BKFILOSOFIE
JUNI 2020– PAGINA 8
SIMONE DE BEAUVOIR
Het leven van een pionier ARTIKEL
34 jaar na haar dood zijn we nog altijd niet uitgepraat over feminist en filosoof Simone de Beauvoir. Dat mag blijken uit de dit jaar verschenen biografie én het brievenboek Waarom ik van Simone de Beauvoir houd. Hoezo is de denker van de tweede feministische golf ook in het tijdperk van #metoo en genderneutrale wc’s relevant? Door Ezra Hakze
‘T
oen ik schrijvers benaderde om een brief te schrijven voor het boek heb ik geen enkele keer gehoord: “Nee, met Simone de Beauvoir heb ik niks,” vertelt literair agent Regine Dugardyn, de samensteller van Waarom ik van Simone de Beauvoir houd. Hierin schrijven verschillende vrouwen, varierend in leeftijd van 28 tot 70, een brief aan De Beauvoir. Het leverde vijftien liefdesbrieven op, vaak met kritische bedenkingen, en één afscheidsbrief. Dugardyn: ‘Ik wilde dat de bundel zo divers mogelijk was, met ook kritische stemmen en vrouwen van verschillende leeftijden en kleuren.’ Dat De Beauvoir door al die schrijvers, ook de kritische, nog gelezen wordt is opvallend. De filosoof schreef haar meer dan duizend pagina’s tellende standaardwerk De tweede sekse al in 1949. Ze beschrijft daarin hoe de huiselijke rol van vrouwen onherroepelijk voor ongelijkheid zorgt. Is dat beeld in een tijd dat vrouwen meer bewegingsvrijheid hebben niet wat gedateerd? ‘Als je ziet dat in Nederland de meeste vrouwen
nog deeltijd werken, dan besef je dat de zorgtaken toch nog vooral op vrouwen neerkomen,’ zegt Dugardyn. ‘Ik denk dat die boodschap nog steeds actueel is. Zij vond dat je biologie niet je lot mag bepalen. Het moet niet zo zijn dat je omdat je kunt baren ook automatisch de meeste zorgtaken krijgt. Zij was de eerste die dat schreef en dat was heel schokkend, met name voor mannen maar ook voor veel vrouwen.’ Geslachtsbesef Nadia de Vries (28) is de jongste schrijver die een bijdrage leverde aan het boek en verdiepte zich ter voorbereiding in de memoires van De Beauvoir. Haar trof de beschrijving van de ontluikende
puberteit, waarin meisjes volgens De Beauvoir leren zichzelf door de ogen van mannen te bekijken. ‘Als meisje merk je vanaf de puberleeftijd ineens dat je anders bekeken wordt door mannen, dat komt ook naar voren in mijn brief. Maar op die leeftijd ben je nog aan het leren over ongelijkheid en politiek, je hebt helemaal geen vocabulaire om de situaties te begrijpen waarin je nageroepen of uitgescholden wordt omdat je een korte rok draagt.’ Ondanks die herkenning, benadrukt De Vries dat feministen sinds De Beauvoir niet stilgezeten hebben. ‘Als je De Beauvoir actueel wilt noemen, ligt het er maar aan hoe gul je naar haar kijkt. Je kunt stellen dat de tegenstelling THIMON DE JONG
Regine Dugardyn
