«Wettsch äi Burger?» - «Nei, ohni Ei»

Text: Marcel Freuler | Illustration: Chiara Profeta

Fümich isches absolut normal, dass ich Schwiizerdütsch schriibe: ob uf Poschtcharte, Chat-Nachrichte oder sälte imene E-Mail. Das isch chli e Generationefrag und natürlich muss mer mängisch au zwüsched de Arbetswelt und Freiziit unterscheide.

Im Büro empfiehlts sich gar nöd mit jedem Schwiizerdüütsch z schriibe. Wänn ich am PC oder mit ältere Lüüt schriib, dänn machi d Nome immer gross – au bi dem Experimänt machi d Nome gross, will en publizierte Teggscht, wo alles chlii gschriibe isch, fändi irgendwie komisch.

Jede, wo Schwiizerdütsch schriibt, het chli sini eiget Strategie bim schriibe. Die einte orientieret sich chli meh ade dütsche Grammatik und die andere chli meh ade Phonologie.

Was mir weder bim Rede no bim Schriibe vo oisere Mundart gschafft händ, hät d Niederländerinne und Niederländer scho vor über 300 Jahr beschäftigt - ich meine en offizielli Reglig vode Rechtschriibig.

Die erschti offizielli Rechtschriibregle vo Holland isch dänn aber erscht 1804 iigfüehrt worde. Speziell isch, dass die Schriftsprach e Mischform us verschiedene Dialekt isch (flämisch, brabantinisch, holländisch). E einheitlichi Ussprachreglig wie zum Bispiel im Bühnedütsch gits nöd.

E Schwiizerdütschi Schriftsprach oder sogar Hochsprach z entwerfe, wer fascht wie d Quadratur vomene Chreis und isch drum fascht nöd vorstellbar. Nur scho mini Fründin vom Baselbiet und ich vo Züri würed ois nie einige chönne.

Find use, woher din Dialekt chunnt ;-).

ES PAAR BISPIEL:

Baselbieterisch: «Wettsch äi Burger?» Züridütsch: «?? Nei, – ohni Ei.»

Baselbieterisch: «Chasch d Brotpfannä fürä näh?» Züridütsch: «Was du wettsch es Brot ide Pfanne mache?» - isch auscho ähndlich mit Brotwurscht passiert …

Züridütsch: «Chasch mal de Bölle rüere?» Baselbieterisch: «Hä? Ich ha käi Chellä.»

Schwiizerdütsch: Bisch zwäg? En dütsche Kolleg verstaht: «Bisch en Zwärg?» und seit das dänn au zur Begrüessig a andere Lüüt :D bis s Missverständnis dänn irgendwenn mal uscho isch.

Baselbieterisch: «Was wäimer im Chino go luege?» Züridütsch: «Was wettsch du z China go luege?»

Zwei Thurgauer reded im Coop mitenand und säged immer: «Bioo.., Bioo.» Nacheme Ziitli merksch, dass die eigetlich Bier meined ;-).