Gerard vindt elk adres in Holten met zijn ogen dicht

Hallo Gerard Kolkman

Gerard vindt elk adres in Holten met zijn ogen dicht

De vroege vogels uit Holten zullen hem ongetwijfeld regelmatig tegenkomen: post- en krantenbezorger Gerard Kolkman. Van maandag tot en met zaterdag gaat zijn wekker steevast om 2.15 uur, zodat alle ochtendkranten van Holten op tijd bij de bezorgers in de fietstassen zitten. Eén van die bezorgers is Gerard zelf. In een ronde van maar liefst 24 kilometer bezorgt hij in diverse wijken in Holten de krant. Om vervolgens later op de dag ook nog de stadspost rond te brengen. Er zijn maar weinig brievenbussen in Holten die Gerard nog niet heeft gezien. Zijn carrière als postbezorger is er één om over naar huis te schrijven. Aan ons vertelt hij zijn verhaal.

- Door Amber Maathuis | Fotografie Jennita Stegeman

Als geboren boerenzoon ligt een carrière als kranten- en postbezorger niet per se voor de hand. Gerard woonde als kind op een boerderij in de Beuseberg. Als oudste van negen kinderen werd er van hem verwacht dat hij ooit het melkveebedrijf van zijn vader zou overnemen. Gerard vertelt: “Ik was een jaar of tien toen ik wist dat ik de boerderij wel wilde overnemen. Daarnaast had ik, ook al als kind, behoefte aan veel beweging. Ik wilde altijd graag voetballen, maar dat kon nooit omdat ik óf op school zat óf thuis meehielp op de boerderij. Daarom trapte ik op het erf geregeld een balletje tegen de staldeuren aan. Op mijn negentiende rondde ik de landbouwschool af en daarna trad ik in de maatschap bij mijn vader. Mijn vrouw Dinie en ik trouwden al op jonge leeftijd en toen kwamen de kinderen.”

Van boer naar bezorger

Het was helaas geen onbezorgd leven op de boerderij. Begin jaren ’80 wordt Dinie ziek. “Ze had een heftige vorm van epilepsie en haar ziekte had een grote impact op ons gezin”, vertelt Gerard: “Het ging echt slecht met haar. Ze kon niet meer voor de kinderen zorgen en lag veel in het ziekenhuis. Toen nam ik een radicale beslissing. Ik stapte uit de maatschap en ging fulltime voor de kinderen zorgen. Dit was achteraf gezien de

beste beslissing ooit. Dinie knapte langzaam weer op. Met name in de avonduren voelde ze zich goed. Ik besloot daarom drie avonden in de week aan de slag te gaan bij de Welkoop Maatschappij in Deventer. Eén van onze dochters, Gerdien, was toen vijftien jaar en zij had in de vroege ochtend een krantenwijk. Op een middag belde haar school op dat ze steeds onder de les in slaap viel. Ze moest stoppen met de krantenwijk. Eerlijk gezegd leek het mij wel wat. Ik werk graag alleen en je zit lekker op de fiets, dus het heeft ook een sportief aspect. Ik besloot het te doen in samenwerking met Gerdien.”

Alle wijken van Holten in kaart

“De kranten moest je ophalen in een schuurtje bij iemand uit de buurt. Alleen kwam de man die verantwoordelijk was voor dat depot nooit zijn bed uit. Al snel regelden Gerdien en ik daar ook alles voor de andere bezorgers. Het duurde niet lang voordat de rayonmanager kwam informeren of we het depot wilden overnemen. In eerste instantie wilde ik dat niet, want ik had ook nog mijn baan bij de Welkoop in Deventer. Daarnaast was Dinie nog volop herstellende van haar ziekte. Het leek me op dat moment niet verantwoord om een eigen bedrijf te beginnen.” Toch paste de baan als bezorger veel beter bij Gerard dan een baan in loondienst. “Ik had inmiddels ook de stadspost in Nijverdal opgepakt. En ik vond een vacature voor bezorger in het buitengebied van Holten. Op mijn racefiets bezorgde ik in de beginjaren zo’n dertig tot tachtig poststukken per dag. Ik hield in mijn agenda bij hoeveel kilometer ik op een dag had gefietst. Jaarlijks fietste ik tussen de 10.000 en 15.000 kilometer. Op deze manier leerde ik ook de buitenwijken van Holten goed kennen en kon ik het dorp indelen in 27 wijken. Dit was makkelijk voor het sorteren.” Gerard maakte uiteindelijk toch de keuze om te stoppen bij de Welkoop en richtte zich vol op het bezorgen. “Ik schreef alle bedrijven in Holten aan én plaatste een advertentie in het nieuwsblad. Rond kerst hadden we dat jaar zo’n 8.600 poststukken te verwerken. We zaten letterlijk tot over onze oren in het werk.”

Een eigen postadres

Gerard besloot, in goed overleg met Dinie, zich in te schrijven als ZZP’er. In eerste instantie deed hij al het bezorgwerk alleen met dochter Gerdien. Ook dat van de ochtendkranten. Dinie nam het administratiewerk op zich. “We bezorgden destijds alleen de kranten van De Persgroep Nederland (het voormalige PCM, red.) zoals het AD, Trouw en De Volkskrant. Elke uitgever werkte toen nog met eigen bezorgkorpsen. Hier waren ook regels voor: je mocht bijvoorbeeld niet de kranten van twee verschillende uitgevers tegelijkertijd bezorgen. Toen werd ik benaderd door de Telegraaf of ik ook hun kranten wilde bezorgen. Hier zijn binnen PCM heel wat gesprekken over gevoerd. Uiteindelijk was ik de eerste bezorger in Nederland die toestemming kreeg om de kranten van verschillende uitgevers tegelijk te bezorgen. In de eerste jaren was mijn inkomen niet heel hoog. Maar doordat we de kranten en folders van meerdere uitgevers samen konden bezorgen, meldden zich ook steeds meer geïnteresseerden. We kregen bijvoorbeeld folders van bedrijven uit Enschede die naamsbekendheid zochten in Holten. En het Rijssens Nieuwsblad kwam erbij. Van het één kwam het ander en het werd steeds meer. Op den duur kreeg ik in de ochtend ook nog de Tubantia en De Stentor erbij. Uiteindelijk werd het tijd voor een eigen pand. Eerst aan de Dorpsstraat, waar nu TriFitt zit, en later aan de Keizersweg.”

Goed bekende ‘kop’ in Holten

Maar liefst vijftien jaar runde Gerard, veelal samen met Dinie en dochter Gerdien, het kranten- en postdepot in Holten. Waar hij begon met het aansturen van zo’n 20 bezorgers, had hij er op zijn hoogtijdagen 120 onder zijn hoede. “Het bezorgen kreeg een heel nieuwe dimensie. Ik wilde mezelf blijven ontwikkelen en persoonlijk deed me dit heel erg goed. ’s Morgens begon een aantal bezorgers met post sorteren en vouwen. Daarna werd alles verspreid over de dag bezorgd.”

Er zullen heel wat twintigers en dertigers uit Holten zijn die zich het depot aan de Dorpsstraat of Keizersweg nog goed herinneren. Gerard vervolgt: “Ik zat met mijn depot vlakbij De Waerdenborch. En daardoor kwamen er regelmatig jongeren binnendruppelen met de vraag of ik nog werk voor ze had. Ook had ik destijds een gouden formule. Naast de ochtendkranten, bezorgden we het Rijssens Nieuwsblad, Holtenextra en folders. Ook de mensen in het buitengebied kregen deze pakketten. Er waren bedrijven die specifiek met de verspreiding van de Holtenextra hun folder wilden verspreiden. Hier kon ik dan een leuke prijs voor vragen én dit leverde weer extra bezorgadressen op. In andere plaatsen rondom Holten konden ze maar niet aan bezorgers komen. Ik had daarentegen zoveel aanmeldingen dat er een wachtlijst ontstond waaruit ik keuzes moest maken. Destijds lagen de baantjes, helemaal voor 13- en 14-jarigen, niet voor het oprapen. Maar iedereen wist dat je bij ‘meneer Kolkman’ moest zijn als je wilde werken. Ik stond goed bekend.”

Bezegeld met een tegel

In zijn jaren als postbezorger heeft Gerard heel wat meegemaakt. Hij is bijvoorbeeld één van de weinige Holtenaren met eigen postzegels. “Als je een bedrijf bent dat poststukken verzendt via de stadspost, kun je een eigen zegel laten maken. Dat is dan een geldig verzendbewijs voor stadspoststukken in die regio. Geert Heusinkveld had destijds een drukkerij en hij hielp mij daarmee. Ik heb allerlei zegels gehad met bezienswaardigheden uit Holten erop. Waaronder de kerktoren, het VVV-kantoor, de Oudheidkamer en nog een heel aantal meer. Elk jaar werd er een nieuwe zegel uitgegeven. In die tijd bestond er nog een vereniging van stadspostverzamelaars. In 2007 bekroonden ze mijn zegel tot de meest interessante zegel van het jaar. Daar heb ik toen een tegeltje voor gekregen.”

Ook is Gerard in zijn carrière heel wat ‘foute poststukken’ tegengekomen. “Daar heb ik er nog wel wat van liggen. Heel af en toe gebeurt het dat een adres niet bestaat, maar de afzender ook niet te achterhalen is. Vaak is dat post van elders, of het zijn kerstkaarten. Vroeger gebeurde dat nog wel regelmatig. Soms kwam ik er dan een jaar later alsnog achter voor wie die kaart was en dan bracht ik hem alsnog. Ik gooi deze poststukken nooit meteen weg.” Maar ook ongeadresseerd grofvuil neemt Gerard onder zijn hoede. “Ik heb echt een overvloed aan pennen thuis. Je wilt niet weten hoe vaak je die in de berm tegenkomt. Ook heb ik in de afgelopen jaren heel wat gratis bier langs de kant van de weg gevonden. Onaangebroken flesjes zette ik thuis in de koelkast en daar genoot ik dan op zaterdagavond van. Elke week vond ik wel wat. Tegenwoordig vind ik ook veel petflesjes. Daar zit nu 15 cent statiegeld op. Als ik er weer een aantal heb verzameld, lever ik ze in en dan neem ik van dat geld een appeltaartje mee.”

Bestemming onbekend

Het bezorgen is in de afgelopen jaren behoorlijk afgenomen. Zowel voor de stadspost als de ochtendkranten. Dit merkt Gerard ook. “Er zijn steeds minder mensen die om 7.00 uur ’s ochtends nog een krant willen hebben.” Ook is er natuurlijk veel gedigitaliseerd.” Dat betekent overigens niet dat Gerard hier zelf ook aan meedoet. “Ik ben 100% digibeet”, vertelt hij lachend. “Ik heb nooit de tijd genomen om me daarin te verdiepen. Ik was altijd druk met de post en de folders. Ik heb wel een mobiele telefoon. Daar zit een grote groene knop op waarmee ik kan opnemen als mensen me bellen. En ik weet hoe de zaklamp werkt, dat is soms wel makkelijk.” Waar Gerard wél aan meedoet is elektrisch fietsen. Sinds drie jaar bezorgt Gerard de post en kranten op zijn elektrische fiets. Hier legt hij jaarlijks bijna 20.000 kilometer op af.

En hoe de komende jaren er uitzien? Dat weet Gerard ook nog niet. “Ik wilde het na mijn pensioen wel wat rustiger aandoen. Maar vooral voor het bezorgen van de ochtendkranten kunnen ze me nog niet missen. En ik vind het zelf nog veel te leuk. Ook ben ik bezig met een boek om al mijn ervaringen op te schrijven. Gewoon, met pen op papier. Ik zie wel of ik dat voor mezelf houd of dat ik daar nog wat mee wil.” Verder wil Gerard vooral graag blijven genieten samen met Dinie. Samen zien ze wel wat de toekomst hen bezorgt.