‘Een flinke slinger aan wonen, werken, leren, recreëren’72

Open Drachten

‘Een flinke slinger aan wonen, werken, leren, recreëren’

Open Drachten staat voor het nieuwe uiterlijk waaraan de gemeente Smallingerland werkt. De instrumenten die ingezet worden: (city) marketing en citymaking. Burgemeester Jan Rijpstra: “We richten een fraaie etalage voor Drachten in. We krijgen een nieuw en aantrekkelijker gezicht. Dat verschaft de huidige bewoners trots, maar gaat daarom ook nieuwe mensen trekken die geloven in Smallingerland.’’

Het woordje ‘open’ in Open Drachten staat voor een open stijl en voor een open oog voor samenwerken, innovatie, gastvrijheid, ondernemerschap en talent. Smallingerland trekt daarmee een grote broek aan. Er gaat dan ook veel veranderen in Drachten en de dertien omringende dorpen. Wonen, werken, leren, recreëren – aan die mix wordt een flinke slinger gegeven.

Citymanager Douwe van Drogen verwoordt het nieuwe imago waaraan Smallingerland werkt, uiterst scherp: “Er zijn nog wel eens winkeliers in Drachten die denken dat een winkel in Surhuisterveen een concurrent is. Dat is een foute gedachte. Want we moeten juist gezamenlijk werken aan het beste aanbod voor de inwoners uit de regio.’’ Van Drogen voorziet het project Open Drachten, het gemoderniseerde profiel van de gemeente Smallingerland, daarmee van een eigen sausje. Maar hij voelt het goed aan. Open Drachten is veel breder dan alleen de aanpak van het centrum. Het is een brede visie die Drachten en de dertien dorpen van Smallingerland niet alleen van nieuwe highlights voorziet, maar ook van een fijn en fris gevoel.

Liefst acht projecten – soms met meerdere onderdelen – geven de gemeente acht fikse plussen en bij elkaar opgeteld ook een forse totaalimpuls; zowel in de diepte als in de breedte. Neem Oudega en het gebied aan de oostkant van Drachten dat als het ware de poort open zet ván en náár de Friese Meren. De projecten Oudega aan het Water, Hegewarren en Parkhaven zorgen ervoor dat Smallingerland haar gezicht naar het water keert, onder de naam: Oostelijke Poort Friese Meren.

Het wordt door alle ingrepen logisch om via die route vanaf de Friese meren naar Drachten te varen. “Drachten wordt een mooie uitvalsbasis om de omgeving te verkennen’’, zegt Wietze Jans van de gemeente Smallingerland. Hij wijst op fiets-, wandel- en vaarroutes die op elkaar aansluiten.

Wat er allemaal aan zit te komen, is nog maar een start. Elizabeth Pilat, adviseur van de gemeente: “De toeristische ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen. Dit is een mooi begin. En als we als ondernemers elkaar vasthouden, gaan we stapjes zetten.’’

Het gaat hierbij niet alleen om de hardware, de fysieke veranderingen, maar ook om de software, de gastvrijheid en citymarketing. De projecten achter elkaar vormen een optelsom, gastvrijheid en de bereidheid om al dit fraais te delen zorgen voor vermenigvuldiging van de potentie.

“Het lijkt alsof we ons met Open Drachten alleen maar richten op Drachten, maar dat heeft een reden: Drachten is nu eenmaal bekender dan Smallingerland’’, zegt burgemeester Rijpstra. “We zetten juist ook het buitengebied van Smallingerland in de etalage, want juist dat gebied heeft aantrekkingskracht op bezoekers, toeristen en nieuwe inwoners.’’

Het aanzicht van het centrum van Drachten wordt ook aantrekkelijker. “Je moet mensen verrassen’’, vindt citymanager Douwe van Drogen. En de consument zoekt tegenwoordig eerder naar vertier dan naar een schoenenzaak, weet hij.

Ondernemers, vastgoedeigenaren en de lokale overheid zitten nu op één lijn: Drachten heeft een regiofunctie en moet de verantwoordelijkheid daarvoor nemen. Van Drogen: “Er is hier een uitgekiend aanbod aan scholen en opleidingen waar innovatie en duurzaamheid scoren. Je publiek past daarbij en die mensen moet je iets bieden.’’

Ondernemers zullen investeren. “Want hier heeft de kleine ondernemer vet op de ribben’’, weet Van Drogen. Je moet ook iets bieden, met grote ondernemingen van Philips en Dunlop in de achtertuin. En die Lelylijn moet er komen Want dan kun je als stad verder doorgroeien, vindt hij.’’

Van Drogen stipt het al aan: Drachten telt inwoners die betrokken zijn bij innovatie, bij techclusters. De opleidingen zijn daarop afgestemd. Zo is er het duurzaam ingerichte Leerpark, dat in verschillende panden allerlei soorten onderwijs herbergt. Er komen dagelijks 6000 tot 7000 studenten, waarvan

Oostelijke Poort Friese Meren - Varen naar de Friese Meren, door de Hooidamsbrug - De Veenhoop

Gastvrij Smallingerland - Drachten met het gezicht naar het water ROC Friese Poort meer dan de helft levert. Goed onderwijs is leefbaarheid, vindt Smallingerland.

Daaraan kan een nieuwe onderwijssamenwerking worden toegevoegd, tussen ROC Friese Poort en ziekenhuis Nij Smellinghe. Opleiding en zorg trekken er samen op in Drachten. Dat gaat zo ver dat beide organisaties in een duurzaam ingericht schoolgebouw op het ziekenhuisterrein nieuwe opleidingsconcepten uitwerken. De studenten kunnen naast de school praktijkervaring opdoen. Het gevolg laat zich raden: een jeugdige sfeer plus nieuwe opleidingen op het gebied van gezondheid en voeding. ,De verbinding tussen opleiding en ziekenhuis zorgt voor verankering’’, zegt Folkert Brouwers, directeur bedrijven en gebouwen van Nij Smellinghe. “Dat is goed want het hebben van een ziekenhuis in de regio is geen vanzelfsprekendheid meer.’’

Sinds kort is er op het terrein van Philips Drachten het ‘SKILL’ (Shared Knowledge Innovation Learning Lab) gehuisvest, en zijn er de eerste verkenningen rondom de ontwikkeling van een Campus Drachten gestart. De Campus is verbonden aan de Universiteit van het Noorden, waarmee Drachten in de breedte en diepte – vooral op het gebied van hightech systems – topopleidingen neerzet. Op de Campus gaan onderwijs, overheid en ondernemingen samenwerken om lokaal bij te dragen aan de economie en de brede welvaart. Alle soorten onderwijs zullen er bij elkaar komen om te vernieuwen en studenten vast te houden.

Studenten verlaten Noord-Nederland vaak omdat ze elders grotere uitdagingen zien. Dat willen de initiatiefnemers veranderen. Jouke de Vries, voorzitter van de bij de Campus betrokken Rijksuniversiteit Groningen, zei onlangs in de Leeuwarder Courant: “In Groningen hebben we achtduizend studenten in de bètawetenschappen. Het is belangrijk dat zij on the spot kennismaken met hightechbedrijven in Noord-Nederland.’’

En die zitten volop in Drachten. Er is zelfs het Innovatiecluster Drachten, waarvan SKILL een onderdeel vormt. Daar wordt kennis door studenten gedeeld, maar ze doen in samenwerking met hightechbedrijven ook onderzoek. “Dat maakt het spannend’’, zegt Binne Visser, voorzitter van het innovatiecluster, “ook al omdat we hier gebruik maken van de laatste stand van de techniek.’’ Drachten en techniek zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Dus is het niet onlogisch dat het nieuwe zwembad De Welle een duurzaam en innovatief 50 meter bad is voor zowel topsporters maar beslist ook voor recreatieve zwemmers. Onderwatercamera’s en krachthonk zijn daarom vanzelfsprekend aanwezig,

ook kunnen de vloeren bewegen en kan het bad in compartimenten worden opgedeeld. Het past allemaal bij innovatief Drachten.

Er is tot slot is nog het project Inclusief Ondernemen: werk voor iedereen en werken mét iedereen. Geale Tadema van Metalis is een van de ambassadeurs van dit project. “Bij ons lopen collega’s rond van uiteenlopend geloof, uit allerlei landen en sommigen functioneren anders’’, zegt Tadema, “maar het past allemaal. Als directeur-eigenaar moet je dit willen. Ik doe meer dan salaris betalen en ik doe meer dan een factuur sturen.’’ Open Drachten is van en voor iedereen die wil.

Bugel Haijema - Visual Oudega aan het Water

SKILL Drachten

De acht projecten van Open Drachten

• 1 | Oostelijke Poort Friese Meren: vanuit Drachten de meren op en vanaf de meren naar Drachten. Het waterfront aan de westkant van Drachten verandert ingrijpend. Bij Oudega komt een goed uitgeruste passantenhaven met strandje plus een meer van 50 ha, bij de Hegewarren wordt 400 ha onder water gezet en wordt stapsgewijs naar een polder met bloem- en kruidenrijke graslanden. En Drachten-West krijgt een passantenhaven, woonwijk aan het water, camperplek en dat gebied, met park, komt meer met het gezicht naar het water te liggen.

• 2 | SKILL is een magneet voor noordelijk techniektalent. Studenten en docenten van de

Rijksuniversiteit Groningen en de noordelijke hbo’s en mbo’s gaan vanuit SKILL op het Philips-terrein onderzoeken en opdrachten uitvoeren voor de noordelijke hightechbedrijven.

• 3 | De Welle is een duurzaam recreatief zwemcentrum, waar in het innovatieve 50meterbad ook topsporters aan hun snelheid kunnen werken.

• 4 | Centrum Drachten wordt eigentijds. Overheid, vastgoedeigenaren en ondernemers willen er de bezoekers verrassen.

• 5 | Naast ziekenhuis Nij Smellinge gaan het ziekenhuis en ROC Friese Poort in een – alweer - duurzaam pand nieuwe opleidingsrichtingen ontwikkelen op het gebied van voeding en gezondheid. Daarnaast is in Drachten

Leerpark, waar ROC Friese Poort prominent aanwezig door meer dan de helft van de bijna 7000 studenten te begeleiden.

• 6 | Campus is de toekomstige plek waar overheid, onderwijs en ondernemers samenwerken. Mbo, hbo en wo kijken naar kansen voor de lokale economie met uitdagende onderzoeken. De Campus moet de regio een impuls geven.

• 7 | Inclusief Ondernemen. De gastvrijheid van

Smallingerland moet ook in het ondernemen blijken: banen moeten voor iedereen bereikbaar zijn. Drie ambassadeurs bepleiten dit.

• 8 | Gastvrij Smallingerland. Er wordt volop geïnvesteerd in het waterfront en het centrum, er is op verschillende plekken veel verandering. Dat vereist samenwerking en een dienstbare houding, ofwel gastvrijheid.