De lange weg naar inclusie

Onbekend maakt onbemind, merkte VGN -directeur Theo van Uum op tijdens het minisymposium ‘Inclusie voor Iedereen met kennis als hulpmiddel’. “Werkgevers die geen ervaring hebben met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zullen hen ook niet snel in dienst nemen .

‘Dat wordt toch niets’, zeggen ze dan.”

Er is dus nog een wereld te winnen om Nederland inclusiever te maken, zo hield Van Uum zijn gehoor voor.

Bestuurder Marlijn Lenselink van de Hartekamp Groep, waar de goedbezochte bijeenkomst plaatsvond, had diverse voorbeelden paraat van hoe je inclusiever kunt werken. Er zijn samenwerkingen met het ROC Nova College, waar cliënten voor de koffie en thee zorgen en er hand- en spandiensten verrichten. Verder werkt er al 10 jaar een Clean Team bij vervoermaatschappij Connexxion, die de bussen grondig reinigt, en er worden groenopleidingen gegeven. “Wie klaar is kan beschut in het tuinteam aan de slag, maar ook buiten onze organisatie, bij een hovenier, bijvoorbeeld,” aldus Lenselink.

Marjolein ten Hoonte, directeur arbeidsmarkt en maatschappelijk verantwoord ondernemen bij Randstad Groep Nederland, stelde dat bedrijven zichzelf moeten afvragen wat een inclusieve samenleving eigenlijk is. “Wat zijn daadwerkelijk interventies om te komen tot inclusie? Waarderen wij iedereen hetzelfde? En hoe verhoud ik me- zelf tot anderen, die anders zijn? Dat zijn vragen waar werkgevers zich over moeten buigen.”

VGN-directeur Van Uum, die zich in zijn betoog over inclusie beperkte tot het onderwerp werk, gaf aan dat alleen het in dienst nemen van iemand met een beperking niet voldoende is. Het werk moet ook bijdragen aan groei van die medewerker. Ook gaf hij aan dat op dit moment bekeken wordt op dagbesteding niet op de schop moet. Daarvoor is het nieuwe netwerk Activiteiten en Werk in het leven geroepen, waar 30 maart de inspiratiekick-off van was.

Het minisymposium werd georganiseerd door Kalliope Consult van Martin Schuurman en Anke Visserman. Zij lanceerden vorig jaar de website inclusievooriedereen. nl, waar inmiddels 180 verschillende kennisbronnen over inclusie zijn samengebracht op de domeinen wonen, werken, leren, vervoer en vrije tijd. |

Lees meer over het minisymposium op klik. org, zoek op ‘Hoonte’.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) wil dat werkgevers in de zorg en jeugdhulp diploma’s en Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG’s) van medewerkers en sollicitanten goed controleren.

Tref je valse papieren aan? Meld dat dan bij het Openbaar Ministerie. Want als iemand werkt zonder de vereiste diploma’s of een echt VOG is de veiligheid van cliënten in gevaar. Werkgevers hebben de wettelijke verplichting om VOG’s en diploma’s te checken, ook als ze werken met ingehuurde zzp’ ers. Vaak laten ze dit over aan bemiddelings- en uitzendbureaus.

Vorig jaar kreeg de inspectie 95 meldingen over zorgverleners met een vals diploma of certificaat en 11 meldingen over een valse VOG. Het probleem speelt vooral in de gehandicaptenzorg, ggz, jeugdzorg en bij verpleeghuizen en wijkverpleging. De inspectie vreest dat dit het topje van de ijsberg is en roept daarom op beter te controleren. De Tweede Kamer heeft onlangs met minister Conny Helder van Langdurige Zorg en Sport gedebatteerd over een wetsvoorstel waarmee fraude in de zorg effectiever moet worden aangepakt. |

Manieren om te checken of diploma’s en VOG’s echt zijn, staan op igj. nl, zoek op ‘valse diploma’s’.

Meer bewustwording nodig rond grensoverschrijdend gedrag

Het aantal meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners richting een cliënt in de zorg en jeugdhulp was in 2022 een derde hoger dan in 2021: 240 tegenover 180. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) vermoedt niet dat het vaker voorkomt, maar dat het nu eerder gemeld wordt door de vele aandacht die het onderwerp tegenwoordig krijgt.

Volgens de IGJ kwamen vorig jaar de meeste meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag uit de gehandicaptenzorg (50) en de ggz (50), gevolgd door de eerstelijnszorg (40) en jeugdhulp (40).

Het is belangrijk dat het onderwerp in alle sectoren binnen de zorg en jeugdhulp wordt besproken. Dit kan tijdens teamvergaderingen, personeelsgesprekken en in contact met vertrouwenspersonen.

Om binnen organisaties te werken aan meer bewustzijn, preventie en interventie rondom seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners, zijn een brochure en een factsheet verschenen met de titel Het mag niet, het mag nooit. Ook stimuleert de inspectie opleidingen, koepelorganisaties en beroepsverenigingen om gezamenlijk te werken aan bewustzijn en preventief beleid.

Nadruk op voorkómen

In het verleden lag bij seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners de focus vooral op ingrijpen nadat het was gebeurd. Als het aan de Inspectie ligt, komt de nadruk nu juist te liggen op het voorkomen ervan. Want vaak hebben zorgverleners helemaal geen vooropgezet plan om een cliënt seksueel te misbruiken, maar is er sprake van een glijdende schaal. Een zorgverlener komt langzaam in een grijs gebied en neemt schijnbaar onschuldige beslissingen die eindigen in het overschrijden van de grens.

Zelfs als er sprake is van wederzijdse instemming mogen zorgverlener en cliënt geen seksuele relatie hebben. Een cliënt is per definitie afhankelijk van een zorgverlener, waardoor er sprake is van een scheve machtsverhouding. Het mag dus nooit. | De brochure en de factsheet voor meer bewustwording zijn te dowloaden op igj.nl, zoek op ‘Het mag niet, het mag nooit’.

Aantrekkelijke ro ters

Het artikel over de omslag naar 8-uursdiensten en het vaste jaarrooster bij zorgorganisatie Frion in Klik 2, kreeg veel bijval op Klik LinkedIn en Facebook:

“Vooral dat vaste jaarrooster zou veel rust zal geven voor mij en vele collega’s. Dat staat trouwens gewoon in de CAO, maar het schijnt ingewikkeld te zijn voor veel instellingen.” | Wieneke Hulleman - Bos

“Goede ontwikkeling, dit moet overal doorgevoerd worden om het werken draaglijker te maken. En dan ook iets meer finan- ciële waardering voor alle verantwoordelijkheden die we hebben.” | Helma

van der Velde

“Minimaal zou een dienst 6-uur moeten duren, zonder daar ook nog eens een half uur pauze in te verwerken, waardoor je anders nog maar op 5 ½ uur uitkomt. Daarnaast misschien een klein beetje salaris erbij, voor de verantwoordelijkheid die begeleiders dragen. En stop met het in zee gaan met zzp’ers. Ja, er zijn goede, maar het geluid is: ‘Ik werk liever de dienst alleen of met zijn tweeën dan met een zzp-er erbij’.” | Martin Koole

Echt Gebeurd - Chill

Vandaag heb ik mijn tweede werkdag in de gehandicaptenzorg. Bij twee woningen met een mengelmoes van licht verstandelijk beperkte jongeren. Jongeren met autisme, pdd-nos, adhd en alles wat ermee samenhangt.

“Mevrouw, waarom zou u hier willen werken?” vraagt Fred, een van de jongens, me. Ze blijven mij consequent mevrouw noemen.

Ik antwoord: “Weet je, ik ben niet hip of chill of stoer. Maar ik vind het leuk om met mensen te werken. Ik denk dat iedereen liefde en aandacht nodig heeft en beide kan ik geven.”

Fred knikt goedkeurend. Het ‘u’ wordt een ‘je’. “Weet je,” zegt hij, “da’s pas chill.” He made my day.

| Marieke Smit

Uit: Marieke in de zorg. Lachen, liefde en leven in de gehandicaptenzorg. Prijs: € 22,50

Heb je iets bijzonders meegemaakt in je werk?

Maak kans op een cadeaubon en stuur je verhaal in 140 woorden naar redactie@klik.org

Ervaringen met een klas voor leerlingen met een verstandelijke beperking in regulier onderwijs