Spangas in multimediale context Publiekverplaatsing van televisieserieSpangas naar spangas.nl

Spangas in multimediale context Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

Thema:

Cross-media Storytelling

Opleiding:

Pre Master Nieuwe Media en Digitale Cultuur

Docent:

Berber Hagedoorn

Auteur:

Robbert Jongkind

Solis-ID:

3724301

E-mail:

r.jongkind@students.uu.nl

Datum:

20 januari 2012

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

2

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

3

Inhoudsopgave 1 Inleiding.............................................................................................................. 5 1.1 Spangas als onderzoeksobject ............................................................................ 5 1.2 Wat wordt onderzocht? ..................................................................................... 7 1.3 Hoe gebeurt het? ............................................................................................... 8 2 Theoretisch Kader- Spangas als transmediale televisie....................................11 2.1 Transmedia storytelling.................................................................................... 11 2.2 Vier stappen naar transmediale experience ....................................................... 12 2.2.1 Verhaal- gedreven gebruikers activiteit ...................................................... 13 2.2.2 Navigatie mediakanalen............................................................................. 14 2.2.3 Gebruikerservaring.................................................................................... 15 2.2.4 Loyale televisiekijker ................................................................................. 16 3 Resultaten..........................................................................................................17 3.1 Benadering Spangas ......................................................................................... 17 3.2 Multimedia context .......................................................................................... 18 3.2.1 Synergie .................................................................................................... 19 3.3 Jumping off moment ....................................................................................... 19 3.4 Avonturen en acteurs....................................................................................... 20 3.5 Participatie op spangas.nl ................................................................................. 20 4 Conclusie ...........................................................................................................21 Literatuurlijst.......................................................................................................... 23 Bijlagen .................................................................................................................. 27 Bijlage I Aflevering Spangas Bijlage II Interview Brian en Mika Bijlage III Interview Daan en Maarten Bijlage IV Interview Damon en Jewel

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

4

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

5

1 Inleiding 1.1

Spangas als onderzoeksobject

De televisieserie Spangas richt zich op de Nederlandse tienermarkt, op drie september 2007 is de door de NCRV geproduceerde jeugdserie van start gegaan. De serie is populair, de gemiddelde kijkdichtheid onder de doelgroep van zes tot twaalf jaar1 is het eerste seizoen vier procent met een marktaandeel van 22,3 procent.2 In 2010 is de populariteit onder dezelfde doelgroep toegenomen tot een gemiddelde kijkdichtheid van negen procent met een marktaandeel van 39,9 procent.3 Kortom Spangas is populair onder jonge kijkers, maar hoe zorgt de NCRV ervoor dat Spangas gedurende de afgelopen jaren in populariteit gegroeid is.

De producenten hebben Spangas van start af benaderd als transmediaal project waarin de televisieserie gepositioneerd is in een bredere multimediale context.4 Een van de belangrijkste eigenschappen van transmedia storytelling, aldus Henry Jenkins professor Communicatie Journalistiek en Cinema aan de universiteit van Zuid-California en schrijver van het boek Convergence Culture, is het integreren van meerdere platformen om een narratief te creëren welke niet gevangen kan worden door de inzet van een enkel platform of medium.5 Transmedia storytelling vormt steeds vaker het strategisch hart van hedendaagse mediaproducties, zo ook bij de televisieserie Spangas. Technologische ontwikkelingen in het medialandschap hebben bijgedragen aan de opkomst van cross-media en transmedia storytelling.

Een van de ontwikkelingen in het medialandschap is de komst van het internet. Tim O’reilly, oprichter en CEO van O’Reilly Media, beschrijft met de term Web2.0 de ontwikkeling op het internet waarbij gebruikers meer handelingsvermogen krijgen. Gebruikers van het internet veranderen van consument in producent en vervullen hierin een actievere rol.6 Professor Drew Davidson, producer en intensief gebruiker van interactieve media stelt dat transmediale communicatie bestaat uit interactieve ervaringen die doormiddel van verschillende media tot stand komen.7 Het publiek van Spangas, zo stelt Davidson, heeft een

1

“Spangas”. Fan Van Spangas, Voor Ouders. Web. 14 jan 2012. http://www.spangas.nl/help/ouders.php 2 Echrak, Baz. “KijkcijfersBack to School Met SpangaS”. Reclameweek.nl 2001.

3 Echrak, Baz. “KijkcijfersBack to School Met SpangaS”. Reclameweek.nl 2001.

4 Evans, Elizabeth. Transmedia Television. Taylor & Francis, 2011. Print: 22.

5 Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. NYU Press, 2006: 95.

6 O’Reilly, Tim. What Is Web 2.0. O’Reilly Media, Inc., 2007. Print: 19.

7 Borries, Friedrich von, Steffen P. Walz, en Matthias Böttger. Space Time Play: Computer Games, Architecture and Urbanism : The Next Level. Springer, 2007: 490.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

6

actieve rol in de crossmedia ervaring.8 De ervaringen van het Spangas publiek worden gerealiseerd middels diverse media zoals het internet, video en film, kabel TV, mobiele apparaten, DVD en print. Het nieuwe media aspect van een crossmedia ervaring wordt mede gerealiseerd door de interactiviteit die met het publiek wordt bewerkstelligd.9 Spangas heeft een mediastrategie waarmee de gebruikers middels een cliffhanger in de aftiteling verzocht worden zich te verplaatsen naar de website waar het verhaal/narratief zich voortzet en de gebruikers actief bezig kunnen zijn met de text. De samenwerking van de televisieserie en de aansluitende platformen wordt gerealiseerd door een transmediale strategie. Welke strategieën de producenten van Spangas inzetten om de doelgroep van het ene naar het ander platform te regisseren wordt in deze thesis onderzocht.

In dit onderzoek wordt een vervolg gegeven aan het onderzoek van video en media specialist Neil Perryman10 en aan dat van professor Media en Communicatie Göran Bolin.11 De case study van Perryman genaamd Transmedia Storytelling kijkt of de toepassing van transmediale strategieën de kijker een rijkere entertainment ervaring geeft of dat deze enkel ingezet worden om het merk en de merchandising te versterken.12 Verder stelt Perryman de vraag hoe verschillende media elkaar versterken en een geheel vormen. Bolin bediscussieerd in zijn onderzoek twee Zweedse televisieproducties: The truth About Marika en Labyrint.13 Beide series, zo stelt Bolin, zijn eveneens als Spangas multiplatform producties. Bolin stelt dat de komst van multiplatform producties ons uitdagen nieuwe theorieën te formuleren over waar de betrokkenheid van het publiek stopt of vergroot wordt.

Spangas koppelt meerdere mediakanalen aan elkaar doormiddel van een narratief gespannen over de diverse kanalen met als doel de gebruikerservaring te intensiveren. Bolin stelt dat er behoefte is aan nieuw onderzoek naar de overgang van multiplatform producties naar transmedia storytelling strategieën.14 Door in te zoomen op de kijkers transmissie vanuit het jumping-off punt in de televisieserie Spangas naar de website spangas.nl wordt geprobeerd dit nieuwe inzicht te verkrijgen.15

8

Davidson, Drew. Cross-Media Communications: An Introduction to the Art of Creating Integrated Media Experiences. Lulu Enterprises Inc., 2010: 38.

9 Davidson, Drew. Cross-Media Communications: An Introduction to the Art of Creating Integrated Media Experiences. Lulu Enterprises Inc., 2010: 39.

10 Perryman, Neil. Doctor Who and the Convergence of Media: A Case Study in `Transmedia Storytelling’.

2008. Print.

11 Bolin, Göran. Digitization, Multiplatform Texts, and Audience Reception. London, 2010.

12 Perryman, Neil. Doctor Who and the Convergence of Media: A Case Study in `Transmedia Storytelling’.

2008. Print.

13 Bolin, Göran. Digitization, Multiplatform Texts, and Audience Reception. London, 2010.

14 Bolin, Göran. Digitization, Multiplatform Texts, and Audience Reception. London, 2010: 82.

15 Bolin, Göran. Digitization, Multiplatform Texts, and Audience Reception. London, 2010: 82.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

7

1.2 Wat wordt onderzocht?

Aanvullend op de televisieserie, de internetsite en de gepubliceerde boeken over de serie is er een feature film, Spangas Op Survival, uitgekomen in 2009. De film borduurt voort op bestaande avonturen uit de televisieserie. Verder is er Spangas de musical, het Youtube kanaal, Wikipedia en zijn er speciale afleveringen zoals de vijfdelig educatieve serie Leergeld en de tiendelig thema serie Nablijven.16 Spangas vertaalt zich niet alleen naar de echte wereld doormiddel van de musical maar ook met live-events waar fans de cast kunnen ontmoeten, zo heeft er een schooldans plaats gevonden waar de cast van Spangas in personage aanwezigheid was.

Elk personage uit de televisieserie heeft een eigen profiel op het sociale netwerk van spangas.nl, hierop houden de hoofdrolspelers uit de serie een dagboek bij welke diepte en context toevoegt aan gebeurtenissen in de serie. Bezoekers kunnen via het daarvoor bestemde berichtenmenu communiceren met de personages uit de serie. De personages uit Spangas zijn op voor afgesproken tijden in de chatrooms aanwezig waar zij in karakter communiceren met de bezoekers.

De afleveringen van Spangas vormen het vertrekpunt of zoals film en televisie wetenschapster Elizabeth Evans het mooi omschrijft; jumping-off point, naar de gelijknamige website.17 Gedurende de afleveringen van Spangas wordt het publiek aangemoedigd zich te verplaatsen naar spangas.nl waar het narratief zich voortzet en de bezoekers actief kunnen participeren. De confessie van het personage wordt online vervolgt, in transmediale termen wordt het begeleiden van het publiek naar een ander platform “narrative chase element” of een “flow tag” genoemd. Hieronder een voorbeeld van een narrative chase element die plaatsvindt in de uitzending van 18 november j.l waar personage Eman Loukili de aflevering met de volgende tekst afsluit: “Maar weet je wat de dokter wel heeft gedaan? Kijk dan op spangas.nl, want daar vertel ik het je!”18 Op de homepage van spangas.nl vervolgt het personage Eman Loukili zijn verhaal over hoe het bij de dokter was en vraagt de kijker een reactie te plaatsen in zijn agenda. In onderstaand citaat staat de laatste zin van wat Eman zegt op zijn video blog: “Ben jij bang voor de dokter? Ik ben benieuwd. Schrijf het naar me, oké?”19 We zien dat kijkers van Spangas zich verplaatsen over verschillende media terwijl ze betrokken zijn bij het narratief uit de televisieserie. Terwijl het verhaal zich ontwikkelt in de televisieserie kunnen de personages van de televisieserie worden uitgediept op de website. In dit onderzoek

16

Zeelenberg, Rita. “Spangas Leergeld Op Cinekid”. 2010.

Evans, Elizabeth. Transmedia Television. Taylor & Francis, 2011. Print: 22.

18 Bijlagen I. Katou Wil Vallon Helpen 18 nov 2011.

19 Bijlagen I. Katou Wil Vallon Helpen 18 nov 2011.

17

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

8

wordt gekeken naar de Nederlandse televisieserie Spangas, de volgende vraag zal beantwoord worden: Hoe wordt de transmedialiteit ervaren vanuit het jumping-off punt Spangas de serie naar spangas.nl door kinderen van 9 t/m 13 jaar?

Met deze onderzoeksvraag zullen de transmediale narratieve structuren van Spangas nader onderzocht worden. Door in te zoomen op het jumping-off punt in de televisieserie en hierbij te kijken naar het narratief zal meer duidelijkheid ontstaan over de uitbreiding van het ene naar het andere platform en hoe deze overgang ervaren wordt door de in de onderzoeksvraag geformuleerde doelgroep.

1.3 Hoe gebeurt het?

In dit onderzoek ligt de focus op de receptieprocessen van kinderen tussen negen en dertien jaar.

Om de onderzoeksvraag te beantwoorden wordt er gebruik gemaakt van een kwalitatieve receptieanalyse. Om dit kwalitatieve onderzoek ten uitvoer te brengen wordt gebruik gemaakt van een participerend mondeling open interview. Deze face to face-methode is gebaseerd op een lijst met onderwerpen, korte toelichtingen en (grotendeels) open vragen.20 Dit participerend open interview is uiterst geschikt voor het genereren van data uit de jonge doelgroep. De methode suggereert geen specifieke aspecten of antwoorden, laat ruimte voor de eigen keuze van woorden en de daaraan gekoppelde betekenissen. De methode biedt verder ruimte om door te vragen en daardoor specifieke informatie te vergaren.21 Door de jaren heen is de kijk op deelname van kinderen in kwalitatief onderzoek verandert. Kinderen worden tegenwoordig steeds minder gezien als statische bron van informatie maar als actieve participanten in het onderzoeksproces.22 Participatie wordt door Boyden en Ennew gedefinieerd als het deelnemen aan en weten dat je acties worden vastgelegd en dat anderen hier verder mee kunnen (Boyden en Ennew). Een groot aantal literatuur studies pleiten voor het betrekken van kinderen en jonge mensen bij onderwerpen die deze doelgroepen aangaan (Alderson; Marchant en Kirby; Sinclair). Het betrekken van kinderen bij onderwerpen waar deze kinderen zelf centraal staan leidt tot betere inzichten en beslissingen (Sinclair).

Het vinden van kinderen uit de onderzoeksdoelgroep is een moeilijke stap in de voltooiing van het onderzoek omdat de toegang tot deze kinderen strak wordt gecontroleerd (Sinclair). Kinderen uit de doelgroep kunnen niet direct benaderd worden, daarvoor is eerst

20

Schreuder-Peters, R.P.I.J. Methoden & Technieken Van Onderzoek. Sdu Uitgevers, 2011: 144.

Saunders, Mark, Philip Lewis, en Adrian Thornhill. Methoden En Technieken Van Onderzoek.

Pearson Education, 2004: 85.

22 Powell, Mary Ann, en Anne B. Smith. Children’s Participation Rights in Research. Otago: University of Otago, 2009: 78.

21

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

9

toestemming nodig van een bevoegde volwassenen. Omdat we bij dit onderzoek te maken hebben met jonge kinderen zal daar ook rekening mee gehouden moeten worden bij het afnemen van interviews. Bij het interviewen van kinderen zijn er, zo stelt Amos Hatch, een viertal problemen die de kwaliteit van de interviews negatief kunnen beïnvloeden.23 Als eerste noemt Hatch het volwassenenkind probleem, het kind en de volwassene hebben op voorhand de verwachting dat zij ongelijk zijn. Het kind zal denken dat zij de volwassen interviewer geen nieuwe inzichten kan verschaffen.24 Het interview zal hierdoor onnodig stroef verlopen. Het tweede probleem, zo formuleert Hatch, is het goede-antwoord-probleem. Hierbij gaat het geïnterviewde kind ervan uit dat de volwassen interviewer de antwoorden op de vragen al weet. Het kind zal hierdoor minder makkelijk zijn eigen perspectief uitdragen en zal antwoorden geven waarvan hij denkt dat de interviewer wil horen. Als derde is het voor kinderen vaak moeilijk zich te verplaatsen in het perspectief van een ander, dit noemt Hatch het Pre-operationalThought-problem.25 Het vierde en laatste probleem is dat het bij het interviewen van kinderen, zo stelt Hatch, vaak zo gaat dat kinderen het moeilijk vinden zichzelf als sociaalobject te zien.

Kinderen zijn hierdoor minder in staat om objectief te praten over zichzelf.26 Om bovenstaand geformuleerde problemen in dit onderzoek terug te dringen zullen een viertal strategieën geïmplementeerd worden . Er wordt tijd ingepland om een persoonlijke relatie te realiseren met de te interviewen kinderen. Het interview wordt op informele wijze en sfeer afgenomen worden en er zullen vragen gesteld worden die passen bij de doelgroep. Er wordt gebruik gemaakt van audiovisuele voorbeelden om het kind te betrekken en de aandacht vast te houden.27 Omdat kinderen logischerwijs anders geïnterviewd dienen te worden dan volwassenen en om de te vergaren data zo betrouwbaar mogelijk te laten zijn wordt in dit onderzoek gekozen voor een variant op het individuele interview, het paired-pal interview.28 Het kind dat geïnterviewd wordt mag een vriend of vriendin meenemen, welke dan samen geïnterviewd worden op een locatie die voor beide respondenten vertrouwd is. Met deze techniek is het

23

Hatch, Amos. Young Children as Informants in Classroom Studies. Tennessee: University of Tennessee, 1990: 251-264.

24 Hatch, Amos. Young Children as Informants in Classroom Studies. Tennessee: University of Tennessee, 1990: 251-264.

25 Hatch, Amos. Young Children as Informants in Classroom Studies. Tennessee: University of Tennessee, 1990: 251-264.

26 Hatch, Amos. Young Children as Informants in Classroom Studies. Tennessee: University of Tennessee, 1990: 251-264.

27 Hatch, Amos. Young Children as Informants in Classroom Studies. Tennessee: University of Tennessee, 1990: 251-264.

28 Hood, Suzanne, en Peter Mayall. Children as Research Subjects: A Risky Enterprise. London: Social Science Research Unit, 1996: 117-128.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

10

mogelijk om minder communicatievaardig of zelfverzekerde kinderen te interviewen.29 Het interview duurt tussen de vijftien en vijfentwintig minuten en is daarmee korter dan een gemiddeld volwassenen interview.30 Om de onderzoeksvraag te beantwoorden worden er in totaal drie paired-pal interviews afgenomen. Gelet op de geplande periode van zeven dagen voor het genereren en analyseren van onderzoeksdata is het afnemen van drie paired-pal interviews het maximaal haalbare. Het onderzoek richt zich niet alleen op de veralgemening van de resultaten uit het onderzoek naar een groter publiek, maar veelmeer op het documenteren, begrijpen en interpreteren van de vergaarde data (Gils en Meire).

29

Hood, Suzanne, en Peter Mayall. Children as Research Subjects: A Risky Enterprise. London: Social Science Research Unit, 1996: 117-128.

30 OPDC Zuidoost Drenthe. Geraadpleegd op 3 december 2011, http://www.opdczodrenthe.nl/concentratie.htm

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

11

2 Theoretisch Kader- Spangas als transmediale televisie In het theoretisch kader worden relevante begrippen en theorieën uiteen gezet die van belang zijn voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag, verder wordt met dit hoofdstuk een brug geslagen tussen het plan van aanpak en het daadwerkelijke onderzoek en haar resultaten om een duidelijk en verhelderend antwoord op de onderzoeksvraag te formuleren.

2.1 Transmedia storytelling In 2006 beschrijft Jenkins transmedia storytelling als een verhaal dat verteld wordt door de inzet van meerdere mediakanalen. Jenkins stelt in zijn boek convergence culture dat bij transmedia storytelling het verhaal dermate belangrijk is dat de doelgroep voor plotontwikkelingen verschillende media afreist.31 Verder is het volgens Jenkins belangrijk dat de verschillende kanalen ook los van elkaar geconsumeerd moeten kunnen worden, maar dat het totaal groter is dan de optelling van de afzonderlijke delen.32 Voordat we beginnen aan het onderzoek is het belangrijk het verschil tussen transmedia storytelling en gelijk klinkende concepten: “cross-media” en “multiple platforms” te illustreren.

De drie concepten worden vaak door elkaar gebruikt wanneer het gaat over de convergence van media, terwijl de concepten verschillende strategieën representeren. In onderstaand figuur van transmedia storytelling pionier Brooke Thompson zien we de drie concepten naast elkaar geïllustreerd (Thompson).

(Multiple media versus cross-media versus transmedia, Thompson) De cirkels in het model van Thompson representeren de verschillende media kanalen of een franchise die gebruikt wordt om het narratief over te brengen. De bovenste cirkel representeert bijvoorbeeld een televisieprogramma, de linker een boek en de rechter een website. Het

31 32

Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. NYU Press, 2006: 93-130.

Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. NYU Press, 2006. 104-105.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

12

eerste figuur laat zien hoe de verschillende mediakanalen los van elkaar opereren en geen onderlinge verbindingen bewerkstelligen. In het figuur onder cross-media staan de verschillende mediakanalen wel met elkaar in verbinding en wordt het narratief eenzijdig, top-down verspreidt over de mediakanalen. Het laatste figuur in het model van Thompson is de onderlinge relatie tussen de verschillende mediakanalen tweezijdig waardoor het narratief zich vrijer kan verplaatsen over de aanwezige mediakanalen. Digitale innovatie zorgt ervoor dat producenten steeds meer mogelijkheden hebben om producties te realiseren die gebruik maken een transmediale strategie (Evans).

2.2 Vier stappen naar transmediale experience De eerder vastgestelde onderzoeksvraag wordt in deze paragraaf opgedeeld en onderverdeeld over het onderstaand stappenplan, gecreĂŤerd door transmedia consultant en oprichter van Transmedia Storyteller Robert Pratten. Het stappenmodel van Pratten is gecreĂŤerd voor het realiseren van een totale transmediale ervaring (Pratten). In dit theoretisch kader wordt er enkel ingegaan op de eerste vier stappen; platform, ervaring, verhaal en publiek (Pratten, Getting Started in Transmedia Storytelling). In dit onderzoek wordt niet verder ingegaan op het business model van Spangas, om deze reden wordt deze ook niet uiteengezet in het theoretisch kader. In dit theoretisch kader wordt ook niet verder ingegaan op de uitvoering van de transmediale strategie van Spangas, in de conclusie van het onderzoek wordt hier echter wel een paragraaf aangewijd.

(Stappenplan transmediale ervaring, Pratten; Jongkind) Door de onderzoeksvraag op te breken en te verdelen over de vier stappen van Pratten is het ten eerste duidelijk dat de onderzoeksvraag de juiste elementen bevat om iets te zeggen over de transmediale ervaring door de gekozen doelgroep (Pratten). Ten tweede door deze stappen of liever gezegd elementen van Pratten te beschrijven is het zeker dat de belangrijkste theorie voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag is behandeld (Pratten). In onderstaand model zien we de onderzoeksvraag verdeelt over de vier overgebleven stappen uit het model van Pratten (Pratten).

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

13

(Onderzoeksvraag verdeeld, Jongkind) In bovenstaand figuur is te zien dat de onderzoeksvraag verdeelt is over de stappen van Pratten.

Verder in dit theoretisch kader zullen de stappen uitgelicht en toegelicht worden. In het daadwerkelijke onderzoek onder de doelgroep worden de vier stappen als leidraad genomen om te verifiĂŤren hoe de doelgroep de transmedialiteit ervaart vanuit het jumping-off punt Spangas de serie naar spangas.nl.

2.2.1 Verhaal- gedreven gebruikers activiteit Zoals de naam al prijs geeft is het verhaal de drijvende kracht in het concept transmedia storytelling. Een van de toonaangevende Nederlandse pioniers van cross- en transmedialiteit, Monique de Haas die als eigenaar van Dondersteen Media onder meer de TU Delft en het Ministerie van Economische Zaken adviseerde stelt dat het verhaal of narratief gezien kan worden als de regisseur van gebruikersactiviteit in een transmediale strategie (Haas). In een transmediale strategie wordt het verhaal gebruikt om de consument door meerdere mediakanalen te trekken. Het is moeilijk te bepalen in hoeverre de gebruiker daadwerkelijk geregisseerd wordt door het verhaallijn. De meeste transmediale projecten, zoals The Matrix franchise bestaan uit mediakanalen (films, comics, games) welke onafhankelijk van elkaar te consumeren zijn. Echter refereert het verhaal uit de diverse mediakanalen aan elkaar en is het nodig de diverse kanalen te consumeren om de verhaallijn in zijn totaliteit te begrijpen.33 Jenkins gaat met volgende citaat in op het belang van het verhaal in een transmediaal project als The Matrix: In the ideal form of transmedia storytelling, each medium does what it does best, so that story might be introduced in a film, expanded through television, novels, and comics, and its world might be explored and experienced through game play. Each franchise

33

Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. NYU Press, 2006: 99-130.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

14

entry needs to bes elf-contained enough to enable autonomous consumption. That is, you don’t need to have seen the film to enjoy the game and vice-versa.34 Er zijn transmediale producties zoals; Star Trek Next Generation: A Klingon Challange, waarbij het gebruik van meerdere media onontbeerlijk is om het verhaal te begrijpen. Christy Dena noemt een enkelvoudig verhaal uitgerold over meerdere mediakanalen Transfiction.35 In dit onderzoek volgen we de terminologie van Jenkins en blijven we dit transmedia storytelling noemen.

2.2.2 Navigatie mediakanalen In dit onderzoek wordt gekeken naar het jumping-off punt vanuit de televisieserie Spangas naar de gelijknamige website. Het schakelen tussen mediakanalen is een van de belangrijkste karakteristieken van transmedia storytelling. In theorie zijn er drie vormen van medianavigatie.

Ten eerste is er cross-channel navigatie waarbij het publiek schakelt tussen mediakanalen. Ten tweede is er inter-channel navigatie waarbij de navigatie plaatsvindt in hetzelfde medium, het volgen van een hyperlink op internet is hier een voorbeeld van. Als laatst kan genavigeerd worden in hetzelfde mediakanaal en in dezelfde modus wat Dena intra-channel navigatie noemt, vooruitspoelen van een DVD is hier een voorbeeld van.36 Omdat in dit onderzoek zoals gezegd wordt gekeken naar het jumping-off punt van de televisie serie Spangas naar spangas.nl is met name cross-channel navigatie van belang voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag. In volgend figuur is het navigatiemodel weergegeven.

(Navigatiemodel Spangas, Jongkind)

34

Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. NYU Press, 2006: 95-96.

Dena, Christy. Towards a Poetics of Multi-Channel Storytelling. Newcastle: Masters of Creative Arts, New Media and Creative Writing School of Creative Arts, University of Melbourne, 2004: 3.

36 Dena, Christy. Current State of Cross Media Storytelling: Preliminary Observations for Future Design.

Melbourne: School of Creative Arts, University of Melbourne, Australia, 2004: 4.

35

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

15

Cross-channel navigatie ontstaat wanneer de gebruiker zich, fysiek en conceptueel, moet verplaatsen naar een andere vorm van consumeren. De gebruiker zit bijvoorbeeld op precies dezelfde plek een papieren boek te lezen als waar vandaan gesurft wordt op het World Wide Web, echter de beleving en interactie met het medium is in beide gevallen totaal verschillend.37

2.2.3 Gebruikerservaring Dat televisie onderhevig is aan verandering is niets nieuws. Televisiewetenschappers en televisieproducenten zijn het over het algemeen met elkaar eens en stellen: televisie is groter dan de TV. Dit onderzoek richt zich op de uitbreiding van de televisie naar andere mediakanalen en vooral wordt gelet op de reactie van het publiek op deze uitbreiding. Wetenschapster Maren Hartman onderzoekt de ontwikkeling van de televisie en stelt het volgende: The binary opposition that haunts this text . . . is the assumed opposition between text and context and the attempt to combine the two.

This is an opposition that has haunted especially television research from some time and that has—as yet—not been resolved satisfactorily.38 Hartman illustreert een onlosmakelijke hybride van technologie en content. De ervaring van de consument wordt, aldus Hartman, gerealiseerd door zowel inhoud en het medium waarop deze wordt vertoont. Content en de mediumspecifieke eigenschappen van het mediakanaal vormen beide een onmiskenbare spil in het realiseren van de publiekservaring (McLuhan). Op internet kan de doelgroep bijvoorbeeld op interactieve wijze omgaan met aangeboden content, waardoor de doelgroep een totaal andere beleving heeft dan de meer passieve en laidback ervaring van film.

Content en context kunnen niet los van elkaar gezien worden wanneer we spreken over publiekservaring (Evans).

37

Dena, Christy. Current State of Cross Media Storytelling: Preliminary Observations for Future Design.

Melbourne: School of Creative Arts, University of Melbourne, Australia, 2004: 3-4.

38 Berker, Thomas, Maren Hartmann, en Yves Punie. Domestication of Media and Technology.

McGraw-Hill International, 2006: 81.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

16

2.2.4 Loyale televisiekijker Voor producenten is het belangrijk te weten welk publiek naar de programma’s kijkt en hoe ze participeren in de diverse media. Kijkersloyaliteit staat voor producenten gelijk aan een bron van inkomsten. Advertentie inkomsten worden immers gedeeltelijk bepaald door het aantal kijkers.

Karakters in verhalen kunnen gebruikt worden om lange termijn relaties op te bouwen met het publiek en deze aan zich te binden. Producties gebaseerd op de relatie met de aanwezige karakters worden getypeerd als character-driven. De loyaliteit van het publiek kan ook gewekt worden door een plot-driven strategie. Karakters worden dan meer in dienst gesteld van de grotere verhaallijn, de eigen motivaties en doelen verdwijnen naar de achtergrond. Beide strategieën kunnen in een moderne transmediale productie ook naast elkaar bestaan (Schatz).

Professor en wetenschapper op het gebied van Communicatie en Interactie Design Carlos Alberto Scolari definieert drie typen mediaconsumenten (Scolari). Als eerst noemt Scolari de “single text consumers” welke een spel of een boek consumeren zonder zich gade te slaan aan de totale fictionele wereld gespannen over meerdere mediakanalen.39 Een tweede groep wordt getypeerd als de “single media consumers”.40 Deze groep consumenten ervaren de verhalenwereld door elke week te kijken naar een televisieserie of door het kijken van een reeks Dvd’s. De laatste groep die Scolari beschrijft wordt getypeerd als “transmedia consumers”.

Consumenten participeren in de verhalenwereld gespannen over meerdere mediakanalen.41

39

Scolari, Carlos Alberto. Transmedia Storytelling: Implicit Consumers, Narrative Worlds, and Branding in Contemporary Media Production. Catalunya: University of Vic, 2009: 12.

40 Scolari, Carlos Alberto. Transmedia Storytelling: Implicit Consumers, Narrative Worlds, and Branding in Contemporary Media Production. Catalunya: University of Vic, 2009: 12.

41

Scolari, Carlos Alberto. Transmedia Storytelling: Implicit Consumers, Narrative Worlds, and Branding in Contemporary Media Production. Catalunya: University of Vic, 2009: 12.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

17

3 Resultaten “De eerste keer dat ik op de site kwam was toen ehm.. toen ik wilde weten hoe het nog weer verder ging”42 De onderzoekspopulatie bestaat uit drie koppels van twee kinderen tussen de tien en dertien jaar oud. De geïnterviewden bestaan uit vijf jongens en een meisje. Vijf van de zes kinderen geven aan de serie intensief te hebben gevolgd, een geeft aan de serie incidenteel te hebben gezien.

3.1 Benadering Spangas Al de geïnterviewden geven aan de televisieserie Spangas het vaakst op televisie te kijken. Twee van de zes geïnterviewden geven aan naast de televisie ook afleveringen op uitzendinggemist.nl te kijken. Het voordeel, zo wordt aangegeven, van live-stream kijken naar Spangas is de mogelijkheid de serie op pauze te kunnen zetten als er iets tussen komt en dat er gemiste afleveringen terug gekeken kunnen worden.

Vijf van de zes geïnterviewden geven aan spangas.nl het vaakst te benaderen via de desktop computer. Een geïnterviewde benadert de website met een laptop. Geen van de geïnterviewden geeft aan tegelijk de website spangas.nl te bezoeken en de televisieserie te kijken.

Drie van de geïnterviewden geven aan soms spangas.nl bezoeken zonder eerst de serie te hebben gezien. In het volgende citaat van een respondent uit dit onderzoek blijkt de volgorde van gebruik van de mediakanalen: “Nee. Eerst altijd de serie en dan naar spangas.nl. Ik ga niet altijd naar Spangas, maar als ik heel erg nieuwsgierig was van wat bijvoorbeeld in het dagboek kijk ik heel soms”43 Naast de volgorde van consumptie van mediakanalen is op te merken dat de televisieserie het centrale startpunt is en dat van daaruit, wanneer de nieuwsgierigheid gewekt is, de moeite wordt genomen af te reizen naar een aanvullend mediakanaal. Twee van de geïnterviewden geven aan altijd eerst de serie te kijken en zich pas daarna te verplaatsten naar de website. Een van de geïnterviewden geeft aan nooit te surfen naar spangas.nl.

42 43

Bijlagen III. Interview Daan en Maarten.

Bijlagen III. Interview Daan en Maarten.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

18

3.2 Multimedia context De geïnterviewden geven aan bekend te zijn met meerdere platformen en mediakanalen naast de televisieserie Spangas. Vijf van de zes geïnterviewden hebben regelmatig de website spangas.nl bezocht. Al de geïnterviewden weten van het bestaan van de film Spangas Op Survival, drie van de geïnterviewden heeft de film ook daadwerkelijk gezien. De boeken reeks is minder populair, slechts een geïnterviewde heeft hier twee boeken uit gelezen. De musical van Spangas is bekend bij drie van de zes geïnterviewden, maar geen van hen heeft de musical daadwerkelijk live gezien.

Twee van de zes geïnterviewden geven aan Youtube te hebben bezocht om video’s over Spangas te bekijken. Het volgende citaat geeft wederom de hiërarchie weer in de consumptie van de mediakanalen: “ Soms als ik dan een uitzending heb gezien ga ik wel eens naar Youtube”44 De televisieserie staat centraal in de hiërarchie en vandaar uit verplaatst de respondent zich soms naar een ander mediakanaal als Youtube.

Het volgende figuur geeft inzicht in het gebruik van de mediakanalen rondom Spangas.

Het figuur is gebaseerd op de afgenomen interviews onder de doelgroep van negen tot en met dertien jaar.

(Hiërarchie in mediakanalen, Jongkind) In bovenstaande figuur is te zien dat de televisieserie Spangas onder de geïnterviewden het meest gebruikte mediakanaal is in de multimediamix van het merk Spangas. De televisieserie staat bovenaan in de hiërarchie en vormt het centrale vertrekpunt naar aansluitende mediakanalen.

Vanuit het centrale vertrekpunt navigeert de doelgroep het vaakst naar spangas.nl. De overige mediakanalen worden zelden geraadpleegd door de onderzochte doelgroep.

44

Bijlagen IV. Interview Damon en Jewel.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

19

3.2.1 Synergie Vier van de zes geïnterviewden geven aan de televisieserie leuker te vinden na het bezoeken van spangas.nl. Al is de reden hiervoor niet bij iedereen duidelijk geven twee geïnterviewden aan dat dit te maken heeft met extra betrokkenheid bij het verhaal. In onderstaand citaat van een respondent uit dit onderzoek kan afgeleidt worden dat de diverse mediakanalen elkaar versterken: “Ja.. Je hebt meer gezien en dan daarna wil je weten hoe het verder gaat”45 Wanneer meerdere mediakanalen elkaar versterken wordt dit synergie genoemd, uit bovenstaand citaat kan geïnterpreteerd worden dat synergie wordt gerealiseerd op basis van plotontwikkeling.

Hoewel het bezoeken van de website het voor de meesten leuker maakt om daarna de televisieserie te kijken is het niet noodzakelijk om het verhaal te begrijpen. Vijf van de zes geïnterviewden geven aan geen moeite te hebben de televisieserie te begrijpen wanneer zij de dagboekfilmpjes en het bonusmateriaal niet van te voren hebben gezien.

3.3 Jumping off moment Twee van de zes geïnterviewden geven aan na het zien van de televisieserie nooit of zelden naar spangas.nl te surfen om het dagboekfilmpje te kijken, een van deze twee geeft aan wel nieuwsgierig te zijn maar toch niet de moeite te nemen om zich te verplaatsen naar de website om het dagboekfilmpje te kijken. Een respondent uit dit onderzoek geeft met het volgende citaat weer dat de aanwezige mediakanalen elkaar niet altijd aanvullen maar soms ook in de weg staan: “Als je die filmpjes kijkt is het vaak ook niet meer leuk omdat je dan al weet wat er in de volgende uitzending gaat gebeuren. Dan weet je niet wat je kan verwachten van de uitzending”46 Hoewel de gedachte dat de mediakanalen elkaar in de weg staan niet breed gedragen wordt onder de onderzoekspopulatie is dit wel een opmerkelijk gegeven. Het volgende citaat van een andere respondent uit dit onderzoek gaat ook over mediakanalen die elkaar eerder in de weg staan dan versterken: “Soms is het juist wel grappig om de vervolg filmpjes niet te kijken, dan verbaas je je in een keer over wat er dan in de serie gebeurd”47 Ook uit dit citaat blijkt dat de transmediale strategie van Spangas niet optimaal werkt. In plaats van aanvullende content lijkt Spangas dubbele content te bieden op spangas.nl waardoor het ene mediakanaal het andere buitenspel lijkt te zetten.

45

Bijlagen III. Interview Daan en Maarten.

Bijlagen IV. Interview Damon en Jewel.

47 Bijlagen IV. Interview Damon en Jewel.

46

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

20

Twee van de zes geïnterviewden geven aan vaak dermate nieuwsgierig te zijn en zich daarom verplaatsen naar spangas.nl om als vervolg op de televisieserie het dagboekfilmpje te bekijken. De bonusfilmpjes zijn een stuk minder populair onder de onderzoeksdoelgroep. Een van de zes geïnterviewden geeft aan wel te kijken naar het bonusmateriaal. De geïnterviewde die wel regelmatig kijkt naar de bonusfilmpjes is ook bekend met de boekenreeks van Spangas, de film, de musical en het Youtube kanaal.

3.4 Avonturen en acteurs Drie van de zes geïnterviewden geven aan Spangas te volgen omdat zij geïnteresseerd zijn in de avonturen die zich afspelen in de televisieserie. Het volgende citaat van een respondent uit dit onderzoek geeft te kennen dat nieuwsgierigheid naar de plotontwikkeling de grootste motivatie is om zich te verplaatsen van de televisieserie naar spangas.nl: “Nou ik ben wel nieuwsgierig als eh.. Je kijkt de serie bijvoorbeeld en hij stopt en er gaat toevallig net iets spannends gebeuren dan wil je wel verder kijken!”48 Plotontwikkeling kan hiermee gekenmerkt worden als een belangrijk element in de transmediale strategie van Spangas. Hoewel plotontwikkeling door de meeste respondenten gekenmerkt wordt als belangrijke motivatie, spelen ook de personages een rol: “Ook wel een beetje het verhaal op zich, maar ook hoe ze het spelen de personages, vind ik af en toe ook nog wel eens mooi om te zien. Dat ze weten te doen dat het in het echt afspeelt”49 Het bovenstaande citaat geeft ook een ander inzicht in de strategie van Spangas. Deze wordt naast plotontwikkeling in mindere mate ook gecombineerd met een karaktergedreven strategie.

Twee van de zes geïnterviewden geven aan de televisieserie Spangas te kijken voor de avonturen die zich afspelen en tegelijk voor de acteurs die er in de serie spelen. Geen van de geïnterviewden geven aan de serie enkel te kijken voor de acteurs die in de serie Spangas spelen.

3.5 Participatie op spangas.nl Geen van de geïnterviewden geeft aan een eigen profiel te hebben aangemaakt op spangas.nl, waardoor het niet mogelijk is om een reactie achter te laten in de dagboeken van de personages.

Vier van de zes geïnterviewden geven aan nooit in de dagboeken van de personages uit de serie te kijken, twee geven aan dit wel af en toe te doen. Drie van de zes geïnterviewden geven aan soms spelletjes te spelen of een test te doen op spangas.nl.

48 49

Bijlagen III. Interview Daan en Maarten.

Bijlagen IV. Interview Damon en Jewel.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

21

4 Conclusie Hoewel de mediakanalen ook los van elkaar kunnen opereren, kan geconcludeerd worden dat publiekverplaatsing in de productie Spangas zich vaak top-down voltrekt. De doelgroep kijkt over het geheel eerst de televisieserie en surft daarna naar spangas.nl. Kijkend naar het model van Thompson maakt Spangas dus gebruik van een cross-media strategie waarbij het verhaal eenzijdig wordt uitgerold over meerdere mediakanalen, top-down (Thompson). Doordat de doelgroep aangeeft door het bezoek aan de website de serie leuker te vinden is het echter ook plausibel te veronderstellen dat Spangas gebruik maakt van een transmediale strategie. De onderlinge relatie tussen de mediakanalen is hiermee aangetoond, tweezijdig.

Om de doelgroep over meerdere mediakanalen te regisseren maken de producenten gebruik van een verhaalgedreven strategie of zoals Schatz het noemt plot-driven (Schatz). De in dit onderzoek ge誰nterviewde respondenten maken duidelijk dat het narratief de belangrijkste motivatie is om zich te verplaatsen van het ene naar het andere mediakanaal. In mindere mate maakt Spangas ook gebruik van een karaktergedreven strategie. Het verhaal in Spangas refereert vanuit diverse mediakanalen met elkaar, echter is in dit onderzoek gebleken dat de consumptie van mediakanalen naast de televisieserie niet noodzakelijk is om de totaliteit van het verhaallijn in de serie te begrijpen.

Opmerkelijk in dit onderzoek is dat tweederde van de respondenten aangeven dat de mediakanalen elkaar niet versterken maar juist afzwakken. Jenkins stelt als ideaalbeeld van een transmediale productie dat diverse mediakanalen geconsumeerd moeten worden om het verhaal goed te kunnen volgen, maar dat elk kanaal zelfonderhoudend genoeg moet zijn om single-text en single-media consumenten te kunnen boeien (Jenkins). Als dit ideaalbeeld van Jenkins over Spangas wordt gelegd moet gesteld worden dat Spangas geen schoolvoorbeeld is van een transmediale productie (Jenkins).

Het schakelen tussen mediakanalen is een belangrijke feature in een transmediale strategie. Als hierboven gesteld is het narratief de motivatie voor de doelgroep om zich fysiek en conceptueel te verplaatsen naar een ander mediakanaal, cross-channel navigatie. Wanneer de doelgroep zich heeft verplaatst van de televisieserie naar spanagas.nl krijgen zij een actievere rol, doordat zij nu interactie kunnen aangaan met het verhaal. Hoewel de doelgroep succesvol is overgestapt van mediakanaal, slagen de producenten van Spangas er niet voldoende in om de doelgroep actief te laten participeren. De doelgroep geeft aan incidenteel gebruik te maken van de aangeboden interactieve content op de website maar in zijn geheel niet de moeite te hebben gedaan om een profiel aan te maken en verdere mogelijkheden te ontsluiten.

Spangas voert een transmediale productie gestoeld op een verhaalgedreven strategie, net als Perryman bij de productie van Doctor Who verondersteld gaat de productie Spangas niet om de promotie van specifieke content maar om het bieden van een weloverwogen cross-platform

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

22

narratieve ervaring (Perryman). De onderzochte doelgroep wordt zoals eerder gezegd succesvol geregisseerd van de televisieserie naar de website, echter wordt de website door de doelgroep niet naar capaciteit benut. De website biedt interactieve content waar de onderzochte doelgroep geen of zelden gebruik van maakt, terwijl ze geregisseerd door het verhaal de moeite nemen zich te verplaatsen naar de website.

Hartman beschrijft een onlosmakelijke hybride van technologie en content, de ervaring van de doelgroep wordt gecreĂŤerd door zowel de inhoud als het medium zelf (Berker, Hartmann, en Punie). Op basis van dit onderzoek wil ik stellen dat de inhoud op de website spangas.nl niet voldoet aan de verwachting en eisen die de doelgroep heeft en daarmee de mediakanalen televisie en internet uit balans zijn. De doelgroep ondergaat het jumping off moment zoals bedoeld, maar wanneer aangekomen op de website spangas.nl wordt hier niet de volle capaciteit uitgehaald om de doelgroep te betrekken en een totale transmediale ervaring te bieden. De focus in de transmediale strategie van Spangas ligt teveel op de televisieserie waardoor een totale transmediale ervaring achterwege blijft.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

23

Literatuurlijst Alderson, Priscilla. Children as Researchers: The Effects of Participation Rights on Research Methodology.

London: Universiteit London, 2008. Print.

Berker, Thomas, Maren Hartmann, en Yves Punie. Domestication of Media and Technology. McGrawHill International, 2006. Print.

Bolin, Göran. Digitization, Multiplatform Texts, and Audience Reception. London, 2010.

Borries, Friedrich von, Steffen P. Walz, en Matthias Böttger. Space Time Play: Computer Games, Architecture and Urbanism : The Next Level. Springer, 2007. Print.

Boyden, Jo, en Judith Ennew. Children in Focus: A Manual for Participatory Research with Children.

Stockholm: Rädda Barnen, 1997. Print.

Davidson, Drew. Cross-Media Communications: An Introduction to the Art of Creating Integrated Media Experiences. Lulu Enterprises Inc., 2010. Print.

Davidson, Drew. “Waxebb”. Director Entertainment Technology Center.

Dena, Christy. Towards a Poetics of Multi-Channel Storytelling. Newcastle: Masters of Creative Arts, New Media and Creative Writing School of Creative Arts, University of Melbourne, 2004. Print.

Dena, Christy. Current State of Cross Media Storytelling: Preliminary Observations for Future Design.

Melbourne: School of Creative Arts, University of Melbourne, Australia, 2004. Print.

Dena, Christy. Rules of Interactive Storytelling in Cross Media Communication. Melbourne: University of Melbourne, 2004. Print.

Echrak, Baz. “KijkcijfersBack to School Met SpangaS”. Reclameweek.nl 2001.

Evans, Elizabeth. Transmedia Television. Taylor & Francis, 2011. Print.

Gils, Jan, en Johan Meire. Vervoersafhankelijkheid En Vervoersautonomie Van Kinderen (10-13 Jaar).

Brussel: Federaal Wetenschapsbeleid, 2007. Print.

Haas, Monique. Rules of Interactive Storytelling in Cross Media Communication. Den Haag: European Information Systems Technologies Event, 2004. Print.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

24

Hatch, Amos. Young Children as Informants in Classroom Studies. Tennessee: University of Tennessee, 1990.

Hood, Suzanne, en Peter Mayall. Children as Research Subjects: A Risky Enterprise. London: Social Science Research Unit, 1996. Print.

Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. NYU Press, 2006. Print.

Marchant, Ruth, en Perpetua Kirby. Young Children Citizenship. Blackpool: Blackpool’s Access & Participation Unit, 2004. Print.

McLuhan, Marshall. The Medium Is the Message. Penguin Books Ltd (UK), 2008. Print.

O’Reilly, Tim. What Is Web 2.0. O’Reilly Media, Inc., 2007. Print.

“Orthopedagogisch Didactisch Centrum Zuidoost Drenthe”. Concentratie Problemen 2011.

Perryman, Neil. Doctor Who and the Convergence of Media: A Case Study in `Transmedia Storytelling’.

2008. Print.

Powell, Mary Ann, en Anne B. Smith. Children’s Participation Rights in Research. Otago: University of Otago, 2009.

Pratten, Robert. Getting Started in Transmedia Storytelling: A Practical Guide for Beginners. CreateSpace, 2011. Print.

---. Getting Started in Transmedia Storytelling: A Practical Guide for Beginners. CreateSpace, 2011. Print.

Saunders, Mark, Philip Lewis, en Adrian Thornhill. Methoden En Technieken Van Onderzoek.

Pearson Education, 2004. Print.

Schatz, T. Movie Blockbusters. New York: Routledge, 2003. Print.

Schreuder-Peters, R.P.I.J. Methoden & Technieken Van Onderzoek. Sdu Uitgevers, 2011. Print.

Scolari, Carlos Alberto. Transmedia Storytelling: Implicit Consumers, Narrative Worlds, and Branding in Contemporary Media Production. Catalunya: University of Vic, 2009. Print.

Sinclair, Ruth. Participation in Practice: Making It Meaningful, Effective and Sustainable. London: National Children’s Bureau, 2006. Print.

“Spangas”. Fan Van Spangas, Voor Ouders. Web. 14 jan 2012.

Thompson, Brooke. “Giantmice”. Towards a Definition of Transmedia... 2010.

Vries, Job. “Spangas”. Katou Wil Vallon Helpen 18 nov 2011.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

Zeelenberg, Rita. “Spangas Leergeld Op Cinekid�. 2010.

25

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

26

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

27

Bijlagen I: Aflevering Spangas 1. Aflevering 18-11-2011, Eman Loukili: “Zo stom dat ik niet meteen naar de dokter ben gegaan, ik was gewoon bang, ik weet niet eens waarom. Ik ben altijd bang geweest voor de dokter. Terwijl ze je alleen maar proberen te helpen, je beter te maken. En toch.. En toch ben ik bang dat ze me pijn doen. Ik had die meiden wel heel goed te pakken he.. over dat verhaal met die hele lange naald. Maar dat is natuurlijk onzin. Maar weet je wat de dokter wel heeft gedaan? Kijk dan op spangas.nl, want daar vertel ik het je!”

2. Antwoord 18-11-2011 van Eman Loukilo op spangas.nl: “Eerst keek de dokter met een speciaal lampje in mijn oor. Hij zei “zo, dat is een flinke prop oorsmeer”. Ik meteen vol in de stress. Maar het was totaal niet erg, dat uitspuiten.

En die prop… ik dacht dat ie mega groot zou zijn. Maar het was maar een heel klein frutseltje! En ik was meteen van de pijn af. Yés! Ben jij bang voor de dokter? Ik ben benieuwd. Schrijf het naar me, oké?”

3. Agenda Eman

(spangas.nl/agend/Eman/berichten)

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

28

II: Interview Brian en Mika Interview Brian en Mika 28-12-2011 Interviewer: Ok jongens, we gaan beginnen. Brian hoe oud ben je?

Brian: Twaalf.

Interviewer: En jij Mika?

Mika: Tien.

Interviewer: En welke groep zit jij Mika?

Mika: Groep zes.

Interviewer: En jij Brian?

Brian: Groep acht.

Interviewer: Kennen jullie de televisieserie Spangas?

Brian: Ja. Mika: Ja. Interviewer: Kijken veel vriendjes en vriendinnetjes van jullie ook naar Spangas?

Brian: Niet dat ik weet.

Interviewer: En bij jou?

Mika: Nee, nooit.

Interviewer: Als jullie de televisieserie Spangas kijken, kijken jullie dat dan op de televisie of op internet?

Brian: Op de tv.

Mika: Op de tv.

Interviewer: Dus nooit online?

Brian: Misschien wel met andere televisieseries, maar niet met Spangas.

Interviewer: Hoezo wel met andere programma’s en niet met Spangas?

Brian: Als ik op de compter zit, zit ik meestal altijd te gamen en ja daarna ga ik tv kijken en dan kijk ik soms naar Spangas.

Interviewer: Speel je ook FIFA? Brian: Ik heb nog geen, ben aan het sparen voor een Xbox.

Interviewer: Hebben jullie toevallig de film Spangas Op Survival gezien?

Mika: Ja! Brian: Ehm.. Ik heb wel volgens mij een klein stukje op tv gezien.

Mika: Ik ook denk ik.

Interviewer: Kennen jullie Spangas ook nog van ander dingen, zoals bijvoorbeeld de musical?

Mika: Nee! Interviewer: En bijvoorbeeld de boeken, wisten jullie dat die er ook zijn van Spangas?

Brian: Ook niet.

Mika: Ehm.. Nee. Interviewer: En van Youtube?

Mika: Ja dat wel, heel soms gedaan.

Brian: Ja en soms zie ook wel eens bijvoorbeeld van die ehm.. van de tv serie zie ik soms ook wel eens in andere series.

Interviewer: Hebben jullie wel eens op de website spangas.nl gekeken?

Mika: Ja! Brian: Ja. Interviewer: Hebben jullie via de website een Spangas kerstkaart verstuurd?

Mika: Nee. Brian: Een wattes?

Interviewer: Een online kerstkaart.

Brian: Oh.. Nee.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

29

Samen kijken laatste drie minuten uit aflevering Spangas: Seizoen 5: Miss Madge krijgt een cadeau van Stan Uitzending van 19-12-2011 Interviewer: Zijn jullie benieuwd naar wat hij te zeggen heeft?

Brian: Nee, niet echt.

Mika: Ja, een beetje.

Interviewer: Hebben jullie wel eens nadat jullie de televisieserie gekeken hebben de website spangas.nl bezocht om het vervolg filmpje te kijken?

Mika: Soms.

Brian: Ja dat doe ik soms, maar dan vindt ik het eigenlijk al verklapt.

Interviewer: Maar anders kan je er ook niet achter komen toch?

Brian: Jawel, daar te kijken naar de volgende aflevering!

Interviewer: Komt het daar altijd in terug?

Brian: Ja meestal wel.

Interviewer: Kijken jullie ook wel eens naar de bonusfilmpjes op de website? Want er zijn niet alleen dagboek filmpjes zoals deze, maar ook extra filmpjes.

Mika: Nee. Brian: Nee dat niet.

Interviewer: Als jullie naar de website gaan, is dat dan met de grote computer of met andere computers?

Brian: Met laptop.

Mika: Met de computer.

Interviewer: Vinden jullie de televisieserie leuker als jullie van te voren de website hebben bezocht?

Brian: Ja. Mika: Ja. Interviewer: weten jullie ook waarom?

Brian: Omdat klein beeld is saai en ook slechter beeld.

Mika: Groot beeld is leuker.

Interviewer: Niet doordat je de filmpjes op de website hebt gezien en daardoor misschien het verhaal beter snapt?

Brian: Soms wel.

Mika: Soms.

Brian: Wat hij zegt op het einde enzo.

Interviewer: Als jullie de televisieserie kijken zonder daarvoor de dagboek filmpjes te hebben gezien, snappen jullie dan nog wel waar het in de serie over gaat?

Mika: Ja dat kan je dan gewoon volgen.

Brian: Ja. Interviewer: Vinden jullie de serie Spangas leuk door de spanning en de avonturen die zich afspelen of kijken jullie omdat jullie de acteurs leuk vinden?

Mika: De avonturen vindt ik het leukst.

Brian: Ehm.. Ik vind ook de avonturen.

Interviewer: Bezoeken jullie ook wel eens de website zonder eerst de serie te hebben gezien?

Mika: Soms.

Brian: Ook, meestal is het ook onder schooltijd, dus dan kijk ik de serie terug op de website.

Interviewer: Hebben jullie wel eens een bericht achtergelaten in het dagboek van een van de acteurs?

Brian: Nee. Mika: Nee. Interviewer: en bij reacties van andere mensen hebben jullie daar wel eens gekeken?

Mika: Nee. Brian: Nee. Interviewer: Wat doen jullie nog meer op spangas.nl?

Brian: Ehm.. Nou kijken of ze spelletjes hebben en dit en dat.. Of ze leuke dingen hebben.

Interviewer: En jij Mika?

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

Mika: Ja gewoon even kijken wat er op staat.

Interviewer: Bedankt voor jullie deelname aan dit interview!

30

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

31

III: Interview Daan en Maarten Interview Daan en Maarten 29-12-2011 Interviewer: Maarten, hoe oud ben jij?

Maarten: tien.

Interviewer: En jij Daan?

Daan: Ik ben dertien.

Interviewer: Jij zit in welke groep, maarten?

Maarten: Groep zes.

Interviewer: En jij Daan?

Daan: Eerste klas.

Interviewer: Ik heb begrepen dat jullie allebei het televisieprogramma Spangas kennen?

Daan: Ja dat kennen we.

Interviewer: Op school, praten jullie vriendjes en vriendinnetjes daar wel eens over Spangas?

Maarten:Nee! Daan: Nee nee, Nou ik heb een keer... Nou niet over Spangas, maar over dat je soms namen hoort van ehm.. of bijvoorbeeld het teken van Spangas, daar wordt dan bijvoorbeeld wel eens over gepraat.

Interviewer: Welke televisieprogramma’s vinden jullie eigenlijk cool op dit moment?

Daan: Flikken Maastricht.. ehm.. Nou ik vond Spangas ook wel leuk, maar ik vind het jammer dat eh.. dat er heel veel andere mensen zijn..

Interviewer: Ja? Daan: Er is heel veel gewisseld, zoals Avalange enzo, die speelde wel een leuke rol en Jole.

Interviewer: En jij Maarten, wat voor series kijk jij?

Maarten:Nickelodeon, eehm..

Daan: Hij kijkt meer van die Amerikaanse dingen, vertaald enzo.

Interviewer: Maar Spons Bob, kijk je dat bijvoorbeeld niet?

Maarten: Dat is wel Nederlands. Dat kijk ik heel soms.

Interviewer: Als jullie series kijken zoals bijvoorbeeld Spangas, kijken jullie dan op de televisie als het wordt uitgezonden of ook wel eens online, op uitzendinggemist.nl bijvoorbeeld?

Daan: Nou vaak keek ik op de tv, maar nu is mijn tv natuurlijk weg, want die stond eerst hierzo.. een enorme kast, zo’n ding.. En daarop keek ik dus elke avond Spangas en dat soort dingen.

Interviewer: En jij Maarten?

Maarten: Ehm.. ook op de televisie geloof ik.

Daan: Ik kijk ook heel soms, kijk vroeger keek ik ongeveer nou elf was ongeveer keek ik het vaak nog wel op uitzendinggemist. Degene die ik had gemist die keek ik dus online.

Daan: Ik vindt het minder leuk dan vroeger want, vroeger waren er wel leukere dingen die gebeurde. Ineens kwam er een fusie met een andere school enzo.

Maarten:Ik heb wel een keer gezien dat iemand spijkers op de grond gooiden.

Interviewer: Kennen jullie ook de film Spangas op Survival?

Daan: Nee niet, maar.. het leek mij wel een hele leuke film. Maar ik heb de hele tijd lopen zoeken naar.. ehm.. Op internet of ik hem ergens kon kijken of dat ik hem ergens gratis kon downloaden, maar dat is niet gelukt.

Interviewer: En jij Maarten?

Maarten: Nee die heb ik niet gekeken.

Daan: Nee, maar ik wil hem nog wel een keer zien!

Interviewer: Zijn er ook nog andere dingen waar jullie Spangas van kennen?

Maarten: Nee. Interviewer: Kennen jullie ook niet de boeken reeks?

Maarten: Nee. Daan: Nee, nee.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

32

Interviewer: En ook niet de musical?

Daan: Ja die wel, die hebben ze laatst nog laten zien, dat er een musical was van Spangas. Dat vond ik ja.. dat voorstukje.. van dat het werd laten zien een klein stukje dat vond ik niks. Ik hou niet echt van musicals.

Interviewer: Hebben jullie wel eens op spangas.nl gekeken?

Daan: Nu niet echt meer. Maar vroeger, vroeger wel ja.

Interviewer: En jij Maarten?

Maarten: Ehm... nee.

Interviewer: Dan gaan we nu even een stukje kijken uit de laatste aflevering van Spangas. We kijken een heel klein stukje en dan ga ik daar straks een paar vragen over stellen.

Samen kijken laatste drie minuten uit aflevering Spangas: Seizoen 5: Miss Madge krijgt een cadeau van Stan Uitzending van 19-12-2011 Daan: Ja dat, dat vindt ik wel minder op het laatst zeggen ze altijd “Kijk verder op spangas.nl”.

Interviewer: Waarom?

Daan: Ja nou, ik wil liever meteen natuurlijk horen.

Interviewer: Dat doen ze natuurlijk een beetje expres.

Daan: Ik snap wel dat ze dat doen want, ja dat doen ze natuurlijk expres. Ze willen juist meer mensen op hun site. Anders is die er ook voor niets.

Interviewer: En doe je dat dan wel eens?

Daan: Nee.. Nee. Interviewer: Waarom dan niet?

Daan: Daar heb ik geen zin in.

Interviewer: Is het dan zo dat wat je op de website kunt zien, dat dat belangrijk om te weten om te begrijpen hoe de serie verder gaat?

Daan: Ja eigenlijk wel Interviewer: Dus dan mis je dus eigenlijk iets, dan snap je het verhaal dus niet helemaal?

Daan: Nou ik snap het dan wel maar, het probleem is ehm.. ze moeten zeggen bijvoorbeeld, want dat trekt dan ook mensen naar hun site.. van dat ze, dat je.. ehm.. ongeziene beelden dat je die ook kan zien en verder kunt kijken meteen.

Interviewer: En jij Maarten gaf al aan de site niet veel te bezoeken, maar als je het laatste stukje ziet “kijk dan verder op spangas.nl”.

Maarten: Nee. Interviewer: Maarten jij dan niet, maar kijk je wel eens de extra bonusfilmpjes op spangas.nl?

Daan: Nee, nou ja heel soms kijk ik naar de dagboek filmpjes. Maar ehm.. ik kijk niet echt naar de extra bonusfilmpjes.

Interviewer: En als je dan filmpjes hebt gekeken op de Spangas website vindt je het dan daarna leuker om de televisieserie te zien?

Daan: Ja.. Ja dat wel.

Interviewer: Waarom?

Daan: Ja.. Je hebt meer gezien en dan daarna wil je weten hoe het verder gaat.

Interviewer: Heb je wel is andere dingen op de website gedaan naast het bekijken van de extra filmpjes?

Daan: Ehm...

Interviewer: Je kan bijvoorbeeld nu ook een online Spangas kerstkaart versturen via de website, heb je dat wel is gedaan?

Daan: Nee dat heb ik niet gedaan.

Interviewer: Heb je wel is een reactie achtergelaten in het dagboek van een van de spelers?

Daan: Ehm.. dat is alweer een tijd geleden, ik weet het niet zeker. Moet je dan je email adres afgeven?

Interviewer: Ja om een bericht achter te kunnen laten moet je je inderdaad aanmelden en je email adres achterlaten.

Daan: Nee.. Nee dat heb ik nooit gedaan.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

33

Interviewer: Wat vinden jullie leuk aan Spangas? Tenminste Maarten vindt jij Spangas eigenlijk leuk?

Maarten: Nee..

Interviewer: Vindt je Spangas vooral leuk door de acteurs die erin spelen of vooral om de avonturen die er op en rond het Spangales afspelen?

Daan: Nou ik ben wel nieuwsgierig als eh.. Je kijkt de serie bijvoorbeeld en hij stopt en er gaat toevallig net iets spannends gebeuren dan wil je wel verder kijken!

Interviewer: Dus echt voor het verhaal en de avonturen?

Daan: Ja, ja ja.

Interviewer: Daan kwam je ook wel eens op spangas.nl zonder dat je van te voren de serie hebt gezien?

Daan: Nee. Eerst altijd de serie en dan naar spangas.nl. Ik ga niet altijd naar Spangas, maar als ik heel erg nieuwsgierig was van wat bijvoorbeeld in het dagboek kijk ik heel soms, maar bijvoorbeeld want ik eh.. De eerste keer dat ik op de site kwam was toen ehm.. toen ik wilde weten hoe het nog weer verder ging. Maar toen kwam ik erachter dat dat niet eens kon.

Interviewer: Hoezo kon dat niet?

Daan: Dat staat niet op de site, daarvoor moet je wachten op de nieuwe aflevering.

Interviewer: Dat was het alweer jongens, bedankt dat jullie wilden meewerken aan dit onderzoek.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

34

IV: Interview Damon en Jewel Interview Damon en Jewel 28-12-2011 Interviewer: We zijn hier met Damon en Jewel. Hoe oud zijn jullie?

Jewel: Ik ben twaalf.

Damon: En ik ben dertien.

Interviewer: Komen jullie allebei uit de omgeving van Amstelveen?

Damon: Ja. Jewel: Ja. Interviewer: In welke klas zitten jullie?

Jewel: Ik zit in de eerste.

Damon: Ik zit in de tweede.

Interviewer: Kennen jullie de televisieserie Spangas?

Jewel: Ja, ken ik.

Damon: Ja. Interviewer: Kijken jullie vrienden en vriendinnen ook naar de serie Spangas?

Jewel: Ja sommige meisjes uit mijn klas kijken er wel eens naar, maar.

Damon: Ik ken maar een iemand die ernaar kijkt.

Interviewer: Je kent maar een iemand die er wel eens naar kijkt, heel goed. Op school gaat het dus niet zo vaak over Spangas?

Damon: Nee. Jewel: Nee bij mij ook niet echt.

Interviewer: Zijn er wel andere series die populair zijn waar wel over gesproken wordt bij jullie op school?

Jewel: Ja soms GTST. Damon: Meestal de voice enzo en dat soort dingen.

Interviewer: Ok. Ok en als jullie dan kijken naar Spangas, kijken jullie dan op de televisie gewoon of met uitzendinggemist op het internet?

Jewel: Meestal op televisie.

Damon: Ook meestal op de televisie.

Interviewer: Hebben jullie toevallig ook de film gezien, Spangas Op Survival?

Jewel: Ja, die heb ik gezien.

Damon: Niet gezien nee.

Interviewer: Zijn jullie op andere manieren bekend met spangas?

Damon: Nee. Interviewer: Hebben jullie bijvoorbeeld wel eens wat gezien op youtube?

Jewel: Ja ik heb soms wel eens wat gezien. Soms als ik dan een uitzending heb gezien, ga ik wel eens naar Youtube.

Interviewer: Jij niet he, zei je?

Damon: Nee. Interviewer: Kennen jullie ook niet de boeken die er van Spangas zijn?

Jewel: Jawel, ik heb er wel twee boeken van.

Interviewer: Twee boeken van zelfs.

Damon: Ik heb er helemaal geen boeken van of dat soort dingen Interviewer: Wisten jullie dat er ook een Spangas de musical is?

Jewel: Ja daar ben ik heen geweest.

Interviewer: Oh leuk! Surfen jullie wel eens naar spangas.nl?

Damon: Ik heel af en toe.

Interviewer:En jij?

Jewel: Ja soms.

Interviewer: Maar nu dus niet meer zoveel he?

Jewel: Nee.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

35

Interviewer: Wisten jullie dat je ook kerstkaarten kan versturen via spangas.nl?

Jewel: Nee. Damon: Nee dat wist ik niet.

Interviewer: Surfen jullie wel eens naar spangas.nl zonder eerst de serie te hebben gezien?

Jewel: Ik wel.

Damon: Nee. Interviewer: Gaan we nu even een klein stukje kijken uit Spangas.

Samen kijken laatste drie minuten uit aflevering Spangas: Seizoen 5: Miss Madge krijgt een cadeau van Stan Uitzending van 19-12-2011 Interviewer: Als je dit op uitzendinggemist kijkt Jewel, zet je hem dan ook wel eens op pauze om even wat anders te doen?

Jewel: Ja meestal wel, anders vind ik het zonde dat ik wat mis!

Interviewer: Oh ja dat is wel een voordeel dan.

Interviewer: Nu hebben we dus het laatste gedeelte gekeken uit de televisieserie.

Interviewer: Als jullie kijken naar de serie, zitten jullie dan ook wel eens tegelijk op de website?

Jewel: Nee, ik kijk meestal alleen de televisie.

Interviewer: We hebben net het laatste stukje gezien uit een aflevering van Spangas, zijn jullie nu benieuwd naar het geheim wat hij te vertellen heeft?

Damon: Ja. Interviewer: En ben je dan wel eens gesurft naar de website om daar achter te komen?

Damon: Nee dat niet.

Interviewer:en jij?

Jewel: Ja ik heb dat wel eens gedaan.

Interviewer: Er staan ook extra filmpje op de website, door deze te kijken kan je de personages iets beter leren kennen en vertellen ze wat meer achtergrond verhalen, aanvullend op de serie, kijken jullie deze wel eens?

Damon: Nee. Jewel: Ja heb daar wel af en toe gekeken.

Interviewer: Als jullie surfen naar spangas.nl met welk apparaat doen jullie dat dan, met de computer, mobiele telefoon of bijvoorbeeld met een tablet?

Jewel: Gewoon met de computer.

Damon: Ook met de computer en soms ook wel een keertje met mijn telefoon.

Interviewer: Jewel jij kijkt af en toe naar de filmpjes op spangas.nl, vind je het nu leuker om naar de serie te kijken door het zien van de filmpjes op spangas.nl?

Jewel: Ja dat heb ik wel, als je dan eh, het stukje wat daarvoor is gebeurd dat je dat dan in een keer ziet.

Interviewer: Snap je dan ook een beetje beter het verhaal?

Jewel: Ja. Interviewer:Wat vinden jullie leuk aan Spangas, zijn dat de avonturen die zich afspelen of kijken jullie het meer voor de personages?

Jewel: Eigenlijk wat er gebeurd vind ik wel het leukst, je leert er dingen van ook.

Damon: Ook wel een beetje het verhaal op zich, maar ook hoe ze het spelen de personages, vind ik af en toe ook nog wel eens mooi om te zien. Dat ze weten te doen dat het in het echt afspeelt.

Interviewer:Vinden jullie het belangrijk om die vervolgfilmpjes op de website te kijken om het verhaal te snappen of snappen jullie het verhaal ook wel als jullie die filmpjes niet kijken?

Jewel: Soms is het juist ook wel grappig om de vervolg filmpjes niet te kijken, dan verbaas je je in een keer over wat er dan in de serie gebeurd.

Damon: Ik kijk dus eigenlijk nooit de filmpjes op de site, maar ik begrijp wel wat er gebeurd In princiepe hoef je dus niet de filmpjes op de website te kijken om de serie leuk te vinden?

Damon: Nee. Damon: Als je die filmpjes kijkt is het vaak ook niet meer leuk omdat je dan al weet wat er in de volgende uitzending gaat gebeuren. Dan weet je niet wat je kan verwachten van de uitzending.

Publiekverplaatsing van televisieserie Spangas naar spangas.nl

Interviewer:Jewel, jij bent wat meer op de website geweest he zeg je, heb je daar dan ook een profiel aangemaakt?

Jewel: Nee. Interviewer:Heb je wel eens wat andere dingentjes daar op de website gedaan?

Jewel: Ja ik ging soms zo’n test, om te kijken of je ze goed kent. Dat is wel grappig.

Interviewer: Heb je ook wel eens in de dagboeken van de personages gekeken?

Jewel: Ehm.. Ja een tijdje terug.

Interviewer: Maar dus nooit zelf een berichtje erop gezet.

Jewel: Nee. Interviewer: Dan heb ik alle vragen gehad, dan wil ik jullie bedanken voor jullie tijd.

Damon: Geen Dank Jewel: Alsjeblieft!

36