by Apr-2009-01
faryarm
ثِغام چْثیٌَ ًْهّى /Mar 20091388 ىًلگی ثِبئیبى كه ایواى یک هِلکَ ّ هقبٝوُی كائوی اٍذ .رالُ هلاّهی اٍذ ثوای هٍیلى ثَ هٲبم ّ ثگَزوین . عبیگبٍ اًَبًی .ثیبئین كّهًوبی ربىٍ ای اى ىیجبیی آىاكی ّ ٥لالذ ؽٲْٱی كه هٲبثل كیلگبى فْك ّ آًبى ٍبلِبی ثیي 1941/1320رب 28هوكاك 1953/1332هّىگبه ٍواٍو ههي ّ هاى ربهیـ ه٦بٕو ایواى اٍذ .ثقْی اى ایي كّهاى ثَ ٍبلِبی »ًِٚذ هلی ایواى« ّ پیبهلُبی آى ِّود یب٭زَ اٍذُ .ل ٫ایي هٲبلَ ،رؾٲیٰ ّ ثوهٍی ُوَ عبًجَ ایي ایبم ًیَذ .ثلکَ رٌِب ٥وٙۀ لؾُ َ٢بیی کْربٍ اى اًلیَْ ُبی ٍیبٍی كکزو هؾول هٖلٯ ،ٱِوهبى ًِٚذ هلی ایواى اٍذ .ایي ثوهٍی ثوای اًَبًِبی ًبثوكثبه ّ ًبّکیجب ًّْزَ ًْلٍ .كه ایي گٮزبه کْربٍ ه٭یٰ هاٍ کٌٮٍْیًْ َُزن » هي ثکَی کَ اى رَ كل ٍ٦ی هیکٌل چیيی ًٮِول ُوگي ًوی رْاًن چیيی یبك ثلُن«ّ .ٱبی ٤ربهیقی ها »ثب ه٦یبهُبی هٍّزبئی فْك كاّهی ًکٌین« .پٌ فْاًٌلٍ ها ثَ ّکیجبیی ّ ّْین . ثوكثبهی كْ٥د هیکٌن رب ّبیل ثَ ایي ٍّیلَ ثَْی كاًبیی ّ ّبیَزگی اًَبًی هٌُوْى
پیلیٌَ جبعیشی!
كه هّى ٍَ ٌّجَ 13 ،كی هبٍ 1328/03,01,1950عٌبیبد ٭غی٦ی كه كُکلٍ هثب ،ٛكه كّ کیلْهزوی اثوٱْ هّیلاك کَ رب کٌْى ،پٌ اى ّٖذ ٍبل ،ٱبرلیي ایي ٭بع َ٦هوگجبه ثَ هغبىاد ًوٍیلٍ اًل ّ هیواس كاهاى ایي عٌبیبد ّ ا٥وبل ٙل اًَبًی ،اکٌْى ثب ثوپب کوكى »دکْهث اهلل« كه ایواى ،ثو هٌَل ٱلهد ًَْزَ اًل ّ كه ٌّبٌٍبهَ ًوبیٌل . اًٲالثی فْك اى ایي عٌبیبد فًْیي ثگًَْ ای كیگو یبك هی کٌٌل ّ ثی ّوهبًَ ثَ آى ا٭زقبه ّ هجبُبد هی ٕ٪وی هبكه ریوٍ ثقذ ّ ٍَ كفزو پبًيكٍ ،یبىكٍ ّ ُْذ ٍبلَ ّ كّ پَو چِبهكٍ ّ ِّ ٍبلَّ ،ت ٌُگبم ثّْ ٤ٙؽْیبًَ ای ثٲزل هی هٌٍل. اًگیؼٍ لحل هؾول ؽَي فبى ٍبالهی ،هبلک ٍوٌّبً اثوٱًْ ،ب ثٌِگبم عْاى هوگ هی ّْك ّ .هوین ٍبالهی ثیٍْ ىیجب ّ هبًل . ٌٝبى هؾول ؽَي فبى ثب صوّری ثی ّوبه کَ پٌ اى هوگ پله ّ ُّْو ثَ اّ ثَ اهس هٍیلٍ اٍذ رٌِب هی ٕ٪وی فبًن ثوای کَت ه٦بُ فبًْاكٍ ثی ًهپَذ فْك ًيك هوین ٍبالهی ثَ فلهزکبهی ّ ثَ إٞالػ آًيهبى ثَ کلٮزی هْْ٪ل اٍذ. اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ثواكه هؾول ؽَي فبى ثب آًکَ ُوَو ّ ٭وىًلاًی كاّزَ ثَ ٝو ٤كٍذ یب٭زي ثَ ثیٍْ ا٭ذ اهب هوین ىیجب ،عْاى ّ صوّروٌل ثواكهُ کَ كه ٙوي كفزو ٥وْیِ ُن ثْكٍ ،ثَ ٭کو اىكّاط ثب هوین هی ك . ٥بّٰ ٝوبٍ ّ ٣وظ ها اى فْك هی هاًل ّ .ثَ فْاٍزگبهیِبی هزْالی ّ کِّْْبی پَو ٥وْی فْك ا٥زٌبیی ًوی کٌل. ٥لذ ایي ثی هِوی هوین ٍبالهی ثَ پَو ٥وْ ،ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی اٍذ٪ٕ .وی فبًن ،کلٮذ هوین ثیٍْ فبى هوؽْمُ ،وَبیَ ٍیل هّ َٙفْاى اثوٱْئی ّ ّاٍ ٍٜاهرجب ٛثیي هوین ثب اٍّذ .كه اثوٱْ ّبی٤ ثْكٍ کَ گبُی هوین ّ ٍیل هّ َٙفْاى ،کَ عْاًی ثلٌل ثبال ،ٱْی ُیکل ّ فُْ ٍیوب ثْكٍ ،پٌِبًی كه فبًَ ٕ٪وی فبًن ُولیگو ها هالٱبد کوكٍ ّ كه کٌبه ؽْٗ فبًَ هؾٲو ٕ٪وی فبًن ثَب٥ ٛیِ ّ ْ٥ود گَزوكٍ ّ ثَ کْیلى رویبک هْْ٪ل هی ّلٍ اًلٍ .یل هّ َٙفْاى كه ایي ٭ٚبی کبهال ٥بّٲبًَ ،آًچٌبى اى فْك ثیقْك هی ّلٍ کَ ثب ٕلای گوم ،گیوا ّ كلپنیو فْك ،کَ رب آى ىهبى عي كه هّ َٙفْاًی ،٭وٕذ كیگوی ثوای ٌُو ًوبیی پیلا ًوی کوكٍ ،ثَ ىهيهَ ُبی ٥بّٲبًَ ّ آّاىُبی هَزبًَ هی پوكافزَ ّ هوكم ٱویَ هثب ٛها چٌبى کًغکبّ هی ٍبفزَ کَ اؽزوبال آَُزَ ّ پبّهچیي پبّهچیي ثَ ثبم فبًَ ُوَبیگبى ٕ٪وی فبًن هی کْبًلٍ ّ آًبى ّبُل ْ٥ٲجبىیِبی ثیٍْ فبى ّ ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی ٍبکي اثوٱْ هیْلًل .كاٍزبى ایي كللاكگی ّ هْْ٦ٱگی ىثبًيك ۀ اُبلی هؾل ٍکًْزْبى آّکبه ّ ًوبیبى اٍذ ّ ایي اى ّیژگیِبی ُوَ عْاه ٤کْچک كه ٍواٍو ایواى ّ عِبى اٍذ. روكیلی ًیَذ کَ گياهُ ایي ّجِبی ٥بّٲبًَ ّ كلجبفزگی كه کٌبه ؽْٗ ٕ٪وی فبًن ،ثگُْ ٥بّٰ كل فَزَ ّ ًبکبم ،اٍٮٌلیبهفبى ٍبالهی هی هٍیلٍ ّ ثب٥ش پویْبًی فبٝو اّ هیگْزَ اٍذّ .ی چٌلیي ثبه ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی ّ ٕ٪وی فبًن ها رِلیل ثَ ٱزل هیکٌل ّ ثْٞهی کَ اى ٕٮؾبد ثبىپوٍی ّ كاكهٍی پوًّلٍ ٱزل ُبی اثوٱْ ٭ِویلٍ هی ّْك ،ٱیْهی ثَ اكهاد اًز٢بهی ّ ژاًلاههوی اثوٱْ ّ یيك کواها
ّکبیذ هیجوكٍ ،کَ اگو هّىی ثَ اّ ّیب ٕ٪وی فبًن آٍیجی ثوٍل هؾوک ّ هَئْل آى اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی اٍذ. ٍواًغبم هوین ٍبالهی ثب اىكّاط ثب ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی کَ كاهای ُوَو ّ ٭وىًل ُن ثْكٍ هْا٭ٲذ هی کٌل ّ ثللیل هقبلٮذ فبًْاكٍ هوین ثب ایي اىكّاط ّ اى روً اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی پَو ٥وْ ّ هبلک ثيهگ ّ پو ًٮْم اثوٱُْ ،و كّ ثب ارْهجیل هوین ،پٌِبًی ثَ ِّو اٱلیل ،ثیَذ ّ چِبه کیلْهزوی آثبكٍ هی هًّل ّ ٥ٲل اىكّاط فْك ها كه ك٭زو هٍوی اىكّاط ّ ٝالٯ اٱلیل ثَ صجذ هی هٍبًٌل. اًزْبه فجو اىكّاط هوین ٍبالهی ثب ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی چْى رٌل ثبكیٍ ،واٍو اثوٱْ ها پیوْكٍ ّ ثگُْ اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی هی هٍل .اى ُویي ىهبى ًٲَْ اًزٲبم اى ٕ٪وی فبًن ،ىى ًگْى ثقذ ّ ٭وىًلاًِ ّ رْٝئَ اًزَبة ٱزل آًبى ثَ ثِبئیبى ّیواى ،آثبكٍ ،یيك ّ اٝوا ٫اثوٱْ ّ ٝجی٦زب آىاه ثِبئیبى ٍواٍو ایواى آ٩بى هیگوكك .اُویوي رٖ٦ت كیٌی ّ ثِبئی ٍزیيی کَ كه ًِبى عبه َ٦ایواًی هْعْك ثْكٍ ّ َُذ ،ىهیٌَ ّ ثي هبیَ هٌبٍجی ثوای ٝوػ ّ اًغبم ایي رْٝئَ کضی ّ ٬فًْیي هی ّْك ّ.رب ثَ اهوّى ثب ّٱیؼ رویي ّکل اكاهَ كاهك..... اّلیي ثبػجْئی ُب... كه ُوبى هّى 13كی 1328فجو ٱزل ٕ٪وی فبًن ّ ٭وىًلاًِ ثَ ٭وهبًلٍ كٍزَ پبٍگبٍ ژاًلاههوی اثوٱْ ،اٍزْاه ههٍی كه هؾل عوم ّ ه٦بیٌَ اعَبك هٲزْلیي هْبُلٍ ؽَیي ٕلهی پْه هی هٍل .اٍزْاه ٕلهی پْه ٌُگبم ة هیکٌل کَ ٱبرل ّ یب ٱبرلیي اٍلؾَ گوم ّ یب ٍوك ثب فْك ًیبّهكٍ اًل ،ثلکَ ثب ٙوثبد ثَیبه هؾکن ثیل ّ ریَْ ثَ ْٕهد ،هقْٖٕب ثلُبى ٕ٪وی ّ ٭وىًلاًِ ّ كه اصو عواؽبد ّاهكٍ ثٲزل هٍیلٍ اًلٕ .لهی پْه كه ؽیي هكیبثی ّ ثبىعْیی هزْعَ هیْْك کَ آالد ٱزل ها ٱبرل ّ یب ٱبرلیي اى فبًَ ٕ٪وی فبًن ثوكاّزَ ّ ٌُْى كه گَّْ فبًَ، آْ٩زَ ثَ لکَ ُبی فْى ّ.هْعْك اٍذ. اٍزْاه ٕلهی پْه ٭وهبًلٍ ژاًلاههوی اثوٱْ ثَ ایي ًزیغَ هی هٍل کَ ثَ اؽزوبل ٱویت ثَ یٲیي ثَ ٍجت ایي کَ ُوَ ٍبکٌیي فبًَ ٱزل ٥بم ّلٍ اًل ،هٲزْلیي کْوکِ ُبیی ّ اؽزوبال ّیْى ّ ٭ویبك ٍو كاكٍ اًل ّ ُوچٌیي ُْیذ ٱبرلیي ها هی ٌّبفزَ اًل .ٱبرل ّ یب ٱبرلیي ثوای آًکَ ٌّبٍبیی ّ كٍزگیو ًًْْل ُوَ ٍبکٌیي فبًَ ها کْزَ ّ ثب كٍزِبی فًْیي فْك كه هیبى لْاىم هؾٲو فبًَ ّ ثٲچَ ُبی ٕ٪وی ثغَزغْ پوكافزَ ّ ّجبًَ ٭واه کوكٍ اًلٕ .ٮؾبد پوًّلٍ ؽبکی اى ایي اٍذ کَ پٌ اى ثبىعْیی ُبی اّلیَ اٍزْاه ؽَیي ٕلهی پْه ٭وهبًلٍ كٍزَ ژاًلاههوی اثوٱْ ،ثللیل آًکَ ٥لی كاهبك ٕ٪ویُ ،وَو هٱیَ رٌِب ثبىهبًلٍ ٕ٪وی ،ع٦ٮو ّ ثواكهُ ههٚبى رب پبٍی اى ّت ؽبكصَ كه فبًَ ٕ٪وی ثْكٍ اًل ّ كه پبٍـ ثَ پوٍُِبی ٕلهی پْه كچبه ٙل ًّٲی٘ هیًْْل ّ اى آًغبئیکَ ٱزل ًیوَ ّت ارٮبٯ ا٭زبكٍ اٍذ ّ ُن چٌیي آالد عوم كه فبًَ یب٭ذ ّلٍ اٍذُ ،و ٍَ ها ثَ ارِبم ٱزل كٍزگیو هی کٌل. عبلت رْعَ آًکَ پٌ اى ّٱْ ٣ٱزل ّ كٍزگیوی ٥لی ،ع٦ٮو ّ ههٚبى كه اثوٱْ ،اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ثیْزو اى گنّذ كه ه٢بى ارِبم ثَ رؾویک ٱزل ٕ٪وی ٱواه هی گیوك ّ اُبلی اثوٱْ ٥وْهب اّ ها هؾوک ّاٱ٦ی ٱزل ه٦و٭ی ٍ هیکوكًل. هّىًبهَ »كاك« چبپ رِواى ثَ هلیویذ اثْالؾَي ٥ویلی ًْهی کَ ث٦لا یکی اى كٍ ًٮو ّکالی هٱیَ رٌِب كفزو ثبىهبًلٍ ٕ٪وی ثْك ثب ٌْ٥اى «ٱزل ٭غی ٤كه اثوٱْ« چٌیي گياهىُ هیلُل:
اًل هورکجیي ایي عٌبیذ ثو اصو » كه اثوٱْ یک ىى ّ چِبه ٭وىًل اّ ها ثَ ّ ٤ٙهٱذ آّه ّ ٭غی ٤ثَ ٱزل هٍبًلٍ . اٱلاهبد ثٌی آكم ٭وهبًلاه یيك كٍزگیو گوكیلٍ اًلٙ .وي هٍیلگی ثَ عویبى ایي ٱٚیَ ه٦لْم ّلٍ اٍذ ،ٱبرلیي كاهبك ّ پله كاهبك ىى هٲزْل ثْكٍ اًل ّ ثو اصو رٞوی ّ ٤رؾویک چٌل ثواكه اثوٱْئی [ٍبالهیِب] کَ ثب ىى هيثْه كّوٌی كاّزَ اًل هورکت ایي ٱزل گوكیلٍ اًل .اى ٱواه ه٦لْم ثواكه یکی اى رٞوی ٤کٌٌلگبى کَ ٭ْد ًوْكٍ ىى ىیجبیی كاّزَ ّ ثَیبه هزوْل هی ثبّل .یکی اى ثواكهاى [اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی] هی فْاٍزَ اٍذ آى ىى ها ثَ ٥ٲل اىكّاط فْك كه آّهك؛ ىى هٲزْلَ [ٕ٪وی] ّاٍ٥ َٞٲل اىكّاط آى ىى ىیجب ثب یکی اى اُبلی اثوٱْ [ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی] ثْكٍ اٍذ« رب ایي ىهبى 13،كی هبٍ یٌ٦ی ثال٭بٕلَ پٌ اى کْ ٬اعَبك ّ ثبىعْیِبی ٭وهبًلٍ كٍزَ ژاًلاههوی اثوٱْ ،اٍزْاه ؽَیي ٕلهی پْه ّ هٌلهعبد پوًّلٍ ّ هّىًبهَ ُبی یيك ّ رِواىً ،بهی اى ثِبئیبى ّ كفبلذ آًبى كه ٱزل ٕ٪وی، هبكهی ریوٍ ثقذ ّ پٌظ ٭وىًلُ ًجوكٍ اٍذ .اهب رْٝئَ كفبلذ ّ ارِبم ثَ ثِبئیبى كه ایي ٭بع َ٦فًْجبه ٱجال ٝواؽی ّلٍ اٍذ..... كه ٍؾوگبٍ 13كی ،1328كٱبیٲی پٌ اى ٱزل ٕ٪وی ّ ٭وىىكاًِ ٍیلی ثی فجو اى عٌبیزی کَ كه ًیوَ ّت كه ًيكیکی فبًَ اّ ارٮبٯ ا٭زبكٍ اٍذ ،ثَ هّال ُویْگی اُ ثوای گو٭زي ّ ْٙثَ لت عْی آة ،کٌبه فبًَ فْك هی هّك ّ ٝجٰ اّهاٯ ثبٱی هبًلٍ اى پوًّلٍ ،ؿیض هجبؽ ،كه هٲبثل ٭وهبًلٍ كٍزَ ژاًلاههوی ،اٍزْاه ؽَیي ٕلهی پْه ا٥زوا ّ ٫گْاٍ ی هی کٌل : »ٕجؼ فیلی ىّك کَ ُْا ٌُْى گوگ ّ هیِ [ربهیک ّ هّّي] ثْك كه کٌبه عْی آة هّاى ،هْْ٪ل ّ ْٙگو٭زي ثْكمً .بگِبى اٍٮٌلیبه فبى [ٍبالهِی] ها ًگواى ّ كٍذ پبچَ كیلم کَ اى فبًَ اُ ثیوّى آهلٍ ٥بىم هَب٭ود اٍذ .ثوفبٍزن ٍالم کوكم .اٍٮٌلیبه فبى گٮذ :كیْت هؾول ّیوّاًی ُوَبیَ فبًَ ٕ٪وی ثب پَو ّ ثواكهُ هذوض ًکْئی٪ٕ ،وی ّ ثچَ ُبی ىثبى ثَزَ اُ ها کْزَ ّ ٭واه کوكٍ اًل« ٝجٰ گْاُی ٍیل ٕجب ،٧هَلوبى هزلیي ٍبکي اثوٱْ ،اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی كٱبیٲی پٌ اى ٱزل ٥بم اثوٱْ »ًگواى ّ كٍذ پبچَ« ًبم هزِویي ها ثوكٍ اٍذ .اى آًغبئیکَ ٱزلِب ىیوَ ّت هؿ كاكٍ ّ ٝجٰ ا٥زوا٭بد ٥لی ُّْو هٱیَ ّ ع٦ٮو ّ ثواكهُ ههٚبى ،رب پبٍی اى ّت ؽبكصَ ،كه فبًَ ٕ٪وی ثْكٍ اًل ّ كهٍذ كه ىهبًی کَ ُیچکٌ اى ٱزل ٭غی٪ٕ ٤وی ّ ٭وىًلاًِ فجوی ًلاّزَ ،ؽزب ٍیل ٕجبً ٧وبى فْاى ّ ٍؾو فیي ُن اى هبعوا ثکلی ثی فجو ثْكٍ ،ثب ر٦غت هزْعَ هیِّك کَ اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی »ًگواى ّ كٍذ پبچَ٥ ...بىم هَب٭ود اٍذ« ّ اٍن هزِویي ها هی كاًل. ٍیل ٕجب ٧اّلیي کَی اٍذ کَ اى اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی هی ٌّْك» :هؾول ّیوّاًی ُوَبیَ فبًَ ٕ٪وی ثب پَو ّ ثواكهُ هؾول ًکْئی«هزِن ثَ ٱزل ّ «٭واهی« َُزٌل .پٌ رْٝئَ ٱزل ّ ًٲَْ ٱوثبًی کوكى »ثی گٌبُبى« ثغبی هغوهیي ّاٱ٦ی ٱجال ٝوػ هیيی ّلٍ اٍذ. اؽزوبال اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ًَ رٌِب هؾوک ،ثلکَ ٥بهل إلی ٱزلِب ّ ٥لی ،ع٦ٮو ّ ههٚبى ّویک كه عٌبیذ ثْكٍ اًل .اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ًیوَ ّت پٌ اى ٱزل ٕ٪وی ّ ٭وىًلاًِ ثوای اى ثیي ثوكى لجبً فًْیي فْك، ثقبًَ ثوگْزَ ّ ثال٭بٕلَ «ًگواى ّ كٍذ پبچَ« اى فبًَ فبهط ّلٍ ّ كه ثیوّى فبًَ ثلثقزبًَ ثَ ٍیل ٕجب٧ ثوفْهكٍ ّ ٍپٌ «٥بىم« هَب٭ود ثَ یيك ّلٍ اٍذ.
ّبیل عَزغْ كه اصبصیَ هؾٲو ٕ٪وی اى عبًت ٱبرل ّ یب ٱبرلیي رٌِب ثَ ایي كلیل آًغبم گو٭زَ ،کَ اٌٍبك ّ یب اّیبیی اى هوین ّ ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی ثلٍذ آّهًل کَ اؽزوبال كه ًيك ٕ٪وی اهبًذ ثْكٍ ،ىیوا هوین اؽَبً هیکوكٍ ،کَ هوکي اٍذ هْهك كٍزجوك پَو ٥وُْبی فْكٍ ،بالهی ُب ٱواه گیوك. ٱذ گوبى هی هّك کَ عَزغْی كه اصبصیَ ٕ٪وی ثب كٍزبى فًْیي ثب ایي ؽیلَ آًغبم گو٭زَ رب هورکجیي ّاٱ٦ی ل چٌیي ّاًوْك کٌٌل کَ ُل ٫ٱبرل ّ یب ٱبرلیي اى ٱزل كىكی ثْكٍ اٍذ .ثب رْعَ ثَ ایٌکَ ٕ٪وی ًيك هوین ٍبالهی کلٮزی هیکوكٍ پٌ ٝجی٦زب ًوی رْاًَزَ اّیبء ٱیوزی ّ گواًجِب كاّزَ ثبّل .ایي ؽیلَ اى عبًت اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی كًجبل ّلٍ اٍذ. ًمق صاصگـحغی یؼص صع جْطئَ لحلِبی اثغلْ گياهُ ٱزل ُب ثَ كاكٍوای یيك ا٥الم هی گوكك ّ ٍیل هؾول عاللی ًبئیٌی ،كاكٍزبى یيك ،رؾٲیٰ پیواهْى ایي هَبلَ ها ثَ عْاك ٕبكٱی ،ثبىپوً یيك هؾْل هی کٌل .ایْبى كه ُوبى هّى ثَ ُوواٍ هئیٌ ژاًلاههوی یيك ،ثَ ٍوذ اثوٱْ ؽوکذ هی کٌل .اهب ر٪ییو هَیو كاكٍ ّ ثغبی اثوٱْ ثَ هِویي ه٭زَ ّ كّ ّت ّ یک هّى كه هِویي رْٱ٬ هی ًوبیل رب ثب اٍزْاه فبکپْه ٭وا َ٩ای ،هئیٌ كٍزَ ژاًلاههوی هِویي کَ اى ٍو ٍپوكگبى ّ هْهك ا٥زوبك اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ثْكٍ ،ثَ هْبّهٍ ّ چبهٍ عْئی پوكاىًل ّ اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ّ ْ٥اهل ّ هورکجیي ٥ٲیت ّ هغبىاد هُب کوكٍ ،ثوای ثَ كام اًلافزي ّ هزِن کوكى ثیگٌبُبى ثَ ٝواؽی رْٝئَ ای إلی ٱزل ها اى د هْْ٪ل هی ًّْل .ایي گوٍّ كه هّى پبًيكُن كی هبٍ ّاهك اثوٱْ هی ًّْل ّ ثيّكی ه٦لْم هیگوكك کَ كه ایي كّ هّى ،كه هِویي ثَ ًّْزي چَ ٌٍبهیْ پلیلی هْْ٪ل ثْكٍ اًل. عْاك ٕبكٱی ثبىپوً كاكگَزوی ّ هئیٌ ژاًلههوی یيك ّ ٭وهبًلٍ اٍزْاه فبکپْه ثَ هؾ٘ ّهّك ثَ اثوٱْ ،اٍزْاه ؽَیي ٕلهی پْه کَ كه ثبعْئی ُبی اّلیَ ؽکن ثبىكاّذ ٍَ ًٮو هزِویي إلی ،ع٦ٮو٥ ،لی ّ ههٚبى ها كاكٍٍ ّ ،جت »ًگواًی« ّ »كٍذ پبچگی« اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ّلٍ ثْكٍ ،ثَ كٍزْه ٭وهبًلٍ اُ ،هئیٌ ژاًلاههوی یيك ه٦يّل هی کٌٌل ّ اٍزْاه فبکپْه (ُوبى هئیٌ كٍزَ ژاًلاههوی هِویي ّ هزؾل اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی) ثَ عبی اّ هٌْٖة هی ّْك ّ روبم هزِوبى ثبىكاّذ ّلٍ ها ثلّى رؾٲیٰ ّ ؽزب افن ٙبهي ،آىاك کوكٍ ّ ثغبی آًِب ٍَ ًٮو كیگو ثَ ًبهِبی «هؾول ّیوّاًی هَلوبى» ٍ هَبیَ ٕ٪وی ّ ٭وىًل ٍ ۱۷بلَ اُ ثٌبم «٥لی هؾول» ّ«هؾول ؽَیي ًکْئی» كٍزگیو ّ ثَ ىًلاى اًلافزَ ّ روبهی ثوگَ ُبی ثبىعْیی اى هزِویي ٱجلی ها اى پوًّلٍ هؾْ ّ ًبثْك هی ًوبیٌل .آًِب ثو فال ٫ثبىعْی ُبی اّلیَ هئیٌ كٍزَ ژاًلاههوی اثوٱْ ،اٍزْاه رل ها اًزٲبهغْئی ّ کیٌَ ّهىی ّ كّوٌی اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ثَ ؽغخ االٍالم ؽَیي ٕلهی پْه کَ اًگیيٍ ٯ ٍیل هؾول ٱیْهی هیلاًَذ ،ثیکجبهٍ ثَ اك٥بی عْاك ٕبكٱی ثبىپوً كاكگَزوی یيك ّ ُولٍذ اّ اٍزْاه فبکپْه٥ ،لذ ّٱْ ٣ٱزل ،افزال٭بد هنُجی هیبى ثِبئیبى ّ هَلوبًبى مکو هی کٌٌل ّ ثَ ایي روریت ثکلی مٍیو پوًّلٍ كگوگْى هی گوكك. كه ایٌغب رنکو ایي ًکزَ ثَیبه ٙوّهیَذ کَ ثٌی اكم ،٭وهبًلاه یيك ثَ اٍزٌبك گياهُ اٍزْاه ٕلهی پْه ّ ثقْلاه اثوٱْ ،اًگیيٍ ّٱْ ٣ٱزل ها ثَ هوکيا٥الم کوكٍ ّ كه افزیبه عوایل هؾلی ّ هّىًبهَ ُبی«ثبفزو اهوّى» ّ هّىًبهَ «كاك» چبپ رِواى ٱواه كاكٍ ثْك .كه ثبال گياهُ هّىًبهَ كاك ها آّهكم .ث٦الٍّ اُبلی اثوٱْ هیلاًَزٌل کَ روبهی اُل اثوٱْ ثلّى اٍزضٌبء ،هَلوبى َُزٌل ّ ؽزب یک ٭وك ثِبئی كه اثوٱْ ىًلگی ًوی کوك ،ىیوا چٌلیي ٍبل ٱجل ٍَ ًٮو ثِبئی ها ثَ ٭غی ٤رویي ّکل کْزَ ثْكًل کَ كیگو ُیچ ثِبئی عوأد ًوی کوك كه اثوٱْ ىًلگی کٌل .پٌ چگًَْ هی رْاى ایي عٌبیذ ها ثَ ثِبئیبى هٌزَت ًوْك؟
عْاك ٕبكٱی ثبىپوً ّ ٭وهبًلٍ ژاًلاههوی یيك پٌ اى ٥يل ژاًلاهم ّ١یٮَ ٌّبً ّ ًٖت ژاًلاهم هيكّه ّ ،رْٝئَ ثب اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ّ ٝوػ ّ ًٲَْ اى پیِ کْیلٍ اٍٮٌلیبه فبى ثوای ثَ كام اًلافزي ثِبئیبى ثَ ارِبم ٱزل گناهًل ژاًلاهم فبکپْه . ثِو ؽیلَ ای ،كّ ثبهٍ ٥بىم یيك هی ًّْل ّ پوًّلٍ ٍبىی ها كه افزیبه اٍزْاه فبکپْه هی اکٌْى اى ٝویٰ ٝواػ رْٝئَ هیلاًل کَ »هؾول ًکْئی« ،ثواكهی ثَ ًبم اؽول كاهك کَ ثِبئی اٍذ .كه ایواى ه٦وّ ّ ٫هوٍْم اٍذ ّ فبًْاكٍ ُبی ٭واّاًی یب٭ذ هی ًّْل کَ ثوفی اى ا٭واك فبًْاكٍ آًبى ثِبئی ّ ثوفی ُن هَلوبى َُزٌل .كه فبًْاكٍ ًکْئی ُن ایي چٌیي ثْك .اهب اگو چَ اؽول ًکْئی ثِبئی ،٭وٌٍگِب كّه اى اثوٱْ ىًلگی هی کٌلّ .لی ثوای پوًّلٍ ٍبىاى ایي هِن ًیَذ .ژاًلاهم فبکپْه ا٥الم هکٌل کَ هؾول ًکْئی ،اصبصیَ ثَ ٍوٱذ ه٭زَ اى هٌيل هٲزْلیي ها ّجبًَ ثَ هٌيل ثواكه فْك ،اؽول ًکْئی كه«كُجیل» ثوكٍ ّ هغلكا ثَ اثوٱْ ثبى گْزَ اٍذ .ایي ٍْال کَ اّ ٕبؽت ارْهجیل ًجْكٍ ،پٌ ثب چَ ٍّیلَ ای كه آى ّٱذ ّت ،ایي هَب٭ذ۳۰۰ کیلْهزوی ها ٝی کوكٍ ّ رْاًَزَ ٕجؼ ىّك كه اثوٱْ ؽبٙو ثبّل ّ إْال چَ ًیبىی ثَ ایي ٥ول اؽوٲبًَ كاّزَ اٍذ ،إال هِن ًجْك. هِن ایي ثْك کَ ثبالفوٍ پبی یک ثِبئی ثَ ایي ه٦وکَ ثبىّْك .اهب اٍٮٌلیبه فبى کَ فْك كه ه٢بى ارِبم اٍذ كه ؽبلی کَ اى لؾب ٟٱٚبیی ُیچ هَّْلیزی كه ایي هْهك ًلاهك ،کبه ّ ىًلگی فْك ها هُب کوكٍ ّثَ«كُجیل» هی هّك ّ ثَ ثبىهٍی فبًَ هؾٲو اؽول ًکْئی هْْ٪ل هی ّْك ّ اى آًغب ثلًجبل اؽول ًکْئی ثَ«ٱْالٯ» هی هّك ّ چْى هزْعَ هی ّْك کَ اؽول ًکْئی كه ّیواى ثَ ٍو هی ثوك ّ كه فبًَ اُ ُن چیيی ًوی یبثل ،اى ُوبى عب ثَ ّیواى هی هّك رب ّی ها كٍزگیو کٌلّ .لی اؽول ًکْئی كه ّت ّٱْ ٣ٱزل كه ّیواى ثْكٍ ّ اى یک ُٮزَ ٱجل كه آًغب كٍذ ٭وّّی هی کوكٍ ّ كاالى كاه کبهّاًَوا ّ كیگو هَب٭ویي ًیي ِّبكد ثو ؽْٚه ثی ّٱٮَ اّ كه ّیواى هی كٌُل .پٌ اى آى کَ اّ هْ٭ٰ ًوی ّْك اى ٍوّاى صویب ،هئیٌ کالًزوی ّ ۳یواى ؽکن علت اؽول ًکْئی ها ثگیوك ّزبثبى ثَ یيك ًيك ُولٍذ فْك هیوّك ّ ؽکن علت اؽول ًکْئی ها اى عْاك ٕبكٱی ثبىپوً ٍپبهك فبکپْه ُن اّ ها . پوًّلٍ هی گیوك ّ هغلكا ثَ ّیواى ه٭زَ ّاؽول ها علت ّ ثَ اثوٱْ ثوكٍ ّ ثَ فبکپْه هی ثَ ىًلاى یيك هی ٭وٍزل. ػلث لحل اػ ًظغ پغًّضٍ ؿبػاى اهب ٌُْى كّ هبً٥ ٤ولٍ ثو ٍو هاٍ ٝواؽبى رْٝئَ ّعْك كاّذ .اّل ایٌکَ ُیچ ثِبئی كه اثوٱْ ٍبکي ًجْك ّ كّم ثْك اٍزْاه ایٌکَ اًگیيٍ ٱزل چَ ثْكٍ اٍذ کَ الجزَ ثوای پوًّلٍ ٍبىاى كه گنّزَ ّ ؽبل کبه كّْاهی ًوی . فبکپْه اثزلا ٍ٦ی هیکٌل ثوای ؽل هْکل اّل ،ثب ا٥وبل كهكًبکزویي ّکٌغَ ُب« ،هؾول ّیوّاًی هَلناى »، یکی اى ىًلاًیبى ها هغجْه کٌل کَ ثَ ثِبئی ثْكى ّ اهرکبة ٱزل اٱواه کٌل .اهب اّ هَلوبى اٍذ ّ كه ٥ٲیلٍ فْك صبثذ ّ پبیلاه. پٌ ثَ ؽیلَ كیگوی هزٍْل هی ّْك ّ ٥لی هؾول ،٭وىًل ٍ ۱۷بلَ هؾول ّیوّاًی هَلوبى ها ،ىیو ّکٌغَ ُبی ٍقذ ٱواه هیلُل .كه ًقَذ عْاى ثیگٌبٍ هٌلوبى ها هلری آّیياى ٍٲ ٬ىًلاى هیکٌل .اهب ًزیغَ ًوی گیوك .پٌ اّ ها ّالٯ هی ىًل .ثبى ُن ًزیغَ ًوی گیوك .آًگبٍ اّ ها كا ٧هیکٌل ّ ثبى ُن عْاى هَلوبى رؾول هیکٌل ّ ثبالفوٍ اّ ها كه ىهَزبى ٍوك ٥ویبى هّی یـ هی گناهك٥ .لی هؾول ٍ 17بلَ ًگْى ثقذ رؾول ایٌِوَ ّکٌغَ ها ًوی آّهك ّ ثَ ُو آى چَ اٍزْاه فبکپْه هی گْیل ا٥زوا ٫هی کٌل :کَ ٍَ ري اى ثِبئیبى اٍٮٌل آثبك اًل ّجبًَ ثَ اثوٱْ آهلٍ ّ ثَ ُوواُی پلهُ٪ٕ ،وی ّ ٭وىًلاًِ ها ثَ ٱزل هٍبًیلٍ .
اًگیيٍ ٱزل ُن ایي ثْكٍ کَ ُو ّٱذ ؽغخ االٍالم ٍیل هؾول ٱیْهی كه اثوٱْ هّ َٙهی فْاًلٍ ،اىثِبئیبى ثل گْئی هی کوكٍ٪ٕ ،وی كه هیبى عو٦یذ ثَ ثِبئیبى ٭ؾِ هی كاكٍ ّ ًبٍيا هی گٮزَ اٍذ .عبلت رْعَ آًکَ ؽغخ االٍالم ٱیْهی ًیي پٌ اى هْبّهٍ ّ آّزی ثب اٍٮٌلیبه فبى ،هگ ٩یود هَلوبًی اُ رؾویک ّلٍ ّ كه ٍلک یبهاى اٍٮٌلیبهفبى كه آهلٍ ّ ثَ ایي اهو ِّبكد هی كُل. اًرْاه فبکپْه ٭ْها ثَ اٍٮٌل آثبك هی هّك ّ ٍَ ري اى ثِبئیبى آًغب ها ثَ عوم ٱزل كٍزگیو ّ ثَ ىًلاى یيك هی ٭وٍزل اهب اى ثل ؽبكصَِّْ ،ك هَلوبًی پیلا هی ًّْل ّ ِّبكد هی كٌُل کَ ایي ٍَ ري ،كه ّت ٱزل ،كه «ثْاًبد» ،کَ ٭وٌٍگِب ثب اثوٱْ ٭بٕلَ كاهك ثْكٍ اًل .ثبىپوً کَ ایواك ارِبم ها ٩یو هوکي هی ثیٌل ثَ ًبچبه آًِب ها آىاك هی کٌل. كه ایي هیبى ٭وهبًلاه یيك «ثٌی آكم» کَ عبًت اًٖب ٫ها ه٥بیذ ّ اّلیي ثبه ؽٲیٲذ هبعوا ها ا٥الم ًوْكٍ ثْك ،ثب رؾویکبد اٍٮٌلیبه فبى ّ كٍّزبًِ كه یيك ّ رِواى٥ ،يل ّ «اؽول ه٦بّى ىاكٍ» هئیٌ كاكگَزوی یيك کَ اى ُو ؽیش هْهك ا٥زوبك آًِب ثْك کٮیل ٭وهبًلاهی هی ّْك ّ ثَ ایي روریت ُوَ چیي كه رؾذ کٌزول رْٝئَ گواى كه هی آیل .چْى ایلٍ ٱبرل ّووكى ثِبئیبى اٍٮٌل آثبك ،ثَ ّکَذ اًغبهیل ،ثوای عجواى ایي ّکَذ ،ثَ ثِبًَ ای ٍَذ ،ؽبط هیوىا ؽَي ّوٌ هئیٌ هؾٮل اٍٮٌل آثبك ها هزِن ّ ثَ ىًلاى یيك ٭وٍزبكًل ّ کن کن ٭کو كه گیو کوكى ثِبئیبى یيك ثَ ایي ه٦وکَ ٱْد گو٭ذ ّ ثَ ایي كٍذ آّیي کَ ثیي «ّوٌ» ّ هؾٮل یيك هّاثٞی ثْكٍ اٍذ ثبالفوًٍ ًَ ،ٮو اى اٚ٥بی هؾٮل یيك ثَ كاكٍوا اؽٚبه هی ًّْل ّ كه ًِبیذ«،عْاك ٕبكٱی» ،ثبىپوً یيك چِبه ًٮو ثَ ًبهِبی هؼهل ّیوّاًی هَلوبى ،هؾول ؽَیي ًکْئی،اؽول ًکْئی ّ ٥لی هؾول ّیوّاًی ها ثَ اهرکبة ٱزل هزِن ّ یبىكٍ ًٮو یٌ٦ی ؽبعی هیوىا ؽَي ّوٌ ّ ٥جبٍ٦لی پْههِلی ّ ًَ ًٮو اٚ٥بی هؾٮل هّؽبًی یيك ها ثٌْ٦اى ه٦بًّیي ّ هؾوکیي ٱزل ه٦و٭ی هی ًوبیل. ّگٮذ اًگیي ایي اٍذ کَ كه هٲلهَ کیٮو ؿّاٍذ كاكٍزبى یيك ا٥الم هیکٌل کَ ٍَ ًٮو اٍٮٌل آثبكی ثِبئی، رب کٌْى ًب ٌّبفزَ هبًلٍ اًل ،اهب اى ٥بهلیي ٱزل ثْكٍ اًل .گْیی ُوَ ثِبئیبى اٍٮٌل آثبك چٌل ًٮو ثْكٍ اًل کَ ثب اى ًزْاًَزَ ّعْك ایي کَ ثوای كاكٍزبى ّاٙؼ ّ هللل ثْكٍ کَ ٍَ ري اى ٱبرلیي ،اٍٮٌل آثبكی ثْكٍ اًل ثبى ایِ اًل آًِب ها ٌّبٍبیی کٌل ّ ،کوبکبى ایي پوٍِ ثلّى عْاة هبًلٍ اٍذ. كه ایي ثیي ؽکن علت ّقٔ ثِبئی كیگوی ثَ ًبم «عالل ثیٌِ» کَ ثبىهگبًی ٥لیل الوياط ثْك ًیي ٕبكه گوكیل. ارِبم اّ ایي ثْك کَ ًبهَ ای فٞبة ثَ ؽبط هیوىا ؽَي ّوٌ ،هجٌی ثو ا٥الم ّْٕل رٌجبکْیاهٍبلی اى اثوٱْ ًّْزَ ثْكٍ اٍذ کَ ٱٚبد یيك آى ها یک پیبم ههي ،كال ثوا٥الم اًغبم ٱزل كاًَزَ ّ اّ ها ه٦بّى كه عوم ه٦و٭ی هی کٌٌل .عالل ثیٌِ كه ىًلاى ّ پٌ اى یبىكٍ هبٍ رؾول هْٲبد ٝبٱذ ٭وٍب ّ ٱجل اى هؾبکوَ ،عبى ثَ عبى آ٭ویي رَلین ًوْك. ػًضاى کغهبى كه ّت ُٮلُن كی هبٍ ّ ۱۳۲۹وَی ،ىًلاًیبى ها ثَ ىًلاى کوهبى هٌزٲل هی کٌٌل .كه ایي ىهبى «٥جلاهلل هاىی» ّکیل پبیَ یک كاكگَزوی ثَ ّکبلذ هزِویي اًزقبة هی ّْك ّ ایْبى كه ُوبى ثلّ اهو هزْعَ هی ّْك کَ کَ پوًّلٍ ٍبفزگی ّ كه عویبى رْکیل پوًّلٍ رْٝئَ ای ارٮبٯ ا٭زبكٍ اٍذ ّ ٕٮؾبد ٭واّاًی ُن اى ّوّ٣ ثبىعْئیِب ّ رْکیل پوًّلٍ ،ثوكاّزَ ّلٍ اًل .عویبى ها ثَ اٝال« ٣ؽَیي ٭وّ ،»٧هییٌ كاكگَزوی کوهبى کَ هیبٍذ كاكگبٍ ٥بلی عٌبیی هاُن ِ٥لٍ كاه ثْكٍ هی هٍبًل .ایْبى ُن رؤییل هی کٌل کَ هي ُن هزْعَ ایي
اهو ّلٍ ام ّ ثَ ُویي كلیل ّ كالیل كیگو رٲبٙب کوكٍ ام کَ پوًّلٍ ها ثَ كاكگبٍ ٥بلی عٌبیی هوکي ثَ رِواى اهعب ٣کٌٌل .ثِو هّی ،هٲوه هی ّْك کَ هزِویي ثَ رِواى هٌزٲل ًّْل..... ثی روكیل فْاًٌلٍ کٌغکبّ ،ایي پوٍِ ها هٞوػ فْاُل کوك کَ »چگًَْ هوکي اٍذ؛ یک ٭ئْكال اثوٱْئی ثب ُولٍزی هؤهْهیي ّ کبههٌلاى ٥بلی هرجَ ّىاهد كاكگَزوی کْْه هْوّ َٝایواى ،ایي چٌیي رْٝئَ پلیل ّ فًْجبهی ها ثْعْك آّهك ّ ُیچگبٍ هغبىاد ًْْك ّ ثَ هکب٭بد ا٥وبل پلیل فْك ًوٍل؟« .آگبُی اى فبًلاى ٍبالهی، هب ها یبهی هیلُل رب ایي هاى ها ثگْبئین. فبًلاى اهیل ٍباله ،اى هٲزله رویي ّ صوّروٌل رویي هبلکیي هٌٞٲَ آثبكٍ ّ اثوٱْ ثْكٍ ّ هقْٖٕب«هؾول هٙب فبى اهیل ٍباله» رٌِب پَو «ٍباله ً٢بم» ّ ،كاهبك ؽبط ّیـ اؽول ،اهبم عو َ٦آثبكٍ ،اى ا٥زجبه ّیژٍ ای ثوفْهكاه ّ كه چٌل كّهٍ ثَ ًوبیٌلگی هغلٌ ّْهای هلی ًیي اًزقبة ّل .اّ ُویَْ ثَ فْك هی ثبلیل کَ هْکت اؽول ّبٍ ٱبعبه ُوواٍ ٍوكاه ٍپَ ّ هلزيهیي هکبة آًِب ،كه آثبكٍ ًِ،به ها كه هٌيل پله ّیٍ« ،باله ً٢بم» ٕو ٫کوكٍ اًل ّ كه ٍبل ً ۱۳۱۶یي هٙب ّبٍ ثب ّلیِ٦ل ّ كه ثبه ٍْم كه ثِبه ٍبل ،۱۳۲۳هؾول هٙب ّبٍ ّ ُوَوُ ٭ْىیَ ّ ُوواُبى كه آثبكٍ ،رْٱ ٬کوكٍ ّ ا٭زقبه پنیوایی ها ثَ اّ كاكٍ اًل ّ ثبالفوٍ ایي ل٦بثچی ثبّی اثوٱْئی ثَ كهیب٭ذ هلال ربط اى هؾول هٙب ّبٍ ًبئل هیگوكك. ایي آگبُی ُب پبٍقی اٍذ هّّي ثو پوٍْی کَ ّٖذ ٍبل اى آى گنّزَ اٍذ ّ هٌّّبیی ًبچیيیَذ ثو ربهیکی اٍزجلاك كیٌی ّ ٍیبٍی كه ایواى؛ ّ آّکبه هی گوكك کَ چوا چٌیي ّقٔ هٲزلهی رب ایي ؽل كه ٥يل ّ اٍذ فْاُو ایْبى، . ًٖت هإٍبی اكاهاد ّ هبهْهیي كّلذ كه اثوٱّْ ،یواى ّ یيك هلافلَ ّ ا٥وبل ًٮْم هی کوكٍ «هوین ٍبالهی»ُ ،وَو پَو ٥وْیِ «هؾول ؽَي فبى ٍبالهی» اٍذ کَ عْاى هوگ هی ّْكّ ، اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ٥بّٰ عٌبیذ کبه ،یکی كیگو اى پَو ٥وُْبی ایي فبًن ًبى پوّكٍ ثْكٍ اٍذ. هب اى هاى رٖوین هئیٌ كاكگَزوی کوهبى ؽَیي ٭وّ» ّ ٧كلیل ّ كالیل كیگو« ّ ،چوایی رٲبٙبی اهٍبل پوًّلٍ ّاًین هزِویي ثی گٌبٍ ٱزلِبی اثوٱْ ثَ كاكگَزوی رِواى ،ثی فجوین؛ اهب ثب کوی ُّْیبهی ربهیقی ّبیل ثذ »كلیل ّ كالیل« اّ ها ثبى ٍبىی کٌین .ثیبئین ّزبة ىكٍ ّ کْربٍ ٥لل ّ اًگیيٍ كافلی ّ فبهعی ایي ُوَ عٌبیبد ها ثب ُن هوّه ًوبئین. »جٌگ ؿغص« ثِبئی ؿحیؼی ؿبػهبى یبفحَ صع جبعیز هؼبهغ ایغاى كه ِّویْه 1320اّ٪بل ً٢بهی ایواى رًٍْ ٜیوُّبی هزٮٲیي ،ارؾبك عوبُیو ّْهّی ،اًگلیٌ ّ آهویکب ْٕهد گو٭ذ .ثب آ٩بى ثٲلهد هٍیلى ُیزلو كه کْْه آلوبى ّ ٍپٌ آ٩بى عٌگ عِبًی كّم ،كه ایواى روبیالری ثَ آلوبى ُیزلوی ّ اًلیَْ ُبی ًبٍیًْبلیَزی ا٭واٝی كیلٍ هیْل ،ثب ّعْكی کَ كّلذ ایواى كه کوبل هٌّّی ّ ّْٙػ كّ ثبه ا٥الم ثیٞو٭ی کوك ،اهب ایي کبه ٍجت ًغبد ایواى ّ علْگیوی اى رِبعن هزٮٲیي ثَ ٍوىهیي ایواى ًْل. ث٦ل اى ؽولَ اهرِ ُیزلوی ثَ ارؾبك عوبُیو ّْهّی كه ژّئي ٍبل ،1941اٍزبلیي ثَ ثِبًَ هبكٍ 6ٱواهكاك 1921 ایواى ّ ّْهّی کَ ثَ آى کْْه ؽٰ هیلاك كه ْٕهری کَ فٞوی اى عبًت ایواى رِلیلُ کٌل ّاهك ایواى گوكك،
اٍزبلیي هُجو ّْهّی ثب رْا٭ٰ اًگلیٌ ّ آهویکب ،اهرِ ٍوؿ ها ُوواٍ ًیوُّبی ً٢بهی اًگلیٌ ّ آهویکب ثَ ایواى ّاهك کوك. كه ِّویْه ٍ/1320پزبهجو 1941هٙب ّبٍ پِلْی هغجْه ّل اى ٍلٌٞذ ثٌٮ ٤پَوُ هؾول هٙب پِلْی کٌبهٍ گیوی کٌل ّ ثَ عيیوٍ هْهیٌ كه ّوٯ آ٭ویٲب ،یکی اى مٍز٦وواد اًگلیٌ رج٦یل ّل .كه ّاٱ ٤هؾول هٙب ّبٍ ثب هٙبیذ ّ هْا٭ٲذ هزٮٲیي ّ كّه اًلیْی هؾول ٥لی ٭وّ٩ی ثَ ٍلٌٞذ هٍیل. اّ٪بل ایواى ّ ؽْٚه ًیوُّبی ثیگبًَ ّ ،اى ُن پبّیلگی اهرِ ،ژاًلاههوی ّ ِّوثبًی ّ ُن چٌیي اّٙب ٣ثل اٱزٖبكی کَ اّ٪بلگواى فْك كه ایغبك آى ٍِن اٍبٍی كاّزٌل ّ پویْبًی ًبّی اى كفبلذ ُبی کیٌَ رْىاًَ ّ کوك ٍْكعْیبًَ هزٮٲیي؛ ىهیٌَ ها ثوای ٱلهد گیوی كّثبهٍ هورغ٦یي ّ ّاثَزگبى ثَ ثیگبًَ آهبكٍ . ث٦الٍّ ٱلهرِبی ثيهگ ثْیژٍ اًگلیٌ ّ آهویکب ثوای رَل ٜثو هٌبثٝ ٤جی٦ی ثْیژٍ هقبىى ًٮذ ایواى ّ ُوچٌیي فبّههیبًَ ثَ هٱبثذ ثو فبٍزَ ّ ؽْىٍ ًٮْم فْك ها كه ىهیٌَ ُبی ٍیبٍی٢ً ،بهی ّ اٱزٖبكی كه ایواى گَزوُ هی كاكًل. ایي ٝجی٦ی ثْك کَ ٭٦بلیزِبی اًگلیٌ ّ آهویکب كه ایواى ّ فبّههیبًَ اى كیل ریيثیي اٍزبلیي هُجو ارؾبك عوبُیو ّْهّی پٌِبى ًوی هبًل .پٌ ّی ُل٭ِبی اٍزوارژیکی ارؾبك عوبُیو ّْهّی ها كه ایواى رٍْ» ٜؽية رْكٍ ایواى« کَ كه رؤٍیٌ آى ًٲِ هئصوی كاّذ ،كًجبل کوك رب ثلکَ ایواى ثَ پبیگبُی ٥لیَ ارؾبك عوبُیو ّْهّی ًگوكك. كه ایي ٭ٚبی پویْبى ،اهب ًَجزب آىاك ،اؽياة ّ ٍبىهبى ُب ّ عو٦یذ ُبی ٭واّاًی ثب ؽوبیذ ّْهّی ّ اًگلیٌ ّ کوی كیورو آهویکب كه ایواى ّکل گو٭ذ ّ هوكم ثَ ثٚ٦ی اى آىاكیِبی ٭وكی ّ اعزوب٥ی ًبئل آهلًل .ىًلاًیبى ٍیبٍی آىاك گْزٌل ّ آىاكی هٞجْ٥بد ،رْکیل ّ ٭٦بلیذ اؽياة ٍیبٍی ّ ٍبىهبى ُبی هنُجی کَ كه كّهٍ هٙب ّبٍ كه ثیْ٪لَ ُبی ربهیک فْك ٌْ٩كٍ ثْكًل ،هّاط كّ ثبهٍ یب٭زٌل. هالیبى فْك ا٥زوا ٫هی کٌيك کَ ثب ه٭زي هٙب ّبٍ ّ آ٩بى عٌگ ٍوك ثَ ثيًگبٍ كلقْاٍ فْك هٍیلٍ اًل: آّهكًل آًبى كه روبم ایي . » ثب ه٭زي هٙب فبى ،هنُجی ُب ثیِ اى كیگواى فٌْْك گْزَٝ ،جل ّبكی ها ثَ ٕلا كه كّهٍ اى اٍزجلاك هٌّّٮکویً ،ٮٌ ُبیْبى ها كه ٍیٌَ ؽجٌ کوكٍ ثْكًل ّ اکٌْى ثب ه٭زي هٙب فبى،گْیی چْى کجْروی اى ٱٮٌ آىاك گْزَ ،ثَ پوّاى كه آهلًل«. اهب اؽول کَوّی هٌزٲل ثی ثبک ٭وٱَ ّی ّ َ٦كٍزگبٍ هّؽبًیذ ٭بٍل ً٢و كیگوی اثواى هی کوك: » آًبى کَ هفذ كیگو گوكاًیلٍ ثْكًل ،كّ ثبهٍ ثَ ٥جب ّ ٥وبهَ ثبى گْزٌل ،آًبى کَ ثَ گَّْ ای فيیلٍ ثْكًل ،ثیوّى آهلًل ،ثبه كیگو ثب ٱبًْى ُب ّ كاًِ ُب ّ ُوَ ًیکی ُب ًجوك آ٩بى کوكًل .ثبه كیگو آفًْل ثچَ ُب کَ چ٪بلۀ گلایی ّ هٮزقْهی َُزٌل ،كه ثیبثبى ُب پلیلاه ّلًل« پٌ اى فبروَ عٌگ عِبًی كّم اٍزبلیي ثَ ثِبًَ ُوبى هبكٍ 6ٱواهكاك 1921اى فوّط اهرِ ٍوؿ اى ایواى اهزٌب٣ کوك ّ .ثب پْزیجبىی ؽیلَ گواًَ اى ٭وٱَ كهکواد آمهثبیغبى ّ کوكٍزبى ثَ ًب آهاهی ُبی ّوبل ایواى كاهي ىك .اهب
اًگلیٌ ّ آهویکب کَ رغوثَ ُبی کْْهُبی ثبلکبى ها ثقْثی كه ؽب٭ َ٢فْك كاّزٌل ،هقبلٮذ فْك ها ٍوٍقزبًَ اّلی اٱلام ّ ّاکٌِ ٩وة ٥لیَ ى آّکبه ّ ؽزب ثَ رِلیل اروی ثو ٙل ارؾبك عوبُیو ّْهّی هزٍْل ّلًل .ایي ارؾبك عوبُیو ّْهّی كه ربهیـ عٌگ ٍوك ثْوبه هیوّك. ٍواًغبم ثب فوّط اهرِ ٍوؿ اى ایواى ّ ّکَذ هٮزٚؾبًَ ٭وٱَ كهکواد آمهثبیغبى ّ کوكٍزبى كه ٍبل کیلْهذ هوى ه ،1946/1325آهاهِ ًَجی ًٖیت ایواى ّل .اهب كّهاى »عٌگ ٍوك« آ٩بى ّلٍ ثْك ّ ایواى ثب 2700 هْزوک ثب ارؾبك عوبُیو ّْهّی ،یکی اى ُن پیوبًبى ًب فْاٍزَ ّ یکی اى اُوم ُبی هِن عٌگ ٍوك كه فبّههیبًَ ،ثلکَ كه عِبى٥ ،لیَ ارؾبك عوبُیو ّْهّی گوكیل. ارؾبك عوبُیو ّْهّی ُو چٌل کَ اى عٌگ عِبًی كّم ثب کوک آهویکب ّ اًگلیٌ ٦ٙیّ ،٬لی پیوّى ثیوّى آهلٍ ثْك ،ثِو هّی اى ً٢واًٲالثیْى آى كّهاىّْ ،هّی ک٦جَ ٍٍْیبلیَن عِبًی ثْوبه هی ه٭ذ ّ علٍْ ای عبكّیی كاّذ. ُل ٫اى »عٌگ ٍوك« كه ٩وةُ ،وچٌیي كه فبّههیبًَ ّ ثْیژٍ ایواى هٲبثلَ ثب گَزوُ اًلیَْ ُبی اًٲالة کوًْیَزی -هبهکَیَزی ثْك .رٲْیذ كیي اٍالم ّ گَزوكى ٌٍي ّ فوا٭بد هنُجی كٍزْهال٦ول اٍبٍی عٌگ ٍوك ثْوبه هیو٭ذ ّ .ایي ُلیَ ای اهىًلٍ ثوای كٍزگبٍ هّؽبًیذ ٭وٱَ ّی َ٦ثب هّاث ٜرٌگبرٌگی کَ اى گنّزَ ثب كّلذ اٍز٦وبهی اًگلیٌ كاّذ ،ثْك .ثب ایي اهزیبى کَ اکٌْى ثب ّهّك آهویکب ثَ ٥وَٕ ٍیبٍی ایواى، ٱلهد ّ رْاًبئیِبی ثیْزوی پیلا هی کوك .كٍزگاٍ هّؽبًیذ اى ُویي ىهبى رجلیل ثَ هِوزویي هزؾل ّ ُولٍذ »عٌگ ٍوك« ّ ٱلهرِبی اٍز٦وبهی عِبى ّل .کل كٍزگبٍ هوع٦یذ ّ هّؽبًیذ ثب ُوکبهی كّلذ ُبی ّاثَزَ كهآهل ّ عبیگبٍ . ثَ ثیگبًگبى كه فلهذ ٍیبٍذ ُبی ٙل هلی ّ هقبل ٬إْل ٱبًْى اٍبٍی کْْه هْوَّٝ ٌٍزی اى كٍذ ه٭زَ فْك ها ،کَ ثب پیوّىی اًٲالة هلی هْوّٝیذ ایواى ّ ٍپٌ ٍیبٍذ ثَیبه ٥بٱالًَ ّ هٌٞٲی ٥لم كفبلذ هّؽبًیْى كه ؽکْهذ رٍْ ٜهٙب ّبٍ ،اى كٍذ كاكٍ ثْك ،كّثبهٍ ثبى یب٭ذ. ثوًبهَ ّ ًٲَْ هاٍ ثوكی عٌگ ٍوك كه ایواى اى عبًت هزٮٲیي ،ثب هْبّهٍ ّ ُوٮکوی هّؽبًیْى ّ كّلزووكاى ثو ٍَ مؽْه اٍبٍی روٍین ّ ثْوػ ىیو ّوّ ٣ثَ ٥ول کوك: پیکبه ّ هجبهىٍ ثب ؽية رْكٍ ایواى ّ إْال هجبهىٍ ٥لیَ ُو ًْ ٣اًٲالة ّ رؾْل ّ ر٪ییو ،ثب ىیو ثٌبیی ٍٍْیبلیَزی ّ هبهکَیَزی..... پیکبه ّ هجبهىٍ ثب ثِبئیبى؛ ىیوا ثِبئیبى ثب ثبّه ثَ ِْ١ه ٕبؽت ىهبى ّ ثب پیلایِ ٍیل ثبة( ّ )1844اك٥بی هِلّیذِْ١ ،ه ّ هع٦ذ هِلی ها هقزْهَ ا٥الم هیکوكًل ّ ثَ ًٲِ هّؽبًیذ كه ٍیبٍذ ّ ،إْال كه ىًلگی هوكم ثکلی ّ اى ثٌیبى ثبّه ًلاّزٌل ّ ًلاهًل .اًلیَْ ُبی هٌْ٦ی ّ ٍیَزن اكاهی ایي كیي ًْ پب ،ثکلی هياؽن ّ هقبل ٬اٍالم ٌٍزی ّ ٝجی٦زب كٍزگبٍ هوع٦یذ ّ كفبلذ هّؽبًیذ كه ٍیبٍذ ،هزؾل عٌگ ٍوك ثْك .ایي ها هوع٦یذ ّ هّؽبًیذ ّی َ٦ثقْثی هی كاًَذ ّ هی كاًل ّ ایي ؽٲیٲذ كه اٌٍبك ثلٍذ آهلٍ پٌ اى اًٲالة اٍالهی ،ثقْثی اً٦کبً یب٭زَ اٍذ..... ٝو٭لاهاًِ اىكیَْ ُبی . پیکبه ّ هجبهىٍ ثب کَوّی ّ اًلیَْ ُبی ٙل ّی٦یی ّ ثگًَْ ای ٙل اٍالهی ّی ّ کَوّی ثٌیبى ٭کوی هزؾل یي عٌگ ٍوك ،یٌ٦ی هّؽبًیذ ّ كّلزووكاى اٍالم ىكٍ ها ًْبًَ هی گو٭ذ ّ چبهٍ ای عي كه ًبثْكی فْك کَوّی ّ اًلیَْ ُبی اّ ًجْك .ثِویي فبٝو ُن اى روّه اّ ثٍْیلَ ٭لائیبى اٍالم اى عبًت
كّلذ ّ ُن چٌیي هّؽبًیذ ثب ٍوّه ّ ّ ٬٦٭واّاى اٍزٲجبل ّل .پیبم کَوّی ّ كاهٌَ ٝو٭لاهی اى اّ هٌؾٖو ثَ ایواى ثْك .اهب كیبًذ ثِبئی كه ٍواٍو عِبى ٝو٭لاهاًی پیلا کوكٍ ثْك ّ اى هوىُبی ایواى گنّزَ ّ ُوگی آًبى كه كٍزوً هالیبى ًجْكًل .ث٦الٍّ ٩یو ایواًیبى ُن ایي كیي ایواًی ها هی ٌّبفزٌل ّ ثَ آى ایوبى پیلا کوكٍ ثْكًل. پٌ اى هوگ آیذ اهلل آٱب ٍیل اثْالؾَي إٮِبًی ّ هوگ ىّك ٌُگبم عبًْیٌِ آیذ اهلل ؽبط آٱب ؽَیي ٱوی، كه ًغ ،٬هوع٦یذ ّی َ٦كّ ثبهٍ ثَ ایواى هٌزٲل ّل ّ آیذ اهلل ؽبط آٱب ؽَیي ثوّعوكی هوع٦یذ ّاكاهٍ ؽْىٍ ًْثٌیبك ٱن ها ثِ٦لٍ گو٭ذّ .ی ٍ 9بل ًيك آفًْل هال کب١ن فواٍبًی رلون ّ ّبگوكی کوك ّ ثَ ىیو ّ ثن ُبی اٍالم ٍیبٍی آٌّب ّل ....آفًْل هال کب١ن فواٍبًی هّاث ٜثَیبه رٌگبرٌگ ّ ًیکْئی ثب كّلذ اٍز٦وبهی اًگلیٌ كاّذ .فبٝواد ّ اٌٍبك هٌزْو ّلٍ پٌ اى اًٲالة ثَ هٌّّی گْاُی هیلٌُل کَ آیذ اهلل ثوّعوكی ّ كٍزگبٍ هّؽبًیذ ّی َ٦چگًَْ هيّهاًَ كه پی اٍزؾکبم ٱلهد اهرغب٥ی ّ ّاپٌ هبًلٍ فْك ثْكًل ّ كه ُوَ اهْه اًل کْْه هْوّ َٝكفبلذ ُبی ٩یو ٱبًًْی ّ ٙلیذ ّ كّوٌی ثب ٱبًْى اٍبٍی هْوّ َٝایواى کوكٍ . كه ىیو ٥جبی ُویي هوع٦یذ ّ هّؽبًیذٍ ،بىهبى روّهیَزی »عو٦یذ ٭لائیبى اٍالم« ثب هُجوی یک ٝلجَ عْاى ّ ثی ثِوٍ اى كاًِ اٍالهی ،اهب كه ٍوؽل عٌْى ،هنُجی ،رؤٍیٌ ّ آ٩بى ثکبه کوك. رؤٍیٌ ٍبىهبى روّهیَزی »عو٦یذ ٭لائیبى اٍالم« ثَ هُجوی ٍیل هغزجی هیو لْؽی ه٦وّ ٫ثَ ًْاة ٕٮْی ّ ر٦لاكی كیگو اى ٍبىهبى ُبی هیي ّ كهّذ هنُجی ٍجت ّل ،ثیِ اى یک كَُ فًْویيی ّ ًب آهاهی هَزوو ثَ ّٱْ ٣ثپیًْلكً ّ ،زیغزب ثی پوكٍ ّ ٥لٌی إْل اٍبٍی کْْه هْوًّ َٝب كیلٍ گو٭زَ ّْك ّ كّلذ ُبی ٭وٍْكٍ ّ ّاثَزَ ،ثی ا٥زٌبء ثَ ٍواًغبم ٭بع َ٦ثبه آى ثوای هوكم ایواى ،یکی پٌ اى كیگوی آهلًل ّ ه٭زٌل..... كه رِواى ّ ِّوٍزبًِب یْهُ ثَ ك٭برو ّ هواکي ؽية رْكٍ ایواى ،ثِبئیبى ّ اؽول کَوّی ثْٖهد گَزوكٍ ای آ٩بى گوكیل. اؽول کَوّی هٌزٲل ثی ثبک ّ ٍوٍقذ ٭وٱَ ّی ّ َ٦هٌْی اّ ؽلاك پْه ،كه هّى هّّي ،كه هٲبثل چْوبى ًبکی هؤهْهیي ِّوثبًی ّ ًیوُّبی اًز٢بهی كه کبؿ كاكگَزوی ایواى ،پبیزقذ کْْه هْوّ َٝایواى ،ثْٖهد ُْل ٍّیلَ روّهیَزِبی ٭لائیبى اٍالم روّه ّلًل .اّلیي آكهکْی ثَ ثِبًَ هنُجی كه كّهاى »عٌگ ٍوك« كه کبؿ كاك گَزوی ایواى ،افٞبه ّاٙؾی ثْك ثَ ّبٍ ّ كّلذ ٱْام الَل ٌَٞکَ فْك ها ًگِجبًبى ٱبًْى اٍبٍی ایواى هیلاًَزٌل .اهب ایي افٞبه فٞیو اى عبًت ُوَ هَئْلیي کْْه ًب ٌّیلٍ هبًل ّ ٍیل ؽَیي اهبهی ،ٱبرل کَوّی ّ هٌْی ّی اى ىًلاى ثب ٍو كاكى ٥وثلٍ »اهلل اکجو« آىاك ّل ّ ٍجت ثی پوّائی ّ رْْیٰ ٥بهلیي ّ هؾوکیي ایي روّه فًْیي گوكیل .هوع٦یذ ّ كٍزگبٍ هّؽبًیذ ٭وٱَ ّی ّ َ٦ىهبهلاهاى ٍیبٍی ایواى ،اى ایي پٌ ّویک ُوَ فًْویيیِب ّ ًب ثَبهبًیِبی ٍیبٍی ،اعزوب٥ی ّ اٱزٖبكی کْْه گوكیلًل. ٭٦بلیذ عو٦یذ ٭لائیبى اٍالم ثَ ٍجت ثب٭ذ هنُجی – فوا٭ی عبه َ٦ایواى ّ پْزیجبًی هبكی ّ هٌْ٦ی کوك ثو هّؽبًیذ ّ ٍیبٍذ کْرَ ثیٌبًَ ّ اثلِبًَ كّلذ ُبی ث٦ل اى عٌگ عِبًی كّم٦ٍّ ،ذ ثی ٍبثٲَ ای پیلا . آهلى اًغوي ُب ّ رْکلِبی هنُجی – ٍیبٍی كه پبیزقذ ّ ِّوُبی ایواى ُیچ ؽل ّ هوىی ًوی ٌّبفذ. رْکیل «اًغوي رجلی٪بد اٍالهی« كه ٍبل ٍّ 1321یلَ ٞ٥بءاهلل ِّبة پْه ثب کوک ّىاهد ٭وٌُگ ٍّ٦زی ُوَ عبًجَ یب٭ذ .رْکیل »ارؾبكیَ هَلویي« رٍْ ٜؽبط هِلی ٍواط اًٖبهی ّ »عبه َ٦ر٦لیوبد اٍالهی« ٍّیلَ ٥جبً٥لی اٍالهی کَ كه ٍواٍو ایواى ّ٦جبری ایغبك کوكٍ ثْك ًوًَْ ُبی ثبهىی اى رالُ ُوَ عبًجَ هالیبى ثوای ّوکذ كه »عٌگ ٍوك« ّ ّواکذ كه هؾلّكٍ ٱلهد كّلذ ثْوبه هی ه٭ذ .آیذ اهلل ٍیل ؽَي
كٍ ثْك كّثبهٍ ىًلٍ چِبهٍْٱی ثبه كیگو »ُیئذ ٥لویَ إٮِبى« ها کَ ٍبلِبی ْٝالًی اى یبك ه٭زَ ّ اى ُن پبّی کوك. كه ّیواى هؾل رْلل عٌجِ ثبثیَ »ؽية ثواكهاى« یب ؽية ًْه ٍّیلَ یکی اى كّوٌبى ٱَن فْهكٍ ثِبئیذ، اًلیَْ ُبی کَوّی ّ ؽية رْكٍ ایواى ،رٍْ ٜآیذ اهلل آٱب ٍیل ًْهاللیي ّیواىی ّ ُولٍزی آیذ اهلل ثِبءاللیي هؾالری پبیَ گناهی ّل ،آیذ اهلل ٍیل ًْهاللیي ّیواىی رب آًغبیی پیِ ه٭ذ کَ كه ىهبًی کَ ّبٍ كه ّیواى ّ كه ّبٍ چوا ٧هْْ٪ل ثَ ىیبهد ثْك ،٭زْی ثَ رقویت فبًَ ٍیل ثبة ،کَ ثوای ثبثیبى ّ ثْیژٍ ثِبئیبى ّل ایي هکبًی هٲلً ّ ربهیقی ثْك ،كاك ّ فْك ًیي علْی ٍبفزوبى هّی ٌٕللی ًَْذ ّ هْْ٪ل ثَ روبّب . ٱٚیَ ٍجت ثلْا ّ ًب آهاهی كه ِّو ّیواى گوكیل ّ چْى ثین آى هی ه٭ذ کَ ثَ کْزبه ثِبئیبى ثی اًغبهل، ثبالفوٍ ثب ا٥الم ؽکْهذ ً٢بهی كّثبهٍ آهاهِ كه ِّو ثوٱواه گوكیل ثبالفوٍ هالیبى ثب رو٭ٌلی علیل اٱلام ثَ رْکیل »ًِٚذ فلا پوٍزبى ٍٍْیبلیَذ« کَ الزٲبٝی اى آهاء ّ اًلیَْ ُبی اٍالمی ّ ٍٍْیبلیَزی ثْك کوكًل .ایٌِب ًوًَْ ُبی ًبچیيی اٍذ اى ْٝهبهی ْٝیل اى رؤٍیٌ ایواى . کبًْى ُبی ا٭واٝی اٍالهی ٥لیَ ؽية رْكٍ ایواى ،عبه َ٦ثِبئی ّ ُو گًَْ اًلیَْ روٱی ّ رغلك كه ر٦لاك ٭واّاًی هّىًبهَ ُب ،هبٌُبهَ ُب ّ ٭ٖل ًبهَ ُبیی ثب پیًْْل ّ پًَْل اٍالهی كه ُنیي ٍبلِب ثٌیبى گو٭ذ ّ ثب کوک ُبی هبكی ّ هٌْ٦ی كّلذ ّ هّؽبًیذ هٌزْو ّل. ٱبثل رْعَ آًکَ اٍبٌٍبهَ ُوَ ایي كکبًِبی ث٢بُو اًغوي ُبی هنُجی ثوای هجبهىٍ ثب»ؽية رْكٍ ایواى« ّ »ثَ ّیژٍ علْگیوی اى ٭٦بلیذ ثِبئیبى ّ كیگو هٮبٍل« اعزوب٥ی ثْعْك آهلٍ ثْك ّ .ثی پوكٍ اى ٍوکْة ثِبئیبى ّ ؽزب کْزبه آًبى كه ایواى ٍقي هی ه٭ذ ّ پی كه پی كه ًّْزَ ُبی فْك ٥لٌب رجلی ٨هی ّل ّ هوكم ْ٥ام ها ٥لیَ آًبى رؾویک کوكٍ ّ كّلذ هوكاى ث٢بُو هْوّ َٝفْاٍ هَزٲین ّ یب ٩یو هَزٲین ،آّکبها ّ یب پٌِبًی اى ا٥وبل ّ اًلیَْ ُبی ا٭واٝی آًبى پْزیجبًی هی ًوْكًل. ّگٮذ اًگیي آى کَ ُو گبٍ هّؽبًیذ ثَ ُل٭ِب ّ فبٍزگبٍ ث٢بُو اٍالهی ّ كه ؽٲیٲذ ٙل اًَبًی فْك ًوی هٍیل ،ثَ هؾول هٙب ّبٍ ّ هعبل ٍیبٍی اًزٲبك هی کوكًل کَ آًبى إْل ٱبًْى اٍبٍی کْْه هْوّ َٝها ه٥بیذ ًوی کٌٌل .كه ؽبلی کَ اکٌْى ٝجٰ اٌٍبك هٌزْو ّلٍ اى عبًت فْك عوِْهی اٍالهی ،آًبى ثْكًل کَ ّبٍ ّ كٍزگبٍ اكاهی کْْه ها ىیو ٭ْبه هَزوو فْك ٱواه هیلاكًل ّ ؽزب رْْیٰ ّ رو٩یت هیکوكًل رب ٱبًْى اٍبٍی کْْه ها ًبكیلٍ ثگیوًل ّ ىیو پب گناهًل. َّ ُبی ٩یو ٍیبٍذ «عٌگ ٍوك« ثب رْٕیَ ّ پْزیجبًی اهّپبء ّ آهویکب اى كیي اٍالم كه هٲبثلَ ثب ُو گًَْ اًلی اٍالهیٍ ،جت ّل كه ٍواٍو کْْهُبی اٍالهی ثْیژٍ ایواى ،اٱلیذ ُبی كیٌی ّ ٱْهی ّ اؽياة چپ ّ هلی هْهك ر٦وٗ ّ رغبّى هَزوو كکبًلاهاى كیي ّ ٍیبٍذ ثبىاى ْ٥ام ٭ویت ٱواه گیوًل .ایي كّهاى ٍیبٍ ٭وٕذ هٌبٍجی ثوای هّؽبًیْى ٭وٱَ ّی َ٦ثْك رب اًلیَْ ُبی ّاپَگوای فْك ها رئْهیيٍ کٌٌل ّ ثوای اٍزؾکبم عبیگبٍ فْك ٍْك ثوًل. عوِْهی اٍالهی ثبىربة ٍیبٍذ »عٌگ ٍوك« ّ ُوکبهیِبی ًبثقوكاًَ ّ فبلی اى ُو ًْ ٣كّه اًلیْی ٍیبٍی كٍزگبٍ كّلذ ،هٌّّٮکواى ّ ٍیبٍیْى ایواى اٍذ.
رٌِب یک ًوًَْ اى ًبثقوكیِبی آى ىهبى آى کَ ٍیل ؽَیي اهبهی ٱبرل کٌهّی کَ ثب ٍالم ّ ٕلْاد كه اصو ٭ْبه هّؽبًیذ ثلّى هغبىاد آىاك ّلٍ ثْك كه ربهیـ ، 1949/13.8.1328اٱلام ثَ روّه ُژیو ّىیو كهثبه کوك .آیبد ٢٥بم کبّبًی ،ثِجِبًی ّكیگواى كه هیبى ْ٥ام چٌیي ّبی ٤هی کوكًل کَ ُژیو ثِبئی اٍذ .یک هبٍ ث٦ل اى روّه ُژیو كه ،13.9.1328ىهبى ًقَذ ّىیوی هؾول ٍب٥ل ،ٱزلِبی اثوٱْ ّٱزل ٭غی ٤كکزو ٍلیوبى ثوعیٌ ،پيّک فٌّْبم ّ فیو اًلیِ ارٮبٯ ا٭زبكّ .ی پٌ اى ًقَذ ّىیوی چٌل هبَُ ُژیو ثَ ًقَذ ّىیوی هٍیلٍ ثْك ّ كه چٌل هبٍ ٕلاهد ّْم فْك ٍَ ثبه اٍز٦ٮبء كاك ّ ثبالفوٍ پٌ اى اّ ٥لی هٌْٖه پیوهوكی ٭وٍْكٍ کَ رْاىهاٍ ه٭زي ًلاّذ ثَ ًقَذ ّىیوی هٍیلّ .ی كه 3٭وّهكیي 1329آ٩بى ثکبه کوك ّ 5ریو ُوبى ٍبل یٌ٦ی پٌ اى ٍَ هبٍ اٍز٦ٮبء كاك ّ ٍپِجل ؽبط ٥لی هىم آهاء ًقَذ ّىیو ایواى ّل .كه هْهك ّقٖیذ ّ هٌِ ٍپِجل هىم آها كکزو ثبٱو ٥بٱلی ،کْربٍ رویي ّ عبه ٤رویي اِ١به ً٢و ها كاهك ّ هی ًْیَل: »هىم آها هوكی ثب ُُْ ،پوکبه ،علی ّ ٱلهد ٝلت ثْك ...اّ ثوای پیْجوك اُلا ٫فْك هوكی ثی ثبک ّ ثی گنّذ ثْك .ثَ ِ٥ل ّ پیوبى فْك ا٥زٌبیی ًلاّذ ّ ُوَ چیي ها ٭لای روبیالد فْیِ هی ٍبفذ .اى ُو ارٮبٱی ثَ ًٮ ٤فْك اٍزٮبكٍ هی کوك«. روٱی ّ پیْو٭ذ اّ چَ كه اهرِ ّ یب كه ٥وَٕ ٍیبٍذ ُویَْ ثب ٍبىِّب ّ كٍیََ ُبی پٌِبًی ُوواٍ ثْك. كه ىهبى ًقَذ ّىیوی ٕلهاالّوا ّ ٫هیبٍذ ٍزبكی ریوَبه اه٭ ٤كه ٍ 44بلگی فبًَ ًْیي ّل .پٌ اى ٕلهاالّوا ،٫ٱْام الَل ٌَٞكه ثِوي هبٍ 1324ثَ ًقَذ ّىیوی هٍیل .هىم آها ٭ْها رٍْ ٜهُجواى ؽية رْكٍ ّ ه٢ٮو ٭یوّى کَ اى كّوٌبى ّبٍ ثْوبه هی ه٭ذ ّ ثَ آى اّزِبه ّ ثب ارؾبك عوبُیو ّْهّی هّاثً ٜيكیکی كاّذ ،ثَ فلهذ اهرِ ثبىگْذ ّ .ثبالفوٍ پٌ اى یک هّزَ كٍیََ ّ هکو ّ ؽیلَ ّ ٍواًغبم فیبًذ ثَ ٱْام ّ كیگواى ثَ ًقَذ ّىیوی هٍیل. كّ ؽبكصَ كه ىهبى ًقَذ ّىیوی اّ ثَیبه ؽبئي اٍ هیذ اٍذ ّ .ی كٍ ًٮو اى ٍواى ؽية رْكٍ ها اى ىًلاى ٱٖو ٍّیلَ ا٭َواى هْهك ا٥زوبك فْك ٭واهی كاك ّ ثَ ایي ٍّیلَ ثَ كلوثبیی اى ٍواى ارؾبك عوبُیو ّْهّی هْْ٪ل ّل ّ اى عبًجی ثب هقبلٮذ ثب هلی ّلى ٌٕ٦ذ ًٮذ آ ُْ٩گوم فْك ها ثوای كّلذ اٍز٦وبهی اًگلیٌ گْْكٍ ٍبفذ. ّبهافجبه کْكرب ٥لیَ ّبٍ ّ ً٢بم هْوّ َٝایواى كه آى كّهاى رٌِب ّبیُ َ٦بی كّوٌبى ثْك؟ هي ه٦زٲلم آیب اًذ ثْك کَ اّ كه ٭کو یک کْكربی ً٢بهی ّ ثبّههٌل ثَ كیکزبرْهی ً٢بهی كه ایواى . هحِویي صع کبر صاصگـحغی ایغاى هؾول ٥لی ثْمهی ّىیو كاكگَزوی هىم آها ،اى اُبلی ٝبلٲبى ّ كه عْاًی آفًْل ثْك ّ هّاث ٜثَیبه ًيكیکی ثب هوع٦یذ ّ كٍزگبٍ هّؽبًیذ كاّذ .اى ُوَ هِوزو هاث َٞثَیبه فْثی ثب ٭لائیبى اٍالم كاّذ .پٌ اى روّه ُژیو ًْاة ٕٮْی هُجو ٍبىهبى روّهیَزی ٭لائیبى اٍالم ثَ رْٕیَ ٝبلٲبًی ُب كه هٍّزبُبی ٱيّیي ّ ٝبلٲبى پٌِبى ّل ّ كه آًغب ٥لیَ ثِبئیبى پٌِبًی ٍقٌواًی ّ هٍّزبئیبى ها ثَ کْزبه ّ آىاه ثِبئیبى آى ًْاؽی رو٩یت ّ رْْیٰ هیکوكّ .گٮذ اًگیي آًکَ كه ىهبى ٍپِجل هىم آها ثِبئیبى كه ٍواٍو ایواى هْهك آىاه ٱواه گو٭زٌل ّ ثَیبهی اى کبههٌلاى ثِبئی ثْیژٍ كه ّىاهد ٭وٌُگ ثلٍزْه ّوٌ اللیي عيایوی ّىیو ٭وٌُگ اى کبه ثیکبه ّلًل .ایْبى اى ثْكًل ّوٌ . ًْاكٍ ٍیل ً٦وذ اهلل عيایوی آفًْل هِْْه كهثبه ّبٍ ٍلٞبى ؽَیي ٕٮْی ّ پله ثو پله هّؽبًی ثْك اللیي عيایوی ّىیو ٭وٌُگ ٍبلِبی ْٝالًی كه کَْد هّؽبًیذ ّ ثِویي ٍجت ٍبلِب اهیوالؾبط .
كه ایٌغب هی ثبیل ایي ًکزَ ؽبئي اُویذ ها هزنکو گوكم کَ روبهی ّىهاء ّ هعبل ٍیبٍی ،٭وٌُگی ّ ثْیژٍ ٱٚبئی کْْه اى ىهبى هٙب ّبٍ رب ٍبلِبی پبیبًی كّهاى هؾول هٙب ّبٍ ،رٲویجب ثلّى اٍزضٌبء ُوگی یب ٱجال كه کَْد هّؽبًیذ ثْكًل ّ یب آفًْلىاكٍ ّ یب اى ٭ئْكالِب ّ اى ُياه ٭بهیل ایل ٱبعبهیَ .ثِبئی ٍزیيی ّ ٍزیي ثب اًلیٍِ ُبی پیْوّ ّ هزوٱی كه ایي ٭وهبًجواى كیْاًی هیَْ ای كیویٌَ ّ ًِبًی كاّذ. كه ىهبى ًقَذ ّىیوی هىم آها یْهُ ثی ٍبثٲَ ای ثَ عبه َ٦ثِبئیبى ایواى ّوّّ ٣لٍ ّ ثِبئی ٍزیيی كه ٍواٍو ایواى گَزوُ چْن گیوی ًوْكٍ ثْك .ایي هَئلَ آهاهِ ایي اٱلیذ كیٌی ها هثْكٍ ثْك .چبهٍ ای ًجْك ّ ٝجٰ ٌٍذ ُویْگی ثِبئیبى اى ایي رج٦یٚبد ّ ثی ٥لالزی ُب ثَ هٲبهبد هَئْل ثوای كٍزیبثی ثَ ؽٲْٯ ٱبًًْی فْك هزٍْل ّلًل. هؾٮل هلی ثِبئیبى ایواى ثب اهٍبل ّکْائیَ ُبی هز٦لكی ثَ ٍپِجل ؽبط ٥لی هىم آها ًقَذ ّىیو ،رٲبٙبی یبى اًغبم هی گو٭ذ کوك .اهب ؽبط ٥لی هىم آها كه پی ًٲَْ ٥ولی هٍیلگی ثَ ٭غبی٦ی ها کَ كه ایواى ٥لیَ ثِبئ ٍبفزي کْكرب ثْك ّ ُیچ اُویزی ثَ ّکْائیَ ُبی ثِبئیبى ًوی كاكّ .گٮذ اًگیي آًکَ ثوفی اى ّىهای اّ ها هنُجیْى هزِن ثَ ٥ٲبیل ثِبئی هی کوكًل .٭لائیبى اٍالم كه ا٥الهیَ ُبی فْك ٥لیَ هىم آهاُ ،ویَْ ثلًجبل ًبم ٥لی اکجو هِزلی ه٦بّى ًقَذ ّىیو ،هزوعن هِْْه کزبة هّػ الٲْاًیي هٌزَکیْ »ٍگ ثِبئی« هی ًّْزٌل. رٖوین هئیٌ كاكگَزوی کوهبى ثوای اهٍبل پوًّلٍ ىًلاًیبى ثِبئی ها كه ثبال ثبىگْ کوكم ّ اکٌْى ىهبى آى هٍیلٍ اٍذ »كلیل ّ كالیل« ایْبى ها ثوای ایي اٱلام پیگیوی ًوبئین: ًپِجل هىم آها آًچٌبى کَ اى ثبٱو ٥بٱلی ًٲل کوكم »اى ُو ارٮبٱی ثَ ًٮ ٤فْك اٍزٮبكٍ هی کوك« ّ كه ٭کو آى ثْك اى هزِویي ثِبئی ّ ىًلاًی كه یيك ًیي ثَْك فْك ثِوٍ گیوك .ثلیي عِذ هىم آها ًقَذ ّىیو كه یک روبً رلٮٌی ثَ «هؾول ٥لی ثْمهی» ّىیو كاكگَزوی ،رْٕیَ هیکٌل٦ٍ« :ی کٌیل کَ هزِویي كه هاٍ یيك ثَ رِواى کْزَ ًّْل رب ُوگی اى گو٭زبهی ّ ٍو ّ ٕلای ایي پوًّلٍ ّ هؾبکوبد آى آٍْكٍ ّْین». ثِبئیبى فجو ّلًل کَ هىم آها كه ٭کو ٍْء اٍزٮبكٍ اى ىًلاًیبى ثِبئی كه یيك اٍذ .كه ٍْهیي ّکْائیَ ْٝالًی، هؾٮل ثِبئیبى ایواى پٌ اى گياهُ هٖبئت ثی ُهبهی کَ ثِبئیبى كه ٍواٍو کْْه ثَ آى هجزال ثْكًل ،ثَ ٱٚیَ ًْیَل : اًزٲبل ثِبئیبى ىًلاًی یيك ثَ رِواى ّ ًگواًی آًبى اى ایي كٍزْه ثَ ٍپِجل ؽبط ٥لی هىم آها هی » هْ ٣ْٙكیگو کَ آًِن ثَیبه هِن ّ ٱبثل رْعَ آى هٲبم ه٭ی ٤ثْكٍ ّ َُذ ایي اٍذ کَ ثوْعت هٲوهاد ٱبًًْی ثبیل هؾبکوَ ایي ه٢لْهبى ثیگٌبٍ [هزِویي ٱزلِبی اثوٱْ].كه کوهبى اًغبم پنیوك ّ هّی ُویي إل ىًلاًیبى ها ثَ آى ِّو اًزٲبل كاكٍ ّ ّکیل آًبى ًیي ثَ آى هؾل ه٭زَ اٍذ ،هؼلْم ًیـث ثَ چَ جِث ًبگِبى عأی هغاجغ لٌبئی ثغ گلحَ ّ پغًّضٍ ثَ جِغاى ادبلَ گلحَ اؿث .ثب آًکَ ثغ اّلیبی اهْع ّاًخ ّ ػیبى اؿث کَ صع جِغاى ًفْؽ هغغى ّ هحؼوت ثَ جذغیک هذغکیي ّ هحٌفظیي یؼٌی ُوبى اكشبهی [اػٌبء فضائیبى اؿالم] کَ صع هذبکوَ لبجلیي صکحغ ثغجیؾ آى ُیبُْ ّ غْغب عا ثپب کغصٍ اًض هف آعائی ُب سْاٌُض ًوْص ّ چَ ثـبطی سْاٌُض گـحغاًیض. جوبم ایي لغائي ّ اهبعات یؼٌی هغف ًظغ اػ ػضم جؼمیت ػبهلیي دمیمی لحل ػى اثغلْئی ّ ،صع ػْى صؿحگیغی جوؼی ثیگٌبٍ کَ عّدلبى ُن اػ ایي ّالؼَ سجغی ًضاكحَ ّ ثغصى آًبى اثحضا ثَ کغهبى ّ ادبلَ پغًّضٍ ثؼضا ثَ جِغاى ّ صعج همبالت ّ اػالًبت جذغیک آهیؼ ّ سالف ّالغ صع ثـیبعی اػ
جغائض هغکؼی ّ هذلی ّ اًحلبع اػالهیَ ُب ثغ ًض جبهؼَ ثِبئی ّ ثیبًبت هفـضت اًگیؼ گغُّی اػ ّاػظیي ّ طاکغیي ثغ عأؽ هٌبثغ ّ ؿکْت اّلیبی هذحغم اهْع اًحظبهی ّ هْافمث هغاجغ ػبلیَ لٌبئی ثب الضاهبت صاصگـحغی یؼص ّ کغهبى؛ ایي هذفل عا هحمي هی ؿبػص کَ ثطْع دحن ّ لطغ صع ایي لٌیَ صؿبئؾ ّ جْطئَ ُبی صاهٌَ صاعی طجك ًملَ ُبی صلیك ثغ ًض ثِبئیبى ثیگٌبٍ ایغاى صع هیبى اؿث ّ ًفْؽ طیٌفغ هبیلٌض کَ ًْایبی ؿیئَ سْیق عا جذث ایي ػٌبّیي ػولی ؿبػًض ...چْى ایي هذفل ُوْاعٍ آعػّهٌض ثْصٍ ّ ُـث کَ صع صّعٍ ػهبهضاعی آى كشن هذحغم[دبج ػلی عػم آعا] چٌیي ّلبیغ ًب ؿحْصٍ اجفبق ًیفحض ثَ کوبل هویویث دمبیك هـلوَ عا ثَ ػغى عؿبًیضٍ، اهیضّاع اؿث ثغای عفغ ایي جٌییمبت اّاهغ هغیذَ ّ صؿحْعات اکیضٍ هبصع فغهبیٌض«. ٍپِجل ؽبط ٥لی هىم آها ثبى ُن رْعِی ثَ ّکْائیَ عبه َ٦ثِبئی ًکوك ّ ثلًجبال ٥ولی ٍبفزي ًٲَْ ّْم فْك ثْك .ثَ ُو ؽبل ثلٍزْه هىم آها ّ ّىیو كاكگَزویِ ،هزِویي ثب روً ّ ّؽْذ ثب ارْثًْ ثَ رِواى ا٥يام ّلًل .كه ٍواٍو هاٍ ٱْیب ّبی ّ ٤ثو ٍو ىثبًِب ا٭زبكٍ ثْك کَ ٱواه اٍذ كه هَیو هاٍ ارْثًْ هزِویي ثِبئی ثَ رِواى ،هْهك ؽولَ ٱواه گیوًل .گبُی ُن ٌّیلٍ هیْل کَ هىم آها هبیل اٍذ اى ایي عویبى ٍْءاٍزٮبكٍ کوكٍ ّ ثَ ثِبًَ علْگیوی اى ؽولَ ثَ ثِبئیبى ّ ٍوکْة آّْة كه ِّوُبی هقزل ،٬ؽکْهذ ً٢بهی ا٥الم ّ ٍپٌ کْكرب کٌل. ثِبئیبى ثَ رلثیو كیگوی هزٍْل هی ًّْل ّ كکزو ؽجیت هئیل کَ اى كٍّزبى هىم آهاثْك ثَ ًيك ًقَذ ّىیو هی ٭وٍزٌل .هىم آها كه كّهاى فلهذ ً٢بهی كه کوهبًْبٍ ثَ ثیوبهی ٍقزی كچبه ّلٍ ثْك .رٌِب ٝجیت ٥بلن ّ هبُو ِّو كکزو ؽجیت هئیل ثِبئی کَ رؾٖیل کوكٍ فبهط ثْك ها ثوای كههبى اّ هی ثوًل .كکزو هئیل ثب کِّْ ىیبك هْ٭ٰ ثلههبى هىم آها هی ّْك ّ ایي ٍجت كٍّزی ثیي آى كّ هی ّْك ثَ ْٝهی کَ هىم آها ثَ كکزو هئیل پله فٞبة هی کوك ّ كکزو هئیل ُن اّ ها ٭وىًل هی ًبهیل .كکزو ؽجیت هئیل پٌ اى ِّویْه 1320اى کوهبًْبٍ هَُپبه رِواى هی گوكك ّ كه رِواى هٲین ّ كّ ثبهٍ ثَ ٝجبثذ هْْ٪ل هی ّْك ّ یکی اى ثیوبهاى ّی ٌُْى هىم آها َُذ .ثِو هّی هؾٮل هلی ثِبئیبى ایواى اّ ها کَ ُوچٌیي یکی اى اٚ٥بء ایي هؾٮل ثْك ثَْی هىم آها گَیل هی کٌل .ؽجیت هئیل ًيك »٭وىًل!« ٍپِجل ّ ًقَذ ّىیو ایواى ؽبط ٥لی هىم آها هی هّك ّ كاٍزبى ة رٲبٙب ّ كاكفْاُی »پله« روریت ثیچبهگی ثِبئیبى یيك ها اى آ٩بى رب اًغبم ر٦وی ٬هی کٌلً .قَذ ّىیو ًَ رٌِب ٍ اصوی ًوی كُل ،ثلکَ ثواًگیؾزَ هیْْك ّ اى ٕلّه كٍزْه هٍیلگی ٥بكالًَ ثَ ّ ٤ٙهزِویي اهزٌب ٣هی ّهىك ّ ثَ یکجبهٍ كه ؽبلیکَ كه چِوٍ اّ ٱلهد عْئی ًوْكاه ّلٍ ثْك ،اى كکزو ؽجیت هئیل هی پوٍل»:پله -آیب رْٖه هی ًبئ گوكم؟ كکزو هئیل پبٍـ هی كُل ٭وىًل هي کَ اى ًیبد ثبٌٝی ّوب آگبٍ ًیَزن؛ کٌیل کَ هي ثَ اُلا ٫فْك ل اهب پلهاًَ ثَ ّوب ًٖیؾذ هی کٌن ُویَْ فلاًّل ٱبكه هز٦بل ها ًب١و ا٥وبل فْك ثلاًیل ّ ثب ٥لالذ ه٭زبه کٌیل ّ پبیَ ُبی ؽکْهذ فْك ها هّی فْى ه٢لْهبى ٱواه ًلُیل« .كکزو هئیل ثب ٩ن ّ ًْهیلی ٭واّاى ك٭زو ًقَذ ّىیو ها روک کوك ّ عویبى هالٱبد فْك ها ثَ اٝال ٣هؾٮل هلی ثِبئیبى ایواى هٍبًیل .ثِبئیبى كه ُویي ایبم ثلٍزْه رْکیالد فْك كٍذ ثل٥ب ثلٌل ًوْكًل ّ چبهٍ ای عي ّکیجبیی ّ ثوكثبهی ًلاّزٌل .رجلی٪بد هزْالی اى عبًت هالیبى کَ ثِبئیبى هْهك پْزیجبًی هؾول هٙب ّبٍ ّ كّلذ ُبی اّ ٱواه كاّزٌل آًچبى ثی پب ّ هٚؾک اٍذ کَ رٌِب هْهك ٱجْل اثلِبى هی رْاًل ٱواه گیوك. ٌٝي ّ ا٭َْى ربهیـ ّوّ ٣هی ّْك ّ هىم آها كه ُویي ىهبى رٍْ ٜفلیل ِٝوبٍجی یکی اى اٚ٥بء ٍبىهبى روّهیَزی ٭لائیبى اٍالم ،کَ فْٖهذ ٥ویٲی ثب ثِبئیبى كاّذ ،روّه ّل ّ ارْثًْ ؽبهل هزِویي ثی گٌبٍ ٱزلِبی اثوٱْ ،رٲویجب ثلّى ارٮبٯ فبٕی ثَ رِواى ّاهك گوكیل .اهب ایي پبیبى هبعوا ًجْك .پیواهْى روّه هىم آها رٍْٜ
٭لائیبى اٍالم افیوا ٭واّاى ًّْزَ ّ هٌزْو کوكٍ اًل .ثِو هّی هیلاًین کَ ایي روّه ثب اٝال ّ ٣اؽزوبال رْا٭ٰ ٱجلی ثوفی اى هعبل عجَِ هلی اًغبم گو٭زَ اٍذ. كه ٍبل ٌُ 1331گبهی کَ ٱلهد عجَِ هلی كه هغلٌ ثَ اّط فْك هٍیلٍ ثْكٝ ،وؽی ثَ ٍّیلَ ٥لٍ ای اى ًوبیٌلگبى عجَِ هلی رِیَ ّ ثَ رْٖیت هغلٌ ّْهای هلی هٍیل ،کَ ثوْعت آى ٝوػ ،فلیل ِٝوبٍجی اى ىًلاى آىاك گوكیلٝ .وػ ثْٖهد هبكٍ ّاؽلٍ ثْوػ ىیو ثْك: » چْى فیبًذ ؽبط ٥لی هىم آها ّ ؽوبیذ اّ اى اعبًت ثو هلذ ایواى صبثذ اٍذ ،٭وٗ ایٌکَ ٱبرل اّ اٍزبك فلیل ِٝوبٍجی ثبّل ،اى ٝو ٫هوكم ،ثی گٌبٍ ّ رجوئَ ٌّبفزَ هی ّْك«. »ثب رْٖیت ایي ٝوػ ّ رّْیؼ آى رٍْ[ ٜهؾول هٙب] ّبٍ ،فبًْاكٍ هىم آها ثب اهٍبل ًبهَ ای ثَ ّبٍ ثَ ایي اٱلام ا٥زواٗ ًوْكًل ّ ثَ ّبٍ ًّْزٌل کَ كه ؽبلی کَ هلال عبّیل ثَ فبًْاكٍ هىم آها كاكٍ ّلٍ ّ اّ ها عيّ ِّلای اهرِ هؾَْة كاّزَ اًل ،ثٌب ثو ایي چگًَْ اٍذ کَ ّی ها هِلّهاللم ٌّبفزَ اًل«. َُزٌل کَبًی کَ كه کوبل ًیک ًٮَی هیل كاهًل ثلاًٌل کَ چَ کَبًی ثَ ٝوػ آىاكی فلیل ِٝوبٍجی كه هغلٌ ّْهای هلی هأی كاكًل .ثوای آگبُی آًبى: »ً 27ٮو ثْكًل کَ ٥جبهرٌل اىّ :وٌ ٱٌبد آثبكی [آفًْل ّ اى یبهاى آیذ اهلل کبّبًی ّ ٭لائیبى اٍالم]ً ،بك ٥لی کویوی ،ؽبط ٍیل عْاكی ،هٌِلً ؽَیجی ،كکزو ّبیگبىٍ ،یل ثبٱو عاللی ،اًگغی ،كکزو ثٲبیی٥ ،لی ى ُوی ،ؽَیي هکی ،هٌِلً ىیوک ىاكٍ ،كکزو هلکی ،پبهٍب ،هلهً ،كکزو ٭لَٮیً ،ب١وىاكٍ ،ؽبئوی ىاكٍ، اٱجبلٍ[ ،یل ُبّن]ّکیل ،پْهافگو ،هیالًیّ ،بپْهی ،٭وىاًَ ه٦زول ،كهبًّلیً ،بٕو مّالٮٲبهی ،كکزو ٌٍغبثی ّ ًویوبى«. ٝوػ ّ رْٖیت الیؾَ آىاكی فلیل ِٝوبٍجی ،ٱبرل هىم آها اى هًلاى ،کَ ٥وال ثب روبهی إْل ٱبًْى اٍبٍی ّ ا٭زبك كکزو هؾول . ٱْاًیي عيائی ّ کیٮوی ایواى هقبل ٬ثْك كه ىهبى ًقَذ ّىیوی كکزو هؾول هٖلٯ ارٮبٯ هٖلٯ ٍیبٍزولاه ثْك ّ ًَ یک ٱلیٌ ّ ،كْ٥ی »٭وٍ ایيكی« ًلاّذ .چَ ْ٥اهلی ثب٥ش ّل کَ ایي ٝوػ ثَ هغلٌ ثوكٍ ّْك ،هٞلجی اٍذ هِن کَ هی ثبیل ثی ٩وٙبًَ هْهك ثوٍی ٱواه گیوك ،کَ اؽزیبط ثٮوٕذ كیگوی اٍذ ّ ،اهرجبٝی ثب ایي هجؾش ًلاهك .ایي هِن ها كه هکزْثی كیگو هْوّؽب فْاُن آّهك. لحل ًْعالضیي فحخ اػظن ثضؿث فضائیبى اؿالم ًبچبهم ثَ عٌبیزی كه ایٌغب اّبهٍ کٌن کَ كه ىهبى ًقَذ ّىیوی كکزو هؾول هٖلٯ ،ٱِوهبى هلی ّ هلا٭ ٤ثی چْى ّ چوای إْل ٱبًْى اٍبٍی ارٮبٯ ا٭زبك .ایي عٌبیذ ث٦ل اى رْٖیت الیؾَ آىاكی فلیل ِٝوبٍجی ( )16.5.1331روّهیَذ هِْْه ٭لائیبى اٍالم ّ ٱجل اى آىاكی ّی اى ىًلاى ( )1331.8.24ثْٱْ ٣پیٍْذ .هي رب ّىیکْْهاّ كکزو ٩الهؾَیي ٕلیٲی ًٲْی كه ایي عٌبیذ کٌْى ثو ایي ثبّه َُزن کَ كکزو هؾول هٖلٯ ّ ه ُْلٌبک ًلاّزٌل؛ اهب ا٭واكی چْى آیذ اهلل کبّبًی ،عوبل اهبهی ّ كکزو ثٲبیی اى ٭واکَیْى عجَِ هلی ثب ٍبىهبى ٭لائیبى اٍالم اهرجب ٛثَیبه ًيكیکی كاّزٌل .ثِو هّی هیلاًین کَ پٌ اى روّه ُژیو ّىیو كهثبه( ّ )1328.8.13ا٥لام ٭ْهی ٍیل ؽَیي اهبهی ٙبهة ُژیو كه ربهیـ ( ،)1328.8.17ثال ٭بٕلَ ٍیل هغزجی ًْاة ٕٮْی هُجو ٭لائیبى اٍالم ثب کوک آیذ اهلل ٝبلٲبًی ّ كیگو ٝبلٲبًیِب ثَ هٍّزبُبی اٝوا ٫ٱيّیي ّ ٝبلٲبى
٭واه کوك ّ كه آى ًْاؽی پٌِبى ّلّ .ی كه ایي ایبم ٍقٌواًیِبیی ٥لیَ كّلذ ٍب٥ل ًقَذ ّىیو ّٱذ اًغبم هی كاك ّ ثَ رؾویک هٍّزبئیبى ٥لیَ چٌل فبًْاكٍ ثِبئی هْْ٪ل ثْك .ایي رؾویکبد اكاهَ پیلا کوك ّ ٍواًغبم كه ىهبهلاهی كکزو هٖلٯًْ ،هاللیي ٭زؼ ا٢٥ن ،یکی اى هبلکیي ثِبئی كُکلٍ هاهغیي كهًيكیکی ٱيّیي ،كه ّت ربهیک ،ثْکل ٭غی٦ی ثلٍذ ٭لائیبى اٍالم ثب ثیل ،کلٌگ ّ چبٱْ ثَ ٱزل هٍیلّ .گٮذ اًگیي آًکَ ژاًلاههی کَ گناّذ . ّبُل ؽولَ هٍّزبئیبى ثَ ٭زؼ ا٢٥ن ثْكٍ پب ثَ ٭واه گناّذ ّ ًْهاللیي ٭زؼ ا٢٥ن ها ثب ٱبرلیي رٌِب ًْهاللیي ٭زؼ ا٢٥ن هوكی ًیک ًٮٌ ثْك .ثوای هٍّزبئیبى ثَ فوط فْك ؽوبم ٍبفزَ ثْك .اى ُوَ هِوزو ثوای آًکَ كُٰاًبى هَلوبى کَ ثوای اّ کبه هی کوكًل ،ثوای فْاًلى ًوبى ّ كه اً٦ٲبك هغبلٌ ٥ياكاهی هْکلی ًلاّزَ ثبٌّل ثب فوط فْك هَغلی ثٌب کوك .اهب ُوَ ایي ًیکی ُب هبً ٤اى ّٱْ ٣ایي عٌبیذ ًْل ّ هوكم ْ٥ام رَلین ًکجذ رٖ٦ت ّ ْ٥ام ٭ویجی ٭لائیبى اٍالم ّلًل. كه ربهیـ ( )1332.2.26چيك هبٍ ٱجل اى کْكربی 28هوكاك كاكگبٍ هزِویي ثَ ٱزل ًْهاللیي ٭زؼ ا٢٥ن كه رِواى رْکیل گوكیل .هؤهْه اكاهٍ آگبُی ثْٞه هؾوهبًَ گياهّی اى ایي كاكگبٍ ثَ ِّوثبًی کل کْْه كاكٍ اٍذ کَ فْاًلًِ ٥جود اًگیي اٍذ: »هؾزوهب ه٦وّٗ هیلاهك .ثواثو گياهُ آٱبیبى ٱبٍن ّ رٲی ٍوبّه ًاى هؤهْهیي ّیژٍ٥ ،ولیبد ٭لائیبى اٍالم ها كه هّىٌّجَ ّ ّ 2-26ت یکٌْجَ 1332-2-27ثْوػ ىیو ّوػ هیلٌُل: الٍ - ٬ب٥ذ ٕ 9جؼ هّى 32-2-26ٱویت ثیَذ ًٮو اى ا٭واك ٭لائیبى اٍالم ثَ ٍوپوٍزی آٱبی ٍیل ُبّن ؽَیٌی كه كاكگبٍ عٌؾَ ؽْٚه یب٭زَ ّ هؾبکوَ ُٮلٍ ًٮو ه٥بیبی ٱویؾَ هاهغیي ّوکذ کٌٌلگبى كه ٱزل هوؽْم ٭زؼ ا٢٥ن ّوّّ ٣لٍ ّ آٱبی كکزو پبك کَ اى ٝو ٫ا٭واك ٭لائیبى اٍالم ثَوذ ّکیل هلا٭ ٤ر٦ییي ّلٍ ثْكٍ، ّوّ ٣ثل٭بً ٣وْكٍ ّ كه ًزیغَ ُٮلٍ ًٮو ثْٞه کلی رجوئَ ّ ثال ٭بٕلَ آىاك گوكیلٍ اًل ّ اى ٝو ٫ا٭واك ٭لائیبى اٍالم ِّ هأً گٍْٮٌل كه هٲبثل ىًلاى کبؿ كاكگَزوی هْٱ ٤فوّط آىاكّلگبى كثؼ گوكیل ّ هؤهْهیي ّیژٍ رْٙیؼ هیلٌُل کَ اى ٝوٍ ٫یل ٥جلالؾَیي ّاؽلی [هوك ّوبهٍ كّ ٭لائیبى اٍالم] هجل ٨چِبه ٕل ُياه هیبل ثٌْ٦اى اٍزقالٓ ُٮلٍ ًٮو ه٥بیب ثٌبم ایٌکَ یک ًٮو ثِبئی ها کْزَ اًل اى ثبىاه عو ٤آّهی گوكیلٍ کَهجل٨ ّٖذ ُياه هیبل آًوا ثَ آٱبی كکزو پبك رؤكیَ ًوْكٍ اًل ّ ؽزی ٭بهیل هوؽْم ٭زؼ ا٢٥ن ها كه فبهط[كاكگبٍ] ٭لائیبى اٍالم رِلیل ًوْكٍ اًل. ایي ٌٍل ْٝالًی اٍذ .هي رٌِب ثقْی ،یٌ٦ی پبهگوا ٫ال ٬اى ایي ٌٍل ها ًٲل کوكم ّپبهاگوا ٫ة اى گياهُ ثبال اّهكم .ثِو هّی كه پبهگوا ٫ة گياهُ ّلٍ اٍذ کَ كه ّت ث٦ل ً 500ٮو اى ٭لائیبى ها ثَجت اٝبلَ کالم ًی اٍالم كه چِبه هاٍ گووک علََ ای ثَ هیبٍذ ًْاة ٕٮْی ثوپب هی کٌٌل ّ كه فبًَ ؽبط ثٍْٮیبى هٲلم رب ًیوَ ّت ثقبٝو ایي پیوّىی ثيهگ ،ا٩نیَ ّ اّوثَ هیل هی ًوبیٌل. پٌ اى روّه هىم آها ،ؽَیي ٥الء ثَ ًقَذ ّىیوی هٍیل ّ ًوبیٌلگبى عجَِ هلی كه ربهیـ 24اٍٮٌل 1329كه کوكًل ثَ ُویي . علََ ٥لٌی هغلٌ ّْهای هلی ٝوػ هلی ّلى ٌٕ٦ذ ًٮذ ها ثَ ارٮبٯ آهاء رْٖیت كاكًل ا٥زواٙبد . هٌبٍجذ هوكم رِواى ّ ِّوٍزبًِب ثَ چوا٩بًی پوكافزَ ّ ّبكهبًی ىیبكی اى فْك ًْبى روّهیَزِبی ٫كائیبى اٍالم ،آیذ اهلل ٍیل اثْالٲبٍن کبّبًی هُجو آًبى ٥لیَ ٥الء ًقَذ ّىیو ثبال گو٭ذ ّ ٍجت ّل كّ هبٍ ث٦ل ،اى پَذ فْك کٌبهٍ گیوی کٌل ّ ثَ ٍوذ ّىیو كهثبه ّوّ ٣ثکبه کوك .٭واهُْ ًکٌین کَ کزبة »هاٌُوبی ؽٲبیٰ« هٌْْه ٭لائیبى اٍالم كه ُویي ایبم كه ریواژی ثبال هٌزْو ّل .چگًْگی چبپ ایي کزبة
ّ ایي کَ هقبهط آى ها چَ کَی پوكافزَ اٍذ كه عبئی ّ هکبًی كیگو فْاُن آّهك؛ کَ فْك یکی اى اٍواه ًِٮزَ ربهیـ ه٦بٕو ایواى اٍذ. كکزو هؾول هٖلٯ هُجو ًِٚذ ّ ،عجَِ هلی ایواى ،كه ربهیـ 1330/2/7كه علََ ٭ْٯ ال٦بكٍ هغلٌ ثب پیٌِْبك عوبل اهبهی ّ اثواى روبیل اکضویذ ّکالی هغلٌ ّْهای هلی ثَ ًقَذ ّىیوی هٍیل ّ .ثال٭بٕلَ ٝوػ ٱبًًْی كائو ثَ ٝوى اعوای إل هلی ّلى ٌٕ٦ذ ًٮذ كه ٍواٍو کْْه ثَ رْٖیت هغلَیي هٍیل ّ ُیئذ كّلذ هؤهْه اعوای ٱبًْى ّلّ .وػ كٍیََ ُب ّ رْٝئَ ُبی ایي ایبم ها هی ثبیل كه هٲبهی كیگو كًجبل کٌین ىیوا هی كاًین کَ كکزو هؾول هٖلٯ ٱِوهبى ًِٚذ هلی ایواىّ ،جی آهام ًگو٭ذ ّ هّىی ثلّى هکو ّ ؽیلَ اى عبًت كّوٌبى فبهعی ّ كافلی ٍپوی ًکوك ّ ثبالفوٍ كه ربهیـ 14هِو 1330ثوای ك٭ب ٣اى ؽٲْٯ هلذ ایواى كه هاً ُیئزی ثَ هٌْ٢ه ّوکذ كه علََ ّْهای اهٌیذ٥ ،بىم آهویکب ّل. اٚ٥بء ُیئذ ُوواُبى كکزو هٖلٯ ٥جبهد ثْكًل اى ٌٍبرْه هزیي ك٭زویٌٍ ،برْه ثیبد ،اللِبیبه ٕبلؼ ،كکزو ّبیگبى ،كکزو کوین ٌٍغبثی ،كکزو ه٢ٮو ثٲبئی ،كکزو ؽَیي ٭بٝوی ،كکزو ٥یَی ٍپِجلی (هزوعن) ،عْاك ثِّْوی ،ؽَیي ًْاة ،هؾَي اٍلی (هزوعن)٥ ،جبً هَْ٦كی هلیو هّىًبهَ اٝال٥بد ّ ٌٍبرْه كکزو هٖجبػ ىاكٍ هلیو کیِبى ّ ًوبیٌلٍ هغلٌّ ،غب ٣اللیي ّٮب هئیٌ رجلی٪بد ،كکزو ٩الهؾَیي هٖلٯ ّ ٙیبء اّو٫ هٖلٯ ،٭وىًلاى كکزو هٖلٯ. كه ربهیـ 18هِو 1330كکزو هؾول هٖلٯ ٝی ٍقٌواًی پو ّْهی كه ّْهای اهٌیذ اى هلی ّلى ٌٕ٦ذ ًٮذ ك٭ب ٣کوك ّ اى ه٢بلن كّلذ اٍز٦وبهی اًگلیٌ ٍقي گٮذ .یک هّى پٌ اى ایي هّى ربهیقی کَ ؽب٭ َ٢هلذ ایواى آًوا ٭واهُْ ًقْاُل کوك؛ ًوبیٌلگبى هؾٮل هلی ثِبئیبى آهویکب (ّْهای کْْهی ّ اًزقبثی ثِبئیبى آهویکب) ،ثب کَت اعبىٍ اى كکزو هؾول هٖلٯ ،ثوای ّوػ اّٙب ٣اٍ ٬اًگیي هزِویي ٱزلِبی اثوٱْ ّ ٥لمه٥بیذ ٥لالذ ؽٲْٱی ثِبئیبى ایواى ّ كاكفْاُی ،ثوالٱبد ًقَذ ّىیو ایواى كه هؾل اٱبهذ اّ ه٭زٌل .كکزو هؾول هٖلٯ كه کوبل فّْوّئی ثَ گٮزَ ُبی آًبى گُْ ٭وا كاك ّ عبلت رْعَ آًکَ ثَ ًوبیٌلگبى ثِبئیبى رْٕیَ ُبیی کبهال ٕویوبًَ ّ ٭وىاًَ هی ًوبیل. ایي كیلاه كٍّزبًَ ًوبیيكگبى عبه َ٦ثِبئی آهویکب ثب هُجو عجَِ هلی ّ ًقَذ ّىیو ایواى ها ثَ هؾٮل هلی ثِبئیبى آهویکب ایي گًَْ گياهُ کوكٍ اًل ،کَ اًزْبه ّ هٞبل َ٦ثی ٩وٙبًَ آى كه ایي ایبم ،هی رْاًل هٌّّی ثقِ اٱلاهبد هلذ ایواى كه كافل ّ فبهؿ کْْه ،ثْیژٍ عجَِ هلی ایواى ٥لیَ ثِبئی ٍزیيی ػکْهذ عوِْهی اٍالهی ثبّل. گؼاعف هاللبت صکحغ هذوض هوضق ًشـث ّػيغ ايغاى ٍب٥ذ [هالٱبد]ٕ 11 :جؼ عو 19 ،َ٦اکزجو [ 1951عو 26 َ٦هِو هبٍ « ]1330هّى رْلل ؽٚود ا٥لی» هؾل [هالٱبد] :اٝبٯ ًقَذ ّىيو كه ُزل هيَزي ربّه ،فیبثبى پبهک ،فیبثبى پٌغبٍ ّ ُٮزنً ،یْيْهک د كٱذ ثَ ٥ول آهل رب هٖبؽجَ [گٮزگْ] كه هْٱ٦یزی آًغبم پنيوك کَ ثوای اِ١بهاد فْك ،ؽل اکضو گياهًُِ :بي آىاكی ها كاّزَ ثبّین .ثٌبثوايي هّْ ٣ْٙٱذ ثوای هب ؽبئي اُویذ ثْك.
ُوواٍ كکزو ٭ٚلی هیالًی ّو٭یبة ّلينً .وبيٌلگبى هؾٮل هّؽبًی هلی ،آٱبی ثْها کبّلیي [ّ ]Bora Kawlin كکزو [٭٘لی ] هیالًی ثْكًل .كکزو [ؽَیي] ًْاةّ ،ىيو هقزبه ايواى كه ُلٌل ،هب ها پنيو٭ذ ّ ثَ ًقَذ ّىيو ه٦و٭ی کوك .كکزو [ٍیل ٥لی] ّبيگبى ْٚ٥ ،هغلٌ ّْهای هلی ايواى ّ ه٦بّى ّْاهی ًٮزی ّ ُوچٌیي كفزو ًقَذ ّىيو ؽْٚه كاّزٌل .كفزو ًقَذ ّىيو ّ كکزو ًْاة ثب ٥لٍای اى ٥کبٍبى کَ ٍّبئل فْك ها آهبكٍ هیکوكًل ،هْْ٪ل ٕؾجذ ثْكًل .ثليي روریت هٖبؽجَ [گٮزگْ ّ هالٱبد] ثب كکزو هٖلٯ ًقَذ ّىيو كه ّواٛ ثَیبه فْثی آًغبم گو٭ذ. كکزو هٖلٯ اًگلیَی ٕؾجذ ًویکوك .اى كکزو [٭ٚلی] هیالًی فْاُِ کوك کَ هزوعن ثبّل .ايي هْ ٣ْٙثَ هب کوک ثَيائی کوك کَ رْاًَزین ًَ ،رٌِب هٞبلت فْك ها ثیبى کٌین ،ثلکَ عُْو کالم ها ثَ فْثی رٮِین کوكين. كکزو ّبيگبى ثَیبه فْة اًگلیَی ؽو ٫هیىك ،٭ٲ ٜگُْ هیكاك ّ ثَ ًلهد كه هٖبؽجَی [گٮزگُْبی] هب ّوکذ هیکوك. ثَ ًقَذ ّىيو گٮزن « :هٮزقوم کَ اى ٝو ٫هؾٮل هّؽبًی هلی ثِبئیبى ّ ُياهاى ثِبئی اهويکبيی ّهّك ّوب ها ثَ کْْه فْك فیو هٲلم ثگْين ّ ٍالهزی ّوب ها هَئلذ ًوبين ».اّ اى ايي ثیبًبد اِ١به رْکو ًوْك ّ اِ١به كاّذ ،فُْ ّٱذ اٍذ ّ ايي فیو هٲلم ها هی پنيوك. ث٦ل ثَ ايْبى گٮزن« :ثِبئیبى آهويکب کَ ٥الٱَی فبٕی ثَ ه٭بٍ ّ آٍبيِ هلذ ايواى ّ روٱی ّ پیْو٭ذ کْْهّبى كاهًل ًَ ،٭ٲ ٜثَ ايي ٍجت اٍذ کَ کْْه ايواى ىاكگبٍ كيبًذ عِبًی ثِبئی اٍذ ،ثلکَ هْٝي ٥لٍی کضیوی اى ثواكهاى ثِبئی هب اٍذٍ ».پٌ گٮزن« :كه روبم كًیب ثِبئیبى ايواًی رب آًغب کَ ثوايْبى هٲلّه ّ هیَو ثبّلٕ ،بكٱبًَ ثَ ًٮ ٤کْْه [ایواى] فلهذ می کٌٌل ّ يک ؽکْهذ ٥بكل ها فلهزگياه ؽٲیٲی فلاًّل هیكاًٌل .ثِبئیبى اثلاً كه اهْه ٍیبٍی كفبلذ ًویکٌٌل .٭کو إلی ّ آهىّی ٱلجی آًِب ايي اٍذ کَ اًٖبّ ٫ ٥لالذ ثوای روبم ا٭واك ّعْك كاّزَ ثبّل .آًِب رب ؽل اهکبى پْزیجبى ؽٲیٲی كّلذ ٥بكل َُزٌل». ًقَذ ّىيو ثب كٱذ ثَ ٍقٌبى هي رْعَ هیکوك .گٮذ« :كه ايواى هْاىًَی كٍّزبًَی ثیْزوی ًَجذ ثَ ثِبئیبى كه هٲبيََ ثب ٍبيو اٱلیذُب ّعْك كاهك». هي گٮزن « :ثِبئیبى آهويکب اى ر٦ٲیت ّ اميذ ّ آىاه ثِبئیبى كه ايواى ًگواًٌل». ًقَذ ّىيو ٍئال کوك ،کَ آيب هْ ٣ْٙفبٕی ها كه ً٢و كاهم. پبٍـ كاكم« :هلاهک ثَیبهی كهثبهٍی ايي ّٱبي ٤كه افزیبه كاهين». پٌ اى ٌّیلى ايي هٞبلت ثب رؤٍ ٬گٮذ« :ايي ٱٚبيب ها هُجواى كيٌی کَ رؾذ ًٮْم ثٚ٦ی اى ًِٚذُبی ٍیبٍی هبًٌل کوًْیَذُب َُزٌل ،هْعت ّلٍاًل». ًقَذ ّىيو گٮذ ،كّلذ اّ ً٢و ٍْئی ٥لیَ ثِبئیبى ًلاهك ّ اهیلّاه اًد ،ثَ ُوبى گًَْ کَ كه روبم كًیب كيي آىاك اٍذ ،كه ايواى ُن ُوبًْٞه ثبّل.
ًقَذ ّىيو اِ١به كاّذ ،ر٦ٲیت ّ ٍزنُبی ّاهكٍ ثو ثِبئیبى هوثْ ٛثَ ىهبى گنّزَ اٍذ ّ اهیلّاه اٍذ، كيگو كه آریَ رکواه ًْْك ّ ٱْل كاك ،رب آًغب کَ ثزْاًل ،اى کوک ثَ ثِبئیبى كهيًٌ ٨وبيل ّ اىُو ٭وٕزی ثوای اعوای ٥لالذ اٍزٮبكٍ کٌل. اى اؽَبٍبد كٍّزبًَی اّ ٥ویٲبً رْکو ًوْكٍ ،گٮزن« :ثِبئیبى ثوای ٍالهزی ّوب ك٥ب هیکٌٌل». پبٍـ كاك « :هي ثوای هْ٭ٲیذ اّقبٕی کَ ا٭کبه ٥بلی ّ ً٢و فْة ثوای ايواى كاهًل ،ك٥ب هیکٌن». اِ١به رؤٍ ٬کوكمُ ،ليَای کَ هؾٮل اهويکب ثوای ايْبى رِیَ کوكٍ ثْكًلٌُْ ،ى ًوٍیلٍ ،ثَ هؾ٘ ايي کَ ثوٍل ،اهٍبل فْاُن كاّذ .كه ٙوي هٲبلَای کَ كه هغلَی الي ٬كه روغیل كيبًذ ثِبئی ًّْزَ ّلٍ ثْك ،ثَ ٙویوَی هًّّْذ ثوًبهَی ٕلؼ ثِبئی [ها] ثَ ايْبى ًْبى كاكم. كکزو ّبيگبى اِ١به ٥الٱَی فبٕی ثَ هٲبلَی هيثْه ًوْك .هي ُن هغلَ ها ثَ اّ ُليَ كاكم. هّػ ايي هالٱبد هٍوی ثَیبه كٍّزبًَ ثْك ،ىيوا ُیچ ٥غلَ ّ ّزبثی كه کبه ًجْك ّ ٭وٕذ کب٭ی كاّزین ،رب آى چَ ؽبئي اُویذ اٍذ ،ثیبى ًوبين .كکزو هیالًی ّ هي ُو كّ اؽَبً کوكين کَ كکزو هٖلٯ كه ثیبًبد ّ ًیذ فْك ٕبكٯ اٍذ .اّ كه هْٱ ٤فلاؽب٭٢ی ّقٖبً رب كهة اٝبٯ هب ها هْبي٦ذ کوك ّ كٍذ هب ها ثب گوهی ٭ْوك. ٖ٥و عو َ٦ثَ كکزو هیالًی رلٮي کوكًل کَ ثَ آپبهروبى كکزو هٖلٯ ثوّك ،چْى ُليَی هؾٮل هلی آهويکب هٍیلٍ ثْك .ثَ كکزو هیالًی كاكم ،رب آى ها ُوواٍ ثجوك .كکزو هیالًی اثزلای ّهّك ُليَ ها ثَ كکزو هٖلٯ رٲلين کوك. ًقَذ ّىيو ثیًِبيذ فّْؾبل ّل کَ يک آلجْم چوهی ىيجب ؽبّی ٥کٌُبی كافلی ّ ًوبی فبهعی ه٦جل [ثِبئیبى كه ِّو ّیکبگْ] آهويکب ّ گياهُ پیٍْذ آى ها کَ ؽبکی اى ه٢بلن ّ ٍزنُبی ثَیبهی ثو ثِبئیبى ايواى ثْك ،ثَ ايْبى رَلین کوك. كکزو هٖلٯ گٮذ ،اى ثبىكاّذ ثِبئیبى ييك اٝال ٣كاهك ،چْى ریوَبه ٍولْکو ٥الئی اّ ها هالٱبد کوكٍ ّ ثَ اّ گياهُ كاكٍاًل کَ ثب ثِبئیبى ثب ٥لالذ ه٭زبه ًویّْكً .قَذ ّىيو اِ١به كاّذ کَ هبيل اٍذ ،كه ايواى ثَ ُبئی اٍذ ،هْهك ٥الٱَی اّ ثِبئیبى کوک کٌل ،اهب ًبهَی هؾٮل هلی آهويکب کَ ؽبکی اى رًٍْ ّ َ٦ٮْم كيبًذ ة ًیَذ .آًچَ اّ اؽزیبط كاهك ،ايي اٍذ کَ هّی کب٩ن هبهکكاه هؾٮل هلی ،يک ًبهَی هٍوی ثٌْيَین ّ ثوای کوک ثَ ثواكهاى ثِبئی هب کَ كهايواى كه ه٦وٗ اميذ ّ آىاه ٱواه كاهًل ،كاكفْاُی کٌین ّ ميل آى ًبهَ ها هِو ّ اهٚبء ًوبيین ،رب ايْبى ثزْاًٌل ،ثوای کوک ثَ ثِبئیبى ايواى ،هْهك اٍزٮبكٍ ٱواه كُل .ؽزب ًقَذ ّىيو ثب ٕواؽذ گٮذ« :صع آسغ ايي ًبهَی عؿوی ثٌْيـیض" :جبی ثـی كگفحی اؿث ،صع کلْعی کَ صاعای جوضى ثبؿحبًی ّ لبًْى اؿبؿی اؿث ّ جوبم افغاص صع ثغاثغ لبًْى صاعای دمْق هـبّی ُـحٌض، هحأؿفبًَ ثب ثِبئیبى سالف لبًْى عفحبع هیكْصً ،".قَذ ّىيو رؤکیل کوك کَ ايي هْ ٣ْٙثبيل کبهالً هؾوهبًَ ثوبًلّ ،گوًَ كٍذ اّ ثَزَ فْاُل ّل. ًقَذ ّىيو اى كکزو [٭ٚلی] هیالًی ٍئال کوك ّ ر٦لاك هؾٖلیي ثِبئی ها كه آهويکب عْيب ّل .كکزو هیالًی پبٍـ كاك ،ر٦لاك آًِب ٱلیل اٍذ ،كه ؽلّك 10الی ً 15ٮو هیثبٌّل.
كکزو هیالًی ّ هي اى پیلا ّلى چٌبى ٭وٕزی گواًجِب کَ ُويهبى ثب ٍبلگوك رْلل ؽٚود ا٥لی[ٍیل ٥لی هؾول ثبة] ثْك ،ثیًِبيذ ّبکو ّ اهیلّاهین کَ ايي پیِ آهل ٝلیَ٦ی كّهاى اعوای ٥لالذ ّ آىاكی ثوای ثواكهاى ثِبئی هب كه ايواى ثبّل. هٌْی هؾٮل هّؽبًی هلی آهويکبُْ -هاً ُلی []Horace Holey ثو هجٌبی گياهُ ثِبئیبى آهویکب» ،هالٱبد هٍوی« ًقَذ ّىیو ایواى كکزو هؾول هٖلٯ كه ٭ٚبیی »ثَیبه كٍّزبًَ« آًغبم گو٭زَ اٍذ .كکزو هٖلٯ ثَ كهٍزی هی كاًل کَ »ٍزن ُبی ّاهكٍ ثو ثِبئیبى« ثَ كّهاى ًقَذ ّىیوی اّ هوثًْ ٛوی ّْك ّ »اهیلّاه اٍذ« كه آیٌلٍ ایي ٍزن ّ آىاه »رکواه ًْْك« ّ ثَ ثِبئیبى »ٱْل« هی كُل » رب آًغب کَ ثزْاًل اى کوک ثَ ثِبئیبى كهیًٌ ٨وبیل ّ اى ُو ٭وٕزی ثوای اعوای ٥لالذ اٍزٮبكٍ« ًوبیل. كکزو هٖلٯ ثَ رٖلیٰ ًوبیٌلٍ ثِبئیبى آهویکب »كه ثیبًبد ّ ًیذ فْك ٕبكٯ اٍذ« .اّ ًقَذ ّىیو یک کْْه هَلوبىّ ،لی اى ُوَ هِوزو ًقَذ ّىیو یک کْْه هْوّ َٝثب ٱبًْى اٍبٍی هلّى اٍذ. ثِبئیبى آهویکب کَ »اى ر٦ٲیت ّ امیذ ّ آىاه ثِبئیبى كه ایواى ًگواًٌل« ّ فّْؾبل اى ایٌکَ ٭وٕزی ثلٍذ آّهكٍ اًل هؾجْثی ّ اّزِبهعِبًی كاّذ ،كه د رب اٞٙواة ّ كاكفْاُی فْك ها ثب ّقٔ ًقَذ ّىیو ایواى ،کَ آًيهبى هیبى گناهًل١ .بُوا آًبى اّبهٍ ای ثَ ثِبئیبى ىًلاًی كه یيك ّ هبعوای ٱزلِبی اثوٱْ هیکٌٌل ّ كکزو هٖلٯ كه پبٍـ آًبى هیگْیل« :اى ثبىكاّذ ثِبئیبى ييك« هٞلَُ ٤زن .ىیوا یکی اى ثِبئیبى ایواى »ریوَبه ٍولْکو ٥الئی اّ ها هالٱبد کوكٍ ّ ثَ اّ گياهُ كاكٍاًل کَ ثب ثِبئیبى ثب ٥لالذ ه٭زبه ًویّْك«. فْاًلًی آًکَ ًوبیٌلٍ ثِبئیبى آهویکب كه گياهُ فْك رؤییل ّ رؤکیل هی کٌل کَ» كکزو هٖلٯ ٕبكٱبًَ ثَ آًبى پیٌِْبك كاكٍ اٍذ ًبهَ ای هٍوی ثَ اّ ثٌْیٌَل ّ ثال٭بٕلَ ،ثی پوكٍ ّ هّّي گّْيك هیکٌل ،کَ هجبكا ًبهَ ای کَ ؽبّی رجلی٪بد كیي ثِبئی ثبّل ّ یب »ؽبکی اى رًٍْ ّ َ٦ٮْم كيبًذ ثِبئی« ،ثوای اّ ثٌْیٌَل ،ىیوا چٌیي ًبهَ ای ثَ رٖلیٰ ًوبیٌلگبى ثِبئیبى آهویکب »هْهك ٥الٱَی اّ ًیَذ .آًچَ اّ اؽزیبط كاهك ،ايي اٍذ ...ثوای کوک ثَ ثواكهاى ثِبئی هب کَ كهايواى كه ه٦وٗ اميذ ّ آىاه ٱواه كاهًل ،كاكفْاُی کٌین ّ ميل آى ًبهَ ها هِو ّ اهٚبء ًوبيین ،رب ايْبى ثزْاًٌل ،ثوای کوک ثَ ثِبئیبى ايواى ،هْهك اٍزٮبكٍ ٱواه كٌُل«. كکزو هؾول هٖلٯ هُجو ًِٚذ هلی ایواى آًچٌبى ٕویوی ّ ٕبكٯ اٍذ کَ ٥لذ ّ اًگیيٍ رْٕیَ ُبی فْك ها كه کوبل هٌّّی ثیبى هی کٌل ّ ثَ ىهبیٌلگبى ثِبئیبى یبك هی كُل چَ عوالری ها كه »هّی کب٩ن هبهکلاه هؾٮل هلی [آهویکب]« ّثْٖهد »يک ًبهَی هٍوی« ثوای »كاكفْاُی« ثَ اّ ثٌْیٌَل ّ ثَ آًبى گّْيك هیکٌل » كه آفو ایي ًبهَ هٍوی ثٌْیَیل: » جبی ثـی كگفحی اؿث ،صع کلْعی کَ صاعای جوضى ثبؿحبًی ّ لبًْى اؿبؿی اؿث ّ جوبم افغاص صع ثغاثغ لبًْى صاعای دمْق هـبّی ُـحٌض ،هحأؿفبًَ ثب ثِبئیبى سالف لبًْى عفحبع هیكْص«. ًوبیٌلگبى ثِبئیبى آهویکب كه آفو فٌّْْك اى یکوًگی ّ ٕویویذ كکزو هٖلٯ »اى اؽَبٍبد كٍّزبًَی اّ ٥ویٲبً رْکو ًوْكٍ« ثَ كکزو هؾول هٖلٯ هیگْیٌل« :ثِبئیبى ثوای ٍالهزی ّوب ك٥ب هیکٌٌل» .ایي گٮزگْ ّ كاكفْاُی كه چٌیي ٭ٚبیی اى ٕٮب ّ ٕویویذ پبیبى هی گیوك ّ ًوبیٌلگبى ثِبئیبى آهویکب ثب اؽَبٍی اهیلّاه ثَ
آیٌلٍ ثب كکزو هؾول هٖلٯ ًقَذ ّىیو ایواى ّكا ٣هیکٌٌل ّ فْاًلًی آًکَ ایْبى ًقَذ ّىیو ایواى ،ثِبئیبى ها »كه هْٱ ٤فلاؽب٭٢ی ّقٖبً رب كهة اٝبٯ ...هْبي٦ذ کوك ّ كٍذ [ ...آًبى] ها ثب گوهی ٭ْوك«. ًبهَ ای کَ ثَ رْٕیَ كکزو هؾول هٖلٯ ثو » هّی کب٩ن هبهکلاه هؾٮل هلی« آهویکب هی ثبیل ًّْزَ هیْل، ٍَ هّى ث٦ل ثَ ٍٮبهد ایواى كه ّاٌّگزي هٍبًلٍ ّل .كه ایي ًبهَ ثِبئیبى ّوػ هْوّؽی اى »ثِبئی ٍزیيی« ّ ٱزل ٥بم ثِبئیبى كه ٍواٍو ایواى كهٍبلِبی كَُ ثیَذ هی كٌُل ّ ًقَذ ّىیو ایواى ها ثَ كاكفْاُی هی ٝلجٌل .ایي ًبهَ ًَ رٌِب یک »كاكفْاُی« ّ ّوػ »ه٢بلن هالیبى« اٍذ ثلکَ گياهّی اٍذ ٍواٍو ٩وجبه ٥لیَ كّلذ ّ عبه َ٦ای کَ ؽٲْٯ ٭وكی ّ اعزوب٥ی اٱلیزِبی كیٌی ّ ٱْهی ها ًبكیلٍ هی گیوك .ایي ًبهَ ربهیقی ها ثب ُن هوّه کٌین: هذفل عّدبًی هلی ثِبئیبى آهغيکب صفحغ هٌلی 538 ،سیبثبى كغيضاىّ ،يلوث ،ايلی ًْئیؼ 23اکحجغ 1951 جْؿط ؿفبعت ايغاىّ ،اكٌگحي جٌبة آلبی هذوض هوضق ًشـث ّػيغ ايغاى هؾزوهبً ثَ ٥وٗ ٥بلی هیهٍبًل هؾٮل هّؽبًی هلی ثَ ًوبيٌلگی اى ثِبئیبى آهويکب هٲلم آى عٌبة ها ثَ کْْه فْك گواهی كاّزَ ّ ايي ٭وٕذ ها ه٪زٌن هیكاًل ،رب ّوػ هقزٖوی اى ٍزنُبی ّاهكٍی افیو ها ثو ثِبئیبى ايواى ثَ ؽْٚه عٌبث٦بلی كه ٍوذ هيبٍذ ُیئذ كّلذ ايواى رٲلين ًوبيل. كه هاث َٞثب هٍْ ٣ْٙزنٍ ای ّاهكٍ ثو ثِبئیبى ايواى ،گياهّی ؽبّی ٕ 24ٮؾَ كه ثبيگبًی ايي هؾٮل هْعْك اٍذ کَ كه آى ،هْاهك ثَیبهی ؽبکی اى ّکٌغَ١ ،لن ّ آىاه ّ اميذ ًَجذ ثَ آًبى هٌلهط اٍذ .ايي هؾٮل ثو ٝجٰ گياهُ ًبهجوكٍ ،هیرْاًل٥ ،بكالًَ اِ١به ًوبيل کَ ا٭واك ايواًی پیوّ كيبًذ ثِبئی كه كّايو كّلزی اى ؽٲْٯ هلًی هؾوّم ّ اهْال ّ كاهائی آًِب ثَ كٍذ ٩ْ٩بگواًی کَ رؾذ کٌزول ًیَزٌل٩ ،بهد هیّْك ّ فْكّبى، ثی آًکَ هؤهْهيي اًز٢بهی ّ پلیٌ اى آًِب ؽوبيذ کٌٌل ،كه ه٦وٗ ٙوة ّ عوػ ّ ؽزب هوگ ٱواه گو٭زَاًل. هؾٮل هّؽبًی هلی (آهويکب) هًّّْذ ر٢لوبد ّ كاكفْاُیُبی ُیئذُبی اكاهی ثِبئیبى ايواى ها کَ ثب ٱیل ٭ْهيذ ثَ كّلذ هزجْ ٣فْك رَلین ًوْكٍاًل ّ ثیاصو ّ ًزیغَ هبًلٍ اٍذ ،كه افزیبه كاهك .ايي هؾٮل اٝویٌبى كاهك کَ آى عٌبة ثب آگبُی کَ ًَجذ ثَ ٭َبك ٥ٲیلٍی ٥وْهی ّ ٍْء ه٭زبه هؤهْهيي اكاهٍی هوثْ َٝكاهیل ،گبمُبی هی ثوای ؽٮٕ ّ ٠یبًذ ثِبئیبى كه رؾذ ؽوبيذ ٱبًْى ثوفْاُیل كاّذ. هئس آًچَ ثَ افزٖبه كه ايي ٥وي َٚمکو گوكيلٍ ،هوثْ ٛثَ ّٱبي ٤کًٌْی اٍذ کَ اى ٍبلّ 1944وّّ ٣لٍ ّ اى اٍذ . يبكآّهی هّيلاكُبی كيگو ّ هِوزويي ؽٲبيٰ هْعْك كه ايي اٌٍبك ربهيقی ٕو٭ٌ٢و گوكيلٍ
هؾوکیي آىاه ّ اميذ ثَ ثِبئیبى كه ؽٲیٲذ اٚ٥بی ٭٦بل عو٦یزی ثَ ًبم «اًغوي رجلی٪بد اٍالهی» هیثبٌّل کَ اى ٍبل 1941ثَ ث٦ل كاهٌَی ا٥وبل ًٮْمّبى ّلد ّ ا٭يايِ يب٭زَ اٍذ٥ .وبل اًغوي ًبهجوكٍ كه ًٲب ٛهقزل٬ کْْه ثَ ٭٦بلیذ هْْ٪لٌل ّ ُیغبًبد ٥وْهی ها ٥لیَ ثِبئیبى ثوهیاًگیيًل ّ ثَ رْْيٰ ّ رو٩یت پلیٌ ثوای ٥لم ؽوبيذ اى ايي ٱوثبًیبى كه ثواثو رغبّىاد ٥بهَ هیپوكاىًل .ايي عو٦یذ ُوچٌبى ثَ ًْو اکبميت ٥لیَ ثِبئیبى اكاهَ هیكٌُل ّ آرِ ث ّ ٘٪کیٌَی ٥وْهی ها كاهي هیىًٌل ،رب هوكم ايي ٝبيٮَ ها كّوي كيي ّ هلذ ،هقوة اٍالم ّ هقبل ٬ثب ٱبًْى ثَ ّوبه آّهًل .كه ُو کغب کَ ثِبئیبى هْهك ؽولَ ٱواه ثگیوًل٥ ،لوبی هَلوبى يب ثَ ٥جبهد كيگو هالُب ثَ ٌْ٥اى ْ٥اهل ٭٦بل كٍذ اًلهکبهًل .اى هَبعل ثَ هوكم اٝویٌبى هیكٌُل کَ ُوگبٍ ثِبئیبى ها ٱل ّ ٤ٱوً ّ ٤بثْك کٌٌل ،كه ثِْذ ثَ آًِب پبكاُ كاكٍ فْاُل ّل .اى هوكم هیفْاٌُل کٍ ثِبئیبى ها ثکٌْل ّ اهْالْبى ها رٖوً ٫وبيٌل. پوّهًلٍی اهو ؽبکی اى آى اٍذ کَ كه هْاهك ٥ليلٍ ،هٲبهبد هؾلی ُو گًَْ اٱلام ثوای ٭وًّْبًلى ايي ُیغبًبد رٖ٦ت آهیي ها ثَیبه فٞوًبک رلٮی کوكٍاًل .اى ايي هّ گنّزَ اى آى کَ ثِبئیبى ّؽْیبًَ رؾذ ٙوة ّ عوػ ٱواهگو٭زَ ّ اهْالْبى ثَ ربهاط هیهّكٍ ،بىهآًِبی کْْهی ًیي ثَ رجبُی کْیلٍ هیًّْل. ٝی ٍبل 1944هَبعل ّ هغبه ٤كيگو اٍالهی كه ِّو ّبُوّك ،هوكم ها ثَ ّکٌغَ ّ آىاه ثِبئیُب رو٩یت ّ رؾويک ًوْكًل .هوكم كهة ّهّكی ؽ٢یوحالٲلً ثِبئی ها آرِ ىكًل ّ اٍجبة ّ اصبصیَی آى ها ثَ ٩بهد ثوكًل .چٌل هّى ث٦ل اى آى يک عو٦یذ پٌظ ُياه ًٮوی ٩ْ٩بگو هَلؼ ثَ ٌٍگ ّ چوبٯ ّ چبٱْ ّ ٍبْٝه ثو ٍو ثِبئیبى هيقزٌل .رٌی چٌل اى آًِب ثَ کالًزوی پٌبٍ ثوكًل .كه آًغب يک ا٭َو پلیٌ ٭ويبك ثوآّهك« :ثکْیل ايي الهنُتُب ها! ّ كه ُوبى ؽیي پبٍجبى ثب رَ ٱٌلاٯ رٮٌگ فْك ثَ طاى آًِب ا٭زبك .هٲبهى ثب ايي اؽْال٩ْ٩ ،بگوى فْوگیي ّ ثوآّٮزَ ،هٌيل ّ ه٪بىٍُبی ا٭واك ثِبئی ها هؾبٕوٍ ًوْكٍ ،ثَ ىّه ّاهك فبًَُب ّ ه٪بىٍُبيْبى ّلٍ ،آًچَ ثْك، ثَ ٩بهد ثوكًل ّ آًِب ها لقذ ّ ٥ويبى ًوْكًل ّ ُیچ کٌ ثَ کوک آًِب ًْزب٭ذ. يک ًٮو ثِبئی ثَ ًبم آٱب هؼهل عنثبًی هْهك ؽولَ ٱواه گو٭ذ ّ ٥بعي ّ كههبًلٍ ثوعبی فْك هبًل .عَل ثیُِْ اّ ها ثَ هٞت كکزوی كه آى ؽْالی ثوكًلّ ،لی هِبعویي ثَ ىّه ّاهك ّلًل ّ ٱوثبًی فْك ها افن ًوْكٍ ،اى پٌغوٍی كّم ٥وبهد ثَ فیبثبى پوربة کوكًل .كه فیبثبى آًٲله ثَ عَن ًیوَ عبى اّ ٕلهَ ىكًل ،رب ُالک ّل. اى عولَ ا٭واك ثِبئی کَ ه٪بىٍُب ّ رغبهرقبًَُبی آًِب هْهك ٩بهد ٱواه گو٭ذ ّ ٦ٝوَی آرِ ّل :فلائی، آٱبىاكٍ ،هِبعوىاكٍٝ ،جبٝجبئی ّ ٞ٥بهی ثْكًل .هِبعویي ث٦ل اى رقويت كکبى ُبيْبى ،فبًَُبی آًِب ها كه ه٦وٗ ربهاط ٱواه كاكًل ّ چٌليي ًٮو ها ثَ ٱزل هٍبًیلًل. ثِبئیبى هْ ٣ْٙها ثَ هٲبهبد كّلزی ثوكًلّ ،لی ثبىپوًُبيی کَ ثَ ّبُوّك ا٥يام ّلٍ ثْكًل ،ثَ ّىاهد كاكگَزوی گياهُ كاكًل کَ هغوهیي ّاٱ٦ی فْك ثِبئیبى َُزٌل .ثبىپوً كيگو گياهُ ٩وٗ آلْك ثو فال٫ ؽٲیٲذ كه هْهك ثِبئیُب رَلین ًوْك .اى ّبُلاى ٩یو ثِبئی ُیچ کٌ ها عوأد آى ًجْك کَ ِّبكد ثلُل. ٥بٱجذ ٍی ّ چِبه ًٮو ثَ ٱزل ّ ٩بهد هزِن ّ ثبىكاّذ ّلًل ّ پوًّلٍی آًِب ثَ كيْاى ٥بلی عٌبئی كه رِواى گوكيلًل هْ ٣ْٙايي هؾبکوَ . هاعّ ٤ل .كه آًغب ٍی ّ يک ًٮو اى ايي ٥لٍ ثَ اهرکبة عٌؾَ ّ عوائن عيئی هزِن ّ ًؾٍْی ثوگياهی آى اؽَبٍذ ٥وْهی ها عويؾَ كاه ٍبفذ.
گوكيلًل ًزیغَ . ٥لیو٩ن ؽٲبيٰ هْعْك ّ ِّبكد ِّْك ،ٱبرلیي آىاك ّلًل ّ ٩بهرگواى ثَ يک هبٍ ىًلاى هؾکْم آى ّل کَ ثیٱبًًْی رْْيٰ ّل ّ ا٥زوبك هوكم ًَجذ ثَ كاكگبٍُب ٍلت گوكيل ّ فْك اًگیيٍای ّل کَ ك ،ثِبئی ُب ها ثکْیل ّ اهْالْبى ها رٖو ٫کٌیل ،هگو كّلذ اُبلی ؽوالد ثَ ثِبئیبى اى ٍو گو٭زَ ّْك« .ثوّي ّبُوّك ها هغبىاد کوك؟ ّوب ُن هیرْاًیل ،هضل آًِب ٥ول کٌیل!» ايي ثْكً ،لای آّْثگواى ّ ٭زٌَ عْيبى. هٮبك ثقٌْبهَی ّىاهری رؾذ ّوبهٍی 744ثَ ربهيـ 1323 /4 / 13كه آى ّٱذ چٌیي ثْك: كه ثیي هجل٪یي ّ ًهاى ثِبئی ه٦وْالً کَبًی يب٭ذ هیًّْل کَ كه كّائو كّلزی ّب٩ل َُزٌل .٭٦بلیذ ايي ا٭واك ّ كفبلذ آًِب كه اهْه کْْه هقوة ّ هْعت ٙوه ّ ىيبى اٍذ .ثبيل ثب ًِبيذ كٱذ ّ عليذ آًِب ها ىيو ً٢و ُآًِبی ثَ كٍذ آّْثگواى كاّزَ ثبّیل ّ كه ْٕهد ٥لم روکیي اى اّاهو ،ثب آًِب ٝجٰ ٱبًْى ٥ول ًوبئیل .ايي ة كاك ،رب ثِبئیبى ها رؾذ ٭ْبه ّ آىاه ّ اميذ ٱواه كٌُل ّ آًِب ها اى اكاهاد افواط کٌٌل. ّٱبي ٤كيگو کَ ثَ افزٖبه گياهُ كاكٍ ّلٍ ،چٌیي اٍذ: فآًِبی كه آثبكٍ کَ هؾل ؽ٢یوح الٲلً ثْك ،ثَ آرِ کْیلٍ ّل ّ ٥لٍای اى ثِبئیبى ِّو ها هٚوّة کوكًل. ة ّ اّهاٯ آًِب ها ٍْىاًیلًل ّ هٌبىلْبى ها ٩بهد کوكًل .كّ آفًْل هؾلی ،هوكم ها ثَ کْزي ثِبئیُب ّ رٖو٫ کذ اهْال آًِب رؾويک هیکوكًل .هؤهْهيي اًز٢بهي کْچکزويي اٱلاهی ثوای علْگیوی اى ايي ا٥وبل ًویکوكًل. كه آهاى کبّبى هَلویي كهة ه٪بىٍی يک ًٮو ثِبئی ها آرِ ىكًل ّ كه فیبثآًِب ثَ هاٍ ا٭زبكٍ ّ ثَ ثِبئی ثل ّ ًبٍيا گٮزٌل. كه ثٌلهگي اُبلی كيْاه ؽ٢یوح الٲلً ها فواة کوكًل .كه ثْوّيَ فواٍبى عو٦ی اى ثِبئیبى هاهٚوّة ٍبفزٌل ّ كّ ه٪بىٍ ّ ُٮذ فبًَی آًِب ها فواة کوكًل .كهة گلَزبى عبّيل (ٱجوٍزبى ثِبئی) ها ٦ٝوَی آرِ ًوْكًل ّ گّهٍزبى ها ّيواى کوكًلًَ .جذ ثَ ىًبى ّ کْكکبى ا٥وبل ّؽْیبًَ هّا كاّزٌل ّ هٲبهبد كّلزی ُیچ اٱلاهی ًکوكًل ،ثلکَ ثو ٥کٌ ،ثِبئیبى ها هغجْه کوكًل ،کَ هجبل٪ی ثَ آًِب ثپوكاىًلٍ .ی ًٮو ثَ فآًِبی ُغْم ثوكًل. ٕبؽجقبًَ ّ ُوَوُ ها ثَ ثبك کزک گو٭زَ ّ اصبصیَی آًِب ثَ اهىُ ثیَذ ُياه رْهبى ثَ ٩بهد ثوكًل .كه ثیي ايي ٥لٍٍ ،وپبٍجبى٩ ،الهوٙب عوْیلی ثَ فبًن ٕبؽت فبًَ ّؽْیبًَ ؽولَ کوك. كه ثٌله ّبٍ كکآًِبی ا٭واك ثِبئی ها ٩بهد ًوْكًل ّ آًِب ها رؾذ ١لن ّ ّکٌغَ ٱواه كاكًل .ثب چبٱْ ثَ عبى آًِب ا٭زبكًل .پلیٌ اثلاً كه پی ر٦ٲیت ثوًیبهل. ّٱبي ٤هْبثِی اى ثْعبهك ،ثن (کوهبى) ،ه٭ٌَغبى ،ىاثل ّ ٍیوعبى گياهُ كاكٍ ّلٍ اٍذ. كه رِواى هوكم ها ثَ اٙواه [گيًل هٍبًلى] ّ اميذ ّ آىاه ًَجذ ثَ ثِبئیبى رو٩یت هیًوْكًل. هّىًبهَی آىاكگبى ًّْذ :ٱْاًیي هب كهثبهٍی هٌ ٤اٍزقلام ايي ٭وٱَی هورل (ٙبلَ) كه كّائو كّلزی ٕواؽذ ربم كاهك .ثٌبثوايي ٝجٰ آئیي هٍوی هب ،يٌ٦ی ّوي٦ذ اٍالم ،ٱزل ثِبئیبى هغبى ،ثلکَ يک ٭ويَٚی كيٌی ّووكٍ هیّْك.
پوًّلٍُبی هوثْ ٛثَ ١لن ّ ٍزن ًَجذ ثَ ثِبئیبى ّبهل ٙوة ّ عوػ٩ ،بهد اهْال ّ كاهائی آًِب كه ِّوُبی ٝجٌ ّ ٭وكًّ (اى رْاث ٤فواٍبى) ٱٖو ّیويي ،ٱن ،کالٍّ كهٍ (ٱيّيي) ،هؾوْكآثبك ،گلپبيگبى ،هؾوْكآثبك ييك ّ ًِبًّل هیثبّل کَ روبهی ايي ّٱبيٝ ٤ی ُوبى ٍبل ( 1323هٞبثٰ )1944ارٮبٯ ا٭زبكٍ اٍذ. ٍبل ث٦ل ،يٌ٦ی (ّ )1945 / 46بُل گَزوُ كاهٌَی ١لن ّ ٍزن ثو ثِبئیبى كه اهكٍزبى ،اهبم ىاكٍ ُبّن، ىاثل ،اٍٮٌلآثبك ،کٌگبّهً ،یوييٍ ،یوعبى ،هثب ٛروک ،آٍیبثبى ،٭َب ّ ٍوٍّزبى ثْك. گو٭ذ . كه عِوم ٍوٌُگ ّیوّاًی هؾوکیي ّ هَججیي ايي ا٥وبل ٍزوکبهاًَ ها رؾذ ؽوبيذ ّ ؽٮب١ذ فْك ٍبيو ِّوُبئی کَ ثِبئیبى كه آًغب هْهك ١لن ّ آىاه ٱواه گو٭زٌل٥ ،جبهد ثْكًل اى ىّاهٍ ،یيك ،اٱلیل،إٮِبى، گْیي عبى ،٭َب. كه ٍواٍو اٍزبى فواٍبى ثِبئیبى ها ثَ فبٝو اىكّاط ثَ آئیي ثِبئی ؽجٌ هیکوكًل ثٚ٦ی ها ثَ ايي ٍجت عويوَ هیًوْكًل .كه إٮِبى ثَ هواٱل هٲلٍَ ،هياهُبيی کَ هْهك رٲليٌ ّ رکوين عبهَ٦ی ثِبئیبى ثْكُ ،زک ؽوهذ هّا كاّزَ ،كه ُویي ِّو يک كاًِ آمّى ثِبئی ها ثَ فبٝو كيبًزِ اى هلهٍَ افواط کوكًل. كه ِّوُبی كيگو ثِبئیبى اى ه٭زي ثَ ؽوبمُبی ٥وْهی هوٌّْ ٣لًل. اٌٍبك ّ پوًّلٍی هوثْ ٛثَ ّٱبيٍ ٤بلُبی 1946 /47ثَ فْٖٓ ه٥ت اًگیي اٍذ .ثَ ْٝه هضبل كه ثیوعٌل ثقْی اى ِّو کَ هؾل ٍکًْذ ثِبئیبى ثْك ،هْهك ُغْم ّ ػهلَ ی اُبلی ٱواه گو٭ذ .اهْالْبى ها ثَ ي٪وب ثوكًل ّ اّهاٯ ّ اٌٍبك آًِب ها اى ثیي ثوكًل (اّهاٯ ثبيگبًی) ّ ثَ چٌل ًٮو ؽولَ ًوْكًل .فَبهد هبلی کَ كه اصو ايي ّاٱّ َ٦اهك آهل ،رقویٌبً هجل٪ی ه٦لل يک هلیْى ّ پبًٖلُياه هيبل ثْك. ٱْای اًز٢بهی ٱبكه ثَ ك٭ ٤هِبعویي ًجْكًل .ىًبى ّ اٝٮبل ثِبئی كه ّؽْذ ّ اٞٙواة ثَ ٍو هیثوكًل ّ هوكاى ٍو ثَ کٍْ ّ ثیبثبى ًِبكًل .كه ٝی ُوبى ٍبل كه ِّوُبی ييكٍ ،بهی ،پل ٍٮیلَِّْ ،اه ،ثِِْوّ ،بُی، ًٖوآثبكٍ ،وٍّزبى ،هیبًلّآة ،اهكٍزبى ،ه٭ٌَغبى ،چٌبه ّ كاهيْى ثِبئیبى هْهك رغبّى ٱواه گو٭زٌل. ًکزَی ٱبثل رْعَ ايي کَ كه ثوّعي إٮِبى هئیٌ اكاهٍی ٭وٌُگ (آهْىُ ّ پوّهُ) ّ هزٖليبى رلگوا ٫فبًَ ّ ثقْلاه ،هَلوبًبى ها ٥لیَ ثِبئیبى ّْهاًیلًل. كه ىاُلاى عْاى ثیَذ ٍبلَی ثِبئی ها آى چٌبى ّؽْیبًَ کزک ىكًل ّ ثب چکِ ثو ٍوُ کْثیلًل کَ كه اصو ايي ٙوثبد هِلک هٌغو ثَ اى كٍذ كاكى ثیٌبئی يک چْن آى عْاى گوكيل. كه فبُ (ىاُلاى) ثَ كّ ًٮو ثِبئی ثب ٌٍگ ّ چوبٯ ؽولَ ثوكًل ّ هبل الزغبهٍی آًِب ها ٩بهد کوكًل. كه ٍوچبٍ يک ىى ّٖذ ٍبلَی ثِبئی ها چٌبى ثیهؽوبًَ هٚوّة ًوْكًل کَ كه اصو فًْوييی عواؽبد ّاهكٍ ،ثَ ؽبل هوگ ا٭زبك .ث٦ل روبم ٍکٌَی ثِبئی ها اى آًغب ثیوّى کوكًل.
ُوچٌیي پوًّلٍی اهو ؽبکی اى آى اٍذ کَ ٝی ُوبى ٍبل ( )1946/ 1947كه ِّوُبی کبّبى ،آهاىً ،یويي، فوم آثبك ،ثٌلهگي ،عِوم ،كّ ٧آثبك ،كُظ ،هيي ،ىّاهٍ ،چبل فبهٌ ّ ًٌٞي ثَ ثِبئیبى ايي ًٲبٕ ٛلهبد عبًی ٭واّاى ّ فَبهاد هبلی ىيبك ّاهك کوكًل. كه ىّاهٍ يک هّؽبًی هوكم ها ّاكاه هیکوك کَ ثب ثِبئیبى كاك ّ ٍزل ًکٌٌل ّ ثلُیُبی فْك ها ُن ثَ آًِب ًپوكاىًل. كه ًٌٞي إٮِبى كه ؽبلی کَ فبًَی يک ثِبئی ها ثَ آرِ کْیلًل ،کْكکی ثَ ُالکذ هٍیل. كه فالل ٍبلُبی 1947 / 1948ايي کُِّْبی اليٌٲ ٤ٞثوای ًبثْك کوكى ثِبئیبى ثَ ًزیغَ ًوٍیل .كه ايي عب ثَ كّ ّاٱَ٦ی ّبىًل اّبهٍ هیکٌین کَ ثِبئیبى ايي ِّو ثَ ّ٦ٙی هْهك رِبعن ّؽْیبًَ ٱواه گو٭زٌل کَ ًبگييو ّلًل ،فبًَُبی فْك ها روک کٌٌل ّ هؾٮل آًغب هٌؾل ّل. ؽوين کوكًل .كه گلپبيگبى ث٦ل اى آى کَ ا٭واك ثِبئی هْهك كه ثٌله ّبٍ اهثبة ٥وبئن ُو ًْ ٣ه٦بهلَ ها ثب ثِبئیبى د ًوْكًل اهب . ٙوة ّ عوػ ٱواه گو٭زٌل ،هٲبهبد هؾلیُ ،و كّ گوٍّ ،يٌ٦ی ُن هِبعویي ّ ُن ثِبئیبى ها ىًلاًی گوكيل . ُیغبى ٥وْهی آى چٌبى اّط گو٭ذ کَ هٌغو ثَ آىاك ٍبفزي عٌبيزکبهاى ّ رج٦یل ثِبئیبى ٱوثبًی ايي ؽْاكس كه ًبهٰ اى رْاث ٤فواٍبى هؤهْهيي اًز٢بهی ؽ٢یوح الٲلً ثِبئیبى ها رٖوً ٫وْكًل ّ اى آى ثَ ٌْ٥اى ك٭زو کبه فْك اٍزٮبكٍ ًوْكًل. جب آى جب کَ هب اػ جغيبى لحل يک ػى ّ پٌج فغػًضف صع اثغلًْ ،ؼصيکی يؼص صع ؿبل 1950اطالع صاعين، يي آى عّؿحب هیصاًـحٌض ،هجغم ّالؼی کیـث ّ ٌُْػ ثَ ًحیجَ ًغؿیضٍ اؿث .صع دبلی کَ ؿبکي اّ عا ثَ هأهْعاى صّلث ًلبى صاصًض ّ دحب عّػًبهَُبی يؼص ُن ػلث هبجغا عا چبپ ّ هٌحلغ کغصًض، هؼظلک صع اثغ فلبع هحٌفظيي ،هـیغ صاصعؿی هٌذغف كض ،جب ثبألسغٍ صّ ًفغ ثِبئی عا هحِن کغصٍ، ثبػصاكث ًوْصًض .ثِبئیبى يؼص ثَ صّلث اطالع صاصًض کَ هحؼوجیي يؼص سْص عا ثغای دولَ ّ ُجْم ثَ ثِبئیبى آهبصٍ هیکٌٌض ّ اگغ صّلث اػ آًِب دفبظث ًکٌض ،ػْالت ّسیوی صعثغ سْاُض صاكث .ػبلجث ايي پغًّضٍ ثغای هذبکوَ ثَ جِغاى اعؿبل كض ّ ثَ لغاع اطالع ّاهلَُ ،یبُْ ّ جٌجبل ّ ججلیغبت پغ ؿغّ هضا ،هیجْاًض فلبع ػيبصی ثغای پٌِبى کغصى ّ جملیت دمبيك ّاعص آّعص ّ ايي لٌیَ عا ثَ هْعت اجِبم ػوْهی ػلیَ ثِبئیبى ّ صيبًحلبى صعآّعص. هب اٝویٌبى كاهين کَ ايي هقزٖو ثوای اصجبد اك٥بی هب کب٭ی اٍذ ،ىيوا كه ًٲب ٛهقزلٮی اى ايواى ثِبئیبى ١بلوبًَ هْهك ٙوة ّ عوػ ٱواه گو٭زَ ،ثوفی ثب ثیهػ هی کْزَ ّلٍ ّ اهْال گوٍّ ثَیبهی ثَ ربالى ّ ربهاط ه٭زَ ّ آًِب اى ؽٲْٯ هلًی هؾوّم هبًلٍاًل. ثِبئیبى اعبىٍی چبپ کزبة ّ هغلَ ًلاهًلٌُ .گبهی کَ كّوٌبى ثَ ًْو اکبميت هیپوكاىًل ،هْعت ثلًبهی ثِبئیبى هیًّْل. كه ٍوّوبهی هٍوی كّلزی ثب آى کَ ثِبئیبى ثب ٕواؽذ كيبًذ فْك ها ا٥الم کوكٍاًل ،هؤهْهيي هوثْ َٝاٍبهی آًِب ها كه لیَذ هَلوبًبى صجذ کوكًل.
رب اکزجو 1950پٌغبٍ ّ ُْذ ًٮو ثِبئی ها اى اكاهٍی ٭وٌُگ ّ ٍبيو كّايو كّلزی افواط يب اى فلهذ ه٦لٰ کوكٍاًل کَ هب اٍبهی آًِب ها كه افزیبه كاهین. يبى ها ثَ فلاًبٌّبٍیّ ،یٞبى ٕٮزی ّ الؾبك هزِن هیکوكًل ّ آًِب ها هْٱ٦ی کَ هَلوبًبى هزٖ٦ت ثِبئ كّوي ّاٱ٦ی كيبًذ اٍالم ا٥الم هیًوْكًل ،هؾٮل هب كه 21هبهچ 1928كه هْٱ ٤ثوّى آى رٚییٲبدً ،بهَای ثوای هإٍبی كيبًذ اٍالم كه ٍوربٍو ايواى اهٍبل كاّذ .آى ًبهَ هزٚوي ؽٲیٲذ ر٦بلین ثِبئی ّ ّاثَزگی كيبًذ ثِبئی ثَ اٍالم ّ اؽزوام ٭ْٯ ال٦بكٍ ثَ ؽٚود هؾول ثْك کَ هوکي اٍذ ،عٌبث٦بلی ُن اى ؽٲبيٰ كيبًذ ثِبئی آگبٍ ثبّیل .ثوای اٝالّ ٣وب ،هًّّْذ ًبهَی هيثْه ها کَ ثَ ىثبى ٭بهٍی روعوَ ّلٍ ،ثَ پیٍْذ ثَ ؽْٚهربى رٲلين هیكاهین. هؾٮل هّؽبًی هلی هًّّْذ هٲبالری ها کَ هاع ٤ثَ ا٥وبل فًْْذ آهیي ٥وْهی ٥لیَ ثِبئیبى كه كّاىكٍ هّىًبهَ ّ هغلَی ايواى ثَ چبپ هٍیلٍ ،كه افزیبه كاهك: هّىًبهَ كاكّ ،وبهٍ ُ ،1737ٮلُن ثِوي هبٍ 1328 هّىًبهَ ًیَبىّ ،وبهٍ 8 هّىًبهَ هبُبىّ ،وبهٍ ٍ ،20بل 1328 هّىًبهَ ايواى رِواىّ ،وبهٍ ُ ،9004ٮلُن ثِوي 1328 هّىًبهَ اٝال٥بدّ ،وبهٍ ُ ،7147ٮلُن ثِوي ّ ،1328وبهٍ ،7151ثیَذ ّ كّ ثِوي ّ ،1328وبهٍ 7146 ّبًيكُن ثِوي ّ( 1328وبهٍ 7151ثیَذ ّ كّ ثِوي 1328رکواهی اٍذ) هّىًبهَ ثبفزو اهوّىّ ،وبهٍ ّ 156بًيكُن ثِوي 1328 هّىًبمٍ کیِبىّ ،وبهٍ ّ 2046بًيكُن ثِوي 1328 هّىًبهَ ُواىّ ،وبهٍ 24ثیَذ ّ كّم ثِوي 1328 هّىًبهَ هلذ ايواىّ ،وبهٍ ،90ثیَزن ثِوي 1328 ّ هغلَی فْاًلًیِبّ ،وبهٍ ،44ثیَذ ّ پٌغن ثِوي 1328 ّٱبي٦ی ها کَ ّوػ هیكُینً ،بگييو كه فبهط اى هوىُبی ايواى ثَ آگبُی هوكم هیهٍل .اًزْبه ايي افجبه ًَ ثوای ايي اٍذ کَ ثِبئیبى كه آى ثبهٍ ٍقٌی گٮزَ ثبٌّل ،ثلکَ چْى عِبًگوكاى ّ هَب٭واى اى آى ّٱبي ٤هٞل٤ هیًّْلّ ،وػ آًِب ها هیًْيٌَل ّ كه افزیبه عوايل ٱواه هیكٌُل .ثوای هضبل كه ربهيـ چِبهم اکزجو 1950 ی ثَ ًبم «کلیْلٌل پلیي كيلْى» هٲبلَی هجَْٝی رؾذ ٌْ٥اى «يک هنُت هّىًبهَی ه٦زجو ّ ٕبؽت ًٮْم آهويکبی ايواًی هْهك رِليل ّ اه٥بة هزٖ٦جیي هنُجي ٱواه گو٭زَ اٍذ» هٌزْو ًوْك .كه آى هٲبلَ هاع ٤ثَ رجوئَ کوكى ثْك ُْذ ًٮو ٱبرلیي كکزو ثوعیٌ ثِبئی اُل کبّبى کَ ثَ ٱزل ا٥زوا ٫کوكٍ ثْكًل ،رْٙیؼ كاكٍ .
عٌبة آٱبی كکزو هٖلٯ ،كه ايي عب هٲزٚی هیكاًین ،ؽٲیٲذ ر٦بلین ثِبئی ها کَ هئکلاً ثَ ثِبئیبى كٍزْه هیكُل ،ثَ كّلذ فْك ّ٭بكاه ثْكٍ ّ ٱْاًیي ها اٝب٥ذ کٌٌل ّ كه ُیچ ًِٚذ ٍیبٍی هقوة كافل ًًْْل ،ثَ اٍزؾٚبه ٥بلی ثوٍبًین .ايي ؽکن ثب کوبل ٱلهد ِّوًّلاى ثِبئی ها ثَ ه٥بيذ إْل افالٯ ؽٌََ هليم هیًوبيل. دیغت ّ كگفحی فغاّاى هب اػ ايي اؿث کَ چگًَْ صع کلْعی هبًٌض ايغاى ثب ؿبثمَی صعسلبى جوضى ثبؿحبًی ّ ثِغٍهٌضی اػ هؼايبی اهْل لبًْى اؿبؿی ،هیجْاى ثب اللیحی هبًٌض ثِبئیبى آى چٌبى ثغ سالف ّجضاى ّ هحٌبلي ثب هْاص لبًْى عفحبع کغص ،صع دبلی کَ لبًْى اؿبؿی ايغاى ثب اؿث . عّكي ثیٌی ،جـبّی دمْق جوبم افغاص هغصم عا صع ثغاثغ لبًْى ثب هغادث اػالم کغصٍ رٲلین ايي پوًّلٍ ثَ ؽْٚه آى عٌبة ًَ ٭ٲٕ ٜو٭بً ثَ عِذ ّاثَزگی كيٌی ّ ارؾبك ّ هؾجذ اٍذ کَ هْعت ٥بلین كيٌی اٍذ کَ ثَ هب هیآهْىك ،ثوای کْْه ايواى ُوجَزگی هب ثب ثِبئیبى ايواى هیثبّل ،ثلکَ ثَ ٍجت د اؽزوام فبٕی ٱبئل ثبّین. روٌب كاهین ،ثب اٝویٌبى ك٥بی فیو هب ها ثپنيویل. ثب رٲلین اؽزواهبد ٭بئٲَ -هٌْی هؾٮل ُْهاً ُلی [] Horace Holey هب ثلهٍزی ًوی كاًین کَ هٞبل َ٦ایي ّکْائیَ ّ كاكفْاُی كه كکزو هؾول هٖلٯ چَرؤصیوی گناّزَ اٍذ. اهب ثب اٝویٌبى هی كاًین کَ كکزو هٖلٯ ثب ُوگًَْ ه٭زبه ٩یو ٱبًًْی ّ ثو فال ٫إْل ٱبًْى اٍبٍی کْْه هْوّ َٝایواى٥ ،لیَ ثِبئیبى هقبل ٬ثْك ّ .كّوٌبًِ ّ ثْیژٍ هالیبى كه فبٝواد فْك اى آى یبك کوكٍ اًلّ .ا٠٥ هِْْه هؾول رٲی ٭لَٮی كه فبٝواد فْك ثَ اّلیي كیلاهی کَ ثَ ُوواٍ ٥لٍ ای اى هالیبى ثَ فبًَ كکزو هٖلٯ ه٭زَ اٍذ ،اّبهٍ هی کٌل: »ثَ هٌيل كکزو هٖلٯ ّاٱ ٤كه فیبثبى کبؿ – ٭لَٞیي کًٌْی ه٭زین .اّ هّی رقزقْاة كهاى کْیلٍ ّ ىیو پزْ ثْك ّ هب ُن هّی ٌٕللی ًَْزَ ثْكین .هٖلٯ ثب ر٦غت گٮذّ»:وب ُو هّى ثوای ًوبى ثَ هَغل هی هّیل؟« گْیی آى ْٝه کَ ثبیل ّ ّبیل ،چٌلاى اى کن ّ کی ٬ثوگياهی ًوبى عوب٥ذ كه هَبعل کْْه ّٱْ ّ ٫آگبُی ًلاّذ..... ا٭زبك . ٥غیت رو اى ایي اٍز٦غبة ،ٱٚیَ ای اٍذ کَ كه كّهیي هالٱبرن ثب كکزو هٖلٯ ،ثیي هي ّ اّ ارٮبٯ اًِب هَؤلَ ٍبى ّلٍ ثْكًل ّ ٱلهد ًوبیی هی کوكًل .ثَ اهو هْ ٣ْٙاى ایي ٱواه ثْك کَ ثِبئی ُب كه ِّوٍذ ؽٚود آیذ اهلل ال٢٦وی آٱبی ثوّعوكی ّٱذ هالٱبد گو٭زن ّ ًيك اّ ه٭زن .هبًٌل ُوبى ك٭ َ٦ٱجل ،اّ هّی رقزقْاة ّ ىیو پزْ فْاثیلٍ ثْك .پیبم آٱبی ثوّعوكی ها ثَ ایْبى هٍبًلم ّ گٮزنّ»:وب هئیٌ كّلذ اٍالهی َُزی ّ آالى ثِبئی ُب كه ِّوٍزبًِب ٭٦بل َُزٌل ّ هْکالری ها ثوای هوكم هَلوبى ایغبك کوكٍ اًل؛ ك ایواى لنا هورجب ًبهَ ُبیی اى آًبى ثَ ٌْ٥اى ّکبیذ ثَ آیذ اهلل ثوّعوكی هی هٍل .ایْبى الىم كاًَزٌل کَ ّوب كه ایي ثبهٍ اٱلاهی ثٮوهبئیل«. كکزو هٖلٯ ث٦ل اى روبم ّلى ٕؾجذ هي ثَ گًْۀ روَقو آهیيی ،ٱبٍ ٱبٍ ّ ثب ٕلای ثلٌل فٌلیل ّ گٮذ»:آلبی فلـفی اػ ًظغ هي هـلوبى ّ ثِبئی فغق ًضاعًض؛ ُوَ اػ یک هلث ّ ایغاًی ُـحٌض« .ایي پبٍـ ثوای كاكم . هي ثَیبه ّگٮذ آّه ثْك ىیوا اگو ٍئْال هی کوك ٭وٯ ثیي ثِبئی ّ هَلوبى چیَذ؟ ثوای اّ رْٙیؼ هی اهب ثب آى فٌلٍ رنٍقو آهیي ّ هُْي كیگو عبیی ثوای ٕؾجذ کوكى ّ رْٙیؼ كاكى ثبٱی ًوبًل .لنا ٍکْد کوكم ّ
هْٱ٦ی کَ ثَ هؾٚو آیذ اهلل ثوّعوكی هٍیلم ّ ایي عولَ ها گٮزن ایْبى ًیي ثَ ؽبل ثِذ ّ رؾیو پیبم ّی ها اٍزوب ٣کوك«. عبی آى كاهك ثَ رکواه هٞلجی ثپوكاىم کَ كاّهی ّ ّعلاى آىاك هب ها هی ٝلجل ّ ّبیل ثب ًٲل آى ثب عيئی کْچک اى ربهیـ ه٦بٕو ایواى آٌّبیی ثیْزوی پیلا ًوبئین .هیلاًین ّ اؽزیبط ثَ اًکبه ًیَذ ّ عْاًبى ٱلیوی چْى ًگبهًلٍ اى ًيكیک ّبُلُ ثْكًل کَ چٌل هبٍ ٱجل اى 28هوكاك 1332روبهی كٍزگبٍ هّؽبًیذ ّ ٍیبٍذ ثَ اّبهٍ اًگلیٌ ّ آهویکب ،هُجواى عٌگ ٍوك كه ایواى ،هجبهىٍ ٥لیَ كّلذ كکزو هؾول هٖلٯ ها آ٩بى کوكٍ ثْكًل ّ ُو هّىٍ ثب ر٢بُواد ّلیل ّ كاهٌَ كاهی كه کْچَ ّ ثبىاه ثواٍ هی ا٭زبكًل .هّىًبهَ ُب ّ ا٥الهیَ ُبی آًبى ثْٖهد گَزوكٍ ای چبپ ّ هٌزْو هیْل .هقبلٮیي كه ُوَ عب ا٥الى هی کوكًل کَ کْْه كه ؽبل ٍٲْ ٛثَ اهكّگبٍ ارؾبك عوبُیو ّْهّی ّ ٌ٥ٲویت ثلٍذ کوًْیَزِب ّ ثِبئیبى فْاُل ا٭زبك .هب رٌِب یکی اى ثیْوبه هٲبالری کَ آًيهبى ٥لیَ ًِٚذ هلی چبپ ّلٍ اٍذ ّ ٍوکْة ثِبئیبى ها كه هاٍزبی ٍیبٍذ عٌگ ٍوك ٱبلت هیکٌل ،كه ایي هٲبم هی آّهین رب ثلکَ ٍوّذ ٭بٍل ّ رْٝئَ گو هالیبى ها كه یبثین. ؽغذ اهلل االٍالم ٍیل ّوٌ اللیي ٱٌبد آثبكی كه هٲبلَ ای ًّْذ: » ٥ولیبد ٙل كیٌی ّ رْٝئَ ُبی هٖلٯ ٥لیَ ٱبًْى اٍبٍی ّ ر٪ییو آى ّ ًٲَْ ر٪ییو هژین ّ رٲْیذ ثِبئی ُب ّ رْكٍ ای ُب ّ اعوای ًٲَْ رغيیَ ایواى ّ كیکزبرْهی ...هْعت ّل کَ عبه َ٦علیلَ هّؽبىیذ ٝجٰ ّ١بی ٬كیٌی ّ هلی ّ ّعلاًی فْك اى ؽٚود آیذ اهلل ثوّعوكی ّ کبّبًی ّ ثِجِبًی گو٭زَ رب ٭الى ٝلجَ ه٦وْلی ُوَ كه یک ٕ ٬كه هٲبثل ؽکْهذ ٍٮَ َٞثبى ّ كهّ ٧پوكاى ّ ٙل كیي ّ ٙل هّؽبًی ّ لٌ٦زی هٖلٯ ٱیبم کٌٌل«. هقبلٮیي ًِٚذ هلی اهیلّاه ثْكًل کَ ثب اّبهٍ ثَ ایٌکَ هٖلٯ ًَ ٭ٲ ٜرْكٍ ایِب ،ثلکَ ثِبئیبى ها ًیي رٲْیذ ّ ؽوبیذ هی کٌل ،ؽَبٍیذ ّیژٍ آیذ اهلل ثوّعوكی ها ًَجذ ثَ ثِبئیبى ثواًگیياًٌل. آیذ اهلل ثوّعوكی ،کبّبًی ،هؾول رٲی ٭لَٮی ّاُ ّ ٠٥وَ كٍزگبٍ هّؽبًیذ ،هٌ٦ی ّ هٮِْم»هلذ ّ كّلذ« ها ًوی كاًَزٌل ّ ثکلی ثَ »إْل ٱبًْى اٍبٍی کْْه هْوّ «َٝثبّه ًلاّزٌل ّ ثِویي ٍجت ُن ثب کْكربچیبى ُولٍذ ّلًل ّ ٭بع 28 َ٦هوكاك ثْٱْ ٣پیٍْذ. » ًِٚذ ٙل اٍز٦وبهی هوكم ایواى ،یک هّیلاك ارٮبٱی ّ ثلّى هٲلهَ ًجْك ،ثلکَ ُوبًٌل ُوَ عٌجِْب ّ اًٲالثِب، ثَ كًجبل یک ٍلَلَ هٲزٚیبد ًبّی اى رؾْالد اعزوب٥ی ّ طُبًی پٌ اى عٌگ عِبًی كّم ،ثَ ْٕهد یک ٙوّهد ربهیقی ثَ ّعْك آهل ّ ثَ پیوّىیِبی ثيهگی هٌزِی گوكیلّ .کَذ ًِٚذ ًیي ًبگِبًی ّ ثلّى هٲلهَ ًجْك ّ ٥لل ّ ْ٥اهل چٌلی هْعجبد آى ها ٭واُن ٍبفذ«. پبٍـ كکزو هؾول هٖلٯ ثَ پوٍِ ٍوٌُگ علیل ثيهگوِو ّکیل هلا٭ ٤فْك هجٌی ثو ایيکَ کَبًی ٱلهروٌل ّلى ؽية رْكٍ ها هقبٝوٍ آهیي هی كاًَزٌل ّ ثَ ُویي ٍجت هبعوای فًْجبه 28هوكاك 32ارٮبٯ ا٭زبك؛ ها هی رْاًین ٍّ٦ذ كُین ّ ثَ کَبًی کَ ثَ ا٭زواء ّ رِوذ ثو كکزو هؾول هٖلٯ »رٲْیذ ثِبئی ُب ّ رْكٍ ای ُب« ها ًَجذ هی كاكًل كه ایٌغب ًٲل ًوبئین .ىیوا اى فالل آى ثَ هٌ٦ی »هلذ«» ،كّلذ هْوّ» ّ «َٝآىاكی ّ كهکواٍی« اى ً٢و كکزو هؾول هٖلٯ هی هٍین .ثِویي ٍجت ُن كه عْاة ٭لَٮی ّا ٠٥آى عولَ »ّگٮذ اًگیي« ها ثیبى هی کٌل»:آلبی فلـفی اػ ًظغ هي هـلوبى ّ ثِبئی فغق ًضاعًض؛ ُوَ اػ یک هلث ّ
٣ثَ »كهکواٍی پبهلوبًی« ثبّه كاّذ ّ اى هٌْْه عِبًی ؽٲْٯ ایغاًی ُـحٌض« .كکزو هؾول هٖلٯ ثْاٯ ثْو پْزیجبًی هیکوك .پبٍـ كکزو هٖلٯ ها ثَ ٍوٌُگ علیل ثيهگوِو ثب ُن هٞبلَ ًوبئین: »...ایٌِب کَ ایي ْٝه ٭کو هی کٌٌل ّْ٦ه ّ ٭ِن ٍیبٍی ًلاهًل .ایي رْكٍ ایِب ،کَ هی گْیٌل ،هگو چَ کبهی هی کوكًل .ثَ إٞالػ آى هوك ً٦وٍ هی کْیلًل یب هّىًبهَ هی ٭وّفزٌل .هب کَ ثَ آًِب اعبىٍ كیگوی ًوی كاكین ّ ُویَْ ثَ ْ٥اهل اًز٢بهی كٍزْه هی كاكم کَ اى کبهُبی فال ٫هّیَ آًِب علْگیوی کٌٌل ...اٍبٍب ثبیل ٭کو کوك ٥لذ ّعْكی ،یب ٍجت آهلى ّ ثٲبی كّلذ هي چَ ثْك؟ هگو ٩یو اى ایي ثْك کَ هلذ هوا پْزیجبًی هی کوك؟ هگو كّلذ٩ ،یو اى هلذ ،پْزیجبى كیگوی كاّذ؟ ًًَ ،لاّذ .فبهعی ُب کَ هْا٭ٰ ًجْكًل٥ .لٍ ای ُن کَ ًْکو فبهعی ُب ثْكًل ّ كٍزْبى اى کبهُب ثَ کلی کْربٍ هی ّل ،هْا٭ٰ [هي] ًجْكًلٌٍ .ب ،هگو ثب هیل ثَ كّلذ گو٭زن . ه أی هی كاك؟ اى روً هلذ ثْك کَ ُو ّٱذ ثَ هغلٌ ّْهای هلی ّ ٌٍب هی ه٭زن ،هأی ا٥زوبك هی پٌ ّٱزی کَ هلذ كّلزی ها ٍو کبه هی آّهك ّ كّلذ هجْ٦س هلذ اٍذ ًوی رْاًل ٕلای هلذ ها فٮَ کٌل ّ ًگناهك هوكم ؽو٭ْبى ها ثيًٌل .فٮَ کوكى ٕلای هوكم ،کبه ٍیبٍذ اٍز٦وبهی اٍذ .هُّ آًِبٍذ کَ ًٮٌ کَی كه ًیبیل ،رب ُو کبهی كلْبى هی فْاُل ثکٌٌل ،رب ٱواهكاك ًٮذ ثجٌلًل ّ کٌَوٍیْم ثیبّهًل ّ اى ایي ٱجیل کبهُب«... عجَِ هلی ثب ُوَ رٚبكُبی كهًّی فْكُ یک ائزالً ٫ب ُوگْى ٍیبٍی-ربهیقی ،اهب ًقَذ ّىیوی كکزو هؾول هٖلٯ یک اؽزیبط ربهیقیٍ -یبٍی ُن گْى ثْك .ثِویي ٍجت ُن هوكم ایواى ٱجل اى 28هوكاك كه فیبثبًِبی ایواى ً٦وٍ ٍو هی كاكًل»:یب هوگ یب آىاكی« ّ ثلًجبلِ »یب هوگ یب هٖلٯ« هی گٮزٌل. پٌ اى کْكربی 28هوكاك کَ ّوؽِ كه ایي هٲبلَ ًب ثغبٍذ »هؾکوَ ً٢بهی« رْکیل ّل ّ كکزو هؾول هٖلٯ ثل٭ب٥یبد ربهیقی فْك پوكافذ .هؾکوَ ً٢بهی ثَ هٍْایی كّلذ ٍو لْگو ىاُلی ّ ثْیژٍ هؾول هٙب هّك ّبٍ هٌزِی ّلٌُْ ّ .ى یکی اى ُیغبى اًگیيرویي هؾبکوبد ربهیـ ٍیبٍی ه٦بٕو ایواى ثْوبه هی . ك٭ب٥یبد كکزو هٖلٯ ّ ُن چٌیي ك٭ب٥یبد ّکالی هلا٭ ٤كه هؾکوَ ً٢بهی ىفن ٥ویٲی ها كه عبهٍ َ٦یبٍی ایواى ایغبك کوك ،کَ ًَ هْا٭ٲیي ّبٍ ثَ الزیبم آى ىفن هْ٭ٰ گوكیلًل ّ ًَ هقبلٮیي ّبٍ ،رب کٌْى آًوا هُب کوكٍ اًل. ٍوٌُگ علیل ثيهگوِوّ ،کیل كکزو هؾول هٖلٯ ،هوكی كهٍذ ّ یبهی ٭لاکبه ثْك ّ رب آفویي لؾ َ٢ؽیبد فْك ثب اُلاّذ .اهب كکزو هٖلٯ ثَ كالیلی کَ ثو اًزْبه آصبهی گواًجِب یبك ّ فبٝوٍ كکزو هٖلٯ ها ثب ّْه ّ ٕلاٱذ ًگ هب ه٦لْم ًیَذًَ ،جذ ثَ اّ چٌلاى ا٥زوبكی ًلاّذ؛ ّ ایي ها فْك ٍوٌُگ علیل ثيهگوِو كه کوبل ّْٙػ كه کزبة »هٖلٯ كه هؾکوَ ً٢بهی« ا٥زوا ٫کوكٍ اٍذ١ .بُوا آهام آهام ثب ثوكثبهی ،رالُ ّ یکوًگی ا٥زوبك كکزو ُو هّی كه روبهی ْٕهد علَبد هؾکوَ ً٢بهی کَ فْك ٍوٌُگ ثيهگوِو آى ها هٖلٯ ها ثقْك علت هیکٌل .ة هٌزْو کوكٍ اٍذ ّ كه كٍزوً ُوگبى هی ثبّلً ،ٲِ ثَیبه ًب چیيی كه علَبد هؾبکوبد ثبىی کوكٍ ٭وٍزین . اٍذ .اهب یبكُ ها گواهی ثلاهین ّ ثَ كهٍزی ّ یکوًگیِ كه آى كّهاى ثٌ فٞیوٍ ،زبیِ ؿغٌُگ كبُملی صع هخکوَ ًظبهی ّگٮذ اًگیي آًکَ كه هؾکوَ ً٢بهی ٍوریپ هیبؽی هئیٌ ٍزبك اهرِ كه كّهٍ ٱجل اى 28هوكاكّ ،کیل هلا٭٦ی ثوای فْك اًزقبة کوكٍ ثْك کَ یکی اى ا٭واك هِْْه عبه َ٦ثِبئی ایواى ّ ك٭ب٥یبد اّ كه كاكگبٍ ُبی ً٢بهی، ه٦وُّ ٫وگبى ثْك .ك٭ب٥یبد ٥بلوبًَ ّ هبُواًَ ٍوٌُگ ّبٍ ٱلی ّکیل ٍوریپ هیبؽی اى كکزو هؾول هٖلٯ،
یکی اى كهفْبى رویي ّ ثلّى ا٩واٯ ّ گوا٭َ گْیی هِوزویي ّ كٱیٰ رویي ك٭ب٥یبد كه هؾکوَ ً٢بهی ثْوبه هی هّكٍ .وٌُگ علیل ثيهگوِو كه هْهك ٍوٌُگ ّبُٲلی هی ًْیَل: »كه علََ پٌغنٍ ،وٌُگ كّم ّبُٲلی ّکیل ٍوریپ هیبؽی ثَ ك٭ب ٣اى هْکل فْك پوكافذٍ .وٌُگ ّبُٲلی ثب اؽب َٝای کَ ثَ ٱْاًیي عيایی ّ هقْٖٕب ٱبًْى كاكهٍی ّ کیٮوی اهرِ كاّذ ّ ًیو ثَ ٥لذ رغوثَ ّ هوبهٍذ كه اهو ّکبلذ كه كاكگبُِبی ً٢بهی هاع ٤ثَ ٥لم ٕالؽیذ [كاكگبٍ] آ٩بى ٍقي ًوْك ّ .كاك ٍقي هی كاك .اّ ثب ٱیب٭َ ای ّْؿ ّ ؽٰ ثغبًت ،ثب عوالد ّ ٥جبهاری پقزَ ّ ٌٍغیلٍ رْأم ثب ٌٝي ّ ثب كاك لجقٌلُبی هلیؼ ثب ًِبیذ فًَْوكی ّ رَل ٜکبهل ثو اٖ٥بة١ّ ،یٮَ ّکبلزی فْك ها كه ؽل ا٥ال اًغبم هی . پبیۀ اِ١بهاد اّ ك٭ب ٣إْلی اى ً٢واد كکزو هٖلٯ ثْك .ثْٞهی کَ ٍوریپ آىهْكٍ كه پبٍقگْیی ثَ ٍوٌُگ كّم ّبُٲلی اّ ها هزِن ثَ ك٭ب ٣اى كکزو هٖلٯ کوكُ ّ .ویٌْٞه ُن ثْك«. كکزو هٖلٯ ٍوٌُگ ّبُٲلی ها اى ٱجل هی ٌّبفذ ّ ثَ اّ ا٥زوبك کبهل كاّذٍ .وٌُگ علیل ثيهگوِو ثب اًلٍّ ّ ّبیل کوی ّکٍْ هیٌْیَل: »كه رٌٮٌ ُب گبُی [كکزو هٖلٯ] ٍوُ ها هّی ّبًَ ٍوٌُگ 2آىهیي یکی اى ّکالی ٍوریپ هیبؽی هی گناّذ .چْن هی ثَذ ّ ؽبلذ فْاة ثَ فْك هی گو٭ذ .گبُی ٍوُ ها هّی ّبًَ ٍوٌُگ ّبُٲلی ّکیل كیگو ٍوریپ هیبؽی هیگناّذ .كکزو هٖلٯ ثب ٍوٌُگ ّبُٲلی ثَ ا٥زجبه ایي کَ كه کویَیًِْبی آَُذ ٍ إالػ ٱْاًیي كاكهٍی ّ کیٮو اهرِ ّوکذ ّ كفبلذ كاّذ ،اًٌ ّ الٮزی هیبى ایي كّ ّعْك كاّذ. عوالری هك ّ ثلل هی کوكًل ّ رجَن ثو لجبًْبى؛ ثب هي چٌیي ًوی کوك .كه كاكگبٍ ثلّی هوا ّکیل كاكگبٍ هی كاًَذ [ٍوٌُگ ثيهگوِو ّکیل رَقیوی كکزو هٖلٯ ثْك] ّ ٱیب٭َ هٙبیذ ّ رْکو اثواى ًوی کوك ،ر٢بُو ُن ًوی ًوْك .كه كاكگبٍ رغلیل ً٢و کَ ّکیل اًزقبثی ّ ٝجی٦ی ثْكم ،هٍنیذ هاثّ َٞکیل ّ هْکل ها ثوای ؽٮ٠ ١بُو ه٥بیذ هی ًوْك. ٍوٌُگ ّبُٲلی پٌ اى پبیبى هؾکوَ ً٢بهی ،ثَ پبً ك٭ب ٣اى كکزو هؾول هٖلٯ ّ اًزٲبكاد هٌٞٲی اّ ثَ ٕالؽیذ كاكگبٍ ً٢بهی ،٭ْها ثلٍزْه ّبٍ ثبى ًَْزَ ّل ّ .اهرِ ّ كاكگَزوی ایواى یکی اى ا٭َواى ّ ؽٲْٱلاًبى ایواًلٍّذ ّ فلهزگناه فْك ها اى كٍذ كاك. ثبػگغصین ثَ هبجغای هحِویي لحلِبی اثغلْ كاكگبٍ هزِویي ٱزلِبی اثوٱْ كه هّى ۱۷اهكیجِْذ ، ۱۳۳۱رٲویجب كّ هبٍ ٱجل اى اٍز٦ٮبء كکزو هٖلٯ اى ًقَذ ّىیوی كه ربهیـ 1331/4/25رْکیل گوكیل. كاكگبٍ عٌبئی ّ٦جَ یک هوکي پٌ اى هٞبل َ٦پوًّلٍ ٱجل اى ّوّ ٣كاكگبٍ هزْعَ ًٲبیٔ پوًّلٍ هی ّْك ّ ٱواه ه٭ً ٤ٲٔ پوًّلٍ ها هی كُل ّ اى عولَ هی ًْیَل کَ: -1ثبالفوٍ آى ٍَ ًٮو ثِبئی اٍٮٌل آثبكی هغِْل الِْیَ کَ اك٥ب ّلٍ کَ ٱبرلیي إلی َُزٌل کغبیٌل؟ آًِب ها ثیبّهیل رب آًِب ها هؾکْم ثَ ا٥لام ّ ٍبیویي ها ُن ثزْاًین ثَ ٌْ٥اى ه٦بًّذ كه عوم هؾکْم کٌین.
-2هاع ٤ثَ ٭٦بلیذ ٥جبٍ٦لی پْههِلی كه اثوٱْ ،کْچکزویي كلیلی كه پوًّلٍ ًیَذ .یک ٭کوی ثوای ایي کبه ثکٌیل ّ ثگْییل چَ اٱلاهی كه ایي ٱزل کوكٍ اٍذ؟ -3آفو ایي اٍزْاه فبکپْه کَ هی گْئیل اصبصیَ هٲزْل ها هؾول ؽَیي ثواكه هؾول ّیوّاًی ثَ كٍ ثیل ًيك اؽول ًکْئی ثوكٍ ،هٌج ٤ایي اٝال ٣کغبٍذ؟ چگًَْ هؾول ؽَیيّ ،جبًَ ثبل كه آّهكٍ ّ پٌ اى کْزي ٕ٪وی ثَ «كُجیل» هٍیلٍ ّ ٕجؼ كه اثوٱْ ثْكٍ اٍذ؟ ثب ایي ؽبل كه ُویي ٱواه ُن ثَیبهی هْاهك ًبكیلٍ گو٭زَ ّل .اى عولَ اهرکبة ٱزل ثَ ٥لذ افزال٭بد هنُجی ّ ى اٱلام ثبىپوً كه هُب کوكى ثلّى ٱیل ّ ّو ٛهزِویي كهعَ اّل یٌ٦ی هِوبًبى ٕ٪وی ّ ًٲِ اٍٮٌلیبه ُوچٌی فبى ٍبالهی ّ ٥يل ًبگِبًی ٭وهبًلاه ؽٰ گْی یيك ّ ٥يل ثی كلیل ٭وهبًلٍ ژاًلاههوی اثوٱْ اٍزْاه ؽَیي ٕلهی پْه ّ....... ثَ ُو رٲلیو«اٍلاهلل ىهبًیبى» هبهْه رکویل پوًّلٍ هی ُّك .اّ ثَ یيك هی هّك ّ ثب ُغْم ثَ هٌيل ثِبئیبى ّ ؽ٢یوٍ الٲلً ثِبئیبى یيك ،هٲبكیو ىیبكی اى ك٭برو ّ اّهاٯ ّ آصبه ّ کزت ثِبئی ّ اّهاٯ رغبهد فبًَ عالل ثیٌِ ّ ؽزب اٌٍبك ّ ٥کَِبی ّقٖی ّ فبًْاكگی ّ کزت فٞی ًٮیٌ ّ فالَٕ هلاهکی کَ ُیچ اهرجبٝی ثب پوًّلٍ اثوٱْ ًلاّزَ ها ٙج ٜکوكٍ ّ ثَ ٌْ٥اى كالیل ٱب ٤ٝعوم ثَ رِواى هی ٭وٍزل .آًگبٍ ثَ اٍٮٌل آثبك هیوّك ّ اى اٍزْاه فبکپْه ثَ إٞالػ ثبىعْیی هی کٌل .اهب پبٍقِبی ًِبیی ّی ثَ ٍْاالد هوکي ثوای ه٭ً ٤ٲٔ پوًّلٍ ثَیبه عبلت اٍذ .كٱذ کٌیل: كه هْهك ٍَ ًٮوىاه ٣ثِبئی اٍٮٌل آثبكی رجوئَ ّلٍ ،کَ ؽزب «ٕبكٱی» ثبىپوً یيك ُن چبهٍ ای عي آىاك کوكى آًِب ًلاّذ ،هغلكا آًِب ها اؽٚبه کوكٍ ّ ایي ثبه ثب هِوثبًی ّ فل َ٥آًِب ها ٭ویت كاكٍ ّ ّهٱَ ای ها علْی آى ثیچبهگبى ثیَْاك هی گناهك رب میل آى ها اًگْذ ثيًٌل ّ ثال٭بٕلَ ایي ٍَ ري یٌ٦ی هؾول ه٭بُی ،ؽَي ُوزی ّ ؽَیي کوم ثقِ ها ثبىكاّذ ّ ثَ رِواى هی ٭وٍزل ثَ ایي روریت كهً علیلی اى فیبًذ ّ ٭ویت کبهی ثَ فبکپْه ّ اٍزبكُ ٕبكٱی هی اهْىك .كه ثبهٍ ٥جبٍ٦لی پْههِلی ّ اهرجب ٛاّ ثب هؾول ّیوّاًیُ ،وچَ کوكًل ًزْاًَزٌل کْچکزویي كلیلی ثیبثٌل اهب ثبالفوٍ كّ ًٮو ها كه اثوٱْ یب٭زٌل کَ اِ١به هی کوكًل هب ٍَ هّى ث٦ل اى ّاٱ َ٦ٱزل ٕ٪وی٥ ،جبٍ٦لی ها كه اثوٱْ كیلین کَ اّٱبرِ رلـ ثْك ّ هی گٮذ هی فْاُن ثَ یيك ثوّم ّ ایي ُن هلهک هؾکوی ثوای اهرجب ٛاّ ثب ایي ٱزل ّل ّ .كه هْهك ثبل كه اّهكى هؾول ؽَیي ّ ٍیو ٍویّ ٤جبًَ اّ ًیي ثَیبه عبلت اٍذ کَ فبکپْه كه عْاة گٮزَ اٍذ کَ« :یبكم ًیَذ اى چَ کَی ٌّیلم اهب اٱبی ثبىپوً ّوب الؾول هلل ٥ٲل کل َُزیل چْٞه ثبّه ًوی کٌیل کَ هؾول ؽَیي٪ٕ ،وی ها کْزَ ّ ّجبًَ ثیَذ ّ پٌظ ٭وٌٍگ ثَ كُجیل ه٭زَ ّ ٕجؼ كه اثوٱْ ؽبٙو ثْكٍ ثبّل؟» ّ ثَ ایي روریت ایي اثِبم ُن ثَ ًیکْ رویي ّکل ػل ّل ّ .هلاهک کب٭ی! ثوای رْکیل كاكگبٍ ٭واُن آهل ّ ایي كاكگبٍ كه هّى ۱۷اهكیجِْذ ۱۳۳۱رْکیل گوكیل. ًمق هغجؼیث ّ صؿحگبٍ عّدبًیث صع لحلِبی اثغلْ ًکزَ ثَیبه هِن ایٌکَ كه عویبى ایي ّاٱ ،َ٦رؾویک هوكم ّ ایغبك ثلْای ٥وْهی رٍْ ٜهوع٦یذ ّ كٍزگبٍ هّؽبًیذ ثَجت كّوٌی ّ کیٌَ ٥لیَ ثِبئیبى ّ ،ثَ هٌْ٢ه اه٥بة كٍذ اًله کبهاى اهْه ٱٚبیی ّ عجواى کبٍزیِبی پوًّلٍ اًغبم هی گو٭ذ.
كه ٍْٞه گنّزَ ّوػ هغولی اى رؾْالد ٍیبٍی – هنُجی ایواى پٌ اى فبروَ عٌگ عِبًی كّم ّ رؤصیو »عٌگ ٍوك« كه هًّل ایي رؾْالد ها كاكم .روكیل ًجبیل کوك کَ اٍٮٌلیبه فبى ٍبالهی ثوای ایٌکَ فْك ها اى ه٦وکَ هُبیی ثقْل گٌبٍ ها ثَ گوكى ثِبئیبى اًلافذ .اهب ایي ًٲَْ ثلّى ُوکبهی ّ ُولٍزی هالیبى اهکبى پنیو ًوی ثْك .اّ ثَجت ایٌکَ ًٍْ كفزوی آفًْل ؽبط ّیـ اؽول اهبم عو َ٦آثبكٍ ثْك ّ ثی روكیل ایٌگًَْ رْٝئَ ُب ها كه هکزت ؽبعی آهْفزَ ثْك .ثوای ّقٔ هزْل ّ پو ًٮْمی چْى اّ ّ هّاث ٜرٌگبرٌگی کَ ثب هالیبى كاّذ اهکبى آى هی هّك کَ ٍّیلَ آیذ اهلل آٱب ٍیل ًْهاللیي ّیواىی کَ اى كّوٌبى ٱَن فْهكٍ ثِبئیبى ثْوبه هی ه٭ذ ّ كه اٍزبى ٭بهً فیوَ ّ فوگبٍ هغللی ٥لیَ ثِبئیبى ثْعْك آّهكٍ ثْك ،ثب ك٭زو آیذ اهلل ثوّعوكی روبٍِبیی ها ایغبك ثلُل . کوكٍ اٍذ .ىیوا رٌِب کب٭ی ثْك کَ هوع ٤٭وٱَ ّیّ َ٦اژٍ ثِبئی ها ثٌْْك ّ ٱواه ّ ٍکْى فْك ها اى كٍذ ایي ها ثو اٍبً ؽلً ّ گوبى ًوی ًْیَن؛ ثلکَ ُوَ هالیبًی کَ اکٌْى كه هأً اهْه اكاهٍ ؽکْهذ اٍالهی َُزٌل رؤییل ّ رٖلیٰ کوكٍ ّ هیکٌٌل .الىم ثَ ًٲل فبٝواد »آیذ اهلل ؽَیٌ٦لی هٌز٢وی« ًیَذ .ثقْی اى فبٝواد هؾول رٲی ٭لَٮی ها كه ثبال آّهكم .اهب ثِزویي كلیل كفبلذ کیٌَ رْىاًَ ایي هوع ٤رٲلیل كه ٱٚیَ ٱزلِبی اثوٱْ ؽٲبیٲی اٍذ کَ ّبگوك ّ ُولم ّ ّوػ ؽبل ًْیٌ ایْبى ؽغخ االٍالم ٥لی كّاًی ًٲل کوكٍ اٍذ. ؽغخ االٍالم ٥لی كّاًی ،کَ »ٍبلِب هزٌ٦ن« ٍٮوٍ هًگیي ؽْىٍ ٥لویَ ّ هٞل ٤ثَ هاىُبی پٌِبى ى٥ین ثيهگ ّهوع ٤٭وٱَ ّی َ٦كّاىكٍ اهبهی ،آیذ اهلل ال٢٦وی ؽبط آٱب ؽَیي ثوّعوكی ثْكٍ اًل ،یبك آّه هیًْْل کَ كه ایٌگًَْ هْاهك ایْبى: » ثی كهًگ ًبهَ ُبیی فٞبة ثَ ّبٍ ً ،قَذ ّىیو ّ آیخ اهلل ثِجِبًی ًّْزَ ،ثَ رِواى گَیل« هیلاّززٌل. » چٌل ٍبل پیِ کَ ٭وٱَ گوواٍ ثِبئی چٌل ًٮو اى ا٭واك افالل گو فْك ها هؤهْه ٍبفزٌل ّ كه یکی اى كُبد یيك؛ ٕ٪وی ىى ثی ًْائی ها ثب چٌل کْكک ثیگٌبٍ ّ فوكٍبل ّی ثب ثیل ٱ َ٦ٞٱ َ٦ٞکوكًل ّ ث٦ل ُن كٍذ ثکبه ّلًل رب اى چٌگال ٥لالذ ٭واه کٌٌل ،آیذ اهلل ٭ٲیل ّت ّ هّى فْاة ًلاّزٌل ّ هورت ثب رِواى ّ ٥لوبی ثيهگ هوکي ّ هٲبهبد كّلزی كه روبً ثْكًل رب ثبالفوٍ آى رجِکبهاى [ثِبئیبى] ثَ کیٮو ا٥وبل فْك هٍیلًل .ثوفی ثلاه کْیلٍ ّلًل ّ ثٚ٦ی ًیي ٌُْى كه ىًلاى ثَو هی ثوًل«. كه عبیی كیگو ُویي یبه ّ هًٌْ هئیٌ ّی٦یبى عِبى كه ٱٚیَ كیگوی کَ ثبى ٥لٍ ای ثی گٌبٍ ثِبئی ها ثَ ارِبم ٱزل كٍزگیو کوكٍ ثْكًل هیٌْیَل: » چٌل ثِبئی یکی اى ُوکیْبى فْك ها کْزَ ،ثب ًیوًگ عْاًبى هئ هي ها ثَ ٱبًْى ٍپوكًل .یکی اى ایي عْاًبى ثَ اى ثَ اعوا كه هی آهل .ایي فجو هوع ٤پبهٍبی ٱن ها كه ًگواًی ا٥لام هؾکْم ّل ّ ؽکن ثبیل كه هّى ًیوَ ّ٦ت ٭وّ ثوك .ثی كهًگ ًبهَ ُبیی فٞبة ثَ ّبٍ ً ،قَذ ّىیو ّ آیخ اهلل ثِجِبًی ًّْزَ ،ثَ رِواى گَیل كاّذ، ٍپٌ ثَ ُو کَ ٍْكهٌل هی كاًَذ رلٮي ىكٍ ،ٱٚیَ ها كًجبل کوك رب ٍوآًغبم ًیوَ ّت فجو ل ْ٪ؽکن ا٥لام ها ثَ ّی هٍبًلًل .ثب ٌّیلى ایي فجو اّک اى كیلگبًِ هّاى ّل ّ پوّهكگبه ها ثَیبه ٍپبً گٮذ .كه ایي لؾَ٢ یکی اى ًيكیکبى ثَ اربٱِ آهل ّ پوٍیلّ :وب ٌُْى ثیلاهیل؟ هوع ٤ثيهگ ّی َ٦پبٍـ كاك :فیلی هِن ثْك ّلی ثَ فیو گنّذُ .و ّٱذ ٭کو هی کوكم فْى هَلوبى ثی گٌبُی هیقزَ هی ّْكُ ،وَ ثلًن هی لوىیل ّ هزؾیو هی هبًلم کَ ٭وكای ٱیبهذ عْاة فلاًّل ٥بلن ها چَ ثگْین«. .
اؽزیبط ثَ ؽْٚه كه ٕؾوای هؾْو ًیَذ ،ىیوا كه فبروَ فْاُین كیل کَ كٍزِبی آیذ اهلل ثوّعوكی ثَ فْى ثیگٌبُبى آْ٩زَ اٍذ ّ ّگٮذ اًگیي آًکَ ًَ رٌِب ثَ فْى ثِبئیبى ،ثلکَ ثَ فْى هَلوبًبًی کَ اّ ها هوع٤ رٲلیل فْك هی كاًَزٌل .رٖ٦ت كیٌی كه ُوکٌ کَ ثبّل ،عٌبیذ هی آ٭ویٌل..... اؽول ًٖیوی ّکیل ٍَ ًٮو اٍٮٌلآثبكی ،كه ك٭زو فبٝوارِ پیواهْى ایي هؾبکوَ عٌغبلی ثَ ّوػ چٌل فبٝوٍ ى فبٝوٍ هوثْ ٛثَ كفبلذ آیذ اهلل ثِجِبًیً ،وبیٌلٍ هی پوكاىك کَ هب رٌِب یک ّاٱ َ٦ها كه ایٌغب ًٲل هیکٌین .ای ربم االفزیبه آیذ اهلل ثوّعوكی كه ٱزلِبی اثوٱْ هیجبّل کَ ًب گيیوین ثَجت هٌّّی ّ ّْٙػ کالم اى ُو گًَْ رٮَیوی چْن پّْی کٌین .ایْبى ًٲل هی کٌل: » ٱجل اى رْکیل كاكهٍی پوًّلٍ هزِویي ثَ اهرکبة ٱزل كه اثوٱْ ،ؽبعی ٥لی اکجو فبى ّ َٝکیل كاكگَزوی کَ ث٦لا كاكٍزبى کبًْى ّکالی كاكگَزوی ّل كه ٍبلي كاكگَزوی ثَ هي ثو فْهكٙ .وي ٕؾجذ اِ١به كاّذ كه پوًّلٍ اثوٱْ ّکبلذ كاهیل؟ عْاة هضجذ كاكم .عبط ٥لی اکجو فبى َٝگٮذ كه ایي فْٖٓ ٍبثٲَ ای كاهم کَ ثبیل ثوای ّوب ر٦وی ٬کٌنٍ .پٌ ثَ ّوػ هّْٗ ٣پوكافذ کَ چٌلی ٱجل یکی اى آٱبیبى ٥لوب ا٥الم یٌ٦ی آٱبی ثِجِبًی ثَ هي پی٪بم كاك کَ ثب ایْبى هالٱبد ًوبین .هي ثَ هالٱبد آٱب [آیذ اهلل ثِجِبًی] ه٭زن .هْ ٣ْٙپوًّلٍ ٱزل اثوٱْ ها هٞوػ کوكًل ّ ثَ هي رکلیً ٬وْكًل کَ ّکبلذ ایي پوًّلٍ ها اى ٝو ٫هل٥ی فْٖٕی ٱجْل ًوبین کَ اعو افوّی كاهك ّ ُن هجل٪ی ثَ ٌْ٥اى ؽٰ الْکبلَ پوكافذ هی گوكك َٝ .اِ١به كاّذ کَ ثَ آٱب عْاة كاكم ثوای هل٥ی فْٖٕی رب کٌْى ٥لٍ ای كه ؽلّك كٍ ًٮو ّکیل اًزقبة ّلٍ ،آیب ایي ٥لٍ کب٭ی ًیَذ کَ هي ُن كفبلذ ًوبین؟ ٟؽٲْٯ ّهصَ هٲزْلیي ایي ّکبلذ ها ثپنیویل ّعْك ّوب آٱبی ثِجِبًی گٮذ فیو كفبلذ ّوب الىم اٍذ ثوای ؽ٬ هئصو اٍذ َٝ .اِ١به كاّذ کَ هي عْاة كاكم اگو ایٌْٞه اٍذ ّ اهو هی ٭وهبئیل پٌ هٲوه ٭وهبئیل کَ ؽٰ الْکبلَ ها ثلٌُل رب اٱلام ّْك .آٱبی [آیذ اهلل] ثِجِبًی گٮزٌل هي ّٮبهُ هی کٌن كّ ُياه رْهبى ؽٰ الْکبلَ ثپوكاىًل ،اعو افوّی ُن كاهك[ .ؽبعی ٥لی اکجو فبى] َٝگٮذ هي عْاة كاكم کَ اگو ٱواه اٍذ هي ایي ّکبلذ ًوبین آٱب ثب ر٦غت . ها ثپنیوم اهو ثٮوهبئیل کَ هجل ٨ثیَذ ُياه رْهبى ثبثذ ؽٰ الْکبلَ ثپوكاىًل رب ٱجْل ّکبلذ گٮذ ّهصَ هٲزْلیي کَ چیيی ًلاهًل ،ایي كّ ُياه رْهبى ها ُن هئهٌیي کوک کوكٍ اًلّ ،وب ُن ُویي هجل ٨ها ٱجْل ًوبئیل. َٝگٮذ ثَ آٱب عْاة كاكم کَ ثوای ایي پوًّلٍ آًچَ هي اٝال ٣كاهم رب کٌْى كه ؽلّك ُٮزٖل ُياه رْهبى عو٤ آّهی ّلٍ ّ هي کوزو اى ثیَذ ُياه رْهبى ؽبٙو ثَ ٱجْل ّکبلذ ًیَزن .چْى ایي عْاة ها كاكم آٱبی ثِجِبًی ثَیبه ًبهاػ د ّل ّ ثب ٖ٥جبًیذ گٮذ ایي ؽو٭ِب ؽٲیٲذ ًلاهك .اگو ّوب ًوی فْاُیل ٱجْل ّکبلذ کٌیل هقزبهیل. ؽبعی ٥لی اکجو فبى َٝگٮذ هي ّکبلذ ها ٱجْل ًکوكم ،لکي رب ایي هجل ٨كه آهل ثبٱیَذُ ،و ٍبلَ یک ًٮو ثِبئی ها ثَ اهرکبة ٱزل هزِن هی کٌٌل ّ ثوای ؽوبیذ هل٥ی فْٖٕی رؾٖیل كه آهلهی کٌٌل«. ثلٍزْه آیذ اهلل ثِجِبًیّ ،جِب كه هَبعل ّ رکبیبی رِواى ،هالیبى ثو ٍو هٌبثو ثَ كٌّبم ،ل٦ي ّ ًٮویي ّ كهّ٧ پواکٌی ٥لیَ ثِبئیبى هْْ٪ل ّلًل ّ ثٮویت هوكم ثی فجو اى كٍیََ ُبی فْكٍ ،وگوم ًوْكًل
ثل ًیَذ ًبم كٍ ّکیلی کَ ثوای آیذ اهلل ثِجِبًی هيكّهی کوكًل ها كه ایٌغب ثیبّهین .ىیوا ثوفی اى ایي ًبم ُب ٌُْى ثو ٍو ىثبى ُب َُزٌل :کْبّهى ٕلهّ ،یـ هٙب هلکی ،اؽول مّالوغل ٝجبٝجبئیُ ،بّن ٝجبٝجبئی ،پْه هٙب ،اكیت هْٙی یيكیٍ ،یل هِلی هْٙی ،فلا كاك ٕبثوآٍزبهائی ّ اى ُوَ ثل اٱجبل رو اثْالؾَي ٥ویلی ًْهی هلیو هّىًبهَ كاك اٍذ کَ كه ًقَذ فجو ّ ًبم هغوهیي ّاٱ٦ی ٱزلِبی اثوٱْ ها هٌزْو کوك ّ آًگبٍ ثب كهیب٭ذ ؽٰ الْکبلَ اى آیذ اهلل ثِجِبًی ٥لیَ هزِویي ثی گٌبٍ كه كاكگبٍ كاك ٍقي كاك. اى ایي ىهبى ثَ ث٦ل كاكگَزوی ایواى كه افزیبه ُولٍزبى آیذ اهلل ثوّعوكی ّ کبه٭وهبی اّ كه رِواى آیذ اهلل هیکوكًل كه . ةُجِبًی ثْك ّ اهامل ّ اّثبُ ٍبىهبى روّهیَزی ٭لائیبى اٍالم كه کبؿ كاكگَزوی ایواى ٭وهبًوّائی ٍبلي كاكگبٍ ،ر٦لاك ىیبكی اى هالیبى ّ هّ َٙفْاًبى ّ عن کضیوی اى ثبىاهیبى هزٖ٦ت ّ ٖ٥جبًی ًَ ،ثوای روبّب کَ ثوای ثو ُن ىكى ً٢ن كاكگبٍ ّ اه٥بة ّکالی هزِویي كه عبیگبٍ روبّبچیبى هی ًَْزٌل ّ ثب ایغبك ُیبُْ ّ عٌغبل ،فْاٍزبه ٕلّه ؽکن هؾکْهیذ ّ ا٥لام هزِویي هی ّلًل .فلیل ٕجوی ،كاكیبه ٌٍی هنُت ،ثوای ه٭ٍْ ٤ء ١ي هنُجی ًَجذ ثَ فْك ،کبٍَ كا ٧رو اى آُ ّل ّكه هٲبثل عوب٥ذ کضیو ّی٦یبىٍ ،قٌواًی ٭زٌَ اًگیي ّ ربٍ ٬ثبهی ًوْك ّ كه ٝی آى اِ١به كاّذ ثِبئیبى پٌغبٍ ٍبل اٍذ کَ آكم هی کٌْل ّ گٮزَ ُبی فْك ها ثب ایي عولَ فبروَ كاك کَ كاكگبٍ ثبیل هزِویي ها ثَ اّل هغبىاد هؾکْم کٌل ّ گوًَ هوكم فْك اًزٲبم فْاٌُل کْیل ّ ثَ ایي روریت اؽَبٍبد هنُجی ها ثواًگیقزَ ّ كاكگبٍ ها ثَ هؾیٞی ه٥ت آّه رجلیلًوْك .ایي كه ؽبلی ثْك کَ ّ١یٮَ كاكیبه ٭ٲ ٜاٱبهَ كلیل ٥لیَ هزِویي هی ثبّل .كه ثیوّى كاكگبٍ ُوَ هّىٍ عيّاری ؽبّی اکبمیت ،رِوزِبی ّاُی ّ٭ؾِْبی هکیک ّ ًبٍيا رٍْ ٜعو٦یذ روّهیَزی ٭لائیبى اٍالم چبپ ّ هٌزْو هی ّل .ثْٞه هضبل كه ا٥الهیَ ای ثَ ٱٍ ۳۲x۵۲ ٤ٞبًزیوزو ثب چبپ ّ ًٲبّی ًّْزَ ّلٍ ثْك«:ثبًْ ٕ٪وی ّ پٌظ ٝٮل ثیگٌبٍ اّ چگًَْ ثَ ٱزل هٍیلًل؟ چوا آًِب ها کْزٌل؟ ٱبرل ّ هؾوک کیَذ؟ ُوَ هّىٍ اى ٍب٥ذ ۹كه كاكگبٍ عٌبیی ؽبٙو ّْیل ّ كه ایي هؾبکوَ ً٢بهد كاّزَ ثبّیلّ .وب ای هٲبهبد هَئْل کْْه ّ ُیئذ ؽبکوَ ،ٱٚبد هؾزوم ،كه ثواثو ایي ٭بع٢٥ َ٦ین چَ ٱٚبّد هی کٌیل؟ آیب ٱبرلیي ّ هؾوکیي ایي عٌبیذ ها ثَ كاه هغبىاد ثبال هی ثویل ّ یب ٱٚبّد ها ثَ كٍذ هلذ هی ٍپبهیل کَ ثب كلی فًْیي رب آفویي هّى هؾبکوَ ًب١وین کَ های هؾکوَ ٕبكه ّْك؟» ّ .كه ا٥الهیَ كیگو اى ٍْی ٭لائیبى اٍالم آهلٍ ثْك: «ایٌغب کْْه اٍالهی اٍذ .هوكم ثبِّبهذ ایواى اعَبك پلیل ٌ٥بٕو ثی ّٝي ها ثَ فبک هنلذ فْاٌُل کْیل .ای ثِبئیبى ثی ّٝي ،ای كٍزِبی آلْكٍ ،ای ٕبؽت هٌٖجبى کبؿ كاكگَزوی ،ای ٱٚبد ،چْن هلیًِْب هوكم هَلوبى ثَْی ّوب ثبى اٍذ؛ پیکوُبی آْ٩زَ ثَ فْى ِّلای اثوٱْ یيك کَ ثب ثیل ّ کلٌگ فوكّلٍ اًل اى ىیو فوّاهُب فبک ثو ٱٚبّد ّوب ًب١و اٍذ .رٲبٙبی هب: -1ا٥لام هجبّویي ٱزل یک ىى ّ پٌظ ٭وىًل اّ -2ا٥لام ٌ٥بٕو پَزی کَ ٥لٌب كه هؾکوَ کْْه ّی٦ی ثَ اعجضاص [ثِبئی ثْكى] فْك اٱواه ًوْكًل»... هٌزِ کوكًل «:چٌبًچَ كاكگبٍ ّ ٱٚبد هؾکوَ ه ّ كه ا٥الهیَ ای كیگو ٭لائیبى اٍالم كه کبؿ كاكگَزوی ایواى ٱبرلیي ثی ّوم یک ثبًْی ه٢لْم هَلوبى ّ پٌظ کْكک ٥يیي اّ ها ثَ کیٮو عٌبیزْبى ًوٍبًٌل ّ یب كه ٕلّه ّ اعواء ؽکن ا٥لام كه ثبهٍ آًِب ر٦لل ّ رؤفیوی ًوبیٌل .٭وىًلاى ٩یْه اٍالم ثَ ٭وهبى فلای عِبى ،عٌبیزکبهاى ثِبئی ها كه ُو کغب کَ ثبٌّل ثَْی عٌِن هّاًَ هی کٌٌل .ثقلای هٌزٲن ٱَن اگو کَبًی کَ فْاُو هَلوبى هب ّ عگو گَّْ گبى اّ ها ٱ َ٦ٞٱ َ٦ٞکوكٍ اًل ثَ كاه آّیقزَ ًًْْل ٕو٭ٌ٢و اى ایٌکَ روبم آًِب ها ٱ َ٦ٞٱَ٦ٞ
هی کٌین هٲبهبد هَّْل ّ هؾب٭ َ٢کبه ها ّلیلا هغبىاد هی ًوبئین» ّ كُِب ا٥الهیَ اى ایي كٍذ کَ ُوگی ىهیٌَ ها ثوای رؾویک ْ٥ام هنُجی ّ ربصیو ثو های كاكگبٍ آهبكٍ هی ًوْك. ؿشٌبى ّکالی كبکی سوْهی ثَ اٍزضٌبی كّ ٍَ ًٮو اى ّکالی فْٖٕی کَ ثَ رْویؼ هْاك ٱبًًْی ّ هَبئل ؽٲْٱی ّ عيائی پوكافزَ ّ ی هؾْوی ثپب کوكًل ّ ثغبی اٍزلالل هٌٞٲی كه اًٖب٭ب اكة ّ ًياکذ ها ه٥بیذ ًوْكًلٍ،بیو ّکال چٌل هّى هزْال اصجبد عوم هزِوبى ،ثَ ؽوالد ّلیل ،ارِبهبد ّاُی ّ کلوبد ثَیبه ىّذ ّ هکیک ًَجذ ثَ ه٦زٲلاد كیٌی ّ ّقٖیذ هزِویي هْْ٪ل ّلًل. فلا كاك ٕبثو اٍزبهائی کَ فْٖهذ ىیبكی ثب ثِبئیبى كاّذ کزبثِبی ثیبى ٍیل ثبة ،کزبة اٱلً اى ثِبءاهللّ کزبة هٮبّٙبد اى ٥جلالجِب ها ثب فْك ثَ كاكگبٍ هی آّهك ّ ٭ویجکبهاًَ ا٥الم هیکوك کَ ثِبئیبى ُو ّیئ ًغَی ها پبک هی كاًٌل .اگو یک ثِبئی ُو ٍ ۱۹بل یکجبه اٍجبة ّ اصبس فبًَ اُ ها ً ْٗ٥کٌل اّ ها اى عبه َ٦افواط هی کٌٌل ّ ،یب ایٌکَ ثِبئیبى ثبیل هوكٍ ُبی فْك ها كه ٌٕلّٯ ثلْه یب هوهو ثگناهًل ّ ثَ فبک ثَپبهًل ّ ه٦لْم ًیَذ اگو ُوَ ثِبئی ًّْل ایي ُوَ ٌٍگ هوهو اى کغب هی آّهًل؟ اثْالؾَي ٥ویلی ًْهی هلیو هّىًبهَ «كاك» ،کَ كه اّل کبه ثَ اٍزٌبك گياهُ «ثٌی اكم» ،٭وهبًلاه ؽٰ گْی یيك گياهُ ٕؾیؼ ّاٱ ّ َ٦هورکجیي ّاٱ٦ی آى ها كه هّىًبهَ فْك كهط کوكٍ ثْك ،ثوای ه٭ ٤ارِبم ٝو٭لاهی اى ثِبئیبى ،عيٍّ هغْ٦ل ّ ٍواٍو كهّ ٧یبككاّزِبی کیٌیبى كالگْهکی ٍٮیو ٍبثٰ هٍّیَ كه ایواى ها ثَ كاكگبٍ فْاًل ثل اٱجبلی اّ كه ایي . آّهك ّ ُوَ آى ها ٱوائذ کوك ّ ثلّى اٱبهَ كلیل ،هزِویي ها ثی ّٝي ّ عبًٍْ ّ ٱبرل ةّك کَ پٌ اى پیوّىی اًٲالة اٍالهی ،روبهی فلهبد اّ ها ثَ هالیبى ًبكیلٍ اًگبّزٌل ّ ثَوًّْزی ّْم گو٭زبه گوكیل .كه ربهیـ پٌغٌْجَ 17هِو هبٍ ،1376هّىًبهَ کیِبى چبپ لٌلى ّوبهٍ 677كه ٕٮؾَ 11فجوی ثلیي هٚوْى هٌزْو کوك»:اثْالؾَي ٥ویلی ًْهی هلیو هّىًبهَ كاك کَ اى ّکالی ثو عَزَ كاكگَزوی ّ ًوبیٌلٍ هغلٌ ّْهای هلی ثْك كه عوِْهی اٍالهی ا٥لام گوكیل .ث٦لا ثَ ثَزگبًِ اٝال ٣كاكًل کَ ا٥لام اّ اّزجبُب هؿ كاكٍ ،لنا ؽکن هٖبكهٍ اهْالِ ل ْ٪گوكیل«. ٍیل هِلی هْٙی ،یکی كیگو اى ّکالی فْٖٕی هٱیَ ،رٌِب كفزو ىًلٍ هبًلٍ ٕ٪وی ،اِ١به کوك« :هب كه هؾبکوَ ٱبرلیي ثِبئیبى هِلّهاللم هبًٌل ٱزل كه ّبُوّك ّ كکزو ثوعیٌ كه کبّبى ،ثب ایغبك اىكؽبم ّ ُیبُْ،ٱٚبد ها رِلیل ّ هوْ٥ة کوكین رب ثوائذ ٱبرلیي ها اى كاكگبٍ گو٭زین» ّ ثب ایي ٍقٌبى ٥لٌب ثَ ٱٚبد ّ روبّبچیبى هی ٭ِوبًل کَ چَ ثبیل ثکٌٌل. اكیت هْٙی یيكی گ٭ذ کَ ٱجل اى هْوّٝیذ ُو کٌ كه یيك ٥لٌب فْك ها ثِبئی ه٦و٭ی هی کوك ّاعت الٲزل ثْك ّ رب کٌْى ٕلُب ثِبئی ها ثَ ٭زْای ٥لوب كه یيك کْزَ اًل ّلی اى ّٱزی کَ ٱبًْى ّّ ٤ٙلٍ٥ ،لوب اعبىٍ ل كیگوی كه هْهك ليّم کوك ّکی ًلاهًل ٭زْای ٱزل کَی ها ثلٌُل پٌ ثبیل ثِبئیبى ها هؾکْم ّ ثلیي گًَْ ه٦لّم . ٍپوكى ثِبئیبى ثَ إٌب ٫ثوای کْزي آًِب كاك ٍقي كاكُ .وبى کبهی کَ ًبٕواللیي ّبٍ ٱبعبه ثب ثبثیبى كه رِواى کوك .یکی اى ّکالی هيكّه آیذ اهلل ثِجِبًی اك٥ب کوك کَ هیوىا رٲی فبى اهیو کجیو ها ثِبئیبى کْزٌل ّ كیگوی گٮذ کَ ثِبئیبى ثَ ایي كلیل ٕ٪وی ها کْزَ اًل کَ پٌغبٍ ٍبل ٱجل اثوٱْئی ُبی هَلوبى ،كّ ًٮو ثِبئی ها کْزَ ثْكًل .اى ٱْل کٌذ گْثیٌْ ،اكّاهك ثواّى ّ ثوًبهك ّبّ هٞبلت كهّ٥ ّ ٧غیت ّ ٩ویجی ًٲل ّ ثی پوكٍ ثَ هٲلٍبد هزِویي كٌّبم ّ ٭ؾِ ُبی چٌلُ آّه ثیبى هیکوكًل٥ ّ .وبل ٭لائیبى اٍالم کَ ثٌْ٦اى روبّبچی كه
كاكگبٍ گُْ رب گُْ ًَْزَ ثْكًل ثَ ؽوبیذ ّ رؤییل گٮزَ ُبی ّکیالى هيكّه ثبًگ اهلل اکجو ٍو هی كاكًل ّ گبُی ٕلْاد هی ٭وٍزبكًل .٭ٚبی اه٥بة ّ رِلیل آًچٌبى ّکالی هزِویي ّ ٝجی٦زب فْك هزِویي ها روٍبًلٍ ثْك کَ كیگو اهیلی ثَ ىًلٍ هبًلى ًلاّزٌل ّ پویْبى ّ ّؽْذ ىكٍ كه اًز٢به پبیبى کبه فْك ثْكًل. كٌّبهِب ّ ارِبهبد ّکالی فویلاهی ّلٍ رٍْ ٜآیذ اهلل ثِجِبًی ٥لیَ هزِویي ثب ایٌکَ ُوَ فبهط اى هْ٣ْٙ ٱزلِبی اثوٱْ ثْك ّ ثب ّعْكی کَ ُوَ هزِویي ثِبئی ًجْكًل ّ ر٦لاكی اى آًبى هَلوبى ثْكًل ،ثب ُیچ هقبلٮزی اى ٝو ٫هئیٌ كاكگبٍ هّثوّ ًْل ّ ثو٥کٌ اِ١بهاد ّکالی هلا٭ ٤هزِویي ثبهُب ّ ثبهُب اى ٝوّ ٫ی ٱ ّ ٤ٞافٞبه كاكٍ ّل .گٮزٌیِب كه ایي ثبهٍ ٭واّاى اٍذ.... اؽول ًٖیوی یکی اى ّکالی هزِویي ًٲل هی کٌل کَ :كه هّى ٍْم كاكهٍی ّ ّبٍبئی ّکالی هزِویي، هْٱ٦ی کَ ثٌلٍ ثب ٍیل هؾوْك ٕٮْی یکی كیگو اى ّکالی هزِویي اى علََ كاكهٍی فبهط هی ّلین یکی اى هزٖ٦جیي کَ هؾوک روبّبچیبى ثْك ٥جب ثلُّ ّ ٥وٱچیي ثو ٍو ثب هیِ ثلٌل هب ها كه هاُوّ كاكگَزوی ر٦ٲیت ّ ثب ىّذ رویي ّ هکیک رویي الٮب ٟرِلیل ًوْكٍ .یل هؾوْك ٕٮْی كٍذ هوا ٭ْوك ّ گٮذ عْاة ًلُیل ّ ثَ ٍو٥ذ اى کبؿ كاكگَزوی فبهط ّلین .هّى ث٦ل ٍیل هؾوْك ٕٮْی ثب اهٍبل گْاُی پيّک ثَ ٥نه کَبلذ، كیگو كه علَبد كاكهٍی ؽبٙو ًْل ّ اى آى پٌ ُن هلرِب ُو ّٱذ هوا كه کبؿ كاكگَزوی هی كیل اى آٌّبئی ثب هي فْككاهی هی ًوْك. اؽزوبال اؽول ًٖیوی ًوی كاًَزَ کَ ٍیل هؾوْك ٕٮْی كائی ٍیل هغزجی ًْاة ٕٮْی هُجو عو٦یذ روّهیَزی ٭لائیبى اٍالم اٍذ .ثی روكیل ٍیل هؾوْك ٕٮْی اى عبًت هُجو ٭لائیبى اٍالم رِلیل ثووگ ّلٍ ّ ثَ ثِبًَ ثیوبهی ّ کَبلذ اى ؽْٚه كه كاكگبٍ فْككاهی کوكٍ اٍذ .ایي ؽٲیٲذ ها ُویَْ ٝو٭لاهاى ٭لائیبى اد ّی ثیياه ّ ُویَْ اى ا٥وبل ًٌگیي ّی هّی اٍالم پٌِبى هی كاهًل کَ هبكه ّ كائی ًْاة ٕٮْی ،اى عٌبی گوكاى ثْكًل... ثوین رب ّبیل . عبی آى كاهك اى کَبًی کَ كه آى كّهاى پو كلِوٍ ّ ّؽْذ ّکبلذ ثِبئیبى ها پنیو٭زٌل ،یبكی ّ ًبهی ثبّل . كلیوی ّ اًَبًلٍّزی آًبى ٍو هْٰ ّبیَزَ ای ثوای ُن هیٌِبًوبى كه ایي كّهاى پو ّؽْذ عَْهرویي ّ ثب رغوثَ رویي ّکیلی کَ هزِویي ثِبئی یيك كاّزٌل ٥جلاهلل هاٙی ثْكّ .ی هَلوبى هزلیٌی ثْك کَ ه٦زٲل ثْك ثِبئیبى كه ً٢ن ٥وْهی عبه َ٦ایواى افالل ًوی کٌٌل .هبلیبد هی پوكاىًل ،ثَ ُویي ٍجت ثبیل ؽٲْٯ ثِبئیبى ه٥بیذ ّ هؾٮْ ٟثبّل ّ ؽیضیذ ّ ه٦زٲلارْبى اى ر٦وٗ ثلفْاُبى هْٖى هبًل .اّ ثبهُب ّکبلذ ثِبئیبى ها كه كاكگَزوی پنیو٭زَ ثْك ّ ثب ٕویویذ ّ ٥الٱَ ربم ّ روبم كه اًغبم ّ١بیّ ٬کبلزی ٍ٦ی ٭واّاى هی کوك .كه هؾبکوَ هزِویي اثوٱْ ثب ا٥زٲبك ثَ ثیگٌبُی آًبى ّکبلذ هزِویي ها ٱجْل کوكّ .ی ّکیلی ثب رغوثَ ّ هبُو ثْك٥ .الٍّ ثو ك٭بّ ٣ٮبُی ك٭ب٥یبد فْك ها ثَ ْٕهد الیؾَ ای هوٱْم كاّذ ّ ثَ كاكگبٍ كاك رب ًزْاًٌل ٥لیَ اّ اك٥بیی ّاُی ّ یب ثَ فال٭ی هزِن ّْك٥ .جلاهلل هاٙی کَ ٭ٚبی آلْكٍ ثَ پلیلی كاكگبٍ ها ثقْثی كهک کوكٍ ثْك ّ ّٲبّد ٭لائیبى اٍالم ها هی ٌّبفذ ،یک علل ٱوآى ثو ٍو گناّذ ّ ثپبی هیي ك٭ب ٣ه٭ذ ّ ثب ٕلای ثلٌل ٍْگٌل فْهك کَ هي هَلوبًن ّ ثَ ؽکن ّ١یٮَ اى ٥لٍ ای ثیگٌبٍ ك٭ب ٣هیکٌن .اّ ثَ ك٭ب٥یبد هَزٌل ّ هللل فْك گبُی ثب آیبری اى ٱوآى ّ یب ّْاُل ربهیقی اٍالم ،چبٌّی كلقْاٍ هئیٌ كاكگبٍ ّ ٭لائیبى اٍالم ها هی ىك ّ ثی ثبکبًَ کل هبعوا ها پوًّلٍ ٍبىی ثوای ٥لٍ ای هوكم ثی گٌبٍ ًبهیل .هئیٌ كاكگبٍ ثبهُب ٍقٌبى هِیظ ّ هَزٌل اّ ها ٱ ٤ٞکوك .اهب ٥جلاهلل هاٙی اى ك٭ب ٣ثی گٌبُبى كٍذ ًوی کْیل٥ .وثلٍ ُب ّ رِلیلاد هَزوو
كاك ٭لائیبى اٍالم اّ ها هٲِْه ّ ه٪لْة ًکوك ّ كه کوبل ّغب٥ذ ّ كلیوی كه ثی گٌبُی هزِویي كاك ٍقي . یبكُ گهاهی ثبك. كکزو هؾول هٖلٯ ثو فال ٫ٱْلی کَ ثَ ًوبیٌلگبى ثِبئیبى آهویکب كاكٍ ثْك ًزْاًَذ ثوای یک هؾبکوَ ٥بكالًَ ّ آىاكی ٥لٍ ای هَلوبى ّ ثِبئی ثی گٌبٍ کَ ٱوثبًی كٍیََ ُبی هّؽبًیْى ّ ٭لائیبى اٍالم ّلٍ ثْكًل کبهی اًغبم كُل .اّ فْك گو٭زبه اّٙب ٣پویْبى ٍیبٍی ّ رْٝئَ ُب ّ كٍیََ ُبی فبهعی ّ كافلی ثْك .اى ثل هّىگبه ّلًل رکواه هیکٌن . هزِویي ٱزلِبی اثوٱْ كه آّٮزَ رویي لؾُ َ٢بی ربهیـ ایواى كه كام ٩وجبه ٍوًّْذ گو٭زبه هي ثو ایي ثبّهم کَ كکزو هٖلٯ ثب ُو گًَْ ٍوکْة ّ ثِبئی ٍزیيی ّ ا٥وبل فًْْذ آهیي ٥لیَ كگو اًلیْبى هقبل ٬ثْك. هؾبکوَ هزِویي اثوٱْ اى هّى 17اهكیجِْذ 1331آ٩بى ّ كه ربهیـ ّْن فوكاك ُوبى ٍبل پبیبى گو٭ذ.اّو٫ اؽولی هئیٌ هيكّه ّ پلیل ایي كاكگبٍ پٌ اى ٕلّه ؽکن ٙل اًَبًی ّ کَت هٙبیذ ٕبؽجبى ٱلهد ًوكثبم روٱی ها ثب ٍو٥ذ پیوْك ّ ؽَیي ٥الء ّىیو كهثبه ّبٌُْبُی اّ ها ثَ ّىاهد كهثبه ثوك ّ ثَ ه٦بًّذ فْك هٌْٖة کوك. ؿغاًجبم صاص یب ثیضاصگـحغی های چٌیي كاكگبٍ ّ چٌبى ٭ٚبیی کبهال ٱبثل پیِ ثیٌی ثْك .روبهی هزِویي هغوم ٌّبفزَ ّلًل .اثزلا چِبهًٮو ها ثَ ا٥لام ّ ثٲیَ ها ثَ ؽجٌ رب ٍ ۱۵بل ُوواٍ ثب ا٥وبل ّبٱَ هؾکْم ًوْكًل ّ پٌ اى ٭وعبم فْاُی ،هؾول ّیوّاًی ثَ ا٥لام هؾکْم ّ ایي ؽکن كه هیلاى اهیو چقوبٯ یيك ثَ اعوا گناّزَ ّلّ .ی ًبهَ ای ثَ هوع٤ ّی٦یبى عِبى آیذ اهلل ثوّعوكی ًّْذ ّ ثی گٌبُی ّ هَلوبى ثْكى فْك ها ثَ اٝال ٣اّ هٍبًیل .اهب آیذ اهلل كه یبى ثْك ّ ثوایِ هِن ًوی ًوْك کَ اّ هَلوبى اٍذ .هِن ایي ثْك کَ اّ ها ثٌبم ثِبئی ا٥لام ٭کو ًبثْكی ثِبئ هیکٌٌل ّ ایي یک پیوّىی ثوای ؽٮ ٠ثی َٚاٍالم ثْك .ثِویي فبٝو ُیچ پبٍقی ثَ ایي كُٲبى كههبًلٍ ّ ثی گٌبٍ ًلاك .هؾول ّیوّاًی كه ٌُگبم ا٥لام هّ ثَ روبّبچیبى کوك ّ كه ؽبلیکَ اّک ىاهی ّ ًلثَ ٍو كاكٍ ثْك ثب ٕلائی هٍب ا٥الم کوك :هوكم ثلاًیل کَ هي ثیگٌبٍ ّ هَلوبى َُزن .اهب رْٝئَ ّ ارؾبك فبى ّ هال کبه فْك ها کوكٍ ّ ىًلگی اّ ها كىكیلٍ ثْك .ىًلگی اّ هی رْاًل ثي هبیَ ٭یلوٌبهَ ای ٭واهُْ ًْلًی گوكك ...ثٲیَ هزِویي ثَ ىًلاى ثب ا٥وبل ّبٱَ هؾکْم ّلًل .ؽبعی هیوىا ؽَي ّوٌ ٍبلقْهكٍ کَ ثَ كٍ ٍبل ؽجٌ ثب ا٥وبل ّبٱَ هؾکْم ّلٍ ثْك كه ۱۵٭وّهكیي ّ ۱۳۳۴وَی كه اصو ِّ ٍبل فًْْذ ّ رؾول ًب هالیوبد ّ هْٲبد ٝبٱذ ٭وٍبی ٭واّاى كه ىًلاى ثیوبه ّل ّعبى ثغبى آ٭ویي رٲلین کوك. اکٌْى کَ ثَ پبیبى ایي ثوهٍی هغول هٍیلٍ این چبهٍ ای ثوای هي ّ ّوب ًوی هبًل کَ یبك ٕ٪وی ّ ٭وىًلاى هْٖ٦م ّ ًگْى ثقذ اّ ّ هَلوبًبى ّ ثِبئیبى ثی گٌبُی کَ ٱوثبًی ایي عٌبیذ ّْم ّ رٖ٦ت كیٌی ّلًل ها گواهی ثلاهین.
bahramchoubine@hotmail.com
PAGE
PAGE 16
پیواهْى هاث َٞكکزو هؾول هٖلٯ ثب ثِبئیبى ّ إْال ثب اؽياة ٍیبٍی ،اٱلیزِبی كیٌی ّ ٱْهی هٞلت ثوایًّْزي ٭واّاى كاهم کَ كه کبه علیلم فْاُل آهل. پیواهْى ٱزل ُبی اثوٱْ کزبثی رؾذ ًبم »ثی گٌبُبى« ثکِّْ هؾول رٲی ا٭ٌبى كه ثیِ اى ٕ 270ٮؾًَّْزَ ّ كه ریواژی هؾلّك هٌزْو ّلٍ کَ هٌج ٤إلی ّ ثي هبیَ ایي هٲبلَ ثْكٍ اٍذ .آٱبی »ّیٌزْ« كه یکٌْجَ 4اٍٮٌل 22/1387٭ْهیَ 2009كه ربهًوبی »فْاًلًیِب« فالَٕ ای اى کزبة ًبهجوكٍ ثبال آّهكٍ ،کَ هْهك رْعَ ّ هواع ّ َ٦اٍزٮبكٍ هي ثکواه ٱواه گو٭زَ اٍذ .ایْبى ٥لذ ّ هٌبٍجذ رِیَ هٰالَ فْك ها كه آ٩بى ثْوػ ىیو هوٱْم ًوْكٍ اًل: » ثِبئیبى هزِن هی ًّْل کَ كه اثوٱْ یک فبًْاكٍ هَلوبى ها ثَ ٱزل هٍبًلٍ اًل ّ كٍزگبٍ ٱٚبیی ىهبى ّبٍ ًیي ثَ ؽوبیذ اى آًِب پوكافزَ اٍذّ .جکَ ٍَ ٍیوب ،هّى ۲۳ثِوي هبٍ ۱۳۸۷كه ثوًبهَ ای ثب ٌْ٥اى ( ًٮْم ًبهوئی) اى ٍلَلَ ثوًبهَ ُبی (اٍواه ربهیکی ) ،ثب إواه ثو ربهیکی ،ایي ارِبم ها رکواه ًوْك ّ ثب ًْبى كاكى کٌل اى ایي هّ ایي رْٖیو اعَبك ٱوثبًیبى ایي ّاٱُْ َ٦لٌبک٦ٍ،ی ًوْك رب ا٭کبه ایواًیبى ها ثو ٙل ثِبئیبى رؾویک . یبى ُیچ كفبلزی كه ایي ٱزل ًلاّزَ اًل ّكه هٲبلَ ،ثب رْویؼ ّ رؾلیل ایي ّاٱ ،َ٦هّّي هی ًوبیل کَ اّال ثِبئ صبًی ،رٲویجب روبهی ْ٥اهل ٱٚبیی ،كه ٍٞؼ هؾلی ّهلی ،ثب پوًّلٍ ٍبىی ّ رؾویّ ٬اٱ٦یبد هَلن ّ٩یو ٱبثل اًکبه ،ثو ٥لیَ ثِبئیبى ؽکن هاًلًل«. آٱبی ثِیبه ًیکوّاى ثب الِبم اى کزبة »ثی گٌبُبى« هٲبلَ ای رؾذ ًبم »ثوهٍی هبعوای آىاه ثِبئیبى ثیگٌبٍ پیوّ یک ٱزل فًْیي كه اثوٱْ« ًّْزَ اًل کَ ثبى ُن ٥لذ ّ هٌبٍجذ ًّْزي هٲبلَ فْك ها چٌیي ّوػ هی كٌُل: »کیِبى هّىًبهَ ٕجؼ رِواى (كه ثِوي هبٍ )1384ثَ كًجبل ٭٦بلیزِبی گَزوكٍ ای کَ ٥لیَ ثِبئیبى ایواى كه یکی كّ ٍبل گنّزَ ثَ هاٍ اًلافزَ اًل ارِبهبد عٌبیبری کَ ٍ 55بل ٱجل كه ایواى هؿ كاكٍ ّ ثَ كهّ٩ی ٭بؽِ پبی ثِبئیبى ها ثَ هیبى کْیلًل هغلكا هٞوػ کوكٍ ّ كه چٌل ّوبهٍ ثَ ًٲل پوًّلٍء ٍبفزگی کَ رٌِب ُل٭ِ پٌِبى ٍبفزي ٥بهلیي إلی عٌبیذ ّ آىاه ّ اٍبهد ثِبئیبى ثْكٍ پوكافزَ اٍذHYPERLINK . " "l "_ftn1#_ftn1\ "id=15&task=view&http://www.negah28.info/index.php?option=com_contentكه آى ىهبى ثَ ثِبئیبى ٭وٕذ ّ اعبىٍ ًلاكًل ؽٲیٲذ كاٍزبى ها ثوای هوكم کْْه ّ هٞجْ٥بد هٞوػ ًوبیٌل ىیوا اى ٱجل ّْى .ثٌب ثوایي ك ثوًبهَ آى ثْك کَ ٥بهلیي ٱزل ًبٌّبً ثوبًٌل ّ گوُّی ثِبئی ه٢لْم ثبه كیگو كٍزقُْ هًظ
٭ٲ ٜكاٍزبًی ٍواٍو كهّ ّ ٧رِوذ ثَ اٝال٥ ٣وْم هٍیل .ؽبل کَ کیِبى كّثبهٍ هْ ٣ْٙکٌَِ ّلٍء ًین ٱوى پیِ ها ىًلٍ هی کٌل اى ٭وٕذ اٍزٮبكٍ هی کٌین ّ ؽٲبیٲی ها ثَ آگبُی هوكم هٌٖ ٬هی هٍبًین« .اى آًغبئیکَ »کیِبى« رِواى ّ ّجکَ ُبی هٍبًَ ای عوِْهی اٍالهی ثبهُب ّ ثبهُب كهّ ٧هٌزْو کوكٍ ّ هیکٌٌل، ثبیل ٱجْل کوك کَ ٕؾذ ّ إبلذ هٞبلت کزبة »ثی گٌبُبى« ثکِّْ هؾول رٲی ا٭ٌبى كّ چٌلاى هیْْكُ .و كّ هٲبلَ كه هایبًَ ُبی فبهط کْْه كه كٍزوً ُوگبى اٍذ. ٭بٕلَ اثوٱْ رب یيك 218کیلْهزو ،رب كٍ ثیل 120کیلْهزو ّ رب آثبكٍ 72کیلْهزو ّ عو٦یذ اثوٱْ رٲویجب ً 20000ٮواٍذ .اٱلیل كه ٍو هاٍ آثبكٍ ّ اثوٱْ ٱواه كاهك ّ ثب آثبكٍ 24کیلْهزو ٭بٕلَ كاهك. ًگبهًلٍ كه آیٌلٍ ای ًَ چٌلاى كّه هْوّؽب كه کزبثی کَ اکٌْى هْْ٪ل رؤلی ٬آى َُزن ،ایي پلیلٍ ّْم ًّکجذ ثبه ها ثوهٍی فْاُن کوك ّ اهیلّاهم ثيّكی ثلٍذ فْاًٌلگبًِ ثوٍل. کزبة »عویبى ُب ّ ٍبىهبى ُبی هنُجیٍ-یبٍی ایواى ،رؤلی ٬ؽغخ االٍالم هٍْل ع٦ٮویبى ،چبپ ّْن،ثِبه ٕ ،1385ٮؾَ .23 ًگبٍ کٌیل ثَ کزبة »كاكگبٍ«ٕ ،ٮؾَ .55 هواع َ٦کٌیل ثَ کزبة »ٍیبؽذ ّوٯ« فبٝواد آیذ اهلل آٱب ًغٮی ٱْچبًی ،چبپ رِواى ،اًزْبهاد اهیوکجیو،ٕ ،1362ٮؾبد 575رب ّ 608یب کزبة »ایواى كه عٌگ ثيهگ« اى اؽول ٥لی ٍپِو .آیذ اهلل آٯ ًغٮی ٱْچبًی ٕٮؾبد ٭واّاًی اى کزبة هٮٖل فبٝواد فْك ها ثَ هاث َٞثَیبه ٕویوی آفًْل هال کب١ن فواٍبًی ثب اًگلیَی ُب افزٖبٓ كاكٍ اٍذّ .ی ّبُل كیلاهُبی هزْالی ّ ْٝالًی هؤهْهیي ٍیبٍی ّ ا٭َواى ٥بلی هرجَ هیکٌل آیذ . اًگلیَی ثب آیذ اهلل آفًْل هال کب١ن فواٍبًی ثْكٍ ّ اّبهٍ ثَ هجبكلَ اٝال٥بد ّ هْبّهٍ ثیي آًبى كاّزٌل هي . اهلل آٱب ًغٮی ٱْچبًی ُوچٌیي ًبم كیگو هّؽبًیْى ٝواى اّل ها هیجوك کَ هاثً ٜيكیکی ثب هٍِّب روكیلی ًلاهم کَ آیذ اهلل ثوّعوكی ثب کوک هَزٲین ّ یب هَزٲین کبهكاهاى اًگلیٌ كه ایواى ثَ هوع٦یذ هٍیل ّ عبكٍ ٕب ٫کي ایي هبعوا هؾول هٙب ّبٍ ثْك کَ هزْالیب كه ثیوبهٍزبى ٭یوّى آثبكی اى ّی هالٱبد هی کوك ّ ٥کَِبی ٭واّاًی اى ایي كیلاهُب كه هّىًبهَ ُبی ٍواٍو کْْه هٌزْو هیْل ّ كه كٍزوً ٍهگبى ّ هْعْك اٍذ .آًيهبى آیذ اهلل ثوّعوكی ٌُْى ثَ هٲبم هوع٦یذ ًوٍیلٍ ثْك ّ هّؽبًیْى ٭واّاًی كه ایواى ثْكًل کَ اى ُو ً٢و ّبیَزَ هٲبم هوع٦یذ ثْكًل؛ اهب اًگلیَِب ثَ اّ ا٥زوبك کبهل كاّزٌلّ .گٮذ اًگیي آًکَ ُو ٍبل ر٦لاكی ٌٍل ،اًگلیَی ُب پیواهْى ّٱبی ٤ربهیـ ٍیبٍی ایواى هٌزْو هی کٌٌل .اهب رب کٌْى یک ٌٍل ُن اى هّاثٜ هّؽبًیْى ثب فْك هٌزْو ًکوكٍ اًل .كه ؽبلیکَ هْٱْ٭َ اّك ّ هّاث ٜاًگلیَی ُب ثب هّؽبًیْى ٍبثٲَ ْٝالًی كاهك. ٥لذ ایٌکَ هالیبى كه گنّزَ ثِبئیبى ها ٍوٍپوكٍ هًّ ّ یب اًگلیٌ ّ افیوا آهویکب ّ اٍوائیل هی ًبهٌل ،ثَایي ٍجت اٍذ کَ ٱیبً ثَ ًٮٌ هیکٌٌل. کزبة »عویبى ُب ّ ٍبىهبى ُبی هنُجی – ٍیبٍی ایواى« هٍْل ع٦ٮویبى.1385 ، »ّوػ ؽبل هعبل ٍیبٍی ّ ً٢بهی ه٦بٕو ایواى« ،رؤلی ٬كکزو هؾول ثبٱو ٥بٱلیًْ ،و گٮزبه ،رِواى ،1380یپ ؽَیٌ٦لی هىم آها اّزجبٍ کوكّ .ی هوكی علل كّم ٕٮؾَ 714رب .720ؽبط ٥لی هىم آها ها ًجبیل ثب ٍود كاًْوٌل ّ افزوا٥بری ُن هبًٌل ٱجلَ ًوب ّ ٍوذ ًوب ثوای ًبثیٌبیبى كاهك کَ ث٪ل ٜثَ ٍپِجل هىم آها ًَجذ كاكٍ هیْْك.
هواع َ٦کٌیل ثَ کزبة »عو٦یذ ٭لائیبى اٍالم ّ ًٲِ آى كه رؾْالد ٍیبٍی – اعزوب٥ی ایواى« رؤلی ٬كاّّكهوک اٌٍبك اًٲالة اٍالهی ،علل اّلٕ ،1381،ٮؾَ 219رب 220 ى اهیٌی، هواع َ٦کٌیل ثَ ایي هٌبث :٤فبٝواد ّوٌ ٱٌبد آثبكی ،هوکي ثوهٍی اٌٍبكٕ ،ٮؾَ ّ ،219یب عو٦یذ ٭لائیبىاٍالم اى كاّّك اهیٌیٕ ،ٮؾَ .220 ّ 219 کزبة »عو٦یذ ٭لائیبى اٍالم« ،كاّّك اهیٌی ،علل كّم ٕٮؾَ ٌٍ ،467ل ٥ ،253کٌ ٌٍل آهلٍ .رْعَكاّزَ ثبّین کَ ِّوثبًی کل کْْه اى اكاهاد ربثّ َ٦ىاهد کْْه ثْك. ًٲل اى کزبة »ثی گٌبُبى« رؤلی ٬هؾول رٲی ا٭ٌبىٕ ،ٮؾَ 215رب ً ،218گبهًلٍ ثب رْعَ ثَ هٚوْى گياهُ كههیبى ایي ٥الهذ [ ] رْٙیؼ فْك ها ا٭يّكٍ اٍذ. ثؾَبة هیالكی ایي هّى هٖبك ٫اٍذ ثب هّى رْلل ٍیل ثبة كه ّیواى. پٌ اى کْزبه ثِبئیبى كه ّبُوّك ،هالیی ثٌبم ّیـ ٥جلاهلل ّبُوّكی کزبثی ثَ ًبم»كٍبئٌ ّ ٭زٌَ اًگیيیکٌل کَ ثب٥ش ا٥غبة یکی اى ّبُلیي ٥یٌی ایي ُبی ثِبئی ُب« كه اًزْبهاد ك٭زو ًْویبد كیٌی ًْه ،هٌزْو هی عٌبیبد ّؽْیبًَ هیْْك ّ ّعلاى ثیلاه اّ ها ثوهی اًگیيك رب عْاثی ثَ هئل ّ ٬كهّ ٧ثب٭ی ُب ّ ٭ویجکبهیِبی اّ ثلُل .اى ّگٮزیِبی هّىگبه ایي ّقٔ اى ٝو٭لاهاى اؽول کَوّی هئل ٬هِْْه کزبة »ثِبئیکوی« ّ ثٲْل فْكُ »اى پبکلیٌبى« ّ اى »ثبُوبك آىاكگبى« اٍذ» ّ .ثب ثِبئی ُب ُیچگًَْ هاثً َٞلاهك« ّ ؽزب اى ثِبئیبى فوكٍ گیوی هی کٌل .کزبة ّی ثب ٌْ٥اى »ؽٲبیٰ گٮزٌی« كه ًقَذ كه »ك٭زو پوچن« ،رِواى آمه 1324چبپ ّ هٌزْو هی ّْك .ایي کزبة یکی اى اٌٍبك ٩یو ٱبثل اًکبه عٌبیبد هالیبى ٥لیَ ثِبئیبى ّ ًوًَْثبهىی اى »ثِبئی ٍزیيی« ًِٮزَ كه عبه َ٦ثیوبه ایواى اٍذ .ایي کزبة رٍْ ٜاًزْبهاد پیبم كّثبهٍ چبپ ّلٍ ّ پقِ آى ٍّیلَ آًزْبهاد الجوى ،٭واًکٮْهد كه آلوبى آًغبم هیگیوك .فْاًلى ایي کزبة ها ثَ ُوَ ایواًیبى رْٕیَ هیٌوبین. هواع َ٦کٌیل ثَ »فبٝواد ّ هجبهىاد ؽغخ االٍالم ٭لَٮی« چبپ چِبهم ،هوکي اٌٍبك اًٲالة اٍالهی ،ثِبهٕ ،1382ٮؾَ .139 ّ 138 0هواع َ٦کٌیل ثَ کزبة »ًیوُّبی هنُجی ثو ثَزو ؽوکذ ًِٚذ هلی« رؤلی٥ ٬لی هٌُوب ،رِواى گبم ًْ ،1384 ٕٮؾَ .996 كٍ ثو کزبة »ٍ 23بل« ثوای آگبُی ثیْزو پیواهْى »ٍوکْة ثِبئیبى« هواع َ٦کٌیل ثَ هٲلهَ ْٝالًی ًگبهىچبپ الجوى ٭واًکٮْهد آلوبى. کزبة »ربهیـ ٍیبٍی ثیَذ ّ پٌظ ٍبلَ ایواى« رؤلیٍ ٬وٌُگ ٩الهوٙب ًغبری ،هئٍََ فلهبد ٭وٌُگیهٍب ،چبپ ُْزنٕ ،1386 ،ٮؾَ .17 هٌْ٢ه ٍوریپ ؽَیي آىهْكٍ كاكٍزبى كاك گبٍ ً٢بهی هؤهْه هؾبکوَ كکزو هٖلٯ اٍذ .ث٦لُب كهّیِ ّلٍثْك ّ هٌزٲلیٌِ چْى الوْری اّ ها »آیْوي ٥لی ّبٍ« هی ًبهیل. » -ربهیـ ثیَذ ّ پٌظ ٍبلَ ایواى« ٕٮؾَ .20
«هٖلٯ كه هؾکوَ ً٢بهی« علل كّم ،ثکِّْ علیل ثيهگوِو ،چبپ ًْو ربهیـ ایواى ،چبپ فبهط کْْه اىعن ّوّ ّ ٣رب علََ ُْزن هلیْى ایواى -لٌلىٕ ،1363 ،ٮؾَ .7ك٭ب٥یبد ٍوٌُگ ّبُٲلی كه علََ پي كاكگبٍ ثب ثؾش ّ پوٍِ ّ پبٍـ پیواهْى ك٭ب٥یبد اّ اكاهَ پیلا کوك .هئیٌ كاكگبٍ ریوَبه هٲجلی ّ آىهْكٍ كاكٍزبى ،ثٌب ثو اٍبً کزبة هٌزْو ّلٍ رٍْ ٜعلیل ثيهگوِو هزْعَ هیْْین کَ ُو كّ آًبى ثَ ٍوٌُگ ّبُٲلی اؽزوام ٭واّاًی هی گناّزٌل ّ ثَ كاًِ ؽٲْٱی اّ ه٦زو ٫ثْكًلٍ .وٌُگ ّبُٲلی ث٦لُب ْٚ٥ هؾٮل هلی ثِبئیبى ایواى ّل. هؾول ٥لی هْؽل ًْیٌَلٍ کزبة »فْاة آّٮزَ ًٮذ« ،چبپ رِواى ،1384كه ٕٮؾَ .174 – 73ثَ هِبهد ّ اى ً٢و ؽٲْٱی ثَ ك٭ب٥یبد ٥بلوبًَ ٍوٌُگ ّبُٲلی اٍزٌبك هیکٌل ّ هیٌْیَل: اٌٍبك گْاُی هیلُل کَ ؽبكصَ ثوکٌبهی كکزو هٖلٯ ،رْٝئَ ای ثیِ ًجْكٍ اٍذ .٭وهبًی کَ كه 22هوكاك ٕبكه ّلٍ ّ كهآى ٥يل كکزوهٖلٯ اى ٍوذ ًقَذ ّىیوی ٱیل ّلٍ ،كه ًیوَ ّت 25هوكاك ثَ كکزو هٖلٯ اثال٧ هیْْكٍ.وٌُگ ّبُٲلی (ّکیل هلا٭ٍ ٤وریپ هیبؽی) ،رلْیؾب اى ؽلّك افزیبهاد ّبٍ ٕؾجذ هیکٌل رب هیوٍل ثَ إل هَئلَ " .إْال هَئلَ ایي کَ آیب ا٥لیؾٚود ُوبیْى ّبٌُْبُی ؽٰ ٕلّه چٌیي اهوی ها كاّزَ اًل یب فیو كهایي كاكگبٍ هْهك ثؾش ًیَذ .ىیوا کلام یک اى كاكهٍبى ه٢٦ن هآهْهیذ كاهًل کَ ثَ ؽلّك ّ ؽٲْٯ ا٥لیؾٚود ُوبیًْی هٍیلگی کٌٌل؟ ٍ ...وٌُگ ّبُٲلی ثَ ایي ًکزَ ُن اّبهٍ کوك کَ ربهیـ ٥يل 22هوكاك اٍذ ّلی كهآى ربهیـ ٌُْى ًقَذ ّىیو ُن اهویَ ها ًلیلٍ ثْك "...چٌبًچَ كهثبال اّبهٍ ّل :٭وهبى ٥يل كه هّى 22هوكاك ٕبكه ّلٍ ّلی كهًیوَ ّت 25هوكاك ثَ كٍذ كکزو هٖلٯ هیوٍل ّ كهٍذ چٌل ٍب٥ذ ث٦ل ّبٍ، ثلّى اٝال ٣اى هاهَو هَزٲیوب ثَ ث٪لاك پوّاى کوكٍ ّ ٍپٌ ثَ هم .هیوّك .هَب٭ود ّ فوّط ّبٍ اى ایواى ،ثلّى اٝال ٣كّلذ كه ٕجؼ 25هوكاك ثَ اٝال ٣هوكم هیوٍل ّ هّىًبهَ ُب فجو ٭واه ّبٍ ها هٌزْو هیکٌزل. هٌج ٤پیْیيٕ ،ٮؾَ ،22علل كّم. کزبة » ىًلگبًی ى٥ین ثيهگ ٥بلن رْی٥ ،٤الهَ ٥بلیٲله ؽٚود آیذ اهلل ثوّعوكی ٱلً ٍوٍ«؛ رؤلی ٬ؽغذالَالم ٥لی كّاًی ٱن چبپقبًَ ؽکوذ1340 ، کزبة »ثی گٌبُبى« ٕٮؾَ 155رب .156 یبككاّزِبی گٌیبىكالگْهکیٍ ،بفزَ ٱلن فیبل پوكاى ٥لی عْاُو کالم ثْك ّ ثب کوک هبلی آٍزبى ٱلً هْٙیّ رْْیٰ هواعّ ٤ی َ٦چبپ ّ اًزْبه یب٭ذً .گبٍ کٌیل ثَ هٲلهَ ًگبهًلٍ ثو کزبة ٍ 23بل ،چبپ ٭واًکٮْهد آلوبى. هؾول رٲی ٭لَٮی هی ًْیَل »:كه یکی اى كُبد یيك ،ثِبئی ُب چٌل ًٮو اى هَلوبى ُب ها ٱزل ٥بم کوكًل .كهآى ثبهٍ ُن آیذ اهلل ثوّعوكی اٱلام ًوْكًل کَ ٱبرلیي هؾبکوَ ّ هغبىاد ًّْل .ایي ّاٱ َ٦هْعت ّل کَ هوكم ثَ ٭کو کْزي ٍواى ثِبئی ثیٮزٌل ّ اى عولَ كکزو ثوعیٌ یِْكی ثِبئی ّلٍ ها كه کبّبى کْزٌل .ثِو ؽبل ٭٦بلیذ گَزوكٍ ثِبئی ُب كه ٍواٍو کْْه ّ ثی رْعِی كّلزِبی ّٱذ ّ ّبٍ ثَ هَؤلَ ثِبئی ُب ،آیذ اهلل ثوّعوكی ها ثَیبه ًبهاؽذ ّ هزؤصو ٍبفزَ ثْك ،ثَ ْٝهی کَ ایْبى ث٦ل اى هبٍ ههٚبى ٍبلّ 1333نٍی ًبهَ ای هوٱْم ٭وهْكًل کَ ّبٍ ها هالٱبد کٌن ّ ا٥زواٗ ّ گلَ هٌلی ه٢٦ن لَ اى ّ٦ٙیذ ثِبئی ُب ها ثَ اٝال ٣اّ ثوٍبًن .هزي ًبهَ چٌیي ثْك:
»ثَن اهلل الوؽوي الوؽین .ثَ ٥وٗ ٥بلی هی هٍبًل چٌلی ٱجل اى آثبكاى هکزْثی اى ثٚ٦ی ّکالء ؽٲیو هٍیلٍ ک رٲویجب اكاهٍ اهْه ًٮذ آثبكاى ثب ٭وٱَ ثِبئیَ ّلٍ .ؽٲیو ٭واهُْ کوكم ٱٚیَ ها ثَ ثْك ّ اِ١به كاّزَ ثْكًل ٍ ّاٍ َٞٱٚبیبی كیگوی کَ پیِ آهلٍ کَ ُو کلام اه آًِب هِن ّ ّبیبى ًْعَ اٍذ [ثَ ٥وٗ ّوب ثوٍبًن]. كیوّى هکزْة كیگوی اه ثٚ٦ی ّکالء ؽٲیو ًیي هٍیل کَ هئیل هکزْة اّل ثْكً .وی كاًن اّٙب ٣ایواى ثَ کغب هٌغو فْاُل ّل؟ هضل آًکَ اّلیبء اهْه ایواى كه فْاة ٥ویٲی ٭وّ ه٭زَ اًل کَ ُیچ ٕلایی ُو چٌل هِیت ثبّل آًِب ها ثیلاه ًوی کٌل٥ .لی ای ؽبل عٌبث٦بلی ها الىم اٍذ هٞل ٤کٌن ّبیل ثْْك كه هْٱ٦ی ثٚ٦ی اى اّلیبء اهْه ها هٱَ ،کْچک ًیَذ٥ .بٱجذ اهْه ایواى ها اى ایي ٭وٱَ ؽٲیو فیلی ّفین ثیلاه کٌیل ّ هزٌجَ کٌیل کَ ٱٚبیبی ایي ٫ هی ثیٌن .ثَ اًلاىٍ ای ایٌِب كه اكاهاد كّلزی هاٍ كاهًل ّ هَل ٜثو اهْه َُزٌل کَ صاصگـحغی جغئث ایٌکَ یک ًفغ اػ ایٌِب عا کَ ثبثث كضٍ اؿث لبجل ثْصى اّ صع اثغلٍْ پٌج هـلوبى ثی گٌبٍ عا ،هجبػات ًوبیٌضً ،ضاعًض ّ ػجت آًکَ هکحْثی هذوض كیغّاًی ثَ هي ًْكحَ ،آى عا ُن فغؿحبصم هالدظَ فغهبئیض ّ ثجیٌیض اًّبع ایغاى چیـث ّ صاصگـحغی ایغاى ثب چَ صؿحی اصاعٍ هی كْصً .وی صاًن ثب کَ ثبیض هذجث کغص ّ ثب کضام ًبلْم سْاثیضٍ ُب عا ثیضاع کغص .ثَ ُغ جمضیغ اگغ هالح صاًـحیض اػ صعثبع ّلث ثشْاُیض ّ هطبلت عا ثَ ػغى اػلیذٌغت ُوبیًْی ثغؿبًیض .اگغ چَ گوبى ًضاعم اًضک فبئضٍ ای هحغجت كْص .ثَ کلی دمیغ اػ اهالدبت ایي هولکث هأیْؿنّ .الـالم ػلیکن ّ عدوة اهلل ّ ثغکبجَ 8 ،كْال .1373دـیي ثغّجغصی« ّ اًَبى ا٥غبة هیکٌل کَ چگًَْ اهکبى كاهك یک »هّؽبىی ّ هوعّ ٤ی « َ٦ایي چٌیي ٱٖی الٲلت ثبّل ّ ثٮوٍزل آیذ اهلل ثوّعوكی هی . ثلاكفْاُی یک كُٲبى كهثٌل ثی ا٥زٌبیی کٌل ّ ًبهَ اّ ها ثوای یک ّا ٠٥كهثبهی ثٌْْك رب ثلکَ . رْاًَذ یک ؽٲْٱلاى هَلوبى هٌٖ ٬ثَ یيك ثٮوٍزل ّ اى ًيكیک ًلثَ ُبی ایي پیوهوك كههبًلٍ ها علْی عٌبیذ ّ ٱزل یک هَلوبى ثیچبهٍ ها ثگیوك .اهب چٌیي ًوی کٌل ّ ثَ كهّ٩گْیی ّ كٍیََ ٥لیَ یک اٱلیذ کْچک كلقُْ اٍذ .هواع َ٦کٌیل ثَ کزبة »فبٝواد ّ هجبهىاد ؽغخ االٍالم ٭لَٮی«،اًزْبهاد هوکي اٌٍبك اٍالهی ،ثِبه ،11382چبپ چِبهمٕ ،ٮؾَ .199 هؾول رٲی ٭لَٮی كه ٭ٖل پٌغن کزبة فبٝوارُِ ّ » ،وچٌیي كیگو آیبد ٢٥بم ّ هّؽبًیْى هِْْه ّ ُن ىهبى ثب آیذ اهلل ثوّعوكی ،فبٝواری اى اٱلاهبد ّ كّوٌی ُبی کیٌَ رْىاًَ فْك ٥لیَ ثِبئیبى ًٲل کوكٍ اًل کَ كه هکبًی كیگو فْاُن آّهك .آیذ اهلل ثوّعوكی ّ كٍزگبٍ هوع٦یذ اّ هوکي كٍیََ ُب ّ كّوٌی ُب ٥لیَ ثِبئیبى ّ ُوَ كگواًلیْبى ایواى ثْك.