BEZPIECZEŃSTWO DANYCH

Przetwarzanie danych osobowych w czasie pandemii

Wielu z nas w ostatnich miesiącach zadaje sobie pytanie, czy działania zmierzające do ograniczania rozprzestrzeniania wirusa COVID-19 uchylają konieczność stosowania wymagań określonych w RODO? A może RODO stanowi przeszkodę w realizacji działań podejmowanych w walce z wirusem COVID-19?

Karolina Szuścik KAMSOFT S.A.

Zaczniemy od motywu 46 RODO. Motywy, choć nie są wiążące tak jak artykuły, w pewien sposób warunkują, a tym samym objaśniają nam cele za- mieszczonych w rozporządzeniu artykułów prawnych, dając wytyczne oraz sposoby realizacji obowiązków i wymagań określonych przez samo rozporządzenie. W motywie 46 RODO czytamy, że przetwarzanie danych osobowych należy uznać za zgodne z prawem w przypadkach, gdy jest to niezbędne dla życia osoby, której te dane dotyczą lub innych osób. Jako przykład takich interesów wskazuje się m.in. cele humanitarne, w tym wprost monitorowanie i rozprzestrzenianie się epidemii.

» Nawet w tych wyjątkowych czasach, administrator i podmiot przetwarzający muszą zapewnić ochronę danych osobowych. «

Mimo to, wątpliwości wciąż narastały. Pracodawcy pytali, czy mogą mierzyć temperaturę pracownikom lub czy mogą zadawać im pytania o miejsce pobytu podczas urlopu, z którego niedawno powrócili. Osoby podróżujące pytały o legalność ankiet, których wypełnienia wymagano od pasażerów na lotniskach. Ważny głos w tej sprawie zabrał Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który w wydanym 12 marca 2020 r. oświadczeniu w sprawie koronawirusa wskazuje, iż przepisy o ochronie danych osobowych nie mogą być stawiane jako przeszkoda w realizacji działań w związku z walką z koronawirusem. Niedługo po oświadczeniu Prezesa UODO, opublikowane zostało oświadczenie przewodniczącej EROD (Europejskiej Rady Ochrony Danych) w sprawie przetwarzania danych w kontekście pandemii COVID-19. Andrea Jelinek, przewodnicząca EROD powiedziała: „Przepisy w zakresie ochrony danych (takie jak RODO) nie utrudniają działań podejmowanych w walce z pandemią koronawirusa”. Mimo to podkreśla się, że nawet w tych wyjątkowych czasach, administrator i podmiot przetwarzający muszą zapewnić ochronę danych osobowych osób, których dane dotyczą. W związku z tym należy wziąć pod uwagę szereg czynników gwarantujących przetwarzanie danych osobowych zgodne z prawem i we wszystkich przypadkach należy pamiętać, że wszelkie środki podejmowane w tym kontekście muszą być zgodne z ogólnymi zasadami prawa i nie mogą być nieodwracalne. Sytuacja nadzwyczajna jest stanem prawnym, który może uzasadniać ograniczenie wolności, pod warunkiem, że ograniczenia te są proporcjonalne i ograniczone do okresu nadzwyczajnego. W kontekście zatrudnienia, EROD wskazuje, że przetwarzanie danych osobowych może być konieczne do wypełnienia obowiązku prawnego, któremu podlega pracodawca, np. obowiązków związanych ze zdrowiem i bezpieczeń- stwem w miejscu pracy lub z interesem publicznym jak kontrola chorób i innych zagrożeń dla zdrowia. RODO przewiduje również odstępstwa od zakazu przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych, takich jak dane dotyczące zdrowia, gdy jest to konieczne ze względu na istotny interes publiczny w dziedzinie zdrowia publicznego (art. 9 ust. 2 lit. i RODO), na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego lub gdy istnieje potrzeba ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą (art. 9 ust. 2 lit. c RODO), ponieważ motyw 46 wyraźnie odnosi się do kontroli epidemii. Pamiętajmy, iż administrator chcąc przetwarzać dodatkowy zakres danych, musi w pierwszej kolejności pamiętać o zasadzie zgodności z prawem nazywanej również zasadą legalności, która oznacza przede wszystkim konieczność spełnienia przesłanek legalności przetwarzania danych wymienionych w art. 6 i 9 RODO oraz zapewnienia zgodności z pozostałymi przepisami o ochronie

danych osobowych.  Przetwarzanie danych osobowych należy uznać za zgodne z prawem również w przypadkach, gdy jest niezbędne do ochrony interesu, który ma istotne znaczenie dla życia osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej. (…) Niektóre rodzaje przetwarzania mogą służyć zarówno ważnemu interesowi publicznemu, jak i żywotnym interesom osoby, której dane dotyczą, na przykład, gdy przetwarzanie jest niezbędne do celów humanitarnych, w tym monitorowania epidemii i ich rozprzestrzeniania się lub w nadzwyczajnych sytuacjach humanitarnych, w szczególności w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka.

Motyw 46 RODO