Първите седем, Брой Пролет 2013

РОЖДЕНИКЪТ РАЗДАВА ПОДАРЪЦИ

Íà 9 ìàé Ïúðâèòå ñåäåì ïðàçíóâàìå ðîæäåí äåí. Ïúëíèì öåëè äâå ãîäèíè è êàêòî ïîâåëÿâà òðàäèöèÿòà ùå íàïðàâèì ãîëÿìî òúðæåñòâî. Íî çà ðàçëèêà îò äðóãèòå ðîæäåíèöè, êîèòî îáèêíîâåíî ïîëó÷àâàò ïîäàðúöè, íèå - ùå ãè ðàçäàâàìå.

И ТО НЕ ЕДИН, А ЦЕЛИ 40.

40 ДЕЦА ЩЕ СПЕЧЕЛЯТ ФОТОСЕСИЯ, НАПРАВЕНА ОТ ФОТОГРАФ КАЛИНА АРСОВА, НА НАШЕТО СЪБИТИЕ, КОЕТО ЩЕ СЕ ПРОВЕДЕ В МАГАЗИН ИКЕА. Àêî èñêàòå âàøåòî äà å åäíî îò òÿõ, ùå òðÿáâà äà îòãîâîðèòå íà íÿêîëêî âúïðîñà, êîèòî ìíîãî ñêîðî ùå âè çàäàäåì. Çà äà ðàçáåðåòå êàêâè ñà òå, êàêòî è ïúëíèòå óñëîâèÿ íà èãðàòà, ñëåäåòå ðåäîâíî ñòðàíèöàòà íà Ïúðâèòå ñåäåì.

purvite7.bg

Äîðè äà íå áúäåòå ñðåä ïå÷åëèâøèòå, íÿìà äà ñúæàëÿâàòå, àêî äîéäåòå íà ïðàçíèêà íè, çàùîòî ùå èìà äîñòàòú÷íî èçíåíàäè çà âñè÷êè. Ùå áúäàò îðãàíèçèðàíè òâîð÷åñêè àòåëèåòà çà äåöàòà, ìèíè-ãîëô èãðèùå, ïîäàðúöè è ðàçáèðà ñå – ïî÷åðïêà çà âñè÷êè. ×àêàìå âè íà Ðîæäåí äåí íà 9 ìàé, 10.30 ÷àñà â ìàãàçèí ÈÊÅÀ!

ОРГАНИЗАТОРИ

ГЕНЕРАЛЕН ПАРТНЬОР KIDS

МЕДИЙНИ ПАРТНЬОРИ:

Èçäàâà Ïúðâèòå ñåäåì ÎÎÄ Àâòîðè â áðîÿ: Ìàðèàíà Ìàéåð Âåñåëà Àðàâåíà Öâåòåëèíà Öâÿòêîâà Êðèñòèíà Èëèåâà Éîðäàí Âåíöèñëàâîâ Äàíèåëà Äèíåâà Àëáåíà Àòàíàñîâà Áîæàíà Ìèõàéëîâà ïðîô. ä-ð Áàéêîâà ä-ð Íèêîëîâà Âèçèÿ Åâãåíè Íèêîëîâ Ðåêëàìåí ìåíèäæúð: Ñâåòëàíà Äèìèòðîâà s.dimitrova@purvite7.bg Êîíòàêòè office@purvite7.bg Ñîôèÿ, áóë. „Áúëãàðèÿ 111“, ñãðàäà À, åò. 5, îôèñ 15 www.purvite7.bg Ôîòîãðàô íà êîðèöàòà Êàëèíà Àðñîâà Ìîäåë íà êîðèöàòà Ñòåëà Ãåîðãèåâà Íèêàêâà ÷àñò îò ñï. Ïúðâèòå ñåäåì íå ìîæå äà áúäå èçïîëçâàíà áåç èçðè÷íîòî ñúãëàñèå íà èçäàòåëÿ. Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè. Ïúðâèòå ñåäåì ÎÎÄ íå íîñè îòãîâîðíîñò çà ïðîìåíè â ïðîãðàìèòå, ñúäúðæàíèåòî íà ðåêëàìèòå è ìíåíèÿòà, èçêàçàíè â òåêñòîâåòå. Ðàçïðîñòðàíÿâà ñå áåçïëàòíî.

Момиченцето на татко Всеки ден на път за работа минавам покрай едно основно училище. Виждам баща с колело, който кара щерка си отзад на столче. Друг, облечен в костюм и палто, е клекнал и завързва връзките на момиченцето си. Разминавам се с дългокоси татко и дъщеря. Усмихвам се и се обръщам, за да видя на кого косата е по-дълга … Звънецът бие. Аз продължавам и се замислям за моя татко, който също ме водеше на училище, когато бях дете. И той ме прибираше вечер вкъщи. Минавахме през един музикален магазин и ми купуваше плочи с приказки. Научи ме да играя на табла и сантасе… Той ме научи да пиша и когато пораснах, станах редактор като него… Аз съм момиченцето на татко, моята дъщеря – също. Една приятелка, която наскоро преживя тежки моменти ми сподели: “Облегнах се на татко, той е моят стожер!” Връзката баща-дъщеря е специална, съкровена и много, много важна. Мили майки, окуражавайте и подкрепяйте половинките си да градят и поддържат този съюз със своите дъщери. Татковци, не пренебрегвайте отношенията с вашето момиченце. Един ден, те ще станат жени, които като се обърнат назад, ще могат да кажат: „Аз бях момиченцето на татко!” Мариана Майер

16

5 22 10 26 30 34

24  áðîÿ ùå ïðî÷åòåòå: Ñïå÷åëè ïî÷èâêà çà öÿëîòî ñåìåéñòâî – ñòð. 5 Êëåòêèòå íà æèâîòà – ñòð. 10 Êíèãè çà ìàìà è çà ìåí – ñòð. 12 è 14 Ìèñèÿòà íà âñÿêà æåíà å äà áúäå ìàéêà – åäíî èíòåðâþ ñ ä-ð Íèêîëîâà – ñòð. 16 Íàé-çàáàâíàòà èñòîðèÿ ñ ìîåòî äåòå – ñòð. 21 Áðåìåííîñòòà ñåäìèöà ïî ñåäìèöà – ñòð. 22 Áåáåòî ïðåç ïúðâàòà ãîäèíà – ñòð. 24

36

Çà âèòàìèíèòå, ìèíåðàëèòå è áðåìåííîñòòà – ñòð.

26 „Äà ÿäåø çà äâàìà?” – ñòð. 30 Êàêâî äà ñãîòâèì äíåñ – ñòð. 34 Çà ïîäêðåïàòà è åäèí íàäóâàåì áàñåéí – èñòîðèÿòà íà åäíî êðàñèâî ðàæäàíå – ñòð. 36 Êàê äà ïîçíàåì, äàëè áåáåòî å ãîòîâî çà çàõðàíâàíå? – ñòð. 38 Ñïèñúê ñ îïàñíèòå õðàíè çà âàøåòî áåáå – ñòð. 42

63

Ïðåïîðú÷èòåëíà âúçðàñò çà âúâåæäàíå íà õðàíè – ñòð. 43 Öâåòíà ïðîëåò - ñòð. 46 Êîëêî å ãîëÿìî åäíî ÿäåíå – ñòð. 50 Âðåäíèòå õðàíè çà íàøåòî äåòå – ñòð. 52 Íàé-ïðåêðàñíèÿò ïîäàðúê íà ñâåòà – ñòð. 54 Äà îòãëåæäàø ìîìè÷åíöå – ñòð. 58 Ìàéêèòå ìîãàò äà ñêà÷àò – ñòð. 62 Äåòñêàòà êíèãà – ðúêîâîäñòâî çà óïîòðåáà – ñòð. 64 Ãîëåìèòå ìèñëè íà ìàëêèòå…çà Ïðîëåòòà – ñòð. 66

38

Àíãåëñêà òîðòà – ñòð. 68 Äîáðå äîøëè â Ãàáðîâî – ñòð. 70 Êîçìåòèêà çà ìàìà – ñòð. 72 Åäíî ãîñòóâàíå íà Ä-ð Ëàðè Êîåí èëè Ñòàíàõìå ëè ïî-çàáàâíè ðîäèòåëè – ñòð. 74 Çàáàâíè çàäà÷êè-çàêà÷êè – ñòð. 78

3

Dress Safely c Benetton Èñòîðèÿòà íà Benetton Group íå å ñâúðçàíà ñàìî ñ èêîíîìè÷åñêè ðàñòåæ è èíäóñòðèàëíî ðàçâèòèå. Ñîöèàëíà àíãàæèðàíîñò, çàãðèæåíîñò çà îêîëíàòà ñðåäà è åòè÷íî ïîâåäåíèå ñà îñíîâíè öåííîñòè íà êîìïàíèÿòà, âèíàãè îñúçíàâàùà âàæíîñòòà è çíà÷åíèåòî íà îòãîâîðíîñòòà, êîÿòî íàäõâúðëÿ òúðãîâñêèòå ñè öåëè. Çàäà÷àòà íà ïðîåêòà Dress Safely å äà èíôîðìèðà ïîòðåáèòåëèòå çà îïàñíîñòèòå, ñ êîèòî ìíîãî õîðà íå ñà íàÿñíî è íå ìîãàò äà ñå çàùèòÿò îò òÿõ. Ñúñ ñúùàòà ïðîçðà÷íîñò, ñ êîÿòî âèíàãè å áèëà õàðàêòåðíà ðàáîòàòà íà Benetton Group, âúçíèêâà íîâî èçèñêâàíå: íåîáõîäèìîñò äà ñå óñïîêîÿò è èíôîðìèðàò ïîòðåáèòåëèòå çà ôèðìåíèòå ïðîöåäóðè ïî îòíîøåíèå íà èçïîëçâàíåòî íà âðåäíè ñóáñòàíöèè â îáëåêëàòà. Âñè÷êè ïðîäóêòè íà Benetton ñà áåçîïàñíè. Ñ ìàðêàòà Eco Safe, Benetton Group öåëè äà ïðåäîñòàâè äîïúëíèòåëíà ãàðàíöèÿ íà äåòñêèòå ëèíèè ïðîäóêòè (United Colors of Benetton, Undercolors of Benetton è Sisley Young).

Eco Safe ïðîäóêòèòå òðÿáâà äà ïðåìèíàò ïðåç ñïåöèôè÷åí õèìè÷åí àíàëèç, â çàâèñèìîñò îò âèäà íà èçïîëçâàíèÿ ìàòåðèàë è õàðàêòåðèñòèêèòå íà àïëèêàöèèòå, áèëè òå ùàìïè èëè áðîäåðèè. Òåçè òåñòîâå ñå ïðîâåæäàò ïî âðåìå íà ïðîèçâîäñòâåíèÿ ïðîöåñ, çà äà ñå îñèãóðè ïîñòîÿíåí è åäèíåí êîíòðîë.

Английски за Вашите деца в езиков лагер LuckyKids LuckyKids å íàé-èíòåðåñíîòî, çàáàâíî, åôåêòèâíî è ïîëåçíî ëÿòíî çåëåíî ó÷èëèùå! Êúäå: â Àïàðòõîòåë Ëúêè Áàíñêî Ïðîäúëæèòåëíîñò: 7- èëè 14-äíåâíè ñìåíè Ïåðèîä: îò 15.06. - 6.09.2013 ã. Âúçðàñò íà äåöàòà: îò 7 äî 13 ãîä. Ñòåïåí íà âëàäååíå íà àíãëèéñêè åçèê: íà÷àëíî è ñðåäíî íèâî Îïöèÿ: ó÷àñòèå â ëàãåðà è áåç åçèêîâî îáó÷åíèå Ñèñòåìà íà åçèêîâî îáó÷åíèå: Îêñôîðä çà äåöà, 44-÷àñîâ èíòåíçèâåí åçèêîâ êóðñ, ñú÷åòàí ñ ìíîãî èãðè è çàáàâëåíèÿ

Âñè÷êè ïðåïîäàâàòåëè è àíèìàòîðè ñà âèñîêî êâàëèôèöèðàíè, ñ ìàòåðåí åçèê àíãëèéñêè è áúëãàðñêè ïðåïîäàâàòåëè ñ àêàäåìè÷åí àíãëèéñêè. Ñ íàñ ìîæå äà ñòå ñïîêîéíè çà âàøèòå äåöà, çàùîòî èì îñèãóðÿâàìå - ñèãóðíîñò, äåíîíîùíè ìåäèöèíñêè ãðèæè, êà÷åñòâî, çàáàâëåíèÿ, èçãðàæäàíå íà òðàéíè åçèêîâè ïîçíàíèÿ è âúçïèòàâàíå â äóõà íà èçêîííèòå äîáðîäåòåëè â åñòåñòâåíà ñðåäà, ñ ìíîãî ëþáîâ è ïîçíàâàíå íà äåòñêàòà ïñèõèêà! http://www.luckykids.bg/

К К ПОЧИВ ХМЕ К ТО ДЕЦ конкурс за снимка

Â

ðåìåòî, â êîåòî íèå ñìå áèëè äåöà, íå å áèëî ÷àê òîëêîâà îòäàâíà, íî îò òîãàâà ñà ñå ïðîìåíèëè òîëêîâà ìíîãî íåùà. Åäíî îò òÿõ å íà÷èíúò, ïî êîéòî èçêàðâàõìå âàêàíöèèòå è ïî÷èâêèòå ñè. Èìàìå òîëêîâà ìíîãî ñïîìåíè îò òîãàâà è ÷åñòî ãè ðàçêàçâàìå ñåãà íà íàøèòå äåöà. Âñåêè îò íàñ ïàçè ñíèìêè îò îíåçè ñëàâíè âðåìåíà, íÿêîè äîðè è ÷åðíî-áåëè, íà êîèòî ñà çàïå÷àòàíè òåçè ìèëè è îïðåäåëåíî äîñòà çàáàâíè ìîìåíòè. Ñåãà å ìîìåíòúò äà èçðîâèòå ñòàðèòå àëáóìè è äà íè èçïðàòèòå íàéõóáàâèòå îò òåçè ñíèìêè – íà ìîðå ñ ìàìà è òàòêî, íà ñåëî ïðè áàáà è äÿäî èëè íà äåòñêè ëàãåð ñ ó÷èëèùå. Ïîêàæåòå íè ëþáèìàòà ñè ïî÷èâêà îò äåòñòâîòî è ìîæå äà ñïå÷åëèòå ñåìåéíà ïî÷èâêà â

5-çâåçäíèÿ õîòåëñêè êîìïëåêñ „Çîðíèöà Ñåíäñ” ÑÏÀ. Õîòåëñêè êîìïëåêñ „Çîðíèöà Ñåíäñ” ÑÏÀ å ðàçïîëîæåí íà ñàìèÿ áðÿã íà ìîðåòî, áëèçî äî Ñëúí÷åâ áðÿã, ñðåä æèâîïèñåí çàëèâ è å åäíî îò íàé-ðîìàíòè÷íèòå ìåñòà ïî êðàéáðåæèåòî. Ñ îòëè÷íà õðàíà è ïåðôåêòíî îáñëóæâàíå, êîìôîðòíî è ìîäåðíî îáçàâåäåí, òîé å èäåàëíèÿò èçáîð çà ïî÷èâêà íà ñåìåéñòâà ñ äåöà. www.zornitzasands.com Ñðîê íà êîíêóðñà: ìîæå ñíèìêè äà èçïðàùàòå ñíèìêèòå ñè îò 1 äî 30 àïðèë 2013 ã Óñëîâèÿ çà ó÷àñòèå: âñåêè ìîæå äà ó÷àñòâà ñíèì ñ ìàêñèìóì äâå ñíèìêè, êîèòî äà èçïðàòè íà àäðåñ: konkursi@ óïî purvite7.bg, êàòî óïîìåíàâà â çàãëàâèåòî èìåòî íà êîíêóðñà.

5

Събития на Ла Лече Лига по градове за месец АПРИЛ 2013 г.

Ëà Ëå÷å Ëèãà Èíôîðìàöèÿ è ïîäêðåïà çà êúðìåíå 0888-555-385 www.lllbg.org

ÂÀÐÍÀ

ÐÓÑÅ

3 àïðèë, ñðÿäà, 10:00÷., ÐÇÈ (óë. „Áðåãàëíèöà”, ¹3), Ëà Ëå÷å Ëèãà ëåêöèÿ, òåìà: „Èçáÿãâàíå è ïðåîäîëÿâàíå íà ÷åñòî ñðåùàíè òðóäíîñòè ïðè êúðìåíå” 5 àïðèë, ïåòúê, 10:00÷., Äåòñêè êëóá „Íåâåëÿøêà” (óë. „Êåñòåí“ ¹14, ïîä ÂèÊ), Áåáåøêî êàôå, òåìà: „Èìàòå âúïðîñè çà êúðìåíåòî? Çàäàéòå ãè íà Áåáåøêîòî êàôå!“

6 àïðèë, ñúáîòà, 9:00÷., Ìåäèöèíñêè öåíòúð ïî ðåïðîäóêòèâíî çäðàâå „Ä-ð Ùåðåâ – Ðóñå“ (óë. „Âèäèí“ ¹21), Ëà Ëå÷å Ëèãà ëåêöèÿ-äèñêóñèÿ, òåìà „×åñòî çàäàâàíè âúïðîñè çà êúðìåíåòî“ (ñ ïðåäâàðèòåëíî çàïèñâàíå íà 082/511 869, 0887/731 814 èëè info@invitrorusse.com; ìåñòàòà ñà îãðàíè÷åíè)

13 àïðèë, ñúáîòà, 10:00÷., Ìàé÷èí äîì (óë. „Ìèð“ ¹1), Ëà Ëå÷å Ëèãà ëåêöèÿ, òåìà: „Õðàíåíå íà áðåìåííàòà è êúðìåùà æåíà. Çàõðàíâàíå íà áåáåòî” (ñ ïðåäâàðèòåëíî çàïèñâàíå)

20 àïðèë, ñúáîòà, 11:00÷., Êàôå-Áèáëèîòåêà BH (óë. “Äîáðóäæà” ¹4), Áåáåøêî êàôå, òåìà: „Èìàòå âúïðîñè çà êúðìåíåòî? Çàäàéòå ãè íà Áåáåøêîòî êàôå!“

17 àïðèë, ñðÿäà, 10:00÷., Öåíòúð „Màm’s and Me” (äî êðúñòîâèùåòî íà áóë. „Îñìè ïðèìîðñêè ïîëê“ è áóë. „Âàñèë Ëåâñêè“), Áåáåøêî êàôå, òåìà: „Èìàòå âúïðîñè çà êúðìåíåòî? Çàäàéòå ãè íà Áåáåøêîòî êàôå!“

Âñåêè âòîðíèê, 13:00÷., Àà êîìïëåêñ ïðè ÌÁÀË-Ðóñå (óë. „Íåçàâèñèìîñò“ ¹2), Äåí íà îòâîðåíèòå âðàòè è ïðåäñòàâÿíå íà Ëà Ëå÷å Ëèãà (ñ ïðåäâàðèòåëíî çàïèñâàíå íà 082/887 511 èëè otvorenivratiag@hospitalruse.org; ìåñòàòà ñà îãðàíè÷åíè).

27 àïðèë, ñúáîòà, 10:00÷., Ìàé÷èí äîì (óë. „Ìèð“ ¹1), Ëà Ëå÷å Ëèãà ñðåùà 1, òåìà: „Ïðèñïîñîáÿâàíå íà ïî-ãîëåìèòå äåöà” (ñ ïðåäâàðèòåëíî çàïèñâàíå) Çà ïðåäâàðèòåëíî çàïèñâàíå: Èâåëèíà Ñòàíåâà – 0878 601 604 Àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ íà: http://www.facebook.com/lllvarna ÄÎÁÐÈ× 12 àïðèë, ïåòúê, 10:30 – 12:00÷., Ìëàäåæêè äîì, Ñèíÿòà çàëà (ïë. „Ñòàðèÿ îðåõ“ ¹1), Íåôîðìàëíà êúðìà÷åñêà ñðåùà ñ ïîäêðåïàòà íà Ëà Ëå÷å Ëèãà ÏËÅÂÅÍ

Àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ íà: www.facebook.com/lllruse ÑËÈÂÅÍ 1 àïðèë, ïîíåäåëíèê, 10:30÷., Äåòñêî öàðñòâî „Íèêà“ (óë. „Ãåíåðàë Ñêîáåëåâ“, áèâøà äèñêîòåêà „Åíåðäæè“), Ëà Ëå÷å Ëèãà ñðåùà, òåìà „Õðàíåíå è îòáèâàíå. Åñòåñòâåíî îòáèâàíå íà äåòåòî“ 15 àïðèë, ïîíåäåëíèê, 10:30÷., Äåòñêî öàðñòâî „Íèêà“ (óë. „Ãåíåðàë Ñêîáåëåâ“, áèâøà äèñêîòåêà „Åíåðäæè“), Áåáåøêî êàôå, òåìà: „Èìàòå âúïðîñè çà êúðìåíåòî? Çàäàéòå ãè íà Áåáåøêîòî êàôå!“ 29 àïðèë, ïîíåäåëíèê, 10:30÷., Äåòñêî öàðñòâî „Íèêà“ (óë. „Ãåíåðàë Ñêîáåëåâ“, áèâøà äèñêîòåêà „Åíåðäæè“), Ëà Ëå÷å Ëèãà ñðåùà, òåìà „Êúðìåíå ïî âðåìå íà ïðàçíèöè

5 àïðèë, ïåòúê, 10:30÷., Äåòñêè êëóá “Funny Zone” (êîìïëåêñ „Áúëãàðèÿ“, 4 åòàæ, äî Áàçàðà), Ëåêöèÿ ñ ïîäêðåïàòà íà Ëà Ëå÷å Ëèãà, òåìà: „Õðàíåíå íà áðåìåííàòà è êúðìåùà æåíà. Çàõðàíâàíå íà áåáåòî“

Àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ íà: www.facebook.com/LLLSliven

Çà àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ: www.facebook.com/lllpleven

2 àïðèë, âòîðíèê, 11:30÷., Ìÿñòîòî ïðåäñòîè äà ñå óòî÷íè, Áåáåøêî êàôå ñ Ëà Ëå÷å Ëèãà, òåìà: „Èìàòå âúïðîñè çà êúðìåíåòî? Çàäàéòå ãè íà Áåáåøêîòî êàôå!“

ÏËÎÂÄÈ 10 àïðèë, ñðÿäà, 11:00 ÷., Ãðàäñêàòà ãðàäèíà (öåíòðàëíèÿò àñôàëòîâ ïëîùàä ñ êàìåííèòå ïåéêè), Áåáåøêî êàôå, òåìà: „Èìàòå âúïðîñè çà êúðìåíå? Çàäàéòå ãè íà Áåáåøêîòî êàôå!“ 27 àïðèë, ñúáîòà, 10:30 ÷.,  ãðàäèíêàòà íà Åíåðãîòî (×åòâúðòúê ïàçàðà, äåòñêàòà ïëîùàäêà îòêúì “6-òè ñåïòåìâðè” ñðåùó êàôåíå Legal /ïëîùàäêàòà ñ êàìåííîòî ïåòëå/), Ëà Ëå÷å Ëèãà ñðåùà, òåìà: „Êàêâî íèêîé íå ìè êàçà!“ Çà àêòóàëíà èíôîðìàöèÿ: www.facebook.com/lllplovdiv è www.lllplovdiv.wordpress.com

6

purvite7.bg

ÑÎÔÈß

14 àïðèë, íåäåëÿ, 11:30÷., „Ìåéä-èí-õîóì“ (óë. „Àíãåë Êúí÷åâ“ ¹30À), Ëà Ëå÷å Ëèãà ñðåùà „Êàê äà ñú÷åòàåì êúðìåíåòî ñ ðàáîòàòà, òðúãâàíå íà äåòñêà ãðàäèíà è ðàçäåëèòå ñ êúðìà÷åòî“ 27 àïðèë, ñúáîòà, 12:00÷., Êîíôåðåíòíà çàëà íà ÑÀÁà „Ùåðåâ“ (êâ. „Ðàçñàäíèêà“, óë. „Õðèñòî Áëàãîåâ“ ¹25-31), Ëà Ëå÷å Ëèãà ëåêöèÿ, òåìà: „Ïîäãîòîâêà çà êúðìåíåòî. Ïúðâè ñðåùè ñ êúðìåíåòî íà íîâîòî áåáå“ Çà ïîâå÷å èíôîðìàöèÿ: sofia.info@lllbg.org, www.lllbg.org/groups Çà ïðîìåíè è àêòóàëíîñò íà ñúáèòèÿòà: www.facebook.com/lllsf

24.03. Сладоледена приказка 31.03. Непослушна приказка за Пипи Дългото чорапче 07.04. Талантче софиянче 17.04. Трите прасенца

Детско царство в Сердика Център Îñâåí íåîáõîäèìîñò, îáíîâÿâàíåòî íà äåòñêèÿ ãàðäåðîá ìîæå äà áúäå è çàáàâíî èçæèâÿâàíå çà âàñ è äåöàòà âè. Áîãàòàòà ïàëèòðà îò ñïåöèàëèçèðàíè äåòñêè ìàãàçèíè è áðàíäîâå â Ñåðäèêà Öåíòúð ùå çàäîâîëè êàïðèçèòå è íà íàé-ñóåòíèòå ìàë÷óãàíè, à òåçè êîèòî ïðåäïî÷èòàò èãðèòå, ìîãàò äà ïîëóäó-

äàäàò íà äåöàòà âè óâåðåíîñò, ìíîãî öâåòíî íàñòðîåíèå è ðàçíîîáðàçèå îò ìàðêè, îò êîèòî äà èçáèðàò. Ìàãàçèí Okaidi å çàðåäåí ñ ìîäåðíè è ïðàêòè÷íè îáëåêëà çà äåöà îò 0 äî 14 ã.  ìàãàçèí Amigo ñå ïðåäëàãàò áåáåøêè è äåòñêè äðåõè, îáóâêè è àêñåñîàðè ñ ìàðêàòà Mayoral - åäèí îò åäèí îò íàé-ãîëåìèòå èñïàíñêè ïðîèçâîäèòåëè.  Kolev&Kolev è Swissies ùå îòêðèåòå óäîáíè è êðàñèâè îáóâêè çà âàøèòå äåöà ñ îðèãèíàëåí äèçàéí çà âñÿêî êðà÷å.

âàò íà âîëÿ â çîíèòå çà çàáàâëåíèå. Åäíà îò òÿõ å ïèðàòñêèÿò êîðàá íà íèâî -1, íà ñúùèÿ åòàæ ñå íàìèðà è Äåòñêèÿ Êúò, â êîéòî ñå îðãàíèçèðàò äåòñêè òúðæåñòâà ïî ðàçëè÷íè ïîâîäè. Îáëåêëàòà â ìàãàçèí Carnival Kids ùå

Ìàãàçèí Mothercare ïîñðåùà íóæäèòå íà âñè÷êè áúäåùè è íàñòîÿùè ìàéêè ñ âèñîêîêà÷åñòâåíè ïðîäóêòè íà äîñòúïíè öåíè.

Ìàãàçèí Imaginarium ùå ïîçíàåòå ïî ìèíèàòþðíèÿ âõîä, êîéòî ïîäêàíÿ ïî î÷àðîâàòåëåí íà÷èí íàé-ìàëêèòå êëèåíòè. Òåìàòè÷íè ñåêöèè ñïîðåä èíòåðåñèòå è õîáèòàòà íà äåöàòà ïîìàãàò äà ñå îðèåíòèðàòå áúðçî. Ìàãàçèí Õèïîëåíä ñúáèðà ïîä åäèí ïîêðèâ âñè÷êî íåîáõîäèìî çà îòãëåæäàíåòî è âúçïèòàíèåòî íà äåöàòà îò ðàæäàíåòî èì äî òèéíåéäæúðñêà âúçðàñò.

Èçâúí ñïåöèàëèçèðàíèòå ìàãàçèíè çà äåòñêà ìîäà è èãðà÷êè, ñòîêè çà äåöà ìîãàò äà ñå êóïÿò è â ìàãàçèíèòå íà ãîëåìèòå òúðãîâñêè ìàðêè â Ñåðäèêà Öåíòúð - ZARA, H&M, Reserved è LC Waikiki. À çà äà ïðåâúðíåòå ïàçàðóâàíåòî â èñòèíñêà äåòñêà ïðèêàçêà çà âàøåòî äåòå, çàïîâÿäàéòå âñÿêà íåäåëÿ ïðåç 2013 â Ñåðäèêà Öåíòúð è ñå ïîòîïåòå â ìàãèÿòà íà êóêëåíèÿ òåàòúð.

7

Вашите въпроси към

Â: Êîëêî ïðåãëåäà ñ óëòðàçâóê ìîãà äà ïîëçâàì áåçïëàòíî ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà ñè? Î: Ïðè íîðìàëíà áðåìåííîñò åõîãðàôèèòå, íà êîèòî èìàòå ïðàâî ïî ëèíèÿ íà ÍÇÎÊ, ñà äâå (åäèí ïúò – â I òðèìåñòúð, è åäèí ïúò – îò 16 äî 20 ãåñòàöèîííà ñåäìèöà). Ïðè ðèñêîâà áðåìåííîñò - ïðè æåíè íàä 35-ãîäèøíà âúçðàñò, ìîãàò äà ñå íàïðàâÿò äâå äîïúëíèòåëíè åõîãðàôèè ïî íàçíà÷åíèå íà ÀÃ-ñïåöèàëèñò. Ïðè áðåìåííè ñ êðúâíîãðóïîâà íåñúâìåñòèìîñò ñ áèîëîãè÷íèÿ áàùà (ïî ABO èëè Ðåçóñ) ñå èçâúðøâà åäíà äîïúëíèòåëíà åõîãðàôèÿ – â 28-32 ãåñòàöèîííà ñåäìèöà. Â: Äúùåðÿ ìè å íà 4 ìåñåöà è ïîèñêàõ îò ëè÷íèÿ ñè ëåêàð íàïðàâëåíèå çà äåòñêè îðòîïåä, íî òîé ìè îòãîâîðè, ÷å èìà ìíîãî ìàëêî îñòàíàëè çà òîâà òðèìåñå÷èå è ìè îòêàçà. Áèõ èñêàëà äà çíàì äàëè âå÷å ñà îãðàíè÷åíè, çàùîòî ïðåç 2011ã. áå ðåøåíî òàëîíèòå çà äåöà äà íÿìàò ëèìèò. Î: Óâàæàåìà ãîñïîæî, â äåéíîñòèòå íà îáùîïðàêòèêóâàùèÿ (ëè÷íèÿ) ëåêàð ïî ïðîãðàìà „Äåòñêî çäðàâåîïàçâàíå” äî åäíà ãîäèíà íà äåòåòî å ïðåäâèäåíî èçñëåäâàíå çà äèñïëàçèÿ íà òàçîáåäðåíèòå ñòàâè äâà ïúòè – ïðè íàâúðøâàíå íà 1 è íà 4-ìåñå÷íà âúçðàñò.

8

purvite7.bg

Ïðè íåîáõîäèìîñò ëè÷íèÿò ëåêàð èçäàâà íàïðàâëåíèå çà êîíñóëòàöèÿ êúì ñïåöèàëèñò îðòîïåä, êîÿòî ñå çàïëàùà îò çäðàâíîîñèãóðèòåëíàòà êàñà. ÍÇÎÊ çàïëàùà âèñîêîñïåöèàëèçèðàíàòà ìåäèöèíñêà äåéíîñò „Åõîãðàôñêî èçñëåäâàíå íà ñòàâè ïðè äåöà”, àêî äåéíîñòòà å íàçíà÷åíà îò ëåêàð ñïåöèàëèñò ñ „Ìåäèöèíñêî íàïðàâëåíèå çà âèñîêîñïåöèàëèçèðàíè äåéíîñòè” (áë. ÌÇ-ÍÇÎÊ ¹ 3À) è ëå÷åáíîòî çàâåäåíèå/ñïåöèàëèñòúò/ èìà ñêëþ÷åí äîãîâîð ñ ÍÇÎÊ. Òîâà èçñëåäâàíå ìîæå äà èçâúðøè îðòîïåä, êîéòî 1. èìà äîãîâîð ñ ÍÇÎÊ çà òîçè âèä èçñëåäâàíå; è 2. ïî íåãîâà ïðåöåíêà è ïðè íåîáõîäèìîñò áè ìîãúë äà èçäàäå íàïðàâëåíèå çà íåãî. Íàïðàâëåíèåòî (áë. ÌÇ-ÍÇÎÊ ¹ 3), èçäàäåíî îò ëè÷íèÿ ëåêàð, å çà êîíñóëòàöèÿ ñúñ ñïåöèàëèñòà îðòîïåä. Èíôîðìèðàìå Âè, ÷å ëè÷íèòå ëåêàðè è ñïåöèàëèñòèòå îòíîâî ùå ìîãàò äà èçïîëçâàò 10% äîïúëíèòåëíî íàä ðåãóëàòèâíèòå ñè ñòàíäàðòè áåç ïðåäâàðèòåëíî ðàçðåøåíèå îò ÍÇÎÊ. Íåóñâîåíèòå íàïðàâëåíèÿ îò ïðåäõîäíîòî òðèìåñå÷èå ìîãàò äà áúäàò óñâîåíè ïðåç òåêóùîòî. ÍÇÎÊ ùå ìîæå äà îïðåäåëÿ äîïúëíèòåëíî íàïðàâëåíèÿ ïðåäè èçòè÷àíå íà êàëåíäàðíîòî òðèìåñå÷èå â ñëó÷àé íà íåîáõîäèìîñò. Èçòî÷íèê: Íàöèîíàëíà êàñà; http://www.nhif.bg

çäðàâíîîñèãóðèòåëíà

Уикендът започва с

„Творческа събота сутрин“ в Trinity Kids Àêî ñòå òúðñåëè êúäå äåöàòà âè ìîãàò äà òâîðÿò, äà ðàçâèâàò óìåíèÿòà è âúîáðàæåíèåòî ñè â ïðèÿòíà è ñúâðåìåííà îáñòàíîâêà, à âèå äà ìîæå äà èçïèåòå ñïîêîéíè ñúáîòíîòî ñè êàôå, Äåòñêè ïàðòè öåíòúð Trinity Kids å âàøåòî ìÿñòî. Öåíòúðúò å ïðîñòîðåí, ñâåòòúë è ðàçïîëàãà ñ 4 ðàçëè÷íè çàëè çà èãðà. Çà äåöàòà ñå ãðèæàò åêèï îò ïðîôåñèîíàëèñòè, íà êîèòî áåç ïðèòåñíåíèÿ ìîæå äà ñå äîâåðèòå. È íå íà ïîñëåäíî ìÿñòî, êàêòî ñàìè ìîæå äà ñå óâåðèòå, öåíòúðúò å ìîäåðíî îáîðóäâàí è ïðåäëàãà íàé-íîâèòå èãðè, äîðè çà íàé-ìàëêèòå. „Òâîð÷åñêà ñúáîòà ñóòðèí” å åäíî ïðåäëîæåíèå íà Trinity Kids, êîåòî ìàë÷óãàíèòå íÿìà êàê äà íå îáèêíàò. Çàíèìàíèÿòà ñà ðàçíîîáðàçíè, çàùîòî çíàåì, ÷å íÿìà äâå åäíàêâè äåöà è âñÿêî èìà ñâîèòå ïðåäïî÷èòàíèÿ è ñå óâëè÷à îò ðàçëè÷íè íåùà. Òâîð÷åñêèòå àòåëèåòà â Trinity Kids ñå ïðîâåæäàò âñÿêà ñúáîòà òî÷íî â 9:00 è ïðèêëþ÷âàò â 12:00. Òîâà ñà òðè ÷àñà, â êîèòî äåöàòà òâîðÿò çàåäíî ñ åêèï îò ïðîôåñèîíàëèñòè, à ðîäèòåëèòå ìîãàò äà ñå íàñëàäÿò íà ñâîáîäíîòî ñè âðåìå, êàêòî ïîæåëàÿò. Îò 09:00 äî 10:00 å àòåëèåòî ïî ïðèëîæíè èçêóñòâà.  íåãî äåöàòà âñåêè ïúò òâîðÿò ñ ðàçëè÷íè ìàòåðèàëè, çà êîèòî íàó÷àâàò èíòåðåñíè ôàêòè è òðóïàò çíàíèÿ ïîä ôîðìàòà íà èãðè. Äåêîðàòèâíè ïàíà îò ëåùà, îðèç, öàðåâèöà è áîá, âàçè, îáëåïåíè ñ äîìàøíî ïðèãîòâåí ïëàñòèëèí è ìàêàðîíè, èçðèñóâàíè â ïúñòðè íþàíñè, êàðòè÷êè, äåêîðèðàíè ñ öâåòíà õàðòèÿ è ìúíèñòà... Îò 10:00 äî 11:00 ìàë÷óãàíèòå ñå ïîòàïÿò â ñâåòà íà êóëèíàðíèòå òâîðåíèÿ ñ àòåëèåòî „100 ãðàìà âêóñîòèéêè“.  íåãî òå ñå íàó÷àâàò êàê äà ïðèãîòâÿò íàïðèìåð ñëàäêè êúùè÷êè îò êàôÿâà çàõàð è áèñêâèòè, ñíåæíè ÷îâåöè è ïúñòðè ïàóíè îò õëÿá, ïëîäîâå è çåëåí÷óöè, òàðàëåæè îò ÿáúëêè è ïîðòîêàëè, ÷àñîâíèê îò âàðåíè êàðòîôè è ìàéîíåçà è ìíîãî äðóãè âêóñîòèéêè. Îò 11:00 äî 12:00 å àòåëèåòî ïî èçîáðàçèòåëíî èçêóñòâî.  íåãî îæèâÿâàò íàé-ïúñòðèòå ôîðìè è îáðàçè, êîèòî ìîæå äà ñúçäàäå äåòñêîòî âúîáðàæåíèå. Âñåêè ïúò íà äåöàòà ñå ïðåäñòàâÿ ðàçëè÷íà òåõíèêà çà ðèñóâàíå – âúðõó õàðòèÿ, âúðõó ñòúêëî, âúðõó òåêñòèë èëè êåðàìèêà. Ìàë÷óãàíèòå ñå ó÷àò äà ðàçëè÷àâàò òîïëèòå îò ñòóäåíèòå öâåòîâå è äà ãè èçïîëçâàò òàêà, ÷å äà ñúçäàâàò õàðìîíèÿ â ðèñóíêèòå ñè. Âñè÷êè íåîáõîäèìè ìàòåðèàëè ñà ïðåäâàðèòåëíî îñèãóðåíè è ñå ïðåäîñòàâÿò íà äåöàòà íà ìÿñòî â Trinity Kids. Öåíàòà íà âñÿêî àòåëèå å 6 ëâ. Ìîæåòå äà çàïèøåòå äåòåòî ñè çà âñè÷êè àòåëèåòà èëè ñàìî çà ïðåäïî÷èòàíèòå îò íåãî. Çàïèñâàíå çà „Òâîð÷åñêà ñúáîòà ñóòðèí“, ìîæåòå äà íàïðàâèòå íà email: trinitykids.bg@gmail.com èëè äà ïîçâúíèòå íà òåëåôîí 088 411 3980. Àäðåñ: Ñîôèÿ, óë. Ñóëòàí Òåïå 1-À (çàä 164 èñïàíñêà åçèêîâà ãèìíàçèÿ „Ìèãåë äå Ñåðâàíòåñ“) www.trinity.bg Óèêåíäúò çàïî÷âà ñ „Òâîð÷åñêà ñúáîòà ñóòðèí“ â Trinity Kids

9

клетките на живота всичко започва с една единствена клетка, родена от любов

Ôîðìèðàíåòî íà ñòâîëîâèòå êëåòêè çàïî÷âà îò íàé-ðàííèÿ åòàï íà åìáðèîíàëíîòî ðàçâèòèå íà ïëîäà, ñëåä îïëîæäàíåòî íà ÿéöåêëåòêàòà, îùå íà íèâî áëàñòîöèñò. Ñòâîëîâèòå êëåòêè èìàò óíèêàëíèÿ ïîòåíöèàë äà äàäàò íà÷àëîòî íà âñè÷êè òúêàíè è îðãàíè íà ÷îâåêà. Ñ÷èòà ñå, ÷å íàé-çíà÷èìèòå èçòî÷íèöè íà ñòâîëîâè êëåòêè ñà êðúâòà îò ïúïíàòà âðúâ, ïúïíàòà âðúâ è ïëàöåíòàòà. Òîçè ôàêò ïðåâðúùà àêòà íà ðàæäàíå â åäèíñòâåíà âúçìîæíîñò çà âçåìàíå íà íåçðåëè ñòâîëîâè êëåòêè, êîèòî íå ñà ïðåòúðïåëè èçìåíåíèÿ è íå ñà ïîâëèÿíè îò ôàêòîðèòå íà âúíøíàòà ñðåäà. Процедура за извличане и съхранение на стволовите клетки. Îñíîâíèÿò ìåòîä çà òÿõíîòî èçâëè÷àíå å ïðè ðàæäàíåòî, çàùîòî êúì òîçè ìîìåíò êëåòêèòå ñà íîñèòåëè íà îðèãèíàëíîòî ÄÍÊ íà èíäèâèäà. Âçåìàíåòî íà êðúâ îò ïúïíàòà âðúâ, òðÿáâà äà áúäå èçâúðøåíî äî 30 ñåêóíäè ñëåä ðàæäàíåòî è ïðåðÿçâàíåòî íà ïúïíàòà âðúâ. Òàçè ïðîöåäóðà òðàå îêîëî 5 ìèíóòè è å íàïúëíî

10

purvite7.bg

áåçîïàñíà è áåçáîëåçíåíà çà ìàéêàòà è äåòåòî. Ñëåä îòäåëÿíåòî íà ñòâîëîâèòå êëåòêè ñå èçâúðøâàò ïúëíè ìèêðîáèîëîãè÷íè è âèðóñîëîãè÷íè èçñëåäâàíèÿ íà êðúâòà íà áåáåòî, ñ öåë äà ñå èçáåãíå åâåíòóàëíà èíôåêöèÿ. Èçîëèðàíèòå êëåòêè ñå êðèîñúõðàíÿâàò â òå÷åí àçîò ïðè òåìïåðàòóðà îò -196° Ñ. Ñúõðàíåíèåòî èì ìîæå äà ïðîäúëæè ïîâå÷å îò 20 ãîäèíè. Стволовите клетки са голямата надежда на съвременната медицина. Ñòâîëîâèòå êëåòêè ñëóæàò êàòî áèîëîãè÷íà ðåãåíåðàòèâíà ñèñòåìà è ïðèòåæàâàò ïîòåíöèàëà äà ñå ïðåâúðíàò âúâ âñåêè âèä òåëåñíè êëåòêè. Êîãàòî åäíà ñòâîëîâà êëåòêà ñå äåëè, òÿ ìîæå äà îñòàíå òàêàâà èëè äà ïðèåìå ñïåöèàëèçèðàíà ðîëÿ íà êðúâíà, ìóñêóëíà, íåðâíà èëè äðóã âèä êëåòêà, â çàâèñèìîñò îò áèîëîãè÷íèòå ñèãíàëè íà îáêðúæàâàùàòà ÿ ñðåäà. Ïðîöåñúò ñå íàðè÷à êëåòú÷íà äèôåðåíöèàöèÿ. Êàçàíî ñ äðóãè äóìè, ñòâîëîâàòà êëåòêà å êàòî ó÷åíèê, êîéòî îùå íå å èçáðàë æèçíåíîòî ñè ïîïðèùå, êîåòî â ãîëÿìà ñòåïåí çàâèñè îò òîâà â êàêâà ñðåäà ùå ïîïàäíå.

öèÿ çà áúðçî è ëåñíî íàìèðàíå íà ñúâìåñòèìèòå çà íåãî ñòâîëîâè êëåòêè. Ïðîöåíòà íà ïðåæèâÿåìîñò íà ïàöèåíòè, ïðè ëå÷åíèå íà çëîêà÷åñòâåíè çàáîëÿâàíèÿ, êîèòî ñà ïîëó÷èëè ñòâîëîâè êëåòêè îò ñåìåéñòâîòî å 91%. БИОХЕЛЕНИКА Е БАНКА ЗА СТВОЛОВИ КЛЕТКИ /www.biohellenika.bg/ è ïðåäîñòàâÿ âúçìîæíîñòòà çà çàìðàçÿâàíå íà äîïúëíèòåëåí áðîé ñòâîëîâè êëåòêè, èçâëå÷åíè îò ïëàöåíòàòà, êàêòî è íà ìåçåíõèìíè ñòâîëîâè êëåòêè, êîèòî ñå èçâëè÷àò îò òúêàíòà íà ïúïíàòà âðúâ (Wharton`s Jelly). ÁÈÎÕÅËÅÍÈÊÀ å åäíà îò ìàëêîòî êîìïàíèè, êîèòî ïðèòåæàâàò íîó-õàó çà èçîëèðàíå íà ñòâîëîâè êëåòêè îò ïëàöåíòà. Äíåñ, БИОХЕЛЕНИКА äàâà è âòîðè øàíñ íà äåöàòà, êîèòî íÿìàò ñúõðàíåíè ñòâîëîâè êëåòêè ïðè ðàæäàíåòî, êàòî èì ïðåäîñòàâÿ âúçìîæíîñò äà ñúõðàíÿò ìåçåíõèìíè ñòâîëîâè êëåòêè îò ïóëïàòà íà ìëå÷åí çúá.

Кои заболявания се лекуват със стволови клетки? Ñòâîëîâèòå êëåòêè èìàò äâå óíèêàëíè ñïîñîáíîñòè - äà ñå ñàìîâúçïðîèçâåæäàò è äà ñå äèôåðåíöèðàò â ðàçëè÷íè âèäîâå êëåòêè. Ïîðàäè òàçè ïðè÷èíà òå ñà åôåêòèâíè çà ëå÷åíèåòî íà ðàçëè÷íè âèäîâå çàáîëÿâàíèÿ. Äîêàçàí êëèíè÷åí åôåêò èìàò â ïðèëîæåíèåòî íà íàä 70 çàáîëÿâàíèÿ, êàòî ëåâêåìèÿ, ëèìôîìà, àíåìèÿ íà Ôàíêîíè, êëåòú÷íà àíåìèÿ è äðóãè çàáîëÿâàíèÿ íà êðúâòà. Ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè ñòâîëîâèòå êëåòêè ñå ïðèëàãàò óñïåøíî è çà òåðàïèÿ ïðè ñúðäå÷åí óäàð, òðàâìè íà ãðúáíà÷íèÿ ìîçúê, áîëåñò íà Àëöõàéìåð, áîëåñò íà Ïàðêèíñîí, Àóòèçúì, òåðàïèÿ íà äèàáåò òèï I è äðóãè. Стволовите клетки могат да бъдат използвани от други възрастни, а не само от детето, от което са взети. Íàé-äîáðàòà òúêàííà ñúâìåñòèìîñò è òàçè ñ íàé-ãîëÿì óñïåõ å ïðè ïðèëîæåíèåòî íà áðàò èëè ñåñòðà, êàêòî è íà ìàéêàòà èëè áàùàòà íà äåòåòî.  ñëó÷àé, ÷å äåòåòî íÿìà çàìðàçåíè ñòâîëîâè êëåòêè è å íåîáõîäèìà òåðàïèÿ íà çëîêà÷åñòâåíî çàáîëÿâàíå, ùå ñå òúðñÿò êëåòêè îò ïóáëè÷íà áàíêà, êîåòî íå å ãàðàí-

Çà ïðúâ ïúò БИОХЕЛЕНИКА ïðåäîñòàâÿ âúçìîæíîñòòà íà âúçðàñòíè äà ñúõðàíÿò ñòâîëîâè êëåòêè îò ìàñòíà òúêàí, êîèòî ñå âçåìàò ÷ðåç ìåòîäà íà ëèïîñóêöèÿ. По-добре да кажем: “За щастие, ги съхранихме”, отколкото да кажем: “Само, ако ги бяхме запазили…” ÁÈÎÕÅËÅÍÈÊÀ ÁÚËÃÀÐÈß äåíîíîùíà òåë. ëèíèÿ 0700 10 804 www.biohellenika.bg

11

Книги за мама: МАЯ

10

100

50

10

100

50

10

100

50

10

Åäíî ìèíàëî, êîåòî ÿ ïðåñëåäâà. Åäíî áúäåùå, êîåòî òåïúðâà òðÿáâà äà èçãðàäè. È åäíà òåòðàäêà, çà äà îïèøå æèâîòà ñè.

10 50

Kнижарница 1000 София ул. Иван Вазов“ 36 тел./факс 02/ 988 87 81 е-mail: colibri@colibri.bg www.colibri.bg

100

50

Едно минало, което я преследва. Едно бъдеще, което тепърва трябва да изгради. И една тетрадка, за да опише живота си.

100

50

10

100

50

10

100

50

10

100

„Òàçè Ìàÿ ìå íàêàðà äà ñòðàäàì ïîâå÷å îò âñè÷êè ìîè ïðåäèøíè ãåðîè. Íà ìåñòà ìè èäâàøå äà é çàøëåâÿ äâà øàìàðà, çà äà é äîéäå ìàëêî óìúò, à íà äðóãè ìè ñå èñêàøå äà ÿ ïðåãúðíà ñèëíî, çà äà ÿ ïðåäïàçÿ îò ñâåòà è îò ñîáñòâåíîòî é îáúðêàíî ñúðöå.“ Èñàáåë Àëèåíäå

© Getty Images, снимка на корицата

18 лв.

www.colibri.bg

ДНАНЕВНИКЪТ

Книжарница във Френския културен институт 1000 София ул. Дякон Игнатий“ 2 тел. 02/ 937 79 19, 981 50 47

ази Мая ме накара да страдам повече от сички мои предишни герои. На места ми дваше да Ӝ зашлевя два шамара, за да Ӝ ойде малко умът, а на други ми се исаше да я прегърна силно, за да я предпазя т света и от собственото Ӝ объркано ърце. Исабел Алиенде

ÄÍÅÂÍÈÊÚÒ ÍÀ ÌÀß

Èçàáåë Àëèåíäå

ДНЕВНИКЪТ НАМАЯ

Д

невникът на Мая“ е последният Ӝ роман, определен от в. „Ню Йорк Таймс“ като „стряскащ съспенс“. Това е съвременен разказ за едно съзряване, съсредоточен върху съдбата на Мая Видал – забележително момиче, изоставено от родителите си. Мая расте в стара къща в Калифорния под грижите на баба си Нини, емигрирала там след преврата в Чили през 1973 г., и на дядо си Попо – добродушен чернокож астроном. След смъртта му обаче Мая излиза от релсите и се отдава на наркотици, алкохол и дребна престъпност – една ловеща спирала, която я отвежда в Лас Вегас в опасния подземен свят на воюващи помежду си банди, убийци, полиция, ФБР и Интерпол. Единственият Ӝ шанс за спасение е Нини, която Ӝ помага да избяга на отдалечен остров край бреговете на Чили, където Мая започва да води дневник в стремежа си да разплете тайните на своето семейство и на собствения си живот.

èçäàòåë: Êîëèáðè öåíà: 18 ëåâà

èçäàòåë: Ñèåëà öåíà: 12 ëåâà

ÕÎÐÌÎÍÀËÍÀ ÄÈÅÒÀ Òèåðè Åðòîã, Ìàðãåðèòà Åíðèêî

Óñåùàòå ëè êàê ïîíÿêîãà äåöàòà âñåêè ìîìåíò ùå âè äîêàðàò ова äî ëóäîñò? Êðåùåëè ëè ñòå èì т и т Проче äî ïúëíî ïðåãðàêâàíå? Èäâàëî ëè âè å íÿêîãà äà çàðåæåòå âñè÷êî è äà èç÷åçíåòå ïî-íàäàëå÷å? Çàùî å òîëêîâà òðóäíî äà ñòå ðîäèòåëèòå, êîèòî ñòå áèëè óáåäåíè, ÷å ùå áúäåòå?  ðúöåòå ñè äúðæèòå òî÷íàòà êíèãà çà èçòîðìîçåíè ðîäèòåëè, êîèòî íå ñà â ñúñòîÿíèå äà ïðîóìåÿò çàùî âúçïèòàíèåòî íåèçìåííî çàâúðøâà ñ íåèñòîâè êðÿñúöè è ñêóáàíå íà êîñèòå, êîãàòî ñå îïèòâàòå äà âíóøèòå íà äåöàòà ñè êàêâè ùå ñà ïîñëåäñòâèÿòà îò òåõíèòå ïîñòúïêè. Ïðàêòè÷íè è ðàçóìíè ñúâåòè, îíàãëåäåíè ñ ïðèìåðè îò ïðàêòèêàòà, ðåøåíèÿ íà ïðîáëåìè, áëèçêè äî óìà, è èçïúëíèìè ñòðàòåãèè. Âñè÷êî òîâà îò åäèí ðîäèòåë è ñåìååí òåðàïåâò, íà êîãîòî âñè÷êî ìó å ìèíàëî ïðåç ãëàâàòà.

- Çàùî åäíà äèåòà ïîìàãà íà íÿêîè õîðà, à íà äðóãè – íå?

50

10

100

50

10

НАЙДЖЕЛ ЛАТА

100

50

10

100

това

Òðîãàòåëíà, ïðèêîâàâàùà, ïîåòè÷íà, êíèãàòà ùå âè äúðæè â íàïðåæåíèå è ùå âè ðàçòúðñè èç îñíîâè. Òâîðáà, ïîñâåòåíà íà ìèòè÷íàòà èñòîðè÷åñêà ëè÷íîñò, ðàçêàçàíà ñ ìíîãî ÷îâå÷íîñò. Õóáàâàòà Åëåíà îò Òðîÿ çàÿâÿâà ñâîÿòà èñòèíà. Òóê íåéíàòà ÷îâåøêà ñúäáà íàïóñêà ñèÿíèåòî íà äðåâíèòå ìèòîâå è íàõëóâà ïî ñòðàíèöèòå íà ðîìàíà ñ óñòðåìà íà æèâàòà ãåðîèíÿ. Æåðòâà íà ñîáñòâåíàòà ñè êðàñîòà è âîëÿòà íà âëàñòíèÿ ñè áàùà, òÿ ñå áîðè çà èñòèíñêàòà ëþáîâòà. Íî ñúäáàòà é îòðåæäà äðóãà ðîëÿ è ÿ çàêëåéìÿâà êàòî „êó÷êà”.

ÏÐÅÄÈ ÄÅÖÀÒÀ ÒÈ ÄÀ ÒÅ ÏÎÁÚÐÊÀÒ, ÏÐÎ×ÅÒÈ ÒÎÂÀ Íàéäæåë Ëàòà

НАЙДЖЕЛ ЛАТА

ЖЕЛ ЛАТА

ÌÅÌÎÀÐÈÒÅ ÍÀ ÅÄÍÀ ÊÓ×ÊÀ Ôðàí÷åñêà Ïåòðèöî

10 50 100 100

50

10

100

50

10

100

50

10

100

50

10

- Çàùî íÿêîè âèíàãè ñà ãëàäíè?

10

100

50

10

100

50

10

- Çàùî íà åäèí êîñàòà ìó å ãúñòà, à äðóã ñòðàäà îò êîñîïàä?

50 100 10 50

12 лв.

www.colibri.bg

100

га за изтормозени родители, които не са възпитанието неизменно завършва с неите, когато се опитвате да внушите на от техните постъпки. Тази книга ще ви ични десет години и дори да се радвате актични и разумни съвети, онагледени с а проблеми, близки до ума, и изпълними одител и семеен терапевт, на когото

прочети това!

всеки момент ще ви докарат до лудост? гракване? Идвало ли ви е някога да зареадалече? Защо е толкова трудно да сте че ще бъдете?

Преди децата ти да те побъркат,

т ия некоректният литически некоология в Окланд, магистратура по дна година е член на известната в родиийм Инджектед Банд“, след което завъря университет. Лата е автор на няколко глеждане и възпитание на подрастващи, , „Как да разкрием хищниците сред нас“, в дома ти да те побъркат!“, „Бойни мъд-

èçäàòåë: Êîëèáðè öåíà: 12 ëåâà

- Çàùî ïðåäìåíñòðóàëíèòå ñèìïòîìè è òåçè íà ìåíîïàóçàòà íå ñà åäíàêâè ïðè âñè÷êè æåíè?

- Çàùî íÿêîè õîðà óñïÿâàò â æèâîòà, à äðóãè – íå?

- Çàùî ñåêñóàëíàòà àêòèâíîñò íàìàëÿâà è ñåêñóàëíîòî æåëàíèå ñïàäà?

- Çàùî íèêîãà íå ñå ãîâîðè çà „ìúæêèÿ êëèìàêòåðèóì“, àíäðîïàóçàòà?

- Çàùî ïàìåòòà îòñëàáâà?

- Çàùî òðóäíîñòèòå ñà âúëíóâàùè ïðåäèçâèêàòåëñòâà çà íÿêîè, à çà äðóãè – ïðè÷èíà çà äåïðåñèÿ? Âñè÷êè îòãîâîðè ñå êðèÿò â õîðìîíàëíîòî çäðàâå, äúëæàùî ñå íà íàñëåäñòâåíè õàðàêòåðèñòèêè, êîèòî ñå ïîäõðàíâàò, êîãàòî ñåäíåì íà ìàñàòà. èçäàòåë: Êîëèáðè öåíà: 14 ëåâà

12

purvite7.bg

Какво е Helen Doron English? Òîâà å óíèêàëåí ìåòîä, ÷ðåç êîéòî äåöàòà ñå íàó÷àâàò äà ãîâîðÿò è ðàçáèðàò àíãëèéñêè ñ óâåðåíîñò è ëåêîòà. Ó÷åáíèòå íè ìàòåðèàëè ñà ðàçðàáîòåíè îò ïåäàãîçè è ëèíãâèñòè, òàêà ÷å äà èìèòèðàò åñòåñòâåíèÿ ïðîöåñ íà åçèêîâî óñâîÿâàíå è äà ìîòèâèðàò äåöàòà ÷ðåç ïåñíè, ìóçèêà, äâèæåíèå, èãðè è äðóãè èíòåðåñíè çàíèìàíèÿ.

Êàêâè ñà ïðåäèìñòâàòà íà ìåòîäà Helen Doron English? Ìåòîäúò „ Õåëåí Äîðîí” ïîâå÷å îò 25 ãîäèíè äîêàçâà ñâîÿòà åôåêòèâíîñò âúâ âñå ïîâå÷å ñòðàíè ïî ñâåòà. Îñíîâíîòî ìó ïðåäèìñòâî å, ÷å ñëåäâà åñòåñòâåíèÿ ïðîöåñ ïî óñâîÿâàíå íà åçèêà – ïúðâî ñå íàáëÿãà íà ãîâîðåíåòî è ðàçáèðàíåòî, à ÷åòåíåòî è ïèñàíåòî ñå âêëþ÷âàò íà ïî-êúñåí åòàï. Îñâåí òîâà, òúé êàòî ìåòîäúò ñå îñíîâàâà íà ïîõâàëàòà è íàñúð÷åíèåòî, íèå ñïîìàãàìå çà öÿëîñòíîòî ïîëîæèòåëíî ðàçâèòèå íà äåöàòà è ïðåâðúùàíåòî èì â ëè÷íîñòè, óâåðåíè â ñâîèòå ñïîñîáíîñòè è óìåíèÿ.

çú÷íàòà äåéíîñò êàòî öÿëî. Îïòèìàëíàòà âúçðàñò çà íàó÷àâàíåòî íà âòîðè åçèê åäíîâðåìåííî ñ ïúðâèÿ. Êîëêîòî ïî-ìàëêî å äåòåòî, òîëêîâà ïî-ëåñíî è åñòåñòâåíî ùå óñâîè àêöåíòà è ãðàìàòèêàòà è ùå ïðîãîâîðè âòîðèÿ åçèê êàòî ðîäåí. Íÿêîè ðîäèòåëè ïðåäïî÷èòàò ñàìè äà ó÷àò äåöàòà ñè íà àíãëèéñêè. Êàêâî áè ãè íàêàðàëî äà ñå ïðåíàñî÷àò êúì „Õåëåí Äîðîí”?

Êàê ñà îðãàíèçèðàíè çàíèìàíèÿòà è çà êàêâè âúçðàñòîâè ãðóïè?

Òîâà å ïîõâàëíî, íî è äîñòà òðóäíî íà÷èíàíèå, êîãàòî àíãëèéñêèÿò íå å ìàé÷èí åçèê. Îñâåí òîâà äåöàòà ó÷àò íàé-äîáðå, êîãàòî îáùóâàò è ñå çàáàâëÿâàò ñ äðóãè äåöà. ×ðåç àêòèâíèòå çàíèìàíèÿ â öåíòðîâåòå „Õåëåí Äîðîí” íàøèòå ó÷èòåëè ïîñòèãàò èìåííî òîâà – ñåðèîçíî ó÷åíå ïîä ôîðìàòà íà çàáàâëåíèå è èãðà.

Îáó÷àâàìå äåöà îò 3 ìåñåöà äî 14 ãîäèíè, â ìàëêè êëàñîâå îò 4 äî 8 äåöà çà âñÿêà âúçðàñòîâà ãðóïà. Íàé-ìàëêèòå ó÷àñòâàò â óðîöèòå çàåäíî ñ âúçðàñòíèÿ, êîéòî ãè âîäè. Äåöàòà ñå ðàäâàò íà èíäèâèäóàëíî âíèìàíèå è èìàò ìíîãî âúçìîæíîñòè äà ñå èçÿâÿâàò ñðåä íîâèòå ñè ïðèÿòåëè.

 Ñîôèÿ âå÷å ðàáîòÿò øåñò ó÷åáíè öåíòúðà „Õåëåí Äîðîí”. Îò åñåíòà èìà íàøè óðîöè è â ×åïåëàðå. Íàäÿâàì ñå ñêîðî òîçè ÷óäåñåí ìåòîä çà èçó÷àâàíå íà àíãëèéñêè åçèê äà ñòàíå äîñòúïåí çà îùå ïîâå÷å äåöà è â ñòîëèöàòà, è èçâúí íåÿ.

Çàùî èì å íà áåáåòàòà è ìàëêèòå äåöà äà ó÷àò àíãëèéñêè êàòî âòîðè èëè òðåòè åçèê, êàòî ïîâå÷åòî íå ãîâîðÿò äîðè áúëãàðñêè? Ó÷åíåòî íà âòîðè åçèê â ðàííà âúçðàñò ñïîìàãà çà ðàçâèòèåòî íà ìîçúêà è èíòåëåêòà. Èçñëåäâàíèÿòà ïîêàçâàò, ÷å ìîçúêúò íà ìíîãîåçè÷íèòå õîðà èçïîëçâà ïîâå÷å íåâðîíè ïðè áîðàâåíåòî ñ åçèêà îò òîçè íà åäíîåçè÷íèòå, êîåòî åñòåñòâåíî ðàçøèðÿâà ìî-

Çà êîíòàêòè: Àëáåíà Çàõìàíîâà 0879 275625; 0889 584861 bulgaria@helendoron.com www.helendoron.bg WHERE CHILDREN COME FIRST

13

Книги за детето: за деца на

ÒÅÒÐÀÄÊÈ ÇÀ ÎÖÂÅÒß- 3-4 Златокоска и трите мечета ÂÀÍÅ – Çëàòîêîñêà è òðèòå ìå÷åòà Ñ Òåòðàäêè çà îöâåòÿâàíå âàøåòî äåòå ùå ñå çàïîçíàå ñ åäíà òðàäèöèîííà ïðèêàçêà ÷ðåç Като оцветяваш, научаваш! åäíà îò ëþáèìèòå ñè äåéíîñòè – îöâåòÿâàíåòî. ×ðåç òåòðàäêàòà äåòåòî âè ñå ó÷è äà ðèñóâà, äà ÷åòå è äà ñìÿòà... â ñúîòâåòñòâèå ñ ïðîãðàìèòå çà ïðåäó÷èëèùíî îáðàçîâàíèå. „Çëàòîêîñêà è òðèòå ìå÷åòà” å ïîìàãàëî, ÷ðåç êîåòî ïî åñòåñòâåí çà äåòåòî íà÷èí èíòåãðàëíî ñå ôîðìèðàò óìåíèÿòà, çàëîæåíè â îáðàçîâàòåëíèòå íàïðàâëåíèÿ „Õóäîæåñòâåíà èíôîðìàöèÿ è ëèòåðàòóðà çà äåöà“, „Áúëãàðñêè åçèê“ „Ìàòåìàòèêà“, „Ñîöèàëåí ñâÿò“ è „Èçîáðàçèòåëíî èçêóñòâî“ â ïðîãðàìèòå íà ÌÎÌÍ. години

èçäàòåë: Êîëèáðè öåíà: 4 ëåâà ÐÀÌÎÍÀ ÁÅËßÒÀ Áåâúðëè Këèúðè èç - Àç íå ñúì íàïàñò! – èçêðåùÿ Ðàìîíà Êóèìáè.

- Àìè òîãàâà ïðåñòàíè äà ñå äúðæèø êàòî òàêàâà!

– îòâúðíà ïî-ãîëÿìàòà é èñ ñåñòðà Áèéçúñ, ÷èåòî èñòèíñêî èìå áå Áåàòðèñ. íà - Íå ñå äúðæà êàòî íàïàñò, àìè òàíöóâàì è ïåÿ!

– îáÿñíè Ðàìîíà, êîÿòî òúêìî ñå áå íàó÷èëà äà ïîäñêà÷à îò êðàê íà êðàê. Ðàìîíà èçîáùî íå ñìÿòàøå, ÷å å íàïàñò. Áåç çíà÷åíèå êàêâî êàçâàõà äðóãèòå, òÿ íèêîãà, äîðè è çà ñåêóíäà íå äîïóñêàøå, ÷å å íàïàñò. Âñè÷êè, êîèòî ÿ íàðè÷àõà òàêà, áÿõà ïî-ãîëåìè îò íåÿ, çàòîâà ïðåäïî÷èòàøå äà ìèñëè, ÷å òå ïðîñòî íå ñà íàïúëíî ñïðàâåäëèâè. èçäàòåë: Ìèëåíèóì öåíà: 5 ëåâà

14

purvite7.bg

ÌÎßÒÀ ÂÅËÈÊÄÅÍÑÊÀ ÊÍÈÃÀ Ñ ÈÃÐÈ Ðàçãúðíåòå ïúñòðèòå ñòðàíèöè íà òàçè êíèãà è îòêðèéòå âåëèêäåíñêèòå èçíåíàäè, êîèòî âè î÷àêâàò! Êðàñèâèòå ìîäåëè è èíòåðåñíèòå èäåè ùå âè ïîìîãíàò äà ñúçäàäåòå èñòèíñêî âåëèêäåíñêî íàñòðîåíèå ó äîìà. À ñ ìíîãîáðîéíèòå ñòèêåðè è çàáàâíè çàäà÷è ùå èãðàåòå è ùå ñå çàáàâëÿâàòå ÷àñîâå íàðåä. èçäàòåë: Ôþò öåíà: 4,99 ëåâà

ÍÀÓÊÀ  ÊÓÕÍßÒÀ äóï Çàùî â õëÿáà èìà äóïîæàäíÿ ÷èöè? Çàùî îæàäíÿâàìå? Çàùî õðàíàòà ñå ðàçâàëÿ? Çàåäíî ñúñ ñëîí÷åòî Àð÷è è ïðèÿòåëèòå ìó, ÷èòàòåëèòå íà òàçè îò êíèãà ùå îòêðèÿò îòãîâîðèòå íà òåçè è íà îùå ìíîãî âúïðîñè è ùå ñå óâåðÿò, ÷å äà ñè ó÷åí íèêàê íå å ñêó÷íî! Íàïðîòèâ, äîðè å ìíîãî çàáàâíî è íå å òîëêîâà òðóäíî! Êíèãàòà ïðåäëàãà ñïåöèàëíî ïîäáðàíè åêñïåðèìåíòè, êîèòî äåöàòà ìîãàò äà íàïðàâÿò ñàìîñòîÿòåëíî ñ ïîäðú÷íè ìàòåðèàëè, óâëåêàòåëíî îáÿñíÿâà çà ñâîéñòâàòà íà îáåêòè è çà ïðèðîäíè ÿâëåíèÿ îò çàîáèêàëÿùàòà íè ñðåäà. Ñúäúðæà ïîäðîáåí ðå÷íèê, ëþáîïèòíè ôàêòè è ïîëåçíè ñúâåòè, çàáàâåí òåñò, ñ êîéòî äà ïðîâåðÿò çíàíèÿòà ñè. Êíèãàòà ìîæå äà å â ïîìîù íà ïðåïîäàâàòåëèòå, êîèòî æåëàÿò äà îíàãëåäÿò ÷àñîâåòå ñè è äà ãè íàïðàâÿò ïî-èíòåðåñíè. Äàâà ïðåêðàñíà âúçìîæíîñò íà âúçðàñòíèòå çà îáùóâàíå è ñúâìåñòíè çàíèìàíèÿ ñ äåöàòà â ñåìåéñòâîòî. èçäàòåë: Ôþò öåíà: 3,90 ëåâà

интервю

Д-р Тиана Николова:

Мисията на всяка жена е да бъде майка Д-р Тиана и д-р Валентин Николови са собственици на акушерогинекологичните болници “Свети Лазар” в София и в Скопие. В двете здравни заведения има официално акредитирани банки за стволови клетки. Àâòîðè: Öâåòåëèíà Öâÿòêîâà, Àëáåíà Àòàíàñîâà

П7: Д-р Николова, лесно ли се решихте да станете родител и какво Ви костваше това? Т.Н.: Не съм имала колебания или съмнения, нито пък проблеми с психологическата нагласа. Всяка жена трябва да роди поне веднъж. Това е най-важната мисия в живота й – най-вече за самата нея. Чувството да бъдеш майка не може да се сравни с нищо друго. То няма измерения в буквалния смисъл. Ако някой започне да ги търси, това означава, че е тотален егоист. П7: Кое е по-голямо предизвикателство - да раждаш или да израждаш дете?

16

purvite7.bg

Т.Н.: Да раждаш е предизвикателство – няма връщане назад. Въпреки че според природата това е най-естественото нещо на света и не можеш да избягаш от него. А израждането за мен е професия, всекидневие, дълг – за това съм учила. Не съществува провокация – дори и в най-драматичните случаи. Колкото и на някои да им изглежда страшничко, ние го усещаме по различен начин. П7: Смятате ли, че днешните майки са достатъчно смели да говорят открито за страховете си по време на бременността и след раждането? Т.Н.: По време на бременността говорят,

но след като родят, стопират порива си за споделяне. Това е криворазбрано притеснение. А в разни сайтове са тиражирани доста несъстоятелни мнения – че ако не се отречеш напълно от себе си и не спазваш така наречените общоприети правила, си лоша майка. Че ако не кърмиш до година и половина – когато детето си вече тича наоколо и хапе гърдите ти – нарушаваш нормите на патриархалния морал и съвестта трябва да те гризе. Звучи елементарно – като че ли сме в началото на миналия век. Подобни дебати започват да придобиват очертания на масова истерия. Подобни изводи се превръщат в с нищо неоправдана тенденция. Когато аз бях млада майка, никой не се впускаше в самоцелни философии. Не може един родител да е лош. Е, разбира се, има патологии и социални недоразумения. П7: Колко процента от татковците искат да присъстват на раждането по свое желание? Т.Н.: В някои аспекти това също е особена тема. 95 процента от татковците влизат

интервю

в родилната зала. Между тях са дори тези, които в началото са били категорични, че няма да го направят. Но се оставят да бъдат убедени от съпругите им и от собствените им майки. Татковците, които по собствено желание слагат маската и престилката, са не повече от 30-40 процента. Този акт на смелост и съпричастност също е нова мода, която тръгна от интернет и от училищата за бременни. При нас татковците наблюдаваха раждането много преди това – още през 1999 г. Но цялата тази акция трябва да бъде много добре премислена. Защото често провокира проблеми със сексуалните контакти между съпрузите след раждането. Понякога ефектът е обратен – вместо да доведе до сплотяване на семейството, “участването” предизвиква отчуждаване. И се стига до посещения при психоаналитик. Подсъзнанието е непредвидимо и то включва в неочаквана посока. Не всеки мъж умее да понесе този вид психологическо натоварване. Изследване в Германия доказва, че всеки втори мъж, който има проблеми в секса, е бил свидетел на раждането на поне едно от децата си. П7: Дали това е приятен или по-скоро е неприятен спомен за тях? Т.Н.: Има някои мъже, които се фиксират около раждането – ангажират се, започват да ти обясняват как трябва да роди майката. Това е малко комично. Когато някой мъж трябва да оперира простатата си, не съпругата му е тази, която избира и решава как да стане това. П7: До колко важно е да запазим сексуалната активност след раждането? Т.Н.: Какво значи да запазим? Нима би следвало тя да бъде нарушена? Защо да се случи това? Поради какви причини? Ако между мъжът и жената съществуват нормални сексуални отношения преди бременността и раждането, те ще продължат и след тях. Ако раждането се превърне в повод за разрив, то веднага се досещаме, че чувствата между партньорите са били 18

purvite7.bg

формални и вероятно фалшиви. П7: Как да останем все така сексуално атрактивни за силните си половинки след появата на детето и всички други грижи покрай него? Т.Н.: А нима ние, жените, не бива да бъдем атрактивни във всеки момент от живота си? Ако признаем, че след раждането са възможни усложнения във визията и във връзката, то това означава ниско самочувствие, комплекси, липса на доверие. П7: Смятате ли, че днешните майки обръщат достатъчно внимание на себе си като жени и какво бихте ги посъветвали? Т.Н.: Да се поддържат всекидневно. Да отделят време за външния си вид. Да отслабнат. Понякога младите майки мислят, че диетата не върви с кърменето. Но не е така. Кърмата не идва от храната, механизмът е различен. Има жени, които остават дебели по две години. След това раждат второто си бебе и така потъват в постоянна небрежност. Повлеканите не са вълнуващи за никого. А и за самото дете е полезно и приятно да има майка, която изглежда и се чувства добре. Ако тя е изнервена, нейната фрустрация се прехвърля и върху детето. Всяка жена трябва да помисли за себе си. За да бъде адекватна в очите на мъжа си и на обществото. П7: Какви интересни процедури се предлагат в момента? Т.Н.: Лазерна реювенализация – подмладяване и стесняване на влагалището. То може да се “смъкне” след третото раждане. Това е от най-модерните процедури. Дамите, на които е правено секцио, нямат необходимост от нея. П7: Какви са най-интересните мисли, които минават през главите на родилките, докато са при Вас?

Т.Н.: Всички се страхуват - колкото и да си мислят, че са готови, колкото и да го заявяват на висок глас. И това е съвсем естествено – обратното би било изненада. Не ги успокояваме повече от необходимото. Успяваме да тушираме страха, но когато дойде моментът, той се връща. П7: Как успявате да комбинирате отговорните задачи в клиниката и едновременно да бъдете страхотна майка? Т.Н.: Кой е казал, че съм страхотна майка? И защо трябва да се старая да бъда супер? Защото е модерно ли? Аз съм нормална майка, която иска най-доброто за детето си. А и дъщеря ми София е много свястно момиче. Тя иска да учи медицина, но не само, защото трябва да се заеме със семейния бизнес. Просто го желае – съвсем осъзнато. Оказа се много сериозна и зряла личност, макар и в тийнейджърска възраст. П7: Какви съвети бихте дали на младите момичета, които се притесняват да направят крачка към забременяването? Т.Н.: Майчинството е естествен процес, няма защо да се притесняват от него. Но ако са обзети от какъвто и да е тип отрицателна енергия, означава, че не са готови. Всяка жена усеща с душата и сърцето си, че иска да роди. Никой не може да я накара насила. Съветите са излишни – особено при неукрепнала психика. Даже жените, които нямат партньор, един ден решават, че искат да имат дете. За тях това е много по-важно, отколкото да си намерят съпруг. П7: Сигурно имате много интересни случаи в клиниката, кои са най-нетипичните, с които сте се справяли в последно време? Т.Н.: Имали сме пациентки с варицела, с тежка уртикария, със свински грип. Да не говорим колко често родилките са с висо-

ко кръвно налягане – дори през последните три месеца от бременността. Жени с по две матки и други с миоми стават майки на прекрасни деца. Това са все патологични случаи с щастлив финал. Никога не сме препращали пациентки някъде другаде – всеки път сме се справяли на място. Казват, че в частните болници обикновено случаите са лесни. За 13 години сме решавали много тежки и сложни ситуации. Включително и при плацента превиа – това означава силно и постоянно кървене, докато не излезе бебето. С огромна радост два пъти сме довели на бял свят естествени тризнаци – които не са ин витро. Разбира се, със секцио – всеки от тях е обърнат накъдето си иска.

19

Конкурс: Най-забавната история

с моето дете

Áëàãîäàðèì íà âñè÷êè çà ó÷àñòèåòî! Ïîñìÿõìå ñå îò ñúðöå è çà ïîðåäåí ïúò ñå óâåðèõìå êîëêî ÷óäåñíè, ñïîíòàííè è èñêðåíè ñà äåöàòà. Ïîáåäèòåëÿò, êîéòî âïå÷àòëè ñúñ ñâîåòî îñòðîóìèå íàøåòî æóðè å ìàëêàòà Ñèàíà. Åòî è ïèñìîòî, êîåòî ïîëó÷èõìå: Çäðàâåéòå, åòî è åäíà îò íàøèòå ñìåøíè èñòîðèè. Äúùåðÿ ìè ñå êàçâà Ñèàíà è å íà 2ã è 9ì. Åäíà ñóòðèí ÿ ïèòàì: - Ñèàíà, êàêâî èñêàø äà çàêóñâàìå?

- Àìèèèè... êðåì÷å... íå, íå... ôèëèéêè... èëè ìåêè÷êè... îô, íå çíàì...

- Äîáðå, à êîå ôèëì÷å äà ãëåäàìå?

- Ìàøà!!!... èëè Ìèêè Ìàóñ..., à ìîæå è Áèëè Áàìáàì... îîî, ìàì÷å, Íàíà (òàêà ñå íàðè÷à òÿ) ìàé íå çíàå êàêâî èñêà... æåíñêà ìó ðàáîòà... :))) Ñëåä ìàëêî èäâà òàòè Áîáè è Ñèàíà ãî ïèòà: - Òàòå, êàêâî ùå ÿäåø...

- Êàêâîòî ìàìà ñãîòâè.

- À êîå ôèëì÷å ùå ãëåäàìå, òàòåíöå?

- Êîåòî òè èñêàø.

- À, òîâà å ìúæêà ðàáîòà âå÷å!!! Òóê è äâàìàòà ñ òàòêî é ñå çàëèâàìå îò ñìÿõ è ÿ ïèòàìå: - Çàùî äà å ìúæêà ðàáîòà, Ñèàí÷å ? À òÿ åäíà òàêàâà ñåðèîçíà íè ïîãëåæäà è çàÿâÿâà ñ óñìèâêà: - Íàëè òîâà ìó å ðàáîòàòà íà òàòè - äà ñëóøà ìàìà è ìåí! :) Ïîçäðàâè, Ìàìà Ìèðà, òàòå Áîáè è ìàëêàòà óìíèöà-õóáàâèöà Ñèàíà

×åñòèòî! Ñåìåéñòâîòî íà Ñèàíà ïîëó÷àâà êàòî íàãðàäà íîùóâêà ñúñ çàêóñêà â õîòåëñêè êîìïëåêñ „Ôåíåðèòå“, ñ. Êìåòîâöè. Î÷àêâàéòå eêèïúò íà Ïúðâèòå ñåäåì äà ñå ñâúðæå ñêîðî ñ âàñ, çà äà ðàçáåðåòå êàê ùå ïîëó÷èòå íàãðàäàòà ñè.

21

Áðåìåííîñòòà ñåäìèöà ïî ñåäìèöà 16 седмица Âàøåòî áåáå Áåáåòî å ñ äúëæèíà 11.6 ñì., òåæè îêîëî 100 ãðàìà è èìà äîñòàòú÷î ìóñêóëíà ñèëà è êîîðäèíàöèÿ, çà äà îôîðìè þìðóê. Òîé å ìúíè÷úê è çäðàâî ñòèñíàò, íî ÿñíî ðàçëè÷èì ñ ôèíè äåòàéëè è î÷åðòàíèÿ. Ñãúâêèòå ìåæäó ïðúñòèòå, êîêàë÷åòàòà è äëàíòà çàïî÷âàò äà ñå ïîÿâÿâàò. Íîêòèòå ðàñòàò, à îòïå÷àòúöèòå, êîèòî ïðàâÿò áåáåòî óíèêàëíî ñúùåñòâî, ñà âå÷å ïðîãðàìèðàíè è çàäàäåíè, íî íÿìà äà ñå ïðîÿâÿò îùå íÿêîëêî ñåäìèöè. Îêîëîïëîäíàòà òå÷íîñò îêîëî áåáåòî ñå óâåëè÷àâà è ìó ïîçâîëÿâà äà ñå äâèæè ïî-ñâîáîäíî, íîñåéêè ñå êàòî àñòðîíàâò â êîñìè÷åñêî ïðîñòðàíñòâî. Íÿìà äà óñåùàòå òåçè äâèæåíèÿ âñå îùå îáà÷å. Ïúïíàòà âðúâ å íàïúëíî ðàçâèòà. Òÿ ñúäúðæà äâå àðòåðèè è åäíà âåíà, çàòâîðåíè è çàùèòåíè îò ãúñòà è ïëúòíà ñóáñòàíöèÿ, íàðå÷åíà „æåëå íà Óîðòúí”. Òî ïîçâîëÿâà íà âðúâòà äà å õëúçãàâà è äà ñå ìúðäà ñâîáîäíî îêîëî áåáåòî, íå äîïóñêàéêè íàòèñê. Ïúïíàòà âðúâ íå ñúäúðæà íåâðîíè, ñúùî êàòî êîñìèòå èëè íîêòèòå, òàêà ÷å ïðè ñðÿçâàíåòî ïðè ðàæäàíå íèòî ìàéêàòà, íèòî áåáåòî èçïèòâàò áîëêà.

Âèå Çàåäíî ñ áåáåòî ðàñòàò è âàøàòà ìàòêà è ïëàöåíòàòà. Ñàìî ïðåäè 6 ñåäìèöè ìàòêàòà å òåæàëà 140 ãð., à âå÷å å 250! Îáåìúò îêîëîïëîäíà òå÷íîñò îêîëî áåáåòî ñúùî å íàðàñòíàë íà 250 ìë. Ëåñíî ìîæåòå äà óñåòèòå ìàòêàòà íà îêîëî 7.6 ñì. ïîä ïúïà. À ÷óâñòâàòå ëè ïåïåðóäè äà ïúðõàò â êîðåìà âè òàçè ñåäìèöà? Òîâà å ìíîãî äîáúð ïðèçíàê! Òîâà å ïúðâîòî ìúðäàíå íà áåá÷åòî, êîåòî óñåùàòå. Ìîæå â íà÷àëîòî äà ãî ïîìèñëèòå çà ãàçîâå, ðàçñòðîåí ñòîìàõ èëè ïåïåðóäè â ñòîìàõà, íî âñúùíîñò ñè å áåáåòî â àêöèÿ! Ìúðäàíåòî çàïî÷âà ïðåç 16-òàòà ñåäìèöà, íî ñòàâà ïî-îñåçàåìî ïðåç 18-20 ñåäìèöà. Òåçè ïúðâè ëåêè ïîòðåïâàíèÿ ìîæåòå äà óñåòèòå, àêî ëåãíåòå. ßñíèòå ðèòíè÷åòà è þìðó÷åòà ùå ñå ïî÷óâñòâàò åäâà ñëåä íÿêîëêî ñåäìèöè è òîãàâà å îñîáåíî ïðèÿòíî, êîãàòî è ïàðòíüîðúò âè ìîæå äà èì ñå íàñëàäè.

22

purvite7.bg

Îòíîøåíèÿòà ñ ïàðòíüîðà

електронен бюлетин

Ïðåç òåçè 9 ìåñåöà âçàèìîîòíîøåíèÿòà âè ñ ïàðòíüîðà òúðïÿò ïðîìåíè. Âúïðåêè ÷å è äâàìàòà íÿìàòå òúðïåíèå áåáåòî äà ñå ðîäè, ñìåñèöàòà îò î÷àêâàíå, çàãðèæåíîñò çà ñðàâíèòåëíî íåïîçíàòà òåðèòîðèÿ íà ðîäèòåëñòâîòî è, ðàçáèðà ñå, îíåçè íåïðåäñêàçóåìè õîðìîíàëíè ïðîìåíè ìîæå äà äîâåäå äî äðàìà âúâ âàøàòà âðúçêà. Âñå ïàê íå ïðèïèñâàéòå âñè÷êè íàñòðîåíèÿ íà áðåìåííîñòòà!  ïîâå÷åòî âçàèìîîòíîøåíèÿ ñïîðàäè÷íèòå ñïîðîâå ñà íîðìàëíà ÷àñò îò ñúæèòåëñòâîòî íà åäíà äâîéêà ñ îáñúæäàíå íà âñè÷êî – îò ÷èé ðåä å äà ñå èçõâúðëè áîêëóêà äî êîé òåëåâèçèîíåí êàíàë äà ñå ãëåäà. Ïîíÿêîãà ñå ñòèãà äî òúðêàíèÿ, êîèòî ïðåâðúùàò ñïîêîéíèòå äóìè â ãíåâíè âèêîâå. Ïîãëåäíåòå íàçàä, çà äà îñúçíàåòå çà êàêâî âñúùíîñò ñå êàðàòå, ñëåä êîåòî ñå îïèòàéòå äà íàìåðèòå íà÷èí äà îïðàâèòå ïîëîæåíèåòî. Ñ íàáëèæàâàíåòî íà ìîìåíòà äà ñòàíåòå ðîäèòåëè, íîðìàëíî å äà âè âðúõëèòàò ïðèòåñíåíèÿ – çà íóæíèòå ôèíàíñè íàïðèìåð èëè ïðè îñúçíàâàíåòî íà ìèñúëòà, ÷å íèêîãà íÿìà äà èìàòå ñúùàòà ñâîáîäà. Èçãîòâÿíåòî íà ïëàí çà ðàæäàíå îò äâàìàòà ïàðòíüîðè ìîæå äà áúäå ïîçèòèâåí íà÷èí äà áúäåòå âúâëå÷åíè âúâ âàæíè àñïåêòè îò âçåìàíåòî íà ðåøåíèÿ, êîèòî ñúïúòñòâàò ðàæäàíåòî íà áåáåòî. Óâåðåòå ñå, ÷å âàøèÿò ïàðòíüîð çíàå êàêâî èñêàòå äà âè ñå ñëó÷è è ìó îáÿñíåòå çàùî ñòå íàïðàâèëè òîçè èçáîð. Ðîäèëíàòà çàëà íå å íàé-äîáðîòî ìÿñòî äà çàïî÷íåòå ñïîð!

17 седмица Âàøåòî áåáå Òàçè ñåäìèöà áåáåòî å ñ ðàçìåðà íà äëàíòà âè – îêîëî 13 ñì. è ñ òåãëî 140 ãð. Ìàëêî ïî ìàëêî çàïî÷âà äà ïðèëè÷à íà ÷îâå÷å, à íå íà èçâúíçåìíî! Î÷èòå âå÷å ñà ñå ïðåìåñòèëè îòïðåä íà ëèöåòî è ãëåäàò íàïðåä. Êëåïà÷èòå ñà âñå îùå çàòâîðåíè, íî î÷èòå ïðîäúëæàâàò äà ñå ðàçâèâàò ïîä òÿõ. Ñàìî ñëåä íÿêîëêî ñåäìèöè òå âå÷å ùå ñå âäèãíàò, ùå ïðåìèãâàò èëè îñòàâàò îòâîðåíè. Áåáåòî ñå äîáëèæàâà âñå ïîâå÷å äî ïðîïîðöèèòå, ñ êîèòî ùå ñå ïîÿâè ïðè ðàæäàíåòî ñè. Ïðåç òàçè ñåäìèöà çàïî÷âàò äà ñå îôîðìÿò ìàçíèíèòå è ïðîöåñúò ïðîäúëæàâà è ïðåç ñëåäâàùèòå ñåäìèöè. Òåçè ìàñòíè òúêàíè ñà âàæíè çà òîïëèíàòà íà òÿëîòî è ìåòàáîëèçìà. Âîäàòà â òÿëîòî íà áåáåòî å îêîëî 89 ãð., à ïðè ðàæäàíåòî ìàñòíàòà òúêàí äîñòèãà 2.4 êã. îò îáùîòî òåãëî.

Âèå  òîçè ïåðèîä âàøèÿò ëåêàð ìîæå äà íàçíà÷è àìíèîöåíòåçà (âçåìàíå íà îêîëîïëîäíà òå÷íîñò), àêî âèå è âàøèÿò ïàðòíüîð ñòå â ðèñêîâà ãðóïà èëè íàä 37 ãîäèíè. Òåçè èçñëåäâàíèÿ ïðîâåðÿâàò äàëè â îêîëîïëîäíàòà òå÷íîñò ñå ñúäúðæàò õðîìîçîìíè íàðóøåíèÿ êàòî ñèíäðîì íà Äàóí èëè íàñëåäñòâåíè ñúñòîÿíèÿ êàòî ìóñêóëíà äèñòðîôèÿ è ñêåëåòíà äèñïëàçèÿ. Ìîæåòå äà ñè íàïðàâèòå òåçè èçñëåäâàíèÿ êàòî âúíøåí ïàöèåíò íà áîëíèöà – öÿëàòà ïðîöåäóðà îòíåìà 30 ìèí. Òÿ çàïî÷âà ñ óëòðàçâóê, ñ êîéòî ñå óñòàíîâÿâà ïîçèöèÿòà íà áåáåòî, çà äà ìîæå èãëàòà, ñ êîÿòî ñå âçèìà ïðîáà îò îêîëîïëîäíàòà òå÷íîñò äà å äàëå÷ îò òÿëîòî ìó. Ïðîáàòà ñå èçïðàùà â ëàáîðàòîðèÿ è ðåçóëòàòèòå ñå ïîëó÷àâàò ñëåä äâå ñåäìèöè. Îòðèöàòåëåí òåñò èçêëþ÷âà ñàìî îíîâà ñúñòîÿíèå, çà êîåòî å áèëî íàïðàâåíî èçñëåäâàíåòî. Íî çà ñúæàëåíèå, íÿìà êàê ñàìî ñ åäèí òåñò äà èçêëþ÷èòå âñè÷êè âúçìîæíè íàðóøåíèÿ íà áðåìåííîñòòà. Çà äà ïîëó÷àâàòå ïúëíàòà èíôîðìàöèÿ çà òîâà êàêâî ñå ñëó÷âà ñ âàñ è âàøåòî áåáå ïðåç âñÿêà ñåäìèöà îò áðåìåííîñòòà ðåãèñòðèðàéòå ñå çà áåçïëàòíèÿ íè áþëåòèí „Áðåìåííîñòòà ïî ñåäìèöè”.

23

Áåáåòî ïðåç ïúðâàòà ãîäèíà ñåäìèöà ïî ñåäìèöà Бебето на 10 седмици

Òàçè ñåäìèöà áåáåòî âè:

Âè ñëóøa Ìîæå è äà ñòå ïðåêàðàëè ïúðâèòå ñåäìèöè îò æèâîòà íà áåáåòî, ðàäâàéêè ñå íà ôàêòà, ÷å òî ñïè íà âñÿêàêâè øóìîâå – êó÷åøêè ëàé, çâúíåíå íà òåëåôîí, êðåùåíå íà äåöà... Íî ñåäìèöà 10 âè ïðåäëàãà íåùî íîâî – òî âå÷å å ÷óâñòâèòåëíî êúì øóìà îêîëî íåãî. Âñúùíîñò, ñëóõúò âå÷å å íàïúëíî ðàçâèò è ïî÷òè êàòî íà âúçðàñòåí, ñ åäíà ðàçëèêà – ÷å áåáåòî âñå îùå íå ðàçáèðà êàêâî ÷óâà. Ìîæåòå äà ãî îêóðàæèòå äà ñâèêâà ñ íîâè çâóöè êàòî ìó ïóñêàòå èëè èçïúëíÿâàòå ìóçèêà, ïååòå, ãîâîðèòå èëè ÷åòåòå.

Âðåìå çà èãðà Íà âúçðàñò îò äåñåò ñåäìèöè áåáåòî âè âå÷å å äîñòàòú÷íî „ãîëÿìî”, çà äà ñå íàñëàäè íà ìàëêî âðåìå çà èãðà âñåêè äåí. Íàïðèìåð – èãðàòà íà „ñàìîëåò”. Êîãàòî ëåæèòå ïî ãðúá ñ ëåêî ñâèòè êðàêà ïðåä ãðúäíèÿ ñè êîø, ïîâäèãíåòå êîðåì÷åòî êúì êðàêàòà âè è äîêàòî äúðæèòå ðú÷è÷êèòå ìó, ìúðäàéòå òÿëîòî ñè, âñå åäíî áåáåòî „ëåòè”. Îáåùàâàìå âè, ÷å ùå ìó õàðåñà! Èëè äîêàòî ëåæè âúðõó âúçãëàâíè÷êà, ìîæåòå äà ãî èçäúðïàòå çà ðú÷è÷êèòå â ñåäÿùà ïîçèöèÿ è ïîñëå ïàê äà ãî ñïóñíåòå. Ïðåç òîâà âðåìå ìîæå äà ïååòå, è äà ðåäóâàòå ðàçëè÷íèòå ìîìåíòè ñ ðàçëè÷íè ìóçèêàëíè ôîíîâå.

Âðåìå ïî êîðåì Âêëþ÷âà ïîñòàâÿíåòî íà áåáåòî ïî êîðåì çà êðàòêè ïåðèîäè îò âðåìå, òàêà ÷å òî äà ìîæå äà ïîäñèëè ãîðíàòà ÷àñò íà òÿëîòî ñè è äà ðàçâèå ñèëíè øèéíè ìóñêóëè. Òîâà âðåìå å è ÷óäåñíà âúçìîæíîñò çà èãðà, àêî è âèå ëåæèòå íà ïîäà ñ áåáåòî. Îïèòâàéòå äà ìó ïîêàçâàòå èãðà÷êè, êúì êîèòî äà ãëåäà èëè äà ïîñòàâÿòå èãðà÷êèòå 24

purvite7.bg

ïðåä íåãî, êîèòî òî ùå ñå ïðîòÿãà äà äîñòèãíå èëè õâàíå.

електронен бюлетин

Ðàçõîäêà ñ êîëè÷êà Åäíî ëþáèìî çàíèìàíèå è çà äâåòå ñòðàíè – óäîâîëñòâèå çà áåáåòî, à è çà ðîäèòåëèòå, êîèòî ìîãàò äà ïîääúðæàò ÷óäåñíà ôîðìà è äîáðî äóøåâíî çäðàâå, äîêàòî ïðàâÿò òåçè ðàçõîäêè. Äàæå â ìíîãî äúðæàâè âå÷å èìà öåëè ìàðøðóòè, êîèòî ñå ïðàâÿò îðãàíèçèðàíî îò ðîäèòåëè ñ êîëè÷êè, êîèòî åíòóñèàçèðàíî ñå ñúáèðàò è ïîêîðÿâàò ïàðêîâåòå íà ãðàäà, äîêàòî îáìåíÿò ïîëåçíà èíôîðìàöèÿ è îïèò çà áåáåãëåäàíåòî. ×óäåñåí íà÷èí äà ñú÷åòàåòå ïîëåçíîòî ñ ïðèÿòíîòî!

Ïîäõîäÿùè èãðà÷êè Äîáðå å äà çíàåòå, ÷å îò ðàæäàíåòî ñè äî ïúðâèòå äâà-òðè ìåñåöà âàøåòî áåáå íå ñå íóæäàå îò íèêàêâè èãðà÷êè è åäèíñòâåíîòî, êîåòî òðÿáâà äà ìó äîñòàâÿòå, å âàøèÿò ãëàñ, ëèöå è ðúöå. Äî äåñåòàòà ñè ñåäìèöà áåáåòî âå÷å å ãîòîâî çà èãðà÷êè, êîèòî ìîæå äà äúðæè â ðúêà. Îñîáåíî ñå ïðèâëè÷à îò ñâåòåùè ìîáèëíè òåëåôîíè è âèñÿùè êëàòåùè ñå èãðà÷êè. Äàâàéòå ìó ìåêè ïðåäìåòè, çà äà íå ñå íàðàíè, àêî óäàðè ãëàâàòà ñè â òÿõ.

Êàêâî ñå ñëó÷âà ñ âàñ: Íå çàáðàâÿéòå êîíòðàöåïòèâèòå! Ìîæåòå ëè äà çàáðåìåíååòå, àêî êúðìèòå? À àêî îùå íå ñòå èìàëè öèêúë ñëåä ðàæäàíåòî? Îòãîâîðèòå ñà – äà è äà. Äîðè è äà ïðàâèòå ñåêñ ðÿäêî, âúçìîæíî å äà çàáðåìåíååòå. Òî÷íî îáðàòíîòî íà áàáèíèòå äåâåòèíè êúðìåíåòî íå å ãàðàíöèÿ, ÷å òîâà íÿìà äà ñå ñëó÷è. Îâóëàöèÿòà ñå ñëó÷âà ïðåäè äà äîéäå öèêúëà âè, à íÿìà êàê äà çíàåòå òî÷íî êîãà ùå ñå ñëó÷è òîâà. Çàòîâà å íàé-ðàçóìíî äà èçïîëçâàòå êîíòðàöåïòèâè, îñâåí àêî íå èñêàòå äà ïîäàðèòå íà íîâîðîäåíîòî ñè áåáå ïî-ìàëêî áðàò÷å èëè ñåñòðè÷å.

Бебето на 11 седмици

Òàçè ñåäìèöà áåáåòî âè:

Èñêà äà ÷åòåòå çàåäíî Ñòðóâà ñè äà ÷åòåòå íà áåáåòî äîðè äîêàòî å òîëêîâà ìàëêî. Ñëóøàíåòî íà ðå÷òà ïîìàãà íà áåáåòî äà ðàçâèå óñåò çà ðèòúìà íà åçèêà. Ñìåíÿíåòî íà èíòîíàöèÿòà, êàòî èìèòèðàòå ãëàñîâå èëè òàíàíèêàòå ùå çàèíòðèãóâà áåáåòî âè äîðè ïîâå÷å. Àêî èçãóáè èíòåðåñ è ñå îáúðíå íà äðóãàòà ñòðàíà, ïðîñòî ãî îñòàâåòå äà ñè ïî÷èíå è ìó äàéòå äà ñå çàíèìàâà ñ íåùî äðóãî. Ïðàâåòå êàêâîòî òðÿáâà ñïîðåä ðåàêöèèòå ìó. Èçáåðåòå êàðòîíåíè êíèæêè ñ ãîëåìè, ÿðêè öâåòîâå è ìàëêî òåêñò – èëè äîðè òàêèâà ñàìî ñ êàðòèíêè, êîèòî âèå äà îïèñâàòå. Íà òîçè åòàï íå å íóæíî äà ñå ïðèäúðæàòå êúì ïîäõîäÿùèòå êíèãè çà âúçðàñòòà. Êíèæêè çà ïî-ãîëåìè äåöà ñúùî ìîãàò äà ñà èíòåðåñíè íà áåáåòî âè ñòèãà äà ñà ñ ÿðêè öâåòîâå è ÿñíè êàðòèíêè.

Êàêâî ñå ñëó÷âà ñ âàñ: Òîëåðèðàíå íà íåæåëàíè ñúâåòè Ñëåä êàòî ðîäèòå, ñÿêàø âñè÷êè èçâåäíúæ çàïî÷âàò äà âè äàâàò ñúâåòè: „Íå òðÿáâà ëè äà ìó ñëîæèø æèëåòêà?“, „Íÿìà äà ïîðàñíå ñèëåí, àêî íå çàïî÷íåø äà ìó äàâàø òâúðäà õðàíà.“, „Àêî é äàäåø ãóìåíà èãðà÷êà, ùå ñè ðàçâàëè çúáèòå!“. Íåçàâèñèìî äàëè òåçè ñúâåòè ñà ïðàâèëíè èëè íå, òîâà, êîåòî äðàçíè å íàìåñàòà. Êàê äà ñå ñïðàâèòå ñ òîâà? Íàé-âàæíîòî å äà íå ãè âçèìàòå íàñåðèîçíî. Íàé-áúðçèÿò íà÷èí äà çàïî÷íåòå äà ñå ñúìíÿâàòå â ñåáå ñè å êàòî ñëóøàòå ñúâåòèòå íà âñè÷êè îñòàíàëè – ïðèÿòåëè, ðîäíèíè, íåïîçíàòè. Ïðàâåòå òîâà, êîåòî ñìÿòàòå çà íàé-äîáðå. Íå çàáðàâÿéòå, ÷å ñúâåòèòå ñà äîáðîíàìåðåíè. Õîðàòà îáè÷àò áåáåòàòà. Ïîíÿêîãà äàâàò „ïîëåçíè“ ñúâåòè ñàìî, çà äà èìàò êàêâî äà êàæàò.  îòãîâîð êàæåòå íåùî êàòî: „ Áëàãîäàðÿ çà çàãðèæåíîñòòà òè“ èëè „Ùå ñè ïîìèñëÿ çà òîâà.“ Íàé-äîáðèÿò íà÷èí äà ñå ñïðàâèòå ñ áàáèòå è äÿäîâöèòå, êîèòî äúðæàò äà âè ïîó÷àò êàê äà êúðìèòå èëè ïðèñïèâàòå áåáåòî, å êàòî íàìåñèòå àâòîðèòåòíà ëè÷íîñò: „Ìåðñè, ìàìî. Ùå âèäÿ êàêâî ùå êàæå äîêòîðúò“. Çà äà ïîëó÷àâàòå ïúëíàòà èíôîðìàöèÿ è äà ñëåäèòå êàê ñå ðàçâèâà áåáåòî âè ïðåç ïúðâàòà ãîäèíà, àáîíèðàéòå ñå çà áåçïëàòíèÿ åæåñåäìè÷åí áþëåòèí „Áåáåòî ïðåç ïúðâàòà ãîäèíà ñåäìèöà ïî ñåäìèöà”. Òîâà ñòàâà áúðçî è ëåñíî íà www.purvite7.bg 25

бременност

Çà âèòàìèíèòå, ìèíåðàëèòå è áðåìåííîñòòà

НЕОБХОДИМИ ЛИ СА ДОБАВКИ? Ñïåöèàëíîòî âíèìàíèå êúì ïðàâèëíîòî õðàíåíå å îñîáåíî âàæíî ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà. Òðÿáâà äà áúäå ðàçíîîáðàçíî è ïúëíîöåííî, íî äîñòàòú÷íî ëè å òî, çà äà íè îñèãóðè âñè÷êè íåîáõîäèìè õðàíèòåëíè âåùåñòâà?

26

purvite7.bg

Âåðîÿòíî îùå íà ïúðâèÿ ïðåãëåä ñà âè ïðåïîðú÷àëè äà ñè íàáàâÿòå ôîëèåâà êèñåëèíà. Òÿ, çàåäíî ñ âèòàìèíèòå Â12 è Â6, ñà æèçíåíîâàæíè çà ïðàâèëíîòî ðàçâèòèå íà áåáåòî. À äàëè ñà âè ïðåïîðú÷àëè è ïðåíàòàëíè âèòàìèíè? Íî íåêà íå ñïèðàìå äî òÿõ: õðàíèòåëíèòå äîáàâêè ïîìàãàò çà ðàçâèòèåòî íà çäðàâî áåáå è çà ïîääúðæàíåòî íà çäðàâåòî íà ìàéêàòà. Äî ñêîðî ñå òâúðäåøå, ÷å ïúëíîöåííîòî õðàíåíå íè îñèãóðÿâà âñè÷êè íåîáõîäèìè õðàíèòåëíè âåùåñòâà. Íà òåîðèÿ òîâà å òàêà. Õðàíàòà áè ìîãëà äà áúäå ñú÷åòàâàíà òàêà, ÷å äà îñèãóðè íà áðåìåííàòà îïòèìàëåí ïðèåì íà âèòàìèíè è ìèíåðàëè, íî êàêâî ñå ñëó÷âà íà ïðàêòèêà? Ïî÷âèòå, êîèòî òâúðäå äúëãî ñà îáðàáîòâàíè ñ õèìèêàëè, ñà ëèøåíè îò ìèíåðàëè, à ðàôèíèðàíåòî è îáðàáîòêàòà íà õðàíèòå íàìàëÿâà õðàíèòåëíèòå âåùåñòâà (íàïðèìåð áÿëîòî áðàøíî, îðèçúò è çàõàðòà ñúäúðæàò 77% ïî-ìàëêî öèíê, õðîì è ìàíãàí îò êàôÿâèÿ ñè âàðèàíò), ñúùîòî ñå îòíàñÿ è çà ãîòâåíåòî. Îñâåí àêî íå ñòå êúñìåòëèè ñúñ ñîáñòâåíà çåëåí÷óêîâà ãðàäèíà, ïî-ãîëÿìà ÷àñò îò õðàíèòå, êîèòî êóïóâàòå, íå ñà îòãëåäàíè âúâ âàøèÿ ðåãèîí, à ñà ïðîïúòóâàëè ñòîòèöè (äîðè õèëÿäè) ìèëè äî ðàôòà âúâ âàøèÿ ñóïåðìàðêåò - ôàêòîð, êîéòî äîïúëíèòåëíî íàìàëÿâà ñúäúðæàíèåòî íà õðàíèòåëíè âåùåñòâà. Ïîðàäè òàçè ïðè÷èíà ïëþñ ïðîäúëæèòåëíîòî âðåìå, ïðåç êîåòî ñúõðàíÿâàìå õðàíàòà, ñúäúðæàíèåòî íà õðàíèòåëíè âåùåñòâà â ïëîäîâåòå è çåëåí÷óöèòå âàðèðà äî çíà÷èòåëíà ñòåïåí. Íàïðèìåð åäèí ãîëÿì ìîðêîâ (100 ãð.) ìîæå äà ñúäúðæà îò 21 ìêã äî 5000 ìêã âèòàìèí À. Îò÷àñòè òîâà ñå äúëæè íà âðåìåòî, çà êîåòî ñòèãà îò ïîëåòî äî õëàäèëíèêà âè, íî ïî-ãîëÿìà å âèíàòà íà ôåðìåðèòå, êîèòî èçïîëçâàò ìíîãî èçêóñòâåíè òîðîâå, êîèòî ïðàâÿò ìîðêîâèòå åäðè è åâòèíè, áåç êà÷åñòâîòî èì äà ñå âçèìà ïðåäâèä. Òàêà è íàé-äîáðàòà äèåòà òðóäíî áè ìîãëà äà äîñòàâè íà âàñ è âàøåòî áåáå íóæíèòå õðàíèòåëíè âåùåñòâà. Íå å çàäúëæèòåëíî äà èçêóïèòå âñè÷êè õðàíèòåëíè äîáàâêè çà áðåìåííè íà ïàçàðà, íî ùå âè îáúðíåì âíèìàíèå íà íÿêîëêî, êîèòî äîêàçàíî ïîâëèÿâàò áëàãîïðèÿòíî íà áðåìåííîñòòà, ðàæäàíåòî, êúðìåíåòî è çäðàâåòî íà áåáåòî.

бременност

28

purvite7.bg

ÏÐÅÏÎÐÚ×ÈÒÅËÍÈ ÄÎÁÀÂÊÈ: Ôîëèåâà êèñåëèíà - Òÿ ïîìàãà íà êëåòêèòå äà ñå óìíîæàâàò. Íåîáõîäèìà å çà îáðàçóâàíåòî íà ïëàöåíòàòà è çà èçãðàæäàíåòî íà êîñòíèÿ ìîçúê íà åìáðèîíà. Íàé-äîáðèÿò èçòî÷íèê ñà ñóðîâèòå çåëåíè çåëåí÷óöè - ìàðóëÿ, ñïàíàê, ãðàõ, ìàãäàíîç, áðîêîëè. Ôîëèåâà êèñåëèíà èìà è â õëÿáà, ÷åðíèÿ äðîá, ìåêèòå ñèðåíà, öèòðóñîâèòå ïëîäîâå, îâåñåíèòå ÿäêè, ïøåíè÷íèòå çàðîäèøè.  íÿêîè ñòðàíè ôîëèåâàòà êèñåëèíà ñå èçïîëçâà êàòî õðàíèòåëíà äîáàâêà ïðè ïðîèçâîäñòâîòî íà òåñòåíè èçäåëèÿ. Äîñòàòú÷íàòà êîíñóìàöèÿ íà ôîëèåâà êèñåëèíà íàìàëÿâà ðèñêà îò âðîäåíè óâðåæäàíèÿ íà áåáåòî äî 70% êàòî ñïîìàãà çà ïðàâèëíîòî ðàçâèòèå íà ãðúáíà÷íèÿ ñòúëá, ìîçúêà, îáðàçóâàíåòî íà ÄÍÊ è äîáðîòî ðàçâèòèå íà êëåòêèòå. Âèòàìèíúò îêàçâà è ïîëîæèòåëíî âúçäåéñòâèå âúðõó îðãàíèçìà íà áúäåùàòà ìàéêà - òîíèçèðà è íàìàëÿâà íèâîòî íà ñòðåñîâèòå õîðìîíè. Îñîáåíî ïîëåçåí å çà æåíè, ñêëîííè êúì àíåìèÿ. Ìóëòèâèòàìèíè çà áðåìåííè - Ñúùåñòâóâà äúëãîãîäèøåí äåáàò ïî òåìàòà çà ïðèåìà íà ìóëòèâèòàìèíè çà âúçðàñòíè. Íî ïî âðåìå íà áðåìåííîñò è êúðìåíå âèòàìèíèòå ñà îñîáåíî âàæíè. Äåôèöèòà íà âèòàìèíè è ìèíåðàëè ïðè âúçðàñòíèòå ìîæå è äà íÿìà òîëêîâà ñèëåí åôåêò è äà ñå îòðàçè âåäíàãà, íî ïî âðåìå íà òîëêîâà èíòåíçèâíè ïðîöåñè íà ðàçâèòèå, êàòî ïî âðåìå íà áðåìåííîñò, õðàíèòåëíèÿò íåäîñòèã áè ìîãúë äà ñå îòðàçè ïàãóáíî íà áåáåòî â äúëãîñðî÷åí ïëàí. Âèñîêîêà÷åñòâåí êîìïëåêñ îò ïðåíàòàëíè âèòàìèíè å åäèí âèä „çàñòðàõîâàòåëíà ïîëèöà”, êîÿòî äà ïðåäïàçâà áåáåòî âè îò äåôèöèòè, íî ñàìî, àêî å â ñú÷åòàíèå ñ ïðàâèëåí õðàíèòåëåí ðåæèì! Îìåãà-3 ïîëèíåíàñèòåíèòå ìàñòíè êèñåëèíè Ñêîðîøíî èçñëåäâàíå å îòêðèëî ïîòåíöèàëíà âðúçêà ìåæäó ïðèåìà íà îìåãà-3 ìàñòíè êèñåëèíè îò ñòðàíà íà ìàéêàòà ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà è ïîíèæåíèÿ ðèñê îò ðàçâèòèå íà àëåðãèè ïðè äåòåòî é. Îìåãà-3 ìàñòíèòå êèñåëèíè ñå íàáàâÿò îò îðåõè, ðèáà è ëåíåíî ñåìå è ïðèâèäíî ïîäîáðÿâàò ðàçâèòèåòî íà ÷åðâàòà íà ïëîäà êàòî êàðàò èìóííèòå êëåòêè äà ðàáîòÿò ïî-åôåêòèâíî.

ïðèêðåïâàò êúì ñòåíèòå èì ïðåäè äðóãè, íåïðèÿòåëñêè ìèêðîîðãàíèçìè äà íàïðàâÿò ñúùîòî. Ïðèåìà íà êà÷åñòâåíè ïðîáèîòèöè ïî âðåìå íà áðåìåííîñò ãàðàíòèðà, ÷å áåáåòî ùå ïîëó÷è ñúùî ñâîÿòà äîçà ïîëåçíè áàêòåðèè, êîèòî â ïîñëåäñòâèå ùå ïîíèæàò ðèñêà îò åâåíòóàëíî ðàçâèòèå íà óøíè èíôåêöèè è äðóãè çàáîëÿâàíèÿ ïðåç ïúðâèòå íÿêîëêî ãîäèíè îò æèâîòà ìó. Êîìáèíèðàíà äîáàâêà ñ êàëöèé è ìàãíåçèé (â ñëó÷àé, ÷å ìóëòèâèòàìèíèòå èëè ìèíåðàëèòå âè íå ñúäúðæàò ïðåïîðú÷èòåëíîòî êîëè÷åñòâî) - Êàëöèÿò è çäðàâèòå áåáåòà âúðâÿò ðúêà çà ðúêà! Ñòðåìåòå ñå äà ñè íàáÿâÿòå êàëöèé è ìàãíåçèé â ñúîòíîøåíèå 2:1, íàïðèìåð 400 ìã êàëöèé è 200 ìã ìàãíåçèé. Äåôèöèòúò íà ìàãíåçèé ìîæå äà áúäå ïðè÷èíà çà ïðååêëàìïñèÿ, íåäîáúð ðàñòåæ èëè äàæå ñìúðò íà ïëîäà. Ïîääúðæàíåòî íà îïòèìàëíî êîëè÷åñòâî ìàãíåçèé ñå ãðèæè çà ðàñòåæà è âúçñòàíîâÿâàíåòî íà òúêàíèòå ïðè áðåìåííàòà è ïîìàãà íà áåáåòî äà ïîëó÷è ïîâå÷å õðàíèòåëíè âåùåñòâà ÷ðåç ïëàöåíòàòà. Êîêîñîâî ìàñëî - Íàòóðàëåí èìóíîñòèìóëàòîð, êîéòî ñïîìàãà çà ðàçâèòèåòî íà ìîçúêà íà áåáåòî.  ñúñòàâà ìó âëèçàò ìíîãî îò êîìïîíåíòèòå íà ìàé÷èíîòî ìëÿêî è ïðèåìà ìó ïî âðåìå íà áðåìåííîñò ñå îòðàçÿâà äîáðå íà êúðìåíåòî â ïîñëåäñòâèå. Âèòàìèí Ñ - ïðåïîðú÷èòåëíàòà äîçà çà áðåìåííè å 1000-2000 ìã äîïúëíèòåëíî. Àíòèîêñèäàíòè - ïðåïîðú÷âàò ñå, îñîáåíî àêî ñòàâàòå ìàéêà íà ïî-çðÿëà âúçðàñò, æèâååòå â çàìúðñåí ðàéîí, çàïëàøåíè ñòå îò ïðååêëàìïñèÿ èëè ñå íàìèðàòå ïîä ñèëåí ñòðåñ. Çàäúëæèòåëíî ïðèåìàéòå âñè÷êè äîáàâêè ñ õðàíà! Âúçìîæíî å ñëåä ïðèåìà íà äîáàâêè óðèíàòà âè äà ïðèäîáèå ïî-æúëòåíèêàâ öâÿò. Òîâà å íàïúëíî íîðìàëíî, ïðåïîðú÷âà ñå äà ïèåòå ïîâå÷å âîäà.

Ïðîáèîòèöè - Ìíîãî ñïåöèàëèñòè ãè ïðåïîðú÷âàò îñîáåíî ïî âðåìå íà áðåìåííîñò. Áåáåòàòà ñå ðàæäàò ñ íàïúëíî ñòåðèëíà õðàíîñìèëàòåëíà ñèñòåìà è çàïî÷âàò äà „êóëòèâèðàò” ñâîèòå ïîëåçíè áàêòåðèè îò áàêòåðèèòå è äðóãè ïîëåçíè ìèêðîîðãàíèçìè, êîèòî ïîëó÷àâàò îò ìàéêàòà, ïðåìèíàâàéêè ïðåç ðîäîâèÿ êàíàë è îò êúðìàòà â ïîñëåäñòâèå. Òåçè áàêòåðèè íàâëèçàò ïðåç óñòàòà íà áåáåòî â ÷åðâàòà è ñå

29

бременност

„ДА ЯДЕШ ЗА ДВАМА?” ИЛИ КАКЪВ ТРЯБВА ДА Е ХРАНИТЕЛНИЯТ РЕЖИМ НА БРЕМЕННАТА ЖЕНА Àâòîð: Ìàðèàíà Ìàéåð

Çà ñúæàëåíèå, â äíåøíî âðåìå âúïðîñèòå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñ õðàíåíåòî ïî âðåìå íà áðåìåííîñò ñòàâàò âñå ïîâå÷å, ìàêàð è äà ïðîìåíÿò ïîñîêàòà ñè. Âñÿêà áúäåùà ìàéêà èìà ñâîèòå ïðèòåñíåíèÿ çà ðåæèìà ñè íà õðàíåíå, çà êà÷âàíåòî íà êèëîãðàìè, çà õðàíèòå, êîèòî å äîáðå äà èçáÿãâà èëè çà òåçè, íà êîèòî äà íàáëåãíå, çà çäðàâåòî íà áåáåòî, çà ñâîåòî çäðàâå... Òúé êàòî òîâà ñà ñåðèîçíè è âàæíè âúïðîñè, íàé-äîáðå å äà ïîëó÷èì îòãîâîðè îò åêñïåðò. Çàòîâà ñå îáúðíàõìå êúì ïðîô. ä-ð Äîíêà Áàéêîâà, äì. Òÿ å ñïåöèàëèñò ïî õðàíåíå è äèåòåòèêà è å ðúêîâîäèòåë íà êàòåäðà “Ïðåâàíòèâíà ìåäèöèíà” âúâ Ôàêóëòåòà ïî îáùåñòâåíî çäðàâå, ÌÓ, Ñîôèÿ. Ïðîô. Áàéêîâà îòãîâîðè íà âúïðîñèòå íè, ñâúðçàíè ñ õðàíåíåòî ïî âðåìå íà áðåìåííîñò, êîèòî ïðåäïîëàãàìå ñà è âàøè.

30

purvite7.bg

бременност Â: Êàêâî ùå êàæåòå çà òâúðäåíèåòî: „Áðåìåííàòà æåíà òðÿáâà äà ÿäå çà äâàìà?” Î: Ìíîãî æåíè ãî èçïîëçâàò, çà äà îïðàâäàÿò æåëàíèåòî ñè çà ñâðúõõðàíåíå ïî âðåìå íà 9-òå ìåñåöà, íî òîâà íå å ïðàâèëíî. Ïðåç ïúðâèÿ òðèìåñòúð íà áðåìåííîñòòà, ïðèåìàíèòå êàëîðèè (kkal) íå òðÿáâà äà ñå ïîâèøàâàò ñ ïîâå÷å îò 100 íà äåí, â ñðàâíåíèå ñ íèâàòà èì ïðè ëèïñàòà íà áðåìåííîñò. Çà äà ïðèäîáèåòå ïî-ÿñíà ïðåäñòàâà – 70kkal ñå ðàâíÿâàò íà 2 òúíêè ôèëèéêè ïúëíîçúðíåñò õëÿá, íàïðèìåð. Âúâ âòîðèÿ òðèìåñòúð ïîòðåáíîñòèòå îò õðàíèòåëíà åíåðãèÿ ñå ïîâèøàâàò ñ 270kkal (ðàâíîñòîéíè íà 110g ïúëíîçúðíåñò õëÿá) äíåâíî, à ïðåç ïîñëåäíèòå òðè ìåñåöà îò áðåìåííîñòòà - ñ îêîëî 500kkal íà äåí. Êàêòî âèæäàòå, òîâà å ñúâñåì íèùîæíî ïîâèøàâàíå íà êàëîðèèòå è íå ìîæå äà ñå òâúðäè, ÷å å „õðàíåíå êàòî çà äâàìà”. Ïî-ñêîðî òðÿáâà äà ñå îáúðíå âíèìàíèå íà ïîòðåáíîñòèòå íà îðãàíèçìà íà áúäåùàòà ìàéêà îò õðàíèòå, ïðèíàäëåæàùè êúì ðàçëè÷íèòå õðàíèòåëíè ãðóïè - â çàâèñèìîñò îò õðàíèòåëíèòå âåùåñòâà, êîèòî òå îñíîâíî ñúäúðæàò. Ïîâèøàâà ñå, íàïðèìåð, íóæäàòà îò áåëòúöè, ñúîòâåòíî – îò ìëÿêî/ìëå÷íè ïðîäóêòè, ìåñî, ðèáà, ÿéöà, äîêàòî ìàçíèíèòå è âúãëåõèäðàòèòå (ñúîòâåòíî – êàðòîôè, çúðíåíè, áîáîâè) îñòàâàò â ñúùèòå ãðàíèöè (êàòî ïðè ëèïñà íà áðåìåííîñò). Ïîòðåáíîñòèòå íà áðåìåííàòà æåíà îò âèòàìèíè è ìèíåðàëè ñå ïîâèøàò äâóêðàòíî (ñúîòâåòíî – çåëåí÷óöèòå è ïëîäîâåòå).

ñà äîñòàòú÷íè 250g ìëÿêî äíåâíî, çà áðåìåííèòå – 350-400g. Ìåñîòî ñå óâåëè÷àâà îò 100 íà 120g ñðåäíî íà äåí; ðèáàòà - îò 120 íà 150g; ÿéöàòà – îò 3-4 áðîÿ íà ñåäìèöà, äî 4-5 áðîÿ. Çåëåí÷óöèòå è ïëîäîâåòå ñå óâåëè÷àâàò äâîéíî – ïî 400g çåëåí÷óöè è 400g ïëîäîâå ñðåäíîäíåâíî, çà äà ñå óäîâëåòâîðÿò ïîòðåáíîñòèòå íà ìàé÷èíñêèÿ îðãàíèçúì, îòãîâîðåí çà íàðàñòâàíåòî è ðàçâèòèåòî íà ïëîäà. Â: Êàêúâ ðåæèì íà õðàíåíå å äîáðå äà ñïàçâàò ïî-çàêðúãëåíèòå æåíè è òåçè, êîèòî ñà ïðåäðàçïîëîæåíè êúì íàïúëíÿâàíå, ñëåä êàòî çàáðåìåíåÿò? Î: Ïðèíöèïúò å ìàëêî ïî-ðàçëè÷åí, â ñðàâíåíèå ñ òîçè ïðè íåáðåìåííèòå æåíè, êîèòî âèíàãè ìîãàò äà ïðåäïðèåìàò ðåäóêöèÿ íà ñâîèòå ñâðúõêèëîãðàìè (àêî èìà òàêèâà). Äîáðå å æåíàòà, êîÿòî ïëàíèðà áðåìåííîñò, äà ðåãóëèðà òåãëîòî ñè ïðåäè äà çàáðåìåíåå. Íî òúé êàòî òîâà íå âèíàãè å âúçìîæíî, òóê èäâà ïðîáëåìúò ñ íàääàâàíåòî íà òåëåñíà ìàñà â ïåðèîäà íà áðåìåííîñòòà, êîéòî

å ìíîãî âàæåí. ×åñòî ìè çàäàâàò âúïðîñà: Êîëêî ñà îïòèìàëíèòå êèëîãðàìè, êîèòî åäíà æåíà òðÿáâà äà íàääàäå ïî âðåìå íà áðåìåííîñò. Íîðìàëíî è ïðåïîðú÷èòåëíî å, êà÷âàíåòî íà òåëåñíîòî òåãëî äà å 6kg îáùî çà ïúðâîòî è âòîðîòî òðèìåñå÷èå è îùå òîëêîâà (6kg) ïðåç òðåòîòî òðèìåñå÷èå - êîãàòî ïëîäúò íàåäðÿâà, ïëàöåíòàòà íàòåæàâà, à îðãàíèçìúò íà áúäåùàòà ìàéêà çàïî÷âà äà çàäúðæà ò.íàð. “çàñòîéíè” òå÷íîñòè (óãîëåìÿâàùîòî ñå êîðåì÷å, ïðèòèñêà êðúâîíîñíèòå ñúäîâå íà êðàéíèöèòå). Òàêà ÷å êðàéíàòà öèôðà íà íîðìàëíî êà÷åíèòå êèëîãðàìè îò “ñòàðòà” äî “ôèíàëà” íà áðåìåííîñòòà, å îêîëî 12kg. Êîãàòî ñòàâà äóìà çà æåíè ñ íàäíîðìåíî òåãëî, çàðàäè âúçìîæíè çäðàâîñëîâíè ðèñêîâå çà íåÿ è áåáåòî, öèôðàòà òðÿáâà äà ñå íàìàëè äî 7kg.  ïîñëåäíî âðåìå, îáà÷å, çäðàâíèòå ïðîáëåìè ïðè áúäåùèòå ìàéêè èäâàò è îò íèñêî íà÷àëíî òåãëî (èçìúðøàâÿâàíå). Ñïîðåä ðåçóëòàòè îò íàøè åïèäåìèîëîãè÷íè ïðîó÷âàíèÿ, 17,3% îò ìëàäèòå æåíè â äåòåðîäíà âúçðàñò ó íàñ ñà

Çà íåáðåìåííèòå æåíè 31

ñ ïîäíîðìåíî òåãëî è òîãàâà æåëàòåëíèòå êèëîãðàìè, êîèòî òðÿáâà äà êà÷àò òàêèâà æåíè ïðåç áðåìåííîñòòà ñà 16-17. Ñúùîòî âàæè è çà äâóïëîäíàòà áðåìåííîñò (äî 20kg). Êîãàòî ãîâîðèì çà âúçìîæíè ïðîáëåìè, ñâúðçàíè ñ ðÿçêîòî íàääàâàíå ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà, òðÿáâà äà ñå îáúðíå âíèìàíèå íà ñëåäíîòî. Ïðåç ïúðâàòà ïîëîâèíà íà áðåìåííîñòòà, â æåíñêîòî òÿëî äîìèíèðàò õîðìîíè, êîèòî ñòèìóëèðàò èíñóëèíîâàòà ñåêðåöèÿ è êðúâíàòà çàõàð å íèñêà, à ïðåç âòîðàòà – ò.íàð. “êîíòðàèíñóëàðíè” õîðìîíè, êîèòî ïîòèñêàò äåéñòâèåòî íà èíñóëèíà (ôèçöèîëîãè÷íî ïîâèøåíè íèâà íà êðúâíàòà çàõàð). Òàçè îñîáåíîñò, â êîìáèíàöèÿ ñ ìíîãî êà÷åíè êèëîãðàìè (ñâðúõòåãëî/çàòëúñòÿâàíå), ïîâèøàâà ðèñêà îò îòêëþ÷âàíåòî íà ãåñòàöèîíåí äèàáåò. Òîé ìîæå äà äàäå îòðàæåíèå, êàêòî âúðõó ïëîäà, òàêà è äà îñòàíå êàòî çàáîëÿâàíå (çàõàðíà áîëåñò) ïðè ìàéêàòà ñëåä ðàæäàíåòî, à è çà áåá÷åòî å íàëèöå ïîâèøåí ðèñê îò ìåòàáîëèòíè äèñáàëàíñè. Ñâðúõòåãëîòî ïî âðåìå íà áðåìåííîñò ìîæå äà å ïðè÷èíà çà ðàçâèòèå íà ïðååêëàìïñèÿ – çäðàâåí ïðîáëåì, õàðàêòåðèçèðàù ñå ñ ïîâèøåíî êðúâíî íàëÿãàíå, íàëè÷èå íà áåëòúê â óðèíàòà, ãåíåðàëèçèðàíè îòîöè, ò.å. - ñìóùåíèÿ âúâ ôóíêöèèòå íà îòäåëèòåëíàòà, ñúðäå÷íàòà ñèñòåìà è ò.í. Çàòîâà, çà äîáðèÿ êðàé íà áðåìåííîñòòà, è çà áåáåòî, è çà ìàéêàòà å âàæíî äà ñå ñúáëþäàâàò ïðåïîðúêèòå íà àêóøåð-ãèíåêîëîãà è àêóøåðêàòà, êîèòî îñâåí âñè÷êî îñòàíàëî, òðÿáâà äà êîíòðîëèðàò òåëåñíîòî òåãëî è õðàíèòåëíèÿ ðåæèì íà æåíàòà. Â: Äèåòà ïî âðåìå íà áðåìåííîñò?

32

purvite7.bg

Î: Áúäåùàòà ìàéêà íå áè òðÿáâàëî äà èìà ïðîáëåìè ñ òåãëîòî, àêî ñïàçâà çäðàâîñëîâåí ðåæèì íà õðàíåíå. Àêî ïðîñëåäÿâàùèÿò áðåìåííîñòòà ëåêàð, ñìåòíå, ÷å å íåîáõîäèì êîíòðîë è ðåäóêöèÿ íà òåãëîòî, òî òîâà òðÿáâà äà ñòàíå ñ ïîìîùòà íà ëåêàð-ñïåöèàëèñò ïî õðàíåíå è äèåòåòèêà.

 ïîñëåäíî âðåìå ñå íàáëþäàâà íîâ âèä õðàíèòåëíî ðàçñòðîéñòâî, íàðå÷åíî ïðåãîðåêñèÿ íåðâîçà. Òîâà å ñúñòîÿíèå, ïðè êîåòî áúäåùèòå ìàéêè ïî÷òè ñïèðàò äà ñå õðàíÿò èëè ïðåêîìåðíî îãðàíè÷àâàò õðàíàòà ñè - îò ñòðàõ äà íå íàïúëíåÿò è äà íå ðàçâàëÿò ôèãóðàòà ñè. Òåçè æåíè, îñâåí ÷å

ãëàäóâàò, ïðåêàðâàò ìíîãî âðåìå â àêòèâåí ñïîðò è âúâ ôèòíåñ-çàëè. Ïîäîáíî ïîâåäåíèå, ìîæå äà äîâåäå äî ðàæäàíåòî íà íåäîðàçâèòî áåáå (ñ íèñêî òåãëî è çàòðóäíåíèÿ â êîãíèòèâíîòî ðàçâèòèå). Çà ñúæàëåíèå òîâà å åäíî òâúðäå òðåâîæíî òå÷åíèå (áèõ ãî îïðåäåëèëà êàòî “ñåêòà”) ïðè ìëàäèòå ìàéêè. Çàòîâà ïàê ùå ïîâòîðÿ – àêî æåíàòà èñêà äà êîíòðîëèðà òåãëîòî ñè ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà èëè äà ñïàçâà íÿêàêúâ ðåæèì, òðÿáâà äà ñå îáúðíå êúì âèñîêî ñïåöèàëèçèðàí ëåêàð ïî õðàíåíå è äèàáåòèêà, à íå äà ñå ðúêîâîäè ïî ñúâåòè, ïîëó÷åíè îò íåñïåöèàëèñò, ñàìîçâàíåö èëè ïúê îò ïðèÿòåëè, áëèçêè è Èíòåðíåò-ïðîñòðàíñòâîòî. Â: Èìà ëè õðàíè, êîèòî ñà êàòåãîðè÷íî çàáðàíåíè çà áúäåùàòà ìàéêà? Î: Êúì òàçè êàòåãîðèÿ îïðåäåëåíî ñïàäàò, ò.íàð „äæúíê ôóóäñ”. Áðåìåííàòà æåíà òðÿáâà äà çàáðàâè çà õðàíèòå â ëúñêàâè îïàêîâêè, êàêòî è çà ãàçèðàíèòå íàïèòêè ñ ìíîãî “Å”-òà - êîíñåðâàíòè, îâêóñèòåëè, êîèòî ñà ðèñêîâè çà çäðàâåòî êàêòî íà ìàéêàòà, òàêà è íà áåá÷åòî. Ïî-äîáðå äà íàáëåãíå íà íàòóðàëíà õðàíà, êîÿòî âêëþ÷âà ñåäìè÷íî 3 ïîðöèè ìåñî è 2 – ðèáà, 4-5 áðîÿ ÿéöà, 400ml ïðÿñíî ìëÿêî íà äåí, 50g ñèðåíå èëè íàé-äîáðå 100g èçâàðà. À ñúùî – ïî 400g ïëîäîâå è îùå òîëêîâà çåëåí÷óöè íà äåí, 300g ïúëíîçúðíåñòè ïðîäóêòè, 2 ñ.ë. ðàñòèòåëíè ìàçíèíè. Êîëáàñèòå, êîíñåðâèòå, ïðîäóêòèòå ñ òðàíñìàñòíè êèñåëèíè (õèäðîãåíèçèðàíè ìàçíèíè), èçêóñòâåíè òåõíîëîãè÷íè ïîäîáðèòåëè, ïîäñëàäèòåëè, ìàçíèòå è îñîëåíèòå ïðîäóêòè å íàé-äîáðå äà áúäàò îñòàâåíè íà ðàôòîâåòå. Ãàçèðàíèòå íàïèòêè ñ èçêóñòâåíè

ïîäñëàäèòåëè, îöâåòèòåëè è êîíñåðâàíòè êðèÿò ðèñê îò àëåðãè÷íè ðåàêöèè. Êàôåòî òðÿáâà äà å íå ïîâå÷å îò 1 ÷àøà íà äåí, à ïðÿñíîòî ìëÿêî – íå ïîâå÷å îò 500ml äíåâíî. Âèñîêèÿò ïðèåì íà ïðÿñíî ìëÿêî ìîæå äà îòêëþ÷è àâòîèìóííà ðåàêöèÿ ïðè ìàéêàòà. Â: Èìà ëè âëèÿíèå íà÷èíúò íà õðàíåíå èëè êà÷åíèòå êèëîãðàìè âúðõó òåãëîòî íà áåáåòî ïðè ðàæäàíåòî? Î: Îñíîâíîòî, êîåòî òðÿáâà äà ñå èìà ïðåäâèä å ðåæèìúò íà õðàíåíå. Âàæíî å äà ñå ñïàçâà, à íå äà ñå ïîõàïâà ïîñòîÿííî è áåçðàçáîðíî. Íàé-äîáúð å 5-êðàòåí ðåæèì íà õðàíåíå – â 8, 10, 12, 16 è 19 ÷àñà, èëè: çàêóñêà, îáÿä, âå÷åðÿ ñ äâå ìåæäèííè çàêóñêè. Òîâà ñúîòâåòñòâà íà æèçíåíèòå íè (ôèçèîëîãè÷íè) ðèòìè è íà÷èíà íè íà æèâîò. Ñúùî òàêà, êîãàòî èìà óñòàíîâåí ðåæèì íà ïðèåìàíå íà õðàíà, íà îðãàíèçìà íå ìó ñå íàëàãà äà ïðàâè åíåðãèéíè çàïàñè (ïðåäèìíî - ïîä ôîðìàòà íà ðåçåðâíè ìàçíèíè). Äðóãî ìíîãî âàæíî çà ïðàâèëíîòî âúòðåóòðîáíî ðàçâèòèå íà áåáåòî å ïðèåìúò íà ôîëèåâà êèñåëèíà êàòî õðàíèòåëíà äîáàâêà. Îáîãàòÿâàíåòî íà äèåòàòà íà æåíàòà â äåòåðîäíà (ôåðòèëíà) âúçðàñò ñ òîçè âèòàìèí å äîáðå äà çàïî÷íå ïðåäè çàáðåìåíÿâàíåòî, òúé êàòî íåâðàëíàòà òðúáà ñå îôîðìÿ îùå ïðåç ïúðâèÿ ìåñåö, êîãàòî æåíàòà â ïîâå÷åòî ñëó÷àè îùå íå çíàå, ÷å å áðåìåííà. Ïðåïîðú÷èòåëíèÿò äíåâåí

бременност

ïðèåì íà ôîëàò (âèòàìèí îò ãðóïà  - ñúåäèíåíèå íà ôîëèåâàòà êèñåëèíà) å 400 ìèêðîãðàìà. Íàéìíîãî ôîëàò ñå ñúäúðæà â ëèñòíèòå çåëåí÷óöè (ñïàíàê, êîïðèâà, ëàïàä, çåëå, áðîêîëè, ìàãäàíîç, êîïúð), êîèòî íèå, áúëãàðèòå, çà ñúæàëåíèå íå ïðèåìàìå â äîñòàòú÷íè êîëè÷åñòâà è çàòîâà ñå íàëàãà, áðåìåííèòå æåíè äà ïðèåìàò ôîëèåâà êèñåëèíà íà òàáëåòêè (õðàíèòåëíè äîáàâêè) ïðåç öÿëàòà áðåìåííîñò. Ôîëèåâèÿò äåôèöèò å ðèñêîâ ôàêòîð, ñâúðçàí ñ óâðåæäàíèÿ â óìñòâåíîòî ðàçâèòèå íà áåáåòî. Òðÿáâà äà ñå óâåëè÷è äâîéíî è ïðèåìúò íà æåëÿçî, éîä è êàëöèé. Öèíêúò å âàæåí çà ðàçâèòèåòî íà ïëàöåíòàòà. Òåçè ìèíåðàëè ñå ñúäúðæàò â óñâîÿåìè ôîðìè â íàòóðàëíîòî ìåñî, ðèáàòà, ÿéöàòà è ìëå÷íèòå ïðîäóêòè. Çà äà áúäàò çäðàâè áðåìåííàòà æåíà è íåéíîòî áåá÷å, áúäåùàòà ìàéêà òðÿáâà äà ñúáëþäàâà çäðàâîñëîâåí ðåæèì íà õðàíåíå è äà ñå äîâåðè íà ñúâåòèòå íà èçáðàí îò íåÿ îïèòåí ñïåöèàëèñò ïî õðàíåíå è äèåòåòèêà.

33

вкусно

Рецепти Чер ешов чийзкейк

Âðåìå çà ïðèãîòâÿíå: 1 ÷àñ + íÿêîëêî ÷àñà çà ìàðèíîâàíå Ñòåïåí íà òðóäíîñò: ÑÐÅÄÍÀ Õàðàêòåðíî çà òîçè ÷èéçêåéê å, ÷å ïëúíêàòà ìó å ñóðîâà, òàêà ÷å å èçêëþ÷èòåëíî ñâåæ è àðîìàòåí, ïðè òîâà ñå ïðèãîòâÿ äîñòà ëåñíî è êàòî èçêëþ÷èì ìàðèíîâàíåòî íà ÷åðåøèòå, ñðàâíèòåëíî áúðçî.

Продукти за 8 порции: за основата: 200 ã ìàñëåíè îâåñåíè áèñêâèòè 2 ñ. ë. êîêîñîâè ñòúðãîòèíè 120 ã ìåêî ìàñëî за пълнежа: 300 ã ÷åðåøè èëè âèøíè 50 ìë êîíÿê 3 ñ. ë. êàôÿâà çàõàð çà ÷åðåøèòå 2 ïàêåò÷åòà æåëàòèí 300 ã êðåì-ñèðåíå 200 ã çàêâàñåíà ñìåòàíà 1 ÷. ë. ôèíî íàñòúðãàíà ëèìîíîâà êîðà 5 ñ. ë. ïóäðà çàõàð 2 ñ. ë. ëèìîíîâ ñîê 1 øóøóëêà âàíèëèÿ 200 ã òå÷íà ñìåòàíà 35%

www.menumag.bg 34

purvite7.bg

Приготвяне: 1. ×åðåøèòå ñå ïî÷èñòâàò îò êîñòèëêèòå è ñå çàëèâàò

ñ êîíÿêà. Îñòàâÿò ñå äà ñå ìàðèíîâàò çàåäíî ñ êàôÿâàòà çàõàð çà 1 íîù â õëàäèëíèêà.

2. Çà îñíîâàòà áèñêâèòèòå ñå ñìèëàò çàåäíî ñ êîêîñîâèòå ñòúðãîòèíè. Äîáàâÿ ñå ìàñëîòî. Ñìåñòà ñå ïðèòèñêà äîáðå ïî äúíîòî íà ôîðìà çà ïå÷åíå ñ ïîäâèæíè ñòåíè. Ïå÷å ñå 8 ìèí. íà 180° Ñ è ñå îõëàæäà.

3. Æåëàòèíúò ñå íàêèñâà â 90 ìë ñòóäåíà âîäà çà 10 ìèí. Ñòîïÿâà ñå íà âîäíà áàíÿ, áåç äà çàâèðà.

4. Êðåì-ñèðåíåòî ñå ðàçáèâà ñúñ çàêâàñåíàòà ñìåòàíà, ëèìîíîâàòà êîðà, ïóäðàòà çàõàð, ëèìîíîâèÿò ñîê è ñåìåíöàòà íà âàíèëèÿòà. Ñëàãà ñå ãîðåùèÿò æåëàòèí.

5. Òå÷íàòà ñìåòàíà ñå ðàçáèâà íà ñíÿã è ñå äîáàâÿ êúì ñìåñòà. Îò áÿëàòà ïóõêàâà ñìåñ ìîæå äà ñå çàïàçè 1 ÷. ÷., çà äà ñå øïðèöîâà âúðõó ñëàäêèøà. Êúì îñòàíàëàòà ÷àñò ñå äîáàâÿò îòöåäåíèòå ÷åðåøè. Âñè÷êî ñå ñèïâà âúâ ôîðìàòà âúðõó èçïå÷åíàòà îñíîâà, øïðèöîâà ñå ñúñ çàïàçåíàòà ðàçáèòà ñìåòàíà è ñå îñòàâÿ äà ñòåãíå çà 3-4 ÷àñà â õëàäèëíèê.

Рецепти Агнешко филе с бад емова коричка Âðåìå çà ïðèãîòâÿíå: 40 ìèíóòè Ñòåïåí íà òðóäíîñò: ÑÐÅÄÍÀ Êîìáèíàöèÿòà îò ìåñî è ÿäêè å èçêëþ÷èòåëíî åôåêòíà è ñïîëó÷ëèâà.  ñëó÷àÿ ñòàâà âúïðîñ çà àãíåøêî è áàäåìè, ïðèäðóæåíè ñ áîãàò ñîñ îò çåëåí÷óöè, êîèòî ïðèäàâàò íà ÿñòèåòî ïðèÿòíà ïðîëåòíà ñâåæåñò.

Приготвяне: 1. Áàäåìèòå ñå çàïè÷àò â òèãàí, äîêàòî ëåêî ïîðîçî-

âåÿò. Ñðåäàòà íà õëÿáà ñå íàòðîøàâà.

2. Â 100 ã îò ìàñëîòî ñå ïðèáàâÿò ìàùåðêàòà, õëåáíè-

òå òðîõè, ïðåñîâàíèÿò ÷åñúí è áàäåìèòå.

3. Â îñòàíàëîòî ìàñëî ñå çàïúðæâàò ôèëåòàòà íà ñè-

ëåí îãúí, çà îêîëî 5 ìèí.

4. Çàïúðæåíèòå àãíåøêè ôèëåòà ñå íàìàçâàò ñ ìåä è

ñå ïîêðèâàò ñ áàäåìîâàòà ñìåñ. Çàïè÷àò ñå çà 15 ìèí., äîêàòî êîðàòà ïîðîçîâåå.

5. Ïðåç òîâà âðåìå ñå ïðèãîòâÿ ñîñúò. Â ìàñëîòî ñå

ëåêî çàïúðæâàò ìîðêîâúò, öåëèíàòà è ëóêúò. Ïðèáàâÿò ñå äîìàòúò, âèíîòî è áóëüîíúò. Âñè÷êî ñå âàðè, äîêàòî ñîñúò èçâðè íàïîëîâèíà. Êàðòîôúò ñå íàñòúðãâà íà ðåíäå è ñå ïðèáàâÿ. Ñîñúò îòíîâî ñå ñëàãà äà âðè 5 ìèí. íà ñëàá îãúí. Êîãàòî å ãîòîâ, ñå ïàñèðà è ñå ïîäïðàâÿ ñ ÷åðåí ïèïåð è ñîë, àêî èìà íóæäà. Íàêðàÿ ñå ïóñêà áó÷èöà ìàñëî äà àðîìàòèçèðà ñîñà.

6. Ãîòîâèòå ôèëåòà ñå íàðÿçâàò íà ïîðöèè è ñå ñåð-

âèðàò ñúñ ñîñà.

Продукти за 4 порции: 800 ã àãíåøêî ôèëå 1 ÷. ë. ìàùåðêà èëè ÷óáðèöà ½ ÷. ÷. íàðÿçàíè íà ñèòíî áàäåìè 4 ôèëèè õëÿá áåç áðàøíî 125 ã ìàñëî 1 ñêèëèäêà ÷åñúí 1 ñ. ë. ìåä çà ñîñà: 1 ìîðêîâ, íàðÿçàí íà êðúã÷åòà 1 ðåçåí öåëèíà, íàðÿçàí íà êóá÷åòà ½ ãëàâà ëóê, íàðÿçàí íà ñèòíî 1 ìàëúê äîìàò, îáåëåí è íàðÿçàí íà ñèòíî 50 ìë ÷åðâåíî âèíî 400 ìë àãíåøêè èëè ïèëåøêè áóëüîí 1 êàðòîô 1 ñ. ë. ìàñëî

Ðåöåïòè: ñï. Ìåíþ Ôîòîãðàôèÿ: ©ÄÀÐÑÑ: Ä. Ìàòååâ, Í. Êàìáóðîâ 35

бебе

ЗА ПОДКРЕПАТА И ЕДИН НАДУВАЕМ БАСЕЙН историята на едно красиво раждане 36

purvite7.bg

Áèõ èñêàëà äà ñïîäåëÿ ñ âàñ èñòîðèÿòà íà åäíî êðàñèâî ðàæäàíå, êîåòî áåøå ïîðåäíàòà ìàëêà ïîáåäà â áîðáàòà íè çà ïî-õóìàííà ðîäèëíà ïîìîù â Áúëãàðèÿ. Ìàéêàòà ñå êàçâà Åëåíà. Ïðåç 2011 ã. ïðèñúñòâàõ íà íåéíîòî âòîðî ðàæäàíå. Òîâà áåøå ïúðâîòî ìè ðàæäàíå â Ïúðâà Àà áîëíèöà “Ñâåòà Ñîôèÿ” è ïúðâîòî âîäíî ðàæäàíå, íà êîåòî áÿõ ñâèäåòåë. Åñåíòà 2012 ã. ñå âèäÿõìå ñ Åëè è áÿõ èçíåíàäàíà îò çàêðúãëåíîòî é êîðåì÷å – îòíîâî ÷àêàøå áåáå! Ïîãîâîðèõìå çà ðàæäàíåòî – òÿ áåøå äîâîëíà îò âòîðîòî ñè ðàæäàíå è áåøå ðåøèëà îòíîâî äà ñå îáúðíå êúì ä-ð Êèðîâ. Ïîìîëè ìå îòíîâî äà é áúäà äóëà, ñ êîåòî ìå íàïðàâè íàèñòèíà ùàñòëèâà. Çàïî÷íàõ ñ íåòúðïåíèå äà ÷àêàì òîçè ìîìåíò, ñïîìíÿéêè ñè çà âòîðîòî é òîëêîâà õóáàâî ðàæäàíå. Ïðåç ÿíóàðè îáà÷å ñå ðàçáðà íîâèíàòà, ÷å âå÷å íÿìà äà ñå äîïóñêàò äóëè â Ïúðâà Àà áîëíèöà, êîÿòî ìè äîéäå êàòî ëåäåí äóø. Áÿõ äîâîëíà îò ðàæäàíèÿòà, íà êîèòî ñúì ïðèñúòâàëà â òàçè áîëíèöà, îò ëåêàðèòå è àêóøåðêèòå, êîèòî ðàáîòÿò òàì. Âúïðåêè ñëóõîâåòå, êîèòî ñå íîñÿò çà òîâà, ÷å äóëèòå ñå íàìåñâàò â ðàáîòàòà íà ìåäèöèíñêèÿ ïåðñîíàë, íå ñúì èìàëà ÿâíè êîíôëèêòè ñ íèêîãî è âñè÷êè ðàæäàíèÿ â òàçè áîëíèöà ñà ìèíàëè áåç ïðîáëåìè. Íåùî ïîâå÷å,

èìàõ íÿêîëêî ïëàíèðàíè ðàæäàíèÿ â òàçè áîëíèöà çà ôåâðóàðè! Âñè÷êèòå ðàæäàíèÿ áÿõà ïëàíèðàíè äà ñà âúâ âîäà, êàêòî è ðàæäàíåòî íà Åëè. Òåðìèíúò é áåøå íàáëèæèë, à è ïðåäïîëàãàõ, ÷å ùå ðîäè ïî-ðàíî, êàêòî ñå ñëó÷è ñ ïúðâèòå é äâå äåöà. Íå î÷àêâàõ, ÷å íÿêîÿ îò áúäåùèòå ìàéêè ùå ñìåíè áîëíèöàòà â ïîñëåäíèÿ ìîìåíò – âñå ïàê ëåêàðÿò å ìíîãî ïî-âàæåí îò ïðèñúñòâèåòî íà äóëà. Íî òÿõíàòà ïîäêðåïà â òîçè ìîìåíò áåøå îãðîìíà. Ñèãóðíî ùÿõ äà ñúì äîñòà ðàçñòðîåíà, àêî íå áÿõà òå. Çàåäíî çàïî÷íàõìå äà òúðñèì äðóãè âàðèàíòè è ðåøèõìå äà ãîâîðèì ñ ðúêîâîäñòâîòî íà “Ñâ. Ëàçàð” çà åâåíòóàëíî âîäíî ðàæäàíå.  “Ñâ. Ëàçàð” ïîâå÷å îò åäíà ãîäèíà èìà íàäóâàåì áàñåéí è áÿõà ïëàíèðàíè íÿêîëêî âîäíè ðàæäàíèÿ, êîèòî ïî åäíà èëè äðóãà ïðè÷èíà íå ñå îñúùåñòâèõà. Íî ñåãà ñÿêàø èìàõìå âñè÷êè óñëîâèÿ òîâà íàé-íàêðàÿ äà ñå ñëó÷è – íÿêîëêî ìàéêè, óáåäåíè, ÷å èñêàò òî÷íî òîçè íà÷èí íà ðàæäàíå, ëåêàð, êîéòî èìà îïèò ñ âîäíèòå ðàæäàíèÿ, àêóøåðêà-åíòóçèàñò è ñúãëàñèåòî íà äèðåêòîðà íà áîëíèöàòà. Íÿêîëêî ðàçãîâîðà, ïðîáíî íàäóâàíå è ïúëíåíå íà áàñåéíà, ïîðú÷âàíå íà íÿêîè íåîáõîäèìè íåùà è âå÷å áÿõìå ãîòîâè. Çà÷àêàõìå... Åëåíà ìè ñå îáàäè âå÷åðòà íà 14 ôåâðóàðè è êàçà ÷å èìà êàôåíèêàâî çàöàïâàíå, íî íèêàêâè äðóãè ïðèçíàöè. Êàçà ÷å íå èñêà äà ðàæäà íà Ñâ.Âàëåíòèí.  11:45 ìè çâúííà, ÷å ñà èçòåêëè âîäèòå è ñå ðàçáðàõìå äà ñå ÷àêàìå â áîëíèöàòà. Ïîíåæå å òðåòî ðàæäàíå, à òå îáèêíîâåíî ñà ïî-áúðçè, îòèäîõ âåäíàãà â áîëíèöàòà. Ñ àêóøåðêàòà Åìèëèÿ Êàçúëîâà ïîäãîòâèõìå çàëàòà è áàñåéíà. Ìàëêî ñëåä òîâà äîéäå Åëè ñ ìúæà ñè è ïî÷òè åäíîâðåìåííî ñ òÿõ è ä-ð Äîí÷åâà, êîÿòî ùåøå äà âîäè ðàæäàíåòî. Åëè âå÷å èìàøå èíòåíçèâíè êîíòðàêöèè. Îêàçà ñå, ÷å ðàçêðèòèåòî å 7 ñì. è çàïî÷íàõìå äà ïúëíèì áàñåéíà âåäíàãà. Äîêàòî íàïðàâèõà ñíèìêà ñ óëòðàçâóê, êðàòúê çàïèñ íà òîíîâå è ïîäïèñàõà äîêóìåíòèòå, áåøå ãîòîâî. Åëè âëåçå â áàñåéíà è òî÷íî, êàêòî ìèíàëèÿ ïúò, êàçà, ÷å âîäàòà å ïðåêðàñíà. Çàëàòà áåøå òúìíà, çàïàëèõ ñâåùè è ïóñíàõ òèõà ìóçèêà. Ä-ð Äîí÷åâà áåøå íàñî÷èëà ëàìïàòà âúâ âîäàòà, íî áåç äà ïðå÷è íà Åëè è áåç äà âêëþ÷âàò âñè÷êèòå ëàìïè â çàëàòà. Ñèíèÿò áàñåéí, ñâåòëèíàòà íà ëàìïàòà âúâ âîäàòà, óñìèõíàòîòî ëèöå íà Åëè – áåøå íåâåðîÿòíî êðàñèâî. Åëè áåøå ñå îáëåãíàëà íà ñòåíàòà íà áàñåéíà, â ïðîòèâîïîëîæíàòà ñòåíà ñè áåøå ïîäïðÿëà êðàêàòà. Ñëåä òîâà ñïîäåëè, é áåøå ìíîãî óäîáíî â áàñåéíà, ÷óâñòâàëà ñå å äîáðå ïîäêðåïåíà îò ñòåíèòå ìó.

 çàëàòà áÿõà ä-ð Äîí÷åâà, àêóøåðêàòà Åìèëèÿ è ä-ð Áàí÷åâà. Àç è òàòêîòî äúðæàõìå Åëè îò äâåòå ñòðàíè çà ðúöå. Ìàëêî ñëåä êàòî âëåçå âúâ âîäàòà, çàïî÷íàõà íàïúíèòå. Âñè÷êè ñòîÿõà è ÷àêàõà òúðïåëèâî. Ãëàâè÷êàòà íà áåáåòî èçëåçå öÿëàòà (ìàãè÷åñêà ãëåäêà!) è ÷àê òîãàâà Åìèëèÿ ïîòîïè ðúöåòå ñè è õâàíà áåáåòî. Ñëîæè ãî âúðõó ìàéêàòà âåäíàãà. Áåáåòî ñå ðîäè â 1:30 íà 15 ôåâðóàðè. Ñëåä òîâà Åëè èçëåçå îò áàñåéíà è ðîäè ïëàöåíòàòà íà ëåãëîòî. Ïëàöåíòàòà ñå ðîäè áåç ïðîáëåìè è èìàøå åäíî êîí÷å øåâ. Äâàòà ÷àñà ñëåä ðàæäàíåòî ïðåêàðàõìå â ðîäèëíà çàëà ñ òàòêîòî è ñ áåáåòî íåîáåçïîêîÿâàíè. Ñ äâå äóìè – áåøå ìíîãî õóáàâî, ñïîêîéíî è èíòèìíî. Áåçêðàéíî áëàãîäàðíà ñúì íà Åëè è Êîñüî çà òîâà, ÷å ñïîäåëèõà ñ ìåí åäíè îò íàé-êðàñèâèòå ìîìåíòè â æèâîòà ñè è çà ïîäêðåïàòà èì â òîçè òðóäåí çà ìåí ìîìåíò. È òàêà âå÷å è â áîëíèöà Ñâåòè Ëàçàð ìîæå äà ñå ðàæäà âúâ âîäà. Âñÿêî çëî çà äîáðî, à ñ ïîäêðåïàòà íà ïðèÿòåëè ìîæå äà ñå ïîñòèãíå ìíîãî. Àâòîð: Îëãà Äóêàò Èçòî÷íèê: http://doula.bg

Ïîâå÷å èíôîðìàöèÿ ïî âúïðîñèòå çà áðåìåííîñòòà è ðàæäàíåòî, ìîæå äà íàìåðèòå íà ñòðàíèöàòà íà Áîëíèöà “Ñâ. Ëàçàð”: http://www.st.lazar-hospital.com 37

бебе

КАК ДА ПОЗНАЕМ ДАЛИ БЕБЕТО Е ГОТОВO ЗА ЗАХРАНВАНЕ Âñÿêî áåáå å óíèêàëíî! Ñïåöèàëèñòèòå ïðåïîðú÷âàò çàõðàíâàíåòî äà çàïî÷íå ñëåä øåñòèÿ ìåñåö, íî îáèêíîâåíî ìåæäó ÷åòâúðòèÿ è øåñòèÿ ìåñåö íÿêîè áåáåòà ìîãàò äà äåìîíñòðèðàò ñèëåí èíòåðåñ êúì ñúäúðæàíèåòî íà ÷èíèÿòà âè. Åòî çà êàêâî äà ñëåäèì, çà äà ðàçáåðåì äàëè áåáåòî å ãîòîâî çà çàõðàíâàíå. Ñëåä ÷åòâúðòèÿ ìåñåö íà áåáåòî ìàéêèòå çàïî÷âàìå äà ñå ïîäãîòâÿìå çà íîâ, ìíîãî âàæåí åòàï îò ðàçâèòèåòî ìó - çàõðàíâàíåòî. Ñúùåñòâóâàò ìíîãî ìíåíèÿ ïî âúïðîñà êîãà òî÷íî òðÿáâà äà ñå çàïî÷íå çàõðàíâàíåòî (ìàéêà âè ñèãóðíî ùå âè êàæå, ÷å âè å çàõðàíèëà, êîãàòî ñòå áèëè íà äâà ìåñåöà), ïîâå÷åòî ïåäèàòðè ïðåïîðú÷âàò ïðåäëàãàíåòî íà êàøè è ïþðåòà ìåæäó ÷åòâúðòèÿ è øåñòèÿ ìåñåö, Ñâåòîâíàòà Çäðàâíà Îðãàíèçàöèÿ ïðåïîðú÷âà òîâà äà ñòàíå ñëåä øåñòèÿ ìåñåö, à àêî èìàòå ôàìèëíà îáðåìåíåíîñò îò õðàíèòåëíè àëåðãèè, çàäúëæèòåëíî òðÿáâà äà èç÷àêàòå ïîíå äî øåñòèÿ ìåñåö è äà ïðîöåäèðàòå ñúñ çàõðàíâàíåòî èçêëþ÷èòåëíî âíèìàòåëíî. Ñàìîòî áåáå ñúùî ìîæå äà âè ïîêàæå êîãà å ãîòîâî çà çàõðàíâàíå. Çà êàêâî òðÿáâà äà ñëåäèì, çà äà ðàçáåðåì äàëè å ãîòîâî: •

Ìîæå äîáðå äà äúðæè ãëàâè÷êàòà ñè èçïðàâåíà. Íå å íóæíî äåòåòî äà ìîæå äà ñåäè ñàìîñòîÿòåëíî, çà äà íàïðàâè ïúðâèòå ñè êóëèíàðíè ïðèêëþ÷åíèÿ, íî òðÿáâà äà ìîæå äà äúðæè äîáðå ñàìî ãëàâè÷êàòà ñè èçïðàâåíà è äà ìîæå äà ñÿäà, ïîäêðåïåíî, áåç äà ñå êàòóðâà íà åäíà ñòðàíà.

•

“Ðàçâúðçàí” åçèê. Ïðîâåðåòå äàëè ïðèåìà ëúæè÷êàòà. Ìàëêèòå áåáåòà èìàò ðåôëåêñ çà èçõâúðëÿíå íà õðàíà, ïîïàäíàëà íà åçèêà èì, êîéòî èì ïîìàãà äà ñå ïðåäïàçÿò îò çàäàâÿíå ïðè ïîïàäíàëî â óñòàòà èì ÷óæäî òÿëî è àêî áåáåòî íå å ãîòîâî çà çàõðàíâàíå, ìîæå äà èçáóòâà ëúæèöàòà ñ åçèê îò óñòàòà ñè - äàæå è òÿ äà å ïúëíà ñ âêóñíî ïþðå îò áàíàíè. Êîãàòî íàäðàñíå òîçè ðåôëåêñ, çàõðàíâàíåòî ìîæå äà ïðîäúëæè óñïåøíî.

•

“Ãëàäíè” î÷è. Áåáåòî, êîåòî å ãîòîâî çà çàõðàíâàíå, ïîêàçâà ïîâèøåí èíòåðåñ êúì õðàíàòà íà âúçðàñòíèòå - âúçìîæíî å äà ñå îïèòà äàæå äà ñè âçåìå ïàð÷åíöå îò ÷èíèÿòà âè!

38

purvite7.bg

Ряпа и моркови

(8 месеца плюс)

Продукти: 1 ãîëÿìà ðÿïà (èëè íÿêîëêî ïî-ìàëêè) 6 ãîëåìè ìîðêîâà (èëè êàêâîòî êîëè÷åñòâî æåëàåòå)

Приготвяне: 1. Îáåëåòå èëè èçñòúðæåòå êîðàòà íà ðÿïàòà, à ïî-

ñëå íàðåæåòå íà ïàð÷åòà. Àêî ãè íàðåæåòå íà ïîäðåáíî, ùå ñå ñâàðÿò ìíîãî ïî-áúðçî.

2. Ïîñòàâåòå â òèãàí ñ âîäà è ãè ñâàðåòå. Ïðîâåðÿâàéòå ñ âèëèöà äàëè ñà ãîòîâè.

3. Íàðåæåòå ìîðêîâèòå è ãè çàäóøåòå, äîêàòî îìåêíàò èëè ãè ñâàðåòå çàåäíî ñ ðÿïàòà.

4. Êîãàòî ñà ãîòîâè, íàìà÷êàéòå çàåäíî â êóïà äî ïîëó÷àâàíå íà ãëàäêî ïþðå èëè èçïîëçâàéòå êóõíåíñêè ðîáîò.

5. Äîáàâåòå ïîäïðàâêè ïî èçáîð.

бебе

Ориз с броколи

(или карфиол) и сирене (8 месеца плюс)

Продукти: 1 âðúçêà áðîêîëè 1/2 ÷àøà ñâàðåí êàôÿâ îðèç 1/4 íàòðîøåíî ñèðåíå ÷åäúð

Приготвяне: 1. Èçìèéòå áðîêîëèòå ñúñ ñòóäåíà âîäà.

2. Íàðåæåòå ñòúáëàòà è öâåòîâåòå, êàòî, àêî èç-

ïîëçâàòå ñàìî öâåòîâåòå, ïþðåòî ùå ñòàíå ïîãëàäêî. Çàäóøåòå íà ïàðà äî îìåêâàíå.

3. Ñìåñåòå îðèçà è áðîêîëèòå è ñëîæåòå íà êîòëîíà.

4. Ðàçáúðêàéòå ñèðåíåòî, äîêàòî ñå ðàçòîïè â ñìåñòà îò áðîêîëè è îðèç.

5. Íàïðàâåòå íà ïþðå èëè íàìà÷êàéòå, àêî å íåîáõîäèìî.

Броколи и моркови

(8 месеца плюс)

Продукти: 1 âðúçêà áðîêîëè 1 ÷àøà îáåëåíè è íàðÿçàíè ìîðêîâè

Приготвяне: 1. Èçìèéòå áðîêîëèòå ïîä ñòóäåíà âîäà.

2. Íàðåæåòå ñòúáëàòà è öâåòîâåòå, êàòî, àêî èç-

ïîëçâàòå ñàìî öâåòîâåòå, ïþðåòî ùå ñòàíå ïîãëàäêî.

3. Ñëîæåòå áðîêîëèòå è ìîðêîâèòå â òèãàí ñ 6 ñì. âîäà è çàäóøåòå äî îìåêâàíå.

4. Íàìà÷êàéòå íà ïþðå èëè îñòàâåòå íà ïàð÷åíöà. Ðàçíîöâåòíèòå êóá÷åòà ñà èäåàëíà õðàíà çà ïðèó÷âàíå íà áåáåòî äà èçïîëçâà ïðúñò÷åòàòà ñè ñàìî.

40

purvite7.bg

Списък с опасните храни за вашето бебе

С какво да внимаваме при захранван ето до навършване на 12-месечна възрас т на бебето и защо Не се препоръчват поради риск от але ргична реакция:

● ● ● ● ● ● ● ●

белтъкът на яйцето цитрусови плодове риба и морски дарове ядки и ядкови масла (като фъстъ чено масло, напр.) сол, захар и кофеин мед и непастьоризирани млечни про дукти краве, козе или соево мляко бисквити, шоколади или бонбони

● ● ● ● ● ●

пуканки ядки грозде големи парчета храна малки, но твърди парчета лепкави храни

Не се препоръчват поради риск от задавяне:

42

бебе

Препоръчителна възраст за въвеждане на храни, при които са възможни алергични реакции Ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè ñå íàáëþäàâà ñòàáèëíà òåíäåíöèÿ çà ïîâèøàâàíå íà ÷åñòîòàòà íà õðàíèòåëíàòà àëåðãèÿ. Íàé-÷åñòî ñðåùàíà å òàçè êúì ïðîòåèíèòå íà êðàâåòî ìëÿêî. Äðóãè ïîòåíöèàëíè àëåðãåíè ñà ìëå÷íèòå ïðîäóêòè, ìåñî (òåëåøêî, îâ÷å, àãíåøêî), ÿéöà, áîáîâè õðàíè, ÿäêè, öèòðóñîâè è ãîðñêè ïëîäîâå. Êàòî îñíîâíà ïðè÷èíà çà òåçè àëåðãèè ñå ïðèåìà ðàííîòî ïðåìèíàâàíå êúì ñìåñåíî è èçêóñòâåíî õðàíåíå. Ñïîðåä äðóãè àâòîðè óâåëè÷åíèÿò áðîé íà àëåðãè÷íèòå çàáîëÿâàíèÿ å â òÿñíà âðúçêà ñ ïðåêîìåðíàòà óïîòðåáà íà àíòèáèîòèöè è äðóãè ëåêàðñòâåíè âåùåñòâà â ñúâðåìåííîòî æèâîòíîâúäñòâî, íåêîíòðîëèðàíîòî èçïîëçâàíå íà ïåñòèöèäè, êàêòî è ðàííàòà óïîòðåáà íà àíòèáèîòèöè çà ëå÷åíèå íà ìàëêè äåöà ïðè áàíàëíè çàáîëÿâàíèÿ. Òåðìèíúò „àëåðãèÿ” å âúâåäåí ïðåç 1906 ã îò àâ-

ñòðèéñêèÿ ïåäèàòúð Êëåìåíñ Ïèðêå çà îçíà÷àâàíå íà èçìåíåíàòà ðåàêöèÿ íà íÿêîè äåöà, èíæåêòèðàíè ïðîôèëàêòè÷íî ñ ïðîòèâîäèôòåðèòíà âàêñèíà, ò. å. àëåðãèÿòà å ïðîìåíåíà èëè íàðóøåíà ðåàêòèâíîñò íà îðãàíèçìà êúì âúçäåéñòâèåòî íà íÿêîè ôàêòîðè – àëåðãåíè. Ïîïàäàéêè â îðãàíèçìà, àëåðãåíèòå ïðîâîêèðàò îðãàíèçìà äà èçðàáîòâà íåóòðàëèçèðàùè ãè àíòèòåëà. Ïúðâîíà÷àëíî ðåàêöèÿòà íà âçàèìîäåéñòâèåòî ìåæäó àëåðãåíèòå è àíòèòåëàòà ìîæå äà ïðîòè÷à íåçàáåëÿçàíî. Íî ïðè âñÿêî ïîðåäíî ïîñòúïâàíå íà àëåðãåíà èíòåíçèâíîñòòà é ñå óâåëè÷àâà, êîåòî ñå ïðîÿâÿâà ñ ðàçëè÷íè êëèíè÷íè ñèìïòîìè. Åòî çàùî õðàíåíåòî èãðàå âàæíà ðîëÿ Êàêòî çà ëå÷åíèåòî íà àëåðãèÿòà, òàêà è çà ïðîôèëàêòèêàòà íà íåéíîòî èçîñòðÿíå. À êúðìåíåòî ñå ïîñî÷âà êàòî íàé-äîáðàòà ïðîôèëàêòèêà ñðåùó àëåðãèè.

Ïðåïîðú÷èòåëíà âúçðàñò çà âúâåæäàíå íà õðàíè, ïðè êîèòî ñà âúçìîæíè àëåðãè÷íè ðåàêöèè (âàæè çà áåáåòà, ïðè êîèòî íå ñå íàáëþäàâà ïîâèøåí ðèñê îò àëåðãè÷íè ðåàêöèè!) Íå ñå ïðåïîðú÷âà çàõðàíâàíå

0-6 ìåñåöà

Ïøåíèöà Ïîðòîêàëè è äðóãè öèòðóñè Ñèðåíå Êèñåëî ìëÿêî Ñîÿ Ãðàõ è äðóãè áîáîâè (áåç ôúñòúöè) ßé÷åí æúëòúê Öàðåâèöà

9-12 ìåñåöà

Êðàâå ìëÿêî (âêëþ÷èòåëíî êðåìà ñèðåíå) Ñâèíñêî Äîìàòè

12 – 18 ìåñåöà

ßé÷åí áåëòúê Ãîðñêè (ìúõåñòè) ïëîäîâå

18 – 24 ìåñåöà

Øîêîëàä Ðèáà è ìîðñêè äàðîâå ßäêè (áåç ôúñòúöè) Ôúñòúöè

2 ãîäèíè 2 – 3 ãîäèíè 3 ãîäèíè 43

Фотограф: Калина Арсова Дрехи: United colors of Benetton Модели: Миа, Стела, Яна

Свежи пролетни акценти от Benetton Бяла тениска – 19.90 лв.

Жилетка 49.90 лв.

Дънкова пола – 45.90 лв.

Дънкова пола 49.90 лв.

46

purvite7.bg

Бяла жилетка – 49.90 лв.

Тъмносиня пола – 29.90 лв.

Обувки – 53.90 лв.

47

Яке - 39.90 лв.

Дънков гащеризон – 57.90 лв. Тениска 19.90 лв.

48

purvite7.bg

Тениска 19.90 лв. Яке - 39.90 лв.

Панталон 39.90 лв.

Дънки – 39.90 лв.

49

Пирамида с полезните храни за подрастващите Кои храни са полезни за детето ни Âñåèçâåñòåí ôàêò å, ÷å ïîäðàñòâàùèòå ñà ïðèäèð÷èâè êúì õðàíàòà. Òå ñà íåðåøèòåëíè äà îïèòâàò íîâè íåùà è â ïî-ãîëÿìàòà ñè ÷àñò íå ÿäàò ìíîãî, à ïîíÿêîãà äîðè ìîãàò äà îòêàçâàò, áåç íèêàêâà ïðè÷èíà, äà ÿäàò õðàíà â îïðåäåëåí öâÿò, êàòî íàïðèìåð æúëòà. Ìàêàð ïðèäèð÷èâîñòòà êúì õðàíàòà äà å íîðìàëíà çà ìàëêèòå, âèå òðÿáâà äà ñå óâåðèòå, ÷å ìàë÷óãàíúò âè ÿäå áîãàòà è ïîëåçíà õðàíà, êàòî ñå îñëàíÿòå íà ïèðàìèäàòà çà ïîëåçíèòå õðàíè çà ïîäðàñòâàùè. Òàçè ïèðàìèäà îòáåëÿçâà êîëêî òðÿáâà äà ÿäå äåòåòî, êîåòî å íà âúçðàñò ïîä äâå ãîäèíêè, îò âñÿêà õðàíèòåëíà ãðóïà, çà äà ïîäïîìàãà ðàçâèòèåòî íà êîñòèòå, ìóñêóëèòå, çúáèòå è öÿëîñòíîòî ñè çäðàâå.

Çà äà ñå óâåðèòå, ÷å äåòåòî âè ïîåìà íåîáõîäèìèòå õðàíè, òðÿáâà äà ãî õðàíèòå âñåêè äåí ñ ïðîäóêòè îò ñëåäíèòå ïåò ãðóïè: • Ïëîäîâå

Вижте колко от всяка група трябва да поема детето ви на ден:

• Çåëåí÷óöè • Ïðîòåèíè – êðåõêî ìåñî, ðèáà, ÿéöà, ÿäêè, áîáîâè ðàñòåíèÿ

Ïëîäîâå

Çåëåí÷óöè

Ïðîòåèíè

Çúðíåíè

Ìëå÷íè

1 ÷àøà

3/4 ÷àøà

30 ãð.

2 ÷àøè

55 ãð.

• Çúðíåíè êóëòóðè – õëÿá, îðèç, ïàñòà, þôêà • Ìëå÷íè ïðîäóêòè – ïðÿñíî è êèñåëî ìëÿêî, ñèðåíå

Колко е голямо едно ядене? ПЛОДОВЕ:

ЗЕЛЕНЧУЦИ:

Äåòåòî âè èìà íóæäà îò 1 ÷àøà ïëîäîâå âñåêè äåí, çà äà ñè íàáàâè Âèòàìèí Ñ, Âèòàìèí À, êàëèé è ôèáðè. Íîðìàëíîòî êîëè÷åñòâî, êîåòî ìîæå äà ïðåäëîæèòå íà ÿäåíå, å 1 ÷àøà.

Ïîäðàñòâàùèòå èìàò íóæäà îò 3/4 ÷àøà çåëåí÷óöè íà äåí. Ìîæåòå äà ãè ðàçïðåäåëèòå ìåæäó õðàíåíèÿòà è äà ïðåäëîæèòå çåëåí÷óöèòå çàåäíî ñ äðóãè õðàíè. Îñèãóðÿâàéòå ðàçíîîáðàçèå îò çåëåí÷óöè, ðàçëè÷íè ïî öâåòîâå, çà äà ñòå óáåäåíè, ÷å äàâàòå íà äåòåòî ñè ãîëÿì àñîðòèìåíò ïîëåçíè çåëåí÷óöè.

Ïðåäëàãàìå âè íÿêîëêî ïðèìåðà çà ÷àøà ïëîäîâå: 1 ñðåäíî ãîëÿìî ïàð÷å ïëîä 1 ÷àøà ïðåñåí èëè çàìðàçåí ïëîä 200ìë. 100% ñîê îò ïëîä 1/2 ÷àøà ñóøåíè ïëîäîâå

Ïðåäëàãàìå âè íÿêîëêî ïðèìåðà çà ¾ ÷àøà çåëåí÷óöè: 1/4 ÷àøà ñóðîâè èëè ñãîòâåíè çåëåí÷óöè 2 ÷àøè ñóðîâè ëèñòíè çåëåí÷óöè

ПРОТЕИНИ: Çà äà ñè íàáàâè äåòåòî ïðîòåèíè, æåëÿçî è öèíê, âñåêè äåí òî òðÿáâà äà ïîåìà 30 ãð. ìåñî èëè õðàíà, ðàâíîñòîéíà íà ìåñîòî, íàïðèìåð: 30 ãð. ïèëåøêî ìåñî èëè ðèáà 1/4 ÷àøà ñãîòâåíè áîáîâè êóëòóðè 1 ÿéöå 1 ñóïåíà ëúæèöà ôúñòú÷åíî ìàñëî 1 øåïà ÿäêè èëè ñåìåíà 1/4 ÷àøà òîôó 2 ñóïåíè ëúæèöè õóìóñ

200 ìë. ñîê îò çåëåí÷óê 1 ñðåäíî ãîëÿì äîìàò 12 áåéáè ìîðêîâ÷åòà

ЗЪРНЕНИ КУЛТУРИ: Çúðíåíèòå êóëòóðè ñà áîãàòè íà âúãëåõèäðàòè, Âèòàìèí Á è æåëÿçî. Íà äåí äåòåòî âè òðÿáâà äà ïîåìà 55 ãð. îò òÿõ. Ïðèìåð çà 55 ãð. çúðíåíè êóëòóðè: 1 ôèëèéêà õëÿá 1/2 ÷àøà ñãîòâåíà æèòíà õðàíà 1/2 ÷àøà ñãîòâåí îðèç èëè ïàñòà 3/4 ÷àøà ñòóäåíà çúðíåíà çàêóñêà

МЛЕЧНИ ПРОДУКТИ: Ìëå÷íèòå ïðîäóêòè ñúäúðæàò êàëöèé è ïðîòåèíè, êîèòî ñà âàæíè çà ðàçâèòèåòî íà äåòñêèòå êîñòè. 2 ÷àøè íà äåí ñà íàïúëíî äîñòàòú÷íè, çà äà ñè íàáàâè äåòåòî òåçè íåùà. Àêî èñêàòå, ìîæå äà ðàçäåëèòå ÷àøèòå ìåæäó õðàíåíèÿòà.

1/3 ÷àøà íàðÿçàíî ñèðåíå 1 ÷àøà êèñåëî ìëÿêî 51

Ñúñ ñúäåéñòâèåòî íà:

Ä

îêàòî ñà ìàëêè äåöàòà, âñåêè åäèí ðîäèòåë ìîæå ñàì äà ïðåöåíÿâà êàêâî, êîãà è êàê äà äàâà íà äåòåòî ñè äà ÿäå. Äíåñ, èçáîðúò íà õðàíà íå å ïðîáëåì. Íèòî åäèí îò íàñ, çà êîãîòî å âàæíî, êàêâî ÿäå äåòåòî ìó, íå ñå çàìèñëÿ âúðõó ôàêòà, ÷å ùå äîéäå åäèí ìîìåíò, â êîéòî òî ùå ïîèñêà îò íàñ íåùî, çàðàäè êîåòî âúîáùå íå íè å õðóìâàëî äà ãî „æåðòâàìå“. Óâè, çà îãðîìíî ñúæàëåíèå, à ìîæå áè ïðîñòî ñè å â ðåäà íà íåùàòà, íî íÿìà ìîæå âå÷íî äà öàðóâàìå íàä äåòñêèòå æåëàíèÿ è ñúáëàçíèòå, êîèòî ñà íàâñÿêúäå. Îêîëî òðåòàòà ñè ãîäèíêà äåòåòî ïîïàäà ïîä âëèÿíèåòî íà ëúñêàâèòå îïàêîâêè, ïîçíàòè èëè íåïîçíàòè äåöà, êîèòî ñè õàïâàò ñòðàííè, íåâèæäàíè äî òîçè

ìîìåíò íåùà, äåòñêè ïðàçíèöè, íà êîèòî å ïúëíî ñ „âêóñíè“ íåùà. Äà, âñè÷êî å „âêóñíî“, çàùîòî òàêà å íàïðàâåíî, ÷å äà ïðåäèçâèêà æåëàíèå çà ïîâòîðíà óïîòðåáà. Èçíèêâà îáà÷å åäèí ìíîãî ïî-âàæåí âúïðîñ – êàê äà ïðåäïàçèì äåòåòî ñè, áåç äà ãî èçîëèðàìå îò ñâåòà? Ïúðâîòî è íàé-âàæíîòî å, ÷å àêî äåòåòî íè å çàõðàíåíî è õðàíåíî ïðàâèëíî, áåç óìèøëåíî äà ìó ñå äàâàò âðåäíè õðàíè, òî ó íåãî å âúçïèòàí îïðåäåëåí âêóñ êúì õðàíàòà, êîéòî íåîñúçíàòî ãî òëàñêà äà èçáèðà íåùà çà ÿäåíå, ñ êîèòî å ñâèêíàëî. Åñòåñòâåíî, òîâà íå å äîñòàòú÷íî. Äîðè è äà íå ãëåäàò íåïðåêúñíàòî òåëåâèçèÿ, äåöàòà íè ñà ÷àñò îò îáùíîñò, â

êîÿòî âñè÷êè ìàñîâî ÿäàò îïðåäåëåíè íåùà, ãîâîðÿò íåïðåêúñíàòî çà òÿõ è ïðåäèçâèêâàò èíòåðåñ, ïðîâîêèðàí îò íîðìàëíîòî ëþáîïèòñòâî íà ðàñòÿùîòî äåòå. Âèíàãè îáà÷å èìà âàðèàíòè, êîèòî áèõà ìîãëè äà ïðîðàáîòÿò â îïðåäåëåí ìîìåíò.

•

Íèêîãà íå çàáðàíÿâàéòå êàòåãîðè÷íî! Äîáðîòî ïðåäèçâèêâà äîáðî! Îïèòàéòå äà îáÿñíèòå, ÷å òîâà, êîåòî èñêà íå å õóáàâî. Ïðåäëîæåòå àëòåðíàòèâà, êîÿòî äà ñè íàïðàâèòå ñàìè è ñ åíòóñèàçúì (çàäúëæèòåëíî) ðàçêàæåòå, êàê ùå ñòàíå äîðè ïî-õóáàâî îò òîâà, êîåòî å âèäÿëî.

•

Ðàçñåéòå ãî. Òîâà âúðøè ðàáîòà ïðè ìíîãî ñèòóàöèè, îñîáåíî àêî çàáåëåæèòå, ÷å äåòåòî âè íå å îñîáåíî íàñòîÿòåëíî. Áúðçî ïðåäëîæåíèå çà èíòåðåñíî çàíèìàíèå èëè íåùî äðóãî, êîåòî äà ãî âïå÷àòëè, ëåñíî ìîæå äà îòâëå÷å âíèìàíèåòî ìó è äà çàáðàâè çà òîâà, êîåòî å âèäÿëî.

•

Äðóã âàðèàíò íà äåéñòâèå å äà êóïèòå òîâà, êîåòî èñêà, íî äà îòëîæèòå èçÿæäàíåòî ìó çà åäèí ïî-êúñåí åòàï. Íàïðèìåð ñëåä ÿäåíå èëè ñëåä ñúí, êîãàòî èìà ãîëÿìà âåðîÿòíîñò äà å çàáðàâèëî çà æåëàíèÿòà ñè. Òîçè ìåòîä ìíîãî çàâèñè îò ñàìîòî äåòå è îò òîâà, äî êîëêî áè ñå ñúãëàñèëî ñ ïîäîáíà „ñäåëêà”.

•

È åñòåñòâåíî èìà ñëó÷àè, êîãàòî êàòåãîðè÷íî òðÿáâà äà îòêàæåòå! Òîãàâà äåòåòî âè òðÿáâà íà ñòî ïðîöåíòà äà ðàçáåðå, äîðè ñàìî êàòî âè ïîãëåäíå, ÷å ïðåãîâîðè íå ìîãàò äà ñå âîäÿò. Çàòîâà å âàæíî äà íå êàçâàòå íåïðåêúñíàòî „íå“ è ñëåä òîâà äà ñå ïîääàâàòå è ïðîìåíÿòå ìíåíèåòî ñè, à äà å äîñòàòú÷íî ñà ãî êàæåòå ñàìî âåäíúæ è äà âè ðàçáåðàò.

Îò ëè÷åí îïèò! Åäèíèÿò ìè ñèí å ïî÷òè íà ÷åòèðè, à äðóãèÿò - íà ãîäèíà è ïîëîâèíà. Çà ìàëêèÿ âñå îùå íÿìà êàêâî äà êàæà, çàùîòî âñå îùå äîñòàòú÷íî ëåñíî è áúðçî ìîãà äà îòêëîíÿ âíèìàíèåòî ìó îò âñè÷êî, à è òîé òðóäíî ñëàãà â óñòàòà ñè êàêâîòî è äà å çà ÿäåíå è ïîäõîæäà ñ ïîäîçðåíèå êúì âñè÷êî. Ñ áàòêîòî, îáà÷å ñìå ïðåìèíàëè ïðåç âñè÷êè åòàïè. Òîâà, êîåòî íàé-ìíîãî ìè ïîìàãà å, ÷å ìå ñëóøà çà âñè÷êî, êîåòî êàæà. Ðàçáèðà ñå, êàòî âñÿêî íîðìàëíî äåòå, òîé èìà ñâîÿ ñîöèàëåí æèâîò – õîäè íà ãðàäèíà, ñúáèðà ñå ñ áðàòîâ÷åäè, ïðèÿòåëè è å íàïúëíî íîðìàëíî äà ïîèñêà íåùî, êîåòî îñòàíàëèòå èìàò. Ìèñëèëà ñúì ìíîãî ïî âúïðîñà, íî âèíàãè ñòèãàì äî åäèí èçâîä, ëè÷íî çà ñåáå ñè – íå èñêàì äåòåòî ìè äà æèâåå èçîëèðàíî è äà ñå äúðæè êàòî îáåçóìÿëî, êîãàòî ñå äîêîïà äî „çàáðàíåíèòå“ íåùà èëè äà ãè âçèìà çàä ãúðáà ìè îò äðóãè õîðà. Íå ñìÿòàì äà ãî ïðàùàì â ãîðàòà, çàòîâà ñúì íàÿñíî, ÷å òðÿáâà äà ñå íàïðàâÿò îïðåäåëåíè æåðòâè. Âñå îùå íå ïîçíàâàì çäðàâîñëîâíî õðàíåùè ñå, êîèòî íàïúëíî äà ñà îïàçèëè äåöàòà ñè îò âñè÷êî, íî äîðè è äà å ñòàíàëî òîâà, íå èñêàì ïðè íàñ äà ñå ñëó÷âà íà âñÿêà öåíà. Ñòðóâà ìè ñå ïî-âàæåí ôàêòúò, ÷å äåöàòà ìè ñå âúçïèòàâàò ïî òîçè íà÷èí: ÷å ñå ãîâîðè çà òîâà âêúùè, êóïóâàò ñå çäðàâîñëîâíè õðàíè, ó äîìà íÿìà íèùî, íà êîåòî äà ñå êàæå „ÍÅ”, ãðàäè ñå ÿñíà ïðåäñòàâà çà òîâà êîå å äîáðå çà òÿõ è êîå - íå è â åäèí ìîìåíò îò æèâîòà ñè, êîãàòî ìîæå áè ùå ñà ïðåìèíàëè ïðåç âñÿêàêâè åòàïè, ñàìè ùå ðàçáåðàò, ÷å òîâà íàèñòèíà å òåõíèÿò íà÷èí íà æèâîò.

Вредните храни и как да кажем не на детето си!

•

Ñúùî òàêà å äîáðå äà äúðæèòå äåòåòî ñè äàëå÷ îò ñèòóàöèè, â êîèòî äà ñå íàëàãà äà ìó êàçâàòå „ÍÅ“! Íàïðèìåð, íå å íóæíî äà ãî âçèìàòå ñúñ ñåáå ñè â ìàãàçèíà èëè äà ãî âîäèòå â ñëàäêàðíèöè, ïúëíè ñúñ çàøåìåòÿâàùî èçãëåæäàùè ñëàäêèøè, à ñëåä òîâà äà ìó ãè îòêàçâàòå. Âúïðåêè ÷å äåòåòî âè ðàñòå è ñòàâà âñå ïî-ñàìîñòîÿòåëíî, íå å íóæíî äà áúðçàòå ñ òîâà. Êîëêîòî ïî-äúëãî óñïååòå äà ãî ïðåäïàçèòå, òîëêîâà ïîäîáðå çà íåãî.

•

Èìà ñëó÷àè, êîãàòî å ïî-äîáðå äà ãî îñòàâèòå äà îïèòà îò „ëîøàòà” õðàíà, îòêîëêîòî äà ãî èçîëèðàòå. Òàêà äåòåòî ìîæå äà ñå ÷óâñòâà ñòðàííî ðàçëè÷íî, ïèòàéêè ñå çàùî, ñëåä êàòî òîâà å òîëêîâà íåðåäíî, íåãîâèòå âðúñòíèöè ãî ÿäàò. Òðóäíî ñå îòãîâàðÿ íà òàêèâà âúïðîñè. Îñâåí òîâà, êîãàòî ñòå íà ïðàçíèê, íà êîéòî âñè÷êè ñè õàïâàò ñìåòàíîâà òîðòà, å íîðìàëíî äåòåòî âè ñúùî äà ÿ îïèòà.

Àâòîð: Áîæàíà Ìèõàéëîâà

53

Ние сме повече от мама и тате

Най-прекрасният подарък на света

Àâòîð: Ìàðèàíà Ìàéåð

Òàòêî Êîñòàäèí (40ã.) å èíæåíåð â EVN Áúëãàðèÿ, Òîïëîôèêàöèÿ, âå÷å 15 ãîäèíè. Ìàìà Èëèàíà (39ã.), ñúùî å èíæåíåð ïî îáðàçîâàíèå, íî ïðåäïî÷èòà ïî-ñïîêîéíàòà ðàáîòà â îôèñ, êúäåòî ñå îòíàñÿò ñ ðàçáèðàíå êúì ìíîãîäåòíîòî é ñåìåéñòâî è òðóäíîñòèòå, ñâúðçàíè ñ îòãëåæäàíåòî íà ìàëêè äåöà. Êàêà Äèëÿíà (13 ã.) å ó÷åíè÷êà è îáîæàâà ìàëêèòå ñè áðàò÷å è ñåñòðè÷å. À òå - Êðèñòèÿíà è Àëåêñàíäúð ñà âå÷å íà öåëè 2 ãîäèíè è ïîëîâèíà è ñà äîñòàòú÷íî ãîëåìè, çà äà õîäÿò íà äåòñêà ÿñëà. Âèæòå êàê îòãîâîðèõà ñåìåéñòâî Êîñòàäèíîâè íà íàøèòå âúïðîñè è ñïîäåëèõà öåííèòå ìîìåíòè, òðóäíàòà ÷àñò è çàáàâíèòå ìèãîâå îò òîâà äà îòãëåæäàø è âúçïèòàâàø ìíîãî äåöà.

54

purvite7.bg

Â: Êàêâè ñà ïðåäèìñòâàòà íà òîâà äà èìàø ïîâå÷å äåöà? Ùàñòèåòî, ðàäîñòòà è ñìåõà íà äåöàòà, êîèòî èçïúëâàò êúùàòà, ñà íå ïðîñòî ïðåäèìñòâî - òå ñà ñìèñúëúò íà æèâîòà íè! Ùàñòèåòî íå å êðàéíà ñïèðêà, à íà÷èí íà ïúòóâàíå! Â: Ñïîäåëåòå åäèí ìèò çà ñåìåéñòâàòà ñ ïîâå÷å äåöà. Äà ãëåäàø ïîâå÷å îò 1 èëè 2 äåöà â Áúëãàðèÿ, ñå ïðèåìà îò äðóãèòå ñ íåäîóìåíèå èëè ñúæàëåíèå çà èçãóáåíîòî ñïîêîéñòâèå è ïðîïèëÿíàòà êàðèåðà. Çà ñúæàëåíèå, äà ñúçäàäåø æèâîò, íå ñå ïðèåìà êàòî äîñòàòú÷íà öåííîñò ñàìà ïî ñåáå ñè! Èëè ïúê ñå ñâúðçâà ñ åäíà ãðóïà õîðà, êîèòî ãî ïðàâÿò, çàðàäè ïîìîùè îò äúðæàâàòà. Â: Êàê ñòàâà îðãàíèçèðàíåòî íà ãðóïàòà? Âñè÷êî ñå ïðèãîòâÿ îò âå÷åðòà. Ñóòðèíèòå íè ñà ïîðåäèöà îò âåñåëè ðèòóàëè, â ñú÷åòàíèå îò ìàëúê õàîñ

è ãîëÿìà ãëú÷. Òàòêî å îòèøúë ðàíî íà ðàáîòà. Ìàìà îáëè÷à íÿêîé îò ìàëêèòå, à äðóãèÿò îòèâà äà áóäè êàêà ñè. Ïîäáèðàò ñè èãðà÷êè çà ãðàäèíêàòà, äîêàòî ïðåìèíàâàò êðàé ìåí, íàõëóçâàì øàïêè, ÿêåòà, îáóâàì áîòóøè... è çà îêîëî ïîëîâèí ÷àñ âñè÷êè ñìå íà ëèíèÿ çà íîâèÿ äåí. Îñòàâÿìå êàêà íà ó÷èëèùå, ïîñëå è ìàëêèòå â ÿñëàòà. Çàïî÷âà ðàáîòíèÿò äåí íà ìàìà. Â: Ðàçâëå÷åíèÿòà Îáèêíîâåíî âñè÷êè ñìå çàåäíî. Îáîæàâàì âå÷åðèòå, êîãàòî ñå ñúáåðåì è â öÿëàòà êúùà îòíîâî êúíòè äåòñêè ñìÿõ. Ïðåêðàñíî å äà íàáëþäàâàì, êàê òðèòå ìè ñëúí÷èöà ñå áîðÿò è èãðàÿò. Êàêàòà ãè îáîæàâà è èì èçìèñëÿ ñòðàõîòíè èãðè è çàáàâëåíèÿ! Êîãàòî ñúì ïî-ñòðîãà, òúðñÿò óòåõà ïðè íåÿ. Êàêà Äèëÿíà ñåãà å â 7-ìè êëàñ è é ïðåäñòîÿò ìàòóðè. Êîãàòî èìà íóæäà, ìàìà èëè òàòêî ïîìàãàò â óñâîÿâàíåòî íà ìàòåðèàëà è íàé-âå÷å ìàòåìàòèêàòà.

55

Àëåêñ è Êðèñè ïîíÿêîãà èìàò íóæäà îò ëè÷íî âíèìàíèå, çàùîòî èìàò ðàçëè÷íè èíòåðåñè. Íàïðèìåð, Êðèñè îáè÷à äà „ó÷èì” áóêâèòå, äà ïîçíàâà öâåòîâåòå, äà ñòðîè òèõè÷êî, äà ÷åòåì êíèæêè è ò.í. Àëåêñ îáè÷à øóìíèòå èãðè - äà òè÷à, äà ñêà÷à, äà ñâèðè, äà ïåå. Ñïðàâÿ ñå äîáðå ñ ðèñóâàíåòî.  òàêèâà ìîìåíòè ñå ñòðåìèì äà èì îòäåëèì íåîáõîäèìîòî èíäèâèäóàëíî âíèìàíèå. Â: Ïî÷èâêàòà Ïî÷èâêàòà... Íàé-ãîëÿìà òðóäíîñò ñðåùàìå â òîâà äà îòêðèåì ïîäõîäÿùî ìÿñòî, êúäåòî äà íè íàñòàíÿò âñè÷êè çàåäíî. Ïîâå÷åòî ïðåäëîæåíèÿ ñòèãàò äî 2 âúçðàñòíè + 2 äåöà. Îáùåñòâîòî ñÿêàø å èçêëþ÷èëî îñòàíàëèòå âàðèàíòè. Î÷àêâàìå ëÿòîòî ñ íåòúðïåíèå, çàùîòî ìàëêèòå ïîìíÿò ìîðåòî! Èçêàðàõìå ìíîãî ïðèÿòíè è ñïîêîéíè ëåòíè äíè. Ðàçïðåäåëÿõìå ñè ãðèæèòå è àíãàæèìåíòèòå ïî ìàëêèòå. È äà, ïî÷èíàõìå ñè äîáðå! À êîãàòî ñìå ñè â Ïëîâäèâ, âñè÷êè îáè÷àìå äà õîäèì äî „Ìëàäåæêèÿ õúëì”, êúäåòî îáèêîëêàòà ñ Äåòñêàòà æåëåçíèöà å ìíîãî æåëàíà è ÷àêàíà. Ãðåáíàòà áàçà ñúùî å ïðèÿòíî ìÿñòî çà ðàçõîäêè è çàáàâëåíèÿ â ãðàäà íè. Â: Ëè÷íîòî ïðîñòðàíñòâî Õì, íÿêúäå ñå ïîèçãóáè ïðåç ãîäèíèòå... Òàòè õîäè íà ôóòáîëíè ìà÷îâå, èçëèçà ñ êîëåãè è ïðèÿòåëè ïîíÿêîãà. Ìàìà îò íÿêîëêî ìåñåöà ñå âúðíà íà ðàáîòà è âñå îùå òúðñè èçãóáåíîòî ñè ëè÷íî ïðîñòðàíñòâî... Å, èìàìå íàøàòà ïåòú÷íà âå÷åð, êîãàòî áàáà è äÿäî ãè âçèìàò â „êîìïëåêò” òðèìàòà è íèå ñ òàòè ðàçïîëàãàìå ñúñ ñâîÿòà ñâîáîäíî âðåìå, êîåòî ïîñâåùàâàìå íà ñåáå ñè è ïðèÿòåëèòå ñè. Â: Íàé-çàáàâíàòà ÷àñò îò òîâà äà èìàòå ìíîãî äåöà? Äåòñêèòå óñìèâêè è ãðååùèòå îò ùàñòèå î÷è÷êè, ñà íàé-çàáàâíàòà ÷àñò. Ðàçïèëÿíèòå èãðà÷êè, ëèïñàòà íà ðåä, õàîñúò, íî ñðåä âñè÷êî òîâà ïîäñêà÷àùè è èãðàåùè ìàëêè è ãîëåìè ÷îâå÷åòà! Â: À íàé-òðóäíàòà? Êîãàòî ñà áîëíè. Òîãàâà ìå÷òàÿ çà õàîñúò, êîéòî îïèñàõ ïî-ãîðå.

56

purvite7.bg

Â: Êîé å ïî-ëåñíèÿò âàðèàíò: ïîâå÷å èëè ïî-ìàëêî äåöà? Ïî-ëåñíèÿò, íî ñêó÷åí å ñ ìàëêî äåöà. (Çíàì ãî îò 11 ãîäèøíèÿ íè îïèò, ïðåäè äà ñå ðîäÿò Àëåêñ è Êðèñè). Ïî-òðóäíèÿò, íî ïðåêðàñåí - å ñ ìíîãî ñëúí÷èöà! Âèíàãè áèõ èçáðàëà âòîðèÿ! Â: Êàêâî íàé-÷åñòî ïðàâè öÿëîòî ñåìåéñòâî? Çàáàâëÿâàìå ñå! Â: Áèõòå ëè íè ðàçêàçàëè íÿêîÿ çàáàâíà èñòîðèÿ íà öÿëîòî ñåìåéñòâî. Õì, âåñåëè èñòîðèè ìíîãî! Åòî ïîñëåäíàòà:  íåäåëÿ, îò ñóòðèíòà ñìå îòèøëè íà ñåëî ïðè äðóãàòà áàáà. Öÿë äåí èãðè íà äâîðà, çàáàâëåíèÿ, ðàäîñò... Âå÷åðòà, âå÷å òúìíî, îáëè÷àìå ñå è òðúãâàìå êúì êîëàòà äà ñå ïðèáèðàìå. Êëþ÷îâåòå íà êîëàòà, îáà÷å ãè íÿìà. Ïîòúðñèõìå ãè èç òúìíîòî èçâåñòíî âðåìå, íå ãè íàìåðèõìå. Çà ðàäîñò íà áàáà, îñòàíàõìå äà ñïèì âå÷åðòà òàì. Íà ñóòðèíòà ãè îòêðèõìå „ïîäðåäåíè” â åäíà ñàêñèÿ.

„Äà”. Ïèòàì Àëåêñ, äàëè Ñúí÷î å äîøúë è íà íåãîâèòå î÷è÷êè è òîé êàòåãîðè÷íî ìå îòðÿçâà ñ „Íå”. Âðåìå å çà ñúí è àç ïðîäúëæàâàì äà íàñòîÿâàì, ÷å ùîì íà Êðèñèòî å äîøúë Ñúí÷î íà î÷è÷êèòå, çíà÷è è íà íåãî òðÿáâà äà å äîøúë... Òîé ìå ïîãëåäíà è êàçâà îòíîâî êàòåãîðè÷íî „Àç òúðïÿ!” Èíòåðåñíà å è èñòîðèÿòà íà íàøåòî ñåìåéñòâî. Íèå ìíîãî äúëãî âðåìå íå ñå ðåøàâàõìå çà âòîðî äåòåíöå. Âñå íàìèðàõìå ïðè÷èíà äà ãî îòëîæèì îùå. À íàøåòî ìîìè÷åíöå ðàñòåøå è ãîëÿìàòà é ìå÷òà áåøå äà èìà áðàò÷å èëè ñåñòðè÷êà. Âñå çà òîâà ãîâîðåøå. È íà Äÿäî Êîëåäà äîðè ïèñà çà òîâà. Êîãàòî íàé-ñåòíå ñå ðåøèõìå è ðàçáðàõ, ÷å î÷àêâàìå áåáåíöå, òÿ âñå íå ìîæåøå äà ðåøè êàêâî æåëàå ïîâå÷å, áðàò÷å èëè ñåñòðè÷å... È ñòàíà ÷óäîòî! Î÷àêâàõìå áëèçíàöè, ìîì÷åíöå è ìîìè÷åíöå. Âñè÷êè áÿõìå áåçêðàéíî ùàñòëèâè! Èçêàðàõ åäíà ïðåêðàñíà è ëåêà áðåìåííîñò. Áëèçíàöèòå ñå ðîäèõà â 9-òèÿ ìåñåö, íàïúëíî äîíîñåíè ïî 3 êã. Èçïèñàõà íè òî÷íî íà ðîæäåííèÿ äåí íà íàøèÿ òàòêî. È àç ìó íàïðàâèõ íàé-ïðåêðàñíèÿ ïîäàðúê íà ñâåòà!

È îùå åäíà: Ïèòàì Êðèñèòî, äàëè å äîøúë Ñúí÷î íà î÷è÷êèòå. Òÿ, ïîñïàëàíà, ðàçòúðêâà î÷è÷êè è êàçâà 57

Àâòîð: Ìàðèàíà Ìàéåð

Да отглеждаш

момиченце 10 неща, които никой не ти е казал за това, какво е да имаш дъщеричка

Ê

îãàòî ðàçáåðåì, ÷å ÷àêàìå ìîìè÷åíöå, â óìà íè çàïî÷âàò äà ñå ïîÿâÿâàò êàðòèíè íà ïàíäåëêè è ôóñòè, íà êóêëåíè êúùè, ðîêëè íà ïðèíöåñè, áàëåòíè ïàíòîôêè… Âåðîÿòíî òîâà, ÷å ñàìèòå íèå ñìå ìîìè÷åòà, íè êàðà äà ñìÿòàìå, ÷å âñè÷êî å ëåñíî è ÿñíî, ùî ñå îòíàñÿ äî äúùåðèòå. Íî èñòèíàòà å, ÷å òðÿáâà äà ñå ïîäãîòâèì çà ìíîãî èçíåíàäè è íåïîäîçèðàíè ñèòóàöèè. Îò áåçêðàéíîòî áúðáîðåíå, äî íåðàçáèðàåìàòà ìàíèÿ ïî âñè÷êî ðîçîâî, äúùåðÿòà å ñúâñåì îòäåëíà ïîðîäà. Äà õâúðëèì åäèí ïîãëåä â áúäåùåòî ñè, êàòî ìàéêà íà ìîìè÷åíöå.

1.

Ще купувате неща, от които тя няма нужда

Øíîëè çà êîñà ñ ïåðöà, ÷îðàïîãàùíèöè íà òî÷êè (â ðàçëè÷íè öâåòîâå), ìèíèàòþðíè äàìñêè ÷àíòè÷êè (çà âñåêè îòäåëåí òîàëåò), ÷îðàïêè, êîèòî èçãëåæäàò êàòî áàëåòíè ïàíòîôêè… È íÿìà äà ìèíå ìíîãî âðåìå, ïðåäè âàøàòà ìàëêà äúùåðÿ äà èìà ïî-ãîëÿìà êîëåêöèÿ ñ àêñåñîàðè îò âàñ ñàìèòå. Òîâà å òàêà çàùîòî, êîãàòî êóïóâàòå òàêèâà íåùà çà ñåáå ñè, å ãëåçîòèÿ, à êîãàòî ãè âçèìàòå çà íåÿ, å çàùîòî „òÿ íàèñòèíà èìà íóæäà îò òÿõ”. À àêî íåùî âè õàðåñà èçêëþ÷èòåëíî ìíîãî è íà âñè÷êîòî îòãîðå å è â ðàçïðîäàæáà, íàïðàâî âçèìàòå íÿêîëêî áðîéêè. Òðóäíî ùå ÷óåì îò ìàéêèòå íà ìîì÷åòà äà êàçâàò, ÷å íå ñà ìîãëè äà óñòîÿò è ñà êóïèëè òðè îò îíåçè ïðåêðàñíè ðèçêè ñ êàìèîí÷åòà... Ôàêò!

3.

Всичко започва да се случва по-рано

Ðàçáèðà ñå, âñÿêî äåòå å ðàçëè÷íî, íî â îáùèÿ ñëó÷àé ìîìè÷åíöàòà ñå ðàçâèâàò ïî-áúðçî è äîñòèãàò îñíîâíèòå åòàïè â ðàçâèòèåòî, ïî-ðàíî îò ìîì÷åíöàòà íà ñúùàòà âúçðàñò. Âàøàòà äúùåðÿ ìîæå áè âå÷å òè÷à íàîêîëî, äîêàòî ñèíúò íà ïðèÿòåëèòå âè, âñå îùå óñúâúðøåíñòâà ïúëçåíåòî. Èëè ïúê óñïÿâà äà îáðàçóâà öåëè èçðå÷åíèÿ, äîêàòî ñúñåäñêîòî ìîì÷åíöå íà ñúùàòà âúçðàñò, âñå îùå ñå áîðè ñ ïúðâèòå ñè ÷ëåíîðàçäåëíè äóìè. Òúðêàëÿíå, ñÿäàíå, âúçäóøíè öåëóâêè, ïëÿñêàíå ñ ðúöå, ïðèó÷âàíå êúì ãúðíåòî, ÷åòåíå íå ñå èçíåíàäâàéòå, àêî òÿ ñòàíå ìàéñòîð â òåçè è îùå ìíîãî äðóãè îáëàñòè, ïðåäè âðúñòíèöèòå é îò äðóãèÿ ïîë. Íî ñå îïèòàéòå äà íå ñå âúçãîðäÿâàòå ïðåêàëåíî, â êðàéíà ñìåòêà, íàêðàÿ íåùàòà ñå èçðàâíÿâàò.

2.

Тя ще бъде "Момиченцето на татко"

Êîëêîòî è äà íå ñòå ðåâíèâà ïî ïðèðîäà, ùå áúäå òðóäíî äà íå èçïèòàòå ïîíå ìúíè÷êî îò òîâà ÷óâñòâî, êîãàòî îñúçíàåòå, ÷å âå÷å íå ñòå åäèíñòâåíàòà æåíà â æèâîòà è ñúðöåòî íà ìúæà ñè. Äà, äúëáîêàòà âðúçêà è ñëàäîñòòà îò èãðèòå, çàêà÷êèòå è òàéíèòå ìåæäó òàòêîòî è íåãîâàòà äúùåðè÷êà ñà áåçöåííè, íî ïîíÿêîãà íÿìà äà âè å ïðèÿòíî, ÷å îñòàâàòå èçâúí òîçè òåñåí êðúã. È ïúðâèÿò ïúò, êîãàòî òÿ ñå çàòè÷à êúì íåãî, à íå êúì âàñ, êîãàòî å òúæíà èëè íàðàíåíà, ñúñ ñèãóðíîñò ùå å ñúêðóøèòåëíî óñåùàíå. Òîãàâà ïðîñòî ñè ñïîìíåòå, ÷å â íåéíîòî ìàëêî ñúð÷èöå èìà äîñòàòú÷íî ëþáîâ è ìÿñòî è çà äâàìà âè. Âèå ñúùî ùå èìàòå ñâîåòî âðåìå ñàìî çà âàñ äâåòå è âåðîÿòíî òîâà ïúê ùå å ïîâîä çà ëåêà ðåâíîñò îò ñòðàíà íà òàòêî, íàëè?

ñí. „Ãîñïîæà ×åðåøà”, www.mrs-cherry.com

59

4.

Ще я чуете как мъмри куклите и плюшените си играчки и може да се поизчервите, защото тя ще звучи точно като вас.

„Íå ìè ãîâîðè ñ òîçè òîí!”, ùå ÷óåø äà êàçâà íà Ðîçîâîòî çàé÷å, Áåæîâèÿò ìå÷îê è Ïóõêàâîòî àãúíöå. Òÿ ùå ðàçäàâà íàðåæäàíèÿ è ùå îòïðàâÿ ïðåäóïðåæäåíèÿ ñ òîí, êîéòî ùå âè íàêàðà äà ñå ñìååòå (èëè äà ïëà÷åòå), äîêàòî ÿ ãëåäàòå. Èëè ïî-òî÷íîòî å - äîêàòî ãëåäàòå ñåáå ñè…

5.

Кралици на драмата

Ïðåäè äà èìàòå ìîìè÷åíöå, å ïî÷òè íåâúçìîæíî äà ñè ïðåäñòàâèòå, ÷å ìîæå äà ñúùåñòâóâà ÷îâåê, êîéòî äà áúäå òàêà ðàçòðåâîæåí è ðàçñòðîåí îò íàé-ïðîñòè÷êèòå è îáèêíîâåíè íåùà. Íàïðèìåð, íà÷èíúò, ïî êîéòî òè ñòîè êîñàòà èëè äóìèòå íà îíçè íåïîçíàò âúçðàñòåí ÷îâåê, íî òå ìîãàò. „Çåëåí÷óöèòå ñà ñå ÄÎÊÎÑÍÀËÈ äî ñïàãåòèòå!”, „Íå ìîæå äà ñè íàìåðè äðóãèòå ñàíäàëè! Íî òÿ íàèñòèíà, íàèñòèíà ìíîãî, ÓÆÀÑÍÎ ÌÍÎÃÎ ãè èñêà!” Å, â íÿêàêúâ ìîìåíò âåðîÿòíî ùå ñå óñïîêîè. Ìåæäóâðåìåííî, ñà âè íóæíè ìíîãî è äúëáîêè âäèøâàíèÿ è èçäèøâàíèÿ.

6. rry.com

à”, www.mrs-che

ðåø ñí. „Ãîñïîæà ×å

60

purvite7.bg

Фазата: „Ще нося само рокли”

Íÿêúäå îêîëî òðè-ãîäèøíà âúçðàñò, äúùåðÿ âè ùå ðàçâèå îêîí÷àòåëíèòå èäåè çà ñâîÿ ëè÷åí ñòèë. Ùå çíàå êàêâî òî÷íî èñêà äà îáëè÷à, êîå ñ êîå ñè ïàñâà, êàêâî ìîæå äà ñè ñëîæè â çàâèñèìîñò îò âðåìåòî è îò òîâà êúäå ùå õîäè. Òî÷íî â ìîìåíòà, â êîéòî ãàðäåðîáúò é å ïúëåí åäèíñòâåíî ñ ðîêëè è ïîëè (ñëåä ìåñåöè ñïîðîâå ïî ïîâîä ïàíòàëîíèòå), òÿ ïðîñòî ïðîìåíÿ ñâîèòå ïðåäïî÷èòàíèÿ êúì íåùî äðóãî ëþáîïèòíî. Íÿêîé äåí ïðîñòî ùå ÿ âèäèòå ïðåìåíåíà â îáúðíàòà íàîïàêè òóíèêà âúðõó ëåîïàðäîâè áîòóøè çà äúæä èëè ãîðíèùå íà áàíñêè âúðõó áëóçà ñ ïîëî-ÿêà. Êîëêîòî ïî-ñêîðî ðàçáåðåòå, ÷å òîâà íàèñòèíà íÿìà çíà÷åíèå, òîëêîâà ïî-ùàñòëèâè ùå áúäåòå è äâåòå.

7.

Постоянно ще спорите за косата й

Âëèçà é â î÷èòå. Èìà íóæäà îò ïîäñòðèãâàíå. Âèå ÿ õàðåñâàòå ïðèáðàíà, òÿ – ïóñíàòà. Äà, êîñàòà òðÿáâà äà áúäå èçìèòà. Íå, íÿìà äà èçëåçå îò êúùè ñ òîâà ïòè÷å ãíåçäî íà ãëàâàòà ñè. Äîáðå, ùå ÿ íàâèåòå/èçïðàâèòå, íî ñàìî âåäíúæ, ñàìî òîçè ïúò. Íå, íå ìîæå äà ãî íàïðàâèø òîâà ñàìà. Âîéíàòà, çà íåéíàòà êîñà ùå ïðîäúëæè òîëêîâà äúëãî, êîëêîòî é ïîçâîëèòå. Ñ äðóãè äóìè – äîêàòî âèå îñúçíàåòå, ÷å òîâà å ñàìî êîñà è ïðîñòî ùå ñå ïðåäàäåòå. Äîáðàòà íîâèíà: âåðîÿòíî â íÿêàêúâ ìîìåíò, òÿ ñàìà ùå îñúçíàå, ÷å ÷èñòàòà è ñðåñàíà êîñà, íàèñòèíà èçãëåæäà ïî-äîáðå.

9.

8.

Нейното желание да „заема” вашите обувки с високи токчета, бижута, чанти (както и всичко останало) започва в момента, в който тя може да говори и да ходи самичка.

„Ìèñëÿ äà îòñêî÷à äî îòñðåùà, äà ñè âçåìà åäíî êàôåíöå”, ñúîáùàâà ìàëêàòà âè ùåðêà, ùðàêàéêè ïî ïîäà ñ íîâèòå âè ñðåáðèñòè îáóâêè, ïðåìåòíàëà ïðåç ðàìî ñèíüîòî âè ìàðàáó-áîà. Äîêàòî å âñå îùå ìàëêà, òîâà å ïðîñòî èãðà è ñìåøåí íà÷èí íà îáëè÷àíå, òàêà ÷å íàñëàäåòå ìó ñå, çàùîòî êàòî ïîðàñíå, òÿ íàèñòèíà ùå èñêà äà âçèìà íåùàòà âè. Òàêà ÷å, ïîäãîòâåòå ñå çà áèòêà.

Тя ще колекционира… всичко!

Øèøàðêè, ëàñòè÷åòà çà êîñà, ôèáè÷êè, ãóìè÷êè, öâåòÿ, êàïà÷êè, ñàëôåòêè, ñòúêúëöà, èçãëàäåíè îò ìîðåòî, êîï÷åòà, óìðåëè áóáîëå÷êè – ñòèãà äà ìîæå äà íàïúõà íåùî â ÷àíòè÷êàòà ñè, òÿ íèêîãà íÿìà äà ñå óìîðè äà ãî ïðàâè. Òîâà å íåùî êàòî åâîëþöèîíåí ðåâåðàíñ êúì íåéíèòå „ïðàðîäèòåëêè”, êîèòî ñà ñúáèðàëè âñè÷êî, êîåòî áè ìîãëî íÿêîãà äà èì âëåçå â óïîòðåáà. Òîâà å ïîñèëíî îò òÿõ è íÿìà êàê äà èì ïîìîãíåòå. Íåùàòà ñòîÿò ïî-ñúùèÿ íà÷èí, ïî êîéòî ìîì÷åíöàòà íèêîãà íÿìà äà ñïðàò äà ñå áèÿò ñ âúîáðàæàåìè ÷óäîâèùà. Ñ äðóãè äóìè, ïðèãîòâåòå ñå äà íàìèðàòå òåçè „ñúêðîâèùà” èç öÿëàòà êúùà ìíîãî äúëãî âðåìå. Ìîæå ñàìî äà ñå íàäÿâàòå òîâà äà ñå ñëó÷è, ïðåäè áåéáè-ìîðêîâèòå â íàéëîíîâàòà òîðáè÷êà äà ñà ñå ïðåâúðíàëè â ïèõòèåñòà ïëåñåíÿñàëà êàøà.

10.

Дъщеря ви е роден манипулатор

Ìàéêèòå, êîèòî èìàò äåöà è îò äâàòà ïîëà ïðèçíàâàò, ÷å òåõíèòå ìèëè äúùåðè çíàÿò êàê äà ïîëó÷àò òîâà, êîåòî èñêàò, ñàìî ñ åäèí äîáðå ïðåìåðåí ïîãëåä. Íèå ìîæåì ëè äà âèäèì îòâúä íåãî? Ðàçáèðà ñå. À òîé ðàáîòè ëè? Ìîæå äà íå íè å ïðèÿòíî äà ñè êàæåì, íî äà - òîé ðàáîòè. Îñîáåíî òàòêîâöèòå ïðèçíàâàò, ÷å ñà àáñîëþòíî áåçñèëíè äà óñòîÿò íà „Ïîãëåäúò”. Ìîìè÷åíöåòî âè íàé-âåðîÿòíî å âçåëî òîâà òî÷íî îò âàñ (ìäàà), íî å ôàêò, ÷å òî âå÷å îñúçíàâà æåíñêàòà ñè ñèëà è ÿ èçïîëçâà áåç êîëåáàíèå.

61

Майките МОГАТ да скачат! Автор: Цветелина Цвяткова

Ï

åðôåêòíîòî êàðäèî, àåðîáåí ìàðàòîí, èñòèíñêo çàáàâëåíèå èëè ñ äðóãè äóìè - íîâàòà àåðîáèêà çàâëàäÿëà ñâåòà - “Welcome to the Kango World”. Íå ñëó÷àéíî ðåøèõìå èìåííî â áðîé “Ïðîëåò” äà ïðåäñòàâèì òàêà àòðàêòèâíèÿ ñïîðò “Êango Jumps”, òúé êàòî ñìÿòàìå, ÷å òîâà å ïðåêðàñíà âúçìîæíîñò äà ñêî÷èì çàåäíî êðà÷êà íàïðåä è äà ñå îòäàäåì íà íîâèòå âúçìîæíîñòè è õóáàâîòî âðåìå ïðåç ïðîëåòòà. Íå íà ïîñëåäíî ìÿñòî, ðàçáèðà ñå, äà ñå ïîãðèæèì çà ôèãóðàòà ñè è òî, äîêàòî ñå çàáàâàëÿâàìå èñêðåíî ñ ïðèÿòåëè, à çàùî íå è ñ äåöàòà ñè. Àêî êëàñè÷åñêèòå óïðàæíåíèÿ âúâ ôèòíåñà è êëàñîâåòå ïî éîãà âå÷å âè îòåã÷àâàò èëè ïðîñòî èñêàòå äà âìúêíåòå íåùî ñâåæî â ïðîãðàìàòà ñè, ñèëíî âè ïðåïîðú÷âàìå äà ïîñåòèòå åäèí ÷àñ ïî Êàíãî è äà ïîñêà÷àòå â ðèòúì ñ äðóãèòå “óñìèâêè” íàîêîëî. Íàðè÷àìå ãè “óñìèâêè”, çàùîòî ñå óáåäèõìå, ÷å õîðàòà, êîèòî ïðàêòèêóâàò êàíãîòî, íàèñòèíà ñòàâàò ïî- ïîçèòèâíè è ñëàãàò óñìèâêèòå ñè îùå íà âõîäà íà çàëàòà. Îñâåí öÿëàòà åíåðãèÿ è ëóäî çàáàâëåíèå, êîèòî âè çàëèâàò, çàïî÷âàéêè êàíãî-ñêà÷àíåòî, ìîæåòå äà ñå ðàçäåëèòå è ñ 1200 – 1400 êêàë. ñàìî çà 30 ìèí. È òúé êàòî çâó÷è ïðåêàëåíî äîáðå, çà äà å èñòèíà, îòèäîõìå äà ïðîâåðèì îò ïúðâî ëèöå êàê ñòîÿò íåùàòà â çàëàòà. Íàõëóçâàìå åäèí ÷èôò êàíãî-îáóâêè, êîèòî ñà åðãîíîìè÷íè, ïðóæèíèðàùè è íàïîìíÿò ñòðàíåí âèä êîêèëè, è ñå âïóñêàìå â ïðèêëþ÷åíèå. Ïúðâî çàó÷àâàìå ïðàâèëíàòà ñòîéêà è îùå íà ïúðâèÿ ìóçèêàëåí ñåò, ñìå â “jumping” ðèòúì, çàðåäåíè ñ îãðîìíà äîçà ïîçèòèâíà åíåðãèÿ è æåëàíèå çà äâèæåíèå. Ïúðâîòî, êîåòî ñè ïîìèñëèõ å, ÷å íèêîãà íå ñúì èìàëà ïî-çàáàâíà è ïî-àêòèâíà òðåíèðîâêà îò òàçè (à ñìåÿ äà êàæà, ÷å ñúì èçïðîáâàëà äîñòà âàðèàíòè çà ñïîðò – äæîãèíã, ôèòíåñ, àåðîáèêà, òàå áî, éîãà, ïèëàòåñ è ïð.). Ìóçèêàòà å ñòðàõîòíà, õîðàòà ñà åíòóñèàçèðàíè, ñêîêîâåòå ñå êîìáèíèðàò â èíòåðåñíè êîìáèíàöèè, êîèòî íàòîâàðâàò âñÿêà ÷àñò îò òÿëîòî è òîâà îñòàâÿ óñåùàíå çà öÿëîñòíî òîíèçèðàíå è ðàâíîìåðíî íàòîâàðâàíå. Öåëòà å ïîñòèãíàòà! ×óâñòâàì ñå ëåêà êàòî ïåðî, ñ âèäèìî ïîäîáðåíî íàñòðîåíèå è îùå ïî-äîáðî ñàìî÷óâñòâèå! Íÿìà êàê äà íå ãî ïðåïîðú÷àì!

Åòî íÿêîëêî ïðè÷èíè äà îïèòàòå Kango Jumps: •

Ïîâèøàâà èçäðúæëèâîñòòà è ïîäîáðÿâà öÿëîñòíîòî çäðàâå;

•

Êàíãî-ñêîêîâåòå ñà åäèí îò íàé-áúðçèòå è åôåêòèâíè ìåòîäè ñà ñâàëÿíå íà êèëîãðàìè (ðåäîâíî òðåíèðàùèòå ñâàëÿò ïî êèëîãðàì è ïîëîâèíà íà òðåíèðîâêà);

•

Êàíãî-îáóâêèòå ïîäãîòâÿò è ìîáèëèçèðàò âñè÷êè ìóñêóëíè ãðóïè çà ìàêñèìàëíà åôåêòèâíîñò ïðè ñêîê;

•

Ïðóæèíèðàùèòå îáóâêè ïðåäïàçâàò è ïîäñèëâàò ãëåçåíèòå, ïèùÿëèòå, êîëåíåòå, äîëíàòà ÷àñò íà ãúðáà è ãðúáíà÷íèÿ ñòúëá;

•

Ïîäîáðÿâà ñòîéêàòà íà òÿëîòî;

•

Ïðàêòèêóâà ñå, êàêòî íà îòêðèòî, òàêà è â çàëà;

•

Ïîäõîäÿù å çà õîðà îò âñÿêàêâè âúçðàñòîâè ãðóïè;

•

Íàòîâàðâà ðàâíîìåðíî öÿëîòî òÿëî è èìà òîíèçèðàù åôåêò;

•

Êàíãî äæúìïñ ïîäîáðÿâà íàñòðîåíèåòî, âäèãà òîíóñà è ñå áîðè àêòèâíî ñúñ ñòðåñà.

63

Детската книгаръководство за употреба Илюстрациите Êàòî âúçðàñòíè âåðîÿòíî çàáðàâÿìå êàêâà ðîëÿ èìà âèçóàëíîòî âúçäåéñòâèå âúðõó âúçïðèÿòèåòî íà äåöàòà. Ñòðóâà ñè äà ñå âúðíåì íàçàä â äåòñòâîòî ñè è äà èçâèêàìå îò òàì ïúðâèòå ÿðêè ñïîìåíè îò ëþáèìàòà ñè êíèæêà. Êðàñèâàòà ðîêëÿ íà ìàëêîòî ìîìè÷å Ïåïåëÿøêà, íåñìåòíèòå áîãàòñòâà â ïåùåðàòà íà Àëàäèí, à ìîæå áè âúëøåáíèòå èëþñòðàöèè íà ïðèêàçêàòà „Äèâèòå ëåáåäè“ – âñå îáðàçè, çàïå÷àòàëè ñå çàâèíàãè â ñúçíàíèåòî íà íå åäíî äåòå, ñòàíàëî âå÷å ðîäèòåë. Êðàñèâèòå êàðòèíêè ñà íàé-ìîãúùîòî ñðåäñòâî, êîåòî ïðèêîâàâà äåòñêîòî âíèìàíèå. Çà ìàëêèÿ ÷îâåê, êðàñèâàòà ðèñóíêà å èçòî÷íèê íà ìíîãî åìîöèîíàëíè ïðåæèâÿâàíèÿ è òîâà òâúðäåíèå å äâà ïúòè ïî-âàëèäíî çà ïî-ìàëêèòå îò òÿõ, êîèòî âñå îùå íå ìîãàò äà ÷åòàò. Åäíà êíèãà, ìàêàð è óìåëî íàïèñàíà, íî áåç æèâè îáðàçè, ìîæå äà îòáëúñíå äåòåòî.

Äîáðàòà èëþñòðàöèÿ ñòðóâà êîëêîòî 1000 äóìè Äà ïîäáåðåø äåòñêà êíèãà ñ äîáðè èëþñòðàöèè, íå èçèñêâà íèùî ïîâå÷å îò äîáúð âêóñ. Îáùîòî ïðàâèëî å, ÷å àêî íà òåá, êàòî âúçðàñòåí, òè äîïàäà – íàé-âå64

purvite7.bg

ðîÿòíî è äåòåòî òè ùå ìèñëè òàêà. Êàêòî ïî îòíîøåíèå íà ñúäúðæàíèåòî, òàêà è ïî îòíîøåíèå íà èëþñòðàöèèòå, âîäåùîòî å äà ïîçíàâàìå èíòåðåñèòå íà äåòåòî è òîâà, êîåòî ãî âúëíóâà â ìîìåíòà. Íå òðÿáâà äà çàáðàâÿìå îùå, ÷å äåòñêàòà åñòåòèêà îòäàâà ïðåäïî÷èòàíèå íà ïî-ñâåòëèòå è ÿðêè öâåòîâå. Àêî íèå ìîæåì äà îöåíèì ïî-ìåòàôîðè÷íè îáðàçè, äåöàòà òúðñÿò èçðàçèòåëíèÿ è áëèçúê äî ðåàëíîñòòà ñòèë. Ñ äâå äóìè – äåöàòà íÿìà äà ïîãëåäíàò ñ äîáðî îêî, àêî èì ïîäàðèòå êíèæêà ñ òúìíè, àáñòðàêòíè è äåïðåñèðàùè îáðàçè èëè ïåéçàæè. ×óâàëè ñòå, ÷å åäíà ñíèìêà ìîæå äà èçðàçè 1000 ïúòè ïîâå÷å îò èçêàçàíîòî ñ äóìè. Çàòîâà ïðè èçáîðà íà äîáðà êíèãà, ðîäèòåëÿò òðÿáâà äà ïðåöåíè äàëè èëþñòðàöèèòå óñïÿâàò äà äîïúëíÿò ðàçêàçà è äà ãî ïîäñèëÿò, çà äà âíóøàò ïîâå÷å îò òîâà, êîåòî êàçâàò äóìèòå.

Èëþñòðàöèèòå ñïîðåä âúçðàñòòà Äåöàòà íà âúçðàñò äî 2 ãîäèíè îáèêíîâåíî ïðåäïî÷èòàò ïî-ÿðêè è îïðîñòåíè èëþñòðàöèè. Ïî-ñëîæíè è äåòàéëíè êàðòèíè ìîãàò íå ïðîñòî äà îáúðêàò äåòåòî, íî è äà ãî ðàçî÷àðîâàò. Òî òúðñè äà îïîçíàå ñâåòà, íî

ñîöèàëíèÿò ìó îïèò ñå îãðàíè÷àâà äî ëþáèìèòå ãåðîè, æèâîòíè è ïîçíàòè îáåêòè. Òúðñåéêè ïîçíàòîòî, äåòåòî ñå ðàäâà äà îòêðèâà òåçè ñâîè ëþáèìöè è íà ñòðàíèöèòå íà äåòñêàòà ñè êíèæêà. Îùå ïî-âàæíî å äà ñïàçâàìå òîâà ïðàâèëî, êîãàòî èçáèðàìå êíèæêè çà äåöà ïîä 6 ìåñåöà. Êíèæêè ñúñ ñèëíî êîíòðàñòíè îáðàçè (ïî âúçìîæíîñò äîðè ÷åðíî-áåëè), êîèòî èçîáðàçÿâàò ÷îâåøêî ëèöå, ñà îñîáåíî ïîäõîäÿùî ïúðâî ïîïúëíåíèå íà äåòñêàòà áèáëèîòåêà. Ñïîëó÷ëèâ âàðèàíò íà òàêàâà êíèæêà å „Baby‘s very first black and white books” íà åäíî îò âîäåùèòå äåòñêè èçäàòåëñòâà âúâ Âåëèêîáðèòàíèÿ „Usborne”. Êíèæàòà ïîêàçâà ëèöà ñ ïîçíàòè íàñòðîåíèÿ, ñòðàíèöèòå ñà äîñòàòú÷íî ìàëêè è ïîäõîäÿùè çà äåòñêèòå ðú÷è÷êè, à êîíòðàñòíèòå öâåòîâå ïîìàãàò íà âñå îùå íåðàçâèòîòî çðåíèå íà áåáåòî äà îãðàíè÷è î÷åðòàíèÿòà íà îòäåëíèòå êàðòèíêè. Ìàëêî ïî-ãîëåìèòå äåöà (íàä 3 ãîäèíè) çàïî÷âàò äà òúðñÿò ïî-ñëîæíè èëþñòðàöèè. Òå ñå âçèðàò è îòêðèâàò ìàëêèòå äåòàéëè â ïëåòåíèöàòà îò îáðàçè, çà äà ñå çàáàâëÿâàò, íî è çà äà ó÷àò. Äîáðàòà èëþñòðàöèÿ ïîìàãà íà äåòåòî äà ðàçáåðå ïîâå÷å çà ñâåòà è çàêîíîìåðíîñòèòå â íåãî, äà ðàçâèå óìåíèåòî ñè çà êîíöåíòðàöèÿ è åñòåòè÷åñêîòî ñè óñåùàíå. Áåç êîëå-

áàíèå áèõìå ïðåïîðú÷àëè êàðòèííèòå êíèæêè íà èçäàòåëñòâî „ÈíôîÄàð”, êîèòî ñå îòëè÷àâàò ñ èçêëþ÷èòåëíî êðàñèâè èçîáðàæåíèÿ è êà÷åñòâåíà èçðàáîòêà. È íàêðàÿ, çà ïî-ãîëåìèòå äåöà, êîèòî óìåÿò äà ÷åòàò, èëþñòðàöèÿòà çàïî÷âà äà îòñòúïâà ìÿñòî íà äîáðå ðàçêàçàíàòà èñòîðèÿ. Âúïðåêè òîâà è â òîçè ìîìåíò îò äåòñêîòî ðàçâèòèå òÿ ïðîäúëæàâà äà å íåðàçäåëíà ÷àñò îò äîáðàòà êíèãà. Ùå äàäåì çà ïðèìåð èñòîðèèòå çà Õþãî Êàáðå – 12 ãîäèøíî ìîì÷å, êîåòî îæèâÿâà îò ñòðàíèöèòå íà êíèãàòà íà Áðàéúí Ñåëçíèê. Äóìè è êàðòèíè ñå ñìåíÿò ïîäîáíî ñòàðà, ÷åðíî áÿëà ëåíòà. Ñðàâíÿâàò òàçè äåòñêà êíèãà ñ íÿì ôèëì, çàðàäè ðîëÿòà íà îáðàçèòå è èëþñòðàöèèòå â õîäà íà ðàçêàçà. Èëþñòðàöèèòå, íàðåä ñúñ ñúäúðæàíèåòî íà êíèãàòà, ñà äâàòà ìîæå áè íàé-âàæíè êðèòåðèÿ, êîèòî òðÿáâà äà îò÷èòàìå ïðè èçáîðà íà êíèæêè çà ìàëêè ÷èòàòåëè. Êàêòî äîáðèÿò ñòèë íà ðàçêàçà âúçïèòàâà óñåò êúì ñëîâîòî, òàêà è õóáàâàòà êàðòèíà èçãðàæäà äåòñêèÿ óñåò êúì õàðìîíè÷íîòî è êðàñèâîòî.

Ñòàòèÿòà å ÷àñò îò ïîðåäèöàòà „Äåòñêàòà êíèãà – ðúêîâîäñòâî çà óïîòðåáà“, êîÿòî ñå ïóáëèêóâà ñúñ ñúäåéñòâèåòî íà Êúùàòà çà ÷åòÿùè õëàïåòà „Ïðèêàçêà áåç êðàé“.

65

1. Коя е пролетта?

2. Къде живее тя?

Големите мисли

3. Как изглежда?

4. Защо дърветата цъфтят през пролетта?

5. Къде отива Баба Зима?

на малките

за пролетта

Âàëåíòèí, 5 ã è 6 ì 1. Êîãàòî ñòàâà òîïëî è íå âàëè ñíÿã.

2. Ïðîëåòòà æèâåå ìàëêî ïî íà þã.

Áîðÿíà, 4 ãîäèíè

3. Òîïëà è âåñåëà.

1. Ïðîëåòòà å ñëåä çèìàòà è ìîæåì äà õîäèì ñ æèëåòêè è áåç ÿêåòà.

5. Íà ñåâåð.

2. Ïðîëåòòà æèâåå â ëèñòàòà è íå èäâà ñàìà, à Áàáà Ìàðòà ÿ äîâåæäà.

3. Ñúñ çåëåíà òðåâè÷êà è ïòè÷êè.

4. Çàùîòî íå å ñòóäåíî è èìàò ïúï÷èöè.

5. Â ãðàäèíàòà íà ëîøèÿ Âåëèêàí.

Ôèëèï, 2 ã è 7 ì 1. Ïðîëåòòà å Ñëúí÷èöå.

2. Òóê. Â ïàëàòêàòà ìè.

3. Àç êàçàõ, ÷å å ñëúí÷èöå.

4. Çà äà ñè èìàìå öâåòÿ.

66

5. Ïðè áàáà ßãà. Òÿ å áàáà Çèìà.

4. Çàùîòî èì ñòàâà òîïëî.

Ãåðãàíà, 6 ãîäèíè

Æèâêî, 3 ã. è 7 ì.

1. Ïðîëåòòà ãðåå, ðàñòàò öâåòÿ…..åäíîòî å ÷åðâåíî… æúëòî. Êàòî ñòàíå ïðîëåò ñè èãðàåì ñ èãðà÷êè è õîäèì íà Ñàìîêîâ. Êàòî çàâàëè äúæä… è ñå óïëàøèì îò çåìåòðåñåíèåòî.

2. Íàäàëå÷… íàäàëå÷.

3. Èãðàåì íàâúí ñ Êàë÷î.

4. Çàùîòî òðÿáâà.

5. Íà Ñàìîêîâ….ñúñ ñêåéòáîðä. Êàòî ñå èçïëàøè îò âúëöè îòèâà íà äðóãî ìÿñòî.

1. Ïðîëåòòà å ìîìè÷å, êîåòî å îáëå÷åíî ñ ðîêëÿ îò öúôíàëè êîêè÷åòà, ìèíçóõàðè è ëþëÿöè. Èìà âúëøåáíà ïðú÷êà è ïðàâè âðåìåòî òîïëî.

2. Ïðîëåòòà æèâåå íà âñÿêî ìÿñòî â Áúëãàðèÿ, êúäåòî ðàçöúôâàò öâåòÿòà è äúðâåòàòà.

3. Ñ âåñåëè äåöà, êîèòî ñè èãðàÿò íàâúí ñðåä öâåòÿòà è äúðâåòà, ìèíçóõàðèòå è êúñà çåëåíà òðåâè÷êà.

4. Çàùîòî å òîïëî è ÷îâåöèòå ãè ïîëèâàò. Çèìàòà ñïÿò ïîä çåìÿòà, à ïðîëåòòà ñå ñúáóæäàò.

5. Ìîæå áè íà þã, òàì êúäåòî ñïÿò ïòè÷åíöàòà. Îòèâà è íà äðóãè ìåñòà äà ïðàâè ñíÿã òàì.

Íèêîë, 3 ã. è 6 ì 1. Òàçè ñúñ çåëåíèòå ëèñòà.

2. Ìîæå áè íÿêúäå â ãîðàòà.

3. Ìîæå áè å êàòî æåíà, à ìîæå äà å êàòî áàùà èëè äåòå, àáå ïðèëè÷à íà öÿëî ñåìåéñòâî!

4. Çà äà ìèðèøå íà õóáàâî è äà ìè å êðàñèâî.

5. Îõ, íå çíàì, àìà òðÿáâà äà å ìíîîîîîãî äàëå÷å... ×àêàé, ñåãà ùå òè íàïèøà âñè÷êî!

„Ангелски” кекс с ягоди или Angel food cake Àâòîð: Äàíèåëà Äèíåâà

Îñâåí ùúðêåëèòå êàòî ïúðâè ïðåäâåñòíèöè íà ïðîëåòòà, ïðåç íàé-êðàñèâèÿ ñåçîí ñå ïîÿâÿâàò è øàðåíèòå öâåòîâå â ãðàäèíàòà – öúôíàëèòå äúðâåòà, çåëåíèòå ëèñòíè çåëåí÷óöè è àðîìàòíèòå ÿãîäè. Ìàêàð ÷å ñåçîíúò èì å â íà÷àëîòî íà ìåñåö þíè, ó íàñ âñå ïî-ëåñíî å äà îòêðèåø ÿãîäè ïðåç öÿëàòà ãîäèíà. Íàìèðàò ñå â ãîëåìèòå òúðãîâñêè âåðèãè. Êîãàòî ãè èçáèðàì, ãëåäàì íÿêîëêî íåùà – ãîëåìèíàòà, öâåòà èì, ïðîèçõîäà è ñðîêà íà ãîäíîñò. Èçáèðàéòå íå ìíîãî ãîëåìè ïëîäîâå, ñúñ çåëåíè ëèñòåíöà. Êîëêîòî ïî-ÿðêî ÷åðâåíè ñà ïëîäîâåòå, òîëêîâà ïî-óçðåëè ñà.  ïîâå÷åòî ñëó÷àè äîðè è ïðåç îïàêîâêàòà ñå óñåùà àðîìàòà èì. Àêî íå ìèðèøàò, çíà÷è íÿìà íèùî èñòèíñêî â òÿõ, òàêà ÷å ïî-ñêîðî íå ãè êóïóâàéòå. Èçêëþ÷èòåëíî áîãàòè ñà íà æåëÿçî, êîåòî ãè ïðàâè íåçàìåíèìà õðàíà ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà. Ñúäúðæàò ìàãíåçèè è ìåä, êîèòî ñòèìóëèðàò ñúçäàâàíåòî íà êîëàãåí, íåîáõîäèì çà êîæàòà. Çà äà ñòå çäðàâè è êðàñèâè, ÿæòå ïîâå÷å ïðåñíè ÿãîäè. Ïîëåçíè ñà è çà èìóííàòà ñèñòåìà, ìîæå áè çàùîòî ñúäúðæàò ãîëÿìî êîëè÷åñòâî âèíàìèí Ñ è ïîäòèñêàò ðàçâèòèåòî íà ãðèïíèòå âèðóñè. Ïîíèæàâàò êðúâíàòà çàõàð è ñà åäíè îò íàé-íèñêî êàëîðè÷íèòå ïëîäîâå, çàòîâà ñå 68

purvite7.bg

èçïîëçâàò ïðè ñúñòàâÿíåòî íà äèåòè.  ñúñòàâà èì èìà ãîëÿìà äîçà ôîëèåâà êèñåëèíà, ðàçãðàæäàò ñå ìíîãî áúðçî â îðãàíèçìà è íå ïîâèøàâàò íèâîòî íà õîëåñòåðîëà. Òîâà ïðàâè ÿãîäèòå èçêëþ÷èòåëíî ïîäõîäÿùè çà ïåðèîäèòå, â êîèòî èñêàìå äà ïðî÷èñòèì òÿëîòî ñè îò íàòðóïàíèòå ìàçíèíè è òîêñèíè. Áúäåòå âíèìàòåëíè îáà÷å, àêî ñòå àëåðãè÷íè êúì òÿõ êàòî ãè èçáÿãâàòå. ßãîäèòå ñà êëþ÷îâè â êóëèíàðèÿòà íå ñàìî ïðè ãàðíèðàíåòî íà äåñåðòè, íî ìíîãî ÷åñòî ñå èçïîëçâàò è çà ñàëàòè. Ìîãàò äà áúäàò èçïîëçâàíè ñàìîñòîÿòåëíî, íàðÿçàíè íà êóá÷åòíà ñ áàëñàìîâ îöåò èëè äðóã âèä äðåñèíã èëè â êîìáèíàöèÿ ñ äðóãè çåëåí÷óöè. Ðåöåïòàòà, êîÿòî ïîäáðàõ çà ÷èòàòåëèòå íà òîâà ïðåêðàñíî èçäàíèå å çà ìíîãî ëåêà âúçäóøíà òîðòà. Êàçâàì òîðòà, òúé êàòî â îðèãèíàë ðåöåïòàòà å çà Angel food cake, íî ñïîðåä íàøèòå ðàçáèðàíèÿ ïîä „òîðòà” ðàçáèðàìå êðåì – áëàò, êðåì- áëàò. Óâåðÿâàì âè, ðåçóëòàòúò å ñòðàõîòåí – ëåêà, åôèðíà, âúçäóøíà è ìíîãî àïåòèòíà. Îùå ëè ñå ÷óäèòå êàêâî äà ïðèãîòâèòå çà èäâàùèÿ ñåìååí ïðàçíèê?

„Ангелски” кекс с ягоди или Angel food cake За сместа: 10-12 áåëòúêà 1 1/2 ÷.ë. âàíèëèÿ 1 ÷. ÷àøà èëè 200 ã êðèñòàëíà çàõàð 150 ã áðàøíî

За глазурата: 200 ìë ñëàäêàðñêà ñìåòàíà, îõëàäåíà 2 ñ.ë. çàõàð 300 ã ÿãîäè ïóäðà çàõàð çà ïîðúñâàíå (ïðè æåëàíèå)

Приготвяне: 1. Ñëîæåòå áåëòúöèòå â äîáðå ïîäñóøåíà êóïà, íà

ñòàéíà òåìïåðàòóðà 30 ìèíóòè ïðåäè ðàçáèâàíå.

2. Ïðåç òîâà âðåìå ñè ïðèãîòâåòå òàâè÷êà èëè ôîðìà çà êåêñ ñ äóïêà â ñðåäàòà. Çàãðåéòå ôóðíàòà íà 180îÑ ñ âåíòèëàòîð.

3. Äîáàâåòå âàíèëèÿòà êúì ÿéöàòà è çàïî÷íåòå äà ðàçáèâàòå ñ ìèêñåð íà ñðåäíà ñòåïåí äî ìåêè âðúõ÷åòà íà ñìåñòà. Çàïî÷íåòå äà äîáàâÿòå îò çàõàðòà ïî 2 ñóï. ëúæèöè êàòî íå ñïèðàòå äà ðàçáèâàòå. Íàêðàÿ óâåëè÷åòå ñêîðîñòòà íà ìèêñåðà, äîêàòî öÿëàòà çàõàð ñå ðàçòâîðè è ðàçáèéòå äî òâúðä âðúõ. Äîáàâàòå áðàøíîòî êàòî ðàçáúðêâàòå ñàìî ñ ëúæèöà.

4. Èçñèïåòå ñìåñòà âúâ ôîðìàòà. Ïå÷åòå îêîëî 20-30 ìèíóòè, äî çà÷åðâÿâàíå.

5. Èçâàäåòå îò ôóðíàòà è îñòàâåòå äà èçñòèíå äîáðå. Îáúðíåòå êåêñà íàîáðàòíî, áåç äà ãî âàäèòå îò ôîðìàòà, à ïîäïðåòå ôîðìàòà îò äâåòå ñòðàíè ïî ðúá÷åòàòà. Öåëòà å êåêñúò äà íå ñå ñïëåñêà, à äà îñòàíå âúçäóøåí. Îñòàâåòå ãî òàêà äà ñå îõëàäè çà îêîëî 1 ÷àñ.

6. Îáúðíåòå ãî îòíîâî, îòäåëåòå ãî îò ñòåíèòå íà ôîðìàòà ñ ïîìîùòà íà íîæ èëè øïàòóëà. Ðàçðåæåòå ãî â ñðåäàòà ñ íàçúáåí íîæ çà õëÿá.

7. Ðàçáèéòå îõëàäåíàòà ñìåòàíà. Íàìàæåòå ëåê ñëîé ñìåòàíà â ñðåäàòà. Ìîæåòå è äà äîáàâèòå ñëàäêî îò ÿãîäè èëè ïðåñíè ÿãîäè. Ñëîæåòå âòîðàòà ÷àñò, äîáàâåòå è îñòàíàëàòà ñìåòàíà. Ãàðíèðàéòå ñ ïðåñíè ÿãîäè. Ïîðúñåòå ñ ïóäðà çàõàð ïðè íåîáõîäèìîñò.

места

Добре дошли в Габрово! Âúçíèêâàíå è èñòîðèÿ Ãðàä Ãàáðîâî ñå íàìèðà â ïîäíîæèåòî íà Ñòàðà ïëàíèíà â áëèçîñò äî ïðîõîäà Øèïêà. Ñïîðåä íàé-ðàçïðîñòðàíåíàòà ëåãåíäà Ãàáðîâî å îñíîâàí îò Ðà÷î Êîâà÷à ïðåäè îêîëî 250 ãîäèíè. Èñòîðèÿòà ãëàñè, ÷å òîé áèë ñòðàíñòâàù ìàéñòîð êîâà÷, êîéòî ñå óñòàíîâèë ïîä åäíî ãàáúðîâî äúðâî.Ãàáðîâî âúçíèêâà ïðåç ñðåäíèòå âåêîâå êàòî ñòðàòåãè÷åñêî ñåëèùå â áëèçîñò äî ñòàðîïëàíèíñêèòå ïðîõîäè. Íà äâà êì èçòî÷íî îò ãðàäà ñå íàìèðà êðåïîñòòà „Ãðàäèùå“. Ïî îòêðèòèòå çëàòíè è ìåäíè ìîíåòè îò âðåìåòî íà ðèìñêèòå èìïåðàòîðè Êîíñòàíòèí I Âåëèêè (306-337 ã.í.å.) è Þñòèí II (565-578 ã.í.å.) àðõåîëîçèòå äàòèðàò êðåïîñò Ãðàäèùå êàòî êúñíîàíòè÷íà è ðàííîñðåäíîâåêîâíà (îò 4 äî 6 âåê).  ãîäèíèòå íà îñìàíñêîòî âëàäè÷åñòâî Ãàáðîâî å ãîëÿì çàíàÿò÷èéñêè è òúðãîâñêè öåíòúð. Ïðåç XIX âåê òóê ñå ïðàêòèêóâàíè 26 çàíàÿòà — êîâà÷åñòâî (íàëáàíòñòâî), íîæàðñòâî, ÷àêðàê÷èéñòâî, ãðúí÷àðñòâî, ãàéòàíäæèéñòâî, êîæàðñòâî, áóáàðñòâî è ìíîãî îùå. Çàáåëåæèòåëíîñòè â Ãàáðîâî Åòúðà Àðõèòåêòóðíî-åòíîãðàôñêè êîìïëåêñ „Åòúð“ å ìóçåé 70

purvite7.bg

íà îòêðèòî. Ïðåäñòàâëÿâà âúçñòàíîâêà íà áúëãàðñêèÿ âúçðîæäåíñêè áèò, êóëòóðà è çàíàÿò÷èéñòâî. Êîìïëåêñ “Åòúð” å îòêðèò ïðåç 1964 ã. è å ïúðâèÿò ïî ðîäà ñè ìóçåé â Áúëãàðèÿ. Äîì íà õóìîðà è ñàòèðàòà Êóëòóðåí öåíòúð â Ãàáðîâî, ÷èèòî îñíîâíè öåëè ñà ñúáèðàíåòî â ìóçåéíè êîëåêöèè è äîìàêèíñòâî íà ïîñòîÿííè è âðåìåííè èçëîæáè íà õóìîðèñòè÷íè è ñàòèðè÷íè ïðîèçâåäåíèÿ íà èçêóñòâîòî îò Áúëãàðèÿ è ñâåòà, èçäàòåëñêà äåéíîñò è îðãàíèçèðàíå íà êîíêóðñè è ôåñòèâàëè íà õóìîðà. Ñúçäàäåí å íà 1 àïðèë 1972 ã. Ñãðàäàòà ìó ñå íàìèðà â öåíòðàëíàòà ÷àñò íà ãðàäà, êîéòî å èçâåñòåí êàòî „ñòîëèöàòà íà õóìîðà â Áúëãàðèÿ“. Ïðîåêòèðàíà å îò àðõèòåêò Êàðë Êàíäóëêîâ. Èçëîæáåíèòå çàëè íà Äîìà ñà ñ îáùà ïëîù 8000 êâ. ì. Äåâèçúò íà äîìà å „Ñâåòúò å îöåëÿë, çàùîòî ñå å ñìÿë“. Õîòåëñêè êîìïëåêñ Ôåíåðèòå  Áúëãàðèÿ èìà êúò÷åòà çàïàçèëè ðîìàíòèêàòà íà ìèíàëè ñòîëåòèÿ. Íà 12 êì ñåâåðî-èçòî÷íî îò ãð.Ãàáðîâî ïðèñòèãàòå â ñåëàòà Êìåòîâöè è Áîæåíöè. Òóê ùå ñå äîêîñíåòå äî

òðàäèöèîííàòà àðõèòåêòóðà íà áúëãàðñêàòà êúùà îò 18 è 19â., çàâëàäÿâàùà ñúñ ñâîÿòà ïðîñòàòà è àâòåíòè÷íîñò ,ùå ñå ðàçõîäèòå ïî ìàëêèòå óëè÷êè, ùå íàäíèêíèòå çàä êàìåííèòå äóâàðè â ñåëñêèòå äâîðîâå, èçïúðñòðåíè ñ ÷èìøèðè, çäðàâåö è ìóøêàòà, ùå ñå íàñëàäèòå íà ïðîõëàäíèÿ ïëàíèíñêè âúçäóõ, ùå óñåòèòå ìàãèÿòà íà òîçè ðàé.

места

Íà ìåãäàíà íà ñ. Êìåòîâöè ñå áåëåå ðåñòàâðèðàí õàí îò 1865ã.- äíåñ õîòåë „Ôåíåðèòå”. Ùå óñåòèòå äóõà íà ñòàðèòå áúëãàðè – ùå Âè ïîñðåùíàò ïúñòðè òúêàíè ÷åðãè, äþøåìå, êîåòî ëåêî ïîñêúðöâà, ùîì ñòúïèø íà íåãî è óñïîêîÿâàùèÿ àðîìàò íà ñòàðàòà áúëãàðñêà êúùà. ðàò â ñàóíàòà è ïàðíàòà áàíÿ èëè äà ñå ïîãëåçÿò ñ ðàçëè÷íè âèäîâå ìàñàæè. Ëþáèòåëèòå íà ïåøåõîäíèòå ïðåõîäè ìîæå äà ñå ðàçõîäÿò ïî 4 –òå ìàðêèðàíè åêî-ïúòåêè, äà ïîñåòÿò ” Êúùàòà íà áèëêàðÿ” èëè äà ðàçãëåäàò òúêà÷íàòà ðàáîòèëíèöà ñðåùó êîìïëåêñà. Ìîæå äà ïîñåòèòå è áëèçêèòå ãðàäîâå Ãàáðîâî, Òðÿâíà è Äðÿíîâî è äà ñå çàïîçíàåòå ñ áîãàòîòî êóëòóðíî íàñëåäñòâî íà òîçè êðàé. Ñòàðèÿò õàí â êîìïëåêñ „Ôåíåðèòå” è äíåñ î÷àêâà ñâîèòå ãîñòè çà åäíà íåçàáðàâèìà âàêàíöèÿ. Çà ïîâå÷å èíôîðìàöèÿ, ïîñåòåòå www.fenerite.bg

Õîòåë „Ôåíåðèòå” – åäèí ïðèñòàí íà ñïîêîéñòâèå è òèøèíà â ñú÷åòàíèå íà ñúâðåìåííè óäîáñòâà, ìÿñòî çà Âàøàòà ñåìåéíà âàêàíöèÿ. Ïðè íàñ ùå èìàòå âúçìîæíîñò äà ñå íàñëàäèòå íà ÿñòèÿ , êàêòî îò áúëãàðñêàòà íàöèîíàëíà êóõíÿ, òàêà è íà ãîçáè îò ãàáðîâñêèÿ êðàé.Îïèòàéòå îò ñïåöèàëèòåòèòå íà ìåõàíàòà. Ïîñðåùíåòå óòðîòî ñ ÷àøà äèìÿùî êàôå èëè áèëêîâ ÷àé, îïèòàéòå „çàêóñêàòà íà áàáà”- äîìàøíî ïðèãîòâåíèòå ìåêèöè, áàíèöè è áóõòè. Âñåêè ìîæå äà íàìåðè ñâîåòî çàíèìàíèå- äåöàòà äà òè÷àò è èãðàÿò íà âîëÿ â äåòñêèÿ êúò, à âúçðàñòíèòå äà îòìàðÿò ïðåä âúíøíîòî äæàêóçè èëè äà ðåëàêñè-

71

КОЗМЕТИКА

ЗА МАМА

Автор: Добринка Стойкова

Свежа пролетна доставка, украсена с калинки Новото ухание на Clinique - Happy in Bloom в лимитираното си издание носи цветист аромат и ви пренася в прекрасно пролетно утро в градина с цветя, обсипани със сутрешна роса. Усещането за радост от пробуждането на света през пролетта е вълшебно. Дори флаконът е обсипан с цветя в пастелни тонове и калинки, които очаквате да литнат всеки момент към галещото пролетно слънце, за да потърсят пролетта и да й благодарят, че се е звърнала за пореден път!

Happy in Bloom ще бъде в ексклузивните бутици и магазините за селективна козметика, където е представена Clinique, от март 2013. Препоръчителната цена за 30 мл. e 73 лв.,а за 50 мл. Е 104 лева

72

purvite7.bg

КОЗМЕТИКА

ЗА МАМА Свят в цвят и ново червило, какво по-пролетно от това? Интензивен, овлажняващ, обновяващ цвят за усни Chubby Stick. Перфектно създаден да овлажнява и покрива с цвят моите устни. А сега очаквам много пролетни целувки за всеки от осемте нови предложени цвята. Препоръчителната цена e 43 лв.

Allergy Tested. 100% Fragrance Free.

73

Станахме ли по-забавни родители

какво научихме от д-р Лари Коен

Í

à 15 äåêåìâðè 2012 ãîäèíà, ïî ïîêàíà íà Ïúðâèòå ñåäåì, â Áúëãàðèÿ ãîñòóâà ä-ð Ëîðúíñ (Ëàðè) Êîåí, ïñèõîòåðàïåâò, ñïåöèàëèñò ïî èãðîâà òåðàïèÿ è àâòîð íà åäíà îò íàé-÷åòåíèòå â ñâåòà êíèãè ïî òåìàòà çà ðîäèòåëñòâî – Playful parenting („Ðîäèòåëñòâîòî êàòî èãðà”). Ñúáèòèåòî ñå ñúñòîÿ â ãð. Ñîôèÿ â Èíòåð Åêñïî Öåíòúð, êàòî ñïåöèàëíî çà äåöàòà áÿõà îðãàíèçèðàíè è ðàçëè÷íè àòåëèåòà, çà äà ìîæå ðîäèòåëèòå èì äà ïðèñúñòâàò íà ëåêöèÿòà, ñïîêîéíè çà ñâîèòå ìúíèöè. Íàé-âàæíîòî â åæåäíåâèåòî íà äåöàòà å èãðàòà. ×ðåç íåÿ òå ó÷àò, êîìóíèêèðàò, èçñëåäâàò, òðåíèðàò, çàáàâëÿâàò ñå, åêñïåðèìåíòèðàò, ïîêàçâàò óñâîåíèòå óìåíèÿ. Çà íàñ, ðîäèòåëèòå, èãðàòà å åäèíñòâåíî ìåòîä çà çàáàâëåíèå. Íèå ñìå çàáðàâèëè îñòàíàëèòå é çíà÷åíèÿ è âå÷å íè å òðóäíî äà ãè ðàçáåðåì. Êîãàòî ñå ñðåùàìå ñ ÷óæäåíöè èëè îòèâàìå â äðóãà ñòðàíà, çà äà ìîæå îáùóâàíåòî äà å ïúëíîöåííî è çà äâåòå ñòðàíè, íàé-äîáðå å äà ãîâîðèì òåõíèÿ åçèê èëè òå - íàøèÿ. Çà êîåòî ñÿäàìå è ó÷èì, íàëè òàêà? Íåùî ïîäîáíî å è ñ äåöàòà. È ïîíåæå å ÿñíî, ÷å íå ìîæå äà èñêàìå îò òÿõ äà êîìóíèêèðàò êàòî âúçðàñòíè – íèå òðÿáâà äà ïðîãîâîðèì íà òåõíèÿ åçèê – èãðàòà. È ñêîðî ùå ðàçáåðåì, êîëêî ëåñíî è ïðèÿòíî å òîâà è íàé-âå÷å – èìà åôåêò.

74

purvite7.bg

È òúé êàòî, äîðè íèå, ðîäèòåëèòå ñå íóæäàåì îò ìàëêî ïîìîù è íàïúòñòâèÿ, ä-ð Êîåí ñå ñúãëàñè äà ïîñåòè ñòðàíàòà íè è äà íè ðàçêàæå ëè÷íî çà ñâîèòå èçïèòàíè ìåòîäè çà âúçïèòàíèå ÷ðåç èãðà. Îðãàíèçèðàõìå ñúáèòèåòî â ãîëÿìà çàëà, êàòî íå çàáðàâèõìå äà ñå ïîãðèæèì è çà äåöàòà. Èìàøå âúçìîæíîñò çà èçáîð îò íÿêîëêî ðàçëè÷íè àòåëèåòà. Íÿêîè ïðàâèõà äîìàøåí øîêîëàä ñ ïîìîùòà íà Ìàðèÿ è Âåíñàí îò „Ãàéî øîêîëàä”, äðóãè òàíöóâàõà áúëãàðñêè íàðîäíè òàíöè ñ êëóá „Âèâà ôîëêëîðèÿ”. Òâîð-

÷åñêè íàñòðîåíèòå äåöà ñå çàáàâëÿâàõà ñ Trinity kids, Òðóïà Âåëèíîâè ñå ïîãðèæèõà çà ëþáèòåëèòå íà òåàòðàëíîòî èçêóñòâî, à ñ íàé-ìàëêèòå ñå çàíèìàâàõà àíèìàòîðèòå îò Gymboree Play&Music. Äîêàòî äåöàòà ñå çàáàâëÿâàõà, ä-ð Êîåí íè îáÿñíè çà ìåòîäèòå ñè, ÷ðåç êîèòî ìîæå äà ïîìîãíåì íà äåöàòà ñè äà èçðàçÿâàò è ðàçáèðàò åìîöèèòå ñè, äà áúäàò ñìåëè è äà óâàæàâàò ðàçëè÷èÿòà, äà ïðåîäîëÿâàò ñâåíëèâîñòòà è ñòðàõîâåòå ñè, êàê äà îáùóâàò è äà íå ñå êîíêóðèðàò ñ áðàòÿòà è ñåñòðèòå ñè è äà îáùóâàò áåç áèòêè çà íàäìîùèå. Äðóãèÿò âàæåí ìîìåíò áåøå ñâúðçàí ñ íàøàòà êîìóíèêàöèÿ ñ äåöàòà íè. Êàê ÷åñòî ãóáèì âðúçêàòà ñè ñ òÿõ, êîãàòî ñìå ÿäîñàíè, óìîðåíè è íåòúðïåëèâè. Òîãàâà ñå êàðàìå, êðåùèì, íàêàçâàìå. Ñëåä òîâà îáà÷å íè çàëèâàò ÷óâñòâî íà âèíà è óãðèçåíèÿ, íî íå çíàåì êàêâî äà íàïðàâèì è êàê äà ïîäõîäèì êúì íàøèÿ ìàëúê ÷îâåê, êîéòî âå÷å ñå å çàòâîðèë â ñòàÿòà èëè â ÷åðóïêàòà ñè. È òóê íà ïîìîù èäâà Èãðàòà, êîÿòî êàêòî êàçà ä-ð Êîåí „Playful Parenting – ìîæå äà ñå îêàæå îíçè äúëãî òúðñåí ìîñò íàçàä êúì òàçè äúëáîêà åìîöèîíàëíà âðúçêà ìåæäó ðîäèòåë è äåòå. Èãðàòà, ñ öÿëîòî ñè áîãàòñòâî è óäîâëåòâîðÿâàùî ñïëîòÿâàíå, ìîæå äà îáëåê÷è ñòðåñà îò ðîäèòåëñòâîòî”. Òÿ å íà÷èíúò äà âëåçåì â ñâåòà íà äåòåòî, â íåãîâèòå ïðàâèëà è äà ïîäõðàíèì áëèçîñòòà, äîâåðèåòî è âðúçêàòà ïî ìåæäó ñè.  íà÷àëîòî ìîæå äà å òðóäíî, òî÷íî êàêòî ñ ó÷åíåòî íà íîâ åçèê, íî êîãàòî ñå çàïîçíàåì ñ îñíîâíèòå ìó ïðàâèëà è óñâîèì ïîâå÷å äóìè, ñòàâà âñå ïî-çàáàâíî è âñå ïî-ëåñíî. Îùå ïîâå÷å, êîãàòî îòïëàòàòà å óñìèâêàòà è ðàäîñòòà íà äåòåòî íè, à òÿ áåç ñúìíåíèå å è íàøàòà. Äàíî ãîñòóâàíåòî íà ä-ð Ëàðè Êîåí äà å áèëî ïîëåçíî è âñåêè äà å îòêðèë ïî íåùî çà ñåáå ñè, êîåòî äà å äàëî ïîëîæèòåëåí ðåçóëòàò çà âðúçêàòà è îáùóâàíåòî ìó ñ äåöàòà. È ïîíåæå ó÷åíåòî ïðîäúëæàâà öÿë æèâîò, èñêðåíî ñå íàäÿâàìå ä-ð Êîåí äà ñå âúðíå ñêîðî îòíîâî çà ñëåäâàùèÿ óðîê.

75

Попитахме наскоро някои от гостите на събитието, успяха ли да станат по-забавни родители след срещата си с д-р Коен. Ето какво ни отговориха: 1. Êàêâî áåøå íàé-öåííîòî, êîåòî íàó÷èõòå îò ëåêöèÿòà íà ä-ð Êîåí?

2. Âå÷å ìèíàõà òðè ìåñåöà îò ñúáèòèåòî, ñòàíàõòå ëè ïî-çàáàâåí ðîäèòåë è êàê ñå îòðàçÿâà òîâà íà âðúçêàòà âè ñ äåöàòà?

3. Àêî ä-ð Êîåí äîéäå ïàê â Áúëãàðèÿ, çà äà ïðåäñòàâè ìåòîäèòå ñè, áèõòå ëè îòèøëè îòíîâî è áèõòå ëè ãî ïðåïîðú÷àëè íà ïðèÿòåëè?

Áîðèàíà Æåëåâà íà 41 ãîäèíè, 1. Äà íå çàáðàâÿì äà èãðàÿ ñ äåòåòî ñè è êîãàòî ãî ïðàâÿ, äà ãî ïðàâÿ íà 100%, à íå äà îòáèâàì íîìåðà è äà íå ñïèðàì äà „èãðàÿ“ (ðàçáèðàéòå çàáàâëÿâàì) ñ äåòåòî ñè, íåçàâèñèìî îò âúçðàñòòà.

76

purvite7.bg

2. Âèíàãè ñúì ñå îïèòâàëà äà áúäà çàáàâåí ðîäèòåë. Âñåêè ïúò, êîãàòî ïðàâÿ íåèçáåæíèòå çàáåëåæêè ñå îïèòâàì äà ãî ïðàâÿ ïî çàáàâåí è ïîçèòèâåí íà÷èí.

3. Äà.

Òåîäîðà ßíêóëîâà íà 32 ãîäèíè 1. Áåøå èíòåðåñíî äà ðàçáåðåì, ÷å èìà è äðóã íà÷èí, ïî êîéòî ìîæå äà îáùóâàìå ñ äåöàòà. Ìèñëÿ, ÷å ïîä ôîðìàòà íà èãðà è ïðèÿòåëñêî îòíîøåíèå è çà äåöàòà ùå å ïî-ëåñíî äà îáùóâàò ñ íàñ.

2. Îïèòâàì ñå.

3. Ñúñ ñèãóðíîñò. Ñòåëà-Áîæèëîâà Çëàòêîâà íà 26 ãîäèíè 1. Äà ìîæåø äà âèäèø ñâåòà ñ äåòñêèòå î÷è, äà ãî óñåòèø òàêà êàêòî ãî ÷óâñòâà äåòåòî. Äà ïðîÿâÿâàø òúðïåíèå áåç äà ñè ôîðìèðàø íåâúçìîæíè î÷àêâàíèÿ çà ðåçóëòàòèòå îò äåòñêèòå ïîñòúïêè. Äà êîíòàêòóâàø ñ íåãî ÷ðåç ëþáîâ, âíèìàíèå, íåæíîñò, ÷åñòíîñò è îòãîâîðíîñò- íàé-âàæíèòå êà÷åñòâà çà õàðìîíè÷íè ÷îâåøêè âçàèìîîòíîøåíèÿ.

2. Ðåàëíàòà ñàìîîöåíêà å, ÷å ñå îïèòâàì äà áúäà ïî-çàáàâíà. Íàäÿâàì ñå äà ãî ïîñòèãàì â èçâåñòíà ñòåïåí.  îáùóâàíåòî ñ äåòåòî ìîæå äà ñå ïîñòèãíå ìíîãî, àêî ïðîÿâèì íóæíîòî óâàæåíèå êúì íåãîâèòå âúçðàñò, ïîòðåáíîñòè è åòàï íà ðàçâèòèå.

3. Ùå ïîñåòÿ îòíîâî íåãîâà ëåêöèÿ è áèõ ïðåïîðú÷àëà ãîðåùî òîâà äà íàïðàâÿò è ìîè ïðèÿòåëè. Ìèëåíà Ãþëåâà íà 37 ãîäèíè 1. ×å íå ìîãà äà íàêàðàì äúùåðÿ ìè äà íàïðàâè íåùî, êîåòî èñêàì, àêî é äàâàì ðàçóìíè çà ìåí äîâîäè, à òðÿáâà äà ñå ïîñòàðàÿ äà èçìèñëÿ çàáàâåí çà íåÿ íà÷èí.

2. Ñòàðàÿ ñå äà áúäà ïî-çàáàâíà è äà ó÷àñòâàì â èãðèòå íà äúùåðÿ ìè, çàùîòî âèæäàì êîëêî ùàñòëèâà ÿ ïðàâÿ.

3. Äà. Ìèãëåíà Ìèòêîâñêà íà 30 ãîäèíè 1. Íÿêîè îñíîâíè ïîâåäåí÷åñêè ðåàêöèè ïðè äåöàòà è âåñåëè è çàáàâíè íà÷èíè çà ñïðàâÿíå ñ ïðîáëåìíè ñèòóàöèè.

2. Äà, äîêîëêîòî òîâà å âúçìîæíî ïðè åæåäíåâíà è ïîñòîÿííà 24 ÷àñîâà àíãàæèðàíîñò ïðè ãðèæèòå çà äåöàòà.

3. Äà, âå÷å ãî ïðåïîðú÷àõ íà ïîçíàòè è êîëåãè – ðîäèòåëè.

забавно

 ÏÐÅÁÐÎÉ ßÉÖÀÒÀ. Êîëêî ÿéöà ùå ñúáåðå ìîìè÷åíöåòî ïî ïúòÿ, äîêàòî ñòèãíå äî Çàéî?



ÎÒÊÐÈÉ ÐÀÇËÈÊÈÒÅ. Ìåæäó äâåòå êàðòèíêè èìà 10 ðàçëèêè. Ìîæåø ëè äà ãè îòêðèåø?

78

purvite7.bg



ÑÂÚÐÆÈ ÒÎ×ÊÈÒÅ È ÎÖÂÅÒÈ

Ñâúðæè òî÷êèòå, êàòî çàïî÷íåø îò 1-2-3… è òàêà äî ïîñëåäíàòà öèôðà. Ñëåä òîâà îöâåòè êàðòèíêàòà.



ÍÀÌÅÐÈ ÏÚÒß

Ïîìîãíè íà ï÷åëè÷êàòà äà ñòèãíå äî öâåòåòî.

79

80

purvite7.bg

ОРГАНИЗАТОРИ

ГЕНЕРАЛЕН ПАРТНЬОР KIDS

МЕДИЙНИ ПАРТНЬОРИ:

РОЖДЕНИКЪТ РАЗДАВА ПОДАРЪЦИ

Íà 9 ìàé Ïúðâèòå ñåäåì ïðàçíóâàìå ðîæäåí äåí. Ïúëíèì öåëè äâå ãîäèíè è êàêòî ïîâåëÿâà òðàäèöèÿòà ùå íàïðàâèì ãîëÿìî òúðæåñòâî. Íî çà ðàçëèêà îò äðóãèòå ðîæäåíèöè, êîèòî îáèêíîâåíî ïîëó÷àâàò ïîäàðúöè, íèå - ùå ãè ðàçäàâàìå.

И ТО НЕ ЕДИН, А ЦЕЛИ 40.

40 ДЕЦА ЩЕ СПЕЧЕЛЯТ ФОТОСЕСИЯ, НАПРАВЕНА ОТ ФОТОГРАФ КАЛИНА АРСОВА, НА НАШЕТО СЪБИТИЕ, КОЕТО ЩЕ СЕ ПРОВЕДЕ В МАГАЗИН ИКЕА. Àêî èñêàòå âàøåòî äà å åäíî îò òÿõ, ùå òðÿáâà äà îòãîâîðèòå íà íÿêîëêî âúïðîñà, êîèòî ìíîãî ñêîðî ùå âè çàäàäåì. Çà äà ðàçáåðåòå êàêâè ñà òå, êàêòî è ïúëíèòå óñëîâèÿ íà èãðàòà, ñëåäåòå ðåäîâíî ñòðàíèöàòà íà Ïúðâèòå ñåäåì.

purvite7.bg

Äîðè äà íå áúäåòå ñðåä ïå÷åëèâøèòå, íÿìà äà ñúæàëÿâàòå, àêî äîéäåòå íà ïðàçíèêà íè, çàùîòî ùå èìà äîñòàòú÷íî èçíåíàäè çà âñè÷êè. Ùå áúäàò îðãàíèçèðàíè òâîð÷åñêè àòåëèåòà çà äåöàòà, ìèíè-ãîëô èãðèùå, ïîäàðúöè è ðàçáèðà ñå – ïî÷åðïêà çà âñè÷êè. ×àêàìå âè íà Ðîæäåí äåí íà 9 ìàé, 10.30 ÷àñà â ìàãàçèí ÈÊÅÀ!