14ش 1987 ،1م( ،ص.77 . 14ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻘﻮﻗﻲ اﻳﺮان )ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﻣﻨﺒﻌﺚ از رﺳﺎﻟﺔ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ اﺳﺖ( ﻣﺮﺗﺪ ﺑﺮ دو ﻧﻮع اﺳﺖ :ﻳﻜﻲ ﻣﺮﺗﺪ ﻓﻄﺮي )ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎنزاده اﺳﺖ( و دﻳﮕﺮي ﻣﺮﺗﺪ ﻣﻠﻲ )ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﺮد ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ دﻳﻦ دﻳﮕﺮي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﻣﻲدﻫﺪ( .ﻫﺮ دو ﻧﻮع ارﺗﺪاد ﻣﺴﺘﻮﺟﺐ ﻣﺠﺎزات ﻣﺮگ ﻫﺴﺘﻨﺪ .در ﻣﻮرد ﻣﺮﺗﺪ ﻣﻠﻲ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ارﺗﺪاد دﻳﺪار ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ او را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﻼم ﺑﺮﮔﺮدد .ﻗﺎﺿﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ 6
ﺗﻔﺎوت ﻋﻤﺪه ﺑﻴﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﺑﺎﺑﻲ و ﻣﻜﺘﺐ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻋﻼم ﺑﺮاﺋﺖ از ﺧﺸﻮﻧﺖ )رد ﺧﺸﻮﻧﺖ( ﺣﺘﻲ در ﺻﻮرت آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ در دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ 16.ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ .در اواﺧﺮ ﺳﺪه ﺳﻴﺰدﻫﻢ و ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ،اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﭘﻴﺎم ﺟﻬﺎﻧﻲ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻧﻔﻮذ اﺟﺎﻧﺐ و ﺣﺘﻲ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﻃﺮﻓﺪاري از ﻏﺮب در اﻳﺮان ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮدﻧﺪ 17.ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ،ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺟﻬﺎن ﺣﺪود ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ اﺳﺖ و ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺪود ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
18
.2-2ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﻬﺎءاﷲ در ﺳﺎل ،1271ﭘﺴﺮش ﻋﺒﺪاﻟﺒﻬﺎء اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺳﻔﺮ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺮان ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﺑﻪ ﻏﺮب ،اﻣﻜﺎن ﺗﺮوﻳﺞ ﺟﻨﺒﺶ در ﻏﺮب را ﻓﺮاﻫﻢ آورد و ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ آورد.
19
ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي ﻋﺒﺪاﻟﺒﻬﺎء ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻧﻬﺎدﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ رﺳﻤﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ دوراﻓﺘﺎدة اﻳﺮان اﻗﺪام ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺮوﻳﺞ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاﺑﺮ و ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺮاي زﻧﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .در ﭘﻴﺮوي از ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﺑﻬﺎءاﷲ ،ﻋﺒﺪاﻟﺒﻬﺎء ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاري ﺷﻮراﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ -ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻮﺳﻮﻣﻨﺪ -ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻗﺪام ﻛﺮد 20.در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ،ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن و در ﻫﺮ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻧُﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺳﻜﻮﻧﺖ دارﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﺤﻠﻲ داﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
21
ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اداري داﺧﻠﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ،ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺟﺸﻨﻬﺎي ﻧﻮزده روزه ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ داﻳﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ 22.ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪارس ،ﻣﺆﺳﺴﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ،
ﻣﺘﻬﻢ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم اﻣﺘﻨﺎع ﻛﻨﺪ ،او را ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ» ،ﺗﺤﺮﻳﺮاﻟﻮﺳﻴﻠﻪ« )ﺑﻴﺮوت ،ﺗﻮزﻳﻊ داراﻟﺘﻌﺎرف ﻟﻠﻤﻄﺒﻮﻋﺎت1984 ،م( ،ﺻﺺ.494-495 ،366 . 15ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻃﺮز رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﻪ ارﺗﺪاد ،ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﮔﺰارش ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﭘﺮوﻧﺪه ذﺑﻴﺢاﷲ ﻣﻬﺮاﻣﻲ ،ﺷﻌﺒﺔ ﻳﻜﻢ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺘﺎن ﻳﺰد ،ﻛﻼﺳﺔ ﭘﺮوﻧﺪه :د ،74/2288/ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎرة ر -د 12) «74/2312/دي ﻣﺎه ) (1374ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 16اﻟﻴﺰ ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن» ،اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ در اﻳﺮان« ] ،[RELIGIOUS MINORITIES IN IRANص 2000) 51 .م( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ»:ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن«[. 17 ﺷﺎﻫﺮوغ اﺧﻮي» ،دﻳﻦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ در اﻳﺮان ﻣﻌﺎﺻﺮ :رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن روﺣﺎﻧﻴﻮن و دوﻟﺖ در دورة ﭘﻬﻠﻮي« ] RELIGION AND POLITICS IN ،[CONTEMPORARY IRAN: CLERGY-STATE RELATIONS IN THE PAHVALI PERIODص 1980) 77 .م( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ»:اﺧﻮي«[. 18ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟« ]? ،[Bahá’í International Community, What is the Bahá’í Faithﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://bahai.org/faq/facts/bahai_faithﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 7 :آذر .(1385ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻧﻬﺎدﻫﺎي اداري ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺎﻳﺔ دﺷﻮار ﺷﺪن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آﻣﺎر دﻗﻴﻘﻲ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﺮآورد ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر ﻣﺬﻛﻮر در »ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ« ] Bahá’í [International Community, Persecutionﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.bahai.oirg/dir/worldwide/persecutionﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 7 :آذر (1385ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. 19ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ :ﺟﻔﺮي ﻧﺎش» ،ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﺮي اﻳﺮان :ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﻮ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« ] IRAN’S SECRET POGROM: THE CONSPIRACY TO WIPE OUT THE ،[BAHÁ’ÍSص 1982) 65 .م( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ»:ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﺮي«[ ،دﻓﺘﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن :ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮي از دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ آن« ] Office of Public Information of the Bahá’í International Community, THE BAHÁ’ÍS: A PROFILE OF THE ،[BAHÁ’Í FAITH AND ITS WORLDWIDE COMMUNITYﺻﺺ 1992) 54-62 .م(. 20ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »دﻓﺘﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن :ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮي از دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ آن« ] Office of Public WORLDWIDE
AND ITS
BAHÁ’Í FAITH
OF THE
Information of the Bahá’í International Community, THE BAHÁ’ÍS: A PROFILE
،[COMMUNITYﺻﺺ1992) 54-62 .م(. 21ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در) http://www.bahai.us/bahai-administration :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 15 :ﻣﻬﺮ .(1385 22ﻣﺒﻨﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻠﻲ ،ﺟﺸﻦ ﻧﻮزده روزه ﻳﺎ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻫﺮ ﻧﻮزده روز ﻳﻜﺒﺎر در روز اول ﻫﺮ ﻣﺎه ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﻮد و اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ در آن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ .اﻳﻦ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ دارد (1 :ﺑﺨﺶ ﻣﻨﺎﺳﻚ )ﻋﺒﺎدي( ﻛﻪ ﻃﻲ آن ﻧﻴﺎﻳﺶ و ﻋﺒﺎدت 7
ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و ﭘﺮورﺷﮕﺎﻫﻬﺎ ،ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻛﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻏﻴﺮﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪهاﻧﺪ.
23
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻠﻔﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻫﺮ ﻛﺸﻮر ﻧﻈﺎرت ﻣﻲﺷﻮد .ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺮاﻛﺰ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮده و ﺑﻪ ارﺗﻘﺎء اﺻﻮل دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ 24.ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان ﻋﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻗﺴﻤﺖ 1-5را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ(.
25
دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت رﺳﻤﻲ روﺣﺎﻧﻴﺖ را ﻣﺮدود ﻣﻲداﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﻇﺎﻳﻒ اداري ﻛﻪ در ﻣﺬاﻫﺐ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ در ﺣﻮزة ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ،در دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻋﻬﺪة ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻣﻮر داﺧﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ادارة اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ اﻳﺸﺎن ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻴﺎن ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ،ﻣﻠﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻣﺤﻔﻠﻬﺎي روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺧﺘﻴﺎرات ﻻزم را ﺑﻪ اﻓﺮاد ،ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ و ﮔﺮوﻫﻬﺎي وﻳﮋه ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺤﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣﻮر آﻣﻮزﺷﻲ ،اﻧﺘﺸﺎرات ،ﺗﺮوﻳﺞ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺸﺎورة ازدواج و ﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﺎت اﻋﻄﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ،ﻣﺤﻔﻠﻬﺎ ﻧﻘﺶ اداره اﻣﻮر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ.
26
ﻛﺎﻣﻞﻛﻨﻨﺪة اﻳﻦ ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﺷﺎﺧﺔ اداري دﻳﮕﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻧﺘﺼﺎﺑﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد .ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﻛﻪ در ﭘﻴﺸﺒﺮد اﻫﺪاف ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻼش ﻛﺮده و ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوران ﺟﺎﻣﻌﻪ را دارﻧﺪ ،ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و اﻓﺘﺨﺎرات آﻧﻬﺎ اﻧﺘﺼﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﻗﺎرهاي ،ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻣﺸﺎوره ﻗﺎرهاي و دﺳﺘﻴﺎران آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ .در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﻗﺎرهاي در ﻫﺮ دو ﺳﻄﺢ ﻗﺎرهاي و ﻛﺸﻮري ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻣﺸﺎوره ﻗﺎرهاي و دﺳﺘﻴﺎران اﻳﺸﺎن در ﺳﻄﻮح ﻣﻨﻄﻘﻪاي و ﻣﺤﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
27
ﻫﺮ دو ﺷﺎﺧﺔ اداري ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻧﻬﺎد ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .اﻋﻀﺎي ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ﻫﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻳﻚ ﺑﺎر اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ در ﺷﻬﺮ ﺣﻴﻔﺎ ،اﺳﺮاﺋﻴﻞ ،در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﺑﻬﺎءاﷲ ﺑﻮد و ﻣﺪﻓﻦ وي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،ﻗﺮار دارد و از اﻳﻦ رو ،اﺳﺮاﺋﻴﻞ زﻳﺎرﺗﮕﺎه ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﺳﺖ.
28
اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد؛ (2ﺑﺨﺶ اداري ﻛﻪ ﻃﻲ آن اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮرد ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؛ (3ﺑﺨﺶ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ آن از ﺣﺎﺿﺮﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲآﻳﺪ. 23ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻣﻴﺮ ﺑﻨﺎﻧﻲ» ،ﻣﺪرنﺳﺎزي اﻳﺮان 1961) [THE MODERNIZATION OF IRAN 1921-1941] «1300-1320م( ،ص] ،96 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ»:ﺑﻨﺎﻧﻲ«[ )ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎري از ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﻬﺮان ،از ﺟﻤﻠﻪ دﺧﺘﺮان ﺑﺰرگ و ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺴﺮ رﺿﺎﺷﺎه ،در ﻣﺪارس ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ(. 24ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در) http://www.bahai.us/bahai-administration :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 15 :ﻣﻬﺮ .(1385 25ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان اﻳﻦ ﻣﺤﻔﻠﻬﺎ را ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﺷﺒﻜﺔ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﻲداﻧﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع و دادﺳﺘﺎن اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻬﺮان« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن) 1360/10/30 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻤﺪي ﮔﻴﻼﻧﻲ ،رﻳﻴﺲ دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان »اﻳﺎدي و ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن اﺳﺘﻌﻤﺎر ﻋﻤﻮﻣﺎً و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺧﺼﻮﺻﺎً« ﭘﺮداﺧﺖ و ﻧﻴﺰ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ »ﺑﺮ دادﮔﺎﻫﻬﺎ و ﺣﻜﺎم ﺷﺮع واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﺑﻪ ﻛﻴﻔﺮﺷﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ... .اﻳﻦ ﻋﺪه ﻛﻪ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ در دادﮔﺎﻫﻬﺎي ﺷﺮع ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻳﺎدﻳﺶ ﻣﺤﺮز ﺷﺪه و ...ﺑﻪ ﺳﺰاي اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن رﺳﻴﺪﻧﺪ« .او ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ »]دﺳﺘﻪاي از اﻓﺮاد اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ[ ﻛﻪ اﺳﺘﻀﻌﺎف ﻓﻜﺮي دارﻧﺪ و دادﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ]ﻣﻲﻛﻨﺪ[ ...زﻳﺮا آﻧﻬﺎ ﺟﺎﻫﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ درك ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ را ﻧﻜﺮدﻧﺪ«. 26ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در) http://www.bahai.us/bahai-administration :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 15 :ﻣﻬﺮ .(1385اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ و ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ داراي ﻧﻘﺶ »رﻫﺒﺮي« ﻫﺴﺘﻨﺪ ،اﻏﻠﺐ ﺑﺎزداﺷﺖ و اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ. ﻋﻀﻮﻳﺖ در اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ .(1-5 27ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ» ،ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﻗﺎرهاي« ] Universal House of Justice, Elucidation of the 24) [Nature of the Continental Boards of Counselorsآورﻳﻞ 1972م(. 28ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺤﻔﻞ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در) http://www.bahai.us/bahai-administration :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ: 15ﻣﻬﺮ .(1385 8
.3رﻳﺸﻪ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ .1-3ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﺪهﻫﺎي ﺳﻴﺰدﻫﻢ و ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﻣﺸﺮوﻃﺔ اﻳﺮان )1906/1285م( زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻬﺎدﻳﻨﺔ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪ و اﻳﻦ دﺷﻤﻨﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻠﺴﻠﺔ ﭘﻬﻠﻮي ﻣﻨﺴﺠﻢﺗﺮ ﮔﺮدﻳﺪ 29.اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﻟﮕﻮي ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﻣﺸﺮوﻃﺔ اﻳﺮان و ﻣﺘﻤﻢ آن )ﻣﺼﻮب ،(1286ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ 1831ﺑﻠﮋﻳﻚ ﺑﻮد ،در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺮان از اﻗﺘﺒﺎس اﺻﻮل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آزادي ﻣﺬﻫﺐ ﻣﻨﺪرج در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻠﮋﻳﻚ آﺷﻜﺎرا ﺧﻮدداري ﺷﺪه ﺑﻮد 30.ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﻌﺪي ،ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺴﻴﺤﻲ،ﻛﻠﻴﻤﻲ و زرﺗﺸﺘﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺘﺴﺎوي اﻋﻼم ﺷﺪﻧﺪ ،ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ و ﻣﺘﻤﻢ آن ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺎﻣﻞ اﺻﻮﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﻧﻬﺎدﻳﻨﺔ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪاي ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻣﻲﻛﺮد« و در آﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ اﺻﻠﻲ در ﺣﻤﺎﻳﺖ از آزادي ﻣﺬﻫﺐ ﮔﻨﺠﺎﻧﻴﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﻮد.
31
در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺳﺪة ﺳﻴﺰدﻫﻢ ،ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﻧﻪ ﺧﻮد دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ،در ﺳﺪة ﭼﻬﺎردﻫﻢ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ و ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪاي ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪوﻳﮋه ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺘﻬﺎي ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻣﺪارس ﺑﻬﺎﻳﻲ در دو دﻫﺔ 1310و 1320ﺑﻮدﻧﺪ.
32
اوﻟﻴﻦ ﺳﺮﻛﻮب ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در دورة ﺳﻠﻄﻨﺖ دوﻣﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﻠﺴﻠﺔ ﭘﻬﻠﻮي ،ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎه در دﻫﺔ 1330ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﺷﺎه ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﻗﺮار داﺷﺖ ،در دورهاي ﻛﻪ اﻳﺮان ﺷﺎﻫﺪ رﺷﺪ روزاﻓﺰون ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎن دﺷﻮارﻳﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮاوان ﺑﻮد 33،ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻌﻀﻲ اﻣﻮر ﻣﺬﻫﺒﻲ را ﺑﻪ روﺣﺎﻧﻴﻮن واﮔﺬار ﻧﻤﻮد 34.ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ در ﻗﺪرت ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي آن ،ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دور ﺟﺪﻳﺪي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ ،ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻨﺤﺮف ﻛﺮدن اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ از دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد 35.ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻛﺸﻮري ،ﻟﺸﮕﺮي و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﺸﻮر ،اﻳﻦ 29ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﺻﻮﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺷﺪ .ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ وزارت ﻛﺸﻮر »اﻗﺪام ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ از ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮدداري ﺷﻮد« ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ) 1335اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ اﺷﻌﺎر ﻣﻲدارد ﻛﻪ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻴﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺻﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ،در ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪي ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺬﻫﺐ رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر ﻳﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺸﻮر ﺑﻮده و ﻣﺨﻞ ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲروﻧﺪ، ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ( )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(؛ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪة ﺗﻤﺎم ﻣﺘﻦ اﺻﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ادوارد ﺑﺮاون» ،اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ) ،[THE PERSIAN REVOLUTION OF 1905-1909] «1284-1288وﻳﺮاﺳﺘﺔ ﻋﺒﺎس اﻣﺎﻧﺖ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣِﻴﺞ .(1995 ،ص» .375 .ﮔﺰارش آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ در دورة رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،4ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻤﺎري از ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ در ﺣﻮزة اﺣﻮال ﺷﺨﺼﻴﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ازدواج ،ﺣﻖ ارث ،ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﺧﺬ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪن ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻛﻔﻦ و دﻓﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ آداب و رﺳﻮم ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮدازد .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻳﻜﻲ از ﺗﻮﺟﻴﻬﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻣﺪارس ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ در ﺗﻬﺮان اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ »دوﻟﺖ اﻳﺮان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را در زﻣﺮة ﻳﻜﻲ از ادﻳﺎن اﻗﻠﻴﺖ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﺪ« .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻛﺎﻧﺎدا» ،دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ« ]) ،[THE BAHÁ’Í WORLDج ﺷﺸﻢ1934-1936 ،م( ص.26 . » 30آزادﻳﻬﺎي ﻣﺪﻧﻲ و ﭘﻲرﻳﺰي ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،8ص ،41 .ﺻﺺ 46-48 .و ص.57 . 31ﻫﻤﺎن ،ص 41 .و ص.57 . 32ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16ص) 52 .ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در ﻣﻮرد ارﻣﻨﻴﺎن ،ﻛﻠﻴﻤﻴﺎن و زرﺗﺸﺘﻴﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ،اﻣﺎ ﻋﺪم ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ازدواج ﺻﺮﻓﺎً ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﺪ(؛ »ﺑﻨﺎﻧﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،23ص97 .؛ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان :آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ دﻳﻨﻲ« ] BAHÁ’Í INTERNATIONAL COMMUNITY, THE BAHÁ’ÍS IN IRAN: THE PERSECUTION OF A RELIGIOUS ،[MINORITYص1981) 24 .م( .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﺔ ﻛﻔﻴﻞ وزارت ﻣﻌﺎرف ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺗﺮﺑﻴﺖ« ﺗﺎرﻳﺦ ) 1312ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .دو ﻣﺪرﺳﻪ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺪارس ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻬﺮان ،ﻣﺪرﺳﺔ دﺧﺘﺮاﻧﻪ و ﻣﺪرﺳﺔ ﭘﺴﺮاﻧﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ،ﻛﻪ ﺟﻤﻌﺎً ﺣﺪود 1500داﻧﺶآﻣﻮز داﺷﺘﻨﺪ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻛﺎﻧﺎدا» ،دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ« ]) ،[THE BAHÁ’Í WORLDج ﺷﺸﻢ1934-1936 ،م( ص 27 .و ص. ) 96ﻛﻪ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﻣﺪارس ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪه در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ(. 33ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ»اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ص.77 . » 34ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص) 21 .ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ »اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ﺻﺺ 76-90 .را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ(. » 35اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ص.77 . 9
دور از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي رادﻳﻮﻳﻲ دوﻟﺘﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ ،روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رﺳﻤﻲ و دﻳﮕﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺸﺮ و ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﺮﻳﻚ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺎل 1334آﻏﺎز ﺷﺪ.
36
.2-3ﺷﻮرﺷﻬﺎي رﻣﻀﺎن 1334 ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﺶ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﻲ اﻳﺮان در دﻫﺔ 1330ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد 37،واﻋﻈﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻮد 38.ﻓﻠﺴﻔﻲ از ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺒﺮزﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد 39.اﻳﻦ اﻣﺮ در ﻧﺎﻣﺔ ﺗﺸﻮﻳﻖآﻣﻴﺰ آﻳﺖاﷲاﻟﻌﻈﻤﻲ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺮوﺟﺮدي، ﻳﻜﻲ از ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﺸﻮر ﻛﻪ در ﺳﺎل 1325ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ،ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪاً ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ.
40
ﻓﻠﺴﻔﻲ ،در ﺳﺎل ،1330از ﻃﺮف آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﺑﺎ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ وﻗﺖ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﺪق ،ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد ﺗﺎ درﺑﺎرة ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻳﺸﺎن ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﺼﺪق از ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ اﻣﺮ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻳﺮان ﻓﺮق دارﻧﺪ اﻣﺘﻨﺎع ورزﻳﺪ 41.ﭘﺲ از ﻛﻮدﺗﺎي 28ﻣﺮداد ،1332ﻓﻠﺴﻔﻲ دوﺑﺎره ﺑﺮاي اﻗﺪام ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ دوﻟﺖ وارد ﻣﺬاﻛﺮه ﺷﺪ.
42
ﻓﻠﺴﻔﻲ در ﻛﺘﺎب ﺧﺎﻃﺮاﺗﺶ از ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي درﺑﺎرة ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻃﺮﺣﺮﻳﺰي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺮاي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺬاردن دوﻟﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭘﻴﺶ از ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺳﺎل 1334ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: 36ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ درﺑﺎره ﻓﻀﺎي ﭘﺮﺗﻨﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﺷﻴﻮة ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ دوﻟﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﺑﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ.76-78 . 37ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮه در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎل 1334ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ) 1955ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ»ﺗﻠﮕﺮاﻓﻬﺎي واﺻﻠﻪ درﺑﺎره اﺑﺮاز ﺗﻨﻔﺮ از ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ« ،روزﻧﺎﻣﻪ داد ،ﺷﻤﺎره ،3221ﺗﺎرﻳﺦ 1334/2/22؛ »ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺣﻀﻴﺮت اﻟﻘﺪس ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻛﺎﻧﻮﻧﻬﺎي ﻓﺴﺎد ادارات را وﻳﺮان ﺳﺎزﻳﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ﺗﺎرﻳﺦ 1334/3/13؛ »در ﻣﺎﻫﻬﺎي ﻣﺤﺮم و ﺻﻔﺮ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻗﺼﺪ اﺧﻼل دارﻧﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ﺷﻤﺎره .1334/5/21 ،180ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻴﻬﺎن ،ﺗﻬﺮان ﻣﺼﻮر ،ﺧﻮاﻧﺪﻧﻴﻬﺎ ،ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ﻟﻮﺗﻲ ،داد ،آﺷﻔﺘﻪ و اﻗﺪام از ﺟﻤﻠﺔ ﺷﻤﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .در ﻣﻮرد ﭘﺨﺶ رادﻳﻮﻳﻲ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﻠﺴﻔﻲ )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ( ،ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،19ص 41 .و»ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص) 22 .ﻛﻪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ »دوﻟﺖ ﺑﺎ اﺟﺎزه دادن ﭘﺨﺶ رادﻳﻮﻳﻲ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻋﻤﻼً اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي رادﻳﻮﻳﻲ دوﻟﺘﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ را در ﺧﺪﻣﺖ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻗﺮار داد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻤﻼت او را در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان ﭘﺨﺶ ﻛﺮد«(. 38 »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص22 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻣﻴﺮ ﻃﺎﻫﺮي» ،روح ﺧﺪا :ﺧﻤﻴﻨﻲ و اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ« ] THE ،[SPIRIT OF ALLAH: KHOMEINI AND THE ISLAMIC REVOLUTIONص) 115 .آدﻟﺮ و آدﻟﺮ] (1986 ،از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :روح ﺧﺪا«[» .ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﺮي«، رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،19ص 41 .ﻛﻪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﮔﺮدد »ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﺎن در ﻣﺴﺠﺪش در ﺗﻬﺮان ﺑﻪﻃﻮر روزﻣﺮه ﺑﻪ وﻋﻆ ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎﻳﻲ »ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻛﺎذب« ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ ...ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ راﻳﻮ در ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر او ﻗﺮار داﺷﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮدهاي ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻈﺮات ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮدازد «.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﻌﻴﻦ» ،زﻧﺪﮔﻲ آﻳﺖاﷲ« ] ،[LIFE OF THE AYATOLLAHص1999) 66 .م(] ،از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :زﻧﺪﮔﻲ آﻳﺖاﷲ«[ )ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺷﺎه »ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺣﺠﺘﻴﻪ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﻮد ﺣﻠﺒﻲ و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﻜﺎر او را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮد ،ﺑﻠﻜﻪ اﺟﺎزه داد ﻣﺒﺎرزة روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮد .در ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ در ،1334رادﻳﻮي ﺗﻬﺮان دﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺨﺶ ﺳﻠﺴﻠﻪاي از ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ، واﻋﻆ ﻣﺸﻬﻮر اﻳﺮان ،زد .(«.ﻛﻮﺗﺎﻫﺔ ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪ ﺧﺎﻃﺮات ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪة ﻓﻠﺴﻔﻲ در ﻣﻌﺮﻓﻲ اﻳﺸﺎن ﺻﺮﻳﺤﺎً اذﻋﺎن ﻣﻲداردﻛﻪ ...» :و ﻧﻴﺰ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﺮﺟﻊ ﻋﻈﻴﻢاﻟﺸﺄن ]آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي[ ،ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ اﻳﻔﺎ ﻛﺮد« ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺧﺎﻃﺮات و ﻣﺒﺎرزات ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻓﻠﺴﻔﻲ« ،ﺗﺪوﻳﻦ ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ] 1382 ،از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ«[. 39ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »دﻳﺪاري از آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي« از ﻋﺒﺎس ﻓﺮوﺗﻦ ،ﻣﺠﻠﻪ آﺷﻔﺘﻪ ،ﺷﻤﺎره ،19ص) 1334/2/22 ،7-10 .ﻛﻪ از ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪة آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي درﺗﻬﺮان و در درﺑﺎر ﺷﺎه ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺷﻴﺦ اﺣﻤﺪ ﺧﺎدﻣﻲ ،ﺳﻴﺪ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺧﻮاﻧﺴﺎري و ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮوﺗﻦ دﻳﺪار و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺧﻮد را از ﻓﻠﺴﻔﻲ و اﻗﺪاﻣﺎﺗﺶ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ(. 40ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ﺻﺺ77-78 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﺔ ﺣﻀﺮت آﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺑﺮوﺟﺮدي« ]اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻓﻠﺴﻠﻔﻲ در ﻫﻨﮕﺎم اﻳﺮاد وﻋﻆ در ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ[ ،ﭘﺴﺖ ﺗﻬﺮان ،ﺷﻤﺎره ) 1334/2/18 ،581ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،وﻳﺮاﺳﺘﺎر ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﮔﺮدد» :ﻣﻨﺒﺮﻫﺎي ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺎل 1334ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺒﻠﻲ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻟﺬا از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ اﻳﺸﺎن ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد«» .ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38ص ،202 .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .1 41ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ 138-139 .و ص) 200 .ﻛﻪ در آن ﻓﻠﺴﻔﻲ ﭼﻨﻴﻦ از ﻣﺼﺪق اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺼﺪق »ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را ﺧﻄﺮ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺟﺰء ﻣﻠﺖ اﻳﺮان و ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲﺷﻤﺮد«. 42ﻫﻤﺎن ،ص.200 . 10
وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺣﻜﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﻧﺒﺎﺷﻢ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ واﺑﺴﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺣﺎﻛﻢ ،در ﻣﻨﺎﺑﺮ ﺧﻮد ﺑﺮ ﺿﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﺒﺎرزه ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻧﻤﺎﻳﻢ ...در ﺳﺎل 1334ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن ،ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﻋﺮض ﻛﺮدم ﻛﻪ »آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ را در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎه ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از رادﻳﻮ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮد ،ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﻨﻢ؟« اﻳﺸﺎن ﻗﺪري ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ» :اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺧﻮب اﺳﺖ ،ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﮔﻮش ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ،اﻗﻼً ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺷﻮﻧﺪ«.
43
آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺷﺎه را از ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻳﺶ آﮔﺎه ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚآﻣﻴﺰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ از واﻛﻨﺶ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻻن ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد .ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻲ از آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺑﺎري ﮔﺮان ﺑﺮ دوش ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و »ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺠﺮي ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ ﻣﻲﺷﻮد« 44.ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﻓﻠﺴﻔﻲ از دﻓﺘﺮ ﺷﺎه درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد و در ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺷﺎه ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ او را ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮد 45.وي ﺳﺎﻳﺮ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺷﻴﻌﻪ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﺮاد ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮاﺳﻢ روﺿﻪﺧﻮاﻧﻲ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد ،ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ 46.ﻓﻠﺴﻔﻲ از ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ وﻋﺎظ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ و در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎﻳﺶ ﻛﻪ از رادﻳﻮ ﻧﻴﺰ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻜﺮر ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار داد.
47
ﺑﺎﻻﺧﺮه در دﻫﻤﻴﻦ روز ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ،اﻣﻴﺮ اﺳﺪاﷲ اﻋﻠﻢ ،وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر وﻗﺖ ،ﻛﻪ از ﻣﻴﺰان ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﮕﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد در ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺧﻮد را از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﻞ اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮر ﺑﻮدﻧﺪ اﺑﺮاز داﺷﺖ .اﻋﻠﻢ در ﻛﺘﺎب ﺧﺎﻃﺮات ﺧﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ: ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻢ ﺷﺎه و ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻓﺮﻳﺐ دﻫﺪ و ﻣﺒﺎرزهاي را ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آﻏﺎز ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻠﻜﺖ را ﺑﻪ ﻣﺮز ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪ .ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺑﻮد و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﻇﻬﺮ او ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ رادﻳﻮ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ و در ﺑﺴﻴﺎري ﻧﻘﺎط ﺧﺸﻮﻧﺖ و وﺣﺸﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﺮد .ﻣﺮدم در اﻳﻦ ﺟﺎ و آن ﺟﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻛﺸﺘﻨﺪ .ﻓﻠﺴﻔﻲ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺷﺎه را اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد ،ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد .ﻣﻦ ﭼﺎرهاي ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺧﻮدم ﺑﻲﻣﻼﺣﻈﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻢ و دﺳﺘﻮر ﺑﺪﻫﻢ ﻣﺎدام ﻛﻪ ﻧﻈﻢ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﺸﺪه اﺳﺖ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺧﻮدداري ﻛﻨﺪ.
48
ﺑﺮﺣﺬر داﺷﺘﻦ ﻓﻠﺴﻔﻲ از اداﻣﺔ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲاش آﺳﺎن ﻧﺒﻮد .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺪود ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ،ﺷﺎه ،رﺋﻴﺲ ﻛﻞ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ،ﺳﺮﻟﺸﮕﺮ ﻋﻠﻮي ﻣﻘﺪم و ﺳﺮﺗﻴﭗ ﺗﻴﻤﻮر ﺑﺨﺘﻴﺎر را ﺑﻪ ﻧﺰد ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﻓﻠﺴﻔﻲ را از ﺻﺤﺒﺖ درﺑﺎره ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در وﻋﻈﻬﺎي ﺧﻮد ﻛﻪ ﻣﺨﻞ اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎز دارﻧﺪ .ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺻﺮﻳﺤﺎً از اﻃﺎﻋﺖ از ﻓﺮﻣﺎن ﺷﺎه ﺳﺮ ﺑﺎز زد و ﮔﻔﺖ: 43ﻫﻤﺎن. 44ﻫﻤﺎن. 45ﻫﻤﺎن .ﻓﻠﺴﻔﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺧﻮد و ﺷﺎه را ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ» :در ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ او ]ﺷﺎه[ ﮔﻔﺘﻢ :آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ دارﻧﺪ ،ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻧﻔﻮذ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ،در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻛﻪ از رادﻳﻮ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .آﻳﺎ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻫﻢ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ او ﻟﺤﻈﻪاي ﺳﻜﻮت ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ» :ﺑﺮوﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ،««.ﻫﻤﺎن. 46ﻫﻤﺎن. 47ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ.201-202 . 48ﻫﻤﺎن )ﺑﺎ ارﺟﺎع ﺑﻪ »ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﺎه ،ﺧﺎﻃﺮات ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ اﺳﺪاﷲ اﻋﻠﻢ« ،ﺗﺪوﻳﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﻬﺪوي ،ﺗﻬﺮان ،ﻃﺮح ﻧﻮ ،ﭼﺎپ ﺳﻮم ،1371 ،ﺻﺺ. .(66-67 11
ﻧﻤﻲﺷﻮد ...ﭘﺨﺶ رادﻳﻮﻳﻲ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻴﺪ ،ﻣﻦ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن اداﻣﻪ ﺑﺪﻫﻢ ...ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﻘﺪﻳﺮ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻮﻳﻢ آﺑﺮوي اﺳﻼم و 49 ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ و روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﻲرود و ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ. ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻪ اﻳﺮاد ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎﻳﺶ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎه رﻣﻀﺎن اداﻣﻪ داد و از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺮ ﺣﺬر ﻣﺎﻧﺪ ،اﻣﺎ از آن ﭘﺲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺷﺎه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي اﻳﺮاد ﺧﻄﺒﻪ در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎه ،ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﻧﻔﻮذﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﺮﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻮد ،دﻋﻮت ﻧﺸﺪ.
50
ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪ 51.در ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﻔﺘﺔ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺳﺮﺗﻴﭗ ﺗﻴﻤﻮر ﺑﺨﺘﻴﺎر ،ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺶ دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن )ﺣﻀﻴﺮةاﻟﻘﺪس( در ﺗﻬﺮان را ﻛﻪ از اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪس ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﺳﺖ ،اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ 52.ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ اﻳﻦ رﺧﺪاد ،آﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮﺳﻮي ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ 53ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﺗﺒﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﺷﺎه ،آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي و ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد 54.در 31اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1334ﻫﻴﺄﺗﻲ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ روﺣﺎﻧﻲ ﺷﻴﻌﻪ ،ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ،در ﺣﺎل ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن )(1334
ﺗﻴﻤﺴﺎر ﺳﺮﻟﺸﮕﺮ ﻧﺎدر ﺑﺎﺗﻤﺎﻧﻘﻠﻴﭻ ،و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺳﺮﺗﻴﭗ ﺗﻴﻤﻮر ﺑﺨﺘﻴﺎر ،ﺑﺮ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﻨﺒﺪ
ﺣﻀﻴﺮةاﻟﻘﺪس ﻧﻈﺎرت ﻛﺮدﻧﺪ 55.ﺟﺎﻣﻌﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻗﻢ ،در ﭘﻲ اﻳﻦ اﻗﺪام ،ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻳﻦ »ﺑﻴﺖاﻟﻔﺴﺎد« را ﻣﻮرد ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻗﺮار داد و اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ »ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻬﺎت ﺧﺎﺻﻪ ﺣﻀﺮت ]ﻣﻬﺪي[ ...ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻗﻄﻌﺎً ﻣﻮرد ﻣﻮاﻓﻘﺖ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ ﻧﻴﺰ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ«.
56
49ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ.205-207 . 50ﻫﻤﺎن ،ص .209 .ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎه ﺗﻬﺮان اﻛﻨﻮن ﻣﺴﺠﺪ اﻣﺎم ﻧﺎم دارد. 51ﻫﻤﺎن ،ص ،201 .ﻛﻪ در آن ﻓﻠﺴﻔﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻧﮕﺎرد» :ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ در ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎه و ﭘﺨﺶ آن از رادﻳﻮ ،ﻣﻮج ﻋﺠﻴﺒﻲ در ﻣﻤﻠﻜﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ از دﺳﺖ آن ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺳﺘﻢ دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ .ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺻﺤﺒﺖ از ﺿﺮورت ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ و آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد«. 52ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺻﺒﺢ اﻣﺮوز ﻗﻮاي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ »ﺣﻀﻴﺮةاﻟﻘﺪس« ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ« ،روزﻧﺎﻣﺔ ﻛﻴﻬﺎن ،ﺷﻤﺎره 1334/2/16 ،3571و »ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ وﻳﺮان ﺷﺪ« ،ﻃﻠﻮع .1334/3/4 ،ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﺑﺰرﮔﻲ از اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﺑﻮد. 53آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ و ﺑﺮوﺟﺮدي از رﻫﺒﺮان اﺻﻠﻲ روﺣﺎﻧﻴﻮن اﻳﺮان در دﻫﻪﻫﺎي 1320و 1330ﺑﻮدﻧﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ص .ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺖ. 54ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺗﻠﮕﺮاف آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎه اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ و ﺣﻀﺮت آﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺑﺮوﺟﺮدي« ،ﻣﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮري ،ﺷﻤﺎره ،52 1334/2/19؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺆﺛﺮ رد و ﺑﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ« ،ﺧﻮاﻧﺪﻧﻴﻬﺎ ،ﺷﻤﺎره ،690ص،111-112 . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ص 77 .ﻛﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد روز ﺣﻤﻠﻪ از آن ﭘﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد. 55ﻫﻤﺎن ،ص .87 .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺻﺒﺢ اﻣﺮوز ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﺣﻀﻴﺮةاﻟﻘﺪس آﻏﺎز ﺷﺪ؛ ﺗﻴﻤﺴﺎر ﺳﺮﻟﺸﮕﺮ ﺑﺎﺗﻤﺎﻧﻘﻠﻴﭻ اوﻟﻴﻦ ﻛﻠﻨﮓ را ﺑﺮ زﻣﻴﻦ زد«، روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت) 1334/2/31 ،ﻛﻪ ﮔﺰارش ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﻤﺎﻧﻘﻠﻴﭻ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺿﺮﺑﻪ را ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن وارد ﻛﺮد .ﺑﺨﺘﻴﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد و ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻮد .ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻧﻴﺰ در ﻣﺤﻞ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد( .ﺑﺨﺘﻴﺎر ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﻼﻗﺎت ﺗﻴﻤﺴﺎر ﺑﺨﺘﻴﺎر ﺑﺎ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي« ،اﺗﺤﺎد ﻣﻠﻞ، ) 1334/5/29ﻛﻪ ﮔﺰارش داد ﺑﺮوﺟﺮدي از ﺑﺨﺘﻴﺎر ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻋﻤﺎﻟﺶ در ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد(. » 56ﻧﺎﻣﺔ ﺟﺎﻣﻌﺔ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻗﻢ« ،روزﻧﺎﻣﺔ ﺳﺘﺎرة اﺳﻼم .1334/3/27 ،ﭼﻨﻴﻦ ﻟﺤﻨﻲ ﻇﺎﻫﺮاً در ﺻﺪد اﺛﺒﺎت اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻫﻤﺔ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻋﻢ از ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﻏﻴﺮﻣﺬﻫﺒﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد .در ﺳﺎل ،1336ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﺷﻐﺎل ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ،ﻃﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن 12
واﻗﻌﺔ اﺷﻐﺎل ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ از ﭘﻮﺷﺶ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮﺧﻮردار ﮔﺮدﻳﺪ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺣﻤﻼت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺧﺎرج از ﺗﻬﺮان ﺷﺪ .در روز ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺮداد ،1355در روﺳﺘﺎي ﻫﺮﻣﺰدك ﻳﺰد ،ﻫﻔﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﻮزده ﺗﺎ ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﺳﻦ داﺷﺘﻨﺪ ،ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﺸﻤﮕﻴﻨﻲ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن را ﺑﺎ ﺑﻴﻞ و ﺗﺒﺮ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ،ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ.
57
در ﺷﻴﺮاز ،ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ،ﻳﻜﻲ از ﻣﻘﺪسﺗﺮﻳﻦ اﻣﺎﻛﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪ .ﺣﻤﻼت و ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در روﺳﺘﺎﻫﺎي اﻃﺮاف ﺷﻴﺮاز ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺬﻫﺐ اﺟﺒﺎري 800ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺘﺒﺎً ﻧﻮﺷﺘﻪ ،اﻣﻀﺎ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺤﻞ ﮔﺮدﻳﺪ 58.در رﺷﺖ ،آﺑﺎده ،اﺻﻔﻬﺎن ،اﻫﻮاز ،ﺗﻜﻮر و ﺣﺼﺎر ،رﺿﺎﻳﻴﻪ )اروﻣﻴﻪ ﻓﻌﻠﻲ( ،ﺷﻴﺮاز ،ﻛﺮج و ﻣﺎهﻓﺮوزك، اﻣﻼك ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺎزل و دﻓﺎﺗﺮ ﺗﺠﺎري و ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻏﺎرت ﺷﺪه و ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪﻧﺪ 59.ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ،ﺑﻪ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ.
60
در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ،ﺣﺘﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻧﺞ و ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻫﻤﺪردي ﻛﺮدﻧﺪ ،ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﺔ اﻓﺮاﻃﻴﻮن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ، اﺳﺘﺎﻧﺪار ﻓﺎرس ،ﺳﺮﻟﺸﮕﺮ ﻫﻤﺖ ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻗﺪام ﻋﻠﻴﻪ آﺷﻮﺑﮕﺮان ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺗﺤﺮﻳﻚﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن ﻣﺘﻬﻢ ﮔﺸﺖ و از ﻛﺎر ﺑﺮﻛﻨﺎر ﮔﺮدﻳﺪ.
61
.3-3ﭼﺎرهﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮاي »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ،ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺤﺜﻬﺎي آﺗﺸﻴﻨﻲ درﺑﺎرة ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي ﻣﻠﻲ دﺳﺖ زدﻧﺪ .در روز ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ 19 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ،1334ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﺻﻔﺎﻳﻲ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪة ﻗﺰوﻳﻦ ،ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي و ﻓﻠﺴﻔﻲ ،ﻻﻳﺤﻪاي درﺑﺮدارﻧﺪة راهﺣﻠﻲ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ را ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد:
62
ﻣﺎدة -1ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻓﺎﺳﺪ ﺑﺎﺑﻴﻬﺎ و واﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ از ازﻟﻲ و ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮر ﺑﻮده و ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد. ﻣﺎدة -2از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻋﻀﻮﻳﺖ در اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﺗﻈﺎﻫﺮ و ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ آن ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺰه ﺑﻮده ،ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺑﻪ ﺣﺒﺲ ﻣﺠﺮد از دو ﺗﺎ ده ﺳﺎل و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد. ﻣﺎدة -3اﻣﻮال ﻏﻴﺮﻣﻨﻘﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺮاﻛﺰ اﺟﺘﻤﺎع و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻋﻮاﻳﺪ آن ﻛﻪ ﺻﺮف اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد ،ﺑﻪ وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ و اﺷﺎﻋﺔ ﻣﻌﺎرف دﻳﻨﻲ و اﺻﻮل ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﻲ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﺑﺪ. در ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻛﺎﻧﺎدا» ،دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ« ]) ،[THE BAHÁ’Í WORLDج ﺳﻴﺰدﻫﻢ1954-1963 ،م( ،ص] ،295 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺳﻴﺰدﻫﻢ«[. 57وﻳﻠﻴﺎم ﺳﻴِﺮس» ،ﻓﺮﻳﺎدي از ﻗﻠﺐ :ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان« ] ،[A CRY FROM THE HEART: THE BAHÁ’ÍS IN IRANص1982) 57 .م(؛ اﻟﻴﺎس ﻇﻬﻮري» ،ﻧﺎﻣﻬﺎ و ارﻗﺎم :راﻫﻨﻤﺎي ﻣĤﺧﺬ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ« ]) ،[NAMES AND NUMBERS: A BAHA’I HISTORY REFERENCE GUIDEداﻧﺸﮕﺎه ﭘﺮﻳﻨﺘﺮز ،ﭼﺎپ دوم(1994 ، ص] 197 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ»:ﻧﺎﻣﻬﺎ و ارﻗﺎم«[ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »دادرﺳﻲ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻳﺰدي اداﻣﻪ دارد« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﺤﺮ ،ﺷﻤﺎره 1335/4/12 ،44؛ »ﻣﺘﻦ دﻳﻮان ﺟﻨﺎﻳﻲ درﺑﺎره ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻳﺰدي ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﺤﺮ ،ﺷﻤﺎره .1335/4/26 ،44 58ﺑﺮاي »ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﺣﺎدﺛﻪ ﺷﻴﺮاز ،آﺑﺎده و اردﺳﺘﺎن« ،ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ :ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ﺷﻤﺎره .1334/4/10 ،175 59ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻬﺎ و ارﻗﺎم« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،57ﺻﺺ.196-197 . » 60ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ« ،ﺗﻬﺮان ﻣﺼﻮر ،ﺷﻤﺎره .1334/2/22 ،611 » 61اﺳﺘﺎﻧﺪار ﻓﺎرس ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ« ،ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ﺷﻤﺎره 1334/4 /24 ،177و »ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﺣﺎدﺛﻪ ﺷﻴﺮاز ،آﺑﺎده و اردﺳﺘﺎن« ،ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ﺷﻤﺎره ،175 .1334/4/10 » 62اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ﺻﺺ77-80 .؛»ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38ص.207 13
ﻣﺎدة -4اﻓﺮادي ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ در دواﻳﺮ دوﻟﺘﻲ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ از ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﻲ اﺧﺮاج و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻣﺸﻤﻮل ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد.
63
ﻻﻳﺤﺔ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﺮﺳﻴﺪ .ﻋﺪم ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﺔ ﺻﻔﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻲ دوﻟﺖ از واﻛﻨﺸﻬﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮة ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﻋﺪم اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮدن ﺗﺮﺗﻴﺒﺎت ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در آن ﻻﻳﺤﻪ ﻧﺴﺒﺖ داد. در 26ارﻳﺒﻬﺸﺖ ،1334اﻋﻠﻢ ،وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر وﻗﺖ ،ﻻﻳﺤﻪاي را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻃﻲ آن اﺳﺘﺎﻧﺪاران و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران ،در ﭘﻴﺮوي از ﺗﺼﻤﻴﻢ دوﻟﺖ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺿﺪ ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻗﺪام ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .ﺗﻌﺪادي از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻻﻳﺤﺔ دوﻟﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎً از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺧﻼﻟﮕﺮ ﺧﻮدداري ﻛﺮده و ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪن وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺤﻠﻲ را دﺷﻮار ﻣﻲﺳﺎزد و ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﻋﻠﻢ را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺪاﺑﻴﺮي ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل ﻣﻮارد ﻣﻄﺮوﺣﻪ در ﻻﻳﺤﻪ ﺻﻔﺎﻳﻲ اﺗﺨﺎذ ﻛﻨﺪ .اﻋﻠﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ دوﻟﺖ آﻣﺎده ﻫﻤﻜﺎري اﺳﺖ وﻟﻲ ﻓﻘﻂ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻗﺎﻧﻮن.
64
دﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﻜﺎر ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ ،ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻧﮕﺮاﻧﻴﻬﺎي دوﻟﺖ در ﻣﻮرد وﺟﻮه ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻻﻳﺤﺔ ﺻﻔﺎﻳﻲ راهﺣﻠﻲ ﺑﻴﻨﺎﺑﻴﻦ را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد 65.وي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻘﺪﻳﻤﻲ اﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ اﺻﻼح ﺷﺪه و ﺟﻤﻠﻪ زﻳﺮ را در ﺑﺮ ﺑﮕﻴﺮد: از ﺗﺸﻜﻞ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻳﻦ اﺧﻼﻟﮕﺮي ﻧﻤﻮده و ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺗﺨﺎذ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﭼﻮن وﺟﻮدﺷﺎن ﺑﺮ ﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﻮﺟﺐ اﺧﻼل ﻧﻈﻢ و اﻣﻨﻴﺖ و ﺑﺮ ﺧﻼف دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ ،ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد.
66
ﮔﺮﭼﻪ در ﻣﺼﻮﺑﺔ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﮔﻨﺠﺎﻧﻴﺪه ﻧﺸﺪ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﺼﻮﺑﺔ ﻣﺰﺑﻮر اﻋﻼم ﻣﺬﻫﺐ رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر ﻛﻪ ﺷﻴﻌﺔ ﺟﻌﻔﺮي اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ،ﻋﻤﻼً ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪ -دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن رﻫﻴﺎﻓﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً اﻋﻠﻢ ،وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر وﻗﺖ ،ﺻﺎدر ﻛﺮد ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﻣﺤﻠﻲ را ﻗﺎدر ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ »ﻣﺮاﻛﺰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺘﻨﻪ دﻳﻨﻲ و دﻧﻴﻮي و ﻣﺎﻳﻪ اﺧﻼل اﻣﻨﻴﺖ و اﻧﺘﻈﺎم ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻨﺤﻞ« ﻛﻨﻨﺪ 67.در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﺔ اﻋﻠﻢ ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي آﺷﻜﺎر دوﻟﺖ ﻋﻠﻴﻪ روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﺣﺎﻣﻴﺎﻧﺸﺎن در ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮد ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ 63در ﻣﻮرد ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻣﺬاﻛﺮات ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ﺻﺺ78-80 .؛ ﺑﺮاي ﻣﺘﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ« ،رك. زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38ص ،207ﻛﻪ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﺔ ﻛﻴﻬﺎن ﻣﻮرخ ،1334/2/20ﺷﻤﺎره 3575ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ .ﺻﻔﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺮوﺟﺮدي ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد ،ﻛﻤﺎﻛﺎن ﺑﺮ اﺟﺮاي ﺑﻨﺪ ﭼﻬﺎرم ﻻﻳﺤﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﺻﺐ دوﻟﺘﻲ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﺻﺮار ورزﻳﺪ )»اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ﺻﺺ-83 . .(80ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ« ،روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت ،ﺷﻤﺎره ) 1334/2/26 ،8677ﻛﻪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻧﺤﻼل ﻣﺮاﻛﺰ و اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي ﺿﺪﻣﺬﻫﺒﻲ ،ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﺮ ﻫﻢ زدن ﻧﻈﻢ ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰه ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ( .ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﺗﺄﺧﻴﺮﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﺎ ﻻﻳﺤﺔ ﺻﻔﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎرﺿﺎﻳﻲ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﺷﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38ص ،210 .ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ، »زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ زﻋﻴﻢ ﺑﺰرگ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺸﻴﻊ ،آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي« ،ﺗﻬﺮان ،ﻣﻄﻬﺮ ،ﭼﺎپ دوم» :1370 ،ﭘﺲ از ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،رواﺑﻂ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي و درﺑﺎر و دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﺳﺮدي ﮔﺮاﻳﻴﺪ و ﺑﺪﺑﻴﻨﻲ و ﻳﺄس ﺑﺮ ذﻫﻦ اﻳﺸﺎن ﺣﺎﻛﻢ ﮔﺸﺖ .ﺷﺎه و دوﻟﺖ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي وﻗﻌﻲ ﻧﻤﻲﻧﻬﺎدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎن ﻛﻨﺎﻳﻪآﻣﻴﺰ و ﺑﻌﻀﺎً ﻣﻮﻫﻦ ،ﺳﺒﺐ ﻧﮕﺮاﻧﻲ و رﻧﺠﻴﺪﮔﻲ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﺸﺎن را در واﭘﺴﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻋﻤﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدﻧﺪ«. » 64اﺧﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ص.80 . 65ﻫﻤﺎن. 66ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ.80- 81 . 67ﻫﻤﺎن .ص.81 . 14
ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ دوﻟﺖ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ اﻗﺪام در اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻣﻮر و اﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺤﻠﻲ را ﺑﻪ »اﻗﺪام« ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ »ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺿﺪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ« رﻫﻨﻤﻮن ﻣﻲﺷﺪ.
68
ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﻘﺪﻳﺮ ،در ﻃﻮل دﻫﺔ ،1330روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺳﺮدﻣﺪار ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ،اﻗﺪاﻣﺎت آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ وزراي دوﻟﺖ ﻛﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮد داراي اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ،وﻟﻲ در ﻣﻮرد از ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺎرج ﺷﺪن ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﺘﻘﺎدﻫﺎي ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ از دوﻟﺖ ﻧﮕﺮان ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ 69.ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﺣﻜﻮﻣﺖ روﺣﺎﻧﻲ در ﭘﻲ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ،روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺑﺎ آزادي ﻛﺎﻣﻞ اﻫﺪاﻓﻲ را ﻛﻪ از دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﺪاﻧﻬﺎ در دﻫﺔ 1330ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺑﻌﺪ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﺻﻔﺎﻳﻲ اﻟﺒﺘﻪ در ﭘﻮﺷﺶ زﺑﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي دﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﻜﺎر ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ اﺟﺮا درآﻣﺪﻧﺪ. ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻓﻠﺴﻔﻲ در ﺧﺎﻃﺮاﺗﺶ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﮔﺮدد: ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي رﻣﻀﺎن ﺳﺎل 1334ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردﻧﺪ ،اﻣﺎ آﻧﭽﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬار آن ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖاﷲاﻟﻌﻈﻤﻲ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد.
70
.4-3ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺘﻴﻪ دﻫﺔ 1330ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮر اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺑﻮد .ﺣﺠﺘﻴﻪ 71ﻳﺎ اﻧﺠﻤﻦ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ،ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻃﻠﺒﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﻮد ذاﻛﺮزاده ﺗﻮﻻﻳﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺣﻠﺒﻲ
72
68ﻫﻤﺎن ،ص .82 .ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻘﺮر ﻣﻲدارد» :ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺻﻞ اول ﻣﺘﻤﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﻣﺬﻫﺐ رﺳﻤﻲ اﻳﺮان اﺳﻼم و ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺣﻘﻪ ﺟﻌﻔﺮﻳﻪ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮﻳﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻔﻬﻮم اﺻﻞ ﺑﻴﺴﺘﻢ و ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻧﺘﺸﺎرات ﺿﺪ دﻳﺎﻧﺖ و ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻨﻬﺎ و اﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻟﺪ ﻓﺘﻨﻪ دﻳﻨﻲ و دﻧﻴﻮي و ﻣﺨﻞ ﻧﻈﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ در ﺗﻤﺎم ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،ﻟﺬا در اﺟﺮاي اﺻﻮل ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻗﺪام ﻛﺮده ﻣﺮاﻛﺰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺘﻨﻪ دﻳﻨﻲ و دﻧﻴﻮي و ﻣﺎﻳﻪ اﺧﻼل اﻣﻨﻴﺖ و اﻧﺘﻈﺎم ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻨﺤﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ در آﺗﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﺟﺪﻳﺖ در اﻧﺠﺎم اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻬﻢ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻳﺪ اﻗﺪام و از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮ و ﻋﻤﻞ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ دﺳﺘﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. ﺿﻤﻨﺎً ﭼﻮن اﻗﺪام در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﻣﻮر و اﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ دوﻟﺖ اﺳﺖ و دﺧﺎﻟﺖ اﻓﺮاد و دﺳﺘﺠﺎﺗﻲ ﻛﻪ داراي ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ اﺧﻼل ﻧﻈﻢ و اﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ،ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﺎدآور ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ و ﻋﻨﻮان ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺿﺪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻮد ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻋﻤﻠﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻟﻄﻤﻪاي ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻧﺘﻈﺎﻣﺎت ﻛﺸﻮر ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ،ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺟﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ،ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻗﺪرت اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ«. 69ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﺧﻮي ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،17ص) 79 .ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ» :رژﻳﻢ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ دوراﻫﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺳﻮ ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺧﻮد ﺑﻮد و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﺟﺎزه دﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮل اﻣﻮر ﭼﻨﺎن از دﺳﺘﺶ ﺧﺎرج ﺷﻮد ﻛﻪ از ﻃﺮف اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﮔﺮدد«( .ﺑﻪ ﮔﻔﺘﺔ اﺧﻮي »وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺎرز ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در دﻫﺔ 1330اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ رﻫﺒﺮي اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ و دوﻟﺖ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﺮد «.ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ اﺧﻮي ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ »ﻋﻠﻤﺎ آﺷﻜﺎرا ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﺑﻮدﻧﺪ ،دوﻟﺖ ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ از اﻳﻦ روﻳﺪادﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺧﻮد ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺧﻮد را در ﻛﻞ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ،«.ﻫﻤﺎن .اﺧﻮي ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ »ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ رﻫﺒﺮان ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪة رﺧﺪادﻫﺎي ﺳﺎل 1334ﻧﺸﺪﻧﺪ ،آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ و اﺣﺘﺮام دوﻟﺖ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺧﻮاﺳﺘﻬﺎﻳﺸﺎن در ﺣﻮزة ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬاري ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ،«.ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ.79-80 . 70ﺧﺎﻃﺮات ﻓﻠﺴﻔﻲ ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38ﺻﺺ.209-210 . 71ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻌﻴﺪ اﻣﻴﺮ ارﺟﻤﻨﺪ »ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج :اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ در اﻳﺮان« ] ،[Turban for the Crown: the Islamic Revolution in Iranص. ] (1988) 157از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج«[؛ ﻣﺎﻳﻜﻞ روﺑﻴﻦ» ،ﺑﺪرون ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ :اﻓﺮاﻃﻴﻮن ﺧﺸﻮﻧﺘﮕﺮا در اﻳﺮان دوران ﺧﺎﺗﻤﻲ« ] Into the Shawdows: ،[Radical Vigilantes in Khatami’s Iranص] (2001) 13 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :روﺑﻴﻦ«[ .اﺳﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻟﻘﺐ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي »ﺣﺠﺖ« و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺻﺮﻳﺢ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ ﺑﺎور دارﻧﺪ »ﺑﺎب« ﻫﻤﺎن اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮد ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺠﺘﻴﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺳﻼﻣﻲ و ﮔﺎﻫﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روﺑﻴﻦ« ،ص.14 . 72ﺑﻴﻞ ﺳﺎﻣﻲ» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن زﻧﮓ ﺧﻄﺮ ﺳﻮء رﻓﺘﺎرﻫﺎ در اﻳﺮان را ﺑﻪ ﺻﺪا در ﻣﻲآورﻧﺪ« ] ،[Bahá’ís sound the alarm on abuses in Iranرادﻳﻮي آزاد اروﭘﺎ 22 ،ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1383ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.rferl.org/reports/iran-report/2004/09/31-130904ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 19 :ﺗﻴﺮ .(1385 »ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ص 157 .ﻛﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻠﺒﻲ دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد. 15
ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاري ﺷﺪ .ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ 73ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد 74و ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﻤﺪة ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺎدرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي »دﻓﺎع ﻋﻠﻤﻲ« از ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺸﻴﻊ در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ اﻟﻬﻴﺎت ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺧﺘﺼﺎص داده ﺑﻮد 75.اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ رﻫﺒﺮان ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻬﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ،ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻓﻠﺴﻔﻲ،76 آﻳﺖاﷲ ﻣﺮﻋﺸﻲ ﻧﺠﻔﻲ ،آﻳﺖاﷲ ﻣﻴﻼﻧﻲ ،ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺷﻴﺮازي و آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺎءاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻼﺗﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ 77.دﻳﮕﺮ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب 1357ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﻲ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :رﻫﺒﺮي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،آﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ،وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ،ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ وﻻﻳﺘﻲ و وزﻳﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ رﺟﺎﻳﻲ.
78
در ﺳﺎل ،1349ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي ﺣﺠﺘﻴﻪ در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻛﻪ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻮد ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ اﻳﺸﺎن در ﻣﻮرد ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﮔﺮوه ﺷﺪﻧﺪ .ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﺧﻼﺻﻪاي از دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن آﻏﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد: ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺪهاي از اﻓﺮاد ﻣﺘﺪﻳﻦ و ﺑﺎاﻳﻤﺎن ،ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم آﻗﺎي ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﻮد ﺣﻠﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه اﺻﻮﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﺮام ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ،ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻨﻈﻤﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده و در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻄﺎﻟﺐ آﻣﻮزﻧﺪهاي ﺗﺪرﻳﺲ و اﻓﺮاد را ﺑﺎ ﻣﻘﺎم ﺷﺎﻣﺦ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ...آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ...داﻣﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت از ﺗﻬﺮان و اﺻﻔﻬﺎن و ﻣﺸﻬﺪ و ﺷﻴﺮاز ...ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻪ دﻫﺎت دوردﺳﺖ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪه ...و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ در اﻳﻦ ﻣﺪت ،ﺣﺪود ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را ﺑﻪ ﺻﺮاط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﻫﺪاﻳﺖ ]ﻛﻨﻨﺪ[... ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺳﭙﺲ از آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ: اوﻻً ﻧﻈﺮ ﻣﺒﺎرك ﺣﻀﺮت آﻳﺖاﷲ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻋﺪه و اﻗﺪام آﻧﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺛﺎﻧﻴﺎً ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ آﻧﺎن و ﺗﻘﻮﻳﺖ آﻧﺎن ﭼﻪ ﺻﻮرﺗﻲ دارد؟ ﺛﺎﻟﺜﺎً آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان در ﺻﻮرت ﻟﺰوم از وﺟﻮه ﺷﺮﻋﻴﻪ دراﻳﻦ راه ﺗﺼﺮف ﻧﻤﻮد ﻳﺎ ﻧﻪ؟ اﺳﺘﺪاﻋﺎ آﻧﻜﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺒﺎرك را ﺻﺮﻳﺤﺎً اﻣﺮ ﺑﻪ اﺑﻼغ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ. آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد: اﻗﺪاﻣﺎت آﻗﺎﻳﺎن ﻣﻮرد ﺗﻘﺪﻳﺮ و رﺿﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻜﺎري و ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ آﻧﺎن ﻣﺮﺿﻲ دل وﻟﻲ ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﻓﺮﺟﻪ( اﺳﺖ و ﻫﻢ ﻣﺠﺎزﻧﺪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ از وﺟﻮه ﺷﺮﻋﻴﻪ ...ﺑﻪ آﻧﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ .در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﺠﺎزﻧﺪ ،از ﺛﻠﺚ ﺳﻬﻢ ﻣﺒﺎرك اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ آﻧﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اﺷﺨﺎص ﻣﻌﺘﻤﺪ و اﮔﺮ ﺟﻨﺎب ﻣﺴﺘﻄﺎب ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم آﻗﺎي ﺣﻠﺒﻲ )داﻣﺖاﻟﺒﺮﻛﺎﺗﻪ( ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اﻳﺸﺎن وﺟﻮه داده ﺷﻮد ...
79
73ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روﺑﻴﻦ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ص.13 . » 74ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16ص .120 .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻓﻴﺸﺮ و ﻣﻬﺪي ﻋﺎﺑﺪي» ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺒﺎﺣﺜﻪﮔﺮ :ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺳﻨﺖ و ﭘﺴﺖ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ« ] ،[DEBATING MUSLIMS: CULTURAL DIALOGUES IN POST-MODERNITY AND TRADITIONص.(1990) 49 . 75ﻣﺪﺧﻞ »ﺣﺠﺘﻴﻪ« ،Hojjatiyeh،داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ اﻳﺮاﻧﻴﻜﺎ ،ص ،426 .ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در) http://www.Bahá’í.org/persecution/iran/iranica2ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 7 :ﺗﻴﺮ .(1385 76ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﻴﺮوز ﻛﺎﻇﻢ زاده» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان :ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺳﺮﻛﻮب« ] ،[The Bahá’ís in Iran: Twenty Years of Repressionﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﻮﺳﻜﻮل ] ،[New School of Social Research Journalژوﺋﻦ ] 2000از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻛﺎﻇﻢ زاده«[؛ »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص.34 . 77ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ http://hojatieh.persianblog.com/1382_5_hojatieh_archive.htmlﻛﻪ ﮔﺮدآوري ﺳﻠﺴﻠﻪ ﮔﺰارﺷﻬﺎﻳﻲ از ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎزﺗﺎب در ﻣﻮرد اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﻴﻪ ،روﻳﺎروﻳﻲ ﻳﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ از وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ« ) (1382/5/21ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. 78ﻣﻨﺼﻮر ﻓﺮﻫﻨﮓ» ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ« ] ،[Farhang Repliesﻣﻠﺖ ] 27 ،[The Nationﻓﻮرﻳﻪ ،1982ص226 .؛ »ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16 ص.120 . »79ﺻﺤﻴﻔﻪ اﻣﺎم« ،ج 15 ،2ﻣﻬﺮ ،1349ﺻﺺ .299-300 .ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻈﺮش را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و در ﻧﺎﻣﻪاي ﻋﺪم ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺣﺠﺘﻴﻪ را ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻋﻤﻼً ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺤﺮاف ﻧﻬﻀﺖ از ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺑﺮاﻧﺪازي رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻋﻼم ﻛﺮد .ﻫﻤﺎن ،ص.357 . 16
اﻋﻀﺎي ﺣﺠﺘﻴﻪ ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﻬﻠﻮي ،ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ در ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ درون ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﮔﻔﺘﺔ اﻟﻴﺰ ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن ،ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ اﻳﺮاﻧﻲ» ،ﺑﺎزداﺷﺘﻬﺎي ﺳﺮﻳﻊ و ﭘﺮداﻣﻨﺔ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﺣﺒﺲ و اﻋﺪام اﻳﺸﺎن ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب را ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﺷﻲ از دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﻔﻮذي ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺑﻪ دﻓﺎﺗﺮ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت ﺧﺼﻮﺻﻲ اﻳﺸﺎن داﻧﺴﺖ«.
80
در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺸﺨﺼﻲ از دورة ﭘﻬﻠﻮي ،اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎواك ،ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت رژﻳﻢ ،ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.
81
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﻠﺒﻲ از ﺳﺎواك درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺸﻮري ،ﻛﻪ ﻣﻘﺮر ﻣﻲداﺷﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن ﻣﺸﺎﻏﻞ دوﻟﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎرة ﻣﺬﻫﺐ ﻛﺎرﻣﻨﺪان دوﻟﺖ و ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن ﻣﺸﺎﻏﻞ دوﻟﺘﻲ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
82
در اواﺧﺮ دﻫﺔ ،1350ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺑﻴﺶ از 12000ﻋﻀﻮ داﺷﺖ 83و ﺣﻮزة ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ را ﺑﻪ ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ دﻳﮕﺮ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ،ﺗﻌﻤﻴﻢ داده ﺑﻮد 84.ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﺣﺠﺘﻴﻪ آﻣﻮزش دﻳﺪﻧﺪ ،ﺑﻪ ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻣﻬﻤﻲ در ﺳﺎﻟﻬﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﻪ وﻳﮋه در وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ،دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ.
85
ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ،رﻫﺒﺮان ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ اﺑﺮاز ﻧﮕﺮاﻧﻲ و ﺗﺮدﻳﺪ درﺑﺎرة ﻧﻘﺶ ﺣﺠﺘﻴﻪ و ﺗﺪاوم ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ اﻳﻦ ﮔﺮوه ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﺟﻨﺘﻲ ،اﻣﺎم ﺟﻤﻌﺔ ﻗﻢ ،ﻃﻲ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎي ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﻗﻢ ،ﺑﻪ ﻃﺮح ﭘﺮﺳﺸﻬﺎﻳﻲ اﻧﺘﻘﺎدي درﺑﺎرة »ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ« ﭘﺮداﺧﺖ و ﭼﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻛﺮد: ﺷﻤﺎ ﺳﺎﺑﻘﺎً در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﺪ ،اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﺳﻼم ﺧﻄﺮ دارﻧﺪ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﺧﻄﺮ دارﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃﻨﺪ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ :ﺑﺎﻳﺪ رﻳﺸﻪﻫﺎي آﻧﻬﺎ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮد وﻟﻴﻜﻦ ﺷﻤﺎ ﺷﺎﺧﻪ و ﺑﺮﮔﻬﺎي آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺑﺮﻳﺪﻳﺪ ] ...ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن[ اﻣﺮوز در ﺟﻮ ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮري » 80ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16ص.120 . 81ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان :ﮔﺰارش آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ] THE BAHÁ’Í S OF IRAN: A REPORT ON THE ،[PERSECUTION OF A RELIGIOUS MINORITYص1982) 83 .م( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﮔﺰارش ج.ب.ب .درﺑﺎرة آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ«[ ﺑﺮاي روﻧﻮﺷﺖ ﻧﺎﻣﺔ ﻳﻚ ﻣﻘﺎم اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺳﺎواك در ﻣﻮرد اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﻮرخ آﺑﺎن/آذر ) 1351ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ رﺋﻴﺲ اﻧﺠﻤﻦ »ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺒﺎرزه ... ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺳﺎواك در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪﺗﻬﺎي ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد« و ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﮔﺮدد ﻛﻪ اﻗﺪاﻣﺎت آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ و اﺧﻼﻟﮕﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ« .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺔ ﭘﺮوﻳﺰ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ وزﻳﺮ درﺑﺎر »درﺑﺎرة ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﻚ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ« ﻛﻪ در »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص 35 .آورده ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻛﻪ ﺑﺎ دادن اﺟﺎزه ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻮاﻓﻖ اﺳﺖ» :در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﺨﻞ ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ» .(«.ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16ص ،120 .ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎواك درﺑﺎرة ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻫﻤﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ رژﻳﻢ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻓﺘﺎدﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻛﺎﻇﻢ زاده« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ) 76ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﺳﺎواك و ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ(. 82ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص) 26 .ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ »ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻣﻘﺮرات ﺗﺒﻌﻴﺾآﻣﻴﺰ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ دوﻟﺖ اﺗﺨﺎذ و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎواك ﺑﻪ اﺟﺮا درآﻣﺪﻧﺪ :ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺸﻮري ﺟﺪﻳﺪ ،ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن ﻣﺸﺎﻏﻞ دوﻟﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻮد را ذﻛﺮﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﻮﻧﺪ.(. 83ﻧﺎزﻳﻼ ﻗﺎﻧﻌﻲ -ﻫﺮﻛﺎك» ،اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻗﻮﻣﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان :ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬاري ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻳﺸﺎن در ﻋﺮﺻﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ« ] Ethnic and Religious Groups in the Islamic Republic of Iran: policy suggestions for the ،[integration of minorities through participation in public life,ص» ،13 .ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﺮﻋﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ و ارﺗﻘﺎي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ: ﮔﺮوه ﻛﺎري ﺑﺮرﺳﻲ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ« ] UN SUB-COMMISSION ON PROTECTION AND PROMOTION OF HUMAN RIGHTS: WORKING GROUP ON ،[MINORITIES, U.N. Doc. E/CN.4/Sub.2/AC.5/2003/WP.8ص 5) ،13 .ﻣﻪ .(2003 84ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﺠﺘﻴﻪ در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺷﻌﺒﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﻤﻦ ﻧﻴﻚ اﻧﺪﻳﺶ» ،ﻧﺒﺮد ﻧﺎﺟﻮاﻧﻤﺮداﻧﻪ :اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﻴﻪ« ،ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.iranbozorg.com/Articles/Hojjattiyeh.pdfﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 22 :ﺗﻴﺮ .(1385 85ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺪﺧﻞ »ﺣﺠﺘﻴﻪ« ،داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ اﻳﺮاﻧﻴﻜﺎ ،ص ،427 .ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.Bahá’í.org/persecution/iran/iranica2ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 7 :ﺗﻴﺮ ) (1385ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ »در ﻓﺎﺻﻠﻪ دو دﻫﺔ 1330و 1350ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﺨﺒﮕﺎن اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ...در ﺣﻮزهﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ و آﻣﻮزﺷﻲ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪﻧﺪ«(. 17
اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻓﻀﺎي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺿﺪ اﺳﻼم ﻣﺠﺎل ﺗﻨﻔﺲ ﻧﻤﻲدﻫﺪ .ﺷﻤﺎ اﻵن رﺳﺎﻟﺘﺘﺎن در اﻳﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﭼﻴﺴﺖ؟ رﺳﺎﻟﺖ ﺳﺎﺑﻘﺘﺎن ﻣﺤﺮز ،رﺳﺎﻟﺖ اﻣﺮوزﺗﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟
86
ﺣﺠﺘﻴﻪ در زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﻨﺤﻞ ﺷﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ در ﻇﺎﻫﺮ از ﺻﺤﻨﺔ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﺤﻮ ﮔﺮدﻳﺪ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد در ﻣﻴﺎن ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻛﺸﻮر اداﻣﻪ داد 87.ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ ،از زﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎب اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري، ﮔﺰارﺷﻬﺎ ﺣﺎﻛﻲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ دوﺑﺎرة اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺠﺘﻴﻪ ،ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﻧﺸﻌﺎب اﻓﺮاﻃﻲﺗﺮ آن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ )ﻛﻪ ﺑﺎور ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﺘﻈﺎر و ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ،اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ،دارﻧﺪ( ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
88
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ :ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ دﻫﻪﻫﺎي 1330و 1340 ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺷﻴﻌﻪ در آﺳﺘﺎﻧﺔ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ از روﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت از ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد و از ﻣﻌﺪود ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻢ ﺑﻴﺎﻳﺪ 89.ﺑﻌﺪﻫﺎ ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ از راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻳﺸﺎن در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺳﺎل 1334اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي را ﺑﻪ آن اﻧﺪازه ﻛﻪ اﻣﻴﺪ داﺷﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد 90.ﻳﻜﻲ از زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﺎن ،ﻧﺎاﻣﻴﺪي وي از آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي را ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ: ﻣﻦ ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻧﺰد اﻳﺸﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻢ و اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ دوﻟﺖ از وﺟﻮد ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﭘﺎك ﮔﺮدد .ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ ،روز ﺑﻌﺪ اﻳﺸﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﺑﻲﻋﻼﻗﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ.
91
ﭘﺲ از درﮔﺬﺷﺖ آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ،1340ﺷﻤﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻳﺮان آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ 92.در ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ،1340دوﻟﺖ ﻻﻳﺤﺔ اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي اﻳﺎﻟﺘﻲ و وﻻﻳﺘﻲ را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮد.
86ﺧﻄﺒﺔ ﻣﺰﺑﻮر در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ» :اﻧﺠﻤﻦ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ روﺷﻦ ﻛﻨﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت ،ﺷﻤﺎره ،16565 .1360/8/10 87ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روﺑﻴﻦ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ﺻﺺ.25-31 . 88ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روﺑﻴﻦ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ﺻﺺ28-31 .؛ ﺑﻴﻞ ﺳﺎﻣﻲ» ،اﻳﺮان ،ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﻳﺔ ﻧﮕﺮاﻧﻲ اﺳﺖ« ،رادﻳﻮ آزاد اروﭘﺎ/رادﻳﻮ آزادي 11 ،ژوﻳﻴﻪ ،2006ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ درhttp://www.rferl.org/featuresarticle/2006/07/e2b8d3d9-86c4-44c0-ba75- ) 904d637c29b6.htmlﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 14 :ﻣﻬﺮ .(1385 89ﺣﻤﻴﺪ اﻟﮕﺎر» ،زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﺔ ﻣﺨﺘﺼﺮ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ« ] ،[A BRIEF BIOGRAPHY OF IMAM KHOMEINIﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.wandea.org.pl/khomeini-pdf/khomeini-biography.pdfﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 7 :ﺗﻴﺮ ] (1385از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :اﻟﮕﺎر ،زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ«[، ﺻﺺ) 5-6 .ﺑﺨﺶ ﺳﻮم :ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻌﻨﻮي و ﻓﻜﺮي در ﻗﻢ ،ﺳﺎﻟﻬﺎي .(1301-1341 90ﻫﻤﺎن ،ص) 6 .ﺑﺨﺶ ﺳﻮم :ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻌﻨﻮي و ﻓﻜﺮي در ﻗﻢ ،ﺳﺎﻟﻬﺎي .(1301-1341ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ ،ﻣﻌﻴﻦ در »زﻧﺪﮔﻲ آﻳﺖاﷲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38 ص ،67 .ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺣﻠﺒﻲ )ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺣﺠﺘﻴﻪ( و دﻳﮕﺮان ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً از روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻋﺎﻟﻴﻤﻘﺎﻣﻲ ﭼﻮن آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﻓﺘﻮاي ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ«. 91ﻫﻤﺎن. » 92اﻟﮕﺎر ،زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،89ص) 6 .ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم :ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﺒﺎرزه و ﺗﺒﻌﻴﺪ.(1343-1357 ، 18
ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ،ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺘﺐ آﺳﻤﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد 93و ﺷﺮط ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮدن و ﻣﺮد ﺑﻮدن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ ﺣﺬف ﺷﺪه ﺑﻮد 94.ﭘﺎﺳﺦ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻓﻮري و ﺑﻲدرﻧﮓ ﺑﻮد: ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺮﺣﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺻﺤﻨﺔ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺸﻮر ﻧﻔﻮذ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ دوي ﺷﺎه و ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﻠﮕﺮام ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻫﺸﺪار دادﻧﺪ ﻛﻪ از ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﻼم و ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻧﺪ ....در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ اﻋﺘﺮاض ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.
95
ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻼت آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ وﻗﻌﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد و ﺑﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻃﺮﺣﻬﺎﻳﺶ اداﻣﻪ داد ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺎرزي را در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و اداﻣﺔ اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ رﻫﺒﺮان ﻣﺬﻫﺒﻲ از دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺎط ﻛﺸﻮر ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﻛﻪ در آذر ﻣﺎه ،1341ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻔﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﺔ ﻣﺰﺑﻮر ،دوﻟﺖ را وادار ﺑﻪ اﻟﻐﺎي ﻻﻳﺤﻪ ﻛﻨﺪ 96.اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪاي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺎه ﺷﺪ.
97
از 1334ﺗﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻲوﻗﻔﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﺧﺎرﺟﻲ، ﻛﻠﻴﻤﻴﺎن و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اداﻣﻪ ﻛﺮد: ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺧﻄﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ آن را ﻳﺎدآور ﺷﻮﻳﺪ .ﻣﺼﻴﺒﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺮ اﺳﻼم وارد آﻣﺪه را ﻳﺎدآور ﺷﻮﻳﺪ.
98
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮ اﻧﻘﻼب ،ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪ .ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ اﻓﺮاد ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي؛ وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ،ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ وﻻﻳﺘﻲ و وزﻳﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ رﺟﺎﻳﻲ.
99
93ﻫﻤﺎن. » 94اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب ج ،1ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎي اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ« )WRITINGS AND DECLARATIONS OF IMAM ] ،(1320-1357 ،[KHOMEINIﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﻤﻴﺪ اﻟﮕﺎر )] (1981از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب ،[«1ص.16 . » 95اﻟﮕﺎر ،زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،89ص) 6 .ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم :ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﺒﺎرزه و ﺗﺒﻌﻴﺪ.(1343-1357 ، 96ﻫﻤﺎن؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب ،«1رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،94ص 16و ﺻﺺ ،161-162 .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ) 151ﻛﻪ ﺑﻪ ،S.H.Rﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﺻﺺ 142 -187 .ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ(. » 97اﻟﮕﺎر ،زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،89ص) 6 .ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم :ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﺒﺎرزه و ﺗﺒﻌﻴﺪ .(1343-1357 ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﻏﺮور از اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد» :آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن رﻓﺎه ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ و ﺗﻀﻴﻴﻊ ﺣﻘﻮق ﺿﻌﻔﺎء ]ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ؟[ دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﻨﺪ -اﻳﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ وادارﺷﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ از اﻋﻤﺎل ﻧﺎﺻﻮاب ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻧﺪ -ﻫﺮﮔﺎه ﻳﻚ اﻋﺘﺮاض ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ...اﻳﺸﺎن ﻋﻘﺐ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻨﺪ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻋﻠﻤﺎي ﻗﻢ اﺟﺘﻤﺎع ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺘﻔﻖ ﺷﺪﻧﺪ و دﻳﮕﺮ وﻻﻳﺎت ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﺸﺎن از اﻳﺸﺎن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﺮاد ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎ وﺣﺪت ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن داﻧﺪ ،رژﻳﻢ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮد و آن ﻻﻳﺤﻪاي را ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ آن ﻣﻌﺘﺮض ﺑﻮدﻳﻢ اﻟﻐﺎء ﻧﻤﻮد» «.اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب ،«1رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،94ص.118 . 98ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روح ﺧﺪا« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،38ص132 .ﻛﻪ ﺑﻪ »ﮔﺰﻳﺪه ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ« ،ص) 81 .ﺗﻬﺮان (1349ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ .در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ دﻳﮕﺮي ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر واﺿﺢ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ »ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﺬﻫﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺮاﻧﺪازي ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ را دارد«.؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﺮواﻧﺪ آﺑﺮاﻫﺎﻣﻴﺎن» ،ﺧﻤﻴﻨﻴﺴﻢ« ] ،[KHOMEINISMص .(1993) 124 .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺧﺎﻃﺮات ﺷﻴﺦ ﻣﺼﻄﻔﻲ رﻫﻨﻤﺎ« )ﺧﻮاﻫﺮزاده دو ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي ﻓﺪاﻳﻴﺎن اﺳﻼم( ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻮرد ،ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﻗﻢ )ﻓﺮوردﻳﻦ/اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،(1342ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ ﺳﺎواك در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=277838 )ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ :ﻣﻬﺮ .(1385اﺗﻬﺎﻣﺎﺗﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺧﺸﻢ ﻣﺮدم ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﻟﻘﺎﺋﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﭘﻲ ﺑﺎزداﺷﺖ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺳﺎل ،1342ﻣﻌﺘﺮﺿﺎن ﺧﻤﺸﮕﻴﻦ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻗﺒﻮر آن زدﻧﺪ )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻜﺴﻬﺎي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺎل ،1342 ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 99ﻣﻨﺼﻮر ﻓﺮﻫﻨﮓ» ،ﻓﺮﻫﻨﮓ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ« ] ،[Farhang Repliesﻣﻠﺖ ] 27 ،[The Nationﻓﻮرﻳﻪ ،1982ص226 .؛ »ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16 ص120 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روﺑﻴﻦ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ص.25 . 19
.4اﻧﻘﻼب اﻳﺮان و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن .1-4ﻧﺎآراﻣﻴﻬﺎ و ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در دﻫﻪﻫﺎي 1340و ،1350ﺷﻤﺎر روزاﻓﺰوﻧﻲ از ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺿﺪ رژﻳﻢ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎه را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ .ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﺒﻌﻴﺪ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺳﺎل ،1343وي ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﺪازي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻄﻠﻘﺔ ﺷﺎه اداﻣﻪ داد .آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ »ﻏﺮﺑﺰدﮔﻲ« 100در ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳﺮان ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮي ﻧﻤﻮد و اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮد ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺗﺠﺎري ﻏﺮب در اﻳﺮان ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻗﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻠﻲ ،ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان و ﻣﺤﺮوم ﻧﻤﻮدن روﺣﺎﻧﻴﻮن از ﻋﻤﻞ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮد در رﻫﺒﺮي دوﻟﺖ و ﻣﻠﺖ اﻳﺮان، ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻤﻮد.
101
در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺗﺎ آﻏﺎز ﺳﺎل ،1356ﻧﻮارﻫﺎي ﻛﺎﺳﺖ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﭘﺨﺶ
ﻣﻲﺷﺪ 102.ﮔﺮﭼﻪ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﻬﻠﻮي ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﻛﻤﺎﻛﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ .از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﻴﺎم اﻳﺸﺎن در ﺳﺎل 1350ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺑﻮد اﺷﺎره ﻛﺮد: »ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺷﻴﻄﺎن ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ ،ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اداره ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف ﻛﺸﺎﻧﻴﺪن ﻣﺮدم و ﺗﺸﻮﻳﻖ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺗﺮك ﻣﻮازﻳﻦ و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت اﺳﻼم در ﺗﻼﺷﻨﺪ«.
103
ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ زﻳﺎﻧﺒﺎز ﺑﻮدن ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻏﺮﺑﮕﺮاﻳﺎﻧﺔ ﺷﺎه ﺑﺮاي اﻳﺮان ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد ،رژﻳﻢ ﺷﺎه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن ،ﺑﺤﺮان ﻏﺮﺑﺰدﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪآﻣﻴﺰ در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ
104
و ﻃﺮﻓﺪاران آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻓﺮاد ﻳﺎ
ﮔﺮوﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ اﺷﺎﻋﺔ ارزﺷﻬﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻬﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.
105
ﻓﺸﺎر ﺑﺮ روي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺷﺪن ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺷﺎه اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ. ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺸﺎوران ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺎه ،ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ.
107
106
اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن در ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﺸﺎن ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ
اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮص ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻃﺮﻓﺪار ﻏﺮب،
100ﺟﻼل آل اﺣﻤﺪ اﺻﻄﻼح ﻏﺮﺑﺰدﮔﻲ را در دﻫﺔ 1340ﻣﻌﻤﻮل ﺳﺎﺧﺖ .وي ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻏﺮﺑﺰدﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎرياي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺪان دﭼﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آل اﺣﻤﺪ ،اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻀﻌﻴﻒ و از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮاﻧﻲ ،ﻏﺎﻟﺐ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ اﻳﺮاﻧﻲ و اﻳﺠﺎد واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻏﺮب ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﻼل آل اﺣﻤﺪ ،ﻏﺮﺑﺰدﮔﻲ ).(1343 101ﺳﺎﻧﺪرا ﻣﻜﻲ» ،اﻳﺮاﻧﻴﺎن ،اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن ،اﺳﻼم و روح ﻳﻚ ﻣﻠﺖ«،[IRANIANS, PERSIA, ISLAM, AND THE SOUL OF A NATION] ، ) ،(1996ﺻﺺ] ،273-275 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :اﻳﺮاﻧﻴﺎن«[. » 102اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ﺻﺺ.276-277 . »103اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب ،«1رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،94ص.128 . » 104اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص.253 . 105ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻤﻌﻲ از روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺧﺮاﺳﺎن درﺑﺎره ﺧﻴﺎﻧﺘﻬﺎي ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ،1357/12/11 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان )ﻛﻪ اﺷﻌﺎر ﻣﻲدارد :ﺑﺮﺧﻼف آﻧﭽﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،اﻳﺸﺎن ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ،از ﺟﻤﻠﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و روﺳﻴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ. اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻗﺒﺎل ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﻪ دوﻟﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ،ﺑﺎ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻫﻤﻜﺎري داﺷﺘﻪاﻧﺪ و اﻓﺮاد زﻳﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺧﺎﺋﻦ ﺑﻪ اﻳﺮان در زﻣﺎن ﺷﺎه ﻛﻪ در ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮد :اﻣﻴﺮ ﻋﺒﺎس ﻫﻮﻳﺪا ،ﭘﺮوﻳﺰ ﺛﺎﺑﺘﻲ ،اﻳﺎدي ،ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ،ﺷﺎﭘﻮر راﺳﺦ ،ﺣﺒﻴﺐ ﺛﺎﺑﺖ، ﻫِﮋﺑﺮ ﻳﺰداﻧﻲ .در اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ» :اﻳﻦ ﻧﻘﺎب ﺟﺪﻳﺪ ]ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن[ ﭼﻬﺮه »ﻣﻈﻠﻮﻣﻴﺖ« ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .اﻳﻨﺎن ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻳﺎر و ﻳﺎور ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻏﺎﺻﺐ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺣﺎﻻ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻈﻠﻮﻣﻴﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﺼﺮاً ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ و دﺧﺎﻟﺖ دوﻟﺘﻬﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪ ﻳﺎرﻳﺸﺎن ﺑﺸﺘﺎﺑﻨﺪ .ﻣﻠﺖ ﻣﺒﺎرز و ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮان ﻛﻪ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﻣﺮاﺟﻊ ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه ... آﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺮوزي ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﺪﻧﺪ دﻳﮕﺮ اﺟﺎزه ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داد ﻛﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺧﻴﺎﻧﺖ ...اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ«. 106ﻫﻤﺎن. 107ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﺮواﻧﺪ آﺑﺮاﻫﺎﻣﻴﺎن» ،اﻳﺮان ﺑﻴﻦ دو اﻧﻘﻼب« ،ص) (1982) 432 .ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ :ﺗﻨﻲ ﭼﻨﺪ از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻬﺎﻳﻲاﻻﺻﻞ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ »ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﻴﻦ ﺑﺎزارﻳﺎن ﮔﺮدﻳﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎم ﻃﺒﻘﺔ ﺑﺎﻻي ﻛﺸﻮر دﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪة ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ ،ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺣﻴﻔﺎ و اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻮدﻧﺪ« و ﺷﺎﻳﻌﺎت دﻳﮕﺮ(. 20
ﻗﺪرﺗﻤﺪاران واﻗﻌﻲ ﻛﺸﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺛﺮوت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداران ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺒﻴﺐ ﺛﺎﺑﺖ و ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺟﻠﻴﻠﻲ ،ﺑﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ داﻣﻦ زد 108.ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ در دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن و در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻋﻠﻴﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،اﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﻮر دﭼﺎر ﺑﺤﺮان ﺑﻮد ،از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﺮوﻫﻲ ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز و ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از ﻣﺰاﻳﺎي ﻧﺎﻣﺤﺪود را در ﻧﺰد اذﻫﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
109
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻏﻴﺮواﻗﻌﻲ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي اﻗﺘﺼﺎد اﻳﺮان ،ﺗﻌﺼﺒﺎت
»ﺳﻨﺘﻲ« ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳﺮان ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﻛﻪ رﻳﺸﻪﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ داﺷﺖ ،ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﺮد 110.ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن ،در اﻳﻦ دوره ﻧﻔﺮت اﻗﺸﺎر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﺮدم اﻳﺮان ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺨﺼﻮص در ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي آﺗﺸﻴﻦ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺖ.
111
.2-4اﻧﻘﻼب در راه در ﺳﺎل ،1357ﺑﺎ ﻓﺰوﻧﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات در ﻃﺮﻓﺪاري از آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان ،ﺣﻤﻼت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺖ .در ﺑﻬﻤﻦ ،1357ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﺢ ﻋﻀﻮ ﺣﺠﺘﻴﻪ ،ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﻬﺮان و ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻣﺮاﻛﺰ دﻳﮕﺮ اﺳﺘﺎﻧﻬﺎ را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار داده و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ را اﺷﻐﺎل و ﻛﺎرﻛﻨﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻧﺪ و اﺳﻨﺎد ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ را ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻋﻀﺎء ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﺼﺎدره ﻛﺮدﻧﺪ.
112
اﻳﻦ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎ و
اﺳﻨﺎد ،ﺑﻌﺪﻫﺎ ،در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در ﺑﻴﺶ از ﭘﻨﺠﺎه ﺷﻬﺮ در ﺳﺮاﺳﺮﻛﺸﻮر ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻋﻤﻠﻴﺎت آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪن و ﻏﺎرت اﻣﻮال ،ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ،اﺟﺒﺎر ﺑﻪ ﺗﺮك دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﻧﻴﺰ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﮔﻬﺎي ﻣﺸﻜﻮك و ﻳﺎ ﻗﺘﻞ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﮔﺰارش دادﻧﺪ.
113
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ،ﻳﻚ درﻣﺎﻧﮕﺎه ،ﻳﻚ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻛﺸﺎورزي،
ﺑﻴﺴﺖ و دو ﻣﺮﻛﺰ و ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺻﺪﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ ،ﺑﺎغ ،دﻓﺘﺮ ﺗﺠﺎري و ﻣﻐﺎزه ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺧﺴﺎرت دﻳﺪﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ.
114
108ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﻌﺠﺰات ﭘﭙﺴﻲ ﻛﻮﻻ ﻳﺎ ﺳﻮﻏﺎﺗﻲ ﻋﻜﺎ را از زﺑﺎن ﺣﺒﻴﺐ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ زﻟﺰﻟﻪ) 1334/7/17 ،ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﭙﺴﻲ ﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﻌﻠﻖ دارد ،ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﻣﻀﺮ ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺑﺪن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ(؛ »ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻛﻨﺎري ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺟﻠﻴﻠﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،اﻳﺎدي او را از راه آﻫﻦ ﺑﻴﺮون ﻛﻨﻴﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎره اﺳﻼم ،ش ) 1334/3/27 ،173ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 109ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص.26 . 110اﻳﻦ ﺗﻠﻘﻲ در ﺑﻴﻦ اذﻫﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ واﻗﻌﺎً ﻳﻚ دﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺿﺪ روﺣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻧﮕﻠﻴﺴﻴﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﻬﺎ ﻗﺮار دارد .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎب« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،4ص223 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص) 40 .ﻛﻪ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﺗﻬﻤﺘﻬﺎي راﻳﺞ ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ (1 :ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺣﺎﻣﻴﺎن رژﻳﻢ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻮدﻧﺪ؛ (2دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ؛ (3اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻋﺎﻣﻞ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ (4 رﻫﺒﺮي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﺑﺎ دوﻟﺘﻬﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن در ﺗﺒﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ و (5ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ از رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي ﻧﻔﻊ ﺑﺮدهاﻧﺪ(. 111از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻄﺒﻪﻫﺎي ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﺧﻄﺎر ﺷﺪﻳﺪ آﻳﺖاﷲ ﺻﺪوﻗﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان« ،روزﻧﺎﻣﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ1359/3/31 ، ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان )ﻛﻪ ﮔﺰارش ﻣﻲدﻫﺪ]» :وي[ در ﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ دﻳﺮوز ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻛﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺮان ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ اﻳﺮاد ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ :ﺳﺮان ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺮان ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻮﻃﺌﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺪارﻛﻲ از آﻧﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ...و ﻧﻴﺰ 27ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﻳﺰدي ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن 25ﻧﻔﺮ از آﻧﻬﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و ...دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺰودي دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ«(. » 112ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص) 37 .ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ» :ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺎﻣﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﺣﺠﺘﻴﻪ اﻓﺘﺎد ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن درﺑﺎرة ﻋﻮاﻗﺐ ﻟﺠﺎﺟﺖ در ﭘﻴﺮوي از اﻋﺘﻘﺎدات ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺸﺪار ﻣﻲدادﻧﺪ«(؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻬﺎ و ارﻗﺎم« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،57ص.209 . 113ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﮔﺎﻫﺸﻤﺎر اﺧﺘﺼﺎري اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﻔﺮادي در آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان از ﻣﺮداد ) «1356آﺑﺎن/آذر (1360 ] Bahá’í International Community, Chronological Summary of Individual Acts of Persecution Against Bahá’í s of Iran from ] [August 1978از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﮔﺎﻫﺸﻤﺎر اﺧﺘﺼﺎري اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﻔﺮادي در آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ«[ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻛﺎﻧﺎدا» ،دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ« ،ج ﻫﺠﺪﻫﻢ )] [BAHA'I WORLD VOL. XVIII] (1979-1983از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ«[ ،ص29 .؛ »ﻧﺎﻣﻬﺎ و ارﻗﺎم« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،57ﺻﺺ.198-206 . 114ﻫﻤﺎن. 21
در ﺳﻌﺪﻳﻪ ،از ﺗﻮاﺑﻊ ﺳﺮوﺳﺘﺎن ،ﻇﺮف ﭼﻨﺪ روز در آذر ﻣﺎه ،1357ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و اﻣﻮال اﻳﺸﺎن ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .در ﺣﺪود ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺧﺎﻧﻪ از ﻣﻨﺎزل ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ،ﻏﺎرت و ﻳﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻴﺶ از ﻫﺰار ﺗﻦ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻲﺧﺎﻧﻤﺎن ﺷﺪﻧﺪ 115.ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺷﺎﻫﺪان ﻋﻴﻨﻲ 116،اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﺔ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺻﻔﺎتاﷲ ﻓﻬﻨﺪﻳﮋ آﻏﺎز ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ رﺑﻮدن دﺧﺘﺮ وي ﻛﺮدﻧﺪ .ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر راﻧﺪن ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺑﺎﻻ آﻣﺪن از دﻳﻮارﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻓﻬﻨﺪﻳﮋ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻣﺮدان ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﭘﺸﺖ ﺑﺎم رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ زﺧﻤﻲ ﺷﺪن ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از اﻳﺸﺎن ﺷﺪ .در ﺑﺎﻣﺪاد روز ﺑﻌﺪ ،ﮔﺮوه ﻣﻬﺎﺟﻢ ،ﺧﺎﻧﺔ ﻓﻬﻨﺪﻳﮋ و دﻳﮕﺮ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺤﻠﻪ را ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ .ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻏﺎرت اﻳﻦ ﻣﻨﺎزل ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ )اﻗﻼم ﺳﺮﻗﺖ ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ،ﻟﺒﺎس، ﻓﺮﺷﺠﺎت و ﻟﻮازم اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻮد( و ﺳﭙﺲ آﻧﻬﺎ را آﺗﺶ زدﻧﺪ.
117
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻔﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ
ﻣﺤﻠﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻏﻴﺮ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎ ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ.
118
ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد از آن زﻣﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻤﻼت ﻣﺰﺑﻮر دﻓﻌﺘﺎً اﺗﻔﺎق ﻧﻴﺎﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و در واﻗﻊ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻘﺮر ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎه ﺑﻮدﻧﺪ 119.ﺷﺎﻫﺪان ﺑﻪوﻳﮋه از ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ ﻧﻴﺮوﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﻮدن ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎ ﮔﺰارش دادﻧﺪ .ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﻳﻜﻲ از ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد از آن زﻣﺎن ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ: ﺷﺎﻫﺪان ﻋﻴﻨﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺗﻴﺮاﻧﺪازي اداﻣﻪ داﺷﺖ ،اﻓﺮاد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺟﺎﻧﻴﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ .ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﺄﻣﻮر ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﻧﺴﺮدي ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻮﺷﻴﺪن ﭼﺎي ﺑﻮد ،ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻫﻨﻮز ﻣﻮﻗﻊ وارد ﺷﺪن ﻧﻴﺴﺖ.
120
ﮔﺰارش ﻣﺰﺑﻮر ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺿﻤﻨﻲ و ﻋﻤﻠﻲ از ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻨﺪ ارﺗﺶ ﺑﻪ آﺗﺶ زدن ﻣﻨﺎزل ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺳﺎواك ﺑﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺎم و ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻣﻴﺎن ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن را ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ آﺗﺶ زدن ﻣﻨﺎزل ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد. ﺷﺎﻫﺪان ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺰارش دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ارﺗﺶ ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺎدﺛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻗﺪاﻣﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎوردﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺎﻣﻴﻮﻧﻬﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ،ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن را ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﭙﺴﻲ ﻛﻮﻻ )ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد( ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ را ﺑﻪ آﺗﺶ زدن آن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺰارش داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻜﺶ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ و در اﺛﺮ آن ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ .ﮔﺰارش ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻬﺎدﺗﻬﺎ و ﻣﺪارك ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﮔﺰارش ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ» :ﻛﺸﺘﺎر ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﻗﺮﻳﻪ 115ﻋﻠﻴﺎ روﺣﻲزادﮔﺎن» ،داﺳﺘﺎن ﻋﻠﻴﺎ :رواﻳﺖ ﺗﻠﺦ ﻳﻚ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه از آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان اﻧﻘﻼﺑﻲ« ] ،[DRAMATIC ACCOUNT OF THE PERSECUTION OF THE BAHA’IS IN REVOLUTIONARY IRANص» .(1993) 12 .ﻧﺎﻣﻬﺎ و ارﻗﺎم« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،57ﺻﺺ.202-203 . 116ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺳﻌﺪي در آﺗﺶ و ﺧﻮن ،ﮔﺰارش ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻋﻴﻨﻲ« )ﺳﻨﺪ ﺑﺪون ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ) (.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺳﻌﺪي در آﺗﺶ و ﺧﻮن«[ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺧﻮد را ﻳﻚ ﺷﻴﻌﺔ واﻗﻌﻲ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن و روﺣﺎﻧﻴﺖ دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻟﻌﻨﺖ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ .ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﭘﻴﺮو ﻣﻜﺘﺐ ﻋﻠﻲ )ع( ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﭼﺮا ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﺑﻲرﺣﻢ و ﺷﻘﻲ ﺷﺪهاﻳﻢ«. 117ﻫﻤﺎن. 118ﻫﻤﺎن .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ] THE BAHAI’S QUESTION: ،(2005) [CULTURAL CLEANSING IN IRANص] 79 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان«[. 119ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﺮدم ﺑﻴﮕﻨﺎه ﻗﺮﻳﻪ ﺳﻌﺪﻳﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ رژﻳﻢ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎر« )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(] ،از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﻌﺪﻳﻪ«[ .در 15آﺑﺎن ،1357ﺷﺎه ،دوﻟﺘﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ارﺗﺸﺒﺪ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ازﻫﺎري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد .دوﻟﺖ ازﻫﺎري در 10دي 1357اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد .در 16دي ،1357ﺑﺨﺘﻴﺎر ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ اش را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮد .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ دﻳﻮﻳﺪ ﻣِﻨٌَﺸﺮي» ،اﻳﺮان :ﻳﻚ دﻫﻪ اﻧﻘﻼب و ﺟﻨﮓ« ] (1990) [IRAN: A DECADE OF WAR AND REVOLUTIONﺻﺺ] 58-62 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻣﻨﺸﺮي«[. » 120ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺳﻌﺪﻳﻪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .119 A SURVIVOR’S
22
OLYA’S STORY:
ﺳﻌﺪﻳﻪ و آﺗﺶﺳﻮزﻳﻬﺎ ،ﻏﺎرﺗﻬﺎ و ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي ﺑﻌﺪي در ﺷﻴﺮاز و دﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻓﺎرس ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ارﺗﺶ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ«.
121
ﺻﺤﺖ اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺻﺎدره ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎن اﻳﺮان )ﺷﻌﺒﻪ ﺷﻴﺮاز( ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در 25آذر 1357اﻋﻼم ﻛﺮد: در دو ﺳﻪ روز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺪهاي از اﻓﺮاد ﻣﺸﻜﻮك ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺮدم داﻏﺪﻳﺪه و ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺷﺮار و اوﺑﺎش ﺣﺮﻓﻪاي دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎﺟﻤﻲ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻪ دﻗﻴﻖ ﺑﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ، ﺳﻮزاﻧﺪن و ﻏﺎرت ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﻐﺎزهﻫﺎي اﻓﺮاد ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ .ﻋﺠﻴﺐ آﻧﻜﻪ در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ دﺳﺖ روي دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام در ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﻏﺎرت و ﻳﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ آﺳﻴﺐدﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ.
122
ﮔﺮﭼﻪ رژﻳﻢ ﺷﺎه در آﺑﺎن ﻣﺎه 1357در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪن ﻧﻈﻢ و آراﻣﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻋﻼم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻗﺪام ﻧﻤﻮده ﺑﻮد ،ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ واﻛﻨﺸﻲ از ﺳﻮي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ .در 22 دي ،1357ﭼﻬﺎر روز ﭘﻴﺶ از ﺧﺮوج ﺷﺎه از اﻳﺮان، ﮔﺮوﻫﻲ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺳﺎﻛﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺸﺎﻳﺮي ﺑﻮﻳﺮ اﺣﻤﺪ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﻞ ﺳﺎدات ﻣﺤﻤﻮدي ﻣﻨﺎزل اﻋﻀﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲِ اﻳﻞ در روﺳﺘﺎي ﻛﺘﺎ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮدﻧﺪ. اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮدﻧﺪ،
زﻧﻲ از اﻫﺎﻟﻲ ﻛﺘﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻬﺎﺟﻤﻴﻦ در ﺳﺎل 1357ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دو ﺧﻮاﻫﺮ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮش
ﻣﻨﺎزﻟﺸﺎن را آﺗﺶ زدﻧﺪ ،آﺳﻴﺎب روﺳﺘﺎ را ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ،
درﺧﺘﺎن ﺑﺎﻏﺴﺘﺎﻧﻬﺎ را رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را وادار ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﻬﺎﺟﻤﺎت ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ و از ﻳﻚ روﺳﺘﺎ ﺑﻪ روﺳﺘﺎي دﻳﮕﺮ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ،ﺷﻤﺎري از روﺣﺎﻧﻴﺎن در روﺳﺘﺎي ﻛﺘﺎ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺟﺎن و ﻣﺎﻟﺸﺎن در اﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ از دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮدارﻧﺪ.
123
در 18اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1358ﻣﻘﺎﻟﻪاي در روزﻧﺎﻣﺔ آﻳﻨﺪﮔﺎن از ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ از ﻣﺮدم اﺳﺘﺎن ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ ﮔﺰارش داد ﻛﻪ ﺑﻪ روﺳﺘﺎي ﮔﺎﺗﺎ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻳﺎﺳﻮج رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم وادار ﻛﻨﻨﺪ .اﻳﺸﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم روي ﻧﻴﺎورﻧﺪ ،ﻣﻨﺎزل و اﻣﻮاﻟﺸﺎن ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ .ﻣﻊاﻟﻮﺻﻒ ،ﻇﺎﻫﺮاً آﻳﺖاﷲ ﻣﻠﻚ ﺣﺴﻴﻨﻲ ،از رﻫﺒﺮان روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻞ و ﺳﺘﻮان ﺑﺎﻗﺮي ،از اﻓﺴﺮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻗﺮارﮔﺎه ژاﻧﺪارﻣﺮي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را از ﻋﻤﻠﻲ ﻛﺮدن ﺗﻬﺪﻳﺪاﺗﺸﺎن ﺑﺎز داﺷﺘﻨﺪ 124.ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ،اداﻣﻪ ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺬﻫﺐ اﻣﺘﻨﺎع 121ﻫﻤﺎن. » 122اﻃﻼﻋﻴﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎن اﻳﺮان ،واﺣﺪ ﺷﻴﺮاز ،«1357/9/25 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان. » 123دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ﺻﺺ.271-274 . 124ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ» 300ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪه ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ :ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن »ﮔﺎﺗﺎ« در ﻳﺎﺳﻮج ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ اﮔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺸﻮﻧﺪ اﻣﻮاﻟﺸﺎن ﻏﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ« ،آﻳﻨﺪﮔﺎن ،ﺷﻤﺎره .1358/2/18 ،2351 23
ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ در اواﻳﻞ ﺧﺮداد 1357ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺮك ﺧﺎﻧﻪ و ﻛﺎﺷﺎﻧﺔ ﺧﻮد ﺑﺸﻮﻧﺪ و ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ در اردوﮔﺎﻫﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﺻﻔﻬﺎن ﭘﻨﺎه ﮔﺰﻳﻨﻨﺪ .ﺑﺎﻻﺧﺮه ،در اواﺧﺮ ﺗﻴﺮ ﻣﺎه ،1358ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ روﺳﺘﺎﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﺎز ﮔﺮدﻧﺪ.
125
1357 .3-4و ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺧﺮوج ﺷﺎه از اﻳﺮان در 26دي ﻣﺎه ،1357دوﻟﺖ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ،ﺷﺎﭘﻮر ﺑﺨﺘﻴﺎر ،ﻓﺮو ﭘﺎﺷﻴﺪ .در 12ﺑﻬﻤﻦ ،1357آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﭘﺲ از 15ﺳﺎل ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﻣﻬﺪي ﺑﺎزرﮔﺎن ،ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎﻻن ﻣﻠﻲ -ﻣﺬﻫﺒﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻣﻮﻗﺖ اﻧﺘﺼﺎب ﻧﻤﻮد .اﻧﺘﺼﺎب ﺑﺎزرﮔﺎن ﻛﻪ در دورة ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮي ﻣﺼﺪق از ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺑﻮد ،از ﺳﻮي آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ وي در واﻗﻊ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻫﻤﺔ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺷﺎه ﺑﻮد .دوﻟﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻋﻀﺎي ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻠﻲ و رﻫﺒﺮان ﺑﺮﺟﺴﺘﺔ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺎه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد.
126
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﭘﻴﺶ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب اﻗﺪام ﻛﺮده ﺑﻮد 127.ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻳﻦ ﺷﻮرا ﺗﺸﻜﻴﻞ دوﻟﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز روي ﻛﺎر آﻣﺪن رژﻳﻤﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮازﻳﻦ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
128
ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب داراي ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﻮازي دوﻟﺘﻲ ﺑﻮد و در ادارة اﻣﻮر ﻛﺸﻮر ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮد ،ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﻋﻤﻞ دوﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺑﺎزرﮔﺎن را ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار داد.
129
دﻳﮕﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﻮازي دوﻟﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي اﻧﻘﻼب ،دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب و ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب در ﺑﻪ اﺟﺮا در آوردن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ .ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي اﻧﻘﻼب ﻳﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ،ﮔﺮوﻫﻬﺎي اﺳﻼﻣﻲاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﺤﻞ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ.
130
ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﻲ ﺣﻤﻼت و ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺮ ﺿﺪ رژﻳﻢ ﺷﺎه در ﺳﺎل 1357
ﺑﻮدﻧﺪ ،در زﻣﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ رﻗﻴﺒﻲ ﺑﺮاي ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻛﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﺸﺎن ،ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ و ﻣﺠﺎزات اﻓﺮاد ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻮاﻓﻖ ﺷﺮع اﺳﻼم ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.
131
دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪ اﻋﺪاﻣﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي اﻧﻘﻼب ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه و ﻛﻨﺘﺮل ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮر را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺣﻴﻄﺔ ﻛﻨﺘﺮل دوﻟﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ.
133
132
روﺣﺎﻧﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ ادارة اﻳﻦ دادﮔﺎﻫﻬﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﺧﺎرج از
ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزوي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد .ﺳﭙﺎه ﻳﻚ
ﻧﻴﺮوي ﻣﻮازي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ روﺣﺎﻧﻴﻮن اداره ﻣﻲﺷﺪ و ﻧﻪ دوﻟﺖ.
134
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ و ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻬﺎد ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
135
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﺑﻪ
ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻨﺘﺮل و اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ در ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﻛﻪ داراي ﺷﻌﺐ ﻣﺘﻌﺪد در ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺻﻠﻲ ﺑﻮده و ﺗﻮﺳﻂ روﺣﺎﻧﻴﻮن اداره ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ، » 125دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ﺻﺺ.273-274 . » 126ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص.78 . 127ﻫﻤﺎن ،ص.81 . 128ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ114-115 .؛ »ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ص.134 . » 129ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ﺻﺺ.81-82 . 130ﻫﻤﺎن ،ص82 .؛ »اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص.289 . ».131اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص289 .؛ »ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص.82 . » 132ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص136 .؛ »ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص.83 . » 133ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص136 .؛ »اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص.290 . 134ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ288-90 .؛ »ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص.82 . 135ﻫﻤﺎن ،ص31 .؛ »ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ص.135 . 24
آﻳﺖاﷲ ﻣﻬﺪوي ﻛﻨﻲ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد 136.اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎزرﮔﺎن از اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب ﺑﻮد وﻟﻲ ﺗﻮان ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب ،ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻳﺎ دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب در ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻫﺌﻴﺖ وزرا را ﻧﺪاﺷﺖ.
137
ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺻﺎﺣﺐﻧﺎم دﻫﻪﻫﺎي 1330و ،1340ﻫﻢ اﻛﻨﻮن داراي ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻛﻠﻴﺪي در دوﻟﺖ ﺑﻮده و ﻗﺎدر ﺑﻪ وﺿﻊ ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و اﻋﻤﺎل ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در دوران رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي ﻣﺴﺪود ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻮدﻧﺪ .در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻫﻤﺎن اﻧﺪك رﺳﻤﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ راﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ از دﺳﺖ داده و از ﺳﻮي دوﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪ در زﻣﺮه ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺿﺪ اﻧﻘﻼب ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪﻧﺪ. ﻃﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺟﻴﻤﺰ ﻛﺎﻛﺮاﻓﺖ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﻬﺎرم اﺳﻔﻨﺪ 1357در ﻣﺠﻠﻪ ﻫﻔﺖ روز ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد: ﻛﺎﻛﺮاﻓﺖ :آﻳﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ ،آزادي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ؟ ﺧﻤﻴﻨﻲ :آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮده و ﻣﻀﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ .آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﻛﺎﻛﺮاﻓﺖ :در ﻣﻮرد آزادي ﻣﺬﻫﺐ و ﺑﻪ ﺟﺎ آوردن ﻓﺮاﻳﺾ دﻳﻨﻲ ﭼﻄﻮر؟ ﺧﻤﻴﻨﻲ :ﺧﻴﺮ.
138
دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ورود آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان ،ﺳﺨﻨﮕﻮي اﻳﺸﺎن در آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ- ﻳﻬﻮدي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ از ﺣﻘﻮق ﻛﺎﻣﻞ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد 139.ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﻈﺮات ﻣﺸﺎﺑﻪاي را ﺗﻜﺮار ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
140
در اﺑﺘﺪا ،ﺑﺎزرﮔﺎن و ﻫﻴﺄت وزراﻳﺶ در اﻇﻬﺎرات ﺧﻮد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻳﺎ ﻣﺬﻫﺐ از ﺣﻘﻮق ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎي اﻳﺮان در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ، ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﺰارش در ﺧﺼﻮص آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را رد ﻛﺮده و ﻣﺼﺮراً ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺿﺪ اﻧﻘﻼب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﺷﺨﺼﺎً ﺗﻮﺳﻂ وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ وﻗﺖ ،اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻳﺰدي ،ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻧﺰدﻳﻚ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت اول اﻧﻘﻼب داﺷﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪ.
141
»136ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،71ص.135 . » 137اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،101ص288-91 .؛ ﻣﻨﺸﺮي ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص.82 . 138ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ آذر ﻣﺎه 1357در ﺗﺎرﻳﺦ 4اﺳﻔﻨﺪ 1357در ﻣﺠﻠﻪ ﻫﻔﺖ روز ] [SEVEN DAYSﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ و »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك. زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص 31 .ﺑﻪ آن ارﺟﺎع داده اﺳﺖ. 139 ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ دو آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻳﻬﻮدي ﺑﺎ ﻣﻌﺎون ﺧﻤﻴﻨﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﭼﺸﻢ اﻧﺪازي ﺑﻪ ﺣﻘﻮق« ] 2 U.S. Jews Hold Talk With Khomeini Aide ،[on Outlook For Rightsروزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ 24 ،ﺑﻬﻤﻦ ) 1357ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺷﻬﺮﻳﺎر روﺣﺎﻧﻲ( .ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ]ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ[ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﻪ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺬﻫﺒﻲ«. 140ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص.43 . 141ﻫﻤﺎن ،ص.40-43 . 25
ﺑﻌﺪ از ﻫﻤﻪﭘﺮﺳﻲ ﻣﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ،
142
ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ
ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ دوﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺮوع ﺷﺪ 143.ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ اوﻟﻴﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراي ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ آﻳﺖاﷲ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮي ،از ﻫﻤﻜﺎران ﻧﺰدﻳﻚ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ و ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﻣﻌﺎون ﺷﻮرا ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﺠﺪداً ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ 144.ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻤﺪاً ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را از ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ
145
ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻧﻤﻮد؛ ﺣﻘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً
ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ،ﻳﻬﻮدﻳﺎن و زرﺗﺸﺘﻴﺎن داده ﺷﺪه ﺑﻮد .ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،اﻟﻴﺰ ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن ،در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ اﻣﺮ ﻛﻪ در »ﺻﻮرت ﻣﺸﺮوح ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ« ﻣﻀﺒﻮط اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ: ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد .ﻫﺮ ﻛﻠﻤﻪ ﻳﺎ اﺻﻄﻼﺣﻲ در ﺑﻌﻀﻲ از اﺻﻮل ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر آﺷﻜﺎر ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ از ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻗﺮار دادن ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﺻﻞ 26ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ،ﺣﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﺣﺰاب ،ﺟﻤﻌﻴﺘﻬﺎ و اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي ﺻﻨﻔﻲ را ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻳﺎ دﻳﮕﺮ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲدﻫﺪ .ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻣﺬاﻛﺮات ،ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﻲ ﺑﻪ »اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ رﺳﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه« ارﺟﺎع داد .ﺳﺨﻨﮕﻮي ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﻛﻪ درﺑﺎره ﻧﺤﻮه ﺑﻴﺎن و ﻋﺒﺎرات اﻳﻦ اﺻﻞ ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻨﻮان ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﻋﻤﺪاً اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ ﺗﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .در ﻣﺬاﻛﺮه دﻳﮕﺮ در ﺧﺼﻮص آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ،ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﭼﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ اﻋﻄﺎ ﺷﻮد» ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ« ﻣﺮدم را »اﻏﻮا« ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد.
146
ﻣﺘﻦ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ،در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺬاﻫﺐ »رﺳﻤﻲ« ﻳﻚ ﻗﺪم دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺮﻳﺢ از ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد .اﺻﻞ 13ﻣﻘﺮر ﻣﻲدارد: اﻳﺮاﻧﻴﺎن زرﺗﺸﺘﻲ ،ﻛﻠﻴﻤﻲ و ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺗﻨﻬﺎ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي دﻳﻨﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در ﺣﺪود ﻗﺎﻧﻮن در اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ دﻳﻨﻲ ﺧﻮد آزادﻧﺪ و در اﺣﻮال ﺷﺨﺼﻴﻪ و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت دﻳﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻳﻴﻦ ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺷﻮراي ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ آﻳﺖاﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮي ،اﺻﻞ 14را ﻃﻮري ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ در ﻣﻮارد ذﻳﻞ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ :ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻳﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم ﺷﻮد ﻣﺸﻤﻮل ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻘﺮر در 142ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﺎن ،آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ رﻓﺮاﻧﺪوﻣﻲ را در دﻫﻢ و ﻳﺎزدﻫﻢ ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه 1358ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮد ﻛﻪ در آن ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺆال ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﻮد» :ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ؟« و ورﻗﻪﻫﺎي رأي دو رﻧﮓ ﺑﻮدﻧﺪ»ﺳﺒﺰ ﺑﺮاي آري و ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮاي ﻧﻪ« .ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ اﻳﻦ رﻓﺮاﻧﺪوم ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاري رﻓﺮاﻧﺪوﻣﻲ ﺑﺎ ﺳﺆال آزاد ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در آن رأي دﻫﻨﺪﮔﺎن اﺟﺎزه اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع دوﻟﺖ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد و ﺷﺨﺼﺎً رﻓﺮاﻧﺪوم را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد. ﺣﻀﻮر %92/5از واﺟﺪﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاي رأي و %92/8رأي آري اﻋﻼم ﺷﺪه ،ﺷﻚ در ﺧﺼﻮص ﺗﻘﻠﺐ را اﻓﺰاﻳﺶ داد ،ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺎ اﺗﻜﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻧﻈﺎرت ﻣﻲﺷﺪ» .ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص.84 . 143ﻫﻤﺎن ،ص.85 . 144ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ.86-87 . 145ﻫﻤﺎن ﻃﻮري ﻛﻪ رﺿﺎ اﻓﺸﺎري اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻔﺲ ﺗﻌﻴﻦ ﻟﻴﺴﺘﻲ از اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ »ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ« ،ﺧﻮد ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم آزادي ﻣﺬﻫﺐ اﺳﺖ» .اﻳﻦ اﻣﺮ از درك ﻗﺪﻳﻤﻲ روﺣﺎﻧﻴﻮن از ﻣﻔﻬﻮم ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪس ﺑﺎ ﮔﻮﻫﺮه ﺟﺎوداﻧﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ )اﺳﻼﻣﻲ( ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد« ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ »ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﻬﻤﺎن در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ «.ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه زرﺗﺸﺘﻴﺎن در ﻣﺠﻠﺲ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻪ »ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻮﻣﻲ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻮده و وﻃﻦ دﻳﮕﺮي ﻏﻴﺮ از اﻳﺮان ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﻃﺒﻘﻪ دوم ﻣﻲﺷﻮد «.رﺿﺎ اﻓﺸﺎري» ،ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان :ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺴﺒﺖﮔﺮاﻳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ« ،صHUMAN RIGHT IN IRAN: THE ABUSE OF CULTURAL ] (2001) 132 . ] [RELATIVISMاز اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :اﻓﺸﺎري«[. » 146ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16ص 64 .ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات ﻧﻈﺮ ﻗﺎﺋﻤﻲ در »ﺻﻮرت ﻣﺸﺮوح ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان« ،ﻧﺸﺴﺖ ،1358/6/31 ،26ص .669 .ﻧﺸﺴﺖ ،1358/7/1 ،28ص .722 .ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ. 26
ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد .ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺪﻋﺘﻲ در دﻳﻦ اﺳﻼم ،اﺻﻞ 14ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮي دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺟﺮم ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآورد: ﺑﻪ ﺣﻜﻢ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ »ﻻﻳﻨﻬﺎﻛﻢ اﷲ ﻋﻦ اﻟﺪﻳﻦ ﻟﻢ ﺑﻘﺎﺗﻠﻮﻛﻢ ﻓﻲ اﻟﺪﻳﻦ و ﻟﻢ ﻳﺨﺮﺟﻮﻛﻢ ﻣﻦ دﻳﺎرﻛﻢ ان ﺗﺒﺮوﻫﻢ و ﺗﻘﺴﻄﻮا اﻟﻴﻬﻢ ان اﷲ ﻳﺤﺐ اﻟﻤﻘﺴﻄﻴﻦ« دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ و ﻗﺴﻂ و ﻋﺪل اﺳﻼﻣﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﻲ آﻧﺎن را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ .اﻳﻦ اﺻﻞ در ﺣﻖ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﻋﺘﺒﺎر دارد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺿﺪ اﺳﻼم و ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺗﻮﻃﺌﻪ و اﻗﺪام ﻧﻜﻨﻨﺪ.
147
ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﻲ ،ﻧﮕﺮاﻧﻴﻬﺎي روزاﻓﺰون ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺳﺨﻨﮕﻮي ﺳﻔﺎرت اﻳﺮان در آرژاﻧﺘﻴﻦ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺜﻨﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن »ﮔﺮوﻫﻲ ﮔﻤﺮاه ﺑﻮده ...و ارﺗﺒﺎط و واﺑﺴﺘﮕﻲ آن ﺑﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺤﺾ اﺳﺖ« و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ »در ﻃﺒﻘﻪ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ،ﻳﻬﻮدﻳﺎن و زرﺗﺸﺘﻴﺎن ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ 148«.ﺣﺴﻦ ﺣﺒﻴﺒﻲ ،وزﻳﺮ دوﻟﺖ ﺑﻨﻲﺻﺪر ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ دوﻟﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن ﺷﺪ،
149
و ﻣﺘﺨﺼﺺ در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ »ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﺬﻫﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ
دﻛﺘﺮﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺳﺖ«.
150
در ﻫﺮ ﺣﺎل ،ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻏﻠﺐ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻣﺸﺮف ﺷﻮد
ﺣﻘﻮﻗﺶ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺧﻮد ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺬﻫﺒﻲﺷﺎن ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ.
151
ﺗﺒﻌﺎت ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﺷﺪن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﮔﺰارش ﺳﺎل 1360ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﻋﻮاﻗﺐ ﺣﺬف ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ 1357و 1285را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ: .1ﭘﻴﺮوان دﻳﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺎﻳﻲ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻨﺪرج در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ و آزادي ﻣﺤﺮوم ﻫﺴﺘﻨﺪ. .2ﻣﺤﺮوم از ﺣﻤﺎﻳﺘﻬﺎي ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺸﻤﻮل ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣﻘﺮرات و ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪان دﻳﮕﺮ را در ﺑﺮ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ در دوران ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮي وﺿﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ. » 147ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﺎ ﺗﺼﺤﻴﺤﺎت ) «1368ﻣﺼﻮﺑﻪ ،1358اﺻﻼﺣﻴﻪ .(1368 » 148ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺳﻔﺎرت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان« ،ﺑﻮﺋﻨﻮس آﻳﺮس ،ﭼﻬﺎرم ﻣﻬﺮ ،1358ﻛﻪ در »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص. 43ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳﺖ. 149ﭘﺲ از اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺑﺎزرﮔﺎن از ﺳﻤﺖ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮي و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺟﺪﻳﺪ ،اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ و اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻨﻲﺻﺪر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ .اﻳﺸﺎن در ﺗﺎرﻳﺦ 31ﺗﻴﺮ 1359ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﺮد .ﺑﻨﻲﺻﺪر در ﺗﺎرﻳﺦ 31ﺧﺮداد 1360ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﺲ از رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﻨﺸﺮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،119ص 122 .و .181 150ﻣﺎرك ﻛﺮاوﺗﺰ» ،اﻳﺮاﻧﻮ ﻧﺎﻛﺲ« ] ،[IRANO NOXص.(1982) 237 . 151ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪار ﻓﺎرس ،ﻧﻌﻤﺖ اﷲ ﺗﻘﺎء ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ« )ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮاﻧﺎ ﻧﻴﺴﺖ( )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎواك و ﺑﻬﺎﻳﻲﮔﺮي 153 ،ﻧﻔﺮ از آﻣﻮزش و ﭘﺮورش آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ اﺧﺮاج ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت] 1358/11/29 ،ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ[ )ﻛﻪ از ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻞ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻧﻴﺮيوﻧﺪ ،ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻃﻮل آن ﻫﻔﺘﻪ 50 ﺑﻬﺎﻳﻲ از ﺷﻐﻞ ﺧﻮد ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ ﻛﺎر ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﻪ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ«(. 27
.3در ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮارد از زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮه و در ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ دﺳﺘﻮرات و ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻨﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ.
152
اﻳﻦ ﮔﺰارش در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ از »ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎﻳﻲ« ﻛﻪ رﻳﺸﻪ در ﺣﺬف ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ دارﻧﺪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ: .1اﺣﻮال ﺷﺨﺼﻴﻪ .ﻋﺪم ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ازدواج ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ زﻧﺎن ﻣﺘﺄﻫﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ و ﻓﺮزﻧﺪان در ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺮاﻣﺰادﮔﺎن ﻣﻲﺷﻮد .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت و ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪان ،ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ازدواج واﻟﺪﻳﻦ ،ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺤﺚ ﻣﺸﺎﺑﻪاي در ﺧﺼﻮص ﻣﻮاﻧﻊ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﻪ ارث ﻣﻄﺮح اﺳﺖ. .2ﺗﺤﺼﻴﻼت .داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺬﻫﺒﺸﺎن از ﻣﺪارس اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. .3اﺷﺘﻐﺎل .راﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎري و ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در اﺳﺘﺨﺪام ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﭙﺮداﺧﺘﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد .اﻗﺮار ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺧﺮاج آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺷﻮد. .4ﻓﺮاﺋﺾ دﻳﻨﻲ .ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﺣﻖ آزادي ﺑﻴﺎن ﻳﺎ آزادي ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺤﺮوﻣﻨﺪ.
153
.5آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﻫﺮﭼﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آﺷﻜﺎرﺗﺮ و ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ و اﺻﻮﻟﻲﺗﺮ ﺷﺪ .روﺣﺎﻧﻴﻮن از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ و دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب ﺗﺎزه ﺗﺄﺳﻴﺲ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را در ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲ ،دﺳﺘﮕﻴﺮي ،ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺿﺒﻂ اﻣﻮال ،اﺧﺮاج ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺧﺼﻮﺻﻲ و دوﻟﺘﻲ و ﺣﺘﻲ اﻋﺪام ﭘﻴﺸﺮوان ﺑﻬﺎﻳﻲ را رﻫﺒﺮي ﻛﺮدﻧﺪ .ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي را ﻃﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ رﻫﺒﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮده و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺳﺮﻛﻮب ﻧﻤﺎﻳﺪ.
.1-5دﺳﺘﮕﻴﺮي ،ﺷﻜﻨﺠﻪ و اﻋﺪام ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اواﺧﺮ دﻫﻪ ،1350ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ارﮔﺎﻧﻬﺎي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎزه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻫﺪف ﻗﺮار دادﻧﺪ .ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي اﻧﻘﻼب ،ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ و ﻣﺤﻠﻲ را ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ .ﺗﺎ ﺳﺎل 1365 ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻲ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻋﺪام ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ داراي ﻣﻘﺎﻣﺎت اداري در زﻣﺎن ﻣﺮگ ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ 154.ﻋﻼوه ﺑﺮ 152ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان :ﮔﺰارش آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ] ،[PERSECUTION OF A RELIGIOUS MINORITYص.(1981) 25 . 153 ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان :ﮔﺰارش آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ] THE BAHÁ’ÍS IN IRAN: A REPORT ON THE ،[PERSECUTION OF A RELIGIOUS MINORITYﺻﺺ.(1981) 26-27 . 154ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان :1357-1364ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ] PERSECUTION OF ،[THE BAHÁ’ÍS IN IRAN 1979-1986: A 7-YEAR CAMPAIGN TO ELIMINATE A RELIGIOUS MINORITYص] (1986) 3 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ«[. ON THE
28
A REPORT
IN IRAN:
BAHÁ’ÍS
THE
اﻳﻦ ،ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ،ﻣﺪارك ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻋﺪام 183ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻤﺖ اداري ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﻴﻦ ﺧﺮداد 1359ﺗﺎ آذر 1364اﻋﺪام ﺷﺪهاﻧﺪ را ﺟﻤﻊآوري ﻛﺮده اﺳﺖ .ﺗﺎ ﺳﺎل ،1365ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان اﻋﻀﺎي ﺳﻪ دوره ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ 155در ﺗﻬﺮان و ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻛﺸﻮر را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ.
اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان از اﺑﺘﺪاي اﻧﻘﻼب ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺎل ،1359اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻣﻮرد آزار و اذﻳﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه ،1358دﻛﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﺠﻲ ،ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ،ﺗﻠﮕﺮاﻣﻲ ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺑﻨﻲﺻﺪر ،وزﻳﺮ ﺑﻬﺪاري ﻫﺎدي ﻣﻨﺎﻓﻲ ،دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب ،آﻳﺖاﷲ ﻋﻠﻲ ﻗﺪوﺳﻲ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻈﺎم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد و در آن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﻘﺮه ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﺴﻜﻮﻧﻲاش ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻣﺴﻠﺢ و دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻫﻤﺴﺮش را ﺷﺮح داد .وي ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻮﻗﻒ اﻳﻦ ﺗﻌﺮﺿﺎت ﺷﺪ 156.ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﭼﻨﺪان ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ .ﻫﺮ ﻧﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دو ﻧﻔﺮ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻣﺸﺎوره ﻗﺎرهاي در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ در ﻳﻚ ﻣﻨﺰل ﺷﺨﺼﻲ ،ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب در 30ﻣﺮداد 1359و ﺑﺪون رﻋﺎﻳﺖ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ.
157
ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﻣﻮرد را از زﻣﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺗﺎ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ،1359ﻃﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ،آﻳﺖاﷲ ﻗﺪوﺳﻲ ،رﺋﻴﺲ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ،آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ و ﺳﺨﻨﮕﻮي ﻣﺠﻠﺲ ،اﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ دﻧﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ.
158
در ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻮزدﻫﻢ ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1359رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ دﺳﺘﻮر دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺻﺎدر
ﺷﺪه ﺑﻮد ،اﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد، در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻣﻬﺮ ،1359رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺣﺮﻓﺶ را ﻋﻮض ﻛﺮد و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻫﻴﭻ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ و در ﻋﻮض ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ »ﮔﺮوه« ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﺴﺒﺖ داد.
159
ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻧﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ و دو ﺗﻦ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻣﺸﺎوره ﻗﺎرهاي ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ .اﮔﺮﭼﻪ ﮔﺰارﺷﺎﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ وﺟﻮد دارد 160،ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﺒﺮي از آﻧﻬﺎ از ﺗﺎرﻳﺦ 7ﺷﻬﺮﻳﻮر 1359ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪه و اﻛﻨﻮن ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺘﻮﻓﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
161
» 155ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎب« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،4ص.224 . 156ﺗﺮﺟﻤﻪ »ﻧﺎﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﻧﺠﻲ ،ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ« )) (1359) (NSAﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 157ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﺮﻋﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﻣﻮرد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ« ،ﺟﻠﺴﻪ ﺳﻲ و ﭼﻬﺎرم، 6ﺷﻬﺮﻳﻮر .1360ﻣﻄﺎﺑﻖ »دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص ،257 .اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺟﺒﺎري ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :آﻗﺎﻳﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ،ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﺤﻤﻮدي ،اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺣﻤﺎﻧﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﺠﻲ ،ﻣﻨﻮﻫﺮ ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻣﻲ ،ﻋﻄﺎاﷲ ﻣﻘﺮﺑﻲ ،ﻳﻮﺳﻒ ﻗﺪﻳﻤﻲ ،ﺧﺎﻧﻢ ﺑﻬﻴﻪ ﻧﺎدري و دﻛﺘﺮ ﻛﺎﻣﺒﻴﺰ ﺻﺎدقزاده .دو ﻧﻔﺮ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻣﺸﺎوره ﻗﺎرهاي ،دﻛﺘﺮ ﻳﻮﺳﻒ ﻋﺒﺎﺳﻴﺎن و دﻛﺘﺮ ﺣﺸﻤﺖاﷲ روﺣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ. 158ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺗﻌﻘﻴﺐ ﭘﺮوﻧﺪه ،ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﺎري ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮرد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎري ﻳﺎ ﻏﻴﺮارادي« ] 11) [Statement to the Working Group on Enforced or Involuntary Disappearancesﺑﻬﻤﻦ ] (1359ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[2 159ﻫﻤﺎن. 160ﻫﻤﺎن. » 161دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص .256-7 .ﭘﺲ از اﻋﺪام اﻋﻀﺎي دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ،ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮض ﺷﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ دﭼﺎر ﺷﺪهاﻧﺪ. 29
دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﻋﻀﺎي اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ،اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ اﻋﻀﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .اﻋﻀﺎي دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻫﻤﮕﻲ واﻗﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
162
ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺳﺮﻳﻌﺎً اﻋﻀﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﻔﻞ را ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ .ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﮔﺰارش داد ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 22 آذر ،1360ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺸﺖ ﻋﻀﻮ از ﻧﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ را در ﺧﺎﻧﻪ ذوقاﷲ ﻣﺆﻣﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ. دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :ﻣﻬﺪي اﻣﻴﻦ اﻣﻴﻦ ،ﺟﻼل ﻋﺰﻳﺰي ،ﻋﺰتاﷲ ﻓﺮوﻫﻲ ،ژﻳﻨﻮس ﻧﻌﻤﺖ ﻣﺤﻤﻮدي ،ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺠﺬوب ،ﻗﺪرتاﷲ روﺣﺎﻧﻲ ،ﺳﻴﺮوس روﺷﺎﻧﻲ و ﻛﺎﻣﺮان ﺻﻤﻴﻤﻲ.
163
آﻗﺎي ﻣﺆﻣﻦ و ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ ،ﻫﻤﺴﺮ ﻛﺎﻣﺮان
ﺻﻤﻴﻤﻲ ،ﻣﻨﺸﻲ ﻣﺤﻔﻞ ،ﻛﻪ در ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد ﻧﻴﺰ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ .ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ،ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺟﻬﺖ واﻛﻨﺶ ﻓﻮري ﺻﺎدر ﻛﺮد و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻓﺮﺳﺘﺎدن اﻋﺘﺮاض ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺴﺖ و ﺗﻠﮕﺮام ،ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ رﺋﻴﺲ دﻳﻮاﻧﻌﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر، آﻳﺖاﷲ ﻣﻮﺳﻮي اردﺑﻴﻠﻲ ،ﻣﻌﺎون ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ،ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮي و دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ،ﻣﻬﺪي رﺑﺎﻧﻲ اﻣﻠﺸﻲ و درﺧﻮاﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪاري دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ،ﺷﺪ .ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ارﺳﺎل اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ و وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد.
164
ﺧﺎﻧﻢ ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه اﻋﻀﺎي دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد ،ﻃﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ واﻗﻌﻪ ﭘﺮداﺧﺖ .ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ »ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺮس از دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪن اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ وﺟﻮد داﺷﺖ« ،اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ اﺣﺘﻴﺎط ﭘﻴﺸﻪ ﻛﺮده و ﻣﺤﻞ ﺟﻠﺴﺎت را ﻣﺪام از ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دﻳﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدادﻧﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از ﻧﻪ ﻋﻀﻮ در ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻳﻚ واﺳﻄﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻏﺎﻳﺐ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ. ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ در روز دﺳﺘﮕﻴﺮي 22 ،آذر ،1360ﺑﺮ ﺧﻼف ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻌﻤﻮل ،ﻣﺤﻔﻞ ،ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮد .ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﮔﻴﺘﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ )ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮد( ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮد .ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ در اداﻣﻪ ،ﻣﺎﺟﺮا را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد: وﻗﺘﻲ ﻛﻪ رﻓﺘﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ،ژﻳﻨﻮس و ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎ داﺷﺘﻨﺪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاي ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ ﭘﺎﺳﺪار .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪار دﻳﮕﺮ در اﻃﺮاف ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﻮن ﺻﺪاﻳﺸﺎن را ﻣﻲﺷﻨﻴﺪﻳﻢ .وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ وارد ﺷﺪﻧﺪ ﻓﻮري ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ،ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺳﺮ و ﺻﺪاﻳﻲ ﺑﺮوﻳﺪ رو ﺑﻪ دﻳﻮار ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﺪ .ﻫﻤﻪ رﻓﺘﻴﻢ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ .ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﺪﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﺪ و ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ ...ﺗﻤﺎم ﺟﺰﺋﻴﺎت را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ :ﻛﻪ ﻣﻦ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ ﻧﻴﺴﺘﻢ .ﻛﻪ ﻣﻦ زن ﻛﺎﻣﺮان ﻫﺴﺘﻢ .ﻫﻤﻪ را ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ...ﻫﻴﭻ ﺣﻜﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ 162ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﻮارد اﺣﺘﻴﺎط از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮد ،ﻧﻈﻴﺮ اﻧﺠﺎم ﺟﻠﺴﺎت در ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻣﺤﻞ ﺟﻠﺴﺎت .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ 25ﻣﻬﺮ 1385ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ« )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ«[. 163ﻧﻬﻤﻴﻦ ﻋﻀﻮ در ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮد )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اداﻣﻪ ﻣﺘﻦ( و ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻛﺸﻮر ﻓﺮار ﻛﻨﺪ. 164ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ]» ،[AMNSTY INTERNATIONALواﻛﻨﺶ ﻓﻮري :ﺗﺮس از ﺑﺪرﻓﺘﺎري /ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام -اﻳﺮان :ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ« ] Urgent 27 ،[Action: Fear of ill-treatment/Death Penalty- Iran: Members of the Bahá’í faithآذر .1360 30
ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ .ﺟﻨﺎب ﻣﻬﺪي اﻣﻴﻦ اﻣﻴﻦ ﻛﻪ وﻛﻴﻞ ﺑﻮدﻧﺪ )ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ وﻛﻴﻞ ﺑﻮدﻧﺪ( ﺳﺆال ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ورﻗﻪاي دارﻳﺪ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﻣﺎ؟ آﻧﻬﺎ ورﻗﻪاي اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ،ﻫﻤﺎن ﺑﻮد .ﮔﻔﺘﻨﺪ آﻣﺎده ﺑﺸﻮﻳﺪ ...ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻤﺰﻣﺎن از ﻫﻤﻪ ﺳﺆال ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ اﻣﺎ ﻧﮕﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ.
165
اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ و دو ﻣﻴﺰﺑﺎن آن ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻨﻲ ﺑﻮس ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﺎخ ﺟﻮاﻧﺎن ،ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ ،رواﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ .در آﻧﺠﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺣﺪاﻗﻞ روزي ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻮرد ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ: روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﻣﺎ 5روز آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ 6 - 5 ،روز ﺗﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ .در ﻣﺪت ﭼﻨﺪ روزي ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ، ﻫﺮ روز ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﻮد .ژﻳﻨﻮس را ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ او ﻛﺘﺒﻲ ﺑﻮد و ﺷﻔﺎﻫﻲ ﻧﺒﻮد .اﻟﺒﺘﻪ از ژﻳﻨﻮس ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ ﺑﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺆال -ﺟﻮاب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ .وﻗﺘﻲ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺘﻴﻢ ،ﺑﺎ ﻫﻢ درﺑﺎره ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﺎزﺟﻮﻳﻴﻤﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ. اوﻟﻴﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﻓﺮق داﺷﺖ .ژﻳﻨﻮس را ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ اﺗﺎق دﻳﮕﺮي و ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ آﻣﺪﻧﺪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻮدم و از ﻣﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .از ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ،ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻣﻌﻤﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﭘﺎﺳﺪاري ﺑﻮد ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﺰل آﻗﺎي ﻣﺆﻣﻦ و ﻣﺎ را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ...ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮد و دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي ﺑﻮد .آﻧﻬﺎ وارد اﺗﺎق ﺷﺪﻧﺪ و اﻳﻦ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻦ ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ .ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺆال ﻛﺮدن از ﻣﻦ .ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از ﻣﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﮔﻔﺖ :اﮔﺮ دروﻏﻲ ﺑﮕﻮﻳﻲ ،اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﺑﻜﻨﻲ ،ﻣﻲﺑﺮﻳﻤﺖ اوﻳﻦ .آﻧﻬﺎ ﺟﻮاب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺆاﻟﻬﺎ را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮدم ،ﻣﻦ را ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ. در ﺑﺎزﺟﻮﻳﻴﻬﺎي روزاﻧﻪ ،ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ ﻣﻦ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ را رو ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻦ را ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد .ﻳﻚ آﻗﺎﻳﻲ ﺑﻮد .ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﭘﺎﺳﺪار ﺑﻮد، ﻧﺪﻳﺪﻣﺶ .ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺪار ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻮد .در اﻳﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻴﻬﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻣﺎ اﺳﻢ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎي دﻳﮕﺮ را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ.
166
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ و ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺳﺆال و ﺟﻮاﺑﻬﺎي ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎن ،ﺑﻪ وﺿﻮح روﺷﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺬﻫﺒﻲﺷﺎن ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ اداﻣﻪ داد: دو ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در اﺗﺎﻗﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ،ﺧﺪا ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺎرش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺒﺮي ﻛﻨﺪ .از او ﺳﺆاﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ او ﺟﻮاﺑﻬﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ و او ﺗﺒﺮي ﻛﺮده ﺑﻮد .ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ از اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺗﺒﺮي ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﺳﻼم رو آوردﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﺎ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﻮرﻳﻢ .ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ روﺷﻦ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ ﭼﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ .اﻣﺎ دوﻣﻲ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت اﺟﺒﺎر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺒﺮي ﻛﻨﺪ.
» 165ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .162 166ﻫﻤﺎن. 31
در اوﻟﻴﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻦ ،ﭘﺎﺳﺪاري ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ :ﺗﻮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺗﺒﺮي ﻛﻨﻲ؟ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﺒﺎﺷﻲ و ﺑﻪ دﻳﺎﻧﺖ اﺳﻼم روي ﺑﻴﺎوري؟ ﮔﻔﺘﻢ :ﻧﻪ ،اﮔﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن ﺟﺮم اﺳﺖ ،ﻣﻦ ﻣﺠﺮم ﻫﺴﺘﻢ .اﻳﻦ ﺳﻌﻲ رو ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺒﺮي ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ ،ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﻛﺎﻣﺮان و ﻣﻦ ﻫﺮ ﺷﺐ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ را ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳﻢ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺒﺮي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻋﻜﺲ و اﺳﺎﻣﻲﺷﺎن ﺑﻮد .اﻳﻦ ﺳﺆاﻟﻬﺎ را ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺷﻜﻨﺠﻪاي ﻧﺒﻮد .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎ اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ،ﻣﻦ از ﺑﻘﻴﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارم. ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﭘﺲ از ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ آزاد ﺷﺪ ،اﻣﺎ ﺑﻘﻴﻪ اﻋﻀﺎ در ﻛﺎخ ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ.
167
168
در زﻣﺎن آزاد
ﻛﺮدن اﻳﺸﺎن ،زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺎدي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي او و ﻫﻤﺴﺮش ﺟﻤﻊآوري ﻛﺮدهاﻧﺪ .آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ و ﻫﻤﺴﺮش را ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻴﻬﺎي ﻣﻜﺮر ﻗﺼﺪ ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺮدن ﺧﻮد را داﺷﺘﻨﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ: ]آن ﭘﺎﺳﺪار[ ﻣﻦ را ﺑﺮد در ﺧﺎﻧﻪ ﮔﻴﺘﻲ ]ﻗﺪﻳﻤﻲ[ ...از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ؟ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ ...ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ و ﻛﺎﻣﺮان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ،ﻫﻤﻪ را ﮔﻔﺖ .ﻫﻤﻪ را ﻣﻲداﻧﺴﺖ.
169
ﺣﺘﻲ ﭘﺲ از آزاد ﻛﺮدن ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ،اﻋﻀﺎي ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻫﻔﺘﻪاي ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻨﺰل اﻳﺸﺎن رﻓﺘﻪ و اﻳﺸﺎن را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ: ﻣﺮﺗﺐ ،ﻫﻔﺘﻪاي ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺑﺎر ،ﻣﻦ را ﺑﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﺳﺆال -ﺟﻮاب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ. ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ :دوﺳﺘﻬﺎي ﻛﺎﻣﺮان ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻣﻦ را ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ :ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻦ ...ﺑﻌﺪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ :دوﺳﺘﻬﺎي آﻗﺎي ﺻﻤﻴﻤﻲ را ﺑﮕﻮ .ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ اﻋﺪام ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ،اﺳﺎﻣﻲ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ .ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ :اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ اﻋﺪام ﺷﺪهاﻧﺪ ،ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻨﻬﺎ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ.
170
در 6دي ،1360ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ از ﻧﻪ ﻋﻀﻮ دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﺪون ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ 171.ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺑﻌﺪاً از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ اﺟﺴﺎد اﻋﺪامﺷﺪﮔﺎن در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻛﻔﺮآﺑﺎد ﺗﻬﺮان دﻓﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ.
172
اﻳﺸﺎن در ﻣﻮرد
ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻋﻼم اﻋﺪام ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒﺮي اﻳﺮاﻧﻲ ﮔﻔﺖ: در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﺎ ﻳﻚ آﻗﺎي ﻣﻌﻤﻤﻲ ،آﻳﺖاﷲ اردﺑﻴﻠﻲ ،ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﺮدﻧﺪ .او ﮔﻔﺖ :ﻣﺎ ﻛﺴﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻋﺪام ﻧﻜﺮدﻳﻢ ...ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻟﻐﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ...اﺻﻼً ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ .ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ اﺳﺖ .ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﻳﻚ ﻋﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ را اﻋﺪام ﻛﺮدهاﻳﻢ.
173
167ﻫﻤﺎن. 168ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ آزاد ﻛﺮدن ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮ اﻳﺸﺎن اﻋﻀﺎي ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ او ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻧﺒﻮده و ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻤﺘﻲ در اداره آن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ،ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﻴﺪي ﻧﻴﺰ ﻧﺪارد. » 169ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .162 170ﻫﻤﺎن. 171ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ» ،رواﻳﺖ ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻋﻴﻨﻲ :اﻇﻬﺎرات ﻣﺤﻤﻮدي ﻧﻮراﻧﻲ« )ﺑﻬﺎر (1361ص] 26 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :اﻇﻬﺎرات ﻣﺤﻤﻮدي ﻧﻮراﻧﻲ«[؛ »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ: ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.81 . » 172ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮﻳﺪه ﺻﻤﻴﻤﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .162 173ﻫﻤﺎن. 32
ﺑﻌﺪ از اﻧﻜﺎر اﺑﺘﺪاﻳﻲ اﻳﻦ اﻋﺪاﻣﻬﺎ،
آﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ ﻣﻮﺳﻮي اردﺑﻴﻠﻲ
آﻳﺖاﷲ اردﺑﻴﻠﻲ ،رﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﻗﻮه
آﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ ﻣﻮﺳﻮي
ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ،ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ
اردﺑﻴﻠﻲ ،ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ رﻫﺒﺮان
ﻫﺸﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺮم »ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ
روﺣﺎﻧﻲ ﺷﻴﻌﻪ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود .وي
ﺑﺮاي ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﺧﺎرﺟﻲ« اﻋﺪام ﺷﺪهاﻧﺪ.
174
ﺧﺒﺮﮔﺰاري
در ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ و ﻧﺠﻒ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ
اردﺑﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻤﻬﻮري
آﻳﺖاﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي و ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ
اﺳﻼﻣﻲ
ﻛﺮد .در آﺑﺎن ﻣﺎه ،1357ﻃﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ
)اﻳﺮﻧﺎ( ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﻧﮕﻴﺰه و
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ،آﻳﺖاﷲ
ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ اﻋﺪاﻣﻬﺎ
ﺧﻤﻴﻨﻲ از اﻳﺸﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮد .آﻳﺖاﷲ اردﺑﻴﻠﻲ
ﻧﺒﻮده اﺳﺖ 175.در اواﺧﺮ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه،
اوﻟﻴﻦ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺳﻤﺖ را ﺗﺎ 8ﺗﻴﺮ ،1360زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ
آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻤﺪي ﮔﻴﻼﻧﻲ ،رﺋﻴﺲ
ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ و ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي رﻳﺎﺳﺖ
دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب ﻣﺮﻛﺰ ،اﻋﺪام
ﺟﻤﻬﻮري ﺷﺪ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮد .اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ اﺳﻼﻣﻲ
اﻋﻀﺎي دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ
ﻛﺮدن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺷﺪ .آﻳﺖاﷲ اردﺑﻴﻠﻲ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺮگ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در
را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ
ﺗﺎرﻳﺦ 13ﺗﻴﺮ 1360در اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺮگ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ
ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺘﺮادف
اﺳﺘﻌﻔﺎ داده و ﺑﻪ ﻗﻢ ﺑﺎزﮔﺸﺖ .اﻳﺸﺎن در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ
ﺑﺎ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي
ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺲ و ﺗﺄﻟﻴﻒ در ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ.
اﺳﺘﻌﻤﺎري اﺳﺖ: روﺷﻦ ﺷﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺮوه و ﻳﺎ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺧﺴﺎراﺗﻲ را ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻤﻠﻜﺖ وارد آوردﻧﺪ ،اﷲ اﻛﺒﺮ ...اﻳﻦ ﻋﺪه ﻛﻪ اﻋﺪام ﺷﺪهاﻧﺪ در دادﮔﺎﻫﻬﺎي ﺷﺮع ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻳﺎدﻳﺶ ﻣﺤﺮز ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﺰاي اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن رﺳﻴﺪهاﻧﺪ.
176
اﮔﺮﭼﻪ اﻋﺪاﻣﻬﺎ رﺳﻤﺎً اﻋﻼم ﻧﺸﺪﻧﺪ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﻣﺤﻞ دﻓﻦ اﺟﺴﺎد در ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻓﺮﻳﻦ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻛﻔﺮآﺑﺎد ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﻌﻀﻲ از اﺟﺴﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ دﻓﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ.
177
راﻣﻨﺎ ﻣﺤﻤﻮدي ﻧﻮراﻧﻲ ،دﺧﺘﺮ ژﻳﻨﻮس ﻧﻌﻤﺖ ﻣﺤﻤﻮدي،
ﮔﺰارش داد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﺮاي اﻃﻼع از ﻣﺤﻞ اﺟﺴﺎد ﻋﺰﻳﺰان ﺧﻮد ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اول ﺑﻬﺎي ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻋﺪام را ﺑﭙﺮدازﻧﺪ.
178
» 174ﺗﻬﺮان اﻋﺪام ﻫﺸﺖ رﻫﺒﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ را اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ،[Téhéran dément l’éxécution de huit responsables Bahá’ís] «.ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ 25 ،دي ﻣﺎه ،1360 ص] 6 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺗﻬﺮان اﻋﺪام را اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ«[؛ »ﺗﻬﺮان ﭘﺲ از اﻧﻜﺎر -اﻋﺪام ﻫﺸﺖ رﻫﺒﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪTéhéran confirme – après ] «. ،[l’avoir démentie – la mise a mort de huit responsables Bahá’ísﻟﻮﻣﻮﻧﺪ 18 ،دي .1360 » 175ﺗﻬﺮان اﻋﺪام را اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،174ص.6 . » 176ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع و دادﺳﺘﺎن اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻬﺮان« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ،ﺷﻤﺎره .1360/11/30 ،11488 » 177اﻇﻬﺎرات ﻣﺤﻤﻮدي ﻧﻮراﻧﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،171ص.26 . 178ﻫﻤﺎن. 33
ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﺪف ﻗﺮار دادن اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ اﻳﺮان اﻋﻀﺎي ﻣﺤﺎﻓﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ را ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار دادﻧﺪ.
ﺗﻬﺮان و ﻛﺮج در ﺗﻬﺮان ،ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﺧﺮﺳﻨﺪي ،اوﻟﻴﻦ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 23ﻓﺮوردﻳﻦ 1358ﺑﻪ ﻃﻨﺎب دار آوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ 179.ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ اﻋﺪام ﺧﺮﺳﻨﺪي ،ﻫﻔﺖ ﺗﻦ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎي ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻬﺮان در ﻓﺎﺻﻠﻪ اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﺗﺎ آذر 1358اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ اﻋﻈﻤﻲ ،ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﻣﻌﻴﻨﻲ ،ﺑﺪﻳﻊاﷲ ﻳﺰداﻧﻲ ،ﻳﻮﺳﻒ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ، ﻳﺪاﷲ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺎن ،ذﺑﻴﺢاﷲ ﻣﺆﻣﻨﻲ و ﺑﻬﺮوز ﺳﻨﺎﻳﻲ.
180
ﺑﺰرگ ﻋﻠﻮﻳﺎن ،ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ در ﺗﻬﺮان ،در ﺗﺎرﻳﺦ 2ﺗﻴﺮ 1360اﻋﺪام ﺷﺪ .اﺗﻬﺎﻣﺎت ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺷﺎﻣﻞ» :ﻋﻀﻮ ﻓﻌﺎل ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ« ﺑﻪ ﺧﺼﻮص »ﻋﻀﻮ ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺗﻬﺮان« و »ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎت ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ و ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ در ﻣﻨﺰل ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺘﻬﻢ« و ﮔﺮدآوري ﻛﻤﻜﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﺑﻮدﻧﺪ 181.ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ،ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﻮﻳﺎن »اﻗﺮار ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از آزادي از زﻧﺪان ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﺪت ﺑﺎزداﺷﺖ را ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻞ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺧﻮاﻫﺪ داد« ﻛﻪ دﻻﻟﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ »اﻃﺎﻋﺖ از دﺳﺘﻮرات ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل ﺣﻴﻔﺎ ...ﺑﺮاﻳﺶ واﺟﺐ و ﻻزم اﻻﺟﺮا اﺳﺖ«. ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ در ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ.
182
183
در روز اﻋﺪام ﻋﻠﻮﻳﺎن ،دو ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﺮج ،ﻫﺎﺷﻢ ﻓﺮﻧﻮش و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻮدت ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﭼﺎر ﺷﺪﻧﺪ 184.روز ﺑﻌﺪ ،در ﺗﺎرﻳﺦ 3ﺗﻴﺮ ،1360دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،از اﻋﻀﺎي ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﻗﺎرهاي ﻛﻪ در ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان و ﻋﺮاق ﻧﻴﺰ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ،ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺪﻳﻊاﷲ ﻓﺮﻳﺪ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻌﺮوف ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﻳﺪاﷲ ﭘﺴﺘﭽﻲ ،ﺑﻌﺪ از 16ﻣﺎه زﻧﺪان اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ 185.ورﻗﺎ ﻃﺒﻴﺎﻧﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ اﻋﺪام ﺷﺪ اﮔﺮﭼﻪ او ﻣﺜﻞ ﻓﺮﻳﺪ و ﭘﺴﺘﭽﻲ ﻫﻴﭻ ﺳﻤﺘﻲ در اداره اﻣﻮر ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ.
186
» 179ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.79 . 180ﻫﻤﺎن ،ص.80 . 181ﺳﺎﻳﺮ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﺑﻮدﻧﺪ» :ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ ﻫﻴﺄت ﻣﺪﻳﺮه ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻨﺎء ﻣﺼﺎدره ﺷﺪه« )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮات ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻨﺎء در ﻗﺴﻤﺖ (2-5و ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ راﻧﻜﻴﻦ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺰرگ ﻋﻠﻮﻳﺎن« ،ﻣﻮرخ 16ﻓﺮوردﻳﻦ ،1360ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ،ص. ] 1از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺰرگ ﻋﻠﻮﻳﺎن«[ .ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﺣﻜﻢ 7ﺷﻬﺮﻳﻮر 1362ﺗﻮﺳﻂ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ آﻗﺎي ﻣﻮﺳﻮي ﺗﺒﺮﻳﺰي ﻛﻪ رﺳﻤﺎً ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻣﻤﻨﻮع اﻋﻼم ﻛﺮد وارد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ .(1-5 » 182ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺰرگ ﻋﻠﻮﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،181ص.1 . 183ﻫﻤﺎن ،ص) 2 .ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺬﻛﺮ ﻛﻪ »ﻋﻠﻮﻳﺎن ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻬﺮان اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت در ﻣﻨﺰل ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ.(«. » 184ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص80 .؛ دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.283 . » 185ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص80 .؛ دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ 113ص .283 .آﻧﻬﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ 17 ﺑﻬﻤﻦ 1358دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ) .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﮔﺎﻫﺸﻤﺎر اﺧﺘﺼﺎري اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﻔﺮادي در آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.(19 . 186ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﻃﺮح ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻧﺎﺑﻮدي ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ :ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان« ] IRAN’S SECRET BLUEPRINT FOR THE DESTRUCTION OF A RELIGIOUS COMMUNITY: AN EXAMINATION OF THE PERSECUTION OF THE BAHÁ’ÍS OF ،[IRANص] (1999) 69 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻃﺮح ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان«[.
34
ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ اﻋﺪام دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ،دو ﺑﻬﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ در ﺗﻬﺮان اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ :ﺣﺴﻴﻦ رﺳﺘﮕﺎر -ﻧﺎﻣﺪار در 14ﻣﺮداد 1360و ﺣﺒﻴﺐاﷲ ﻋﺰﻳﺰي ،ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻬﺮان ،در ﺗﺎرﻳﺦ 7ﺷﻬﺮﻳﻮر .1360
187
در 12آﺑﺎن ،1360ﺷﺶ
ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﺗﺎزه اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻬﺮان در ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ 188.در 14دي ،1360ﻫﺮ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﻴﺪرخ اﻣﻴﺮﻛﻴﺎ -ﺑﻘﺎ ،ﺧﺎﻧﻤﻲ ﻛﻪ ﺟﻠﺴﻪ در ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪه ﺑﻮد اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ 189.ﻳﻜﻲ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺷﻴﻮا ﻣﺤﻤﻮدي اﺳﺪاﷲ زاده ،ﻋﻀﻮ اﻋﺪام ﺷﺪه ﻣﺤﻔﻞ ،ﮔﺰارش داد ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادي ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻧﺲ ﺗﺒﺮي از ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺠﺪد ﺧﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪ داده ﺷﺪه ﺑﻮد 190.ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ،ﻫﻤﺴﺮ ﺷﻴﺪرخ ﺑﻘﺎ ،ﺗﺮك ﻣﺬﻫﺐ ﻛﺮده و آزاد ﺷﺪ.
191
ﺑﻪ ﻋﻼوه ،ﻫﺠﺪه ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﻬﺮان ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻤﺖ اداري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻬﺮ 1360ﺗﺎ ﺷﻬﺮﻳﻮر 1364اﻋﺪام ﺷﺪه ﻳﺎ در زﻧﺪان ﻓﻮت ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
192
ﻳﺰد در 11ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1359ﭘﺎﻧﺰده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎي ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻣﺸﺎوره ﻗﺎرهاي و ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ،ﺑﻪ اﺗﻬﺎم »ﮔﻤﺮاه ﻧﻤﻮدن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻛﺸﺎﻧﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﻔﺮ و اﻟﺤﺎد«» ،ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺣﺰب ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ« و »ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و آﻣﺮﻳﻜﺎ« در ﻳﺰد ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ 193.ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺑﻴﻦ وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ ،آﻗﺎي ﻳﺪاﷲ ﻟﻄﻔﻲ و دادﺳﺘﺎن ،آﻗﺎي ﻗﺪس ،در زﻳﺮ آورده ﻣﻲﺷﻮد: آﻗﺎي ﻟﻄﻔﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ آﻗﺎي ﻗﺪس اﻇﻬﺎر داﺷﺖ :آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ ﭼﻮن ﺟﻮاب ﻧﻔﻲ ﺷﻨﻴﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ :آﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ و ﺑﺎز ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻮد .ﺳﭙﺲ ﭘﺮﺳﻴﺪ :ﭼﻪ ﻛﺴﻲ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ آﻗﺎي ﻗﺪس ﮔﻔﺖ :ﻣﺎ ﺳﺮان ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ .آﻗﺎي ﻟﻄﻔﻲ اﺷﺎره ﺑﻪ آﻗﺎي
» 187ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.80 . 188 ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﻴﺮ ﺗﺎ دي 1360ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻧﺪ« ] Persecutions suffered by the Bahá’ís in Iran ،[during the period July 1981 to January 1982ص) 2 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(؛ »دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك. زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.262 . 189ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﻴﺮ ﺗﺎ دي 1360ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻧﺪ« ] Persecutions suffered by the Bahá’ís in Iran ،[during the period July 1981 to January 1982ص) 2 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .اﻋﺪامﺷﺪﮔﺎن ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :ﺷﻴﻮا ﻣﺤﻤﻮدي اﺳﺪاﷲزاده ،اﺳﻜﻨﺪر ﻋﺰﻳﺰي ،ﻓﺘﺢاﷲ ﻓﺮدوﺳﻲ ،ﺧﺴﺮو ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ،ﻛﻮروش ﻃﻼﻳﻲ و ﻋﻄﺎاﷲ ﻳﺎوري .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ«، رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص262-264 .؛ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺟﻠﺴﻪ 38ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ژﻧﻮ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ« ][References made to the persecution of the Baha’is in Iran at the 38th Session of the Commission on Human Rights, Geneva ) 12ﺑﻬﻤﻦ 21-1360اﺳﻔﻨﺪ 11) (1360ﻓﺮوردﻳﻦ ،(1361ص) 6 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 190ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﻇﻬﺎرات ﻣﺤﻤﻮدي ﻧﻮراﻧﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،171ص.27 . 191ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺟﻠﺴﻪ 38ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ژﻧﻮ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ« ] References made to the persecution of the 12) [Baha’is in Iran at the 38th Session of the Commission on Human Rights, Genevaﺑﻬﻤﻦ 21-1360اﺳﻔﻨﺪ 11) (1360ﻓﺮوردﻳﻦ ،(1361ص) 6 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 192اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :ﻳﺪاﷲ ﺳﭙﻬﺮ ارﻓﻊ ،اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺧﻴﺮﺧﻮاه ،ﺣﺴﻴﻦ وﺣﺪت -ﺣﻖ ،ﻋﻄﺎاﷲ ﺣﻘﺎﻧﻲ ،ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ وﻓﺎﻳﻲ ،ﺟﻼل ﺣﻜﻴﻤﺎن ،ﺳﻬﻴﻞ ﺻﻔﺎﻳﻲ، ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺣﺴﻦزاده -ﺷﺎﻛﺮي ،ﻣﺤﺴﻦ رﺿﻮي ،ﻛﺎﻣﺮان ﻟﻄﻔﻲ ،رﺣﻴﻢ رﺣﻴﻤﻴﺎن ،ﻳﺪاﷲ ﺻﺎﺑﺮﻳﺎن ،اﺳﺪاﷲ ﻛﺎﻣﻞ -ﻣﻘﺪم ،ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ زﻣﺎﻧﻲ ،اﺣﺴﺎناﷲ ﻛﺜﻴﺮي، رﺳﺘﻢ ورﺟﺎوﻧﺪي ،ﻧﺼﺮتاﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ و ﻋﺒﺎس اﺿﺨﺎﻧﻲ :ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.80-83 . » 193دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص279 .؛ ﮔﺰارش ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺪاﷲ ﻟﻄﻔﻲ ،وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﭘﺮوﻧﺪه )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﮔﺰارش ﻳﺪاﷲ ﻟﻄﻔﻲ«[ .آﻗﺎي ﻟﻄﻔﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻮﻛﻠﺶ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ. 35
ﺑﺪﻳﻊاﷲ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ردﻳﻒ 9ﺑﻮد و در ﻛﻨﺎرش ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ :آﻳﺎ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻛﻪ از اﻫﺎﻟﻲ ﻣﻨﺸﺎد اﺳﺖ و ﺑﻪ زراﻋﺖ اﺷﺘﻐﺎل دارد و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻲآﻳﺪ از ﺳﺮان ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ؟
194
ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ در دﻓﺎع از ﺧﻮد ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت اﺳﻼﻣﻲ را ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻲﺷﻤﺎرد و آﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎً اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ درﺑﺎره ﻣﺬﻫﺐ ﺧﻮد اراﺋﻪ داده و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را ﮔﻤﺮاه ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ اﺗﻬﺎﻣﺎت واﻫﻲ ﺷﺪﻧﺪ .آﻧﻬﺎ ﻋﻨﻮان ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻬﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ را از ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻳﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮ ﺣﺬر ﻣﻲدارد و آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﻧﮕﻬﺪاري اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪس ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ آن ﻛﺸﻮر ﭘﻮل ﻓﺮﺳﺘﺎدهاﻧﺪ ﻧﻪ ﺑﺮاي دوﻟﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ .آﻗﺎي ﻟﻄﻔﻲ ،وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ ،ﺿﻤﻨﺎً ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﺳﺎواك ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دادﺳﺘﺎن اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﺳﻤﺸﺎن ﻧﻴﺰ در آﻧﻬﺎ ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه ﻧﺪارد.
195
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪرك اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ،آﻗﺎي ﻓﺮﻳﺪاﻧﻲ ،ﺟﺎﺳﻮس ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮد ،دادﺳﺘﺎن در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻲﻛﺮد .ﺳﺆاﻻت ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮح ﺑﻮد: آﻗﺎي ﻓﺮﻳﺪاﻧﻲ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻴﺶ از 30ﺳﺎل در اداره آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﺸﻐﻮل ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻮدم و ﺑﺎ ﺻﺪاﻗﺖ و ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻛﺮدهام و ﻛﺴﻲ از ﻣﻦ ﺷﻜﺎﻳﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ .آﻗﺎي ﻗﺪس ﮔﻔﺖ :ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺟﺎﺳﻮس ﻫﺴﺘﻴﺪ .در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﻗﺎي ﻛﺎﻇﻤﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻼوت آﻳﺎﺗﻲ از ﻗﺮآن ﻛﺮد و آﻗﺎي ﻗﺪس ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ :آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ و اﻳﻦ ﺳﺆال را ﻣﻮﻛﺪاً ﺗﻜﺮار ﻛﺮد و ﭼﻮن ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ ﺷﻨﻴﺪ ﮔﻔﺖ :ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ .آﻗﺎي ﻛﺎﻇﻤﻲ در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ :اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و ﻋﺪاﻟﺖ ﻧﻴﺴﺖ ،اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ اﺳﺖ.
196
ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﭘﺨﺶ و ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻛﻴﻬﺎن ،روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ،ﻣﺎﺟﺮا را ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ: دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد ]ﻣﺪارك را[ ﺑﺮرﺳﻲ و رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﻤﻮد و ﺣﻜﻢ ﺷﺮﻋﻲ را ﻛﻪ اﻋﺪام ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﺻﺎدر و ﺣﻜﻢ ﺻﺎدره ﺳﺤﺮﮔﺎه اﻣﺮوز )دﻳﺮوز( ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا درآﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﺷﺪ روز ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻛﻪ ﺳﺎﻟﺮوز ﺷﻬﺪاي ﺟﻤﻌﻪ ﺳﻴﺎه ﺗﻬﺮان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺘﺎن ﻳﺰد ﺿﻤﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدن درود ﻓﺮاوان ﺑﻪ روان ﭘﺎك رادﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ رژﻳﻢ اﺳﺘﺒﺪاد ﭘﻬﻠﻮي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺟﺎﻧﺒﺎزي ﻛﺮدﻧﺪ و اﻧﻘﻼب ﻣﻘﺪس اﺳﻼﻣﻲ را ﺑﺎ ﻫﺰاران ﺧﻮن ﺷﻬﻴﺪ آﺑﻴﺎري ﻧﻤﻮدﻧﺪ ،ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺎم ﺧﻮن ﺷﻬﻴﺪان ﭘﺎك داده ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم و اﻳﺮان ﻫﺸﺪار ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﺮان ﻋﺰﻳﺰ در آﻏﻮش ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد و ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
197
ﮔﺰارش ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺪاﷲ ﻟﻄﻔﻲ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪن ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺪاﻧﻴﺎن از اﻋﺪام اﻳﻦ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ را ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ: 194ﻫﻤﺎن ،ص.280 . » 195ﮔﺰارش ﻳﺪاﷲ ﻟﻄﻔﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .193 196ﻫﻤﺎن. » 197ﺑﻪ ﺟﺮم ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮان 7 ،ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﻳﺰد ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ،ﺷﻤﺎره ،1359/6/18 ،11089ﮔﺰارش از دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد .ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ،ﻋﺒﺪاﻟﻮﻫﺎب ﻛﺎﻇﻤﻲ ﻣﻨﺸﺎدي 84 ،ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد. 36
ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ] [1359/6/17آﻗﺎي ﻗﺪس ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺳﭙﺎﻫﻲ وارد زﻧﺪان ﺷﺪﻧﺪ و اﺳﺎﻣﻲ آﻗﺎﻳﺎن ذﺑﻴﺤﻴﺎن و ﻓﺮﻳﺪاﻧﻲ و ﻛﺎﻇﻤﻲ و اﺧﺘﺮ ﺧﺎوري و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻣﻄﻬﺮي و ﺣﺴﻦ زاده را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﻮن ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ارﺳﺎل ﺷﺪه ﻓﻮراً ﺳﺎﻛﻬﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻋﺎزم رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺷﻮﻧﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﺻﺤﺖ اﻳﻦ دﺳﺘﻮر ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻧﺒﻮد و ﺑﺎ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ .ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﻣﺬﻛﻮر ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮده و رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻘﻴﻪ را در ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ .ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ ﺑﻌﺪ ،ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﺳﭙﺎﻫﻴﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ و از ﭘﻨﺠﺮه ﺑﺎﻻي زﻳﺮزﻣﻴﻦ زﻧﺪان ﻛﻼه آﻗﺎي ﻛﺎﻇﻤﻲ را ﺑﻪ داﺧﻞ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ :ﻣﻴﻨﻲ ﺑﻮس ﺣﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ ﺗﺼﺎدف ﻛﺮده اﺳﺖ .ﺳﭙﺲ ﮔﺰ ﺑﺮاي ﻣﺤﺒﻮﺳﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺖ و در آﺧﺮ اﻣﺮ ﮔﻔﺖ :اﻣﺸﺐ ﻋﺒﺎس اﻓﻨﺪي ]ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﻋﺒﺪاﻟﺒﻬﺎء ،ﭘﺴﺮ ﺑﻬﺎءاﷲ[ زار زار ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
198
ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺒﺮي از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ در ﻳﺰد آﻧﭽﻨﺎن ﻣﺸﺮوح و ﺑﻲﭘﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب از ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮدم ﺷﻜﺎﻳﺎﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺧﺒﺎري از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد .دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب از اﻋﻼم ﺳﺎﻳﺮ اﻋﺪاﻣﻬﺎ ﺧﻮدداري ﻛﺮد ،اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻪ ﺿﺒﻂ و ﻣﺼﺎدره اﻣﻮال ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و اﺧﺮاج آﻧﻬﺎ از ﻣﺪارس و ﻣﺸﺎﻏﻞ اداﻣﻪ دادﻧﺪ 199.ﺑﻘﻴﻪ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪه ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ،در آذر ﻣﺎه ،1359از زﻧﺪان آزاد ﺷﺪﻧﺪ.
200
ﺗﺒﺮﻳﺰ در اواﺳﻂ ﺳﺎل ،1358دو ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﻳﺪاﷲ آﺳﺘﺎﻧﻲ و دﻛﺘﺮ ﻓﺮاﻣﺮز ﺳﻤﻨﺪري دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ ،ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺑﺮاي اﺳﺮاﺋﻴﻞ ،ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم ،ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺴﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻟﻨﺪن و دﻫﻠﻲ ﻧﻮ ،ﻓﺴﺎد اﺧﻼﻗﻲ و ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ ﻣﺮﻛﺰي ﺷﺪﻧﺪ.
201
دﻛﺘﺮ ﺳﻤﻨﺪري ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ
ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺷﺪ 202.دادﮔﺎه ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ آﻳﺖاﷲ اردﺑﻴﻠﻲ ،رﺋﻴﺲ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ .ﻫﻴﭻ ﺷﻬﻮدي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ از ﺣﻖ ﺑﺮﺧﻮرداري وﻛﻴﻞ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ .اﮔﺮﭼﻪ دادﮔﺎه ﻋﻠﻨﻲ ﻧﺒﻮد ،ﺗﻴﺮﺑﺎران اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ ﺗﻮﺳﻂ رادﻳﻮ ﺗﻬﺮان در ﺗﺎرﻳﺦ 23ﺗﻴﺮ 1359اﻋﻼم ﺷﺪ.
203
در 7ﻣﺮداد ،1360ﻫﺮ ﻧﻪ ﻧﻔﺮ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ در داﺧﻞ ﻣﺤﻮﻃﻪ زﻧﺪان ﺗﺒﺮﻳﺰ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ .اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ .در 24ﺧﺮداد ،1358ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺗﺒﺮﻳﺰ ،ﻗﺎﺿﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ،ﻋﺒﺪاﻟﻌﻠﻲ اﺳﺪﻳﺎري را دﺳﺘﮕﻴﺮ و زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ از ده روز آزاد ﻧﻤﻮد .در 20ﺧﺮداد ،1359اﺳﺪﻳﺎري اﺣﻀﺎرﻳﻪاي از دادﮔﺎه درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﺑﻪ ﻣﺪت 21روز رواﻧﻪ زﻧﺪان اﻧﻔﺮادي ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ و در آﻧﺠﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد .دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﺰ ﻓﻴﺮوزي در ﺗﺎرﻳﺦ 28ﺗﻴﺮ 1359دﺳﺘﮕﻴﺮ و زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ. » 198ﮔﺰارش ﻳﺪاﷲ ﻟﻄﻔﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .193 » 199دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.259 . » 200ﮔﺎﻫﺸﻤﺎر اﺧﺘﺼﺎري اﻗﺪاﻣﺎت اﻧﻔﺮادي در آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ﺻﺺ.20-24 . 201ﻋﺰتاﷲ ﺟﺰاﻳﺮي )ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺳﻮﺋﺪ(» ،ﻏﺮﻳﺒﻪﻫﺎ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺎدري ﺧﻮد« ] ،[STRANGERS IN THEIR NATIVE LANDص) (1987) 70 .ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ آزادﮔﺎن ،ﺗﻴﺮ ،1359ﺷﻤﺎرهﻫﺎي 151،24،4ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ(. 202ﻫﻤﺎن. 203ﮔﺰارش دﻛﺘﺮ وﻳﻜﺘﻮر دو آراﻫﻮ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ» ،اﻃﻼﻋﺎت زﻣﻴﻨﻪاي درﺑﺎره اﻋﺪام ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ] Background ) [Information on the Execution of Bahá’ís in Iranﺗﻴﺮ ) (1359ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 37
آﻗﺎي ﻣﻬﺪي ﺑﺎﻫﺮي در ﺗﺎرﻳﺦ 12ﻣﺮداد 1359دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .دﻛﺘﺮ ﻣﺴﺮور داﺧﻠﻲ در 15ﺗﻴﺮ 1360دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺣﺴﻴﻦ اﺳﺪاﷲزاده در ﺗﻴﺮ ﻣﺎه 1359در ﺧﺎﻧﻪاش ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .اﷲ وردي ﻣﻴﺜﺎﻗﻲ و ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺧﺎﺿﻌﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه 17ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ )ﺗﻌﺪادي از آﻧﻬﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم آزاد ﺷﺪﻧﺪ( در ﺧﻼل ﺟﻠﺴﻪاي ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﺧﺮاج از ﺷﻐﻠﻬﺎﻳﺸﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺣﺒﻴﺐ اﷲ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ در اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه 1359دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .آﻗﺎي اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ زﻫﺘﺎب در اﺑﺘﺪا در 27ﺷﻬﺮﻳﻮر 1358ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران در ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ و در 22ﻓﺮوردﻳﻦ 1359آزاد ﺷﺪ .اﻳﺸﺎن ﻣﺠﺪداً در 27ﺗﻴﺮ 1360دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ 11 ،روز ﺑﻌﺪ اﻋﺪام ﺷﺪ.
204
ﻫﻤﺪان در 24ﺧﺮداد ،1360ﻫﻔﺖ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﻤﺪان ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ.
205
اﺟﺴﺎد آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺪﻓﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن
ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺷﺪ .ﺑﺮرﺳﻲ اﺟﺴﺎد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آﻣﺎده ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺪﻓﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ آﺷﻜﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ از آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﻣﺮﮔﺸﺎن ﻣﻮرد ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﺪﻧﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﺪن ﺷﺨﺺ ﻫﻔﺘﻢ »ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﺑﻮد«.
206
ﺧﺒﺮﮔﺰاري روﻳﺘﺮ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺟﺮاﺣﺎت وارده ﺑﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﭼﻨﻴﻦ اﻋﻼم ﻛﺮد: ﺑﺪن ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻄﻠﻖ اراﻧﻲ آﺛﺎري از ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد اﻣﺎ 9ﺑﺎر ﺗﻴﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮد .ﻛﺘﻒ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد .ران دﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ وﻓﺎداري ﺗﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﺳﻦ ﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮد و 7ﺑﺎر ﺗﻴﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮد. اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻬﺎي ﺣﺴﻴﻦ ﺧﻨﺪﻳﻞ ﻟﻪ ﺷﺪه و ﭘﺸﺖ او ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد .ﭘﺸﺖ ﺳﻬﺮاب ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺳﻮﺧﺘﻪ و 5ﺑﺎر ﺗﻴﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮد .ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و دﺳﺖ ﭼﭗ ﻃﺮازاﷲ ﺧﺰﻳﻦ ﺷﻜﺴﺘﻪ و 7ﺑﺎر ﺗﻴﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮد.
207
ﮔﺰارش ﻣﺸﺎﺑﻪاي ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ: دﻧﺪهﻫﺎي ﻃﺮازاﷲ ﺧﺰﻳﻦ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و آﺛﺎر ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ در دﺳﺘﺎﻧﺶ ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد .ران و ﭘﺎﻫﺎي ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﺎ ﺳﺮ ﻧﻴﺰه ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺟﺮاﺣﺎت وارده ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﭘﻮﺳﺖ و ﺗﻮرم ﻣﺎﻫﻴﭽﻪﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد )ﻧﺎﻣﺒﺮده در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ 64ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد( .ﭘﺸﺖ ﺳﻬﺮاب ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺑﺎ ﺣﻠﻘﻪ داغ )اﻧﮕﺸﺘﺮ ﺧﻮدش( ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﺪه و ﺳﻮﺧﺘﮕﻴﻬﺎي ﺷﺪﻳﺪي داﺷﺖ .اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺣﺴﻴﻦ ﺧﻨﺪﻳﻞ ﺑﺮﻳﺪه و ﺷﻜﻢ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮد .ﻛﻤﺮ دﻛﺘﺮ ﻧﻌﻴﻤﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ و ران دﻛﺘﺮ وﻓﺎﻳﻲ ﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮد .ﻛﺘﻒ ﺳﻬﻴﻞ ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﺧﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد. ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻄﻠﻖ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﺪﻧﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ آﺛﺎر ﮔﻠﻮﻟﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد.
208
204ﻣﺎﻫﻤﻬﺮ ﮔﻠﺴﺘﺎﻧﻪ» ،ﺳﺘﺎﻳﺶ از وﻓﺎداران« ] (1992) [A TRIBUTE TO THE FAITHFULﺻﺺ 77-84 .؛ »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان«، رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.80 . 205اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ )ﺳﻬﺮاب( ﺣﺒﻴﺒﻲ ،آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﺳﻬﻴﻞ( ﺣﺒﻴﺒﻲ ،آﻗﺎي ﺣﺴﻴﻦ ﺧﻨﺪﻳﻞ ،آﻗﺎي ﻃﺮازاﷲ ﺧﺰﻳﻦ ،آﻗﺎي ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻄﻠﻖ ،دﻛﺘﺮ ﻓﻴﺮوز ﻧﻌﻴﻤﻲ و دﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ وﻓﺎﻳﻲ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت PRﻧﻴﻮزواﻳﺮ ] 25 ،[PR Newswireو 27ﺧﺮداد ) 1360ﺑﺎ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﮔﺰارش اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ در آﻣﺮﻳﻜﺎ(؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻫﻔﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺮان اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ« ]،[7 Bahá’ís Executed By Iran ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﺗﺮﻳﺒﻴﻮن 25 ،ﺧﺮداد ،1360ص.12 . » 206دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص261 .؛ »ﻣﻘﺎﻟﻪ روﻳﺘﺮ در ﺧﺼﻮص ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﻤﺪان« )ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ) (.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ(. » 207ﻣﻘﺎﻟﻪ روﻳﺘﺮ در ﺧﺼﻮص ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﻤﺪان« )ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ) (.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺧﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 208دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.283 . 38
ﻣﻨﺒﻊ :ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن -ﺗﺮﺟﻤﻪ :ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان
ﺷﻴﺮاز ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﻴﺮاز ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮج دﺳﺘﮕﻴﺮي و اﻋﺪام ﺑﻮدﻧﺪ .در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎي 1357و ،1360ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﻴﺮاز ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ،(2-4ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ (2-5و اﻋﺪام ﭘﻨﺞ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺻﺎﺣﺐﻧﺎم ﺷﻴﺮاز ﺑﻮدﻧﺪ .در اول آﺑﺎن ﺳﺎل ،1361ﺣﺪوداً 45ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﺮاي ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲ رواﻧﻪ زﻧﺪان ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺷﻴﺮاز ﺷﺪﻧﺪ .آذر ﻣﺎه ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ،دادﺳﺘﺎﻧﻲ دﺳﺘﻮر دﺳﺘﮕﻴﺮي 40ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺻﺎدر ﻛﺮد .دﻻﻳﻞ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﻣﺮدم اﻋﻼم ﻧﺸﺪ .ﺗﻌﺪاي از دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً آزاد ﺷﺪﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻘﻴﻪ آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ اﻋﺪام ﺷﻮﻧﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﺳﺎل در ﺣﺒﺲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ.
209
» 209ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ ﺷﺎﻫﺪ اﻟﻒ« )ﻣﻮرخ 30ﺗﻴﺮ ) (1384ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 39
در 3اﺳﻔﻨﺪ ،1361روزﻧﺎﻣﻪ »ﺧﺒﺮ ﺟﻨﻮب« ﮔﺰارش داد ﻛﻪ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻗﺎﺿﻲ ،ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع و رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب ﺷﻴﺮاز اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ دادﮔﺎه ﻓﺮﻣﺎن اﻋﺪام 22ﺗﻦ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن )ﺑﺪون ذﻛﺮ ﻧﺎم آﻧﻬﺎ( را ﺻﺎدر ﻛﺮده اﺳﺖ 210.دﺳﺘﻮر دادﮔﺎه اﻋﺘﺮاﺿﻬﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ 3 .ﺑﻬﺎﻳﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ اﺳﺎﻣﻲ ﻃﻮﺑﻲ زاﺋﺮﭘﻮر ،ﻳﺪاﷲ ﻣﺤﻤﻮدﻧﮋاد و رﺣﻤﺖاﷲ وﻓﺎﻳﻲ 211در 21اﺳﻔﻨﺪ 1361اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ .در 2ﺧﺮداد ،1362رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ ،روﻧﺎﻟﺪ رﻳﮕﺎن ،از آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻧﺪﻫﺪ اﻋﺪاﻣﻬﺎ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻪ »اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺨﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺗﻮﻃﺌﻪاي ﺑﺮاي ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ رژﻳﻢ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﻛﺲ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻧﺮﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ«.
212
آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻃﻲ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻣﻴﻼد اﻣﺎم ﻣﻬﺪي در ﺗﺎرﻳﺦ 7ﺧﺮداد 1362در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ رﻳﮕﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد: از آن ﻃﺮف ﻫﻢ آﻗﺎي رﻳﮕﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ ،ﺑﻴﭽﺎرهﻫﺎ ﻣﺮدم آراﻣﻲ ،ﺳﺎﻛﺘﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﻋﺒﺎدت ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺟﻬﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺠﺎ ﻣﻲآورﻧﺪ و اﻳﺮان ﺑﺮاي ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻋﺘﻘﺎداﺗﺸﺎن ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎد آﻧﻬﺎﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﮔﺮ اﻳﻨﻬﺎ ﺟﺎﺳﻮس ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺻﺪاﻳﺘﺎن در ﻧﻤﻲآﻣﺪ. ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻳﻚ دﺳﺘﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ]اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدهاﻳﺪ[ ... ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﺬﻫﺐ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﻳﻚ ﺣﺰب ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻳﻚ ﺣﺰﺑﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺑﻖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﻛﺮد و ﺣﺎﻻ ﻫﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎ دارد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﺟﺎﺳﻮﺳﻨﺪ ﻣﺜﻞ آﻧﻬﺎ.
213
ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ و اﻋﻀﺎي ﻣﻬﻢ روﺣﺎﻧﻲ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻋﻀﺎي دوﻟﺖ از ﺟﻤﻠﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ،ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ،ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮي و رﺋﻴﺲ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ،ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ ﻣﻮﺳﻮي اردﺑﻴﻠﻲ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ.
214
ﺗﻨﻬﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ،در 26و 28ﺧﺮداد ،1362ﺷﺎﻧﺰده ﺑﻬﺎﻳﻲ زﻧﺪاﻧﻲ در ﺷﻴﺮاز اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ :ﺑﻬﺮام اﻓﻨﺎن ،ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ آزادي، ﻛﻮرش ﺣﻘﺒﻴﻦ ،ﻋﻨﺎﻳﺖاﷲ اﺷﺮاﻗﻲ ،ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺳﻴﺎوﺷﻲ ،ﺑﻬﺮام ﻳﻠﺪاﻳﻲ ،ﺷﻬﻴﻦ )ﺷﻴﺮﻳﻦ( داﻟﻮﻧﺪ ،ﻋﺰت ﺟﺎﻧﻤﻲ اﺷﺮاﻗﻲ ،رؤﻳﺎ اﺷﺮاﻗﻲ ،ﻣﻮﻧﺎ ﻣﺤﻤﻮديﻧﮋاد ،ذرﻳﻦ ﻣﻘﻴﻢ اﺑﻴﺎﻧﻲ ،ﻣﻬﺸﻴﺪ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ،ﺳﻴﻤﻴﻦ ﺻﺎﺑﺮي ،ﻃﺎﻫﺮه ارﺟﻤﻨﺪي ﺳﻴﺎوﺷﻲ ،اﺧﺘﺮ ﺛﺎﺑﺖ و ﻧﺼﺮت ﻏﻔﺮاﻧﻲ ﻳﻠﺪاﻳﻲ 215.در ﻣﺠﻤﻮع ،در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎي 1357ﺗﺎ 31 ،1362ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺷﻴﺮاز اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ .ﺟﻮاﻧﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻮﻧﺎ ﻣﺤﻤﻮديﻧﮋاد 17 ،ﺳﺎﻟﻪ و ﻣﺴﻦﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖاﷲ اﺷﺮاﻗﻲ 62 ،ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد.
216
» 210ﮔﻔﺘﮕﻮي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺧﺒﺮ ﺑﺎ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﻗﻀﺎﻳﻲ ،ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع و رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب ﺷﻴﺮاز .ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع ﺷﻴﺮاز :ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻫﺸﺪار ﻣﻲدﻫﻢ ﺑﻪ داﻣﺎن اﺳﻼم ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ« ،ﺧﺒﺮ ﺟﻨﻮب ،ﺷﻤﺎره .1361/12/3 ،782 » 211ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.80 . » 212رﻳﮕﺎن از اﻳﺮان ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ دﺳﺖ از ﺟﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺮدارد« ] ،[Reagan Asks Iran to Spare Bahá'í Livesﺧﻠﻴﺞ ﺗﺎﻳﻤﺰ 3 ،ﺧﺮداد .1362 213ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﻣﺎم اﻣﺖ در دﻳﺪار ﺑﺎ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﻛﺸﻮري ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻣﻴﻼد ﺑﺎﺳﻌﺎدت اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ( :ﻣﺎوراي ﺗﻀﻌﻴﻒ ارﮔﺎﻧﻬﺎي اﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮري دﺳﺘﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮداﻧﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ« ،ﻛﻴﻬﺎن) 1362/3/8 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 214رﻳﮕﺎن از اﻳﺮان ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ دﺳﺖ از ﺟﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺮدارد ] ،[Reagan Asks Iran to Spare Bahá'í Livesﺧﻠﻴﺞ ﺗﺎﻳﻤﺰ 3 ،ﺧﺮداد .1362 » 215ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص.80 . 216ﻫﻤﺎن ،ص.54 . 40
ﻣﻨﺎﻃﻖ دﻳﮕﺮ اﻳﺮان در اﻛﺜﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ،ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ روش ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ را در ﻫﺪف ﻗﺮار دادن ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ دﻧﺒﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﻓﻘﻂ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻮده و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻟﻴﺴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ .در اﺳﻔﻨﺪ ،1359ﻫﺪاﻳﺖاﷲ دﻫﻘﺎﻧﻲ ،ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ آﺑﺎده ،ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و »اﻓﺮاد ﻓﺎﺳﺪ و ﻣﻔﺴﺪ و ﻣﺤﺎرب ﺑﺎ ﺧﺪا و رﺳﻮل و اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ(« ﺷﺪه و اﻋﺪام ﮔﺮدﻳﺪ 217.در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1361دو ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ اروﻣﻴﻪ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ 218.در ﻓﺮوردﻳﻦ ،1361 ﻫﺸﺖ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻗﺰوﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ و ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ دﺳﺘﮕﻴﺮي ،ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از آﻧﻬﺎ در 18ﺗﻴﺮ 1361اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ و 3ﻧﻔﺮ ﺗﺮك ﻣﺬﻫﺐ ﻧﻤﻮده و آزاد ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ 219.در زﻧﺠﺎن ،ﺷﺶ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ زﻧﺠﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ.
220
ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان در 7ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1362دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ اﻧﻘﻼب ،ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮي ﺗﺒﺮﻳﺰي ،ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺟﻤﻌﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در اﻳﺮان را ﻣﻤﻨﻮع اﻋﻼم ﻧﻤﻮد 221.اﻳﻦ دﺳﺘﻮر اﻧﺤﻼل ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ و ﺣﺪود 400ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ را اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﻲﻛﺮد 222.ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺮاي ﻏﻴﺮﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه ﺑﻮد 223.دوﻟﺖ ﺻﺪور اﻳﻦ دﺳﺘﻮر را ﺑﺎ اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻬﺎﻳﻲ »ﻣﺤﺎرب و ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮ« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻤﻮد.
224
ﻣﻮﺳﻮي ﺗﺒﺮﻳﺰي ،دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ اﻧﻘﻼب ،در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﺑﺎ ﻛﻴﻬﺎن ﻫﻮاﻳﻲ ،روزﻧﺎﻣﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ،اﻇﻬﺎر داﺷﺖ: ]ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن[ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان و ﺗﺤﺮﻳﻚ و اﺧﻼل در ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ...اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن اﻋﻼم ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺟﻤﻌﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در اﻳﺮان ﻣﻤﻨﻮع و ﺗﺎ ﺣﺎل ﻫﻢ ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮده و دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲاﻳﺮان و ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ]اﺳﺖ[.
225
217ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺑﻪ ﺣﻜﻢ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﺮاز :دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺟﺮم ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ« ،ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﺷﻤﺎره ،520 ،1359/12/27ص) 4 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 218دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص266 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ،واﻛﻨﺶ ﻓﻮري ،اﻳﺮان :ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ« 7 ،ﺧﺮداد ) 1361ﻛﻪ درﺑﺎره ﮔﺰارﺷﻬﺎي اﻋﺪام اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ارﺳﺎل درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي و ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ،ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮي ﺷﺪه اﺳﺖ(. » 219دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص .265 .از ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻧﻔﺮ ﻫﺸﺘﻢ اﻃﻼﻋﻲ در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ. 220ﻫﻤﺎن ،ص266 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ» ،واﻛﻨﺶ ﻓﻮري ،اﻳﺮان :ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ« 7 ،ﺧﺮداد ) 1361ﻛﻪ درﺑﺎره اﻋﺪام اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ارﺳﺎل درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي و ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ،ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮي ﺷﺪه اﺳﺖ(. » 221اﻇﻬﺎرات دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ اﻧﻘﻼب ،«...ﻛﻴﻬﺎن ﻫﻮاﻳﻲ.1362/6/30 ، 222ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،اﺟﺮاي دﺳﺘﻮر ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺟﻤﻌﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در اﻳﺮان« ] Implications of the Iranian ،[Government’s Ban on the Administrative and Community Activities of the Bahá’í Faith in Iranص) 1 .آﺑﺎن .(1362 » 223ﺣﺎﻻ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺧﻮدش ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ و اﻋﻤﺎل ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮدش را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ ﻃﺒﻖ اﻋﺘﻘﺎد ﺧﻮدﺷﺎن ،دﻳﮕﺮان را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ دﻋﻮت ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ،ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻧﻤﻲدﻫﺪ ،اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﻤﻲدﻫﺪ و در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ،ﻣﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻧﺪارﻳﻢ .ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻋﺪام ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﻠﻜﻪ زﻧﺪان ﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ .ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ در داﺧﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ «.ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﻇﻬﺎرات دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ اﻧﻘﻼب ،«...ﻛﻴﻬﺎن ﻫﻮاﻳﻲ، .1362/6/30 » 224اﻇﻬﺎرات دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ اﻧﻘﻼب ،«...ﻛﻴﻬﺎن ﻫﻮاﻳﻲ.1362/6/30 ، 225ﻫﻤﺎن. 41
ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ را ﺑﭙﺬﻳﺮد ،در رد اﺗﻬﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎدهاي ﺑﻪ رﻫﺒﺮان اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﻮﺷﺖ. اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اذﻳﺖ و آزار ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد و از ﻣﺮدم اﻳﺮان ،دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﻲ و ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﻘﺸﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻬﺮوﻧﺪ اﻳﺮاﻧﻲ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺴﺎن ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ .اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﻗﺒﻞ از اﻧﺤﻼل داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮد.
226
ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻧﺤﻼل داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ اذﻳﺖ و آزار و اﻳﺠﺎد رﻋﺐ و وﺣﺸﺖ ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ و ﻣﺤﻠﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎت اداري آن در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان و ﻧﻴﺰ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎده را در دﻓﺎع از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻣﻀﺎء ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ اداﻣﻪ دادﻧﺪ .در اواﺳﻂ ﺳﺎل ،1362ﺑﻴﺶ از 500ﺗﻦ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ اﻛﺜﺮ آﻧﻬﺎ از اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺤﻔﻞ ﺑﻮده ﻳﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﻀﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ اﺗﻬﺎﻣﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ.
227
در ﻃﻮل زﻣﺎن ،ﻫﻔﺖ ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ اﻋﻀﺎي ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ.
228
ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﻫﺪاﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﻣﺪﻳﺮه ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﻧﻬﺎﻻن ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اداره ﻣﻲﺷﺪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ دﺷﻤﻨﻲ از ﺟﺎﻧﺐ دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد )ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ 2-5ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ( ،در 9ﺗﻴﺮ 1362دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ ﻣﺪت 11ﻣﺎه در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادي در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد .در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻣﺪت ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﻣﻮرد ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن از دﻳﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﺒﺮي ﺟﻮﻳﺪ وﻟﻲ او ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد .ﻫﺪاﻳﺘﻲ در 25اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1363اﻋﺪام ﮔﺮدﻳﺪ.
229
ﺷﺎﭘﻮر )ﻫﻮﺷﻨﮓ( ﻣﺮﻛﺰي در ﺷﻬﺮﻳﻮر 1362دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .در ﻃﻮل ﻣﺪت زﻧﺪان ،ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و آﺳﻴﺐ دﻳﺪﮔﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻳﻜﻲ از ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺷﺪ .آﺳﻴﺐ دﻳﺪﮔﻲ وارده ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺶ آﻧﭽﻨﺎن ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲاش را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺿﻌﻴﻒ ﻛﺮد .ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺪف از اﻳﻦ ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎ وادار ﻛﺮدن ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻪ اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ اﺗﻬﺎﻣﺎت دروﻏﻴﻦ و دﺧﻴﻞ ﺟﻠﻮه دادن ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ و اﻳﻨﻜﻪ وي ﺟﺎﺳﻮس اﺳﺖ ،ﺑﻮد 230.اﻳﺸﺎن در اول ﻣﻬﺮ 1363اﻋﺪام ﺷﺪ. 226ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎده ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮان« ،ﻣﻮرخ 12ﺷﻬﺮﻳﻮر ) 1382ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .در اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ 2000ﻣﻘﺎم ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ و اﻓﺮاد ﺳﺮﺷﻨﺎس اﻳﺮان ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ ،از ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن، دﺳﺘﮕﻴﺮي ،ﺷﻜﻨﺠﻪ و زﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻤﻮدن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن »ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﺗﻬﺎﻣﺎت واﻫﻲ و ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﻲاﺳﺎس را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎزد ،ﭼﺮا ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲداﻧﺪ -و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت - ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻴﮕﻨﺎه ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻋﺘﻘﺎدات آﻧﻬﺎﺳﺖ .«...ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺟﻪ داﻧﺴﺘﻦ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ،ﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ» :ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺮﻣﺮد 85ﺳﺎﻟﻪ ﻳﺰدي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از وﻻﻳﺖ ﺧﻮد ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﺳﻮس ﺑﺎﺷﺪ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ،زﻧﺎن ﺧﺎﻧﻪدار، دﺧﺘﺮان ﺟﻮان ﺑﻴﮕﻨﺎه ،ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﭘﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎﺳﻮس ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﺎورز روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﺳﻮس ﺑﺎﺷﺪ؟ ﭼﻪ ﻣﺪارك اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺳﺮي از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ ﭼﻪ اﺑﺰار ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ ﭼﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ از داﻧﺶآﻣﻮزان اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را از ﻣﺪارس اﺧﺮاج ﻛﺮدهاﻧﺪ؟« ﻧﺎﻣﻪ در اداﻣﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ از اﺑﺰار ﺳﻴﺎﺳﺖ اﺳﺖ و ﻋﺪم دﺧﺎﻟﺖ در ﺳﻴﺎﺳﺖ از اﺻﻮل دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ« .در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦ »اﺣﺘﻜﺎر« ﻛﺮدهاﻧﺪ ،ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮده و ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ» :اﮔﺮ دادﺳﺘﺎن ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺒﻜﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را آﻧﻘﺪر ﻋﺎﻗﻞ ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺮاﻧﺪازي ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﻮي اي را ﺑﺎ اﺣﺘﻜﺎر اﺑﺰار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ! اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻫﺪاي ﭘﻮل ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ )ﻧﻈﻴﺮ ﻋﺮاق و ﺑﻴﺖاﻟﻤﻘﺪس(، ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ »ﮔﻨﺎﻫﻲ ﻧﺎﺑﺨﺸﻮدﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ و ...ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ او اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺮاي ﻗﻮيﺗﺮ ﻧﻤﻮدن ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ]ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﺳﺮاﺋﻴﻞ[ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ«. » 227ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،154ص.4 . 228ﻫﻤﺎن ،ص.3 . 229دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻛﺎﻧﺎدا ]) [THE BAHÁ’Í WORLDﺟﻠﺪ 1362 -1365 ،19ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ،(1983-1986ص) 205 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻮزدﻫﻢ«(. 230ﻫﻤﺎن ،ص.208 . 42
اﺣﻤﺪ ﺑﺸﻴﺮي در ﺗﻴﺮ ﻣﺎه 1362ﺑﻪ ﺟﺮم ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮده در ﻃﻮل 15ﻣﺎه زﻧﺪان ﺑﻪ ﺷﺪت ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪه و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در 10آﺑﺎن 1363اﻋﺪام ﺷﺪ.
231
ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﮕﻴﺮي اﻋﻀﺎي دوﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻫﺎد اﺻﺪﻗﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺪﻣﺖ در ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪ .او ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد و ﺗﺎ زﻣﺎن اﻧﺤﻼل ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ در ﺷﻬﺮﻳﻮر 1362در اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ .ﭘﺲ از آن در ﺳﺎل 1362ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺧﺮداد 1363دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .اﻳﺸﺎن در 28آﺑﺎن 1363ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر ﻣﺎه زﻧﺪاﻧﻲ و ﺷﻜﻨﺠﻪ اﻋﺪام ﺷﺪ. ﻓﺮﻳﺪ ﺑﻬﻤﺮدي ﺑﺮاي ﻋﻀﻮﻳﺖ در آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و در اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮد. او در ﻳﻜﻲ از ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﺗﻬﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻴﺴﺖ و دو ﻣﺎه در زﻧﺪان اوﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ .در ﻃﻮل زﻧﺪان ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪ و ﻧﻪ ﻣﺎه را در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادي ﺳﭙﺮي ﻧﻤﻮد .ﺑﻪ او ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺎزه ﻣﻼﻗﺎت داده ﻧﺸﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در 19ﺗﻴﺮ 1365اﻋﺪام ﺷﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ او ﺑﻪ دار آوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاش اﻃﻼع داده ﺷﻮد دﻓﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺸﺪ.
232
اردﺷﻴﺮ اﺧﺘﺮي ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻬﺎر ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران -ﮔﺮوه ﺿﺮﺑﺖ اوﻳﻦ -در 20ﺷﻬﺮﻳﻮر 1363 در ﺧﺎﻧﻪاش دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺳﺎل در زﻧﺪان ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و در ﺗﺎرﻳﺦ 6ﻣﻬﺮ 1365اﻋﺪام ﺷﺪ.
233
اﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻧﺎدري ﻧﻴﺰ در 20ﺷﻬﺮﻳﻮر 1363دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺳﺎل در زﻧﺪاﻧﻬﺎي اوﻳﻦ و ﮔﻮﻫﺮدﺷﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺒﺴﻮﻃﻲ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪ و در آﺧﺮ در ﺗﺎرﻳﺦ 6ﻣﻬﺮ 1366ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اردﺷﻴﺮ اﺧﺘﺮي اﻋﺪام ﺷﺪ.
234
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻗﺎﻳﻊ ﻣﺬﻛﻮر ،ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب و ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻬﺎي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪي اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي را ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را از ﭘﻴﺸﺮوان ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﻛﻨﻨﺪ و در ﺿﻤﻦ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان وﺟﻮد اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت از ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه را ﻗﻮﻳﺎً اﻟﻘﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻇﻬﺎرات اﻋﻀﺎي ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ رژﻳﻢ اﻳﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
231ﻫﻤﺎن ،ص.211 . 232دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻛﺎﻧﺎدا ]) [THE BAHÁ’Í WORLDﺟﻠﺪ 1362-1365 ،20ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ] (1986-1992از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ: »دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﺴﺘﻢ«[ ،ص.385 . 233ﻫﻤﺎن ،ص387 .؛ ﻣﺎﻫﻤﻬﺮ ﮔﻠﺴﺘﺎﻧﻪ» ،ﺳﺘﺎﻳﺶ از وﻓﺎداران« ] ،(1992) [A TRIBUTE TO THE FAITHFULص.210 . » 234دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﺴﺘﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،232ص387 .؛ ؛ ﻣﺎﻫﻤﻬﺮ ﮔﻠﺴﺘﺎﻧﻪ» ،ﺳﺘﺎﻳﺶ از وﻓﺎداران« ] ،(1992) [A TRIBUTE TO THE FAITHFULص. .211 43
.2-5ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﺪف ﻗﺮار دادن اﻓﺮاد ﺑﻬﺎﻳﻲ و زﻧﺪاﻧﻲ ،ﺷﻜﻨﺠﻪ و اﻋﺪام ﻧﻤﻮدن آﻧﻬﺎ ،دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﺬﻫﺒﻲ ،ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺼﺎدره اﻳﻦ اﻣﺎﻛﻦ ،اﻗﺪام ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮي ﺣﻤﻼت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان ﻧﻤﻮد.
ﺗﺨﺮﻳﺐ آﺛﺎر و ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ،ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از آﺛﺎر و ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺼﺎدره و ﻳﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﺎ ﻣﻮرد ﺑﻲﺣﺮﻣﺘﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ،ﻣﺼﺎدره و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺼﺎدره ﻫﻤﺰﻣﺎن دو ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﻧﻬﺎﻻن و اﻣﻨﺎء در اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه 1357ﺑﻮد .اﻳﻦ دو ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه در زﻣﺎن ﺷﺎه در ﺧﺼﻮص ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ اﻣﻼك ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺑﺮاي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻣﻜﺎن ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻠﻚ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ.
235
ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪارك و اﺳﻨﺎد ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1358ﻋﻤﺎرت ﻫﺮ دو ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﺷﻐﺎل ﺷﺪﻧﺪ.
236
در
ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﻧﻬﺎﻻن ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺑﻮد ،ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻨﺎء ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺛﺒﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري اﻣﻼك اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ اﻣﺎﻛﻦ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد.
237
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺼﺎدره ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻨﺎء اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﺮاي
دوﻟﺖ ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺪارك ﺷﺮﻛﺖ ،ﺳﺮﻳﻌﺎً اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ. در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﺮوردﻳﻦ و اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1358ﺗﻌﺪادي از اﻣﺎﻛﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺼﺎدره و ﻳﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ .در رﺿﺎﻳﻴﻪ )اروﻣﻴﻪ( ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ،ﻃﺒﻘﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎب در آن اﻗﺎﻣﺖ داﺷﺖ را ﻣﺼﺎدره ﻛﺮدﻧﺪ .ﺳﻴﺎﻫﭽﺎل ﺗﻬﺮان ﻛﻪ ﺑﻬﺎاﷲ ﻣﺪﺗﻲ در آن زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد و »ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻠﻄﺎناﻟﺸﻬﺪا و ﻣﺤﺒﻮباﻟﺸﻬﺪا« در اﺻﻔﻬﺎن ﻛﻪ از اﻣﻜﺎن ﻣﻘﺪس ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﺼﺎدره ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺎغ ﺑﺪﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺑﻴﺎن اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺧﻮد را در ﺳﺎل 1227آﻧﺠﺎ ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪ 238.ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻬﺎاﷲ در درﻛﻮﻻ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪ و ﺧﺎﻧﻪ اﻳﺸﺎن در ﺗﻜﻮر ،ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ دوران ﺟﻮاﻧﻲ را در آن ﺳﭙﺮي ﻛﺮده ﺑﻮد ،ﻣﺼﺎدره ﮔﺮدﻳﺪ .در آذر ﻣﺎه ،1360اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺨﺮﻳﺐ و زﻣﻴﻦ آن ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ 239.در 2ﻣﺮداد ،1358ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻬﺪا )داراﻟﺸﻬﺪا( در اراك ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻘﺪس ﺑﺮاي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮد ،ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪ و ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺟﻨﺎزهﻫﺎ از آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ.
240
235ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺧﻼﺻﻪاي از آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ در دوران ﭘﻬﻠﻮي« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،4ص) 6 .ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »اﻣﻼك ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﻮد .ﭼﻨﻴﻦ اﻣﻼﻛﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﺤﺖ ﻧﺎم ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺛﺒﺖ ﺷﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ]ﺣﺘﻲ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ[ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارث و ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ﻣﻠﻚ ﻣﻲﺷﻮد.(«. » 236دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص .252 .از اﻣﻼك ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻨﺎء ﻣﻲﺗﻮان از اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب در ﺷﻴﺮاز ،ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻬﺎاﷲ در ﺗﻬﺮان و ﺗﻜﻮر ،ﻳﻚ ﻣﻌﺒﺪ ،ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ،ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن در ﺗﻬﺮان ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اداره ﻣﻲﺷﺪ ﻧﺎم ﺑﺮد؛ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ،ﭘﻴﻐﺎم از ﻃﺮف ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ :1365-1342» ،ﺳﻮﻣﻴﻦ دوره ﻋﺼﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﻲ« ]) [THE THIRD EPOCH OF THE FORMATIVE AGEﺗﺄﻟﻴﻒ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺟﻔﺮي دﺑﻠﻴﻮ ﻣﺎرﻛﺲ ،(1986 ،ص.753 . 237 ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ،ﭘﻴﻐﺎم از ﻃﺮف ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ :1365-1342» ،ﺳﻮﻣﻴﻦ دوره ﻋﺼﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﻲ« ] THE THIRD EPOCH OF THE ) [FORMATIVE AGEﺗﺄﻟﻴﻒ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺟﻔﺮي دﺑﻠﻴﻮ ﻣﺎرﻛﺲ ،(1986 ،ﺻﺺ 748 .و .753 238ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﻘﺪس ﻣﺼﺎدره ﻳﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪه )ﻓﺮوردﻳﻦ و اردﻳﺒﻬﺸﺖ (1358در ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن» ،ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ] 18) [Attacks on the Bahá’ís of Iranﺷﻬﺮﻳﻮر 1358ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 9ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ .(1979 239ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان -ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺳﺎﺳﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪ آذر و دي The persecution of the Bahá’ís in ] «1360 29) [Iran – Major Developments During December 1981/January 1982دي 1360ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 19ژاﻧﻮﻳﻪ ،(1982ص] 2 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ: »ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺳﺎﺳﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪ آذر و دي ».[1360 » 240ﻧﺎﻣﻪ از ﻃﺮف دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« ) 11ﻣﺮداد ) (1358ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 44
ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﺎب اوج ﺣﻤﻼت ﺑﻪ آﺛﺎر و ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﻣﺼﺎدره و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب در ﺷﻴﺮاز ﻛﻪ زﻳﺎرﺗﮕﺎه ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻮد ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود .در 6 اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1358ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﻴﺮاز اﻃﻼع داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب را ﺿﺒﻂ ﻛﺮده اﺳﺖ .ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪﻧﺪ
ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﺎب در ﺳﺎل 1358
ﻛﻪ »ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﺎب در ﺷﻴﺮاز ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺤﻼل اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺷﻴﺮاز ]ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﺳﺖ«[.
241
اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻠﻚ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺑﻮد ،ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ دوﻟﺖ در ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻣﺎه ﻣﺸﻬﻮد ﮔﺮدﻳﺪ .در 10ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1358ﺗﻌﺪادي ﻛﺎرﮔﺮ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت آﻗﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ،ﻣﺴﺆول ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ،ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻃﺮاف ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب در ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ 242.ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﻨﺎ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻠﻮي ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.
243
ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ،
244
ﻳﻜﻲ از
ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻫﺪ واﻗﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب اﺣﺘﻤﺎﻻً در 16ﺷﻬﺮﻳﻮر در ﺟﻠﺴﻪاي در ﻣﻨﺰل آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻜﻒ ،ﺷﻬﺮدار ﺷﻴﺮاز ،و ﺑﺎ ﺣﻀﻮر آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻼﺗﻲ 245ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﺣﻜﻢ ﺗﺄﻳﻴﺪﻳﻪ اﻣﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺗﻮﺳﻂ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب در ﺗﻬﺮان ﺻﺎدر ﺷﺪ .در 17ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ رﺳﻴﺪ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺴﺪود ﺑﻮدن ﺟﺎده ﺷﺪ و دﻳﺪ ﻛﻪ واﻧﺘﻬﺎي ﺷﻬﺮداري ﭘﺮ از ﺑﻴﻞ و ﻛﻠﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ 246.اواﺧﺮ آن روز ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺷﺪ .آﻗﺎي ﻃﻼﻳﻲ واﻗﻌﻪ را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮد:
» 241ﻧﺎﻣﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻓﺎرس درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﺎب«) 1358/2/6 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[3 » 242ﮔﺰارش ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻓﺘﺢ اﻋﻈﻢ در ﺧﺼﻮص ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب در ﺷﻴﺮاز« ) 10ﻣﻬﺮ ،(1358ص] 1 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﮔﺰارش ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ در ﺧﺼﻮص ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب«[ )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 243ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺗﻠﮕﺮاف از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺎﻳﭽﺎﻧﮓ ،ﺗﺎﻳﻮان ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ« ،ﻣﻮرخ 2ﺗﻴﺮ ) 1358درﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﻣﺼﺎدره اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻌﻴﺎر » ﻋﺪاﻟﺖ و ﻣﺪارا ﻛﻪ در اﺳﻼم ﺑﻪ آن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ«( )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 244ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً در ﺑﻬﻤﻦ 1360ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻣﺤﻔﻞ ﻣﺤﻠﻲ ﺗﻬﺮان اﻋﺪام ﺷﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ » ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان«، رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص. 81 . » 245ﮔﺰارش ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ در ﺧﺼﻮص ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،241ص.2 . 246ﻫﻤﺎن ،ص.4 . 45
در ﺳﺎﻋﺖ 11ﺻﺒﺢ ،ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن رﺳﻴﺪﻧﺪ .در ﺟﻠﻮي آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﺎﺟﻲ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻪ از ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف
247
ﺷﻴﺮاز ﺑﻮد ﻗﺮار داﺷﺖ .در ﻛﻨﺎر او آﺧﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻃﻮﺑﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺗﻌﺪادي ﻣﺮد ﻣﺴﻠﺢ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻗﺮار داﺷﺖ .ﭘﺸﺖ ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﺣﺪود 150ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﺢ از ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻬﺪﻳﻪ 248ﺣﺪود 30ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و 10ﺗﺎ 12ﻧﻔﺮ از ﻣﺮدم ﻋﺎدي ﻧﻴﺰ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮدﻧﺪ .آﻧﻬﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ آﻣﺪه و ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻗﻔﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎره 5ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﺒﻮد و ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺑﻮد را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ و ﺳﭙﺲ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎره 2ﺷﺪﻧﺪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ﻛﻪ ﭘﻬﻠﻮي آن ﺑﻮد ﺑﺸﻮﻧﺪ .وﻗﺘﻲ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ﺷﺪﻧﺪ ،ﻟﺤﻈﻪاي وﻗﺖ ﺗﻠﻒ ﻧﻜﺮده و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﺮدﻧﺪ. ﺣﺎﺟﻲ ﺷﺮﻳﻒ و ﺗﻌﺪادي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻗﺒﻼً آﻧﻬﺎ را در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺤﻼﺗﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده ﺑﻮدم دﺳﺘﻮر ﻣﻲدادﻧﺪ .ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ﺷﺪ ﻣﺴﺆول ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻬﺪﻳﻪ ﺑﻮد .روﺣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺟﻠﻮ ﺑﻮد ﻧﻴﺰ دﺳﺘﻮر ﻣﻲداد .در اﺗﺎﻗﻬﺎي ﺑﺎﻻي ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ،آﻧﻬﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ دﻳﻮار ﮔﭽﻲ و ﺑﺎز ﻛﺮدن راﻫﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎره 3ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
249
ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ،ﺑﺎ ﺗﻌﺪادي دﻳﮕﺮ ﻧﺰد آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺎﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻼﺗﻲ رﻓﺘﻪ و از او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ روﺣﺎﻧﻲ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺷﻴﺮاز درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮي ﺗﺨﺮﻳﺒﺎت ﺑﻌﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺑﮕﻴﺮد .آﻗﺎي ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ آﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪاً اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد را ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮح داد: ]آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻼﺗﻲ[ ﺗﻤﺎم ﺟﺮﻳﺎن را ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﮔﻔﺖ :ﺑﻠﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻔﺮ اﺳﺖ و ﻣﺪت 130ﺳﺎل ﻛﻔﺮ ﺑﻮده و ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺮاب ﺷﻮد .ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﺸﺖ و ﮔﻞ و آﺟﺮ ﻛﻪ ﻛﻔﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد .ﺗﺎزه اﻫﺎﻟﻲ ﻛﻮﭼﻪ و ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ اﻃﺮاف ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻫﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺐ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﻲﺷﻮد .ﮔﻔﺖ اﻳﻨﻬﺎ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﻣﻲآﻳﺪ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻧﺪارد .ﮔﻔﺘﻢ ﺟﻨﺎب ﻣﺤﻼﺗﻲ ،ﭘﺲ ﻣﻌﻨﻲ ﻋﺪل اﺳﻼﻣﻲ و اﺻﻮل اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﻼم ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﮔﻔﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺮاﻧﻲ اﺳﺖ و اﻳﻨﻬﺎ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ ﺗﻤﺎم ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﻫﻢ ﺧﺮاب ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ و آن ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻔﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺮاب ﺷﻮد .ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ رﺳﻴﺪ ذﻛﺮ ﻫﺮ ﻣﻄﻠﺐ دﻳﮕﺮي زاﺋﺪ ﺑﻮد .ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮده ﻣﺤﻞ را ﺗﺮك ﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮده و از ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ«.
250
در ﺳﺎل ،1360ﻣﺤﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب ﺑﻪ ﺟﺎده و ﻣﻴﺪان ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ 251.ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﺧﺎك ﻳﻜﺴﺎن ﺷﺪ و ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻬﺪي در ﻣﺤﻞ آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ.
252
» 247ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﺞ و اوﻗﺎف و اﻣﻮر ﺧﻴﺮﻳﻪ )ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف و اﻣﻮر ﺧﻴﺮﻳﻪ( از ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻳﻦ ﺗﺸﻜﻴﻼت اداري اﻳﺮان اﺳﺖ و ﻗﺪﻣﺖ آن ﺑﻪ دوران ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻣﻲرﺳﺪ. اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف ﺑﺎﻳﺪ از ﻃﺮف وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ﺟﻮاز ﺗﺼﺪي در اﻣﻮري ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺑﺮ اذن وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ اﺳﺖ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻻزﻣﻪ را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﺎﻳﺪ .اﻫﺪاف ﻛﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺳﻄﺢ ﻛﻠﻲ ﻋﺒﺎرت از اﺣﻴﺎ ،ﺣﻔﻆ و اداره ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ اﻣﻮر ﺧﻴﺮﻳﻪ و ﻋﺎماﻟﻤﻨﻔﻌﻪ ،اداره و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ، ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺑﻘﺎع ﻣﺘﺒﺮﻛﻪ ،ﻧﺸﺮ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﺎرف اﺳﻼﻣﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎري و وﻗﻒ و اﻧﻄﺒﺎق ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﺘﺨﺬه ﺑﺮ ﻣﻮازﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺷﺮﻋﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ «.ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ) http://awqaf.irﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 1 :آذر .(1385 248اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻳﻜﻲ از ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮد و اﺳﻢ آن دﻻﻟﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ )ﻣﻬﺪي( ﻣﻲﻛﻨﺪ. » 249ﮔﺰارش ﻛﻮرش ﻃﻼﻳﻲ در ﺧﺼﻮص ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎب« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،242ص.4 . 250ﻫﻤﺎن ،ص.10 . » 251دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.253 . » 252ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،118ص .68-69 .ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ اﻣﺮ ﻛﻪ ﺑﺎب ﺧﻮد را اﻣﺎم دوازدﻫﻢ )ﻣﻬﺪي( ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد ،اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻳﻜﻲ از ﺣﺮﻛﺘﻬﺎي ﺳﻤﺒﻠﻴﻚ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود. 46
ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺑﻲﺣﺮﻣﺘﻲ ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر را ﺗﺼﺮف و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﺮد .در 15اﺳﻔﻨﺪ ،1357آﻳﺖاﷲ ﻗﻤﻲ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﻔﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن اﻧﮕﻠﻴﺲ ،روﺳﻴﻪ ،آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺼﺎدره و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﻣﺪارك آﻧﻬﺎ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ 253.در ﺗﻬﺮان ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺴﺘﻪ و ﻣﻬﺮ و ﻣﻮم ﺷﺪ و ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ و ﻣﺪارك آﻧﻬﺎ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮده ﺷﺪﻧﺪ 254.ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺮودﺷﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺧﺎك ﻳﻜﺴﺎن ﺷﺪ.
255
ﺑﻲﺣﺮﻣﺘﻲ ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ :در ﺳﻨﮕﺴﺮ ،ﺑﻬﻨﻤﻴﺮ ،ﻛﻮﺷﻜﻚ ،ﺷﻬﺴﻮار ،ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ، ﻣﻨﺸﺎد و ﭼﺎﺑﻬﺎر ،ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ.
256
در ﺳﻌﺪي ،ﻳﺰد و ﺷﻴﺮاز ،ﺟﻨﺎزه ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻗﺒﺮ ﺑﻴﺮون آورده ﺷﺪﻧﺪ )ﻧﺒﺶ
ﻗﺒﺮ( و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺎﻧﻊ دﻓﻦ ﻣﺮدﮔﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ.
257
در 14آذر ،1360ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﻬﺮان ﻣﺼﺎدره و
ﺑﺴﺘﻪ اﻋﻼم ﮔﺮدﻳﺪ و 13ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﻛﺰ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ 258.ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ،در 24دي ،1360ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎب ﺳﻠﻤﺎن در روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﻬﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺗﻬﺮان ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدﮔﺎن ﺧﻮد را در ﻣﺤﻞ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻓﺮﻳﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑﻮد و زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎﻳﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟﻌﻨﺖآﺑﺎد )ﺷﻬﺮ ﻛﺎﻓﺮﻳﻦ(
259
ﺑﻮد دﻓﻦ ﻛﻨﻨﺪ .در آذر ،1362ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن و
ﺟﺎﻧﺒﺎزان 260ﺿﺒﻂ ﺷﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺪﻓﻴﻦ ﻣﺮدﮔﺎن ﺧﻮد ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ.
261
253ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ« ) 21اﺳﻔﻨﺪ 1357ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 12ﻣﺎرس ) (1979ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .ﺷﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺼﺎدره ﺷﺪﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :ﺗﺒﺮﻳﺰ ،رﺿﺎﻳﻴﻪ ،ﺷﺎهآﺑﺎدِ اراك ،اراك ،ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ،اﺻﻔﻬﺎن ،ﺗﻬﺮان ،اﻣﻴﺮآﺑﺎد ،زرﮔﻨﺪه ،ﺗﺠﺮﻳﺶ ،ﺑﺎغ ﺗﮋه، ﺧﺎﻧﻲآﺑﺎد ،ﻓﺮدوس ،ﺷﻴﺮاز ،ﻣﺮودﺷﺖ ،ﻋﺮب ﺧﻴﻞ ،ﻣﺸﻬﺪ ،ﺑﺎﻏﺴﺘﺎنِ ﻣﺸﻬﺪ ،ﻳﺰد ،ﻣﻬﺪيآﺑﺎدِ ﻳﺰد ،ﻣﺮﻳﻢآﺑﺎد ﻳﺰد ،ﺗﺎﻓﺖ ،رﻓﺴﻨﺠﺎن ،ﻛﺮﻣﺎن و ﻧﻲرﻳﺰ .ﻣﺮاﻛﺰي ﻛﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :درﻏﻮكِ آﺑﺎده ،ﻛﻮﺷﻜﻚِ آﺑﺎده ،ﭼﻨﺒﺮ آﺑﺎده ،ﻫﻤﺖآﺑﺎدِ آﺑﺎده ،ﺳﻨﮕﺴﺮ ،ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ ،اردﻛﺎن ،وادﻗﺎن ،ﻓﺎﺗﺤﻪآﺑﺎدِ ﻛﺎﺷﺎن و ﻣﺸﻬﺪ» .ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺼﺎدره ﺷﺪﻧﺪ« ،ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮوردﻳﻦ ﺗﺎ اردﻳﺒﻬﺸﺖ Bahá’í centers confiscated, ] 1358 ) [NationalSpiritual Assembly of the UK April-May 1979ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(» .اﻣﺎﻛﻦ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ« ،ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻧﮕﻠﻴﺲ ،ﻓﺮوردﻳﻦ ﺗﺎ اردﻳﺒﻬﺸﺖ Bahá’í Properties Attacked, National Spiritual Assembly of the UK, ] 1358 ) [March-June 1979ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 254ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ« ) 21اﺳﻔﻨﺪ 1357ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 12ﻣﺎرس ) (1979ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ آن در »ﻣﺎرﺗﻴﻦ ،آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،1ص 45 .ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳﺖ )دﻋﻮت ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺟﺸﻦ در ﻣﺤﻞ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﻬﺮان ،ﺑﺎ اﻳﺮاد ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺗﻮﺳﻂ آﻳﺖاﷲ ﻧﻮري در ﻣﻮرد »ﻣﻬﺪوﻳﺖ و ﺟﻬﺎد ﻋﻠﻴﻪ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ،ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ و ﻛﺎﺑﺎﻟﻴﺴﻢ«(. 255ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺣﻤﻼت اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺟﺎن و ﻣﺎل ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ]،[Recent attacks on the lives and properties of Bahá’ís in Iran 3ﻣﻬﺮ ﺗﺎ 12آﺑﺎن 1357) 1357ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ،(1978ص] 9 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ :ﺣﻤﻼت اﺧﻴﺮ .[1357 256ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﻘﺪس ﻣﺼﺎدره ﻳﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪه )ﻓﺮوردﻳﻦ و اردﻳﺒﻬﺸﺖ (1358در ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن» ،ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ] 18) [Attacks on the Bahá’ís of Iranﺷﻬﺮﻳﻮر 1358ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 9ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ .(1979 257ﻫﻤﺎن. » 258ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺳﺎﺳﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪ آذر و دي ،«1360رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،239ص.1 . 259ﻫﻤﺎن. 260اﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎد ﻳﻜﻲ از ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ اداره ﻣﻲﺷﻮد و ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻤﻚ ﺑﻪ دوﻟﺖ در ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدن ﻗﺪرت دوﻟﺖ در ﻛﻨﺘﺮل ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎد ﻫﺰاران ﻛﺎرﮔﺎه ،ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ،ﻫﺘﻞ و اﻣﻼك دﻳﮕﺮ را ﻛﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اول اﻧﻘﻼب ﻣﻠﻲ اﻋﻼم ﺷﺪﻧﺪ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻘﺎم رﻫﺒﺮي اﺳﺖ و از ﺑﺎزرﺳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ اﺳﺖ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﻲ اﺑﻮﻃﺎﻟﺒﻲ» ،رواﺑﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ و دوﻟﺖ و دورﻧﻤﺎي دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ در اﻳﺮان« ] ،[State-Society Relations and Prospects for Democracy in Iranدر ﮔﺰارش ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ از اﻣﻮر ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ] ،[MIDDLE EAST REVIEW OF INTERNATIONAL AFFAIRSﺟﻠﺪ ،5ﺷﻤﺎره ) 3ﺷﻬﺮﻳﻮر 1380ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ .(2001ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ داراﻳﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﺑﻴﺶ از 80ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﻧﻘﺪ و ﮔﺮدش ﺳﺎﻻﻧﻪ آن 10ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر در ﺳﺎل اﺳﺖ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻣﻴﺮ ﻃﺎﻫﺮي» ،ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﻳﺮن را اداره ﻣﻲﻛﻨﺪ« ] ،[Who Rules Iranﺳﺮوﻳﺲ اﻧﺘﺸﺎراﺗﻲ اﻳﺮان ] ،[IRAN PRESS SERVICEاﺳﻔﻨﺪ ،1382ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ) http://www.iran-press-service.com/articles_2004/Mar_04/who_rules_iran_29304.htm :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 7 :آذر .(1385 » 261ﻧﺎﻣﻪ رﺋﻴﺲ ﺷﻌﺒﻪ ﻳﻚ دادﮔﺎه ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ ﺑﻪ ﺷﻬﺮدار ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ درﺑﺎره ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﻬﺎ«) 1362/10/5 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 47
ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻣﺎﻛﻨﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺪارس ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻨﻬﺎي ﺑﺎزي ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺿﺒﻂ و ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮدﻧﺪ. ﻣﺆﺳﺴﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ،ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﺣﺪﻳﻘﻪ ،زﻣﻴﻦ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺟﻮاﻧﺎن در ﺷﻴﺮاز و ﺗﻬﺮان و ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻮﺷﻨﮕﻲ در ﻳﺰد ،ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ.
262
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺪارك ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺼﻮص ﺿﺒﻂ اﻣﻮال ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اداره ﻣﻲﺷﺪ .اواﺳﻂ ﺧﺮداد ،1358ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺣﻜﻴﻢ ،ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ،ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻬﺮآﺑﺎد ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻧﺴﺒﺖ »ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ و ﺿﺪ اﻧﻘﻼﺑﻲ« داده اﺳﺖ و درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﻛﺮده اﺳﺖ 263.ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ دﺧﺎﻟﺘﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ،ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺣﻜﻴﻢ ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎم ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻳﺮان ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﻛﺘﺒﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد 264.درﺧﻮاﺳﺖ او ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪاي از ﺳﻮي اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺳﺮﺣﺪيزاده ،رﺋﻴﺲ اﻣﻮر اداري دﻓﺘﺮ ﻣﺼﺎدره اﻣﻮال ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن و ﺟﺎﻧﺒﺎزان ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ 265.ﻣﻀﻤﻮن ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد: ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ آﻗﺎﻳﺎن دﻛﺘﺮ ﺧﺴﺮو ﺻﺎدﻗﻲ ﺗﻬﺮاﻧﻲ و ﻣﺤﻤﺪ رازﻗﻲ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ اﻣﻮر ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺼﺎدره ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮده و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن اﻗﺪام ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آوردﻧﺪ.
266
ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺣﻜﻴﻢ ،ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻼﻗﺎت را ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮد: اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ ،دﻛﺘﺮ ﺧﺴﺮو ﺻﺎدﻗﻲ ﺗﻬﺮاﻧﻲ و آﻗﺎي رازﻗﻲ ﺗﻤﺎم روز از ﻣﻦ ﺳﺆال ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دﻛﺘﺮ ﺗﻬﺮاﻧﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﻮد آﻗﺎي رازﻗﻲ ...ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ (1ﻧﻴﻤﻲ از اﻓﺮاد ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ (2 .آﻗﺎي ﻫﻮﻳﺪا ،ژﻧﺮال ﻧﺼﻴﺮي وآﻗﺎي ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ (3 .ﺷﺎه و ﻣﻠﻜﻪ ﻓﺮح ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ.
267
در ﻧﻬﺎﻳﺖ ،دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﺣﻜﻢ ،ﻣﺼﺎدره ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ را ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﻤﻮد .ﺣﻜﻢ دادﮔﺎه ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﺄﺳﻴﺲ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري و اداره ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ،ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ،اﺗﻬﺎم ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻻﻳﻞ ﻣﺼﺎدره ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﺳﺘﻨﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ.
268
ﺳﺎﻳﺮ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﺷﺎﻣﻞ »از 290ﻧﻔﺮ ﻛﺎرﻣﻨﺪان
262ﻫﻤﺎن. » 263ﻧﺎﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺣﻜﻴﻢ درﺑﺎره ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ«) 1358/4/26 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 264ﻫﻤﺎن. 265ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﭙﻲ ﺣﻜﻢ ﻣﻮرخ 23ﺧﺮداد 1358ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ آﻟﻤﺎن ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان :ﻣﺪارك ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ در اﻳﺮان« ] ،[Die Bahá’í im Iran: Dokumentation der Verfolgung einer religiosen Minderheitص.(1985) 131 . 266ﻫﻤﺎن. » 267ﻧﺎﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺣﻜﻴﻢ درﺑﺎره ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ«) 1358/4/26 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 268رأي دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب درﺑﺎره ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ« )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ،ﭼﺎپ ﻣﺠﺪد در»ﮔﺰارش ج.ب.ب .درﺑﺎرة آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،81ص.80 . 48
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن 123ﻧﻔﺮ ﭘﻴﺮو ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮده و ﻣﺴﻠﻤﺎً در اﺟﺮاي اواﻣﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ اﺳﺘﺜﻤﺎري و ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻛﻮﺷﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ« ﺑﻮد.
269
ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺣﻜﻴﻢ از ﻃﺮف ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺑﺎزرﮔﺎن ،ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ وﻗﺖ ،اﺳﺘﻴﻨﺎف ﻧﻤﻮد .ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺴﻠﻄﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و »ﻣﺼﺎدره ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻧﻘﻼب ﻛﻪ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻣﺎم ]آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ[ ﻗﺮار دارد اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ« 270.ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺣﻜﻴﻢ ،در 22دي 1358در ﺗﻬﺮان ،ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮد ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪ.
271
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار دادن ﭘﻴﺸﺮوان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺗﻤﺎﻣﻲ آﺛﺎري ﻛﻪ اﻳﺮان را ﻣﺒﺪاء دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﺎ ﻫﺪف وادار ﻛﺮدن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺗﺮك اﻋﺘﻘﺎدات ﺧﻮد ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺮوم ﻛﺮدن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از اﻣﺎﻛﻦ و ﺑﻨﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﻮده و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺻﺮﻳﺤﺎً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺣﺲ ﻫﻮﻳﺖ و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ در ﺑﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ.
.3-5ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ دوران ﭘﺲ اﻧﻘﻼب ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت ﺷﺪﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد .ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺘﻌﺪدي ﻋﻠﻴﻪ ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﻇﺎﻫﺮاً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻠﺞ ﻛﺮدن زﻧﺪﮔﻲ اﻗﺘﺼﺎدي آﻧﻬﺎ اﻋﻤﺎل ﻛﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﺳﺘﺨﺪام و ورود ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و ﻳﺎ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ اﻣﻼك ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎﻋﺚ از دﺳﺖ دادن وﺳﻴﻠﻪ اﻣﺮار ﻣﻌﺎش ،ﺛﺒﺎت اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ در ﻣﺪارس دوﻟﺘﻲ و ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪ .ﺑﻪ ﺗﺠﺎر ﺑﻬﺎﻳﻲ ﭘﺮواﻧﻪ ﻛﺎر داده ﻧﻤﻲﺷﺪ و ﺣﻖ ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد ﺑﺎ دوﻟﺖ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮادي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ آورده ﺷﺪهاﻧﺪ ﻫﻨﻮز در اﻳﺮان ﺳﺎﻛﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺿﺮورت ﻫﻮﻳﺘﺸﺎن ﻣﺠﻌﻮل ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﺮوف از آﻧﻬﺎ ﻳﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .در ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﻣﺪارك ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
اﻣﻼك از ﺳﺎل ،1361ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺳﺮي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺼﺮف اﻣﻮال اﻋﺪامﺷﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﻳﺸﺎن ﻧﻤﻮدﻧﺪ. در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ،ﺧﺎﻧﻪ اﻋﺪامﺷﺪﮔﺎن ﻗﺒﻞ از اﻋﻼم ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻋﺪام ﺗﺼﺮف ﻣﻲﺷﺪ.
273
272
ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد ،از ﻣﻮارد ﻏﺎرت،
» 269رأي دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب درﺑﺎره ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ« )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ،ﭼﺎپ ﻣﺠﺪد در »ﮔﺰارش ج.ب.ب .درﺑﺎرة آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،81ص.80 . » 270ﻧﺎﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺣﻜﻴﻢ درﺑﺎره ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻴﺜﺎﻗﻴﻪ«) 1358/4/26 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 271ﻧﺎﻣﻪ از ﺳﻮي ﺑﻴﺖاﻟﻌﺪل اﻋﻈﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ« 24 ،دي ) 1359ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 272ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺳﺎﺳﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪ آذر و دي ،«1360رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،239ص.2 . 273ﻫﻤﺎن. 49
ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪن اﻣﻮال ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻣﺎﻫﻬﺎي ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب و اداﻣﻪ آن ﺗﺎ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺣﻜﺎﻳﺖ دارﻧﺪ 274.اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان روي دادﻧﺪ :از روﺳﺘﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻛﺘﺎ ،ﺧﻮرﻣﻮج و ﺳﻨﮕﺴﺮ ﺗﺎ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺮاز ،ﺗﻬﺮان و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻳﺰد 275.در ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻣﻮارد ،اﻣﻼك ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻃﺮاز اول ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ اﻣﻼك در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻜﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ زﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺼﺮف ﺷﺪﻧﺪ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ورﺛﻪ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ.
ﺣﻜﻢ 70/59 دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب ﻳﺰد ،ﺣﻜﻢ 70/59را در ﺳﺎل 1359ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ آﻳﺖاﷲ ﺻﺪوﻗﻲ اﺟﺎزه ﺿﺒﻂ اﻣﻼك ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻠﻚ را ﻣﻲداد.
276
اﺻﻞ ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ
دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ،اﮔﺮﭼﻪ اﺟﺮاي آن ،ﺑﺎﻋﺚ روﺷﻦ ﺷﺪن ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺣﻜﻢ ﺷﺪ .در اﺑﺘﺪا اﺛﺮات ﻣﺨﺮب اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮد و اﺟﺮاي آن ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ،ﻓﺮد ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺣﻀﺎر ﻣﻲﺷﺪ و در آﻧﺠﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ اﻣﻼﻛﻲ دارد .ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ دادﮔﺎه اوﻟﻴﻪ ،اﻣﻮال ﺷﺨﺺ ﻣﺰﺑﻮر ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪ 277.اﮔﺮﭼﻪ ﺣﻜﻢ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻚ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻠﻚ ،در ﻣﻠﻚ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ،وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﻣﺎﻟﻚ ،ﻣﻠﻚ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ارث ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ 278.اﮔﺮ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻣﻠﻚ ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻣﺪاد اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ 279در ﻣﻲآﻣﺪ .ﻧﺎﻣﻪ اداره ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻳﺰد ﺑﻪ دﻓﺘﺮﺧﺎﻧﻪ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ ﻳﺰد ،ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻋﻤﺎل ﺣﻜﻢ 70/59را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ: ﻃﺒﻖ دادﻧﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎره /861/73د -ر 23/ﻣﻬﺮ ،73دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻬﺮﺑﺎن اﻫﻮراﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪ ﺟﻤﺸﻴﺪ از ﻣﺼﺎدﻳﻖ ﺣﻜﻢ ﺷﻤﺎره 70/59داﻧﺴﺘﻪ ،ﻟﺬا ﺑﺎغ ]ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ وي[ ...در ﺷﺮف ﺻﺪور ﺳﻨﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺠﺘﻤﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻣﺪاد اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﺎﻣﺒﺮده از درﺟﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﺳﺎﻗﻂ و ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﻪ آن دﻓﺘﺮﺧﺎﻧﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪ ،اوﻻً از اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺧﻮدداري و ﺛﺎﻧﻴﺎً ﺳﻨﺪ ﻣﺬﻛﻮر را اﺧﺬ و ﺑﻪ اﻳﻦ اداره ارﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ.
280
ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺗﻌﺪادي از اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ. اﺣﻜﺎم دادﮔﺎﻫﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻤﻼﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ »ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﭘﺮوﻧﺪه و ﮔﺰارش ...اداره ﻛﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻳﺰد ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ » 274ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت اﺧﻴﺮ ،«1357رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .255 275ﻫﻤﺎن. » 276ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻳﺰد« ،1374/9/25 ،ص) 1 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 277ﻫﻤﺎن. » 278دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد ،ﺑﺮﮔﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ و ﺻﻮرﺗﻤﺠﻠﺲ درﺑﺎره اﻣﻮال س .آ.1372/12/2 ،«. » 279ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻳﺰد« ،1374/9/25 ،ص) 1 .ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 280ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ دﻓﺘﺮﺧﺎﻧﻪ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ ﻳﺰد درﺑﺎره ﻣﻬﺮﺑﺎن اﻫﻮراﻳﻲ« )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 50
دارد ﻧﺎﻣﺒﺮده و ﻫﻤﺴﺮش ﻓﻮت ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ و ﻓﺮزﻧﺪان آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻟﺬا ﻣﻮﺿﻮع از ﻣﺼﺎدﻳﻖ ﺣﻜﻢ 70/59اﻳﻦ دادﮔﺎه ﺑﻮده و ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﺿﺒﻂ اﻣﻮال آﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺠﺘﻤﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻣﺪاد اﻣﺎم ﺻﺎدر و اﻋﻼم ﻣﻲﮔﺮدد«.
281
آﻳﺖاﷲ ﺻﺪوﻗﻲ در آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻳﺰد ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻧﺸﺎن داد .ﻃﻲ ﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 30ﺧﺮداد ،1359وي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻔﺴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮده و اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ »ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺮان ﺗﻮﻃﺌﻪ ﭼﻴﺪهاﻧﺪ«. او از »ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ« دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ »ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺟﺴﺘﺠﻮ و آﻧﻬﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻓﺎﺗﺮ دادﺳﺘﺎﻧﻲ اﻧﻘﻼب دﻫﻨﺪ 282«.اﺗﻬﺎﻣﺎت ﻧﺎﻣﺒﺮده ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺻﺪﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و اﺧﺮاج ﺻﺪﻫﺎ ﺑﻬﺎﻳﻲ از ﻛﺎر ﮔﺮدﻳﺪ.
283
ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﭘﺎﻛﺴﺎزي در 22ﺧﺮداد ،1359آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﺑﺎ ﻫﺪف »اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺮدن« ﺟﻮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ،ﺗﺮﺑﻴﺖ اﺳﺎﺗﻴﺪ و ﮔﺰﻳﻨﺶ اﻓﺮاد ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﺪرﻳﺲ در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ،ﮔﺰﻳﻨﺶ داﻧﺸﺠﻮ ،و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد.
284
ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﺑﺘﺪا ﺷﺶ ﻋﻀﻮ داﺷﺖ
285
اﻣﺎ ﺑﻪ
ﺗﺪرﻳﺞ اﻋﻀﺎي آن ﺷﺎﻣﻞ »رؤﺳﺎي ﺳﻪ ﻗﻮه« ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺧﺎﻣﻨﻪاي )ﻗﻮه ﻣﺠﺮﻳﻪ( ،اردﺑﻴﻠﻲ )ﻗﻮه ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ( و رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ )ﻗﻮه ﻣﻘﻨﻨﻪ( 286ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻴﺰ وزراي آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﻓﺮﻫﻨﮓ و دﻳﮕﺮ اﻋﻀﺎي ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮدﻳﺪ.
287
ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از ﻓﺮﻣﺎن اوﻟﻴﻪ رﻫﺒﺮ و در ﻃﻮل ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ،1359ﺗﻌﺪادي دﻳﮕﺮ از »ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﭘﺎﻛﺴﺎزي« ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺬف ﺣﺎﻣﻴﺎن ﺷﺎه و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺮﺑﻲ از دوﻟﺖ و ﻣﺤﻠﻬﺎي ﻛﺎر ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪﻧﺪ.
288
ﺳﻌﻴﺪ اﻣﻴﺮ ارﺟﻤﻨﺪ ،ﻣﻮرخ ،ﺑﺮآورد ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ
اﺑﺘﺪاي ﺗﻴﺮ ،1359ﻛﻤﺘﺮ از 10روز از ﺷﺮوع ﭘﺎﻛﺴﺎزي ،ﺑﻴﺶ از 1000ﻧﻔﺮ اﺧﺮاج ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻴﺶ از » 150ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺎزي« در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻣﺸﻐﻮل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ.
289
ﺑﻌﻀﻲ از وزارﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ »ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺎزي« ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ
» 281دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد ،ﺑﺮﮔﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ و ﺻﻮرﺗﻤﺠﻠﺲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوﻧﺪه س.ب) 1373/8/22 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[4 282ارﻳﻚ روﻟﻮ» ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ارﺷﺪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺗﻮﻃﺌﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ« ] ،[Des militaries de haut rang sont arrêtés pour complotﻟﻮﻣﻮﻧﺪ 3 ،ﺗﻴﺮ 1359ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 24ژوﺋﻦ 1980؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﻨﺼﻮر ﻓﺮﻫﻨﮓ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه داﺋﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ« ) 5ﺗﻴﺮ (1359 )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( و »دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.256 . » 283دﻧﻴﺎي ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﺪﻫﻢ« ،رك.زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،113ص.256 . » 284رﺋﻴﺲ ﺟﻬﺎد ﺳﺎزﻧﺪﮔﻲ از ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ :ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻧﺒﻮد ،ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺑﻮد« ،ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮق ،1384/10/21 ،ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ 10) http://sharghnewspaper.com/841013/html/societ.htm#s351291 :آﺑﺎن ] (1385از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﺷﺮق«[؛ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ رﺳﻤﻲ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ) http://www.iranculture.orgﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 17 :آذر (1385 ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ«[. 285ﺧﻤﻴﻨﻲ اﻋﻀﺎي ﺷﺶ ﻧﻔﺮه ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻃﻲ دﺳﺘﻮر ﺧﺮداد 1359ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از :دﻛﺘﺮ ﺑﺎﻫﻨﺮ ،دﻛﺘﺮ ﺣﺴﻦ ﺣﺒﻴﺒﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ،دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ ﺳﺮوش ،ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻓﺎرﺳﻲ ،ﻣﻬﺪي رﺑﺎﻧﻲ و ﺷﻤﺲ آل اﺣﻤﺪ .ﺷﺮق .رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .284 286ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،284ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ اﻋﻀﺎ ﺗﻮﺳﻂ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺳﺎل 1363اﻋﻼم ﺷﺪ. » 287ﺷﺮق« ،رك .زﻳﺮ ﻧﻮﻳﺲ » .284ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،284ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎل 1362آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ ،ﺧﺎﻣﻨﻪاي ،اﻋﻀﺎي زﻳﺮ را ﺑﻪ ﺷﻮرا اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد :ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ،وزﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ و آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ،وزﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ ،دو داﻧﺸﺠﻮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻬﺎد و آﻗﺎي ﻋﻠﻲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ،رؤﺳﺎي وﻗﺖ ﺳﻪ ﻗﻮه در ﺳﺎل ،1363ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﻬﺪوي ﻛﻨﻲ ،ﺳﻴﺪ ﻛﺎﻇﻢ اﻛﺮﻣﻲ )وزﻳﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش( ،رﺿﺎ دوري ،ﻧﺼﺮاﷲ ﭘﻮرﺟﻮادي و ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ. » 288ﺷﺮق« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .284در ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ،ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ» ،ﭘﺎﻛﺴﺎزي« را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﻮرا اﻧﻜﺎر ﻛﺮد و ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ »ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﺪروﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ« ،اﻣﺎ واﻗﻌﺎً اﻳﻦ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪوﻧﻲ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﺳﻠﻴﻘﻪاي و ﻳﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي اﻧﻔﺮادي ﺑﻮده و ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ .ﻫﻤﺎن. » 289ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎج« ،رك .زﻳﺮ ﻧﻮﻳﺲ ،71ص .144 .ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﮔﺮوﻫﻬﺎي دﻳﮕﺮ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮده ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻋﻤﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ اﺳﺖ. 51
ﻣﺪارك ﭘﺮﺳﻨﻞ را ﺑﺮرﺳﻲ و آن دﺳﺘﻪ از اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ را اﺧﺮاج ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ 290.در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪهاﻧﺪ 291.ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺗﺮدﻳﺪي ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﻫﺪف اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت »ﭘﺎﻛﺴﺎزي« ﺑﻮدﻧﺪ.
از دﺳﺖ دادن وﺳﻴﻠﻪ اﻣﺮار ﻣﻌﺎش در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭘﺲ از اﺳﺘﻘﺮار ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺳﻮي دوﻟﺖ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻣﺸﺎﻏﻞ دوﻟﺘﻲ ﺣﺬف ﺷﻮﻧﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ .در ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﻧﻌﻤﺖاﷲ ﺗﻘﺎ ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس ،در ﻳﻚ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻣﺸﺮف ﻧﺸﺪهاﻧﺪ اﺧﻄﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ از ﺷﻐﻠﻬﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺟﺮم ﻓﺴﺎد اﺧﻼﻗﻲ اﺧﺮاج ﺷﺪه و ﻫﻴﭻ ﺣﻘﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ 3ﻣﺎده 14ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺸﻮري ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ.
292
اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ
ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ: اﮔﺮ از واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﺪاﻣﺖ و ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﻧﻤﻮده ﺧﻮد ﺑﻪ داﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﺑﺨﺶ اﺳﻼم ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻳﺪ ...ﺗﻮﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻗﺒﻮل و از ﻧﻈﺮ اداري ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺸﻐﻮل و ﺣﻘﻮق ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎده ﺷﻤﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﮔﺮدد.
293
در 9ﺗﻴﺮ ،1359روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﺑﻴﺖاﻟﻤﺎل ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺣﺮام اﻋﻼم ﺷﺪ« ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد .ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺎده 440ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺸﻮري و »ﺑﻪ ﺟﺮم اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻚ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ«44 ، ﻧﻔﺮ از ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺧﻮد اﺧﺮاج ﺷﺪﻧﺪ 294.ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ وزﻳﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﻛﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ،آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻼﺗﻲ ،آﻳﺖاﷲ ﺷﻴﺮازي و آﻳﺖاﷲ دﺳﺘﻐﻴﺐ ﻓﺘﻮاﻫﺎﻳﻲ ﺻﺎدر ﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﺑﻴﺖاﻟﻤﺎل ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺣﺮام اﺳﺖ و ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻓﺘﻮا ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻛﻨﺪ ﺧﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود.
295
ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزي ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان ﺑﺎ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﻓﺘﺎوي آﻳﺖاﷲﻫﺎ ،در 12ﺗﻴﺮ 1359ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪاي
ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد.
296
ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزي ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ
در ﺻﻮرت ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮد ،وﺿﻊ اﺳﺘﺨﺪاﻣﻲ اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ در آورده و ﭘﺮوﻧﺪه را ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ »ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﭘﺎﻛﺴﺎزي« ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزي در ﺗﻬﺮان ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. 290ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ» ،ﺧﻼﺻﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﻲ ﺑﻲ ﺳﻲ ،ﭘﺎﻛﺴﺎزﻳﻬﺎ در اﻳﺮان« ) 10ﺗﻴﺮ ) [The Purges in Iran] (1359ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺎزي وزارت ﻧﻔﺖ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده و از ﺳﺨﻨﮕﻮي وزارت ﻧﻔﺖ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ 500ﻋﻀﻮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻨﺤﻠﻪ ﺳﺎواك ،ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﻬﺎ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺳﺎﺑﻖ و اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رژﻳﻢ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. 291ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »آﺻﻒ ﺑﻴﺎت ،ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب« ] ،[Workers’ Control after the Revolutionﮔﺰارش ﭘﺮوژه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ]) [MERIPاﺳﻔﻨﺪ -1361ﻓﺮوردﻳﻦ ،(1362ص ،20 .در ﺧﺼﻮص ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ» :ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب در ﻣﺮداد ،1359دوﻟﺖ ﺧﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف ﭘﺎك ﻛﺮدن ...ﻋﻨﺎﺻﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﺮب ،ﺷﺮق و رژﻳﻢ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺒﺎدرت ورزﻳﺪ .اﻳﻦ ﻫﺌﻴﺘﻬﺎي ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺑﻮدﻧﺪ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻫﺮ اﺳﺘﺎن ،دادﺳﺘﺎن اﻧﻘﻼب ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ،وزﻳﺮ ﻛﺎر و ﻳﻚ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻣﻨﺘﺨﺐ«. 292ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻌﻤﺖاﷲ ﺗﻘﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ« )ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮاﻧﺎ ﻧﻴﺴﺖ( )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 293ﻫﻤﺎن. » 294از ﺳﻮي آﻳﺖاﷲ رﺑﺎﻧﻲ ﺷﻴﺮازي ،آﻳﺖاﷲ دﺳﺘﻐﻴﺐ و آﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻼﺗﻲ :ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﺑﻴﺖ اﻟﻤﺎل ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺣﺮام اﻋﻼم ﺷﺪ« ،ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ، .1359/4/9 295ﻫﻤﺎن. » 296ﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﻦ ﺻﺪر ،ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ و رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺄت ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزي ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان«) 1359/4/12 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[5ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻮرخ 1359/4/9و ﻣﺎده 440ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺸﻮري ارﺟﺎع ﻣﻲداد .دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪاي در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ )ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( اﻳﻦ دﺳﺘﻮر را ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺰﻳﻨﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﭘﺮﺳﻨﻠﻲ ﺗﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻓﺮاد ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ. 52
ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ،وزارت ﻛﺎر و اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ اداره ﻛﻞ ﻛﺎر ﻧﻮﺷﺖ و ﻣﻘﺮرات ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺎﻏﻞ را اﺑﻼغ ﻧﻤﻮد .ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﺮد: ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ 8ﻣﺎده 29ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ وزارﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت دوﻟﺘﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻣﺼﻮب 1360/7/5ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي اﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﺠﺎزات ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺟﻤﺎع ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺧﺎرج از اﺳﻼم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻳﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮاﻣﻨﺎﻣﻪ و اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻧﻔﻲ ادﻳﺎن اﻟﻬﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ از ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
297
وزارت ﻛﺎر و اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در اداﻣﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﺣﻞ اﺧﺘﻼف ﻣﻜﻠﻔﻨﺪ از ﺻﺪور رأي ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﺧﺮاﺟﻲ ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﺷﺪ ،ﺑﻪﻃﻮر ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ از اﺳﺘﺨﺪام ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ از زﻣﺎن ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎل 1301ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ 298.در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻻزﻣﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻣﻌﺎدل ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺣﻘﻮق ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻮد و در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﻣﻜﺎن ﭘﺮداﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺒﻠﻐﻲ ،ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ زﻧﺪان ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ.
299
ﻣﺪﺗﻲ ﭘﺲ از اﺑﻼغ ﻳﻚ ﺳﺮي ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ،اﻃﻼﻋﻴﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاج ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﺻﺎدر ﮔﺮدﻳﺪ .اﻳﻦ اﻋﻼﻧﺎت ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺜﻴﺮاﻻﻧﺘﺸﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اداري ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ. در 9ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1359وزارت ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻘﻮق و ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﺸﺎن ﻗﻄﻊ و اﻳﺸﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ از ﻃﺮف ﻣﻘﺎﻣﺎت ذﻳﺼﻼح در ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد .ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻣﺮاﺗﺐ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺘﺒﻲ اﻃﻼع دﻫﺪ ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﮔﺮدد 300.در اﻫﻮاز ﻫﻴﺄت ﺑﺪوي ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ وزارت ﻧﻔﺖ ﻃﻲ اﻃﻼﻋﻴﻪاي اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ 15روز ﻣﻬﻠﺖ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻮرد ﭘﻴﮕﺮد ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ .اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻋﻤﻮم ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ ﻛﻠﻴﻪ اﻓﺮادي را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺗﻤﺎس دارﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
301
ﻗﺎﺿﻲ ﺷﺮع دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه در ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ زﻣﺰم ،اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ »در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺷﺎﻏﻞ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﺑﺸﻮﻧﺪ و در ﭘﺮوﻧﺪه ﭘﺮﺳﻨﻠﻲ ﺧﻮد ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم و ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع را در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺜﻴﺮاﻻﻧﺘﺸﺎر ﺑﺎ ﻋﻜﺲ ﭼﺎپ و ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ« ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ .ﺑﻪ آﻧﻬﺎ 20روز ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ دﺳﺘﻮر ﻣﻬﻠﺖ داده ﺷﺪ.
302
» 297ﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺘﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲ از اداره ﻛﺎر و اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ درﺑﺎره ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن«) 1360/9/16 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 298ﻧﺎﻣﻪ وزﻳﺮ ﻛﺸﺎورزي و ﻋﻤﺮان روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﺧﺮاﺟﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ«) 1360/6/26 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[6 299ﻓﺮﮔﻮس ﺑﻮردوﻳﭻ» ،ﺗﺮور ﻣﻘﺪس :ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺮاﻃﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻠﺤﺪ در ﻧﺒﺮدي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ« ] Holy Terror: Moslem Zealots Wage a ،[Deadly War Against Bahá’í Heresiesﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ آﺗﻼﻧﺘﻴﻚ ،ﺟﻠﺪ ) 259ﻓﺮوردﻳﻦ ،(1366ص.26 . » 300ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺎون اﻣﻮر اداري و ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﺖ ﺧﻴﺰ وزارت ﻧﻔﺖ ،ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﻤﺎﺳﻲ ،ﺑﻪ س.س) 1359/6/8 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 301اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻫﻴﺄت ﺑﺪوي ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ وزارت ﻧﻔﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻫﻮاز«) 1361/3/25 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 302ﻧﺎﻣﻪ ﻗﺎﺿﻲ ﺷﺮع دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ زﻣﺰم ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه«) 1360/6/10 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 53
ﻃﻲ ﺟﻠﺴﻪاي در ﺑﻬﻤﻦ ،1360ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ ﻣﻘﺮر داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ »ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻧﻬﺎﻳﻲ از ﻃﺮف ﻫﻴﺄت ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻬﻲ از ﻛﺎر ﻣﻌﻠﻖ ﮔﺮدﻧﺪ« .ﭘﻴﺮو اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ،ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻠﺖ ﻃﻲ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﻧﻜﺎر از ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ارﺳﺎل آن ﺑﻪ اداره ﻛﻞ اﻣﻮر ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻧﻤﻮد »ﺗﺎ اﻗﺪام ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ«.
303
ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺮﺳﺎﻛﻮ در ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﺎل 1361اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ »ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺧﻮد را از اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﻗﻄﻊ ﻧﻜﺮده و ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ رو ﻧﻴﺎورﻧﺪ ،ﺣﻖ ورود ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ« .ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺬﻫﺒﻲﺷﺎن اﺧﺮاج ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﻋﻤﻠﻲ در ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ رژﻳﻢ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادهاﻧﺪ.
304
ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻴﺰ از ﻃﺮف ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن ﺧﻮد اﺧﻄﺎرﻳﻪاي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاﺟﺸﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ از در ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ از دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻠﻨﻲ ﺗﺒﺮي ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ .اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻣﺬﻛﻮر از دﻳﻦ ﺧﻮد ﺗﺒﺮي ﻛﻨﺪ ،وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺨﺪاﻣﻲ و ﻳﺎ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﺠﺪاً ﺑﻪ ﺣﺎل اول ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن از اﺟﺮاي دﺳﺘﻮر ﻓﻮق ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاج ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﺎراﺿﻲ ﺑﻮده و ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ در اﺛﺒﺎت ﺗﺨﺼﺺ و ﻣﻬﺎرت و ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﺧﺮاﺟﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ .ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻓﻨﻲ و اﻧﺒﺎردار داﻳﺮه ﻣﺨﺎزن ﺷﻌﺒﻪ ﺧﻮدروﻫﺎي ارﺗﺶ )آﻗﺎي س.د ،(.ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن از ﻛﺎر اﺧﺮاج ﺷﺪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ رؤﺳﺎي وي ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ »وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﻧﺠﺎم داده«
305
اﺳﺖ .در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮ ،آﻗﺎي س.ي ،.ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻳﻚ
ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﻲ در ﺗﻬﺮان از ﻛﺎر ﺑﺮﻛﻨﺎر ﺷﺪ .ﻧﺎﻣﻪ اﺧﺮاج ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ آﻗﺎي س.ي .از »ﻫﻤﻜﺎري ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ« اﻳﺸﺎن ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮده و ﺑﺮاي اﻳﺸﺎن »آرزوي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ« ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﺑﺎ اﻇﻬﺎر ﺗﺄﺳﻒ ﺑﻴﺎن ﻣﻲداﺷﺖ ﻛﻪ »ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﻤﺎن ﻋﻘﻴﺪه ﺧﻮد ﻧﺸﺪه و در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺻﺮﻳﺤﺎً دﻳﻦ ﺧﻮد را ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻋﻼم ﻧﻤﻮدهاﻳﺪ ﻟﺬا ...ﺑﻪ ﻛﺎر ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻪ داده ﻣﻲﺷﻮد«.
306
ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﺳﺘﺨﺪام ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻇﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻧﻘﻼب ﮔﺮﮔﺎن ﺑﻪ آﻗﺎي س.ف .اﻃﻼع داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺴﺐ ﺧﻮد را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮده و آن را ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ »ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺸﻜﻮك اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺿﺪ اﻧﻘﻼب و اﻗﻠﻴﺘﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاي اﻧﻘﻼب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ« واﮔﺬار ﻧﻤﺎﻳﺪ.
307
ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺨﺶ آﻣﻮزش ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در ﺧﺮداد ،1358ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ رﺟﺎﻳﻲ ،وزﻳﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ،ﺿﻤﻦ ﺻﺪور ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺷﻤﺎره 14974/2ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاج ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ از ﻣﺪارس ﻛﺸﻮر اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻤﻮد. اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ »وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ...اﺟﺎزه ﻧﻤﻲدﻫﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوران ﻃﺎﻏﻮت ...ﭘﻴﺮوان ﻣﺴﻠﻚ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در واﺣﺪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ اﻓﻜﺎر ﭘﺎك و ﻣﻌﺼﻮم داﻧﺶآﻣﻮزان را آﻟﻮده و ﻣﻨﺤﺮف ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ« و اﻳﻨﻜﻪ »ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ...ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﺟﻮد و ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎزات اﺳﺖ«.
308
اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻮاﻗﺐ و
303ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻠﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن« ،1360/12/25 ،ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻃﻼﻋﻴﻪ ) 1360/12/6ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 304ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺮﺳﺎﻛﻮ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان درﺑﺎره ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺮﻛﺖ«) 1361/3/9 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 305ﻧﺎﻣﻪ از داﻳﺮه ﻣﺨﺎزن -ﺷﻌﺒﻪ ﺧﻮدروﻫﺎي ارﺗﺶ درﺑﺎره آﻗﺎي س.د) 1358/11/20 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 306ﻧﺎﻣﻪ از رﺋﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﻲ ﺑﻪ آﻗﺎي س.ي) 1373/6/21 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 307ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎد ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﭘﺎﺳﺪاران ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻓﺎﺿﻞ آﺑﺎد ﮔﺮﮔﺎن ﺑﻪ س.ف) 1360/3/4 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 308ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ رﺟﺎﻳﻲ ،ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش درﺑﺎره ﺣﻜﻢ ) 1358/6/21 ،«1358-4-1-2/14974ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 54
ﺗﺒﻌﺎت ﺧﻮد را در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻧﺸﺎن داد .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ،در ﻓﺎرس ،ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺎزي آﻣﻮزش و ﭘﺮورش 44 ،ﻣﻌﻠﻢ ﺑﻬﺎﻳﻲ را اﺧﺮاج ﻛﺮد.
309
در ﺧﺮداد ،1359ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪاي از ﺳﻮي آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺳﺒﺰوار ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻮﻗﻒ ﭘﺮداﺧﺖ
ﺣﻘﻮق ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻬﺎﻳﻲ و ارﺳﺎل اﺳﺎﻣﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم آﺧﺮﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺣﻘﻮﻗﻲﺷﺎن ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺰﻳﻨﻲ اداره ﻛﻞ ﺻﺎدر ﺷﺪ.
310
ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻮارد اﺧﺮاج ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎ ،ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻬﺎﻳﻲ وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ از دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﺒﺮي ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ .ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﺎﻧﻢ س.ج .ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﻳﻦ ﻣﻮرد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎ »در ﻳﻜﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺜﻴﺮاﻻﻧﺘﺸﺎر )ﻛﻴﻬﺎن -اﻃﻼﻋﺎت -ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ( ﻋﺪم واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺬﻛﻮر اﻋﻼم و ﺑﺮﻳﺪه روزﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ اﻳﻦ اداره ]اداره ﻛﻞ ﻛﺎرﮔﺰﻳﻨﻲ وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ[ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ« و ﻳﺎ »از ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ اﺳﻼم ﮔﻮاﻫﻲ ﻋﺪم واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را ﺑﻪ اﻳﻦ اداره ﻛﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ«.
311
ﺗﺎ ﺳﺎل ،1366ﺑﻴﺶ از 11000ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺎﻏﻞ در ادارات دوﻟﺘﻲ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد را در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺻﺪور ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ از دﺳﺖ دادﻧﺪ.
312
ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﺮاي داﻧﺶآﻣﻮزان و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﻲ ،داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در دوران ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻣﻮرد دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓ در ﺗﻴﺮ ﻣﺎه 1358ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ،ﻣﺪارس ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان ،اﻃﻼﻋﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺛﺒﺖﻧﺎم داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺻﺎدر ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﻣﺴﺆوﻻن ﻣﺪارس ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪاي را ﺑﻴﻦ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻨﺪي ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮن »داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ادﻳﺎن رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﻣﺴﻠﻤﺎن ،ﻳﻬﻮدي ،ﻣﺴﻴﺤﻲ ،و زرﺗﺸﺘﻲ(« ﺑﻮد.
313
ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺛﺒﺖﻧﺎم ﺑﺮاي ﺳﺎل ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ 1360-61را داﺷﺘﻨﺪ ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﺮﻣﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺆاﻻﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ،آﻳﺎ داﻧﺶآﻣﻮز ﻳﺎ واﻟﺪﻳﻦ او ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،و اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ آﻳﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﺒﺮي از ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﺮد 314.آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن ﺧﻮد را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ در ﻣﺪرﺳﻪ ﺛﺒﺖﻧﺎم ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ .اﻏﻠﺐ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻮدﻧﺪ در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻣﺪت از ﻣﺪرﺳﻪ اﺧﺮاج ﺷﺪﻧﺪ .آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاﺟﺸﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ،ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ س.ه. از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ در اﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮد 315.س.ا .ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪاي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاﺟﺶ از ﺳﻮي رﺋﻴﺲ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﺶ در ﺳﺎل 1360درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد و ﻋﻠﺖ اﺧﺮاج او ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن و »ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮدن در راﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻴﻬﺎ و ﺑﺤﺜﻬﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ« ﻋﻨﻮان ﺷﺪه ﺑﻮد.
316
» 309ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن 5ﻧﻔﺮه ﭘﺎﻛﺴﺎزي 104 ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻓﺎرس اﺧﺮاج و ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ«.1359/4/9 ، » 310ﺗﻠﮕﺮام ﺑﻪ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺳﺒﺰوار از اداره آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺷَﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﺒﺰوار« ،ﺗﻴﺮ ) 1359ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 311ﻧﺎﻣﻪ وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ س.ج) 1359/6/29 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 312ﻓﺮﮔﻮس ﺑﻮردوﭘﭻ» ،ﺗﺮور ﻣﻘﺪس :ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺮاﻃﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻠﺤﺪ در ﻧﺒﺮدي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ« ] Holy Terror: Moslem Zealots Wage a ،[Deadly War Against Bahá’í Heresiesﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ آﺗﻼﻧﺘﻴﻚ ،ﺟﻠﺪ ) 259ﻓﺮوردﻳﻦ ،(1366ص.26 . » 313ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اوﻟﻴﺎي داﻧﺶآﻣﻮزان از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﭘﻴﺶآﻫﻨﮓ«) 1358/4/15 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 314ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اداره ﻛﻞ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻬﺎﻳﻲ«) 1360 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 315ﻧﺎﻣﻪ از ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻣﺪرﺳﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪ آﻗﺎي ك.ه .وﻟﻲ داﻧﺶآﻣﻮز س.ه) 1360/9/1 ،«.ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 316ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ س.آ .از ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن«) 1360 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 55
وزﻳﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﻴﺴﺘﻢ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ را ﺑﺎ ﺻﺪور ﺣﻜﻢ ﺻﺎدره در ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻬﺮﻳﻮر 1360رﺳﻤﻲ ﻧﻤﻮد .اﻳﻦ ﺣﻜﻢ اﺷﻌﺎر ﻣﻲداﺷﺖ ﻋﻀﻮﻳﺖ در »ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﮔﻤﺮاه و ﺑﺪﻋﺖآﻣﻴﺰ« ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺪرﻳﺲ اﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺗﺤﺼﻴﻞ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ 317.در ﺳﺎل ،1361ﺧﺎﻧﻢ س.ج .ﻧﺎﻣﻪاي از ﺳﻮي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺎزي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ واﻗﻊ در ﻣﺸﻬﺪ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺧﺮاج ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد »ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﺰرگ اﺳﻼم و از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻴﻌﻪ ،ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را ﺑﻪ ﻋﻠﻠﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ، اﻣﺎﻣﺖ ،ﻣﻘﺮرات و ﻗﻮاﻧﻴﻦ دﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺬ از ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ«.
318
داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ .روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن در ﺳﺎل 1360ﻣﻘﺮرات ﺟﺪﻳﺪ ارﺳﺎل ارز داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ را اﻋﻼم ﻧﻤﻮد و 30ﮔﺮوه از اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ درﻳﺎﻓﺖ ارز داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوه ﻫﻔﺖ آن »داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮو ﻳﻜﻲ از ادﻳﺎن رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ« ﺑﻮد.
319
ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺸﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ وارد ﺑﺮ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن، ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﻔﺮادي و ﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪي و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان را ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺎزد.
.6ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ .1-6ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ در ﺳﺎل ،1362اﻳﺮان ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪ .ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در اﺑﺘﺪا ﺗﺄﺛﻴﺮي در ﺗﻮﻗﻒ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻧﺪاﺷﺖ
320
و در 24اﺳﻔﻨﺪ ،1362ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق
ﺑﺸﺮ ،ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎره 1984/54ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻧﺘﺼﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻳﮋه ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان را ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد.
321
ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻳﮋه ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در ﻣﻮاردي ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ واﻛﻨﺸﻬﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ از ﺳﻮي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ 322ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد .ﻋﺪم ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻮﺳﻂ » 317ﮔﺰارش ج.ب.ب .درﺑﺎرة آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،81ص.17 . » 318ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ س.ج .از داﻧﺸﮕﺎه«) 1360/12/27 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. » 319ﻣﻘﺮرات ﺟﺪﻳﺪ ارﺳﺎل ارز داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ اﻋﻼم ﺷﺪ« ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن.1360/5/13 ، 320ﺑﺮاي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺻﺎدر ﺷﺪه در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﺮان ،ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﺎزﻳﻼ ﻗﺎﻧﻌﻲ» ،ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان« ] HUMAN RIGHTS, ،[THE UN, AND THE BAHA’IS IN IRANﺻﺺ] (2002) 436-437 .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ :ﻗﺎﻧﻌﻲ[ 321ﻫﻤﺎن ،ﺻﺺ .114-121 .آﻧﺪره آﮔﻴﻼر از ﻛﺸﻮر وﻧﺰوﺋﻼ اوﻟﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﻨﺘﺼﺐ در اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺑﻮد؛ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد از ورود او ﺑﻪ اﻳﺮان ﻣﻜﺮراً ﺧﻮدداري ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺎﻧﻊ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻔﺶ ﮔﺮدﻳﺪه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎي اﻳﺸﺎن ﺷﺪ .زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن در ﺻﺪد اﻧﺘﺼﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮ آﻣﺪ ،اﻳﺮان درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ »ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﺑﻴﻄﺮف و آﮔﺎه« از ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ را درك ﻛﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻤﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﺰارﺷﺎت ﻗﺒﻠﻲ در ﺧﺼﻮص ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻐﺮﺿﺎﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ .در 29ﺗﻴﺮ 1365رﻳﻨﺎﻟﺪو ﮔﺎﻟﻴﻨﺪوﭘﻞ از ﻛﺸﻮر اﻟﺴﺎﻟﻮادور ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻳﮋه ﺟﺪﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن )ﻛﻪ در ﺻﻔﺤﻪ 121ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ »ﻧﺮوژ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺧﻮد در ﺧﺼﻮص ﺣﻖ اﻳﺮان ،ﻛﺸﻮري ﺗﺤﺖ ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ،ﺑﺮاي ﻣﺸﺮوط ﻛﺮدن ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻌﺪي را اﺑﺮاز ﻛﺮد.(«. 322ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﻓﺸﺎري« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،145ص) 147 .ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ» :ﮔﺰارش ﺷﻮراي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﺧﺼﻮص ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان« 20) UN Doc. A/42/648ﻣﻬﺮ 1366ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 12اﻛﺘﺒﺮ ،(1987ص ،16 .ﭘﺎراﮔﺮاف 47 56
ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﻮﺿﻮع اﺧﺘﻼف داﺋﻤﻲ ﺑﻴﻦ رژﻳﻢ اﻳﺮان و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻳﮋه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ،رﻳﻨﺎﻟﺪو ﮔﺎﻟﻴﻨﺪوﭘﻞ ﺷﺪ .ﻣﺘﻦ زﻳﺮ از ﻳﻜﻲ از ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﭘﻞ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺧﺘﻼﻓﻲ اﺳﺖ: اﻳﺸﺎن ]ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ،ﻛﻤﺎل ﺧﺮازي[ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎ ]در ﺧﺼﻮص ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن[ داراي ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮده و ﺑﻴﻄﺮﻓﺎﻧﻪ و ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .اﻳﺸﺎن اﺧﺘﺼﺎﺻﺎً ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ،اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎ ﺳﻌﻲ در اﻋﻄﺎي ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ واﻗﻌﻲ ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد .اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲروﻧﺪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد. اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﻲﺷﺪ ...
323
اﻳﺮان ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻇﻬﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺬﻫﺐ ﻗﺼﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻫﻤﺪردي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ را دارﻧﺪ 324.ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻳﺮان در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، رﻓﺘﺎر ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ :اﻟﻒ( دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد اﻧﺸﻌﺎب در ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ؛ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه را ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛
326
325
ب( ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ،ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮده و
و ج( ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي و ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺨﻔﻲ ﺳﺎواك ﺗﺒﺎﻧﻲ
ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ 327.ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺣﻴﻔﺎ ،اﺳﺮاﺋﻴﻞ ،را ﺑﺮرﺳﻲ و ﺻﺤﺖ اﺗﻬﺎﻣﺎت وارده ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ اﻳﺮان را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ..
328
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ در اواﺧﺮ دﻫﻪ ،1360ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻓﺸﺎرﻫﺎي روزاﻓﺰون ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺗﻨﺸﻬﺎي داﺧﻠﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در اﺛﺮ ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق ،ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻋﻠﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺷﺪ .در ﺳﺎل ،1367رﻳﻨﺎﻟﺪو ﮔﺎﻟﻴﻨﺪوﭘﻞ ﮔﺰارش داد ﻛﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﻫﻨﻮز 152ﺑﻬﺎﻳﻲ در زﻧﺪان ﻫﺴﺘﻨﺪ» ،ﺷﺪت ﻋﻤﻠﻴﺎت آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ آﺧﺮ ﺳﺎل 1366و ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ اول ﺳﺎل 1367ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ«.
329
و »ﮔﺰارش ﺷﻮراي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﺧﺼﻮص ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان« 11) UN Doc. A/44/620 ،آﺑﺎن 1368ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 2ﻧﻮاﻣﺒﺮ ،(1989ص ،7 .ﭘﺎراﮔﺮاف .(4 » 323ﮔﺰارش ﺷﻮراي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﺧﺼﻮص ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان« 11) UN Doc. A/44/620 ،آﺑﺎن 1368ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 2ﻧﻮاﻣﺒﺮ ،(1989ص ،26 .ﭘﺎراﮔﺮاف .94 324ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »روﻧﻮﺷﺖ اﻇﻬﺎرات رﺋﻴﺲ ﻫﺌﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ،آﻗﺎي ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ ،در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ« )19 ﺟﻮﻻي ،(1982ص) 6 .ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ »رﻫﺒﺮان ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺰوراﻧﻪ و ﺑﻲﺷﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در اﻣﻮر ﺳﻴﺎﺳﻲ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ«( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ: »اﻇﻬﺎرات ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ«[ )ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان(. 325ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﻔﺎرت اﻳﺮان در اﻧﮕﻠﻴﺲ« ) 18اوت ) (1982ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻔﺎرت اﻳﺮان در اﻧﮕﻠﻴﺲ«[ )ﻛﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ »ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻮﻓﻖ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ و دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم اﺳﺖ ...ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ،ﺳﺰار روﺳﻴﻪ ...ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي اﻓﺘﺮاق و از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻦ اﺗﺤﺎد ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ اﺳﺖ(«.؛ »ﺳﺎﻧﺎﺳﺎرﻳﺎن« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،16ص 115 .اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﺷﻤﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺟﻬﺖ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺟﻨﺒﺸﻬﺎي ﺷﻴﻌﻪ و ﻣﺘﺮﻗﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ«. 326ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻔﺎرت اﻳﺮان در اﻧﮕﻠﻴﺲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،325ص) 3 .ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ »درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻻﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ در ﻛﺸﻮر اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻤﻲ ﺑﻮد ،ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺤﻮ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺗﺎ ﻻﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮد («.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﻇﻬﺎرات ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،324ص) 7 .ﻛﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻛﻨﺪ »در ﻃﻮل ﺷﺒﻬﺎي ﺳﻴﺎه دراز رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي در اﻳﺮان] ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ[ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ.(«. 327ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »اﻇﻬﺎرات ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،324ص) 7.ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ »رﻫﺒﺮان ﻣﺘﺰور و ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎر ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﻬﺮهﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ رژﻳﻢ ﺷﺎه ﺑﻮدﻧﺪ.(«. 328ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﻲ و ﻧﻬﻤﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،در ﺧﺼﻮص ﻣﻮرد 12دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ :ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻮارد ﺗﺨﻠﻒ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و آزادﻳﻬﺎي اﺳﺎﺳﻲ« 2 ،ﻣﺎرس ،1983ص.3 . » 329ﮔﺰارش ﺷﻮراي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﺧﺼﻮص وﺿﻌﻴﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان« 13 ،اﻛﺘﺒﺮ U.N. Doc. ،1988 َ ،A/43/705ﭘﺎراﮔﺮاف 36و .41 57
.2-6ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺠﺪد ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن
آﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي
ﺑﻌﺪ از ﻓﻮت آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ در 13ﺧﺮداد
آﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ﭘﺲ از
،1368ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺻﻼح ﺷﺪ و ﻣﺠﻠﺲ
ﻓﻮت آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان
ﺧﺒﺮﮔﺎن رﻫﺒﺮي ،رﻫﺒﺮ ﺟﺪﻳﺪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد.
330
رﻫﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان
ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي
اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ .آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي
ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي 1360و 1368رﺋﻴﺲ
ﺗﺤﺼﻴﻼﺗﺶ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ رﻫﺒﺮان
ﺟﻤﻬﻮر ﺑﻮد ،ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن رﻫﺒﺮي
ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ روﺣﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﻳﺖاﷲ
ﺑﻪ درﺟﻪ آﻳﺖاﻟﻠﻬﻲ ارﺗﻘﺎ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ.
331
ﺑﺮوﺟﺮدي و آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ
اﻛﺒﺮ ﻫﺎﺷﻤﻲ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ
اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از ﻫﻮاداران
ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺟﺪﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ.
اﻧﻘﻼب آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد .ﺑﻌﺪ از
ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺠﺪد رژﻳﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺮان ﺑﺎ
اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب در ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ،ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ
ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﻮرخ 6اﺳﻔﻨﺪ
دﻓﺎع در ﻓﺎﺻﻠﻪ آﺑﺎن ﺗﺎ ﺑﻬﻤﻦ 1358و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ داﺋﻢ ﺗﻬﺮان
،1369ﺗﻮﺳﻂ دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ
در ﺑﻬﻤﻦ 1358ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪ .اﻳﺸﺎن در ﺳﺎل 1360ﺑﻪ ﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ
ﻫﺎﺷﻤﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ،دﺑﻴﺮ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب
ﺟﻤﻬﻮري رﺳﻴﺪ و در ﺳﺎل 1366رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎم
اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ
ﺷﺪ .در ﺳﺎل 1368ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن رﻫﺒﺮي ،اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮ
ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﺷﻮد.
332
ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺬاﻛﺮات و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات
ﺟﺪﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد.
ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاري دوﻟﺖ در ﺧﺼﻮص »ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« را ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻀﺎر آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺸﺎن ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد .در دي ﻣﺎه ﺳﺎل ،1369ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ ،ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ، دﺳﺘﻮرات آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي در ﺧﺼﻮص ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« ﺑﻪ اﻳﺸﺎن اﺑﻼغ ﺷﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ارﺟﺎع ﮔﺮدﻳﺪ 333.ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﻧﺎﻣﻪ واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاري ﻣﺸﺨﺺ در ﺧﺼﻮص ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻮده ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ »در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاري درﺳﺘﻲ ﺑﺸﻮد ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد ﻳﺎ ﻧﺸﻮد«.
334
ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﻔﺎد ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺮﻋﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﻛﺸﻮر ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺬاﻛﺮات و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد: 330آﻳﺖاﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮي ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ اﻳﺸﺎن ﻋﻠﻨﺎً اﻋﺪاﻣﻬﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ زﻧﺪاﻧﻴﺎن در ﺳﺎل 1367را ﻣﺤﻜﻮم ﻧﻤﻮد، دﻳﮕﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ .ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﺮواﻧﺪ آﺑﺮاﻫﻴﻤﻴﺎن» ،اﻋﺘﺮاﻓﺎت ﺗﺤﺖ ﺷﻜﻨﺠﻪ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،6ﺻﺺ 219-221 .؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻧﺎﻣﻪ آﻳﺖاﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮي« ) 2ﻧﻮاﻣﺒﺮ (1997ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ:
http://www.irvl.net/Translation%20of%20Ayatollah%20Khomeini's%20Letter%20Dismissing%20Montazeri.htm
)ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 1 :آﺑﺎن .(1385 » 331زﻧﺪﮔﻲ آﻳﺖاﷲ« ،رك .زﻳﺮ ﻧﻮﻳﺲ ، 38ص.309-310 . » 332ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ از ﻃﺮف دﺑﻴﺮ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ«) 1369/12/6 ،از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ» :ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ«( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[7اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ از ﺳﻮي رﻫﺒﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻃﺮح ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،186ص. .(51اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻳﮋه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ،رﻳﻨﺎﻟﺪو ﮔﺎﻟﻴﻨﺪوﭘﻞ را ﺟﻠﺐ ﻛﺮد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲhttp://info.bahai.org/article- : 1-8-3-.14.htmlﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ادﻋﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺪرك ﺟﻌﻠﻲ اﺳﺖ .در ﺳﺎل ،1369اﻋﻀﺎي ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﺎﻣﻞ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ،ﻋﺒﺪاﷲ ﺟﻌﻔﺮﻋﻠﻲ ﺟﺎﺳﺒﻲ ،اﺣﻤﺪ اﺣﻤﺪي ،ﺣﺴﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺣﺒﻴﺒﻲ ،ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ وﻻﻳﺘﻲ ،اﻳﺮج ﻓﺎﺿﻞ ،ﻋﻠﻲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري و رﺿﺎ داوري اردﻛﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ. » 333ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ .332 334ﻫﻤﺎن. 58
اﻟﻒ :ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻛﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﻧﻈﺎم ﻣﻤﻠﻜﺘﻲ: -1ﺑﺪون ﺟﻬﺖ آﻧﺎن از ﻣﻤﻠﻜﺖ اﺧﺮاج ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ. -2ﺑﻲدﻟﻴﻞ دﺳﺘﮕﻴﺮ ،زﻧﺪاﻧﻲ و ﻳﺎ ﻣﺠﺎزات ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ. -3ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻈﺎم ﺑﺎ آﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ راه ﺗﺮﻗﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻧﺎن ﻣﺴﺪود ﺷﻮد. ب :ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ: -1در ﻣﺪارس ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲاﻧﺪ ﺛﺒﺖﻧﺎم ﺷﻮﻧﺪ. -2ﺣﺘﻲاﻟﻤﻘﺪور در ﻣﺪارﺳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎدر ﻗﻮي و ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ دارﻧﺪ ﺛﺒﺖﻧﺎم ﺷﻮﻧﺪ. -3در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﭼﻪ در ورود و ﭼﻪ در ﻃﻮل دوران ﺗﺤﺼﻴﻞ ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد ﺑﻬﺎﻳﻲاﻧﺪ ،از داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺤﺮوم ﺷﻮﻧﺪ. -4ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ )ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ( آﻧﻬﺎ ﺑﺎ وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪه و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻋﺘﻘﺎدي و ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ را ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي دﻳﻨﻲ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭘﺎﺳﺦ داد. -5ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺳﻼﻣﻲ( ﺷﻌﺒﻪاي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻋﺘﻘﺎدي و ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. -6ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن رﻳﺸﻪﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آﻧﺎن در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد و ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد. ج :ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺣﻘﻮﻗﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ: -1در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﺰاردن وﺳﺎﻳﻞ ﻣﻌﺎش در ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎرف ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻫﻤﻪ آﺣﺎد ﻣﻠﺖ ﻗﺮار داده ﻣﻲﺷﻮد. -2اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺟﻬﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﺣﻘﻮق ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﻳﺮاﻧﻲ از ﻗﺒﻴﻞ دﻓﺘﺮﭼﻪ ﺑﺴﻴﺞ، ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ،ﺟﻮاز دﻓﻦ ،اﺟﺎزه ﻛﺎر و اﻣﺜﺎل اﻳﻨﻬﺎ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻧﺸﻮﻧﺪ. -3در ﺻﻮرت اﺑﺮاز ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدن اﺟﺎزه اﺳﺘﺨﺪام ﻧﺪارﻧﺪ. -4ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻣﺆﺛﺮ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﻠﻤﻲ و ( ...ﺑﻪ آﻧﺎن داده ﻧﺸﻮد.
335
ﺑﺴﻴﺎري از روﺷﻬﺎي ﺳﺮﻛﻮبﻛﻨﻨﺪه ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ در ﻃﻮل دﻫﻪ 1360در زﻣﻴﻨﻪ ﺣﻘﻮق اﻗﺘﺼﺎدي ،اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﺪ ،در اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ )ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎل (1369ﺗﻜﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك در ﺧﺼﻮص ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي دوﻟﺖ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﻪ از دوران اول اﻧﻘﻼب آﻏﺎز ﺷﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
335ﻫﻤﺎن. 59
.3-6داﻧﺸﮕﺎه آزاد ﻋﻠﻤﻲ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻬﺎﻳﻲ از دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪﻧﺪ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻗﺪام ﺑﻪ اﻳﺠﺎد داﻧﺸﮕﺎه آزاد ﻋﻠﻤﻲ ]) [Bahá'í Institute for Higher Education (BIHEﻧﻤﻮدﻧﺪ .اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎر ﺧﻮد را در ﺳﺎل 1366در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آﻏﺎز ﻧﻤﻮد .ﺗﺎ ﺳﺎل ،1377ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ 900ﻧﻔﺮ ﺑﻮد و ﻣﺆﺳﺴﻪ 150ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺌﻴﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﺷﺖ و در 10رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ اﻋﻄﺎي ﻣﺪرك داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ .ﻛﻼﺳﻬﺎ در ﻣﻨﺎزل ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪه و ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻏﻴﺮﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﺗﺤﺮﻳﻚ دوﻟﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﺸﻮد.
336
ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ،در ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1377ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ 36 ،ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺄت ﻋﻤﻠﻲ را دﺳﺘﮕﻴﺮ
ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ 500ﺧﺎﻧﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ ،راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ ،ﻧﻮار ،ﻟﻮازم آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺼﺎدره ﺷﺪﻧﺪ 337.ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﺰارش داد: ﻟﻮازم ﻣﺼﺎدره ﺷﺪه ﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻧﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﻧﻪ ﻣﺒﺎرز ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪه. آﻧﻬﺎ اﺳﺎﺗﻴﺪي در رﺷﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻟﻮازﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺘﺐ و ﻟﻮازم آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻮد.
338
ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﻼت ﺳﺎل ،1377اﮔﺮﭼﻪ داﻧﺸﮕﺎه آزاد ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺳﻮي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮد ،وﻟﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻣﺠﺪد ﻧﻤﻮد .ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي 1380و ،1381ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻧﻤﻮدن ﻛﻼﺳﻬﺎ و اذﻳﺖ و آزار اﺳﺎﺗﻴﺪ اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎه اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺳﺆاﻻت اﻣﺘﺤﺎﻧﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﺸﻬﺪ و ﺷﻴﺮاز ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ در ﺿﻤﻦ اﻣﺘﺤﺎن ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻧﺪ. آﻣﻮزش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻜﺎﺗﺒﻪاي اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﻛﻼﺳﻬﺎ در ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ.
339
اﮔﺮﭼﻪ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺪارك ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻼن داﻧﺸﮕﺎه آزاد ﻋﻠﻤﻲ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ،
ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ از ﭘﺬﻳﺮش ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻼن اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﺪ.
340
.4-6ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻳﺪ؟ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻴﻬﺎي ﺗﺤﺮﻳﻚﻛﻨﻨﺪه ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اداره ﻣﻲﺷﻮد ،در ﺳﺎل 1380ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در اﻳﺮان« را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻗﺪرت و ﻧﻔﻮذ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺷﻴﻌﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ.
341
» 336ﻃﺮح ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان« ،رك .زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ،186ص.63 .
337ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،درﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ :ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻳﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺪم ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ« ] CLOSED DOORS: IRAN’S CAMPAIGN ،[TO DENY HIGHER EDUCATION TO BAHÁ’ÍSﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ) http://denial.Bahá’í.org/ :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ :ا آﺑﺎن ،(1385
ص 19 .و .23
338اﻳﺘﻦ ﺑﺮوﻧﺮ» ،اﻳﺮان »داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ« را ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اداره ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ« ] Iran Closes ‘University’ Run Covertly by the ،[Bahá’ísﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ 29 ،اﻛﺘﺒﺮ ،1998ص .اﻟﻒ.[A7] 7- 339 ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،درﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ :ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻳﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺪم ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ« ] CLOSED DOORS: IRAN’S CAMPAIGN ،[TO DENY HIGHER EDUCATION TO BAHÁ’ÍSﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ) http://denial.Bahá’í.org/004.php :ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 1 :آﺑﺎن
.(1385 340ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻠﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ:
) http://www.bihe.org/index.php?option=com_content&task=view&id=35&Itemid=198ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 16 :آذر .(1385 341ﺳﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ زاﻫﺪ زاﻫﺪاﻧﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺳﻼﻣﻲ» ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در اﻳﺮان« ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ.1380 ، 60
از زﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ،ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﺪﻳﺪي ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان در وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﻲ اﻳﺮان آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺧﻄﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎل 1334و دﻫﻪ 1360را ﻃﻨﻴﻦاﻧﺪاز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﭼﻬﺎر روز ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،ﻛﻴﻬﺎن ،روزﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ دوﻟﺖ و ﺑﻪ ﺳﺮدﺑﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ ،ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاري ،ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﻔﻲ درﺑﺎره دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮد.
342
ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت از ﺷﺎﻳﻌﺎت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺎ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ و ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻤﻮدن
ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﻋﻨﺎوﻳﻦ زﻳﺮ از ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻴﻬﺎن در ﺳﺎل ،1384 ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ: »ﺑﺎب « در ﻣﻜﺘﺐ ﻳﻬﻮدﻳﺎن1384/8/7 ،
343
ﺗﻨﺎﻗﺾ در آﻣﻮزهﻫﺎي ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ1384/8/19 ،
344
ﺧﻂ اﻧﮕﻠﻴﺲ در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ1384/8/23 ، ﻣﺮوج ﺗﺮورﻳﺴﻢ1384/8/28 ، ﻳﺎور ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ1384/9/1 ،
346
347
درﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ1384/9/2 ، اﻋﻼم ﺧﻄﺮ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻔﻮذ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن1384/9/3 ، ﻣﻨﺠﻼب ﻓﺴﺎد1384/9/8 ،
345
348
349
350
ﻛﻴﻬﺎن اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت را ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ و ﻣﺮاﺣﻞ دادرﺳﻲ ﻳﻚ ﭘﺮوﻧﺪه ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ در ﺳﺎل 1328در ﺧﺼﻮص ﻗﺘﻞ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺴﻠﻤﺎن در اﺑﺮﻗﻮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه ﺑﻮد ،در دي ﻣﺎه 1384دﻧﺒﺎل ﻛﺮد. ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻲ اﺳﻔﻨﺪآﺑﺎد و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دروغ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ارﺗﻜﺎب ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و اﻧﮕﻴﺰه آﻧﻬﺎ اﻫﺎﻧﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻋﻼم ﺷﺪه ﺑﻮد.
351
ﻛﻴﻬﺎن از ﺗﻴﺮﻣﺎه ،1385ﻛﺘﺎب ﺳﺎﻳﻪ ﺷﻮم ،ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺎز رﺋﻮﻓﻲ را در 77ﺑﺨﺶ ﭼﺎپ ﻧﻤﻮد 352.رﺋﻮﻓﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮده و ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم ﮔﺮوﻳﺪه ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﻓﺎﺳﺪ ،ﻣﻨﺤﺮف و ﺗﺸﻨﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮل و ﻗﺪرت ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ .در 342ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﺧﻼﺻﻪ و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺣﻤﻼت اﺧﻴﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ« ]،[Summary and Analysis of Recent Media Attacks ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.Bahá’í.org/iranthreat/mediaattacksﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 26 :ﻣﻬﺮ .(1385 343ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840807/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 15 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 344ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840819/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 345ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840823/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 346ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840828/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 347ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840901/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 348ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840902/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 349ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840903/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 350ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) www.kayhannews.ir/840908/8.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 29 :ﻓﺮوردﻳﻦ .(1385 351ﻣﺘﻦ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ دادﺳﺘﺎن ﻳﺰد ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻗﺘﻞ ،ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﻣﺎﺟﺮاي اﺑﺮﻗﻮ ،ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در،http://www.kayhannews.ir/841105/8.htm : ،http://www.kayhannews.ir/841108/8.htm#other801 ،http://www.kayhannews.ir/841106/8.htm#other801 http://www.kayhannews.ir/841110/8.htm#other801 ، http://www.kayhannews.ir/841109/8.htm#other801
)ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 5 :آﺑﺎن .(1385 352ﻣﻬﻨﺎز رﺋﻮﻓﻲ» ،ﺳﺎﻳﻪ ﺷﻮم :ﺧﺎﻃﺮات ﻳﻚ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ« )ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻛﻴﻬﺎن .(1385 ،اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻲ در ﭘﻲ در ﻛﻴﻬﺎن در ﻓﺎﺻﻠﻪ 24ﺗﻴﺮ ﺗﺎ 20ﻣﻬﺮ 1385ﭼﺎپ ﺷﺪ. 61
ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب در 14ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻴﻦ 22ﻣﻬﺮ و 11آﺑﺎن در ﻛﻴﻬﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ، رﺋﻮﻓﻲ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﺧﻮد را در ﺧﺼﻮص وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﺘﺰوراﻧﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻜﺮار ﻧﻤﻮد. ﮔﺰارﺷﺎت ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ از داﺧﻞ اﻳﺮان ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺣﺮﻛﺎت ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺷﻬﺮ ﻳﺰد ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺟﻤﻊآوري اﺳﺎﻣﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در 29اﺳﻔﻨﺪ ،1384اﺳﻤﺎ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ،ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﻳﮋه ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در زﻣﻴﻨﻪ آزادي ﻣﺬﻫﺐ و ﻋﻘﻴﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ، ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪاي از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻞ اﻳﺮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد 353.اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﻣﻬﺮ ﻓﻮري ﺧﻮرده ﺑﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﻮا ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻧﻤﻮد ﻛﻪ: ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮي ﺣﻀﺮت آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي )ﻣﺪﻇﻠﻪاﻟﻌﺎﻟﻲ( ،ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺄﻣﻮر ﮔﺮدﻳﺪه ﺗﺎ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻊ و ﻛﺎﻣﻠﻲ از ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎ )اﻋﻢ از ﺳﻴﺎﺳﻲ ،اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻠﻴﻪ اﻓﺮاد اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﺿﺎﻟﻪ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ .ﻟﺬا ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺒﺎدي ذﻳﺮﺑﻂ اﺑﻼغ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر از اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊآوري و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺘﺎد ﮔﺰارش ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ.
354
اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎي ﺳﺮﻟﺸﮕﺮ ﺑﺴﻴﺠﻲ دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻓﻴﺮوزآﺑﺎدي ،رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد .اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ،ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﻮا ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻞ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺴﻴﺞ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻧﻴﺮوي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ،ﻣﻌﺎوﻧﺖ آﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺮوي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ در ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ،رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ -ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺮوي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻞ ارﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ارﺳﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد.
355
ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﻳﮋه اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد ،رژﻳﻢ اﻳﺮان ﺷﺮوع ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﻤﻮد. دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﻣﻮرد ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز آزاد ﺷﺪﻧﺪ .ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺘﻬﺎي »ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﭘﻴﺎﭘﻲ« ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺑﺮاز ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ .از دي ﻣﺎه 1383ﺗﺎﻛﻨﻮن 125 ،ﻣﻮرد دﺳﺘﮕﻴﺮي ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.
356
353ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ» ،ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﻳﮋه ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در زﻣﻴﻨﻪ آزادي ﻣﺬﻫﺐ ﻳﺎ ﻋﻘﻴﺪه ،درﺑﺎره ﻧﺤﻮه ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﭘﻴﺮوان ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان اﺑﺮاز ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻛﺮد« ] Special Rapporteur on Freedom of Religion or Belief concerned about treatment of followers of 20) .[Bahá’í Faith in Iranﻣﺎرس .(2006 354ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﻮا ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻓﺮاد ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ و ﺑﺎﺑﻴﺖ« ﻣﻮرخ ) 1384/8/7ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[8 355ﻫﻤﺎن. 356ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن» ،ﭘﻨﺠﺎه و ﭼﻬﺎر ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ« ] 24) [Fifty-four Bahá’ís arrested in Iranﻣﻲ ،(2006ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://www.Bahá’í.org/persecution/newsreleases/24-05-06ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 26 :ﻣﻬﺮ (1385؛ ﺳﺎزﻣﺎن دﻳﺪهﺑﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ» ،اﻳﺮان :ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ« ] 6) [Iran: Scores Arrested in Anti-Bahá’í Campaignژوﺋﻦ ،(2006ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ در ) http://hrw.org/english/docs/2006/06/05/iran13515.htmﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 1 :آﺑﺎن .(1385 62
در 29اردﻳﺒﻬﺸﺖ 54 ،1385ﺟﻮان ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮاز ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﻳﮕﺮان و ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﻳﻮﻧﻴﺴﻒ در ﭘﺮوژهﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﺪرﻳﺲ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺤﺮوم ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ .داوﻃﻠﺒﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﻳﺎ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺮاي ﻛﻼﺳﻬﺎ ،از ﺷﻮراي اﻧﻘﻼب ﺷﻴﺮاز ﻣﺠﻮز ﻛﺘﺒﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ در اﺑﺘﺪا ﺗﻤﺎﻣﻲ داوﻃﻠﺒﻴﻦ را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﻓﻮراً ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻳﻚ دﺧﺘﺮ 15ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺪون اﻳﺮاد اﺗﻬﺎم آزاد ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﺳﺎﻳﺮ داوﻃﻠﺒﻴﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻣﺎه در زﻧﺪان ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ وﺛﻴﻘﻪ آزاد ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻫﻨﻮز ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﻲ ﺑﺮدن ﺑﻪ اﺗﻬﺎﻣﺎت وارده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.
357
در 28ﻣﺮداد ،1385وزارت ﻛﺸﻮر در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎي ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ،اﺑﻼغ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ: اﺣﺘﺮاﻣﺎً ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﮔﺰارﺷﻬﺎي ارﺳﺎﻟﻲ ،ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻓﺮﻗﻪ ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ،ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﺮام ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ،ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ و از ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ،ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ اﺳﺖ دﺳﺘﻮر ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎ ﻇﺮاﻓﺖ و ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آﻧﻬﺎ را ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺿﻤﻨﺎً اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه را ﻃﺒﻖ ﻓﺮم ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰده ﺷﻬﺮﻳﻮر ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ارﺳﺎل دارﻧﺪ.
358
.7ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي از آﻏﺎز ﻇﻬﻮر دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺮان ﻣﻮﺟﻲ از آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن رﻳﺸﻪ ﻋﻤﻴﻖ در ﺑﻴﻦ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻳﺮان دارد .روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺷﻴﻌﻪ و ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ ،از اﻳﻦ دﺷﻤﻨﻲ در ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در اواﺳﻂ دﻫﻪ 1330و ﻣﺠﺪد ًا در زﻣﺎن اﻧﻘﻼب و دوران ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ. روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ اﻳﺮان ،دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺪﻋﺘﻲ در دﻳﻦ اﺳﻼم ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮده و ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑﺮدن آن و در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮدن دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻮﺷﻴﺪهاﻧﺪ .از زﻣﺎن ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ ،1358دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻋﻀﺎي ﺳﻪ دوره ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ و ﻧﻴﺰ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎي ﻧﺎﻣﻮﺟﻪ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ .اﻣﺎﻛﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ ﻫﻤﺪﺳﺘﻲ و ﺗﺒﺎﻧﻲ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﻛﺸﻮر ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ .ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻋﺎدي ﻣﺸﻤﻮل درﺟﺎت زﻳﺎدي از ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ. اﮔﺮﭼﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ داﺧﻠﻲ و ﻫﻢ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از ﺳﺎﻟﻬﺎي اول اﻧﻘﻼب دﭼﺎر ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ،دﺷﻤﻨﻲ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﻜﺮده و ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ .رﻫﺒﺮ ﻓﻌﻠﻲ ،آﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﻜﺎري داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻧﺎﻣﻪ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ در ﺳﺎل 1369ﺑﻴﻨﺶ ﻓﻜﺮي آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ »ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن« را روﺷﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ 357ﻫﻤﺎن. » 358ﻧﺎﻣﻪ وزارت ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ -اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎي ﻛﺸﻮر«) 1385/5/28 ،ﻣﻮﺟﻮد در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان( ]ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره .[9 63
ﺻﺮاﺣﺖ ﻫﺪف آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي را ﻛﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن از زﻧﺪﮔﻲ در اﻳﺮان ،ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ رﻳﺸﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آن در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ را ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺗﻨﺸﻬﺎي روزاﻓﺰون ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻫﺴﺘﻪاي اﻳﺮان و ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ،ﻧﻈﻴﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﺤﻤﻮد اﺣﻤﺪيﻧﮋاد ،ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ آﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاي ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ،دﺳﺘﻮرات اﺧﻴﺮ رﻫﺒﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ اﻳﺮان در ﺧﺼﻮص ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﭘﻴﺮوان دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان را زﻧﮓ ﺧﻄﺮي در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺿﺪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﻲ دﻳﺮﻳﻨﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﻋﻨﺎد و ﻏﺮضورزي ﺷﺨﺼﻲ رﻫﺒﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺰودي ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ دور ﺗﺎزهاي از ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ اﺑﺮاز ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
64
روشﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ،اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮد آﻣﺪه در اﻳﻦ ﮔﺰارش را از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮ اﻗﺘﺒﺎس ﻛﺮده اﺳﺖ: •
ﺷﻬﺎدت ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن و ﺷﻬﻮد .ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻬﺎدﺗﻨﺎﻣﻪ ﺷﻬﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ اﺧﺬ ﺷﺪه ،اﻇﻬﺎراﺗﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن وﻗﻮع ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﺧﺎﻃﺮات ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
•
ﻣﺪارك دوﻟﺘﻲ .ﻛﻪ اﻇﻬﺎرات ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ،ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي دوﻟﺘﻲ اﻳﺮان و ﻣﺪارك دادﮔﺎﻫﻬﺎ ،ﻧﻈﻴﺮ دادﮔﺎﻫﻬﺎي اﻧﻘﻼب ﻛﻪ در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺮاﺣﻞ دادرﺳﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.
•
ﻣﺪارك ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲ .ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ و ﻧﻴﺰ ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻧﻈﻴﺮ اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
•
ﻛﺘﺐ و ﻣﻘﺎﻻت ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ .ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻇﻬﺎرات ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﻛﻨﺎن دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻛﻪ دﺳﺘﻮر اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺗﺨﻠﻔﺎت را داده و آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻮر را اﺟﺮا ﻛﺮده و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺷﺎﻫﺪ ﺻﺪور و ﻳﺎ اﺟﺮاي اﻳﻦ دﺳﺘﻮرات ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
•
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن .ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آرﺷﻴﻮ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻓﺮاﻫﻢ آوردﻧﺪ.
•
ﻣﻘﺎﻻت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ .ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪادي ﻣﻮرخ و داﻧﺸﻤﻨﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ در آوردهاﻧﺪ.
•
ﻋﻜﺴﻬﺎ .ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻜﺴﻬﺎي ﺣﻤﻼت ﺑﻪ اﻣﺎﻛﻦ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻧﻴﺰ ﻋﻜﺴﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒﺮي اﻳﺮان از ﺳﺎل 1357ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣﻞ دوﻟﺘﻲ و ﻳﺎ دوﻟﺖ و ﻳﺎ ارﮔﺎﻧﻬﺎي آن ارﺟﺎع و ﻳﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ذﻛﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺻﺤﺖ ﻳﺎ ﺳﻘﻢ ﻫﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻓﺮادي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﮔﺰارش ذﻛﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻫﻨﻮز در اﻳﺮان ﺳﻜﻮﻧﺖ دارﻧﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ .در ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺪرك ﻣﺸﺨﺺ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن در آرﺷﻴﻮ ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
65
ﭘﻴﻮﺳﺘﻬﺎي دﻳﺎﻧﺘﻲ ﻣﻤﻨﻮع :آزار و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻬﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ -1ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎواك و ﺑﻬﺎﻳﻴﮕﺮي 153 ،ﻧﻔﺮ از آﻣﻮزش و ﭘﺮورش آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. )روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت(1358/11/29 ، ﭘﻴﻮﺳﺖ -2ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ،ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﺎري ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮارد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎري ﻳﺎ ﻏﻴﺮارادي ﭘﻴﻮﺳﺖ -3ﻧﺎﻣﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﺎب ﭘﻴﻮﺳﺖ -4دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد ،ﺑﺮگ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ و ﺻﻮرﺗﻤﺠﻠﺲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوﻧﺪه س.ب. ﭘﻴﻮﺳﺖ -5ﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﻦ ﺻﺪر ،ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ و رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزي ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان ﭘﻴﻮﺳﺖ -6ﻧﺎﻣﻪ وزﻳﺮ ﻛﺸﺎورزي و ﻋﻤﺮان روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﺧﺮاﺟﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﭘﻴﻮﺳﺖ -7ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ از ﻃﺮف دﺑﻴﺮ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﭘﻴﻮﺳﺖ -8ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﻮا ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻓﺮاد ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ و ﺑﺎﺑﻴﺖ« ﭘﻴﻮﺳﺖ -9ﻧﺎﻣﻪ وزارت ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ – اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎي ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر
ﭘﻴﻮﺳﺖ 1 ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎواك و ﺑﻬﺎﻳﻴﮕﺮي 153ﻧﻔﺮ از آﻣﻮزش و ﭘﺮورش آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺷﺮﻗﻲ اﺧﺮاج ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. )روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت(1358/11/29 ،
ﭘﻴﻮﺳﺖ 2 ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ: ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﺎري ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮارد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎري ﻳﺎ ﻏﻴﺮارادي )ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺮﺟﻤﻪ آن(
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن آدرس ،ﺗﻠﻜﺲ و ﺗﻠﻔﻦ________ : ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ :دﻛﺘﺮ وﻳﻜﺘﻮر دو اراﻫﻮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻋﻠﻲ اﻟﺒﺪل :آﻗﺎي ﺟﺮاﻟﺪ ﻧﺎﻳﺖ
ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﺎري ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮارد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎري ﻳﺎ ﻏﻴﺮارادي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ ﮔﺮوه ﻛﺎري ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮارد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎري ﻳﺎ ﻏﻴﺮارداي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن 14ﻋﻀﻮ ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در اﻳﺮان ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ .در ﺗﺎرﻳﺦ 30ﻣﺮداد ،1359ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران و ﺑﺪون ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .دﺳﺘﮕﻴﺮي آﻧﻬﺎ رﺳﻤﺎً از ﺳﻮي ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪ اﻣﺎ اﻛﻨﻮن ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ از وﺿﻌﻴﺖ آﻧﻬﺎ اﻇﻬﺎر ﺑﻲ اﻃﻼﻋﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺨﺎص ﻧﺎﺷﻨﺎس رﺑﻮده ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ از ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آﻧﻬﺎ در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ. اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺨﺘﺼﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ارﺳﺎل اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﺑﻮدهاﻧﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهاﻳﻢ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ واﺿﺢ ،از ذﻛﺮ اﺳﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺑﻬﺎﻳﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎرة ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ ﺧﻮدداري ﻛﺮدهاﻳﻢ.
ﻣﺨﺘﺼﺮي از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﭼﻬﺎرده ﺑﻬﺎﻳﻲ .1آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮﺣﺪ از ﺗﺎرﻳﺦ 2ﺧﺮداد 1358ﻣﻔﻘﻮداﻻﺛﺮ اﺳﺖ .در ﺗﺎرﻳﺦ 22اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1358اﺣﻀﺎرﻳﻪاي از ﺳﻮي ﻛﻤﻴﺘﻪ وﻟﻲآﺑﺎدِ ﺗﻬﺮان ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺷﻤﺎره 1177دادﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺖ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺻﺎدر ﺷﺪ .ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﻧﺎﻣﺒﺮده ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺬﻛﻮر ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را رد ﻛﺮد و دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﺪور ﺣﻜﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﻘﺮه ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺸﺎراﻟﻴﻪ ﺑﻮد از دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻳﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﻳﺸﺎن اﻇﻬﺎر ﺑﻲاﻃﻼﻋﻲ ﻧﻤﻮد. دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮ آﻗﺎي ﻣﻮﺣﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ زﻧﺪان ﻗﺼﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﺪ اﻣﺎ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﻣﻜﺮر ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮدن اﺳﻢ ﻧﺎﻣﺒﺮده در ﻟﻴﺴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن زﻧﺪان ﻗﺼﺮ ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎﻧﺪ .ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در ﻣﻮرد ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺪاﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﺘﻴﺠﻪاي در ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. .2دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﻣﺮاد داوودي ،اﺳﺘﺎد ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ،در ﺗﺎرﻳﺦ 20آﺑﺎن ،1358در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎرك ﻻﻟﻪ ﺗﻬﺮان ﻗﺪم ﻣﻲزد رﺑﻮده ﺷﺪ .از آن ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﭻ اﺛﺮي از ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ .ﻃﻲ دادﺧﻮاﺳﺘﻲ ﻛﺘﺒﻲ ﺑﻪ آﻳﺖاﷲ ﻗﺪوﺳﻲ و ﺷﺮح ﺣﺎل ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن دﻛﺘﺮ ،ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﮔﺮدﻳﺪ ،آﻳﺖاﷲ ﻗﺪوﺳﻲ ﺿﻤﻦ اﻇﻬﺎر ﻫﻤﺪردي ﺑﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎن دﻛﺘﺮ ﻋﻨﻮان ﻛﺮد ﻛﻪ دوﻟﺖ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ دﺧﺎﻟﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و اﻳﻦ ﺗﻘﺼﻴﺮ را ﺑﺮ ﮔﺮدن ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻏﻴﺮﻣﺴﺆول اﻧﺪاﺧﺖ.
.3آﻗﺎي روﺣﻲ روﺷﺎﻧﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ 23دي 1358در ﺣﺎل رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻛﺎر رﺑﻮده ﺷﺪ و ﺗﻼش در ﺧﺼﻮص ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎﻧﺪ .ﺷﻜﺎﻳﺖ رﺳﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﻘﺘﻀﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪ اﻣﺎ دوﻟﺖ رﺳﻤﺎً ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ارﺗﺒﺎط در ﺧﺼﻮص ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﻧﺎﻣﺒﺮده را رد ﻛﺮد. .4ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ 30ﻣﺮداد ،1359در ﺧﻼل ﺟﻠﺴﻪاي ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﻨﺰل ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ. ﺗﻤﺎﻣﻲ آﻧﻬﺎ از اﻋﻀﺎي ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮده و ﻧﻪ ﻧﻔﺮ از آﻧﻬﺎ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ در اﻳﺮان ﺑﻮدﻧﺪ .اﺳﺎﻣﻲ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﻣﻨﻮﻫﺮ ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻣﻲ
(
ﺣﺴﻴﻦ ﻧﺠﻲ
(
ﻳﻮﺳﻒ ﻗﺪﻳﻤﻲ
(
اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺣﻤﺎﻧﻲ
(
ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﺤﻤﻮدي
(
اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ
ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ
(
ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان
ﻋﻄﺎاﷲ ﻣﻘﺮﺑﻲ
(
ﺧﺎﻧﻢ ﺑﻬﻴﻪ ﻧﺎدري
(
ﻛﺎﻣﺒﻴﺰ ﺻﺎدقزاده
(
دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺎﺳﻴﺎن
(
ﺣﺸﻤﺖاﷲ روﺷﻨﻲ
(
اﻳﻦ ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻋﺎت 4ﺗﺎ 6ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ )ﺑﻪ وﻗﺖ ﺗﻬﺮان( و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻣﺮد ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﮔﺮوه ﺿﺮﺑﺖ وﻳﮋه و ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺘﺒﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ،ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ. وﻗﺎﻳﻊ ﺑﻌﺪي ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﻓﺮاد را از »دﺳﺘﮕﻴﺮي رﺳﻤﻲ« ﺑﻪ »ﻣﻔﻘﻮداﻻﺛﺮ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد از اﻳﻦ ﻗﺮارﻧﺪ: 2ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359ﺗﻤﺎم ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ .ﮔﺰارﺷﺎت ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﻀﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻇﺎﻫﺮاً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﻴﺞ و ﮔﻤﺮاه ﻧﻤﻮدن ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺻﺎدر ﺷﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ،آﻳﺖاﷲ ﻗﺪوﺳﻲ ،دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ را ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻧﻪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺻﺎدر ﻛﺮده ﺑﻮد و آﻗﺎي ﺷﻔﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﻲ را ﻣﺄﻣﻮر اﻧﺠﺎم اﻳﻦ دﺳﺘﻮر ﻛﺮده ﺑﻮد .ﺑﻌﺪ از ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ آﻗﺎي ﺷﻔﺎﻳﻲ ،ﻧﺎﻣﺒﺮده درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮد وﻟﻲ ﻣﻨﻜﺮ اﻧﺠﺎم دﺳﺘﻮر ﺷﺪ. 6ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359ﻫﻤﺴﺮان ﻧﻪ ﻧﻔﺮ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺿﻤﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ آﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺷﻜﺎﻳﺖﻧﺎﻣﻪاي اراﺋﻪ دادﻧﺪ .او ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً ﮔﺰارش داد ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﺶ ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ. 7ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359ﻫﻤﺴﺮ ﻳﻜﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻃﻲ ﺣﻀﻮر در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﺪون ﺳﺆال از اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻮﻫﺮش در آﻧﺠﺎ زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ،ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺠﻮز ﺟﻬﺖ ارﺳﺎل ﻣﻘﺪاري ﻟﺒﺎس ﻧﻤﻮد .ﻣﺄﻣﻮر زﻧﺪان اﺳﻢ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﺸﺎراﻟﻴﻬﺎ را در ﻟﻴﺴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮده و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﻳﻜﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن زﻧﺪان اوﻳﻦ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ،زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ
زﻧﺪان ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ زﻧﺪان راﻧﺪه ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺸﺎراﻟﻴﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﻢ ﻫﻤﺴﺮ اﻳﺸﺎن در ﻟﻴﺴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد. 10ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻴﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﮔﺰارش داد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ در زﻧﺪان اوﻳﻦ زﻧﺪه و ﺳﺎﻟﻢ دﻳﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ اﻣﺎ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﺸﺪ. 11ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359ﻃﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﮕﻮي ﻣﺠﻠﺲ ،آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ،اﻳﺸﺎن ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﻛﻮدﺗﺎي ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم اﺧﻴﺮ در زﻧﺪان اوﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .اﻳﻦ اﺗﻬﺎﻣﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺻﺮاﺣﺘﺎً رد ﺷﺪ .آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻗﻮل داد ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ و در ﻓﺎﺻﻠﻪ دو روز ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺟﻮاب ﺧﻮاﻫﺪ داد. 19ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359در ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻌﺪي ﺑﺎ آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ،اﻳﺸﺎن ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻔﻞ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ .او ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ 11ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻪ 9ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺎﻳﻲ. ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ 11ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ .وي ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺣﻖ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻧﺎﻣﺒﺮدﮔﺎن ﺗﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ را ﻧﺪارد و اﮔﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﺑﻴﮕﻨﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ آزاد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ .ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﻨﺎه اﺧﻴﺮاً در ﻳﺰد اﻋﺪام ﺷﺪهاﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﻧﮕﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ دوﺑﺎره ﺗﻜﺮار ﺷﻮد .آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﺗﻘﺒﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﺷﻮد و از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﺮف دو ﺗﺎ ﺳﻪ روز ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. 23ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359ﻫﻤﺴﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ رد ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺎ اﻳﺸﺎن داده ﺷﺪ .ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺳﺨﺖ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﺠﺎد دردﺳﺮ ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻤﻮد و در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﻣﻜﺮر آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺧﺒﺎر در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮاﻧﺸﺎن را از ﻃﺮﻳﻖ رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد. 27ﺷﻬﺮﻳﻮر :1359دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻮدﺗﺎي ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم اﺧﻴﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ. 14ﻣﻬﺮ :1359ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮده و از ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ آن ﺳﺆال ﻛﺮدﻧﺪ آﻳﺎ ﺷﻤﺎره ﭘﻼك ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮده را دﻳﺪه اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ .اﻳﺸﺎن ﺟﻮاب داد ﻛﻪ ﺷﻤﺎره ﭘﻼك را ﻧﺪﻳﺪه اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻌﺪاً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺰارش زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻛﺎﻣﻼً اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮده و اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد در واﻗﻊ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮده ﺷﺪهاﻧﺪ) .ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان ﻣﻜﺮراً ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ( .در ﻫﻤﻴﻦ روز از ﺑﻬﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮي در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺮادرش -ﻳﻜﻲ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن -ﺳﺆال ﺷﺪ. 17ﻣﻬﺮ :1359آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ در ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ ﻳﻜﻲ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ و ﺣﺘﻲ از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﺳﺆال ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳﺎ او ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ .وي اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ رﻫﺒﺮ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ و اﻳﺸﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺰودي اﺧﺒﺎر ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .در ﻫﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎ ،دو ﺑﻬﺎﻳﻲاي ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﻬﺎرده ﻣﻬﺮ ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه و از آﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺷﺪ .ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ.
20ﻣﻬﺮ :1359ﻫﻤﺴﺮ دو ﻧﻔﺮ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﺑﺎ آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺮوﻳﻲ از آﻧﻬﺎ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﺷﺪ. وي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺷﻤﺎره دو ﺗﻬﺮان وﻳﻼ ،ﻣﺮوارﻳﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و اﻳﻦ ﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺗﺒﺎﻧﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻤﻴﺘﻪ ،آﻗﺎي ﻻﻣﻜﺎن ،ﻗﺼﺪ ﺧﺮوج ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ از ﻛﺸﻮر را داﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﺗﺪارك اﻳﻦ ﺧﺮوج ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را داده ﺑﻮده اﺳﺖ .وﻗﺘﻲ ﻫﻤﺴﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻣﺮي اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ ،آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ اﻇﻬﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﻮﻫﺮان ﻫﻤﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ را ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮاﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل آﻗﺎي ﻻﻣﻜﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه و ﺗﺤﺖ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻗﺮار دارد .وي ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﺧﺒﺎر روز اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺪون دﺳﺘﻮر دادﮔﺎه ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻜﻨﻨﺪ .ﻫﻤﺴﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ از ﺳﻮي دادﮔﺎه ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ دﺳﺘﻮر را اﺟﺮا ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد آﻗﺎي رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع وﻇﻴﻔﻪ دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر اﺳﺖ ﻛﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ .ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﺴﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ،اﻳﺸﺎن ﺑﺎ آﻳﺖاﷲ ﻗﺪوﺳﻲ ،دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ،ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و دادﺳﺘﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻗﺎي ﻻﻣﻜﺎن ﻫﻨﻮز ﺗﺤﺖ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ اﺳﺖ و ﭘﺎﺳﺨﻬﺎي او رﺿﺎﻳﺘﺒﺨﺶ ﻧﻴﺴﺖ. ﻳﻚ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً از زﻧﺪان اوﻳﻦ آزاد ﺷﺪه ﺑﻮد ﮔﺰارش داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻛﻪ ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ،ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎﺳﺖ. 21ﻣﻬﺮ :1359ﻫﻤﺴﺮ ﻳﻚ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه در زﻧﺪان اوﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد ،ﮔﺰارش داد ﻛﻪ ﻃﻲ ﻣﻼﻗﺎت 20ﻣﻬﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ،اﻳﺸﺎن ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﻫﻢ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻧﻔﺮ ﭼﻬﺎرم ﻧﻴﺰ ﮔﻤﺎن ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ در زﻧﺪان اﺳﺖ وﻟﻲ ﺗﺎﻛﻨﻮن دﻳﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. 22ﻣﻬﺮ :1359ﻫﻤﺴﺮ دو ﻧﻔﺮ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ ﺑﺎ دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﻲ آن ،ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ داده ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ از وﻇﺎﻳﻒ دادﺳﺘﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻳﺎزده ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه و ﺳﻪ ﻧﻔﺮه رﺑﻮده ﺷﺪه ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ .اﻳﺸﺎن ﻣﻨﻜﺮ ﺻﺪور ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ دﺳﺘﻮر ﺟﻬﺖ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ .در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻤﻴﺘﻪ ،آﻗﺎي ﻻﻣﻜﺎن ،ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺒﺮده اﺳﺎﺳﺎً ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﻲ در ﻣﻮرد وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن را اﻧﻜﺎر ﻛﺮده اﻣﺎ ﺑﻌﺪاً ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و ﮔﻔﺖ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ از ﻳﻚ ﻓﺮودﮔﺎه ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ از ﻛﺸﻮر ﺧﺎرج ﺷﺪهاﻧﺪ .اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻗﺎي ﻻﻣﻜﺎن ﻣﺠﺪداً ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده و ﺣﺎﻻ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ .دادﺳﺘﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت از آﻗﺎي ﻻﻣﻜﺎن اداﻣﻪ دارد .او ﻗﻮل ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن را داد و از ﻫﻤﺴﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .در ﺣﻀﻮر ﻫﻤﺴﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ،آﻗﺎي دادﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﻣﻘﺎﻣﺎت زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و از وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﺳﺆال ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻨﻜﺮ داﺷﺘﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺑﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮد ﺷﺪﻧﺪ. 24ﻣﻬﺮ :1359ﮔﺰارﺷﺎت ﺑﻌﺪي از دﻳﺪه ﺷﺪن ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ در زﻧﺪان اوﻳﻦ و اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ آﻧﻬﺎ در ﺳﻼﻣﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ،ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ. 1آﺑﺎن :1359دادﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ،در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺴﺮ دو ﺗﻦ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ، ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﻲ از وﺿﻌﻴﺖ ﻳﺎزده ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﺪارد وﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ.
12آﺑﺎن :1359ﺑﻌﺪ از 70روز ،ﻫﻨﻮز ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼع ﻣﻮﺛﻘﻲ از وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪرك دال ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. 25آﺑﺎن :1359ﻫﻤﺴﺮ ﻳﻜﻲ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ،ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﺎن دو ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻲﻛﺮد، ﮔﺰارش داد ﻛﻪ وي ﻗﺎﻧﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﻲ از وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﻧﺪارد. 27آذر :1359روزﻧﺎﻣﻪ »اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ« در ﻳﻜﻲ از ﺷﻤﺎرهﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻘﺎﻟﻪاي درﺑﺎره ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت 40روز ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﭼﺎپ ﻛﺮد .ﺑﺎ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل از ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﺛﻖ ،ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻓﺎش ﻧﻤﻮد ﻛﻪ در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﺨﺸﻬﺎ و ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺮون ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و اﺳﺎﻣﻲ زﻧﺪاﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﺑﺨﺸﻬﺎ در ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از دﻓﺎﺗﺮ زﻧﺪان ﺛﺒﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎور ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻨﺪي در زﻧﺪان را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد.
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن ﻫﺮ از ﭼﻨﺪي ﮔﺰارﺷﺎﺗﻲ درﺑﺎره دﻳﺪه ﺷﺪن 11ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه در ﺗﺎرﻳﺦ 30ﺧﺮداد 1359درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﮔﺰارﺷﺎت ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ .ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﺎ 11ﺑﻬﻤﻦ 1359ﻗﺎدر ﺑﻪ ردﻳﺎﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ. اﺧﺒﺎر و ﻣﺪارك ﺣﺎﻛﻲ از آﻧﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻗﺎي ﻣﻮﺣﺪ ،دﻛﺘﺮ داوودي و آﻗﺎي روﺷﺎﻧﻲ )رﺟﻮع ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ 1و (2ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ از اﻋﻀﺎي ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﻫﺪف رﺑﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ. از آﻏﺎز اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎﻛﻨﻮن ،اﻋﻀﺎي ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ )و در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد اﻋﺪام ﺷﺪهاﻧﺪ( ﻛﻪ در راﺳﺘﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﻀﻌﻴﻒ ،ﻓﻠﺞ ﻛﺮدن و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻲ اﻳﺮان ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ) .ﻧﺎﻣﻪ )ﻛﭙﻲ ﭘﻴﻮﺳﺖ اﺳﺖ( ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﺰده ﺷﻬﺮﻳﻮر 1359ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﺮﻋﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺣﻘﻮق اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ ،اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن اﻳﺮان را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ(.
11ﺑﻬﻤﻦ 1359
ﭘﻴﻮﺳﺖ 3 ﻧﺎﻣﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻓﺎرس درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﺎب
ﭘﻴﻮﺳﺖ 4 دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺰد ﺑﺮگ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ و ﺻﻮرﺗﻤﺠﻠﺲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوﻧﺪه س.ب.
ﭘﻴﻮﺳﺖ 5 ﻧﺎﻣﻪ ﺣﺴﻦ ﺻﺪر ،ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ و رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻧﻮﺳﺎزي ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان
ﭘﻴﻮﺳﺖ 6 ﻧﺎﻣﻪ وزﻳﺮ ﻛﺸﺎورزي و ﻋﻤﺮان روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﺧﺮاﺟﻲ ﺑﻬﺎﻳﻲ
ﭘﻴﻮﺳﺖ 7 ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ از ﻃﺮف دﺑﻴﺮ ﺷﻮراﻳﻌﺎﻟﻲ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ
ﭘﻴﻮﺳﺖ 8 ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﻮا ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻓﺮاد ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ﺿﺎﻟﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ و ﺑﺎﺑﻴﺖ«
ﭘﻴﻮﺳﺖ 9 ﻧﺎﻣﻪ وزارت ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ -اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎي ﻛﺸﻮر
ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان ﺑﺰودي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ: ﺗﺮور ﻣﻴﻜﻮﻧﻮس :ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻳﻚ ﻗﺘﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﺰارش ﻗﺘﻞ ﺳﻪ رﻫﺒﺮ ﺣﺰب دﻣﻮﻛﺮات ﻛﺮدﺳﺘﺎن اﻳﺮان در ﺳـﺎل 1371در ﺑـﺮﻟﻴﻦ ،آﻟﻤـﺎن ،ﺗﻮﺳـﻂ ﻣـﺄﻣﻮران وزارت اﻃﻼﻋﺎت اﻳﺮان.
ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻳﻚ دﻳﻦ :ﺗﻌﻘﻴﺐ و آزار ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺷﻴﺮاز ﮔﺰارش دﺳﺘﮕﻴﺮي و اﻋﺪام 22ﺑﻬﺎﻳﻲ در ﺳﺎل 1362در ﺷﻴﺮاز ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺑﺮاي ﻧﺠـﺎت ﺟﺎﻧـﺸﺎن ﺗـﺮك ﻣﺬﻫﺐ ﻛﻨﻨﺪ.