E.A. JACOBS, De Brabantse Omwenteling 1789-1790, Koninklijk

ende Joosyne de Ceuninck jonghe dochters beede synne maerten, brenght vuyt 8. Nadat Petrus Depestel op 12 november 1708 overlijdt, blijft het derde huwelijk'1 van Maria Verbrugghe met Judocus Gildemijn kinderloos. De jaren gaan voorbij en op 4 maart 1712 zegent de pastoor van Meulebeke het huwelijk van Petronilla Depestel en Judocus Staelens11 12 in. De piepjonge bruid is nog geen zeventien jaar; de bruidegom is met zijn dertig jaar een flink stuk ouder. Helemaal tegen de normale 18de eeuwse gang van zaken in, blijft het koppel kinderloos. De schepenen noemen in hun verslag twee tegenspelers van Petronilla bij name. Eerst en vooral vermelden ze den heer doctor die het medische rapport opgesteld heeft. Beschikt Joannes Dury13 over een artsendiploma of staat hij als chirurgijn een trapje lager? Hij duikt pas in 1757 in Meulebeke op en is daarom waarschijnlijk slecht op de hoogte van de ingewikkelde familieverhoudingen in het dorp. Kan Joseph Hellebuyck hem daardoor gemakkelijk voor zijn karretje spannen? Joseph, 44 jaar oud14, en Joannes, 52 jaar oud15, zijn twee zonen van Petronilla’s stiefbroer Egidius. Het tweetal groeit nagenoeg vaderloos op want Egidius overlijdt al op 23 oktober 1723. De pastoor vermeldt in de overlijdensakte weewarig dat de afgestorvene zeven kleine kinderen achterlaat, relinquens 7 proies. De volgende naeste bestaende vrienden die door de schepenen van Meulebeke uitgenodigd worden, zijn Hindricq en Joseph Verbreijt16, kinderen van Catharina Depestel, een halfzus van Petronilla’s vader. Van de patemele kant wordt trouwens ook Marie Magdalena de Clercq opgeroepen, die gehuwd is met Nicolays de Pestele17, volle neef van vader Petrus maar absent

11 Gehuwd te Meulebeke op 1 maart 1710. 12 Geboorteplaats en -datum onbekend (rond 1681?). 13 Geboren te Leuven; geboorte- en overlijdensdatum onbekend. 14 Geboren te Meulebeke op 18 juli 1716. 15 Geboren te Meulebeke op 10 april 1709. 16 Beide broers zijn niet in Meulebeke geboren. 17 Geboren te Meulebeke op 25 juni 1709 als zoon van Nicolas Pestel en Martina Gellinck.

op de vergadering. Wie Joanna de Vlamynck is, blijft tot nu toe een vraagteken.

Goede en kwade dagen

Judocus Staelens en Petronilla Depestel leiden in Meulebeke een rustig, onbesproken leven. Ze werken hard en komen niets tekort. Uit de prochierekeningen1'lS' blijkt dat Joos zoals alle andere dorpsgenoten ook zijn steentje bijdraagt in de dagelijkse beslommeringen van de prochie. Als in 1712 de kerkmuur by ordre vande wethouders gerepareerd wordt, wordt hij zestien schellingen groten betaald over gehaelt te hebben naer de voorseyde stadt van Cortryck met synen waeghen ende peerden twee voeren calck tot het maecken vanden meergeseyden kerckmeur. Het volgende jaar wordt Meulebeke belast met het logement van twee compaignien dragonders vande regimenten van Wallef ende vander Nath. De inwoners krijgen manschappen en paarden ingekwartierd en moeten hen den mondtcost verschaffen. Ook Staelens krijgt een gast over de vloer en wordt achteraf vergoed met de somme van achthien schellyn(ghen) acht groten vlaems over gelogiert te hebben eenen dragondere met syn peert gelycken tydt van vier daeghen. In 1716 duikt hij opnieuw in de prochierekeningen op als er op aandringen van pastoor Mys een extraordinaire betaelynghe gedaan wordt ter causen van alle de waeghevrechten die de naervolghende persoonen gedaen hebben, soo naer de stadt van Doornyck, Cortryck, Oyghem, Wielsebeke ende elders, tot het haelen van alle de materiallen dienende voor de restauratie vande kercke van dese prochie ende het maecken vanden nieuwen thooren. Staelens doet diversche waeghenreden voor de totale som van neghen ponden e lf schellynghen dry grooten. En uit pure godsvrucht of misschien wel onder druk van de energieke dorpsherder schenkt hij daarvan een pont groote voor liberaele jo nste* * 19 aenden thooren. Maar de restauratie van de

Rijksarchief Kortrijk, Prochierekeningen van Meulebeke, Pakken n° 4 t.e.m. 9. 19 Als vrijwillige gift.

kerk is een werk van lange adem. Vijf jaar later, op 29 juni 1721, is Staelens opnieuw van dienst. Samen met een tiental anderen haalt hij alle de steenen ende calck naer de prochie van Anthoin buyten de stadt van Doornick tot het legghen ende paveren vanden vloer vande kercke deser prochie en hij ontvangt zijn loon voor ghedaen te hebben eene waeghenrede om steen ende over het brenghen van Cortryck een h a lf voer deijlen voor de selve kercke. Maar Jacobus Mys blijft een onvermoeibaar bouwmeester en weet handig in te spelen op de godsvrucht en de portemonnee van zijn parochianen. Zo brengt hij Judocus Staelens er in 1729 toe om negen schellingen zes groten voorschot te betalen voor het coopen vande aerde tot het maecken vande ghes(eyd)e groote clocke met het haelen van de vracht naer de prochie van Roosebeke. En in 1733 spant Judocus opnieuw zijn paarden in over ghehaelt te hebben naer den gheseyden aert20 21 22 van Oyghem den nombre van vier duijst steen voor het maken vanden nieuwen kerckstichel. Nog volgens de prochierekeningen besluiten burgemeester en schepenen in 1740 om graan aan te kopen en weer is Staelens van de partij om in Ooigem neghenthien sacken van het voorseijde graen ter platse af te halen. De rustige jaren in Meulebeke lijken voorbij als de troepen van de Franse koning Lodewijk XV in de lente van 1744 de streek van Kortrijk opnieuw binnenvallen. Het hoofdcollege van de kasselrij laat op 12 juni een lijste ende declaratie21 opmaken van den nombre van persoonen binnen de prochie van Meulebeke bevonden en die connen gebruijckt worden voor pioniers, als oock vanden nombre van timmerlieden, metsers, hautsaeghers, waeghens ende peerden. Judocus Staelens verschijnt op die lijst met waeghen ende 2 peerden. Het worden moeilijke jaren voor Meulebeke, vooral tijdens de winter van 1745 als drye compagnien cavallerye van het regiment van Rohan ten dienste vande majesteyt van Vranckryck binnen dese voornomde prochie ghelogiert gheweest hebbende tsedert den 16en 8bre 1745 tot den 28tn april 1746, dagh van hun vertreck^. Ook op

20 Losplaats. 21 Rijksarchief Kortrijk, Bruine Pakken, n° 5678. 22 Rijksarchief Kortrijk, Bruine Pakken, n° 6257.