Domaine La Tour Vieille

Domaine de la Tour Vieille Vincent Cantié, 12 route de Madeloc Collioure

Op naar het pittoreske Collioure, waar we afspraak hebben op een domein dat velen onder u ongetwijfeld minstens van naam kennen (samen met La Rectorie en de Cellier des Templiers). La Tour Vieille wordt sedert 1982 gerund door Vincent Cantié, landbouwingenieur, in partnership met Christine Campadieu (en een personeelsploeg van 6). Als geen ander stelde hij zich tot taak de bedreigde leisteenterrassen van de Côte Vermeille te bewaren, en die bevlogenheid konden we horen in zijn inleidend exposé. Maar voor zijn ouders die een anchovis bedrijfje hadden was wijnbouw maar ‘bijberoep ’ . Een aantal van zijn wijngaarden (13ha totaal) liggen op hellingen tot 40% en zijn opgebouwd uit ‘feches ’ (Catalaans voor terrassen) met muurtjes ondersteund. Ze liggen zowel in Collioure (waar ze ‘droge ’ wijnen opleveren in R, W en Ré) als in Banyuls, voor de VDN’ s. Grenache is hier de heilige drievuldigheid, maar omringd door een engelenkoor van andere Roussillon druivenrassen. Zijn gamma? Vijf Collioure wijnen, waarvan 3 rood, met namen die naar lieux-dits verwijzen. Verder een compleet gamma van 5 soorten Banyuls (zie inleidend overzicht) en dan de very special ones voor de ‘ aficionados ’ zoals Vincent zelf zegt: twee oxidatieve wijnen rancio sec, in wit en in rood. Menig wijngids roemt de regelmaat in kwaliteit van de wijnen van Cantié. Voor een impressie van ons bezoek laat ik graag het woord aan Cis Verschaeve die hiervoor zijn schrijfkriebels de vrije loop liet: We arriveren stipt om 9 uur. Mr. Cantié loopt rond op zijn wijnerf en is bezig met het klaarzetten van de proeftafel, maar verwachtte ons pas om half tien. Hij belt zijn vrouw (van Venezolaanse afkomst) en gebiedt haar om onmiddellijk af te komen. Van de vrijgekomen tijd profiteren we om vanuit dit hooggelegen wijndomein, de wijngaarden te overschouwen: het is een heus amfitheater, waarvan de terrassen trapsgewijs naar beneden gaan, met de Middellandse Zee als decor. Onder een afdakje staan tientallen dame-jeanne-flessen te oxideren in een kooi, die ze schertsend ‘La cage aux fioles ’ noemen. La Tour Vieille is een van de bekendste domeinen in Collioure en Cantié is een echte ambassadeur van de appellatie, waarover hij vol begeestering vertelt. Hij steekt van wal…

“We willen ons in Roussillon onderscheiden van de Languedoc, sociaal en economisch. We vormen een eenheid met de Catalanen aan de andere kant van de Pyreneeën. Het massief vormt geen grens, de manier van werken en leven is dezelfde aan beide zijden, maar wij hadden de burgeroorlog niet. Ook de wijnproductie is van in de 19de eeuw tot 1950 nagenoeg onveranderd gebleven. Voor de oorlog was Banyuls in elk hospitaal een verplichte, herstellende drank na de maaltijd! Het maakte deel uit van de therapie, goed voor de gezondheid, een soort alcohol-shock. Het was de ‘ aristocraat’ onder de wijnen en door zijn hoger alcoholgehalte ook probleemloos te transporteren in die tijd. In de jaren ’70 verliezen zoete wijnen aan interesse bij het grote publiek, alleen porto hield min of meer stand, dankzij de export naar Groot-Brittannië. Als alternatief werd dan op grote schaal overgeschakeld naar droge wijnen (Collioure Sec - in rood, rosé en wit) en deze omvatten ondertussen 65 à 75 procent van de productie ‘droog ’ , met een tendens naar nog minder ‘ zoet’ . De klassieke Banyuls werd een tijdje ‘Vintage ’ genoemd maar door de bescherming van die term door de Portugezen spreken we tegenwoordig van ‘Rimage ’ . Dit zijn wijnen die niet oxidatief zijn. Integendeel, we willen het fruitige karakter behouden door snel te bottelen, na een lagering van minimum een jaar op zeer grote vaten.

Bij de productie van Banyuls wordt ‘ neutrale alcohol’ van 87 graden toegevoegd (andere bronnen vermelden 96 % volume). Dit is een dure aangelegenheid. Lange tijd moesten we in Roussillon slechts 25 procent van de accijnzen op andere alcohol betalen. Dit had, tot en met de jaren ’60, zijn voordelen: veel vakantiegangers kochten gemakkelijk een flesje. Maar toen kwam het Rapport Boulenc die het fiscaal voordeel afschafte en de VDN’ s behoorlijk genekt heeft. Ook nu kunnen we niet spreken van een heropleving. De huidige trends (bij het aperitief drinken we eerder bubbels of droge wijn) en de hoge productiekosten blijven de prijzen in de hoogte jagen. Bovendien zorgt een wijngaard in terrasbouw er voor dat mechanisatie onmogelijk is. En in de bodem hebben we geen ‘ argile ’ , wel ‘ schistes ’ waardoor er bij stormweer veel schade door grondverschuivingen is.

Later vertelt Vincent (we mogen ondertussen tutoyeren - het vertrouwen was herwonnen en hij liet ons ook al een extra fles rosé proeven) ons over het gebruik van de ‘dame-

jeannes ’ voor hun rancio wijnen. “Hiervoor moeten we teruggrijpen naar de oorlogsgeschiedenis, waar de ‘Usine de Paulille ’ , een munitiefabriek, het monopolie krijgt om explosieven te maken, want in deze uithoek van Frankrijk zitten ze heel ver van de Duitse linies. Voor het transport van nytroglycerine werden grote mandflessen gebruikt en deze flessen waren het leeggoed dat wij recupereerden ” . Deze anekdote vertelt hij na het degusteren van zijn Banyuls Réserva: hier zoekt hij vooral de oxidatie op. De basis is de wijn van 2016, aangevuld met de oxidatieve dame-jeannes, die minimum een jaar aan de zon en alle mogelijke wisselende weersomstandigheden worden blootgesteld. Uiteraard krijgt die hierdoor niet meer de expressie van het jaar.

Geproefde wijnen: Rosé des Roches 2021 – Collioure rosé – € 11 (extra fles) La Pinède 2020 – Collioure (rouge)(65% gr. n , 25% mo et 10% car) € 14 Banyuls Rimage 2020 (gr. n 100%) € 12 Banyuls Rimage Mise Tardive 2018 (gr. n 100%) € 17 Banyuls Réserva (80% gr. n , 15% gr gr et 5% car , 6 ans d’âge avant mise) € 18 Les Canadells 2021 Collioure (blanc) - (60% grgr , 30% gr bl , 10% rouss)- € 16 Vincent Cantié: “Grenache is een interessante druif want ze komt voor in 3 kleuren (blanc , gris , noir). De druif geeft rondeur , volume en vettigheid aan de wijn , maar minder aciditeit. Na de pluk werden de druiven in kleine kistjes in de koelkamer gezet (5° C) om dan de volgende dag de maceratie te starten. ” Licht strogeel , schitterend , transparant. Een hele fruitkorf in de neus: wit fruit , agrumes , peer. Wat lactisch. Een volle aanzet , met frisse zuren. Retronasaal komt alles terug. Een pompelmoesbittertje. Als aperitief of met schaaldieren. Puig Ambeille 2020 - Collioure rouge - (70% mo , 20% gr. n et 10% car) € 16 “Deze rode wijn zal kruidiger zijn dan de ‘La Pinède 2020 , met zachte tannine. Er werd geen hout gebruikt , want de druiven zijn krachtig genoeg. Mourvèdre is een laatrijpe druif en je moet proberen om haar niet te rijp te plukken ” aldus Cantié. Donkerrode kleur , goede viscositeit , schitterend. Zwart fruit , kruidig, vlezig, mineraal. Sappige vlezige aanzet , goede balans. Lange afdronk , mooie herinnering, bewaarwijn. Breed gastronomisch inzetbaar bvb met lamsvlees. Banyuls Reserva (VDN) - (80% gr. n , 15% gr gr et 5% car) - € 18 Vincent Cantié: “Hier zoeken we de oxidatie door grote dame-jeannes buiten te zetten ” . Duidelijke evolutie aan de rand. Oxidatieve pruim en rozijnen , fondant chocolade , Luikse siroop. Mollige aanzet , goed evenwicht tussen fruit en aciditeit. Hele lange afdronk. Hij doet denken aan LBV port , de combinatie met een chocoladedessert ligt voor de hand.