3
МАРТ 2 0 1 8
S O D R @ I N A:
www.proagens.mk
ДАНОК НА ДОБИВКА 1) НАМАЛУВАЊЕ НА ДАНОЧНАTA ОСНОВА НА ДАНОКОТ НА ДОБИВКА ЗА ПРЕНЕСЕНА ДАНОЧНА ЗАГУБА ОД МИНАТИ ГОДИНИ
5
СОЦИЈАЛНО ОСИГУРУВАЊЕ 2) ПРАВАТА ОД ОСИГУРУВАЊЕ ВО СЛУЧАЈ НА НЕВРАБОТЕНОСТ НА КОРИСНИЦИТЕ НА ПАРИЧЕН НАДОМЕСТОК
13
ПОВРЗАНИ СУБЈЕКТИ - ВЛОЖУВАЊА ОД/ВО СТРАНСТВО 3) ИЗВЕШТАИ ДО НАРОДНА БАНКА ЗА ВЛОЖУВАЊА ВО И ОД СТРАНСТВО (ОБРАСЦИ: ВС 11 И ВС 22 / КВАРТАЛЕН ИЗВЕШТАЈ КВС 22) ЗА 2017 ГОДИНА
23
ТРГОВСКИ ДОГОВОРИ 4) ДОГОВОР ЗА УПАТУВАЊЕ (АСИГНАЦИЈА)
44
ДАНОК НА ДОБИВКА И ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД 5) ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА МЕСЕЧНИТЕ АКОНТАЦИИ НА ДАНОКОТ НА ДОБИВКА И ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД ЗА 2018 ГОДИНА
57
ДЕЛОВНО ПРАВО 6) ВАЖНИ АКТИВНОСТИ НА СУБЈЕКТИТЕ ВО ВРСКА СО ГОДИШНОТО ФИНАНСИСКО ИЗВЕСТУВАЊЕ
63
ОДБЕГНУВАЊЕ НА ДВОЈНО ОДАНОЧУВАЊЕ 7) РАТИФИКУВАН ДОГОВОР ЗА ОДБЕГНУВАЊЕ НА ДВОЈНО ОДАНОЧУВАЊЕ СО ИЗРАЕЛ
76
ДАНОК НА ДОБИВКА
4М-р Павле ГАЦОВ
Даночен советник и управител на Агенцијата “Про Агенс“ p_gacov@proagens.com.mk
НАМАЛУВАЊЕ НА ДАНОЧНАTA ОСНОВА НА ДАНОКОТ НА ДОБИВКА ЗА ПРЕНЕСЕНА ДАНОЧНА ЗАГУБА ОД МИНАТИ ГОДИНИ
П
равото на пренесување на остварена „даночна загуба“ од тековната деловна година (даночен период) како можност за намалување на идна даночна основа е уредено со: - членот 19 од Законот за данокот на добивка 1 и - членот 5 став 1 алинеја 4 и став 3 од Правилникот за начинот на пресметување и уплатување на данокот на добивка и начинот на одбегнување на двојното ослободување или двојното оданочување. 2
Со одредбите на Законот за данокот на добивка, ДАНОЧНАТА ЗАГУБА се дефинира како разлика меѓу: а) З АГУБАТА од Билансот на успех (искажана на АОП 251 од БУ, односно пренесена на АОП 01 од Даночниот биланс) и б) Даночно непризнаените расходи (износ искажан на АОП 02 од Даночниот биланс). Само ако Загубата пред оданочување е поголема од Даночно непризнаените расходи се работи за Даночна загуба које е НЕГАТИВНА ставка на АОП 30 од (новиот) Даночниот биланс. Износот на загубата од тековната година утврдена во БУ намалена за збирот на непризнаените расходи за даночни
цели која може да се пренесе во наредните три години се искажува на АОП 50 од новиот Даночен биланс. Намалувањето на даночната основа утврдена во Даночниот биланс за 2018 година ќе се изврши за износот на пренесената загуба од Даночниот биланс составен за 2017 година, искажан на АОП 35 - Дел од загуба намалена за непризнаени расходи, пренесена од претходни години, вклучувајќи ги и евентуално искажаните даночни загуби по ДБ за 2016 и 2015 година, под услов даночниот обврзник да има добиено РЕШЕНИЕ од УЈП и истите да не успеал да ги искористи во целост или делумно по Даночните биланси составени за претходните години. Искажаната Даночна загуба може да се пренесе на товар на добивката (читај: на товар на даночната основа) во идните пресметковни периоди најмногу до ТРИ години сметано од годината во која е искажана загубата. Ако Даночната загуба е искажана за 2017 година, третата година истекува заклучно со 2020 година. Терминот „пренесува“ значи дека со Даночната загуба може да се намалува Даночната основа во наредните три фискални периоди преку составување на Даночните биланси. Прва година за која ќе се пренесе даночната загуба искажана за 2017 година е 2018та година.
1
„Службен весник на РМ“, бр. 112/14, 44/15 (Автентично толкување на Собрание на РМ на членовите 28 и 51), 129/15, 23/16 и 190/16.
2
„Службен весник на РМ“, бр. 171/14 и 31/17.
ИНФОРМАТОР 3 I МАРТ 2018
5
ПОВРЗАНИ СУБЈЕКТИ - ВЛОЖУВАЊА ОД/ВО СТРАНСТВО
4Ирена НИКОЛОВСКА
Dano~en sovetnik i_nikolovska@proagens.com.mk
ИЗВЕШТАИ ДО НАРОДНА БАНКА ЗА ВЛОЖУВАЊА ВО И ОД СТРАНСТВО (ОБРАСЦИ: ВС 11 И ВС 22 / КВАРТАЛЕН ИЗВЕШТАЈ КВС 22) ЗА 2017 ГОДИНА
1. ВОВЕД
К
апитално поврзаните субјекти врз основа на вложувања во и од странство се обврзани да ја известуваат Народната банка на РМ, според следните прописи, донесени согласно со членот 48 став 1 точка 3 од Законот за Народната банка на Република Македонија („Службен весник на РМ“, бр. 158/10, 123/12, 43/14, 153/15 и 6/16), членот 40 став 3 од Законот за девизното работење („Службен весник на РМ“, бр. 34/01, 49/01, 103/01, 51/03, 81/08, 24/11, 135/11, 188/13, 97/15, 153/15 и 23/16) и Одлуката за начинот и постапката на известување за трансакции со нерезиденти („Службен весник на РМ“, бр. 87/14): 1) Упатство за начинот на известување за состојбата и промените на капиталот и на меѓукомпанискиот долг на капитално поврзаните субјекти врз основа на вложувања ОД странство („Службен весник на РМ“ бр. 108/14, 200/16 и 185/17) и 2) Упатство за начинот на известување за состојбата и промените на капиталот и на меѓукомпанискиот долг на капитално поврзаните субјекти врз основа на вложувања ВО странство („Службен весник на РМ“ бр. 108/14, 200/16 и 185/17). патствата го пропишуваат начинот и У постапката на известување на резидентите до НБРМ за: - состојбата и промените на капиталот и меѓукомпанискиот долг на капитално поИНФОРМАТОР 3 I МАРТ 2018
врзаните субјекти врз основа на вложувања од и во странство, а пропишуваат и обрасци: - ВС 11 - Извештај за вложувања ВО странство, - ВС 22 - Извештај за вложувања ОД странство, - КВС 22 - Квартален извештај за вложувања ОД странство и - прилози - шифрарници (Сектор на претпријатието во кое се инвестира, Сектор на инвеститорот, Шифри на трансакции). Со измената на двете упатства, објавена во „Службен весник на РМ“, бр. 200/16, а во примена од 01.01.2017 година, беа променети прилозите-шифрарници за „Сектор на претпријатието во кое се инвестира“ и за „Сектор на инвеститорот“. Шифрите на трансакции се непроменети од основниот текст на упатствата во 2014 година (СВ-108/14). Шифрарниците се објавени во рамки на изданието „ИНФО-РЕГИСТАР“ на Про агенс. Упатствата дефинираат поширок опфат на структурата на поврзаност на капитално поврзаните субјекти, така што покрај: - поврзаноста со директниот инвеститор, се опфаќа и - поврзаноста со останатите инвеститори кои се наоѓаат во вертикална и хоризонтална поврзаност. Всушност, упатствата ги идентификуваат сите инвеститори и претпријатија во кои се
23
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
4 Данијела ЈАЌИМОВИЌ
Praven sovetnik d_jacimovic@proagens.com.mk
ДОГОВОР ЗА УПАТУВАЊЕ (АСИГНАЦИЈА)
1. АСИГНАЦИЈA КАКО ПРЕСМЕТКОВЕН НАЧИН НА ПЛАЌАЊЕ 1.1. Механизми за олеснување на наплата на трговски побарувања
Д
оговорот за упатување, во деловниот свет попознат под името асигнација, е регулиран со Законот за облигационите односи - ЗОО („Службен весник на РМ“, бр. 18/01; Уст. суд-78/01; 4/02; Уст. суд59/02; 5/03, 84/08, 81/09, 161/09 и 123/13 - во натамошниот текст: ЗОО) Во прашање е специфичен вид на облигационо правен однос, кој има широка примена во прометот на стоки и услуги. Современото работење се соочува со голем број на потешкотии претежно се од финансиска природа. Главен проблем врзан за финансирањето е, генерално, проблемот на ликвидноста. Ваквите услови погодуваат во современата деловна пракса да се развијат и се поинтензивно да се користат одредни правни механизми кои ја олеснуваат наплатата на трговските побарувања и ја подобруваат ликвидноста на учесниците во трговинскиот промет, намалувајќи ги едновремено трошоците на работењето. Таквите механизми, кои по својата суштина се правни работи - договори, се на пример: асигнација, цесија, компензација, преземање на долг и во последно време кај нас се почесто и факторинг. Сите овие своевидни средства во прометот на стоки, услуги и права за финален ефект имаат исполнување на обврските и затворање на побарувањата на доверителите, по договорна основа. 1
1.2. Субјекти со блокирани сметки и пресметковни начини на плаќање Допуштеноста на асигнацијата како и на компензација, цесија, преземање на долг и други облици на меѓусебно намирување на обврски и побарувања (плаќање со пресметка) кај субјектите со блокирани сметки е временски ограничена со Законот за платниот промет (ЗПП) 1 и завршува со 31 декември 2018 година (измена на ЗПП „Службен весник на РМ“, бр. 193/17 во сила од 27.12.2017 година). Доколку овој рок од ЗПП остане непроменет, од 1 јануари 2019 година согласно со член 25 од ЗПП, субјектите со блокирани сметки не ќе можат легално да вршат плаќање со пресметка. Забраната во наведена смисла, веќе од 1 јануари 2009 година е во примена кај буџетските корисници, единките корисници и другите институции кои имаат сметки во Трезорската главна книга а се со блокирана сметка (измена на ЗПП објавена во “Службен весник на РМ”, бр. 22/08), како и кај јавните здравствени установи кои имаат сметки во Здравствената главна книга и имаат блокирана сметка (измена на ЗПП објавена во “Службен весник на РМ”, бр. 145/10, во сила од 13 ноември 2010 година).
„Службен весник на РМ“, бр. 113/07, 22/08, 133/09, 145/10, 35/11, 11/12, 59/12 и 166/12. 44
www.proagens.mk
Данок на добивка И ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
4М-р Павле ГАЦОВ
Даночен советник и управител на Агенцијата “Про Агенс“ p_gacov@proagens.com.mk
ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА МЕСЕЧНИТЕ АКОНТАЦИИ НА ДАНОКОТ НА ДОБИВКА И ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД ЗА 2018 ГОДИНА
1. ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА МЕСЕЧНИТЕ АКОНТАЦИИ НА ДАНОКОТ НА ДОБИВКА Вовед
С
огласно со одредбите на членот 40.1 од Законот за данокот на добивка 1, месечните аконтации на данокот на добивка се утврдуваат во износ од една дванаестина од утврдениот данок во Даночниот биланс за претходната година зголемени за процентот на кумулативниот пораст на цените на мало во Републиката од претходниот период од годината, односно до 31 јануари наредната година, во однос на просечните цени на мало во претходната година. Месечните аконтации на данокот на добивка се плаќаат во рок од 15 дена по истекот на секој календарски месец, без да се доставува образец до УЈП.
Аконтациите на данокот на добивка може, но не мора да се пресметуваат на „интерен“ образец МДБ. Имено, Правилникот за начинот на пресметување и уплатување на данокот на добивка и начинот на одбегнување на двојното ослободување или двојното оданочување (во продолжение: Правилник за данокот на добивка) 2 веќе не пропишува ваков образец. Затоа неговиот изглед и функционалност, односно неговата форма и содржина е интерна работа на правните субјекти, обврзници на данокот на добивка.
kontakt@proagens.com.mk
Правила за повеќе и помалку платениот годишен данок на добивка Потсетуваме дека разликата меѓу уплатените аконтации на данокот на добивка за 2016 година (АОП 45 од ДБ) и износот на повеќе платениот данок пренесен од постарите даночни периоди (2015 година и претходно, искажан на АОП 46) од една страна, во однос на повисокиот износ на вистинската обврска на пресметаниот данок искажана на АОП 44 од Даночниот биланс за 2017 година (со знак „+“), обврзникот е должен да ја уплати во рок од 30 дена од денот на истекот на рокот за предавање на годишната сметка, односно: - најдоцна до 30 март 2018 година, за субјектите што годишната сметка ја предадоа во хартиена форма, или - најдоцна до 14 април 2018 година, за субјектите кои годишната сметка ја поднесоа во електронска форма). Обратно, ако оваа разлика искажана на АОП 47 од Даночниот биланс за 2017 година е негативна (со знак „-“), односно ако обврзникот на данокот во вид на аконтации платил поголем износ на данок од износот што бил должен да го плати, може од органот за јавни приходи да побара поврат на повеќе платениот данок (во тој случај во електронскиот Даночен биланс составен преку e-tax негативниот знак се става веднаш пред самиот
„Службен весник на РМ“, бр. 112/14, авт. Толкување-44/15, 129/15, 23/16 и 190/16.
1 2
„Службен весник на РМ“, бр. 174/14 и 31/17.
ИНФОРМАТОР 3 I МАРТ 2018
57
ДЕЛОВНО ПРАВО
4 Данијела ЈАЌИМОВИЌ
Praven sovetnik d_jacimovic@proagens.com.mk
ВАЖНИ АКТИВНОСТИ НА СУБЈЕКТИТЕ ВО ВРСКА СО ГОДИШНОТО ФИНАНСИСКО ИЗВЕСТУВАЊЕ
1. ВОВЕД
Г
одишното финансиско известување на субјектите од профитниот, непрофитниот (граѓански) и јавниот сектор е поврзано со повеќе задолжителни активности кои треба да бидат преземени во точно определени законски рокови од страна на одговорни и овластени лица. Подготовките за финансиското известување започнуваат со задолжителниот попис на средствата и обврските и усогласавањето на сметководствената состојба на средствата и обврските со фактичката состојба средствата утврдена со пописот, заклучно со крајот на деловната година за која се известува. Понатаму следува изготвување на готишните сметки и финансиските извештаи, а во определени случаи и ревизија на истите од страна на овластените ревизори, како и нивното усвојување од органите на управување и надзор внатре во субјектот, односно од носителите на удели и акции (содружници и акционери). Наведите дејствија се проткаени со задолжително доставување на годишните сметки и финансиските извештаи до надворешните институции - Централниот регистар на Република Македонија - Регистарот на годишните сметки и Управата за јавни приходи (УЈП), во рамки на системот на прибирање, обработка и евидентирање на информации од јавен карактер, кои на овој начин стануваат достап-
ни за јавноста. Поради тоа, основни квалитативни карактеристики на годишните сметки и финансиските извештаи како што се нагласува во Законот за трговските друштва (ЗТД), мора да бидат: точност (релевантност) и веродостојност, но нужно и разбирливост и споредливост, без оглед на правната форма, дејноста или некои други определувачки параметри на субјектот на известување. Особен придонес за релевантноста на информациите презентирани во финансиските извештаи обезбедуваат дополнителните финансиски и нефинансиски информации презентирани во белешките кон финансиските извештаи и во годишниот извештај за работење на субјектот. Овој текст е насочен кон прегледот на роковите во кои мораат да бидат извршени законските активности (изготвување, доставување, ревидирање, усвојување и објавување) на годишните сметки (ГС) и финансиските извештаи (ФИ), консолидираните годишни сметки (консолидирана ГС), консолидираните финансиски извештаи (консолидиран ФИ) и годишниот извештај за работење на друштвото во претходната деловна година (ГИРД). Активностите и роковите се уредени со општите одредби на Законот за трговските друштва (ЗТД) 1 коишто важат за трговските друштва и трговците поединци и за субјектите кој водат сметководство согласно со од-
„Службен весник на РМ“, бр. 28/04, 84/05, 87/08, 42/10, 48/10, 24/11, 166/12, 70/13, 119/13, 120/13, 187/13, 38/14, 41/14, 138/14, 88/15, 192/15, 217/15-Авт. Толкување, 06/16, 30/16 и 61/16; укинати членови на ЗТД со одлуки на Уставниот суд на РМ се: 11 став 3 и 14 став 3 точка 4 - 71/06; 14 став 3 точка 3 и член 18 став 2 точка 3 - 17/09; 29 став 2 точка 3 - 23/09; член 29 став 2 точка 5 - 8/11; член 234 став 2 точка 5 - 21/11.
1
ИНФОРМАТОР 3 I МАРТ 2018
63
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
РАТИФИКУВАН ДОГОВОР ЗА ОДБЕГНУВАЊЕ НА ДВОЈНО ОДАНОЧУВАЊЕ СО ИЗРАЕЛ
В
о „Службен весник на РМ“, бр. 36 од 26 февруари 2018 година е објавен нов Закон за ратификација на:
нејзиното законодавство. Договорот ќе влезе во сила на датумот на прием на последното известување.
- Договорот меѓу Македонската Влада и Израелската Влада за одбегнување на двојното оданочување и за заштита од фискална евазија по однос на даноците на доход.
Договорот ќе се применува на или после 1-ви јануари во календарската година што следува по годината во која договорот влегува во сила (на пример, ако процедурата за ратификација и во двете држави договорнички е завршена, при што секоја од државите, по дипломатски пат, ја известила другата држава договорничка за ратификацијата, со тоа што последното /второто/ известување е со датум до крај на 2018 година, договорот ќе почне да се применува од 2019 година.) Министерството за надворешни работи ќе го објави датумот на почетокот на примена на горенаведениот договор во “Службен весник на РМ”. Според членот 28 на договорот, по однос на размената на информации, размената може да се извршува по однос на информациите кои се однесуваат на било кој датум во рамките на три години кои претходат на влегувањето во сила на овој договор, или било кој датум кој следува по датумот на влегување во сила.
Одредбите на новиот договор се важни од аспект на задржаниот данок и персоналниот данок, кои се одбиваат од одредени приходи што ги остваруваат странски правни и физички лица, поточно на примената на даночните олеснувања и ослободувања што ги овозможува договорот (преку спроведување на пропишаната процедура со прописите за данокот на добивка, односно за персоналниот данок, пред исплатата на приходот), кои имаат предност пред националната легислатива. Според член 28 од договорот, државите договорнички меѓусебно се известуваат, во писмена форма, по дипломатски пат, за завршувањето на внатрешната постапка која е потребна за влегување во сила на овој договор согласно со
Преглед на даночните стапки за приходите од авторски права, камати, дивиденди и други приходи Договор склучен меѓу Р. Македонија и ИЗРАЕЛ Држава Предмет Приходи на од авторски договор права (член 12) ИЗРАЕЛ
5% 1) Персонал. од бруто износ данок 2) Данок на добивка
76
Приходи од камата (член 11) 10% од вкупен износ или 0%, ако:
Приходи од дивиденда (член 10)
Други приходи (член 21)
Делови од доход на а) 5% од бруто износот, ако резидент стварниот корисник е друштво на држава (освен партнерство или договор- каматата е исплатена друштво кое инвестира во ничка, без на Владата на друнедвижен имот), кое поседува оглед каде гата држава догонепосредно min 25% од капитасе оствареворнич-ка (Израел), лот на друштвото-исплатувач ни, кои не локална власт или б) 15% од бруто износ се опфатени нејзината централна во сите др. случаи со други банка, или Распределби од друштво кое членови на - каматата е исплаинвестира во недвижен имот договорот, те-на од страна на кон резидент на другата држава се оданочуВладата на другата 15% од бруто износот на рас-преваат само во држава договорнич- делбата, ако стварниот корисник таа држава ка (Израел), локална поседува непосредно помалку власт или нејзината од 10% од капиталот на друштвоцентрална банка. то-распределувач Дивиденди
www.proagens.mk