Verschenen

Nieuwe uitgaven en hulpmiddelen voor de verstandelijk gehandicaptenzorg

Gewoon anders

Wie een beperking heeft, is anders en wordt niet altijd geaccepteerd in de maatschappij. Het boek ‘Gewoon en anders?!’ gaat hierop in en geeft handvatten voor zorg op maat aan kinderen en jongeren met een (verstandelijke) beperking.

Mensen met een beperking zijn mensen die anders zijn. Ze brengen heel wat teweeg in onze maatschappij. Aan de ene kant zijn er meer mogelijkheden en hulpmiddelen dan ooit om te kunnen participeren aan het maatschappelijke leven. Tegelijkertijd heeft de maatschappij steeds meer moeite met ‘beperking’, met wat niet perfect is.

Er mogen zijn zoals je bent, voor jezelf en voor je omgeving, is een essentiële randvoorwaarde in het ontwikkelen van een veilige gehechtheid, zo maken de auteurs van ‘Gewoon en anders?!’ duidelijk. De auteurs schrijven vanuit hun ervaring bij de Antwerpse jeugdzorgorganisatie Heder en hebben manieren ontwikkeld om de therapeutische relatie te ontwikkelen binnen een veilig kader. Want een omgeving die niet op maat van het kind is, veroorzaakt chronische stress en creëert een voedingsbodem voor psychische stoornissen en gedragsproblemen.

Als hulpverlener dagen de auteurs je uit om na te denken op welke manieren je drempels kunt overwinnen. Een voorbeeld: Ahmed is zeventien jaar. heeft een fysieke en een matige verstandelijke beperking. Hij wil graag fi lmmaker worden. In de leefgroep en op school nemen ze die wens niet serieus, omdat dit toch nooit haalbaar is. Ahmed raakt daardoor gefrustreerd. Wanneer de begeleiding Ahmed de kans geeft om bepaalde evenementen (bijvoorbeeld de opendeurdag) te fi lmen, merken ze dat hij zich in zijn element voelt en blij is om die kans te krijgen. Het geeft hem op sociaal vlak extra mogelijkheden tot contact.

In de praktijk blijkt dat jongeren geregeld verstrikt raken in hun identiteitsontwikkeling. Enerzijds willen ze wel bij de groep ‘met een beperking’ horen, anderzijds zetten ze zich hier ook tegen af. De auteurs geven inspiratie in het hanteren van deze uitdagingen zonder te pretenderen een pasklare handleiding te hebben voor het omgaan met identiteit.

De auteurs vertellen het eerlijke verhaal en leggen met het boek een stevige (psychotherapeutische) basis voor een gezonde ontwikkeling op het gebied van identiteit, acceptatie en mogelijkheden. Dit is wat elke hulpverlener en ouder wil voor alle kinderen met een beperking. Het lezen – en nog meer – het toepassen in de praktijk waard. | AMK

Gewoon en anders?! Geestelijke gezondheidszorg bij mensen met een beperking. Door Winny Ang, Sofi e Bettens, Ilses Hardy, Lieve Kiebooms, Marleen Pirotte, Veerle Verboven. Uitgeverij Gompels&Svacina. Prijs € 24,00

verschenen

29

Tommy de Lange Fotografi e

Ervaringsdeskundige Ad van Ginneken (r) verzorgt samen met mbo-docent Sheelah Nulkes een gastles in de lesmodule Verslaving op ROC Tilburg

Lesmodules

De Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking heeft in 2021 samen met mbo-opleidingen vier lesmodules voor de gehandicaptenzorg ontwikkeld rond vier thema’s: zelfbeschadigend gedrag, zelfbepaling, verslaving en sociale netwerken. Per thema zijn een aantal lessen beschikbaar met interactieve werkvormen, waaronder gastlessen met ervaringsdeskundigen. Interne academies van zorgorganisaties en mboopleidingen kunnen deze modules gratis opvragen bij Luciënne Heerkens van AWVB: G.C.J.Heerkens@tilburguniversity.edu.

Dit ben ik

Er is een box met zeven schriften ‘Dit ben ik’ verschenen. De box is bedoeld voor cliënten om hun eigen levensverhaal vast te leggen aan de hand van verschillende thema’s. Het gaat over vroeger en later, maar vooral over nu, wie ik ben, wat ik voel, waar ik ben, hoe ik leef. Door: Monica Boschman, Gerrie Lammé en Jet westbroek. Uitgeverij MB Communicatie, prijs € 29,95.

30 verschenen

Werken met visualisaties

Het vernieuwde boek ‘Ondersteunde communicatie met visualisaties’ biedt een praktische handleiding en een concreet hulpmiddel voor wie met visualisaties aan de slag wil.

Het boek is geschreven door Chris De Rijdt, praktijklector orthopedagogiek aan de Faculteit Mens en Welzijn van de Hogeschool Gent. Zij heeft zich gespecialiseerd in het werken met visualisaties. ‘Ondersteunde communicatie met visualisaties’ was toe aan de vierde editie, is gestoken in een nieuw jasje met nieuwe producten en thema’s op vraag van het werkveld.

Met elkaar communiceren lijkt vaak vanzelfsprekend, maar een verstandelijke en communicatieve beperking kan het behoorlijk ingewikkeld maken. Visualisaties kunnen helpen. Je kunt visualiseren door gebruik te maken van foto’s, tekeningen, pictogrammen, geschreven taal of voorwerpen (verwijzers). De keuze voor de vorm wordt bepaald door het communicatieniveau, de mogelijkheden en beperkingen van de cliënt en zijn persoonlijke voorkeur en wensen.

De Rijdt besteedt aandacht aan de randvoorwaarden als je visualisaties wilt gaan maken: Zijn cliënt en omgeving gemotiveerd om ermee te werken? Te kinderachtige, te opvallende of saaie visualisaties hebben minder kans van slagen. Gebruik duurzame en goed te reinigen materialen en besteed aandacht aan de afwerking. Is het materiaal op de plek waar de cliënt het nodig heeft?

Als je een visualisatievorm gekozen hebt, is de vraag welk materiaal je gaat gebruiken. In het boek krijg je ideeën aangereikt en uitgewerkt, zoals magnetisch tape of verf, fotoalbum, planborden, verschillende communicatieboekjes, placemat, klapper, praatknoppen en pictowatch.

Aparte aandacht besteedt De Rijdt aan kinderen met autisme. De taalontwikke-

Gompel&Svacina

ling bij kinderen met autisme loopt vaak vertraagd en sommige personen met autisme hebben geen plezier in communicatie. Voor hen kan het aanleren van non-verbale communicatie via pictogrammen een grote hulp zijn. Communicatie bij autisme wordt weleens beschreven als contextblindheid. Het is dus belangrijk om elke situatie heel duidelijk en concreet te maken. In de ene situatie is een blad een onderdeel van een boom, in de andere situatie is een blad iets om op te schrijven. Cliënten met autisme worden volgens De Rijdt vaak overschat op het vlak van taalgebruik: we denken dat men het begrepen heeft, of de cliënt herhaalt letterlijk de gesproken taal waardoor het lijkt dat hij het begrepen heeft.

De auteur brengt in deze praktische uitgave hulpmiddelen in kaart die voor iedereen beschikbaar zijn. Als je écht wilt communiceren met je cliënt, hem wilt begrijpen, zijn leefwereld wilt verduidelijken en vergroten, dan is dit boek een bron van informatie en inspiratie. | AMK

Ondersteunde communicatie met visualisaties. Door Chris De Rijdt. Uitgeverij Gompels&Scavina. Prijs € 24,50.

Aansluiten bij LVB

Hoe kunnen dienstverleners, zoals gemeentes, beter aansluiten bij mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB)? Om hierbij te helpen is plaatsvooriedereen.nl gelanceerd: een website vol inspiratie voor inclusieve, passende dienstverlening. Ervaringsdeskundigen vertellen in korte video’s over hun verstandelijke beperking en hun ervaringen met dienstverleners. De site geeft ook tips om in contact te komen met deze doelgroep.

Digidoeboek

Tijdens de allereerste lockdown, toen alle dagbestedingslocaties dicht moesten, is voor het eerst massaal gebruikgemaakt van digitale tools om contact en dagbesteding op afstand mogelijk te maken. Maar hoe kan dit virtuele contact zo warm mogelijk verlopen? Vilans onderzocht dit en komt nu met het Digidoeboek. Het is te downloaden als pdf via zorgvoorbeter.nl, zoek op ‘digidoeboek’. Dit boek geeft niet alleen tips, maar benadrukt eveneens het belang van een visie op digitale dagbesteding.

Klik-webinar cadeau

Klik organiseerde vrijdag 21 januari een gratis webinar voor begeleiders en zorgverleners over het thema ‘Emotionele ontwikkeling’ bij mensen met een verstandelijke beperking. Dit webinar was de afsluiting van alle activiteiten rond het 50-jarig bestaan van Klik afgelopen jaar. Het webinar was met ruim 650 deelnemers drukbekeken, maar dit ‘cadeautje’ maken wij ook graag beschikbaar voor iedereen die er niet bij kon zijn. Terugkijken kan via klik.org/webinars, of zoek op spreker ‘Jolanda Vonk’.