ПРЕЗЕНТАЦИИ ОД КПУ ОБУКА БРОЈ 1 ЈАНУАРИ/ФЕВРУАРИ 2018 ГОДИНА (ОД ГОДИШНА СМЕТКА) by АГЕНЦИЈА „ПРО АГЕНС“

Даночен биланс за 2017 година

Павле Гацов

Даночен обврзник • ДО се станува со чинот на регистрацијата – упис во соодветен регистар • Подружница на странско лице • Подружница на домашно лице НЕ составува Даночен биланс • Претставништво НЕ е даночен обврзник • Обврзник корисник на ТИРЗ (10 годишно ослободување) За ослободувањето УЈП донесува Решение на Барање на компанијата пподнесено преку Дирекцијата за ТИРЗ.

• Заштитно друштво не е ДО (но: изгубен статус на Заштитно друштво во септември 2017 година) Пресметка:

Даночен обврзник • Казнено поправна установа НЕ е обврзник на данокот на добивка • ДО настанати со преобразба, ликвидација и статусна промена со иста сметководствена состојба (без данок) со процена се зголеми објективната вредност на имотот и ако со ревалоризираниот износ се зголеми основната главина (зголемувањето се оданочува) • Ликвидација (на отворање и затворање, но ако трае процесот и секоја година) • Статусни промени (поделба, спојување и присоединување) ДБ од почетокот на годината до датум на статусн. промена Издвојување во текот на годината. Аконтациите се делат на ДО до изготвувњето на годишната сметка

Финансиски резултат од БУ • НОВ Образец ДБ (веќе поставен на e-tax) • Единките корисници на буџетски средства не се обврзници на ДД за средствата кои ги добиваат од буџетот • За приходите од стопанска дејност се прави посебна пресметка заради утврдување на почетната позиција од ДБ (стр. 207) Приходи од стопанска дејност --------------------------------------------- = % Вк. приходи МИНУС Пренесен вишок од 2016-та Расходи од стопанска дејност = Вк Расходи х % од Приходи од стопанска дејност Приходи од СД – Расходи од СД = Финанс. резултат од СД

Оданочиви расходи • Расходи кои не се во функција на дејноста на ДО приватни расходи расходи што ја намалуваат даночната основа но не генерираат приходи (патувања, приватни услуги и градење, опремување на стан/куќа во приватна сопственост...) кусок во благајната (подигнати пари кои не се вратени и не се оправдани со документи)

НЕоданочиви расходи – за вработени лица • Општо правило (Според КД) • Дневници за службени патувања -

8% домашна дневица (ЈС: нема пропишан износ)

странство: според Уредбата и Решението

• Теренски додаток -

според обезбедените услови за работа (сместување исхрана и сл.) на терен)

• Одвоен живот -

60% од ТНП (ЈС: 30% од ТНП)

НЕоданочиви расходи – за вработени лица • Помош за смрт на вработен - ТРИ ТНП - ЈС: 30.000 • Помош за смрт на член на семејно домаќинство - ДВЕ ТНП - ЈС: 15.000

НЕоданочиви расходи – за вработени лица • Помош при елементарни непогоди - ЕДНА ТНП • Отпремнина за пензионирање - ДВЕ ТНП ЈС: ДВЕ МНП • Испратнина заради технолошки вишок - според работниот стаж (1 – 6 плати)

Неоданочиви расходи – за вработени лица • Регрес за годишен одмор - ЕДНА ТНП (грански дговори) - ЈС (60% од ЕМНП) Услов за исплата Можност за намалување • Јубилејна награда - ЕТНП

Неоданочиви расходи – за вработени лица • Сопствено возило за службени цели 70% од вредноста со ПДД • Непрекинато боледување над 6 месеци - ЕДНА ТНП - ЈС (ЕДНА ПРОС. ПЛАТА во ОРГАНОТ) • Новогодишен надомест • Тим билдинг

(НЕ)Оданочиви расходи • Ново Поле (АОП 06) Трошоци за сместување (ноќевање со појадок) и превоз на надвoрешно лице (документираност) • Сметководствен сет на документираност • Несметководствен сет на документираност Извештај, Работен налог, Записник,... • Временска поврзаност • Важи и за членови на УО и НО

Неоданочиви расходи • Организирана исхрана и превоз - 4.468 месечен износ на признат расход за организирана исхрана по работник - стварни трошоци во јавниот сообраќај • Членови на органи на управување/надзор 16.411 месечно по лице (паушал/по седница + патни и дневни трошоци)

НЕоданочиви расходи • Доброволно пензиско осигурување: 131.288 денари годишно по лице • Волонтери: 4.923 денари/месечно по лице • Скриени исплати од добивки (кусоци) • Репрезентација (90% од расходот) • Стипендии • Отпис на побарувања • Побарувања по заем • Финансиски донација во спортот Процедурални проблеми

РЕИНВЕСТИРАНА ДОБИВКА 2017-та

2017 година: Правна основа за реинвестирање на добивката од 2016 година • Правната основа е утврдена со: - член 28 од Законот за данокот на добивка и - член 7 од Правилникот за данокот на добивка. Три главни позиции: - ДАНОЧНАТА ОСНОВА искажана во Даночниот биланс составен за 2017 година (АОП 30 од новиот ДБ) - ИЗНОСОТ НА ИЗВРШЕНИТЕ ВЛОЖУВАЊА (ИНВЕСТИЦИОНИ НАБАВКИ) во 2017 година (АОП 36 од ДБ) - РАСПРЕДЕЛЕНИОТ ДЕЛ ОД НЕТО ДОБИВКАТА ОСТВАРЕНА ЗА 2016 ГОДИНА НАМЕНЕТ ЗА ИНВЕСТИЦИИ (РЕИНВЕСТИРАНА ДОБИВКА)

2017 г.: Реинвестирање на добивката од 2016 г. • Зошто е важна Реинвестираната добивка? 

МИНУСНА СТАВКА на тековната Даночна основа

• Важно: Ослободувањето се однесува само за распределениот дел од нето добивката остварена за МИНАТАТА година наменет за нови инвестиции

• Не постои можност за користење на ова ослободување за: - распределен дел од акумулираната добивка од 2015 годинаи и претходно - пренесување на поголемиот износ на новите инвестиции во однос на реинвестираната добивка како неискористено право за наредниот даночен период

2017 г.: Реинвестирање на добивката од 2016 г.

• Внимавајте на главниот формален услов: Одлука за распределување на дел од нето добивката за 2016 година за нови инвестиции во 2017 година • После Одлуката, во сметководството треба да следи евиденција со која делот од нето добивката наменет за нови инвестиции се префрла на сметка на резервите: 9422 Следење и искнижување од евиденцијата

Третман на амортизацијата на средствата за кои се користи правото на „реинвестирање на добивката“ • Сметководствен аспект: Амортизацијата на реинвестираните средства е трошок во Билансот на успех • Амортизацијата е признаен расход и во Даночниот биланс • „ДВОЈНО“ намалување на даночната основа првото, преку ИНВЕСТИЦИОНИТЕ НАБАВКИ (еднократно) и второто, преку АМОРТИЗАЦИЈАТА (постепено). Шема Набавка на нетековни средства во 2017 Амортизација Добивка пред амортизација и Даночен биланс за 2017-та Даночна основа (300 – 10 = 290 – 100)

100 10 300 190

Инвестициони набавки НАБАВКИ ПРИФАТЛИВИ ЗА ДАНОЧНИ ЦЕЛИ - Материјални средства (НПО) Земјиште, земјиште и згради, машини, моторни возила, мебел и инвентар и канцелариска опрема.

- Нематеријални средства (компј. софтвер и патенти) - Инвестиции во тек ИСКЛУЧОЦИ патнички автомобили

бела техника

мебел

уметнички дела од ликовната и применетата уметност

теписи

други набавки кои служат за административни цели

аудиовизуелни средства

аванси за недвижности

Исклучоци од исклучоците Логичен пристап (без законска основа/но, постои преседан) • Патнички автомобили со специјална додатна опрема: - такси возила, возила за обука на возачите, специјални медицински возила, погребни возила и слично, кои што се директно поврзани со вршењето на основната дејност на претпријатието • Мебел, теписи, аудиовизуелни средства и бела техника: - опремување на хотели, мотели, ресторани - во угостителството и туризамот - кино сали, театри, спортски објекти и други објекти - во дејностите од културата и спортот-трговски дуќани и други продажни места - во трговијата - како и за уредување на шалтерските ентериери кај банките, осигурителните компании и други претпријатија кај кои основните услуги се даваат преку шалтери.

Услов • Исклучување на можноста даночниот обврзник да го пренесе правото на сопственост над средствата со кои се стекнал преку реинвестирање на добивката во рок од пет години од денот на нивното стекнување. • Доколку обврзникот ги отуѓи средствата на било кој начин (продаде, подари и сл.) има обврска да го плати данокот на добивка кој би го платил кога не би го користел ова даночно ослободување.

До кога се чува „реинвестираната добивка“ во евиденцијата ? 5 години или порано:

– До целосното амортизирање – Подарување – Уништување – Продажба Отуѓувањето пред 5 години создава обврска за плаќање на данокот на добивка што не бил платен заедно со припаѓачка камата. Со искнижувањето на средствата, реинвестираниот дел од добивката треба да се врати на акумулирана добивка: 9422 / 950

Одлука за распоредување на добивката (483 од ЗТД) 1. износот од добивката за покривање на загубата од минати години (доколку таква има); 2. износите коишто се внесуваат во законските и во статутарните резерви на друштвото;

3. износот којшто се исплатува во вид на дивиденда; 4. дополнителните издатоци врз основа на одлуката; 5. евентуалниот пренос на добивката во наредната година (акумулирана добивка); 6. износот на добивката со којшто ќе се изврши зголемување на основната главнина на друштвото и 7. износот од добивката за инвестиции.

Математички правила ОПИС

Опции 1

Распореден дел од нето добивката од 2016 -та за нови инвестиции

2.500

1.000

1.900

2.500

2.000

Даночна основа за 2017-та

1.200

1.500

1.600

2.500

3.000

Фактички инвестиции во 2017-та (инв. набавки)

1.500

1.200

1.100

1.600

9.000

Вкупен износ за кој може да се намалува даночната основа за 2017 година

1.200

1.000

1.100

ИЗВЕШТАЈ ЗА ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА ЗА 2017 г.

Ирена Николовска



Составен дел на Правилникот за форма и содржина на годишна сметка



Биланс на успех (ИЗВЕШТАЈ ЗА ДОБИВКА ИЛИ ЗАГУБА)



ИЗВЕШТАЈ ЗА ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА согласно со МСС 1 (големи / средни субјекти), односно Оддел 5 на МСФИ за МСЕ (мали / микро субјекти)

ИЗВЕШТАЈ ЗА СЕОПФАТНА ДОБИВКА МСФИ/МСС и МСФИ за МСЕ 

ГО ЗАМЕНУВА БИЛАНСОТ НА УСПЕХ



ДОПОЛНИТЕЛНИ ИНФОРМАЦИИ ЗА ПРОМЕНИ ВО ГЛАВНИНАТА, НАСТАНАТИ ОД ТРАНСАКЦИИ ВО КОИ НЕ СЕ ВКЛУЧЕНИ СОПСТВЕНИЦИТЕ

ИЗВЕШТАЈ ЗА СЕОПФАТНА ДОБИВКА МСФИ/МСС и МСФИ за МСЕ 

ЕДЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА СЕОПФАТНА ДОБИВКА



ДВА ИЗВЕШТАИ: БИЛАНС НА УСПЕХ И ИЗВЕШТАЈ ЗА СЕОПФАТНА ДОБИВКА (започнува со добивка/загуба и ги презентира составните делови на останатата сеопфатна добивка)

ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА:



Опфаќа ставки на ПРИХОДИ И РАСХОДИ, како и усогласувања при РЕКЛАСИФИКАЦИЈА

кои не се признаваат како добивка или загуба

ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА: 

ПРОМЕНИ ВО РЕВАЛОРИЗ. ВИШОК (МСС 16 / МСС 38) - НЕ ВАЖИ ЗА МАЛИ / МИКРО



ДОБИВКИ / ЗАГУБИ ОД ДОПОЛНИТЕЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА ФИН. С-ВА РАСПОЛОЖИВИ ЗА П-БА (МСС 39) - НЕ ВАЖИ ЗА МАЛИ / МИКРО



ПРОМЕНИ ВО АКТУАРСКИ ДОБИВКИ / ЗАГУБИ ДЕФИНИРАНИ ПЛАНОВИ ЗА КОРИСТИ НА ВРАБОТЕНИТЕ (МСС 19 и Оддел 28)

ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА: 

ДОБИВКИ / ЗАГУБИ ОД ПРЕВЕДУВАЊЕ НА ФИН. ИЗВЕШТАИ - РАБОТЕЊЕ ВО СТРАНСТВО (МСС 21 и Оддел 30)



ЕФЕКТИВЕН ДЕЛ НА ДОБИВКИ / ЗАГУБИ ОД ХЕЏИНГ ИНСТРУМЕНТИ ЗА ХЕЏИРАЊЕ НА ПАРИЧНИ ТЕКОВИ (ХЕЏИНГ НА ПАР. ТЕК) (МСС 39 и Оддел 12)

ПРОМЕНИ НА СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ, ПРОЦЕНКИ И ГРЕШКИ (МСС 8 И ОДДЕЛ 10 на МСФИ ЗА МСЕ)

Ирена Николовска

СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ 



КОНЗИСТЕНТНОСТ - ИСТИ ПОЛИТИКИ ЗА СЕКОЈ ПЕРИОД ЗАРАДИ СПОРЕДЛИВОСТ НА ФИ ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОД. ПОЛИТИКА – ПОРАДИ ИЗМЕНИ ВО МСС/МСФИ ИЛИ АКО РЕЗУЛТИРА СО ПОВЕРОДОСТОЈНИ И ПОРЕЛЕВАНТНИ ИНФОРМАЦИИ ВО ФИ

ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ



РЕТРОСПЕКТИВНА ПРОМЕНА



ПРОСПЕКТИВНА ПРОМЕНА

РЕТРОСПЕКТИВНА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНА ПОЛИТИКА 

РЕТРОСПЕКТИВНА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОД. ПОЛИТИКА - ДРУШТВОТО ЈА ПРИМЕНУВА НОВАТА ПОЛИТИКА НА СПОРЕДБЕНИТЕ ИНФОРМАЦИИ ЗА ПРЕТХОДНИТЕ ПЕРИОДИ ДО НАЈРАНИОТ ДАТУМ КОГА Е ИЗВОДЛИВО, ИСТО КАКО НОВАТА ПОЛИТИКА ДА БИЛА ПРИМЕНЕТА ОТСЕКОГАШ

ПРИМЕР НА РЕТРОСПЕКТИВНА ПРИМЕНА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНА ПОЛИТИКА 

ПРОМЕНА НА СМЕТК. ПОЛИТИКА - 2017, КУМУЛАТИВЕН ЕФЕКТ ОД ПРОМЕНА -НАМАЛУВАЊЕ НА АКУМУЛИРАНА ДОБИВКА ЗА 120.000 ден. на 1.1.2017 (почеток на период)



ДВЕ ГОД. НА СПОРЕДБЕНИ ИНФОРМАЦИИ (2015 и 2016) ефектот од промена на смет. пол. - ПОНИСКА ДОБИВКА ЗА 30.000 ден. поединечно за СЕКОЈА од МИНАТИ 4 г. (2013-2016)



ПОВТОРНО ИСКАЖУВАЊЕ НА АКУМ. ДОБИВКА НА 1.1.2015 г. - НАМАЛЕНА ЗА 60.000 ден. и ДОБИВКА НА 31.12.2015 и 31.12.2016 - НАМАЛЕНА ЗА 30.000 ден.

ПРОСПЕКТИВНА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНА ПОЛИТИКА 



ПРОСПЕКТИВНАТА (ИДНА) ПРОМЕНА на сметководствена политика подразбира дека новата политика се применува на настани што се случуваат по датумот на промената на политика Овој пристап се применува кога е непрактично ретроактивно да се примени новата политика, затоа што кумулативниот ефект од промената не може да се утврди за претходните периоди

ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ НА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНА ПОЛИТИКА 

ПРИРОДА НА ПРОМЕНА НА СМЕТК. ПОЛ.



ИЗНОСИ НА КОРЕКЦИЈА НА СТАВКИ ВО ФИ



ОБЈАСНУВАЊЕ КОГА НЕ МОЖЕ ДА СЕ ОДРЕДАТ ИЗНОСИТЕ НА КОРЕКЦИЈА



ПРИЧИНИ ЗАШТО НОВАТА ПОЛИТИКА ОБЕЗБЕДУВА ПОДОБРИ ИНФОРМАЦИИ

ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПРОЦЕНКИ

КОРЕКЦИЈА НА СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ НА СРЕДСТВО ИЛИ ОБВРСКА ИЛИ ИЗНОС НА ПЕРИОД. ПОТРОШУВАЧКА НА С-ВО (ПОРАДИ НОВИ ИНФОРМАЦИИ) ПЕРСПЕКТИВНА ПРОМЕНА НА ПРОЦЕНКА (ЕФЕКТ ВКЛУЧЕН ВО ДОБИВКА/ЗАГУБА): 

 

ВО ПЕРИОД НА ПРОМЕНА или ВО ПЕРИОД НА ПРОМЕНА И ИДНИ ПЕРИОДИ

ПРИМЕР ЗА ПЕРСПЕКТИВНА ПРИМЕНА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПРОЦЕНКИ 



ПРОЦЕНЕТО ПОБАРУВАЊЕ НА 31.12.2016 г. на 240.000 (720.000 бруто - 480.000 резерва за сомнител. побар.) Нова информација - крајна наплата од 300.000 ден. на 31.12.2017 г. ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ДОБИВКА за 60.000 ден. на 31.12.2017 г. (300.000 - 240.000) како промена на сметковод. проценка

ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ НА ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПРОЦЕНКИ 

СЕ ОБЕЛОДЕНУВА СЕКОЈА ПРОМЕНА НА СМЕТ. ПРОЦЕНКА И НЕЈЗИНИТЕ ЕФЕКТИ ВРЗ СРЕДСТВАТА, ОБВРСКИТЕ, ПРИХОДИТЕ И РАСХОДИТЕ ЗА ТЕКОВНИОТ ПЕРИОД

ИСПРАВКА НА ГРЕШКИ ВО ПРЕТХОДНИ ПЕРИОДИ 



РЕТРОСПЕКТИВНА КОРЕКЦИЈА НА ГРЕШКА ОД ПРЕТХОДЕН ПЕРИОД: ПОВТОРНО СЕ ПРИКАЖУВААТ СПОРЕДБЕНИТЕ ИЗНОСИ ЗА ПРЕТХОДЕН/И ПЕРИОД/И КОГА ГРЕШКАТА СЕ ПОЈАВИЛА ИЛИ АКО СЕ ПОЈАВИЛА ПРЕД ДА БИДЕ ПРЕЗЕНТИРАН НАЈРАН ПРЕТХОДЕН ПЕРИОД - ПОВТОРНО СЕ ПРИКАЖУВААТ ПОЧЕТНИТЕ САЛДА НА СРЕДСТВАТА, ОБВРСКИТЕ И ГЛАВНИНАТА ЗА НАЈРАН ПРЕТХОДНО ПРЕЗЕНТИРАН ПЕРИОД

ПРИМЕР ЗА РЕТРОСПЕКТИВНА ИСПРАВКА НА ГРЕШКА 



ВО 2017 г. ОТКРИЕНА Е ГРЕШКА - ПОТЦЕНЕТА АМОРТИЗАЦИЈА за 2016 г. за 430.200 денари Ефект на исправка: ПОВТОРНО СЕ ИСКАЖУВА ДОБИВКАТА НА 31.12.2016 НАМАЛЕНА ЗА 430.200 ден. и ПОВТОРНО СЕ ИСКАЖУВА АКУМУЛИРАНАТА ДОБИВКА НА 1.1.2017 год. (почеток на период) НАМАЛЕНА ЗА 430.200 ден.

ПРОСПЕКТИВНА ИСПРАВКА НА ГРЕШКА  ПРОСПЕКТИВНАТА ИСПРАВКА на грешка подразбира дека друштвото треба повторно да ги искаже споредбените податоци проспективно од најраната дата која е практична (што може да биде и тековниот период)  Овој пристап се применува кога е непрактично да се утврдат кумулативните ефекти во однос на грешката за претходните периоди

ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ НА ГРЕШКИ ОД ПРЕТХОДНИ ПЕРИОДИ  



ПРИРОДА НА ГРЕШКА ИЗНОСИ НА КОРЕКЦИИ НА СЕКОЈА ЗАСЕГНАТА СТАВКА ОД ФИ ЗА СЕКОЈ ПРЕТХОДНО ПРЕЗЕНТИРАН ПЕРИОД ИЗНОС НА КОРЕКЦИИ НА ПОЧЕТОК НА НАЈРАН ПРЕТХОДНО ПРЕЗЕНТИРАН ПЕРИОД ОБЈАСНУВАЊЕ КОГА Е НЕПРАКТИЧНО ДА СЕ ОДРЕДАТ ИЗНОСИТЕ НА КОРЕКЦИИТЕ

ВАЖНИ РОКОВИ, ОДЛУКИ, ИЗВЕСТУВАЊА И ОСТАНАТИ ОБВРСКИ НА ТРГОВЕЦОТ Данијела Јаќимовиќ правен советник

Pro agens, 2018

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ДЕЈСТВИЈА СПОРЕД ХРОНОЛОГИЈАТА НА ЗТД 1) СОСТАВУВАЊЕ НА ГС, ФИ И ГИРД, 2) УСВОЈУВАЊЕ ГС, ФИ И ГИРД ОД ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ, 3) ДОСТАВУВАЊЕ НА ГС ДО ЦРРМ, 4) РЕВИЗИЈА НА ФИ ОД ОВЛАСТЕН РЕВИЗОР, 5) ПРОВЕРКА /УСВОЈУВАЊЕ НА ГС, ФИ И ИЗВЕШТАЈОТ ЗА РЕВИЗИЈА ОД НАДЗОРНИОТ ОРГАН НА ДРУШТВОТО,

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ДЕЈСТВИЈА СПОРЕД ХРОНОЛОГИЈАТА НА ЗТД 6) УСВОЈУВАЊЕ НА ГС,ФИ И ГИРД ОД СОБРАНИЕТО / СОБИРОТ НА СОДУЖНИЦИ, 7) ДОСТАВУВАЊЕ НА ОДОБРЕНИТЕ ФИ И ГИРД ДО ЦРРМ;

8) ОБЈАВУВАЊЕ БИЛАНСИТЕ ВО “СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РМ И 9) ОСТАНАТИ ОБЈАВУВАЊА ЗАДОЛЖИТЕЛНИ СПОРЕД LEX SPECIALIS

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ И ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС / ФИ И ГИРД ЗА 2017 ФОРМА

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ

ПОТПИШУВА: ЗАКОНСКИ ЗАСТАПНИК

ДОО/ДООЕЛ

Управителот

АД со одборот на директори

Извршниот директор Извршните членови на (генерален директор одборот на директори /главен извршен дир.)

АД со управен и надзорен одбор

Управниот одбор

Членот на управниот одбор овластен за застапување

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ И ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС / ФИ И ГИРД ЗА 2016 ФОРМА

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ

ПОТПИШУВА: ЗАКОНСКИ ЗАСТАПНИК

Подружница на странско лице

Застапник на подружницата

ТП - Трговецпоединец

Лицето регистрирано како ТП

ДОО / АД како Изготвувач на Консолидирана ГC/ФИ

Орган на управување на друштвото со превладувачко влијание

• Управител / ДОО • Извршен директор / АД • Член на управниот одбор / АД

ИЗГОТВУВАЧИ НА КОНСОЛИДИРАНИ ГС/ФИ КАПИТАЛНА ПОВРЗАНОСТ НА ДРУШТВАТА СПОРЕД ЗТД ДРУШТВО СО ПРЕВЛАДУВАЧКО ВЛИЈАНИЕ

ДРЖИ МНОЗИНСКИ УДЕЛ/АКЦИИ (НАД 50%)

РАСПОЛАГА СО МНОЗИНСТВО ГЛАСОВИ ВРЗ ОСНОВА НА ДОГОВОР склучен со други содружници / акционери.

ФАКТИЧКИ ОПРЕДЕЛУВА КОИ И КАКВИ ОДЛУКИ ЌЕ СЕ ДОНЕСАТ на собирот / собра. во ова друштво.

РАСПОЛАГА СО НАД 40% ОД ВКУПНИОТ БРОЈ НА ГЛАСОВИТЕ а ниту еден друг содружник/акци онер не поседува поголем број гласови.

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС/ФИ ОД СМЕТКОВОДИТЕЛ/ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ  ПОКРАЈ ЗАКОНСКИОТ ЗАСТАПНИК ГС/ФИ ГИ ПОТПИШУВА И СМЕТКОВОДИТЕЛ / ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ, СО НАВЕДУВАЊЕ НА РЕГИСТАРСКИ БРОЈ (ИСОС) И ДАТУМ НА СОСТАВУВАЊЕ.  Известување од ЦРМ: Централен регистар ги превзеде податоците од регистрите кои ги води Исос. Нерегистриран сметководител/овластен сметководител во ИСОС нема да може да поднесе годишна сметка до ЦР.

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС/ФИ СМЕТКОВОДИТЕЛ

Потпишува ГС за: • Трговци поединци

• Здруженија и Фондации.

ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ

Потпишува ГС/ФИ за: • Сите обврзници за водење на сметководство.

ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС  СРЕДНИ И ГОЛЕМИ ТД ГИ ДОСТАВУВААТ ДО ЦРМ:  ВО ЕЛЕКТРОНСКА ФОРМА – ДО 15 МАРТ  СО ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС НА СМЕТКОВОДИТЕЛОТ/ ОВЛАСТЕНИОТ СМЕТКОВОДИТЕЛ ИЛИ НА ЗАКОНСКИОТ ЗАСТАПНИК НА ТРГОВЕЦОТ.

ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС  МАЛИ И МИКРО ТРГОВЦИ ИЗБИРААТ ПОМЕЃУ:  ЕЛЕКТРОНСКА ДОСТАВА - СО ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС, ДО 15 МАРТ ИЛИ  ДОСТАВА ВО ХАРТИЕНА ФОРМА – КРАЈ НА ФЕВРУАРИ.

ИЗЈАВА КОН ГС/ФИ  Во прилог на секоја ГС и ФИ се поднесува:  ИЗЈАВА ЗА ТОЧНОСТА И ВИСТИНИТОСТА НА ПОДАТОЦИТЕ ИСКАЖАНИ ВО ГС И ФИ ДАДЕНА ПОД МОРАЛНА, МАТЕРИЈАЛНА И КРИВИЧНА ОДГОВОРНОСТ.  Изјавата ја потпишува ЗАСТАПНИКОТ ПО ЗАКОН:

• Управител (ДОО), • Главен извршен директор (АД), • Генерален директор - член на управен одбор (АД)  При електронска достава се потпишува со ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС.

ИЗЈАВА под морална, материјална и кривична одговорност за точноста и вистинитоста на податоците искажани во годишната сметка и финансискиот извештај

Јас __________________ со ЕМБГ

_____

како овластен застапник на _____________________________ со матичен број (ЕМБС) _______________ изјавувам под морална, материјална и кривична одговорност дека податоците искажани во годишната сметка и финансискиот извештај за 20___ година, се точни и вистинити. Изјавил,

Разграничување на одговорноста во составувањето на ГС/ФИ  АД - За поднесување на невистинити ГС и ФИ, одговараат СИТЕ членовите на органот на управување како солидарни должници (лично и неограничено). • Тужба за надомест на штета причинета на друштвото може да поднесат акционерите и доверителите во рок од 5 години.

 ДОО - Содружниците може да бараат надомест на штетата против управителот во рок од 3 години, сметано од денот на извршеното штетно дејствие. • Ако дејствието е квалификувано како кривично дело, тужбата застарува за 10 години. • Кривични дела против јавните финансии, платниот промет и стопанството (злоупотреба на овластувања, фалсификување на исправи, даночно затајување).

Разграничување на одговорноста во составувањето на ГС/ФИ  Одговорноста на сметководителот во вршењето на сметководствените работи, вклучително и составувањето на ГС и ФИ се сведува на оперативниот, стручниот дел на работењето во согласност со применетите МСС/МСФИ и МСФИ за МСЕ, законските и подзаконските прописи;  Почитување на обврските кои произлегуваат од договорите склучени со обврзниците за водење на сметководство, односно  Почитување на обврските од договорот за вработување (вработени сметководители/овластени сметководители).

ЕДИНСТВЕН КРАЕН РОК ЗА ИЗГОТВУВАЊЕ НА ГС/ФИ/КГИ/КГФ/ГИРД

УСВОЈУВАЊЕ ОД ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ ДО КРАЈОТ НА ФЕВРУАРИ • ЗАДОЛЖИТЕЛНО СЕ УСВОЈУВААТ СО ОДЛУКА ОД:  одборот на директорите (АД),  управниот одбор (АД),  управител (ДОО/ДООЕЛ).

• НИШТОВНА Е ОДЛУКАТА НА СОБРАНИЕТО ЗА ОДОБРУВАЊЕ НА ГС/ФИ И ГИРД БЕЗ ПРЕТХОДНАТА ОДЛУКА НА ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ. • ДОНЕСУВА ПРЕДЛОГ - ОДЛУКИ: за распределба на добивка, плаќање на дивиденда, покривање на загуба....

РАЗЛИЧНИ РОКОВИ ЗА ДОСТАВУВАЊЕ ДО ЦРРМ

НЕАКТИВНИТЕ СУБЈЕКТИ Поднесуваат до ЦРРМ: 1) ПИСМЕНО ИЗВЕСТУВАЊЕ ДЕКА НЕ БИЛЕ АКТИВНИ ВО ПРЕТХОДНАТА ГОДИНА и

2) ГОДИШНА СМЕТКА.

•

ИЗВЕСТУВАЊЕ Јас __________________ со ЕМБГ _______________________ Ве известувам дека правниот субјект______________________ ______________________________________________________ Со ЕМБС __________ нема деловна активност во 20__ година. Тел.контакт Во На ден

М.П.

Овластено лице, ___________________

ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕВИЗИЈА НА ГС и ФИ ПОДНЕСЕНИ ПО ЗАКОНСКИОТ РОК • ОБВРСКА ЗА ТРГОВЦИТЕ ПОЕДИНЦИ И ТРГОВСКИТЕ ДРУШТВА КОИ НЕМА ДА ПОДНЕСАТ ГС И ФИ ВО ЗАКОНСКИ УТВРДЕНИОТ РОК:

НАДОМЕСТОК ЗА НЕПОДНЕСУВАЊЕ НА ГС И ФИ ВО РОК • ПОСЕБЕН НАДОМЕСТОК за трговците кои нема да ги достават ГС / ФИ во пропишаните рокови, утврден со Тарифата на ЦРМ. • НАПОМЕНА! ПЛАЌАЊЕТО НА НАДОМЕСТОКОТ ЗА ЗАДОЦНУВАЊЕ, НЕ ГИ ОСЛОБОДУВА ТРГОВЦИТЕ ОД ПРЕКРШОЧНАТА ОДГОВОРНОСТ ЗА НЕПОДНЕСУВАЊЕ ВО РОК.

ПРЕКРШОK ЗА НЕПОДНЕСУВАЊЕ НА ГС/ФИ ВО РОК • НА ТРГОВЕЦ - ПОЕДИНЕЦ ЌЕ МУ СЕ ИЗРЕЧЕ ГЛОБА ОД 1.000 ЕВРА И ЗАБРАНА НА ВРШЕЊЕ ДЕЈНОСТ ОД ЕДНА ДО ТРИ ГОДИНИ. • НА ТРГОВСКОТО ДРУШТВО ЌЕ МУ СЕ ИЗРЕЧЕ ГЛОБА ОД 3.000 ЕВРА И ЗАБРАНА ЗА ВРШЕЊЕ ДЕЈНОСТ ВО ТРАЕЊЕ ОД ЕДНА ДО ТРИ ГОДИНИ. • НА ОДГОВОРНОТО ЛИЦЕ ВО ДРУШТВОТО ЌЕ МУ СЕ ИЗРЕЧЕ ГЛОБА ВО ИЗНОС ОД 30% ОД ОДМЕРЕНАТА ГЛОБА НА ДРУШТВО И ЗАБРАНА ЗА ВРШЕЊЕ ДОЛЖНОСТ ВО ТРАЕЊЕ ДО ЕДНА ГОДИНИ.

БРИШЕЊЕ ОД ТРГОВСКИОТ РЕГИСТАР  Од 1 јануари 2015 година: • Трговците кои не доставиле ГС и ФИ за последната деловна година до последниот работен ден од тековната година СЕ БРИШАТ од трговскиот регистар. • Постапката за бришење ќе се ЗАПРЕ ако за времетраењето на објавата на списокот за бришење ја отстранат причината.

РЕВИЗИЈА НА ФИ И НА КОНСОЛИДИРАНИТЕ ГС И ФИ • ГОЛЕМИ И СРЕДНИ ТРГОВЦИ - АД, ДОО/ДООЕЛ • ДРУШТВА ШТО КОТИРААТ НА БЕРЗА • ДРУШТВА - СОСТАВУВАЧИ НА КОНСОЛИДИРАНИ ГС И КОНСОЛИДИРАНИ ФИ И • ФИНАНСИСКИ ИНСТИТУЦИИ - Банките, друштвата за осигурување, финансиските друштва кои според ЗТД се големи трговци.

РОК ЗА ВРШЕЊЕ РЕВИЗИЈА И ИЗБОР НА РЕВИЗОРОТ • Најдоцна ЕДЕН МЕСЕЦ пред одржувањето на собирот на содружници / собранието на акционери:

 НАЈДОЦНА ДО 31 МАЈ  НАЈДОЦНА ДО 30 АПРИЛ (БАНКИ, ОСИГУРИТЕЛНИ ДРУШТВА, ФИНАНСИСКИ ДРУШТВА)

• Го избира собирот на содружниците / собранието, пред истекот на годината за којашто се врши ревизијата. • Неревидирани ФИ не можат да бидат одобрени од собранието.

ОБВРСКА НА НАДЗОРНИОТ ОРГАН • Најдоцна ЕДЕН МЕСЕЦ ПРЕД годишното собрание (31 мај) неизвршните членови на ОД / надзорниот одбор одржува состанок на кој ги разгледува и усвојува:

 ГС, ФИ и ГИРД,

 Извештај за извршената ревизијата,  Предлог - Одлуки за распределба на добивката или покривање на загубата која ќе биде доставена на собранието, односно собирот на содружниците.

ОБВРСКА НА НАДЗОРНИОТ ОРГАН • Надзорниот орган составува ИЗВЕШТАЈ наменет за основачите со информации за:  НАЧИНОТ И ОБЕМОТ НА КОНТРОЛАТА НАД УПРАВУВАЊЕТО СО ДРУШТВОТО во претходната деловна година,  РЕЗУЛАТИТЕ ОД ИЗВРШЕНАТА РЕВИЗИЈА И ЗА ПРИГОВОРИТЕ НА РЕВИЗОРОТ НА ГС И НА ФИ и предлагаат дали тие да бидат усвоени или не.

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ОДЛУКИ НА ГОДИШНОТО СОБРАНИ

РАСПРЕДЕЛБА НА ДОБИВКА

ДИВИДЕНДА

РОК ЗА СВИКУВАЊЕ НА ГОДИШНОТО СОБРАНИЕ

Најдоцна: ТРИ МЕСЕЦИ по составу. на ГС

НЕ ПОДОЦНА ОД 30. ЈУНИ

14 МЕСЕЦИ од одржувањето на последното годишно собрание

НОВА ЗАГУБА / ВОНРЕДЕН (АЛАРМАНТЕН) СЛУЧАЈ • АД - Доколку по годишната сметка друштвото покажува НОВА ЗАГУБА, ПОГОЛЕМА ОД 30% ОД ВРЕДНОСТА НА ИМОТОТ НА ДРУШТВОТО, ОДНОСНО 50% ОД ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА, ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ мора веднаш да подготви ИЗВЕШТАЈ за причините за загубата и да предложи мерки за покривање на истата.

ВО РОК ОД 48 ЧАСА од сознавањето, органот на управување СВИКУВА СОБРАНИЕ на кое ќе ги извести акционерите за состојбата и за преземените мерки.

ГОДИШНО СОБРАНИЕ • Задолжително се одучува за три клучни прашања: 1) Разгледување и усвојување на ГС, ФИ и ГИРД;

Употребата на чистата добивка или покривање на загубата и

Одобрување на работата на членовите на органот на управување и на надзорниот одбор.

НАПОМЕНА: Ако собранието одлучува за измена на податок што се запишува во трговскиот регистар записникот го води НОТАР.

ОДОБРУВАЊЕ НА РАБОТАТА НА ЧЛЕНОВИТЕ НА ОРГАНИТЕ НА ДРУШТВОТО • За одобрување на работата се гласа одделно за секој член на органот на управување и надзорен на друштвото.

• Ако годишното собрание не ја одобри работата на органите на друштвото или на некои од членовите, на истата седница собранието одлучува да пристапи кон избор на нови членови. • Изборот на полниот состав на органите на друштвото се врши на продолжена седница на годишното собрание. • Денот на одржувањето на продолжената седница се објавува во дневен весник.

ОДЛУКА ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ДОБИВКАТА 1) износот од добивката за покривање на загубата од минати години (доколку таква има); 2) износите што се внесуваат во законските и во статутарните резерви на друштвото; 3) износот којшто се исплатува во вид на дивиденда; 4) дополнителните издатоци врз основа на одлуката (на пр. учество на менаџерите во добивката); 5) евентуалниот пренос на добивката во наредната година (акумулираната добивка); 6) износот на добивката со којшто ќе се изврши зголемување на основната главнина на друштвото и 7) износот од добивката за инвестиции.

ОДЛУКА ЗА ПОКРИВАЊЕ НА ЗАГУБАТА • Покривањето на загубата се врши РЕДОСЛЕДНО од следните извори: 1) АКУМУЛИРАНА ДОБИВКА; 2) ЗАДОЛЖИТЕЛНАТА ОПШТА РЕЗЕРВА; 3) ПОСЕБНИТЕ РЕЗЕРВИ ЗА ПОКРИВАЊЕ ЗАГУБИ; 4) ПРЕМИИ и 5) ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА, СО НЕЈЗИНО НАМАЛУВАЊЕ.

ЗАКОНСКА / ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА  ОПШТИОТ РЕЗЕРВЕН ФОНД  ПРОЦЕНТОТ НА ИЗДВОЈУВАЊЕ ОД ГОДИШНАТА НЕТО ДОБИВКА ЗА ОПШТИОТ РЕЗЕРВЕН ФОНД ИЗНЕСУВА МИН. 5%  ИЗНОСОТ НА ОПШТИОТ РЕЗЕРВЕН ФОНД ЕДНАКОВ НА МИН. 1/10 ОД ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА.

СТАТУТАРНИ - СТРОГО НАМЕНСКИ РЕЗЕРВИ Осигурување од ризик

Стекнување на сопствени акции

Добротворни цели на вработените

Порамномерна исплата на дивиденда

СТАТУТАРНИ РЕЗЕРВИ • Овие резерви се издвоени од општиот имот на друштвото. • Сметките за нив се водат одвоено од другите сметки на друштвото.

ДИВИДЕНДА СРЕДСТВАТА НА ДРУШТВОТО ШТО МОЖАТ ДА СЕ КОРИСТАТ ЗА ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА I плус

1. Нето добивка после оданочување 2. Пренесена нераспределена нето добивка од минати год. 3. Резерви кои можат да се распределуваат (Дел од законските резерви над утврдениот лимит и посебни резерви определени со договорот/статутот)

минус 1. Непокриените загуби од претходни години III 2. Законски и посебни (статутани) резерви

РАСПОЛОЖИВА НЕТО ДОБИВКА ЗА РАСПРЕДЕЛБА НА ДИВИДЕНДА (I + II - III)

КРИТЕРИУМИ И ФОРМИ НА ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА • Во прв ред: Мериторни се критериуми на распределба уредени со статутот/договорот за друштво:  можна неусловеност меѓу големината на уделот/акции и големината на дивиденда. • Алтернативно: Учество во добивката сразмерно на акции / удели. • Форма на исплата на дивиденда во:

 пари (готовинска/парична дивиденда) или  во акции, односно удели (акциска дивиденда).

НЕИСПЛАТЕНА ОДОБРЕНА ДИВИДЕНДА СТАНУВА ОБВРСКА НА ДРУШТВОТО • Одобрената дивиденда може да се исплати најдоцна ДО 30-ТИ СЕПТЕМВРИ по завршувањето на деловната година за која е одобрена. Доколку дивидендата не се исплати во рок, на износот на дивидендата се пресметува КАЗНЕНА КАМАТА до денот на исплатата на дивидендата.

• Прекршочна одговорност постои: а) За неисплата на дивиденда во рок и б) Доколку Одлуката за плаќање на дивиденда не ги содржи пропишаните податоци.

ПЛАЌАЊЕ НА АВАНС НА ДИВИДЕНДА  Aвансна дивиденда може да се плаќа во текот на деловната година врз основа на периодична сметка за трите (јануаримарт), шесте (јануари-јуни), односно деветте месеци (јануарисептември), ревидиранa од овластен ревизор. Правни услови: - Органот на управување да е овластен со статутот / договорот за друштво за исплата на авансна дивиденда и

- Надзорен орган да се согласи со едногласна одлука.

ПЛАЌАЊЕ НА АВАНС НА ДИВИДЕНДА Како аванс на дивиденда се исплатува п о н и с к и о т износ од: 1) НЕТО ДОБИВКАТА УТВРДЕНА ПО ПЕРИОДИЧНА СМЕТКА ИЛИ

2) ВКУПНАТА ДОБИВКА ОД ПРЕТХОДНАТА ГОДИНА: а) ЗГОЛЕМЕНА за: - пренесената нераспределена добивка од претходните години и - резервите кои можат да се распределуваат и б) НАМАЛЕНА за: - делот за покривањето на загубите од претходните години и - износите коишто се издвојуваат за законските и статутарните резерви, за период за кој се пресметува аванс на дивиденда.

ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА ОД ДОБИВКАТА И РЕЗЕРВИТЕ • Услови:

- НЕПОСТОЕЊЕ НА НЕПОКРИЕНИ ЗАГУБИ И - РЕВИДИРАНА ГС И ГИРД

• КАЈ АД: Зголемување на ОГ = НОВА ЕМИСИЈА НА АКЦИИ што се распределуваат на постојните акционери сразмерно на нивното учество во основната главнина. • Кај ДОО: Зголемување на ОГ = ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА НОМИНАЛНИТЕ ИЗНОСИ НА ПОСТОЈНИТЕ УДЕЛИ на содружниците сразмерно на нивните удели.

ДОСТАВУВАЊЕ НА ОДОБРЕНИ ФИ И НИВНО СТАВАЊЕ НА УВИД  До ЦРМ се доставуваат најдоцна 30 дена од денот на нивното одобрување, но не подоцна од 30 јуни: ▫ ОДОБРЕНИТЕ ФИ ЗАЕДНО СО ГИРД,

▫ ОДОБРЕНИТЕ КОНСОЛИДИРАНИ ГС И ▫ ОДОБРЕНИТЕ КОНСОЛИДИРАНИ ФИ.  Се ставаат на увид во деловната или во друга просторија. Право на увид има секој содружник или акционер.

ДОСТАВУВАЊЕ ОД СТРАНА НА ПОДРУЖНИЦАТА НА СТРАНСКОТО ЛИЦЕ • Подружницата на странското лице е должна да ги достави ЦРМ годишните ФИ на странското трговско друштво, односно странскиот трговец-поединец што ја организирале и да ги објави најмалку во еден дневен весник. • член 587 став 6 од ЗТД.

ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ Задолжително објавување во рок од 15 дена од денот на одржувањето на собранието во „Сл. Весник на РМ“ на: 1. Билансот на состојбата и

2. Билансот на успехот.  Обврска за ГОЛЕМИТЕ ТРГОВЦИ и трговците кои вршат: - банкарски и други кредитни работи, - работи на осигурувањето, - друштвата кои котираат на берза и - составуваат консолидирани ГС и ФИ

Друштвата кои составуваат КОНСОЛИДИРАНИ ГС / ФИ • Ги објавуваат во „Сл. Весник“ и: - ГОДИШНИОТ ИЗВЕШТАЈ ЗА РАБОТЕЊЕТО И - ИЗВЕШТАЈОТ ЗА РЕВИЗИЈАТА.

(член 506 став 6 од ЗТД)

ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ  Задолжително објавување: Плус:



БАНКИТЕ и во најмалку еден дневен весник: билансите, извештајот за промена на капиталот, извештајот за парични текови и извештајот на ревизорот.



ДРУШТВАТА ЗА ОСИГУРУВАЊЕ најмалку во еден дневен весник: ревизорскиот извештај со мислењето на ревизорот, во рок од 15 дена од усвојување на извештајот од страна на собранието на акционери, но не подоцна од 30. јуни.

ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ  Задолжително објавување: Плус:



ДРУШТВА ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ПЕНЗИСКИ ФОНДОВИ најмалку во еден дневен весник и на својата веб страница: извадок од ревидираниот ФИ со мислењето на ревизорот, во рок од 15 дена од усвојување на извештајот од страна на собранието на акционери.



ФИНАНСИСКИТЕ ДРУШТВА најмалку во еден дневен весник: ФИ заедно со извештајот и мислењето на ревизорот во рок од 15 календарски дена од денот на доставувањето на извештаите до Министерството за финансии.

ОБЈАВУВАЊЕ СПОРЕД ЗАКОНОТ ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ • АД (СРЕДНИ И ГОЛЕМИ) КОИ НЕ КОТИРААТ И НЕ СЕ ВОДАТ ВО РЕГИСТАРОТ НА АД СО ПОСЕБНИ ОБВРСКИ ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕ, ОБЈАВУВААТ:  НАЈМАЛКУ ВО ЕДЕН ДНЕВЕН ВЕСНИК:

МИСЛЕЊЕТО ОД ОВЛАСТЕН РЕВИЗОР, ПЛУС  НА ВЕБ СТР. НА БЕРЗАТА: РЕВИДИРАНИТЕ ФИ И МИСЛЕЊЕТО НА РЕВИЗОРОТ, ВО РОК ОД 15 ДЕНА ОД УСВОЈУВАЊЕТО НА ГИ И ФИ;

ОБЈАВУВАЊЕ ПО ЗАКОНОТ ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ • АД (МАЛИ, СРЕДНИ И ГОЛЕМИ) КОИ НЕ КОТИРААТ И НЕМААТ ПОСЕБНИ ОБВРСКИ ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕ, ОБЈАВУВААТ:  НА ВЕБ СТР. НА БЕРЗАТА: податоците за приходи (вкупно), добивка пред оданочување, добивка за финансиската година, нето готовински тек, добивка по акција и дивиденда по акција.

НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ СПОРЕД ЗЗФ • Објавуваат на својата веб страница да или на друг соодветен начин (дневен весник) ФИ и годишниот извештај за работењето, најдоцна до 30 април. • НПО со статус од јавен интерес чиј годишен буџет е над 20.000 евра вршат ревизија и Извештајот за ревизија го објавуваат на својата веб страница најдоцна до 30 април.

БУЏЕТИ И БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ НОВА ОБВРСКА за буџетите и буџетските корисници:

• ЗАВРШНИТЕ СМЕТКИ да ги објавуваат на својата веб страница во рок од 15 дена од денот на доставувањето до Регистарот на годишните сметки при ЦРМ. • Необјавување е санкционирано како прекршок со глоба од 500 до 800 евра за одговорното лице. • Закон за изменување и дополнување на Законот за сметководството за буџетите и буџетските корисници објавен во „Службен весник на РМ“, бр. 170/17 во сила од 05.12.2017 година.

ЈАВНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ГС/ФИ И ГИРД НА ЈП • УПРАВНИОТ ОДБОР на ЈП ги УСВОЈУВА ГС/ФИ и ГИРД и одлучува и за употреба на добивката и покривање на загубите. • ОДБОРОТ ЗА КОНТРОЛА ГИ ПРЕГЛЕДУВА и му дава МИСЛЕЊЕ на Управниот одбор. Управниот одбор НЕ МОЖЕ ДА ГИ УСВОИ, БЕЗ ПОЗИТИВНО МИСЛЕЊЕ од одборот на контрола. • ОДБОРОТ ЗА КОНТРОЛА својот ИЗВЕШТАЈ ЗА ПРЕГЛЕДОТ НА ГС ЗАЕДНО СО МИСЛЕЊЕТО, му го ДОСТАВУВА на министерот за финансии, а копија од извештајот и до министерот надлежен за работите на соодветната дејност (ресорен министер). • ОСНОВАЧОТ на ЈП дава СОГЛАСНОСТ на ГС и годишниот извештај за работењето на ЈП.

ФОРМИРАНА ПРЕКРШОЧНА КОМИСИЈА ВО ЦРМ • За водење прекршочна постапка и изрекување на прекршочни санкции за прекршок: I.

Ненавремено доставување на ГС, ФИ, КГС и КФИ до ЦРМ и II. Доставување на истите во несоодветна форма (електронска / хартиена). • Ново: Одмерувањето на висината на глобата на ТД и ТП, се врши согласно со Законот за прекршоците.

ОДМЕРУВАЊЕ НА ГЛОБИТЕ • Висината на глобата се одредува како ПРОЦЕНТ од пропишаниот износ на глобата.  Овој процент е ЗБИРЕН бидејќи кумулира ТРИ проценти со кои се вреднуваат три категории на критериуми: 1. ВКУПЕН ПРИХОД остварен во претходната фискална година (10%-70%), 2. ПРОСЕЧЕН БРОЈ НА ВРАБОТЕНИ на крајот на претходниот месец во однос на месецот во кој е сторен прекршокот (5%-20%) и 3. ПРЕТХОДНО ПОВЕДЕНИЕ НА СТОРИТЕЛОТ (0% и 10%).

ПРОЦЕНТУАЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА ВКУПЕН ПРИХОД 1) Вкупен приход остварен во претходната фискална година - од 0 до 500.000 денари

10%,

- од 500.001 до 1.000.000 денари

20%,

- од 1.000.001 до 3.000.000 денари

30%,

- од 3.000.001 до 6.000.000 денари

40%,

- од 6.000.001 до 20.000.000 денари

50%,

- од 20.000.001 до 100.000.000 денари

60% и

- од 100.000.001 денари.

70%.

• По основ на овој критериумот може да се изрече најмалку 10% а најмногу 70% од пропишаната глоба.

ПРОЦЕНТУАЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА БРОЈОТ НА ВРАБОТЕНИ 2)Просечен број на вработени на крајот на претходниот месец во однос на месецот во кој е сторен прекршокот: - од 0 до 9 вработени

5%,

- од 10 до 49 вработени

10%,

- од 50 до 249 вработани

15% и

- од 250 вработен

20%.

По основ на овој критериумот може да се изрече најмалку 5% а најмногу 20% од пропишаната глоба.

ПРОЦЕНТУАЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА ПРЕТХОДНО ПОВЕДЕНИЕ 3) Претходно поведение на сторителот: - нема изречени правосилни прекршочни санкции - 0% и - изречени се правосилни прекршочни санкции - 10%.

НАЈНИЗОК И НАЈВИСОК ЗБИРЕН ПРОЦЕНТ

1. Вкупен приход до 500.000 1. Вкупен приход над денари (10%) 100.000.001 денари

(70%)

2. До 9 вработени

(20%)

(5%) 2. Над 250 вработени

3. Без претходно изречена 3. Со претходно изречена прекршочна санкција (0%) прекршочна санкција (10%)

Пример за одмерување на висината на глобата за ТРГОВСКОТО ДРУШТВО И ОДГОВОРНОТО ЛИЦЕ Прекршок

Член 509 став 1 точ. Несоставување, необјавување и недоставување на ГС, ФИ, консолидирани ГС и ФИ. 6 и став 2 од ЗТД: Трговско друштво (АД, ДОО/ДООЕЛ...) Актуелна глоба во фиксен износ: 3.000 евра Одговорно лице во ТД

Актуелна глоба: 30% од одмерената глоба за ТД

15% - збирен проц. за одмерување глоба

На ТД ќе му се изрече одмерена глоба од 450 евра (3.000 x 15%)

Глоба за одговорно На одговорното лице во ТД ќе му се изрече глоба од 135 евра (450 x 30%). лице

Данијела Јаќимовиќ правен советник



ГО ИЗГОТВУВААТ:



ГО СОСТАВУВА:

СИТЕ ТРГОВЦИ (ГОЛЕМИ, СРЕДНИ, МАЛИ И МИКРО), ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ,



СЕ УСВОЈУВА ОД:



СЕ ДОСТАВУВА ОД: ГОЛЕМИТЕ И СРЕДНИТЕ ТРГОВЦИ ДО РЕГИСТАРОТ НА ГС, СО ОДОБРЕНИТЕ ФИ, 30 ДЕНА ОД ОДОБРУВАЊЕТО, НО НЕ ПОДОЦНА ОД 30 ЈУНИ



СОБИРОТ НА СОДРУЖНИЦИТЕ / СОБРАНИЕТО НА АКЦИОНЕРИТЕ ЗАЕДНО СО ГС И ФИ,

НЕ Е ОБРАЗЕЦ (БИЛАНС) - трговците самите ја креираат неговата содржина (?), форма и начин на презентација.



Примањата на секој извршен член на одборот на директори и на член на управниот одбор (плата, надоместоци на плата, бонус, осигурувања и други права), односно



Надоместокот на неизвршните членови на одборот на директори и на членовите на надзорниот одбор.

 ДОКОЛКУ

ЧЛЕНУВААТ ВО ДРУГИ ДРУШТВА:

 ДЕТАЛНИ

ПОДАТОЦИ ЗА ПРИМАЊАТА ВО ДРУГИ ДРУШТВА (плата, надоместоци на плата, надоместоци за членство, бонус, осигурувања и други права).

 Доколку

имаат засновано РАБОТЕН ОДНОС КАЈ ДРУГИ РАБОТОДАВАЧИ:

 ДЕТАЛНИ

ПОДАТОЦИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕТО (назив на работодавач, дејност, висина на плата, надоместоци на плата, бонус, осигурувањa и други права).

 главните

фактори и околностите коишто влијаеле на работењето на друштвото,

 политиката

на вложувања,

 политиката

на дивиденди,

 изворите

на средствата на друштвото,

 политиката

на односот на долгорочниот долг спрема основната главнина,

 политиката

на управување со ризици,



големите зделки (стекнувања и отуѓувања со вредност над 20% од книговодствената вредност на имотот на друштвото врз основа на последните ФИ) и



зделките со заинтересирана страна - зделка во која е содржан судир на интереси, бидејќи со друштвото деловен однос стапува:  носител на управувачка или надзорна функција во

друштвото или самиот сопственик на капиталот со 20% или повеќе.



средствата на друштвото чија вредност не е одразена во билансот на состојбата според МСФИ,



изгледите за идниот развој на друштвото,



активностите во сферата на истражувањето и развојот,



информациите во врска со стекнувањето сопствени удели и акции.

 Со

член 602-б (88/15 во сила од 05.06.2015),

 Глоба

во износ од 1.500 до 2.000 евра за членовите на органот на управување, ако:

 ГОДИШНИОТ

ИЗВЕШТАЈ ЗА РАБОТА НА ДРУШТВОТО НЕ ГИ СОДРЖИ ПРОПИШАНИТЕ ПОДАТОЦИ.

 Содржи

податоци за:

• новостекнати удели, односно акции во друго

друштво од најмалку 10% и • друштвата во кои има значајно (над 20% до

50%), мнозинско (над 50%) или заемно учество (заемно учество над 20%).



ВО ГИРД се наведува идентитетот на физичките и правните лица (содружници/акционери) кои имаат:  повеќе од 5% учество во основната главнина или

 повеќе од 5% од гласовите во собирот на

содружниците, односно собранието.



Зависни се оние друштва над кои други друштва имаат превладувачко влијание.



Составуваат и: Извештај за односите со друштвото со мнозинско учество за претходната деловна година, како составен дел на ГИРД.



Во Извештајот се наведуваат сите правни зделки што зависното друштво во минатата година ги презело во интерес на друштвото со мнозинско учество.



Ако претрпело штета, дали штетата е надоместена до крајот на годината.

Најчести елементи кои се вклучуваат во ГИРД: 1) Порака на Претседателот на управниот одбор, односно на одборот на директори /Управителот 2) Податоци за друштвото 3) Основни финансиски извештаи 4) Одлука за распределба на добивката 5) Извештај на надзорниот одбор 6) Мислење на ревизорот и друго.

 ГИРД

покрај во електронска форма, најчесто се печати на луксузна хартија во вид на каталог или брошура.

 Се

дели на клиентите и деловните партнери, поради што по правило добива промотивен карактер и многу често сосема се разликува од едно до друго друштво.

ЗАДРЖАН ДАНОК ОД ПРИХОДИТЕ НА СТРАНСКИ ПРАВНИ ЛИЦА (ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ДД-И)

Ирена Николовска

ЗАДРЖАН ДАНОК - WITHHOLDING TAX од ПРИХОДИ НА СТРАНСКИ КОМПАНИИ

 Воведен 1.1.2006 година со ЗАКОНОТ за данок на добивка (стар закон со важност до 31.12.2014 г., НОВ ЗДД - 1.1.2015 г.)  ПРОЦЕДУРА за даночни олеснувања/ослободувања пропишана во ПРАВИЛНИКОТ за данок на добивка (НОВ правилник - 1.1.2015 г.)  Билатерални ДОГОВОРИ за одбегнување на двојно оданочување од Р. Македонија и 1 договор склучен од СФРЈ (БЕЛГИЈА до 31.12.2017 г.)

ДАНОЦИ ПО ОДБИВКА

ДОГОВОРИТЕ ЗА ОДБЕГНУВАЊЕ НА ДВОЈНО ОДАНОЧУВАЊЕ СЕ СО ПРЕДНОСТ ПРЕД НАЦИОНАЛНАТА РЕГУЛАТИВА:  ДАНОЧНИ ОЛЕСНУВАЊА (ПОНИСКА ДАНОЧНА СТАПКА < 10%)  ДАНОЧНИ ОСЛОБОДУВАЊА - 0%

Договорите важат за правни и физички лица, а се однесуваат на данок на добивка (задржан данок), персонален данок и даноци на имот

ОБВРЗНИЦИ НА ЗАДРЖАН ДАНОК

 Домашни ПРАВНИ ЛИЦА  Домашни ФИЗИЧКИ лица – ВРШИТЕЛИ на дејност  ПОСТОЈАНА ДЕЛОВНА ЕДИНИЦА во РМ на НЕРЕЗИДЕНТ (ПОДРУЖНИЦА) задржуваат и уплатуваат данок ИСТОВРЕМЕНО со ИСПЛАТАТА кон странската компанија, ОСВЕН ако поинаку не е регулирано со билатералниот договор

ВИДОВИ ПРИХОДИ кои се предмет на оданочување

 Приход од ДИВИДЕНДИ  Приход од КАМАТИ  Приход од АВТОРСКИ ПРАВА (интелектуална соп.)

 Приход од ЗАБАВНИ или СПОРТСКИ активности кои се вршат во Р. Македонија  Приход од ОСИГУРИТЕЛНИ ПРЕМИИ за осигурување и реосигурување  Приход од ЗАКУП на НЕДВИЖНОСТИ во РМ

ВИДОВИ ПРИХОДИ кои се предмет на оданочување

УСЛУГИ од странска компанија:  МЕНАЏМЕНТ услуги  КОНСАЛТИНГ услуги

 ФИНАНСИСКИ услуги  Услуги на ИСТРАЖУВАЊЕ и РАЗВОЈ (маркетинг)  ТЕЛЕКОМУНИКАЦИСКИ услуги

ВИДОВИ ПРИХОДИ по категории во билатералните договори ДИВИДЕНДА (ЧЛЕН 10)

КАМАТА (ЧЛЕН 11)

АВТОРСКИ ПРАВА (ЧЛЕН 12)

ДРУГИ ПРИХОДИ (ЧЛЕН 21/22) Забавни или спортски активности кои се вршат во Р. Македонија Осигурителни премии за осигурување или реосигурување Закуп на недвижности во РМ Услуги на менаџмент Консалтинг услуги Финансиски услуги Услуги на истражување и развој Телекомуникациски услуги

ПРИХОДИ кои се ОСЛОБОДЕНИ од оданочување 1) трансфер на дел од добивката на постојана деловна единица на странско правно лице во Р. Македонија, на која претходно е платен данок на добивка; 2) приход од камата од должнички инструменти издадени и/или гарантирани од страна на Владата на РМ, Народна банка на РМ и банки или други финансиски институции кои дејствуваат како претставник на Владата на РМ; 3) приход од камата од депозити во банка лоцирана во Република Македонија; 4) приход остварен од посредување или консалтинг со државни хартии од вредност на меѓународен финансиски пазар.

ПРИХОДИ НА МЕЃУНАРОДНИ ИНСТИТУЦИИ КОИ СЕ ОСЛОБОДЕНИ ОД ОДАНОЧУВАЊЕ 1) МЕЃУНАРОДЕН МОНЕТАРЕН ФОНД 2) МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ (СВЕТСКА БАНКА) 3) МЕЃУНАРОДНАТА ФИНАНСИСКА КОРПОРАЦИЈА 4) МЕЃУНАРОДНОТО ЗДРУЖЕНИЕ ЗА РАЗВОЈ 5) МУЛТИЛАТЕРАЛНАТА АГЕНЦИЈА ЗА ГАРАНТИРАЊЕ НА ИНВЕСТИЦИИ 6) ЕВРОПСКАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ (ЕБРД) 7) ЕВРОПСКАТА ИНВЕСТИЦИОНА БАНКА

ДАНОЧНА ОСНОВА ЗА ПРЕСМЕТКА НА ЗАДРЖАНИОТ ДАНОК БРУТО ПРИХОДОТ на странското правно лице приходот, кој би бил исплатен на странското правно лице, доколку не се изврши задржување на данок од приходот кој би се исплатил: - износот наведен во фактурата издадена од странското правно лице; - износот наведен во каматната листа; - износот наведен во Одлуката за распоредување на добивката, односно во Одлуката за исплата на дивиденда; - износот на осигурителната премија по осигурителна полиса.

ДАНОЧНА СTАПКА ЗА ПРЕСМЕТКА НА ЗАДРЖАНИОТ ДАНОК 2009 и

Вид на приход

2006

2007

2008

Камати Наем на недвижности Наем на подвижни добра Останати оданочиви приходи (дивиденди, авторски права, премии, услуги итн.)

10% 10% 15%

10% 10% 10%

10% / /

10% 10% /

15%

12%

10%

понатаму

ПРИМЕР - КАНАДСКО ДРУШТВО извршило истражување на пазар Износ на фактура (50.000 евра) 1 ЕВРО = 61,50 денари Пропишана законска стапка на задржаниот данок

Пресметан задржан данок (3.075.000 x 10%) Нето износ за исплата (3.075.000 - 307.500)

3.075.000 10%

307.500 2.767.500

ПРИМЕР - ПОРТУГАЛСКО ДРУШТВО извршило консалтинг услуга (задржан данок на товар на трошоци на исплатувачот) Износ на фактура (25.000 евра) 1 ЕВРО = 61,50 денари Пропишана законска стапка Пресметан данок платен на товар на сопствените трошоци (1.537.500 x 10%)

1.537.500 10% 153.750

ЗАДРЖАН ДАНОК НА СОПСТВЕН ТОВАР НЕПРИЗНАЕНИ РАСХОДИ ЗА ДАНОЧНИ ЦЕЛИ СЕ ДАНОЦИТЕ ПО ЗАДРШКА (ОДБИВКА) ИСПЛАТЕНИ ВО ИМЕ НА ТРЕТИ ЛИЦА КОИ СЕ НА ТОВАР НА ТРОШОЦИТЕ НА ДАНОЧНИОТ ОБВРЗНИК

ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕГИСТРАЦИЈА

ДАНОЧЕН ИДЕНТИФИКАЦИОНЕН БРОЈ (ДИБ) НА СТРАНСКАТА КОМПАНИЈА СЕ ОБЕЗБЕДУВА ОД УЈП:  Образец УЈП-РДО

 ПИСМЕНО БАРАЊЕ за издавање ДИБ  ОСНОВ (фактура, договор и сл.)  ПРИЛОГ (еден или повеќе): - потврда за резидентен статус издадена од надлежниот даночен орган во странство - извод од регистрација при надлежен регистарски орган - сертификат за странски даночен обврзник

ГЛОБА ЗА НЕЗАДРЖАН И НЕУПЛАТЕН ДАНОК

Правно лице и трговец поединец - исплатувач = 2.500 евра Одговорно лице = 30% х 2.500 = 750 евра Физичко лице - исплатувач = 250 до 375 евра

КАМАТА ЗА ИЗНОСОТ НА ПОМАЛКУ ПЛАТЕН ЗАДРЖАН ДАНОК

ЗАКОН ЗА ДАНОЧНА ПОСТАПКА: 0,03% за секој ден задоцнување До 24.7.2008 година (0,05%)

ПОТВРДА ЗА ПЛАТЕН ДАНОК ВО РМ (ПД-МД)

УЈП, по барање на нерезидентот, е должна да издаде ПОТВРДА ЗА ПЛАТЕН ДАНОК ВО Р. МАКЕДОНИЈА (образец ПД-МД)

ПРОЦЕДУРА ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ДАНОЧНИ ПОГОДНОСТИ ОД БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ 1) Задолжителна регистрација (ДИБ од УЈП) 2) Барање на даночно олеснување / ослободување со заверени обрасци:  Барање за олеснување односно ослободување од данок на ДИВИДЕНДА (ЗД-О/ДИ)  Барање за олеснување односно ослободување од данок на КАМАТА (ЗД-О/КА)  Барање за олеснување односно ослободување од данок на АВТОРСКИ ПРАВА (ЗД-О/АП)  Барање за ослободување од данок на ДРУГИ ПРИХОДИ (ЗД-О/ДП)

ПРОЦЕДУРА ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ДАНОЧНИ ПОГОДНОСТИ ОД БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ 1) Задолжителна регистрација (ДИБ од УЈП) 2) АЛТЕРНАТИВА (при 0% во договорите):  Барање за даночно ослободување (ЗД-ДО)  ПОТВРДА за резидентен статус на нерезидентот издадена од странски даночен орган УЈП издава ОДОБРЕНИЕ за даночно ослободување

ПРОЦЕДУРА ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ДАНОЧНИ ПОГОДНОСТИ ОД БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ  Барањата се поднесуваат пред секоја исплата, но при ЗАЧЕСТЕНИ ИСПЛАТИ по ист основ кон исто странско лице, процедурата во УЈП може да се спроведе само еднаш пред првата исплата, за да се обезбеди даночна погодност на ниво на ЕДНА ГОДИНА

ПРОЦЕДУРА ЗА БАРАЊЕ ПОВРАТ НА ПОВЕЌЕ ПЛАТЕН ДАНОК ВО МАКЕДОНИЈА Во рок од 3 години од истекот на година во која е платен приходот:  Барање за враќање на данок на ДИВИДЕНДА (ЗД-В/ДИ)  Барање за враќање на данок на КАМАТА (ЗД-В/КА)  Барање за враќање на данок на АВТОРСКИ ПРАВА (ЗД-В/АП)  Барање за враќање на данок на ДРУГИ ПРИХОДИ (ЗД-В/ДП) Повратот го врши УЈП во денари на нерезидентна денарска сметка во домашна банка

ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ЗАДРЖАНИОТ ДАНОК (Образец ДД-И) Исплатувачот на приходи кон странски компании го поднесува Годишниот извештај ДД-И до УЈП до 15 февруари наредната година за:  Исплати со задржан данок по ЗДД

 Исплати со задржан данок по билатер. договор  Исплaти со задржан дaнок на товар на сопствените трошоци (со забелешка)

 Исплати со даночно ослободување (0%) по билатерален договор

ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ЗАДРЖАНИОТ ДАНОК (Образец ДД-И) ПОЛЕ

ОПИС

Единствениот даночен идентификационен број (ДИБ) на странското правно лице

Правна форма на странското правно лице

Полн назив на странското правно лице

Адресни податоци за местото на вистинското седиште

Држава во која лицето е резидент

Вид на приход (приходна шифра)

Износот на приходот на кој се применува задршката

ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ЗАДРЖАНИОТ ДАНОК (Образец ДД-И) ПОЛЕ

ОПИС

Процент од Законот за данокот на добивка (ЗДД)

Износ на данок кој што треба да се задржи (ЗДД)

Датум на пристигнување на обврската

Процент од Договорот

Износ на данокот кој е задржан и уплатен (по ЗДД или Договор)

Датум на уплата на данокот

ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА И ДРУГИ ДДВ АКТУЕЛНОСТИ

ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА СПЕЦИФИЧНИ ИЗНОСИ ЗА ВНЕСУВАЊЕ: 

Корекции на износи од предходни периоди <1%



Корекции на ПРЕТХОДЕН ДДВ од поделба на претходните даноци по член 36 од ЗДДВ



Даночен долг од разлики по пописот

КОРЕКЦИИ НА ИЗНОСИ ОД ПРЕТХОДНИ ДАНОЧНИ ПЕРИОДИ ПРИМЕР: Март - помалку пријавен ДДВ 1.000 ден. од 120.000

= 0,8% < 1% (1.000ден. се додаваат во ДДВ-04 за Декември) *** Април - помалку пријавен ДДВ 2.000 ден. од 100.000

= 2% > 1% (2.000 ден. се додаваат во ДДВ-04 за Април)

Корекција на претходните даноци по член 36 од ЗДДВ ПРИМЕР: ПРИМЕР: ДДВ од влезни исполнувања (режиски трошоци) употребени за промет СО (продажба на софтвер) и промет БЕЗ (обука во компјутерски центри) право на одбивка на претходен данок, одбиван во текот на 2017 година во однос 80:20%, врз основа на вкупниот промет на 31.12.2017 се корегира во однос 70:30%.

За 10% се намалува одбивката во поле 18 и 19 од ДДВ-04

КРАЕН РОК ЗА ИСПРАВКИ НА ДДВ ПРИЈАВИ 

ИСПРАВКА НА ДАНОЧНАТА ПРИЈАВА со нова ИСПРАВЕНА даночна пријава



РОКдо доставување на годишната пријава Разграничување од ИСПРАВКИ НА ПРОМЕТ по член 22 од ЗДДВ

Фактури за промет од 2017 издадени во 2018 Лоцирање на трошокот за влезни фактури  Лоцирање на данокот со право на одбивка 

ПРОМЕНА НА ДАНОЧЕН ПЕРИОД Даночен период: Календарски месец (промет над 25.000.000) Календарско тримесечје (над 1.000.000 ден.) Промена на даночен период се врши со Решение од УЈП, со важење од 01.01.

ДЕРЕГИСТРАЦИЈА ОД ДДВ 

НА БАРАЊЕ НА ДАНОЧ. ОБВРЗНИК - по истек на 5 г.

 ПРИНУДНА:

 За даночен обврзник кој не поднел даночни пријави во ДВА даночни периоди или кога,  1 година поднесува даночни пријави без ДДВ за извршен промет и без претходен данок,  2 календарски години поднесува даночни пријави без данок за извршен промет, со исклучок кога искажува само промет ослободен од данок со право на одбивка или претходен данок од стекнати инвестициони добра.

ОБВРСКИ ЗА ВЛЕЗ ВО СИСТЕМОТ - РЕГИСТРАЦИЈА ЗА ДДВ Со вкупен промет (оданочив во земјата):  Кој надминал износ од 1.000.000 денари во изминатата календарска година или  Кој го надминал износот од 1.000.000 денари во текот на годината Според член 10 став 2 од Законот за ДДВ и буџетските корисници (и други јавно правни тела) можат да бидат ДДВ обврзници (доколку во рамките на одредена стопанска дејност вршат оданочив промет)

ФИЗИЧКИ ЛИЦА

во системот на ДДВ

ФИЗИЧКИ ЛИЦА во системот на ДДВ Најчесто регистрирани ПО ОСНОВ на:  НАЕМ (СО ИСКЛУЧОК НА НАЕМ НА СТАН ЗА СТАНБЕНИ ЦЕЛИ)  ПРОДАЖБА НА ДОБРА ОСНОВИЦА = НАДОМЕСТ + ПДД Основ за регистрација според Мислење на УЈП од 02.12.2016 (Упатство за ДДВ од 2000 год.):  трајно или повремено самостојно врши стоп. дејност  планско повторување на одредена дејност  интензитет (повеќе од 1 промет/год.)  учеството на пазарот како производител, трговец или вршител на услуги...

ФИЗИЧКИ ЛИЦА во системот на ДДВ ПОТВРДЕНО со СООПШТЕНИЕ и ФЛАЕР на УЈП (од 11.01.’18) потенцијална обврска за остварувачи на приходи од:  дејностите на вештаци и стечајни управници,  земјоделска дејност,  договор на дело,  издавање под закуп на деловен простор,  авторски договори и права од индустриска сопственост,  членување во надзорен одбор и сл.

Самостојна дејност Самостојна дејност постои кога истата се врши за своја сметка и на своја одговорност. Како самостојна дејност не се смета дејноста на физичките лица, кои поединечно или здружени се вработени и по тој основ примаат плата, им се плаќаат придонеси и работат под упатства на работодавачот.  Физичкото лице изнајмено од работодавецот на друг, не станува даночен обврзник по основ на договор за дело или вршење функција.  доколку физичкото лице врши лично услуги кон други лица и остварува приходи...е обврзано за регистрација

Проблеми: Наплата на накнадно засметаниот данок? Договори кои предвидуваат „крајни износи со данок“ – дали ДДВ е тука вклучено? Или треба дополнително да се пресмета? На чиј товар ќе падне ДДВ од претходни години зависи од поставеност на договорите, односно дали има простор да се наплати од корисникот на услугата или ќе паден на товар на новорегистрираниот обврзник. Ретроактивната обврска на штета на давателот на услугата. Или пак на нарачателот, ако го плати, а не може да го одбие. Правна несигурност: Дали УЈП ќе се задоволи од пресметан данок со пресметаната стапка од 15,25%, ако во договор е нагласен „нето надомест од ххх денари плус даноци“ Дали УЈП ќе го глоби лицето кое фактурира промет после х години, наместо во законскиот рок од 5 работни дена.

Проблеми: Закуподавач - ДДВ оврзник За продажба на изнајмуваниот објект ќе пресмета ДДВ Ако продава друг, неизнајмуван објект не пресметува ДДВ Ако купи објект, со цел да го изнајмува, ќе има ли право на одбивка на ДДВ? Како ќе ја докаже намената? Што ако објектот го изнајмува 2 години, па престане – ќе прави исправка со враќање на одбиениот ДДВ (член 37) на државата во наредни 8 години ... Дали е обврзан за плаќање на ДДВ на друг промет, пример на консултантски услуги? Како ќе се дели претходниот данок со право на одбивка од оној без право на одбивка на ДДВ

Регистриран обврзник за ДДВ, кој продава домашни ракотворби

Индивидуалниот земјоделец регистриран за ДДВ по основ на промет на вишокот домашно производство

Физичко лице регистриран за ДДВ по основ на закуп

ЕВИДЕНЦИСКИ ОБВРСКИ НА ДДВ ОБВРЗНИКОТ Уредна и точна евиденција за:  основите на пресметувањето на данокот,  претходниот данок кој може да го одбие,  основите на пресметување на данок за прометот извршен кон него. Евиденцијата се води врз основа на влезните и на излезните фактури, на царинските документи и др.

ПРИЗНАВАЊЕ, ВРЕДНУВАЊЕ И ТРОШЕЊЕ НА (НЕ)ТЕКОВНИТЕ СРЕДСТВА СОГЛАСНО СО МСФИ

Ирена Николовска

НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА (МСС 16 / Оддел 17 на МСФИ за МСЕ)

 Се чуваат за употреба во производство или набавка на стоки/услуги, за изнајмување на други или за административни цели  Се очекува да се користат во текот на повеќе од еден период

МСС 16 НЕ СЕ ПРИМЕНУВА ЗА:  ВЛОЖУВАЊА ВО НЕДВИЖНОСТИ (МСС 40) кои се вреднуваат според модел на ОБЈЕКТИВНА ВРЕДНОСТ  НПО КОИ СЕ ЧУВААТ ЗА ПРОДАЖБА (МСФИ 5) ОДДЕЛ 17 на МСФИ за МСЕ НЕ се применува за:  ВЛОЖУВАЊЕ ВО НЕДВИЖНОСТ кои се вреднуваат според модел на ОБЈЕКТИВНА ВРЕДНОСТ (ОДДЕЛ 16)

ПРИЗНАВАЊЕ НА НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА - НПО (група 01)  Веројатно е дека идните економски користи се прилив за друштвото  Набавната вредност може да се измери веродостојно

ПРИЗНАВАЊЕ НА НЕМАТЕРИЈАЛНИ СРЕДСТВА (група 00) - МСС 38 / Оддел 18

ВЛОЖУВАЊЕ ВО НЕДВИЖНОСТИ - МСС 40 и Оддел 16 (група 02):  За заработка на НАЕМНИНИ

 За зголемување на КАПИТАЛОТ

и /или

ОПРЕМА која се чува за ПРОДАЖБА - МСФИ 5 (група 67):

ПРИЗНАВАЊЕ НА СИТЕН ИНВЕНТАР:  Незначајни ставки (со мала вредност)  Ставки кои се користат помалку од 1 година  Ставки кои не се поврзани со ставка на НПО Пример: Резервни делови, опрема за сервисирање, алати, калапи (ако не се поврзани со НПО)

Набавка на ситен инвентар со посебно евидентирање на зависните трошоци:

Отпис на ситен инвентар:

Искнижување на ситен инвентар:

ПОСЛЕДОВАТЕЛНИ ТРОШОЦИ:

 ПОПРАВКИ И ОДРЖУВАЊЕ - РАСХОД: Трошоци за секојдневно сервисирање (трошоци за труд и потрошен материјал)  ВО СМЕТКОВОД. ВРЕДНОСТ НА НПО: ЗАМЕНА НА ДЕЛОВИ во редовни интервали и РЕДОВНИ ГЛАВНИ проверки на ДЕФЕКТИ – доколку се исполнети КРИТЕРИУМИТЕ ЗА ПРИЗНАВАЊЕ

МЕРЕЊЕ ПРИ ПОЧЕТНО ПРИЗНАВАЊЕ НА НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА:

 Недвижностите, постројките и опремата се мерат според нивна НАБАВНА ВРЕДНОСТ, според МСС 16 и Одделот 17 на МСФИ за МСЕ

НАБАВНА ВРЕДНОСТ на НПО:

 НАБАВНА ЦЕНА, вклучувајќи царина и неповратни даноци на набавка (со одземени трговски попусти и рабати)  ТРОШОЦИ кои директно се припишуваат на доведување на средствата до локација и состојба на оперативна способност  Првична процена на ТРОШОЦИТЕ за ДЕМОНТИРАЊЕ И ОТСТРАНУВАЊЕ НА СРЕДСТВОТО и обновување на просторот

ТРОШОЦИ кои директно се припишуваат:

 Трошоци за користи на вработените (МСС 19)  Трошоци за подготовка на локација  Првич. трошоци за испорака и манипулирање  Трошоци за монтажа и инсталирање  Трошоци за тестирање  Надоместоци за професионалци (правни и брокерски надоместоци)

ТРОШОЦИ за позајмување (МСС 23):

 МСС 16 упатува на МСС 23: трошоците за позајмување може да се КАПИТАЛИЗИРААТ во НАБАВНА ВРЕДНОСТ, доколку директно се припишуваат на стекнување, изградба или производство на средство кое се квалификува  Одделот 17 на МСФИ за МСЕ НЕ ДОЗВОЛУВА КАПИТАЛИЗИРАЊЕ на трошоци за позајмув. – тие се признаваат како РАСХОД

ДАНОЧЕН ТРЕТМAН НА АМОРТИЗАЦИЈА Од 16 април 2011 година, ПРЕСТАНАА ДА ВАЖАТ:  УРЕДБАТА ЗА АМОРТИЗАЦИЈА И НОМЕНКЛАТУРА СО ГОД. АМОРТ. СТАПКИ За цели на ФИНАНСИСКО ИЗВЕСТУВАЊЕ и за ДАНОЧНИ ЦЕЛИ, пресметката на амортизација се врши според:  ПРАВИЛНИК ЗА ВОДЕЊЕ СМЕТКОВОДСТВО МСС 16 / Оддел 17 на МСФИ за МСЕ - Мат. С-ва МСС 38 / Оддел 18 на МСФИ за МСЕ - Немат. С-ва

НЕ СЕ ПРЕСМЕТУВА АМОРТИЗАЦИЈА:

 Вложувања во недвижности, мерени по објективна вредност (МСС 40)  Средства за продажба (МСФИ 5), само за големи и средни субјекти  Нематеријални средства со неограничен корисен век (МСС 38), само за големи и средни субјекти, кај мали и микро субјекти (Оддел 18) 10 год. корисен век и пресметка на амортизација (10%)

ПРАВИЛА ЗА АМОРТИЗАЦИЈА СПОРЕД МСФИ  ДРУШТВАТА НЕ СЕ ОБВРЗАНИ ДА ГИ ПРИМЕНУВААТ ГОД. АМОРТ. СТАПКИ ОД НОМЕНКЛАТУРАТА  СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ (Вреднување)  ОДЛУКА ЗА СМЕТКОВОДСТВЕНА ПРОЦЕНКА: o КОРИСЕН ВЕК (АМОРТ. СТАПКИ) o МЕТОД НА АМОРТИЗАЦИЈА o ПРЕОСТАНАТА ВРЕДНОСТ

ЕФЕКТИ ОД ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОД. ПРОЦЕНКА СОГЛАСНО МСС 8 / Оддел 10 Корекција на сметковод. вредност на поврзано средство, обврска или главнина во периодот на промена. Се признава перспективно со нејзино вклучување во утврдувањето на добивката или загубата во: а) периодот на промената, доколку промената влијае само врз тој период, б) периодот на промената и идните периоди, доколку промената влијае и врз двете.

АМОРТИЗАЦИЈА НА НПО  ИЗНОС НА АМОРТИЗАЦИЈА Е НАБАВНАТА ВРЕДНОСТ НА СРЕДСТВОТО, ИЛИ ДРУГ ИЗНОС КОЈ Е ЗАМЕНА ЗА НАБАВНАТА ВРЕДНОСТ (ВО ФИНАНСИСКИТЕ ИЗВЕШТАИ), НАМАЛЕНА ЗА ПРЕОСТАНАТАТА ВРЕДНОСТ НА СРЕДСТВОТО  ИЗНОСОТ НА АМОРТИЗАЦИЈА СЕ РАСПРЕДЕЛУВА ВО ТЕКОТ НА ПРОЦЕНЕТИОТ КОРИСЕН ВЕК НА СРЕДСТВО

ПОЧЕТОК И ПРЕСТАНОК СО ПРЕСМЕТКА НА АМОРТИЗАЦИЈА НА НПО  ПРЕСМЕТКАТА НА АМОРТИЗАЦИЈА ЗАПОЧНУВА КОГА СРЕДСТВОТО СЕ СТАВА ВО УПОТРЕБА  ПРЕСМЕТКАТА НА АМОРТИЗАЦИЈА ПРЕСТАНУВА КОГА СРЕДСТВОТО Е ОТПИШАНО (или кога се класифицира како средство што се чува за ПРОДАЖБА-МСФИ 5)

МЕТОДИ НА ПРЕСМЕТКА НА АМОРТИЗАЦИЈА НА НПО  ПРАВОЛИНИСКИ МЕТОД  МЕТОД НА ОПАЃАЧКО САЛДО (ДЕГРЕСИВЕН)  МЕТОД НА ЕДИНИЦИ НА ПРОИЗВОДСТВО (ФУНКЦИОНАЛЕН МЕТОД)

МЕРЕЊЕ ПОСЛЕ ПОЧЕТНО ПРИЗНАВАЊЕ НА НПО според ОДДЕЛОТ 17:  Недвижностите, постројките и опремата се мерат според нивна НАБАВНА ВРЕДНОСТ, намалена за АКУМУЛИР. АМОРТИЗАЦИЈА и АКУМУЛИРАНИ ЗАГУБИ од ОБЕЗВРЕДНУВ.  Одделот 17 не пропишува модел на ревалоризација како МСС 16

МЕРЕЊЕ ПОСЛЕ ПОЧЕТНО ПРИЗНАВАЊЕ НА НПО според МСС 16: Друштвото ИЗБИРА еден модел на вреднување како своја СМЕТКОВОДСТВЕНА ПОЛИТИКА:  МОДЕЛ НА НАБАВНА ВРЕДНОСТ (Набавна вредност – Акумул. Амортизација – Акумул. загуби поради обезвреднување)  МОДЕЛ НА РЕВАЛОРИЗАЦИЈА (Објективна вредност – Акум. Амортизација – Акумул. загуби поради обезвреднување)

ОБЕЗВРЕДНУВАЊЕ НА НПО – МСС 36 / Оддел 27 на МСФИ за МСЕ  Загуба поради обезвреднување е износ за кој сметков. вредност на средство го надминува надоместливиот износ (на 31.12)  МСС 36: се признава како РАСХОД (освен, кога според МСС 16 е утврден ревалор. вишок)

 Оддел 27: се признава како РАСХОД  Трошокот за АМОРТИЗАЦИЈА се КОРЕГИРА во идните периоди: ревидирана сметков. вредност на с-во се распределува на преостанат корисен век

МОДЕЛ НА НАБАВНА ВРЕДНОСТ

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16:  ОБЈЕКТИВНА (ПАЗАРНА) ВРЕДНОСТ – ПРОЦЕНКА од професионално квалификувани ПРОЦЕНИТЕЛИ  Зачестеност на ревалоризација зависи од менување на пазарна вредност (ГОДИШНО / 3 или 5 ГОДИНИ)  Ревалоризација на ЦЕЛА ГРУПА средства

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16:  СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ ЗГОЛЕМЕНА: се признава во ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА (главнина) – РЕВАЛОРИЗ. ВИШОК, освен кога претход. ревалор. намалување било РАСХОД – се признава ПРИХОД  СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ НАМАЛЕНА: се признава РАСХОД, освен ако постои претход. ревалор. вишок кој најпрво се исцрпува

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: РЕВАЛОРИЗ. ВИШОК се пренесува во АКУМУЛИРАНА ДОБИВКА при:  ОТПИШУВАЊЕ на средство ИЛИ  ПОСТЕПЕНО додека средството се користи (амортизира)

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: ДЕЛ од ревалоризациониот вишок може да биде реализиран (пренесен во АКУМУЛ. ДОБИВКА) со користење на средството од страна на друштвото

РАЗЛИКАТА во пресметана АМОРТИЗАЦИЈА

РЕВАЛОРИЗИРАНА сметководствена вредност

Првобитна НАБАВНА вредност

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: ПРЕНОС НА ДЕЛ ОД РЕВАЛОРИЗАЦИОНИОТ ВИШОК во АКУМУЛ. ДОБИВКА со користење на средството

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: Акумулираната амортизација се третира на еден од следните начини:  ПОВТОРНО се искажува ПРОПОРЦИОНАЛНО на ПРОМЕНАTA на БРУТО сметков. вредност  СЕ ЕЛИМИНИРА на товар на БРУТО сметков. вредност

Пример 1 а) РЕВАЛОРИЗАЦИЈА преку БРУТО сметк. вредност (ЗГОЛЕМУВАЊЕ):

Пример 1 б) РЕВАЛОРИЗ. преку БРУТО сметк. вредност (НАМАЛУВАЊЕ):

Пример 2) РЕВАЛОРИЗ. преку НЕТО сметк. вредност

ОТПИШУВАЊЕ НА НПО  Ентитетот отпишува ставка на НПО:

- Кога се ОТТУЃУВА ставка на НПО, - Кога НЕ СЕ ОЧЕКУВААТ ИДНИ ЕКОНОМСКИ КОРИСТИ од нејзина употреба или оттуѓување  Се признава ДОБИВКА/ЗАГУБА од отпишувањето како РАЗЛИКА меѓу нето приливите од оттуѓувањето и сметков. вредност

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И НЕПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ  ГОДИШНО - ИНДЕКС НА КУМУЛ. ПОРАСТ НА ЦЕНИ НА ПРОИЗВОДИТЕЛИ НА ИНД. П-ДИ - РЕВ-1  РАСХОДУВАНИ, ПРОДАДЕНИ И ОТТУЃЕНИ С-ВА - РЕВ-2

ОСНОВИЦА ЗА РЕВАЛОРИЗАЦИЈА: НАБАВНА ВРЕДНОСТ И АКУМУЛ. АМОРТИЗАЦИЈА РЕЗУЛТАТОТ ВО КОРИСТ / ТОВАР НА ИЗВОРИ НА С-ВА

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И НЕПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ РЕВАЛОРИЗАЦИЈА на ЗЕМЈИШТЕ И ШУМИ  РАЗЛИКА МЕЃУ СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ И ВРЕДНОСТ НА КРАЈ ОД ГОД. (ПРОС. ПАЗАРНИ ЦЕНИ ОПШТИНА)

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА на ОСНОВНО СТАДО  РАЗЛИКА МЕЃУ СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ И ВРЕДНОСТ НА КРАЈ ОД ГОД. (ПАЗАРНИ ЦЕНИ)

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И НЕПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ

ПРАВНИ ОСНОВИ И ИЗНОСИ НА ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТАТА НА РАБОТНИКОТ И АДМИНИСТРАТИВНИОТ СЛУЖБЕНИК Данијела Јаќимовиќ правен советник

Pro agens

ПЛАТА КАКО ИНСТРУМЕНТ ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ДОВЕРИТЕЛИТЕ Правна рамка: • • • • •

Закон за работните односи (ЗРО), Закон за административни службеници (ЗАС) Закон за извршување (ЗИ), Закон за даночна постапка (ЗДП) и други закони.

ПРЕДМЕТ НА ЗАДРЖУВАЊЕ - ПРИМАЊА ОД РАБОТЕН ОДНОС А) ПЛАТА,

Б) НАДОМЕСТОК НА ПЛАТА што се исплатува во случаи на отсутност од работа, В) НАДОМЕСТОЦИ НА ТРОШОЦИТЕ поврзани со работата.

А. ЕЛЕМЕНТИ НА ПЛАТА СПОРЕД ЗРО ОСНОВНА ПЛАТА

ДЕЛ ОД ПЛАТА ЗА ДОДАТОЦИТЕ НА РАБОТНАТА ОСНОВНАТА УСПЕШНОСТ ПЛАТА

ФИКСЕН, ПОСТОЈАН ДЕЛ

ВАРИЈАБИЛЕН, УСЛОВЕН ДЕЛ

 Навремено извршу-

 Производ на вање на работите минималната плата и коефициентот на  Остварена продуктивност сложеност.  Елемент на договорот за вработување.

 Ефикасност во користењето на работно време  Креативност и инвентивност.

ПРОИЗЛЕГУВААТ ОД РАСПОРЕДОТ НА РАБОТНОТО ВРЕМЕ.

ПРИМЕР НА ВРЕДНУВАЊЕ НА РАБОТНА УСПЕШНОСТ (НАГРАДА) ВО КОЛЕКТИВНИ ДОГОВОРИ Ред. бр.

КРИТЕРИМ

ПРОЦЕНТ Вкупно 30%

ДОМАЌИНСКО РАБОТЕЊЕ

до + 20% (вкупно)

А. Навремено извршување на работите

до + 5%

Б. Остварена продуктиност на трудот

до + 5%

В. Заштеди во процесот на работење

до + 5%

Г. Ефикасност во користењето на раб. вре.

до + 5%

ОБЕМ НА ИЗВРШЕНИ РАБОТИ

до + 5%

КВАЛИТЕТ НА ИЗВРШЕНИ РАБОТИ

до + 5%

ДОДАТОЦИ СО КОИ СЕ ЗГОЛЕМУВА ОСНОВНАТА ПЛАТА  РАСПОРЕД И ОРГАНИЗАЦИЈА НА РАБОТНОТО ВРЕМЕ: • работа во смени, • ноќна работа, • работа на дежурство согласно со закон, • прекувремена работа, • работа во ден на неделен одмор, • работа во празници определени со закон и • додаток за работен стаж.

ДОДАТОЦИ НА ОСНОВНАТА ПЛАТА  ПРИВАТЕН СЕКТОР • ОСНОВНАТА ПЛАТА СЕ ЗГОЛЕМУВА ПО ЧАС НАЈМАЛКУ ЗА: – прекувремена работа ...................................... 35% – работа ноќе...................................................... 35%

– работа во три смени......................................... 5% – работа во ден на неделен одмор..................... 50% – работа во празници и неработни денови: а) надомест на платата што му припаѓа кога во тие денови не работи, плус б) плата за поминатите часови на работа зголемена за 50%. • ДОДАТОК ЗА РАБОТЕН СТАЖ - ОСНОВНАТА ПЛАТА на работникот се зголемува за 0,5% за секоја година работен стаж.

ПЛАТА НА АДМИНИСТРАТИВНИТЕ СЛУЖБЕНИЦИ (ЗАС) • ДРЖАВЕН СЛУЖБЕНИК:  Органите на државната и локалната власт и другите државни органи.

• ЈАВЕН СЛУЖБЕНИК:  Агенции, фондови, јавни установи и јавни претпријатија. (образованието, науката, здравството, културата, трудот, социјалната заштита и заштитата на детето, спортот, како и во други дејности од јавен интерес).  АДМИНИСТРАТИВНИ РАБОТИ се стручно-административни, нормативно-правни, извршни, статистички, административнонадзорни, плански, информатички, кадровски, материјални, финансиски, сметководствени, информативни и други работи од административна природа.

КОМПОНЕНТИ НА ПЛАТА НА АДМИНИСТРАТИВНИОТ СЛУЖБЕНИК А) ОСНОВНАТА КОМПОНЕНТА:

• дел на плата за степен на образование (според бодови, во согласност со одлуката на Владата - за 2018 изнесува 76,8 ден.) • дел на плата за ниво (според бодови, во согласност со одлуката на Владата – 76,8 денари) и • дел на плата за стаж (од 0,5% за секоја година стаж до максимум 20%, од деловите на плата за степен на образование и за ниво). Б) ИСКЛУЧИТЕЛНАТА КОМПОНЕНТА: • додаток на плата за ризик и за работа во кабинет (10%-30%),

• додаток на плата заради прилагодување кон пазарот на трудот и • додаток на плата за ноќна работа (35%), работа во смени (5%), прекувремена работа (35%), работа на неделен одмор (35%), работа на празници (35%), од износот на основната плата пресметана по час.

ДОДАТОЦИ НА ПЛАТА НА ПОМОШНОТЕХНИЧКИОТ ПЕРСОНАЛ ВО ЈАВЕН СЕКТОР  ОКД ЗА ЈАВЕН СЕКТОР • ОСНОВНАТА ПЛАТА СЕ ЗГОЛЕМУВА ПО ЧАС НАЈМАЛКУ ЗА: – прекувремена работа ......................................

29%

– работа ноќе......................................................

29%

– работа во три смени.........................................

– работа во ден на неделен одмор.....................

29%

– работа во празници и неработни денови:

а) надомест на платата што му припаѓа кога во тие денови не работи, плус б) плата за поминатите часови на работа зголемена за 42%. • Додаток за работен стаж – 05% за секоја година работен стаж, а најмногу 20%.

Б. НАДОМЕСТОК НА ПЛАТА СЛУЧАИ НА ОПРАВДАНО ОТСУСТВО ОД РАБОТА: • • • • • • • • • • • • •

празници и неработни денови во согласност со закон; боледување на товар на работодавачот до 30 дена; годишен одмор; стручно оспособување и преквалификација, согласно со потребите на работодавачот; синдикално образование во договор со работодавачот; полагање на испити; отстранување работник од кај работодавач (суспензија); за време на отказен рок, до 4 часа отсуство; доброволно давање крв; прекин на работа поради виша сила; прекин на работен процес од деловни причини (ППО); платен (вонреден) одмор до седум работни дена во тековната година во други случаи утврдени со КД на ниво на дејност / работодавач.

ОСНОВИЦА ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА НАДОМЕСТОК НА ПЛАТА  ПРИВАТЕН СЕКТОР

• ПРОСЕЧНА ПЛАТА НА РАБОТНИКОТ ВО ПОСЛЕДНИТЕ 12 МЕСЕЦИ.  Во основицата СЕ ВКЛУЧЕНИ:  основната плата,  делот за работната успешност и  додатоците по основ на распоредот на работното време.

ОСНОВИЦА ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА НАДОМЕСТОК НА ПЛАТА  ЈАВЕН СЕКТОР (ОКД)

 ПРОСЕЧНА ПЛАТА НА РАБОТНИКОТ ВО ПОСЛЕДНИТЕ ТРИ МЕСЕЦИ ОД КОЈА Е ИСКЛУЧЕН ДОДАТОКОТ НА ПЛАТА ЗА ПРЕКУВРЕМЕНА РАБОТА.  ЗАС – СПЕЦИФИКА:  Плата за време на годишен одмор или специјализирана обука - во висина на платата што би ја примил во тековниот месец кога би бил на работа, без додатокот на плата за ризик (10%-30% од основната плата)

ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТА • ДОЗВОЛЕНО САМО ВО ЗАКОНСКИ ОПРЕДЕЛЕНИТЕ СЛУЧАИ, ВО СПРОТИВНО Е НИШТОВНО (член 111 став 1 од ЗРО). •

Зaконските основи на задржувањето од платата се: Парична казна изречена од работодавачот, Пребивање (порамнување/компензирање) на меѓусебните побарувања на работникот и работодавачот, Административна забрана, Извршна исправа - Налог за извршување издаден од извршителот врз основа на извршна исправа (извршна судска одлука, извршнa одлука во управна постапка, нотарски платен налог, извршна нотарска исправа), Извршна исправа - Решение за присилна наплата на даночен долг (даноци и споредни даночни давачки) издадено УЈП.

1. ПАРИЧНА КАЗНА ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТАТА БЕЗ СОГЛАСНОСТ НА РАБОТНИКОТ. Правна основа: КОНЕЧНА (ВТОРОСТЕПЕНА) ОДЛУКА НА РАБОТОДАВАЧОТ ДОНЕСЕНА ПО ПРИГОВОРОТ НА РАБОТНИКОТ.

ПАРИЧНА КАЗНА СПОРЕД ЗРО  ПРИЧИНИ ЗА ИЗРЕКУВАЊЕ  кршење на работниот ред и дисциплина или  неисполнување на работните обврски.  МАКСИМАЛНА ВИСИНА НА ЗАДРЖУВАЊЕ  До 15% од последната исплатена месечна НЕТО плата на работникот, во траење од 1 до 6 месеци, зависно од: • степенот на одговорноста на работникот, • условите под кои е направена повредата на работните обврски и на работниот ред и дисциплина, • поранешната работа и однесување на работникот, • тежината на повредата и нејзините последици.

ПАРИЧНА КАЗНА СПОРЕД ЗАС  Дисциплинска мерка: – Дисциплинска неуредност, во висина од 20% од НЕТО платата исплатена во последниот месец пред дисциплинска неуредност, во траење од 1 до 3 месеци. – Дисциплински престап, во висина од 30% од НЕТО платата исплатена во последниот месец пред дисциплинскиот престап во траење од 1 до 6 месеци. • Збирот на паричните казни изречени на административниот службеник во еден месец не може да надмине 30% од износот на неговата вкупна НЕТО плата за тој месец.

2. ПОРАМНУВАЊЕ НА МЕЃУСЕБНИТЕ НА ПОБАРУВАЊА НА РАБОТНИКОТ И РАБОТОДАВАЧОТ • Порамнување/компензирање/пребивање (ЗРО) • ДОГОВОРНА ОСНОВА ЗА ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТАТА затоа што: » Работодавачот не смее своите побарување од работникот да ги порамни со својата обврска за исплата на плата без писмена согласност на работникот. • Услови: 1. Да постои ПИСМЕНА СОГЛАСНОСТ ОД РАБОТНИКОТ ЗА ПОРАМНУВАЊЕ 2. Согласноста да е дадена ВО МОМЕНТОТ НА НАСТАНУВАЊЕ НА ПОБАРУВАЊЕТО на работодавачот - (ad hoc).

СЛУЧАИ НА ЗАДРЖУВАЊЕ ПО ОСНОВ НА ПОРАМНУВАЊЕ • НАДОМЕСТУВАЊЕ НА ШТЕТА ШТО РАБОТНИКОТ ЈА ПРИЧИНИЛ НЕПОСРЕНО НА РАБОТОДАВАЧОТ; • НАДОМЕСТУВАЊЕ НА РЕГРЕСНО ПОБАРУВАЊЕ НА РАБОТОДАВАЧОТ ЗА ШТЕТА ШТО РАБОТНИКОТ ЈА ПРЕДИЗВИКАЛ НА ТРЕТО ЛИЦЕ ВО РАБОТАТА; • ВРАЌАЊЕ НА ЗАЕМ ШТО РАБОТОДАВАЧОТ МУ ГО ДАЛ НА РАБОТНИКОТ; • ВРАЌАЊЕ НА ИСПЛАТЕН НЕОПРАВДАН АВАНС (пр. по основ на службено патување подигнати пари за материјални трошоци кои останале непотрошени...)

ИЗНОС НА ПОРАМНУВАЊЕ • ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТАТА НА РАБОТНИКОТ ПО ОСНОВ НА ПРЕБИВАЊЕ:

 ДО ИЗНОСОТ ДОГОВОРЕН ПОМЕЃУ РАБОТНИКОТ И РАБОТОДАВАЧОТ. (пр: една или повеќе цели плати,...)

До__________________ назив и седиште на работодавачот

Предмет: Изјава за давање согласност по член 111 став 2 од ЗРО Јас П. Н. од _____, вработен на работното место геодет во Друштвото за геодетски работи ПРЕМЕР ДОО,___, писмено изјавувам под полна материјална, морална и кривична одговорност дека сум согласен работодавачот да задржува секој месец при исплата 70% од мојата нето плата се до целосно враќање на позајмицата дадена од работодавачот по основ на Договорот за позајмица бр. ____ од ____. Изјавата ја давам на денот на склучувањето на Договорот за позајмица и го овластувам работодавачот истата да почне да ја спроведува од првиот ден по моето задоцнување со враќање на позајмицата. _________, Давател на изјавата (работникот)

3. ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТА ПО ОСНОВ НА АДМИНИСТРАТИВНА ЗАБРАНА  НОВ Закон за извршување (72/16 и 142/16)

• АДМИНИСТРАТИВНА ЗАБРАНА = ЗАБРАНА СТАВЕНА ВРЗ ПЛАТАТА ПО ОСНОВ НА СОГЛАСНОСТ НА РАБОТНИКОТ. • ИМА ПРАВНА СИЛА НА НАЛОГ (РЕШЕНИЕ) ЗА ИЗВРШУВАЊЕ.

• Најчесто се користи како средство за безбедување на отплатата на кредити земени од финансиски институции (банки, штедилници, фд) од страна на работникот.

АДМИНИСТРАТИВНА ЗАБРАНА  ТРИ СТРАНИ: – Работодавачот (спроведувач на налогот) – Банката (доверител) и – Работникот (должник/кредитобарател).

 Суштина на односот: Работникот го овластува работодавачот да задржува дел од неговата плата (месечен ануитет) во корист на доверителот доколку падне во задоцнување со отплата на утврдените рати.

АДМИНИСТРАТИВНА ЗАБРАНА  Дозволен износ на задржување од платата е:

 До 1/3 од платата, односно надоместок на плата.  Се спроведува и врз зголемувањето на платата што ќе настане по доставувањето на административната забрана.

 Спроведување на повеќе административни забрани и /или налози за извршување: СПОРЕД РЕДОСЛЕДОТ ПО КОЈ РАБОТОДАВАЧОТ ГИ ПРИМИЛ.

АДМИНИСТРАТИВНА ЗАБРАНА  ОБВРСКИ НА РАБОТОДАВАЧОТ ПО ОСНОВА НА АЗ:

• Задршката да ја спроведува редовно, во спротивно доверителот се намирува дирекно од сметката на работодавачот; • Кога на должникот (работник) му престанал работниот однос, работодавачот е должен без одлагање со препорачана пратка да ја достави административната забрана до новиот работодавачот и за тоа да го извести доверителот. • Без одлагање го известува доверителот и кога не му е познато кај кој работодавач работникот засновал работен однос.

ПАРИЧНА КАЗНА ЗА РАБОТОДАВАЧОТ КОЈ НЕСОРАБОТУВА • Работодавачот е должен на доверителот да му достави информација за висината на платата на работникот: - на БАРАЊЕ на доверителот и - во РОКОТ кој тој го определил. • Барањето содржи предупредување дека доколку во определениот рок не ја исполни обврската, судот, во рок од 48 часа со решение ќе изрече парична казна и тоа на: физичко лице - работодавач од 20.000 до 80.000 денари, правно лице од 100.000 до 30.000.000 денари и одговорното лице во правното лице од 20.000 до 80.000 ден. • Се додека вкупниот збир на паричните казни по одделни решенија не достигне ДЕСЕТКРАТЕН ИЗНОС на првата изречена казна.

4. ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТА ПО ОСНОВ НА ИЗВРШНА ИСПРАВА НА ИЗВРШИТЕЛ • ИЗНОС НА ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТАТА ПО ДОСТАВЕН НАЛОГ ОД ИЗВРШИТЕЛОТ:  ДО 1/3 ОД ПЛАТАТА, ОДНОСНО  ДО 1/2 (ИСКЛУЧОК) ЗА:

– законска издршка (пр. алиментација), – за надоместок на штета настаната поради намалување, односно губење на работната способност и

– надоместок на штетата за загубена издршка поради смрт на давачот на издршката.

5. ЗАДРЖУВАЊЕ ОД ПЛАТА ПО ОСНОВ НА НАЛОГОТ НА УЈП Закон за даночна постапка • Решение за присилна наплата на даночен долг врз платата на вработениот. • Иззeмено од извршување: 2/3 од нето личните примања по основ на работа, но најмногу до 150 евра.  Решението за присилна наплата на данок од парични средства на должник има приоритет во наплатата и се извршува пред сите други налози (член 142 став 7 од ЗДП).

ВЛИЈАНИЕ НА ЗАДРЖУВАЊЕТО ВРЗ ПРЕСМЕТКА НА БРУТО ПЛАТА • Задржувањето НЕМА ВЛИЈАНИ врз пресметката на бруто платата на вработениот која е предмет на извршување. • Рефлексии врз МПИН:

Нето плата

3.13

Исплата Ефективна Број на нето плата трансакциска сметка 3.31

3.32

КПУ ФОРМИ НА ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА СМЕТКОВОДИТЕЛ / ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ Данијела Јаќимовиќ правен советник

ПРАВНА РАМКА  Работно-правниот статус на сметководителот и овластениот сметководител е уреден со: Закони: • Законот за вршење на сметководствени работи • Законот за работните односи ; Подзаконски прописи: • Правилникот за критериуми за утврдување на цената на сметководствените услуги • Колективните договори ; Интерни акти: • Договори за вршење на сметководствени работи и • Договорот за вработување .

а)

од следните субјекти кои поседуваат лиценца за работа:

ФОРМИ НА АНГАЖИРАЊЕ НА СМЕТКОВОДИТЕЛ/ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ  Две форми на ангажирање од страна на обврзникот за водење на сметководство: а) со договорот за врабоување скучен со сметководител и/или овластен сметководител или

б) со договорот за вршење на сметководствени работи скучен со субјект кој поседува лиценца за работа:  трговец поединец-сметководител (трговци поединци и здруженија и фондации)  трговец поединец-овластен сметководител (трговци поединци, здруженија и фондации и други непрофитни организации и ДОО)  друштво за вршење на сметководствени работи (сите обврзници за водење на сметководство).  Друштвото мора да има вработено најмалку еден сметководител и еден овластен сметководител.

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГОДИШНИ СМЕТКИ ОД СТРАНА НА ЛИЦЕНЦИРАНИ СУБЈЕКТИ • Сметководител или овластен сметководител вработен кај СУБЈЕКТОТ КОЈ ВРШИ СМЕТКОВОДСТВЕНИ РАБОТИ може да изготви, потпише и поднесе годишни сметки за СИТЕ обврзници за кои субјектот врши сметководствени работи.

А. ПРИМЕР: Ако ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ е вработен во Друштвото за вршење на сметководствени работи МОЖЕ да потпишува за СИТЕ: o Видови на трговци (ТП, ДОО, АД, ЈТД, КД, КДА)

o Видови непрофирни организации: здрженијата, фондациите, нивните сојузи и организационите облици на странските организации во РМ, политички партии, комори и синдикати, стопанската интересна заедница, верските заедници, религиозните групи и други, Црвениот крст на Република Македонија . o Вршители на самостојни дејност (занаетчии, земјделци, адвокати, нотари...).

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГОДИШНИ СМЕТКИ ОД СТРАНА НА ЛИЦЕНЦИРАНИТЕ СУБЈЕКТИ Б. ПРИМЕР: Ако СМЕТКОВОДИТЕЛ е вработен во Друштвото за вршење на сметководствени работи, МОЖЕ да потпишува за СИТЕ: o ТП, здрженија и фондации. В. ПРИМЕР: Ако ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ е вработен во Трговецот поединецовластен сметководител, МОЖЕ да потпишува за СИТЕ: o ТП, здруженија, фондации, други непрофитни организации и ДОО. Г. ПРИМЕР: Ако СМЕТКОВОДИТЕЛ е вработен во Трговецот поединец-овластен сметководител, МОЖЕ да потпишува за СИТЕ: o ТП , здрженија и фондации.

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГОДИШНИ СМЕТКИ КАЈ ОБВРЗНИЦИТЕ • Овластен сметководител вработен кај ОБВРЗНИКОТ ЗА ВОДЕЊЕ НА СМЕТКОВОДСТВО може да изготви, потпише и поднесе ЕДНА годишна сметка за обврзникот каде што е вработен. • Сметководител вработен кај ОБВРЗНИКОТ ЗА ВОДЕЊЕ НА СМЕТКОВОДСТВО може да пополни, поднесе и потпише ЕДНА годишна сметка за обврзникот каде што е вработен (ТП, здружение и фондација).

ДАЛИ Е ИСКЛУЧЕНА МОЖНОСТ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ КАЈ ПОВЕЌЕ РАБОТОДАВАЧИ? • Законот за вршење на сметководствени работи не ја исклучува, ниту ограничува можноста за засновање на работен однос на сметководител, односно на овластен сметководител кај повеќе работодавачи. • Сите форми на договорот за вработување од Законот за работните односи (ЗРО) се потенцијални опции за уредување на работно-правниот статус на сметководителот, односно овластениот сметководител.

ФОРМИТЕ (СПЕЦИФИКИТЕ) НА ДОГОВОРОТ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ 1. Траењето на работниот однос (договорот за вработување на: неопределено време и определено време)

2. Траењето на работното време (договор за вработување со: полно работно време и скратено /неполно/ работно време).

ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА НЕОПРЕДЕЛЕНО И ОПРЕДЕЛЕНО ВРЕМЕ  Работен однос на неопределено време - време чие траење однапред не е определено.  Работен однос на определено време - време чие траење однапред е определено: • може да се склучи до 5 години за вршење на исти работи, со прекин или без прекин, • се трансформира во работен однос на неопределено време, ако работникот продолжи да работи по истекот на рокот од 5 години. • се продолжува со анекс на договорот за вработување.

ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА ПОЛНО РАБОТНО ВРЕМЕ • Полното работно време изнесува 40 часа, односно 36 часа неделно (закон, односно со колективен договор). • Работната недела по правило трае пет работни дена. • Полното работно време може да се распоредува според следните задолжителни критериуми:  не помалку од четири работни дена во неделата, o 

не помалку од четири часа дневно,

o 

не повеќе од шест работни дена во неделата,

не повеќе од 12 часа дневно,

не повеќе од 40 часа неделно и o не помалу од 36 часа неделно.

Упросечување на р.в. се врши во период од 6 месеци.

ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ СО НЕПОЛНО РАБОТНО ВРЕМЕ • За неполно работно време се смета времето кое е пократко од полното работно време кај работодавачот (под 40 или 36 работни часа неделно) • Законски неутврден минимален број на работни часови - можни се дури 1 или 2 часа дневна вработеност.

• Работникот кој склучил договор за вработување со неполно работно време ги има истите права и обврски од работен однос како и работникот кој работи полно работно време, но се остваруваат пропорционално на времето за кое што склучен договорот за вработување.

ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ СО НЕПОЛНО РАБОТНО ВРЕМЕ • Во договорот за вработување со неполно работно време мора да го утврди почетокот и завршетокот на неполното дневно работно време на работникот. • Ако во договорот за вработување поинаку не е определено, работодавачот на работникот кој работи со неполно работно време, не смее да му наложи да работи прекувремена работа. • Мора да се води посебна евиденција за работниците со неполно работно време. • За склучените договори со неполно работно време АВРМ еднаш месечно го известува Државниот инспекторат за труд.

ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ СО ПОВЕЌЕ РАБОТОДАВАЧИ • Работникот може да склучи договор за вработување со неполно работно време со ПОВЕЌЕ РАБОТОДАВАЧИ и така да го постигне полното работно време. • Во ваков случај работникот е должен да се договори со работодавачите за работното време, начинот на користењето на годишниот одмор и другите отсуства од работа. Овие елементи се задолжителен составен дел на договорот за вработување со неполно работно време. • Работодавачите, кај кои е вработен работникот со неполно работно време, се должни на работникот да му обезбедат истовремено користење на годишниот одмор и други отсуства од работа.

ДОГОВОР ЗА ДОПОЛНИТЕЛНО РАБОТЕЊЕ • Можност за дополнително вработување на работникот кој веќе работи полно работно време. • Се остварува врз основа на: Склучување на договор за вработување со неполно работно време со друг работодавач, најмногу за десет часа неделно и Постоење на претходна согласност на работодавачот, каде што е работникот вработен со полно работно време. • Задолжителен составен дел на договорот за вработување со неполно работно време е договорот за начинот на остварувањето на правата и обврските од овој работен однос со оглед на правата и обврските на работникот кај работодавачот, каде што е вработен со полно работно време.

ДОГОВОР ЗА ДОПОЛНИТЕЛНО РАБОТЕЊЕ  Овој договор за вработување престанува да важи: • По изминувањето на договореното време или • Со повлекување на согласност од стана на работодавачот, каде што работникот е во работен однос со полно работно време.  Обврска на работодавачите при дополнително работење е да исплаќаат бруто плата (персонален данок и придонеси) преку системот за месечна пресметка на интегрирана наплата (МПИН образец) без можност за користење на личното ослободување.

ДОГОВОР ЗА ДОПОЛНИТЕЛНО РАБОТЕЊЕ ВО МАТЕРИЈАЛОТ Е ДАДЕН ПРИМЕР НА:  ДОГОВОР ЗА ДОПОЛНИТЕЛНО РАБОТЕ И  ИЗЈАВА ЗА СОГЛАСНОСТ ЗА ДОПОЛНИТЕЛНО РАБОТЕЊЕ.

Благодарам на вниманието

Преглед на вршители на сметководсвени работи од аспект на потпишување на ГС / ФИ

ОПИС

АД ДОО и ДООЕЛ Јавни претпријатие Трговецпоединец Здруженија ииндации

Сметководите л врабитн кај обврзникот

Овластен Трговецсметководител поединес врабитн кај сметководител обврзникот

Трговецпоединес овластен сметководител

КПУ

МОЖНОСТ ЗА ТРАНСФОРМИРАЊЕ НА ЗАЕМ И ДОПОЛНИТЕЛНА ДОПЛАТА ВО ВЛОГ Данијела Јаќимовиќ правен советник

ПРАВНА ОСНОВА O Закон за изменување и дополнување на Законот за

трговските друштва објавен во „Службен весник на РМ", бр. 119/13, во сила од 06 септември 2013 год.

ТРАНСФОРМАЦИЈА НА ЗАЕМ ВО ВЛОГ - под одредени услови МОЖЕ да се изврши трансформација на заем и дополнителна доплата во влог во друштвото. Хронолошки: ЗТД од 1996, како и актуелниот ЗТД од 2004 се до 2013 година немале одредби со кои се уредува ваквата можност. Практика: Во еден период од минатото во судскиот регистар без проблем можеше да се изврши упис на трансформација на заем во влог во друштвото, што влечеше корени од некогашниот (ЗТПОК).

Дефиниција на „Заем што се трансформира во влог во друштвото“  „Заем што се трансформира во влог во друштвото“ е

кога заемот исклучиво е даден од страна на содружникот, односно од страна на единствениот акционер на друштвото кое е во целосна негова сопственост.  ЗАЕМ ДАДЕН ОД: • ЕДИНСТВЕН СОДРУЖНИК НА ДООЕЛ, ОДНОСНО • ЕДИНСТВЕН АКЦИОНЕР НА АД ОСНОВАНО ОД ЕДНО

ЛИЦЕ.

Дополнителните доплати на содружниците може да се трансформираат во влог O „Дополнителните доплати“ постојат кај друштвото со

ограничена одговорност: ДОО O Тоа се доплати мимо влогот кои на ДОО му ги даваат сите

или одделни содружници кои на тоа се обврзале со договорот за основање на ДОО само кога е тоа потребно за покривање на загубите или за привремена неопходна потреба од парични средства. O ДОО има обврска да им ги врати на содружниците кога ќе

престанат условите за нивното давање што укажува дека дополнителните доплати претставуваат вид на заем даден од содружниците на ДОО .

Дополнителни доплати O По исклучок, дополнителните доплати може да се

трансформираат во влог, кога: •

Со Одлуката за дополнителни доплати е определено истите да бидат трансформирани во влог во друштвото во постапката зголемување на основната главнина.

•

Одлуката за дополнителни доплати содружниците одлуката ја донесуваат едногласно (или со 2/3 гласови ако е предвидено со договорот за ДОО)

Право на заемодавачи при основање на друштвото  При основање на друштвото влоговите може да се состојат и од заем, односно дополнители доплати доколку заемодавачи се содружници, односно акционер кој е единствен основач на друштвото на кое е даден заемот.

Плаќање на новоиздадените акции со заем што се трансформира во влог O Утврдена можност новоиздадените акции да се платат

освен со пари и со внесување на непарични влогови и со заем што се трансформира во влог во АД во постапка на зголемување на основната главнина.  Пребивање на обврската за плаќање со побарување по

основ на дадениот заем.

Правна основа за трансформирање на заем во влог  Заемот што се трансформира во влог во друштвото во постапка

на зголемување на основната главнина на друштвото врз основа на: O Договор за заем што се трансформира во влог во

друштвото во постапка на зголемување на основната главнина на друштвото и O Одлука за трансформација на заем што се транформира

во влог на друштвото во постапка на зголемување на основната главнина на друштвото.

Павле Гацов, Про агенс

ЗАЕМ Vs КРЕДИТ  Македонска економска реалност

(„Најефтиното е секогаш најдобро решение.“ Дали?!)

 2 Облигациони односи – точки на спојување и раздојување  Цена на заемот / кредитот

(„бесцено“ до пари или пари без цена)

 Сметководствен третман на заемот  Сметководствен третман на цената на заемот  Даночен третман на заемот  Даночен третман на цената на заемот

Заем и кредит - разграничување Опис

Сличности и разлики

Заем

Кредит

Доверител

Правно и/или физичко лице

Банка, штедилница и/или финансиско друштво

Должник

Правно и/или физичко лице

Правно и/или физич. лице

Предмет на Парични средства и/или други договорот заменливи предмети

Парични средства

Форма

Не е пропишана задолжителна Писмената форма форма (писмената форма е е задолжителна преферирана)

Камата (Цена)

Не е задолжителна

Каматата се пресметува задолжително

Извори

Сопствени и/или туѓи средства

Сопствени и главно депозитни (туѓи) средства

Содржина на Договорот за заем  Договорни страни (доверител и должник)  Предмет на договарање (износ на позајмени пари)  Рок за влаќање на главнината  Висина на каматната стапка

(ако е договорено плаќање на камата)

 Рокови за плаќање на каматата  Евентуални казни за задоцнето плаќање  Услови за можно предвремено враќање на заемот  Ако се работи за наменски заем – да се утврди намената на

заемот

 ...

Злоупотреби на заемот во пракса  Злоупотребување од двете страни

од даночните обврзници: „пари без цена“

од даночната инспекција: „салдото на заем одобрен на физичко лице = оданочив приход за физичкото лице“

Посебен даночен режим за поврзаните субјекти.

Сметководствен третман на каматите – МСС 23 (средни и големи субејкти)  Основен принцип: капитализација на каматите кон средствата

што се квалификуваат (зголемување на набавната вредност)  Останатите камати се признаваат како расходи на периодот  Средство кое се квалификува = долгорочно средство на кое му е потребен значителен временски период за да биде подготвено за неговата намена (употреба) или пак за продажба Може да се квалификуваат

Не се квалификуваат

- залихи

- финансиски средства и залихи кои се создадени во текот на краток временски период

- производни постројки - енергетски капацитети - нематеријални средства и - вложувања во недвижности

- средства кои се подготвени (активирани /ставени во употреба) за нивната намена - средства наменети за продажба во моментот кога се стекнати

Примери  Изградба на деловна зграда

Се капитализираат каматите во вредноста на зградата, но само додека трае изградбата (а не и после нејзиното ставање во употреба). 0161 – Материјални средства во подготовка – деловни објекти 2250 – Обврски по пресметани камати  Набавка на техничка постројка

Се работи за сложена постројка која се подготвува за употреба. Се капитализираат каматите до активирањето на постројката. 0162 – Материјални средства во подготовка - постројки 2250 – Обврски по пресметани камати

Почеток и прекин на капитализација Почеток а) издатоците за средството се настанати б) трошоците на позајмувањата се настанати в) активностите неопходни да се подготви средството за неговата наменета употреба или продажба се во ТЕК. Прекин кога активностите за подготвување на средството се прекинати

Конечен престанок на капитализацијата  Со завршувањето на сите битни активности

неопходни за подготвување на средството кое може да се квалификува за неговата наменета употреба или продажба (кога физичката изградба на средството е завршена)

Обелоденување  а) износот на трошоците за позајмување капитализирани за време на

периодот  б) стапката на капитализација користена за утврдување на износот на трошоците за позајмување кои се квалификуваат за капитализација Стапка на капитализација Пример: Позајмени се средства за општи цели од кои дел се користат за средство кое може да се квалификува Стапката на капитализација е пондериран просек на трошоците за позајмување применет на невратените заеми со општа намена. Каматите по одделни заеми (кредити) се делат со бројот на заемите. Се добива просечна камата која се применува на вкупниот износ на заеми/кредити за да се добие стапка на капитализација

Сметководствен третман на трошоците за позајмување – Оддел 25 (микро и мали трговци)  Сите трошоци за позајмување се расход на периодот  Капитализацијата не е дозволена

Даночен третман на каматите од аспект на данокот на добивка Поврзани лица (согласно со ЗТД, ЗДП и мислења на УЈП) ЗДТ: 10% учество ЗДП: (брачен другар, роднини по права линија, браќа и сестри, деца на браќата и сестрите, сопружници на браќата и на сестрите и браќа и сестри на сопружниците, родители на сопружниците, браќа и сестри на родителите и хранители и посвоители) Мислење на УЈП: Фирми во сопственост на исти физички лица

Приходна камата  Основица е изгубениот приход утврден како разлика

меѓу повисоката пазарна камата и пониската приходна камата  „Сурогат“ на приходната каматна стапка: SKIBOR каматната стапка со соодветна рочност зголемена за еден процентен поен, кога се работи за денарски заем EURIBOR каматна стапка со соодветна рочност зголемена за еден процентен поен, кога се работи за девизен заем

Пример (приходна камата)

Трошковна камата  Основица е повисокиот трошок утврден како разлика

меѓу повисоката трошковна камата и пониската пазарна камата  Истиот „сурогат“: SKIBOR каматната стапка со соодветна рочност зголемена за еден процентен поен, кога се работи за денарски заем EURIBOR каматна стапка со соодветна рочност зголемена за еден процентен поен, кога се работи за девизен заем

Пример (трошковна камата)

Трошковна камата од нерезитент со учество од најмалку 25%

Утврдување на учеството

Пример

Камати... продолжение  За кредити кои не се користат за вршење на дејноста  Казнени камати за ненавремена уплата на јавни

давачки (и трошоци за присилна наплата)  Казнени камати меѓу поврзани лица