ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ EDITORIAL
2
ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΑΠΕΔΔ
3
H ΣΑΡΩΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ 6
ΕΚΔΟΤΗΣ
Αθανασόπουλος Γεώργιος
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 12
www.politikoalumni.gr
Μόσχου Ελένη
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Ζαχαριουδάκης Ηλίας ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ
19
Μήτση Θεoδώρα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
Χατζέλλη Μαριάνθη-Ταξιαρχούλα WHAT EU GOVERNANCE FOR THE ERA OF INNOVATION? 28 Νικολόπουλος Κωνσταντίνος ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
35
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
37
1
Ηλίας Σούνας www.sounasdesign.com
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
EDITORIAL
Έ
πειτα από πρόταση μέλους του Συλλόγου Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, της Αγγελικής Τεντόμα, προς το Δ.Σ. του ΣΑΠΕΔΔ, ανακοινώθηκε πρόσκληση για Papers με θέμα: «Ευρωπαϊκή κρίση σε όλα τα επίπεδα»
Πολιτικό Επίπεδο Οικονομικό Επίπεδο Κοινωνικό Επίπεδο Αμυντικό Επίπεδο Τα κείμενα των υποβαλλόμενων συγγραφέων αξιολογήθηκαν και διακρίθηκαν Τέσσερα βάσει της πρωτοτυπίας, της ιδέας προς ανάλυση, της σαφήνειας της διατύπωσης και της εμπεριστατωμένης και ολοκληρωμένης προσέγγισης του θέματος. Τα εν λόγω PAPERS προς τιμήν των συντακτών τους αποτελούν την παρούσα ολοκληρωμένη έκδοση του ηλεκτρονικού περιοδικού του ΣΑΠΕΔΔ, "POLITICO". Η ευθύνη των κειμένων βαραίνει αποκλειστικά και μόνο τους γράφοντες αυτών. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους αρθρογράφους αλλά και όλους όσους συμμετείχαν στην προσπάθεια αυτή. Θα ήταν χαρά μας λοιπόν να μας συνοδεύσετε και σε επόμενα τεύχη με τη προσφορά κειμένων σας, την οποία θα χαρούμε να συζητήσουμε. Σχετικά αιτήματα μπορείτε να τα αποστείλετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Επιτροπής Ερευνών και Νομικών Υποθέσεων (epitropi_ereunwn@hotmail.com) αλλά και στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ΣΑΠΕΔΔ (pspaalumni@yahoo.gr).
Επιτροπή Ερευνών και Νομικών Υποθέσεων του Συλλόγου
2
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΑΠΕΔΔ
Ο
Σύλλογος Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών συνεχίζει την έκδοση του ηλεκτρονικού του περιοδικού με ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα, το οποίο αυτήν την στιγμή βρίσκεται στην επικαιρότητα για πάρα πολλά χρόνια. Δεν θα μπορούσα όμως να αρχίσω την παρουσίαση αυτού του ηλεκτρονικού εντύπου χωρίς να αναφερθώ στο έργο που έχει κάνει ο Σύλλογος μας. Εν συντομία συνεχίζουμε τις συνεργασίες μας με το One Europe Greece, Youth 4 Europe, Intermediakt καθώς και με τα Ιδρύματα Νάουμαν και Αντενάουερ. Ο Σύλλογος πλέον ανήκει στις οργανώσεις της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επίσης συνεχίζεται η διάθεση της κάρτας μέλους του Συλλόγου με εκπτώσεις σε βιβλιοπωλεία και καταστήματα. Επιπρόσθετα ο Σύλλογος σε συνεργασία με την I Dialogue και την Spin Communication έχει στελεχώσει θέσεις πρακτικής άσκησης τρίμηνης διάρκειας στην εκπόνηση καινοτόμου project επικοινωνίας. Οι ασκούμενοι έχουν πλέον ενταχθεί στην ομάδα ανάπτυξης των δραστηριοτήτων του i-dialogue.Με την ολοκλήρωση της πρακτικής τους άσκησης θα δοθούν πιστοποιητικά τόσο από τον Σύλλογο Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης όσο και από το i-dialogue και την Spin Communications. Τέλος, η συνεργασία μας αυτή με την I Dialogue περιλαμβάνει και την δημιουργία ραδιοφωνικής εκπομπής από την μεριά του Συλλόγου στο ID Web Radio, η οποία και έχει ονομαστεί Homo Politicarius. Σε αυτήν την ειδική έκδοση, θα βρείτε το προϊόν της εργασίας τεσσάρων νέων επιστημόνων, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Συλλόγου Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης για επιστημονικά κείμενα με θέμα: « Η Ευρωπαϊκή κρίση σε όλα τα επίπεδα», ένα θέμα πολύ ευαίσθητο λόγω του ότι δεν έχει επιλυθεί και ότι βρίσκεται πάντα στην επικαιρότητα. Η δράση αυτή πραγματοποιήθηκε μετά από πρόταση της Αγγελικής Τεντόμα, μέλους του Συλλόγου στο Διοικητικό Συμβούλιο. Ο Σύλλογος λοιπόν δημοσιεύει, ηλεκτρονικά, αυτά τα κείμενα, καθώς στοχεύει να δώσει βήμα στους νέους επιστήμονες – απόφοιτους να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του θέματος.
3
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Τέλος, ως Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης θα ήθελα να καλέσω για άλλη μια φορά μέσα από το περιοδικό αυτό τους τελειόφοιτους του Τμήματος μας, να γίνουν ενεργά μέλη του Συλλόγου και να μοιραστούν μαζί μας την εμπειρία, την γνώση και την θέληση τους για ποιοτική αναβάθμιση της θέσης του Πολιτικού Επιστήμονα στην αγορά εργασίας και πρωτίστως στην Κοινωνία.
Γιάννης Κουτρουμπής Πρόεδρος Συλλόγου Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
4
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
«ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΤΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ» H Ισαβέλλα Λογοθέτη κι η Ελένη Παπασταματίου, αφουγκραζόμενες μια γενικευμένη απορία, οδηγηθήκαν στην πρωτοβουλία να διεξάγουν σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αποφοίτων του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης μία έρευνα στους απόφοιτους του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. Απώτερος στόχος της έρευνας είναι η δημιουργία μιας συστηματικής βάσης δεδομένων κι η ανάδειξη διεξόδων κι αδιεξόδων ή εναλλακτικών προτάσεων, μέσα από την καταγραφή της πορείας που ακολούθησαν οι απόφοιτοι του τμήματος σε μεταπτυχιακό και επαγγελματικό επίπεδο. Πρόκειται για ένα βαρόμετρο που φιλοδοξεί να αναδείξει το προφίλ των αποφοίτων ΠΕΔΔ και να κατανοήσει την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους μετά το τέλος των προπτυχιακών σπουδών.
5
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
H ΣΑΡΩΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Γράφει ο Αθανασόπουλος Γεώργιος athan160@yahoo.gr
Σ
την παρούσα έκθεση θα μας απασχολήσει η κρίση που βιώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό, κοινωνικό και αμυντικό επίπεδο. Προτού γίνει σχολιασμός και αναφορά σε οποιοδήποτε σημείο θα ήταν σκόπιμο να προσεγγίσουμε εννοιολογικά την ‘’κρίση’’. Ξεκινώντας, σε γενικότερα πλαίσια με την λέξη κρίση ορίζουμε μια κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάτι ή κάποιος πριν από την κατάρρευση και τον αφανισμό. Στους κόλπους μιας κοινωνίας η έννοια αυτή γίνεται αντιληπτή ως η αμφιταλάντευση των δυνάμεων που συγκρούονται σε αυτήν. Από την άλλη μεριά, στον οικονομικό χώρο συμβαίνει όταν η οικονομία μιας χώρας, μιας ηπείρου ή ευρύτερα του κόσμου χαρακτηρίζεται από μια συνεχή μείωση της οικονομικής τους δραστηριότητας υπό την έννοια πως βασικά μεγέθη, όπως η απασχόληση, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, οι επενδύσεις, το δημόσιο χρέος αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της έχει έρθει αρκετές φορές αντιμέτωπη με ποικίλες μορφές κρίσεων. Πολλοί θεσμοί της έχουν διαβρωθεί, το περιεχόμενο της έχει πολλάκις αλλάξει με αποτέλεσμα οι άνθρωποι, που είναι και φορείς αλλά και δέκτες των κρίσεων και των αλλαγών, να υφίστανται την όποια συνέπεια ενέχουν. Με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις θα καταπιαστούμε με την πολυεπίπεδη κρίση που πλήττει την Γηραιά Ήπειρο περίπου τα τελευταία οκτώ χρόνια. Αρχικά, ξεκίνησε να εμφανίζεται στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα των κρατών-μελών, ενώ αργότερα πέρασε και στην κοινωνική τους σφαίρα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά. Στην κοινωνική της διάσταση η κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των Ευρωπαίων. Ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού βιώνει κοινωνικό αποκλεισμό λόγω της δεινής οικονομικής του κατάστασης. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως πολλοί άνθρωποι επιλέγουν την απομόνωση από την εξωστρέφεια και τις κοινωνικές σχέσεις λόγω των μειωμένων χρηματικών τους απολαβών. Και μιας και μιλάμε για χρηματικές απολαβές αξίζει να σημειωθεί ότι τα εισοδήματα
6
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
από την εργασία έχουν συρρικνωθεί αρκετά με άμεση συνέπεια την μη ικανότητα των ανθρώπων όχι μόνο για κοινωνική συμμετοχή αλλά ούτε καν και για την εξασφάλιση των βασικών αγαθών και την ικανοποίηση των απαραίτητων αναγκών τους. Η κοινωνική προστασία και φροντίδα βρίσκονται στην χειρότερη εποχή τους, καθώς οι ελλείψεις στα νοσοκομεία και η όλο και μειούμενη διάθεση για εθελοντισμό, η επιδείνωση των κοινωνικών φορέων και υπηρεσιών έχουν αλλοιώσει σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενό τους. Επίσης, αυξητικές τάσεις παρουσιάζει η φτωχοποίηση των λαών. Εκατομμύρια είναι οι φτωχοί που περιφέρονται στους δρόμους ζητώντας βοήθεια. Η απαισιοδοξία, το άγχος και η απελπισία έχουν πάρει την σκυτάλη, καθώς η αγορά εργασίας είναι κατακερματισμένη. Πρέπει να σημειωθεί πως η κοινωνική κρίση δεν είναι μόνο παράγωγο της οικονομικής κρίσης. Γενικά, τα τελευταία χρόνια όσο οι κοινωνίες εξελίσσονται η κοινωνική συνοχή είτε παρουσιάζεται με διαφορετικούς όρους είτε είναι εξασθενημένη. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η παγκοσμιοποίηση, οι προτεραιότητες και το μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων έχουν αλλάξει πολύ τις κοινωνικές σχέσεις και τους δεσμούς. Οι Ευρωπαίοι, πλέον, προτιμούν να επικοινωνούν μέσω Διαδικτύου και γενικότερα επιλέγουν έμμεσους τρόπους επικοινωνίας και όχι πλέον άμεσους, όπως την προσωπική επαφή. Ακόμα, και η σύναψη σεξουαλικών σχέσεων ή οι γνωριμίες γίνονται εξ αποστάσεως. Η κοινωνική προσφορά είναι πλέον σε δεύτερη μοίρα. Οι προτεραιότητες έχουν αναδιαταχθεί. Η δημιουργία οικογένειας δεν είναι πλέον στην πρώτη θέση της ‘’πυραμίδας’’. Την θέση της έχει καταλάβει η επαγγελματική καριέρα και η εκπαίδευση. Η εξάπλωση των φιλελεύθερων ιδεών και του ατομισμού έχουν καταστήσει σαφές πως οι ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι ατομοκεντρικές, κάτι που σημαίνει πως το κοινωνικό συμφέρον και οι σχέσεις μεταξύ των χωρών φθείρονται συνεχώς. Αντί να επεκταθεί, η υπάρχουσα αλληλεγγύη μειώνεται ταχύτατα και οι διμερείς σχέσεις με βάση τα εθνικά συμφέροντα έχουν ενισχυθεί. Στην απουσία ισχυρών θεσμών, υπεύθυνων ηγετών και μιας ενδυναμωμένης Βουλής, οι Ευρωπαίοι έγιναν περισσότερο εσωστρεφείς. Αφήνοντας τις κοινωνικές διαστάσεις της κρίσης, παρατηρούμε πως υπάρχει κρίση και στους πολιτικούς θεσμούς. Ο νεοφιλευθερισμός που είναι το κυρίαρχο πολιτικό στοιχείο της Ένωσης φαίνεται να αμφισβητείται. Η εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου μείγματος οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής δημιούργησε προϋποθέσεις εγκατάλειψη κάθε αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την προσήλωση του στην αυστηρή δημοσιονομική και εισοδηματική πειθαρχία, τις ιδιωτικοποιήσεις και την αποκαθήλωση του κοινωνικού κράτους, ανέδειξε με τον πιο εύληπτο τρόπο ότι η διεθνής οικονομική κρίση αποτελεί κρίση του καπιταλιστικού προτύπου της άνισης ανάπτυξης μεταξύ των κρατών.
7
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Η ολοένα δυναμική εμφάνιση ακροαριστερών ή ακροδεξιών κομμάτων αποδεικνύουν την μη εμπιστοσύνη των ανθρώπων στα νεοφιλελεύθερα πιστεύω. Η μη επιθυμία για πολιτική συμμετοχή και η απροθυμία για ψήφιση σημαντικών ευρωπαϊκών θεσμών δείχνει τον κλονισμό που υφίσταται ο πολιτικός χώρος. Οι άνθρωποι προτιμούν να έχουν άλλες ενασχολήσεις παρά την πολιτική. Η διαφθορά των πολιτικών συστημάτων και η μη εμπιστοσύνη στους πολιτικούς ηγέτες είναι μία ακόμα εξέλιξης της σημερινής πραγματικότητας. Μεταφερόμενοι στην οικονομική σκοπιά της σημερινής ενυπάρχουσας κρίσης δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την εφαρμογή του προαναφερθέντος νεοφιλελευθερισμού, που αφορά στον φιλελευθερισμό της οικονομίας. Η πίστη στην ιδιωτική πρωτοβουλία έχει μετατρέψει τα δεδομένα για τις χώρες. Τα ελλείμματα στον επιχειρηματικό κλάδο λόγω της ελεύθερης πτώσης της καταναλωτικής δαπάνης έχουν προκαλέσει καθίζηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι ‘’τρύπες’’ στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό έχουν επιφέρει την έλευση οικονομικών πολιτικών που στηρίζονται στην περικοπή των κοινωνικών δαπανών και συνεπώς στην κοινωνική χειροτέρευση. Αντί να προσφέρει ένα εναλλακτικό μοντέλο τοπικής ολοκλήρωση στο ανεξέλεγκτο σύστημα της παγκόσμιας οικονομίας και στην αναξιόπιστη του ιδεολογία για τον φονταμενταλισμό της αγοράς, η Ευρώπη παρέμεινε εκτεθειμένη και παγιδευμένη από τους παίκτες των χρηματοοικονομικών αγορών και τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές. Το ζητούμενο σήμερα για την ευρωπαϊκή οικονομία στις συνθήκες οικονομικής κρίσης και ύφεσης και της υλοποίησης των περιοριστικών πολιτικών που απορρέουν, είτε από το Σύμφωνο του ευρώ, είτε από το πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ε.Ε και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ο στρατηγικός προσανατολισμός της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Αν θέλαμε να διατυπώσουμε περισσότερα πράγματα σχετικά με τις οικονομικές πτυχές τις κρίσης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι θα λέγαμε σταχυολογώντας, όπως άλλωστε έχει προ ειπωθεί, πως συνέπειες της κρίσης με βάση οικονομικά δεδομένα είναι η μείωση του ΑΕΠ των 27 χωρών και της απασχόλησης, αύξησης της ανεργίας ( ιδιαίτερα αυτής των νέων σε ηλικία ατόμων), η αποσταθεροποίηση των εσωτερικών αγορών εργασίας, οι οριζόντιες περικοπές των μισθών και η υπονόμευση των επιδομάτων, ο αποκλεισμός μεγάλων ομάδων του εργατικού δυναμικού από τα επιδόματα ανεργίας και τις αποζημιώσεις και, τέλος, την εν συνόλω υποτίμηση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και των παροχών δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών. Στρεφόμενοι στον αμυντικό τομέα, η κρίση έχει δυστυχώς εμφανίσει και εκεί τα σημάδια της. Εμείς θα σταθούμε κατά το πλείστον στις οικονομικές επιπτώσεις στο κομμάτι αυτό. Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε παγκόσμιο και εν προκειμένω σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν δυσμενή αντίκτυπο σε όλο το φάσμα λειτουργίας των ενόπλων δυνάμεων των ευρωπαϊκών χωρών.
8
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Ο αμυντικός προϋπολογισμός είναι ένα από τα κύρια συστατικά του κρατικού προϋπολογισμού και επομένως οι κυβερνήσεις είναι βέβαιο ότι έχουν μπει στην διαδικασία να χρησιμοποιήσουν την άμυνα ως μεταβλητή προσαρμογής, ειδικότερα δε υπό το πρίσμα της μη ύπαρξης απτής απειλής στα σύνορα τους, όπως συμβαίνει σήμερα στις περισσότερες από αυτές. Πολλές από τις χώρες αυτές, επίσης, έχουν ήδη αποφασίσει και δημοσιοποιήσει την πρόθεσή τους να προβούν σε δραστικές μειώσεις των αμυντικών δαπανών τους. Από το 2008 η παγκόσμια οικονομία διανύει τη χειρότερη περίοδό της από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Εν καιρώ λιτότητας, κάθε ευρώ που εξοικονομείται, μετράει και, συνεπώς, οι απαιτήσεις επανιεραρχούνται. Και καθώς οι κυβερνήσεις βρίσκονται ενώπιον δύσκολων αποφάσεων για να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους, οι αμυντικές δαπάνες είναι ένα από τα πρώτα θύματα της λιτότητας. Άμυνα και οικονομία είναι μεν έννοιες βαθιά συνυφασμένες, ωστόσο η προσέγγιση του σχεδιασμού της άμυνας με καθαρά οικονομικά κριτήρια προφανώς δεν συνεισφέρει στην κατανόηση και αποδοχή της αναγκαιότητας αλλά και της φύσης των αμυντικών απαιτήσεων. Άμυνα δεν είναι μόνο απόκτηση νέων μέσων, είναι κατά κύριο λόγο σχεδιασμός, οργάνωση και εκπαίδευση. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι η Άμυνα και η Οικονομία αποτελούν βασικούς πυλώνες της εθνικής ισχύος μιας χώρας. Συνεπώς, η σχέση οικονομίας και άμυνας είναι ένα γενικότερο ζήτημα πολιτικών επιλογών. Η ευθυγράμμιση των εθνικών προτεραιοτήτων με αυτές του ΝΑΤΟ αποτελεί μια πρόκληση εδώ και μερικά χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, η έξυπνη άμυνα αποτελεί μια ευκαιρία για την επίτευξη μιας ταυτόχρονης κάλυψης των απαιτήσεων και στα δύο αυτά επίπεδα, κατά τρόπο οικονομικά απόλυτο. Υπό το βάρος των συρρικνωμένων προϋπολογισμών, τα κράτη λαμβάνουν μονομερείς αποφάσεις για να μειώσουν ή ακόμα και να αποσύρουν ορισμένες δυνατότητες από το οπλοστάσιό τους. Ως αποτέλεσμα, το φορτίο της διατήρησης των δυνατοτήτων αυτών σε ΝΑΤΟϊκό πλαίσιο, επιμερίζεται στα υπόλοιπα κράτη. Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να ενθαρρύνει την εξειδίκευση «μέσω σχεδιασμού», έτσι ώστε τα μέλη του αφενός να επικεντρωθούν στην περαιτέρω ανάπτυξη των σημείων υπεροχής τους και αφετέρου να συμφωνήσουν να συντονίζουν τις περικοπές των αμυντικών προϋπολογισμών τους και τις όποιες μείζονες αναθεωρήσεις του αμυντικού τους σχεδιασμού με τους λοιπούς Συμμάχους, διατηρώντας βέβαια στο ακέραιο τα εθνικά δικαιώματα ως προς την εθνική τους κυριαρχία και τη λήψη τελικών αποφάσεων. Ενεργώντας από κοινού, τα κράτη μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δυνατότητες που δεν θα μπορούσαν, από οικονομική άποψη, να αναπτύξουν ξεχωριστά, επιτυγχάνοντας έτσι οικονομίες κλίμακας. Η συνεργασία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, όπως, ανάπτυξη πολυεθνικών δυνατοτήτων από μια μικρή ομάδα χωρών με επικεφαλής ένα κράτος-μέλος, ή μέσω συμφωνημένης
9
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
στρατηγικής με κριτήρια εγγύτητας, όπως για παράδειγμα τη γεωγραφία, τη νοοτροπία ή τους κοινούς εξοπλισμούς. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ αντιμετωπίζουν την πρόκληση να συμφιλιώσουν τον επείγοντα χαρακτήρα των αμυντικών περικοπών με μια σύγχρονα σχεδιασμένη άμυνα. Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, ιδίως δε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας, εργάζονται από κοινού ώστε να αποφευχθούν οι επικαλύψεις και επομένως οι σπατάλες πόρων. Συμπερασματικά, η ευρωπαϊκή κρίση είναι μια κρίση που έχει επιφέρει αλλαγές σε όλα τα επίπεδα. Αυτό που χρήζει αναγκαιότητας είναι ο σωστός χειρισμός της, η αποφυγή των αρνητικών προκλήσεων, η στρατηγική ικανότητα και η ώριμη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της στον ευρωπαϊκό πυρήνα. P
10
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
11
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Γράφει η Μόσχου Ελένη elenhmosxou94@gmail.com
12
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
H
κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη δεν ήταν μόνο οικονομική, ούτε περιορίστηκε μόνο στον χρηματοοικονομικό τομέα. Η Ευρωπαϊκή κρίση, προέκυψε σαν «αποτέλεσμα» της αμερικανικής τραπεζικής ύφεσης, και επέφερε σημαντικές αλλαγές σε πολλά επίπεδα, τόσο στον διακυβερνητικό τομέα, όσο και στον κοινωνικό. Οι αλλαγές είναι το ίδιο εμφανείς σε όλους τους τομείς, και εξίσου σημαντικές, κι αυτό γιατί τα πράγματα στις κοινωνίες συνήθως είναι αλληλένδετα. Από το 2009 περίπου το σταθερό ζήτημα στις πολιτικές και οικονομικές συζητήσεις είναι η οικονομική κρίση και το τέλμα στο οποίο έχουν οδηγηθεί οι περισσότερες από τις χώρες της ΕΕ. Μία κρίση λοιπόν όταν εμφανίζεται δύσκολα περιορίζεται σε έναν και μοναδικό τομέα. Παρακάτω θα εξετάσουμε συνοπτικά τέσσερα επίπεδα (οικονομικό, αμυντικό, πολιτικό και κοινωνικό) αναφορικά με την κρίση και πως αυτά επηρεάστηκαν από αυτήν.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Ο οικονομικός τομέας, είναι από τους πιο βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν ραγδαία τις εξελίξεις και στους άλλους τομείς. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες λοιπόν που είχαν επενδύσει στις αμερικανικές αγορές δέχθηκαν ένα ισχυρό πλήγμα με την υπάρχουσα κατάσταση και έτσι το 2009 η Ευρώπη βρισκόταν σε ύφεση, με μείωση μάλιστα του ΑΕΠ της ΕΕ κατά 3-4% την ίδια χρονιά. Έτσι η τραπεζική κρίση μετατράπηκε σε διεθνή κρίση χρέους. Η εξάπλωσή της σαφώς δεν έγινε ούτε παράλληλα, ούτε στον ίδιο βαθμό σε κάθε κράτος, παρόλα αυτά όμως οι επιπτώσεις ήταν παρεμφερείς. Οι αγορές σταμάτησαν να είναι τόσο ενεργές εξαιτίας της χρηματικής έλλειψης. Η ανεργία αυξήθηκε σημαντικά, και στις νεαρές ακόμα, -και πιο παραγωγικές- , ηλικίες, και όσοι κατάφεραν παρά τις περικοπές, να κρατήσουν την δουλειά τους, δέχθηκαν σημαντικές μειώσεις στο μηνιαίο τους εισόδημα. Οι μειώσεις και οι περικοπές όμως δεν περιορίστηκαν μόνο σ αυτόν τον τομέα, καθώς ελαχιστοποιήθηκαν ως και διακόπηκαν, πολλές χρηματοδοτήσεις που δίνονταν σε κρατικές υπηρεσίες, νοσοκομεία, ιδρύματα, αλλά και στον αμυντικό τομέα, όπως θα δούμε εκτενέστερα και παρακάτω.
13
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
AMYNTIKOΣ ΤΟΜΕΑΣ Η οικονομία και η άμυνα είναι οι βασικοί πυλώνες ισχύος μίας χώρας, κατά συνέπεια, όταν ένα κράτος υποχρεώνεται να κάνει περικοπές και στην άμυνά του, κλονίζει θέλοντας και μη, την κυριαρχία του. Όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ μείωσαν τις αμυντικές τους δαπάνες, όμως ο σχεδιασμός της άμυνας καθαρά και μόνο με οικονομικά κριτήρια δεν ανταποκρίνεται αμυντικές απαιτήσεις. Το 2011 λοιπόν, στην Διάσκεψη του Μονάχου, τέθηκε η ιδέα του Δόγματος της ‘Έξυπνης Άμυνας’. H Έξυπνη Άμυνα είναι ουσιαστικά μία έννοια και ένα δόγμα παρότρυνσης προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να συνεργαστούν με σκοπό την ανάπτυξη και την διατήρηση των απαραίτητων στρατιωτικών δυνατοτήτων, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα σημερινά προβλήματα ασφάλειας με όσο το δυνατό πιο αποτελεσματικό τρόπο. Το Δόγμα βασίζεται σε τρείς πυλώνες : Ιεράρχηση Στοχευόμενη εξειδίκευση Συνεργασία
Η ιεράρχηση δίνει προτεραιότητα τόσο στις εθνικές ανάγκες όσο και στις ανάγκες του ΝΑΤΟ και προσπαθεί να καλύψει και τους δύο τομείς με τρόπους οικονομικά αποδεκτούς και αποτελεσματικούς. Η στοχευόμενη εξειδίκευση είναι η εξειδίκευση που γίνεται μέσα από συγκεκριμένο σχεδιασμό, και τέλος, η συνεργασία, είναι μεταξύ των κρατών-μελών με τρόπο που θα φέρει αποτελέσματα οικονομικής κλίμακας. Έτσι γίνεται μία προσπάθεια να κρατηθούν τα αμυντικά επίπεδα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο ώστε να μην κατακερματιστεί η αυτοκυριαρχία και η ισχύς των κρατών και της ίδιας ωστόσο, Ένωσης και ΝΑΤΟ, εν καιρώ κρίσης.
14
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Ο πολιτικός τομέας χαρακτηρίζεται από έντονη αστάθεια. Κυβερνήσεις αλλάζουν διαρκώς μετά από σύντομες και συχνές εκλογές, και δεν φαίνεται ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν επαρκώς στα νέα πλαίσια που θέτει η κρίση πετυχαίνοντας και την συμβατότητα με τους εταίρους στο επίπεδο της συνεργασίας, αλλά και να ικανοποιήσουν τον λαό τους που μέσα σε λίγα χρόνια δέχεται διαρκώς ένα κλίμα ανασφάλειας και λιτότητας. Οι πολίτες όντας πλέον αγανακτισμένοι δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις τους τις οποίες αντιμετωπίζουν επικριτικά και με δυσπιστία, γεγονός που φαίνεται και από την όξυνση των εντάσεων (λ.χ πορείες διαμαρτυρίας ) αλλά και από τα παράδοξα αποτελέσματα της κάλπης. Είναι οξύμωρο το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών στην Ελλάδα, που έβγαλε πρώτο κόμμα το ΣΥΡΙΖΑ , ένα αριστερό δηλαδή κόμμα για κυβέρνηση και τρίτο την Χρυσή Αυγή, που είναι άκρα δεξιά. Ο λαός έχει απελπιστεί και συγχυστεί τόσο πολύ που αναζητά λύση οπουδήποτε πλέον, και αυτό επειδή τα μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν στο διάστημα της κρίσης από τις εθνικές και μη, κυβερνήσεις έφεραν την κατάσταση στα άκρα. Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων και οργανώσεων αυξήθηκε σημαντικά καθώς βρήκε πρόσφορο έδαφος στην αναταραχή που επικρατούσε και ο πολιτικός κόσμος χωρίστηκε σε δίπολα, τα οποία κινούνται τόσο μεταξύ των άκρων αριστερά – άκρα δεξιά, όσο και μεταξύ ευρωπαϊστών και μη. Η πολιτική αυτή αστάθεια έφερε ως αποτέλεσμα αρκετές και ριζοσπαστικές αλλαγές που μπορούν να αποτυπωθούν καλύτερα μέσα από τον κοινωνικό χώρο, στην σύγχρονη πραγματικότητα, καθημερινά. Ένα παράδειγμα ήταν τα εκλογικά αποτελέσματα, ο διχασμός και το κλίμα ανασφάλειας που επικρατεί και στο εσωτερικό των εθνικών κυβερνήσεων, καθώς φαίνεται πως δεν υπάρχει ένα σίγουρο σχέδιο απαλλαγής χρέους και εξισορρόπησης.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Αν όχι όλες τότε σίγουρα οι περισσότερες επιπτώσεις της κρίσης αποτυπώνονται καλύτερα στον κοινωνικό τομέα. Οι αλλαγές είναι αρκετά εμφανείς και στους ιδιωτικούς και στους δημόσιους τομείς, επηρεάζουν κάθε ηλικία και είναι ανεξαρτήτου φύλου. Οι θέσεις εργασίας πλέον έχουν μειωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα πολλοί, και ειδικά τελειόφοιτοι και διπλωματούχοι, να φεύγουν στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας αφού τα πράγματα για ορισμένους είναι καλύτερα, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα να ασχοληθούν με το
15
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
αντικείμενο σπουδών τους και να καταφέρουν να εξελιχθούν. Από την άλλη και όσοι εργάζονται κάπου πλέον καταφέρνουν να έχουν τα προς το ζην, ίσως και λίγο παραπάνω, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δυσκολίες διαβίωσης. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η αύξηση του άγχους και της ανασφάλειας που οδήγησε σε αρκετά κρούσματα αυτοκτονιών και κατάθλιψης, όπως γίνονται κατά περιόδους γνωστά μέσα από έρευνες, σε μεγάλα ποσοστά άνεργων και αστέγων και σε υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Παραγκωνίστηκαν άτομα με ειδικές ανάγκες και αυτό γιατί μειώθηκαν αρκετά οι χρηματοδοτήσεις σε αρκετά ιδρύματα και κέντρα πρόνοιας, μειώθηκαν τα επιδόματα αναπηρίας ενώ τα κριτήριά τους έγιναν πιο αυστηρά, και τα κέντρα φροντίδας που παραμένουν σε λειτουργία ουσιαστικά υπολειτουργούν εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού και των ανεπαρκών υποδομών. Αυξήθηκαν οι ταξικές διαφορές, γιατί ναι μεν η πλειοψηφία βρίσκεται σ ένα μέτριο προς κάτω του μετρίου επίπεδο διαβίωσης αλλά πάντα σε όλους τους καιρούς και σε κάθε χώρα υπάρχει μια ελίτ. Έτσι και τώρα υπάρχουν έντονες ταξικές διαφορές, όπως και έντονος ρατσισμός που προκύπτει και από την ημιμάθεια ίσως του περισσότερου κόσμου που θεωρεί ότι το πρόβλημα είναι οι μετανάστες. Τέλος, σημαντική κοινωνική αλλαγή είναι και το γεγονός της μη ολοκληρωμένης εκπαίδευσης αρκετών παιδιών και νέων που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να συνεχίσουν και αναγκάζονται να διακόψουν την φοίτησή τους και να εργαστούν τα ίδια για να αυτοσυντηρηθούν ή να συνεισφέρουν. Ίσως αυτός να είναι και ένας από τους λόγους της ημιμάθειας που επικρατεί γενικότερα γύρω από αρκετά ζητήματα. Συμπερασματικά, η γενική εικόνα που αφήνει η ευρωπαϊκή κρίση είναι ότι επηρέασε κάθε χώρα σε διαφορετικό βαθμό βέβαια αλλά καμία δεν κατάφερε να μείνει αναλλοίωτη στις νέες συνθήκες που προέκυψαν. Η πολιτική αστάθεια που επικρατεί εκτός της Ελλάδας και στην Ουγγαρία, την Εσθονία, την Λετονία και την Ισλανδία, κάνει τα πράγματα λίγο χειρότερα, αφού είναι αδύνατο να υπάρξει κλίμα ασφάλειας και ανάπτυξης. Όλοι οι τομείς έχουν επηρεαστεί και όχι θετικά με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα ισχύς στο εσωτερικό των χωρών αλλά και του ΝΑΤΟ αφού δεν είναι εύκολο να εγγυηθεί κανείς ότι καλύπτονται επαρκώς όλες οι σημερινές ανάγκες και τα προβλήματα ασφαλείας. Το υπάρχον κλίμα είναι ιδιαίτερα ρευστό και στην ΕΕ αφού όλες οι διαπραγματεύσεις που γίνονται με τις χρεοκοπημένες χώρες οδηγούνται σε αδιέξοδο, και ακολουθούνται από νέες που επίσης δεν παίρνουν μία απόφαση που μπορεί να καλύψει και τις διεθνείς αλλά και τις εθνικές ανάγκες.
16
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Στο εσωτερικό των κρατών επικρατεί δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις, απέχθεια προς τα ευρωπαϊκά μέσα και αυτό οδηγεί σε εντάσεις διαφορετικής κλίμακας, έξαρση των φασιστικών δυνάμεων, εγκληματικότητα και ένα γενικότερο χάος το οποίο δύσκολα αντιμετωπίζεται, καθώς τα ανοιχτά «μέτωπα» είναι πολλά και ο χρόνος μικρός, παράλληλα οι προτεραιότητες είναι τέτοιες ώστε δεν επιτρέπουν την ολική απασχόληση με κάποια θέματα που τώρα έχουν υποσκελιστεί, αφού όλο το βάρος δίνεται στην αποπληρωμή του χρέους και σε άλλα διεθνή θέματα οικονομίας και ασφαλείας. Έτσι πλέον, υπάρχουν αποδιοργανωμένες κοινωνίες, κατακερματισμένες οικονομίες, και ανίσχυρες ή ανεπαρκείς κυβερνήσεις, ενώ στον διεθνή κόσμο τα πράγματα δεν είναι ιδιαίτερα καλύτερα, αφού κι εκεί επικρατεί ένα αδιέξοδο παρά τις συνεχείς διαπραγματεύσεις. Οι οικονομίες δεν ανακάμπτουν, οι αγορές παραμένουν χαμηλές και η ανάπτυξη δεν έρχεται παρά τα οικονομικά πλάνα και τα μέτρα λιτότητας που επιχειρούν οι εθνικές κυβερνήσεις σε συνδυασμό με Τρόικα και όλα τα ευρωπαϊκά μέσα της Ένωσης, δεν φαίνεται να οδηγούν σε έξοδο από το χρηματοοικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο που έχουν οδηγηθεί αρκετές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα από το 2009 περίπου. P
17
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Οι Δευτέρες αλλάζουν…. σε μία από αυτές θα είστε και εσείς στην εκπομπή του Σ.Α.Π.Ε.Δ.Δ. Ο Σύλλογος Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέσω των δράσεων της «Επιτροπής Επικοινωνίας και Εκδηλώσεων» διατηρεί στο iDRadio ηλεκτρονική ραδιοφωνική εκπομπή με τίτλο “Homo Politicarius”, παρέχοντας τη δυνατότητα στα μέλη του Συλλόγου και γενικότερα σε φοιτητές και απόφοιτους, Πολιτικούς Επιστήμονες εν γένει, να ασχοληθούν με το αντικείμενο τους μέσω των Μ.Μ.Ε. και να προβληθούν οι ίδιοι! Τα πρόσωπα των #homopoliticarius αλλάζουν κάθε Δευτέρα!! Εάν επιθυμείτε και εσείς να κάνετε εκπομπή, στείλτε e-mail στο pspaalumni@yahoo.gr
18
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ Γράφει η Χατζέλλη Μαριάνθη-Ταξιαρχούλα Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών taxiarchoula@yahoo.gr
Τ
ο μείγμα κράτους-αγοράς, μετά την κρίση παραγωγής και κατανομής των πόρων που εφαρμόστηκε στις καπιταλιστικές οικονομίες την δεκαετία του 1970 αντικαταστάθηκε από την στρατηγική της απελευθέρωσης και της κυριαρχίας των αγορών και των οικονομικών της προσφοράς ως το κυρίαρχο μείγμα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής του 21ου αιώνα. Πράγματι, το μείγμα αυτό που υπαγόρευσε την συγκεκριμένη συμπεριφορά των τραπεζών επέφερε την οικονομική κρίση καθώς και την σταδιακή διείσδυσή της στους αρμούς της πραγματικής οικονομίας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Παράλληλα το κοινωνικό κράτος θεωρείται ως παραγωγός δαπανών που επιβάλλεται να ελεγχθεί και μειωθεί η εξέλιξη τους, ενώ ορθά, κατά την άποψη μας, το κοινωνικό κράτος αποτελεί θεσμό μεταφοράς πόρων από γενεά σε γενεά και ως εκ τούτου οι συντάξεις και τα επιδόματα δεν υπολογίζονται στο εθνικό εισόδημα, εφόσον υπολογίζονται σ’ αυτό οι καταβαλλόμενες στο παρελθόν εισφορές. Χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελεί η εφαρμοσμένη οικονομική πολιτική στην Ελλάδα και στις άλλες Μεσογειακές και άλλες χώρες της Ε.Ε. μετά το 2008 που επιδιώκει κυρίως στο παρόν και το μέλλον την μείωση του δημοσίου ελλείμματος διαμέσου της μείωσης των συντάξεων των μισθών, των κοινωνικών δαπανών και γενικότερα της συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους. Η διαχειριστική και περιοριστική προσέγγιση, αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις πολύπλευρες διαστάσεις της μακροχρόνιας οικονομικής βιωσιμότητας και κοινωνικής αποτελεσματικότητας του κοινωνικού κράτους. Το πρόβλημα είναι η δυναμική της ανάπτυξης, το μέγεθος της απασχόλησης και η αναδιανομή του εισοδήματος. Γι’ αυτό ακριβώς και η συμβολή των παραμετρικών αλλαγών που εφαρμόζονται από το 1990 και μετά στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με
19
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
την οικονομική βιωσιμότητα του κοινωνικού κράτους είναι περιορισμένη, αφού οι υιοθετούμενες λύσεις οδηγούν σε αναποτελεσματικές διαδοχικές νομοθετικές παρεμβάσεις. Ειδικότερα για την Ελλάδα είναι ενδιαφέρον να τονισθεί ότι αυτό που θεωρούμε ως κοινωνικό κράτος είναι ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας σε μεγάλο ή μικρό βαθμό κατακερματισμένο, εξαρτώμενο θεσμικά και μη θεσμικά, ανορθολογικά και ενοχλητικά από το κράτος, με περιορισμένο σε ποσότητα και ποιότητα επίπεδο παροχών, ανεπαρκές και άνισο φορολογικό σύστημα και ελλιπής χρηματοδότηση. Η παρατήρηση αυτή σημαίνει ότι το κοινωνικό κράτος στην Ελλάδα είναι θεσμοποιημένα απομακρυσμένο από ένα κοινωνικό κράτος της καθολικότητας, της αναδιανομής του εισοδήματος, της ποιότητας των υπηρεσιών του, της λειτουργικότητας του εκτεταμένου δικτύου ασφαλείας του και της από-εμπορευματοποίησης των δημόσιων αγαθών. Έτσι, η δομική αυτή αντίφαση του ρόλου, των στόχων και του περιεχομένου του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα, σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, χαρακτηρίζει την υπανάπτυξή του, την διεύρυνση του χάσματος προσδοκιών και αναγκών και την μετατόπιση ως σημαντικού φορέα παροχής κοινωνικής προστασίας στον ιδιωτικό τομέα και στην οικογένεια, η οποία σε όρους πολιτικής οικονομίας δεν περιορίζεται μόνο στα μέλη του νοικοκυριού αλλά λειτουργεί ως ένα μηχανισμός που εμπεριέχει ένα εκτεταμένο δίκτυο κοινωνικών συμπεριφορών συνάθροισης και ανακατανομής πόρων συμβάλλοντας, στον βαθμό που την αφορά, στην αναδιανομή και στην αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της. Στην Ελλάδα στο πλαίσιο της προσπάθειας για τη δημιουργία ενός δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης, οι Δήμοι αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και υλοποιούν δράσεις για την ενίσχυση των ευάλωτων κοινωνικά και οικονομικά ομάδων, με σκοπό να παρέχουν υπηρεσίες που εξυπηρετούν τις βασικές ανάγκες των εν λόγω πληθυσμιακών ομάδων. Σε μια περίοδο εκτεταμένης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, το Κοινωνικό Φαρμακείο και Παντοπωλείο αποτελούν ισχυρό κρίκο μιας αλυσίδας κοινωνικών δομών αλληλεγγύης, με σκοπό να διατηρηθεί η συνοχή του κοινωνικού ιστού της χώρας.
20
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Διαδικασία Δημιουργίας του Κοινωνικού Φαρμακείου Με τον Κανονισμό αυτό, ρυθμίζεται η λειτουργία του Κοινωνικού Φαρμακείου του Δήμου. Ο Κανονισμός εγκρίνεται, συμπληρώνεται και τροποποιείται μόνον με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου. Στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης, οι Δήμοι αναπτύσσουν και εκπονούν δράσεις ενίσχυσης των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων. Συγκεκριμένα, εκτός από τις ήδη παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους δικαιούχους του Κοινωνικού Φροντιστηρίου και του δημοτικού ιατρείου, θεσμοθετείται πλέον και η λειτουργία του «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ». Σκοπός του είναι η φαρμακευτική περίθαλψη ανασφάλιστων απόρων, αναξιοπαθούντων ατόμων που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Στο πλαίσιο αυτό, το Κοινωνικό Φαρμακείο θα παρέχει δωρεάν φάρμακα σε συνεργασία με τα ιατρεία εθελοντών του Δήμου. Οι εξυπηρετούμενοι θα επωφελούνται από το πρόγραμμα μέχρι να αποκτήσουν βιβλιάριο Απορίας από την Πρόνοια, ή να αποκτήσουν ασφαλιστική κάλυψη, με την καθοδήγηση της Κοινωνικής Υπηρεσίας. Περιπτώσεις ατόμων που αδυνατούν να αποκτήσουν ασφάλιση, γενικώς, θα εξυπηρετούνται μετά από προσεκτική κρίση, και όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό. Σκοπός του Κοινωνικού Φαρμακείου είναι η δωρεάν παροχή φαρμάκων σε άτομα που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και είναι ανασφάλιστα. Το Κοινωνικό Φαρμακείο θα στελεχώνεται εθελοντικά από έναν φαρμακοποιό και έναν υπάλληλο του δήμου. Οι δικαιούχοι θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις παροχές του κοινωνικού φαρμακείου με την επίδειξη της ειδικής κάρτας, η οποία θα εκδίδεται από τον κοινωνικό οργανισμό του δήμου. Υπηρεσίες του Κοινωνικού Φαρμακείου Οι υπηρεσίες που παρέχονται από το «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ» είναι εντελώς δωρεάν και αφορούν όλους όσοι είναι σε πλήρη ένδεια και πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Οι δικαιούχοι θα κάνουν χρήση του προγράμματος μέχρι να αποκτήσουν ασφαλιστική κάλυψη. Στη διαδικασία έκδοσης ασφαλιστικού βιβλιαρίου θα έχουν την καθοδήγηση και τη συνεχή στήριξη της Κοινωνικής Υπηρεσίας. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η κάλυψη των ατόμων από κάποιο ασφαλιστικό ταμείο, η παροχή βοήθειας θα συνεχίζεται για όσο διάστημα κρίνεται ότι υπάρχει ανάγκη. Το δικαίωμα παροχής υπηρεσιών από το «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ» θα επανεξετάζεται κάθε χρόνο από την κοινωνική υπηρεσία.
21
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Το «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ» δεν θα διαθέτει τις κατηγορίες φαρμάκων που υπάγονται στο Νόμο 3549/2006 (φάρμακα ειδικής συνταγογράφησης). Συμβολή Πολιτών στο Κοινωνικό Έργο. Η συμβολή των πολιτών στην συνεχή τροφοδότηση του φαρμακείου με φάρμακα και εξοπλισμό είναι πολύ σημαντική για συνανθρώπους που στερούνται βασικών αγαθών και φαρμακευτικής περίθαλψης. Η δομή δρα παράλληλα και υποστηρικτικά με τις κύριες δομές υγείας. Σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή μπορούν να προσφέρουν εθελοντικά οι πολίτες, οι οποίοι θα βοηθούν στις αυξανόμενες ανάγκες του Κοινωνικού Φαρμακείου. Ακόμη και η παροχή βοήθειας για κάποιες ώρες θεωρείται πολύτιμη, μιας και ο εθελοντισμός συνίσταται σημαντικά στην ενεργό συμμετοχή. Όσον αφορά στη λειτουργία του Φαρμακείου, ο δήμος αναλαμβάνει την παραχώρηση χώρου και την κάλυψη των λειτουργικών του εξόδων, ενώ ο φαρμακευτικός σύλλογος αναλαμβάνει τη διαχείριση του χώρου, καθώς και τη μεταφορά των προσφερομένων φαρμάκων. Το Φαρμακείο θα εξυπηρετεί ακόμη τους οικονομικούς μετανάστες και τους πολιτικούς πρόσφυγες. Σχετικά με την προμήθεια φαρμάκων, το Κοινωνικό Φαρμακείο θα μπορεί να δέχεται οποιαδήποτε προσφορά από πολίτες, κοινωνικούς φορείς, οργανισμούς, φαρμακοβιομηχανίες, κ.ά. Διαδικασία Επιλογής Δικαιούχων Για τη διαδικασία επιλογής των δικαιούχων κρίθηκε απαραίτητο να τεθούν συγκεκριμένα κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία η Διοικούσα Επιτροπή θα μπορεί να αποφασίζει, ποιοι από τους αιτούντες αποκτούν το δικαίωμα της εξυπηρέτησης από το «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ». Οι προϋποθέσεις αυτές έχουν ως εξής:
1. Η Εντοπιότητα Δημότες οι οποίοι διαμένουν στα όρια των συγκεκριμένων δήμων και Οι κάτοικοι που δεν είναι δημότες, θα εξυπηρετούνται μόνο συμβουλευτικά για έκδοση βιβλιαρίου ανασφαλίστων. 2. Η Εργασία Η επαγγελματική κατάσταση του ατόμου ή των μελών της οικογένειας, που αιτείται για τις παροχές του «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ»: Συνδημότες χωρίς ασφάλιση λόγω οφειλών στο ασφαλιστικό τους ταμείο. Άποροι που το νοσοκομείο δεν μπορεί να τους προμηθεύσει φάρμακα που δικαιούνται λόγω έλλειψης ή λόγω της αξίας τους. Άνεργοι Εργαζόμενοι χωρίς τη δυνατότητα ασφαλιστικής κάλυψης.
22
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Ανήλικα τέκνα.
3. Η Οικονομική και Περιουσιακή Κατάσταση Οι πηγές εισοδήματος και τα περιουσιακά στοιχεία του ατόμου ή των μελών της οικογένειας που αιτείται τις παροχές του «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ» πρέπει να αποδεικνύουν πραγματική ένδεια κάτω από το όριο της φτώχειας. 4. Η Ασφαλιστική Κατάσταση Προϋπόθεση είναι η ανυπαρξία ασφαλιστικής κάλυψης. 5. Η Κατάσταση Υγείας Παθολογικά προβλήματα. 6. Τα Δικαιολογητικά Εγγραφής Για την εγγραφή του δικαιούχου στο Πρόγραμμα απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά: i. ii. iii. iv. v.
vi. vii. viii. ix.
Αίτηση του ενδιαφερόμενου, Ταυτότητα-Διαβατήριο, Βεβαιώσεις από τα ασφαλιστικά ταμεία ότι δεν είναι ασφαλισμένοι, Εκκαθαριστικό εφορίας ή βεβαίωση από την εφορία ότι δεν υποχρεούται να υποβάλλει φορολογική δήλωση γιατί δεν έχει εισοδήματα, Μισθωτήριο συμβόλαιο ή λογαριασμό ΔΕΗ ή ΟΤΕ. Σε περίπτωση αστέγων η κατοικία πιστοποιείται με κοινωνική έκθεση Κοινωνικού Λειτουργού ύστερα από έρευνα, Ιατρική γνωμάτευση, Για ανήλικους πιστοποιητικό γέννησης, Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης Νόμιμα δικαιολογητικά για (μετανάστες, πολιτικούς πρόσφυγες, ομογενείς).
Οι αλλοδαποί (οικονομικοί μετανάστες, πολιτικοί πρόσφυγες κ.ά.) εξυπηρετούνται αποκλειστικά και μόνον με εισήγηση των στελεχών της Κοινωνικής Υπηρεσίας, η οποία διατηρεί ιδιαίτερο αρχείο. Επίσης, η ίδια υπηρεσία αντιμετωπίζει τα επείγοντα περιστατικά καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδος.
23
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Δικαιώματα και Υποχρεώσεις Δικαιούχων i. ii. iii. iv. v. vi.
Οι δικαιούχοι οφείλουν να σέβονται τους υπαλλήλους και τους χώρους του «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ.» Οι δικαιούχοι είναι οι αποκλειστικά υπεύθυνοι για τη φύλαξη του «Ειδικού Συνταγολογίου» που τους διατίθεται για την εξυπηρέτησή τους από τα Δημοτικά ιατρεία. Το «Ειδικό Συνταγολόγιο» ανήκει αποκλειστικά στον αναγραφόμενο και απαγορεύεται η μεταβίβασή του σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο. Οι δικαιούχοι μπορούν να χρησιμοποιούν το «Ειδικό Συνταγολόγιο» αποκλειστικά και μόνο στο «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ». Οι δικαιούχοι οφείλουν να τηρούν τον παρόντα Κανονισμό Λειτουργίας. Οι δικαιούχοι οφείλουν να προσκομίσουν οποιοδήποτε συμπληρωματικό δικαιολογητικό ζητηθεί από την Κοινωνική Υπηρεσία.
θεσμός του "Κοινωνικού Παντοπωλείου" αποτελεί την αναβάθμιση των παροχών σε τρόφιμα, που παρείχε οι Δήμοι σε απόρους, και γενικότερα σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα διαβίωσης, κατά τις περιόδους των Εορτών των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Το Δημοτικό Παντοπωλείο παρέχει δωρεάν είδη παντοπωλείου, καθαριστικά – απορρυπαντικά και είδη ατομικής υγιεινής, σε οικογένειες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Τα προϊόντα που διατίθενται στους δικαιούχους, προέρχονται από ίδιες προμήθειες του Δήμου, αλλά και από προσφορές Συλλόγων και Ιδιωτών. Για όλα τα προϊόντα, τηρούνται εξαιρετικά αυστηρές προδιαγραφές ώστε να εξασφαλίζονται όλες οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Οι οικογένειες που εξυπηρετούνται από το Κοινωνικό Παντοπωλείο επιλέγονται από το Τμήμα Κοινωνικής Μέριμνας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πολιτικής των Δήμων βάσει συγκεκριμένων κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων και την επίδειξη συγκεκριμένων δικαιολογητικών και προμηθεύονται τα προϊόντα που δικαιούνται, με την επίδειξη διατακτικών ή βεβαιώσεων. Σκοπός του προγράμματος είναι η κάλυψη βασικών αναγκών επιβίωσης των απόρων οικογενειών και με την παράλληλη ποικιλόμορφη στήριξη και συμβουλευτική που παρέχει η Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής, να είναι σε θέση σύντομα οι οικογένειες να στηρίζονται αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις. Οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα του Κοινωνικού Παντοπωλείου, θα απευθύνονται στο Τμήμα Κοινωνικής Μέριμνας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πολιτικής και θα υποβάλουν αίτηση συμμετοχής προσκομίζοντας τα παρακάτω δικαιολογητικά :
24
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
i. ii. iii. iv. v.
vi. vii. viii. ix. x. xi. xii.
Politico 2015
Φωτοτυπία της αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου για αλλοδαπούς και άδεια διαμονής σε ισχύ. Φωτοτυπία λογαριασμού Δ.Ε.Η. ή Ο.Τ.Ε. ή Ε.Υ.Δ.Α.Π. ή Μισθωτήριο Συμβόλαιο, ώστε να αποδεικνύεται η διεύθυνση κατοικίας. Φωτοτυπία Ε1 (Φορολογική δήλωση) – Φωτοτυπία Ε9 - Φωτοτυπία εκκαθαριστικού σημειώματος. Απαιτούνται και τα τρία δικαιολογητικά. Φωτοτυπία Κάρτας Ανεργίας σε ισχύ ή Βεβαίωση Ανεργίας από τον ΟΑΕΔ. Βεβαίωση διακοπής από ΟΑΑΕ ή Εφορία. (Για ελεύθερους επαγγελματίες). Η Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής, διά του αρμόδιου Γραφείου, θα πραγματοποιεί και Κοινωνική Έρευνα. Φωτοτυπία Πιστοποιητικού Οικογενειακής Κατάστασης. Φωτοτυπίες Αποδείξεων πληρωμής Ενοικίου για ενοικιαστές, ολόκληρου του έτους. Φωτοτυπία Βεβαίωσης ενήμερου δανείου Α’ κατοικίας, από την Τράπεζα για ιδιοκτήτες, τουλάχιστον τελευταίου τριμήνου. Σε περίπτωση αναπηρίας αντίγραφο της βεβαίωσης της επιτροπής που αναγράφει το Ποσοστό αναπηρίας, σε ισχύ. Φωτοτυπία της πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου υγείας και τη σελίδα που φαίνεται η ανανέωση. Σε περίπτωση ημιαπασχόλησης, προσκομίζεται βεβαίωση αποδοχών από τον εργοδότη. Για κατοίκους που είναι Δημότες άλλων Δήμων, βεβαίωση ότι δεν λαμβάνουν ενίσχυση από το Δήμο στον οποίο είναι εγγεγραμμένοι.
Κοινωνικά Παντοπωλεία υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης όπως στο Ίλιον, στο Νέο Ηράκλειο, Πειραιά και στην Κρήτη (Χανιά). Συμπεράσματα Ολοένα και περισσότεροι πολίτες βρίσκονται αποκλεισμένοι από τις παροχές του κοινωνικού κράτους. Σε αυτή την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί μέσα από τις κοινωνικές δομές που υπάρχουν, πρέπει να δίνεται ο απαραίτητος αγώνας, ώστε η οικονομική κρίση να μη μετατραπεί σε ανθρωπιστική. Αξιοποιώντας το πλεόνασμα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης των εθελοντών ιατρών, των πολιτών και των δήμων που προσφέρουν τα φάρμακα και προϊόντα διατροφής που δεν χρειάζονται άλλο, δεν αφήνεται κανένας πολίτης χωρίς φάρμακο, φαγητό και στέγη. Με τη νέα κοινωνική δομή ενισχύεται το οπλοστάσιο κοινωνικής προσφοράς των Δήμων στην καθημερινή μάχη που δίνεται για να στηριχθούν στην πράξη τους συμπολίτες που βρίσκονται σε ανάγκη.
25
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Μέσα από αυτό πρέπει να υπάρξει η προσφορά θεραπείας, ανακούφισης και η εξασφάλιση φαγητού στους άπορους πολίτες . Το κοινωνικό Φαρμακείο και Παντοπωλείο συμβάλλουν στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, στη μείωση της κοινωνικής αποσύνθεσης. Πλέον, δεν πρέπει να υπάρχει η απογοήτευση και το αδιέξοδο τόσο χιλιάδων ανασφάλιστων πολιτών! Πρέπει να σταλθεί ένα μήνυμα στήριξης της κοινωνικής συνοχής στην κεντρική διοίκηση και αποδεικνύουμε έτσι ότι οι τοπικές κοινωνίες πρωτοστατούν και αντιπαλεύονται την οικονομική κρίση με την ενίσχυση της συλλογικότητας.Ιδιαίτερα σε τόσο ευαίσθητους τομείς , όπως είναι αυτός της φαρμακευτικής κάλυψης, ο ρόλος ενός δικτύου Κοινωνικών Φαρμακείων και Παντοπωλείων μπορεί να αποδειχθούν κομβικός. Το Κοινωνικό Φαρμακείο και Παντοπωλείο αποτελούν μια μικρή όαση που θέλει να ανακουφίσει τους ανθρώπους που βρίσκονται σε δυσμενή θέση αυτές τις δύσκολες ώρες για την Πατρίδα μας. Αυτή η προσπάθεια αποδεικνύει πως όλοι μαζί μπορούμε να βοηθήσουμε ν’ αλλάξει η ζωή των συμπολιτών μας που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. P.
26
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
27
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
WHAT EU GOVERNANCE FOR THE ERA OF INNOVATION? Γράφει ο Νικολόπουλος Κωνσταντίνος nikolopoulos.konstantinos@gmail.com
Is Europe able to invest in high quality technology products in order to sustain development and overcome financial crisis? What policies should be followed to address the innovation era and benefit for the welfare of its people? Are current EU institutions able to turn Europe into a global player and if not what kind of reforms are needed?
28
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Abstract
T
he research question is whether European Economy is able to rely on ICT exports to exit the current financial crisis. More specifically, whether its institutions worth to develop policies that will encourage in this direction as to create a common Innovation policy framework that will help increase production, create jobs and profits, thus overcome current crisis. This proposal is looking to investigate appropriate public policy guidelines to European Union to advance knowledge society through innovation. EU Governance should be therefore analysed as a political system suitable for reforms in order to enhance new technologies on its institutions and act as catalyst for both social and economical modernities on innovation management. These policy guidelines for EU governance wish to answer whether Europe is able from a public policy perspective to adjust in the Innovation era using economy as the mean of social transformation. Analysis According to the European Commission’s outlook Annual GDP this year is now forecast to contract by 0.1% in the EU and 0.4% in the eurozone. For 2014, economic activity is projected to expand by 1.4% in the EU and 1.2% in the eurozone1. GDP in Euro area declined by 0.2% in the first three months of 2013 from its level late last year, the sixth consecutive quarter of a recession that started in late 2011. Eurozone area GDP is forecasted to shrink annually by 0.4% in 2013, following a contraction of 0.6% in 2012. Strong economies such as France and Germany may still rise but only marginally and southern economies keep shrinking. The dissimilarity between core and periphery affects also labour markets. Unemployment in Germany was just 5.4% of the workforce in March 2013, whereas in Greece and Spain it was around 27%2. The fiscal adjustment measures under implementation in the southern Europe are limited to helping the European economy deal with their debt and deficit issues and to return normally to financial markets. Therefore, there is a need for a sustainable strategy that will open the door to prosperity and steer the whole European economy away from an economic deadend. This proposal wishes to examine, from a public policy perspective, whether the European economic strategy can be based on ICT2 exports so as to increase its prospects of sustainable development and also to align itself with the development targets set in the Horizon 2020 Strategy. Specifically, Europe 2020 wishes to deliver growth that is: smart, through more effective investments in education, research and innovation, sustainable, thanks to a decisive move towards a lowcarbon economy, and inclusive, with a strong emphasis on job creation and poverty reduction. The strategy is
29
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
focused on five ambitious goals in the areas of employment, innovation, education, poverty reduction and climate/energy3. More specifically is setting the targets of : 1. Employment (75% of the 2064 yearolds to be employed) 2. R&D (3% of the EU’s GDP to be invested in R&D) 3. Climate change and energy sustainability. Greenhouse gas emissions 20% (or even 30%, if the conditions are right) lower than 1990, 20% of energy from renewables, 20% increase in energy efficiency 4. Education. Reducing the rates of early school leaving below 10% at least 40% of 3034–yearolds completing third level education 5. Fighting poverty and social exclusion at least 20 million fewer people in or at risk of poverty and social exclusion This proposal focuses on the “smart’ policies that will face the crisis of competitiveness plaguing Europe. The model that is used to compare public policies is “Svensca Modellen” of Sweden. The model is based on the experience on the Swedish banking crisis during 19901992 and the policies developed by the government to face the deficit created by a real estate bubble. The response of the Swedish government was to slash public spending and institute a series of reforms to improve Sweden’s competitiveness. Subsequently, the improved outlook for the global economy, in combination with the rapid growth of the IT sector, helped Sweden emerge successfully from its crisis. Additionally, achievements in public sector’s R&D during last ten years in Eurozone of fast GDP increasing and growth such as evolution of nanotechnologies, intellectual products, microelectronics and biotechnologies are a great asset from the recent past that can be examined weather EU Governance has a contribution into a new sustainable development strategy for a “smart” society. In parallel it wishes to align with the Europe 2020 strategy and examine the efficiency of the policies implemented so far, as well as the policies the will be announced under the EC’s Digital Agenda also known as Horizon 20205. This proposal adheres to the theory of innovation as developed by Joseph Schumpeter. Specifically, Schumpeter examines the role played by innovation in national economies and how it contributes to economic growth. Schumpeter concludes that innovation could be likened to “creative destruction” in sense that it restructures the economy by favoring those players that are more prepared to bring about the necessary changes that will result in a more innovation
30
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
oriented economy. In his own words, the author writes: “the problem that is usually visualized is how capitalism administers existing structures, whereas the relevant problem is how it creates and destroys them6”. The Governance model is based on Etzkowitz’s and Leydesdorff’s “Triple Helix Theory7” That theory promotes a sustainable model of cooperation between universities, private companies and the state so as to achieve the harmonization of means by respecting each other’s work and at the same time promote science and technological change for public benefit. In this proposal, the role of state is covered by Eu Institutions, thus EU Governance should shape its policy bodies into the suitable ones that will support this successfull model. The Policy Guidelines. Main policy guidelines for Innovation come from EU’s Horizon 2020 policy benchmark, Innovation Union Scoreboard8 and for EU Governance from the Buonanno, Nugent and Castaldi9 federalist approach10. A sustainable model will be successful if implemented by a politically strong institution. As “strong” is considered an institution armed with all necessary responsibilities and funds. According to the European Innovation Scoreboard “The EU27 has managed to significantly close its performance gap with both the US and Japan but the gap with South Korea has increased. The EU27 has increased its performance lead over Australia and Canada and has kept its lead over Brazil, India, Russia and South Africa”. Innovation performance in the US, Japan and South Korea is above that of the EU27. Compared to last year’s results, South Korea has joined the US as the global innovation leader. The EU27 is outperforming the other countries, in particular all BRICS countries. South Korea has joined the US as the most innovative country compared to the IUS 2011″. It is clear that a new, sustainable model of EU Governance for Innovation should be implemented and boost growth across Europe. The current crisis should act as an opportunity for closer cooperation between 27 European states and bring results for the benefit of society. This phd proposal wishes to reexamine all policy benchmarks (such as R&D expenditures, innovating SME’s, interdisciplinary academic and industrial consortia financing and establishment) under the prism of a single politically strong European institution that will be able to decide and fund all policy gaps appearing throughout the years, affecting EU’s Governance efficiency and sustain growth.
31
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
References 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Spring forecast 2013 – The EU economy: adjustment continues European economy guide Taking Europe’s pulse May 15th 2013, by Economist.com. http://ec.europa.eu/europe2020/europe2020inanutshell/priorities/index_en.htm http://ec.europa.eu/europe2020/europe2020inanutshell/targets/index_en.htm http://ec.europa.eu/research/horizon2020/index_en.cfm Schumpeter J. (1942) Capitalism, Socialism and Democracy Leydesdorff, H., Etzkowitz, H., Emergence of a Triple Helix of UniversityIndustryGovernment Relations, Science and Public Policy, 1996 http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/files/ius2013_en.pdf Roberto Castaldi, Towards a Federal Democracy in Europe? 2011 Laurie Buonanno and Neill Nugent, 2011
P
32
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Την Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015 στο «Hipster Bar» στο Γκάζι, ο Σ.Α.Π.Ε.Δ.Δ. πραγματοποίησε «GRAND REUNION PARTY», γιορτάζοντας τοn ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ του.
33
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Από κοινού σβήσαμε μαζί το Δεύτερο Κεράκι του Συλλόγου και ευχηθήκαμε σε μια νέα συνάντηση σύντομα με πολλούς ακόμα συναποφοίτους μας!
34
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Αθανασόπουλος Γιώργος Ο Γιώργος Αθανασόπουλος γεννήθηκε το 1991. Είναι φοιτητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής. Είναι κάτοχος πτυχίων στα Αγγλικά και τα Γερμανικά, με γνώσεις Γαλλικών, λίγων Ιταλικών και πιστοποιημένων γνώσεων ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τέλος, έχει παρακολουθήσει πλειάδα σεμιναρίων και συνεδρίων γύρω από θέματα της καθημερινότητας (πολιτική, ιστορία).
Μόσχου Ελένη Η Μόσχου Ελένη, γεννήθηκε το 1994 στην Αθήνα. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, στο 4ο έτος, με κατεύθυνση Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Μιλάει Αγγλικά και Γαλλικά και έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια και σεμινάρια με επίκεντρο τις πολιτικές επιστήμες και τις διεθνείς σχέσεις.
35
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
Νικολόπουλος Κωνσταντίνος Ο Κωνσταντίνος Νικολόπουλος σπούδασε διεθνείς σχέσεις στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ειδικεύτηκε στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Δημόσιας Πολιτικής και Ανθρώπινης Ανάπτυξης στη σχολή Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου του Maastricht. Η διπλωματική του αφορούσε τη πολιτική για τη καινοτομία και ειδικότερα τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας τεχνολογικών προϊόντων. Έχει εργαστεί ως σύμβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής, στις Βρυξέλλες στην Ένωση Ευρωπαίων κατασκευαστών εργαλειομηχανών και στο European Young Innovators Forumμ. Στην Αθήνα ως υπεύθυνος ευρωπαϊκών προγραμμάτων στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σήμερα εργάζεται ως ειδικός σύμβουλος στο γραφείο της Αναπληρώτριας Υπουργού Παιδείας.
Χατζέλλη Μαριάνθη-Ταξιαρχούλα Η Μαριάνθη-Ταξιαρχούλα Χατζέλλη γεννήθηκε το 1986. Είναι απόφοιτη του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. Το 2012 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές από το τμήμα Οικονομικής Επιστήμης με ειδίκευση στα Διοικητικά και Οικονομικά της Υγείας. Από το 2012 είναι Υποψήφια Διδάκτωρ στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με θέμα διατριβής Νομοθετικές και Διοικητικές Μεταρρυθμίσεις στο χώρο της Υγείας. Έχει αρθρογραφήσει σε τοπικές εφημερίδες στη Χίο και στη Μυτιλήνη καθώς και σε επιστημονικά περιοδικά στον κλάδο της φαρμακευτικής και της ιατρικής. Από το 2014 είναι εκπαιδευτικός στην ΑΣΠΑΙΤΕ Μυτιλήνης.
36
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος Ιωάννης Κουτρουμπής
Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος Επιτροπής Ερευνών και Νομικών Υποθέσεων Σοφία Κατσούλα
Γενική Γραμματέας Άννα Συλίκου
Ειδική Γραμματέας Θεοδώρα Μήτση
Ταμίας Νίκος - Αλέξανδρος Συνοδινός
Μέλος Όμηρος Τσάπαλος
Μέλος και Πρόεδρος Επιτροπής Επικοινωνίας και Εκδηλώσεων Φανή Παγώνα
37
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Politico 2015
38